Surrogaat by Jolien Brands

Conserveren

Fosiliseren

Pekelen

Barnsteen

Invriezen

Bladfosiel

Melkzuurbacterie

Huisdierfosiel

Wecken

Lamineren

Colofon Uitgevers: Jolien Brands Freya Clijmans Jelmer Dam Tille lingier Jonas Thienpont Ellen Van Daele

Jaar: 2012 Drukker: Copy Copy Blancefloerlaan 22/5 2050 Antwerpen (L.O.)

Soort papier: uncoated papier Lettertype: Steelfish Adobe Calson Pro

Oplage: 6, 1e oplage

Transfereren

Suggereren

Reflecteren

106

Organische print

Geometrisch gebergte

Kleine spiegel

108

Fun & fancy

Constructieve rivier

Spiegel installatie

114

Symmetrische prints

Eco-recycle

Caleidoscoop

122

Olie afdruk

Origami

102

Fotogrammen

Scans

Er zijn talloze manieren te bedenken om organismen te conserveren. Maar hoe breng je dit in beeld? Wij bedachten er enkele met vooral een in het oog springende esthetiek. Het wordt tijd om nu de natuur te bewaren want er valt binnenkort niks meer te conserveren.

Wij doen een poging om dit waar te maken. Want als wij het niet doen, wie wel? We geven de natuur wellicht een allerlaatste kans, het is aan de generaties na ons om die kans juist te benutten. Met het doel op een esthetische beeld pogen we de laatste schoonheid van onze natuur te waarborgen.

We c k e n I n v r i e z e n L a m i n e re n P e k e l e n

PEKELEN Een andere eenvoudige manier om middelen te conserveren is uitdrogen. Door het uitdrogen, hebben bacteriĂŤn geen vat meer op het organisme en kunnen we ze langer bewaren. We dienen alleen nog maar voorzichtig om te springen met het organisme, het is broos en dor. Het heeft onze hulp nodig. Kunnen we het nog verder beschermen tegen invloeden van buiten af? Of zal het mee vergaan met al de rest? We pekelde de bladeren in met grof zout dat zich als kristallen aan het organisme vast hecht en al het vocht absorbeert.

Conserveren

Blad van Hydrangea macrophylla

Conserveren

INVRIEZEN Een van de eenvoudigste methodes om te conserveren is koeling. We bevriezen de tijd. Moleculen vertragen tot ze uiteindelijk stilstaan. De tijd staat stil en eigenschappen blijven bewaard. We houden vast aan dat wat we hebben. Smelt het ijs, dan pas geven we de natuur terug waar ze hoort. Hopelijk leeft het kleine stukje natuur op een dag verder. Alsof er niks is gebeurt. We vroren bloemen en zaden in met water. Soms door het toevoegen van een extra kleur geeft het een mooie kleur spiegeling. Het licht breekt telkens op een andere manier, wat de fotoâ&#x20AC;&#x2122;s interessant maakt.

Conserveren

Bij een lage temperatuur vermenigvuldigen micro-organismen zich veel trager.

Conserveren

Door het invriezen voor bewaring wordt het metabolisme gestopt. Belangrijk is dat er eerst een voorbehandeling gebeurt. Invriezen is nog niet mogelijk met volledige planten, wel met delen van planten. Men kan bijvoorbeeld zeer gemakkelijk stuifmeel voor tientallen jaren bewaren. Men moet dit dan eerst goed indrogen en dan kan dit in de diepvries (soms tot -80 Â°C) bewaren. Later kan dit stuifmeel terug gebruikt worden om bloemen te bestuiven en bevruchten. Het is ook mogelijk stekken van houtachtige gewassen zeer lang te bewaren. Deze stekken moeten eerst sterk uitgedroogd worden, waarna ze in containertjes in een tank met vloeibare stikstof kunnen bewaard worden (ook tientallen jaren). Nadien kunnen uit dergelijke stekken terug nieuwe planten gemaakt worden. Meer recent is het ook mogelijk celculturen en meristemen via cryopreservatie te bewaren. Dit is een techniek, waarbij de plantendelen of celculturen eerst beperkt uitgedroogd en voorbehandeld worden met een cryoprotectans. Dit is en stof die planten weerstandig maakt tegen invriezen. Na zulke behandeling kunnen de culturen/meristemen stapsgewijze ingevroren worden. Na bewaring in vloeibare stikstof moet dan weer een zeer complexe ontdooiĂŻngsprocedure gevolgd worden.

