بک عشق ادب - موهن ڪلپنا

‫ نوهن ڪلپنا‬: ‫بک عشق ادب‬

www.sindhsalamat.com

1

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫بـک عشق ادب‬ ‫نختصر آتم ڪٿا‬

‫موهن ڪلپنا‬

‫سنڌي ساهت گهر حيدرآباد‬

‫ڊجيٽل ايڊيشن‪:‬‬ ‫‪7102‬ع‬

‫سنڌ سالمت ڪتاب گهر‬ ‫‪2‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ارپيم‬ ‫ُؼ ٽًٔ راة ظّاب ۾ آٍغڈ‬ ‫ڪسَِ څٌڌنْ‪،‬‬ ‫ڪسَِ ىتِو‪،‬‬ ‫ؿٍڌ کْ‪...‬‬

‫موهن ڪلپنا‬ ‫زيّْ ‪ 41‬آگـٽ ‪4891‬‬

‫‪3‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫سنڌ سالمت پاران ‪:‬‬ ‫ؿٍڌ ؿالىث ڄزٔٽم ةّڊ آڊٓكً ؿهـهْ زّ ٌئّم ڪحاب ” ُةک ّكق ادب“ اهُام‬ ‫اڳٔام پٔف آُْ‪ ُْ .‬ڪحاب ٌاىٔارو قاّؼ ۽ نٔکڪ ىًُّ ڪهپٍا زْ ىعحنؼ آجو ڪٿا‬ ‫آُْ‪.‬‬ ‫ىّھً پٍھٍسْ آجو ڪٿا ۾ دك کّنْ ؿڀڪسھ نکّٔ آھْ‪ .‬اھّئْ ؿتب آھْ زّ‬ ‫ىّھً زّ ٌانّ؛ اؿام ؿيّرم ؿٍڌًٓ زْ دنًٔ جْ ُاڪؼٓم آھْ ۽ ام کْ ڪّ ةَ ىٽائْ ٌَ‬ ‫ٿّ ؿگھْ‪ ُّ .‬نکْ ٿّ‪0‬‬ ‫” زھاز ھهّٔ ۽ ىام آھـحْ آھـحْ ؿٍڌ زْ څرجَْء کام پؼو ٿٍٔغه هٓؾ‪ .‬ؿڀ جَ‬ ‫ٓاد اٿو‪.‬‬ ‫ظٔاك آٓو جَ ھّا زّ زھّٽّ ةڻسْ هڃام ۽ ؿٍڌ زْ زىًٔ‪ ،‬ىڪاًٌ ۽ ىاڻھً کْ‬ ‫چيڻ قؼهع ڪؼٓام‪ .‬ڪحّ ٿْ هڃام ۽ ؿٍڌ زْ رؿحً جْ ھهڻ قؼهع ڪؼٓام‪ .‬ڀٍگْ ٿٔام‬ ‫َ‬ ‫ؿٍام ڪؼٓام‪ .‬قآغ چٔؽ زّ كغر‬ ‫۽ ؿٍڌ زْ زىًٔ جْ ٻھارو ڇئْ ام زْ ىٽَْء ؿام‬ ‫هڃائڻ ىھم پائتّ آھْ“‪.‬‬ ‫ُْ ڪحاب ‪2002‬ع ۾ ؿٍڌو ؿاُث گِؼ‪ ،‬صٔغرآةاد پارام ڇپآّ هّٓ‪ .‬ٿّرائحا آُّٔم ؿائًٔ‬ ‫رزاق ةسٔؼ زا زًٍِ ًُ ٌاهك کْ فٔـتّڊ پٔر جْ كـٌّار ڪيپّز ڪؼو رکّٔ آُْ‬ ‫۽ اؿاٌکْ ؿٍڌ ؿالىث ڪحاب گِؼ ۾ ةَ رکڻ الِء ىّڪهّٔ‪ .‬پٔارو راقغ قؼ کْ زؾ‬ ‫ُسْ زًٍِ ًُ ٌاهك زّم ؿڀ كـٌّم ؿِٔڙو ڪحاةْ قڪم ڇٌْ‪ .‬پؼهف زّم ُچڪّم‬ ‫ڪيپّز ڪٍغڈ ۽ اؿام ًؼفام ؿيسِسّ‪.‬‬ ‫اهُام ؿڀٍْ دهؿحً‪ ،‬ڀائؼم‪ ،‬ؿڄڻً‪ ،‬ةؽرگً ۽ ؿاڃاَُ هٌغم زْ كٔيحْ ىكّرم‪،‬‬ ‫رآً‪ ،‬مالصً ۽ رٍُيائْ زّ ىٍحُؼ‪.‬‬

‫محمد سليمان وساڻ‬

‫مينيجنگ ايڊيٽر ( اعزازي )‬ ‫سنڌ سالمت ڊاٽ ڪام‬ ‫‪sulemanwassan@gmail.com‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪books.sindhsalamat.com‬‬

‫‪4‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ٻه اکر‬ ‫”ةک ّكق ادب“ ؿٍڌوَء زْ ىكھّر كهيڪار ىّھً ڪهپٍا زْ ىعحنؼ آجو ڪٿا‬ ‫آھْ زٔڪا ؿٍڌ ۾ ھً کام ٻَ دفْا پھؼًٓ ةَ ڇپسْ پڙھٍغڈم هٽ ىلتّنٔث ىاڻْ ُچڪْ‬ ‫آھْ‪ .‬ھْ جَ ىّھً زْ آجو ڪٿا آھْ پؼ ام زْ ُاھا ڪھڙو جضؼٓؼ آھْ زٍھً اؿام ؿٍڌًٓ‬ ‫هٽ ُ‬ ‫ىام ٌَ ىاڻّٔ آھْ‪ .‬اھا ام زْ قاّؼوَء ھسْ‪ ،‬ڪھاڻّٔم ھسً‪ ،‬رپّجاز ھسْ‪ ،‬ىىيّم‬ ‫ُ‬ ‫ىام پئْ ىاڻّٔ آھْ‪ ،‬قآغ ام‬ ‫ھسً‪ٌ ،‬اهك ھسً ٓا ٌاهنٔٽ‪ .‬ؿيّرًٓ جضؼٓؼم ھڪسھڙه‬ ‫ڪؼو زّ ىّھً زْ جضؼٓؼم ۾ آٓم درد‪ُ ،‬رڳّ ام زّ درد ڪٌّھْ پؼ اؿام زْ ؿڄْ‬ ‫ىاصّك‪/‬ؿيّرو ارد گؼد ۽ ؿيّرو آس پاس زّ درد آھْ ۽ زڏھً اؿًٔ درد ؿام ٽٻ ٿٔم‬ ‫ؿٍغس اٌھً جضؼٓؼم کْ پڙھّم ٿا جَ اٌھً ۾ پٍھٍسّ ۽ پٍھٍسْ آس پاس زّ اهنڙه‬ ‫پـّم ٿا‪.‬‬ ‫”ةک ّكق ادب“ ٌَ رڳّ ىّھً ڪهپٍا زّ ةھحؼًٓ ڪحاب آھْ پؼ ھُْء ؿٍڌوَء زّ‬ ‫ةَ ةھحؼًٓ ڪحاب آھْ‪ .‬آجو ڪٿائً ۾ ةھحؼًٓ ڪحاب آھْ ۽ آجو ڪٿائً زا زٔڪْ‬ ‫ؿٍڌوَء ۾ ڪحاب آٓم آھً‪ ،‬اٌھً ۾ ةَ ام زّ ىٿاٌھّم درزّ آھْ‪” .‬ةک ّكق ادب“ ۾‬ ‫ىّھً زْ ةک زْ ةَ ڪھاڻْ آھْ‪ُ .‬ھً زٌغگَْء ۾ زٔڪا ةک ڪٽْ آھْ‪ ،‬زٔڪْ رهنڙا‬ ‫ڪٽٔا آھً‪ ،‬زٔڪْ پؼٓكأٌّم ام کْ پهئہ پّٔم آھً‪ ،‬زٔڪْ ىكڪالجّم ام زْ راھً‬ ‫۾ رٌڊڪّم ةڻّٔم آھً‪ُ ،‬اھْ ؿڀ ھً ڪحاب‪ ،‬ھً آجو ڪٿا زْ ھؼ هرق ۾ ىّزّد آھً‬ ‫۽ ھً اھا آجو ڪٿا ةَ ام ڪؼو نکْ زّ ھً کْ ام ڳانھ زّ ڀؼپّر اصـاس ھّ‪.‬‬ ‫”ىّم زّٔم ؿام ڀؼپّر پٔار ڪّٔ آھْ‪ ،‬ام زا دک‪ ،‬ؿک‪ ،‬آٌڀّ‪ ،‬ظّاب‪ ،‬آدرش ۽‬ ‫اڻپّرّٓم ٿٔم ظّاھكً زا درد هٌڊڻ چاھٔام ٿّ‪ “ .‬۽ اٌھً دردم کْ هٌڊڻ الِء ھً آجو‬ ‫ڪٿا کْ جضؼٓؼ ڪّٔ ۽ پٍھٍسّ قؼهع ۾ ئْ جْارف ڪؼائٍٔغو ٻڌائْ ٿّ‪:‬‬ ‫”ام ڪؼو زٌغگَْء زّ گھڻّ صنّ فاكہ ڪكَْء ۾ گػارّٓ اٿو‪ .‬زٔحّڻٔڪ ام‬ ‫ؿّچ کام ةَ هاكف آھٔام جَ ىاڻھّ ھئكہ ؿچ ڳانھائْ ٌَ ٿّ ؿگھْ‪“ .‬‬ ‫”زٔم ةَ ڪٽٔا اٿو جَ گّنًٔ زْ ؿاىھّم ؿٍّٔ ةَ ؿاھّٔ اٿو‪ .‬ادةْ ىضفهً ۾ ؿؼ‬ ‫ڪٽٔا اٿو ۽ ڪٽآا اٿو‪ .‬زنفً زْ پٍٔگھً ۾ هڪڙ ةڻسْ نٌف ىاڻّٔ اٿو ۽ غهي گالؿً‬ ‫زّ زھؼ پٔحّ اٿو‪ .‬پٍھٍسّ رة ةَ پٔارّٓ اٿو‪ .‬صامم ىٌهب اھّئْ جَ زحْ ھّس‪ .‬اجْ‬ ‫آھٔام‪ .‬ىٍھٍسّ ةئٍڪ ةئهٍؾ فلي ڪْ ٓادهم آھً‪ .‬ڪسھ ةَ جَ ٌَ آھٔام ىام‪ .‬كّل زْ‬ ‫كـيث ٺاھْ ٌٿّ ؿگھام‪ .‬كّل جَ كّل پٍھٍسّ ىلغر ةَ ٺاھْ ٌَ ؿگھّٔ آھٔام ۽ ّيؼ زْ‬ ‫اڅ مغوَء ۾ فلي ظّاةً زْ القً کْ اکًٔ ۾ چڀٍغه ڇٺّ اٿو“‪.‬‬

‫‪5‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ام زْ ّكق‪ّ/‬كلً زْ کهٔم ڪھاڻْ ھً آجو ڪٿا ۾ آٓم آھْ‪ .‬ھً زْ زٌغگَْء‬ ‫۾ زً ةَ ّ​ّرجً ‪/‬ىضتّةائً پٔؼ رکّٔ ٓا زً ةَ ام زّ درهازه کڙڪآّ ٓا زً زْ پٔار‬ ‫۾ ھّ ةار ةار هڃائسْ هّٓ‪ ،‬اھّ ؿڄّ جػڪؼه ھحْ اؿًٔ پڙھْ ؿگھٍغاؿًٔ ھّ چّو ٿّ ‪:‬‬ ‫”قآغ ڪٍھً ڪالڪار زْ زٌغگَْء ۾ ٻَ چار ّ​ّرجّم ھڪ ظاص ادؼ ڇڏو ٿّٔم‬ ‫هڃً‪ .‬پّء ھّ کًٔ ىعحهف ڪٍڊم کام چٽڻ زْ ڪّقف ٿّ ڪؼو‪ .‬آرٽـٽ زْ زٌغگَْء‬ ‫۾ گھٽ ۾ گھٽ ٻَ ّ​ّرجّم وؼهر اچڻ گھؼزً‪ .‬ٻً هڻً زْ ةاھ چٽڻ ۽ جً زّ اظحالف‬ ‫ٻڌائڻ ئْ ڪال آھْ‪“ .‬‬ ‫ھً ڪّٽڙوَء ۾ زٍو هرجّ‪ .‬زٍو ڀّىَْء زْ صّانْ ؿام جَ ڪّٽڙو ام کْ پٔارو‬ ‫ھئْ‪ .‬ؿٍڌ پٔارو ھئْ پؼ ڪّٽڙو ام کْ ٌٔاوَْء زْ ڪؼو ةَ پٔارو ھئْ‪ .‬ھً ڪٔڏم ٌَ‬ ‫دك کْ ڇھٍغڈ نفًُ ۾ نکّٔ آھْ‪:‬‬ ‫” ڪّٽڙوَء زْ ؿؼزىًٔ جْ قاھ نٌٔف زْ پٔؼم زا ٌكام ةَ جَ آھً‪ .‬ڪٿْ جَ پٔؼ‬ ‫ؿائًٔ نٌٔف زْ پٔؼ زْ زڳھ ىٿام آّٓ ھٌّغه‪ .‬ىٍھٍسّ ۽ ؿٍغس جنّف زّ ڪسھ‬ ‫صنّ ىٍھٍسْ ىً ۾‪ .‬هزّد ۾ گھـْ هّٓ ھٌّغه‪ .‬پؼ اجْ ىّم گھڻّ‪ .‬ؿٍڌهَء کْ ٌَ‪.‬‬ ‫ٌٔاوَْء کْ ڇٺّ آھْ‪ .‬ڪؼاچَْء ۾ زّاٌَْء زڏھً زـو ۾ پچڻ قؼهع ڪّٔ جَ ؿّچٔو‬ ‫ڪّٽڙوَء هڃام ۽ کٔؾ ڀڄائْ اچام‪.‬‬ ‫ٌٔاوَْء نـَْء زا گالس ىّڪهٍٔغو ھئْ‪ .‬ڪڏھً ىام ٌٔاوَْء زْ گھؼ‪ .‬ڇاڃ‬ ‫پٔارٍٓغو ڀاڪؼ ةَ پائٍٔغو ۽ چئّم ةَ ڇٍٓغو ھئْ‪ .‬جڏھً ڇؿام جَ ىً زا گم جاج زْ گهً‬ ‫زٔام ؿٍگيؼىؼ زٔام ؿعث ٿٍٔغا هڃً‪.“...‬‬ ‫''زڏھً ؿّرٌھً ؿانً زّ ٿٔؾ جَ ؿٍْٔ ۾ ؿّر زْ ؿٽ اڀؼٓو‪ .‬ھً زْ ٓاد آئْ‬ ‫ىّم ىاُء کام پٍر رهپٔا هرجا‪ .‬رپئْ ًٌّٓ آٌْ ڪّٽڙوَء زْ ٽڪٔٽ هرجو‪ .‬اؿٽٔكً جْ‬ ‫ٽاٌگْ ۾ هٓٺؾ‪ .‬ٻَ آٌا ڀاڈه‪ ،‬ٻَ ىٔم پٍڌ‪ .‬نڳو جَ ھاڻْ زّام ٿّٔ آھٔام ۽ کٔؾ ڀاڪؼ پائْ‬ ‫چيْ ڇئْ ؿگھٍغس‪....‬‬ ‫ىٍھٍسْ اکًٔ ۾ ڪهّر فارل ڀؼٓم اٿئْ‪ .‬ىام ام هكث ھّس ھڪ پڪّ ھٍغه ۽‬ ‫آر ‪-‬آؾ‪-‬آؾ زّ ىٔيتؼ ھئؾ‪ .‬ىگؼ ّكق ۾ فلي ھڪ اٌـام ھئؾ‪ُ .‬رڊ زھڙه ةغم‪،‬‬ ‫ؿلؼاط زھڙو زةام‪ ،‬ىاکَْء ۽ زھؼ زھڙه آهاز‪ٌُ ،‬ؼ ائًٔ ڄڻ ؿث دّٓارهم پار ڇؿْ‪.‬‬ ‫ڪپڙا جَ ڪسھ ٌَ ھئا‪ .‬پؼ اھا ُاڪٍڊ ۽ ُاڪٔؼ صّس ىٿام صاهو ٿْ هئْ‪ ....‬ڇؿام جَ گھؼ‬ ‫کْ جانّ زّ ڄڻ ىٍھً جْ نڳم‪ .‬دك ڄڻ ةٔھسْ هئْ“‪.‬‬ ‫ٌٔاوَْء ؿام ىّھً ڪٔحؼه پٔار ڪّٔ‪ .‬اچّ جَ ُاھّ ةَ پڙھّم‪0‬‬ ‫”ڇھً ؿانً زْ ّيؼ ةْغ ىّم کٔؾ هرو ڪٌَّ ڇٺّ‪ .‬آرزه اٿو جَ کٔؾ ڇؿام‪ .‬ٻڍو‬ ‫ھٌّغو‪ .‬قآغ ؿڃاڻْ ةَ ٌَ‪ .‬ىام ةَ قآغ ٌَ ؿڃاڻاٌؾ‪ .‬االئْ زٔئؼو ةَ ھٌّغو ٓا ٌَ‪ .‬وؼهر‬ ‫‪6‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ٿّره ىّم کْ ةَ ٓاد ڪٍغو ھٌّغو‪ .‬ىّم کام ڪّ صٔاجَْء زّ ؿاك کـْ هٺْ ۽ ھڪ‬ ‫ىٍٽ ٌٔاوَْء ؿام ىالكاة ڪؼائْ جَ ىام هڅٓڪ ؿاك ڇٓڻ الء جٔار ٿْ هڃام‪ .‬قآغ اھّ‬ ‫ىٍھٍسّ پھؼّٓم پٔار ھّ‪ .‬ىْنّل‪ ،‬انڙ‪ٌ ،‬ادام‪ ،‬پؼ ىام اھّ دّ​ّوٰ ؿام چئْ ٿّ ؿگھام جَ‬ ‫ھً زْ پٔار ۾ ڀاڪؼ ۽ چئً ۾ ھڪ قفلث ھئْ‪ .‬اھا چيْ زا ىاُء‪ ،‬زاك ۽ پؼٓيڪا زْ‬ ‫چيَْء کام ىعحهف ھئْ‪.“..‬‬ ‫ام زْ زٌغگَْء ۾ رڳّ ٌٔاوْ ڪاٌَ آئْ ھئْ‪ٌٔ .‬اوْ جَ ام زّ پھؼّٓم پٔار ھئْ‪.‬‬ ‫''ّكق ىّم گھڻا ڪٔا آھً ۽ ىام اڪذؼ مادق ۽ داةث كغل رھّٔ آھٔام اڪذؼ ىاڻھّ‬ ‫پٔار ڪً ۽ ؿيسھً جَ ؿچّ پٔار ٿا ڪً ۽ پّء زڏھً اھّ پٔار ظحو ٿْ هڃْ جَ ام کْ‬ ‫ىٍْْ ۾ ؿچّ چّم ‪“....‬‬ ‫دهکّ ڪّڈ چّم ۽ ٻئْ پٔار کْ مضٔش‬ ‫ٰ‬ ‫ؿؼزَّء زڏھً پھؼّٓم دفّْ ىّم کْ چيْ ڇٌْ جَ ةٍھ ام کً ٌٔاوْ ٓاد آٓو‪ .‬پؼ‬ ‫ؿّچٔو جَ زٍھً ؿام آھٔام‪ .‬ام کً ام زّ ظٔاك ڪٍغس‪ .‬ام زْ زػةً ۽ اصـاؿً زّ‪ .‬ھّ‬ ‫ةَ اٌغر زّ ؿچ آھْ زّ ىّكْ​ْ زْ ؿاڳٔائْ ڇؿْ ٓاداقث زْ دروَء ىام پٍھٍسّ ؿٔؾ‬ ‫ڪڍو ٿْ‪ .‬پؼ چيْ ھڪ زْ ۽ نٌف ٻئْ زّ هٺام‪ .‬ىّم پاڻ کْ اھڙو جؼةٔث ٌَ ڇٌْ“‪.‬‬ ‫پٔار جَ ىّم گھڻا ڪٔا‪ .‬ڄڻ ّكق زّ ٽؼئفڪ پّنٔؾ ىئً ھّس‪ .‬صـٍٔائّم زْ‬ ‫ىّٽؼهم آھً‪ .‬زْ ھٿ زْ اقارو ؿام ةٔھً ۽ ھهّٔم هڃً“‪.‬‬ ‫ھً پٍھٍسْ آجو ڪٿا ۾ ٌَ رڳّ پٍھٍسْ ةک ۽ ّكق زْ ؿچائًٔ کْ جضؼٓؼ‬ ‫ڪّٔ آھْ پؼ ادب ۽ ؿٔاؿث جْ ةَ کهْ دك ؿام پٍھٍسْ رآً کْ اَھارّٓ آھْ‪ .‬نکْ ٿّ ‪:‬‬ ‫ىام آجو ڪٿا ىام جارٓط ۾ اٌڪؼهچئٍٽ ٌٿّ ڪؼڻ چاھٔام‪ .‬پؼ ڪّ ةَ قعل‬ ‫جارٓعْ ًاكحً کام ٻاھؼ ٌٿّ زٔئْ‪ .‬ھڪ ؿاڅه ىھاجيا زْ غهٌَْء ۽ ام زْ آڏو ؿؽا؟‬ ‫ىٍؽك گاھ جَ هّٓ‪ .‬ؿٍڌ ةَ هٓئْ‪ .‬ھاڻ چيڙم زٔام آؿيام ۾ اةحا نٽڪٔا پٔا آھّٔم ۽ هٓٺا‬ ‫ؿٍڌ ڇاٌھً ٌھارّٓم‪ .‬ڪڏھً ىاٺ ۾ ىٍؽك گاھ زا آهاز ڪً جْ پٌّغا آھً‪ .‬ھّ ھّ‪،‬‬ ‫داٌھّم ڪّڪّم‪ ،‬ىهٔٽؼوَء زْ آىغ ۽ ھڪ نٍتْ کٽڪٍغڈ ىاٺ‪ .‬ڄڻ ؿڀڪسھ ىؼو هّٓ‬ ‫آھْ‪ .‬گھٽَْء‪ ،‬قھؼ‪ ،‬اٌـام ائًٔ ھؼ ىهڪ زْ جارٓط ۾ آھْ‪ .‬ڳانھّٔم ّال زال ڇؿسً‬ ‫ٿّٔم‪ .‬ةٍگاك‪ ،‬ةھار‪ ،‬پٍساب زا فـاد‪ .‬ھّڇاٌھً ٻْ ىھاڀارو زٍگ ىّم ڇٺْ آھْ‪ .‬هڇا ٌٍڍا‬ ‫ٿٍٔغا آھً‪ .‬جٍگ دك‪ .‬جٍگ ظٔاك‪ .‬جْنتَْء ىام ھٍغؿحام ۾ گاٌڌوَء‪ٌ ،‬ھؼهَء ۽ ؿتاش کْ‬ ‫ائًٔ ٌَ ٿّ ؿيسھام‪ .‬زْ ُاھْ ئْ ٺھً ھا ۽ ّتغاھلل ؿٍڌوَء ۽ زٍاح کْ پاڻ ؿام کڻً ھا جَ‬ ‫كنّ ڪسھ ٻّٔ ھسْ ھا“‪.‬‬ ‫”ڪاش ام هكث ڪّ ىّم کْ كّل زّ هگٔاٌڪ جنّر ڇئْ ھا‪ .‬ىام ٓارٌھً ؿانً‬ ‫زْ ّيؼ ۾ اٌلالةْ ٿٔؾ‪ .‬ؿّرھً ؿاك اٌڊر گؼائٌّڊ ةَ هٓؾ‪ .‬ارڈھً ۾ ٽْ ىھٍٔا زٔم ۾‬ ‫ةٍغ ةَ ٿٔؾ‪ .‬پؼ ام هكث ىّم کْ ظتؼ ٌَ ھئْ جَ كّل ڇا ھئْ ۽ ڪھڙوَء كّل الء نڙڻّ ھّ‪.‬‬ ‫‪7‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ىٍھٍسْ زّٔم زّ اھّ اھو دۿر ھڪ غهي آدر قّاد زّ قڪار ٿّٔ‪ .‬ىّم ڄڻ ڪسھ پاڻ‬ ‫ظالف نڙائْ ڪئْ‪ .‬پاڻ کْ زظيْ ڪّٔ‪ .‬ڪٍھً زڳھ جْ ةٍغهق‪ ،‬ڪارجّؿً ۽ ڪؼچًٔ‬ ‫زْ ؿٍڀانڻ زْ زّاةغارو ةَ کٍٔو“‪.‬‬ ‫''ىّم ڪٿْ نکّٔ آھْ جَ ھٍغؿحام زْ آزادوَء ىّم کْ ڪا ظّقْ ٌَ ڇٌْ آھْ ۽‬ ‫ىّم گػرٓم ‪ 533‬ؿانً ۾ ھٍغؿحام زْ كّىْ زھٍڊو زْ ؿالىْ ٌَ ڪئْ آھْ‪ .‬اڃا آزادو‬ ‫نّنْ نٍگڙو ؿيسھْ اٿو ۽ آزادوَء زْ ڇٍٓھً ڪڏھً ةَ زكً ۾ قاىم ٌَ ٿٍٔغه آھٔام‪.‬‬ ‫اھّ ڇٍٓھً ىّم کْ ٓاد ڇٓارٍٓغه آھْ جَ اؿام پٍھٍسْ هً​ً کْ ام ڇٍٓھً هڃآّ ھّ‪“ .‬‬ ‫''زھاز ھهّٔ ۽ ىام آھـحْ آھـحْ ؿٍڌ زْ څرجَْء کام پؼو ٿٍٔغه هٓؾ‪ .‬ؿڀ جَ‬ ‫ٓاد اٿو‪.‬‬ ‫ظّش رھّ او اھم هً​ً ھو جّ ؿفؼ ڪؼجْ ھًٔ؛‬ ‫در دّٓار پؼ صـؼة ڪْ ٌُؼ ڪؼجْ ھًٔ‪.‬‬ ‫ظٔاك آٓو جَ ھّا زّ زھّٽّ ةڻسْ هڃام ۽ ؿٍڌ زْ زىًٔ‪ ،‬ىڪاًٌ ۽ ىاڻھً کْ‬ ‫چيڻ قؼهع ڪؼٓام‪ .‬ڪحّ ٿْ هڃام ۽ ؿٍڌ زْ رؿحً جْ ھهڻ قؼهع ڪؼٓام‪ .‬ڀٍگْ ٿٔام‬ ‫َ‬ ‫ؿٍام ڪؼٓام‪ .‬قآغ چٔؽ زّ كغر‬ ‫۽ ؿٍڌ زْ زىًٔ جْ ٻھارو ڇئْ ام زْ ىٽَْء ؿام‬ ‫هڃائڻ ىھم پائتّ آھْ“‪.‬‬ ‫ىّھً پٍھٍسْ آجو ڪٿا ۾ دك کّنْ ؿڀڪسھ نکّٔ آھْ‪ .‬اھّئْ ؿتب آھْ زّ‬ ‫ىّھً زّ ٌانّ؛ اؿام ؿيّرم ؿٍڌًٓ زْ دنًٔ جْ ُاڪؼٓم آھْ ۽ ام کْ ڪّ ةَ ىٽائْ ٌَ‬ ‫ٿّ ؿگھْ‪ .‬ىّھً پٍھٍسْ ٻاراڻَْء هھْ زْ ھڪ ٓاد کْ جضؼٓؼ ڪٍغو نکّٔ آھْ؛‬ ‫”ىام ؿکؼ رازا رال ھاء اؿڪّك ۾ ڪچْ ٻاراڻْ کام ٽئًٔ درزْ جائًٔ پڙھٔؾ‪.‬‬ ‫ؿاىھّم ؿٍڌهَء زّ قاھْ درٓاء ھّ زحْ ىائْ رازا ٌانْ ڪّ ىٍغر ھّ‪ .‬اجْ ھڪ پپؼ زّ‬ ‫هڻ ةَ ھّ‪ .‬زحْ پٿؼ ؿام ھڪ ٌانّ نکّٔ ھّل؛ ىّھً‪ ،‬هڇه ةٍغ ھّ‪ .‬پاڻْ اٽڪم اٺ ڇھ‬ ‫فّٽ ھٔٺ‪ .‬چانٔھً ؿانً کام هڅٓڪ ّؼمّ ٿّٔ آھْ‪ .‬ؿکؼ ٌَ ڇٺّ اٿو‪ .‬ڪڏھً ڇؿٍغه‬ ‫آھٔام‪ .‬ھڪ ٻار آھْ‪ .‬پپم زْ هڻ هٽ ةٔٺّ آھْ‪ .‬ؿٍڌهَء ڇاٌھً ٌھارو رھّٔ آھْ‪ .‬چاھٍٔغه‬ ‫آھٔام ڪاش! ھڪ دفّْ اجْ پھچْ هڃام‪ .‬ام هڻ ھٔٺام زٔڪڏھً اڃا ةَ اجْ آھْ ۽ زْ‬ ‫ٌَ آھْ جَ ڪّ جنّر زّ هڻ کڙه ڪؼٓام‪ .‬ائًٔ جنّر ۾ گھڻا دفْا ؿٍڌهَء زْ ڪپ جْ‬ ‫پپم زْ هڻ ھٔٺام ةٔٺّ آھٔام‪ .‬ھاڻْ ةَ ڪٔحؼا اجْ ةٔھٍغا ھٌّغا‪ .‬ڪٍھً کْ ظتؼ ٌَ‬ ‫ھٌّغو جَ ام زڳھ جْ ؿحً ؿانً زْ ّيؼ زّ ىّھً ڪهپٍا ةَ ةٔھٍغه ھّ“‪.‬‬ ‫۽ ھً هكث ىّھً‪ .‬اؿام هٽ ىّزّد ٌاھْ‪ .‬ھّ ؿٍڌ کْ ھڪ ڀٔؼه ڇؿڻ زْ جيٍا‬ ‫رکْ رکْ ىّڪالئْ هّٓ‪ .‬ڪاش ھّ ھاڻْ ڇؿْ ؿگھْ‪ .‬ىضـّس ڪؼو ؿگھْ‪ .‬جنّر‬ ‫ڪؼو ؿگھْ جَ ھً ؿحًٔ ؿانً زْ ّيؼ ۾ ؿٍڌ ۾ زٍھً هڻ جْ ىّھً ڪهپٍا زّ ٌانّ‬ ‫‪8‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫جضؼٓؼ ڪّٔ ھّ اھّ هڻ ؿالىث آھْ‪ .‬اھّ ٌانّ ؿالىث آھْ‪ ٌَ .‬رڳّ اھّ ٌانّ ام هڻ جْ‬ ‫جضؼٓؼ ٿٔم آھْ پؼ ھؼ ؿٻازھّ ؿٍڌو پٍھٍسْ دك جْ ىّھً زْ ٌانْ کْ آڏو جَ پٔار ۽‬ ‫كؼب ىام جضؼٓؼ ڪؼو چڪّ آھْ زٔڏو پٔار پاٻّھ ىام ىّھً پٍھٍسْ ھً آجو ڪٿا کْ‬ ‫جضؼٓؼ ڪّٔ آھْ‪.‬‬ ‫ناز سنائي‬ ‫‪ 5‬ڄؿيتؼ ‪2004‬ع‬ ‫قاھ فٔنم ڪانٌَّْء‬ ‫صٔغرآةاد ؿٍڌ‪.‬‬

‫‪9‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫ نوهن ڪلپنا‬: ‫بک عشق ادب‬

www.sindhsalamat.com

10

‫ نوهن ڪلپنا‬: ‫بک عشق ادب‬

www.sindhsalamat.com

11

‫ نوهن ڪلپنا‬: ‫بک عشق ادب‬

www.sindhsalamat.com

12

‫ نوهن ڪلپنا‬: ‫بک عشق ادب‬

www.sindhsalamat.com

13

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ناول‬ ‫ھڪ ٌھآث ڄگھّ رؿحّ ًئَ ڪّٔ آھْ ىّم‪ .‬ھّمَء ڪّ رؿحّ ٿٍٔغه جَ ٌَ آھْ‬ ‫زٌغگَْء ۾ پٔچؼا‪ ،‬پھاڈ‪ ،‬ىٔغام جْ ڪؼٓم ُگم‪ .‬پٔؼ رکسً جَ اڪذؼ ڪٍڊا نڳً‪ ،‬هادّٓم‬ ‫نھٍغه هڃسْ‪ ،‬ڪؼٌغه هڃسْ‪ ،‬ڪؼڻ ۾ ىّج آھْ‪ .‬ڪٍھً ؿام ڪّڈ‪ ،‬ڪٍھً ؿام دهکّ‪،‬‬ ‫ڪڏھً ازآّ اڀيام پؼ ىّم اڪذؼ ىٿْ چڙھڻ چاھّٔ آھْ‪ ،‬ىٿْ ۽ ىٿْ‪ .‬ام کام ةَ ىٿْ‪.‬‬ ‫ام ڪؼو ىّم څرل قاؿحؼم زْ ةَ اهٽ هرجْ آھْ‪ .‬ڇؿام جَ اجْ ئْ ةٔٺّ آھٔام‪ٓ .‬اجؼا‬ ‫فلي ىً زْ ڪئْ اٿو‪ .‬آدرقً زا پھاڈ‪ّ ،‬يم زّم کاھّٔم‪ ،‬ڪڏھً ّيم زّم ةاھّٔم‪،‬‬ ‫زٔم ةَ ڪاٽٔا اٿو جَ گّنًٔ زْ ؿاىھّم ؿٍّٔ ةَ ؿاھّٔ اٿو‪ .‬ادةْ ىضفهً ۾ ؿؼ ڪٽٔا‬ ‫اٿو‪ .‬ڪٽآا اٿو‪ .‬زنفً زْ پٍٔگھً ۾ هڪڙ ةڻسْ نٌف ىاڻّٔ اٿو ۽ غهي گالؿً زّ‬ ‫زھؼ پٔحّ اٿو‪ .‬پٍھٍسّ رة ةَ پٔارّٓ اٿو‪ .‬صامم ىٌهب اھّئْ جَ زحْ ھّس‪ ،‬اجْ آھٔام‪.‬‬ ‫ىٍھٍسّ ةئٍڪ ةئهٍؾ فلي ٓادهم آھً‪ .‬ڪسھ ةَ جَ ٌَ آھٔام ىام‪ .‬كّل زْ كـيث ٺاھْ‬ ‫ٌٿّ ؿگھام‪ ،‬كّل جَ كّل پٍھٍسّ ىلغر پڻ ٺاھْ ٌَ ؿگھّٔ آھٔام‪ .‬۽ ّيؼ زْ اڅ مغوَء ۾‬ ‫فلي ظّاةً زْ القً کْ اکًٔ ۾ ڇٍڀٍغه ڇٺّ اٿو‪ .‬ىام ھڪ نٔکڪ آھٔام‪ ،‬اڅ زٌغگْ‬ ‫ٽٔتم جْ گػارو اٿو‪ .‬رهقٍَْء زْ جالش ۾ اهٌغھ ۾ كهو کٍّٔ آھْ ىّم‪ .‬رهازْ ىاڻھّ‬ ‫آھٔام ىام‪ .‬رهازْ ڪٔؼ ةَ ىٌّـام گڏزْ کٔؾ ظـٔـپڻْ زّ اصـاس ٌَ ٿئْ‪ ،‬ڪٍھً‬ ‫ڪٍھً ؿام ةَ گڏزام ىام جَ ؿاڳّٔ اصـاس ىّم کْ ةَ ٌَ زاڳْ‪ .‬ظـٔؾ ىاڻھَّء کْ‬ ‫ظـٔـپڻْ زّ اصـاس ىكڪم ئْ زاڳٍغه آھْ‪ .‬جَ پِّء آجو ڪٿا ڇا زْ؟ ىّم زّٔم ؿام‬ ‫ڀؼپّر پٔار ڪّٔ آھْ‪ ...‬ام زا دک‪ ،‬ؿک‪ ،‬آٌڀّ‪ ،‬ظّاب‪ ،‬آدرش ۽ اڻپّرّٓم ٿٔم ظّاھكً‬ ‫زا درد هٌڊڻ چاھٔام ٿّ ىام‪ .‬ائًٔ ىّم رؿحْ زْ فلٔؼم ؿام گفحگّ ڪئْ آھْ جَ ىهڪ‬ ‫زْ هزٓؼم ۽ هزٓؼاُّو ؿام پڻ ىالكاجّم ڪّٔم آھً‪ .‬فهو ائڪٽؼٓـً ؿام قاىّم‬ ‫گػارّٓم اٿو جَ ڪً ؿام راجّٔم زاڳْ ڪچھؼّٓم ڪّٔم اٿو‪ .‬ىام قآغ ڇٓکارڻ ٿّ‬ ‫چاھٔام جَ ڪٿا فلي هڇم ىاڻھً زْ ٌَ ٿٍٔغو آھْ‪ٌٍ ،‬ڍم زْ ةَ ٿٍٔغو آھْ‪ .‬جَ زٌغگَْء زّ‬ ‫نٌف ىاڻڻ الِء ةٍگهً‪ ،‬ڪارم ۽ ھٔهٔڪاپٽؼم زْ وؼهرة ٌَ آھْ؛ چاھْ ىً ظالف زھاد‬ ‫کڙه ڪؼڻ ةَ زھانث آھْ‪ .‬زٌغگَْء زٔئڻ ھڪ ڪال آھْ‪ .‬قآغ ىام پٍھٍسْ ؿّچ ۾‪،‬‬ ‫هھٍّار ۾‪ ،‬فٌؼة ۾ ٌھآث جعهٔلْ آھٔام‪ .‬ىام ىنٍّ​ّٔث کام ڀڳّ آھٔام‪ .‬ىّم كغرم‬ ‫زْ جالش ڪئْ آھْ ۽ ام الِء ڪْ امّك كائو ڪٔا‪ .‬كغرم کْ پائْ ٌَ ؿگھٔؾ جَ كغر ٌَ‬ ‫ڇڏٓو‪ ،‬امّنً کْ ڇڏٓو‪ٌٔ .‬و ٓا ىاپا غهي ھٌّغا جَ كغرم جْ ّيم ٿْ ٌَ ؿگھٍغه‪ .‬امّك‬ ‫گٍگا زٔام آھً‪ .‬اھا رقْ ڪكً هٽ ازّك آھْ‪ .‬ڪاٌپّر ۾ ؿاڳْ گٍگا ۾ الش پٔا هھً‬ ‫۽ ڪٍارو جْ هٓٺم ڳسھًٔ زا کهٔم پؼ ۽ کحم چٍتا‪ ،‬ؿاڳْ گٍگا زّ رهپ اىؼة ةغرام‬ ‫زھؼ زّ ٿا ڇًٓ‪ .‬امّك ڪّڈڪا آھً جَ ام ۾ كغرم زا قٍٔھً ڦاؿً‪ ،‬زً کْ ڦاؿائْ‬ ‫ھٔـائْ‪ ،‬ٻڪؼًٓ ؿام دهؿحْ رکائْ هڃْ‪.‬‬

‫‪14‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫دٌٔا ۾ ؿڀ کام هڇه كغر آھْ اٌـام زْ پاڊ ۽ ىلغس زػةً زّ ةچاُء‪ .‬اھّ كغر‬ ‫ھٍغهؿحأًٌ ۾ هرڻ ؿؼقحْ ۾ ىار ٿّ کائْ‪ .‬ڪً کْ ڀڳّام ىٍھً ىام‪ ،‬ڪً کْ ٻاٌھً‬ ‫ٽٍگً ىام‪ ،‬ڪً کْ پٔؼم ىام پٔغا ڪّٔ‪ .‬ةؼھيڻ‪ ،‬کحؼو‪ ،‬هئف قّدر‪ ،‬قّدرم کْ اڇّة‬ ‫ةَ چّم‪ .‬پؼ اھْ ةؼھيڻ زڏھً ڀڳّام زْ ىّرجَْء زْ پّڄا ڪً جَ څهئً ھً زا پٔؼ ٿا‪.‬‬ ‫ڪٔڏه ٻھؼهپ! کًٔ ڀڳّام زا پٔؼ امم ٌَ څهئڻ گھؼزً زّ اھْ اڇّة آھً‪ .‬ةؼھيڻ زّ‬ ‫ڪو آھْ هدٓا ڇٓڻ‪ .‬ىگؼ ةؼھيڻ هٽ ھً دٓف کْ ىىتّط ۽ ًاكحّر ةٍائڻ الِء ڪّ ّهو‬ ‫ٌَ آھْ‪ .‬زڏھً ھًٍ ةٔهچَْء زْ ڪً اڇّة ڪٽٍتً کْ زٔئؼو زالئْ ڇڏّٓ جَ ڄڻ‬ ‫پٍھٍسْ هرڻ جْ فحّوٰ ڇٌْ جَ ھٍغهؿحام ۾ فهـفاٌَ ؿٌش جْ اھّ ًتلّ ظحو آھْ‪.‬‬ ‫ھاڻْ جَ کحؼو ةَ اھْ آھً زْ فّج ۾ آھً‪ .‬ھؼ ذاة آھْ ام ۾ ؿاڳْ صانث هاپار‬ ‫زْ آھْ‪0‬ڪّڈ‪ ،‬ٺڳْ‪ ،‬ىالهٽ‪ ،‬ڪاره څٌڌه‪ .‬۽ قّدر ةَ هزٓؼ ٿٔڻ نڳا آھً ۽ ھٍغهؿحام‬ ‫زْ ةچاُء زھڙا هڇا کاجا ؿٍڀانٔا آھً‪.‬‬ ‫ؿّ زٍو ىام ڪٔؼ ةَ ڪسھ ٌٿّ ٿئْ‪ .‬اھّ ؿؼقحّ ظحو ٿْ رھّٔ آھْ‪ .‬زؼىً ۽‬ ‫ٓھّدو‪ٓ ،‬ھّدو ۽ ّؼب‪ ،‬ىـهيام ۽ ھٍغه‪ ،‬اٌھً ؿڀٍْ زا گڙ‪ ،‬ڪٍھً ؿٌش جْ جَ ھڪ ڳانھ‬ ‫ڪً ٿا ىگؼ ام زْ غهي پڙھائْ ؿتب ڪْ قعل ۽ ؿؼقحا‪ ،‬اٌـام زْ ؿّکٔو ّيم ۽‬ ‫ؿؼٓكٽ ڀاهٌائً زْ ھٍـا ڪً ٿا‪ .‬اٌھً پّڄا الئق ڪحاةً ۾‪ ،‬امّنً زّم هڇّٓم هڇّٓم‬ ‫ڳانھّٔم آھً ۽ اھْ ؿڀ امّك جارٓط ۾ اٌـاٌْ كغرم کْ ڪچهٍٔغا ٌُؼ اچً ٿا‪ .‬ٻً‬ ‫زؼىًٍٔ زْ هچ ۾ دّٓار ڇّ آھْ؟ فهـٌٍْٔ ىهڪ هزّد ۾ ڇّ ٌٿّ اچْ؟ ٻَ ڪّرٓائّم‬ ‫ڇّ آھً؟ ڪسھ ۽ ڇا ڪٿْ ٿّ وؼةسْ ۽ اھا كّىٔث زْ ھٍـا آھْ‪.‬‬ ‫ىٍھٍسْ زّٔم ۾ اٌھً ؿّانً زْ ىٍاؿتث آھْ ةَ ۽ ٌَ ةَ آھْ‪ .‬كغرة اٌـام کْ‬ ‫اھّ ؿحآّ آھْ زّ ھّ پٍھٍسْ هزّد زْ پاڇْ کام ڇڪْ ٿّ ۽ ام کْ گّنْ ھڻْ ٿّ‪ .‬۽‬ ‫زڏھً پاڇّ ٌٿّ ىؼو جڏھً ھّ ؿچ زْ ڳّال ڪؼو پاڻ کْ گّنْ ھڻْ ٿّ ڇڏو‪ .‬ىھاڀارة‬ ‫کام هٺْ ٻْ ّانيگٔؼ زٍگ جائًٔ اٌـام ائًٔ ڪّٔ آھْ‪ .‬ىّم گھڻً هڇم ىاڻھً زّم‬ ‫زٌّّٔٔم پڙھّٔم آھً‪ .‬اھْ ىّم کْ ڇاچا ٌٍڍا نڳٍغا آھً‪ .‬ةؾ پٍھٍسْ زىًٔ زّ ٽڪؼ‪،‬‬ ‫پٍھٍسا ىاڻھّ‪ ،‬پٍھٍسّ ڪهچؼ ۽ ٌُال‪ ،‬زٍگ ۽ جتاھْ‪ .‬ڪحاب ٌٔپّنًٔ کْ هڇه زٍگْ‬ ‫ؿّرىّ ؿيسھٍغا آھً‪ .‬ھڪ غٍڊه‪ ،‬قعنْ ؿٌش جْ ھڪ ظّم ڪؼو جَ اؿًٔ ام کْ‬ ‫پڪڙو‪ ،‬کٔؾ ٿڪّم ۽ ىڪّم ھڻْ‪ ،‬زٔهً ۾ ةٍغ ڪؼائٍٔغا آھّٔم پؼ اھّ ؿاڳّٔ ىاڻھّ‬ ‫كّىْ ؿٌش جْ ظٌّؼٓؽو ڪؼو جَ ام کْ ؿّرىّ ؿڏٍٓغا آھّٔم‪ .‬ڪؼقً ڀڳّام ؿچ زّ‬ ‫ًؼفغار ٿّٔ پؼ ھڪ ھڪ ڪّره کْ ڪّڈ ۽ ٺڳَْء ؿام ىارآّ‪.‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ڪّرهم پھؼًٓ ڪّٔ‬ ‫ڪّرهم ةَ جَ اهھام ؿام دهالب ڪّٔ‪ ٍْْٓ .‬زّ‬ ‫چْ‪ 0‬ھًٍ‬ ‫َ‬ ‫پاٌڊهم پِّء ڪّٔ ۽ ؿڀ ظالص‪ .‬اھْ ؿڀ كّىْ ؿّرىا آھً‪ .‬ھٽهؼ ۽ ىـّنٍْ كّىْ‬ ‫ؿّ‬ ‫‪15‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫غٍڊا ھئا‪ .‬کًٔ اٌـام زْ ؿچً دقيًٍ زْ ظتؼ ٌَ ھئ جَ اھْ آھً ةک‪ ،‬غؼٓتْ‪ ،‬ةٔيارو‪،‬‬ ‫زھانث‪ ،‬كغرة ًؼفام ٻّڇ ؿّڊ زنؽال‪ ،‬ام ڪؼو ىٍھٍسّ ٓلًٔ آھْ جَ دٌٔا ۾ فلي ٻً‬ ‫كـيً زا هڇا ىاڻھّ پٔغا ٿٔا آھً‪:‬‬ ‫ھڪڙا ه گٔاٌْ ۽ ٻٔا ڪالڪار‪.‬‬ ‫هگٔأًٌ دٌٔا کْ ةھحؼ ةڻآّ آھْ‪ .‬چاھْ ام ۾ اھْ ىفڪؼ اچً ٿا زً کْ هگٔاٌڪ‬ ‫ؿّچ آھْ ۽ ڪالڪار‪ ،‬زً زْ ڪال زّٔم ؿام پٔار ڪؼڻ ٿْ ؿٔکارو‪ .‬ةاكْ اھّ ىاڻھّ‪،‬‬ ‫زً زّٔم زْ ةھحؼوَء الِء زغهزھغ ڪئْ‪ ،‬ىـٔش کام هٺْ گاٌڌو جائًٔ اٌھً زْ فھؼؿث‬ ‫ةَ هڇو آھْ‪ .‬اٌھً کام انڳ اھْ درهٓف‪ ،‬مّفْ زً زٌغگَْء زْ كغرم جْ زهر ڇٌّ‪،‬‬ ‫زٔئً ٌاٌڪ‪ ،‬ڪتٔؼ‪ ،‬قاھ نٌٔف آھً‪.‬‬ ‫ؿچا ؿّرىا اھْ ظـٔؾ ىاڻھّ آھً زً زْ ڪا ٌَ ڪا ظّاھف ىـٔش زٔام مهٔب‬ ‫جْ چڙھْ ٿْ ۽ ڪّ اٌـام گاٌڌوَء زٔام گّنْ کائْ ٿّ ٓا ؿٍغس ڪّ ظّاب ؿلؼاط‬ ‫زٔام زھؼ پٔئْ ٿّ‪ .‬ام ڪؼو ىّم كتّك ڪؼو ڇڏّٓ آھْ جَ ىٍھٍسْ زّٔم ڪٿا ھڪ‬ ‫اھڙو ظـٔؾ ىاڻھّ زّ داؿحام آھْ‪.‬‬ ‫ىام ؿکؼ رازا رال ھاِء اؿڪّك ۾ ڪچْ ٻاراڻْ کام ٽئًٔ درزْ جائًٔ پڙھٔؾ‪.‬‬ ‫ؿاىھّم ؿٍڌهَء زّ قاھْ درٓاَء ھّ زحْ ىائْ رازا ٌانْ ڪّ ىٍغر ةَ ھّ‪ .‬اجْ ھڪ پپؼ‬ ‫زّ هڻ ةَ ھّ‪ ،‬زحْ پٿؼ ؿام ھڪ ٌانّ نکّٔ ھّل‪ 0‬ىّھً‪ ،‬هڇه ةٍغ ھّ‪ .‬پاڻْ اٽڪم اٺ ڇھ‬ ‫فّٽ ھٔٺ‪ .‬چانٔھً ؿانً کام هڅٓڪ ّؼمّ ٿّٔ آھْ‪ ،‬ؿکؼ ٌَ ڇٺّ اٿو‪ .‬ڪڏھً ڇؿٍغه‬ ‫آھٔام‪ 0‬ھڪ ٻار آھْ‪ ،‬پپم زْ هڻ هٽ ةٔٺّ آھْ‪ ،‬ؿٍڌهَء ڇاٌھً ٌھارو رھّٔ آھْ‪ .‬چاھٍٔغه‬ ‫آھٔام ڪاش!ھڪ دفّْ اجْ پھچْ هڃام‪ .‬ام هڻ ھٔٺام زٔڪڏھً اھّ اڃا ةَ اجْ آھْ ۽‬ ‫زْ ٌَ آھْ جَ ڪّ جنّر زّ هڻ کڙه ڪؼٓام‪ .‬ائًٔ جنّر ۾ گھڻا دفْا ؿٍڌهَء زْ ڪپ‬ ‫جْ‪ ،‬پپم زْ ھٔٺام ةٔٺّ آھٔام‪ .‬ھاڻْ ةَ ڪٔحؼا قعل اجْ ةٔھٍغا ھٌّغا‪ .‬ڪٍھً کْ ظتؼ‬ ‫ٌَ ھٌّغو جَ ام زڳھ جْ ؿحً ؿانً زْ ّيؼ زّ ىّھً ڪهپٍا ةَ ةٔھٍغه ھّ‪:‬‬ ‫رھٍغه فؼٓئؼ رهڄ جْ ڪٍھً پؼٓؾ زْ ىٿام ھّس‪ ،‬زٍھً زّ ىٍھً پٺئًٔ گھٽَْء‬ ‫۾ ھٌّغه ھّ‪ .‬پؼٓؾ اڪذؼ ةٍغ رھٍغو ھئْ ۽ اٌغر ٻهّٔم پّٔم گھيٍغّٓم ھّٔم‪ٌ .‬و زْ‬ ‫چاڈھَْء هٽ قآغ پّڪؼداس ائٍڊ ؿٍؾ زّ قاھْ ڪحاب گھؼ ھّ‪ .‬ٿهھْ جْ ٽاٌگا اؿٽٍٔڊ‬ ‫ھّ‪ .‬رؿحا پڪًٔ ؿؼم زا ھئا‪ ،‬زحْ ىٌّٔـپانٽَْء زّم ٽؼڪّم پاڻْ ھارو ٿڌڪار‬ ‫ڪٍغّٓم ھّٔم ٓا ڪڏھً اھّ ڪو پعانْ ڪٍغا ھئا‪ .‬ىّم کْ امم ظتؼ ٌَ ھئْ جَ اٌھَْء‬ ‫قھؼ ۾ ىٌّکام پٍر ڇھ ؿاك هڇا‪ ،‬قٔط آاز‪ ،‬ؿڳً آھّزا‪ ،‬ھٔيّم ڪاالڻْ ۽ رقٔغ ڀٽْ‬ ‫رھٍغا ھئا ٓا ام زْ گھٽًٔ ىام ظٌؼٌاڊ اٌلالةْ پؼچّ هدٓارٿْ نٍگھٍغه ھّ‪.‬‬

‫‪16‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ىام ھڪ ٻار‪.‬‬ ‫اؿڪّك ىام ىّٽْ جٔؼ ڪيام کڻْ ٻهًٔ زا قڪار ڪٍغه ھّس‪ .‬ىّم کْ ظتؼ‬ ‫ٌاھْ ڪٍھً زْ ىّم ھڪ ٻهْ ىارو هڅو‪ .‬ڪٍڊ جْ ھڪ گؼاىّفّم زّ دڪام ھّ‪ .‬اجْ‬ ‫ةٔھْ ڪحْ هارو فٌّْ زا رڪارڄ ٻڌٌغه ھّس‪ ،‬زا ّادة اڳّاڻً زّم جلؼٓؼهم ٻڌڻ ۾‬ ‫جتغٓم ٿْ‪ .‬ىام ام دهڪام هارو کام فٌّْ زّ م ؿّٔم هٺٍغه ھّس ۽ جٔؼم ۾ اڳٔام‪،‬‬ ‫ٿهھّ پاؿّ اٌغر هزھْ قڪار جْ ٌڪؼٌغه ھّس‪ .‬ھڪ دفْ​ْ پؼٓؾ زْ قٔعً هارو در‬ ‫ىام ھڪ ٻهَْء کْ پٔٽ جْ جٔؼ ھٍٔو‪ .‬ٻهَْء داٌھً ڪئْ‪ 0‬ىٔائّم‪ ...‬ؿئْ اٌغر ھهْ هٓؾ ۽‬ ‫جٔؼ ؿڌه ٻاھؼام اٽڪْ پٔؾ‪ .‬ڪسھ ڪؼو ٌَ ؿگھْ‪ .‬ىام ةَ کٔؾ ڇؿٍغه رھٔؾ‪ .‬ٻَ چار‬ ‫دفْا اچ هځ ڪؼو پِّء اٌغر ھهْ هٓئْ‪ .‬ام گھٽَْء ۾ ڪا زڳھ ٿْ ٺھْ‪ .‬اجْ رٓحْ‪ ،‬ؿؼهم‬ ‫۽ چٍْ زّ ىٍّ ڀؼٓم ٽب پّٔ‪ .‬ھڪ ڇٍٓھً ڇٺو جَ ھڪ ڪارو ٻهْ ٽب ڀؼؿام هٓٺْ آھْ‪.‬‬ ‫اکّٔم ةٍغ‪ ،‬ڄڻ ّتادة ۾ ىكغّك ھئْ‪ًّ .‬فام زْ جٔؽوَء ؿام ھٔٺ زھڪْ ىّم کٔؾ‬ ‫پڇ کام زھهّٔ ۽ کٔؾ ڇڪْ چٍْ زْ ٽب ۾ هزھْ ڇڏٓو‪ .‬ڪڏھً اٌغر ڪڏھً ٻاھؼ‪.‬‬ ‫ڇاچو زغهزھغ ڪٔائًٔ‪ .‬ھئْ ڪارو اڇْ ٿْ هئْ‪ .‬ڪافْ هكث کٔؾ ڇٺو‪ .‬آظؼ ھَّء ام‬ ‫ٽب ۾ غؼق ٿْ هٓئْ‪.‬‬ ‫زٌغگَْء ۾ زڏھً ڪڏھً ڪّ دک ڇؿٍغه آھٔام‪ ،‬زڏھً ةّٔؿَْء زّ اصـاس ىً‬ ‫کْ ؿّگھّ زھهٍٔغه آھْ‪ ،‬رهقٍَْء زّ ڪّ جؼهره ڇؿڻ ۾ ٌَ آٍغه آھْ‪ ،‬ىً ۾ جازو ھّا‬ ‫زْ ڪيْ ىضـّس ٿٍٔغو آھْ‪ ،‬جڏھً ذھً زْ ڪٍھً ڪٍڊ ىام‪ ،‬ىً ّسائب گھؼ ىام‬ ‫اھا ٻهْ ازاگؼ ٿٍٔغو آھْ ۽ ٽب ىام ٻاھؼ ٌڪؼڻ الِء ٽپا ڇٍٓغو ٌُؼ آٍغو آھْ‪ .‬فْ انضاك‬ ‫ىفڪؼاٌَ ؿٌش جْ‪ ،‬ىّم الِء اھّ ٽب ھٍغهؿحام آھْ ۽ ام ٽب کام ٻاھؼ فلي ؿٍڌ آھْ‪.‬‬ ‫ھڪ ىاڻھَّء پاڻ کْ ىارو ڇڏّٓ‪ .‬ڳچَْء ۾ ٌّڈو ٻڌو‪ .‬ڪافْ ىاڻھّ زيِ ٿٔا‪ .‬ڇث‬ ‫۾ ڪيام ۾ نٽڪّٔ پّٔ ھّ‪ .‬اکّٔم ڦاٽم‪ ،‬زةام ٻاھؼ‪ ،‬ڳچْ ڇڪٔم‪ ،‬ٻاھؼ زّڻؾ ۽ ىاُء‬ ‫پُْء رهئْ رھٔا ھئؾ‪ .‬ىٍھٍسْ ىً ۾ ام هكث فلي ھڪ هٓچار آّٓ‪ 0‬ائًٔ ٌَ ٿٔڻ کپٍغه‬ ‫ھّ‪ .‬قآغ ىآّؿَْء زْ ىـحلم نيضً ۾ ڪڏھً ىام آپگھاة ڪؼو ڇڏٓام ھا‪ ،‬ىگؼ ىّم‬ ‫کْ زٌغگَْء ؿٔکارو ڇڏّٓ ھّ ‪ ،ٌَ 0‬ائًٔ ٌَ! ھَّء ّ​ّرة زّام‪ ،‬ڪٔحؼه ھً رٌّ‪ .‬ڇا ام‬ ‫ؿّرىْ کْ ھً زّ ٌَ ؿّچڻ کپٍغه ھّ؟ ام ڪؼو ىٍھٍسا ڪؼدار آپگھاة ڪٍغو ڪٍغو‬ ‫ام زّ ظٔاك الھْ ڇڏٍٓغا آھً‪.‬‬ ‫هقٍّ ڀاٽٔا‪ ،‬ىٍھٍسّ پٔاره دهؿث‪ .‬قآغ ھٍغؿحام زْ ؿٍڌو ادٓتً ۾ ىّم زٔام‬ ‫هقٍّ ڀاٽٔا آھْ‪ ،‬زٍھً ڪافْ ىْاقؼجْ جڪهٔفّم ڇٺّٔم آھً‪.‬‬ ‫ّكق ۾ ڦڪا ڪاٌا چّؿٔا آھً‪ .‬ھً زا کٔـا اڪذؼ ظانْ رھٍغا آھً‪ .‬پٍر ؿؤ‬ ‫ٌّڪؼّٓم ڪّٔم اٿائًٔ ۽ ڇڏّٓم اٿائًٔ ٍْْٓ ٌَ ڪّٔم اٿائًٔ‪.‬‬ ‫‪17‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ىائٌّٽ اةَّء زْ ھڪ پھاڈ جْ هٓٺا ھئاؿًٔ‪ .‬ادٓب چٌّغا آھً‪ ،‬هقٍّ کْ ڳانھائڻ‬ ‫ٌَ آٍغه آھْ‪ .‬غهي چٌّغا آھً‪ .‬هقٍّ ڪچھؼًٓ ۾ ٌَ‪ ،‬دهؿحً ۾ ڳانھائٍٔغه آھْ‪ .‬ىاڄرم‬ ‫آرٽ‪ ،‬ىّٔزڊ‪ ،‬نٽؼٓچؼ‪ ،‬رنٔسً‪ ،‬فالؿافْ چٔائًٔ‪ 0‬آىؼٓڪا زْ اظتارم ۾ چؼچ ًؼفام‬ ‫ھڪ اقحھار ڇپسٍغه آھْ‪ 0‬ظغا هاؿٌْ‪ ،‬آپگھاة ڪؼڻ کام اڳ ھڪ دفّْ اؿاٌکْ فّم‬ ‫ڪؼّٓ‪.‬‬ ‫”ڇّ آىؼٓڪا ڪّچ ڪؼڻ زّ ظٔاك ڪّٔ اٿئْ“؟‬ ‫”کهْ‪ ،‬ىٍھٍسْ آىؼٓڪا اٌڊٓا ۾ آھْ‪“ .‬‬ ‫”اڇا‪“ .‬‬ ‫”ىٍھٍسْ دك ۾‪ ،‬زڏھً ةَ آپگھاة ڪؼڻ زّ ظٔاك آٍغه آھْ‪ ،‬ىام جّ هٽ ھهّٔ‬ ‫آٍغه آھٔام“‪.‬‬ ‫آكّر آٌچم ةَ چٌّغه آھْ ” آپگھاة زّ فهـفّ غهي آھْ‪ .‬اؿًٔ ىّھً کْ ڇؿٍغا‬ ‫آھّٔم‪ ،‬اؿام کْ نڳٍغه آھْ‪ ،‬آپگھاة ؿچ پچ ڪاٌئؼجا آھْ“‪.‬‬ ‫ىٍھٍسّ قعل زّٔم زٔئڻ زّ اجـاھ ڇئْ جَ ام ىام ىّم کْ پٍھٍسْ قعل کْ‬ ‫زائؽ فعؼ ٿٍٔغه آھْ‪ .‬ىّم کْ زٌغگَْء ؿٔکارّٓ؛ ٌَ‪ ،‬ائًٔ ٌَ‪ ،‬کٔؾ ائًٔ ٌَ ڪؼڻ کپٍغه‬ ‫ھّ‪ ،‬ىّم کْ‪ ،‬ڪٍھً کْ ائًٔ ٌَ ڪؼڻ کپْ‪ ،‬گو ٿٔم قعل زْ ڳّال ةاكْ ةچٔم‬ ‫قعل کْ ىارڻ ۾ ٌَ آھْ‪.‬‬ ‫ھڪ ڇٍٓھً ڇؿام جَ ةؽار ةٍغ ٿٔڻ نڳْ آھْ‪ .‬ڪْ ىاڻھّ دڪام نٽْ رھٔا آھً‪ .‬ىٍؽك‬ ‫گاھ ! ىٍؽك گاھ! چّم قھؼ ۾ ھٍغم ىـهياًٌ زّ فـاد ٿّٔ آھْ‪ .‬جڏھً ىّم کْ ظتؼ ٌَ‬ ‫ھئْ ىاڻھّ ھٍغه ةَ ٿٍٔغا آھً ۽ ىـهيام ةَ ٿٍٔغا آھً‪ .‬ؿاھ ھٌّغه جَ ٻٍھْ کْ پٔاره آھْ‪،‬‬ ‫پؼ ٻئْ ؿيسھٍغا آھً فلي ھڪڙم کْ ۽ ٻًٔ کْ پٔاره ٌَ ھٌّغه آھْ‪.‬‬ ‫دادا ىٍھٍسّ پُْء ةَ دڪام جام ٌّام ةّٽ کڻْ آّٓ‪ .‬پِّء زڏھً ىهٔٽؼو آئْ جَ دادا‬ ‫اھْ ةّٽ ھٔٺ ڦٽا ڪؼو ڇڏٓا ىهٔٽؼو آٍغو ھئْ جَ قھؼ ۾ راڪاس گھيْ هٍٓغه ُّ‪،‬‬ ‫ىاُء ٻارم کْ ڇاجَْء ؿام نڳائْ ڄپ ۽ ھؼاس هچام آؿيام ڇاٌھً ٌھارٍٓغو ۽ ىام ؿّچڻ‬ ‫نڳٍغس جَ ھْ ىاڻھّ پاڻ ۾ هڈھً ڇّ ٿا‪.‬‬ ‫گھڻّ پِّء ؿيسھٔو جَ ىاڻھّ هڈھٍغا ٌَ آھً‪ ،‬هٓڙھآا هٍٓغا آھً‪.‬‬ ‫ھڪ ڇٍٓھً ىّم دادا کام پڇّٔ‪” 0‬دادا ىٍؽك گاھ ڇا آھْ“؟‬ ‫”جّکْ اھا زڳھ ڇٓکارو اٿو“‪.‬‬ ‫”پؼ آھْ ڇا“؟‬ ‫”ىـهيام چّم ٿا جَ اجْ ھڪ پؼاڻْ ىـسغ آھْ“‪.‬‬ ‫”ىـسغ ڇا کْ چئتّ آھْ“؟‬ ‫‪18‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”ھٍغه ڀڳّام زْ ىٍغر ۾ پّڄا ڪً ۽ ىـهيام ىـسغ ۾ ظغا زْ“‪.‬‬ ‫”ڀڳّام ۽ ظغا ۾ ڪھڙه فؼق آھْ“؟‬ ‫”ڪّ ةَ ٌَ!“‬ ‫”ىٍغر ۽ ىـسغ ۾ ڪھڙه فؼق آھْ“؟‬ ‫”ڪّ ةَ ٌَ“‪.‬‬ ‫”ڀال ھٍغم ۽ ىـياًٌ ۾“؟‬ ‫ىٿْ جْ ھٿ رکْ پٔار ڪٍغو چٔائًٔ” ؿچ پچ جَ ڪّ ةَ ٌَ“ ‪.‬‬ ‫”زڏھً ڪٍھً ةَ ڳانھ ۾ ڪّ فؼق ٌاھْ جَ پِّء ىاڻھّ هڈھً ڇّ ٿا“؟‬ ‫”اڻ پڙھٔم آھً“‪.‬‬ ‫”فـاد ٿّٔ ڄڻ ًّفام نڳّ‪ .‬چؤ ًؼف هٓؼاٌْ ۽ ؿٍـٍاھٽ‪ ،‬ڄپ ۽ ھؼاس ۽ ھَّء‬ ‫ىٍھٍسْ ىاُء ؟ ىحام ىٍھٍسً ٻچڙم کْ ڪسھ ٿْ پئْ‪ .‬زْ دٌٔا زّم ىائؼهم ٻڌو ڪً جَ‬ ‫دٌٔا ۾ ڪا زٍگ ٌَ نڳْ‪ .‬ڪّ دٌگّ فـاد ٌَ ٿئْ‪ .‬ىاُء ھڪ ٌّّٓٔرؿٽْ آھْ‪ .‬زةام ةَ اھا‬ ‫ڇئْ‪ ،‬جھػٓب ةَ‪ ،‬پٔار ةَ‪ ،‬ىّھ‪ ،‬ىيحا‪ ،‬هقّاس ۽ جٔاڳ‪ .‬زيھّرو ىهڪً زّم پارنٔاىٍٔٽّم‬ ‫اھّ كاّغه پاس ڪً جَ ىهڪ زا مغر ۽ هزٓؼاُّو فلي ّ​ّرجّم ٿْ ؿگھً ٿّٔم‪.‬‬ ‫گھٽَْء ۾ ىهٔٽؼو پؼٓڊ‪ ،‬قّٽ ائٽ ؿائٔٽ زا آرڄر‪.‬‬ ‫ىام متش زّ پٍسًٔ نڳْ اڪذؼ ظاننً هاره هڇه گالس کڻْ دادا الِء چاٌھ هٺڻ‬ ‫هڃام‪ .‬ؿعث اهٌغھ‪ ،‬جَ هاچ ىئً پڇٍغه؛ ڪٔؼ؟‬ ‫اڈو ىّھً آھًٔ‪ ،‬هځ هځ‪.‬‬ ‫پئـْ ۾ ھْ گالس‪ ،‬پئـْ پهّ ىّم هرجّ‪ ،‬پٍسًٔ پئـْ ؿٔؼ کٔؼ‪ ،‬ھڪ پائَْء ۾‬ ‫ٌّ ٍْْٓ پٔـْ ؿحاهٓھ ىؼچً زا پڪّڈا‪ .‬پئـْ ۾ ؿٺ ٌٍڍا ةـڪٔٽ‪ .‬ىّم کْ ٓاد آھْ‪.‬‬ ‫ٿهھْ جام چاٌھ هٺْ آٍغه ھّس‪ .‬اھْ ڇٍٓھً ھئا‪ ،‬ؿکؼ ۾ ڀڳحّم ةَ ٿٍٔغّٓم ھّٔم‪ ،‬رال‬ ‫نٔالئّم ةَ‪ .‬ىكاّؼا‪ ،‬راڳًٔ زّم ىسهـّم ىّم ڪّ ٌَ ڇٺّٔم‪.‬‬ ‫ڪٍھً درهٓف زْ ىائٽ کْ ڪً ظتٔخ ھٍغم ىارو ڇڏّٓ‪ ،‬ٻًٔ ظتٔذً ةغنْ ۾‬ ‫ڀڳث ڪٍّر زّ ظّم ڪّٔ‪ .‬جٔؼٿ ةـٍث ڪٍّر جْ زةؼدؿث ڪحاب نکّٔ آھْ ؿاك کً‬ ‫ٿّٔ جَ هرو پڙھٔو‪0‬‬ ‫ڪٍّر ٌَ ھٍغه _ٌَ ىـهيام ھّ‪.‬‬ ‫۽ اڃا ؿٍڌ زْ كّىپؼؿحً ڪٍّر زّ ڇٍٓھً ٌَ ىهھآّ آھْ‪.‬‬ ‫کًٔ رھڙڪَْء ۾ ڪٍّر زْ ؿياڅوَء اڳٔام گّڇا کّڈو پٍھٍسً هڇم زْ گٍاھً‬ ‫زْ ىْافْ هٺڻ گھؼزْ‪.‬‬

‫‪19‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ىام ام ؿؼگؾ ۾ قاىم ھّس‪ .‬ٻٔا رٌا پئْ‪ ،‬ىّم ٌَ رٌّ‪ .‬ڪسھ ؿيسھٔو ةَ ٌَ جَ‬ ‫ڪٍّر کْ ڇّ ىارّٓ اٿائّم‪ .‬ىّم ؿٍغس کهٔم قڪم ڇٺْ ىٍھً ۾ ٌّر ھئؾ‪ .‬ىاڻھً‬ ‫ڳآّ پئْ؛ ڪسھ ھً رٓث‪0‬‬ ‫ھئہ ھئہ اؿام زا ؿٍث ؿچا ڪٍّر ڪـْ هئًٔ‪.‬‬ ‫اڂ اهچحّ ئْ اهچحّ‪...‬‬ ‫ام ؿؼگؾ ۾ ىـهيام ةَ ھئا‪ .‬ھٍغم ۽ ىـهياًٌ زْ قڪهًٔ ۾ فؼق مؼف ڇاڈھًٔ‬ ‫ىڇً ۽ ڪپڙم زّ ھّ‪ .‬ؿاڳٔا ىھاٌڊا‪ ،‬ظي ه ظاك‪ ،‬كغ ةث‪ .‬ڳانھائڻ زّ اٌغاز‪ ،‬ىـهياًٌ زْ‬ ‫ڇاجًٔ ۾ ڪْتا‪ ،‬ھٍغم زْ ڇاجًٔ ۾ ڪاقّٔم‪ ،‬ؿٍڌ جَ ڄڻ ڇؿڻ ۾ ٌٿْ آئْ‪ .‬ؿٍڌ فلي‬ ‫نٌٔف زْ ڪالل ۾ ھئْ‪.‬‬ ‫ىام ڪً ظاص صانحً ۾ آر‪-‬آؾ آؾ ۾ ڀؼجْ ٿٔؾ‪ .‬ڪؼاچَْء ۾ قآغ ‪ 44‬ؿانً زّ‬ ‫ھئؾ‪4812 .‬ع کام ‪4834‬ع جائًٔ‪ .‬پؼ ىام ھؼ ىـهيام کام ٌفؼة ڪؼو ٌَ ؿگھٔؾ؛ ةهڪہ‬ ‫ىّم ھٍغم کام هڅٓڪ ىـهياًٌ ؿام ىضتث ڪئْ‪ .‬زّ ؿٍڌ څرجَْء ىـهياًٌ ۾ ڇاچا ؿٺا‬ ‫ىاڻھّ‪ ،‬فٍڪار‪ ،‬ىفڪؼ درهٓف پٔغا ڪٔا آھً‪ .‬پؼ ھاِء پٔؼ ّهْ ىضيغ راقغو‪ ،‬زٍھً‬ ‫ىـهياًٌ کْ ؿٺّ اٌـام ةٍائڻ ةغرام غهي ةٍائڻ زْ ڪّقف ڪئْ‪ ،‬زٍھً ۾ زْ‪ -‬آو‬ ‫ؿٔغ ڪافْ ىغد ڪٔؾ‪.‬‬ ‫ؿّ ىّم ھّش ؿٍڀانّٔ جَ ىّم کْ ٻڌآّ هّٓ جَ ىام ھٍغه ھئؾ‪.‬‬ ‫ىٍھٍسّ زٍو ڇٍڇؼ ‪ٌّ 22‬ىتؼ ‪4850‬ع ڪّٽڙوَء ۾ متش زّ ؿاچو پٍسًٔ نڳْ ٿّٔ‪.‬‬ ‫ڇاڇوَء زّ پھؼّٓم پّٽّ‪ٌ ،‬اٌْ ۽ ٌاٌَْء زّ پھؼّٓم ڇهھٽّ ۽ ىاُء پُْء زّ پھؼّٓم پٽ‬ ‫ھئؾ‪ .‬چٌّغا آھً؛ پئـّ ھٿً زْ َىٔؼ آھْ‪ .‬قآغ زٍو زْ پھؼًٓ ڇٍٓھً ىٍھٍسا ھٿ آحؼا‬ ‫جَ چئائّم زّ ىٍھٍسْ ھٿً ۾ اڅ مغوَء زْ ّيؼ جائًٔ ڪا َىٔؼ ڄيْ ٌَ ؿگھْ آھْ‪.‬‬ ‫دٓڳّٔم چڙھّٔم‪ ،‬قؼٌائْ هارا گھؼآا هٓا‪ .‬ام ڇٍٓھً ھؼ رؿحّ ؿّٔھاڻْ گھٽَْء‬ ‫نٍگھً زْ پاڈو ڇاٌھً ٿْ هّٓ‪ .‬ڪٍڊ ۾ گھاڻّ‪ ،‬ام ةْغ اؿاٌسّ گھؼ‪ ،‬گھؼ هٽام ؿٍڌهَء‬ ‫ًؼف هڃسْ جَ رؿحّ ىڱڻھار زْ پاڈو کام هڃْ ؿٍڌهَء ۾ ؿياپث ٿئْ‪ .‬ام زْ اةحڙ‬ ‫رؿحّ ّٔغ گاھ کام ڦؼٌغه ةٍغ ڇاٌھً هڃْ ىاڇًٔ زْ پاڈو ۾ ڇٔڙه ڪؼو‪ .‬چّڪٍڊو زّ‬ ‫ؿڌه رؿحّ‪ ،‬ھڪ جَ ام اؿڪّك ًؼف هڃْ‪ ،‬ٻّٔ ىکَٔ ةازار‪ ،‬ىعحٔار ڪار زْ آفٔؾ‪،‬‬ ‫صٔغرآةاد ڇاٌھً هٍٓغڈ ةؾ اؿٽئٍڊ ام ئْ ةؽار ىام ھڪ رؿحّ اؿٽٔكً ڇاٌھً زٍھً زا‬ ‫ٌٍڍا هڻ ۽ ڪٍڊ اڃا ةَ ٓاد اٿو‪.‬‬

‫‪20‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ىٍھٍسّ دادا ةّنچٍغ ىٍگھارال الال‪ ،‬امم ؿّٔھاڻْ رٓهّو ۾ ڪالرڊ ھّ ۽ ھؼ‬ ‫پٍسًٔ ؿحًٔ ؿاك ؿٍغس ةغنْ ٿٍٔغو ھئْ‪ ،‬ام رٓث ڪّٽڙو ةْغ ڪْ ؿاك ؿکؼ‪ ،‬ڪْ‬ ‫ؿاك الھّر‪ ،‬ڪْ ؿاك ڪانڪا ؿيال‪ ،‬هرو ڪْ ؿاك ڪّٽڙو ۽ ڪْ ؿاك ڪؼاچَْء ۾‬ ‫گػارٓاؿًٔ‪ .‬ڇاڇه الال ىٍگھارال هڇه دھكث هاره قعل ھّ ۽ ىاڻھّ ؿٍغس هڇو ّؽة‬ ‫ڪٍغا ھئا‪ٌ .‬اٌاڻا صٔغرآةاد ۾ اهنھٍغو ڪچْ ۾ رھٍغا ھئا‪ ،‬کًٔ ةٍگهّ ھّ ىام ٻّٔ دفّْ‬ ‫زڏھً ڪّٽڙوَء آٓؾ جَ پٍڌ ئْ صٔغرآةاد هٍٓغه ھّس ۽ ؿاڳئْ ڇٍٓھً هاپؾ هرٌغه ھّس‪.‬‬ ‫ىٍھٍسّ پڦڙ زٔحّرال ڀٽ قاھ ۾ اؿٽٔكً ىاؿٽؼ ھّ‪ .‬ىام قاھ نٌٔف زْ زىًٔ جْ پٔغا‬ ‫ٿٔؾ پؼ ٓاد ٌَ اٿو جَ ڪڏھً ڀٽ قاھ هّٓ ھّس‪ .‬ىٍھٍسْ پُْء زّ ىاىّ جهـٔغاس ةَ‬ ‫ؿّٔھاڻْ گھٽَْء ۾ رھٍغه ھّ‪ ،‬زٍھً زّم ٻَ څٓئؼهم رڪيڻْ ۽ نٔالم قھؼ زّم‬ ‫ظّةنّرة ڇّڪؼّٓم نٔکّٔم هٍٓغّٓم ھّٔم ۽ ظاص ًّر ٻؼهچ ؿٍغم گھؼ ٻاھؼام ٿڌا‬ ‫ؿاھ ڀؼو ؿڄْ قھؼ کْ آئؼ ڪٍڊٓكٍڊ ڪؼو ڇڏٍٓغا ھئا‪ٌ .‬اٌّ ىٔٺارال ةٽاڻْ ڄپٽْ‬ ‫ڪهٔڪٽؼ ھّ‪ .‬ىٍھٍسْ ىاُء څىْ ٻائْ جْهٔو ڪآٌٍّٽ ۾ هرجْ ۽ ىؼڻ جائًٔ ڀڳم ٽٽم‬ ‫اٌگؼٓؽو ڳانھائٍٔغو ھئْ‪ .‬دک ۾ اڪذؼ اٌگؼٓؽو ڪّجائّم ڳائٍٔغو ھئْ‪.‬‬ ‫ڇاڇه ةَ رٓهّو ۾ ھّ‪ .‬رٽائؼ ٿٔڻ ةْغ ھً چارنؾ ڄڪٍؾ زا ٌاهك پڙھڻ قؼهع ڪٔا‪ .‬ٻّٔ‬ ‫ھً هٽ ٽئگّر زا ڪحاب ھٌّغا ھئا‪ .‬پڇاڈوَء زّ ھّ اٌڌه ٿْ پّٔ‪ .‬ام ھٌّغو ةَ ڪڏھً‬ ‫ةؽار هٍٓغه ھّ جَ ٽاٌگْ هارا پاؿّ ڪٍغا ھئا جَ الال ىٍگھارال ٿّ اچْ‪ٌ .‬انّ ؿٍغس ٓاد ٌَ‬ ‫اٿو ؛ ىگؼ ىام زڏھً ٻّٔ دفّْ ڪّٽڙوَء آٓؾ جَ ھڪ ٽاٌگْ هارو ھفحْ ٻئْ ىّم کْ‬ ‫اڳٔام هٓھارو قھؼ گھيائڻ قؼهع ڪّٔ‪ .‬اھّ زىٍٔغارو دهر ھّ‪ ،‬ام ڪؼو مغًٓ کام‬ ‫ىاڻھً زْ زٌغگْ ٺھؼ هارو ھٌّغو ھئْ‪ .‬ىاڻھً ۾ ؿادگَْء ۽ ؿچائْ ھٌّغو ھئْ ۽‬ ‫نڳ ڀڳ اٌغرام ٻاھؼام ؿاڳٔا ھٌّغا ھئا‪ .‬ىام قڪم ىام ذھًٔ نڳٍغه ھّس ۽ گھٽ پڙھڻ‬ ‫زْ ةاهزّد ٓاداقث جٔؽ ھئڻ ؿتب‪ ،‬ڪچْ ٻاراڻْ کام ىئٽؼڊ جائًٔ ڪالس زّ ىأٌٽؼ‬ ‫رھٍغه آٓؾ؛ چاھْ جَ فْ ٌَ ڀؼو ؿگھڻ ڪؼو ىئٽؼڊ ۾ اؿڪّك فلي آڪّٓھ ڇٍٓھً‬ ‫هڃْ ؿگھٔؾ‪ .‬ىام ؿکؼ ۾ ٻئْ درزْ زّ ھئؾ زّ ىاؿحؼ رؿٔؾ ۾ ؿڏ ڪؼو ٽْ‬ ‫مالصّم ڇٌّٔم جَ ىام قڪم ىام کٔؾ ائًٔ ٿْ نڳؾ جَ ىام پٍھٍسْ ىاڳ ۽ ىاڻھً الِء‬ ‫ڪسھ ڪٍغس‪ ،‬ام ڪؼو‪.‬‬ ‫‪ .4‬جّم ھئكَ ؿچ ڳانھائر‪.‬‬ ‫‪ .2‬ڪڏھً ڪٍھً کْ گار ٌَ ڇج‪.‬‬ ‫‪ .5‬رهز اظتار پڙھر‪.‬‬ ‫ىٍھٍسا ڪّڈ ةَ اڪذؼ ڪهٔاڻڪارو ھٌّغا آھً‪ .‬دٌٔا ڀؼ زّم اظتارهم پڙھٍغه‬ ‫آھٔام ۽ اڂ جائًٔ ڪڏھً ھڪ گار ٌَ ڪڍو اٿو‪ .‬غنْ زْ صانث ۾ گار ۾ غنّ زهردار‬ ‫‪21‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ٌيٌّْ َاھؼ ٿٍٔغه آھْ‪ ،‬پؼ زٔئً جَ ىام گار ٌَ ڇٍٓغه ھئؾ ام ڪؼو ٌٍڍو ّيؼ کام‬ ‫زهردار اَھار زْ جالش ۾ ھٌّغه ھئؾ‪ .‬ؿّچ زْ ام هكث ىٍھٍسْ زةام جّڈو ادب ۾‬ ‫ڪافْ ؿعحْ پٔغا ڪئْ؛ ام ڪؼو َؼافث زّ ھٍؼ ٻئْ ھً ڀهْ اؿڪّك ىاؿحؼ زْ‬ ‫مالح ؿام صامم ڪؼو هرجو‪ .‬ام َؼافث هڇم ىاڻھً ؿام گڏزڻ ۾ ىّم کْ ڪافْ ىغد‬ ‫ڇٌْ آھْ ۽ ىام ٓا ّيؼ ام گيٍال ىاؿحؼ زّ ىكڪّر رھّٔ آھٔام‪ .‬ىّم پٍھٍسْ قعنْ‬ ‫ىٌهب ٓا فائغو الِء قآغ ئْ ڪّڈ ڳانھآّ آھْ؛ ام ڪؼو زٌغگَْء زّ گھڻّ صنّ فاكَ‬ ‫ڪكَْء ۾ گػارّٓ اٿو‪ .‬زٔحّڻٔڪ ام ؿّچ کام ةَ هاكف آھٔام جَ ىاڻھّ ھئكَ ؿچ‬ ‫ڳانھائْ ٌٿّ ؿگھْ‪.‬‬ ‫ؿّ ىّم ھّش ؿٍڀانّٔ جَ ىّم کْ ٻڌآّ هّٓ جَ ىام ھٍغه ھئؾ‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ـًٔ ۾ ڪاٌا هزھْ ام زّ پٔڇّ ڪٍغه ھّس جَ آظؼ اھْ ڪٔڏاٌھً‬ ‫ؿکؼ زْ ڪ ِ‬ ‫ٿا هڃً ۽ اھْ ڪٿْ هڃڻ ةْغ ظالص جَ ٌَ ٿٍٔغا ھٌّغا‪،‬‬ ‫ىگؼ رهپ وؼهر ةغالئٍٔغا ھٌّغا ۽ ڪٍھً ٻئْ رهپ ۾ كائو رھٍغا ھٌّغا‪ .‬هڇه‬ ‫ٿٔؾ ؿّچٔو ھٍغم زّم چّراؿْ نک چّڻّٔم ةَ ام رٓث ھٌّغّٓم‪ .‬الش کْ ةاھ نڳْ‪.‬‬ ‫رک ٌغوَء ۾ هٓئْ‪ٌ .‬غو ؿيٍڊ ۾ ؿيٍڊ ىام ڪڪؼ‪ .‬ڪڪؼم ىام ىٍٔھً‪ .‬ؿّ دٌٔا زْ ھؼ‬ ‫پؼاڻَْء زْ هزّد ۾ ام زّ ڪّ زؽه ؿيائسْ هڃْ‪.‬‬ ‫ؿکؼ ۾ زٌغھ پٔؼ زْ ىلتؼو جْ هٍٓغه ھئؾ ۽ پائْ ڇٓئْ ؿاڅ ٻٔهْ ۾ چهچه‬ ‫چٽڻْ نـْ هغٔؼن ىهٍغا ھئا‪ .‬ؿٍڌه درٓاَء ۾ اھّ ٻٔهّ ڇاچه هڻٍغه ھّ‪ .‬ىام ٌٍڍو ّيؼ کام‬ ‫رهالڊ ةڻٔؾ ۽ دادا زْ ىـهـم ٻّنْ‪ .‬ىّم کْ هڻً جْ چڙھْ هڇًٓ ٽارًٓ جْ نٽڪڻ‬ ‫زْ ّادة پئسْ هئْ ؿا اڃا ةَ اٿو‪ .‬ڪّٽڙوَء جّڈو ؿکؼ ۾ ٻٻؼم ۽ کسًٔ زْ هڻً زّ‬ ‫ڪّ اهھْ هاھْ ٌَ ھّ‪ .‬کسّر ڇاچو هڻٍغو ھئو‪ .‬ائًٔ ىّم ڪْتْ زْ کسّر ةَ کاڅو‬ ‫آھْ‪ .‬ىّم ھڪ ڪھاڻَْء ةَ نکْ”‪ .‬اىً صهٔهً الِء“‪ .‬کسّر اھڙو ؿٺْ آھْ زّ ام زْ‬ ‫صامالة الِء ھٍغهؿحام‪ ،‬پاڪـحام ؿام دائيْ زٍگٍتٍغو زّ ّھغٌاىّ ڪؼو ؿگھْ ٿّ‪.‬‬ ‫رنڻ پٍڻ‪ ،‬ڀٽڪڻ‪ ،‬ؿّچ‪ ،‬ؿّچ ىام ڪٿام آٓؾ ىام‪ ،‬ڪٔڏاٌھً هٍٓغس‪ .‬زٌغگَْء ۽ ىّة‬ ‫هچ ۾ ڇا غهي‪ ،‬ڇا مضٔش آھْ‪ .‬ام کْ ڪٔئً ةھحؼ ةٍائسْ‪ .‬پھؼًٓ ٻً‪ ،‬هٓغ هٓاس ۽‬ ‫هانئڪْ ۽ آظؼًٓ ڇٔغ ۾ ڪارك ىارڪؾ ؿگيٍڊ فؼائڊ ۽ راةؼٽ آئٍـٽائً ىٍھٍسْ‬ ‫ؿّچ کْ هگٔاٌڪ ڇامُء ةعكّٔ آھْ‪ .‬چاھْ ٿّره گھڻّ‪ ،‬دٌٔا زْ گھڻً ىفڪؼم کْ‬ ‫پڙھّٔ اٿو‪.‬‬ ‫ؿکؼ زْ ىٍؽك گاھ ىٍھٍسْ دك جْ ٌھآث گھؼه ادؼ ڇڏّٓ آھْ‪ .‬پؼ ّيؼ ٌٍڍو ھئو‪.‬‬ ‫ىـئهّ ؿيسھ ۾ ٌٿْ آّٓ‪ .‬اؿام زا ىاؿحؼ ۽ پؼهفٔـؼ ةَ ؿٍڌو جارٓط ةاةث اڪذؼ‬ ‫زھڙا ڄٽ‪ .‬نٔکڪً هٽ ةَ ظانْ اڻ نکٔم پٽْ‪ .‬ڇاھؼ کْ قٔط آاز ىْؼفث‪ ،‬ىضيغ اةؼاھٔو‬ ‫‪22‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫زّْٓ ىكھّر ڪّٔ جَ اھّ ؿٍڌو جارٓط زّ پھؼّٓم ؿٍڌو ؿّرىّ آھْ‪ ،‬زّ پٍھٍسْ‬ ‫زىًٔ ۽ ىاڻھً الِء نڙّٓ‪ .‬ام کام ةَ هڇه درزّ دهدو زّ آھْ زّ ةَ ؿٍڌ زْ زىًٔ ۽‬ ‫ىاڻھً الِء‪ ،‬ؿٍڌو غٔؼة الِء دھهَْء زْ قھٍكاھ ّالۿانغًٓ ظهسَْء ؿام نڙّٓ‪ .‬اڇٓؼه نْم‬ ‫کْ اهجار ىڃّٔ ٿّ هڃْ‪ ،‬ىگؼ ھً زْ زٌغگَْء جْ گھٽ کّزٍا ٿْ آھْ ۽ اؿًٔ ؿٍغس‬ ‫ؿٔڪّٔنؼ ڪؼدار اڀارو ٌَ ؿگھٔا آھّٔم‪ ،‬ڇّ جَ اھّئْ ىـهياًٌ الِء زٌغھ پٔؼ آھْ‪ ،‬زّ‬ ‫ؿکؼ ۾ آھْ؛ ۽ ؿعث ؿٔاؿْ ىث ڀٔغ رکٍغو ةَ ىام ىڃام ٿّ جَ پٔؼ ّهْ ىضيغ راقغوَء‬ ‫” ُاھْ ڇٍٓھً ُاھْ قٍٔھً“ ۾ ىٍؽك گاھ جْ ڪافْ ؿٍڌ ؿام مضٔش نکّٔ آھْ‪ .‬زٔڪڏھً‬ ‫ڪٔؼ ٌارائڻغاس ىهڪاڻْ زْ آجو ڪٿا‪ٌ” ،‬ؼانْ زٌغگَْء“ پڙھْ‪ ،‬زا ھً پٔؼ ّهْ ىضيغ‬ ‫راقغوَء کام اڳ نکْ آھْ جَ نڳٍغه جَ ىٍؽك گاھ ھڪ پؼاڻْ ىـسغ ئْ آھْ‪.‬‬ ‫ؿّىؼم ۽ ؿيً زْ هكث کام‪ ،‬رٓاؿحْ ؿٌش جْ ؿٍڌ ۾ ىػھتْ ٌفاق ڇؿڻ ۾ ٌٿّ‬ ‫اچْ‪ .‬جؼظاًٌ زْ هكث ۾ ٿّرو ؿعحْ ٿْ‪ .‬ىگؼ اٌگؼٓؽم زهر آڪڙ ٻٔڪڙ هاكًْ جْ‬ ‫آٌغه‪ .‬پؼ ىـهياًٌ ؿام هڈھً ۽ ھٍغه ھٍغم ؿام‪ ،‬اھڙا ڪٔحؼا ىذاك جارٓط ۾ ىّزّد آھً‪.‬‬ ‫ٍْْٓ رهآاة زْ نٍْث‪ ،‬ىگؼ ؿاىؼازّادًٓ پٍھٍسْ راڂ کْ كائو رکڻ الِء ؿٍڌًٓ ۾‬ ‫ٌفاق زّ ٻر هڅه‪ .‬ؿٍڌ زْ جارٓط ۽ ھٍغهؿحام زْ جارٓط ۾ هڇه فؼق آھْ‪ .‬ؿٍڌ ۾ جنّف‬ ‫زّ گھڻّ ادؼ رھّٔ آھْ‪ .‬اڪتؼ ةادقاھ ‪4351‬ع جْ ةکؼ فحش ڪّٔ ۽ ‪4384‬ع ۾ ٺٽّ ۽‬ ‫ؿّٔھڻ‪ .‬ھّ پاڻ اىؼ ڪّٽ ؿٍڌ ۾ ‪-43‬آڪٽّىتؼ ‪4312‬ع ۾ راڻا هٓؼؿاك زْ گھؼ ۾ ڄائّ ۽‬ ‫ؿٍڌ ىضه ٻً ظٔانً کام فحش ڪٔائًٔ جَ اجْ ؿٔڪّٔنؼ راڂ ةؼپا ڪٍغه ۽ ؿٍڌ افغام‬ ‫ڪارهآً کْ رهڪڻ الِء ةفؼ اؿٽٔٽ ٿْ ڪو آٍغه‪.‬‬ ‫ؿٍڌ زْ ىغم فحش کام اڳ ھڪ مّفَْء قٔط ىتارڊ ؿّچّٔ جَ ؿٍڌ ۾ اھڙه راڂ‬ ‫ةؼپا ڪسْ‪ ،‬زحْ دائيا مهش ۽ قاٌحْ ھسْ‪ ،‬ام الِء دھهَْء رهاٌّ ٿّٔ‪ .‬اڪتؼ کْ ىْهّل‬ ‫ٿّٔ جَ ؿٍڌ ىام ھڪ هڇه مّفْ آّٓ آھْ‪ ،‬ؿّ کٔؾ گھؼآائًٔ ۽ چٔائٍٔؾ؛ ”ىام ؿٍڌ الِء‬ ‫ڇا ٿّ ڪؼو ؿگھام؟ ىّم کْ جَ راة زّ ٌٍڊ ةَ ٌٿْ اچْ“‬ ‫”ڇّ ّانو پٍاھ“؟‬ ‫”ھحْ دھهْ ۾ ڪا ةَ ؿهٌٍث ڇھً هٓھً ؿانً کام هڅٓڪ ٌٿْ ھهْ‪ .‬ىام ھٍغهؿحام‬ ‫الِء ڪٔحؼه ؿّچٔام ٿّ‪ .‬پؼ ٿٍٔغه ڇا؟ ىام ىؼو هٍٓغس جَ ىاڻھّ چٌّغا دھهْ ۾ ھڪ ام‬ ‫ةادقاھ راڂ ڪّٔ‪ ،‬زٍھً زّ ٌانّ ھّ اةّ انفحش زالك انغًٓ ىضيغ اڪتؼ ! اھڙه ڪّ‬ ‫رؿحّ ٌُؼ ٌٿّ اچْ‪ ،‬زٍھً ىام ھٍغهؿحام ۾ ىغم ؿهٌٍث كائو رھْ“‪.‬‬ ‫قٔط ىتارڊ ىكڪڻ نڳّ‪” .‬ام زّ رؿحّ جَ ىٍھٍسا پٽ فٔىْ ۽ اةّ انفىم ٻڌائْ‬ ‫ؿگھً ٿا‪ .‬اهھام ىّم اڳٔام ڪّ هڇه ىـئهّ رکّ“‪.‬‬

‫‪23‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫زالنغًٓ اڪتؼ کْ رؿحّ ؿٍڌو قاّؼ فٔىَْء ڇٓکارّٓ‪ ،‬زٍھً کْ اڪتؼ‬ ‫ھٍغهؿحام زْ پّئٽ الرٓٽ ؿڏّٓ‪ .‬فٔىَْء چّٔ‪” ،‬قھٍكاھ‪ ،‬ھً ىهڪ زا گھڻا ىاڻھّ ھٍغه‬ ‫آھً‪ ،‬زْ ام ڪؼو زؽّٓ ۽ ٻّٔ چنّم ڀؼًٓ ٿا زّ ھّ ىـهيام ٌَ آھً‪ .‬کًٔ پّرو ىػھتْ‬ ‫آزادو ٌَ آھْ؛ ام ڪؼو اھْ اهھام ؿام ڪا ھيغردو ٌٿا رکً‪ .‬صڪّىث کام ڪٽٔا رھً‬ ‫ٿا‪ .‬ھٍغم ۽ ىـهياًٌ کْ ؿاڳْ ًؼح ةؼاةؼو ؿام ھالّٓ‪ -‬اهھام زّ راڂ مغًٓ جائًٔ‬ ‫ھهٍغه رھٍغه“ ‪.‬‬ ‫اڪتؼ کْ ڳانھ دك ؿام نڳْ ۽ پٔف پٔف ھً پٍھٍسْ ٌئًٔ ىػھب دًٓ‪-‬االھْ‬ ‫ىّزب مّفْ ىحْ كتّك ڪّٔ‪ .‬ڄائّ ؿٍڌ ۾‪ ،‬مالح ؿٍڌوَء زْ ۽ مّفْ ىث ةَ ؿٍڌ‬ ‫زْ جارٓط زْ رهآث‪.‬‬ ‫دًٓ‪-‬االھْ زّ جارٓعْ دؿحعي ةَ ؿٍغس ؿٍڌو هزٓؼ مّفْ قاّؼ فٔىْ ٺاھّٔ‪،‬‬ ‫زٍھً زْ ٌلف ىام ظّد پحٍْ ڪيم ۽ څوَء گٔحا ؿام آگؼو زْ فحش پّر ؿڪؼوَء زْ‬ ‫قاھْ دّٓار جْ ڇؿْ آّٓ آھٔام‪ 22 .‬زّم ‪4358‬ع ۾ اڪتؼ ةادقاھ فحش پّر ؿڪؼوَء زْ‬ ‫چتّجؼو جْ ةٔٺّ ۽ دًٓ ‪-‬االھَْء زّ ظٌتّ پڙھّٔ‪ .‬ام ۾ ھڪ ھٍڌ چٔائًٔ‪” ،‬زٔڪڏھً‬ ‫مضٔش ّهو ؿڀٍْ ىػھتً ۾ ىّزّد آھْ‪ ،‬جَ پِّء ؿچ کْ فلي ھڪ ىػھب جائًٔ ىضغهد‬ ‫ڇّ ڪسْ؟‪..‬‬ ‫)او‪-‬آم‪-‬ؿؼّٓاس زّ ڪحاب ”دو ىغم آيپائؼ“مفضہ ‪.465‬‬ ‫ڇؿسْ جَ ھٍغهؿحام ۽ دٌٔا کْ ”اڪتؼ ‪-‬دو گؼٓٽ“ ؿٍڌ ڇٌّ‪ .‬ؿٍڌ زْ مّفْ‬ ‫رهآث ڇٌّ ۽ ام څرجَْء زْ مّفْ ىث کْ قھٔغ ڪّٔ هڃْ!‬ ‫ڳانھ ھٔئً آھْ جَ زاچ ڪئكً داةث ڪّٔ ىٍؽك گاھ پؼاڻْ ىـسغ ئْ آھْ‪.‬‬ ‫ڪاٌگؼٓؾ زا ؿٍڌو نٔڊر‪ ،‬ظاص ًّر زئؼاىغاس دهنحؼال ۽ چّئٿؼال گغهاڻْ‪ ،‬اڳ ھٍغه‬ ‫ىھاؿڀا زا اڳّاڻ رھْ چڪا ھئا‪ .‬ھّ ىـهياًٌ کْ زاھم‪ ،‬ڄٽ ۽ هھٽ ؿيسھٍغا ھئا‪ .‬کًٔ‬ ‫متؼ ٌَ ھّ‪ .‬صڪّىث ۾ ؿٍغم ھهٍغو ھئْ‪ .‬هڇم ّھغم جْ ھئا‪ .‬ىـهيام اڪذؼ گھٽ‬ ‫پڙھٔم ۽ اٌھً زْ گھڻائْ ڳّٺً ۾ رھٍغو ھئْ‪ .‬ةؾ ؿاڅ ٻٔهْ زْ ىھٍث چّٔ‪ 0‬ٻٔهْ‬ ‫ؿاىھّم ىـسغ ٌَ ھسْ‪ .‬ام زّ ىٌهب اھّ ٿّٔ جَ زْ ھڪ گھؼ ۾ ھٍغه آھْ جَ ٻئْ ۾‬ ‫ىـهيام ٌَ رھڻ گھؼزْ‪ .‬ؿکؼ ۾ ھٍغم زْ گھڻائْ ۽ ام ًؼف زا ھٍغه نڙاڪّ ةَ ھئا‪ .‬زً‬ ‫ةکؼ هٽ چڱّٔم زٍگّٔم زّٽّٔم ھّٔم‪ .‬ىـهياًٌ کْ ىارڻ قؼهع ڪٔائّم‪.‬‬ ‫ڪاٌگؼٓـْ اڳّاڻً زا ھٍغه ؿٍـڪار زاڳْ اٿٔا‪.‬‬ ‫ىْاىهّ ّهْ ىضيغ راقغوَء ۽ زٍاح ھٿ ۾ کٍّٔ‪ .‬ؿٍڌ زا ىـهيام زْ ھٍغم زْ‬ ‫اڳّاڻً ۾ هقّاس رکٍغا ھئا‪ ،‬ھٍغم کام ڪٽسْ هٓا‪ .‬ؿٍڌ ۾ ىـهو نٔگ زهر هرجّ‪ .‬ھٍغه‬

‫‪24‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ىـهو پاڻ کْ اڳ انڳ كّىّم ؿيسھڻ نڳا‪ .‬ڪٍّر ڀڳث ىارّٓ هّٓ‪ .‬هرھاڱّ ٿّٔ‪ ،‬ؿٍڌو‬ ‫ھٍغم کْ ىهڪ ةغر ٿٔڻّ پّٔ‪.‬‬ ‫ؿاڅ ٻٔهْ زْ ىھٍث قؼو ھؼٌاىغاس جَ وؼهر ڪّ هڇه ىھاپؼش ھٌّغه! ىگؼ پاڻ‬ ‫قآغ ؿٍڌ زْ جارٓط کام هاكف ٌَ ھّ‪ .‬کٔؾ جنّف ۾ ڪّ اّحلاد ٌَ ھّ‪.‬‬ ‫ىام آجو ڪٿا ىام جارٓط ۾ اٌڪؼهچئٍٽ ٌٿّ ڪؼڻ چاھٔام‪ .‬پؼ ڪّ ةَ قعل‬ ‫جارٓعْ ًاكحً کام ٻاھؼ ٌٿّ زٔئْ‪ .‬ھڪ ؿاڅه ىھاجيا زْ غهٌْ ۽ ام زْ آڏو ؿؽا؟‬ ‫ىٍؽك گاھ جَ هّٓ‪ ،‬ؿٍڌ ةَ هٓئْ‪ .‬ھاڻ چيڙم زٔام آؿيام ۾ اةحا نٽڪٔا پٔا آھّٔم ۽ هٓٺا‬ ‫ؿٍڌ ڇاٌھً ٌھارّٓم‪ .‬ڪڏھً ىاٺ ۾ ىٍؽك گاھ زا آهاز ڪً جْ پٌّغا آھً‪ .‬ھّ ھّ‪ ،‬داٌھّم‬ ‫ڪٔڪّم‪ ،‬ىهٔٽؼو زْ آىغ ۽ ھڪ نٍتْ کٽڪٍغڈ ىاٺ‪ .‬ڄڻ ؿڀڪسھ ىؼو هّٓ آھْ‪...‬‬ ‫گھٽْ‪ ،‬قھؼ اٌـام ائًٔ ھؼ ىهڪ زْ جارٓط ۾ اھْ ڳانھّٔم ّال زال ڇؿسً ٿّٔم‪.‬‬ ‫ةٍگاك‪ ،‬ةھار‪ ،‬پٍساب زا فـاد‪ .‬ھّڇاٌھً ٻْ ىھاڀارو زٍگ ىّم ڇٺْ آھْ‪ .‬هڇا ٌٍڍا ٿٍٔغا‬ ‫آھً‪ ،‬جٍگ دك‪ ،‬جٍگ ظٔاك‪ ،‬جْنتْ‪ ،‬ىام ھٍغهؿحام ۾ گاٌڌو‪ٌ ،‬ھؼه ۽ ؿڀاش کْ ائًٔ‬ ‫ٌٿّ ؿيسھام‪ .‬زْ اھْ ئْ ٺھً ھا ۽ ّتٔغاھلل ؿٍڌو ۽ زٍاح کْ پاڻ ؿام کڻً ھا جَ كنّ‬ ‫ڪسھ ٻّٔ ھسْ ھا‪.‬‬ ‫”زْ‪ ،‬پؼ‪ ،‬جَ “‪ ....‬فىّك نفٍ آھً‪ .‬اھْ صلٔلحً زْ ىٿام ظّاةً زّ ىهيّْ ٿا‬ ‫نڳائً‪.‬‬ ‫قآغ ٌّم ڇھً ؿانً زّ ھّس‪ ،‬زّ ڪٽٍب ؿام الھّر هٓؾ‪ .‬اجْ ةَ اؿٽٔكً جْ؛ ھٍغه‬ ‫چاٌھ‪ ،‬ىـهو چاٌھ ڇٺو‪ .‬ىّم جَ ٻٔئْ پْ ڇٺّٔم‪ .‬ىّم کْ ڪّ فؼق ٌُؼ ٌَ آّٓ‪.‬‬ ‫الھّر ةاغً زّ قھؼ آھْ‪ .‬هڇّٓم جارٓعْ ّيارجّم ۽ ىلتؼا ةَ آھً‪ .‬زٔئً دھهْ ۽‬ ‫آگؼو ۾ آھً‪ .‬قانٔيار ةاغ زھڙه ةاغ ڪّ ىّم ٌَ ڇٺّ آھْ‪ .‬زٔحّڻٔڪ ڪكئؼ اڃا ٌَ ڇٺّ‬ ‫اٿو‪ٌ .‬ئًٔ پؼاڻْ اٌارڪهْ اؿٽؼٓٽ‪ ،‬چڙٓا گھؼ‪ ،‬هائـؼاِء زّ ةٍگهّ‪ ،‬راهو ڪٍارو رازا‬ ‫رٌسٔث ؿٍگھ زّ كهّْ‪ .‬ىام جَ ڇاچه گھيٍغه ھّس‪ .‬گھؼ رال گهَْء ۾ ھّ‪ ،‬زحْ گھڻائْ‬ ‫ؿٍڌو ھٍغم زْ ھئْ‪ .‬ؿٍڌ ۾ چاٌھ زّ هاھپّ هڅٓڪ ھّ‪ .‬پٍساب ۾‪ ،‬اٌگؼٓؽ ىفث ۾ چاٌھ‬ ‫زا پڙا هرھائٍٔغا ھئا‪ .‬گھؼم ۾ ڦٽا ڪؼو هٍٓغا ھئا‪ .‬رؿحً زْ چّڪً جْ چاٌھ ىفث‬ ‫ىهٍغو ھئْ‪ .‬اجْ پٍساةْ ٻّنْ ؿکْ هٓؾ ۽ ّسب ؿٍڌو ٻّنْ هؿؼو هٓئْ‪.‬‬ ‫دادا‪ ،‬ڀاڀْ ۽ ٻارم کْ ىاك رهڄ جْ هٺْ ھهٍغه ھّ‪.‬‬ ‫ام هكث ھٍغهؿحام زْ ؿڄْ ؿٌّھً اجْ ئْ ڇؿْ ؿگھّٔ ھّس‪ .‬ڇّڪؼّٓم ڄڻ‬ ‫ڳهً جْ‪ ،‬ىکڻ نڳم چاٌڊهڪْ َىهْ گھيٍغّٓم ھّٔم‪.‬‬ ‫زٔئً اڄڪهھ ةّٔٽْ پارنؼس ۾ هڃْ ىٍھً جْ چٌّّ گاؿهٔٽ هغٔؼن ھڻائٍٔغّٓم‬ ‫آھً‪.‬‬ ‫‪25‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫هڻٍغّٓم ھّٔم‪ .‬ؿّچٔو هڇه ٿٔؾ جَ ڪٍھً پٍساةْ دهقٔؽن ؿام قادو ڪٍغس‪ .‬دادا‬ ‫رٓهّو ۾ فّرىئً ھّ ۽ قآغ ٿٔئٽؼ هارم ؿام دهؿحْ ھئؾ‪ .‬ام ڪؼو اڪذؼ ٽڪٔٽ‬ ‫هٺڻْ ٌَ پٌّغو ھئْ‪ .‬ؿکؼ ۾ ؿڀ ؿئٍٔيائّم ىفث‪ ،‬الھّر ۾ ٻَ چار‪ .‬ىّم ؿکؼ ۽ الھّر‬ ‫۾ ظاص فهيّم؛ ظؽاٌچْ‪ٌّ ،‬ڪؼ‪ ،‬اڇّة ڪٍٔا‪ ،‬ٻٍڌم ۽ ڪْ‪ٌ-‬ادٓا زّم ڇٺو‪ .‬درامم‬ ‫ىٍھٍسّ زٍو ام ؿاك ٿّٔ زڏھً اٌڊٓا ۾ فهو اٌڊؿٽؼو زّ پآّ پّٔ ۽ قآغ ام ڪؼو‬ ‫ىڪانيہ ةازو ۽ ظاٌگْ زٌغگَْء ۾ اداڪارو ڪؼڻ ۾ ىاھؼ ٿٔؾ‪ .‬ؿھڻّ ۽ ڄگھّ ھئؾ‪،‬‬ ‫هار ةَ گھاٽا ھئو‪ .‬زْ گػرٓم ڇھً پٍغرھً ؿانً کام ىٿْ کْ ظغا صافٍ ڪؼو رھٔا آھً‪.‬‬ ‫ھٍغم ۽ ىـهياًٌ زّم ىْيّنْ زھڙپّم نڳٍغّٓم ھّٔم‪ .‬ائًٔ ڄڻ ڪٍھً دهڪام جام َ‬ ‫پام‬ ‫کاڅه ٓا ڪٔهْ زْ کم جام جؼڪّٔ ۽ اةحّ ڪؼو پّٔ‪ .‬الھّر ۾ ام آس زٍو هرجّ جَ زهغ‬ ‫زّام ٿٔا ڪٍھً پٍساپڻَْء ؿام قادوَء ڪؼٓام‪ .‬کٔؾ قانٔيار هٺْ هڃام ۽ ؿٍغس هارم‬ ‫۾ ڳاڈھّ‪ ،‬اڇّ‪ٌٔ ،‬ؼه‪ ،‬ڪاره ٓا پٔهّ گالب اٽڪآام‪ .‬قانٔيار زا گم چٍڊ زھڙا هڇا‪.‬‬ ‫ڇّڪؼّٓم ةَ چٍغر ىکْ‪ .‬ىام ؿڀاَء زّ ّكلْ ٌَ ھئو ۽ اھّ قآغ فهيً زّ ادؼ ھّ‪ ،‬زٔئً‬ ‫ڄڻ ڪٍھً زْ الٽؼو نڳْ‪.‬‬ ‫الھّر کام ڪانڪحا هٓاؿًٔ‪ .‬پڙھائَْء کْ زّاب‪ .‬اجْ زتهً زھڙا ۽ ھاٿًٔ زْ‬ ‫ٽٍگً زھڙا هڇا ڪچانّ ڇؿْ ّسب ۾ پٔؾ‪ .‬ڪٍڊ جْ هڃْ كغرة زْ ؿٌّھً ڇؿٍغه‬ ‫ھّس‪ .‬چاٌڊهڪَْء زّ هڻ زْ پًٍ ۾ انسھڻ‪ ،‬ھارٓم کٔؼ زٔام پٽ جْ ڦھڪّ کائڻ ۽‬ ‫گهً زٔام ڦھهّٔ هڃڻ‪ .‬ؿر ائًٔ ٌڪؼو ڄڻ ىً ۾ ڪٍھً ظّاب زٍو هرجّ‪ .‬ھّا ٿڌو‪ ،‬اڃا‬ ‫ةَ ڪانڪحْ ؿّچٔام جَ ؿعث گؼىَْء ۾ ةَ ھڪ پم الِء ىً ۾ ؿٔاٽّ گھيْ هڃْ‪.‬‬ ‫قيهّ ڪالڊ پٍڌ جْ‪ .‬پؼ هڃْ ٌَ ؿگھٔؾ‪.‬‬ ‫اجْ زا ؿّئؼ زھٍگهْ ھٌّغا ھئا‪ ،‬زً کْ ىام جٔؼم ڪياًٌ ؿام زظيْ ڪٍغه‬ ‫ھّس‪،‬‬ ‫زٔحّڻٔڪ جٔؼم ۾ ؿّٔم ٌَ ھٌّغّٓم ھئو‪.‬‬ ‫هرو هاپـْ ڪّٽڙو‪ .‬زڳھ ڇاڇو زْ گھؼ ؿاىھّم‪ .‬رؿحْ جْ پھؼًٓ ىٍؽك‪ .‬ھٔٺام‬ ‫ىّدوَء زّ دڪام‪ٌّ .‬ر ىضيغ اؿڪّك ۾ داظال دهڪام ڀؼؿام ٌٔاوَْء زّ گھؼ‪ .‬ھڪ پٺاڻ‬ ‫ڇّڪؼو‪ ،‬اکّٔم هڇّٓم ۽ ڪارّٓم‪ ،‬ڪڏھً ةَ اڅ اکّٔم ٌَ ٻّٽٔائًٔ‪ .‬ڳم نـا ۽ اھڙا‬ ‫ڳاڈھا ڄڻ ؿڄّ هكث کٔؾ ڪٍھً چئّ آھْ‪ .‬هاؿٍٔگً ٌاٌگً زٔام ڪارا هار‪ ،‬ڄگھْ‬ ‫ڳچْ‪ ،‬ڪٍڌ ىٿْ ڪؼو ڄڻ ظّاةً ىام زاڳْ آھْ‪ .‬ڇاجْ قآغ ؿعث ۽ هڇو‪ ،‬زٍھً زْ‬ ‫ةار ؿتب ھهْ جَ ؿٍغس ڪٍڌ ٿّره ھٔٺ زھڪْ هڃْ‪ .‬ڪارو ؿهّار‪ ،‬ڪاره ڪڙجّ ۽ ام‬ ‫جْ ٽٽم آرؿّٔم‪ .‬ىّم اڪذؼ کٔؾ فلي ڪارو ٓا فلي اڇْ ڄرٓؾ ۾ ڇٺّ‪ .‬ىّم کْ ٓاد‬ ‫آھْ‪ ،‬اھّ ؿاك ‪4810‬ع زّ ھّ ۽ ٻْ ىھاڀارو زٍگ نڳْ چڪْ ھئْ‪ .‬ىٍھٍسّ ڇھًٔ ؿانًٔ‬ ‫‪26‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫۾ پٔؼ ھّ ۽ ھَّء فلي ؿحؼٌھً ٓا ارڈھً ؿانً زْ ھئْ زٍھً ؿام پؼٓو ٓا قادوَء ٌَ‬ ‫ڪؼڻ زّ ڇک ىام چانٔھً ؿانً کام ؿٍْٔ ۾ ؿاٌڍٍٓغه ٿّ اچام‪ .‬ىّم ھً زّ ڪّ ٌَ ڪّ‬ ‫رهپ ”رځ ۽ پاڇا“ ىاُء”‪” ،‬ڪامُء ۽ ؿيٍڊ“‪ ،‬۾ٿّره زالهًٍْ ۽ ڪً ڪھاڻًٔ ۾ چٽّٔ آھْ‪.‬‬ ‫قآغ ڪٍھً ڪالڪار زْ زٌغگَْء ۾ ٻَ چار ّ​ّرجّم ھڪ ظاص ادؼ ڇڏو ٿّٔم‬ ‫هڃً‪ .‬پِّء ھّ کًٔ ىعحهف ڪٍڊم کام چٽڻ زْ ڪّقف ٿّ ڪؼو‪ .‬آرٽـٽ زْ زٌغگَْء‬ ‫۾ گھٽ ۾ گھٽ ٻَ ّ​ّرجّم وؼهر اچڻ گھؼزً‪ .‬ٻً هڻً زْ ةاھ چٽڻ ۽ جً زّ اظحالف‬ ‫ٻڌائڻ ئْ ڪال آھْ‪ .‬قؼٽ چٍغر زْ زٌغگَْء ۾ فلي ٻَ ّ​ّرجّم آّٓم آھً‪ .‬ؿٍغس ىڙٌْ‬ ‫ٌاهنً ۾ ام زا انڳ رهپ ىهً ٿا‪” .‬قؼٓڪاٌث“ زْ راج نڪكيْ آھْ‪ .‬اھائْ ”آظؼًٓ‬ ‫انحسا“ زْ هزٔا آھْ زا ”ؿّاك“ زْ ڪيم آھْ‪ ،‬اھائْ ”چؼٓحؼھٔڻ“ زْ ڪؼڻيائْ آھْ‪.‬‬ ‫ھّمَء ىّم کْ ذاجْ ًّر ڄاڻ ٌَ آھْ جَ قؼٽ زْ زٌغگَْء ۾ گھڻّٔم ّ​ّرجّم آّٓم‪ٌَ .‬‬ ‫ام رٓث ىام پٍھٍسْ ڀٔٽ قؼٽ چٍغر ؿام ٌٿّ ڪؼٓام‪ .‬ھّ جَ اپٍٔاس ؿيؼاٽ آھْ ۽‬ ‫اؿحؼو ىً ه گٔام زّ ىاھؼ‪.‬‬ ‫ڇاڇوَء چّٔ جَ ؿاىھّم ّٔغ گاھ آھْ‪ ،‬اجْ ڪڏھً ٌَ هڃر‪ .‬اجْ ھڪ زً آھْ‪ .‬ىٿّ‬ ‫ڪّ ٌَ اٿؾ ۽ اکّٔم ڇاجَْء ۾ اٿؾ‪ .‬ىام ڄپ کام غٔؼ هاكف‪ .‬ىام رهز ام زْ جالش ۾‬ ‫هڃام‪ .‬زحْ هڃڻ ۾ ظٌؼه آھْ‪ .‬ىّج اجْ ئْ آھْ‪ .‬ىاُء جَ اڪذؼ راىائڻ‪ ،‬ىھاڀارة‪ ،‬ڀاڳّة‪،‬‬ ‫نٔهْ‪ ،‬صاجو ًائْ‪ّ ،‬هْ ةاةا‪ّ ،‬الهنغًٓ ۽ قٔط چهَْء زّم ڪھاڻّٔم ٻڌائْ ڇڏّٓم‬ ‫انف‬ ‫ٰ‬ ‫ھّٔم‪ .‬ؿّ زً کْ ةّجم ۾ ةٍغ ڪؼڻ زّ جَ ىام جنّر ڪؼو ٌَ ؿگھٔؾ‪ ،‬پؼ ّلم ؿام‬ ‫ًاكث کْ هس ڪؼڻ چاھٔو ٿْ‪ .‬اجْ گھاٽا هڻ ھئا‪ .‬پھؼًٓ ڪٍھً ھڪ هڻ پٺٔام‪ ،‬پِّء‬ ‫ىٿْ‪ ،‬کاٻْ پاؿْ ۽ پِّء ؿاىھّم ٌھارٍٓغه ھّس‪ .‬اڳٔام ةٍغ ھّ‪ ،‬ةٍغ جْ ىّم ڪڏھً ةَ‬ ‫ھڪ ىاڻھّ ٌَ ڇٺّ‪ .‬اٌھً هڻً ۾ زال پکْ ۽ اٌھً زا ىٺا آهاز‪ .‬ڪّئم‪ ،‬ةهتم‪ ،‬چاٌھ پکْ‪،‬‬ ‫ڳٔؼا‪ ،‬زھؼڪّٔم ۽ ٻٔا زً زا ٌاال ٌَ ٿا اچً‪ .‬ىّم ٽٔھ کً ؿاك اڳ ادةْ ڪالس ۾ ھڪ‬ ‫دفْ​ْ چّٔ ھّ جَ ؿٍڌوَء ۾ هڻً‪ ،‬جارم‪ ،‬گهً ۽ پکًٔ جْ ظاص ڪحاب ھئڻ گھؼزْ‪.‬‬ ‫ىام ٿّره اڳٔام هڅو ٿّ اچام‪ .‬ىام ىڃٔام ٿّ‪ ،‬اڪذؼ ادٓب ىٍھٍسْ چؼچً کام‬ ‫ڪّ کائٍٔغا آھً؛ زٔحّڻٔڪ ىام ڪٍھً زْ ةْٔؽجْ ٌَ ڪٍغه آھٔام‪ .‬فٍڪارم زْ ڪئفْ‬ ‫زڳ ىّھً ۾‪ ،‬ٽٔؼس جْ ادٓتً زْ گڏزاڻْ هكث ىّم ةهتم زّ آهاز ٻڌه پؼ ؿڃاڻْ ٌَ‬ ‫ؿگھٔؾ‪ .‬پاؿْ کام گٍّ ؿاىحاڻْ‪ ،‬نْم پكپ‪ ،‬ڪؼقً راھْ‪ ،‬ىّجْ پؼڪاش‪ ،‬ڪٔؼة‪،‬‬ ‫اجو‪ ،‬ىانھْ دھهْ زا ڪافْ ادٓب هٓٺا ھئا‪ 0‬اٌٍغ‪ ،‬پؼل‪ ،‬ھؼٓڪاٌث‪.‬‬ ‫ىّم ٌارائڻ قٔال کام پڇّٔ‪” ،‬ھْ ڪھڙه پکْ آھْ“؟ پکْ ڪٍھً ڪٍڊوَء کام‬ ‫ٻاھؼ ةٔٺّ ھّ‪ .‬ڪاره‪ .‬ھٔٺام پٺ ڳاڈھْ‪.‬‬ ‫”ةهتم!“‬ ‫‪27‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”ڪٔحؼو ڪارو“‪ .‬ىّم چّٔ‪” ،‬زھڙو رهآحْ ؿٍڌو قاّؼو“‪.‬‬ ‫قٔط آاز زْ ىْٔار زّ قاّؼ قٔال ةَ َؼافث زّ اؿحاد آھْ‪.‬‬ ‫ىٍھٍسّ ؿؼ ڪٽٍٔغو چٔائًٔ‪” ،‬پؼ آهاز ڪھڙه ىٺّ اٿؾ“‪.‬‬ ‫ىّم ھٍغهؿحام ۾ ام هكث جائًٔ ڪا ةهتم ٌَ ڇٺْ ھئْ‪ .‬ڀڳٌّحْ ٌاهاڻَْء زّ ذڪؼ‬ ‫ٌٿّ ڪؼٓام ٓا ّاةغن پؼهًٓ زّ‪ .‬اھّ آهاز ىّم ىھاةهٔكّر ۾ ڇاچه ٻڌه‪ .‬اجْ ٻً ٽً كـيً‬ ‫زّم ةهتهّٔم ٿًٔ‪ .‬ائًٔ ٌّرزھام ۽ نحا کْ جَ ىّم ھؼ ٻً ۽ پھاڈ جْ ٻڌه آھْ‪ٌّ .‬رزھام‬ ‫زّ جَ ىام نڙڪپً کام پؼؿحار آھٔام‪.‬‬ ‫ىام ڇٍڇؼ زْ ڇٍٓھً ڄائّ ھئؾ‪ ،‬ام ڪؼو پٔؼ ۾ ڇٍڇؼ ھئو‪ .‬ةٍغ جام گھيٍغو‬ ‫راڳ ڳآام‪ .‬ىٿام ھٔٺ ٽپا ڇٓام‪ .‬پکًٔ ڇاٌھً ٌھارٓام‪ .‬ىّٔا پٽْ کاهام ۽ پاڻ کْ ظّش‬ ‫ؿيسھام ۽ ام صلٔلث کام غٔؼ هاكف جَ دٌٔا زْ ؿڀ کام ظٌؼٌاڊ ٻْ ّانيگٔؼ زٍگ‬ ‫زارو ھئْ‪ .‬زحْ ىاڻھً کام هڻً ۽ پکًٔ زّم ىّؿٔلّٔم هؿؼو هّٓم ھّٔم‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ دادا ڪٍھً کْ چّٔ ھّ‪” 0‬ىٍھٍسْ فئيهْ‪ -‬ىّم هٽ جَ رهس زْ فّج‬ ‫آھْ“‪ .‬الھّر ۾ ڪٿْ‪ .‬ڪسھ ٓاد ٌٿّ پّٓو ۽ ام زّ ىٌهب ةَ گھڻّ پِّء ؿيسھٔو‪.‬‬ ‫ڀائْ گھڻّ رنّٔ ڀٽڪّٔ آھٔام‪ .‬اھا ىٍھٍسْ دىاغْ ظاٌَ ةغهقْ ةَ آھْ‪ .‬اھّ ڀٽڪاُء‬ ‫ىٍھٍسْ ڳانھًٔ ۾ ةَ آھْ‪ .‬ىّم هٽ قؼهّاة‪ ،‬هچ پڇاڈو ڪٌّھْ‪ .‬ڪّ ىاؿحؼ ٌاھٔام‬ ‫زّ ىٍڍ زْ ڳانھ ڪؼٓام‪ ،‬آجو ڪٿا ۾ ڪٿا جَ ھئڻ گھؼزْ‪.‬‬ ‫اؿام زْ گھؼ ھؼ ٻًٔ ٽًٔ ؿاك ڪّ ڀاجْ پئغا ٿٍٔغه‪ ،‬پھؼًٓ ڀٔڻ نٔالم‪ ،‬زا چار‬ ‫ؿاك هڇو اٿو‪ .‬ؿٍغس قادو جٔئً زْ ھڪ زىٍٔغار ؿام ٿْ‪ .‬پاڻ ھً هكث ڇاڇو ٌاٌْ‬ ‫آھْ‪ .‬ام ةْغ گؼهپ پاة‪ ،‬پِّء ىام‪ .‬زٍو زّ ٌانّ ىٍگھارال ام ةْغ گالب‪ ،‬زّ گػرٓم ‪52‬‬ ‫ؿانً کام ةؼٽف آئؼ هٓؽ ۾ ڪو ڪٍغه آھْ‪ .‬ام ةْغ اٌغرا زٍھً اقّڊ ڪكّراڻَْء‬ ‫ؿام قادو ڪئْ ۽ زٍھً زا ٻار ؿٍـڪؼة زا پٍڊة آھً‪ .‬ڪيال‪ ،‬ىآا‪ ،‬ىّجْ‪ ،‬آقا‪ ،‬آقا‬ ‫هرھاڱْ هارو ؿاك ڄائْ‪ .‬هدٓا انھاس ٌگؼ ۾ ىٽَْء زا چاپّڈا کائْ ىؼو هئْ‪ .‬ىّجَْء‬ ‫ىٿام ڪؼاچْ ٽٔهٔگؼاف آفٔؾ زّ نّھْ درهازه ڪؼو پّٔ‪ .‬ام جْ نڏّٓ ھّ‪ٌّ .‬م ؿانً‬ ‫زّ ھّ‪ .‬ڪٍھً ىغد ٌَ ڪٔؾ‪ .‬پاڻ اھّ درهازه ىٿْ ڪٔائًٔ‪ .‬زّ هرو ىٿام ڪؼٓؾ ۽ پاڻ‬ ‫ىؼو هّٓ‪.‬‬ ‫ام زّ اؿام هٽ ڪّ فّٽّ ٌَ ھّ‪ .‬جڏھً ؿّچّٔ ھئو پٍٔٽؼ ٿٍٔغس‪ .‬ڀاُء زّ ھڪ اىؼ‬ ‫چٽ چٽٍٔغس‪ .‬پؼ اھا ظّاھف پّرو ٿْ ٌَ ؿگھْ‪ .‬پاڻ ۾ ام زْ مالصٔث ٌَ ڇٺو‪ .‬چٽ جَ‬ ‫ىً جْ چٽّٔ پّٔ آھْ‪ .‬ىّم کْ رٌگ ٌَ‪ ،‬نفٍ ىهٔا‪ ،‬ؿڀٍْ ڀائؼم ڀٍٔؼم زْ قادو ٿٔم‬ ‫آھْ ۽ ةؾ ھهً پٔا‪ .‬ؿّ اھا ٿْ رهس زْ فّج‪.‬‬

‫‪28‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ةٍغ جام ھهٍغو‪ ،‬ام زْ آظؼ ۾ ھٔٺائًٔ جْ هارٓاؿْ زىًٔ ھئْ‪ .‬اجْ ىّم ھڪ‬ ‫”ىٍٔھً ‪-‬هؿڪاره“ ڇٺّ‪ .‬ٻڌه ھّل جَ ام کْ ىٽَْء ۾ هزھڻ ؿام ىٍٔھً هؿٍغه آھْ‪.‬‬ ‫ىّنْ‪ ،‬چاٌغو زا گّال‪ .‬ؿّ ٿّٔ ائًٔ جَ‬ ‫ةعيهْ ىّم کٔؾ ىٽَْء ۾ ةٍغ ڪّٔ ۽ چٔو‪ 0‬ڀٔڄ‬ ‫ٰ‬ ‫ام قال ىٍٔھً پّٔ ۽ هؿڪاره ٿّٔ‪.‬‬ ‫زڏھً ةَ ڪٿْ ؿّڊ پٌّغو آھْ جَ ؿّچٍٔغه آھٔام؛ ڪاش ؿٍڌ ىام ”ىٍٔھً‬ ‫هؿڪارا“ اىپّرٽ ڪسً‪ .‬ڪڏھً ڇاچه ڇک ٿٍٔغه اٿو جَ ىّم کٔؾ پّرّٓ ڇّ‪ .‬زّ ىام‬ ‫ڇاچه ھّس ۽ ھّ ڪيؽهر ھّ ؟ ھّ ڪڇْ ٌَ ؿگھّٔ‪ .‬ىّم ؿام هڈھْ ٌَ ؿگھّٔ‪ .‬اھا‬ ‫ھٍغه رقًٔ‪ ،‬چاھْ چارنؾ ڄارهم زْ ٿٔئؼو آھْ‪ .‬زّ ڇاچه ؿّ گاةّ‪ .‬هڇو ىڇْ ٌٍڍو‬ ‫ىڇَْء کْ ڳڙڪائٍٔغو آھْ‪ .‬زٍگ فـاد زّ امم ڪارڻ جَ آرٿڪ فـاد ئْ ٿٍٔغا آھً‪،‬‬ ‫ىگؼ ام پٺٔام اٌـام زْ فٌؼة زّ اھّ ٌلل ڪو ڪٍغه آھْ‪ .‬قاّؼ ؿڳً آھّزا چٌّغه‬ ‫ھّ جَ اؿًٔ ؿّقهـٽ ةؼاةؼو زا صيآحْ آھّٔم‪ .‬اؿام کْ ڪّ صق ڪٌّھْ جَ اؿًٔ‬ ‫گائًٔ‪ ،‬ىٍٔھً‪ ،‬ٻڪؼًٓ‪ ،‬ىڇًٔ پهً کْ کائّم‪ .‬ھڪ ڇٍٓھً آٍغه زڏھً ؿّقهـٽ کْ‬ ‫هٓكٍّ ٿٔڻّ پٌّغه‪ .‬ؿيازّاد زْ اٌـام پؼؿحَْء زّ پھؼّٓم ؿتق ؿٍڌ زْ ھڪ ظـٔؾ‬ ‫ىٍٔھً ‪-‬هؿڪارو ؿٔکارّٓ‪ ،‬زٍھً کْ پٍھٍسْ ٌاداٌَْء ؿام قھٔغ ڪّٔ ھّل‪ .‬ام ڪؼو‬ ‫ڪٿْ ڪّٔنْ ٓا ىاڪّڈو پاڻَْء ۾ ڇؿام جَ کٔؾ ڪک پً ؿام کڻْ ؿالىحَْء هارو‬ ‫زڳھ جْ رکام‪ .‬پٔؼ ةَ ؿٍڀانْ کڻام‪ .‬ھڪ ىاڻھَّء زّم ٽٍگّم ڀڳم ھّٔم‪ .‬ٽؼئفڪ ؿتب‬ ‫رؿحّ ڪؼاس ڪؼو ٌٿْ ؿگھّٔ‪ .‬ؿڳً آھّزا چّٔ ‪ 0‬ھاڻ ٻڌاِء ؿّقهـٽ زا پٽ‪ ،‬ام زّ‬ ‫ڪھڙه صم آھْ؟ ىام ٻاهٓھً ؿانً زّ زّام ۽ آهارن ٌاهك نکْ چڪّ ھئؾ‪ .‬ىّم ام‬ ‫قعل کْ ھٍر ۾ کٍّٔ ۽ کٔؾ ىٍؽك جْ پھچآو‪ .‬ؿڳً چّٔ؛ جّ زّ ھً قعل الِء‬ ‫ڪّٔ‪ ،‬اھّ ڪارك ىارڪؾ پّرو ىضٍث ڪف آدل الِء ڪؼڻ چاھْ ٿّ؛ ام ڪؼو‬ ‫ڪئٌّـٽً زّ ىلاةهّ ٌَ ڪؼ‪ ،‬ةهڪ ھًٍ ۾ قاىم ٿْ هځ‪.‬‬ ‫كنا هڇا آھً ةاةا‪ ،‬زٔحؼه ىاڻھّ ٌٍڍه‪ ،‬اهجؼّٓم ڳانھّٔم گھڻّٔم‪ .‬ىام ڪافْ هكث‬ ‫ؿٍڌهَء زْ ڪٍارو جْ هٓھٍغه ھّس‪ .‬اڃا ةَ اجْ هٓھٍغه آھٔام‪ .‬جنّر زْ ٿّرو ىغد‬ ‫هٺٍغه آھٔام‪.‬‬ ‫قاھْ درٓاَء ‪-‬۽ آهاز ‪-‬۽ ھّ ه ه ه ه م‪ -‬گؼ ر ر ر‪-‬گؼ‪ .‬ش‪ .‬آم ۾ ذر ر‪ .‬ر و گؼ ر ر‬ ‫ر‪ .‬نھؼهم اٿً‪ .‬ڪؼ کڻً‪ .‬ىاڻھّ ڇؿْ ظّدڪكْ ڪؼو ڇڏًٓ‪ .‬ام ۾ ىـڪؼاھٽّم‪،‬‬ ‫ھٽڪّم‪ ،‬قؼىائڻ‪ ،‬ؿيسھڻ‪ ،‬اڳؼائْ ڪؼڻ زّم همفّم جَ اؿًٔ پٍھٍسْ ّلٔغو زْ ىغد‬ ‫ؿام زّڈو ٿا هٺّم‪.‬‬ ‫ڇاڇٓم‪” 0‬اه ىّھً ‪-‬جّم ىٍھٍسّ ؿاھ ڪڍٌغًٓ“ چالئٍٔغو اجْ پھچْ هڃْ‪ .‬ڇؿْ جَ‬ ‫ڳهْ جْ ھٿ ڇٓئْ‪ ،‬قآغ ؿٍڌهَء کْ صٔغرآةاد کام هٓٺّ ڇؿام‪ .‬زحْ ھً هكث ةَ ىٍھٍسا‬ ‫‪29‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ڪٔحؼا دهؿث آھً‪ 0‬ىاھحاب ىضتّب‪ ،‬ىكحاق قّره‪ ،‬ؿضؼ اىغاد‪ً ،‬ارق اقؼف‪ ،‬قّڪث‬ ‫قّره ۽ گهكً ! ۽ پِّء ھّ ؿڀ کام هڇه‪ 0‬ىضيغ اةؼاھٔو زّّٓ‪ّ ،‬هْ ةاةا جَ آھْ ئْ‬ ‫ڪّٽڙوَء زّ‪ .‬ؿاڳئْ اؿڪّك ۾ چار درزا گڏ پڙھٍغه ھّ‪ .‬کٔؾ ظتؼ پئْ جَ ىّھً‬ ‫نٔکڪ ٿْ هّٓ آھْ جَ ھڪغل پاڻ ىّم کام هڇه نٔکڪ ٿْ هّٓ‪ .‬ڪّٽڙوَء زْ ؿؼ زىًٔ‬ ‫جْ قاھ نٌٔف زْ پٔؼم زا ٌكام ةَ جَ آھً‪ .‬ڪٿْ جَ پٔؼ‪ ،‬ؿائًٔ نٌٔف زْ پٔؼ زْ زڳھ‬ ‫ىٿام آّٓ ھٌّغه‪ .‬ىٍھٍسّ ۽ ؿٍغس جنّف زّ ڪسھ صنّ ىٍھٍسْ ىً ۾‪ ،‬هزّد ۾‬ ‫گھـْ هّٓ ھٌّغه‪ .‬پؼ اجْ ىّم گھڻّ‪ ،‬ؿٍڌهَء کْ ٌَ ٌٔاوَْء کْ ڇٺّ آھْ‪ .‬ڪؼاچَْء ۾‬ ‫زّاٌْ زڏھً زـو ۾ پچڻ قؼهع ڪّٔ جَ ؿّچٔو‪ ،‬ڪّٽڙوَء هڃام ۽ کٔؾ ڀڄائْ اچام‪.‬‬ ‫ٌٔاوْ نـْ زا گالس ىّڪهٍٔغو ھئْ‪ .‬ڪڏھً ىام ٌٔاوَْء زْ گھؼ ڇاڃ‬ ‫پٔارٍٓغو‪ .‬ڀاڪؼ ةَ پائٍٔغو ۽ چئّم ةَ ڇٍٓغو‪ .‬جڏھً ڇؿام جَ ىً زا گم جاج زْ گهً‬ ‫زٔام ؿٍگ ىؼىؼ زٔام ؿعث ٿٍٔغا هڃً‪.‬‬ ‫ڪّٽڙوَء ۾ ڪھڙا هڇا ىاڻھّ رھٍغا ھئا‪ ،‬ؿّ جَ ىام ٌٿّ ڄاڻام ىگؼ هڇٓؼه ٌنٔؼ‬ ‫ظام ٓاد اٿو‪ .‬ىکٔہ رؿحْ جْ ؿٍغس اهًاق ھئْ‪ .‬پم زْ کاٻْ ًؼف هڃْ هاگھّ ؿٔـؼ‬ ‫ىارٍٓغه ھّ ۽ ام زّم کهّم آّام زْ دّٓارم جْ ٽٍگْ ڇڏٍٓغه ھّ‪ .‬اجْ ةٍغهكّم ۽‬ ‫جهّارهم ھٌّغّٓم ھّٔم‪ .‬ڄگھّ كغاهر اکّٔم ؿٍڌ زْ قاھ ٌذار صـًٔ نٌٔفَْء‪ ،‬قاھ‬ ‫نٌٔف زْ گّٓـؼ زٔام ڳاڈھّٔم‪ ،‬ىڇّم راڻا پؼجاب زٔام ىٿْ هرٓم‪ ،‬هڇو ؿهّار‪،‬‬ ‫قاھْ چّغّ‪ ،‬ةغم جْ ڪارجّؿً زّ پٽّ‪ ،‬کهْ جَ نڳْ ُاڀ ٿّ گسْ‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ ؿڏ ڪٔائًٔ؛‬ ‫”جّم الال ىٍگھارال زّ پّٽّ آھًٔ“؟‬ ‫”ھا“‪.‬‬ ‫”ٌٔاوَْء کْ ؿڃاڻًٔ“؟‬ ‫”ھا“‪.‬‬ ‫”ھڪ ڪو ڪٍغًٓ“؟‬ ‫”چئّ“‪.‬‬ ‫”ھام هٺ‪ -‬ھْ پٍر رپٔا کٔؾ ڇج‪ ،‬کٔؾ چئر؛ راة ٌَ آٍغس“‬ ‫”اهھام کْ نھڻْ“؟‬ ‫”چؼٓا ‪ -‬ھَّء ىٍھٍسْ ؿؼٓث آھْ“‬ ‫”ٌّڪؼٓاڻْ“؟‬ ‫”ىٍھٍسْ زاك“‪.‬‬ ‫”پؼ اهھام زْ زاك جَ پٺٔام صّٓهْ ۾ رھٍغو آھْ“‬ ‫‪30‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”اھا پھؼًٓ آھْ‪ “ .‬ھً ىكڪّٔ‪” ،‬صق ٻڌو“‪.‬‬ ‫”جَ اهھام کْ ٻَ زانّم آھً“؟‬ ‫”ھاڻ ةڪ ٌڪ ٌَ ڪؼ ۽ الال ىٍگھارال ؿام ڳانھ ٌَ ڪر“‪.‬‬ ‫”چڱّ“‪.‬‬ ‫”پِّء ظتؼ پئْ جَ ىاڻھّ ھً ؿام ڳانھائْ ٌَ ؿگھٍغا ھئا ۽ ھً ؿام اکّٔم ىالئڻ‬ ‫هكث اڪذؼ گھڻً زّ ھٔٺام ڪسھ هھْ هٍٓغه ھّ‪“ .‬‬ ‫جَ جّم ٌنٔؼ ظام زْ زاك آھًٔ“؟‬ ‫”جّ کْ ڪٍھً چّٔ“؟‬ ‫”پاڻ چٔائًٔ“‪.‬‬ ‫ظّقْ هچام ٺڪ ڳهْ جْ چيْ‪.‬‬ ‫”پاڻ چٔائًٔ جَ ىام ھً زْ زاك آھٔام“‪.‬‬ ‫”پؼ صق ٻڌو ٌَ“ ‪.‬‬ ‫اداس ٿْ”؛ ىام فلي ٻڌك آھٔام‪ ،‬ىٍھٍسا ڪھڙا صق“‪.‬‬ ‫”۽ ھْ پٍر رپٔا ڇٌائًٔ“‪.‬‬ ‫ھً هرجا‪ .‬چٔائًٔ”‪ ،‬ھڪ ڪو ڪؼ‪ ،‬ھڪ آٌّ هٺ‪ .‬پم ًؼف ھڪ دهڪام اٿئْ‪ ،‬اجام‬ ‫آفٔو هٺْ اچ‪ .‬ھً ڇس پحّ ڇٌّ‪“.‬‬ ‫ام ڇٍٓھً ةْغ کٔؾ ىام رهز ٓا اڪذؼ آفٔو آڻْ ڇٍٓغه ھّس‪ .‬ھڪ ڇٍٓھً ڇؿام جَ‬ ‫رهئْ پئْ‪ ،‬پٽ ۾ نٺ پٔئْ ھئْ‪.‬‬ ‫ىّم کٔؾ ٻاٌھً کام زھهْ چّٔ”‪ ،‬جّم رهئًٔ ڇّ ٿْ“؟‬ ‫”ىٍھٍسّ ٌنٔب“ ‪.‬‬ ‫”ٌَ ٻڌاِء“‪.‬‬ ‫”ھً ىّم کْ ىارّٓ‪ٌ .‬نٔؼ ظام!“‬ ‫”ڇّ“؟‬ ‫”ىّم کٔؾ چّٔ جَ ىام ىاُء ٿٔڻ چاھٔام ٿْ‪ .‬ھئكَ چٌّغو آھٔاٌؾ“‪.‬‬ ‫”پِّء ھّ جّ کْ ىاُء ڪٔئً ڪٍغه“؟‬ ‫”پٍھٍسْ ىاُء ٌَ‪ .‬ىٍھٍسْ ٻار زْ“‪.‬‬ ‫”پِّء َپؼًٓ کْ چئّ ٌَ‪ .‬ڀاڀْ چٌّغو آھْ‪ ،‬ٻار گھؼو هٺتّ آھْ‪ .‬راة زّم َپؼّٓم‬ ‫اڇّٔم پّقاڪّم پائْ چٍڊ ىام ھٔٺ نھٍغّٓم آھً ۽ ٻار کْ ىاُء ڀؼؿام ؿيھارو‬ ‫هٍٓغّٓم آھً“‪.‬‬

