nr 6.225/2020 - materiały na wrzesień

kącik eksperta 2 Prezenty dla nauczycieli w przedszkolu – czy to już łapówka?

Dariusz Skrzyński

5 W świetle prawa. Ty pytasz, my odpowiadamy Dariusz Skrzyński

w numerze 6.225/2020

materiały na wrzesień

bliżej nauczyciela 8 Zarządzanie czasem pracy nauczyciela Anna Jankowska

12 Pożegnanie rodzica z dzieckiem w przedszkolu – siedem kroków do sukcesu Monika Sobkowiak

16 Dziecko zdolne czy nad wyraz ambitni rodzice?

Ewa Zielińska

20 Ćwiczenia ortofoniczne w przedszkolu Jadwiga Gawlińska

bliżej dziecka 24 To nie magia, to nauka. Powietrze Dr Alicja Rafalska-Łasocha

26 Kącik zabaw integracyjnych Monika Majewska

28 Hello My Friends, Let’s Shake Hands!

Katarzyna Niemiec

32 Bezpieczny przedszkolak na drodze Anna Adamus

projekt ekologiczny EKOKULTURALNE PRZEDSZKOLE 36 Ekokulturalne przedszkole Dagmara Czyż

40 Ekoplastyka w przedszkolu Dagmara Czyż

Przewodnik BLIŻEJ PRZEDSZKOLA – materiały na wrzesień Witamy w przedszkolu – propozycje aktywności dla dzieci młodszych Marta Jelonek

43 Jestem przedszkolakiem 48 W naszym przedszkolu 51 Przedszkolne zasady 54 Być dyżurnym – ważna rzecz 58 Dzień w przedszkolu

Jesień w sadzie – propozycje aktywności dla dzieci starszych Katarzyna Wójcik-Bożętka

62 Kieszeń pełna owoców 66 Tańczą gruszka i jabłuszko 70 Kosz pełen witamin 75 Zapasy w spiżarni 78 Jesienne zbiory

kącik logopedyczny 82 Warzywno-owocowe ćwiczenia na poprawną mowę

WYDAWCA: CEBP 24.12 Sp. z o.o. ul. Kwiatowa 3, 30-437 Kraków redakcja@blizejprzedszkola.pl 12 631 04 10

ZESPÓŁ REDAKCYJNY:

Robert Halik – redaktor naczelny (r.halik@blizejprzedszkola.pl) Marta Stasińska – zastępca redaktora naczelnego (m.stasinska@blizejprzedszkola.pl) Monika Majewska – redaktor merytoryczny (m.majewska@blizejprzedszkola.pl) Natalia Łasocha – redaktor merytoryczny (n.lasocha@blizejprzedszkola.pl) Karolina Gawlik – redaktor merytoryczny (k.gawlik@blizejprzedszkola.pl)

STALI AUTORZY: prof. Edyta Gruszczyk-Kolczyńska, Ewa Zielińska, Anna Jankowska

WSPÓŁPRACA: prof. Bogusław Śliwerski , Dariusz Skrzyński, Barbara Szeląg, Ewa Stadtmüller, Edyta Kaczanowska, Katarzyna Niemiec, Wanda Papugowa, Joanna Wołoch, Marta Jelonek, Dominika Góra, Katarzyna Wójcik-Bożętka, Magdalena Ledwoń

ZESPÓŁ DORADCZY: Maria Broda-Bajak, Agnieszka Czeglik, Ewa Lelo, Bożena Michalska, Małgorzata Wajda OKŁADKA: fotiska.com/Izabela Pawińska (na zdjęciu Jaś Gil) ZDJĘCIA: depositphotos.com, adobe stock GRAFIKA I SKŁAD: Tomasz Gil MARKETING I REKLAMA, PATRONATY MEDIALNE: Sandra Hotloś (s.hotlos@blizejprzedszkola.pl)

BIURO OBSŁUGI KLIENTA: Gabriela Gąsienica (g.gasienica@blizejprzedszkola.pl) tel. 12 631 04 10 wew. 102 Natalia Kapera (klienci abonamentowi) (n.kapera@blizejprzedszkola.pl) tel. 12 631 04 10 wew. 109 ISSN: 1642-8668 INDEKS: 248428 DRUK: drukarnia Bimart NAKŁAD: 12 000

