Jak_zuzia

Jak Zuzia Wiktorkowi o zwierzętach leśnych opowiadała Autor

Jadwiga Daniek-Salawa

Redakcja

Katarzyna Halik, Alicja Halik

Czytają

Tomasz Bednarek, Katarzyna Kukuła, Weronika Łukaszewska

Konspekty zajęć

Magdalena Ledwoń

Projekt okładki

Dorota Prończuk

Zdjęcia zwierząt

depositphotos.com

ISBN: 978-83-67101-12-7 Kraków 2022 Publikacja, którą nabyłeś, jest dziełem twórców i wydawcy.

Prosimy, abyś przestrzegał praw, które im przysługują.

Zawartość publikacji możesz udostępnić nieodpłatnie osobom bliskim lub osobiście Ci znanym, ale nie publikuj w internecie treści tu zawartych ani ich fragmentów, a kopiując jej część, rób to tylko na użytek osobisty.

Jeśli cytujesz fragmenty z publikacji, nie zmieniaj ich i koniecznie zaznacz, czyje to dzieło.

Copyright © by CEBP 24.12 Sp. z o.o.

Wykorzystywanie słuchowisk z dołączonej płyty do wykonań i nadań publicznych poza placówkami edukacyjnymi bez zezwolenia zabronione, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w prawie autorskim.

Wydawca: CEBP 24.12 Sp. z o.o. ul. Kwiatowa 3 30-437 Kraków www.blizejprzedszkola.pl

Drogi Czytelniku!

Publikacja, którą nabyłeś, składa się z: • płyty CD z audiobookami opowiadań; • książki z tekstami opowiadań i konspektami zajęć; • albumu ze zdjęciami zwierząt występujących w opowiadaniach; • dostępu do wersji streamingowej audiobooka.

Czym jest wersja streamingowa audiobooka?

To pliki dźwiękowe poszczególnych opowiadań zapisane na serwerze, do których uzyskuje się dostęp za pośrednictwem łącza internetowego. Jest to szczególnie przydatne dla osób nieposiadających sprzętu z napędem CD lub chcących odtwarzać słuchowisko przy użyciu tabletu lub telefonu komórkowego sprzężonego z głośnikiem Bluetooth lub z samochodowym zestawem głośnikowym.

Gdzie można znaleźć wersję streamingową słuchowisk?

Audiobook w wersji streamingowej jest dostępny na stronie www.mojaplytoteka.pl oraz w aplikacji mobilnej „Moja płytoteka”, którą można pobrać za darmo ze sklepu App Store lub Google Play. Aplikacja umożliwia pobranie bajek na telefon, a następnie odtwarzanie ich bez konieczności posiadania dostępu do internetu (np. gdy w danym miejscu łącze internetowe jest słabe).

Jak uzyskać dostęp do albumu z bajkami?

• Wejdź na stronę www.mojaplytoteka.pl i zaloguj się jako użytkownik serwisu. Jeśli nie jesteś użytkownikiem serwisu, konieczne jest utworzenie nowego konta i zalogowanie się jako użytkownik (jest to całkowicie bezpłatne).

• Sprawdź skrzynkę odbiorczą e-maila, który został podany przy zakupie publikacji: znajdziesz tam wiadomość z kodem dostępu. Kod ten umożliwia odblokowanie pełnej wersji audiobooka oraz daje dostęp do folderu zawierającego pliki PDF z konspektami zajęć z książki. Postępuj zgodnie z instrukcją podaną w wiadomości z kodem dostępu – znajdziesz tam także informację, w jaki sposób należy go aktywować.

• Uwaga! Przesłany kod można wykorzystać tylko jeden raz i powtórne użycie go nie jest możliwe. Do każdego egzemplarza publikacji przypisany został jeden, oddzielny kod. Nie udostępniaj ani nie przesyłaj nikomu swojego kodu, gdyż uniemożliwi Ci to korzystnie z audiobooka w serwisie „Moja płytoteka”.

