AD Speelgoed 2013 by Jolanda

➽ SPELEN IS GEZOND ➽ NOMINATIES 2013 ➽ SPELBEDENKERS ➽ TESTEN OP SCHOOL

speelgoed

zaterdag 2 november 2013

www.ad.nl

Kom je spelen? De feestdagen zijn op komst, tijd voor nieuw speelgoed

FOTO GETTY IMAGES/MIEKE DALLE

WEBWINKEL

EXC LUS IEVE LEZ ERS AAN BIED ING

Android smartphone

De ACER Liquid Z3 Duo is een gebruiksvriendelijke smartphone; een groot beeldscherm met hoge resolutie, een geavanceerde camera en zeer geschikt voor het afspelen van o.a. muziek en video. Deze telefoon heeft een dual simkaartslot. Ervaar het genot van 2 simkaarten in één smartphone. Winnaar Good Design Award 2013.

Eenvoudig toegang tot de wereld van smartphones Inclusief flipcover (t.w.v. € 19,95) voor maar

99,Normaal € 129,-

✓ Nergens goedkoper ✓ Krachtige 1 GHz Dual-core processor voor extra snelheid ✓ Android 4.2 Jelly Bean ✓ Scherm 3.5” TFT Touchscreen ✓ Camera 3 MP vaste focus ✓ Accu spreektijd tot 6 uur, standby-tijd tot 450 uur

Ja! Ik bestel de Acer Liquid Z3 Duo smartphone inclusief extra flipcover voor maar € 99,- (winkelwaarde € 129,-) AANTAL SMARTPHONES:

à € 99,- + € 4,95 VERZENDKOSTEN.

IK MACHTIG AD NIEUWSMEDIA EENMALIG HET TOTAALBEDRAG VAN MIJN REKENING AF TE SCHRIJVEN.

Achternaam:

Voorletters:

Straat:

Huisnr.:

Postcode:

Woonplaats:

Telefoon:

E-mail:

Rekeningnummer: |

Handtekening:

VUL DE BON IN OF GA NAAR WWW.AD.NL/WEBWINKEL

Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar: AD Smartphone actie, Antwoordnr. 60294, 5000 VB Tilburg Dit aanbod geldt t/m 22 november 2013. U betaalt middels automatische incasso. Levering vanaf 8 november 2013. De algemene voorwaarden van het AD zijn van toepassing op deze actie (www.AD.nl/service).

➽ verkiezing

➽ interview

40ste maal Speelgoed van het Jaar

Van 8 tot 88: We worden en blijven geestelijk rijker van spelen.

➽ feiten & cijfers

516 bedrag in miljoenen euro’s dat vorig jaar in Nederland aan speelgoed is omgezet.

1935

Een vakjury, basisscholen, peuterspeelzalen en spelverenigingen in heel Nederland zijn er al maanden mee bezig: de verkiezing Speelgoed van het Jaar 2013. Voor de 40ste maal worden in vijf leeftijdscategorieën winnend speelgoed en gezelschapsspellen aangewezen. De verkiezing beoordeelt het nieuwste op de markt. De Stichting SpeelGoed Nederland geeft daarbij voorlichting over verantwoord en duurzaam speelgoed, en de veiligheidsnormen waar-

aan ons speelgoed volgens Europa moet voldoen. Deskundigen zijn het er in elk geval over eens: speelgoed en spellen zijn van belang voor een goede ontwikkeling en het leren van allerlei vaardigheden. Voor jong en oud. Of zoals de bedenker van de verkiezing, de pedagoog Roel de Groot zegt: ,,Speelgoed is voedsel voor het kind.’’ De winnende spellen worden op 6 november bekendgemaakt. Uitgebreide informatie: speelgoedvanhetjaar.nl

‘Bij een goed spel gebruik je je hersens en fantasie. Wat je nooit doet is weglopen!’ ➽ Joost Prinsen is presentator van het tvspel Met het mes op tafel en zelf dol op bridge.

Hoe krijg je je pa aan het spelen?

Jaar waarin het Monopoly-spel is bedacht. Inmiddels in 26 talen verkrijgbaar en zeker 200 miljoen keer verkocht. Nu ook te spelen met bankpas!

65.000 dollar kost dit koetsje van Assepoester, bed voor prinsesjes met rijke ouders. poshtots.com

Blauw waren de polsen in de jaren ’70. Oorzaak: de populaire klikklakballen.

2686 voor Christus. Datering van een muurtekening met een bordspel in het oude Egypte.