PRENUMERATA STANDARDOWA: 12 miesięcy: 365 zł*, 6 miesięcy: 192 zł*

PRENUMERATA PLUS: 12 miesięcy: 725 zł*, 6 miesięcy: 372 zł*

PRENUMERATA ABONAMENTOWA: standardowa: 32 zł* za miesiąc PLUS: 62 zł* za miesiąc *Kwoty brutto prenumerata@blizejprzedszkola.pl 12 631 04 10 wew. 109 www.blizejprzedszkola.pl/prenumerata Przedruk materiałów zamieszczonych w miesięczniku w jakiekolwiek formie oraz ich publikacja w internecie bez wcześniejszej zgody Wydawcy są zabronione.

Ewelina Prottasewicz

● Polecają nauczyciele wychowania przedszkolnego – str. 35 ● Pod patronatem – str. 81

Redakcja zastrzega sobie prawo do zmian i skrótów w nadesłanych materiałach oraz do nadawania tytułów.

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i reklam.

Wydawca ma prawo odmówić publikacji reklamy bez podania przyczyny.

▪ bliżej nauczyciela

Monika Sobkowiak

Pożegnanie rodzica z dzieckiem w przedszkolu

– siedem kroków do sukcesu

Pożegnanie z dzieckiem w przedszkolu, szczególnie na początku roku szkolnego, ma niewiele wspólnego z „pożegnaniem”.

Często sytuacja przybiera raczej postać batalii, w której rodzic, nauczyciel i dziecko wojują między sobą o to, kto dzisiaj postawi na swoim. I choć czas zawsze działa na naszą korzyść, a dziecko zaprzyjaźnia się z przedszkolem, jest kilka rozwiązań, które możemy podpowiedzieć rodzicom, by cały ten proces maksymalnie załagodzić.

12

BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 6.225/2020

Pożegnanie z dzieckiem w przedszkolu – dlaczego jest trudne?

Co sprawia, że maluchy płaczą? Teoretycznie wszystko przygotowane jest tak, by zachęcić dziecko do przebywania w przedszkolu – kolorowe sale, zabawki, uśmiechnięte panie.

Jednak wrześniowe maluszki zawsze dają do wiwatu. Gdy tylko przekraczają próg przedszkola, ich płacz rozbrzmiewa w całej placówce.

Nic w tym dziwnego – wiele z tych malców całe swoje dotychczasowe życie spędziło głównie z mamą. Nie, nie zapomniałam, że tatusiowie też są i są ważni – jednak urlop macierzyński to ten przywilej, dzięki któremu to mamy mają zdecydowanie więcej czasu dla dzieci.

Gdy nadchodzi pierwszy dzień dłuższego rozstania, mimo że jest poprzedzony dniami adaptacyjnymi, dziecko wpada w panikę. Nie mieści mu się w głowie, że nagle zaistniał jakiś na tyle ważny powód, by miało rozstać się z mamą – przecież do tej pory chodzili razem na plac, na zakupy, do babci, naprawić auto… wszędzie! Czemu to się tak nagle zmieniło?

Dziecko nie ma szans tego zrozumieć. Chwila namysłu pozwala jednak na szybkie wnioski: Nie wiem, nie podoba mi się to, boję się! I oto gotowa recepta na strumienie łez płynące z oczu.

▪ bliżej kącik eksperta ■ dziecka

POWIETRZE Dr Alicja Rafalska-Łasocha

To nie magia, to nauka Maria Skłodowska-Curie prowadziła dla swoich dzieci, ich koleżanek i kolegów różne doświadczenia, a poniżej jedno z nich (to ostatnie). Było to we Francji, gdyż chociaż Mania Skłodowska urodziła się w Polsce, studiowała w Paryżu, gdzie później mieszkała i pracowała.

Była znakomitym fizykiem i chemikiem.

Otrzymała dwie Nagrody Nobla – najważniejsze nagrody, jakie dostają uczeni.