‫‪31‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ھً اکًٔ ۾ چحائْ ٌھارّٓ‪ .‬اداس ھٌّغو ةَ ىؼڪٔائًٔ‪ ،‬ڄڻ اىاس راة آڪاش ىام‬ ‫کٔؼ څارا هھڻ قؼهع ڪّٔ‪.‬‬ ‫”جّ کْ ڪسھ ظتؼ ٌاھْ“‪.‬‬ ‫”جّ کْ ھٍٔائًٔ ڇا“؟‬ ‫”ھْ ڇٌڊه“‪.‬‬ ‫ىّم اھّ ڇٌڊه کٍّٔ‪.‬‬ ‫”ڇا ٿّ ڪؼًٓ“؟‬ ‫”ىام ؿٍغس ىٿّ ڀڃٍغس“‪.‬‬ ‫”ھّ جّ کْ ةٍغهق ھڻٍغه“‪.‬‬ ‫”ڇّ‪ -‬ىام هاگھّ آھٔام“؟‬ ‫”جّم ڪسھ ؿيسھًٔ ٌَ ٿّ“‪.‬‬ ‫”ؿڀ ٿّ ؿيسھام‪ .‬ھڪ ڪو ڪؼ‪ .‬جّم ىٌّـام قادو ڪؼ‪ .‬ىام الك پؼوَء کْ‬ ‫چٌّغس‪ ،‬ھّ جّ کْ ھڪ ٻار ڇئْ“‪.‬‬ ‫ھً ىكڪّٔ‪ ” .‬جّ کْ ظتؼ آھْ‪ ،‬قادو ڇا ٿٍٔغو آھْ‪ -‬جّم ٌٍڍه ‪ -‬ىام هڇو‪ .‬جّم‬ ‫ھٍغه‪ ،‬ىام ىـهيام“‪.‬‬ ‫ىٍْْ گڏ رھڻ‪ .‬ةاكْ زهغو هڇه ٿٍٔغس‪ .‬ھٍغه ڇا‪ ،‬ىـهيام ڇا‪ .‬جّم هڇو‬ ‫”قادو‬ ‫ٰ‬ ‫آھًٔ جَ ىّم کْ چئّم ٿْ ڇًٓ‪ .‬ىام هڇه ٿٍٔغس جَ پِّء ىام ةَ جّ کْ چئّم ڇٍٓغس“‪.‬‬ ‫چڱّ ‪-‬ھْ نٺ رک‪ .‬کٽ جْ نٔٽ‪ .‬اڂ ىّم ٻّڈ ٺاھّٔ آھْ“‪.‬‬ ‫ىّم نٺ رکْ‪ .‬کٽ جْ نٔٽٔؾ‪ .‬ھَّء ةَ نٔٽْ‪ .‬ىام ڪافْ ڄگھّ ھّس‪ ،‬ھً ىّم کْ‬ ‫ڀاڪؼ پاجّ‪ .‬ىّم ھً کْ‪ .‬ھً هكث زْ ڪسھ ظتؼ ٌَ پٔئْ‪ .‬هرو ڇؿاٌؾ جَ اکًٔ ىام‬ ‫پاڻْ پّٔ هھٔؾ ىام چپ چاپ اٿٔؾ ۽ ھهّٔ هٓؾ‪.‬‬ ‫جؼة اؿام کْ ڪؼاچَْء هڃڻّ پّٔ‪ .‬ھَّء ىّم کْ ڇاجَْء ؿام نڳائْ رٌْ ھئْ‪.‬‬ ‫ڪسھ جَ ڇٺّ ھً ىّم ۾‪ .‬االئْ ڇا چٔائًٔ‪ ،‬ىٍھٍسا قھؽادا‪ ،‬ھئكَ ظّش رھر‪ .‬ڪؼاچَْء‬ ‫۾ ھً زْ ٓاد آٍغو ھئْ‪ ،‬پؼ ھَّء ٌَ آئْ‪ .‬زڏھً ؿّرھً ؿانً زّ ٿٔؾ جَ ؿٍْٔ ۾ ؿّر‬ ‫زْ ؿٽ اڀؼٓو‪ .‬ھً زْ ٓاد آئْ‪ .‬ىّم ىاُء کام پٍر رپٔا هرجا‪ .‬رپئْ ٌّو آٌْ ڪّٽڙوَء‬ ‫زْ ٽڪٔٽ هرجو‪ .‬اؿٽٔكً جْ ٽاٌگْ ۾ هٓٺؾ ٻَ آٌا ڀاڈه‪ .‬ٻَ ىٔم پٍڌ‪ .‬نڳو جَ ھاڻ زّام‬ ‫ٿّٔ آھٔام ۽ کٔؾ ڀاڪؼ پائْ چيْ ڇئْ ؿگھٍغس‪ .‬ام ّيؼ ۾ اھا ظتؼ ٌَ ھئو جَ ڇّڪؼا‬ ‫ڇّڪؼّٓم ؿياگو ةَ ڪؼو ؿگھٍغا آھً‪ ،‬ةهڪہ ىّم جنّر ۾ ةَ ڪٍھً ّ​ّرة زّ ٌٍگّ‬ ‫زـو ٌَ ڇٺّ ھّ‪ .‬اٌغر ۾ ةاھ زا ةٺ ٿْ ٻؼٓا‪ ،‬ڪؼاچَْء ۾ ڪكحْ‪ُ ،‬ىڪْ ةازو‪ ،‬نڙڻ‪،‬‬ ‫اٌڱّرو ھڻْ ڪٔؼائڻ ؿکّٔ ھّس‪ .‬ائًٔ ؿائٔڪم چٔيپئً ةَ ٿّٔ ھّس‪.‬‬ ‫‪32‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ٌنٔؼ ظام ڪْ آـْ ڪْ جئـْ‪ .‬ھڪ نث رئٔؾ زْ ّىّو جْ‪ ،‬ھڪ پٔٽ ۾‪،‬‬ ‫ٌڪ جْ ھڪ ٽڪؼ ۽ ھڪ‪ ،‬اٌڱّرو ۽ ھڪ څڪّ‪ٌ .‬نٔؼ ظام پٽ جْ‪ .‬ىام ھً زْ ڇاٿَْء‬ ‫جْ نث رکْ رڈ ڪٍغس؛ ھہ ‪-‬آ آ آ‪ ...‬ھّ ه ه ه ه‪ ....‬پؼ ٽاٌگْ ىام نٿؾ ٌنٔؼ ظام ٓاد ٌَ‬ ‫آّٓ‪ .‬ؿڌه ٌٔاوَْء زْ گھؼ هٓؾ‪ .‬ةؾ کٔؾ ڀاڪؼ پائْ ؿيھْ پٌّغس ۽ متش زّ‬ ‫ڳانھائٍٔغه ؿاٌؾ‪ ،‬ڇس پٍھٍسّ قھؽاده ىّھً‪ .‬ڇّڪؼّٓم ڇؿً جَ ةٔھّش ٿًٔ‪ .‬ىٍھٍسْ‬ ‫اکًٔ ۾ ڪهّره فارل ڀؼٓم اٿئْ‪ .‬ىام ام هكث ھّس ھڪ پڪّ ھٍغه ۽ آر ‪-‬آؾ‪ -‬زّ‬ ‫ىٔيتؼ ھئؾ‪ .‬ىگؼ ّكق ۾ فلي ھڪ اٌـام ھئؾ‪ُ .‬رڊ زھڙه ةغم‪ .‬ؿلؼاط زھڙو زةام‪،‬‬ ‫ىاکَْء ۽ زھؼ زھڙه آهاز‪ٌُ .‬ؼ ائًٔ ڄڻ ؿث دّٓارهم پار ڇؿْ ؿّ ڪپڙا جَ ڪسھ ٌَ ھئا‪.‬‬ ‫پؼ اھا ُاڪٍڊ اڪٔؼ صّس ىٿام صاهو ٿْ هئْ‪ .‬ڄڻ زىًٔ جْ پؼٌؾ ؿهٔو ٿْ ھهّٔ‪ ،‬ڪٿْ‬ ‫زٍھً زْ ڪا اٌارڪهْ ھئْ‪ .‬ڇؿام جَ گھؼ کْ جانّ‪ .‬زّ ڄڻ ىٍھً جْ نڳم‪ .‬دك ڄڻ‬ ‫ةٔھسْ هئْ‪.‬‬ ‫”ھّ ٌٔاوْ ؟! ؿاك ٿٔا جَ ھهْ هئْ‪ ،‬االئْ ڪٔڏاٌھً پڻھؾ کْ قآغ ڪاةم ۾‬ ‫ؿڪْ ىّٔو زْ دڪام آھْ‪ .‬قآغ اجْ هٓئْ ھسْ“‪.‬‬ ‫ڀانّ جَ ىّم ٌَ کاڅه آھْ پؼ ڇاڇوَء زا نفٍ ڄڻ ٌكحؼم زٔام ڇاجَْء ۾ گھـْ هٓا‪.‬‬ ‫ھً هكث ٌٔاوْ دنٔپ ڪيار زْ ؿؾ ٌـٔو زْ ّيؼ زْ ھٌّغو‪ٓ .‬ا قآغ ھً کام پٍر‬ ‫اٺ ؿاك گھٽ قڪم ٌـٔو کام ةَ ؿٺْ ھئؾ‪ .‬ڇھً ؿانً زْ ّيؼ ةْغ ىّم کٔؾ هرو‬ ‫ڪّ ٌَ ڇٺّ‪ .‬آرزه اٿو جَ کٔؾ ڇؿام‪ .‬ٻڍو ھٌّغو‪ ،‬قآغ ؿڃاڻْ ةَ ٌَ‪ ،‬ىام ةَ قآغ ٌَ‬ ‫ؿڃاڻاٌؾ‪ ،‬االئْ زٔئؼو ةَ ھٌّغو ٓا ٌَ وؼهر ٿّره ىّم کْ ةَ ٓاد ڪٍغو ھٌّغو‪ .‬ىّم‬ ‫کام ڪّ صٔاجَْء زّ ؿاك کـْ هٺْ ۽ ھڪ ىٍٽ ٌٔاوَْء ؿام ىالكاة ڪؼائْ جَ ىام‬ ‫هڅٓڪ ؿاك ڇٓڻ الِء جٔار ٿْ هڃام‪ .‬قآغ اھّ ىٍھٍسّ پھؼّٓم پٔار ھّ‪ .‬ىْنّل‪ ،‬انڙ‪ٌ ،‬ادام‪.‬‬ ‫پؼ ىام اھا دّ​ّوٰ ؿام چئْ ٿّ ؿگھام جَ ھً زْ پٔار ۾ ڀاڪؼ ۽ چئً ۾ ھڪ قفلث‬ ‫ھئْ‪ .‬اھا چيْ زا ىاُء‪ ،‬زاك ۽ پؼٓيڪا زْ چيَْء کام ىعحهف ھئْ‪ .‬ھٍٔئؼ پٍھٍسّ ھٿ‬ ‫ڳهْ جْ رکّٔ اٿو‪ .‬كهو ةَ رکام ٿّ ۽ پهٍگ جْ نٔٽام ٿّ‪ .‬چاھٔام ٿّ‪ ،‬ٿّره ھً زْ ٓاد ۾‬ ‫رهئام‪ٌٔ .‬اوْ ‪-‬ىٍھٍسّ پٔار!‬ ‫ّكق ىّم گھڻا ڪٔا آھً ۽ ىام اڪذؼ مادق ۽ داةث كغل رھّٔ آھٔام‪ .‬اڪذؼ‬ ‫ىاڻھّ پٔار ڪً ۽ ؿيسھً جَ ؿچّ پٔار ٿا ڪً ۽ پِّء زڏھً اھّ پٔار ظحو ٿْ هڃْ ۽‬ ‫ڪٔؼ ڪٿْ ؿٍغم اٌحُار ڪؼو‪ .‬اھْ زػةا ةَ مادق آھً‪ .‬دائيا زّام ھئڻ زا اىٍگ‪ .‬ىام‬ ‫ٻئْ پٔار ۾‪ ،‬قعل زْ ٻئْ پٔار ڪؼڻ زْ هؿْث ڇؿٍغه آھٔام‪ .‬درد ىارٍٓغه آھْ‪،‬‬ ‫اکّٔم ڪڍٌغه آھْ‪ ،‬ىگؼ پٔار دّٓداس ةڻائْ‪ ،‬ام ۾ ىّم کْ اٌـام زْ ىضغهدگْ ڇؿڻ‬ ‫۾ آٍغو آھْ‪.‬‬ ‫‪33‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ڪْ ىاڻھّ ؿاڳٔا ؿاڳٔا چھؼا ڇؿْ ةّر ٿٍٔغا آھً ۽ ٌّم چھؼم زْ جالش ڪٍغا‬ ‫آھً‪ ،‬زْ الزىْ ًّر اڳًٔ چھؼم کام ةھحؼ ٌَ ھٌّغا آھً‪ .‬اھا فلي صّس ٌَ آھْ‪ ،‬ىگؼ‬ ‫ھً زْ اىٍگً زْ ٺھؼاَء ظالف ةغاهة آھْ ۽ ام ۾ ىاڻھَّء زْ جعهٔلْ كّة ؿيآم‬ ‫آھْ‪ .‬ڪْ ىّم زٔام اھڙا جعهٔلْ ٿًٔ زّ پحٍَْء ۾ ةَ ھئكَ ٌئّم رهپ ڇؿً ۽ اٌھَْء‬ ‫جعهٔلٔث زْ ىّٽ زاك هٽام ةَ ىهًٔ ۽ زاك کْ ھئكَ هڻڻ نڳً‪ .‬اؿام اٌـام زْ ٻئْ‬ ‫پٔار ڪؼو ؿگھڻ زْ ظّةنّرة كّة کْ ڇؿْ‪ ،‬قعل زْ ىٿام ةْ هفا‪ ،‬ىڪار زّ‬ ‫انؽال نڳائٍٔغا آھّٔم‪ ،‬صاالٌڪ ىڪارو ۽ ةْ هفائْ دٌٔا ۾ گھٽ آھْ‪ ،‬ائًٔ ةَ ڪٌّھْ‪.‬‬ ‫پؼ ىاڻھً زّم ڪٔحؼّٓم ظؼاةّٔم‪ ،‬اؿام زْ غهي ؿيازڪ قّْر ىّزب ةَ آھً‪ .‬اؿام‬ ‫کْ مضٔش پڙھائْ ٌَ آھْ‪ .‬پٔار آھْ‪ ،‬ھڪ ھئڻ زّ اصـاس‪ ،‬زّ ٽٽڻ ةْغ ٽڪؼا ٿْ‬ ‫زٔئٍغه آھْ‪.‬‬ ‫گھڻا پٔار گھڻا ٽڪؼا‪ٓ ،‬ادهم‪ ،‬ىً ّسائب گھؼ ٿّٔ هڃً‪.‬‬ ‫ىّم ڪّٽڙوَء ۾ ڪافْ ڪحاب پڙھٔا ۽ ڪؼاچَْء زّم گھڻّٔم نئتؼرّٓم ظانْ‬ ‫ڪٔو‪ .‬ڪؼاچَْء آٓؾ جَ ھڪ ٌاهك ةَ نکٔو‪ ،‬زٍھً ۾ ةهئڪ زاؿّس زّ ىّة ڇٓکارٓو جَ‬ ‫ھَْء ڪھڙو چؼٓائْ آھْ جَ رڳّ چّر ةغىْاش پٔا ىؼم ۽ ةهئڪ ٌٿّ ىؼو‪ .‬ؿّ کٔؾ‬ ‫رائيؼ ڪّٔ ھٿام ىارائْ ڇڏٓو‪ .‬ڪْ ظاڪا ةَ ڪڍٓو‪ّ .‬يؼ اھائْ ڇھ ٓارٌھً‪ .‬ڪحاب‬ ‫دهؿحً کْ پڙھآو‪ .‬ظتؼ ٌاھْ ام زّ ڪھڙه صكؼ ٿّٔ‪.‬‬ ‫ڪؼاچَْء ۾ ىٍھٍسّ گھؼ پؼٌؾ رهڄ جْ ھّ‪ .‬ال ڪانٔر زْ ؿاڄْ‪ ،‬ڪؼاچْ‬ ‫ٽٔهٔگؼاف آفٔؾ پٺئًٔ گٔٽ زْ ةهڪم ؿاىھّم‪ .‬پٺٔام‪ ،‬کاٻْ آزاد پؼٓؾ ھئْ‪ .‬ىٍھٍسّ‬ ‫گھؼ ٽياڈ جْ‪ ،‬اجؼ اهڀؼ ڇکڻ ۾ ھّ‪ .‬ةهڊٌگ زّ ٌانّ ڪؼل ٌارائڻ ھّ‪ ،‬زّ ڦؼو رگھّىم‬ ‫جّالرال ىئٍكً ٿّٔ‪ .‬ىٍھٍسْ ڀؼؿام ھڪ پٍساةْ ڇّڪؼو راڻْ ڀاٽٔا رھٍغو ھئْ‪ ،‬زا‬ ‫ھً هكث آك اٌڊٓا رٓڊّٓ ةيتئْ ۾ هڇو ّھغو جْ آھْ‪ .‬ھَّء ارده قاّؼوَء زا ڪحاب‬ ‫پڙھٍغو ھئْ‪ .‬زٔئً نٍڊم ۾ فؼٍٓچ‪ .‬اؿًٔ پاڈو زا ڇّڪؼا ھٍغه ىـهيام ؿٍڌو پٍساةْ‬ ‫راٌغّٓم ڪٍغا ھئاؿًٔ ۽ نّرس ةؼج زْ درم پاؿْ ڪهفٽً هٍٓغا ھئاؿًٔ‪ .‬ؿائٔڪم جْ‬ ‫رٓـّم ڪٍغا ھئاؿًٔ‪ .‬نڙائَْء ؿتب ڪؼاچَْء ۾ ةهئڪ آئّٽ ٿْ ھئْ‪ .‬اؿًٔ ڳائٍٔغا‬ ‫ھئاؿًٔ؛‬ ‫ٺڪ ٺّٺا زهٔتْ کا‬ ‫زؼىً ىئّ‪ -‬اؿام زّ ڇا!ڊ‬ ‫اٌگؼٓؾ زا زهّس ڇؿْ‪ ،‬رؿحً زا ةهب ةَ ڇؿٍغا ھئاؿًٔ‪ .‬ھڪ ھئٍڊك جْ‪ ،‬ھڪ‬ ‫اڳٔام‪ ،‬ھڪ پٺٔام‪ ،‬ھڪ ةٔٺم ۽ ڪڏھً ھڪ ڪهھً جْ هٓھارو ؿائٔڪم ھالئٍغه ھّس‪.‬‬ ‫ىّم گھڻّٔم اؿڪّنْ چٽا ڀٔٽّٔم کٽّٔم‪ .‬ڪؼاچْ ىهٔؼ ڪؼاچْ قؼط ۾ اهك آّٓ‬ ‫‪34‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ھّس‪ .‬ؿٍھّ ھّس ۽ ةْىْ ٽپ ةَ ؿّرھام ؿّرھام فّٽ ھئو‪ .‬ھڪ کٔؼ هارو زْ پٽ‬ ‫ىّم کْ گار ڇٌْ‪ ،‬ىّم ىٿْ جْ زهر ؿام ٺٌّكّ ھٍّٔ ىاٌؾ‪ .‬جَ ام هكث ڳّڈھّ ٌڪؼو‬ ‫آٓؾ‪ .‬هڃْ پُْء کْ هٺْ آّٓ چْ؛ ھً ىّم کْ پٿؼ ھٍّٔ آھْ‪ .‬ىّم ام هكث کٔؾ ىٿْ‬ ‫جْ ٻّٔ ٺٌّكّ ھٍّٔ ۽ پڻھؾ کْ چٔو؛ ڇؿّ ڪّڈ ٿّ ڳانھائْ‪-‬ٻّٔ ڳّڈھّ ڇؿّس‪.‬‬ ‫مغر ۾ ىٍھٍسْ ھو‪ّ-‬يؼ اٌگؼٓؽ ڇّڪؼو ىّم ؿام رٓؾ ڪئْ‪ .‬پٍھٍسّ پاڻ ٿْ‬ ‫هٓئْ‪ .‬رٓگم کام ىْ فٔئؼ ًؼف ھّ کٽْ ٌَ ؿگھّٔ ۽ ڪٍھً ؿام ٽڪؼائسْ ڪؼو پّٔ‪.‬‬ ‫ىّم کْ ڇک ٿّٔ‪ .‬ام ةْغ آرال ؿام ؿائٔڪم ھالٓو‪ .‬ھّ ڀڳّ‪ .‬اڳٔام پڻھؾ زّ دهڪام‬ ‫ھّ‪ ،‬ؿّ ڇؿام جَ پُْء پٽ ٻاٌھّم کٍسْ ةٔٺا آھً‪ .‬ىّم کْ پھؼًٓ اٌگؼٓؽو چڱْ ؿيسھ‬ ‫۾ آٍغو ھئْ زّ ىاُء ةَ پڙھٔم ۽ پُْء ةَ ىئٽؼڊ جائًٔ پڙھٔم ھّ ۽ ىاىْ ىّھً ظاص‬ ‫قّق هٺْ ىّم کْ صٔغرآةاد ۾ اٌگؼٓؽوَء ؿٔکارو ھئْ‪ .‬ىّم چّٔ؛ ؿؼ هم ةاِء‬ ‫هم!پڻھؾ چّٔ؛ ھْ جٍھٍسْ ّيؼ زّ آھْ‪ .‬جّم نڙٍٓؾ‪ ،‬ؿّ اؿام زْ ةاڪـٍگ چانّ ٿْ‪.‬‬ ‫ٽؼئفڪ زال ٿْ پئْ‪ .‬ىام څڊ رهڪڻ ۾ ىاھؼ ۽ صيهْ زْ ظتؼ ٌَ پٌّغو ھئْ جَ اھّ‬ ‫ڪٿْ ڪٍغس‪ ،‬ؿّ زّام زْ ٌڪ ۽ هاة ىام رة هھڻ نڳّ ۽ پٽ جْ ڪؼو پّٔ ۽ ھّ‬ ‫اٌگؼٓؽ پُْء پٽؾ پٽ جْ ڪؼّٓ پّٔ ھّ‪ ،‬پؼ ھّ ىّم ڇاٌھً هڅو آّٓ‪ .‬ھٿ ىالٓائًٔ ۽‬ ‫پٔكاٌَْء جْ چيْ ڇٍٓغو چٔائًٔ ”ّٓ آر او ھٔؼه‪ٌٔ .‬ڪـٽ فائٔٽ فار ّٓئؼ ٌٔكً“‪ .‬جّم‬ ‫ؿّرىّ آھًٔ‪ ،‬ھاڻ جّم پٍھٍسْ كّل الِء نڙ‪ .‬هاكْ​ْ ڪّ ّ​ُّٔو اٌگؼٓؽ ھّ‪.‬‬ ‫ڪاش ام هكث ڪّ ىّم کْ كّل زّ هگٔاٌڪ جنّر ڇئْ ھا‪ .‬ىام ٓارٌھً ؿانً زْ ّيؼ‬ ‫۾ اٌلالةْ ٿٔؾ ؿّرھً ؿانًٔ اٌڊر گؼائٌّڊ ةَ هٓؾ‪ .‬ارڈھًٔ ۾ ٽْ ىھٍٔا زٔم ۾ ةٍغ ةَ‬ ‫ٿٔؾ‪ .‬پؼ ام هكث ىّم کْ ظتؼ ٌَ ھئْ جَ كّل ڇا ھئْ ۽ ڪھڙو كّل الِء نڙڻّ ھّ‪.‬‬ ‫ىٍھٍسْ زّٔم زّ اھّ اھو دهر ھّ غهي آدرقّاد زّ قڪار ٿّٔ‪ .‬ىّم ڄڻ پاڻ ظالف‬ ‫نڙائْ ڪئْ‪ .‬پاڻ کْ زظيْ ڪٔو‪ .‬ڪٍھً زڳھ جْ ةٍغهكً‪ ،‬ڪارجّؿً ۽ ڪؼچًٔ زْ‬ ‫ؿٍڀانڻ زْ زّاةغارو کٍٔو ۽ ام هچ ۾ ھڪ دفّْ ڪّٽڙوَء ىام ةَ ٿْ آٓؾ‪ ،‬زحْ فلي‬ ‫ُھً زْ ٓاد ُھئْ‪ٌٔ ،‬اوْ ٌَ ھئْ‪.‬‬ ‫ٓارٌھً ؿاك ڪا هڇو ّيؼ ٌَ آھْ‪ .‬پؼ ام هكث ىام پاڻ کْ ڪافْ هڇه ؿيسھٍغه‬ ‫ھئؾ‪ .‬ھاڻ زڏھً ام ّيؼ زا ٻار ڇؿٍغه آھٔام جَ ھًٍ زا ُاىٍگ ۽ ظّاب ؿيسھْ ؿگھٍغه‬ ‫آھٔام‪ .‬ىٿْ ۾ ٿّرو ظؼاةْ ھئو‪ ،‬زّ ىار ڪٽ گھڻْ ڪٍغه ھئؾ‪ .‬دهؿحً ةَ چّٔ ىام‬ ‫پاڈو زّ دادا ھئؾ‪ ،‬ؿّ اٌگؼٓؽوَء ۾ کاٻْ ٻاٌھً جْ اکؼ نکآو؛ پْ‪-‬ڄو‪ ٍْْٓ .‬پاڈو زّ‬ ‫دادا‪ ،‬زْ اڃا ةَ كائو آھً ۽ ڪً دهؿحً زا ىعحنؼ ٌاال‪ ،‬زً ةَ ٻًٔ زا ۽ ىٍھٍسّ نکآّ‪.‬‬ ‫ىاڄك ھاِء اؿڪّك ۾ پڙھٍغه ھّس‪ .‬ھڪ دفْ​ْ ڪالس هارم رؿٔؾ ۾ ڪٻٽْ‬ ‫راٌغ ڪئْ‪ .‬ىّم کًٔ چّٔ جَ ىّم کْ ڪؼآّ پؼ ٌَ ڪؼآائّم‪ .‬ىام هچ ىٔغام ۾ ةٔھْ‬ ‫‪35‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫رھٔؾ‪ .‬ىّم کْ راٌغ ٌَ ڪؼائٍٔغا جَ راٌغ ٌَ ٿٍٔغو‪ .‬ٻَ چار ڇّڪؼا اڳٔام هڅٓا‪ .‬ىّم کًٔ‬ ‫ىار ڇٌْ‪ .‬ھّ ؿڀ ڀڄْ هٓا‪ .‬ىّم کْ ىاؿحؼ ؿڏآّ ۽ چٔائًٔ جَ ىار ڇٓڻ کام ةھحؼ آھْ جَ‬ ‫جّم ٌاٽڪً ۾ ڪو ڪؼًٓ ؿّ ؿانٔاٌْ زكً ۾ ٌاٽڪ ۾ ڀارة ىاجا زّ رهك ڇٌائًٔ‪.‬‬ ‫ائًٔ ھڪ ٌاٽڪ ڪهٔاڻ رفّٔزْ ڪئيپ زْ ؿٍڌ ٌئكٍم ھاِء اؿڪّك ‪4818‬ع ۾ ڪٔو‬ ‫زحْ ىّم کْ صٔغرآةاد دکً زْ ظاڪـار اڳّاڻ كاؿو روّوَء زّ رهك ڪؼڻّ پّٔ‪ .‬ائًٔ‬ ‫‪4838‬ع ۾ ھڪ رهك گّةٍغ ىانھَْء زْ ”گـحاظْ ىْاف“ ۾ ةَ ڪٔو‪ ،‬زٍھً ۾ ؿٍغرو‬ ‫ُاجيچٍغاڻْ ىّم ؿام گڏ ھئْ‪ .‬پؼ اداڪاروَء ىام زٌغگَْء ۾ ڪؼو ؿگھٔؾ‪ٌ ،‬اٽڪ ۾‬ ‫ڪؼو ٌَ ؿگھٔؾ ۽ اھا ةَ زٔئڻ زْ ادا‪.‬‬ ‫ڪؼاچَْء زّ ىئڪهّڄ رهڄ اجام پؼٌؾ رهڄ زّ رؿحّ ڦٽْ ۽ زّ پؼٓئئؼ ھاِء‬ ‫اؿڪّك ةْغ ةٍغر رهڄ جْ ظحو ٿئْ‪ ،‬زٍھً کْ اڳ ىھاجيا گاٌڌو رهڄ ةَ چٌّغا ھئا ۽ ھاڻ‬ ‫اھّ زٍاح رهڄ آھْ‪ .‬ىئڪهّڄ رهڄ ھاڻ چٍغرٓگؼ رهڄ آھْ ۽ پؼٌؾ رهڄ زّ ٌانّ چّم ٿا‪،‬‬ ‫ىضيغ ةً كاؿو رهڄ رکّٔ اٿً‪ .‬ؿّ اٌھً ٻً رؿحً زْ ڪٍڊ جْ ةؼٽف اههرؿٔؽ آئؼهٓؽ‬ ‫ڪارپّرٓكً زّ ظانْ پالٽ ام ةْغ ھڪ ةهڊٌگ زحْ ىٍھٍسّ گھؼ‪ ،‬اهڀؼ ًؼف‪.‬‬ ‫اؿًٔ ام ىٔغام جْ ڪؼڪٔٽ راٌغ ڪٍغا ھئاؿًٔ‪ .‬ھڪ ڇٍٓھً ڇؿّم جَ اجْ ٽٔھ‬ ‫چانٔھ پٍساھ ڇّڪؼا كٌارهم ۽ چڪؼا ٺاھْ راٌغّٓم ڪؼو رھٔا ھئا‪ .‬ىٍھٍسا دهؿث راٌغ‬ ‫ڪؼڻ هٓا جَ کًٔ ڇڙٻّم ڇٓئْ هاپؾ ڪٔائّم‪ .‬اھا آر‪-‬آؾ‪-‬آؾ زْ ھڪ ةؼاٌچ ھئْ ۽‬ ‫ىٔغام جْ ٻً ڪٍڊم هاره ڪٔـؼو زھٍڊه نھؼائسْ رھّٔ ھّ‪ .‬ھّ دهؿث ىّم هٽ آٓا؛‬ ‫ىّھً‪ ،‬ھْ َهو آھْ‪ ،‬ةغغاد آھْ‪ ،‬آر‪-‬آؾ ‪-‬آؾ آھْ ۽ جٍھٍسْ ھٌّغو! ھڪ پٍساةْ‪،‬‬ ‫ھڪ ؿٍڌو‪ ،‬ھڪ گسؼاجْ‪ ،‬ھڪ ىؼھٽّ‪ .‬څرىپاك‪ ،‬نْم‪ ،‬ڪكً ۽ ةانڪكً‪ .‬ىّم ٌڪؼ جْ‬ ‫پٽّ ٻڌه ۽ ھًٍ ؿام ُام ىٔغام جْ آٓؾ‪ .‬ٻٔا دهؿث ةٔٺا زّ ؿٍگھًٔ ُاجام نٍگھڻ جْ ةَ‬ ‫رهڊ نڳائْ ھئْ‪ .‬ىام ىٔغام نٍگھٔؾ جَ ام زّ اٌچارج اڳٔام هڅو آّٓ ۽ چٔائًٔ‪” ،‬ھحام‬ ‫نٍگھڻ زْ ىٍِ آھْ!“‬ ‫ھّ اٽڪم پٍسّٓھ ؿانً زّ زّام ھّ‪.‬‬ ‫”ھْ ىٔغام جٍھٍسْ پُْء زّ آھْ“؟‪ .‬ىّم زّش ۾ چّٔ‪.‬‬ ‫”ڀڄ ٌَ جَ ىار کائٍغًٓ“‪.‬‬ ‫ىّم اؿپًٔ زْ چڳْ زٔام ھً جْ صيهّ ڪّٔ‪ .‬ىٍھٍسا ٻئْ ھٿ ھً زْ گهْ ۾‬ ‫ىٿّ ڇاجَْء ۾ هزھْ اھڙه څڪّ ڇٌّىاٌؾ زّ ڇھ فّٽ پؼٓام هڃْ ڪؼّٓ ۽ ىام ھً زْ‬ ‫ىٿام ڇاجَْء جْ چڙھْ ىٍھً ۽ نٌّغڈوَء جْ ىڪّم ھڻڻ نڳّؿاٌؾ‪ .‬ھً رڈ ڪئْ‪،‬‬ ‫”ڪؼه“ٍْْٓ ىاره! ةؾ پِّء جَ ؿڀ ڇّڪؼا ىٍھٍسْ ىٿام اچْ‪ ،‬ٽٍگً ٻاٌھً گهْ ۽ هارم‬ ‫کام زھهْ پٽ جْ ڦٽّ ڪً‪ .‬ىٍھٍسا دهؿث ڀڄْ هٓا‪ .‬آظؼ ڪافْ ىار ڇٓڻ ةْغ ھًٍ ىّم‬ ‫‪36‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫کْ ڀث پاؿْ ڦٽّ ڪّٔ ۽ هڃْ راٌغ جْ نڳا‪ .‬ھڪ ڇّڪؼه قآغ گاڇو کاجْ‪ ،‬ڪسھ‬ ‫رپّرٽ ڪؼڻ هّٓ‪ .‬ىٍھٍسْ هاة ۽ ٌڪ ىام رة هھْ رھّٔ ھّ‪ .‬ڪپڙا ڦاٽْ پٔا‪ .‬ىٍھً ۽‬ ‫ؿڄْ ةغم ۾ زظو ٿْ پٔا‪ .‬ىام اٿْ ةٔٺؾ‪ .‬ھٽٔؾ ڪّ ٌَ ۽ رٌو ڪّ ٌَ‪ .‬ھڪ ًؼف ھّ‬ ‫اٌگؼٓؽ پُْء ۽ ٻئْ ًؼف ھْ ھٍغه ةھادر‪ .‬ؿّچٔو جَ اھّ اٌچارج ةَ اڂ گھؼ ٌَ پھچٍغه ۽‬ ‫زْ گؼهپ ۾ هّٓ جَ راة زّ گھؼ ىام ڪڍو ڪٽٍٔغهؿاٌؾ‪.‬‬ ‫ام هچ ۾ ٌٔؼًٓ اکًٔ ؿام ھڪ زّام اجْ پھچْ هّٓ‪ .‬زٍھً زّ ٌانّ پؼّٓ ةٽاڻَْء‬ ‫ھّ‪ .‬ھّ ھً هكث ٌاگپّر ۾ رھٍغه آھْ ۽ ٌاگپّر ؿئهً زْ ‪4838‬ع زْ ىكاّؼو ۾‬ ‫ىٍھٍسْ زةؼدؿث ڪاىٔاةْ ڇؿْ ىّم هٽ آّٓ ھّ‪ .‬ھّ ڳؼو ڪٍڊا ٿْ پّٔ ھّ‪ .‬کٔؾ فعؼ‬ ‫ٿّٔ جَ ڪڏھً ھّ ىٍھٍسّ راڄٍٔحْ گؼه ٿّٔ ھّ ۽ ٻڌآائًٔ جَ ھً ىٍھٍسّم ڪھاڻّٔم‬ ‫ڪافْ پڙھّٔم ھّٔم‪ .‬ھً اچڻ قؼط ڪسھ ھً رٓث چّٔ‪” ،‬جّم هٓؼ آھًٔ ٌٍڍو ھٌّغو‬ ‫رال ۽ ڪؼقً ةَ ائًٔ ھٌّغا ھئا‪ .‬راڻا پؼجاب ۽ قّا زْ ةَ“‪ٌ ،‬انّ ڇا آھْ؟ ىّھً الال جَ ‪-‬‬ ‫ىّھً زْ‪ ،‬جّم ھً ىٔغام الِء نڙًٓ ٿّ‪ .‬ڇّ جَ اھّ جٍھٍسّ آھْ‪ .‬اؿًٔ ةَ ھڪ ىٔغام الِء‬ ‫نڙهم ٿا‪ .‬زّ اؿام ؿڀٍْ زّ آھْ‪ .‬ام ىٔغام زّ ٌانّ آھْ ڀارة‪ ،‬اڂ ڀارة ىاجا اٌگؼٓؽم‬ ‫هٽ غالل آھْ‪ .‬اؿام کْ پٍھٍسْ ىاُء آزاد ڪؼائڻْ آھْ ۽ ىٔغام ةَ پٍھٍسْ كتىْ ۾‬ ‫ڪؼڻّ آھْ‪ .‬اڳْ ڀارة ۾ کٔؼ ۽ ىاکَْء زّم ٌغّٓم ھّٔم‪ .‬ھاڻ پاڻْ ةَ پّجؼ ٌَ ٿّ ىهْ‪.‬‬ ‫اڳْ ڀارة ؿّم زّم زھؼڪّٔم ٺاھٍٔغه ھّ‪ .‬ھاڻْ ىٽَْء زّم ةَ ٌَ‪ ...‬ڀارة ھٍغم زّ آھْ‬ ‫زْ اؿًٔ ؿڀ ھٍغه ىهْ ھڪ ٿّٔم جَ اٌگؼٓؽ ھڪ ڇٍٓھً ةَ ھحْ رھْ ٌَ ؿگھٍغا‪ .‬جّم ةَ‬ ‫ھٍغه آھًٔ جّم ةَ رهز ھحْ اچ ۽ ڀارة ۾ ڪؼاٌحْ آڻ‪.‬‬ ‫ھً ڪهھْ جْ ھٿ رکّٔ پٔار ڪّٔ‪ .‬ٻاٌھً کام زھهْ اڳٔام هٺْ آّٓ‪ .‬چڪؼا ۽‬ ‫كٌارهم ةٍغ ڪؼائْ اجْ ىٍھٍسْ هاكفٔث ڪؼآائًٔ‪ .‬ھًٍ ىّم کام ىْافْ هرجْ۽ ؿڀٍْ‬ ‫گڏزْ ھڪ راڳ ڳآّ؛‬ ‫ڀارة ىام جٔؼو زٔہ ھّ هزٔہ‬ ‫جّ قڌھ جّ ٻڌھ جّ پؼٓو آڪار‬ ‫جٔؼا هزٔہ ؿّرٓہ ىاجا آدٓہ ھّ‪.‬‬ ‫‪1941‬ع ۾ ىام ؿٍگھ ۾ داظم ٿٔؾ ۽ ‪4832‬ع ۾ ام کْ ڇڏٓو‪ٓ .‬ارٌھً ؿانً زْ‬ ‫ّيؼ ۾ داظم ٿٔؾ ۽ ٻارٌھً ؿاك ُام ۾ رھٔؾ‪4832‬ع ۾ ىّم ”آهارن“ ٌاهك نکّٔ‪ .‬ھّمَء‬ ‫‪4818‬ع کام ىام ؿٍگھ کام ٽٽْ رھّٔ ھئؾ‪ .‬پؼ مفا ڪٽسڻ ۾ ٽْ ؿاك نڳْ هٓا‪ .‬هرھاڱّ‬ ‫ام هچ ۾ ٿّٔ‪ .‬زٔڪڏھً ىام ؿٍگھ ۾ ٌَ ھسام ھا جَ قآغ ىام ؿٍڌ ڪڏھً ٌَ ڇڏٓام ھا‪.‬‬ ‫ىّم ؿپًٍ ؿام پٔار ڪّٔ ۽ ؿپٍا ڀارة زْ آزادوَء زا ھئا‪ .‬ڀارة آزاد ٿّٔ‪ ،‬پؼ ؿٍڌ ُام ۾‬

‫‪37‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ڪا ٌَ ھئْ‪ .‬ام ڪؼو ىّم ؿٍڌ ڇڏو‪ .‬ىام اھڙه ڪّ ةھاٌّ ٌَ ٿّ ڇٓام جَ ىام ٌٍڍه ٻار‬ ‫ھّس ۽ ىّم کْ ڪا ؿيسھ ٌَ ھئْ‪ .‬پؼ ىام غهي رؿحْ جْ ھهّٔ هّٓ ھئؾ‪.‬‬ ‫متش اؿڪّك قال زّ قاظا‪ .‬آرجّار متش زّ قاظا ڪحاب‪ .‬ام ۾ ىّم آحؼو‬ ‫جؼكْ ڪئْ زّ ٽً چئً ؿانً ۾ ھڪ قاظا زّ اؿـٽٍٽ اٌچارج ٿٔؾ ۽ ‪4819‬ع ۾‬ ‫ڪهٔاڻ رفّٔزْ ڪئيپ ٍْْٓ انھاس ٌگؼ ۾ ام زّ پآّ هڅل ۽ ام هكث گٍْ ؿاىحاڻَْء ۽‬ ‫رازً چاهال کْ آٌغل‪ ،‬زً ةَ پِّء ُام کْ ڇڏو ڇٌّ‪ .‬ھً هكث انھاس ٌگؼ زا هڇا اڳّاڻ‪،‬‬ ‫ّھغٓغار‪ ،‬آفٔـؼ ىٍھٍسا زھٌّا قاگؼد آھً ۽ اڃا ُام پارٽَْء ۾ آھً ۽ ىٍھٍسْ ڪافْ‬ ‫ّؽة ڪٍغا آھً‪ ،‬ڇّ جَ فٍڪار زْ زحْ ڪٿْ ّؽة ٿٍٔغو آھْ ۽ چاھْ ھّ ّيؼ فاكا‬ ‫ڪكَْء ۾ گػارٍٓغا ھسً پؼ هڪاىسٍغا ٌَ آھً‪ .‬راڳ‪ -‬راٌغّٓم‪ -‬ڪؼاٌحَْء زا گٔث‪ .‬ؿٍگھ‬ ‫زا آدرش ڪسھ ھً رٓث ھئا؛‬ ‫ھٍغهؿحام ھٍغم زّ ىهڪ آھْ‪.‬‬‫ھٍغو اؿام زْ راقٽؼ ڀاقا آھْ‪.‬‬ ‫ھٍغه څرل اؿام زّ راقٽؼ څرل آھْ‪.‬‬‫ھٍغهؿحام ۾ ؿڀ رھْ ؿگھً ٿا‪ ،‬پؼ اھْ ھٍغهؿحام زْ كّىْ ؿّرىً کْ‬‫پٍھٍسا كّىْ ؿّرىا ؿيسھٍغا ۽ ھٍغهؿحام ؿام هفادار رھٍغا‪.‬‬ ‫ام الِء ھٍغم ۾ ٻڌو ھئڻ وؼهرو آھْ‪ .‬ڪٿْ ڪّ ھٍغه ىار کائْ جَ ام جْ گڏزْ‬ ‫صيهّ ڪّٔ ۽ کًٔ ىار ڇٓئْ هرو هچ ۾ پئْ ٺاھ ڪؼآّ‪ .‬ڪاٌگؼٓؾ زْ اھٍـا ڪاٌئؼجا‬ ‫آھْ‪َ .‬هو زّ ىلاةهّ ھٍـا ؿام ڪتّ‪ ،‬زٔئً رهس ۾ ةّنّقّٔڪًٔ ڪّٔ‪ .‬ىـهياًٌ زْ‬ ‫گھڻائْ اٌھً ڪاٌئؼ ھٍغم زْ آھْ‪ ،‬زْ اؿالل زّ ؿر اڀؼٌغه ڇؿْ ام ۾ ھهٔا هٓا ۽‬ ‫اٌھً کام ڇڪڻ ٌَ گھؼزْ‪ .‬زْ رازا َ‬ ‫ىام ؿٍگھ پؼجاب زّ ؿاٿ ڇئْ ھا ٓا زئـٍگھ ڇحؼ‬ ‫پحْ قّازَْء کْ ىغد ڪؼو ھا جَ ڪڏھً زّ ھٍغهؿحام ۾ ھٍغه راڂ ھسْ ھا‪ .‬ھٍغهؿحام‬ ‫زْ غالىَْء زّ ڪارڻ ھٍغم زْ ڦّٽ آھْ‪ .‬فؼق هؿارّٓ ۽ ىهڪ ىٿام كؼةام ٿّٔ‪.‬‬ ‫ىام اظتارهم پڙھٍغه ھئؾ ۽ ام زىاٌْ ۾ چاھٍٔغه ھئؾ جَ ھٽهؼ زٍگ کٽْ ۽‬ ‫ؿتاش چٍغر ةّس‪ ،‬زؼىٍَْء ۽ زپام زْ ىغد ؿام ھٍغهؿحام کْ آزاد ڪؼائْ‪ .‬پؼ زٍگ‬ ‫اٌگؼٓؽ ۽ ؿٍغم ؿاٿًٔ کٽْ‪ .‬ھٽهؼ قآغ پاڻ کْ قّٽ ڪّٔ‪ .‬۽ ؿتاش ةاةّ ةَ ھّائْ صاددْ‬ ‫زّ قڪار ٿّٔ‪ ،‬زٍھً زّ اڃا جائًٔ هڇه مغىّ اٿو‪ .‬زٍگ زّ ؿتب ؿاىؼازّادو ۽‬ ‫ؿؼىائٔغارو ىفاد پؼؿحْ ھئْ‪ .‬ؿڀ ؿاىؼازْ ىهڪ رهس زْ اٌلالب زْ ظالف ھئا‪ .‬پؼ‬ ‫ڪٍھً صغ جائًٔ رهس ؿتب ھًٍ زٍگ کٽْ ۽ ھً هكث ؿّقهـٽ رهس زْ هزّد‬ ‫ؿتب دٌٔا ّانيگٔؼ زٍگ کام ةچٔم آھْ ۽ ھٍغهؿحام ةَ مضٔش ًّر ةْ ًؼفغار ىهڪً‬

‫‪38‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫زْ رھتؼو ڪؼو رھّٔ آھْ‪ .‬ؿٍگھ ۾ ىّم ٌانّ ڪڍّٓ‪ .‬ؿٍڌ اٌچارج رازپاك پّروَء ؿام‬ ‫هاكفٔث ٿٔو‪ .‬ھڪ ٻّٔ ةَ پؼڀغاس ةٽاڻْ ھّ‪ ،‬زٍھً چّٔ جَ پاڪـحام وؼهر ٿٍٔغه‪.‬‬ ‫اؿًٔ اهچحّ ؿٍڌ زْ پّنٔؾ اؿٽٔكً‪ ،‬آئؼپّرٽ‪ ،‬رٓڊّٓ اؿٽٔكً هغٔؼن جْ‬ ‫كتىّ ڪٍغاؿًٔ‪ .‬ام ظٔاك کام ىام اڃا ةَ ٌٍڍه ھئؾ ۽ ظتؼ ٌَ ھئو جَ ھٿٔار ڪٿام ٿْ آٓا‪.‬‬ ‫ڪؼل ٌارائڻ پٍھٍسْ ةهڊٌگ رگھّىم جّال رال کْ هڪْ ۽ پاڻ االئْ ڪٔڏاٌھً هّٓ‪.‬‬ ‫ؿٍغس زّام څوَء پپً هرو ڪا ٌَ ڇٺْ اٿو‪ .‬ام فهئٽ ظانْ ڪّٔ‪ .‬زٍھً زْ چاٻْ ىّم‬ ‫کْ ىهْ‪ .‬اجْ ؿٍگھ زا ڪْ اٌلالةْ آٍغا ھئا‪ .‬اڪذؼ قؼو قّازْ ؿٍگھ آٍغه ھّ ۽‬ ‫ھڪ پٍساةْ چؼم زٔث ؿٍگھ‪ 0‬ھً پِّء دھهَْء زْ ؿٍٔٽؼك ةئٍڪ ۾ ٌّڪؼو ڪئْ ۽ ٻَ‬ ‫ٽْ ظي نکٔائًٔ‪ .‬دادا ىّم کْ ظي ۾ ٌّرچكو نکٍغه ھّ‪ ،‬اکًٔ زّ ٌّر‪ .‬ىام ام زّ اھّ‬ ‫ىٌهب ڪڍٌغه ھئؾ؛ پٔارا پٔارا ىّھً ؿّ ىّم کٔؾ نکّٔ؛ ٌّرچكو چؼم زٔث‪ ،‬ھً‬ ‫نکّٔ؛ ٌّرچكو جّم ىٍھٍسّ ٓا ىام جٍھٍسّ؟ ‪ 30-18‬۾ ادٓب ىّم کْ ةؼ ظّردار ؿڏٍٓغا‬ ‫ھئا‪ ،‬زّ ىام ؿڀٍْ ۾ ٌٍڍه ادٓب ھئؾ ۽ ھڪ ڇٍٓھً ىّم ”ىٍسؼو ڪّنھڻ “ زْ نٔکڪ‬ ‫نٔکّ جهـٔاڻْ کْ چّٔ‪ ،‬ھهّ ةؼ ظّردار‪ .‬چئْ‪ ،‬ةؼ ظّردار جّم ىٍھٍسّ ٓا ىام جٍھٍسّ؟‬ ‫ىام پّکٔام ۽ جّم نڻًٔ ٓا جّم نڻًٔ ۽ ىام پّکٔام!‬ ‫ھْ ُاھّ هكث ھّ‪ ،‬زڏھً ذھً ٺھٍغا آھً‪ ،‬ىً کْ رٓچڪ آٍغا آھً ۽ ظّاةً الِء‬ ‫نڙو پئتّ آھْ‪ٌّ .‬ام پّر‪ٌّ ،‬ام اٺـٺا‪ ،‬آزادو آزادو آزادو‪ .‬ڪڏھً ىً هٓاس ٿئْ اٌغرام‬ ‫آهاز اچْ‪ ،‬ڪؼاٌحْ‪ ،‬اؿًٔ راة زّ ىكْانّم کڻْ ڳائٍٔغا ھئاؿًٔ‪ .‬ھٍغو ۾ ڪسھ هٓڌم‬ ‫زّ اڀٔاس ڪٔو ۽ راىائڻ‪ ،‬ىھاڀارة ۽ ڀاڳّة پڙھٔو‪ .‬ىھا ڀارة چؼم زٔث ؿام پڙھٔو‬ ‫زّ گّرکپّر زْ ڪهٔاڻ رؿانْ ڇپآّ ھّ‪ .‬اھّ پّره ڪؼڻ ۾ ٽْ ؿاك نڳآو‪ .‬ٻَ ٓا ٽْ‬ ‫راجّٔم ؿڳً آھّزا‪ ،‬هزؼٓكؼوَء زْ چكيً ۾ ھهّٔ‪ .‬ىّم کٔؾ ىھاڀارة زّم ُاھْ‬ ‫صٔؼة اٌگٔؽ ڳانھّٔم ٻڌآّم زّ ىارڪـّادو ؿڳً آھّزا چّٔ‪ ،‬زٔڪڏھً ىام ڪڏھً ةَ‬ ‫پٍھٍسّ گھؼ ٺاھْ ؿگھٍغس جَ اجْ دّٓار جْ فلي ٻَ جنّٓؼهم ٽٍگٍٔغس‪ ،‬ھڪ ىھاڀارة‬ ‫زْ نٔکڪ هٓغهٓاس زْ ۽ ٻْ ڪارك ىارڪؾ زْ‪.‬‬ ‫ؿٍڌ ۾ ڪھڙو هزارة ٺھْ ٓا ڄٺْ ٿْ‪ ،‬اھّ ڪسھ ةَ ؿيسھ ۾ ٌٿْ آٓو‪ .‬ةؾ‪،‬‬ ‫ھٍغو‪-‬ھٍغه‪-‬ھٍغهؿحام! ىّم کْ زا ظانْ فهئٽ ىهْ ام ۾ ىّم کْ ڪْ ڪارجّس ۽‬ ‫ڪؼچّم ةَ ڇٌّٔم هّٓم‪ .‬ڪؼچّم ڄڻ ھٿ ۾ ٌٍڍو نٺ‪ .‬کّنْ ھڻ جَ ظٍسؼ‪ .‬ىّم کْ چّٔ‬ ‫هّٓ جَ جّم قڪم ىام ىْنّل ٿّ نڳًٔ‪ .‬جٍھً ڪؼو ظفٔہ هٓاڳ ۾ اچ ۽ زاؿّؿَْء زّ‬ ‫فً ؿک‪ .‬آزادو ڄاڻ ىهْ‪ .‬پؼ پاڪـحام وؼهر ٿٍٔغه‪ .‬جّم فھؼؿث ۽ پحا هٺ ۽ فالڻً‬ ‫فالڻً زّ زّ پٔڇّ ڪؼ جَ ڪٔڏاٌھً ٿا هڃً‪ .‬ڪٍھً ؿام ٿا ىهً ۽ ڇا ٿا ڪً‪ .‬اھا ظتؼ‬ ‫جّم فالڻَْء ھٍغ رازپاك پّروَء کْ پھچاِء زٍھً کْ اؿام قؼو زْ چٌّغا ھئاؿًٔ‪.‬‬ ‫‪39‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫رکْ رکْ ىً ڪّٽڙوَء ڇاٌھً ڀڄٍغه ھّ‪ .‬پؼ اجْ ٌٔاوْ ٌَ ڇؿْ پّره ىً ؿٍگھ‬ ‫زْ ڪيً ۾ نڳآو رهز‪ ،‬صاوؼ‪ ،‬رهززاؿّؿْ‪ ،‬ىارا ىارو ظّاھ راٌغّٓم ڪٍغو ٽٍگ‬ ‫جْ ڪافْ څڊ نڳا‪ .‬پھؼًٓ ّالج ٌَ ڪؼآام‪ ،‬پئـا ھسً ةَ جَ‪ .‬هرو ٽڪّ پئـّ هٺْ‬ ‫ڪؼآام جَ زظو ىھٍٔا ھهً‪ .‬ىٍھٍسْ ٌكاٌْ ٽٍگ جْ ڪا پٽْ‪.‬‬ ‫ام اٌلالةْ ظٔيْ ۾ زحْ ھٿٔار ھٌّغا ھئا‪ .‬ھٍغم زْ څرل ھهٍغه ھّ‪ .‬اؿًٔ‬ ‫ڪهفٽً جْ قّ زْ ىٍغر ۾ هڃْ ؿٍـڪؼة ۾ گٔحا ڳائٍٔغا ھئاؿًٔ‪ .‬ڇھً اهجارم‪ ،‬زً‬ ‫ىام ٌّ ٿْ چڪا آھً‪ .‬اٌھً زّ ڪٿائّم ٻڌّٓؿًٔ‪ .‬ھً دٓف ۾ ڪسھ ٌھآث ؿٍغر ۽ انّ‬ ‫ڪڪ آھْ‪ .‬زّ ةچائڻّ آھْ‪ .‬ڪسھ َادڀث ۽ رھـٔہ ىئہ‪.‬‬ ‫گھؼ زْ صانث ڪسھ ھً رٓث ھئْ‪ ،‬گھؼ ۾ ةٔڊرهل ۽ ھاك‪ ،‬ٽائٔهؾ فلي ڪّٺًٔ‬ ‫َ‬ ‫ؿٍام زاِء ؿام گڏ‪ ،‬اؿٽّر رهل ةَ‬ ‫۽ ةانڪًٍٔ ۾ ھّٔم‪ ،‬زْ ٻَ ھّٔم‪ ،‬رٌڌڻْ‪ ،‬ڪاڪّس‪،‬‬ ‫ھئْ‪ ،‬ىـّاڈ اهڻٔھ رپٔا‪ .‬پاڻْ ٌهڪً رؿحْ‪ .‬ڪّٽڙوَء ۽ ؿکؼ زٔام پعانْ ڪّ ٌَ کڻْ‬ ‫آٍغا ھئا‪ .‬دادا کْ اٌگؼٓؽو ىهٔٽؼو ڪئيپ ۾ گؼهؿؼ زْ ٌّڪؼو زْ آڃ ٿْ ۽ ھّ هڇو‬ ‫پگھار ؿام ام ڪو جْ نڳّ‪ .‬نهث پّر‪ ،‬ةٍٔا‪ ،‬ؿاگؼ ۽ چحؼ پّر ۾ ڪو ڪٔائًٔ ۽ هرھاڱْ‬ ‫هكث ؿٍغس قاپ ڪهٔاڻ ىهٔٽؼو ڪئيپؾ ۾ ٿّٔ‪ ٍْْٓ .‬انھاس ٌگؼ ۾‪ ،‬زحْ اؿام زّ‬ ‫ڪٽٍب پھؼّٓم ؿٍڌو ڪٽٍب ھّ زّ آةاد ٿّٔ‪.‬‬ ‫ٌاٌْ ةَ ةؼٌؾ رهڄ جْ ؿّٔھاڻْ ڪهب ىٿام هڇه گھؼ هرجّ‪ ،‬زحْ پٍر ةٔڊرهل ھئا‪.‬‬ ‫ىاىّ ىّھً ةٽاڻْ دادا کْ ڀائٍٔغه ھّ ۽ الھّر ۾ ٻَ چار ىھٍٔا اچْ ٽڪّٔ ھّ‪ .‬ڪؼاچَْء‬ ‫۾ ھؼ دّٓوَء ھاِء ا ؿڪّك ٻاھؼام ڇّڪؼًٓ کْ جڪٍٔغه ھّ ۽ اڪذؼ ھڪ کْ ؿائٔڪم‬ ‫جْ چاڈھْ ةؼٌؾ گارڄم هٺْ هٍٓغه ھّ‪ .‬اھّ ةَ دادا هٽ هّٓ ۽ ڪو جْ نڳّ‪ .‬ھڪ ڇٍٓھً‬ ‫جار آئْ جَ ڪً ۾ ؿّر پّڻ ؿتب ھّ گػارو هّٓ ۽ دادا کْ گؼفحار ڪّٔ هّٓ آھْ‪ .‬ةْغ‬ ‫۾ ىْهّل ٿّٔ جَ ھڪ اٌگؼٓؽ زّ ھً ؿام زھڳڙه ٿّٔ جَ ھٍغهؿحاٌْ ڪحا آھً‪ .‬زٍھً جْ‬ ‫ىاىْ ُىڪ ھڻْ ھً زا اڳٔام ڇٌغ ڀڃْ ڇڏٓا‪ ،‬کٔؾ اىانڪ قّٽ ڪّٔ هّٓ‪ .‬دادا جْ ىلغىّ‬ ‫ھهّٔ ۽ کٔؾ ٻَ ٽْ ؿاك زٔم زْ ؿؽا ڇٌْ هٓئْ‪ .‬دادا اھّ ڪٔؾ چڱْ ًؼح ڪڏھً ٌَ‬ ‫ٻڌآّ‪- .‬کٔؾ پٍھٍسّ اھّ ؿانّ ڇاچه پٔاره ھّ‪ .‬ھً زْ قڪم ھّةھّ څرىٍٔغر زھڙو‬ ‫ھئْ‪ .‬ؿٍغس ام ةھادرو ۽ قھادة زْ ظتؼ ڪٍھً اظتار ۾ ٌَ ڇپْ‪ .‬ىاُء جار پڙھْ ةٔھّش‬ ‫ٿْ هٓئْ‪ .‬پِّء ؿٍغس ڪپڙا‪ ،‬زْ اىام هٽ ھئا‪ ،‬اٌھً کْ ڇاجَْء ؿام نڳائْ ڇاچه رهئٍغو‬ ‫ھئْ‪.‬‬ ‫انھاس ٌگؼ ۾ صكيث ڪّٔنٔؼاىاڻْ ىٍھٍسْ ىاُء ؿام گڏزٍغه ھّ ۽ چٌّغه ھّ جَ‬ ‫ھّ ھڪ ُّٔو ؿٍڌو ّ​ّرة آھْ‪ .‬جً ڳانھًٔ زْ ىّم کْ ظتؼ ٌَ آھْ‪ .‬ڪؼاچَْء ۾ ھً‬ ‫ىّم کْ ٻَ اڇّٔم پٍٔٽّم ۽ اڇّٔم كئنّم ؿتائْ ڇٌّٔم‪ .‬اڇا زّراب‪ ،‬اڇّ ٽٍٔؾ قّ‪،‬‬ ‫‪40‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫اڇّ رهىاك‪ُ ،‬اھا ڄرٓؾ پائْ ڪّٽڙوَء ٌٔاوَْء هٽ هّٓ ھئؾ‪ .‬ىٍھً ةَ اڇّ زّ ُاؿً ۾‬ ‫رنْ ؿاٌّره ڪؼو ڇڏٓو‪ .‬ھٍٔئؼ ةَ كئل الھٔام جَ نڳٍغه قڪم ھڪ زْ آھْ ةغم ٻئْ‬ ‫زّ آھْ‪ .‬ةغم اڃا ةَ ڪافْ اڇّ اٿو‪ .‬ؿکؼ ۾ ھڪ پائْ ظؼچْ ىهٍغو ھئْ‪ ،‬زٍھً ىام‬ ‫اؿڪّك ۾ ٽْ پّرّٓم ۽ داك کائٍٔغه ھئؾ‪ .‬ڪؼاچَْء ۾ چار آٌا‪ ،‬ٻْ آٌْ ۾ آحؼه‬ ‫گّقث ىهٍغه ھّ زّ آرال ؿام ڇھ ىأٌّم کائْ هڃسً‪ .‬آٌْ ۾ چاٌھ‪ ،‬اھْ ةَ زىاٌا ھئا‪.‬‬ ‫فهيّم اڃا ةَ ڇؿٍغه ھئؾ‪ .‬ڀاُء گهّ دادا ؿام ھّ ۽ ٻً ڀٍٔؼم زْ قادو ٿْ چڪْ ھئْ‪.‬‬ ‫نٔکڪ ىّم کْ ىاُء ئْ ةڻآّ‪” .‬ظؽاٌچَْء“ فهو ۾ گاٌّ ھّ‪ ،‬ڪڻڪام دو فنالم‪...‬‬ ‫ھَّء ؿکؼ ىام الھّر دادا کْ ظي نکٍغو ھئْ‪ ،‬اھا ٌڀاڳْ ٌڀاڳْ آڪـپؼٓؾ ھئْ‪ .‬ىام‬ ‫ھو ّيؼ ىاىْ رال کْ ظي نکٍغه ھّس‪ُ ،‬اھا ٌڀاڳْ ٌڀاڳْ ىڪـڊ ھئْ‪ ٍْْٓ ،‬ھهْ جَ‬ ‫ىٔم‪ ،‬ةٔھْ جَ گّڄس گاڇو‪ .‬ڀاڀْ چٌّغو ھئْ‪ ،‬جّم زڏھً ىٍھٍسْ اىٔغم ۾ ھئًٔ جَ‬ ‫جڏھً ىام راىآڻ پڙھٍغو ھٔؾ جَ جّم ڇاچه گّڈ ڪٍغه ھئًٔ پؼ ىھاڀارة هكث چپ‬ ‫رھٍغه ھئًٔ‪.‬‬ ‫ھا ىاُء‪ ،‬ىام وؼهر ام ڪؼو چپ ٿٍٔغه ھٌّغه ھئؾ زّ ؿّچٍٔغه ھئؾ اھّ‬ ‫ڪھڙه ؿچ ھّ‪ ،‬زٍھً زْ گھّڈو جْ غهي ؿّارو ڪٍغو ڪؼقً پّرو ھڪ ُٓگ کْ‬ ‫ظحو ڪؼو ڇڏّٓ ۽ پاڻ ُٓگ پؼش ةڻّٔ‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ نڪ ڇپ راٌغ ڪٍغو ىٔٺارال ھاؿٽم ۾ ھهّٔ هّٓ ھئؾ ۽ ھڪ رهل ۾‬ ‫هڃْ نڪّ ھئؾ‪ ،‬پاؿْ هارو رهل ۾ قاھ نٌٔف زْ قاّؼوَء جْ ةضخ ٿْ رھّٔ ھّ‪.‬‬ ‫پِّء راٌغ هؿؼو هٓئْ‪ .‬اجْ ڪسھ هكث آئّم اڀٔاس ‪ -‬ڪالس ؿاىھّم هڃْ ةٔٺّ ھئؾ‪.‬‬ ‫اڇْ ڄرٓؾ ۾ ھئؾ ىام اھّ ظٔاك ةَ جَ ىام زٌغگَْء ۾ ٿٍٔغو ھڪ نٔکڪ ئْ‪ ،‬اٺ ڇھ‬ ‫زّام ھئا‪ .‬ؿٍغم اکًٔ ۽ چھؼم ۾ ُاىٍگ ھئا‪ .‬ڪٍھً زّ ٌانّ ةَ ٌَ ٻڌه ھئو‪ ،‬پؼ ؿيسھام‬ ‫ٿّ جَ اٌھً ۾ قٔط آاز وؼهر ھٌّغه‪ .‬زٍھً گھڻا ؿاك پِّء چّٔ‪ ،‬ھڪ آھًٔ جّم ۽ جّؿام‬ ‫ىٍھٍسّ زٍو زٍو زّ ٌاجّ آھْ‪.‬‬ ‫ىّم كّىْ ڪھاڻًٔ ؿام گڏ ؿٍڌ ۾ ئْ ظاص ًّر ىّپاؿام ۽ چٔعّف زّم‬ ‫ڪھاڻّٔم پڙھّٔم‪ .‬اه ھٍٔؼوَء کْ ةْغ ۾ پڙھٔو‪ .‬ڪافْ نٔکڪ پڙھٔو زً زا ٌاال ٻڌائْ‬ ‫پٍھٍسْ هڇائْ ڪؼڻ ٌٿّ چاھٔام‪ .‬ھڪ ؿٍڌو امهّڪَْء ڪھاڻْ ةَ پڙھٔو‪ ،‬زا ڪسھ ھً‬ ‫رٓث ھئْ؛‬ ‫ًّفام نڳْ رھّٔ ھّ هڂ پئْ ڪڙڪا ڪٔا‪ .‬ڪالڪار ىضم زا در درّٓم ةٍغ ڪؼو‬ ‫ڇاڪڻ ۾ ؿحار هڄائْ رھّٔ آھْ‪ .‬زٍھً زّ آهاز ٻڌو ؿٍغس پؼٓيڪا ؿاھٔڙو گھؼ رهئْ‬ ‫رھْ ھئْ‪.‬‬

‫‪41‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ىّم ؿّچّٔ ًّفام‪ ،‬ةسهْ‪ ،‬در درّٓم ةٍغ‪ ،‬پِّء ڪالڪار زْ ؿحار زّ آهاز ٻئْ‬ ‫ھٍڌ ڪٔئً پھحّ؟ ىام نکٍغس ڪھاڻّٔم‪ ،‬ھً ىهڪ ۾ اٌلالب آڻٍٔغس ىام‪ .‬ىاڻھّ چٌّغا‬ ‫ىٍْْ ىّھً‪ .‬ڪٿْ ةَ هٍٓغس جَ چٌّغا‪ ،‬ھً کْ ڇؿّ ھْ ىّھً آھْ‪ ،‬نٔکڪ آھْ‪.‬‬ ‫آکاڻْ‬ ‫ٰ‬ ‫ىام ھڪ قال ھٔٺ َ‬ ‫پام هٺْ رھّٔ ھئؾ زّ ٽڪْ ۾ اڅ ىهٍغه ھّ جَ ىهتارو‬ ‫ھّٽٔم ۾ رکٔم رٓڊّٓ جام پڌرائْ ٿْ‪ .‬ڪاٌگؼٓؾ ٻً كّىً زّ امّك ىڃّٔ آھْ ۽‬ ‫ىـهو نٔگ کْ پاڪـحام ىهْ رھّٔ آھْ‪ .‬ىاڻھّ زيِ ٿٔڻ نڳا ۽ ”پاڪـحام زٌغھ آةاد“‬ ‫زا ٌْؼا ھڻً نڳا‪ .‬اؿام زْ ةهڊٌگ زْ ؿاىھّم‪ ،‬ٻَ ىاڈ جْ ھڪ ىـهو نٔگْ ىـهيام‬ ‫رھٍغه ھّ‪ .‬اکّٔم ۽ ىٍھً آڏه هڇه زّ ھڪ هكث ؿٍغس ىٍھً ڇؿْ ٌَ ؿگھسْ‪ٌ ،‬انّ‬ ‫ھّس قاھ زْ‪ .‬ڳاڈھّ گٽڪّ‪ ،‬ڄگھّ‪ ،‬كغاهر‪ ،‬اڇْ ؿهّار‪ ،‬اڇّ ڪڙجّ‪ .‬ىام کٔؾ ھؼ‬ ‫ھّنَْء جْ ڳاڈھْ رٌگ زْ پچڪارو ھڻٍغه ھئؾ‪ .‬ؿڀ ڪپڙا ظؼاب‪ ،‬امم ٌاراض ڪّ‬ ‫ٌَ ٿٍٔغه ھّ‪ .‬کهٍغه ھّ ۽ زهٔتّٔم هٺْ کارائٍٔغه ھّ‪ .‬ؿٍڌو ىـهيام زٔحؼه پٔار ؿٍڌو‬ ‫ھٍغم کْ ڪٍغا ھئا‪ ،‬اهجؼه پٔار ھٍغهؿحاٌْ ھٍغهؿحأًٌ کْ قآغ ئْ ڪٍغا ھسً‪.‬‬ ‫ھً ةَ ظتؼ ٻڌو‪ ،‬اڳٔام اچْ چٔائًٔ‪” ،‬ھاڻ اهھام زّ ؿٍگھ ڇا ڪٍغه“؟‬ ‫”ڇّ؟“‬ ‫”ھاڻ جَ اهھام ھٍغم کْ ؿٍڌ ڇڏڻْ پٌّغو“‪.‬‬ ‫”ؿٍڌ زا امم ىانڪ ھٍغه آھً“‪.‬‬ ‫”ھاڻ جَ ؿٍڌ ىـهياًٌ زْ ھّل‪-‬نئٍڊ ٿٍٔغو“‪.‬‬ ‫ىام چپ‪.‬‬ ‫”اهھًٔ ھٍغهؿحام هٍٓغا“‪.‬‬ ‫ڪسھ ام ًؼح زْ گفحگّ‪ ،‬پّرو ٓاد ٌَ اٿو‪ .‬ىّم کْ نڳّ‪ ،‬جَ ؿاىھّم ڪا زڳھ‬ ‫ھئْ زا هچ ىام ٽٽْ هٓئْ‪ .‬ةؾ ائًٔ ڇؿٍغو ڇؿٍغو پاڪـحام ٿْ هّٓ‪ .‬ىام مغر ۾‬ ‫زكً ‪-‬زيھّرٓث زْ ؿؼگؾ ڇؿڻ الِء مغر هّٓ ھئؾ‪ .‬زٍاح ۽ ىائٌّٽ ةٔٽً ھڪ ڪار ۾‬ ‫هٓٺا ھئا ۽ ھًٍ ؿام گڏ ھٍغهؿحام ۾ اٌگؼٓؽ فّج زّ آرىْ‪-‬ڪياٌڊر ةَ ھّ‪ .‬ؿؼگؾ هڇو‬ ‫ھئْ‪ .‬ىّم پاڻ کْ ٌھآث ظـٔؾ ؿيسھّٔ‪ ،‬ىهڪ زْ كـيث ٺاھڻ‪ ،‬نڳّ ڇکّٔ ڪو ھّ‪،‬‬ ‫اّهْ ؿٌش جْ ىٍھٍسّ ڪّ آهاز ٌَ ھّ‪.‬‬ ‫ىام قٌؼٌر زّ پٔاده ھئؾ‪،‬‬ ‫ٰ‬ ‫ىّم ڪٿْ نکّٔ آھْ جَ ھٍغؿحام زْ آزادوَء ىّم کْ ڪا ظّقْ ٌَ ڇٌْ آھْ ۽‬ ‫ىّم گػرٓم ‪ 53‬ؿانً ۾ ھٍغهؿحام زْ كّىْ زھٍڊو زْ ڪڏھً ؿالىْ ٌَ ڪئْ آھْ‪.‬‬ ‫اڃا آزادو نّنْ نٍگڙو ؿيسھْ اٿو ۽ آزادو زْ ڇٍٓھً ڪڏھً ةَ زكً ۾ قاىم ٌَ‬ ‫ٿٍٔغه آھٔام‪ -‬اھّ ڇٍٓھً ىّم کْ ٓاد ڇٓارٍٓغه آھْ جَ اؿام پٍھٍسْ هً​ً کْ ام ڇٍٓھً‬ ‫هڃآّ ھّ‪.‬‬ ‫‪42‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫پاؿْ ۾ قٔال رھٍغو ھئْ ۽ ھَّء ڪئؼل ةّرڄ راٌغ ڪؼڻ الِء ىٍھٍسْ گھؼ آٍغو‬ ‫ھئْ‪ .‬ىّم هٽ کٔؾ نفٽ ڇٓڻ ۽ ّكق ڪيائڻ زّ ڪّ پؼهگؼال ٌَ ھّ‪ .‬ائًٔ ڪً زّام‬ ‫ڇّڪؼم ڇّڪؼًٓ ؿام ڪهفٽً ةَ ھهْ ۽ پاؿْ ۾ هٓھْ ڪافْ چؼچا ىـحْ ٿْ ڪٔائًٔ‪.‬‬ ‫ؿٍغس پُْء ڄو‪-‬زْ ؿٍڌ ڪانٔر ۾ ةائالزْ زّ پؼهفٔـؼ ھّ ۽ ڀاُء ٌھاك ٽٍٔؾ چئيپًٔ‬ ‫ھّ‪ .‬ىّم کْ نڳّ جَ قادو ھً ؿام ئْ ڪٍغس‪ .‬ؿٍغس ىـڪؼاھٽّم ۽ اداس ٌھارهم اڃا‬ ‫ةَ ٓاد اٿو‪ .‬ھڪ دفْ​ْ ھڪ ڳانھ جْ ىّم ڪٍھً ڇّڪؼو کْ ىار ڇٌْ جَ ڀٔڻؾ ىٔؼام‬ ‫اکّٔم چيڪائْ پاؿْ کام اچْ ةٔٺْ ۽ اجـاھ ىام ىٍھً ڇاٌھً ٿْ ٌھارٓائًٔ‪ .‬هرھاڱّ‬ ‫ٿّٔ‪ ،‬قٔال االئْ ڪٔڏاٌھً هٓئْ‪ ،‬کٔؾ ڪؼاچَْء ةْغ اڃا جائًٔ ڪّ ٌَ ڇٺّ اٿو‪.‬‬ ‫زا ىّم پھؼًٓ ڪھاڻَْء ‪4819‬ع ۾ نکْ ام زّ ٍّّام ھّ‪” ،‬آجو ھحٔا‪ “ .‬ھحْ ڪٍھً‬ ‫ؿٍڌو فهيْ رؿانْ ۾ ڇپْ‪ .‬ام زْ قؼهّاة ھً رٓث ھئْ‪” ،‬ىّم کْ ھً ؿام پٔار ھّ‪،‬‬ ‫ٌَ ام ڪؼو جَ ھّ صـًٔ ھئْ‪ ،‬پؼ رصو دك پڻ“‪ ،‬آظؼ ۾ نکٔو‪” ،‬ھَّء جَ رھْ ٌَ آھْ‪ ،‬ىام‬ ‫ةَ ٌَ رھٍغس‪ ،‬كهو رکٍغس ۽ ٽؼًٓ زْ پٽً ڇاٌھً هٍٓغس‪ ،‬پاٺڪ ھً ڪؼدار زْ ىّة‬ ‫زْ ظتؼ اظتارم ۾ پڙھٍغا‪ “ .‬ڪھاڻْ هرھاڱْ ۽ هڇّڈو جْ ھئْ‪ .‬ىّم ڪالس ۾ گٍْ‬ ‫کْ پڙھْ ٻڌائْ‪ ،‬گٍْ پڇّٔ‪،‬‬ ‫”ڇا ارده جام جؼزيّ آھْ“؟‬ ‫چٔو‪،‬‬ ‫”ٌَ‪ -‬امهّڪْ آھْ“‪.‬‬ ‫ھَّء ھيغرد ھئْ‪،‬‬ ‫اھّ ىّم غهي نکّٔ ھّ‪.‬‬ ‫ىٍْْ ٌَ‬ ‫ڪٔحؼا نفٍ ام ڪؼو نکٍغه ھئؾ زا ڄاڻٍغه ھّس پؼ ىّم کْ ام زْ‬ ‫ٰ‬ ‫آٍغو ھئْ‪.‬‬ ‫صٔغرآةاد ۾ ىاىّ ىّھً چٌّغه ھّ‪ ،‬ىّھً ّٓ آر ڄاٌڪْ‪ .‬ىٍھٍسّ جؼزيّ ھٔئً‪ّٓ ،‬‬ ‫ىٍْْ آھًٔ‪ .‬ؿّ ىّم ھڪ آىؼٓڪْ فّزْ کْ چّٔ‪،‬‬ ‫ىٍْْ گڏھ‪ .‬ڄاٌڪْ‬ ‫ىٍْْ جّم‪ .‬آر‬ ‫ٰ‬ ‫ٰ‬ ‫ٰ‬ ‫گڊ ڄاٌڪْ ؿؼ‪ .‬اؿًٔ ڪڏھً ڪڏھً آىؼٓڪً ھاؿٽم ۾ ؿٍگحڙا کائڻ هٍٓغا ھئاؿًٔ‪،‬‬ ‫ىٍھٍسّ ىٌهب‪ ،‬جّم ڇاچه ؿٺّ ٿّ نڳًٔ‪ .‬ةٍغهق کڻْ پٺٔام پّٔ‪ .‬پؼ ىّم کْ پڪڙو ٌَ‬ ‫ؿگھّٔ‪ .‬نفًُ ًؼف ىٍھٍسْ ٌاداٌْ زّ ھڪ ٻّٔ ىذاك‪ ،‬زٔم ۾ ٌارائڻ ڀارجَْء چّٔ‪،‬‬ ‫”گّةٍغ ىانھْ چّٽَْء زّ نٔکڪ آھْ ىّم ؿيسھّٔ جَ قآغ آرٓہ ؿيازْ ھٌّغه‪ .‬پؼ کٔؾ‬ ‫ڇٺو جَ صٔؼام ٿْ هٓؾ‪ .‬ىانھْ زْ ىٿْ جْ دھهَْء زّ درٓاھ گٍر ھّ‪ .‬ىّم ڀارجَْء ؿام‬ ‫قڪآث ڪئْ‪ ،‬ىانھْ کْ هار ئْ ڪٿْ آھً زّ چّٽْ رکائْ‪ .‬ڀارجَْء ڪْ َٻڌا ڪْ ڇڙا‬ ‫ٽھڪ ڇٌا“‪.‬‬ ‫‪43‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫دادا هٽ ڪْ اٌگؼٓؽ فّزْ آٍغا ھئا‪ .‬ىّم کْ چٌّغا ھئا‪ ،‬ةؼٌگ چاڪهٔٽ‪ .‬ةؼٌگ‬ ‫پٔئؼس‪ .‬ؿّپ هغٔؼن‪ .‬ىام چّٿّم پڙھْ اٌڊٓا آّٓ ھئؾ پؼ ىّم کْ ةؼٌگ ٍْْٓ اڻ نفٍ‬ ‫ىٍْْ ٌَ آٍغو ھئْ‪ .‬ىّم ؿيسھّٔ جَ ةؼٌگ ڪّ ظؼٓغوَء زّ اؿو آھْ کًٔ چٌّغه‬ ‫زْ‬ ‫ٰ‬ ‫ھّس‪ ٌّ ،‬ةؼٌگ ؿؼ‪ ،‬ٻّٔ ؿڀڪسھ آھْ‪ ،‬ةؼٌگ ٌَ آھْ‪.‬‬ ‫ؿٍڌ ۾ ىـهيام ڀائؼم کْ ”ڀائْ زام“ ۽ ”ؿالل ىانْ ڪو“چٌّغه ھئؾ زا غهٌْ‬ ‫ًارق اقؼف درؿث ڪئْ‪.‬‬ ‫ائًٔ گھڻً ؿٍـڪؼة نفًُ زّ ؿث ٽّڈّٓ ھٌّغه‪ .‬زٔحّڻٔڪ ھٍغوَء ۾ ىاھؼ‬ ‫ھئؾ ۽ ُام ۾ ھؽارًٓ ڪحاب پڙھٔا ھئو پِّء ھٍغهؿحام ۾ پڙھڻ ةغرام زهٔتّٔم کائڻ‬ ‫قؼهع ڪٔو‪.‬‬ ‫قڪارپّر ڪانٌَّْء ۾ ةو ڦاٽّ ۽ پؼڀغاس ةٽاڻْ ىؼو هّٓ‪ .‬ھڪ ڇٍٓھً متش زّ‬ ‫چئًٔ نڳْ فّزْ اؿام زْ زڳھ کْ هرائْ هٓا‪ .‬ٽْ چار ىٿْ آٓا‪ .‬ھٿً ۾ ةٍغهكّم ۽‬ ‫ٽارچّم ھئً‪ .‬ھڪ فّزْ ىٍھً ۾ ٽارچ ھڻٍغو چّٔ‪” ،‬ھْ آر‪-‬آؾ زْ آفٔؾ آھْ“؟‬ ‫“”و گھؼ آھْ“‪.‬‬ ‫”زانّم آھً“؟‬ ‫َ‬ ‫ڇٍٓھ ًَ ۾ هٍٓغاؿًٔ“‪.‬‬ ‫”اھْ ھٍغهؿحام هّٓم آھً‪ ،‬اؿًٔ ةَ ٻً ٽً‬ ‫”اؿام کْ ؿؼچ ڪؼڻْ آھْ“؟‬ ‫”ڇا زْ“؟‬ ‫َ‬ ‫ھٿٔارم زْ“؟‪..‬‬ ‫”‬ ‫”ھٿٔار ۽ ھحْ‪ ،‬ىام اؿڪّنْ قاگؼد آھٔام ۽ ھٍغهؿحام هڃْ فهيْ ائڪٽؼ ٿٔڻ‬ ‫چاھٔام ٿّ“‪.‬‬ ‫”درهازه کّك ؿڄّ “؟‪ .‬ھّ اٌغر گھڙٓا‪ ،‬چؼم زٔث ڇڪْ هّٓ‪ ،‬ىّم کْ چٔائًٔ‪،‬‬ ‫ٻاھؼ ةهڊٌگ کْ ىهٔٽؼو گھٔؼه ڪّٔ آھْ‪.‬‬ ‫چّٔ ىاٌؾ‪ ،‬جٍھٍسْ قڪم ظؼاب آھْ‪،‬‬ ‫چئسامِء ىام ھً زّ ٌّڪؼ آھٔام‪ .‬ىام ڪؼچّٔم ۽ ڪارجّس ةانڪٍَْء ۾ جهـًٔ‬ ‫زْ ڪٌّڊًٓ ھٔٺام نڪائْ رکٔا ھئا‪ ،‬زْ اھْ کًٔ ىهً ھا جَ گؼفحارو ۾ ڦاؿْ ًئْ‬ ‫ھئْ‪ .‬ھّ جَ اؿام زّم قڪهّٔم ڇؿْ نڄْ ٿٔا ۽ اڇاجؼو ؿؼچ ڪؼو‪ ،‬ىْافْ هٺْ هاپؾ‬ ‫ىّٽْ هٓا‪ .‬ڀاڀَْء چّٔ؛ ھحْ رھڻ ٺٔڪ ٌَ آھْ‪ .‬ؿّ رجً جالُء جْ ھڪ زڳھ ىـّاڈ جْ‬ ‫ڪٔائًٔ‪ ،‬ؿٍگھ زّم قاظّم نڳڻ ةٍغ ٿْ هّٓم‪ .‬ىاىً زّ ھڪ دهؿث ىـهيام ھّ‪ ،‬زّ‬ ‫ڪٍھً ھٍغه ڇّڪؼوَء ؿام قادو ڪؼڻ الِء پاڻ کْ ھٍغه ؿڏائٍٔغه ھّ ۽ پٍھٍسّ ٌانّ‬ ‫ڀڳّام رکّٔ ھئائًٔ‪ .‬ھً ىّم کْ ڪؼاچَْء مغر ۾ پْ‪-‬ڄةهّٔ‪-‬ڄو آفٔؾ زْ زھؼڊ‬ ‫‪44‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ڄهٓؽم ۾ ھڪ ٽؼٓـؼ زْ ٌّڪؼو هٺْ ڇٌْ‪ .‬پگھار ؿحؼ رپٔا‪ .‬ڇاچو ظّقْ ٿْ‪ .‬اھّ‬ ‫زىاٌّ ڪسھ ٻّٔ ھّ‪.‬‬ ‫‪ 6‬زٍّرو ‪4819‬ع ۾ ةھار ىام آٓم ىھازؼم فـاد ڪٔا ۽ اٺ ڇھ ؿک ىاڻھّ ىارو‬ ‫ڇڏٓائّم‪ .‬ڪْ ٽّال رجً جالُء جْ ڦؼهم ڪؼڻ آٓا ۽ ھڪ اؿام زْ گھؼ ةَ آّٓ‪ .‬ھڪ زّام‬ ‫ڪپ کّنْ گھؼ ۾ گھڙّٓ‪ ،‬ڀاڀْ کًٔ چّٔ‪” ،‬ڇا اؿالل جّھام کْ ؿٔکارو ٿّ جَ زانً ۽‬ ‫ٻارم جْ صيهّ ڪؼّٓ‪ ،‬اهھام کْ ڇا ىهٍغه؟ ىٍھٍسْ ٻچً کْ ھٿ ٌَ نڳآّ‪ ،‬ڀم ىّم کْ‬ ‫ىارّٓ“‪.‬‬ ‫ىام ھسام ھا جَ قآغ ظٌّؼٓؽو ٿئْ ھا‪ .‬پؼ ىام آفٔؾ ۾ ھئؾ‪ .‬ٻڌل جَ ڀاڀْ ڪسھ اھڙو‬ ‫هقّاس ىام ڳانھآّ زّ ھّ هاپؾ ھهٔا هٓا‪ .‬۽ ھڪ پازْ ڀث جْ ڪهَْء ۾ ٽٍگٔم‬ ‫ىٍھٍسْ اڇْ پٍٔٽ کڻْ هّٓ‪ُ .‬ام زّ دک ؿاك ىٍھٍسْ ىً جْ كائو رھّٔ‪ُ .‬اھّ پائٍٔغه‬ ‫ھّس جَ ٌٔاوْ ٓاد آٍغو ھئْ‪ .‬اڃا ةَ ڪڏھً اڇْ ڄرٓؾ پائٍٔغه آھٔام جَ اڪذؼ ھَّء ٓاد‬ ‫آٍغو آھْ‪.‬‬ ‫ىام ٽؼال ۾ چڙھْ آفٔؾ هٍٓغه ھّس ۽ ٽؼال ۾ هاپؾ آٍغه ھّس‪.‬‬ ‫اجام ؿڌه پٍھٍسْ اڳئًٔ پاڈو ۾ هٍٓغه ھّس‪ .‬زٍھً زْ رهٌق ةغنسْ هٓئْ ھئْ‪.‬‬ ‫ؿٍـام‪ ،‬ڪاةَ چھم پھم ٌَ‪.‬‬ ‫زيّْ دادا‪ 0‬زّ ىضؼل ڇٍٓھً پاڻ کْ ىارو رجّ رة ڪٍغه‪ ،‬چٌّغه ھّ؛ ڪٔئً ٓار‪.‬‬ ‫جّم ةَ ؿٍڌ ڇڏو هٍٓغًٓ؟ زيّْ دادا ةاڪـؼ ھّ‪ .‬ىاڻھً کْ ىارهم ڇٍٓغه ھّ‪ .‬پؼ ڪپ ٌَ‬ ‫ھالئٍٔغه ھّ‪ .‬اھْ اؿام زْ پاڈو زا ىئسـٽؼٓٽ ھئا‪ .‬ڪّ ٻّٔ غٍڊه ام صغ ۾ گھڙّٓ جَ‬ ‫زيْ​ْ دادا زا ٽڪؼ ۽ ىڪّم چانّ‪ .‬ائًٔ ةھار ىام ھڪ زْفؼو دادا آّٓ ھّ ۽ زيْ​ْ کْ‬ ‫ڇاچو ىار ڇٌْ ھئائًٔ‪ .‬ؿٍڌًٓ ىارهم ئْ جَ کاڅّٓم آھً‪ .‬ھٔٺ زيٍَّء زْ ھّٽم ھئْ‪.‬‬ ‫زيْ​ْ زّ اجْ پٍڪر ىهڪ زا راڳ آٍغا ھئا ۽ ؿڄّ ڇٍٓھً زڳٍّ پڪچؼ زّ رڪارڄ‬ ‫ھهٍغه ھّ‪ٌّ .‬رزھام ۽ رفِٔ زّ ڳاجم؛‬ ‫ٓھام ةغال هفا ڪا ةْ ڪْ ؿّا ڪٔا ھئْ‬ ‫ىضتث ڪؼ ڀْ دٓکا‪ ،‬ىضتث ۾ ڀْ دهکا ھئْ‬ ‫اھّ رڪارڄ اڃا ةَ ٓاد اٿو‪ .‬ؿّچٔو هڇو آھْ جَ ڇا ٿّٔ‪ ،‬قادو ڪٍغس جَ ٌّرزھام‬ ‫ؿام‪ .‬ىّم ٌّرزھام ۽ ھم اؿٽٔكً ىاٿٔؼام ؿام زةؼدؿث ىضتث ڪئْ آھْ‪ .‬ىام اٌڊٓا‬ ‫هٓؾ ۽ ھّ پاڪـحام ھهْ آئْ‪.‬‬ ‫قٔط آاز ۽ رقٔغ ڀٽَْء کْ زّ ھّ ةٔچ زْ ةٍگهْ جْ ھڪ گاٌّ ٻڌآّ ھئو ؛‬ ‫ىسھ ؿْ پھهْ ؿْ ىضتث ىٔؼو ىضتّب ٌَ ىاٌگ‪.‬‬

‫‪45‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ام غٔؼ ؿٍڌًٓ زْ فـاد ؿتب ھٍغم ۾ ٿؼٿهّ ۽ ھؼاس پٔغا ٿّٔ ۽ ھڪ ڇٍٓھً‬ ‫اؿًٔ ةَ پٍھٍسا ٽپڙ کڻْ اٺ گاڇو ۾ چڙھْ ڪؼاچْ ةٍغر آٓاؿًٔ‪ .‬ڪؼاچْ ّٔغگاھ‬ ‫ٻاھؼام ڪافْ ؿٍڌو ڪحاب ٿْ هڪاىٔا‪ .‬ٻًٔ ٻًٔ آٌْ‪ .‬ىّم ڪافْ ڪحاب ظؼٓغ ڪٔا‪.‬‬ ‫قآغ اھّ ‪46‬زٍّرو ‪4819‬ع زّ ڇٍٓھً ھّ ۽ ىام صٔاجَْء زا ؿحؼٌھً ؿاك پّرا ڪؼو رھّٔ‬ ‫ھّس‪ُ .‬اھا اٺ گاڇو پم پم ىّم کْ ىٍھٍسْ څرجَْء‪ ،‬ؿٍڌهَء ىاُء کام پؼو ڪٍغو ھهْ‪.‬‬ ‫ةؼٌؾ رهڄ‪ ،‬ڪچھؼو رهڄ‪ ،‬ڄو‪-‬زْ ؿٍڌ ڪانٔر‪ .‬گاڇو کاجّ‪ ،‬الئٔٽ ھائّس‪ ،‬ةٍغر رهڄ‪،‬‬ ‫ىٌّٔـپانٽْ‪ ،‬ةّنٽً ىارڪٔٽ‪ .‬زيْ​ْ دادا ڇؿْ هرجّ ۽ ؿائٔڪم جْ اچْ ھٿ ڇٓئْ ھهڻ‬ ‫نڳّ‪ ،‬چٔائًٔ‪” ،‬ڀاُء ھئكَ الِء ٿّ هڃًٔ“؟ ”ٌَ“ىّم چّٔ‪” .‬ىام هاپؾ آٍغس‪ “.‬ھً زْ اکًٔ‬ ‫۾ پاڻْ ڀؼزْ آّٓ ۽ ھّ ھهّٔ هّٓ‪ .‬هاپؾ ۽ ىام ؟‬ ‫۽ اھّ ةَ ؿٍڌ‪.‬‬ ‫ؿگؼٓٽ زْ دهٌھْ ۾ اڃا ةَ ڇؿام پّٔ‪ ،‬پٍھٍسْ ڪؼاچْ اھا اٺ گاڇو ۽‬ ‫زالهًٍَْء زّ ؿفؼ‪ .‬ٻهَْء ٽب ىام ٻاھؼ ٌڪؼڻ الِء ڇاچا هڇا ٽپا ڇٌا‪ .‬پؼ ةث کام هڇّٓم‬ ‫ڀحّٔم ‪-‬ڪسْ ڇا‪-‬؟ ھڪ ؿؼد آھ‪ ،‬ھڪ زرد ىاٺ‪.‬‬ ‫ظحو ٿْ هّٓ اھّ ؿٍغر زّٔم‪ .‬اھّ ؿٍڌ زْ زىًٔ جْ ھهڻ ۽ ىٽَْء ۾ نٔٿڙّٓم‬ ‫پائڻ‪ .‬ھاڻ اھْ ىٍگھً زا ىٍُؼ ٌَ ڇؿتا‪ ٌَ ،‬اھا زّام ڇّڪؼًٓ زْ زھيؼ پٔم څاڳا ٻڌو‬ ‫اٌھً زّ ٌچڻ ۽ زانً زّ ؿٍڌهَء ۾ ڇٓا ىارڻ!ؿٍڌ اؿًٔ ھً ةهتهّم ۽ ھَّء اؿام زّ‬ ‫گهـحام (اكتاك)‪ .‬اھّ کهٔم آؿيام ۽ ؿڌو ؿٍّة هارو څرجْ‪ .‬ام زا ىاڻھّ ةَ ؿڌا ؿادا‪.‬‬ ‫ظحو ٿْ هئْ اھا ةْ فڪؼ ؿّچ ۽ آرال زْ زٌغگَْء‪ .‬اھْ کٔؼ ۽ ىکڻ‪ .‬پڪّام ۽ ؿٔؼا‪.‬‬ ‫اھْ ّٔغ جْ ٻّڈ ۽ ٌٔاوَْء زْ ڇاڃ‪.‬‬ ‫ىام ھٍغو ھٍغهؿحام ٿْ هٓؾ‪ .‬پؼ ىً ۾ ظّقْ ٌَ ھئْ‪ ،‬پؼ ھٍغؿحام ھٍغو ۽ ھٍغه‬ ‫ٌَ ھّ‪ ،‬ؿٔڪّٔنؼ ھّ‪ .‬اھّ پِّء ڄاجو‪ ،‬ؿٍڌ ۾ اجؼ پؼدٓف ۽ ةھار زا ىھازؼ آٓا جَ ھؼاس‬ ‫هچام ھٍغه ڀڄڻ نڳا‪ .‬ھّ ىػھب زْ ٌانْ پٍھٍسْ څرجْ ڇڏو آٓا‪ .‬اؿام ظّم ظؼاةَْء ةغرام‬ ‫ىهڪ ةغر ڪؼڻ پـٍغ ڪّٔ‪.‬‬ ‫ام ۾ ةَ ؿٍڌًٓ زّ جنّف آھْ‪ .‬اؿًٔ جّھام کْ ٌَ کپّم؟ چڱّ هڃّم ٿا‪ .‬ھاڻ‬ ‫زڏھً جّھًٔ گھؼائٍغا‪ ،‬جڏھً آٍغاؿًٔ ٌَ جَ څارًٓ زىًٔ جْ ظحو ٿْ هٍٓغاؿًٔ! آةاد‬ ‫ؿٍڌه ىاٿؼوَء زْ ڪسھ ةٍاهٽ اھڙو آھْ‪ .‬جارٓط ۾ اؿام جْ ڇاچا صيال ٿٔا ۽ اؿام ىلاةهّ‬ ‫ڪّٔ ۽ اڪذؼ ىارهم کاڅّٓؿًٔ‪ .‬پؼ ؿٍڌو ىـهيام ڀائؼ اؿام کْ ٌَ چاھًٔ جَ اھّ اؿام‬ ‫کام ةؼداقث ٿْ ٌَ ؿگھّٔ‪ .‬ھڪ ىٍؽك گاھ ئْ پؾ پٔف اؿام کْ ىهڪ ةغر ڪّٔ‪ .‬اؿام‬ ‫اھا ةَ غهٌْ ڪئْ زّ اؿام ةيتئَْء کام ؿٍڌ زْ ڪٽسڻ زْ ىعانفث ڪئْ‪ ،‬ام ڪؼو‬ ‫كّل پؼؿث ىـهو ّ​ّال اؿام کام ڪٽسْ هّٓ‪ .‬اؿام جٍگ رؿحْ کام ھهٔاؿًٔ ۽ پِّء‬ ‫‪46‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫رؿحّ ئْ ٌَ ھّ ۽ جارٓط زّم گيٍاىّٔم ھّٔم‪ .‬اهٌغھ ۽ الھّٔم ۽ الھّٔم پِّء ةؾ ةاھّٔم‬ ‫ھّٔم‪.‬‬ ‫ةٍغر جْ ھڪ ؿيٍڊ ىاڻھً زّ ةَ ھّ‪ .‬اؿًٔ ھڪ راة چادرهم هڇائْ پٽ جْ‬ ‫ؿيھٔاؿًٔ ۽ ٻئْ ڇٍٓھً زھاز ۽ ةٍغر زْ هچ ۾ نٽڪٔم ڇاڪڻ جام څڪا کائٍٔغو ىٿْ‬ ‫ڄٓڪ جْ چڙھْ هٓاؿًٔ‪ .‬ىاڻھً ۾ ڇک ھّ جَ ھًٍ هً​ً ڇڏّٓ ٿْ ۽ ھڪ اڻ نکْ ظّقْ‬ ‫ةَ ھئْ جَ ھّ ھً ىهڪ ڇاٌھً ٿْ هٓا زحْ ھّ آزادوَء ؿام ؿالىحَْء ؿام ؿاھ کڻْ‬ ‫ؿگھٔا ٿْ‪! .‬‬ ‫پٽ جْ ىٍھٍسْ ؿاىھّم ھڪ زّام ڇّڪؼو نٔٽٔم ھئْ‪ ،‬ىٍھٍسا پٔؼ ھً زْ‬ ‫ىٍھً زْ ڀؼؿام پئسْ رھٔا ھئا‪ .‬ھڪ کً الِء ظٔاك آٓو جَ ھڪ پٔؼ آھـحْ هڅائْ ھً‬ ‫زْ ڇاجَْء جْ رکام‪ ،‬هرو ؿّچٔو‪ .‬ائًٔ ٺٔڪ ٌَ ٿٍٔغه‪ ،‬ىً ۾ ڪافْ هكث زٍگ ھهْ‪،‬‬ ‫زٍھً ۾ ىّم ھار کاڅو ٍْْٓ پٍھٍسْ ظّاھف پّرو ٌَ ڪٔو‪ .‬ڄٓڪ جْ ھڪ ڇّڪؼو‬ ‫هار کّنْ ةٔٺْ ھئْ‪ .‬ىام ڀؼؿام هڃْ ةٔٺّىاٌؾ‪ .‬ھً زّ آٌچم ھّا ۾ ڦڙڦڙائْ رھّٔ‬ ‫ھّ‪ .‬ىام اڇْ ڄرٓؾ ۾ ھً ىّم ڇاٌھً ٌھارّٓ‪ .‬ڄڻ مغًٓ کام ؿڃاڻْ‪ ،‬اهھ جّم! پؼ ىٍھً‬ ‫جْ ڪا ةَ ىكڪ ٌَ‪ ،‬زا اھڙم ىّكًْ جْ ھهڪڙائپ نڳٍغو آھْ‪ .‬پِّء ھَّء ھهْ‪ ،‬ةٔٺْ پٺٔام‬ ‫ٌھارٓائًٔ‪ ،‬ىكڪْ‪ ،‬قڪسْ‪ ،‬ؿيھْ‪ .‬ڄڻ ىّم ؿام ھڪ ظٔانْ ٽڪؼ کاڅائًٔ ۽ چٔهھ جْ‬ ‫رکٔم ھڪ ظٔانْ گهً زْ ٿانھْ پٽ جْ ڪٔؼائْ ڇڏٓائًٔ‪ .‬ىٍھٍسْ اکًٔ ۾ ةَ ظّاب‬ ‫ھئا‪ .‬ڪسھ څٌڌال‪ ،‬ىتھو‪ّ​ّ .‬رجّم ّ​ّرجّم آھً‪ .‬زحْ هځ اجْ اٌھً زّ ؿٍٔھ آھْ‪ .‬ڄڻ‬ ‫ٌؼؿّم آھً‪ .‬زظيً کْ ىؼھو ھڻً ۽ ةٔٺْ ةٔٺْ دهٌھّم ٿْ هڃً‪ .‬ىّم ”رځ ۽ پاڇا“ ۾‬ ‫ھً زّ ڪؼدار کٍّٔ آھْ‪ٌ .‬انّ هٌغٌا رکّٔ ىاٌؾ‪ .‬ھئْ االئْ ڪٔؼ ۽ هرو زّٔم ۾ ٌَ‬ ‫ىهْ‪ .‬ائًٔ ىّم ةيتئْ ۾ ھً زْ جالش ڪئْ‪ .‬ىؼًٓ ڄرائّٔ جْ‪ ،‬ھئگٍگ گارڄم جْ‪.‬‬ ‫چّپاٽَْء ۽ زھّ ۽ گٔٽ هو آف اٌڊٓا جْ‪ .‬ھَّء ھڪ زظو ڇٽائْ ٻّٔ زظو ڪؼو هئْ‪.‬‬ ‫زھاز ھهّٔ ۽ ىام آھـحْ ؿٍڌ زْ څرجَْء کام پؼو ٿٍٔغه هٓؾ‪ .‬ؿڀ جَ ٓاد اٿو‪ .‬ظّش رھّ‬ ‫او اھم هً​ً ھو جّ ؿفؼ ڪؼجْ ھئْ‪ ،‬دهر دّٓار پؼ صـؼة ڪْ ٌُؼ ڪؼجْ ھئْ‪ .‬ظٔاك‬ ‫آٓو جَ ھّا زّ زھّٽّ ةڻسْ هڃام ۽ ؿٍڌ زْ زىًٔ ىڪاًٌ ۽ ىاڻھً کْ چيڻ قؼهع‬ ‫ڪؼٓام‪ .‬ڪحّ ٿْ هڃام ۽ ؿٍڌ زْ رؿحً جْ ھهڻ قؼهع ڪؼٓام‪ .‬ڀٍگْ ٿٔام ۽ ؿٍڌ زْ‬ ‫زىًٔ جْ ٻھارو ڇٓئْ ام زْ ىٽَْء ؿام ؿٍام ڪؼٓام‪ .‬قآغ چٔؽ زّ كغر هڃائڻ ىھم‬ ‫پائتّ آھْ‪.‬‬ ‫ڪّجا نکْ‪:‬‬ ‫گھڻا ؿاك پِّء ىّم ھڪ ِ‬ ‫”زھاز زْ ڄٓڪ جْ“‬ ‫‪47‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ڪْ ؿٽّم ھً رٓث آھً‪: .‬‬ ‫اڂ صٔاجْ زھؼ چڊ جْ پٍھٍسّ ؿث آھْ هڪّٔ‬ ‫اڂ هڇً زّ فهـفّ ئْ زٌغگَْء زّ فهـفّ آ‬ ‫ىّة ٿّ اڂ زٌغگَْء زا صر ڪؼو‬ ‫اڂ آ ڇاجَْء جْ زٓارة‬ ‫چڪ ۽ چٍتْ ڪپ ڇؼوَء زْ!‬ ‫ھْ ةؼاةؼ زھؼ ٓگ آ‪-‬زھؼ ٓگ آ زھؼ ٓگ آ‬ ‫ھٔٺ پاڻَْء ۽ ىٿْ آڪاش آھْ‬ ‫هچ ۾ ىٍھٍسّ الش آھْ‪-‬الش آھْ (‪(4839‬‬ ‫درامم هً​ً زْ ٓاد ھئكَ آٍغو ھئْ پؼ رڳ گھڻّ پِّء ڇڪڻ نڳْ‪ .‬اڳ هاپؾ‬ ‫ىّٽڻ زْ آس ھئْ زٍھً آس ٌاىْهّل ڪڏھً پٍھٍسّ دل ٽّڈّٓ‪ .‬ھاڻ فلي ؿٍڌ ڇؿڻ زْ‬ ‫ظّاھف اٿو زا ةَ قآغ ةٔھّقَْء زْ ّانو ۾ آھْ ٓا ىؼو دل ٽّڈو چڪْ آھْ‪.‬‬ ‫ؿٍڌ ۾ زّٔم زّ ھڪ ڪاٌڊ پّره ٿّٔ‪.‬‬ ‫ةيتئْ ةٍغر کام هو‪-‬ٽْ آٓاؿًٔ‪ .‬ڇؿّم جَ گاڇّٓم ةٍا اٌسڻ زْ پّٔم ھهً‪ .‬اؿًٔ‬ ‫ةَ ؿاىام کڻْ چڙھْ پٔاؿًٔ‪ .‬گاڇو ظانْ ھئْ‪ .‬ھاڻ اھا ظانْ گاڇو ةَ فلي ظّاةً ۾ ڇؿْ‬ ‫ؿگھتْ آھْ‪ .‬ھٍٔئؼ گاڇوَء ۾ زڳھ ىهْ‪ ،‬ڄڻ دفحؼ ۾ ةٌّؾ ىهّٔ‪ .‬ىام فئيهْ کْ ڪهٔاڻ‬ ‫اؿٽٔكً ٻاھؼام ڇڏو ىهٔٽؼو ڇاٌّڻَْء ۾ هٓؾ‪ .‬زحْ اڃا ةَ اٌگؼٓؽ فّزْ ھئا‪ .‬زاچ‬ ‫ڪٍغو دادا کْ ڳّنْ ڪڍٓو‪ .‬ھّ ىّم کْ ڇؿْ ّسب ۾ پئسْ هّٓ‪ .‬ڀاڪؼ پاجائًٔ‪ .‬پٺْ‬ ‫ٺپؼٓائًٔ‪ .‬کٔؾ ڪٍھً ٻڌآّ ‪ 6‬زٍّرو زْ فـادم ۾ ؿٍغس فئيهْ ىارزْ هٓئْ ھئْ‪.‬‬ ‫گهّةَ اجْ ھّ ۽ ظّش ٿّٔ‪ .‬دادا ھ ڪ زٔپ زّ ةٍغهةـث ڪّٔ ۽ ؿانً ةْغ اؿام زّ‬ ‫ڪٽٍب ھڪ ھٍغ گڏ ٿأٌڪّ ٿّٔ‪ .‬اجْ ھڪ ڀٔڻ هدٓا ڄائْ زا پّره کٔؼ ٌَ ىهڻ ؿتب‬ ‫گػارو هٓئْ‪ .‬ام راة چٍڊ زْ قڪم ڪحْ کام ةغجؼ ڇٺْ ھٔو‪ .‬ىّم ”آهارن“ ۾ ام زّ‬ ‫ىٍُؼ چٽّٔ آھْ‪.‬‬ ‫ڪئيپ ۾ فلي اؿام زّ ؿٍڌو ڪٽٍب ھّ‪.‬‬ ‫ٻَ ؿٍٔٔيائّم ھّٔم‪ ،‬زحْ قال زّ ٻَ قّ اٌگؼٓؽو فهيّم ھهٍغّٓم ھّٔم‪ .‬آةادو‬ ‫اٽڪم پٍغرھً ھؽار‪ .‬پٍغرھً ھؽار کً اٌگؼٓؽ ھئا‪ .‬زْ آھـحْ آھـحْ پٍھٍسْ هً​ً‬ ‫رهاٌا ٿٔا‪ .‬زٍؼك ھٔڊڪّارٽؼ ۾ ٌٍڍه ھّائْ زھاز ىٍھً ڀؼ ڪؼّٓ پّٔ ھّ‪ .‬ھڪ ڀٔؼو ام‬ ‫کْ ىٍھً کام زھهْ زهر ڇٌو جَ پٍٔگھ زْ گاڇو زٔام ٽٔھ فّٽ ىٿْ چڙھْ هّٓ ۽ پڇ‬ ‫هڃْ پٽ ؿام ٺڪاُء ڪٔؾ‪ .‬ڪافْ ىاڻھّ گڏ ٿٔا‪ .‬ڇّڪؼه ؿحؼٌھً ؿانً زّ ۽ ھً کْ‬ ‫‪48‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫آڏو ًاكث‪ .‬پِّء اھّ ھّائْ زھاز االئْ ڪٔڏاٌھً هّٓ‪ .‬اھّ ىّزّدھ ڪّرٽ زْ ؿاىھّم‬ ‫زٍؼك ھٔڊ ڪّارٽؼس ۾ ڪؼّٓ پّٔ ھّ‪.‬‬ ‫دادا هٽ پؼاڻّ رٓڊّٓ ھّ ۽ ھڪ ڇٍٓھً ظتؼ آئْ جَ ڪٍھً قعل ىھاجيا گاٌڌوَء‬ ‫زّ ظّم ڪّٔ ھّ‪ .‬ؿٍگھ ۾ ھئڻ ؿتب اؿام کْ گاٌڌوَء الِء ڪا ّؽة ٌَ ھئْ ۽ ٌَ ٌھؼهَء‬ ‫الِء‪ .‬اؿام الِء ھڪ ئْ هڇه قعل ھّ‪ ،‬پؼل پّزٍٔہ قؼو گؼهزْ‪ .‬زٍھً زا ڀاقڻ ؿٍڌ ۾‬ ‫ٻڌا ھئو ۽ پِّء ھٍغ ۾ ةَ‪ .‬رهةؼه گڏّٓ ھّس‪ .‬قآغ اھّ زٌغگَْء ۾ پھؼّٓم دفّْ ھّ زّ‬ ‫اکًٔ ۾ پاڻْ ڀؼزْ آّٓ‪ .‬پٍڌ ڪؼو ڪهٔاڻ قھؼ هٓؾ ۽ اجام ةيتئْ هٓؾ‪ٌ .‬ھؼهَء رٓڊّٓ‬ ‫جْ چّٔ‪ ،‬رهقٍْ ھهْ هٓئْ‪ ،‬ھاڻ زحْ ڪٿْ اٌڌڪار آھْ‪.‬‬ ‫ىئْ‪-‬زّم ۾ ڪئيپ ۾ ؿٍڌو اچڻ نڳا ۽ ڪئيپّم کهڻ نڳّٔم‪ .‬زٔو ؿائٔڊٌگ جْ‬ ‫ھڪ اؿڪّك کهّٔ‪ ،‬زحْ پٍسًٔ ۾ داظال هرجو‪ .‬گٍّ ؿاىحاڻْ ۽ رازً چاهال ؿاڳئْ‬ ‫ڪالس ۾ ھئا ۽ اجْ دهؿث ٿٔا رازً اڄڪهھ نٍڊم ۾ آھْ ۽ گٍّ‪ ،‬ةيتئْ ۽ چؼچ گٔٽ‬ ‫جْ‪ .‬ىّم ٽئًٔ ٌيتؼ ۾ ؿٍگھ زْ قاظا کّنْ‪ ،‬پؼ اجْ ةٍغش ؿتب ڪو هڅائْ ٌَ‬ ‫ؿگھٔؾ‪ .‬ؿٍگھ جام ةٍغش ھٽائڻ الِء ھٍغؿحام ڀؼ جضؼڊ ھهّٔ ۽ زْ قعل ام ۾ گؼفحار‬ ‫ٿٔا‪ ،‬ىام جً ىام ھّس‪ .‬چٔائّم ىْافْ هٺ‪ .‬ىّم اٌڪار ڪّٔ‪ .‬ىّم کْ ٽْ ىھٍٔا ؿؽا‬ ‫ىهْ‪ .‬۽ ىام ھڪ راة ڪهٔاڻ الڊ‪-‬اپ ۾‪ ،‬ھڪ دفّْ ٿاڻا زٔم ۾ ۽ ةاكْ هكث هٓـاپّر‬ ‫زٔم ۾ ھّس‪.‬‬ ‫هٓـاپّر زٔم ۾ اؿًٔ اٺ ؿئّ كٔغو ھئاؿًٔ‪ .‬زيْ​ْ زّ پاڻ ڳڻپ ڪٍغا ھئاؿًٔ‪.‬‬ ‫راٌغّٓم ڪٍغا ھئاؿًٔ‪ .‬رهز راة زّ راڳ ۽ جلؼٓؼهم‪ .‬اجْ ٌارائڻ ڀارجْ ةَ ھّ‪ ،‬زّ ڀث‬ ‫جْ ؿٍگھ جْ ةٍغش ظالف پّؿٽؼ نڳائٍٔغو گؼفحار ٿّٔ‪ .‬ھّ پٍھٍسْ ىؼوْ ظالف زٔم‬ ‫۾ آّٓ ھّ‪ .‬ٻًٔ کام ڪٽّٔ ڪٽّٔ رھٍغه ھّ‪ .‬انتحَ ھّ ىٍھٍسّم جلؼٓؼهم چاھ ؿام ٻڌٌغه‬ ‫ھّ ۽ ىّم ؿام ةضخ ڪٍغه ھّ‪.‬‬ ‫زٔم ۾ ىّم ؿام ڪٔؼ ةَ گڏزڻ ٌَ آّٓ‪ .‬ڪّ دهؿث ةَ ٌَ‪ .‬ىام زٔم زْ قٔعً‬ ‫ٻاھؼام آؿيام ڇاٌھً ٌھارٍٓغه ھّس‪ .‬آؿيام ۾ پکْ ڇؿْ ؿّچٍٔغه ھّس جَ ڪڏھً آزاد‬ ‫ٿٍٔغس‪ .‬ىٔغام جْ گآّم ڇؿٍغه ھّس جَ پاڻ کْ ةغٌنٔب ؿيسھٍغه ھّس‪.‬‬ ‫ؿٍڌ ۾ ؿٍگھْ ھٍغه ھئا ۽ ھٍغه راڂ زّم ڳانھّٔم ڪٍغا ھئا‪ .‬ھّ ىـهياًٌ زا‬ ‫ىعانف ھئا پؼ کاٌئً ٌفؼة ٌَ ڪٍغا ھئا‪ .‬زٔم ۾ ؿٍڌو ڇھ ٻارٌھً ھئا‪ -‬ةاكْ گھڻا ىؼھٽا‬ ‫زْ ؿعث ڪٽؼ ھئا‪ .‬زّش ۾ ڳائٍٔغا ھئا‪0‬‬ ‫زئچٍغ جٌّْ ھٍغ ڪّ ةؼةاد ڪؼدٓا؛‬ ‫غٔؼهم ڪّ الڪْ‪ ،‬ھٍغ ۾ آةاد ڪؼدٓا؛‬ ‫‪49‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ڪاقْ ةٍْ ةٍارس‪ ،‬پؼٓاگ انھ ةاد؛‬ ‫آّڅا پّرو ڪّ‪ ،‬فٔه آةاد ڪؼدٓا؛!‬ ‫ىھاجيا گاٌڌوَء چّٔ جَ پاڪـحام ىٍھٍسْ الش جْ ٺھٍغه‪ .‬پاڪـحام ٺھّٔ ۽ ىاڻھً‬ ‫گاٌڌوَء زّ الش ڇٺّ‪ ،‬گاٌڌو ىؼو هّٓ جڏھً ةَ زٔم ۾ ڳائٍٔغا ھئا‪0‬‬ ‫اب ةحا گاٌڌو‪ ،‬اب هھ جٔؼو گامِء ڪھام؛‬ ‫پھهْ ھّگْ ىٔؼو ٽڪؼو‪ ،‬ڦؼ پاڪـحام ٓھام‪.‬‬ ‫ىّم کْ پھؼّٓم دفّْ ىضـّس ٿّٔ جَ ھًٍ ىاڻھً هٽ ڪو ڪؼڻ الِء ڪسھ‬ ‫ڪٌّھْ‪ .‬فلي ٌْؼا ۽ جلؼٓؼهم ۽ ٌفؼة آھْ‪ .‬رڳّ ىاوَْء زّم هڇآّم‪ ،‬اڂ ڇا ڪسْ‪،‬‬ ‫دٓف کْ ڪٔئً ىُتّط ڪسْ‪ ،‬ٿّرآً هارًٓ زاجًٔ زا صق ڪٔئً ؿالىث رکسً‪ ،‬کًٔ‬ ‫ڪسھ ظتؼ ٌَ آھْ‪.‬‬ ‫ھڪ راة اجْ ؿٔئٍار ٿّٔ؛ زٔڪڏھً گاٌڌوَء زّ ظّم ٌَ ٿئْ ھا جَ؟‬ ‫ڪٍھً چّٔ؛ جَ اؿًٔ ھٍغه راڂ كائو ڪؼّٓم ھا‪.‬‬ ‫ڪٍھً چّٔ؛ جَ اؿًٔ پاڪـحام کْ ظحو ڪؼّٓم ھا‪.‬‬ ‫ىّم چّٔ؛ ڪسھ ٌَ ٿئْ ھا‪ -‬اؿًٔ ٿّره گھٽ راڳ ڳآّم ھا‪.‬‬ ‫اؿام زّ ھڪ ٌْؼه ھّ؛ ؿٍگھ ڪّ جّڈده‪ ،‬گؼه زْ ڪّ ڇّڈده‪.‬‬ ‫ىاٌْ‪ ،‬گاھ‪ ،‬جٔم ۽ ؿڪم ىأٌّم‪ .‬ؿّ کاڅه ٌَ هڻٍغه ھّ‪ .‬چاٌھ ةَ ٌَ ىهٍغو ھئْ‪.‬‬ ‫اؿام کْ آرجّار متش زّ ةّھٔيٍگ ۽ ڳڙ ىهٍغه ھّ‪ .‬چاھ ؿام کائٍٔغه ھّس ۽ ڇٍٓھً زّ‬ ‫گّقث‪ .‬اؿام زّ ؿٍڌو اڳّاڻ ڪّئْ ڪكّر هاؿّاڻْ‪ ،‬فؼٍٓچ ڪٽ ڇاڈھَْء ؿام‪ ،‬زٔهؼ‬ ‫ؿام گڏّٓ ۽ چاٌھ زْ گھؼ ڪٔائًٔ‪ .‬ھّ ۽ ىام ڪافْ ةضخ ڪٍغا ھئاؿًٔ‪ .‬ھً زّ ىّم‬ ‫کْ چّٔ‪ ،‬جّم ”آگ“ فهو زّ رازڪپّر ٿّ نڳًٔ‪ .‬جّم ٌھآث ذھًٔ ۽ جٔؽ آھًٔ‪ .‬جٍھٍسْ‬ ‫اکًٔ ۾ ٌھارڻ ؿام ةضخ زّ ىّوّع هؿؼّٓ هڃْ‪ .‬جّم آگ زّ قْهّ‪ًّ ،‬فام آھًٔ‪،‬‬ ‫جّم ةارم اٌلالةْ ۽ آرٽـٽ آھًٔ‪.‬‬ ‫ھڪ ڇٍٓھً چاٌھ آئْ جَ ؿٍڌًٓ ڄڊ پاجْ‪ .‬زٔم زْ ھڪ ىؼاٺْ اڳّاڻ ؿٍڌًٓ ةاةث‬ ‫ھڪ ظٌؼٌاڊ رآّ ڇٌّ ”ھًٍ کْ ڇؿّ‪ ،‬پاڪـحام ۾ ىـهياًٌ ؿام هڈھْ ٌَ ؿگھٔا ۽‬ ‫ھحْ چاٌھ پٺٔام چؼًٓ هاٌگؼ ڄڪْ رھٔا آھً“‪.‬‬ ‫چٍغر هاؿّاڻَْء چّٔ‪” ،‬ؿٍڌو ھڪ ىاڄرم كّل آھْ‪ ،‬ىھاراقٽؼا کْ چاٌھ كتّك‬ ‫ڪؼڻ ۾ مغو نڳٍغو‪ .‬ھًٍ کْ ؿٍڌًٓ ؿام زٔهـْ آھْ“‪.‬‬ ‫‪50‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ھڪ ىؼھٽْ اڳّاڻ چّٔ‪” ،‬اهھًٔ ؿٍڌوَء ٻّنَْء ۾ ڇّ ٿا ڳانھآّ‪ٓ .‬ا ھٍغو ۾‬ ‫ڳانھآّ‪ٓ-‬ا ىؼھٽَْء ۾“‪.‬‬ ‫ؿّ ؿٍگھ ؿام ىاٌـڪ ًّر ام ڇٍٓھً ٽٽؾ‪ .‬پؼ ؿاىھّم ڪّ ٻّٔ آدرش ةَ ٌَ ھّ ۽‬ ‫ڪو ڪؼڻ زّ زٍّم ؿؼ جْ ؿّار ھئو‪.‬‬ ‫زٔم ۾ ھڪ ڇٍٓھً گٍْ ؿاىحاڻْ زّ ظي آّٓ‪” ،‬ظتؼ اٿئْ الك چٍغاڻْ ٽٔچؼ ڇا‬ ‫چّٔ؟ اؿام کْ ىّھً جْ ٌاز آھْ‪ .‬ھً زّ فّٽّ آڻّٔ جَ ڪالس رهل ۾ ٽٍگّٔم‪ .‬ىّھً‬ ‫جّم ىٍھٍسْ ڪهپٍا آھًٔ!“‬ ‫ىٍھٍسْ پھؼًٓ ڪھاڻْ ”آجو ‪ -‬ھحٔا “ىّھً الال زْ ٌانْ ؿام ڇپْ‪ .‬گٍْ زْ ظي‬ ‫ةْغ ىّم پٍھٍسّ ٌانّ ڄؿيتؼ ‪4819‬ع ۾ ىّھً ڪهپٍا رکّٔ زّ اڃا جائًٔ كائو اٿو‪.‬‬ ‫زٔحّڻٔڪ گھڻا دفْا ؿّچّٔ اٿو جَ ٌانْ پٺٔام جعهل زْ ڪا وؼهرة ٌَ آھْ ۽ ڪهپٍا‬ ‫نفٍ کْ ڇڏو ڇٓام!‬ ‫گٍّ ؿاىحاڻْ ىّم کام چار ؿاك ٌٍڍه آھْ‪ .‬چّڇھً ؿانً زْ ّيؼ ۾ اھّ ظي‬ ‫نکّٔ ھئائًٔ‪ .‬قٔؼًٓ زةام‪ ،‬جٔؽ ذھً‪ ،‬ادب زّ جيال گھڻّ اڀٔاس‪ ،‬ىھػب‪ ،‬ؿٺا ڪپڙا پائڻ‬ ‫زّ قّق‪ ،‬ؿھڻّ زھڙه اٌگؼٓؽ‪ .‬ھً جْ ڇّڪؼّٓم ّاقق ٿّٔم‪ ،‬پؼ ھّ ڪڏھً اک کڻْ ٌَ‬ ‫ٌھارٍٓغه‪ .‬ٿّره هڇه ٿّٔ جَ ڇّڪؼّٓم کٔؾ هدهام ؿيسھْ پٔؼًٓ پّڻ نڳّٔم‪ .‬گٍْ زا‬ ‫پٔؼ ڇاچا اڇا ۽ ؿھڻا‪ .‬ھڪ دفْ​ْ چّٔىاٌؾ‪ ،‬ڇّڪؼًٓ جٍھٍسْ آحؼو چؼڻ هٌغٌا ڪئْ‬ ‫آھْ زّ ام ۾ ىّم ڪڏھً ةَ ىٽْ ٌَ ڇٺْ آھْ‪ .‬پاڻ اٌحؼ ‪-‬ىکْ ڇک ھً ةَ ڇٺا پؼ ُاډ ٌَ‬ ‫ڪٔائًٔ‪ .‬رازً چاهال ٻاھؼ ‪-‬ىکْ نّھْ ةغم پؼ ٺاھّڪّ‪ ،‬ىارڪٽ ۾ ھّقٔار‪ .‬ىّھً ھً‬ ‫کْ‪-‬؟ ھا! ؿٍغس ھڪ چياٽ ۽ ڇّڪؼه هاچّڈو هاٌگؼ ڦؼٌغه هڃْ‪ .‬پاڻ ةَ ھڪ‬ ‫ىعنّص راة ىّم ؿام گڏ گؼفحار ٿٔڻّ ھّ‪ ،‬پؼ ؿٍغس هانغ ڀاقٔيم کْ ؿڻؾ پئسْ‬ ‫هئْ ۽ ھڪ ڪيؼو ۾ کٔؾ ةٍغ ڪؼو ٻاھؼام ڪهف نڳائْ ڇڏٓائًٔ‪ .‬رازّ ڇث جام‬ ‫ٽائٔهؾ الھْ ةَ ىّم هٽ اچڻ ۽ زٔم ۾ ھهڻ الِء جٔار ٿّٔ ۽ ڇاچا ٽپا ڇٌائًٔ پؼ ڇث جائًٔ‬ ‫پھچْ ٌَ ؿگھّٔ‪ .‬ادب ۾ اؿام ٽٍھْ ڪئٌّـٽً زّ زةؼدؿث ىلاةهّ ڪّٔ ۽ اؿام کْ‬ ‫”ٿؼو ائٍگؼو ٍٓگ ىًٔ آف ؿٍڌو نٽؼٓچؼ“ زّ ظٌاب ىهّٔ‪ .‬اؿام جؼكْ پـٍغم کْ‬ ‫كّىٔث زْ مهٔب جْ نٽڪائْ ڇڏّٓ‪ .‬پِّء رازً چاهال ادب ۾ پٍغرھً ؿاك گڏ رھْ څٌڌو‬ ‫۾ ھهّٔ هّٓ ۽ ؿٍغم ڪؼؿَْء جْ آرال ؿام اچْ نْم پكپ هٓٺّ‪ .‬زٍھً زْ گفحگّ ۽‬ ‫كهو ۾ اڪذؼ زھؼ رھّٔ آھْ‪ .‬ادب ۾ اؿام زْ ٽيّرجَْء جْ جيال گھڻّ نکّٔ هّٓ آھْ‪.‬‬ ‫ھّمَء نْم پكپ ‪4831‬ع کام اؿام زْ دهؿحْ ۾ آّٓ‪ .‬ؿٺ کام چّھٺ جائًٔ رازَّء زْ‬ ‫جعث جْ ةؼازيام ٿّٔ‪ .‬رازّ هرو فهيً ۾ هّٓ پؼ اھّ ٻّٔ كنّ آھْ‪.‬‬

