Jesień w Przedszkolu by BLIŻEJ PRZEDSZKOLA

' JESIEN W PRZEDSZKOLU zabaw y ogรณlnoroz wojo we inspirowane piosenkami Praca zbiorowa pod redakcja

Karoliny Gawlik

JESIEŃ W PRZEDSZKOLU

zabawy ogólnorozwojowe inspirowane piosenkami Praca zbiorowa pod redakcją

Karoliny Gawlik

Redakcja merytoryczna:

Maria Broda-Bajak

Producent wykonawczy:

Wojciech Wolak

Korekta:

Barbara Rydzewska

Projekt okładki:

Dorota Prończuk

Wydawca:

CEBP 24.12 Sp. z o.o. 30-437 Kraków, ul. Kwiatowa 3

www.blizejprzedszkola.pl

Spis treści Od Wydawcy Chwyćmy się za ręce Czas słoty Dary pór roku Dni tygodnia Do koła, do koła Do kółeczka zapraszamy Geometryczny wąż Idzie, idzie... Jabłka w sadzie Jesienny taniec Jesień Jeż Misiowa zabawa Muzyczne emocje Odloty ptaków Piosenka o kiszeniu ogórków Pory roku Rusza pociąg Samochody Skąd się bierze deszcz Starszaki Symbole Polski Wieje, wieje wiatr Zasady ruchu drogowego

5 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 30 32 34 36 38 40 42 44 46 48 50 52 54 3

Od Wydawcy

Publikacja „Jesień w Przedszkolu. Zabawy ogólnorozwojowe inspirowane piosenkami” jest zbiorem pomysłów na zabawy do piosenek zamieszczonych na płycie „Jesień w Przedszkolu. Piosenki dla dzieci”. Muzyka na tej płycie towarzyszyła treściom publikowanym na łamach miesięcznika „BLIŻEJ PRZEDSZKOLA”, a niniejsze opracowanie wychodzi naprzeciw oczekiwaniom naszych Czytelników – gromadzi bowiem w jednym miejscu wszystkie teksty piosenek oraz opisy zorganizowanych do nich zabaw. W książce znajdują się zabawy i sytuacje edukacyjne znane Czytelnikom miesięcznika oraz garść nowych propozycji – dotąd niepublikowanych, które rozszerzają i wzbogacają wcześniejsze treści. Realizacja przedstawionych tu pomysłów nie tylko pozwoli zaspokoić naturalną dla dzieci potrzebę ruchu, ale także będzie pomocą w rozwijaniu u przedszkolaków umiejętności muzycznych i językowych oraz w podejmowaniu działań integrujących grupę. Czytelnicy znajdą tu w szczególności następujące propozycje zabaw: ● zabawy muzyczno-rytmiczne; ● zabawy związane z wykonywaniem ilustracji ruchowej do treści piosenki; ● zabawy taneczne i kołowe;

● zabawy doskonalące umiejętność gry na instrumentach perkusyjnych; ● zabawy orientacyjno-porządkowe i ruchowe; ● zabawy plastyczne i plastyczno-techniczne;

● zabawy matematyczne i rozwijające logiczne myślenie; ● zabawy paluszkowe.

Publikacji towarzyszy płyta CD, na której zawarte są wersje instrumentalne utworów z płyty „Jesień w Przedszkolu. Piosenki dla dzieci”. Podkłady te mają wyraźnie zaznaczoną linię melodyczną, co czyni je niezwykle przydatnym narzędziem w codziennej pracy z przedszkolakami. Mamy nadzieję, że korzystanie z tej książki będzie nie tylko ułatwieniem w codziennej pracy, ale również inspiracją dla nauczycieli do tworzenia własnych propozycji. 5

Chwyćmy się za ręce słowa i muzyka: Maria Broda-Bajak

Chwyćmy się za ręce – na zabawę czas! B Do kółeczka ta piosenka woła wszystkich nas. C Cztery kroki zróbmy w bok i zaklaszczmy: raz, dwa, trzy. D Śpiewem, tańcem i radością przegonimy humor zły. E

a Chwyćmy się za ręce – układ ruchowy do piosenki Na słowa piosenki, dzieci: B

chwytają się za ręce, tworząc koło;

wykonują cztery kroki do wnętrza koła, a następnie cztery do tyłu;

robią cztery kroki w prawą stronę, idąc po obwodzie koła; klaszczą trzykrotnie;

wykonują obrót dookoła własnej osi.

