LATO W PRZEDSZKOLU zabaw y ogรณlnoroz wojo we inspirowane piosenkami Praca zbiorowa pod redakcja
Karoliny Gawlik
LATO W PRZEDSZKOLU
zabawy ogólnorozwojowe inspirowane piosenkami Praca zbiorowa pod redakcją
Karoliny Gawlik
Redakcja merytoryczna:
Maria Broda-Bajak
Producent wykonawczy:
Wojciech Wolak
Korekta:
Iwona Górny
Projekt okładki:
Dorota Prończuk
ISBN 978-83-64631-73-3 Copyright © CEBP 24.12 Sp. z o.o. 2017
Wydawca:
CEBP 24.12 Sp. z o.o. 30-437 Kraków, ul. Kwiatowa 3
www.blizejprzedszkola.pl
Spis treści Od Wydawcy Bałtycki blues Cza-cza z Tatą Deszczowy walczyk Idzie burza! Komar Letnia gimnastyka Mamy takie same prawa Muzyczne nasionka Na wakacje Owady Pierwsze kroki Lata Przekraczamy dziś granice Przepis na tęczę Słoneczna gra Słoneczna samba Ślimak i kot Tata i ja To lato, przyjaciele! Uśmiech w kostkach Uśmiechnięta podróż Wakacyjne skarby Wakacyjny szlak Wesoła piłka Zabawa nad morzem
5 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 34 36 38 40 42 44 46 48 50 52 54 3
Od Wydawcy
Publikacja „Lato w Przedszkolu. Zabawy ogólnorozwojowe inspirowane piosenkami” jest zbiorem pomysłów na zabawy do piosenek zamieszczonych na płycie „Lato w Przedszkolu. Piosenki dla dzieci”. Muzyka na tej płycie towarzyszyła treściom publikowanym na łamach miesięcznika „Bliżej Przedszkola”, a niniejsze opracowanie wychodzi naprzeciw oczekiwaniom naszych Czytelników – gromadzi bowiem w jednym miejscu wszystkie teksty piosenek oraz opisy zorganizowanych do nich zabaw. W książce znajdują się zabawy i sytuacje edukacyjne znane Czytelnikom miesięcznika oraz garść nowych propozycji – dotąd niepublikowanych, które rozszerzają i wzbogacają wcześniejsze treści. Realizacja przedstawionych tu pomysłów nie tylko pozwoli na zaspokojenie naturalnej dla dzieci potrzeby ruchu, ale także będzie pomocą w rozwijaniu u przedszkolaków umiejętności muzycznych i językowych oraz w podejmowaniu działań integrujących grupę. Czytelnicy znajdą tu w szczególności następujące propozycje zabaw: ● zabawy rytmiczne i muzyczno-rytmiczne; ● zabawy o charakterze opowieści ruchowych; ● zabawy taneczne i kołowe;
● zabawy doskonalące umiejętność gry na instrumentach perkusyjnych;
● zabawy orientacyjno-porządkowe i doskonalące umiejętność reagowania na sygnał; ● zabawy plastyczne i plastyczno-techniczne;
● zabawy matematyczne i rozwijające logiczne myślenie; ● zabawy paluszkowe.
Publikacji towarzyszy płyta CD, na której zawarte są wersje instrumentalne utworów z płyty „Lato w Przedszkolu. Piosenki dla dzieci”. Podkłady te mają wyraźnie zaznaczoną linię melodyczną, co czyni je niezwykle przydatnym narzędziem w codziennej pracy z przedszkolakami. Mamy nadzieję, że korzystanie z tej książki będzie nie tylko ułatwieniem w codziennej pracy, ale również inspiracją do tworzenia własnych propozycji przez nauczycieli. 5
Bałtycki blues słowa i muzyka: Michał Danecki
1. Gdy przybyłem raz do portu nad Bałtykiem, wielki statek tuż przede mną w górę rósł. Miał na burcie nazwę pisaną patykiem, żółtą farbą wielki napis „Blues”. 2. Szybko biegnę więc pod górę sam po trapie, morska bryza pokład zmywa już od rana. Nagle czuję, jak ktoś za ramię mnie łapie... Tak poznałem wtedy mego kapitana. 3. Zapytałem, czy popłynąć można „Bluesem”. A kapitan na to: „Jasne, chłopcze drogi. Jednak wcześniej tu zobaczyć jeszcze muszę, czy potrafią bluesa tańczyć twoje nogi”. 4. „Prosta sprawa!” – mówię i nie zwlekam wcale, jeden, drugi, trzeci, czwarty robię krok. Moje biodra się kołyszą niczym fale i z powrotem robię cztery kroki w bok. 5. Niechaj każdy dziś przedszkolak płynie z nami, razem z „Bluesem” popłyniemy w siną dal. A kapitan „Bluesa” tańczy pod żaglami, pośród szumu morza, pośród słonych fal. 6
Przedszkolny statek – zabawa ruchowa przy muzyce
Nauczyciel rozkłada na dywanie dużą płachtę materiału bądź koc. Rozpoczyna zabawę, wchodząc jako kapitan na statek – siada skrzyżnie i buja się na boki. Gdy w tle słychać szum morza (można wykorzystać dowolne niezbyt długie nagranie), zaprasza na statek wybrane dzieci – po imieniu lub według cech charakterystycznych albo wymieniając pierwszą sylabę danego imienia. Dzieci siadają jak kapitan i również się bujają. Kiedy muzyka cichnie, kapitan wybiera swojego następcę.
