Вериги бр.1

Вериги Специјален број на „(е)Лит“ -Број 1- ноември 2021

ISSN 2671-3756

Вериги -специјален број на „(е)Лит“ Број 1, ноември 2021

Издавач: Здружение за поттикнување на развојот на книжевноста и другите уметности „Креативна верига“ kreativnaveriga@yahoo.com

Редакциски одбор: Главен уредник: Мерсиха Исмајлоска Редактори на проза: Катерина Наумоска Јордан Коцевски Редактор на поезија: Марина Икономова Шокева

Лектура: Гордана Балеска Трифуноска Дизајн: Јордан Коцевски

Фотографија на насловна: Весна Коцевска

Авторските права им припаѓаат на авторите застапени во овој број на „(е)Лит“. Нивните дела не смеат да бидат копирани или користени на друг начин без нивна дозвола.

1

СОДРЖИНА Ивица Дукоски

4

Исушено цвеќе

Кристина Рудеска Трајкоска 10

Клучот во нас

Надица Тренчева

11

Заклуч

Зориа Петкоска

12

Збороклучарот и песната

Стефани Табакоска

13

24 часа во библиотеката

Игор Лозаноски

18

Решението

Александра Илиева

19

Клучот

Марко Јакупек

20

Трагајќи по својот клуч

Ева Ристова

21

Клучот во нас

Ивица Костадинов

40

Клучот

Надица Глигороска

41

Сонот на заробените души

2

Есента во својот ек. Здружението „Креативна верига“, одлучи да објави електронско издание со неколку автори. Секој од нив учествуваше на конкурсот на тема „Клучот“, а текстовите кои стигнаа потврдуваат дека на таа тема, има што да се каже. Специјалниот број „Вериги“, обединува поезија, проза и фотографии, за некои од авторите ова е и прво претставување на што „Креативна верига“ е многу гордо. Поддржувајќи дебитанти здружението го потврдува својот концепт за промоција на помалку познати автори, кои одговорија на предизвикот да пишуваат на темата „Клучот“. Самата тема е повеќеслојна, клучот може да биде и симбол, и метафора, и слика, неговите значења се многу важни за филозофијата, психологијата, книжевноста... Тој е предмет на иницијација, предмет од фантастичното за отклучување тајни премини и лавиринти. Сведок на она, дека „некои врати штом се заклучат, се отвораат нови“.

Така во своите топли соби ќе ја читаме поезијата на Ивица Костадинов со неговата „Клучот го носиме некаде в себе“, Кристина Рудеска Трајкоска која вели: „Сакам да водам долг разговор,/разговор со сопствената тишина“, Марко Јакупеќ и неговите стихови: „Светлината станува сѐ повеќе јака, го повишувам мојот тон, излегувам од темната соба, па ова било само сон.“, Надица Глигороска и она „пред сонот на една изгладнета душа, која неуморно трага по клучот изгубен низ спомените“. Стихови кои ѕвечкаат со своите поетски клучеви, кои докажуваат дека клучот на поезијата е во самата поезија. Следуваат расказите на Ивица Дукоски, Ева Ристова и Стефани Табаковска. Изненадува приодот на сите тројца, кај секој од нив автентичен и привлечен. Се чувствува мистерија кај трите раскази, онаква како што само вистински клуч би можел да ја отклучи. Читајќи ги стануваме свесни дека секој клуч отвора само една брава, тие за арно или за лошо судбински се врзани меѓу себе. Веруваме дека ова објавување во „Вериги“, ќе биде поттик за застапените автори да пишуваат и понатаму, но и дека ќе поттикне и други да се јават на некои од нашите следни конкурси. Направете го својот есенски чај, и препуштете им се на клучевите надвор, но и во нас.

Мерсиха Исмајлоска

3

ИСУШЕНО ЦВЕЌЕ Ивица Дукоски

Бркнав во левиот, па во десниот џеб од панталоните: и двата беа празни. Се обидов и со џебовите од палтото, но тие беа сошиени, никогаш користени. Чудно. Стоев како мисир пред заклучената врата на која со рачно испишани букви стоеше моето име и си повторував во себе: „Чудно, многу чудно.“ Обично не носам никакво палто. Кога сме кај тоа, не носам ниту панталони. Свадби, крштевки, и толку. На погреби одам со јакна и фармерки, а нивните џебови се секогаш полни, преполни дури. Грета често ме прекорува дека делувам грдо со така надувани џебови, дека треба да ја користам торбичката што ми ја поклони за роденден. Ова го спомнувам затоа што таму некаде меѓу милион други нешта во џебовите секогаш се наоѓа и клучот од станот. Можеби ќе ми затребаат минута-две да го најдам, но порано или подоцна ете го глупавиот клуч. Што требаше да правам со овие панталони со така празни џебови и ова сосема бескорисно палто? Зарем беше можно некаде да сум ги истресол џебовите? Или некој ме ограбил? Обидувајќи се да се присетам на луѓето со кои се сретнав дента, притиснав на ѕвончето. Ниедно време беше. Грета се лути кога ќе ја разбудам, но потоа ќе се смири со првиот бакнеж. Притиснав на ѕвончето по вторпат, овој пат подолго. „Кој е?“ „Јас сум, Грета. Отвори, немам клуч.“ Тишина. Нешто крцна во влезот, таму каде што требаше да се саксиите со исушено цвеќе. „Грета? Ме слушна? Отвори, сум го заборавил клучот од дома.“ „Кој е?“ Луѓето ме познаваат по тоа што зборувам премногу брзо, понекогаш залепувајќи ги зборовите едни за други, како да се изразувам на џибриш. Грета беше една од ретките, која секогаш ме разбираше од прва, што од друга страна ме лутеше во оние ретки ситуации кога ќе побараше да повторам. Се обидов побавно. „Бајо е. Немам клуч.“ 4

Повторно тишина. Почна да ме фаќа немир. Дали беше сѐ во ред со Грета? Крцкањето кај саксиите продолжи. Се надевав дека не е глушец. Лани ова време Али од куќен совет најде пар големи стаорци во подрумот. Грета ми кажа дека Али ги изнел пред влез за сите комшии да ги видат. Делувале грозно, исфрлани со меурчиња по цело тело и долги муцки замачкани со крв и пена. Бравата се помрдна, прво колебливо, а потоа и одлучно. Тоа тогаш ме потсети на нешто битно, но сега веќе не се сеќавам на што. Вратата се отвори и пред мене во пижами се најде Грета. Очите ѝ беа жар црвени како да плачела со часови, а лицето ѝ беше бледо и изненадувачки слабо. Немирот се засили. „Што е, што се случило?“ „Бајо?“ „Грета, кажи ми што се случило?“ „Ти не си Бајо.“

Бркнав во левиот, па во десниот џеб од панталоните: и двата беа празни. Се наоѓав во паркот и ми се плачеше за цигара. Погледнав кон месечината, полничка, светната и делумно скриена зад облак. Се прашував во колку луѓе по светов таа зјапа во моментов и колку луѓе како мене зјапаат назад во неа. Што требаше да значи тоа: „Ти не си Бајо.“ Ако не сум Бајо, кој сум? Чекорев бавно кон мојата зграда и размислував како да се оправдам пред Грета што доаѓам во ниедно време. „Доцнам, се случува. Се запивме со другарите. Ги знаеш какви се, и тоа се случува. Таков е Бајо, таков сум јас. Ти не си Бајо, ти не си јас. Ајде, ќе извадам сладолед од фрижидер, ќе поделиме што останало...“ Не звучеше воопшто убедливо.

Бркнав во левиот, па во десниот џеб од панталоните: и двата беа празни. A пред мене пиштол, па уште вперен кон моето лице. Ох, вакво нешто се немаше случено од Барселона наваму. Во каталонската престолнина, со два потега го одзедов пиштолот од рацете на глупавото наркоманче што се обидуваше да нѐ ограби. Грета тогаш беше восхитена од мојата реакција, но наркоманчето беше бледо во лицето и едвај стоеше во место, така што не делуваше заканувачки на кој било начин. Ситуацијата беше малку 5

поинаква пред влезот на мојот стан и некако немав доволно енергија да си играм со пиштоли. „Колку пати ќе доаѓаш тука?“ Гласот на Грета зад пиштолот беше уплашен. Нешто крцна во влезот, таму каде што требаше да се саксиите со исушено цвеќе. „А каде да одам? Ова ми е дома.“ Нешто се беше сменило околу влезната врата од мојот стан, дури сега забележав. „Не живееш тука три години... Бајо не живее...“ Муабетов почнуваше да ме иритира. Со два потега го одзедов пиштолот од нејзините раце. Потоа ја свртив цевката на страна, некаде кон саксиите, и испукав два пати. Бучавата во влезот беше страшна и очекував да се појават комшии што ќе ме пцујат цела ноќ. Не ми беше гајле дали сум ги разбудил или не. Мојата постапка остави силен впечаток врз Грета.

Бркнав во левиот, па во десниот џеб од панталоните: и двата беа празни. А потоа заспав.

Бркнав во левиот, па во десниот џеб од панталоните: и двата беа празни. Во темницата видов нечии очи, така многубројни, така црвени, така бесни. Не знам зошто не избегав. Можеби бев пијан, се случува. „Можеби бев пијан, се случува“, повторија очите, а потоа продолжија да крцкаат и да пиштат и да се смеат. „Можеби бев пијан, се слууучувааааа...“ Лежев на земјава. Тоа ми стоеше на гради, неговите лица и неговите очи испуштаа смрдлива пареа над моето лице и моите очи. Лига капна врз мојот лев образ, а потоа долгнавест јазик ме лижна преку уста и потоа бркна право во моите ноздри. „Ти не си Баааајооо...“ Неговата тежина постепено растеше. Веќе немав воздух, а тоа се кикотеше, како она глупаво наркоманче од Барселона кога остана без пиштол и сфати дека сѐ што му останува во животот е да се предаде, едноставно да се откаже од самиот живот. Грета тоа го толкуваше како кикотење од немоќ, но мислам дека тоа беше кикотење од среќа

6

затоа што она што доаѓа по предавањето, по откажувањето беше многу подобар расплет од кој било друг, барем за него. „Ти нееее сииииии Баааа... Јоооо...“

Бркнав во левиот, па во десниот џеб од... „Бајо, поминаа 12 години веќе. Не можам веќе да те гледам, сфаќаш? Не можам!“ Не разбирав. „Секој вечер ми доаѓаш, аман... Нема веќе ѕвонче, разбираш...“ Не... „Аман...“ Позади неа гледав друг маж, стоеше во сенка. Така ми се чинеше или имаше крв и пена размачкано по неговото лице? Се загледав во Грета: нејзината коса побелуваше, но сѐ уште беше прекрасна како првиот ден кога ја сретнав. Се обидов да ја погалам по десниот образ. Раката на другиот маж скокна напред, а во неа пиштол, а во пиштолот два куршума, а тие наменети за моето лице. Комшиите застанаа околу мене со загрижени лица. Тука беше Али, се крстеше. Искрено, не знам што бараше Али тука, се беше отселил за Австрија неколку дена претходно. Добар човек, Али, само не знам што бараше тука.

