Praca zbiorowa
Vademecum przedszkolnych zabaw
Wiosna
Gotowe elementy do kreowania atrakcyjnych zajęć
Kraków 2020
Vademecum przedszkolnych zabaw. Wiosna gotowe elementy do kreowania atrakcyjnych zajęć Praca zbiorowa
(w „Vademecum” zamieszczone zostały utwory opublikowane w miesięczniku „Bliżej Przedszkola” z lat 2010–2019, z książek „Wiosna w Przedszkolu. Zabawy ogólnorozwojowe do piosenek” i „Lato w Przedszkolu. Zabawy ogólnorozwojowe do piosenek” oraz nowe propozycje powstałe na potrzeby tej publikacji) Wyboru zabaw dokonała:
Joanna Juszczak-Guca
Nadzór merytoryczny:
Maria Broda-Bajak
Redaktor prowadzący:
Wojciech Wolak
Skład:
Mateusz Sudziński
Projekt okładki:
Dorota Prończuk
ISBN: 978-83-65915-52-8 Kraków 2020
Publikacja, którą nabyłeś, jest dziełem twórców i wydawcy. Prosimy, abyś przestrzegał praw, które im przysługują. Zawartość publikacji możesz udostępnić nieodpłatnie osobom bliskim lub osobiście Ci znanym, ale nie publikuj w internecie treści tu zawartych ani ich fragmentów, a kopiując jej część, rób to tylko na użytek osobisty. Jeśli cytujesz fragmenty z publikacji, nie zmieniaj ich i koniecznie zaznacz, czyje to dzieło. Copyright © by CEBP 24.12 Sp. z o.o. Wykorzystywanie piosenek z dołączonej płyty do wykonań i nadań publicznych poza placówkami edukacyjnymi bez zezwolenia zabronione, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w prawie autorskim.
Wydawca:
CEBP 24.12 Sp. z o.o. ul. Kwiatowa 3 30-437 Kraków
www.blizejprzedszkola.pl
Spis treści
Od Wydawcy
������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
14
Opowiadania Cały świat w prezencie ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 19 Marzeniom na ratunek! �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 20 Czarodziejka mama ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 22 Wizyta u dentysty ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 23 Wiosenny piknik ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 24 Jak Karolinka motyla rysowała ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 25 Kolory tęczy ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 27 W kurniku ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 28 Rozmowy o Unii Europejskiej ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 30 A ja nie wiem, kim będę ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 32 Co piszczy w trawie? ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 33 Ekologia według dziadka ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 34 Ciasto czekoladowe ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 36 Ogród w kolorach tęczy �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 39 Niezapomniane urodziny Wojtusia ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 40 Idzie Wiosna ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 41 Kwiecień plecień ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 42 O tygrysie „Nie chce mi się” ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 43 Kto jest najważniejszy? ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 45 Kaprysy młodego bociana �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 46 Wizyta u kreta ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 48 Marzanna – wesoła słomiana panna �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 50 Leśne przedszkole ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 51 Jak Zuzia z Wiktorkiem wiosny szukali ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 52 Koszałek-Opałek szuka wiosny �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 55 Koszyczek wielkanocny �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 58 Historia teatru według dziadka �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 59 Wczesną wiosną w lesie �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 62
Wiersze Wiosenne rozmowy kwiatów ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 69 Powrót Wiosny ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 69 Już niedługo Wielkanoc �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 70 Kometa ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 70 Gdzie jest Pani Wiosna? ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 70 Nadejście Wiosny ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 71 Zupa marcowa ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 72 Senne opowieści ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 72 Nadeszła wiosna ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 72
3
Kolory wokół nas ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 73 Bratki z kwietnej rabatki ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 73 Ptasie opowieści �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 74 Spotkanie z Wiosną ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 74 Wiosna ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 74 Piekarenka pana Jana �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 75 My jesteśmy motylkami �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 75 Laurka dla mojej mamy �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 76 Moja Mama – czarodziejka ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 76 Strażak Kuba ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 77 Mała Wiosna ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 78 Urodziny żółwika ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 78 Wiosenne rymowanie ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 80 Nasza Ziemia ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 80 Alleluja! ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 81 Wiosenne porządki ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 81 Wyprawa pewnej biedronki ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 82 Co lata? ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 82 Osiem planet ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 83 Czym zajmuje się mama? ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 84 Jaki zawód będę miała? ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 84 Kwiecień lubi niespodzianki ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 84
Zabawy Na powitanie ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 89 Gdzie się schował motyl? ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 89 Cyrkowe zadania ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 89 Garnek złota ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 89 Przedszkolaczek-ogrodnik ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 90 Chronimy się przed wirusami ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 90 Akcesoria higieniczne ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 90 W poczekalni u lekarza ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 90 Barwy tęczy ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 91 Pokaż mi, a odgadnę ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 91 Rymowanka o Słońcu i Księżycu ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 91 Rozwijanie pączków ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 91 Wędrująca piłka �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 91 Piłka pełna kolorów ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 92 Słoneczka ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 92 Jak rośliny wspinają się do słońca? ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 92 Podmuchy wiatru ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 92 Strażacka orkiestra �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 92 Mali strażacy ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 93 Z Wiosną ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 93 Pudełko pomysłów ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 93 Jaki to ma smak? ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 94 Leśne odgłosy ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 94
4
W rytmie flamenco ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 94 Fiesta i siesta ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 95 Zabawne figurzaki ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 95 Przedwiośnie ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 95 Co to za sztuka? �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 95 Drzewa bliźniaki ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 96 Już blisko jest wiosna �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 96 Z kwiatka na kwiatek �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 96 Mały ogrodnik ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 96 Pierwsze oznaki wiosny �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 96 Czy to zima, czy to wiosna? ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 97 Ptaki budują gniazda �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 97 Odgłosy wiosny ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 97 Jajko ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 97 W którym kolorze mi najlepiej? ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 97 Różne jajka �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 98 Ja jestem pisanka ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 98 Kolory, łączcie się! ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 98 Kolory pochodne ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 99 Tęczowa dobieranka ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 99 Kratery ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 99 Zapraszamy do rakiety ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 99 Skoczne sylaby �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 100 Strażacy w akcji ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 100 Budujemy rakietę �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 100 Najdłuższa rakieta ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 100 Lot rakietą ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 100 Start rakiety ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 101 Najdłuższa gąsienica ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 101 Kolorowa gąsienica ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 101 Mierzenie długości ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 101 Ile kubków soku? ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 101 Dostawa soków ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 102 Mały motyl ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 102 Kwiaty na święto mamy ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 102 Który z kolei? ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 102 W rozlewni soku ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 103 Drzewa �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 103 Zagadkowe obłoki ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 103 Tajemnica mamy i taty ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 103 Do mamy �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 104 Co robi moja mama? ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 104 Bocian ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 104 Geometryczne marzenia ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 104 Gdzie jest moje dziecko? ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 105 Kolorowa rabatka �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 105 Kolorowe marzenia ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 105
5
Gwiazdka z nieba �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 105 Marzenia jak gwiazdy ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 106 Pod parasol ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 106 Kwietniowa pogoda �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 106 Żołnierze i piloci ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 106 Marzenia na miarę ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 107 Kapelusz gospodarza ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 107 Jak tańczy kwiecień? ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 107 Zawody ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 107 Nie śmieć w lesie ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 108 Tancerze ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 108 Kolorowa zabawa �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 108 Defilada ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 109 Przyrodnik obserwuje ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 109 Papier, szkło, plastik! ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 109 Podróż dookoła Ziemi �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 109 Jak woda krąży w przyrodzie ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 110 Liczy się każda kropla! �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 110 Instrumenty z odzysku ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 110 Muzyczny manifest ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 111 Oczyszczamy las ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 111 Prawda, a może fałsz? ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 111 Do kosza wrzuć! ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 111 Maszyna do recyklingu ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 111 Nie wyrzucaj powietrza do kosza! ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 112 Tresura psa ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 112 Mamy na kawie ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 112 Maluchy do domu ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 112 Zaginiony kotek ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 113 Gdzie jesteś, kotku? ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 113 Zupa warzywna ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 113 Surówka warzywna ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 113 Po-mi-dor! ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 113 Portret mamy ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 114 Laurka dla mamy �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 114 Jaką minę ma mama? ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 114 Co robi mama? ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 114 Spacer z mamą �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 115 Co grać może? ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 115 Kolorowe są i zdrowe… ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 115
Zabawy inspirowane piosenkami Bal u bociana (sł. i muz. Michał Danecki)
Dlaczego żaby z piosenki nie bały się bociana? ����������������������������������������������������������������������������������������������������������� 119 Na balu u bociana ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 119 Zmęczony bociek �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 119 Bocianie powitanie ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 120
6
Koncert żab i bocianów ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 120 Polonez na łące ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 120 Bocian na polowaniu ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 120
Bocian i żaby (sł. i muz. Maria Broda-Bajak)
Bocian i żaby ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 121 Tak jak bocian ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 121 Rozwijamy skrzydła �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 121 Bocian poluje ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 122 Żaby ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 122 1, 2, 3, bociek patrzy! ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 122 Bocianie gniazdo ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 122
Chodzi kura po kurniku (sł. i muz. Monika Majewska)
Jak w kurniku ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 123 Kto robi taki hałas? ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 123 Zbieramy jajka do koszyka ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 123 Kurnik ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 124 Kury �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 124
Idzie Wiosna polną drogą (sł. Gabriela Gąsienica, muz. Monika Majewska)
Wiosenne kalambury ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 125 Wiosna budzi kwiaty ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 125 Idzie Wiosna polną drogą ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 126 Rośnie trawka ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 126 Krokusy ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 126
Kiedy kończy się zima (sł. Magdalena Ledwoń, muz. Magdalena Nowak)
Pan Marzec ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 127 Wiosenny gaik ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 127 Kiedy kończy się zima ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 128 Listeczkowy quiz ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 128 Wiosenny spacer ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 128 Ciepły wietrzyk ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 128 Lodowe kry ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 128
Kolorowa wiosna (sł. i muz. Monika Majewska)
Poruszamy się jak… ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 129 Pogoda marcowa ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 129 Zielony �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 129 Ptaki wracają do gniazd ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 130 Przebiśniegi ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 130 Przeganianie kul śniegowych ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 130
Kwoka i pisklęta (sł. i muz. Monika Majewska)
Pisklęta w kurniku ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 131 Pisklęta �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 131 Baranki i pisklęta �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 131 Kwoka i pisklęta ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 131 Kurczątko wychodzi ze skorupki �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 132 Pisklę w skorupce ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 132
7
Mały tulipanek (sł. Magdalena Żujew, muz. Magdalena Nowak)
Mały tulipanek �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 133 Wiosenne słoneczko ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 133 Wyobraź sobie, że… ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 133 Cebulka tulipana ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 134 Kolory wiosny ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 134 Wiosenny bukiet ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 134
Moja Mama (sł. i muz. Monika Majewska)
Mamo, mamo, ile kroków do ciebie? ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 135 Ciasto dla mojej mamusi �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 135 Pomagamy mamie ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 135 Jak ma na imię twoja mama? ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 136 W zaczarowanej kuchni naszej mamy �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 136 Wolny dzień mamy ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 136
Nasza Ojczyzna (sł. i muz. Magdalena Nowak)
Nasza Ojczyzna ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 137 Orzeł z piórek ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 137 Biało-czerwona ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 138 Orle gniazdo ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 138 Przedszkolak-patriota ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 138
Niezwykły zajączek (sł. Elżbieta Minczakiewicz, muz. Maria Broda-Bajak)
Zajączkowa orkiestra ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 139 Wyścigi pisanek ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 139 Wędrująca pisanka ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 139 Pisanki w koszykach ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 139 Zajączek ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 140 Szukamy pisanek ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 140 Co się w jajku kryje? ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 140
Piórko z podwórka (sł. Ewa Stadtmüller, muz. Maria Broda-Bajak)
Piórko z podwórka ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 141 Kostka ze zwierzętami �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 141 Makieta wiejskiego podwórka �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 141 Zagrody ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 142 Tekturowy kotek ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 142
Podróż do planet (sł. i muz. Michał Danecki)
Rakieta leci w kosmos ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 143 Lot w kosmos ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 143 Kosmiczna podróż ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 143 Dlaczego rakieta lata? ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 144 Warkocz komety ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 144 Słońce i planety ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 144
Przedszkolne Ekoludki (sł. i muz. Michał Danecki)
To przedszkolne Ekoludki ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 145 Recyklingowa orkiestra ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 145 Butelkowe kręgle ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 145
8
Gdzie jest więcej? �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 146 Świat z zakrętek ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 146 Ekoludki ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 146
Przepis na tęczę (sł. i muz. Karolina Gawlik)
Tęcza w sali ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 147 Tęczowa wyliczanka ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 147 Tęczowe kolory ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 148 Tęczowa gąbka �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 148 Zaczarowane kredki ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 148 Tęcza z chusty ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 148
Radosny gość (sł. i muz. Michał Danecki)
Na tropie wiosny ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 149 Wiosna rozwija pąki ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 149 Czy to wiosna? �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 149 Przebiśnieg ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 150 Odmrażanie �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 150 Gramy z Wiosną ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 150
Ważny numer (sł. i muz. Maria Broda-Bajak)
Zamiana miejsc ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 151 Droga ewakuacyjna ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 151 Praca strażaka ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 151 Zapamiętujemy ważny numer �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 152 Halo, potrzebna pomoc! ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 152 W czyim domku się pali? ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 152 Samochody na sygnale ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 152
Wielkanoc (sł. Teresa Błaszczyk, muz. Maria Peszat)
Ukryta pisanka ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 153 Kto ma więcej jajek na pisanki? ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 153 Koszyk z pisankami �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 154 Wędrujące jajko ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 154 Baranki �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 154 Kolorowe pisanki �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 154 Pisankowe rozmaitości ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 154
Zając (sł. i muz. Maria Broda-Bajak)
Zając �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 155 Zajączki do norki �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 155 Zajączek – hop! ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 155 Małe i duże skoki �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 156 Prezent od zajączka ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 156 Wielkanocne porządki zajączka ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 156
