Zabawy z książką w przedszkolu, w domu i w szkole

Katarzyna Klimek-Michno

Zabawy z książką w przedszkolu, w domu i w szkole Autorka:

Katarzyna Klimek-Michno

Redakcja merytoryczna:

Karolina Gawlik

Redakcja językowa, korekta:

Adam Buszek

Projekt okładki:

Dorota Prończuk

ISBN 978-83-65915-05-4 Kraków 2018 Copyright © by CEBP 24.12 Sp. z o.o.

Publikacja, którą nabyłeś jest dziełem twórców i wydawcy.

Prosimy, abyś przestrzegał praw, które im przysługują.

Zawartość publikacji możesz udostępnić nieodpłatnie osobom bliskim lub osobiście Ci znanym, ale nie publikuj w internecie treści tu zawartych, ani ich fragmentów, a kopiując jej część rób to tylko na użytek osobisty.

Jeśli cytujesz fragmenty z publikacji nie zmieniaj ich i zaznacz, czyje to dzieło.

Wydawca:

CEBP 24.12 Sp. z o.o.

30-437 Kraków, ul. Kwiatowa 3

www.blizejprzedszkola.pl

Od Autorki Rozdział 1 Inspiracje literackie w twórczości plastycznej dziecka

17

1.1 Zabawy plastyczne

13

1.3 Aktywności plastyczno-literackie

33

1.2 Różnorodne techniki w tworzeniu książeczek Rozdział 2 Inspiracje do swobodnej zabawy

27

2.1 Zabawy tematyczne

45

2.3 Zabawy muzyczno-ruchowe

63

2.2 Zabawy językowe

Rozdział 3 Rozmowa z Ewą Stadtmüller Rozdział 4 Miejsce książki w życiu dziecka

52

71

4.1. Kąciki, kółka, biblioteczki…

79

4.3 Kryteria wyboru literatury dziecięcej

86

4.2. Kreowanie mody na czytanie ma sens!

Rozdział 5 Promowanie czytelnictwa

5.1. Wydarzenia kulturalne (nie tylko) w przedszkolu 5.2. Dobre praktyki – przykłady z przedszkoli

Rozdział 6 Współpraca z rodzicami Rozdział 7 Warto znać, czyli gdzie szukać wydarzeń i inicjatyw związanych z literaturą dziecięcą

83

91 96 99

111

Rozdział 1

Inspiracje literackie w twórczości plastycznej dziecka

1.1 Zabawy plastyczne Książka i aktywność manualna to duet, który bardzo sprzyja rozwojowi dziecka. Twórcze zabawy książkowe pozwalają nie tylko pobudzić kreatywność, ćwiczyć motorykę i zdolność koncentracji, ale też zainteresować lekturą, ożywić świat literacki i podtrzymać kontakt z jego postaciami. Sprawiają, że dziecko czuje się małym artystą, który ma moc sprawczą i daje wyraz swojej inwencji.

Tworzenie książek Zabawa w projektowanie i tworzenie książek może być realizowana na mnóstwo sposobów. Potrzebna jest tylko wyobraźnia. Książeczka może mieć tradycyjną formę lub zupełnie nietypową, nieszablonową. Może służyć nauce, zabawie, rozwiązywaniu konkretnych zadań, rozwijaniu pasji, np. podróżniczej, oraz poszerzaniu wiedzy z konkretnej dziedziny.

Sprzyja zarówno wspólnej, jak i samodzielnej aktywności.

Inspiracje do tworzenia przedszkolnych i domowych książeczek warto czerpać prosto z literatury – od samych twórców, autorów i ilustratorów książek dla dzieci. Niektórzy cieszą się dużą popularnością na arenie międzynarodowej i zdobywają nagrody oraz wyróżnienia m.in. ze względu na walory literackie i artystyczne oraz warstwę graficzną. W części współczesnych książek dla dzieci to ilustracja, obraz jest głównym nośnikiem treści oraz emocji. Na rynku wydawniczym pojawia się też coraz więcej książek aktywizujących, które są źródłem wiedzy na wybrany temat, a jednocześnie pozwalają odbiorcy wymyślić coś własnego i zaprojektować według swojego pomysłu. Taka publikacja nie tylko przekazuje treść, ale włącza w dalszy proces tworzenia. Współcześni autorzy oddają również w ręce czytelników książki o nietypowej formie oraz 13

zmieniającym się układzie – to dziecko ma wpływ na kompozycję, decyduje o rozmieszczeniu elementów i różnych konfiguracjach.

