OPGROEIEN IN BRUSSEL
JE TEAM & ORGANISATIE
DIVERSITEIT & INCLUSIE
NETWERKEN & SAMENWERKEN MET DE BUURT
SAMEN OPVOEDEN
PEDAGOGIE
©Caroline Boudry
© Joram Van Holen
© Caroline Boudry
© Caroline Boudry
© Lander Loeckx
© Caroline Boudry
Vormingsaanbod Gezin 2016
FIT & GEZOND
2
VOORWOORD Want diversiteit is geen trend of voorbijgaand fenomeen. Het is de realiteit van alledag. En we willen u er zo goed mogelijk in bijstaan. Met de VGC willen we er zijn voor u en alle uitdagingen die op u afkomen in uw werkveld. Daarom bieden we ook nog vormingen aan rond buurtwerking, communicatie met ouders, gezonde voeding, teamwerk, enzovoort. Ik hoop met andere woorden dat we met deze nieuwe brochure antwoorden kunnen bieden op al uw vragen. Veel plezier! Bianca Debaets VGC-Collegelid bevoegd voor Gezin
Š Caroline Boudry
Brussel is een gigantische mengelmoes van kleur, afkomst en herkomst. Meer dan 150 nationaliteiten lopen er rond in onze stad. En u bent daar waarschijnlijk -meer nog dan vele anderen- de beste getuige van. Ieder gezin, of het nu alleenstaande ouders, nieuw samengestelde, grote of kleine gezinnen zijn, heeft zo zijn gebruiken en gewoontes over opvoeding, maaltijden, verzorging ... De vraag is hoe je goed kunt coĂśrdineren en de violen afstemmen met respect voor iedereen. Daarom stelden we met de VGC een nieuw vormingspakket samen onder de noemer Diversiteit & Inclusie.
© Caroline Boudry
3
VRAAG EN ANTWOORD De Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) wil Nederlandstalige gezinsinitiatieven in Brussel ondersteunen in de verdere uitbouw van een toegankelijke, kwaliteitsvolle en innovatieve werking. Hiertoe stelt de VGC jaarlijks een vormingsaanbod samen dat gericht is op bijscholing en professionalisering van iedereen die verbonden is aan Nederlandstalige gezinsinitiatieven in Brussel. Welke voorzieningen kunnen inschrijven? • Initiatieven voor Buitenschoolse Opvang IBO
• Kinderopvang voor baby’s en peuters
deze bijscholing zich exclusief richt tot deze sector. De bijscholingen zonder vermelding van dit icoon in de titel richten zich op een gemengde doelgroep.
K DV
- groepsopvang - gezinsopvang • Voorzieningen Preventieve Gezinsondersteuning P G O - consultatiebureaus, - inloopteams, - ontmoetingsplaatsen - … De weergave van het icoon K DV , I B O of P G O in de inhoudsopgave wijst erop dat
Wie kan bijscholing volgen? • Leidinggevenden • Pedagogisch coaches • Kinderbegeleiders • Logistieke medewerkers • PGO-medewerkers (verpleegkundigen en andere medewerkers) • Vrijwilligers en bestuurders
Welke thema’s zijn er? • Je team & organisatie • Diversiteit & inclusie • Netwerken & samenwerken met de buurt • Samen opvoeden • Pedagogie • Fit & gezond Voor welke werkvormen kan je kiezen? • Regiogroepen • Intervisie • Coaching op de werkvloer • Werkgroepen • Studiebezoeken • Interactieve lezingen • Cursussen • Basiscursussen Meer uitleg over deze werkvormen vind je op blz. 5.
4
Hoe kan je inschrijven? Je kan per voorziening of vestigingsplaats inschrijven door het bijgevoegde aanvraagformulier vóór 15 december 2015 terug te sturen naar opgroeieninbrussel@vgc.be. Meer uitleg over de inschrijfprocedure lees je op blz. 115.
Hoe gebruik je deze brochure? Dit is een dynamische digitale brochure. Klik je weg doorheen de thema's op de cover en de bijscholingen in elke inhoudsopgave. Digitale communicatie is snel, bespaart kosten en is milieuvriendelijk. Toch kan je ook een versie op papier aanvragen. Je kan je motivatie bezorgen aan de medewerkers van de entiteit Gezin. Heb je nog vragen? VGC – entiteit Gezin Emile Jacqmainlaan 135 1000 BRUSSEL Tel. 02 563 03 76 opgroeieninbrussel@vgc.be
© Lander Loeckx
Wie geeft de bijscholing? • Centrum voor Inclusie vzw Elmer • Huis van het Nederlands Brussel • Solidariteit voor het Gezin • VCOK - Vormingscentrum Opvoeding en Kinderopvang • VDAB - Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling • VGC - Vlaamse Gemeenschapscommissie, entiteit Gezin • VK - Vertrouwenscentrum Kindermishandeling • vzw Samenwerken aan Kinderopvang Brussel
© Caroline Boudry
5
WERKVORMEN Regiogroepen In een regiogroep komen leidinggevenden van kinderdagverblijven geregeld samen om hun beleid met collega’s te bespreken en op elkaar af te stemmen. Er zijn momenteel vijf regiogroepen. Intervisies Tijdens intervisie gaan leidinggevenden, pedagogisch coaches, kinderbegeleiders en/of vrijwilligers met elkaar in gesprek. Intervisie vindt plaats in een vaste groep. Onder begeleiding van een moderator bespreekt en analyseert de groep specifieke werkgerelateerde ervaringen en/of casussen. Er zijn acht intervisiegroepen. Coaching op de werkvloer Coaching op de werkvloer is gericht op het leren van elkaar binnen een team. Een coach begeleidt jou en je team naar verdieping,
vernieuwing, verandering ... Het betreft een traject op maat dat bestaat uit een of meer ondersteuningsmomenten op de werkvloer. Ons aanbod bevat 13 coaching-trajecten. Werkgroepen In een werkgroep reflecteren verschillende organisaties samen over hun eigen werking en competenties. Elke organisatie is vertegenwoordigd door minstens één leidinggevende of pedagogisch coach samen met een of meer kinderbegeleiders. In het aanbod van 2016 is één werkgroep opgenomen. Studiebezoeken Tijdens een studiebezoek verken je praktijkvoorbeelden die je organisatie inspiratie kunnen bieden. We organiseren in 2016 twee studiebezoeken.
Interactieve lezingen Een interactieve lezing gaat in op een specifiek thema en biedt ruimte voor discussie, vragen en reflectie. Op het programma staat één interactieve lezing. Cursussen Een cursus bevat een of meer dagdelen waaraan je individueel kan deelnemen. De deelnemer ontwikkelt hierbij nieuwe competenties en koppelt die terug naar zijn organisatie. Je hebt de keuze uit 65 verschillende cursussen. Basiscursussen In een basiscursus komen thema’s aan bod die een interessant pakket vormen voor nieuwe medewerkers of die een opfrissing kunnen zijn voor meer ervaren medewerkers. Je herkent deze cursussen aan de vermelding BASISCURSUS in de titel. Er zijn zeven basiscursussen.
6
Type voorziening
Type deelnemer
Begeleiding
Data
Duur
Locatie
Š Joram Van Holen
LEGENDE
Š Caroline Boudry
7
8
© Lander Loeckx
JE TEAM & ORGANISATIE
9
JE TEAM & ORGANISATIE INTERVISIE Leidinggevenden kinderopvang baby’s en peuters K DV
1
Kinderbegeleiders kinderopvang baby’s en peuters K DV
2
Pedagogisch coaches IBO’s IBO
3
COACHING OP DE WERKVLOER
INTERACTIEVE LEZING
CURSUS
Nederlands op de werkvloer
‘Wat leren we uit Europa over permanent leren en kwaliteitsverbetering?’
Communicatie in team
IBO
5
Team onder de loep
6
Team lerend in beweging
7
8
BASISCURSUS
9
Ondersteuning door de Vlaamse Gemeenschapscommissie introductie
10
Werking van het lokaal loket kinderopvang introductie
Start to Wanda
13
Kennismaken met methodieken om te reflecteren K DV
14
Duidelijk Nederlands spreken en schrijven met collega’s IBO
15
Stressbehendigheid
Organiserende besturen van consultatiebureaus
K DV
16
Leiding geven in de kinderopvang
PGO
vervolg 2015
Ergonomisch werken in de kinderzorg
4
11
K DV
12
17
10
01. Leidinggevenden kinderopvang baby’s en peuters
KDV
Deze intervisie vertrekt van vraagstukken uit de werkcontext. Alle onderwerpen waarmee een leidinggevende kan te maken krijgen zijn bespreekbaar. De intervisie is gericht op leren van elkaar als collega’s, op meedenken. Tijdens de intervisie leer je de juiste vragen te stellen om via zelfreflectie tot eigen oplossingen te komen. Indien het nuttig is krijg je bijkomende input vanuit een aantal theoretische modellen. De intervisie verloopt in gesloten groep.
leidinggevenden
De deelnemers zijn leidinggevenden. Ze kunnen collega’s van eenzelfde organisatie zijn of eenzelfde opleiding hebben of in een gelijkaardige functie werken. Je maakt bij de start samen afspraken over werkwijze, taakverdeling en omgangsvormen. Het leerproces leidt tot deskundigheidsbevordering van elk van de deelnemers.
di 16/02/2016 09u15 - 12u30
di 08/03/2016 09u15 - 12u30 di 12/04/2016 09u15 - 12u30 di 31/05/2016 09u15 - 12u30 di 21/06/2016 09u15 - 12u30
‹ HOME
Franky De Meyer, VCOK
5 dagdelen Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135 1000 Brussel
© Lander Loeckx
JE TEAM & ORGANISATIE
INTERVISIE
11
02. Kinderbegeleiders kinderopvang baby’s en peuters
KDV
In deze intervisie bespreek je thema’s uit je werkcontext, met een vaste groep deelnemers. Er zijn 5 sessies van een halve dag. De groep kiest de vragen en thema’s. Bijvoorbeeld: Hoe krijg ik een vertrouwensband met de ouders? Wat doe ik, als een kind moeilijk eet? Wat doe ik, als de communicatie met een collega
kinderbegeleiders
of verantwoordelijke niet goed gaat? Hoe verloopt de wenprocedure in andere kinderdagverblijven? We behandelen zowel algemene thema’s als concrete situaties. Je zoekt naar oplossingen, samen met de andere deelnemers.
