fragmenty_zawody_1 by BLIŻEJ PRZEDSZKOLA

Bożena Forma, Anna Przepióra

poznajemy część I

ZAWODY

Poznajemy zawody – część I Autorki: Bożena Forma, Anna Przepióra

Redakcja merytoryczna: Kinga Kurczek

Redakcja językowa: Marta Stasińska

Korekta: Alicja Halik

Skład: Mateusz Sudziński

Rysunki i projekt okładki: Dorota Prończuk

Publikacja, którą nabyłeś, jest dziełem twórców i wydawcy. Prosimy, abyś przestrzegał praw, które im przysługują. Zawartość publikacji możesz udostępnić nieodpłatnie osobom bliskim lub osobiście Ci znanym, ale nie publikuj w internecie treści tu zawartych ani ich fragmentów, a kopiując jej część, rób to tylko na użytek osobisty. Jeśli cytujesz fragmenty z publikacji, nie zmieniaj ich i koniecznie zaznacz, czyje to dzieło.

Wydawca: CEBP 24.12 Sp. z o.o. ul. Kwiatowa 3 30-437 Kraków tel. 12 631 04 10 www.blizejprzedszkola.pl

Spis treści

Słowem wstępu

Kominiarz

Listonosz

Policjant

Strażak

Leśniczy

Słowem wstępu Książka, którą trzymasz w rękach, to drugie wydanie serii o zawodach. Treści dotyczące prezentowanych zawodów zostały zaktualizowane, a opisy zabaw wraz z propozycjami kart pracy opracowane w bardziej przystępnej formie. Każda część nowego wydania książek z serii „Poznajemy zawody” została wzbogacona o płytę z nagraniami piosenek oraz propozycje zabaw przy tych piosenkach i ich wersjach instrumentalnych. Teksty piosenek oraz towarzyszące im zabawy zostały wplecione w treść części opisowej konspektów zajęć. Seria „Poznajemy zawody” jest zbiorem informacji, pomocy dydaktycznych, propozycji zabaw oraz kart pracy przeznaczonych dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Książka powstała, aby ułatwić nauczycielowi przygotowanie i prowadzenie zajęć, których celem jest uświadomienie dzieciom, czym jest praca, jakie płyną z niej korzyści i jakie ma znaczenie w życiu człowieka. Przedstawione materiały mogą być wykorzystywane kompleksowo podczas realizacji tematyki związanej z zawodami. Traktowane wybiórczo będą stanowiły element uzupełniający zajęć. Dzięki materiałom zgromadzonym w publikacji dzieci poznają przedstawicieli różnych zawodów. Dowiadują się, jak ważna jest ich praca oraz jaką rolę pełnią w społeczeństwie. Kolorowe ilustracje pozwalają na dokładne poznanie elementów ich stroju. Koncepcja pracy z wykorzystaniem proponowanych materiałów ma na celu angażowanie różnych form aktywności dziecka. Materiały przybliżające każdy z zawodów podzielone są na trzy części: y Część pierwsza zawiera opis zawodu, zbiór zabaw, zagadek i wierszy oraz quiz tematyczny. Opis zawodu to zbiór informacji na temat warunków pracy, stosowanych narzędzi, maszyn, urządzeń, przedmiotów, zakresu obowiązków oraz wykonywanych czynności. Zabawy, zagadki, quizy oraz krzyżówki ułatwią uporządkowanie zdobytej wiedzy. y Część druga to zbiór kart pracy przeznaczonych do wydrukowania w odpowiedniej ilości i rozdania każdemu dziecku (karty pracy w formacie PDF znajdują się na płycie Data-PC dołączonej do publikacji). Dzięki tym kartom pracy i analizie zawartych w nich treści dzieci poszerzają wiedzę na temat otaczającego świata, wzbogacają zasób słownictwa, doskonalą umiejętność zadawania krótkich, pełnych treści pytań, wyrabiają umiejętność poprawnego wysławiania się oraz posługiwania się nowo poznanymi słowami. Ćwiczą sprawności manualne, utrwalają wiedzę matematyczną. y Część trzecia składa się z kolorowych pomocy dydaktycznych służących do przeprowadzenia zajęć. Karty zawierają wizerunek przedstawiciela danego zawodu oraz historyjki obrazkowe. Wykorzystanie tych ostatnich pozwala na zrozumienie znaczenia pojęć przyczyna i skutek. Dzieci dostrzegają zmiany w przedstawionych sytuacjach oraz zależności pomiędzy kolejnymi ilustracjami. Poprzez wspólne muzykowanie dziecko utrwala wiedzę na temat prezentowanego zawodu. Wersje instrumentalne można wykorzystać do przeprowadzenia zabaw ruchowych przy muzyce związanych z realizowaną tematyką, dzięki czemu zajęcia staną się bardziej atrakcyjne. Przedstawione propozycje działań z przedszkolakami w ramach omawianego tematu stanowią dodatkowe podpowiedzi metodyczne, dzięki którym w interesujący sposób można przybliżyć dzieciom wiedzę związaną z danym zawodem. Mają one stanowić inspirację do działania. Pamiętajmy jednak, że bezpośredni kontakt ze środowiskiem lokalnym oraz obserwacja ludzi wykonujących różne zawody to najlepszy sposób na rozbudzenie zainteresowania, a jednocześnie okazja do zdobywania nowych doświadczeń. Z życzeniami przyjemnej pracy Autorki 7

