WYDAWCA: CEBP 24.12 Sp. z o.o.
kącik eksperta 2 W świetle prawa. Ty pytasz, my odpowiadamy Dariusz Skrzyński
bliżej dziecka 6 Birthday on the Farm Małgorzata Pauszek 8 Kącik zabaw integracyjnych Dorota Kluska
w numerze 4.247/2022
materiały na maj
9 W mrowisku Miłosz Konarski 10 Move Your Body, Open Your Eyes, It’s Time to Exercise! Katarzyna Niemiec 14 Pozory mylą Agnieszka Borowiecka 16 Elementy układanki Dorota Kluska 18 Z torby nauczycielki Ewa Bartczak-Sroka, Sandra Ciechowicz 22 Gry i zabawy terenowe połączone
z zawodami „Sprintem do maratonu” Anna Kołodziej, Magdalena Sudoł 49 Książka kucharska dla całej rodziny Magdalena Żujew
bliżej nauczyciela 27 Przedszkola dookoła świata – Alberta, Kanada Hanna M. Górna 31 Kuchnia błotna w ogrodzie przedszkolnym Ańa Komorowska 36 Czym jest edukacja włączająca? Anna Myśliwiec, Magdalena Medyńska 38 ZUMBA® Kids Jr. Anna Pokój, Piotr Pokój
Przewodnik BLIŻEJ PRZEDSZKOLA – materiały na maj Moja rodzina – propozycje aktywności dla dzieci młodszych Katarzyna Wójcik-Bożętka
42 Na rodzinnym portrecie 46 Drzewo genealogiczne 52 Nasi bliscy 55 Uczucia 58 Pomagamy sobie wzajemnie
Jestem Polakiem – propozycje aktywności dla dzieci starszych Marta Jelonek
61 Po polskiej krainie rzeka Wisła płynie 66 Legendy z różnych stron Polski 70 Symbole Polski 74 Nasza stolica, moja miejscowość 78 Podróże po Polsce
ul. Kwiatowa 3, 30-437 Kraków redakcja@blizejprzedszkola.pl 12 631 04 10
ZESPÓŁ REDAKCYJNY:
Robert Halik – redaktor naczelny (r.halik@blizejprzedszkola.pl) Marta Stasińska – zastępca redaktora naczelnego (m.stasinska@blizejprzedszkola.pl) Monika Majewska – redaktor merytoryczny (m.majewska@blizejprzedszkola.pl) Natalia Łasocha – redaktor merytoryczny (n.lasocha@blizejprzedszkola.pl) Karolina Gawlik – redaktor merytoryczny (k.gawlik@blizejprzedszkola.pl) Dominika Góra – redaktor merytoryczny (d.gora@blizejprzedszkola.pl) Agata Babicz - redaktor merytoryczny (a.babicz@blizejprzedszkola.pl)
STALI AUTORZY: prof. Edyta Gruszczyk-Kolczyńska, Ewa Zielińska, Anna Jankowska, Agnieszka Wentrych, Hanna M. Górna
WSPÓŁPRACA: prof. Bogusław Śliwerski, Dariusz Skrzyński, Barbara Szeląg, Ewa Stadtmüller, Edyta Kaczanowska, Katarzyna Niemiec, Wanda Papugowa, Anna Wiktor-Stępień, Marta Jelonek, Katarzyna Wójcik-Bożętka, Magdalena Ledwoń, Dagmara Czyż, Ewa Bartczak-Sroka, Sandra Ciechowicz, dr Zuzanna Jastrzębska-Krajewska
ZESPÓŁ DORADCZY: Maria Broda-Bajak, Agnieszka Czeglik, Ewa Lelo, Bożena Michalska, Małgorzata Wajda OKŁADKA: Fot. prywatne/rys. Izabela Pawińska (na zdjęciu Antosia Hotloś) ZDJĘCIA: depositphotos.com, adobe.stock.com GRAFIKA I SKŁAD: Tomasz Gil MARKETING I REKLAMA, PATRONATY MEDIALNE: Sandra Hotloś (s.hotlos@blizejprzedszkola.pl)
