Report final digital 2

FINAL BACHELOR REPORT GEURENPALET STUDENT Jolijn van Sleeuwen PROJECT Studio Silver COACH

dr. ir. R.G.A. Brankaert

ASSESSOR dr. ir. P.J.F. Peters SEMESTER B32 DATE

FEB - JULY 2017

ABSTRACT

geurenpalet

2

This report addresses the research and design process for the Final Bachelor project; Geurenpalet. A user-centered research and design approach has been taken, involving various people with dementia, stakeholders and evaluation sessions. The final concept, Geurenpalet, presents a design solution promoting quality of life for people with dementia. It is a tool that enhances memories through scent. The research phases, iterations, developments and insights are shown in this report.

3

TABLE OF CONTENT Prologue and introduction

6-7

evaluation 36

Design process summary 8-9

results 37-39

Design Cycle 1

insights 40

back in time 11

reflection 41

point of view 11

Design Cycle 4

change of direction 11

iteration 44

Design Cycle 2

details 45

from research to insights 14

service blueprint 46-47

scents & memory 14-15

geurenplatform 48

discover & inspiration 16-17

extra service 48-51

ideation 18-19

business model canvas 52-53

prototypes 20-21

evaluation 54-55

exploration research session 22-23

Discussion & improvement 56

results 23-25

Acknowledgements 57

insights 26-27

Bibliography & references 58-59

Design Cycle 3

4

iterate 30

Appendix 1 Evaluation session one - group 1

60-64

ideation 30

Appendix 2 Evaluation session one - group 2

66-71

geurenpalet 31

Appendix 3 Evaluation session two - van Heijnsbergen 72-77

autobiographical interview 32-33

Appendix 4 Evaluation session two - de Rijk

78-84

capture scent 34-35

Appendix 5 Evaluation session three – in group

85-87 5

PROLOGUE AND INTRODUCTION

“There is little doubt that dementia poses one of the greatest societal challenges for the 21st century that must be addressed internationally, nationally and locally, as well as at family and personal levels” (World Health Organization, 2012, p. 90).

This is a quote out of a report from the Wold Health Organisation in which they state that there is an urgent need for action on the dementia challenge. Also the squad of Studio Silver addresses this issue and encourages students to improve the xquality of life for people dealing with one of the most difficult cognitive conditions (Project Case Proposal Form 2017-2018 (Studio Silver), n.d.).

The theme design for dementia relates closely to my personal interest like approaching a design challenge from a societal context, finding opportunities to work on and work closely together with all the stakeholders. Having worked on 6

the concept development for people with dementia during my internship, it inspired me to go further in this topic. During this internship, I did not experience the in-context research and evaluation phases, which I think are important elements for a design process in order to gain empathy for the stakeholders and to develop a feeling for the context.

‘Improving quality of live for people with dementia,’ the challenge of my Final Bachelor Project. To address this, I decided to take a user-centred-design process into account. The process has involved in depth literature and user research including various interviews, evaluation sessions and several iterations of the concept. This led to the final concept of Geurenpalet, a tool that triggers memory through scent. The tool can be used with familymembers or in a groupsetting in a carehome.

7

DESIGN PROCESS SUMMARY In order to go reflect and act upon a balanced design process, I kept track of all the steps and decisions with use of the reflective transformative design process framework (Hummels & Frens, 2009). This resulted in the following visualisation.

ENVISIONING TRANSFORMING SOCIETY

SERVICE BLUEPRINT GEUREN PALET

MAKING: SYNTHESISING CONCRETISING

PROTOYPES TRIANGE PILLOW

EXPLORING VALIDATING IN CONTEXT

START

THINKING ANALYSING ABSTRACTING DECISION INTEGRATING DELIVERABLES

8

LITERATURE RESEARCH

CONTRADICTING INSIGHTS NEW DIRECTION SCENT

GEURENPALET

EXPLORATIVE RESEARCH DURING REMENISCENCE

CONNECT TO USER / PEOPLE WITH DEMENTIA

OBSERVING ELDERLY WITH DEMENTIA HOW TO STORE MEMORIES FOR FUTURE?

SELECT SCENTS

SCENT RESEARCH

EVALUATION WITH FAMILY

END PLATFORM DESIGN

REDESIGN

GEURENPALET

EVALUATION IN LIVING ROOM

INTERVIEWS WITH FAMILY

SENSE COMPANY ODE INTERATION OF PERSONALISED ASPECTS

9

DESIGN CYCLE #1

back in time

back in time

point of view

change of direction

During my internship semester at User Interface Design GmbH in Berlin I was highly involved in a research project about dementia. The research project InterMem focussed on retrieving memories in an interactive way and in collaboration with the consortium we developed a few prototypes.

What stood out to me during the research phase was an article about the reminiscence bump. This is a period of memories between the age of 10-30 years old and is distinguished by an increase in recall of memories relative to the periods that precede it and follow it. “Memories recalled from the period of the reminiscence bump are more accurate, they are judged more important than memories from other time periods, and are rated as highly likely to be included in one’s autobiography” (Conway, 2005).

Memories from the reminiscence bump are important memories which can be recalled from later time periods. Also, literature

10

change of direction points out that reminiscence and reliving memories could be valuable for seniors with dementia. “Group reminiscence therapy with participants with mild cognitive impairment stimulates life review but also increase self-awareness of memory deficits without confusion of the order of events” (Nakamura, Kasai, Nakai, Nakatsuka, & Meguro, 2016).

The type of design process related to the point of view is more directed towards a speculative design process (Dunne & Raby, 2013). Because it was my personal preference to design from a user centred approach, I decided to change the direction of the project and to focus on design for reminisce for seniors with dementia.

It surprised me when I realised that the age I have right now, is excatly in the middle of the reminiscence bump. I wondered if there would be a way to store the memories I am making right now, in order to retrieve them when I might have dementia.

point of view ‘WHAT IF WE ALL GET DEMENTIA? HOW CAN WE STORE OUR MEMORIES NOW SO THAT WE CAN USE THEM WHEN WE GET DEMENTIA?’ 11

DESIGN CYCLE #2

from research to insights scent & memory

12

discover

ideation phase

prototypes

exploration research

results

insights

13

from research to insights

scent & memory

How can reminiscence for people with dementia be stimulated? A question that arose from the reflection on the first point of view. Diving into literature showed that there are a lot of opportunities for reminiscence using scent. The best-known example of the power of smell to elicit memories and emotions is the “Proust effect”. This is based on a sensory experience described

by Marcel Proust in Remembrance of Time Past (Proust, 1987). The episode involves tasting a small cake dipped in tea, and being transported back into time. He sees images, is hearing sounds and he is getting the feeling of this childhood memory. What makes this effect unique is that it is not just a memory of a moment in time, but a composition of sensory impressions, emotions and physical feelings (Campen, 2014). Also Verbeek en Campen (2013) indicate that the sense of smell is a strong inducer for autobiographical memories.

Next to this, research shows that memories evoked by scent are being perceived to be more emotional and more evocative than memories elicited by images or sounds (Rachel S. Herz & Cupchik, 1995).

There are three areas in the brain that cause this strong relation between scent, memory and emotion. Incoming smells are first processed by the olfactory bulb, which is in direct connection to the olfactory cortex.

The primary olfactory cortex forms then a direct anatomical link of only two synapses with the amygdala, which adds emotion to the experience (R S Herz & Engen, 1996).

It is this part of the brain which releases hormones and adds emotional colours to experiencing memories (Verbeek & van Campen, 2013). The amygdalae are in turn situated close to the hippocampus, the organ that gathers information from memory tracks. As stated by Herz and Eggen (1996) “No other sensory system makes this kind of direct and intense contact with the neural substrates of emotion and memory, which may explain why odor-evoked memories are unusually emotionally potent.

14

Nordin and Murphy (1996) studied the phenomenon of poorer memory for odors in the early stage of Alzheimer’s disease. They found that adults with Alzheimer’s disease have both compromised odor detection and memories of odor. In contradiction Griffiths (2016) states in his research that “people with dementia are not necessarily anosmic (losing the sense of smell) and they are able to engage with interventions across sensory domains.” Also Verbeek & van Campen (2013) indicate that, although people with dementia have cognitive impairments, senses have a major role for evoking memories.

Visualisation of the brain and the chemical senses. Image from MacDaniel Shawn; slideshare

15

ODE

discover & inspiration In oder to explore the potential of scent in dementia care, interviews were held with experts in the area of scent and dementia.

Interview were held with Misha Croes and Ben Davies. Misha Croes, worked for SenseCompany, elaborated on the impact of scent and Ben Davies, managing director of RODD design explained the design of ODE. Misha Croes explained that there are two levels of experiencing scent. Experiencing scent on a conscious level and unconscious level. Also literature confirms that these two levels of perceiving scent are present in olfactory information processing (Walla et al., 2002). Croes underlined that technically every scent can be made and that scent is powerful, but not magic. There are a lot of elements to take into consideration when working with scent, space, level of consciousness, way of diffusing scent and the interaction.

Ode is a scent diffuser especially designed for older adults living with dementia. It releases authentic food fragrances into living spaces before mealtimes. In this way Ode promotes appetite and helps in situations of weight loss and malnutrition (“ode Promotes Appetite in People with Dementia | ode,” n.d.). Ben Davies clarified that this Ode works more on the unconsciousness level of experiencing scent. People with dementia would not always be able to recall the smell, but they notice. “It is an extremely passive device and makes a connection between mental and physical health”, according to Ben Davies. He explained that they deliberately choose for no medical device because of costs and the intensive research processes. They brought it onto the market and tested the engagement, food-intake and weight gains of users.

Ode promotes appetite by reasling scent.

Especially developed for people with dementia and designed by RODD.

“TECHNICALLY EVERY SCENT CAN BE MADE AND THAT SCENT IS POWERFUL, BUT NOT MAGIC” - Misha Croes

Image from myode.org

“ODE IS AN EXTREMELY PASSIVE DEVICE AND MAKES CONNECTION BETWEEN MENTAL AND PHYSICAL HEALTH.”

CYRANO ONOTES

- Ben Davies

Cyrano is a digital scent speaker. It plays mood medleys like a sound speaker plays music.

Image from onotes.com 16

17

ideation Scent can elicit emotions and memories even if a person is not conscious smelling.

Because of this unique element of scent, I decided to focus on the unconscious perceiving of scent in order to trigger memories for people with dementia. There was deliberately chosen for the unconscious perceiving of scent, because of the unique element of Different explorations of ideas and forms were done and I decided to focus on the concept of a scent diffuser.

A scenario of how the diffuser could work in the daily lives of people with dementia and their families was made. The concept was named G/old. It would work accordingly to five different steps.

1. A familymember of the person with dementia would set the type of scent that the diffuser elicits. This type of scent has positive relations to memories of the person with dementia and is for example the perfume of the partner. The family member, the partner in this case, can set the time for what time for diffusing. The partner can use this for example when he is going to visit his wife.

2. The diffuser elicits the scent.

3. The scent is being perceived by the person with dementia and elicits memories and emotions which makes her think of her partner.

4. Partner walks into the room.

5. The wife is in a very good mood and recognises the partner immediately.

18

19

prototypes Two low-fi models were made without the integration of a diffusing technology, but with the possibility to integrate one specific scent in the form of an oil. The prototypes were made in order to explore if people with dementia would be able to recognise scents and to explore what kind of stories and memories would be triggered when using the prototypes. Because it was hard to measure if the unconscious perceiving of scent elicits memories, I decided to develop two prototypes which were based on the conscious perceiving of scent.

In order to explore with different materials, I developed a second model in the form of a pillow on which drops of an aromatic oil could be integrated in the middle.

This model was designed in a way that it was easy to grab and was made from cotton fabric which has the quality to preserve scent.

TRIANGLE

PILLOW

Next to the development of the two models, six scent cards from Smell and Connect were bought (“Scent Cards,� n.d.). These scent cards are developed especially for people with dementia and suggest talking points on the reverse of each card.

SCENT CARDS

The first model was a triangle made of wood, with the option to integrate an aromatic oil in the middle of the model. The model was made in a way to make it easy to grab.

20

21

exploration research session In order to test some concepts about recognising scent, memories and dementia, an exploratory research session was set up (Singh, 2007, p. 64). ‘Can people with dementia smell?’, ‘Can scent trigger memories for people with dementia?’, ‘What kind of memories are that?’, and ‘What kind of stories could it enhance’, were questions I tried to find an answer on.

Participants were (a) seniors with dementia, residents of Archipel Ekelhof, and (b) staff at Archipel Ekelhof and (c) I, the designer.

The exploration test was taking place during two reminiscence sessions ‘Gesprek en geheugen’. Residents who participated were aged 65 or over, with mild to moderate dementia. In session 1 were six residents participating, and in session 2 were eight residents participating. Sessions were run by an experienced reminiscence therapy facilitator and me. Also two volunteers from the care home attended to each session.

22

Both sessions lasted an hour and focused on a series of different scents and the three prototypes. The scents that were used were mostly from common household products and spices. For both prototypes, the triangle and the pillow, I used baby oil and integrated that in both prototypes. The order of scents and prototypes were varied during both sessions and after every three scents the residents were asked to smell the coffee beans in order to neutralise the nose.

During the sessions, the facilitator and I introduced the scents and passed them around the table. Whilst residents were smelling the scents and prototypes, the facilitator and I asked questions about the scents and encouraged conversation between the participants. This continued until all the scents had been examined.

Both sessions were audio-recorded and transcribed. Also, field notes were taking according to the participation and interaction with the prototypes.

participant smelling the pillow

participant smelling the scent card

participant smelling the triangle

results Table 1 and 2 show the number of scents that were guessed right with the belonging quotes and remarks. The staff was very positive at the end of the sessions and they noticed that residents were enjoying it.

They were also amazed by a few remarks of residents. The sessions proved that the different scents were indeed enhancing memories. Next to this it seemed to input for conversation among staff and residents.

