WYDAWCA: CEBP 24.12 Sp. z o.o.
kącik eksperta 2 W świetle prawa. Ty pytasz, my odpowiadamy Dariusz Skrzyński
bliżej nauczyciela
w numerze 10.241/2021
materiały na listopad
6 Dziecko adoptowane a przedszkole – jak współpracować z rodzicami i grupą.
Wywiad z Mirosławem Biedroniem Agnieszka Wentrych 12 Przedszkola dookoła świata – Belgia. Przedszkole polonijne Hanna M. Górna
bliżej dziecka
ul. Kwiatowa 3, 30-437 Kraków redakcja@blizejprzedszkola.pl 12 631 04 10
ZESPÓŁ REDAKCYJNY:
Robert Halik – redaktor naczelny (r.halik@blizejprzedszkola.pl) Marta Stasińska – zastępca redaktora naczelnego (m.stasinska@blizejprzedszkola.pl) Monika Majewska – redaktor merytoryczny (m.majewska@blizejprzedszkola.pl) Natalia Łasocha – redaktor merytoryczny (n.lasocha@blizejprzedszkola.pl) Karolina Gawlik – redaktor merytoryczny (k.gawlik@blizejprzedszkola.pl)
STALI AUTORZY: 16 Deszczowy listopad Agnieszka Borowiecka 18 Is There a Mouse in That House? Katarzyna Niemiec 22 Sleepy Mood Małgorzata Pauszek 24 Przepis na życzliwość Anna Bomba 26 Opowiedz mi... Dorota Kluska 28 W Dyniowej Krainie Edyta Kaczanowska 30 Kącik zabaw integracyjnych Dorota Kluska 31 Z ogniem nie ma żartów Agnieszka Dyniakowska 34 Tradycji to sprawa – andrzejkowa zabawa! Agnieszka Dyniakowska 38 Z torby nauczycielki. Zabawy z jeżami Ewa Bartczak-Sroka, Sandra Ciechowicz 80 Bajeczna Księga. III edycja projektu czytelniczego Ewa Stadtmüller
Przewodnik BLIŻEJ PRZEDSZKOLA – materiały na listopad W Klockolandii – propozycje aktywności dla dzieci młodszych Marta Jelonek
42 Kolorowe klocki 46 W geometrycznej krainie 50 Konstrukcje przyszłości 52 Kształty wokół nas 56 W Robotowie
Jesienna słota – propozycje aktywności dla dzieci starszych Marta Jelonek
59 Listopadowa pora 64 Pada i wieje 68 Deszczowe chmury 72 W szafie Pana Listopada 76 Jesienny spacerek
prof. Edyta Gruszczyk-Kolczyńska, Ewa Zielińska, Anna Jankowska, Agnieszka Wentrych, Hanna M. Górna
WSPÓŁPRACA: prof. Bogusław Śliwerski, Dariusz Skrzyński, Barbara Szeląg, Ewa Stadtmüller, Edyta Kaczanowska, Katarzyna Niemiec, Wanda Papugowa, Anna Wiktor-Stępień, Marta Jelonek, Dominika Góra, Katarzyna Wójcik-Bożętka, Magdalena Ledwoń, Dagmara Czyż, Zuzanna Jastrzębska-Krajewska
ZESPÓŁ DORADCZY: Maria Broda-Bajak, Agnieszka Czeglik, Ewa Lelo, Bożena Michalska, Małgorzata Wajda OKŁADKA: Fot. prywatne/rys. Izabela Pawińska (na zdjęciu Kornelka i Antoś Huchla) ZDJĘCIA: depositphotos.com, adobe.stock.com GRAFIKA I SKŁAD: Tomasz Gil MARKETING I REKLAMA, PATRONATY MEDIALNE: Sandra Hotloś (s.hotlos@blizejprzedszkola.pl)
BIURO OBSŁUGI KLIENTA: Gabriela Gąsienica (g.gasienica@blizejprzedszkola.pl) tel. 12 631 04 10 wew. 102 Natalia Kapera (klienci abonamentowi) (n.kapera@blizejprzedszkola.pl) tel. 12 631 04 10 wew. 109 ISSN: 1642-8668 INDEKS: 248428 DRUK: drukarnia Bimart NAKŁAD: 11 200
PRENUMERATA STANDARDOWA: 12 miesięcy: 365 zł*, 6 miesięcy: 192 zł*