Zróbmy teatr (sł. i muz. Michał Danecki)
Bilet ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 157 Worek pełen niespodzianek ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 157 Rycerz idzie ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 157 Co wiemy o teatrze? �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 158 Ilu aktorów jest na scenie? ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 158
9
Tajemnicze kuferki ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 158 Dziwne słowa ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 158 Bajka czy nie bajka? �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 158
Zabawy paluszkowe i masażyki Idzie tęcza ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 161 Każdy kiedyś będzie duży ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 161 Ptaszek �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 161 Pracujące palce ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 162 W mojej rodzinie �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 162 Co lubi robić mama �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 162 Bajkowa opowieść ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 163 Jajeczka ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 163 Niezapominajki się rozwinęły ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 163 Pomagam mamie �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 164 Budka dla szpaków ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 164 Motyle na łące ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 164 Na łące ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 165 Owieczki ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 165 Podróż kropelek ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 166 Co lubi mama? �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 166 Obrazki kosmiczne ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 166 Spacerek z mamą ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 167 Kukiełki ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 167 Pogodowy masażyk ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 168 Kolorowe skrzaty ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 168 Tęczę lubię, tęczę znam ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 169
Opowieści rytmiczno-ruchowe i słowno-ruchowe Poranek na wsi �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 173 Jestem polnym kwiatem ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 173 Dzień z życia kota ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 173 To już wiosna… ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 174 Przebudzenie przebiśniegu ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 174 Małe nasionko ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 174 Gospodarz ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 175 Bocian na łące ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 175 Poranek w wiejskiej zagrodzie �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 176 Dwa zające ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 176 Czubatka ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 177 Nasz piękny kraj ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 177 W wielkanocnym koszyku ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 178
Zabawy logopedyczne i artykulacyjne Wietrzyk i wicher ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 181 Kiedyś chciałbym dostać… ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 181 Strażackie echo ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 181
10
Zwierzęta wiosną �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 182 Piloci i żeglarze ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 182 W ogródku dziadka Felka ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 182 Odgłosy pojazdów ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 183 Posiłek niedźwiedzia ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 183 Cztery pory roku z mamą ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 183 Wyprawa do lasu ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 184 Rośnie zboże ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 184 Jak przetwarza się odpady? ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 184 Wąż-pomocnik ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 185 Pszczoła ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 185 Co dzień ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 185 Żabi koncert �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 186 Żaba ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 186 Trąbka motyla ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 186 Robaczek w ziemi ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 186 Oznaki przedwiośnia ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 187 Nad ziemią ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 187 Ach! Och! �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 187 Kra, kra – Zima zła ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 187 Buziaczki dla mamy �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 188 Kałuża ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 188 Wiosnę czuć w powietrzu ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 188 Słoneczko �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 188 Śmichy-chichy z pudełka �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 189 Kosmiczna wycieczka ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 189
Ćwiczenia gimnastyczne Na ulicy ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 193 Wiosenny czas ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 193 Ćwiczymy razem ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 194 Tęczowa gimnastyka ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 195 Kolorowe kartki ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 195 Przyszła wiosna ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 196 Zabawy na łące ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 196 Kim będę jak dorosnę? ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 197 W ogródku ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 198 Wielkanoc ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 198 Dzień w kurniku ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 199 Wielkanocne zabawy ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 200 W kosmosie ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 200 Wyprawa na łąkę ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 201 Zabawkowe ćwiczenia �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 202 Segregujemy śmieci ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 202 Na wiejskim podwórku ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 203 W górze i na dole �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 204 Kwiecista łąka ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 204
11
Deszczowa gimnastyka ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 205 Makulaturowa gimnastyka ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 206 Nasi pupile ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 206 Spacer po marzenia ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 207 Zawodowa gimnastyka na bosaka ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 208
Zagadki Wiosenne zagadki ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 211 Wędkarz ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 211 Wiejskie zwierzęta ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 211 Dentysta ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 211 Panda ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 212 Dzień Kobiet ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 212 Quiz wiedzy o Polsce ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 212 Szpinak ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 213 Atrybuty zawodów ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 213 Prima Aprilis ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 213 Sok ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 213 Woda ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 214 Tęczowa zagadka ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 214 Biblioteka �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 214 Zwierzaki ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 214 Pielęgniarka ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 215 Mama ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 215 Śniadanie ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 215 Niezapominajki ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 215 Święta Wielkanocne �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 216 Rakieta �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 216
Zabawy w języku angielskim The Spring Is Coming ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 219 Who Do You See? ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 219 The Plane ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 219 Chase the Cat ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 220 Mummy ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 220 Where Are You From? �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 220 Goldfish ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 221 Let’s Make an Easter Egg ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 221 Ducks ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 221 Who Are You? ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 222 Throw to the Bin ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 222 Seven Colours of the Rainbow ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 222 Easter Eggs ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 223 My Dreams ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 223 The Melting Snowman �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 223 Flowers Are Growing ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 224 The Moon ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 224
12
What Do Flowers Need? ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 224 A Fireman ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 225 Grizzly Bear �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 225 The Sun ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 226 Little Spaceman ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 226
Zapisy nutowe piosenek Kryptogramy autorów
����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
227
����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
251
Alfabetyczny spis utworów
�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
253
�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
258
����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
262
Indeks Dni Nietypowych Skorowidz klasyfikujący
13
Od Wydawcy
Jako wydawnictwo „Bliżej Przedszkola” na co dzień mamy do czynienia z licznym gronem osób będących nauczycielami wychowania przedszkolnego i jest dla nas jasne, że znakomita większość z Was to osoby bardzo energiczne i niezwykle kreatywne. Zdajemy sobie sprawę z tego, że być może z niechęcią podchodzicie do gotowych scenariuszy zajęć publikowanych w książkach czy czasopismach dostępnych na rynku, traktując zawarte w nich treści wybiórczo i używając ich raczej jako inspiracji niż gotowego „przepisu” na zajęcia z dziećmi. Wychodząc naprzeciw takim potrzebom, opracowaliśmy Vademecum przedszkolnych zabaw. Mamy nadzieję, że treści w nim zawarte będą traktowane przez Was jako zbiór inspiracji bądź gotowych elementów przeznaczonych do pracy z dzieckiem. Podejdźcie do podanych tu propozycji jak do swego rodzaju klocków – tak jak dziecko z identycznych elementów kreuje własną, niepowtarzalną i odrębną rzeczywistość, tak i Wy, zestawiając w dowolny sposób treści podane w naszej książce, z łatwością będziecie mogli opracować scenariusz zajęć skrojony według własnego gustu i dostosowany do potrzeb Waszych dzieci. Potrzeba wydania tego zbioru zrodziła się z kilku bardzo ważnych powodów. Jednym z nich było niezwykłe powodzenie książek z cyklu Zabawy ogólnorozwojowe do piosenek (Jesień w Przedszkolu, Zima w Przedszkolu, Wiosna w Przedszkolu i Lato w Przedszkolu) opublikowanych przez nas w latach 2016–2017. Z informacji, które do nas docierały, wynikało, że nadszedł czas, by odświeżyć piosenki z tamtych publikacji, co też uczyniliśmy. W efekcie większość utworów dołączonych do tej części Vademecum pochodzi z płyty Wiosna w Przedszkolu, jednak wszystkie zostały przez nas nagrane raz jeszcze: z nowymi aranżacjami i udziałem nowych wykonawców – a co najważniejsze: w tym także dzieci. W treści książki znajdziecie opisy propozycji zabaw do piosenek zarówno tych z płyty Wiosna, jak i takich, które publikowane są po raz pierwszy. Ale nasze Vademecum to co coś więcej niż zabawy do piosenek – to zbiór ponad 440 propozycji, na podstawie których będziecie w stanie zaplanować zajęcia z dziećmi o ciekawej i niepowtarzalnej treści. Są to krótkie formy literackie (opowiadania, wiersze, rymowanki, piosenki) zawierające wartości edukacyjne, a towarzyszą im opisy propozycji zabaw wszelkiego rodzaju – w tym opowieści słowno-ruchowych, masażyków, zabaw logopedycznych, paluszkowych, poznawczych, muzyczno-ruchowych, napisanych także w języku angielskim, oraz garść zagadek. Kolejnym ważnym powodem wydania Vademecum w takiej formie i z taką zawartością był fakt, że w pewnym momencie zdaliśmy sobie sprawę z ulotności doskonałych pomysłów Autorów tworzących na potrzeby miesięcznika „Bliżej Przedszkola”. Dlatego w tym zbiorze znalazły się opisy zabaw publikowane w naszym czasopiśmie w latach 2010–2019. Uświadomiliśmy sobie, że mimo iż zabawy te zostały wydane drukiem i niektórzy z Was przechowują poszczególne roczniki, większość opublikowa14
nych tam opisów aktywności „żyje” dość krótko, bo tylko miesiąc lub dwa, a potem odchodzi w zapomnienie… A to przecież świetne propozycje, które mogą być z powodzeniem wykorzystywane przez lata – nie tylko przez Was, ale także przez Wasze koleżanki pracujące w sąsiednich salach albo tych nauczycieli, którzy dopiero w przyszłości pojawią się w Waszym przedszkolu. Potrzeba zebrania propozycji z miesięcznika w jednym miejscu zrodziła się także dlatego, że zdaliśmy sobie sprawę z trudności, przed którymi stoi nauczyciel szukający w archiwalnych numerach czasopisma interesujących go treści. To przecież dziesiątki wolumenów, setki stron, tysiące propozycji zabaw… Nawet użycie wyszukiwarki na naszej stronie internetowej nie umożliwia odszukanie konkretnej, wybranej zabawy tkwiącej w głębi któregoś scenariusza. Dlatego w Vademecum propozycje aktywności podzielone są na grupy rodzajowe (opowiadania, wiersze, opowieści rytmiczno-ruchowe, zabawy logopedyczne itd.). Ponadto, aby ułatwić Wam pracę, oprócz typowego spisu treści (w którym już sam tytuł zabawy wiele powie o jej treści i zastosowaniu) na końcu książki znajdziecie zabawy uszeregowane w kolejności alfabetycznej ich tytułów oraz skorowidz klasyfikujący. Skorowidz ten dzieli zawarte w Vademecum propozycje zgodnie z obszarami ujętymi w aktualnie obowiązującej podstawie programowej wraz z obszarami poszerzającymi jej ramy. Dodatkowo stworzyliśmy także indeks świąt nietypowych, gdzie zostały zawarte propozycje na wybrane Dni Nietypowe, tak lubiane przez dzieci uczęszczające do przedszkola. Mamy nadzieję, że stworzone przez nas zestawienia ułatwią Wam dobranie odpowiednich aktywności do Waszych aktualnych potrzeb. Siłę tej publikacji stanowi różnorodna zawartość, a fakt, że jest ona dziełem tak dużej liczby Autorów powoduje, iż przedstawione tu formy aktywności są bardzo zróżnicowane, co pomaga uniknąć powtarzalnych schematów. Niemniej obawialiśmy się, że konieczność podpisywania imieniem i nazwiskiem Autora każdej zamieszczonej tu propozycji zaciemni przekaz i spowoduje niepotrzebny szum informacyjny. Dlatego podjęliśmy decyzję, aby zamiast pełnych personaliów każdy utwór sygnowany był przypisanym do danego Autora kryptogramem. Pełną listę nazwisk Autorów wraz z ich kryptogramami można znaleźć na końcu książki. Ponieważ niektóre utwory były dziełem zbiorowym zespołu redagującego miesięcznik „Bliżej Przedszkola” (który w różnych momentach miał zmienny skład), sygnowane są one kryptogramem ZR. Mogło się również zdarzyć, że rymowanka była dziełem konkretnego Autora, a opis do zabawy jej towarzyszącej stworzył zespół redagujący. W takich przypadkach sygnowaliśmy całość propozycji nazwiskiem Autora, ponieważ nie chcieliśmy Go urazić, a trudno było nam stwierdzić z całą pewnością, czy opis zabawy wyszedł spod tej samej ręki. W książce znajdziecie także zabawy oznaczone kryptogramami WwP i LwP – są to zabawy opublikowane w książkach Wiosna w Przedszkolu oraz Lato w Przedszkolu, których Autorów nie byliśmy w stanie ustalić. Zapraszam do korzystania z Vademecum. Mam nadzieję, że będzie służyło Wam przez lata, pomagając w kształtowaniu umiejętności i cech osobowościowych kolejnych pokoleń przedszkolaków. Wojciech Wolak redaktor prowadzący 15
Opowiadania
Cały świat w prezencie AB Witek i Ala to zupełnie wyjątkowe rodzeństwo. Nie dość, że urodzili się tego samego dnia i kropka w kropkę byli do siebie podobni, to nawet marzenia mieli takie same. Oboje chcieli zwiedzić cały świat. Jakby tego wszystkiego było mało, bliźniaki urodziły się w pierwszy dzień lata. A wakacje to przecież czas, gdy wycieczki udają się najlepiej. Zanim jednak zaczęli pakować walizki nad morze, czekała ich jeszcze jedna niespodzianka – urodzinowe przyjęcie, na które zaproszeni byli dziadek Kazik i ciocia Marcelina. Wituś już rano włożył swoją ulubioną koszulkę z rowerem i co pięć minut patrzył na zegarek, a Alusia zaraz po śniadaniu zajęła strategiczną pozycję przy oknie, by wypatrywać gości. – Idą, idą! – krzyknęła wreszcie punkt druga, widząc pod klatką dziadka kroczącego dziarsko w odświętnym garniturze i ciocię Marcelinę drobiącą kroczki, by za nim nadążyć. Oboje tachali pod pachami ogromne pudełka zapakowane w ozdobny papier. – Niosą dla nas prezenty! – zawołała Alusia, pędząc od okna do drzwi. Nim dziadek z ciocią zdążyli wdrapać się na czwarte piętro, mama rzuciła jeszcze bliźniakom wymowne spojrzenie i przypomniała, że to nie prezenty są najważniejsze, ale goście. Lecz goście stali już w progu wraz z prezentami i śpiewali bliźniakom tubalne „Sto lat”. Potem były całusy i serdeczności, tort i dmuchanie świeczek, i wreszcie nadszedł czas na prezenty. – Oby nigdy nie zabrakło wam ciekawości pierwszych odkrywców! – rzekł dziadek Kazik, wręczając bliźniakom urodzinowy upominek. Były nim wspaniały globus na drewnianej nóżce i ogromna mapa świata, którą można było zawiesić na ścianie. – To najpiękniejszy prezent, jaki moglibyśmy sobie wymarzyć – oznajmił Wituś, kręcąc globem. A wielkie kontynenty, morza i oceany zawirowały jak na karuzeli. – A dlaczego globus jest kulisty, a mapa płaska? – spytała dociekliwie Alusia. Tata pierwszy wyrwał się z odpowiedzią i gdyby to była szkoła, a nie urodziny, z pewnością dostałby piątkę: – Na globusie – powiedział – powierzchnia Ziemi jest odwzorowana dokładnie tak jak na kuli ziemskiej, czyli wszystkie lądy i oceany znajdują się w tym samym miejscu co w rzeczywistości, tyle że są dużo, dużo mniejsze niż naprawdę. Mapy zaś są płaskie, aby łatwiej było zmierzyć odległości między różnymi miejscami na świecie. – I są bardziej dokładne – wtrącił się dziadziuś – bo co to musiałby być za ogromniasty globus, żeby móc na nim dojrzeć wszystkie małe wysepki poukrywane na oceanach. – Albo wszystkie wulkany! – wykrzyknęła ciocia Marcelina, pokazując na mapie jeden z nich. Nie był to jednak koniec niespodzianek, gdyż w kolejce do odpakowania czekał jeszcze jeden prezent. Ciocia Marcelina kupiła bliźniakom przepiękny atlas świata. Każda jego strona odkrywała przed dziećmi niezwykłe krajobrazy. Były tam las podzwrotnikowy i amazońska dżungla, piaszczysta pustynia i najwyższe góry świata, ogromny lądolód, a nawet głębiny oceanu, skrywające przed ludzkim okiem niejedną tajemnicę. I wtedy zabawa rozkręciła się na dobre, bo każdy po kolei wybierał w atlasie swoje ulubione miejsce na świecie, po czym musiał znaleźć je na globusie i pokazać na mapie, jak da19
leko jest to od domu. Wituś wybrał meksykańskie prerie, gdyż rosły tam olbrzymie kaktusy. Musiał więc przeskoczyć przez ocean na drugi koniec świata. Alusia z kolei zachwyciła się Australią, gdyż tam występują najpiękniejsze motyle. Dziadek wybrał Nepal i ośnieżone himalajskie szczyty, a ciocia Marcelina – Islandię, z miłości do lodowców i wulkanów. To były niezapomniane urodziny. Nie mogło być inaczej, skoro bliźniaki dostały cały świat w prezencie. Pytania związane z treścią utworu: Kim byli dla siebie Ala i Witek? Jakie marzenie miały bliźnięta? Jacy goście zjawili się na urodzinowym przyjęciu? Jaki prezent dał dzieciom dziadek Kazik? Do czego służą globus i mapa świata? Czym się różni globus od mapy? Co dała bliźniakom na urodziny ciocia Marcelina? Jaką zabawę urządziła sobie rodzina? Może ktoś pamięta, w jakie miejsca wybrali się członkowie rodziny? A gdzie wy chcielibyście się udać w podróż?
Marzeniom na ratunek! AB Kiedy Mikołajek skończył pięć lat, jego dziadziuś uznał, że to najwyższy czas, by wnuczek nauczył się grać w szachy. Chłopiec był tak zafascynowany regułami gry i pięknie wyrzeźbionymi pionkami, że często nawet po skończonej rozgrywce siedział nad rozłożoną szachownicą i przyglądał się uważnie tym niesamowitym figurom. I to właśnie wtedy, podczas niekończących się rozgrywek w bibliotece dziadka, Mikołajek postanowił, że w przyszłości zostanie szachowym mistrzem. A raz zasiane marzenie zakiełkowało w sercu Mikołajka i myśl o nim nie opuszczała chłopca ani przez chwilę. Lecz pewnego dnia Mikołajek wpadł do domu bardzo zdenerwowany. Rzucił w kąt plecak i pobiegł jak zwykle do biblioteki. Ale zamiast zasiąść naprzeciw dziadka nad rozłożoną, gotową do gry szachownicą, strącił ze złością wszystkie figury, które potoczyły się z łomotem po dywanie. Chłopiec zaś rzucił się na fotel, schował twarz w dłoniach i zaczął płakać. – Co się stało? – spytał zmartwiony dziadziuś. Lecz Mikołajek tylko pociągał nosem i nic nie odpowiadał. – Coś cię boli? A może ktoś ci uderzył? – dopytywał dziadek. – Nie – odparł wreszcie Mikołajek i po chwili złowieszczej ciszy dodał: – Już nigdy więcej nie będę grał w tę głupią grę! Dziadek zebrał z podłogi wszystkie figury i zaczął rozstawiać je na szachownicy. – Przecież marzysz o tym, by zostać szachowym mistrzem – rzekł dziadziuś. – Nigdy nim nie zostanę! Moje marzenie legło w gruzach! – krzyknął rozgoryczony chłopiec. Po czym opowiedział dziadkowi o przegranym szachowym konkursie, organizowanym jak co roku wśród młodszych klas. Mikołajek zajął w nim drugie miejsce, lecz było to dla niego wielką porażką, gdyż tytuł szachowego mistrza przypadł komuś innemu. Dziadziuś podrapał się po głowie i chwycił chłopca za rękę, prowadząc go do regału z książkami. – Chyba już pora, byś poznał mieszkańców pewnej krainy – rzekł bardzo tajemniczym głosem, po czym lekko pchnął regał, a ten delikatnie się odchylił niczym obro20
Wiersze
Wiosenne rozmowy kwiatów JDS Wiosenne kwiaty wokół zakwitły i kolorami śmieją się radośnie. Żółte kolonie żonkili szepcą cicho o Pani Wiośnie. Skromne i delikatne białe przebiśniegi schowane są w resztkach śniegu. Dalej pierwiosnki w żółtych odcieniach kwitną jak na wybiegu. Zawilce dumne, bo przecież chronione – białe niewinne kwiatki. Kolorowe krokusy także zakwitły w ogródku małej Agatki. Na tamtym zboczu żółci się podbiał – malutki jeszcze na razie. Zaś na pobliskich wierzbach wyrosły piękne bazie. W wielu kolorach kwitną tulipany, w każdym odcieniu prawie. I opowiadają teraz o wiośnie zielonej, młodej trawie. Malutkie i niepozorne stokrotki zakwitły doprawdy wszędzie. W ogrodzie pana Zenona hiacynty kwitną w rzędzie. Sasanka w odcieniach fioletu dzwonki do słońca wystawia. Każdy kwiat, każdy listek i trawa o wiośnie właśnie rozmawia.