There were conversations between staff and residents, between residents and residents and analysation of the data showed that every round of scent was during at least 4:30 minutes in which reciprocal communication was noticed. For the full transcript of both sessions, see Appendix 1 and 2.

SCENT THAT WERER USED IN SESSIONS

23

SESSION 1 SCENTS

NR. OF R ECOGNISTION BY RESIDENTS

REMARKS

SCENTS

NR. OF R ECOGNISTION BY RESIDENTS

REMARKS

CINNAMON

0

CINNAMON

2

PILLOW

0

PILLOW

0

BROTH

0

BROTH

3

“This smell like meat”, “It seems to be a cube what you normally put in the soup”,

BRASSO

2

“This smells like the workshop” / Scent was long time present for one resident

BRASSO

1

“Copperpoli.., no.. copperpolish?", ”According to me it smells like shoepolish” “Meatspices?”

SCENT CARD

0

Scent card was not so easy to handle because of foil

SCENT CARD

3

4711

1

“This is smelling to a gentleman taking off his jacket”

4711

3

NUTMEG

1

“Peeeper”

NUTMEG

0

TRIANGLE

0

TRIANGLE

0

“I smell to different scents”, “This seems to be a pice of gold or an heart”

DAMPO

1

“Has a strong influence on my throath”

DAMPO

1

“Honeysuckle or something like that” “This is from the bathroom”

“Yeah, that is ‘speculazie”

SPECULAAS SPICES 0

SPECULAAS SPICES 1 TABLE 1: results of session 1

24

SESSION 2

“What do I smell, it seems to be ‘speculaas?”, “This smells like cinnamon”, “Speculaas, is that it?”

“Yeah, mmh, this is Eau de Cologne [laughing]”, “This is for after shaving”,

TABLE 2: results of session 2

25

insights ‘SENSE OF SMELL IS DIFFERENT FOR EVERYONE’ The sessions revealed that everyone has a different sense of smell. Some residents were better in perceiving smells than other people. This phenomenon is also present in for example perceiving vision or scent.

It is known that some people have a smell impairment and it is shown that smell impairments increase when people are diagnosed with Alzheimer (Nordin & Murphy, 1996).

26

‘SCENT CAN BE DIFFERENT DEFINED FOR PEOPLE’ During the session, it was noticed that some people recognised different scents from the scent that was actual presented.

For example, Brasso a copper polish, was recognised as shoe polish and as a workshop scent, which both have the same sort of scent. During the session this leaded to discussions, in which different opinions were communicated. It is imaginable that some scents are hard to distinguish from others.

As long as it triggers a memory and if this leads to conversation, the scents provide input for memories and conversations.

‘DESIGN FOR SCENT’

The triangle prototype turned out to smell a bit odd, since the smell of spray paint was present in combination with the scent of baby-oil. I learned that designing for scent is also about selecting the right odourless materials. Ideally the scent should also be conserved in ‘closed space’.

‘NO USE OF LIQUIDS’

One of the scents being used was Dampo in a liquid form. It occurred one time during the session that a resident wanted to drink the liquid. Reflecting on this, it was a rather instinctive reaction. This made the use of dangerous liquids inadequate for working with people with dementia.

‘SCENT IS HIGHLY PERSONALISED’ During the session it was noticed that the autobiographical history of the residents was of high importance in relation to memories.

There was one woman who mentioned that the smell of 4711 made her remember of accepting jackets when clients of her fathers were visiting her house. A super specific memory of a woman who worked for C&A and her father being tailor. For people who grew up on a farm it is imaginable that they respond better to other scents, for example hay.

27

DESIGN CYCLE #3

iterate

28

ideation

geurenpalet autobiographical interviews capture scent

evaluation

results

insights

29

BASE

iterate

ideation

geurenpalet

The insights gathered form the explorative research test caused the change of direction from unconscious perceiving to conscious perceiving scent. The principle of conscious smelling and triggering memories and conversations seemed to work and there was no specific reason to stay focussed on unconscious perceiving of scent. A few seniors who participated during the explorative research test seemed to by sensitive for scent and memories and conversations were triggered, which had a positive influence on the mood of the residents. These findings are also confirmed by Verbeek and Van Campen (2013), “Memories [triggered by scent] provide fuel for conversation, promote social contact and reduce loneliness. Perhaps no less important, however, is that they also boost older people’s sense of self-worth, by reminding them that they still know things about the past of which young people have no inkling, can still remember what old objects were used for, etc.”

Inspired by the high personalisation elements of scent and the need for more than one scent, new ideas were generated.

One of the ideas that stood out was the pallet of scents, inspired by the wooden puzzles I made as a kid. Every puzzle piece would than contain a different type of scent, and the collection of scents would be adapted to every person. The concept was named ‘Geurenpalet’.

For the development of the Geurenpalet, petri dishes were used as a basis to conserve the scent in glass. A technique of how to integrate the scent was developed with the use of principle of an embroidery hoop: a cotton piece of cloth, on which the scent would be sprinkled, pinched between a disk and a ring. This element of the Geurenpalet was called the ‘scentcardridge’.

30

FIRST SKETCH

RING FOR CARTRIDGE

The disks, rings, the elements for the puzzle pieces and the lid were designed in Illustrator and lasercutted out of Vivak. In order to not design a scent guessing game, images were added on top of the puzzle pieces. To make the puzzle pieces and the lid differential, parts of the elements were sandblasted. The base of the Geurenpalet was designed as a 3D model and milled out of MDF. In order to make the Geurenpalet have a nice wood look, edgeband was attached to the edges by use of an iron. The different elements of the Geurenpalet were attached together with double sided tape.

31

autobiographical interviews To make the pallet personal, autobiographical interviews were planned with family members of the residents.

Two families were willing to cooperate and via personal meetings, information about the residents was gathered.

In both interviews question about the autobiographical events of the residents, the environment in which the residents grew up and personal preferences were asked. A persona of the residents was made together with a scent image of their autobiography.

32

33

A FEW OTHER MATERIALS USED

capture scent To find a method for how to capture different scents for the Geurenpalet, Misha Croes was consulted. He explained that there are different techniques for extracting scent out of materials. The best technique for the widest use of materials seemed to be the maceration method (“How To Make Essential Oils - Extraction Methods of Essential Oils,� n.d.). The original solvent for this method is Hexane. Because hexane is often present as residual concentrations in olive oil (R. G. Swanson, 2009), Croes explained that olive oil could be used as substitute. Eleven different scents, based on insights of the autobiographical interviews, were extracted and sprinkled onto the scent cartridges.

To explore with other types of scent and to compare the captured scents with existing aromatic oils, an essential oil of pine scent was bought.

Having analysed the extracted scents over time, it became clear that the scents did develop different over time. Some scents dissipated i.e. sigars, appelpie and fresh grass, whereas others scents got mouldy i.e. shoepolish.

However most of the scents could be used for an evaluation session of the Geurenpalet.

STEP 1

3. Filtered trough a funnel

SOLVENT

1. Finaly chopped plant matter mixed with solvent.

34

2. Solid residue is pressed to recover any remaining liquid.

STEP 2&3 4. Strained and expressed liquids are mixed and clarified.

STEP 4 35

results

evaluation In order to test if the Geurenpalet could serve as a conversation tool between family and residents, evaluation sessions were planned. The sessions were set up according to the co-discovery exploration method (Kemp & Van Gelder, 1996). In the first session, Mrs de Rijk; a female resident of 92 years old, and her daughter participated. Mrs van Heijnsbergen; a female resident of 91 years old, her daughter and her son-in-law, participated in the second session.

Both sessions lasted an hour and focused on the use of the Geurenpalet with the integration of five personalised scents.

The resident and the family members were asked to explore the Geurenpalet in any way they liked. In both sessions, the family members were taking on the role as facilitator and they tried to evoke stories and memories. Questions as: ‘Mum, what do you think of when you smell this?’ and ‘Do you smell something similar?’ were 36

asked. The sessions were audio-recorded and transcribed, and ended with a semistructured interview in order to gather insights about the use. Also, field notes were taking according to the interaction with the Geurenpalet and the sensing of the scents.

See the full transcription in appendix 3 and 4.

The sessions resulted in recognition of three scents by one residents, and one scent by the other resident. Results are hard to measure because the Geurenpalet has effect on different aspects and causes a lot of stimulus for the residents. Even if you would ask how people with dementia like the pallet, it is hard to estimate if they are aware what they say. It is therefore hard to say what the actual effect of the Geurenpalet is. Also, the mood of the residents is hard to estimate and it could be that a resident would respond differently to the Geurenpalet during a next evaluation.

The semi-structured interviews gave insights in how the family members experienced the results and these answers turned out to be different among the two sessions. The daughter of Mrs de Rijk had expected more of the Geurenpalet whereas the daughter of Mrs van Heijnsbergen was very positive of the reaction of her mother.

37

“YES, I ENJOYED IT. TO SMELL IT AND TO THINK BACK WHERE YOU USED IT FOR. IT WAS ARTISTIC.” - mrs. Van Heijnsbergen

“IT ARE SCENTS THAT ARE FITTING TO MY MUM, AND THAT TRIGGERS MEMORIES”

“I HAD EXPECTED MORE OF IT.” “IT’S NICE TO SEE HOW MY MUM IS ENJOYING THE SMELLING’ - Ans de Rijk, daughter of mrs. de Rijk

- Desiree, daughter mrs. van Heijnsbergen

POLISHING

SUNLIGHT SOAP

4711

WAX

ELNETTE HAIRSPRAY

‘GROENE ZEEP’

mrs. van Heijnsbergen 38

PINE FOREST

SUNLIGHT SOAP

GRASS

STRAWBERRY

mrs. de Rijk

NIVEA

39

insights ‘IT’S ABOUT THE LITTLE THINGS Session one gave insight in how difficult it is for people with dementia to recall detailed stories. From all the scents that mrs. de Rijk smelled, only one scent was recognised; the pineforest scent. The familymember asked if the resident had any related memories to this scent and asked this question in five different ways. In the end the resident told that she was often playing games in the forest as a scout’s leader. During the whole session, this was the only piece of information that the daughter did not know about her mother. This seems quite little, but working with people with showed that even those little remarks are valuable for both family members and residents themselves.

40

reflection ‘PASSIVE VERSUS DYNAMIC INTERACTION’ Comparing both sessions, a difference in interaction between resident and familymembers was noticed. I experienced in session one a rather passive interaction between resident and family member while session two was experienced more dynamic.

An explanation for this could be that in session one only two people participated, whereas in session two three people were participating. In session one the atmosphere was more guiding towards a test set up, in which the resident needed to guess the scents. The resident was also continuously asking ‘Can I ask what the purpose of this is?’ and I had the feeling that she was feeling guilty not recognising the scents. The positive dynamic level of session two could also be due to the strong ability of the daughter to act as a facilitator for social activities.

‘USE OF IMAGES’

During both sessions, it became clear that the images that were used were to small recognise them. The family members indicated that the images were useful in terms of giving direction in what kind of scent it could be.

The geurenpalet was positive received by family members and residents, although there was a big difference in the atmosphere created by the geurenpalet and the interaction between residents and family members. Reflecting on the use of the geurenpalet in a setting with family members, I concluded that when more than two people join the sessithat the atmosphere will be more dynamic, which will lead to more interactive conversations.

41

SIGN IN OR SIGN UP

FULL NAME Angelique Verhoeven PASSWORD ***************

DESIGN CYCLE #4

EMAILADRESS Angelique@zorgeindhoven.nl PREFERENCE FOR USE For one person For more persons

SIGN UP

PERSONALISE PALET

Thanks for signing up Angelique.

You choose for the Geurenpalet + service and you can now select five different scents.

Cleaning

iteration

42

details

service blueprint

platform

KAMPERFOLIE

APPELPIE

SIGARS

Beauty

Church

Nature

1930’s

extra service ORDER

SWIMMINGPOOL

SEARCH & SUGGEST

business model canvas

evaluation

43

iteration By combining the results from the evaluation session with a service and a business model, the concept of Geurenpalet was reframed from a product into system. Details of the product were adjusted, a blueprint of the system was developed and the service platform was designed. Having learned from the evaluation phases, is which the dynamic atmosphere of the session was determined by the amount of people joining the session, there was decided to design the Geurenpalet for use with family members but also for groups in care homes.

details In order to make the Geurenpalet a modular system which can be adjusted by the user itself, the Geurenpalet was redesigned into a clicking system. New rings and disks were designed and lasercutted to make every element click together. The images were designed bigger and the base was redesigned into two models; a model with five scents and a model with seven scents.

The models were designed as a 3D model and milled out of hardwood. Also the packaging for the Geurenpalet was designed

PETRI DISH

44

SCENT CARTRDIGE

PUZZLE PIECE

45

GEURENPALET SERVICE BLUEPRINT A service blueprint was made to explain the service of Geurenpalet amongst all the stakeholders within the process. Making the blueprint helped to optimise the details of the process and to get an overview of all the touchpoints.

PHYSICAL EVIDENCE

GETTING ONBOARD

ORDER

USE

NEW SCENTS

• Introduction to the product and service • Understanding the Geurenpalet and getting started • Getting to know the scent prefecrences of the person with dementia

• Make choiche for the sort product • Indicate who the Geurenpalet wants to use • Personalise scents • Order

• Triggering memories • Conversation starter for both caretakers and family • New experience and use of senses

• Providing new personalised scents via smart system

Geurenplalet Brochure

Geurenplalet Brochure

Geurenpalet Website

Conversation

Geurenpalet Website

Geurenpalet Website

Geurenpalet Website

Geurenpalet Website

Geurenpalet

PEOPLE WITH DEMENTIA

Receive information about Geurenpalet

Introduce to workers and family Getting interested

WORKER IN CARE INSTITUTE

Line of visibility

FAMILY MEMBER

COMPANY

Line of internal interaction

Make account and log in. Fill details in; name, adress, city. [company uses the account system to save the personalised scents]

Choose product: [1] Geurenpalet [2] Geurepalet + new scents every season

Angelique chooses for option 2 for her goup of people with dementia

Jan chooses for option 1 for his mum

Personalise: By typing words related to autobiographical even scents that the person with dementia likes, related scents pop up. In this case the scents can be personalised.