Piosenka przewodnia KIM ZOSTANĘ – zabawa z piosenką sł. i muz. Bożena Forma

1. Marek zostanie strażakiem, B Marta – pielęgniarką. Kamil chce być kominiarzem, Marysia – siatkarką. Ref. Kiedy będę już dorosły, C nie wiem, kim zostanę. D Chociaż często o to pytam E tatę, brata, mamę. F 2. Ciocia jest znaną aktorką, G kuzyn – marynarzem. A jego żona lekarką, wujek jest kucharzem. Ref. Kiedy będę już dorosły… 3. A może kiedy dorosnę, G zostanę leśniczym, sędzią, piekarzem, a może znanym budowniczym? Ref. Kiedy będę już dorosły… y Pomoce: atrybuty charakterystyczne dla przedstawicieli zawodów wymienianych w piosence (np. czapka kucharska, stetoskop itp.) y Przebieg zabawy: Nauczyciel dzieli grupę na dwa zespoły, które ustawiają się po przeciwnych stronach sali bokiem do prowadzącego. W każdym zespole dzieci dobierają się w pary. Każda para prezentuje jeden z zawodów, o którym mowa w piosence, posługując się charakterystycznym rekwizytem (np. nakrycie głowy lub łyżka dla „kucharza”, stetoskop dla „lekarza” itp.). W trakcie śpiewu piosenki kolejne pary raz z jednej, raz z drugiej strony wychodzą na środek sali, zwracając się przodem do nauczyciela. B Dzieci w każdej z czterech par maszerują w miejscu na środku sali; C maszerują w kierunku nauczyciela (w drugim refrenie maszerują do tyłu); pozostałe dzieci śpiewają i klaszczą, aż do zakończenia refrenu; D dzieci w parach zatrzymują się, stają w lekkim rozkroku i wykonują ręką gest przeczenia; E wykonują obrót wokół własnej osi; F klaszczą; G kolejne pary wychodzą na środek sali i maszerują w miejscu.

Kominiarz

Ciekawostki Prawidłowe działanie wszystkich urządzeń ogrzewających nasze domy uzależnione jest od odpowiedniego dopływu powietrza. Badaniem ich stanu technicznego, sprawdzaniem kratek wentylacyjnych, otworów w drzwiach, uszczelnianiem i remontem kominów zajmują się kominiarze. Kominiarz ma czarny mundur zapinany na srebrne guziki. Na końcu rękawów znajdują się tasiemki zabezpieczające strój przed przedostaniem się sadzy. Mistrz kominiarski nosi na głowie cylinder (pliszok). Kominiarz wykonuje swoją pracę na dachach budynków, gdzie czyści i udrażnia przewody kominowe. Praca ta jest niebezpieczna, szczególnie gdy dachy są strome i śliskie. Trudnym zadaniem jest także czyszczenie wysokich kominów przemysłowych. Kominiarzowi służą do pracy liny, bolec, szczotki i kula kominiarska. Kominiarz posiada aparaturę do pomiaru stopnia zanieczyszczenia powietrza trującymi gazami oraz lusterka pozwalające na sprawdzenie, czy komin jest prawidłowo oczyszczony.