• Nie widzisz e-maila w swojej skrzynce odbiorczej? Sprawdź folder Spam, Oferty, Społeczności lub inne tego typu zakładki znajdujące się na Twoim koncie.

Spis treści

1.

Sarenka Julcia ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 6 Zuzia i Wiktorek są rodzeństwem. Dziewczynka interesuje się zwierzętami – ma nawet album ze zdjęciami różnych leśnych zwierząt. Swoją pasją chce podzielić się z młodszym bratem.

Wiktorek nie ma nic przeciwko, zwłaszcza wtedy, gdy siostra opowiada mu o uroczych sarenkach.

2.

Wiewiórka Kasia ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 9 Zuzia opowiada swojemu braciszkowi o wiewiórkach i ich zwyczajach.

Dzieci wspominają również swoje spotkanie z tym uroczym gryzoniem.

3.

Zając Dominik �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 12 Wiktorek z rozmarzeniem czeka na Święta Wielkanocne i odwiedziny wielkanocnego zajączka.

Aby umilić mu czas oczekiwania, Zuzia opowiada bratu o zającu Dominiku.

4.

Dzik Maurycy

��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

15

Wiktorek z Zuzią i tatą jadą samochodem po mamę.

Umilają sobie czas podróży opowieściami o dziku Maurycym i jego rodzinie.

5.

Lis Paweł ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 18 Babcia opowiadała kiedyś Zuzi i Wiktorowi o tym, jak pewnego dnia, gdy mieszkała na wsi, sprytny lis zakradł się do kurnika i porwał kurę.

Dzisiaj to babcia z zaciekawieniem słucha ciekawostek o lisach, którymi dzieli się z nią wnuczka.

4

6.

Kuna Gabrysia �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 21 Wiktor zajęty jest zabawą samochodami.

Ale kiedy jego siostra rozpoczyna opowieść o kolejnym zwierzęciu, wkrótce przerywa zabawę.

Tym razem Zuzia i jej brat wspólnie poznają ciekawostki o życiu kuny.

7.

Ryś Oskar ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 24 W Polskich lasach żyją duże dzikie koty – rysie. Wiktor dowiaduje się o tym z opowieści swojej siostry i odtąd marzy, by spotkać jednego z nich. Jednak rysie to bardzo rzadko występujące drapieżniki, które są pod ścisłą ochroną.

8.

Niedźwiedź Teodor ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 27 Niedźwiedzie wcale nie są miłymi misiami. To bardzo silne i niebezpieczne drapieżniki.

Tę ciekawostkę – i jeszcze kilka innych – poznają Zuzia z Wiktorkiem podczas oglądania albumu dziewczynki.

9.

Jeż Sebastian ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 30 Zuzia i Wiktorek pomagają rodzicom w pracach ogrodniczych. Tego samego dnia odwiedza ich niezwykły gość.

Okazuje się, że ten przybysz, wbrew powszechnej opinii, wcale nie gustuje w jabłkach.

10.

Żbik Euzebiusz ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 33 W albumie Zuzi ktoś umieścił zdjęcie kota. Czy to przypadek? Nie! Żbik to ssak z tej samej rodziny, co kot domowy.

Jest jednak dzikim drapieżnikiem, którego bardzo trudno spotkać.

5

1.

Sarenka Julcia Zuzia i Wiktorek byli rodzeństwem. Zuzia chodziła do starszaków, a Wiktorek we wrześniu miał rozpocząć swoją przygodę z przedszkolem. Starsza siostra bardzo to przeżywała. W związku z tym postanowiła, że zacznie opowiadać bratu o zwierzętach leśnych. Był to jej ulubiony temat i chciała, by Wiktorek jak najwięcej o nich wiedział, gdy w jego przedszkolu będą się odbywać zajęcia o lesie.