PRENUMERATA PLUS: 12 miesięcy: 725 zł*, 6 miesięcy: 372 zł*
PRENUMERATA ABONAMENTOWA:
projekt ekologiczny EKOKULTURALNE PRZEDSZKOLE 36 Wyzwanie na listopad. Hotel dla owadów Dagmara Czyż
kącik logopedyczny 82 Kącik logopedyczny. W cyrkowym namiocie Ewelina Protasewicz ● Pod patronatem – str. 15 ● Książka miesiąca – str. 84
standardowa: 32 zł* za miesiąc PLUS: 62 zł* za miesiąc *Kwoty brutto prenumerata@blizejprzedszkola.pl 12 631 04 10 wew. 109 www.blizejprzedszkola.pl/prenumerata Przedruk materiałów zamieszczonych w miesięczniku w jakiekolwiek formie oraz ich publikacja w internecie bez wcześniejszej zgody Wydawcy są zabronione.
Redakcja zastrzega sobie prawo do zmian i skrótów w nadesłanych materiałach oraz do nadawania tytułów. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i reklam. Wydawca ma prawo odmówić publikacji reklamy bez podania przyczyny.
■ bliżej dziecka
Anna Bomba
Przepis na życzliwość scenariusz z okazji Scenariusz przedstawienia Dnia Życzliwości na Dzień Rodziny
Czy wiesz, że 21 listopada obchodzimy
Dzień Życzliwości?
Narrator 1:
Dziś obchodzimy Dzień Życzliwości, niech nam przyniesie dużo radości.
Narrator 2:
Warto być miłym, pomagać sobie, dostrzegać dobro w każdej osobie. Recytacja wiersza „Przepisy na życzliwość” z podziałem na role
Warto z tej okazji zorganizować przedstawienie w wykonaniu starszych grup dla młodszych koleżanek i kolegów.
Występują: Narratorzy 1–2 (ubrani na galowo – białe koszule, ciemne spódnice lub spodnie); wszystkie dzieci (uroczyście ubrane) Scenografia: dowolne jednolite tło, a na nim napis DZIEŃ ŻYCZLIWOŚCI; sylwety uśmiechniętych dzieci Wszystkie dzieci stoją w półkolu, a osoby recytujące wychodzą kilka kroków do przodu, po czym wracają na miejsce. Narratorzy stoją po dwóch stronach sceny, a na czas swojego wystąpienia spotykają się na środku.
24
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 10.241/2021
Co to znaczy być życzliwym? Zaraz się dowiecie. Znam sprawdzone już przepisy najprostsze na świecie. Gdy zobaczysz smutną buzię, powiedz coś miłego. Podaj swą pomocną dłoń, bądź dobrym kolegą. Kiedy bawisz się z innymi, dziel się zabawkami. A na pewno zawsze będzie zgoda między wami. Na spacerze lub podwórku zachowasz się ładnie, pomagając wstać na nogi, jeśli ktoś upadnie.
■ bliżej dziecka
Dorota Kluska
scenariusz przedstawienia na Święto Niepodległości
Opowiedz mi... Nasza Polska (sł. Dorota Kluska, muz. Piotr Laska) Stary zegar zakurzony, który choć ma tyle lat, wciąż pamięta tę historię, gdy o wolność walczył świat. Stare drzewo w swej pamięci najpiękniejsze chwile ma. I wciąż dumne jest, że Polska niepodległa jest i trwa! Każde dziecko, nawet małe, wie już, jak patriotą być. Chce poznawać, chce się uczyć i chce w swojej Polsce żyć!
Występują: odświętnie ubrane dzieci (na galowo lub biało-czerwono; do koszulek mogą mieć przypięte kokardy narodowe)
Po chwili na scenę wychodzą Dzieci 1–4 i ustawiają się obok kartonowego okna.