Powrót Wiosny TB Z promykami słońca przyszła do nas Wiosna. Śnieg i sople zewsząd strąca uśmiechnięta i radosna. W dłoniach barw ma tyle, ile jej potrzeba. Pomaluje świat w dwie chwile kolorami ziemi, nieba! Z dalekiej podróży ptaki powracają, szpak z bocianem, mały z dużym – wszyscy pięknie się witają. Pod błękitem nieba skowronek już śpiewa. Zasłuchały się w muzyce pola, lasy, łąki, drzewa. I moje serduszko także raźniej bije. Coś szepnęło mi do uszka: „Wiosna w sercu wciąż niech żyje!”. 69
Już niedługo Wielkanoc DG Wiosna w pełnej krasie, ciepło, jasno wszędzie, już niedługo w każdym domu świętowanie będzie. Rzeżucha wyrośnie i zakwitną bazie, już niedługo będą święta, czekamy na razie. Przykica zajączek, zabeczy baranek, kurczaki przyniosą kosz pełen pisanek. Zrobimy święconkę w tym właśnie koszyku i do niego powkładamy pyszności bez liku. Ale nim nadejdzie ta Wielkanoc wreszcie, palmy piękne, kolorowe trzeba zrobić jeszcze: gałązki i bazie, kwiatki bibułowe, związać mocno i przyczepić wstążki kolorowe. Po wysłuchaniu wiersza dzieci odpowiadają na pytania: Jak ludzie przygotowują się do Świąt Wielkanocnych? Czym dekorują swoje mieszkania? Co zanosi się w koszyczku do święcenia? Jakie znacie zwierzęta związane z tymi świętami? Jak można udekorować jajka? Co to jest palma wielkanocna?
Kometa DG Hen, w kosmosie dalekim mknie błyszcząca kometa, pędzi tak już przez wieki, leci z bardzo daleka. Planet pięknych tysiące podczas lotu wciąż mija, obok gwiazdy gorącej warkocz sobie rozwija. Mknie samotna wśród pustki, leci wciąż zamyślona… Czy jest w kosmosie ogromnym druga taka jak ona?
Gdzie jest Pani Wiosna? JDS Gdzie Pani Wiosna ma swoje mieszkanie? W brzozie zielonej, w wierzbowych kotkach? Może u zajączka na leśnej polanie Wiosnę w zielonej sukience spotkasz? Może spaceruje po leśnych dróżkach, zawilce i kaczeńce siejąc dokoła? Może przysiadła na pniu, by odpocząć i słucha, jak kukułka woła? Może w ogrodzie ze snu budzi pąki, forsycje i żonkile na żółto maluje, w kwiatki ubiera drzewa owocowe i krzaki bzu perfumuje? 70
Zabawy
Na powitanie GG zabawa integracyjna
Nauczyciel powoli recytuje rymowankę, a dzieci ilustrują ją ruchem. Rączki wysoko podnosimy… Na jednej nodze stoimy… Teraz na boki się pochylamy… Rączkami machamy i wszystkich witamy!
Gdzie się schował motyl? DG zabawa poznawczo-ruchowa
Schował się motyl na zielonej łące,
dzieci machają wyprostowanymi dłońmi złączonymi kciukami
gdzie rosną kwiaty pięknie pachnące.
gest ochronny „żółwik” – przedramiona osłaniają wierzch głowy
Motylek jest (nazwa koloru), a więc powiedz, gdzie nauczyciel w oznaczonym miejscu wymienia nazwę koloru
owad ten malutki mógł nam ukryć się.
wskazują przedmioty w sali w wymienionym przez nauczyciela kolorze
Cyrkowe zadania ABo zabawy zręcznościowe
Dzieci „zmienione” w cyrkowych artystów przystępują do wykonania zadań: Żonglowanie. Przedszkolaki podrzucają i łapią piłeczkę pingpongową; mogą spróbować y
przerzucać piłeczkę z ręki do ręki (nauczyciel i inne dzieci mogą liczyć, ile razy dziecku uda się ją złapać). Zadanie zostaje zaliczone, jeśli dziecko przerzuci piłeczkę dziesięć razy, a ta nie upadnie na podłogę. Przejście po linie. Dzieci przechodzą po rozłożonej na podłodze linie, ustawiając nogę za y nogą i pilnując, żeby nie stracić równowagi i nie spaść. Jeśli ktoś upadnie, wraca na początek trasy i ponownie przechodzi po linie. Zadanie zostaje zaliczone, kiedy dziecko przejdzie po linie bez zachwiania. „Płonące” obręcze. Przedszkolaki przechodzą przez koło hula-hop, tak aby nie dotknąć y obręczy. Zadanie zostaje zaliczone, kiedy dziecko przejdzie przez obręcz, nie dotykając jej. „Latające” talerze. Dzieci otrzymują jeden patyczek, na który nakładają plastikowy taley rzyk. Zadanie zostaje zaliczone, jeśli dziecku uda się utrzymać talerzyk na patyku przez minutę.
Garnek złota ZR
kształtowanie umiejętności matematycznych
Nauczyciel wybiera ochotnika, któremu wręcza garnek wypełniony srebrnymi monetami (płaskie kółka modelowane z folii aluminiowej). Dzieci siedzą w kole, mając przed sobą tacki z przypadkową liczbą monet od 0 do 5. Osoba z garnkiem spaceruje wewnątrz koła i wypowiada zdanie: Garnek pełen monet mam, zaraz komuś trochę dam. Wskazuje jedno dziecko z koła, które mówi, ile chce mieć srebrnych monet, np. Chcę mieć o dwie monety więcej, niż mam (otrzymuje monety i przelicza głośno); Chcę mieć o trzy monety mniej, niż mam (oddaje monety i przelicza głośno, ile mu zostało). 89
Przedszkolaczek-ogrodnik ML zabawa kołowa ze śpiewem
Dzieci siedzą w kole. Do środka wchodzi jedno z nich – „ogrodnik”, który zakłada na ramiona szarfę-plecak. Dzieci śpiewają słowa piosenki na popularną melodię „Stary niedźwiedź mocno śpi”, wykonując przy tym odpowiednie ruchy: Idzie raźno przedszkolaczek,
ogrodnik spaceruje po kole, pozostałe dzieci uderzają dłońmi o uda do rytmu
pełen nasion ma plecaczek. Z tych wyrosną drzewa,
ogrodnik dotyka głowy wybranych dzieci, a te wstają
na nich ptaszek śpiewa. Z tych zaś kolorowe kwiatki,
ogrodnik dotyka głowy wybranych dzieci, a te wstają
które zdobią nam rabatki. Jeden, dwa, trzy,
ogrodnik zatrzymuje się i wylicza, wskazując na trzy kolejne osoby
ogrodnikiem będziesz ty!
wybrane w wyliczance dziecko otrzymuje od ogrodnika plecak i wchodzi do środka koła, a cała zabawa zaczyna się od nowa
Chronimy się przed wirusami ZR zabawa plastyczna
Nauczyciel umieszcza w pojemnikach farbę wymieszaną z niewielką ilością wody. Dzieci nakładają odrobinę farby na szczoteczkę do zębów i rozpryskują ją nad kartką z bloku technicznego formatu A4. Dzieci starają się równomiernie rozprowadzić kolory na całej powierzchni kartki. Na tak przygotowanym wcześniej tle dzieci robią kleks z ciemnej farby (lub atramentu). Następnie przez słomkę rozdmuchują farbę we wszystkich kierunkach (tworząc obrazek wirusa). Gdy wyschnie, przedszkolaki przyklejają dookoła ciemnej plamy wycięte z gazetek reklamowych warzywa i owoce, którym dorysowują pisakami oczka, buzie i rączki, tworząc z nich strażników zdrowia.
Akcesoria higieniczne ZR zabawa sensoryczna
Prowadzący wycina w kartonowym pudełku, np. po butach, otwory wielkości dziecięcych dłoni. W pudełku umieszcza jeden przedmiot, np. mydło, szczoteczkę do zębów, pastę, grzebień, gąbkę, nić dentystyczną, patyczek higieniczny, płatek kosmetyczny, szczotkę do włosów. Ochotnik wkłada dłonie do pudełka i za pomocą dotyku próbuje odgadnąć, co to za przedmiot, i określić jego przeznaczenie.
W poczekalni u lekarza ZR zabawa skoczna
Dzieci ustawiają się na linii dywanu. Po przeciwnej stronie stoi nauczyciel („lekarz”), który zaprasza „pacjentów” zawołaniem, np. Zapraszam dzieci, które… mają zielone oczy / zjadły dziś śniadanie / używają chusteczek / myją zęby. Osoby, których określenie dotyczy, robią skok do przodu. Co jakiś czas lekarz mówi: bakteria!, a wtedy wszyscy biegiem wracają na linię startu. Osoba, która jako pierwsza dotrze do lekarza, może w kolejnej rundzie przejąć jego rolę. 90
Zabawy inspirowane piosenkami
Bal u bociana (sł. i muz. Michał Danecki)
1. Pośród traw wielka wrzawa! Żabi rechot wieści niesie w dal, że nad wodą dziś zabawa: bocian prosi wszystkich na swój bal. Goście przyszli wystrojeni, każdy poloneza tańczyć chce. Bocian pląsa najedzony – żadna żabka go nie boi się. /2x 2. Na polanie, obok drzewa, wylądował różnych ptaków sznur, bo na balu dziś zaśpiewa znany w całym świecie żabi chór. Bocian siada w pierwszym rzędzie, pióra pręży dumnie niczym paw. Żabi koncert słychać wszędzie, bo już wieczór zapadł pośród traw. /2x
Dlaczego żaby z piosenki nie bały się bociana? MD
zabawa poznawcza
Nauczyciel pyta dzieci: Czy coś w tej piosence wydało wam się dziwne? Jak myślicie, dlaczego żaby z piosenki nie bały się bociana? Odpowiedzi dzieci mogą być spontaniczne, ale ostatecznie nauczyciel powinien przekazać przedszkolakom informację, że żaby nie są wcale głównym przysmakiem bocianów – jak powszechnie się uważa. Bocian poluje na wszystkie drobne zwierzęta, które jest w stanie schwycić, m.in. na dżdżownice, ślimaki, chrząszcze, pasikoniki, świerszcze, małe ryby, żaby, węże, jaszczurki, myszy, krety, ryjówki. Ptak żeruje najczęściej na terenie podmokłym – na łąkach, w okolicy stawów i jezior, ponieważ tam najłatwiej jest upolować pożywienie. Bociany nie należą do wytrawnych myśliwych, zdarza się, że po prostu stoją na jednej nodze, oczekując, aż „posiłek” zjawi się w zasięgu ich wzroku.
Na balu u bociana KG
zabawa taneczna przy piosence
Dzieci siedzą w kole. Nauczyciel wybiera jedno z dzieci (bociana) i włącza nagranie piosenki w wersji instrumentalnej. Bocian krąży po kole i wybiera kolejne dzieci (żabki), które stopniowo tworzą coraz większe koło i wspólnie tańczą najpierw w jedną, później w drugą stronę.
Zmęczony bociek KG ćwiczenie wyciszające
Dzieci siadają w kręgu. Nauczyciel prezentuje im kołatkę i mówi: To bociek. Bociek jest zmęczony, nie ma siły klekotać. Nauczyciel podaje kołatkę dziecku siedzącemu po prawej lub po lewej jego stronie (trzymając za jej rączkę), a zadaniem dzieci jest przekazywanie kołatki sąsiadowi tak, aby nie wydobyć z instrumentu żadnego dźwięku. 119
Bocianie powitanie WwP zabawa integracyjna
Dzieci stają w kole i na melodię popularnej piosenki „Tańczymy labada” poruszają się po okręgu, śpiewając: Witamy bociana, bociana, bociana, witamy bociana, naszego kompana. Następnie łapią osobę z boku za wymienioną część ciała, ale w nazewnictwie bocianim (np. za skrzydło, za ogon, za dziób itp.) i śpiewając piosenkę raz jeszcze poruszają się po okręgu, trzymając się za wskazaną część ciała.
Koncert żab i bocianów KG zabawa muzyczna
Przedszkolaki siedzą na dywanie. Prowadzący dzieli dzieci na dwie grupy – bociany i żabki. Grupa bocianów otrzymuje kołatki, a grupa żabek – bębenki. Zabawa ma następujący przebieg: najpierw rytm ósemkowy grają bociany (dla ułatwienia dzieci mogą równocześnie wypowiadać słowa kle, kle, kle, kle), później żabki grają dwukrotnie dłuższe wartości, czyli rytm ćwierćnutowy (dzieci grając mogą mówić rech, rech). Nauczyciel zostaje dyrygentem i wskazuje, w jakiej kolejności mają grać zespoły, tworząc tym samym różne rytmy (np. cztery ósemki, dwie ćwierćnuty, cztery ósemki, dwie ćwierćnuty itd.). Na koniec wszyscy grają razem (bociany dwukrotnie szybciej, tzn. na dwa uderzenia kołatką przypada jedno uderzenie w bębenek).
Polonez na łące KG zabawa taneczna
Nauczyciel wybiera dwoje dzieci, które stają naprzeciw siebie i tworzą bramę. Odtwarza dowolny utwór instrumentalny o charakterze poloneza (można też wykorzystać wersję instrumentalną piosenki „Bal u bociana”). Pozostałe dzieci w parach krokiem poloneza poruszają się po dywanie, przechodząc kolejno przez utworzony tunel. Kiedy muzyka ucichnie – te dzieci, które będą aktualnie w bramie ustawiają się za pierwszą dwójką, przedłużając tunel (jak w zabawie popularnej „Jawor, jawor…”).
Bocian na polowaniu WwP
zabawa ruchowa z elementami edukacji matematycznej
Dzieci otrzymują emblematy z wizerunkami wybranych zwierząt będących pożywieniem bociana. Kiedy w tle słychać dowolną, wesołą muzykę, dzieci poruszają się w sposób charakterystyczny dla zwierzęcia, które mają na swoim emblemacie. Gdy muzyka przestaje grać, dzieci nieruchomieją, a na łowy wyrusza bocian (dziecko lub nauczyciel). Osoba, która się poruszy i zostanie zauważona przez bociana, przechodzi do gniazda (okręgu utworzonego z długiej skakanki). Na koniec dzieci, które nie zostały złapane, wspólnie przeliczają liczbę schwytanych zwierząt. Mogą też porównać, których zwierząt bocian złapał najwięcej, a których najmniej.