Provide information about Geurenpalet

Order and pay

Geurenpalet Website

Geurenpalet

Receives package

The new scents triggers the people with dementia to new memories Angelique chose for the service add which means that she receives new scents every new season

For a new dayactivity, the caretakers are getting the Geurenpalet on the table. Today 3 people are joining the session. The session takes about 40 minutes they are enjoying it very much, both the people with dementia en the caretakers.

Receives payment

Makes package ready with the right scents

Company develops new scents based on system development

Send over package service

Create account, store personal details

System provide personalised scents and stores the keywords that the user is using

Angelique tests the new scents with the residents

Jan is visiting his mum with his kids and is thinking of something nice to do together. Jan takes out the Geurenpalet and they are all expierencing very different scents. Mum is talking a lot about how she cleaned the closets.

OTHER USERS

SUPPORT PROCESSES

46

Receive information about Geurenpalet

Gathering autobiographical information and ask people with dementia about favourite scents

Conversation

During the session people with dementia enjoy the scents and memories get triggered.

Being asked about favourite scents Line of interaction

Geurenpalet

System provide personalised scents and stores the keywords that the user is using

Makes package with personalisedd seasonal scents

Send over package service

System suggest new scents based on the keywords that users fild in

47

geurenpalet

geurenpalet platform

extra service

The development of the service blueprint gave insight in the requirements for the most important touchpoint of the system; the patform of Geurenpalet. The main element of the service platform is offering family and caretakers of a person with dementia the possiblity to find related scents.

In order to keep the Geurenpalet interesting for both family, caretakers and people with dementia, Geurenpalet can be ordered as a base with an additional service of receiving two new personalised scents per season.

There was chosen to send out new scents every season, because scents go along well with seasons. For example, for winter cinnamon or mandarins could be proposed, for summer more flowers, blossom or sunscreen.

The search function on the platform of Geurenpalet is based on the principle of Pinterest, in which search items change into different elements. This principle gives more visual feedback of the search overview, and makes it easy to change, add, or delete items. The search bar was designed in a way that every unique search will be communicated to the backend of the system, so that the system will be informed about search items that give no result in terms of related scents. This could come in handy to develop new scents and to add new scents to the scent library.

48

EXPLANATION OF HOW IT WORKS

49

PERSONALISE PALET

Thanks for signing up Angelique.

You choose for the Geurenpalet + KAMPERFOLIE

APPELPIE

SIGARS

SWIMMINGPOOL

service and you can now select five different scents.

NEW SCENTS THAT ARE ADDED TO THE LIBRARY

PRICING FOR A PALET OR PALET + SERVICE

Cleaning

Beauty

Church

Nature

1930’s

SEARCH & SUGGEST

SEARCH MECHANISM

SCENT LIBRABY AND SEARCH RESULTS

PER SEASON

50

51

BUSINESS MODEL CANVAS

The key activities will be manly production oriented, but also the maintenance of the platform is an activity that the company needs to undertake.

Perfume houses and platform developers will make sure the company can innovate in terms of new scents.

A new experience for people with dementia is one of the key elements of Geurenpalet. The value proposition is focussed on a personal and customizable experience with use of scent.

To stimulate innovation and new scents specific resources are needed. Mainly human recourses (intellect) and physical production resources are needed in this case.

Perfume houses and platform developers will make sure to give the company can innovate in terms of new scents.

52

The relationship with the customers is based on the personalisation service and the co-creation of new scents.

The users of the Geurenpalet are people with dementia. The customers are the family members or the caretakers who want to use the Geurenpalet during an activity or conversation. This is a clear niche market and segmented between private buyers and care institutions.

The value proposition of Geurenpalet is communicated through the online platform of Geurenpalet. In order to create awareness; promotion channels within TV programs, via online platforms for dementia, and via email are being used. The geurenpalet is delivered to the customers via a delivery service.

For the service counts a licensing stream for which customers pay a fixed amount of money every three months. The product, the Geurenpalet, will have a fixed price.

53

evaluation The last evaluation of this design process was done in a group setting at the care home of Archipel Ekelhof. This sessions was again set up according to the codiscovery exploration method (Kemp & Van Gelder, 1996). Two residents participated, among them Mrs. Van Heijnsbergen, who participated in the first two evaluations as well. The other resident was Mrs. Verheijden who was living in Ekelhof for only one week.

Angelique van Baal, group coordinator, in Dutch “woonbegeleider”, took the role as facilitator and guided the residents through all the different scents. After the session with the Geurenpalet a semi-structured interview was done with van Baal. The session took forty-five minutes and was videotaped in order to make a promotion video for the concept of Geurenpalet.

The last evaluation turned out to be surprising. Mrs van Heijnsbergen was recognising other scents than in earlier sessions and Mrs van der Verheijden was honest and responded that she did not like the scents at all. Both were very talkative 54

“YES, THIS IS ‘GROENE ZEEP” - mrs. van Heijnsbergen

and the presence of the group coordinator had a positive influence in terms of making the residents at ease and asking the right questions to evoke answers. Also the interview with van Baal was very insightful.

She explained that she sees the Geurenpalet not only as a tool for conversation, but also to use it in situations to clarify someone’s day rhythm. Different scent can be used before daily activities as getting up, or eating and might come into handy for people who are in the latest state of dementia. The transcript of the full sessions is added in Appendix five.

“I DON’T LIKE SMELLS, I GET A HEADACHES WHEN I SMELL THESE STRONG SCENTS.” - mrs. Verheijden

The promotion video of this evaluaiton session can be seen here.

55

DISCUSSION AND IMPROVEMENT From my own reflection and after the final evaluation I came to a few insights concerning ‘Geurenpalet’. When Geurenpalet would develop further, attention should be paid in the development of the scent. The scent dissipate over time and a way must be find to provide extra scent to the user so that the ‘scentcartridge’ can be refilled. A good solution would be to send a little bottle with extra scent oil next to the scentcartridge so that user can refill the cartridge by dropping extra oil on the piece of cotton. Also, an extra set of cotton pieces of cloth should be provided in order to make new or own scents.

Next to the cartridges, the packaging design could be improved to store all the different elements save in the same place.

The next step for the development of Geurenpalet will be to develop the scent library. A new technique must be found to produce improved and stronger scents and cooperation with professional scent 56

ACKNOWLEDGMENTS

developers should be explored. Also, the personalisation of the platform and the platform itself must be developed. Due to complicate mechanisms, I was unfortunately not in the position to code and develop the platform by myself.

I would like to thank the coaches of the squad of Studio Silver for their support, inspiration and guidance throughout my process. In particular, I would like to thank Rens Brankaert for his valuable feedback and his strong network connections.

In terms of user evaluation, it is interesting to investigate how Geurenpalet could play a role in order to clarifies someone’s day rhythm.

This way of use was not explored during the process, but according to Van Baal Geurenpalet is a promising technique (Baal, 2017). Long term user tests must be set up in order to analyse if Geurenpalet has a positive effect on the day rhythm.

Secondly, I would like to thank Jessie and Angelique van Daal, coordinators of Archipel Ekelhof, who gave me valuable and constructive feedback and connected me to residents with dementia. I got so much inspired by the way you both interact with the residents. Thanks for your flexibility and cooperation.

Lastly, I would like to thank the residents of Archipel Ekelhof and family who worked with me during the project. Without you the project would never be so exciting. I have learned so much about people with dementia, got a better understanding of the disease, but also learned how beautiful the little sparks of the day are. Thanks for sharing all your personal and heartening stories with me.

This project was also support by Misha Croes, who was the expert of scent for me.

I thank you for the provided insights, your ideas and expertise that greatly assisted the development of my project.

57

REFERENCES AND BIBLIOGRAPHY Campen, C. van. (2014). The Proust effect : the senses as doorways to lost memories. Oxford Scholarship Online.

Conway, M. A. (2005). Memory and the self. Journal of Memory and Language, 53(4), 594–628. https://doi.org/10.1016/j.jml.2005.08.005 Dunne, A., & Raby, F. (2013). Speculative everything : design, fiction, and social dreaming. Retrieved from https://mitpress.mit.edu/books/ speculative-everything Griffiths, S., Dening, T., Beer, C., & Tischler, V. (2016). Mementos from Boots multisensory boxes - Qualitative evaluation of an intervention for people with dementia: Innovative practice. Dementia. https://doi. org/10.1177/1471301216672495 Herz, R. S., & Cupchik, G. C. (1995). The Emotional Distinctiveness of Odor-evoked Memories. Chemical Senses, 20(5), 517–528. https://doi. org/10.1093/chemse/20.5.517 Herz, R. S., & Engen, T. (1996). Odor memory: Review and analysis.

Psychonomic Bulletin & Review, 3(3), 300–13. https://doi.org/10.3758/ BF03210754 How To Make Essential Oils - Extraction Methods of Essential Oils. (n.d.). Retrieved June 11, 2017, from https://www. newdirectionsaromatics.com/blog/articles/how-essential-oils-aremade.html

58

Hummels, C., & Frens, J. (2009). The reflective transformative design process. In Proceedings of the 27th international conference extended abstracts on Human factors in computing systems - CHI EA ’09 (p. 2655). New York, New York, USA: ACM Press. https://doi. org/10.1145/1520340.1520376 Kemp, J. A., & Van Gelder, T. E. (1996). Co-discovery exploration : an informal method for the iterative design of consumer products.

In In P. W. Jordan, B. Thomas, B. A. Weerdmeester, & I. L. McClelland (Eds.), Usability evaluation in industry (pp. 139–146).

London : Taylor & Francis. Retrieved from https://pure.tue.nl/ws/ files/1579525/706524592754736.pdf Nakamura, K., Kasai, M., Nakai, M., Nakatsuka, M., & Meguro, K. (2016). The Group Reminiscence Approach Can Increase SelfAwareness of Memory Deficits and Evoke a Life Review in People With Mild Cognitive Impairment: The Kurihara Project Data. Journal of the American Medical Directors Association, 17(6), 501–507. https://doi. org/10.1016/j.jamda.2015.11.009 Nordin, S., & Murphy, C. (1996). Impaired sensory and cognitive olfactory function in questionable Alzheimer’s disease.

Neuropsychology, 10(1), 113–119. https://doi.org/10.1037/08944105.10.1.113

Proust, M. (1987). A la Recherche du Temps Perdu. Paris: Du Cote de Chez Swann.

R. G. Swanson. (2009). Hexane extraction in soyfood processing.

Retrieved from http://www.soyfoods.org/wp-content/uploads/ Regulatory Expert Document-Barry Swanson revised.pdf Scent Cards. (n.d.). Retrieved June 10, 2017, from http:// smellandconnect.co.uk/scent-cards Singh, K. (2007). Quantitative social research methods. Sage Publications. Retrieved from https://us.sagepub.com/en-us/nam/ quantitative-social-research-methods/book228397 Verbeek, C., & van Campen, C. (2013). Inhaling memories: Smell and taste memories in art, science, and practice. Senses and Society, 8(2), 133–148. https://doi.org/10.2752/174589313X13589681980696

Images all own photographs unless stated otherwiseimages used for the puzzle pieces of the Geurenpalet are found viagoogle.com Video of Geurenpalet in cooperation with Ruud Scherens Visualisation of scent extraction Based on “How To Make Essential Oils - Extraction Methods of Essential Oils,” n.d.

Service Blueprint based on inspiration from servicedesigntools.org Business Model Canvas based on canvas of the book Business Model Generation by Alexander Osterwalder and Yves Pigneur.

Walla, P., Hufnagl, B., Lehrner, J., Mayer, D., Lindinger, G., Deecke, L., & Lang, W. (2002). Evidence of conscious and subconscious olfactory information processing during word encoding: a magnetoencephalographic (MEG) study. Cognitive Brain Research, 14(3), 309–316. https://doi.org/10.1016/S0926-6410(02)00121-0

ode Promotes Appetite in People with Dementia | ode. (n.d.). Retrieved March 17, 2017, from http://www.myode.org/ 59

APPENDIX 1 EVALUATION SESSION ONE - GROUP 1 Remeniscentietherapie // Ekelhof // 11 april ’17 // 13:45 – 14:45 uur // Sessie 1 Aanwezig T Tamara Tam Tamar Vr1 Vrijwilliger 1 Vr2 Vrijwilliger 2 J Jolijn 1 Mevrouw met hese stem Men Meneer M M Kap Mevrouw in rolstoel die komt later door de kapper H Mevrouw van Heijnsbergen W Mevrouw van de Wijde (met vlechtje) 4711 H het ruikt naar als een heer zijn jas uit doet, dat is die geur J Vind u het lekker ruiken H? H Goh wat een sterke lucht. Ik vind deze sterker. [Verschil tussen aftershave en unisex] W J W Dampo 60

Ik kan het geen naam geven, het is eigenlijk heel weinig.

Vind u het lekker ruiken?

Nou lekker is anders

1 bezine lucht T M Wat ruik je?

M Wat ik altijd ruik.

T Wat ruik je dan altijd?

M Het is wel herkenbaar.

T En waar doet het je aan denken? Ga er nog maar eens boven hangen.

Het ruikt heel.. sterk [] Iemand zegt dampo.

Men Meneer zegt ja Dampo.

W trekt heel sterk op de keel J H

Kennen jullie dampo? ik kan me herinneren dat ik dat als kind wel eens gebruikt heb.

..

T Weet je wat ook lekker is? Net gesneden uiein.