Scenografia: W tle rozwieszony materiał z dużym napisem: OPOWIEDZ MI… oraz z przypiętymi czarno-białymi fotografiami przedstawiającymi czasy wojenne. Po prawej stronie sceny sylweta drzewa, którego pień i gałęzie wykonane są z tektury lub z brązowego brystolu. Na drzewie powieszone są papierowe liście dębu. Po lewej stronie sceny umieszczone jest okno z białego brystolu, a na nim przypięte są krople symbolizujące deszcz. Na środku sceny znajduje się fotel bujany, a na nim stara książka.
Dziecko 1:
Rekwizyty: róże z bibuły; wazon
Zapatrzeni, zasłuchani w deszcz, co wtedy widział wszystko, chcemy słuchać opowieści i być tamtych czasów blisko.
Na scenę wychodzą wszystkie dzieci z różami w ręce i śpiewają piosenkę.
26
Wszyscy schodzą ze sceny (lub siadają po obu jej stronach), wkładając uprzednio róże do przygotowanego na środku sceny dużego wazonu.
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA PRZEDSZKOLA10.241/2021 10.241/2021 BLIŻEJ
Mówią: „Jesteś, skarbie, taka mała, taki mały jesteś jeszcze…”. A ja, kiedy patrzę w niebo, które płacze rzewnym deszczem, myślę sobie, jak to było kiedyś, dawno, przed latami, kiedy dzieci wystraszone uciekały przed wrogami.
Dzieci 2–4:
■ bliżej dziecka
Edyta Kaczanowska
scenariusz zajęć na Dzień Dyni dla starszych przedszkolaków
W Dyniowej Krainie Cele ogólne: zapoznanie z różnymi odmianami i gatunkami dyni; rozwijanie logicznego myślenia; rozbudzanie ciekawości poznawczej; stwarzanie okazji do aktywności ruchowej i plastycznej
Przebieg zajęć Trochę wiedzy o dyniach – wprowadzenie do tematu zajęć Dzieci kładą na środku dynie przyniesione do przedszkola. Nauczyciel ogłasza rozpoczęcie Dnia Dyni i opowiada: Dynie pochodzą z dalekiej Ameryki, gdzie były hodowane już około trzech tysięcy lat temu przez Indian z dzisiejszego Peru, którzy chętnie je zjadali, robili z nich rzeźby, naczynia i misy. Dynie przybyły do Europy dzięki słynnemu podróżnikowi Krzysztofowi Kolumbowi. Zanim pojawiła się nazwa „dynia”, w Grecji używano określenia „pepon”, co oznacza „gotowana w słońcu”, we Francji – „potrion”, czyli „duży grzyb”, w Anglii „pumpkin”, co znaczy „duży melon”, a w Polsce – „bania”. Pamiętajcie, że dynie są owocami typu jagodowego, choć zwyczajowo zaliczane są do warzyw. Mają dużo witamin i soli mineralnych. Jedzenie dyni bardzo dobrze wpływa na zdrowie.
28
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 10.241/2021
„Kręci się dynia” – zabawa integracyjna przy rymowance Nauczyciel umieszcza dynię na środku, a dzieci chodzą wokół niej, trzymając się za ręce i wypowiadając wspólnie słowa rymowanki.
Kręci się dynia (Edyta Kaczanowska) Nasza dynia jest olbrzymia i powoli toczy się. Dziś Dzień Dyni, więc jak dynia w koło pokręcimy się. Następnie dzieci łączą się w trójki i podskakują w małych kołach, mówiąc dalszą część rymowanki: Teraz dynia jest zwyczajna i wesoło podskakuje. Coraz szybciej, coraz prędzej, aż się w końcu zatrzymuje! Zabawa z rymowanką jest powtarzana kilka razy. Każdorazowo dzieci dobierają się w inne trójki.