‫‪51‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫زٔم ۾ پاڻْ ظؼاب ھئڻ ؿتب ىّم کْ ڦٽ ڦؼڈّٓم ٿْ پٔا‪ ،‬ؿّ ىّم کْ ڦاؿْ‬ ‫گھاٽ زْ ھڪ ڪّٺَْء ۾ ةٍغ ڪٔائّم زا ڇھ ‪-‬فّٽ ھئْ‪ .‬ڪاڪّس پاڻْ اٌغر ىاٌْ‬ ‫قٔعً ىام ڇٌْ هڃْ‪ .‬پاؿْ ۾ ھڪ ٻْ ڪّٺْ‪ ،‬زحْ ھڪ چانٔھً ؿانً زّ كٔغو‪ ،‬زٍھً‬ ‫کْ ڦاؿْ اچڻْ ھئْ‪ .‬ھڪ دفْ​ْ ھً آهاز ڇٌّ‪” ،‬ڇا جّ ةَ زاك زّ ظّم ڪّٔ“؟‬ ‫”ىام ڪٍّاره آھٔام“‪.‬‬ ‫”ّيؼ“؟‬ ‫”ارڈھً ؿاك“‪.‬‬ ‫”جّکْ ڇّ ةٍغ ڪٔائّم “؟‬ ‫”ىام ؿچ ڳانھائٍٔغه آھٔام“‪.‬‬ ‫”ؿچ جْ ڦاؿْ“؟‬ ‫”ڦاؿْ ٌَ زٔم‪ .‬جّھام کْ ڦاؿْ آٍغو“؟‬ ‫”ھا“‪.‬‬ ‫”ڇّ“؟‬ ‫”ىّم زاك زّم ظّم ڪّٔ آھْ“‪.‬‬ ‫”ھَّء ةْ هفا ٌڪحْ“‪.‬‬ ‫”زانّم ةْ هفا ٌَ ٿٍٔغّٓم آھً“‪.‬‬ ‫”جڏھً“؟‬ ‫”جّ ھً کْ پٔار ٌَ ڇٌّ ھٌّغه‪ .‬کٔؾ اھّ ٻئْ ھٍڌام ىهّٔ ھٌّغه‪ .‬ھهْ هٓئْ‬ ‫ھٌّغو“‪.‬‬ ‫”ڀال ىام ىؽهرو ڪؼٓام ٓا ؿڄّ ڇٍٓھً چياٌؾ‪ ..‬چٽٔاٌؾ‪.“.‬‬ ‫”ؿّ اهھام کْ ڦاؿْ آٍغو“؟‬ ‫”ھا“‪.‬‬ ‫ھّ ىّم کْ پٍھٍسْ چاٌھ‪ ،‬ڳڙ‪ ،‬ةّھٔيگ ۽ گّقث ڇٍٓغه ھّ‪ .‬زڏھً ڦاؿَْء الِء‬ ‫هٺْ هٓؾ جَ ؿاىھّم ٿّٔ چٔائًٔ‪” ،‬ىّم کْ ظتؼ پئْ جَ اهھًٔ دٓف ڀڳث آھّٔ‪ .‬ڀاُء ھحْ‬ ‫اھڙه راڂ ةؼپا ڪؼّٓ زّ ىؽهرم کْ ؿٺّ پگھار ىهْ‪ .‬کًٔ آرال ىهْ جَ زٔئً ھّ زانً‬ ‫ؿام پٔار ڪؼو ؿگھً“‪ .‬ىٍھً ۾ هارم زّ زھٍگم ۽ اکًٔ ۾ پاڻْ‪ ،‬ظتؼ ٌاھْ ڪٿْ‬ ‫هڃْ ڦاؿْ ڇٌائٌّؾ‪ .‬ھّ هّٓ جَ هرو اھّ ظٔاك آٓو‪:‬‬ ‫ائًٔ ٿٔڻ ٌَ کپٍغه ھّ!‬ ‫ىام ھؼ کً زٔئڻ ۽ ىاڻڻ زْ ڪّقف ڪٍغه آھٔام‪ .‬پاڻ ؿام ٻًٔ ؿام ٌتاھڻ زْ‬ ‫ڪّقف ڪٍغه آھٔام‪ .‬ام ڀؼپّر اصـاس ؿام ڪڏھً ڪڏھً ارد گؼد کام ڪٽسْ ةَ‬ ‫‪52‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫هٍٓغه آھٔام ۽ گھڻً کْ ازٍتْ نڳٍغه آھٔام‪ .‬ىّم ڪڏھً ةَ پٍھٍسْ ؿاىھّم ىفاد‬ ‫پؼؿحَْء زّ ٌُؼّٓ ٌَ رکّٔ آھْ ۽ ٌَ ڪڏھً ڪٍھً ؿام گڏزْ ىٍنّةا ؿٽٔا اٿو‪ .‬فهـفً‬ ‫زّ هچ ڪٽ ڪؼڻ ۾ ىاھؼ آھٔام‪ .‬ؿٍڌهَء ۾ ٽٻّٔم گھٽ ڇٌو پؼ ٽٻًٔ ۾ پّڻ زْ ّادة‬ ‫اٿو‪ .‬ىّم اٌـاًٌ زْ جارٓط جْ گھڻّ ؿّچّٔ آھْ ۽ اٌھً زا ٌفاق فـاد ۽ زٍگّٔم ڇؿْ‬ ‫ٽٻَْء ۾ پئسْ هٍٓغه آھٔام‪ .‬جَ اؿًٔ ڪسھ ؿڌرٌغاؿًٔ ةَ ٓا ٌَ‪.‬‬ ‫زٔم ۾ کم ىـحْ ةَ ٿٍٔغو ھئْ‪ .‬ڪّ ؿيھّٔ پّٔ ھٌّغه جَ ام زْ كئل ۾‬ ‫ٌّڈو ٻڌٌغاؿًٔ ۽ ٌّڈوَء کْ ٿٍڀْ ؿام‪ .‬پِّء اٿارو چٌّغاؿًٔ جَ فالڻا جٍھٍسّ ظي! اٿْ‬ ‫ڄڪٍغه ۽ څه‪ ،‬ىٍھً ڀؼ هڃْ ڪؼٌغه‪ .‬كئل ةَ ڦاٽْ پٌّغس ۽ ٿّره قؼىٍغه ٿٍٔغه ۽‬ ‫پٍھٍسّ ٌانّ ةّٔكّفً زْ فھؼؿث ۾ ڳڻائْ ىّٽْ آٍغه‪ .‬ڪّ کٌّگھؼا ھڻٍغه جَ کٔؾ‬ ‫ةـحؼو ؿّڅه کڻْ ٻاھؼ ڪاڪّس ٻاھؼام ڇڏو آٍغاؿًٔ‪ .‬پِّء متش زّ اٿٍغه جَ چٻؼو‬ ‫زٔام ؿّچ ۾ پئسْ هٍٓغه‪ ،‬ڄڻ جازه ىاُء پٔٽام ڄيْ دٌٔا ۾ آّٓ آھْ‪ .‬۽ اهئام اهئام پّٔ‬ ‫ڪٍغه جَ ىام ۽ ڪاڪّس ٻاھؼام ڪٔئً ‪ -‬پؼ ڪاڪّس اھّ زّ ڪڏھً ىھاجيا گاٌڌو‬ ‫ظّد مفا ڪٍغه ھّ‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ اڳّاڻ چّٔ هڈھڻ ؿکّ‪ .‬ھڪ ٻئْ کْ څڊ ھڻّ ۽ پٽ جْ ڪٔؼآّ‪ .‬ؿّ‬ ‫ھڪ ةھادر گھاٽْ ىّم ڇاٌھً ڄڪّٔ‪ .‬زْ ىٿام ڪؼو ھا جَ قآغ ڇاجَْء زّم ھڏّٓم ڀڄْ‬ ‫پّم ھا‪ .‬ھّ جٔؽ رفحاروَء ؿام ڄهڈّٓ ۽ پاڻ جْ ڪّ َاةٌّ ٌَ رکٔائًٔ زٔئً ؿٍغس ؿڄّ‬ ‫ةار ىّم ىٿام پّو‪ .‬ىّم ؿاڄْ ٽٍگ پٺٔام ڪئْ‪ ،‬ڪهھّ کاٻْ هرآو ۽ ڦڙجائْ ؿام‬ ‫ؿٍغس ٻاٌھً ۾ ھٿ هزھْ ام ًؼف څڪّٔىاٌؾ زحْ صغ ھئْ ۽ ڪٍڊم هارّٓم نّھ‬ ‫زّم جارهم ھّٔم‪ .‬ھّ هڅٓڪ رفحار ؿام اٌھً جارم ىٿام هڃْ ڪؼّٓ ۽ وؼةسْ هّٓ‪.‬‬ ‫اٽڪم ؿّرھً فّٽ پؼٓام ڪؼّٓ‪ .‬اھْ ىّزّم ةَ ظحو ٿْ هّٓم ۽ ڦاؿْ زْ ڪّٺڙوَء ۾‬ ‫ةٍغ ٿٔؾ‪.‬‬ ‫ڪڏھً ؿٍڌ زْ ٓاد آٍغو ھئْ‪ .‬ڪڏھً ٌٔاوَْء زْ‪ .‬ڪڏھً قٔال زْ ۽ ڪڏھً‬ ‫ڪيال زْ‪.‬‬ ‫ىّم ڪيال زّ ٌانّ ةٍٔا رکّٔ ۽ ھً جْ پٍساھ کً ڪھاڻّٔم نکٔو‪ .‬اؿام زْ‬ ‫ىالكاة ٌَ ٿْ‪ ” .‬آهراھ“زْ ٌائڪا اھا ئْ آھْ‪ .‬قڪم ”اؿٽٔكً ىاؿحؼ“ زْ ھٔؼهئً‬ ‫هٌھاال زھڙو اڪذؼ ىّم کْ ڇؿْ ىكڪٍغو ھئْ ۽ ڇاجَْء جام رئّ ڪٔؼائٍٔغو ھئْ‪.‬‬ ‫ىام ةَ ھً ڇاٌھً ٌھارٍٓغه ھّس ۽ ؿّچٍٔغه ھّس جَ ةؾ قادو ھً ؿام ڪٍغس‪ .‬ڀؼؿام‬ ‫هڃْ آؿيام ڇاٌھً ٌھارو گاٌّ ڳائٍٔغه ھّس‪.‬‬ ‫آجا ھئْ ڪّم آجا ھئْ ڪّم‬ ‫ڇپ ڇپ ڪْ‪-‬ڇپ ڇپ ڪْ‬ ‫‪53‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ڇپ ڇپ ڪْ ىٔؼو ظّاةّم ىًٔ‬ ‫گاجا ھئْ ڪّم‪ -‬ةساجا ھئْ ڪّم‬ ‫ىئٽؼڊ زْ ڇٍٓھً ۾ ؿٍغس ڀؼؿام ھڪ ڪيؼه ظانْ ٿّٔ زحْ ىام‪ ،‬گٍّ ۽ رازّ‬ ‫پڙھٍغا ھئاؿًٔ ۽ ىام راة زّ ڳائٍٔغه ھّس‪.‬‬ ‫ھو ڪّ جيھارا ھئْ آؿؼا‬ ‫جيڪّ ھيارا ھّ ٌَ ھّ‬ ‫آئًٔ ھئً ؿحائًٔ هھ‬ ‫دك ڪْ مغائًٔ ؿٍائًٔ هھ‬ ‫ام ڪّ ھو ؿْ ھّ ٌَ ھّ‬ ‫ھيڪّ جّ ام ؿْ پٔار ھئْ‪...‬‬ ‫ىّم ؿّچّٔ‪ ،‬ىام ھڪ ىھا پؼش‪ .‬ھَّء ىّم هٽ اچْ ۽ چّو‪ ،‬جّم ىٍھٍسّ ؿاھ‪،‬‬ ‫ىٍھٍسّ پٔار‪ ،‬ىٍھٍسّ ؿّاىْ آھًٔ‪ .‬گٍْ کْ ىٍھٍسّ رخ هڻٍغه ھّ‪ ،‬پؼ رازّ چٌّغه ھّ‪،‬‬ ‫ٻچا گاٌا ڳائڻ ؿام ڇّڪؼّٓم ٌَ ىهٍغّٓم آھً‪ .‬کٔؾ ٻاٌھً کام زھم ۽ چئٍٔؾ ھٍٔئؼ‬ ‫قادوَء زْ ىٍڊپ ۾ هھًٔ ٿْ ٓا ٌَ؟ ةؾ‪ ،‬ھڪ ڇٍٓھً ھَّء قھؼ ڇڏو ةيتئْ ھهْ هٓئْ‪.‬‬ ‫ًُ زّم اکّٔم هڇّٓم ۽ ھً زْ ٌھارڻ ۾ هادًٓ زّ څٌڌ ھّ‪ .‬زٔم ۾ ڇاچه ٓاد آٍغو‬ ‫ھئْ‪.‬‬ ‫ٌارائڻ ڀارجْ زٔم ۾ اٌگؼٓؽو گؼاىؼ زّ ڪحاب پڙھٍغه ھّ‪ .‬ىّم کْ چٔائًٔ‪ ،‬اؿام زْ‬ ‫ظاٌغام ۾ ڪٍھً ةَ ىئٽؼڊ پاس ٌَ ڪئْ آھْ‪ .‬ىّم کْ ڪٔئً ةَ ىئٽؼڊ پاس ڪؼڻْ‬ ‫آھْ‪ .‬ىّم ٻاھؼ ٌڪؼو کٔؾ پٍھٍسْ اؿڪّك ۾ داظال هٺْ ڇٌْ‪ .‬ھاڻ ھّ آو‪-‬او فؼؿٽ‬ ‫ڪالس آھْ‪ .‬فالؿافْ ۾ ڄاڪٽؼ آھْ‪ .‬آڊٓٽؼ آھْ ڪانٔر ۾ نٔڪچؼار آھْ‪ .‬رهٽؼو‬ ‫ڪهب زّ مغر آھْ‪ .‬ھً ؿعث ىضٍث ڪؼو ؿياج ۾ َ‬ ‫ىام ىؼجتّ صامم ڪّٔ آھْ‪.‬‬ ‫ھڪ ڇٍٓھً پڌرائْ ٿْ ڪً ٽٔاڪڙم زْ هچ ۾ پّڻ ؿام ؿٍگھ ۽ صڪّىث ۾‬ ‫ٺاھ ٿّٔ آھْ‪ .‬ھّمَء ؿٍگھ ىٿام انؽال اھّ ھّ جَ ٌٿّرال گّڄؿْ‪ ،‬ؿٍگھ زّ اڳّٔم ىٔيتؼ‬ ‫ھّ‪ .‬ؿٍگھ هٽ ٌفؼة زْ فالؿافْ آھْ‪ ،‬پٍھٍسً کام گيؼاھ ٿْ ٌٿّرال گاٌڌوَء زّ ظّم‬ ‫ڪّٔ‪ .‬هٓؼ ؿام هرڪؼ کْ ةَ گؼفحار ڪّٔ هّٓ ھّ‪ ،‬زٍھً کْ اٌگؼٓؽم ؿٺ ؿاك زٔم‬ ‫زْ ؿؽا ڇٌْ ھئْ‪.‬‬ ‫اؿًٔ ٻاھؼ آٓاؿًٔ‪ .‬هٓـاپّر ۾ گاڇو آئْ جَ ىام دروَء کام ٽپ ڇئْ‪ ،‬ؿٔٽ جْ‬ ‫ؿيھ ٔم زّام ّ​ّرة کْ ڪؼاس ڪؼو نٍگھ زْ هچ جْ اڀّ ٿْ ةٔٺؾ‪ .‬ڀارجَْء زْ ةغم‬ ‫۾ اِھا ڦڙجْ ٌَ ھئْ‪ ،‬پھؼًٓ ىٍسھْ پّٔ جَ دروَء ۾ پھؼًٓ ُىٍھً هزھْ ٓا ٽٍگّم‪ ،‬ؿّ‬ ‫ُىٍھً هڅائًٔ‪ ،‬دروَء ۾ ٻاٌھّم اٽڪائْ زهر ڇٌائًٔ ۽ پِّء ؿٍغس ُىٍھً ىائَْء زْ ڇاجَْء‬ ‫‪54‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ىٿام‪ ،‬ىائْ ٌٍڊ ىام ُاٿْ ۽ صٔؼا م ٿْ کٔؾ پؼو ڪؼڻ نڳْ پؼ ڀارجْ اٌغر گھڙٌغه اچْ ۽‬ ‫آظؼ ةٍا ارادو ّ​ّرة ىٿام ؿيھْ پّٔ‪ .‬هرو اٿْ جَ ٽٍگّم ىائَْء زْ پٔٽ ىٿام‪ .‬ؿّ‬ ‫کٔؾ ڀاڪؼ ۾ زھهْ پاڻ ڇاٌھً ڇڪّٔ ۽ ىائَْء کْ ھٿ زّڈو چّٔ‪0‬‬ ‫”ىاُء اؿام کْ ىْاف ڪؼ‪ .‬اؿًٔ ٌادام‪ ،‬درهازه ةٍغ‪ ،‬گاڇو ڇؿّ ھهْ پئْ‪ .‬کپّٔ جَ‬ ‫اؿام کْ ٻَ چار چياٽّم ھڻّ‪ “ .‬زّام ىائَْء قآغ ائًٔ ؿيسھّٔ جَ ڀارجْ ڪّ ڄاڪّ ھّ‬ ‫۽ اهچحّ ؿٍغس ّنيث نٽڻ الِء جٔار ٿّٔ ھّ‪ ،‬ام ڪؼو پھؼًٓ جَ ڇاچّٓم داٌھّم‬ ‫ڪّڪّم ڪٔائًٔ‪ .‬ڀارجْ قادو قغھ ھّ‪ّ .‬يؼ ۾ ٌٍڍه ھّ ۽ اڃا زاك کْ ھٿ ةَ ڪّ ٌَ‬ ‫الٿّ ھئائًٔ‪ .‬ڇاچه قؼىٍغه پئْ ٿّٔ‪ .‬ھً ةَ ىائَْء کْ ھٿ زّڈٓا‪ .‬گاڇوَء زا ىاڻھّ اؿاٌسّ‬ ‫كٔيّ ڪؼو ڇڏًٓ ھا زْ اؿًٔ اھا قؼافث ٌَ ڇٓکارّٓم ھا‪.‬‬ ‫ائًٔ گاڇوَء ۾ ھڪ دفّْ ىام‪ ،‬گّةٍغ پٍساةْ‪ .‬ڪؼقً راھْ‪ ،‬ىآا راھْ‪ ،‬گٍّ‬ ‫ؿاىحاڻْ‪ .‬نْم پكپ‪ ،‬هقٍّ ڀاٽٔا ۽ ھؼو ىّٽّاڻْ‪ ،‬کازّ راھَّء زا ىٍغر ڇؿْ‪ ،‬راة زّ‬ ‫اچائًٔ نڳْ اؿٽٔكً جام چڙھٔاؿًٔ‪ .‬ٿؼڄ ۾ زڳھ ٌَ ىهْ جَ ؿٔڪٍڊ ڪالس ۾ چڙھْ‬ ‫پٔاؿًٔ‪ .‬اجْ ةَ ھڪ ٻَ ىؼد ۽ ٻَ چار ّ​ّرجّم نٔٽّٔم پّٔم ھّٔم‪ .‬کًٔ ٌٍڊ ھئْ‪ .‬هقٍّ‬ ‫هڃْ پھؼًٓ ىاڈو زْ ةؼٿ جْ ؿيھّٔ‪ .‬ھً زا کٌّگھؼا ظٌؼٌاڊ آھً‪ .‬ڪسھ ھً ًؼح‬ ‫کؤم‪-‬کؼ‪-‬کا‪ -‬آ آ آ ‪-‬ھّ‪-‬اه‪ .‬کام کام کام کّم کّم ‪-‬کاٌکام کام کّم کؼررر‪ ....‬ھّ‪ .‬ڦّ‪ُ -‬اه‬ ‫ُاه‪.‬‬ ‫ھڪ زّام ڇّڪؼو زاڳْ پئْ ۽ رڈ ڪٔائًٔ چٔحّ! گٍْ‪ ،‬نْم ۽ ىّم ؿگؼٓٽ‬ ‫ىام ڪف ھڻْ نکٍغه ؿئيهً (‪ )4861‬ع ۾ ىكاّؼو ڦٽائڻ زْ ىّوّع جْ ڳانھآّ ٿْ‪.‬‬ ‫نْم ڄپ هچام اٿّٔ ۽ درهازو ٻاھؼام ٽپّ ڇٓڻ زْ ڪّقف ڪٔائًٔ پؼ ھيث ٌَ ٿٔؾ‪ ،‬پؼ‬ ‫ٻاھؼ ةٔھْ درهازه ةٍغ ڪؼو ڇڏٓائًٔ ۽ ڄؿيتؼ زْ ٿڌ ۾ ڪٍتڻ نڳّ‪ .‬گٍْ زٌسٔؼ ڇڪْ‪.‬‬ ‫ىّم ڇّڪؼوَء کام پڇّٔ‪ ،‬ڪٿْ آھْ چٔحّ؟‬ ‫چْ‪ ،‬ىٿْ! هقٍَّء زْ قڪم ڪسھ چٔحْ زھڙو آھْ‪ .‬پڪّ ؿٍڌو چٔحّ!‬ ‫اؿام گاڇوَء ۾ گّةٍغ پٍساةَْء ؿام چڱا چؼچا ڪٔا ھئا‪ ،‬ھً ظارم ىام هقٍَّء ڇاٌھً‬ ‫ٌھارّٓ‪ .‬زٔڪڏھً ؿٍغس ٌُؼهم قٍٔھً زْ هاة ۽ هقٍّ ىک ةڻسْ پّو ھا جَ ھڪغل‬ ‫ڳڙڪائْ هڃٍٔؾ ھا‪ .‬ڀائْ آظؼ ةَ گّةٍغ پٍساةْ ؿٍڌو جؼكْ پـٍغ ڪھاڻْ زّ ةاٌْ آھْ‪.‬‬ ‫ڇّڪؼوَء هقٍَّء کْ ڇؿْ چّٔ‪ ،‬قڪم اٌـام زْ اٿؾ‪ ،‬ةاكْ ةغم ۽ آهاز چٔحْ زھڙه‬ ‫اٿؾ‪ .‬هقٍّ ھٔٺ نھْ آّٓ کٔؾ چٔائًٔ‪” ،‬ةؾ‪ ،‬اھا ئْ ڳانھ آھْ زّ ڪٍّاره رھسْ هّٓ‬ ‫آھٔام‪“ .‬‬ ‫ىام ؿڀ ٓاداقث ىام ٿّ نکام‪ .‬نفٍ ةَ نفٍ جَ ڪسھ ةَ ٓاد ٌَ رھٍغه آھْ‪ ،‬پؼ ؿٍغس‬ ‫ٌُؼم زّ ىٌهب جَ فلي اھّئْ ھٌّغه ۽ قآغ ؿّچّٔ ھٌّغائًٔ‪ ،‬ھَْء ئْ ھا ڪؼو جَ‬ ‫‪55‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫کٔؾ هٺْ هڃام ۽ پاڻ ؿام گڏ‪ ،‬کازّ راھَّء زْ ىٍغر ٻاھؼام اٽڪائْ ڇڏٓاٌؾ‪ .‬ھڪ ٻّٔ‬ ‫ؿٔڪؾ‪-‬پّز دٌٔا ۾ ىكھّر ٿٍٔغه‪.‬‬ ‫زٔم ىام اؿًٔ هاپؾ قھؼ پھحاؿًٔ‪ .‬ٻئْ ڇٍٓھً اؿڪّك ةٍغ ڪؼآو ۽ اٽڪم پٍر‬ ‫ؿؤ ڇّڪؼم ۽ ڇّڪؼًٓ اڳٔام جلؼٓؼ ڪٔو‪.‬‬ ‫اڳْ ؿيسھ ۽ اڀٔاس گھٽ ھئو جَ ڳانھائْ ؿٺّ ؿگھٍغه ھّس‪ .‬ھاڻ اھا گهٔتازو‬ ‫ظحو ٿْ هٓئْ آھْ‪ .‬ھٍٔئؼ ؿّچ ڪسھ گھؼو اٿو‪ ،‬پؼ ڳانھًٔ ۾ گھياُء اڃا جائًٔ اٿو‪ .‬ام‬ ‫ڪؼو ئْ ؿڳً آھّزا ىّم جْ ھڪ قْؼ نکّٔ‪0‬‬ ‫ام هچ ۾ ىام جَ ٓاره دھهْ کام ٿْ اچام ٿّ‪0‬‬ ‫ڳانھًٔ ۾ ٓار زْ اڂ ڪافْ گھياُء آھْ!‬ ‫نٔهْ ؿّ ىام ڳانھًٔ ۾ فؼاٌؾ زّ‬ ‫ڀال ىّم کْ ىهٔا ىھاڀارة ۽ داؿحام انف‬ ‫ٰ‬ ‫اصحـاب (ؿٍٔـؼقپ) ڪٿام آڻٔام‪ .‬ىّم ڳانھ قؼهع ڪئْ ؿڳً دھهَْء زْ ٽڪٔٽ‬ ‫هرجْ‪ ،‬اجْ گھئّ ڦؼّٓ ۽ هاپؾ ىّٽْ آّٓ ۽ ىٍھٍسْ ڳانھ اڃا ةَ اجْ‪.‬‬ ‫پؼٌـپاك جلؼٓؼ ىام ظّش ٿّٔ‪ .‬اٺ آٌا ظؼچْ ڇٌائًٔ‪ .‬ام ئْ ؿاك پٍسً ئْ ڪئيپً‬ ‫زْ ڄگھْ زيپ زْ چٽا ڀٔٽْ ٿْ‪ ،‬ىام پھؼّٓم ٌيتؼ آٓؾ‪ .‬۽ ىّم کْ اٌڊًٓ ٌٔكٍم‬ ‫آرىَْء زْ ھڪ هڇو آفٔـؼ قاھٍّاز ھڪ ىهٔٽؼو قؼٽ اٌْال ۾ ڇٌْ زا ڪافْ ؿاك‬ ‫پاجو‪ .‬کٔؾ اٌگؼٓؽ ڦاؿْ ڇًٓ ھا‪ .‬ھً زّ ڪٔؾ ٌھؼه‪ ،‬ڄٓـائْ ۽ زٍاح نڙٓا‪ .‬ڀارجَْء کْ‬ ‫اؿڪّك ۾ داظال هٺْ ڇٌو ؿّ ھّ‪ ،‬گٍّ‪ ،‬رازّ ۽ ىام‪ ،‬اجْ ھڪ ٻّٔ ؿّقهـٽ ھؼٓپاك‬ ‫پٍساةْ ةَ ھّ‪ ،‬زّةهؽ ۽ ٌّٔ آر اظتار پڙھٍغه ھّ ۽ ھڪ دهؿث ىّھً ىٽاڻْ ةَ اؿام ؿام‬ ‫قاىم ٿّٔ‪ .‬اؿام اؿڪّك ۾ ھڪ قٔڊه ‪-‬ڪئتٍٔٽ ٺاھْ‪ ،‬زٍھً ۾ ھً رٓث کاجا هرھآا‬ ‫هٓا‪:‬‬ ‫پؼڅام ىٍحؼو‪ 0‬ىّھً ڪهپٍا‬ ‫پؼڇٓھْ ىٍحؼو‪ 0‬گٍّ ؿاىحاڻْ‬ ‫کاڅه ظّراڊ ىٍحؼو‪ 0‬ىّھً ىٽاڻْ‬ ‫زٍگ ىٍحؼو‪ 0‬رازً چاهال‬ ‫جْهٔو ۽ جھػٓتْ کاجّ‪ٌ 0‬ارآڻ ڀارجْ‬ ‫ىعانف اڳّاڻ‪ 0‬ھؼٓپاك پٍساةْ‪.‬‬ ‫اؿًٔ پاڻ ۾ ڇحا ةضخ ڪٍغا ھئاؿًٔ‪ .‬ھڪ دفْ​ْ ةيتئْ زّ ىکٔہ هزٓؼ ىؼارزْ‬ ‫ڄٓـائْ اؿڪّك آّٓ‪ ،‬زڏھً ؿٍـڪؼة زّ پٔؼڄ ھّ ىؼارزْ ڄٓـائْ پِّء زٍحا ؿؼڪار‬ ‫زْ ڇٍٓھً ۾ ڀارة زّ پؼڅام ىٍحؼو ٿّٔ‪ .‬قآغ ىٍھٍسْ اکًٔ ۾ ؿپٍا ڇؿْ چّٔ‪” 0‬جّم‬ ‫ڪسھ ؿٍـڪؼة ۾ ڳانھائْ“‪.‬‬ ‫‪56‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ىّم چّٔ‪ ” ،‬آدٓہ ىٔئہ ؿڌٍٓحْ ڪارٓاڻْ ٌَ ىٍّ رٿٍْ‪ٌ ،‬ھًٔ ؿپث ؿٔہ ؿھً قٔہ‬ ‫ىکْ ىؼگھاُء“‪.‬‬ ‫ىؼار زْ ڄٓـائْ چّٔ ”؛ىٌهب“؟‪.‬‬ ‫”ىٌهب جَ آدل ؿام ئْ ڪو ٿٍٔغا‪ ٌَ ،‬فلي ؿّچڻ ؿام‪ .‬قٍٔھً ةَ زھٍگم ۾ هاة‬ ‫کّنْ ؿّچٍٔغه جَ هاة ۾ ھؼڻ ڪّ ٌَ اچْ پٌّغس‪ .‬زٔئً اهھام زْ ؿؼڪار فلي‬ ‫ؿّچْ ڄاڻْ‪ ،‬ڪؼو ڪسھ ٌَ ٿْ“‪.‬‬ ‫ھً چّٔ” هٓھْ رھ“‪ .‬۽ ظارم ىام ٻاھؼ ھهّٔ هّٓ‪.‬‬ ‫ڀائْ ام گفحگّ زّ جَ نفٍ نفٍ ٓاد اٿو ۽ ؿڀ دهؿث اڃا زٔئؼا آھً‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ ڪالس ۾ ڄةٔٽ ٿْ؛ قھؼ ۾ رھسْ ٓا ڳّٺ ۾‪ .‬ىام زّ الھّر ۽‬ ‫ڪؼاچَْء ۾ رھْ چڪّ ھّس ؿّ ىّم چّٔ؛ قھؼ ۾‪ ،‬قھؼ ۾ زڳھّٔم ۽ رؿحا آھً‪.‬‬ ‫ةسهْ ۽ پاڻْ آھْ‪ .‬اؿپحانّم ۽ پّؿٽ آفٔـّم آھً‪ .‬فهيّم آھً‪ .‬قھؼم زْ پاؿً کام‬ ‫ڳّٺ آھً‪-‬پؼ ڳّٺً ۾ ڪا ؿھّنٔث ٌَ آھْ ۽ ٌَ ؿّ ىٔهً ۾ ام زْ پاؿً ڪْ ٻٔا ڳّٺ‬ ‫آھً‪.‬‬ ‫ىاؿحؼ چّٔ‪” ،‬ىّھً مضٔش ٿّ چّو‪ ،‬پؼ دٌٔا زْ ؿڀٍْ هدهاًٌ چّٔ آھْ؛ ڳّٺً ۾‬ ‫رھسْ‪ .‬ؿّ ؿڀٍْ کام ڳانھآّ ؿٺّ ىّھً آھْ‪ ،‬پؼ زْ ىام کٔؾ اٌْال ڇٍٓغس‪ ،‬جَ‬ ‫ىٍھٍسْ ٌّڪؼو هٍٓغو‪ ،‬ڇّ زّ پؼٌـپاك چٌّغه؛ جّ ڪحاةً زْ ظٔانً زْ ظالف هڃْ‬ ‫اٌْال ڇٌّ آھْ“‪.‬‬ ‫اٌْال گٍْ ؿاىحاڻْ کْ ىهّٔ‪ ،‬زٍھً څٓؼاڅهم ۽ چڪؼاجا زْ هچ ۾ ڳّٺً زْ‬ ‫ؿاٌث‪ ،‬آڪاٌث‪ ،‬هڻً زْ ڇاٌّ‪ ،‬گآئً زْ ڳچًٔ ۾ پٔم چڙم زْ ؿٍگٔث‪ ،‬جازو ھّا‪،‬‬ ‫رهقٍْ ۽ پکًٔ زْ ىٺً آهازم زْ اھا ىٍُؼ ڪكْ ڪئْ زّ ىاؿحؼ زْ هاة ىام گگ‬ ‫هھڻ نڳْ ۽ کٔؾ ٻَ اٌْال ڇٌائًٔ‪ .‬اٌْال گٍْ‪ ،‬رازّ‪ ،‬ڀارجَْء ٓا ىّم کْ ىهْ جَ ڳانھ ۾‬ ‫ڪّ فؼق ٌَ پّٔ‪ .‬اؿام زْ پٍھٍسْ هزارة‪ .‬ام ٻًٔ آٌْ ىام ڇاچّٓم ىّزّم ڪٌّٔـًٔ‬ ‫ٻَ چاٌھّٔم ٻَ پٔـٽؼّٓم‪ .‬زڏھً ىّم اٺ آٌا کٽٔا ھئا آڅو راة جائًٔ ّٔف ڪّٔ ھّؿًٔ‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ ةضخ ٿّٔ؛ ىاؿحؼ ٿسْ ٓا ؿّنسؼ؟ ةضخ ڪؼائڻ هاره ىاؿحؼ رٌگؼهٽ‬ ‫ھّ ۽ جازه اؿڪّك ۾ ڀؼجْ ٿّٔ ھّ‪ .‬ھً چّٔ؛ پؼ اهھًٔ ام هقٔہ جْ ڳانھائْ ؿگھٍغا ؟‬ ‫اؿًٔ کهٔاؿًٔ‪ ،‬پؼ ڀارجْ زّش ۾ اچْ هّٓ چٔائًٔ ”جّھام کْ ظتؼ آھْ جَ ھحْ نٔکڪ‬ ‫هٓٺا آھً‪ .‬ىفڪؼ هٓٺا آھً‪ .‬ؿيپادڊ هٓٺا آھً‪ .‬جّھام اؿام زْ ةْٔؽجْ ڪئْ آھْ‪.‬‬ ‫ھڪغل ىْافْ هٺّ‪ ٌَ .‬جَ اؿٽؼائٔڪ ٿٍٔغو‪ .‬ىاؿحؼ ئْ ؿّنسؼ پٔغا ڪٍغا آھً‪ .‬ٻڌآّ‬ ‫ىْافْ هٺّ ٿا؟‪ .‬ىاؿحؼ غنْ ۾ ٻاھؼ ھهّٔ هّٓ‪ .‬هڃْ اؿحْٔفا ڇٌائًٔ‪ -‬ھحْ اؿٽؼائٔڪ‬ ‫چانّ‪ .‬ٻاھؼ ڀارجَْء زْ جلؼٓؼ؛ قاگؼد ئْ آھً زْ غهي رؿيً ۾ ٌٿا ڦاؿً ۽ دٌٔا ۾‬ ‫‪57‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫اٌلالب آڻْ ؿگھً ٿا‪ .‬ٿْ ؿگھْ ٿّ اؿام ىام ڪّ ىارڪؾ ٿئْ‪ ،‬ڪّ نًٍٔ ٿئْ‪ ،‬ڪّ‬ ‫ىائّ ٿئْ“‪.‬‬ ‫ڀارجَْء ”هدٓارٿْ“ اظتار پؼٓؾ ۾ ڇٌْ ھئْ ۽ ؿّقهـٽ ٿْ چڪّ ھّ‪ .‬۽ پِّء‬ ‫نّڊ ادب کْ نڳّ ۽ ام ۾ ڄاڪٽّرٓٽ هرجائًٔ‪ .‬ڪهٔو ۽ دؿحاهٓؽ‪ ،‬ٻَ قاھڪار ڪھاڻّٔم‬ ‫ةَ نکْ هرجائًٔ‪ .‬غؼٓب ھّ ىگؼ رٿا ؿام ڪو ڪؼو ؿياج ۾ پٍھٍسّ َ‬ ‫ىام درزّ ىٿْ‬ ‫ڪّٔ اٿائًٔ‪ .‬کٔؾ ٻَ ٻار آھً ۽ ظّش پّٔ گػارو‪.‬‬ ‫اؿًٔ ىئٽؼڊ ۾ هٓاؿًٔ جَ ڀارجَْء آكّر ؿام گڏزْ ادةْ ڪالس زْ رٿا ةڻائْ‪.‬‬ ‫ىّم کْ چٔائًٔ ”ىام جٍھٍسْ چّڻ جْ جٍھٍسْ هزارة ۾ آٓؾ‪ .‬ھاڻ اچ جَ ادةْ ڪالس‬ ‫کّنّٔم“‪.‬‬ ‫ىٍھٍسّم ڪھاڻّٔم رهز اٌناف ۽ آهاز ۾ ڇپسٍغّٓم ھّٔم‪ٌ .‬ؼگؾ ۾ ڇپّٔم جَ ؿٍڌو‬ ‫زڳث ۾ ىكھّر ٿٔؾ‪4818 .‬ع ۾ آنّچٍا چٽاڀٔٽَْء ۾ پھؼّٓم ٌيتؼ کٽٔو‪4836 .‬ع ۾ اگٔئہ‬ ‫زْ ”ٌغٓڪْ دهٓپ“ (اؿحؼو ھڪ پؼهنْ) جٍلٔغ ۾ ةَ اهك اٌْال کٽٔو‪ٌ” .‬ؼگؾ“ ىعؽم‬ ‫چئًٔ آٌْ زْ ھئْ‪ ،‬پؼ ىٍھٍسًٔ ڪھاڻًٔ ۽ آٌچم زْ اٌلالةْ قْؼم ؿتب رپئْ ةهئڪ‬ ‫۾ هڪاىسٍغو ھئْ‪ٌ .‬ؼگؾ ىْؼفث آٌچم ؿام ىالكاة ٿْ اٌچم کْ گّةٍغ ىانھْ قاّ ِؼ‬ ‫اٌلالب ڪّٺّٔ ھّ‪ .‬آٌچم ڪٍّاره ۽ ٺاھّڪّ‪ .‬آهاز ةهٍغ‪ .‬ھً ‪4834‬ع ادةْ ڪالس ۾ ھً‬ ‫رٓث جلؼٓؼ ڪئْ”اؿٽانً چّٔ؛ نٔکڪ اٌـام زْ آجيا زا اٌسٍٔئؼ آھً‪ .‬اڂ زْ ؿٔاؿث ۾‬ ‫رازٍٔحْ اڳّاڻ ٌاڪاىٔاب هٓا آھً‪ .‬ھٍٔئؼ نٔکڪ ٓگ ةغالئٍغا‪ .‬ھْ ئْ ّ​ّال ۾ ؿچْ‬ ‫ؿساڳْ آڻْ ؿگھً ٿا‪ .‬نًٍٔ چّٔ آھْ؛ ؿڄْ دٌٔا ۾ اٌلالب ىاؿڪّ ىْؼفث پٔڪٍگ‬ ‫ىْؼفث دھهْ آٍغه‪ .‬هكث آٍغه زڏھً ىاڻھّ ھٿٔار کڻٍغا ۽ ٺّڳْ دٓف ڀڳث‪،‬‬ ‫ؿؼىائٔغارم‪ ،‬ڪاىّرم ۽ هزٓؼم کْ گّنًٔ ىام اڇائٍٔغا‪ .‬چيڪّٔ نْم ٌكام ڈو ؿاٿْ‬ ‫چيڪّٔ نْم ٌكام“‪.‬‬ ‫اٌگؼٓؽ ھهٔا هٓا جَ دادا ۽ گهّ ةٔؼهزگار ٿٔا‪ .‬گھؼ ۾ ڪا آىغٌْ ٌَ ھئْ‪ .‬ڀاڀْ ؿّم‬ ‫هڪڻْ گھؼ ھالئٍٔغو ھئْ‪ .‬جڏھً ؿّم ٽٔھ رهپٔا جّنّ ھّ‪ ،‬زّ ھاڻ ٻًٔ ھؽارًٓ آھْ‪.‬‬ ‫ىّم ىئٽؼڊ پاس ڪئْ‪ ،‬پؼ ىّم کْ پٍر ؿاك ٌّڪؼو ٌَ ىهْ‪ .‬ڪافْ هڇا نٔکڪ گھؼ‬ ‫آٍغا ھئا ۽ ڀاڀْ ڪڏھً ةَ ًٍّْ ٌَ ھڻٍغو چٌّغو ھئْ؛ جّم نک‪ .‬جيال ؿٺّ‪ ،‬ام رٓث ىاُء‬ ‫پُْء زّ ٌانّ رهقً ڪر‪ .‬ؿّ صلٔلث اِھا آھْ جَ ‪4819‬ع جائًٔ ىٍھٍسْ زّام زٌغگَْء ۾‬ ‫ھڪ ةَ ھفحّ اھڙه ٌَ آّٓ‪ .‬زّ رهز ھڪ ٌٔؼم ۽ ٻَ هٓال ىاٌْ ٌنٔب ٿْ ھسْ‪ .‬پئـا ئْ ٌَ‬ ‫ھسً جَ ٌّام ڪپڙا ڪٔئً پآام‪ .‬گھؼ ۾ ڪا کٽ‪ ،‬پهٍگ ٌَ ھّ جَ زاك گھؼ ۾ ڪٔئً‬ ‫آڻٔام‪ .‬۽ اڪذؼ پؼٓيڪائّم ةَ گھؼ ڇؿْ چپً جْ آڱؼ رکْ ةٔھّش ٿْ هٍٓغّٓم ھّٔم ۽‬ ‫ھّش ۾ اچڻ ؿام ٓاداقث هڃائْ هٓھٍغّٓم ھّٔم ۽ ؿڃاڻڻ کام اٌڪار ڪٍغّٓم ھّٔم‪.‬‬ ‫‪58‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ادةْ ڪالؿً زّ مغر ٿّٔ پؼؿؼال ؤا‪ ،‬زّ ىؼڻ جائًٔ ام زّ مغر رھّٔ‪ .‬ةيتئْ‬ ‫۾ ڇٍڇؼ زْ ڇٍٓھً جَ ھحْ آرجّار زْ ڇٍٓھً ادةْ ڪالس نڳٍغه ھّ‪ .‬اجام ظاص ًّر‬ ‫گّةٍغ پٍساةْ ۽ ىانھْ ةاكاّغو آٍغا ھئا ۽ ڪڏھً ڪٔؼة ۽ ُاجو ةَ ھّمَء آٌچم‪ ،‬ڀارجْ‪،‬‬ ‫گٍّ‪ ،‬رازّ‪ ،‬ىام‪ ،‬ھٔؼه ةاغْ‪ ،‬رال نْم‪ ،‬ازھم‪ ،‬هٓڙھّ رفٔق‪ ،‬ؿڳً آھّزا ۽ ٻٔا ڪٔحؼا‪.‬‬ ‫ڪڏھً نْهچٍغ اىؼ ڇٌّ ىم‪ ،‬پؼٌـپم نْم ؿٍگھ ازّاڻْ‪ ،‬ىٍگھارال ىهڪاڻْ ۽ رال‬ ‫پٍسّاڻْ ةَ آٓا‪ .‬ڪڏھً ٺاڪؼ ۽ زّٔة چاهال‪ ،‬پِّء ھؼو ىّٽّاڻْ ۽ نْم پكپ ةَ اچڻ نڳا‪.‬‬ ‫زٔم ىام آزاد ٿٔڻ ةْغ ىّم قؼو گؼهزَْء کْ ڪئيپ ۾ آٌغه ۽ ٻَ دفْا دادر ۽‬ ‫ڪهٔاڻ ۾ ىالكاة ڪئْ ىاٌؾ‪ .‬اڪذؼ ڇاچه کهٍغه ھّ‪ .‬ھڪ دفْ​ْ ھٍغه ىھاؿڀا زْ اڳّاڻً‬ ‫پٍڊة ڄگ هزٍٔاة ۽ قؼو دٓكيک کْ ةَ آٌغل‪.‬‬ ‫هڇّٓم جلؼّٓم ٿّٔم‪ .‬چّم؛ گاٌڌو هّٓ جَ ةاكْ پاڪـحام رھٍغه ڪٔئً‪ .‬؟‬ ‫”ڪٔئً هٍٓغه“؟ ىّم پڇّٔىاٌؾ‪.‬‬ ‫”زڏھً ٌھؼه هٍٓغه‪“ .‬‬ ‫”ٌھؼه ڪٔئً هٍٓغه“؟ پٍسّ رال هرىا پڇٔؾ‪.‬‬ ‫”ىّھً کام پڇّ؛ ٿْ ؿگھْ ٿّ ھُْء کٔؾ گّنْ ھڻْ!“‬ ‫ةؾ ام ڇٍٓھً کام ىّم اِھا راھ جؼڊ ڪئْ‪ .‬گھڻائْ اڳّاڻ گھؼ آٓا ىّم چّٔ؛ ةؾ‪.‬‬ ‫ىام ٌؼاش ٿْ چڪّ آھٔام‪.‬‬ ‫ڀائْ‪ٌ ،‬ؼاقا ۾ ةَ آقا آھْ‪ .‬ھا‪ ،‬پؼ ام اڳٔام ةَ ٌَ آھْ‪.‬‬ ‫۽ ھڪ دفْ​ْ ڪالس ىام ىّٽٍغو‪ ،‬گّةٍغ پٍساةْ چّٔ‪،‬‬ ‫”ؿٺّ ٿّٔ زّ جّ ؿٍگھ ڇڏّٓ‪ .‬اھّ ىؼدن ؿياج زّ صاىْ آھْ‪ .‬جّ ۾ اٌلالب زّ‬ ‫زػةّ آھْ‪.‬‬ ‫اٌلالب الِء نک‪ .‬ؿّقهـٽ اٌلالب“ ‪.‬‬ ‫ھً گھڻّ ڪسھ ڳانھآّ‪ .‬ىام ڪئٌّـٽ جَ ٿْ ٌَ ؿگھٔؾ‪ ،‬پؼ ىّم جْ ام ڇٍٓھً‬ ‫زْ هڇو جلؼٓؼ زّ چڱّ ادؼ پّٔ‪ .‬پؼ ىام ادب کْ پارٽْ پڌرٌاىْ جْ نکڻ هاره ٌَ ھئؾ‬ ‫۽ ڪال کْ پؼچار زّ ذرّْٓ ڪڏھً ةَ ٌَ ةٍآو‪ .‬قآغ ام ڪؼو ىام ڪسھ ةھحؼ نکْ‬ ‫ؿگھّٔ آھٔام‪ .‬ىام ٌٿّ ؿيسھام جَ ڄگ هزٔہ ٌاٿ ھٍغؿحام ۾ ىّم کْ ئْ ام كاةم‬ ‫ؿيسھّٔ جَ ىام ٌھؼهَء کْ گّنْ ھڻٍغس‪ .‬ھْ اڳّاڻ ائًٔ زّام جازا اىٍگً ڀؼٓا چھؼا‬ ‫ڇؿْ هھْ هٍٓغا آھً‪ .‬ڪڏھً ڪّ جَ کًٔ گٍڀٔؼجا ؿام کڻٍغه‪ .‬گاٌڌوَء زْ ىّة دک‬ ‫پھچآّ ھّل‪ٌ .‬ھؼهَء کْ ىام گّنْ ھڻام؟ زٔم ڇٍٓھً ةَ ٓاد آٓو‪ .‬ىٍھٍسْ فٌؼة ۾ ٌَ ھّ‬ ‫جَ ىام ڪٽؼپٍٿْ ٿٔام‪ .‬ىّم ھڪ ىـهو ىاھستًٔ ؿام ىضتث ڪئْ ۽ ام ىضتث کْ اھا‬ ‫ًاكث ھئْ زّ ام ىّم کْ ىـهياًٌ ؿام ىضتث ڪؼڻ ؿٔکارو ۽ ٌَ ٌفؼة‪.‬‬ ‫‪59‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ھاڻ دۿر ‪-‬فاكہ ڪكْ‪ّ ،‬كق ۽ ادب پٔغا ٿّٔ‪.‬‬ ‫آٌچم ؤا جْ ڇاچه غنّ ڪٍغه ھّ؛‬ ‫”ظغا ظغا ظغا‪ .‬ڪٿْ آھْ ظغا؟ اهھًٔ ؿؼىائٔغار پؼٓؾ زا گيؼاھ ڇاڈجا آھّٔ‪ .‬ھاڻ‬ ‫اهھام زّ دهر ظحو آھْ‪ .‬ىنٔتث ۾ ىانڪ ىغدگار ٿٍٔغًٓ! ڪھڙه ىغدگار ٿٍٔغه؟ ڪٿْ‬ ‫هّٓ ىانڪ زڏھً ھٍغؿحام زّ هرھاڱّ ٿّٔ ۽ ؿٍڌًٓ ؿٍڌ ڇڏو؟‬ ‫آزادوَء کٔؾ ؿؼصغ جْ پّرو ڇڏّٓ آھْ“‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ زتهً جْ گھيڻ جْ دك ٿْ‪ .‬ىّم اؿڪّك زْ ٌّٽٔؾ ةّرڄ جْ نکّٔ ؛‬ ‫افـّس زّ ةادقاھ ڇھّم ىؼو هّٓ آھْ‪ .‬ام زْ ىاجو ۾ اؿڪّك ةٍغ ٿّ ڪسْ‪.‬‬ ‫رازَّء هڃْ ةٔم نڳآّ‪ .‬پؼٌـپاك ظّش جَ قاگؼدم رٓڊّٓ جْ ٌّٔز ٻڌو اؿڪّك زّ ٌانّ‬ ‫ىٿْ ڪّٔ‪.‬‬ ‫زٔحّڻٔڪ ةادقاھ جَ ىئّ ڪّ ٌَ ھّ‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ زّھَّء جْ هٓاؿًٔ جَ ٻئْ ڇٍٓھً نْهچٍغاڻْ ىّم کْ‪ ،‬گٍْ‪ ،‬رازَّء ۽‬ ‫ڀارجَْء کْ ةٍٔچ جْ ةٔھارّٓ‪ .‬ھا‪ ،‬ىئٽؼڊ ۾‪.‬‬ ‫ڪٔؼ ىّھً؟ ڪحْ زّ پڇ ؿڌرٌغه‪ ،‬پؼ جّم ٌَ ؿڌرٌغًٓ‪.‬‬ ‫جّکْ ڪسھ چّڻ ىٿْ زّ زٓام‪ .‬اٌگؼٓؽوَء ۾ ؿؤ ىام ھڪ ىارڊ‪.‬‬ ‫ھاڻ جّم هٓھ‪ ٌَ ،‬جَ رهنؼ ؿام ڪٽٔامِء ٌَ‪.‬‬ ‫ڪٔؼ گٍّ؟ ؿٍڌًٓ زّ قؼٽ چٍغر! ىّھً ؿام دهؿحْ ڇڏ‪ ٌَ ،‬جَ پّٔ زٔهً ۾‬ ‫چڪْ پٔھٍغًٓ‪.‬‬ ‫رازّ؟ ٿڪ اٿئْ‪ .‬ىاُء پُْء زّ ھڪ پٽ‪ ،‬۽ ؿيٍڊ ۾ ٻڏو هڃًٔ جَ ؟‬ ‫ٻڏڻّ اٿئْ جَ قؼل ۾ ٻڏ‪.‬‬ ‫ٌاره ؟ ٌَ ٌَ ٌارآڻ ڀارجَْء‪ .‬پڙھًٔ ڇّ ٌٿّ ۽ اڳٺ نٽڪائْ اؿڪّك ىام ڀڄْ ٿّ‬ ‫هڃًٔ!‬ ‫”پڙھام ‪-‬ىام ڪٔئً پڙھام ؿؼ “ ؟ ڀارجَْء چّٔ‪” ،‬ىام زڏھً ةَ پڙھڻ هٓھٍغه آھٔام جڏھً‬ ‫ىٍھٍسْ ڪًٍ جْ اٌھً ّ​ّرجً زّ آهاز پٌّغه آھْ‪ ،‬زً زّم پٍساب ۾ ّنيحّم نٽّٔم‬ ‫هّٓم آھً‪ .‬اٌھً ٻارم زّم ڪٔڪّم پٌّغّٓم آھً‪ ،‬زً کْ ھّا ۾ اڇالئْ ٌٔؽم زْ‬ ‫ٌّڪً جْ ؿيھارّٓ هّٓ آھْ‪.‬‬ ‫جڏھً پڙھْ ٌَ ؿگھٍغه آھٔام ؿؼ ۽ ىّھً زْ ڪهھْ جْ ھٿ رکْ زھٍگ ىٍھً‬ ‫ڇٓئْ ھهّٔ هٍٓغه آھٔام‪“ .‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ ٌارآڻ ڀارجَْء ادةْ ڪالس ۾ قْؼ پڙھّٔ؛‬ ‫زڏھً آزادگْ آئْ هٺْ ھً زّ پحْ هئْ‪.‬‬ ‫‪60‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ٍْْٓ آزادوَء ۾ ھً زّ پحْ هرھاڱْ زْ فـادم ۾ ىارزْ هّٓ ھّ‪.‬‬ ‫رازا رال ىّھً راِء ؿحْ نڪڙوَء زْ رؿو ظحو ڪؼائْ ھئْ‪ ،‬پؼ ؿٍگھ ۾ ام‬ ‫رؿو کْ ٻهٔغام چّٔ هٍٓغه ھّ‪ .‬ڀارجَْء کْ ادةْ ڪالس ۾ ظّب هاھ هاھ ىهْ‪ .‬پِّء ھً‬ ‫اھا ؿٽ دھؼائْ ۽ پٺٔام زْ ؿٽ ىّم اجْ زّ اجْ زّڈو‪.‬‬ ‫ڀارجَْء چّٔ؛‬ ‫زڏھً آزادگْ آئْ هٺْ ھً زّ پحْ هئْ‪.‬‬ ‫ىّم چّٔ؛‬ ‫هٓھارو دک زْ ڪاٺًٔ جْ ڪؼو ھً کْ ؿحْ هئْ!‬ ‫غؽك زْ ةٍغش جْ ظّب هاھ هاھ ٿْ‪ .‬اڃا آو ‪-‬ڪيم اؿام ؿام ٌَ ىهّٔ ھّ ۽ غؽك‬ ‫جْ دؿحؼس ٻَ ڇھاڪا پِّء ٿٔؾ‪ .‬ؿڳً آھّزا چّٔ؛ جّم چاھًٔ جَ هڇه قاّؼ ٿْ ؿگھًٔ‬ ‫ٿّ‪.‬‬ ‫ىّم چّٔ؛ ٌَ ىّم اھْ اؿپحاك زا ةـحؼا اهھام الِء ظانْ ڇڏٓا آھً‪.‬‬ ‫ھڪ ڇٍٓھً ڀارجْ گھؼ آّٓ‪ .‬گھؼ ۾ ڪسھ ةَ ٌَ ھّ ۽ ڪٔؼ ةَ ٌَ ھّ‪ .‬ىّم چاٌھ‬ ‫ٺاھْ‪.‬‬ ‫ڀارجَْء چّٔ ”جّم زھڙه قؼٽچٍغر‪ .‬اڪٔهّ“‪.‬‬ ‫”هٓھ ‪-‬چاٌھ پْ“‪.‬‬ ‫”ٌَ ‪ -‬ؿڀاڻ اىحضام آھً‪ .‬ؿائٍؾ زّ پٔپؼ آھْ پؼ ڪحاب ٌَ اٿو“‪.‬‬ ‫ىّم کٔؾ ڪحاب ڇٌّ‪.‬‬ ‫ھّ‪ ،‬گٍّ ۽ رازّ ؿڀ پاس ٿٔا‪ .‬ىام ؿائٍؾ ۾ فٔم ٿٔؾ‪ .‬ڪحاب ھّ ڪّ ٌَ ۽ ىام‬ ‫هڃْ پّاڻْ هارو پم جْ ؿيھْ پٔؾ‪ .‬اٽڪم ٻَ ؿاك ٿڌ ۾‪ ،‬گؼىَْء ۾‪ ،‬ةؼؿاة ۾ ىام‬ ‫اجْ هٓھٍغه ھّس ۽ نٔٽْ پٌّغه ھّس‪ .‬پم زّ ٿهھّ اٽڪم ٽْ فّٽ ھّ ۽ اٽڪم هٓھ‬ ‫فّٽ ھٔٺ ٌانّ ۽ ام ۾ جٔؽ هھٍغڈ پاڻَْء ىاڻھّ متش ىؼداٌْ دڪً جْ ٌّڪؼو ڪؼڻ‬ ‫هٍٓغا ھئا ۽ ىّم کْ اٿارٍٓغا ھئا‪ .‬پؼ ىام ٌَ اٿٍغه ھّس‪ .‬ؿيسھٍغه ھّس جَ ھڪ ڇٍٓھً‬ ‫اجْ ڪيال ٍْْٓ ةٍٔا وؼهر آٍغو ۽ چٌّغو‪” ،‬جّم ىٍھٍسّ ىسٍّم‪ ،‬فؼھاد ۽ راٌسھّ‬ ‫آھًٔ‪ ،‬ىام جٍھٍسْ نٔال‪ ،‬قٔؼًٓ ۽ ھٔؼ آھٔام‪ .‬ىام جٍھٍسْ ؿـئْ‪ ،‬جّم ىٍھٍسّ پٍھّم‬ ‫آھًٔ‪ .‬ىام ؿھڻْ‪ ،‬جّم ىٔھار‪ ،‬ىام راڅا‪ ،‬جّم ڪؼقً‪ ،‬ىام ؿٔحا‪ ،‬جّم رال‪ ،‬ىام دىٍٔحْ‪،‬‬ ‫جّم ٌم‪ ،‬ىام ؿاهجؼو‪ ،‬جّم ؿّٔؿحام‪ ،‬ىام ىارئْ‪ ،‬جّم کٔث‪ ،‬ىام ةٍٔا‪ ،‬جّم ىّھً‪ .‬اٿ ۽‬ ‫ىٍھٍسْ زنفً زْ ؿھائْ ۾ اچ‪“.‬‬ ‫ڀؼؿام ئْ ؿٍغس گھؼ ھّ ۽ کٔؾ ڪيال ىٽاڻْ ۽ ىّھً ڇڪاڻْ ٻڌآّ ھّ جَ ىام‬ ‫ھً الِء ھً ةؼج جْ نٔٽٍغه ھّس‪ .‬پؼ ھَّء ڪڏھً ٌَ آئْ‪ .‬ڪڏھً پم جام ڪؼام ھا جَ ىؼو‬ ‫‪61‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫هڃام ھا ىّم کْ ؿُْء امم ڪّ ٌَ پٌّغه ھّ ۽ ةؼؿاة ۾ پـٍغه ھّس‪ .‬ىّم ؿّچّٔ‪،‬‬ ‫ىٍھٍسْ پؼٓو زْ جپـٔا وؼهر ؿڦم هٍٓغو‪ .‬پؼ پِّء ھَّء ٌَ آئْ‪ .‬زٌغگْ ڪّ كنّ ٓا فهو‬ ‫ٌَ آھْ زّ آھّم هڃْ ىْكّكائً زْ دك زا درهازا کڙڪائًٔ‪ .‬غانب زّ ھڪ قْؼ زةام‬ ‫جْ آٍغه ھّ؛‬ ‫ظاڊ ۾ ىم زائًٔ گْ جو ڪّ ظتؼ ھٌّْ جڪ‪.‬‬ ‫ھڪ ؿٍڌو قْؼ ةَ زّڈٓو؛‬ ‫آقا ڦؼو ٌؼاقا ٿْ ڪهپٍا ڪؼهٽ ةغالّٓ؛‬ ‫ةٔغرد اکًٔ جڏھً ةَ ھڪ آٌـّ ٌَ هھآّ‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ ظٔانً ۾ رال پٍسّاڻَْء زّ قْؼ چٔائًٔ‪،‬‬ ‫پٔارا پٍساةْ ؿتائْ ڇو ؿهّار‪،‬‬ ‫ىٍھٍسّ زّاب ؛‬ ‫چٔڪ ىٽآام‪ ،‬صاوؼ پِّء ؿؼڪار‪.‬‬ ‫چٔڪ جَ چٔڪ‪ ،‬ةئٍڪ زّ کاجّ جَ کاجّ‪ ،‬ھحْ آٌّ ٌَ ھٌّغه ھّ چّڇس‪-‬پام ڪؼو‬ ‫ؿگھام‪ ،‬ؿگؼٓٽ ڇڪڻ اڃا قؼهع ٌَ ڪٔا ھئو‪ .‬ھَّء جَ ةيتئْ ھهْ هٓئْ ۽ گھڻا ؿاك پِّء‬ ‫هو ‪-‬ٽْ جْ گڏو‪ ،‬ىام ھً کْ ڇؿْ پٿؼ زْ ةث هاٌگؼ ةٔھْ رھٔؾ‪ .‬ھَّء اڅ گّك چڪؼ‬ ‫زْ اٌغاز ۾ پٺٔام ٌھارٍٓغو ھهْ‪.‬‬ ‫ظٔاك آٓو جَ هڅو پڇاٌؾ؛ ڪٔئً آھًٔ؟ ةٔٺْ ھَّء ةَ‪ .‬اکًٔ ۾ ڄڻ قڪآث ھئؾ‬ ‫۽ پِّء ھهْ هٓئْ‪.‬‬ ‫ڇھً ؿانً ةْغ ةؾ ھڪ دفّْ ائًٔ ھڪ ڀؼپّر ىالكاة ٿْ‪.‬‬ ‫”آهارن “ ٌاهك ؿڄّ ظحو ٿْ هڃْ ٿّ‪ ،‬پؼ ھڪ دفّْ ةَ ام ۾ ٌائڪ ٌائڪا ٌٿا‬ ‫ڳانھائًٔ ۽ اھا ڳانھ ةَ ىّم کْ ئْ چّڻْ ٿْ پّو‪ .‬گػرٓم ٽٔھً ؿانً ۾ ڪٍھً ٌلاد ڪّ‬ ‫ٌَ چئْ آھْ‪ .‬جً ڇٍٓھً ۾ ىام ھڪ زّڳَْء هٽ هّٓ ھّس‪ ،‬ھً زْ زھّپڙوَء ۾‬ ‫کّپڙّٓم ٽٍگٔم ھّٔم‪ .‬چاڊ ؿام ڪسھ چّڪٍڊا ڪڍٓائًٔ ۽ ةّجم ۾ ھڪ رهح‬ ‫گھؼآائًٔ‪ .‬گھڻا ؿّاك زّاب ڪؼڻ ةْغ چٔائًٔ جَ جّکْ جٍھٍسْ ةٍٔا ةؼؿاة ةْغ ىهٍغو‪.‬‬ ‫گھڻا ىٍٔھً آٓا ۽ هٓا‪ ٌَ .‬ھَّء ىّم هٽ آئْ‪ ٌَ ،‬ىام ُھً هٽ هٓؾ‪ .‬هرو ھڪ ؿاڅهَء چّٔ؛‬ ‫ڇٓئّ کڻ ۽ ام ۾ ٌھارٍٓغه رھ‪ ،‬پِّء زٍھً ڇاٌھً اک کڻٍغًٓ‪ُ ،‬اھا جٍھٍسْ‪ .‬پؼ ڪؼقً‬ ‫ڀڳّام زٔام اهچّ ٿٔڻ ٿّ چاھًٔ جَ ڪڏھً ةَ پٔار زّ اَھار ٌَ ڪر‪ .‬راڅا ڪؼقً کْ‪،‬‬ ‫‪62‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ؿٔحا رال کْ ۽ پارهجْ قّ کْ پٔار ڪّٔ ۽ ڪؼقً‪ ،‬رال ۽ قّ ڪڏھً ةَ پٍھٍسْ‬ ‫پؼٓيڪائً کْ آئً ٌَ چّٔ؛ ىام جّکْ پؼٓو ٿّ ڪؼٓام‪ .‬ڀال ھّ ڪحاةْ ڀڳّام ۽ ىام‬ ‫ھڪ ظـٔؾ اٌـام‪ .‬ھّ ام انٽ گٔام زّٔم ۾ گھڻّ دک ڇٺو‪ .‬پؼ قڪآث ٌٿّ ڪؼٓام‪.‬‬ ‫آظؼ ڪيم کْ پاجو ۽ ؿکْ آھٔام‪ .‬زٔڪڏھً اٌھً ىام ڪٔؼ ىهْ ةَ ھا‪ ،‬جَ ڪيم ٌَ ىهْ‬ ‫ھا ۽ څوَء گٔحا ةَ ٌَ‪ .‬آھْ اھا ةَ زػةاة‪ .‬پؼ ىاڻھّ آھْ جَ پٍھٍسْ ظّاةً ۽ زػةاة ىام آھْ‪.‬‬ ‫ڄاڻام ٿّ جَ ىّھ اٌڌه ٿٍٔغه آھْ پؼ ىام ڪھڙه ؿڄّ آھٔام‪ .‬ٻَ ڪحاب پڙھْ‪ ،‬ٿّره‬ ‫ّٔـْ‪،‬‬ ‫اٌڀّ پائْ ىاڻھّ هڇو ٓلًٔ ؿام ڳانھائٍٔغا آھً‪ .‬ھً ئْ څرجَْء جْ گّجو‪ ،‬گاٌڌوَء‪،‬‬ ‫ٰ‬ ‫ىّؿْ‪ ،‬ڪٍفّٔقؾ‪ ،‬صىؼة ىضيغ مہ‪ٌ ،‬اٌڪ ۽ ٻٔا هڇا ىاڻھّ ٿٔا آھً‪ .‬ىگؼ دٌٔا آھْ‬ ‫ٰ‬ ‫ڇا؟ ىٔؾ آھْ‪ٌ .‬فاق‪ ،‬هرھاڱا‪ ،‬زٍگ‪ ،‬غؼٓتْ‪ ،‬زھانث‪ ،‬ةٔيارو‪.‬‬ ‫ةٔڪٽ زْ ”آٍڊ گٔو“ ٌاٽڪ ۾ ھڪ ڪؼدار درزوَء کْ پحهّم ؿتڻ الِء ڇئْ ٿّ‪.‬‬ ‫ؿڀاڻ ؿڀاڻ ڪٍغو ڪٍغو ڪافْ ڇٍٓھً ڪڍو هڃْ ٿّ‪.‬‬ ‫آظؼ ڪؼدار متؼ هڃائْ ٿّ هٓھْ ۽ درزوَء کْ چّو ٿّ ”ظغا ةَ دٌٔا کْ ڇھً‬ ‫ڇٍٓھً ۾ ٺاھّٔ ۽ جّ ھٔڏا ڇٍٓھً نڳآا آھً“‪.‬‬ ‫درزوَء چّٔ ”۽ ھً ڇھً ڇٍٓھً ۾ ٺاھّٔ ڇا آھْ؟ ھَّء ڇؿّ دٌٔا ۽ ھَْء ڇؿّ‬ ‫پٍھٍسْ پٍٔٽ!“‬ ‫ڪالس ۾ ڪيال ىٽاڻْ‪ ،‬دره ڪؼپاالڻْ ۽ ىّھً ڇڪاڻْ ةَ ھّٔم‪.‬‬ ‫گٍْ زّ ڪٍھً گئٌّحْ ىٔؼ چٍغاڻَْء ؿام پٔار ٿْ هّٓ‪ .‬ھً ؿڀ ڪھاڻّٔم ھً‬ ‫زْ ٌانْ نکّٔم‪ .‬فلي ھڪ ڪھاڻْ”ىام رال ٿٍٔغس“ (‪ٌّٔ )4818‬ؿٍـار ؿياچار‪ ،‬ھڪ‬ ‫ڪھاڻْ ”ىام ىاُء ٿٍٔغس“ ٌؼگؾ (‪ )4831‬۽ ھڪ ڪھاڻْ ”ًّفام زْ ھڪ راة“ ؿاك ٻَ‬ ‫پِّء ٌئًٔ دٌٔا ڇپٔؾ‪ .‬ةاكْ ڪھاڻًٔ زّم ٌائڪائّم اڪذؼ ّكق ۾ ةٔيار ةـحؼم جْ‬ ‫پّٔم ھٌّغّٓم ھّٔم‪ .‬ىڙؿً کْ څٌڌم ىام فؼمث ٌَ ىهٍغو ھئْ کًٔ ڪّ ىھا پؼٓيْ‬ ‫ىهْ هٍٓغه‪.‬‬ ‫اؿًٔ ٻئْ ھڪ ٻئْ کْ ڪھاڻّٔم پڙھْ ٻڌائٍٔغا ھئاؿًٔ‪ .‬گٍْ ام كـو زّم‬ ‫فلي ٻَ ڪھاڻّٔم پٍھٍسْ ٌانْ ؿام ڇپآّم‪ .‬ةاكْ اٽڪم ٻَ ڄزم گئٌّحْ زْ ٌانْ ؿام‪،‬‬ ‫زً زّم ڪاپّٔم ٌَ کٔؾ آھً‪ ٌَ ،‬ىّم هٽ آھً‪ ٌَ .‬ٻئْ هٽ ”قڪـث“ ڪھاڻْ ھً ىّم‬ ‫جْ نکْ آھْ‪.‬‬ ‫ڪيال دره ۽ ىّھٍْ ىّم ۾ چاھ هٺٍغّٓم ھّٔم‪ .‬ؿاڅٌا قّداؿاڻْ‪ ،‬زا ڪيال زْ‬ ‫ؿاھٔڙو ھئْ‪ ،‬اجْ آئْ‪ .‬ھَّء پِّء هڇو فهو ائڪٽؼٓؾ ٿْ‪ .‬ىّم الِء چٔائٌّؾ؛ ھْ‬ ‫ڪؼاٌحڪارو ڪالڪار آھْ‪ .‬ھٿ ةَ ڇؿْ ڄاڻْ‪ .‬ىّم ھً زّ ھٿ ڇٺّ ۽ چّٔ ”جّم ھڪ‬ ‫ڇٍٓھً وؼهر پٍھٍسْ پؼٓيَْء ؿام گھؼ ڇڏو ڀڄْ هٍٓغًَٓء ‪“.‬‬ ‫‪63‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”۽ اھّ پؼٓيْ جّم ھٌّغًٓ“ ھً کهٍغو چّٔ‪.‬‬ ‫”جٍھٍسّ ٌنٔب!“‬ ‫”اڂ رکڙوَء ٻٍڌم آھْ‪ .‬اچ جَ رکڙوَء ٻڌامِء“‬ ‫ھَّء ىً کْ زچْ هئْ‪ .‬ٻاٌھّم نچڪائٍٔغو‪ ،‬ھٿً ؿام ڪٿڪهَْء زا اقارا ڪٍغو‬ ‫ٽْ دفْا رکڙو کڻْ اڳٔام هڅو‪.‬‬ ‫ىّم ٽٔئْ دفْا رکڙو ٌَ ٻڌائْ‪.‬‬ ‫”اٽ نّڪؾ‪ ّٓ ،‬ةهّٔ ام نؤ ائٽ ؿائٔٽ)“‪ .‬نڳْ ٿّ‪ ،‬جّم ڇؿڻ ؿام ّاقق ٿٍٔغه‬ ‫آھًٔ‪“.‬‬ ‫”ھا نڳْ ٿّ“‪.‬‬ ‫”پِّء چڱا ّٔف ڪٔا ھٌّغئْ“‪.‬‬ ‫”زک ىارٓا اٿو“‪.‬‬ ‫”ٿّرا کڻْ هڅٓڪ کاُء“‪.‬‬ ‫ؿاڅٌا ؿام ىالكاة ؿٍغس آظؼو فهو ”ىضفم“ زْ قّٽٍگ جْ ٿْ‪ ،‬زحْ رازٍغر‬ ‫ؿٍگھ ةٔغوَء زْ ”گؼل ڪّٽ“ زْ ڄائؼٓڪٽؼ اىؼ ڪيار گھؼآّ ھّ‪ .‬ڇھ ؿاك کً ٿٔا‪.‬‬ ‫ڪھاڻْ فؼٍٓچ نٔکڪ انٔگؽٍٓڊر ڄهىهؾ زْ آھْ‪ ،‬زٍھً ؿاڳْ ڪھاڻَْء جْ ظّازہ اصيغ‬ ‫ّتاس”اٌھٌّْ“ فهو ڪڍو ھئْ‪ ،‬زٍھً ۾ رازڪپّر ۽ ٌؼگؾ ھئا‪ٌ .‬ؼگؾ زّ ڄةم رهك‬ ‫ھّ‪ .‬زٍھً ؿتب ٌؼگؾ کْ دٌٔا ۾ ىكھّرو ىهْ‪ .‬ىّم ”ىضفم“ ڇٺْ آھْ‪ ،‬چاھْ جَ رنٔؽ‬ ‫ٌَ ٿْ آھْ‪ .‬ؿاڅٌا ٌؼگؾ کام ةھحؼ ائڪٽٍگ ڪئْ آھْ‪ .‬پؼ ٌَ ؿٍغس ىارڪٔٽ آھْ‪ٌَ ،‬‬ ‫ھٔؼه أٌم څاهم زْ‪ .‬ةاكْ فلي اقّڊ ڪيار ؿام فهو ھهڻ ىكڪم آھْ‪.‬‬ ‫زٔئً اڪٔهْ ؿؼ اڄڪهھ دنٔپ ڪيار ةَ فهو کڻْ ٌٿّ ؿگھْ‪ .‬ؿاڅٌا ىّم کْ‬ ‫ڪّ ٌَ ؿڃاجّ‪ .‬ؿاك اڳ ھڪ فهيْ رؿانْ زّ آڊٓٽؼ ىّم هٽ آّٓ ۽ چٔائًٔ ”جّم ؿّانً‬ ‫زّاةً زّ ڪانو کڻ ؿّاك پتهڪ زا‪ ،‬زّاب جٍھٍسا‪ ،‬پؼ ٌانّ ؿاڅٌا زّ آٍغه‪ .‬ؿاڅٌا ھا‬ ‫ڪئْ آھْ“‪.‬‬ ‫”جَ ىٍھٍسْ ةَ ھا آھْ“‪.‬‬ ‫”پئـا“؟‬ ‫”اھْ کاٌئؾ هٺْ جّم کڻر“‪.‬‬ ‫ىّم ڇٺّ آھْ جَ زً هٽ گھڻّ پٔـّ آھْ‪ ،‬اھْ اڃا ةَ هڅٓڪ ھٿ ڪؼڻ زْ ظفً‬ ‫۾ ھٌّغا آھً ۽ زً هٽ ٌَ ھٌّغه آھْ‪ ،‬اٌھً کْ هكث جْ ىهٍغه ةَ آھْ جَ هٺڻ زّ اجـاھ‬ ‫ئْ ٌَ ڇٓکارٍٓغا آھً‪ .‬کًٔ ڄڻ ٓلًٔ ئْ ٌَ آٍغه جَ ائًٔ پٔـّ ةَ ىهْ ؿگھٍغه آھْ‪.‬‬ ‫ائًٔ پِّء ةتٔحا زْ ٌانْ ةَ ڪانو کٍٔو ۽ پٔـا ٌَ هرجو ”قْهْ“‪” ،‬قام“ ۽ ”قڪحْ “زْ‬ ‫‪64‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ڄائؼٓڪٽؼ رىٔف ؿپْ زْ قادو هكث ةتٔحا ىٍھٍسْ ۽ ڪيم زْ ؿاىھّم هٓٺْ ھئْ‪،‬‬ ‫پؼ کٔؾ ظتؼ ٌَ ھئْ جَ ؿٍغس ٌانْ زّاب ڇٓڻ هاره ىام ؿٍغس ؿاىھّم هٓٺّ ھّس‪.‬‬ ‫ىّھٍْ ىّم کْ هڻٍغو ھئْ ۽ اڪذؼ قال زّ ؿٍغس گھؼ چاٌھہ پٔئڻ هٍٓغه ھّس‪ .‬ھَّء‬ ‫ىّم کْ چاھٍٔغو ھئْ ۽ کٔؾ ظتؼ ھئْ جَ ىام چاٌھہ زّ قّكًٔ ھّس ۽ غؼٓتَْء ؿتب‬ ‫گھؼ ۾ گھڻْ پْ ٌٿْ ؿگھٔؾ‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ ھً چّٔ ”ىّھً ‪ -‬ھّ ڇس‪ ،‬ھً غٍڊو اڂ ىٌّـام ىـحْ ڪئْ‪ ،‬ھٍٔئؼ‬ ‫جٍھٍسْ ھٌّغو!“‬ ‫قآغ اھا ىٍھٍسْ آظؼو نڙائْ ھئْ‪ ،‬پؼ ھڪ ٻْ نڙائَْء ۽ ٽً چياٽً زّ ذڪؼ‬ ‫ڪؼو زھڳڙو زْ داؿحام کْ ھحْ ظحو ٿّ ڪؼٓام‪.‬‬ ‫ڪؼاچَْء ۾ ڪهفٽً زْ پم زْ ٻٍْ جام چڙھْ ؿيٍڊ ڇاٌھً ٿْ هٓؾ‪ ،‬زّ ڇٺو جَ‬ ‫ھڪ ڄگھْ كغاهر ىڪؼاٌَْء ھڪ ؿٍڌو ٻار کْ ٿْ ىارّٓ‪ .‬چّٔىاٌؾ؛ قؼل ٌٿّ اچٔئْ‬ ‫زّ ھڪ ٻار کْ ٿّ ىارًٓ‪ .‬ٻار جَ ىام ةَ ھئؾ‪.‬‬ ‫چٔائًٔ؛ جّم اچ‪ .‬اجام پٍغرھً فّٽ ٽپّ ڇٌو‪ ،‬ٺٌّكٔتازو چانّ‪ .‬ىّم کٔؾ چڱا‬ ‫څڊ ھٍٔا‪ .‬ؿٍغس ىّم کْ ھڪ ئْ نڳّ‪ٌ-‬ڪ ٿّره ٽٔڙه ٿْ پّٔ‪ ،‬زّ اڃا ةَ اٿو‪ .‬پاڻ ڀڄْ‬ ‫هّٓ ۽ ٌڪ جْ پٍھٍسّ اىٽ ٓادگار ڇڏو هّٓ‪.‬‬ ‫انھاس ٌگؼ ۾ ھڪ زّام دادا چّٔ ”جّ هٽ آھْ ڇا زّ ھّا ۾ ٿّ ھهًٔ“‪.‬‬ ‫”ىّم هٽ ھُْء آھْ“! ھڪ چياٽ ھٍئْ ىاٌؾ جَ هٺْ ڀڳّ‪.‬‬ ‫ھڪ نٔکڪ ڪْ‪-‬ؿْ ڪانٔر زْ ةانڪٍَْء ۾ ھڪ ڇّڪؼوَء ؿام ىـحْ ڪئْ‪.‬‬ ‫گٍْ ۽ ىٍھٍسْ هچ ۾ هٓٺّ ھّ‪ٌ .‬اٽڪ ”اٌڊر ؿٔڪؼٓٽؼو“ ھّ‪ ،‬زٍھً ۾ ڀڏو آڇهاڻْ ڪو‬ ‫ٿْ ڪّٔ‪ .‬ىٍھٍسْ ىٍِ ڪؼڻ جْ ةَ ھً ظؼاب ڳانھائڻ ةٍغ ٌَ ڪّٔ‪ .‬ىّم گؼدم هرائْ‬ ‫کٔؾ اةحْ چياٽ ھٍئْ ۽ ھّ چار ڪؼؿّٔم پؼٓام هڃْ ڪؼّٓ ۽ ڇھً ىھًٍٔ ۾‬ ‫رهىاٌٽڪ ىام ىاڄرم نٔکڪ ٿْ پّٔ‪.‬‬ ‫انھاس ٌگؼ ؿٍڌو ؿئهً (‪4859‬ع) ۾ ارزً ؿڪآم زْ گھؼام ھٍؾ پٍساةْ ۽‬ ‫رزٍْ پٍساةْ اصيغ آةاد ٿْ هٓا‪ ،‬پؼ راة زّ آٽّ هاره کًٔ کڻْ ٌَ‪ .‬ؿڪآم کْ چٔائًٔ؛‬ ‫اهھام چّٔ جَ ٻَ ىاڻھّ آھً‪ -‬پؼ ھْ جَ ھڪ ھڪ ىاڻھّ ٽً زْ ةؼاةؼ آھً‪ .‬ھًٍ زْ گاڇو‬ ‫ٿْ ڇٽْ‪ .‬ڄرائّٔر ةَ ڪّ دادا ھّ‪ .‬ىّم کْ اڇّ چّغّ پئساىّ پّٔ ھّ‪ .‬چّٔىاٌؾ؛ ٻڌئّم‬ ‫قؼافث ؿام کڻْ هځ‪ .‬ھً ؿٔٽ جام اٿٍغو چّٔ‪ ،‬جّم ڇا گّرٌؼ زّ پٽ آھًٔ؟ ىّم چاھّٔ‬ ‫جَ ڪّ ٌَ پؼ زهر ؿام چياٽ هھائْ ڪڍو ىاٌؾ‪ .‬ؿڌه آٽّ زْ ھئٍڊك جْ ڪؼّٓ ۽ ھڪ ٻَ‬ ‫ڇٌغ ڀڄْ پٔؾ‪ .‬رڈ ڪٔائًٔ؛ ظّم ظّم! ؿٍغس ؿاٿْ گڏ ٿْ هٓا‪ .‬اجْ گهّڪار گهكً‬ ‫کٔياڻَْء زّ گھؼ ةَ ھّ‪ .‬ھً زا ڀائؼ ظٍسؼ کڻْ آٓا‪ .‬غٍڊم زْ ؿؼدار ڪپ کّنّٔ پؼ‬ ‫‪65‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ؿڪآم زْ ھٿ زّڈ جْ ٺاھ ٿْ هّٓ‪ ،‬ةهڪہ ىّم زّ ھٔڏه هڇه ؿئهً ؿڏآّ ۽ ٽْ‪-‬هو‬ ‫جْ ڄاڪّٔىٍٔٽؼو ڄائؼٓڪٽ ڪئْ ھئو‪ ،‬پؾ پٔف غٍڊم زّ ؿؼدار قؼىـار ٿّٔ ۽ آظؼ‬ ‫پٔؼًٓ پئْ ىْافْ هرجائًٔ‪ .‬ڪالڊ کً اھا ردةغك ھهْ‪ .‬ؿڪآم ٌھآث ٌاراض ٿْ پّٔ‪.‬‬ ‫چئْ ”نٔکڪ اىً زّ فؼقحّ آھْ‪ .‬ام کْ ڪڏھً ةَ ھٿ ٌَ ھالئڻ گھؼزْ“‪.‬‬ ‫”پؼ ھً ىّم کْ گار ڇٌْ!“‬ ‫”گار ةَ ھڪ گفٽ آھْ‪ ،‬زا ٌَ هٺسْ جَ اھا ڇٓڻ هارو زْ ٿٍٔغو“‪.‬‬ ‫ھا‪ ،‬ىّم گّجو زّ اھّ گفحّ ٻڌه آھْ‪.‬‬ ‫ىٍھٍسْ ھٌّغو ةغىْاش ىّھٍَْء کْ ڇٔڙو‪.‬‬ ‫ىّم اٺ فّٽ ىٿام ٽپّ ڇٌّ ۽ کٔؾ ڇاچو ىار ڪڍٓو‪ .‬دادا ڀڄْ هّٓ‪ .‬رازً چاهال‬ ‫آّٓ جَ ىّھٍْ ىٍھٍسْ جْؼٓف ۾ ٌَ پئْ چاپْ‪ .‬اڅ ڪالڊ ۾ دادا ڇھ کً ٻٔا دادا هٺْ آّٓ‪.‬‬ ‫ىام اڪٔهّ ھٔٺ نٿؾ‪ .‬ھّ ڇٌڊم ۽ قٔعً ؿام هرائْ هٓا‪ .‬رازّ هچ ۾ آّٓ‪ .‬ٻٍھْ زا ىٿا‬ ‫ڀڃْ ڇڏٓائّم‪ .‬ىّم کْ ؿّرھً ۽ رازَّء کْ ٽٔھ ٽّپا نڳا‪ .‬اؿًٔ ٻئْ ةٔھّش‪ .‬پھؼًٓ‬ ‫ڪهٔاڻ ۽ پِّء ٿاڻا اؿپحاك ۾ کڻائْ هٓا‪ .‬ىام ؿّرھام ڇٍٓھً ۽ رازّ ٽّٔٓھ ڇٍٓھً اؿپحاك‬ ‫۾ رھّٔ‪ .‬پؼ پِّء ةغىْاش ىّھٍَْء زْ رؿحْ جام نٍگھڻ ڇڏو ڇٌّ‪.‬‬ ‫ٿاڻا اؿپحاك ۾ ھڪ ٌؼس هڻْ هٓئْ‪ .‬ڇّڪؼّٓم جَ الھّر زْ زىاٌْ کام هڻٍغّٓم‬ ‫ھّٔم ۽ اڃا ةَ هڻٍغّٓم آھً‪ .‬پؼ ڪٍھً کْ زةؼدؿحْ گهْ ٌَ پٌّغه آھٔام‪.‬‬ ‫ھڪ ىٔڙ ۾ قٔط آاز چّٔ ”ؿٍڌ ۾ ڇّڪؼّٓم زّام ٿْ‪ ،‬االئْ ڪٔڏاٌھً هٍٓغّٓم‬ ‫آھً!“‬ ‫ادٓتً ىّم ڇاٌھً ٌھارّٓ جَ ىّھً ڇا ٿّ چّو‪ .‬ىّم چّٔ‪.‬‬ ‫”ھّ ھٍغؿحام ۾ ىّھً ڪهپٍا هٽ آٍغّٓم آھً“‪.‬‬ ‫”ىهْ جَ ھڪ ةَ ٌَ ٿْ‪ “ .‬ؿڳً آھّزا چؼچْ کْ هڅآّ‪.‬‬ ‫”ام ڪؼو ئْ ؿڀ ىهڻ آٍغّٓم آھً‪ -‬اھْ زْ ىٍھٍسّم ڀٍٔؼهم آھً‪ ،‬ىائؼهم‬ ‫آھً‪ ،‬دهؿث آھً“‪.‬‬ ‫”ٍْْٓ چؼچْ ۾ ةَ پٍھٍسّ ھٍغؿحأٌپڻّ ڇڏٍٓغًٓ ڪّ ٌَ“‪.‬‬ ‫ؿڳً چّٔ‪.‬‬ ‫”ڇڏائڻ زْ ڪّقف ڪئْ اٿو‪ ،‬پؼ اھّ ڇڏو ٌٿّ“‪.‬‬ ‫ڇاچو کم ٿْ‪.‬‬ ‫”ٌؼس زّ ٌانّ ىؼٓو ھّ‪ .‬چئْ؛ جّکْ ڇاڈھْ ىڇّم ۽ هڇا هار ھسً جَ زٔـًٔ‬ ‫ڪؼائٔـٽ نڳًٔ‪ .‬ىام زّٔز آھٔام‪ .‬ھٍٔئؼ اؿؼائٔم هزّد ۾ آّٓ آھْ‪ .‬جّم ىٌّـام‬ ‫پئهـٽائً ھهٍغًٓ“؟‬ ‫‪66‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”جّم هٺْ ھهٍغًَٓء “؟‬ ‫”ھڪ قؼط جْ“‪.‬‬ ‫”ڪھڙه“؟‬ ‫جّکْ ڪؼؿچئً ٿٔڻّ پٌّغه“‪.‬‬ ‫”ام ؿام ىّم ۾ ڪھڙه فؼق پٌّغه“‪.‬‬ ‫”اؿؼائٔم ۾ داظال ىهٍغو“ ‪.‬‬ ‫”ىّم کْ جَ ڪڏھً ؿٍڌ ئْ هڃڻّ آھْ“‪.‬‬ ‫”ىـهيام ٿْ“؟‬ ‫”ٌَ‪ ،‬زّ آھٔام ‪-‬ھٍغه“‪.‬‬ ‫ھَّء ڳهً جْ ھٿ رکْ پٔار ڪٍغو ھئْ‪ .‬ھڪ ڇٍٓھً ٌكپاپ چيْ ڇٌائًٔ ۽‬ ‫پهـٽائً ھهْ هٓئْ‪ .‬هار ڪٽٔم ھٔؾ‪ .‬اکّٔم ھؼڻَْء زٔام ڪارّٓم‪ .‬پؼ ڪسْ ڇا؛ آٌچم‬ ‫ٺٔڪ چّٔ آھْ‪ .‬ڪٔؼ پٍھٍسْ هؿام گھٽائٍٔغه‪.‬‬ ‫ىٍھٍسْ كـيث ظؼاب آ قآغ!‬ ‫ىّم کْ كـيث نفٍ ٌَ هڻٍغه آھْ‪ ٌَ ،‬ام ۾ هقّاس اٿو‪ .‬ةؾ اؿًٔ زٌغگَْء زْ‬ ‫ڪٍھً ائتـؼڄٽَْء کْ كـيث نفٍ زّ ٍّّام ڇٓئْ‪ ،‬پٍھٍسْ زٍغ کْ ٿٔم زٓادجَْء کام‬ ‫ةچائٍٔغا آھّٔم‪.‬‬ ‫گھؼ ۾ ٌَ کٽ‪ ٌَ ،‬ةسهْ‪ ٌَ ،‬پاڻْ‪ .‬رؿحْ زْ ةسهَْء جْ ڪحاب پڙھْ ىّم ىئٽؼڊ‬ ‫پاس ڪؼو هرجْ‪ .‬زڳھ رٓسٍٽ ٽاڪٔؽ زْ ڀؼؿام ھئْ‪ .‬اجْ ئْ رازّ ڄائّ‪ .‬پِّء اھا زڳھ‬ ‫ڪؼو پئْ‪ .‬ىام چّٿًٔ ٌيتؼ ٌٔحا زْ ڀؼؿام ھڪ زڳھ ڳّنْ آٓؾ زحْ ڪڏھً رقٔغ‬ ‫ڀٽْ‪ً ،‬ارق اقؼف آٓا‪ .‬ىّم آاز کْ گھؼ ھهڻ الِء ٌَ چّٔ زّ ؿٍغس هڇو ظّقاىغ ٿْ‬ ‫رھْ ھئْ ۽ ىّم پاڻ کْ چٽاڀٔٽَْء کام ٻاھؼ رکّٔ ھّ‪.‬‬ ‫دادا کْ هٓـٽ آٍڊ ۾ ٌّڪؼو ىهْ زحْ ؿاك کً ڪو ڪٔائًٔ‪ .‬گهَّء ةَ اجْ ڪو‬ ‫ڪّٔ‪ .‬پِّء دادا کٔؾ آئؼپّرٽ جْ ٌّو رپئْ پگھار جْ ٌّڪؼو هٺْ ڇٌْ‪ .‬ھاڻْ پگھار‬ ‫ٽْ ھؽار اٿؾ ۽ دٌٔا ۾ ڪٿْ ةَ فئيهْ ؿام ىفث ھّائْ زھاز ۾ هڃْ ؿگھْ ٿّ‪ .‬ٿّرا‬ ‫ؿاك ٿٔا جَ ھاٌگ ڪاٌگ ۾ کٔؾ ڪْ ؿٍڌ زا ؿٍڌو گڏٓا ۽ پاڻ زڏھً ٻڌآائًٔ جَ ىّھً‬ ‫ڪهپٍا زّ ڀاُء آھٔام جَ ڇاچه َ‬ ‫ىام ۽ راة زّ ڄٌؼ ڇٌائٌّؾ‪ .‬ىّم ىئٽؼڊ پاس ڪئْ پؼ ٌَ‬ ‫هاكفٔث ٌَ پھچ‪ .‬هرو آيپالئٔٽ آڪـچٍٔر ىام اٌٽؼهّٓ زّ ؿڏ ٿئْ جَ ىّم جْ نکڻ‬ ‫زّ ىّڄ ؿّار‪ .‬دادا پِّء اؿٽؼئٍڊ ھّٽم ڪّالةا ۾ ىئٍٔسؼ ٿّٔ ۽ پگھار چڱّ ٿٔؾ‪.‬‬ ‫اؿام هٽ ھڪ پؼاڻْ ٽٔتم ھئْ‪ .‬نّھْ قٔعً زا ٻَ چّکٽ ھئا ۽ هچ ىام گڏٓم‬ ‫ھئا‪ .‬ىام اٌھً ٻٍھْ کْ چٻّ ڪؼو ىٿام مٍغنْ رکٍغه ھّس ۽ ام جْ هٓھْ ڪھاڻّٔم‬ ‫‪67‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫نکٍغه ھّس‪ .‬ىام نٔٽْ ؿيھْ هھاڻّ ھٍر ۾ رکْ ڪڏھً ةَ نکْ ٌَ ؿگھام‪ .‬ىّم کْ‬ ‫چـث ٿْ هٓھڻ هڻٍغه آھْ‪ .‬راجًٔ زّم راجّٔم النٽًٔ زْ رهقٍَْء ۾ نکٍغه ھّس‪ .‬ھڪ‬ ‫دفْ​ْ ىؾ ڪپڙوَء کْ چاٌھ ؿيسھْ پْ هٓؾ‪ .‬ھڪ دفْ​ْ النٽًٔ هؿاىْ هّٓ ۽ ىام‬ ‫ؿڄْ راة اٌغازو ؿام نکٍغه رھٔؾ‪ ،‬پِّء ظتؼ پئْ پؼ ھڪ دفْ​ْ نکٍغو هاة ۾‬ ‫ؿگؼٓٽ هزھْ جٔهْ ٻارٓو‪ .‬څٓام نکڻ ۾ ىڇً کْ جٔهْ نڳائْ هرجو‪.‬‬ ‫ىام ”آهارن“ ٌاهك نکڻ ةْغ دھهْ هّٓ ھئؾ ۽ ىّٽٍغو هٓٺهّاڈو هٽ اقّڊ‬ ‫ڪكّراڻَْء زْ نئتؼٓؼو ھالئْ ھئو‪ .‬اجْ ةَ آٌچم‪ ،‬گٍّ‪ ،‬رازّ ۽ ڀارجْ ةاكاّغو آٍغا ھئا‬ ‫۽ زڏھً ؿڳً آھّزا اچْ ڪئيپ ۾ رھّٔ جڏھً اھا ٌّڪؼو ظحو ٿْ چڪْ ھئْ‪.‬‬ ‫ىام اڪذؼ ڀڳم ٌب ؿام نکٍغه ھّس ۽ اھّ زڏھً مفا ڀڄْ پٌّغه ھّ جَ ٌئّم‬ ‫هٺْ ام کْ ڀڃْ نکٍغه ھّس‪ .‬ىّم نئتؼٓؼو زْ ٻاھؼام ةّرڄ ھٍّٔ ھّ؛ ڀڳم ٌب ڇٓئْ‬ ‫ؿڄا هٺْ هڃّ‪4835 .‬ع زْ ڳانھ آھْ‪ .‬پاؿْ ۾ اؿام زّ زھٌّّ اؿڪّك ھّ‪ ،‬زحْ ڪال‬ ‫پؼڪاش کْ ىاؿحؼو ىهْ ھئْ‪ ،‬پؼ اڃا ىّجَْء ؿام قادو ٌَ ڪئْ ھئائًٔ‪.‬‬ ‫”اهھام هٽ ىّجْ پؼڪاش زّ اٌڌٓؼه ‪-‬ازانّ‪ ،‬آھْ“؟ ھڪ دفْ​ْ ھَّء آئْ‪.‬‬ ‫”اڃا ٌڪحّ ڪٌّھْ“‪.‬‬ ‫”اهھام ٌانّ ٻڌه آھْ“؟‬ ‫”ڪٍھً زّ؟ نٔکڪ زّ‪ ،‬ڪحاب زّ“؟‬ ‫”ٻٍھْ زّ“‪.‬‬ ‫”ىّجْ ىٍھٍسّ دهؿث آھْ“‪.‬‬ ‫”جَ پِّء اهھام ىٍھٍسّ ٌانّ ةَ ٻڌه ھٌّغه“‪.‬‬ ‫”ڪال پؼڪاش“‪.‬‬ ‫”جٍھٍسّ ٌانّ“؟‬ ‫”ڪڏھً ڄاڻْ هٍٓغًَٓء“ ‪.‬‬ ‫”ڀال ھً ةّرڄ زّ ىٌهب“؟‬ ‫”ٌب ؿٍھّ ھٌّغه آھْ جَ اکؼ گـڪڻ ةڻسْ هٍٓغا آھً‪ .‬ظٔاك رهڪْ رهڪْ پف‬ ‫ڪسً‪ .‬جَ گٍڀٔؼ نڳٍغا‪ .‬ڀڳم ٌب ؿّچڻ زْ رفحار کْ چنّ ڪؼو ٿّ“‪.‬‬ ‫ھً ىكڪّٔ‪ .‬ھَّء اڪذؼ آٍغو ھئْ‪ .‬ھَّء ىيحا زّ رهپ آھْ‪ .‬ھً زڏھً ”ىيحا زّم‬ ‫نھؼهم“ نکّٔم جَ ىّم کٔؾ ؿٍڌو ادب زْ ”ڇّٽْ ىام“ ڪّٺّٔ‪.‬‬ ‫ؿْ ةالڊ ۾ ڪافْ چّرّٓم ٿٍٔغّٓم ھّٔم‪ .‬ىّم اجْ ھڪ ڪهب ٺاھْ‪ٌ .‬انّ‬ ‫پؼهگؼٓـّ ڪهب‪ .‬ؿٔڪؼٓٽؼو ىّم کْ چٌّڊٓائّم‪ .‬اؿًٔ اڪذؼ ؿڀ زّام ةٔؼهزگار‬ ‫ھٌّغا ھئاؿًٔ‪ .‬راة زّ پھؼه ڇٍٓغا ھئاؿًٔ ۽ زيْ​ْ زّ هانْ ةاك راٌغ ڪٍغا ھئاؿًٔ‪.‬‬ ‫‪68‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ىٍھٍسْ پاؿْ کام ٌّاةكاھ زّ ھڪ آـؼاڻْ ڪٽٍب اچْ رھّٔ ھّ‪ ،‬زً ۾ پٍر زّام‬ ‫ڇّڪؼّٓم ھّٔم؛ ؿاهم‪ ،‬ھٔؼه‪ٌ ،‬يّ‪ ،‬زاٌّ‪ ،‬رجٍا ىام ڄاڻْ ٻسھْ هانْ ةاك ؿٍغم‬ ‫ڪيپائٌّڊ ۾ ڦٽّ ڪٍغه ھّس‪ .‬ىٔؼام اکّٔم ڦاڈو ىّم کْ ڇؿٍغو ھئْ؛ ڪٔحؼا قادو‬ ‫قغن زّام ىّم کْ چٌّغا ھئا‪ 0‬اؿًٔ ٻڍا ٿْ هٓا آھّٔم‪ .‬جّم ڪٍّاره‪ٓ -‬ار اڂ راة جّم‬ ‫پھؼه ڇو ٌَ‪ .‬اؿاٌکْ نٺّٔم‪ ،‬ٽارچّم ۽ ؿٔٽّٔم ڇٌّٔم هّٓم‪ .‬ھڪ دفْ​ْ اؿام ھڪ چّر‬ ‫ڇٺّ‪ .‬چّر چّر ڪّٔؿًٔ‪ ،‬رهقٍْ ٿْ هٓئْ‪ .‬پاڈو هارا ٻاھؼ ٌڪؼو آٓا‪ .‬چّر زّ ڪّ پحّ‬ ‫ٌَ پّٔ‪ .‬ىّم ؿام گڏ ھڪ زّام ىٍّھؼ هاؿّاڻْ ھّ‪ .‬ىّم ھڪ ٌئًٔ ڪاڪّس ۾ ڪپڙم‬ ‫زْ ڳٺڙو ڇٺْ‪ .‬ىّم چّٔ ”‪ ،‬ڇس‪-‬ھحْ ىاك نڪائْ هّٓ آھْ“‪.‬‬ ‫”اھّ ىاك ڪٌّھْ ڪپڙا آھً“‪.‬‬ ‫”ڇا زا ڪپڙا“؟‬ ‫”زٔڪْ زانً کْ آٍغا آھً“‪.‬‬ ‫”زانً کْ ڪپڙا آٍغا آھً ‪-‬ڇّ“؟‬ ‫”جّم نٔکڪ آھًٔ‪ 0‬جّکْ اھا ةَ ظتؼ ڪاٌھْ‪ .‬ڪٍھً ؿام ڪڏھً ؿيھّٔ آھًٔ“؟‬ ‫”ڪّٽڙوَء ۾ ڪٍھً ؿام ؿيھّٔ ھّس“‪.‬‬ ‫”ام کْ ڪپڙا ٌَ آٍغا ھئا“؟‬ ‫”ةؽار ىام هٺٍغو ھٌّغو“‬ ‫ھّ کهڻ نڳّ‪ .‬پڇٔائًٔ‪ .‬جّ ّ​ّرة زّ ٌٍگّ رهپ ڇٺّ آھْ“؟‬ ‫”ڪٔئً ٿّ ڇؿْ ؿگھام“‪.‬‬ ‫”ڇّ“؟ ھً پڇّٔ‪.‬‬ ‫”ىام ڪٍّاره آھٔام“‪.‬‬ ‫”پٺحْ پٔم آھًٔ‪ .‬ھاڻ ٻڌ“‪.‬‬ ‫ام راة ھً ىّم کْ رجّ‪-‬دام ۽ ّ​ّرة زْ ةغم زْ ةٍاهٽ ؿيسھائْ زا ؿيسھْ‬ ‫ٌَ ؿگھٔؾ‪.‬‬ ‫ىّم ؿّچّٔ جَ ڪڏھً ةَ زاك ؿام ؿياگو ڪٍغس جَ ةحْ ٻارو ڪٍغس‪ .‬هڇه‬ ‫ڪٺً ڪو آھْ‪ .‬االئْ ڇّ ّ​ّرجً زْ ؿّاك جْ زٍگّٔم نڳّٔم آھً‪ .‬ىٍّھؼ ىّم کْ‬ ‫ؿٔڪؾ زْ ڄاڻ ڇٓئْ ىٍسھائْ ڇڏّٓ‪ .‬ىٿام فؼائڊ زْ ؿائڪّائٍهؾ جْ ھؽار مفضً‬ ‫زّ ڪحاب ڇٌائًٔ زّ ىھٍٔا پڙھٍغو ةَ پّره ڪؼو ٌَ ؿگھٔؾ‪.‬‬ ‫ادةْ ڪالس جْ آٌچم ڇأٌّ رھّٔ‪ .‬ىّھٍْ ڇڳاڻْ ةيتئْ ھهْ هٓئْ‪ .‬اڪذؼ ھؼ‬ ‫راة ىام ۽ گٍّ گڏزٍغا ھئاؿًٔ ۽ ھڪ ٻئْ کْ گھؼ جائًٔ ڇڏڻ الِء هرو هرو پٔا ھڪ‬

‫‪69‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ٻئْ زْ گھؼ هٍٓغا ھئاؿًٔ‪ .‬آٌچم قاّؼ جَ ھّ‪ ،‬پؼ زالد ةَ ھّ‪ ،‬هرو کٔؾ ڪا رچٍا‬ ‫هڻٍغو ھئْ جَ دك کّنْ داد ڇٍٓغه ھّ‪.‬‬ ‫زٔئً جَ ىام پاڻکْ ڪئٌّـٽ جَ ڇا جؼكْ پـٍغ ةَ ؿڏائڻ الِء جٔار ٌَ ھئؾ ۽ ٌَ‬ ‫اھّ ھاڻ ةَ جٔار آھٔام‪ ،‬زّ ىّم ؿام ٌْيحً ؿام گڏ نٍْحّم ةَ الڳّ ٿٍٔغّٓم زً ؿام‬ ‫ىٍھٍسّ ڪّ هاؿٌّ ٌَ رھّٔ آھْ‪ ،‬ىام اڪذؼ دهؿحً زْ ٌڪحَ چٍْٔ زّ قڪار رھّٔ‬ ‫آھٔام‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ ؿٍٔم دة زْ اؿٽٔسْ گؼهَء داس ًانب ٌڪث چٍْٔ ڪئْ‪ ،‬ھً چّٔ ”زڏھً‬ ‫گڏھ ھٍٔگڻ نڳٍغه آھْ‪ .‬جڏھً ىّھً ڪهپٍا جْ نکڻ زّ ٌؽنّ ڪؼٌغه آھْ‪“...‬‬ ‫ىّم کٔؾ هچ ۾ ڪٽّٔ‪” ،‬جڏھً اهھام ڳانھائڻ قؼهع ڪٍغا آھّٔ“‪.‬‬ ‫ؿڳً داد ڇٌّ ۽ داس ًهب ٓا ّيؼ ىٍھً جْ ٌَ چڙھّٔ‪ .‬ؿڳً ةْغ ڪؼقً راھْ ةَ‬ ‫اچْ انھاس ٌگؼ ۾ رھّٔ‪ .‬ؿڳً جْ ىّم ”فٍڪار ۽ فٔهـّف“ ڪحاب نکّٔ آھْ ۽ جؼكْ‬ ‫پـٍغم ؿام چڪؼًٓ زّ ةٔام ”ؿٍڌو ادٓتً ۾ ٌُؼٓاجْ ڪكيڪف“ ۾ ڇٌّ اٿو‪ .‬راھْ‬ ‫ڇھ فّٽ ٻَ اٌچ ٺاھّڪّ‪ .‬کهيک ةضخ ۾ ىٌٍلْ چؼچّ ڪٍغه جَ ڪٔؼ ام ۾ پٍھٍسْ‬ ‫ةْٔؽجْ ٌَ ؿيسھٍغه‪ .‬ھئكہ ڀاڪؼ پائْ ىهٍغه‪ .‬دك زّ ماف‪ .‬ؿّچ زّ چٽّ‪ .‬ؿڳً ۽‬ ‫راھْ زْ اچڻ ؿام ادةْ ڪالس زْ رهٌق هڅو‪ .‬پؼ آٌچم اؿام ؿڀٍْ ۾ زارصاٌَ ھّ‪.‬‬ ‫ؿڳً ۽ راھْ ؿتب ؤا زّ هڅٓڪ كغر ٿٔڻ نڳّ ۽ اؿٽانً زْ ىّة ۽ ؿٍغس ڪارٌاىا‬ ‫َاھؼ ٿٔڻ ةْغ آٌچم ؤا جْ ؿعث ڪالىْ ةٍغ ڪئْ‪ .‬ائًٔ اصيغ آةاد ۾ ؤا ۽ آٌچم‬ ‫ؿٍڌًٓ زا ّّٔوْ قاّؼ ٿْ هٓا ۽ هاپؾ ىّٽٔا جَ ھًٍ ۾ ڪافْ دهؿحْ ٿْ چڪْ ھئْ‪.‬‬ ‫قؼهّاجْ دهر ۾ گّةٍغ پٍساةَْء ؿؼدار زْفؼوَء زّ ڪّ قْؼ ھً رٓث پڙھّٔ؛‬ ‫رهجا رھٔگا زّاھؼ نْم ٌھؼه‪ -‬غغار زئہ پؼڪاش ٌارائٔڻ اؿٽانً ڪْ زٔہ ھّ‪-‬نًٍٔ ڪْ‬ ‫زٔہ ھّ‪.‬‬ ‫ىّم چّٔ ”ڀائْ ٌھؼه ڇّ رهئٍغه ۽ زٔہ پؼڪاش غغار ڪٔئً آھْ؟‬ ‫اهھًٔ رھّ ھٍغؿحام ۾‪ ،‬کائّ ھٍغؿحام زّ ۽ زٔہ اؿٽانً ۽ نًٍٔ زْ ڇّ“؟‬ ‫”ٌھؼه ۽ زٔہ پؼڪاش ؿؼىائٔغارم زا پڇ نٽڪائّ آھً“‪.‬‬ ‫”اهھًٔ ڪٍھً زا پڇ نٽڪائّ آھّٔ“؟‬ ‫”جّم پٍھٍسْ هارو ؿام ڳانھاِء“ ‪.‬‬ ‫”ىام ڪّ جٍھٍسا هار ٌٿّ پٽٔام“‪.‬‬ ‫ىٍْْ ٌَ آٍغو آھْ“‪.‬‬ ‫”جّکْ اٌلالب زْ‬ ‫ٰ‬ ‫” اهھًٔ ھٍغؿحام ۾ رھْ ٌھؼه ۽ زٔہ پؼڪاش کْ گارّٓم ڪٔئً ٿا ڇٓئْ‬ ‫ؿگھّ“؟‬ ‫‪70‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”ةؾ‪ ،‬ھحْ گار ڇٓڻ زْ آزادو آھْ“‪.‬‬ ‫ىٍْْ زْ ظتؼ پّٓئّ“‪.‬‬ ‫”رهس ۾ ڪٍھً کْ گار ڇّٓ جَ آزادوَء زْ‬ ‫ٰ‬ ‫اڳحْ ھهْ ھًٍ ٌھؼه زْ زٔہ چئْ ۽ ىارڪـّادوَء ڪئٌّـٽً جَ زٔہ پؼڪاش‬ ‫کْ كّىْ ؿّرىّ كتّك ڪّٔ‪ .‬درامم جؼكْ پـٍغم هٽ پٍھٍسْ ؿّچ گھٽ ھئْ ۽‬ ‫پڙھٍغا ةَ گھٽ ھئا‪ .‬پارٽَْء زْ پڌرٌاىْ کْ ؿحگؼهَء زّ هچً چئْ كتّك ڪٍغا ھئا‪ .‬ةْغ‬ ‫۾ اؿٽانً ۽ ىائّ کْ گارّٓم ڇٌائّم ۽ اھّ ةَ ٻًٔ زا رآا پڙھْ‪ .‬اؿام هٽ پھؼّٓم جؼكْ‬ ‫پـٍغ آٌچم ھّ‪ ،‬زٍھً اؿٽانً ڇاٌھً آڱؼ کڻْ چّٔ؛ ھًٍ کْ نًٍٔ ٓا ٌھؼه ةڻسڻ الِء ھڪ‬ ‫زٍو ڪافْ ٌَ پٌّغه ۽ ٻّٔ زٍو ٿٍٔغه ٌَ آھْ‪ .‬ٻّٔ ڪؼقً راھَْء ةغاهة ڪئْ جَ‬ ‫ڪئٌّـٽ زّ ھٍغؿحام زْ اڳّاڻً الِء ڳانھّٔم ڪً ٿا اھّ زٔڪڏھً رهؿْ اڳّاڻً‬ ‫ظالف رهس ۾ ڳانھائًٔ جَ اھْ مفضہ ھـحَْء جام ائًٔ ىٽآا هڃً ڄڻ ڄاهائْ ٌَ ھئا‪.‬‬ ‫ؿٍڌو ۾ ڪئٌّـٽً ۾ ٻڌو ھٌّغو ھئْ ۽ اھْ ھؼ ڳانھ جْ گغڈم هاٌگؼ‬ ‫ڪّڪّ ڪٍغا ھئا ؿٍغم ؿّچ‪ ،‬اَھار ۽ ڳانھائڻ ؿاڳّٔ‪ ،‬ام ڪؼو گّةٍغ ىانھَْء کام‬ ‫ىّجْ پؼڪاش جائًٔ ظتؼ ٌَ پٌّغو ھئْ جَ ڪھڙو رچٍا ڪٍھً زْ نکٔم آھْ‪ .‬ھًٍ هٽ‬ ‫رٓڊو ىٔڊ ؿچ ۽ رٓڊو ىٔڊ ٌْؼا ھٌّغا ھئا‪ ،‬ام ڪؼو ىساك زّ پٍھٍسْ اٌڀّم ڇاٌھً اک‬ ‫کڻْ ٌھارًٓ‪ .‬ھًٍ زْ هفادارو پٍھٍسْ آدرقً ڇاٌھً ھئْ‪ .‬ام ڪؼو ٿّرًٓ رچٍائً کْ‬ ‫ڇڏو ڪّ ةَ اةغو ادب ظهلْ ٌَ ؿگھٔا‪ .‬ؿڳً آھّزا ؿڀٍْ ۾ ىٿڀؼه رھّٔ ۽ آٌچم‬ ‫ڪؼقً راھْ‪ .‬پؼ ڪٍھً زْ اٺ ڪٍغا ھئا جَ ھڪ ؿؼ ۾‪ .‬ىاڻھّ زٔڪؼ ڀڄْ هڃْ‪ .‬ھّ‬ ‫ائًٔ ؿيسھٍغا ھئا جَ ھًٍ ؿيازّاد ۽ اىً زّ ٺٔڪّ کٍّٔ آھْ‪ .‬پؼ فً ڪھڙو ةال زّ ٌانّ‬ ‫آھْ اھّ ڄاڻڻ الِء پٔؼ ھٿ ھڻڻ ۾ ؿاھ ٿْ ىٍسھًٔ‪ .‬ادب ۾ دٌگّ فـاد ۽ اڪذؼ ةڪّاس‬ ‫ھئْ‪ .‬آٓا ادب ۾ زً ةٍسْ‪ ،‬پؼ پِّء گھڻا دهٌھّم ٿْ گو ٿْ هٓا‪ .‬ىانھَْء ڪا ھڪ اڅ ؿٺْ‬ ‫ڪھاڻْ ۽ ٻَ ڪحاب ”پکٔئڙا هنؼ کام هڇڙٓا“ ۽ ”دٓـْ ؿٔڻ ڪسً“ ؿٺا ڪحاب نکٔا‪ .‬اجو‬ ‫اڂ جائًٔ ڪا ؿٺْ ڪھاڻْ نکْ ٌَ ؿگھّٔ آھْ ۽ رهس ۾ ؿٍغم ڪھاڻْ ڇپْ آھْ جَ‬ ‫نڳْ ٿّ جَ رهؿًٔ کْ ادب زْ گھڻْ ظتؼ ٌَ آھْ ۽ ھًٍ الِء ادب زٔئؼم اڳّاڻً زّ ؿث‬ ‫هچً آھْ‪ .‬اڳّاڻ ىئّ جَ ؿٍغس ٌانّ کڻڻ زٔم ٓاجؼا زْ ٽڪٔٽ پٔا ؿيسھٍغا ٌَ جَ‬ ‫ڪٔڏاٌھً هّٓ ةٔؼٓا؟ ةهگًٍٔ؟ ىانٍڪّف؟ ىارقم زظّف؟ اؿٽانً؟ ظؼهقچّف؟‬ ‫ڪٔؼة ٻاٻاڻْ ةَ آھـحْ پاڻ کْ ؿٍڀانّٔ آھْ ۽ پٍر ؿث ؿٺّٔم ڪھاڻّٔم نکّٔم اٿؾ‪.‬‬ ‫ادب ذاجْ اٌڀّم زّ كاةم اّحياد مادق اَھار آھْ‪ .‬ىؾ ۾ ىارڪـّاد زّم‬ ‫گّرّٓم هزھڻ ؿام ةھحؼ ادب پٔغا ٌَ ٿٍٔغه‪ ،‬ٻٔا هرو ؿارجؼ زا ؿّٽ ‪ -‬پائّ پٔغا ٿٔا آھً‪.‬‬ ‫ھّ ادب ۾ ھـحّٔاد زْ ىـحْ کڻْ آٓا ۽ کًٔ ةَ فٽ آدرش ۽ ٌْؼا ىهٔا‪ .‬فٍڪار ؿٌش جْ‬ ‫ڪھاڻًٔ ۾ فلي ٽْ ڄڻا چيڪٔا؛ هقٍّ ڀاٽٔا‪ ،‬آكّر چٍغر‪ ،‬قٔال زئـٍگھاڻْ‪ .‬قاّؼم ۾‬ ‫‪71‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫اٌٍغ کٔياڻْ‪ ،‬ھؼٓف هاؿّاڻْ ۽ هاؿغّٓ ىّھْ‪ .‬ةاكْ اھائْ گغڈم زْ ڪّ ڪّ‪ .‬جٍلٔغ ۾‬ ‫ھؼٓف هاؿّاڻْ ۽ ھٔؼه قّٔڪاڻْ زّة زا ٌّام دهڪام کّنٔا‪ .‬ھٔؼه هڅٓڪ درؿگاھْ‬ ‫آھْ‪ .‬کٔؾ جٔؽ ذھً ۽ ڇٔغ ڪٍغڈ ىً اٿؾ‪ .‬دهؿحْ ىعانفث زّ نضاظ ڪّ ٌَ رکْ ۽‬ ‫ٌئًٔ ؿٍڌو جٍلٔغ زّ ڪٍڌ ىٿْ ڪّٔ اٿؾ‪ .‬ائًٔ ىىيّم ٌّٓـْ ۽ جٍلٔغ ۾ اجو جؼكْ‬ ‫پـٍغم زّ زھٍڊه ةهٍغ ڪّٔ آھْ‪ .‬ٽً ىکٔہ نٔکڪائً ۾ ھڪ نيتْ دهر ۾ پّپٽْ‬ ‫ھٔؼاٌغاڻْ‪ ،‬ؿٍغرو اجيچٍغاڻْ ۽ ڪال پؼڪاش کام گھڻّ اڳٔام ٌڪؼو آئْ آھْ‪ .‬قاّؼو‬ ‫زْ آؿيام ۾ ٽْ چٍڊ ٻٔا ٌڪحا آھً؛ ڪؼقً راھْ‪ ،‬آو ‪-‬ڪيم‪ ،‬ارزً صاؿغ‪ٌ ،‬ارائڻ‬ ‫قٔال جَ آھْ ئْ ؿر ۽ ؿڳً آھّزا كٌب جاره‪ .‬آٌچم هرو افق ۾چيڪڻ نڳّ آھْ‪ .‬گٍْ‬ ‫ؿاىحاڻْ ۽ نْم پكپ ۾ گٍْ زْ ؿّچ زغٓغ ۽ اَھار ڪالؿٔڪْ آھْ‪ .‬نْم نکْ‪ .‬زٔئْ‬ ‫۽ ؿّچْ زغٓغ‪ .‬پؼل اةٔچٍغاڻْ ةَ جٔؽ ذھً آھْ پؼ ھّ ادب زا مضٔش امّك ٻڌائڻ ۾‬ ‫هڅٓڪ ىاھؼ آھْ‪ .‬جؼكْ پـٍغم ۾ آٌٍغ گّالڻَْء ؿٺّ نکّٔ‪ ،‬پؼ ؿٍغس ادب کْ پؼچار زّ‬ ‫ڪٍٔئّم کائڻ نڳّ‪ .‬ارزً قاد ؿٺّ نکّٔ آھْ ۽ اھّ ڪٍھً دهر زّ ٓادگار آھْ‪ .‬گّةٍغ‬ ‫پٍساةْ جؼكْ پـٍغ دهر زّ ةاغْ آھْ‪ .‬پؼ ىّم کْ ؿٍغس ھڪ ةَ ڪھاڻْ ٌَ هڻْ آھْ‪.‬‬ ‫قآغ ھّ پٔٽ ڀؼو ىاٌْ کائِْ پِّء كهو کڻٍغه آھْ‪ .‬جارا ىٔؼچٍغاڻْ ادب ۾ آئْ ۽ پٍھٍسْ‬ ‫ٌانْ پٺٔام زٔٽ زّ دهٌھّم ڇڏو هٓئْ‪ .‬ىّجْ نْم زّجّاڻْ هڇه ّانو آھْ‪ .‬نڇيڻ‬ ‫ڪّىم ادب ۾ ٻّٽّ ٻارڻ زْ ڪّقف زارو رکّٔ هٓٺّ آھْ‪.‬‬ ‫ؿٍڌًٓ ۾‪ ،‬ھحْ‪ ،‬ھڪ ئْ زٍٔٔؾ آھْ؛ جٔؼٿ ةـٍث‪-‬ڄڻ ھڪ ئْ هكث اجھاس ۽‬ ‫ّٓرپ زْ ٓاجؼا‪ .‬ھً زّ گاٌڌوَء جْ نکٔم ڪحاب گاٌڌوَء جْ نکٔم دٌٔا زْ ڪٍھً ةَ‬ ‫نٔکڪ ؿام ڀٔٽْ ٿّ ؿگھسْ‪-‬ائًٔ ھً ٽٔھ کً ڪحاب نکٔا آھً زْ ؿڀ ؿٺا آھً‪ّ .‬ؽٓؽ‬ ‫جَ زةام زّ اؿحاد ھّ‪ .‬ھْ رهآحْ قاّؼو زّ ةادقاھ ھّ‪ ،‬ؿٍغس قعنٔث اھڙو زّ‬ ‫نٔکڪ کْ ٌُؼ‪ ،‬ىكڪ‪ ،‬ڀؼم زّ کڄڻ‪ ،‬هكحْ ىاٺ ؿام ىارو‪ .‬ىٍگھارال ىهڪاڻْ آزاد‬ ‫ًتِ زّ كؼةغار اٌـام‪ .‬نْهچٍغ اىؼ ڇٌّىم صٔاجَْء زا پڇاڈوَء هارا ؿاك زٌغگَْء کام ظفا‬ ‫ٿْ پّٔ‪ .‬پھؼًٓ ؿٍڌو نٔکڪ ؿئهً (‪4832‬ع) ۾ ؿٍٔٽ زّٓٓئؼس ڪانٔر ۾ ڀڳٌّث گٔحا‬ ‫زّ ىھّرة ڪّٔ هّٓ ۽ اجْ ٌاقؼ پؼىاٌٍغ ڀڳّام زْ ىھيا ڳائْ‪ .‬النچٍغ چٔؾ ”جٍھٍسّ‬ ‫ڀڳّام ؿيھْ پّٔ آھْ‪ .‬ادا‪ ،‬زڏھً هً​ً ڇڏو ةيتئْ آٓؾ جَ ٽڪّ ڪّ ٌَ ھئو زّ ڇاڈھْ‬ ‫نھؼائْ ؿگھام‪ .‬ام ڇٍٓھً ةْغ ڇاڈھْ رکائٍٔغه اچام‪ .‬ىٍھٍسْ ڇاڈھْ ڀڳّام زْ ىّة‬ ‫زّ اّالم آھْ!“‬ ‫نْم ؿٍگھ ازّاڻْ ڳانھائٍٔغو گسٍغه ھّ‪ .‬هاة ىام گسْ پٔئْ ٌڪؼٌغو ھئؾ‪.‬‬ ‫هڇه ّانو ھّ‪ .‬زڏھً رال پٍسّاڻَْء زّ ٌئكٍم ڪانٔر ۾ ؿٍيام ٿّٔ ۽ زحام اؿام کٔؾ‬ ‫ڀڄآّ ھّ‪ ،‬ازّاڻَْء ؿام ىٍھٍسّ ٽڪؼ نڳّ‪ .‬ىانھْ‪ ،‬ؿڳً ۽ ٻٔا ادٓب ةٔٺا ھئا‪.‬‬ ‫‪72‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ىّم چّٔ”‪ ،‬ڪانھ اهھام ٽٔهٔفّم ڄؿڪٍٔڪٽ ڇّ ڪّٔ“؟‬ ‫”ڳانھائڻ الِء ھّ ڇا‪-‬جّھام رال ظالف ڪاة ڪھاڈا کٍٔا آھً“‪.‬‬ ‫”جّھًٔ هڇا نٔکڪ ۽ پؼٌـپاك آھّٔ‪ ،‬پؼ جّھام ۾ ڪهچؼ ڪٌّھْ“‪.‬‬ ‫ٻٔا ةَ ڪافْ ادٓب ھئا‪ .‬ؿڳً هچ ۾ رهڪّٔ‪ .‬ىّم ؿعث زّش ۾ چّٔ ”اهھام‬ ‫اؿام کام چانٔھ ؿاك اڳ پٔغا ٿٔا‪ ،‬ام ڪؼو اهھام اؿام کام هڇا ىاڻھّ ٿٔا؟ هڇه ىاڻھّ جَ‬ ‫پٍھٍسْ هھٍّار ؿام ٿٍٔغه آھْ‪ .‬اهھام ”ڪٍّر“ زْ ىھاڳ ۾ ؿٍڌًٓ کْ گارّٓم ڇٌّٔم‬ ‫آھً‪ .‬اهھام ڪھڙا قاگؼد پٔغا ڪٍغا اهھام کْ ڪّ صق ڪٌّھْ جَ اهھًٔ ڪٍھً ڪانٔر‬ ‫زا پؼٌـپاك ٿّٔ“‪.‬‬ ‫ىّم ٽٔهٔفّم جْ فلي کاٌئؾ زكً زّ هكث پڇّٔ ھّ‪ .‬ىام اھّ هاوِ ڪؼٓام جَ‬ ‫ىّم ھئكَ ازّاڻَْء کْ ّهو ّلم ۾ پاڻ کام هڇه ىڃّٔ آھْ‪ .‬پؼ ام ڇٍٓھً پاڻ غهي‬ ‫ھّ‪ ،‬ام ڪؼو ىٍھٍسْ ىٍھً ڇاٌھً ٌھارو ٌَ ؿگھّٔ ۽ چپ رھّٔ‪.‬‬ ‫پؼؿؼال ؤا جَ ھّئْ ٌيؼجا زْ ىّرجْ‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ آٌچم غنْ ىام چٔؾ ”اهھًٔ ھؼ ڪٍھً کْ پٔؼًٓ ڇّ ٿا پئّ“‪.‬‬ ‫”ام ڪؼو جَ زٔئً هكث جْ کًٔ ڇڪْ ڪٔؼائْ ڇڏٓام“‪.‬‬ ‫رال پٍسّاڻْ جَ آھْ ئْ اؿٽٔر زْ دٌٔا زّ ةادقاھ‪ .‬ارده ڪالل زْ اھا پهٽ‬ ‫پهٽام ڪٍغه ڄڻ ىٍٔھً ۾ زيٍا زْ جٔؽو‪ .‬ھؽارم ىاڻھً کْ ھڪ ئْ هكث کالئْ ۽‬ ‫رهئاڈو ؿگھٍغه‪ .‬زةام قٔؼًٓ‪ ،‬آهاز ماف‪ ،‬زػةْ زْ مغاكث‪ .‬پتهڪ زّٔم ڪٍّر زٔام‬ ‫ٌكڪهٍڪ‪ .‬اٽم ةھارو هازپائْ زٔام جلؼٓؼم زّ زاده ڪؼو پؼ زْ ؿٍغس جلؼٓؼم جْ‬ ‫ؿّچسْ جَ صامم ىٌهب ٻڙو‪.‬‬ ‫چْ؛ ؿٍڌو آھٔام‪-‬ؿٍڌو آھٔام‪-‬ھٍغو ىٍھٍسْ ٻّنْ‪.‬‬ ‫ٓا؛ ھٍغو آھٔام‪-‬ھٍغو آھٔام‪-‬ؿٍڌو ىٍھٍسْ ٻّنْ‪.‬‬ ‫اکؼ صاوؼ‪ -‬ىٌهب غائب‪ .‬پؼ اھا ةَ ؿٍغس قعنٔث زْ ڪؼاىث آھْ‪ .‬اھْ گكا‬ ‫ھڻٍغه زّ ىاڻھّ صٔؼام‪ .‬چْ؛ ىّم ڳائڻ قؼهع ڪّٔ جَ ٌھؼهَء ٽٍگّم ٻاٌھّم ھالئْ ٌچڻ‬ ‫قؼهع ڪّٔ‪ .‬پاڻ آھْ جَ هڇه ىاڻھّ پؼ ةٍڊك ةازوَء زّ اؿحاد آھْ ۽ ام ڪؼو ىّم کْ‬ ‫ڇاچه هڻٍغه آھْ‪ .‬ؿٍڌًٓ ىام اصـاس ڪيحؼو ھً ڪڍو‪ .‬چْ؛ آىؼٓڪْ زڏھً چٍڊ جْ‬ ‫پھچٍغا جَ ڇؿٍغا اجْ ؿٍڌو دهڪام کّنْ اڳ ۾ ئْ هٓٺّ آھْ‪ .‬رال پٍسّاڻْ زحْ ةَ‬ ‫ھٌّغه آھْ جَ چاھٍٔغه آھْ‪ ،‬قھؼة ۽ ٌگاھً زّ ىؼڪؽ پاڻ ٿئْ ”ڪٍّر“ زّ رهك ڪٍغو‬ ‫ٽاٌگْ ۾ هٓھْ ٿّ‪ .‬ھاڻ ؿٍڌو فهيً ۾ ٌُارم زْ ڪٽ ڪّٽ گھٽ ٿٍٔغو آھْ‪.‬‬ ‫دٓپڪ آقا ٽاٌگْ ٻاھؼام ىاڻھّ ةٔھارٓا‪ .‬ھاڻ اھْ ىاڻھّ ڪْ آڪٽؼ ٌَ ھئا زّ‬ ‫ھغآحڪار زْ ڳانھ ٻڌم‪ .‬ھڪ ڇّڪؼو ٽاٌگْ زْ ڦٔٿْ ىٿام ٻٍْ جْ ھٿ رکّٔ‪ .‬رال‬ ‫‪73‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫پٍسّاڻْ‪ ،‬زّ فهو ۾ ڪٍّر ھّ‪ ،‬قآغ ؿّچّٔ جَ ىحام ڪئئؼا ھً ڇاٌھً هڃْ ؿّ ھڪ‬ ‫ھٿ پٺٔام ڪؼو‪ ،‬ڇّڪؼو زّ ھٿ ھٽائڻ زْ ڪّقف ڪٔائًٔ‪ ،‬پؼ ام چٌگ ؿام‪ ،‬زٔئً‬ ‫ڪئئؼا ام ىٍُؼ کْ ٌَ زھٽْ‪ .‬پؼ ڪئئؼا ؿٍغس ام ڪيؽهروَء کْ زھهْ هرجّ‪ .‬ىّم‬ ‫ؿڳً آھّزا ؿام اھا ڳانھ ڪئْ‪ .‬ؿڳً چّٔ؛ رال پٍسّاڻَْء زْ اھا ڪيؽهرو ڪٍّر زْ‬ ‫ڪؼدار کْ ڪيؽهر ٿْ ڪؼو ۽ جٍھٍسْ آةؽرهٓكً صٔؼة ۾ هزھٍغڈ آھْ‪.‬‬ ‫ىٍگھارال ىهڪاڻْ کام دٓاك آقا جائًٔ‪ ،‬ىٍھٍسْ ؿڀٍْ نٔکڪً ؿام قعنْ ۽‬ ‫گھؼو دهؿحْ رھْ‪ .‬ھڪ ھڪ زا داؿحام ڄاڻام ٿّ‪ .‬ھؼچٍغ ازھم قاّؼو ڪٍغه ٌَ آھْ‪،‬‬ ‫زٔئغه آھْ‪ .‬ھم اؿٽٔكً جْ ىٽَْء ۾ نٔٽْ پٌّغه ۽ چاٌڊهڪَْء ۾ ؿٍام ڪٍغه‪ .‬ىّم کْ‬ ‫ڪڏھً ةَ پٍھٍسّٔم غهٌّٔم ڄاڻڻ جْ دك ٿٍٔغو جَ هٽؾ هٍٓغس‪.‬‬ ‫جؼكْ پـٍغم ۾ ھڪ ڳانھ ھئْ‪ .‬ھًٍ كّل زا ىڙٓئْ فؼٌٽ ؿٍڀانٔا‪ .‬ادب‪ .‬ادةْ‬ ‫ھهچم‪ .‬ؿٍڌو ھهچم‪ .‬جْهٔو‪ٌ .‬اٽڪ‪ .‬ڪهچؼ‪ .‬زةام‪ .‬ؿٍڌو نپْ‪ .‬زّام ھئا‪ ،‬زّأٌّم ام کْ‬ ‫ڇٌّٔم اٿائّم‪ .‬اؿام غٔؼ جؼكْ پـٍغم ةَ قؼهّاة کام ھًٍ ؿام گڏ ڪو ڪّٔ آھْ‪.‬‬ ‫اظالق زا ؿٺا ۽ قعنْ هھٍّار ۾ ةغه ۽ جْنب کام آزا‪ .‬ھًٍ ؿٍڌًٓ الِء اھّ ڪسھ‬ ‫ڪّٔ آھْ زّ دٌٔا ۾ ام زّ ىذاك ٌَ ىهٍغه‪ .‬اجو ھهچم الِء ٌّڪؼو ڇڏو‪ .‬ىانھَْء ٌاٽڪ الِء‬ ‫ىاؿحؼو ڇڏو‪ .‬ڪٔؼة ةَ ؿؼ جْ ڪفٍْ ٻڌو ھٍغؿحام زا گھڻا دهرا ڪٔا‪ -‬ھًٍ زّم‬ ‫ڪٔحؼّٓم جعهٔلْ كّجّم آڏو هڇو ڪو ؿتب وؼهر ةؼةاد ٿّٔم ھٌّغّٓم‪ .‬پّپٽْ ۽‬ ‫راھْ ةَ گھڻّ ڪو ڪّٔ آھْ‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ اٌٍغ کٔياڻَْء چّٔ ”ھهچم ڪال کام ڀاڂ آھْ‪ٌ .‬اڪاىٔاب نٔکڪ ؿٍڌٓث‬ ‫زْ پٍاھ ھٔٺ آھً“‪.‬‬ ‫”ھڪ ظٔاك کام “ ىّم چّٔ ”ڪال زٌغگَْء کام ڀاڂ آھْ‪ .‬اؿًٔ زٌغگَْء کْ ىٍھً‬ ‫ڇٓئْ ٌٿا ؿگھّم‪ ،‬ام ڪؼو پٍاھ الِء ڪال زْ ڇث ھٔٺٔام اچّم ٿا“‪.‬‬ ‫جؼكَْء پـٍغم زْ اھا دّ​ّوٰ غهي آھْ جَ چٔٽْ چٍڊ ڇٍٓھً ىهھائڻ زْ رؿو ھًٍ‬ ‫قؼهع ڪئْ‪ .‬قؼو ٻهغّٓ گازؼا زْ هانغ جارا چٍغ ظّد ىّم کْ چّٔ جَ ھً پاڻ اھا رٿ‬ ‫چڪاگّ ڪيپٍَْء زْ ٌاٌڪ ىّٽّاڻْ کْ ڇٌْ‪ .‬ھً رال پٍسّاڻْ کْ گھؼآّ‪ .‬ھٍغؿحام‬ ‫اظتار ۾ پڌرائْ ٿْ جَ کار ۾ چٔٽْ چٍڊ زّ ىٔهّ ىهھآّ هٍٓغه‪ .‬پِّء ؿڀا هارا ةَ هڃْ‬ ‫ىٿً ڪڙڪٔا‪ .‬زٔئً جهڪ گڻپحَْء کْ‪ ،‬جٔئً رال پٍسّاڻْ اڇٓؼو نْم کْ ىكھّر ڪّٔ‬ ‫آھْ ۽ زحْ ڪٿْ هڇا فٍڪار ظّاھ نهّ پٍسّ ؿٍغس ڇٍٓھً ىهھائًٔ ٿا‪ .‬پؼ ھڪ غهي‬ ‫ڳانھ اھا ٿْ آھْ زّ اڇٓؼو نْم زّ مّفْ ڪؼدار گو ٿْ هّٓ آھْ ۽ کٔؾ ھڪ ھٍغه‬ ‫ؿّرىْ ۽ ڀڳّام زٔام ٓاد ڪّٔ هڃْ ٿّ؛ زا ڳانھ اڳٔام ھهْ ؿٍڌو ھڪ كّل زْ امّك‬

‫‪74‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫کْ څڊ ھڻْ ؿگھْ ٿْ‪ .‬اھا غهٌْ ڪارك ىارڪؾ کْ ؿٍڌهَء ۾ ؿٍام ڪؼائڻ هاره‬ ‫گّةٍغ ىانھْ ةَ ڪؼو رھّٔ آھْ‪.‬‬ ‫جؼكْ پـٍغم ؿٍڌو ادب ۾ ڪافْ مضحيٍغ الڈا پٔغا ڪٔا آھً‪.‬‬ ‫ىضٍث ۽ آڪحا‪ ،‬زيھّرو ۽ ؿيازّادو امّنً جْ زهر ڇٌّ آھْ‪ّ​ّ .‬رة کْ ىؼد‬ ‫زْ ةؼاةؼ ڇٓکارّٓ آھْ‪ .‬غهي رؿيً کْ هائکّ ڪّٔ آھْ‪ .‬پؼ ھًٍ غهٌْ اھا ڪئْ زّ‬ ‫ھهچم ۾ هڇا ّھغا ىهڻ ؿام پاڻ کْ هڇه ادٓب ؿيسھڻ قؼهع ڪّٔ‪.‬‬ ‫ةـڪٔٽ ۽ کٽيٺڙم هارم کْ ھهچم ۾ ڇڪْ آٓا ۽ کًٔ مغارجْ ڪؼؿّٔم‬ ‫ڇٌائّم‪ .‬زئؼاىغاس دهنحؼال ۽ پؼهفٔـؼ گھٍكال‪ ،‬زً ؿٍڌًٓ کْ ھٍغؿحام ۾ زػب ٿْ‬ ‫هڃڻ زْ مالح ڇٌْ ۽ صڪّىث کْ ؿٍڌو ٻّنْ جـهٔو ڪؼڻ ةغرام‪ ،‬ھٍغو نپْ الِء‬ ‫نکّٔ زٔڪا رٿ صڪّىث كتّك ڪئْ‪ .‬جؼكْ پـٍغم جً ؿام گڏزْ ڪو ڪّٔ‪ .‬چّم اھا‬ ‫صڪيث ّيهْ آھْ‪ .‬ىّم زئؼاىغاس کْ ھڪ ظي نکّٔ ”اهھًٔ چئّ ٿا‪ ،‬ؿٍڌ کْ هؿارو‬ ‫ڇڏّٓ‪ .‬اهھًٔ زڏھً ةھار زا گّرٌؼ ھئا جڏھً ھڪ جالُء ۾ ةّٽٍگ ڪٍغو اهھام زْ ھڪ‬ ‫ىٍڊو ام ۾ ڪؼو پئْ‪ .‬اھا اهھام زْ هڇم زْ ٓادگار ھئْ‪ ،‬اهھام ؿؼڪارو ظؼچ جْ‬ ‫اھّ جالُء ظانْ ڪؼآّ‪ .‬اهھام هڃآّ ڇا‪ -‬فلي ھڪ ىٍڊو‪ .‬اؿام جَ هً​ً هڃآّ آھْ ؿائًٔ“‪.‬‬ ‫هچ ۾ ؿعث ةٔيار ٿْ پٔؾ ۽ ىّم هٽ آپؼٓكً زا پئـا ٌَ ھئا جَ ٌارائڻ ڀارجَْء‬ ‫ىْؼفث ٌٔاپّ ىّڪهٔائًٔ جَ جٍھٍسا فالڻا ڪحاب دٌّٓاگؼو ۾ آٌغا هڃً جَ ام زّ جّکْ‬ ‫ھٔحؼه ازّره ىهٍغه‪ ،‬زّ ڪم ٽْ ھؽار ۽ اڂ زْ صـاب ؿام پٍغرھً ھؽار ٿّ ةٔھْ‪ .‬ىّم‬ ‫چّائْ ىّڪهّٔ؛ ىاڻھّ پٍھٍسْ ّلٔغم ؿام ٿٍٔغه آھْ‪ .‬ىام آدرش هڪڻْ ٌٿّ ؿگھام‪.‬‬ ‫ىٍھٍسْ صٔاجَْء کام ؿٍڌو ٻّنَْء زْ ؿالىحَْء زّ هڅٓڪ ىهھ آھْ‪.‬‬ ‫گھؼ زْ صانث ةھحؼ ٿْ‪ ،‬پؼ ىام ةٔؼهزگار ھئؾ‪ .‬ىّم کْ پٽ جْ ؿيھڻ جْ‬ ‫اّحؼاض ٌَ ھّ‪ ،‬پؼ چاھٔو ٿْ جَ ىٍھٍسّ دادا پهٍگ جْ ؿيھْ‪ .‬گھؼ ۾ ةسهْ ھسْ‪ ،‬ةٽڻ‬ ‫دٻآام جَ رهقٍْ ٿْ هڃْ‪ .‬دٓاك آھّزا ”آهارن“ ٌاهك ڇپآّ جَ ىّم ىٿام فضاقَْء زّ انؽال‬ ‫آّٓ‪ .‬پؼ ڪحاب زّم ھڪ ھؽار ڪاپّٔم ھهْ هٓئّم‪ .‬دٓاك ھڪ ڇٍٓھً چّٔ؛ گھؼ زٔڪّ‬ ‫گھؼڻّ ھسٔئْ‪ .‬ىّم ڪحاب ىام گھڻّ ڪيآّ آھْ‪.‬‬ ‫چّٔ ىاٌؾ ؛ ھڪ پهٍگ هٺْ ڇو‪.‬‬ ‫ھّ دهڪام ظانْ ڇڏو ىّم ؿام ھهّٔ ۽ ىّم کْ اھّ پهٍگ‪ ،‬زّ ؿؼڪارو‬ ‫اؿپحانً ۾ ىؼٓىً الِء ٿٍٔغه آھْ‪ ،‬هٺْ ڇٌائًٔ‪ .‬كٔيث هٓھ رپٔا‪ .‬ھً هكث چار ؿئّ‪ .‬ىام‬ ‫ٻاهٓھً ؿانً زّ زّام‪ .‬ام کْ ىٿْ جْ رکْ ظّد گھؼ کڻْ هٓؾ ۽ راة زّ زڏھً دادا‬ ‫ام جْ ؿيھّٔ جَ ىّم کْ پھؼّٓم ڀٔؼه نٔکڪ ھئڻ جْ ٌاز ٿّٔ‪.‬‬

‫‪75‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ائًٔ ڀاڀَْء ھڪ دفْ​ْ ٻٔاٌْ ڇٌْ‪ ،‬زا هانْ ةاك راٌغ ڪٍغو هڃائسْ هٓئْ‪ ،‬ڇاچه‬ ‫مغىّ رؿٔو‪ .‬ىٔغام جْ ڳّنھٔو‪ ،‬پؼ ٌَ ىهْ‪ .‬ڪٔحؼا ىھٍٔا‪ ،‬زڏھً ةَ چاٌھ پٔئڻ جْ دك‬ ‫ٿٍٔغو ھئْ جَ ىٔغام جْ هٍٓغه ھّس‪ .‬ڪاش اڂ ىهْ‪ .‬پؼ ٌَ ٻٔاٌْ ىهٍغو ھئْ ۽ ٌَ چاٌھ‬ ‫ىهٍغو ۽ ىً زْ جؼقٍا ٻهَْء زٔام ٽب ۾ ٽپا ڇٍٓغو ٌُؼ آٍغو ھئْ‪.‬‬ ‫”ٌؼگؾ“ اظتار زّ آڊٓٽؼ جٔر پارهاڻْ ھّ‪ .‬ام زْ ڀاُء ىّنچٍغ آو‪-‬پْ زْ جعهل‬ ‫ؿام پھؼًٓ ”اڈٻٍگ“ ۽ پِّء ”انسھً“ ٌاهك نکّٔ‪ .‬ھڪ دفْ​ْ آٌچم زْ گھؼ اچْ ٽڪّٔ‪.‬‬ ‫پاڻ ھّ قاھّڪار‪ ،‬پؼ ھً غؼٓتْ ۽ ةک ڇؿڻ ٿْ چاھْ‪ .‬ىّم کْ چٔائًٔ؛ جٍھٍسْ‬ ‫ڪاىٔاب ٿٔڻ زّ ؿتب اھّ آھْ زّ جّ گھڻْ ةک ڇٺْ آھْ‪ .‬ىام ةَ ھحْ ةکّم ڪڍڻ آّٓ‬ ‫آھٔام‪ .‬زٔئً كهو ۾ ًاكث اچْ‪.‬‬ ‫چّٔىاٌؾ ”اهھام زْ گھؼ ۾ چاٌّرم ۽ ڪڻڪ زّم ڳّڻّٔم ڀؼٓم آھً ۽ گٔھً‬ ‫زا دٻا آھً‪ .‬اهھًٔ ةکّم ڪڍٌغا‪ ،‬پؼ اهھًٔ ام زْ قغة ىضـّس ڪؼو ٌَ ؿگھٍغا‪ .‬ڇّ‬ ‫جَ اهھام هٽ ٌااىٔغو ٌَ آھْ‪ .‬اؿام هٽ ٌَ اڂ زّ ڀؼهؿّ آھْ‪ ٌَ ،‬ؿڀاڻْ زّ‪ .‬ةک ٌٿْ‬ ‫ىارو پؼ اھّ ظٔاك ٿّ ىارو جَ ڪڏھً زٌغگَْء ۾ ٻَ هٓال ىاٌْ ٌنٔب ٿٍٔغو ةَ ٓا ٌَ“ ‪.‬‬ ‫ىڙس ٽپڙ کڻْ هاپؾ پٌّْ ھهّٔ هّٓ‪ .‬گھڻّ پِّء ھً ىٍّھؼ زْ ڀٔڻ اٌغرا‬ ‫هاؿّاڻَْء ؿام قادوَء ڪئْ‪ .‬اٌغرا رٓهّو ۾ آفٔـؼ ھئْ ۽ ھڪ دفْ​ْ فؼؿٽ ڪالس ۾‬ ‫دھهْ هٓئْ‪ .‬کٔؾ ھڪ ٌّڪؼ زْ ىفث پاس ھئْ‪ .‬ىٍّھؼ پڇّٔ؛ دھهْ ڇؿٍغًٓ ؟ ىّم ھا‬ ‫ڪئْ ۽ ؿؼهٌٽ ڪالس ۾ چڙھْ دھهْ هٓؾ‪ .‬هچ هچ ۾ اٌغرا هٽ هٓؾ ٿْ‪ .‬ھً چاٌھ‬ ‫گھؼائْ پاڻ ةَ پٔحْ ۽ ىّم کْ ةَ ٿْ پٔارو‪.‬‬ ‫ىّم ڀاڀَْء کْ چّٔ جَ آگؼو ۾ جاج ىضم ؿاىھّم ھڪ ھّٽم ۾ ٌّڪؼو ىهْ‬ ‫آھْ‪ .‬پگھار ؿحؼ رپٔا‪ .‬رھڻ الِء ڪّٺْ‪ .‬کاڅه ؿڀ ىفث‪ .‬ڀاڀَْء ٻَ رپٔا ڇٌا ۽ آؿٔؾ ڪئْ‪.‬‬ ‫اٌغرا دھهَْء ۾ ڀٔڻ هٽ ھهڻ الء ِ گھڻّ چّٔ‪ ،‬پؼ ىّم چّٔ جَ ىّم کْ دھهَْء ۾ گھڻا‬ ‫دهؿث آھً‪ .‬ائًٔ زّاھؼ نْم ٌھؼهَء هٽ ةَ ٽڪْ ؿگھام ٿّ‪ .‬ىگؼ دھهَْء ۾ (‪4835‬ع ۾)‬ ‫ىٍھٍسّ ڪّ ةَ هاكف ٌَ ھّ‪ .‬اجْ ةکّم ڪڍٓو ۽ ٌّڪؼوَء زْ جالش ڪٔو‪ .‬رھٔؾ فحش‬ ‫پّر هارو ؿٍڌو څرىكاال ۾‪ .‬زهٔتًٔ کائڻ جْ دك ٿٍٔغو ھئْ جَ ھٍغو ڳانھائٍٔغه ھّس‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ كٔيْ زْ چاپ کائڻ زْ ظٔاك ظّب ؿحآّ پؼ ىّم هٽ چار آٌا ٌَ ھئا زّ چاپ‬ ‫کائْ ؿگھام‪( .‬ڪھاڻْ ؛ آظؼًٓ صـؼة‪ ،‬ڪحاب؛ فؼقحً زْ دٌٔا‪( .‬‬ ‫ؿاڅه هاؿّاڻَْء چّٔ آھْ‪:‬‬ ‫او دك ٌَ ڪؼ فڪؼ؛‬ ‫ڪؼ قڪؼ ڪؼ قڪؼ‪.‬‬

‫‪76‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫قڪؼ زّ ڪارك ىارڪؾ اھّ ٌُؼّٓ ٌَ اپٍآّ‪ ٌَ ،‬جَ نًٍٔ ام زّ كائم ٿْ پّو ھا ۽‬ ‫رهس ۾ ڪّئْ اٌلالب ٌَ اچْ ھا‪ .‬ھڪ ٌّزّام چاھْ جَ ةَ ٌّڪؼو ھٿ ٌٿّ ڪؼو‬ ‫ؿگھْ‪ .‬چاپ کائڻ جْ ظٔؼ ام الِء ّٔاقْ آھْ‪ .‬ائًٔ گھؼ ۾ ىاٌْ ٌَ ٺھٍغو ھئْ جَ ڪچا‬ ‫چڻا کڻْ‪ ،‬ام ۾ نّڻ ىؼچ هزھْ کائٍٔغه ھّس ۽ زڏھً پٔٽ ۾ ؿّر پٌّغه ھّ جَ ؿٍڌ زا‬ ‫ؿکٔا ؿحاةا ڇٍٓھً ٓاد پٌّغا ھئا‪ .‬ؿيسھّٔ ھّل جَ راقٽؼ زّ ھڪ هڇه ٌٔحا ٿٍٔغس‪ .‬پؼ‬ ‫ةڻٔؾ پٍاھگٔؼ‪ .‬ةٔؼهزگار‪ .‬ڪٍگاك ۽ ةؾ ھڪ نٔکڪ‪.‬‬ ‫څرىكاال پٺٔام ھڪ گھؼ ھّ‪ ،‬زحْ ھڪ زّام ڇّڪؼو رھٍغو ھئْ‪ .‬ىام ھفحّ ڇٓڍ‬ ‫اجْ رھٔؾ‪ .‬پھؼًٓ ٌھارٍٓغو پِّء ىكڪٍغو ھئْ‪ .‬ھؼىً ھٔؾ زْ زؼىً ڪھاڻَْء آھْ‬ ‫”ّٓٿ‪ ،‬ةّٔٽٔفم ّٓٿ“‪ .‬ىّم کْ ةَ نڳّ جَ زّاًٌ زْ پٍھٍسْ انڳ دٌٔا آھْ ۽ زّاٌَْء‬ ‫زْ جـهٔيْ ھئْ ھڪ ىؼڊ‪ .‬جّم ڪٔحؼو ؿٍغر!‪ .‬جّم ڪٔحؼه ؿھڻّ‪ .‬هاھ!زٌغگْ ھڪ‬ ‫ىّج آھْ‪ .‬اٌھً ىؼڪً زّ ڪّ ٻّٔ ىٌهب ٌَ ھٌّغه آھْ‪ .‬ظغا ڪؼو جّم ظّش ھسًٔ‪.‬‬ ‫اھْ ىؼڪّم ڪْ ّكق زّم ڪّانٽّٔم ٌَ آھً زّ گؼفحار ڪً‪ .‬اھْ جَ رهزاٌَْء‬ ‫زٌغگَْء زْ ٌؼاقا ۽ ىآّؿَْء کام آزاد ڪً‪.‬‬ ‫دھهَْء زْ اؿٽٔكً ٻاھؼام ھڪ زّام گڏّٓ‪ .‬پاؿْ ۾ نٺّٔم رکّٔم ھئؾ چْ‬ ‫”ةاةّ زْ‪ ،‬زْ ھَْء ٌٍڍو نٺ ٻاٌھً کْ ھڻْ ڀڃام جَ آٌّ ڇّٓ‪ .‬هڇو ڀڃام جَ چار آٌا“‪.‬‬ ‫”ٍْْٓ جّم َ‬ ‫پاڻکْ ىارٍٓغًٓ“؟‬ ‫”اهھًٔ قآغ گؼئسّئٔٽ آھّٔ‪ .‬ھّمَء ىّم ةَ قٔڪـپٔئؼ پڙھّٔ آھْ“‪.‬‬ ‫ىّم ىكڪْ چّٔىاٌؾ ”ىّم کْ اڅ پئـا ڇو جَ ىام ٿّ ام کْ ڀڃام“‪.‬‬ ‫”جَ اهھًٔ ةَ ةٔؼهزگار آھّٔ“‪.‬‬ ‫ىّم کٔؾ ؿالل ڪّٔ ۽ ھهڻ نڳؾ‪ .‬چّم ٿا‪ ،‬ھڪ گؼئسّٓٽ کْ ؿؼڪؾ ۾‬ ‫ٌّڪؼو ىهْ‪ .‬اجْ قٍٔھً زْ ھڪ پّؿٽ ظانْ ھئْ‪ ،‬ؿّ کٔؾ قٍٔھً زْ کم پارائْ‬ ‫پڃؼو ۾ ةٍغ ڪٔائّم‪ .‬قٍٔھً نڳّ نڳ پڃؼو ۾ ةَ ھّ ۽ اجفاق ؿام اھّ درهازه کهٔم‬ ‫ھّ‪ .‬اھّ قٍٔھً گؼئسّئٔٽ قٍٔھً ڇاٌھً هڅّٓ جَ ھً رڈ ڪئْ؛ ةچآّ ةچآّ‪ .‬ھً قٍٔھً‬ ‫رڈ ڪؼو چٔؾ ؛ ىاٺ ڪؼ‪ -‬ھٍغؿحام ۾ رڳّ جّم ةٔؼهزگار ٌَ آھًٔ!‬ ‫ىام دھهَْء زْ درىكاال زْ ةانڪٍَْء ۾ ةٔھْ ٌڪ ىام جؼٓم چاپ زْ ظّقتّ کْ‬ ‫ٌاؿً ۾ گھيائڻ الِء ّٓگ پچائٍٔغه ۽ ائًٔ دىاغ کْ ظٔانْ ٌؼهاڻ ڇٓئْ پٺٔام ام زّام‬ ‫ڇّڪؼوَء هٽ ةٔھٍغه ھّس‪ .‬کٔؾ اڪذؼ پٔهْ رٌگ زْ ؿاڈھْ پٔئْ ھٌّغو ھئْ ۽‬ ‫ھَّء الھّر ىاك رهڄ زْ دهقٔؽائً زٔام ظّةنّرة ھئْ‪ .‬ام ةْغ ڇھ ٻارٌھً دفْا دھهَْء‬ ‫هّٓ آھٔام‪ .‬ڪيم ۽ گٔحا کْ ةَ هٺْ‪ .‬ھئكَ ھڪ دفّْ ام څرىكاال ۾ هٍٓغه آھٔام‪ .‬پؼ‬

‫‪77‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫هرو ام پٍساپڻَْء کْ ٌَ ڇٺّ اٿو‪ ،‬پؼ هڃڻ زّ ٌٔو اڃا جَ ٌَ ڀڳّ اٿو ۽ ھڪ دفْ​ْ آكّر‬ ‫چٍغر ۽ هقٍّ ڀاٽٔا کْ ةَ هٺْ هّٓ ھّس‪.‬‬ ‫پٺٔام آكّر آٌچم قادو ڪئْ‪ .‬کٔؾ ڇک ٿْ پّٔ زّ ىام ام قادوَء ۾ قؼٓڪ‬ ‫ٿْ ٌَ ؿگھٔؾ‪ .‬ٻًٔ نٔکڪً ةَ ىٍھٍسْ ڪيْ ىضـّس ڪئْ‪ .‬ىام ةٍا ٽڪٔٽ هاپؾ‬ ‫آٓؾ‪ .‬پڪڙٓؾ ڪّ ٌَ‪ .‬ةکآم گھؼ اچْ ڀاڀَْء کْ چٔو؛ ڇاچو ةک نڳْ آھْ‪ .‬كٔيْ زْ‬ ‫ھڪ چاپ کارائْ‪ .‬چٔائًٔ؛ ىّم ؿيسھّٔ جَ جّکْ ٌّڪؼو ىهْ آھْ‪ .‬جّم ھيث ٌَ ھار‪.‬‬ ‫ىام آھٔام ٌَ‪ .‬هٺ رپّٔ‪ ،‬ھّٽم ىام چاپ کائْ اچ‪.‬‬ ‫ىّم چّٔ آھْ؛ راڂ ؿؼڪار زّم هاڳّم ىائؼم کْ ىهڻ گھؼزً‪ .‬ىهڪ ۾ ھڪ ةَ‬ ‫ڪٍگاك ڳّنّٔ ٌَ نڀٍغه‪.‬‬ ‫ىٍْْ‬ ‫ڀاڀَْء پٺٔام کٽيٺڙم زْ ڪارظاٌْ ۾ ٌّڪؼو هٺْ ڇٌْ‪ .‬ڇٍٓھً زا چار آٌا‪.‬‬ ‫ٰ‬ ‫ٽڪْ ۾ ڪالڊ‪ .‬ڪو ظًٌ جْ پحا نکڻ‪ .‬ھڪ ڇٍٓھً ۾ ٿڪسْ پٔؾ ۽ ىانڪ کْ چٔو‪،‬‬ ‫ھڪ ڇٍٓھً ائًٔ گػرّٓ آھْ ڄڻ ؿاك گػرّٓ آھْ‪.‬‬ ‫کهْ چٔائًٔ ”ھڪ ؿاك ڪو ڪٍغًٓ جَ نڳٍغئْ ؿڄْ زٌغگْ گػرو هٓئْ اٿئْ“‪.‬‬ ‫پِّء اھڙو څٌڌو ۾ پٍھٍسْ زٌغگْ ڇّ پٔا ظؼاب ڪؼّٓ‪.‬‬ ‫هاڇّم ٽڙو هٓؾ ”ڇا “؟‬ ‫”اهھًٔ اڂ زّ صـاب ڪؼو ڇڏّٓ ۽ ؿڀاڻ ڪّ ٻّٔ ىاڻھّ رکسّ“‪.‬‬ ‫پؼؿؼال هنٔڇا ظاٌگْ ةـً ۾ چٔڪؼ زْ ٌّڪؼو هٺْ ڇٌْ‪ .‬ھڪ ڪٍڊٓڪٽؼ‬ ‫ىٍسھٍغ زّ ھٿ جْ هٓھ پئـا رکٔا‪ .‬چٔائًٔ؛ ڪْ پئـٍٔسؼ پئـا ڇًٓ پؼ ٽڪٔٽّم ڪّ ٌَ‬ ‫هٺً‪ .‬ڪيائْ ۾ اڅ اڅ‪ .‬ىّم چّٔىاٌؾ؛ اھا ؿڄْ ڪيائْ جّم پاڻ هٽ رک ۽ پِّء اجام گھؼ‬ ‫ھهّٔ هٓؾ ۽ پگھار جْ صق ٌَ ڄيآو‪ .‬دادا هٓـٽ آٍڊ ھّٽم ۾ اؿٽاف ةّاِء زْ ٌّڪؼو‬ ‫هٺْ ڇٌْ‪ .‬زا ٽْ ڇٍٓھً ڪٔو‪ .‬پھؼئًٔ چٔائّم جَ ھاك ۾ هڃْ ةٔھ ۽ چاٌھ ڪافَْء زّ‬ ‫آرڄر هٺ‪ .‬ڇاچه قؼل آٓو‪ .‬اڇا ڪپڙا ڇٌائّم‪ .‬ىام ھٍغؿحام زْ قٔڊه ڪئتٍٔٽ زّ پؼڅام‬ ‫ىٍحؼو ۽ ڪو جَ آرڄر هٺام جَ چاٌھ پاڻَْء کڻْ اچ‪ .‬پؼ كّىْ رهآث؛ گغا ٿْ ڪيائسْ‪،‬‬ ‫قاھ ٿْ کائسْ‪ .‬ٻئْ ڇٍٓھً ٻً ھٿً ۾ کاڅو زْ ٽؼو ڇٌائّم‪ ،‬جَ ىانڪ کْ فالڻْ ھٍڌ‬ ‫پھچائْ‪ .‬هڃڻّ ٽؼال ۾ ھّ‪.‬‬ ‫څهٻَْء جالُء جْ ٽؼاىّم آّٓم جَ ٿْ پؼ ىام ام ۾ چڙھْ ٌٿْ ؿگھٔؾ‪ .‬آحؼو ۾‬ ‫ڪؼقً راھْ گڏّٓ‪ .‬ھّ ؿّچْ ةَ ٌٿْ ؿگھّٔ جَ ىام ڄڻ ڪٿْ صياك ٿّٔ ھّس‪.‬‬ ‫ڪٔڏاٌھً ؟ ةؾ‪ -‬قادًٓ ۾ ائًٔ ئْ جَ هھڻّ پٌّغه آھْ‪ .‬ٽئًٔ ڇٍٓھً ٿڪاهٽ ؿتب دفحؼ‬ ‫زْ ھڪ ڪؼؿَْء جْ هٓٺؾ جَ هڇه ىانڪ اچْ ٌڪحّ‪.‬‬ ‫”ڪؼؿَْء جْ ڇّ هٓٺّ آھًٔ“؟ زّش ىام پڇٔائًٔ‪.‬‬ ‫‪78‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”جَ پٽ جْ هٓھام‪“ .‬‬ ‫”ىٍھٍسْ ىٿْ جْ“‪.‬‬ ‫”ىام ىئٽؼٓڪّٔنٔٽ آھٔام‪ ،‬ؿؼ“‬ ‫”پْ ‪-‬آڇ ‪-‬ڄو ھر‪ .‬جّکْ اٺئْ ڪالڊ ةٔھڻّ آھْ“‪.‬‬ ‫ىّم ام هكث اؿحْٔفا نکْ ڇٌْ‪ .‬ٽً ڇٍٓھً زڳ پگھار قآغ ٽْ رپٔا ڇھ آٌا ىهّٔ‪.‬‬ ‫ىّم کْ پاڪـحام ۾ ٌّڪؼو ىهْ ھئْ جَ پگھار ؿحؼ رپٔا ۽ پڙھٔم ةَ گھٽ‪ ،‬ھحْ صانث‬ ‫اھا زا ٽٔھ رپٔا جْ نئتؼٓؼوَء ۾ نڳؾ‪ .‬هچ ۾ انٔڪكً آئْ جَ ٻَ رپٔا رهز جْ ههٽؼم‬ ‫زّم نـٽّم ٺاھٔو ۽ چڱّ ٌاڻّ ڪيآو انٔڪكً ۾ چٔائّم جَ ظاٌچٍغ گّپانغاس الِء ڪو‬ ‫ڪؼ ىّم چّٔ؛ ھّ ؿٍگھْ آھْ‪ .‬پؼ جّم ةَ جَ ھئًٔ‪ .‬ھئؾ‪ ،‬آھٔام ڪّ ٌَ‪ .‬پؼ زةؼدؿحَْء‬ ‫هٺْ ھهٔا ۽ ىّم ھڪ جلؼٓؼ ڪاٌگؼٓؾ زْ ظالف ڪئْ‪ .‬هرو آٌچم چّٔ جَ ڪاىؼٓڊ‬ ‫ڀّڄؼاج پؼؿّاڻْ انٔڪكً (‪4831‬ع) ۾ ةٔٺّ آھْ‪ .‬ڪو ڪؼ‪ .‬ھڪ جلؼٓؼ ھً زْ ىٔڙ ۾‬ ‫ڪاٌگؼٓؾ ظالف ڪٔو‪ .‬جلؼٓؼ ؿاڳْ ڪٔو‪ ،‬پؼ ائًٔ ٌَ چٔو جَ ههٽ انف ٓا ب کْ ڇّٓ‪.‬‬ ‫ام ٻَ چحائْ ؿتب ظّد ئْ پاڻ کْ چٌّغه ھّس؛‬ ‫اس ؿادگْ پْ ڪّٔم ٌَ ىؼًٓ ظغا‬ ‫نڙجْ ھئً اهرھاٿ ۾ جهّار ڀْ ٌھًٔ!‬ ‫نئتؼٓؼو ۾ ھئؾ جَ ىاڻھً زا ىٔھڻا ٻڌو ”زّاب“ ڪھاڻْ نکْ ھئو (‪4835‬ع) زٍھً‬ ‫کْ آٌچم ةؼهكث قاھّڪار ڪّٺّٔ ۽ ھٔؼو قّٔڪاڻْ ام کْ (‪4853‬ع) ۾ڪاىٔاب زغٓغ‬ ‫ڪھاڻْ نکّٔ ۽ ّسٔب اجفاق ؿام ىاڻڪ‪ ،‬ؿٍڌ ۾ هٓھ ؿاك پِّء ؿاڳئْ رٌگ چٌگ ۽‬ ‫ٽٔڪٍڪ ۾ ”۽ ھّ ىؼو هّٓ“ ڪھاڻْ نکْ‪.‬‬ ‫ھاڻ اؿام زّم ةٔٺڪّم قال زّ دٓاك آھّزا زْ دهڪام جْ ٿٔڻ نڳّٔم‪ .‬رهز‬ ‫ؿڳً‪ ،‬آٌچم ۽ ىام اچّم ۽ ڪڏھً گٍّ‪ ،‬رازّ ۽ ڀارجَْء ؿاك ٻً ةْغ ام زڳھ زْ ھاڊ‬ ‫ٻڌو آو‪ -‬ڪيم ةَ اچڻ نڳّ‪ .‬پؼ اڃا پاڻ جْ ”ڪيم“ جعهل ٌَ رکّٔ ھئائًٔ‪.‬‬ ‫ھڪ ڇٍٓھً زيْ​ْ زْ اجْ اڇْ ڄرٓؾ ۾ ھڪ زّام ّ​ّرة آئْ‪4848( .‬ع) ۾‪،‬‬ ‫ڄائْ ھئْ ۽ قاٌحْ ٌڪٔحً ۾ اٌغرا گاٌڌوَء ؿام گڏ پڙھْ ھئْ‪ .‬ڇٍغ ةضؼ هزم آٍغا‬ ‫ھئؾ‪ .‬کٔؾ هھو ھّ جَ ھَّء زڏھً ىؼٌغو جَ گڏٓم كّىً زْ زياّث ًؼفام زاچ ٿٍٔغو‪.‬‬ ‫ڪئٌّـٽً زْ ؿعث ىعانف ھئْ ۽ ىّم الِء دٓاك کام پڇّٔ ھئائًٔ جَ ڪٔڏه آھْ ۽‬ ‫ڪٿْ رھٍغه آھْ‪ ،‬ڇا ڪٍغه آھْ‪ .‬ھً ىڙس کْ ًالق ڇٌّ ھّ ۽ ىؼاٺا ؿٔڪكً ۾ ٻً‬ ‫ڪّٺًٔ هارو زڳھ ۾ اڪٔهْ رھٍغو ھئْ‪ .‬ىّم ”نڳً“ ٌاهك ھً جْ ئْ نکّٔ آھْ ۽‬ ‫”پٔار زْ پڇاڈو“ ۽ ”هقّاس“ ۾ ھً زّ ڪؼدار کٍّٔ اٿو‪ .‬ىّم ھً زّ ٌانّ رکّٔ‬

‫‪79‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ؿؼزّ‪ ،‬اھا ٌغو زا آّڅٓا ڀؼؿام هھٍغو آھْ کهْ جَ زٔـحائًٔ ىاڻھّ فٍڪ ٌَ ٿئْ جَ کهڻ‬ ‫ةٍغ جَ ڪؼو‪.‬‬ ‫جَ جّم ىّھً ڪهپٍا آھًٔ“؟‬ ‫”ىٍھٍسّ ڪّ ڇهھ“؟‬ ‫”جّکْ ”آهارن“ ٌاهك زّ ٻّٔ ڀاڱّ نکڻّ پٌّغه“‪.‬‬ ‫”ڇّ“؟‬ ‫”ھٔؼه ھٔؼهئً کْ صامم ٌَ ڪؼو ؿگھّٔ ۽ پِّء فؼؿٽؼٓكً ۾ ظاٌگْ هئكٔا‬ ‫ؿام قادو ڪٔائًٔ“‪.‬‬ ‫”ھا“‬ ‫”قادو جَ ڪٍھً ؿام ةَ ڪؼڻ ؿّنْ آھْ‪ .‬ؿّاك ٌتاھڻ زّ آھْ‪ ،‬زػةاة ۾ قادو جَ‬ ‫ڪٔائًٔ‪ ،‬ام هئكٔا ؿام پِّء ھهّٔ ڪٔئً“؟‬ ‫”ٺٔڪ جَ ھهّٔ ھٌّغه“‪.‬‬ ‫”ٌَ ڪھاڻْ قؼهع اجام ئْ ٿئْ زحْ ٌاهك ظحو ڪّٔ آھْ“‪.‬‬ ‫”جّم ةَ نٔکڪا آھًٔ“؟‬ ‫”ڪڏھً ڪڏھً قاّؼو ڪٍغو ھٔؾ“‪.‬‬ ‫”ڪّ ھڪ قْؼ ٻڌاِء“‪.‬‬ ‫”ڪڏھً پِّء“‪.‬‬ ‫اھا ڪڏھً پِّء ىّم کْ ؿٍغس گھؼ هٺْ ھهْ‪.‬‬ ‫ھً زْ گھؼ ٻَ پهٍگ پٔا ھئا ۽ النٽًٔ‪ ،‬پهٍگ جْ هھاڻا ڪّ ٌَ ھئا‪ .‬ھڪ آرال‬ ‫ڪؼؿْ ڀث جْ ڪّةَ فّٽّ هغٔؼن ٌَ‪.‬‬ ‫”چاٌھ پٔئٍغًٓ“؟‬ ‫”ىٍھٍسّ ھڪ قْؼ آھْ“‪.‬‬ ‫ٻڌاِء“ ‪.‬‬ ‫”کپْ چاٌھ ؿگؼٓٽ اظتار ۽ ةؾ“‪.‬‬ ‫صٔاجَْء ؿام ٻْ ڪا قڪآث ٌَ رھٍغو ” جڏھً ھڪ اڅ ؿگؼٓٽ ڇڪْ ؿگھٍغه‬ ‫ھّس‪“ .‬‬ ‫”صٔاجَْء ىام جيال گھٽ اىٔغهم ٿّ رکًٔ“‪.‬‬ ‫”ھا ٌَ جَ ڇک گھڻا ىهٍغا“‪.‬‬ ‫”ڪٿْ آھْ ھَّء زٍھً ؿام جّ قادو ڪئْ“‪.‬‬ ‫”ةاكْ ڪحاب جَ پاڻ جْ نکّٔ اٿو ۽ ھَّء ھڪ ظٔاك آھْ“‪.‬‬ ‫‪80‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”ائًٔ ٿْ ٌٿّ ؿگھْ“‪.‬‬ ‫”ھڪ ڇّڪؼو ھئْ‪ ،‬اڪذؼ ٌھارٍٓغو ھئْ‪ ،‬ھڪ دفْ​ْ زئہ ھٍغ ڪّ آپؼٓٽّ ةئٍڪ‬ ‫ٻاھؼام ڇؿڻ ۾ آئْ‪ .‬ھً کْ ھڪ گم ھّ‪ .‬ھً اھّ گم ىّم ڇاٌھً هڅآّ‪ ،‬پؼ ىّم کاٌئؾ‬ ‫اھّ گم ٌَ هرجّ‪ .‬ھً پڇّٔ ڇّ‪-‬؟ چّٔىاٌؾ؛ گم هٺٍغس جَ جّکْ ةَ ؿّٓڪار ڪؼڻّ‬ ‫پٌّغه‪ -‬ىٍھٍسْ ڪسھ ٻْ ڪهپٍا آھْ“‪.‬‬ ‫”پِّء جّ جنّر ۾ ھً کْ ًّائف ةڻآّ“‪.‬‬ ‫”قآغ“‪.‬‬ ‫”زّش ىارڻ الِء رس هك پٔئٍغه آھٔام‪ .‬ام ڪؼو ىٍھً جْ ھٔحؼا ىّھٔڙا آھً“‪.‬‬ ‫”ھّم“‪.‬‬ ‫”۽ جٍھٍسّ ىڙس!“‬ ‫”ھً کْ ىٍھٍسْ زـو ؿام ىضتث ۽ ڪّجا الِء ٌفؼة ھئْ‪ٌ ،‬حٔسّ‪-‬؟ جّم جَ ڇؿًٔ‬ ‫هٓٺّ“‪.‬‬ ‫ھً چاٌھ ٺاھْ ۽ اھّ چاٌھ زّ دۿر ھؼ قال چانّ رھّٔ‪ .‬۽ ھڪ قال ٿّٔ ائًٔ زّ‬ ‫النٽًٔ ىام رهقٍْ گھٽسڻ نڳْ ۽ ةٍغ ٿْ هٓئْ‪ .‬اؿام ٻٍھْ ىام ڪٍھً ةَ ٌَ ڳانھآّ‪.‬‬ ‫ڪافْ هكث ھً ٌَ ڳانھآّ‪ .‬ىام ةَ چپ‪ .‬ڇث زْ ھڪ ؿؼ ڀڳم ھئْ زحام چٍڊ زْ‬ ‫چاٌڊهڪْ ٿْ آئْ‪ .‬ھً ڇا ؿّچّٔ ؿّ کٔؾ ىْهّل‪ ،‬چّٔىاٌؾ ”اٿ‪ ،‬ةحْ ٻار“‪.‬‬ ‫ھً ةحْ ٻارٍٓغو پڇّٔ ”راة زا ٻارٌھً ٿٔا آھً‪ .‬هٍٓغًٓ ڪٌَّ!“‬ ‫”رهز جَ هٍٓغه آھٔام“‪.‬‬ ‫”جَ راة رھٍغًٓ“؟‬ ‫”ؿّچّٔ ٌاھْ“‪.‬‬ ‫”ھا ڪڏھً ڪڏھً ؿّچڻ ڇڏو ڇزْ“‪.‬‬ ‫ىام چپ چاپ ٻئْ پهٍگ جْ نٔٽْ پٔؾ‪ .‬راة زّ ڇاچه ؿُْء پّٔ زّ ڄؿيتؼ زّ‬ ‫ىھٍّٔ ھّ‪ .‬متش زّ پٍسًٔ نڳْ اٿٔؾ ۽ گھؼ ھهّٔ هٓؾ‪ .‬ٻْ قال هڃڻ قؼط ام ئْ‬ ‫پهٍگ جْ هٓٺؾ‪.‬‬ ‫ھً چّٔ ”راة ڇاچه ؿُْء پّٔ‪ .‬ؿّچٔو جٍھٍسْ ڀؼؿام نٔٽام اچْ ۽ ڪيتم زْ ٿّرو‬ ‫ڪٍارو پاڻ ڇاٌھً ڇڪٔام“‪.‬‬ ‫”جَ پِّء اچًٔ ھا“ ‪.‬‬ ‫ھَّء چپ‪.‬‬ ‫ىّم ؿاڄّ گّڇه ىٿْ ڪّٔ‪ ،‬چّٔىاٌؾ اچ‪ .‬ھَّء آئْ ۽ گّڇو کْ ڀث ؿيسھْ ام‬ ‫جْ پٺ رکٔائًٔ‪ .‬ىّم ؿاڄْ ٻاٌھً هڅائْ ھٿ ةٔڊ زْ نڪڙوَء ڇاٌھً کپآّ‪ .‬ھً ىٍھٍسْ‬ ‫‪81‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ؿعث ٻاٌھً جْ ٻئْ ٽٍگّم رکّٔم‪ .‬ٻٍھْ هٓٺْ کهّٔ ۽ چؼچا ىـحْ پئْ ڪٔاؿًٔ‪.‬‬ ‫”ڀال اڂ راة ةحْ ةٍغ ٿْ هڃْ جَ“؟‬ ‫”جَ“؟‬ ‫”گّڇو کْ زهر ڇٍٓغس ۽ جّم ىٍھٍسْ ڇاجَْء ىٿام“‪.‬‬ ‫ھً ةهڪم ٌَ کهّٔ ۽ چپ رھْ‪ .‬ٻئْ ڇٍٓھً گٍْ کْ ٻڌآو جَ اھا ؿڄْ راة ھً‬ ‫زْ اڅ ةغم ىٍھٍسْ ؿاڄْ گّڇو جْ ھّ ۽ ٻٔئْ ظّةنّرة ٽٍگّم ىٍھٍسْ ىُتّط‬ ‫ؿاڄْ ٻاٌھً ىٿام‪ ،‬ائًٔ ىّم کْ ةار ىضـّس ٿّٔ‪ ،‬پؼ ىام چؼٓؾ ڪّ ٌَ ۽ کٔؾ ةَ پِّء‬ ‫جڪهٔف ٿْ ھٌّغو‪ ،‬پؼ ھَّء ةَ ؿڄْ راة ائًٔ نٔٽْ ۽ ڳانھّٔم ڪٍغو رھْ‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ىھام‬ ‫”رقْ هقّاجؼ زّ ةَ زّڳ ٽٽْ پّٔ“‪ .‬هرو ٻْ راة ھً چّٔ ”جّم هڅٓڪ‬ ‫آھًٔ“‪.‬‬ ‫”جّم ىٍٔڪا کام ةَ هڅٓڪ ؿٍغر آھًٔ‪ .‬پؼ زٍھً ّ​ّرة ةغم زْ ڇً پٽ جْ ىڙس‬ ‫کْ ڇڏّٓ‪ ،‬ام ؿاىھّم جَ ؿٍڀانڻّ پٌّغه“‪.‬‬ ‫”جّم زٌغگَْء ۾ جيال اهچّ هٍٓغًٓ“‪.‬‬ ‫”۽ ھّا ۾ نٽڪْ پٌّغس‪ .‬چڱّ؛ هرو اچ ىٍھٍسْ گّڇو جْ“‪.‬‬ ‫”ھَّء آئْ ۽ ىّم کٔؾ پاڻ ڇاٌھً ڇڪّٔ‪ .‬ةغم کْ ڪسھ ّسٔب نڳّ‪ .‬رة ۾‬ ‫صؼارة آئْ‪ٌٔ .‬اوْ ھئْ جَ ٌٍڍه ھئؾ ۽ ھٍٔئؼ زٌغگَْء زا ٽّٔٓھ ؿاك پّرا ڪٔا ھئو‪.‬‬ ‫”ىّم ڪال قاؿحؼ ٌَ پڙھّٔ“‪ .‬ٿّره نڄْ ٿْ چٔو‪.‬‬ ‫”ٍْْٓ“؟‬ ‫”ؿٔڪؾ زْ راھ کام اڻ هاكف آھٔام“‪.‬‬ ‫”جَ ىام جٍھٍسْ گائٔڊ ٿٔام“؟‬ ‫”ؿٔڪؾ ۾“‪.‬‬ ‫ھً ىّم کْ ھڪ پئكٌّٔٽ چيْ ڇٌْ‪ .‬ڪٍھً ةَ جَ ٌَ ڇٌْ ھئْ اھڙو‪ .‬نڳو جَ‬ ‫قاٌحٍٔڪٔحً زْ ڪّجا ىارگ جْ كغل رکّٔ ھّ ىّم‪ ،‬پؼ زـيً ۾ ڪّجا زئہ دّٓ زْ‬ ‫گٔث گٌّغل زْ ھئْ‪ .‬ام راة قآغ ام كـو زّم ٽْ ڪّجائّم پڙھٔو ۽ ھؼ راة ھڪ ةَ‬ ‫پڙھٍغه ھّس‪ .‬ٻَ چار ىھٍٔا ةؾ رجْ ۽ ىغم زْ راس نٔال ھئْ!‬ ‫ھَّء ٌّڪؼو ڪٍغو ھئْ ۽ پگھار ىام ڪْ پئـا ھم اؿٽٔكً زْ ھاؿٽم ۾‬ ‫رھٍغڈ پٽ کْ ىّڪهٍٔغو ھئْ‪ ،‬اھّ كنّ پِّء ٻڌآائًٔ‪ .‬ىّم کْ ةَ ىٌّا ىم ۾ ىؽدهرو‬ ‫ىهْ هٓئْ‪ .‬ىٔؼا چّٔ ھّ جَ پھؼًٓ پگھار ىام ىّم کْ پٔـٽؼو کارائر ۽ ھّنَْء جْ‬ ‫رٌگ ةَ ھٍّٔ ھئائًٔ‪ ،‬زا ڳانھ ؿؼزَّء کْ ٌَ هڻْ‪ .‬ام ةْغ ىّم کْ ؿاڈڻ الِء دفحؼ زْ‬ ‫ڪً زّاًٌ زْ ؿاراھ ڪٍغو ھئْ‪ ،‬ىّم کٔؾ چّٔ؛ ىام ڪؼقً ٿٔڻ چاھٔام ٿّ‪ .‬ھڪ‬ ‫‪82‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ىٍھٍسْ راڅا ۽ ھؽار ىٍھٍسّم گّپّٔم ھٌّغّٓم‪ .‬ھڪ دفْ​ْ چٔائًٔ جَ ىٍھٍسْ ةغنْ‬ ‫اڪتؼ ڪئيپ ۾ ٿْ ٿئْ ۽ ڪٍھً کٔؾ پؼهپّز ةَ ڪّٔ آھْ‪ .‬ىام پاؿّ هرائْ ؿيھْ‬ ‫پٔؾ‪ .‬ٻْ راة ھً چّٔ ”ىّم جّجْ ھڪ ڪّجا نکْ آھْ‪-‬ٻڌٌغًٓ“؟‬ ‫”ٻڌاِء“ ‪.‬‬ ‫اھا ڪّجا ڪسھ اڃا ةَ ٓاد اٿو‪ .‬ھً رٓث آھْ؛‬ ‫هاھ زّ ةڻّٔ ھْ ڪؼقً ؿڀ کْ ؿکْ چّو ٿّ ھؼ ڪٍھً جْ پٍھٍسْ دّ​ّوٰ‬ ‫ٻئْ زْ ٌَ ڪسھ ؿھْ ٿّ ٌانّ هٺام زْ ڪٍھً زّ ھڪغل رؿْ پّو ٿّ ؿيسھْ ٿّ‬ ‫ىّم کْ پٍھٍسّ پِّء ڇّ صـغ ڪؼو ٿّ ھً ھً زْ ذھً ۾ ھّ ھؼ دل رھڻ ٿّ چاھْ‬ ‫جٍھٍسّ ئْ آھٔام ىٺڙو ىّم کْ ةَ ائًٔ چّو ٿّ‪.‬‬ ‫ىّم ةَ کٔؾ پٍھٍسْ نکٔم ھڪ ڪّجا ٻڌائْ‪:‬‬ ‫زٌغگَْء زّ ارٿ ڇا آھْ؟‬ ‫ھڪ چيْ اهٌغھ ۾ ڪٍھً زْ‪.‬‬ ‫ؿؼزَّء زڏھً پھؼّٓم دفّْ ىّم کْ چيْ ڇٌْ جَ ةٍھ ام کً ٌٔاوْ ٓاد آٓو‪ .‬پؼ‬ ‫ؿّچٔو ‪ 0‬جَ زٍھً ؿام آھٔام‪ ،‬ام کً ام زّ ظٔاك ڪٍغس‪-‬ام زْ زػةً ۽ اصـاؿً زّ‪.‬‬ ‫ھَّء ةَ اٌغر زّ ؿچ آھْ زّ ىّكْ​ْ زْ ؿاڳٔائْ ڇؿْ ٓاداقث زْ دروَء ىام پٍھٍسّ‬ ‫ؿؾ ڪڍو ٿْ‪ .‬پؼ چيْ ھڪ زْ ۽ نٌف ٻئْ زّ هٺام‪ ،‬ىّم پاڻ کْ اھڙو جؼةٔث ٌَ‬ ‫ڇٌْ‪ .‬زٔحّڻٔڪ فؼائڊ چّٔ آھْ جَ ھڪ ىاڻھّ زڏھً ھڪ کْ چيْ ٿّ جَ ٻَ ىاڻھّ ٻً کْ‬ ‫چيً ٿا‪ .‬اھّ اڅهره ؿچ آھْ‪ ،‬ڇّ جَ ٌٔاوَْء زْ چئً هكث ڪّ ةَ ٓاد ٌَ آٓو‪ .‬ام ڪؼو‬ ‫ئْ پٔار ؿاڳّٔ ھٌّغو ةَ پھؼّٓم پٔار هڅٓڪ اھئث رکْ ٿّ‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ ؿؼزَّء چّٔ ”ىّم کْ آىؼٓڪْ زاؿّس کاجْ ًؼفام ظاص ھغآحّم‬ ‫آھً جَ ھٍغؿحام ۾ زٔئً ىام ؿٍڌو آھٔام‪ ،‬ؿٍڌًٓ ۾ رهس زْ زاؿّس کاجْ زْ‬ ‫ؿؼگؼىًٔ ىٿام ٌُؼ رکام‪ .‬آِء آو ٽٔؼر فار ٽٔؼرؿٽؾ ىام ؿٍڌًٓ ۾ ڪئٌّـٽً کْ‬ ‫اؿؼڻ ٌَ ڇٍٓغس‪ .‬ھّ غغار آھً‪ .‬ھًٍ زّ ھٍغؿحام ؿام ٌَ‪ ،‬رهس ؿام پٔار آھْ‪ .‬ھْ اھْ‬ ‫هڀٔكڻ آھً زْ نٍڪا زالئٍٔغا‪ .‬ٿْ ؿگھْ ٿّ ىّم کْ ظّم ڪّٔ هڃْ‪ .‬پِّء ام زّ‬ ‫ؿّاك ّٓ ‪-‬آً اه ۾ اٿٍغه ۽ جّم ىّم کْ ام ڪارج ۾ ىغد ڪٍغًٓ‪ ٍْْٓ” “.‬جٍھٍسّ پٔار‬ ‫ھڪ اؿٽؼاٽسْ آھْ“؟‬ ‫”اؿٽؼاٽسْ آھْ ۽ پٔار ةَ آھْ“‪.‬‬ ‫”پؼ ڪئٌّـٽً ؿام ىلاةهّ ڪؼڻ الِء آىؼٓڪا ڇاٌھً ٌھارڻ وؼهرو ڇّ آھْ“؟‬ ‫”آىؼٓڪا آزادوَء پـٍغ آھْ‪ .‬جّم ئْ ھڪ آھًٔ‪ .‬جّم ڪسھ ڪؼو ؿگھًٔ ٿّ“‪.‬‬ ‫”ىام‪ ...‬ىام جَ ؿؤ رپًٔ زْ ھڪ ڄٓـٍٔٽ ٌّڪؼو ةَ ٌٿّ ڳّنھْ ؿگھام ‪“.‬‬ ‫‪83‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫اِھا هڇو ڳانھ ٌاھْ“‪.‬‬ ‫”پؼ آىؼٓڪا ڇکڻ ڪّرٓا کْ پاڻ ؿام ٻڌو رکّٔ آھْ‪ .‬ھً زؼىٍْ ۽ هٓٽٍال زّ‬ ‫هرھاڱّ ڪّٔ ۽ ىارقم پالم ھٔٺ پّرو آزاد دٌٔا کْ پٍھٍسّ غالل ةٍائڻ چاھْ ٿْ‪.‬‬ ‫آىؼٓڪا رهس زْ اٌلالب کْ ظحو ڪؼڻ چاھْ ٿْ‪ .‬رهؿْ اٌلالب رهس ىام غؼٓتْ ۽‬ ‫ةٔياروَء زّ ظاجيّ آٌغه آھْ‪ .‬پؼٿّو راج ڪپّر چّٔ آھْ‪ 0‬رهس زّ اٌلالب كائو دائو‬ ‫ھسْ‪ ،‬پؼ ىام چاھٍٔغس جَ ام زّ زھٍڊه فلي ڪؼٓيهً ىٿام ئْ نھؼائْ“‪.‬‬ ‫ھَّء چپ رھْ ۽ ٻْ راة اجْ ٌَ هٓؾ‪ .‬ڪافْ راجّٔم اجْ ٌَ هٓؾ‪ .‬ھڪ راة ڇؿام‬ ‫جَ اجْ ڪهف نڳّ پّٔ آھْ‪ ،‬زٔئً ٌٔاوَْء زْ گھؼ ٻاھؼام ڇٺّ ھئو‪ .‬زاچ ڪٍغو ىْهّل‬ ‫ٿٔو جَ ؿٍغس ةغنَْء اڪتؼ ڪئيپ ٿاڻا ٿْ ھئْ ۽ پاڻ ةَ اجْ هڃْ رھْ پئْ ھئْ‪ .‬ىّم‬ ‫هٽ رپّٔ ٻَ ھّ ؿّ نّڪم ٽؼًٓ ۾ چڙھْ ٿاڻا هٓؾ ۽ چار پٍر ىٔم پٍڌ ڪؼو اڪتؼ‬ ‫ڪئيپ هڃْ پھحؾ‪ .‬راة زا ٻارٌھً ٿٔا ھئا‪ ،‬چّڪٔغار ؿٍڌو ھّ‪ ،‬ام کام پحّ پڇٔو ۽‬ ‫آظؼ ؿؼزَّء زْ گھؼ ٻاھؼام اچْ ةٔٺؾ‪ .‬آھـحْ ؿڏٓو‪ .‬ھً ةحْ ٻارو پؼ در ٌَ کّنّٔ ۽‬ ‫دروَء هٽ اچْ ةٔٺْ‪.‬‬ ‫”جّم ھهْ آئًٔ!“‬ ‫”جّ اچڻ ڇّ ةٍغ ڪّٔ“؟‬ ‫”ڇا پٔار آحؼه ىضغهد ٿٍٔغه آھْ“؟‬ ‫“جّم ىّم ؿام قادو ڪٍغًٓ“؟‬ ‫“ڪئْ جَ آھْ“‪.‬‬ ‫“ائًٔ ٌَ‪ ،‬ؿياج اڳٔام“‪.‬‬ ‫”ڇا ؿٻٍغ قادوَء ۾ ظحو ٿٍٔغا آھً؟ ائًٔ ئْ رھٍغاؿًٔ‪ .‬ىام جّؿام رھٍغس ۽ ٻَْء‬ ‫ؿام قادو ٌَ ڪٍغس‪ .‬قادو ھڪ هڇه ٻٍڌڻ آھْ“‪.‬‬ ‫”ىٔؼام ؿام قادو ٌَ ڪٍغًٓ“؟‬ ‫”ھَّء ىٍھٍسْ دهؿث آھْ“‪.‬‬ ‫”ىام جٍھٍسْ ڪٔؼ آھٔام“؟‬ ‫”جّم !جّم ىٍھٍسْ پؼٓيڪا آھًٔ“‪.‬‬ ‫”ازآّم ڳانھّٔم آھً‪ ،‬ىّھً‪ ،‬ىّم کْ نڳْ ٿّ جّم ةَ ڪئٌّـٽ ٿٍٔغًٓ ۽‬ ‫ڳانھّٔم ةَ ام كـو زّم ٿّ ڪؼًٓ‪ ،‬ڪئٌّـٽً الِء پٔار ھڪ ؿّچا زْ ةّجم آھْ‪ ،‬زا‬ ‫پْ پٔاس ٻسھائڻْ آھْ‪ .‬قادوَء ڪؼڻ الِء جٔار ھسًٔ جَ در کّنٔام“‪.‬‬ ‫”ٌَ‪-‬در ٌَ کّك‪ ،‬ىام ائًٔ ئْ ھهّٔ هٍٓغس‪ ،‬ىّم کْ ڪّ ةَ قؼط ڪّ ةَ ٻٍڌڻ كتّك‬ ‫ڪٌّھْ“‪ .‬۽ ىام ھهّٔ آٓؾ‪ٌ .‬ھآث ڪارو راة ھئْ ُاھا‪ ،‬رؿحّ ؿٍـام‪ ،‬گاڇّٓم ةٍغ‪ ،‬ىام‬ ‫‪84‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫پٍڌ ئْ ٌڪؼو پٔؾ‪ .‬قآغ هٓھ ىٔم ھّ‪ ،‬زتم‪ ،‬ٽڪؼ‪ ،‬پھاڈ‪ .‬ىً ۾ ڇک ھّ ۽ ھهٍغو‬ ‫ٿڪسْ پٔؾ‪ ،‬متش زا چار کً ٿٔا‪ ،‬زّ رؿحْ جْ ھڪ ٽؼڊ ةٔٺْ‪ ،‬ڄرائّٔر ڪّ ؿؼدار‬ ‫زْ ھّ‪.‬‬ ‫”ةاةّ زْ ڪٔڏاٌھً هٍٓغًٓ“؟‬ ‫”ڪهٔاڻ“ ‪.‬‬ ‫”اچ“‪.‬‬ ‫ھً ىّم کْ پٍھٍسْ ڀؼؿام هٓھارّٓ‪ ،‬کٔؾ ةَ ڪهٔاڻ هڃڻّ ھّ‪ ،‬پؼ زڏھً ؿڄّ‬ ‫پحّ پڇٔائًٔ جَ ؿڌه اچْ گھؼ ٻاھؼام ڇڏٓائًٔ‪ ،‬ڇؿام جَ ةعار اٿو‪ ،‬ؿّ پٍر ڇھ ڇٍٓھً‬ ‫ةـحؼو جْ پّٔ ھّس‪.‬‬ ‫ّكق ٌْ غانب ٌڪيا ڪؼ دٓا‪ -‬هرٌا آدىْ ٿْ ةڙو ڪال ڪْ‪.‬‬ ‫گھڻا ؿاك ٿٔا زّ ھَّء گڏو‪.‬‬ ‫”ڪٔئً آھّٔ“؟‬ ‫”ةؾ ھالم پّٔ“‪.‬‬ ‫”قادوَء ڪٔئْ“؟‬ ‫”ٌَ“‪.‬‬ ‫”اظتارم ۾ پڙھٍغو آھٔام ڪئٌّـٽً ؿام چڱّ ىلاةهّ ڪّٔ اٿئْ“‪.‬‬ ‫”ھا‪ ،‬پؼ ام الِء ىام آىؼٓڪا کام ھغآحّم ٌَ هٺٍغه آھٔام“‪.‬‬ ‫”ىّم ؿام ٌاراض آھًٔ“؟‬ ‫”ٌَ“‪.‬‬ ‫”ڇّ“؟‬ ‫”زّ ؿڀاهٓڪ آھْ‪ ،‬اھّ ؿٍغر آھْ‪ .‬ىّم آ ؿٍغرجا کْ ڪڏھً پـٍغ ٌَ ڪّٔ آھْ“‪.‬‬ ‫ھَّء هڃڻ نڳْ جَ پڇّٔىاٌؾ ”جّم ڪٔئً آھًٔ“؟‬ ‫”ةؾ زٌغھ آھٔام “‪ ،‬ائًٔ چئْ ھهْ هٓئْ‪ ،‬ام ةْغ هرو ڪا ىالكاة ٌَ ٿْ ۽ ظتؼ ٌَ‬ ‫اٿو جَ ڪٿْ آھْ ۽ ٌَ ام زْ زاچ ڪئْ اٿو‪ .‬ةؾ زٌغگَْء ۾ ھڪ ًّفام آّٓ‪ ،‬ھهّٔ هّٓ‪.‬‬ ‫ىام ڪّ قاھْ هڻ ٌَ ھئؾ زّ ڪؼو پّام‪ًّ ،‬فام ۾ گاھ کْ ڪّ ةَ ظٌؼه ٌَ ٿٍٔغه‬ ‫آھْ‪ .‬رڳّ زٌغگْ ام کْ نحاڈٍٓغو آھْ‪.‬‬ ‫انھاس ٌگؼ قھؼ زْ ةٍٔادو پٿؼ زّ ىھّرة ھٍغؿحام زْ پھؼئًٔ گّرٌؼ زٍؼك‬ ‫راج گّپاك آچارٓہ ڪّٔ‪ ،‬ؿٍڌًٓ ام ڇٍٓھً هڇا ىُاھؼا ڪٔا جَ قھؼ زّ ٌانّ ؿٍڌه ٌگؼ‬ ‫رکّٔ هڃْ‪ ،‬پؼ صڪّىث ٌَ ىڃّٔ‪ .‬پّنٔؾ نٺ ةازو ڪئْ‪ ،‬ڪْ ةاٌٺا ىّم ۽ رازً چاهال‬ ‫کاڅا‪ ،‬آظؼ اؿام اھّ زظو كتّك ڪّٔ جَ ھحْ اؿام زْ زػةاة زّ ڪّ ىهھ ڪٌّھْ‪.‬‬ ‫‪85‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ٿٔئٽؼ ةٍغ ٿْ هٓا‪ .‬رؿحا‪ ،‬رؿحا ڄڻ دٌٔا زّ ٻارھّم ّسّةّ‪ ،‬ٻَ كغل ھم جَ ڪؼو پئسْ‪ .‬اڃا‬ ‫اڳئًٔ قعل جْ کهسْ جَ پاڻ ڪؼو پئسْ‪ .‬ڄڻ ةٔؼةم زا چؼچا ھڪ ؿام ڪٍغه جَ اھّ‬ ‫جهّار کڻْ ڪاھْ آٍغس‪ ،‬ٻٔا کهٍغا‪ ،‬هرو ٻئْ ؿام ڪٍغه جَ جهّار ىٔاڻ ۾ هزھْ ظّد‬ ‫کهْ ىّٽْ آٍغه ۽ ٻّٔ جهّار اڀْ ڪؼو ڪاھْ آٍغس‪ .‬قھؼ ۾ ھڪ ةَ اؿڪّك‪ ،‬اؿپحاك‪،‬‬ ‫ةاغ‪ ،‬پّؿٽ آفٔؾ ٌَ‪ ٌَ .‬ڪّ دهڪام‪ ،‬چاٌھ زْ ھّٽم‪ ،‬ىهٔٽؼو زا کهٔم ڪاڪّس زً زا‬ ‫درهازا اڪذؼ ڀڳم‪ .‬قھؼ ۾ ھؽارًٓ ؿّئؼ‪ ،‬ڪاڪّس ۾ هځ جَ ىٍھً کْ ڀٍگَْء زّ ٻھاره‬ ‫ؿيسھْ اچْ ٻاھؼام ةٔھٍغا‪ .‬رؿحً زّم ةحّٔم اڪذؼ ةٍغ‪ ،‬ٿّره ىٍٔھً پّو جَ جار ٽٽْ‬ ‫پّو ۽ ھڪ ٻَ زّام ام زّ قڪار ٿًٔ‪ٌ .‬م ةَ گھؼ کام ٻاھؼ‪ ،‬آىغرفث زّ هؿٔهّ ٌَ‪ ،‬جڏھً‬ ‫پؼؿؼال ؤا ڪالؿڪ قْؼ چّٔ؛‬ ‫زتهً جْ ٿا زحّٔم گـآّم‬ ‫نّھ زا ةّٽ هٺْ ڪْ پآّم‪.‬‬ ‫ىاڻھّ ةَ ةئؼڪً ۾ ؿٿٔم‪ ،‬هچ ۾ ڳّڻًٔ زّم ڀحّٔم ۽ ام زْ چٔؼم ىام زٌغگَْء‬ ‫زْ پث هائِکْ‪ .‬آھـحْ آھـحْ ؿٍڌًٓ قھؼ ٺاھّٔ‪ ،‬گاڇّٓم ةٔھارو پٍھٍسْ اؿٽٔكً‬ ‫انھاس ٌگؼ هرجْ‪ .‬ھٍٔئؼ اجْ رهٌلّم آھً‪ ،‬اڳْ ىاڻھّ ةيتئْ ڀڄٍغا‪ ،‬ھٍٔئؼ ُانٽ گٍگا‬ ‫آھْ‪ .‬ھحْ زْ زىًٔ زا اگھ ةيتئْ زٔحؼا آھً‪ .‬ؿڀ ؿھّنحّم‪ ،‬قھؼ ڪافْ هڅّٓ آھْ‪،‬‬ ‫آدل اٽڪم پٍر نک آھْ‪ .‬ام صـاب ؿام رؿحا ٌٍڍا آھً ۽ آىغرفث گھڻْ آھْ‪ .‬اڪذؼ‬ ‫زانّم ٻارم کْ پٔٽ‪ ،‬ھٍر ۾ کڻْ ۽ ھٿً کام زھهْ رؿحً جام نٍگھٍغّٓم‪ .‬پِّء ٽؼئفڪ‬ ‫زئو‪ .‬ھٍٔئؼ ھحْ چانٔھ پٍساھ اؿڪّك‪ ،‬ٽْ چار ڪانٔر‪ ،‬ڇھ ٿٔئٽؼ‪ ،‬پٍغرھً هٓھ ةاغ آھً‬ ‫۽ اؿام ھحْ ھڪ قاھ ّتغانٌٔف رؿحّ ةَ هرجّ آھْ‪ .‬پٽاٽً‪ ،‬ٽياٽً‪ ،‬ڀاڄًٔ ۽ کٔؼ هرا‪،‬‬ ‫پڪّڈائْ‪ ،‬ىٺآً هارا‪ ،‬فؼٌٔچؼ‪ ،‬پالؿٽڪ اٌڊؿٽؼو هارا نکاپ ِحْ ڪؼهڈ پحْ ٿْ هٓا آھً‬ ‫۽ ىاڻھّ چٍغا هٺڻ الِء ھحْ آٍغا آھً‪ .‬ھحْ ىاڻھّ ىضٍث ڪؼو ٿڪسْ پّم ٿا ۽ اڪذؼ‬ ‫ڀڳّام ۽ قؼاب زْ قؼم هڃً ٿا‪ .‬انھاس ٌگؼ پھؼئًٔ ٻئًٔ ٽئًٔ ۽ چّٿًٔ پٍسًٔ کْ‬ ‫رٓم زا پٽا انڳ ڪً ٿا‪ .‬اڳ اجْ ھٔٺام ٌانّ ھّ‪ ،‬زٍھً ىٿام ؿٔئٍٽ زْ فٽ ُاڀْ پم‪.‬‬ ‫اجْ زال ىاڻِّ ٻڏا‪.‬‬ ‫ىام چار پٍر ىٔم پٍڌ ڪؼو ىٌّا ىم هٍٓغه ھّس ۽ زْ ةؾ ٌَ ىهٍغو ھئْ جَ پٍڌ‬ ‫ئْ هاپؾ آٍغه ھّس‪ .‬اجْ ٌلهْ ؿهڪ ٺھٍغو ھئْ‪ .‬ىّم کْ ڄافؾ ؿٔڪكً ۾ رکّٔ‬ ‫هّٓ‪ .‬ىام ڄافؾ ٺاھٍٔغه ھّس‪ .‬ھفحْ ھفحْ ڄّٓٽْ ةغنسٍغو ھئْ‪ .‬ؿحًٔ کام ٽًٔ‪ ،‬ٽًٔ‬ ‫کام ٓارھًٔ‪ٓ ،‬ارھًٔ کام ٽًٔ‪ .‬ام ڪٔئائْ ىاصّك ۾ اکّٔم ڳاڈھّٔم ٿْ هٍٓغّٓم ھّٔم‬ ‫۽ ھسً ٌَ ھسً‪ ،‬پؼ نڳٍغه جَ اکًٔ اڳٔام ةادك نٍگھْ هٓا آھً‪.‬‬