Men [Na 5 minuten] weet je welke geur ik nog steeds in mijn neus heb zitten? Die koper. [Wel grappig dat hij het nu onthoudt] Nootmuskaat 1 peeeper T Meike Waar ruikt het naar M? [Ze snuift heel goed in] Is het een specerij uit de keuken?

M Dat is het wel denk ik?

Tam Je mag proeven als je wilt.

M Ohja dat is waar. Mmh. Vind je het lekker. Ik vind het absoluut niet vies.

Men [na 3 min] Ja nootmuskaat. Dat moest je ook zo raspen.

H als je een boek neemt en dat sla je dan open, zoiets ruik je dan.

Tam Mevrouw van de Weijde. Het kent u het?

W nee Tam Denk u dat het een specerij uit de keuken is?

W dat kan wel zijn maar dat ken ik niet Tam Het is nootmuskaat.

W oh maar dat ruikt ook niet erg he nootmuskaat Speculaas en koekkruiden 1 speculaas! Ja dat is speculazie ja.

Men nootmuskaat he?

T Nee die hebben we net gehad Men Wat was het nu ook alweer?

T Ruik maar eens, waar doet het u aan herinneren.

Men Metaal.

Vr1 Oeps, misschien een bakblik? Ja zoiets T Vind u het lekker ruiken?

Men Ja dit vind ik lekker ruiken T M wat ruik je?

M Twee soorten Ik ben benieuwd [hoest een keer] [ruikt nog eens heeel goed] T Waar doet het u aan denken.

M Toch met iets.. wat eeh.. ja wat euuh.. ja wat zit er in?

T Kun je het eten?

M Ja je kunt het eten T En is het zoet of hartig M het is zoet.

Tam En wat voor iets zou het kunnen zijn, koek, snoep, taart?

M ik weet het niet Tam Wat denk je? Een bepaalde tijd van het jaar? Zie gins komt de stoomboot? Waar doet het u aan denken?

M ja W dit is notenmuskaat.

T Doet het u niet aan sinterklaas denken?

W nee. ..

Tam Jolijn ik denk dat als je speculaas verkruimeld nog een specifiekere geur hebt. ik denk dat het nu te veel kruiden door elkaar zijn.

J Men J Men T Men

Wil er iemand nog iets ruiken?

Ja ik ruik de hele tijd die brasso nog.

Wilt u het nog eens ruiken?

Ja is heel sterk he, ja ook heel apart Waar doet het u aan denken?

Metalen, niet aan roest, bijvoorbeeld brasso

Mevrouw van de Weijde T Vond u er een lekkere geur tussen zitten?

W Nee niet op gelet T Kunt u zich van vroeger nog een lekkere geur herinneren?

Bijvoorbeeld van eten?

W Nee kan ik me niet herinneren.

61

J Waar bent u opgegroeid?

W In Nederland.

J En op het platteland of in de stad?

W Op het platteland, Budel.

J En had u dieren op de boerderij?

W We hadden geen dieren, maar we hadden wel varkens.

J Kunt u die geur nog herinneren?

W Nee. Die zaten achter het huis hè, die zagen we niet zoveel. We mochten er niet bijkomen toen we klein waren.

J Dus de geur van de varkens herinnert u niet meer?

W Nee herinner ik niet meer.

J En wat at u vroeger zoal?

W Alle groenten die d’r was, die groeide we in de tuin, ja alle groente die er was.

J Peulen, bloemkool, boontjes.

W Ja de hele tuin vol, ja die hoefde maar te plukken. Rode kool, witte kool en sla. Op e en gegeven moment werd er het ook aan het vee gegeven.

J Ja en dan werden ze zeker goed gespekt en dan kon je ze daarna opeten.

W Ja en als ze werden geslacht dan hielden we onze oren dicht houden.

Meestal deden ze dat als we naar school waren.

T Die gillen hè?

W Ja die gillen.

Tam En hadden jullie alleen maar varkens?

W Ja...

Tam Geen kippen of..

W Ja kippen wel ja!.

Tam En koeien?

62

W Tam W

Nee koeien niet.

En schapen?

Nee varkens wel maar geen schapen

J Had u vroeger thuis ook dieren mevrouw?

1 Ja we hadden wel en hondje en vogels. En een beeuw die praatte.

Zonne zwarte vogel. Goedemorgen buurvrouw zei die dan. En onze buurvrouw war van belzen, en die proatte dan op z’n bels. Verekkte lulhoer zei die dan.

J Maar u had geen dieren om op te eten?

1 Neee dat deden we niet.

J En u meneer had u vroeger thuis dieren?

Men Nee. Ik ging wel veel naar Budel, naar..

W bij wie kwam u dan?

Men kwam daar bij een boer, die hadden varkens en ik geloof 18 kinderen, allemaal op het land.

W Oh ja dat was heel gewoon, ik had een tante die had er 19.

T Maar u bent niet de familie met 18 kinderen W? W Nee wij niet.

Men Ja 17 kinderen niet te geloven [net zei die nog 18] Het gaat dan op een gegeven moment over hoe de mannen en vrouwen ’s nacht langs elkaar sliepen. Meneer ja die gebreide onderbroeken die kriebelden de zo.

1

Nou, wij hadden er aaaacht aaaaa, aaaacht. 5 jongen en 3 meiskes.

Vr1

Vja vroeger als dan wel eens het licht was uitgevallen, ja nu gebeurd

dat bijna nooit meer, dan werden er 9 maanden later heel veel kinderen geboren. Ja dan gingen ze maar naar bed he.

J M had u vroeger thuis ook dieren?

M [hoesten] Nee wij hebben nooit dieren gehad. Nee maar wel dieren die we hadden, die ook wel.. hoe was het?.. eh [hoesten].. die eem.. die wel steeds kwamen, maar die kwamen niet echt op bepaalde dingen af.

Tam Die kwamen aanlopen?

M Aanlopen.. jah, dat kon.

J En woonde u in de stad of op het platteland?

M Hier.

J in Eindhoven? Dus kwam de kat van de buren aanlopen?

M Nee. Wij hebben een hele rare dingen gehad, met 4 kinderen en nouja ieder voor zich, hield zich staande, en dat is heel aardig gebleven moet ik zeggen.

Vr1 Nou dat is toch mooi. Maar jouw vader is heel jong overleden toch M? Julie hadden een winkel en toen werd jouw moeder, die heeft toen eigenlijk.

M Mijn moeder was helemaal winkel.

J Wat verkocht je moeder in de winkel?

M Sigaren, sigaretten.

Vr1 ja als je een sigarenwinkel binnenloopt, dat had een hele typische geur.

T Mevrouw van Heijnsbergen Kunt u nog vertellen van vroeger wat u een typische geur vond? Misschien iets van het eten? Of de buitenlucht?

Misschien op het werk iets? Poepluiers van de kinderen?

H Dat ruikt nooit fris Dus dat is niet abnormaal he?

J Waar bent u opgegroeid H?

H We hebben eerst in het Noorden gewoond. Hoe heet die stad nu? De hoofdstad boven?

J Groningen?

H Nee, nog hoger, daar hebben wij gewoond vroeger, daar hebben mijn ouders gewoond, en daarna hebben we in Rotterdam gewoond, en daarna in Tilburg.

Vr1 H hebt u in Den Helder gewoond?

H Ja daar ben ik geboren. En mijn oudste broer ook.

J En wat deden uw ouders voor werk?

H Mijn vader die is altijd een herenmodezaak geweest om eh, kleding op te nemen en dan zelf te maken voor de zaak. Dat herinner ik me nog.

J En deed u dan ook meehelpen?

H Nee dat niet, maar dat ging altijd reuzegoed, dat herinner ik me wel, altijd huiselijk zijn.

Vr2 Voor de kerk hebt u ook gewerkt.

H Ik heb gewerkt voor de vocularenbeweging, die bestaat he, daar was ik dan op kantoor, dat was eigenlijk voor alle provincies in Nederland, dus ik had heel veel contacten, dat was altijd heel prettig, en dat heeft al die jaren geduurd, heb ik fijn, en toen zat ik op de corpulatie [calculatie] om de hele zaak daar een beetje bij te houden, wat daar binnen kwam voor materiaal.

Dat is alweer zo lang gelden, dat was gewoon een hele andere tijd, want je moest gewoon een baan zoeken, dat er wat inkwam thuis. Ik werkte bij C&A op de corpulatie, en dat was best wel interessant. Want van alle landen kwam het daar naar de C&A, dus dat was echt wel hard werken, en dat was prettig. Ik vond het schrijfwerk altijd fijn. Dus ja dat heb ik tot aan mijn trouwen gedaan. Het werken ging daarna niet meer door. Toen ik trouwde woonde ik Tilburg, maar mijn man woonde in Eindhoven, dus ik kwam na mijn trouwen direct in Eindhoven te wonen.

Vr2 Kon u daar goed aan wennen 4 kinderen, en een heel stel 63

kleinkinderen. U hebt de kinderen ook bijna alleen opgevoed?

H Ja zeer zeker. Nouja, vooral als ze dan achter elkaar kwamen. Ik vond de kerstmis altijd heerlijk, dat iedereen zo om de tafel zat, dat vond ik altijd zalig. Je moet ook een vertouwen hebben, een geloof, anders ben je nergens je moet alles dwars Mijn man is tamelijk jong overleden, ik ben heel lang alleen met mijn kinderen geweest Desiree. Is mijn jongste dochter. Ik zou het niet anders willen, het is altijd gezllig he, vooral met kerstmis he, en dan lange tafel, die zat zo helemaal gevuld, en dan zingen met zijn allen, dat was echt zalig, ja dat was echt een hele fijne tijd. Na een paar jaar was ik al weduwe, ja dat heb je dan als je getrouwd bent. Als je maar doorzet, ja en je moet ook je geloof hebben, en de eenheid met de kinderen Ja die zaten ‘savonds altijd in de buurt van de vader en de moeder. Ja ik naaide wat er genaaid moest worden. Ja het was altijd gezellig ‘saovonds. Ze gingen ook ‘savond niet de straat op hoor. Ja en als je dan kinderne hebt, stuk of 7, die precies achter elkaar volgden allemaal, dus ze voelden elkaar zo goed aan.

En nu zijn zo wat allemaal getrouwd. Ja ik ben gauw weduwe geworden.

Vr1 En u bent altijd alleen geweest, nooit verliefde meer geworden?

H Nee Maar er waren kinderen he ..

T We zullen eens gaan afsluiten. Wat vonden jullie van de geuren die we net geroken hebben?

Men de koper, die heb ik nog in mijn neus zitten Oh die heb ik nog echt in mijn neus zitten ..

64

65

APPENDIX 2 EVALUATION SESSION ONE - GROUP 2 Remeniscentietherapie // Ekelhof // 11 april ’17 // 14:45 – 15:45 uur // Sessie 1 Aanwezig: T Tamara Vr1 Vrijwilliger 1 Vr2 Vrijwilliger 2 J Jolijn C Mevrouw Nellie Custer (gezellig) G G Ja Jan B Mevrouw Beekhuizen (in Roelstoel) L Mevrouw Loef (nieuwe mevrouw) Jans Jans (die zo praat) Co Co (1940) Co25 Mevrouw Co van Rijk (1925) C J: Heeft u altijd in Eindhoven gewoond?

C: Nee ik ben een echte Zeeltse. Dat is bij Veldhoven. Ja dat zeg ik er dikwijls achteraan.

Co25 U geniet al bij voorbaat!

J U ook! Dus u hebt in de tuin gezeten?

Co25 Ja heerlijk. Tee graag, just tea G

66

En wat is de bedoeling hiervan?!

T J T J

Wilt u het nog heel even proberen? ik kan weinig hebben?

Zal ik vast even verklappen wat we vandaag gaan doen?

Ja dat is goed

J Mijn naam is dus Jolijn.

Co25 mooie naam.

Co mooie naam ja.

Ja Je kunt haar beter naar huis sturen [wijzen naar Jans] of haar weetjewel, want zij praat al zat.

J Dan gaan we zorgen dat dat niet gebeurd.

T G

Jolijn gaat ons geuren laten ruiken.

Ik weet niet wat dat betekend!’

Kaneel T Bent u er klaar voor?

G Ik heb er geen behoefte aan hoor! Het is een behoefte die je ruikt van vroeger’ Ja T Jan: ruikt u iets?

Ja Wat ik ruik? Het is een soort speculaas L Iets heel ver in de verte. Maar ik weet niet wat het is?

T Denk maar eens goed na, waar zou u het thuis brengen in huis?

L Vorige keer ging het beter bij mij, maar dat is al een paar jaar geleden.

Jans Ja dat ruikt wel lekker, maar het gaat dus om de tuin he?, het gaat om de inhoud van de tuin Ja het gaat om dit bakje, de tuin heb ik niks mee te maken

T Ruik nog maar eens goed.

Jansa Nee dit ken ik niet. Het is vreselijk vervelend, maar niemand van die andere, ik denk dan kunnen we ergens naar toe.

Co Jans Co Jans Co

Dit ruikt naar kaneel weet ze iets weet ze iets, vertel eens, weet u het! dit ruikt naar ’t kaneel Toneel? kaneel, kaneelstok

Co25 dit ruikt lekker, maar ik kan moeilijk zeggen waarnaar. Ik vind het een beetje moeilijk, ik het vind het lekker ruiken, maar om nou te zeggen het ruikt naar dat dat of dat.

T Ruik nog eens, waar kunnen we het voor gebruiken.

Co25 Dat kunnen we toch niet weten als ik het niet weet T Misschien in de keuken? Of met kerst?

Co25 Speculaaskruiden is dat het?

T Kaneel is het. Gebruikte u dat vroeger wel eens?

Co25 Oh ja kaneel, even kijken kaneel, met iets bakken, en dan met kaneelpoeder erop.

R:

Dit ruikt typisch

Babyolie met het kussen C [ze reageert verontwaardigd in haar gezicht]. Godverdorie nog aan toe. Nou ik ben een paar dagen al verkouden Vr1 oh dit is leuk.