Jef Scheirlinck, VCOK ma 25/04/2016 09u15 - 12u30
ma 30/05/2016 09u15 - 12u30 ma 26/09/2016 09u15 - 12u30 ma 24/10/2016 09u15 - 12u30 ma 28/11/2016 09u15 - 12u30
‹ HOME
5 dagdelen Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135 1000 Brussel
© Lander Loeckx
JE TEAM & ORGANISATIE
INTERVISIE
12
03. Pedagogisch coaches IBO’s Deze intervisie vertrekt van vraagstukken uit je werkcontext. Alle onderwerpen waarmee je als pedagogisch medewerker te maken kan hebben in de uitbouw van je IBO zijn bespreekbaar. De intervisie is gericht op leren van elkaar als collega’s, op meedenken. Tijdens de intervisie leer je de juiste vragen te stellen om via zelfreflectie tot eigen oplossingen te komen. Indien het nuttig is krijg je bijkomende input
IBO
vanuit een aantal theoretische modellen. De intervisie verloopt in gesloten groep. Je maakt bij de start samen afspraken over werkwijze, taakverdeling en omgangsvormen. Het leerproces leidt tot deskundigheidsbevordering van elk van de deelnemers.
pedagogisch coaches
Fien Lannoye, VCOK do 25/02/2016 09u15 - 12u30
do 14/04/2016 09u15 - 12u30 do 16/06/2016 09u15 - 12u30 do 29/09/2016 09u15 - 12u30 do 24/11/2016 09u15 - 12u30
‹ HOME
5 dagdelen Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135 1000 Brussel
© Joram Van Holen
JE TEAM & ORGANISATIE
INTERVISIE
13
04. Organiserende besturen van consultatiebureaus
PGO
Deze intervisie wil met een vaste groep verantwoordelijken van de organiserende besturen onderwerpen behandelen die aansluiten bij hun specifieke taak. We denken aan onderwerpen die gerelateerd zijn aan thema’s zoals: coachen en evalueren van vrijwilligers, leiding geven als verantwoordelijke, vrijwilligers ondersteunen in het omgaan met signalen van gezinnen, faciliteren van verbinding tussen gezinnen, … Tijdens de intervisie
leidinggevenden,
brengt iemand een casus of onderwerp in. We zoeken samen naar een oplossing of een werkwijze waarmee de inbrenger verder kan. Op deze manier inspireren alle deelnemers elkaar en leren ze van elkaar. De intervisie wordt begeleid door een moderator die het gesprek in goede banen leidt, die interessante vragen uitlokt en zorgt voor een passende samenvatting.
PGO-medewerkers
Liesbeth Lambert, VCOK di 12/01/2016 09u15 - 12u30
do 25/02/2016 09u15 - 12u30 ma 21/03/2016 09u15 - 12u30 do 28/04/2016 09u15 - 12u30 ma 06/06/2016 09u15 - 12u30
‹ HOME
5 dagdelen Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135 1000 Brussel
© Lander Loeckx
JE TEAM & ORGANISATIE
INTERVISIE
14
05. Nederlands op de werkvloer Werken er anderstalige begeleiders in jouw IBO? Maken ze soms nog taalfouten? Willen ze hun Nederlands verbeteren? Elk jaar organiseren we lessen Nederlands voor begeleiders. De begeleiders leren wat ze nodig hebben voor hun job: een activiteit goed uitleggen, een kind troosten, een mening geven op de teamvergadering, een gesprek voeren met een ouder … We stimuleren de begeleiders ook om het Nederlands te blijven oefenen. Ze kunnen
IBO
deelnemen aan conversatietafels of een Nederlandstalige collega als ‘taalvriend’ krijgen. Betrek ook de Nederlandstalige begeleiders en organiseer een cursus ‘Duidelijk Nederlands met collega’s’ (zie blz. 24). Ze krijgen tips om hun anderstalige collega’s te helpen. We zoeken samen de beste oplossing.
kinderbegeleiders taaladviseurs, Huis van
het Nederlands Brussel in samenwerking met een lesgever van VDAB op aanvraag.
Contacteer Joke Jacobs: joke.jacobs@ huisnederlandsbrussel.be, 02 501 66 75
‹ HOME
© Caroline Boudry
in overleg te bepalen
in overleg te bepalen
JE TEAM & ORGANISATIE
COACHING OP DE WERKVLOER
15
06. Team onder de loep ‘Regelmatige aandacht voor samenwerkingsrelaties komt elk team ten goede’. Samenwerken in een team is leuk, efficiënt en effectief. Teamwerk is voor velen vanzelfsprekend. Maar af en toe moet de motor toch eens worden nagezien. In deze vorming analyseren we de samenwerking van de teamleden aan de hand
IBO, KDV, PGO
van reflectieoefeningen. We praten over succesfactoren van een team en gaan op zoek naar sterktes en zwaktes binnen de samenwerking. We kiezen samen een werkpunt en stellen een verbeterplan op.
‹ HOME
© Joram Van Holen
alle
Jef Scheirlinck, VCOK
in overleg te bepalen
3 dagdelen
in overleg te bepalen
JE TEAM & ORGANISATIE
COACHING OP DE WERKVLOER
16
07. Team lerend in beweging Op deze doe-dag over groepsdynamiek ligt het accent op ‘ervaren’. Door verschillende ervaringsoefeningen wordt de groepsdynamiek zichtbaar en bespreekbaar. Zo kunnen we deze groepsdynamiek samen met de ploeg aanpakken. In een eerste gesprek met de leidinggevende bepalen we op welk thema we zullen inzoomen. Bijvoorbeeld: groepscohesie, groepsstructuur (waarden en normen), communicatie en interacties, besluitvormingsprocessen binnen groepen, waarderende elementen en talenten, rollen binnen de groep …. Op basis hiervan maken we een programma op maat van het team.
IBO, KDV, PGO
Belangrijk hierbij is dat het thema niet steeds een probleem hoeft te zijn. Het kan ook een uitermate sterke eigenschap van een team zijn die we verder kunnen uitbouwen.
De activiteiten kunnen naargelang het onderwerp zowel binnen als buiten plaatsvinden. In beide gevallen is er behoefte aan ruimte: een ruim lokaal met de mogelijkheid om stoelen en banken te verwijderen of een park, een uitgestippelde wandelroute …
‹ HOME
© Joram Van Holen
alle
Jef Scheirlinck, VCOK
in overleg te bepalen
3 dagdelen
in overleg te bepalen
JE TEAM & ORGANISATIE
COACHING OP DE WERKVLOER
17
08. ‘ Wat leren we uit Europa over permanent leren en kwaliteitsverbetering?’
IBO, KDV, PGO bestuurders, leidinggevenden,
Er beweegt wat in Europa op vlak van Opvang en Onderwijs voor Jonge Kinderen. Welk soort professional hebben we nodig? Wat heeft impact op kwaliteitsverbetering? Zo is er het Europese Kwaliteitsraamwerk. Het beschrijft 5 belangrijke principes om kwaliteit in voorzieningen voor jonge kinderen (0-6 jaar) te verbeteren: toegankelijkheid, permanent leren en werkomstandigheden, curriculum, monitoring en evaluatie, beleid en financiering. Het Raamwerk geeft ook praktijkvoorbeelden uit diverse landen.
Het is daarmee een inspirerend document om na te denken over de eigen werking. Daarnaast verscheen er ook een interessante studie in opdracht van Eurofound (2014), die de impact onderzoekt van permanent leren en werkomstandigheden op kwaliteit. Ook het CoRe-onderzoek uit 2012 blijft relevant om na te denken over kwaliteit, competenties en professionalisering in voorzieningen voor jonge kinderen en dit in een Europees perspectief. Stof genoeg tot nadenken dus! In deze interactieve lezing is er ruimte voor discussie, vragen en reflectie.