Бркнав во левиот... ...па во десниот џеб...

Тоа ја носеше мојата глава околу појас и зјапаше со моите очи во месечината. Ги чувствував и другите очи наоколу, но не знам чии беа тие. Секако не беа мои, не беа на Бајо. Се мушнавме подлабоко во паркот, меѓу дрвјата, каде грмушките кријат дупки што водат до пештери, многу подлабоко отколку што би поверувале моите другари архитекти. Некаде долу под градот во кој ноќва спие Грета, тоа се извива и издолжува, расте, добива нови облици, неговите заби поголеми од порано, неговата желба погладна

7

од кога било. Ми ја зграпчи главата, а потоа со моите очи зјапаше во тоа мртво, слепо лице и се кикотеше, крцкаше, правеше тишина... „Отвори, сум го заборавил клучот од дома“, шепна и тоа ме потсети дека е доволно, дека треба да баталам со пиење, дека треба да станам од масата, да се поздравам со другарите и да одам дома кај Грета, но не бев сигурен зошто тоа мртво слепо лице не мрда.

Бркнав... Една вечер Грета беше малку пољубезна со мене, па ми дозволи да влезам во станот. Тоа веќе и не беше нашиот стар стан, туку некој друг, до кој и не знам како сум стигнал, можеби водејќи се по нејзиниот мирис, а во кој таа сега живееше со друг маж и со двете деца што ги имаа заедно. Додека зборувавме со неа, нејзиниот маж и нејзините деца се криеја во соседната соба и повремено погледнуваа кон нас. Им беше жал за Грета, која го изгубила првиот сопруг еднаш одамна, прерано, премногу рано, но им беше жал и за мене, што постојано се враќав без да разбирам што се случило, зошто немав клуч со мене за влезната врата. На Грета ѝ беше мило што сум тука со неа, што можеше барем за еден миг да се сеќава на тоа колку ни било убаво порано, пред сево ова. Се обидував да разберам, но не можев, си велев дека мора да сум испил премногу и сето тоа да ми е фикс идеја додека задремувам со Грета до мене. Кога трпението на нејзиниот маж попушти, тој ме фати за рамо и ме отпрати до излезот.

...и двата празни. Кога тоа зборуваше, го слушав и гласот на Али. Моето сеќавање било неточно: Али никогаш не се отселил за Австрија. Некаде пред 120 години, една вечер едноставно престанал да биде Али. Нешто како мене. Слушав и многу други гласови, нивниот број се зголемуваше постојано. Со време тука некаде почнав да ги слушам и гласовите на моите пријатели, на почетокот исполнети со ужас и неверување дека вака завршуваат нештата, дека сите заедно се храниме со стаорци исфрлани со меурчиња по цело тело, дека заедно зјапаме во месечината и се обидуваме да се присетиме, да се присетиме, да се присетиме... Тоа продолжуваше да се кикоти и да си поигрува со нас. „Вие сте прекрасни момци и девојки, така фит, така 100 стомачни и 100 грбни склекови, така најадени со крофни и бургери, така рогнати на страна и заборавени

8

додека други лупаат крофни и бургери, со нивните мрсни, гладни уснички и нивните љубоморни окца...“ По некоја точка не се сеќавав за што може да зборува тоа. Што беа тоа стомачни, грбни, склекови, крофни, бургери...? Тука беше месечината, таа зјапаше во нас, ние зјапавме во неа, тоа зјапаше во нас, ние зјапавме во него, немаше крај, секогаш секаде и секогаш никаде...

Бркнав во левиот, па во десниот џеб, и тука беше: клучот од влезната врата, а за него закачена обвивка од крем банана. Отклучив и тивко се мушнав внатре. Ги собув патиките и ѕирнав во спалната соба. Грета спиеше, свртена кон мојата перница. Се пресоблеков најбрзо што можев и потоа легнав до неа. Таа инстинктивно ги префрли рацете околу мене. Ја бакнав. „Бајо?“ „Да, душо?“ „Како си поминавте?“ „Топ. Го уништив Ицка во карти.“ Ме бакна назад и со следниот здив му се врати на сонот. Лежев мирно и гледав во таванот. „Сакам ова да трае засекогаш. Сакам ова да трае засекогаш.“ „Што сакаше да трае засекогаш? Хи-хи...“ Не се сеќавав веќе. Тоа ги притискаше моите гради, неговата реа ми го поматуваше умот.

9

Клучот во нас Кристина Рудеска Трајкоска Ќе побегнам некаде далеку каде што и сенката ќе бега од мене. Ќе одам толку брзо, што и моите чекори ќе трчаат по мене. Ќе исчезнам за миг, така што и сопствената мисла нема да може да ме пронајде. Ќе се скријам во некој агол можеби и зад некоја карпа што ни ноќта нема да може да ме пронајде. Ќе осамнам... Сакам да водам долг разговор, разговор со сопствената тишина не сакам никој да ми го прекинува тој миг. Сакам да ја слушам тишината, да заспивам слушајќи ја да знам дека никој не тргнал да ги следи моите чекори. Само оставете ме... Можеби тогаш ќе се вратам да ви раскажам за една ноќ. Ноќ помината со долг разговор на еден лик од тишината. Личност која беше скриена од сите и бегаше од самата себе, скриена зад некоја карпа каде и ноќта не ја пронајде.

10

„Заклуч“ Надица Тренчева

11

ЗБОРОКЛУЧАРОТ И ПЕСНАТА Зориа Петкоска Те барам низ туѓите знаци, призраци од речници, наречници вечерници, неспани. Застани! Те бркам низ тивки ходници, дождовници ми капеш низ прстиве, стивни. Вдиши. Па одново запеј. Јас ќе те водам, песно. Јас ќе те земам за рака и ќе те преведам преку нашите јазични порти.

12

24 часа во библиотеката Стефани Табакоска

Ме лазат морници по телото. Библиотеката е во речиси целосен мрак и владее потполна тишина. Се чини потивко од соба за читање за време на испитна сесија. Дури и застрашувачки тивка. Или можеби е мојата фантазија? Бројам бавно до 10, техника што ја научив од еден самопрогласен терапевт на Јутјуб. Полека издишувам... и кратко траеше ефектот од броењето, повторно почнува да владее хаосот во мојата глава. Си префрлам себеси, на што ли мислев кога се сокрив во тоалетите 10 минути пред затворањето на библиотеката? На што мислеа моите пријатели кога ме убедуваа дека ова е добра идеја? Толку ли сум наивна? Моите пријатели ја имаа брилијантната идеја да исполнат еден предизвик кој кружи на Јутјуб... „24 часа во.... (соба или просторија)“. Како најповлечената личност од друштвото знаат дека јас не би се впуштила во некаков си глупав предизвик што циркулира на интернет. Но, како практикант во локалната библиотека секако поминувам добар дел од денот во оваа зграда. Капката што ја претече чашата беше повторната употреба на омразениот прекар од средношколските денови. Не сакам сè уште да бидам позната како „уништувачот на забави“! ДОСТА Е! Ги слушам учениците од мојот клас како извикуваат и се смеат и ден денес во моментите на слабост. Изморена од тоа да бидам исклучена од групните активности, решив да играм по нивните правила, па што сака нека биде. Еве ме вечерва, потполно сама во градската библиотека. Чуварот не го земам предвид, сигурно веќе гледа фудбал на малото телевизорче во помошната просторија. Ако имам среќа, набрзо и ќе заспие. Несигурно зачекорувам во мракот. Просториите, кои толку добро ги знам во текот на денот, сега изгледаат сосема поинаку. Ми требаат неколку мига да се ориентирам каде се наоѓам и каде сакам да одам. Размислувам каде ќе ми биде најудобно и најсигурно да се сместам. Одделот за деца ќе биде топол, но во галеријата над влезот има можност за малку светлина. И во двете имам еднакви шанси да наиде чуварот на својата обиколка. Нема веќе време за двоумење. Сè ми изгледа толку морничаво што зачекорувам надесно, кон галеријата и надежта за малку светлина. Си спомнувам на денот кога се зачленив во петто одделение, како некои работи се променети, а други останале исти. Источното крило беше реновирано во целост пред неколку години, а одделот за стручна литература е речиси ист. Автоматизирањето на 13

системот за позајмување книги е мојот омилен новитет особено бидејќи секогаш се срамев да им пристапам на библиотекарите за препорака или да го подигнам резервираниот наслов. Разочарана сум од податокот дека луѓето сè помалку читаат. Чита ли некој за забава? Се сепнувам од иронијата на претходната мисла, затоа што не сум тука за условно наречениот „забавен предизвик“? Целта е да ја поминам ноќта во библиотеката, не најавувајќи ја мојата намера на мојот ментор ниту на обезбедувањето. А како шлаг на тортата, треба да снимам и видеоблог за доказ пред друштвото. За среќа заборавија да спомнат дека видеото треба да се прикачи на Јутјуб, така што никој друг нема да дознае. По овој ли ходник се движев претходно? Залутав со мислите, но изгледа и физички. Знакот за галеријата покажува лево, можев да се заколнам дека треба да е десно оттука...се завртив на сите страни во дилема. Морам да се послужам со блицот од телефонот на секунда и да се ориентирам. Го пригушувам светлото со дланката и гледам дека пред мене е делот за читање. Ако се затскријам зад полиците, не би имала никаков проблем со обиколката на чуварот. Се напрегнувам да го видам жанрот на полицата точно пред мене. Moжеби не е лоша идеја нешто да прочитам. Ја приближувам раката со телефонот и гледам дека една книга стрчи од редот. Моето љубопитство е посилно од мене. Застанувам точно пред полицата и ја извлекувам од редот книги. Ќе беше тешко да го прочитам насловот на која било друга книга, но оваа за среќа има флуоресцентни букви. Веднаш препознавам за која книга се работи, еден од најбараните наслови изминатиов период. За првпат оваа вечер не се двоумам во својата одлука и се придвижувам кон удобните фотелји со ранецот во едната, мобилниот телефон и книгата во другата рака. Се сместувам во фотелјата лево од масичката и погледнувам во телефонот. Има уште 12 часа до отворањето на библиотеката следното утро, повеќе од доволно време за да ја прочитам книгата, која според предната корица е бестселер на „Њујорк тајмс“. Убиство, непредвидлива, нема да можете да заспиете – описот дефинитивно ветува. Ја навлекувам капата од дуксерот на главата, го извлекувам поларното ќебе од ранецот и го префрлам врз фотелјата, го влечам доволно за да ме покрие и мене и телефонот. Посегнувам по ранецот, јадам чоколатце за енергија и ја вртам камерата од телефонот зад мене. Морам да снимам видеоклип за пријателите (се надевам дека се гледаат полиците зад мене). Потоа, ја насочувам кон моето лице и почнувам со: „Ова е прв и последен глупав предизвик во кој учествувам – морничав е. Избрав една книга и планирам да ја читам во следните неколку часа. Ајде сега чао.“ Ја отворам книгата на првата страница: „На мојата мајка“, пишува во посветата од авторот. Ја вртам следната страница. Празна е. Па се разбира дека е, повеќето книги сега имаат таква страница по посветата. Вртам уште еднаш и конечно гледам Глава 1.