– Wiktorku, chciałabym ci opowiedzieć o sarence, która ma na imię Julcia – zaczęła Zuzia. – Sierść sarenki Julci w lecie jest rudawa, a w zimie brązowoszara. Ponadto sarenka ma na pupie taką charakterystyczną jasną plamę. Ma także mały śmieszny ogonek, kształtną głowę i dosyć długie uszy. Ma cztery nogi, na których potrafi bardzo szybko biegać, zwłaszcza gdy się czegoś wystraszy. A ponieważ sarny są bardzo płochliwe, często można zobaczyć, jak biegają.

Opowieści Zuzi zaczął przysłuchiwać się zaciekawiony tatuś.

– Nogi sarny zakończone są raciczkami – wtrącił. – Julcia mieszka w lesie wraz ze swoją rodziną i przyjaciółmi. Lubi spacerować po leśnych polankach, ale czasami można ją spotkać na łące lub nawet zobaczyć, jak przebiega przez ulicę.

Dziewczynka ucieszyła się, że tatuś dołączył do rozmowy.

– Pamiętasz, Wiktorku, jak kiedyś wracaliśmy z rodzicami od babci i tatuś zatrzymał samochód, bo przez drogę przebiegała sarenka Julcia ze swoimi przyjaciółmi? Mamusia mówiła, że tych sarenek było szesnaście. To bardzo dużo, ale te zwierzęta lubią spędzać czas w swoim towarzystwie.

– To się nazywa, że one żyją w stadzie lub gromadzie – dodał tatuś i wziął synka na kolana. – Ale część sarenek może też żyć samotnie. Sarny często mieszkają blisko domów, bo lubią zjadać rolnikom rośliny uprawne. Poza tym jedzą trawę, pąki i liście młodych drzew. W zimie, kiedy wszystko jest przysypane śniegiem i jest duży mróz, sarenka Julcia i jej przyjaciele często chodzą głodni. Dlatego – kontynuował tatuś – to wysuszone przez słońce siano, które schowałem do szopy, przyda nam się zimą. Gdy będzie duży mróz, zawieziemy siano do lasu i w porozumieniu z leśniczym włożymy do paśnika, żeby Julcia i jej przyjaciele mogli się poczęstować.

Brat Zuzi przysłuchiwał się rozmowie z wypiekami na twarzy i szeroko otwartymi oczami. W wyobraźni malowało mu się już stado sarenek, które biega po leśnych ścieżkach, poszukuje jedzenia zimą, a wieczorem usypia po mroźnym dniu...

6

– A jak nazywa się mąż sarenki? – zapytał po chwili zaciekawiony Wiktorek. – I jak długo sarenki żyją?

– Samce to kozły, nazywane są także rogaczami. Mają na głowie poroże, które wygląda jak gałązki – odpowiedział tatuś. – Poroże co roku wyrasta nowe, a stare jest zrzucane późną jesienią. Sarenki żyją około dziesięciu lat – dokończył tatuś. Widać było, że ma dużą wiedzę na ten temat. Zuzia była bardzo zadowolona, że tatuś dołączył do niej, by wytłumaczyć Wiktorkowi takie trudne zagadnienia.

– A dzieci? Jak nazywają się ich dzieci? – dociekał chłopiec.

– Ich dzieci to koziołki – odpowiedział tatuś. – Małą sarenkę możesz rozpoznać po białych plamkach na grzbiecie.

– Rozumiesz, Wiktorku? – zapytała z troską w głosie Zuzia i dotknęła lekko rączki brata, dodając mu tym gestem otuchy. Wiele się dzisiaj dowiedział.

– Tak! Już wszystko wiem! – odpowiedział Wiktorek radośnie i odwzajemnił uścisk siostry. – Chodź, Zuziu, pobawmy się w sarenki! – zawołał do dziewczynki podekscytowany opowieścią, po czym zaczął przebierać buty przed wyjściem na podwórko.

– Świetny pomysł, Wiktorku! Ty będziesz koziołkiem, a ja sarenką! – odparła Zuzia z uśmiechem i również zaczęła zmieniać buty. Tata ucałował ją w czubek głowy, ciesząc się, że ma taką mądrą córeczkę.