BIURO OBSŁUGI KLIENTA: Gabriela Gąsienica (g.gasienica@blizejprzedszkola.pl) 12 631 04 10 wew. 102 Aneta Machał-Nieć (a.machal@blizejprzedszkola.pl) 12 631 04 10 wew. 105 Karolina Mączyńska (k.maczynska@blizejprzedszkola.pl) 12 631 04 10 wew. 109 ISSN: 1642-8668 INDEKS: 248428 DRUK: drukarnia Bimart NAKŁAD: 8 400
PRENUMERATA STANDARDOWA: 12 miesięcy: 432 zł*, 6 miesięcy: 216 zł*, 3 miesiące: 108 zł*
projekt ekologiczny EKOKULTURALNE PRZEDSZKOLE 81 Wyzwanie na maj. Mobilna minikuchnia błotna
kącik logopedyczny 82 Kącik logopedyczny. Kraina smoków Ewelina Protasewicz ● Pod patronatem – str. 30 ● Książka miesiąca – str. 84
PRENUMERATA PLUS: 12 miesięcy: 792 zł*, 6 miesięcy: 396 zł*, 3 miesiące: 198 zł*
PRENUMERATA ABONAMENTOWA: standardowa: 36 zł* za miesiąc PLUS: 66 zł* za miesiąc *Kwota brutto – nie zawiera kosztów wysyłki prenumerata@blizejprzedszkola.pl 12 631 04 10 wew. 102 www.blizejprzedszkola.pl/prenumerata Przedruk materiałów zamieszczonych w miesięczniku w jakiekolwiek formie oraz ich publikacja w internecie bez wcześniejszej zgody Wydawcy są zabronione. Redakcja zastrzega sobie prawo do zmian i skrótów w nadesłanych materiałach oraz do nadawania tytułów. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i reklam. Wydawca ma prawo odmówić publikacji reklamy bez podania przyczyny.
bliżej dziecka ■ Miłosz Konarski
W mrowisku Muzyczna rozgrzewka l gimnastyczna z Panem Miloszem
Czołem, pracowite mrówki! Jestem trener Mrówa i poprowadzę dziś wasz trening sprawnościowy! Jak wiecie, zima już dawno za nami. Koniec leniuchowania! Koniec obżarstwa! To czas wiosennych porządków i powrotu do naszych regularnych obowiązków: zdobywania pożywienia oraz budowy i ulepszania mrowiska!
Zabawa orientacyjno-porządkowa Mrówki są małe, ale nasza siła tkwi w liczbie i współpracy! Dlatego najważniejszą umiejętnością mrówek jest szybkie znalezienie innych mrówek i zebranie się w grupę! Kiedy będzie grała marszowa muzyka, wszystkie mrówki maszerują. Na moje polecenie: Grupuj! jak najszybciej zbieramy się na środku sali, jedna mrówka blisko drugiej. Pamiętajcie, w grupie siła! Maszerujemy! „Mrówki” maszerują po sali, na sygnał gromadzą się na środku.
Zabawa z elementami czworakowania i pełzania Mrówki muszą się szybko poruszać, niezależnie od warunków. Czasem muszą pełzać, aby przecisnąć się przez ciasny otwór. Dlatego teraz poćwiczymy różne rodzaje przemieszczania się. Gdy usłyszycie taką muzykę (prezentacja sygnału), maszerujemy, wysoko podnosząc nogi. Gdy muzyka będzie brzmieć tak (prezentacja sygnału), chodzimy na czworakach. Kiedy muzyka się zmieni i będzie taka (prezentacja sygnału), kładziemy się na brzuchu i czołgamy! Wykonać! Dzieci poruszają się po sali, dostosowując się do muzyki.
jednej nodze, a drugą rysujemy linię! Najpierw do przodu i do tyłu… A teraz w prawo i w lewo! A teraz, biegnąc w miejscu, wysoko podnosimy kolana! Stop! Baczność! Ręce wzdłuż tułowia, prosta sylwetka! Przedszkolaki stają w rozsypce. Wykonują kolejne zadania, dostosowując tempo do rytmu muzyki.