a Słoneczka – zabawa integracyjna Dzieci dobierają się w pary lub trójki – są małymi słoneczkami. Słoneczka kręcą się dookoła, a dzieci próbują nimi kierować tak, żeby nie dotknąć innych słoneczek. Gdy jednak dwa małe słoneczka „zderzą się” – łączą się wtedy w jedno większe koło. Zabawa trwa do czasu, aż powstanie jedno wielkie słońce, które „ogrzeje i oświetli salę”. a Uśmiech dla wszystkich – taniec z szarfami Dzieci dobierają się w trójki. Każde dziecko otrzymuje szarfę gimnastyczną. Dzieci w trójkach tworzą koło, trzymając się za szarfy. Tańczą dookoła do wersji instrumentalnej piosenki „Chwyćmy się za ręce”. Na przerwę w muzyce przykucają i układają z szarf uśmiechniętą buzię – usta i oczy. 6

a Sylabowe imię – zabawa doskonaląca umiejętność sylabizowania (oprac. K. Gawlik) Nauczyciel wybiera jedno z dzieci, które staje w środku koła i mówi rymowankę, na końcu podając swoje imię: Może chwycić mnie za ręce i zatańczyć przy piosence tylko ten, kto dobrze wie, ile sylab w mym imieniu kryje się! (tu podaje swoje imię) Osoba, która prawidłowo podzieli jego imię na sylaby (i określi ich liczbę) wchodzi do kręgu i tańczy przy piosence „Chwyćmy się za ręce” w parze z pierwszym przedszkolakiem. Potem nauczyciel wybiera kolejne dziecko i zabawa się powtarza. a Dzień w naszej grupie – opowieść słowno-ruchowa Nauczyciel opowiada dzieciom historyjkę autorstwa Gabrieli Gąsienicy i ilustruje kolejne jej fragmenty ruchem. Dzieci naśladują ruchy, aktywnie słuchając opowieści nauczyciela.

Dzisiaj nowy dzień w przedszkolu... Pora pożegnać się z mamą (dzieci cmokają, wysyłając całuski). Wchodzimy do naszej sali, witamy się z panią (podają rękę koledze, który jest obok). Pora na ćwiczenia poranne: raz, dwa, trzy... jeden skłon, drugi skłon... dwa przysiady... i podskoki trzy... (dzieci wykonują kolejno wymienione ćwiczenia). Już nam troszkę burczy w brzuszku – czas na śniadanie! Ale najpierw trzeba umyć ręce (naśladują mycie rąk). A teraz – smacznego! (naśladują jedzenie śniadania). Po śniadaniu każdy ma dużo sił, więc może się bawić klockami, autkami lub lalkami... (naśladują ruchy prezentowane przez nauczyciela). Zabawki chcą już wrócić do swoich domków, bo przyszedł czas na tańce przy piosenkach (naśladują odkładanie zabawek na półki i ruchy nauczyciela). Ubieramy się (naśladują wkładanie kolejnych części garderoby wymienianych przez nauczyciela) i „pociągiem” wyjeżdżamy do ogrodu, aby pobawić się na świeżym powietrzu (ustawiają się kolejno jedno za drugim i poruszają się w takim ustawieniu). Zgłodnieliśmy znów, więc pora na obiad! (naśladują jedzenie obiadu). Po obiedzie wracamy do domu – żegnamy się z kolegami i z panią (machają na pożegnanie). Jutro też chętnie przyjdziemy do przedszkola (podskakują w miejscu). a Lekarstwo na nudę – rozwijanie mowy dzieci Nauczyciel zachęca dzieci, by dzieliły się swoimi sposobami na pozbycie się nudy. Zapisuje je w formie graficznej na dużym arkuszu szarego papieru, wypełniając tymi pomysłami narysowaną na nim sylwetę w kształcie butelki po syropie. Dla ułatwienia może zaprezentować im zestaw tematycznych ilustracji, przedstawiających bawiące się dzieci lub kosz z różnymi rzeczami, nadającymi się do rozmaitych zabaw. Będzie to stanowić inspirację do formułowania swobodnych wypowiedzi. 7

Czas słoty

słowa i muzyka: Maria Broda-Bajak

1. Złota, złota jesień w siną dal odeszła i nastał słoty czas. B Pada, pada deszczyk, bajki opowiada, do snu kołysze nas. C Ref. Szaroburo dookoła, liście spadły z drzew. D Już listopad w kalendarzu, milknie ptaków śpiew. Szaroburo dookoła, coraz krótsze dni. Już listopad w kalendarzu, szron na trawie lśni. /2x 2. Słotna, słotna jesień wiatrem drzewa czesze, nadchodzi zimy czas. B Cicho, cicho wokół, ziemia w sen zapada, a mgła otula nas. C Ref. Szaroburo dookoła, liście spadły z drzew... D

a Czas słoty – taniec ze wstążkami Dzieci tworzą koło. Każde z nich otrzymuje wstążki przymocowane do pałeczek. Dzieci ruchem interpretują treść piosenki: B maszerują

po obwodzie koła i rytmicznie machają nad głową wstążkami;

