▪ bliżej nauczyciela
Agnieszka Wentrych
WYSOKO wrażliwe dzieci – Tomku, zaraz wychodzimy, chodź do mnie, założymy buty – mówi pani Anna. – Nie – odpowiada trzyletni Tomek. – Tomku, czy chcesz wyjść na zewnątrz? – Tak. – Trzeba więc założyć buty – ponawia prośbę pani Anna, tym razem zbliżając się do chłopca. – Nie! – powtarza Tomek i zaczyna uciekać. Pani Anna zakłada mu buty na siłę. Towarzyszy temu krzyk Tomka, wierzganie nogami i wyrywanie się. „Punkt dla ciebie, Tomku… Pierwszą awanturę mamy za sobą” – myśli pani Anna. „Nieźle się zapowiada… Przed nami przecież dzisiaj wizyta w poradni… Znowu to samo. Czy ja coś robię źle?” – zastanawia się, czując złość i żal. Podobna scena rozgrywa się w samochodzie, kiedy pani Anna próbuje posadzić chłopca w foteliku. Tomek chce jechać autem, owszem, ale zdecydowanie woli miejsce kierowcy. Stanowczo odmawia zapięcia w fotelu. Twarz Tomka jest zaczerwieniona i zapłakana, chłopiec jest aż cały spocony. Przed wejściem do poradni jest jeszcze trudniej. Tym razem Tomek na sam widok budynku zgłasza stanowczy protest. Nie chce wyjść z samochodu, płacze i krzyczy. Pani Anna wnosi chłopca na górę i kieruje się do gabinetu – są już spóźnieni kilka minut. Zdążyliby bez problemu, gdyby tylko Tomek współpracował… U pani Anny złość znów narasta, pojawia się też poczucie wstydu. W gabinecie specjalisty Tomek płacze, nie odpowiada na zaproszenie logopedy do wspólnej zabawy. Chowa się za panią Annę, ciągnie ją za rękę, powtarzając: „Do widzenia, boję się, jedziemy do domu”. 2
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 11.242/2021
Jaki jest Tomek? Niegrzeczny? Niewychowany? Rozpieszczony? A może chory? Nie, chłopiec jest dzieckiem wysoko wrażliwym. Wysoko wrażliwym, czyli jakim? Czułym na bodźce, kreatywnym, pełnym intuicji, empatycznym, błyskotliwym, aktywnym, impulsywnym, pobudliwym, a niekiedy również cichym, wycofanym i nieśmiałym. Skąd bierze się wysoka wrażliwość u dzieci i co jest jej przyczyną? Wysoka wrażliwość to nie choroba, to nie zaburzenie. Wysoka wrażliwość dziecka nie wynika z błędów wychowawczych opiekunów. Wysoka wrażliwość nie jest oznaką „złego charakteru” dziecka. Wysoka wrażliwość to cecha układu nerwowego, która w różny sposób przejawia się w codziennym funkcjonowaniu wysoko wrażliwej osoby. Jakie mogą być konsekwencje wysokiej wrażliwości? Jak funkcjonuje wysoko wrażliwe dziecko w grupie przedszkolnej? Czego potrzebuje? Jak je wspierać? Jak z nim pracować?
By lepiej zrozumieć Termin wysoko wrażliwe dziecko został stworzony przez Elaine Aron, psychoterapeutkę, i jest szczegółowo opisany w jej książce „Wysoko wrażliwe dziecko”1. Według autorki od piętnastu do dwudziestu procent dzieci stanowią dzieci wysoko wrażliwe. Urodziły się one ze specyficznym typem układu nerwowego – bardzo czułym i szybko reagującym. To niesie za sobą zarówno pozytywne, jak i negatywne konsekwencje. Dzieci 1
E. Aron, Wysoko wrażliwe dziecko, GWP, Gdańsk 2017.
■ bliżej dziecka
Anna Bomba
Dziękujemy, Mikołaju! scenariusz Scenariuszprzedstawienia przedstawienia z okazji spotkania z okazji spotkania z Mikołajem z Mikołajem
Przywitajmy gościa niezwykłego, długi rok czekaliśmy na niego. Jest taki kochany i uśmiechnięty, zawsze przynosi nam piękne prezenty. Do sali wchodzi Mikołaj. Zapraszamy, Mikołaju, usiądź i odpocznij sobie. Zatroszczymy się o wszystko, ty masz tyle spraw na głowie. Mikołaj siada na krześle. Występują: dzieci ubrane na biało, na nadgarstkach mają frotki z białymi chustkami Scenografia i rekwizyty: dowolne tło (np. granatowe), na którym dzieci zrobią na koniec pamiątkowe zdjęcie z Mikołajem; z boku sceny choinka; z drugiej strony duże krzesło dla Mikołaja przykryte czerwonym materiałem; obok stół nakryty obrusem, na nim kubek z herbatą, ciasto, pierniki, owoce, a w tle udekorowana choinka; prezenty dla Mikołaja: czapka, koc, skarpety Dzieci, dobrane w dwójki lub trójki, recytują fragmenty tekstu.