Ćwiczenie oddechowe Zasłużyliście na chwilę odpoczynku! Możecie teraz usiąść! Zaczynamy oddychać w rytmie! Wdech, dwa, trzy. I wydech, dwa, trzy. Wdech, dwa, trzy. I wydech, dwa, trzy. Wdech i wydech, wdech i wydech. Przedszkolaki siadają skrzyżnie z wyprostowanymi plecami i robią głębokie wdechy nosem i wydechy ustami.
Zakończenie Mrówki, to już koniec waszego treningu! Jesteście gotowe, aby dzielnie służyć naszej mrówczej społeczności! Spocznij! Miłosz Konarski – znany przedszkolakom i dzieciom żłobkowym jako Pan Miłosz :-). Nauczyciel rytmiki, kompozytor i aranżer. Prywatnie tata czwórki dzieci. Prowadzi własną firmę skupiającą się na produkcji muzyki i filmów, w życiu kieruje się zasadą: „Bezczynność jest wrogiem duszy”.
Zabawa z elementami równowagi Mrówki mają sześć odnóży, a każde z nich musi być wzorem sprawności. Dlatego teraz będę miał dla was różne zadania, które macie wykonywać do rytmu! Uwaga, zaczynamy! Maszerujemy w miejscu! Wysoko podnosimy kolana! I stop! Teraz stopą rysujemy na podłodze koło! Maszerujemy dalej, ale w miejscu! Stop! Obracamy się dookoła i stajemy na jednej nodze! Trzymamy równowagę! A teraz biegniemy w miejscu! I stop! Teraz podnosimy nogę wysoko i klaszczemy pod kolanem! Super! Spróbujcie pod drugą nogą! I znów maszerujemy w miejscu! Stop! Stajemy na
RORK „ MOS” DOĘP PŁI L O PNI NA W.IZRSOL. BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 4.247/2022
9
▪ bliżej dziecka ■
Ewa Bartczak-Sroka Sandra Ciechowicz
Z torby nauczycielki kwiatki
Kwiecista opaska – zabawy w kole z rekwizytem Wariant I: Dzieci siedzą w kole. Jedno z nich ma na głowie papierową opaskę z kwiatami. Spaceruje po wewnętrznej stronie koła, uśmiechając się do pozostałych uczestników, którzy recytują rymowankę. Dziecko z opaską wybiera swojego następcę spośród przedszkolaków uśmiechających się do niego. Kto opaskę ma z kwiatkami, ten wybiera między nami i uśmiecha się wesoło, spacerując sobie w koło. Gdy uśmiechnę się do niego, może zajmę miejsce jego. Wariant II: Przedszkolaki siedzą w kole. Jeden z nich ma na głowie papierową opaskę z kwiatkami. Spaceruje po wewnętrznej stronie koła i mówi rymowankę. Wybiera swojego następcę, wypowiadając jego imię i nakładając mu na głowę opaskę. Krąży kwiatek dookoła i następcę swego woła. Kto usłyszy imię swoje, ten zajmuje miejsce moje.
18
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 4.247/2022
■ bliżej dziecka
Anna Kołodziej, Magdalena Sudoł
Gry i zabawy terenowe połączone z zawodami „Sprintem do maratonu” To już ósma edycja akcji „Sprintem do maratonu”. Jak co roku zachęcamy do zorganizowania zawodów biegowych w przedszkolu lub miejscu zamieszkania. Celem wydarzenia jest promocja zdrowego stylu życia i aktywnego spędzania czasu, w tym czasu na świeżym powietrzu, popularyzowanie biegów wśród dzieci oraz kształtowanie u przedszkolaków nawyku podejmowania aktywności fizycznej w dorosłym życiu. Wydarzenia ostatnich dwóch lat i ograniczenia związane z pandemią przyczyniły się do pogłębienia zjawiska braku ruchu wśród dzieci. Dlatego wszelkie formy aktywności fizycznej w terenie otwartym są jeszcze bardziej wskazane. Nie trzeba nadmieniać, jak korzystny wpływ mają one na zdrowie człowieka. Zawody biegowe można poprzedzić innymi aktywnościami, np. zabawami na świeżym powietrzu. Poniżej przedstawiamy kilka zabaw i ćwiczeń ogólnorozwojowych z prostym przyborem, jakim jest kocyk. Wszystkie niezbędne informacje dotyczące udziału w wydarzeniu „Sprintem do maratonu”, dyplomy i certyfikaty do pobrania można znaleźć na stronie projektu www.blizejprzedszkola.pl/sprintem-do-maratonu.