Konspekt zajęć Cele edukacyjne: Rozwijanie wiedzy o zwierzętach leśnych i rozbudzanie zainteresowań przyrodniczych.

Zakres realizacji podstawy programowej: • poznawczy obszar rozwoju – poznanie wyglądu i zwyczajów saren; • emocjonalny obszar rozwoju – czerpanie satysfakcji i radości z kontaktów z przyrodą oraz rozbudzanie życzliwości i troski wobec zwierząt; • społeczny obszar rozwoju – wdrażanie do bezpieczeństwa w ruchu drogowym; • fizyczny obszar rozwoju – rozwijanie sprawności fizycznej poprzez udział w różnorodnych zabawach ruchowych.

Rozmowa na temat treści opowiadania: • Czym interesowała się Zuzia?  O jakim zwierzęciu opowiadała Wiktorkowi siostra?  Czy sarny lubią samotne życie?  Co najbardziej lubią jeść te zwierzęta?  Jaka ciekawostka o sarnach, którą usłyszeliście w opowiadaniu, zaciekawiła Was najbardziej?

7

Inspiracje do zabaw: • Sarny zwykle żyją w stadach. Wcielcie się w rolę sarenek i stwórzcie własne sarnie rodziny. Rzućcie kostką, policzcie liczbę oczek, które wypadły, i dobierzcie się w gromadki o takiej samej liczbie osób. Zabawę możecie powtórzyć kilkukrotnie.

• Weźcie udział w zabawach ruchowych, w czasie których będziecie naśladować sposób poruszania się saren w różnych sytuacjach z ich codziennego życia, np. szybki bieg (dzieci biegają), żerowanie na leśnej polanie (czworakują), przeskoki przez przeszkody, pojedynki koziołków (zabawy siłowe w pozycji klęku podpartego z mocowaniem się, a zamiast uderzeń głową – przepychanie przeciwnika ramieniem).

• Sarny i inne zwierzęta leśnie często wbiegają na ulice, wprost pod nadjeżdżające samochody. Zapoznajcie się z wyglądem znaku drogowego ostrzegającego przed zwierzętami leśnymi. Jeżeli posiadacie w swoich zasobach jego wersję konturową, możecie pokolorować taki znak.

• Na podstawie zdjęć dostępnych w książeczce Zwierzęta leśne. Album Zuzi (nazywanej dalej także Albumem Zuzi) oraz informacji z opowiadania stwórzcie kartkę do własnego albumu ze zwierzętami. Zacznijcie od narysowania ilustracji przedstawiającej sarnę. Za pomocą prostych symboli i rysunków przedstawcie zwyczaje tych zwierząt, charakterystyczne zachowania, miejsce występowania czy ulubione jedzenie. Przechowajcie ilustrację w teczce, do momentu, w którym uda się Wam zebrać tyle obrazków, żeby stworzyć całą książeczkę.

• Weźcie udział w zabawach ruchowych rozwijających bezpieczne nawyki w poruszaniu się po polnych drogach.

Zwróćcie uwagę, jak ważne jest bezpieczeństwo podczas jazdy przez las lub między polami, czyli w miejscach, gdzie można natknąć się na stada saren. Przygotujcie pojazdy z kartonów (tak duże, by zmieściły się w nich dzieci).

Podzielcie się na grupy kierowców i saren. Kierowcy poruszają się po sali w kartonowych pojazdach. Zmniejszają prędkość i odczekują chwilę, gdy przed maskę wyskoczy im sarenka. Uważają, bo wiedzą, że sarny lubią pojawiać się stadnie, więc obserwują „pobocze”, czy nie nadbiegają inne. Następnie zamieńcie się rolami – kierowcy będą teraz sarnami, a sarny kierowcami. Na końcu podzielcie się swoimi wrażeniami.

• Techniką rozdmuchiwania barwnych kleksów możecie spróbować stworzyć na kartce zarys poroża samca sarny, czyli rogacza. Następnie z brązowego filcu wytnijcie owal (głowę rogacza) i ozdóbcie go nosem z guzika i ruchomymi plastikowymi oczkami.