‹ HOME
© Caroline Boudry
pedagogisch coaches
Jan Peeters, VBJK
do 03/03/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135 1000 Brussel
JE TEAM & ORGANISATIE
INTERACTIEVE LEZING
18
09. Communicatie in team
IBO, KDV, PGO
BAS I S C U RS U S
Een team is meer dan een groep. Een team ontstaat pas wanneer zo’n groep dezelfde doelstellingen nastreeft, afspraken en regels hanteert om die doelen te bereiken en respect heeft voor elkaars inbreng. Zo kan een gevoel van betrokkenheid groeien. In deze vorming gaan we in op verschillende onderdelen van teamwerking. Hoe verloopt de communicatie in een team? Hoe kom je tot een goede taakverdeling? Hoe ga je om met het krijgen en het geven van feedback?
Hoe kunnen we conflicten uitpraten en problemen oplossen of voorkomen? Op deze interactieve vormingsdag gaan we met deze thema’s aan het werk. We werken met casussen van de deelnemers en verwachten een open en actieve houding van de cursisten.
kinderbegeleiders, PGOmedewerkers, vrijwilligers
Jef Scheirlinck, VCOK
ma 14/03/2016 09u15 - 16u30
2 dagdelen
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135 1000 Brussel
‹ HOME
© Caroline Boudry
JE TEAM & ORGANISATIE
CURSUS
19
10. O ndersteuning door de Vlaamse Gemeenschapscommissie introductie
IBO, KDV, PGO leidinggevenden
Ben je nieuw in de sector en/of wil je meer weten over de Vlaamse Gemeenschapscommissie en de ondersteuning waarvan je gebruik kan maken? De Vlaamse Gemeenschapscommissie ondersteunt Nederlandstalige gezinsvoorzieningen in Brussel niet alleen via dit vormingsaanbod. Je kan ook subsidies aanvragen voor de organisatie van
studiedagen, verfraaiing van infrastructuur en dergelijke. Tijdens deze introductie hoor je er alles over en kan je meteen ook kennismaken met collega-leidinggevenden.
beleidsmedewerkers entiteit Gezin, VGC
ma 29/02/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135 1000 Brussel
‹ HOME
© Joram Van Holen
JE TEAM & ORGANISATIE
CURSUS
20
11. Werking van het lokaal loket kinderopvang introductie
KDV
Ben je nieuw in de sector en wil je meer weten over de werking en het brede ondersteunings- en vormingsaanbod van het lokaal loket kinderdagvang? Tijdens deze introductie vertellen medewerkers van de vzw Samenwerken aan Kinderopvang Brussel je er alles over. Het lokaal loket kinderopvang centraliseert alle opvangvragen voor baby’s en peuters van 0 tot 3 jaar.
leidinggevenden
Via de website www.kinderopvanginbrussel. be wordt de zoektocht van ouders naar kinderopvang eenvoudiger. Het lokaal loket van Brussel werd uitgewerkt door de vzw Samenwerken aan Kinderopvang Brussel in samenwerking met opvanginitiatieven. De deelnemende kinderdagverblijven ontmoeten elkaar regelmatig om afspraken te maken over een evenwichtig opnamebeleid en om te leren van elkaars goede praktijken.
vzw Samenwerken aan
ma 29/02/2016 13u30 - 16u30
1 dagdeel
Kinderopvang Brussel
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135 1000 Brussel
‹ HOME
© Joram Van Holen
JE TEAM & ORGANISATIE
CURSUS
21
12. Leiding geven in de kinderopvang vervolg 2015
KDV
Meer en meer wordt er van een leidinggevende verwacht de organisatie te ‘runnen’. Inhoudelijke deskundigheid – over kinderen, pedagogie, regelgeving enz. – is en blijft belangrijk. Maar dit volstaat niet meer om de organisatie kwaliteitsvol te laten functioneren. Heel wat vaardigheden zijn nodig om alle processen te stroomlijnen en de medewerkers met de neuzen in dezelfde richting te krijgen en te houden. Het Selflead-competentiemodel voor eerstelijnsleidinggevenden uit de nonprofit is gebaseerd op het model van
leidinggevenden die in 2015
Quinn. Het hanteert 8 competenties om de veelzijdige taak van een verantwoordelijke te vatten. Deze competenties zijn: Coachen, Samenwerking stimuleren, Controleren, Coördineren, Strategisch Handelen, Resultaatgericht Handelen, Innoveren, Netwerken. Tijdens deze vierdaagse vorming wordt aan iedere competentie aandacht besteed. Het is de bedoeling om kennis te maken met de basisprincipes, de achterliggende modellen te verduidelijken en een aanzet te geven om een aantal basisvaardigheden te exploreren.
deelnamen aan de vierdaagse cursus Leiding geven in de kinderopvang
Franky De Meyer, VCOK do 28/01/2016 09u15 - 16u30
do 25/02/2016 09u15 - 16u30 di 22/03/2016 09u15 - 16u30 di 26/04/2016 09u15 - 16u30
8 dagdelen Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135 1000 Brussel
‹ HOME
© Joram Van Holen
JE TEAM & ORGANISATIE
CURSUS
22
13. Start to Wanda We dompelen je onder in de reflectiemethodiek Wanda. We staan stil bij het onderliggend proces van waarderende praktijkanalyse. Daarnaast zoomen we in op de concrete methodiek. Waarderende praktijkanalyse bestaat uit verschillende sessies. Tijdens elke bijeenkomst bespreekt de groep een betekenisvolle situatie of casus. Zij worden hierbij ondersteund door
IBO, KDV, PGO
een analysebegeleider. In deze vorming leren we al doende. We doorlopen de hele waarderende praktijkcyclus. We eindigen het programma met enkele kapstokken die van belang zijn om met Wanda van start te gaan in de eigen organisatie.
alle
Fien Lannoye, VCOK
di 01/03/2016 09u15 - 16u30
2 dagdelen
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135 1000 Brussel
‹ HOME
© Joram Van Holen
JE TEAM & ORGANISATIE
CURSUS
23
14. Kennismaken met methodieken om te reflecteren
KDV
Als leidinggevende reflecteer je regelmatig samen met je team over omgang met kinderen, ouders, collega’s. Deze reflecties kunnen nadien in een coachings- of functioneringsgesprek besproken worden. Je wil je medewerkers of het team hiermee tot zelfinzicht of zelfsturing brengen. En dit is niet altijd even gemakkelijk. In deze vorming maak je kennis met speelse,
leidinggevenden,
creatieve methodieken die het verwoorden van gedachten of gevoelens gemakkelijker maken en de reflectie kunnen ondersteunen. Je krijgt ook ruim de kans om aangepast didactisch spelmateriaal te testen en te beoordelen op relevantie binnen je organisatie.
pedagogisch coaches
Isabelle Desegher, VCOK
di 15/03/2016 09u15 - 12u30
2 dagdelen
di 22/03/2016 09u15 - 12u30
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135 1000 Brussel
‹ HOME
© Joram Van Holen
JE TEAM & ORGANISATIE
CURSUS
24
15. Duidelijk Nederlands spreken en schrijven met collega’s
IBO
Werken er anderstalige begeleiders in je IBO? Spreken de Nederlandstalige collega’s vaak een andere taal met hen? Hebben de anderstalige begeleiders soms moeite om de teamvergadering te volgen? Of om verslagen te begrijpen? In deze vorming krijgen de Nederlandstalige medewerkers praktische tips. Zo kunnen ze vaker Nederlands spreken met hun collega’s
leidinggevenden,
die de taal nog leren. Met leidinggevenden werken we aan duidelijk geschreven taal in de onthaalbrochure of het teamverslag. De vorming is helemaal op maat van jouw IBO.
kinderbegeleiders
taaladviseurs, Huis van het Nederlands Brussel op aanvraag. Contacteer
Joke Jacobs: joke.jacobs@ huisnederlandsbrussel.be, 02 501 66 75
‹ HOME
© Lander Loeckx
in overleg te bepalen
in overleg te bepalen
JE TEAM & ORGANISATIE
CURSUS
25
16. Stressbehendigheid Stress, elkeen heeft ermee te maken: op het werk, thuis en soms zelfs in de vrije tijd. Ermee leren omgaan is het beste medicijn. Stress kan je omzetten naar aangename ‘werkflow’. Dat is gemakkelijker dan stress voorkomen, maar het vraagt wel enige stressbehendigheid. In opvoeden of bij het werken met kinderen komt er soms nog extra stress bij, zoals storingen in de communicatie, andere verwachtingen, onverwachte wendingen. In deze vorming is er aandacht voor de noden op de werkvloer en de verbinding
IBO, KDV, PGO
met je eigen leefwereld. We verkennen het verschil tussen natuurlijke stress, chronische stress en burn-out. We gaan in op stress als overlevingsreflex en verschillende mogelijke reacties. Je leert je eigen stresspatronen kennen en je leert signalen herkennen die wijzen op stress. Je leert overtollige stress loslaten. En je leert omgaan met de stress die eigen is aan je leef- of werksituatie. Je leert onder andere korte technieken die werken met je ademhaling en/of met visualisatie.