120
Zabawy paluszkowe i masażyki
Idzie tęcza ML
zabawa paluszkowa
Idzie tęcza skrajem łąki,
dwoma palcami jednej dłoni spacerują po przegubie drugiej ręki
zanuciły jej skowronki:
tworzą „ptaszka” z dwóch złączonych za pomocą kciuków dłoni, pozostałymi palcami machają jak skrzydłami
„My kochamy ciebie, wiesz? ze złączonych dłoni tworzą serce
Zostań z nami, jeśli chcesz!”. Jeden, dwa, trzy, cztery, pięć, sześć, siedem, odliczają kolejno na palcach
tyle tęcza ma kolorów na wiosennym niebie.
przykładają do siebie skierowane w górę palce wskazujące i wykonują oburącz łuk, od góry do boków
Każdy kiedyś będzie duży MWó zabawa paluszkowa
Jaś chce malować na płótnie,
malowanie palcem wskazującym w powietrzu
Ola chce być mistrzem kuchni.
zataczanie palcem wskazującym prawej ręki poziomych kół – „mieszanie w garnku”
Staś zbudować chce rakietę,
podniesienie szybkim ruchem dłoni ułożonych na kształt rakiety
Zosia pierwsza wbiec na metę.
poruszanie po dywanie naprzemiennie palcem wskazującym i środkowym lewej dłoni
Krzyś chce lwy oglądać w Kenii,
złączenie kciuków i palców wskazujących obu dłoni, przyłożenie do oczu
Ela być obrońcą zieleni.
wystawienie rąk na boki i uniesienie zaciśniętych dłoni
Grześ chce stawiać wielkie bloki, rysowanie prostokąta
Ania wzbić się nad obłoki.
złączenie dłoni kciukami, unoszenie ich i pochylanie na boki
Franek chciałby leczyć dzieci,
przykładanie złączonych palców do klatki piersiowej – „osłuchiwanie stetoskopem”
Ala podróżować po świecie.
poruszanie palcami wskazującym i środkowym po podłodze
Ptaszek MN
zabawa paluszkowa
Ptaszek główkę ma okrągłą,
układanie dłoni przed sobą w kształt koła
z boku dwa skrzydełka.
złączenie kciuków i poruszanie pozostałymi palcami
Kiedy ćwierka – dziób otwiera,
rytmiczne łączenie palca wskazującego i kciuka prawej dłoni
czujnie wokół zerka.
zetknięcie kciuka i palca wskazującego, rotowanie dłoni w nadgarstku
161
Pracujące palce ZR zabawa paluszkowa
Dzieci wykonują palcami czynności opisywane i pokazywane przez nauczyciela: y palce pianisty grają na pianinie; y palce informatyka piszą na laptopie; y palce flecisty grają na flecie; y palce kasjera obsługują kasę; y palce kucharza ugniatają ciasto; y palce fryzjera obcinają włosy nożyczkami; y palce hydraulika zakręcają zawór wody; y palce malarza malują drzwi pędzlem.
W mojej rodzinie DG masażyk
W mojej rodzinie każdy chodzi inaczej: tata tupie,
dzieci uderzają delikatnie pełnymi dłońmi o plecy dziecka z przodu
mama stuka,
stukają palcami wskazującymi w różne miejsca na plecach
brat biega,
szybko poruszają po plecach dwoma palcami – wskazującym i środkowym
a siostra skacze.
wykonują naprzemiennie delikatne uderzenia raz jedną, raz długą dłonią zaciśniętą w pięść
Babcia z dziadkiem chodzą tak…
delikatnie dotykają linii kręgosłupa opuszkami palców wskazujących – od dołu do góry
A ty chodzisz jak?
poruszają palcami w dowolny sposób, aż do zmiany w parach
Co lubi robić mama JN zabawa paluszkowa
Mojej mamy palce
machnie wszystkimi paluszkami jednocześnie
bardzo lubią harce.
kręcenie obiema dłońmi „młynka”
Lubią głaskać mnie po głowie,
głaskanie się po głowie jedną dłonią
lubią ściskać rączki obie, ściskanie jednej dłoni drugą
lubią klepać mnie po brzuszku klepanie się po brzuchu
albo drapać mnie po uszku. drapanie się po uchu
A najbardziej, wierz lub nie, klaskanie
lubią mówić: KOCHAM CIĘ! posyłanie całuska
162
Opowieści rytmiczno-ruchowe i słowno-ruchowe
Poranek na wsi AG
opowieść słowno-ruchowa
Noc bardzo szybko minęła i zaczęło świtać. Całe gospodarstwo powoli budziło się do życia (dzieci leżące na dywanie i „zwinięte w kłębek” teraz powoli się przeciągają). Jako pierwszy wstał pies Mars i wesoło merdając ogonem, zaczął biegać po podwórzu (poruszają się na czworakach). Jego głośne szczekanie obudziło kota Puszka, który przeciągnął się mocno jeden raz (wykonują „koci grzbiet”), potem drugi (powtarzają ćwiczenie), po czym ziewnął głośno (ziewają) i wyjrzał na zewnątrz. Nim zdążył cokolwiek powiedzieć, ujrzał spacerujące po podwórzu kury (kładą ręce na biodrach i poruszają się, obciągając palce stóp), które od czasu do czasu grzebały w ziemi w poszukiwaniu ziaren i robaczków (pocierają o dywan raz jedną stopą, raz drugą). Tuż za nimi na powitanie dnia wyszły gąski, które szły jedna za drugą, śmiesznie poruszając kuperkami i wyginając swoje długie szyje raz w prawo, raz w lewo (idą jeden za drugim, od czasu do czasu przykucając, poruszają głową w prawo i lewo). A kiedy dotarły do stawu, wskoczyły doń zadowolone (zatrzymują się i podskakują). Nawet krowa Aniela zdążyła się obudzić. Leniwie pokręciła mordą i oblizała się wielkim językiem (poruszają żuchwą, a następnie oblizują się, poruszając językiem raz w jedną, raz w drugą stronę). Zaraz ruszyła zjeść trochę siana, nim ubiegną ją baranki, które już podskakiwały, pędząc w stronę żłobu (podskakują). Tak, chyba całe podwórko już się obudziło. Ale… Zaraz, zaraz! A gdzie jest kogut (przykładają dłoń do czoła i rozglądają się)?! Jest w kurniku! Biedaczek zaspał (łapią się za głowę)! To może pozwólmy mu dziś dłużej pospać. Nie budźmy go (kładą palec na ustach i siadają na dywanie).
Jestem polnym kwiatem ML opowieść słowno-ruchowa
Małe ziarenko niesione wiatrem upada na ziemię (dzieci wykonują obroty wokół własnej osi z szeroko rozłożonymi rękami z jednoczesnym przechodzeniem do przysiadu). Cierpliwie czeka, aż ziemia i słoneczko będą mogły dać mu wszystko, co jest potrzebne, aby urosło („zwijają się w kuleczkę”). Kiedy słonko przygrzewa, a ziemia nie jest ani za sucha, ani za mokra, ziarenka wypuszczają korzenie, które wędrują w głąb gleby (kładą całe stopy na ziemi). Gdy korzonki są już w ziemi i mogą z niej czerpać pożywienie i wodę, zaczynają wypuszczać maleńką łodygę, która unosi się do słonka (wstają, ale ręce mają skrzyżowane na piersi, a głowę opuszczoną). Z łodygi wyrastają listki, dzięki którym roślinka zdobędzie więcej pożywienia (rozkładają ręce na boki). W końcu na szczycie łodygi zaczynają pojawiać się piękne kwiaty, które wyciągają główki do słonka (podnoszą głowę i wyciągają ją wysoko, prostując jednocześnie plecy). Teraz kwiaty delikatnie falują na wietrze, rozsiewając dookoła przepiękny zapach, który przypomina wszystkim, że to już wiosna (kołyszą się na boki).
Dzień z życia kota GG opowieść słowno-ruchowa
Kot Mruczek śpi sobie smacznie… (leżymy na dywanie „zwinięci w kłębek”), promienie wiosennego słońca delikatnie głaszczą Mruczka po różowym nosku… (marszczymy nos). Kot niechętnie wstaje, przeciąga się… (wstajemy, przeciągamy się, robimy „koci grzbiet”), a potem… Następnie opowieść kontynuuje chętne dziecko. Nauczyciel może pomagać w wymyślaniu czynności, które wykonuje kot, np. skrada się bardzo cicho do myszki; wspina się na drzewo; skacze na płot; pije mleko; bawi się kłębkiem włóczki; drapie pazurkami o płot; łasi się. 173
To już wiosna… KTZ
opowieść słowno-ruchowa
Słońce świeciło coraz wyżej na nieboskłonie (dzieci poruszają w nadgarstkach dłońmi uniesionymi nad głowę i wspinają się na palce). Promienie topiły leżący na ziemi i dachach śnieg. Woda kapała z rynien: kap, kap, kap (opuszczając ręce z jednoczesnym poruszaniem palcami, przechodzą do przysiadu). Spod śniegu wychylały się pierwsze przebiśniegi (powoli się podnoszą). Obracały białe kwiaty w stronę słońca (poruszają głową w prawą i lewą stronę). Z każdym dniem słońce grzało coraz mocniej (poruszają w nadgarstkach dłońmi uniesionymi nad głowę i wspinają się na palce). Z ciepłych krajów przyleciały bociany (maszerują i poruszają rękami rozłożonym na boki). Przechadzały się po polach, szukając pożywienia (maszerują z wysokim unoszeniem kolan). Wysoko w górze można było dostrzec pierwszego skowronka. Krążył nad łąką, śpiewając radośnie (biegają na palcach, poruszając dłońmi blisko ciała). Dni stawały się coraz dłuższe. Z gawry ukrytej w lesie wyłonił się niedźwiedź. Przeciągnął się leniwie (rozkładają ręce na boki) i wyruszył na wiosenny spacer (poruszają się na czworakach). Wszystko wokół budziło się do życia. Powietrze było świeże i rześkie (zatrzymują się i wykonują głębokie wdechy oraz wydechy). Przedszkolaki na spacerze dostrzegły bazie. „To już na pewno wiosna” – pomyślały.
Przebudzenie przebiśniegu ML relaksacyjna opowieść słowno-ruchowa
W ziemi, pod pierzynką śniegu, spała całą zimę mała cebulka. Żeby zamienić się w małą cebulkę – przykucnij, obejmij rękami nogi, a głowę ułóż na kolanach, zamknij oczy. Kiedy słonko zaczęło mocno przyświecać, małej cebulce zaczęło być coraz cieplej. Powolutku zaczęła wyciągać buzię w stronę słońca. Spróbuj i ty powoli unosić głowę, ale oczy miej cały czas zamknięte. Mała cebulka zaczęła wypuszczać listki. Najpierw wystawiła nieśmiało jeden listek, żeby sprawdzić, czy jest wystarczająco ciepło. Powolutku prostowała listek i pozwoliła mu rosnąć ku słoneczku. Teraz ty wyciągnij powolutku jedną dłoń, a następnie wyprostuj całą rękę i unieś ją wysoko. Kiedy wyrósł pierwszy listek, mała cebulka pozwoliła powolutku wyrosnąć drugiemu listkowi. I ty wyciągnij powolutku drugą dłoń, a następnie wyprostuj rękę i unieś ją wysoko. Kiedy oba listki były już wysoko, zaczęły unosić do góry całą łodyżkę. Wstań, wyprostuj plecy, powoli się przeciągnij, ale nie otwieraj oczu. Mała cebulka pozwoliła słoneczku ogrzewać swoją buzię i dopiero, kiedy była gotowa, powolutku rozwinęła płatki. Kiedy ujrzała swoje odbicie w kropli spływającej po trawie, zachwyciła się swoim odbiciem. Była teraz pięknym kwiatkiem o białych płatkach. I ty otwórz powoli oczy. Czy czujesz się najpiękniejszy na świecie?
Małe nasionko ML
opowieść słowno-ruchowa
Jedno małe nasionko leciało z wiatrem wysoko nad łąką (trucht po obwodzie koła, na sygnał nauczyciela zmiana kierunku). Gdy wiatr nieco ustał, upadło na ziemię (przykucnięcie). Leżało tam sobie długi czas, wygrzewając się w promieniach słońca (leżenie tyłem). Ale nic się nie działo. Dopiero gdy nad łąką przeszła ulewa, a deszcz zrosił ziemię, małe nasionko poczuło, że coś dziwnego zaczyna się z nim dziać (kilkukrotne ugięcie i przyciągnięcie kolan do brzucha). Najpierw wysunął się z łupinki mały korzonek, który szukał najkrótszej drogi do ziemi (przykucnięcie). Gdy korzonek wbił się w ziemię i wrósł w nią bardzo mocno, w małej dziurce w łupince pojawiała się kolejna niespodzianka. Niewiel174
Zabawy logopedyczne i artykulacyjne
Wietrzyk i wicher DG ćwiczenie oddechowe
Każde dziecko otrzymuje wiatraczek. Nauczyciel recytuje wierszyk, a przedszkolaki wykonują ćwiczenia oddechowe. Za każdym razem, gdy w wierszu jest mowa o wichrze, dzieci wykonują głęboki wdech nosem i mocny wydech ustami. Kiedy mowa o wietrzyku – robią głęboki wdech nosem i delikatny, powolny wydech. W lasach, w polach gdzieś hulały – wicher duży, wietrzyk mały. Wicher czapki ludziom zrywał, wietrzyk się w gałązkach skrywał. Wicher łamał wielkie drzewa, wietrzyk ptakom w gniazdku śpiewał. Wicher wziął do tańca burzę, wietrzyk zaś kołysał róże. W lasach, w polach gdzieś hulały – wicher duży, wietrzyk mały.
Kiedyś chciałbym dostać… DG ćwiczenia warg i języka
Kiedyś chciałbym dostać psa, co dwa uszka miękkie ma.
język lekko wysunięty – naśladowanie dyszenia psa
Mój braciszek chciałby kota, co przechadza się po płotach.
dotykanie językiem kolejno górnych zębów
Tata marzy o papużce, co stać umie na jednej nóżce.
usta ściągnięte w dzióbek – otwieranie i zamykanie dzióbka
Moja siostra chce królika, co na łące sobie fika. „marszczenie nosa”
Mama zaś o małpce marzy, płatać figle jej się zdarzy. szeroki uśmiech
Strażackie echo JN
zabawa ortofoniczna w kole
Wybrane dziecko-strażak staje w środku koła, trzymając w dłoni rulon z tektury („trąbkę”). Dzieci siedzące w kole mówią rymowankę, na zakończenie której strażak ogłasza alarm, krzycząc przez rurkę sylaby ostrzegawcze: tra, ta, ta – tra, ta, ta; tru, tu, tu – tru, tu, tu; tro, to, to – tro, to, to itd. Zabawę należy kilkakrotnie powtórzyć, zmieniając dzieci, które wcielają się w rolę strażaka – wyboru może dokonywać strażak, przekazując trąbkę kolejnemu dziecku. Mały strażak dobrze wie – pożar trudno gasi się… W złotą trąbkę mocno dmie, do pożaru straż już mknie! 181
Zwierzęta wiosną ZR ćwiczenia warg i języka
Radosny baranek. Dzieci mówią: beee, beee…, uśmiechając się szeroko i mocno rozciąy
gając wargi. Piszczący kurczaczek. Złączenie warg i ich wysunięcie do przodu, ciche wypowiadanie y onomatopei: pi, pi, pi… Dzióbek kurczątka. Prowadzący demonstruje sposób wykonania ptasiego dzióbka. Wyy pycha do przodu wargi i równocześnie wciąga policzki do wewnątrz, poruszając wargami w górę i w dół. Ochotnicy mogą spróbować wykonać ćwiczenie zgodnie z instrukcją nauczyciela. Żółte kurczaczki. Przedszkolaki trzymają na otwartej dłoni małego żółtego kurczaczka y (np. z włóczki lub plastiku) i dmuchają w niego tak, aby spadł z dłoni. Ćwiczenie mogą powtórzyć kilka razy.
Piloci i żeglarze ZR ćwiczenia oddechowe
Piloci szybowców. Dzieci mają przygotowane małe papierowe samolociki, które umieszy
czają na dłoni. Należy wziąć głęboki wdech przez nos, potem mocno i długo dmuchać na samolocik tak, by się poruszył i „wystartował”. Regaty żeglarskie. Przedszkolaki mają przygotowane papierowe łódeczki. Dobierają się y w pary. Wybrana dwójka kładzie swoje łódeczki przy jednym brzegu stolika. Na hasło: start! – dzieci te dmuchają na swoje łódeczki tak, by jak najszybciej znalazły się przy przeciwnym brzegu. Złoty medal (wycięty z papieru samoprzylepnego) dostaje „żeglarz”, którego łódeczka będzie szybsza. Drugi żeglarz otrzymuje srebrny medal.