Voor de generatie die opgroeit met nieuwe technologieën is de combinatie van een bordspel met een smartphone of tablet een logische. Met de lancering van de vernieuwende 3D-game HolograFX dit najaar speelt de Nederlandse spelletjesfabrikant Goliath in op die ontwikkeling. De speler heeft zelf een rol in een magisch avontuur; of hij kan zijn vrienden en familie een rol toebedelen. Daarvoor is wel een smartphone nodig om de gratis app te downloaden. De speldoos is eenvoudig om te bouwen tot een minitheater. ,,Je kunt jezelf filmen met de smartphone en een ‘kloon’ projecteren als hologram. Met de bijgeleverde attributen voer je een eigen showtje op met stunts en ver-

dwijntrucs. Je bent een soort moderne illusionist. En hoe beter je wordt, hoe meer trucs je vrijspeelt,’’ vertelt Marloes Zalm van de Nederlandse spellenleverancier Goliath. Via de app zijn ook spannende afleveringen te downloaden waarin de speler kan meespelen, net als in een tv-serie. HolograFX is niet het eerste bordspel waarbij de smartphone een rol speelt, denk aan Spin-it en Captain Jack Pott. ,,80 procent van de doelgroep heeft inmiddels een smartphone en we merken dat vaders dit nieuwe spel ook heel leuk vinden,’’ zegt Marloes Zalm. Het hologrammenspel is bedacht door een Amerikaanse uitvinder, maar is qua techniek en afleveringen ontwikkeld bij Goliath in het Veluwse Hattem, waar ook het aloude Rummikub en nog 199 andere spellen vandaan komen. Ook van Rummikub bestaat een app. —CT

‘Geluk hebben is niet het belangrijkste’ e zanger en acteur Charley Luske (35) is dol op spelletjes. Van Risk en Monopoly heeft hij diverse uitvoeringen in de kast staan. Moeiteloos somt hij de duurste en goedkoopste straat op van het Europese Monopoly-spel. ,,De Kurfürstendamm in Berlijn is vergelijkbaar met onze Kalverstraat en het Deense Strandvejan met Ons Dorp. Ik ken alle namen op de bordspelen uit mijn hoofd,’’ zegt hij gedreven. De zanger speelt graag strategische spellen zoals Risk, Monopoly en de De kolonisten van Catan. ,,Ik speelde iedere dag met mijn jongere broer die ik op z’n 6de al de spelregels van Monopoly leerde, zodat ik een speelmaatje had. ,,Ik houd van spellen die spannend zijn, kwaliteit hebben en waarbij je een klein beetje geluk moet hebben. Dat laatste moet zeker niet het belangrijkste zijn, want dan vind ik er niks meer aan. ,,Risk heb ik veel gespeeld. Begonnen we thuis na het avondeten en zaten we om vier uur in de ochtend nog te spelen, tot mijn vrouw Tanja er echt moe van werd. Ik vind het superbelangrijk dat kinderen spelen. Het is goed voor hun cognitieve vaardigheden. Ik heb door Monopoly snel leren hoofdrekenen. Ook voor het ontwikkelen van sociale vaardigheden is het goed, leren omgaan met winst en verlies, en spelen met anderen. En natuurlijk, ook lol hebben is belangrijk.’’ —EL

Charley Luske is zanger en acteur, en gek op spelletjes

speelgoed 5

Spelen, waar is het goed voor? Het is soms letterlijk van levensbelang. Mensen die in hun jeugd niet spelen, vertonen later eerder crimineel gedrag. Het is een van de bevindingen van psychologen. Tekst: Thaloen Verweij Foto: Reuters/Bassam Khabieh

e beelden veroorzaakten in 1990 een schokgolf. Roemeense weeskinderen die onder erbarmelijke omstandigheden opgroeiden, verwaarloosd en vaak vastgebonden. Een omgeving waar kinderen gedrogeerd werden om ze rustig te houden. Laat staan dat ze de kans kregen om te spelen. Artsen stelden vast dat de ontwikkeling van deze kinderen ver was achtergebleven, hun vooruitgang langzaam. Maar toen onderzoekers de kinderen de kans gaven te spelen, werden de eerste stapjes gezet naar een betere gezondheid en sociale ontwikkeling. Een ander voorbeeld dat een idee geeft van de waarde van spelen. Een Amerikaanse psychiater, Stuart Brown, interviewde zeer gewelddadige gevangenen. Stuk voor stuk konden deze moordenaars en geweldplegers zich niet herinneren dat ze als kind met andere kinderen hadden gespeeld. De psychologie ziet gebrek aan spel in de jeugd dan ook

Iets is beter dan niets Syrische kinderen in een carrousel van bomresten.

als een belangrijke voorspeller van crimineel gedrag.