C idą

w kierunku środka koła i rytmicznie poruszają pałeczkami przed sobą, a na koniec stykają się czubkami pałeczek z pozostałymi dziećmi w środku koła;

D rozchodzą

się ze środka koła i tańczą w rozsypce, wymachując dowolnie wstążkami.

a Spacer z parasolem – zabawa ruchowa z elementami pantomimy Nauczyciel odtwarza nagranie wersji instrumentalnej piosenki „Czas słoty”. Dzieci wykonują zadania, ilustrując za pomocą ruchów i gestów sytuacje opisane przez prowadzącego, np. spacerują z parasolem; spacerują z parasolem, który porywa wiatr; kilkoro dzieci przechadza się pod jednym parasolem. Kiedy muzyka ucichnie, dzieci siadają na podłodze, zamykają oczy i pozostają chwilę w bezruchu. 8

a Jesienna orkiestra – gra na instrumentach Nauczyciel prezentuje symbole obrazkowe, ilustrujące deszcz, ulewę, mgłę, wiatr. Dzieci zostają podzielone na cztery grupy i każda z nich otrzymuje instrumenty oraz przedmioty wydające dźwięki, które zostają „przypisane” do danego symbolu (marakasy – deszcz, kołatki – ulewa, janczary – mgła, szeleszczące woreczki foliowe – wiatr). Nauczyciel układa obrazki w zaplanowanej przez siebie kolejności, a dzieci odgrywają „jesienny utwór”, odczytując symboliczny zapis. Jeden obrazek oznacza jedno potrząśnięcie instrumentem/przedmiotem (w celu uzyskania dłuższych sekwencji któregoś dźwięku, układamy po kilka takich samych obrazków obok siebie). Nauczyciel nadaje tempo wskazując kolejne obrazki. a Szara wyliczanka – zabawa paluszkowa Nauczyciel recytuje treść wierszyka autorstwa Justyny Niedbały, ilustrując go ruchami dłoni i palców. Dzieci naśladują gesty nauczyciela, a z czasem próbują włączać się w recytację. Dodatkowo na powtarzające się słowa: „raz, dwa, trzy” – dzieci klaszczą trzy razy, a na słowa „raz i dwa” – klaszczą dwa razy. Szara cisza: raz, dwa, trzy kładziemy palec wskazujący na usta już jesienne kończy dni. krzyżujemy dłonie na piersi Szare drzewo: raz i dwa wymachujemy rękami, naśladując gałęzie drzew poruszające się na wietrze już niewiele liści ma. delikatnie poruszamy palcami naśladując spadające liście W szarym domku: raz, dwa, trzy układamy daszek z dłoni nad głową mały krasnal sobie śpi. przykładamy złączone dłonie do policzka Szarą jesień: raz i dwa wskazujemy ręką okno każde dziecko dobrze zna. wskazujemy palcem na siebie a Stacja meteorologiczna – propozycja wycieczki Nauczyciel organizuje wycieczkę do stacji meteorologicznej. W trakcie zwiedzania meteorolog opowiada dzieciom o swojej pracy i prezentuje specjalistyczne narzędzia wykorzystywane do pomiaru warunków atmosferycznych. a Deszczomierz – zabawa techniczno-poznawcza Przy pomocy nauczyciela dzieci wykonują proste deszczomierze, np. z plastikowych butelek, na których dorosły (lub dzieci samodzielnie) rysuje miarkę. Deszczomierze należy wystawić na parapet za oknem w sali, aby dzieci mogły dokonywać pomiarów opadu deszczu. 9

Dary pór roku

słowa: Justyna Niedbała, muzyka: Maria Broda-Bajak

1. Kiedy z nieba leci pierwszy biały puch, B zima już się zbliża, a z nią chłód, jej druh. Ref. Zimo, biała zimo, pobaw z nami się. C Każde dziecko czeka, by zobaczyć cię!

2. Kiedy śnieg topnieje, gdy ustaje mróz, D pierwsze przebiśniegi rozkwitają już. Ref. Wiosno, piękna wiosno, pobaw z nami się. C Każde dziecko czeka, by zobaczyć cię!