14

............................................................................................ Зошто веќе не е мрак? Мал зрак светлина од прозорецот ми го одвлекува вниманието. Зарем завесата не беше целосно затворена кога седнав? Станувам, погледнувам на сите страни и одам до прозорецот. Внимателно го кревам едниот крај од завесата и ѕиркам надвор. На улицата нема никакво движење, само треперливото светло на уличното осветлување. Ниеден автомобил на повидок. Чуварот сигурно не паркира од оваа страна на улицата. Всушност не сум сигурна ни дали доаѓа на работа со автомобил, но никогаш не сме се сретнале во автобусот кој застанува пред библиотеката. Ја повлекувам завесата целосно да го покрие прозорецот и се враќам на моето место. Се задлабочувам во книгата и сфаќам дека поминало доста време по тоа колку сум жедна. Барам низ ранецот, но шишето вода кое утрово го подготвував сигурно останало во мојата кујна. Се стресувам од помислата да одам до кујната за вработени низ долгиот, темен ходник на библиотеката. Не требаше да го изедеш чоколатцето – си префрлам. Немам друг избор, станувам полека, го враќам ќебето во ранецот и го земам со себе. Книгата може да остане на фотелјата – секој читател можел да ја заборави, но ранецот би бил сомнителен. Десната нога ми се здрвила, ја протресувам и несигурно застанувам на нозе. Се чини дека поминува цела вечност додека го направам првиот чекор. Ајде, ти треба вода, не биди толку уплашена. Една нога пред друга, лева нога, десна нога, го можеш тоа Јулија. Застанувам зад првата полица, погледнувам лево, не се гледа ништо. Бавно ја вртам главата десно, повторно не распознавам речиси ништо освен редот полици. Срцето почнува забрзано да ми чука. Време е малку да се појача блицот, добро што не заборавив да ја понесам и преносната батерија. Малку охрабрена од светлината на телефонот, зачекорувам до вратата кон ходникот. Се обидувам внимателно да ја повлечам вратата, но одекот на отворањето и затворањето низ ходникот е неизбежен. Стојам в место, го задржувам здивот и слушам. Еден, два, три, четири... така до сто. Тишина, освен земањето воздух кое конечно се осмелувам да го направам. Што е тоа? Го задржувам здивот и се напрегам да чујам за што се работи. Чекори, еден, два, три. По звукот се оддалечуваат од мојата позиција затоа што одеднаш веќе не ги слушам. Впрочем не сум сигурна од кој правец доаѓаше звукот, но сега веќе владее апсолутна тишина освен моето дишење. Толку сум жедна што веќе не смеам да се задржувам, внимателно правам неколку чекори, застанувам и наслушувам. Ми зуи во ушите, но чинам нема никој. Уште два-три чекори, па пауза. Така уште десетина пати и конечно се наоѓам пред кујната. Вратата бесшумно се отвора. Штом влегов, се почувствував подобро и речиси го снема зуењето во моите уши. Посегнав по шишенце вода од полицата и лакомо испив две третини од шишето. Има уште малку, треба да е доволно, сепак не сакам да испијам 15

многу течност и да стравувам на патот низ ходникот до тоалетот дали некој ќе ме види или слушне. Го сместувам шишето во ранецот, го враќам телефонот во десната рака и го прилагодувам блицот. Пред да ја отворам вратата, се вртам и подобро ја разгледувам кујната. Овде се чувствувам посигурно отколку во ходникот. Не би било паметно тука да ја поминам цела ноќ. Оваа кујна ја користат сите вработени вклучувајќи го и чуварот. Покрај мијалникот здогледувам нешто што дефинитивно не припаѓа во кујнава. Што бара ножето за отворање писма тука? Утрово со него ја отворав поштата на мојот ментор и сигурна сум дека го оставив на неговото биро штом завршив. Веројатно потоа некој друг се послужил со него. Сега е доцна да го вратам. Можам да одам натаму штом се раздени. Го ставив во страничниот џеб од ранецот, ќе го вратам на место да не биде после дека сум била невнимателна и сум го изгубила. Враќањето до фотелјата сега е полесно, веќе не е прва екскурзија низ ходниците доцна во ноќта, а сепак се препотувам. Добро што го понесов ќебето. Го вадам од ранецот, се сместувам како претходно и повторно се задлабочувам во приказната Ама е добра книгава! Само што стигнав до заплетот и имам некои идеи, ќе видиме дали сум во право. Обично не сакам да го погодам расплетот кога е мистерија во прашање и сакам да развивам сопствени теории. Засега никој нема јасно алиби, но се сомневам во еден лик. Нештата ќе станат појасни штом ќе се најде оружјето со кое е извршено убиството. Несвесно сум го отфрлила ќебето од мене. Обидувајќи се да го наместам на периферијата на видното поле гледам дека продира светло од улицата. Зарем не ја повлеков целосно завесата? Чудно. Подголтнувам. Многу чудно. Безуспешно се обидувам да продолжам да читам. Упорно ја препрочитувам истата реченица, вниманието ми е во завесата. Еднаш е случајност, но да биде поместена по вторпат? Заклучив дека не е лошо да ги протегнам нозете, мала прошетка треба да ми ја разбистри главата. Да не е отворен прозорецот? Кој би оставил отворен прозорец во ноември? Месецов е особено ладен, сигурно ветер не ја мрда завесата. Сигурно е до мојата бујна имагинација. Чувството на вознемиреност не ме напушта колку и да се убедувам дека е до мојата фантазија. Можеби треба да ја проверам целата просторија. Необичен звук ме оттргнува од мислата, сакам да проверам од каде доаѓа. Како што направив неколку чекори кон другата фотелја, здогледувам нешто и ми требаат неколку мига да сфатам што... Ми се згрчуваат сите мускули, отворам уста да крикнам, но никаков звук не излегува. Ладна пот ми тече од челото, едвај стојам на нозе, а некако се задржувам исправена. Зад фотелјата лежи еден маж, целиот крвав со неколку рани и... Не мрда? Дишењето ми станува сè позабрзано, срцето ми бие сè посилно, чинам ќе излезе од градниот кош. Почнувам да паничам, се напрегам да земам воздух. Како е можно овој човек да е ранет 16

на неколку чекори од мене? Тргнувам да му го напипам пулсот, но нешто ме тера да застанам и да не допирам ништо околу местото на злосторството. Што ако убиецот е тука? Не... не... не, ова не е можно. Сигурно пријателите се договориле со чуварот и ова е некаква практична шега. Не гледам никаков знак дека е жив, градите не се придвижуваат воопшто, не дише. Се вртам во круг во паника, ранецот е турнат под масата, како се најде таму? Страничниот џеб е отворен и ножето го нема. Не, не, не... ова не е можно! Знам што ќе видам кога убаво ќе разгледам. Го препознавам чуварот, финиот човек, кој секогаш весело сите ги поздравува, кој има две малолетни деца. Господе Боже! Конечно го гледам ножето, целото со крв на подот меѓу фотелјата и прозорецот. Не размислувам, го земам и го пикам во страничниот џеб, мора да се ослободам од него, никој нема да верува дека случајно е тука.

Што направив? Погледнувам кон раката со ножот. Треперам. „Не!“, извикувам откако сфатив дека штотуку направив уште поголема глупост, дека моите отпечатоци сега дефинитивно се насекаде, вклучувајќи го и ножето. Никој нема да поверува дека не бев јас, не го избодев јас чуварот. Зошто би го направила тоа, не го ни знаев освен здраво и пријатно при влез и излез. Не, не, не, сега веќе со снижен тон си велам на самата себе. Чекај малку, книгата, книгата е клучот! Со неочекуван наплив на енергија се затрчувам кон фотелјата и невнимателно ги вртам страните, ја барам главата со убиството, еве ја. Оружјето не е најдено, но нешто ужасно ме потсетува на сцената зад другата фотелја. Вртам напред и со поглед прелетувам низ речениците, но не читам, го барам зборот и ете го по десетина страници. Оружјето на убиецот е нож за отворање писма! Жртвата прободена повеќе пати во стомакот. Со ужас прескокнувам страници, кој е убиецот, што се случува следно, како ќе заврши книгата. Еве го... убиецот... што? Се струполив на колена. Отсутно гледам во подот пред мене и чувствувам грутка во грлото. Сакам да заплачам, да врескам, но никаков глас не излегува од мене. Убиецот е пронајден самоубиен неколку часа по убиството, мотивот е нејасен!

17

Решението Игор Лозаноски Решението беше подготвено да излезе. Само некој требаше да го поттикне. Да ги ослободи крилата да полета Да ги отвори очите, Да прогледа! Да ги исчисти од себе сомнежите. Со самодоверба на ластовица. Да се вивне во бескрајот Да испушти крик на слобода! Да се насмее со детска насмевка.

18

„Клучот“ Александра Илиева

19

Трагајќи по својот клуч Марко Јакупек

Заклучен во мрачна соба барам излез сега јас, барам светло, барам надеж, барам спас. Го чуствувам чекорот на тој мрачен човек што ме лови, поштеди ја мојата душа почнува во себе тој да се моли. Го свртува погледот кон мрачната страна, клучот ја отвора стегнатата врата, а тој повишува глас, дали е тоа уште една жртва или ова е мојот спас. Светлината станува сè појака, го повишувам мојот тон, излегувам од темната соба, па ова било само сон.