Rozgrzewka Uczestnicy ustawiają się w dużym kole lub w rozsypce. Każdy rozkłada ręce na boki i robi „wiatraczek”, aby zapewnić sobie przestrzeń do ćwiczeń. Prowadzący demonstruje kolejne ćwiczenia, a wszyscy je powtarzają. Rozgrzewce może towarzyszyć dowolna energiczna muzyka.
Utwory do wykorzystania podczas rozgrzewki znajdziesz w serwisie Moja Płytoteka. 22
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 4.247/2022
1.
Marsz z wysokim unoszeniem kolan, palce stóp zadarte. Czas ćwiczenia: około 30 sekund.
2.
Naprzemienne wykopy nóg w przód, raz jedną, raz drugą, z wyrzutem ramion w górę. 10 powtórzeń na każdą ze stron.
bliżej nauczyciela ▪
Ańa Komorowska
Kuchnia błotna
w ogrodzie przedszkolnym Stokrotkowa zupa, babka z piasku, gołąbki z babki lekarskiej. I godziny przesypywania, mieszania, dodawania, wylewania, ważenia, liczenia. To właśnie kuchnia błotna! Miejsce, w którym dzieci potrafią ugrzęznąć (dosłownie i w przenośni) na bardzo długi czas. Dlaczego warto budować takie miejsca w przedszkolu i jak to zrobić dobrze?
Kuchnia błotna – co za straszny pomysł! Ańa Komorowska | pracownia k.
Zacznijmy od nazwy. Kuchnia błotna to dosłowne tłumaczenie angielskiego mud kitchen i dokładny opis tego, czym w istocie jest – dziecięca kuchnia ustawiona w ogrodzie, służąca do zabawy. I jak to w kuchni – i tutaj potrzebne są naczynia i inne przyrządy kuchenne oraz najważniejsze, czyli składniki. A te powstają ze wszystkiego, co dziecko znajdzie w okolicy – liście, trawy, kwiaty, igły i inne fragmenty roślin, piasek, ziemia, kora. I obowiązkowo woda. A jak jest ziemia i woda, to wiadomo, że skończy się błotem. Błocko, glajda, breja. I tu zaczyna się problem. Bo zapewnienie własnemu dziecku w swoim ogrodzie frajdy pod tytułem „Zabawa w błocie” to jedno, a dopuszczenie do tego grupy przedszkolnej może wywoływać co najmniej wątpliwości. Dlatego zanim przejdziemy dalej, od razu wspomnijmy o alternatywach. Bo czy kuchnia piaskowa nie brzmi lepiej? Albo przynajmniej czyściej? Jeśli dostarczymy dzieciom czysty piasek zamiast ziemi, to nawet z dodatkiem wody jest szansa na zachowanie względnego porządku. Można też pójść w opcję suchą, czyli po prostu skupić się na przesypywaniu, mieszaniu i ważeniu, choć wiadomo, że z wodą tych aktywności będzie o wiele więcej. Można też pójść w drugą stronę i zaproponować zabawę samą wodą – przelewanie, odmierzanie, obliczanie, barwienie. Dlaczego nie? Pomyślcie o tym, jak o laboratorium – miejscu do eksperymentowania i swobodnej zabawy, ale też do… No właśnie, do czego służy takie miejsce?
Etno Roztocze
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 4.247/2022
31
▪ bliżej nauczyciela Anna Pokój, Piotr Pokój
ZUMBA® Kids Jr.