Groot belang Het zijn constateringen die Jeffrey Goldstein, sociaal psycholoog aan de Universiteit van Utrecht, niet verbazen. Hij houdt zich al ruim 40 jaar bezig met onder meer het onderwerp spelen. ,,Er is overweldigend bewijs dat spel goed is voor jonge mensen. Spelen is van groot belang bij de ontwikkeling van vaardigheden als taal, probleemoplossend vermogen, plannen en communicatie.’’ Het lijkt erop dat een biologische basis ten grondslag ligt aan spelen. ,,Niet alleen

‘Niet alleen mensen maar ook kleintjes van alle primaten spelen, behalve bij extreme omstandigheden als oorlog’

mensen, maar ook de kleintjes van alle soorten primaten spelen, behalve onder extreme omstandigheden als honger of oorlog. Spelen is grofweg te definiëren als plezier hebben. Je kunt je afvragen waarom we evolutionair een gedragspatroon hebben ontwikkeld dat vooral leuk is. Welnu, positieve emoties maken dat je je beter voelt en er beter uitziet, goed voor de gezondheid en voor het emotionele welzijn.’’ Uit onderzoek blijkt zelfs dat de ontwikkeling van het brein achterblijft als kinderen niet spelen. Afwisseling is van belang. Dus niet alleen computerspelletjes, maar ook voetballen. En niet voortdurend in groepen spelen, maar ook alleen. ,,In sociaal verband leer je met anderen om te gaan, samen te werken en omgaan met gevoelens als boosheid. Als je alleen speelt, krijg je een idee hoe goed je in bepaalde dingen bent en je kunt je fantasie

stimuleren.’’ Hetzelfde geldt volgens Goldstein voor sporten, ‘ook een vorm van spel’. Goldstein wenst kinderen veel speelgoed toe. ,,Daarmee spelen is beter dan met niks of met gevonden objecten. Als je speelgoed in een kamer legt, gaat een kind daar direct op af. Ook spelen ze langer met speelgoed, doordat het de fantasie aanjaagt.’’

Vrij spelen Een ontwikkeling baart Goldstein zorgen: ,,Elke nieuwe generatie heeft minder gelegenheid om vrij te spelen. Er is minder bos, kinderen hebben minder broers en zussen. Als ze een keer mogen spelen, is het in een speelparadijs, waar volwassenen hebben bedacht wat ze moeten doen. Een kind moet ook in de gelegenheid zijn om te doen wat het wil. Een advies: haal gevaarlijke spullen weg en laat kinderen, onder toezicht, doen wat ze willen.’’

speelgoed 7

Volwassenen of kinderen?

Nederland mag het weer zeggen. Wat wordt het beste spel of speelgoed van 2013? Dit zijn de kanshebbers.

k stelde mij bij een dagje jureren geen bijeenkomst voor met volwassenen, met speelgoedwinkeleigenaren en pedagogen die samen in een vergaderzaal tussen het nieuwste speelgoed zitten. Dat was toch echt het geval. En leuk dat het was! Het duurde twee kopjes koﬃe en daarna speelden we zonder gêne samen met een op afstand bestuurbare auto die tegen de muur kon rijden, omviel en verder reed. Iemand anders toerde op de spacescooter door de ruimte en de eigenaar van een speelgoedwinkel uit Noord-Holland leerde mij hoe je met een Furby moet omgaan. Ik had een frisse tegenzin, want wat moet je eigenlijk met zo’n ding? ,,Kijk, een Furby wordt niet snel boos, behalve als je aan zijn oren trekt,’’ zei mijn helper, waarna hij het arme beest onder groot protest aan zijn oortjes liet bungelen. Ook met al het andere speelgoed, van kleurrijk Lego tot hilarische kleuterspelletjes, is gespeeld. Ik heb een Barbie met mechanisch lopend paard bewonderd. Allemaal om een zo’n goed mogelijk oordeel te vellen over hét speelgoed van het jaar. Want ik weet als moeder dat het prettig is om goed speelgoed te kopen.

Tekst: Ellen Lengkeek Foto’s: SpeelGoed Nederland

Renske Baars is redacteur van AD en jurylid van de speelgoedverkiezing

8 zaterdag 2 november 2013

Sneller, slimmer, behendiger en supergezellig ➽ 0 t/m 2 jaar ■ Bunny Boo Hiermee kan de de wereld van

■ Woezel en Pip-camera Een camera met

2D- en 3D-ruimten worden verkend. Zit het konijn op het gele, rode of blauwe blok? Sommige opdrachten zien er bijna hetzelfde uit. Toch kan de oplossing anders zijn, naargelang de oren van het konijn boven de blokken uitsteken.

vier afbeeldingen. Als het kind op de knop drukt, verschijnt een afbeelding, klinkt een geluidje en ziet het een lichtflits. De lens maakt een ratelend geluidje als er aan wordt gedraaid. ■ Lego Duplo Grote Lego-

stenen waarmee peuters kunnen experimenteren. Een verzameling van vijftien gekleurde stukken en elementen waaronder een trekwagen en stickers. Alle extra elementen passen bij standaard Lego Duplo.

■ Nino/Nina Een knuffelbeer

met interactieve functies en bewegingssensor. De beer herkent een datum, dagdelen en reageert met vrolijke zinnetjes op geprogrammeerde feestdagen.

➽ 3 t/m 5 jaar ■ Barbie-paard Een speel-

■ Lego Duplo treinbaan

paard dat reageert op een barbiepop. Het kind drukt op het voorhoofd van het paard, beweegt de arm van de pop en ziet het paard naar zich toe lopen.