Celem kącika To nie magia, to nauka jest pokazanie dzieciom w wieku przedszkolnym różnorodnych prostych i bezpiecznych doświadczeń oraz zjawisk fizyko-chemicznych, aby rozbudzić w nich zainteresowanie naukami przyrodniczymi. Doświadczenia będą tak dobrane, by część z nich (te proste w realizacji) mogły wykonywać samodzielnie dzieci, część (te wymagające więcej precyzji) była demonstrowana przez nauczyciela, a część stanowiła zadanie do wykonania również w domu.

Doświadczenia będą stanowić ciekawą zabawę dla przedszkolaków. Nie przewidujemy przekazywania dzieciom teoretycznych podstaw wyjaśniających obserwowane zjawiska, ale skupimy się na rozbudzaniu ich naukowej ciekawości i szukaniu odpowiedzi mieszczących się na poziomie ich rozumowania i postrzegania rzeczywistości.

Warto zachęcać dzieci do bacznej obserwacji rezultatów ich naukowych zabaw, gdyż jest ona kluczem w rozwoju każdej dziedziny wiedzy.

24

BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 6.225/2020

Dlaczego świeczka gaśnie?

Przygotuj: dwie szklanki; dwie świeczki; mały talerzyk do zakrycia szklanki Eksperyment: B Świeczki zapal i umieść w szklankach. C Po chwili jedną szklankę ze świeczką zakryj talerzykiem. Co obserwujesz? (fot. 1) D Zapal zgaszoną świeczkę i powtórz doświadczenie. E Zapal zgaszoną świeczkę i ponownie przeprowadź doświadczenie, zatykając tym razem drugą szklankę. F Zapal zgaszoną świeczkę i powtórz doświadczenie jeszcze raz.

Dlaczego świeczka w przykrytej szklance gaśnie?

W powietrzu jest tlen, który służy nam do oddychania i który jest niezbędny do palenia się świeczki. Gdy przykrywamy talerzykiem szklankę, zamykamy dostęp powietrza, w którym jest tlen. Płomień ma go tylko tyle, ile znajduje się w szklance.

Po chwili ogień świeczki „wykorzysta” cały zapas zgromadzonego w szklance tlenu i zwyczajnie zgaśnie.

fot.1

▪ bliżej dziecka PI󰈮󰈠󰉈󰈯KI 󰈂󰉝󰇴R󰈭󰈪O󰈯󰈮W󰉚󰈰E W 󰈶Ą󰉎IK󰈖 󰈂󰈯󰉚J󰉍󰈁I󰉋S󰈂 󰈯󰉚 PŁ󰇳󰉎I󰉋 „MU󰈂󰈄C󰈂󰈯Y 󰈌󰈣ZE󰈠󰈾󰉈Ń 󰈉 P󰈤󰈁ED󰈠󰈁K󰈮󰈴󰈓”

KĄ󰉑I󰈵 Z󰉝󰉗󰉚󰈉

IN󰈜󰉋󰉁R󰉚󰉑󰈄J󰈰󰈄C󰉀 „Kółeczko” – zabawa w kole z chustą animacyjną Dzieci trzymają chustę animacyjną za uchwyty. Nauczyciel odtwarza piosenkę „Kółeczko” (sł. Marta Jelonek, muz. Gabriela Gąsior) i wspólnie z przedszkolakami bawi się zgodnie z poniższą propozycją.

Kółeczko (sł. Marta Jelonek, muz. Gabriela Gąsior) Kręci się kółeczko, wiruje wesoło, idą przedszkolaki, maszerują w koło. dzieci powoli poruszają się w jednym kierunku Idę ja – idziesz ty, dookoła: raz, dwa, trzy! zmieniają kierunek Kręci się kółeczko, zabawa wesoła, biegną przedszkolaki, biegną dookoła. biegną w jednym kierunku Biegniesz ty – biegnę ja!

Bęc na dywan, raz i dwa! puszczają chustę i siadają na dywanie W trakcie przygrywki uczestnicy ponownie ustawiają się wokół chusty, a zabawa zaczyna się od nowa.

Wskazówka: Zabawę można przeprowadzić bez chusty animacyjnej. Wówczas dzieci ustawiają się w kole i trzymają za ręce, a na koniec puszczają dłonie i upadają na podłogę.