Każdy nauczyciel wie, jak ważny dla rozwoju fizycznego i psychicznego dzieci jest ruch. W wieku przedszkolnym nie tylko rozwój wzrostu i budowy tkanki mięśniowej jest zauważalny. Istotnym elementem pojawiającym się u dzieci jest rozwój motoryczny. Od czwartego roku życia można zaobserwować większą niż u młodszych dzieci kontrolę nad ciałem: umiejętność biegania, podskakiwania, utrzymania równowagi. Wzrasta również chęć udziału w zajęciach ruchowych oraz grach sportowych1. W placówkach przedszkolnych w ramach podstawy programowej wychowania przedszkolnego są realizowane zajęcia z gimnastyki ogólnorozwojowej. Na ten temat powstało kilka rzetelnych publikacji i ciągle są tworzone nowe propozycje mogące urozmaicić takie zajęcia, co niewątpliwie przyczyni się do dużej korzyści dla rozwoju dzieci. Ciekawą alternatywą, nad którą warto się pochylić i pomyśleć nad włączeniem jej do oferty placówki, są zajęcia ZUMBA® Kids Jr. Jest to propozycja oparta na Formule ZUMBA®, opracowanej przez firmę Zumba Fitness, LLC2. ZUMBA® jest programem treningowym stworzonym w Stanach Zjednoczonych Ameryki przez kolumbijskiego instruktora Alberto „Beto” Pereza. ZUMBA® to połączenie tańca, fitnessu oraz muzyki latynoskiej. Zajęcia oparte są na opracowanej Formule ZUMBA®, która zakłada połączenie trzech ważnych dla niej elementów:
muzyki – realizowanej przez twórców tak, by była motorem napędowym do tworzenia ciekawych choreografii oraz wyrażenia się poprzez ekspresję taneczną
38
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 4.247/2022
ciągu kroków – specjalnie opracowanych do każdego z rytmów, urozmaicanych poprzez zmieniające się tempo, ruchy rąk, kierunki poruszania się i elementy ćwiczeń
choreografii – opartej na muzyce i bezpośrednio ją ilustrującej poprzez zastosowanie odpowiednich ruchów w tych samych powtarzających się fragmentach muzycznych3
NA WSIRODZINA MOJA JESIENIĄ
Propozycje aktywności dla dzieci młodszych na maj wrzesień
Nasi bliscy Cele główne: kształtowanie wrażliwości muzycznej oraz poczucia rytmu; ćwiczenie umiejętności grania na instrumentach perkusyjnych; zachęcanie do dzielenia się wrażeniami i wspomnieniami; rozwijanie zdolności plastycznych
Poranny uśmiech Bukiet dla mamy – zabawa ruchowa 1 Pomoce: kwiaty wycięte z kolorowego papieru Przedszkolaki poruszają się po dywanie do rytmu skocznej muzyki odtwarzanej przez nauczyciela. Na przerwę w muzyce podnoszą wybrany przez siebie kwiatek. Prowadzący zadaje pytanie: Kto ma kwiat w kolorze czerwonym / żółtym / pomarańczowym? Dzieci tworzą bukiety kwiatów w takim samym kolorze i przeliczają je. Zabawę należy powtórzyć kilkakrotnie – maluchy za każdym razem podnoszą z podłogi kwiatek w innym kolorze. Poranna pobudka – zestaw zabaw ruchowych z elementami kształtowania prawidłowej postawy ciała (opis ćwiczeń na s. 42–43)
Coś nowego — coś ważnego
Wersje wokalna i instrumentalna piosenki „Każdy ma kogoś bliskiego” na płycie
Nasi bliscy – wysłuchanie piosenki i rozmowa na jej temat Nauczyciel odtwarza piosenkę „Każdy ma kogoś bliskiego”. Po jej wysłuchaniu zadaje pytania: Kto przygotowuje dla was ubrania i pomaga je założyć? Kto pomaga wam zawiązać buty? Kto pociesza, gdy się przestraszycie albo jest wam smutno? Z kim czytacie bajeczki? Z kim się bawicie? Prowadzący nakierowuje rozmowę na członków rodziny, którzy są wsparciem i spędzają z przedszkolakami czas i do których można się zwrócić w trudnej chwili. Każdy ma kogoś bliskiego (sł. Agnieszka Borowiecka, muz. Agata Babicz)
lub do pobrania na www.blizejprzedszkola.pl
52
Jestem małym przedszkolakiem, butów nie zawiążę sam, lecz gdy mama mi pomoże, potem sobie radę dam.