Jeden temat – różne obrazki Zadanie polega na wykonaniu książeczki obrazującej wybrany wcześniej temat, na przykład: pory roku, zwierzęta, instrumenty, zabawki, rodzina. Dla przykładu: w książce z przeciwieństwami dziecko ilustruje pojęcia takie jak: duży, mały, wysoki, niski, a w książce o ubraniach rysuje na jednej stronie czapkę, na kolejnej szalik itd. Całość składa się z samych ilustracji. Dodatkowo można wprowadzić podpisy, jeśli dziecko potrafi już pisać, lub wkleić gotowy tekst. Format i sposób wykonania – dowolny (m.in. kredki, flamastry, farby, bibuła). Książeczka jest papierowa, a kartki połączone są zszywaczem.

Inspiracja: Nathalie Bélineau, Emilie Beaumont, Ciało. Obrazki dla maluchów, Wyd. Olesiejuk, Ożarów Mazowiecki 2012

Na jaką literę…?

W takiej książce na każdej stronie znajdują się obrazki przedstawiające rzeczy, osoby, zjawiska, miejsca, zwierzęta, rośliny itd., których nazwy rozpoczynają się na konkretną literę w alfabecie. Przykład: na pierwszej stronie dziecko rysuje wszystko to, co kojarzy mu się z literą „A”, na następnej są obrazki, których nazwy zaczynają się na literkę „B” itd. Wersja trudniejsza: słowa, nazwy oraz ilustracje tworzone są do wybranych i zapisanych na poszczególnych stronach sylab, na przykład „ba”, „ko”. Oprócz pisania i rysowania warto wykorzystać też inne techniki, na przykład wycinać litery z ulotek, katalogów i gazet, a następnie je naklejać. Inny pomysł to narysowanie konturów liter i wyklejenie ich kuleczkami z bibuły. Obrazki na daną literę również mogą mieć różne faktury, np. w przypadku litery „C” dziecko wkleja papierek 14

po cukierku, a przy literce „W” dodaje prawdziwą wstążkę i rysuje węglem winogrona. Na stronie z literą „M” robi pieczątkę z monety, a na stronie z literą „D” – maluje farbami dłoń i odciska ją w książeczce. Kartkę z literką „L” wykleja m.in. liśćmi pomalowanymi lakierami, a literkę „P” wykleja plasteliną i tworzy plastelinowy obrazek.

Inspiracja: Aleksandra Mizielińska i Daniel Mizieliński, Mam oko na litery, Wyd. Dwie Siostry, Warszawa 2012

Historia obrazkowa Wykonanie książki może polegać na wymyśleniu krótkiej historii lub kilku scenek, które zostaną opowiedziane ilustracjami. Dziecko na każdej stronie rysuje obrazki, przedstawia różne sytuacje, kolejne przygody i czynności wykonywane przez bohaterów. Uzupełnia detale, kreśli postaci pierwszoi drugoplanowe. W ten sposób nie tylko rozwija wyobraźnię i umiejętności plastyczne, ale ćwiczy też operowanie związkami przyczynowo-skutkowymi.

Inspiracja: Rotraut Susanne Berner, Lato na ulicy Czereśniowej, Wyd. Dwie Siostry, Warszawa 2012

Magdalena Kozieł-Nowak, Rok na wsi, Wyd. Nasza Księgarnia, Warszawa 2017

Książka pełna skojarzeń Książka może powstać na bazie rozmaitych skojarzeń.

Mogą się tutaj pojawić różnorodne ilustracje rzeczy i osób, ale też sytuacji i wydarzeń. Dziecko rysuje wszystko to, co wie na przykład na temat kraju albo miasta, w którym mieszka. To, co kojarzy mu się z przedszkolem, szkołą, domem, teatrem, sportem, wakacjami, zimą, górami, wsią itd. W taki sposób może też zaprezentować swoje pasje i zainteresowania, na przykład baletem, jazdą konną, pływaniem, motoryzacją.

15