‹ HOME
© Caroline Boudry
alle
Hendrik Gaublomme, VCOK
di 02/02/2016 09u15 - 16u30
2 dagdelen
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135 1000 Brussel
JE TEAM & ORGANISATIE
CURSUS
26
17. Ergonomisch werken in de kinderzorg
IBO, KDV, PGO
Medewerkers in de kinderzorg zijn continu in de weer. Je heft en tilt niet alleen de allerkleinsten, maar ook ben je voortdurend materialen aan het verplaatsen. Verplaatsingen uitvoeren op een aangepaste en ergonomische wijze kan veel rug-, schouder- en ander leed voorkomen. Om spierversterkende oefeningen correct uit te kunnen voeren, krijg je in deze basisvorming eerst een korte theoretische inleiding over het menselijk skelet en
kinderbegeleiders, logistieke
spierstelsel. Dan volgen heel wat praktische oefeningen. Op deze actieve wijze leer je je eigen lichaam en de grenzen ervan beter kennen. Je leert actief anticiperen op de mogelijke kwalijke gevolgen van langdurig verkeerd heffen en tillen. Vanuit deze kennis en ervaring ben je ambassadeur in de eigen organisatie voor een beter hef- en tilbeleid.
medewerkers, PGOmedewerkers, vrijwilligers
Solidariteit voor het Gezin
vr 07/10/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
Solidariteit voor het Gezin Vrijheidslaan 34 1081 Koekelberg
‹ HOME
© Lander Loeckx
JE TEAM & ORGANISATIE
CURSUS
Š Joram Van Holen
27
28
© Caroline Boudry
DIVERSITEIT & INCLUSIE
29
DIVERSITEIT & INCLUSIE REGIOGROEPEN
COACHING OP DE WERKVLOER
Evenwichtig en gecoรถrdineerd opnamebeleid
Diversiteit: een brede kijk
K DV
18
INTERVISIE Diversiteit
19
Inclusie
20
21
CURSUS Jij bent jij en ik ben ik BASISCURSUS
22
Ook kinderen hebben vooroordelen IBO
23 Evenwichtig en gecoรถrdineerd opnamebeleid, technische & inhoudelijke vormingssessies K DV
24
Inclusieve kinderopvang: wie, wat, waartoe en hoe? K DV
25
Perspectief van ouders van een kind met specifieke zorgbehoeften
26
Inclusie in de buitenschoolse opvang IBO
27 Gezinnen die in armoede leven
28
Leven bij apart wonende ouders
29
30 KDV leidinggevenden
REGIOGROEPEN
Kinderopvang Brussel in overleg te bepalen.
18. Evenwichtig en gecoördineerd opnamebeleid
van het lokaal loket kinderopvang: Introductie voor leidinggevenden’ (zie blz. 20) Zij kunnen ook intekenen voor het brede ondersteunings- en vormingsaanbod van de vzw Samenwerken aan Kinderopvang Brussel (zie blz. 36), Zo kunnen ze goed aansluiten op de discussies in de regiogroepen. Diversiteit in je kinderdagverblijf heeft een impact op alle onderdelen van je werking. In deze brochure vind je nog meer interessante opleidingen die je verder op weg zetten en die je helpen je werking bij te sturen.
‹ HOME
© Caroline Boudry
aan kinderopvang Brussel: helpdesk@kinderopvanginbrussel.be, 0493 56 56 99
Nieuwkomers in de regiogroepen krijgen de nodige info tijdens de introductiecursus ‘Werking
Contacteer vzw Samenwerken
in overleg te bepalen
in overleg te bepalen
DIVERSITEIT & INCLUSIE
Heel wat kinderdagverblijven maakten de afgelopen jaren werk van een evenwichtig en gecoördineerd opnamebeleid en inclusie met bijzondere aandacht voor kansengroepen. Op deze manier wordt er proactief gewerkt aan een rechtvaardige samenleving, waar toegankelijkheid voor iedereen geldt. Om dit te kunnen realiseren is regionaal samenwerken noodzakelijk. In de regiogroepen komen leidinggevenden van kinderdagverblijven minimum 4 keer per jaar samen, onder meer om hun opnamebeleid met collega’s te bespreken en op elkaar af te stemmen.
vzw Samenwerken aan
31
19. Diversiteit Je werkt elke dag met kinderen, ouders en collega’s. Hun achtergrond, cultuur en kansen en mogelijkheden zijn verschillend. Hoe ga je hiermee om? In deze intervisie reflecteren de deelnemers kritisch over hun pedagogische praktijk. De DECET-principes en principes van
KDV, PGO
interculturele communicatie gebruiken we als leidraad. We baseren ons op concrete casussen die de deelnemers inbrengen om verdiepend stil te staan bij het thema en om te leren van mekaar.
leidinggevenden, pedagogisch coaches
Franky De Meyer, VCOK di 13/09/2016 09u15 - 12u30
di 04/10/2016 09u15 - 12u30 di 25/10/2016 09u15 - 12u30 di 08/11/2016 09u15 - 12u30 di 06/12/2016 09u15 - 12u30
‹ HOME
5 dagdelen Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135 1000 Brussel
© Caroline Boudry
DIVERSITEIT & INCLUSIE
INTERVISIE
32
20. Inclusie Wil je graag starten met de opvang van kinderen met specifieke zorgen? Wil je je ervaringen delen met collega’s? Heb je specifieke vragen over inclusieve kinderopvang? Elmer organiseert een intervisie voor kinderdagverblijven en voor de buitenschoolse opvang (IBO). Een moderator van het project Bruggenbouwer
IBO, KDV
begeleidt deze intervisie. Als Centrum voor Inclusie voor de Brusselse regio deelt Elmer graag zijn expertise met de Brusselse sector kinderopvang. Er zijn aparte intervisiegroepen voor de buitenschoolse opvang en voor de kinderdagverblijven.
leidinggevenden, pedagogisch coaches, kinderbegeleiders
Centrum voor Inclusie vzw Elmer op aanvraag. Contacteer Betty Commeyne: inclusie@elmer.be
‹ HOME
© Caroline Boudry
in overleg te bepalen
in overleg te bepalen
DIVERSITEIT & INCLUSIE
INTERVISIE
33
21. Diversiteit: een brede kijk Zowel kinderen, ouders als collega’s moeten zich welkom voelen. We onderzoeken welke vaardigheden nodig zijn om efficiënt en respectvol om te gaan met verscheidenheid. Je leert diversiteit als een ruim begrip zien. Je staat stil bij je eigen achtergrond. Wat zijn jouw waarden en normen? En hoe beïnvloeden die jou bij het opvoeden van kinderen of het werken met gezinnen? Je
IBO, KDV, PGO
staat ook stil bij de waarde van diversiteit en denkt na over manieren om kinderen, ouders, collega’s het gevoel te geven dat iedereen erbij hoort. We proberen dingen uit in je werking en dat evalueren we in de opvolgmomenten.
‹ HOME
© Caroline Boudry
alle
Isabelle Desegher, VCOK
in overleg te bepalen
4 dagdelen
in overleg te bepalen
DIVERSITEIT & INCLUSIE
COACHING OP DE WERKVLOER
34
22. Jij bent jij en ik ben ik
KDV, IBO, PGO
BAS I S C U RS U S
Iedereen is uniek. Elk kind, elke ouder en elke begeleider is anders, heeft een eigen achtergrond. Diversiteit is een ruim begrip. Tussen mensen bestaan er overeenkomsten en verschillen. Dit maakt het samenwerken met kinderen, ouders en collega’s boeiend, maar niet altijd evident. Om rond diversiteit te werken, starten we met zelfreflectie. Je staat stil bij je eigen achtergrond. Wat zijn jouw waarden en normen? En hoe
beïnvloeden die jou in het opvoeden van kinderen of het werken met gezinnen? Je onderzoekt welke vaardigheden nodig zijn om diversiteit te leren waarderen en om respectvol om te gaan met verschillen. We bespreken ook heel wat concrete manieren om kinderen, ouders, collega’s te waarderen in hun eigenheid en het gevoel te geven dat ze erbij horen.
alle
Isabelle Desegher, VCOK
di 08/03/2016 09u15 - 16u30
2 dagdelen
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Joram Van Holen
DIVERSITEIT & INCLUSIE
CURSUS
35
23. Ook kinderen hebben vooroordelen
IBO
‘Meisjes zijn zoet en roze. Ballet voor jongens is uit den boze. Chinezen eten met stokjes. En in Afrika dragen ze strooien rokjes.’ Wat zijn vooroordelen? Hoe ontstaan ze? En wanneer leidt dit tot discriminatie? In deze vorming sta je stil bij feiten, meningen en vooroordelen. Je screent je eigen kinderopvang op vooroordelen: uitspraken, boeken, speelgoed, activiteiten en de inrichting van de ruimte. Je leert waakzaam zijn voor uitspraken en acties
leidinggevenden,
van jonge en oudere kinderen, collega’s en ouders. Je krijgt tips in het leren omgaan met vooroordelen en discriminatie en hoe je kinderen kan opvoeden om op te komen voor zichzelf en de andere. Je krijgt het pas echt in je vingers door tijdens deze dag te oefenen en kennis te maken met creatieve werkvormen om vooroordelen en discriminatie tegen te gaan.
pedagogisch coaches, kinderbegeleiders
Isabelle Desegher, VCOK
di 10/05/2016 09u15 - 16u30
2 dagdelen
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Caroline Boudry
DIVERSITEIT & INCLUSIE
CURSUS
36
KDV
24. E venwichtig en gecoördineerd opnamebeleid, technische & inhoudelijke vormingssessies
leidinggevenden, pedagogisch coaches
Een evenwichtig opnamebeleid met bijzondere aandacht voor kansengroepen is een belangrijke doelstelling in de kinderopvang. Wil je hieraan als opvanginitiatief meebouwen, dan kan de vzw Samenwerken aan Kinderopvang Brussel je hierbij ondersteunen, zowel in groep of individueel op maat. In samenwerking met de opvanginitiatieven werd via de website www. kinderopvanginbrussel.be een technische tool ontwikkeld als hulpmiddel. De vzw
Samenwerken aan Kinderopvang Brussel helpt je te leren werken met de tool en na te denken over je opnamebeleid. Je kan je inschrijven voor en/of gebruik maken van technische vormingssessies (minimodel, maximodel, extra modules), toewijzingssessies en/of individuele begeleidingssessies op maat. Je kan ook altijd terecht bij de permanente helpdesk.
vzw Samenwerken aan kinderopvang Brussel op aanvraag.