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 4.247/2022
JESTEM POLAKIEM
Propozycje aktywności dla dzieci starszych na maj
Legendy z różnych stron Polski Cele główne: zapoznanie z bohaterami wybranych polskich legend; rozwijanie wyobraźni; kształcenie wyczucia rytmu; nabywanie umiejętności czytania
Poranny uśmiech
Flagi udekorują kącik tematyczny w sali. Zostaną również wykorzystane w zabawie „Co wiemy o naszej ojczyźnie?” (opis na s. 80).
Flaga Polski – zabawa plastyczna 1 Pomoce: papier w kolorach czerwonym i białym; klej; nożyczki; taśma dwustronnie klejąca; dla każdego uczestnika dwie kartonowe rolki z recyklingu; patyczek szaszłykowy Starszaki siedzą wokół stołu z rozłożonymi materiałami plastycznymi. Drą papier na małe fragmenty, tną go na paski lub dowolne figury geometryczne. Oklejają jedną rolkę białymi, a drugą czerwonymi elementami. Sklejają rolki taśmą. Przymocowują patyczek, tak by powstała biało-czerwona flaga. Poranna pobudka – zestaw zabaw ruchowych z elementami kształtowania prawidłowej postawy ciała (opis ćwiczeń na s. 61–62)
Jeśli z miejscowością lub regionem, gdzie mieszkają przedszkolaki, związana jest legenda, która nie została ujęta na mapie, nauczyciel przygotowuje wcześniej odpowiednią ilustrację. Starszaki wspólnie z dorosłym lokalizują swój region na mapie i umieszczają obrazek we właściwym miejscu. Ochotnicy samodzielnie lub z pomocą nauczyciela podejmują próby opowiedzenia legendy.
66
Coś nowego — coś ważnego „Legendy” – odsłuchanie piosenki połączone z rozmową na temat jej treści 1 Pomoce: plakat Nauczyciel odtwarza piosenkę „Legendy” (sł. Ewa Stadtmüller, muz. Agata Babicz). Następnie zadaje pytania: Co to jest legenda? Jakie postaci z polskich legend są wymienione w piosence? Z jakich miast lub regionów pochodzą legendy z piosenki? Jaka legenda jest związana z naszą miejscowością lub regionem? Później prowadzący wiesza plakat z postaciami z legend, a dzieci uważnie go oglądają. Podczas kolejnego odtwarzania piosenki nauczyciel zatrzymuje utwór po każdej zwrotce, a starszaki próbują wskazać na mapie właściwą postać.
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 4.247/2022
Kraina smoków Ewelina Protasewicz
Kraina smoków to zbiór zabaw grupowych przeznaczonych dla dzieci w wieku przedszkolnym. Zabawy z pomocami dostępnymi w prenumeracie PLUS lub do pobrania na stronie www.blizejprzedszkola.pl można wykorzystać podczas lekcji logopedycznych, jako scenariusz do zajęć dydaktycznych z grupą lub do wspólnej zabawy. Zabawy językowe doskonalą mowę dzieci, usprawniają pracę i koordynację narządów artykulacyjnych, są okazją do nauki czytania oraz sprzyjają współpracy w grupie. Zapraszamy do wspólnej nauki przez zabawę! Smok ze Smokolandii Dzisiaj przeniesiemy się do magicznej krainy smoków. Te duże stwory występują w wielu mitach i legendach, są także bohaterami książek i filmów dla dorosłych oraz dzieci. Są różne wyobrażenia na ich temat. Niektóre smoki mogą wydawać się groźne, inne wesołe i sympatyczne. Poznajcie jednego z mieszkańców Smokolandii i spróbujcie go opisać. Dzieci przyglądają się ilustracji i opisują smoka. Smoczy wierszyk Jeśli chcecie choć na chwilę zawitać w Smokolandii, to spróbujcie powiedzieć ze mną wierszyk-zaklęcie, używając różnych gestów. Przedszkolaki powtarzają wierszyk i wykonują ćwiczenia przedstawione na kartach.