‫‪86‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫اجْ ىؽدهرم زْ صانث ڇٺو‪ .‬ىّم اٽڪم ٽً ؿؤ رپًٔ زّ ڪو ڪّٔ ٿْ‪ .‬پگھار‬ ‫ىهٍغه ھّ ٌّو رپٔا‪ .‬ھڪ ىؽهر جْ زٔڪڏھً ىانڪ کْ ٻَ ؿّ ةچً ٿا جَ ڇھً ھؽارم جْ‬ ‫کًٔ گھڻّ ةچٍغه؟ ڪارك ىارڪؾ ”ؿؼپهؾ هئهّٔ“زّ ٌُؼّٓ ام امّك جْ ٻڌه آھْ‪ .‬ام‬ ‫ڪؼو ھً چّٔ آھْ جَ دٌٔا زا ىؽدهر ھڪ ٿّٔ ۽ پٔغاهار زْ هؿٔهً ۽ ذرًْٓ زا ىانڪ‬ ‫ٿّٔ‪ .‬اؿًٔ ةَ ڄڻ ىكًٔ زا پؼزا ھئاؿًٔ‪ .‬هكث جْ اچڻ‪ ،‬ةٔھڻ‪ ،‬ڄافؾ زّم ٌانّٔم ماف‬ ‫ڪؼڻ‪ .‬ڪٔئائْ پاڻْ ھڪ څاڳْ جام ھٔٺ نھٍغه‪ .‬ھٔٺ ڄڻ ڪّ ةٍا راڳ رڪارڄ ھهٍغه‪ .‬ام‬ ‫جْ څاڳً زّ ةٍڊك ٺھٍغه هٍٓغه‪ .‬ھڪ دفْ​ْ ھٿ چٔؼزْ هّٓ‪ .‬ڪٍھً څٓام ٌَ ڇٌّ‪ .‬ىـهيام‬ ‫اٌچارج اڳٔام هڅّٓ‪ .‬ڪهھْ جْ ھٿ رکٔائًٔ ۽ ھهْ ىهو پٽْ ڪٔائًٔ‪ .‬ىام ڪٍھً ؿام ةَ‬ ‫ٌَ ڳانھائٍغه ھّس‪ .‬ھً چّٔ ”ھْ زڳ ىكًٔ زّ آھْ‪ .‬ىكًٔ الِء ڪّ ھٿ ھٍغه ٓا ىـهيام‬ ‫ٌَ ٿئْ‪ .‬ام ۾ زٍھً زّ ھٿ پٌّغه‪ ،‬اھّ ڪٽسْ هٍٓغه“‪.‬‬ ‫آر ‪ -‬آؾ‪ -‬آؾ زّ ؿڄّ فهـفّ ىكٍْٔ زڳ ظحو ٿّ ڪؼو‪ .‬ىّم ام هكث ڪھاڻْ‬ ‫”ڦٔؼه“ نکْ زا ؿٍڌ ھٍغ ڪھاڻْ چٽا ڀٔٽَْء ۾ ”ىھؼاڻ “کْ ىّڪهْ‪ .‬اجْ اھا ٻّٔم ٌيتؼ‬ ‫آئْ‪ .‬پھؼًٓ زياك اةڙو زْ آئْ ۽ ٽًٔ قٔط آاز زْ‪ .‬ھحام زْ گھڻً نٔکڪً ڪھاڻّٔم‬ ‫نڳاجار ڇپسٍغّٓم رھّٔم آھً‪ ” .‬ڦٔؼه“ ھالك ‪4892‬ع زْ پؼچْ ۾ هرو ڇپْ آھْ‪ .‬ھحْ‬ ‫اھا ڪھاڻْ اڃا ٌَ ڇپْ آھْ‪ .‬صكّ ڪّٔنؼاىاڻْ کْ دھهَْء ىام ھڪ ظي نکٔو ”جّم‬ ‫ؿٍڌًٓ زّ پھؼّٓم پؼهنٽؼئًٔ نٔکڪ آھًٔ‪“.‬‬ ‫ادةْ ڪالس ۾ هٍٓغه ھّس ۽ اجْ زْ راڳ زْ زكً ۾ ىٔؼام کْ هٺْ هٍٓغه‬ ‫ھّس زا اجْ راڳ ڳائٍٔغو ھئْ‪ .‬ھڪ ڀٔؼو ؿڳً پڇّٔ ” ڪٔؼ آھْ“؟‬ ‫”ىٍھٍسْ گؼك فؼٍٓڊ“ ‪.‬‬ ‫”ظّب!“‬ ‫رؿحْ جْ ىٔؼام پڇّٔ ”ٻڌاِء‪ ،‬ىام جٍھٍسْ گؼك فؼٍٓڊ ڪٔئً آھٔام“؟‬ ‫”جّم ىٍھٍسْ فؼٍٓڊ جَ آھًٔ“؟‬ ‫”ھا“‪.‬‬ ‫”۽ گؼك ةَ“‪.‬‬ ‫”ھا“ ‪.‬‬ ‫”ھا‪-‬جَ پِّء ڇا“؟‬ ‫ىٍْْ ىْكّكا‪ ،‬دنؼةا‪ ،‬پؼٓحيا“‪.‬‬ ‫”ٌَ رو‪ ،‬گؼك فؼٍٓڊ‬ ‫ٰ‬ ‫”جّ ىٍھٍسْ پھؼئًٔ پگھار زْ پٔـٽؼو زّ کا ِڅو“‪.‬‬ ‫”ٻڌ ىّھً‪ ،‬ھڪ ڳانھ ٻڌ‪ .‬جّم ةؼاةؼ ڄگھّ آھًٔ‪ .‬پؼ ىّم کْ ىڙس اھّ کپْ زّ‬ ‫ڇھ فّٽ ڄگھّ ھسْ ۽ پگھار ؿّرھام ؿّ رپٔا ھسْ“‪.‬‬ ‫‪87‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫جازه ىّم ڪٌّر ۾ ھً جْ ڪھاڻْ نکْ ”متش‪ ،‬زّ ٌَ ٿّٔ “‪ .‬ؿڀ جَ ام ۾ ؿچ ٌَ‬ ‫ھٌّغه‪ .‬قڪم ڪٍھً زْ‪ ،‬ٽٍگ ٻاٌھً ڪٍھً زْ‪ .‬ڪّ هاكّْ‪ ،‬ڪّ گفحّ ڪٿام زّ‪ .‬فً‬ ‫زْ ؿاٌچْ ۾ هزھ جَ ڪھاڻْ جٔار‪ .‬ائًٔ ىّم ادب کْ زٌغگَْء کام هڅٓڪ گٍڀٔؼجا ؿام‬ ‫هرجّ آھْ ۽ ؿانً ةْغ ؿٺْ ڪھاڻْ نکْ اٿو‪.‬‬ ‫ىٔؼام راة زّ راڳ ڳائٍٔغو ھئْ ۽ ىام ةَ ٻاھؼ ٿهھْ جْ نٔٽْ ام زىاٌْ ۾‬ ‫النٽًٔ زْ رهقٍَْء ۾ ڪئٌّـٽ پڌرٌاىّ ٓا ام كـو زّ ادب پڙھڻ ۽ ؿيسھڻ زْ‬ ‫ڪّقف ڪٍغه ھئؾ‪ .‬ھڪ دفْ​ْ گؼىًٔ ۾ زاٌّ آئْ ۽ چٔائًٔ ”گھؼ ھم“‪ .‬ىام هّٓىاٌؾ‪.‬‬ ‫ىاُء پُْء‪ ،‬ڀاُء‪ ،‬ىٔؼام ۽ ؿڀ ڀٍٔؼهم ٻاھؼ هٓم ھئؾ‪.‬‬ ‫”ىّم کْ ڪانٔر ۾ ھڪ ؿتسٔڪٽ جْ پٔپؼ نکڻّ آھْ“‪.‬‬ ‫”ؿتسٔڪٽ“؟‬ ‫”نؤ پؼٓو‪ “.‬ھً چّٔ ”جّم ىغد ڪؼ ٌَ“‪.‬‬ ‫”ڪھڙو ‪-‬جّکْ ىىيّم نکْ ڇٓام ٓا جّؿام پؼٓو ڪؼٓام“‪.‬‬ ‫ھَّء قؼىائْ”ىام پؼٓو ڪؼائڻ الِء جّکْ ٌَ هٺْ آئْ آھٔام“‪.‬‬ ‫”پؼٓو“‪ ،‬ىّم چّٔ ”پؼٓو آھْ ھڪ ٿٔڻ زّ اصـاس پؼٓو ؿٔکارٍٓغه آھْ جَ ٻًٔ‬ ‫زْ زػةاة زّ‪ ،‬چاھٍائً زّ ظٔاك رکسْ ۽ گھؼزّم پّرّٓم ڪسً“‪.‬‬ ‫”اڂ ڇاچوَء گؼىْ آھْ“‪.‬‬ ‫”چئًٔ جَ ھّا نڳؼآامِء“‪.‬‬ ‫”ڪٔئً “؟‬ ‫”ىّم هٽ ھڪ ىٍحؼ آھْ‪ .‬پڙھٍغس جَ ھّا ةَ نڳٍغو‪ ،‬ىٍٔھً ةَ پٌّغه“‪.‬‬ ‫”پِّء جَ جّکْ ىئٽؼاالزٔڪم ڄپارٽئٍٽ ۾ ڪو ڪؼڻ گھؼزْ“‪.‬‬ ‫”اڂ اِھا ڄپارٽئٍٽ جّم آھًٔ“‪.‬‬ ‫”جَ پڙھ ىٍحؼ“‪.‬‬ ‫”جّم پٍسّٓھً اٌھً قھؼم زا ٌاال کڻ‪ ،‬زً زْ پٺٔام پّر نفٍ ھسْ‪ .‬ىذاك ًّر‬ ‫ىاڈوَء پّر‪ ،‬ىٔؼپّر‪ ،‬ظٔؼپّر‪ ،‬قڪارپّر‪ ،‬قھغادپّر‪ ،‬ىضؼاةپّر‪ ،‬اٌڙ پّر‪ ،‬ٻڍاپّر‪ ،‬زھيٽ‬ ‫پّر‪ ،‬جاج پّر‪ ،‬ڪاٌپّر‪ ،‬زئپّر‪ ،‬زّڅپّر‪..“.‬‬ ‫ھً اکّٔم ةٍغ ڪّٔم ۽ ھٿ ٻڌو اھْ ٌاال چّڻ ةْغ هڅٓڪ ٌاال چٔائًٔ؛ گّرک‬ ‫ىؼجىْ پّر‪ ،‬رال پّر‪ ،‬ؿٔحاپّر‪ ،‬آدو پّر‪ ،‬قاھ پّر‪ ،‬نهث پّر‪،‬‬ ‫پّر‪ ،‬زيكٔغ پّر‪،‬‬ ‫ٰ‬ ‫ڇحؼپّر‪ ،‬زّالپّر‪ ،‬دّٓداس زْ ىاڻڪ پّر‪ ،‬ىّھً زْ هٓـاپّر‪ ، ، ،‬ٿٔا پٍسّٓھ‪-‬؟ ٌَ‪ ،‬جٔر‬ ‫پّر‪ ،‬ؿھارڻپّر‪ ،‬څرىپّر‪ ،‬ھٍغه پّر‪..“.‬‬

‫‪88‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ٺڪاُء ‪-‬ھّا زّ زھّٽّ آّٓ ۽ درو ةٍغ ٿْ هٓئْ‪ .‬ھً اکّٔم ڦاڈو ىّم ڇاٌھً ڇٺّ‪.‬‬ ‫ھّا نڳْ ًّفام آّٓ‪ .‬ىٍٔھً پّٔ‪ .‬ىام پهٍگ جْ ۽ ھَّء ڪؼؿَْء جْ هٓٺْ‪ .‬اٿْ ٻئْ ھٿ‬ ‫اچْ ىٍھٍسْ ڪهھً جْ رکٔائًٔ‪ .‬اکًٔ ۾ اىؼة ۽ ىكڪ ۾ ىاکْ ڀؼو چٔائًٔ ”ىّھً‪،‬‬ ‫جّم ڀڳّام آھًٔ“‪.‬‬ ‫”ھا آھٔام‪ .‬ھڪ ٌٍڍو دٌٔا آھْ ىٍھٍسْ ۽ ىام ام زّ ڀڳّام آھٔام“‪.‬‬ ‫”پِّء جّم گھؼ کْ ٺاھًٔ ڇّ ٌَ ٿّ؟ اجْ ڪسھ ةَ ٌَ آھْ‪ ٌَ .‬ةحْ‪ ٌَ ،‬پکّ‪ ٌَ ،‬ڪٻٽ‪،‬‬ ‫ٌَ فؼٌٔچؼ‪ .‬آظؼ جّؿام قادو ڪٔؼ ڪٍغو؟“‬ ‫ىام اٿْ ڪؼؿَْء جْ هٓٺؾ‪ .‬چٔو ”ھڪ ڇٍٓھً جَ ىهٍغو ُاھا‪ ،‬زا ىٍھٍسْ ٽٔتم ٓا‬ ‫ڪؼؿَْء‪ ،‬ڀث ٓا ڇث ؿام ٌَ‪ ،‬ىّم ؿام قادو ڪٍغو‪ .‬ىّم ؿام‪ ،‬ىام‪ ،‬زّ آھٔام؛ زْ‬ ‫ىٍھٍسا ؿپٍا آھً‪ ،‬ىٍھٍسا آدرش‪ ،‬ىٍھٍسّم ؿيؼجّٔم‪ ،‬اڻپّرّٓم ٿٔم ظّاھكّم‪ ،‬اٺـٺا‪،‬‬ ‫ىٍھٍسا ُاىٍگ ۽ ارىام‪ ،‬ىٍھٍسّم ٌا اىٔغّٓم‪ ،‬پؼٓكأٌّم‪ ،‬ىً زْ غفائً زّم اهٌغاھّٔم‬ ‫۽ ام ۾ فً زّم رهقٍّٔم آھً“‪.‬‬ ‫ھَّء ىكڪڻ نڳْ ۽ ىام جٔؽ ةؼؿاة ۾ ٻاھؼ ٌڪؼو هٓؾ‪ .‬ىام ةَ ڪسھ ّ​ّرة زْ‬ ‫ٌفـٔاة ڄاڻام ٿّ‪ .‬ىّم کْ زحْ ڪٿْ اىؼة ىهّٔ‪ ،‬ىگؼ ىّم ڪڏھً ةَ ھيغردوَء زّ‬ ‫زھؼ ٌَ پٔحّ آھْ‪ .‬ڪافْ ذنف پؼٓكام ٿٔا ۽ ىّم اک ٌَ کٍئْ‪ .‬ٻاھؼ آٓؾ‪ .‬ىٍٔھً ۾ آؿيام‬ ‫ڇاٌھً ٌھارو اک ھڻْ چٔو؛‬ ‫ٿئٍڪ ّٓ گاڄ‪.‬‬ ‫اھڙه ھڪ ڪؼقيّ ىاھحاب ىضتّب کْ ةَ ڇٓکارٓو‪ .‬ھَّء ‪ 49‬ىئْ ‪ 4890‬ع ۾‬ ‫ىٍھٍسْ گھؼ آئْ‪ .‬اجو‪ ،‬ؿٍغروَء ۽ ھؼو ىّٽّاڻْ ةَ گڏ ھئؾ‪-‬ىّم چاھّٔ جَ ىاھحاب‬ ‫ىٍھٍسْ گھؼ ھڪ راة ٽڪْ‪ .‬ڪيم ۽ څوَء گٔحا زّ ةَ اھّ ظٔاك ھّ‪ .‬پؼ اجو ٌَ ىڃْ‪.‬‬ ‫ىاھحاب چّٔ؛ اهھًٔ رڳّ ىاؿحؼ چٍغر کْ فّم ڪؼّٓ‪ .‬ىّم رؿّٔر کٍّٔ ةَ‪ ،‬پؼ اجو چّو‬ ‫جَ ىاھحاب کْ ىام هٺْ آّٓ آھٔام ھً زْ زّاةغارو ىٍھٍسْ ىٿام آھْ‪.‬‬ ‫اؿٽٔكً جْ ىّم ىاھحاب کْ چّٔ؛ چاھٔام ٿّ جَ جّم ىّم ؿام ڪسھ هڅٓڪ هكث‬ ‫گڏ ھسًٔ‪ .‬جّم ىٍھٍسْ ؿٍڌ آھًٔ‪ .‬ڇس ىام ڪالڊ گاڇوَء کْ رهڪْ ٿّ ڇڏٓام‪ .‬هرو‬ ‫گاڇو آٍغو جَ ڪالڊ هچ رؿحْ جْ ةٔھْ رھٍغو‪ .‬اؿحْياك ٌَ ڪٍغه آھٔام‪ .‬پؼ ىّم کْ‬ ‫جيال هڇو ًاكث آھْ‪“ .‬‬ ‫”ڇا ظغا هٽ پھچ اٿّ“؟‬ ‫”ىٍھٍسّ دهؿث آھْ ھّ“‪.‬‬ ‫”پِّء ةَ ؿٍڌ اچْ ٌٿا ؿگھّ“‪.‬‬ ‫”اڄڪهھ ظغا ؿام دهؿحْ ڪٽ آھْ“‪.‬‬ ‫‪89‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ىّم کاٻّ ھٿ کڻْ اىتؼ ٌاٿ ڇاٌھً ڪّٔ‪ .‬ڪالڊ ڪاةَ گاڇو ٌَ آئْ‪ .‬هرو آئْ جَ‬ ‫ىام ةَ ھًٍ ؿام گڏ چڙھٔؾ جَ هرو ھڪ ھٿ ٻاھؼ ڪٔو ۽ چٔو؛ ةٔھ رھّ ۽ گاڇو‬ ‫ڪالڊ رؿحْ جْ ةٔھْ رھْ‪ .‬ىاھحاب صٔؼام‪ ،‬چْ؛‬ ‫”اهھام ائڊهاٌؾ ۾ اڳڪٿْ ڪٔئً!“‬ ‫اڳڪٿْ! ٌَ‪ ،‬اِھا اڳڪٿْ ٌَ آھْ‪ .‬قاھ نٌٔف زْ څرجَْء زّ آھٔام‪ ،‬ىام ةَ ھڪ‬ ‫درهٓف آھٔام‪ .‬ظغا کام ڪسھ گھؼٌغه ٌَ آھٔام‪ .‬ؿڀ جَ ھً کام گھؼٌغا آھً‪ .‬پٍھٍسْ ىام‪-‬‬ ‫آيام ۽ ؿّىام‪ .‬زّ ظٔاك ٌَ رکً‪ .‬ىام ظغا کام ڪسھ ةَ گھؼٌغه ٌَ آھٔام‪ .‬ةؾ ائًٔ ئْ‬ ‫هكث زْ پؼهاھ ۾ هھٍغه آھٔام ٓا هكث زّ درٓا هھٍغه ُآھْ ۽ ىام ام زْ ڪٍارو جْ‬ ‫ةٔھْ ام زْ رهٌق ڇؿٍغه آھٔام“‪.‬‬ ‫اٌـام هٽ ڪا ازغٔتْ ًاكث وؼهر آھْ‪ .‬زٍھً کْ ّلم ۽ ىٌٍق ؿام ؿيسھْ‬ ‫ٌٿّ ؿگھسْ‪ .‬ڪپم رقَْء زّ ؿاٌکٔہ درقً ۽ ڪاٌٽ زّ ”دو ڪؼٽڪ آف پّنٔٽٔڪم‬ ‫ٽؼٓٽائٔؽ“ ام ىّوّع جْ ڪافْ رهقٍْ هزھً ٿا‪ .‬ىارڪؾ ٓا ؿارجؼ ام کْ ائتـؼڄ‬ ‫ڪّٺّٔ آھْ‪ .‬اھا ًاكث آھْ جَ ائتـؼڄ پؼ ام کْ رد ٌٿّ ڪؼو ؿگھسْ‪ .‬ڪسھ آھْ زّ‬ ‫آجيا ڄاڻْ ٿْ‪ .‬پؼ ڪڏھً ةَ ام زْ جار ٽٽْ ؿگھْ ٿْ‪ ،ٌَ .‬ىام رھـّٔاد ٌَ آھٔام‪ ،‬پؼ اھّ‬ ‫رھـٔہ زّٔم زّ ھڪ ٓٿارٿ ئْ آھْ‪ .‬ىّم ”زالهًٍْ“ ‪4851‬ع ۾ نکّٔ ىٍھٍسْ ىاُء زّ‬ ‫ىّة ‪4856‬ع ۾ ٿّٔ‪ ،‬ةهڪم ائًٔ زٔئً ىّم ”زالهًٍَْء“ ۾ چٽّٔ آھْ‪ .‬ھَّء ىئْ‪ ،‬ةٍھ ام‬ ‫ةْغ کٔؾ ظانْ گٔؾ ؿهٍٔڊر ڇٌّ هّٓ‪.‬‬ ‫زام ةؼئڊىئً ٓا ؿٍٔم گّاؿڪؼ جّڈو َھٔؼ ّتاس دّ​ّوٰ ؿام چئْ ٌَ ؿگھٍغا جَ‬ ‫فالڻْ ةاك ۾ فالڻْ زْ هڪٔٽ هٺٍغا‪ .‬ازغٔتْ قڪحَْء زّ ڪّ هڇه دائؼه ةَ ڪٌّھْ‪،‬‬ ‫ٌَ جَ آڏّٓم زٍگّٔم ٌَ نڳً‪ ،‬ٻّڇهم ۽ زنؽال ٌَ اچً ۽ ؿٍڌ ىام ؿٍڌو ھٍغه ٌَ ٌڪؼم‪ .‬پؼ‬ ‫مفا اهٌغھ ڪاٌھْ‪ .‬نًٍٔ زْ ةؼف زْ کڏ ۾ ٽٍگ ڦاؿْ پٔئْ‪ .‬ؿيسھٔائًٔ جَ ةچڻ‬ ‫ىكڪم آھْ‪ .‬چٔائًٔ؛ ٌَ‪ -‬ىام ھْ ٌاقاٌائحّ ىّة ٌَ ىؼٌغس‪ .‬ھً ىً ۾ ڇا چّٔ ؿا کٔؾ‬ ‫ظتؼ‪ ،‬پؼ اکّٔم آؿيام ۾ ڪٔائًٔ جَ ٽٍگ ٻاھؼ ٌڪؼو آٓؾ‪.‬‬ ‫راةؼٽ آئٍـٽائً چّٔ آھْ؛ ھً ةؼھياٌڊ ۾ ھڪ رٿا ۽ جؼجٔب آھْ‪ .‬ام ۾ ڪّ ٌلل‬ ‫ڪٌّھْ‪ .‬ڪا ًاكث آھْ زا ظّد ظهلٔم آھْ ۽ ڪائٍاة کْ ھالئْ ٿْ‪.‬‬ ‫اؿام زّ پٔاره قاّؼ ھؼٓف هاؿّاڻْ‪ ،‬زٍھً الِء زٌغگْ ھڪ ةْ ىلنغ ىكغّنْ‬ ‫آھْ ۽ زّ كغر ۽ اٌـام زْ هچ ۾ ڪّ ةَ رقحّ ٌَ ڇؿٍغه آھْ‪ ،‬اھّ ةَ ىـّروَء ۾ ام‬ ‫ڪؼو هٍٓغه آھْ جَ كغرة ؿام ڪا هٓؾ ‪-‬هاٽ كائو رکْ ؿگھْ‪ .‬ىاڄرم هقٍّ ڀاٽٔا ةَ‬ ‫آڱؼ ۾ ڇٍڇؼ زّم ىٍڊّٓم پائْ ۽ جاج ةهّچ ؿٍغس ىّڪهٔم ؿائًٔ ةاةا زّ جّْٓػ ٻاٌھً‬ ‫۾ ٻڌه جَ دفحؼ ۽ گھؼ زا ىـئال ھڪغل ظحو ٿْ هٓؾ‪.‬‬ ‫‪90‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫جَ ىام ٌٿّ چاھٔام جَ اؿًٔ اٌڌ هقّاس ۾ زٔئّم‪ .‬اىً ۽ اجضاد ۽ ّانيگٔؼ‬ ‫ةؼادروَء الِء ڪو ڪؼّٓم ۽ ظغا کْ ادب ۽ ؿاؿث ۾ ٌَ آڻّٔم‪ .‬ھّمَء ىارڪؾ ةَ چّٔ‬ ‫آھْ جَ مهٔتْ زٍگّٔم هاپار زْ نٍگھً جام نڳّٔم آھً‪ .‬ڀڳّام کْ گھؼ ۾ ىڃّ ۽‬ ‫ةؽارم ۾ ٌَ کڻْ اچّ‪.‬‬ ‫ظٔؼ‪ ،‬ىام ڪّ پٍڊة ٓا جحّگٔام زّ ىاھؼ ٌَ آھٔام‪ .‬ىٍھٍسْ الِء ڀڳّام ام ڇٍٓھً‬ ‫ىؼو هّٓ‪ ،‬زڏھً ؿٍڌو ؿٍڌ ىام ٌڪحا‪ .‬ام ةْغ اؿام زْ دهؿحْ گھٽ آھْ‪ .‬ائًٔ زاٌّ ۽‬ ‫ىاھحاب کْ ام زّ ھهڪّ رهپ ڇٓکارو ڇڏٓو‪.‬‬ ‫زّٔم ۽ ؿاھث ۾ هڇه فؼق آھْ‪ .‬ڪھاڻَْء ۾ ھڪ هٓچار ڪؼدار‪ ،‬فىا‪ ،‬هاكّْ‪ٓ ،‬ا‬ ‫ًؼز ةٔام‪ .‬قْؼ ۾ ھڪ ٌلٌّ ٓا ڪٔفٔث‪ ،‬ىىيّم ۾ ھڪ ىّوّع‪ٌ ،‬اٽڪ ۾ ڪؼدار‪،‬‬ ‫اٌھً زا رخ‪ ،‬زٌغگَْء زا هاكْا‪ ،‬رظً زّ ٽڪؼاُء‪ -‬ڄڻ قٌؼٌر زْ راٌغ‪ ،‬زا آھـحْ رٿا‬ ‫ؿام ھهْ ۽ پِّء ٺڪا ٺّڪْ چانّ‪ .‬پڇاڈوَء زّ ؿڀ ڪؼدار چارنؾ ڄڪٍؾ زْ ڪؼدارم‬ ‫زٔام ھڪ ھٍڌ گڏ ٿًٔ ٓا ىغارؿْ فهيً زٔام گڏٓم فّٽّ ڪڍائًٔ‪ .‬آٍٽْ ٌاهك ٓا ٌاٽڪ‬ ‫ىً ًؼف اٌغر ٿّ هڃْ‪ .‬پؼ زٌغگَْء ۾ ڪٔحؼّٓم ڳانھّٔم گڏ ھهً‪ .‬ڪڏھً ؿياٌحؼ‪.‬‬ ‫ڪڏھً ھڪ ٻئْ کْ رد ڪً‪ .‬زٌغگَْء کْ ھّةھّ پٔف ٌٿّ ڪؼو ؿگھسْ‪.‬‬ ‫ىّم ھڪ ڪحاب پڙھّٔ‪ .‬نکٔم ھّ؛ ٌائڪ ۽ ٌائڪا ھڪ ڪالڊ ھڪ ٻئْ ؿام ٌَ‬ ‫ڳانھآّ‪ .‬ىام ؿّچڻ نڳؾ؛ ىاٺ زْ ھڪ ڪالڊ ۾ اٌھً ڇا ؿّچّٔ ھٌّغه! ڪالڊ‬ ‫ڪحاب ٌَ پڙھٔو جَ هڅٓڪ ىؽه آّٓ‪ .‬ىگؼ ؿڳً آھّزا چّٔ؛ ٻچا‪ ،‬ڪحاب ٽً ڪالڪً ۾‬ ‫پّره ٿئْ ۽ گھڻً ڪؼدارم زْ زّٔم ‪ -‬رٓکا پٔف ڪؼو‪ .‬دّٓداس کڻ‪ .‬ٽْ ڪؼدار آھً‪.‬‬ ‫دّٓداس‪ ،‬پارهجْ ۽ چٍغر ىکْ‪ .‬ھاڻ جّم زٍھً ٌيٌّْ ؿام پڙھًٔ ٿّ‪ ،‬ام اةسغ ؿام‬ ‫جّکْ اھّ ڪحاب پّره ڪؼڻ ۾ ٽْ زٍو نڳٍغا‪ .‬ؿڳً زْ اِھا ڳانھ ٻڌڻ ةْغ ىٍھٍسّ ادب‬ ‫ىام چاھ گھٽسْ هّٓ ۽ اڪذؼ قاّؼو‪ ،‬راڄٍٔحْ‪ ،‬هگٔام ۽ جارٓط زا ڪحاب پڙھٍغه آھٔام‪.‬‬ ‫ىّم ةکّم ةَ ڪڍّٓم ٿْ‪ّ ،‬كق ةَ ڪٔا ٿْ ۽ ادب ةَ ظهلٔو ٿْ‪” .‬ؿؼزّجْ“ ٌاهك‬ ‫نکٔو جَ ‪4831‬ع ۾ آٌچم زْ رٿ جْ ؿٍڌو ؿاھث ؿڀا ىٍھٍسّ ؿيام ڪّٔ‪ .‬ؿڳً چّٔ؛‬ ‫ىحام ام ؿٍيام زْ اھئث ىڪاٌْ ؿيسھْ هڃْ‪ .‬ام ڪؼو گّةٍغ ىانھَْء زْ ”پکٔڙا‬ ‫هنؼ کام هڇڙٓا“ ٌاهك جْ ةَ ؿٍيام ڪّٔ هڃْ‪ .‬ھؼ چٍغ ازھم زْ چّڻ جْ ”ؿاھٔڙو“ ٌاهك‬ ‫زْ ؿٍيام زْ رٿ آئْ‪ ،‬پؼ ڪارهةارو ڪاىٔٽَْء كتّك ٌَ ڪئْ‪ .‬ام ڪؼو ازھم ۽ ڀارجْ‬ ‫ام زكً ۾ قؼٓڪ ٌَ ٿٔا‪ .‬ىٔڙ ۾ ةيتئَْء ىام ىانھْ‪ ،‬ڪٔؼة‪ ،‬اجو‪ ،‬گّةٍغ پٍساةْ‪ً .‬انب‪،‬‬ ‫زڳث آڇهاڻْ‪ ،‬ةھارو ڇاٻڙٓا‪ ،‬ارزً قاد‪ ،‬ىّجْ ۽ گھڻا نٔکڪ آٓا ۽ ھحام ةَ ؤا‪ ،‬ؿڳً‪،‬‬ ‫آٌچم گٍّ‪ ،‬رازّ‪ ،‬راھْ ڪافْ نٔکڪ گڏ ٿٔا‪ .‬ؿڳً ىٍھٍسْ ڀٔٽ قؼجچٍغر‪ ،‬جَ آٌچم‬ ‫زٔئٍغر ڪيار اگٔ​ٔہ ؿام ڪئْ‪ .‬چٔائّم ىّھً ؿٍڌو ادب زْ جارٓط ۾ ٌٍڍو ّيؼ زّ‬ ‫‪91‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫پھؼّٓم نٔکڪ آھْ‪ ،‬زٍھً ٽّٔٓھً ؿانً زْ ىعحنؼ ّيؼ ۾ قاھڪار ٌاهك نکّٔ آھْ‪.‬‬ ‫ٻَ چار ؿاك پِّء نْم پكپ چّٔ جَ ىٍھٍسْ ىضتّةا اھّ ٌاهك ؿّرھً دفْا پڙھّٔ آھْ ۽‬ ‫هڅٓڪ دفْا ام ڪؼو ٌَ پڙھّٔ اٿائًٔ زّ ڪحاب کاٌئؾ ڪٔؼ هٺْ هّٓ آھْ‪.‬‬ ‫ؿڳً زّ اڀٔاس گھڻّ ھّ ۽ ام ڪؼو ؿٺْ ادب زْ ڄاڻ ھئؾ ۽ ھً ۾ جْؼٓفْ‬ ‫زػةّ ڪّٽام ڪّٽ ڀؼٓم ھّ‪” .‬نڱً“ زْ ھً ڪؼدار الِء چٔائًٔ‪ 0‬اھّ کّکهّ‪ ،‬ٽاِء کْ چنّ‬ ‫ٌٿّ ڪؼو پؼ پٍھٍسْ گھؼگالئْ َاھؼ ڪؼو ٿّ‪ .‬آٌچم ةَ ائًٔ چّٔ ” آهارن “۾ ٌائڪ زْ‬ ‫پُْء زّ پٔؼ ُؿڄْ ٿّ پئْ ۽ ام ىام اڇّٔم جٍحّم ٿّٔم ٌڪؼم‪ .‬ھّ ؿيسھْ ٿّ جَ اھْ‬ ‫قآغ پٔٽ زا ؿاٌپا آھً‪ .‬ام ڪؼو ةهٔڊ ؿام اٌھً کْ ڪٽْ ٿّ‪ .‬اھا پٍاھگٔؼ زٌغگَْء زْ‬ ‫دردىٍغ جهعْ آھْ‪.‬‬ ‫زئہ ھٍغ ڪانٔر ۾ ىٍگھارال ىهڪاڻْ ٽئًٔ نٔکڪ ؿئهً (‪4831‬ع) ۾ چّٔ؛ ھحْ‬ ‫ىّھً ڪهپٍا ھسْ جَ اٿْ ةٔھْ‪ .‬ىام اٿْ ةٔٺؾ‪ .‬چڱْ ًؼح قڪم ڇؿْ چٔائًٔ؛ جيال‬ ‫ؿٺّ ٿّ نکًٔ انتحَ ھِسْ زّم غهٌّٔم ٻًٔ کام هڅٓڪ ٿّ ڪؼًٓ‪.‬‬ ‫ىٔؼام زْ ڀٔڻ ؿاهم چّٔ‪” ،‬آهارن ؿٺّ ٌاهك آھْ‪ .‬جّ ڪا هئكٔا ڇٺْ آھْ“؟‪.‬‬ ‫”ٌَ“‪.‬‬ ‫”ةيتئْ ۾ قآغ اٌھً زّم گھٽّٔم آھً“‪.‬‬ ‫”ٻڌه اٿو“‪.‬‬ ‫”ڪڏھً اجْ هّٓ آھًٔ“؟‬ ‫”ٌَ“‪.‬‬ ‫”ىام چاھٍٔغو آھٔام جَ کًٔ ڇؿام“‪.‬‬ ‫”جّکْ قؼل ٌَ آٍغه“‪.‬‬ ‫”ٌَ جّم هٺْ ھهٍغًٓ“؟‬ ‫”ڇاڈھْ ىڇّم رکْ هٓؾ ةغالئْ ھهًٔ جَ ڪٔؼ څٓام قآغ ٌَ ڇو“‪.‬‬ ‫”ڀال اھّ جَ ٻڌاِء ” “‪ ...‬ڇا“؟‬ ‫”چٌّغا آھً اؿحؼو ۾ ڪال هنـٍا ىؼدم کام هڅٓڪ رھٍغو آھْ“‪.‬‬ ‫”ڪٔئً“؟‬ ‫”ھڪ دفْ​ْ قّ ڀڳّام ڪال زّم گّرّٓم ٺاھّٔم‪ ،‬پارهجْ اھْ ؿڀ گّرّٓم‬ ‫کائْ هئْ‪ .‬چٔائٍٔؾ ىّم الِء ڇا ٺاھّٔ اٿئْ‪ ،‬ةؾ ام ڇٍٓھً ةْغ ڪال اؿحؼًٓ هٽ ھهّٔ‬ ‫هّٓ“‪.‬‬ ‫ىام کهڻ نڳؾ‪.‬‬ ‫”ڇّ“؟‬ ‫‪92‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ٿّ“‪.‬‬

‫”جَ اٌھً گّرًٓ کام اڳ ۾ ھًٍ ۾ ڪال زاڳٍغه ئْ ٌَ ھّ ڇا“؟‬ ‫”قآغ ڇّ جَ پِّء ئْ قّ کْ گڻپحْ ۽ ڪارجڪ ڄاها“‪.‬‬ ‫ىّم ھً ڇاٌھً چحائْ ٌھارّٓ‪” .‬ىام ڄاڻام ٿّ“‪ ،‬ىّم کٔؾ چّٔ‪” ،‬ىام جّ کْ هڻام‬

‫”ھا“ ‪.‬‬ ‫”قادو ڪٍغًٓ“؟‬ ‫”اھا اڳ ۾ ڪٔم اٿو“‪.‬‬ ‫”ڪٔئً“؟‬ ‫”جَ ٻڌ“‪ .‬۽ پِّء ھً قؼهع ڪّٔ پٍھٍسّ پؼٓو داؿحام‪ٌّ .‬اةكاھ ۾ ھً زّ ڪٍھً گم‬ ‫ٌانْ ىـهو ٌّزّام ؿام پٔار ٿْ هّٓ‪ .‬پڻھؾ کْ اھّ ؿٍٻغ ٌَ هڻّٔ‪ ،‬پؼ ھً پُْء زْ ھڪ‬ ‫ٌَ ٻڌو ۽ گػرٓم ٻارٌھً ؿانً کام ھً ؿام ٌَ ڳانھآّ ھئائًٔ‪ .‬پاڻ ىكًٔ ھالئْ ھً زْ‬ ‫اؿڪّك زّم فّٔم ڀؼٓائًٔ‪ .‬ھَّء ىكًٔ ھالئٍٔغو ھئْ هڇو ؿالئْ هٺٍغو ھئْ‪ .‬ىھٍْٔ‬ ‫۾ اٽڪم ڇھ ؿؤ رهپٔا کٔؾ ىّڪهٍٔغو ھئْ‪ .‬ٻَ چار دفْا پاڻ ڪؼاچَْء ۾ ىهْ آٓؾ ۽‬ ‫ھّٽم قانٔيار ۾ رھٔؾ‪.‬‬ ‫ھڪ ڇٍٓھً اھّ گم ھحْ ةَ آّٓ ۽ ؿاهم اؿام ٻٍھْ زْ هاكفٔث ڪؼائْ‪ .‬۽ ھْ‬ ‫آھْ زٍاب ىّھً‪ .‬نٔکڪ آھْ‪ .‬راة زّ ڪافْ پھؼا ڇٌا اٿائًٔ‪ ،‬پؼ ھً پاڈو ۾ ڪھڙّٓم‬ ‫ؿھڻّٔم ڇّڪؼّٓم رھّٔم آھً‪ ،‬ام زْ کٔؾ ظتؼ ٌَ آھْ‪.‬‬ ‫ڇاچه ؿٺّ ىاڻھّ پئْ نڳّ‪.‬‬ ‫گم پِّء هڅٓڪ پڙھائْ الِء نٍڊم هّٓ ۽ ؿٍغس زٍو ڇٍٓھً جْ نفافْ ۾ پالؿٽڪ‬ ‫زْ پٍْ ۾ هٓڙھٔم ٿّرو پٔـٽؼو ىّڪهٔائًٔ ۽ ھڪ دفْ​ْ جار ڪٔائًٔ؛ جّم دّٓو‬ ‫آھًٔ‪ .‬جّ ىّم کْ پانّٔ آھْ‪ .‬دًّٓٓ زْ پّزا ڪتْ آھْ‪ .‬ىّم کْ آؿٔؾ ڇٌْ‪ .‬ىّم ھڪ‬ ‫اٌگؼٓؽ ڇّڪؼوَء ؿام قادوَء ڪئْ آھْ‪.‬‬ ‫ھَّء ةٔيار ٿْ پئْ‪ ،‬جار آٓؾ جَ ىّم کْ گھؼآائًٔ‪ .‬جار ھٿ ۾ ڇٌائًٔ ىام کهڻ‬ ‫نڳؾ‪” ،‬ھْ ةَ زٌغگَْء زّم ادائّم آھً‪ .‬زٌغگَْء زْ ىنٔتحً کام ةچڻ زّ ھڪ رؿحّ‬ ‫ھُْء ةَ آھْ؛ ام ىام گھڻّٔم اىٔغهم ٌَ رکسً‪ .‬زٌغگَْء کْ ائًٔ قڪـث ڇزْ‪ .‬جّم‬ ‫جيال ؿٺْ آھًٔ‪ .‬ڪڏھً ةَ زٌغگَْء ۾ اڪٔالئْ ىضـّس ڪؼًٓ ۽ ام الئق ؿيسھًٔ جَ‬ ‫آهاز ڇج‪-‬ىّھً آھْ“‪.‬‬ ‫ھَّء پٍغرھً ڇٍٓھً کً ةٔيار رھْ‪ .‬ھّمَء کٔؾ پاؿپّرٽ ڪيپٍَْء زّ ھڪ زّام‬ ‫ةَ هڻٍغه ھّ‪ .‬زٍھً زْ پُْء زّم ڇاهڻَْء ۾ چار ظاٌگْ ةـّم ھهٍغّٓم ھّٔم‪ .‬ام ةَ قآغ‬

‫‪93‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫چٔؾ؛ ىام آھٔام ! (ٍْْٓ ھّ آھْ)‪ .‬ھّ ةْ‪-‬او‪-‬آم ‪-‬آم‪ .‬ةْ‪ .‬جؼڻ ڪار ھالئڻ ةَ ڄاڻٍغه ھّ‬ ‫۽ کٔؾ انڳ هڇه گھؼ ةَ ھّ‪ .‬ىّم هٽ جَ رڳّ ىام پاڻ ھّس‪ 0‬ةاكْ نڙ نھؼهم نؾ نٔٽ‪.‬‬ ‫ھّ‪ ،‬رهپ ةَ اجـاھْ ۽ اٌلالةْ زّام ھّ‪.‬‬ ‫اؿًٔ زڏھً ‪ 43‬آگـٽ ‪4833‬ع ۾ گّئا ۾ ؿحٔاگؼھ ڪؼڻ هٓاؿًٔ جَ ھً کْ ئْ‬ ‫ؿٍڌًٓ زّ رھتؼ ةڻآّ هّٓ‪.‬‬ ‫اؿام ىٿام گّنّٔم ھهّٔم جَ ىام ةچْ هٓؾ‪،‬‬ ‫پؼ کٔؾ گّنْ نڳْ‪.‬‬ ‫ؿاهم فؼٌٽ جْ آئْ‪.‬‬ ‫ظتؼ ٌٿْ پٔئْ جَ ڪٍھً ؿام گڏزڻ آئْ آھْ‪.‬‬ ‫ھَّء پِّء رهپ زْ ؿٔؼاٌغوَء هٓٺْ ۽ ىٍھٍسْ ھڪ ٌئًٔ ڪاىٍا زْ ٻهْ قڪـث‬ ‫زْ ٽب ۾ ٻڏو ىؼو هٓئْ‪.‬‬ ‫ڇٓکارو‪.‬‬ ‫ائًٔ گاگٍغاس ةَ ةھادرو‬ ‫ِ‬ ‫ىّم گّئا ؿحٔاگؼھ زّ اصّاك ”اڃا راة ةاكْ آھْ“ رپّرجاج ۾ نکّٔ آھْ‪.‬‬ ‫ڇٺو‪ ،‬جَ ھڪ ٻْ ىٔؼام‪ ،‬زا گٍْ ؿام ڪْ‪-‬ؿْ ڪانٔر ۾ پڙھٍغو ھئْ ۽ ازٍتْ دهرًٓ‬ ‫زْ اصـاس ؿام ةؽار ۾ ىّم ؿام ھهڪْ چكيائْ ڪٍغو ھئْ ۽ اڻ نکًٔ ىؼڪً زا‬ ‫ڇٍڊا اڇالئٍٔغو ھئْ‪.‬‬ ‫ٻڌل جَ گاگٍغاس ام کْ پاڻ هٽ‪،‬‬ ‫انڳ گھؼ ۾ رکّٔ آھْ ۽ ھً ؿام ٻْ قادو ڪئْ آھْ‪.‬‬ ‫ىّم الِء پـٍغ آٍغڈ ڇّڪؼّٓم‪،‬‬ ‫ائًٔ ٻًٔ ؿام ىٍـّب ٿْ هٍٓغّٓم ھّٔم‪.‬‬ ‫ىام زڏھً گّئا هٓؾ جَ ةٔهگال ۾ رهپ ؿاهم کْ ۽ گاگً ىٔؼام کْ ظي نکّٔ‪.‬‬ ‫چٔائّم ‪:‬‬ ‫جّم نٔکڪ آھًٔ‪.‬‬ ‫ظي جّم نکاِء‪.‬‬ ‫زٔئً جَ ٻئْ ىّم کْ پـٍغ ھّٔم‪،‬‬ ‫ام ڪؼو زػةاة زْ اهة پّة ڪٔو‪.‬‬ ‫ڪڏھً ةَ گڏزاڻّٔم ٌَ ھّٔم‪.‬‬ ‫هاپؾ ىّٽْ زٔڪڏھً اھّ ظي ھّةھّ دھؼآام ھا جَ چپً جْ آڱؼ رکْ ةٔھّش ٿْ‬ ‫هڃً ھا ٓا غكْ کائْ ىٍھٍسْ گّد ۾ ڪؼم ھا‪.‬‬ ‫پؼ اھا ىّم ًؼفام ڪئڻائْ ٿئْ ھا‪.‬‬ ‫‪94‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫زا فٌؼة ۾ ٌَ ھئو‪.‬‬ ‫ىهڪ الِء ىام ڪسھ ٌَ ڪؼو ؿگھّٔ ھّس ۽ زڏھً ڇٺو جَ پّرچّگٔؽ گّئا کْ‬ ‫ڇڏڻ الِء جٔار ٌَ ھئا ۽ ‪ 43‬آگـٽ ‪4833‬ع ۾ گّئا ؿحٔاگؼھ ۾ ام زْ ھؼ ؿؼصغ جام اٽڪم‬ ‫ڇھ ھؽار زّام اٌغر گھڙڻ جٔار ٿٔا جَ ىّم ةَ اجْ هڃڻ زّ فٔنهّ ڪّٔ‪.‬‬ ‫اٌھً ڇھً ھؽارم ۾ قآغ ٓارٌھً ؿٍڌو ھئاؿًٔ ۽ اٌھً ڇھً ھؽارم ۾ نٔکڪ‬ ‫مؼف ھڪ ھّ‪ ،‬زّ ىام ھئؾ‪.‬‬ ‫ؿيسھٔو جَ ام گّنٔتازوَء ۾ ىام قآغ قھٔغ ٿْ هڃام‪ ،‬ام ڪؼو ٌّڪؼو ڇڏو‬ ‫ڇٌو‪.‬‬ ‫ادةْ ڪالس ۾ ام کام اڳ ٽئگّر زْ ھڪ قال ىهھائْ ھئائّم‪ ،‬پؼ پِّء اھا قال‬ ‫”ىّھً ڪهپٍا“ ٿْ هٓئْ‪.‬‬ ‫ھؼ ڪٍھً زْ هاة ۾ اھائْ هائْ ھئْ جَ ىّھً ڇاجْ کّنْ پّرچّگٔؽم زّ‬ ‫ىلاةهّ ڪٍغه ۽ قھٔغ ٿٍٔغه‪.‬‬ ‫گھؼ ۾ دادا چّٔ‪:‬‬ ‫ڀم هځ ۽ ؿٍڌًٓ زّ ٌانّ ىٿْ ڪر‬ ‫ڄڄْ ڀڄْ ٌَ اچر‪،‬‬ ‫ٌَ جَ هځ ئْ ٌَ‪.‬‬ ‫ڀاڀَْء ڇاجَْء ؿام نڳائْ پٔكاٌَْء جْ چيْ ڇٌْ ‪:‬‬ ‫قم هڇه ٻڍه ٿًٔ‪.‬‬ ‫زّاٌْ ىاڻًٔ ۽ قم جٍھٍسّ هار ةَ هٌگّ ٌَ ٿئْ‪.‬‬ ‫ام دّا قآغ ؿٍڌًٓ کْ ڪّ ٻّٔ ھٔيّ ڪاالڻْ ٌَ ڇٌّ ۽ ىّم ىٿام ةَ ىكًٔ گٍّم‬ ‫ھهّٔم ۽ قؼراٽ ڪؼو ىٿام ۽ پاؿً کام گّنّٔم نٍگھْ هّٓم‪ ،‬نڳّٔم ڪًٔ‪.‬‬ ‫ام ھهچم ةاةث فلي پٍر ڳانھّٔم نکٍغس‪.‬‬ ‫اؿام کام پٌّْ ۾ نّڪيأٌہ جهڪ زْ آفٔؾ ۾ نکائْ هرجّ هّٓ جَ اؿًٔ پٍھٍسْ‬ ‫آزاد اڇا ؿام گّئا ۾ َ‬ ‫ٿْ هٓاؿًٔ‪ .‬اجْ ىارقم الِء قّٽ‪-‬ائٽ ‪ -‬ؿائٽ زّ ةَ آرڄر ھّ‪ .‬جَ‬ ‫اؿًٔ ىؼڻ الِء جٔار ھئاؿًٔ‪ .‬اؿًٔ كّىْ زھٍڊو کْ ڪڏھً ةَ پٽ جْ ڪؼڻ ٌَ ڇٍٓغاؿًٔ‪.‬‬ ‫ةيتئْ زْ چٔف ىٍـٽؼ ىؼار زْ ڄٓـائْ صڪو ڪڍّٓ جَ زٔڪڏھً ٽؼڊ هارا‬ ‫هانٍٽٔؼم کْ گّئا زْ ىکٔہ ةارڄر ةاٌغا جْ ڇڏڻ الِء ؿاهٌحّاڈو هٍٓغا‪ ،‬اٌھً زا نٔـً رد‬ ‫ڪٔا هٍٓغا‪ .‬ام ڪؼو ةٔم گال زْ ھڪ ىٔڙ ۾ اھّ فٔنهّ ٿّٔ جَ زٔڪْ جيال پؼٓام آٓا‬ ‫آھً‪ .‬اٌھً کْ اٌغر هڃڻ ڇٌّ هٍٓغه‪ .‬ام صـاب ؿام ؿٍڌو اجْ هڃْ ٌٿْ ؿگھٔا‪ 0‬ىّم‬ ‫جلؼٓؼ ڪئْ جَ اھّ فٔنهّ غهي آھْ‪ .‬گّئا زٔڪڏھً ةيتئَْء کام ٻَ ھؽار ىٔم پؼو ھسْ‬ ‫‪95‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫جَ اؿًٔ هڃّم ھا‪ .‬اهھًٔ انڳ ٻّنًٔ ىّزب ّّٔوّ ڇّٓ ۽ ؿٍڌًٓ کْ ام اٌلالةْ‬ ‫جضؼٓڪ ۾ ةھؼه هٺڻ ڇٌّ هڃْ‪ .‬جاڈًٓ زْ ڦھڪً ۾ ىٍھٍسْ رٿ ىٍُّر ٿْ‪ .‬اجْ آؾ‪-‬‬ ‫او ڄاٌگْ ةَ ھّ‪ ،‬زّ پٌّا کام اؿام ؿام گڏ آّٓ ھّ‪.‬‬ ‫ؿاهٌحّاڈوَء ۾ چّٔ هّٓ جَ ؿٍڌو پٍساةًٔ ؿام ؿٺ ىٔم پٍڌ ڪؼو فالڻْ ةارڄر‬ ‫کام گّئا ۾ گھڙم‪ .‬اؿام پٍساةًٔ کام اڳ ٌڪؼو هٓاؿًٔ‪ .‬پٍساةًٔ پْ چّٔ؛ آ ةّك‬ ‫پٍساةٔا ھال ةّك‪ .‬ةّك ؿٍڌٓا ھال ةّك‪ .‬پؼ پِّء ؿٍغم آهاز پٺٔام پئسْ هٓا‪ .‬زھٔڻا پئسْ‬ ‫هٓا‪ .‬رهپ چّٔ جَ اؿًٔ ةَ هاپؾ ىّٽْ ھهْ ةاٌغا ىام اٌغر گھڙهم‪ .‬ھْ چاھًٔ ٿا‪ .‬ؿٍڌو‬ ‫ؿٺ ىٔم پٍڌ ڪً ۽ اھّ ةَ ھڪ راة ۾ اڂ ‪ 41‬آگـٽ آھْ‪ .‬اھّ فٔنهّ غهي آھْ‪ .‬ھهّ‪.‬‬ ‫هاپؾ ھهّ‪ .‬ؿڀٍْ چّٔ ھهّ‪-‬هاپؾ ھهّ‪ .‬ىّم چّٔ ىام هاپؾ ٌَ ھهٍغس‪ .‬اؿًٔ ھحْ پڪٍڪ‬ ‫ڪؼڻ ٌَ آٓا آھّٔم‪ .‬هاپؾ ھهٍغاؿًٔ‪ ،‬چٌّغا؛ ھُْء ڇؿّ ؿٍڌو ةھادر! ؿھّنٔث پـٍغ!‬ ‫ڄڄڻا! ىام اڪٔهّ اڳٔام هڅٌغس‪ .‬رهپ چّٔ‪:‬‬ ‫”پؼ ةاٌغا ۾ ڪْ اڳ ۾ ةَ قھٔغ ٿٔا آھً‪ .‬اؿًٔ قھٔغم زْ ؿؼصغ جْ قھٔغ‬ ‫ٿٍٔغاؿًٔ“‪.‬‬ ‫”اؿًٔ اجْ قھٔغ ٿٍٔغاؿًٔ “‪ .‬ىّم چّٔ ”زا زىًٔ گيٍال آھْ“‪.‬‬ ‫ھڪ ھڪ ڪؼو ؿڀ ىّم ًؼف ٿٔا ۽ رهپ ةَ زھڪّ‪ .‬پؼ اؿام ةؼؿاة زْ ام‬ ‫ڪارو اهٌڌاھْ راة ۾ ٌغّٓم ۽ ٌاال پار ڪٍغا فلي ؿّرھً ىٔم اڳٔام هڅٓاؿًٔ جَ اجْ‬ ‫ڪْ اڳّاڻ گڏٓا‪ .‬چٔائّم ةاكْ راة ىٍغر زْ داالم ۾ رھّ ۽ متش زّ ؿاؿّنْ ةارڄر‬ ‫کام اٌغر گھڙزّ‪.‬‬ ‫ىٍھٍسْ ىً ۾ اھّ ظٔاك آّٓ جَ ھٍغؿحام ىّم الِء ڪّٔ ڇا آھْ‪ .‬زّ ام الِء ىؼام‪.‬‬ ‫هرو ظٔاك آٓو‪ ،‬ھْ ڪّ هاپار ؿّده ٌَ آھْ‪ .‬دٓؾ الِء ئْ جَ کهٍغو کهٍغو ىؼةّ ىٽتّ‬ ‫آھْ‪ .‬اه دٓف ڇس‪ .‬جٍھٍسْ الِء کهٍغو ڪڏٌغو گّنّٔم کائْ ٿّ هڃام‪ .‬پؼ اٌغر زڏھً هڻ‬ ‫جْ كّىْ زھٍڊو نڳائڻ زّ ؿّاك اٿّٔ جَ ةٍغهكّم ۽ اؿٽٔكً گٍّم ىّم ًؼف ؿڌّٓم‬ ‫ٿّٔم‪ .‬ىام ھڪ دڈو جْ ةٔٺّ ھّس‪ .‬رهپ ڀؼؿام ةٔٺّ ھّ‪ .‬ىٍھٍسّ ىً ٿّره ڪيؽهر ٿّٔ‬ ‫جَ ڄاڻ ىئؾ‪ .‬رهپ کْ چٔو؛ جّم اڳّاڻ آھًٔ‪ .‬زھٍڊه جّم چاڈھ‪ ،‬ڪؼٌغه جَ ام کْ‬ ‫کڻٍغس‪ .‬ھً چّٔ؛ جّ ةَ ڪهھ نٔڊر ةڻسڻ زْ ڪّقف ڪئْ‪ ،‬پھؼًٓ جّم چاڈھ‪ ،‬ىّم‬ ‫چّٔ‪ 0‬زئہ ھٍغ‪ .‬ىّم هڻ جْ زھٍڊه چاڈھْ ڇڏّٓ‪ .‬پّرچّگٔؽ ىهٔٽؼو زا گّئاٌْ فّزْ‬ ‫اؿام کْ اٌغر اچڻ کام رهڪْ ٌَ ؿگھٔا پؼ زڏھً زھٍڊه نڳّ ۽ اؿًٔ اٌغر گھڙٓاؿًٔ جَ‬ ‫قؼهع ٿْ ىكًٔ زْ ڦٽ‪ ،‬ڦٽ‪ ،‬ڦٽ‪ ،‬اؿًٔ زىًٔ جْ ڪؼٌغا هٓاؿًٔ نٔٽٍغا هٓاؿًٔ‪-‬ائًٔ‬ ‫ھغآث ىهٔم ھئْ‪.‬‬

‫‪96‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫گاگٍغاس چّٔ؛ اؿًٔ ؿڀ ىؼهم‪ ،‬پؼ جّم ٌَ ىؼج‪ .‬جّم نٔکڪ آھًٔ‪ .‬جّم اؿام زْ‬ ‫قھادة زْ ڪھاڻْ نکر‪ .‬گّنٔتازو ھهڻ هكث ھڪ زّام زّٔم قھغادپّرو اٿْ ةٔٺّ‪.‬‬ ‫چٔائًٔ ‪ 0‬ىارّٓ‪-‬ؿڌه ڇاجَْء جْ گّنّٔم ھڻّ‪ .‬۽ كئل ڦاڈو ڇاجْ کّنْ چٔائًٔ‪ 0‬ڀارة‬ ‫ىاجا زٌغھ ةاد‪-‬ؿاالزار ىؼدھ ةاد‪ .‬ٻّٔ اٿّٔ گاگٍغاس ىّم کْ چٔائًٔ؛ ڪهپٍا‪ ،‬جّم ؿيھّٔ‬ ‫ڇّ پّٔ آھًٔ‪ .‬اٿ‪ .‬ىام اٿٔؾ جَ ھً زّش ۾ فّزًٔ کْ چّٔ؛ ؿاال جّھام کْ قؼل ٌٿّ‬ ‫اچْ زّ ةْ ھٿٔارم جْ گّنّٔم ھالّٓ ٿا‪ .‬اؿام کْ ةٍغهكّم ڇّٓ ۽ ڪؼّٓ ىلاةهّ‪ٓ .‬ا‬ ‫ةٍغهكّم ڦٽّٔم ڪؼّٓ ۽ اچّ ھڪ ھڪ ٿْ‪ .‬گّنٔتازو جَ ةٍغ ٿْ‪ .‬پؼ گاگٍغاس کْ پڪڙو‬ ‫هٓا‪ .‬کٔؾ ٌغوَء ۾ غًّا کارآائّم ۽ ةٔهٽّم الھْ ڪٽٔائٌّؾ‪ .‬ھّ ٻٽْ ڇٍٓھً گؼفحار‬ ‫رھّٔ‪ .‬اؿًٔ رهپ ۽ ٻًٔ ؿاٿًٔ کْ ڪهھً جْ کڻْ هاپؾ آٓاؿًٔ‪.‬‬ ‫ٌھؼه ؿؼڪار ‪4864‬ع ۾ ىهٔٽؼو كغل کڻْ گّئا کْ آزاد ڪؼآّ‪ .‬ام ةْغ گّئا زْ‬ ‫آزادوَء زا هڇا زكً ىهھآا هٍٓغا آھً‪ ،‬پؼ ؿٍڌًٓ کْ ڪڏھً ٓاد ٌَ ڪّٔ هٍٓغه آھْ‪ .‬پِّء ةَ‬ ‫ھڪ آس پّرو ٿٔو جَ ىّم ةَ ھڪ دفّْ دٓف زْ آزادوَء الِء ڪو ڪّٔ‪.‬‬ ‫اڳّاڻً کْ چٍغم هؿٔهْ ڪافْ پئـا ىهٔا ھئا‪ .‬پؼ پاڻ پٔا ىکڻ ۽ ةٔغا کائٍٔغا ۽‬ ‫اؿام کْ ؿکڻْ چاٌھ ةَ ٌَ آڇٍٔغا‪ .‬ىأٌّم جَ ائًٔ ىاڻھّ پٔا کارائٍٔغا ھئا‪ .‬ىام ةَ ٻً چئً‬ ‫رهپًٔ زّ ظؽاٌّ کڻْ هٓؾ‪ .‬ام ؿاك پھؼًٓ جارٓط کام ىّم ۽ گٍْ ةا ؿهـهْ ؿگؼٓٽ‬ ‫ڇڪڻ قؼهع ڪّٔ ھّ‪ ،‬ؿّ ؿگؼٓٽ زال ڇڪٔو‪ .‬زڳث آڇهاڻَْء ”ھٍغؿحام“ اظتار ًؼفام‬ ‫ىّم کْ فؼٌٽ جْ ام زّ ّاروْ ظاًّ ڪؼو ىّڪهّٔ‪ .‬ؿّ ڀڳم ٽٽم اٌگؼٓؽوَء ۾‬ ‫چڱّٔم ظتؼهم ىّڪهّٔم ىام ۽ پٍھٍسّ ذڪؼ رڳّ ھڪ ڀٔؼه ڪٔو جَ ام ًؼف ىّم ئْ‬ ‫زھٍڊه چاڈھّٔ‪-‬پؼ ھٍغؿحام اظتار هارم کْ ھڪ ظـٔؾ ىاڻھَّء کْ پٍھٍسْ ظـٔـپڻْ‬ ‫زّ اصـاس ڇٓارڻ الِء ام اھو ظتؼ کْ ٌَ ڇپّٔ جَ ھڪ ؿٍڌوَء زام زّ هڇه زّکو کڻْ‬ ‫اھّ ڪو ڪّٔ ھّ‪.‬‬ ‫ٻْ ڳانھ اھا ٿْ جَ انھاس ٌگؼ ۾ ظتؼ پکڙو جَ ىّھً ڪهپٍا کْ گّنْ نڳْ آھْ‪.‬‬ ‫ىام اڳْ ڪٿْ ةَ هٍٓغه ھّس جَ آٌچم کْ ظي وؼهر نکٍغه ھّس‪ .‬ام کْ اصّاك نکٔو‬ ‫۽ گھؼ ۾ ةَ‪ ،‬جَ قھٔغ ٿٔڻ کام ىضؼهل رھسْ هّٓ آھٔام‪.‬‬ ‫ىٍھٍسْ ىّة زْ ظتؼ ڪٔئً پکڙو‪ ،‬ظتؼ ٌَ آھْ‪ .‬ؿئئّك ةٔڪٔٽ چّٔ آھْ‪0‬‬ ‫ڪڏھً ڪڏھً‪ ،‬زً کْ گھڻّ چاھتّ آھْ‪ ،‬جً زْ ىّة زْ ڪاىٍا ڪتْ آھْ‪ .‬ؿڳً‬ ‫آھّزا زڏھً ؿعث ةٔيار ھّ ۽ ام ةٔياروَء کام آظؼ ةچْ ٌَ ؿگھّٔ‪ ،‬ىام دفحؼ کام زڏھً‬ ‫اؿپحاك هٍٓغه ھّس جَ ؿيسھٍغه ھّس جَ ؿڳً ىؼو چڪّ آھْ‪ ،‬پؼ دهؿحً زا چھؼا‬ ‫ڇؿْ ىً ۾ اڻ نکّٔ درد ىضـّس ڪٍغه ھّس‪ .‬ظتؼ ٌَ آھْ‪ ،‬اھا اٌـاٌِْ زٌغگَْء زْ‬ ‫ڪھڙو ةٔھّدگْ آھْ‪.‬‬ ‫‪97‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ىٔؼام ةئگ ؿام آٍغو ڇٺّ جَ ڄڪٍغو آئْ‪ .‬ھٿ ىالٓائًٔ‪.‬‬ ‫چٔائًٔ‪ 0‬ىّھً‪ ّٓ ،‬آر ھٔؼه‪.‬‬ ‫ؿّ ىام ڪڏھً پؼٌؾ‪ ،‬ڪڏھً ھٔؼه‪ ،‬ىً ۾ چٔو‪ 0‬ةچْ هٍٓغًَٓء ڪٔڏاٌھً‪ .‬زٌغگْ‬ ‫جَ جّکْ ىّم ؿام گڏ گػارڻْ آھْ‪ .‬دادا ةَ گھؼ ھّ‪ .‬پٔؼًٓ پّٔىاٌؾ جَ پٺَْء جْ څڊ‬ ‫ھڻٍغو چٔائًٔ‪ُ 0‬ڇٽ!‬ ‫نٔکڪً زْ ىٔٽٍگ ڪٔؼة ٻاٻاڻَْء زْ گھؼ ٿْ‪ ،‬زحْ ٻار اڃا ةَ ٌْؼا ھڻْ رھٔا‬ ‫ھئا‪:‬‬ ‫الٺْ کائًٔ گْ‪-‬ڦؼ ڀْ گّئا زائًٔ گْ‪.‬‬ ‫گهْ گهْ ىًٔ قّر ھئْ‪ -‬ؿاالزار چّر ھئْ‪.‬‬ ‫گّةٍغ ىانھَْء جلؼٓؼ ڪٍغو چّٔ ”ىّھً ڪهپٍا ؿٍڌًٓ زّ ّّٔوْ نٔکڪ آھْ‪،‬‬ ‫ھً ؿٍڌو كّل زّ ڪٍڌ ىٿْ ڪّٔ آھْ‪ .‬ىّھً ڪهپٍا كّل پؼؿث آھْ‪ .‬ىّھً ڪهپٍا‬ ‫اٌلالةْ آھْ‪.‬‬ ‫هكث زْ جلاوا آھْ‪ 0‬ىّھً ڪهپٍا ؿّقهـٽ ٿئْ‪.‬‬ ‫رپّرٽاج ىّم نکْ ۽ ىھٍْٔ اٌغر ڇپسْ هٓئْ‪ .‬ؿٍڌ ۾ ھڪ ڪاپْ پھحْ جَ پئْ‬ ‫ڪؼاچَْء‪ ،‬صٔغرآةاد ۽ ؿکؼ زا چڪؼ نڳائْ‪ .‬ڪٍھً ادٓب ”ىھؼاڻ“ ۾ نکّٔ ‪0‬ىّھً ڪهپٍا‬ ‫اھّ ڪحاب نکْ ؿٍڌ زْ ٻچْ ٻچْ جْ اصـام ڪّٔ آھْ‪ .‬ام ڇٍٓھً کام ؿٍڌ زْ ادٓتً‪،‬‬ ‫پؼهفٔـؼم ۽ قاگؼدم ىّم کْ پٔار ڇٌّ‪” .‬زالهًٍْ“ جْ ةٍغش هكث ھڪ ادٓب نکّٔ‪0‬‬ ‫اؿًٔ ىـهيام ةث پؼؿحَْء زْ ظالف آھّٔم‪ ،‬پؼ اؿام زٔڪڏھً ڪّ ةث ٺاھّٔ جَ اھّ‬ ‫ىّھً ڪهپٍا زّ ھٌّغه‪.‬‬ ‫ٌَ پٍھٍسْ ؿاراھ ٌٿّ ڪؼٓام‪ .‬ىام رڳّ ٻڌائڻ ٿّ چاھٔام جَ ىاڻھّ كّل الِء ڪو‬ ‫ڪٍغه آھْ‪ ،‬كّل ھً زّ كغر ڪٍغو آھْ ۽ اھّ ٌَ ڇؿٍغو آھْ جَ ھً زّ ةئٍڪ ةئهٍؾ‬ ‫ڪٔحؼه آھْ‪ ،‬پگھار گھڻّ اٿؾ‪ ،‬اٿؾ ةَ ٓا ٌَ‪ ،‬اٌڪو ٽٔڪؾ ڀؼٍٓغه آھْ ٓا ٌَ‪ ،‬پؼ ىّم‬ ‫کْ نڳْ ٿّ جَ ىام ٌغًٓ زا رخ ڦٔؼو ڇڏٍٓغس‪ .‬ذاة پاة زٍؾ ًتلْ ۽ فؼكً زا فؼق‬ ‫ىٽائٍٔغس‪ .‬ىام ھً پّرو ٓگ کْ ةغالئْ ڇڏٍٓغس‪ .‬ىّم کْ اھا ظتؼ ھئْ جَ ادب اٌـام‬ ‫زْ نٌٔف ۽ ىلغس زػةً زْ صفاَث ٿّ ڪؼو‪ ،‬پؼ پِّء آزىّدو ىام ڇٺو جَ ادب ىضه‬ ‫ؿساڳْ پٔغا ٿّ ڪؼو ؿگھْ ۽ اھّ جارٓط زْ ڇاچًٓ ظالف فلي ھڪ ٿڪم ةْ زهر‬ ‫اصحساج آھْ‪.‬‬ ‫ائًٔ ؿٍڌًٓ زْ ھڪ ئْ ىؽدهر ٌٔحا ڪئٌّـٽ پارٽَْء ًؼفام اىتؼٌاٿ ۾ قاھْ‬ ‫ىٔڙ رکّٔ‪ ،‬زحْ ىّم ڇھً ھؽار ىؽدهرم اڳٔام جلؼٓؼ ڪئْ جَ َهو ظالف نڙڻ گھؼزْ ۽‬ ‫پٍھٍسْ ظاٌگْ ىهڪٔث زّ ڪسھ صنّ كّل زْ ةھتّدوَء الِء ظؼچ ڪؼڻ گھؼزْ‪ .‬ھحْ‬ ‫‪98‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ةَ زكً ڪٔائّم‪ ،‬پؼ صاالة اھْ ھا زّ ىام هرو ةٔؼهزگار‪ .‬اھْ ئْ اداس راجّٔم‪ ،‬اھْ‬ ‫ئْ ىآّس جٍھآّم‪ ،‬گھؼ ۽ كؼؤً زا چڪؼ نڳڻ جَ ةٍغ ٿْ هٓا‪ ،‬پؼ اجْ اڃا ةسهْ‪ ،‬پاڻْ‬ ‫۽ فؼٌٔچؼ ٌَ ھّ‪ .‬ھٍغ ؿٍڌ ىام ظي آٍغا ھئا جَ زّاب ڇٓڻ الِء پئـا ٌَ ھٌّغا ھئا‪ .‬زٔحّڻٔڪ‬ ‫پاڪـحام الِء نفافْ جْ رڳّ پٍغرھً پٔـً زّم ٽڪهّٔم نڳٍغّٓم ھّٔم‪ .‬چاٌھ ؿام گڏ‬ ‫ؿگؼٓٽ پٔئڻ ّٔاقْ ھئْ‪ .‬ةؾ ڪاپْ ۽ پًٔ نکڻ الِء ڪٿام ىفث ۾ ڪحاب اچْ جَ دروَء‬ ‫۾ هڪڻْ پٍا هٺْ اچام‪ .‬ائًٔ ھڪ دفْ​ْ ”پٔار زْ پڇاڈو“ زّ دؿحعي ةَ ڀم هچام‬ ‫هڪڻْ آّٓ ھّس‪ ،‬زّ ڪحاب هرو نکڻّ پّٔ ھّل‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ ادةْ ڪالس ۾ ھڪ ةؼک ادٓب کهٍغو چّٔ‪ّٓ 0‬رپ ۾ ىاڻھّ ھڪ‬ ‫ڇٍٓھً ۾ چار ڄرٓـّم پائًٔ‪ .‬ھحْ ىّھً کْ ڇؿّ‪ 0‬کٔؾ چّهٓھ ڪالڊ ؿاڳْ ڄرٓؾ‪.‬‬ ‫ھّ ىّم کام ةَ غؼٓب ۽ ڀاڻھؾ درزو ھّ‪ ،‬ؿّ پاڻ ڪپڙا ؿٺا پائٍٔغه ھّ‪ ،‬پؼ ةھحؼ ادب جَ‬ ‫ھّ ظهلْ ٌَ ؿگھّٔ ۽ ىٍھٍسً ڪپڙم جْ ًٍؽ ڪٔائًٔ‪ .‬ىام اجْ صاوؼ ٌَ ھئؾ‪ ٌَ ،‬جَ‬ ‫آڏو ھيٿ ٌَ ٿئٔؾ ھا‪.‬‬ ‫پؼ چّٔ ھً ؿچ‪.‬‬ ‫ڇّڪؼّٓم ىٍھٍسّم چھؼه ڇؿْ ّاقق ٿٍٔغّٓم ھّٔم‪ ،‬پؼ ڪپڙا ڇؿٍغو ؿٍغم‬ ‫ّاقلْ ؿؼڳّاس ٿْ هٍٓغو ھئْ‪ .‬ھڪ دفْ​ْ ؿڳً آھّزا چّٔ ”ڪئٌّـٽ اؿًٔ آھّٔم‬ ‫پؼ ؿچّ ةاغْ جّم آھًٔ‪ .‬ھً ؿياج جٍھٍسّ كغر ٌَ ڪّٔ آھْ جَ جّم ةَ نٍڊّٓم پٍٔٽّم‬ ‫پائْ ام کْ چئٍٔؾ؛ آئْ ڄهٌٽ ڪٔئؼ فار ّٓ‪.‬‬ ‫)ىّم کْ اهھام زْ پؼهاھ ٌَ آھْ( ‪“.‬‬ ‫ىّم چّٔ ”ٌَ ؿڳً‪ ،‬اھا ةغاهة ٌَ آھْ زّ چٌّڊ ٌَ آھْ‪ .‬ؿٺّٔم پٍٔٽّم ھسً ۽ ٌَ‬ ‫پآام جَ جّم مضٔش آھًٔ“‬ ‫”ڪارك ىارڪؾ پئؼس ۾ گڏھ جْ چڙھْ ةّرزّا ؿياج کْ ڇٔڙٍٓغه ھّ“‪.‬‬ ‫ىٍْْ ھسْ ھا“‪.‬‬ ‫”ىارڪؾ کْ ڪار ھسْ ھا ؿٍغس پؼهٽٔـٽ کْ ڪا‬ ‫ٰ‬ ‫”جّم ىارڪؾ کْ ةَ ٌَ ڇڏٍٓغًٓ!“‬ ‫”ٌَ ؿڳً “‪ .‬ىّم چّٔ ”ىارڪؾ ھڪ ؿر آھْ ۽ ىام رؿحْ جْ ڦٽّ ڪٔم ٻؼٌغڈ‬ ‫ؿگؼٓٽ آھٔام‪ .‬پؼ اھْ ڳانھّٔم آھً ىهْيا‪ .‬پٍھٍسْ اڇا ؿام ڪّ راج‪ ،‬پٍھٍسّ ؿڀ‬ ‫ڪسھ ڇڏو‪ .‬ھؼقچٍغر ڇس‪ .‬رال چٍغر‪ .‬گّجو ٻڌ‪ .‬گاٌڌو‪ٌ .‬ھؼه‪ .‬ؿتاش“ ‪.‬‬ ‫”ىارڪؾ چاھْ ھا جَ پؼهفٔـؼ ٿْ ؿگھْ ھا‪ ،‬پؼ ھً اڀٔاس ڪؼڻ ۽ ؿکڻ پـٍغ‬ ‫ڪّٔ‪ ،‬اھّ گھٽ جٔاڳ آھْ؟ نٍڊم ىّٔزل زْ چّڪٔغار کْ ظؼچْ ڇٓئْ پاڻ کْ ڪهف‬ ‫ؿام ةٍغ ڪؼائْ اٌغر نڪْ اڀٔاس ڪٍغه ھّ‪ .‬ھً جْ ڪٍھً ڪٍھً ڪٔؾ ٌَ ڪٔا‪.‬‬

‫‪99‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ڪاؿآً‪ .‬ىّدًٓ‪ ،‬کٔؼ هارم‪ .‬ھً ّٓرپ ۽ آىؼٓڪا ۾ ٿؼٿهّ پٔغا ڪّٔ‪ .‬ؿٍغس زاك کْ‬ ‫پڪڙو هئكٔائً ؿام ةٍغ ڪٔائّم‪ .‬پاڻ نکڻ ۾ ىكغّك‪ .‬ڪٍھً چٔؾ ‪0‬کٔؾ ڇڏائْ‪.‬‬ ‫ىارڪؾ چّٔ‪ 0‬ىام پّرو دٌٔا زّ ٿّ‪ ،‬ؿّچٔام‪ .‬ھَّء جَ ةؾ ھڪ ّ​ّرة آھْ‪“ .‬‬ ‫ىّم ؿڳً زْ چيڪٍغڈ اکًٔ ڇاٌھً ٌھارّٓ ۽ ڪّ ةضخ ٌَ ڪّٔ‪ .‬ھڪ كـو زْ‬ ‫ظّقْ ٿٔو جَ ؿڳً ىٍھٍسْ غؼٓتَْء زّ ٌَ فلي ىػاق ٌَ اڇآّ‪ ،‬پؼ ىھاپؼش زْ غؼٓتَْء‬ ‫زّ ىذاك ڇٓئْ ؿيسھآائًٔ جَ زڏھً ھًٍ کْ ٻَ هٓال ىاٌْ ٌنٔب ٌَ ٿْ جَ اؿًٔ اٌھً‬ ‫اڳٔام نٔکْ ۾ ةَ ٌَ آھّٔم ‪-‬پؼ پٍھٍسّ رؿحّ ؿاڳّٔ آھْ‪ ،‬چاھْ اؿًٔ ظـٔؾ ۽ زٔحاىڙا‬ ‫آھّٔم‪ .‬اھّ رؿحّ آدرقّاد زّ آھْ‪ .‬پؼ ىام آدرقّاد زْ ڀٔٽ ۾ اٌڀّ ڇاٌھً هڅٓڪ هفادار‬ ‫رھّٔ آھٔام‪.‬‬ ‫ھاڻ ّانو ةٔؼهزگاروَء زّ ھّ ۽ نکڻ ۽ ادةْ ڪالس زّم ؿؼگؼىّٔم زهرم جْ‬ ‫ھّٔم‪ .‬ادٓتً زْ هچ ۾ ىّم کْ غؼٓتْ زّ ڪڏھً اصـاس ٌَ ٿّٔ‪ .‬ادٓتً ۾ جڏھً ڪّ‬ ‫ةَ پؼهفٔـؼ ٌَ ھّ‪ ،‬ؿّاِء ّؽٓؽ ۽ رال پٍسّاڻَْء زْ‪ .‬ٻٔا ؿڀ ىاؿحؼ ڪالرڊ‪ٌٍ ،‬ڍا هڇا‬ ‫ڪاىّرا ۽ هڪٔم ھئا‪ .‬اٌھً ؿام پّرو زٌغگْ گػرو آھْ ۽ اًئٍام ؿام گھڻً جْ‬ ‫نکّٔ اٿو‪ .‬ھڪ دفْ​ْ ؿڳً آھّزا ىّم ؿام آو‪-‬ڪيم ةَ پؼؿؼال ؤا زْ گھؼ ھهّٔ‪.‬‬ ‫ؤا گھڻّ پِّء گػارو هّٓ ۽ ىؼڻ کام اٽڪم ھڪ ھفحّ اڳ ھً ىّم کْ چّٔ جَ ىٍھٍسْ‬ ‫زٌغگْ ھاڻ ڪڏھً ةَ ظحو ٿٍٔغو‪ ،‬ام ڪؼو چاھٔام ٿّ‪ ،‬جّکْ پٍھٍسْ زّٔم ڪٿا ٻڌآام‬ ‫َ‬ ‫ڇٍٓھً ۾ گػارو هّٓ‪ .‬ىّم ؿٍغس ىعحنؼ‬ ‫زا جّم ئْ نکٍغًٓ‪ .‬ھّ ام ةْغ فلي ؿحً‬ ‫زٌغگْ ”ؿھڻْ“ رؿانْ ۾ نکْ‪ .‬ؤا اڪذؼ قال زّ قؼاب پٔئٍغه ھّ‪ ،‬زا ّادة پِّء‬ ‫ؿڳً آھّزا ۾ ةَ پٔئْ‪ .‬اجْ ڪيم ھڪ قْؼ پڙھّٔ‪ .‬قآغ ھُْء؛‬ ‫جّم ىّم ؿام گڏ ھئًٔ پؼ‬ ‫ٌَ ٿو ظتؼ ڪڏھً ڪٿْ‪.‬‬ ‫ؤا ٌكْ ۾ چٔائًٔ هاھ هاھ ڪيم ظّش‪ .‬هرو چٔائًٔ‪ 0‬ٺٔڪ آھْ‪ .‬ڪيم صٔؼام‪.‬‬ ‫هرو ؤا چٔؾ‪ 0‬ڇا نکّٔ اٿئْ؟ ڪيم زْ ىٍھً زّ پٍّ ٌَ‪ ،‬ؿٍغس ؿڄّ چٍّ نھْ هّٓ‪.‬‬ ‫ڪيم پِّء ڇاچو ىضٍث ڪئْ ۽ اڄڪهھ هڇم قاّؼم ۾ ڳڻّٔ هڃْ ٿّ‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ ڪيم ىّم کام پڇّٔ ”ادب ۾ ٌّاڻ ڇا ھْ؟“‬ ‫چّٔ ىاٌؾ ”اھّ دک‪ ،‬زّ ڪٍھً ّٓرپٔئً َاھؼ ڪّٔ ھسْ‪“ .‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ غنْ ۾ ڪٔؼة چّٔ ”ھڪ ڇٍٓھً آٍغه‪ ،‬زڏھً ھؼ آياٌغار قعل کْ‬ ‫ڪئٌّـٽ ٿٔڻّ پٌّغه“‪.‬‬

‫‪100‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ھڪ دفْ​ْ ىانھَْء ؿڳً آھّزا اڳٔام چّٔ ”جّم اھا غهٌْ ٌَ ڪر زا اؿام ڪئْ‬

‫آھْ“‪.‬‬ ‫”جَ ىام ڪئٌّـٽ ٿٔام“‪ ،‬ىّم کهّٔ‪.‬‬ ‫”ٌَ“ ؿڳً چّٔ ”جّم قادو ٌَ ڪر‪ .‬قادو ادب زْ جؼكَْء ۾ رڪاهٽ آھْ“‪.‬‬ ‫”ةؼاةؼ“ ؿڳً چّٔ ”ڪٍّاره ىاڻھّ پٍھٍسّ څٓام ادب کْ ڇٓئْ ؿگھٍغه آھْ“‪.‬‬ ‫”زٔئً ّؽٓؽ ۽ جٔؼٿ ةـٍث ڇٌّ آھْ“‪.‬‬ ‫”ھا “‪ ،‬ىانھَْء چّٔ‪.‬‬ ‫”گھؼ زّم جلاوائّم‪ ،‬زاك زّم جلاوائّم‪ ،‬ٻارم زْ پؼهرش‪ ،‬هرو ٌّڪؼو“‪.‬‬ ‫ؿڳً چّٔ”اؿام زْ اھا غهٌْ اؿاٌکْ هڇه نٔکڪ ةٍسڻ ٌٿْ ڇو“‪.‬‬ ‫”۽ ٌّڪؼو ةَ ٌَ ڪؼڻ گھؼزْ“؟ ىّم چّٔ‪.‬‬ ‫”ھا“‪ .‬ؿڳً چّٔ ”زٔڪڏھً اھّ ىيڪً ھسْ“‪.‬‬ ‫”ڪاىٔاب نٔکڪ ڪاىٔاب پحْ ٌٿّ ٿْ ؿگھْ“‪.‬‬ ‫ىانھَْء چّٔ‪،‬‬ ‫”قاھ نٌٔف‪ ،‬ٽانـٽاِء ۽ ةؼٌارڄقا ٌاڪاىٔاب ىڙس ھئا“‪.‬‬ ‫ؿڳً آھّزا چّٔ‪.‬‬ ‫ىام پّٔ کالم‪ .‬ىٍھٍسْ الِء هڇه ؿّاك اھّ ھّ جَ ىام قادو ڪؼو ؿگھٍغس ةَ ٓا‬ ‫ٌَ‪ .‬گھؼ االئْ ڪڏھً ٺھْ‪ .‬ڪا ٌّڪؼو ةَ ىهٍغو ٓا ٌَ‪ .‬ڪسھ ىهڻ ةْغ جَ ام ڇاٌھً څٓام‬ ‫گھٽ ئْ هٍٓغه آھْ ۽ ادب جَ ىٍھٍسْ رڳً ۾ ڄهڈٌغه آھْ‪.‬‬ ‫ائًٔ ؿڳً آھّزا ؿّىؼ ؿّىؼ ڇٍٓھً گڏزٍغه ۽ انڳ ٿٔڻ هكث ھڪ پائهْ ڇٍٓغه‬ ‫ھّ‪ .‬هكث گػرّٓ جَ ىانھْ کٔـْ ۾ ھٿ هزھْ ؿڄْ چٍٔر ڇٍٓغه ھّ‪ .‬ادب ۾ اؿًٔ‬ ‫هڈھٍغا ھئاؿًٔ پؼ دهؿحَْء ۾ ڄڻ ڀائؼ ھئاؿًٔ‪ .‬ىانھْ ڪٔاٌَْء رٓـٽارٌٽ ۾ هٓھٍغه‬ ‫ھّ‪ ،‬زحْ مالح ىنهضث الِء ڪافْ ادٓب‪ ،‬ظّد ڪٔؼة ۽ اجو ةَ ھً هٽ هٍٓغا ھئا ۽‬ ‫ڪڏھً ىانھْ ىٍسھٍغه ھّ جَ هٓـٽ آٍڊ زْ رٓـٽ ھائّس گم ةھادر ۾ ؿڳً هٽ‬ ‫هٍٓغه‪ .‬ؿڳً گؼئسّئٔٽ ھّ ۽ اھّ ةَ اٌگؼٓؽوَء ادب ۾‪ ،‬ادٓب کٔؾ ”هاڪٍگ ڄڪكٍؼو“‬ ‫چٌّغا ھا‪ٌ .‬ارائڻ قٔال ۽ قٔط آاز زّ گھؼه دهؿث‪ .‬ام دهر ۾ ةضخ اڪذؼ ادةْ ۽‬ ‫ٌُؼٓاجْ ھئا‪ .‬آڪڙ ٻٔڪڙ ادٓب پحهًٌّ ۽ فًٌّ‪ ،‬فؼزً ۽ ٽْ ‪-‬هو جْ ڳانھائٍٔغا ھئا‪.‬‬ ‫ىانھْ پِّء اپٽا ۾ هّٓ‪ .‬رجّ گھحڪ ؿام دهؿحْ ٿٔؾ‪ .‬ڀڳٌّحْ ٌاهاڻْ کْ ؿٍڌو ھهچم‬ ‫۾ ڇڪْ آٌغائًٔ‪ُ .‬اجو ىعانفً ؿام ڪڏھً ةَ ٌَ ىكڪْ‪ .‬ھًٍ کْ پاڻ کام پؼو رکٍغه‪.‬‬ ‫ڪٔؼة هڅٓڪ ڄپهّىئٽ‪ .‬ڪڏھً ةَ ڪٍھً کْ نکا پّڻ ٌَ ڇٍٓغه جَ ھّ اڳهْ الِء ڪھڙه‬ ‫رآّ ٿّ رکْ‪ ،‬پؼ پٔف ٌھآث فىٔهث ؿام آٍغه‪ .‬ىانھَْء ؿام ڳانھائڻ ىھم ڪٍھً‬ ‫‪101‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ظـٔؾ ىاڻھَّء کْ ةَ پٍھٍسْ ھـحَْء زّ هڇه اصـاس ٿٍٔغه‪ .‬آٌچم ؿٺّ قاّؼ جَ ھّ‪ ،‬پؼ‬ ‫نڳٍغه ةَ قاّؼ ھّ‪ .‬زڏھً ڪّ ىاڻھّ ٌَ هڻٍغس جَ ھً ڇاٌھً اک ٌَ کڻٍغه‪ .‬ؿڳً کْ ؿڀ‬ ‫ىاڻھّ هڻٍغا ھئا‪ .‬نڳٍغه ڄڻ پٍر ؿؤ ؿانً زّ دهؿث آھْ‪ .‬ڪؼقً راھْ ةَ دردىٍغ قاّؼ‪.‬‬ ‫زٔڪڏھً هڪٔم ٿئْ ھا جَ ؿپؼٓو ڪّرٽ ۾ ٌانّ ڪڍو ھا‪ .‬دنٔم ةازوَء ۾ ٌھآث كاةم‪.‬‬ ‫ىاڻھّ هٓٺّ ھٌّغه جَ داةث ڪؼو ؿگھٍغه جَ ھّ ام قھؼ ۾ ئْ ڪٌّھْ‪ .‬ھؼ ڇٍڇؼ ھڪ‬ ‫کام چار جائًٔ ڪٔاٌْ رٓـٽارٌٽ‪ .‬پِّء ادةْ ڪالس‪ .‬ىّم کْ نٌّاهال ۾ ٌّڪؼو ىهْ جَ‬ ‫اجام ةَ ڇٍڇؼ ڇٍٓھً ادةْ ڪالس ۾ آٍغه ھّس‪ .‬چاٌھ زا آرڄر گڏٓم ھٌّغا ھئا‪ ،‬پؼ ةم‬ ‫انڳ انڳ ڇٍٓغا ھئاؿًٔ‪ ٍْْٓ 0‬آٌّ ٓا ٻٔاٌْ‪ .‬ھڪ چاٌھ‪ .‬ڪڙو ۽ ىٺْ‪ ،‬گھاٽْ ۽ گؼل ۽‬ ‫زهغو‪ .‬ھڪ پام ڇو‪ .‬ڪهڪحّ‪ .‬ىٺّ‪ .‬ؿاده‪ ،‬ڪچْ ؿّپارو‪ ،‬ظّقتّ ڪيال زّ ھهڪّ‬ ‫اقاره‪.‬‬ ‫”آٌچم‪ ،‬ھْ پاڻ پٽ جْ ڪؼٌغه جَ آهاز ٌَ ڪٍغه‪ ،‬پؼ قٔكْ هاٌگؼ ٽٽْ ڇٍٔھّم‬ ‫ڇٍٔھّم ٿْ هٍٓغه“‪.‬‬ ‫”اِھّ جٍھٍسً ّ‬ ‫نفًُ زّ زاده آھْ‪-‬جڏھً ئْ ڇّڪؼّٓم جّجْ چؼّٓم ٿّٔم ٿًٔ‪“ .‬‬ ‫” پؼ ىٍھٍسْ كـيث جڏھً ٺھٍغو زڏھً ىّم جْ چؼّٓم ٌَ ٿٍٔغّٓم‪ ،‬ىّم الِء ؿٍئّٔم‬ ‫ٿٍٔغّٓم“‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ ىٔؼام ۽ ؿاهم زْ ڀٔڻ رجٍا چّٔ ”جّم فلي پٍسً ىٍٽً الِء ؿٺّ آھًٔ‪.‬‬ ‫جٍھٍسًٔ ڳانھًٔ ۾ ؿڀ ڪسھ هؿؼّٓ هڃْ“‪.‬‬ ‫”دٌٔا زّم ؿڀ هڇّٓم ڳانھّٔم‪ ،‬فٔنال ىٍٽً ۾ ٿٍٔغا آھً“‪.‬‬ ‫”پؼ ىّھً‪ ،‬ڇٍٓھً ۾ چّهٓھ ڪالڊ ٿًٔ‪ .‬ڪالڊ ۾ ؿٺ ىٍٽ‪ .‬ام ىام ڪّ پٍر‬ ‫ىٍٽ ئْ‪.“..‬‬ ‫”ھّمَء اھْ پٍر ىٍٽ ئْ اھو آھً‪ .‬ىاڻھّ پٍھٍسْ قعنٔث زّ ڪسھ صنّ‬ ‫ڇٓکارو‪ ،‬ةاكْ نڪائْ ڇڏًٓ‪ .‬ىام جَ پٍھٍسْ پّرو ؿچائْ ؿام ٌٍگّ آھٔام“‪ .‬ھَّء چپ‬ ‫رھْ‪.‬‬ ‫”قآغ ام ڪؼو جّم مضٔش آھًٔ“‪.‬‬ ‫ةٔؼهزگارو ۽ ّكق زْ ٌاڪاىْ ڄڻ زاڈّٓم ڀٍٔؼ آھً‪ .‬ٻٔئْ ٻٍھْ پاؿً ؿيھً‪.‬‬ ‫ىٍھٍسْ ڳانھ جْ کهً‪ ،‬ىكڪً ۽ ىام ٌلاقَْء ۾ پّره‪ .‬ڪڏھً ٿّ قادوَء ڪؼًٓ؟ ڪّ‬ ‫پڇٍغه‪ .‬ةؾ ھً ؿاك ظٔاك اٿو‪ .‬ڄؿيتؼ ۾ ڪٍغس‪ .‬ڄؿيتؼ گػرٌغه جَ هرو پڇٍغا ‪-‬قادو ٌَ‬ ‫ڪئْ؟ قادو ! اھا رد ٿْ هٓئْ‪ .‬هرو ڪڏھً ڪٍغًٓ؟ ڄؿيتؼ ۾ ظٔاك آھْ‪ .‬ڀائْ ىّم‬ ‫هٽ قادوَء زْ اىٔغ ھٌّغو آھْ‪ ،‬ظاًؼو جَ فلي رد ٿٔڻ زْ ھٌّغو آھْ‪.‬‬

‫‪102‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫‪1956‬ع ۾ ٽْ ىھٍٔا زْ ‪-‬زْ ھاؿپٔٽم ۾ ٌّڪؼو ىهٔو‪ .‬زٍّرو ‪4835‬ع ۾ رٓهّو‬ ‫۾ ىهٔو زا ‪ 39‬۾ ڇڏٓو‪ 38 .‬۾ ال ال آرڪٔٽٔڪٽؾ ۽ اٌسٍٔئؼس ۾ ىهٔو‪ 63 .‬۾ رال‬ ‫دادالڻْ هٽ ڪٔو‪ 65 .‬۾ ةٔيار ٿٔؾ ۽ آر ‪-‬ڪْ جهؼٓسا ڪانٔر ۾ ڪٔو‪ 68 .‬۾ ھڪ‬ ‫اٌگؼٓؽو اظتار زّ آڊٓٽؼ ٿٔؾ ۽ ‪ 50‬۾ ام زّ ىانڪ‪ ،‬زا ‪ 53‬جائًٔ ھالٓو ۽ ڪٍـٽؼڪكً‬ ‫الئًٔ ۾ آٓؾ‪ 59 .‬جائًٔ پٍھٍسْ ڪيپٍَْء زّ ىانڪ ٿٔؾ‪ .‬ام ؿاك فهو ڄؿٽؼةّٔقً‬ ‫ڪيپٍْ کّنٔو ۽ ام ۾ اڳ ۾ ڪيآم پئـا هڃآو‪ .‬ؿٍّٓٔؼ ڪيپٍَْء ۾ پتهڪ رنٔكً‬ ‫آفٔـؼ ٿٔؾ‪ .‬اجْ ٌّىتؼ ‪4858‬ع کام آڪٽّىتؼ ‪4890‬ع جائًٔ ڪو ڪٔو‪ .‬هرو پٍھٍسْ‬ ‫ڪيپٍْ کّنْ اٿو ۽ ام هچ ۾ ٻَ آفٔـّم ةغالّٓم اٿو‪.‬‬ ‫ٌّڪؼو ةغالئڻ زا ىکٔہ ًّر ٽْ ؿتب ھئا‪:‬‬ ‫ڪّ ىّم ؿام ؿٺّ ٌَ ھهْ‪.‬‬ ‫ؿاڳّٔ ىاصّك ڇؿْ ىنٍّ​ّٔث زّ اصـاس‪.‬‬ ‫ةھحؼ آىغٌَْء زْ ظّاھف‪.‬‬ ‫ڪڏھً ّهْ ةاةا ٓا ىاڻڪ زّم ڪھاڻّٔم پڙھٍغه آھٔام جَ نڳٍغه آھْ جَ ھْ ةَ‬ ‫پٍھٍسا ذاة ڀائْ آھً‪ .‬ھڪ دفْ​ْ ىكحاق اصيغ قّره اٌٽؼهّٓ ۾ پاس هّٓ پؼ کٔؾ‬ ‫ٌّڪؼو ام ڪؼو ٌَ ىهْ زّ ّيؼ ٻَ ؿاك ٌٍڍو ھئؾ‪ .‬ىّم زحْ ةَ ٌّڪؼو ٿْ ڪئْ‪،‬‬ ‫اجْ زْ ىاصّك جْ گھٽ ۾ گھٽ ھڪ ڪھاڻْ جَ وؼهر نکٔو ٿْ‪ .‬اھا ڳانھ ةَ هقٍّ ڀاٽٔا‬ ‫ڪئْ جَ جّم پڪاؿّ هاٌگؼ ڪٿْ ةَ پاڻ کْ دھؼائٍٔغه ٌَ آھًٔ‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ پؼچْ هدٓارٿَْء زْ دفحؼ ىام هاپؾ هرٌغو ھٔؼو قّٔڪاڻَْء ٌھآث‬ ‫پٍھٍسائپ ىام چّٔ ”جّم آحؼّٓم ٌّڪؼّٓم ىٽائْ ڪٔئً ٿّ ؿگھًٔ‪ ،‬ڪٔئً ٿّ پاڻ کْ‬ ‫زغا زغا ىاڻھً ۽ زڳھًٔ ؿام ائڊزـٽ ڪؼًٓ“؟‬ ‫”قآغ ىام ڇاچه جعهٔلْ آھٔام‪“.‬‬ ‫ھً ڄڻ چّڻ چاھّٔ‪ 0‬ام صـاب ؿام زاك ةَ ىٽائڻ گھؼزْ‪ .‬چّڻ چاھٔام ٿّ‪ 0‬اجْ‬ ‫پؼٓو آھْ زا ظّد ۾ جعهٔق آھْ‪ ٌَ .‬جَ‪ ،‬ڪٍھً ھڪ زڳھ زْ ىنٍّ​ّٔث ةاكْ ىاصّك زْ‬ ‫جعهٔق کْ هؿْث ةعكْ ٿْ‪ .‬ھً قآغ چاھّٔ ٿْ جَ ھڪ ھٍڌ اؿٿائْ ٿٔام ۽ زٌغگَْء ۾‬ ‫ٿّرو ؿاھْ پٽٔام پؼ ىّم زٌغگَْء کْ ٓڪـاھْ زٔئڻ‪ ،‬ڀّڳڻ ۽ ىاڻڻ چاھّٔ آھْ‪ .‬اھا‬ ‫ئْ ٽٔتم ڪؼؿْ پٍا‪ ،‬پًٔ‪ ،‬نکڻ قآغ ىٔٺا رال ھاؿٽم ۾ ڪسھ ُّٔو ۽ گھؼه ڇٺّ ىّم‪.‬‬ ‫قآغ نکڻ ىٍھٍسْ فٌؼة ۾ آھْ‪ٓ .‬ا قآغ ىام قؼهّاة کام غهي ھئؾ‪ .‬گھؼ زا ڀاجْ ةک‬ ‫۾ پاھ ٿٍٔغا ھئا ۽ ىام نکڻ ۾ ىكغّك‪” .‬ڪّڈه آھْ ىٍھٍسّ زّٔم“ ۽ ھڪ دفْ​ْ ىّم‬ ‫كهو کٍّٔ‪:‬‬ ‫ىّم ڪڏھً ؿّچّٔ ھئّ ىام ٌَ نکٍغس ڪا ڪھاڻْ‬ ‫‪103‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫درد ام زّ ؿھڻ کام پؼو آھْ‬ ‫___‬ ‫دادا جْ هڇه ةار ھّ‪ .‬گھؼ زا ڪم اٺ ڀاجْ پاڻ‪.‬‬ ‫پِّء اؿٽئٍڊ ھّٽم زّ ىئٍٔسؼ ٿّٔ ۽ گهّ ةَ اٌگؼٓؽو فؼل ۾ نڳّ‪ .‬ىٍھٍسا دهٌھام ۽‬ ‫ؿّچ ۽ ادةْ ىضفهّم‪ .‬پؼ دادا زٌغگَْء ۾ ڪڏھً چياٽ ٌَ ھٍئْ‪ .‬ىام ڄگھّ‪ .‬كغاهر‪ .‬ةھادر‪.‬‬ ‫اٌلالةْ ۽ نٔکڪ‪ٓ .‬ا قآغ کٔؾ ظتؼ ھئْ جَ آزادوَء زْ ڪک ۾ ةٔؼهزگاروَء زّ ةار‬ ‫آھْ‪ ،‬گؼئسّئٔٽ پٔا ٽٔڪـّٔم ھالئًٔ ۽ فالؿافَْء زا ڄاڪٽؼ ةّٽ پانكّم ڪً‪.‬‬ ‫هرو زٔڪڏھً زّٔم هاپؾ ىهْ جَ ڇا ڪؼٓام؟ ؿّاك ٌٿّ اٿْ‪ .‬پؼ ىٍھٍسْ ڪٍھً‬ ‫ةَ ڪو زْ اڳٔام پٺٔام پڇٿاُء ٌَ آھْ‪ .‬الالئً زْ ٌّڪؼو ڇڏڻ ةْغ غهٌْ ىضـّس‬ ‫ڪٔو‪ .‬آئؼڪٍڊٓكً آفٔؾ‪ .‬ىئٍٔسؼو‪ .‬ٻَ فّم‪ .‬جڏھً ةيتئْ ۾ ىكڪم ؿام ڪا آفٔؾ‬ ‫آئؼڪٍڊٓكً ھئْ‪ً .‬ارق اقؼف زڏھً ام آفٔؾ ۾ آّٓ جَ صٔؼام ٿْ هّٓ‪ .‬ؿادگْ صٔؼة‬ ‫زْ ىاُء آھْ‪ .‬ؿٍڌ ۾ چڱْ ىكھّرو ڇٌائًٔ جَ ىّھً هڇه آفٔـؼ آھْ‪.‬‬ ‫گاگٍغاس چّٔ جَ ىّھً ھڪ كؼب ڪؼ‪ .‬ىٔؼام کْ ىٍھٍسْ ةھادروَء زّم‬ ‫ڪھاڻّٔم جّم ٻڌاِء ۽ ام رٓث ھً ىّم کْ پٍھٍسْ ؿؼٓث هٽ ىّڪهّٔ‪ .‬پِّء اھّ رهز‬ ‫زّ ٌٔو ٿْ هّٓ‪ .‬متش زّ ًٌّٓ کام ھڪ نڳْ جائًٔ اجْ‪ .‬ٻَ چار ڪّپ چاٌھ زا‪ .‬ھً زّ‬ ‫ُىٍھً ڳاڈھـؼه ۽ اکّٔم ةٍھ ڪارّٓم ھّٔم‪ .‬ىٍٔا قّروَء هاٌگؼ هڇّٓم‪ .‬ؿٍغس چھؼو‬ ‫جْ ھڪ هكث صـؼة ىـؼة ۽ صٔؼة ۽ جؼقٍائً زا اَھار‪.‬‬ ‫”اؿًٔ ؿڀا ًؼفام قؼة چٍغر زّ ڇٍٓھً ٿا ىهھآّم ‪-‬جّم ھهٍغًَٓء“؟‬ ‫”گاگً کام پڇ“‪.‬‬ ‫”جّم پاڻ فٔنهّ ڪؼو ٌٿْ ؿگھًٔ“‪.‬‬ ‫”ٌٿْ ڪؼو ؿگھام“‪.‬‬ ‫”اِھا غالل ىٍّرجْ آھْ‪ .‬جّم ھهر‪ ،‬ىّم ؿام“‪.‬‬ ‫ٻئْ ڇٍٓھً ھً زّ ُىٍھً پٔهّ‪ .‬گاگٍغاس ىٍھٍسّ ڪؼدار زاچڻ الِء پاؿْ هارو‬ ‫ڪّٺَْء ۾ ھّ‪ ،‬پؼ ىّم کْ ام زْ ظتؼ ٌَ ھئْ‪ .‬ىٔؼام چّٔ‪ 0‬گاگً دھهَْء هّٓ آھْ‪ .‬ڀال‪،‬‬ ‫جٍھٍسّ فٔنهّ؟ قال زّ اچر‪.‬‬ ‫ھً ىّم کْ ڪڏھً ةَ قال زّ ٌَ گھؼآّ ھّ‪ ،‬ؿّ ڇاچه ظّش ٿٔؾ‪ .‬ھاڻ ٿّره آزاد‬ ‫ٿْ ڳانھائٍٔغو‪ .‬هڃام جَ ڇؿام گھؼ ۾ اهٌغھ‪ .‬ؿڏ ڪٔو‪ .‬ٻاھؼ آئْ‪ .‬اٌغر هٺْ ھهْ‪ .‬در‬ ‫ڀؼؿام ڪؼؿَْء جْ هٓھارٓائًٔ‪ ،‬زحْ ٻاھؼام رهقٍْ ٿْ آئْ‪ .‬جڏھً اجْ پؼاڻْ پّؿٽ‬

‫‪104‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫آفٔؾ ھئْ ۽ ادةْ ڪالس ام ڀؼؿام ٌارو قاال ۾ نڳٍغه ھّ‪ .‬ھَّء ھڪ ٽٔتم ۽ ڪؼؿَْء‬ ‫پاڻ کڻْ آئْ‪.‬‬ ‫ٽٔتم جْ چاٌھ رکٔائًٔ ۽ ڪؼؿَْء جْ پاڻ هٓٺْ‪.‬‬ ‫”جّم ىّم کْ پٔار ٿّ ڪؼًٓ“؟ ھً پڇّٔ‪.‬‬ ‫”قآغ ٿْ هّٓ آھْ“‪ .‬ىّم چّٔ‪.‬‬ ‫”ىّم ؿام قادو ڪٍغًٓ“؟‬ ‫”ىّم کْ ظّقْ ٿٍٔغو“‪.‬‬ ‫”پؼ جّم جَ ةٔؼهزگار آھًٔ!“‬ ‫”ڪڏھً جَ ٌّڪؼو ىهٍغو“‪.‬‬ ‫”پؼ اِھا جّکْ ىهٍغو ڪٔئً؟ زڏھً کام گّئا ىام ىّٽّٔ آھًٔ‪ .‬رهز جَ ىّم هٽ‬ ‫آٍغه آھًٔ‪ .‬ٽْ چار ىھٍٔا ٿْ هٓا آھً‪“ .‬‬ ‫”چئًٔ جَ ٌَ اچام‪ .‬ٺٔڪ آھْ‪ .‬ؿڀاڻ کام ٌَ آٍغس“‪.‬‬ ‫”ىام ائًٔ ٌٿْ چّام“‪.‬‬ ‫”زٌغگَْء ۾ رس ڪسھ گھٽ ئْ آھْ‪ .‬اِھا زىًٔ ىام کّٽْ ڪڍٌغه آھٔام“‪.‬‬ ‫ھً ىكڪّٔ‪”.‬ىام ھهٍغٓؾ جّؿام ‪-‬جٍھٍسْ پؼهگؼال جْ‪ .‬۽ ىّم کْ قؼة چٍغر زا ڪْ‬ ‫ڪحاب کپً“‪.‬‬ ‫ىام ىٍسھْ پٔؾ‪ .‬ڪحاةً الِء پئـا ۽ ىّم هٽ ڪٿْ‪ .‬چٔو‪:‬‬ ‫ؿڀاڻ کڻْ آٍغس‪.‬‬ ‫ٻاھؼ ٌڪحؾ جَ ڇٺو گاگٍغاس ةٔٺّ ھّ ۽ هٺْ ھهْ ھڪ صسال زْ پاؿْ ةٍٔچ جْ‬ ‫هٓھارٓائًٔ‪.‬‬ ‫” جّ گّئا ۾ جَ ىٍھٍسْ ةھادرو ڇٺْ“؟ ھً ڇٌغ قٔڪٍٔغو چّٔ‪.‬‬ ‫”ھا“‪.‬‬ ‫”ڪٔؼ ىٔؼام ۾ اک رکٍغه جَ ىام ام زّ ظّم ڪٍغس“‪.‬‬ ‫”ڀهْ ڪؼّٓ اهھًٔ جَ دھهَْء هٓا!“‬ ‫”جٍھٍسْ قؼافث کْ آزىائڻ ٿْ چاھٔو“‪.‬‬ ‫”جّھام ٻَ زانّم رکّٔم آھً‪ ،‬اِھا اهھام زْ قؼافث آھْ“؟‬ ‫”اِھّ ىٍھٍسّ ذاجْ ىْاىهّ آھْ“‪.‬‬ ‫”ىّھً‪ ،‬اؿام ٻٍھْ زام زّ زّکّ کڻْ گڏ ڪو ڪّٔ آھْ‪ .‬جّم ىٔؼام هٽ هڃڻ‬ ‫ڇڏو ڇو“‪.‬‬ ‫”اهھام ئْ جَ اجْ ىّڪهّٔ“ ‪.‬‬ ‫‪105‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”پٍھٍسْ ؿاراھ ڪؼائڻ الِء“‪.‬‬ ‫” ىام ڪّ درٻارو ڀٽ آھٔام“‪.‬‬ ‫”ىّم هٽ هڇه ڇؼه اٿئْ‪ .‬زْ ؿڀاڻ جّم اجْ هٍٓغًٓ جَ الچار ىّم کْ جٍھٍسّ‬ ‫ظّم ڪؼڻّ پٌّغه“‪.‬‬ ‫ىام اٿْ ةٔٺؾ‪ ،‬چٔو ”جّم ىٍھٍسّ دهؿث آھًٔ‪ ،‬ام ڪؼو جّکْ آحؼه ڳانھائڻ‬ ‫ڇٌّ اٿو‪ .‬پؼ ؿڀاڻْ زڏھً ظٍسؼ کڻْ اچًٔ جَ ؿٍڀانْ ھالئر‪ ،‬ڇاڪاڻ زّ ىام زٍھً کْ‬ ‫ھٿ کام زھهْ ڇڪ ڇٍٓغه آھٔام‪ ،‬جَ ُاھّ اهڪڙه ٿٍٔغه هٓھ فّٽ هڃْ پؼٓام ڪؼٌغه‪ ،‬ام‬ ‫ةْغ ٻَ چار فّٽ زىًٔ جْ گھهسٍغه هٍٓغه“‪.‬‬ ‫ھً کْ اِھّ زّش جَ ىّم ؿٍغس ٻْ زاك ؿام پٔار ٿْ ڪّٔ‪ .‬ىٿام ائًٔ جَ ىّم‬ ‫کٔؾ ھٿ ةَ ٌَ نڳآّ‪ .‬هرو ؿٍغس ڳانھ ٌَ ىڃٔو ۽ کٔؾ جّم ڪؼو ىعاًب ٿٔؾ‪ .‬ھّ‬ ‫ڇٌغ ڪؼٽٍٔغه رھسْ هّٓ‪ .‬زانً زْ ىْاىهْ ۾ االئْ ڪٔئً ھّ‪ ،‬پؼ ىاڻھّ ؿٺّ ھّ‪ .‬ٻئْ‬ ‫ڇٍٓھً ڀارجَْء کام ڪحاب اڅارا هٺْ‪ ،‬اجْ ڇؿام جَ گھؼ کْ ڪهف نڳّ پّٔ آھْ‪ .‬ظتؼ‬ ‫پٔئْ جَ ھًٍ ةيتئَْء ۾ زڳھ هرجْ آھْ‪ .‬ھّ ھئكَ الِء انھاس ٌگؼ ڇڏو هٓا آھً‪.‬‬ ‫ىٔؼام هٓھً ؿانً ۾ ھڪ دفّْ گڏو‪ .‬ىام ۽ گٍّ ڪْ‪-‬ؿْ‪-‬ڪانٔر ۾ ڪٍھً زكً‬ ‫جْ ٿْ هٓاؿًٔ جَ آؼهز رٓـٽارٌٽ ۾ ىهْ‪ .‬گاگٍغاس گڏ ھّ‪ .‬زٍھً چٔؾ جَ ىّم کْ‬ ‫جڪڙه ڪو آھْ‪ ،‬اجْ ىّھً ؿام اچر‪.‬‬ ‫پڇٔائًٔ ”ڪٔئً آھّٔ“؟‬ ‫ىّم آؿيام ڇاٌھً اکّٔم ڪّٔم ”ظغا زْ ىھؼ آھْ“‪.‬‬ ‫”ڇاچا اداس پٔا نڳّ“‪.‬‬ ‫”ائًٔ ئْ‪ .‬ىً چٍچم آھْ‪ .‬ڪڏھً اھّ پٺٔام چڪْ“‪.‬‬ ‫ىّم کٔؾ ڪْ‪-‬ؿْ ڪانٔر ۾ ڇڏّٓ‪ .‬گاگٍغاس زّ ٌيٌّّ جيال ؿٺّ‪ .‬اٽڪم پٍر‬ ‫ڇھ ؿاك ٿٔا زّ ٽائٔيؾ ۾ ظتؼ ڇپْ جَ ىٔؼام ۽ ھٍغؿحام زْ ڪٍھً هڇو قؼاب‬ ‫ڪيپٍَْء زْ ھڪ زّام ٌانْ ڪپائْ گڏزْ آپگھاة ڪّٔ‪ .‬ؿٍغم الش ڪار ۾ ڇٺا هٓا‪ .‬ام‬ ‫ةْغ اھّ ڪٔؾ ؿْ‪-‬آِء ‪-‬ڄو هارم کٍّٔ جَ ىحام ىؼڄر ڪٔؾ ھسْ‪ .‬ظتؼ ٌَ آھْ ام زّ ڇا‬ ‫ٿّٔ‪ .‬اظتارم ۾ گاگٍغاس ظٌَّْء زْ ظتؼ نھڻ قآغ پٍساھ ھؽار رپٔا ڇٓڻ زْ پڌرائْ‬ ‫ڪئْ‪ .‬االئْ ام زّ ڇا ٿّٔ‪ .‬اجْ ھًٍ دؿحّرو قادو ةَ ڪئْ ۽ کًٔ څوَء ڄائْ ھئْ‪.‬‬ ‫زْ‪-‬زْ اؿپحاك زْ ٌّڪؼو ٽْ ىھٍٔا ھئْ‪ .‬ڪٍھً ٽٿ ةؼش ڪيپٍَْء اٽڪم ٽْ‬ ‫ؿئّ اٌـاٌْ کّپؼّٓم ىٔـؼ ڪؼو ڇٌّٔم جَ ام زْ ڇٌغم زْ ىاپ هٺْ ٻڌآّ جَ ھْ‬ ‫ؿؼاؿؼو ًّر ڪٔڏا ٿًٔ ٿا‪ .‬زٔئً اؿًٔ ةؼاةؼ ىاپ زا ٽٿ ةؼش ٺاھّٔم‪ .‬ىّم ڪٍھً زّ‬ ‫اؿـٽٍٽ ٿْ ڪو ڪّٔ‪ .‬پگھار جيال هڇه ڇٓڍ ؿئّ رپٔا‪ .‬ٻَ چار ؿٺّٔم ڄرٓـّم ٺھؼآو‪.‬‬ ‫‪106‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫پؼ اھا ٌّڪؼو ڪٍغو اة زّ اکًٔ ۾ کّپؼًٓ زّ ڦؼڻ قؼهع‪ .‬ڪٍھً زْ ىٍھً ۾ ڇؿام‬ ‫جَ ٓڪغل اجام اکّٔم ۽ ىاس ھٽّٔ هڃً ۽ کّپؼو ڇؿڻ ۾ اچْ‪ .‬ىٿّ‪ ،‬ڳهً زا ڪٍڊا‪ ،‬ڇٌغ‬ ‫۽ کاڇوَء زّ ھڏه‪ .‬جڏھً ؿٌّھً فاٌْ نڳو ۽ ىـاڻْ گٔام زا ظٔاك اچڻ نڳا‪ .‬ىّم ”پٔار ۽‬ ‫ؿٌّھً“ ڪھاڻْ نکْ زا ةَ ”ىھؼاڻ “ؿٍڌ ۾ ڇپْ ۽ ھحْ اڃا ٌَ ڇپْ آھْ‪.‬‬ ‫ٌّڪؼو ظحو ٿْ هٓئْ‪ .‬ىام هرو ةٔؼهزگار‪ .‬ڪپڙا اڇا‪ .‬کٔـا ظانْ‪ .‬ام ؿام دھهَْء‬ ‫۾ پھؼًٓ آكًٔ رائٔٽؼس ڪاٌفؼٌؾ ٿْ‪ .‬ىّم کْ ةَ دّ​ّة آئْ‪ .‬رٓهّو زْ ھڪ پاؿْ‬ ‫رّآث‪.‬‬ ‫پؼ ڀاڈه ڪٿام اچْ‪ .‬ادةْ ڪالس ۾ نّڪٍاٿ زٔٽهْ چّٔ جَ ىّھً اجْ وؼهر هڃڻ‬ ‫گھؼزْ‪ .‬ھً ىّم کْ پٍغرھً رپٔا ڇٌا زْ پڇاڈوَء جائًٔ هاپؾ ڪؼو ٌَ ؿگھٔؾ‪ .‬ھّ‬ ‫اٽڪم ڇھ ؿاك ٿٔا جَ ىؼو هّٓ‪ .‬ٿّرا گھؼ ىام هرجو‪.‬‬ ‫اجْ ؿٍڌوَء ٻّنَْء زْ جـهٔيَْء الِء دٌٔا زْ هڇم نٔکڪً کام رآا هرجو‪ .‬ھڪ‬ ‫رهؿْ قاّؼن ڪافْ َگھؼو ٿْ‪ .‬ام ؿام ھڪ فّٽّ ڪڍآو جَ ڇؿام پاؿْ ۾ ؿٍغرو اچْ‬ ‫ةٔٺْ آھْ‪ .‬هرو ڪال پؼڪاش‪ ،‬پِّء ُاجو‪ ،‬ىّجْ‪ ،‬ىهڪاڻْ ۽ ؤا ؿڀ ةٔھٍغا هٓا‪ .‬اھّ فّٽّ‬ ‫پِّء ”ٌئًٔ دٌٔا “۾ ڇپّٔ‪ .‬فّٽّ رهؿَْء آيتـَْء ۾ ٌڪحم آھْ‪ .‬ىٍھٍسْ ھٿ ۾ ههڄڪا‬ ‫زّ گالس آھْ ۽ ھٿ قاّؼن زّ ڪهھْ جْ رکٔم اٿو‪ .‬ام ۾ ههڄڪا‪ .‬پؼ فّٽّ ۾ اڇّ‬ ‫گالس ۽ ام ۾ اڇّ قؼاب ڇؿڻ ۾ ٌٿّ اچْ‪ .‬انتؼجّ ىّراهٓا ؿام اجْ ىالكاة ٿْ‪ .‬پٍر‬ ‫ؿاك پِّء‪ ،‬ٽئگّر قحاةغوَء زْ پؼهگؼال جْ گڏّٓ‪ .‬ھحْ ٽٔھ رپٔا ٽڪٔٽ ظؼچْ هّٓ ھّس‬ ‫۽ ؿٍڌًٓ ىام ٻّٔ فلي اؿام زّ ؿائًٔ ىٍگھارال ىهڪاڻْ آّٓ ھّ‪ٌ .‬ھؼهَء ؿام ىالكاة ه‬ ‫گٔام ڀّم ۾ ٿٔڻْ ھئْ‪ ،‬پؼ اؿًٔ هكث جْ پھچْ ٌَ ؿگھٔاؿًٔ‪ .‬ةيتئَْء ۾ اؿام فلي‬ ‫اکّٔم ىالّٓم ۽ ھڪ ٻئْ کْ ھٿ زّڈٓا‪ .‬ىهڪاڻْ اؿام زْ هفغ زّ اڳّاڻ ھّ‪ ،‬زٍھً‬ ‫مغر‪ -‬زيھّرٓث رازٍغر ةاةَّء کْ آئًٔ ۽ ؿاھث اڪاڄىَْء ۾ ؿٍڌو ٻّنْ آڻڻ الِء چّٔ‪.‬‬ ‫ؿٍغس اِھا ىالكاة ىهڪ راج آٌٍغ ىْؼفث ىّم ڪؼائْ‪ .‬ھّمَء ىام گھڻّ اگٔ​ٔہ ؿام ٿْ‬ ‫گھئؾ ۽ جارا قٍڪؼ ةئٍؼزْ‪ ،‬زئٍٍٔغر ڪيار‪ ،‬اىؼجا پؼٓحو‪ ،‬څرل هٓؼ ڀارجَْء‪ٓ ،‬كپاك ۽‬ ‫ٻًٔ ؿام گڏٓؾ‪.‬‬ ‫ىّم زڏھً فٔه اصيغ فٔه کام پڇّٔ ”پاڪـحام ۾ ؿٍڌو ٻّنْ ڪڏھً جـهٔو‬ ‫ٿٍٔغو“؟‬ ‫ھً چّٔ ” پاڪـحام ۾ فلي اٌگؼٓؽو ۽ ارده ٻّنّٔم آھً ةٍگانْ ۽ ؿٍڌو جَ‬ ‫صڪّىث کْ ظٔاك ۾ ةَ ٌَ آھً“‪.‬‬ ‫ىّم ام زْ رپّرٽ ةَ ”ىھؼاڻ “۾ ىّڪهْ زا ؿٺْ ٌيٌّْ ڇپْ‪ .‬ام جْ ڪً‬ ‫نٔکڪً ؿٺا رآا َاھؼ ڪٔا‪ .‬ائًٔ ىام ڪاٌفؼٌؾ ۾ ڪافْ ٻاھؼ هّٓ آھٔام‪ 0‬ڪهڪحّ‬ ‫‪107‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫دھهَْء‪ ،‬ڀّپاك‪ ،‬زٍٔپّر‪ٌ ،‬اگپّر‪ ،‬گاٌڌٓڌال‪ ،‬پٌّّ‪ ،‬ىائٌّٽ اةّ‪ ،‬نٌّاهال‪ ،‬انّر‪ ،‬رائپّر‪ ،‬نکٍّ‬ ‫هغٔؼن ام ڪؼو جيال گھڻّ گھئّ آھٔام‪ .‬ادٓتً زْ پٍھٍسْ ؿهٌٍث آھْ‪ .‬اؿًٔ ادب زا‬ ‫قھؽادا‪ ،‬نکاپحْ پٔا پاجهً ۾ ىاٌْ کارائٍٔغا ۽ ڪٔحؼا قعل چاھٍٔغا جَ ھڪ دفّْ اؿام‬ ‫ڇاٌھً ٌھارًٓ‪.‬‬ ‫ىّم ڪكئؼو نٔکڪً ؿام ؤاَء زْ هاكفٔث ڪؼائْ‪” .‬ھْ از اهر پٔپهؾ‬ ‫پّئٽ“‪ .‬ھْ اؿام زّ ّ​ّاىْ قاّؼ آھْ‪ .‬اِھْ هٓا جَ ؤا اچْ ڪاهڈّٓ‪ .‬چْ‪ 0‬جّ ىّم کْ‬ ‫ةازارو قاّؼ ؿڏّٓ آھْ‪ .‬پاڻ کْ هارم ھٍٔگـٽً ۽ ڪالئّٔ زّ اهالد پّٔ ؿيسھًٔ‪ .‬ارده‬ ‫۾ ڳانھائًٔ ھا‪ .‬هچ ۾ ؿائًٔ ىهڪاڻَْء پڇّٔ جَ ؤا ڳانھ آھْ ڇا زّ ىضتّب ىّھً جْ‬ ‫ىٽّٔ آھًٔ‪ .‬ڳانھ ٻڌو ىهڪاڻْ ٽھڪ ڇٓئْ کهڻ نڳّ ”ىّھً جَ جٍھٍسْ هڇائْ ڪئْ‬ ‫آھْ“‪ .‬ؤا پِّء ام الِء ىْافْ هرجْ‪.‬‬ ‫نکٍّ ؿئهً هكث ھٍغو نٔکڪً اؿام کْ گھؼآّ‪ .‬جؼكْ پـٍغ اجْ ام ڪؼو ٌَ‬ ‫ھهٔا زّ ھًٍ دّ​ّة گٍْ ؿاىحاڻَْء ۽ ىّم کْ ڇٌْ ھئْ‪ .‬اؿام ىائٔڪ جام ٻًٔ کْ‬ ‫دّ​ّة ڇٌْ‪ .‬گٍّ‪ ،‬نْم پكپ‪ ،‬ىّجْ نْم زّجّاڻْ اجْ ھهٔا (‪4861‬ع) ھًٍ ًؼفام ٓكپاك‪،‬‬ ‫رال نْم‪ ،‬ةٔگو ؿساد َُھٔؼ‪ .‬پھؼًٓ دهر چؼچً زّ ھهّٔ‪ .‬ىّم ھًٍ ؿام ڇاچا چؼچا ڪٔا‪.‬‬ ‫رال نْم چّو‪ 0‬اىام ڪٔا ڪھحْ ھئً‪ .‬ىام چّام‪ 0‬ةاةا ؿچ ڪھحا ھّم‪ٓ .‬كپاك ىاؿڪّ‬ ‫ىام اک زّ آپؼٓكً ڪؼائْ آّٓ‪ ،‬ؿّ ؿّچٔو جَ ٻَْء زّ ىام ڪٍغه ىاٌؾ‪ .‬ىّم رٿ ڇٌْ‬ ‫جَ ھٍغوَء زا نٔکڪ ؿٍڌوَء ٻّنَْء زْ جـهٔيَْء الِء ٓڪؼاِء ٺھؼاُء ةضاك ڪً‪ .‬جلؼٓؼ ۾‬ ‫اّهْ ادب آھْ‪ .‬اؿام زْ زةام ةَ‬ ‫ىّم چّٔ‪ 0‬اؿام هٽ ىّھً زْ دڈو زْ جھػٓب ۽‬ ‫ٰ‬ ‫جؼكَْء ٓافحَ آھْ‪ .‬اؿًٔ ٿّرائْ هارو زاجَْء زا آھّٔم‪ .‬اؿام زْ ىهڪ جام ھً ىهڪ زْ‬ ‫جارٓط قؼهع ٿئْ ٿْ‪ .‬ڇّ جَ زىًٔ ٌَ اٿئّم جَ اھّ زائؽ صق ىهٍغه؟ جّھام کْ ظتؼ آھْ‬ ‫جَ ٌّٓٔـڪّ ًؼفام چّٔ هّٓ آھْ جَ دٌٔا ۾ قٍٔھً ۽ گھّڈم زّ ٌـم ظحو ٿْ رھّٔ‬ ‫آھْ‪ ،‬اٌھً کْ ةچآّ هڃْ‪ .‬ھٍغ ؿؼڪار پڻ اٌھً کْ ةچائڻ الِء ڪؼهڈًٓ رپٔا ظؼچ‬ ‫ڪؼو رھْ آھْ‪ .‬اهھام کْ قٍٔھً زّ ظٔاك آھْ‪ .‬گھّڈم زّ ظٔاك آھْ‪ .‬ةاكْ ؿٍڌو‬ ‫ىؼم ٓا َ‬ ‫زٔئ ًَ‪ ،‬ڪٍھً کْ فڪؼ ڪٌّھْ!‬ ‫ھٍغو ادٓب ڇاچه کهٔا ۽ ىٍھٍسّ ٌلٌّ ؿيسھ ۾ آًٓ‪ .‬ىّجْ زّجّاڻَْء‪ ،‬ؿٍڌ زْ‬ ‫جارٓط ۽ ڪهچؼ جْ ؿٺّ ڳانھآّ ۽ ھٍغو نٔکڪً کْ ّسب ۾ هڅائًٔ جَ چاھْ ؿٍڌ‬ ‫پاڪـحام ۾ هٓئْ ۽ ؿٍڌو ھٍغه ھٍغؿحام آٓا‪ ،‬اجْ ڪّ ھٍغه ىـهو فـاد ٌَ ٿّٔ‪.‬‬ ‫ٺھؼاُء زْ ؿعث ىعانفث ٓكپاك ڪئْ‪ .‬چٔائًٔ ”ھَْء ھڪ ؿٔاؿَْء ٺھؼاُء آھْ‪.‬‬ ‫اؿًٔ اھّ كتّك ڪؼو ٌَ ؿگھٍغاؿًٔ“‪.‬‬