Conserveren

MELKZUURBACTERIE In een laatste poging om bloemen en planten te conserveren maakte we gebruik van melkzuurbacterie. Allicht een onconventionele manier van bewaring. Maar wellicht kunnen bacteriën ons een laatste hoop bieden in het behouden van natuur. Het is een poging waard, de foto’s zijn gemaakt door bloemen in een bad of vaas met water en melk onder te dompelen, om zo een vage overgang te creëren naar het wit. Het leverde alvast een mysterieus beeld op. Op de grens van verbeelding en realiteit, verdwijnt de bloem in het niets.

Conserveren

Geconserveerde producten kunnen worden bewaard in blik, glazen potten, of in plastic. De uitvindingen van het conservenblik en de weckfles leverden verbeterde conserveringsmethoden op. Vroeger werden conservenblikken gesoldeerd met lood, waardoor er gevaar van loodvergiftiging bestond. Ingeblikt en ingepot voedsel, mits steriel, kan jaren worden bewaard.

Conserveren

WECKEN We vulden potten en flessen met bloemen en planten. In een weckpot zijn geen bacteriĂŤn aanwezig die het organisme verder kunnen verderven, dat zou in de buitenwereld wel gebeurt zijn. Net op tijd, want een rotte bloem is voor niemand nog iets waard. Beschermt van de buitenomgeving, staat de tijd binnenin stil. Wij willen oneindig lang van hun kleuren kunnen genieten. Door de bloemen op kleur en vorm in de flesjes te rangschikken verkregen we een mooi kleurenpalet. In een reeks krijgt het een bevreemdend resultaat. Bijna eng omdat we niet gewent zijn bloemen zo ongemakkelijk compact te aanschouwen.

Conserveren

De bloemen of planten die men wil wecken moet men eerst controleren op eventuele insecten, zodat ze niet mee de pot in gaan. Deze insecten zijn namelijk dragers van bacteriĂŤn en zouden het bewaarproces van het wecken tegeniet brengen. Vervolgens probeert men de bloemen of planten zeer voorzichtig in de pot of fles te steken, zodat ze zeker niet beschadigd raken. Wanneer de pot of fles goed vol zit gaat men de rest bijvullen met water of azijn. Hierdoor verdwijnt alle lucht dat nog tussen de blaadjes zat. Wanneer men de flesjes hierna gaan sluiten zorgt de bewaarstop ervoor dat de planten hun kleurrijke kleuren behouden.

Conserveren

LAMINEREN Twee verbindingen staan sterker dan een enkele. We plastificeerden planten en bloemen in de hoop dat ze in een vacu端m zouden overleven in een bedorven buitenwereld. Toch is het maken van de juiste verbinding geen gemakkelijk proces. Meer dan eens laat de natuur zich niet in een vacu端m duwen, het wil verder leven. Wellicht een mislukte poging om het kleine stukje natuur met dwang te bewaren. Maar wat is natuur verpakt in plastiek nog waard, als er nergens anders meer natuurlijke schoonheid te bekennen valt? We lamineerde een bloem met twee plastiek vellen. Soms mislukte het proces, maar zo verkregen we interessante resultaten.

Conserveren

B a r n s t e e n B l a d f o s s i e l H u i s d i e r f o s s i e l

Reflecteren kan op twee manieren ge誰nterpreteerd worden en beide zijn van toepassing in onze Surrogaten toekomstvisie. Hoe denken wij na over de toekomst? Is een wereld zonder natuur nog leefbaar? Voor ons alleszins niet. Wij doen juist de moeite

om natuur een voortbestaan te gunnen. Ook kan reflectie begrepen worden als het visuele aspect. We gebruiken spiegels om de natuur te laten weerspiegelen, vermenigvuldigen, illusionair en ongrijpbaar.

BARNSTEEN Vandaag worden er nog barnstenen gevonden waarin insecten zitten die al miljoenen jaren zijn uitgestorven. Dit wil Surrogaat bereiken met meer dan alleen insecten. Ook planten kunnen in kunstmatige barnsteen, hars en lijm bewaard worden. Door de verharding word de genetische code bewaart die eventueel over vele generaties terug kan worden onttrokken van het organisme, waardoor het betreffende organisme eventueel verder zou kunnen leven.