Kapitański taniec – zabawa w kole
Wariant I: Dzieci stoją w dużym kole, w środku którego znajduje się wybrane wcześniej dziecko – kapitan w kapitańskiej czapce na głowie. Nauczyciel odtwarza wersję instrumentalną piosenki „Bałtycki blues”. Kapitan tańcząc, wykonuje dowolne proste ruchy, a pozostałe dzieci go naśladują. W pewnym momencie rzuca czapkę do któregoś z dzieci i to ono zostaje kolejnym kapitanem. Wariant II: Nauczyciel odtwarza piosenkę „Bałtycki blues” w wersji wokalnej. Dzieci ilustrują ją ruchem – podczas pierwszej zwrotki poruszają się w ustawieniu jedno za drugim po obwodzie koła; podczas drugiej biegną w miejscu i chwytają kolegę stojącego z przodu za prawe ramię, a następnie wykonują zwrot w przeciwnym kierunku; podczas trzeciej idą po obwodzie koła; podczas czwartej odwracają się twarzą do wnętrza koła, wykonują cztery kroki odstawno-dostawne w prawą stronę, kołysanie biodrami i cztery kroki odstawno-dostawne w lewą stronę; podczas piątej chwytają się za ręce i wykonują nimi gest falowania – wysoko i nisko ponad podłogą.
Kapitańskie rozkazy – zabawa muzyczno-rytmiczna (oprac. K. Gawlik)
Nauczyciel rozdaje dzieciom instrumenty perkusyjne i wybiera ochotnika, który zostaje kapitanem. Wariant I: Kapitan wypowiada słowa rymowanki: Na mym statku rozkazuję! Ja dowodzę, decyduję. Więc spełniając me rozkazy, niech zagrają teraz razem... i wymienia nazwy instrumentów, na których dzieci mają zagrać w dowolnym rytmie. Następnie nauczyciel wskazuje nowego kapitana. Wariant II: Kapitan wypowiada słowa rymowanki: Kto popłynąć chce w nieznane i przygody poznać smak, niechaj teraz nasłuchuje i niech zagra tak... i gra wymyślony przez siebie rytm, który powtarza wskazane przez niego dziecko. Jeśli uda mu się powtórzyć rytm – zostaje nowym kapitanem. 7
Cza-cza z Tatą
słowa: Magdalena Ledwoń, muzyka: Bartosz Bieniek
1. Ola i Franek razem z tatą lubią podróże – co wy na to? A ja z kolei z moim tatą uwielbiam cza-czę, cza-czę, cza-czę tańczyć chcę. Cza, cza, cza! Cza, cza, cza! 2. Marysia z tatą lubią lody, które wcinają dla ochłody. A ja z kolei z moim tatą uwielbiam cza-czę, cza-czę, cza-czę tańczyć chcę. Cza, cza, cza! Cza, cza, cza! 3. Uwielbiam tańczyć z moim tatą! I chociaż czasem jestem gapą i w tańcu depczę go przypadkiem, on lubi cza-czę, cza-czę, cza-czę tak, jak ja! Cza, cza, cza! Cza, cza, cza!