20

Клучот во нас Ева Ристова

Алармот беше толку гласен што Џејмс нагло го подигна телото забележувајќи дека неговата десна рака е целосно испружена како да посегнува по нешто. Очите му беа делумно затворени фрлајќи збунет поглед на собата во која се наоѓаше. Се допре со раката на градите, слушајќи го брзиот ритам на неговото срце, Помисли дека може да му излета. Чувствуваше како се лизгаат солени капки по неговото лице почнувајќи го своето патување од неговото чело, па се до неговите усни. Секундите изгледаа како долги часови додека тој сфати каде се наоѓа. Тоа беше само неговата соба, неговиот храм, како што би рекол неговиот дедо. Беше како да ја сонувал иднината. Но не, не постои такво нешто, помисли. Седејќи исправен на креветот размислуваше за сонот кој одново се премотуваше во неговата глава. Не знаеше дали тоа е некаков патоказ на неговиот живот или само една фиктивна приказна која ја осмислил читајќи ги стриповите кои ги најде претходната вечер на таванот. Тргна да ги бара лонците за правење џем за мајка си, кога здогледа прашлива кутија на која со големи ракописни букви пишуваше „КЛУЧ”. Љубопитноста го поттикна да создава теории за тоа што може да има внатре. Најпростото објаснување би било дека внатре може да има илјада клучеви од гаражата, викендицата од баба му и дедо му и на прв поглед не би изгледало фасцинантно. Но, можеби постоеше нешто помистериозно од еден обичен предмет направен во разновидни форми. Тоа го натера да ја истражи кутијата и внимателно да ја отвори. Посегна по страните и неговата уста се раздолжи во голема насмевка. Пред него спиеја стотици стрипови покриени со прашливо ќебе. Беа наредени уредно, лежејќи еден до друг и сите изгледа како штотуку купени. Ова е ново, си помисли додека разбуди еден од стриповите и го зеде во неговите раце. Беше привлечен од неговата насловна страница која се одделуваше од останатите. На страницата се наоѓаше едно момче, кое кога би го погледнале за првпат, ќе си помислите дека е сосема нормално момче што оди во средно училиште и игра видеоигри наместо да пишува домашна работа. Во неговата десна рака држеше некаков предмет кој наликуваше на клуч. Додека, пред момчето стоеше порта од која ѕиркаше многу мала сина светлина, речиси незабележителна како едвај да чека да излезе надвор од затворените простории. Само што ја виде светлината, Џејмс почувствува непозната поврзаност, како зад корицата да постои свет кој веќе го познава или свет во кој би живеел. Знаеше дека татко му не е фан на фикција, исто и мајка му. Повеќе би застанале да гледаат фудбалски натпревар отколку да слушаат за непознат свет. Неговата сестра пак, не е заинтересирана за ништо друго освен за мода и менување на бојата на својата 21

коса. Немаше идеја како би му го објаснила ова изненадување на таванот. Ги прелистуваше страниците исполнети со акција, истражувајќи ги ликовите. Беше истражувач што ги разгледува буквите испишани со различен фонт и големина. Некои букви дури беа и со различни бои кои ги раширија зениците на очите на Џејмс гледајќи ја креативноста и уникатноста во секој детаљ. Секоја страница носеше ново изненадување што Џејмс заборави која беше првата причина поради која дојде тука. Седеше на колена не забележувајќи дека не ги чувствува повеќе нозете. Извикуваа нѐ заборави пренесувајќи му сигнали во вид на трпки низ целото тело. Силен звук, како пукање одекна од надворешноста. Ги разбуди сите сетила на Џејмс и скокна испуштајќи го стрипот од рацете. Тоа беше само грмотевица... Стравот во неговите сетила исчезна и грмотевицата ја прифати како повик од мајка си. Не сакаше да ја остави да чека и потоа цела недела да ја слуша како тој е мрзлив и исклучен од целиот свет. Го крена стрипот, кој лежеше мирно на крцкавиот дрвен под, и го врати назад онаму каде што припаѓа. Ја затвори кутијата и ја избриша прашината од неговите алишта. Ги зеде лонците за кои му требаше дополнително време да ги пронајде бидејќи постоеја милион кутии со работи кои не ги користеа, но не сакаа да ги фрлат. Мама и нејзините глупости, си направи мала шега и ја нишаше главата лево-десно смеејќи се. Ги зеде лонците и потскокнуваше како да има пет години и оди со нетрпение во градинка да се дружи со своите другарчиња. Не знаеше дали е силното невреме надвор или мистеријата што ја откри, но почна да му недостасува пријатноста која ја почувствува додека ги читаше стриповите. Ни самиот не можеше да поверува дека толку лесно подлегнува на фикција. Ги остави лонците и замислено се повлече во својата соба заборавајќи на неговата функција како дегустатор на џем. Отсекогаш бил љубител на домашните рецепти од мајка му и баба му и тој беше главниот оценувач, кој воедно и најмногу јадеше. Иако беше слаб и висок, неговите апетити никогаш не беа задоволени. Но, во негово оправдување секогаш ја трошеше таа храна возејќи велосипед низ шумата позади неговата куќа или играјќи кошарка со неговиот најдобар другар. Мислите му ја гонеа потсвеста оставајќи го да размислува секоја минута од времето за мистеријата и така заспа длабоко надевајќи се дека утре ќе има одговори. Стана од креветот и за првпат по којзнае колку време продолжи директно во тоалетот без да го намести креветот и без да се пресоблече. Не успеа да ја исчисти ни својата соба ни да помогне во поправање на автомобилот на татко му бидејќи постојано се навраќаше на магијата на таванот. Не можеше да ја отстрани насловната страница од неговата глава и полека пушташе корени станувајќи опсесија. Таа опсесија го плашеше, па продолжи да наоѓа работи кои ќе го оттргнат од мислите. По сонот, чувствуваше како да станува момчето од насловната страница. Како да го познаваше или можеби е некој 22

јас од друга димензија, си помисли. Сакаше да им посвети внимание на стриповите кога ќе биде слободен и целосно опуштен за да најде одговор на она што го бараше. Деновите поминуваа, а опсесијата сѐ уште беше гостинка. Ги поминуваше деновите во училиште, пишувајќи домашни задачи, учење или играше кошарка со другарите. Колку и да беше забавно во неговиот реален живот кога требаше да спие, тој го поминуваше времето скитајќи со очите на таванот од својата соба дружејќи се со моментите во стрипот. Во него се будеше копнеж да дознае што се случува понатаму со клучот на портата со сина светлина. Ја бараше поврзаноста на неговиот сон кој сосема случајно го натера истиот ден да го запознае стрипот. И така се реши едно утро погледнувајќи на часовникот, кој покажуваше пет часот, дека сега доаѓа време да се посвети на чувството што го држеше буден секоја вечер. Едно утро се реши, се качи и одлучи дека ќе продолжи да доаѓа. Поминуваше време на таванот истражувајќи го секој агол и секое парче од цртежите за да најде доказ кој ќе го објасни сето ова. Поминуваа часови и часови, а тој ги читаше одново сите изданија што ги пронајде. Во приказните имаше секакви суштества. Постоеше цела галаксија исполнета со еднооки гуштери во човечка големина чија функција беше да бидат чувари. Граѓани на галаксијата беа секаков вид инсекти, животни, дури некои од нив зазеле и човечка форма, само за да можат да ги користат способностите на човекот, сметајќи го како најлесната форма за трансформирање. Во овој чудесен свет, човекот беше на најмалата позиција во пирамидата на моќ. Човекот беше суштество, кое секогаш се врзува за емоционалниот дел и прави погрешни одлуки кои го носат во мамката на својата смрт. Меѓутоа да ја менува својата физичка сила и да ги препознава чувствата на другите, беше огромна предност која ја користеа овие суштества. Во таа галаксија се разликуваа според нивната различна моќ и живееја спокојно знаејќи го целиот нивни животен пат почнувајќи од почетокот, па до самиот крај. Постоеше мир кој не предизвикуваше војна или немир кој ќе ја распадне таа цивилизација. Дали тоа би било исто толку кога би се случило и на нашата планета?, помисли Џејмс. Си поставуваше прашања кои го натераа да ги одгатне размислувањата за својот живот и да ја почувствува сериозноста кои ги носи нашиот свет живеејќи во него. Да бидеш запознаен со секој детаљ од својот живот претставуваше голем предизвик, кој носи тежина да го натера човек да биде спокоен и да прифаќа токму онака како што е. Чудно беше, фиктивна приказна можеше да го натера да си поставува толку сериозни прашања за животот. И колку и да се трудеше не можеше да ги одговори. Беа конфузни и непријатни, што си претпостави дека можеби затоа човекот не може да ги постигне сите надреални способности кои постојат во Универзумот.

23

Читајќи, се запозна и со Касура, девојка која во стриповите ги обожаваше човековите уметности, одгледуваше цела градина со различни видови цвеќиња и сликаше убави дела на кои беа преставени убавините на Земјата. Беше заљубена во нашата малечка планета и го мразеше фактот што човекот не знае да се развие доволно за да ги преброди сите материјални потреби и да ја отстрани злобната намера што го уништува човештвото. Во галаксијата, таа беше чудната. Неприфатена и сонувач за свет кој е далеку несовршен од нивниот. Касура веруваше дека во сѐ постои магија и токму во Земјата се кријат најголемите чуда кои Универзумот некогаш ги видел. Нејзиниот живот личеше како главна тематика низ цела приказна, но внимателно скриена за сите ликови да бидат подеднакво сакани. Во Џејмс се разбудија симпатии кон Касура, како лик кој му претставуваше потсетник на сѐ она што може да биде убаво и му кажуваше дека постои нешто кое сѐ уште не е откриено и постои тука, чека да биде нечие магично искуство. Така поминуваа деновите, додека еден ден не забележа нешто необично. Го читаше неговиот сега веќе многу добро познат и воедно омилен стрип насловен „Волшебникот”, кога забележа дека во една сцена Касура заедно со волшебникот ја гледаат Земјата во глинен сад со вода и разговараат за чудната привлечност и љубовта која Касура ја негува кон планетата. Џејмс растреперувајќи се загледа во садот и почна да го менува неговиот израз на лицето. Очите му станаа потенки, а на челото му се појавија ситни брчки. Пробуваше да се фокусира додека срцето почна да му бие брзо, а дишењето започна неконтролирано да излегува од неговите гради. Во садот се наоѓаше куќа која изгледаше токму како неговата. Постоеше можност да не е неговата куќа, но се сети дека постои мал детаљ, кој ја разликува од сите останати. На неговиот прозорец, кој се наоѓа на десната страна од вториот кат на куќата токму над влезната врата, едната половина на стаклото е во црвена боја. Тоа беше инцидент кој го награди Џејмс да не смее да излезе од дома еден месец. И токму истиот тој детаљ стоеше на куќата, која сега ја гледаше пред себе на лист хартија. Можноста некој артист случајно да го нацртал овој детаљ воопшто не постои. Сѐ друго на некој начин можеше да биде случајност како жолтата фасада, која веројатно можеше да се најде во многу градови, исто и белите прозорци, кои веќе беа многу честа појава што стануваше досадна. Но, овој детаљ воопшто не личеше на случајност. Започна брзо да го прелистува стрипот одново и одново барајќи уште некоја специфичност со која ќе си ја објасни конфузијата. Дури сега, по толку време, забележа што му недостасува на стрипот. На насловната страница немаше ни издавачка куќа ни година на издавање. Насловот осамнуваше без да се спомне кој е заслужен за ова мистериозно дело. Ја заврти корицата и погледна во првата внатрешна страна. Не постоеше никаква информација која би можела да објасни од каде доаѓаат стриповите.