Een set met moderne trein, locomotief met geluid en goederenwagons om met rotsen te vullen.

■ FurReal

Friends Een kat die verzorgd moet worden en geluiden maakt.

proberen te vangen voordat hij de grond raakt. De speler met de meeste wortels in zijn mandje wint. ■ Billy Aap Een bewe-

■ Snuffie Hup De spelers

trekken één voor één wortels uit gaten en moeten daarbij opletten dat ze konijn Snuffie niet aan het schrikken maken. Springt Snuffie wel de lucht in, dan moeten alle spelers hem

gend spel waarbij kinderen achter de speelgoedaap moeten aanrennen. Daarbij moeten zij gekleurde ringen om zijn staart proberen te gooien.

➽ 6 t/m 8 jaar ■ Barbecue Party Bij dit spelletje beweegt een rooster en moet voedsel worden verzameld. ■ La Cucaracha Met behulp van

bestek moeten kakkerlakken in de val worden gelokt. De dobbelsteen beslist of er een vork, mes of lepel

Op word 6 novem en b beke de winn er aars n Mees dgema temm a k t en ka tot e n nog n me www t morgen v .spee ia lgo vanh etjaa edr.nl

omgedraaid mag worden.

■ Furby Dit speelgoeddier in

■ Maya Go Collecto Hier worden

twee spelformats gecombineerd: memo en dobbelen. De spelers dobbelen en spelen ook een rondje memo. Wie slim is en goed oplet, vindt de juiste kaartjes om de obstakels op zijn weg naar de korf van de koningin te overwinnen. Een goed geheugen en wat geluk is nodig om het spelletje te winnen.

twintig kleuren komt tot leven door hem te schudden, aaien, kietelen of te trekken aan zijn staart. Furby spreekt Furbish. Hoe meer ermee wordt gespeeld, hoe meer Nederlands hij leert. Furby kan gevoed worden via een app. ■ Tiptoi Globe Landen op een

globe kunnen met een stift worden aangetipt. Hierna wordt informatie over dit land gegeven en kunnen verschillende spellen worden gespeeld.

➽ 9+ jaar ■ HolograFX Zelf optreden in acts met hologrammen. Deze zijn te downloaden met smartphone of iPod Touch. De app laat hologrammen verschijnen en weer verdwijnen. Hologrammen van de speler zelf of van het publiek. De speler kent de geheimen, de toeschouwer niet. ■ IQ Link Een reis- en denkspel met 36 puzzelonderdelen, maar slechts 24 plaatsen op het bord. Ringen en bollen van verschillende puzzelstukken kunnen op dezelfde plaats

worden gelegd. Enkel wanneer je ze op de juiste manier aan elkaar linkt. ■ Rockboard Scooter

Deze step kan op twee manieren worden gebruikt. Door middel van het traditionele steppen en door middel van een achterwaartse beweging. Doel ervan is kinderen weer actief buiten te laten spelen. ■ SlammR Een radio-

met vierwielaandrijving. Rijdt door modder en scheurt over gras. ■ Qwixx Dobbelspel voor

twee tot vijf spelers. Niemand hoeft op zijn beurt te wachten. Iemand dobbelt en iedereen kan de worp benutten.

grafisch bestuurbaar voertuig dat in verschillende transformaties kan rijden op ieder terrein

➽ 12-99 jaar ■ De jongens tegen de meisjes Met dit bordspel strijden een jongens- en een meisjesteam tegen elkaar in zeven rondes plus finale. Doel is om duidelijk te maken welk geslacht het sterkste is. ■ River Dragons Een tac-

tisch spel waarin de spelers elkaar flink dwars kunnen zitten. Spelers bouwen bruggen op zoek naar het eigen dorp.

■ The Voice of Holland Win per

optreden de meeste fiches, door te raden hoeveel stoelen er zullen draaien, door het zangtalent van een deelnemer het beste te beoordelen of door zelf als beste te zingen. Om het spel te kunnen spelen, is een iPod Touch, iPhone of iPad nodig. ■ Ik hou van Holland

Een verjaardagsspel

waarbij vragen worden gesteld terwijl een cadeau in een kring wordt doorgegeven. Als het cadeau ‘ontploft’, verliest de speler die het op dat moment in handen heeft. ■ Triominos Dit spelbord

moet in balans worden gehouden. Punten worden verzameld door de gewichten op een plek met een hoge waarde te plaatsen.

speelgoed 9

➽ even voorstellen Martin Valenkamp (69) Pedagoog en speldeskundige. Speelt ’t liefst: Carcassonne en buiten Kubb.

Jeroen Nugteren (35) Salesmanager Identity Games. Speelt ’t liefst: Puerto Rico, Boonanza.

Emile Kalis (46) Spelletjesuitvinder en directeur Identity Games. Speelt ’t liefst: Boom Boom Balloon, Subbuteo.