Propozycje działań z dziećmi Zaproszenie kominiarza do przedszkola lub odwiedzenie firmy kominiarskiej.  Rozmowa na temat pracy kominiarza.  Zapoznanie z akcesoriami związanymi z jego pracą: sprzęt kominiarski, mundur, drabiny.  Słuchanie wierszy i opowiadań na temat kominiarza i jego pracy.  Wykonanie prac różnymi technikami plastycznymi na temat Kominiarz i jego zawód.  Wykonanie wraz z dziećmi albumu zawierającego zdjęcia, prace plastyczne, ciekawostki, opisy działań w przedszkolu związanych z wizytą kominiarza.  Wspólne wykonanie gazetki ściennej i umieszczenie jej w holu przedszkola.

Propozycje zabaw BUDUJEMY KOMINY – kształcenie orientacji przestrzennej y Pomoce: klocki, obręcze, małe maskotki y Przebieg zabawy: Nauczyciel rozkłada w sali obręcze. W każdej znajduje się od czterech do sześciu większych jednakowych klocków (plastikowych lub drewnianych) i maskotka („kominiarz”). W rytmie muzyki (można wykorzystać podkład do piosenki „Kominiarz” lub „Idzie kominiarz”) odbywa się swobodny marsz dzieci między obręczami. Na przerwę w muzyce dzieci zajmują miejsca w najbliżej leżących obręczach. Budują z klocków kominy. Zgodnie z poleceniem prowadzącego układają maskotkę-kominiarza w odpowiednich miejscach: przed kominem, za kominem, obok komina, nad kominem, na kominie. Następuje zamiana miejsc, manipulowanie inną maskotką – nowym kominiarzem przy nowym kominie. KOTY NA DACHU – zabawa ruchowo-naśladowcza y Pomoce: małe obręcze (tyle, ile dzieci), duża obręcz, tamburyno y Przebieg zabawy: Nauczyciel rozkłada obręcze na dywanie. Dzieci-koty zajmują w nich miejsca. W dużej obręczy (na dużym „kominie”) zajmuje miejsce dziecko – najważniejszy „kot”. Pozostałe dzieci to koty siedzące na mniejszych kominach. Zadaniem kota siedzącego na największym kominie jest prezentacja wymyślonych przez niego ćwiczeń, póz, które naśladują pozostałe koty. Na dźwięk tamburyna koty opuszczają kominy i przemieszczają się po sali. Na przerwę w muzyce każdy kot siada na najbliższym kominie. Kot, który zajmie miejsce w dużej obręczy, ponownie prezentuje ćwiczenia, które powtarzają pozostali. Zabawę można powtórzyć kilka razy. Uwaga! Można wprowadzić utrudnienie. Kiedy dzieci się przemieszczają, prowadzący zabiera jedną małą obręcz. Kot, który nie zdąży znaleźć sobie komina, odchodzi z gry. 13