24

Можеби во нормални услови секој би се згрозил или исплашил од ваква појава, но Џејмс посака да може да влезе во нив и да ги истражува сите тајни кои се кријат. Ја прелиста повторно и се врати назад на сцената каде стоеше садот со вода. Погледна во садот меѓутоа овој пат, куќата не беше таму! Срцето мислеше дека ќе му пукне додека си повторуваше колку нереално изгледа сето ова. Се штипна помислувајќи на сцените од филмовите како ја проверуваат реалноста и веднаш ја почувствува болката која започна да пулсира од интензитетот. Толку многу сакаше да дознае што се случува што дури започна да се прашува дали го губи разумот. Не поминаа ни три секунди, го врати внимателно стрипот во кутијата за да не се оштети, иако беше збунет. Се затрча по скалите и излета низ влезната врата оддалечувајќи се доволно добро за да фрли поглед на куќата. И токму тука седеше истата слика која ја виде во садот. Истата фасада со бели прозорци и истото црвено стакло кое го потсетуваше на лутината која ја држеше еден месец за неговиот татко. Не, не... како е ова можно? – панично извика бидејќи неговата забавна мистерија сега стануваше нешто необјасниво. Проба да дише смирено и да го врати нормалниот ритам на срцето додека се упати кон гаражата да го земе велосипедот. Единствено нешто кое му помагаше да ги разбистри мислите беше токму ова парче метал кое се користи како превозно средство или кога се бега од силеџиите на училиште. Беше еден од неговите најблиски пријатели коj беше секогаш до него и го извлекуваше од неволја. Полека се препушташе на пејзажите околу него. Невремето од пред неколку недели го немаше и сега беше само природата во својата заспана форма. Минуваше низ стотици стари дрвjа, кои создаваа пријатна атмосфера придружена со тикви шумови на лисјата. Тие се допираа едни со други носени од слабото ветренце. Нивниот танц дозволуваше доволно сончеви зраци да се пробијат до патот, создавајќи светли кругови на патеката. Се слушаше тивко црцорење на птици. Кога излезе од шумата, кратко погледна надесно. Неговиот отсутен поглед не му даде можност да размислува на глетката кон големото поле со лалиња. Само што го одмина полето како некој да влегол во негoвата глава и му пуштил известување, го натера да го смени правецот на возење и да се врати назад кај многубројните лалиња. Се врати назад со неверојатна брзина и застана токму пред влезот на полето. Зад него се крена голема прашина и изгледаше како самата почва да се бунеше што ја разбудил и вознемирил тишината. Се приближи пред првиот розов ред од лалиња загледувајќи се во големината на полето и нејзината шарена убавина. Пред него стоеја илјадници убавици наредени како војници пренесуваа мир и изгледаа како сплетено ќебе во различни бои. Ги имаше во секакви бои од виолетова, жолта, сина и изгледаа нереални. Лалињата го повикуваа да се пикне низ нив, да ги почувствува како го скокоткаат и да учествува во убавината која е пред него. Зачекори кон првиот ред и ги почувствува како го поздравуваат по дланките. Мирисот на занес, кој доаѓаше од цвеќињата, го врати Џејмс во минатото кога си играа со сестра му во градината не 25

неговиот дедо кој секое утро ги милуваше и им објаснуваше како цвеќињата имаат потреба да почувствуваат грижа и нега исто како и луѓето. А, дедо му секогаш знаеше да помине часови со нив и да им зборува како да си зборува со своите внуци. Можеби ова е тој спокој кој лалињата го даваат како награда за толкава грижа и внимание кон нив. Споменот на дедо си не траеше долго кога надојде нова мисла, но сега помисли на Касура што го натера да го крене едниот крај од усната во вид на скриена насмевка, која никој не смее да ја забележи. Почна да ја разбира Касура и нејзината љубов кон земјината природа. Продолжи да се движи внимателно, размислувајќи на многубројните секојдневни, воедно магични убавини кои се опкружени околу него, а никој нема време да ги забележи. Чувствуваше како сите лалиња не прекинаа да го поздравуваат по нозете, по дланките и беше изненаден колку беше мека почвата, но доволно цврста за да не се деформира од неговите патики. Кога стигна во средината на шареното поле, срцето му чукаше смирено, а сите мускули на лицето и на телото му беа опуштени што се чувствуваше како да спие стоејќи. Изгледаше како да застана на точката која го дава целиот мир на светот. Иако беше топол ден и немаше ниедно облаче на синото небо, ладен воздух му ја разбушави косата и сите влакненца на неговото тело се кренаа во бунт поради прекршување на мирот. Сепак ги задржа очите затворени, а слухот го насочи кон своето дишење. Сакаше да остане колку што е можно подолго во моментот, но реакцијата на неговото тело како да наговести нечие присуство кое тој сакаше да го игнорира. Свесен за тоа, мускулите му се разбудија во грч и го натераа да ги отвори очите. Сега мускулите почнуваа да се будат и се згрчија што го натера да ги отвори очите стресувајќи се. Пред него немаше никој, ниеден инсект ни птица кој би можел да го дели воздухот со него. Не можеше да ја спречи комбинацијата на мир и страв, која се раѓаше во него, како и претчувството за нечие присуство. Сепак реши да ѝ се препушти на тишината. Ги затвори очите повторно верувајќи си дека е безбеден и наеднаш му се смири целото негово тело. „Вашите лалиња се прекрасни.” Изненаден од присуството на гласот во толкава тишина, го натера Џејмс да трепери целиот. Пред него здогледа девојка со долга кафена коса украсена со круна од малечки разнобојни рози. Имаше малечко црвено носе, сини очи, боја која Џејмс никогаш во животот ја немаше видено и тркалезно лице полно со пеги. На себе носеше бел плетен фустан, а на рацете имаше налик на тетоважи што светеа во златна боја. Џејмс остана без зборови, престана да размислува и само гледаше во неа. Изгледаше толку човечки, но и како божество. Едноставно магично. И познато. Знаеше само една девојка, која може да изгледа вака, и не веруваше дека таа навистина постои. Тоа беше Касура. Касура за која чита со месеци, поминувајќи го целото слободно време фантазирајќи дека нејзиниот свет навистина можеби постои некаде. Таа стоеше 26

пред него, збунета исто колку и него и чекаше трпеливо тој да проговори. Што да одговорам?, помисли Џејмс. Не паметеше дали воопшто беше прашан нешто. Сигурно не, ова мораше да биде дел од неговата фантазија. Сигурно сонувам. „Изгледаш доволно возрасен за да знаеш да зборуваш, нели?”, повторно се обиде да му прозбори очекувајќи некаков одговор. Касура изгледаше како да почнува да ѝ станува непријатно и да се предомислува во врска со нешто. Го гледаше несигурно и збунето чешкајќи си го десниот лакот со левата рака. „Ох, ух, да... Зборувам... само...”, конечно Џејмс собра сила да изговори нешто. „Јас сум во шок, постои... ух... една девојка... во еден стрип кој го читав... и личеше... ух... токму какo...”, се почувствува како на првиот школски ден кога не можеше да се претстави и целото одделение се смешкаше. „Мене”, Касура насмеано ја продолжи реченицата. „Знаев дека го направив правилниот избор. Не се сомневав дека ќе ме препознаеш. Да, јас сум Касура, а ти си претпоставувам... Џејмс?“, во нејзиниот глас се чувствуваше самодоверба, која претходно не изгледаше дека ја има, и ја постави раката во положба на поздравување. Џејмс збунето ја гледаше, но бавно и тресејќи се, се поздрави со неа. „Џејмс, да. Тоа сум јас. Ух... извини, но... како е можно? Ти си лик од стрип, не си човек. Не ми е јасно... ух... дали сонувам?”, рече Џејмс и полека почна да чувствува непријатна возбуда, устата му се сушеше и почна да има вртоглавици. Се запознава со прекрасна девојка за која сонуваше секоја вечер, а тој добива паничен напад и Касура ќе почне да му се смее. Ќе си помисли дека е тотален идиот. „Џејмс, изгледаш како да сакаш да легнеш”, загрижено го погледна Касура, скенирајќи го неговиот израз додека претпоставуваше дека Џејмс ќе се онесвести. Луѓето биле навистина слаби суштества, Касура не успеа ни да си ја доврши мислата, кога Џејмс падна пред неа. Касура ги испружи рацете за да го фати Џејмс и неговиот пад изгледаше бавен како на пердув додека нејзиното движење беше побрзо и од вртењето на Земјината топка. Касура не очекуваше дека нејзините моќи ќе проработат и несвесно успеа да го успори времето. Го прегрна Џејмс за момент гледајќи го неговото опуштено лице и ги затвори очите. Кога ги отвори, се наоѓаа сред езеро со божествена сина боја. Тоа беше малечко езеро во кое живееја неколку патки. Во летниот период обично децата од маалото скокаа 27

во него и се разладуваа во најжешките температури. Касура продолжи да го гледа Џејмс и нејзиното лице се растегна во широка насмевка, која беше предизвикана од збунетиот израз на лицето на Џејмс. Држејќи го, ја употреби својата моќ да го врати времето во својата нормална брзина и ја стави раката на челото од Џејмс. Зениците на Џејмс полека почнаа да се движат лево-десно и полека ги одлепуваше трепките. Како да имаше ново тело, кое не чувствува никаква болка, никаква тензија и присуство на непријатност. Го препозна истото што го чувствуваше кога застана во средината на полето. Но, набргу дојде и изразот на изненадување на неговото лице кога сфати дека не се наоѓа помеѓу лалињата. Тој лебдеше над вода. Полека се враќаше во реалноста која не личеше како да е возможна. Повеќе би се заколнал дека сево ова изгледаше како сон. Ја погледна Касура и ѝ ги почувствува рацете кои го држеа цврсто што изгледаше нетипично за девојче кое изгледа кревко и неверојатно нежно како цвет. Ја погледна и забележа како на лицето ѝ стои насмевка. Прекрасна е, помисли Џејмс. „Дали си во ред сега, Џејмс? Се извинувам што морав да нѐ преместам тука, но мислам дека добро ќе ти дојде отворен простор. Ах , и да, претпоставувам и тоа се прашуваш, немој да се грижиш за тоа што лебдиме над вода, знам дека вие луѓето ја немате таа способност, но јас ја имам. Во ред е, нема да паднеме.” Касура емпатично зборуваше трудејќи се да ја ублажи збунетоста. Иако таа не беше човек, сепак имаше човечки облик и доволно долго ги изучуваше луѓето што разбираше како да се однесува околу нив. Џејмс се исправи и почувствува мала вртоглавица. Без разлика дали овој сон е толку реален или ова е навистина реалноста, сакаше да прифати дека она што го гледа пред него е тука и сакаше сега што побрзо да дознае што се случува. „Ти благодарам, во ред сум. Но, збунет сум и не разбирам што се случува. Вакви работи се случуваат во книги и филмови, во реалност. Што е ова?” – Џејмс почна да поставува прашања на кои не знаеше дали воопшто ќе верува на одговорот. „Претпоставував дека ќе имаш многу прашања, да” – Касура почна да се смее толку детски и искрено додека замавна со прстите и двајцата се најдоа на врвот од планината која се наоѓаше пред нив. Воздухот беше поинаков, поладен, свеж и чист што навлезе во сите пори на телото на Џејмс. Погледот беше речиси како фантазија, гледајќи ги под него сите куќи, многубројни дрвца, езера и пред себе бели облаци кои личеа на шеќерна волна на која можеш слободно да легнеш и да заспиеш. Ова што се случува може да се случи само во Петар Пан..., си помисли Џејмс. Ова е дури... и поневозможно, продолжи да ја впива глетката околу себе не испуштајќи ни еден елемент. Земјата навистина е посебно место 28