Els Heijboer (46) Lerares, moeder van Sanne (8), Ezrha (12), Eljah (16). Speelt ’t liefst: Mens erger je niet.

Het geheim van een goed spel We spelen dagelijks of hebben er tenminste goede of slechte herinneringen aan. Ouders spelen mee met hun kinderen, uitvinders dromen van hét ultieme spel, bedrijven en fabrieken willen ’t liefst veel verkopen en de pedagoog kijkt ook serieus mee. In gesprek. Tekst: Ellen Lengkeek Illustratie: Tjitske Sluis

Wat maakt een gezelschapsspel goed? Emile Kalis: ,,Een spel moet je snel kunnen beginnen. Gaandeweg kun je leren hoe je moet winnen. Eenvoudig met een goede opbouw.’’ Els Heijboer: ,,Dat vind ik ook. Vrij makkelijk en in snelle stappen. Ik wil niet eerst uitgebreid een gebruiksaanwijzing lezen om de kinderen alles uit te leggen. Het moet vanaf het begin af aan spannend zijn.’’ Martin Valenkamp: ,,Een spel of speelgoed is goed als het vaardigheden stimuleert, het plezier oplevert en het de spelers niet kleineert of onzeker maakt. Het moet ook zeker uitdagen tot herhaling.’’ Jeroen Nugteren: ,,Voor een goede verkoop zie ik dat emotie en beleving meespelen. Voor mij is een spel goed verkoopbaar als de consument weet wat hij krijgt voor zijn geld. Vaak weten

‘Boom Boom Balloon is een van onze best verkochte spelletjes. Bedacht door een dominee en door ons verder uitgewerkt’ 10 zaterdag 2 november 2013

mensen al van tevoren dat een spel of speelgoed hun plezier oplevert omdat ze het bij anderen hebben gezien of hebben meegespeeld.’’ En hoe bedenk je een goed spel? Emile: ,,Ga uit van de speler en niet van jezelf. Ik laat mij met mijn team inspireren door wat we om ons heen zien gebeuren, lezen in een artikel of boek, of zien in een televisieprogramma. Je begint vaak met een onderwerp. Kinderen zijn bijvoorbeeld geïnteresseerd in wilde beesten. Daarop zijn we gaan voortborduren en hebben we Wildlife gemaakt, een interactief spel met dvd’s, filmpjes met vragen over de jungle. De kinderen rijden met autootjes over het bordspel en zien op de tablet beelden alsof ze op safari zijn. Heel actief.’’ Moet een spel of speelgoed leerzaam zijn? Martin: ,,Nee, dat moet niet de opzet zijn van een spel, maar het gebeurt toch wel. Mijn algemene stelling is dat al het spelen niet bedoeld is om van te leren. Maar tegelijkertijd leer je van spelen, samenspelen en gezelschapsspellen een heleboel. Bijvoorbeeld: strategisch denken, coördinatie, samenwerking en creatief zijn.’’ Els: ,,Het fijne is dat je van een spel of spelen met speelgoed altijd wel iets

leert, maar dat is voor mij geen uitgangspunt.’’ Jeroen: ,,Een spel wint wel aan kwaliteit als de speler na afloop het idee heeft het de volgende keer beter te zullen doen. Het maakt dan niet uit of hij iets heeft geleerd over spelling, rekenen, geschiedenis of spelstrategie.’’ Emile: ,,Het moet vooral goed en leuk zijn.’’ Wat is voor jullie een recente hit? Jeroen: ,,Boom Boom Balloon is een van onze best verkochte spelletjes. Ver-

Om tafel! Bij het doorprikken van een ballon deinst ons deskundige panel een beetje achteruit. Universele spanning, die in de speelgoedbranche goed valt te verkopen.

zonnen door een dominee en door ons verder uitgewerkt. Het is een groot succes in binnen- en buitenland, heeft meerdere prijzen gewonnen en is meer dan een miljoen keer verkocht.’’ Emile: ,,Dit spel gaat over emoties; angst dat de ballon gaat knappen als je er stokjes in prikt en wat je moet doen als de dobbelsteen je beurt aanwijst. Je deinst achteruit. Die emotie is voor ieder kind en iedere ouder op de wereld dezelfde. Een universeel spannend en betrekkelijk eenvoudig spelletje.’’ Els: ,,Ik ga voor de gezelligheid om tafel met z’n allen. Door het leeftijdsverschil is het nu wel lastiger een spel te kiezen. De jongens gaan het liefst voor het FIFA-spel op tv,

terwijl Sanne het raadspel Wie is het? heel leuk vindt. Ik trouwens ook. Als kinderen wat ouder worden komt het strategische spelen meer om de hoek kijken. Monopoly blijft bij ons, ook op vakantie, favoriet.’’