Fossiliseren

Met fossilisatie worden inorganische processen aangeduid waardoor de overblijfselen van organismen na hun dood worden geconserveerd door bedekking met sedimenten. Onder fossielen verstaat men alle resten en sporen van planten en dieren die geconserveerd zijn in de aardbodem. Hoewel dat vaak wordt gedacht, hoeven fossielen niet â&#x20AC;&#x2DC;versteendâ&#x20AC;&#x2122; te zijn en zeer veel fossielen zijn dan ook niet versteend. Het is zelfs zo dat nauwelijks veranderde fossiele resten bekend zijn uit zeer oude gesteenten.

Fossiliseren

BLADFOSSIEL Bij deze fossielen is het organische chemisch verwijderd, waardoor er enkel een skelet overblijft. Dit skelet is langer te bewaren omdat het zachte organische materiaal is verwijderd en alleen een droog skelet overblijft. Een skelet is de perfect voorstelling van iets wat ooit geleefd heeft. Maar lang vergaan is. We tonen deze confrontatie met de dood in een grafisch beeld, hopelijk met het besef dat we op onze manier dood en verderf zaaien.

Fossiliseren

Diagenese: verandering dat het sediment ondergaat nadat het is afgezet

Prunus serotina

Fossiliseren

Carpinus Betulus

Fossiliseren

HUISDIERFOSSIEL Surrogaat gaat er vanuit dat de fauna en flora in de toekomst niet meer hetzelfde zal zijn zoals we die vandaag kennen. Fossielen zoals we ze vandaag kennen zijn oeroud en van prehistorische dieren. Toekomstige generaties vinden misschien fossielen terug van huisdieren die vandaag in overvloed voorkomen zoals honden en katten. Des te meer een teken dat de natuur zoals ze ooit was nooit meer hetzelfde zal zijn. Dus maken we onze eigen fossielen uit gips. Een abstracte afspiegeling van onze vroegere huisgenoten, maar nu nog altijd wel terug te vinden in onze huiskamer.

Fossiliseren

Felis sylvestris sub

Fossiliseren

Canis lupus familiaris

Fossiliseren

Fossilisatie berust op het geleidelijk vervangen van de oorspronkelijke organische bouwstenen van het organisme.

Fossiliseren

Letterlijk overbrengen van een spoor. Surrogaat gebruikt deze techniek om bestaande fauna te kunnen doorgeven aan volgende generaties. Om aan te tonen hoe natuur ooit was.

Door een afdruk laat je weten dat je ergens bent geweest. Wij laten zien dat wij er zijn, bijvoorbeeld aan de hand van dit boek dat u nu leest. Hier geven wij u onze visie door.

F o t o g r a m Ol i e

druk

S c a n O r g a n i s c h e

p r i n t

ORGANISCHE PRINT Hoe moeten toekomstige generaties weten hoe de natuur er ooit heeft uitgezien? Door de natuur te vermenigvuldigen, te reproduceren. Dit proces is grondig onderzocht en op verschillende manieren uitgevoerd. Één van die manieren is het reproduceren van organische vormen op papier door middel van verf, door een afdruk te maken van verschillende planten. Bladeren werden ingesmeerd met verf of vloeibaar plastiek en daarvan werden meerdere afdrukken gemaakt op papier of transparant. Zo bekomen we uit één blad tientallen bladeren. Hoe kunnen we het tactiele van de plant bewaren? Deze printen zijn ook op andere manieren verwezenlijkt. Zo zijn er ook bladeren met een dikke laag acryl ingesmeerd. Als de acryl droog is kunnen we het blad er afhalen en blijft er een 3D vorm over. De vorm en nerven blijven voelbaar voor honderden jaren langer dan het vers blad.

Transfereren

FUN & FANCY Deze afdrukken werden verwezenlijkt door de blaadjes eerst te bewerken met een product uit het gamma van Fun & Fancy. Dit is een soort groene glasverf die nog licht doorlaat. Door onze bladeren hierna af te drukken op een glasplaat en ze vervolgens voldoende laten opdrogen, verkrijgen we een subtiele afdruk die de nerven en de vorm van het blad suggestief weergeeft.

Transfereren

SYMMETRISCHE PRINTS Na het verzamelen van verscheidene bladeren die van elkaar verschillen van vorm, textuur en grootte, werden deze ingesmeerd met verf. Hierna werden ze één voor één op een blad gedrukt zodat er een afdruk tevoorschijn kwam. Door dit proces met hetzelfde blad te herhalen krijgt men lichtere en zwaardere versies. Hierboven is er met deze afdrukken geëxperimenteert geweest totdat er symmetrische composities ontstonden.