‫‪108‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”پؼ اهھام جَ ؿٔاؿْ جضؼٓڪً زْ رھتؼو ڪئْ آھْ ۽ جؼكْ پـٍغ ادب کْ‬ ‫ؿٔاؿْ ىلنغم زّ ھٿّٔ ةڻآّ آھْ‪ .‬اهھًٔ ڇّ ٿا ڇڪّ!“‬ ‫”پؼ اؿام زْ ٺھؼاُء ىام اهھام کْ فائغه“؟‬ ‫”ؿٍڌوَء ٻّنَْء زْ جـهٔيَْء الِء ةھحؼ هآّ ىٍڊك پئغا ڪٍغه“‪.‬‬ ‫اجْ پٍغرھً هٓھ ىكھّر ھٍغو ادٓب هٓٺا ھئا‪ .‬اٌھً ؿڀٍْ ھا ڪئْ‪ .‬ٺھؼاُء ةضاك‬ ‫ٿّٔ ۽ ام جْ ٓكپاك ةَ مضٔش ڪئْ‪ .‬اھّ ٺھؼاُء ”راڻْ“ رؿانْ ۾ ڇپّٔ‪ .‬ھٍغؿحام اظتارم‬ ‫۽ ٌئًٔ دٌٔا ٌَ ڇپّٔ‪ ،‬ڇّ جَ ڪا ڳانھ ٌئًٔ ۽ ؿٺْ ٿئْ ۽ اھْ غٔؼ جؼكْ پـٍغ ڪً جَ‬ ‫کًٔ گّار ٌَ ٿٍٔغه‪ ،‬ةهڪہ ذھٍْ جڪهٔف ٿٍٔغم‪ .‬ىّم ىٔڙ ۾ جؼكْ پـٍغم زْ پؼچارو‬ ‫ذھٍٔث جْ ؿعث صيهّ ڪّٔ ۽ اھّ ةَ ٓكپاك زْ اڳٔام‪ ،‬ؿّ ڄڻ ٌاراض ٿْ نڳّ‪ .‬ةٔھْ‬ ‫ؿٍتّؿا ٿْ کاڅل جَ پٺٔام اچْ ڪٍھً پٔار ىام ُىڪ ھٍئْ‪ .‬ڇؿام جَ ةٔگو ؿساد َھٔؼ‬ ‫آھْ‪ .‬چٔائًٔ ”جٍھٍسْ گفحگّ ۾ اٌلالب زْ ظّقتِّء آھْ‪ .‬جّکْ ڪئٌّـٽ ٿٔڻ‬ ‫گھؼزْ‪ .‬ىام آٍغس جٍھٍسْ گھؼ‪ .‬اجْ رھٍغس‪ .‬جّ زھڙه زّام ۽ ڪئٌّـٽ ٌَ ٿئْ‪ ،‬اھّ‬ ‫اؿام زّ كّىْ ٌلنام آھْ“‪.‬‬ ‫صلٔلث ۾ ھً زْ ڳانھ کام هڅٓڪ ىّم کْ ُىڪ هڻِْ‪ .‬قؼٽ چٍغر ظّاھ ىعّاھ‬ ‫َ‬ ‫ىھام آھً‪ .‬پّرو دٌٔا زّ‬ ‫ةٍگانْ ّ​ّرجً کْ اڀ جْ چاڈھّٔ آھْ‪ .‬اھْ جَ اڪذؼ ھؼ زڳھ‬ ‫هٽً درد آھْ‪ ٌَ-‬جَ ڪٿْ ىام ھڪ غؼٓب ٻّنَْء زّ ھڪ غؼٓب نٔکڪ‪ ،‬ڪٿْ غٔؼ هاكف‬ ‫اىٔؼ اردهَء ٻّنَْء زْ ىـهو نٔکڪا ةٔگو ؿساد َھٔؼ‪ .‬زڏھً ڪْ ؿاك اڳ رهس ۾‬ ‫ؿساد َھٔؼ ىؼو هّٓ جَ چاھٔو هڃْ ؿٍغس ةٔگو ؿام گڏزام ۽ چّاٌؾ ‪ 0‬جٍھٍسْ غو‬ ‫۾ ىام ةَ قؼٓڪ آھٔام‪ ،‬ڀٔڻ‪.‬‬ ‫پؼ ڪياك ھً ةَ اِھا ڳانھ چئْ‪ ،‬زا گّةٍغ ىانھَْء ڇھ ؿاك اڳ چئْ ھئْ‪ .‬قآغ‬ ‫ڪئٌّـٽ چاھٍٔغا آھً جَ دٌٔا زا ؿڀ ؿٺا ىاڻھّ ھً ًؼف ھسً‪ .‬اھا ةَ ھڪ هڇو‬ ‫اٌـاٌْ دهؿحْ آھْ‪ .‬پؼ ڪئٌّـٽ ٿٔڻ الِء پٍھٍسً ظٔانً زْ آزادوَء کْ ام زْ‬ ‫پڌرٌاىْ زْ ٌْؼم زّ ةک ڪؼڻ ىّم کْ ٓا ّيؼ پـٍغ ٌَ آئْ آھْ‪ .‬هٓچارم زْ آزادو‬ ‫هڇو ٌْيث آھْ‪ .‬پارٽَْء ۾ ىث ڀٔغ زْ گٍسائف ٌَ رھْ‪ .‬ھٍغؿحام ۾ ٽْ ڪئٌّـٽ‬ ‫پارٽّٔم آھً ۽ ٽٍھْ زا ىٍھً نکٍَّء زْ ٽاٌگْ زٔام ٽٌؼفا ۽ اڳٔام جارٓط زّ گھّڈه‪.‬‬ ‫ھً هكث ڪئٌّـٽ ىهڪً زا ةَ ٽْ ًؼف آھً‪ 0 .‬رهؿْ ڪئٌّؽل‪ ،‬چٍْٔ ڪئٌّؽل ۽‬ ‫ّٓره ‪-‬ڪئٌّؽل‪ .‬ھٌّئًَء ڪئٌّـٽ ىاڄرم رقَْء آھً‪ .‬پّڄا الئق آھً‪ .‬پؼ ىث ‪-‬ڀٔغم ۾‬ ‫فؼقحً زا جعث ڇڏو ؿعث ۽ ىلؼر امّنً زْ اٺ جْ چڙھٍغا‪ .‬ھّمَء ةَ هڇا ىاڻھّ‬ ‫پٍھٍسّ گھڻّ هكث ھڪ ٻئْ کْ ھٔٺ ڪؼڻ ۾ ظؼٓغ ڪٍغا آھً‪ .‬پِّء ظؼهقچّف چٌّغه‪0‬‬ ‫ھَْء پٔٽٍگ آھْ؟ ھا‪ .‬ىاڄرم آھْ؟ ھا‪ .‬ىّم کْ جَ ڪا رٌگًٔ ٿْ نڳْ‪ .‬آرٽـٽ ىٔڙ ۾‬ ‫‪109‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ةٔھّش‪ .‬ظؼهقچّف چئْ‪ 0‬اٌگهٍٔڊ زْ پؼائٔو ىٍـٽؼ ائٍٿٌّْ آڊم ۽ ىّم ۾ ھڪ ڳانھ‬ ‫زْ ؿھيحْ ٿْ جَ اؿًٔ ”زاز“ ۽ پڪاؿّ زّ ىاڄرم آرٽ ؿيسھسْ ٌٿا ؿگھّم‪ .‬ڄڻ‬ ‫ؿيسھڻ الِء ڪٍھً ذھٍْ جؼةٔث زْ وؼهرة ٌَ آھْ‪ .‬چًٔ ۾ ھڪ ڪئـار ٌاٽڪ زْ‬ ‫رٓھؼؿم ڇؿڻ هّٓ‪ٌ .‬ائڪا ائڪٽٍگ ؿٺْ ڪئْ‪ .‬پؼ ھْ چّو‪ 0‬ائڪٽٍگ غهي آھْ‪ .‬پؼ‬ ‫ڪاىؼٓڊ‪ ،‬ڄارٓڪٽؼ اه‪-‬ڪْ ڪئْ آھْ! ڄائؼٓڪٽؼ ڪٔؼ ٿٍٔغه آھْ؟ پارٽْ ؿٔڪؼٓٽؼًٓ‪،‬‬ ‫آڊٓٽؼم‪ ،‬۽ ڪئـارم اھّ رخ هرجّ‪ .‬آىؼٓڪْ ؿاىؼاج زا ڪٔڏا ةَ جىاد ھسً‪ ،‬پؼ اجْ‬ ‫ھڪ ڪانيـٽ هاٽؼ گٔٽ ؿّاك جْ ىهڪ زْ ًاكحّر مغر ٌڪـً کْ ؿٍغس ّھغو‬ ‫جام ھٽائْ ؿگھْ ٿّ‪ .‬زٔئًٔ ؿٔئٍٽ ‪-‬نڳْ زْ ؿّاك جْ اظتار ٌّٓؾ ارهم قّرو‬ ‫ىھاقٽؼا زْ ىکٔہ ىٍحؼو او‪ -‬اٌحهْ کْ ھٽآّ‪.‬‬ ‫گّةٍغ ىانھْ ؿڀا زّ زٍؼك ؿٔڪؼٓٽؼو ٿّٔ جَ ھً ىّم کْ ”ؿٍڌو ٻّنْ جـهٔيْ‬ ‫ڪاىٔٽَْء “ زّ ڪٍٍّٓئؼ ڪّٔ زا زّاةغارو آك اٌڊٓا نّٔك جْ پھؼّٓم دفّْ کٍٔو‪ .‬ام‬ ‫ڪؼو نکٍَّء ۾ ةَ ڪسھ ڪو ڪٔو‪ .‬ھّمَء گھّڈم ۽ قٍٔھً هاره چؼچّ ٻئْ ڇٍٓھً ارده‬ ‫اظتار اٌلالب ۾ ڇپّٔ جَ ؿؼڪار کْ قٍٔھً ۽ گھّڈم زّ ظٔاك آھْ پؼ ؿٍڌًٓ زّ فڪؼ‬ ‫ئْ ٌَ اٿً‪.‬‬ ‫قٍٔھً زّ ذڪؼ ٌڪحّ آھْ جَ ڪؼقً راھَْء ةاةث ھڪ ڳانھ ٻڌآام‪ .‬اؿًٔ زئپّر‬ ‫‪4862‬ع ۾ ؿئهً جْ هٓاؿًٔ‪ .‬زّ چًٔ زْ صيهْ ؿتب رد ڪّٔ هّٓ‪ .‬اؿًٔ اصيغ آةاد‬ ‫زْ راڻْ ةاغ هٓاؿًٔ‪ .‬ىام راھْ‪ ،‬ىآا‪ ،‬ڀارجْ زئّٓؼ ۽ ڪّ ىڪاٌْ نٔکڪ‪ ،‬اؿًٔ ةتؼ‬ ‫قٍٔھً زْ ؿاىھّم ةٔٺاؿًٔ زّ اٺ فّٽ ھٔٺ هڻ ھٔٺام هٓٺّ ھّ‪ .‬چّڅارو هڇّٓم‬ ‫قٔعّم ۽ پؼڀؼه ؿٍغس ٌلهْ غفا‪ .‬راھَْء چّٔ‪ 0‬ىّھً‪ ،‬ىڃٍٔغه ىاِء زٔڪڏھً جّم ھً‬ ‫قٍٔھً کْ ھحام‪ .‬اٿارو ؿگھٍغًٓ‪.‬‬ ‫ىّم چّٔ ٺٔڪ آھْ‪ .‬ىام ٻً ىٍٽً ۾ اٺًٔ آٌْ زا گاٌٺٔا هٺْ آٓؾ ۽ ٌھآث ؿٍڀاك‬ ‫ؿام اھّ پڙه قٍٔھً زْ ىٍھً هٽ ڦٽّ ڪٔو‪ .‬قٍٔھً ام کْ ؿٍگھّٔ‪ .‬ڪٍڌ ىٿْ‬ ‫ڪٔائًٔ ۽ اٿْ ھهّٔ هّٓ‪ .‬ىآا‪ ،‬راھَْء جاڈّٓم هڄآّم‪:‬‬ ‫ىّھً کٽّٔ‪ .‬ىّھً کٽّٔ‪.‬‬ ‫ڪؼقً راھْ‪ 0‬ىّھً‪ ،‬قٍٔھً ىٿْ ڇّ ٌھارّٓ ۽ ڇا چٔائًٔ؟‬ ‫ىام‪ 0‬ھً اؿام کْ ڇٺّ ۽ چٔائًٔ‪ ّٓ 0‬ؿٍڌو فّنؾ‪ .‬اهھ ‪-‬ؿٍڌو ةّٔكّفّ!‬ ‫ىام ؿيسھام ٿّ راھَْء آڏه جَ هڇه ٽھڪ ڇٌّ زّ ىّٽ ۾ قٍٔھً ةَ گسگّڈ ڪؼو چٔؾ‬ ‫جَ آھّٔ جَ اهھًٔ ةَ قٍٔھً‪ ،‬پؼ رچم زْ دهؿحَْء ۾ پٍھٍسّ اجھاس هؿارو هٓٺا آھّٔ‪ .‬اھّ‬ ‫اٌڀّ ڇاچه ىهھائحّ اٿو‪ .‬ىام ؿيسھام ٿّ جَ ڪؼقً راھَْء زا ام دۿر ۾ جسؼةاجْ قاّؼو‬ ‫ڪئْ ام ؿام ام اصيغ آةادوَء قٍٔھً زْ ڪا هاةـحگْ وؼهر آھْ‪.‬‬ ‫‪110‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ڇؿسْ جَ نٔکڪً هٽ آپّ ٻًٔ کام هڅٓڪ ٿئْ ٿّ‪” .‬ؿر چٍڊ آھْ‪ .‬ڇّ جَ ىام‬ ‫آھٔام‪ .‬آڪاش‪ ،‬ؿيٍڊ‪ ،‬پھاڈ‪ ،‬ڪڪؼ‪ٌ ،‬غّٓم‪ ،‬هادّٓم ةً‪ ،‬غفائّم‪ ،‬گهً زْ ىؼڊ‪ ،‬ىّرم‬ ‫زّ ٌچڻ‪ ،‬ؿڀ ىّم الِء آھً‪ .‬ڪو ةَ ؿڀ ىّم ڪٔا“‪ ...‬ىّم هٽ اھڙو ڪا ةَ ظّقفھيْ ٌَ‬ ‫آھْ‪ .‬جضؼٓڪ ازحياّْ ٿٍٔغو آھْ‪ ،‬زٍھً ۾ ٌٍڍا هڇا پٍھٍسْ ڀّىڪا پٍھٍسْ كّة ۽‬ ‫قفلث ىّزب ٌڀائٍٔغا آھً‪.‬‬ ‫زڏھً ڪً ڪاٌگؼٓـًٔ‪ ،‬ڪً نٔکڪً کْ ھٿ ڪؼو‪ ،‬ؿٍڌوَء ٻّنَْء الِء‬ ‫دٌّٓاگؼو نپَْء زّ ٺھؼاُء ةضاك ڪّٔ جَ ام ىام ؿٍغم اھّ ظٔاك پڌره ھّ جَ ھًٍ ؿٍڌًٓ‬ ‫کْ ٻَ ًؼفا ۽ ٌَ ھڪ كّل ٿْ ؿيسھّٔ‪ .‬اٌگؼٓؽم زڏھً ؿٍڌوَء ٻّنَْء الِء ّؼةْ نپْ‬ ‫كتّك ڪئْ جَ اھّ زيھّرو امّك ھّ‪ ،‬ھًٍ‪ ،‬چاھْ ؿٔاؿْ ًّر اھْ قعل ىڪار ھئا‪،‬‬ ‫پؼ جارٓط ۾ پھؼّٓم دفّْ ھًٍ ؿٍڌوَء ٻّنَْء کْ مّةائْ زةام ةڻآّ‪-‬زٍھً ؿتب ؿٍڌوَء‬ ‫ٻّنَْء ڪافْ جؼكْ ڪئْ‪ .‬اھا اؿڪّنً‪ ،‬ڪانٔسً‪ ،‬هاپار‪ ،‬ٽپاك‪ ،‬ڪّرٽ هغٔؼن ۾ ھهڻ‬ ‫نڳْ‪ .‬اؿٽٔكً زا ةّرڄ ةَ ؿٍڌوَء ۾‪ .‬اِھّ هرھاڱّ ؿٔاؿْ ھّ ۽ ٌَ ڪهچؼك‪ .‬ڪٔؼة ٻاٻاڻْ‬ ‫قآغ ڪؼاچَْء زٔم ۾ ةٍغ ھّ ۽ ُاجو ادةْ ىٔغام زْ ةانڪٍَْء ۾ اڃا ةٔٺّ ڪّ ٌَ ھّ‪.‬‬ ‫اڪٔهّ گّةٍغ ىانھْ ڇا ڪؼو؟ ھّ ىّھً ڪهپٍا جَ ٌَ ھّ‪ .‬ىام ڪسھ ڪچّ ۽ اڻ گھڙّٓ‬ ‫آھٔام‪ .‬ىام رڈّٓم ۽ هاڪا ڪؼٓام ھا‪ .‬ىٔڙ ڦٽآام ھا‪ .‬ىار کائْ ةَ ام زھگڙو کْ اظتارم‬ ‫جائًٔ ڇڪٔام ھا‪ .‬اؿًٔ ؿٍڌ ىام ڇا کڻْ آٓاؿًٔ؟ ڪهچؼ اھّ”ام ‪-‬ٽئڪٽ “رکڻّ ھّ‪.‬‬ ‫اؿًٔ ھٍغو ھٍغه ھٍغؿحام ٌَ‪ ،‬ؿٔڪّٔنؼ ھٍغؿحام آٓا ھئاؿًٔ‪ .‬ؿٍڌو اڃا اکڙٓم ھئا‪-‬ام‬ ‫هكث نپَْء زّ ؿّاك!هزٓؼ جْهٔو ىّالٌا آزاد‪ .‬ھڪغل اھّ ٺھؼاُء ةضاك ڪٔائًٔ‪ .‬قآغ ڄپ‬ ‫ٿٔؾ جَ زْ كتّك ٌَ ڪٍغس جَ ؿٍغس كّل پؼؿحَْء ىٿام داغ اچْ هٍٓغه‪ .‬ام ٺھؼاُء پٺٔام‬ ‫ڪا ّ​ّاىْ ھهچم ٌَ ھئْ‪ .‬ٻّٔ جَ صڪّىث کْ ڪّ صق ٌَ ھّ جَ دٌّٓاگؼوَء نپَْء زّ‬ ‫امّك كتّك ڪً‪ ،‬ڇّ زّ ھًٍ ؿٍڌوَء ٻّنَْء کْ ةَ اڃا جـهٔو ٌَ ڪّٔ ھّ‪.‬‬ ‫ؿٍڌو هچّنْ ًتلْ زا‪ ،‬زْ اڪذؼ ڪاىّرا قاھْ ۽ راڂ ڪٍغڈ پارٽَْء زا پڇ‬ ‫نٽڪائّ ٿًٔ‪ .‬ؿؼڪار ڪاٌگؼٓؾ زْ‪ .‬ىاڻھً کْ صڪّىث زا نٔـً ۽ پؼىٽّم کپٍغا ھئا‪.‬‬ ‫ظتؼ ٌاھْ النچٍغ اىؼ ڇٌّ ىم‪ .‬ىٍگھارال ىهڪاڻْ ۽ آؿاٌٍغ ىاىحّرا ام ھهچم ۾ ڪٔئً‬ ‫ڦاٿا‪ .‬دٌّٓاگؼوَء هارا چّم‪ 0‬دٌّٓاگؼو دّٓجائً زْ نپْ آھْ‪ .‬اھا اؿام ھٍغم زْ امهّڪْ‬ ‫نپْ آھْ‪ّ .‬ؼةْ كؼام زْ نپْ آھْ‪.‬‬ ‫دھهَْء دٌّٓاگؼوَء ؿٔئٍار ظالف اؿام ىُاھؼا ڪٔا‪ .‬ھڪ ڪاٌگؼٓـَْء زّش ۾‬ ‫ىّم کْ چّٔ ”جٍھٍسْ جؼڪْ ٽّپْ ڪٿْ آھْ“؟ ڪٍڌ ڀڃٍغو چّٔىاٌؾ ”جٍھٍسْ‬ ‫نٍگّٽْ ڪٿْ آھْ“؟‬ ‫ىڙس زّم اکّٔم ڦاٽْ هّٓم ۽ هاة ىام ڄڀ گو ٿْ هٓؾ‪.‬‬ ‫‪111‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫آكّر آٌچم چٌّغه آھْ جَ زٔڪڏھً ڪٔؼ ىّم کْ ائًٔ چّو جَ ىام راة زّ‬ ‫پحهّم ام ڪؼو پآام‪ ،‬ڇّ زّ اھا ؿٍڌو آھْ جَ ىام کٔؾ ٿڦڙ ھڻْ ڪڍام‪ ،‬ةؾ ام ۾‬ ‫ؿھّنٔث آھْ‪ .‬اٌگؼٓؽو ڪپڙا پائڻ ؿام ةغم ۾ چـحْ آٍغو آھْ‪ .‬ڇاڪاڻ زّ رازا‬ ‫راىچٍغ څهجْ پائٍٔغه ھّ‪ ،‬فلي ام ڪؼو څهجَْء کْ كتّك ٌٿّ ڪؼو ؿگھسْ‪ .‬پِّء اؿام‬ ‫کْ ٽؼًٓ ۽ ھّائْ زھاز ۾ ىـافؼو ٌَ ڪؼڻ گھؼزْ‪.‬‬ ‫جؼكْ پـٍغم ڇا ڪّٔ زّ ؿٍڌوَء ٻّنَْء کْ جـهٔو ڪؼائڻ الِء دٌّٓاگؼوَء هارم‬ ‫ؿام ھڪ ىضاذ جْ آٓا‪ .‬جَ پھؼًٓ ؿٍڌو ٻّنْ جـهٔو ٿئْ‪-‬پِّء نپَْء زّ ؿّاك کڻتّ‪.‬‬ ‫ىّم پھؼًٓ ؿٍڌو نٔکڪ ؿئهً (‪4832‬ع) هكث ىانھَْء کْ چّٔ ”اهھام زّ اِھّ ٺاھ‬ ‫ؿٍڌوَء ٻّنَْء کْ ظحو ڪٍغه‪ .‬اڂ دٌّٓاگؼو پھؼئًٔ درزْ ۾ آئْ آھْ‪ .‬ڇھً ؿانً ةْغ‬ ‫اھا ىئٽؼڊ ۾ آٍغو‪ .‬پِّء اِھّ ىـئهّ پٔغا ٿٍٔغه زّ اؿًٔ صم ڪؼو ٌَ ؿگھٍغاؿًٔ“‪.‬‬ ‫ؿڳً آھّزا چپ رھّٔ‪.‬‬ ‫ىانھَْء چّٔڀ”ھًٍ کْ هڇو ًاكث آھْ‪ .‬کًٔ پئـّ اظتارهم آھً‪ .‬اؿًٔ اٌغرام‬ ‫ڪو ڪٍغاؿًٔ‪ّ​ّ .‬ال اؿام ؿام قاىم ٿٍٔغه‪ .‬ىارڪؾ اؿاٌکْ ؿٔکارّٓ آھْ‪ .‬ٻَ كغل‬ ‫اڳٔام‪ .‬ھڪ كغل پٺحْ“‪.‬‬ ‫ھؼ ؿاك ؿئهً ۾ چٌّڊم جْ ڇڪحاڻ ٿٍٔغو ھئْ‪ .‬ٻئْ څرّٓم گھڻا ڄٓهٔگٔٽ‬ ‫ڪٍغّٓم ھّٔم‪ .‬ڀّپاك ؿئهً (‪4864‬ع) ۾ ىار ڪٽ ٿْ‪ .‬ھڪ ڄٓهٔگٔٽ ازّاڻَْء زّ‬ ‫ىائٔڪ کـٍٔغو چّٔ‪ 0‬ڀارة ىاجا ڪْ زئہ !ڀهّڪٍاٿ زٔٽهْ ھڪ نٔکڪ کْ چياٽ ھڻْ‬ ‫ڪڍو‪ .‬ؿئهً ڦٽْ هّٓ‪ .‬گٍّ ؿاىحاڻْ چٌّغه ھّ؛ ؿئهً اصيلً زْ پارنٔاىٍٔٽ آھْ‪0‬‬ ‫زٔئً صكّ ڪّٔنؼاىاڻَْء نکٔو‪ 0‬ھْ ؿئهً ڪٌّھْ‪ ،‬ڇاھؼًٓ زّ ىٔهّ آھْ‪ .‬ىام گٍْ‬ ‫کْ زةؼدؿحْ نکٍّ ؿئهً جْ هٺْ هٓؾ‪ .‬هچ ۾ زھاٌـْ ۽ کازّ راھّ هٓاؿًٔ‪ .‬ىّٽٍغو‬ ‫نکٍّ کام ڪاٌپّر ۽ ڪاٌپّر کام آگؼه ةؾ ۾ ىـافؼو ڪئْ ؿًٔ‪ .‬نْم پكپ نکٍّ ۾‬ ‫رھسْ هّٓ ۽ اجْ زٔڪّ پؼٓو ڪٔائًٔ‪ ،‬ام جْ ”ھڪ ؿؼد دّٓار“ ۽ ”اھا دّٓار آؿيام‬ ‫جائًٔ“ ٌاهك نکٔائًٔ‪ .‬ىّٽٍغو ىآا‪ ،‬ھؼو ىّٽّاڻْ‪ ،‬هقٍّ ڀاٽٔا اؿام ؿام گڏٓا ھئا‪ .‬نکٍّ‬ ‫۾ زةؼدؿث چڪؼو نڳْ‪ .‬گٍْ ٻاٌھً کام زھهْ چّٔ‪ 0‬ڇڏو ڇًٓ‪.‬‬ ‫پِّء ؿئهً ٿٍٔغو ٿٍٔغو رد ٿٍٔغا ھئا‪ .‬آظؼ ىئْ ‪4850‬ع ۾ انھاس ٌگؼ ڪٍٍّٓكً‬ ‫۾ ىٍھٍسْ رٿ جَ زٔڪڏھً ؿئهً دٌّٓاگؼوَء هارم زْ ىٍنّةً ؿتب رد ٿًٔ ٿا جَ ام‬ ‫زْ ىٔيتؼم کْ ؿڀا کام ٻاھؼ ڦٽّ ڪّٔ هڃْ‪ٓ ،‬ڪؼاِء ةضاك ٿْ هٓئْ‪ .‬دٌّٓاگؼوَء هارم‬ ‫زئؼاىغاس دهنحؼال زْ رھتؼوَء ھٔٺ ؿڀا ٺاھْ ۽ ٻَ چار ؿئهً ڪّٺآائّم‪ ،‬پؼ‬ ‫زئؼاىغاس زْ ىّة ةْغ اِھا ؿٍـٿا ڪٍٔـؼ زْ ىؼض ۾ هرجم آھْ ۽ چٍغ ىّكْ​ْ‬ ‫پؼؿث ادٓب‪ ،‬زْ ٌّڪؼو‪ ،‬اٌْاىً‪ ،‬ڪانيً ٓا اؿاٌسا ؿحآم ھئڻ ؿتب ام ؿٍڌوَء ‪-‬‬ ‫‪112‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫دقيًٍ جضؼٓڪ ۾ هٓا‪ ،‬جً هاپـْ ىّٽڻ قؼهع ڪّٔ آھْ‪ٓ ،‬ا ھّ ام ؿّاك جْ گٌّگا ٿْ‬ ‫هٓا آھً‪.‬‬ ‫پؼ اِھا صلٔلث آھْ جَ ھڪڙه هرھاڱّ ؿٍڌو ھٍغم ۽ ىـهياًٌ زّ ٿّٔ‪ ،‬ٻّٔ هرھاڱّ‬ ‫زئؼاىغاس ۽ ؿٍغس پڇ نٽڪائً ؿٍڌو ھٍغم زّ ڪؼو ڇڏّٓ‪ .‬ھڪ جَ ھٍغؿحام ۾ ؿٍڌو‬ ‫ٽڙٓم پکڙٓم‪ ،‬ٻّٔ ؿٍڌو زةام‪ .‬زْ ٓحٔيْ ىٿام نپَْء زّ هڇه هاد‪ .‬ىاڻھً ؿٍڌو نکڻ ڇڏو‬ ‫ڇٌْ‪ ٌَ .‬پٍھٍسْ زىًٔ‪ ٌَ ،‬پٍھٍسْ صڪّىث ام ڪؼو اؿام زْ ٻّنْ ھٍغؿحام ۾ آھـحْ‬ ‫آھـحْ ىؼو رھْ آھْ‪ .‬ھڪ ؿٍڌ هً​ً کام دهر‪ ،‬ٻّٔ پٍھٍسْ زةام زْ ىؼڻ زّ اصـاس‪،‬‬ ‫ٌَ اؿام کْ ؿٔاؿْ ًاكث‪ ،‬ڪٔؼ اؿام کْ کٍگھْ‪.‬‬ ‫آيؼزٍـَْء هكث‪ ،‬آٿؼس گهڊ ؿٔئٍار دھهَْء ‪4856‬ع هكث ڪٔحؼا ادٓب هزٓؼ‬ ‫جْهٔو ٌّرانضـً ؿام فّٽّ ڪڍرائْ رھٔا ھئا‪ .‬چٍغه نْم زئـٍگھاڻْ ۽ ؿٍغس قؼٓيحْ‬ ‫ىّجْ پؼڪاش ۽ ڪال‪ ،‬نڇيڻ ڪّىم ۽ ڪْ ٻٔا‪ .‬ھّ پّٔ ؿاڻً چؼچا ڪؼو‪ .‬ىام گٍْ ؿام‬ ‫اجْ پھحؾ‪ ،‬جَ هزٓؼ چّٔ ”ؿٍڌو نٔکڪً ۾ دل ٌَ آھْ“‪.‬‬ ‫کٔؾ ڇاڈھْ ھئْ‪ ،‬ؿّ قآغ اجام ٿْ ڳانھائًٔ‪ .‬ىّم کٔؾ چّٔ ”اهھام ؿٍڌو ادب‬ ‫پڙھّٔ آھْ“؟‬ ‫”اهھام ڪٔؼ آھّٔ“؟‬ ‫”زٍھً کْ اهھام گار ڇٌْ آھْ“‪ .‬ىّم زّش ۾ چّٔ ”هزٓؼ آھّٔ ام ڪؼو اهھام‬ ‫ڪا ةَ ةڪّاس ڪؼو ؿگھّ ٿا“‪.‬‬ ‫ىٍْْ زٔم‪ .‬چٍغه نْم چّٔ ”ڪهپٍا‬ ‫آيؼزٍـَْء ۾ هزٓؼم ٓا ؿؼڪار ظالف ڳانھائڻ‬ ‫ٰ‬ ‫پهٔؽ‪ ،‬ڪٔپ ؿئهٍٔؾ“‪.‬‬‫ىّم کٔؾ اٌگؼٓؽوَء ۾ چّٔ ”ڇّ؟ ڇا ھً قاھ نٌٔف زّ ٌانّ ٻڌه آھْ؟ ؿچم زّ‬ ‫ٻڌه آھْ‪ .‬آاز‪ ،‬ؿڳً آھّزا ۽ ٌارائڻ قٔال زّ ٻڌه آھْ؟ ھْ قڊ ةْ ةالؿٽٔڊ‪ ،‬رائٔٽ ٌائّ‬ ‫ائٍڊ ھٔئؼ“‪.‬‬ ‫ڀائْ ىام ڇاچه ٌٍڍه آھٔام‪ .‬کٔـْ ۾ پٍساھ رپٔا ٌَ ھئا‪ ،‬پؼ ھّ ىٍھٍسْ ٻّنَْء زْ‬ ‫ادٓتً زْ ةْٔؽجْ ڪؼو‪ ،‬۽ ىٍسھًٔ اکًٔ ۾ ٌھارو ؿگھْ‪ ،‬آحؼو ٿّل ھً ۾ ٌَ ھئْ ۽‬ ‫ھّ قؼىٍغه ٿْ اجام ھهّٔ هّٓ‪ .‬فلي گٍْ ڪهھْ جْ ھٿ رکّٔ ۽ ٻٔا دهؿث ٌاراض ٿْ‬ ‫هٓا‪.‬‬ ‫چئّ جّم ڇا ٿّ چاھًٔ؟‬ ‫چئّ جّم ڇا ٿّ چاھًٔ؟‬ ‫چئّ جّم ىٍھٍسْ پٺٔام آٍغًٓ‬ ‫ؿک زْ ؿٔڄ ڇڏو‪-‬‬ ‫‪113‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ھا آاز‪ ،‬ىّم ؿٍڌ څرجَْء ۽ قاھ نٌٔف ةْغ جّؿام ئْ گھڻْ ىضتث ڪئْ آھْ‪.‬‬ ‫ڪٔؼ ڪٽْ ڇڏٍٓغه جَ ڪٽائْ ڇڏةّ‪ ،‬پؼ ھُْء ؿؼ ؿٍڌ زْ قام ۾ ھئكہ اهچّ رھٍغه‪.‬‬ ‫چٍغه نْم زئـٍگھاڻَْء چّٔ ”ىّھً جّم اؿام الِء ىنٔتحّم پٔغا ڪٍغًٓ“‪.‬‬ ‫”ٿّرا گھٽ فّٽّ ڪڍآّ“‪ .‬ىّم چّٔ ”ىنٔتحّم ّؽة ۾ جتغٓم ٿْ هٍٓغّٓم“‪.‬‬ ‫ام ئْ ؿٔئٍار الِء ىّم نْم پكپ کْ چّٔ جَ ام ىٔڙ زّ ىھّرة اٌغرا گاٌڌو ٿْ‬ ‫ڪؼو ۽ زٔڪڏھً ھً اؿام کْ هٓھ ؿّجؼو پؼهگؼال جْ نکڻ الِء چّٔ جَ ىام اٿْ‬ ‫ةٔھٍغس ۽ پڇٍغس؛ ڇّ؟ نْم اِھا ڳانھ ڪٔؼة ؿام ڪئْ‪ .‬دھهَْء ۾ ڪٔؼة چّٔ ”ٻڌه‬ ‫اٿو دھهَْء آرٿؼ ڪّئـهؼ پھچْ هّٓ آھْ“‪.‬‬ ‫”زحْ ظغا ٌاڪال هٍٓغه‪ .‬اجْ ڪّئـهؼ وؼهر پھچٍغه“‪.‬‬ ‫”گؼفحار ٿْ هٍٓغًٓ“‪ .‬ڪٔؼة چّٔ‪.‬‬ ‫”اڳ ۾ ٌَ ٿّٔ آھٔام ڇا“؟‬ ‫”پؼ فائغه“؟‬ ‫”ادب ڇا څٌڌه آھْ؟ اٌغرا گاٌڌو اؿام زْ پؼڅام ىٍحؼو آھْ‪ .‬ڀم ھَّء ڪاٌفؼٌؾ‬ ‫زّ ىھّرة ڪؼو‪ .‬پؼ ھَّء ادب جْ ڳانھائْ ٌٿْ ؿگھْ‪ .‬ھَّء ادٓتَ ٌَ آھْ“‪.‬‬ ‫پِّء ٿّٔ ائًٔ جَ زڏھً اٌغرا گاٌڌو آئْ جَ ھڪ ٽْ‪-‬هو ؿڌه ىّم جْ‪ .‬پؼدو پٺٔام‬ ‫ھٿٔارةٍغ فّزْ پؼ ٌَ اٌغرا هٓھ اؿيْ رٿا جْ ڳانھآّ‪ ٌَ ،‬ىام اٿٔؾ‪ .‬ھً انتث آحؼه چّٔ‪0‬‬ ‫ھً دٓف ۾ هھو ۽ زھانث گھڻْ آھْ‪ .‬اھا اهھام کْ دهر ڪؼڻْ آھْ‪ .‬ھً ىهڪ ۾ ڪسھ‬ ‫َ‬ ‫ىھام آھْ‪ .‬زّ اهھام کْ ةچائڻّ آھْ‪ .‬اهھام زْ هچ‬ ‫ؿٍغر‪ ،‬رھـئہ آھْ‪ .‬ڪسھ ؿؼٓكٽ‬ ‫۾ ىٍھٍسّ ڪّ درزّ ڪٌّھْ‪ .‬پِّء ةَ چاھٍٔغس جَ اهھًٔ ّانيگٔؼ اىً ؿيازّاد ۽‬ ‫زيھّرٓث زا ًؼفغار ٿّٔ ۽ نکڻ هكث اھّ ٓاد رکّ‪.‬‬ ‫اھْ ئْ ڳانھّٔم زْ ىّم ”زالهًٍْ“ ٌاهك ۾ نکّٔم ھّٔم‪ .‬ھَّء ىّم کْ ڇاچو‬ ‫هڻْ‪ .‬ؿيسھٔو جَ آحؼو ظّةنّرة ّ​ّرة ڪڏھً ٌَ ڇٺْ اٿو‪-‬چاھٔو جَ ڪڏھً اڪٔهْ‬ ‫ىهْ جَ ڳهْ نڳآاٌؾ ٓا قآغ پٔؼم جْ ڪؼو پّاٌؾ‪ ،‬ڪٔحؼه ھً کْ دٓف زّ ظٔاك آھْ‪.‬‬ ‫اھا نّڪكاھْ آھْ جَ کّکهْ زحْ فلي اَھار زْ آزادو آھْ‪ .‬پھؼًٓ ىاڻھَّء زْ ىْاقْ‬ ‫ىٍْْ‬ ‫ؿالىحْ آھْ‪ .‬زٍھً زّ صق صڪّىث کْ جـهٔو ڪؼڻ گھؼزْ‪ .‬نّڪكاھْ‬ ‫ٰ‬ ‫ىٍْْ ةغك‪ .‬ھحْ صڪّىث جَ‬ ‫ىٍْْ پٍھٍسْ كـو زْ ؿؼڪار زْ چٌّڊ‬ ‫پـٍغو‪ .‬پـٍغو‬ ‫ٰ‬ ‫ٰ‬ ‫صڪّىث‪ ،‬ىاڻھّ پٍھٍسْ چٌّڊ ؿام ٌّڪؼو ةَ ةغالئْ ٌٿّ ؿگھْ‪ّ .‬ؽة ؿام اھا زهغو‬ ‫ىهْ‪ ،‬ام زْ ةَ ظاًؼو ٌَ آھْ‪ .‬ام ڪؼو زّاھؼ نْم ٌھؼهَء ٽٔتم زْ قٔكْ ھٔٺام‬ ‫راةؼٽ فؼاؿٽ زْ ڪّجا رکْ ھئْ‪ 0‬ةً ڇاڅا گھاٽا ۽ گھؼا آھً ۽ ٌھآث نيتّ ؿفؼ آھْ‬ ‫ىٍھٍسّ‪ .‬ىّم کْ ڪْ هاّغا ةَ جَ پّرا ڪؼڻا آھً‪.‬‬ ‫‪114‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫رٓهّو زْ ٌّڪؼوَء ۾ ھئؾ جَ ازئؼ هّٓ ھئؾ ‪4839‬ع ۾‪ .‬ھؼو‪ ،‬ؿٍغر‪ ،‬جٔؼٿ‬ ‫ةـٍث ؿام ىالكاة ڪؼائْ‪ .‬ھً زّ ڪحاب پؼٓؾ ۾ ھّ ةـٍث ماصب ٽْ پٔحّٔم‬ ‫اڻڇپٔم ڪحاةً زّم ڇٓکارّٓم‪ .‬ؿٍڌوَء ٻّنَْء زّ آئٍٔغه!هً​ً هّٓ‪-‬آئٍٔغه ڇا زّ؟ ىّھً‪،‬‬ ‫جٍھٍسا جهفٍ غهي آھً‪ .‬ڳانھائڻ زْ پٍھٍسْ ىّج آھْ‪ .‬پاڻ کْ ام ىّج کام ىضؼهل ٌَ‬ ‫رک‪ .‬اجْ ھؼٓڪاٌث ؿام ةَ دهؿحْ ٿْ‪ ،‬زّ ڇاچا ؿٺا جؼائٔم نکْ رھّٔ ھّ‪.‬‬ ‫ظتؼ پٔو جَ گّرڅم ڀارجَْء کْ ٽْ‪-‬ةْ ٿْ پٔئْ ھئْ ۽ پاڻ اؿپحاك ۾ ھّ‪ .‬ىام ھً‬ ‫ؿام گڏزڻ الِء اؿٽٔكً جْ هٓؾ ۽ ڇٺو جَ ٽؼًٓ ڇٽْ چڪْ ھئْ‪ .‬اؿپحاك ازئؼ کام اٺ‬ ‫ڇھ ىٔم پؼو‪ٓ .‬اد ٌَ اٿو‪ .‬ةؾ پٍڌ ٌڪؼو پٔؾ‪ .‬هچ ۾ زتم ٽڪؼ ةَ آٓا ۽ پاڻَْء زا هاھ ةَ‪.‬‬ ‫پٍھٍسْ فٌؼة ‪ٓ 0‬ڪْ ٻّنَْء ٓا صـًٔ‪ .‬ٽْ‪-‬ةْ ؿٍٔٔٽّرٓو پھحؾ جَ چّڪٔغار اٌغر اچڻ‬ ‫ٌَ ڇئْ‪ .‬اؿپحاك کْ زٔم زٔام اٺ ڇھ فّٽ هڇّٓم دّٓآّم ھّٔم‪ .‬ىام پؼڀؼه هڃْ گم‪-‬‬ ‫ىّھؼ زْ هڻ جْ چڙھٔؾ زّ دّٓار زْ نڳّ نڳ ھّ ۽ اجام ھڪ گم پٽْ‪ ،‬ھٔٺ ٽپّ ڇٌو‪.‬‬ ‫ظتؼ پٔو جَ گّرڅم زّ ھڪ ڦڦڙ ڄاڪٽؼم ڪٽْ ڇڏّٓ ھّ‪.‬‬ ‫ىّم کٔؾ ڳّنھْ ڪڍّٓ‪ .‬ىّم کٔؾ گم ڇٌّ‪ .‬ھّ جٔؽ ٌُؼ ؿام ىّم ڇاٌھً ٌھارڻ‬ ‫نڳّ‪.‬‬ ‫” جٍھٍسّ ٌانّ“؟ ھً پڇّٔ‪.‬‬ ‫”ىام ھڪ ؿاھث پؼٓيْ آھٔام‪ .‬ىّم کْ جٍھٍسّم ڪّجائّم ڇاچّٓم هڻٍغّٓم آھً“‪.‬‬ ‫”ڪھڙو گاڇوَء ۾ آّٓ آھًٔ؟ ھً هكث جَ ھحْ ڪا گاڇو ٌَ آٍغو آھْ“‪.‬‬ ‫ىام چپ‪.‬‬ ‫ھاڻ کهڻ نڳّ ”ىام جّکْ جٍھٍسّ ٌانّ ٻڌآام‪ .‬جّم آھًٔ ىّھً ڪهپٍا“‪.‬‬ ‫ىام ؿعث ّسب ۾ پئسْ هٓؾ‪ .‬اؿًٔ ڪڏھً ةَ پاڻ ۾ ٌَ گڏٓا ھئاؿًٔ‪.‬‬ ‫”وؼهر جّم ىّھً ڪهپٍا آھًٔ‪ .‬ىحّانّ‪ .‬زػةاجْ‪ .‬اھّ زّ گّئا ۾ ؿٺ ىٔم پٍڌ‬ ‫ڪؼڻ الِء جٔار ٿْ هّٓ‪ .‬ٻّٔ ڪّ نٔکڪ آڏه پٍڌ ڪؼو ٌَ آٍغه‪ .‬ھڪ ىّھً ئْ ؿعث‬ ‫ىّھْ آھْ“‪.‬‬ ‫”ىا‪ ،‬ىام ئْ اھّ آھٔام‪-‬ىّھْ‪ ،‬زػةاجْ‪ ،‬ىحّانّ‪ ،‬آهارن‪ ،‬ظاٌَ ةغهش“‪.‬‬ ‫ھً ىّم کْ ھڪ ؿٍگحڙه کارآّ ۽ ھڪ ٻَ ڪّجا ٻڌائْ‪ .‬ام ئْ ؿاك ”ھً‬ ‫ؿئٍٔٽّرٓو ۾ ھڪ راة“ زةؼدؿث ڪّجا نکْ‪ ،‬زٍھً ؿٍڌوَء ڪّجا کْ ھم دائيْ ىّڈ‬ ‫ڇٓئْ ڇڏّٓ‪ .‬ام ئْ ؿاك ڪؼقً راھَْء ”ؿٍڌ ۽ ؿٍڌو“ ڪالؿڪ ڪّجا نکْ ۽ آٌچم‬ ‫”ھٿ“ جْ ‪ 59‬نفًُ زْ ڪّجا نکْ‪ 0‬ٻَ ؿٽّم ‪” 0‬چٍغ ٽڪڙا‪/‬زـو زْ كٔيث“ ۽ ھڪ ٻْ‪0‬‬ ‫زٌغگَْء زْ كيارظاٌْ ىام آظؼًٓ داُء ھارائْ‪ ...‬۽ ام ئْ ؿاك ؿڳً آھّزا ڪّجا نکْ‪0‬‬ ‫زٌغگْ جٍھٍسْ ادائً کام ٿّٔ ةؼ آھٔام ‪-‬غو زا پھهّ جَ ةغك ٌٔٺ جَ ةَ قاّؼ آھٔام‪ ...‬۽ ام‬ ‫‪115‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ئْ ؿاك ھڪ ڪّجا ىّم ةَ نکْ‪ 0‬ىام پؼو کام ئْ ؿکْ آھٔام ‪ /‬ڪسھ انڳ ۽ ىعحهف‪/‬‬ ‫ڪسھ ةهٍغ ۽ ڪسھ ڪٽٔم‪ /‬پٍھٍسً ظّاةً ۽ ؿؼاپً‪ /‬زْ زّڈ ڪٽ ۽ ؿّچ ۾ گو ؿو‪.‬‬ ‫ام ئْ ؿاك ىّم ادةْ ڪالس ۾ ھڪ ڪّجا پڙھْ‪:‬‬ ‫ىام ڪئٌّـٽ ؟‬ ‫ڪّڈ!‬ ‫جھيث نْم پٔهً زْ‬ ‫ٓا ڳانھ ٌئًٔ ىث‬ ‫ڳانھ ؿاڳْ‪....‬‬ ‫ؿڳً آھّزا‪ ،‬زٍھً ىّم کْ ةضؼ هزم ؿٔکارّٓ ھّ جٍھً چّٔ؛ پھؼّٓم دفّْ ىّم‬ ‫کْ نڳْ ٿّ جَ ؿٍڌوَء ۾ ھڪ ىاڄرم پّئٽ پٔغا ٿّٔ آھْ‪.‬‬ ‫آٌچم ةَ چّٔ جَ ڪهپٍا زْ ٌئًٔ ڪّٓحا ۾ ىؽاج زْ قّظْ ۽ زٌغگَْء زّ زھؼ‬ ‫آھْ‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ ىّم آو ‪-‬ڪيم زْ گھؼ ّؽٓؽ ۽ ؿڳً اڳٔام ھڪ قْؼ پڙھّٔ‪:‬‬ ‫جٍھٍسّ فّٽّ ىٍھٍسْ کٔـْ ۾ پّٔ آ‬ ‫پؼس ۾‬ ‫ڄگؼوَء ؿام گڏ‪....‬‬ ‫آو ‪-‬ڪيم چّٔ ” ىّھً‪ ،‬جّ هٽ زةام زْ چاقٍْ آھْ“‪.‬‬ ‫”اھا ىّم دٻً ۾ ڀؼو جاڊ جْ رکْ ڇڏو آھْ“‪ .‬آو ‪-‬ڪيم ىٍھٍسْ ام ٌاداٌَْء جْ‬ ‫ڇاچه کهّٔ ۽ اڄڪهھ ھّ پاڻ ٌئًٔ ڪّٓحا ۾ اھا ”ٌاداٌْ“ ڪؼو رھّٔ آھْ‪.‬‬ ‫آكٔائْ نٔکڪ ؿٔيهً کام ىّٽٔؾ جَ ڪهٔاڻ ٓارڄ ۾ ڪالرڊ زْ ٌّڪؼو ىهٔو‪ .‬ظّش‬ ‫ٿٔؾ جَ رٓهّو زّم پاؿّم ىهٍغّٓم جَ زاك ۽ ٻارم کْ ؿڄّ ھٍغؿحام گھيائٍٔغس‪ .‬ٻً ٽً‬ ‫ىھًٍٔ ةْغ ىٍھٍسْ ةغنْ نٌّاهال ٿْ‪ .‬اھا ھم اؿٽٔكً ؿيٍڊ کام ؿاچا ٽْ ھؽار فّٽ ىٿْ‬ ‫آھْ‪ .‬ٻَ ؿؤ اٌچ کً ةؼؿاة پّو ۽ چار چار ڇٍٓھً پّرو زهر ؿام پّو ۽ ةٍغ ٿٔڻ زْ ٌَ‬ ‫ڪؼو‪.‬‬ ‫زڏھً ةَ ةؼؿاة پّو جَ ؿٍڌ ٓاد اچْ‪ ،‬زحْ ةؼؿاة هڻٍغو ھئْ‪ .‬ؿٍڌ ۾ ةؼؿاة‬ ‫ؿڌو پّو‪ ،‬پؼ ھحْ َڇٽْ رڳّ ىٿّ ئْ ةچائْ ؿگھْ‪.‬‬ ‫نٌّاهال ۾ رھسْ ڪٿْ‪ ،‬اِھّ ؿّاك ُاٿّٔ‪ .‬آظؼ ھڪ اٌگؼٓؽ زّام ّ​ّرة زْ ةٍگهْ‬ ‫۾ ھڪ ڪّٺْ ىهْ‪ .‬ىـّاڈ پگھار زّ ڇھّم صنّ‪ .‬ڄّٓٽْ ٽڪٔٽ ةاةّ‪ .‬زٍھً الِء ّٓؿاهك‬ ‫۾ جؼةٔث هرجْ ھئو‪ .‬اجْ ھڪ ڪالرڊ مالح ڇٌْ ‪ 0‬ڪيائڻ زّ ھڪ ًؼٓلّ آھْ جَ‬ ‫گاڇو آٍغو جَ ىاڻھّ ڀڄٍغا آھً‪ .‬ؿيسھ ڪٍھً رپئْ زْ ٽڪٔٽ هرجْ‪ .‬ھڪ رپّٔ ڇٓئْ‬ ‫‪116‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫چئٍٔؾ ٻَ‪ ،‬ام رٓث ٽْ چار‪ .ٌّ ...‬ىـافؼ ھهّٔ هٍٓغه جَ جّ کٔؾ ٌّ رپٔا ڇٌا ۽ ةاكْ رپئْ‬ ‫زْ ٽڪٔٽ‪ ٍْْٓ .‬پھؼّٓم ۽ ڇھّم اٌگ ڳڻڻّ آھْ‪.‬‬ ‫”غؼٓتً کْ نٽڻ ىام فائغه“؟‬ ‫”زٍھً کْ زحْ ىهْ ٿّ‪ ،‬ٻئْ زّ گهّ ڪٽْ ٿّ“‪.‬‬ ‫”دٌٔا ۾ ڪا آياٌغارو ٿٍٔغو آھْ ٓا ٌَ“؟‬ ‫”آياٌغارو‪ ....‬ھ ھ ھا!“‬ ‫اجْ ؿعث ٿڌ ھئْ ۽ ٿڌ ۾ زڪال ؿحائڻ قؼهع ڪّٔ‪ .‬ىام ةَ ڄّٓٽَْء جام نھْ‬ ‫ڇّڪؼًٓ زْ جالش ۾ ٌڪؼٌغه ھّس جَ ڪٿْ ڪا ىهْ‪ .‬ةٔھْ‪ ،‬ىكڪْ‪ ،‬ؿيھْ‪ ،‬ٻاٌھً‬ ‫کام زھهْ چٌّغهىاٌؾ ھم‪ .‬ةٍگهّ جَ پٍھٍسّ آھْ‪ .‬اجْ پارڊ ةَ آھْ‪ .‬ؿؼزّ ىٍؽك جْ‬ ‫هٺْ ھهْ پؼ ھً رؿحّ ڪٌَّ ڇٓکارّٓ ھّ‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ ڄئو ڀؼؿام ھڪ ڪؼؿچً ڇّڪؼو ىهْ‪.‬‬ ‫چّٔىاٌؾ”‪0‬جّم ؿھڻْ آھًٔ“‪.‬‬ ‫”ىھؼةاٌْ“‪.‬‬ ‫”ىّم ؿام ةٍگهْ جْ ھهٍغًٓ“؟‬ ‫”ڇٍٓھً زّ‪ ،‬راة زّ“؟‬ ‫”پّره ىھٍّٔ ھم“‪.‬‬ ‫”گھڻا پئـا ڇٍٓغًٓ“؟‬ ‫”پئـا“! ىام پھؼًٓ ّسب ۾‪ .‬پِّء ىكڪْ‪”0‬پگھار!“‬ ‫”پٍر رپٔا ھڪ راة زا“‪.‬‬ ‫”پٍر رپٔا !ؿڄّ ڇٍٓھً هٓھْ پٍر رپٔا جَ ڪيائٍٔغه آھٔام“‪.‬‬ ‫”اهھام زْ ىؼوْ“ ‪.‬‬ ‫”ڀال فلي ھڪ راة زا“؟‬ ‫”پٍر رپٔا“‪.‬‬ ‫”جّم پٍھٍسّ زـو هڪڻٍغو آھًٔ ڇا“؟‬ ‫”ىستّرو!“‬ ‫ىّم ھً ڇاٌھً چحائْ ٌھارّٓ‪ .‬ڪڻڪ رٌگْ ۽ زّام‪ ،‬ڇاجْ ائًٔ ڄڻ ازٍحا زْ‬ ‫غفائً کام اڅارو هرجْ اٿائًٔ‪ .‬هار ڪٽ‪ ،‬ةغم جْ رڳّ اؿڪؼٽ‪ٌُ .‬ؼهم ائًٔ ڄڻ پاڪَْء‬ ‫ؿام گھڙو جٔؽ ڪّٔم ھئائًٔ‪ .‬پھؼًٓ ظٔاك آٓو جَ کٔؾ هٺْ هڃام پؼ پِّء ىّم کٔؾ پٍر‬ ‫رپٔا ڇٍٓغو چّٔ ”جّؿام غهي ڳانھآو‪ ،‬ام زّ ڇٌڊ هٺ‪ .‬ىّم کْ پؼٓو ڪؼڻّ ھّ‪ .‬پِّء ام‬ ‫۾ ڪسھ ةَ ٿئْ“‪.‬‬ ‫‪117‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ھً اٌگؼٓؽوَء ۾ چّٔ”‪ ،‬ىام ةکارڻ ٌَ آھٔام“‪ .‬ھً پٍر رپٔا هاپؾ ڪٔا ۽ ھَّء ھهْ‬

‫هٓئْ‪.‬‬ ‫ؿّچٔو جَ کٔؾ رهڪٔام‪ .‬زـو ڄڻ هاؿٍا هچام زهّٔ پئْ‪ .‬هرو چٔو‪ 0‬ھً دٓف ىام ھُْء‬ ‫ؿڀ ڪڏھً ظحو ٿٍٔغه؟ ىام زٔڪڏھً رازا ٿٔام جَ ىهڪ ىام پھؼًٓ فلٔؼم ۽ ًّائفً‬ ‫زّ ًتلّ ظحو ڪؼٓام‪ .‬کًٔ اؿڪّك ۾ ىّڪهْ جْهٔو ڇٓارٓام ۽ کًٔ ڪو جْ نڳآام‪.‬‬ ‫ىام اڪذؼ راة زّ دٓؼ جائًٔ نکٍغه ھّس‪ .‬اٌگؼٓؽ ّ​ّرة کْ ڪّ ٻار ٌَ ھّ ۽‬ ‫ىڙس ةَ قآغ رٓهّو صاددْ ۾ ىؼو هّٓ ھئؾ‪-‬ڪڏھً ھً ڇاٌھً هڅڻ جْ دك ٿٍٔغو ھئْ‪.‬‬ ‫ڪٔحؼو زّام آھْ‪ .‬ھڪ اک ۾ قٔهْ‪ ،‬ٻئْ ۾ ڀائؼم‪ .‬ةٍگهّ ائًٔ ڄڻ هرڄس هرٿ‬ ‫زّ”ؿانٔٽؼو‪-‬رپٔؼ“‪ .‬ىّم کام ٿّرو هڇو آھْ‪ .‬پِّء ڇا؟ ٌٔاوْ ؿؼزّ ةَ جَ هڇّٓم ھّٔم‪.‬‬ ‫قٔڪـپٔئؼ ۽ زاٌـً ةَ جَ پاڻ کام هڇًٓ ؿام ىضتث ڪئْ آھْ‪ .‬راڅا ةَ ڪؼقً کام‬ ‫هڇو ھئْ‪ .‬پؼ ىارگؼٓٽ زْ اکًٔ ۾ ”ٌّ هئڪٍـْ“ زّ ةّرڄ نڳّ پّٔ ھٌّغه ھّ‪ .‬انتحَ‬ ‫ؿّچٍٔغو ھٌّغو جَ ھُْء آھْ ڪٔؼ زّ راة زّ دٓؼ جائًٔ ةحّٔم ٻارو نکٍغه رھْ ٿّ‪.‬‬ ‫زّام آھْ‪ ،‬پؼ زّاٌَْء نفًُ ۾ ظؼچ ڪؼو رھّٔ آھْ‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ ُاجو نٌّاهال زّ پحّ پڇّٔ‪ .‬چّٔىاٌؾ ”ارهقْ ڀّم ‪-‬رجْ رهڄ ‪-‬نٌّاهال“ ‪.‬‬ ‫ھً آڊرٓؾ ٌّٽ ڪئْ‪ .‬اٌغر ؿڀا زّم ٽْ ٌؼجڪّٔم ىكھّر آھً‪.‬‬ ‫ارهقْ‪ ،‬ىٍٔڪا ۽ رٌڀا‪ .‬رجْ ؿٌّھً زْ ۽ ڪال دّٓجا ىغم زْ پحٍْ آھْ‪.‬‬ ‫ڪانٔغاس اٌھً جْ ڪافْ گھڻّ نکّٔ آھْ‪.‬‬ ‫ٻئْ دفْ​ْ ادةْ ڪالس ۾ اجو پڇّٔ”‪ٌ ،‬ئًٔ دٌٔا ىهٔئْ“؟‬ ‫”ٌَ“‬ ‫”جّکْ نٌّاهال زْ پحْ جْ ىّڪهْ ھئو“‬ ‫”پِّء جَ اِھا ؿڌه ؿؼڳ ۾ ڪانٔغاس کْ ىهْ ھٌّغو“‪.‬‬ ‫ىام کهڻ نڳؾ جَ ُاجو ةَ کهڻ نڳّ ۽ آـحائًٔ کم ةٍغ ٌَ ٿٔؾ زٔـحائًٔ پٍھٍسّ‬ ‫هاة ٌَ ةٍغ ڪٔائًٔ‪.‬‬ ‫ىام ھؼ ڇٍڇؼ ڇٍٓھً دفحؼ ىام ٽْ ڪالڊ گھٽ ھڻٍغه ھئؾ‪ .‬رٓهّو زْ دائيْ‬ ‫پاس ھئْ ۽ ادةْ ڪالس پھچْ هٍٓغه ھئؾ‪ .‬ھڪ دفْ​ْ ڇؿام جَ ىّم کْ ؿـپٍٔڊ ڪّٔ‬ ‫هّٓ آھْ‪ .‬ھٿ ۾ ىٔيّ ىهّٔ‪ .‬هٓؾ اؿٽٔكً ىاؿٽؼ هٽ ”‪0‬ىٍھٍسّ ڇهھ“؟‬ ‫”جّ ڪئف ىام ؿث رپٔا ڇھ آٌا چّرو ڪئْ آھْ“‪.‬‬ ‫”پؼ ىام چّرو ٌَ ڪٍغه آھٔام‪ ،‬ؿؼ“‬ ‫”جّم ٽّٔم ڇٍٓھً ةيتئْ هئًٔ‪-‬ڪئف ڳڻْ هئًٔ“؟‬ ‫”پؼ ؿؼ چّرو ڪٍغس جَ آحؼو ٌٍڍو ڪٔئً ڪٍغس!“‬ ‫‪118‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”هڇو چّرو ڪؼڻ الِء زؼئث کپْ“‪.‬‬ ‫ىّم کْ چّٔ هّٓ جَ هو‪-‬ٽْ جْ فالڻْ جارٓط هڃر‪ ،‬زحْ رٓهّو اٌٽٔهٍٔسٍؾ زا‬ ‫ٽْ آفٔـؼ جّکام آڇو پڇا ڪٍغا‪ .‬اجْ هٓؾ جَ اکًٔ ۾ ائًٔ ٿْ ٌھارٓائّم زّ َڄڻ ؿٍغم‬ ‫ظاٌغام زْ ڪٍھً ّ​ّرة ؿام ٌازائؽ رؿحّ رکّٔ ھئو‪.‬‬ ‫”جّم ڀڳّام کْ ىڃٍٔغه آھًٔ“؟ ھڪ پڇّٔ‪.‬‬ ‫”ھا“‪،‬‬ ‫”ام کام ڇڪٍغه آھًٔ“؟ ٻئْ پڇّٔ‪.‬‬ ‫”ٌَ“‬ ‫”ڇّ“؟‬ ‫”ڀڳّام کام فلي گٍاھگار ڇڪٍغا آھً“‬ ‫ةؾ ام ؿّاك زّاب جْ ىّم کْ ڇهھ کام آزّ ڪّٔ هّٓ‪ .‬ىّم کْ چّٔ هّٓ جَ‬ ‫جّم فالڻْ جارٓط ڪو جْ چڙھر‪ .‬هرو آڄٽ زْ رپّرٽ آئْ جَ ڪالرڊ پئـا ڳڻڻ ۾‬ ‫غهٌْ ڪئْ آھْ‪ .‬ڪاةَ چّرو ٿٔم ٌَ آھْ‪ .‬ىام ىارگؼٓٽ زْ ةٍگهْ جْ رھٔم ھّس ۽‬ ‫ھً ئْ اِھا ظتؼ ٻڌائْ جَ اؿٽٔكً ىاؿٽؼ ظّد آّٓ ھّ‪ .‬جّم ةْ كنّر آھًٔ‪.‬‬ ‫ىام اٌغر رهل ۾ هٓؾ‪ ،‬اجْ اؿحْٔفا نکٔو ۽ اؿٽٔكً ىاؿٽؼ هٽ هٓؾ ۽ کٔؾ‬ ‫ڇٌو‪.‬‬ ‫”جّم پاڳم آھًٔ‪ .‬اؿام هٽ جٍھٍسْ ّؽة هڅو آھْ“‪.‬‬ ‫”ٌَ ؿؼ‪ -‬اهھام کْ ىٔيّ ٌَ ڇٓڻ کپٍغه ھّ‪.‬‬ ‫اهھام ىٍھٍسْ قڪم ڇؿّ‪.‬‬ ‫ىّھً زْ دڈو زّ رھّاؿَْء آھٔام‪ .‬ىام ھحْ رھْ ٌَ ؿگھٍغس‪ .‬ھؼ چٔؽ چٌّغو ‪0‬‬ ‫چّر‪ .....‬چّر‪“ ....‬‬ ‫”پؼ جّم چّر ڪّ ٌَ آھًٔ“‪.‬‬ ‫”ؿڄْ زٌغگْ ىام جهّار زْ څار جْ ھهّٔ آھٔام ۽ ڪّٓحائً ؿام پٍھٍسّ پٔٽ‬ ‫ڀؼّٓ اٿو‪ .‬ھْ دٓف ھهْ ٿّ زّ اهھام زھڙا ىاڻھّ ھحْ رھً ٿا“‪.‬‬ ‫ھّ ّسب ۾ ىٍھٍسّ ُىٍھً جڪٍٔغه رھّٔ ۽ ىام ھهّٔ هٓؾ‪ .‬ام ةْغ چار پٍر دفْا‬ ‫نٌّاهال هّٓ آھٔام ۽ ىارگؼٓٽ زْ ةٍگهْ ٻاھؼام ةٔھٍغه آھٔام‪ .‬ھَّء ڪڏھً ةَ ڇؿڻ ۾ ٌَ‬ ‫آئْ آھْ‪ .‬زڏھً ىام اجام ؿاىام کڻْ ٌڪحؾ ٿْ جَ ھً چّٔ ”ڪڏھً ةَ نٌّاهال اچًٔ‪-‬‬ ‫ىّم هٽ رھر‪ .‬جّم هٍٓغًٓ جَ ھُْء گھؼ ىّم کْ کائڻ آٍغه“‪.‬‬ ‫”ڇّ“؟‬ ‫‪119‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”جّم زڏھً ةحْ ٻارو نکٍغه ھئًٔ جَ ىّم کْ جٍھٍسَْء زٌغگَْء ۾ اهٌغھ ڇؿڻ ۾‬ ‫آٍغو ھئْ‪ .‬پؼ زڏھً جّم اهٌغھ ڪٍغه ھئًٔ جَ رهقٍْ ڇؿڻ ۾ آٍغو ھئْ‪ .‬جّ ڪڏھً‬ ‫ھحْ ڪا ڇّڪؼو ٌَ آٌغو“‪.‬‬ ‫”ڪّقف ڪٔو‪ ،‬پؼ ھً پئـا گھؼٓا“‪.‬‬ ‫”ّٔاقْ الِء پئـا جَ کپٍغا آھً“‪.‬‬ ‫”اهھام کْ ىّم کام ڄپ ٌَ نڳّ“؟‬ ‫”ٻً گھڙًٓ زْ ىّج آھْ ّٔاقْ‪ .‬پِّء پڇحاُء آھْ‪ .‬جّکْ ڇؿْ نڳو جَ جّ زٌغگَْء‬ ‫۾ ڪّ پڇحاُء ٌَ ڪّٔ آھْ“‪ .‬ھً اڳٔام هڅو ڀاڪؼ پاجّ‪.‬‬ ‫”ڪالڪار اؿحؼًٓ کْ ڪڏھً ةَ ھٔٺ ٌَ ڪٍغا آھً‪ .‬ىٍھٍسّ ھْ ڀاڪؼ‪ .‬اٌگهٍٔڊ زّ‬ ‫ھٍغؿحام زْ قؼافث کْ ؿالل آھْ“‪.‬‬ ‫ةئگ ۽ ةـحؼه کڻْ ٌڪحؾ جَ ھً زْ اکًٔ ۾ پاڻْ ڀؼزْ آّٓ‪ .‬ھً زْ زـو زْ‬ ‫گؼىائف ىّم کْ ظاًؼو ڇٌْ جَ زً ؿام پٔار ڪسْ‪ ،‬ىام جً ىام ھّس‪ .‬ام ةْغ ڪافْ‬ ‫اٌحُار ڪٔو جَ ڇٓڍ ؿاك زْ ٌّڪؼوَء زّ ڪٽٔم پؼاهٓڊٌٽ فٍڊ ۽ ھؼ ىھٍْٔ ‪ 43‬رهپٔا‬ ‫ھم اؿٽٔكً االئٌّؾ وؼهر ىهٍغه‪ .‬پؼ اڂ جائًٔ اھّ ىّم کْ ٌَ ىهّٔ آھْ‪ .‬قآغ آفٔـؼم‬ ‫کْ نٔکڪً ةاةث اھّ جنّر آھْ جَ ھّ ڄاڻْ ٻسھْ ڪٍگانپڻّ گھؼو هٺٍغا آھً‪.‬‬ ‫ةاكْ ؿڀ پگھار ڀاڀَْء کْ ڇٍٓغه ھّس‪ .‬پؼ پھؼّٓم پگھار دادا کْ ڇٌّ ھئو جَ ظّش ٿئْ‬ ‫جَ پٽ ڪيائڻ قؼهع ڪّٔ ھّ‪ .‬زڏھً ةَ ٻاھؼ هٍٓغه ھّس جَ ىٍھً جْ ھهڪّٔم ۽‬ ‫ؿٍھّٔم ٽڪّم ھڻٍغه ھّ جَ زٔئً ىّم کْ ٌُؼ ٌَ نڳْ ۽ کٔؾ ھئكہ ٓاد پّام‪ .‬دادا زا‬ ‫َپٔؼ ُؿڄْ پٔا‪ .‬ھڪ دفْ​ْ نّڪم ۾ چڪؼ آٓؾ‪ .‬ھّ ھڪ ڇٍٓھً ؿعث ةٔيار ٿّٔ‪ .‬ھڪ‬ ‫ڄاڪٽؼ چّٔ‪ 0‬کٔؾ ةهڊ پؼٓكؼ آھْ‪ .‬ٻئْ چّٔ‪ 0‬ھارٽ ٽؼةم اٿؾ‪ .‬ٻٍھْ انڳ دهائّم نکّٔم‬ ‫۽ ام ئْ قال ‪ 29‬آگـٽ ‪4839‬ع ۾ دادا آظؼًٓ ؿاھ کٍّٔ‪.‬‬ ‫گھؼ ۾ ةسهْ ۽ ٽْ پهٍگ اچْ چڪا ھئا‪ .‬آظؼًٓ ؿاھ کڻڻ هكث دادا زّ ىٍھً‬ ‫ڳاڈھّ ٿّٔ ۽ ٿّرا ڇٌغ ڪؼٽٔائًٔ‪ .‬ڄڻ اٌغر ۾ قٍٔھً زّ ىلاةهّ ڪٔائًٔ‪ .‬پِّء ھّ ٿڌه ٿْ‬ ‫هّٓ‪ .‬ىام دادا زْ ةغم ىٿام ؿيھْ پٔؾ‪ 0‬دادا‪ ....‬ىٍھٍسا دادا‪ ....‬دادا‪.‬‬ ‫ىّم کْ ٓاد آھْ ؿاك ٻً زّ ھّس جَ دادا ىّم کْ ھٍر ۾ کڻْ مغر هٺْ ھهٍغه‬ ‫ھّ ۽ چاٌغوَء زْ رپئْ زٔڏه چاڪهٔٽ هٺْ ڇٍٓغه ھّ‪ .‬ڀاڀَْء ةٔؼهزگاروَء هكث پٍھٍسّ‬ ‫ؿّم هڪڻْ ڇڏّٓ ھّ ۽ ؿّچّٔ ھئو جَ گھڻا پئـا ڪيائْ ىاُء کْ ؿّم زّم چّڈّٓم‬ ‫هٺْ ڇٍٓغس‪ .‬پؼ ھاڻ جَ اھْ کٔؾ پائڻّٔم ٌَ ھّٔم‪ .‬ؿيسھٔو جَ ھً دٌٔا ۾ زّ ڪسھ‬ ‫ىٍْْ ٿْ هٓئْ آھْ‪.‬‬ ‫آھْ زّ گو ٿْ هّٓ آھْ‪ .‬۽ پّرو ؿٍـار زْ ؿٌّھً ىّم الِء ةْ‬ ‫ٰ‬ ‫دهؿحً ىام فلي آٌچم ئْ آّٓ‪ .‬آٌچم ڇاچه هڇه اٌـام آھْ‪ .‬ىام زڏھً ‪4869‬ع ۾ ؿعث‬ ‫‪120‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ةٔيار ٿٔؾ ۽ ٽّٔٓھ ڇٍٓھً ٌئكٍم ھاؿپٔٽم ةيتئْ ۾ ھئؾ جَ ھّ رهز اجْ آٍغه ھّ‪ .‬گٍّ‬ ‫ھڪ ٌَ ٻئْ ڇٍٓھً‪ .‬نْم پكپ ھڪ دفّْ آّٓ ۽ رازً چاهال ھڪ دفّْ ةَ ٌَ‪ .‬اجو ۽ ؿٍغرو‬ ‫ةَ پٔا آٍغا ھئا‪ ،‬پؼ ىانھْ ۽ ڪٔؼة ڪڏھً ٌَ آٓا‪.‬‬ ‫زْ‪-‬زْ ‪-‬ھاؿپٔٽم ۾ ٌّڪؼو ھئو جَ متش زّ ؿحًٔ نڳْ چگْ گاڇو پڪڙڻْ‬ ‫پٌّغو ھئو‪ .‬اٽڪم ٻَ ىٔم ڄهڈ‪ .‬ؿّ ھڪ دفْ​ْ ؿعث ةٔيار ٿْ پٔؾ‪ .‬آٌچم کْ ظتؼ پئْ‬ ‫جَ گھؼ آّٓ‪ .‬ىّم کْ پهّٔرؿْ ٿْ پئْ ھئْ ۽ ڄاڪٽؼ ىاکٔساڻَْء کٔؾ چّٔ جَ ىّھً زّ‬ ‫ةچڻ ىكڪم آھْ‪ .‬پِّء زڏھً هّٓ جَ گھؼ ۾ کٔؾ ڇٓڻ الِء فْ ٌَ ھئْ‪ .‬آٌچم کٔؾ‬ ‫پٍھٍسْ هاچ ڇٍٓغو چّٔ‪ 0‬فْ انضاك ھَْء رکّ ۽ اؿاٌسْ دهؿث کْ ةچآّ‪ .‬پؼ ڄاڪٽؼ اھا‬ ‫هاچ کٔؾ هاپؾ ڪٍغو چّٔ‪ 0‬ھً دٓف زا ڪالڪار اڪذؼ غؼٓب ٿًٔ‪ .‬ىام جَ اهھام ؿڀٍْ‬ ‫زّ فئً آھٔام‪ .‬ىام ھً زّ ّالج ىفث ڪٍغس‪ .‬ھّ رهز آٍغه ھّ ۽ اٌسٔڪكً ھڻٍغه‬ ‫ھّ‪ .‬ام ئْ ةٔياروَء ۾ ڄاڪٽؼ قٔال پؼؿاد ىڪؼزْ گػارو هّٓ ھّ‪ .‬کٔؾ هڇا ڄاڪٽؼ‬ ‫ةچائْ ٌَ ؿگھٔا‪ ،‬پؼ ڄاڪٽؼ ىاکٔساڻْ ىّم کْ ةچائْ هّٓ‪.‬‬ ‫دادا زْ ىّة هكث اھّ ؿّاك اٿّٔ جَ ڪفً هغٔؼن الِء پئـا ڪٿام آٍغا‪ .‬ىام پٍڌ‬ ‫ڪؼو ٽئًٔ ٌيتؼ ۾ ھڪ ةّڊ ؿٔهؼ دهؿث ھٔؼاؿٍگھ هٽ هٓؾ‪ .‬زّئْ ٌؼگؾ اظتار زْ‬ ‫چئًٔ آٌْ زْ ھڪ ڪاپْ رپئْ ۾ هڪڻٍغه ھّ‪ .‬۽ ىّم کْ ڇاچه هڇه نٔکڪ ىڃٍٔغه‬ ‫ھّ‪.‬‬ ‫”پؼ جّم ھئكہ غؼٓب ‪-‬پئـا هاپؾ ڪٔئً ڪٍغًٓ“؟‬ ‫”ىٍھٍسْ ؿٍْٔ ۾ ةَ ھڪ زارج هاقٍگٽً آھْ‪ .‬جّم ظٔاك ٌَ ڪؼ“‪.‬‬ ‫ھً ؿّ رپٔا ڇٌا‪ .‬پِّء ڪڏھً پئـا اچً جَ ھّ ٓاد ٌَ اچْ ۽ زْ کٔـا ظانْ ھسً جَ‬ ‫اھّ كؼض ؿحائْ‪ .‬آظؼ ىئْ ‪ 4894‬ع زْ ھڪ ڇٍٓھً ھً هٽ هٓؾ ۽ کٔؾ ؿئّ رپٔا ڇٌو‪.‬‬ ‫چّهٓھً ؿانً ةْغ‪ .‬ھٿ زّڈو چّٔىاٌؾ‪ 0‬ٻً رپًٔ زْ صـاب ؿام ام زّ هٓاج ‪ 365‬رپٔا‬ ‫ٿئْ ٿّ‪ .‬ىام جَ فلي جّکْ ىّر ٿّ ڇٓام‪.‬‬ ‫ھّ هٺْ ئْ ٌَ‪ .‬اھا راة هٓئْ‪ ،‬اھا ڳانھ هٓئْ‪ .‬پؼ ىّم زهروَء اھّ ٌّٽ ھً زْ‬ ‫کٔـْ ۾ هڅه ۽ ھهّٔ آٓؾ‪.‬‬ ‫ىام هرو ةْ رهزگار‪ .‬ٻَ چار اڇّٔم ڄرٓـّم ؿتائْ هرجّٔم ھئو‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ ّؽٓؽ چّٔ ”ؿٍڌو ۾ گھڻا قاّؼ آھً‪ .‬پؼ قاّؼ نڳٍغه ھڪ جّم ئْ‬ ‫آھًٔ‪ .‬ٻڌه اٿو ؿٍغرو اجو چٍغاڻَْء ؿام‪ .‬جٍھٍسّ ّكق آھْ“‬ ‫”اهھام کْ ڪٍھً چّٔ“؟‬ ‫”ٍْْٓ آھْ“‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ؿيام آھْ“‪.‬‬ ‫”ٌَ ّؽٓؽ ماصب‪ ،‬دهؿث زْ زاك ىاُء‬ ‫‪121‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”ٻڌه اٿو جَ ؿڄّ ؿڄّ ڇٍٓھً ھً زْ گھؼ پّٔ ھٌّغه آھًٔ“‪.‬‬ ‫”قآغ ُاجو چاھْ ٿّ جَ ؿٍغرو ىّم کْ ڪاىؼٓڊ ةڻائْ“ ّؽٓؽ ىكڪڻ نڳّ‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ رقٔغ ڀٽَْء اڳٔام قٔط آاز چّٔ ”جٍھٍسّ ُاجو ؿام ڪّ ةَ ٌُؼٓاجْ‬ ‫زھڳڙه ڪٌّھْ‪ .‬جّم کٔؾ ھٔٺ ڪؼو کائٍؾ ُؿٍغرو کـڻ چاھًٔ ٿّ“‪.‬‬ ‫”ڪٔئً“؟ ىّم پڇّٔ‪.‬‬ ‫”جّم ئْ ھٍغؿحام زّ هڇه نٔکڪ آھًٔ‪ .‬جّم چاھًٔ ٿّ جَ ُؿٍغرو ُاجو زْ ٌَ‪،‬‬ ‫جٍھٍسْ زاك ٿٔڻ گھؼزْ“‬ ‫”پؼ ھَّء ىٍھٍسْ ىاُء آھْ“‪.‬‬ ‫”ؿچ!“‬ ‫”ھا آاز“‪.‬‬ ‫ُؿٍغرو ۽ ىام ىانھَْء زْ ڄراىً ۾ رٓھؼؿم ڪٍغا ھئاؿًٔ‪ .‬ڪْ‪-‬ؿْ ڪانٔر زْ‬ ‫ڇاڪً جام نھٍغو کٔؾ چٔو ”اِھّ ڄراىّ ھٽ هٍٓغه‪ ،‬زٍھً ۾ جّم ۽ ىام ھٔؼه ۽ ھٔؼهئً‬ ‫ھٌّغاؿًٔ“‪.‬‬ ‫”ىام جّکام ّيؼ ۾ پٍر ؿاك هڇو آھٔام“‪.‬‬ ‫”ىام جّکام اٌڀّ ۾ پٍر ؿاك هڇه آھٔام“‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ ؿٍڌ ىاڄك ھاِء اؿڪّك ۾ رٓھؼؿم ھهٍغو چّٔ ىاٌؾ ”آظؼ جّم ىٍھٍسْ‬ ‫ھٔؼهئً ڇّ ٌٿْ ٿًٔ“؟ ؿّاك پڇْ ىام ىكڪڻ نڳؾ‪.‬‬ ‫”ىام جٍھٍسْ ُىٍھً ۾ ھڪ ىْنّل ٻار ڇؿٍغو آھٔام“‪.‬‬ ‫ّسب گھڻا ؿاك پِّء ؿاڳْ ڳانھ ىّم کْ ىاھحاب ىضتّب ةَ چئْ ۽ ھڪ ظي ۾‬ ‫پّپٽَْء ةَ نکْ جَ ”ىّھً ةضخ ۾ زً‪ ،‬زالد‪ ،‬كاجم‪َ ،‬هيْ آھْ‪ .‬اھّ ىّھً زّ ھڪ رهپ‬ ‫آھْ‪ .‬ىّھً زّ ھڪ ٻّٔ رهپ آھْ‪ ،‬جَ اڃا ةَ ٻار آھْ‪ .‬ھً ۾ ٻار زْ ىْنّىٔث آھْ ۽‬ ‫ام ۾ ڪّ ڇم هك ڪٌّھْ‪ .‬ىّھً ڪهپٍا زْ پھؼئًٔ رهپ پٺٔام ٻئْ رهپ زّ ةٍٔاد‬ ‫آھْ‪ ،‬۽ ام ڪؼو ىّھً ؿام ؿٍڌ زّ ھؼ ادٓب ”پٔار ڪؼو ٿّ“‪ّ .‬سب جَ زّالِء ‪4892‬ع ۾‬ ‫دھهْ آگؼو زْ ٓاجؼا ۾ ىٍھٍسْ ٌئًٔ ىـهو ڀٔڻ گهكً ةَ ؿاڳْ ڳانھ چئْ‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ ُؿٍغرو دھهْ ۾ آٿؼس گهڊ ڪاٌفؼٌؾ الِء ةيتئْ ؿٍٔٽؼك اؿٽٔكً جْ‬ ‫آئْ‪ .‬کٔؾ ٽڪٔٽ ھئْ‪ ،‬پؼ رزرهٓكً ٌَ ھئْ‪ .‬ىام چاٌھ پٔئڻ هّٓ ھّس کٔؾ زڳھ ٌَ‬ ‫ىهْ‪ .‬ىانھْ‪ ،‬گٍّ‪ ،‬نْم‪ ،‬ىّجْ‪ ،‬ڪال‪ ،‬پّپٽْ‪ ،‬راھْ ڪافْ ادٓب ۽ ىام ھڪ گاڇوَء ۾‬ ‫ھئاؿًٔ‪.‬‬ ‫ىانھَْء پڇٔؾ ”جّم هٓھٍغًَٓء ڪٿْ“؟‬ ‫”ڪهپٍا زْ ؿٔٽ جْ“‪.‬‬ ‫‪122‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”۽ ڪهپٍا“؟‬ ‫”ام زّ ةٍغهةـث ھّ ڪٍغه“‪.‬‬ ‫ىام آٓؾ جَ كنّ ٻڌآّ هّٓ‪ .‬ىّم کٔؾ پٍھٍسّم ٽڪٔٽّم ڇٍٓغو چّٔ ”چٔڪٍگ‬ ‫ٿئْ جَ ٻڌائر جَ ىٍھٍسّ ٌانّ ىّھً ڪهپٍا آھْ“‪ .‬ھً کهّٔ‪.‬‬ ‫ام کام اڳ ڪال پؼڪاش زْ گھؼ ۾ ڪافْ ادٓب گڏ ٿٔاؿًٔ‪ 0‬ىانھْ‪ ،‬قاد‪ ،‬راھْ‪،‬‬ ‫ىّجْ هغٔؼن ىٍھٍسْ قادو ٿْ چڪْ ھئْ ۽ څوَء گٔحا ةَ هڇو ٿْ رھْ ھئْ‪.‬‬ ‫ىّم ىّجْ پؼڪاش ؿام چؼچّ ڪّٔ ”ىٍگھارال ىهڪاڻَْء نکّٔ آھْ جَ ىّم کْ ىؼد‬ ‫نٔکڪً ۾ ىّھً ڪهپٍا ۽ ّ​ّرة نٔکڪً ۾ ڪال پؼڪاش هڻٍغو آھْ‪ .‬ام ڇٍٓھً ؿائًٔ‬ ‫ىهڪاڻَْء ۽ ھٔؼو قّٔڪاڻَْء اڳٔام ىّم ڪال کْ چّٔ؛ ڪال‪ ،‬ىّجَْء ؿام قادوَء ڇّ‬ ‫ڪئْ؟ ىّم ؿام ڇّ ٌَ ڪئْ؟ ڪال زّم اکّٔم ڦاٽْ هّٓم‪ .‬کٔؾ ٓلًٔ ٌَ آّٓ جَ قادوَء‬ ‫ةْغ ىٍھٍسْ پؼٓو زّ ىؼڪؽ فلي ىٍھٍسْ پحٍْ ڪيم رھْ آھْ“‪.‬‬ ‫”ىّجَْء ىكڪْ چّٔ ”ڪال ىّم ؿام ڳانھ ڪئْ‪ .‬ىّم کٔؾ چّٔ‪ 0‬جّؿام اھڙه‬ ‫ٌكپاپ چؼچّ فلي ىّھً ئْ ڪؼو ؿگھْ ٿّ“‪.‬‬ ‫درامم ُؿٍغروَء ۽ ىٍھٍسْ ٌؽدٓڪَْء زّ ڪارڻ فلي اِھّ ٌَ ھّ جَ اؿًٔ آكٔائْ‬ ‫ؿٌش زا ىكھّر نٔکڪ ھئاؿًٔ‪ُ .‬اجو ٌَ چاھٍٔغه ھّ جَ ىام ڇٍڇؼ زْ ڇٍٓھً آؼاٌْ‬ ‫ھّٽهً ۾ ادةْ چؼچً ۾ پٍھٍسّ هكث هڃآام‪ .‬ىٌّکْ الال آرڪٔٽٔڪؾ ۾ ٌّڪؼو ىهْ‬ ‫جَ ھً زْ ٌؽدٓڪ ٿٔؾ‪ .‬ھّ پؼاڻْ ؿٔڪؼٓٽؼٓٽ ۾ هڇو ّھغو جْ ھّ‪ .‬ىٍھٍسْ دفحؼ‬ ‫آٍغه ھّ‪ .‬اؿًٔ ھّٽم ۾ گڏزْ ىاٌْ کائڻ هٍٓغا ھئاؿًٔ‪ .‬اؿًٔ ىغؽ ڪڙو کائٍٔغا‬ ‫ھئاؿًٔ‪ .‬ھً ىّم کام ڪؼقً چٍغر زْ ”گهغؿحّ“ ڪھاڻْ ةَ جؼزيّ ڪؼائْ‪ .‬ؿٍڌو‬ ‫نٔکڪ ڪؼقً چٍغر کام جيال گھڻّ ىحادؼ ٿٔم ھئا‪ .‬ڪؼقً چٍغر زْ رپّرجاج ”متش‬ ‫ھّجْ ھئْ“ ۾ ھً جهٍگاٌَ اٌلالب زْ فائغو ۾ ٌھؼهَء ۽ چٍغم زْ هڻً ظالف گھڻّ‬ ‫نکّٔ ھّ‪ .‬زڏھً زڳث آڇهاڻَْء کاٌئؾ ام زا ؿٍڌو صق هٺڻ هّٓ جَ ڪؼقً چٍغر ٌھؼهَء‬ ‫ظالف نکٔم ڪافْ ٽڪؼا ڪٽٔا‪ .‬رڳّ ھڪ ٽڪؼه رکٔائًٔ‪ 0‬ڇکڻ ھٍغؿحام ۾ ىّم جام ٻً‬ ‫چٔؽم زّ زاده نٿّ‪ 0‬چٍغم زْ هڻً زّ ۽ ٌھؼهَء زّ‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ اٌسيً ‪-‬جؼكْ پـٍغ ۾ ڪؼقً چٍغر ڪھاڻْ پڙھْ‪ ،‬ھڪ ٌلاد چّٔ‪0‬‬ ‫ڪؼقً چٍغر ڪھاڻْ ٌٿّ نکْ‪ ،‬زاده ٿّ ڪؼو‪.‬‬ ‫رازٍغر ؿٍگھ ةٔغوَء چّٔ؛ زاده گھڻّ ڪّٔ اٿائًٔ‪ ،‬ھاڻْ چئّس ڪسھ ڪھاڻْ ةَ‬ ‫نکْ‪.‬‬ ‫ىام ُاجو زْ آقا ۽ ةٍٔا کْ ھٍر ۾ کڻْ پٔار ڪٍغه ھّس‪ ،‬ھّ ىّم کْ ىاىا چٌّغّٓم‬

‫‪123‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ھّٔم‪ .‬ھًٍ پِّء ڪالؿٔڪم ٌاچ ۾ جؼةٔث هرجْ ۽ ٽْ‪-‬هو جْ ؿٺا پؼهگؼال ڪٔائّم‪.‬‬ ‫ٻٍھْ ؿٍڌوَء ۾ آو ‪-‬او ڪئْ آھْ ۽ اڃا ةَ ىاىا ڪؼو ؿڏٍٓغّٓم آھً‪.‬‬ ‫ُاجو ٌَ کائٍٔغه ھّ‪ ،‬پؼ ىام ڳاڈھا ىؼچ گھڻا کائٍٔغه ھّس‪ .‬ؿّ ىاٌَْء ڇٓڻ هكث‬ ‫ُؿٍغرو ڳاڈھً ىؼچً زْ قٔكْ ةَ اڳٔام رکٍغو ھئْ‪ .‬ھڪ دفْ​ْ ىام پهٍگ جْ نٔٽّٔ‬ ‫پّٔ ھّس‪ .‬زّ ُؿٍغرو ھڪ هڇو ڪٍٔچَْء کڻْ آئْ ”جّم ۽ ُاجو ؿچ پچ ّسٔب ىاڻھّ‬ ‫آھّٔ‪ .‬پٍھٍسْ ةغم زّ ظٔاك ٌٿا رکّ‪ .‬پٍھٍسً پٔؼم زا ٌٍَھً ڇس‪ ،‬ڪا ڇّڪؼو جّکْ‬ ‫ڪٔئً پـٍغ ڪٍغو ھام هٺ ‪ -‬پٍھٍسا ٌٍَھً الھ“ ‪.‬‬ ‫ؿاك ٻً ةْغ زڏھً اؿام ٽٔھً کً نٔکڪً ىيتؼا کاروَء ۾ ؿٔؼ ڪّٔ ۽ ؿڄْ‬ ‫چٍڊ ڇاٌھً ىٍھً ڪؼو ُؿٍغروَء پاڻَْء ۾ پٔؼ هڅا جَ ىّم کٔؾ چّٔ؛ جّم ىاُء آھًٔ‪ٓ .‬ا‬ ‫قآغ چٔو ڪّ ٌَ پؼ ىً ۾ ظٔاك آٓو ۽ ڪٿْ نکٔو؛ ھَّء ىاُء آھْ‪ .‬ؿڀٍْ ؿام ڪٔحؼه‬ ‫ؿٺّ ھهْ ٿْ‪ُ .‬اجو زْ ٌُؼ ةَ جٔؽ آھْ‪ .‬گػرٓم هٓھً‪ ،‬پٍسّٓھً ؿانً ۾ ُاجو ”ٌئًٔ دٌٔا“‬ ‫زْ پؼچً ۾ ىٍھٍسّم زٔڪْ ةَ رچٍائّم ڇپّٔم آھً جَ پھؼًٓ ُؿٍغروَء زْ‪ ،‬پِّء‬ ‫ىٍھٍسْ ۽ ام ةْغ پٍھٍسْ ڇٌْ آھْ ٓا ُؿٍغروَء زْ پٍھٍسْ ۽ ىٍھٍسْ هچ ۾ ڇٌْ آھْ‪.‬‬ ‫قآغ ام رال چاھّٔ جَ ؿٔحا ڀؼؿام جٔؼ ڪيام هاره نڇيڻ ھسْ‪.‬‬ ‫ىّم کْ ؿٍٔھ زْ ڇآا زحْ ڪٿْ ىهْ آھْ‪ .‬گٍّ‪ ،‬رازّ ۽ ىام اؿًٔ هٓھً ؿانً‬ ‫زا ھئاؿًٔ زّ رازَّء چّٔ؛ دهؿحْ ُاھا زّ زاك ٌٍگْ ؿيھْ جَ دهؿث ھً ڇاٌھً اک ٌَ‬ ‫کڻْ‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ گٍْ چّٔ؛ جّ هٽ هصكث ۽ دھكث آھْ‪ .‬پؼ ىام جّکْ ھڪ ڳانھ زْ ظاًؼو‬ ‫ٿّ ڇٓام‪ .‬قؼهّاة ۾ ڇّڪؼًٓ کْ ىؼدم زّم اِھْ ٻَ همفّم هڻٍغّٓم آھً‪ .‬پؼ دائيْ‬ ‫پؼٓو الِء ىاڻھَّء ۾ ڪسھ ٺھؼ کپْ‪ .‬ڪالؿٔڪْ ؿّرىً زٔام ؿّچ زْ گھؼائْ‪ .‬اهچحّ‬ ‫اٌحؼىک ٿْ هڃڻ زٔڪڏھً جٍھٍسْ ۽ ىٍھٍسْ زاك ؿاڳْ ھسْ جَ اِھا جّڇاٌھً اک کڻْ‬ ‫ٌَ ٌھارٍٓغو‪.‬‬ ‫ىام کهڻ نڳؾ‪.‬‬ ‫”جٍھٍسْ اِھا کم ةٍغ ٿْ هٍٓغو“‪.‬‬ ‫”قؼجچٍغر زْ ”زّاال“ ۾ ھڪ اچال آھْ‪ ،‬ام ۾ ھڪ ةاةّ آھْ‪ ،‬جّ هاٌگؼ‬ ‫اٌحؼىکْ‪ ،‬ھڪ ؿؼٓف آھْ‪ ،‬دھكحْ ‪ -‬ىّم زٔام‪ ،‬۽ اچال زڏھً ؿؼٓف ؿام ڀڄْ هٓئْ جَ‬ ‫ىھٔو ھً زْ ڳّال ةَ ٌَ ڪئْ ۽ آرال ڪؼؿَْء جْ نٔٽْ اٌحؼ ؿّچ زْ دٌٔا ۾ گو ٿْ‬ ‫هّٓ“ ‪.‬‬ ‫”۽ ؿٍغس اھا پٔڙا اچال کْ هاپؾ ڇڪْ آئْ“‪.‬‬ ‫گٍْ ىكڪّٔ‪.‬‬ ‫‪124‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”ىام ّكق ۾ جّکْ چٔڀاٽْ ڇڏٍٓغس“‪.‬‬ ‫”ھاڻ ؿٍڌًٓ ۾ ڪٔؼ آھْ زّ ةضخ ۾ جّکام کٽْ ؿگھْ ٿّ“‪.‬‬ ‫”جَ ھار ىڃًٔ ٿّ“؟‬ ‫”ٌَ گٍا “‪ ،‬ىّم چّٔ ”ىام اٌھً ىام آھٔام زْ پٽ جْ ڪؼڻ کاٌپِّء ةَ پٍھٍسْ‬ ‫نڙائْ زارو رکٍغا آھً“‪.‬‬ ‫”جَ پِّء اچ اؿًٔ ھڪ كـو ٿا کڻّم“ ‪.‬‬ ‫”ڪھڙه “؟‬ ‫”اؿام ىام زٔڪّ ةَ پھؼًٓ قادو ڪؼو‪ُ ،‬اھا اؿام ٻٍھْ زْ زاك ٿٍٔغو“‪.‬‬ ‫اؿام ٻٍھْ ڄڻً ھٿ ىالّٓ‪ .‬ىّم چّٔ ”پِّء ىام ةَ آڱؼ کڻْ ؿگھٍغس؛ ھْ آھْ ىٍھٍسْ‬ ‫۽ ھً زّ زـو ىٍھٍسّ آھْ‪ .‬آجيا ىٍھٍسْ آھْ‪ .‬پهٍگ جْ راة زّ پاؿّ هرائْ ڇؿٍغس‬ ‫جَ اِھّ ظانْ جَ ٌَ آھْ“‪.‬‬ ‫”ىام جٍھٍسْ اِھا آڱؼ ڪٽْ ڇڏٍٓغس“‪.‬‬ ‫اھّ ةَ ھڪ هكث ھّ ھڪ دفْ​ْ ھڪ هٓغ قاؿحؼوَء چّٔ ”جّم ّ​ّرجً جْ گھڻّ ٿّ‬ ‫نکًٔ“‪.‬‬ ‫”اهھام کْ ڪّ اّحؼاض“؟‬ ‫”پٍھٍسْ ّ​ّرة جْ نکڻ ةْ قؼىْ آھْ‪ .‬پؼائْ ّ​ّرة جْ نکڻ آڅرل آھْ“‪.‬‬ ‫ىٍْْ آھْ‪ .‬ادب جَ جعهٔلْ آھْ‪ .‬آجو ‪ -‬ڪٿا ۾ اھّ ٌلٌّ‬ ‫صلٔث ۾ ام ٌلٌْ کْ هڇو‬ ‫ٰ‬ ‫ھڪ ؿّاك ةٍسْ ؿاىھّم ةٔھْ ٿّ‪ .‬نکڻّ جَ ؿچ ئْ آھْ‪ ،‬پؼ ڪڏھً ھٿ ۾ رکڙو ٻڌڻْ‬ ‫پّو ٿْ‪ٓ .‬ا اِھا رکڙو اڪذؼ ىّم پٍھٍسْ ٻاٌھً ۾ ڇٺْ آھْ‪ .‬زڏھً ةَ دهؿث زْ زانً‬ ‫ؿام اڪٔهّ ھٌّغه آھٔام‪ .‬قآغ ىً ۾ ڪْ پؼاڻا ؿٍـڪار آھً‪ .‬پؼ اٌھً زّ ھئڻ ؿچ‬ ‫آھْ‪.‬‬ ‫”ٌٔا دۿر ۾“ گٍْ چّٔ ”دنٔپ پٍھٍسْ دهؿث ازٔث کام پڇْ ٿّ؛ ىام ىٍغر ۾ ٿّ‬ ‫هڃام‪ .‬ٻڌاِء‪ ،‬قّ ڀڳّام کام جّالِء ڇا گھؼام؟ ازٔث چئْ ٿّ؛ زٔڪّ پٍھٍسْ الِء گھؼًٓ‪،‬‬ ‫ىّم الِء ةَ ُاھّ گھؼج‪ .‬ٻٍھْ زّ هزٍٔحْ ىاال ؿام پٔار آھْ‪ .‬پّزا ةْغ هزٍٔحْ دنٔپ کام‬ ‫پڇْ ٿْ؛ جّ ڀڳّام کام ڇا گھؼّٓ؟‬ ‫ُ‬ ‫دنٔپ؛ ڪسھ ةَ ٌَ‪ .‬هزٍٔحْ؛ ڇّ؟ دنٔپ؛ زٔڪّ ىام پٍھٍسْ الِء گھؼام ھا‪ ،‬اھّ‬ ‫ازٔث الِء ةَ گھؼام ھا ۽ ىام جَ اِھّ ؿّچْ ةَ ٌٿّ ؿگھام“‪.‬‬ ‫گٍْ ُىكڪّٔ ”اِھّ آھْ پٔار‪ ،‬دهؿحْ ۽ ذھٍْ آياٌغارو“‬

‫‪125‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫پٔار جَ ىّم گھڻا ڪٔا‪ ،‬ڄڻ ّكق زّ ٽؼئفڪ پّنٔؾ ىئً ھّس‪ ،‬صـٍٔائّم زْ‬ ‫ىّٽؼهم آھً‪ ،‬زْ ھٿ زْ اِقارو ؿام ةٔھً ۽ ھهّٔ هڃً‪ .‬گھڻّ پِّء ىّم ”ىارچ زا گم“‬ ‫ھڪ ڪّجا نکْ؛‬ ‫ڪْ گم ڪؼم ٿا ىّٽؼم جْ گم ٌَ آھً‪،‬‬ ‫ظّاب آھً‪-‬‬ ‫ڪٍھً صـًٔ ّ​ّرة زا‪-‬ڪانٔر گؼك زا!‬ ‫ٺّس ّكق پھؼًٓ رازَّء ڪّٔ‪ .‬گٔحا راج ؿام‪ .‬ؿڄّ ڇٍٓھً ھً هٽ پّٔ ھٌّغه‬ ‫ھّ‪ .‬ٻٍھْ ڄڻً ڪھاڻّٔم نکّٔم‪ .‬گٔحا قڪم مّرة ۾ ڪٍھً ةَ فهيْ ائڪٽؼٓؾ کام‬ ‫گھٽ ٌَ ھئْ‪ .‬کهٍغو جَ نڳٍغو ڄڻ پھاڈوَء چكيّ آھْ‪ .‬پِّء جَ ٌاٽڪ ۽ فهيً ۾ ٌائڪا ةَ‬ ‫ةڻْ‪ .‬کٔؾ قٔط آاز ھڪ ڪحاب ىٍـّب ڪّٔ آھْ‪ .‬ڪڏھً زٔئً ٿٍٔغه آھْ‪ ،‬ڪٍھً‬ ‫ڳانھ جْ رؿٍغو جَ ڀڄٍغو گٍْ ڇاٌھً‪ .‬گٍّ پِّء قؼٽ زْ ؿّٓہ‪ -‬ؿاچَْء زٔام اؿٿؼ ٿْ‬ ‫کٔؾ هاپؾ رازَّء هٽ ىّڪهْ ڇٍٓغه‪ .‬رازَّء کْ اِھا ڳانھ ٌَ هڻٍغو ھئْ‪ .‬اڄڪهھ ھّ‬ ‫نٍڊم ۾ ھً ۽ ھؼ ڇٍڇؼ جْ رازّ گٍْ کْ فّم ڪٍغه آھْ‪.‬‬ ‫گٔحا زْ ىّم جْ هڇو َؿٍغ ھئْ‪ .‬کٔؾ قآغ ظتؼ ھئْ جَ ىّھً ٽْ دفْا ؿاڳّٔ‬ ‫ؿّاك ٻڌڻ ةْغ آظؼًٓ ًّر ٌَ ڪؼو ٌَ ؿگھٍغه‪.‬‬ ‫”اڂ اؿًٔ ٌاگپّر ٿا هڃّم“‪ُ .‬ىكڪْ ”اهھام ةَ ھهّ“‪ .“ٌَ” .‬اھا ٿْ پھؼًٓ ۽ پعحْ‬ ‫ٌَ‪.‬‬ ‫”ھً کْ اهھام کام ؿّاِء ىؽه ٌَ آٍغه‪ ،‬ھهّ“‪.‬‬ ‫” ٌَ “‪ .‬ارادو زْ ىضڪيحا‪.‬‬ ‫ىّم ازھم کْ چّٔ آھْ جَ ھّ اهھام زْ گھؼ هڃْ ڀاڀَْء کْ چّو جَ اهھًٔ‬ ‫ھفحّ ٌاگپّر ٿا ھهّ‪ .‬ھّ ڪهٔاڻ اؿٽٔكً جْ اهھام زا ڪپڙا کڻْ آٍغه‪ .‬اهھًٔ آفٔؾ ىام‬ ‫ؿڌه هڪٽّرٓا ٽؼىٍٔؾ آٍغا‪ .‬اھا ”ٌَ“ اهھًٔ ڪٍھً ٻئْ الِء رهزه ۾ رکّ“‪.‬‬ ‫آئؼڪٍڊٓكً آفٔؾ ۾ ڪؼؿَْء جْ ىٍھٍسْ ؿاىھّم‪ .‬ىام چٌّغس ”چڱّ“‬ ‫ڪڏھً ةٔيار ٿْ پٌّغس جَ رازَّء کْ ىّڪهْ گھؼ گھؼائٍٔغو ھئْ‪ .‬رازّ دفحؼ ھهّٔ‬ ‫هٍٓغه ھّ ۽ ھَّء ىّم کْ چاٌھّٔم پٔارٍٓغو ھئْ ۽ ”ؿؼٓڪا“ ۽ ”ٌئًٔ ڪھأٌام“ ۾‬ ‫پڙھٔم ڪھاڻّٔم ٻڌائٍٔغو ھئْ‪ .‬ھّ زڏھً ةاٌغرا پانْ ھم جْ ائڪٽؼم پاؿْ هڃْ رھٔا‬ ‫ھا جَ ىام ڪافْ ةٔيار ٿْ پّٔ ھّس‪-‬ةٔيارو جَ ڪاٌَ ھٌّغو ھئْ‪ ،‬رڳّ ىً اداس رھٍغه‬ ‫ھّ‪ٌ .‬ؼاس‪ .‬ڪسھ ٌَ هڻٍغه ھّ‪ .‬ؿّچٍٔغه ھّس جَ اکّٔم ٻّٽْ ڇڏٓام ۽ ةـحؼو جْ فلي‬ ‫گم پٔا ھسً‪.‬‬

‫‪126‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫اؿحؼوَء زّ پٔار ىؼد کْ ڪافْ ىٿْ ٿّ کڻْ‪ .‬رازّ رٓهّو ۾ ڪالرڊ ىام ةهڊر‬ ‫۽ فهو پؼهڄٓـؼ ٿّٔ‪ .‬ةـّ ڀٽا چارٓہ کْ ھً ئْ فهو الئًٔ ۾ آٌغه ۽ ؿٍغس فهو ”آس‬ ‫ڪْ ڪھاٌْ“ زْ ٌائڪا رازٔف کٍا زْ پھؼًٓ زاك آٌسّ ىھٍٔغه ھئْ‪ .‬رازٔف کٍا‬ ‫زڏھً ؿپؼ اؿٽار ٿّٔ ۽ رؿحْ جام ڪار ۾ نٍگھڻ ؿتب ٻَ ٻَ ڪالڊ ٽؼئفڪ زئو ٿٔڻ‬ ‫نڳْ جَ ھڪ راة ٻًٔ نڳْ رازّ رازٔف کٍا کْ گھؼ هٺْ هّٓ‪ .‬گٔحا کٔؾ گؼاىّفّم جْ‬ ‫ةٔگو اظحؼ زا اٺ رڪارڄ کڻْ هّٓ‪ .‬ھڪ دفْ​ْ گٔحا چّٔ ”رازٔف ةهڪم اهھام زٔام‬ ‫آھْ‪ .‬قاٌث اداس‪ ،‬اهچحّ ىكڪٍغڈ ”اىؼ پؼٓو“ ۾ رازٔف کٍا ڪٌّھْ‪ .‬اهھًٔ آھّٔ“‪.‬‬ ‫رازَّء ڪار هرجْ‪ .‬ھّ ىّم کْ اڳٔام هٓھارٍٓغه‪ .‬گٔحا‪ ،‬أٌحا ۽ اىٔف پٺٔام‪ .‬ھْ‬ ‫دنٔپ زّ گھؼ آھْ‪ .‬ھْ ٌؼگؾ زّ‪ .‬رازڪپّر ھحْ ڪڏھً ٌَ آّٓ آھْ‪ .‬جّکْ رڳّ ھڪ‬ ‫فم ؿّٽ زْ وؼهرة آھْ‪ .‬ھؽارًٓ ڇّڪؼّٓم جّجْ ىؼٌغّٓم‪ .‬ىّھً‪ ،‬جّم ھڪ ؿٺْ‬ ‫ڪھاڻْ جَ نکْ ٿّ ؿگھًٔ‪ .‬جّم هٽ ڇھ رپٔا ٌَ آھً زّ ڪٍھً کْ فهو ڇٓکارو ؿگھًٔ‬ ‫۽ آئـڪؼٓو کارائْ ؿگھًٔ“‪.‬‬ ‫ىام ؿٍڌو ؿاھث ىٍڊك زّ ؿٔڪؼٓٽؼو ھئؾ زّ قٔط آاز ۽ رقٔغ ڀٽْ ھحْ آٓا‪.‬‬ ‫ڪافْ ادةْ ىضفهّم نڳّٔم‪ .‬ھؼ رهز ڪٔؼ ؿٍغم ىاٌْ ڪؼو پِّء ٿّٔ ائًٔ زّ ؿفؼ زا‬ ‫پّٓام ڇٍٓھً رازَّء زْ گھؼ رھٔا ۽ رازّ ةَ اھڙه زّ ڪار کڻْ کًٔ دھهْ ۽ آگؼه‬ ‫گھيائْ آّٓ‪ .‬گٔحا زّ پٔار ۽ ىھيام ٌّازو قاّؼ زْ دك ۽ دىاغ ۾ گھڙو هٓا‪ ،‬ام ڪؼو‬ ‫ؿٍغس پؼهگؼال گٔحا ئْ ٺاھٍٔغو ھئْ‪ .‬راة ىام ۽ گٍّ رازَّء هٽ ھئاؿًٔ ‪-‬ؿٍڌ زّ‬ ‫اداس رهح ڀٽْ ةَ ھّ‪ ،‬گٔحا ةحّٔم ةٍغ ڪؼو ڇڏّٓم‪ .‬ھً چٍَْٔء زْ هڇو پهٔٽ ۾‪ ،‬ھڪ‬ ‫كٌار ۾ چار هڇّٓم ىٔڻ ةحّٔم ٻارّٓم‪ .‬آاز زْ اڳٔام ٽٔپ رڪارڄ رکّٔ‪ .‬آاز راة زّ‬ ‫ٻارھًٔ نڳْ کام متش زّ پٍسًٔ جائًٔ ڪّجائّم پڙھٍغه رھّٔ‪ .‬چاٌھًٔ زا‪.‬‬ ‫دهر ۽ ڪّجائّم‪.‬‬ ‫ھئگٍگ گارڄم جْ زھؼىؼ ۽ ٻًٍٔ زّ ىٔم اڅ گّك هاره رؿحّ ڇؿْ آاز چّٔ‬ ‫”زھڙه ڀڳم ٌٔڪهؾ“ ‪.‬‬ ‫ىّم چّٔ ”ڄڻ اڅ ۾ ڇڏٓم آزاد ٌُو“‪.‬‬ ‫انھاس ٌگؼ ؿڳً آھّزا زْ گھؼ ٻاھؼام ھً ىّم کْ پٍھٍسْ پاؿْ کام هٓھارّٓ‪.‬‬ ‫ؿڄْ کاٻْ ھٿ ؿام ىٍھٍسْ ؿاڄْ ٻاٌھً کْ ىھٽٍٔغه رھّٔ‪ .‬ڄڻ ىٍھٍسْ ٻاٌھً ۾ ڪّ‬ ‫ڪهٔاة ‪ -‬قاّؼو‪ ،‬ڪّ ظؽاٌّ ڀؼّٓ پّٔ ھّ‪.‬‬ ‫زّھّ جْ ؿٍام ڪٍغو ىّم کٔؾ چّٔ‪،‬‬ ‫”آاز‪ ،‬جّم قاّؼو ٿّ ڪؼًٓ جَ نڳْ ٿّ‪ ،‬ڄڻ راڻا پؼجاب زْ جهّار ٿْ ھهْ“‪.‬‬ ‫”اِھّ ڪٔئً“؟‬ ‫‪127‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”راڻا پؼجاب زْ جهّار ڳؼو ھٌّغو ھئْ‪ ،‬پؼ ھّ ڪٔحؼه ةَ نڙو‪ ،‬ھً زْ پھؼئًٔ‬ ‫۽ آظؼو هار زّ زهر ۽ رفحار ؿاڳْ رھٍغو ھئْ‪ .‬راڻا پؼجاب زالهًٍَْء ۾ ھّ‪ ،‬زڏھً ھً‬ ‫ڪٍھً ؿاىؼاج هادوَء کْ ىارّٓ‪ ،‬ٽْ دفْا جهّار ھالٓائًٔ‪ .‬ھڪ زھّپڙوَء ۾ ھڪ پُْء ام‬ ‫جهّار زْ زهل زّ آهاز ٻڌو پٽ کْ چّٔ؛ ٻاھؼ ڇس ”راڻّ پؼجاب ةٔٺّ آھْ!زّ ؿاڳْ‬ ‫زهر ؿام فلي پؼجاب ئْ رازپّجاٌَ ۾ جهّار ھالئْ ؿگھْ ٿّ“‪.‬‬ ‫ھً ةٍگهْ جْ چّٔ ”ىّھً ىّم کْ پٍھٍسّ رآّ ىٍھٍسْ ڄائؼوَء ۾ نکْ ڇو“‪.‬‬ ‫رٓڊّٓ ڪهب ىؼصتا ۾ قؼهّاجْ هاكفٔث هكث ھً چّٔ ”ىٍھٍسّ جّؿام زٍو زٍو زّ‬ ‫ٌاجّ آھْ“‪.‬‬ ‫۽ هڃڻ کام اڳ ڄائؼوَء ۾ ىّم جْ اٌگؼٓؽوَء ۾ نکٔم ھْ ةٔام پڙھْ ٻڌآًٔ‬ ‫َ‬ ‫كغاهر‬ ‫”ىّھً ڪهپٍا ‪-‬ؿٍڌوَء ٻّنَْء زْ آظؼو اىٔغ‪ ،‬ھً زّ صّص دٻٔم آھْ‪ .‬ھّ ڄگھّ ۽‬ ‫آھْ ۽ کٔؾ ڪكف ڪٍغڈ قعنٔث آھْ“‪ .‬۽ ؿٍڌ ىام ظي نکٔائًٔ ”ھٍغؿحام ۾ ىّم‬ ‫راهڻ ڇٺّ‪ ،‬زٍھً زّ ِؿؼ ڪٔؼ ام ڪؼو ٌٿْ َ‬ ‫ھڪ ؿث‪ -‬ىٍھّم َ‬ ‫ڪٽْ ؿگھّٔ‪ ،‬زّ ھً هٽ‬ ‫رال زْ آجيا ھئْ‪ .‬ىّم ارهڈ ۾ ٻَ ھؼڻ ڇٺا زْ اهڀؼ ًؼف ىٍھً ڪؼو ؿٍڌ زْ‬ ‫ڪيانٔث ڇؿْ رھٔا ھئا“‪.‬‬ ‫ھّمَء آاز ُّٔو قاّؼ ھٌّغو ةَ ًٍؽ زّ ىاھؼ ھّ‪ُ .‬اجو گھؼ ۾ هؿڪْ کّنْ جَ‬ ‫آاز چٔؾ ”جّم ھڪ ٽھڪ ڇو جَ ِهؿڪْ پٔام“‪ .‬اجو چٔؾ ”ڇّ‪ ،‬ىّم ٽّٔم ڇٍٓھً زّ‬ ‫ىھٔو ةٔچ جْ ٽھڪ ڇٌّ ھّ“‪.‬‬ ‫رقٔغ ڀٽْ كّل پؼؿث ھّ ۽ آھْ‪ .‬ھً ةَ ڪافْ زٔم ڀّڳٔا آھً‪ .‬چؼچً ۾ اؿحاد‪،‬‬ ‫کهْ ائًٔ ىاٺ ڪٍغه‪ ،‬ڄڻ اِھْ ڪٍھً ٻئْ ڪٔا آھً‪ .‬زّھّ زْ ِؿ َ‬ ‫ٍام هكث ھً چّٔ‬ ‫”ھٍغه ۽ ىـهيام زْ هصكث زّ پحّ فلي کٽڻ جْ پٌّغه آھْ“‪.‬‬ ‫”اِھّ ڪٔئً“؟‬ ‫”ؿٍڌ ۾ راڻٔپّر کام څاٻؼ کّٽا ٻَ گاڇّٓم هٍٓغّٓم آھً‪ .‬ھڪ گاڇو ھڪ ھڪ‬ ‫اؿٽٔكً جْ ةٔھْ ۽ ٻْ ؿڌه څاٻؼ کّٽا‪ .‬ھٍغه قؼهع ڪٍغه‪ ،‬ھهٍغه‪ ،‬ةٔھٍغه‪-‬هرو ھهٍغه‪ .‬۽‬ ‫ىـهيام “؟ ڀٽَْء آهاز کْ هڇه ۽ ڳانھائڻ زْ رفحار ىٔم زھڙوَء ڪئْ ”ىـهيام قؼهع‬ ‫ڪٍغه‪ .‬ھڪ اِؿٽٔكً راڻٔپّر‪ ،‬ٻْ څاٻؼ کّٽا‪َ ،‬‬ ‫ٌام اؿٽاپ‪ .‬راڻّٔر څاٻؼ کّٽا‪ ،‬راڻٔپّر څاٻؼ‬ ‫کّٽا‪ .‬راڻٔپّر‪-‬څاٻؼ کّٽا‪ .‬ىڙس پِّء ؿاڻا ٿّٔ پّم“‪ .‬هاة ىام گسْ ٌڪؼو آٓؾ‪ .‬آاز ڇاچه‬ ‫کهّٔ‪ .‬ىّم ةَ کهْ ڀٽَْء کْ چّٔ ”اهھام ًھؼ ٿا ڪؼآّ ٌَ‪ ،‬قآغ ام ڪؼو اهھام زْ‬ ‫گاڇو ڪٿْ ةٔھْ ٌٿْ‪ .‬ام ڪؼو ئْ جّھام هٽ قؼٌگار‪-‬رس گھٽ آھْ“‪.‬‬ ‫”اِھا هرو ڪھڙو َرس آھْ“؟‬ ‫”اهھام هٽ زالدم زّ زھٽڪّ آھْ‪ -‬اؿام هٽ ىٍٔا ڪارو آھْ“‪.‬‬ ‫‪128‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ھڪ دفْ​ْ ٌكْ ۾ رقٔغ ڀٽْ هڃْ گٽؼم پاؿْ کام هٓٺّ‪.‬‬ ‫رازَّء چٔؾ ”ڀٽْ‪ ،‬ھحْ ڇا هٓٺّ ڪؼًٓ“؟‬ ‫”ڀارة ىاجا زْ پّزا ٿّ ڪؼٓام!“‬ ‫”ھحْ‪-‬گٽؼم ۾“؟‬ ‫”ڀارة زحْ ڪٿْ ڀارة آھْ“‪ .‬ڀٽَْء چٔؾ‪.‬‬ ‫ؿڳً زْ گھؼ ٻاھؼام راة گػارٓـًٔ‪ .‬اھّ ىٍھٍسْ گھؼ کام ھڪ ىٍٽ پٍڌ جْ‬ ‫ھّ‪-‬زٔئً جَ ؿڀ ڪٍھً آاز کْ ڇڪّٔ ٿْ‪ ،‬ىّم آاز کْ گھؼ ھهڻ الِء ٌَ چّٔ‪ .‬پؼ ڀٽَْء‬ ‫چّٔ؛‬ ‫”ىّھً‪-‬ىٌّکْ ڇاڈھَْء الھڻْ آھْ ۽ اِھا جٍھٍسْ گھؼ الھڻْ آھْ“‪.‬‬ ‫ىام کٔؾ گھؼ هٺْ آٓؾ‪ .‬ھّ ىٍھٍسْ غؼةث زّ اٌغازه نڳائْ هّٓ‪ .‬افـّس زّ‬ ‫ام ڇٍٓھً آرؿَْء ؿام گڏ ةهٔڊ ةَ ڀڳم ھّ‪ .‬ماةڻ ةَ ڪّ ٌَ ھّ‪ .‬ھً ڪپڙم څهئڻ زّ ماةڻ‬ ‫گھؼّٓ‪ .‬ڀڳم ةهٔڊ ؿام ڇاڈھْ الٿائًٔ جَ ڪافْ ڪٽّٔم آٓؾ‪ .‬اکًٔ ۾ پاڻْ ڀؼزْ آٓؾ‪.‬‬ ‫ڀاڀَْء کْ ھٿ زّڈ ڪٔائًٔ جَ ىّم کٔؾ چّٔ ”هڇه پٽ ھٌّغو ةَ ىّم کٔؾ ڪّ‬ ‫ؿک ٌَ ڇٌّ آھْ‪ .‬اؿام هٽ اِھا اهٌغھ اٿئْ‪ ،‬ڀٽْ‪.‬‬ ‫ڀٽَْء زػةْ ۾ چّٔ ”ام اهٌغھ ىام ھڪ ڇٍٓھً کٔؼ زھڙه ؿّزھؼه ڦٽْ ٌڪؼٌغه“‪.‬‬ ‫اؿام زْ صانث؛ آڻّٔم ۽ چاڈھّٔم ڇٿ ڇھاڈو ؿّىؼا! دادا زْ ىّة ةْغ نڳو جَ‬ ‫ھڪ هڇو زّاةغارو ىٍھٍسً ڪهھً جْ پٔئْ آھْ‪ .‬رٓهّو زْ ٌّڪؼو ڇڏڻ ةْغ الال‬ ‫ؿّٽً هٓؾ‪ ،‬زً پھؼًٓ ڪالرڊ ۽ پِّء ؿحؼٌھً ڪيپًٍٔ زّ ىئٍٔسؼ ڪّٔ‪ .‬اٌسٍٔئؼ‬ ‫ؿّٽ‪ ،‬ڪّٔك الال ىّم کْ ھڪ قارڊ ۽ اؿڪً زّ اڇّ ڪّٽ ٺھؼائْ ڇٌّ ۽ ھڪ‬ ‫ڪارو پٍٔٽ آاز ۽ ڀٽَْء هكث گھڻائْ دفْا اِھّ ڪّٽ پاجو‪ .‬ڀٽَْء ىٍھٍسْ ڪهھْ جْ‬ ‫ھٿ رکّٔ ۽ اھّ ڇھاُء ھً هكث ةَ ىضـّس ٿّ ڪؼٓام‪ .‬ىام قٔط آاز زْ قاّؼوَء ۽‬ ‫ڀٽْء زْ قعنٔث کام گھڻّ ىحادؼ ٿٔؾ‪ .‬قٔط آاز زْ ىّم ؿام كؼب زا قآغ پٍر‬ ‫ؿتب ھئا‪.‬‬ ‫ھڪ جَ ىڃّٔ هّٓ جَ ىّم ُؿٺّ ٿْ نکّٔ‪.‬‬ ‫ٻّٔ جَ ادةْ ڪالس ۾ جؼكْ پـٍغم کْ قڪـث ةٍغر زّم ھّائّم کارآّم ھئو‪.‬‬ ‫ٽّٔم جَ ھؼو ىّٽّاڻَْء ىّم کْ ام دۿر زّ ةھحؼًٓ‪ ،‬ظّد دار‪ ،‬غٔؼ ىّكْ​ْ پؼؿث‪،‬‬ ‫آياٌغار فٍڪار ؿيسھْ ىّم کْ ”ڪٌّر “ رؿانْ زّ آڊٓٽؼ ٿٔڻ الِء چّٔ ھّ ۽ ىّم ھا‬ ‫ڪئْ ھئْ‪ .‬ڪٌّر ھڪ پاؿْ ؿڳً‪ ،‬آٌچم‪ ،‬گٍْ‪ ،‬راھَْء ۽ ؿٍڌ زْ ادٓتً زّم ةھحؼًٓ‬ ‫رچٍائّم ڇپّٔم‪ ،‬ٻئْ ًؼف ام هڇا ادةْ ةضخ ۽ ًّفام پئغا ڪٔا‪ .‬زٍھً ؿتب جؼكَْء‬ ‫پـٍغم زا ھٍڌ ھٍڌ ڦھهٔم پاٺڪ ام زّ اڀٔاس ڪٍغو جؼكْ پـٍغم کام ةغًَ ٿٔڻ نڳا‪.‬‬ ‫‪129‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫چّٿّم جَ ىّم ةَ ٻًٔ زٔام ؿٍڌو ٻّنَْء زْ جـهٔيَْء الِء ڪو ڪّٔ ٿْ ۽ ىام‬ ‫دٌّٓاگؼوَء نپَْء زْ دّٓجائً الِء ىھا ڪاك ھئؾ‪ .‬۽ ھّمَء ؿٍڌ ؿام ىضتث ڪٔو ٿْ‪ .‬اجْ‬ ‫ھٍغ زْ ىڙٌْ ادٓتً کام ىلتّك ھئؾ‪ .‬زٔم ۾ هّٓ ھّس‪ .‬گّنًٔ زّ ىلاةهّ ڪّٔ ھّل‬ ‫۽ ىھؼاڻ رؿانْ ًؼفام ڪھاڻْ ‪-‬چٽاڀٔٽَْء ۾ آاز کام ھڪ درزّ ىٿْ اٌْال کٽّٔ ھّل‪.‬‬ ‫زٔئً جَ اؿام ادب کْ زٌغگَْء کام هڅٓڪ گٍڀٔؼجا ؿام کٍّٔ ھّ‪ .‬ام ڪؼو ”اٌّکا‬ ‫آزىّدا “ زھڙو ظـٔؾ ڪحاب جْ زڏھً ؿاھث اڪادىَْء زّ اٌْال ىهّٔ جَ اؿام ۾‬ ‫زّش زاڳّٔ‪ .‬جڏھً اؿام اٌْال کْ هڇو اھئث ڇٌْ ھئْ‪ .‬ھاڻ جَ اڪذؼ نهّ پٍسّ اھْ‬ ‫اٌْال کٽً ٿا‪ .‬ةّٽ پانكّم ڪً ٿا ۽ ڪئكٍّم ڇًٓ ٿا‪ .‬ام اٌْال ؿام گھڻّٔم‬ ‫ةٔھّدگّٔم هاةـحَ ٿْ چڪّٔم آھً‪.‬‬ ‫ىّم ھڪ ىٔڙ ؿڏآّ‪ .‬اجْ فٔنهّ ٿّٔ جَ رال پٍسّاڻَْء زْ ىؼصتا زكً ۾ ةغاهة‬ ‫ڪسْ‪ .‬ىّم زھؼ زّم گّنّٔم کائْ اھّ ڪحاب پڙھّٔ ھّ ۽ پاڻ کْ گھٽا ڇٓئْ‪ ،‬گھٽا‬ ‫ڇٍٓغڈ جٍلٔغ نکْ ھئو‪ .‬نْم پكپ اِھا جٍلٔغ پڙھْ هڅٓڪ زّش ۾ آّٓ ۽ ھً هڅٓڪ ؿعث‬ ‫جٍلٔغ نکْ‪ .‬آرجّار ڇٍٓھً اؿام زّ ”آپؼٓكً رال پٍسّاڻْ“ زّ پؼهگؼال ھّ‪ .‬ام ڇٍٓھً‬ ‫هرو ”ھٍغهاؿَْء “۾ اِھا ظتؼ ڇپْ جَ آك اٌڊٓا ؿڀا ًؼفام ةَ رال پٍسّاڻَْء زّ ؿٍيام ٿْ‬ ‫رھّٔ ھّ‪ .‬ام ڇٍٓھً ؿڀا زْ ڪارهةاروَء ڪاىٔٽَْء زّ ىٔڙ زئہ ھٍغ ڪانٔر ۾ رکٔم ھّ‪.‬‬ ‫ىام ۽ رال پٍسّاڻْ ام زا ىٔيتؼ ھئاؿًٔ‪ .‬ڀّڄؼاج ٌاگؼاڻْ پؼڅام ۽ ُاجو زٍؼك‬ ‫ؿٔڪؼٓٽؼو ىام ”ھٍغهاؿَْء “ زّ اھّ پؼچّ کڻْ ام ىٔڙ ۾ هٓؾ‪ .‬اجْ ىانھْ‪ ،‬ڪٔؼة ۽‬ ‫پّپٽْ ۽ ڪافْ ٻٔا ادٓب ھئا‪.‬‬ ‫”ىّم اظتار ىٿْ ڪؼو پڇّٔ ”مغر ماصب ‪-‬رال پٍسّاڻَْء زْ ىؼصتا زّ فٔنهّ‬ ‫اهھام ظّد ڪّٔ آھْ“؟‬ ‫”ھا“‪ ،‬ڀّڄؼاج ٌاگؼاڻَْء فهڪ ؿام هراڻّٔ‪.‬‬ ‫”اهھام اِھّ ڪحاب پڙھّٔ آھْ“؟‬ ‫”ٌَ“ ھً چّٔ ” َؿ َ‬ ‫ٍيام جَ اٌْال ؿتب آھْ“‪.‬‬ ‫”ؿّاك آھْ جَ ةٍا ڪحاب پڙھڻ زْ اهھام ؿڀا ًؼفام ىؼصتا زّ امّك ڇّ كتّك‬ ‫ڪّٔ؟ ڇا اهھام ىاڄرم ادب پڙھّٔ آھْ؟ ھً ۾ جَ ُ‬ ‫زادم ىٍحؼم ۽ ڪؼاىحً زّم ڪھاڻّٔم‬ ‫آھً ؿڀا ۾ اؿًٔ ةَ آھّٔم‪ .‬اهھام کْ اؿام زْ رآً الِء جؼؿڻ کپٍغه ھّ“‪.‬‬ ‫ىام ام پّرو ىٔڙ ۾ اڪٔهّ ھّس‪ ،‬زٍھً ؿڀا زْ فٔنهْ زْ ىعانفث ڪئْ‪.‬‬ ‫پّپٽَْء چّٔ ”ڪهپٍا ةؼاةؼ آھْ‪ .‬ؿڀا کْ پڪچؼ ۾ ٌَ اچڻ کپٍغه ھّ“‪.‬‬

‫‪130‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ىّم چّٔ ”ڪٍٍّٓٔئؼ نْم ؿٍگھ ازّاڻْ آھْ‪ .‬ىّم ٻڌه آھْ جَ ام اٌْال زْ‬ ‫ؿّدو ۾ رال پٍسّاڻَْء ةيتئْ ٌّّٓٔرؿٽْ ؿٍڌو ةّرڄ فار اؿٽڊٓؽ زْ ڪؼؿْ ازّاڻْ‬ ‫ماصب کْ ڇٓڻْ ڪئْ آھْ“‪.‬‬ ‫پّپٽَْء چّٔ ”ڪهپٍا ةهڪم مضٔش ٿّ چئْ“ ‪.‬‬ ‫پِّء ڪٔؼة ٻاٻاڻَْء ةَ ىٍھٍسّ پاؿّ کٍّٔ جَ ٌاگؼاڻَْء ىٿام ادةْ ڦٽڪار زا فاٌّؿا‬ ‫ڦٽا ڪٔا هٓا‪ .‬رال پٍسّاڻَْء زّ ُىٍھً ڳاڈھّ‪ .‬اجْ ٓڪؼاِء فٔنهّ ٿّٔ جَ ؿڀا ًؼفام رال‬ ‫پٍسّاڻَْء زّ ڪّ َؿٍيام ٌَ ٿٍٔغه ۽ ٌاگؼاڻْ ۽ ُاجو اؿٽٔر جْ ٌَ‪ ،‬ھٔٺ ڪؼؿًٔ جْ‬ ‫هٓھٍغا‪.‬‬ ‫رال پٍسّاڻَْء چّٔ ”ڪهپٍا ‪-‬ھٔڏاٌھً اچ“‪.‬‬ ‫ھّ ىّم کْ ڪحاة ً زْ ٻً ٽً ڪٻٽً پٺٔام هٺْ ھهّٔ ۽ ھٿ زّڈو چٔائًٔ؛‬ ‫ىّھً‪ ،‬اّحتار ڪؼ جَ ام ڪحاب زّ هڇه ىْٔار اٿئْ‪ -‬۽ ام الِء ىّم ڪا ؿّدٓتازو ٌَ‬ ‫ڪئْ آھْ‪ .‬ىام جٍھٍسّ هڇه ڀاُء آھٔام‪ ،‬ام ڪؼو جٍھٍسّ فؼض آھْ جَ ىٍھٍسْ ّؽة‬ ‫ڪؼًٓ ۽ ھّمَء ةَ؛ چڪًٔ جّم جَ چڪسْ اگھاڈم قؼل“‪.‬‬ ‫ىّم کْ ڇاچه ڇک ٿّٔ جَ ھٍغ ؿٍڌ هالٓث زْ ىكھّر ؿٍڌو پؼهفٔـؼ زْ صانث‬ ‫رصو زّڳْ ھئْ‪ ،‬پؼ ام هكث ىّم الِء اٌْال هڇو ڳانھ ھئْ زّ اؿام هٽ ادةْ قفلث‬ ‫ھئْ‪.‬‬ ‫”اهھًٔ ىّم کْ ھٿ ڇّ ٿا زّڈّٓ“؟‬ ‫”قآغ اڂ ىٔڙ ۾ ڪّ دٌگّ ڪؼًٓ“‪.‬‬ ‫”اِھّ جَ ٿْ ؿگھْ ٿّ“‪.‬‬ ‫”اِم الِء ٿّ ھٿ زّڈ ڪؼٓام‪ ،‬ةؾ‪ ،‬جّم چپ رھر‪ ،‬ةاكْ ىام ؿٍڀانْ هٍٓغس“‪.‬‬ ‫اؿًٔ ةاٌغرا زْ ھّٽم ۾ گڏٓاؿًٔ‪ ،‬آٌچم‪ ،‬راھْ‪ ،‬گٍّ‪ ،‬رازّ‪ ،‬ڦحً‪ ،‬آو ‪-‬ؿڳً‪،‬‬ ‫هقٍّ ڀاٽٔا‪ ،‬چحؼه ٌاگپاك‪ ،‬نْم پكپ‪ ،‬ةؼج ىّھً هغٔؼن‪..‬‬ ‫رؿحْ جْ ٌارآڻ ڀارجَْء کْ ةؼج ىّھً گڏّٓ‪ ،‬ڀارجَْء پڇٔؾ ”ڪٔڏاٌھً ٿّ‬ ‫هڃًٔ“؟‬ ‫”رال پٍسّاڻَْء ظالف ىُاھؼا ڪؼڻ!“‬ ‫”جّ ھً زّ ڪحاب پڙھّٔ آھْ“؟‬ ‫”ىّھً ڪهپٍا پڙھّٔ آھْ“‪.‬‬ ‫ھّٽم ۾ ىّم کًٔ چّٔ؛ قؼهّاة ىام ڪٍغس‪ ،‬گّڈ ٿئْ جَ هقٍّ اؿٽٔر کْ پٺْ‬ ‫ڇٓئْ راڪاؿً هاٌگؼ رڳّ ھا ھا ھا هاڪا ڪؼو‪ .‬ةؼج کاٻْ جَ چحؼه ؿاڄْ ڀث ڇاٌھً‬

‫‪131‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ُىٍھً ڪؼو ڪٔڪّم ڪً‪ .‬ىلغىْ زْ دنٔم ةازو راھْ ڪٍغه‪ ،‬نْم پكپ ىفث ۾ ”پؼھ‬ ‫ڦٽْ“ زا پؼچا هرھائٍٔغه‪.‬‬ ‫ٌٔكٍم ڪانٔر ةاٌغرا زّ ھاك ؿڄّ ڀؼٓم‪ ،‬جؼكْ پـٍغ اڳًٔ ةٍٔچً جْ هٓٺا‪ ،‬زحْ‬ ‫َ‬ ‫ٻهغّٓ ىّٽّاڻَْء زْ‬ ‫ڪْ دٌّٓاگؼوَء هارا ةَ هٓٺا ھئا‪ .‬ىانھْ ”ھٍغؿحام “ زْ ىئٍٔسؼ‬ ‫ڀؼؿام هٓٺّ ھّ‪ .‬نڳ ڀڳ ؿڀ نٔکڪ‪ ،‬ىاؿحؼ‪ ،‬پؼهفٔـؼ ۽ هڇا ىاڻھّ آٓم ھئا‪ .‬ڪحاب اڃا‬ ‫پتهڪ ۾ َاھؼ ٌَ ٿّٔ ھّ‪ .‬اؿٽٔر جْ ٽْ ڄڻا هٓٺا؛ ازّاڻْ‪ ،‬رال پٍسّاڻْ‪ ،‬ؿٔحا رال‬ ‫پٍسّاڻْ‪ .‬رال پٍسّاڻَْء زْ اک ڪاٌّ هاٌگؼ ٿْ ڦؼو ۽ ڦؼو ڦؼو ىّم هٽ ڄيْ ٿْ‬ ‫ةٔٺْ‪ .‬ھاك ۾ ّؽٓؽ ڪّ ٌَ ھّ‪ ،‬زٍھً کْ اڃا ِاھّ اٌْال ڪّ ٌَ ىهّٔ ھّ‪.‬‬ ‫ازّاڻْ رال پٍسّاڻَْء زْ ڪحاب زْ ؿاراھ ۾ قٔؼًٓ آؿڻ ڪؼڻ نڳّ ۽ چٔائًٔ‬ ‫”رال پٍسّاڻَْء کْ اٌْال زٍحا ڇٌّ آھْ“‪.‬‬ ‫ىّم ادٓتً کْ ھڪٻئْ کام پؼو هٓھارّٓ ھّ‪ -‬زٔئً اٌحُال ىام ةغاٌحُاىْ‬ ‫ڦھالئسْ‪ .‬ڇٺو جَ راھْ اڃا ىاٺ ھّ ۽ ُاٿّٔ ڪّ ٌَ‪ .‬ىام ڪافْ پٺٔام هٓٺّ ھّس‪ ،‬ىّم‬ ‫اٿٍغو ةهٍغ آهاز ۾ چّٔ ”زٍحا اِھّ ڪحاب ڇٺّ آھْ“؟‬ ‫ؿڀ ؿـّٔم ُاةحّٔم ٿْ ىٍھٍسّ ُىٍھً جڪڻ نڳّٔم‪.‬‬ ‫ازّاڻَْء ةَ رڈ ڪئْ ”ّٓ ؿٽ ڄائّم‪ ،‬ىـٽؼ ڪهپٍا“‪.‬‬ ‫ىّم هڅٓڪ رڈ ڪئْ ”دس از ٌاٽ ّٓئؼ ڪانٔر! ّٓ ؿٽ ڄائّم“‪.‬‬ ‫ؿـّٔم هرو اؿٽٔر ًؼف‪ .‬هرو هاپؾ ىّم ڇاٌھً‪ .‬ؿـًٔ زْ اِم اٌحُاىَْء‬ ‫”اةائّٽ ٽؼم‪ ،‬زْ آڪحا زٔڪڏھً ؿٍڌًٓ ۾ اچْ جَ قآغ کًٔ ڪّ ةَ ڪٿْ زھڪائْ ٌَ‬ ‫ؿگھْ‪ ،‬صٔؼة ۾ ؿڀ اکّٔم ڦاٽم“‬ ‫ھاڻ راھْ دنٔم ةازوَء الِء اٿّٔ‪ .‬ىّم ڪافْ ؿّاك زّاب ڪٔا‪ .‬پؼ ام هچ ۾ هقٍّ‪،‬‬ ‫چحؼه ۽ ةؼزَّء ُاھْ رٌڀّم ڪّٔم زّ راھَْء زّ نٔڪچؼ ٻڌڻ ۾ ٌَ آّٓ‪ .‬رال پٍسّاڻَْء‬ ‫ىائٔڪ جْ اچْ‪ ،‬پٍر ئْ آڱؼّٓم ٌڪ جْ رکْ‪ ،‬ھٿ هڅائْ چّٔ؛ اهھام کْ نڄ ڪاٌھْ‪،‬‬ ‫قؼل ڪٌّھْ‪ ،‬صٔاُء ڪٌّھْ‪ ،‬اهھًٔ غٍڊا آھّٔ‪ ،‬غٍڊا آھّٔ‪ .‬ھٿ ٌڪ جْ ۽ هرو کّنْ‬ ‫اؿام ڇاٌھً ڪؼو‪ .‬آهاز ةٍغ ٿْ هٓؾ‪ .‬پؼ ڦٽ نٍْث زْ ادا كائو رھٔؾ‪ .‬ىّم کْ ةَ نڳّ‬ ‫زّش‪ ،‬ؿّ اڳٔام هڅو اؿٽٔر جْ هٓؾ ۽ ٻَ فّٽ ىٿْ ٽپّ ڇٓئْ ٽٔتم جْ ُىڪ ھٍٔو؛ ةٍغ‬ ‫ڪؼّٓ ھُْء جياقّ ۽ پِّء ىاڻھً ڇاٌھً ُىٍھً ڪؼو چٔو؛ ھْ نٔکڪ آھً؟ ٺڳ آھً‪ .‬چّر‬ ‫آھً‪ .‬ھًٍ ئْ ؿٍڌو ادب کْ زهاك جْ پھچآّ آھْ‪ .‬ادٓب اؿًٔ آھّٔم‪ ،‬اؿام کْ ٻّنَْء‬ ‫ؿام ُىضتث آھْ‪.‬‬

‫‪132‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ىام ىّٽٔؾ جَ ٻهغّٓ ىّٽّاڻَْء غنْ ۾ چّٔ ”ّٓ ڪئٌّـٽ“! رڈ ڪؼو‬ ‫چّٔىاٌؾ ”ڪاك ىْ آِء ڄاگ‪ ،‬ةٽ ٌاٽ ڪئٌّـٽ“! ىانھَْء زّ ُىٍھً نھْ هّٓ‪ .‬ڄڻ اِھا‬ ‫گار ىّم کٔؾ ڇٌْ‪ .‬ھً ئْ ھڪ چّٔ؛ ىّھً ٌئكٍهـٽ آھْ ڪاش ؿّقهـٽ ٿئْ‪.‬‬ ‫نْم پكپ ةَ چّٔ؛ پڙھّ رال پٍسّاڻَْء زا ڪارٌاىا‪ .‬ائًٔ چئْ ھً ”پؼھ ڦٽْ“ زا‬ ‫ڪٔحؼا پؼچا ٌّٽً زٔام ھّا ۾ ڦٽا ڪٔا ۽ رال پٍسّاڻَْء زا پؼؿحار ىٍگھْ پٔؼ زْ‬ ‫فلٔؼم زٔام ھٔٺ زھڪْ زھپا ھڻڻ نڳا ۽ ھڪ ٻئْ کْ څڪا ۽ ٺٔهھا ڇٓڻ نڳا‪ .‬ىٔڙ ڦٽْ‬ ‫ٍيام ٿْ ٌَ ؿگھّٔ‪َ ،‬ا َ‬ ‫هّٓ‪ .‬رال پٍسّاڻَْء زّ َؿ َ‬ ‫پيام ٿْ هّٓ‪.‬‬ ‫ام هاكْ​ْ جْ ؿٍڌوَء زْ نڳ ڀڳ ؿڀٍْ نٔکڪً افـّس َاھؼ ڪّٔ آھْ ۽‬ ‫اٌھً ةَ زً ةغاهة ۾ قؼڪث ڪئْ‪ .‬ھڪ ىّم ئْ دک َاھؼ ٌَ ڪّٔ آھْ‪ .‬رال پٍسّاڻْ‬ ‫اؿاٌسْ كّل زْ ھڪ هڇو قعنٔث آھْ ۽ ڳانھ ةَ ھڪ اٌْال زْ ھئْ‪ .‬پؼ ىام دک ام‬ ‫ڪؼو ٌٿّ ڪؼٓام زّ ام هاكْ​ْ ىام اؿام زْ پٍھٍسْ ادب ًؼف مغاكث َاھؼ ٿْ ٿئْ‪.‬‬ ‫رال پٍسّاڻَْء ادةْ دٌٔا ۾ ڀؼقٽا چار زْ رهآث كائو ڪئْ‪ .‬صق‪ ،‬الئلَْء ۽ آياٌغاروَء‬ ‫ىّزب ڪٍھً کْ اٌْال ّھغه ڪسھ ةَ ىهْ جَ ىام ام زّ كغر ڪٍغه آھٔام‪ .‬ؿٍـٿا هاد‬ ‫فٍڪار زْ اٌلالةْ زػةً کْ ڪچهڻ الِء ٿٍٔغه آھْ‪ .‬فٍڪار اھّ زّ پٍھٍسا زائؽ صق هٺڻ‬ ‫ةْغ ڳانھ پٍھٍسْ ڪؼو‪ .‬ھڪ ظٔاك کام ڇک ٿٍٔغه اٿو جَ رال پٍسّاڻَْء زّ اِھّ ادةْ‬ ‫صكؼ ؿٍغس پحٍْ ؿٔحا اڳٔام ڪّٔؿًٔ‪ .‬ىھػب قعل ىؼزاجا زْ گھٔؼو اٌغر رھٍغا‬ ‫آھً‪ .‬پؼ اؿام زْ صانث پاٌڊهم زھڙو‪ ،‬زْ ڇٍٓھً زّ ڪّرهم کْ ىارٍٓغا ھئا ۽ راة زّ‬ ‫اّػا پؼؿَْء ڪٍغا ھئا‪ .‬ؿيسھام ٿّ‪ ،‬ھڪ غهٌْ ٿّ ڪؼٓام‪ .‬اِھّ هاكّْ قٔط آاز زْ‬ ‫هڃڻ ةْغ ئْ ٿّٔ‪ .‬ڳانھّٔم اڳٔام نکام پا پٺٔام‪ ،‬ام زّ پٍھٍسّ جـهـم آھْ‪ .‬ادب ڪا‬ ‫اؿڪّنْ ڪحاب زْ جارٓط ٌَ آھْ‪ ،‬زحْ ؿً هاكْا ٓا ؿهـال ڇٌم ھسً‪ .‬ىّم کْ زٔئً‬ ‫ٓاد ٿّ اچْ جٔئً ٿّ نکام‪.‬‬ ‫ڳانھ گٍْ ۽ ىٍھٍسْ ھئْ جَ ٻئْ قادو ھڪ ڇّڪؼوَء ؿام ڪٍغاؿًٔ‪ .‬پِّء ام‬ ‫اصيلپڻْ جْ کهٔاؿًٔ‪ ،‬ھً دٓپحَْء ؿام قادوَء ڪئْ‪ ،‬ھّ کٔؾ قادوَء کام اڳ اٌپّرڻا‬ ‫چٌّغه ھّ‪ .‬دٓپحْ رٓهّو ۾ ۽ پاڻ ةٔؼهزگار‪ .‬انھاس اؿٽٔكً ڀؼؿام‪ ،‬اه‪ -‬ٽَْء پاؿْ ٌغوَء‬ ‫ڪٍارو نٔٽَْء ائڊانف ھٽهؼ زْ زٌّْٔ پڙھٍغه ھّ‪ .‬دٓپحْ آٍغو‪ ،‬گھؼ هٍٓغا‪ ،‬گٍْ کْ پِّء‬ ‫ؿٔڪؼٓٽؼٓٽ ۾ ٌّڪؼو ىِهْ‪ ،‬زحْ ھّ ھً هكث اٌڊر ؿٔڪؼٓٽؼو آھْ‪ .‬قادوَء زْ ؿاك‬ ‫ٻً ةْغ ةيتئَْء نڏو هّٓ‪ .‬ھً هكث چؼچ گٔٽ ڀؼؿام رھٍغه آھْ‪ .‬دٓپحْ ڇاچو کِم ُىک ۽‬ ‫َ‬ ‫فالهر‪ .‬دٓپحَْء چٔؾ؛ ةٽ ّٓ‬ ‫ذھًٔ آھْ‪ .‬ھڪ دفْ​ْ آفٔؾ ۾ ڪٍھً کٔؾ چّٔ؛ ّٓ آر او‬ ‫آر ٌاٽ آِء ةٽؼ فالِء ‪( .‬جّم ھڪ ُگم آھًٔ!‪-‬ھا‪ ،‬پؼ جّم پّپٽ ٌَ آھًٔ(‪.‬‬

‫‪133‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫الال آرڪٔٽٔڪٽ آفٔؾ‪ .‬رهز فؼؿٽ ڪالس ۾ انھاس کام ةيتئْ ؿڳً گڏ ھٌّغه‬ ‫ھّل‪ .‬اجام ٌّٔا آيپآؼ رٓـٽارٌٽ‪ .‬مٍّةؼ زْ هڻً زْ هچ ۾ چاٌھ‪ .‬ادةْ ؿّچّم‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ ادةْ ڪالس ۾ زڳث آڇهاڻَْء زْ زاك پحهَْء چّٔ ”ىّھً ھٿ ىٿْ ڪؼ“‪.‬‬ ‫ىّم ھٿ ىٿْ ڪّٔ‪ .‬ھَّء ھڪ زّام ۽ ظّةنّرة ڇّڪؼوَء کْ اجْ هٺْ آئْ ھئْ‪.‬‬ ‫قآغ کٔؾ ىڙس زْ جالش ھئْ ۽ ىّم کْ زاك زْ‪ .‬اؿاٌکْ پٍھٍسْ گھؼ چاٌھ جْ‬ ‫گھؼآائًٔ‪.‬‬ ‫ىّم ھً زّ ٌانّ رازڪيارو رکّٔ‪ ،‬زا اڃا ةَ ةيتئْ اؿٽٔٽ ةئٍڪ آف اٌڊٓا فّرٽ ۾‬ ‫ٌّڪؼو ڪٍغو آھْ‪ .‬زڳث آفٔؾ‪ .‬پحهَْء ٽّٔقً جْ ۽ اجْ ؿٍغس ؿّرھً ؿانً زْ څوَء‬ ‫قّڀا‪ .‬رازڪيارو ۽ ىام‪ .‬ھڪ دفْ​ْ رازڪياروَء قّڀا کْ ڪالڊ ٻَ ٻاھؼ هڃڻ الِء چّٔ‬ ‫۽ پِّء در ةٍغ ڪؼو اچْ پهٍگ جْ هٓٺْ‪-‬‬ ‫”جّم رهپ زّ پّڄارو آھًٔ ٓا آجيا زّ“؟‬ ‫”قادوَء کام اڳ رهپ زّ“‪.‬‬ ‫”ڇّ“؟‬ ‫”قادو ٿْ‪ .‬ڳانھ ظحو‪ .‬پِّء آجيا پؼىاجيا زّم ڳانھّٔم“‪.‬‬ ‫”جّکْ قآغ ٌٍڊ ٿْ اچْ“‪.‬‬ ‫”ؿّ جٍھٍسْ ڀؼؿام نٔٽام اچْ“‪.‬‬ ‫ھً زّ ُىٍھً قؼل کام ڳاڈھّ ٿْ هّٓ‪.‬‬ ‫”جٍھٍسْ پگھار گھٽ آھْ“‪ .‬ھً قڪآث ڪئْ‪.‬‬ ‫”ٽْ ؿؤ آھْ“‪ .‬ىّم فعؼ ىام چّٔ‪.‬‬ ‫”رھًٔ ةَ ُانھاس ٌگؼ“؟‬ ‫”جَ ڇا ڪؼٓام“‪.‬‬ ‫”چاچْ کْ چٔيپّر ۾ ھڪ فهئٽ آھْ‪ ،‬ھّ ُاھّ ىّم کْ ڇٓڻ الِء جٔار آھْ“‪.‬‬ ‫”جٍھٍسْ الِء گھؼ ڇڏٓام“‪ .‬؟‬ ‫”اڂ ٌَ ؿڀاڻ جّکْ اِھّ ڇڏڻّ پٌّغه“‪.‬‬ ‫ىام چپ‪.‬‬ ‫”جارا ىٔؼ چٍغاڻْ ڪٔؼ آھْ“؟‬ ‫”ھڪ نٔکڪا‪ ،‬ةٍارس ۾ رھٍغو آھْ“‪.‬‬ ‫”جّ ”درد ۽ ؿپٍا“ ڪھاڻْ ھً جْ نکْ آھْ“؟‬ ‫”ھا“‪.‬‬ ‫”ڪھاڻَْء ۾ جّم کٔؾ ھٿ ةَ ٌٿّ نڳائًٔ‪.“.‬‬ ‫‪134‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”ھَّء قادو قغن آھْ“‪.‬‬ ‫”پؼ جّم جَ رهپ زّ پّزارو آھًٔ“‪.‬‬ ‫” ام رهپ زْ اگٍَْء ۾ زهْ ىٍھٍسْ ؿڄْ آجيا ؿٌّْ ٿْ هٓئْ آھْ‪ .‬پؼ ھڪ‬ ‫قعل کْ فلي ةـحؼو جائًٔ ىضغهد ٌٿّ ڪؼو“‪.‬‬ ‫”ڀائْ جٍھٍسّم ڳانھّٔم جَ ڳّڻًٔ ۾ ڀؼڻ زھڙّٓم آھً “‬ ‫”جّم ٌٿْ ڄاڻًٔ رازڪيارو“ ىّم چّٔ ”ىّم ؿڄْ زٌغگْ پٍھٍسّ پٔٽ‬ ‫ڪّٓحائً ؿام ڀؼّٓ آھْ‪ .‬جّکْ ةَ ُةک نڳْ جَ ىّم کام ڪّجائّم گھؼج“‪.‬‬ ‫ھّ کهڻ نڳْ‪.‬‬ ‫پحهْ ؿٍغس ىاؿْ ھئْ ۽ زڳث ىٍھٍسْ ڪھاڻْ ”درد ۽ ؿپٍا“ ڇپْ ھئْ‪ ،‬زٍھً‬ ‫اّهْ ڪھاڻْ ڪٍھً ٻّنَْء ۾ ٌَ‬ ‫الِء ىانھَْء چّٔ جَ ّ​ّرة ‪-‬ىؼد جْ ام ؿٍٻٍڌ زْ ڪا‬ ‫ٰ‬ ‫پڙھْ آھْ‪ .‬آٌچم اِھا ڪھاڻَْء ھڪ ئْ هكث ٽْ دفْا پڙھْ‪.‬‬ ‫جارائّم ةَ ٻَ آھً‪ ،‬ھڪ ازئؼوَء ۾ كٔنؼ گٍر ۾ ڀٔڻ نٔال زْ ڀؼؿام رھٍغو‬ ‫ھئْ‪ .‬زٔا ڀارجَْء هاٌگؼ كغ زْ ٌٍڍو‪ .‬ھً ىٍھٍسّ گّئا هاره ڪحاب پڙھّٔ ھّ ۽ پٍھٍسْ‬ ‫كغ زْ صناب ؿام ىٍھٍسْ كغ زّ اٌغازه نڳائْ ھً ھڪ ؿّئٔٽؼ ىڙھّٔ ھّ‪ ،‬زّ ىّم‬ ‫کْ ڇٌائًٔ‪ .‬راجّٔم راجّٔم هٓھْ ڪھاڻّٔم ٻڌٌغو ھئْ‪ .‬اِھّ ؿّئٔٽؼ ىّم کْ پّره ٌَ‬ ‫ٿّٔ ۽ پِّء اِھّ ڀاڀَْء پائڻ قؼهع ڪّٔ‪.‬‬ ‫جارا ىٔؼ چٍغاڻَْء زھڙو ىٌّانؽا‪ .‬ىّم ؿام ڪافْ گھؼو ٿْ‪ .‬ادةْ ةٔٺڪ‪ ،‬ڪهچؼك‬ ‫پؼهگؼاىً ۽ ىكاّؼو ۾ ىّم ؿام گڏ رھْ‪ .‬ھَّء ةيتئَْء ؿئهً ‪4839‬ع ۾ آئْ ھئْ ۽‬ ‫ھڪ قال ھً چّٔ جَ ىّم ۾ ٌھآث گھؼه درد‪ ،‬پؼ چھؼو ۾ گّجو ۽ ڪؼائٔـٽ هاره ٌّر‬ ‫آھْ‪ .‬ىكاّؼو زْ مغارة ؿاصؼ نڌٓاٌّو کْ ڪؼڻْ ھئْ ۽ کٔؾ آڻڻ زْ زّاةغارو‬ ‫ىّم ىٿام‪ .‬ىام ٻَ چار دفْا ھً زْ گھؼ هّٓ ھّس‪ .‬ىكاّؼو زْ قال ىام کٔؾ ڪْ‪-‬‬ ‫ؿْ ڪانٔر زْ ڪئٍٽًٔ ۾ هٺْ هٓؾ‪ .‬جارا گڏ ھئْ‪ .‬ؿاصؼ زّ ىؽاج ڪافْ ظؼاب ھّ‪.‬‬ ‫جارا الِء پڇٔائًٔ؛‬ ‫”جٍھٍسْ پحٍْ آھْ“؟‬ ‫”ٌَ‪ -‬دهؿث آھْ‪ “ .‬ىّم چّٔ‪.‬‬ ‫”دهؿث ئْ جَ پحٍّٔم ٿٍٔغّٓم آھً“‪.‬‬ ‫”ٌَ ؿاصؼ“ ىّم چّٔ”ھَّء قادوَء قغن آھْ“‪.‬‬ ‫ؿاصؼ پٍھٍسْ غهٌَْء جْ پكٔيام ٿّٔ‪.‬‬ ‫”اهھام زّ ىؽاج ڪسھ ظؼاب آھْ“! ىّم پڇّٔ‪.‬‬ ‫”ھا دهؿث ‪ -‬اڂ ىّم زٌغگَْء زّ ھڪ فٔنهّ ڪّٔ آھْ“‪.‬‬ ‫‪135‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”ڪھڙه “؟ جارا ُپڇٔؾ‪.‬‬ ‫”جَ فهو الئًٔ ڇڏو ڇٓام“‪.‬‬ ‫”ڇّ“؟ هرو ةَ جارا ُپڇٔؾ‪.‬‬ ‫”ادٓب دهؿث چّم ٿا جَ فهو ۾ اچڻ ةْغ ىام ادةْ ٌَ رھّٔ آھٔام‪ .‬اڂ هرو ٽائٔيؾ‬ ‫آف اٌڊٓا ۾ ىّم جْ ؿعث ٌڪحَ چٍْٔ ٿْ آھْ“‪.‬‬ ‫”اهھام زّ فٔنهّ غهي آھْ“‪ ،‬ىّم چّٔ ”اهھام زْ فهو ”پٔاؿا“ زا قْؼ نکًٔ‬ ‫ىاڻھً کْ ُارده ؿکڻ الِء ىستّر ڪٍغا‪ .‬فهيّم ادب ڇاٌھً هڃڻ زّ رؿحّ آھً‪ .‬اهھام زْ‬ ‫فهيً ۾ اچڻ ؿام فهيً زْ گٔحً زّ ىْٔار هڅّٓ آھْ‪ .‬ٽئگّر چّٔ آھْ؛ کًٔ ىّكّْ‬ ‫ڇّٓ‪ ٌَ ،‬ڇّٓ‪ .‬گال ڪؼڻ هارا اهھام زّ ڪّ ڪٔؾ ڳّنْ ئْ نھٍغا“‪.‬‬ ‫جارا چّٔ ”ىّھً ٺٔڪ ٿّ چّو“‪.‬‬ ‫ھً اؿام ٻٍھْ ڇاٌھً ٌھارّٓ‪ .‬اؿام زا چھؼا ڇؿْ ىكڪْ پّٔ‪ .‬پِّء ُاجو ةَ اچْ‬ ‫ڪٔفْ ۾ پھحّ ۽ چاٌھ ۽ ؿٍتّؿّ کاڅائًٔ‪ .‬ؿاصؼ چّٔ ”اهھًٔ مضٔش آھّٔ‪ .‬ىام پٍھٍسّ‬ ‫فٔنهّ ةغالٓام ٿّ“‪ .‬ام ئْ قال ھً اٽڪم ڇھً ھؽار ؿٍڌًٓ اڳٔام پٍھٍسْ ھڪ نٍتْ‬ ‫ڪّجا ”جنّراة ڪْ پؼڇآام‪ ،‬پڙھْ‪“:‬‬ ‫ام ڪّ ٓہ ٓلًٔ ھو ڪڀْ ٌَ ةڇڙًٓ گْ‬ ‫ىسھْ ٓہ گيام ھو ىم ڪؼ ڀْ پؼائْ ھًٔ‬ ‫جنّراة ڪْ پؼڇآام اڀؼجْ ھئًٔ‬ ‫ام ةْغ ٌَ جارا گڏو ۽ ٌَ ؿاصؼ‪ .‬ٻَ ؿاك ٿٔا جَ ؿاصؼ ىؼو هّٓ‪ .‬جارا ٻَ چار دفْا‬ ‫ةيتئَْء آئْ آھْ‪ ،‬ىّم ؿام گڏزڻ زْ ڪّقف ڪئْ اٿائًٔ‪ .‬ھڪ ٻَ دفْا فّم ةَ نڳائًٔ‪.‬‬ ‫ىّم کْ ةَ دك ٿٍٔغو آھْ جَ ةٍارس ۾ گڏزْ اچاٌؾ‪ .‬اؿام زّم ڪٔحؼّٓم ىالكاجّم‬ ‫ىّم ھّةھّ ”درد ۽ ؿپٍا“ ۾ ڇٌّٔم آھً‪ .‬ائًٔ اؿام زّ متش قال گڏزڻ گھڻً کْ ٺٔڪ‬ ‫ٌَ نڳّ‪ .‬ىٍگھارال ىهڪاڻَْء پڇّٔ؛ ٻئْ ھڪٻئْ ؿام ٻڌزْ جَ ٌَ هٓا آھّٔ؟ ىّم چّٔ؛‬ ‫فٍڪار جَ ھڪ ٻئْ ؿام ھئكہ ٻڌا پٔا آھً‪ -‬ةاكْ اھڙو ڪا ڳانھ ٌَ آھْ‪.‬‬ ‫ام ڪّ ٓہ ٓلًٔ ھو ڪڀْ ٌَ ةڇڙًٓ گْ‬ ‫ىسھْ ٓہ گيام ھو ىم ڪؼ ڀْ پؼائْ ھًٔ‬ ‫ھً ٌگاھً ؿام ظغا صافٍ چّٔ ۽ ام ةْغ ؿٍغس ظغا ىٍھٍسْ ڪافْ صفاَث ڪئْ‬ ‫آھْ‪.‬‬ ‫رازڪيارو ۽ ىام‪ .‬متش ةَ پٍھٍسا جَ قاىّم ةَ‪ .‬ڪڏھً فهو جْ‪ ،‬ڪڏھً آرٽ‬ ‫گئهؼوَء‪ ،‬ڪڏھً ّسائب گھؼ ۽ راڻْ ةاغ‪ .‬ڪڏھً ىؼًٓ ڄرائّٔ زْ ٿهھْ جْ هٓھّم‪ .‬ھڪ‬