Contacteer vzw Samenwerken aan kinderopvang Brussel: helpdesk@kinderopvanginbrussel.be, 0493 56 56 99
‹ HOME
in overleg te bepalen vzw Samenwerken aan
Kinderopvang Brussel Vooruitgangstraat 323 bus 9, 1030 Schaarbeek of in je voorziening
© Joram Van Holen
DIVERSITEIT & INCLUSIE
CURSUS
37
25. Inclusieve kinderopvang: wie, wat, waartoe en hoe?
KDV leidinggevenden,
Wat is inclusieve kinderopvang wel en wat is het niet? Welke visie schuilt erachter? Samen met de andere deelnemers onderzoek je jouw kijk op kinderen met een specifieke zorgbehoefte en hun gezin. We focussen op zorg en ondersteuning en niet op een ‘probleem’ of ‘tekort’. Je ontwikkelt inzichten over wat een inclusieve visie en werking betekent voor de organisatie van de kinderopvang en
voor je competenties. Via oefeningen, discussies en praktijkvoorbeelden komen we zo tot de kern van kwaliteitsvolle inclusieve kinderopvang. Aan het einde van de dag krijg je een praktisch instrument voorgeschoteld dat kan helpen bij het in de praktijk brengen van al deze zaken. Samen lijsten we de tips op die doorheen deze vormingsdag aan bod kwamen.
pedagogisch coaches, kinderbegeleiders
Fien Lannoye, VCOK
ma 07/03/2016 09u15 - 16u30
2 dagdelen
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Joram Van Holen
DIVERSITEIT & INCLUSIE
CURSUS
38
26. P erspectief van ouders van een kind met specifieke zorgbehoeften
KDV, IBO, PGO alle
Getuigenissen van moeders en vaders met een kind met specifieke zorgbehoeften geven ons waardevolle inzichten. Hun perspectief hebben we broodnodig voor een kwaliteitsvolle inclusieve opvang. Wat betekent het om een ouder van een zorgenkind te zijn of worden? Hoe zoeken of vinden zij een goede balans in het leven? Welke rol kunnen wij daarin spelen? Waarom kiezen ouders voor inclusieve opvang? Hoe zet je een ouderbeleid op met
aandacht voor de inclusieve werking en respect voor de rol van ouders? Waar let je op in de dagelijkse communicatie over hun kind? We laten de ouders aan het woord, via citaten. We analyseren daarbij ook een beeldfragment over communicatie bij het vermoeden van een ontwikkelingsprobleem. Je krijgt tips en inzichten. Je kan ook eigen casussen en vragen inbrengen.
Fien Lannoye, VCOK
di 27/09/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Caroline Boudry
DIVERSITEIT & INCLUSIE
CURSUS
39
27. Inclusie in de buitenschoolse opvang
IBO
Hoe realiseer je opvang voor kinderen met specifieke zorgbehoefte en hun ouders? Wanneer is er sprake van ‘een specifieke zorgbehoefte’? En waarom is het belangrijk om deze term te gebruiken? Begeleiders hebben vaak het gevoel dat ze onvoldoende info hebben over het kind of dat ze geen goed contact hebben met de ouders. Meestal gaat het om kinderen die gedrag vertonen dat voor ons als volwassene moeilijk hanteerbaar is. De bouwstenen van een kwaliteitsvolle
leidinggevenden, pedagogisch
inclusieve werking blijken ook minder evident of anders te realiseren. Hoe verloopt het wenbeleid? Hoe sluit je aan bij het zorgnetwerk van het kind … ? Kortom, heel wat vragen en bedenkingen die specifiek zijn voor de buitenschoolse kinderopvang. In deze vorming verkennen we deze vragen, praktijkvoorbeelden en bruikbare referentiekaders.
coaches, kinderbegeleiders
Fien Lannoye, VCOK
vr 22/04/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Caroline Boudry
DIVERSITEIT & INCLUSIE
CURSUS
40
28. Gezinnen die in armoede leven
KDV, IBO, PGO
In deze vorming gaan we in op de dagelijkse realiteit van gezinnen die in armoede leven: hun beperkingen, zorgen en bekommernissen én hun mogelijkheden en krachten. We kijken vanuit verschillende perspectieven en verruimen onze kijk. We verkennen mogelijke steunbronnen en gaan na hoe we de communicatie met deze
alle
vaders, moeders en kinderen respectvol en opbouwend kunnen aangaan. De vragen en ervaringen van deelnemers krijgen ruim aandacht tijdens de vorming.
Arne Van Schoors, VCOK
do 10/03/2016 09u15 - 16u30
2 dagdelen
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Caroline Boudry
DIVERSITEIT & INCLUSIE
CURSUS
41
29. Leven bij apart wonende ouders
KDV, IBO, PGO
Ouders scheiden, gaan apart wonen en er ontstaan divers samengestelde gezinnen. Dit is een maatschappelijke realiteit. Moeders en vaders moeten hun ouderschap dan anders gaan regelen. En ook voor de kinderen ontstaat een nieuwe realiteit. We weten uit onderzoek dat kinderen het goed stellen wanneer hun ouders rekening houden met hen, wanneer ze over de scheiding kunnen spreken en wanneer ze een leefbaar verhaal hebben over de scheiding.
alle
Professionele opvoeders kunnen kinderen helpen om de overgang naar deze nieuwe leefsituatie zo goed mogelijk te maken. Zij kunnen een steun zijn voor zowel de kinderen als hun ouders. In de vorming maak je ook kennis met de website voor kinderen en ouders: www.tweehuizen.be.
Greet Sneyers &
di 26/04/2016 09u15 - 16u30
2 dagdelen
Anja Mertens, VCOK
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Caroline Boudry
DIVERSITEIT & INCLUSIE
CURSUS
42
© Caroline Boudry
NETWERKEN & SAMENWERKEN MET DE BUURT
43
NETWERKEN EN SAMENWERKEN MET DE BUURT COACHING OP DE WERKVLOER Buurtgerichte kinderopvang K DV
30 STUDIEBEZOEK Inspiratie buurtgerichte kinderopvang K DV
31
CURSUS Samenwerken is een win-win
32
COACHING OP DE WERKVLOER 30. Buurtgerichte kinderopvang Als kinderopvangvoorziening sta je altijd in relatie tot de omgeving waarvan je deel uitmaakt. Hoe verhoudt jouw werking zich tot de buurt en andere organisaties? Hoe goed ken je je buurt? Waar zou samenwerking zinvol kunnen zijn? Hoe kan die samenwerking er dan uitzien? Hoe kan je de ervaringswereld van kinderen verruimen door een grotere aanwezigheid in de buurt?
KDV
In dit traject laten we je hierover nadenken en zoeken we zinvolle synergie op met de buurt. Als team definieer je wat zinvolle samenwerking is en kan opleveren voor de organisatie, de kinderen, de ouders … Er is ruimte om te verkennen, uit te proberen, te evalueren en plannen te maken voor de toekomst. Enkele praktijkvoorbeelden kunnen je op weg zetten.
‹ HOME
© Caroline Boudry
alle
Fien Lannoye, VCOK
in overleg te bepalen
3 dagdelen
in overleg te bepalen
NETWERKEN & SAMENWERKEN MET DE BUURT
44
STUDIEBEZOEK 31. Inspiratie buurtgerichte kinderopvang
KDV
Kinderopvangvoorzieningen zijn geen eiland. Ze werken in een dynamische omgeving. Het is goed om af en toe over het muurtje te kijken en je af te vragen of samenwerken interessant kan zijn. Misschien krijg je meer ideeën en meer mogelijkheden door samen te werken. Bijvoorbeeld om de drempels tot kinderopvang te verlagen voor diverse doelgroepen. We maken kennis met een aantal praktijkvoorbeelden waarbij kinderopvang nauw samenwerkt met andere voorzieningen in de buurt (bv. spelotheek, buurthuis) of met initiatieven die erg aanwezig zijn in de buurt
leidinggevenden, pedagogisch
en het buurtleven (met de kinderen naar de bakker, naar de bibliotheek, samen een wijkfeest organiseren). Waarom zou je dat doen? Wat levert het op voor medewerkers, kinderen, ouders? Hoe pak je dat aan? Wie kunnen voor jou relevante partners zijn? Rond welke thema’s kan je samenwerken? Deze en andere vragen komen doorheen de dag aan bod. Met videofragmenten en een studiebezoek aan een of meer buurtgerichte kinderdagverblijven trekken we deze inspiratiedag op gang. Er is ruimte voor vragen en discussie en reflectie op de eigen werking.