W ogródku dziadka Felka ESi opowiadanie logopedyczne
Nauczyciel czyta dzieciom opowiadanie. Ich zadaniem jest podniesienie ręki w momencie, gdy usłyszą głoskę k na końcu wyrazu. Następnie prowadzący inicjuje rozmowę na temat treści opowiadania – przykładowe pytania: Kto był właścicielem ogródka?; Kim był dziadek Felek?; Czym zajmuje się ogrodnik?; Jakie kwiaty rosły w ogródku dziadka?; A jakie rosły tam warzywa? Pomoc w udzieleniu odpowiedzi na dwa ostatnie pytania mogą stanowić fotografie kwiatów i warzyw występujących w opowiadaniu, spośród których przedszkolaki wybierają właściwe i zawieszają na tablicy. Dziadek Felek ma ogródek. Jest tam mnóstwo rabatek kwiatowych i grządek, z których uśmiechają się do nas zdrowe i dorodne warzywa. Cały ogródek otacza płotek, przy którym królują rabatki kwiatowe. Jest tu śliczny żółty bratek, niebieski jak niebo łubin, czerwony mak i śnieżnobiała stokrotka. Pośrodku tego kwiatowego raju znajdują się grządki warzywne. W pierwszym rzędzie na pierwszej grządce rośnie zielony ogórek, na drugiej apetycznie wyglądający pomidor, na trzeciej burak, a zaraz za nim, na czwartej grządce, czosnek. W drugim rzędzie jako pierwszy uśmiecha się do nas żółty, duży kabaczek, następnie brokuł, a dalej pyszny zielony groszek. Na ostatniej grządce jest zaś ziemniak. Z dziadkiem Felkiem do ogródka przychodzi kotek Mruczek, który biega pomiędzy grządkami, czasem drapie pazurkami piasek albo podrzuca znaleziony kamyk. Śmieszny jest ten „mały tygrysek”. Dziadek Felek, jak przystało na doświadczonego ogrodnika, dba o to swoje królestwo, dlatego jego ogródek jest najładniejszy w całej okolicy. 182
Ćwiczenia gimnastyczne
Na ulicy ZR
zestaw ćwiczeń porannych
Parking – zabawa orientacyjno-porządkowa. Prowadzący rozkłada na dywanie szarfy – y
tyle, ile dzieci. Przedszkolaki „zamieniają się” w samochody jeżdżące po sali i na dźwięk instrumentu „parkują”, stając na szarfie. Dla kogo nie wystarczy szarfy, na chwilę odchodzi z zabawy. Po każdej turze nauczyciel odejmuje szarfy, a zabawa trwa do momentu, w którym zostanie wyłoniony zwycięzca. Zebra – zabawa ruchowa z elementem skoków. Nauczyciel rozkłada na dywanie równolegle y do siebie kilka skakanek w odległości około 30 cm. Będą symbolizowały białe linie na przejściu dla pieszych. Dzieci ustawiają się przed przejściem i na sygnał nauczyciela (podniesienie zielonej obręczy), przechodzą przez przejście swobodnie, starając się nie nadepnąć na linie. Kiedy prowadzący podniesie czerwoną obręcz, dzieci zatrzymują się przed przejściem, a gdy zieloną – przechodzą w inny, wskazany przez nauczyciela sposób, np. przeskakują przez linie na prawej/lewej nodze, przechodzą na palcach itd. Rowerek – zabawa ruchowa ćwicząca mięśnie pleców i nóg. Dzieci kładą się na plecach, y podnoszą nogi ku górze i poruszają nimi, starając się zataczać koła. Ręce mają wyciągnięte przed siebie i trzymają laskę gimnastyczną (jako kierownicę). Poruszają „pedałami” zgodnie z poleceniem wydawanym przez nauczyciela: rowery jadą po prostej drodze (umiarkowane tempo); teraz jadą pod górkę (wolne tempo); a teraz z górki (bardzo szybkie tempo); zatrzymują się (dzieci udają, że hamują); jadą dalej… i skręcają w prawo/w lewo (dzieci przechylają się na prawy/lewy bok). Auta – zabawa ruchowa z reagowaniem na dźwięk. Dzieci otrzymują obręcze gimnastyczne y (jako kierownice). Naśladują prowadzenie samochodu, poruszając się po całej sali (uważają na innych). Gdy nauczyciel zagra raz na tamburynie, zatrzymują się, gdy dwa razy – jadą do przodu, gdy trzy razy – cofają się.
Wiosenny czas GG
zestaw ćwiczeń porannych
Ptaki wracają do gniazd – zabawa orientacyjno-porządkowa z elementem ćwiczeń ray
mion. Dzieci poruszają się po sali w rytm kołatki, machają „skrzydełkami” (dłonie ułożone na ramionach). Na hasło: Ptaki wracają z ciepłych krajów dzieci szukają sobie gniazda – zajmują najbliższą obręcz. Wiosenne kwiaty – ćwiczenie dużych grup mięśniowych. Dzieci maszerują po sali, rozgląy dając się i szukając na niby wiosennych kwiatów. Co jakiś czas schylają się, by je powąchać. Wykonują naprzemiennie skłony i wyprosty. Tak jak bocian – zabawa z elementem ćwiczeń równoważnych. Dzieci chodzą wyprostoy wane po dywanie („łące”). Co jakiś czas próbują stanąć na jednej nodze i utrzymać równowagę przez kilka sekund, po czym rozkładają szeroko ręce („skrzydła”) i „odlatują”. Wiosenny wiatr – improwizacje ruchowe do utworu instrumentalnego. Każde dziecko y otrzymuje szyfonową chustkę. Gdy rozlegnie się dowolna żwawa muzyka, dzieci poruszają się w jej rytmie i tańczą po całej sali, tworząc własne improwizacje ruchowe. Starają się wprawić w ruch swoją chustkę tak, jakby porwał ją do tańca wiosenny wiatr. Wiosenne kotki – zabawa wyciszająca z wykorzystaniem gałązek bazi. Dzieci dobierają się y w pary i siadają naprzeciwko siebie. Jedno z nich zamyka oczy, a drugie trzyma gałązkę bazi i delikatnie gładzi najpierw dłonie kolegi, przechodzi wzdłuż ręki aż do szyi, następnie do policzków. Potem dzieci zamieniają się rolami. 193
Ćwiczymy razem ZR
zestaw ćwiczeń gimnastycznych
Znajdź parę – zabawa orientacyjno-porządkowa. Przedszkolaki zakładają na ramiona szary
fy (na skos przez ramię) w dwóch różnych kolorach (np. czerwone i zielone). Poruszają się po sali w rytmie dowolnego skocznego utworu. Na przerwę w muzyce dobierają się w pary z osobą, która ma szarfę w innym kolorze, i mają za zadanie wymienić się szarfami, używając przy tym tylko jednej ręki. Partnerzy mogą jedną ręką pomóc koleżance lub koledze zdjąć szarfę i założyć na siebie z jej lub jego pomocą. Kiedy ponownie rozlegnie się muzyka, dzieci poruszają się w jej rytmie po sali. Klapki na oczach – ćwiczenia tułowia. Jedno dziecko z pary zakłada chustkę na oczy (jest y konikiem), a drugie staje za nim, przekłada mu szarfę przez pas i trzymając za szarfę, stara się doprowadzić do wyznaczonego miejsca, podając instrukcje: w prawo, w lewo, w tył, naprzód. Na trasie, którą mają przebyć, leży kilka woreczków gimnastycznych, które ma zebrać konik. To „przewodnik” musi dać mu znać, kiedy ma się zatrzymać (np. mówiąc: hamuj) i gdzie leży woreczek. Po przybyciu na koniec trasy następuje zamiana ról. Pomocna dłoń – ćwiczenie równowagi. Jedno dziecko z pary przechodzi po ławeczce, druy gie asekuruje je, trzymając za rękę. Następuje zamiana ról. Przeciskamy się przez szparkę – zabawa bieżna. Dzieci stają w dwóch rzędach, tworząc y dwie drużyny. Nauczyciel wyznacza (np. taśmą malarską) linię startu i mety. Na mecie układa dla każdej drużyny obręcz hula-hop i szarfę. Na stanowisku przy szarfie stoi ochotnik z drużyny, który pomaga w przekładaniu szarfy i przygotowaniu dla kolejnego zawodnika. Zadaniem przedszkolaków jest jak najszybsze pokonanie dystansu do obręczy, wejście do niej, przejście przez szarfę, odłożenie jej na miejsce i powrót do drużyny. Gdy zawodnik wróci, kolejna osoba może rozpocząć bieg. Jak najwyżej – ćwiczenie mięśni grzbietu. Dzieci leżą na brzuchu naprzeciwko siebie. y W dłoniach trzymają jedną szarfę, którą równocześnie jak najwyżej podnoszą. Nie mogą przy tym uginać rąk w łokciach. Kto jest silniejszy? – ćwiczenie siłowe. Dzieci siedzą naprzeciwko siebie z wyprostowanyy mi nogami, ich stopy się stykają. Trzymają szarfę i przeciągają ją raz na jedną, raz na drugą stronę. Kłótnia – ćwiczenie mięśni brzucha. Dzieci siedzą naprzeciwko siebie z wyprostowanymi y nogami, ich stopy się stykają. Zakładają szarfę na palce u stóp i podnosząc nogi, przeciągają ją na swoją stronę. Chodniczek – zabawa skoczna. Przedszkolaki dobierają się w pary. Mają za zadanie pokoy nać trasę, przeskakując z szarfy do szarfy. Jedna osoba z pary przeskakuje z pola na pole, które ułoży partner (dziecko, które nie skacze, przenosi szarfę przed skaczącego, za każdym razem, gdy już ominie to pole). Po dotarciu na metę następuje zamiana ról. Podaj mi szarfę – skręty tułowia. Dzieci w parach ustawiają się plecami do siebie. Stoją y w rozkroku i podają sobie szarfę bokiem, raz z jednego, raz z drugiego boku. Łap! – ćwiczenie z elementem rzutu. Przedszkolaki w parach stają naprzeciwko siebie y w odległości około 1,5 m. Jedno z dzieci zwija swoją szarfę, chwyta ją obydwiema rękami, odwraca się tyłem i rzuca do kolegi. Po złapaniu szarfy następuje zamiana ról. Szarfy do koszyka – ćwiczenie końcowe. Dzieci spacerują po obwodzie koła, trzymając y szarfę w dłoni. Na hasło nauczyciela (podanie nazwy koloru) osoby, które posiadają szarfę w tym kolorze, wychodzą z koła i przemieszczają się w kierunku koszyka, do którego wrzucają szarfę. 194
Zagadki
Wiosenne zagadki AK Ta pora roku po zimie przychodzi: śniegi topnieją, słonko wcześniej wschodzi i przebiśniegi na świat wyglądają, bociany z ciepłych krajów wracają. wiosna Mogą rosnąć w ogrodzie, na działce lub na łące. Są bardzo kolorowe i pięknie pachnące. kwiaty
Wędkarz MN Zabiera ze sobą żyłkę, przynętę oraz spławik. Siedzenie w ciszy nad wodą zawsze radość mu sprawi. wędkarz
Wiejskie zwierzęta KTZ Po pastwisku kroczy, świeżą trawę żuje. Zdrowe białe mleko dla nas produkuje. krowa Nogi dwie, skrzydełka dwa, z tyłu zgrabny kuper ma. Kwacze głośno: „Kwa, kwa, kwa!”. kaczka Ma bródkę i rogi, beczy: „Me, me, me!”. A z krzaków w zagrodzie młode pędy je. koza Z kurnika wyszła, gdzie spała na grzędzie. Kiedy zniesie jajo, gdacze o tym wszędzie. kura Ma czerwony grzebień, rano pierwszy wstaje. Głośnym „kukuryku” sygnał innym daje. kogut Ze stajni wygląda i ogonem macha. Kiedy cię zobaczy, śmieje się: „I-ha-ha!”. koń
Dentysta MN Jeśli kiedyś zaboli cię ząbek – idź do niego, on zrobi z próchnicą porządek. dentysta 211
Panda JJG Czy wiecie, jaki miś wam znany nie od dziś ma futro czarno-białe i czarne oczka małe? Po bambusach się wspina i mieszka w Chinach. panda
Dzień Kobiet MN Wszyscy panowie dziś kwiaty kupują i piękne życzenia w głowach szykują. Wręczają dziś paniom prezenty, bukiety, bo dziś swoje święto obchodzą wszystkie… kobiety
Quiz wiedzy o Polsce ZR Ta zagadka nie jest trudna, mały podróżniku. Kiedy myślisz „polskie morze”, mówisz o… Bałtyku Pod Giewontem śpią rycerze, wieją halne wiatry. Góral owce swoje pasie, już wiesz, że to… Tatry Jezior znajdziesz tutaj z tysiąc, istny cud natury! Zabierz łódkę, jacht lub kajak, jadąc na… Mazury Tu jest mój dom i moja ulica, to moje miasto i moja dzielnica. Bardzo je kocham, muszę to przyznać, – bo to moja mała… ojczyzna Największe polskie miasto, każdego Polaka zachwyca. Mieszka tam nasz prezydent, Polski to jest stolica. Warszawa On symbolem Polski jest, jaki to ptak, czy już wiesz? orzeł Wędruje po Polsce, z Baraniej Góry wyszła i zmierza wprost do morza – ta rzeka to… Wisła Mieszkają w Polsce lub za granicą, mówią o sobie „Polacy”. Marzą o kraju, z Polską się liczą, to w końcu nasi… rodacy 212
Zabawy w języku angielskim
The Spring Is Coming KJ
ilustrowanie gestami treści wiersza
The spring is coming! Can you hear the birds? przykładamy dłoń do ucha
The spring is coming! Can you see the leaves? machamy rękami
The spring is coming! Can you see the sun?
zaciskamy i otwieramy uniesioną dłoń
The spring is coming! Can you see the grass? dotykamy podłogi
The spring is coming! So open your eyes!
przecieramy oczy i rozglądamy się
Who Do You See? KN zabawa z rymowanką
Dzieci siedzą w kole. Na dywanie nauczyciel rozkłada obrazki przedstawiające różne zawody. Patrząc przez „lornetkę” zrobioną z rolek po ręczniku papierowym, mówi: One, two, three, who do you see? I see a fireman, one, two, three. Następnie podaje lornetkę wybranej osobie i pyta: One, two, three, who do you see? Pytana osoba wybiera jeden obrazek, na który kieruje lornetkę, i odpowiada np.: I see a doctor, one, two, three. Następnie podaje lornetkę kolejnemu dziecku i zadaje mu pytanie, używając słów rymowanki.
The Plane NŁ
zabawa z rymowanką
Look! There is a plane. dzieci pokazują niebo
It has two wings.
rozkładają ręce na boki
It has a tail.
pochylają się do przodu i stają na jednej nodze, z drugiej tworząc ogon samolotu
There is a pilot inside the plane.
naśladują trzymanie steru w rękach
He’s not afraid
poruszają przecząco głową
of storm and rain.
tupią z jednoczesnym klaśnięciem i naśladują paluszkami spadające krople deszczu
219
Chase the Cat KN zabawa z rymowanką
Przedszkolaki siedzą w kole. Ochotnik zostaje kotem i porusza się po zewnętrznym obwodzie koła, mówiąc słowa rymowanki: One and two, three and four. Chase the cat on the floor. Osoba, którą dotknie na słowo floor, musi szybko wstać i go dogonić. Kot ucieka, starając się zająć miejsce dotkniętej osoby. Jeśli mu się uda, nowym kotem jest osoba goniąca. Jeśli zostanie złapany, nadal jest kotem i cała zabawa przebiega na tych samych zasadach co wyżej. Wskazówka: Należy zwrócić szczególną uwagę na bezpieczeństwo podczas tej zabawy. Jeżeli sala jest zbyt mała, by dało się w niej spokojnie biegać wokół koła, można wyznaczyć inny sposób poruszania się (np. skip, tiptoe).
Mummy NŁ
wierszyk ilustrowany ruchem
Każde dziecko trzyma w złączonych pięściach ściśniętą tiulową chustkę. Recytując wierszyk, wykonują odpowiednie ruchy. Mummy, mummy, I love you.
dzieci rytmicznie czterokrotnie przykładają złączone dłonie do swojego serca
Mummy, mummy, dozens of flowers are for you.
powoli otwierają dłonie, a chusteczki rozkładają się
Mummy, mummy, I love you.
trzymając chustki za końce, rytmicznie uderzają się w pierś
Mummy, mummy dozens of kisses are for you.
posyłają buziaki, jednocześnie wymachując chustkami
Where Are You From? ZR zabawa językowa
Prowadzący przykleja dzieciom na koszulkach małe papierowe flagi wybranych państw (znane już przedszkolakom) i zachęca do odgrywania krótkich scenek. Przedszkolaki podchodzą do siebie i podają sobie dłonie, po czym jeden z nich mówi: Hello. Where are you from?, a drugi odpowiada, patrząc na swoją flagę, np. I am from Poland. Następnie zamieniają się rolami. Na początku nauczyciel prosi kolejne pary na środek, a pozostałe dzieci się przysłuchują. Zachęca wszystkich do spacerowania po sali, poznawania innych narodowości i rozmów z sobą. Wskazówka: W grupach zaawansowanych można rozbudować dialogi, np. Hello. Where are you from? I am from Italy; What is your name? My name is Tomek; How old are you? I am six; Nice to meet you. Nice to meet you too; Hello. Where are you from? I am from Spain, and you? Where are you from? I am from Poland; How are you today? I am fine. And you? I am fine too; Nice to meet you. Nice to meet you too. 220
Zapisy nutowe piosenek
Bal u bociana (sł. i muz. Michał Danecki)
1. Pośród traw wielka wrzawa! Żabi rechot wieści niesie w dal, że nad wodą dziś zabawa: bocian prosi wszystkich na swój bal. Goście przyszli wystrojeni, każdy poloneza tańczyć chce. Bocian pląsa najedzony – żadna żabka go nie boi się. /2x 2. Na polanie, obok drzewa, wylądował różnych ptaków sznur, bo na balu dziś zaśpiewa znany w całym świecie żabi chór. Bocian siada w pierwszym rzędzie, pióra pręży dumnie niczym paw. Żabi koncert słychać wszędzie, bo już wieczór zapadł pośród traw. /2x
228
Bocian i żaby
(sł. i muz. Maria Broda-Bajak)
1. Kle, kle, kle, kle – słychać dookoła. Co to? Co to? Bocian żabki woła! Przyfrunął na łąkę, przystanął na nodze, a zielone żabki bały się go srodze, a zielone żabki bały się go srodze. Kum, kum, kum, kum – tak cicho kumkały. Hop, hop, hop, hop – w trawę uciekały. 2. Szu, szu, szu, szu – wśród zielonej trawy, rech, rech, rech, rech – żabki rechotały. A bociek na nodze dalej stał i patrzył, jednak żadnej żabki w trawie nie wypatrzył, jednak żadnej żabki w trawie nie wypatrzył. Rech, rech, rech, rech – żabki tak się śmiały. Kle, kle, kle, kle – boćka przedrzeźniały.