за живеење, воодушевено стоеше додека посака да може да го зачува овој момент засекогаш. Кога конечно дојде при себе, почнаа да се трупаат многу прашања во неговата глава. И тогаш почна да ги поставува. „Како можеш да постоиш? Што се случува тука? Мислам...како е можно од лик да станеш реалност? Од каде си?” – прашуваше Џејмс неуморно очекувајќи разумен одговор. „Добро, фер е да знаеш некои работи. Волшебникот беше во право, сигурно ќе сакаш објаснување”, рече Касура. „Како што веќе знаеш, јас сум Касура и доаѓам далеку од Универзумот. Дојдов на Земјата бидејќи волшебникот ми дозволи да си ја исполнам својата долгогодишна желба. Но, за мојата желба да стане реалност морав да се согласам на исполнување мисија. Моја задача беше да те најдам тебе.“ Џејмс слушаше внимателно поврзувајќи си ги ликовите од стриповите. „Сакав да ја видам планетата Земја и сѐ она за што копнеев и го сликав во моите цртежи. И така, волшебникот успеа да создаде портал преку кој јас можам да дојдам тука, и тоа беа токму твоите стрипови. Твоите стрипови не се обични листови хартија Џејмс. Тоа е прозорецот кон нашиот свет, а воедно ние гледаме кон вашиот. Се сеќаваш дека ја виде твојата куќа во садот со вода?” Џејмс подголтна додека ја слушаше и се сети на моментот кога воочи дека неговата жолта фасада е на лист хартија и потврдно ја нишаше главата. Касура го забележа и продолжи: „Тоа се случуваше во моментот кога ти гледаше. Само неколку минути кога излезе од дома, јас дојдов во вашиот свет и веднаш почнав да те барам. Брзо се движеше и додека трагав по тебе, го забележав полето со лалиња. Беа толку, прекрасни.” Касура се движеше со рацете објаснувајќи и нејзиниот поглед зрачеше кога ја спомна убавината на лалињата. Можеше да се види колку тоа ја исполнува и ја прави среќна. Почна да се движи лево-десно. „Немав видено нешто толку убаво. Секогаш ги сонував, но никогаш не ги имав видено со свои очи. И тогаш заборавив дека треба да те барам тебе.“ Кога Касура го изговори последниот збор, го погледна насмевнувајќи се срамежливо и Џејмс почувствува скокоткање во неговиот стомак. Таа продолжи да потскокнува. „Дојдов до центарот на полето да ги допрам, да ја почувствувам нивната убавина. И за среќа, ти одлучи да ги забележиш лалињата и да дојдеш кај мене. Плашејќи се и не знаејќи како би реагирал те набљудував криејќи се зад големиот бор на почетокот на полето, но кога забележав колку си спокоен околу оваа убавина, решив да ти се приближам. И сега сме тука. Но, тоа не е сѐ!” Касура покажа со прстот накај небото и се насмевна херојски како да кажува некоја пиратска приказна. Изгледаше храбро и самоуверено. Џејмс ја погледна возбудено следејќи ја со целосно внимание и раширени очи.

29

„Волшебникот рече дека твојот дедо е поврзан со нашиот свет и дека многу му верува, па затоа ти зададе задача што треба да ја исполниш. Не секогаш е онака како што читаш во книгите Џејмс. Нашиот Универзум е во опасност. Се случуваат и страшни работи понекогаш. Знам дека размислуваш на тоа како сме семоќни и можеме да направиме мир, но има една сила која од време на време доаѓа и уништува сѐ пред себе. И затоа, ни треба човек кој разбира и сака да нѐ спаси сите нас”, раскажуваше внимателно и со тага во својот глас. Изгледаше толку кревко што Џејмс помисли дека во моментот ако ја допре ќе се скрши на милион парчиња . Џејмс не знаеше во што точно влегува, но знаеше дека единствено нешто што му се случуваше во животот беше само ова. Меѓутоа и тагата во нејзините очи му даде нов вид сила со која би можел да помести и планини само да го направи ова девојче среќно. И тајно знаеше дека сака да биде херој во нечија приказна. Сакаше да знае како е да направиш големо дело, а не само да чита за тоа во стриповите. Знаеше дека мора да помогне. Љубовта што се роди кон тие стрипови го натера да ја прифати храбрата улога во една приказна која сѐ уште не сфаќаше дали е вистинска. И решително рече: „Секако дека ќе ти помогнам Касура. Но, што треба да направиме?” Касура почна да објаснува детално за злобната енергија која може да ја преземе секоја форма на планетата Земја и Универзумот. Целта на таа енергија е да ги нападне носачите на судбината и да ја преземе во свои раце за злобни дела. Волшебникот ѝ раскажувал дека пред милиони години постоела таква сила што успеала да ја уништи планетата Земја и да ги собори сите прекрасни, огромни суштества кои се наоѓале на неа. Чуварите на времето успеале да ја задржат рамнотежата и да создадат нов вид кој продолжил да се развива. Сепак, за жал, по долго време мир, повторно се вратила енергијата која започнала да уништува сѐ пред себе. Создала нови начини како да го уништи човековиот род и за жал, успевала. Затоа волшебникот имал план, гледајќи го Џејмс преку садот со вода како внимателно и со голем восхит ги чита стриповите, решил да ја прати Касура кај него за да најдат начин да ги уништат. Тоа им претставува единствениот излез и надеж. Се претпоставува, дека во длабочината на Атлантскиот Океан постои еден вид портал за кој сѐ уште не е најден клуч. Кога би се отворила портата, би излегле сите заборавени пријатели на добрината, богот Олокун, кој на човекот му ја пренесува целата своја добра карма, мир и знаење. Олокун е затворен илјадници години бидејќи злото го затворило клучот далеку од очите на сите други богови. За среќа Касура има идеја каде би можеле да го пронајдат. Постои една легенда дека клучот може да се наоѓа на Антарктикот помеѓу енормните китови во океанот.

30

Џејмс слушаше толку внимателно што заборави дека лебдел над вода, дека стои со девојче од стрипови и дека сонцето зајде пред еден час. Светот беше стопиран додека тој слушаше и ги замислуваше сите убавини, кои би можел да ги види, иако не знаеше колкава опасност го чека понатаму. Не знаеше ни како воопшто ќе стигнат до Антарктикот. Ништо не беше важно во овој момент. „Дали си подготвен Џејмс за твојата спасувачка мисија?“ Касура го врати во реалноста и тој храбро ѝ одговори: „Да. Ќе помогнам. Ама Касура...”, збунето ја погледна. „Kако ќе одиме на Антарктикот? Ни треба опрема за нуркање за ладното време таму?” Касура само се насмевна и го допре во близина на рамото замижувајќи. Џејмс не можеше ни да изброи до бројот два, а тие веќе се наоѓаа на друго место. Ја немаше глетката со планини, кои ги гледаше секој ден во овие осумнаесет години. Сега пред него имаше само бел свет. Толку бел што очите го болеа. Му требаа неколку минути да ја впие сликата и да сфати каде се наоѓа. Кога сфати дека стои точно на копното на Антарктикот, забележа дека воопшто не му студи. Се погледа себеси и забележа дека носи зимски пантолони и дебела јакна. Не чувствуваше студ, можеби од добрата опрема, но сигурно и од возбудата што го преовладуваше. Тој се наоѓаше на Антарктикот на мисија за спасување на светот и ништо друго не беше важно. Почна да чекори и да разгледува околу. Немаше голем избор на работи што може да ги види, но глетката беше прекрасна. „Добредојде на Антарктикот, Џејмс”, Касура го гледаше со насмевка на лицето и изгледаше толку мило и радосно бидејќи ја забележа восхитеноста во очите на Џејмс. Потоа, Касура го сврти погледот кон нешто што ѝ привлече внимание. Слушна крцкање во снегот и го изостри нејзиниот слух заземајќи одбранбен став на телото. Веднаш ја отвори дланката и во неа се појави златен меч со син кристал на дршката. Кога Џејмс го здогледа мечот, забележа колку изгледаше тежок и Касура го држеше со голема леснотија спремна да ги заштити двајцата. На Џејмс му се згрчија мускулите и го молеа да се сврти во спротивната насока и да бега. Тој, иако свесен за потенцијалната опасност, не можеше да ги откопа нозете од снегот. Дури почнаа да тонат уште подлабоко. Сакаше да ги помрдне, да бега, да викне, но не беше способен ни да подголтне ни да го слушне сопственото дишење. Пробуваше да погледне пред него и да добие слика од тоа што се случува пред него и да сфати зошто Касура е спремна да се бори, но не можеше да види ништо друго освен стотици разновидни снегулки кои играа пред него. И од еднаш слушна крик, доволно гласен за да препознае дека се работи за некое големо суштество што јури накај нив. Звукот 31

стануваше поблизок и погласен кога Џејмс ја виде огромната челуст и сфати дека ги напаѓа бела мечка. Џејмс не можеше ни да размислува и единствено што успеа да направи беше да ја погледне Касура како стои смирено со испружен меч пред неа. И кога Џејмс ги ококори очите спремен да извика што било мечката застана. Беше во истата позиција во која што трчаше спремна да ги раскине на парчиња меѓутоа изгледаше како експонат во музеј. Касура се движеше слободно без да ѝ влијание тоа што мечката стои во место. Го погледна Џејмс со љубопитност за да ја истражи емоцијата која ја чувствуваше сега. Белата боја на неговата кожа, која речиси одговараше на снегулките, ѝ кажа дека е смртно уплашен. Сакаше да прсне да се смее штом здогледа како неговата уста се тресе, меѓутоа реши дека не смее да биде злобна кон човековите стравови. Иако за неа ништо не претставува опасност на овој свет, сепак Џејмс е ранлив. Се потсети себеси дека треба да го предупредува почесто за она што може да се случи околу нив. Го фрли мечот и тој падна на снегот како на мека постела. „Ух, не би сакала да убијам некое животно и да бидам сојузник на злото”, воздивна Касура. „Морав да го замрзнам времето. Сепак, не сакам да ризикувам ако испадне да не е чувар на злото. Знам дека се уплаши Џејмс, се извинувам, требаше да те предупредам. Секогаш постојат диви ѕверки кои имаат лик на животни, но се само зли чувари. Гледај го сега ова.” Се приближи кон мечката и само замавна со прстите претворајќи ја во прав кој одлета брзо. Џејмс забележа дека низ правот се појавува некаков предмет во кафеава боја паѓајќи долу како пердув. Касура го зеде и го гледаше внимателно. Џејмс почувствува олеснување и безбедност. Разбудената љубопитност му овозможи лесно да ги придвижи нозете и се упати кон Касура. Кога се приближи, забележа дека тоа е дел од некаква мапа. На неа беа исцртани симболи кои изгледаа како од некоја древна цивилизација со патокази кои не му беа познати. Касура лесно ја прочита неговата љубопитност и му ја подаде мапата. Знаеше дека тој е правилниот избор за оваа мисија. Џејмс ја разгледуваше долго и внимателно. Забележа на неа три форми кои изгледаа како огромни човечки статуи и во нивните раце држеа една голема површина исполнета со планини. Под тој цртеж, имаше испреплетени криви линии, за кои претпоставуваше дека беа вода, а под нив имаше форми кои изгледаа како китови. „Што би требало да значи ова, Касура?” – праша Џејмс испружувајќи ја мапата кон Касура и кревајќи ги веѓите.