‫‪136‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫دفْ​ْ ڇاچو ةؼؿاة پئْ‪ .‬ھَّء ىٍھٍسْ ڇٽَْء زْ ھٔٺام اچْ ةٔٺْ‪ .‬هڇّٓم اکّٔم کڻْ‬ ‫چٔائًٔ ”ىٍھٍسا ؿائًٔ“‪.‬‬ ‫ؿٍغس اِھْ نفٍ ڇاچا هڻٔا‪ .‬پِّء جَ ّادة پئسْ هٓؾ‪ .‬چاھٍٔغو ھئْ جَ ڪّ څٌڌه‬ ‫ڪؼٓام‪ .‬ڪار هٺام‪.‬‬ ‫” ڀال آکاڻًٔ ۾ ڇا آھْ؟ ڀال نفًُ ؿام پٔٽ ڀؼزْ ؿگھْ ٿّ؟ ڪا نپـٽڪ‪،‬‬ ‫پائّڄر ھڻْ ؿگھسْ ٿّ؟ زاك ڪٍھً زْ ةَ ٿسْ‪ ،‬پؼ نٔکڪ زْ ٌَ ٿسْ‪ .‬پؼ جّم ؿٺّ‬ ‫آھًٔ‪ .‬جّ ىام ڪا ؿاڈھَْء‪ ،‬چّڈًٓ زْ اىٔغ رکْ ٌٿْ ؿگھام‪ .‬نفًُ زّ ًهـو آھْ جّ‬ ‫هٽ‪ .‬ةؾ‪ ،‬جٍھٍسّ اِھّ ڳانھائڻ ٿّ ىّم کْ ىارو“‪.‬‬ ‫”پؼ ىٍھٍسّم ڳانھّٔم جَ ڳّڻًٔ ۾ ڀؼڻ زھڙّٓم آھً“‪.‬‬ ‫”ڳانھًٔ ؿام جَ ڳّڻّٔم ڀؼةّٔم‪ ،‬پٔٽ ٿّره ئْ ڀؼةا“‪.‬‬ ‫”جّکْ ظتؼ آھْ‪ ،‬ھٍغؿحام ۾ چانٔھ ڪؼهڈ ىاڻھّ آھً‪ .‬زً کْ ٻَ هٓال ىاٌْ‬ ‫ٌنٔب ٌَ ٿٍٔغو آھْ“‪.‬‬ ‫”ھّ پٍھٍسّ پٔٽ راىآڻ زْ ڪّٓحائً ؿام ڀؼٍٓغا آھً“‪.‬‬ ‫”جّکْ ظتؼ آھْ‪ -‬هام گّ ڄٻؼٽّٔم کائْ پٔٽٍگ ڪٍغه ھّ“؟‬ ‫”ام ڪؼو زّڻھؾ وؼهر ُدکْ ھٌّغو“؟‬ ‫”جَ ڇا ڪال کْ ڪا اھئث ٌَ آھْ“؟‬ ‫”ڪال ھڪ ةال آھْ زا ىاڻھً زّ ُؿک ڳڙڪائْ ٿْ“‪.‬‬ ‫”اِھّ ڄاڻْ ةَ ىٍھٍسْ زٌغگَْء ۾ آئًَٔء“‪.‬‬ ‫”ىّم کْ ظتؼ آھْ‪ ،‬قادوَء ةْغ جٍھٍسّ نکڻ ةٍغ ٿْ هٍٓغه“‪.‬‬ ‫” قادوَء ةْغ نٔکڪ نکڻ ةٍغ ڪٍغا آھً ۽ ھًٍ زّم زانّم نٔکڪائّم ٿْ‬ ‫هٍٓغّٓم آھً“‪.‬‬ ‫”اِھا فلي هاٌغڪائَْء زْ هٌغر آھْ“‪.‬‬ ‫”ڇا “؟‬ ‫”نکڻ“‪.‬‬ ‫ىّم کْ نڳّ جَ قآغ اؿًٔ گڏ ھهْ ؿگھٍغاؿًٔ‪ ،‬ھّمَء ھَّء دفحؼ ۾ آٍغو ھئْ‪.‬‬ ‫پٽّٔانْ کْ رپّٔ ظؼچْ ڇٓئْ چٌّغه ھّس جَ ٻاھؼام الڊ ڪؼو هځ‪ .‬اؿًٔ آئؼ‬ ‫ڪٍڊٓكً آفٔؾ ۾ ھڪ ٻئْ کام آزادو هٺٍغا ھئاؿًٔ‪ .‬ھَّء گٔحاراج زْ ؿاھٔڙو ةٍسْ‬ ‫هٓئْ ۽ ھً کْ چٔائًٔ جَ ىّھً صّص زْ ؿّاك ۾ ڇاچه هصكْ آھْ‪ .‬گٔحا پڇّٔ ”پؼ‬ ‫اهھًٔ ِاھْ نڳٍغا جَ ٌَ آھّٔ“؟‬

‫‪137‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫چٔو ”ھً ىٍھٍسْ هصكث اڃا ڇٺْ جَ ٌَ آھْ‪ .‬ىٍھٍسْ زـو ۾ الها آھً“‪.‬‬ ‫ىٍھٍسْ آفٔؾ زْ رؿپٔكٍـٽ ھڪ اٌگؼٓؽ ىؾ ةهٔڪ ھئْ‪.‬‬ ‫اؿًٔ نٍچ ٽائٔو ۾ ھڪٻئْ ؿام چؼچا ڪٍغا ھئاؿًٔ‪ .‬ھڪ دفْ​ْ ھً چّٔ‪:‬‬ ‫”جّم قادو ڇّ ٌٿّ ڪؼًٓ“؟‬ ‫”ڪٍغس“‪.‬‬ ‫”ڪٍھً ؿام “؟ ھً ىكڪّٔ‪.‬‬ ‫”جّؿام “! ىّم ةَ ىكڪّٔ‪.‬‬ ‫”جَ پِّء ھٔئً ٿا ڪؼّٓم“‪ .‬ىؾ ةهٔڪ چّٔ ”اؿًٔ ڇھً ىھًٍٔ الِء قادو ٿا ڪؼّٓم‪.‬‬ ‫ظّب ىّج ىؽا ڪٍغاؿًٔ ۽ پِّء ًالق“ ‪.‬‬ ‫”ًالق ڇّ“؟‬ ‫”قادوَء ةْغ زاك ىڙس ھڪ ٻئْ کْ هڅ ۾ هڅ ڇھ ىھٍٔا پٔار ڪؼو ؿگھٍغا آھً‪.‬‬ ‫پِّء پٔار زّم ڳانھّٔم ظحو‪ .‬ؿچا رهپ َاھؼ‪ .‬ڪيهٔٽ ّٓرڄل ‪“.‬‬ ‫”جَ پِّء قادو ئْ ڇّ ڪسْ!“‬ ‫”ڇّ ڪسْ“؟‬ ‫ھً چّٔ ”اهھًٔ اٌڊًٓ جَ ھؼ ڳانھ زّ ىؼڪؽ قادوَء ةڻائٍٔغا آھّٔ“‪.‬‬ ‫قادو ھڪ ىغو ظارج رؿو آھْ‪.‬‬ ‫ةؾ گڏ رھسْ‪.‬‬ ‫گھيسْ‪،‬‬ ‫ڦؼزْ‪،‬‬ ‫ڪّ ةَ ٻٍڌم ٌَ‪،‬‬ ‫ڪْ ةَ هاّغا ٌَ‪،‬‬ ‫قؼهّاة ۾ پٍھٍسّم ڪيؽهرّٓم ۽ ٌاپـٍغّٓم ٻڌائْ ڇڏزً‪.‬‬ ‫”پٔار ڪسھ هڅٓڪ ئْ ھهٍغه“‪.‬‬ ‫”۽ ٻار “؟‬ ‫”ٻار پٍھٍسْ ىؼوَْء ؿام جَ پئغا ٿًٔ ٌٿا ًالق ةْغ ھّ ؿيسھٍغا جَ زٌغگْ آھْ‬ ‫ئْ ائًٔ“‪.‬‬ ‫”جّم نٍڊم ىام ڪڏھً آئْ آھًٔ“؟‬ ‫”ىام ‪-‬ةؾ ؿاك ٻَ ٿٔا‪ .‬جّم چئًٔ جَ جّکْ ةَ هٺْ ھالم“‪.‬‬ ‫”۽ اجْ ڇڏو ڇًٓ“‪.‬‬ ‫”ٿْ ؿگھْ ٿّ“‪.‬‬ ‫‪138‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”جّم ؿٺْ آھًٔ‪ .‬جّ ۾ ڇم ڪپٽ ڪٌّھْ‪ .‬هاكْ​ْ ىّم کْ جٍھٍسْ رٿ هڻْ‬

‫ٿْ‪.‬‬ ‫پؼ جّم جَ ڄاڻًٔ ٿْ‪..“.‬‬ ‫”جّکْ اؿٽٔٽ ةئٍڪ ىام رهز ھڪ فّم آٍغه آھْ‪.‬‬ ‫ىّھً‪ ،‬جّم ام ىٍٔھً ؿام قادو ڪٍغًٓ؟‬ ‫”ڇا جّکْ ىهڪ ڄائؼو کّنڻْ آھْ“؟‬ ‫ھَّء ڇاچه کهْ‪.‬‬ ‫”ٿّرو ٿهھْ آھْ“‪.‬‬ ‫”جّکْ راة زّ ةٔڊ جْ ؿيھڻ زْ وؼهرة ٌَ پٌّغو“ ‪.‬‬ ‫”ڇّ“؟‬ ‫”جّم ھً زْ ٻاٌھً جْ ئْ نٔٽْ پئر!“‬ ‫ىّم چپ دٻائْ ھً زّ ڪً پٽّٔ ۽ ؿٍڌوَء ۾ چّٔىاٌؾ؛‬ ‫”نچْ“‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ اهك پارڊ ۾ رازڪياروَء چّٔ‪،‬‬ ‫”گٔحا ڳانھ ڪئْ جَ جّ ڇھً ىھًٍٔ زْ ىـّاڈ ٌَ ڀؼو آھْ“‪.‬‬ ‫”ىـّاڈ آڪّٔٓھ رپٔا آھْ‪ .‬ةٌّؾ ىهٍغه جَ ڀؼو ڇڏٍٓغس“‪.‬‬ ‫”ٻڌه اٿو‪ ،‬ىڪام ىانڪ جّجْ ڪٔؾ ةَ ڪّٔ آھْ!“‬ ‫”اِھّ جَ پّٔ ؿاك ھهٍغه“‪.‬‬ ‫”ائًٔ جَ ٌَ ٿٍٔغه زّ هٓڏوَء جْ اچْ پّنٔؾ گؼفحار ڪؼٓئْ“؟‬ ‫”ائًٔ جَ فهيً ۾ ٿٍٔغه آھْ“‪.‬‬ ‫”جٍھٍسْ زٌغگْ ةَ جَ فهيْ آھْ“‪.‬‬ ‫”جَ پِّء ظحو ڪؼو ڇڏّٓم “؟‬ ‫”ڇا“؟‬ ‫”پٍھٍسّ ؿٍٻٍڌ!“‬ ‫”۽ اؿام زّ ىڱڻّ“؟‬ ‫”اِھّ ةَ“‪.‬‬ ‫”ٍْْٓ جّم ىّم کْ دهکّ ڇٍٓغًٓ‪.‬‬ ‫دٌٔا کْ ظتؼ آھْ جَ جّؿام ىٍھٍسْ قادو ٿٍٔغو“‪.‬‬ ‫ىام چپ ٿْ هٓؾ‪...‬‬

‫‪139‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ٻئْ ڇٍٓھً الالئً ةؼال ىٍكؼو ۾ ڪّ راڳ ٌاچ زّ پؼهگؼال رکّٔ ھّ‪...‬‬ ‫رازَّء ۽ گٔحا کْ ةَ ٌٍٔڊ ھئْ ۽ رازڪياروَء کْ ىّم گھؼآّ‪ .‬اجْ ىؾ ةهٔڪ ۽ آفٔؾ‬ ‫زا ٻٔا ىاڻھّ ةَ اچڻا ھئا‪.‬‬ ‫ام ڇٍٓھً رازَّء نٍچ ةئهؼڄ پٔئؼ زْ ھڪ دو گؼٓٽ ھّٽم ۾ رکْ‪.‬‬ ‫اجام ھّ گھؼ هٍٓغا‪،‬‬ ‫هرو قال زّ اؿٽٔٽ ةئٍڪ ۾ رازڪياروَء کْ نفٽ ڇٍٓغا‪ ،‬زحْ ىام اڳّاٽ‬ ‫آٍغس‪.‬‬ ‫ھّٽم ۾ رازڪياروَء چّٔ‪،‬‬ ‫”ىّھً کْ چئّ جَ اهھام هاٌگؼ ةؽٌٔؾ ڪؼو“‪.‬‬ ‫”ىّم کْ ام ةؽٌٔؾ ۾ آٌغه ةَ ىّھً آھْ‪.‬‬ ‫پٍھٍسْ دفحؼ ۾ هٓھڻ ڇٌائًٔ‪.‬‬ ‫ىفث ۾ ةهڊٌگ زّ پالم پاس ڪؼائْ ڇٌائًٔ‪.‬‬ ‫پّپ زْ ھڪ ڪّجا آھْ ‪:‬‬ ‫ھڪ ھُْء گھؼ ةَ‪0‬ائٍڊ آ ھائّس ٽّالج آ فؼٍٓڊ )“‪ .‬۽ ھڪ گھؼ‪ ،‬زٍھً ۾ ھڪ دهؿث‬ ‫کْ رھائْ ؿگھام ىّم ىكڪّٔ‪.‬‬ ‫ھً چّٔ”‪0‬اهھام کْ ىّھً زّ ڪٔحؼه ظٔاك آھْ‪.‬‬ ‫آحؼه ظٔاك ھّ پٍھٍسّ ةَ ٌَ ڪٍغه آھْ“‪.‬‬ ‫”ىّھً ىٍھٍسّ ٻّٔ ؿاھ آھْ‪،‬‬ ‫رازَّء ىكڪّٔ ‪“.‬‬ ‫ىاٌْ اچْ جٔـحائًٔ ىّم ؿالد ىام پً هاره ةنؼ کائڻ قؼهع ڪّٔ ۽ پّپ زّ‬ ‫قْؼ دھؼآو”‪0‬ائٍڊ آِء ھائّس ٽّ الج آِء فؼٍٓڊ“‪ .‬گٔحا اکّٔم چيڪائْ ىّم ڇاٌھً ٌھارڻ‬ ‫نڳْ‪ .‬جيال ٿّرا ىاڻھّ زاك ىڙس‪ ،‬ٻٍھْ کْ هڻٍغا آھً ۽ ىام اٌھً ٿّرم ىام ھئؾ‪.‬‬ ‫ٻَ چار ڪالڊ پِّء گٔحا راج زّ فّم آّٓ‪.‬‬ ‫”جّھام ةَ ڪياك ٿا ڪؼّٓ!“‬ ‫”ڇّ“؟ ىّم صٔؼة ىام پڇّٔ‪.‬‬ ‫”اهھام ىاٌَْء کام اڳ ةنؼ ڇّ کاڅه“؟‬ ‫”ةنؼ !ڇّ‪ ،‬اِھّ ٌَ کائتّ آھْ!“‬ ‫”ٌَ “ گٔحا چّٔ ”اهھام زْ رازڪيارو چّو ٿْ ىّھً کْ ڪّ ڪهچؼ ٌَ آھْ“‪.‬‬ ‫ىام چپ‪.‬‬ ‫”اهھام کام ڇاچه ٌاراض آھْ“‪.‬‬ ‫‪140‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ىام چپ‪.‬‬ ‫”اهھًٔ ىاٺ ڇّ آھّٔ“؟‬ ‫”قآغ ھَّء ةؼاةؼ آھْ“‪.‬‬ ‫”پؼهگؼال جْ اچّ ٿا“؟‬ ‫”ؿڌه اجْ آٍغس“ ‪.‬‬ ‫”اؿٽٔٽ ةئٍڪ ڪّ ٌَ هٍٓغا “؟‬ ‫”اِھّ رازڪياروَء کام پڇر“‪.‬‬ ‫آفٔؾ ۾ فّم جْ ظاٌگْ گفحگّ ڪؼڻ ىكڪم آھْ‪ .‬پؼ ىام ىعحنؼ ۽ گھٽ‬ ‫ڳانھائٍٔغه ھّس‪.‬‬ ‫ىّم کْ ڇاچه مغىّ پھحّ‪ .‬کٔؾ پٍھٍسا رآا رکڻ زّ صق ھّ‪ ،‬پؼ ام رٓث ھَّء‬ ‫ىّم جْ ڪّ صيهّ ڪؼو ٌٿْ ؿگھْ‪ .‬ھً ىٍھٍسْ نکڻ زّ ىػاق ُاڇآّ‪ .‬ىام چپ رھٔؾ‪.‬‬ ‫غؼٓتَْء جْ ٺٺّنْ ڪئْ‪ .‬جڏھً ةَ ةؼداقث ڪٔو‪ .‬ھڪ ىاُء ھئْ ىٍھٍسْ‪ .‬ڪٔحؼا ؿاك‬ ‫ةٔؼهزگار ھئؾ ۽ راجّٔم زاڳْ ؿٍغم ٌٍڊ ڦٽائٍٔغه ھّس‪ ،‬پائْ ٌَ ڪيائٍٔغه ھّس‪ .‬ھً‬ ‫ڪسھ ٌَ چّٔ‪ .‬اهچحّ ڇؿام جَ ٽٔتم جْ چاٌھ‪ .‬هاھ ىاُء ‪-‬ڪٔحؼا دهؿث ىٍھٍسْ گھؼ آٓا‪.‬‬ ‫ؿڀ ئْ کٔؾ ؿٺا نڳا جَ اھڙم دهؿحً زّ دهؿث ھٌّغو ىام کٔؾ ؿٺّ نڳّ ھٌّغس‪.‬‬ ‫زٔڪڏھً ىاُء ىٍھٍسْ نکڻ ۽ غؼٓتَْء جْ ھڪ صيهّ ڪؼو ھا‪ ،‬ىام رٓم زْ پٽً جْ پاڻ‬ ‫کْ ىارو ڇڏٓام ھا ۽ ؿکؼ زّ آزىّده هؿارو ڇڏٓام ھا‪ .‬ڪؼاچَْءکام هٺْ ىّم گھؼ کْ‬ ‫ڇٌّ ڇا پھؼًٓ ؿٍگھ ۽ گھؼ کام غائتْ‪ ،‬پِّء زٔم‪ ،‬گّئا ۽ ادةْ ڪالس‪ ،‬پُْء ةَ ڪسھ ٌَ‬ ‫چّٔ‪ ،‬پؼ ھَّء چئْ هڃْ ۽ گار ڇئْ جَ ىّھً کْ ڪهچؼ ٌَ آھْ‪.‬‬ ‫ىّم اؿٽٔٽ ةئٍڪ زّ فّم گھيآّ ۽ آپؼٓٽؼ رؿحْ کٔؾ ؿڏ ڪٔو‪.‬‬ ‫”ىّم ڇاچو غهٌْ ڪئْ زّ ھّٽم ۾ ةنؼ کاڅل“‪.‬‬ ‫”اهھام کْ گٔحا راج ٻڌآّ ھٌّغه“‪.‬‬ ‫”ىّم ۾ ڪّ ڪهچؼ ڪٌّھْ“‪.‬‬ ‫”ھّٽم ۾ ىاٌْ کائڻ زا ظاص اظالق ٿٍٔغا آھً‪-‬آٽٔڪٔٽؾ“‪.‬‬ ‫” ُاھْ ىّم ۾ ٌَ آھً‪ .‬جّم ىّم هٽ ڪڏھً ةَ ؿکْ رھْ ٌَ ؿگھٍغًَٓء ىام‬ ‫جٍھٍسْ الئق ٌَ آھٔام‪ .‬ةھحؼ آھْ جّم پٍھٍسْ الِء ٻّٔ ىڙس ڳّنھًٔ!“‬ ‫”ىٍھٍسّ ىٌهب اِھّ ٌَ ھّ“‪.‬‬ ‫”جّم پٍھٍسا ىٌهب‪ ،‬آدرش ۽ ؿپٍا پٍھٍسْ پؼس ۾ رک‪ .‬آِء ھٔٽ ّٓ“! (ىّم کْ‬ ‫جّکام ٌفؼة آھْ) ۽ ىّم فّم رکْ ڇڏو‪.‬‬

‫‪141‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ةؼال ىٍكؼو ھاك ۾ اىًٔ ؿاھٍَْء زْ ڪاىٍٔٽؼوَء چانّ ھئْ‪ .‬رازڪيارو رازّ ۽‬ ‫گٔحا ؿام گڏ هٓٺْ ۽ پاؿْ هارو ڪؼؿْ ظانْ رکْ ھئائًٔ‪.‬‬ ‫ىٍھٍسّ ىؽاج ڇاچه ظؼاب ھّ‪ .‬ىام آٓؾ جَ ھاك ٻاھؼام ھڪ ادٓب ھڪ فهيْ قاّؼ‬ ‫گهكً ةاهرا ؿام هاكفٔث ڪؼائْ‪ .‬ىّم چّٔ؛ قاّؼ آھْ! ھحْ ڪٔئً؟ پاؿْ ۾ گٽؼ جَ‬ ‫ڪٌّھْ! ۽ ىام اٌغر هٓؾ‪ .‬قاّؼ الك پٔهّ ۽ ؿائّ ٿْ هّٓ‪ .‬قآغ پھؼّٓم دفّْ ڪٍھً‬ ‫ادٓب ؿام ةغجئؽوَء ؿام پٔف آٓؾ ۽ رازڪياروَء زّ نڳآم انؽال مضٔش داةث ڪٔو‪.‬‬ ‫ىّم کْ ڇؿْ رازّ اڳٔام هڅّٓ ”ھم ٌَ“‬ ‫”ڪٔڏاٌھً“؟‬ ‫”پٍھٍسْ رازڪياروَء هٽ“‪.‬‬ ‫”ىام ھً زّ ُىٍھً ةَ ڇؿڻ ٌٿّ چاھٔام“‪.‬‬ ‫”ھَّء رهئْ هٓٺْ“‪.‬‬ ‫”ٻڌ رازّ ھً څرجَْء جْ اِھڙه ڪّ اٌـام پئغا ٿّٔ آھْ زّ ىّھً زْ ةْٔؽجَْء ڪؼو‬ ‫ؿگھْ ۽ پٍھٍسْ ّؽة ةچائْ ؿگھْ“‪.‬‬ ‫”ڳانھ ظـٔؾ آھْ!“‬ ‫”ڳانھ جيال هڇو آھْ“‪.‬‬ ‫ىّم کْ ڇؿْ ةهئڪ اڳٔام هڅو آئْ ۽ اچْ ھٿ ىالٓائًٔ‪ .‬رازّ هڃْ پٍھٍسْ‬ ‫ؿٔٽ جْ هٓٺّ ۽ کٔؾ ڪسھ چٔائًٔ‪ .‬ھً ىّم ڇاٌھً ٌھارّٓ جَ ىّم ىؾ ةهئڪ زْ‬ ‫چٔهھ ۾ ھٿ هڅه ”ھم جَ ٻاھؼ ڪّڊ پٔئّم“ ‪.‬‬ ‫ھً ىٍھٍسْ ڪهھْ جْ ھٿ رکْ چّٔ”ھم“‬ ‫ٻاھؼ ڪّڪا ڪّال پٔئٍغو ةهٔڪ پڇّٔ ”اڂ ڇاچه ظّش ٿّ ٌُؼ اچًٔ“‪.‬‬ ‫”اڂ پھؼّٓم دفّْ ائڪٽٍگ ٿّ ڪؼٓام‪ .‬ڳانھ ھٔئً آھْ‪.“..‬‬ ‫ىّم کٔؾ ؿڄْ ڳانھ ٻڌائٍٔغو چّٔ ”جّم ڪسھ ىغد ڪؼ‪ .‬ىّم ؿام گڏ هٓھ“‪.‬‬ ‫”زٔئً جّم چاھًٔ“‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ ىّم رازڪياروَء کْ چّٔ ”ىٍھٍسْ ٓاداقث ڇاچو ڪيؽهر آھْ“‪.‬‬ ‫”پِّء جَ ىام ىؼو هٍٓغس“‪.‬‬ ‫”ڇّ“؟‬ ‫”پِّء جَ جّکْ جٍھٍسا هاّغا ةَ ٓاد ٌَ پٌّغا“‪.‬‬ ‫”هاّغا هؿؼو هٍٓغا‪ ،‬پؼ ىاڻھّ جَ ؿاڳّٔ آھٔام‪ .‬ڪّ ةغىْاش ٌَ آھٔام‪ .‬هرو ةَ‬ ‫ؿاڳٔا هّغا ڪٍغس“‪.‬‬ ‫ھَّء کهْ‪ .‬ھڪ دفْ​ْ ھً چّٔ ”ىّم کْ اهٌغھ گھؼزْ“‪.‬‬ ‫‪142‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ىّم کٔؾ چّٔ ”ىّم هٽ اهٌغھ ئْ جَ آھْ‪ .‬ىٍھٍسْ گھؼ ۾‪ ،‬ادب ۾‪ ،‬ذھً ۾‪-‬‬ ‫ىٍھٍسًٔ اکًٔ ۾“‪.‬‬ ‫ىؾ ةهٔڪ ۽ ىام گڏ هٓٺاؿًٔ جَ رازّ هرو آّٓ‪” .‬ىّھً‪ ،‬غهٌَْء ٿّ ڪؼًٓ“‪.‬‬ ‫”ىّم کْ ىڪحْ کپْ‪ .‬ىّم کْ قاٌحْ کپْ‪ ،‬ىّم کْ ڪّٓحا کپْ‪ .‬ىام‬ ‫ھً الِء اِھّ ؿڀ ڇڏو ٌٿّ ؿگھام‪“.‬‬ ‫ام راة ٻًٔ نڳْ گھؼ پھحؾ‪ .‬ھؼو ىّٽّاڻَْء ”آئٍْٔ اڳٔام“ ڪانو نکڻ الِء چّٔ‬ ‫ھّ‪ .‬ام راة كهو ۾ زھؼ ڀؼو اھّ نکٔو‪-‬رازڪياروَء ؿام ٌاجّ ڪٽْ ڇڏٓو ۽ ڪڏھً‬ ‫ؿٍغس هاٽ ٌَ هرجو‪.‬‬ ‫اٽڪم ڇھ ؿاك اڳْ هو‪-‬ٽْ ‪-‬ٽٔڪـْ اؿٽٍٔڊ گڏو‪ .‬اؿام ٻٍھْ زْ انڳ انڳ ًّر‬ ‫قادو ٿْ چڪْ ھئْ‪ .‬گفحگّ ىعحنؼ ٿْ؛‬ ‫”ڪٔئً آھّٔ“؟‬ ‫”ٺٔڪ آھٔام!“‬ ‫َ‬ ‫اچّٔ“؟‬ ‫”ڪڏھً ىٍھٍسْ ٓاد‬ ‫”آٍغو آھْ“‪.‬‬ ‫”پِّء ڪڏھً ىّم هٽ آٓا ٌَ آھّٔ“؟‬ ‫”ڪڏھً ؿّچّٔ ٌَ اٿو“‪.‬‬ ‫”ىٍھٍسْ ھڪ ظّاھف آھْ“‪.‬‬ ‫”اڃا ةَ“؟‬ ‫”ةؾ ‪-‬زٌغگَْء ۾ ھڪ دفّْ اهھام چاٌھ پٔئڻ الِء ىٍھٍسْ آفٔؾ ۾ اچّ“‪.‬‬ ‫”ٌَ ىام دّٓداس آھٔام‪ ٌَ ،‬جّم پارهجْ آھًٔ“‪ .‬ىّم چّٔ”جٍھٍسْ اِھا ظّاھف‬ ‫ڪڏھً پّرو ٌَ ٿٍٔغو“‪ .‬ىّم کٔؾ ھٿ زّڈٓا ۽ ىام ھهّٔ هٓؾ‪.‬‬ ‫ٌَ‪ ،‬ىام ڪٺّر ٌَ آھٔام‪ .‬پؼ رڳّ ىّھْ‪ ،‬زػةاجْ ۽ ىحّانّ ةَ ٌَ آھٔام‪ .‬ىّم جؼكْ‬ ‫پـٍغم ؿام ٌھآث ڪٺّر ٿْ ٽڪؼ کاڅه‪ .‬پؼ ىً ىٍھٍسّ ئْ وؼةسٍغه ھّ‪ .‬ىّم اِھائْ‬ ‫ڪّقف ڪئْ جَ زّ مضٔش ؿيسھام اِھّ ڪؼٓام‪ ،‬چاھْ ىٍھٍسّ اِھّ مضٔش ؿيسھڻ‬ ‫ظّد ۾ غهي ڇّ ٌَ ھسْ‪ .‬پٔار ىّم گھڻا ڪٔا آھً ۽ ھؼ پٔار ۾ مادق رھّٔ آھٔام‪ .‬اِھْ‬ ‫ؿڀ پٔار ىٍھٍسْ ىً زْ انڳ انڳ ڪٍڊم ۾ زٌغھ آھً‪ .‬اڪذؼ ىام ّڪؾ اٌغاز ٿٍٔغه‬ ‫آھٔام‪ ،‬پؼ ىاوَْء ۾ زٔئڻ ةغرام صاك ۾ ٌّٔم ظّقّٔم ظهلڻ زْ زغهزھغ ڪٍغه آھٔام‪.‬‬ ‫دک ٿٍٔغه اٿو‪ ،‬پؼ ىً زا زظو آحؼا گھؼا اٿو زّ ىكڪم اک ۾ ڳّڈھّ اچْ‪.‬‬ ‫ىام غو کْ پْ هٍٓغه آھٔام ۽ ام ۾ ڪافْ ىھارة صامم ڪئْ اٿو‪ .‬ىّم ”آئٍْٔ اڳٔام“‬

‫‪143‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫۾ ھڪ ھٍڌ نکّٔ؛ ىام ىّھً زّ دڈه آھٔام‪ ،‬گؼٓؾ زّ اٿٍٔؾ‪ ،‬چًٔ زْ ڄٺم دّٓار‬ ‫آھٔام‪ .‬ىً ۾ ڄارا آھً‪ .‬ڪّرٓئڙا آھً‪ ،‬ىام اٌغرام ٽڪّٔ پّٔ آھٔام“‪.‬‬ ‫اٌھً ئْ ڇٍٓھً ۾ ًارق اقؼف آّٓ‪ .‬ىام جٍھا‪ .‬ىآّس‪ .‬اداس ھً ىّم جْ ھڪ‬ ‫ڪھاڻْ نکْ ”گٌّغر ڪڍٓا گٌّچ“ زا ڪھاڻْ ُؿٺْ ھئْ‪ ،‬پؼ ام زْ پڇاڈو ظٔانْ ھئْ ۽‬ ‫ذاجْ ًّر ىّم ؿام الڳّ ٌَ ھئْ‪ .‬صلٔلث ۾ ىام ھڪ ظٔانَْء ّ​ّرة زْ جالش ۾ ھّس‬ ‫۽ زا ىهْ‪ُ ،‬اھا اِم ظٔانْ ّ​ّرة زْ اةحڙ ھئْ‪ .‬زا ىهْ ُاھا ڪيم ھئْ‪ .‬ىٌّکْ نڳّ آھْ‪،‬‬ ‫ىٍھٍسْ پٔار زا ؿڀ درد ۽ قڪـحّم ڄڻ کٔؾ پائڻ زّم جٔارّٓم ھّٔم‪ .‬ىّم ھً کْ‬ ‫پٍھٍسّم ؿڀ پؼٓو ڪھاڻّٔم ٻڌآّم آھً‪ .‬ھَّء کهٍغو آھْ‪ .‬گٍّ اڪذؼ چٌّغه آھْ؛‬ ‫نٔکڪً ۾ زاك جَ ىّھً زْ‪ .‬ڪيآام‪ ،‬گھٽ ڪيآام‪ ،‬ھً دک ؿک ۾ ىٍھٍسّ ؿاٿ ڇٌّ‬ ‫آھْ‪ .‬ؿحؼٌھً ؿاك ؿٍڌ ۾‪ .‬ؿحؼٌھً ّكلً ۾ ٌاڪاىْ ۽ ؿحؼٌھً ؿاك ڪيم ؿام گڏ‪.‬‬ ‫”ڊ“ اکؼ ؿام ىٍھٍسّ ھڪ اجفاكْ ٌاجّ رھّٔ آھْ‪ ،‬ڪسھ ھً ًؼح؛‬ ‫‪ 1‬زٍو زّ ھٍڌ ڪّٽڙو‬ ‫‪ 2‬پڙھائْ ڪؼاچْ‬ ‫‪ 3‬نڏ پالڻ ةْغ ڪهٔاڻ پٍاھگٔؼ ڪئيپ‬ ‫‪ 4‬اؿڪّنْ ّكق ڪيم (ةٍٔا(‬ ‫‪ 5‬جعهل ڪهپٍا‬ ‫‪ 6‬پھؼًٓ ادةْ رؿانْ زْ آڊٓٽؼو ڪٌّر‬ ‫‪ 7‬پحٍْ ڪيم‬ ‫‪ 8‬پھؼّٓم قھؼ زحْ ؿٍيام ٿّٔ ڪهڪحّ‬ ‫‪ 9‬ةھحؼًٓ ڪحاب ڪامُء ۽ ؿيٍڊ ‪ ،‬جڏھً ؿيسھّٔ ھّل جَ ڪحْ زّ ىّة ىؼٌغس‬ ‫زّ ام ۾ ةَ جَ ”ڊ“ آھْ‪ .‬پؼ اجفاكً زّ پٍھٍسّ ىٌٍق آھْ‪ .‬زّ ام ۾ ڪّ ةَ ىٌٍق‬ ‫ڪٌّھْ‪.‬‬ ‫كهو ھٿ ۾ آھْ ۽ ڪٿا‪ ،‬پٍھٍسْ ۽ ىام ظّد نکام هٓٺّ‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ کهٍغو کهٍغو هرو پٔار زّ جپ چڙھّٔ‪ .‬ڪا ڪيارو ”ش“ ھئْ ۽‬ ‫ڀڳّام ڪپّر کٔؾ چاھٍٔغه ھّ‪ .‬ڀڳّام پِّء فؼاٌؾ ۽ آىؼٓڪا ۾ پٍھٍسً چحؼم زا هڇا‬ ‫ٌياُء ڪٔا آھً ۽ ھً هكث آىؼٓڪا ۾ رھّٔ پّٔ آھْ‪.‬‬ ‫پئؼس ىام ھڪ ظي نکٔائًٔ‪ .‬ٻَ ڳانھّٔم ڪسھ ھٔئً ھّٔم؛‬ ‫فؼاٌؾ ۾ اٌڊٓا زا ٻَ ڪحاب ھؼ قّڪٔؾ ۾ ڇؿتا آھً؛‬ ‫ڪال ؿّجؼ ۽ ڀڳّة گٔحا‪.‬‬

‫‪144‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫فؼاٌؾ زْ ھؼ آرٽـٽ زْ قعنٔث ۽ فٌؼة جّ زٔام آھْ‪ .‬ذھًٔ‪ ،‬جٔؽ‪ ،‬صيال آهر‪،‬‬ ‫ةٔپؼهاھ‪ ،‬ىڪث کهٍغڈ‪ ،‬ىّھً‪ ،‬ھحْ ىام فلي جّؿام ئْ ىهّٔ آھٔام‪.‬‬ ‫اِھا ”ش“ زٍھً کْ ىام ؿٍغس ظاٌگٔث ۽ پٍھٍسْ ؿھّنٔث ىّزب قتاٌا چٌّغس‪،‬‬ ‫ىّم کْ پٍھٍسْ پُْء زْ گھؼ ىهْ‪ .‬زّ ظّد فٍڪار ھّ ۽ ڀڳّام ڪپّر رهز اجْ آٍغه‬ ‫ھّ‪ .‬قتاٌا ىٍھٍسْ ”ىّھْ‪ٌ-‬ؼىّھْ“ ڪھاڻْ پڙھْ‪ .‬چٔائًٔ ”جّم آھًٔ اھڙه‪ .‬ڪڏھً ىً‬ ‫چاھْ جَ جٍھٍسا پٔؼ ُڇھام“‪.‬‬ ‫ڀڳّام ڪپّر هائڙه‪.‬‬ ‫چّٔ ىاٌؾ ”ام کام ةھحؼ آھْ جّم ؿث ٌارآڻ زْ ڪٿا ڪؼًٓ“‪.‬‬ ‫”ڀڳّام رٌگً زّ دهؿث آھْ ۽ رٌگ گٌّگا ٿٍٔغا آھً‪ .‬جٍھٍسْ نفٍ نفٍ ۾ ؿاھ‬ ‫آھْ“‪.‬‬ ‫”ڀڳّام چّٔ رٌگ ةَ ڳانھّٔم ڪٍغا آھً“‪.‬‬ ‫”جّم آؿيام ۾ ةادك ڪڍٌغًٓ جَ ام ىام ةؼؿاة پٌّغو“‪.‬‬ ‫قتاٌا پڇٔؾ‪.‬‬ ‫”پؼ ةؼؿاة زّ هھو جَ پئغا ٿٍٔغه“‪.‬‬ ‫”ٍْْٓ جٍھٍسا رٌگ ٌُؼم زّ دهکّ آھْ!“‬ ‫”جَ نفًُ ۾ ؿاھ ڪٔئً ٿٍٔغه آھْ“؟‬ ‫”اِھْ ڳانھائٍغا آھً“‪.‬‬ ‫”ڇا ڳانھائٍٔغا آھً“؟‬ ‫”ؿچ ڳانھائٍٔغا آھً“‪.‬‬ ‫ڀڳّام ڪپّر کْ ظؼاب نڳّ ۽ ھّ ھهّٔ هّٓ‪ .‬ھڪ قال قتاٌا چّٔ ”ھْ ىٍغر‬ ‫ڪٔئً آھْ“؟‬ ‫ڇؿام جَ ڪاٺ زْ قّڪٔؾ ۾ ِقّ ۽ ِهقٍَّء هچ ۾ ىٍھٍسّ فّٽّ پّٔ ھّ‪.‬‬ ‫ھڪ غؼٓب نٔکڪ زّ فّٽّ ۽ ڀڳّاًٌ زْ ڀؼؿام!‬ ‫”جّ اِھّ فّٽّ ڪٿام آٌغه“؟‬ ‫”جٍھٍسْ رازڪياروَء ڇٌّ“ ‪.‬‬ ‫”۽ ىٍغر ۾ ڇّ“؟‬ ‫”ؿث ٌارآڻ زْ پّڄا ڪؼڻ الِء‪.. “.‬‬ ‫۽ زڏھً گٔحا راج ىّم کْ زةؼدؿحْ ٌاگپّر هٺْ ھهْ جَ ڇؿام گاڇوَء ۾ قتاٌا ةَ‬ ‫آھْ‪ .‬ڇاچو ظّقْ ٿْ‪ .‬ىانھْ ةَ ھّ ڀڳٌّحْ ةَ‪ .‬ڪٍھً اؿٽٔكً جام ؿحؼال رهھڙا ةَ‬ ‫چڙھّٔ‪ .‬زٍھً چّٔ جَ ؿٍغس ظّاھف ھئْ جَ ھڪ فهو ڪڍو‪ .‬ىّم چّٔىاٌؾ؛ ؿٍڌًٓ ۾‬ ‫‪145‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫څرىْ فهو ھهٍغو ةَ ڪھڙو؟ ؿث ٌارآڻ زْ ڪٿا‪ .‬پِّء ھً زٔہ ؿٍحّقْ ىا‪ ،‬فهو ڪڍو‬ ‫۽ ڪؼهڈًٓ رپٔا ڪيآا‪ .‬فهو ھٍغوَء ۾ ھئْ‪ .‬ؿث ٌارآڻ زّ ٌانّ ٻڌو قتاٌا ٽھڪ ڇئْ‬ ‫کِهڻ نڳْ‪.‬‬ ‫ٌاگپّر ۾ چٔائًٔ ” ىانھْ رڳّ رٓھؼؿهّم نڳائْ هٓٺّ آھْ جّم ىّم کْ ڪٿْ‬ ‫گھيائڻ هٺْ ھم“‪ .‬ىّم گٔحا راج کْ چّٔ‪ .‬ھً چّٔ؛ ىام ةَ ھهٍغس‪ .‬گٔحا انڳ رڪكا ۾‬ ‫هٓٺْ ىام ھَّء انڳ‪ .‬قتاٌا چّٔ ”ھً کْ ڇّ ٿّ هٺْ ھهًٔ“؟‬ ‫”اڈو ‪-‬ھً ۾ ڇاچه ىّھ اٿو“‪.‬‬ ‫”ىّم کْ ٌٿّ هڻْ“‪.‬‬ ‫”ڇا ىٍھٍسّ ىّھ ٓا ھً زّ ھهڻ“؟‬ ‫”ھً زّ ھهڻ“‪.‬‬ ‫”جَ ىام ڇا ڪؼٓام“؟‬ ‫”جّم ىّم کْ هٺْ ھم ‪ -‬اجْ زحْ ڪّ رؿحّ ٌَ ھسْ‪ .‬څرجْ ۽ آؿيام ىهٔا پٔا‬ ‫ھسً‪ .‬زحْ ڪّ ةَ ٌَ ھسْ‪ .‬فلي ىام ۽ جّم“‪.‬‬ ‫ىّم ھٿ ‪-‬رڪكا ھالئٍٔغڈ کْ چّٔ؛ آھـحْ ھم‪ .‬ڪٿْ ةٔھر ٌَ‪ .‬زٔحؼه ةَ ھهْ‬ ‫ؿگھًٔ‪ ،‬ھم‪ .‬هچ ۾ ىٍٔھً پّٔ‪ .‬گٔحا رڈ ڪئْ‪ 0‬ڪٔڏاٌھً ىّھً‪-‬؟ ڪٔڏھً ةَ ! پؼ اهٌغھ‬ ‫ٿْ هٓئْ آھْ! متش جَ ٿٍٔغه‪ .‬جَ ىام هڃام ٿْ!‬ ‫اؿًٔ ةَ آٍغاؿًٔ‪ .‬۽ گٔحا ىّٽْ هٓئْ‪ .‬ڪالڊ ٻً ةْغ رؿحْ زْ ؿاىھّم ھڪ‬ ‫ةٍغ آّٓ‪ .‬ىٍٔھً ةٍغ ٿّٔ ھّ‪ .‬قتاٌا چّٔ؛ ىّھً‪ ،‬ھً کْ پئـا ڇٓئْ ڇڏ‪.‬‬ ‫”پِّء هاپؾ ڪٔئً ھهٍغاؿًٔ“؟‬ ‫”پٍڌ“‪.‬‬ ‫”ڇاچو ةغٌاىْ ٿٍٔغو“‪.‬‬ ‫”ؿٺّ“‪.‬‬ ‫”ڇّ“؟‬ ‫”اؿام ٻٍھْ زّ ٌانّ گڏ کٍّٔ هٍٓغه‪ .‬پِّء ام ةغٌيائَْء کام ةچڻ الِء قآغ اؿًٔ‬ ‫قادو ڪٍغاؿًٔ“ ‪.‬‬ ‫رڪكا هاره هّٓ جَ ىّم کاٌئؾ پڇّٔ؛ ةٍغ زْ ؿاڄْ رهقٍْ ۽ کاٻْ اهٌغھ آھْ‪.‬‬ ‫جّم ڪھڙو پاؿْ ھهٍغًَٓء‪ .‬ھً چّٔ؛ اهٌغھ ۾ جّم جارا ڇؿر‪ ،‬ىام جّکْ ڇؿٍغٓؾ‪.‬‬ ‫اٽڪم پٍساھ ڇاڪا ىٿْ چڙھٔاؿًٔ‪ .‬پِّء ڪسھ هكث ھهٔاؿًٔ‪ .‬ھً ھهٍغو ىٍھٍسْ ٻاٌھً‬ ‫۾ ھٿ هڅه ۽ پٍھٍسّ ىٍھً ىٍھٍسْ ٻاٌھً ؿام نڳائْ ھهڻ نڳْ‪ .‬ڪافْ اڳٔام هڅو ىام‬

‫‪146‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫آؿيام ڇاٌھً ٌھارڻ نڳؾ‪ .‬ھَّء آھـحْ اچْ ىّم ؿام نڳْ ةٔٺْ ىّم ھً زْ ڪهھْ جْ‬ ‫ھٿ رکْ چّٔ”اھّ ٌھآث ؿٍغر آھْ“‪.‬‬ ‫”جَ پِّء ڳانھاِء ٌَ“ ‪.‬‬ ‫ىّم چاھّٔ جَ کٔؾ چيام‪ .‬ھَّء ةَ چيٍغو‪ .‬پِّء اؿًٔ اهٌغھ ۽ ىٽَْء ۾ نٔٽْ‬ ‫پٌّغاؿًٔ‪ .‬پؼ ٌَ‪ .‬اڂ ىام ھً زْ اکًٔ ۾ آڪاش زا جارا ڇؿٍغس‪ .‬فٍڪار آھٔام‪ .‬ڪسھ‬ ‫ٻًٔ کام ةهٍغ ۽ ىعحهف آھٔام‪.‬‬ ‫اؿًٔ ڪالڊ کً ةٍغ جْ ھئاؿًٔ ۽ هاپؾ هرٓاؿًٔ جَ ھڪ ٿْ هّٓ ھّ‪ .‬ىّم‪.‬‬ ‫”ؿؼُء زا پً ۽ پٔال پّپٽ“ ڪھاڻْ ھً جْ ئْ نکْ آھْ‪.‬‬ ‫متش زّ گٔحا چاٌھ زّ ڪّپ کڻْ اچْ پاؿْ کام هٓٺْ ۽ ٌٍڊ ىام اٿارو چٔائًٔ‬ ‫”آظؼ جّھام کْ ڪڏھً ؿيسھ آٍغو“؟‬ ‫”ڇّ“‬ ‫”راة آحؼه دٓؼ ؿام آٓا‪ .‬ڪسھ دٌٔا زّ ؿّچّٔ‪ .‬ھَّء ةَ ڄڻ ةٔھّش ٿْ ؿيھْ‬ ‫پٔئْ آھْ‪ .‬وؼهر اهھام کٔؾ رٓپ ڪّٔ آھْ“‪.‬‬ ‫ٌُؼهم جٔؽ ھٌّغو ةَ ھً چاٌھ زّ چڊ ڀؼّٓ‪.‬‬ ‫ىّم چّٔ ”اھّ جَ ڪٍھً زْ ىؼوَْء زْ ظالف ٿٍٔغه آھْ“‪.‬‬ ‫”ٍْْٓ جّھام ڳانھ جَ اھا ڪئْ آھْ‪ .‬رڳّ ھً زْ ىؼوْ ھٿ ڪئْ اٿؤ“‪.‬‬ ‫”ٌَ ‪ !“ ٌَ-‬ىٍھٍسْ آهاز ۾ ڄڻ پڙاڇه ھّ‪.‬‬ ‫”جّھام زْ اکًٔ ۽ چھؼو ۾ ىّم آحؼو ؿٌّھً ڪڏھً ٌَ ڇٺْ آھْ“‪.‬‬ ‫”ىام هاؿٍا زْ اگٍَْء ۾ زهّٔ آھٔام“‪.‬‬ ‫”ھَّء اهھام کام چّڇٌھً ؿاك ٌٍڍو آھ‪ .‬کٔؾ ڪا ؿيسھ ٌَ آھْ“‪.‬‬ ‫”ؿٔحا زڏھً قادو ڪئْ جڏھً ھً زْ ّيؼ چّڇھً ؿاك ھئْ“‪.‬‬ ‫”جڏھً جَ َ‬ ‫راهڻ زْ چٍتْ ۾ ڦاٿْ“‪.‬‬ ‫”جَ ىام َ‬ ‫راهڻ آھٔام!“‬ ‫”ٌَ ىّھً‪ -‬ىّم کْ غهي ٌَ ؿيسھ‪ .‬اهھًٔ رڳّ پٔار ڪؼّٓ‪.‬‬ ‫ھَّء قاھّڪار ڪٽٍب زْ آھْ‪ .‬اهھام زّ ؿڄّ پگھار ھً زْ ڪاؿئٽڪؾ جْ‬ ‫ظؼچ ٿٍٔغه!“‬ ‫ىام اٿْ ھٿ ىٍھً څهئْ آٓؾ جَ ڇؿام ٻَ ڪّپ چاٌھ زا کٍّٔ قتاٌا ةٔٺْ آھْ‪ .‬ھً‬ ‫پهٍگ جْ هٓھٍغو چّٔ ”اڂ ةَ اجْ ھهٍغاؿًٔ“‪.‬‬ ‫”اجْ ڪٿْ“؟‬

‫‪147‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”زحْ ٌَ څرجْ ھئْ ۽ ٌَ آؿيام ھّ‪ ٌَ -‬ىاڻھّ‪ ٌَ ،‬رهقٍْ ھئْ‪ .‬فلي ىام ۽ ىّھً ‪“.‬‬ ‫”ىّھً ّ‬ ‫نفًُ زّم ؿاڈھّٔم ڇٍٓغِء‪ .‬پائٍٔغًِٓء“؟‬ ‫گٔحا پڇٔؾ‪.‬‬ ‫”ىّھً ىٍھٍسّ ؿپٍّ آھْ“ ‪.‬‬ ‫”ىّھً زّ گھؼ ڇؿٍغًَٓء جَ “‪ ...‬گٔحا زيهّ پّرهڪؼو جَ ىّھً کٔؾ ڪٽٍٔغو چّٔ”‪،‬‬ ‫ةٔھّش ٿْ هٍٓغًَٓء“‪.‬‬ ‫”جَ اِھّ گھؼ ٌَ ڇؿٍغٓؾ‪ .‬ھّ ىٍھٍسْ گھؼ ۾ رھٍغه‪ .‬ىّم ؿام“‪.‬‬ ‫”جٍھٍسا ىاُء پُْء “؟‬ ‫” ُاھْ ڪا ٻْ زڳھ ڪٍغا“ ‪.‬‬ ‫رازّ ةَ ڪؼؿْ کڻْ اچْ هٓٺّ‪ .‬ىّم کْ ڇؿْ پّٔ ىكڪْ‪ .‬قال ٿْ جَ ىانھَْء‬ ‫چّٔ‪ٌ 0‬اگپّر زا ڪْ ڪاىؼٓڊ اچً ٿا‪ .‬ڪافْ جٔؽ آھً‪ .‬جّم ڪٔڏاٌھً هڃر ٌَ‪ .‬ڇؿر زٔئً‬ ‫ةضخ ۾ ھًٍ جْ صاهو پئّم‪ .‬اِھا راة ةضخ ۽ چؼچً ۾ ظحو ٿْ ۽ ىام قتاٌا ؿام هڃْ‬ ‫ٌَ ؿگھٔؾ‪ .‬ىّٽٍغو گاڇو ظانْ ھئْ‪ .‬قتاٌا چّٔ جَ ھم جَ ڄائٍٔ​ٍگ ڪار ۾ چاٌھ پٔئّم‬ ‫گاڇو ٻَ ڪالڊ ھهٍغو رھْ‪ .‬ىّم ھً زّ ھٿ ڇٺّ‪ .‬ىٍھٍسْ کاٻْ ۽ ھً زْ ؿاڄْ ھٿ‬ ‫زّم نٔڪّم ؿاڳّٔم‪ .‬ھً زْ کاٻْ ۽ ىٍھٍسْ ؿاڄْ ھٿ زّم رٓکائّم ةَ ؿاڳّٔم‪.‬‬ ‫ٍْْٓ ام ّهو ىّزب‪ .‬ىّم کْ ھً زھڙو زاك‪ ،‬ھً کْ ىّم زھڙه ىڙس ىهڻّ ھّ‪.‬‬ ‫ىٍھٍسْ ّهو ۽ زٌغگَْء زْ نٔڪً هچ ۾ هڇو هڇّٽْ آھْ‪ .‬اِھْ ؿاڄْ ڇٔڙو جْ ةَ‬ ‫انڳ آھً‪ ،‬زً الِء ڪحاب چٌّغا آھً جَ ڪال ۽ ڪؼاٌحَْء زّم رٓکائّم آھً ۽ ىاڻھَّء زْ‬ ‫ؿّچ پّرو دٌٔا زْ ڀهْ ۾ نڳْ رھٍغو آھْ‪ .‬ھَّء پڪْ گھؼٓهّ‪ .‬ڪالجيڪ ؿڀاُء‪ .‬ؿک‬ ‫درؿْ‪.‬‬ ‫گاڇه ؿڄّ ظانْ‪ .‬ىانھَْء زّ گؼهپ ھڪ ًؼف‪ ،‬جَ ىٍھٍسّ ٻئْ ًؼف‪ .‬رازّ گٔحا‬ ‫هڃْ ىٿْ ؿيھٔا‪ .‬ؿاڄْ ةٍٔچ جْ ٻار‪-‬ھَّء ىٍھٍسْ گّد ۾ ىٿّ رکْ ڪحاب پڙھڻ نڳْ‪.‬‬ ‫ىام ھً زْ هارم ؿام ڪسھ ھهڪّ کٔڏڻ نڳؾ‪ .‬ڪڏھً اِھّ ؿٍغس ڄگھْ ِڳچَْء جْ‬ ‫رکٔو ۽ ڪڏھً آھـحْ‪ٌ ،‬ؽاڪث ۽ کً پم الِء ٿّره ھٔٺ ۽ اڃا ةَ ٿّره ھٔٺ‪ .‬ڪالڊ ٻً‬ ‫ةْغ ھَّء اٿْ‪ .‬چٔائًٔ‪” ،‬ٿڪسْ پّٔ ھٌّغًٓ اچ“‪.‬‬ ‫ھَّء اٿْ هٓٺْ‪ .‬ىام ھً زْ گّد ۾ نٔٽٔؾ‪ .‬ھً کاٻّ ھٿ هڅائْ ىٍھٍسْ ىٍھً زْ‬ ‫کاٻْ پاؿْ نڳآّ ۽ پِّء اِھّ ھٿ هٺْ هارم جائًٔ آٌغائًٔ‪ .‬ام کً ؿّچٔو جَ آڏه ؿک‪،‬‬ ‫آٌٍغ‪ ،‬ڪڏھً ةَ ڪٿْ ةَ ٌَ ىهّٔ اٿو‪.‬‬

‫‪148‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ةؾ‪ ،‬ھهٍغو رھْ ھَْء گاڇو‪ .‬ڪڏھً ةَ ظحو ٌَ ٿئْ‪ .‬ؿفؼ ۽ راة‪ .‬ىام زٌغگَْء زا‬ ‫ؿڀ ڇهھ ىْاف ڪؼو ڇڏٍٓغس‪ .‬هرو ھً زّ ھٿ ؿاڄْ ڳهْ جْ‪ .‬هچ ۾ گٔحا اٿْ‪ .‬ھٔٺ‬ ‫نٿْ‪ .‬ٽائٔهٽ هٓئْ‪ .‬آئْ هرو هڃْ ىٿْ ؿيھْ پٔئْ‪ .‬ھً ڇٺّ ىام قتاٌا زْ پھهَّء ۾‬ ‫نٔٽّٔ پّٔ ھّس‪.‬‬ ‫ىام ڪافْ راجّٔم ؿٍغس گھؼ هٓؾ‪ .‬ھً کْ قٌؼٌر راٌغ ؿٔکارٓو‪ .‬پِّء اجْ‬ ‫ڪافْ راجّٔم رھٔؾ ةَ‪ .‬ؿؼ جْ ھڪ ّسٔب ٌكّ‪ .‬ڄڻ ھّا ۾ ٿْ ھهٔؾ‪ .‬۽ پِّء قآغ ھڪ‬ ‫غهٌْ ڪٔو ىّم ۾ اصـاس ڪيحؼو زاڳْ جَ ىام کٔؾ قادوَء ةْغ ؿکْ رکْ ٌَ‬ ‫ؿگھٍغس‪ .‬ائًٔ ٌَ آھْ جَ ھَّء ىادٓث پؼؿث ھئْ‪ .‬پؼ ىٍھٍسْ ىانْ صانث اھڙو ٌَ ھئْ‬ ‫زّ کٔؾ ؿٍغس گھؼ زھڙه ؿک ڇٓئْ ؿگھام‪ .‬ؿّ ھڪ متش ؿٍغس ىاُء کْ چٔو‬ ‫”آٍغڈ ىھٍْٔ قادو ٿّ ڪؼٓام“‪.‬‬ ‫”ڪٍھً ؿام “؟ ھً پڇّٔ‪.‬‬ ‫قتاٌا گارڄرٓر زْ ڪٻٽ ىام ڪپڙا ٿْ ڪڍٓا‪ ،‬زْ ڇٍٓھً ۾ چار دفْا ڪڍٌغو‬ ‫ھئْ‪ ،‬متش‪ ،‬قال‪ ،‬راة‪” .‬ڪا آھْ‪ .‬ةْ‪ -‬او آھْ‪ .‬ؿث ؿؤ پگھار اٿؾ انھاس ٌگؼ ۾‬ ‫رھٍغو آھْ‪ .‬قتاٌا ڄڻ ڪٻٽ ۾ ؿيائسْ هٓئْ‪ .‬ھً ىّم کْ پٔار ڪّٔ‪ .‬ؿٍيام ڇٌّ‪ .‬فّٽّ‬ ‫ىٍغر ۾ رکٔائًٔ‪ .‬ڪڏھً ةَ غهي ٌَ ھئْ‪ .‬ڪافْ گھؼو ٿْ‪ .‬قآغ اھا هڇو ڀم ڪٔو‪ .‬چئْ‬ ‫ٌٿّ ؿگھام‪.‬‬ ‫ىٍھٍسْ ھؼ فٔنهْ زْ ڪاجب ىٍھٍسْ غؼٓتَْء ٓا ام زّ ىً ۾ هٓٺم ھؼاس ھّ‪.‬‬ ‫ام ةْغ اجْ ٌَ هٓؾ‪ .‬گھڻا ؿاك پِّء ٻڌل جَ ھَّء آىؼٓڪا هٓئْ آھْ‪.‬‬ ‫چار پٍر ؿاك ٿٔا جَ ھحْ آئْ‪ .‬ؿحٔہ ؿائًٔ ةاةا آّٓ ھّ‪ -‬ڪيم چّٔ ‪ 0‬هٺْ ھم‪ .‬ىام‬ ‫پؼٓؾ ةاڪؾ ۾ هٓٺؾ ۽ ڪيم اڳٔام‪ ،‬انڳ ًّر زانً ۾‪ .‬اجْ نک کً ىاڻھّ آٓا ھئا‪.‬‬ ‫زڏھً ةاةا هّٓ جَ ھڪ آهاز ٻڌل‪ 0‬ىّھً‪.‬‬ ‫ڇؿام قتاٌا ةٔٺْ آھْ‪ .‬ھٿ ىالٓائًٔ‪.‬‬ ‫”آىؼٓڪا ىام ڪڏھً آئًَٔء“؟‬ ‫”ڪهھ “‪ .‬ىكڪْ ”ٻڌل جّ قادو ڪئْ“‪.‬‬ ‫”جّ ٌَ ڪئْ آھْ“؟‬ ‫ىٍْْ نفٍ آھْ‪ .‬جّم ڪٔئً آھًٔ“‪.‬‬ ‫ھً ڪاةَ ائڪٽٍگ ٌَ ڪئْ”قادوَء !ڪسھ ةْ‬ ‫ٰ‬ ‫”جّم پٍھٍسْ ٻڌاِء“ ‪.‬‬ ‫”پٍھٍسّ ڪسھ ڪٌّھْ‪ .‬زاك ؿام ىالكاة جَ ڪؼاِء!“‬ ‫ڇؿام جَ آٌچم پّٔ اچْ‪ .‬ىكڪْ آٌچم ؿام گڏٓؾ‪ .‬ھّ گڏزْ ھهّٔ هّٓ“‬ ‫ىّم ؿگؼٓٽ دکآّ ”جؼس ُحْ ئْ آھْ‪” “.‬ڪٔئً آھْ؟“‬ ‫‪149‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”ڇاچو ؿٺْ آھْ‪“ .‬‬ ‫ًُ ىكڪّٔ‪ .‬ٿّره جؼؿْ پِّء ھهْ هٓئْ‪ -‬ام ةْغ ٻڌل جَ ڪًٍِ آؼاٌَْء ؿام‬ ‫ىٍْْ نفٍ کْ ڪا ّؽة ةعكْ‪ .‬کٔؾ ڇڏڻ زّ‬ ‫قادوَء ڪئْ اٿائًٔ‪ .‬آظؼ ًُ ةَ ام ةْ‬ ‫ٰ‬ ‫ڇاچه ڇک ٿٔو‪ .‬ىٍسِٔم ُّس جَ ىّم زّ ڪسھ ڪّٔ‪ ،‬اُّ غهي ڪّٔ ٓا مضٔش‪ .‬ٻْ ڪا‬ ‫ڇّڪؼو ٻّڪؼو جَ ُئْ ٌَ‪ .‬پؼ اُّ فٔنهّ ڪٔو جَ ةؾ ُاڻ ّكق ٻكق ةٍغ‪ُ ،‬اڻ ىام‬ ‫قادو ٌَ ڪٍغس ۽ ؿڄْ ّيؼ ڪٍّاره رٍُغس‪ .‬ڪڏھً جَ کٔؾ ظتؼ پٌّغو جَ ىّم قادو‬ ‫ٌَ ڪئْ ُئْ ۽ زٔڪڏھً ًُ ًؼف ىٍٍِسّ ىٍٍِسّ فٔنهّ غهي ُّ جَ ةاهزّد ام زْ‬ ‫ًُ ًؼف ىٍٍِسا ارادا ٌٔڪ ُئا جَ ىّم کٔؾ آحؼه چأُّ ٿْ زّ ىام اُّ جنّر ۾ ةَ‬ ‫ةؼداقث ڪؼو ٌٿْ ؿگِٔؾ جَ َُّء ىّم هٽ دکْ رُْ‪ ،‬پؼ زٔئً جَ َُّء ٌِآث ٌٔڪ‬ ‫ُئْ ۽ ىّم ةَ کٔؾ پٔار ڪّٔ ٿْ‪ ،‬جًٍِ ڪؼو زْ ًُ ؿام قادو ٌٿْ ڪٔو جَ ٻئْ‬ ‫ڪًٍِ ؿام قادوَء زّ ؿّاك ةَ ٌٿّ اٿْ‪ .‬ةؾ پّٔ ٌُّغس کٽ جْ‪ .‬آڪاش زا جارا ڇؿٍغس‬ ‫۽ ىضّ‪ -‬ظّاب ٿٍٔغس‪ .‬ڪڏھً جارم زْ پٔچؼو جام َُّء ىٍٍِسْ ذھً زْ چاٌئٺ جْ‬ ‫اچْ ةٍِٔغو‪ .‬پؼىٍٍِسْ ذھً کْ ڪا چاٌئٺ ٌَ آھْ‪ٌٔ .‬اوَْء کام قتاٌا جائًٔ ىً زّم‬ ‫غفائّم آھً‪ ،‬زحْ ڪٔحؼّٓم ىّرجّم رهقً آھً‪ .‬۽ اُا‪ ،‬اٌگؼٓؽ ڪّٓحا!‬ ‫ىٍٍِسْ پؼٓيڪا! ىام جّ الِء ڪسھ ڪؼڻ چأُام ٿّ‪ ،‬پؼ ىام جّ الِء ڪسھ ٌَ ڪٍغس ۽‬ ‫جّکْ ظتؼ ٌَ پٌّغو جَ جّ الِء ڪسھ ٌَ ڪؼڻ زْ درد ۾ ىّم ڪٔحؼه ڀّڳّٔ‪ -‬ڪٔحؼه‬ ‫ؿٺّ‪ .‬الرٍٓؾ ةَ چّٔ آھْ‪ 0‬جٍٍِسْ پٔار زّ درد‪ ،‬پؼًٓ‪ ،‬ىٍٍِسْ ؿِڻ کام ٻاُؼ آھْ‪.‬‬ ‫ڀڳٌّحْ ٌاهاڻْ‪ -‬ؿادو ؿّدو ۽ ؿٻازِْ‪ٌٔ ،‬ڪ ۽ ةا اظالق‪ ،‬ىِػب‪ .‬گِٽ ڳانِائّ‪.‬‬ ‫ًُ نّڊ گٔحً ؿام ؿٍڌًٓ کْ ؿٍگٔث زْ ؿحً ؿؼم ۾ ٻڌو رکّٔ آھْ‪ٌ .‬اگپّر‬ ‫آڪـپؼٓؾ ۾ َُّء ةَ ُئْ‪ .‬پؼ ًُ ىكڪْ اُا ُّقٔارو ٌَ ڇٓکارو جَ َُّء قتاٌا ۽‬ ‫ىٍٍِسّ ؿٻٍڌ ؿيسِْ رھْ ُئْ‪ .‬اؿًٔ زڏھً ڀّپاك کام ؿاٌچْ (‪ )4864‬هٓاؿًٔ جَ ىّم‬ ‫گهْ ۾ ىفهؼ ۽ ىٿْ جْ ڪًٍِ دهؿث زْ زٍاح ڪٔپ پاجْ‪ .‬ڀڳٌّحْ چّٔ‪ 0‬ؿاٌچَْء زق‬ ‫اؿٽّپ ٻَ ُؽار ؿاك پؼاڻا آھً‪ .‬ىًُّ‪ ،‬ىٌّکْ جٍٍِسْ نيتْ ڪّٓحا ”ازٍحا زّم غفائّم“‬ ‫ڇاچو هڻْ‪ .‬ىام ؿاٌچَْء زْ ڪال جٍٍِسْ ىْؼفث ؿيسِڻ چأُام ٿْ‪.‬‬ ‫اؿًٔ ڪالڊ ٻَ اجْ ُئاؿًٔ‪ .‬پِّء نْم ؿٍگھ ازّاڻَْء زْ رُتؼو ُٔٺ ڇاڪڻ جام‬ ‫ُڪ اؿٽّپ جْ چڙھٔاؿًٔ جَ ازّاڻْ ماصب گائٔڊ کْ چّٔ‪” ،‬اؿام زّ آرڪٔٽٔڪچؼ ۽‬ ‫اؿڪهپچؼ ۾ ڪّ چاھ ڪٌِّْ‪ .‬جّم ىّٽْ هځ‪“ .‬‬ ‫ىّم چّٔ‪” ،‬ازّاڻْ ماصب‪ ،‬چار ڇاڪا ىٿْ ةٔٺا آھّٔ‪ ،‬ام زّ ىٌهب اُّ ٌاُْ جَ‬ ‫اؿام کْ ُٔٺ ڪؼّٓ‪“ .‬‬

‫‪150‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫هځ‪“.‬‬

‫”جّم ُٔٺ ؿٺّ آھًٔ‪ ًُ “ .‬زّش ۾ چّٔ‪” ،‬جّکْ کپْ جَ گائٔڊ کْ جّم هٺْ‬

‫گائٔڊ‪ ،‬ڀڳٌّحْ ۽ ىام‪.‬‬ ‫گائٔڊ چّٔ‪” ،‬ؿاٌچَْء زا اؿٽّپ ٻَ ُؽار ؿاك پؼاڻا آھً‪ .‬گّجو ٻڌ ىّرجْ پّڄا‬ ‫ظالف ُّ‪ ،‬ام ڪؼو ًُ زْ پّئهڳً هڻ زْ رهپ ۾ ٻڌ زْ ڪهپٍا ڪئْ‪َُْ .‬ء ّ​ّرة‬ ‫ڇؿّ‪ .‬هڻ کْ ُٿ زّڈو ةٔٺْ آھْ ۽ ًُ زّ ٻار‪ ،‬اُّ ةَ ُٿ زّڈو ةٔٺّ آھْ‪ ،‬پؼ ًُ‬ ‫زْ ڇٌگائْ‪ ،‬ىاُء زّ ٌلم‪ ًُ ،‬زْ ىْنّل ةِٔڪ ىام َاُؼ آھْ‪ ُْ .‬ٻڌ زّ پحهّ آھْ‪.‬‬ ‫اُّ ڪًٍِ ٌّٓاٌْ قهپڪار ٺأُّ‪ .‬ٻڌ زا هار گّك‪ ،‬گٍِڊٓغار آھً‪ .‬هارم زّ اُّ فٔكً ٌر‬ ‫ٌّٓاٌْ آھْ ۽ ُُْء هڻ ڇؿّ‪ .‬ام کْ َُّء ٌٍگْ ّ​ّرة ُٿ نڳائْ ةٔٺْ آھْ‪َُّ .‬ء اگِاڈو‬ ‫ٌَ آُْ‪ .‬چڱَْء ًؼح ڇؿّ‪ .‬ىًُّ زْ دڈو زْ ٌؼجڪَْء زٔام‪ ،‬ڪؼآً ۽ ىؼم هٽ‬ ‫پّقاڊ زا هڪڙ اٿؾ‪ ٍْْٓ .‬اؿام هٽ اڳ اهچّ ڪپڙه ٺھٍغه ُّ‪ .‬پؼ ڇّڪؼو نڳْ‬ ‫اگِاڈو ٿْ‪ .‬ڪٔئً ظتؼ پّو جَ َُّء پاڪٔؽن آھْ؟ اڳْ ڪًٍِ ةَ قؼٓف ّ​ّرة ۾ ىاڻھً‬ ‫کْ ةغچهٍَْء زّ قڪ پٌّغه ُّ جَ کٔؾ ُڪ ظاص هڻ هٽ هٺْ هٍٓغا ُئا‪ .‬زٔڪڏھً‬ ‫ىٍْْ ّ​ّرة پاڪٔؽھ آھْ‪ًُ .‬‬ ‫ڇّڪؼو هڻ کْ ُٿ نڳائْ ۽ ام ۾ گم ڦم َاُؼ ٿًٔ جَ‬ ‫ٰ‬ ‫هڻ ۾ گم ۽ ڦم آھً‪ ٍْْٓ .‬پاپ اگِاڈپ ۾ ٌَ آُْ‪“ .‬‬ ‫ڀڳٌّحْ آُـحْ چّٔ‪” ،‬ڪاش اُڙا هڻ اڃا ةَ ُسً‪“ .‬‬ ‫ىّم چّٔ‪” ،‬اُڙا هڻ ىؼدم الِء ةَ ُسً‪ ،‬پاڪٔؽگَْء زّ امّك ىؼدم ؿام ةَ الڳّ‬ ‫ُسڻ گِؼزْ‪“ .‬‬ ‫آحؼو ىعحنؼ گفحگّ ۽ ًّفام ىچْ هّٓ‪ .‬ھڪ فّٽّ گؼافؼ دهؿث چّٔ؛‬ ‫ڇّڪؼًٓ کْ ڦاؿائڻ ۾ جّم زادهگؼ آھًٔ‪.‬‬ ‫چّٔىاٌؾ؛ قؼل اچڻ گھؼزٔئْ‪ ،‬ڪٍھً قؼٓف ىاڻھَّء کْ ةغٌال ڪؼڻ کام ةھحؼ‬ ‫آھْ جَ پٍھٍسّ څٓام فّٽّگؼافَْء ۾ ڇًٓ ۽ ڪْ چڱا فّٽا ڪڍًٓ‪ .‬ھڪ ادٓب ةٍا پڇڻ زْ‬ ‫ڀڳٌّحَْء زْ هڇو ڀاُء کْ چّٔ جَ ىّھً ھً الِء ٺٔڪ رھٍغه ۽ پاڻ ئْ ٻڌآائًٔ جَ ھً‬ ‫کٔؾ چّٔ؛ ىّھً؟ ھّ جَ اهةاش آھْ‪ .‬ڇٍٓھً ڪٿْ ۽ راة ڪٿْ‪.‬‬ ‫ظتؼ ٌاھْ ڀاڻھؾ ائًٔ چّٔ‪ ٌَ ،‬چّٔ‪ .‬پؼ زْ چٔائًٔ جَ اِھّ ؿچ ھّ‪ .‬ائًٔ قآغ ام‬ ‫رٿ زْ ڀڳٌّحَْء کْ ةَ ظتؼ پئْ‪ .‬ىّم ائًٔ ىضـّس ڪّٔ‪ .‬پؼ ىّم اڂ جائًٔ کٔؾ‬ ‫ڪٍھً ةَ كـو زْ مفائْ ٓا ؿيسھاڻْ ٌَ ڇٌْ آھْ‪ .‬اؿًٔ ٻئْ ادب آداب ؿام گڏزٍغا‬ ‫آھّٔم‪ .‬ھڪ اٌٽؼهّٓ ۾ ھً چّٔ؛ ؿٍڌوَء ۾ ىٍھٍسْ پـٍغ زا ٻَ نٔکڪ آھً؛ گّةٍغ ىانھْ‬ ‫‪ -‬ىّھً ڪهپٍا‪.‬‬

‫‪151‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫۽ ىام ڇٍٓھً ڪٿْ ‪ -‬راة ڪٿْ‪ .‬ڪٍھً اهٌغاھَْء ۽ جارٓڪ رؿحْ جْ ةَ ھهّٔ‬

‫آھٔام‪.‬‬ ‫آكٔائْ نٔکڪ ؿئهً ۾ اؿًٔ ڪْ نٔکڪ رؿحّ ڀهسْ پٔاؿًٔ ۽ غهي رؿحْ جْ‬ ‫پٔاؿًٔ‪ ،‬زحْ ڪْ غهي ّ​ّرجّم ةَ ھّٔم‪ .‬ھّمَء ٌَ جَ رؿحا غهي ٿٍٔغا آھً ۽ ٌَ ّ​ّرجّم‬ ‫اؿام ٌُال زّم نٍْحّم ىاڻھً ۽ رؿحً ىٿام هزھٍغا آھّٔم‪.‬‬ ‫ھڪ زّام ڇّڪؼوَء ڪهھْ کام زھهّٔ ”هڃًٔ ڪٔڏاٌھً ٿّ‪ -‬اچ“‪.‬‬ ‫ىّم ڪهھّ ڇڏائْ چّٔ ”ھٽ“‪.‬‬ ‫ةيتئَْء ۾ ؤا ڪٍھً فهو الِء گاٌا ڇٓڻ ھهّٔ‪ .‬اھڙو ڪٍھً رؿحْ کام نٍگھّٔ‪.‬‬ ‫ھڪ زّام ڇّڪؼوَء اک ھٍئْ‪.‬‬ ‫ؤا پڇّٔ ”هٍٓغًٓ“؟‬ ‫”ڪٔڏاٌھً“؟‬ ‫”ھً هٽ‪ .‬پئـا کپٍْ“؟‬ ‫”اهھام هڃّ“‪.‬‬ ‫”ىّم هٽ ھاڻْ زّاٌْ ڪٿْ!“‬ ‫دھهَْء ۾ ڪً دهؿحً چّٔ؛ ڪٍاٽ ًؼف ھڪ ھّٽم آھْ‪ .‬پّرو ھٍغؿحام زْ‬ ‫ؿٌّھً آھْ اجْ‪ .‬ىّم ةَ چاھّٔ جَ اِھا دٌٔا ڇؿام‪ ،‬زا ڪڏھً ڪٿْ ٌَ ڇٺْ ھئو‪ .‬ظؼچ زْ‬ ‫زّاةغارو زّٔة زّة کٍئْ‪ .‬ڄڻ زّاھؼوَء زْ دهڪام جْ هڇم ةهتً زْ رهقٍْ‪ّ .‬يؼ‬ ‫ؿّرھً‪ ،‬ارڈھً‪ ،‬هٓھ‪ .‬ڪپڙا اهچا‪ .‬مفائَْء‪ ،‬ؿٍٔگار‪ ،‬ىكڪڻ ۽ اکًٔ زّ چيڪڻ‪ .‬ٻٔا‬ ‫ؿڀ قادو قغھ ھئا‪ ،‬ٻاھؼ ئْ پٔـا ڇٓئْ ىّم کْ اٌغر ىّڪهٔائّم‪ .‬ىّم ھڪ پـٍغ‬ ‫ڪّٔ‪ .‬ھڪ اٌغر ٿْ‪ ،‬درهازه ةٍغ ڪّٔ جَ اجْ ٺڪ ٺڪ ٿْ‪ .‬ھڪ ىاڻھّ آّٓ‪ .‬چْ؛ رهل زْ‬ ‫ىـّاڈ ڇو‪ .‬اِھا جَ ڪٍھً ؿّچْ ةَ ٌَ‪ .‬ىّم هٽ چار پٍر رپٔا‪ .‬ٻَ رپٔا هرجائًٔ ۽ ھهّٔ‬ ‫هّٓ‪.‬‬ ‫ھً دپٽّ ھّا ۾ ڦٽّ ڪّٔ ۽ ىّم ڇاٌھً ٌھارٓائًٔ‪ .‬ىّم ڪؼؿَْء جْ هٓھْ‬ ‫ؿگؼٓٽ دکآّ ۽ ھً ڇاٌھً ٌھارٓو‪.‬‬ ‫“جّم پڙھٔم آھًٔ “؟‬ ‫”ھا ‪ -‬ىئٽؼڊ پاس آھٔام“‪.‬‬ ‫”جَ پِّء ٌّڪؼو ٌَ ٿْ ڪؼًٓ“؟‬ ‫”جّم هٺْ ڇٍٓغًٓ“؟‬ ‫”ىام جَ ظّد ةَ ةٔؼهزگار آھٔام“‪.‬‬ ‫”جّ ۾ ىّم ۾ ڪھڙه فؼق! ٻئْ ؿاڳْ زڳھ جْ آھّٔم“‪.‬‬ ‫‪152‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”جّم ڪٔحؼو ؿھڻْ آھًٔ“‪.‬‬ ‫”ھاڻ پٔار زّ ٌاٽڪ ٌَ ڪؼّٓ‪ .‬ىّم کْ پٍھٍسْ زاك ٌَ ؿيسھّ‪ .‬هكث ٌَ هڃآّ“‪.‬‬ ‫”ٌَ ‪ -‬ىام ام ڳانھ الِء ٌَ آّٓ آھٔام“‪.‬‬ ‫”پئـا هاپؾ ٌَ ىهٍغئْ“‪.‬‬ ‫”جّم پٍھٍسْ ؿٌّھً زْ ؿھارو زْ ؿگھًٔ ٿْ‪ .‬پٍھٍسّ زـو ٌَ هڪڻ‪ .‬ىكًٔ‬ ‫جْ ڪپڙا ِؿب‪ .‬ىضٍث ڪؼ“‪.‬‬ ‫”ىام اِھّ ؿڀ ڪٍغٓؾ‪ -‬جّم ىّم ؿام قادو ڪٍغًٓ“؟‬ ‫ىام ھٻڪٔؾ‪.‬‬ ‫ھً چّٔ ”ھحْ ؿڀ ىاڻھّ جّ هاٌگؼ ئْ ڳانھائٍٔغا آھً‪ .‬پؼٓو ڪٍغا آھً ۽ پِّء ھًٍ‬ ‫زّ ڪّ پحّ ٌَ پٌّغه آھْ“‪ .‬ىّم کْ ؿؼزَّء زْ ڳانھ ٓاد آئْ جَ ”آهارن“ ٌاهك اڅهره آھْ‪.‬‬ ‫ڪحاةً ۾ ئْ زّام هئكٔائً ؿام قادو ڪٍغا آھً ۽ قادوَء ةْغ پئغا ٿٍٔغڈ ىـئال ٌُؼ‬ ‫اٌغاز ڪٍغا آھً‪.‬‬ ‫کٔؾ ٻئْ ھٿ زّڈو چٔو”ىْاف ڪر‪ -‬ىّم جٍھٍسْ دك ڇکّئْ‪ .‬ىام ھڪ‬ ‫ڪيؽهر اٌـام آھٔام‪ .‬درامم ىام ھڪ پؼدٓـْ آھٔام‪ .‬کٔـا ةَ ظانْ اٿو‪ .‬ىام جَ پٍھٍسْ‬ ‫الِء ةَ ڪسھ ڪؼو ٌٿّ ؿگھام“‪.‬‬ ‫ىام ھهّٔ آٓؾ‪ .‬ام راة ىّم گٍْ کْ ھڪ ڄگھّ ظي نکّٔ‪ .‬ؿڄْ گفحگّ نکْ‬ ‫ىاٌؾ‪ .‬ڀاهٌا ۽ ىٌهب اِھّ ڇّ زّ ڪا ةَ گفحگّ نفٍ ةَ نفٍ جَ ىكڪم ئْ ٓاد رھٍغو آھْ‪.‬‬ ‫ىٍھٍسْ گفحگّ ۾ ڪاةَ اڻ چٔم ڳانھ ڪاٌھْ‪ .‬نفٍ ةغنٔم ٿْ ؿگھً ٿا‪ .‬ىام زٔڪڏھً‬ ‫ڪّرٽ ۾ ڪٍھً ھڪ ڳانھ زْ ڇھ دفْا ؿاڳْ قاھغو ڇٓام جَ ڇھٍْ ةٔاًٌ زا ڇھ ئْ‬ ‫اَھار ھڪ ٻئْ کام ىعحهف ھٌّغا‪ ،‬زٔحّڻٔڪ صامم ىٌهب ؿاڳّٔ ھٌّغه‪.‬‬ ‫ام ةْغ نٌّاهال زْ ھَّء ڪؼؿچً ىهْ‪ ،‬زٍھً زْ اکًٔ ۽ زٌغگَْء ۾ اهٌغھ ھئْ ۽‬ ‫ىّم ؿام ىهْ ةَ اهٌغھ ۾‪.‬‬ ‫زٔپّر ۾ گھٍكال پيٍاڻَْء ؿام ٌاچ ڇؿڻ هٓؾ‪ .‬هاچ ۽ ُىٍڊو ٌارآڻ ڀارجَْء کْ‬ ‫ڇٌو ۽ کٔؾ پؼچْ ۾ پٍھٍسّ ”هاچ‪ُ -‬ىٍڊوَء ؿٔڪؼٓٽؼو ؿڏٓو‪ ،‬زّ پاڻ ٌَ ھهّٔ‪ .‬اجْ ھڪ‬ ‫رازپّة ٌؼجڪَْء ؿٺّ ٌاچ ڪّٔ ۽ راڳ ڳآّ‪:‬‬ ‫ةھث قڪؼٓا ‪ -‬ةڙو ىھؼةاٌْ‬ ‫ىٔؼوَء زٌغگَْء ۾ صىّر آپ آئْ‪-‬‬ ‫كغل چّل نّم ٓا آٌکًٔ ةڇادهم‬ ‫ڪؼهم ڪٔا ٓہ ىٔؼو ؿيسھ ۾ ٌَ آئْ‪.‬‬

‫‪153‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ھَّء پيٍاڻَْء هٽ هٓٺْ جَ ھً چٔؾ؛ ھٽ‪ .‬ھحْ ٌَ!ىّم چّٔىاٌؾ؛ جّم ىّم هٽ‬ ‫اچ‪ ،‬ھحْ‪ .‬ھَّء آئْ‪ .‬گّڇا کّڈو اڳٔام هٓٺْ‪ .‬ىٺّٔم ىٿْ ًؼف ڪٍغو‪ ،‬چٔهھ نّڇو ھً‬ ‫ٺٌّٺّٔم ىّم ڇاٌھً هڅآّم‪ٌُ .‬ؼم‪ .‬پهڪً ۽ ڀؼم ؿام كحم ڪؼڻ زْ ڪّقف ڪٔائًٔ‪.‬‬ ‫هرو ُاٿْ‪ .‬پٺٔام هٓئْ‪ .‬ھڪ چڪؼ کاٻْ‪ .‬ھڪ ؿاڄْ چڪؼ‪ .‬پيٍاڻَْء ۽ ىّم ھڪ ٻئْ‬ ‫ىٿام رپئْ رپئْ زا ڪافْ ٌّٽ گھّرٓا‪ .‬۽ پِّء ٻْ ڪّٺَْء ىام ھڪ ٻار زْ رهئڻ زّ‬ ‫آهاز آّٓ‪ .‬ھَّء ٿّره ٿڙڪْ ۽ پاڻ ؿٍڀانْ هٓٺْ‪.‬‬ ‫ىّم ؿّچّٔ؛ ھً ؿٍـار ۾ اِھّ ڇٍٓھً ڪڏھً آٍغه‪ ،‬زڏھً اِھْ ّ​ّرجّم پئـً ٓا‬ ‫ىْاقْ ؿالىحَْء زْ الِء ٌَ ٌچٍغّٓم‪ ،‬زـو ٌَ هڪڻٍغّٓم‪ .‬نٍْث آھْ ىّم جْ ىام ھڪ‬ ‫ّ​ّرة زْ ىستّروَء کْ پٍھٍسْ ّٔاقَْء زّ قڪار ةڻآام‪ .‬ىّم جَ ڪا ٻْ دٌٔا ةٍائڻ‬ ‫زّ ؿّچّٔ ھّ‪ّ​ّ .‬رجً زْ پّڄا ڪسْ‪ّ​ّ .‬رجً ؿام پٔار ڪسْ‪ .‬ڪا ةَ ىھؼةاٌْ ٌَ‪ .‬ھڪ‬ ‫ُاھّ ٌُال زحْ کًٔ اكحنادو آزادو ھسْ‪ .‬پٍھٍسْ ىؼوَْء ؿام ھّ ڪسھ ةَ ڪً‪.‬‬ ‫”ةؼؿاة“ فهو ۾ اھڙه ئْ ھڪ ىٍُؼ آھْ‪ .‬رازڪپّر پؼٓيٍاٿ کْ ٻاھؼ ٿّ هٺْ‬ ‫هڃْ ۽ چّو ٿّ؛ ھَّء ىاُء آھْ‪.‬‬ ‫ىّم ۾ ةَ ؿاڳّٔ اصـاس زاڳّٔ‪ .‬دٌٔا ڪڏھً ٿْ ةغنسْ‪ ،‬اھّ جَ دّ​ّوٰ ؿام چّڻ‬ ‫ىكڪم آھْ‪ .‬پؼ ىام اِھّ ٓلًٔ ؿام چئْ ؿگھام ٿّ جَ ةاهزّد ؿيازڪ ٌاةؼاةؼوَء ۽‬ ‫آرٿڪ غٔؼ ؿالىحَْء زْ ىاڻھّ پاڻ کْ ةھحؼ ةڻائْ ؿگھْ ٿّ‪ .‬ام ةھحؼوَء زْ آدل ؿام‬ ‫گڏزْ ٌُال ةغالئڻ زْ قّْرو ۽ ازحياّْ زغهزھغ ڪسْ جَ هڇه اٌلالب ةؼپا ٿْ‬ ‫ؿگھْ ٿّ‪ .‬اٌلالب زْ قؼهّاة ىاڻھَّء کْ پاڻ هٽام ڪؼڻْ آھْ‪.‬‬ ‫ٌُال ٌٿْ ةغنّٔ ۽ ائًٔ ىّم نکٍَّء ۾ نْم پكپ ؿام‪ ،‬ةئٍگهّر ۾ اڪٔهّ‪،‬‬ ‫ڪٔحؼم قھؼم ۾ ڪٔحؼّٓم قاىّم ام جارٓڪ دٌٔا ۾ گػارّٓم‪ .‬ىغم زياڻَْء قڪٔال ةاةّ‬ ‫ڀّپانَْء ؿام هاكفٔث ڪؼائْ‪ ،‬زٍھً کٔؾ ڀاُء ةڻآّ ھّ‪ .‬قڪٔال ڳائٍٔغو ائًٔ ڪؼو‪ ،‬ڄڻ‬ ‫پٽ جْ رٓكيْ رئّ ڪؼّٓ‪ .‬ام ڪؼو ”ؿؼُء زا پً ‪-‬پٔال پّپٽ“ ۾ ىّھً پكپا کْ چّو‬ ‫ٿّ ”ھّ ّ​ّرجّم ٌَ آھً‪ .‬الش آھً‪ “ .‬۽ ھڪ ھٍڌ ”ىّم ھًٍ زّ زھؼ ۽ ھًٍ ىٍھٍسّ رة‬ ‫پٔحّ آھْ“‪.‬‬ ‫ام ًؼح ڪٔحؼم قھؼم ۾ ىّم زھؼ پٔئڻ زْ ظّاھف ڪئْ‪ ،‬۽ ام ڪؼو ىّم‬ ‫”آئٍْٔ اڳٔام“ ۾ نکّٔ؛ ڪٔحؼم صانحً ۾ ىّم زھؼ پٔحّ آھْ ۽ ىّم اِھْ گالس ةَ کاڅا‬ ‫آھً ۽ اٌھً قٔكً ؿام ىٍھٍسّ ؿڄّ اٌغر چٔؼزْ هّٓ آھْ ۽ ىّم ةَ ىساز زٔام چّڻ‬ ‫چاھّٔ آھْ‪:‬‬ ‫او غو ‪ -‬دك ڪٔا ڪؼهم ‪ -‬هصكث ‪ -‬دك ڪٔا ڪؼهم‬ ‫زٓـث ڪّ آهاز دهم ‪ٓ -‬ا ىّة ڪّ آهاز دهم!‬ ‫‪154‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ىّم کًٔ ”ھٽّ‪ ،‬ىّم کام پؼو ٿّٔ“‪ .‬۾ آٌٍّگ هائّٔز ۽ ھڪ ڪّجا ۾ ”اڅ‬ ‫ڪالڪَْء پؼٓحيائّم“‪ ،‬ڪّٺّٔ آھْ‪ .‬ىّم ڪڏھً ةَ ھًٍ کام ٌفؼة ٌَ ڪئْ آھْ ۽‬ ‫ىٍھٍسّ ىً ھًٍ الِء رٌّ آھْ‪.‬‬ ‫قڪٔال ةاٌّ ڀّپانَْء ؿٍٔگار ٿْ ڪّٔ‪ .‬ىغم زياڻْ ھً زْ رهل ۾ هّٓ‪ .‬کٔؾ‬ ‫ىّم ةاةث ڪسھ چٔائًٔ ۽ پِّء اپٽا زْ رٓھؼؿم الِء ھهّٔ هّٓ‪ .‬ىام اڅ ڪالڊ کً اهًاق‬ ‫۾ هٓٺّ ھّس‪ ،‬زحْ ىٍھٍسْ هاكفٔث ڪً قاّؼم ؿام ٿْ‪ .‬زْ قڪٔال الِء ڪالل نکٍغا‬ ‫ھئا‪ .‬ىّم ةاةث ٻڌآائّم جَ نٔکڪ آھْ جَ ھڪ قاّؼ پڇّٔ ”ؿٍڌو ۾ غؽك ڪٔئً ٿّ نکّٔ‬ ‫هڃْ“؟‬ ‫چّٔىاٌؾ ”ؿٍڌو قاّؼم غؽك ىام ىئٍا ۽ ؿاغؼ‪ُ ،‬گم ۽ ةهتم‪ ،‬قيِ ۽ پؼهاٌْ‪ ،‬چٍڊ‬ ‫جارم‪ ،‬ؿاكًٔ ۽ ركٔتً کْ ڪڍو ڇڏّٓ آھْ‪ .‬ؿٍڌو غؽك ۾ جغؽك ةغرام ؿّقهؽل زّ‬ ‫رٌگ آھْ“‪.‬‬ ‫ھڪ قاّؼ ڪؼؿَْء جام ڪؼو پّٔ‪ .‬کاٻْ ھٿ زّم پٍر ئْ آڱؼّٓم ائًٔ ةٍغ‬ ‫ڪٔائًٔ ڄڻ ھٿ ۾ گالس ھّس‪ .‬اِھّ ھٿ ىٿْ ڪؼو اڅ اکّٔم ٻّٽْ چٔائًٔ ”غؽك گالب‬ ‫زْ پٍکڙوَء زٔام ٌازڊ ٿئْ ٿّ ۽ زا پٍکڙو فلي قتٍو زّ ةار کڻْ ؿگھْ ٿْ‪ ،‬پؼ‬ ‫ؿّقهـٽً اٌھً ىٿام ائٽو ةو رکْ ڇڏّٓ آھْ“‪.‬‬ ‫ىّم جيال هڇه ٽھڪ ڇٌّ‪ .‬ام ةْغ ڪافْ کهٔو‪ .‬ؿّچٔو اؿام زْ ادةْ ڪالس ۾‬ ‫ھسْ جَ اؿام زا جؼكْ پـٍغ دهؿث ؿٍغس څڄّٔم ُاڇائْ ڇڏًٓ‪ .‬ىام صيهْ کْ اڪذؼ‬ ‫راٌغٓگؼ زْ زػةْ ؿام هٺام ۽ زهغ جاُء ٌَ کام‪ .‬اٌغرام ھڪ ّ​ّرة آئْ ۽ زٍھً ىّم کْ‬ ‫زھڪْ آداب ڪّٔ‪ .‬ىّم ةَ کٔؾ ام اٌغاز ؿام ؿالل ڪّٔ‪.‬‬ ‫چّٔىاٌؾ‪ 0‬ؿانً کام جٍھٍسّ غؽك ٻڌڻ چاھٔام ٿّ‪ .‬چٔائًٔ‪ 0‬ھَّء اٌغر آھْ‪ .‬اهھام‬ ‫کْ اٌغر ؿڏآّ اٿائًٔ‪ .‬ھٍٔئؼ اهھام پئْ کهّٔ ٌَ ؟‬ ‫ىاھحاب ىضتّب اڪتؼ ّهْ دهڪام جام ڪافْ چٔؽهم هرجّٔم‪ .‬ھؼو ىّٽّاڻْ ۽‬ ‫ڪال زّھؼ ةَ گڏ ھئا‪ .‬کٔؾ صٔغرآةاد زْ ڪٍھً ادٓب الِء دها کپٍغو ھئْ ۽ ىام ھّا ۾‪.‬‬ ‫ڪٔيـٽ ةغرام زٍؼك اؿٽّر ۾ هٓؾ‪ ،‬ؿٔهـيئً ىكڪْ چّٔ ”ھحْ ٌَ ‪ -‬ؿاىھّم “!‬ ‫ىّم ام رٓث ئْ انتحَ آھـحْ کهّٔ ھّ‪ ،‬زّ ىاھحاب چّٔ ”ڪاش‪ ،‬ڪئٔـٽ ۾ اهھام زْ‬ ‫کِم ڀؼو هڃام“ قآغ اھڙو کِم ّنيث چغحائَْء ىّھً راڪٔف زْ ٻڌو‪ .‬زا ڳانھ ٽْ‪-‬‬ ‫هو جْ ٻڌآائًٔ‪.‬‬ ‫ىّم ؿيسھّٔ جَ قڪٔال کْ ىٍھٍسْ اِھا ىڪث کِم هڻْ ھٌّغو‪ .‬هرو ؿّچٔو جَ‬ ‫اّهْ ؿياج ۾ زهر ؿام کِهڻ کْ ةغجئؽو ؿيسھّٔ هٍٓغه آھْ‪ ،‬ؿّ قڪٔال قآغ‬ ‫ٰ‬ ‫ٌاراض ٿْ ھسْ‪ .‬اؿام هٽ ةاكْ کِم ئْ جَ ةچْ آھْ‪ .‬کِم درد زْ زاك آھْ‪ .‬درد ىً ۾‬ ‫‪155‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ھسْ جَ ڪٍھً ةَ ڳانھ جْ کِم اچْ‪ .‬ھً ارده قاّؼ ائٽو ةو زْ ڀٔاٌڪحا کْ پٍکڙوَء‬ ‫زْ ٌؽاڪث زْ وغ ۾ پٔف ڪّٔ‪ ،‬ڄڻ ظٌؼه ام زْ ةار ىام آھْ‪ .‬ظٌؼٌاڊ ةارهد ىام‬ ‫ٌَ‪.‬‬ ‫ىام چپ چاپ قڪٔال زْ ؿاىھّم ةٔٺؾ‪ .‬ىٍھً جْ ڪا ةَ ىكڪ ٌَ‪ .‬اکًٔ ۾‬ ‫ؿادگْ‪ .‬ڄڻ ڪا هڇو جيٍا پّرو ٿْ ھئْ‪.‬‬ ‫ھً ھٿ اڳٔام هڅآّ ۽ ىّم ھٿ ڇٌّىاٌؾ جَ ام کْ پٍھٍسْ ھٿ ۾ زھهْ پٍھٍسّ‬ ‫ڪٍڌ ىٿْ ڪؼو اکًٔ ۾ ائًٔ ٌھارٓائًٔ ڄڻ اىتؼ ىضم ٿْ ڇٺائًٔ‪.‬‬ ‫قآغ کٔؾ ڇاچه ؿٺّ نڳؾ‪.‬‬ ‫چٔائًٔ ”اڂ هنڀ ڀائْ پٽٔم اؿٽٔڊٓو ۾ ىٍھٍسّ پؼهگؼال آھْ‪ .‬جّم ىّم هٽ‬ ‫اچر‪ .‬ىام جٍھٍسْ ؿاىھّم هٓھٍغس‪ .‬جّکْ غؽك ىٿام غؽك ٻڌائٍٔغس“‪.‬‬ ‫پِّء ىّم ؿام گڏ ئْ ڇاڪڻ جام ھٔٺ نٿْ‪ .‬ڪار ۾ هٓٺْ‪ .‬ظغا صافٍ چٔائًٔ ۽ ائًٔ‬ ‫ةَ‪ 0‬پٍھٍسّ ظٔاك رکسّ‪.‬‬ ‫ىام ھڪ ڪٍگاك‪ .‬ھً کْ جَ ىّم ىام ڪسھ ىهْ ٌٿْ ؿگھّٔ‪ .‬ىغم زياڻَْء‪،‬‬ ‫اؿٽٔر آرٽـٽ زْ چّڻ جْ ىهْ‪ .‬پؼ ام ادب آداب ۽ دّا زّ ڇا؟ اٌھً چٍغ نيضً ۾ ىام‬ ‫ھً کام ڇاچه ىحادؼ ٿٔؾ‪ .‬پٍھٍسّ ظٔاك رکسّ‪.‬‬ ‫ڪٔڏو جھػٓب ‪ -‬ڪٔڏو قفلث‪.‬‬ ‫ائًٔ نْم پكپ ڪٍھً قاردا ٌانْ پؼائّٔٽ هو‪ -‬آِء پْ ؿام هاكفٔث ڪؼائْ ۽‬ ‫ھڪ دفْ​ْ ھً چّٔ ”ىاڻھّ اؿام هٽ ڇّ ٿا اچً؟ اِھّ ؿڀ جَ کًٔ گھؼ ۾ ةَ ىِهْ ٿّ‪ .‬پؼ‬ ‫اجْ ام رقحْ زْ ىاوَْء‪ ،‬ڪْ زّاةغارّٓم آھً‪ .‬زٍھً ؿتب ىاڻھّ اڪذؼ پاڻ کام ظفا‬ ‫رھً ٿا‪ .‬ھحْ ٌَ ڪهھ زْ قڪآث‪ ٌَ ،‬ؿڀاڻ زْ زّاةغارو‪ ٌَ .‬ىّھ‪ ٌَ ،‬ام زّ درد‪ .‬ھحْ‬ ‫ڪسھ ةَ ڳانھائڻ ۽ ڪؼڻ زْ آزادو ىاڻھّ ام چٔؽ زّ كغر ڪً ٿا ۽ اؿام هٽ اچً ٿا“‪.‬‬ ‫”اِھا جَ ھڪ ًؼفْ آىغرفث آھْ‪ .‬جّم ڪسھ ڪؼًٓ ٿْ ٻڌًٓ ٿْ‪ .‬ڇا ھئكہ ام ۾‬ ‫جٍھٍسْ ىؼوْ قاىم ھٌّغو آھْ“‪.‬‬ ‫”اؿًٔ جَ الش آھّٔم‪ .‬اؿًٔ ھؼ راة زٍو هٺّم ۽ ھؼ متش ىؼو هڃّم‪ .‬اؿاٌسْ‬ ‫ڪاةَ ىؼوْ ٌَ ٿئْ‪ .‬اؿام زْ ڪا ةَ ظّاھف ٌَ آھْ‪ .‬اؿام کْ ڪّ ظّاب‪ ،‬ڪا اىٔغ ٌَ‬ ‫آھْ‪ .‬اؿام هٽ ڪٍھً زّ اٌحُار ڪٌّھْ‪ ،‬ڪّ ةَ اؿام هٽ ٌَ آٍغه‪ .‬اؿًٔ آرٓـّم‬ ‫آھّٔم‪ ،‬زحْ ىاڻھّ پٍھٍسّم جٍھآّم ڇّٓ هڃً‪ .‬ھّ اؿام ؿام ٌَ‪ ،‬پٍھٍسًٔ جٍھائًٔ ؿام‬ ‫ڳانھائٍٔغا آھً‪ .‬ھّ پاڻ ؿام ىكغّك رھٍغا آھً ۽ ظّش ٿٍٔغا آھً“‪.‬‬ ‫۽ ھًِ ُىكڪْ ڇٌّ ھّ‪.‬‬

‫‪156‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ىّم ڇٺّ آھْ جَ ھؼ ىاڻھَّء کْ پاڻ ۽ زٌغگَْء الِء ڪّ ٌُؼّٓ وؼهر ھٌّغه آھْ‪.‬‬ ‫ڪارك ىارڪؾ چّٔ آھْ جَ ھؼ ىاڻھَّء زّ قّْر‪ ،‬ھً زّ ؿيازڪ هزّد ًئہ ڪؼو ٿّ‪.‬‬ ‫زٔڪڏھً ؿياج زْ جتغٓهَْء زْ امّك جْ ٻڌك ٌَ ھسْ جَ ؿڀ ىاڻھّ ؿاڳّٔم ڳانھّٔم‬ ‫ڪً‪ .‬۽ زٔئً جَ ؿياج ۾ ىاڻھّ انڳ پٔكً ۾ هرھآم آھً جَ ھًٍ زّ قّْر ةَ ھڪ ٻئْ‬ ‫کام انڳ ٿئْ‪ ،‬ام ڪؼو ئْ قآغ جهـٔغاس چّٔ؛ جهـْ اس دٌٔا ۾ ڀاٌث ڀاٌث ڪْ‬ ‫نّگ!ىّچْ زّجً‪ ،‬صسال هارم‪ ،‬زْ ڳانھ ڪٍغه‪ .‬قؼاب هڪڻٍغڈ چٌّغه؛ ىام ىاڻھً کْ‬ ‫ٌٍڊ ٿّ ڇٓام‪ .‬پؼ زٌغگَْء زْ انڳ قسً ۾ ىاڻھَّء زّ ڪھڙه قّْر ةٔھٍغه؟ چٔعّف زْ‬ ‫”ڄارنٍگ“ ڪھاڻْ ام زّ ىذاك آھْ‪ .‬ھً پٍر اٺ ىڙس ةغالٓا ۽ ھؼ ىڙس زْ فهـفہ ‪-‬‬ ‫صٔاة کْ‪ ،‬ام گڏ گػارٓم هكث ۾ پٍھٍسّ فهـفّ َاھؼ ڪّٔ‪ .‬اؿًٔ فٍڪار جَ ؿچ زْ‬ ‫جالش ۾ ٌڪؼو پئّم ۽ انڳ انڳ زڳھًٔ جْ انڳ انڳ اٌڀّ صامم ڪؼّٓم‪ .‬فٍڪار‬ ‫ڪْ پّنٔؾ هارا ٌَ آھً زْ ٿاڻْ ىام ڇٌڊه کڻْ ٌڪؼٌغا ۽ چّر کْ پڪڙو کٔؾ ڇٌڊا‬ ‫ھڻْ پٍھٍسْ ڇهھً زّ اّحؼاف ڪؼائٍٔغا‪ .‬ھّ اھْ زڳٔاؿّ آھً زْ زتهً ٽڪؼم جْ‬ ‫ؿاڅهَء ىھاجيائً زا كغل زھهْ اىؼ ؿچ زا گفحا ٻڌٌغا ۽ ڪؼجارٿ ٿْ هٍٓغا‪ .‬فٍڪار‬ ‫زٌغگَْء کْ ڇؿڻ ىاڻڻ چاھٍٔغا آھً ۽ ھّ ڀّڳٍٔغا آھً‪ .‬ھّ زڳٔاؿّ آھً‪ .‬ؿٍغم دك دىاغ‬ ‫ھئكہ کهٔم رھٍغا آھً‪ .‬امّك ھڪ جَ ؿچ ؿيسھڻّ آھْ‪ .‬امّك ظّد ۾ ڪّ ؿچ‬ ‫ڪٌّھْ‪ .‬ىّم کْ اھْ ىاڻھّ نٍگڙا نڳٍغا آھً‪ ،‬زْ زٌغگَْء ڀؼ ھڪ امّك زّ ڇٌڊه‬ ‫کڻْ ھهٍغا آھً‪ .‬ڪّةَ هاُء ٓا ٌُؼّٓ زٌغگَْء زْ ىڪيم ّڪاؿْ ڪؼو ٌٿّ ؿگھْ‪.‬‬ ‫زٌغگْ آحؼو هؿِٔ‪ ،‬آحؼو ڦھهٔم ۽ پٔچٔغو آھْ‪ ،‬زّ ام زا ىعحهف رهپ ڇؿڻ‪ ،‬ام زا‬ ‫وغ‪ ،‬اظحالف ۽ ةٔھّدگّٔم ؿيسھڻ نڳ ڀڳ ٌاىيڪً آھْ‪ .‬ىّم ”رځ ۽ پاڇا“ زْ ىھاڳ‬ ‫۾ فلي ھڪ ؿٽ نکْ؛ زٌغگْ ائًٔ آھْ‪ ،‬زٔئً آھْ‪ .‬ىّم ام ۾ زٌغگَْء ةاةث ؿڀ‬ ‫ڪسھ چّٔ آھْ ۽ ڪسھ ةَ ٌَ چّٔ آھْ‪ ،‬ڇّ جَ اِھا زٔئً ۽ جٔئً‪ ،‬پؼ آھْ‪.‬‬ ‫پٍھٍسْ صانث ائًٔ جَ ظؼچ کاُء ۽ ڇئْ اھلل ّ ! آھْ جَ ڪڍ‪ٌ ،‬اھْ جَ رهزه‪ .‬آفٔؾ ًؼف اچ‬ ‫هځ ٽئڪـَْء ۾ ڪؼٓام‪ .‬ڀاڈه ھڪ ىٔم زّ اٺ آٌا‪ .‬رهز رپّٔ ام جْ ظؼچ‪ .‬آفٔؾ ۾‬ ‫چاٌھ ؿٍئڪؾ ىفث‪ .‬چار رؿاال ةاؿهـهْ پڙھڻ نڳؾ‪ .0‬آٍڪائٌّٽؼ‪ ،‬ٽائٔو‪ ،‬رٓڊرس‬ ‫ڄائسٔـٽ ۽ اٌٽؼٌٔكٍم افٔئؼس‪ .‬ڪٔحؼا ؿاك رؿانّ”دو پؼاةهيؾ آف ڪئٌّؽل“ پڻ‬ ‫هٺڻ نڳؾ ۽ راڄٍٔحْ ۽ اٌحؼراقٽؼوَء ىـئهً ۽ ؿّانً کْ ؿيسھڻ زْ ڪّقف ڪٔو‪.‬‬ ‫ڪڏھً ىٔؼام ٽئڪـَْء ۾ نفٽ هٺٍغو ھئْ‪ .‬ھڪ دفْ​ْ کٔؾ چٔو جَ ھاڻ گھڻّ هكث‬ ‫ڪٍّارا رھٔا آھّٔم‪ -‬اچ جَ ھڪ ٻئْ ؿام قادو ڪؼّٓم‪ .‬ھَّء ڇاچو ڳاڈھْ ٿْ هٓئْ‪ .‬ھً‬ ‫چّٔ”ىّم کْ ام ىڙس زْ جالش آھْ‪ ،‬زٔئً جّکْ چّٔ اٿو‪ ،‬زّ ڇھ فّٽ ڄگھّ ھسْ ۽‬ ‫ھً زّ ؿّرھً ؿؤ رپٔا پگھار ھسْ“‪ .‬ىام ةَ پٍر فّٽ ڇھ اٌچ ھئؾ‪ .‬پؼ پگھار فلي ٽْ‬ ‫‪157‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ؿؤ‪ .‬ڇک ٿٔو جَ قتاٌا کْ ڇڏڻ ةْغ پٍھٍسْ فٔنهْ جْ كائو ٌَ رھٔؾ جَ ىام ڪڏھً ةَ‬ ‫قادو ٌَ ڪٍغس‪ .‬ٻً چئً ىھًٍٔ کام پِّء ىٔؼام ىٍھٍسْ آفٔؾ ۾ آئْ‪ .‬چٔائًٔ نٍچ کاراِء‪.‬‬ ‫ىام کٔؾ ڇآا رٓـٽارٌٽ فّرٽ ۾ هٺْ هٓؾ‪ .‬اجْ ھً چّٔ‪ ،‬ھَّء ىّم ؿام قادوَء الِء‬ ‫جٔار ھئْ‪ .‬ىّم چّٔىاٌؾ”ڇڏ ىٔؼام ‪-‬اؿًٔ دهؿث ئْ ؿٺا آھّٔم‪ “.‬قآغ ھً کْ پٍھٍسْ‬ ‫ظّاب کام ىٍھٍسْ مغاكث هڅٓڪ ادؼائحْ نڳْ‪ .‬قآغ ىّم چاھّٔ جَ ھَّء پٍھٍسْ ام‬ ‫ظّاب ؿام هفادار رھْ‪ .‬ىّم هٽ پٍھٍسْ ام هھٍّار زْ ڪاةَ ىٌٍلْ ؿيسھاڻْ ٌَ آھْ‪.‬‬ ‫انھاس ٌگؼ ۾ ؤا مغر ۽ ڀارجْ ؿٔڪؼٓٽؼو‪ .‬ڀارجْ كائو‪ ،‬ؤا زْ ىّة ةْغ‬ ‫آٌچم مغر‪ .‬آظؼ ۾ ؿڳً مغر ۽ ىام ؿٔڪؼٓٽؼو‪ .‬پِّء ؿٍڌو ؿاھث ؿڀا گّةٍغ ڀاٽٔا زْ‬ ‫ھٿً ۾ هٓئْ ۽ دٓاك آقا ام زّ دائيْ ؿٔڪؼٓٽؼو‪ .‬ام ؿڀا زّ ڪو هرؿْ ىهھائڻ رھّٔ‬ ‫۽ اِھا ؿاھث ةغرام هرؿْ ؿڀا ٿْ هٓئْ‪ .‬گّةٍغ ڀاٽٔا ةَ ًؼح ًؼح زا پکْ پانڻ قؼهع‬ ‫ڪٔا‪ .‬ؿٍغس اهًاق ۾ ادةْ ڪالس ةغرام پکَْء ڪالس نڳڻ نڳا‪.‬‬ ‫ُ‬ ‫اؿام ٻْ ؿٍـٿا ؿٍڌو رائٔٽؼس گهڊ ٺاھْ ۽ نٔکڪً کْ ؿٍغم رچٍائً جْ ازّره‬ ‫ىهْ‪ ،‬اِھّ ؿّاك ھٿ ۾ کٍّٔؿًٔ‪ .‬ىام ؿٔڪؼٓٽؼو‪ .‬مغر ٌائب مغر ڪٔؼ ةَ ٌَ‪ .‬آٌچم‪.‬‬ ‫ڦحً ۽ آو ؿڳً‪ ،‬گٍّ‪ ،‬رازّ ؿڳً آھّزا ام ۾ ڪافْ ؿؼگؼل رھٔا‪ .‬ةيتئَْء زْ ھڪ‬ ‫ىٔڙ ۾ ىّجْ پؼڪاش ؿٺْ جلؼٓؼ ڪئْ ”اهھًٔ پٍّ هٺڻ الِء هاپاروَء کْ‪ ،‬ڪيپّزٌگ‬ ‫الِء ڪيپازٓٽؼ کْ ڇپڻ الِء پؼٓؾ هارو کْ‪ ،‬زهغةٍغوَء الِء ةائٍڊر کْ جَ پئـا ڇّٓ ٿا پؼ‬ ‫نٔکڪ کْ ڇّ ٌَ؟ ڪّ ةَ پتهكؼ گھاٽْ ۾ ٌَ آھْ‪ .‬ؿڀ نٔکڪ اؿٽؼائٔڪ جْ هٍٓغا‪ ،‬زْ‬ ‫اهھًٔ ُازّره ٌَ ڇٍٓغا‪ .‬اؿًٔ اهھام کام ڪْ نک جَ ٌٿا گھؼهم‪ .‬اؿًٔ ادب رؿحْ رهزو‬ ‫ٌٿا گھؼهم‪ ،‬پؼ آحؼه ُازّره جَ وؼهر ىهڻ گھؼزْ زّ ٻّٔ ٌَ جَ ٻارم الِء ڪسھ هٺْ‬ ‫ؿگھّم‪ .‬زٔڪّ ةَ رؿانّ اؿام کْ ُازّره ٌَ ڇٍٓغه‪ ،‬اؿًٔ ام کْ پٍھٍسْ رچٍا ٌَ‬ ‫ڇٍٓغاؿًٔ‪ .‬اؿام زّ فٔنهّ آھْ جَ گھٽ ۾ گھٽ پٍر رپٔا ڇٌا هڃً“‪.‬‬ ‫اِھّ امّك او‪ -‬زْ ُاجو كتّك ڪّٔ‪ .‬پؼ ىحام ىٿؾ انؽال نڳْ جَ گهڊ زْ جضؼٓڪ زْ ادؼ‬ ‫ھٔٺ آّٓ آھْ‪ ،‬ام کام ةچڻ الِء پٍسً ةغرام چار رپٔا ڇٓڻ قؼهع ڪٔائًٔ‪ .‬ھڪ دفْ​ْ نْم‬ ‫پكپ ىّم ۽ گٍْ هٽ آّٓ‪ .‬چٔائًٔ‪ُ 0‬اجو کْ ادب زْ هڇو ڄاڻ آھْ‪ .‬ىّم کٔؾ ڪھاڻْ‬ ‫ڇٌْ‪ .‬ھً داةث ڪؼو ڇٓکارّٓ جَ اِھّ ظاڪّ آھْ ۽ آٍغڈ پؼچْ ۾ ڇپْ ٿّ‪ .‬گٍْ ڇاچه‬ ‫کِهّٔ ۽ چٔائًٔ؛ چؼٓا‪ُ ،‬اجو کْ ڄاڻ ڪٌّھْ‪ٓ ،‬ا جّم ةّٔكّف آھًٔ‪ .‬ھً جّکْ ةٍائْ‬ ‫پٍھٍسا چار رپٔا ةچآا آھً ۽ زٔئً ٻِهْ ةسْ جْ‪ ،‬جٔئً جّم ام جْ ظّش جَ جٍھٍسْ رچٍا‬ ‫ٌئًٔ دٌٔا ۾ ڇپسْ ٿْ! نْم ةَ اؿحاد آھْ‪ .‬چٔائًٔ؛ اِھْ چار رپٔا ڇاچا ىھاٌگا پٌّغس‪.‬‬ ‫دٌٔا کْ چٌّغه آھْ جَ نْم پكپ نٔکڪ ڪٌّھْ‪ .‬ھاڻ پٍھٍسْ څٌڌهڈوَء ذھٍٔث ؿام‬

‫‪158‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫پٍھٍسْ پؼچار کْ پاڻ ٻٍسّ ڇٍٓغه ۽ ٻهْ زٔڪڏھً ھڪ ةسْ ؿام ظّش ٿٍٔغو آھْ جَ‬ ‫کٔؾ چار ڇٓڻ ؿام ىّم کْ ڪّ ٌلنام ٌَ پٌّغه‪.‬‬ ‫ىام ڪٌّر زّ آڊٓٽؼ ٿٔؾ جَ ىّم ھؼ قاّؼ کْ پٍسّٓھ رپٔا ڇٓڻ قؼهع ڪٔا ۽‬ ‫ٻْ رچٍا الِء ڇھ رپٔا‪4860 .‬ع ىّم ھڪ پؼچْ ۾ فلي ھڪ قاّؼ کٍّٔ ۽ ام زا اٺ ڇھ‬ ‫قْؼ کٍٔا‪ .‬پھؼًٓ آٌچم‪ .‬پِّء راھْ کٍٔو‪ .‬ائًٔ قٔط آاز ۽ جٍّٓؼ ّتاؿَْء زا ةَ قْؼ‬ ‫ڇپٔو‪ .‬راھَْء زْ قْؼم ۾ ڪْ پؼهفً زّم چڪّم ٿّٔم جَ ؿاڳٔا قْؼ هرو ڇپٔو‪ .‬پِّء‬ ‫ىّم گٍْ ۽ رازَّء کْ ةَ پاڻ ؿام کٍّٔ‪ .‬ىّم ؿّاك زّاب زّ ڪانو ؿڳً آھّزا کْ‪،‬‬ ‫جضؼٓڪ زّ ڪانو ٌارآڻ ڀارجَْء کْ‪ ،‬ادةْ قعنٔث زّ ڪانو پاڻ کْ ڇٌّ‪ .‬ىّم زڳث‬ ‫آڇهاڻَْء ىٍگھارال ىهڪاڻَْء‪ّ ،‬ؽٓؽ‪ ،‬ڪٔؼة‪ُ ،‬اجو جْ ڪافْ ؿٺا ظاڪا نکٔا‪ ،‬پؼ ىانھَْء‪،‬‬ ‫قٔال‪ ،‬ؿڳً ۽ آٌچم جْ نکڻ زّ ارىام رھسْ هّٓ‪ .‬پِّء ؿڳً جْ ڪحاب ۽ ىانھَْء جْ‬ ‫نٔک نکٔو‪ .‬ةاكْ قٔال ۽ آٌچم جْ نکڻ زّ ارىام اڃا پّره ٌَ ٿّٔ اٿو‪.‬‬ ‫گّةٍغ ىانھَْء ؿام گفحگّ ۾ رازً چاهال ادب ۾ ًّفام پئغا ڪّٔ‪ .‬گٍْ‪ ،‬ادب جْ‬ ‫ڪئٌّـٽ پؼچار زْ غهي ٍّامؼ ظالف ةا دنٔم زةؼدؿث ؿيپادڪْ نٔک نکٔا ۽‬ ‫ڪؼقً راھَْء زڏھً ھٍغ‪ -‬چًٔ ؿؼصغ جْ اهچْ ىْٔار زّ نٔک نکّٔ جَ ؿٍڌو ٻّنَْء ۾‬ ‫جؼكْ پـٍغوَء پٍھٍسْ ىٍاؿتث هڃائْ ڇڏو ۽ ٻَ ؿاك پِّء ڪٔؼة ٻاٻاڻَْء ۽ ُاجو‪ ،‬ؿٍڌهَء‬ ‫څارا ۽ ٌئًٔ دٌٔا ۾ ىٍھٍسْ ظالف هڇا نٔک نکٔا جَ ىّم ”ؿٍڌو ادٓتً ۾ ٌُؼٓاجْ‬ ‫ڪكيڪف“ ڪحاب نکّٔ‪ ،‬زٍھً کْ پؼل اةٔچٍغاڻْ ؿٍڌو جضؼٓڪ زّ ةائتم ؿڏٍٓغه‬ ‫آھْ‪ .‬اِھّ ڪحاب پڙھْ ڪٔؼة ٽْ ىھٍٔا ةٔيار ٿْ پّٔ‪ ،‬اِھّ ڇؿْ ُاجو ڪحاب پڙھّٔ ئْ‬ ‫ڪٌَّ ‪ -‬۽ ؿٍغس چّڻ ىّزب ھً اڃا جائًٔ اِھّ ڪحاب ٌَ پڙھّٔ آھْ‪.‬‬ ‫ھؼو ىّٽّاڻْ ىٍھٍسْ ذھاٌث ۽ زؼئث ؿتب ىّم ڇاٌھً ڇڪٔم ھّ‪ .‬پؼ هڇا ُازّرا‬ ‫ڇٓڻ ؿتب کٔؾ ٌلنام ھڪ ًؼف‪ ،‬جَ جؼكْ پـٍغم زْ پڇ نٽڪائڻ زْ ةڇ ٻئْ ًؼف‬ ‫پؼٓكام ٿْ ڪّٔ‪ .‬ھؼو ىّٽّاڻْ ٌٍڍو ھٌّغو ُارده نٔکڪً زْ دهؿحَْء ۾ رھّٔ ۽‬ ‫ؿٍڌوَء ۾ ؿڳً آھّزا ۽ زّٔة چاهال ؿام گھڻّ هكث گػارٓائًٔ‪ .‬ام ڪؼو ھً ۾ جيال‬ ‫ؿٺّ ادةْ ذهق پئغا ٿّٔ ۽ ھً ڪٌّر پتهٔڪٔكً ًؼفام جيال ؿٺا ڪحاب ڇپآا آھً‪.‬‬ ‫ىٍگھارال ىهڪاڻَْء زْ ”ؿٍڌو ٌذؼ زْ جارٓط“ راھَْء زّ ”ڪياچ“ گٍْ زّ ”اپؼازحا“ ۽‬ ‫ىانھَْء زّ ”پٔار زْ پٔاس“ ؿاھث اڪادىَْء زا اٌْال صامم ڪؼو چڪا آھً‪ .‬ڪٌّر ۾‬ ‫کٔؾ زّٔة چاهال ھڪ ٻَ اقحھار رهؿْ آهچْ ظاٌْ ىام هٺْ ڇٍٓغه ھّ‪ ،‬پؼ زّ َاھؼو‬ ‫نٔک نڳٍغه ھّ‪.‬‬ ‫ڪٔؼة ھڪ دفْ​ْ ادةْ ڪالس ۾ ڪٌّر جْ ةضخ رکآّ جَ ام ڪٔئً ادب ۾‬ ‫غٔؼ جؼكْ پـٍغ الڈا پٔغا ڪٔا‪ .‬ڪٔؼة چّٔ؛ ىام ڳانھائٍٔغس‪ .‬ىّم چّٔ؛ ىام ةَ‬ ‫‪159‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ڳانھائٍٔغس‪ .‬ڪٔؼة ىٍھٍسْ چھؼو زّ ٽاىّ ڇؿْ چّٔ جَ ىّم کْ ڳانھائڻّ ڪٌّھْ‪،‬‬ ‫ىام فلي ٻڌائٍٔغس جَ ىام ڇّ ڪٌّر جْ ڳانھائڻ کام اٌڪار ٿّ ڪؼٓام‪ .‬ىّم چّٔ جَ ىام‬ ‫زّاب ڪّ ٌَ ڇٍٓغس‪ ،‬پؼ ٻڌائٍٔغس جَ ىام ڇّ ٿّ زّاب ڇٓام‪ .‬ڪٔؼة کِهْ چّٔ؛ جّم‬ ‫ؿڌرٌغًٓ ڪّ ٌَ‪ .‬ىّم چّٔ‪ٌ 0‬غوَء ڪٍارو رھْ هاڳً ؿام هٓؼ ٌَ رکسْ‪ ،‬جَ ةھادرو‬ ‫ڪھڙو! ىانھَْء چّٔ؛ جّم پٽَْء زْ ھٔٺام څڊ ٿّ ھڻًٔ‪ .‬چّٔىاٌؾ؛ ىّم جْ چٔحّ‬ ‫صيهّ ڪٍغه جَ ىام کٔؾ گّنْ ھڻْ ىارٍٓغس ۽ ىام اِھّ ٌَ ڇؿٍغس جَ کٔؾ اِھا گّنْ‬ ‫پٽَْء زْ ھٔٺام ٿْ نڳْ ٓا ىٿام‪.‬‬ ‫ىام ھڪ ؿاك ىٍگھارال ىهڪاڻَْء ٻّٔ ؿاك نٔکؼاج ّؽٓؽ زْ مغرپڻْ ھٔٺ‬ ‫ىٍڊك زّ ؿٔڪؼٓٽؼو ٿٔؾ‪ .‬ادةْ ڪالس ۾ زغا زغا ڪيً الِء زغا زغا ڪاىٔٽّٔم ٺاھٔو‪.‬‬ ‫ٌاٽڪ ڪاىٔٽْ‪ 0‬ڪٍٍّٓؼ ڪؼقً راھْ‪ ،‬ؿاھث اڪادىْ ڪاىٔٽْ‪ 0‬پّپٽْ ھٔؼاٌٍغاڻْ‪.‬‬ ‫ُازّره ڪاىٔٽْ‪ 0‬رازً چاهال‪ ،‬ھٍغ ؿٍڌ فٍڪار گكث ڪاىٔٽْ‪ 0‬ؿٍڌو جـهٔيْ ڪاىٔٽْ‪،‬‬ ‫هغٔؼن‪ .‬ڀارجٔہ گٔام ةٔٺ ؿام نکپڙھ ڪئٔـًٔ جَ اِھْ ؿٍڌوَء ٻّنَْء کْ ةَ ھڪ نک‬ ‫اٌْال الِء جـهٔو ڪً هغٔؼن‪.‬‬ ‫ىٍڊك ةيتئَْء ۾‪ .‬ىام پھؼّٓم پٍاھگٔؼ ھّس زّ ڇاٌّڻَْء ۾ رھٍغو ىٍڊك زّ‬ ‫ؿٔڪؼٓٽؼو ٿٔؾ‪ .‬ىّم نٔکڪً زّم قاىّم ىهھائڻ قؼهع ڪّٔم‪ .‬پِّء ام زّ ٍّّام‬ ‫قاىث ةٍسْ هّٓ‪ .‬ؿڳً آھّزا زْ قال هكث ّؽٓؽ ماصب ؿڳً جْ ؿعث جٍلٔغ ڪئْ‪.‬‬ ‫ھً ؿڳً زْ زةام‪ ،‬فً ۽ گؼاىؼ زّم چڪّم ٻڌآّم‪ .‬ؿڳً قْؼ پڙھّٔ؛‬ ‫ىٍھٍسْ غو زْ جّکْ ظتؼ آ‪-‬‬ ‫صاك ٌَ پڇ‪ ،‬گؼ اڂ ةھحؼ آ!‬ ‫ّؽٓؽ چّٔ ”ڇا ةھحؼ آھْ‪ ،‬صاك‪ٓ ،‬ا غو؟ ھً قْؼ ۾ اھال آھْ“‪ .‬نْم پكپ‬ ‫چّٔ”اھال ؿام قْؼ مغّٓم زٌغھ رھٍغه آھْ“‪.‬‬ ‫ّؽٓؽ زّش ۾ ”جّکْ ٻّنَْء زْ ظتؼ آھْ“؟‬ ‫نْم پكپ کِهْ ”ىّم کْ ٻّنَْء زْ ظتؼ ھسْ ھا جَ ىام نٔکڪ ڪٔئً ٿٔام ھا“؟‬ ‫”جّم نٔکڪ آھًٔ؟ اڃا ًفم ىڪحب آھْ“‪.‬‬ ‫ىٍْْ ٌَ آئْ ۽ قآغ اھّ‬ ‫نْم پكپ ىاٺ ٿْ هّٓ زّ کٔؾ قآغ ًفم ىڪحب زْ‬ ‫ٰ‬ ‫ىٌهب ڪڍٓائًٔ جَ ّؽٓؽ زْ راِء ۾ ھً ادب ۾ اڃا ًتال ٿْ هڄآا‪ .‬زا ڳانھ قآغ کٔؾ‬ ‫غهي ًّر مضٔش نڳْ‪ .‬نْم ال زّاب ٿٍٔغه آھْ جَ ؿگؼٓٽ دکائْ کٍگھڻ قؼهع ڪٍغه‪.‬‬ ‫ّؽٓؽ چّٔ ”ؿڳً قاّؼو ٿّ ڪؼو ٓا ھاٿَْء جْ چڙھْ ڇٔڻا ٿّ ىٔڙو!“‬ ‫ىّم‪ ،‬راھْ ۽ گٍْ‪ ،‬ؿڳً زْ ڪالل زْ اھئث ٻڌائْ پؼ ّؽٓؽ چّو جَ اهھًٔ زاھم‬ ‫آھّٔ‪ .‬اڃا اهٌغھ ۾ ٿاڦّڈا پٔا ھڻّ‪ّ .‬ؽٓؽ چّٔ ”اھال چئً كـيً زّ ٿٍٔغه آھْ“‪ .‬ھڪ نفٍ‬ ‫‪160‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ٻَ ىٍْائّم ٻڌائْ ”ىؼھو ڪْ نئْ گئْ ىؼھو ڀْ گئْ“‪ .‬اجْ قْؼ چٽّ آھْ‪ .‬ھڪ نفٍ‬ ‫ھڪ ھٍڌ ىهو جَ ٻئْ ھٍڌ اؿًٔ ىؼو هٓاؿًٔ آھْ‪ .‬ٻّٔ اھال اَھار زّ ظتؼ ٌَ پّو جَ‬ ‫قاّؼ چّڻ ڇا ٿّ چاھْ‪ .‬زٔئً ؿڳً زّ قْؼ آھْ جَ صاك ةھحؼ آھْ‪ .‬ٽّٔم اھال ٌڪحً‬ ‫زّ ٿٍٔغه آھْ جَ آظؼ قاّؼ ظٔاك ڪھڙو ٌڪحْ جْ ٻڌه آھْ‪ .‬چّٿّم اھال ةٔام زْ‬ ‫ى‬ ‫ىذال ؛ ھً ھفحْ ّؽٓؽ ةّٔس جْ ؿعث ٌڪحچٍْٔ ٌَ ڪئْ!‬ ‫اھئث جْ ھٌّغه آھْ‪.‬‬ ‫ٍْْٓ اڳٔئً ھفحً ۾ ڪئْ ھئائًٔ‪ .‬اھّ قْؼ زّ ؿلو آھْ“‪.‬‬ ‫ّؽٓؽ زْ ڄاڻ ةَ زةؼدؿث جَ قعنٔث ةَ‪ .‬ام ڪؼو ڪڏھً ارھ زهرائْ ةَ ڪؼو‪.‬‬ ‫آٌچم زّ ھڪ قْؼ آھْ؛‬ ‫جّ زڏھً جڙپٍغه ڇٺّ ھٌّغه ىّم کْ‬ ‫جّ ىٍھٍسْ ىٔؽ کام جنّٓؼ ھٽائْ ھٌّغو‪.‬‬ ‫ّؽٓؽ چّٔ ”پھؼًٓ ڳانھ جَ جنّٓؼ ڀث جْ ٽٍگتْ آھْ‪ .‬ام ڪؼو اِھا اجام الھتْ‬ ‫آھْ‪ .‬۽ ٻْ ڳانھ جَ ّاقق ىْكّكا کْ ىّڪهّٔ ڇا آھْ؛ جنّٓؼ ٓا ىٔؽ؟ زْ جنّٓؼ جَ ڇّ‬ ‫ٿّ چّو جَ جّ ىٍھٍسْ ىٔؽ جام جنّٓؼ ھٽائْ ھٌّغو‪ .‬ىٍھٍسْ نفٍ جنّٓؼ ؿام هڃڻ‬ ‫گھؼزْ‪ .‬ىٍھٍسْ ىٔؽ نکڻ ىام نڳْ ٿّ جَ قاّؼ ڄکڻ زّ ڪو ڪٍغه آھْ ۽ ىْكّكا کْ‬ ‫ام كـو زّ ٌػراٌّ ڇٌّ اٿائًٔ ‪“.‬‬ ‫ؿڳً آھّزا ةَ ”رهقً ڇاٌّره“ زْ ىھاڳ هارا ٻَ چار ٌڪحا ؿٍڌو قاّؼوَء ةاةث‬ ‫پٔف ڪٍغو َاھؼ ڪّٔ جَ ھً ّؽٓؽ کْ ُؿٺّ قاّؼ ۽ ُؿٺّ ٌلاد جَ ڇا پؼ ُؿٺّ‪ .‬پاٺڪ ةَ‬ ‫ٌٿْ ؿيسھّٔ‪ّ .‬ؽٓؽ مغر زْ ّھغو جام اؿحْٔفا ڇٌْ جَ ىٍڊك زْ ھڪ ىٔيتؼ ؿٍغس‬ ‫ةْٔؽجْ ڪئْ آھْ‪ .‬ىّم اِھّ رخ هرجّ جَ زھڳڙه مغر ۽ ىٔيتؼ هچ ۾ ٌَ‪ ،‬پؼ ھڪ ٌلاد ۽‬ ‫قاّؼ هچ ۾ آھْ‪ .‬ڪارهةارو ڪاىٔٽَْء اؿحْٔفا ىٍُّر ڪئْ‪ .‬ڪٔؼة آئًٔ زْ ڪٍھً‬ ‫فلؼو ىّزب رڪئٔؽٓكً هڅو جَ ام اؿحْٔفا زّ فٔنهّ زٍؼك ةاڄو ڪؼو ؿگھْ ٿْ‪.‬‬ ‫اِھّ ىٔڙ ةَ ٿّٔ ۽ ھڪ قاھْ جارٓعْ ةضخ ةْغ زٍؼك ةاڄو ھڪ ههٽ زْ گھڻائْ ؿام‬ ‫ّؽٓؽ زْ اؿحْٔفا ىٍُّر ڪئْ‪ .‬ام ةْغ ىٍڊك ڪٔئً ةٍغ ٿّٔ‪ ،‬ام زّ اصّاك ”ٌُؼٓاجْ‬ ‫ڪكيڪف“ ۾ ىّم نکّٔ آھْ جَ جؼكْ پـٍغ ىٍڊك ڇڏو ھهٔا هٓا ۽ زڳھ کـسڻ ةْغ‬ ‫ىّم ام زا ىٔڙ اههك پارڊ ۾ ؿڏائڻ قؼهع ڪٔا‪.‬‬ ‫ؿڳً ۽ ىام ّؽٓؽ زْ گھؼ پِّء ةَ هٍٓغا ھئاؿًٔ‪ّ .‬ؽٓؽ زْ ىّة کام فلي ھڪ ٻَ‬ ‫ڇٍٓھً اڳ ةَ ىام ازھم ؿام ھً هٽ هّٓ ھّس‪ .‬ھً ٻڌآّ جَ ڄاڪٽؼ کٔؾ گّقث ىڇْ‬ ‫کائڻ کام ىٍِ ڪئْ ھئْ‪” .‬ڀال گّقث ىڇْ ٌَ کائسً ۽ ائًٔ رکّ زٔئسْ جَ ام زٔئڻ‬ ‫ىٍْْ ڪاٌھْ‪ .‬اِھْ کائسً‪ .‬ىّج ىؽا ڪسً‪ ،‬پِّء ڀم ىؼو هڃسْ“‪.‬‬ ‫کْ ڪا‬ ‫ٰ‬ ‫آظؼًٓ ؿّاك زّ ڪٍھً ادٓب کائٍؾ پڇّٔ‪ ،‬ؿّ ىٍھٍسّ ھّ‪” ،‬ؿٍڌو ؿٍڌ هٍٓغا“؟‬ ‫‪161‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫چٔائًٔ‪ ” ،‬ڇؿام ٿّ‪ ،‬آؿيام ۾ كافهً زا كافال ؿٍڌ هڃْ رھٔا آھً“‪.‬‬ ‫ّؽٓؽ زْ ىّة جْ ھڪ ةَ اؿڪّك‪ ،‬ھڪ ةَ ڪانٔر ةٍغ ٌَ ٿّٔ‪ّ .‬ؽٓؽ رهآحْ قاّؼ‬ ‫ھّ‪ ،‬مضٔش آھْ‪ 0‬پؼ ىـهيام ٌلادم ھٍغم ۾ کٔؾ ئْ هڇه قاّؼ ىڃّٔ‪ .‬ظّد پٔؼ صـال‬ ‫انغًٓ راقغوَء ىؼصّل ”ھّ ڇهٿْ ھّ ڇٍٓھً“ ۾ ائًٔ نکّٔ آھْ‪ .‬ؿڳً ةَ ائًٔ گيٍاىَْء ۾‬ ‫ىؼو هّٓ‪-‬ؿٍغس مؼف ڪھاڻًٔ زّ ھڪ ئْ ڪحاب ٌڪحّ ۽َ ڪّجائً زّ ىسيّ​ّ​ّ ۽‬ ‫ٌاهك پِّء ُاجو ڇپآؾ‪ .‬ؤا ىئّ جَ اؿڪّك ۽ دڪام ؿڀ ةٍغ ٿٔا زّ ڪانٔر جَ ھحْ ھئا‬ ‫ڪًٔ‪ -‬ىاڻھً کْ ُگم ٌَ ىهً زّ ؤا کْ ىانھائّم چاڈھًٔ‪ .‬ؤا ّ​ّاىْ قاّؼ ھّ ۽‬ ‫ّ​ّال ۾ ىكھّر ھّ‪ .‬ىاؿحؼ چٍغر ةَ ؿٍغس گھڻّ ڪالل ڳآّ آھْ‪.‬‬ ‫ادةْ ھهچم ۾ ىٍھٍسّ ھڪ ھؼاس ھّ جَ ھڪ ھُْء قعل آھْ‪ ،‬زّ ذھًٔ ۽‬ ‫ةٔتاڊ آھْ ۽ ىٍنّةاةٍغوَء زْ ظالف آھْ‪ .‬ادب ۾ ھً ڪٍھً ةَ هاد زّ ٌْؼه ٌَ ھٍّٔ‬ ‫آھْ ۽ فً ؿام اٌـاٌْ ىً زْ ٽٽم صنً کْ چٽڻ زْ ڪّقف ڪئْ اٿائًٔ‪.‬‬ ‫ىام انيـث‪ .‬ىام زٔحؼه ٌّڪؼًٓ زْ پٺٔام ڄڪٍغه ھّس‪ ،‬ڇّڪؼّٓم ىّم کْ‬ ‫اهجؼّٓم صـًٔ نڳٍغّٓم ھّٔم‪ .‬ڇّڪؼًٓ پٺٔام پٌّغه ھّس جَ ٌّڪؼّٓم ڇڏائسْ‬ ‫هٍٓغّٓم ھّٔم‪ .‬ام ڀڄ ڀڄام کام ةچْ ؿاھْ پٽڻ زّ ىّم هٽ رڳّ ھڪ رؿحّ ھّ‪ 0‬نکڻ‪.‬‬ ‫ٻْ چٔؽ زٍھً پاڻ ڇاٌھً ڇڪّٔ‪ُ ،‬اھا ھئْ كغرة‪ ،‬آڪاش‪ ،‬جارا‪ ،‬ةادك‪ ،‬پھاڈ‪ ،‬هادّٓم‪ ،‬درٓا‬ ‫زا ڪپ‪ ،‬ةً‪ ،‬کٔث ڪٿ ةَ ٻَ ھٿ پٺٔام ڪؼو‪ ،‬ام ىٿام ىٿّ رکْ نٔٽْ پٌّغس‪ .‬ؿڀ جارا‬ ‫اهنھ ۾ نھً ٿا‪ ،‬پؼ ؿپث رقْ جْ اةحا ٿْ ةَ كٌب جارو زْ چّڅارو ڦؼم‪ .‬اهٌغاھَْء راة‬ ‫۾ جارا ائًٔ ٌڪؼو اچً ڄڻ زالهً​ً ٿْ ڪٍھً پٍاھگٔؼ ڇاٌّڻَْء ۾ څاٻّ ڪّٔ ھسًٔ‪.‬‬ ‫پؼڪؼجْ ىٍھٍسْ ىاُء آھْ‪ .‬څرجْ پؼڪحَْء زْ ھٍر آھْ‪ .‬اجْ هڇه ؿڪّم آھْ‪ّ .‬سب‪،‬‬ ‫اؿام پؼڪؼجْ ڇاٌھً ٌھارڻ ڇڏو ڇٌّ آھْ‪ .‬اھڙا گھڻا ىاڻھّ آھً‪ ،‬زً هٽ زةؼدؿث ةئٍڪ‬ ‫ةئهٍؾ آھْ‪ ،‬پؼ زً چّڇٍٓھً زْ چاٌڊهڪَْء زّ اىؼة ٌَ پٔحّ آھْ‪ .‬ؿيٍڊ کْ پٍھٍسّ‬ ‫ىؽاج‪ ،‬پھاڈ کْ پٍھٍسْ قعنٔث‪ ،‬پؼڪؼجَْء کْ ىاٺ زّ ؿٍگٔث آھْ‪ ،‬زٍھً کْ ىاڻڻ‬ ‫الِء ڪا اٌڪو ٽٔڪؾ ٌَ ڀؼڻْ پٌّغو آھْ‪.‬‬ ‫ىّم اهٌغھ ۾ كهو کٍّٔ ۽ جٍھآً ۾ آڪاش ڇاٌھً ٌھارّٓ‪ .‬ىٍھٍسْ گھؼ ًؼف ٌُؼ‬ ‫ٌَ هٓئْ زا ىٍھٍسْ پٍھٍسْ دٌٔا ھئْ‪ .‬ڪيم ؿام پؼٓو ڪٔو‪ ،‬الالئً زْ ٌّڪؼو ڇڏو‬ ‫هڇو پگھار جْ رال دادالڻَْء هٽ هٓؾ ۽ ام دهرام ىٍھٍسْ ظاٌگْ زٌغگَْء ۾ ٽْ صاددا‬ ‫ٿٔا‪ ،‬زً ىٍھٍسْ دىاغ زْ ٌـً کْ ٽّڈو ڇڏّٓ‪ .‬ىام ‪4863‬ع کام ‪4850‬ع جائًٔ ؿٍڌو‬ ‫جضؼٓڪ کام انڳ ٿْ هٓؾ‪ ،‬ام زا ٽْ ؿتب ھئا‪ .‬ؿڳً آھّزا زّ ىّة‪ ،‬گھؼ ۾ گھّٽانّ ۽‬ ‫ھڪ نٍتْ ةٔيارو‪.‬‬

‫‪162‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ھڪ دفْ​ْ ؿڀ کام ٌٍڍو ڀٔڻ آقا چّٔ ”ڀائّ‪ ،‬جّم جَ هڇه نٔکڪ آھًٔ‪ .‬ىٍھٍسّ‬ ‫ھڪ ڪو ڪؼ‪” .‬ھَّء فلي ؿّرھً ؿانً زْ‪ .‬زّام ۽ ؿھڻْ‪ .‬ظي ۽ ظاك ڪكف ڪٍغڈ‪.‬‬ ‫ڪيال کْ ڀاڀَْء ام قعل ؿام قادو ڪؼائْ‪ ،‬زٍھً کْ اؿام زْ غؼٓتَْء زْ ڇک کام‬ ‫هڅٓڪ ام ڳانھ زْ ظّقْ ٿْ جَ ؿٍغس ؿاال ڇاچا ؿٺا ھئا ۽ ھڪ جَ نٔکڪ ةَ ھّ‪.‬‬ ‫”ڪھڙه ڪو“‪.‬‬ ‫”ىّم کْ فهو ۾ ڪو هٺْ ڇو“‪.‬‬ ‫”ائڪٽٍگ ڪٍغًَٓء“؟‬ ‫”ھا“‪.‬‬ ‫”ةّٔكّف‪ ،‬ڪڏھً ىّم ةَ ائڪٽؼ ٿٔڻ زْ ڪّقف ڪئْ ھئْ‪ .‬رازً چاهال ؿام‬ ‫گڏ ىّم اؿٽّڄًٓ زا چڪؼ کاڅا‪ .‬آظؼ اؿام کْ ىِٽْ َچ َٽ ِڻْ َپئْ‪ .‬ائڪٽٍگ ڪؼڻ ڇا چؼچّ‬ ‫آھْ“؟‬ ‫”ٌؼگؾ زّ ڪٍغو آھْ“‪.‬‬ ‫ىّم کٔؾ ٻاٌھً کام زھهْ چّٔ”آقا‪ٌ -‬ؼگؾ جيال هڇو ڪالڪار آھْ‪“ .‬‬ ‫”ڀائّ“‪ ،‬ھً چّٔ ”جّم ڇؿر‪ -‬ىام ڇا ٿْ ڪؼٓام‪ .‬ىٍھٍسّ ؿڄْ ھٍغؿحام ۾ ٌانّ‬ ‫ٌڪؼٌغه‪ .‬جّکْ زال پئـا ڇٍٓغس‪ .‬جّم آرال ؿام نکر“‪.‬‬ ‫ڇاچه ڇک ٿٔو‪ .‬ةؾ رڳّ پئـا ڪيائڻا آھً؟ جَ ىام ڇّ ٿّ نکام؟ آھْ ڇا اِم ۾‪.‬‬ ‫ڇڏو ڇٓام نکڻ‪ .‬ڪسھ هڅٓڪ ڪيآام‪ .‬کٔؾ ڪسھ آرال ڇٓام‪ .‬چّٔىاٌؾ ”جّم ةْ فڪؼ‬ ‫ٿْ‪ .‬ىام رازڪپّر ؿام گڏزٍغس“‪.‬‬ ‫ڀاڀَْء پِّء کٔؾ پاؿْ هارو گھؼ ۾ ؿالئَْء زّ ڪو ؿکڻ ۽ ڀؼڻ جْ رکّٔ‪ .‬پِّء‬ ‫ظتؼ پٔو جَ اِم ىائْ گٌّگْ کٔؾ ڀٍگ ۽ څاجّره کائڻ ؿٔکارّٓ ھّ‪ .‬اِم ڪؼو ڀاڀَْء‬ ‫ڪٍھً ھٍڌ ھً زّ ىڱڻّ ڪؼو ڇڏّٓ‪ .‬قادوَء راة ڇؿّم جَ اڅ ةّجم قؼاب پْ اچْ هٓٺْ‬ ‫آھْ‪ .‬گٌّگَْء کٔؾ قؼاب پٔارّٓ ھّ‪ .‬ھَّء نڏو نيْ پٔئْ‪ ،‬ىڙس قادوَء راة جَ غو پْ‬ ‫هّٓ‪ ،‬پؼ متش زّ ڇؿام جَ ٌئًٔ گھؼ زْ ٻاھؼام ةٔٺّ آھْ‪ .‬چٔائًٔ ”اهھام زْ ڀٔڻ پاڳم‬ ‫آھْ‪ .‬راة زّ پٔؼم ۾ ڇٔؼ پائْ چٍتا کڻْ ىّم کْ ڇڪائڻ نڳْ جَ ھٿ ٌَ نڳاُء‪ .‬ةئگ ىام‬ ‫ةَ څاجّره ۽ ڀٍگ ٌڪحْ اٿؾ‪ .‬قآغ کٔؾ ڀّة آھْ‪ .‬اهھًٔ کٔؾ هٺْ هڃّ‪ .‬ڀڳّام زّ‬ ‫كـو ىّم کٔؾ ڇھّٔ ڪٌّھْ“‪ .‬نڳو جَ ڇاجَْء ۾ ڇؼه کپْ هّٓ‪ .‬ىام ھً ؿام هڃْ آقا‬ ‫کْ هٺْ آٓؾ‪ .‬ڀاڀْ‪ ،‬زا پھؼّٓم گھؼ ڇڏو‪ ،‬ڀائّ گهَّء ؿام ٻئْ ھٍڌ رھڻ نڳْ ھئْ‪ ،‬اجْ‬ ‫هٺْ هّٓ ىاٌؾ‪ .‬اکًٔ ۾ اڃا ةَ ٌكّ ھئؾ؛ ؿيسھائًٔ پئْ جَ ىڙس کٔؾ ڇڏو ڇٌّ آھْ‪.‬‬ ‫ىّم کٔؾ چّٔ ”آقّ‪ -‬گھٻؼاِء ٌَ‪ .‬ڪڏھً ائًٔ ٿٍٔغه آھْ‪ .‬ڇس ڇاھْ ٿْ‪ .‬اؿام زْ ظاٌغام‬ ‫‪163‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫۾ ڪٍھً ةَ ٌكّ ٌَ ڪّٔ آھْ‪ .‬غؼٓب آھّٔم‪ ،‬پؼ ّؽة َ‬ ‫ىام هارا آھّٔم‪ .‬جّم اِھْ ٌكا‬ ‫ڪؼڻ ڇڏو ڇو‪ .‬پِّء ىام جٍھٍسْ ٻْ قادو ڪؼائٍٔغس“‪.‬‬ ‫ھً ھا ڪئْ‪ -‬ام ؿاك ڀاڀَْء کٔؾ ھڪ ٻئْ زّام ؿام قادو ڪؼائْ‪ .‬زٍھً کْ ٻَ‬ ‫ٻار ھئا ۽ زاك زّاٌَْء ۾ گػارو هٓئْ ھئؾ‪ .‬کٔؾ ؿڀ ٻڌآائًٔ‪.‬‬ ‫ھً چّٔ؛ قادوَء ةْغ پھؼئًٔ ھً زّ ّالج ڪؼائٍٔغس ۽ پِّء کٔؾ گؼھـث ۾‬ ‫آڻٍٔغس ۽ ھً ائًٔ ڪّٔ‪ .‬ھاڻ آقا ُاجْ آھْ ۽ ظّش آھْ‪.‬‬ ‫هرو اٌھً ئْ ڇٍٓھً ۾ ةاكْ ھڪ ئْ ڪٍّاروَء ڀٔڻ چّٔ ”ڀائّ ‪ -‬ھڪ ىغد ڪؼ‬ ‫ىّم نڪْ قادو ڪئْ آھْ‪ .‬ىٍھٍسّ ىڙس ةٔؼهزگار آھْ‪ ،‬چّو ٿّ؛ ٌّڪؼو ىِهْ جَ‬ ‫قادو ڪؼو گھؼ هٺْ ھالمِء‪ .‬اٌٽؼىٔڊٓٽ آھْ“‪.‬‬ ‫”پٔٽ ؿام جَ ٌَ آھًٔ ٌَ“؟ ىّم پڇّٔ‪.‬‬ ‫ھً ڪٍڌ ھٔٺ ڪؼو چّٔ ”ٽّٔم ىھٍّٔ آھْ“‪.‬‬ ‫”ٻڏڻ ٓاد ٌَ آٓئہ“؟‬ ‫”ڀائّ ‪ -‬كٔيحْ صٔاجْ هڃائْ ڇڏٓام !ھڪ غهٌَْء زْ ڪؼو“‪.‬‬ ‫”ىّم گھؼ ڇاٌھً څٓام ٌَ ڇٌّ جَ جّ قؼل صٔاُء ڇڏو ڇٌّ“‪.‬‬ ‫ھً رهئڻ قؼهع ڪّٔ‪-‬هرو ؿّچٔو‪ 0‬اٌـام آھْ ظٌا ڪئْ اٿائًٔ‪ .‬چّٔىاٌؾ‬ ‫”چڱّ‪ ،‬ڇّڪؼو کْ ؿڀاڻ ىٍھٍسْ آفٔؾ ۾ ىّڪهر“‪.‬‬ ‫ٻئْ ڇٍٓھً ُاھّ زّام آفٔؾ ۾ آّٓ‪.‬‬ ‫”ڇس ‪ -‬ھْ ڪھڙه پؼٓو آھْ جٍھٍسّ زّ پٍھٍسْ پؼٓيڪا زْ صٔاجْ جتاھ ڪؼو‬ ‫َ‬ ‫ڇٍٓھ ًَ زْ اٌغر ھً ؿام قادو ڪؼ‪ ٌَ ،‬جَ ىام ھً زّ آپؼٓكً‬ ‫رھّٔ آھًٔ؟ جّم ؿحً‬ ‫ڪؼائْ ڇڏٍٓغس‪ .‬ىّم ۾ آڏو ًاكث آھْ زّ ڀٔڻ زْ ّؽة ةچائْ هٍٓغس“‪.‬‬ ‫”غهٌَْء الِء ىْاف ڪؼّٓ‪-‬ىّم کْ ھڪ ٌّڪؼو هٺْ ڇّٓ“‪.‬‬ ‫ىّم ةَ ؿّچّٔ ھً قادو جَ ڪئْ آھْ‪ .‬رڳّ ةٔؼهزگار آھْ‪ .‬ىغد ڪٔاٌؾ جَ قآغ‬ ‫زٌغگْ ٺھْ پئٔؾ‪ .‬ىّم ُاجْ ٽائٔو ائڊهر ٽائٔؽرس ڪيپٍْ کّنْ ھئْ‪ .‬پگھار پٍر ؿؤ‬ ‫ھئو ۽ انڳ اؿْ رپٔا ام زْ نکپڙھ زا ىهٍغا ھئا‪ .‬ىّم رال دادالڻَْء ؿام ڳانھ ڪئْ‪ .‬ھً‬ ‫ڀهْ ىاٌؾ ام ئْ ڇٍٓھً ٻً ؿؤ زْ پگھار جْ رکٔؾ‪ .‬۽ ھًٍ ٻٍھْ ھفحْ اٌغر قادو‬ ‫ڪئْ‪ .‬ىّم آفٔؾ ىام ٻً ىھًٍٔ زّ پگھار ائڊهاٌؾ هرجّ ۽ ڀاڀَْء کْ ڇٌو‪ .‬ام ھڪ‬ ‫راة ىّم کْ ڇاچه ڪيؽهر ڪّٔ‪ .‬ىّم ڪڏھً ةَ كهو کڻْ فھؼؿث ٌَ ةڻائْ جَ قادوَء ۾‬ ‫ڇا ڪتّ‪ ،‬هٺتّ آھْ‪ .‬ڪم ؿاچا ٽْ ھؽار رپٔا ظؼچ اچْ هّٓ‪ .‬زّ ازئؼ هارو ڀٔڻ نٔالم‬ ‫کام كؼض هرجو ۽ ٻَ ٻَ ؿؤ ڪؼو ؿانً ةْغ کٔؾ هاپؾ ڪؼو ؿگھٔؾ‪ .‬ھً زّ ىڙس‬ ‫رال ڪكً زىٍٔغار ھّ‪ .‬ٻَ نک کڻْ ھٍغؿحام آّٓ ھّ‪ .‬پِّء ظي ىٿام ظي جَ پئـا هاپؾ‬ ‫‪164‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ڪؼ‪ .‬ھڪ دفْ​ْ جار آئْ جَ نٔالم ىؼو هٓئْ آھْ‪ .‬اِھّ مغىّ ىام ةؼداقث ڪؼو ٌَ‬ ‫ؿگھٔؾ‪ .‬جيال گھڻْ ڇک ؿتب گاڇوَء ۾ ٌٍڊ اچْ هٓئْ‪ -‬اکّٔم کّنْ ڇؿام جَ دٌٔا ۾‬ ‫ڪسھ ٻّٔ ةَ آھْ‪ ،‬زّ دادا زٔام گو ٿْ هّٓ آھْ‪.‬‬ ‫هرو ڇؿام جَ ھفحْ ةْغ رال ڪكً آفٔؾ ۾ هٓٺّ آھْ‪.‬‬ ‫”نٔالم کْ ڇا ٿّٔ“؟‬ ‫”ؿاك ٿّٔ آھْ جّ كؼض هاپؾ ٌَ ڪّٔ آھْ“‪.‬‬ ‫”ىام اهھام کْ ھً ىھٍْٔ کام ٻَ ؿؤ ھؼ ىھٍْٔ ىّڪهٍٔغس‪ .‬ڇٓاروَء جْ ؿڄّ‬ ‫ةٌّؾ ىّڪهٍٔغس‪ .‬هقّاس ڪسّ“‪.‬‬ ‫”ىانڪ کام نکائْ ڇٍٓغًٓ“؟‬ ‫”ّؽة هٍٓغو“‪.‬‬ ‫”ىام چّاٌؾ“‪.‬‬ ‫”ڇا اهھًٔ رقحْ ٌاجْ زّ نضاظ ٌَ ڪٍغا “؟‬ ‫”ڇا زّ رقحّ‪ ،‬جّم جَ ڀٔڻ زْ ىّة زّ ٻڌو ةَ اجْ ٌَ آئًٔ“‪.‬‬ ‫”ھَّء جَ رھْ ڪاٌَ‪ .‬اجْ ڇا اچْ ڪؼٓام ھا!“‬ ‫”ىّم نٔالم کْ چّٔ؛ جار پڙھْ ةَ ىّھً ٌَ آٍغه“‪.‬‬ ‫”نٔالم کْ چّٔ؟ ڇا نٔالم زٔئؼو آھْ!“‬ ‫”ھا‪ -‬ىّم کٔؾ ڇٓکارڻ ٿْ چاھّٔ جَ ىّھً ڪٔحؼه ظّد غؼض آھْ“‪.‬‬ ‫”جّھام کْ ظتؼ آھْ جَ ڀاڀَْء ڪٔڏه رٌّ آھْ“‪.‬‬ ‫ھّ چپ‪.‬‬ ‫”۽ گهَّء ۽ رازَّء“‪.‬‬ ‫”ؿڀٍْ رٌّ‪ -‬پؼ جّ ڪّ ٌَ رٌّ“‪.‬‬ ‫”ڇاچا ڪؼٓم ىاڻھّ آھّٔ اهھام‪ .‬زىٍٔغار آھّٔ‪ .‬اهھام ئْ مغًٓ کام ؿٍڌو‬ ‫ىـهياًٌ کْ نٽّٔ ۽ آظؼ اؿام کام ؿٍڌ ڇڏائْ‪ .‬ىام جّھام کْ اهھام زْ پئـً زْ‬ ‫َ‬ ‫کپّٔ‪“.‬‬ ‫گئؼٌٽْ دادالڻَْء کام هٺْ ٿّ ڇٓام‪ .‬نکث ۾‬ ‫ھّ رهز گؼه ُگڙ زّ پاٺ ڪٍغه ھّ ۽ قاؿحؼ هاڻّٔم ةؼ زةام ٓاد ھئؾ‪ .‬چٔائًٔ‬ ‫”زةاٌَْء ةَ ڪو ھهْ هٍٓغه‪“.‬‬ ‫دادالڻَْء ىّم ڇاٌھً ٌھارّٓ‪ .‬پؼ ھً زّم ٌگاھّم پھاڈ ٌَ ةڻّٔم‪ ،‬زحام ىام ڪؼو‬ ‫ؿگھام‪ .‬چٔائًٔ جَ ؿڀ پئـا ڇٓاٌؾ“‪.‬‬ ‫”ٌَ “‪ ،‬ىّم چّٔ ”فلي ظاًؼو ڇّٓ“‪.‬‬