229
Kryptogramy autorów
AB – Agnieszka Borowiecka ABo – Anna Bogusz AG – Agata Giełczyńska AK – Agnieszka Kornacka BS – Barbara Skutela DG – Dominika Góra EK – Edyta Kaczanowska EKa – Elżbieta Kaczmarska ES – Ewa Stadtmüller ESi – Elżbieta Sicińska GG – Gabriela Gąsienica GGr – Grażyna Gryszkiewicz JB – Joanna Błahitko JDS – Jadwiga Daniek-Salawa JJG – Joanna Juszczak-Guca JK – Joanna Kapica JN – Justyna Niedbała JW – Joanna Wołoch
JŻ – Joanna Żarniewska KG – Karolina Gawlik KJ – Katarzyna Janiszewska KK – Kinga Kurczek KN – Katarzyna Niemiec KT – Karolina Turek KTZ – Katarzyna Tomiak-Zaremba LwP – zabawy z książki „Lato w Przedszkolu” MBB – Maria Broda-Bajak MD – Michał Danecki ML – Magdalena Ledwoń MM – Monika Majewska MN – Magdalena Nowak MWó – Magdalena Wójcik NŁ – Natalia Łasocha TB – Teresa Błaszczyk WwP – zabawy z książki „Wiosna w Przedszkolu” ZR – zespół redagujący miesięcznik „Bliżej Przedszkola”
Alfabetyczny spis utworów
1, 2, 3, bociek patrzy! 122 A Fireman 225 A ja nie wiem, kim będę 32 Ach! Och! 187 Akcesoria higieniczne 90 Alleluja! 81 Atrybuty zawodów 213 Bajka czy nie bajka? 158 Bajkowa opowieść 163 Baranki 154 Baranki i pisklęta 131 Barwy tęczy 91 Biało-czerwona 138 Biblioteka 214 Bilet 157 Bocian 104 Bocian i żaby 121 Bocian na łące 175 Bocian na polowaniu 120 Bocian poluje 122 Bocianie gniazdo 122 Bocianie powitanie 120 Bratki z kwietnej rabatki 73 Budka dla szpaków 164 Budujemy rakietę 100 Butelkowe kręgle 145 Buziaczki dla mamy 188 Cały świat w prezencie 19 Cebulka tulipana 134 Chase the Cat 220 Chronimy się przed wirusami 90 Ciasto czekoladowe 36 Ciasto dla mojej mamusi 135 Ciepły wietrzyk 128 Co dzień 185 Co grać może? 115 Co lata? 82 Co lubi mama? 166 Co lubi robić mama 162 Co piszczy w trawie? 33 Co robi mama? 114 Co robi moja mama? 104
Co się w jajku kryje? 140 Co to za sztuka? 95 Co wiemy o teatrze? 158 Cyrkowe zadania 89 Czarodziejka mama 22 Cztery pory roku z mamą 183 Czubatka 177 Czy to wiosna? 149 Czy to zima, czy to wiosna? 97 Czym zajmuje się mama? 84 Ćwiczymy razem 194 Defilada 109 Dentysta 211 Deszczowa gimnastyka 205 Dlaczego rakieta lata? 144 Dlaczego żaby z piosenki nie bały się bociana? 119 Do kosza wrzuć! 111 Do mamy 104 Dostawa soków 102 Droga ewakuacyjna 151 Drzewa 103 Drzewa bliźniaki 96 Ducks 221 Dwa zające 176 Dzień Kobiet 212 Dzień w kurniku 199 Dzień z życia kota 173 Dziwne słowa 158 Easter Eggs 223 Ekologia według dziadka 34 Ekoludki 146 Fiesta i siesta 95 Flowers Are Growing 224 Garnek złota 89 Gdzie jest moje dziecko? 105 Gdzie jest Pani Wiosna? 70 Gdzie jest więcej? 146 Gdzie jesteś, kotku? 113 Gdzie się schował motyl? 89 Geometryczne marzenia 104 Goldfish 221 Gospodarz 175
253
Gramy z Wiosną 150 Grizzly Bear 225 Gwiazdka z nieba 105 Halo, potrzebna pomoc! 152 Historia teatru według dziadka 59 Idzie tęcza 161 Idzie Wiosna 41 Idzie Wiosna polną drogą 126 Ile kubków soku? 101 Ilu aktorów jest na scenie? 158 Instrumenty z odzysku 110 Ja jestem pisanka 98 Jajeczka 163 Jajko 97 Jak Karolinka motyla rysowała 25 Jak ma na imię twoja mama? 136 Jak przetwarza się odpady? 184 Jak rośliny wspinają się do słońca? 92 Jak tańczy kwiecień? 107 Jak w kurniku 123 Jak woda krąży w przyrodzie 110 Jak Zuzia z Wiktorem wiosny szukali 52 Jaką minę ma mama? 114 Jaki to ma smak? 94 Jaki zawód będę miała? 84 Jestem polnym kwiatem 173 Już blisko jest wiosna 96 Już niedługo Wielkanoc 70 Kałuża 188 Kapelusz gospodarza 107 Kaprysy młodego bociana 46 Każdy kiedyś będzie duży 161 Kiedy kończy się zima 128 Kiedyś chciałbym dostać… 181 Kim będę jak dorosnę? 197 Kolorowa gąsienica 101 Kolorowa rabatka 105 Kolorowa zabawa 108 Kolorowe kartki 195 Kolorowe marzenia 105 Kolorowe pisanki 154 Kolorowe są i zdrowe… 115 Kolorowe skrzaty 168 Kolory pochodne 99 Kolory tęczy 27 Kolory wiosny 134 Kolory wokół nas 73
254
Kolory, łączcie się! 98 Kometa 70 Koncert żab i bocianów 120 Kosmiczna podróż 143 Kosmiczna wycieczka 189 Kostka ze zwierzętami 141 Koszałek-Opałek szuka wiosny 55 Koszyczek wielkanocny 58 Koszyk z pisankami 154 Kra, kra – Zima zła 187 Kratery 99 Krokusy 126 Kto jest najważniejszy? 45 Kto ma więcej jajek na pisanki? 153 Kto robi taki hałas? 123 Który z kolei? 102 Kukiełki 167 Kurczątko wychodzi ze skorupki 132 Kurnik 124 Kury 124 Kwiaty na święto mamy 102 Kwiecień lubi niespodzianki 84 Kwiecień plecień 42 Kwiecista łąka 204 Kwietniowa pogoda 106 Kwoka i pisklęta 131 Laurka dla mamy 114 Laurka dla mojej mamy 76 Leśne odgłosy 94 Leśne przedszkole 51 Let’s Make an Easter Egg 221 Liczy się każda kropla! 110 Listeczkowy quiz 128 Little Spaceman 226 Lodowe kry 128 Lot rakietą 100 Lot w kosmos 143 Makieta wiejskiego podwórka 141 Makulaturowa gimnastyka 206 Mali strażacy 93 Maluchy do domu 112 Mała Wiosna 78 Małe i duże skoki 156 Małe nasionko 174 Mały motyl 102 Mały ogrodnik 96 Mały tulipanek 133
Mama 215 Mamo, mamo, ile kroków do ciebie? 135 Mamy na kawie 112 Marzanna – wesoła słomiana panna 50 Marzenia jak gwiazdy 106 Marzenia na miarę 107 Marzeniom na ratunek! 20 Maszyna do recyklingu 111 Mierzenie długości 101 Moja Mama – czarodziejka 76 Motyle na łące 164 Mummy 220 Muzyczny manifest 111 My Dreams 223 My jesteśmy motylkami 75 Na balu u bociana 119 Na łące 165 Na powitanie 89 Na tropie wiosny 149 Na ulicy 193 Na wiejskim podwórku 203 Nad ziemią 187 Nadejście Wiosny 71 Nadeszła wiosna 72 Najdłuższa gąsienica 101 Najdłuższa rakieta 100 Nasi pupile 206 Nasz piękny kraj 177 Nasza Ojczyzna 137 Nasza Ziemia 80 Nie śmieć w lesie 108 Nie wyrzucaj powietrza do kosza! 112 Niezapominajki 215 Niezapominajki się rozwinęły 163 Niezapomniane urodziny Wojtusia 40 O tygrysie „Nie chce mi się” 43 Obrazki kosmiczne 166 Oczyszczamy las 111 Odgłosy pojazdów 183 Odgłosy wiosny 97 Odmrażanie 150 Ogród w kolorach tęczy 39 Orle gniazdo 138 Orzeł z piórek 137 Osiem planet 83 Owieczki 165 Oznaki przedwiośnia 187
Pan Marzec 127 Panda 212 Papier, szkło, plastik! 109 Piekarenka pana Jana 75 Pielęgniarka 215 Pierwsze oznaki wiosny 96 Piloci i żeglarze 182 Piłka pełna kolorów 92 Piórko z podwórka 141 Pisanki w koszykach 139 Pisankowe rozmaitości 154 Pisklę w skorupce 132 Pisklęta 131 Pisklęta w kurniku 131 Pod parasol 106 Podmuchy wiatru 92 Podróż dookoła Ziemi 109 Podróż kropelek 166 Pogoda marcowa 129 Pogodowy masażyk 168 Pokaż mi, a odgadnę 91 Polonez na łące 120 Pomagam mamie 164 Pomagamy mamie 135 Po-mi-dor! 113 Poranek na wsi 173 Poranek w wiejskiej zagrodzie 176 Portret mamy 114 Poruszamy się jak… 129 Posiłek niedźwiedzia 183 Powrót Wiosny 69 Praca strażaka 151 Pracujące palce 162 Prawda, a może fałsz? 111 Prezent od zajączka 156 Prima Aprilis 213 Przebiśnieg 150 Przebiśniegi 130 Przebudzenie przebiśniegu 174 Przedszkolaczek-ogrodnik 90 Przedszkolak-patriota 138 Przedwiośnie 95 Przeganianie kul śniegowych 130 Przyrodnik obserwuje 109 Przyszła wiosna 196 Pszczoła 185 Ptaki budują gniazda 97
255
Ptaki wracają do gniazd 130 Ptasie opowieści 74 Ptaszek 161 Pudełko pomysłów 93 Quiz wiedzy o Polsce 212 Rakieta 216 Rakieta leci w kosmos 143 Recyklingowa orkiestra 145 Robaczek w ziemi 186 Rośnie trawka 126 Rośnie zboże 184 Rozmowy o Unii Europejskiej 30 Rozwijamy skrzydła 121 Rozwijanie pączków 91 Różne jajka 98 Rycerz idzie 157 Rymowanka o Słońcu i Księżycu 91 Samochody na sygnale 152 Segregujemy śmieci 202 Senne opowieści 72 Seven Colours of the Rainbow 222 Skoczne sylaby 100 Słoneczka 92 Słoneczko 188 Słońce i planety 144 Sok 213 Spacer po marzenia 207 Spacer z mamą 115 Spacerek z mamą 167 Spotkanie z Wiosną 74 Start rakiety 101 Strażacka orkiestra 92 Strażackie echo 181 Strażacy w akcji 100 Strażak Kuba 77 Surówka warzywna 113 Szpinak 213 Szukamy pisanek 140 Śmichy-chichy z pudełka 189 Śniadanie 215 Świat z zakrętek 146 Święta Wielkanocne 216 Tajemnica mamy i taty 103 Tajemnicze kuferki 158 Tak jak bocian 121 Tancerze 108 Tekturowy kotek 142
256
Tęcza w sali 147 Tęcza z chusty 148 Tęczę lubię, tęczę znam 169 Tęczowa dobieranka 99 Tęczowa gąbka 148 Tęczowa gimnastyka 195 Tęczowa wyliczanka 147 Tęczowa zagadka 214 Tęczowe kolory 148 The Melting Snowman 223 The Moon 224 The Plane 219 The Spring Is Coming 219 The Sun 226 Throw to the Bin 222 To już wiosna… 174 To przedszkolne Ekoludki 145 Trąbka motyla 186 Tresura psa 112 Ukryta pisanka 153 Urodziny żółwika 78 W czyim domku się pali? 152 W górze i na dole 204 W kosmosie 200 W którym kolorze mi najlepiej? 97 W kurniku 28 W mojej rodzinie 162 W ogródku 198 W ogródku dziadka Felka 182 W poczekalni u lekarza 90 W rozlewni soku 103 W rytmie flamenco 94 W wielkanocnym koszyku 178 W zaczarowanej kuchni mamy 136 Warkocz komety 144 Wąż-pomocnik 185 Wczesną wiosną w lesie 62 Wędkarz 211 Wędrująca piłka 91 Wędrująca pisanka 139 Wędrujące jajko 154 What Do Flowers Need? 224 Where Are You From? 220 Who Are You? 222 Who Do You See? 219 Wiejskie zwierzęta 211 Wielkanoc 198
Wielkanocne porządki zajączka 156 Wielkanocne zabawy 200 Wietrzyk i wicher 181 Wiosenne kalambury 125 Wiosenne porządki 81 Wiosenne rozmowy kwiatów 69 Wiosenne rymowanie 80 Wiosenne słoneczko 133 Wiosenne zagadki 211 Wiosenny bukiet 134 Wiosenny czas 193 Wiosenny gaik 127 Wiosenny piknik 24 Wiosenny spacer 128 Wiosna 74 Wiosna budzi kwiaty 125 Wiosna rozwija pąki 149 Wiosnę czuć w powietrzu 188 Wizyta u dentysty 23 Wizyta u kreta 48 Woda 214 Wolny dzień mamy 136 Worek pełen niespodzianek 157 Wyobraź sobie, że… 133 Wyprawa do lasu 184 Wyprawa na łąkę 201 Wyprawa pewnej biedronki 82 Wyścigi pisanek 139 Z kwiatka na kwiatek 96 Z Wiosną 93 Zabawkowe ćwiczenia 202 Zabawne figurzaki 95 Zabawy na łące 196 Zaczarowane kredki 148 Zagadkowe obłoki 103 Zaginiony kotek 113 Zagrody 142 Zając 155 Zajączek 140 Zajączek – hop! 155 Zajączki do norki 155 Zajączkowa orkiestra 139 Zamiana miejsc 151 Zapamiętujemy ważny numer 152 Zapraszamy do rakiety 99 Zawodowa gimnastyka na bosaka 208 Zawody 107
Zbieramy jajka do koszyka 123 Zielony 129 Zmęczony bociek 119 Zupa marcowa 72 Zupa warzywna 113 Zwierzaki 214 Zwierzęta wiosną 182 Żaba 186 Żabi koncert 186 Żaby 122 Żołnierze i piloci 106
257
Indeks Dni Nietypowych wybrane propozycje
MARZEC Dzień Dzikiej Przyrody Leśne odgłosy 94 Dzień Dentysty Dentysta 211 Wizyta u dentysty 23 Dzień Kobiet Dzień Kobiet 212 Dzień Piekarzy i Cukierników Piekarenka pana Jana 75 Dzień Pandy Panda 212 Dzień Lasu Drzewa 103 Leśne odgłosy 94 Nie śmieć w lesie 108 Oczyszczamy las 111 Wczesną wiosną w lesie 62 Wyprawa do lasu 184 Dzień Wody Jak woda krąży w przyrodzie 110 Liczy się każda kropla! 110 Podróż kropelek 166 Woda 214 Dzień Niedźwiedzia Grizzly Grizzly Bear 225 Dzień Szpinaku Szpinak 213 Dzień Teatru Bilet 157 Co wiemy o teatrze? 158 Czarodziejka mama 22 Dziwne słowa 158 Historia teatru według dziadka 59 Ilu aktorów jest na scenie? 158 Kukiełki 167 Rycerz idzie 157 Tajemnicze kuferki 158 258
KWIECIEŃ Wielkanoc Alleluja! 81 Baranki 154 Co się w jajku kryje? 140 Czubatka 177 Dwa zające 176 Easter Eggs 223 Ja jestem pisanka 98 Jajeczka 163 Już niedługo Wielkanoc 70 Kolorowe pisanki 154 Koszyczek wielkanocny 58 Koszyk z pisankami 154 Kto ma więcej jajek na pisanki? 153 Let’s Make an Easter Egg 221 Pisanki w koszykach 139 Pisankowe rozmaitości 154 Prezent od zajączka 156 Szukamy pisanek 140 Święta Wielkanocne 216 Ukryta pisanka 153 W kurniku 28 W wielkanocnym koszyku 178 Wędrująca pisanka 139 Wędrujące jajko 154 Wielkanoc 198 Wielkanocne porządki zajączka 156 Wielkanocne zabawy 200 Wyścigi pisanek 139 Zając 155 Zajączek 140 Zajączkowa orkiestra 139 Zbieramy jajka do koszyka 123 Prima Aprilis Kwiecień lubi niespodzianki 84 Kwiecień plecień 42 Prima Aprilis 213