32

Касура ја зеде мапата од неговите раце. „Ова е дел од мапата што ја оставиле злите сили во случај да бидат затворени. Ако се случи тоа, тие ќе пуштат некого да го сокрие клучот на друго место.” Без да му даде до знаење продолжи да гази по снегот и да се движи брзо. Џејмс збунето ја гледаше и почна да ја следи. Тешко држеше чекор со неа трудејќи се воедно да ја стигне, но и да го смири притисокот во градите. Брзите промени скокајќи од возбуденост па исплашеност, па повторно возбуда го натераа да му се движи крвта брзо, а срцето да лупа како да сака да излезе низ градите. Успеа да држи чекор и неговото дишење започна да се стабилизира. Крвта почна да се движи мирно сигнализирајќи му сега си во ред, продолжуваме да си ја работиме својата секојдневна работа. Одеа неколку минути и празнината пред нив се исполни со малечко иглу. Џејмс се прашуваше дали некој може да живее тука и како воопшто би успеал да преживее. Тој никогаш не би се замислил да престојува подолг период на ладно место. Ќе му недостасуваат летата кога се шета само по маичка и шорц и колку и да звучи грозно, би му недостасувало да ја чувствува потта од големите жештини. А ова иглу изгледаше ладно и обично како голема снежна топка оставена да стои на снегот по долг натпревар во фрлање топки. Наеднаш Касура застана разгледувајќи внимателно барајќи врата. Додека Џејмс го разгледуваше иглуто од сите страни, слушна извик кој му звучеше како да е пронајден влезот. Почна да го следи звукот и вртеше околу иглуто, но не можеше да ја види Касура. Сврти три круга и почнуваше панично да диши. Врисна бидејќи почувствува како некој го зграпчи на зглобот над стапалото. Се лизна и она што претходно изгледаше како ѕид на иглуто сега се придвижи и помина низ врата и продолжи да се лизга надолу. Немаше време да погледне околу себе, иако сѐ беше мраз и имаше бело-синкаста боја кога нагло падна и неговиот задник тресна на мразот. Паниката исчезна кога ја забележа Касура како го истражува местото. Пред него се наоѓаше целосно замрзнат простор кој изгледаше како бесконечен пат. Тој простор беше споен со неколку канали кои продолжуваа којзнае каде. Касура беше детерминирана да ја исполни својата мисија и само го погледна Џејмс и се приближи кон него да му подаде рака и да стане. Кога Џејмс се исправи, таа само продолжи фокусирано во еден од каналите без притоа да размисли дали тоа е правилниот пат. Изгледаше како да знае точно што прави. Џејмс немаше друг избор освен да ја следи. Немаше моќ ни знаење, а камоли способност да преживее сам на вакво место. Одеа неколку часа кога наеднаш Касура повторно застана внимателно слушајќи нешто.

33

„Мислам дека имаме друштво.” Касура го допре Џејмс на градите во знак да застане. Џејмс почувствува топлина која веднаш ја заборави кога слушна предупредување. „Скриј се зад мене, следи ме и не испуштај никакви звуци.” Џејмс ја послуша. Касура почна да се движи со мали чекори гледајќи на сите страни околу нив. Одеа еден зад друг кога Касура му даде знак да застане. Таа продолжи напред уште 3 чекори кога Џејмс слушна изненадени и лути извици. Тие стануваа погласни и се слушаа тешки чекори кои се приближуваат до нив. „Трчај назад!” – гласно извика Касура вртејќи се. Итноста во гласот на Касура го натера Џејмс да ја послуша без размислување. Неговиот инстинкт за преживување беше вклучен и трчаше најбрзо што може. Љубопитноста во овој момент го натера да се сврти и забележа дека зад нив има суштества кои веднаш ги препозна. Личеа сосема исто како во стриповите. Гуштери во човечка големина. Изгледаа исто како во цртежите, со високи црни чизми облечени во бела униформа и зад нив мавтаа долги опашки. Носеа пиштол од кој зрачеше сина светлина. Знаеше дека тие претставуваат чувари на Универзумот и не знаеше зошто ги бркаат кога Касура и тие сакаат да се борат против злото. Почна да си поставува прашања кои го натераа да се сомнева кому треба да му верува. Би бил навиен и глупав доколку Касура успеала да му го помати умот и да помага на погрешната страна. Ама тој ја познаваше Касура од стриповите и таа воопшто немаше ронка злоба во себе. Не сакаше да верува дека таа ќе го предаде. Сепак, си вети да биде претпазлив. Се разбуди од занесот во себе навреме за да ја види Касура како влегува во канал кој се наоѓаше пред нив. Џејмс тргна по неа. Повторно се лизгаа и кога Касура исчезна пред неговите очи слушна плесок. Набргу и тој предизвика ист таков звук. Пред неговите очи поминаа четири мали розови рипчиња и Џејмс вресна, но само се појавија меурчиња кои испливуваа нагоре. Кога сфати дека се наоѓа во вода, паниката почна да го совладува плашејќи се дека нема доволно кислород. Ја забележа Касура како му покажува со рацете да стигне на неговата лева рака. Панично бараше со рацете нешто кое може да го притисне и успеа да најде малечко копче и почна да дише нормално со доволно кислород. Повеќе не му беше ни ладно што го натера да забележи дека е облечен во нуркачка облека и на грбот носи боца со кислород. Му олесна и се почувствува виновен што мислеше дека Касура е злобниот лик во оваа авантура. Таа секогаш го спасуваше и не го остави незаштитен. Можеби само стравот да преживее го натера да се посомнева. Почна да ја набљудува Касура како плива. Забележа дека не носи нуркачка опрема и изгледаше како сирена. Нејзината коса се брануваше и играше со водата додека фустанот и се лелееше откривајќи и ги ситните стапала со кои замавнуваше за да движи напред. Пливаше грациозно како балерина на водата додека пред неа пливаа стотици 34

рипчиња во различни бои и правеа позадина како во театарска претстава. Помеѓу тие рипчиња имаше розови медузи кои изгледаа како да учествуваат во балетната точка од Касура. Сфати дека ја гледа Касура со отчукувања на срцето кои му кажуваа дека се запознава со ново чувство. Чувство кое му ги скокоткаше сите органи околу желудникот и му испрати нејасни сигнали до мозокот. Уште пред целосно да ги протолкува, тој знаеше дека необичноста и уникатноста на Касура му беа повеќе од привлечни. Касура се сврти и го фати неговиот поглед, кој беше вперен во неа. Тогаш се случи оној филмски момент за кој сонуваат сите тинејџери, кога времето застанува и протагонистите со поглед си ги кажуваат сите тајни. Заклучени во играта на нивните погледи, краевите од усните и на двајцата несвесно им се подигнаа. Џејмс го слушна тропкањето на срцето во неговите уши и несвесно се допре на градите како да сакаше да го земе неговото срце за да ѝ го подари на Касура. А Касура како да му ги читаше мислите со цело тело се исправи лебдејќи така магично во водата и ги испружи нејзините раце. Џејмс го забележа тоа и тргна кон неа. Насмевката на неговото лице исчезна трансформирајќи ја својата уста во буквата „О“ испуштајќи исплашен вресок. Извикот му одѕвонуваше во ушите и сфати дека Касура не може да го чуе. Проба да плива најбрзо што може додека упорно ја предупредуваше. Џејмс почувствува капки на челото кога сивиот кит зад Касура ја отвори устата. Балерината, која пред малку беше главна ѕвезда на водениот подиум, сега исчезна пред неговите очи. Можеби беше гневот, кој растеше во него што китот му го растури неговиот прв љубовен момент, но му се причини како на китот да се појави победничка злобна насмевка. Овој пат прелиен со гнев, Џејмс почувствува како да се буди нешто во него. Доби поттик да ја исправи раката мислејќи дека со сите тие емоции може да го уништи китот во секунда. Таа топлина од емоции почна да се движи низ целото негово тело поминувајќи низ сите вени. Исполнет со непозната сила, Џејмс несвесно ја подигна десната раката и ја испружи кон китот. Ги испружи сите прсти на неговата рака која изгледаше премногу силна за да може некој да ја собори. Почувствува необјасниво вриење и наеднаш забележа како лицето му се осветли од сина светлина што изби од неговите прсти. Светлината се ширеше и го спречи китот да се движи кон него. Интензитетот и бојата почна да станува сѐ посилна и имаше детерминиран пат кон сивиот убиец. Го обвиваше китот од сите страни и се претвори во прав. Ситната прав беше иста како онаа во која се претвори мечката. Сета таа бучава во главата на Џејмс престана кога ја здогледа Касура како плови околу ситната прав. Изгледаше како да спие, очите беа затворени и лицето ѝ беше обоено во бела боја и не стоеше таа насмевка што претходно го радуваше. Во тој миг за него како да запре времето. Пред него бидејќи го враќаше филмот гледајќи ја дланката 35

од која излезе сината светлина. Почна да ги движи прстите со широко отворени очи и подзината уста. Во него постоеше моќ, натприродна моќ која успеа да го уништи китот. А, тоа досега го правеше само Касура. Неговиот гнев успеа да ја спаси Касура на истиот начин на кој таа го спасуваше. Моментот на воодушевување на својата способност беше прекинат од тапаните во главата кои го потсетија дека Касура немо лебди пред него. Растресувајќи ја главата исплива до неа проверувајќи дали е добро. Со дланките нежно ѝ го допре лицето подигнувајќи го. Почувствува како му се исправаат сите влакненца на раката кога повторно засвети сина светлина и го претвори лицето од Касура во нормална природна розова боја. Нејзините уши се вцрвија и полека се враќаше движењето на нејзините мускули на лицето. Ѝ се појавија брчки на челото и очите ѝ се отвораа, а на Џејмс му се причини дека трепките се движеа како во забавена снимка. Позади нив лежеа две синила украсени со сиво-бели шарки кои изгледаа како конци. Во очите имаше отсутност која полека исчезнуваше. Џејмс се молеше таа да биде добро. Наеднаш се роди желба да ја гушне и да ѝ раскаже што се случи, но не го направи тоа од страв дека таа ќе се уплаши. Почувствува како Касура го зграпчи за десната рака и ја погледна во устата од која излегоа неколку зборови испуштајќи меурчиња. „Ти си тој.” Касура слабо изговори звучејќи чисто иако беа во длабоките води на океанот. Џејмс не знаеше кој точно е тој, но претпоставуваше дека Касура знае за што зборува. Потајно се надеваше дека таа го гледа како нејзин херој. Касура се насмевна и го фати за рака. Му ја отвори дланката и му стави предмет што изгледаше како делче од мапата која почнуваше да изгледа како сложувалка. „Китот беше од злото”, објаснуваше Касура. „И во него се криеше вториот дел од мапата на кој е објаснето дека на дното од оваа точка на која што сме се наоѓа портата. Треба да побрзаме.” Енергично го повлече за рака како претходно ништо да не се случило и се упатија кон длабочините. Темнината во која се впуштаа го натера Џејмс да ги замислува сите мистериозни суштества кои живеат тука. Џејмс се приклучи на фокусираноста од Касура и пловеа заедно да го најдат излезот. Не му се тресеа рацете и повеќе немаше пот на неговото лице. Не го плашеше отчукувањето на срцето кое му лупаше додека дишењето беше нормално сосема смирено како да лежи во својот кревет. Дополнително го бодреше ново чувство, кое му носеше сила да се соочи со сѐ она што следно ќе го сретнат. Сега стануваше оној јунак за кој копнееше да биде од самиот почеток. На само неколку метри од нив почна да свети сина светлина. Полека му се изоструваше видот и забележа порта која точно знаеше како изгледа. Златната порта на 36