18
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA PRZEDSZKOLA11.242/2021 11.242/2021 BLIŻEJ
Czuj się jak u siebie w domu, my zadbamy dziś o ciebie. Ugościmy cię z radością, by ci było tak jak w niebie. Częstuj się herbatą, ciastem, korzennymi piernikami. Jeśli będziesz miał ochotę, też pysznymi owocami. Doceniamy to, co robisz dla nas i dla innych dzieci. Więc posłuchaj naszych życzeń, niech ci słońce zawsze świeci.
▪ bliżej dziecka ■
Ewa Bartczak-Sroka Sandra Ciechowicz
Z torby nauczycielki świąteczne prezenty „Stos prezentów” – zabawa z rękawiczką paluszkową Nauczyciel ma założoną rękawiczkę, do której przymocowane są rzepy. Do dyspozycji ma również prezenty, które można wykonać z pociętych na mniejsze kawałki gąbek do naczyń i kawałków wstążki. Do każdego prezentu jest przymocowany od spodu rzep. Przed rozpoczęciem zabawy prowadzący przyczepia prezenty do rękawiczki w dowolnej konfiguracji. Dzieci recytują wraz z nim rymowankę, po czym nazywają kolory prezentów. Zabawa jest powtarzana kilkakrotnie, za każdym razem z innym ułożeniem prezentów. Do zrobienia prezentów można użyć też filcu. Stos prezentów Pod choinką paczek stos, każda skrywa w sobie coś. Każda inny kolor ma. Kto kolory dobrze zna? Zaraz wszystkie je nazwiemy i szybciutko zakryjemy. Pozmieniamy, pomieszamy i od nowa zaczynamy.
30
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 11.242/2021
■ bliżej dziecka
Maria Broda-Bajak
Historia Bożego Narodzenia A było to tak… W dalekim kraju Józef z Maryją mieszkali. Troszczyli się o siebie bardzo i bardzo się miłowali. Dnia pewnego, choć Maryja Jezuska pod sercem nosiła, na polecenie władcy musieli wyruszyć w drogę. A droga długa to była. Wędrowali w skwarze dnia i wśród mroku, w chłodzie pustkowia. Osiołek ze zmęczenia cicho: ihaaa… wołał. Gdy dotarli do miasteczka zwanego Betlejem, Maryja poczuła, że już niedługo wielka rzecz się zadzieje. Że Jezusek narodzi się jeszcze tej nocy… Józef więc od gospody do gospody kroczył. Pukał, prosił, tłumaczył, lecz bez skutku żadnego. Nie było dla nich nigdzie miejsca – choćby pokoiku najmniejszego. Gospodarze wręcz się na nich złościli, że tak późno w nocy do miasteczka przybyli. Pewna litościwa kobieta stajenkę im wskazała, pomogła ją posprzątać, by Maryja choć trochę wygodniej tam miała. Poczciwego osiołka jabłkami poczęstowała. Co mogła, Świętej Rodzinie z serca ofiarowała. Pod osłoną nocy w ubogiej stajence nowonarodzonego Synka Maryja wzięła na ręce. Owinęła go cieniutką chustą, którą ze sobą zabrała. Była smutna, że nic lepszego dla Niego nie miała. Noc była zimna, ale zwierzęta grzały ich swymi oddechami. Dobre serca miały te bydlęta… Maryja rzekła do nich: – Dobrze, że jesteście tu z nami. To zwierzęta pierwsze poznały, że tej nocy urodził się nie byle kto, lecz Pan świata całego. Z miłością i oddaniem więc spoglądały na niego.
34
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA PRZEDSZKOLA11.242/2021 11.242/2021 BLIŻEJ
Projekt ekologiczny EKOKULTURALNE PRZEDSZKOLE
Projekt ekologiczny EKOKULTURALNE PRZEDSZKOLE
Pora na działanie, podejmij ekowyzwanie! Nasze przedszkole bierze udział w projekcie
EKOKULTURALNE PRZEDSZKOLE
Dagmara Czyż
5 4 6
WYZWANIE NA GRUDZIEŃ
3 7
2 1
8
Ptasi bar
Zima zbliża się wielkimi krokami. W tym czasie warto zadbać o skrzydlatych mieszkańców naszej okolicy, którzy nie odlecieli do ciepłych krajów. Zachęcamy więc do przygotowania karmnika – sposób jego wykonania jest dowolny. Możecie zainspirować się propozycją zamieszczoną obok lub zrobić karmnik według własnego pomysłu. Zatem do dzieła!