‘Ten diepste is er in speelgoed al eeuwen niet iets veranderd. Het is vaak een imitatie van de volwassen wereld’

Vinden we buiten onze landsgrens dezelfde spelletjes leuk? Emile: ,,Het verschilt per land. Duitsers houden van strategische spelletjes en nemen de tijd voor gebruiksaanwijzingen. In warme landen richten we ons meer op het buitenspelen en in de VS houden ze van actie.’’ Jeroen: ,,In Europa spelen volwassenen vaak mee met hun kinderen net als in China, vanwege de eenkindpolitiek. Kinderen hebben daar niet altijd

een broer of zus om mee te spelen. In de VS is spelen vooral handig om het kind bezig te houden zodat de ouders iets anders kunnen doen. Wij houden daar rekening mee bij het bedenken van spellen.’’ Emile: ,,Spelletjes die heel goed verkopen worden vaak overal op de wereld direct begrepen. Die zijn ‘taalloos’ en vragen om een vaardigheid die we allemaal kennen, zoals tekenen.’’ Is er de afgelopen decennia veel veranderd in de speelgoedwereld? Martin: ,,Ten diepste is er aan speelgoed al eeuwen niet echt iets veranderd. Foei, van mij! Maar speelgoed is eeuwenlang al een imitatie van de volwassen wereld en van de natuur, en meestal gericht op volwassen rollen. Speelgoed kent wel een geschiedenis van uiterlijke veranderingen. Van houten paard naar fiets, van koets naar trein. Van papieren vliegtuigen naar bestuurbare helikopters. Speelgoed als spiegel van de maatschappij.’’ Jeroen: ,,We zien nu een scheiding van het type vermaak. Aan de ene kant verregaande technologische ontwikkelingen. Aan de andere kant een hang naar het eenvoudige en tastbare.’’ Martin: ,,Ik zie wel dat speelgoed en spellen steeds meer vooral leuk moeten zijn en minder dan vroeger pedagogisch worden gebruikt.’’ Wat mag het kosten tegenwoordig? Jeroen: ,,Door de financiële crisis zie ik dat we vroeger best 40 euro voor een kwaliteitsspel betaalden. Nu is dat eerder rond de 25 euro, maar mensen kopen nog steeds.’’ Els: ,,Mooie en goede spellen zijn vaak duur. Ik let op de aanbiedingen, op kwaliteitslogo’s en keurmerken. Uiteindelijk kies ik voor een spel dat favoriet is bij mijn kinderen.’’

speelgoed 11

Sabbelen

zonder scherpe kantjes Wie speelgoed koopt, wil erop kunnen vertrouwen dat het veilig is om mee te spelen. Miesje van Rijn vertelt hoe de veiligheid is geregeld. ‘Koop speelgoed in de speelgoedwinkel of via gerenommeerde websites.’ Tekst: Thaloen Verweij Foto’s: Dreamstime, Shody Careman Hoe herken je veilig speelgoed? ,,Als er een CE-teken (Conformité Européenne) op staat, kun je ervan uit gaan dat het artikel voldoet aan de eisen die in Europa aan goed speelgoed worden gesteld. Al het speelgoed dat je kunt kopen in speelgoedwinkels en op gerenommeerde websites is voorzien van die letters.’’

‘De normen zijn streng maar geen producent wil dat er ongelukken gebeuren, ook al omdat dat vaak veel geld kost’

Welke veiligheidseisen stelt de EU? ,,Dat zijn er ongelooflijk veel. In de Europese Richtlijn Speelgoedveiligheid staan ze allemaal. Dat document verwijst weer naar dertien verschillende normen.’’ Wat zijn dat voor normen? ,,Er zijn normen op allerlei verschillende vlakken. Zo is er een norm die het gebruik van giftige grondstoffen uitsluit, een norm die specificeert hoe stevig een oog aan een pop moet zijn vastgemaakt en één die duidelijk maakt hoe elektriciteit veilig moet zijn weggewerkt in speelgoed. En er is een norm die specificeert hoe stevig het gebruikte materiaal moet zijn: stel dat een baby een rammelaar in de lucht gooit, en dat die vervolgens in stukjes breekt, waarin hij kan stikken. Of dat de scherven scherpe randen hebben, waaraan hij zich kan snijden.’’ Zijn die eisen voor alle speelgoed hetzelfde? ,,Wie speelgoed ontwerpt, moet bekijken welke kinderen ermee gaan spelen en wat zij er allemaal mee kunnen doen. Een skateboard is niet geschikt voor een 3-jarige, dus als die zich ermee bezeert, wil dat niet zeggen dat er iets mis is met het skateboard. De eisen voor speelgoed voor kinderen tot 3 jaar

Miesje van Rijn is secretaris van de Organisatie van Nederlandse Speelgoedleveranciers.

1200

Aantal kinderen dat jaarlijks op de Spoedeisende Hulp belandt na een ongeluk met binnenspeelgoed.

zijn nog strenger dan die voor kinderen van 3 tot 14 jaar.’’ Wie controleert of speelgoed veilig is? ,,De leverancier moet alle artikelen zelf testen en een technisch dossier aanleggen, dat aantoont dat een product aan de normen voldoet. Sommige mensen vinden speelgoed erg duur. Dat kan haast niet anders, want de producent moet enorm veel nagaan voordat hij het op de markt mag brengen.’’