Transfereren

OLIE AFDRUK Planten kunnen onmogelijk leven zonder licht. Daarom onderzochten we een manier om dit weer te geven. Op dezelfde manier als de afdrukken met acryl op papier, maar dan met een ander afdrukmateriaal. In dit geval olie . De olie wordt geabsorbeerd door het papier waardoor het doorzichtig wordt op de plekken waar de geoliede plant het papier heeft geraakt en een spoor na laat. Deze plekken krijgen de vorm en structuur van het blad en zijn enkel goed te zien bij een lichtbron. De plant leeft dus nog steeds verder als hij genoeg licht krijgt, wat in de natuur ook het geval is.

Transfereren

FOTOGRAMMEN Op welke manieren kunnen we door middel van transfereren de natuur laten bestaan? Niet zozeer laten bestaan in zijn eigen vorm, maar eerder een suggestie. Dit verwezenlijkten we door middel van fotogrammen. Op deze manier vervullen we het doel van Surrogaat: het vereeuwigen van ecologie op een industriĂŤle moderne manier. Modern in letterlijke zin. Deze fotogrammen zijn niet gemaakt met chemicaliĂŤn en doka. Maar alleen door het belichten van een fotogevoelig papier door zonlicht. Na een klein uur werd de afdruk gescand en zo vereeuwigd. Na verloop van tijd zal de afdruk vervagen en uiteindelijk verdwijnen.

Transfereren

SCANS Door middel van een scan kan je veel suggestieve ideeĂŤn vast leggen. Wanneer je een blad scant maar deze beweegt kan je drie zaken interpreteren. Willen we hiermee beweging vast leggen op een plat vlak? Om zo het levende van de plant te benadrukken? Of we suggereren natuur, maar wij als mens kunnen nooit de natuur na maken. Fouten zijn mens eigen, overigens ook natuurlijk. Of zouden we een voorstelling willen maken om zo veel mogelijk natuur te creĂŤren met een klein beetje natuur? Het geeft in ieder geval een bevreemde sfeer van wat de plant ooit was.

Transfereren

Wij doen juist de moeite om natuur een voortbestaan te gunnen. Ook kan reflectie begrepen worden als het visuele aspect. We gebruiken spiegels om de natuur te laten weerspiegelen, vermenigvuldigen, illusionair en ongrijpbaar.

G e o m e t r i s c h

G e b e r g t e

C o n s t r u c t i e v e

R i v i e r

E c o - R e c y c l e O r i g a m i

GEOMETRISCH GEBERGTE Met oog op herintegratie en het herinterpreteren van natuur brengen we bergen tot bij u. Beter gezegd: we laten u de laatst overgebleven gletsjers zien. Dit is misschien wel het meeste concretere voorbeeld van het verdwijnen van natuur. Wereldwijd smelten gletsjers in een snel tempo. De bergen zullen nooit vergaan, maar over al het leven dat het herbergt kan niet hetzelfde gezegd worden. In de vorm van origami-piramides die een bergketen suggereren zijn verschillende satelliet fotoâ&#x20AC;&#x2122;s te zien van gletsjers. De bergen zijn met de hand gevormd en nog wel in een wiskundig patroon, we scheppen de natuur naar ons hand, allicht zijn wij onze eigen God.

Suggeren

Rhombische Piramide: Het ‘Rhombic pyramid block’ of rhombisch piramide blokje is door drie zaagsneden uit een vierkante balk te zagen.

Ontwerp proces: We zijn opzoek gegaan om op een grafischintressante manier een gebergte te kunnen weergeven. Dit zijn de eerst ontwerpen van de piramide vormige gebergtes. Een Piramidevorm omdat het de meest eenvoudige manier is om een berg te kunnen weergeven en om mee te werken. Je kan er makkelijk verschillende soorten patronen mee creëren.

Suggeren

Een Archimedisch lichaam of Archimedisch veelvlak is een halfregelmatig veelvlak (een symmetrisch en convex lichaam), waarvan de zijvlakken bestaan uit twee of meer soorten regelmatige veelhoeken. Ze verschillen van de platonische veelvlakken, aangezien die zijn opgebouwd uit slechts één soort regelmatige veelhoek.