која беа исцртани цртежи преплетени со црни линии стоеше пред него. Портата стоеше на еден вид остров од карпи кои лебдеа во водата. Единствено нешто што го осветлуваше ова црнило на дното на океанот беше слабата сина светлина која излегуваше позади вратата. Се приближија и застанаа точно пред портата. Касура се тргна од десната страна како да сакаше да му остави простор на Џејмс да ужива сам пред портата. „Мислам дека сфатив точно каде е клучот”, со насмевка рече Касура. „Испружи ја десната рака Џејмс.” Џејмс ја послуша и ја испружи десната рака. Веднаш почувствува како нешто тежи во неговата дланка. Погледна и забележа како полека, обвиен со сина светлина, се појавува клуч. Клучот полека се формираше од главата и како што светлината се движеше кон прстите се формираше и врвот кој носеше необична форма. Како што го гледаше создавањето, Џејмс сфати дека посебноста лежи во него. Обично момче кое дните ги поминуваше читајќи ги стриповите на таванот. Кога клучот ја доби целосната форма, Џејмс го разгледа секој негов дел. Изгледаше многу необично и воопшто не потсетуваше на обичен клуч. Главата на клучот беше испреплетена форма на цвет во која повеќе метални нишки лежеа една над друга, додека врвот со кој се отклучуваше вратата имаше четири јазици кои беа брановидно издолжени. Иако на прв поглед не изгледаше како клуч, Џејмс знаеше дека делот по кој трагаа се наоѓа во неговата рака и е создаден од неговата новоткриена моќ. Касура го гледаше гордо и кога Џејмс ја погледна таа само ја придвижи главата кон портата. Џејмс ја сфати и почна храбро да се движи кон портата. Неговата опрема за нуркање исчезна, сега беше потполно бос чувствувајќи го грубиот под под нозете кој му нанесуваше блага болка газејќи како на каменеста плажа. Забележа дека нема потреба повеќе од боца за кислород. Дишеше сосема нормално како да не се наоѓаше на илјадници метри длабочина. И овој момент го потсети на еден цртеж што го започна сево ова. Сега имаше јасна слика на момчето од стрипот. Почувствува ежење низ целото тело кога наеднаш сфати дека стрипот беше претскажување на она што се случува во моментот. Момчето беше Џејмс. Го погледна клучот и се придвижи кон клучалката. Како да постоеше некаков магнет, клучот влезе толку брзо со лесно адаптирање во новата средина во која се впушти. Се слушна крцкање и движење во вратата и наеднаш запре. Имаше само тишина која ја будеше неизвесноста. Се слушна звук на пукнатина и портата се отвори. Излегуваше силна сина светлина која им оневозможи да гледаат што има пред нив. Но, портата повеќе не постоеше. Сега пред нив не постоеше ниту океанот ниту иглуто, туку сѐ беше празен бесконечен простор. Тишината им правеше друштво на Касура и Џејмс додека тие беа полни со изненадувања и исчекувања во она што следува.

37

Се врати на спокојот кој го чувствуваше кога беше во полето со лалиња. И посакуваше да може да застане во тој момент вечно заедно со Касура. И овој момент беше прекинат кога пред нив се појави божествена фигура на маж. Силен, висок маж кој на себе носеше наметка од морски школки. Џејмс веднаш го позна неговиот специфичен изглед. Тоа беше богот Олокун од стриповите. Џејмс го доживеа како божество, кое сите го замислуваат, како идеално битие. „Добредојде Џејмс. И благодарам што ја откри твојата божественост”, изговори Олокун со глас толку милозвучен што би можел човек да го слуша постојано. „Сега кога веќе си ја заврши својата мисија, морам да ти ја откријам цела вистина. Ти не дојде тука за да го спасиш светот од зло, Џејмс. Никогаш не ни постоеше опасност од злото. Злото мора да постои, како што постои и добрината. Тие две одат едно до друго, засекогаш заедно. Никогаш животот не бил идеален. Напредокот на човештвото се состои токму од заедничката работа на доброто и злото. Она што навистина беше твоја мисија е да ја откриеш моќта која ја носиш во себе. Ти си последната генерација која успеа да го задржи невозможното. Ти си бог, како сите нас. А Касура е твоја муза. Касура ти го покажа патот на кој почна да одиш и те донесе тука. Ти си, Џејмс, дел од нас. И со задоволство би те поканил да живееш со нас, но твоето место е на Земјата, каде можеш да ги контролираш доброто и злото. Ти си нашиот чувар кој треба да остане таму.” Ова момче е нешто посебно, си помисли Олокун. Касура гледаше што се случува и конечно беше среќна што Џејмс се сретна со нејзиниот волшебник. Мисијата е успешна, задоволно си помисли Касура. „Сега, кога ти е откриена вистината, можеш да се вратиш назад и да управуваш со злото и доброто. Запомни, секогаш треба да бидат тука за да се движи животот.” Олокун воздивна и исчезна. Џејмс и Касура повторно се наоѓаа на местото каде првпат се сретнаа. Полето со лалиња. Повторно беа на истото тивко место со бои околу нив. Беа само тие двајца, Џејмс збунет, Касура гледајќи го. Џејмс изгледаше како да заборавил да зборува, но бргу се враќаше во реалноста. Не ни знаеше точно која реалност е вистинската, но пред него се наоѓаше Касура и повторно гледаше во нејзините очи. Тие светеа како што светеа претходно, полни со живот и спокој. Повторно застана времето, само ветрот беше додаток кој ги разбушавуваше нивните коси . И во овој момент, Касура го бакна Џејмс. Нивните усни се споија. Џејмс го почувствува нејзиниот мирис на својата кожа. Усните ѝ беа меки и Џејмс посака да остане во овој момент засекогаш. Се топеше додека срцето му биеше неверојатно брзо. Касура ја снема од неговите очи толку брзо колку што се појави првиот пат. А со неа замина и моментот во кој сакаше да остане. Џејмс беше 38

збунет од она што се случи. Среќата која ја имаше во себе почна да се претвора во тага. Тага по нешто кое сѐ уште не беше сигурен дали постои. Само рече: „Збогум...” „Дали си добро? Ме слушаш ли?” – Џејмс слушаше некој глас додека полека ги отвораше очите. Телото му беше тешко и не можеше да се помрдне. Чувствуваше како му се отвораат бавно капаците и влегува светлина низ нив. Полека почна да ја впива сликата околу него. Пред него стоеше човечка фигура, но не можеше уште да сфати кој е. Полека му се изоструваше видот и забележа девојче кое изгледаше познато. „Да, добро сум” – збунето се исправи Џејмс додека девојчето му помагаше да стане. „Ти благодарам” – љубезно кажа Џејмс. „Нема на што” – врати девојчето. Имаше милозвучен, прекрасен глас. „Те видов како падна и многу се исплашив. Помислив дека се повреди, па дотрчав. Знаеш, јас стоев и ги гледав лалињата и ти помина со велосипедот јурејќи. И претпоставувам, не го виде каменот пред тебе. Сигурно си добро?” – го прашуваше девојчето додека му го покажуваше каменот. Џејмс збунето ја гледаше. Девојчето изгледаше радосно што Џејмс е добро. „Јас се викам Анабел и само што се доселив” – се претстави и му подаде рака да се запознаат. „Џејмс” – тој и возврати и ѝ се насмевна уморно. Ја погледна во нејзините очи, и го забележа она што го гледаше само во една личност. Таа не беше Анабел, таа беше Касура. Во тој момент ја допре дланката која го скокоташе и му пробуди неодамнешни сеќавања кои му го разведрија лицето.

39

Клучот Ивица Костадинов Виде ли мала светлост во мракот? Посака ли чувство на нова надеж? Тргна ли на судбоносен пат? Го најде ли клучот на својата среќа?

Го бараше по стрмни планински стени. Во утробата на мрачна скриена пештера. На дното на најдлабокиот студен океан. Под врелото сонце на далечна пустина.

Те умори оваа потрага долга па седна молкум и затвори очи. Со чувства ја виде јасната слика, го сфати она што одамна треба...

Во слепа улица води тој пат, клучот не постои да биде најден. Клучот го носиме некаде во себе спремен да отвори скриена порта.

40

СОНОТ НА ЗАРОБЕНИТЕ ДУШИ Надица Глигороска

Има едни облаци темни и тмурни, што висат како мисли замаглени, пред едни очи далечни и празни, во кои одново го бараш сјајот.

Има едни облаци мрачни и бесни, што налегнале како планини врз едно срце во кое дреме твојата среќа, заклучена до некое непознато време.

Има едни oблаци, тешки и тажни, што ти го заробиле спокојниот миг, па сакаш да ги растргаш – за век да ги избркаш, ама секој обид во бездна ти се губи.

Има едни облаци страшни и непокорни, што се издигнуваат како железни порти пред сонот на една изгладнета душа, која неуморно по клучот трага низ спомените изгубен.

41

Почитувани читатели, Се надевам дека уживавте во првиот број на „Вериги“ чија тема беше „Клучот“. Сакам да им се заблагодарам на сите кои испратија свое дело на оваа тема, но посебно на авторите чии дела го најдоа своето место во „Вериги“. Драго ми е што тука има автори кои за првпат се осмелиле да испратат нешто за објавување и дебитираа со свое дело во „Вериги“. Се надевам дека во иднина ќе продолжат да творат и ќе продолжиме да соработуваме. Редакцискиот одбор на „(е)Лит“ одлучи во иднина „Вериги“ да не биде тематски број, а вашите дела (проза, поезија, стрип, илустрации и фотографии) можете да ни ги испраќате сè до јули, 2022 година на kreativnaveriga@yahoo.com со назнака (предмет) „За Вериги“. Единствен услов е делата да не бидат претходно објавувани.

Јордан Коцевски

42