Dzień Ptaków Bocian 104 Budka dla szpaków 164 Ptaki budują gniazda 97 Ptaki wracają do gniazd 130 Ptaszek 161 Dzień Tęczy Garnek złota 89 Idzie tęcza 161 Kolory tęczy 27 Który z kolei? 102 Ogród w kolorach tęczy 39 Seven Colours of the Rainbow 222 Tęcza w sali 147 Tęcza z chusty 148 Tęczę lubię, tęczę znam 169 Tęczowa dobieranka 99 Tęczowa gąbka 148 Tęczowa gimnastyka 195 Tęczowa wyliczanka 147 Tęczowa zagadka 214 Tęczowe kolory 148 Zaczarowane kredki 148 Dzień Zdrowia Akcesoria higieniczne 90 Chronimy się przed wirusami 90 Kolorowe są i zdrowe… 115 Szpinak 213 W poczekalni u lekarza 90 Wizyta u kreta 48 Dzień Rodzeństwa Cały świat w prezencie 19 Czarodziejka mama 22 Dzień Lotnictwa i Kosmonautyki Budujemy rakietę 100 Co lata? 82 Dlaczego rakieta lata? 144 Kosmiczna podróż 143 Kosmiczna wycieczka 189 Lot rakietą 100 Lot w kosmos 143 Nad ziemią 187 Najdłuższa rakieta 100 Podróż dookoła Ziemi 109 Rakieta 216 Rakieta leci w kosmos 143 Start rakiety 101 The Plane 219
Zapraszamy do rakiety 99 Żołnierze i piloci 106 Dzień Chomika Wizyta u kreta 48 Zwierzaki 214 Dzień Sztuki Bilet 157 Co to za sztuka? 95 Dzień Cyrku Cyrkowe zadania 89 Dzień Ziemi Ekologia według dziadka 34 Jak przetwarza się odpady? 184 Liczy się każda kropla! 110 Makulaturowa gimnastyka 206 Maszyna do recyklingu 111 Muzyczny manifest 111 Nasza Ziemia 80 Nie śmieć w lesie 108 Nie wyrzucaj powietrza do kosza! 112 Oczyszczamy las 111 Papier, szkło, plastik! 109 Segregujemy śmieci 202 Throw to the Bin 222 To przedszkolne Ekoludki 145 W górze i na dole 204 Dzień Książki Bajka czy nie bajka? 158 Bajkowa opowieść 163 Senne opowieści 72 Dzień Śniadania Jajeczka 163 Kolorowe są i zdrowe… 115 Śniadanie 215 Wiosenny piknik 24 Dzień Tańca Fiesta i siesta 95 Słoneczka 92 Słoneczko 188 Tancerze 108 W rytmie flamenco 94 Z Wiosną 93
MAJ
Narodowe Święta Majowe Biało-czerwona 138 Nasz piękny kraj 177 Nasza Ojczyzna 137 259
Orle gniazdo 138 Orzeł z piórek 137 Przedszkolak-patriota 138 Quiz wiedzy o Polsce 212 Dzień Słońca Jak rośliny wspinają się do słońca? 92 Rozwijanie pączków 91 Rymowanka o Słońcu i Księżycu 91 Słoneczka 92 Słońce i planety 144 The Sun 226 Wiosenne słoneczko 133 Dzień Strażaka A Fireman 225 Droga ewakuacyjna 151 Mali strażacy 93 Niezapomniane urodziny Wojtusia 40 Praca strażaka 151 Strażacka orkiestra 92 Strażackie echo 181 Strażacy w akcji 100 Strażak Kuba 77 W czyim domku się pali? 152 Wąż-pomocnik 185 Dzień Bibliotekarza i Bibliotek Bajka czy nie bajka? 158 Bajkowa opowieść 163 Biblioteka 214 Dzień Unii Europejskiej Rozmowy o Unii Europejskiej 30 Dzień Pielęgniarek Pielęgniarka 215 Dzień Niezapominajki Niezapominajki 215 Niezapominajki się rozwinęły 163 Dzień Rodzin Cały świat w prezencie 19 Ciasto czekoladowe 36 Czarodziejka mama 22 Gdzie jest moje dziecko? 105 Kiedyś chciałbym dostać… 181 Tajemnica mamy i taty 103 W mojej rodzinie 162 Dzień Bliźniąt Cały świat w prezencie 19 Drzewa bliźniaki 96 260
Dzień Kosmosu Budujemy rakietę 100 Dlaczego rakieta lata? 144 Kometa 70 Kosmiczna podróż 143 Kosmiczna wycieczka 189 Kratery 99 Little Spaceman 226 Lot rakietą 100 Lot w kosmos 143 Marzenia jak gwiazdy 106 Najdłuższa rakieta 100 Obrazki kosmiczne 166 Osiem planet 83 Rakieta 216 Rakieta leci w kosmos 143 Słońce i planety 144 Start rakiety 101 The Moon 224 The Sun 226 W kosmosie 200 Warkocz komety 144 Zapraszamy do rakiety 99 Dzień Żółwia Urodziny żółwika 78 Zwierzaki 214 Dzień Matki Buziaczki dla mamy 188 Ciasto czekoladowe 36 Ciasto dla mojej mamusi 135 Co dzień 185 Co lubi mama? 166 Co lubi robić mama 162 Co robi mama? 114 Co robi moja mama? 104 Czarodziejka mama 22 Cztery pory roku z mamą 183 Czym zajmuje się mama? 84 Do mamy 104 Jak ma na imię twoja mama? 136 Jaką minę ma mama? 114 Laurka dla mamy 114 Laurka dla mojej mamy 76 Maluchy do domu 112 Mama 215 Mamo, mamo, ile kroków do ciebie? 135 Mamy na kawie 112 Moja Mama – czarodziejka 76
Mummy 220 Pomagam mamie 164 Pomagamy mamie 135 Portret mamy 114 Spacer z mamą 115 Spacerek z mamą 167 W zaczarowanej kuchni mamy 136 Wolny dzień mamy 136 Dzień Soku Dostawa soków 102 Ile kubków soku? 101 Sok 213 W rozlewni soku 103 Dzień Bociana 1, 2, 3, bociek patrzy! 122 Bocian 104 Bocian i żaby 121 Bocian na łące 175 Bocian na polowaniu 120 Bocian poluje 122 Bocianie gniazdo 122 Bocianie powitanie 120 Dlaczego żaby z piosenki nie bały się bociana? 119 Kaprysy młodego bociana 46 Koncert żab i bocianów 120 Na balu u bociana 119 Tak jak bocian 121 Zmęczony bociek 119
261
Skorowidz klasyfikujący
FIZYCZNY OBSZAR ROZWOJU zabawy konstrukcyjne, majsterkowanie Bocianie gniazdo 122 Dlaczego rakieta lata? 144 Ekoludki 146 Instrumenty z odzysku 110 Makieta wiejskiego podwórka 141 Start rakiety 101 Świat z zakrętek 146 mała motoryka, zabawy paluszkowe Bajkowa opowieść 163 Bocian 104 Budka dla szpaków 164 Ciasto dla mojej mamusi 135 Co lubi robić mama 162 Ducks 221 Goldfish 221 Idzie tęcza 161 Jajeczka 163 Każdy kiedyś będzie duży 161 Kolorowe skrzaty 168 Kukiełki 167 Kury 124 Motyle na łące 164 Niezapominajki się rozwinęły 163 Obrazki kosmiczne 166 Owieczki 165 Pomagam mamie 164 Pracujące palce 162 Przebiśnieg 150 Przebiśniegi 130 Przyrodnik obserwuje 109 Ptaszek 161 Świat z zakrętek 146 Tęczę lubię, tęczę znam 169 percepcja, rozwijanie zmysłów wzrok Barwy tęczy 91 Biało-czerwona 138 Do mamy 104 Easter Eggs 223 262
Gdzie się schował motyl? 89 Ja jestem pisanka 98 Kolorowa gąsienica 101 Kolory, łączcie się! 98 Koszyk z pisankami 154 Mały motyl 102 Piłka pełna kolorów 92 Prezent od zajączka 156 Tęczowa dobieranka 99 Tęczowa wyliczanka 147 Tęczowe kolory 148 W którym kolorze mi najlepiej? 97 Wędrująca pisanka 139 Zupa warzywna 113 słuch Baranki i pisklęta 131 Co się w jajku kryje? 140 Gdzie jest moje dziecko? 105 Kapelusz gospodarza 107 Kolorowa zabawa 108 Kolory, łączcie się! 98 Kto robi taki hałas? 123 Leśne odgłosy 94 Mamy na kawie 112 Podróż dookoła Ziemi 109 Po-mi-dor! 113 Skoczne sylaby 100 Spacer z mamą 115 Strażacy w akcji 100 Tęczowa wyliczanka 147 Ukryta pisanka 153 W zaczarowanej kuchni mamy 136 Wiosenny spacer 128 Z kwiatka na kwiatek 96 Zaginiony kotek 113 Zapamiętujemy ważny numer 152 dotyk Akcesoria higieniczne 90 Jajko 97 Szukamy pisanek 140 smak Jaki to ma smak? 94
zdrowie i bezpieczeństwo Akcesoria higieniczne 90 Chronimy się przed wirusami 90 Droga ewakuacyjna 151 Halo, potrzebna pomoc! 152 Mali strażacy 93 Niezapomniane urodziny Wojtusia 40 O tygrysie „Nie chce mi się” 43 W czyim domku się pali? 152 W poczekalni u lekarza 90 Wizyta u dentysty 23 Wizyta u kreta 48 Zapamiętujemy ważny numer 152 relaksacja, masażyki Co lubi mama? 166 Na łące 165 Podróż kropelek 166 Pogodowy masażyk 168 Przebudzenie przebiśniegu 174 Rozwijanie pączków 91 Spacerek z mamą 167 The Melting Snowman 223 W mojej rodzinie 162 Wiosenne słoneczko 133 Zmęczony bociek 119 zabawy ruchowe, gimnastyka, opowieści ruchowe 1, 2, 3, bociek patrzy! 122 Baranki 154 Bocian na łące 175 Butelkowe kręgle 145 Chase the Cat 220 Cyrkowe zadania 89 Czubatka 177 Ćwiczymy razem 194 Defilada 109 Deszczowa gimnastyka 205 Do kosza wrzuć! 111 Do mamy 104 Dostawa soków 102 Droga ewakuacyjna 151 Dwa zające 176 Dzień w kurniku 199 Dzień z życia kota 173 Flowers Are Growing 224 Gdzie jest więcej? 146 Gospodarz 175 Grizzly Bear 225
Gwiazdka z nieba 105 Jestem polnym kwiatem 173 Już blisko jest wiosna 96 Kolorowe kartki 195 Kolory, łączcie się! 98 Kostka ze zwierzętami 141 Koszyk z pisankami 154 Kurczątko wychodzi ze skorupki 132 Kurnik 124 Kwiecista łąka 204 Little Spaceman 226 Lodowe kry 128 Makulaturowa gimnastyka 206 Maluchy do domu 112 Małe nasionko 174 Mały motyl 102 Maszyna do recyklingu 111 Mummy 220 Na ulicy 193 Na wiejskim podwórku 203 Nasi pupile 206 Nasz piękny kraj 177 Nie śmieć w lesie 108 Orle gniazdo 138 Piłka pełna kolorów 92 Pisklę w skorupce 132 Poranek na wsi 173 Poranek w wiejskiej zagrodzie 176 Poruszamy się jak… 129 Przebudzenie przebiśniegu 174 Przedwiośnie 95 Przyszła wiosna 196 Ptaki budują gniazda 97 Ptaki wracają do gniazd 130 Rakieta leci w kosmos 143 Samochody na sygnale 152 Segregujemy śmieci 202 Spacer po marzenia 207 Strażacy w akcji 100 Tajemnica mamy i taty 103 Tak jak bocian 121 Tęcza z chusty 148 Tęczowa gimnastyka 195 The Melting Snowman 223 The Moon 224 The Plane 219 The Spring Is Coming 219 To już wiosna… 174 Tresura psa 112 263
W górze i na dole 204 W kosmosie 200 W ogródku 198 W wielkanocnym koszyku 178 Wędrująca piłka 91 What Do Flowers Need? 224 Who Are You? 222 Wielkanoc 198 Wielkanocne zabawy 200 Wiosenny czas 193 Wiosenny spacer 128 Wiosna budzi kwiaty 125 Wolny dzień mamy 136 Wyprawa na łąkę 201 Z kwiatka na kwiatek 96 Zabawkowe ćwiczenia 202 Zabawy na łące 196 Zagrody 142 Zajączek 140 Zajączek – hop! 155 Zajączki do norki 155 Zamiana miejsc 151 Zawodowa gimnastyka na bosaka 208 Zielony 129 Zupa warzywna 113 Żaby 122 Żołnierze i piloci 106 zabawy ruchowe przy muzyce Bocian i żaby 121 Bocian poluje 122 Bocianie powitanie 120 Cebulka tulipana 134 Czy to wiosna? 149 Drzewa 103 Idzie Wiosna polną drogą 126 Ja jestem pisanka 98 Jak tańczy kwiecień? 107 Kiedy kończy się zima 128 Kosmiczna podróż 143 Kostka ze zwierzętami 141 Kwoka i pisklęta 131 Lot rakietą 100 Lot w kosmos 143 Małe i duże skoki 156 Mały ogrodnik 96 Mały tulipanek 133 Nasza Ojczyzna 137 Odmrażanie 150 264
Pan Marzec 127 Pisanki w koszykach 139 Pisklęta 131 Pisklęta w kurniku 131 Praca strażaka 151 Przedszkolaczek-ogrodnik 90 Słoneczka 92 Słońce i planety 144 Spacer z mamą 115 Tęczowe kolory 148 Warkocz komety 144 Wędrująca pisanka 139 Z Wiosną 93 Zając 155
EMOCJONALNY OBSZAR ROZWOJU emocje Buziaczki dla mamy 188 Jaką minę ma mama? 114 Marzeniom na ratunek! 20 Mummy 220 Pisklęta 131 Ptasie opowieści 74 Śmichy-chichy z pudełka 189 Wizyta u dentysty 23 bajki psychoedukacyjne A ja nie wiem, kim będę 32 Kolory tęczy 27 Kto jest najważniejszy? 45 Marzeniom na ratunek! 20 O tygrysie „Nie chce mi się” 43 Wizyta u dentysty 23 spełnianie marzeń, dążenie do celu A ja nie wiem, kim będę 32 Cały świat w prezencie 19 Co piszczy w trawie? 33 Goldfish 221 Gwiazdka z nieba 105 Jak Karolinka motyla rysowała 25 Jaki zawód będę miała? 84 Każdy kiedyś będzie duży 161 Kiedyś chciałbym dostać… 181 Kolorowe marzenia 105 Marzenia jak gwiazdy 106 Marzeniom na ratunek! 20 My Dreams 223 Spacer po marzenia 207
szacunek wobec zwierząt Budka dla szpaków 164 Kto jest najważniejszy? 45 Nie śmieć w lesie 108 Tresura psa 112 Wczesną wiosną w lesie 62
SPOŁECZNY OBSZAR ROZWOJU poczucie własnej wartości i tożsamości A ja nie wiem, kim będę 32 Kaprysy młodego bociana 46 Marzeniom na ratunek! 20 Nasza Ojczyzna 137 Przedszkolak-patriota 138 poczucie przynależności, przyjaźń, pomoc innym Co lubi mama? 166 Czarodziejka mama 22 Kolory tęczy 27 O tygrysie „Nie chce mi się” 43 Ogród w kolorach tęczy 39 Pisklęta 131 Pomagam mamie 164 Spacerek z mamą 167 Strażak Kuba 77 Urodziny żółwika 78 Wiosenny piknik 24 Wizyta u kreta 48 współpraca w grupie, integracja Bocian poluje 122 Bocianie powitanie 120 Budujemy rakietę 100 Dostawa soków 102 Drzewa bliźniaki 96 Gdzie jest moje dziecko? 105 Idzie Wiosna polną drogą 126 Kolorowe marzenia 105 Kolory tęczy 27 Kolory wiosny 134 Kto jest najważniejszy? 45 Leśne przedszkole 51 Little Spaceman 226 Maszyna do recyklingu 111 Na powitanie 89 Odmrażanie 150 Ogród w kolorach tęczy 39 Pan Marzec 127