Wskazówki dla nauczyciela: • Sarny są jednym z najczęściej spotykanych zwierząt leśnych. Z reguły są jednak bardzo płochliwe i unikają kontaktu z człowiekiem. Przypomnij jednak swoim podopiecznym, że sarny są dzikimi zwierzętami i pomimo łagodnego usposobienia ludzie nie powinni się do nich zbliżać. Utrwalcie wspólnie zasady, których należy przestrzegać, kiedy wchodzi się do lasu, ze szczególnym uwzględnieniem tych, które dotyczą kontaktu z dzikimi zwierzętami.

• Jeżeli zdecydujesz się przygotować z podopiecznymi kartkę do albumu o zwierzętach, warto kontynuować to działanie również podczas omawiania pozostałych gatunków zwierząt. Przygotowane fiszki możecie zalaminować i przechowywać w teczce, a na końcu po poznaniu wszystkich zwierząt stworzyć album, lub włożyć je w ochronną folię, a następnie wpiąć do segregatora.

8

2.

Wiewiórka Kasia Wiktorek pamiętał, jak jego siostra Zuzia wraz z tatą zaczęli opowiadać mu o zwierzętach mieszkających w lesie. Bardzo mu się to spodobało i pewnego dnia poprosił, by dziewczynka zapoznała go z kolejną historią.

Zuzia ucieszyła się, że braciszek chce posłuchać następnej opowieści. Umościła się na kanapie i gestem zachęciła brata, by do niej dołączył. Gdy chłopiec usadowił się przy niej, otworzyła album z pięknymi zdjęciami zwierząt leśnych.

– Popatrz, Wiktorku, tu na obrazku jest wiewiórka – zaczęła nowe opowiadanie Zuzia.

– A jak ona ma na imię? – zainteresował się Wiktor.

– Ta wiewiórka ma na imię Kasia i mieszka w lesie. Czasami zdarza się także, że wiewiórki żyją w parku lub w ogrodzie. Kasia ma piękne rude futerko, a także duże oczy, a na uszach takie śmieszne pędzelki.

Wiewiórka ma bardzo puszysty i długi ogon, który pomaga jej utrzymać równowagę, kiedy porusza się po gałęziach. A w zimie Kasia przykrywa się nim jak kołderką.

– To Kasia zapada w sen zimowy? I nie jest wtedy głodna? – zapytał z troską w głosie Wiktorek, który słynął z bardzo dużego apetytu.

– Nie do końca. – Do rozmowy włączył się tatuś, zainteresowany historią opowiadaną przez córeczkę.

– Wiewiórki nie zapadają w sen zimowy, jednak większość tego okresu spędzają w dziuplach. Ze swoich domków w zimie wychodzą tylko czasami, po ukryte zapasy i smakołyki, które przez całą jesień gromadziły w różnych miejscach, na przykład zakopywały w ziemi.

– A jakie to smakołyki? – zainteresował się Wiktorek. Wyobraził sobie, że sam mógłby chować w zakamarkach domu różne pyszności. Mógłby mieć takie zapasy i sięgać po nie, gdy nadeszłaby go ochota na coś słodkiego. Chłopiec podziwiał wiewiórki, bo sam pewnie nie potrafiłby tak długo czekać na zjedzenie swoich smakołyków, wiedząc, że ma je na wyciągniecie ręki.

– Na zimę Kasia robi zapas orzechów laskowych, żołędzi, a także szyszek, z których wyjada nasiona – wyjaśniła Zuzia. – Wiewiórki bardzo lubią również grzyby. Tak jak ty, tatusiu.

– Tak. Masz rację, Zuziu – powiedział tatuś. – A wiosną i latem najbardziej smakują im kwiaty, młode pędy drzew, a nawet owady. Pamiętajcie także, że wiewiórki mają łapy zakończone ostrymi pazurkami 9