ANTIGO RÉXIME POLÍTICA Identificamos o Antigo Réxime coa monarquía absoluta, o monarca ten tódolos poderes e ademais o exercicio do poder por parte do rei ten unha orixe divina; así,por exemplo,o define un dos principais teóricos do absolutismo, BOSSUET, para quen o rei non lle ten que dar contas a ninguén do que ordena e o seu poder ven de deus. Thomas HOBBES é outro teórico do absolutismo, na súa obra Leviathan (1651), di que é mellor unha monarquía absoluta xa que o poder se se divide, debilítase. O exemplo máis claro de monarca absoluto e Lois XIV, “o rei Sol”, e a súa definición do seu poder: “O Estado son eu”. Só Inglaterra é unha excepción a este sistema de monarquía absoluta. Neste país existe, desde a revolución de 1688, unha monarquía limitada no seu poder polo parlamento ( Parlamentarismo). No parlamentarismo inglés os comerciantes e as clases medias poden influír na vida pública, incluso existían dous bandos políticos que rivalizaban polo control do poder: os Tories, conservadores, e os Whigs, liberais e máis achegados ós intereses dos grupos urbanos. O sistema político ten que ser o resultado dun pacto entre o maior número posible de individuos e onde debe rexer a tolerancia ás diversas opinións, neste pacto, o ser humano cede parte da súa liberdade para acadar maior benestar e felicidade, o mellor sistema político e o que garante isto, tendo e conta que o goberno ten que asegurala seguridade persoal e a propiedade privada. John LOCKE, foi un dos precursores do liberalismo, na súa obra “Tratado sobre o goberno civil” (1690) xustificou a revolución de 1688 dicindo que ninguén tiña que posuír o poder de forma absoluta, defendendo o parlamentarismo.
A ILUSTRACIÓN: Podemos definila como un movemento filosófico e científico, baseado no uso da razón e na observación da natureza, que se desenvolve en Europa no século XVIII. Os alicerces da Ilustración son a liberdade e a tolerancia e o seu obxectivo o progreso e a busca da felicidade na terra. Os pensadores ilustrados caracterízanse por: 1. Unha visión crítica da sociedade, desexando profundos cambios. 2. O motor dos cambios sociais debe ser só a razón humana, rexeitan a revelación divina e a tradición, para eles signos de atraso e superstición. 3. Atacan moitos dos costumes e institucións tradicionais, incluíndo á igrexa. 4. Cren no progreso humano e no avance cara sociedades máis perfectas; o progreso será maior canta maior liberdade haxa. Os homes e mulleres nacen libres e iguais en dereitos. Os ilustrados introducen grandes cambios no pensamento político, sobre todo os pensadores franceses que interveñen nunha obra colectiva, a Enciclopedia, dirixida por Diderot e D´Alembert. Unha das figuras máis salientables é VOLTAIRE, gran defensor da tolerancia relixiosa e da liberdade de pensamento. No eido político destacan dúas figuras: 1. MONTESQUIEU: Na súa obra o espírito das leis de 1748 defende unha monarquía constitucional, o poder do rei é limitado por unha lei fundamental e por certas institucións. Defende a división de poderes que deberían estar en distintas mans, serían: - o poder lexislativo, elabora as leis, estaría en mans do parlamento. - o poder executivo, vixía o cumprimento das leis, estaría en mans do rei e os ministros. - o poder xudicial, aplica as leis, estaría en mans dos tribunais.
Montesquieu influirá moito no liberalismo moderado do século XIX 2. ROUSSEAU: Destaca a súa obra de 1762, “O contrato social”. El desconfía do poder e dos poderosos e de como poden corromper a bondade natural do ser humano. Para Rousseau, a soberanía non é algo que se poda delegar ou dividir, polo tanto tense que exercer da forma máis directa posible, tódolos cidadáns deben participar na toma de decisións, a vontade xeral non pode determinarse por medio de representantes. Só hai un único poder: o poder popular; o soberano é o pobo. Este sistema só pode funcionar en ámbitos reducidos (municipios) e con certa igualdade social. Polo contido revolucionario de moitas das súas ideas, por exemplo, o rexeitar a competencia como motor do progreso, e pola súa simpatía polos máis débiles, Rousseau inflúe nos movementos máis radicais da revolución francesa (xacobinos e sansculottes) e tamén no liberalismo radical e democrático do século XIX e no primeiro socialismo. Nas monarquías hai cambios, pásase dos monarcas absolutos ao chamado DESPOTISMO ILUSTRADO: O rei busca agora melloras para o seu pobo pero segue a ter todo o poder. “todo para o pobo pero sen o pobo”. Os déspotas ilustrados como Catarina de Rusia ou Federico de Prusia realizan reformas: -Tolerancia relixiosa. -Melloras en obras públicas: estradas, portos... -Reformas na agricultura. -Limita-los privilexios da igrexa e da nobreza.
ECONOMÍA. Dominará o mercantilismo: doutrina económica que defendía a acumulación de metais preciosos como a principal fonte de riqueza dun país e o comercio como a principal actividade para conseguila. O obxectivo dun país é aumentar as súas exportacións e limitar as súas importacións, establecendo aranceis. Colbert será o seu principal representante. Fomenta a creación de manufacturas e de compañías comerciais. Tamén o século XVIII ve o nacemento de novas teorías como a fisiocracia que defende que a riqueza dun país está na terra, na agricultura. Como principais impulsores da fisiocracia están QUESNAY e TURGOT. Non obstante, a principal teoría económica que xorde no século XVIII é o liberalismo económico de Adam SMITH, defendido na súa obra “Ensaio sobre a natureza e as causas da riqueza das nacións” (1776). Destaca: - A propiedade individual e o mercado son a base da riqueza dos individuos e das nacións. - Un forte individualismo, a busca do interese de cada individuo leva ó benestar xeral e ó aumento da riqueza. - O estado non debe intervir na economía, eliminando todo o que limite o libre comercio (monopolios, barreiras proteccionistas...) - O mercado só se rexe polo lei da oferta e da demanda. - O liberalismo defínese por un lema xa usado polos fisiócratas: “laissez faire, laissez passer” Unhas visións máis pesimistas do sistema capitalista son as que expoñen David RICARDO que fala da explotación dos traballadores con baixos salarios ou Robert MALTHUS que defende na súa teoría da poboación unha visión pesimista do equilibrio entre o crecemento dos recursos e da poboación; se non se reduce a natalidade, aumentará a miseria social.