‹ HOME
© Caroline Boudry
coaches, kinderbegeleiders
Fien Lannoye, VCOK
nog te bepalen 09u15 - 16u30
2 dagdelen
nog te bepalen
NETWERKEN & SAMENWERKEN MET DE BUURT
45
CURSUS 32. Samenwerken is een win-win Samenwerkingsverbanden tussen organisaties nemen in belang toe. Samenwerken is waardevol en complex en vraagt enkele noodzakelijke competenties van de betrokken actoren. Het is uitdagend en verrijkend om mensen uit diverse organisaties met elk hun eigen cultuur en belangen samen te brengen. Maar dit kan ook soms aanleiding geven tot spanningen en conflicten. In deze
IBO, KDV, PGO
vorming focussen we op ‘onderhandelen’ als noodzakelijke vaardigheid om de samenwerking professioneler te laten verlopen. Onderhandelen betekent zoeken naar een gezamenlijke win-winoplossing voor partijen met ogenschijnlijk tegengestelde belangen.
leidinggevenden, pedagogisch coaches
Franky De Meyer, VCOK
vr 18/03/2016 09u15 - 16u30 di 19/04/2016 09u15 - 16u30
4 dagdelen
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Lander Loeckx
NETWERKEN & SAMENWERKEN MET DE BUURT
46
Š Joram Van Holen
47
© Caroline Boudry
48
SAMEN OPVOEDEN
49
SAMEN OPVOEDEN INTERVISIE
COACHING OP DE WERKVLOER
Ouderbeleid
Samenwerken met ouders
33
34
Groeien in taal Meer doen met Nederlands in de communicatie met ouders K DV
35
Groeien in taal
CURSUS Samenwerken met ouders: waarom, wat en hoe? BASISCURSUS K DV
38
Omgaan met vragen van ouders
39
Tijd voor wennen K DV
PGO
40
Opfrissing Groeien in taal
Tevredenheid van gezinnen in je opvang nagaan
36
PGO
37
41
Zorgvuldig omgaan met nieuwe media
42
Ontmoetingsfunctie in de kinderopvang
43
Communicatie met ouders: inspringtheater K DV
44
Duidelijk Nederlands spreken en schrijven voor leidinggevenden K DV
45
Duidelijk Nederlands spreken en schrijven voor kinderbegeleiders K DV
46
Duidelijk Nederlands spreken en schrijven met ouders IBO
47 Duidelijk Nederlands spreken PGO
48
Taalafspraken communiceren aan ouders K DV
49
Zelf teksten herschrijven K DV
50
50
INTERVISIE 33. Ouderbeleid naar een oplossing of een werkwijze waarmee de inbrenger verder kan. Op deze manier inspireren alle deelnemers elkaar en leren ze van elkaar. De intervisie wordt begeleid door een moderator die voor een vlot gesprek zorgt, interessante vragen uitlokt en de discussie samenvat.
leidinggevenden, pedagogisch coaches
Fien Lannoye, VCOK ma 22/02/2016 09u15 - 12u30
ma 18/04/2016 09u15 - 12u30 ma 06/06/2016 09u15 - 12u30 ma 19/09/2016 09u15 - 12u30 ma 14/11/2016 09u15 - 12u30
‹ HOME
5 dagdelen Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
© Lander Loeckx
SAMEN OPVOEDEN
Deze intervisie heeft als focus: het uitwerken van een ouderbeleid. In intervisie ontmoet je andere leidinggevenden van kinderopvangvoorzieningen die aan hun ouderbeleid werken en ga je samen aan het werk. Iemand brengt een casus of onderwerp in. We zoeken samen
IBO, KDV
51
COACHING OP DE WERKVLOER 34. Samenwerken met ouders analyseert waar de sterktes en zwaktes liggen en we stellen een actieplan op. Afhankelijk van het team en de uitkomst van de oefeningen zijn heel uiteenlopende acties mogelijk (bv. intake, wennen, feesten, dagelijkse contacten, activiteiten met ouders, tevredenheidgesprekken, de opvang zichtbaar maken, e.a.). De acties worden besproken op de volgende bijeenkomst. Ook de inhouden en oefeningen worden hierop afgestemd.
‹ HOME
© Lander Loeckx
alle
Fien Lannoye, VCOK
in overleg te bepalen
4 dagdelen
in overleg te bepalen
SAMEN OPVOEDEN
In dit traject neem je je eigen ouderbeleid onder de loep. Samen met het team verkennen we eerst waarom het samenwerken met ouders belangrijk is. Het huidig ouderbeleid wordt geanalyseerd aan de hand van de verschillende vormen in samenwerken: samen leven, samen doen, samen denken en beslissen, samen actie ondernemen in de buurt. Hoe heten wij ouders welkom? Hoe verloopt de wenperiode? Hoe ziet de dagelijkse communicatie eruit? enz. Het team
IBO, KDV
52
COACHING OP DE WERKVLOER 35. G roeien in taal - Meer doen met Nederlands in de communicatie met ouders
alle
Frans, Engels of soms ook Arabisch of Turks. In de Brusselse kinderdagverblijven hoor je al deze talen. Ook in jouw Nederlandstalig kinderdagverblijf. Je spreekt zelf gelukkig een beetje Frans of Engels. Soms helpt iemand een ouder in het Arabisch. Maar misschien kunnen dagelijkse gesprekken ook in het Nederlands. Omdat niet elke begeleider goed Frans spreekt. Omdat het Nederlands de taal van het kinderdagverblijf is en ook later de taal van de school. En, omdat ouders zo hun Nederlands kunnen oefenen. In het belang van het kind.
Hoe kan je het Nederlands beter gebruiken in de communicatie met ouders? ‘Groeien in taal - Meer doen met Nederlands in de communicatie met ouders’ geeft een antwoord op deze vraag. We bieden je een mini-traject van 6 maanden aan. We analyseren het taalgebruik van de ouders en het team en stellen duidelijke taalafspraken op. We helpen je met het herschrijven van briefjes en brochures, organiseren samen een ouderavond, werken aan een taalhoekje in het kinderdagverblijf. We geven je ook heel wat voorbeeldmateriaal. Daarna kan je zelf verder.
‹ HOME
© Caroline Boudry
taaladviseurs, Huis van het Nederlands Brussel op aanvraag. Contacteer Nimfa Tegenbos of Ann
Mertens: nimfa.tegenbos@ huisnederlandsbrussel. be of ann.mertens@ huisnederlandsbrussel.be, 02 501 66 60
in overleg te bepalen
in overleg te bepalen
SAMEN OPVOEDEN
KDV
53
COACHING OP DE WERKVLOER 36. Groeien in taal een Nederlandstalige school? Waar kan een ouder Nederlands leren? Hoe stimuleert een ouder de taalontwikkeling van zijn kind? ‘Groeien in taal’ helpt jouw consultatiebureau met een antwoord op deze vragen. Wij coachen de regioverpleegkundige van Kind en Gezin en de vrijwilligers. We werken samen aan taalafspraken en duidelijke taal. We geven tips en instrumenten om ouders te informeren over het Nederlands.
PGO-medewerkers, vrijwilligers taaladviseurs, Huis van
het Nederlands Brussel in samenwerking met de lokale bibliotheken op aanvraag. Contacteer
Saar Timmermans: saar.timmermans@ huisnederlandsbrussel.be 02 501 66 60
‹ HOME
© Caroline Boudry
in overleg te bepalen
in overleg te bepalen
SAMEN OPVOEDEN
Frans, Engels of soms ook Arabisch of Turks. In de Brusselse consultatiebureaus hoor je al deze talen. Ook in jouw Nederlandstalig consultatiebureau. Je spreekt zelf gelukkig een beetje Frans of Engels. Soms helpt iemand een ouder in het Arabisch. Maar er is ook één ouder die enkel Japans spreekt. Wat doe je dan? Misschien kan je meer doen met Nederlands in de communicatie met ouders. En de kinderen. Welke talen horen zij? Zullen ze later naar een Nederlandstalig kinderdagverblijf gaan? En daarna naar
PGO
54
COACHING OP DE WERKVLOER 37. Opfrissing Groeien in taal voorbeelden uit andere consultatiebureaus. Maakte het Huis van het Nederlands al taalafspraken, samen met jouw consultatiebureau? Alleen dan kan je kiezen voor deze opfrissing.