Pisklęta 131 Pisklęta w kurniku 131 Przedszkolaczek-ogrodnik 90 Przedszkolak-patriota 138 Rymowanka o Słońcu i Księżycu 91 Słoneczka 92 Surówka warzywna 113 Tęcza z chusty 148 W czyim domku się pali? 152 Wędrująca piłka 91 Wędrujące jajko 154 Wiosenne słoneczko 133 Wiosenny piknik 24 Z Wiosną 93 Zając 155 Zajączki do norki 155 Zamiana miejsc 151 Zapraszamy do rakiety 99 wartości rodzinne Buziaczki dla mamy 188 Cały świat w prezencie 19 Co lubi robić mama 162 Co robi moja mama? 104 Czarodziejka mama 22 Cztery pory roku z mamą 183 Czym zajmuje się mama? 84 Ekologia według dziadka 34 Jak Karolinka motyla rysowała 25 Koszyczek wielkanocny 58 Laurka dla mojej mamy 76 Mama 215 Marzeniom na ratunek! 20 Moja Mama – czarodziejka 76 Mummy 220 Pomagam mamie 164 W mojej rodzinie 162 respektowanie norm Bratki z kwietnej rabatki 73 Niezapomniane urodziny Wojtusia 40 prawa i obowiązki, szacunek do innych Ciasto czekoladowe 36 Co robi moja mama? 104 Czarodziejka mama 22 Kto jest najważniejszy? 45 Pomagam mamie 164 W kurniku 28 265
POZNAWCZY OBSZAR ROZWOJU gotowość do nauki czytania, ćwiczenia narządu mowy Ach! Och! 187 Bajka czy nie bajka? 158 Buziaczki dla mamy 188 Ciepły wietrzyk 128 Co dzień 185 Co to za sztuka? 95 Cztery pory roku z mamą 183 Dziwne słowa 158 Halo, potrzebna pomoc! 152 Jak przetwarza się odpady? 184 Jaką minę ma mama? 114 Kałuża 188 Kapelusz gospodarza 107 Kiedyś chciałbym dostać… 181 Kosmiczna podróż 143 Kosmiczna wycieczka 189 Kra, kra – Zima zła 187 Nad ziemią 187 Odgłosy pojazdów 183 Odgłosy wiosny 97 Oznaki przedwiośnia 187 Pierwsze oznaki wiosny 96 Piloci i żeglarze 182 Podmuchy wiatru 92 Podróż dookoła Ziemi 109 Po-mi-dor! 113 Posiłek niedźwiedzia 183 Przeganianie kul śniegowych 130 Pszczoła 185 Robaczek w ziemi 186 Rośnie trawka 126 Rośnie zboże 184 Rozwijamy skrzydła 121 Rycerz idzie 157 Samochody na sygnale 152 Skoczne sylaby 100 Słoneczko 188 Strażackie echo 181 Śmichy-chichy z pudełka 189 Trąbka motyla 186 W ogródku dziadka Felka 182 Wąż-pomocnik 185 Wielkanocne porządki zajączka 156 Wietrzyk i wicher 181 Wiosnę czuć w powietrzu 188 266
Wyprawa do lasu 184 Wyścigi pisanek 139 Zawody 107 Zwierzęta wiosną 182 Żaba 186 Żabi koncert 186 edukacja matematyczna klasyfikowanie, figury geometryczne, rytmy Zabawne figurzaki 95 Czy to zima, czy to wiosna? 97 Geometryczne marzenia 104 Kolorowa gąsienica 101 Kolorowa rabatka 105 Pisankowe rozmaitości 154 eksperymentowanie, pomiary Co grać może? 115 Dlaczego rakieta lata? 144 Ile kubków soku? 101 Jak woda krąży w przyrodzie 110 Kratery 99 Mierzenie długości 101 Najdłuższa gąsienica 101 Najdłuższa rakieta 100 Nie wyrzucaj powietrza do kosza! 112 Papier, szkło, plastik! 109 Różne jajka 98 Start rakiety 101 Tęcza w sali 147 W rozlewni soku 103 orientacja przestrzenna, różnicowanie stron, schemat ciała Bocianie powitanie 120 Gdzie jesteś, kotku? 113 Na powitanie 89 przeliczanie, liczebniki, dodawanie i odejmowanie Barwy tęczy 91 Bocian na polowaniu 120 Budujemy rakietę 100 Garnek złota 89 Gdzie jest więcej? 146 Ilu aktorów jest na scenie? 158 Kto ma więcej jajek na pisanki? 153 Który z kolei? 102 Kwiaty na święto mamy 102
Mamo, mamo, ile kroków do ciebie? 135 Marzenia na miarę 107 Owieczki 165 W kurniku 28 Wiosenny bukiet 134 Zagrody 142 Zapraszamy do rakiety 99 Zbieramy jajka do koszyka 123 następstwo czasu Cztery pory roku z mamą 183 Rymowanka o Słońcu i Księżycu 91 edukacja przyrodnicza zjawiska atmosferyczne Ciepły wietrzyk 128 Deszczowa gimnastyka 205 Idzie tęcza 161 Jak woda krąży w przyrodzie 110 Kałuża 188 Kolory tęczy 27 Kwiecień lubi niespodzianki 84 Kwiecień plecień 42 Kwietniowa pogoda 106 Pan Marzec 127 Pod parasol 106 Podmuchy wiatru 92 Podróż kropelek 166 Pogoda marcowa 129 Pogodowy masażyk 168 Prawda, a może fałsz? 111 Seven Colours of the Rainbow 222 Tęcza w sali 147 Tęczę lubię, tęczę znam 169 Tęczowe kolory 148 Wietrzyk i wicher 181 Wiosenne porządki 81 Zupa marcowa 72 rośliny, owoce, warzywa Bratki z kwietnej rabatki 73 Cebulka tulipana 134 Drzewa 103 Drzewa bliźniaki 96 Flowers Are Growing 224 Jak rośliny wspinają się do słońca? 92 Jak Zuzia z Wiktorem wiosny szukali 52 Jestem polnym kwiatem 173 Kolorowa rabatka 105 Kolorowe są i zdrowe… 115
Krokusy 126 Listeczkowy quiz 128 Małe nasionko 174 Mały motyl 102 Nadeszła wiosna 72 Niezapominajki 215 Niezapominajki się rozwinęły 163 Ogród w kolorach tęczy 39 Po-mi-dor! 113 Prawda, a może fałsz? 111 Przebiśnieg 150 Przebiśniegi 130 Przebudzenie przebiśniegu 174 Przyrodnik obserwuje 109 Rośnie zboże 184 Rozwijanie pączków 91 Surówka warzywna 113 Szpinak 213 W ogródku 198 W ogródku dziadka Felka 182 Wczesną wiosną w lesie 62 What Do Flowers Need? 224 Wiosenne rozmowy kwiatów 69 Wiosenne zagadki 211 Wiosna rozwija pąki 149 Wizyta u kreta 48 Zupa warzywna 113 zwierzęta Baranki i pisklęta 131 Bocian 104 Bocian na łące 175 Bocian poluje 122 Bocianie gniazdo 122 Budka dla szpaków 164 Chase the Cat 220 Co piszczy w trawie? 33 Dlaczego żaby z piosenki nie bały się bociana? 119 Ducks 221 Dzień z życia kota 173 Gdzie jesteś, kotku? 113 Gdzie się schował motyl? 89 Grizzly Bear 225 Jajko 97 Jak Karolinka motyla rysowała 25 Jak Zuzia z Wiktorem wiosny szukali 52 Kapelusz gospodarza 107 Kaprysy młodego bociana 46 267
Kostka ze zwierzętami 141 Kurczątko wychodzi ze skorupki 132 Kury 124 Kwoka i pisklęta 131 Listeczkowy quiz 128 Makieta wiejskiego podwórka 141 Motyle na łące 164 My jesteśmy motylkami 75 Na łące 165 Na wiejskim podwórku 203 Nadeszła wiosna 72 Najdłuższa gąsienica 101 Nasi pupile 206 Orle gniazdo 138 Owieczki 165 Pisklę w skorupce 132 Pisklęta 131 Pisklęta w kurniku 131 Poranek na wsi 173 Posiłek niedźwiedzia 183 Prawda, a może fałsz? 111 Przyrodnik obserwuje 109 Pszczoła 185 Ptaki budują gniazda 97 Ptaki wracają do gniazd 130 Ptaszek 161 Robaczek w ziemi 186 Różne jajka 98 Tekturowy kotek 142 Trąbka motyla 186 Tresura psa 112 Urodziny żółwika 78 W kurniku 28 Wczesną wiosną w lesie 62 Who Are You? 222 Wiejskie zwierzęta 211 Wyprawa na łąkę 201 Wyprawa pewnej biedronki 82 Z kwiatka na kwiatek 96 Zaginiony kotek 113 Zając 155 Zajączek 140 Zajączek – hop! 155 Zwierzaki 214 Zwierzęta wiosną 182 Żaba 186 Żabi koncert 186 Żaby 122 268
środowisko przyrodnicze, zmiany w przyrodzie Cały świat w prezencie 19 Czy to zima, czy to wiosna? 97 Gdzie jest Pani Wiosna? 70 Idzie Wiosna 41 Jak rośliny wspinają się do słońca? 92 Jak Zuzia z Wiktorkiem wiosny szukali 52 Koszałek-Opałek szuka wiosny 55 Kwiecień lubi niespodzianki 84 Listeczkowy quiz 128 Mała Wiosna 78 Na łące 165 Na tropie wiosny 149 Nadejście Wiosny 71 Nadeszła wiosna 72 Nasz piękny kraj 177 Ogród w kolorach tęczy 39 Oznaki przedwiośnia 187 Pierwsze oznaki wiosny 96 Pokaż mi, a odgadnę 91 Powrót Wiosny 69 Quiz wiedzy o Polsce 212 Spotkanie z Wiosną 74 The Melting Snowman 223 The Spring Is Coming 219 To już wiosna… 174 Wczesną wiosną w lesie 62 Wiosenne porządki 81 Wiosenne rymowanie 80 Wiosenne zagadki 211 Wiosna 74 Wyprawa do lasu 184 Wyprawa na łąkę 201 Wyprawa pewnej biedronki 82 Zabawy na łące 196 ekologia Butelkowe kręgle 145 Do kosza wrzuć! 111 Ekologia według dziadka 34 Ekoludki 146 Gdzie jest więcej? 146 Instrumenty z odzysku 110 Jak przetwarza się odpady? 184 Liczy się każda kropla! 110 Makulaturowa gimnastyka 206 Maszyna do recyklingu 111
Muzyczny manifest 111 Nasza Ziemia 80 Nie śmieć w lesie 108 Nie wyrzucaj powietrza do kosza! 112 Oczyszczamy las 111 Papier, szkło, plastik! 109 Recyklingowa orkiestra 145 Segregujemy śmieci 202 Świat z zakrętek 146 Throw to the Bin 222 To przedszkolne Ekoludki 145 astronomia Kometa 70 Kratery 99 Obrazki kosmiczne 166 Słońce i planety 144 The Moon 224 The Sun 226 Warkocz komety 144 edukacja muzyczna Co grać może? 115 Co się w jajku kryje? 140 Defilada 109 Drzewa 103 Fiesta i siesta 95 Gramy z Wiosną 150 Idzie Wiosna polną drogą 126 Instrumenty z odzysku 110 Ja jestem pisanka 98 Jak ma na imię twoja mama? 136 Jak tańczy kwiecień? 107 Jak w kurniku 123 Kiedy kończy się zima 128 Koncert żab i bocianów 120 Leśne odgłosy 94 Małe i duże skoki 156 Mały tulipanek 133 Muzyczny manifest 111 Na balu u bociana 119 Pod parasol 106 Pogoda marcowa 129 Polonez na łące 120 Recyklingowa orkiestra 145 Rymowanka o Słońcu i Księżycu 91 Spacer z mamą 115 Strażacka orkiestra 92 Tancerze 108 To przedszkolne Ekoludki 145
Ukryta pisanka 153 W rytmie flamenco 94 Zajączek – hop! 155 Zajączkowa orkiestra 139 Zapamiętujemy ważny numer 152 Żaba 186 edukacja plastyczna, kolory Barwy tęczy 91 Bocian 104 Chronimy się przed wirusami 90 Ciasto dla mojej mamusi 135 Co to za sztuka? 95 Ekoludki 146 Gdzie się schował motyl? 89 Geometryczne marzenia 104 Jak Karolinka motyla rysowała 25 Kolorowa gąsienica 101 Kolorowa zabawa 108 Kolorowe marzenia 105 Kolorowe pisanki 154 Kolorowe są i zdrowe… 115 Kolorowe skrzaty 168 Kolory pochodne 99 Kolory tęczy 27 Kolory wiosny 134 Kolory wokół nas 73 Kolory, łączcie się! 98 Krokusy 126 Który z kolei? 102 Laurka dla mamy 114 Let’s Make an Easter Egg 221 Makieta wiejskiego podwórka 141 Mali strażacy 93 Marzanna – wesoła słomiana panna 50 My Dreams 223 Orzeł z piórek 137 Portret mamy 114 Rośnie trawka 126 Seven Colours of the Rainbow 222 Tekturowy kotek 142 Tęczę lubię, tęczę znam 169 Tęczowa dobieranka 99 Tęczowa gąbka 148 W którym kolorze mi najlepiej? 97 Wiosenny bukiet 134 Wiosenny gaik 127 Wyprawa pewnej biedronki 82 Zaczarowane kredki 148 Zielony 129 269
inspiracje parateatralne Bocian na łące 175 Cebulka tulipana 134 Co robi mama? 114 Co to za sztuka? 95 Co wiemy o teatrze? 158 Czarodziejka mama 22 Czy to wiosna? 149 Drzewa 103 Dzień z życia kota 173 Dziwne słowa 158 Historia teatru według dziadka 59 Idzie Wiosna 41 Ilu aktorów jest na scenie? 158 Jak tańczy kwiecień? 107 Kukiełki 167 Kwietniowa pogoda 106 Lot w kosmos 143 Mały ogrodnik 96 Marzenia jak gwiazdy 106 Piórko z podwórka 141 Pokaż mi, a odgadnę 91 Pomagamy mamie 135 Poruszamy się jak… 129 Przebudzenie przebiśniegu 174 Tajemnicze kuferki 158 To już wiosna… 174 Tresura psa 112 Wiosenne kalambury 125 Wiosna budzi kwiaty 125 Wiosna rozwija pąki 149 Worek pełen niespodzianek 157 Wyobraź sobie, że… 133 edukacja regionalna i patriotyczna Alleluja! 81 Biało-czerwona 138 Już niedługo Wielkanoc 70 Kolorowe pisanki 154 Koszyczek wielkanocny 58 Marzanna – wesoła słomiana panna 50 Nasz piękny kraj 177 Nasza Ojczyzna 137 Orle gniazdo 138 Orzeł z piórek 137 Pisankowe rozmaitości 154 Przedszkolak-patriota 138 Quiz wiedzy o Polsce 212 Święta Wielkanocne 216 W wielkanocnym koszyku 178 270
edukacja międzykulturowa Cały świat w prezencie 19 Podróż dookoła Ziemi 109 Rozmowy o Unii Europejskiej 30 Where Are You From? 220 język angielski A Fireman 225 Chase the Cat 220 Ducks 221 Easter Eggs 223 Flowers Are Growing 224 Goldfish 221 Grizzly Bear 225 Let’s Make an Easter Egg 221 Little Spaceman 226 Mummy 220 My Dreams 223 Seven Colours of the Rainbow 222 The Melting Snowman 223 The Moon 224 The Plane 219 The Spring Is Coming 219 The Sun 226 Throw to the Bin 222 What Do Flowers Need? 224 Where Are You From? 220 Who Are You? 222 Who Do You See? 219 rozwijanie wyobraźni, zabawy twórcze Bilet 157 Geometryczne marzenia 104 Jak Karolinka motyla rysowała 25 Kolorowe marzenia 105 Kolorowe skrzaty 168 Pudełko pomysłów 93 Worek pełen niespodzianek 157 Zabawne figurzaki 95 Zagadkowe obłoki 103 zawody A Fireman 225 A ja nie wiem, kim będę 32 Atrybuty zawodów 213 Defilada 109 Gospodarz 175 Jaki zawód będę miała? 84 Każdy kiedyś będzie duży 161 Kim będę jak dorosnę? 197 Mały ogrodnik 96
Mierzenie długości 101 Nad ziemią 187 Odgłosy pojazdów 183 Piekarenka pana Jana 75 Piloci i żeglarze 182 Pracujące palce 162 Przedszkolaczek-ogrodnik 90 Przyrodnik obserwuje 109 Skoczne sylaby 100 Strażak Kuba 77 Tancerze 108 The Plane 219 W poczekalni u lekarza 90 Wędkarz 211 Who Do You See? 219 Zamiana miejsc 151 Zawodowa gimnastyka na bosaka 208 Zawody 107 Żołnierze i piloci 106
271