▪ bliżej dziecka nauczyciela ■
Agnieszka Dyniakowska
Tradycji to sprawa
– andrzejkowa zabawa! Andrzejkowe tradycje (Agnieszka Dyniakowska) Wosk się leje wprost do wody, ktoś losuje już zawody. But za butem równo staje – andrzejkowe to zwyczaje! Tradycyjnie są zabawy, więc nie przedłużając sprawy, sprawdź, co przyszłość zapowiada i niech dobra trwa zabawa!
Cele główne: poznanie tradycji wróżb andrzejkowych; integracja i wzmocnienie więzi emocjonalnych w grupie poprzez wspólną zabawę Pomoce do zajęć: karteczki z nazwami różnych zawodów; kapelusz; serca z imionami; gorący wosk; cztery kubki; cukierek; autko; karteczka ze znakiem zapytania; monety; wiadro wypełnione wodą; klucz (prawdziwy lub wycięty, np. z tektury)
Przebieg zajęć „Andrzejkowe tradycje” – rozmowa kierowana Nauczyciel czyta na głos wiersz „Andrzejkowe tradycje”, a następnie zadaje pytania: O jakiej tradycji jest mowa w wierszu? Jakie wróżby zostały wymienione w utworze? Co oznacza, że coś jest tradycyjne? Co to znaczy, że przyszłość coś zapowiada? Starszaki odpowiadają na pytania, w razie potrzeby prowadzący uzupełnia ich odpowiedzi. Podaje także krótkie informacje na temat andrzejek i tradycji wróżb. Po rozmowie zaprasza do zabaw zgodnie ze starymi zwyczajami.
34
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 10.241/2021
Kim zostanę w przyszłości? Czas na wielkie losowanie – kto w przyszłości kim zostanie? Aktor, strażak, nauczyciel? Zaraz wszyscy zobaczycie! Nauczyciel recytuje rymowankę, następnie pyta dzieci, czy wiedzą, jaka będzie pierwsza wróżba. Uczestnicy wybierają z kapelusza karteczki, na których wypisane są różne zawody. Prowadzący informuje, że być może zawód, który wylosują, będą wykonywać w przyszłości.
Moneta spełniająca życzenia Kiedy w głowie masz marzenia, jeden krok do ich spełnienia! Chwyć monetę, myśli skup i niech celny będzie rzut! Po wyrecytowaniu rymowanki nauczyciel prosi dzieci, by ustawiły się w rzędzie. Zadaniem każdego jest pomyślenie życzenia, a następnie rzucenie monetą do wiadra wypełnionego wodą. Jeśli rzut będzie celny, marzenie rzucającego się spełni!
▪ bliżej dziecka ■
Ewa Bartczak-Sroka Sandra Ciechowicz
Z torby nauczycielki zabawy z jeżami
„Jeże” – zabawa paluszkowa z użyciem filcowych pacynek Nauczyciel używa filcowych pacynek. Dzieci mają narysowane na opuszkach palców jeże lub nałożone papierowe pacynki. Pokazują kolejno palce lub znajdujące się na nich pacynki, podczas gdy prowadzący recytuje rymowankę. Jeże W lesie jeże zamieszkały, bo się wspólnie bawić chciały. dzieci prostują i zginają wszystkie palce Pierwszy jeżyk spaceruje i kolegów wypatruje. poruszają kciukiem Drugi zerka w prawo, w lewo. poruszają palcem wskazującym w jedną i drugą stronę Trzeci schował się za drzewo. starają się schować palec środkowy za wskazującym Czwarty zasnął gdzieś za krzakiem. zginają palec serdeczny Piąty zjada coś ze smakiem. delikatnie poruszają małym palcem, mlaskając Pewnie wieczorową porą wszystkie się na spacer zbiorą. poruszają naprzemiennie palcami
38
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 10.241/2021
Papierowe pacynki do pobrania na www.blizejprzedszkola.pl
NAKLOCKOLANDII W WSI JESIENIĄ
Propozycje aktywności dla dzieci młodszych na listopad wrzesień
Kolorowe klocki Cele główne: rozwijanie koncentracji uwagi; doskonalenie precyzji ruchów oraz koordynacji wzrokowo-ruchowej; kształtowanie cierpliwości w oczekiwaniu na swoją kolej w zabawie