Zatańcz cza-czę tak, jak ja – zabawa taneczna (oprac. K. Gawlik)
Prowadzący prezentuje dzieciom kroki tańca – dwa kroki odstawno-dostawne w prawą stronę (zaczynając od nogi prawej), krok w przód z przeniesieniem ciężaru ciała na przednią, a potem tylną nogę w rytmie „cza, cza, cza – raz, dwa”; powtórzenie układu w lewą stronę z krokiem w tył. Dzieci kilkukrotnie próbują powtórzyć kroki w coraz szybszym tempie, następnie tańczą je do rytmu piosenki.
8
Cza-cza z Tatą – gra na instrumentach perkusyjnych
Dzieci uczą się słów i melodii piosenki. Po ich opanowaniu w trakcie śpiewu mogą wystukiwać rytm melodii z użyciem marakasów i grzechotek – aranżując własne tło rytmiczne.
Albo sam, albo z tatą – reagowanie na zmiany dynamiki utworu
Nauczyciel rozkłada na dywanie szarfy w ilości odpowiadającej liczbie dzieci i w różnych kolorach (parzyście z każdego koloru). Odtwarza dowolny utwór instrumentalny o zmiennej dynamice. Kiedy muzyka ma smutny nastrój, przedszkolaki stoją w okręgu wykonanym z szarfy, rozglądają się na boki tak, jakby wypatrywały taty, który nie wraca do domu. Gdy muzyka staje się wesoła, wtedy każde dziecko podnosi szarfę, zakłada ją przez ramię i dobiera się w parę z osobą z tym samym kolorem szarfy. Uczestnicy zabawy tańczą w parach – cieszą się z powrotu taty do domu.
Gdzie się schował tata – zabawa rozwijająca spostrzegawczość (oprac. K. Gawlik)
Dzieci siadają w kole, ochotnik zasłania oczy. Nauczyciel w tym czasie wybiera jedno z dzieci, które będzie tatą – jego zadaniem będzie wykonywanie gestów powtarzanych przez resztę dzieci. Zadaniem ochotnika jest odgadnięcie, gdzie ukrył się tata na podstawie prób ocenienia, którego dziecka gesty są naśladowane.
Tata patrzy – zabawa ruchowa (oprac. K. Gawlik)
Nauczyciel wybiera jedno z dzieci (tatę), które staje tyłem do pozostałych uczestników. Kiedy tata stoi tyłem, dzieci poruszają się swobodnie. Kiedy tata zerka w ich stronę, dzieci zastygają w bezruchu. Kto się poruszy, gdy tata patrzy, odpada. Kolejnym tatą zostaje osoba, która pozostała jako ostatnia w zabawie.
Przygoda z tatą – tworzenie gry planszowej
Nauczyciel dzieli dzieci na kilka mniejszych zespołów. Każdemu zespołowi wręcza duży arkusz papieru z narysowaną ścieżką. Zanim przedszkolaki przejdą do wykonywania zadania, dorosły wprowadza w jego tematykę. Przedstawiona na arkuszu ścieżka to trasa, którą mają pokonać tata i jego dzieci. To, jakie przygody ich spotkają, zależy wyłącznie od przedszkolaków. Zadaniem dzieci jest więc ustalenie miejsca, gdzie wybrał się tata z dziećmi na wycieczkę (np. las, góry, zamek, jezioro) oraz wyznaczenie na ścieżce specjalnych pól, które będą pomagać lub przeszkadzać w pokonaniu trasy – wraz z opisem przygody i czynności, które należy wykonać, gdy się na nich stanie (np. tata przestraszył się ducha i zapomniał, w którą stronę ma iść – rzucasz kostką i cofasz się o tyle pól, ile oczek wypadło; tata zgubił się w lesie – musisz go poszukać, więc tracisz kolejkę). Nauczyciel pomaga w symbolicznym ich zapisaniu.
Być jak tata – zabawa poznawcza
W trakcie rozmowy z dziećmi nauczyciel stara się wypytać dzieci o prace, które wykonują wspólnie z tatą. Następnie organizuje w przedszkolu zajęcia związane z czynnościami wykonywanymi podczas prac (np. majsterkowanie, warsztaty plastyczne), w trakcie których tatusiowie mogą się wcielić w rolę eksperta. 9
Deszczowy walczyk słowa i muzyka: Michał Danecki
Okno zalewa się łzami, mokre podwórko i sad. Wszystko opływa kroplami, w deszczu dziś moknie świat. Patrzę na wielkie kałuże niczym jeziora bez dna. Ile jest deszczu w tej chmurze? Pogoda smutno dziś gra. Ale gdy chmury odejdą, gdy je odgoni wiatr – słoneczko wyjdzie na pewno i ciepło lata nam da.