KOMINIARZ – zabawa z piosenką sł. i muz. Bożena Forma

1. Kominiarz na dachu B zerka do komina C i po chwili wielką szczotką D czyścić go zaczyna. Ref. Wchodzi po drabinie E kominiarz na dach, F będzie czyścił komin: G rachu, ciachu, ciach! / 2× 2. Sadzą ubrudzony H kominy przetyka, gdy go spotkasz, to na szczęście dotykasz guzika. Ref. Wchodzi po drabinie… 3. Wentylacja sprawna, I komin wyczyszczony, J po drabinie wolno schodzi K kominiarz zmęczony. L Ref. Wchodzi po drabinie… y Przebieg zabawy: Dzieci ustawiają się w czterech szeregach w formie szachownicy, przodem do nauczyciela. B Dzieci stają w rozkroku i energicznie unoszą ręce; C przykładają do oczu dłonie ze zwiniętymi palcami; D wyciągają do przodu dłonie zaciśnięte w pięści w pozycji jedna nad drugą i wykonują jednoczesne ruchy w górę i w dół; E naśladują wchodzenie po szczeblach drabiny; F energicznie unoszą ręce i pozostają przez chwilę w bezruchu; G pocierają dłonią o dłoń; H dzieci w pierwszym i trzecim szeregu wykonują zwrot w lewą stronę, maszerują jedno za drugim, po czym formują koła; osoby z drugiego i czwartego szeregu poruszają się podobnie, ale w prawą stronę; I stojąc twarzą do środka koła, wyciągają energicznie ręce przed siebie; J uderzają dłonią o dłoń, ocierając nimi o siebie; K naśladują schodzenie po szczeblach drabiny; L przecierają czoło zewnętrzną częścią dłoni. GUZIKI KOMINIARZA – gra z kostką y Pomoce: szablon kominiarza, guziki, kostki y Przebieg zabawy: Gra przeznaczona jest dla dwojga dzieci. Każde z nich otrzymuje po sześć guzików i kostkę. Planszę stanowi postać kominiarza z narysowanymi kółkami w miejscu guzików. Na każdym z kół jest inna liczba kropek (od 1 do 6). Dzieci na przemian rzucają kostką. Liczba kropek wskazuje, na jakim polu dziecko ma położyć guzik. Jeśli kostka wskaże pole z ułożonym już guzikiem, następuje strata kolejki. Wygrywa ten, komu uda się ułożyć na planszy więcej guzików. Uwaga! Podczas zabawy można przeznaczyć po jednej planszy dla każdego dziecka. Wygrywa osoba, która szybciej zapełni guzikami swoją planszę. 14

IDZIE KOMINIARZ – zabawa z piosenką

sł. Anna Przepióra, muz. Bożena Forma (na motywach trad. piosenki „Kółko graniaste”)

1. Patrzcie, kominiarz jest na drabinie, B nagle siada na kominie, C na kominie, hej! D 2. A teraz komin czyścić zaczyna, E wkłada szczotkę do komina, F do komina, hej! 3. Schodzi kominiarz w dół po drabinie, G teraz czysto jest w kominie, H jest w kominie, hej! I y Przebieg zabawy: Dzieci formują kilkuosobowe koła i zajmują miejsca w siadzie skrzyżnym. Obok każdego koła stoi „kominiarz” (nauczyciel wybiera tylu kominiarzy, ile powstanie kół). B Kominiarze obchodzą koła po zewnętrznej stronie; C wchodzą do środka kół; D zajmują miejsce w siadzie skrzyżnym; E przechodzą do pozycji stojącej; F naśladują czyszczenie komina; G obchodzą koła od wewnętrznej strony; H wychodzą z kół; I zajmują miejsce w siadzie skrzyżnym obok swoich kół. Zabawę można powtórzyć, nadając role kominiarzy innym dzieciom. DRABINA KOMINIARZA – zabawa matematyczna, plastyczno-konstrukcyjna y Pomoce: patyczki po lodach w dwóch długościach, klej typu „magic”, papier, nożyczki, kredki y Przebieg zabawy: Dzieci otrzymują patyczki. Przeliczają je, porównują ich długość, stosując określenia: długi, krótki, dłuższy, krótszy. Następnie: x składają z nich drabinkę; x przyklejają szczeble drabinki w odpowiednich miejscach zgodnie z instrukcją prowadzącego; x rysują kominiarza, a następnie go wycinają; x doklejają sylwetę do drabinki w dowolnym miejscu, określając jej położenie; x odpowiadają na pytanie: Na którym szczeblu stoi kominiarz? Uwaga! Karta, na której dziecko rysuje kominiarza, powinna być niewielka (1/4 formatu A4), żeby kominiarz był proporcjonalny do wielkości drabiny. KOLOROWE KOMINY – zabawa utrwalająca kolory Wersja I y Pomoce: szablony kominów (w różnych kolorach) dla wszystkich dzieci y Przebieg zabawy: Nauczyciel dzieli grupę na cztery zespoły. Wcześniej przygotowuje szablony kominów w formie plakietek w czterech kolorach (zielonym, czerwonym, żółtym, niebieskim) – po jednym z każdego szablonu dla siebie oraz po jednym dla każdego dziecka (dla każdej grupy inny kolor). Dzieci przemieszczają się w kole w rytmie muzyki (można wykorzystać podkład do piosenki „Kominiarz” lub „Idzie kominiarz”). Na przerwę w muzyce prowadzący unosi komin w określonym kolorze. Dzieci, które mają kominy w tym kolorze, wchodzą do środka koła i miarowo klaszczą. Pozostałe przedszkolaki maszerują w kole. W trakcie prezentacji komina dzieci z szablonami w jednym kolorze mogą przebiegać przez koło, zamieniając się miejscami. 15