De benaming Archimedisch lichaam is afgeleid van de Griek Archimedes, die gedetailleerd de meetkunde van deze lichamen beschreef. In de renaissance herleefde de belangstelling voor deze pure vorm van meetkunde. Verscheidene wiskundigen herontdekten deze vormen. Rond 1620 werd deze herontdekking afgerond door Johannes Kepler. Kepler definieerde prisma’s, antiprisma’s, en de niet-convexe vormen, die bekend staan onder de naam Kepler-Poinsotlichamen.

Suggeren

CONSTRUCTIEVE RIVIER Surrogaat maakt zijn naam waar met het project van de constructieve rivier. Op welke manier geven we water weer waar dat nergens te bekennen valt? We onderzochten verschillende manieren om water op een realistische manier te kunnen weergeven in de natuur. Hoe? Door gebruik te maken van verschillende soepele materialen zoals zeilen, zachte plastieken, gordijnen en doeken. De illusie van een rivier wordt weergegeven op een plek waar die niet aanwezig is. Van op afstand lijkt het net alsof er een rivier ontstaan is. Je zou kunnen denken dat er weer leven in het bos stroomt. Maar dat is net wat onze rivier niet doet, stromen. Ze staat stil en kan zelfs gezien worden als een vervuiling. Toch is het een poging om de mens terug dichter bij de natuur te brengen.

Suggeren

Voor dit project kwamen we allemaal samen en bedachten we een manier om water te kunnen suggeren. Met plastiek, zijl en kleden trokken we naar de Kleiputten van Terhagen. In het bos zochten we geschikte plaatsen om het ‘‘water’’ naar beneden te laten ‘‘stromen’’. Ook op de Edegemse Bergen hebben we gepoogd een rivier te suggeren.

Suggeren

Eco-recycle De aarde haar regenwouden verdwijnenaan het tempo van 6000 hectare per uur(ongeveer 4000 voetbalvelden per uur).Wanneer deze regenwouden verdwijnen worden de dieren en planten die daar leven mee verwoest en met uitsterven bedreigt.Ook wordt de balansvan het ecosysteem van de aarde in de war gebracht door de hout en papier handel. En papier en hout wordt wereldwijd verpild en verkwist. We hebben de regenwouden nodig om zuurstof te produceren en de atmosfeer proper te houden.We weten ook dat het klimaat van de aarde kan veranderen zowel als de water cyclus.Regenwouden voorzien ons ook van vele medicinale planten en een bron van geneesmiddelen voor veel dodelijke ziektes.

Suggeren

We hebben de regenwouden nodig om zuurstof te produceren en de atmosfeer proper te houden.We weten ook dat het klimaat van de aarde kan veranderen zowel als de water cyclus.Regenwouden voorzien ons ook van vele medicinale planten en een bron van geneesmiddelen voor veel dodelijke ziektes.

In 2000 werd in Nederland ruim 4 miljoen kilo papier en karton gebruikt: van kranten, kopieerpapier en boeken tot toiletpapier en servetten. Minder dan de helft daarvan ongeveer anderhalf miljoen kilo wordt gebruikt voor verpakkingen als eierdozen, melkpakken en verhuisdozen.

100

Suggeren

Een regenwoud is een bebost ecosysteem waarin veel regen valt, het hele jaar door. Als minimum wordt wel 1700 of zelfs 2500 millimeter regen aangehouden voor een regenwoud, met een bepaald minimum per maand: als de regen ongelijk over het jaar verdeeld is kan sprake zijn van een moessonbos. Een nevelwoud kan even nat zijn als een regenwoud, maar het water komt in een andere vorm.

Suggeren

101

Origami Omdat de dieren in het door mens vervuilde milieu niet kunnen overleven gaan we aan de hand van 3d-origami posters de dierlijke schoonheid en aanwezigheid op een andere manier terug dichterbij trekken en mss de mensen tot denken aanzetten hoe de wereld er zonder dieren zou uitzien. Origami gebruikt een beperkt aantal vouwen, maar door de combinatie hiervan zijn intrigerende ontwerpen mogelijk. De kunst stamt uit China in de eerste of tweede eeuw, kort na de uitvinding van het papier. Van daar uit is het overgewaaid naar Japan, waar het de bekende vorm heeft gekregen. In het algemeen beginnen deze ontwerpen met een vierkant stuk papier, waarvan de zijdes verschillend gekleurd kunnen zijn. Het papier mag wel gevouwen worden maar er mag niet in geknipt worden. Japans origami wordt al toegepast sinds de Edoperiode (1603-1867). In tegenstelling met wat algemeen wordt aangenomen, wordt in de Japanse origami soms ook met rechthoekig en rond papier gewerkt.