2x
Jaki jest deszcz? – zabawa wzbogacająca słownictwo
Nauczyciel podaje różne określenia związane z deszczem. Jeśli są one prawdziwe (np. pada, kapie, siąpi, leje, kropi, chlapie, pluska, moczy), dzieci mówią: deszcz, a jeśli fałszywe – kręcą głową w geście „nie” (np. chodzi, rysuje, klaszcze, skacze, tańczy, śpiewa).
Parasolowy tunel – zabawa ruchowa
Każde dziecko otrzymuje parasol. Dzieci zostają podzielone na dwa zespoły. Jeden tworzy tunel, ustawiając się w parach naprzeciwko siebie i trzymając odwrócone parasole na wysokości kolan. W tym czasie pozostałe osoby czołgają się pod tunelem. Potem następuje zamiana ról.
10
Tańczące parasole – swobodna ekspresja ruchowa i muzyczna
Połowa dzieci z grupy spaceruje po sali z kolorowymi parasolami i porusza nimi w rytmie dowolnego utworu instrumentalnego o charakterze marszowym. Na hasło: pada deszcz dzieci z parasolami przykucają, przykrywając się nimi. Następnie podchodzą do nich koledzy, którzy trzymają w ręce po dwie pałeczki i wystukują na parasolu rytm utworu – odchodzą z powrotem na bok, gdy nauczyciel da im znak. Na hasło: tańczące parasole uczestnicy zabawy zamieniają się rolami i dopóki gra muzyka, dzieci z parasolami tańczą, a koledzy z pałeczkami spacerują i wystukują rytm, uderzając pałeczką o pałeczkę.
Spadające krople – zabawa rytmiczna przy piosence (oprac. K. Gawlik)
Dzieci otrzymują dzwonki, nauczyciel prosi, aby spróbowały zagrać odgłos delikatnej mżawki; jak mogłaby brzmieć ulewa; jak jednostajnie spadają duże krople deszczu. Następnie włącza piosenkę „Deszczowy walczyk” w wersji instrumentalnej i prosi dzieci, aby krople spadały tylko „na raz”, tzn. na początku każdego taktu. Aby zabawa się udała – warto wcześniej przeprowadzić ćwiczenie wyklaskiwania początku taktu: nauczyciel może grać np. na tamburynie rytmy w różnym metrum, wyraźnie akcentując „raz”.
Wesoło czy smutno – zabawa ruchowa (oprac. K. Gawlik)
Nauczyciel włącza nagranie piosenki „Deszczowy walczyk” w wersji wokalnej i prosi dzieci, by wsłuchały się w jej słowa i melodię. Przy kolejnym jej powtórzeniu dzieci spacerują po dywanie i jeśli uważają, że nastrój piosenki jest wesoły, podskakują. Jeśli natomiast jest smutny, siadają w siadzie skrzyżnym i wygrywają rytm piosenki, stukając paluszkami o dywan.
Kałużowy spacer – zabawa rytmiczno-ruchowa
Nauczyciel układa na dywanie krążki gimnastyczne. Dzieci wybierają się na spacer, podczas którego muszą przeskakiwać przez powstałe kałuże (krążki). Sposób skakania podpowiada akompaniament wygrywany przez nauczyciela na bębenku: półnuty – dzieci skaczą wolno obunóż; ćwierćnuty – dzieci skaczą szybciej przeskakując z nogi na nogę.
Tęczowy parasol – zabawa doskonaląca umiejętność reagowania na sygnał
Dzieci trzymają chustę animacyjną za uchwyty i falują nią. Na hasło: deszcz podnoszą chustę i wchodzą pod tęczowy parasol. Na hasło: słońce wychodzą spod parasola i ponownie chwytają chustę. Zabawę należy powtórzyć kilka razy.
Spacer między kałużami – zabawa budująca zaufanie do partnera
Nauczyciel rozkłada na podłodze szarfy (kałuże). Dzieci dobierają się w pary. Każda para otrzymuje jeden parasol. Pierwsza osoba prowadzi, a druga zamyka oczy i trzymając się parasolki, idzie za partnerem na drugi koniec sali. Dzieci starają się „nie wpaść do kałuży”. Kiedy uda im się wykonać zadanie, następuje zamiana ról i wracają na miejsce, z którego rozpoczynały trasę. 11