Poranny uśmiech Wielobarwne kolejki – zabawa na spostrzegawczość 1 Pomoce: kilka klocków w różnym kolorze Dzieci siedzą w półkolu. Nauczyciel układa przed nimi klocki w rzędzie, tworząc pociąg. Maluchy powtarzają na głos kolory kolejnych wagoników wskazywanych przez dorosłego. Następnie zamykają oczy lub się odwracają. Prowadzący zamienia kolejność elementów układanki. Po otwarciu oczu wskazana osoba układa wagoniki w pierwotnej kolejności. Poranna pobudka – zestaw zabaw ruchowych z elementami kształtowania prawidłowej postawy ciała 1 Pomoce: tamburyno; dwa klocki o wyraźnie zróżnicowanej wielkości; kilka dużych klocków piankowych (można je zastąpić pachołkami) Wieża – zabawa orientacyjno-porządkowa Przedszkolaki biegają w różnych kierunkach przy dźwiękach tamburyna. Na hasło nauczyciela: wieża! zatrzymują się. Unoszą nad głowę wyprostowane ręce ze złączonymi dłońmi. Stoją w tej pozycji bez ruchu przez kilka sekund. Duży klocek, mały klocek – ćwiczenia dużych grup mięśniowych Dzieci poruszają się swobodnie. Na hasło nauczyciela: mały klocek przykucają. Kreślą palcem na podłodze kształt wywołanego klocka. Gdy prowadzący podaje hasło: duży klocek, stają wyprostowane. Kreślą obiema rękami przed sobą kształt dużego klocka. Bączek – skręty tułowia Maluchy stoją w lekkim rozkroku, ręce mają wsparte na biodrach. Wykonują skręty tułowia w prawo i w lewo. Na umówiony sygnał dany przez nauczyciela unoszą ręce nad głowę. Obracają się na palcach w dowolnym kierunku, naśladując kręcący się bączek.
42
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 10.241/2021
JESIENNA SŁOTA
Propozycje aktywności dla dzieci starszych na listopad
Listopadowa pora Cele główne: nabywanie umiejętności wypowiadania się na temat treści ilustracji; koncentrowanie uwagi na tekście literackim; rozwijanie myślenia; zachęcanie do współpracy w zespole
Poranny uśmiech Drzewa i gawrony – zabawa ruchowa 1 Pomoce: po dwie wstęgi z bibuły w kolorach czarnym lub brązowym dla każdego dziecka Każde dziecko trzyma dwie wstążki jednego koloru. Starszaki z wstęgami brązowymi – „drzewa” siadają skrzyżnie na podłodze z rękami na kolanach. Osoby z wstążkami czarnymi – „ptaki” gromadzą się we wskazanym miejscu w sali. Na hasło prowadzącego: Świeci słońce! dzieci z czarnymi szarfami poruszają się, naśladując lecące ptaki; na słowa: Pada deszcz! „drzewa” rozpościerają ręce na boki, a „ptaki” przykucają pod nimi; na komendę: Wieje wiatr! „drzewa” poruszają wstążkami, a „ptaki” tworzą ciasną gromadkę w wyznaczonym miejscu. Listopadowy wiatr – ćwiczenia oddechowe 1 Pomoce: wstęgi z bibuły (z poprzedniej zabawy) Przedszkolaki siedzą swobodnie. Trzymają wstążki przed sobą na wysokości twarzy. Na hasło nauczyciela dmuchają na bibułę z różną siłą: lekki powiew; silne podmuchy; bardzo silny wiatr. Na sygnał: huragan! energicznie machają szarfami. Poranna pobudka – zestaw zabaw ruchowych z elementami kształtowania prawidłowej postawy ciała 1 Pomoce: bębenek; pałeczka; wstążka Krople deszczu – zabawa orientacyjno-porządkowa Dzieci poruszają się przy dźwiękach bębenka. Zatrzymują się na głośne uderzenie pałeczką. Wykonują w miejscu tyle podskoków, ile wskaże nauczyciel.
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 10.241/2021
5959