T G wilt u er aan ruiken, dit is een hele bekend geur.

G Wat is de bedoeling hiervan?

T Eraan ruiken G En dan zeggen wat het is? Thee of koffie, maar ik vind het wel lekker ruiken Ja Soort narcissengeur Ik houd het bij narcissengeur T Mevrouw Beekhuizen: zet uw kopje koffie maar even naar, want aan dit kussen zit een lekker geurtje. Ruik er maar eens aan. Hier. Hier iets verder die kant op. Ruik nog maar eens keertje. Wat ruikt u?

B nee hmmn nn .

T Doet het u aan babytjes ruiken?

B Je zult toch geen kind meer hebben?

J Verder gaan duurst veel te lang L Iets van vruchten T Jans: hier zit een geurtje aan, waar doet geurtje u aan denken?

Jans Ja hier zit iets in Co Koekjes?

Co25 Ik kan het niet echt helemaal thuisbrengen, ruikt wel lekker T Waar doet het u aan denken?

Co25 Ik zou het niet weten? Heeft u kinderen? Ja 4 Doet het u misschien aan babybilletjes, of net gewassen babyhaartjes?

Co25 Wacht eens [ze ruikt nog een keer heel diep aan het kussen], ja dat is al zo lang geleden ja het ruikt wel lekker, maar ik kan niet precies zeggen dit of dat J Het is zwitsal. Heel veel zeggen Ja ooh ja zwitsal.

Co Ja ruikt inderdaad naar babybillen’ Co25 babietjes ruiken inderdaad lekker.

Boullion J C: misschien uit de keuken? Van de soep van vroeger?

C het is boullion 67

J G: het is van vroeger.

G Fris, lekker, ja fris lekker C ja Jan moet dit weten.

Ja dit ruikt naar vogeltjeszaad J Had u vroeger thuis vogeltjes?

Ja Ja duiven B Dit ruikt naar vlees [proeft, likt aan de vingers] dit is zout L Kruiden, maar ik weet niet welke?

T Uit de soep!

T Waar vindt u het naar ruiken mevrouwn Janssen?

Jans Het smaakt nog het meest naar, ja er zit een bepaalde, bepaald luchtje aan, van een mannenhuis?!

T Weet u, dit is boullion. Ruikt u het?

Jans Neeee, eveneven, nee het is een echt lucht Co Het lijkt op een tablet wat je bij de soep doet, ik weet niet hoe die heten’ Co25 Het is kruiderij, ik kan niet zeggen precies wat het is maar het ruikt wel lekker’. ‘Ruikt lekker he, maar kan het niet thuisbrengen’.

T Misschien voor het gerecht, waar gebruikt u het voor?

Co25 Ik zou het niet weten, vlees?

T Runderboullion, zondagse soep Co25 Oh ja [Er wordt rond gegaan met de koffie] Oh koffie. Ja dat ruikt lekker.

T Wat u wilt, waar moet u aan denken?

G Ik vind het sterker Ja Ik denk zuiveringszout Dat hadden ze bij de Gruijter [dat was een supermarkt] T Wat denk u van schoenpoets ofzo? Moet je daar niet aan denken?

Ja Ja daar heeft het ook wel iets van weg .

B Dit ruikt weer heel anders T Waar moet het u aan denken?

B Raar T Vind u het vies ruiken of wel lekker B Nou vies niet, maar apart T Jans zou u weten waar het voor gebruikt werd.

Jans een beetje verschillende, ik vind het wel lekker ruiken, het ruikt wel sterk, maar lekker naar echt iets echts. Dat moet jij dan zeggen Co Dat ruikt helemaal niet lekker Ikke voor mijn gevoel ruikt het naar schoenpoets Co25 Ik kan niet zeggen waar het echt naar ruikt T waar moet het u aan denken?

Co25 iets van poetsmiddel ofzoiets?

T en wat voor poets?

Co25 koper,nee koperpoets? Ik dacht ja, daar ruikt het naar Het is een aangename geur he G het ruikt sterk, prettige lucht, lekker lucht hoor C oh ja dat kan De reuk zit hier ook wat in

Brasso C om koffie en thee te zetten? [brasso werd ook gebruikt om gasstelletje schoon te maken] G Moet ik daarvan zeggen dat het sterker of minder sterk is?

Frisse was kaart, staat ook frisse was op Cu Katoen? Iets met katoen?

G het is niet zo sterk hoor J en als u hiernaar kijkt, waar moet u dan aan denken?

68

G een overhemd Ja katoen moette zeggen dan he? Ik denk een beetje was Ik zou het niet weten?

J Mevrouw Beekhuizen waar rukt het naar? Met uw neus ruiken he?

Doe maar iets ruiken. [kan ik lastig verstaan, maar volgens mij zegt Tamara het voor] L maar wat het is dat week ik niet.. het ruikt wel fris.. het ruikt naar: Jans Het ruikt lekker fris in ieder geval.

T Ruikt het een beetje naar de was die buiten hangt?

Jans Ja ik denk het ook wel, en wie moet het hebben?

Co Ik dacht eerst om te kijken wat hier hangt, maar daar ruikt het niet naar T Waar ruikt het dan naar? naar vieze onderbroeken?

Co Maar ik denk wel soort van schone onderbroek Co25 Zou het echt niet weten. Ik moet eerlijk zeggen dat ik dit ook niet per se de geur van was vind ik kan het echt niet thuisbrengen.

J Wat gebruikte u voor was?

Co Persil geloof ik Co25 ja Persil geloof ik, is alweer een poosje geleden.

4711 Nou hebben we er aan twee, geef ik er eentje aan u en eentje aan u.

Co25: Wat doen we daarmee? Aan ruiken. Oh aan ruiken Co25: ik vind het heel moeilijk waar ik dan aan moet denken.

Co: Nou ik vind dit niet moeilijk, dit ruikt naar ehm. Ja ik kan het niet uitleggen, maar ik weet wel wat het is. Co maar komt het uit de keuken?

Nee uit de badkamer Maar voor de rest zou ik het niet weten?

C: Ja ik denk ook aan die badkamer Jans Ja dit is wel iets. Ja het is wel lekker

G [die slaapt, ik maar haar wakker].

J Ik heb een nieuw geurtje voor u.

G Ja dit ruikt wel lekker Ja lekker [lacht] Eau de cologne zoiets [lacht] Vr1 Wat zei ze ook alweer?

J Eau de cologne J Waar moet u aan denken?

Ja Spiritus of iets? Ja dat zit er wel een beetje in. Dat zijn mannen die ruiken ook anders. Ja het ruikt wel sterk. [andere geur] Dit is voor na het scheren.

L Dat zijn watten Jans Ja ja, dit ruikt echt lekker, lekker, wie zit hier achter ons Co C ik vind het moeilijk Vr2 Geur is heel persoonlijk. Jan vind hem ook niet lekkerder. Uw aftershave is lekkerdere. Wat voor aftershave gebruikt u?

Ja Heel bekende, ja dat stond vandaag nog in de krant [Iemand noemt oldspice] Oldspice gebruik ik het meest Nootmuskaat Co25 Ik vind het moeilijk, dat laat ik echt aan een ander over. Ik zou het echt niet weten Co Een soort kaneel?

Jans Koffie? [iedereen is druk in de weer met nieuwe koffie inschenken] L Eigenaardig, maar ruikt wel lekker B …

Co Echte snuffelmiddag zo J hoor je dat we hebben zo een nieuwe activiteit, Ja speculaas?

69

T Speculaas, zit misschien ook wel nootmuskaat in?

J Mevrouw van Gusnt wilt u proeven?

G nee vind ik niet lekker C ja ik weet het niet T zou u het in de keuken gebruiken? nee op de boontjes misschien? nee op de bloemkool?

C nee Driehoek babyolie Jans Wat zit er aan? Een scheurtje? Een geurtje?

C Ik denk dat het niet goed euh, spul d’r in zit wat er eigenlijk in moet.

Nouja enfin, ’t gaat maar verder G Doe maar anderen?

J Nee zelf ruiken, dat vind u veel te leuk.

G Ik ruik weinig..

Ja Hm, ik ruim ‘m wel, het ruikt naar glas achtig Vr1 Het lijkt wel een goudstuk, of een hartje B Ja ik ruik lucht, eerst bevalt ie, ik weet niet wat het voor een lucht is, en dan naderhand is het niet meer lekker’ Co ik versta d’r niks van Vr1 Je ruikt wel iets, maar je ruikt twee dingen door elkaar Vr2 Dubbel, azijn, maar dat is het dus niet? Nee kan niet echt iets thuisbrengen. Ik weet niet wat ik ruik L Ruiken? Nee m’n neus is niet zo goed, ik ruik iedere keer iets anders Vr Ik vind het ook wel een beetje naar die babyolie ruiken Jans het ruikt prima, ik vind het lekker Je kunt alles wel van zeggen het is zus of zo maar het is goed. Ja Co ik denk dat geur er een beetje af is maar zover als ik het ruikt is het gewoon boenwasachtig.

Co25 waar dit naar ruikt? jaaha, dat vind ik echt moeilijk? Boenwas, nee dat kan ik er niet uit halen.

Vr1 Je had het ook verf kunnen laten?

Co25 Mach het geeft niet. Dat is toch.. Goed geprobeerd! De bedoeling is 70

goed Dampo C [wil er bijna aan drinken omdat het vloeibaar is, en het ook bij haar mond wordt gehouden] G: Kamperfolie of weet ik wat allemaal Sterk Ja Ja maarja, ja de planten die ik thuis heb staan B sterke lucht Co Ja het ruikt naar bloem, Ja naar boenwas. Dat is het enige wat ik eruit kan halen.

T Eucalyptus ruikt u misschien Co Ja dat ken ik niet Co25 Ik kan het moeilijk zeggen , Ja is wel een bekend luchtje .

J Het is dampo Co25 Ja nou je het zegt, daar kon ik nou net niet opkomen C Nee ik ruil wel iets, maar niet echt Dampo T G

Hoe vond u het? [aan mevr van Gunst] Ik vond de luchtjes sterk!

T Co

Co en Co vonden jullie het ook leuk?

Ja zeker

J Co25 Co Co25 Co Co25 Co Co25

Co en Co wonen alle twee op de begaande grond?

Ja . Maar wij gaan direkt ook he Co .

Waar moeten we nou naartoe?

Ik weet er niks meer van Nee ik ook niet , Dan komen we zeker goed uit Van wie is die rolater?

Ja da is de meine, kiek, mijn naam staat erop

J

Co je hebt ook een man toch?

Co Ja ik heb een man en twee dochters en een zoon. Ja mijn man leeft nog. Ik ben in Valkenswaard opgegroeid. Ik woonde in het dorp. Mijn vader die was aannemer en mijn moeder was onderwijzeres op de lagereschool J Heeft u kinderen Co25?

Co25 Ja drie zonen en een dochter? Ja komen iedere zondag iemand Ik ben opgegroeid in Strijp, wij woonden schuintegenover de St. Trudo kerk, recht tegenover de pastorie van de Kerk. Gewoon in Eindhoven Daar had je Strijp, Stratum, Tongelre Mijn vader was chef Technische Bedrijven bij Philips en moeder ja.. die was moeder Ze deed wel eens boekhouden en handelsrekenen Ja wat is dat Co, bruto en netto enzo J Was er bij u een bepaalde geur?

Co25 Ja dat weet ik niet, ja het rook er wel lekker!

Co Ja het rook er naar boenwas (meubels), ja we gebruikte echte boenwas.

Co25 Bijenwas rook ook lekker.

J Co Co25 Co

En in de keuken waar rook het daar naar?

Aardappels en goenten en vlees en gewone jus en toetje na.

Zondagse pudding met slagroom en doordeweeks was het yoghurt.

Gele vla en bruine vla

71

APPENDIX 3 EVALUATION SESSION TWO - VAN HEIJNSBERGEN Usertest2 Geurenpalete Mevrouw van Heijnsbergen Ekelhof // 17 mei ’17 // 16:00 – 17:00 Aanwezig J Jolijn H Mevrouw van Heijnsbergen D Desiree M Man Desiree Goudzeep D Nou mama eens even kijken het geurenpalete, he H Ja D Wat zouden we hier nou mee kunnen doen, kijk en volgens mij kun je die eruit tillen, het is een soort doosje zie je mama D Oooh wat mooi D Het tekeningentje heeft dat ook nog een functie D Eens even kijken wat zien we hier D Ik zie hier iets opstaan, ja het is een H Ja het is een, ja wie het is zie ik niet, D Het is gewoon iemand, kijk ze heeft ook iets vast H Het lijken wel twee hoorntjes D Oke, lijkt net het, maar misschien als we, dit, hier zit een geur in.

Misschien als u hier aan ruikt dat u wel weet wat het is. Ruikt u iets H Normale lucht is het voor mij D Het is wel heel sterk, ik weet precies wat het, het is een hele duidelijke, ik herken het wel 72

H Dit is een geur van iets wat je aan vroeger moet denken M Ik zit even naar die afbeelding te kijken, want zelfs ik kan het niet zien D Het is een vrouw en ze heeft iets van een doekje vast, ze zit te poetsen, en daarachter zit een kraan. Ziet u dat daarachter een kraan zit moeder, en volgens mij zit ze in een bad. En als je hier nu ruikt dan ruik je iets van vroeger. Moet je heel diep zo met uw neus naar binnen snuiven.

Ruikt u iets?

H Het is in ieder geval een soort zeep D Jaaaa ja dat dacht ik ook. Een zeep die vroeger gebruikt werd mama.

Nou dat vind ik wel zo knap van u. En als je dan kijkt naar het plaatje, dan zie je ook wat er hier gebeurd. Je ruikt een soort zeep van vroeger. En dan zie je gewoon die mevrouw is aan het poetsen en die gebruikt een soort zeep die u vroeger ook gebruikte H Gossiemijne, ja sunlight of zo D Ja dat dacht ik dus ook H Aha, ja klopt D En die zaten volgens mij verpakt in papier, per drie en die rook je er helemaal doorheen.