‫‪165‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”ھً کٔـْ ىام ھؽار رپٔا ڇٍٓغو چّٔ ”ىّھً‪ ،‬جّم آھًٔ ىٍھٍسّ ىئٍٔسؼ‪ ،‬پؼ جّم‬ ‫ىٍھٍسّ آدرش آھًٔ‪ .‬جّکْ ظتؼ ڪاٌھْ جَ ىام ةَ ؿاڳْ اؿڪّك ۾ پڙھٍغه ھئؾ‪ ،‬زحْ‬ ‫جّم جلؼٓؼهم ڪٍغه ھئًٔ‪ .‬جّ نکڻ پـٍغ ڪّٔ ۽ ىّم څٌڌه‪ .‬ىام جٍھٍسْ صانث ؿيسھْ‬ ‫ؿگھام ٿّ“‪ .‬ىكڪْ چٔائًٔ ”ھيث ٌَ ھار‪ ،‬ھؽار رپٔا ةٌّؾ هكث ائڊزـٽ ڪٍغهؿامِء“‪.‬‬ ‫رال ڪكً کْ ھؽار رپٔا ڇٌو‪ .‬ھّ دادالڻَْء زْ انڳ رهل ۾ اٌغر ٌَ ھهّٔ‪ .‬ام ةْغ‬ ‫كـٌّم ڇٓڻ قؼهع ڪّٔم ىاٌؾ‪ .‬ڪڏھً گـام جَ نکٍغه؛ ىام جٍھٍسْ گھؼ ٻاھؼام ةک‬ ‫ھڙجاك ڪٍغس‪ .‬ىاڻھّ زيِ ڪٍغس‪ .‬ھً زْ قڪم ڇؿٍغه ھّس‪ ،‬ؿيسھٍغه ھّس‪ ،‬ھفحّ‬ ‫ةـحؼو جام ٌَ اٿٍغس‪ -‬۽ ٿٍٔغه ةَ ائًٔ ھّ‪ .‬ھً زّ كؼض نٿّ جَ جٍغرؿحْ ةھحؼ ٿْ‪ .‬ھڪ‬ ‫ؿتق ؿکٔؾ جَ غؼٓتَْء ۾ فاكا ڪڍزً‪ ،‬ڳؼزْ‪ ،‬ىؼزْ‪ ،‬پؼ كؼض ٌَ هٺسْ‪.‬‬ ‫دھهْ آكٔائْ ؿئهً ۾ ؿٍغروَء ڇٺّ جَ ىّھً ڪسھ کائْ ٌٿّ‪ ،‬ؿگؼٓٽ ٌٿّ‬ ‫ڇڪْ ۽ چاٌھ ةَ ٌٿّ پٔئْ‪ ،‬پاؿْ کام اچْ ةٔٺْ ۽ ىٍھٍسْ پٍٔٽ زْ پٺئًٔ کٔـْ ۾‬ ‫ھڪ ٌّٽ هڅائًٔ‪ .‬چٔائًٔ؛ ڪاىؼٓڊ‪ ،‬اؿام زْ انڳ ةؼادرو آھْ! پِّء ٌارآڻ ڀارجَْء‬ ‫ڪٿْ نکّٔ آھْ جَ ڪٍھً ٌٍڍڈو ىٔڙ ۾ اِھّ ذڪؼ ٌڪحّ جَ ىّھً ڪھاڻّٔم جَ ؿٺّٔم‬ ‫نکْ ٿّ هڃْ‪ ،‬پؼ ھً اڃا ؿٍغروَء کْ ڇھ رپٔا ڪّ ٌَ ىّٽآا آھً‪ .‬اجْ ڇاچو کِم ٿْ‪.‬‬ ‫ڀارجَْء نکّٔ؛ پؼ زڏھً راة ةـحؼو جْ نٔٽٔؾ جَ ىّم کْ ڇاچه رهئڻ اچْ هّٓ‪ .‬ىّھً‬ ‫ھً کام پئـا هرجا ڇّ‪-‬؟ اؿام ىّھً جْ کِهّٔ‪ -‬قآغ ام ڪؼو زّ ىّھً اؿام کام ؿٺّ‬ ‫ٿّ نکْ‪.‬‬ ‫ىٍھٍسّ پؼاڻّ گھؼ ۽ ام زّ پحّ ھٍغ ؿٍڌ زْ ؿٍڌو ادٓتً ۾ ىكھّر ھّ‪ .‬ھڪ‬ ‫دفْ​ْ ىّجْ زّجّاڻَْء چّٔ؛ ھُْء ھڪ ؿؼقٽا زّ گھؼ آھْ‪ .‬ھُْء ھڪ ىٍغر آھْ‪ .‬ىام ھً‬ ‫کْ ٌيـڪار ٿّ ڪؼٓام‪ .‬ھحْ ھڪ ڪالڪار‪ ،‬ھڪ َرقْ ٿّ رھْ‪.‬‬ ‫ىڪام ىانڪ ؿٍڌ زّ ھڪ ؿٍڌ َهركْ ھّ‪ ،‬زٍھً زّ اڪتؼ ّهَْء ڀؼؿام قانٔيار‬ ‫ٌانْ ھڪ هڇه دڪام ھّ‪ .‬ام زّ ھڪ ىالزل ؿڳً آھّزا زْ پاؿْ کام رھٍغه ھّ ۽ ىّم‬ ‫کْ ظتؼ ٌَ ھئْ جَ ىٍھٍسْ گھؼ ۾ اک ھئؾ‪ .‬ىّم کْ هڪٔم زّ ٌّٽٔؾ آّٓ‪ .‬څٓام ڪّ‬ ‫ٌَ ڇٌو‪ .‬ڪّرٽ زّ ؿيً ةَ ٌَ ىهّٔ ۽ آؾ ڄڪؼو پاس ٿْ ڪڙڪْ گھؼ ۾ آئْ‪ .‬ؿڄّ‬ ‫ؿاىام ٻاھؼ ڦٽّ ڪٔائّم ‪ -‬پّنٔؾ گھؼ کْ پٍھٍسّ كهف نڳآّ‪ .‬ڄؿيتؼ زّم ٿڌّٓم‬ ‫راجّٔم‪ .‬اڃا آقا ۽ ىآا زْ قادو ٌَ ٿْ ھئْ‪ .‬گهّ آفٔؾ ۾ ڪڏھً ةَ ٌَ آّٓ ھّ‪ .‬ھً ٌّم‬ ‫هرھًٔ زْ ّيؼ کام ٌّڪؼو ڪئْ ۽ گھؼ ھالّٓ ھئائًٔ‪ .‬ىـّاڈ فلي آڪٔھ رپٔا ھئْ‪.‬‬ ‫پؼ ٻَ چار ىھٍٔا ڀؼو ٌَ ؿگھّٔ ھّس‪ .‬ٻڌه ھّل جَ كاّغو ىّزب ىـّاڈوَء کْ ُاٿارو ٌٿّ‬ ‫ؿگھسْ‪ .‬ام ڪؼو آٍڪائٌّٽؼ هغٔؼن ىعؽهم هٺْ پٍھٍسْ دٌٔا ۾ گو ؿو رھٍغه ھّس‪.‬‬

‫‪166‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫گهَّء ڳانھ ٻڌائْ‪ .‬هآّم ةحاك ٿْ هّٓم‪ .‬چّٔىاٌؾ ”جّم گھؼ هځ‪ -‬ىام ىانڪ ؿام‬ ‫گڏزْ اچام ٿّ“‪.‬‬ ‫گهّ هّٓ جَ ىّم آفٔؾ ىام ىّڪم هرجْ‪ .‬نفٽ جام ھٔٺ نٿؾ ۽ ىٔڊهز اؿٽؼٓٽ‬ ‫ىٍْْ ھئْ‪ .‬ىّم ڪّ ةَ ڪو‬ ‫ىام ھهڻ نڳؾ‪ .‬ىّم کْ نڳّ جَ ىٍھٍسْ ؿڄْ زٌغگْ ةْ‬ ‫ٰ‬ ‫ؿّچْ ؿيسھْ ٌٿْ ڪّٔ‪ .‬ىّم پٍھٍسْ صٔذٔث ٌَ ؿڃاجْ آھْ‪ .‬ڇک ئْ ٌَ ڇٺّ آھْ‪.‬‬ ‫ُةک‪ ،‬ةٔؼهزگارو‪ ،‬ڇا ؿّچٍٔغو ڀاڀْ ! ىٍھٍسّ پٽ آكٔا زّ هڇه نٔکڪ آھْ ۽ ّؽة‬ ‫اِھا زّ گھؼ زا ٽپڙ کڻْ ٻاھؼ ڦٽا ڪٔا اٿائّم‪ .‬اڂ ھً پار ٓار ھً پار‪ ،‬نکاپحَْء زّ پٽ‪ ،‬پاڻ‬ ‫کْ ؿيسھْ ڇاٿّ‪ .‬چٌّغهىاٌؾ؛‬ ‫پڙا پاال فهڪ هانّم ڪا دك زهّم ؿْ ٌھًٔ‬ ‫زالڪْ ظاڊ ٌَ ڪؼدهم جَ داغ ٌال ٌھًٔ‪.‬‬ ‫هرو نڳو‪ ،‬ائًٔ ھهٍغو‪ ،‬ھهٍغو پٽ جْ ڪؼو پٌّغس‪ .‬ظحو ٿْ هّٓ ىّھً ڪهپٍا‪.‬‬ ‫پّرو دٌٔا کْ ؿحآّ اٿو‪ .‬۽ ٿٍٔغه ائًٔ‪:‬‬ ‫ذهق ڪْ ىؼٌْ ڪْ ؿً ڪؼ پھهْ جّ ؿڀ رڊ گئْ‬ ‫ڦؼ ڪھا جّ ّٓم ڪھا ىٍھً ڦٔؼ ڪؼ اڇا ھئا!‪..‬‬ ‫پِّء پٍھٍسْ ؿّچ جْ غانب پٔؾ‪ .‬ٽاِء ٺٔڪ ڪٔو‪ .‬كئل پٍٔٽ ۾ ٺاھْ هڅل‪ .‬ھڪ‬ ‫ؿگؼٓٽ دکآو‪ .‬ڇڪْ پّره ڪٔو‪ .‬پِّء دڪام ۾ اٌغر گھڙٓؾ‪ّ .‬انٔكام دڪام زْ ىانڪ‬ ‫زْ ؿاىھّم ةٔھْ اٌگؼٓؽوَء ۾ چٔو ”ىّم کْ ىـٽؼ ڄئف ؿام گڏزڻّ آھْ“‪.‬‬ ‫”ىام آھٔام‪ -‬هٓھّ“‪.‬‬ ‫ىّم هٓھْ چّٔ ”اهھام کْ ڪا ىاُء ڪا ڀٔڻ‪ ،‬ڪّ ڀاُء آھْ“؟‬ ‫”ؿڀ آھً“‪ .‬ھً ّسب ىام پڇّٔ ”ڇّ“؟‬ ‫”هڇه ڪارهةار آھْ اهھام زّ‪ .‬ھؽار ٻً زْ جَ اهھام کْ پؼهاھ ٌَ ھٌّغو“ ‪.‬‬ ‫”ةؼاةؼ ‪ -‬پؼ ڇّ“؟‬ ‫”پِّء اهھام کْ ڪھڙه صق آھْ جَ اهھام ىٍھٍسْ گھؼ پّنٔؾ ىّڪهْ ؿڄّ‬ ‫ؿاىام ٻاھؼ ڦٽّ ڪؼآّ؟ گھؼ کْ جانّ نڳؼآّ؟ ڄؿيتؼ زْ ٿڌًٓ ۾ اؿًٔ ڪٔڏاٌھً‬ ‫هٍٓغاؿًٔ“؟‬ ‫ھً ھاڻ ىكڪّٔ ”جَ جّم ئْ نٔکڪ ىّھً ڪهپٍا آھًٔ“؟‬ ‫”اهھام نٔکڪً زْ ڪھڙو ّؽة ٿا ڪؼّٓ‪ ،‬اِھا جَ اڂ ظتؼ پئْ“‪.‬‬ ‫”جّ ىٍھٍسْ ىاڻھَّء کْ ڪپ ڇّ ڇٓکارّٓ“؟‬ ‫”ڪپ‪ -‬ىّم ! ڪٍھً کْ“؟‬

‫‪167‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ھً ؿڳً آھّزا زْ پاڈٓـؼوَء کْ ؿڏ ڪّٔ‪ .‬ھڪ دفْ​ْ ٻارم زْ ڳانھ جْ ھً‬ ‫ؿڳً آھّزا کْ ةسّ ڇٌّ ھّ‪ .‬ؿڳً ىّم کْ چّٔ؛ ىّھً‪ ،‬جّ ھً کام ىٍھٍسّ ةغنّ‬ ‫وؼهر هٺر‪ .‬ھڪ ڇٍٓھً ھّ ىّم کام ىـّاڈ هٺڻ آّٓ‪ ،‬چّٔىاٌؾ؛ جّم ڪٔؼ آھًٔ‪ -‬ىام‬ ‫جّکْ ڪّ ٌَ ؿڃاڻام‪ .‬چٔائًٔ؛ پٍٔٽ پائًٔ ٿّ‪ ،‬پؼ ىـّاڈ ٌٿّ ڀؼًٓ‪ .‬ىّم کْ ؿڳً زْ‬ ‫ڳانھ ٓاد آئْ‪ .‬ٿهھْ جام ھٔٺ نھْ چّٔىاٌؾ؛ ڪحْ زا پٽ ‪-‬ةٔھ اجْ ةٔھ جَ اِھا پٍٔٽ ھٿ‬ ‫۾ ڇٓام‪ .‬ھّ هٺْ ڀڳّ‪ .‬پٺٔام ةَ ڪّ ٌَ ٌھارٓائًٔ ۽ وؼهر ڪٿْ ىٍھً ڀؼ ڪؼّٓ ةَ ھٌّغه‪.‬‬ ‫ىّم ڇاٌھؾ ٌُؼ ڪئْ ۽ ىانڪ کْ چّٔ ”ھْ قڪم زّ ةَ ڪاره آھْ ۽ ىً زّ‬ ‫ةَ‪ .‬اهھام کْ ڪّڈ ٻڌآائًٔ‪ .‬ڪپ جَ ىّم ڪڏھً ھٿ ۾ ٌَ کٍّٔ آھْ‪ .‬ھً کْ ھڪ چياٽ‬ ‫ھڻام جَ ھڪغل پؼو پھچْ هٍٓغه“‪.‬‬ ‫”جّم ةغجئؽ آھًٔ‪ .‬جّکْ ھٿ ٻڌو ىْافْ هٺڻ گھؼزْ“‪.‬‬ ‫”اهھًٔ هڇا الرڄ زا پٽ آھّٔ“‪ .‬ىام اٿْ ةٔٺؾ‪ .‬ىّم پٍھٍسّ پٔؼ ىٿْ ڪّٔ ۽‬ ‫ؿٍغس ىٍھً ڇاٌھً زّجّ ڪؼو چٔو ”جّھاٌکْ ڇٓکارٍٓغس جَ جّھام زْ قام ۽ قّڪث‬ ‫کام‪ ،‬اهھام زْ دڪام ۽ دهنث کام ىٍھٍسْ زّجْ زْ ىٽَْء زْ هڇو اھئث آھْ“‪ .‬ىام‬ ‫ھهّٔ هٓؾ‪.‬‬ ‫صق جْ هڇم چّٔ آھْ؛ ُؿڃّ ىاڻھَّء اھلل ہ کام ڇاچه‪ .‬ىّم ٌَ ڳانھآّ ڄڻ ىٍھٍسْ‬ ‫ؿچائَْء ڳانھآّ‪ٓ .‬ا قآغ ىٍھٍسْ غٔؼة ڳانھآّ ۽ ىام ڄپهّىئٽ ٌَ ٿٔؾ ۽ ھٔٺائًٔ ٌَ‬ ‫هرجو‪ .‬ىّم ؿٍغس ُؿٺً زػةً کْ زاڳائڻ زْ ڪّقف ڪئْ‪ ،‬پؼ گفحگّ ھڪ ةٔھّده‬ ‫پهٽّ کاڅه‪ .‬ىٿام ڪيم ؿام قادو ةٔٺْ آھْ‪ .‬ھَّء ڇا ؿّچٍٔغو؟ پاڈو ۾ ةغٌاىْ ٿٍٔغو‪.‬‬ ‫قآغ ھَْء قادو رد ٿٍٔغو‪ .‬ىٍھٍسْ قادو ٿٍٔغو ڪٿْ آھْ! رد ئْ جَ ٿٍٔغو آھْ‪ .‬ٺٔڪ‬ ‫آھْ‪ .‬ىام غهي آھٔام‪ .‬ڀهٔم آھٔام‪ .‬ڪيؽهر آھٔام‪ .‬ىْؽهر آھٔام‪ .‬پؼ ڪڏھً ڪٍھً کْ‬ ‫ٌلنام ڪّ ٌَ پھچآّ آھْ ىّم‪ .‬ىّم جَ ىاڻھً کْ زٌغگَْء ؿام پٔار ڪؼڻ ؿٔکارّٓ‬ ‫آھْ‪ .‬رازڪياروَء ٺٔڪ چّٔ ھّ‪ .‬ائًٔ ٌَ ٿئْ جَ جّم هٓڏوَء جْ هٓٺّ ھسًٔ ۽ پّنٔؾ‬ ‫اچْ گؼفحار ڪؼٓئْ‪ .‬ىّم جَ ؿّچّٔ ھّ؛ ُؿٺّ نکٍغس جَ ىاڻھّ ڪهھً جْ کڻٍغا‪ 0‬ىّھً‬ ‫ڪهپٍا زٌغھ ةاد‪ .‬ىّھً ڪهپٍا زٌغھ ةاد‪ .‬ىّھً ڪهپٍا‪ ...‬دادا ةْغ ؿڄْ زّاةغارو ىٍھٍسْ‬ ‫ھئْ‪.‬‬ ‫ڪّٓحائً ؿام ىـّاڈ ٌٿْ ڀؼو ؿگھسْ‪ .‬ڪّٓحائً ؿام پّنٔؾ کام ةچْ ٌٿّ‬ ‫ؿگھسْ‪.‬‬ ‫ىٌّسھ زْ اصـاس ؿام گھؼ پھحؾ‪ .‬ىّم ڀاڀَْء کْ ھٿ زّڈٓا ”ىاُء‪ ،‬جّم ىّم کْ‬ ‫ىْاف ڪؼ“‪.‬‬

‫‪168‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ھً زْ اکًٔ ۾ پاڻْ آّٓ‪ .‬چٔائًٔ ”پٽ‪ ،‬ىّم کْ جَ ڪّ ڇک ڪٌّھْ‪ .‬پڻھًٔ ةْغ‬ ‫ىّم کْ ڪسھ ؿٺّ ٌَ نڳٍغه آھْ‪ .‬ىٌّکْ جَ جٍھٍسّ ظٔاك ھّ‪ .‬چٍحا ٌَ ڪؼ‪ .‬ىّم ٻْ‬ ‫زڳھ ىـّاڈ جْ ڪئْ آھْ‪ .‬ؿاڳْ آڏو هڇو آھْ‪ .‬ىـّاڈ ةَ چانٔھ رپٔا“‪.‬‬ ‫”ؿڄْ ّؽة ىٽَْء ۾ ىهْ هٓئْ“‪.‬‬ ‫”ّؽة قؼافث ؿاڻ زٔئڻ ۾ آھْ“‪ .‬ىاُء چّٔ‪.‬‬ ‫”ٌَ ڀاڀْ ‪ -‬زىاٌّ قؼافث زّ ڪٌّھْ‪ .‬ىّم ةَ جٍھٍسّ کٔؼ پٔحّ آھْ‪ .‬ائًٔ ةْٔؽجّ‬ ‫ٿْ ھحام ٌَ ٌڪؼٌغاؿًٔ“‪.‬‬ ‫هو‪ -‬ٽَْء کام ؿّائًٔ ؿحًٔ نڳْ ڪهڪحا ىٔم پڪڙو ھئْ جَ زٔئً گھؼ زهغو‬ ‫پھچام‪-‬پؼ رؿحْ جْ گاڇو ڪالڊ ڇٓڍ ةٔھْ رھْ‪ .‬ىام ٓارھًٔ نڳْ گھؼ‪ ٍْْٓ ،‬ام ٻاھؼام‬ ‫پھحّ ھّس‪ .‬گهَّء ڪسھ ٌَ ڳانھآّ‪ .‬رة زْ‪ ،‬رقحً زْ ىىتّط اٌغرهٌْ آڪحا ٿٍٔغو‬ ‫آھْ‪.‬‬ ‫ىام ؿڌه ادٓب گّةٍغ ڀاٽٔا هٽ هٓؾ‪ ،‬زّ ھاِء ڪّرٽ زّ هڇه هڪٔم ھّ‪ .‬قؼاب ڪّ ٌَ‬ ‫پٔئٍغه ھّ‪ .‬پؼ راة زّ ةّٔس زْ ڪّٓحا پڙھْ ُؿٺْ ٌٍڊ ڪٍغه ھّ‪ .‬اٿارّٓىاٌؾ جڏھً ةَ‬ ‫ٌٍڊ زْ ٌكْ ۾ ھّ‪ .‬ىّم چّٔ ”پّنٔؾ ىٍھٍسْ گھؼ کْ جانّ ھٍّٔ آھْ“‪.‬‬ ‫”ڇّ“؟‬ ‫”ىّم ىـّاڈ ٌَ ڀؼو‪ .‬ؿٔٺ ىّم جْ ڪٔؾ ڪّٔ‪ .‬ڪٔؾ کٽٔائًٔ‪ ،‬اڂ ڪّرٽ‬ ‫اٽئچئٍٽ آرڄر ڪّٔ آھْ“‪.‬‬ ‫”جّم ڪٔؾ نڙئًٔ“؟‬ ‫”ٌَ!“‬ ‫”ڇّ“؟‬ ‫”ىّم کْ ڪٔؾ زْ ظتؼ ئْ ٌَ ھئْ“‪.‬‬ ‫”ىّم ؿيسھّٔ‪ .‬جّم ڪهف ڀڃْ هڃْ گھؼ هٓھ‪ .‬ؿڀاڻ ىام پاڻھْ ىٍھً ڇٍٓغس“‪.‬‬ ‫”اهھاٌسْ فَْء“؟‬ ‫”ٓارم کام ڪھڙّٓم فّٔم“‪ .‬ھً ُىكڪْ چّٔ ”جّم گّئا ۾ هئًٔ ‪ -‬ڪحاب نکئْ‪،‬‬ ‫ڪٍھً جٍھٍسا ھٿ چئا؟ ىّم‪.‬‬ ‫”ڇک اٿو زّ جّم ةّٔس کْ ُؿٺّ قاّؼ ٌٿّ ؿيسھًٔ“ ‪.‬‬ ‫ؿٍغس قؼٓيحْ گفحگّ جَ ٌَ ٻڌو‪ ،‬پؼ چاٌھ رکٔائًٔ‪ .‬ؿاچا ٓارٌھً ٿْ هٓا ھئا‪ .‬ىام‬ ‫چاٌھ پْ ٌٿّ ؿگھام‪ .‬کٔؾ اِھّ ؿيسھائڻ ۾ ىٍٽ کً نڳْ هّٓ ۽ ”هرق“ اٌْاىْ ڪحاب‬ ‫زْ نٔکڪ ڀاٽٔا ماصب کْ ٌٍڊ کڻْ هٓئْ‪ .‬ٻاھؼ ٌڪؼو ىّم هڇه پٿؼ کٍّٔ ۽ ڄڊ پاجو‪.‬‬ ‫گھؼ پھچْ ڪهف ڀڳو‪ .‬ؿڄّ ؿاىام اٌغر رکآو‪ .‬ؿّچٔو‪ ،‬گّةٍغ ڀاٽٔا ؿپؼٓو ڪّرٽ ۾‬ ‫‪169‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ةَ ڪٔؾ نڙٌغه آھْ‪ .‬ىام ام ؿّئؼ زْ پٽ ؿام پڄْ رھٍغس‪ .‬ىٍھٍسّ ھڪ ؿانّ گّئا ۾‬ ‫ھّ‪ ،‬ةاكْ ٽْ اجْ پھچْ هٓا زّ کًٔ ڪٍھً ڳانھ ڪئْ‪.‬‬ ‫ھًٍ ةَ چّٔ جَ ڪٔؾ نڙةّ‪.‬‬ ‫ٻئْ ڇٍٓھً آفٔؾ ڪّ ٌَ هٓؾ پؼ ٌٔاپّ ىّڪهْ ڇڏٓو‪ .‬متش زّ گّةٍغ ڀاٽٔا هٽ‬ ‫هٓؾ‪ .‬چْ ”اچ ىّھً ‪ -‬ڪٔئً آّٓ آھًٔ“؟‬ ‫”ىّم ڪهف ڀڃْ ڇڏّٓ!“‬ ‫”ڇا زّ“‬ ‫”پٍھٍسْ گھؼ زّ“‪.‬‬ ‫”پٍھٍسْ گھؼ زّ ‪ -‬چؼّٓ ٿّٔ آھًٔ ڇا“؟‬ ‫”ؿائًٔ‪ ،‬راة زّ اهھام هٽ آّٓ ھئؾ!“‬ ‫”ظّاب ٿّ نھًٔ“‪.‬‬ ‫”ڀاڀَْء کام پڇّ“‪.‬‬ ‫ڀاڀَْء چٔؾ ”راة اهھام ”قٔؼًٓ قْؼ“ پڙھْ ؿيھٔا جَ ىّھً آّٓ“‪.‬‬ ‫ھً پٍھٍسْ ٓاداقث جْ ڇک َاھؼ ڪّٔ ۽ ؿڄْ ڳانھ ٌئًٔ ؿؼ ٻڌآائًٔ چٔائًٔ‪،‬‬ ‫”ڳانھ ڇاچو ظؼاب ٿْ‪ .‬جّکْ جانّ ٌَ ڀڃڻ کپٍغه ھّ‪ .‬ڪٔؾ جَ ىام کڻٍغس پؼ کٽڻ زْ‬ ‫پڪ ٌٿّ ڇٓام‪..،‬‬ ‫”پؼهاھ ٌاھْ ؿائًٔ‪ .‬ھاڻ زڏھً ُاکؼًٓ ۾ ىٍھً هڅه آھْ جَ ىھؼًٓ کام ٿّرهئْ‬ ‫ڇڪٍغس“‪.‬‬ ‫ىّم ٻاھؼ اچْ ھڪ ؿگؼٓٽ دکآّ‪ .‬ھڪ ڇٍٓھً ۾ ڇا ٿْ هّٓ‪.‬‬ ‫نٔکڪ ىهّٔ نٔکڪ ؿام ٻٔڙو غؼق! ىٍھٍسْ گھؼ زا ڀاجْ ةْ گھؼ ۽ قاّؼ‬ ‫ماصب ةّٔس جْ پّٔ ڳانھائْ ۽ متش ٓاد ئْ ٌَ پٔؾ جَ راة گڏّٓ ھّىاٌؾ‪ .‬پؼ زّ ھً‬ ‫راة چّٔ‪ ،‬اھّ مضٔش آھْ‪ .‬ىّم ڪهف پٍھٍسْ گھؼ زّ ٌَ‪ ،‬پؼ پٍھٍسْ گھؼ جام ھڪ‬ ‫ؿٔٺ زّ ڪهف ڀڳّ آھْ‪ .‬گّةٍغ ىانھْ ٺٔڪ چٌّغه آھْ جَ ةّرزئا ظّاھ ٌٔو ةّرزئا‬ ‫ًتلْ زّ ڪؼدار ٌَ ٿٍٔغه آھْ‪ .‬ھًٍ هٽ ڪا اٌـأٌث ٌَ ٿٍٔغو آھْ‪.‬‬ ‫قال زّ چار پّنٔؾ هارا گھؼ آٓا‪ .‬ٽْ ٻاھؼ ةٔٺا ۽ ھڪ اٌغر آّٓ‪ .‬ىّم کٔؾ‬ ‫ڪؼؿَْء جْ هٓھارّٓ ۽ ىآا کْ چاٌھ ٺاھڻ الِء چٔو‪.‬‬ ‫”صڪو ڪؼّٓ ‪ -‬ڪٔئً آٓا آھّٔ“؟‬ ‫”اهھام کْ گؼفحار ڪؼڻ آٓا آھّٔم“‪.‬‬ ‫”ىٍھٍسّ ڇهھ“؟‬

‫‪170‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”اهھام پؼائْ گھؼ زْ صغ دظهْ ڪئْ آھْ‪ .‬۽ اهھام ھحام ؿاىام چّرآّ آھْ“‪.‬‬ ‫”ؿاىام جَ ؿڀ اؿام زّ آھْ‪ .‬ام ۾ چّرائڻ زھڙه ڪسھ ڪٌّھْ ۽ پٍھٍسّ ؿاىام جَ‬ ‫ڪٔؼ ةَ چّرو ٌَ ڪٍغه‪ .‬گھؼ اؿام زّ آھْ‪ ،‬فلي ىانڪْ ڪٍھً ٻئْ زْ آھْ“‪.‬‬ ‫”اهھام قانٔيار دڪام زْ ىانڪ کْ ظّم زْ څىڪْ ةَ ڇٌْ آھْ‪ .‬اؿام کْ‬ ‫ةيتئَْء زْ پّنٔؾ ڪيكٍؼ زّ اھڙه نٔٽؼ آّٓ آھْ“‪.‬‬ ‫”ڇا جّھاٌکْ ىٍھٍسْ قڪم ىام نڳْ ٿّ جَ ىام چّر ٓا ظٌّْ آھٔام ٓا ٿْ‬ ‫ؿگھام ٿّ“‪.‬‬ ‫”اهھًٔ ةهڪم قؼٓف ٿا نڳّ‪ ،‬قؼٓفً جْ ئْ اھڙا انؽال نڳٍغا آھً‪ .‬پؼ اؿًٔ ڇا‬ ‫ڪؼّٓم“‪.‬‬ ‫”اهھًٔ ىّم کْ گؼفحار ڪؼو زٔم ۾ هزھٍغا “؟‬ ‫”ڪٔؼ اهھام زّ واىً پٌّغه“؟‬ ‫”ڇا زّ“؟‬ ‫”پٍسً ھؽارم زّ“‪.‬‬ ‫”ٍْْٓ اهھام هٽ پٍر ھؽار زيِ ڪؼائڻا پٌّغا“‪.‬‬ ‫”ٌَ ڪّ ةَ ىاڻھّ‪ ،‬زٍھً کْ پٍھٍسْ زائغاد ھسْ‪ ،‬نکْ ڇئْ جَ اهھام زْ ڀڄْ‬ ‫هڃڻ زْ صانث ۾ ھّ پٍر ھؽار ڀؼو ڇٍٓغه“‪.‬‬ ‫”ىام ڀڄْ ڇّ هٍٓغس“؟‬ ‫”ىّم اهھام کْ كاّغه ٻڌآّ“‪.‬‬ ‫ُ‬ ‫”ھڪ ىنٔتث ىام ٌڪؼو ٻئْ ۾ ڦاٿّ آھٔام‪ .‬ةچڻ زّ اهھام ئْ اپاُء ٻڌآّ“‪.‬‬ ‫”چڱّ ‪ -‬اؿًٔ اهھام کْ گؼفحار ٌٿا ڪؼّٓم‪ .‬جّم ڪالڊ اٌغر واىً زّ‬ ‫ةٍغهةـث ڪؼو ھم‪ -‬الئًٔ پّنٔؾ اؿٽٔكً جْ اچ‪ .‬اؿًٔ اهھام کْ الڪپ ۾ ةَ ٌَ‬ ‫رکٍغاؿًٔ‪ .‬ؿڄْ زٌغگْ چّرم ڄاڪً کْ پڪڙم ۾ گػارو اٿائّم ‪ -‬اهھام اھڙا ٌَ آھّٔ“‪.‬‬ ‫ھّ ۽ ٽْ پّنٔؾ هارا ھهٔا هٓا‪ .‬راة هاٌگؼ ٻاھؼ ڪْ ىاڻھّ گڏ ٿٔا ۽ کًٔ ظّقْ‬ ‫ٿْ جَ پّنٔؾ ھٿًٔ ظانْ ىّٽْ هئْ‪ .‬ٿّرو هكث ةْغ ىٍھٍسّ چحؼڪار ؿانّ چٍغه آّٓ‪ .‬ام‬ ‫ؿام ڳانھ ڪٔو‪ .‬چٔائًٔ”‪ ،‬اؿام زْ زڳھ ڪيم زْ ٌانْ ؿام آھْ‪ .‬جّم اجْ ھم‪ -‬اؿًٔ‬ ‫پھچْ ٿا هڃّم‪ .‬ڪيم ڀائؼم ؿام پّنٔؾ ٿاڻْ جْ آئْ‪ .‬ھً ىٍھٍسْ وياٌث ڇٌْ‪ .‬چٍغره‬ ‫پٍھٍسْ دهؿث فّزغارو هڪٔم رهچْ ۽ رهپْ کْ ڪٔؾ کڻڻ الِء چّٔ‪ .‬رهچٔؼاڻَْء‬ ‫قانٔيار زْ ىانڪ کْ نکّٔ جَ اهھًٔ زٔڪڏھً ىّھً جْ نڳآم ڪّڈا انؽال هاپؾ ٌَ‬ ‫هٺٍغا جَ اهھام زا فؼقحا ةَ اهھام کْ ةچائْ ٌَ ؿگھٍغا‪ .‬ؿٔٺ وغ ۾ هّٓ‪ .‬ةيتئَْء زّ‬ ‫هڇه هڪٔم ڪٔائًٔ‪ .‬ام ىّم جْ انھاس ٌگؼ ۾ ڪٔؾ ڪؼڻ الِء ھحْ ٻَ ىڪاٌْ هڪٔم‬ ‫‪171‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ڪٔا‪ .‬اھْ ةَ پّنٔؾ اؿٽٔكً جْ ھئا ۽ کهْ کهْ چٔائّم جَ جّکْ ؿث ؿاك زٔم ۾ ٌَ‬ ‫هزھآّؿًٔ جَ هڪانث ڇڏو ڇٍٓغاؿًٔ‪ .‬ىّم چّٔ ىام ”اهھام ڪّڈا ڪٔؾ کڻّ ٿا‪.‬‬ ‫هڪانث ڇڏٍٓغا جَ قؼٓف ىاڻھً زْ ّؽة رھسْ آٍغو‪ .‬اهھام ىٍھٍسْ ىستّرو جَ ڇؿْ‬ ‫ڇڏو آھْ‪ .‬ھاڻْ ًاكث ڇؿسّ‪ .‬ظّد ئْ گھؼ ىْافْ هٺڻ آٍغا“‪.‬‬ ‫ڪيم کْ چٔو ”جّ وياٌث ڇٌْ‪ ،‬ڇاچو ظّقْ ٿٔو‪ .‬ام کْ ئْ جَ رفٔق‪ -‬صٔاة‬ ‫چئتّ آھْ‪ .‬ىّم جَ ؿيسھّٔ جَ جّم قآغ ىٍھٍسّم ىستّرّٓم ؿيسھْ ٌَ ؿگھًٔ ۽ ىّم‬ ‫کْ ڇڏو ڇًٓ“‪.‬‬ ‫”ىستّرًٓ کْ ىٍھً ڇئْ ؿگھتّ آھْ ۽ اٌھً کام ةچْ ؿگھتّ آھْ“‪.‬‬ ‫”ڪٔئً“؟‬ ‫”اِھّ اهھام کْ قادوَء ةْغ ؿٔکارٍٓغس“‪.‬‬ ‫”ڇا نکڻ ةٍغ ڪؼائٍٔغًَٓء“؟‬ ‫”ٌَ‪ -‬اهھام زّ نکڻ ىّم کْ هڻٍغه آھْ“‪.‬‬ ‫”ؿگؼٓٽ ڇڪڻ ڇڏائٍٔغًَٓء“؟‬ ‫”ٌَ ‪ -‬اهھًٔ ؿگؼٓٽ ڇڪڻ هكث ىّم کْ ڇاچا هڻٍغا آھّٔ“‪.‬‬ ‫”جَ ڇا ؿٔکارٍٓغوَء“؟‬ ‫”ڪسھ دٌٔا دارو“‪.‬‬ ‫ىام اجام ٿْ ڪيم زْ گھؼ هٓؾ‪ .‬اجْ ام پھؼّٓم ڪاىٔاةَْء جْ ِهؿڪْ زْ ةّجم‬ ‫کّنٔائّم‪ .‬ىّم ةَ پٔگ پٔحّ‪ .‬ىّم کْ نڳّ جَ ىنٔتحّم ظحو ٿٔڻ کام اڳ هاڳَّء هاٌگؼ‬ ‫پڇ زّ ٺڪاُء ڪؼو رھّٔم آھً‪.‬‬ ‫ٻئْ ڇٍٓھً ىّم زئؼاىغاس دهنحؼال کْ دھهَْء زْ پحْ جْ ظي نکّٔ‪ .‬ىڪام‬ ‫ىانڪ زّ پحّ ةَ نکّٔىاٌؾ‪ .‬ھً زْ ؿٔاؿْ ٌُؼئْ‪ ،‬ڪارج ۽ ؿٍغس دٌّٓاگؼوَء نپْ‬ ‫ظالف جَ ىّم جيال گھڻّ ؿعث نکّٔ ھّ‪ .‬ىّم کٔؾ پٍھٍسّ ؿڄّ ىلغىّ نکّٔ ۽ کٔؾ‬ ‫چٔو جَ اىٔغ جَ ام ؿيازڪ ڪو الِء اهھًٔ ؿٔاؿْ ىث ڀٔغم کْ ظٔاك ۾ ٌَ آڻٍٔغا‪.‬‬ ‫قؼو زئؼاىغاس ٻَ جارهم ڪّٔم‪ .‬ھڪ ىڪام ىانڪ کْ‪ .‬ام زّ ٌلم رال‬ ‫پٍسّاڻَْء ۽ ىّم کْ‪ .‬ٻْ رال پٍسّاڻَْء کْ ۽ ام زّ ٌلم ىّم کْ‪ .‬پھؼًٓ جار ۾‬ ‫نکٔائًٔ؛ ىّھً ڪهپٍا ظالف ڪّ ةَ كغل ٌَ کڻّ‪ .‬هڅٓڪ اهھام کْ پؼهفٔـؼ رال‬ ‫پٍسّاڻْ ؿيسھائٍٔغه‪ .‬رال پٍسّاڻَْء کْ نکٔائًٔ؛ رال ڇؿر‪ ،‬زٔئً ىّھً زٔم ۾ ٌَ‬ ‫هڃْ ۽ ىٿؾ ڪّ ڪٔؾ ٌَ ٿئْ‪ .‬ھّ اؿام زّ ةٔضغ پٔاره نٔکڪ آھْ‪.‬‬ ‫پھؼّٓم دفّْ ىّم کْ زئؼاىغاس الِء قؼڅا زاڳْ‪ ،‬چاھْ ؿٍغس ىؼڻ جائًٔ‪ .‬ىام‬ ‫ؿٍغس ٌُؼٓہ ؿٔاؿث قاىم ٿْ ٌَ ؿگھٔؾ‪ .‬گٍّ هرو ّؽٓؽ ؿام گڏّٓ‪ .‬صٔغرآةادو ؿٍڌ‬ ‫‪172‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫هركَْء‪ّ ،‬ؽٓؽ کْ گؼه ڪؼو ىڃٍٔغا ھئا‪ّ .‬ؽٓؽ گٍْ کْ چّٔ ”ىّھً آھْ ةْ ظٔانّ‪ .‬ام‬ ‫ڇٍٓھً ىٔٽؼه ٻاھؼام ھهٍغڈ ةؾ ىام نھْ پّٔ‪ .‬پؼ چئٍٔؾ‪ّ ،‬ؽٓؽ زْ ھٌّغو جٍھٍسّ هار‬ ‫ِهٌگّ ٌَ ٿٍٔغه‪ .‬چؼًٓ پٍر اٺ ؿؤ رپًٔ الِء آڏه ھٍگاىّ ىچآّ آھْ“‪ .‬گٍْ ىٍھٍسْ قڪم‬ ‫ڇؿْ چّٔ ”ىّم زٌغگَْء ۾ ڪڏھً ةَ جّکْ ٌؼهس ٿٍٔغو ٌَ ڇٺّ آھْ‪ .‬گھٻؼاِء ٌَ‪ .‬ؿڀ‬ ‫ٺٔڪ ٿٍٔغه“‪.‬‬ ‫رال پٍسّاڻْ ىڪام ىانڪ زْ دڪام جْ هّٓ‪ .‬ىام ىانڪ زْ هڪٔم هٽ‪ .‬ھً زْ‬ ‫آفٔؾ ةَ ىٔڊهز اؿٽؼٓٽ ۾ ھئْ‪ .‬پٍھٍسْ هاكفٔث ڇٓڻ ةْغ چّٔىاٌؾ‪ ،‬اهھام هڪٔهً هٽ‬ ‫ڇا دك ٌَ ٿٍٔغو آھْ!“‬ ‫ڪافْ پڙھٔم ھّ چٔائًٔ ”زْ دك زّ ؿّچٔام ھا جَ ”آرٽؾ“ کڻام ھا”‪-‬ال“ ٌَ کڻام‬ ‫ھا“‪.‬‬ ‫”زٔڪڏھً آرٽؾ کڻّ ھا جَ پٍھٍسْ ڪالئٍٔٽ کْ غهي مالصّم ٌَ ڇّٓ ھا“‪.‬‬ ‫”ىّم ڪٔحؼم نٔکڪً زّم زٌّّٔٔم پڙھّٔم آھً‪ .‬ؿڀ ائًٔ ھٌّغا آھً‪ .‬گّنڊ ؿيٿ‬ ‫کْ ىڪام ىانڪ زٔم ۾ هزھآّ جَ کٔؾ ةچائڻ الِء زاٌـً ھڪ گٍْ ىّڪهْ‪ .‬ىگؼ‬ ‫وياىث ڇٓڻ ةغرام گّنڊ ؿيٿ گٍْ پڙ جْ رکْ‪ .‬زڏھً زاٌـً زٔم ۾ گڏزڻ هّٓ جَ‬ ‫ڇٺائًٔ ھً زٔهؼ ؿام ُزّا هٓٺْ ڪئْ“‪.‬‬ ‫”اهھام اٌھً زًٌّٔٔ ىام ڪسھ ؿکٔا ةَ آھّٔ“؟‬ ‫”اهھام زھڙم ىاڻھً کْ ؿھّنٔث ؿام زٔم ىّڪهڻ زْ ڄاڻ ىهٍغو آھْ“‪.‬‬ ‫”اهھام ۽ هئكٔائً ۾ ڪھڙه فؼق آھْ؟ هئكٔائّم زـو هڪڻڻ ۾‪ ،‬هڪٔم‬ ‫پٍھٍسّ ههٓڪ“‪.‬‬ ‫”ڳانھاِء ٻچا‪ -‬آظؼ جٍھٍسْ زٍازو زْ ؿؼگؾ ۾ ىام ئْ قاىم ٿٍٔغس“‪.‬‬ ‫”ڇؿسّ“ ڪٿْ ىّم ةغرام اهھاٌکْ ڪهھّ ٌَ ىهْ هڃْ‪“-‬‬ ‫ٻئْ ڇٍٓھً رال پٍسّاڻَْء زئہ ھٍغ ڪانٔر ۾ پٍھٍسْ رهل ۾ گھؼآّ ۽ ارزً قاد‬ ‫اڳٔام چٔائًٔ ”ىّم کْ ڇؿْ ڀائْ صٔؼام ٿْ هّٓ‪ .‬ڳانھ ڪئْ ىاٌؾ‪ .‬چْ؛‬ ‫َ‬ ‫ھڙو َةال زّ زئؼاىغاس زھڙو‬ ‫”نٔکؼاج ّؽٓؽ ةَ ٿْ هّٓ آھْ‪ .‬آظؼ اِھّ آھْ ڪ ِ‬ ‫ةؽرگ ٌٔحا ھً الِء جار ڪ ٖئْ آھْ‪ .‬۽ اهھًٔ ىٍھٍسْ دڪام جْ چڙھْٖ آٓا آھّٔ؟ ىّم چّٔ‬ ‫ىاٌؾ؛ ىّھً ڪهپٍا اؿام زّ پٔاره نٔکڪ آھْ‪ .‬ظّددار آھْ‪ .‬ذھًٔ آھْ‪ .‬ةٔتاڊ آھْ‪.‬‬ ‫ىٍھٍسْ ّؽة زّ ؿّاك آھْ‪.‬‬ ‫ٿّره گـحاخ ةَ آھْ‪ ،‬پؼ ڇٌگّ ىاڻھّ امم ڪٌّٖھْ‪ .‬چْ؛‬ ‫ٖ‬ ‫ھً ىّم کْ زّجّ ڇٓکارّٓ‪ .‬پٍسّاڻَْء ماصب‪ ،‬ةٔئؼر چٔڪ کڻّ‪ .‬زٔحؼا پئـا کپً‪ ،‬ام‬ ‫جْ نکّ‪ .‬پٍر ھؽار‪ ،‬پٍساھ ھؽار‪ .‬اؿاٌکْ جّھام الِء ّؽة آھْ‪ .‬پؼ اؿًٔ ھڪ غؼٓب‪،‬‬ ‫َ‬ ‫ڇٓاٌّ‪ .‬ىّم چّٔ ىاٌؾ؛‬ ‫نٔکڪ ھٿام ھار کائڻ الِء جٔار ٌاھّٔم‪ .‬چئّ جَ ؿڄّ دڪام نکْ‬ ‫‪173‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ىٍھٍسْ ڳانھ ٌَ ىڃّٔ جَ ةاكْ ىٍھٍسْ ڪھڙو ّؽة ڪٔئْ‪ .‬آظؼ ھّ زھڪّٔ ‪ -‬ام قؼط‬ ‫جْ جَ ٻْ زڳھ ىهڻ جْ جّم اِھا ظانْ ڪٍغًٓ‪ .‬ھّ ؿڀ ڪٔؾ هاپؾ هٺٍغه“‪.‬‬ ‫ھْ ُاھّئْ رال پٍسّاڻْ ھّ‪ ،‬زٍھً کْ ىّم دٌٔا اؿٽٔر جام ڀڄآّ ھّ‪ .‬چاھْ ھا جَ‬ ‫ٿّره هڅٓڪ ىنٔتث ۾ آڻْ ؿگھْ ھا‪ .‬ؿٍڌو ىاڻھّ جَ کٔؾ پّڄٍٔغا آھً‪ .‬ىّم الِء ھً‬ ‫ڪٔحؼو جڪهٔف هرجْ‪ .‬ھاڻ ىام زٔم ٌَ هٍٓغس‪ .‬ىّم کْ ڇاچو ظّقْ ٿْ‪ .‬ؿٍغس‬ ‫ىھؼةاٌْ ىڃٔو‪ .‬پؼ اِم اصـام زّ االئٌّؾ کٔؾ ىّم ادب ۾ اڃا جائًٔ ٌَ ڇٌّ آھْ‪ٓ ٌَ .‬ا‬ ‫ّيؼ ڇٓڻ هاره آھٔام‪ .‬ؿاڳئْ هكث ؿٍغس اِم اصـام الِء ذاجْ ًّر ؿٍغس زٌغگَْء ڀؼ‬ ‫قڪؼ گػار رھٍغس‪ .‬ھڪ فؼاظغك دهؿث چّٔ ”ىّھً‪ ،‬ىام زٔم ۾ هڃڻ پـٍغ ڪؼٓام ھا‪.‬‬ ‫پؼ زئؼاىغاس زّ اصـام ٌَ کڻام ھا“‪.‬‬ ‫چّٔىاٌؾ ”هاھ‪ ،‬ڇا قام آھْ! جّم زٔم ۾ ةَ ڪّ ٌَ هئًٔ ۽ اِھّ ةَ داةث ڪٔئْ جَ‬ ‫جّم ىّم کام هڅٓڪ ظّددار آھًٔ“‪.‬‬ ‫قادوَء کام اڳ‪ .‬اِھّ جٍاُء‪ .‬ؿڳً آھّزا زْ ةٔياروَء ۽ ىّة‪ ،‬قادوَء ةْغ ھڪ ڀٔڻ‬ ‫زْ ىّة زْ ڪّڈوء َ ظتؼ‪ ،‬ڀٔڻّئْ ماصب زّ پئـً زْ ؿّاك جْ ؿّڈھّ گھٽڻ‪،‬‬ ‫ھڪ ڀٔڻ زّ پاڳم ٿٔڻ ۽ کٔؾ ھڪ راة ۾ ًالق ىهڻ‪ ،‬ٻْ ڀٔڻ زّ پٔٽ ؿام ھئڻ زّ‬ ‫درد ىام ؿھْ ٌَ ؿگھٔؾ‪ .‬ھڪ ڇٍٓھً آفٔؾ ۾ ڇؿام جَ اکًٔ ۾ اڇْ رهقٍْ ۽ جارا پٔا‬ ‫ڇؿڻ ۾ اچً‪ .‬ڄڻ اٌڌه پئْ ٿٔؾ‪ .‬ھڪغل پاؿْ ۾ ةيتئَْء ڪهٍٔڪ ۾ هٓؾ‪ .‬ىٿّ ڦؼڻ‬ ‫نڳّ‪ .‬ؿاھ ىٍسھڻ نڳو‪ .‬ؿـٽؼ کْ چٔو؛ ىّم کْ ةچآّ‪ .‬پؼ اٌغرام ڄاڪٽؼ چّٔ؛ ّٓ هٓٽ‬ ‫پهٔؽ‪ .‬ىام ةٍٔچ جْ نٔٽْ پٔؾ‪ .‬اڃا قادوَء ڪئْ ؿاك ىؾ ٿّٔ ھّ‪ .‬ةؾ ظغا ‪ -‬اِھا جٍھٍسْ‬ ‫زٌغگْ! ؿيسھام جَ ةغم ۾ ًاكث ٌَ اٿو‪ .‬پگھؼ ؿام گڏ ڄڻ ىاس ةَ هھڻ نڳّ آھْ‪ .‬پّره‬ ‫ڪسھ ڇؿڻ ۾ ٌٿّ اچْ‪ .‬ٿّرو ھّا کپْ‪ .‬ةؾ‪ ،‬ىام ائًٔ ىؼو هٍٓغس‪ ! ٌَ-‬ىام اٿٔؾ ۽‬ ‫ڄهڈڻ قؼهع ڪٔو‪ .‬ؿٍٔٽؼك نئتؼٓؼو‪ .‬پؼٌؾ آف هٓهؽ ىّٔزل‪ .‬اههك پارڊ‪ ،‬فائٌّٽًٔ‪.‬‬ ‫نڳْ ۽ ھڪ‬ ‫ٿّرو ٿّرو ًاكث آٍغو هڃْ‪ .‬آظؼ گاڇوَء ۾ ڪٍڊ کام هڃْ هٓٺؾ‪ .‬ھّا ٖ‬ ‫دفّْ هرو ىّم کْ ٌٍڊ کڻْ هٓئْ‪.‬‬ ‫ھّش ۾ آٓؾ جَ ڇٺو ڪً ىاڻھً ؿؾ پؾ ٿْ ڪئْ‪ .‬پؼ گاڇوَء ۾ ڪٔؼ ةَ ٌَ ھّ‪.‬‬ ‫جً ڇٍٓھً ۾ فؼؿٽ ڪالس ۾ ڪّ ىكڪم ئْ ھٌّغه ھّ‪ .‬ىّم کْ ىً ئْ ىً ۾ پاڻ‬ ‫ؿام ڳانھائڻ زْ ّادة ھئْ‪ .‬پؼ ىّة زْ ىٍھً ۾ هٍٓغو ىٍھٍسّ هاة ئْ ةٍغ ٿْ هّٓ‪.‬‬ ‫ڪٔؼ ٿا ڳانھائً؟ ڇٺو جَ ةٍا ىٍھٍسْ دىاغْ ازازة زْ‪ ،‬ذھً اٌغر ڪا گفحگّ زارو ھئْ‪.‬‬ ‫ىام ٿّره گھٻؼائسْ هٓؾ‪ .‬ڇا ىام پاڳم ٿْ رھّٔ ھّس! هرو چاھٔو رڈ ڪؼٓام نڳو جَ‬ ‫ؿاىھّم ڪّ ىاڻھّ هٓٺّ آھْ زٍھً کْ جَ وؼهر ىٍھٍسّ څڊ نڳْ هٍٓغه‪ .‬ڇٺو ىً ۽‬ ‫ةغم جام واةٌّ ٽٽٍغه ٿّ هڃْ‪ .‬ىام آڪاس ۾ ٌھارٍٓغه ھّس جَ نڳٍغه ھّ جَ زٔڪڏھً‬ ‫‪174‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ىام ٌُؼم زّ زهر ھالٓام جَ پّرو كغرة زْ ؿؼقحْ کْ ٽّڈو ؿگھام ٿّ‪ .‬ھٍٔئؼ دروَء‬ ‫کام ٻاھؼ ٌھارٓام جَ جارم زْ رهقٍَْء زّ ةار ؿھْ ٌٿّ ؿگھام‪ .‬ڇاچه ةّٔؿَْء زّ‬ ‫اصـاس ٿٔو‪ .‬ھً پؼڪؼجَْء زّ ىام ھڪ ظـٔؾ ؿاھ هاره آھٔام‪ .‬هرو ڇؿام جَ چار‬ ‫ٽٍگّم ٿْ هّٓم اٿو‪ .‬پٺٔام پڇ ٌڪؼو آّٓ اٿو ةغم ىٍٔھً زٔام ٿْ پّٔ آھْ‪ .‬ىام ُ‬ ‫ؿام‬ ‫ٿْ پّٔ آھٔام‪ .‬ةغم کْ ڇٺو‪ .‬ٽٍگّم ٻاٌھّم ؿالىث ھئو‪ .‬ڇا ىام ؿچ پچ پاڳم ٿْ رھّٔ‬ ‫آھٔام! پؼ ىّم کْ قادوَء ڪئْ اڃا ڇٓڍ ؿاك ةَ ٌَ ٿّٔ آھْ‪ .‬ىام هڇه نٔکڪ ةَ ٌَ ٿّٔ‬ ‫آھٔام‪ .‬ڪٔحؼا نٔکڪ پاڳم ٿٔا آھً‪ .‬پؼ ھًٍ ادب ۾ ٌانّ ڪڍّٓ‪ .‬ىام جَ اڃا ادب زْ‬ ‫پھؼئًٔ ڇاڪْ جْ آھٔام‪ -‬ادب زْ ڇاڪڻ جَ آؿيام ڇاٌھً هڃْ ٿْ‪ .‬ىام پھؼًٓ ڇاڪْ جام‬ ‫ڪؼو پٌّغس‪ .‬ىام ڪهٔام ۾ نٿؾ‪ .‬ىّم کْ نڳّ ىاڻھّ ىّم ڇاٌھً ٌھارو رھٔا آھً‪.‬‬ ‫ڇٺو جَ ڪٍھً ٌٿْ ٌھارّٓ‪ .‬ؿيسھٔو جَ ڇاچو ڀٔڙ آھْ ۽ ىام ھهْ ٌٿّ ؿگھام‪ .‬ىّم کْ‬ ‫ذنث زّ اصـاس ٿّ ٿئْ‪ .‬اڅ زّاٌْ ٻَ هٓال پٔٽ ڀؼو ىاٌْ کائْ ٌَ ؿگھّٔ ھّس‪ .‬چيٽا‬ ‫کڻْ زڳھ ىام ڪڍو ڦٽّ ڪٔائّم‪ ،‬ڄڻ ىٌّٔـپانٽَْء ڪٍھً ڪحْ کْ زھهّٔ‪ .‬ىً ۾‬ ‫ظّف آھْ‪ ،‬ىام اٌغرهٌْ ًّر ٽٽْ رھّٔ آھٔام ۽ ىٍھٍسْ ھـحْ ظحو ٿْ رھْ آھْ‪ .‬ىام‬ ‫ڇا ڪؼٓام‪ ،‬ىام ڇا ڪؼٓام؟ گھؼ هڃام ۽ اجْ دۿره پّو جَ ؟ ىٍغر ۾ هڃام ۽ پؼڀَّء زْ‬ ‫ىّرجَْء ؿاىھّم ڪؼو پّام‪ .‬ةعف ىّم کْ ڀڳّام! ٓا ھهّٔ هڃام قيكام ڀّىْ‪ -‬اجْ‬ ‫نٔٽام ۽ اکّٔم ةٍغ ڪؼو ڇڏٓام‪ .‬کٔم ظحو‪ .‬ڇا ڪؼٓام ىام؟ ھڪ دفّْ هرو ڄهڈڻ قؼهع‬ ‫ڪؼٓام‪ .‬ىام ڄهڈٌغه رھام‪ .‬ڇٍٓھً راجّٔم‪ .‬متش قال‪ .‬اهھ ڪّٽڙو‪ .‬ىٍھٍسْ پٔارو‬ ‫ڪّٽڙو‪ .‬ھَْء ؿّٔھاڻْ گھٽْ‪ .‬۽ ھُْء ڪؼڻ‪ .‬ؿاھ ةٍغ ! هٓھ ؿاك ٿٔا آھً هً​ً ڇڏو‪ .‬ڇا‬ ‫ام کْ ڇؿڻ ةٍا ىؼو هٍٓغس!چٍڊ زھڙو څوُء کپْ ىّم کْ‪ .‬ڪيم اىٔغم ۾ آھْ‪ .‬پٍسً‬ ‫ڇھً ىھًٍٔ کاٌپِّء کٔؾ ٻار ڄيٍغه‪ .‬ڇا کٔؾ پُْء زْ چيْ ةَ ٌنٔب ٌَ ٿٍٔغو‪.‬‬ ‫زٔڪڏھً ىّم کْ آحؼه زهغو ىؼڻّ ھّ جَ قادو ڇّ ڪئْ‪ .‬ڇا ىٍھٍسَْء پحٍَْء کْ‬ ‫ؿڄْ ّيؼ زّ درد ڇٓئْ ڇڏٍٓغس‪ .‬ىّم ۾ جَ ڪا ًاكث ڪاٌھْ‪ .‬پِّء آڏو ًاكث ڪٿام‬ ‫آٍغو زّ دٌٔا ڇڏو ھهّٔ هٍٓغس‪ .‬ىام قآغ ؿّچٔام گھڻّ ٿّ‪ .‬قآغ دىاغْ رڳّم ىٍھٍسْ‬ ‫ؿّچ زّ ةار کڻْ ٌٿّٔم ؿگھً‪ .‬ىّم گالب زْ پٍکڙًٓ جْ ؿّچ زا ائٽو ڇّ رکٔا آھً‪.‬‬ ‫ىام ّٓگ پچآام؟ ؿّچڻ ڇڏو ڇٓام‪ .‬پؼ اجْ ةَ جَ ىام ةّٔس آھٔام‪.‬‬ ‫ىّم ٽئڪـْ ڪئْ‪ .‬ٽئڪـَْء ۾ ٌٍڊ کڻْ هٓو‪ .‬ڇؿام ؿيھّٔ پّٔ آھٔام ۽ ڪا‬ ‫څارو ًاكث ةغم ۾ گھڙو رھْ آھْ‪ .‬ىام ھٿ پٔؼ ھالئْ ٌٿّ ؿگھام‪ .‬آهاز ڪڍو ٌٿّ‬ ‫ؿگھام‪ .‬ىام ٌـحّ ٿٍٔغه هڃام ٿّ‪ .‬قؼٓؼ ىٿام زهر هڅٌغه هڃْ ٿّ‪ .‬ىام آجيا زّ پّره‬ ‫زهر نڳائْ چّام ٿّ؛ اه‪ -‬ل‪ ....‬اهل! اهل ٌيؼقّا‪ .‬اهل ٌيّ قّآہ ! آھـحْ آھـحْ ام‬ ‫څاروَء ًاكث زّ ادؼ گھٽسْ ٿّ‪ .‬ىٍھٍسّم اکّٔم کهً ٿّٔم‪ .‬ڇؿام ٿّ جَ ٽئڪـْ ڦاٽڪ‬ ‫‪175‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ٻاھؼام ةٔٺْ آھْ‪ .‬ٽئڪـَْء هارو ؿگؼٓٽ څکائْ آرؿَْء ىام ىّم ڇاٌھً ڇٺّ‪ .‬ىّم‬ ‫ىكڪڻ زْ ڪّقف ڪئْ‪ .‬ڇٺو جَ ىكڪْ ٌٿْ ؿگھٔؾ‪ .‬ىام کاٻْ ھٿ ؿام ىٍھً زّ‬ ‫ھٔٺّٔم صنّ ىھٽڻ نڳؾ‪ .‬نڳّ جَ ھاڻ ةھحؼ ٿٍٔغه ٿّ هڃام‪ .‬نڳو جَ اِھّ ڦاٽڪ ڪڏھً‬ ‫کهٍغه ۽ ىام ىٍؽك جْ ڪڏھً ٌَ پھچٍغس‪ .‬ىّم کْ نڳّ جَ اِھا ٽئڪـْ اجْ ةٔٺْ ھٌّغو‬ ‫۽ ىٔڻ زٔام رزڻ نڳٍغو‪ .‬ىام ٽئڪـَْء زْ درهازو کّنڻ زْ ڪّقف ڪٍغس ۽ کّنْ‬ ‫ٌَ ؿگھٍغس‪ .‬رؿحّ جالُء ةڻسڻ قؼهع ڪٍغه‪ ،‬۽ ىام پٍھٍسْ ىؼوَْء ظالف آھـحْ‬ ‫آھـحْ ام ۾ ٻڏٌغه هٍٓغس‪ .‬اکًٔ ۾ جارا چيڪڻ نڳٍغا ۽ ىام ڪسھ ڇؿْ ٌَ ؿگھٍغس‪.‬‬ ‫”ڀائْ ‪ -‬ھُْء ڦاٽڪ کهٍغه ٓا ٌَ کهٍغه“؟‬ ‫”ڪھڙه ڦاٽڪ ؿائًٔ“؟‬ ‫ڇؿام جَ ٽئڪـْ ھهْ رھْ آھْ‪ .‬ڇا اِھّ ةَ ظّاب ڇٺو‪ .‬ڀال ھاڻ ةَ ٽئڪـَْء ۾‬ ‫هٓٺّ آھٔام ٓا اِھّ ةَ ظّاب آھْ؟ ىّم پؼارٿٍا ڪئْ‪ ،‬اِھّ ةَ ظّاب ھّ؟ ؿچ ڇا آھْ‪ .‬زتم‬ ‫ڇاٌھً هٍٓغڈ ھڪ قاھْ رؿحّ‪ ،‬اهٌغھ‪ ،‬ؿٍـٍاھٽ‪ .‬اه ٽئڪـَْء هارا ٽئڪـَْء کْ‬ ‫ةٔھارًٓ ٌٿّ‪ .‬رؿحّ ةَ جَ ٌٿّ کٽْ اهھ‪ ...‬زتم زْ چّٽْ ۽ ٽئڪـْ ةّالٽّٔم کائْ ھٔٺ‬ ‫ڪؼو رھْ آھْ‪ .‬ىام ڪؼٌغه ٿّ هڃام‪ .‬ظحو ٿٍٔغه ٿّ هڃام‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫ڄڻ َؿٍڌم زا اِؿڪؼه چال ٿْ رھٔا آھً‪ .‬ىاس َهھْ رھّٔ آھْ‪ .‬ھٔٺ ُاڀّ ؿيٍڊ آھْ‪.‬‬ ‫ام زْ چّڅاروَء آؿيام کْ ُڇھٍغڈ گّالئَْء ۾ قاھْ دّٓارهم آھً‪ .‬ؿيٍڊ ۾ فلي ُچٍّ‬ ‫ڪؼو رھْ آھْ‪.‬‬ ‫آھْ‪ .‬ھَْء څرجَْء چٌّْ زّ ھڪ گّك ٽب آھْ ۽ ھڪ ٻِهْ ام زْ اٌغر ِ‬ ‫اٌغر پٔئْ هڃْ‪ -‬ٻاھؼ پٔئْ ٌڪؼو ۽ ىام ھٔـسڻ نڳام ٿّ‪.‬‬ ‫ىام ڄاڪٽؼ ىاکٔساڻَْء هٽ هٓؾ‪ .‬زٍھً اٌغر چڪاس رهل ۾ هھارّٓ‪ .‬ڀٔڙ گھٽ‬ ‫ھئؾ‪ .‬ھً ڪئپـٽً ؿگؼٓٽ دکآّ ۽ ھڪ ىّم کْ ڇٌّ‪ .‬ام ةْغ ھً هٽ زڏھً ةَ هٓؾ‪،‬‬ ‫ھً ٻَ ؿگؼٓٽ ڪڍٓا‪ .‬ھڪ پاڻ کڻْ ھڪ ىّم کْ‪ .‬ٻَ ٽہ ؿاك‪ .‬ٿٔا جَ ھّ ڪار زْ صاددْ‬ ‫زّ قڪار ٿّٔ‪ .‬ڪْ ىھٍٔا زٔئؼه رھّٔ ۽ ھڪ ڇٍٓھً ىؼو هّٓ‪.‬‬ ‫ىّم کٔؾ پٍھٍسْ جً ىً زْ ؿڄْ صانث ٻڌائْ‪ ،‬ھً چّٔ ”ىّھً‪ ،‬گھڻّ ؿّچْ‬ ‫۽ ّٓرپٔئً ىعؽٌّم پڙھْ جّ پٍھٍسّ ٌؼهس ؿـٽو ڪيؽهر ڪؼو ڇڏّٓ آھْ‪ .‬جٍھٍسْ‬ ‫دك ٺٔڪ آھْ‪ .‬ةهڊ پؼٓكؼ ةَ ٺٔڪ اٿئْ‪ .‬هرو ةَ ظاًؼوَء الِء رٓڊ ڪؼاس ىام ڪارڄّٓ‬ ‫گؼال ۽ آڪـؼو ڪڍائر‪ .‬جٍھٍسْ رڳً کْ ٺاھڻّ پٌّغه‪ .‬گھٻؼاِء ٌَ‪ .‬جّم اؿام گھڻً‬ ‫کاٌپِّء ىؼٌغًٓ‪ .‬ھً ٻَ گّرّٓم ڇٌّٔم‪ .‬ھڪ آڪّٔةؼال ۽ ٻْ ٌّٓٔڪائٔؽل‪ .‬چٔائًٔ‬ ‫” جٍھٍسْ دىاغ زّم رڳّم پٍھٍسْ ؿڄْ جٍاُء کْ ائـڊ ةڻائْ جٍھٍسْ آٌڊو ۾ گئؾ‬ ‫ٿّٔم پٔغا ڪً‪ .‬پھؼًٓ گّرو دىاغْ رڳً کْ ًاكث ڇٍٓغو جَ ِاھا جٍاُء کْ پاڻ ۾ زػب‬ ‫ڪؼو‪ .‬ٻْ گّرو آٌڊو اٌغر اِم جٍاُء کْ اٌغر گھڙڻ ٌَ ڇٍٓغو‪ .‬ڪٔؾ ؿئڪّ ةائالزٔڪم‬ ‫‪176‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫آھْ‪ .‬اڂ ّٓرپ زْ ھؼ ڇھًٔ ىاڻھَّء کْ اِھا جڪهٔف آھْ‪ .‬گھٻؼاِء ٌَ‪ .‬ٽؼٌڪّٔالئٔؽرس‬ ‫گّرّٓم ؿڄْ جٍحْ ؿؼقحْ کْ اٌحُال ۾ آڻًٔ ٿّٔم‪ .‬ىّھً‪ ،‬پٍغرھً ؿاك اڳ ىّم‬ ‫زڏھً جٍھٍسّ ّالج ڪّٔ جڏھً ىّم کْ ڄپ ھّ جَ جّم قآغ ٌَ ةچًٔ‪ .‬جّ ام هكث کهّٔ‬ ‫ٿْ‪ .‬۽ ھاڻ زڏھً ؿچ پچ جّکْ ڪّ ظٌؼه ڪٌّھْ جَ جّم ڄڄْ هّٓ آھًٔ‪.‬‬ ‫ىام آڪّٔةؼال زْ ھڪ گّرو هٺْ گھؼ هٓؾ ۽ ٻْ ىاٌَْء ةْغ هرجو‪ .‬ڪيم ؿام‬ ‫ڳانھ ٌَ ڪٔو‪ .‬پؼ ىّم ڇٺّ جَ ھؼ ظئؾ زْ ڇٍٓھً ىّم کْ ام كـو زْ جڪهٔف ٿْ ٿِْ‪.‬‬ ‫اکًٔ ۾ اهچحّ څٌڌ هاٌگؼ ؿّزھؼه‪ .‬ىٍھٍسّ ٌـحّ ۽ ةْ ھيٿّ ٿٔڻ‪ .‬ىّم ازھم زْ چّڻ‬ ‫جْ ةيتئَْء زْ ٌّڪؼو ڇڏو ڇٌْ‪ .‬جهؼٓسا ڪانٔر ۾ ؿٍٔئؼ ڪالرڊ زْ ٌّڪؼو هٺْ‬ ‫ڇٌائًٔ‪ .‬پگھار فلي ٽْ ؿؤ آڪٽٔھ رپٔا‪ .‬اصيغ آةاد ىام ھٔؼه قّٔڪاڻْ ةَ انھاس ٌگؼ‬ ‫آّٓ‪ .‬اؿام زْ ٌّڪؼوَء جْ چڙھڻ زْ ؿاڳْ جارٓط ةٔٺْ‪ .‬پھؼئًٔ ڇٍٓھً ئْ رؿحْ جْ‬ ‫جڪهٔف ٿْ ڄاڪٽؼ هٽ هٓؾ‪ .‬دها هرجو‪ .‬گھؼ ھهّٔ هٓؾ‪ .‬ڄاڪٽؼ زْ اؿپحاك ڪانٔر زْ‬ ‫ؿاىھّم ھئْ‪ .‬ازھم ڪانٔر ۾ اڪائٌّٽٍٽ ھّ‪ .‬قّٔڪاڻْ نٔڪچؼار‪ٌ .‬ارآڻ ڀارجْ ةْ‪-‬‬ ‫او زّ قاگؼد‪ ،‬زّ پِّء آو ‪ -‬او ؿٍڌوَء ۾ فؼؿٽ ڪالس فؼؿٽ آّٓ‪ .‬پْ‪ -‬آڇ ‪ -‬ڄو‬ ‫ڪٔائًٔ ۽ ھاڻ ام ئْ ڪانٔر ۾ نٔڪچؼار آھْ‪ .‬اجْ چڱّٔم ادةْ ڪچھؼّٓم ٿٍٔغّٓم‬ ‫ھّٔم‪ .‬ىّم پگھار جَ گھٽ ٿْ کٍّٔ‪ ،‬پؼ ڪانٔر ۾ ادٓب پھؼًٓ ىّم ؿام ئْ گڏزڻ آٍغا‬ ‫ھئا‪ .‬آڪـؼو ۽ ڪارڄّٓ گؼال ڪا ظؼاةْ ٌَ ڇٓکارو‪ .‬ڪيم ؿام ڳانھ ڪٔو‪ .‬ھّمَء‬ ‫ڀاڀَْءکْ ھؼ ىھٍْٔ پّڻا ٻَ ؿؤ رپٔا ڇٍٓغه ھّس جَ ڪانٔر ۾ اچڻ ةْغ کٔؾ فلي ىٍّ‬ ‫ؿؤ ڇٓڻ نڳؾ‪ .‬ىام ڪڏھً ؿّچٍٔغه ھئؾ جَ ڪؼاچَْء ۾ ھسام ھا جَ ؿاڳئْ قھؼ ۾‬ ‫ٌّڪؼو ڪؼٓام ھا‪ .‬نّڪم ۾ چار ڪالڊ هڃائڻا ٌَ پّم ھا‪ .‬ڪانٔر ۾ ٌّڪؼو ىهڻ ؿام‬ ‫اِھا ظّقْ ٿٔو جَ ؿاڳئْ قھؼ ۾ ڪو ھّ‪ .‬رال دادالڻَْء هٽ ٻَ فّم ۽ هڇو ٽٔتم ھٌّغو‬ ‫ھئو‪ .‬اڪذؼ ڪو ۾ ىكغّك‪ .‬اڪذؼ چار گؼاھڪ ؿاىھّم هٓٺا ھٌّغا ھئا‪ .‬ڇھًٔ کام ڇھًٔ‬ ‫جائًٔ ؿعث ىكغّك‪ .‬ھڪ دفْ​ْ نْم پكپ قّٔڪاڻَْء کْ هٺْ آّٓ ۽ قڪآث ڪٔائًٔ‬ ‫جَ جّم ڪو ۾ آحؼه ىكغّك آھًٔ زّ اڅ ڪالڊ رڳّ اؿام ڇاٌھً ٌھارڻ ۾ نڳآّ اٿئْ‪.‬‬ ‫آٌٍغ کٔياڻْ کاڅوَء زا ڪپڙا پھؼٓم اجْ آّٓ‪ .‬ؿيسھٔو جَ ڪّ ؿّقم هرڪؼ آھْ‪ .‬ام‬ ‫ڪؼو څٓام ڪّ ٌَ ڇٌّ ىاٌؾ‪ .‬پِّء زڏھً هاكفٔث ڇٌائًٔ جَ ىّم ُىكڪّٔ‪ .‬چّٔىاٌؾ؛ اھّ‬ ‫جَ جّم نڳًٔ ٌٿّ‪ .‬آٌٍغ جَ زةؼدؿث ذھًٔ آھْ‪ .‬جّم ڪسھ ؿاده پّٔ نڳًٔ‪ .‬آٌٍغ پٍھٍسْ‬ ‫ىّزّدگَْء ىام ڪٍھً کْ ةَ ٺڳْ ؿگھٍغه آھْ‪ .‬ىاڻھّ زٓادن هقّاس ؿام ھً ؿام‬ ‫ڳانھائًٔ ۽ پِّء زڏھً آٌٍغ ڳانھائْ جَ نڳْ ٌؼؿٍگھ ڀڳّام ھؼٌاڪؾ زا آٌڊا چٔؼو رھّٔ‬ ‫آھْ‪ .‬دادالڻَْء هٽ ىّم اِھّ كاّغه ڪڍّٓ جَ ھؼ ؿٍڌو ىعؽم کْ ھؼ ىھٍْٔ ھڪ اقحھار‬ ‫ڇٌّ هڃْ‪ .‬زڏھً ٻٔا مفضْ زا پٍسّٓھ رپٔا ڇٍٓغا ھئا جَ ىّم پٍسٽٔھ ڇٓڻ قؼهع ڪٔا‪.‬‬ ‫‪177‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ڪانٔر ۾ جَ ىٍھٍسْ ڪا ھـحْ ٌَ ھئْ‪ .‬ڪڏھً چاٌھ ؿگؼٓٽ پٔئڻ جْ دك ٿٍٔغو‬ ‫ھئْ جَ ازھم کام ڳاڈھّ ههچؼ مضٔش ڪؼائْ پٍر ڇھ رپٔا ائڊهاٌؾ کڻٍغه ھّس‪ .‬ىّم‬ ‫کْ اؿڪانؼقپ ؿٔڪكً ڇٌّ هّٓ‪ .‬زٍھً زا كاّغا كاٌّم پڙھْ ڪافْ ھّقٔار ٿٔؾ‪.‬‬ ‫ڪانٔر زْ ىٍٔؾ ھاؿٽم الِء ڪانٔسٔئٽ ةّرڄ ىٌّٔـپانٽَْء کْ پالٌؾ ڇٌّٔم ھّٔم‪ ،‬پؼ‬ ‫اِھْ پاس ٌٿْ ٿّٔم‪ .‬ؿپؼٌٽٍڊٌٽ ٻاالڻَْء زْ چّڻ جْ پؼٌـپاك او‪ -‬آر ڪهڪؼٌَْء‬ ‫ىٌّکْ پاڻ هٽ گھؼآّ جَ جّ ڇھ ؿاك آرڪٔٽٔڪٽ زْ آفٔؾ ۾ ىئٍٔسؼ زْ ّھغو جْ‬ ‫ٌّڪؼو ڪئْ آھْ‪ .‬جّم اِھْ پالٌؾ پاس ڪؼائْ ڇو‪ .‬اھڙو اظحٔارو ةَ ڇٌائًٔ‪ .‬ىام ام‬ ‫ئْ ڇٍٓھً چٔف آفٔـؼ گھٍكال جهؼٓسا هٽ هٓؾ‪ .‬ھً چاٌھ گھؼائْ‪ .‬چٔائًٔ ”ىٍھٍسا هڇا‬ ‫ڀاڳ آھً زّ جّم ىّم هٽ آّٓ آھًٔ‪ .‬ؿٍڌوَء ۾ ىٍھٍسا ٻَ فّٔرٓٽ نٔکڪ آھً‪ .‬ھڪ جّم‬ ‫۽ ٻّٔ نْم پكپ“‪ .‬ڪالڊ ۾ پاس ڪؼو ڇٌائًٔ‪ .‬ڪهڪؼٌْ صٔؼام جَ زْ پالٌؾ‬ ‫آرڪٔٽٔڪٽ ٽً ؿانً ۾ پاس ڪؼائْ ٌَ ؿگھّٔ‪ ،‬ىـٽؼ اال ھڪغل پاس ڪؼائْ آّٓ‪ .‬ھً‬ ‫پِّء اىحضاًٌ الِء ىّم کْ اؿـٽٍٽ ؿٍٔٔئؼ ؿپؼهائٔؽر ىلؼر ڪّٔ‪ .‬فلي پاڻ ىٍھٍسْ‬ ‫ىٿام قٔڊهنڊڪاؿٽ‪ ،‬ٽؼائٔؾ‪ٌّ ،‬ىاڄ هغٔؼن زا فارل زاچٍٔغه ھّس‪ .‬ظّد ڄرافٽ ٺاھٍٔغه‬ ‫ھّس‪ .‬ڪهڪؼٌْ ىكڪْ مضٔش ڪٍغه ھّ‪ .‬چٌّغه ھّ؛ جٍھٍسْ اٌگؼٓؽو ىٍھٍسْ‬ ‫ڪانٔر زْ ڪٔحؼم ىاؿحؼم کام ُؿٺْ آھْ‪.‬‬ ‫ھٔؼه قّٔڪاڻَْء زْ قعنٔث ڪكف ڪٍغڈ آھْ‪ .‬ذھًٔ ۽ ةٔتاڊ آھْ‪ ،‬پؼ‬ ‫صـاس گھٽ آھْ‪ .‬ھً گٍْ زْ ”اڀيام“ جْ زغٓغ ٌلٌہ ٌُؼ کام جٍلٔغ نکْ‪ٌ ،‬ئًٔ‬ ‫پٔڙھَْء زْ نٔکڪً ۾ ٌانّ ڪڍّٓ‪ ،‬پؼ زا جٍلٔغ ؿعث هڅٓڪ‪ .‬مضٔش گھٽ ھئْ‪ .‬گٍْ‬ ‫کْ ”اپؼازحا“ جْ زڏھً اٌْال ىِهّٔ‪ ،‬جڏھً ھً ھڪ ھٍڌ نِکّٔ جَ گٍْ زْ اٌْال پٺٔام‪،‬‬ ‫گٍْ زْ ؿٍڌو جضؼٓڪ ۾ قؼڪث آھْ‪ .‬اِھّ انؽال غهي ھّ‪ ،‬ڇّ زّ گٍْ ؿٍڌو جضؼٓڪ‬ ‫۾ صنّ ٌَ هرجّ ھّ ۽ نکٍَّء ؿئهً ۾ جياقتًٔ ٿْ ھهّٔ ھّ‪ .‬انتحَ نٔکڪً ؿام ُؿٺا ٌاجا‬ ‫ھئؾ‪ ،‬پؼ گٍّ ۽ ظّقاىغ ڪؼو‪ .‬اِھا ڳانھ گٍْ زْ فٌؼة ۾ ٌَ ھئْ‪ .‬قّٔڪاڻَْء زْ زغٓغ‬ ‫ؿّچ؛ چْ ؿڀ رهآحّم ظحو ڪؼّٓ‪ .‬زةام زّم ٌـّم ٽّڈّٓم‪ ،‬پؼ کٔؾ اِھا ڄاڻ ٌَ ھئْ‬ ‫جَ زةام زْ ٌـً ٽّڈڻ الِء ظّد زةام زْ ڄاڻ ھئڻ الزىْ ھئْ‪ ٌَ ،‬جَ ٌـّم ىهٍغّٓم ئْ‬ ‫ڪٔئً!‬ ‫ھڪ دفْ​ْ ادةْ ڪالس ۾ ىّجْ پؼڪاش ھڪ ؿأٌٽ پڙھّٔ‪ ،‬ؿڳً چّٔ؛ اِھّ‬ ‫ؿأٌٽ زّ فارل ئْ ڪٌّھْ‪ .‬ىّجَْء چّٔ؛ ىّم ام زْ كاّغم کْ ڀڳّ آھْ‪ .‬ؿڳً چٔؾ‬ ‫كتال‪ ،‬ؿأٌٽ زا كاّغا ڀڃڻ الِء ةَ ام زْ كاّغم زْ ڄاڻ وؼهرو آھْ‪ .‬ىّم ھٔؼو‬ ‫قّٔڪاڻَْء ۾ ٻَ هڇّٓم ظّةّٔم ڇٺّٔم جَ ھّ پٍھٍسْ زغة ؿام آياٌغار ھّ ۽ جٍلٔغ‬ ‫ڪٍغو دهؿحَْء ىعانفث زّ نضاظ ٌٿْ رکٔائًٔ‪ .‬ازھم ۽ ڀارجْ ؿٍغس اِم ؿّچ جْ‬ ‫‪178‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫چڱْ ٌڪحَ چٍْٔ ڪٍغا ھئا‪ .‬آو ‪-‬ڪيم زْ گھؼ هڃّ ٌَ جَ ڪيم چٌّغس؛ صىّر‪،‬‬ ‫ٽپْ اچڻ گھؼزْ‪ .‬پٽ کْ چٌّغه؛ ةاةا‪،‬‬ ‫اهھًٔ درهازو کام ڪٔئً آٓا؟ اهھام کْ ڀث ِ‬ ‫گهً زّم ڪٌّڊّٓم کڻ‪ ،‬ڇؿًٔ ٌٿّ‪ ،‬زغٓغ ٌلاد آّٓ آھْ‪ .‬جً ڇٍٓھً ۾ قّٔڪاڻْ ٿّرو‬ ‫ٿّرو ڳانھ جْ غنّ ڪٍغه ھّ‪ .‬آٌچم زْ ڪحاب جْ ؿعث جٍلٔغ ڪٔائًٔ ۽ ام زّ‬ ‫زّاب ىّم کٔؾ ڇٌّ‪ ،‬زّ هڅٓڪ ؿعث ھّ‪ .‬ىّم کٔؾ اِھّ پڙھڻ الِء ڇٌّ‪ ،‬ھّ ڇاچه زّش‬ ‫۾ اچْ هّٓ‪ .‬اؿًٔ ھٔٺ ھّٽم ۾ چاٌھ پٔئڻ هٓاؿًٔ‪ .‬ھً چّٔ؛ ىّھً‪ ،‬جّم ىڃًٔ ٿّ جَ‬ ‫ىّم ۽ ھؼٓف هاؿّاڻَْء ؿٍڌوَء ۾ ٌئًٔ جٍلٔغ زا درؿگاھ کّنٔا آھً“‪.‬‬ ‫”ىڃٔام ٿّ“ ىّم چّٔ ”۽ اِھا ٌئًٔ جٍلٔغ پھؼًٓ ھؼٓف هاؿّاڻَْء ىٍھٍسْ ڪحاب‬ ‫”چاٌڊهڪْ ۽ زھؼ“ جْ ڪئْ‪ .‬ھؼٓف پٍھٍسْ ؿّچ ىّزب مضٔش ھّ‪ ،‬ام ڪؼو ام زْ‬ ‫جْؼٓف ۾ ىّم کٔؾ نکث ۾ رآّ ڇٌّ‪ .‬ىام قاىم راِء ٌَ ھّىاٌؾ‪ ،‬پؼ زّاب ٌَ ڇٌّ ىاٌؾ‬ ‫زّ اِھا ىٍھٍسْ ڪحاب جْ نکٔم ھئْ‪ .‬آٌچم زّ ڪحاب زّ آھْ ىٍھٍسّ ڪٌّھْ“‪.‬‬ ‫”جّم زٔڪڏھً اھا ڇپائٍٔغًٓ جَ اؿام زْ دهؿحْ ظحو!“‬ ‫جيال ؿعحَْء ؿام چّٔىاٌؾ”ام زْ ڪٍھً کْ پؼهاھ آھْ‪ .‬ادب ۾ دهؿحْ دقيٍْ‬ ‫ڪسھ ٌَ ٿٍٔغه آھْ‪ .‬جّم ٻًٔ زْ ڪحاةً جْ ؿھّنٔث ؿام ٌڪحَ چٍْٔ ڪؼًٓ ٿّ‪ ،‬پؼ‬ ‫پاڻ جْ ھڪ نفٍ ةَ ةؼداقث ڪؼو ٌٿّ ؿگھًٔ“‪.‬‬ ‫ھً چاٌھ پٔئٍغو چحائْ ىٍھٍسْ ىٍھً ۾ ٌھارّٓ‪ .‬چّٔىاٌؾ ”ىّم کْ غهي‬ ‫ؿيسھًٔ جَ زّاب ڇج‪ .‬ھهٍغه ھم‪ ،‬زٔـحائًٔ ھهْ ؿگھًٔ“‪.‬‬ ‫ھً ام نٔک زّ ڪّ زّاب ٌَ ڇٌّ‪ .‬ةهڪہ ”ڇّنّٔم“ رؿانْ ۾ ڪٍھً فؼوْ ٌانْ‬ ‫ھٔٺ اّحؼاف ڪٔائًٔ جَ ھٔؼه قّٔڪاڻَْء ىّھً ڪهپٍا کْ زّاب ڇٓڻ ۾ اؿيؼٿ رھسْ‬ ‫هّٓ آھْ‪ .‬ؿٍغس ام ةٔام ىّم کْ ىارو ڇڏّٓ‪ .‬ام الِء هڇه ڪهٔسّ کپْ ام ةْغ ىّم‬ ‫ھئكہ ھً زْ ّؽة ڪئْ آھْ‪ ،‬چاھْ اؿام ۾ هڇا ىث ‪-‬ڀٔغ رھٔا آھً‪ .‬ھّ پھؼًٓ فٍڪار‬ ‫آھْ‪ .‬ٻّنَْء ۽ ادب ؿام ةْ پٍاھ ىضتث اٿؾ‪ .‬ادب ۾ ىٍنّةا ڪّ ٌَ ؿٽْ‪ ،‬زّ مضٔش‬ ‫ؿيسھْ‪ ،‬نکْ‪ ،‬ڪٍھً کام ڇڪْ ڪّ ٌَ‪ .‬جيال گھڻّ اڀٔاس ڪٔم اٿؾ‪ .‬ؿٍغس هٓچارم‬ ‫ؿام قاىم راِء ٌَ ھٌّغو ةَ ىّم ھً الِء نِکّٔ آھْ جَ ؿٍڌو كّل ھٔؼو قّٔڪاڻَْء زْ‬ ‫ىْٔار زّ ٌلاد پئغا ڪؼڻ ۾ پٍساھ ؿاك نڳآا آھً‪ .‬ىام پٍھٍسْ ام زاِء جْ اڃا ةَ كائو‬ ‫آھٔام‪ .‬ھٔم جائًٔ ھً ٻَ ؿٺّٔم ڪھاڻّٔم نکّٔم آھً ”پّرٽؼٓٽ ھڪ پُْء زّ“ ۽‬ ‫”زٌغگْ ۽ ڪئڪٽؾ“‪ .‬ادةْ ىضفهً ۾ پٍھٍسْ ىّزّدگَْء زّ ڀؼپّر اصـاس ڪؼائْ‬ ‫ؿگھٍغه آھْ‪.‬‬ ‫رال ڪكً زّ كؼض اڃا ٿّره چڙھٔم ھّ‪ ،‬ؿّ اِھّ ةَ ٻَ پٽ هٺْ ىھٍْٔ ٻْ‬ ‫ڪانٔر آٍغه ھّ‪ .‬ھً ىٍھٍسّ ُؿٺّ گھؼ زاك زّ ىڻّٔ‪ ،‬اؿام زّ قام قّڪث ڇٺّ‪ ،‬ؿّ‬ ‫‪179‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ؿيسھآائًٔ جَ نک اٿو‪ ،‬پؼ ھً دفْ​ْ ةٔھّدگْ ٌَ ڪٔائًٔ‪ .‬آٍغه ھّ جَ ڄڻ جپ چڙھٍغه‬ ‫ھّل‪ .‬کٔؾ آؿؼا ڇٓئْ نٍّائٍٔغه ھّس‪ .‬۽ ٻئْ ؿاك ھڪ څڊ ۾ كؼض الھْ ڇڏّٓ ىاٌؾ‪.‬‬ ‫ٻئْ ؿاك ىام ةيتئَْء ۾ ھڪ اٌگؼٓؽو اظتار زّ ؿيپادڊ ڪّٔ هٓؾ‪ .‬پگھار ڇھ ؿؤ پِّء‬ ‫اِھا اظتار ىّم کٍئْ ۽ ىھٍْٔ ۾ ؿؼاؿؼو ًّر اچائْ ھؽار ڪيائڻ نڳؾ‪ .‬اِھا ڪھاڻْ‬ ‫‪4868‬ع کام ‪ 4853‬ع زْ ىارچ ىھٍْٔ جائًٔ ھهْ‪.‬‬ ‫ةٔيار جَ پِّء ةَ پٌّغه ھّس‪ .‬ڪانٔر ۾ ؿپؼٌٽٍٔڊٌٽ ؿٍٔٽؼك ھاؿپٔٽم ۾ ڄاڪٽؼ‬ ‫هٽ ىّڪهّٔ‪ .‬ڄاڪٽؼ پڇّٔ؛ ڇا ٿّ ؿيسھًٔ‪ .‬چّٔىاٌؾ‪ .‬ڪڏھً ڪڏھً ڪؼٌگھْ ۾ ؿّر‬ ‫زْ َؿٽ اڀؼو‪ .‬چٔائًٔ؛ كئل گٍسْ الھْ ىٿْ نٔٽ‪ .‬ھً ڪؼٌگھْ جْ اؿپؼٌگ ٓا ڪا‬ ‫دها ھٍئْ‪ .‬څهڇم ىام ٺڪ ٺڪ ڪٔائًٔ‪ .‬هچ ۾ ٿّره ھٔٺ ڀؼه آهاز ڪسھ ىعحهف نڳّ‪.‬‬ ‫چٔائًٔ؛ اجْ ڪؼٌگھّ پّنّ آھْ‪ .‬اؿڪؼه ڄرائّٔر زٔام ھڪ جٔؽ اهزار کڻْ آّٓ‪ ٌَ .‬ھو‬ ‫ٌَ جو‪ ،‬اٌغر گھٔڙو ڇڏٓائًٔ‪ .‬ىّم کام َرڈ ٌڪؼو هٓئْ؛ اھلل ہ !‬ ‫ھْ قاّؼ ڪٔئً نکٍغا آھً‪ ،‬جٍھٍسْ ٌُؼم زْ جٔؼم گھآم ڪّٔ آھْ‪ ....‬ڇاجَْء ۾‬ ‫ظٍسؼ نڳا آھً‪ .‬ؿّر ٌاكاةم ةؼداقث ھّ‪.‬‬ ‫ڄاڪٽؼ پڇّٔ ”ھٍغه آھًٔ‪ ،‬ىـهيام آھًٔ“؟‬ ‫”ھٍغه آھٔام“‪.‬‬ ‫”ىام ُؿک ۾ ھٍِغه‪ُ ،‬دک ۾ ىـهيام آھٔام“‪.‬‬ ‫دهائً جْ ةضخ ھسْ جَ ڳانھائْ ةَ ؿگھْ‪ .‬نٔکڪً ؿام ٻّٔم جَ ڪٔحؼّٓم‬ ‫جْغّٓم ڪؼو ؿگھسً ٿّٔم‪ ،‬پؼ کًٔ ةضخ ۾ ھٔٺ ڪؼڻ الِء هڇه صّمهّ کپْ‪ .‬اجْ ھًٍ‬ ‫زْ ؿهٌٍث آھْ‪ .‬نفًُ زا ڪاڊ ىضم آھً‪ ،‬زً زا ىضم ڪّڈ پؼ ڪاڊ ؿچا ھٌّغا‬ ‫آھً‪.‬‬ ‫ڄاڪٽؼ چّٔ ”ٌٍڍو ھٌّغو راٌغ ڪٍغو ڪّ هار ٻاھؼ ُاؿؼو ٌَ ؿگھّٔ آھْ ۽ اٌغر‬ ‫گھڙو هّٓ اٿئْ‪ .‬ام هار جٍھٍسْ ڪؼٌگھْ زْ ام صنْ زّ ٽڪؼ کائْ ڇڏّٓ آھْ‪ .‬جّم‬ ‫ام زّ آپؼٓكً ڪؼاِء‪ .‬زظو زھٌّّ اٿئْ‪ .‬ڇھ اٺ ىھٍٔا جؼؿْ ڪؼائًٔ جَ صؼڪث ٌاھْ“‪.‬‬ ‫ڪيم ٌئكٍم ھاؿپٔٽم ىھٔو زْ فؼؿٽ ڪالس رهل ۾ ھئْ‪ .‬ؿاىھّم ؿٍغس‬ ‫ىاؿَْء ؿٍغرو قھاڻَْء زّ گھؼ ھّ‪ .‬زا پّپٽْ ھٔؼاٌٍغاڻَْء ؿام ؿاك ٻَ گڏ پڙھْ ھئْ‪.‬‬ ‫ىٍھٍسْ ؿانْ ؿٍڀاك الِء اجْ هڃْ رھْ‪ .‬هؿپث ‪42‬زّالِء ‪4869‬ع جْ متش زّ ؿاچو‬ ‫پٍسًٔ گٔحا زٍو هرجّ‪ .‬ىّم کْ ڪانٔر ۾ ٽؼٌڪ ڪاك آّٓ‪ .‬ىام ھّمَء ةَ رهز چئًٔ نڳْ‬ ‫ڪانٔر کام ڇٽْ‪ ،‬ةيتئَْء زاك هٽ هٍٓغه ھّس‪ .‬ىّم ھڪ فّٽّ گؼافؼ دهؿث کْ اڳّاٽ‬ ‫ىّڪهْ ڇڏّٓ جَ ىٍھٍسْ زاك ۽ څوَء زا ڄزم ٻَ فّٽا ڪڍو‪ ،‬زْ ڪڍٓائًٔ‪ .‬ىّم څوَء کْ‬ ‫ھٍر ۾ کڻْ کٔؾ پٔار ڪّٔ‪ .‬ىٿْ جْ چيْ ڇٓئْ‪ ،‬آھـحْ ”ڪً ۾ چّٔىاٌؾ؛ قم ظّش‬ ‫‪180‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫رھًٔ‪ .‬زّاٌْ ىاڻًٔ‪ .‬آڇوَء ٻڍو ٿًٔ‪ .‬پؼ ڪسھ ةَ ٿر‪ .‬نٔکڪا ٌَ ٿر‪ .‬ڄاڪٽؼ ٿر‪ .‬غؼٓتً زّ‬ ‫ىفث ّالج ڪر‪“.‬‬ ‫اڇا ڪپڙا کٔـا ظانِْ‪ ،‬ىاڻھً نٔکْ ىهڪ زّ هانِْ‪ .‬اجْ ؿّرھً ؿؤ ةم ٌڪحّ‪،‬‬ ‫زّ ؿانَْء ڀؼّٓ ۽ زّ ٻئْ ؿاك چڪآّ ىاٌؾ‪ .‬ڄؿيتؼ ۾ ىّم ةَ آپؼٓكً ڪؼآّ‪ .‬ٽّٔٓھ‬ ‫ڇٍٓھً اؿپحاك ۾ ھئؾ‪ ،‬آپؼٓكً ڄاڪٽؼ ؿؼزً ىّٽّاڻَْء ڪّٔ‪ .‬پھؼًٓ ڪؼٌگھْ ۾ ھڪ‬ ‫هڇو ُؿئْ ھٍٔائّم‪ .‬ڇاچه ؿّر ٿّٔ‪ .‬ام ةْغ صاجو ًائْ زٔام ھٔٺًٔ اڅ زـو ۾ ڄڻ ڪّ‬ ‫ؿاھ ٌَ رھّٔ‪ .‬ىّم کْ نٔٽآّ هّٓ‪ .‬ىٍھٍسّم اکّٔم کهٔم ھّٔم ۽ ؿاىھّم رکٔم ٌئًٔ‬ ‫ٽًٔ ىام ڇٺّ جَ ڄاڪٽؼ ىّٽّاڻْ ُڇؼو کڻْ ىٍھٍسْ ىاس کْ چٔؼڻ نڳّ‪ .‬ڳاڈھّ ڳاڈھّ‬ ‫ڪافْ رة ٌڪحّ‪ .‬ؿّر ةٍھ ىضـّس ٌَ ٿّٔ‪ .‬پؼ ڇؿڻ ؿام ٿّره گھٻؼآؾ ٿْ‪ .‬آپؼٓكً‬ ‫چانٔھ ىٍٽ ھهّٔ‪ .‬اڅ ڪالڊ هٺْ ھهڻ ۾ نڳآائّم‪ .‬اڅ ڪالڊ ھٔٺ الھڻ ڪم چّٽٔھ ٽّپا‬ ‫نڳا‪ .‬اؿٽؼٓچؼ جام زڏھً ھٔٺ آٌغائّم جَ ڪيم اٌحُار ىام ٌھارّٓ‪ .‬ىّم کٔؾ ىكڪّٔ‪،‬‬ ‫زٔئً ؿيسھْ جَ ڄڻ ةاغ ىام گھيْ آّٓ آھٔام‪.‬‬ ‫ام ئْ دۿر ۾ زئؼاىغاس دٌّٓاگؼوَء ۾ ڪحاب آڻڻ الِء هڇو ركو زْ آڃ ڪئْ‪.‬‬ ‫ىّم اِھا كتّك ٌَ ڪئْ‪ .‬اؿًٔ ىؼو هڃّم جَ ڀهْ پؼ اؿًٔ پاڻ کْ ةچائْ ٻّنَْء کْ ىؼڻ‬ ‫ڪٔئً ڇٍٓغاؿًٔ‪ .‬زئؼاىغاس کْ قآغ اِھا ظتؼ ھئْ جَ زڏھً آزادوَء کام اڳ ڪاٌگؼٓؾ‬ ‫ؿڀٍْ ٻّنًٔ الِء دٌّٓاگؼوَء زّ امّك كتّك ڪّٔ جَ ارده ڳانھائٍٔغڈ نکًٔ قعل‬ ‫ڪاٌگؼٓؾ کام ڪٽسْ هٓا‪ .‬زٍھً ؿتب پڻ ىـهو نٔگ اٌڊٓا ۾ زهر هرجّ‪ .‬ىام آدرقً‬ ‫الِء زْ رھّٔ ھّس ۽ زٔئً زٔئؾ ٿْ‪ ،‬ام ۾ پڻ آدرش قاىم ھئا‪.‬‬ ‫ام ةْغ زـو ۽ ىً زا گھڻائْ دک ڇٺا اٿو‪ .‬پؼ ةٔياروَء زّ اھّ ڇٓڍ ؿاك ڇاچه‬ ‫ظؼاب گػرّٓ‪ .‬ىكڪم ؿام اھڙه ڇٍٓھً ھٌّغه زڏھً اھّ ظٔاك ٌَ آّٓ ھٌّغه جَ اڂ ىام‬ ‫ظالص ٿٍٔغس‪ .‬ؿّ ىّة جَ اڻٽؼ آھْ ئْ‪ .‬ام کْ ؿھر ؿڀاهٓڪ كتّك ڪسْ‪ ،‬زٔڪڏھً‬ ‫اھّ ؿھر ؿڀاهٓڪ اچْ‪ .‬پؼ اڪذؼ ائًٔ ٿئْ ٌٿّ‪ .‬انتٔئؼ ڪاىَّء ھڪ ھٍڌ نکّٔ آھْ جَ اھا‬ ‫ىٍْْ ةعكڻ‬ ‫اٌـاٌْ زٌغگَْء زْ ڪٔڏو ائتـؼڄٽْ آھْ‪ ،‬زّ ھّ زٍھً زٌغگَْء کْ‬ ‫ٰ‬ ‫چاھْ ٿّ‪ ،‬اھا ةٍا اًالع زْ اهچحّ ظحو ٿْ هڃْ‪.‬‬ ‫ام ةٔياروَء ۾ ىّم ھڪ چٔؽ هڃائڻ قؼهع ڪئْ‪ .‬ىٿْ زا هار‪ .‬ىام ٌٿّ ؿيسھام‬ ‫جَ ىٍھٍسْ اٌحؼ ىً ۾ ڪْ ظاٌغاٌْ ٍّامؼ ھٌّغا‪ .‬زً ىٍھٍسّ ىلغر ًئہ ڪّٔ ھٌّغه‪.‬‬ ‫دادا ۽ ةاةا کام ٻڌه ھّل جَ الال ظاٌغام زّ پھؼّٓم پٽ پٍسٽٔھً ؿانً ۾ پٔؼ رکڻ ةْغ‬ ‫ٽڪهّ ٿٔڻ قؼهع ٿٍٔغه آھْ‪ .‬ٻْ ڳانھ اھا ٿْ زّ ڇٓڍ ؿاك اڪذؼ ھؼ هؿپث جْ زّ‬ ‫ؿّرداس ٿٔڻ زّ هھو پٌّغه ھّ ۽ اکًٔ ۾ څٌڌ ڦھهسٍغه ھّ‪ ،‬ؿّ ٌُؼ گھٽ ٿٔو ۽‬

‫‪181‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫چكيّ پائڻ قؼهع ڪٔو‪ ،‬پؼًٓ ٌُؼ اڃا ةَ جٔؽ اٿو ظتؼ ٌاھْ هٓاس ۽ ڪانٔغاس ةٍا‬ ‫چكيً زْ نکًٔ ڪّجائّم ڪٔئً نکّٔم‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ ىٔؼام چّٔ‪ 0‬جٍھٍسْ الِء ڪيم ؿٺْ ٿٍٔغو‪ .‬ىّم ڪيم زْ گھؼ ًؼف‬ ‫رخ رکّٔ‪ .‬ھڪ دفّْ ڇٺّىاٌؾ‪ .‬ىٔؼام کْ چٔو ‪ 0‬اھا زاك ىهْ جَ پاڻ کْ ظّش ٌنٔب‬ ‫ؿيسھٍغس‪ .‬چٔائًٔ‪ 0‬ڇاچو ٌٔڪ ۽ ةا اظالق آھْ‪ .‬ڪحاةً زْ قّكًٔ ڪٍھً زْ هڇائْ‬ ‫زْ رّب ٌَ چڙھٔؾ‪ .‬چّٔىاٌؾ؛ ٻٔهْ ڪّ ٻّٽّ ٻار‪ّ .‬كق ۾ ىٍھٍسّم ىڙٓئْ‬ ‫ٌاڪاىّٔم کٔؾ پائڻ زّم جٔارّٓم آھً‪ .‬ىٔؼام ڪيم ؿام ڳانھ ڪئْ‪ .‬ڪيم چٔؾ؛‬ ‫اڄڪهھ زا ڇّڪؼا ھهڪٽ ٿًٔ ٿا‪ .‬ذھًٔ ڇّڪؼوَء الِء قادو ڪؼڻ ىكڪم آھْ‪ .‬پؼ ىام‪.‬‬ ‫کٔؾ ڇؿام‪ .‬ھڪ دفْ​ْ ھً ىّم کْ ؿئهّم ٻاھؼام اظتار پڙھٍغو ڇٺّ‪ .‬ىٔؼام چٔؾ‪0‬‬ ‫ڇاچو ؿٺْ ؿڀاُء زّ اٿئْ‪ .‬ٿّره غؼٓب آھْ‪ .‬ڪيم چٔؾ‪ 0‬اِھّ ڪّ ّٔب ڪٌّھْ‪ .‬ھڪ‬ ‫دفْ​ْ ٌٔحازَْء جْ ڪيٍغ زْ رس هٓٺْ پٔحو‪ .‬ام ڇٍٓھً قٔڪـپٔئؼ زّ ڪيپهٔٽ ؿٔٽ‬ ‫هرجّ ھئو‪ .‬ظتؼ ٌَ ھئو جَ ىـّاڈ ٌَ ڀؼڻ ؿتب قٔڪـپٔئؼ ىھاٌگّ پٌّغه‪ .‬ھَّء پٍھٍسْ‪.‬‬ ‫ڀٔڻ ؿام اجْ آئْ‪ .‬ؿاٌّرو‪ ،‬ڪٽٔم هار‪ ،‬ؿهّار ۽ ڪؼجّ ڪسھ گٍڀٔؼ ۽ قاٌث‪ .‬ىّم ىً‬ ‫۾ چّٔ؛ ٓا ظغا‪ -‬ةؾ‪ ،‬اھا ڇو زٌغگَْء ڀؼ جٍھٍسّ ٻاٌھّ ٿْ رھٍغس‪ .‬درگاھً جْ پّڄا‬ ‫ڪٍغس‪ .‬ىٍغرم ۾ زاپ ڪٍغس‪ .‬ةؾ‪ ،‬پاڻ ؿام هٓٺّ ڳانھآام‪ .‬ىً ۾ ڇاچا ڪّىم ڀاه پئغا‬ ‫ٿًٔ ٿا‪.‬‬ ‫چٍغره ةَ فؼؿٽ ڪالس ۾ ؿفؼ ڪٍغه ھّ‪ .‬ىّم فّٽّ گؼافؼ دهؿث کْ چّٔ جَ‬ ‫ىٍْْ‬ ‫چٍغرهَء کْ جٔار ڪؼ جَ ىاٿٔؼام پڪٍڪ ڪسْ‪ .‬ڀم فئيهْ ؿام ھهْ‪ .‬ىاٿٔؼام‬ ‫ٰ‬ ‫ىّھً‪ .‬ؿٺّ گائٔڊ آھْ‪ .‬ىاڻھّ ةَ ىاقاَءاھلل ّ نکً ۾ ھڪ آھْ‪.‬‬ ‫فّٽّ گؼافؼ ىٍھٍسْ ىاٿٔؼام زْ ؿاراھ ۾ ؿٔٽ جام ڪؼو پّٔ‪ .‬چٍغرهَء پڇّٔ؛‬ ‫جّم اؿام کْ هٺْ ھهٍغًٓ؟ ىّم چّٔ‪ 0‬ھڪ قؼط جْ‪ .‬ڪھڙه؟ اهھًٔ ىّم ؿام هڇا هڇا‬ ‫پٍڌ ڪٍغا‪ .‬اؿًٔ ‪ 45‬فٔتؼهرو ‪4863‬ع جْ ىٿٔؼام هٓاؿًٔ‪ 46 .‬متش زّ ىّٽٔاؿًٔ‪ .‬ىام‬ ‫ڄارڊ ڪهؼ زا ڪپڙا پائْ هٓؾ‪ .‬اجْ هڃْ ھڪ ةٍگهّ ىـّاڈ جْ ڪٔو‪ ،‬زّ پِّء ڪٍھً‬ ‫گسؼاجَْء ظؼٓغ ڪّٔ ۽ زّ ھاڻ گسؼاة ڀّم زْ ٌانْ ؿام ؿڏزْ ٿّ‪ .‬رٓگم پٺٔام ‪-‬‬ ‫ىّالٌا آزاد رهڄ جْ‪ .‬ىام ڇاچه ظّش‪ .‬قتاٌا هاره فٔنهّ ظٔاك ۾ آٓو ٽْ‪-‬آؾ‪ -‬آهٔٽ زْ‬ ‫ڪّجا ةَ؛ ”پم ۾ هكث آھْ‪ ،‬ةنارجّم ۽ فٔنال‪ ،‬زّ پم ةؼّڪؾ ڪٍغه“‪.‬‬ ‫ٌٔؽك کام گاڇو ٌٍڍو‪ .‬جٔؼٌھً ىٔم هاڪا کائْ ىٿْ چڙھْ‪ .‬ڪٍھً کْ کپْ جَ‬ ‫ھٔٺ نھْ‪ ،‬ةاٌغر کْ پاپڙو کارائْ‪ٓ ،‬ا پاڻ کْ ام کام چڪ پارائْ‪ ،‬ڄڊ پائْ هرو اچْ‬ ‫ام ۾ چڙھْ‪ .‬ڪانڪا کام ؿيال زا رٓم هٍٓغو ھئْ ؿام ةَ آڏو ٌٍڍو‪.‬‬ ‫ىّم کًٔ گاڇوَء ۾ ٻَ ڪّجائّم ٻڌآّم‪ .‬ھڪ زپاٌْ ھائڪّ‪.‬‬ ‫‪182‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ّغم زْ ةاغ ۾ نکٔم آھْ جَ ھحْ گم پٽڻ زْ ىٍِ آھْ‪:‬‬ ‫پؼ ھّا پڙھْ ٌٿْ ؿگھْ‪.‬‬ ‫ھڪ ةّرس پٔـٽؼٌڪ زْ‪:‬‬ ‫زٌغگَْء ؿؼُء زٔام‪ ،‬پٍھٍسً جفنٔهً ۾ گھؼو آھْ‪.‬‬ ‫اجْ ؿٍام پاڻْ ڪؼو نکٍّء زّ چّغّ ۽ پحهّم پاجو‪ .‬پٔؼم ۾ اڇْ ىّزؼو‪.‬‬ ‫ىاٿٔؼام زْ ىٽْ ڳاڈھْ‪ .‬رؿحً جْ ڇاىؼ ڪّ ٌَ ٿئْ‪ .‬ىّٽؼم ڪارم زْ اجْ ازازة ٌَ‬ ‫آھْ‪ .‬اهچا پھاڈ‪ ،‬ىٔغام‪ ،‬ؿاهڊ‪ ،‬پکْ‪ ،‬ڀّنڙا‪ ،‬گھّڈا‪ُ ،‬گم‪ ،‬ظاىّقْ‪ ،‬ٿڌو ھّا‪.‬‬ ‫ٽّنَْء ۾ فّٽّ گؼافؼ ۽ ؿٍغس ڪا پؼٓيڪا‪ ،‬چٍغره ۽ زّڻھؾ‪ ،‬زاٌڪْ‪ ،‬ڪيم ۽‬ ‫ؿٍغس ٻَ ٻٔا ڀائؼ گّةٍغر ۽ ٌاٌڪّ ۽ ؿٍغم پؼٓيڪائّم‪ .‬گّةٍغ زّ اھّ فٔنهّ ھّ جَ‬ ‫زٔـحائًٔ پٍھٍسْ ڀٔڻ زْ ڪٍھً ؿٺْ ڇّڪؼو ؿام قادو ٌَ ڪؼائٍٔغه‪ ،‬پاڻ اهؿحائًٔ‬ ‫ڪٍّاره رھٍغه‪ .‬اؿًٔ ڪپڙا ىٽائْ ٻاھؼ ھّٽم ۾ آٓاؿًٔ‪ .‬چاٌھ پٔئڻ قؼهع ڪئٔـً‪.‬‬ ‫ڪيم اڃا جائًٔ ھڪ نفٍ ةَ ٌَ ڳانھآّ ھّ‪ ٌَ .‬ھً ىّم ڇاٌھً گھڻّ څٓام ٿْ ڇٌّ‪ .‬پؼ کٔؾ‬ ‫ظتؼ ھئْ جَ ىّم کْ ظتؼ ھئْ جَ ڪٍھً اؿام ٻٍھْ ؿام اؿام ٻٍھْ زْ قادوَء زّ ذڪؼ‬ ‫ڪّٔ ھّ‪.‬‬ ‫گّةٍغو چّٔ ”اچ جَ گھّڈم جْ چڙھّم“‪.‬‬ ‫ىّم چّٔ ”ٌَ“‪.‬‬ ‫”ڇّ“؟‬ ‫”قٍٔھً جْ چئّ جَ چڙھام‪ ،‬ڇّ جَ قٍٔھً جام ڪؼٌغس جَ ڪچّ کائْ هٍٓغه‪ ،‬زا‬ ‫ڪا هڇو ڳانھ ٌَ ٿٍٔغو‪ .‬ىام ٌَ ھٌّغس جَ ىٍھٍسا ىـئال ةَ ظحو ٿْ هٍٓغا پؼ زْ گھّڈو‬ ‫جام ڪؼٓؾ جَ ٽٍگ‪ ،‬ٻاٌھً ڀڄْ پٌّغو‪ .‬پِّء ىّم ؿام قادو ڪٔؼ ڪٍغه“؟‬ ‫ؿڀ کهٔا ىام ةَ ڪافْ کهٔؾ‪ .‬ؿّچٔو جَ ھاڻ پؼاڻا ًؼٓلا ڇڏٓام‪ .‬ؿّ اٿْ ٻاھؼ‬ ‫هٓؾ‪ .‬اٌغر آٓؾ‪ .‬ڪيم کام ھڪ ڪؼؿْ پؼو هٓٺؾ‪ .‬ٻْ چاٌھ زّ صڪو ڇٌو‪ .‬پڇّٔ‬ ‫ىاٌؾ ”جّ ىٍھٍسّ ڪّ ڪحاب پڙھّٔ آھْ“؟‬ ‫”ھڪ پڙھّٔ اٿو‪ .‬ىّھْ‪ٌ-‬ؼىّھْ“‪.‬‬ ‫”ڪٔئً نڳئْ“؟‬ ‫”ؿٺّ“‪.‬‬ ‫”اهھام کْ ڪحاب ؿٺا نڳً ٿا‪ ،‬نٔکڪ ؿٺا ٌٿا نڳً“؟‬ ‫ھً پھؼّٓم دفّْ چحائْ ٌھارّٓ‪ .‬آھـحْ چٔائًٔ ”اهھًٔ ةَ ؿٺا آھّٔ“‪.‬‬ ‫کًٔ راة زّ قارهنٔٽ نٔڪ جْ هٺْ هٓؾ‪ .‬ام زڳھ جْ زحْ ”رځ ۽ پاڇا“ زا‬ ‫هٌغٌا ۽ ڪيار هٓٺا ھئا‪ .‬اجْ زةؼدؿث ؿُْء ھّ‪ .‬آڪاش ۾ چٍڊ‪ .‬قارهنٔٽ ۾ چٍڊ‪ .‬ؿاىھّم‬ ‫‪183‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ةٍٔچ جْ چٍڊ‪ .‬ھڪ هكث ٽْ چٍڊ‪ .‬زّڈا چادرهم پائْ ظّاةً ۾ گو ٿْ هٓا‪ .‬ڪيم ۽ ىام‬ ‫آىھّم ؿاىھّم‪ .‬انڳ چپ ھً اهنھ ًؼف ىٍھً ڪّٔ زحْ هادًٓ ۾ چاٌڊهڪْ ۽ گٔث‬ ‫جؼو رھٔا ھئا‪ .‬ىّم اهڀؼ ڇاٌھً ىٍھً ڪّٔ‪ .‬ىٿْ چٍڊ ھٔٺ چٍڊ ۽ ٻً چٍغرىائً هچ ۾‬ ‫ڪيم زّ ٻھڪٍغڈ ُىک‪ .‬اجْ آٍغو چاٌڊهڪْ هڻ ۾ ُانسھْ‪ ،‬جڙپْ‪ ،‬ام زْ هٿًٔ ىام‬ ‫کـڪْ ھٔٺ ڪؼو‪ .‬اؿًٔ اٌھً چاٌڊهڪًٔ زْ نؽرائٍٔغڈ ٽڪؼًٓ جْ پٔؼ رکٍغا اجْ‬ ‫پھحاؿًٔ‪ ٌَ .‬کٔؾ چادر‪ ٌَ ،‬ىّم کْ چادر‪.‬‬ ‫ىام اٿْ ھهڻ نڳؾ‪ٓ .‬اد آٓو‪ 0‬راةٍغر ٌاٿ ٽئگّر چّٔ آھْ؛‬ ‫آڪال چهّ ‪ -‬آڪال چهّ‬ ‫اهرو اهرو اڀاڳا‬ ‫اهھ اڀاڳا آھـحْ آھـحْ ھم‪ .‬ىام ام ڪّجا زْ ىارگ جْ ھهڻ نڳؾ‪ .‬هاپؾ ىّٽْ‬ ‫آٓؾ‪ .‬ؿاڳَْء زڳھ جْ هٓٺؾ‪ .‬ىام ھً زْ ؿاىھّم هٓٺّ ھّس پؼکٔؾ اِھا ڳانھ ىام‬ ‫ؿيسھائْ ٌٿْ ؿگھٔؾ‪ .‬ھَّء چپ‪ .‬څرجْ چپ‪ .‬آؿيام چپ‪ .‬انتث ھّا زْ زھّٽْ ؿام هڻً‬ ‫زْ پًٍ ىام ائًٔ آهاز ٿْ آّٓ‪ ،‬ڄڻ جٔؽ ةؼؿاة ٿْ پئْ‪ ،‬پؼ ڪٔؼ پـّٔ ٌٿْ‪ .‬ام ڇٍٓھً‬ ‫ھّٽم ۾ گفحگّ ٿْ‪ .‬پؼ ٻئًٔ ٽئًٔ ڇٍٓھً ڪا ةَ گفحگّ ٌَ ٿْ‪ .‬قآغ ھّ پٍھٍسْ ىاٺ زْ‬ ‫هاك ؿام ىٍھٍسْ جھػٓب زْ گھؼائْ ىاپْ رھْ ھئْ ۽ ھً زْ ام ىاٺ ىّم کْ ٻڌآّ‬ ‫ٿْ جَ ھَّء ىً ۾ فلي ىّم جْ ؿّچْ رھْ ھئْ‪ .‬ٻًٔ ؿام ةَ گھٽ ٿْ ڳانھآائًٔ‪ .‬اؿام‬ ‫اجْ پحْ راٌغ ڪئْ‪ .‬ةٔؼ پٔحّ‪ .‬ھڪ ٻئْ ؿام چؼچا ڪٔا؛ پؼ ھً ۽ ىّم ةؾ زّ ھّٽم ۾‬ ‫ڳانھآّ ؿّ ڳانھآّ‪.‬‬ ‫آظؼو ڇٍٓھً ؿاىام ٻاھؼ ڪّٔؿًٔ‪ .‬ؿڀٍْ چّٔ ىّھً گھيآّ جَ ڇاچه‪ ،‬پؼ ٿڪآّ ةَ‬ ‫اٿائًٔ‪ .‬ڪٿْ پٍّراىا پائٍٽ‪ ،‬ڪٿْ آنئا ۽ هم ٽؼو پائٍٽ‪ .‬ھحْ جَ کّکا ةٔؼ زا کڻْ‬ ‫ىھٍّٔ ٻَ آرال اچْ ڪسْ‪.‬‬ ‫ّادة ىّزب ىام ةٍگهْ اٌغر هٓؾ‪ .‬ڇٺو جَ ؿٍام ‪-‬زاِء ۾ ھڪ ڄرٓؾ پٔئْ آھْ‪.‬‬ ‫ٻاھؼ کڻْ آٓؾ پڇّٔىاٌؾ ”ڪيم ڇس ھَْء ڄرٓؾ جٍھٍسْ آھْ“‪.‬‬ ‫ھً ىّم ڇاٌھً ٌھارّٓ‪ .‬چٔائًٔ ”ھا‪ -‬اهھام زْ ىھؼةاٌْ“‪.‬‬ ‫چّٔىاٌؾ ”ىٍھٍسّ اِھّ اصـام ٓاد رکر“‪.‬‬ ‫گھؼ هڃْ ڇؿام جَ چادر گو آھْ‪ .‬ٻئْ ڇٍٓھً آفٔؾ ىام ؿڌه ام زْ گھؼ هٓؾ‪.‬‬ ‫غهٌَْء هچام چادر ھًٍ هٽ ھهْ هئْ‪ .‬ىام هٓؾ ٿْ جَ ڪيم چّٔ ”هٓھّ‪ -‬چاٌھ پْ هڃّ“‪.‬‬ ‫گھؼ ۾ فلي ھڪ ٌّڪؼٓاڻْ ھئْ ڀائؼ اڃا ڪو جام ٌَ ىّٽٔا ھئؾ‪ .‬ھً چاٌھ ڇٌْ جَ ىّم‬ ‫چّٔىاٌؾ ”جّم ىٍھٍسْ چادر کڻْ آئْ آھًٔ ٓا ىٍھٍسّ ىـحلتم “؟‬ ‫”اهھام جَ اھڙّٓم گھڻّٔم چادرهم هڃآّم ھٌّغّٓم“‪.‬‬ ‫‪184‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”ىّم کْ نڳْ ٿّ‪ ،‬اِھا پھؼًٓ آھْ“‪.‬‬ ‫ھً پھؼّٓم دفّْ ىّم ؿام ىكڪّٔ‪ .‬ٻاھؼ ٌڪحؾ جَ چٍغره گڏّٓ‪ ،‬ىّھً جّم؟ ھم‬ ‫ھم‪ .‬اِھا ھم ھم پّره ؿاك ھهْ‪ .‬رهز ڪيم زْ گھؼ‪ .‬رهز راة زّ اجْ ىاٌْ‪ .‬رهز راة‬ ‫زّ ٻارھًٔ هاپؾ‪.‬‬ ‫ام هچ ۾‪ ،‬ىاٿٔؼام ىام ىّٽْ ٻئْ ڇٍٓھً کٔؾ ھڪ نٍتّ ظي نکٔو‪ ،‬زّ پٍساھ‬ ‫مفضا ھّ‪ .‬ھفحْ ةْغ ٻّٔ ظي نکٔو زّ ؿحٔحانٔھ مفضا ھّ ۽ گھڻّ پِّء ھڪ ٽّٔم زّ‬ ‫فلي اٺاهٓھ پؼ نٍتا مفضا ھّ‪ .‬اھْ ؿڀ پڪْ زهغ زّم ڪاپّٔم ھً ىٍغر ۾ رکّٔم آھً‬ ‫۽ ڪڏھً پڙھٍغو آھْ‪ .‬ڪڏھً ىام ةَ پڙھٍغه آھٔام‪ .‬ىّم کٔؾ نکّٔ جَ ىّم ىاُء کْ‬ ‫ىڃآّ آھْ‪ ،‬ىام ھڪ زڳھ ىـّاڈ جْ هٺٍغس ۽ پٍھٍسّ گھؼ انڳ ٺاھٍٔغس‪ .‬ىام غؼٓب‬ ‫آھٔام ۽ ٌَ آھٔام‪ .‬ىّم هٽ آدرقً زْ پٌّسْ ۽ ڪال زْ زائغاد آھْ‪ .‬ھً ڪٍھً ةَ ظي‬ ‫زّ ڪّ زّاب ٌَ ڇٌّ‪ ٌَ ،‬ام زّ ذڪؼ ڪّٔ‪.‬‬ ‫ھڪ قال زّ کٔؾ ٌٔحا زْ ٿٔڻ هارو ڀاڄائْ دّٓڪَْء ؿام ڇٺّىاٌؾ‪ .‬چّٔىاٌؾ؛‬ ‫جّ ۾ ھڪ ىٍٽ ڪو آھْ‪ .‬جّم ىّم ؿام ھهٍغًَٓء؟ دّٓڪَْء چّٔ؛ ھهڻ ۾ ڪسھ ڪٌّھْ‪.‬‬ ‫ڀم ھهّ‪ .‬ىام کٔؾ ھم‪ -‬الئًٔ رهڄ زْ ھڪ ڪٍڊ هٺْ هٓؾ‪ .‬دّٓڪْ ٿهھْ جْ هٓٺْ‪ .‬ىّم‬ ‫ھيٿ کام ڪو هٺْ ؿٍغس ڪهھْ جْ ھٿ رکّٔ ”ىّم ڪڏھً فٔنهّ ڪّٔ ھّ جَ ىام‬ ‫ڪڏھً ةَ قادو ٌَ ڪٍغس‪ .‬پؼ جّکْ ڇؿْ فٔنهّ ةغالّٓ اٿو‪ .‬ھاڻ قادو ڪٍغس جَ جّؿام‬ ‫ٌَ جَ ڪٍھً ؿام ٌَ ڪٍغس‪ .‬ىام جٍھٍسْ ھا زّ اٌحُار ڪؼو ٿڪسْ پّٔ آھٔام“‪ .‬ىّم‬ ‫ھً زْ ڪهھْ جْ زهر ڇٌّ ”ىّم کْ ظتؼ آھْ‪-‬ىام جّکْ هڻام ٿّ‪ .‬ڇا جّم پاڻ فٔنهّ‬ ‫ڪؼو ٌٿْ ؿگھًٔ؟ ىّم کْ زّاب ڇو؛ جّم ىّم ؿام قادو ڪٍغًٓ“؟‬ ‫”ھا“‪ ،‬ائًٔ چئْ ھً ھٿ ھٽآّ ۽ دّٓڪَْء ؿام ھهْ هٓئْ‪.‬‬ ‫ٻئْ ڇٍٓھً ڀاڻھؾ فّم ڪّٔ ۽ پڇّٔ جَ ڪھڙوَء گاڇوَء ۾ ٿّ ىّٽًٔ‪ .‬ىام ڇھًٔ‬ ‫نڳْ ؿٍغس هاچ آيپّرٓو ۾ هٓؾ‪ .‬ھً چّٔ ”راة اؿام فٔنهّ ڪّٔ آھْ‪ .‬اؿام کْ‬ ‫رقحّ ىٍُّر آھْ‪ .‬پؼ ھڪ قؼط آھْ“‪.‬‬ ‫”ٌَ ‪-‬قؼط جَ ىام ڪّ ىٍُّر ٌَ ڪٍغس“‪.‬‬ ‫”اؿام زْ زڳھ زْ پاؿْ کام هڇه پالٽ آھْ‪ .‬اؿام زّ پٍھٍسْ ڀٔڻ ۾ ڇاچه‬ ‫ىّھ آھْ‪ .‬آھْ اؿام کام ٌٍڍو پؼ ھً اؿام کْ ىاُء زٔام پانّٔ آھْ‪ .‬جّم ةَ نٔکڪ آھًٔ‪،‬‬ ‫پّٔ ڪاٌفؼس هغٔؼن ۾ هڃًٔ‪ .‬پؼ پٺ زّ ظٔاك ٌَ ٿٍٔغه‪ٓ .‬ار‪ -‬ھْ زىاٌّ دهؿحَْء ٓاروَء‬ ‫زّ آھْ‪ .‬اؿًٔ ڪا ةَ اچ هځ ٌَ ڪٍغاؿًٔ“‪.‬‬