Wersja II y Pomoce: papierowe kółka i szarfy w kolorach: zielonym, czerwonym, żółtym i niebieskim y Przebieg zabawy: Nauczyciel umieszcza na tablicy zapis w formie rytmicznego układu kolorów. W zależności od możliwości dzieci rytm może być dwu-, trzy- lub czteroelementowy. Dzieci, oznaczone kolorowymi szarfami, poruszają się w określonym kierunku po sali w rytmie dowolnej muzyki. Na ustalony sygnał ustawiają się kolejno w rzędzie według zapisu ułożonego na tablicy, kontynuując rytm. KOMINIARZE NA DRABINACH – zabawa rozwijająca orientację w schemacie ciała Wersja I y Pomoce: kartoniki z cyframi lub kropkami, drabinki gimnastyczne y Przebieg zabawy: Dzieci siedzą na dywanie. Nauczyciel wybiera dwóch „kominiarzy”, którzy stają przed drabinkami. Na kolejnych szczeblach przymocowane są kartoniki z cyframi od 1 do 9 (lub z kropkami zastępującymi zapis matematyczny). Dzieci wchodzą na szczeble według instrukcji nauczyciela: Chwyć prawą i lewą ręką szósty szczebel.  Postaw nogi na drugim szczeblu.  Chwyć lewą ręką ósmy szczebel, a prawą – dziewiąty. Lewą nogę postaw na pierwszym, a prawą – na trzecim szczeblu. W celu zwiększenia stopnia trudności zadań nauczyciel dodaje kolejne polecenia dotyczące umieszczenia na szczebelkach dłoni i stóp. Uwaga! Zadanie wymaga dobrej orientacji w rozróżnianiu stron ciała. Szczeble należy ponumerować, rozpoczynając od najniższego. Wersja II y Pomoce: drabinki gimnastyczne z oklejonymi na kolorowo szczeblami y Przebieg zabawy: Dzieci siedzą na dywanie. Nauczyciel wybiera dwóch „kominiarzy”, którzy stają przed drabinkami. Kolejne szczeble są oznaczone kolorowymi paskami folii samoprzylepnej. Dzieci wchodzą na szczeble według instrukcji nauczyciela: Chwyć rękoma niebieski szczebel. Nogi postaw na zielonym.  Chwyć prawą ręką żółty szczebel, a lewą – czerwony.  Postaw nogi na niebieskim szczeblu. W celu zwiększenia stopnia trudności prowadzący dodaje kolejne polecenia dotyczące umieszczenia kończyn na szczebelkach. KOMINIARZ – zabawa kołowa y Pomoce: cylinder (kapelusz kominiarza) y Przebieg zabawy: Dzieci siedzą w kole. W środku na krzesełku znajduje się wybrane dziecko w kapeluszu – „kominiarz”. Przedszkolaki prowadzą dialog z kominiarzem: DZIECI: Kominiarzu, kominiarzu, co tam na dachu robicie? KOMINIARZ: Przyjdźcie do mnie na górę, to same zobaczycie! DZIECI: Kominiarzu, kominiarzu, co w rękach trzymacie? KOMINIARZ: Przyjdźcie do mnie na górę, to się przekonacie! DZIECI: Kominiarzu, kominiarzu, którędy wejść mamy? KOMINIARZ: Wejdźcie po drabinie lub idźcie schodami! Chodźcie szybko, chodźcie prędko, bo to aż dziesiąte (siódme, szóste itp.) piętro! 16