26

BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 6.225/2020

Powitanie – pożegnanie – zabawa w parach lub w kole Wariant I: Przedszkolaki dobierają się w pary i wykonują czynności zgodnie z treścią piosenki. Po każdej zwrotce szukają nowej pary. Wariant II: Dzieci stoją w kole i wykonują czynności opisane w piosence z osobami stojącymi po prawej i lewej stronie.

Kiedy się witamy* (sł. Karolina Gawlik, muz. Andrzej Zagajewski) Kiedy ręce się witają*, wtedy mocno się ściskają, klepią, klaszczą lub machają, chętnie „piątkę” przybijają.

Kiedy nogi się witają*, to piruety wywijają, zginają się i prostują, tupią albo podskakują.

Kiedy buzie się witają*, serdecznie się uśmiechają.

Oczko do wszystkich puszczają i całusy wysyłają: Cmok, cmok, cmok! *W piosence „Kiedy się żegnamy” należy wymienić słowo „witają” na „żegnają”.

Projekt ekologiczny EKOKULTURALNE PRZEDSZKOLE ■ bliżej dziecka

Anna Adamus

Scenariusz przedstawienia dla dzieci cztero-, pięcioletnich

Bezpieczny przedszkolak na drodze Występują: dzieci przebrane za znaki (STOP, PRZEJŚCIE DLA PIESZYCH, DROGA DLA ROWERZYSTÓW, PARKING) oraz pozostałe PRZEDSZKOLAKI Stroje i rekwizyty: dzieci odgrywające rolę znaków mają strój w kolorze znaku, a z przodu i z tyłu tabliczkę z wydrukowanym znakiem. Pozostałe osoby odgrywają rolę przedszkolaków na spacerze, a więc mogą mieć plecaki, worki na buty, kamizelki odblaskowe, bransoletki odblaskowe itd.

Scenografia: Na scenie rozkładamy pasy drogowe (namalowane czarną farbą na białym arkuszu) oraz zrobioną z kartonu tabliczkę z sygnalizacją świetlną (czarne pudełko z sylwetami kół w kolorach czerwonym i zielonym, które można zdejmować), w innym miejscu ulicę (długi arkusz szarego papieru), obok ścieżkę rowerową i parking (narysowane markerem na szarym papierze). Dzieci przebrane za znaki drogowe ustawiają się. Znak PRZEJŚCIE DLA PIESZYCH znajduje się tuż przed rysunkiem pasów drogowych. Analogicznie przy drodze rowerowej mamy znak DROGA DLA ROWERZYSTÓW, znak PARKING przed parkingiem, a znak STOP przed przejściem dla pieszych.

32

BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 6.225/2020

Projekt ekologiczny EKOKULTURALNE PRZEDSZKOLE

Być człowiekiem to właśnie być odpowiedzialnym. (…) To czuć, kładąc swoją cegłę, że się bierze udział w budowaniu świata1.

Antoine de Saint-Exupery

Dagmara Czyż

EKOKULTURALNE

PRZEDSZKOLE DLACZEGO INICJUJEMY TEN PROJEKT? – KILKA SŁÓW WSTĘPU Statystyki pokazują, że Polak produkuje rocznie około 300 kg śmieci2, w tym zużywa ponad 400 reklamówek foliowych (dla porównania Duńczycy zużywają cztery sztuki rocznie).

Ten fakt przeraża, tym bardziej że wyprodukowana w sekundę torebka foliowa używana jest średnio przez 25 minut, a rozkłada się od 100 do 400 lat3.

Coraz częściej docierają do nas przerażające dane i obrazy degradowanego przez człowieka środowiska naturalnego.

To wszystko składa się w całość, która jest zatrważająca. Na szczęście świadomość ekologiczna rośnie i podejmuje się coraz więcej działań – jednostkowych, lokalnych, globalnych – świadczących o realnej dbałości i trosce o naszą planetę.