‫‪185‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ىّم ؿگؼٓٽ دکائْ ام ؿّاك جْ غّر ڪّٔ ۽ کٔؾ ھا ڪٔو‪ .‬زڳھ ٺھڻ ۾ ؿاك‬ ‫نڳْ هّٓ‪ .‬کًٔ ةَ گھڻّ پئـّ ٌَ ھّ‪ .‬پؼ ىڇَْء ىاٌَْء هارا ھئا‪ .‬ىام ھؼ قال ۽ ؿڄّ‬ ‫آرجّار اجْ‪.‬‬ ‫رال دادالڻَْء ةھحؼ پگھار زْ آڃ ڪئْ جَ الالئً زْ پؼاڻْ ٌّڪؼو ڇڏٓو‪ .‬ھاڻ‬ ‫فلي دفحؼ ۽ ڪيم‪.‬‬ ‫ىٍھٍسْ پؼاڻْ گھؼ ۾ ھڪ پؼاڻْ جنّٓؼ ٽٍگٔم ھئْ‪ .‬اجْ ىٍھٍسّ ؿٍڌ زّ ھڪ‬ ‫پؼاڻّ فّٽّ ٽٍگٔم ھّ‪ .‬اجْ زھؼڪًٔ پٍھٍسّ آکٔؼه ٺاھّٔ ھّ‪ .‬زٍھً ڇٍٓھً‪ ،‬ٺاھ ىّزب‬ ‫اِھا زڳھ ڇڏڻْ پئْ‪ ،‬ام متش زّم زھؼڪّٔم اِھّ آقٔاٌّ ظانْ ڪؼو هّٓم‪ .‬فّٽّ ةَ‬ ‫ھٔٺ ڪؼو پّٔ ۽ ام زّ قٔكّ ڀڄْ پّٔ‪.‬‬ ‫ام ةْغ ام گھؼ ۾ ڪٔؼ ةَ ٻً ڇٍٓھً کام هڅٓڪ رھْ ٌَ ؿگھّٔ آھْ‪ .‬چّم ٿا؛ اجْ‬ ‫زً آھْ‪ ،‬راة زّ زً ىاڻھً کْ ڇڪائٍٔغه آھْ ۽ ىاڻھّ ڀڄْ هٍٓغا آھً‪ .‬ام پاڈو زْ‬ ‫ھڪ نّڊ ڪٿا آھْ‪ .‬چّم ٿا اجْ ھڪ ىھاپؼش رھٍغه ھّ‪ .‬پِّء ڪً ةغىْاقً ام ىھاپؼش‬ ‫کْ اجام نّڅو ڪڍّٓ‪ .‬ام گھؼ ۾ ام ىھاپؼش زْ آجيا آھْ‪.‬‬ ‫اِھا نّڊ ڪٿا ٻڌو ىام کهٍغه آھٔام‪ ،‬ڇّ جَ اھّ ”ىھاپؼش“ ىام آھٔام‪ .‬ھّ ڳانھ‬ ‫ائًٔ ڪٍغا آھً‪ .‬ڄڻ مغّٓم اڳ زْ آھْ‪.‬‬ ‫ةٔيار پّڻ زْ ٽئًٔ ڇٍٓھً زڏھً ڪيم کْ ىّم چّٔ؛ ىّم کْ ڪسھ ڪٌّھْ‪،‬‬ ‫پؼ ٽّٔم ڇٍٓھً ھٔڏو جڪهٔف ٿْ جَ چٔائًٔ ”جّم ظٔاك ٌَ ڪؼ‪ .‬ىام ةَ ؿاهجؼو آھٔام‪ .‬ىام‬ ‫جّالِء ڪاك ؿام هڈھٍغس“‪ .‬ىّم کْ ھً زّ اِھّ هقّاس ۽ اڀيام ڇاچه هڻّٔ‪ .‬ىام‬ ‫ڪالڪار ھّس‪ .‬زٌغگَْء ۾ ھَّء ىٍھٍسْ مالصڪار ٿْ‪.‬‬ ‫ىّھً ڪالڪار‪ .‬ڪيم مالصڪار‪ .‬زٌغگَْء زّ ڄڻ ظحو ھاڪار‪ .‬ھً زّم‬ ‫مالصّم ىٍھٍسْ ادب الِء جَ ھّٔم‪ .‬ھً ڪڏھً ةَ نکڻ ۾ دؿث اٌغازو ٌَ ڪئْ آھْ‪ٌَ .‬‬ ‫ىٍْْ ظاىّقْ ۽‬ ‫مالح ڇٌْ آھْ جَ ھٔئً زا ھّمَء نک‪ .‬کٔؾ ظتؼ آھْ جَ ىٍھٍسّ نکڻ‬ ‫ٰ‬ ‫چاٌھ‪ .‬ھَّء گھؼ زْ ڪو ۾ ىكغّك رھٍغو ٓا ڪّ ڪحاب رؿانّ پڙھٍغو‪ .‬گٔحا ٌٍڍو ھئْ‬ ‫جَ ھٿ ىام پًٔ ڇڪْ ڀڄْ هٍٓغو ھئْ‪ .‬ھاڻ چّڇٌھً ؿانً زْ هڇو‪ ،‬ڄگھْ ىحارو آھْ‪.‬‬ ‫ڪّ ڪو ھٌّغس جَ اچْ ڪؼؿَْء ىٿام هٓھٍغو ھئْ‪ .‬ىاُء کْ چٌّغو؛ ”ازائْ هڇائْ ٿّ‬ ‫ڇٓکارو جَ ىام ةَ نکڻ ڄاڻام“‪ .‬کٔؾ ظتؼ آھْ جَ نکڻ هكث ٽٔتم ڀؼؿام ام زْ ڪؼؿَْء‬ ‫جْ ىام ڪٍھً کْ هٓھڻ ٌَ ڇٍٓغه آھٔام‪ .‬پِّء ھَّء اکًٔ جام چكيّ الھٍٔغو هرو ڀڄٍغو‬ ‫ڀال ةٍا چكيْ ىام ڪٔئً نکام‪ .‬ڪڏھً ِؿ َ‬ ‫ٍام ڪؼو هار ٽٔتم ڀؼؿام ڇٍڊٍٓغو پاڻَْء زا‬ ‫ٻَ چار ُڦڙا پٍْ جْ ڪؼٌغا‪ .‬دهؿث ؿيسھً ىّم اِھّ ظي کًٔ رهئْ نکّٔ آھ‪ .‬چٌّغو پاپا‬ ‫جٍھٍسا دهؿث ؿؼڪارو پاڻَْء کْ جٍھٍسا ڳّڈھا ؿيسھٍغا‪ .‬ڪڏھً ڇؿام جَ پٍا غائب‪ .‬ھٍِغ‬ ‫‪186‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ِؿٍڌ ىام رهز ٻَ چار زٔڪْ ظي اچً جَ ام ۾ اڪذؼ ھڪ ِؿٽ ؿاڳْ ھٌّغو آھْ؛ ڪيم‬ ‫کْ ؿالل‪ -‬گٔحا کْ پٔار‪ .‬آهچْ ظاًٌ‪ ،‬مّةائْ ىؼڪؽو ادارم ٓا ٻًٔ ھٍڌام دّ​ّة ٌاىا‬ ‫اچً جَ گٔحا چٌّغو ٻٔا ىڙئْ گكحا پحا نکًٔ هٓٺّ ؿڀٍْ کْ ةّٔكّف ةڻائًٔ‪ .‬ڪٔؼ‬ ‫کائٍؾ پڇْ؛ جٍھٍسّ ٌانّ؟ چٌّغو؛ گٔحا الك‪ .‬ڪڏھً ةَ ڪا ٌَ چّو؛ گٔحا ىّھً ڪهپٍا‪.‬‬ ‫ةؾ‪ ،‬پپا کْ اظتارم ۾ ٌانّ کپْ‪ .‬ام ڇٍٓھً ٽِْ‪-‬هوَء جْ کِهْ ائًٔ پّٔ ڄڻ اىٔحاب ةچً‬ ‫زّ چاچّ آھْ‪ .ٌَ ٌَ .‬ڄڻ دنٔپ ڪيار آھْ!‬ ‫ڪيم ئْ ىٍھٍسا ؿڀ ظي کّنٍٔغو آھْ‪ .‬ڪڏھً ڪڏھً ظي ؿعث ھٌّغا آھً‪.‬‬ ‫ڪْ قعنْ ھٌّغا آھً‪ .‬کٔؾ نْم پكپ ۽ ىاھحاب ىضتّب زا ظي ڇاچا هڻٍغا آھً‪ .‬نْم‬ ‫پكپ نکٍغه جّم ھحْ آھًٔ‪ .‬ىاٿٔؼام آھًٔ ٓا ٻئْ ھٍڌ آھًٔ صؼاىْ ظتؼ اٿو جَ ڪٿْ‬ ‫آھًٔ‪ .‬ھڪ جّم ئْ آھًٔ زّ ھڪ ئْ هكث ھحْ‪ ،‬ىاٿٔؼام ۾ ۽ ڪٿْ ةَ ٿْ ؿگھًٔ ٿّ!‬ ‫ھڪ دفْ​ْ نکٔائًٔ؛ ىّھً کْ ٌَ ىهْ ۽ گٍْ ؿاىحاڻَْء ۽ نْم پكپ کْ ؿاھث‬ ‫اڪادىَْء اٌْال ىهْ جَ نٍْث ڇٓڻ هارم جْ آھْ‪ .‬قاھ نٌٔف ةْغ ىّھً ئْ ؿٍڌًٓ زّ‬ ‫هڇه نٔکڪ آھْ‪ .‬ىٍھٍسْ پٽ قتَّء چّٔ؛ ڄئڊو‪ ،‬زٔـحائًٔ ىّھً اٌڪم کْ اٌْال ٌَ‬ ‫ىهّٔ آھْ جٔـحائًٔ ؿيسھٍغس ؿؼڪار جّھام ؿام چؼچّ ڪّٔ آھْ‪ .‬ڪسھ ام ًؼح ھّ‬ ‫گھؼ آٍغه‪ .‬ڪيم ؿام ھٿ ىالئٍٔغو چٌّغه؛ ڪيال ڪٔئً آھًٔ؟ ؿٍغس ڪهھْ جْ ھٿ‬ ‫رکْ چٌّغه؛ ھاڻ ىّھً ۽ ىام‪ ،‬هؿڪْ ۽ گكا‪ .‬اؿًٔ ٻئْ ڇاچا نچا آھّٔم‪ .‬راىسْ ۽ ٽْ‬ ‫ٺڳ‪:‬‬ ‫هڇڙو کْ ڪحّ داةث ڪؼو ڇٓکارّٓم‪ .‬پؼ گٍّ ٺڳ ٌَ ٿْ ؿگھّٔ آھْ‪ .‬ىاھحاب ةَ‬ ‫ؿٍڌ زْ ادٓتً‪ ،‬رؿانً ۽ ڪاٌفؼٌـً زا اھْ جفنٔم نکٍغو زّ ڪيم پئْ کهٍغو‪.‬‬ ‫زڳھ ٺھڻ ۾ فلي ھڪ ؿاك نڳّ‪ .‬پؼ گػرٌغو اھّ ؿاك نٍتّ ٿْ هّٓ‪ ،‬هچ ۾ گٍّ ٻَ‬ ‫چار دفْا اجْ آّٓ‪ .‬جيال قام ؿام ڪؼؿَْء جْ هٓھٍغه‪ .‬ٽّٔم چاٌھ زّ ڪّپ پٔئٍغو‬ ‫چٌّغه؛ ىام جَ چاھٍٔغه آھٔام ؿڄّ ؿيٍڊ چاٌھ ٿْ هڃْ‪ .‬پِّء صٔغرآةاد ؿٍڌ‪ ،‬ھؼدهار‪،‬‬ ‫رقٔڪٔف ۽ گٍگا زّم اھْ ڳانھّٔم ڪٍغه‪ ،‬ڄڻ ىھاڪًّٓ زا انڳ ٽڪؼا ىؼجب ڪٍغه‬ ‫ھسْ‪.‬‬ ‫درهازه کهٔم ھٌّغه جَ ڪهڪحْ ىام نکيْ کالڻْ ةيتئَْء هٍٓغو پھؼًٓ ؿڌه‬ ‫ىّم هٽ آٍغه‪ .‬ؿڌه اٌغر‪ .‬ڪّ راڳ زھٌّگارٍٓغه آٍغه‪ .‬ڄڻ ھفحْ کام گھؼ ۾ رھٔم‬ ‫آھْ ۽ ٻاھؼ ڪيپائٌّڊ ۾ ڇّال کائْ اٌغر آّٓ آھْ‪ .‬گٍّ‪ ،‬نْم ۽ نکيْ ھئكہ گٔحا الِء‬ ‫ةـڪٔٽ‪ ،‬چاڪهٔٽ ٓا ڪّ ڪحاب‪ ،‬پًٔ ڪسھ ٌَ ڪسھ کڻْ اچً‪.‬‬ ‫ُاجو درهازو کام گھڙٌغه جَ ھئكہ پٍھٍسّ جڪٔہ ڪالل پٔف ڪٍغه؛ فالڻّ؟‬ ‫ڪحْ زّ پٽ ‪-‬پئـْ زْ گپ ۾ ڦاؿْ پّٔ آھْ‪ .‬ڪيم زْ ىاٌْ کائٍٔغو کٔؾ پٍھٍسْ‬ ‫‪187‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ىاُء ٓاد آٍغو آھْ‪ .‬ڪٔؼة اڪذؼ گٍڀٔؼ رھٍغه ٓا هكحْ ڪيم ؿام چؼچّ ڪٍغه؛ ھاڻ‬ ‫کٔؾ پٍھٍسْ زنفً زْ پٔچ ه ظو ىام آزاد ڪؼ جَ ڪسھ ؿٍڌو ھهچم ۾ اڳؼه ٿئْ‪.‬‬ ‫ىانھْ گھٽ اچْ‪ ،‬پؼ اچْ ڪڏھً ڀڳٌّحَْء ۽ ڪالڪارم ؿام‪.‬‬ ‫ڪٔحؼا دهؿث آھً زً زا ظهّص ۽ قفلحّم‪ ،‬راىآڻ کام پھؼّٓم‪ ،‬ةائتم کام‬ ‫هزٓؼاّهْ ظام ةھادر کھڙو ىؼصّل زْ ٌاٺْ ڄاڪٽؼ اٌناروَء‬ ‫ىٺّٔم آھً‪ .‬ؿٍڌ زْ ؿاةق‬ ‫ٰ‬ ‫ڪيم زْ ڪهھْ جْ ھٿ رکْ چّٔ؛ ادو‪ ،‬اهھام زْ كؼب اؿام کْ ىارو ڇڏّٓ آھْ‪.‬‬ ‫ٻئْ ؿاك ىام زاك کْ هٺْ ڪار ۾ الھّر هاره رؿحّ هٺْ ىھٍّٔ اهھام هٽ اچْ‬ ‫رھٍغس‪.‬‬ ‫اةؼاھٔو ىٍكَْء چٔؾ؛ ادو‪ ،‬ىّم جَ پاؿپّرٽ جْ آڊرٓؾ ئْ ىّھً زْ نکائْ‪.‬‬ ‫ھً الِء ازؼڊ آٌغو اٿو‪ .‬ؿٍڌ زْ پھؼًٓ ازؼڊ ىّھً ڪهپٍا‪ -‬پؼ جّکْ ٿّ پآام‪ .‬۽ پِّء‬ ‫ھً زڏھً ٻَ ڪالڊ پٍھٍسّ ڪالل ٻڌآّ جَ اکًٔ ىام پاڻْ هھّٔ ڪسھ ٌَ پؼ نڳّ درٓاھ‬ ‫هھْ رھّٔ ھّ‪.‬‬ ‫قاھ نٌٔف زْ گغٓـؼ قاھ ٌذار صـًٔ نٌٔفْ کٔؾ چّٔ؛ ىّم کْ اهھام زْ‬ ‫گھؼ ۾ نڳّ جَ ؿٍڌ ۾ ئْ آھٔام‪ .‬ھُْء گھؼ ؿٍڌ آھْ ۽ اهھام زْ قفلث ؿٍڌه درٓاَء آھْ‪.‬‬ ‫پاڻ ڪار ۽ زٔپ ۾ آّٓ‪ .‬ؿث ةاڄو گارڄ گڏ ھئؾ‪ .‬ؿگؼٓٽ دکائْ ىكڪْ جَ نڳْ نٌٔف‬ ‫زّ ةٔث پڙھْ رھّٔ آھْ‪ .‬چْ؛ ؿٍڌ اچّ‪ .‬اهھام کْ ؿڄْ ؿٍڌ گھيآّم‪.‬‬ ‫ىاھحاب ىضتّب ڪيم کْ ڀاڪؼ پائْ ىهْ‪ .‬ڇا اهھام کْ صٔغرآةاد زا ىٍگھ ٓاد ٌٿا‬ ‫پّم؟ اچّ جَ ڀٽ زْ ىٔهْ جْ كؼةً زّم ڪچھؼّٓم نڳآّم‪.‬‬ ‫اھْ ئْ جَ اؿام زا ظؽاٌا ۽ ؿهٌٍحّم آھً‪ .‬اؿًٔ ام زا ةْ جاج ةادقاھ آھّٔم‪ .‬انتحَ‬ ‫ڪْ ادٓب گالئً زا جاڪٔا کّنڻ قؼهع ڪً‪ .‬ڪيم اڪذؼ اٿْ هڃْ ۽ ىام کهڻ نڳام‪.‬‬ ‫ىام ٌٿّ ؿيسھام جَ ىّم زٌغگَْء ۾ ڪڏھً ڪٍھً زْ گال ڪئْ ھٌّغو‪ .‬ىام ٌڪحَ‬ ‫چٍْٔ ڪٍغه آھٔام‪ .‬زا ڳانھ ىٍھً جْ چئْ ٌَ ؿگھام‪ُ ،‬اھا پؼپٺ ڪڏھً ٌَ چّام‪ .‬ةهڪہ‬ ‫اڪذؼ ىٍھً جْ ٌڪحٔچٍْٔ ۽ پؼپٺ جْؼٓف ڪؼٓام‪.‬‬ ‫آزاد ؿٍڌه ھهچم زا ىٔڙ‪ٓ ،‬اجؼائّم‪ ،‬اظتار ”ؿّزھؼه“ ۾ نڳاجار ىىيّم‪ٌ ،‬ئًٔ‬ ‫ڪو زْ ڪيائْ‪ ،‬ٽً ىام اچائْ ھؽار‪ ،‬پِّء‪ ،‬ٻَ‪ ،‬ڇٓڍ‪ ،‬ھڪ‪ ،‬پٍر ؿؤ ۽ آظؼ ظحو ٿْ هئْ‪.‬‬ ‫ھڪ هڇه اٌلالةْ‪ ،‬پؼ ڪڏھً ةؾ زّ ڀاڈه ٌَ ھسْ زّ گھؼ هڃْ ؿگھام‪.‬‬ ‫ڪانٔر ۾ ازھم ڪٍھً چڪؼ ۾ اچْ هّٓ ۽ زٔڪڏھً ڪٍھً کٔؾ ةچآؾ ٌٿْ جَ‬ ‫ىيڪً ھّ ؿڌه زٔم ۾ هڃْ ھا‪ .‬ىام جً ڇٍٓھً ۾ اڪذؼ ةٔيار رھٍغه ھّس ۽ ڪانٔر‬ ‫ىام ڪافْ گـائٍٔغه ھّس‪ .‬ازھم چّٔ؛ اصيغ آةاد ۾ فـاد ٿٔا آھً‪ .‬ؿّ زئؼاىغاس‬ ‫دهنحؼال‪ ،‬گّرٌؼ ؿؼٓيً ٌارآڻ هٽ ؿٍغس ةٍگهْ جْ نٿّ آھْ‪ .‬زٔڪڏھً جّم نْم پكپ‬ ‫‪188‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ؿام راة اجْ هڃْ‪ ،‬متش ڪو ڪؼو ؿڀاڻ راة ىّٽْ اچًٔ جَ ڪٍھً کْ ظتؼ ٌَ پٌّغو‪.‬‬ ‫نْم پكپ جَ ىضيغ جغ هق رهڄ دھهَْء ۾ هٽؾ گھڻائْ دفْا زٓارة ڪؼو آّٓ‪ .‬ىّم چّٔ؛‬ ‫ٺٔڪ آھْ‪ ،‬پؼ گھؼ ھڪ هڳّ جَ کڻڻ هڃام‪ .‬چْ‪ ! ٌَ ،‬پٍھٍسْ كئل الھْ ڇٌائًٔ‪.‬‬ ‫چٔائًٔ؛ ھُْء كئل ٻَ ڇٍٓھً ىٔؼو ٌَ ٿٍٔغو‪ .‬ىّم کٔؾ پٍھٍسْ الھْ ڇٌْ‪ .‬ھً گھؼ‬ ‫هڃْ ڪيم کْ چّٔ جَ ىّھً ٻَ ڇٍٓھً ڪانٔر زْ ڪو ؿام پٌّْ هّٓ آھْ‪ .‬۽ ىام نْم‬ ‫ؿام اصيغ آةاد‪ .‬زئؼاىغاس ؿام گڏٓاؿًٔ‪.‬‬ ‫زئؼاىغاس زْ زةؼدؿث قعنٔث‪ ،‬ماف‪ ،‬ازؼه‪ ،‬ىّزّدگَْء ۾ هڇو كغ زّ‬ ‫اصـاس ڪٍغڈ‪ .‬هچ ۾ چٌّغه؛ ڇّ ىّھً‪ ،‬نڄ ٿّ ڪؼًٓ‪ -‬ؿگؼٓٽ ڇڪ‪ .‬اڅ ڪالڊ ٿّٔ‬ ‫آھْ جّکْ ٽائهٔٽ ۾ هڃڻ زّ ظٔاك ٌَ آّٓ آھْ؟ ڀال‪ -‬ھام‪ -‬چاٌھ پْ‪ .‬ڇاچه ىحادؼ ڪٔائًٔ‪.‬‬ ‫ؿّچٔو جَ صق جْ نٔکڪ چؼٓا ٿٔا اٿؾ‪ .‬ڳانھ ٻڌو چٔائًٔ؛ جٍھٍسْ دهؿث کْ قڪ زّ‬ ‫فائغه ڇئْ ؿگھسْ ٿّ‪.‬‬ ‫ڪانٔر اظحٔاروَء هارم کْ جار ڪٔائًٔ جَ ھً جْ ڪّ كغل ٌَ کڻّ‪ .‬ڪانٔر زْ‬ ‫پؼؿؼال پارهىم کْ‪ ،‬زٍھً کْ اٌڊٓا زّ پھؼّٓم فّڄ ىٍـٽؼ ھٌّغو کٍڊ زّم پؼىٽّم‬ ‫هغٔؼن هٺْ ڇٌّٔم ھئائًٔ‪ ،‬ام کْ ةَ جار ڪٔائًٔ‪ .‬ؿّ ازھم ةچْ هّٓ‪.‬‬ ‫ڪو زْ پڪ ڇٓڻ ةْغ ھً نپَْء زّ ةضخ ڇٔڙّٓ‪ .‬ىّم کٔؾ چّٔ جَ نپَْء زْ‬ ‫ىـئهْ ؿٍڌًٓ زّ ٻّٔ هرھاڱّ ڪّٔ آھْ‪ .‬ھً ڪافْ جفنٔهً ؿام ڳانھآّ‪ .‬ىّم کٔؾ‬ ‫چّٔ؛ اِھّ امّك جَ ٓا ّيؼ كتّك ٌَ ڪٍغس‪ .‬چٔائًٔ؛ هٓھ ؿاك پِّء جّم ىٍھٍسّ ٌُؼّٓ‬ ‫ؿيسھٍغًٓ‪ .‬چّٔىاٌؾ؛ ٽٔھ ؿاك اڳ ةَ اهھام اِھا ڳانھ ڪئْ ھئْ‪ .‬نْم پكپ ةَ چٔؾ جَ‬ ‫ؿٍڌو ٻّنَْء الِء ّؼةْ نپْ ئْ ىّزهم آھْ‪ .‬دٌّٓاگؼو نپْ ٽٍگً ڀڳْ آھْ‪.‬‬ ‫ازھم ّؽة ؿام ٌّڪؼو ڇڏو جَ چٔائًٔ جَ جّم ةَ ڇڏ‪ .‬ڪانٔر ۾ ڪٍھً کْ پحّ‬ ‫ٌَ پّٔ جَ ازھم کْ ڪٍھً ةچآّ ۽ زئؼال داس کًٔ ڪٔئً جار ڪئْ‪ .‬ىّم ةَ ٌّڪؼو‬ ‫ڇڏو ڇٌْ‪ .‬ىّم کْ ةيتئَْء ىام رآم هٓـٽؼم اٌڊٓا ٽؼف ڪهب زْ رٓؾ ؿام هاؿٌّ‬ ‫رکٍغڈ اٌگؼٓؽو اظتار زْ آڊٓٽؼوَء زْ آڃ آئْ‪ .‬پگھار ڇھ ؿؤ ۽ فؼؿٽ ڪالس ٽڪٔٽ‬ ‫ىّم کْ فلي اِھّ ٻڌائڻّ ھّ جَ رٓؾ ۾ ڪٔؼ کٽٍغه‪ .‬ٽْ ىھٍٔا اڀٔاس ڪٔو‪ -‬پِّء اِھا‬ ‫اظتار ىّم پاڻ کٍئْ ۽ ڇھ ؿاك ھالٓو‪ .‬ىھٍْٔ ۾ اچائْ ؿؤ رپٔا کً ةچٔا ٿْ‪ .‬گھّڈم‬ ‫زْ مضث‪ ،‬ظاٌغام‪ ،‬ةار کڻڻ زْ ًاكث‪ ،‬فامهْ ۽ ڄڪڻ زْ مالصٔث‪ ،‬ٻًٔ گھّڈم ؿام‬ ‫ڀٔٽ هغٔؼن آو ڇةْ ‪-‬الال زْ ٌانْ ؿام ؿڄْ ھٍغؿحام ۾ ٌانّ ڪڍٓو‪ .‬ىٍھٍسْ اظتار زْ‬ ‫ٽپؾ جْ ىاڻھً نکًٔ رپٔا ڪيآا‪ .‬ىام جَ ظّد پھؼئًٔ ھفحْ ؿحؼٌھً ؿؤ رپٔا ھارائْ‬ ‫هٓؾ‪ ،‬زْ الھڻ ۾ هكث نڳو‪ .‬پِّء كـو کٍٔو جَ ؿڄْ ڇٍٓھً ۾ ؿٺ رپئْ کام هڅٓڪ‬ ‫راٌغ ٌَ ڪٍغس‪ .‬رٓؾ ۾ ىاھّار ڪيائْ زْ ڇھًٔ صنْ کام هڅٓڪ ٌَ نڳائڻ گھؼزْ‪.‬‬ ‫‪189‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ھّمَء قّق زْ ظٔاك کام راٌغ ڪٔو ٿْ زّ ىضتّةا ؿام ىهسْ ۽ ھً زّ ىٍھً ٌَ‬ ‫چيسْ جَ وؼهر ڪا ڄاڪٽؼو ظؼاةْ ھٌّغو‪.‬‬ ‫ىّم پھؼئًٔ ىھٍْٔ کام جار دّٓ آئؼڪٍڊٓكٍڊ ىارڪٔٽ ۾ ىـّاڈ جْ آفٔؾ‬ ‫هرجْ‪ .‬ىـّاڈ ٻَ ؿؤ چانٔھ رپٔا ۽ ٽً ىھًٍٔ زْ ڄپازٽ‪ .‬آفٔؾ ؿحًٔ ىاڈ جْ‪ .‬ھٔٺام ھڪ‬ ‫ڪالرڊ رکٔو‪ .‬ىٍھٍسْ آفٔؾ زْ ھٔٺام رازً چاهال زْ آفٔؾ ھئْ‪ ،‬زا نٍڊم هڃڻ ةْغ‬ ‫زالك آغا‪ ،‬قٔال ةٍٔگم ۽ ؿاڅهَء ىھؼ کْ ڇٌائًٔ‪ .‬زً اٌڪّر‪ٌ ،‬كاٌث ۽ ٻّٔم ڪافْ‬ ‫جسؼةاجْ فهيّم ٺاھّٔم آھً‪.‬‬ ‫ىّم ٽؼف ڪهب زْ كاّغم ۾ ڪافْ ؿڌارا آٌغا‪ .‬ھڪ دفْ​ْ اؿٽّٔرڄس الِء‬ ‫نکٔو؛ ھْ پٍھٍسً غهي فٔنهً جْ ائًٔ نٽڪٍغا آھً‪ .‬زٔئً ةاٌغر ٽاروَء جْ‪ .‬ىٍھٍسّ‬ ‫ڪهب ڇاٌھً ؿاچا ؿّرٌھً ؿؤ رپًٔ زّ ةِم رھٔم ھّ‪ .‬اؿـٽٍٽ ؿٔڪؼٓٽؼوَء ۽ ڪهب‬ ‫زْ زر گھؼآّ جَ ڪاىٔٽَْء ۾ رازائّم ىھارازائّم‪ ،‬جٔم ڪيپًٍٔ ۽ ڪارظاًٌ زا ىانڪ‬ ‫آھً‪ .‬ھڪغل ىْافْ هٺ‪ ٌَ ،‬جَ ةِم ٌَ ىهٍغئْ‪ .‬ىّم چّٔ؛ ىْافَْء زّ جَ ؿّاك ٌٿّ اٿْ‪ ،‬۽‬ ‫ةِم ىام ڪّرٽ رؿحْ همّك ڪؼو ؿگھام ٿّ‪ .‬چٔائًٔ؛ اؿام زّ هڪٔم ٌاٌا پانڪّٔاال‬ ‫آھْ‪ .‬نک رپٔا ظؼچ ڪٍغاؿًٔ‪ ،‬پؼ ةِم ٌَ ڇٍٓغس‪ .‬چّٔىاٌؾ؛ ؿٍڌو ٻچّ آھٔام‪ ،‬اظتار ةٍغ‬ ‫ڪٍغس‪ ،‬پؼ ىْافْ ٌَ هٺٍغس‪ .‬ىّم کْ ڪهب ىام ڇھً‪ ،‬پٍغرھً ھؽارم زا اقحھار ىهٍغا‬ ‫ھئا‪ .‬ڇھ ڇھ ؿؤ زا ٻَ اقحھار ڪهڪحّ‪ ،‬ةئٍگهّر‪ ،‬دھهْ‪ ،‬صٔغرآةاد ۽ ىغراس ٽؼف ڪهتّم‬ ‫ةَ ڇٍٓغّٓم ھّٔم‪ .‬فلي ھڪ ڄرةْ پؼچْ ىام پٍغرھً ھؽار فائغه پٌّغه ھّ‪ .‬وغ ۾ ىّم‬ ‫اظتار ةٍغ ڪؼو ڇڏو‪ ،‬ىْافْ ٌَ هرجو‪.‬‬ ‫ھّمَء ڪو ٽْ ڇٍٓھً‪ .‬ٻَ ڇٍٓھً پؼٓؾ ۽ ھڪ ڇٍٓھً رٓؾ ڪّرس جْ‪ .‬رٓؾ‬ ‫ڪّرس جْ ىاڻھً زّ ھڪ ىسيّ​ّ​ّ ىٍھٍسْ پٺٔام‪ .‬ىـٽؼ الال‪-‬ىـٽؼ الال‪ ،‬ةؾ ھڪ ؿانڊ‬ ‫ٽپ‪ .‬گّانٔار زْ ىھارازا ؿاڅهراِء زْ گھّڈو اؿٽارل جْ ڪؼهڈم زْ راٌغ ٿْ‪ .‬ىّم‬ ‫ڄرةْ پؼچْ ۾ نکّٔ؛ اؿٽارل کْ ؿٍسٔ​ّٔ ظام زّ گھّڈه پؼٌؾ ظارًّل ڪحّ ڪؼو‬ ‫ىارٍٓغه‪ .‬اهھًٔ اِم جْ پٍھٍسْ كئل نڳآّ‪ُ -‬اگھاڈا هاپؾ ٌَ ىّٽٍغا‪ .‬ؿڄْ ھٍغؿحام زْ‬ ‫اظتارم ڄرةْ الِء ىھارازا زّ گھّڈه پـٍغ ڪّٔ‪ .‬ىام ُام ڇٍٓھً گٍْ کْ رٓؾ جْ هٺْ‬ ‫هٓؾ‪ .‬ىٍھٍسْ ؿڀٍْ پّئهڳً پؼٌؾ ظارًّل جْ قؼط نڳآّ‪ .‬ھؽار جْ ؿاچا ٽْ ھؽار‬ ‫فائغه‪ .‬گھّڈو کٽّٔ‪ ،‬رٓؾ ةْغ ؿٍسّٔ ؿام گڏٓؾ گٍّ گڏ ھّ‪ .‬ھً ڀاڪؼ پائْ ىّم کْ‬ ‫ٻً ھؽار رپًٔ زّ اقحھار ڇٌّ‪ .‬اقحھار ىّم ڇپّٔ‪ ،‬ةِم ٌَ ڇٌائًٔ‪ .‬ھڪ دفْ​ْ فّم ةَ‬ ‫ڪّٔىاٌؾ‪ ،‬زّڻھؾ چّٔ؛ جپ اٿؾ‪ .‬پِّء ظتؼ پئْ جَ پاڻ ىھارازا زْ گھّڈو جْ راٌغ‬ ‫ڪئْ ھئائًٔ ۽ قآغ هٓھ نک رپٔا ھارٓا ھئائًٔ‪ .‬زا ڪْ ڄةهّٔ ؿّرةؼم ةَ ىّم ؿام‬ ‫گڏّٓ‪ .‬چٔائًٔ؛ اهھام زْ زسئٍٽ پؼفٔڪٽ آھْ‪ .‬ىانڪ ةَ‪ ،‬پؼ ىّم نک رپٔا ُام گھّڈو‬ ‫‪190‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫جْ ھٍٔا‪ .‬ام هكث ؿٍسّٔ فهو ائڪٽؼ ۽ ىام ؿاڳئْ دڪام جام ڪپڙا ؿتائٍٔغا ھئاؿًٔ‪.‬‬ ‫اؿام زّ كغ ةث ؿاڳّٔ‪ .‬کٽْ هّٓ جَ اجام ڇھ كئنّم ٌَ کٍٔائًٔ‪ .‬درزوَء کْ چٔائًٔ؛‬ ‫هڪڻْ ڇڏ‪ .‬ھڪ ڳاڈھْ‪ ،‬ھڪ پٔهْ‪ ،‬ھڪ ڪارو‪ ،‬ھڪ ظاڪْ‪ ،‬ھڪ هاڱڻائْ ۽ ھڪ اڇْ‪.‬‬ ‫ھً اھْ ىّم کْ هڪّٔم‪ .‬گّانٔار زْ ىھارازا ؿام ؿٺْ هاكفٔث ٿٔو‪ .‬ھً زْ ٽؼٍٓؼ‬ ‫ىٔسؼ هوَء‪-‬آو الڄ کْ ظتؼ پئْ جَ ىام ھڪ ىكھّر نٔکڪ ةَ ھئؾ جَ ىّم کْ چٔائًٔ؛‬ ‫ةھحؼ آھْ جَ جّم گّانٔار زْ ىھارازا زْ چٌّڊم ۾ ڪو ڪؼًٓ‪ .‬ىّم اٌڪار ڪّٔ‪ .‬ھّ‬ ‫ھً هكث ةَ پارنٔاىٍٔٽ زّ ىٔيتؼ آھْ‪ .‬پؼ دهؿحْ انّر زْ ىھارازا ّٓراج پؼجاب ؿٍگھ‬ ‫ؿام ٿٔو‪4850 .‬ع ۾ انّر ؿئهً هكث ىّم کٔؾ فّم ڪّٔ‪ .‬ھً چّٔ؛ ھٍٔئؼ اچ‪ .‬هقٍّ‬ ‫ڀاٽٔا کْ ٽاٌگْ ۾ چاڈھْ اجْ هٓؾ‪ .‬ڦاٽڪ کهّٔ‪ .‬اؿًٔ پٍڌ اٌغر هٓاؿًٔ‪ .‬ڇؿّم جَ پٍر‬ ‫ھاٿْ ةٔٺا آھً‪ .‬ىھارازا زْ ىاڻھً ھاٿًٔ زْ ؿالىْ ڪؼائْ‪ .‬هقٍّ صٔؼام‪ .‬چٔائًٔ؛ ىّم‬ ‫ڪٍھً ؿٍڌو نٔکڪ زْ آڏو ّؽة ٌَ ڇٺْ آھْ‪ .‬ىّم چّٔىاٌؾ؛ پٍر ھاٿْ ةٔٺا آھً‪.‬‬ ‫ڇھّم جّم ةَ هڃْ ؿٍغم پاؿْ کام ةٔھ‪ .‬ىھارازا هڇو ّؽة ڇٌْ‪ .‬ؿّرھً ؿؤ رپًٔ زّ‬ ‫اقحھار ڇٌائًٔ‪ .‬چار ؿؤ ائڊهاٌؾ ڇٌائًٔ جَ ىام ڪيم ۽ گٔحا کْ ھؼدهار ۽ رقٔڪٔف‬ ‫ىام گھيائْ آٓؾ‪ .‬ھً پِّء اقحھار زْ كٔيث ٻَ ھؽار ڪئْ‪ .‬ىام زڏھً ةَ دھهَْء هڃام جَ‬ ‫انّر وؼهر هڃام‪ .‬انّر زّ ىائّ ؿڄْ ھٍغؿحام ۾ ىكھّر آھْ‪ .‬ىھارازا چئْ جَ ىضم ۾‬ ‫رھ‪ ،‬ىام اٌڪار ڪؼٓام‪ .‬ىھاراڻْ ةَ ؿٺْ ٌيٌّْ پٔف آٍغو ھئْ‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ ىھاراڻَْء جاج ىضم ھّٽم ىام پؼٓؾ ۾ فّم ڪّٔ‪ .‬چٔائًٔ؛ جٍھٍسْ الِء‬ ‫ٻًٔ ھؽارًٓ زّ ڄرافٽ آٌغه اٿو‪ .‬هٺْ هځ‪ .‬اچْ چاٌھ ةَ پْ‪ .‬ىّم کْ هكث ڪّ ٌَ ھّ‪.‬‬ ‫ؿّ ىّم پٍھٍسْ ؿانْ زْ ؿٔڪؼٓٽؼوَء پكپا‪ ،‬زا ىّم کْ پؼٓؾ ۾ پؼهف ڇؿڻ ۾ ىغد‬ ‫ڪؼو رھْ ھئْ‪ ،‬کْ ٽئڪـَْء ۾ جاج ىّڪهٔو جَ فالڻْ ؿؼٽ ۾ ّٓراج پؼجاب ؿٍگھ‬ ‫رھٔم آھْ‪ ،‬ھً کام ڄرافٽ هٺْ اچ‪.‬‬ ‫ھً جاج ۾ ةٽڻ دٻآّ‪ .‬ىھاراڻْ ٻاھؼ آئْ‪.‬‬ ‫پكپا پڇٔؾ ”ٓيؼاج زْ آھْ“‪.‬‬ ‫ھاڻ ٓيؼاج جَ ام کْ چئتّ آھْ زّ ٌّڈو کڻْ ىاڻھَّء زّ ؿاھ ڪڍٌغه آھْ ۽‬ ‫ىٍٔھً جْ چڙھْ‪ ،‬ىاڻھَّء کْ گھهٍٔغه ؿؼڳ ٌؼڳ هٺْ هٍٓغه آھْ‪.‬‬ ‫”ٓيؼاج!ڪٔؼ ٓيؼاج“؟‬ ‫”ىّم کْ ىـٽؼ الال ىّڪهّٔ آھْ“‪ .‬کٔؾ ىٍھٍسّ ڪارڄ ڇٌائًٔ‪ ،‬زٍھً جْ ھڪ‬ ‫ؿٽ نکْ ھئو‪ .‬رة زّ چڊ پْ ىھاراڻْ کٔؾ اٌغر هٺْ هٓئْ ۽ کٔؾ ڄرافٽ ڇٌائًٔ‪.‬‬ ‫آيؼزٍـَْء ةْغ اظتار ۾ ظتؼ ڇپْ جَ ىھارازا آپگھاة ڪّٔ آھْ؛ پؼ پِّء دھهَْء ۾ ظتؼ‬ ‫پٔو جَ ھً ھٍغ ؿؼڪار کْ ُانٽ ڪؼڻ الِء دھكث پـٍغم زْ ھڪ زٓؼ زىًٔ فّج ٺاھْ ۽‬ ‫‪191‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ھڪ فّزْ ىلاةهْ ۾ ىارزْ هّٓ‪ .‬ؿچ زْ جَ ڪا ظتؼ ٌَ پئْ آھْ‪ .‬زّام ھّ ۽ ىّم کام‬ ‫ّيؼ ۾ پٍر ؿث ؿاك ٌٍڍه ھّ‪ .‬ىٍھٍسا ام ؿاك ٻَ ھؽار رپٔا رھٔم ھئؾ‪ .‬ىّم ىھاراڻَْء‬ ‫کْ ھيغردوَء زّ ظي نکّٔ پؼ ةم زّ ذڪؼ ٌَ ڪّٔىاٌؾ‪ .‬ؿّچٍٔغو ىٍھٍسّ ىڙس ىؼو‬ ‫هّٓ آھْ ۽ ھْ هٓٺّ ةِم الِء نکْ‪ .‬نٔکڪ ھئڻ ٌاجْ ىّم اٌـاٌْ زػةً کْ ڪافْ‬ ‫ؿيسھّٔ آھْ‪ .‬ڪهب ؿام وغ اچڻ ؿتب اظتار ةٍغ ڪٔو‪ .‬ام ةْغ چار پٍر دفْا دھهَْء هّٓ‬ ‫آھٔام‪ .‬انّر اجام پٍسً ڪالڪً زْ ةؾ ىـافؼو آھْ اجْ ؿٍڌ هاٌگؼ اٺ گھڻا آھً‪-‬‬ ‫ىٔغاًٌ جْ ىّڈ ةَ ڇاچا‪ .‬پؼ فلي ٻَ ڳانھّٔم ؿّچْ ٌَ هٍٓغه آھٔام‪ .‬ھڪ جَ ھَّء اڪٔهْ‬ ‫آھْ‪ .‬ىٍھٍسّ کٔؾ گڏزڻ االئْ ڪٔئً نڳْ ۽ ٻّٔ اِھّ ظٔاك ٌَ اچٔؾ جَ پٍھٍسّ ةِم هٺڻ‬ ‫آّٓ آھْ‪ .‬ڇاچو ڀهْ ۽ قٔؼًٓ‪ .‬ھڪ دفْ​ْ چٔائًٔ؛ ىّم کْ ةيتئَْء ىام ٺڳَْء زا پحا آڻْ‬ ‫ڇو‪ .‬پڇّٔىاٌؾ؛ ىّم ڪّ ٌَ ڇٺا آھً‪ -‬اھْ ڇا ٿٍٔغا آھً؟ چٔائًٔ؛ ڪً پحً جْ ڪْ‬ ‫ظاص ڇپٔم ٌكام رھٍغا آھً‪ .‬ىھارازا کْ ظتؼ ٌَ پّو جَ ىام راٌغ ڇّ ٿْ کٽام!‬ ‫”ىھاراڻْ زْ‪-‬اهھام کْ جَ ؿڀ ڪسھ آھْ‪ ،‬پِّء ٺڳْ ڇّ“؟‬ ‫”جّ قادو ڪئْ آھْ“؟‬ ‫”ھا ۽ ھڪ څوَء اٿو“‪.‬‬ ‫”پِّء کٔؾ ھحْ ىضم ۾ هٺْ اچ ٌَ“‪.‬‬ ‫”ٌَ ىھاراڻْ ‪ -‬اؿًٔ ڇاچا ٌٍڍا آھّٔم“‪.‬‬ ‫”ڀال ىاڻھّ جَ ڪڏھً ٌٍڍا ٌَ ٿًٔ‪ .‬ڀال‪ ،‬اهھام زْ زاك اهھام کْ ڪڏھً ةَ ةّٔكّف ٌَ‬ ‫ةڻائْ“؟‬ ‫ىكڪْ چّٔىاٌؾ ”ةّٔكّف ام کْ ةڻائتّ آھْ‪ ،‬زّ ٌَ ھٌّغه آھْ‪ .‬زّ ھٌّغه ئْ‬ ‫ةّٔكّف آھْ‪ ،‬جَ فلي ةّٔكّف داةث ڪتّ آھْ‪ .‬ةّٔكّف جَ ةٔھڻ ىام ئْ ةّٔكّف نڳٍغا‬ ‫آھً“‪.‬‬ ‫ةيتئَْء ۾ ىھارازا ؿام گڏ گھّڈا هڪڻڻ آئْ‪ .‬گّانٔار زْ رازڪياروَء ؿام ةٔٺْ ھئْ‪.‬‬ ‫ىام هّٓىاٌؾ‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ڇٓاٌّ“‪.‬‬ ‫”چئّ جَ ُاھا جاش آڻْ‬ ‫”جاش؟ ىام جاش کْ ڇا ڪٍغٓؾ“! ٿّره پؼڀؼه ٿْ چٔائًٔ ”ڀائْ ماصب ‪ُ -‬اھا گھؼ‬ ‫زْ ڳانھ ھئْ‪ ،‬رازڪيارو ڇا ؿّچٍٔغو!ىّم کائٍؾ ىْافَْء هرجْ‪.‬‬ ‫ؿؼدار پٽٔم ھٍغؿحام زّم ڇھ ؿؤ رٓاؿحّم ھٍغؿحام ۾ قاىم ڪّٔم ۽ اٌغرا‬ ‫گاٌڌوَء رازائً زّم پؼؿّم ڪٽّٔم جَ رازائً‪ ،‬ىھارازً ھّٽهّم ۽ گھّڈم زا اؿٽڊ‬ ‫کّنٔا‪ .‬ىّم ام ىاصّك جْ انڳ ڪھاڻْ ”گھّڈم زْ قؼط “ نکْ آھْ‪.‬‬

‫‪192‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫رازا‪ ،‬ىھارازا‪ ،‬اڳّاڻ‪ ،‬هزٓؼاُّو‪ ،‬ؿاڅه‪ًّ ،‬ائفائّم‪ ،‬قاگؼد‪ ،‬ؿؼىائٔغار‪ ،‬نٔکڪ‪،‬‬ ‫ىاؿحؼ‪ ،‬ڄاڪٽؼ‪ ،‬ىؽهر‪ً ،‬ؼح ًؼح زْ ىاڻھً ؿام ىهّٔ آھٔام‪ .‬ىاڻھّ زٔڏه هڇه‪ ،‬آحؼه‬ ‫ىّم کْ پٔف اچڻ ۾ ؿھّنٔث‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ ڀّڄؼاج ٌاگؼاڻَْء ٌارآڻ ڀارجَْء کام پڇّٔ جَ جّ ڪؼقً چٍغر زْ‬ ‫”ىھانڪكيَْء زْ پم“ ڪھاڻْ پڙھْ آھْ‪-‬پم زْ کاٻْ پاؿْ غؼٓب آھً‪ .‬ؿاڄْ پاؿْ‬ ‫قاھّڪار آھً‪ .‬جّم ڪھڙو پاؿْ هٍٓغًٓ‪ -‬اِھّ ؿّاك ظّد ڪؼقً چٍغر پڇّٔ آھْ‪.‬‬ ‫ڀارجَْء چٔؾ؛ ىام غؼٓتً زْ پاؿْ هٍٓغس‪ .‬ىّم کام پڇٔائًٔ؛ جّم ىّھً؟ جڏھً‬ ‫ىٍھٍسْ ّيؼ هٓھ ؿاك ىؾ ھئْ‪ .‬چّٔىاٌؾ ”ىام ؿاڄْ پاؿْ ةّرزئا ؿّؿائٽَْء ۾‬ ‫هٍٓغس‪ .‬غؼٓب ىام آھٔام‪ .‬ىّم غؼٓتً زْ زٌغگْ ڇٺْ آھْ‪ .‬ىام اىٔؼم زْ زٌغگْ ڇؿڻ‬ ‫چاھٔام ٿّ‪ .‬اٌھً زا جىاد ؿيسھڻ چاھٔام ٿّ‪ “.‬ڪاىؼٓڊ ڀّڄؼاج زّ هاة ڦاٽْ هّٓ‪.‬‬ ‫ىھانڪكيْ رٓؾ ڪّرس ۾ ٽْ ڪالس آھً‪ .‬ىٔيتؼم زا فؼؿٽ ۽ ؿٔڪٍڊ‬ ‫آٍڪهّزر‪ ،‬ىٔيتؼ پٔڊڊ کام زّڪْ رٌگ ۾ آٍغا‪ .‬ھؽار پٍر ھڻٍغا‪ .‬چاھْ ڪٔحؼو ةَ‬ ‫گؼىْ ھسْ‪ .‬فم ؿّٽ ۾ ھٌّغا‪ .‬هاة ۾ چؼهٽ‪ .‬چپ چاپ دهٌھام ڪڍٌغا هٍٓغا‪.‬‬ ‫ظّةنّرة زانّم‪ ،‬ائڪٽؼ‪ ،‬رازڪپّر‪ ،‬ىضيّد‪ ،‬ارهٌا‪ ،‬آؼاٌْ‪ ،‬ةٍغه‪ ،‬هصٔغن رصيام‪ ،‬کًٔ‬ ‫اجْ ڪٔؼ ٌَ ٌھارو‪ .‬گھّڈا‪ ،‬اگھ‪ ،‬رڈّٓم‪ ،‬ؿيسھّ ٻَ گھّڈا آھً‪ .‬ھڪ زّ ٌانّ؛ آّٓ نْم‪،‬‬ ‫ٻئْ زّ ٌانّ زھّنْ نْم‪ .‬پٍسً ھؽار ىاڻھً آّٓ نْم ۽ ٻًٔ پٍسً ھؽارم زھّنْ نْم جْ‬ ‫نکً زْ راٌغ ڪئْ آھْ‪ .‬گھّڈا ڄڪٍغا‪ ،‬هڪڙ کائْ ڇھ ؿؤ ىٔٽؼ ىٔغام ۾ آٍغا‪ .‬پِّء‬ ‫ھڪ پٍر ھؽار ىاڻھّ چٌّغا‪ .‬آّٓ نْم‪ ،‬ٻٔا پٍر ھؽار ىاڻھّ چٌّغا؛ زھّنْ نْم‪ -‬زھّنْ‬ ‫نْم اهچحّ ٽّٔم گھّڈه آٍغه؛ رال رال رال رال اهچحّ آهاز ةٍغ‪ .‬ىاڻھّ زھڙا ھـٽؼٓا‬ ‫زا ىؼٓه‪ .‬ٽٍگّم‪ ،‬ٻاٌھّم ھالئٍٔغا ۽ اهچحّ غهي فٔنهْ زْ مهٔب جْ ىـٔش زٔام‬ ‫نٽڪْ پٌّغا‪ .‬اھْ ؿاڅه ىھاجيائّم ةَ هكحْ گٔڙه رجا ڪپڙا پائْ اچً‪ .‬ڪْ ڪؼهڈ پحْ‬ ‫ٻاھؼ پم جْ ةٔھً‪ ،‬زً رٓؾ ۾ ڪارظاٌا نڳائْ ڇڏٓا ھٌّغا‪ .‬۽ ھاڻ اٌغر اچڻ زا کًٔ پئـا‬ ‫ٌَ ھسً‪ .‬ىّم ھڪ اٌٽؼهّٓ ۾ رٓؾ ڪّرس زّ ٌانّ ”اگؼ جگؼ چٽ ىٔغام“ رکّٔ آھْ‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ ھٔؼه قّٔڪاڻْ ۽ ازھم ھهٔا‪ .‬ىّم ؿؤ چانٔھ رپٔا کٽٔا‪ .‬ھًٍ گھّڈم زا ؿٺا‬ ‫ٌاال ڇؿْ راٌغ ڪئْ ۽ پٍغرھً پٍغرھً رپٔا ھارآا‪ .‬ٻاھؼ اچْ قّٔڪاڻَْء ٌڪ جْ آڱؼ‬ ‫رکْ زاٌا ڀؼڻ نڳّ جّةھ‪ ،‬ؿاھ ئْ ٌڪؼو هّٓ‪ .‬چّٔىاٌؾ؛ ظّقْ اٿو جَ رٓؾ جّکْ‬ ‫ؿٍڌو ةڻائْ ڇڏّٓ آھْ‪.‬‬ ‫ىؼڻ کام ھڪ ٻَ ڇٍٓھً اڳ ّؽٓؽ ةَ چّٔ ”ٻڌه اٿو رٓؾ ڪٍغه آھًٔ“‪.‬‬ ‫”ھا ّؽٓؽ ماصب“‪.‬‬

‫‪193‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”قٍٔھً زّ پٽ آھًٔ“‪ّ .‬ؽٓؽ چّٔ”ھً کام اڳ ؿٍڌو ادٓتً ۾ فلي ىّم رٓؾ‬ ‫ڪئْ آھْ‪ .‬ام اٌگؼٓؽ ّ​ّرة ؿام زا رهز رٓؾ جْ ھهٍغو ھئْ‪ .‬هرھاڱْ کام اڳ زْ‬ ‫ڳانھ آھْ‪ .‬ھَّء اٌگهٍٔڊ هٓئْ ۽ پِّء ىّم ؿام قادو ٌَ ڪئْ“‪.‬‬ ‫ىٍھٍسْ قادوَء جْ ھحْ زا نڳ ڀڳ ؿڀ نٔکڪ آٓا ۽ رازً چاهال ةَ آّٓ‪ ،‬زّ‬ ‫ڪٍھً ڳانھ جْ ُرؿْ هّٓ ھّ ۽ ٻَ ٽہ ؿاك ڳانھائڻ ةٍغ ڪٔائًٔ‪ .‬ؿاڳئْ ھٍغ آفٔؾ ھئڻ‬ ‫ؿتب اؿًٔ گڏزٍغا ھئاؿًٔ‪ .‬ھً ةَ ىّم ؿام رٓؾ جْ ھهڻ قؼهع ڪّٔ‪ .‬ھڪ دفْ​ْ اؿام‬ ‫اڅه اڅ ڀائّٔارو ۾ اؿْ رپئْ زّ چئڪ پاٽ ڪڍآّ؛ ٍْْٓ پٍسً رٓـً ۾ اؿام زا‬ ‫چٌّڊٓم گھّڈا کٽً جَ زئڪ پاٽ نڳْ‪ .‬پھؼًٓ کٽّٔ‪ .‬ؿؤ جْ ھؽار فائغه‪ .‬ٻئْ کٽّٔ ھؽار‬ ‫جْ ڇھ ھؽار فائغه‪ .‬ٽئًٔ کٽّٔ‪ ،‬ڇھً ھؽارم جْ ٻَ نک ىهً فائغه‪ .‬چّٿّم فّٽّ فٍف ۾‬ ‫ٻّٔم ٌيتؼ ٿّٔ ۽ پٍسًٔ کٽّٔ‪ .‬ڪم اؿْ رپًٔ ۾ اٺٔحانٔھ نک فائغه‪ .‬پؼ اؿام زّ‬ ‫چّٿّم ٌيتؼ گھّڈه ٌڪ زْ پڇڙوَء جام ھار کائْ هّٓ‪ .‬ام ڪؼو پائْ ةَ ٌَ ىهْ‪ .‬فلي ٽً‬ ‫گھّڈم زْ ٽؼةم ڪؼّٓم ھا جڏھً ٻَ نک ىهً ھا‪ .‬اؿًٔ ىڪائَْء زا ؿٍگ هٺْ گاھ جْ‬ ‫نٔ ِٽْ پٔاؿًٔ‪ .‬ڇاچه افـّس پئْ ٿّٔ‪ .‬اهٌغھ ٿْ هٓئْ پؼ رازَّء اٿڻ زْ ٌَ ڪؼو‪ .‬ڪاش‬ ‫چّٿًٔ گھّڈو زْ ىچ اڳٔام ٿئْ ھا‪ .‬ام ڇٍٓھً ةْغ رازً هرو رٓؾ ڪّرس جْ ٌَ آّٓ‪.‬‬ ‫الالئً زْ ڇٍٓھً رازً چاهال ىٍھٍسْ کٔـْ ۾ پٍغرھً ؿؤ رپٔا هڅا جَ ؿٺا ڪپڙا‬ ‫ٺھؼاِء‪ .‬كؼض هغٔؼن الھ‪ .‬ىّم کائٍؾ اِھْ پئـا هرجا‪ .‬پِّء کٔؾ څٌڌو ۾ نک ٻً زّ‬ ‫ٌلنام پّٔ جَ گھؼٓائًٔ‪ .‬ىام ىعؽٌّم هغٔؼن جَ هٺٍغه ھّس‪ .‬پؼ ىـّاڈ ڀؼو ٌَ ؿگھٍغه‬ ‫ھّس‪ .‬قادوَء الِء ٻّٔ كؼض پڻ کٍٔو‪ .‬ام ةْغ زٌغگَْء زّم ھئتحٍاڊ جڪهٔفّم ڇٺو‪ .‬ھً‬ ‫کْ اٌھً ڳانھًٔ زْ ظتؼ ٌَ پئْ‪ .‬اھّ قعل زّ ڪڏھً زام ڇٓڻ الِء جٔار ٿْ هّٓ‪ .‬ام‬ ‫ىّم هٽ اچڻ ةٍغ ڪّٔ‪ .‬قادوَء جْ آّٓ‪ .‬ڪالڊ کً هٓٺّ‪ .‬ھٿ ىالٓائًٔ‪ .‬ھهّٔ هّٓ‪ .‬گٔحا‬ ‫زا ىّم کْ فؼقحّ ؿيسھٍغو ھئْ‪ ،‬اھا قادوَء جْ ٌَ آئْ‪” .‬ائٍڊ آِء ھائّس ٽّ الج آِء‬ ‫فؼٍٓڊ“‪ ....‬اھّ رازّ‪.‬‬ ‫ٽً ؿانً ةْغ رازً دفحؼ ۾ آّٓ‪ .‬چٔائًٔ ”ىّم کْ ظّقْ آھْ جَ جّ پٍھٍسْ آفٔؾ‬ ‫کّنْ آھْ‪“.‬‬ ‫”جٍھٍسّ كؼض الھٍٔغس“! ٽً ؿانً ةْغ اؿام زْ پھؼًٓ گفحگّ‪.‬‬ ‫”ھاڻ وؼهرة ڪاٌھْ‪ .‬زڏھً ھئْ جّم چپ رھئًٔ“‪.‬‬ ‫”ىام ڳانھائْ ٌَ ؿگھٔؾ‪ .‬ىٍھٍسْ ىٍھً جْ ىاٺ زا دؿحا نڳا‪ .‬ؿڀ ڇٌغ ڀڄْ هٓا‪.‬‬ ‫َرة اٌغر ئْ هھّٔ‪ .‬ٻاھؼ ڪٍھً ڇٺّ ٌَ‪“ .‬‬ ‫ھً چحائْ ىٍھٍسْ ىٍھً ۾‪ .‬ىّم ؿٍغس ىٍھً ۾ ٌھارّٓ‪.‬‬

‫‪194‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ھً زْ اکًٔ ۾ ڳّڈھا ڀؼزْ آٓا‪ .‬چٔائًٔ‪ .،‬ٽْ ؿاك ىّھً‪ ،‬جّ کام ؿّاِء ىّم‬ ‫اڪٔالئَْء ۾ گػارٓا آھً‪ .‬ىّم جٍھٍسّ اٌحُار ڪّٔ“‪.‬‬ ‫ىّم ڪسھ هكث ھً زْ ڳّڈھً کْ ڇٺّ‪ .‬ىٍھٍسّ زاٌْ دهؿث‪ ،‬چّٔىاٌؾ ”ىّم‬ ‫ٽّٔٓھ ڇٍٓھً اؿپحاك ۾ جٍھٍسّ اٌحُار ڪّٔ“‪.‬‬ ‫هكث آھـحْ گػرڻ نڳّ‪ .‬چٔائًٔ ”ھم‪ -‬گھؼ ٿا ھهّم‪ .‬گٔحا کْ هقّاس ئْ ٌَ آٍغه‬ ‫آھْ جَ ٻَ دهؿث ائًٔ انڳ ٿْ ؿگھٍغا آھً‪ .‬ھاڻ ؿيسھْ ٿْ جّم اؿام هٽ ڪڏھً ةَ ٌَ‬ ‫آٍغًٓ“‪.‬‬ ‫”ىام ؿچ پچ ٌَ آٍغس“‪.‬‬ ‫”ڇّ“؟‬ ‫”گٔحا ىٍھٍسْ قادوَء جْ ڇّ ٌَ آئْ“؟‬ ‫”ڇا اؿًٔ پٍھٍسْ ٌاراوپْ ۾ آياٌغار ٿْ ٌٿا ؿگھّم“؟‬ ‫”پِّء جّم ڪٔئً آئًٔ“؟‬ ‫”ڪّ ٌَ اچڻّ ھّس‪ .‬ىگؼ ھَْء دك‪..“..‬‬ ‫”چڱّ ُاٿ‪ .‬ھهّم ٿا“‪ ،‬ىّم ةَ پٍھٍسْ ڇاجَْء جْ ھٿ رکّٔ‪ .‬گٔحا چّٔ ”اهھًٔ ۽‬ ‫ھحْ؟ اؿام ةَ اهھاٌکْ ٓاد آٍغا آھّٔم؟ اؿًٔ جَ اهھام الِء ىؼو هٓاؿًٔ‪ -‬پِّء ڪٔئً آٓا‪.‬‬ ‫رڪارڄ ٻڌه‪ .‬هؿڪْ پّٔ‪ .‬پؼ اهھام کْ ىٍھٍسْ چاٌھ ٌَ ىهٍغو“‪.‬‬ ‫ىّم ڪؼؿَْء جْ هٓھْ ؿگؼٓٽ دکآّ‪ .‬رازّ ھٿ ىٍھً څهئڻ ھهّٔ هّٓ‪.‬‬ ‫”اهھام کْ ڪيم ةّجم ۾ ةٍغ ڪّٔ آھْ! ڪٍھً ڪاٌفؼٌؾ ؿٔئٍار ۾ ٌٿا اچّ“‪.‬‬ ‫”ىام ام چٔچ زْ جالش ۾ ھئؾ‪ ،‬زٍھً ۾ ىام ىٍڊو ةڻسْ پئسْ هڃام“‪.‬‬ ‫”۽ اٌھً کْ هؿارو ڇڏّٓ‪ ،‬زً جّھام کْ ؿٍٔھ زا گم ڇٌا‪ ،‬ڇکً کام پٍاھّم‬ ‫ڇٌّٔم“‪.‬‬ ‫”ؿڀ جَ ٌَ چئتّ آھْ گٔحا‪ -‬۽ جّم ئْ چٌّغو هٍٓغًَٓء“‪.‬‬ ‫”هڃّ ‪ -‬ھحام هڃّ‪ .‬ىّم کْ ظتؼ آھْ جَ اؿًٔ اهھام کْ ٌَ کپّم“‪.‬‬ ‫”ڪٔؼ ڪٍھً کْ ڪٔحؼه ٿّ کپْ‪ ،‬اِھّ جّم ٌَ ؿيسھْ ؿگھٍغًَٓء“‪.‬‬ ‫”ھً ىكڪّٔ‪ .‬ھَّء پٍھٍسْ فٍڪار دهؿث‪ ،‬ڇٓؼ کْ ُؿڃاڻْ هٓئْ‪ ٌَ .‬ةغنّٔ آھْ‬ ‫ىّھً‪ ،‬ىّھً ئْ جَ آھْ زّ ةغنسْ ٌٿّ ؿگھْ‪ .‬رازّ زّ اچْ جَ ڇؿْ ىار!گٔحا ۽ ىّھً‬ ‫هٓٺا چاٌھ پٔئً ۽ کهً‪ .‬اکًٔ ۾ ڳّڈھا ةَ اٿً‪ .‬گٔحا کْ چٔائًٔ‪ ،‬ةؾ‪ -‬ھاڻ ٻڌاِء‪ ،‬ٻّٔ ڇا‬ ‫کپٔئْ“؟‬ ‫”ةؾ‪ -‬ٻّٔ ڪسھ ٌَ کپْ‪ .‬ىّھً ھٌّغه آھْ جَ ٻّٔ اؿام کْ ڪسھ کپٍغه ةَ ڪٌّھْ“‪.‬‬ ‫اِھا قال ڇاچو ىهھائحْ ھئْ‪.‬‬ ‫‪195‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫پِّء ھّ ھڪ دفّْ اؿام زْ گھؼ ةَ آٓا‪ .‬رازّ پِّء نٍڊم هّٓ ۽ پّء گٔحا ۽ ٻارم کْ‬ ‫ُاجْ گھؼآائًٔ‪ .‬گٔحا ھڪ دفّْ چٔٽْ چٍڊ زْ ىٔهْ جْ ةاٌغرا ۾ ىهْ‪ .‬ٽئڪـَْء ۾ گھؼ‬ ‫هٺْ ھهْ‪ .‬چاٌھ پٔارٓائًٔ‪ .‬چٔائًٔ ”ھؼ قال ؿر نھٍغه آھْ‪ .‬ىً اداس ٿٍٔغه آھْ‪ .‬دك ۾‬ ‫ڇاچه درد ٿٍٔغه آھْ“‪.‬‬ ‫”زً زا متش رهقً‪ ،‬جً زا ىً جَ اڪذؼ قال زّ اداس ٿًٔ“‪.‬‬ ‫”اهھام زّم ڪسھ ؿڪّم رازٔف کٍا الٿّٔم‪ .‬ةهڪم ئْ اهھام زٔام آھْ‪ .‬اڪذؼ‬ ‫اداس‪ ،‬قاٌث‪ ،‬اهچحّ ىكڪْ ڇٍٓغڈ“ ‪.‬‬ ‫”ىٍٔا ڪيارو ىؼو هٓئْ جَ ىّم کْ ائًٔ نڳّ‪ ،‬ڄڻ ىٍھٍسْ ىً زّ ڪّ صنّ‬ ‫ڪٽسْ هّٓ آھْ“‪.‬‬ ‫”اهھام قآغ ؿّچّٔ؛ گٔحا راج ىؼو هٓئْ آھْ“‪.‬‬ ‫”جّم ىٍٔا نڳٍغو آھًٔ‪ ،‬ام ڪؼو ائًٔ ىضـّس ٌَ ڪٔو“‪.‬‬ ‫”ٻڌل جَ ىٍٔا پٺٔام ةَ پٔا“‪.‬‬ ‫”ىام ئْ رڳّ پٺٔام ٌَ پٌّغه آھٔام“‪.‬‬ ‫”ٌَ‪-‬ىٍٔا ڪيارو پٌّغو آھْ“‪.‬‬ ‫”آاز ؿام جّم ۽ ىام ىٍٔا هٽ ھهٔا ھئاؿًٔ‪ .‬گھڻّ پِّء ھً ڪياك اىؼهھَْء کْ‬ ‫ڇڏّٓ‪ .‬ھڪ دفْ​ْ ڪئپٔٽاك ٻاھؼام ھڪ ڪار چٔڪاٽ ڪؼو ةٔھسْ هٓئْ‪ .‬ىام ؿٍغس‬ ‫ڪار ھٔٺام اچڻ کام ةچْ هٓؾ‪ .‬پؼ ڪّ ھؼاس پئغا ٌَ ٿٔو‪ .‬ڇٺو جَ ىٍٔا ڪيارو ھئْ‪.‬‬ ‫ىّم کٔؾ ڇؿْ ىكڪّٔ‪.‬‬ ‫”ھً پِّء اهھام کْ نفٽ ڇٌْ“‪.‬‬ ‫”نفٽ جَ ىّم زٌغگَْء کْ ڇٌْ آھْ“‪.‬‬ ‫”جَ پِّء ٿّٔ ڇا“؟‬ ‫”پِّء رازَّء چّٔ جَ ىٍٔا قؼاب ٿْ پٔئْ‪ .‬ىٍٔا کْ ھڪ ىڙس کپْ‪ .‬ڄگھّ‪ ،‬كغاهر‪،‬‬ ‫ةھادر‪ ،‬آرٽـٽ ۽ اھّ جّم آھًٔ“‪.‬‬ ‫”اهھام کْ ھً هٽ هٺْ ھهّٔ“‪.‬‬ ‫”ٌَ“‪.‬‬ ‫”ام زّ ارىام اٿّ“؟‬ ‫”ٌَ ىام ظّش آھٔام“‪.‬‬ ‫”جَ پِّء اهھام زْ ىً زّ صنّ“؟‬ ‫”ام کْ صنا گھڻا آھً“‪.‬‬ ‫”اهھًٔ آٍغا اؿام هٽ نٍڊم“؟‬ ‫‪196‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”آٍغس“‪.‬‬ ‫قآغ ڇھ ؿاك ٿٔا آھً‪ ،‬ھّ نٍڊم ۾ آھً‪ .‬اٌھً ڇھً ؿانً ۾ ىّم هٽ رازَّء زّ‬ ‫فلي ھڪ ظي آّٓ آھْ‪ .‬گٔحا اھّ ةَ ٌَ نکّٔ‪ .‬کًٔ اٌڊٓا اچڻ زّ ڪّ ظٔاك ڪٌّھْ‪ .‬ىام‬ ‫نٍڊم هڃڻ زّ جنّر ةَ ٌٿّ ڪؼو ؿگھام‪.‬‬ ‫ىٍھٍسّ دفحؼ ادةْ ڪالس آھْ‪ .‬ھٔؼه قّٔڪاڻْ پھؼّٓم ؿاك رهز اجْ اچڻ نڳّ‪.‬‬ ‫پِّء ىّم ؿٍڌهَء دك کّنّٔ جَ اچڻ گھٽآائًٔ‪ .‬ىّم هقٍّ ڀاٽٔا کْ ڪو جْ رکّٔ‪4859 .‬ع‬ ‫۾ دھهَْء هٓؾ‪ .‬ام کام اڳ زٍحا ؿؼڪار اٌغرا گاٌڌوَء کْ زٔم ۾ هزھڻ الِء ڇاچو‬ ‫ڪّقف ڪئْ جَ ام جْ اّحؼاض ًّر اٌغرا ڪاٌگؼٓؾ ۾ قاىم ٿٔؾ ۽ اٌگؼٓؽو‬ ‫اظتارم ۾ زٍحا ؿؼڪار ظالف ۽ اٌغرا زْ فائغو ۾ ڪافْ ظي نکٔو‪ .‬ىّم کْ جْهلہ‬ ‫ڪاٌگؼٓؾ زّ ؿٔڪؼٓٽؼو ڪّٔ هّٓ‪ .‬ىام دھهَْء ۾ اٌغرا گاٌڌوَء ؿام گڏزْ هاپؾ‬ ‫ىّٽْ ةهڊٌگ ۽ پٍھٍسّ دفحؼ ڇڏٓو‪ .‬ؿٔڪؼٓٽؼوَء زْ ّھغو جام اؿحْٔفا ڇٌو‪ .‬هرو‬ ‫ةٔؼهزگار‪ ،‬هرو ؿانْ زْ چّڻ جْ فهو ڄؿٽؼٓتّٔقً ۾ آٓؾ‪ .‬ھڪ فهو کٍٔو ”ىٔؼو‬ ‫ھيغل ىٔؼو دهؿث“ ؿاك ۾ ڪئْ ڪيائْ چٽ ڪٔو‪ .‬ھڪ ڪھاڻَْء نکٔو ”ڦاؿْ گھاٽ“‬ ‫زا ڪٌّر ۾ ڇپْ‪ .‬ىٍھٍسْ ھؼ پٔكْ‪ ،‬ھؼ پٔار‪ ،‬ةٔؼهزگاروَء‪ ،‬زٌغگَْء زْ ٌاڪاىٔاةًٔ‪،‬‬ ‫ذنحً‪ ،‬ةّٔؿًٔ ىٌّکْ گھٽ ۾ گھٽ ھڪ ڪھاڻْ ڇٌْ ٿْ‪ .‬هرو اھْ ئْ غٔؼ ىـهـم‬ ‫رهزا‪ .‬ڀارجَْء ؿٌّٔئؼ آرڪٔٽٔڪٽ هٽ ٌّڪؼو هٺْ ڇٌْ‪ .‬ىّم ٽً ڇٍٓھً ۾ ؿٌّٔئؼ‬ ‫زّم ٻَ ةهڊٌگّم هڪّٔم‪ .‬قھؼ ۾ ٌانّ ٌڪحّ‪ .‬پاڻ ھڪ ٌٍڍو ىّٽؼ ؿائٔڪم هٺْ ڇٌائًٔ‪.‬‬ ‫ىاھحاب ىضتّب آئْ جَ ىّم ھً هٽ ٌّڪؼو ٿْ ڪئْ‪ .‬ام ڇٍٓھً جائًٔ ؿحً ىھًٍٔ ۾‬ ‫ھڪ ڇٍٓھً ةَ ىّڪم ٌَ ڪئْ ھئو‪ .‬ام ةْغ پٍھٍسّ ڪارهةار قؼهع ڪّٔ اٿو‪.‬‬ ‫پّڻا ٻَ ؿاك ٿٔا آھً‪ ،‬ٺٔڪ آھْ‪ ،‬داك رهٽْ ىِهْ پٔئْ‪ .‬ھّمَء ةَ اؿًٔ کائڻ الِء جَ‬ ‫زٔئّم ٌَ ٿا‪ .‬ةاكْ پٍھٍسّ فهئٽ اٿو‪ .‬ٻّٔم ةَ ؿھّنٔحّم اٿو‪ .‬فّم آھْ‪ ،‬فؼج آھْ‪ ،‬گؼال‬ ‫آھْ‪ ،‬رڪارڄر‪ ،‬اؿپٔڪؼ آھْ‪ ،‬ىّٽؼ ؿائٔڪم آھْ‪ ،‬ؿّم‪ ،‬ةئٍڪ ةئهٍؾ آھْ‪ .‬پؼ اِھْ ؿڀ‬ ‫ُؿک آھً‪ .‬ظّقْ ىً ؿام هاؿٌّ رکْ ٿْ‪ .‬گھؼ زْ ظّقْ اٿو‪ ،‬پؼ ھڪ درد ۽ ھڪ‬ ‫ظّاھف اٿو‪ .‬درد اِھّ جَ ؿٍڌ هڃْ ٌٿّ ؿگھام ۽ ظّاھف اِھا جَ ىؼڻ کام اڳ‪ ،‬فلي ھڪ‬ ‫دفّْ ئْ ؿھْ‪ ،‬ؿٍڌ هڃام‪ .‬صٔغرآةاد پاؿْ ُپ ِٺْ ڇٓ ِئْ‪ ،‬ڪيم ۽ گٔحا ؿام ؿٍڌهَء ۾ پٔؼ‬ ‫هزھْ ام کْ پؼڻال ڪؼٓام‪ .‬پٺٔام ڪيم زْ صٔغرآةاد‪ ،‬اڳٔام ىّھً زْ ڪّٽڙو‪ .‬هچ ۾‬ ‫ٻٍھْ زْ څوَء آھْ‪ ،‬زا آھْ‪ ،‬ؿٍڌو‪ ،‬پؼ ھً ؿٍڌ ڇٺِْ ئْ ٌَ آھْ ۽ ھڪ همْٔث ٿّ‬ ‫ڪؼٓام‪ .‬زٔڪڏھً ىٍھٍسا ادٓب دهؿث‪ ،‬ھٍِغ ۾‪ِ ،‬ؿٍڌ ۾‪ ،‬ائًٔ ڪؼو ؿگھً جَ ىھؼةاٌْ‪.‬‬ ‫ىؼڻ ةْغ ىٍھٍسْ َرک کْ ؿٍڌهَء ٓا گٍگا ۾ ڦٽّ ٌَ ڪّٔ هڃْ‪ .‬ڪّٽڙوَء ۾ ڪٿْ ةَ‬ ‫ڪٍھً ٽًٔ زْ دٻْ ۾ هزھْ زىًٔ ۾ پّرّٓ هڃْ‪.‬‬ ‫‪197‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ىؼڻ زْ ڳانھ جْ ىاُء ٿْ ٓاد اچْ‪ .‬ھً آڪٽّىتؼ ‪4856‬ع ۾ ؿاھ ڇڏّٓ‪ .‬اؿپحاك ۾‬ ‫ائًٔ ىئْ‪ ،‬زٔئً ”زالهًٍَْء “۾ ٻَ ؿاك اڳ ھڪ ىاُء زّ ىّة ةٔام ڪّٔ ھّل‪ .‬ھً ؿاھ‬ ‫ڇڏّٓ ۽ پِّء گئؾ ؿئهٍٔڊر ڇٌّ هّٓ‪ .‬زّ ةَ ظانْ ھّ‪ .‬ھڪ ؿّقهـٽ اٌڊٓا ۾ ٻّٔ ٿْ ةَ ڇا‬ ‫ڪؼو پٔؾ‪ .‬ڪيم ۽ گٔحا ةَ اجْ‬ ‫ٿّ ؿگھْ‪ .‬ڪسھ ڪؼو ٌَ ؿگھٔؾ ۽ ىاُء زْ پٔؼم جْ ِ‬ ‫ھّٔم‪ .‬ام کً نڳو‪ ،‬ھاڻ ىام ٓحٔو ٿْ هّٓ آھٔام‪ .‬ھاڻ آؿٔؾ زّ ڪّ ھٿ ىٍھٍسْ ىٿْ‬ ‫ڪؼو ىّم ڇاچه ُرٌّ‪ .‬ڪڏھً ةَ جَ ٌَ رهئٍغه آھٔام ىام‪ .‬چٔو؛‬ ‫جْ ٌَ آٍغه‪ .‬اٌھً پٔؼم ۾ ِ‬ ‫ىاُء‪ ،‬جّم ىؼو هئًٔ‪.‬‬ ‫ام ةْغ ھڪ ٻِْ ىاُء ھئْ زا ةَ ىؼو هٓئْ‪ً .‬ارق اقؼف زْ اىِْ‪ .‬ىٍھٍسْ ظّاھف‬ ‫ىّزب‪ ،‬ؿٍڌ ىام ؿٍڌ زْ ىِٽْ ۽ ُام زّ َزم ک ِڻْ آئْ‪ .‬ىّم کْ چٔائًٔ؛ جّم ىٍھٍسّ ٻّٔ‬ ‫هڇه پٽ آھًٔ‪ .‬ھئكہ دّائّم ؿالل ىّڪهٍٔغو ھئْ‪ً .‬ارق اقؼف ىٍھٍسْ ڪحاب‬ ‫”زالهًٍْ“ ؿتب ڇاچه َؿٺّ ھّ ۽ صڪّىث زْ اک ۾ ھّ‪ .‬اِم ڪؼو ھً اىِْ زام زْ‬ ‫ىّة زّ اًالع ٌَ ڇٌّ‪ .‬ىّم کْ ظتؼ پئْ جَ ىّم ًارق کْ ھڪ ظي نِکّٔ‪ ،‬پؼ ھًِ ام‬ ‫زْ پھچ ةَ ٌَ ڇٌْ‪.‬‬ ‫ىّم ذهانفلار ّهْ ڀٽْ کْ ھڪ ظي نِکّٔ‪ .‬ڪً ىاڻھً کْ چٔائًٔ جَ ىّھً‬ ‫ڪهپٍا ظي نِکّٔ آھْ‪ .‬ىّم کٔؾ چّٔ؛ ؿٍڌ ۾ اچڻ الِء اجْ ڪٍھً رة زْ رقحْ زّ‬ ‫ىائٽ ھئڻ گھؼزْ ىام ؿٍڌ ڪٔئً اچام؟ جّم ةَ ؿٍڌو آھًٔ‪ .‬ىام ةَ ؿٍڌو آھٔام‪ .‬ؿٍڌ‬ ‫ىادر هً​ً ؿٍڌ اچْ ٌَ‬ ‫اؿام ٻٍھْ زْ ىاُء آھْ‪ ،‬ڇا اؿام زّ اِھّ ؿٍٻٍڌ گھٽ آھْ زّ‬ ‫ِ‬ ‫ؿگھام؟ زّاب ٌَ ڇٌائًٔ انتحَ ظتؼ اٿو جَ ”زالهًٍْ“ زّ اٌگؼٓؽو جؼزيّ پڙھٔائًٔ ۽‬ ‫هؿڪَْء زْ ٌَكْ ۾‪ ،‬ىٍھٍسْ ھڪ دهؿث كؼةام ّهْ قاھ کْ چٔائًٔ؛ ةڪّاس آھْ‬ ‫اِھا زٍھً کْ ڪّ ڪهچؼ‪ ،‬ڪّ اجھاس‪ ،‬ڪا پؼىپؼا ٌَ آھْ‪ .‬پؼ ام غهٌَْء کْ درؿث ڪؼڻ‬ ‫۾ هكث نڳٍغه‪ .‬كؼةام ّهْ قاھ اِھا ڳانھ رهةؼه ىّم کْ‪ ،‬ڪٔؼة ٻاٻاڻَْء ۽ پؼقّجو‬ ‫ؿاٌّالڻَْء اڳٔام چئْ‪.‬‬ ‫ُڀٽْ ىٍھٍسّ ظي پڙھّٔ‪ ٌَ ،‬پڙھّٔ ”زالهًٍْ“ ڪحاب پڙھّٔ ٌَ پڙھّٔ‪ ،‬ىّم کْ اِم‬ ‫زْ ڪا ذاجْ ڄاڻ ٌَ آھْ‪ .‬پؼ اڳّاڻ پٍھٍسْ ٻّنَْء زْ نٔکڪً کْ پڙھٍغا وؼهر آھً ۽‬ ‫ىّم کْ پٍھٍسً دهؿحً جْ اهقّاس ڪؼڻ زّ صق ڪٌّھْ‪.‬‬ ‫گسؼاة کام انڳ ىھاقٽؼا الِء ھحْ هڇو ھهچم ھئْ‪ .‬پّنٔؾ ڪافْ ىاڻھّ ىارٓا‪.‬‬ ‫ڄڻ اِھا ُگھؼ ڪؼو ڇهھ ڪٔائّم زٍھً صڪّىث زْ پّنٔؾ ھًٍ کْ ىارّٓ‪ 0‬ام ئْ‬ ‫صڪّىث فهّرا فائٌّٽًٔ ۾ اٌھً قھٔغم زّ ٓادگار كائو ڪّٔ‪ .‬ىام ٌٿّ ؿيسھام جَ‬ ‫اٌگؼٓؽ نٍڊم ۾ ھٔيّ ڪاالڻَْء زّ ٓادگار كائو ڪٍغا‪.‬‬ ‫ھحْ صڪّىث زْ ٌُؼ ۾ څارّٓ‪.‬‬ ‫‪198‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ُ‬ ‫دٓكيک پارنٔاىٍٔٽ ۾ ٻّنَْء هارم فـادم جْ زةؼدؿث جلؼٓؼ ڪئْ‪.‬‬ ‫ھڪ دفْ​ْ‬ ‫ٌھؼهَء کهْ اڪتؼ انھ آةادوَء زّ قْؼ چّٔ؛‬ ‫ھو آھ ڀؼًٓ جّ ھّجْ ھئًٔ ةغٌال‪،‬‬ ‫هھ كحم ڀْ ڪؼًٓ جّ چؼچا ٌھًٔ ھّجا‪.‬‬ ‫ُ‬ ‫دٓكيک اٿْ ةٔٺّ‪ .‬چٔائًٔ ”قآغ ٌھؼهَء زّ ىٌهب اِھّ آھْ جَ ةيتئَْء ۾ كحم ىّم‬

‫ڪؼآا آھً‪.‬‬ ‫ٌھؼهَء زٍو ڇٍٓھً زّ زكً ٿّٔ‪ .‬ؿھؼاب ىّدوَء زْ زاك ٌھؼهَء کْ ھار پاجّ‪.‬‬ ‫ىاھحاب چّٔ؛ ظّش رھّ ھؽار ةؼس‪.‬‬ ‫ٌھؼهَء چّٔ؛ اهر ھؼ ةؼس ڪْ دم ھّم پچاس ةؼس‪.‬‬ ‫ؿھؼاب ىّدو صٔؼام جَ ڇا غانب آڏه هڇه قاّؼ آھْ‪ ،‬زّ ٌھؼهَء صّانّ ڇٌّ اٿؾ‪.‬‬ ‫اجْ ئْ َاھؼ ڪٔائًٔ جَ ھّ ىؼزا غانب زْ زٌغگَْء جْ فهو ڪڍٌغه ۽ فهو ڪڍٓائًٔ‬ ‫زٍھً ۾ دؼٓا رة رهئْ راڳ ڳآا آھً‪ .‬انتحَ ھً ؿّاك جْ ةضخ ھهّٔ جَ زڏھً غانب‬ ‫ٻڍاپْ ۾ ڇاڈھْ رکائِْ ۽ ھحْ ڀارة ڀّقڻ زّاٌَْء ۾ ڪٔئً ىٍھً ۾ زھٍگم کڻْ پّٔ‬ ‫گھيْ‪.‬‬ ‫غانب جَ هاكْ​ْ هڇه قاّؼ آھْ‪ .‬پؼ اڳّاڻ ادٓتً کْ‪ٌٍ ،‬ڍم کْ ۽ هڇم کْ پڙھٍغا‬ ‫آھً‪ .‬زام ڪئٍٔڊو‪ ،‬آىؼٓڪا زّ زّام ۽ زارصاٌَ مغر‪ ،‬ظّد نٔکڪ ھّ‪ ،‬پؼ مغر ٿّٔ جَ‬ ‫ظّاھف ڪٔائًٔ‪ ،‬زكً هكث راةؼڈ فؼنـٽ ھڪ ڪّٓحا پڙھْ‪ .‬فؼاؿٽ زكً ۾ آّٓ‪ .‬پؼ‬ ‫ڪّٓحا گھؼ هؿؼو هٓؾ‪ .‬پؼ ھّ درٻارو قاّؼ ٌَ ھّ‪ .‬اجْ ڪا ڪّٓحا وؼهر پڙھٔائًٔ‪.‬‬ ‫ٌّٓام زْ ھڪ ةادقاھ ھڪ قاّؼ کْ چّٔ؛ جّم ھٔڏه هڇه قاّؼ‪ -‬پؼ زڏھً ةَ‬ ‫جّکْ ڪٍھً ىغد زْ وؼهرة ھٌّغو آھْ‪ ،‬جّم ىٍھٍسً پٔؼم جْ ڇّ ڪؼٌغه آھًٔ؟‬ ‫قاّؼ چٔؾ؛ اِم ڪؼو زّ ةادقاھ ؿالىث زا ڪً ؿٍغس پٔؼم ۾ ھٌّغا آھً‪.‬‬ ‫ٿْ ؿگھْ ٿّ ُڀٽْ ائًٔ ٌَ ڳانھآّ ھسْ‪ .‬ھؼ ىاڻھَّء زْ زٌغگَْء ۾ ڪئًٔ ڀٔؼا‬ ‫انيـحائَْء زّم گھڙّٓم اچً ٿّٔم‪ .‬ڪارك ىارڪؾ زّ گڏھ جْ چڙھْ ةّرزئا ڪالس‬ ‫کْ ؿحائڻ ام ۾ قاىم آھْ‪ .‬ڪاٌگؼٓؾ ڪاىٔٽَْء زْ ىٔڙ ۾ ڪٍھً کْ ٌٍڊ اچْ جَ ٌھؼه‬ ‫ًّك کڻْ ام ىٿام ڦِٽا ڪٍغه‪.‬‬ ‫انيـحائَْء زّم اِھْ گھڙّٓم ىً ھٔٺ دٻٔم ظّاھف کْ َاھؼ ڪٍغّٓم آھً‪.‬‬ ‫ڪال زّ ؿؼزڻ گھڙّٓم ىً اٌغر دٻٔم دٌٔا زا دڈا کّٽْ َاھؼ ڪً ٿّٔم‪.‬‬ ‫اِھّ ڪو قؼاب ۽ زّاٌْ ةَ ڪؼو‪ .‬ڪّ ةَ زػةّ‪ .‬اکّٔم ةٍغ ڪؼٓام جَ صٔغرآةاد زا ىٍگھ‬ ‫ؿالىْ پٔا ڪً‪ .‬ؿائًٔ ڀهْ ڪؼو آٓا! رؿحً جْ ٽاٌڊا‪ .‬هً​ً هڃام جَ ٽاٌڊا گم ٿًٔ‪.‬‬

‫‪199‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫اهچحّ ڪٍھً غائتاٌَ ڀث ؿام ٽڪؼ ٿْ هڃْ‪ٓ .‬ا ىام اٌڌه ٿْ هڃام‪ .‬ھٿّراڈو ڇٓئْ ىٿْ‬ ‫چڙھڻ زْ ڪّقف ڪؼٓام‪ .‬اِھا دّٓار ىٍھٍسْ كغ کام قآغ هڇو آھْ‪.‬‬ ‫ڇؿام جَ ىّٽؼهم پّٔم هڃً‪ .‬رڳّ اٌھً زا ڦٔٿا آھً‪ .‬ىّٽؼهم االئْ ڪٿْ آھً‪.‬‬ ‫درهازم زا چٔؼ‪ .‬اٌغر اهٌغھ ۽ درهازو زْ ام ىعحنؼ هٿُْء ىام آٍغڈ رهقٍِْء ۾ زّام‬ ‫ّ​ّرجً زا اگھاڈا قؼٓؼ زارو جْ رزھٔم گالس ۽ ظانْ ٿٔم قؼاب زّم ةّجهّم‪ .‬پٽ جْ‬ ‫رة زا داغ ۽ هؿاىٔم ؿگؼٓٽّم‪ .‬ٻاھؼ ىآّؿًٔ زا پؼدا‪ ،‬دالؿً زا زهـا‪ ،‬اىٔغم زا ڦاھا‪.‬‬ ‫ھڪ گھؼو ڦھهٔم رځ ۽ ام ۾ ڄڪٍغڈ ڀڄٍغڈ ڦھهٔم پاڇا‪ .‬ٽْ ‪-‬هو اؿڪؼًٓ جْ ڄڻ ؿث‬ ‫ؿيائسْ هٓم‪ .‬چّڇھً چھؼا‪ .‬چّڇھً گفحگّ‪ .‬رٌگ رٌگً ؿام‬ ‫فهيّم ھهً‪ .‬ھڪ ٻئْ ۾‬ ‫ِ‬ ‫ىِهْ رٌگ ةغالئًٔ‪ .‬ڄڻ كّىٔث زا ٌُؼٓا آھً‪ .‬ڪهھ زحْ ھّس اھّ ھٍغؿحام ھّ‪ ،‬پِّء اھّ‬ ‫پاڪـحام ٿّٔ‪.‬‬ ‫زڏھً ىام زّام ٿٔؾ جَ ىّم کْ ٻً ىاڻھً ؿام گڏزڻ زْ زةؼدؿث ظّاھف‬ ‫زاڳْ‪.‬‬ ‫آئٍـٽائً ۽ زّاھؼ الك ٌھؼه‪ٌ .‬ھؼهَء زْ ؿاىھّم ٿٔؾ‪ .‬پؼ ڪا گفحگّ ٿْ ٌَ ؿگھْ‪.‬‬ ‫آئٍـٽائً جيال پؼو ھّ‪ .‬کائٍؾ پڇام ھا جَ ھً پؼڪؼجَْء کْ ٌٔو ؿام ھالئڻ هارو ٌُال‬ ‫۽ ىاڻھَّء زْ پٍھٍسْ زةام ۽ ذھً ؿام ڪّ هاؿٌّ آھْ‪ ٌَ .‬آھْ‪ .‬۽ جّ ائٽو ةو زْ‬ ‫گھڙة ڪٔئً ڪئْ‪ .‬ڇّ ڪئْ‪ .‬پاڻ ٌَ ڪؼو ھا‪ ،‬ڪّ ٻّٔ ڪؼو ھا جَ ام کام ؿّاك پڇام‬ ‫ھا! ام زّ اؿحْياك جَ اٌـاٌَْء جؼكَْء ؿام هاةـحَ ٿٔڻ گھؼزْ‪ .‬ڪالڪار ۽ هگٔأًٌ کْ‬ ‫ھڪ ٿٔڻ گھؼزْ‪ .‬هگٔام دٌٔا کْ ھڪ قھؼ ۾ جتغٓم ڪّٔ آھْ‪ .‬پؼ ؿٔاؿث ٻً ڀائؼم کْ‬ ‫ھڪ ٻئْ کام انڳ ڪّٔ آھْ‪ .‬ڪال جَ ٻً دقيًٍ کْ ھڪ ئْ ٿهھْ جْ هٓھارو ٿْ‪.‬‬ ‫زٔڪڏھً ڪالڪار ۽ هگٔاٌْ ھڪ ٿْ هڃً ۽ ىعحهف ؿٔاؿْ ٌُاىً زا جىاد ۽ نچآّم‬ ‫َاھؼ ڪً جَ ىاڻھً ۾ ؿساڳْ پٔغا ٿئْ ۽ پِّء راڂ ڪارهةار زّم هاڳّم ىائؼم کْ‬ ‫ڇٌّٔم هڃً‪ .‬دٌٔا ۾ کٔؼ ۽ ىاکَْء زّم ٌغّٓم هھً‪ ٌَ ،‬هھً‪ ،‬پؼ ڪٿْ زٔڪؼ زٍگ ٌَ‬ ‫نڳْ‪ .‬ؿؼصغ جْ ةضخ ٿئْ جَ ھاڪْ ىئچ ڪً‪ .‬زا ٽٔو‪ ،‬کٽْ‪ ،‬ام کْ ٻَ چار ڳّٺ ڇًٓ‪ .‬پؼ‬ ‫ھارائٍٔغڈ ٽٔو زا ىاڻھّ اجْ هڃْ ؿگھً‪ .‬ڪؼڪٔٽ ڪً‪ .‬ؿاؿؼ ڪً‪ .‬اِٽْ ڇڪؼ راٌغ‬ ‫ڪً‪.‬‬ ‫ىّم آگؼو اؿٽٔكً جْ ٺڪؼ زْ گالس ۾ کٔؼ پٔحّ‪ ،‬گالس ڦِٽّ ڪٔو جَ ھڪ ٻار‬ ‫ام کْ کٍّٔ ۽ ام کْ چٽڻ نڳّ‪ .‬ڪپڙا ڦاٽم‪ .‬ھڪ ٻار اه ھٍٔؼو زْ چحؼڪار ڇٺّ‪ ،‬کٔؾ‬ ‫ٻَ چحؼ ڪڍڻا ھئا‪ ،‬ھڪ ام ٻار زّ زٍھً ۾ ىـٔش زْ ىٍھً زْ ىْنّىٔث ھسْ‪ ،‬زٔئً‬ ‫ھّ ام کْ ظغا ڪّٺْ‪ .‬ھڪ ام هصكَْء ىؼد زّ‪ ،‬زٔڪّ قڪم ىام قٌٔام نڳْ‪.‬‬

‫‪200‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ھً ھڪ ٻار ڇٺّ‪ ،‬کٔؾ اؿٽّڄّٓ ۾ هٺْ هّٓ‪ ،‬ڇھ ٻارٌھً ڇٍٓھً ىضتث ڪٔائًٔ‪.‬‬ ‫ظغا زّ چحؼ جٔار‪ .‬پِّء پٍغرٌھً هٓھ ؿاك ڪّ ىاڻھّ ٌَ ىهٔؾ زّ کٔؾ جـهْ ڇئْ جَ ھً‬ ‫زْ قڪم قٌٔام زھڙو آھْ‪ .‬آظؼ ھڪ ڇٍٓھً کٔؾ اھڙه ىاڻھّ ةَ ىهّٔ کٔؾ ؿاڳئْ‬ ‫اؿٽّڄّٓ ۾ هٺْ آّٓ‪ .‬ؿاڳْ هٓھڻ زْ زڳھ‪.‬‬ ‫ىاڻھَّء پڇٔؾ ”ؿائًٔ‪ ،‬پٍغرٌھً هٓھ ؿاك ٿٔا‪ ،‬اهھام ام ئْ اؿٽّڄّٓ ۾ ھڪ ٻار‬ ‫زّ چحؼ ڪڍّٓ‪ ،‬اھّ ڪٔؼ ھّ“؟‬ ‫”اھّ ىٍھٍسّ ظغا ھّ“‪.‬‬ ‫”ىٍھٍسّ چحؼ ڪھڙو ٌانْ ھٔٺ ؿڏةّ“؟‬ ‫”قٌٔام“‪.‬‬ ‫”ؿائًٔ ‪-‬ىام ئْ اھّ ٻار آھٔام“‪.‬‬ ‫اه ھٍٔؼو ڪسھ ام رٓث اجْ ڪھاڻْ ظحو ڪئْ آھْ‪ .‬ھّ جؼكْ پـٍغ ٌَ ھّ زّ‬ ‫نِکْ جَ ٻار غؼٓب ۽ ٓحٔو ھّ‪ .‬ھً کْ صانحً ظغا ىام قٌٔام ةٍائْ ڇڏّٓ‪ .‬اؿام زْ نڙائْ‬ ‫صانحً ؿام آھْ‪ .‬صانحّم ةغالّٓ‪ .‬ھڪ ةَ ڪٍگاك‪ ،‬اڻپڙھٔم ۽ ةٔيار ٻار ٓا ڪّ ىاڻھّ ٌَ‬ ‫ھسْ ھً دٌٔا ۾‪.‬‬ ‫ىاڻھَّء کْ پھؼًٓ پاڻ ؿام زغهزھغ ڪؼڻ گھؼزْ جَ ىام صانحً زّ ىلاةهّ ڪٍغس‬ ‫۽ پٍھٍسْ ظغائْ فؼقحً زٔام ھهٍغس‪ .‬ڪا هڇو كؼةاٌْ ٌَ آھْ‪ .‬اهٌغھ دهر ٿْ هٍٓغو ۽‬ ‫رؿحا ماف ٿْ هٍٓغا‪ .‬ھؽار ؿاك نڳْ هٍٓغا‪ .‬ىانھْ جَ پٍھٍسً ٻّٽً الِء ةَ هڻ پّکٍٔغه‬ ‫آھْ‪.‬‬ ‫زّ څرل‪ ،‬ىػھب‪ ،‬ؿٔاؿْ ٌُال‪ ،‬فهـفّ ٓا هادڪا ةَ زياّث‪ ،‬ڪْ ةَ قعل‪ ،‬اٌـاًٌ‪،‬‬ ‫كّىً‪ ،‬زاجًٔ‪ ،‬فؼكً‪ ،‬رٌگً ۽ زٍـً زا فؼق ٻڌائًٔ جَ کًٔ ٌَ ٻڌه‪ .‬اهھًٔ اڳٔام ٌٿا ھهْ‬ ‫ؿگھّ جَ ام ىاڻھَّء پٺٔام پئّ زّ ھؼ ًؼح زْ ةؼاةؼوَء‪ ،‬اٌـاٌْ ةؼادروَء‪ ،‬اىً‪ ،‬اجضاد ۽‬ ‫جؼكَْء زّ صاىْ آھْ‪ .‬زْ ىاڻھّ فلي ٻَ چّر آھً ۽ اهھام کْ اٌحعاب ٌَ آھْ جَ ٌٍڍو‬ ‫چّر پٺٔام ھهّ‪ .‬اھّ ٌٍڍه چّر زڏھً اهھام کْ ڇؿٍغه جَ کٔؾ پاڻ ةغنڻ ۾ ڪسھ هكث‬ ‫نڳٍغه‪.‬‬ ‫پؼ زْ ٻئْ ىاڻھّ ؿٺا آھً جَ هڅٓڪ ؿٺْ ىاڻھَّء پٺٔام ھهّ‪ .‬گھؼ ۽ گھٽّٔم ؿٍڀانتا جَ‬ ‫قھؼ ۽ ىهڪ ٺھْ پٌّغا ۽ دٌٔا آرال ؿام ؿاھ کڻْ رھڻ الئق ٿٍٔغو‪.‬‬ ‫ؿپًٍ ۽ صلٔلحً ۾ هڇه فؼق آھْ‪ .‬صلٔلحّم اڪذؼ ؿپًٍ کْ ىار ڪڍم‪ .‬ؿڄّ‬ ‫ادب ام ىار زْ قاھغو آھْ‪ .‬پؼ صلٔلحّم ؿپًٍ ۾ جتغٓم ٿْ ؿگھً ٿّٔم‪ .‬رهس زّ‬ ‫آڪٽّىتؼ اٌلالب ىارڪؾ زْ ھڪ ظّاب زّ جسؼةّ آھْ ۽ جارٓط ۾ رهس زْ اٌلالب‬ ‫زْ هاة ىام اڃا ڇٺَْء زّ کٔؼ هھْ رھّٔ آھْ‪ .‬اھّ اٌلالب ظّد اٌـام زْ آزاد ؿّچ‬ ‫‪201‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫زّ ىضافٍ ٿٍٔغه‪ .‬زّ اڃا ٌَ ٿْ ؿگھّٔ آھْ‪ .‬زّ ام اٌلالةَْء ٻار چّڅارو هاڳّ هاة‬ ‫کّنْ ةٔٺا آھً‪ .‬اھْ هاڳّ څرل‪ ،‬ىػھب‪ ،‬اڳئًٔ زٍو ڪْ ڪؼل‪ ،‬كٔاىث زْ ظّاةً هغٔؼن‬ ‫زا چھؼا پائْ اؿاٌکْ ٺڳْ رھٔا آھً‪ .‬اھا ڳانھ‪ .‬اؿام کْ وؼهر ؿيسھڻ گھؼزْ‪ .‬ھْ‬ ‫ؿڄْ څرجْ ظّةنّرة ۽ ؿڀ ىاڻھّ ڇاچا ؿٺا آھً‪ .‬پؼ ىعحهف ٌُاىً زْ ادؼ ھٔٺ اؿًٔ‬ ‫ؿڀ ھڪ ٻئْ الِء گٌّگا ٻّڈا ۽ اٌڌا آھّٔم‪ .‬زؼىً ىؼو هٓا ٓا اٌگؼٓؽ‪ ،‬ىاڻھّ ٻَ ٿا ىؼم‪.‬‬ ‫كّىٔث‪ ،‬جارٓط زْ ةٔھّدگْ آھْ‪ .‬اؿًٔ ڀث زْ ڪٍھً ظـٔؾ ٌكام جْ ٌُؼ ڄيائْ‬ ‫جارٓط جْ ڪسھ غّر ڪؼّٓم جَ ام ٌكام ىام ھڪ آدرش زّ زٍو ٿْ ؿگھْ ٿّ ۽ ام‬ ‫ىٍْْ ةعكْ ؿگھْ ٿْ‪.‬‬ ‫آدرش الِء ڪٔم زغهزھغ اؿام زْ زٌغگَْء کْ‬ ‫ٰ‬ ‫ذاجْ زٌغگَْء ۾ ىّم ڇٺّ جَ دٌٔا ٌَ‪ ،‬جَ ھٍغؿحام الِء ھڪ اٌغرا گاٌڌو آھْ‪.‬‬ ‫زا ىاڻھً زّ ڀهّ ڪؼو ؿگھْ ٿْ‪ .‬پؼ زٍحا ؿؼڪار کٔؾ زٔم ۾ هزھڻ الِء آىادن آھْ‪.‬‬ ‫ؿّچٔو جَ ام ّ​ّرة زا ھٿ ىُتّط ٿٔڻ گھؼزً‪ .‬ڄار ۾ ڦاٿم قٍٔھً کْ ڪڏھً ڪّئا‬ ‫ةَ ڪو آٍغا آھً‪.‬‬ ‫ڪا جَ اٌحؼ راقٽؼٓہ ؿازش وؼهر ھئْ زّ قٔط ىسٔب زّ ظّم ٿّٔ‪ .‬اٌڊٓا ۽‬ ‫ؿؼٓهٍڪا ۾ اٌغرا گاٌڌو ۽ ؿؼٓيائّم ةٍغرا ٌائٔڪْ زّراڂ ظحو ٿّٔ ۽ اؿام زْ پاڈو‬ ‫۾ ةَ اھڙا هاكْا ٿٔا‪ .‬اھّ ؿڀ اٽڪم ٻً ؿانً زْ ىعحنؼ ّؼمْ ۾ ٿّٔ‪ .‬اٌھً چئٍْ‬ ‫ىهڪً ۾ زيھّرٓث زّ راڂ ھّ ۽ چارئْ ىهڪ آىؼٓڪا ۽ رهؿْ ةالڊ کام ٻاھؼ ھئا‪.‬‬ ‫چئٍْ ىهڪً زا اڳّاڻ ّ​ّال ۾ ٌھآث ىلتّك‪ .‬۽ ىام اٌغرا گاٌڌوَء ؿام گڏٓؾ‪ .‬پھؼًٓ‬ ‫اٌغرا گاٌڌوَء کْ انھاس ٌگؼ هٺْ آٓؾ ۽ پِّء ؿٍغس گھؼ هٌـٍٔٽ ڪؼٓـٍٽ ۾ گڏٓؾ‪.‬‬ ‫ىارچ ‪4859‬ع ۾ ىھاراقٽؼا ۾ اؿٔيتهَْء زّم چٌّڊهم ھّٔم‪ .‬انھاس ٌگؼ ىام پؼچّ‬ ‫هدٓارٿْ ٿْ اىٔغهار ةٔٺّ‪ ..‬ھحْ زٍحا نھؼ‪ ...‬اٌغرا گاٌڌوَء کْ گھٽَْء گھٽَْء ۾ ٿْ‬ ‫گارّٓم ىهّٔم‪ ...‬ىام اٌغرا ڪاٌگؼٓؾ زّ ؿٔڪؼٓٽؼو‪ .‬ھحْ زْ مغر ةيتئَْء نکْ‬ ‫ىّڪهّٔ جَ زْ اٌغرا ھحْ اچْ جَ اؿًٔ کٔؾ ؿٺ ھؽار رپًٔ زْ ٿٔهھْ پٔف‬ ‫ڪٍغاؿًٔ‪ .‬اِھّ‪ٌ ،‬ائب مغر ۽ ىام ڪار ۾ ةيتئَْء انٔڪكً آفٔؾ ۾ هٓاؿًٔ‪ ،‬زا ؿْ‬ ‫ؿْ آِء چئيتؼس ۾ ھئْ‪ .‬ىّم ٻٍھْ نٔڊرم کْ چّٔ جَ اٌغرا کْ انھاس ٌگؼ آڻڻ الِء ىام‬ ‫ڳانھائٍٔغس‪ .‬ةاكْ ڳّٿؼوَء هغٔؼن زْ ڳانھ اهھام ڪسّ‪ .‬اجْ مغر رال راُء ادڊ ۽‬ ‫ىھاقٽؼ انٔڪكً ڪاىٔٽَْء زّ ؿٔڪؼٓٽؼو ىّھً پٍساةْ هٓٺا ھئا‪ ،‬زً ٻٍھْ ؿام ىام‬ ‫ڪڏھً گڏّٓ ٌَ ھّس‪.‬‬ ‫اهھام کْ ڇا کپْ“؟ رال راُء پڇّٔ‪.‬‬

‫‪202‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”اؿًٔ چاھّٔم ٿا جَ قؼٓيحَْء اٌغرا گاٌڌو انھاس ٌگؼ اچْ“‪” .‬ھَّء ةيتئَْء اچْ‬ ‫ٿْ‪ .‬ؿٍغس گكث ۾ انھاس ٌگؼ زّ پؼهگؼال ڪٌّھْ“‪ .‬ھً ظٍڪَْء ىام چّٔ‪.‬‬ ‫ىّم جٔؽ ٿْ پڇّٔ ”ڇّ“؟‬ ‫ھّ هائڙه ٿْ هّٓ‪.‬‬ ‫”ڇّ اٌغرا گاٌڌوَء زّ انھاس ٌگؼ پؼهگؼال ڪٌّھْ؟ ڇّ جَ اؿًٔ پٍاھگٔؼ‬ ‫آھّٔم؟ انھاس ٌگؼ ؿڄْ اٌڊٓا ۾ هڇو رفّٔزْ ڪئيپ آھْ‪ .‬ڇّ اڂ جائًٔ اجْ ھٍغؿحام‬ ‫زّ ڪّ ةَ هزٓؼ اُّو‪ ،‬ىٍـٽؼ ٌھؼه‪ ،‬نْم ةھادر قاؿحؼو ۽ اٌغرا گاٌڌو ٌَ آٓا آھً‪ -‬ڇا‬ ‫اؿًٔ اٌڊٓا زا ؿٔڪٍڊ ڪالس ؿٽٔؽم‪ ،‬ھڪ ةْ گھؼ كّل آھّٔم‪ -‬ڇّ اهھام کْ ؿٍڌًٓ‬ ‫زْ زػةاة زّ كغر ٌَ آھْ“؟‬ ‫ھّ چپ‪ .‬ىّھً پٍساةَْء پڇّٔ”اهھام زّ ٌانّ“؟‬ ‫”ىّھً ڪهپٍا“‪.‬‬ ‫”اهھًٔ جَ اؿام زْ ٻّنَْء زا هڇا نٔکڪ آھّٔ!“‬ ‫”اهھام زّ ٌانّ“؟‬ ‫”ىّھً پٍساةْ“ ‪.‬‬ ‫”اهھام ةَ جَ ڪؼاچَْء ۾ ڪحاب گھؼ کّنّٔ ۽ ڪافْ اٌلالةْ ڪحاب ڪڍٓا“‪ .‬ھّ‬ ‫ظّش ٿّٔ‪ .‬ىّم کْ ڀاڪؼ پاجائًٔ مغر ادڊ کْ چٔائًٔ ”ھًِ زْ دنٔم ۾ هزم آھْ‪.‬‬ ‫ؿٍغس ڳانھ ىڃّ“‪.‬‬ ‫”ىّم کْ گھٽ ۾ گھٽ پٍساھ ھؽار ىاڻھّ کپً‪ .‬فئتؼهروَء زّم ٿڌّٓم آھً‪.‬‬ ‫اٌغرا زْ راة زّ ڇھًٔ کام اڳ اچْ ٌَ ؿگھٍغو“‪.‬‬ ‫”ىام نک ىاڻھً زّ ةٍغهةـث ڪٍغس“‪.‬‬ ‫ؿّ ھا ڪٔائًٔ‪ .‬چٔائًٔ ”اهھام هڇو چٍغو الِء نکّٔ ھّ“‪.‬‬ ‫چّٔىاٌؾ ”اٌغرا اچْ ٿْ‪ ،‬ىّم الِء آحؼه ڪافْ آھْ‪ .‬ةاكْ ٻًٔ ڳانھًٔ الِء ھًٍ ٻً‬ ‫ؿام ڳانھآّ‪ “.‬ھًٍ ةَ زػةْ ۾ ؿٺ ھؽار ڇٓڻ زّ هاّغه ڪّٔ‪ .‬ٻً ڇٍٓھً ةْغ اٌغرا انھاس‬ ‫ٌگؼ اچڻْ ھئْ‪ .‬اڳّاٽ ئْ ىّم گّك ىٔغام ةّڊ ڪؼائْ ڇڏّٓ ھّٔ‪ .‬زحْ ٻً نک ىاڻھً‬ ‫زْ هٓھڻ زّ ةٍغهةـث ھّ‪ .‬جارٓط ُاھائْ‪ .‬زٍھً جارٓط جْ اٌغرا اچڻْ ھئْ‪ .‬زّ اٌغرا زْ‬ ‫گكث زا پؼهگؼال ىھٍٔا اڳ ًئہ ٿٍٔغا آھً‪ 0‬ىّم ؿاڳْ ةيتئَْء گكث زْ جارٓط هارو‬ ‫جارٓط نکْ‪ .‬پٺٔام زٍحا پارٽَْء هارم پؼڇٓھْ هزٓؼ ةازپاِء الِء ةَ ؿاڳّٔ ىٔغام‪ .‬ؿاڳْ‬ ‫جارٓط‪ ،‬ؿاڳئْ هكث ةّڊ ڪؼآّ ۽ ام زْ ڇاچو پتهـٽْ ڪٔائّم‪ .‬هاپؾ ىّٽْ اؿًٔ‬ ‫ٽٔئْ ىٌّٔـپم ائڊىٍـٽؼٓٽؼ ؿام گڏٓاؿًٔ‪ .‬ىّم کائٍؾ هڈھْ‪ .‬جضؼٓڪ ھالئْ انھاس‬

‫‪203‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ٌگؼ ۾ قاھ نٌٔف زْ ٌانْ رؿحّ هرجّ ھّ‪ .‬چٔائًٔ ”ڪهھ اِھّ گؼائٌّڊ زٍحا پارٽَْء‬ ‫هارم ةازپاِء الِء هرجّ آھْ‪ .‬راڂ ھًٍ زّ آھْ‪ .‬ىام ڇا ڪؼٓام“؟‬ ‫چّٔىاٌؾ ”ھْ ىٍھٍسّ ظي ۽ پٍھٍسْ رؿٔغ ڇس‪ .‬اؿام ىٔغام اڳّاٽ ةّڊ‬ ‫ڪؼآّ آھْ‪ .‬اؿام زّ ىٔڙ اجْ ٿٍٔغه‪ .‬ھڪ هكث ٻَ نٔڊر ؿاڳْ زڳھ جْ آٍغا ۽ نکًٔ‬ ‫ىاڻھَّء ھڪ ھٍڌ زيِ ٿٍٔغا جَ ڪافْ دٌگّ فـاد ۽ ىار ڪٽ ٿٍٔغو‪ .‬غهٌْ جٍھٍسْ َاھؼ‬ ‫ٿٍٔغو‪.‬‬ ‫ٌّڪؼو ةَ هڃائٍٔغًٓ ۽ قآغ زٔم ةَ هڃًٔ“‪.‬‬ ‫مغر دٍٓچٍغ ڪاالڻَْء چٔؾ”اؿًٔ اڂ ئْ جّکْ گھٔؼائّ ڪٍغاؿًٔ ۽ اظتارم ۾‬ ‫ظتؼهم ڇٍٓغاؿًٔ“‪ٌ .‬ائب مغر ھؼٓؼال ةھؼاڻَْء چٔؾ ”راج ةؼاةؼ زٍحا پارٽَْء زّ آھْ‪ .‬پؼ‬ ‫اؿًٔ ىلاةهّ ڪٍغاؿًٔ‪ .‬ھّش کام ڪو هٺ ۽ اٌناف ىّزب ھم“‪.‬‬ ‫ھً زٍحا پارٽَْء هارم کْ نکْ ىّڪهّٔ جَ ىٔغام اٌغرا گاٌڌوَء زْ ىاڻھً اڳّاٽ‬ ‫ةّڊ ڪّٔ آھْ‪ .‬قھؼ ۾ ٿؼٿهّ ىچْ هّٓ‪ .‬ةازپاِء کْ الچار چاٌغو ٻائْ ڪانٔر ٻاھؼام‬ ‫هڃْ جلؼٓؼ ڪؼڻْ پئْ‪ .‬ىام پتهـٽْ اٌچارج ةَ ھئؾ‪ .‬ىّم ؿٍڌوَء ۾ ھڪ پحؼ نکّٔ ۽‬ ‫ام زّ ھٍغوَء‪ ،‬ىؼاٺَْء ۽ اٌگؼٓؽوَء ۾ جؼزيّ ڪؼآو‪ .‬چانٔھ کً آٽّ رڪكائّم ھڪ‬ ‫ڇٍٓھً الِء ڀاڈو جْ ڪؼآو ۽ ڄهىتهّٔو‪ ،‬ڀٌّٔڊوَء‪ ،‬ڪهٔاڻ‪ ،‬انھاس ٌگؼ‪ ،‬اىتؼٌاٿ ۽ ڳّٺً‬ ‫۾ ىّڪهٔو‪ .‬ام قال اجْ اٽڪم ٻَ نک ىاڻھّ زيِ ٿٔا‪ .‬ةازپاِء زّ پٍھٍسّ زاده آھْ‪ ،‬ؿّ‬ ‫هٽؾ پٍر ؿث ھؽار ىاڻھّ هٓا‪ ،‬زٍھً الِء چٔائّم جَ پٍغرٌھً هٓھ ھؽار ىاڻھّ آٓا‪ .‬اؿًٔ‬ ‫اؿٽٔر جْ فلي ڇھ ڄڻا‪ .‬پؼچّ هدٓارٿْ‪ ،‬دٍٓچٍغ‪ ،‬ھؼٓؼال‪ ،‬ؿٽٔؽم فؼٌٽ زّ گّپ ةھؼاڻْ‪،‬‬ ‫زٍھً هدٓارٿَْء کْ ىغد ڪئْ‪ .‬هانٍٽٔؼ پارٽَْء زّ ٌارآڻ ڪاالڻَْء ۽ ىام‪ .‬ىھاقٽؼزا ٻٔا‬ ‫ڪافْ اڳّاڻ‪ ،‬ھاڻّڪّ هزٓؼ او‪-‬پْ قؼىا ۽ ىھاراقٽؼ زّ ؿاةق ىکٔہ هزٓؼ هؿٍث دادا‬ ‫پاٽم ةَ آّٓ ۽ څهجًٔ ۾ ھٿ هزھْ ڇاڪڻ جام ھٔٺ نٿا ۽ چڙھٔا ٿْ‪ .‬آؿيام ۾ ھڪ گٌّر‪0‬‬ ‫اٌغرا گاٌڌو زٌغھ ةاد! اٌغرا آگْ ةڙھّ‪ ،‬دٓف جيھارو ؿاٿ ھئہ!!‬ ‫ڇھًٔ نڳْ کام ىاڻھً اچڻ قؼهع ڪّٔ‪ .‬اٺًٔ نڳْ ٻَ نک ٿْ هٓا زّ جعئٍّ ةَ‬ ‫ٽائٔيؾ آف اٌڊٓا زْ وهْ​ْ اٌچارج پحؼڪار ؿھـؼ نڳآّ‪ .‬ىاڻھّ ىاڻھً ؿام نڳْ هٓٺا‬ ‫ھئا‪ .‬رؿحا ىاڻھً ؿام ڀؼٓم‪ .‬ٿڌ ۾ ىاڻھً کْ ھهڪْ ٿٔڻ زّ ظٔاك اچْ جَ اٿْ ٌَ ؿگھً‪.‬‬ ‫اؿام ةَ ىعحنؼ جلؼٓؼهم قؼهع ڪّٔم‪ .‬ھؼ ڪّ پٍر ڇھ ىٍٽ ڳانھائْ‪ .‬اٽڪم هٓھً ڄڻً‬ ‫ڳانھآّ‪ .‬ڳانھائٍٔغڈ کٽْ هٓا پؼ اٌغرا زّ پحّ ٌَ ٺھْ‪ .‬اؿٽٔر جْ ىاڻھّ جلؼٓؼ ڪؼڻ ةْغ‬ ‫اجْ هٓھٍغا هڃً‪ .‬اؿٽٔر کْ هٓھ کً ىاڻھً کڻڻ زْ ًاكث ھئْ‪ .‬زىًٔ کام هٓھ فّٽ‬ ‫ىٿْ‪ .‬ھٔٺ ُاڀا ڇٌڊا ۽ ةٍٔچّم‪ .‬زٔئً جَ اؿٽٔر څڇڻ نڳّ‪ ،‬ؿّ ىّم ٌارآڻ ڪاالڻَْء زْ‬ ‫اٌلالب پارٽَْء زْ ڪً زّاًٌ کْ چّٔ جَ اٌغرا آٍغو جَ ڪْ ٻٔا ةَ ىاڻھّ ىٿْ چڙھٍغا‬ ‫‪204‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫۽ قآغ ڪْ ىعانف زهر نڳائْ اؿٽٔر ھٔٺ ڪٔؼائْ ڇڏًٓ‪ ،‬ؿّ اٌغرا اچْ جَ اهھًٔ‬ ‫ةئٍچً ىٿام هٓھْ پٍھٍسا ىُتّط ڪهھا اؿٽٔر کْ ڇزّ‪ .‬زٔئً اٌغرا ڪؼو جَ ڇا نڏو ةَ‬ ‫ٌَ‪ .‬اٌغرا گاٌڌو راة زّ ٻَ نڳْ هٓھً ىٍٽً جْ آئْ‪ .‬اٽڪم ڇٓڍ نک ىاڻھّ اِھّ ؿّچْ جَ‬ ‫ھَّء ڪڏھً ھحْ ٌَ آئْ آھْ‪ .‬ھاڻ ةَ ٌَ آٍغو‪ ،‬ىّٽْ هٓا‪ .‬ؿٍغم گھؼ ةَ پؼو ھئا ۽ ٿڌ ؿب‬ ‫قآغ ٽائهٔٽ ةَ هڃڻّ ھئً‪ .‬ڪٿْ ھهڪّ ٿٔڻ زْ زڳھ ئْ ٌَ ةچْ‪ .‬ىاڻھّ پاڻ ظؼاب ادؼ‬ ‫کڻْ هٓا جَ ؿٍغم كٔيحْ هكث هڃآّ هّٓ آھْ‪ .‬پؼ اِھّ ٌَ ؿّچٔائّم جَ ھَّء ھڪ ّ​ّرة ٿڌ‬ ‫۾ آڅوَء راة زّ آئْ جَ ؿھْ‪ .‬اجام چٔيتّر ۾ متش زّ چئًٔ نڳْ جلؼٓؼ ڪٔائًٔ ۽‬ ‫متش زّ زھاز ۾ چڙھْ ھهْ هئْ‪.‬‬ ‫ھَّء آئْ جَ ڇاچا ٌْؼا ھٍٔائّم‪ .‬دٍٓچٍغ ڪاالڻْ کٔؾ هٺڻ الِء ھٔٺ نھْ هّٓ‪ .‬ىٿْ‬ ‫ىام کٔؾ ٌيـڪار ڪؼو گڏٓؾ‪ .‬ھً زْ ڀؼؿام ةٔٺؾ ۽ هٓٺؾ‪ .‬ڪافْ فّٽا ةَ ٌڪحا‪.‬‬ ‫ھَّء زڏھً ىائٔڪ اڳٔام ةٔٺْ جَ ىّم چّٔىاٌؾ ”اٌغرا زْ‪ ،‬ؿڄّ دٓف اهھام ؿام گڏ‬ ‫آھْ‪ .‬اؿًٔ ڪڏھً ةَ اهھام کْ ڪؼڻ ٌَ ڇٍٓغاؿًٔ“‪.‬‬ ‫ىّم ڇاٌھً ٌھارو چٔائًٔ ”ڇؿّ ھَْء اؿٽٔر څڇو رھْ آھْ“‪ .‬چّٔىاٌؾ ”اؿام‬ ‫اؿٽٔر ھٔٺام ٻَ ىاڻھّ هٓھارٓا آھً‪ .‬اؿام زْ ڀارة ىاجا ھٔٺ ٌَ ڪؼٌغو “‪ .‬قآغ ھڪ کً‬ ‫ھً ىّم ڇاٌھً گھّر ڪؼو ٌھارّٓ ۽ قآغ ىٍھٍسْ چھؼو زْ ُاڪار رٓکا پٍھٍسْ ىً‬ ‫زْ ڪٍھً ظانْ صنْ ۾ اجارو ڇڏو‪ .‬زّ زڏھً دھهَْء ۾ گڏّٓىاٌؾ جَ ھً ىّم کْ‬ ‫ڇؿْ ىكڪّٔ ۽ ىّم ؿام ةْ جڪهفَْء ؿام ُاھْ ڳانھّٔم ڪّٔم‪ ،‬زً ىام ڪْ اٌحؼ‬ ‫راقٽؼٓہ اھئث رکً ٿّٔم ۽ اڃا جائًٔ ڪٿْ ڇاپْ ھٔٺ ٌَ آّٓم آھً‪ .‬اٌغرا گاٌڌوَء ةَ‬ ‫فلي ٌّ ىٍٽ جلؼٓؼ ڪئْ‪ .‬ڪافْ ٿڪم ھئْ‪ .‬ڪٔحؼّٓم راجّٔم زاڳْ ھئْ ۽ ةْغ ۾ ةَ‬ ‫زاڳْ آھْ‪ .‬ىاڻھّ ةَ ھً جْ چؼٓا آھً‪ .‬پؼ ؿٍغس اهؿْ پاؿْ گھڻائْ گھٽ دىاغ ىاڻھً‬ ‫زْ آھْ‪ .‬کٔؾ ّال ىاڻھً زْ درد زّ اصـاس آھْ‪ .‬هڇه دىاغ‪ ،‬چٽْ ؿّچ‪ .‬زؼئث‪.‬‬ ‫َؼافث ۽ ةْ ڄپائْ ھً زّم ظاص ظّةّٔم آھً‪ .‬ھً زْ قعنٔث کْ پٍھٍسّ زاده‬ ‫آھْ‪ .‬ىً زْ ڳانھ ىكڪم چّو‪ .‬ڪـٍسؼ ۽ ٌڪـً ةَ ھً زّ ىً پڙھْ ٌَ ؿگھٔا‪ .‬ظّد‬ ‫ىٍْْ ۾ پؼکْ ٌَ ؿگھّٔ‪ .‬زٔحّڻٔڪ ھٍغؿحام ۽ رهس هٓھ ؿاك‬ ‫ةؼزٌٔف ةَ کٔؾ مضٔش‬ ‫ٰ‬ ‫دهؿحْ ۽ مهش زّ ّھغٌاىّ ڪّٔ آھْ‪ .‬ھٍغؿحام ۾ پٺحْ ؿّچ هارو زٍحا پارٽْ راڂ ۾‬ ‫آئْ جَ ام راڂ آڻڻ ۾ ڪسھ ةؼزٌٔف زّ ةَ ھٿ ھّ‪ .‬پؼ کٔؾ پٍھٍسْ ام غهٌَْء زْ ظتؼ‬ ‫جڏھً پئْ ھٌّغو ‪ .‬زڏھً زٍحا ؿؼڪار زْ پؼڅام ىٍحؼوَء ڪاٌفؼٌؾ ۾ چّٔ‪،‬‬ ‫”اؿام زْ پؼڇٓھْ ٌٔحْ ؿچْ پؼڇٓھْ ٌٔحْ ٿٍٔغو“‪.‬‬ ‫زا اڄائْ ٻٽاڊ ھٍٔائًٔ ۽ پٍھٍسْ ىعحنؼ راڂ ۾ ٌھؼهَء گاٌڌوَء هارو ةٍھ ؿاڳْ‬ ‫پؼڇٓھْ ٌٔحْ كائو رکٔائًٔ‪ .‬ڇھً ىھًٍٔ زْ اٌغرا ڪاٌگؼٓؾ زْ ىٔيتؼوَء دهرام‬ ‫‪205‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ىٌّٔـپم انٔڪكً ۾ ةٔٺؾ‪ .‬گھؼ گھؼ هٓؾ‪ .‬جلؼٓؼهم ڪٔو‪ .‬ام هكث گٔحا ڇھً ؿانً‬ ‫زْ ھئْ‪ .‬ھً ةَ آٽّ رڪكا ۾ هٓھْ ىائٔڪ جْ جلؼٓؼهم ڪّٔم‪-‬ٻًٔ اىٔغهارم راة زّ‬ ‫گحا کّنٔا‪ .‬ههٽ ظؼٓغ ڪٔائّم‪ .‬ىٍھٍسّ ظؼچ فلي ؿث ؿؤ چانٔھ رپٔا آّٓ‪ .‬ؿيسھٔو جَ‬ ‫کٽٍغس ڪّ ٌَ ۽ ھٿ کڻڻ جْ ىّم کْ ؿٺً پئـً زْ آڃ ةَ ٿْ‪ .‬زا ىّم كتّك ٌَ ڪئْ‬ ‫۽ ىّم انٔڪكً ھارائْ‪.‬‬ ‫ىّم کْ افـّس ٿّٔ جَ پارٽَْء ًؼفام اجْ ھڪ ةَ ىٔڙ ٌَ ٿّٔ ۽ ىٔيتؼم زْ‬ ‫گھڻائْ چڱً ىاڻھً زْ ٌَ ھئْ‪ .‬ام ڪؼو دھهَْء کام ىّٽْ اؿحْٔفا ڇٌو‪ .‬اٌڪؼو زّ‬ ‫پاڻ ؿام هّغه ڪٍغس‪ .‬اھّ پّره ڪٔو جَ اٌغرا ؿؽا کائْ زٔم ۾ ٌَ هڃْ‪ .‬اٌغرا قاھ‬ ‫ڪئكً ۾ كـو کڻڻ کام اٌڪار ڪّٔ جَ ڀارة زْ پؼڅام ىٍحؼوَء ھٌّغو ىّم هڅام‬ ‫ىّزب ىهڪ زْ ؿالىحَْء الِء رازم کْ ڳسھ ۾ رکڻ زّ كـو کٍّٔ آھْ‪ .‬ام ڪؼو‬ ‫ىٿؾ ڪا ڪارهائْ ٿْ ٌَ ؿگھْ ۽ ھَّء ّ​ّال کْ پٍھٍسْ پاؿْ ڇڪْ هٓئْ‪ .‬کٔؾ‬ ‫چٌّڊم ۾ زةؼدؿث ڪاىٔاةْ ىهْ‪ .‬ام ةْغ ھَّء اڃا ڀارة زْ پؼڅام ىٍحؼو آھْ‪.‬‬ ‫‪1978‬ع ؿٔپٽيتؼ ۾ ىـّروَء ۾ ؿٔئٍار ٿّٔ‪ .‬ىام گٔحا ۽ ڪيم کْ ةَ هٺْ هٓؾ‬ ‫پؼ اھڙّٓم زةؼدؿث ٻّڇهم پّٔم زّ پهّٔم ڀڄْ پّٔم‪ .‬اؿًٔ دھهَْء ۾ ڦاؿْ هٓاؿًٔ‪.‬‬ ‫اجام آگؼو‪ ،‬ىٿؼا ۽ ةؼٌغاةً هٓاؿًٔ‪ .‬زحْ ةَ ڇھ ڇٍٓھً ھئاؿًٔ ۽ جاج‪ ،‬آگؼو زّ كهّْ‪،‬‬ ‫ؿڪٍغر آةاد‪ ،‬دٓاك ةاغ‪ ،‬فحش پّر ؿڪؼو ۽ ٻٔا جارٓعْ آؿحٍا ڇٺاؿًٔ‪ .‬ىٿؼا زا دهراڪا‬ ‫درهٓف ىٍغر ةَ ڇاچه هڻّٔ‪.‬‬ ‫دھهَْء ۾ ھفحّ کً ھّس‪ .‬ىام جَ ھّمَء هدرڀ ٌٔيا څهجَْء هٽ رھٍغه ھّس‪.‬‬ ‫دھهَْء ۾ ھؼٓڪاٌث ۽ راڅا ڪيم گٔحا کْ پٍھٍسْ گھؼ هٺْ هٓا‪ .‬راڅا زْ ڪھڙو ڳانھ‬ ‫ڪسْ‪.‬‬ ‫ھً ۾ جيال گھڻّ پٔار ىّھ ىيحا آھْ‪ .‬ھؼٓڪاٌث قاّؼ ٌَ ھسْ ھا جَ راڅا ؿتب ٿْ پّو‬ ‫ھا‪.‬‬ ‫ؿٔئٍار ىـّروَء ةغرام دھهَْء ۾ ٿّٔ ۽ ٽْ ڇٍٓھً ھهّٔ‪ .‬قآغ ‪ 44‬جارٓط ھئْ‪.‬‬ ‫ؿاچو ًٌّٓ نڳْ قؼهع ٿٔڻّ ھّ‪ .‬ىّم اٌغرا گاٌڌوَء کْ ڪافْ ظي نکٔا ھئا‪ .‬زً ىام‬ ‫ڪٔحؼم زا زّاب ؿٍغس ؿٔڪؼٓٽؼوَء ۽ ٻً زا زّاب پاڻ ڇٌا ھئائًٔ‪ .‬ىام ؿڀا زّ زٍؼك‬ ‫ؿٔڪؼٓٽؼو‪ ،‬ؿّا ٌّ ٿٔا ھئا‪ ،‬ىّم کْ ظٔاك آّٓ جَ پٍھٍسْ ڀارة ىاجا اٌغرا گاٌڌوَء ؿام‬ ‫گڏزام‪ .‬ام هكث ٽٔهٔفّم ڄائؼو ڪڍو ھً زّ فّم ٌيتؼ ڪڍٓو ۽ نڳآو‪.‬‬ ‫”اهھًٔ ڪٔؼ“؟‬

‫‪206‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”ىٍھٍسّ ٌانّ ىّھً ڪهپٍا آھْ‪ ،‬انھاس ٌگؼ ىام آّٓ آھٔام‪ .‬ؿٍڌو ٻّنَْء زّ ھڪ‬ ‫نٔکڪ آھٔام‪ .‬ىّم کْ اٌغرا گاٌڌوَء ؿام گڏزڻّ آھْ‪ .‬چٔائًٔ؛ جؼس‪ ،‬فّم جْ‬ ‫چٔائًٔ”اٌغرا ڇٍٓھً زّ دھهَْء کام ٻاھؼ ٿْ هڃْ‪ .‬چّو ٿْ پٍغرھً ىٍٽً ۾ پھچْ هڃّ“‪.‬‬ ‫ىّم ؿڀا زْ مغر ڪٔؼة کْ چّٔ ”ىام اٌغرا ؿام گڏزْ ڪالڊ اڅ ۾ اچام ٿّ“‪.‬‬ ‫”پؼ ؿڀا زْ ڪارهائْ جّکْ ھالئڻْ آھْ“‪.‬‬ ‫”ىٍھٍسّ ھڪ ؿپٍّ آھْ‪ .‬ڪٔؼة‪ -‬ىّم کْ هڃڻ ڇو“‪.‬‬ ‫گٍْ ؿاىحاڻَْء ڪٔؼة کْ چّٔ ”ىّھً کْ هڃڻ ڇو“‪.‬‬ ‫گٍْ ؿاىحاڻَْء ڪٔؼة کْ چّٔ”ىّھً کْ هڃڻ ڇو‪ .‬اھڙا ىّكْا زٌغگَْء ۾ ڪٍھً‬ ‫کْ ىهً ٌَ ىهً“‪.‬‬ ‫ىّم آٽّ پڪڙّٓ‪ ٌّ .‬پٍسّٓھ هٌـٍٔٽ ڪؼٓـٍٽ پھحؾ‪ ،‬زّ ٽًٔ ىّر جْ ىارڳ‬ ‫ڀؼؿام‪ .‬پٍر ىٍٽ ؿٔڪؼٓٽؼوَء ؿام ڳانھآو‪ .‬ٻاھؼ ھڪ ڪٍڊ ۾ پارنٔاىٍٔٽ زا ڪْ‬ ‫ىٔيتؼ‪ ،‬ٻْ ڪٍڊ ۾ ھڪ فّٽّ گؼافؼ‪ ،‬درهازو پاؿْ گاھ جْ ڪْ ھارو اڳّاڻ هٓٺا ھئا‪.‬‬ ‫اڇّ ىضم‪ .‬ھڪ زىًٔ جْ‪ .‬ھڪ ىٿْ ىاڈه‪ .‬ھَّء ھٔٺ ھاك ۾ هٓٺْ ھئْ‪ .‬ؿٔڪؼٓٽؼو‬ ‫فائٔم ىام ڪْ ظي پڙھْ رھّٔ ھّ‪ .‬کٔؾ چكيّ پٔم ھّ‪ .‬ىٿام ٌھؼهَء زّ ىكڪٍغڈ‬ ‫فّٽّ قٔؼهاٌَْء ۾ ڳاڈھّ گالب زّ گم‪ .‬ىّم کٔؾ درهازو هٽام ھٿ زّڈو ٌيـڪار‬ ‫ڪّٔ‪ .‬ھً ؿٔڪؼٓٽؼوَء کْ هڃڻ الِء چّٔ ۽ پاڻ ٻاھؼ درهازو جْ اچْ ةٔٺْ ۽ پاڻ ةَ‬ ‫ٌيـڪار ڪٔائًٔ‪ .‬گفحگّ اٌگؼٓؽوء ۽ ھٍغوَء ۾ ٿْ‪.‬‬ ‫”ھحْ ڳانھآّم ٓا اٌغر ھهْ هٓھّم“؟ اٌغرا گاٌڌوَء پڇّٔ‪.‬‬ ‫ىّم ؿّچّٔ ىحام فّٽّ گؼافؼ پٍھٍسْ نٔکْ‪ ،‬ؿڀاهٓڪ ھڪ ؿٍغر فّٽّ ڪڍو‪،‬‬ ‫زّ ڪٿْ ٌَ ڪڍّٓ‪ ،‬ىّم چّٔ‪،‬‬ ‫”اٌغرا زْ‪ ،‬ھحْ ئْ ٺٔڪ آھّٔم“‪.‬‬ ‫ھَّء اڇهك ٿْ ةٔٺْ‪ .‬كغ ۾ ىّم کام ٌٍڍو‪ ،‬ؿٍھْ‪ ،‬اکًٔ ۾ ڪكئؼ زْ هادًٓ زْ‬ ‫گھؼائْ ۽ اهڄاڳً ظّاھ گھؼو ؿّچ زْ جهعْ‪ .‬ؿاڄْ پاؿْ کام‪ ،‬ڪارم هارم هچ ۾‪،‬‬ ‫اڇً هارم زْ ڪھڪكام‪ .‬ىٍھً آحؼه ؿٍغر ڄڻ ىکڻ ۾ چاٌڊهڪَْء ؿام گڏ گم ةَ‬ ‫گھّٽْ نڳآا ھئائًٔ‪ .‬ڇاجْ ؿاڈھَْء ۾ چڪٔم پؼ نڳْ ائًٔ ڄڻ چانٔھً زْ كؼٓب آھْ‪.‬‬ ‫اکّٔم چيڪٍغڈ ۽ ڀؼۿم ؿٍھّٔم‪ .‬ڇڪ ٿْ کٔؾ ڇڪْ ڇاجَْء ؿام نڳآام‪ .‬ةٔهچَْء ۾‬ ‫ڪً ٺاڪؼم ھؼٓسًٍ کْ زٔئؼو زالئْ ڇڏّٓ‪ .‬اجْ ڪٍھً کْ ھيٿ ٌَ ٿئْ جَ هڃْ‬ ‫ؿگھْ‪ .‬ڪّ ةَ هزٓؼ اجْ ٌَ هّٓ‪ .‬اٌغرا هٓئْ جَ رؿحْ جْ ڪار ظؼاب ٿْ پٔؾ‪ .‬اجام ھڪ‬ ‫ىاڻھّ ھاٿَْء جْ چڙھْ نٍگھّٔ‪ .‬اٌغرا ھً کْ انحسا ڪئْ جَ ىّم کْ ةٔهچَْء پھچاِء ۽‬ ‫ؿڄْ ھٍغؿحام ۾ ھڪ ّ​ّرة‪ ،‬اٌغرا گاٌڌوَء‪ ،‬ھڪ ىاُء‪ ،‬ؿڄْ راة ھاٿَْء جْ چڙھْ‪،‬‬ ‫‪207‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫زاڳْ ةٔهچَْء پھحْ‪ .‬ھاٿَْء جْ اٌغرا کْ ڇؿْ نکًٔ ىاڻھَّء اجْ اچْ زيِ ٿٔا جَ ھً‬ ‫ىهڪ ۾ غؼٓتً زّ ڪّ څڻْ ؿائًٔ آھْ جَ اھا اٌغرا گاٌڌو ئْ آھْ‪ .‬۽ ىّم کْ ظٔاك آّٓ‬ ‫جَ ڪٔئً پّنٔؾ کٔؾ زةؼدؿحْ گؼفحار ڪّٔ‪ .‬ھڪ راة زٔم ۾ ةٍغ ڪٔائّم ۽ کٔؾ‬ ‫ىاٌْ جَ ڇا ھڪ ڪّپ چاٌھ زّ ٌَ ڇٌائّم‪ ،‬زا کٔؾ ؿٍسٔہ ۽ ىٍٔڪا پٔارو هٓا‪ .‬هرو‬ ‫چاھٔو جَ ؿٍغس پٔؼم جْ ھٿ رکام جَ ىاُء ھْ ؿؼ جٍھٍسّ آھْ‪.‬‬ ‫”اهھام نٔکڪً ىٿام هڇو زّاةغارو آھْ‪ .‬ھً دٓف زا ىاڻھّ هھيً ۽ هؿّؿً ۾‬ ‫زٔئً ٿا‪ ،‬ؿٍغم اھْ هھو ۽ ؿٍـا دهر ڪّٔ‪ .‬پؼ ىاڻھً ۾ آڪحا زّ ھڪ رھـٔہ آھْ‪،‬‬ ‫اهھًٔ ظّد ام کْ ؿيسھّ ۽ ىاڻھً کْ ؿيسھآّ“‪.‬‬ ‫ىّم کْ اڇْ پحهّم ۽ چّغّ‪ ،‬پٔؼم ۾ ڪّنھا پّرو چيپم‪ .‬قآغ ىٍھً ۾ آجو‬ ‫هقّاس‪ .‬اٌغرا زْ آهاز ۾ ھهڪْ گٌّر ھئْ‪ .‬ڄڻ ةٍغ ڪيؼو ۾ ىائڪ اڳٔام ڳانھائٍٔغو‬ ‫ھسْ ۽ ام زّ ھهڪّ پڙاڇه ةَ ام زّ پٔڇّ ڪٍغه ھسْ‪.‬‬ ‫”اٌغرا زْ‪ ،‬اهھًٔ چئّ ٿا جَ غؼٓتْ ھٽآّ‪ .‬پؼ زٔـحائًٔ پٌّسَْء زّ هرھاڱّ ٌَ‬ ‫ٿّٔ آھْ غؼٓتْ ڪٔئً دهر ٿٍٔغو“‪.‬‬ ‫”رهؿْ اٌلالب‪ ،‬چٍْٔ اٌلالب ٌَ ھٍغؿحاٌْ اٌلالب ۾ ھڪ هڇه فؼق آھْ‪ .‬اؿام‬ ‫زّ پٍھٍسّ ھڪ انڳ اجھاس ۽ كّىْ ھهچم آھْ‪ .‬ةٍغهق ؿام اٌلالب جَ آٍغه‪ .‬ؿڄْ‬ ‫ًاكث ىاڻھً زْ پٍھٍسْ اڇا قڪحْ آھْ‪ .‬اؿام زىٍٔغارو دهر ظحو ڪّٔم‪ .‬رٓهّم‪،‬‬ ‫زھاز‪ ،‬زّٔم هٓيا‪ ،‬ةئٍڪّم كّىْ ىهڪٔث ةڻآّم‪ .‬رازائً زّم پؼؿّم کـّٔم‪ .‬اهھًٔ‬ ‫زّ چاھّٔ ٿا اھّ ظّد هٓھ ؿّجؼو پؼهگؼال ۾ ىّزّد آھْ‪ .‬ھڪ ّسٔب ٽؼئسڊو آھْ‪.‬‬ ‫اؿام زا ىاڻھّ غؼٓتً زّم صانحّم ڇؿْ ھًٍ زا ًؼفغار ٿًٔ ٿا‪ ،‬پِّء کاٌئً زڏھً ههٽ‬ ‫هٺْ ىٿْ اچً ٿا جَ کائً اھْ غؼٓب هؿؼو هڃً ٿا‪ ،‬زً کًٔ ًاكث ۾ آٌغه آھْ“‪.‬‬ ‫” ىام جّھام زْ اٌغرا ڪاٌگؼٓؾ ۾ قاىم ٿٔؾ زّ اهھام ھڪ جلؼٓؼ ۾ چّٔ جَ‬ ‫اهھام ًتلائْ ڪكيڪف کْ ىڃّ ٿا‪ .‬پٌّسَْء جْ صق ىؽدهرم ۽ ھارًٓ زّ ٿٔڻ‬ ‫گھؼزْ“‪.‬‬ ‫”ىّم اِھّ ڪؼڻ چاھّٔ‪ ،‬پؼ پِّء قاھّڪارم پٍھٍسّ څم زٍحا پارٽَْء زْ چٌّڊم ۾‬ ‫نڳائْ‪ ،‬اؿام زّ راڂ ظحو ڪّٔ“‪.‬‬ ‫”ام صانث ۾ اِھّ ًتلّ ظحو ٿٔڻ گھؼزْ“‪.‬‬ ‫ىّم ام ًؼح ىكڪّٔ‪ ،‬زٔئً ھَّء ھا ڪؼو‪.‬‬ ‫”ام ۾ هكث نڳٍغه‪ ،‬پؼ ڪافْ پئـّ آىؼٓڪا ظؼچ ڪّٔ“‪.‬‬ ‫”ڇا اھّ ؿچ آھْ جَ زٍھً راة اهھام آيؼزٍـْ َاھؼ ڪئْ‪ ،‬ام راة متش زّ‬ ‫چئًٔ نڳْ‪ ،‬اهھام کْ ظّم ڪؼڻ زّ ىٍنّةّ ھّ“‪.‬‬ ‫‪208‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”ھا ۽ ىّم راة زّ كغل کڻْ‪ ،‬ؿڀٍْ ىعانفً ۽ ڪً فّزًٔ کْ گؼفحار ڪّٔ“‪.‬‬ ‫”اهھام هٽ اِم زّ دتّة جَ ھٌّغه“؟‬ ‫”اھْ ڪو زةاٌْ ٿٍٔغا آھً‪ .‬قٔط ىسٔب کْ ظّم ڪّٔ هّٓ‪ .‬ام زْ کٔؾ ھڪ‬ ‫ڇٍٓھً اڳ ظتؼ پئْ‪ .‬ىّم کْ ةَ پئْ‪ .‬پؼ اؿًٔ کٔؾ ةچائڻ ۾ ڪاىٔاب ٌَ ٿٔاؿًٔ‪ .‬ىسٔب‬ ‫هٽ ڪّ دتّة ٌَ ھّ‪ .‬زٔڪڏھً ھّ ٌَ ىؼو ھا ۽ چئْ ھا جَ کٔؾ ىارڻ زّ ىٍنّةّ ھّ‪،‬‬ ‫جَ ٿّرا ىاڻھّ اّحتار ڪٍؾ ھا‪ .‬چهَْء زّ ىذاك ؿاىھّم آھْ“‪.‬‬ ‫”اهھام کْ ظاًؼو آھْ جَ اهھام زْ ھار ۾ ؿْ‪-‬آِء‪-‬او زّ ھٿ آھْ“‪.‬‬ ‫”ھا ۽ ڪسھ رهس زْ ڪْ‪-‬زْ‪-‬ةْ زّ ةَ“‪.‬‬ ‫ىام ؿعث صٔؼام ٿْ هٓؾ‪.‬‬ ‫”پؼ رهس جَ اؿام زّ دهؿث آھْ“‪ .‬ىّم چّٔ‪.‬‬ ‫”رهس ھٍغؿحام زّ وؼهر دهؿث آھْ‪ ،‬پؼ رهس ٌَ چاھّٔ جَ ڪاٌگؼٓؾ ىُتّط‬ ‫ٿئْ‪ .‬رهس چاھّٔ جَ ىّم کْ پارنٔاىٍٔٽ ۾ آحؼّٓم گھٽ زڳھّٔم ىهً زّ ىّم کْ‬ ‫راڂ ڪؼڻ الِء ڪئٌّـٽ پارٽْ آف اٌڊٓا جْ ڀاڈڻّ پّو‪ ،‬زٔئً ‪4868‬ع ۾ ٿّٔ‪ .‬دتّة ام‬ ‫زّ ةَ ڪٌّھْ ۽ ڪڏھً اِھا ڳانھ ڪٿْ چئْ ٌَ اٿو‪ .‬ةؼزٌٔف قآغ ؿّچْ ٌَ ؿگھّٔ جَ‬ ‫ىؼڳّ اؿام زّ راڂ ئْ ظحو ٿْ هٍٓغه ‪“.‬‬ ‫”ڪسھ ىّم کْ چّڻ زْ ازازة ڇٍٓغا“؟‬ ‫”چئّ“‪.‬‬ ‫”ىْاف ڪسّ‪ ،‬ڪسھ قعنْ ٿّ چّام‪ .‬ىام ةَ ىاڻھً ۾ اٿام هٓھام ٿّ‪ .‬قؼو‬ ‫ؿٍسٔہ گاٌڌوَء ڪئٌّـٽ پارٽَْء جْ ؿعث ٌڪحَ چٍْٔ ڪئْ‪ ،‬زڏھً جَ ام پارٽَْء‬ ‫آيؼزٍـَْء کْ ؿپّرٽ ڪّٔ‪ .‬قآغ رهس ام ڳانھ جْ ٌاراض ٿّٔ‪ .‬ىّم ٻڌه جَ آر ‪-‬آؾ‪-‬‬ ‫آؾ جْ ةٍغش پئْ جَ ام زا گھڻا هانٍٽٔئؼ ّٓٿ ڪاٌگؼٓؾ ۾ قاىم ٿٔا ۽ ٌـتٍغوَء هكث‬ ‫ھًٍ ئْ ىـهو ڀائؼم ؿام زٓادجّٔم ڪؼآّم‪ .‬ام زا ىلنغ ھئا‪ .‬ھڪ جَ اؿام زا ىـهيام‬ ‫ڀائؼ ڪاٌگؼٓؾ کام ڪٽسْ هڃً ۽ ٻّٔ ام جضث اهھام زّ راڂ ظحو ٿٍٔغه‪ .‬ٽْ ىھٍٔا‬ ‫ڪٍڀ زّ ىٔهّ نڳّ‪ .‬اجْ ھٍغؿحام زا چارئْ زڳث گؼه گڏ ٿٔا‪ .‬اجْ ام دۿر ۾ پٍر ڇھ‬ ‫ڪؼهڈ ھٍغه ؿٍگو ۾ ٽپْ ڇٓڻ الِء آٓا‪ ،‬جً کْ چّٔ هّٓ؛ اٌغرو ةچائّ‪-‬اٌغرا ھٽآّ! دتّة‬ ‫ىّم هٽ ةَ ڪٌّھْ‪ .‬ھٍغه ةَ اهھام کام ڪٽسْ هٓا‪ .‬ڇؿّ ڇکڻ ھٍغؿحام ۾ ڪاٌگؼٓؾ‬ ‫کٽّٔ زّ اجْ آر‪-‬آؾ‪-‬آؾ نڳ ڀڳ آھْ ئْ ڪّ ٌَ“‪.‬‬ ‫ڳانھ ٻڌو کٔؾ ڪسھ ّسٔب نڳّ ۽ ڪا ظّقْ ةَ ٿْ جَ ؿٍغس ۽ ڪاٌگؼٓؾ زْ‬ ‫ھار ۾ اٌحؼ راقٽؼٓہ ؿازش ؿام گڏ كّىْ ىٍنّةا ةٍغو ةَ ھئْ‪.‬‬ ‫”اِھْ ؿڀ ڳانھّٔم ىاڻھً کْ ؿيسھائڻّٔم آھً“‪.‬‬ ‫‪209‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”اٌغرا زْ‪ ،‬اهھًٔ ظاٌگْ ىهڪٔث زْ ظاجيْ زّ امّك كتّك ڪؼّٓ‪.‬‬ ‫اؿام زّ ىهڪ قاھّڪار آھْ‪ ،‬پؼ اؿام زا ىاڻھَّء غؼٓب آھً‪ .‬ھڪ ىاڻھّ رهز ٻَ‬ ‫نک ٿّ ڪيائْ‪ ،‬ٻّٔ ٻَ رپٔا ٿّ ڪيائْ‪ .‬ڪيائَْء زْ هڇّٽْ فلي پٍسّڻْ ھسْ‪ .‬پئغاهار‬ ‫۽ هرھاؿث زا ؿڀ هؿٔال ؿؼڪار کڻْ‪ .‬قاھّڪارم زّم قاھّڪارّٓم ظحو‪ .‬اهھًٔ‬ ‫ىعانفث ۾ آھّٔ‪ .‬قاھّڪار ةَ ڪو ڪً‪ .‬کًٔ ٿّره ّّٔوّ ڇّٓ‪ .‬ىام جَ نٔکڪ آھٔام ۽‬ ‫ارٿ قاؿحؼ زّ ىاھؼ ٌَ آھٔام‪ .‬اِھّ امّك قؼو زّاھؼ نْم ٌھؼهَء كتّك ڪّٔ‪ ،‬پؼ قؼو‬ ‫ٌھؼهَء پھؼًٓ ھٍغؿحام ۾ كّىْ اؿحلاىث كائو ڪؼڻ چاھْ‪ ،‬نڳْ جَ صڪّىث آھْ ۽ اِھا‬ ‫ڪو ڪؼو ٿْ“‪.‬‬ ‫”اهھام ڳانھ مضٔش چئْ‪ .‬ام كّىْ اؿحلاىث ؿتب ىّم ڪْ ةَ جڪڙا كغل ٌَ‬ ‫کٍٔا‪ .‬پھؼًٓ ھٍغؿحام زْ ؿالىحْ ۽ آڪحا آھْ‪ .‬اھْ قاھّڪار هٍٓغا ڪٔڏاٌھً؟ ٻاھؼًٓ‬ ‫ًاكحً زْ ىٍنّةً کام ؿاهڅام رھڻّ آھْ‪“.‬‬ ‫ىّم ٻئْ ھٿ ٻڌو ٌيـڪار ڪؼو چّٔ ”اهھام جارٓط زا جيال هڇا ىاڻھّ آھّٔ‪.‬‬ ‫اهھام ىّم کْ پٍھٍسّ كٔيحْ هكث ڇٌّ‪ .‬ام الِء اهھام زْ هڇو ىھؼةاٌْ“‪.‬‬ ‫ھً ىكڪْ فّٽّ گؼافؼ ڇاٌھً ٌھارّٓ زّ قآغ ؿيسھائًٔ جَ ىّم آٌغه ھّ‪ .‬فّٽّ‬ ‫گؼافؼ ڪٍڌ ھٔٺ ڪؼو ةّٽ زا څاڳا ٻڌو رھّٔ ھّ‪ .‬اٌغرا گاٌڌوَء چّٔ ”اهھًٔ ڪڏھً ةَ‬ ‫فّم ڪؼو ىّم هٽ اچْ ؿگھّ ٿا‪ .‬پؼ ھڪ ڳانھ ؿيسھّ‪ .‬اهھًٔ نٔکڪ آھّٔ‪ .‬زڏھً كهو‬ ‫کڻّ جَ ٓاد ڪسّ ھٍغؿحام زْ ىاڻھً کْ هھيً ۽ ؿٍـً کام ةچائڻّ آھْ‪ٓ .‬اد ڪسّ جَ‬ ‫ڪٿْ ڪّ غؼٓب ڳّڈھّ ٿّ ڳاڈھْ“‪ .‬ھً ةَ ھٿ زّڈٓا‪.‬‬ ‫ىّم چاھّٔ جَ ىام هڃام جَ ؿٍغس پٔؼم کْ ڇھٍغه هڃام‪ .‬پؼ ائًٔ ىام ڪؼو ٌَ‬ ‫ؿگھٔؾ‪ .‬اکًٔ ۾ ٿّره پاڻْ آّٓ ۽ ىام آھـحْ ؿٍغس ىضم کام ٻاھؼ ھهّٔ هٓؾ‪ .‬اھا‬ ‫راة‪ ،‬ھؼٓڪاٌث زْ گھؼ‪ ،‬گٍْ‪ ،‬راڅا‪ ،‬ٻارم‪ ،‬گٔحا ۽ ڪيم ىٍھٍسّم ڳانھّٔم ٻڌّٓم‪ .‬ىّم‬ ‫۽ اٌغرا گاٌڌوَء هاچ زا پّرا پٍغرٌھً ىٍٽ ھڪ ٻئْ ؿام ڳانھآّ‪.‬‬ ‫ھڪ نٍتْ ٓاجؼا ةْغ هاپؾ ىّٽْ ىّم اٌغرا کْ ظي نکّٔ زٍھً ۾ اؿام ٻٍھْ زْ‬ ‫ٿٔم گفحگّ زْ رهةڪار نکٔو‪ .‬زٍحا ؿؼڪار زّ راڂ ظحو ڪؼڻ زّم ڪْ مالصّم‬ ‫ڇٌّٔم ىاٌؾ‪ .‬پاڻ زّاب ٌَ ڇٌائًٔ‪ ،‬ؿٍغس ؿٔڪؼٓٽؼوَء ڇٌّ ۽ چٔائًٔ جَ قؼٓيحَْء اٌغرا‬ ‫گاٌڌوَء فٔنهّ ڪّٔ آھْ جَ اهھام زّ ظي ؿّچ ھٔٺ آڻڻ الِء آك اٌڊٓا هرڪٍگ ڪاىٔٽَْء‬ ‫زْ آٍغڈ ىٔڙ ۾ رکْ‪ .‬ؿٍغس اھّ ظي ىّم ؿٍڀانْ رکّٔ آھْ‪ ،‬ڇّ جَ زا اٌغرا ۽‬ ‫ىٍھٍسْ گفحگّ ٿْ ام ۾ د‪ -‬رٌگْ صاك زّ ذڪؼ آھْ‪.‬‬ ‫ىام گٔحا ۽ ڪيم کْ هٺْ جاج آڪـپؼٓؾ ۾ آگؼو هٓؾ‪ .‬ٻٍھْ چاھّٔ ٿْ جَ‬ ‫کٔؾ ھؼدهار ۽ رقٔڪٔف هٺْ هڃام‪ .‬اجْ هؿِٔ گٍگا‪ .‬قال زّ ىاڻھَّء دهًٌ ۾ گم ۽‬ ‫‪210‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ڇٓئا رکْ گٍگا ۾ هزھً‪ .‬ام دهًٌ چّڅارو رهقٍَْء زا گھٔؼا‪ .‬گٍگا ۾ اهٌغھ‪ ،‬څرجَْء جْ‪،‬‬ ‫آؿيام ۾‪ ،‬ڄڻ اٌـاٌْ جارٓط ۽ اھْ ڇٓئا ائًٔ نڳً ڄڻ اھْ اجھاس زا ىھاپؼش آھً‪ .‬زً‬ ‫کْ پٍھٍسْ ؿّچ زْ رهقٍَْء زا گھٔؼا آھً‪.‬‬ ‫جاج آڪـپؼٓؾ ۾ اٌغرا گاٌڌو ةَ ھئْ‪ .‬ڇاچا ىاڻھّ زيِ ٿٔا‪ .‬ىام ىٿؼا اؿٽٔكً جْ‬ ‫نھْ ٻَ گاڇا پاؿْ ۾ اٌغرا هٽ هٓؾ‪ .‬ھً ىّم کْ ڇؿْ ىكڪّٔ ۽ گٔحا زْ ىٍھً ۾‬ ‫ٌھارو کٔؾ ھٿ نّڇٓائًٔ‪ .‬گٔحا ڇاچو ظّش جَ اٌغرا ڇاٌھً ٌھارّٓ ۽ پٔار ىام ھٿ نّڇّٓ‪.‬‬ ‫آگؼو ۾ ؿاىام اؿٽٔكً جْ ڇڏو ڪيم کْ ةَ ھً هٽ هٺْ هٓؾ‪ .‬ڪيم کٔؾ ڀؼؿام‬ ‫نٍگھٍغو ڇٺّ‪ .‬اجْ ىاڻھّ پهئٽ فارل جْ‪ ،‬رؿحً جْ ڪارم‪ ،‬هڻً ۽ ڇحًٔ ىٿام چڙھْ‬ ‫ةٔٺا‪.‬‬ ‫نڳّ ھّ پكٔيام ٿٔا جَ ھًٍ ازآّ اٌغرا کْ ًاكث زْ جعث جام الٿّ‪ .‬ھً کْ ئْ راڂ‬ ‫ڪؼڻ گھؼزْ‪ .‬ھً هكث اِھا ئْ جَ آھْ زٍھً کْ پّره ھٍغؿحام ؿڃاڻْ ۽ دٌٔا ةَ ھً زْ‬ ‫ّؽة ڪؼو ٿْ‪.‬‬ ‫گاڇّٓم ةيتئَْء ٌٿْ هّٓم‪ .‬رؿحا اڃا ةٍغ ھئا‪ .‬ىّم ڇھ ڇٍٓھً دٓؼ ؿام دھهَْء ىام‬ ‫ةيتئَْء رزرهٓكً ڪؼائْ ڇڏو‪ .‬اھْ ڇھ ڇٍٓھً اؿًٔ جاج زْ آّام ۾ هٓٺاؿًٔ‪.‬‬ ‫اٌارڪهْ زحْ ؿٍام ڪٍغو ھئْ‪ .‬اجْ هٓاؿًٔ‪ .‬فحش پّر ؿڪؼوَء زْ ھڪ دّٓار جْ ھٿ‬ ‫نڳائْ جَ فؼالٌگ پؼٓام ٻْ ڀث ىام ام زّ آهاز ٻڌڻ ۾ اچْ‪ .‬اٌغر زّڅا ٻائَْء زّ گھؼ ۽‬ ‫ىٍغر‪ ،‬کاٻْ اڪتؼ ىضم‪ ،‬زحْ پِّء زھاٌگٔؼ رھڻ نڳّ‪ .‬هچ ۾ صىؼة ظّازہ قٔط ؿهٔو‬ ‫چكحَْء زْ ؿٍگ ىؼىؼ زْ جؼةث‪ ،‬چّم؛ ام درهٓف کام زٔڪّ گھؼ‪ُ ،‬اھّ ىِهْ‪.‬‬ ‫پاؿْ ۾ ٻَ ٌٍڍّٓم كتؼهم‪.‬‬ ‫اڪتؼ ةادقاھ کْ ٻار کپٍغه ھّ ۽ اھّ ةَ پٽ‪ .‬ھً قٔط ؿهٔو چكحَْء اڳٔام گّڇا‬ ‫کّڈٓا‪ .‬پؼ قٔط کٔؾ ٌھارو ئْ ٌَ‪ .‬ڇّ جَ ؿٍغس ظٔاك ۾ اڪتؼ کْ پٽ ٿٔڻّ ئْ ٌَ ھّ‪.‬‬ ‫قٔط ؿهٔو چكحَْء زْ پٽ اڪتؼ چّٔ؛ ىام ٿّ اهھام کْ دّا ڇٓام جَ اهھام کْ پٽ‬ ‫ٿٍٔغه‪ .‬کٔؾ ھٿ ۾ ھڪ ًًّّ ھّ‪ ،‬قٔط چكحَْء غنْ ىام پٽ ڇاٌھً ٌھارّٓ جَ ھاڻ‬ ‫جّم ئْ اڪتؼ زّ پٽ ٿٍٔغًٓ زّ جّ دّا ڇٌْ اٿؾ‪ .‬پٽؾ اىانڪ اکّٔم ٻّٽّٔم‪ .‬اھّ ڇؿْ‬ ‫ًًّّ ةَ ؿٍغس ھٿً ىام ڪؼو پّٔ ۽ اِھّ ةَ ىانڪ زّ مغىّ ةؼداقث ٌَ ڪؼو ىؼو‬ ‫هّٓ‪.‬‬ ‫ام ٓاجؼا ۾ ىّم کْ ؿٍڌ زْ ٓاد ڇاچه ؿحآّ‪ .‬ىّم کْ زھاٌگٔؼ زْ ام كغل جْ‬ ‫ظّقْ ٿْ جَ ھً ام ٻار ؿام گڏ ًًّْ زْ ةَ ؿياڅو ٺھؼائْ ھئْ‪ .‬آھ! اھْ ئْ زػةا آھً‬ ‫ىٍْْ ةعكًٔ ٿا‪.‬‬ ‫زْ زٌغگَْء کْ‬ ‫ٰ‬ ‫ىّم ةَ قٔط ؿهٔو چكحَْء زْ درگاھ ۾ گّڇا کّڈٓا‪:‬‬ ‫‪211‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫”او درهٓف جٍھٍسْ ى ِٽْ ةَ پّڄا الئق آھْ‪ .‬ام ى ِٽْ کْ ةَ هڇو ًاكث ھٌّغو‪.‬‬ ‫ىٍھٍسْ ٽً زّ ڪٽٍب ٺٔڪ آھْ‪ .‬ھڪ آرزه آھْ ىٍھٍسْ‪ .‬ىؼڻ کام اڳ پٍھٍسّ ىهڪ‬ ‫ڇؿام‪ .‬اھّ ڇٓکار‪ .‬ام ةْغ جٍھٍسْ درگاھ ۾ اچْ ڪؼٌغس ۽ جٍھٍسْ چائٍٺ زّ ھڪ ھڪ‬ ‫ڇاڪّ چيٍغس“‪.‬‬ ‫گّةٍغ ىانھْ چّو ٿّ جَ ھّ ؿٍڌ هاپؾ ىّٽڻ کام اڳ ڪڏھً ٌَ ىؼٌغه‪ .‬ىّم کْ‬ ‫اھڙو ڪاةَ ظّش ظٔانْ ٌَ آھْ‪ .‬ىام ائًٔ زالهًٍَْء ۾ ئْ ڳؼو ؿڙو ظحو ٿْ هٍٓغس ۽‬ ‫پِّء قآغ ڪْ ىاڻھّ ڳانھ ڪٍغا ”ھڪ ھئْ ؿٍڌ ۽ ھڪ ھّ ىّھً ڪهپٍا‪ ،‬ٻٍھْ ھڪ ٻئْ‬ ‫ؿام ڇاچو ىضتث ڪئْ‪ -‬پؼ ىِهْ ٌَ ؿگھٔا !“‬ ‫نوھن ڪلپنا‬ ‫ؿّىؼ ‪ 24‬زّم ‪4892‬ع‬ ‫زّڈ ڪٽ‬ ‫زيِ ‪46‬زّالِء ‪4892‬ع‬

‫‪212‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫بک عشق ادب ‪ :‬نوهن ڪلپنا‬

‫ڪٿا اڃا اڅهرو آھْ‪.‬‬ ‫ڪّ ةَ ڪحاب ٻَ دفْا پڙھّٔ ٌَ هٍٓغه آھْ‪ .‬ڪّ ةَ ھڪ ڪحاب ٻَ دفْا پڙھٍغو ؿاڳّٔ ٌَ‬ ‫نڳٍغه آھْ‪ .‬هكث زّم ٌـتحّم ۽ پڙھٍغڈ زّ اٌغرهٌْ ؿٍـار ةغنسٍغا رھٍغا آھً‪.‬‬ ‫ٺٔڪ ام ًؼح ڪّ ةَ ڪحاب ىڪيم ٌَ ھٌّغه آھْ ۽ ام ۾ ڪسھ زّڈم زْ گٍسائف كائو‬ ‫رھٍغو آھْ‪.‬‬ ‫ىٍھٍسْ آجو ڪٿا ”ةک‪ّ ،‬كق‪ ،‬ادب“ ڪحاب ةَ اڅهره آھْ‪ ٌَ .‬ام ڪؼو جَ ىام زٔئؼه‬ ‫آھٔام‪ ،‬ام ڪؼو جَ اِھّ ىڪيم ٿْ ٌَ ؿگھّٔ آھْ‪.‬‬ ‫ىّم پٍھٍسْ ڪٿا ‪4853‬ع زْ قؼهّاة ۾ نکْ‪ .‬دهؿث ىغد ّهْ ؿٍڌوَء اِھا پؼٓؾ ۾‬ ‫ڇٌْ پِّء ظتؼ ٌَ اٿو جَ ڇا ٿّٔ‪ ،‬زّ اِھا ٌَ ڇپْ‪ .‬ىغد ام زّ ھڪ ٽڪؼه ڪٿْ انڳ ڇپآّ‪ .‬جڏھً‬ ‫ىؼصّل پٔؼ صـال انغًٓ راقغوَء کْ اھّ ڇھْ هّٓ‪ .‬ھً ماصب امم دؿحعي پڙھڻ چاھّٔ‬ ‫ىّم ڀٔڻ دهؿث ىاھحاب ىضتّب کْ درظّاؿث ڪئْ جَ ىغد کام اھّ هٺْ ۽ ھً قآغ ةؽرگ‬ ‫دهؿث ىضيغ اةؼاھٔو زّّٓ زْ ىْؼفث اھّ صامم ڪّٔ ۽ دهؿث زئّٓؼ ىْؼفث ڀارة ڇٓارو‬ ‫ىّڪهّٔ‪.‬‬ ‫ىّم ؿام ىنٔتث اھا آھْ جَ ىام ڪا ةَ ڳانھ ؿاڳئْ ٌيٌّْ ٻٔھؼ نکْ ٌَ ؿگھام‪ .‬ڪا‬ ‫ڪھاڻْ‪ ،‬ڪا ڪّٓحا ٌَ نکْ ؿگھّٔ آھٔام‪ .‬ىّم هرو كهو کٍّٔ ۽ آجو ڪٿا کْ ‪4859‬ع زْ ارد‬ ‫گؼد اڅ ۾ ڇڏٓو ٓا چئسْ جَ پّره ڪٔو‪ .‬ھّمَء پّرو زٌغگَْء ٿٍٔغو آھْ‪ ،‬ڪحاب ٌَ ٿٍٔغه آھْ‪.‬‬ ‫ام ڪؼو ام ۾ اڃا ةَ گھڻّ ڪسھ اڻ چّٔ رھسْ هّٓ آھْ‪ .‬ھّمَء ةَ ڪسھ ٌَ ڪسھ اڻ چّٔ‬ ‫ىّم اڪذؼ پـٍغ ڪّٔ آھْ‪ .‬اھّ ّٔب آجو ڪٿا ۾ ةَ ھٌّغه‪ .‬ىاھحاب ىضتّب جْ ظاص ًّر‬ ‫ڪسھ نکڻ چاھٔو‪ ،‬پؼ ھً ىّم جْ آحؼه جَ نکّٔ آھْ زّ ام ؿهـهْ ۾ كهو وغ ڪؼو ةٔٺّ جَ‬ ‫ٿّره جؼس‪.‬‬ ‫ٽْ ؿاك اڳ ڀٔڻ گم ٽانپؼ پٍھٍسْ هڇو پٽ ارقغ ۽ ؿاھٔڙًٓ ؿام گڏ اٌڊٓا آئْ‪ .‬ةؾ‬ ‫ڳانھّٔم ھّٔم ۽ ؿفؼ ھّ ‪-‬اؿًٔ دھهْ ۽ آگؼه گھيْ آٓاؿًٔ‪ .‬کٔؾ جاج ىضم ۽ نْم كهّْ‬ ‫ڇٓکارٓو ۽ اىؼجا پؼٓحو ؿام ةَ ىالّٓ ىاٌؾ‪ ،‬زا ؿٍغس ظّاھف ھئْ‪.‬‬ ‫ھً چاھّٔ ۽ ىّم کٔؾ پٍھٍسّ ٌئّم دؿحعي ڇٌّ‪ .‬ارىام اٿو جَ ام ؿٍغر ٓاجؼا ۽ ھً‬ ‫پٔارو ڀٔڻ گهكً زّ پڻ ام ۾ ذڪؼ ڪٌّھْ‪.‬‬ ‫ىام دهؿث قّڪث صـًٔ قّرو زّ ىكڪّر آھٔام زٍھً ىّزّدن ىاصّك کْ ظٔاك‬ ‫۾ رکْ ڪحاب کْ مضٔش ٌيٌّْ آڊٽ ڪّٔ آھْ‪.‬‬ ‫نوھن ڪلپنا‬ ‫زيِ ‪ 21‬آگـٽ ‪4891‬ع‬

‫‪213‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