Dzieci wstają i wspólnie licząc, tupią tyle razy, ile wskazuje liczba pięter. Kiedy skończą liczenie, znajdą się „na dachu”. Następnie kominiarz mówi: KOMINIARZ: Na kominie siedzę sobie i miejsca ustępuję tobie. Kominiarz zaprasza kolejne dziecko na swoje miejsce. Zabawa jest powtarzana od początku. KOMINY – zabawa kołowa z elementem matematycznym y Pomoce: dziesięć rolek po papierze toaletowym (każda z naklejoną liczbą od 1 do 10), szczotka do butelek y Przebieg zabawy: Na środku koła siedzi „kominiarz” ze szczotką do butelek. Dzieci w rytm dowolnej muzyki podają sobie rolki („kominy”) w prawą stronę. Gdy muzyka cichnie, kominiarz mówi: Jestem kominiarzem, po dachu spaceruję. Wybiorę sobie komin, który wyszoruję. Wyczyszczę komin z numerem… (np. 10)! Wywołane dziecko podchodzi do kominiarza, który szczotkuje jego komin, wykonując dziesięć rytmicznych ruchów (liczba ruchów zależy od wywołanego przez kominiarza numeru). Dzieci liczą wspólnie z kominiarzem, po czym następuje zamiana miejsc. Zabawa jest powtarzana od początku. Uwaga! Liczbę rolek można zmieniać w zależności od umiejętności dzieci. WIERSZ Kominiarz

Bożena Forma

Ciągle ma wiele pracy kominiarz, szczególnie gdy się zaczyna zima. Specjalne szczotki duże i małe dokładnie czyszczą kominy całe. Stalowy komin – zatem uwaga: szczotek z plastiku użyć wypada. Czy wentylacja jest prawidłowa i czy od spalin nie boli głowa? Czy czarna sadza się nie zapali, no i czy komin się nie zawali? Chce zabezpieczyć otwór komina, mocować siatkę zatem zaczyna. Gruzy wyciąga, sprawdza przewody, o błędach w pracy nie może być mowy! Już wszystko działa, więc dziękujemy, teraz bezpiecznie się poczujemy. ZAGADKI Szczotka Kominiarz ma ją ze sobą, kiedy pracę zaczyna. Chce komin wyczyścić dokładnie, wpuszcza ją do komina.

Komin Jest na dachach domów, w hutach i fabrykach. Czyści go kominiarz, kiedy się zatyka. 17

Kominiarz Do komina zagląda, szczotkę do niego wkłada. To bardzo trudna praca, a nie lekka zabawa. Dym Kiedy zapalisz w piecu, wylatuje z komina i czyste powietrze zatruwać zaczyna. QUIZ 1. Na dachach domów znajdują się: A) dywany; B) samochody; C) kominy. 2. Kominiarz ma na głowie: A) chustę; B) opaskę; C) cylinder. 3. Kominiarz wchodzi na dach po: A) drabinie; B) ścianie; C) linie. 4. Kominiarz czyści kominy: A) rękawicami; B) szczotkami; C) gazetami. 5. Kominy znajdują się na: A) balkonie; B) tarasie; C) dachu. 6. Na ostatnim piętrze budynku znajduje się: A) piwnica; B) strych; C) buda dla psa. 7. Osadza się w kominie: A) benzyna; B) sadza; C) olej. 8. Kominiarz ma ubranie w kolorze: A) czerwonym; B) zielonym; C) czarnym. 9. Szczotki i kula to narzędzia pracy: A) stolarza; B) dentysty; C) kominiarza. 18

Kominiarz Dba o twoje bezpieczeństwo, kominy przetyka. Gdy go widzisz, „na szczęście” dotykasz guzika.

10. Kominiarz poza czyszczeniem kominów sprawdza: A) przewody wentylacyjne; B) krany; C) oświetlenie. PODPOWIEDZI DO KRZYŻÓWEK: 1) Hasła: KOT, SZCZOTKA, DYM, GUZIKI, MUNDUR Rozwiązanie: KOMIN 2) Hasła: DACH, STRYCH, KOMINIARZ, BUTY, CYLINDER, KOMIN, SADZA Rozwiązanie: DRABINA

Karty pracy

zapisane na płycie Data-PC

karta „Kominiarz 1”

karta „Kominiarz 2”

karta „Kominiarz 3”

karta „Kominiarz 4”

karta „Kominiarz 5”

karta „Kominiarz 6”

karta „Kominiarz 7”

karta „Kominiarz 8”

karta „Kominiarz 9”

karta „Kominiarz 10”

karta „Kominiarz 11”

karta „Kominiarz 12”

karta „Kominiarz 13”