102

Suggeren

We suggereren met geometrische vormen een abstractie van een dier in straatbeeld.

Suggeren

103

104

Transfereren

Origami gebruikt een beperkt aantal vouwen, maar door de combinatie hiervan zijn intrigerende ontwerpen mogelijk. De kunst stamt uit China in de eerste of tweede eeuw, kort na de uitvinding van het papier. Van daar uit is het overgewaaid naar Japan, waar het de bekende vorm heeft gekregen. In het algemeen beginnen deze ontwerpen met een vierkant stuk papier, waarvan de zijdes verschillend gekleurd kunnen zijn. Het papier mag wel gevouwen worden maar er mag niet in geknipt worden. Japans origami wordt al toegepast sinds de Edoperiode (1603-1867). In tegenstelling met wat algemeen wordt aangenomen, wordt in de Japanse origami soms ook met rechthoekig en rond papier gewerkt.

Suggeren

105

106

107

108

C a l e i d o s c o o p S p i e g e l e n

109

Aegopodium podagraria

110

Reflecteren

KLEINE SPIEGEL Hoe maken we van ĂŠĂŠn boom een bos? Het principe van deze spiegels is hetzelfde als bij de caleidoscoop. We maakten een spiegelconstructie. Door deze constructie worden enkele bomen een heel bos, of dat suggereren we toch. Het geeft in ieder geval een futuristisch beeld. Een abstracte vorm geplaatst in een natuurlijke omgeving. Ook hebben we kleinere constructies gemaakt om deze vermenigvuldigingen te suggereren. Door de natuur te weerspiegelen op een betonnen muur zorgen we ervoor dat er bomen en planten verschijnen in het stadslandschap. Bij deze uitvoering wordt hetzelfde principe van vermenigvuldigen toegepast.

111

112

Reflecteren

113

114

SPIEGEL INSTALLATIE Hoe maken we van ĂŠĂŠn boom een bos? Het principe van deze spiegels is hetzelfde als bij de caleidoscoop. We maakten een spiegelconstructie. Door deze constructie worden enkele bomen een heel bos, of dat suggereren we toch. Het geeft in ieder geval een futuristisch beeld. Een abstracte vorm geplaatst in een natuurlijke omgeving. Ook hebben we kleinere constructies gemaakt om deze vermenigvuldigingen te suggereren. Door de natuur te weerspiegelen op een betonnen muur zorgen we ervoor dat er bomen en planten verschijnen in het stadslandschap. Bij deze uitvoering wordt hetzelfde principe van vermenigvuldigen toegepast.

Reflecteren

115

Hoe maken we van ĂŠĂŠn boom een bos? Het principe van deze spiegels is hetzelfde als bij de caleidoscoop. We maakten een spiegelconstructie. Door deze constructie worden enkele bomen een heel bos, of dat suggereren we toch. Het geeft in ieder geval een futuristisch beeld. Een abstracte vorm geplaatst in een natuurlijke omgeving. Ook hebben we kleinere constructies gemaakt om deze vermenigvuldigingen te suggereren. Door de natuur te weerspiegelen op een betonnen muur zorgen we ervoor dat er bomen en planten verschijnen in het stadslandschap. Bij deze uitvoering wordt hetzelfde principe van vermenigvuldigen toegepast.

116

Reflecteren

117

118

Reflecteren

Edegemse Bergen Edegem, 30 april 2012 14u06

Reflecteren

119

Edegemse Bergen Edegem, 30 april 2012 14u53

120

Reflecteren

121

Caleidoscoop Een caleidoscoop is een veelhoekig spiegelend doorzichtig glas. Hoe kan deze prisma bijdragen tot het behouden van de natuur? Als men door de caleidoscoop naar een boom kijkt, wordt deze boom tientallen keren vermenigvuldigd en gespiegeld. Zo worden twee bomen er 20. Op deze manier wordt de natuur als het ware ook behouden.

Red Naomi

122

Reflecteren

123

Asteraceae compositae

124

Reflecteren

Taraxacum officinale x5

Quercus tak

Elaeagnus ebbingei Reflecteren

125

126

127

128