Houdt de overheid ook toezicht op veiligheid? ,,De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) onderzoekt of speelgoed aan de eisen voldoet. Als ze er aanleiding toe zien, kunnen zij besluiten een artikel te testen. En Europese lidstaten informeren elkaar over onveilige producten.’’ Zijn er sancties voor leveranciers van onveilig speelgoed? ,,Als er een bedreiging is voor de gezondheid, kan de NVWA besluiten een artikel uit de winkel te laten terugroepen en een boete opleggen. Dat komt gelukkig maar weinig voor. Er komen jaarlijks duizenden nieuwe producten op de markt, waarvan er misschien drie moeten worden teruggeroepen.’’

Gelden dezelfde regels voor buitenlandse producenten? ,,Het meeste speelgoed komt uit China. De Europese speelgoedrichtlijn is in het Chinees vertaald en er is veel contact tussen Brussel en China om ervoor te zorgen dat ook dat speelgoed aan alle eisen voldoet. De leverancier die het artikel in Europa op de markt brengt, moet beschikken over het technisch dossier.’’ Zijn er fabrikanten die er de kantjes vanaf lopen? ,,De normen zijn streng, maar geen producent wil dat er ongelukken gebeuren, al is het maar omdat het terugroepen van een artikel veel geld kost. Maar je kunt niet elk risico uitsluiten. Het is vooral belangrijk kinderen te laten spelen met speelgoed dat voor hun leeftijd is bedoeld.’’

speelgoed 13

‘Sinterklaas kom snel!’ Door het hele land worden de nominaties voor Speelgoed van het Jaar getest. In Noordwijk door kinderen én ouders. ‘Hé, je hebt Wordfeud ook in het echt!’ Tekst: Conny Taheij Foto’s: Shody Careman

n heel het land testen scholen, peuterspeelzalen en spellenverenigingen vier weken lang het door de jury genomineerde speelgoed in diverse categorieën. Hun stem bepaalt mede, voor 35 procent, welk product de verkiezing wint. Het allerleukste speelgoed van het jaar? Voor leerlingen van groep 7/8 van basisschool De Klaverweide in Noordwijk is dat overduidelijk: de space scooter! Zelfs de meester kan er op. ,,Wie wil de space scooter buiten uitproberen,’’ vraagt meester Nils Wijnands. Vrijwel alle vingers gaan de lucht in. De snelle Rockboard Scooter Original van Niens-Trading is populair, bij jongens en bij meisjes. ,,De step is geweldig. Hij is stevig, dus duurzaam en het laat de kinderen bewegen, ook de kinderen die anders niets doen aan beweging. Dus dat is fantastisch. En ik kan er zelf ook op,’’ grijnst hij. Het spel Qwixx met gekleurde dobbelstenen vraagt eerder om hersenactiviteit. De spelregels zijn volgens Daisy Broekhof (12) en Suzy Dines (11) niet helemaal helder. ,,Maar als je begint en het door hebt, is het wel leuk. Mis-

I Afvaller? Triominos wordt door de oudere spelers te makkelijk bevonden. Linksvoor Ilse Groothuis, rechtsvoor Esther Oostdam.

14 zaterdag 2 november 2013

schien staan er straks wel filmpjes op YouTube, zodat je het sneller begrijpt.’’ Op school doen de leerlingen vaak bordspelletjes als ze hun werk afhebben. En Qwixx mag er best bij in de spellenkast, vindt het tweetal. Maar nu ze mogen kiezen, wint de space scooter en staat Qwixx op nummer 2.

Tactiek Ook volwassenen moeten even doorbijten om Qwixx onder de knie te krijgen. ,,Maar dit is wel het leukste spel, omdat het tactiek vraagt en het spannend is. Je bent afhankelijk van wat de ander gooit,’’ zegt Ilse Groothuis. Zij geeft ook als tip aan de fabrikant mee om de spelregels op YouTube te zetten. Het eveneens genomineerde Triominos Tri-Balance valt al snel af. ,,Te makkelijk en niet origineel,’’ oordelen de spelers. Groothuis vindt een spelletje leuk als kinderen er een beetje bij moeten nadenken, zoals bij Rummikub en Scrabble. ,,Je moet kinderen echt een spel aanbieden om ze van de tablet af te krijgen. Hé, je hebt Wordfeud ook in het echt, hoorde ik een kind laatst zeggen toen het Scrabble zag.’’ Esther Oostdam, moeder van vier kinderen in de leeftijd van 9 tot 26, speelt vaak spelletjes met hen. ,,Er komen kinderen bij ons thuis die dat heel raar vinden,’’ vertelt ze. Waar ze op let bij de aanschaf? ,,Op het gemak. Je moet het direct kunnen spelen, zoals Yahtzee of Ganzenbord. Bingo blijft ook leuk op feestjes, net als Pictionary of Monopoly.’’ Groothuis: ,,Met oud en nieuw spelen we met twee gezinnen Triviant of het Paul de Leeuw-spel Onvoorspelbaar. Hilarisch.’’ Met een afstandsbediening laten Koen de Jong (10), Stef Passchier (11) en Rick Hendriks (11) de SlammR over het plein

De favoriet Als velen valt Jaydee Bekkers (10) voor de snelle Rockboard-step, waarmee je ook wedstrijdjes kunt doen.