H Ja is ook zo M Nou we hebben nog meer rondjes moeder Sunlight D Ja klopt, eens even kijken wat er nog meer is H Wat is dat nou? Hout?

D Een foto van iemand?

H Wat is het dan?

D Ik denk wel dat ik het weet wat het is. Als je kijkt op het plaatje, dan zie je hier een foto van een vrouw, en dan zie je zeg maar kettingkjes of iets of sieraden of iets.

H Dat het sunglight is?

D Maar dit is niet sunlight, dit is iets anders. Zou het misschien iets kunnen zijn wat een dame gebruikt?

H Ja dat wel? Zou wel eens kunnen. Het is wel een bekende lucht he?

D Ruikt u iets wat bekend is?

H Nouja sunlight vind ik wel D Ja maar dan moet u het verschil eens ruiken met deze? Deze geur [1] is wel sunglicht he?

H Ja ruikt een beetje hetzelfde?

Jolijn Dat is dus sunlight, en die andere is zeep.

D Oh echt, dat vind ik grappig dat moeder dat dus al zei. Wat grappig dat hebt u gewoon goed geraden moeder.

H Vind je het niet geweldig! Gelukkig D Dit was dus de driehoekzeep, en dat heeft me door de war gebracht.

M Nou moeder het maakt niet uit of u het goede of niet het goede ruikt, het gaat gewoon om [ssniffff] dat we gewoon lekker aan dingen zitten te ruiken H Zit ik hier niet voor noppes!

D Het is een soort spelletje eigenlijk 4711 D Kijk want daar staat iets op H Ja 4711 ja dat is eau de cologne H Jouw voeten zijn het niet D Mama gewoon lekker inademen door de neus, eerst helemaal uitademen en dan weer lekker insnuiven H Niet aan m’n neusje he?

D [desiree raakt dus wel de neus van mevr van Heijnsbergen]

HD Beide lachen H Het is toch ook groene zeep ofzo, vind je niet?

D Nouu, kijk eens hier?

H 4711, Ja? M Wat is dat 4711 moeder?

H Dat is een kwaliteit van.. van eeh.. van zeep M oh 4711?

H Ja 4711 een soort zeg maar eau de cologne D Ruikt het daarnaar?

H Ja zoiets wel?

D Dat had u vroeger ook wel een toch?

H Nou ja regelmatig D U had die vroeger wel eens op van die doekjes toch moeder?

M Ja en die kon je zo open scheuren en dan kon je je handen daar lekker mee verfrissen H Ja die heb je wel eens weggenomen, ja dat weet ik nog D Ja dat is wel heel duidelijk vind ik M Laat mij eens ruiken? Nee dat ruik ik niet?

D Nee dat ruikt hij niet, hij heeft gewoon zijn geur verpest Elnette D Nou nou ben ik wel benieuwd wat hier nu onder zit? Wat ziet u hier onder het plaatje?

H Gossimijne [Het loopt even mis met het geuren palet, door de hitte zijn de stukjes van elkaar losgeloten en werkt het puzzelstuk principe niet meer zo goed] D Nou geeft niks, het idee wat je hebt gedaan snap ik wel heel goed, heel mooi D Kijk moeder wat ziet u hier op het plaatje?

73

H Mooi D Mooi he?

D Dat lijkt u wel toen u jong was? Deed u vroeger toch ook uw haren krullen? Nou wat zou er op staan achter?

H Nee niet zo dicht bij anders zie ik het niet D Nee u moet het ruiken, H Oh dat D Oh ja dat heb ik ook verkeerd gevraagd D Snuif maar lekker naar binnen H Lachen H Ja waar ruikt dit nou naar?

D Ik ben benieuwd?

H Er zijn zo veel dingen die zo ongeveer ruiken?

D Ja mag ik eens ruiken? Even denken hoor? Ohja. Vind u het lekker ruiken? Doet het u aan iets denken?

H Goh, moeilijk D Een of ander geurtje van vroeger?

H Het is denk ik de geur van een of ander worstmachine, ja een eeet [we lachen] D Ja van een worst dacht u?

H Ja van wat zei ik net ook alweer? Nee geen eetsel M U zei worst maar ik denk dat u iets anders bedoeld H Ja je hebt toch ook van die dingen waar een beetje.. augur kleur in zit?

D Een wat voor kleur?

M Iets van opmaken of zo?

D Missschien iets van een lekker geurtje of poedertje [Jolijn beeld haarspray uit] D Oh van de haren was wel goed. Als u naar die dame kijkt mam, dan zie je dat zij haar haren heel mooi heeft zitten. Dat deed u vroeger ook en dan gebruikte u vaak iets om u haren mooi in model mooi te laten. Wat spoot uit dan in uw haar?

74

H Ja als ik klaar was deed ik dat, ja als ik het uitgekampt had D Ja dan spoot u er iets op H Ja dat verkochten ze, in blikjes zeg maar, ik weet niet meer hoe dat heette D Het is best lastig, maar zou het niet haarlak kunnen zijn of iets?

H Ja die lucht zit er wel in he?

D Van Elnette? Elnette satin?

H Ja zoiets D Herkent u het dan wel als we dat zeggen?

H Het is een bekende geur in ieder geval, het ruikt gewoon bekend D Ik dacht eerst het zal over haren gaan, ja het is leuk als je naar aanleiding van het plaatje als een idee hebt waarover het gaat M Je gaat ruiken wat je ziet D Ja sommige zijn heel duidelijk D Maar nou je het zegt ruikt ik het wel in de verte ja, maar het is denk ik nog verschillend als je net haarlak hebt opgespoten of het geconcentreerde. Ruik nog maar eens moeder H Haarlak vind ik we heel sterk ruiken D Kom maar ruik nog maar eens H Het is ook het geurte wanneer het haar gewassen is, ja een shampoo ofzo, ja ik ruik eeder die shampoo M Vind u het lekker ruiken H Ja het ruikt lekker dan?

D Als u dit dan nog ruikt, dan denk u toch aan vroeger, dat u uw haren zelf deed?

H Jahaa D Dat hebt u nog heel lang gedaan toch?

H Ja dat doe ik nog steeds, maar dat gebruik ik gewoon hetzelfde spul.

Het is een hele bekend geur. Ik weet niet meer hoe het heet.

D Ja ik denk dat ze de naam vergeten heeft. Ik denk dat de kapper dat nog steeds gebruikt nu. Net als nivea he, dat is al heel oud maar wordt nog steeds gebruikt

D Nou dan hebben we deze nog moeder, eens even kijken hoor wat staat hier nu op. Oh wacht ik denk, ik vermoed iets, ja wat zie je daar moeder?

H Dat is een deur van een kast, meer zie ik niet.

D Nou ben ik benieuwd of u dit ruikt? Oh ja, die is echt duidelijk. Die herkent u mama H Ja dat is een duidelijke lucht, dat gebruikte ze voor ja, soort shampoo is het?

D Als je nu denk aan die deur, als vroeger aan de kasten en de tafel, daar smeerde u vroeger iets op.

H Ja dat kan ook, oh bedoel je dat, dat zit in zo’n platte grote, ja daar zit dat spul in, wat je kunt gebruiken voor de tafels D En met een doekje deed u dat insmeren H Nou nee, ja op die manier D En deed u dat boenen zodat het ging glimen D Ja ik herken dat echt van vroeger.

H Ja en dan weer met een schone doek na doen.

D Weet u nog hoe dat heette? Ruik nog eens?

H Ja een hele sterke lucht D Dat heet boenwas H Oh jaa? Noemen ze dat boenwas?

D Ja ja. Weetu dat ik me dat nog herinner, doet u altijd de tafels en de kasten met boenwas insmeerde?

H Ja die lucht zit er wel in ja dat is zo D Vroeger had je dat heel vaak he, tegenwoordig doen we dat niet meer he H Ja maar het heeft wel een andere naam de boenwas he? Het is boenwas, maar dat hebben ze meestal in een doos zitten J Antiekwas?

H Nee dat was het niet D Het was boenwas

H D

Ja dat wel Oh ik vind deze wel duidelijk

23 minuten D Oh eigenlijk, achteraf zeg ik dat ik alle geurtjes toch wel herken. Ja dat is wel leuk eigenlijk. Het zijn wel de geurtjes die ik we bij mama vind passen. Ja dit roept wel herinneringen op H Dat is van het dressoir he?

D I kweet nog dat u, mama, dat ik wel eens, toen Harrie en ik nog maar kort getrouwd waren, dat u wel eens een keer bij mij kwam helpen, en toen had ik nog zo’n antieke kast staan en dan had u mij geholpen om mijn kast helemaal mooi te boenen.

H Oh ja dat kan zijn, in de regel als het heel dof is, is het met die was zo blinkend te krijgen, ja echt waar, hoef je geen dure kasten voor te nemen.

D Ja tegenwoordig wordt dat niet meer zoveel gedaan H Als je zo’n kast een poosje hebben en dan was het mooi glanzend, dan moet het toch weer geboend worden M Harie praat er doorheen H Ja in van die blikken zat het dan H Ja en daar gaan ze daarmee, niet zozeer boenen, maar over het hout werken D En en daarna met een schone doek uit, ja dat het het zeg maar glimt H Ja uitwrijven M Ome harrie, ja die had een kast en die boende die altijd, ja dat ruik je altijd.

H Hoe oud is die kast?

H Het is eigenlijk een heel normaal iets he, ja als je een mooie kast hebt, die kun je niet met de stofdoek alleen maar behelpen. Dan moet je inderdaad een beetje wassen, niet te veel, want dat is niet goed he D Nee zeker

75

D Ja vind het wel een hele duidelijke geur hoor D Weet je nog dat wij van die zakdoekjes hadden, die zaten in van die zakjes, en die heette ijs eau de cologne of zo. En als je het heel warm had, tijdens een busreis of zo, dan was dat zo verfrissen H Ja die zijn er nou nog he H Ja dat is waar, Ja en inderaad als je dan zo’n hele dure kast hebt, neem nou deze tafel dus bijvoobeeld, die wordt weer alsnieuw als je daar mee wrijft.

D

Ja er komt bij haar heel veel boven.

H Ja het hoort er gewoon bij he. Ja want als ons moeder, te lui was, ja osn moeder zeggen ze dus in brabant, te lui is om het te doen, dan hebben ze altijd een dienstbode he. Maar ze moeten het wel gebruiken D Oh maar wij hebbeen nooit een dienstbode gehad hoor moeder H Nee maar wij waren de dienst bodes, lachen!

H Dat wil zeggen toen we al een […onverstaanbaar] leeftijd hadden he, je moet niet denken van de lagere school M En koperpoets en zilverpoets H Ja maar koperpoets gebruikte je niet op een houten ding D Ja want mama u had dan boenwas uit een blik, maar u had ook koperpoets toch H De koperpoets was voor de voordeur waar het handvat aan zit, en de brievenbus, daar gebruikte je de koperpoets voor D Ja ja dat deed u ook altijd H Ja want daar zat er altijd vinger op D Ja en dat kun je niet met water en zeep doen. Ja daar wordt het alleen maar lelijk van.

DAARNA Ruikt aan nivea 76

H Ja het lijkt op een soort zalf H Ni..vea D Ja ik vind nivea heel lekker! Ja echt heel lekker. Vind u dit ook lekker ruiken?

H Ja lekker H Ja het zijn dingen die nodig zijn voor de huid Ja maar bijvoorbeeld als je hout wil poetsen dan, dan heb je toch wel speciaal andere zalf nodig hoor. Die kun je echt niet.. met fijnere..

M

Ja de plaatjes mogen iets duidelijker hoor, dat lijkt me duidelijk

D Opzich, wat we merken bij onze moeder, ze zag er dan een beestje in, dat had misschien net iets duidelijk kunnen zijn. Misschien scheelt het ook per moment.

J Wat vond er van?

H Waarvan?

J Van het ruiken?

H Ja ik vond het zeker leuk, om te kijken waarvoor je het gebruikt, door het te ruiken, ja dat vind ik echt kunstachtig D En weet je wat ik wel aan u merkte mama? Dat er zoveel bij u los kwam, vooral bij de boenwas, van hoe u dat deed met de boenwas.

H Ja dat is ook zo D Ja en ook van de driehoekzeep H Ja want zo heb ik de dingen ook weer van mijn moeder geleerd D Ja er komt dan weer heel veel boven D Ja ik denk dat mijn moeder wel een goede test persoon is voor zo’n test D Ja in het geval van moeder, om dat dan te triggeren, ja dat is juist het interessant om met geuren te doen. Er zijn vast nog heel veel meer geuren.

Bijvoorbeeld over sigaren

Sigarenlucht ruikt D niet maar M weer wel die normaal niks ruikt!

D

Het insnuiven is misschien voor sommige ook best moeilijk

J Als u zelf dit zou mogen inzetten, wanneer zou u dat dan doen?

D Wanneer ik dat zou doen? Ja ik denk misschien op momenten als, soms dan zijn we zo samen en dan is mama zelf dingen aan het terug halen en weetje, ik denk vooral op rustige momenten dat je samen in gesprek gaat over vroeger, zeg maar bijna als een soort spel of dat zeg maar in geval van mijn moeder, merk ik wel dat ze het heel leuk vind, ze is ook heel enthousiast, je merkt dat zij het ook leuk vind om dan ook over dingen te vertellen, ook al zou ze bij een geurtje blijven hangen. Ja want dat triggered haar al. Maar ik denk niet dat je het ieder moment kan doen.

J En als u het palete zelf zou mgen vormgeven zouden er dan nog ander geuren zijn?