PGO-medewerkers, vrijwilligers
taaladviseurs, Huis van het Nederlands Brussel op aanvraag. Contacteer
Saar Timmermans: saar.timmermans@ huisnederlandsbrussel.be, 02 501 66 60
‹ HOME
© Caroline Boudry
in overleg te bepalen
in overleg te bepalen
SAMEN OPVOEDEN
Er zijn taalafspraken in jouw consultatiebureau. Je kent de groeimeter, het zakwoordenboekje, het pictogrammenboekje, de folders van het Huis van het Nederlands. We evalueren het project in jullie consultatiebureau. Je krijgt extra uitleg en
PGO
55
CURSUS
In deze vorming gaan we na hoe we met ouders kunnen samenwerken. Waarom is een goede samenwerking nodig voor het kind, de ouders en de opvang? En welke voordelen kan dit opleveren? Hoe kunnen we het best met ouders
KDV
BAS I S C U R S U S
communiceren tijdens de dagelijkse brengen haalmomenten, tijdens de intake, tijdens het wennen … ? We nemen verschillende vormen van samenwerken onder de loep en onderzoeken onze eigen praktijk.
leidinggevenden, pedagogisch coaches, kinderbegeleiders
Fien Lannoye, VCOK
di 16/02/2016 09u15 - 16u30
2 dagdelen
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Caroline Boudry
SAMEN OPVOEDEN
38. S amenwerken met ouders: waarom, wat en hoe?
56
39. Omgaan met vragen van ouders
IBO, KDV, PGO
Als professional of vrijwilliger ontmoet je wel eens moeders en vaders die je vragen stellen of je iets meedelen over de opvoeding van hun kinderen. Het is normaal dat elke ouder vragen heeft, zich wel eens onzeker voelt en hierover wil spreken. Het kan hen deugd doen en ondersteunen om een andere mening te horen, een andere opvoedingspraktijk te leren kennen, hun hart te luchten of kijk te verbreden. Maar, hoe reageer je op een vraag, signaal of
alle
opmerking van ouders? Hoe vermijd je valkuilen, zoals een goedbedoeld advies of recept geven, dat vaak toch niet blijkt te werken? Want elk kind is anders, elke ouder is anders en elke context is anders. Hoe ga je om met vertrouwelijke informatie? Of hoe kan je doorverwijzen? In deze vorming geven we bruikbare kaders over opvoedingsondersteuning en handvatten in het omgaan met vragen van ouders.
Eefje Hannes, VCOK
wo 01/06/2016 09u15 - 16u30
2 dagdelen
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Lander Loeckx
SAMEN OPVOEDEN
CURSUS
57
CURSUS 40. Tijd voor wennen met het andere bedje en met andere geuren en geluiden. De begeleiders kunnen de gewoonten van de baby en de ouders leren kennen door te observeren en open vragen te stellen. Wennen is samen zoeken naar afstemming tussen thuis en de opvang. Het zorgt ervoor dat baby en ouders een veilige plek vinden in een nieuwe omgeving, letterlijk en figuurlijk. En ook binnen de kinderopvang zelf, bij de overgang van de ene leefgroep naar de andere, is wennen zinvol en noodzakelijk.
leidinggevenden, pedagogisch coaches, kinderbegeleiders
Katrien Royaert, VCOK
di 22/11/2016 9u15 - 16u30 di 23/02/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Joram Van Holen
SAMEN OPVOEDEN
Ouders die de stap zetten van thuis naar de kinderopvang moeten loslaten, verantwoordelijkheid delen en vertrouwen opbouwen. Het is een overgang die bij elke baby en zijn ouders ingrijpende emoties oproept. Het helpt om deze overgang zorgvuldig voor te bereiden en te begeleiden door tijd te nemen voor het wennen. In deze vorming belichten we het belang van een goede wenprocedure. Op wenmomenten kan de baby in de veilige armen van mama en/of papa kennismaken met de andere kinderen, met de begeleiders,
KDV
58
41. Tevredenheid van gezinnen in je opvang nagaan
IBO, KDV
Zijn de gezinnen uit jouw opvang tevreden? Waarbij stellen ze zich soms vragen en hoe denken ze dat de opvang nóg beter kan? Hoe krijg je zicht op de tevredenheid van gezinnen in je opvang? Middelen die gewoonlijk worden ingezet om de tevredenheid van gezinnen te bevragen, resulteren dikwijls in standaardantwoorden. En daarmee weet je uiteindelijk niet veel. Hoe zorg je ervoor dat je voldoende en bruikbare informatie krijgt? Wat zijn de voor- en nadelen bij het gebruik van tevredenheidmetingen, vragenlijsten,
leidinggevenden, pedagogisch
oudergesprekken? Via ervaringsuitwisseling en oefeningen zoeken we naar antwoorden op deze vragen. De sleutel ligt in het uitbouwen van een vertrouwensrelatie. Wederzijdse opmerkingen en vragen moeten opgemerkt en uitgesproken kunnen worden. In de namiddag gaan we dieper in op het organiseren van tevredenheidgesprekken. Wie doet dit het best en op welk moment? En wat doe je als er uiteindelijk klachten of opmerkingen komen? We gaan deze gesprekken ook echt inoefenen.
coaches
Fien Lannoye &
di 22/11/2016 9u15 - 16u30
2 dagdelen
Jef Scheirlinck, VCOK
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Caroline Boudry
SAMEN OPVOEDEN
CURSUS
59
42. Zorgvuldig omgaan met nieuwe media
IBO, KDV, PGO
Veel ouders en ook kinderbegeleiders en andere medewerkers zijn actieve gebruikers van elektronische interactieve media zoals Facebook, Twitter. Wat natuurlijk aanleiding geeft tot vragen over het gebruik hiervan in je voorziening. Mag je zomaar foto’s en video’s delen online? Aanvaard je vriendschapsverzoeken van ouders? Hoe wissel je foto’s uit in groepen? Welke media kan je het best inzetten als communicatiemiddel met ouders? Hoe krijg je meer likes? En hoe zit dat met hashtags?
leidinggevenden,
Hoog tijd dus om stil te staan bij een veilige en doordachte manier van omgaan met die nieuwe media. In deze vorming krijg je een overzicht van de belangrijkste sociale media. Wat gebruik je voor welk doel? We bespreken de mogelijkheden maar ook de valkuilen en problemen. En we staan stil bij hoe we beleid kunnen voeren over zorgvuldig gebruik in je voorziening.
pedagogisch coaches
Kristof D’hanens, VCOK
do 18/02/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Joram Van Holen
SAMEN OPVOEDEN
CURSUS
60
43. Ontmoetingsfunctie in de kinderopvang
IBO, KDV
De kinderopvang is een plek waar moeders en vaders andere ouders kunnen ontmoeten. Ze kunnen er een sociaal netwerk hebben en onderling ervaringen uitwisselen. Dit is voor de meeste ouders een belangrijke bron van sociale steun. Wil je als kinderopvang deze steunende context creëren, dan zijn een doordacht aanbod en gerichte inspanningen nodig. In deze vorming
leidinggevenden, pedagogisch
verkennen we de randvoorwaarden en praktisch organisatorische elementen om een ontmoetingsfunctie te realiseren. We laten ons inspireren door de bouwstenen van de ‘ontmoetingsplaatsen voor kinderen en ouders’. We reflecteren samen over de doelstellingen van het aanbod, de ruimte als middel en de rol van de professionele medewerker.
coaches, kinderbegeleiders
Katelijne De Brabandere,
do 15/09/2016 09u15 - 16u30
2 dagdelen
VCOK
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Joram Van Holen
SAMEN OPVOEDEN
CURSUS
61
44. Communicatie met ouders: inspringtheater
KDV
In je dagelijkse contact met ouders komen hun vragen en bezorgdheden ter sprake, eventuele wensen en meningsverschillen. Hoe ga je daarmee om? Een paar vaste acteurs spelen scènes na waarin ouders en opvang met elkaar communiceren. Daarna worden deze scènes opnieuw gespeeld en kun je als deelnemer inspringen en
leidinggevenden, pedagogisch
een bepaalde rol overnemen. Hoe zou jij reageren als ouder? Wat lijkt jou een gepaste reactie van de begeleider? Met deze methodiek van inspringtheater kun je al spelend nadenken en uitproberen. Een leuke en diepgaande manier om na te denken over de relatie tussen ouders en begeleiders.
coaches, kinderbegeleiders
Lucas Vandenbussche, VCOK
ma 30/05/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
Gemeenschapscentrum De Zeyp, Van Overbekelaan 164 en Zeypstraat 47, 1083 Ganshoren
‹ HOME
© Joram Van Holen
SAMEN OPVOEDEN
CURSUS
62
CURSUS 45. D uidelijk Nederlands spreken en schrijven voor leidinggevenden
leidinggevenden, pedagogisch
Veel ouders in je kinderdagverblijf spreken weinig of geen Nederlands. Toch kan je met deze ouders Nederlands spreken. Vergelijk het met een vakantie in Madrid. Je kent niet veel Spaans, maar een trage uitleg met gebaren begrijp je wel. In deze vorming krijg je tips voor duidelijk Nederlands. We oefenen samen gesprekken met ouders. Herken je dit? Je hangt een briefje op de deur omdat het kinderdagverblijf een dag
sluit. Maar ouders lezen het niet. Omdat ze het niet begrijpen. Resultaat? Ouders staan later voor een gesloten deur. Wat doe je met lange brieven en brochures of met een reglement in moeilijke taal? In deze vorming krijg je tips en voorbeelden voor duidelijke documenten. Schrijf je ook in voor de workshop ‘Zelf teksten herschrijven’. Je herschrijft zelf je materiaal. Met onze hulp.