Het beoordelen De spelregels van het dobbelspel Qwixx zijn volgens Suzy (11) en Daisy (12) niet helder. Sam (12) kruist de step aan als favoriet. Coureurs Koen (10), Stef (11) en Rick (11) racen met de SlammR.

‘Belangrijk is dat hij lang blijft rijden. Van deze is een wiel al losgeschoten en een accu doet het niet meer’ scheuren. ,,Deze is leuker dan een gewone radiografisch bestuurbare auto, omdat hij kan omslaan en de armen kunnen omklappen,’’ zegt Koen. Hij vindt het belangrijk dat de auto lang blijft rijden en makkelijk te bedienen is. ,,En dat hij niet kapotgaat. Van deze is een wiel al losgeschoten en een accu doet het niet meer.’’

Handiger Terug in de klas is de stemming voor het allerleukste spel van 2013 in volle gang. Sam van der Ark (12) kruist het vakje van de step aan als zijn favoriet. ,,Bordspelletjes speel ik niet veel. Ik ben vaak buiten met mijn skateboard. Als ik speelgoed vraag of koop, kijk ik of je het na een paar dagen niet zat bent, of je er lang plezier van hebt en of ik het niet in mijn eentje hoef te spelen. Met de step kun je ook wedstrijdje doen. Of hij op mijn verlanglijstje komt voor Sinterklaas? Zeker weten!’’ Dat geldt ook voor Jaydee Bekkers (10): ,,Je kunt er heel hard mee en het is handiger dan een gewone step, want je houdt het namelijk langer vol. En hij is er ook nog in het roze.’’

Spelen doe je met elkaar Nederland kent een rijke geschiedenis van spellenverenigingen. Al in 1883 wordt in Amsterdam La Fidélité opgericht. De sociëteit heeft als doel ‘het bevorderen van vriendschap en gezellig verkeer op wekelijksche bijeenkomsten door billard-, kaart-, dominospelen’. In het Drentse Borger wordt in 1902 om dezelfde reden sociëteit de Pet opgericht. Ducosim is nu met zo’n 750 leden sinds 1976 de grootste spellenvereniging van Nederland. Zij promoot het spelen van spellen, houdt landelijke speldagen, steunt lokale verenigingen en geeft het blad Spel! uit. ,,Wat er leuk is aan het spelen in verenigingsverband, is moeilijk uit te leggen,’’ zegt voorzitter Maurice Strubel. ,,Sommigen spelen om het systeem van een spel te doorgronden, anderen voor de gezelligheid en weer anderen als competitie. Alles kan.’’ In Nederland komen jaarlijks meer dan honderd nieuwe spellen op de markt. In Duitsland is onlangs de grootste spellenbeurs ter wereld gehouden met ruim 100.000 bezoekers.

speelgoed 15

WEBWINKEL

Schanulleke, het popje van Wiske uit de stripreeks Suske en Wiske, is er nu in een pluchen knuffelversie. Deze superschattige Schanulleke wil graag met jou knuffelen. Wil jij haar beste vriendje zijn?

Beleef als Wiske de leukste avonturen met je eigen Schanulleke pop! ✓ Geschikt voor kinderen vanaf 1 jaar ✓ 31 cm hoog ✓ Superzacht pluche ✓ Leuk cadeau voor de feestdagen! Tijdelijk bij het AD

14,

Ja! Ik bestel de Schanulleke pop voor maar € 14,95 AANTAL POPPEN:

à € 14,95 + € 1,95 VERZENDKOSTEN.

IK MACHTIG AD NIEUWSMEDIA EENMALIG HET TOTAALBEDRAG VAN MIJN REKENING AF TE SCHRIJVEN.

Achternaam:

Voorletters:

Straat:

Huisnr.:

Postcode:

Woonplaats:

Telefoon:

E-mail:

Rekeningnummer: |

Handtekening:

VUL DE BON IN OF GA NAAR WWW.AD.NL/WEBWINKEL

Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar: AD Schanulleke, Antwoordnummer 60294, 5000 VB Tilburg Dit aanbod geldt t/m 31 december 2013. U betaalt middels automatische incasso. U ontvangt de pop binnen 10 dagen na ontvangst van uw betaling. De algemene voorwaarden van het AD zijn van toepassing op deze actie (www.AD.nl/service).