D Ik denk dat je het met afstemmen met de persoon met wie je te maken hebt J Ja we kunnen het inderdaad personaliseren, dat is ook het doel M Het is technische de vraag hoe lang houd je de geur D Ik denk opzicht wel dat het iets zou kunnen zijn, met allerlei mogelijkheden van wat bij personen past, ehm, ik denk vooral in zo’n huis als dit, of in de verzorging, momenten of groepjes of inderdaad met familie.

Want je hebt steeds meer om mensen zo lang mogelijk in hun eigen situatie te houden, en daarmee heb je best kans dat in de toekomst, dat je steeds meer zulk soort dingen nodig hebt, voor mantelzorgers ofzo, dat je thuis iets hebt waarmee je mogelijkheden hebt om samen dingen te ondernemen M Dit had voglens mij 10 keer beter gewerkt als je echt een pot brasso had of boenwas J Je creert die geur eerder als je het ergens laat intrekken, dat dat je er boven hangt. Voorbeeld van brasso.

D Maar ik denk eigenlijk voor deze generatie mensen, zijn er bepaalde geurtjes. Als wij er dalijk bijvoorbeeld zijn, dan zouden er weer andere geuren zijn die mij dan triggeren. Je zou dan wel mee moeten gaan met de tijd M Je kunt het gewoon afstemmen met de persoon.

J Ik denk dat het een goed idee om ook de naam van de geur daarin op te schrijven om ook het compitatieve element weg te halen.

J Meer ook omdat de geur dan ondersteund aan de herinnering die je hebt D Het zou heel leuk om in zo’n geheugengroep te gebruiken J Daarin heb je de groepsdynamiek D Ik denk persoonlijk dat je het meeste zo zou gebruiken. Ik denk ook niet dat iedereen dat zo makkelijk kan. In die zin is het wel goed, dat er iemand bij is die weet hoe die dat aan moet pakken. Ik denk ook dat die groepsdynamiek daarin ook goed werkt.

D Ja ik vind het wel een heel leuk onderzoek M Ik vind het zeker de moeite waard, het triggered, er zullen misschien een groep mensen zijn die dat niet hebben, maar zeker ook wel, die daar op reageren D Ik zie gewoon het idee van jou en het ziet er wel gewoon heel leuk uit J Wat ik heel mooi vind is om geur in te zetten voor een nieuwe beleven, anders dan horen en zien, maar dat we nog een ander zintuig inzetten en dat is geur D Ja want is dan nog net nog meer dan dat je die pot op tafel zet, want doen moet je nog verder terug in je geheugen. En nu probeer je het nog mysterieus te houden.

D Ik dnek dat je heel erg in de richting zit J Ik wil het ook aanbieden als een systeem dat rond is.

77

APPENDIX 4 EVALUATION SESSION TWO -DE RIJK Usertest2 Geurenpalete Mevrouw de Rijk Ekelhof // 14 mei ’17 // 16:00 – 17:00 Aanwezig J Jolijn R Mevrouw de Rijk A Ans J Nou dan ga ik gewoon aan jullie geven, het spreek voor zich, dus ik zou jullie willen vragen dit Geurenpalet te gebruiken. Dit zijn koffieboontjes, die de geur neutraliseren dit kun je tussen de geuren door gebruiken om de geur te neutraliseren A Ah net als bij water met wijnproeverijen A Nou kijk hier zitten allemaal geuren R Jaaa A En als je er een neemt en daar aan ruikt, is kijken waar u dan aan denk.

R Oh A Dus, welke wilt u beginnen R Ja die groene A Die groene, nou oké R Waar moet ik nou aan denken?

A Welke geur moet u aan denken?

R Mag ik hem eens vasthouden?

78

A Ja zeker R Ja beetje moeilijk A Mag ik ook eens ruiken?

R Ja tuurlijk meidje R Weet jij het al wel een beetje?

A Is het binnen of buiten?

R Ik vind het moeilijk A mmhmmh R Ik kan het nog echt niet zeggen A Vind u lekker of vies R Ik vind het lekker A Ah oke R Het is fris R Ja fris schoon, frisse geur A Ah oke R En jij Ans A Ja ik vind het ook eh, fris R Ja A Maar verder geen dingen? Frisgoen?

R Of er nog iets op komt bij me?

R Ik zou het niet weten A Neee oke A Dan doen we hem weer terug R Ja jammer voor u misschien A Even tussendoor aan de koffiebonen ruiken, want dan gaat die geur uit uw neus R Echt?

A Alleen maar ruiken, niet op eten

Nivea A Oke welke nu? Welke nu?

R Die [ze ruikt, heel intens, haalt diep adem en ruikt 4 keer] R Ik vind het moeilijk te defieneren wat dat nu is, ik vind het een beetje moeilijk A Ja dat is ook zo R Misschien wil jij even ruiken?

R Wat wil je nu eigenlijk weten als ik hier aan ruik J Waar doet dit u aan denken?

R Oh? Ik zou het echt niet weten, nee, echt niet R Het spijt me J Nee dat is helemaal oke J Ruik het lekker, ruikt het minder lekker?

R Het ruikt wel lekker..

J Ruikt het zoet of zuur?

R Fris, ja, het is een frisse geur J En als u denkt, komt de geur van binnen of van buiten?

R Die geur, van binnen of van buiten? Hoe bedoelt u?

J In het huis, of buiten het huis?

R Dat is moeilijk..

J Misschien uit de keuren of uit de badkamer?

R Ik vind het moeilijk A Ja dat is prima, het is ook heel moeilijk A Kijk ze hebben u uitgekozem omdat het zo moeilijk is A Ik vind het een duidelijke geur R Ja vind jij wel Ans? R Ben je eruit?

A Ja voor mij wel A Maar voor u misschien niet, voor iedereen kan dat anders zijn R Ik zou het echt niet weten A Nee

R Ik zou het echt niet weten J Het is nivea, kent u dat nog?

R Nivea? Ik vind het nog moeilijk nog A Nivea, die u op uw gezicht smeerde, die creme J Het zit nu een beetje op uw neus R Zit er een beetje op m’n neus? [lachen] R Goedgoed J Ja daar is het eigenlijk ook voor R Wat is hier eigenlijk de bedoeling van?

J Eigenlijk, ehm, het heeft niet zo’n hele duidelijke bedoeling, het is om te bekijken of het bepaalde herinneringen bij u oproept, maar als dat niet gebeurd is dat ook goed. Maar herkent u nivea nog van vroeger, misschien van uit de badkamer?

R Nivea bedoelt u?

R Jawel, nivea was een bekende geur A Ja J Zo’n blauw blikje R Ja, ja..

R Wat precies weet ik niet, het is een bekende geur maar wat precies weet ik niet A Het is nivea wat u altijd op uw gezicht smeerde en op uw handen R Oh dat!

A En nu weer op uw neus R En nu weer op mijn neus, is het er af?

A Maar doet het u ergens aan denken R Wat is hier precies de bedoeling van?

A Nou de bedoeling is om te kijken of de geur u ergens aan doet denken? Of het herinneringen van u naar boven brengt?

R Oh..

A Maar ik geloof, het hoeft niet maar het kan R Nee ik zou het niet weten 79

A A

Oke, top, is goed Ja mijn moeder gebruikte thuis altijd nivea

A Ja weer even de koffiebonen, maar dit is echt voor tussendoor om de geur te neutraliseren R aah oke A Dit is koffie R Ja J Het is zo mooi om te zien hoe u er aan ruikt R Jaaa? [lachen] R Wat is eigenlijk de bedoeling hier van? Mag ik dat vragen?

J Jazeker, ik heb een geurenpalet gemaakt voor u voor geuren die u misschien kunt herkennen. Maar dat hoeft niet, maar dat kan misschien.

R Wat iets herkennen?

J Ja Aardbei A Zullen we er nog een doen?

R Ja is goed A Deze?

R Ja is goed R Ja deze [ruikt intens] R Ik vind het moeilijk J Ruikt u ies?

R Ik ruik wel iets, maar om precies te zeggen wat?

R Wat is de vraag eigenlijk?

J Waar ruikt het naar?

R Iets lekker wel?

R Het is een lekkere geur R Ah wat moet ik hier mee 80

J Kunt u de geur misschien omschrijven R Ja het is een zachte geur?

A een zachte geur R Ja ook een prettige geur R Nog iets weten?

A Is het van buiten of van binnen?

R Ik zou het niet weten R Ik zou het echt niet weten R Sorry hoor A Mag ik eens ruiken?

R Ja tuurlijk ans A Mm R Weet jij het wel?

A Nee ook niet direct R Binnen of buiten iets?

R Weet jij het?

A Nee maar het gaat niet om, het is uw geur, en zitten hier herinneringen aan of niet A Iedereen heeft ander herinneringen bij geuren R Ik zou het niet weten A Maar wel prettig?

R Het is een prettige geur A zacht R Het is een zachte prettige geur J Zal ik verklappen waar het van is?

R Neeee, verklappen, ja verklap het maar J Het is van een aardbei R Een aardbei?! [klinkt blij verrast] R Dus of ik het herken?

J Het is een hele zoete geur R Ja nou u het zegt, ik zou er niet opgekomen zijn, maar nu u het zegt her ken ik het

J R J R R J

At u vroeger wel eens aardbeien Ja lekker, nu nog Het is er nu wel lekker het seizoen voor toch?

Ja, zeker, ja Hier erin zetten?

Ja, heel goed

Dennenbomen A Nou welke nu?

R Die A Ja pak maar R Doe jij niet meer mee Ans? A Jawel R Wat is dit nou weer..

R Ja herkenbaar wel, maar hoe moet ik dit nu omschrijven R Het is een herkenbare geur, maar ik kan echt niet zeggen A Is het een bepaalde leuke geur of vervelende geur R Nou niet echt vervelend A Niet echt?

R Het is heel moeilijk, ja echt hoor?

J Ruikt het lekker?

R Ja ruikt wel lekker A Ik ruik het hier R Ja het is een lekkere geur, maar het kan altijd lekkerder, laat ik het zo zeggen A Oh oke A En doet het u ergens aan denken? Mij wel meteen R Jaaa? Wat dan? Zeg het is..

A Is het buiten of binnen?

R Ik denk buiten A Ja ik denk het ook R Het zal een soort bloemen, zijn, planten..

A mmmh mm R Weet jij het?

A Nee maar het gaat niet om mij, het is voor u, of het iets oproept bij, of niet dat is ook goed R Iets oproept?

A Ja R Ik zou het niet weten..

A Wel buiten R Het roept niet echt iets bij me op, waar ik van denk och dat is het A Het moet wel denk ik J Neee dat hoeft helemaal niet, als u het lekker vind om te ruiken is het prima R Ja het is een lekkere geur, maar ik zou echt niet.. sorry hoor.

R Moet de deksel hier erop?

J Nee in het gaat R acht tuurlijk. Dom A En dan andersom, ik zal u zo een puzzel geven met zes stukjes R Sorry hoor J Het was de geur van de dennenbomen had u dat herkent A Ja ik wel, dennengeur A Ik moest denken aan al die wandelingen die we atlijd maken R Ja jaaa nou je het zegt?

A Dan gingen we wel eens het bos is.

R Ja dennengeur, niet uitgesproken heel sterk, maar nu je het zegt ja R Mmhmmh A En hoe was dat die wandelingen, hoe vond u dat R Dat vond ik altijd fijn. Ja lekker buiten A En wie gingen er mee?

R Jullie toch?

A Ja? R En ik meen dat ik het met de gidsen ook nog heb gedaan A Ook in het bos?

81

R Ja meer kan ik er niet van zeggen A Jawel, wat ging u met de gidsen dan doen in de bossen?

R Nou verschillende spelletjes, jaaa, dat is lang geleden he A Ja maar, u weet het nog wel R Ja we gignen naar de bossen en daar gingen we verschillende spelletjes doen A En wat vond u het leukste spel?

R Ja ik was leidster he?

A Dus u zal ze wel verzonnen hebben die spelletjes R [lachen] het is zo lang geleden he?

A Ja maar misschien komt er een spel boven? Waarvan u zegt oh dat was leuk R Dat weet ik niet meer A Dat wist ik ook niet dat jullie bij de gidsen buiten spelletjes speelde R Jaaa zeker, altijd de natuur in, dat was ook de bedoeling, buiten leven A Ja, ja R Wilt u nog iets meer weten of horen?

A Nee ik vind het leuk om te horen of u dat fijn vond vroeger met de gidsen?

R Ja fijn, heeel fijn,daar heb ik prettige herinneringen aan A Het is geen test he mam, er is geen goed of fout R Nee nee nee nee nee nee A Ja jaa ja, wat zonder die dennegeur had ik bijvoorbeeld niet geweten dat u vroeger spelletjes deed in het bos R Oh neee?

A Nee heb ik nooit geweten R Goosje R Ja dat was ook voor uw tijd A Ja maar dan nog u vertelde nog al veel over vroeger maar dit wist ik niet R Er is nog niet genoeg verteld R En wat is eigenlijk de bedoeling hier van 82

..

A Ja maar het is als ik iets ruik, dan heb ik daar vaak herinneringen aan. Ik was laatst in een gymzaal en toen moest ik denken aan de kleuterschool R oh zo, nou dat herkin ik ook wel A U rook net dennengeur, en toen moest u denken aan dat u leidster bij de gidsen was dat u spelletje met de gidsen in het bos ging doen, en het is leuk voor u maar ook voor mij om met u over herinneringen van vroeger te kunnen praten. Dus deze geuren kunnen u helpen om met mij het nog eens te hebben over hoe was het nu vroeger, omdat die herrinneringe gaan vaak weg, maar geuren die brengen ze vaak weer terug.

R Oooh zo.

A Kent u dat zelf ook, dat u dan denk R Jajaa A Nou daar is dit voor R Oh mooi A Maar als het niets oproept is dat ook oke R Nee het roept wel iets op, bij mij wel A Nou gezellig Sunlight A Er is er nog een of niet?