Zarówno nauczyciele, jak i rodzice spełniają ogromną rolę w tym zakresie. Jako osoby mające bezpośredni wpływ na kształtowanie postaw u dzieci powinni być świadomi tego, że są przez najmłodszych obserwowani i naśladowani. Obok 36

BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 6.225/2020

przekazania wiedzy dotyczącej wpływu zanieczyszczeń spowodowanych przez człowieka na środowisko najważniejsze wydaje się ukazanie sposobów i możliwości zaprzestania tej degradacji oraz kształtowanie świadomości, że każdy z nas jest współodpowiedzialny za środowisko naturalne i że nawet niewielkie zmiany mogą przynieść wiele dobrego i być inspiracją dla kolejnych osób. Nauczyciele oraz rodzice powinni zadbać o to, żeby ich dzieci potrafiły dokonywać świadomych wyborów i zdawały sobie sprawę, że nawet niewielkie zmiany mają ogromne znaczenie. Warto pokazywać, że bezmyślna konsumpcja prowadzi do degradacji planety, a jednocześnie zwracać uwagę na wartości, jakie kryją się w systemie opartym na dobrach z drugiej ręki, pożyczaniu, dzieleniu się, naprawach już posiadanych rzeczy czy inwestycji w produkty wielorazowe. Zachęcajmy do podejmowania świadomych wyborów i nieotaczania się masą niepotrzebnych rzeczy.

WITAMY W PRZEDSZKOLU Propozycje aktywności dla dzieci młodszych na wrzesień

Przedszkolne zasady Cele główne: rozwijanie umiejętności budowania odpowiedzi na pytanie w oparciu o ilustrację; uświadamianie konieczności przestrzegania zasad grupowych

Poranny uśmiech Drzewo – przygotowanie tła do grupowej pracy plastycznej 1 Pomoce: biały brystol; farby plakatowe; pędzel; gąbka pocięta na małe kawałki Nauczyciel maluje na dużym arkuszu brystolu brązową farbą kontury pnia i gałęzi drzewa.

Dzieci wypełniają wnętrza wyznaczonych konturów stempelkami z gąbki. Tak przygotowane drzewo zostanie wykorzystane podczas zajęć głównych (opis wykonania pracy plastycznej na s. 53).

Zgadnij, kogo mam na myśli – zabawa integracyjna Dzieci siedzą w kole i powtarzają rymowankę: Zgadnij, proszę, raz i dwa, o kim jest zagadka ta.

Następnie nauczyciel opisuje wygląd, fryzurę, ubiór wybranego malucha, nie podając jego imienia, np. Osoba, którą mam na myśli, ma krótkie, jasne włosy, nosi okulary, dzisiaj jest ubrana w koszulkę w kratkę i zielone spodnie. Ochotnik podaje imię opisywanego przedszkolaka.

Rymowankę należy powtórzyć przed każdą zagadką. Po kilku razach rolę prowadzącego przejmuje chętne dziecko.

Poranna pobudka – zestaw zabaw ruchowych z elementami kształtowania prawidłowej postawy ciała (opis ćwiczeń na s. 43–44)

BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 6.225/2020

51

JESIEŃ W SADZIE Propozycje aktywności dla dzieci starszych na wrzesień

Tańczą gruszka i jabłuszko Cele: rozwijanie percepcji i uwagi słuchowej; kształtowanie umiejętności muzycznych; wdrażanie do zabawy w parze, zespole; prezentowanie muzyki jako źródła odprężenia i zabawy

Poranny uśmiech Tablica humoru – codzienny rytuał zaznaczania na tablicy stanu emocjonalnego (opis zabawy na s. 62) W sadzie – zestaw zabaw ruchowych (opis na s. 63) Owocowe sylaby – rozwijanie analizy i syntezy słuchowej 1 Pomoce: obrazki owoców (pomoce z zabawy „Sok owocowy”, s. 65) Nauczyciel rozkłada na dywanie obrazki owoców (skierowane w stronę podłogi). Ochotnik odwraca dowolne dwa i je nazywa. Następnie dzieli ich nazwy na sylaby poprzez wyklaskiwanie. Jeśli obrazki są takie same, zostają odłożone na bok, w przeciwnym razie są ponownie zakryte. Zabawa trwa do wyczerpania kartoników.

Pomoce z zabawy „Sok owocowy” dostępne w PRENUMERACIE PLUS lub do pobrania na www.blizejprzedszkola.pl

66

BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 6.225/2020

prenumerata

! PLUS