9
Jak pomagać, by nie szkodzić? Wytnij liść, który znajduje się w dolnym rogu strony, i po wykonaniu zadania wspólnie z dziećmi przyklej go na plakat w miejscu oznaczonym numerem 4. Plakat został dołączony do wydania 7–8/2021. Można go również pobrać ze strony www.blizejprzedszkola.pl
Dokarmiając ptaki, musimy pamiętać, że mają one różne wymagania pokarmowe, zależne od gatunku oraz panującej pory roku. Aby pomóc, a nie zaszkodzić, należy przede wszystkim zwrócić uwagę na jakość oferowanego pokarmu.
W karmniku możemy umieścić następujące ptasie przysmaki: • słonecznik czarny – będzie smakołykiem dla wszystkich ptaków odwiedzających nasz karmnik, a szczególnie dla modraszek, bogatek, dzwońców, wróbli, mazurków, kowalików i sierpówek; • ziarna zbóż – pszenica, kukurydza, owies, proso podajemy najlepiej w formie rozdrobnionej; są świetnym źródłem wartości odżywczych, szczególnie dla wróbli, mazurków, gili, dzwońców i grubodziobów; • orzechy – to bardzo wartościowy zimowy pokarm dla ptaków; orzechy w łupinach
40
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 11.242/2021
NA WSI JESIENIĄ ROBIMY PREZENTY
Propozycje aktywności dla dzieci młodszych na grudzień wrzesień
Prezent dla Mikołaja Cele główne: kształtowanie kompetencji społecznych; dostrzeganie potrzeb innych; rozwijanie umiejętności myślenia przyczynowo-skutkowego; ćwiczenie motoryki małej; doskonalenie ogólnej sprawności ruchowej i kształtowanie prawidłowej postawy ciała
Poranny uśmiech Moje imię – zabawa rozwijająca słuch fonemowy 1 Pomoce: kłębek włóczki Dzieci siedzą w kręgu. Przed nauczycielem leży kłębek włóczki. Prowadzący wypowiada imię jednego z przedszkolaków z podziałem na sylaby i wyklaskiwaniem, po czym turla do tej osoby włóczkę. Wszyscy powtarzają usłyszane imię, naśladując dorosłego. Maluch, który ma włóczkę, kontynuuje zabawę, wypowiadając z podziałem na sylaby imię dowolnego przedszkolaka i przekazując mu kłębek. Łapanie prezentów – zabawa orientacyjno-porządkowa Nauczyciel improwizuje opowieść o fabryce prezentów, w której upominki wyskakują z maszyny produkcyjnej, a elfy muszą je złapać i poukładać. Prosi dzieci, aby stanęły w jednej części sali – będą „prezentami wyprodukowanymi w fabryce”. Na środku stoi ochotnik – „elf”, który będzie łapał uczestników przebiegających na drugą stronę. Złapane dzieci – „prezenty” siadają jedno za drugim w połowie sali, zmniejszając wolną przestrzeń, przez którą można przebiegać. Zabawa toczy się do czasu, gdy ostatni „prezent” zostanie złapany i ułożony „na półce”. Poranna pobudka – zestaw zabaw ruchowych z elementami kształtowania nawyku prawidłowej postawy ciała (opis ćwiczeń na s. 43–44)
56
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 11.242/2021
ŚWIĘTA W INNYCH KRAJACH
Propozycje aktywności dla dzieci starszych na grudzień
Świąteczne menu Cele główne: poszerzenie wiadomości na temat tradycji okołoświątecznych w innych krajach; rozbudzanie zainteresowania kulturą innych państw; stwarzanie okazji do poznawania nowych smaków; wspieranie dziecięcej eksploracji świata
Poranny uśmiech Co widziałeś? – zabawa na skupienie uwagi i koncentrację 1 Pomoce: plakat Nauczyciel prezentuje plakat, a starszaki skupiają na nim wzrok przez około 20–30 sekund. Następnie zasłania planszę i prosi o wymienienie jak największej liczby zapamiętanych przedmiotów i/lub zadaje szczegółowe pytania na temat ilustracji, np. W co ubrana jest babcia? Kto z członków rodziny nosi okulary?
Plakat dostępny w bieżącym wydaniu miesięcznika
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 11.242/2021
6363