R Nog eentje?

A Ja A Die of die he, deze?

R Moet ik ook weer wat dat bij mij oproept?

A Ja R Ik vind het moeilijk A Ja dat is ook moeilijk R Ik zou het niet weten

A Maar is het een vervelende geur of niet?

R Het is niet vervelend R Ik kan iet zeggen van oh wat lekker dat ook niet R Ja sorry meer kan ik er niet van zeggen A Nee maar ook niet dat het u ergens aan moet denken R Nee..

R Het spijt me A Nee het hoeft ook niet, ik zou het ook niet weten J Het is de geur van sunlight zeep R Sunlight zeep?! [klinkt blij verrast] R Nou u het zegt, maar ik zou er niet opgekomen zijn J Had u dat vroeger thuis?

R Jawel, jawel J Zo’n zeepje R Ja sunlicht zeep zeiden wij vroeger altijd A Ja echt waar?

J En gebruikte u dat onder de douche of bij het wassen?

R Nee ehm, waar gebruikte we het ook alweer voor, sunlicht zeep?

R Ja lang geleden alweer A Ja maar u weet wel waar u het niet voor gebruikte R Nee niet om we te wassen of te douchen R Ja als je iets schoon wilde maken ofzo A Kleren ofzo?

R Nee keukenkastjes of zo om af te soppen R Meer kan ik er niet van zeggen A Tuurlijk wel, want gebruikte uw moeder dat ook wel eens?

R Ja, mijn moeder ook A Oke R Ja veel dingen die ik dan van mijn moeder over nam he A Ja maar met plezier of niet?

R Nou denk het wel, anders deed ik het niet A Schoonmaken ook?

R Mmm

J Ik heb nog een aantal andere geuren meegenomen en ik denk niet allemaal, en ik zou er graag eentje willen proberen, want ik denk dat u die wel lekker vind ruiken R Wat denkt u van dit?

R Ikmm en waar doet me dit aan denken bedoelt u he R Ik zou het echt niet weten R Is het moeilijk, u weet waar het voor is J de dames gebruikte dit vroeger om te verfrissen A Mag ik eens ruiken A Oh ja.. uw moeder gebruikte dit ook A Het is een duits woord R Ja er zijn zoveel duitse woorden A Kolnisch R Kolnisch?

R Zeg het nog is?

R Oh Kelnisches wasser?

A Sorry ja R Ja eau de cologn, ja water van Keul J Ja of 4711 R Ja want dan was het ergens waar het niet zo lekker rook en dan zeiden we wel eens [onverstaanbaar] J Nou mooi bedankt J Wat vond u ervan R Wat is eigenlijk het doel hiervan? Maar ik u een tegenvraag doen?

J Om te bekijken welke herinneringen er worden opgeroepen door de geuren Het bos had volgens mij bij een u hele sterke herinnering R Ja J Ja en ik denk ook dat dat komt omdat dat een van de geuren was die het sterks was, die andere heb ik zelf gemaakt A Oh je hebt je best gedaan J Dus dat was een aromatische olie, dus daardoor is die ook veel 83

APPENDIX 5 sterker A Ja voor mij is dat ook de duidelijkste J En ik merk ook dat het lastig is voor u omdat u steeds naar het doel vraag A Ja maar dat komt ook omdat ze vergeet R Wat dan?

A U vraagt de hele tijd wat het doel hiervan is. Ik heb u uitgelegd dat het niet meer is dan heb over vroeger te helpen.

R Oh zo ja R Herinneringen aan vroeger heb ik genoeg R En wat hebt u eruit gehaald? Eerlijk zijn he?

J Dat hangt er van af wat u er van vond R Ja dat vind ik moeilijk te zeggen, ik deed gewoon iets wat mij gevraagd werd h?

R Maar eh, waarom, het waarom A Vond het u het leuk?

R Maar waarom wilde u het weten J [legt uit] R Ja dat is zeker waar, maar het roept wel iets op.

J Hoe was dat voor u A Ja ik vind het sowieso leuk, maar ik had verwacht dat het meer op zou roepen, maar u heeft het gevoel dat er iets van u van verwacht wordt, dat u het goed moet doen, maar dat is niet zo, het gaat er gewoon om om over vroeger te praten. Van oh, weet u nog die geur, het gaat gewoon meer om contact J Heeft u ideeën hoe ik dit kan verbeteren A Nee dat weet ik niet goed A Er is geen goed of fout A Of nog wat sterke geuren erbij?

A Want de zwembad geur is last, maar geur?

J Het is moeilijk om die hele ervaring te vangen in een bepaalde geur, terwijl ik ervan overtuigd ben dat ieder zwembad die zelfde geur heeft 84

J Leuk A Mooi ontwerp, prachtig J Ik ben eigenlijk benieuwd of u dit zelf in zou zetten?

A Ehm, ja weetje omdat er een paar geuren zijn die niets oproepen zou ik die eruit halen en eh mm, ik weet niet of zij, ik denk, over een tijdje, dat ik het meer zou gebruiken. Zeker omdat ik nu in een gesprek ook al veel over vroeger kan praten. Ik heb het idee dat het dan nog meer zou werken omdat het dan meer met zintuigen werkt.

A Mooi om te zien hoe mij moeder er ook aan ruikt A Ik had er wel meer van verwacht, ik had verwacht dat er meer omhoog zou komen A Het is meer dat mijn moeder voelgt dat ze iets goed moet doen, wat moet ik hier mee R Wat was de bedoeling hiervan?

J Vond u het lekker om aan te ruiken?

R Ja zeker, er was geen een geur waarvan ik dacht ja bah vies R

Ja ik heb er graag aan meegedaan

Wat is de bedoeling hier van?

8x Ik weet het niet 2x

EVALUATION SESSION THREE – IN GROUP Usertest 3 Geurenpalet Mevrouw van Heijnsbergen Mevrouw Angelique van Daal – woonbegeleider Ekelhof // 6 juni ’17 // 10:00 – 12:00 Aanwezig H mevrouw van Heijnsbergen V mevrouw Verheiden A Angelique J Jolijn R Ruud “Ja dit is groene zeep” 4711 H Mag ik er aan ruiken?

Nou een beejte, wat er op staat, 4711 Mag ik nog een keer ruiken?

Het is eenvoudig maar het is wel lekker

Weet jij het?

3x

A

4711: Oooh ja Heel vroeger heb ik dat gehad.

Ik vind het moeilijk 12x

H A A H

Ruikt sterkel als deze Ik dnek dat ik hem niet herken Welke zou het zijn Ik zou het niet weten

H Oh plaatje staat er op A Het is een dame die aan het schoonmaken is H Oh dan is het een poetsmiddel A Ja een schoonmaakmiddel H Mag ik nog eens ruiken A Ja ruik maar eens H Het is groene zeep A Nou je het zeg, ja het is groene zeep he [lachen] Boenwas A Ja de kast pak hem maar eens, ik denk dat we wel eens kunnen raden wat voor geur daar in zet he?

H Ja een lekker zeep geurje..

A Oooh hij ruikt wel heel sterk he?

H Ja dat wel A Volgens mij zat dat in zo’n blik, end an moest je met zo’n doekje A Had u veel hout in huis?

H Ja het ruikt, als een soort speciaal voor de A kast en het hout he?

H ik kan er niet op komen A Dan ruik er nog maar eens aan A Werd ook gebruikt met de grote schoonmaak he A Ik denk namelijk dat ik het weet, zal ik het eens zeggen? Boenwas he? Het was boenwas.

H Ja dat was het V

Ooeh nee

85

4711 H A H

Het is lichter Eigenlijk is dit wel de lekkerste parfum die er ooit gemaakt het Dit is een algemeen boenwasje he

V V

Ja komt wel een bietje bekend voor, maar toch ook niet veul Oh dat is een heel bekende he

Denneboom H Die ruikt het lekkerste van de drie A Net of we in het bos lopen he H Heeel fijn geurtje H Het ruikt inderdaad naar wat je in een kledenkast legt H H

Ik kan er niet opkomen maar ik zie het wel voor me Ik zie het voor me maar ik kan er niet opkomen

V

Oeh nee is heel sterk, krijg ik hoofdpijn van

Nivea A Ja dit is een bekend geurtje H Ik kan er niet opkomen maar het is een bekend geur H Ja is een fijne creme A Gebruikte je die vroeger ook al?

H Ja H H

Denneboom: ja dit is de lekkerste Boenwas: ja deze is een beetje helderder

V

Nee, nee ik kan helemaal niet tegen reuken

Obersvation: mevrouw van Heijnsbergen heeft zeker 3x aan de twee 86

lekkerste geuren geroken 4711, Dennebos, H

Oh zeker, ik vond het leuk, maar ik ben niet alleen hier

Interview Angelique Ik vind het eigenlijk zo leuk. Ik zou me al meteen kunnen voorstellen hoe ik het zou kunnen gebruiken en welke variaties daarop. Dus en ik denk dat het een hele goede manier is om uit te zoeken wat de bewonder lekker vind ruiken zodat je de geuren in de kamer bijvoorbeeld daarop aan kunt passen.

En ja het geeft gesprekstof zoals je hebt gemerkt. Dus dat is wel heel erg leuk.

Ik vind het product ook mooi en eenvoudig, dat vind ik vooral ook een hele goede. Maar ik was ook wel benieuwd eigenlijk goh, en hoe houd je die geuren erin en dat vind ik dan leuk om te weten. En of er ook de mogelijkheid is om met meer en minder geuren te werken. Want ik kan me voorstellen dat wij ook clienten hebben voor wie het wel werkt, maar dat drie geuren genoeg is. En als je er vijf in doet, dan merkt je bij onze mensen toch vaak wel dat ze het idee hebben dat ze met alles wat moeten.

J: Ik had eerder zelf een palet van 7 in gedachten.

A: Ik denk dat je in de gewone dagbesteding, waar mensen van thuis af nog komen, best iets kan met een palet van 7 geuren. Zoals je hebt gezien kunnen we met mevrouw van Heijnsbergen echt wel iets met vijf geuren, hoewel ze toch sterk gericht was op de drie sterkste geuren. Maar bijvoorbeeld ik kan me ook wel bewoners voorstellen voor wie twee of drie geuren voldoende zou zijn. Dus ja. Zoals je ook hebt bij die inleg puzzels. Die heb je ook in grotere en ik kleinere.

Ik vind het product echt.. want ik denk dat het heel veel oproept bij en heel goed is voor mensen met dementie, en ik denk dat je er ook heel veel mee kunt in die zin. Ook heel veel varieaties op kunt maken. En ik denk inderdaad als je verschillende maten hebt dus vijf,vier,drie, zeven, dan denk ik dat je aantallen van geuren ook wel heel goed zit. Want ½ is dan weer heel weinig. Maar drie is wel goed aantal voor mensen die dus toch euh al wat verder zijn in het dementie proces. Maar ik kan me voorstellen dat je ook een geurenpalet hebt ehm, met bijvoorbeeld drie of vier geuren en dat als je bijvoorbeeld iemand hebt die in de verzonken fase is, dat is eigenlijk wel de laatste fase, dat je bijvoorbeeld de 4711 elke keer laat ruiken als je iemand gaat verzorgen, en dat je bijvoorbeeld een etens geur er in laat zitten en gebruikt als je iemand eten gaat brengen, voordat het opdient, en dan is het niet zozeer als interview of als gesprek, maar dan gaan wij het gebruiken als geur om iemand het dagritme te verduidelijken. Dus dat is wel een hele mooie.

Dus ik denk dat jij een heeel goed product hebt gemaakt jonge dame. Ik ben echt enthousiast, het is makkelijk het is simpel. Ehm je kan het er zo bijpakken en ik denk dat je allerlei geuren kunt gebruiken volgens mij.

Want ik denk juist dat het leuk is om niet alleen met parfumhuizen te werken maar ook inderdaad met geuren van eten, pindakaas, zit ik al meteen aan tedenken. Leverkaas. Dan denk ik ja dat zijn wel echt sterke geuren. Want is dan bijvoorbeeld ook zo te maken dat, bijvoorbeeld pindakaas dat kun je er op smeren, en echte pindakaas zullen mensen ook lekker vinden, ehm, het moet natuurlijk wel veilig zijn en goed blijven. Is het dan ook zo dat je die katoenen doekje er uit kunt halen en die bijvoorbeeld kunt vervangen. Ik zo benieuwd hoe je het product dan in gebruik zou hebben, om het aan te vullen en om het te blijven gebruiken. Want geuren vervliegen natuurlijk.

Ook dan zit ik weer te denken dat dat leuke activiteiten zijn [geuren maken]

aan de externe dagbesteding, voor de mensen die dus nog van huis uit komen.

De landrijt zou daarvoor een hele goede zijn. De landrijt is ons kenniscentrum. Daar zitten ook de jong dementerenden en ook mensen met aangeboren hersenletsel dus ik denk dat je daar ook heel erg terrecht zou kunnen. Daar zouden mensen dus onder begeleiding zelf aan de slag kunnen gaan met de geuren.

Krijg je er geuren bij geleverd of is het de bedoeling dat we zelf aan de slag gaan met het product? Want voor mij is het geen probleem hoor, ik krijg het wel verzonnen. Maar inderdaad hoe behoud je dan de geur.

Als je wilt kan ik contact leggen met Gagelbos bijvoorbeeld, met de externe dagbesteding daar, want daar kun je dus inderdaad kijken of je geuren zelf met de mensen kunt maken. Berkenstaate zou ook een hele leuke zijn. Daar zijn de club activiteitenbegeleider heel enthousiast en zijn ze bezig met een hoop vernieuwende dingen om mee te werken. Die ontwikkelen echt enorm veel.

Want nogmaals echt ik dnek dat je een heel goed product hebt waar heel veel mee kan. Nogmaals met de mensen samen, maar wij zouden heb ook in kunnen zetten bij mensen die verder in het prcess zijn.

87