3. A kiedy słoneczko ogrzewa nam twarz, E wiedz, że wakacyjny zbliża się już czas. Ref. Lato, ciepłe lato, pobaw z nami się. C Każde dziecko czeka, by zobaczyć cię!

4. Gdy nastanie wrzesień, do przedszkola czas! F Widok barwnych liści znów ucieszy nas. Ref. Jesieni, jesieni, pobaw z nami się. C Każde dziecko czeka, by zobaczyć cię!

a Dary pór roku – taniec ilustracyjny do piosenki Dzieci stoją w rozsypce. Słuchając nagrania piosenki wykonują ruchy, wynikające z jej treści: B przykucają C łączą

się z najbliższym dzieckiem w parę i tańczą wspólnie w dowolny sposób;

D chodzą

i stukają rytmicznie palcami o podłogę;

po sali, unosząc wysoko kolana i klaszcząc rytmicznie;

E maszerują

po sali z rękami uniesionymi nad głową i rotują dłonie w nadgarstkach;

F zatrzymują

się i unosząc ręce kołyszą nimi, naśladując ruch drzew na wietrze.

a Dary pór roku – instrumentalizacja piosenki Nauczyciel dzieli dzieci na cztery grupy. Każda z nich odpowiada innej porze roku i otrzymuje inne instrumenty: wiosna – kołatki; lato – marakasy; jesień – trójkąty; zima – dzwoneczki. Dzieci śpiewają piosenkę „Dary pór roku”, a podczas refrenu dotyczącego ich pory roku grają rytmicznie na otrzymanych instrumentach. a Spacer pór roku – gra dydaktyczna W grze bierze udział czworo graczy. Nauczyciel układa na podłodze zrobiony przez siebie chodnik do gry. Poszczególne pola chodnika (krążki gimnastyczne) są w jednym kolorze, a co trzecia płytka oznaczona jest symbolem charakterystycznym dla innej pory roku (zima – śnieżynka; jesień – liść; wiosna – kwiatek; lato – słońce). Dzieci poruszają się po chodniku zgodnie z wyrzuconą liczbą oczek. Jeśli dziecko zatrzyma się na płytce z symbolem, musi udzielić odpowiedzi na pytanie z puli pytań związanych z daną porą roku (pytania opracowuje nauczyciel, dostosowując je do wieku, posiadanej wiedzy oraz możliwości konkretnych dzieci). Na płytkach chodnika znajdują się również inne symbole – kropki i strzałki. Dziecko, które stanie na polu ze strzałką, przesuwa się do przodu lub do tyłu o taką liczbę pól, jaką wskazują kropki na płytce. Wygrywa osoba, która jako pierwsza pokona trasę i dojdzie do płytki z symbolami czterech pór roku. a Zagubione pory roku – zabawa doskonaląca percepcję wzrokową Nauczyciel przecina cztery ilustracje drzew w różnych porach roku na pięć części (lub na więcej, tak aby było tyle elementów, ile dzieci). Każde dziecko losuje jedną część obrazka i musi odnaleźć kolegów, którzy mają fragment drzewa w określonej porze roku (nauczyciel informuje, ile części muszą znaleźć, aby ułożyć cały obrazek). Dzieci układają obrazek i przyklejają go na kartce, a następnie szukają ukrytej w sali wizytówki, na której jest zapisana nazwa ich pory roku. Nauczyciel może podpowiadać każdej grupie lokalizację wizytówki na zasadzie zabawy „ciepło-zimno”. a Mijający czas – zabawa kołowa Dzieci siedzą w kole i podają sobie z rąk do rąk minutnik kuchenny nastawiony uprzednio przez nauczyciela na kilka-kilkanaście sekund. Dziecko, u którego w rękach minutnik zaczyna dzwonić, odwraca się tyłem do środka koła. Zabawa trwa do momentu, w którym zostanie tylko jedno dziecko z prawem do zabawy. a Co dalej? – zabawa kołowa Dzieci wraz z nauczycielem siedzą w kole. Nauczyciel wymienia głośno nazwę pory roku: jesień i przekazuje trzymaną w dłoni piłeczkę następnemu uczestnikowi. Dziecko, które otrzyma piłkę, wypowiada głośno nazwę kolejnej pory roku: zima i przekazuje piłeczkę dalej. Kolejne dziecko wymienia nazwę następnej w kolejności pory roku, a zabawa trwa tak długo, aż piłeczka wróci do nauczyciela. Bawiąc się kolejny raz w tę zabawę, należy rozpocząć od nazwy innej pory roku, niż jesień, aby skuteczniej ćwiczyć rozumienie u dzieci następstwa pór roku. 11