coaches
taaladviseurs, Huis van het
do 06/10/2016 9u15 - 12u45
1 dagdeel
Nederlands Brussel
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Joram Van Holen
SAMEN OPVOEDEN
KDV
63
CURSUS 46. D uidelijk Nederlands spreken en schrijven voor kinderbegeleiders
kinderbegeleiders
Veel ouders in je kinderdagverblijf spreken weinig of geen Nederlands. Toch kan je met deze ouders Nederlands spreken. Vergelijk het met een vakantie in Madrid. Je kent niet veel Spaans, maar een trage uitleg met gebaren begrijp je wel. In deze vorming krijg je tips voor duidelijk Nederlands. We oefenen samen gesprekken met ouders. Herken je dit? Je hangt een briefje op de
deur omdat het kinderdagverblijf een dag sluit. Maar ouders lezen het niet. Omdat ze het niet begrijpen. Resultaat? Ouders staan later voor een gesloten deur. In deze vorming krijg je tips en voorbeelden voor duidelijke documenten. We herschrijven brieven en brochures in duidelijk Nederlands.
taaladviseurs, Huis van het
di 07/06/2016 9u15 - 12u45
1 dagdeel
Nederlands Brussel
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Joram Van Holen
SAMEN OPVOEDEN
KDV
64
47. Duidelijk Nederlands spreken en schrijven met ouders
IBO
Frans, Engels of soms ook Arabisch of Turks. In de Brusselse IBO’s hoor je al deze talen. Ook in jouw IBO. Je spreekt zelf gelukkig een beetje Frans of Engels. Soms helpt iemand een ouder in het Arabisch. Maar misschien kunnen dagelijkse gesprekken ook in het Nederlands. Omdat niet elke begeleider goed Frans spreekt. Omdat het Nederlands de taal van het IBO is en ook de taal van de school. En, omdat
leidinggevenden,
ouders zo hun Nederlands kunnen oefenen. In het belang van het kind. Deze vorming helpt je om duidelijk te communiceren met elke ouder. In het Nederlands. Je krijgt voorbeelden en tips. We oefenen gesprekken en herschrijven brieven en brochures in duidelijk Nederlands.
kinderbegeleiders
taaladviseurs, Huis van het Nederlands Brussel op aanvraag. Contacteer Joke Jakobs: joke.jacobs@ huisnederlandsbrussel.be, 02 501 66 75
‹ HOME
in overleg te bepalen Huis van het Nederlands Philippe de Champagnestraat 23, 1000 Brussel
© Caroline Boudry
SAMEN OPVOEDEN
CURSUS
65
CURSUS 48. Duidelijk Nederlands spreken met een medewerker van het Huis van het Nederlands een consultatie. Tijdens de consultatie oefen je de tips in en krijg je feedback. Volgt jouw consultatiebureau het traject ‘Groeien in taal voor consultatiebureaus’? Dan kan je deze cursus volgen.
PGO-medewerkers, vrijwilligers
taaladviseurs, Huis van het Nederlands Brussel op aanvraag. Contacteer
Saar Timmermans: saar.timmermans@ huisnederlandsbrussel.be, 02 501 66 60
‹ HOME
© Caroline Boudry
in overleg te bepalen
in overleg te bepalen
SAMEN OPVOEDEN
Veel ouders in het consultatiebureau spreken weinig of geen Nederlands. Toch kan je met deze ouders Nederlands spreken. Vergelijk het met een vakantie in Madrid. Je kent niet veel Spaans, maar een trage uitleg met gebaren begrijp je wel. In deze cursus krijg je tips voor duidelijk Nederlands. We oefenen samen gesprekken met ouders. Enkele weken na de cursus doe je samen
PGO
66
49. Taalafspraken communiceren aan ouders
KDV
Je maakte duidelijke taalafspraken voor je kinderdagverblijf. Maar hoe informeer je ouders over deze taalafspraken? En hoe betrek je ouders? Samen zoeken we naar verschillende manieren. Wanneer? Waar?
leidinggevenden, pedagogisch
Voor wie? Wat werkt en wat niet? We inspireren elkaar met creatieve ideeën.
coaches
taaladviseurs, Huis van het Nederlands Brussel
do 21/04/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Caroline Boudry
SAMEN OPVOEDEN
CURSUS
67
CURSUS 50. Zelf teksten herschrijven We herhalen de tips. Jij herschrijft met onze hulp. Het resultaat? Nieuwe en duidelijke teksten voor jouw kinderdagverblijf. Heb je de cursus ‘Duidelijk Nederlands spreken en schrijven’ gevolgd? Alleen dan kan je deze cursus volgen.
leidinggevenden, pedagogisch coaches
taaladviseurs, Huis van het Nederlands Brussel
do 27/10/2016 9u15 - 12u45
1 dagdeel
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Caroline Boudry
SAMEN OPVOEDEN
Vaak lezen ouders het reglement van het kinderdagverblijf niet. Of ze vragen meer uitleg over een briefje of brochure. Omdat ze het niet begrijpen. Enkele weken na de cursus ‘Duidelijk Nederlands spreken en schrijven’ herschrijf je jouw eigen teksten in duidelijk Nederlands.
KDV
© Joram Van Holen
68
PEDAGOGIE
69
PEDAGOGIE INTERVISIE
WERKGROEP
CURSUS
Pedagogie in je opvang
Pedagogisch raamwerk
K DV
K DV
Optimaal pedagogisch klimaat volgens het pedagogisch raamwerk
51
55
COACHING OP DE WERKVLOER
STUDIEBEZOEK
Kinderen en hun kijk op buitenschoolse opvang?
Inspiratie Reggio in Vlaanderen
IBO
52 Ruimte en materialen als pedagoog voor kinderen
53
Groeien in taal – Taalontwikkeling en taalstimulering
54
56
BASISCURSUS
K DV
57
Natuurlijke buitenruimte
60
Emotionele ontwikkeling
61
Spelen en ontwikkelen in 5 ervaringsgebieden
62
Onderzoeken om te weten: inspiratie uit Reggio Emilia
Reageren op signalen
Ruimte en materialen als pedagoog voor kinderen
IBO
58
59
63
Communicatie met en participatie van kinderen
64 Taalontwikkeling en taalstimulering introductie
65
Taalstimulering in de wachtzaal PGO
66 Kleuters in het IBO
Aanpak van kindermishandeling in de praktijk K DV
72
IBO
67
Kindermishandeling in het vizier
Tieners in het IBO
K DV
73
IBO
68 Showtime! IBO
69 Een andere kijk op moeilijk gedrag
70
Seksueel gedrag van kinderen
71
Verontrusting en/of kindermishandeling: wat is dat nu eigenlijk? K DV
74
Verontrusting en/of kindermishandeling: wat kan/mag/moet ik doen? K DV
75
70
INTERVISIE 51. Pedagogie in je opvang of een werkwijze waarmee de inbrenger verder kan. Op deze manier inspireren alle deelnemers elkaar en leren ze van elkaar. De intervisie wordt begeleid door een moderator die voor een vlot gesprek zorgt, interessante vragen uitlokt en de discussie samenvat en extra informatie uit het toegepaste referentiekader aanreikt.
leidinggevenden, pedagogisch coaches
Annelies Roelandt, VCOK
do 04/02/2016 09u15 - 12u30
do 21/04/2016 09u15 - 12u30 do 23/06/2016 09u15 - 12u30 do 22/09/2016 09u15 - 12u30 do 17/11/2016 09u15 - 12u30
‹ HOME
5 dagdelen Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
© Joram Van Holen
PEDAGOGIE
Deze intervisie heeft als focus: het uitwerken en in de praktijk brengen van je pedagogisch beleid. Dit doen we vanuit het pedagogisch raamwerk voor de kinderopvang van baby’s en peuters. Het is de kapstok waaraan we de reflectie over casussen ophangen. Tegelijk is het een mooie gelegenheid je dit raamwerk op toegepaste manier eigen te maken. Iemand brengt een casus of onderwerp in. We zoeken samen naar een oplossing
KDV
71
COACHING OP DE WERKVLOER IBO
52. K inderen en hun kijk op buitenschoolse opvang? In dit traject maak je kennis met de belangrijkste bevindingen uit dit onderzoek. Het is een bril om te reflecteren over de eigen werking. Je maakt ook kennis met de gebruikte methodieken om kleuters en lagere schoolkinderen te bevragen. Nadien zet je zelf een belevingsonderzoek op in jouw opvang. Het traject helpt je bij het voeren van dit mini-onderzoek. Samen analyseren we de resultaten en plannen acties om ten volle rekening te houden met de beleving van jouw kinderen in jouw opvang.
‹ HOME
© Lander Loeckx
alle
Isabel Desegher &
in overleg te bepalen
4 dagdelen
in overleg te bepalen
Annelies Roelandt, VCOK
PEDAGOGIE
Een kwaliteitsvol opvang- en vrijetijdsaanbod houdt rekening met wat kinderen belangrijk vinden. Hoe beleven zij het aanbod? Welke betekenis geven ze aan het IBO? Wat verwachten ze van de begeleiders? Wat met de mix tussen vrij spel en begeleide activiteiten? Hoe belangrijk zijn vrienden? Wat maakt dat ze het IBO als een fijne plek ervaren? Deze en andere vragen zijn het onderwerp van het belevingsonderzoek ‘Schoolkinderen over hun opvang. Wat leren ze ons over kwaliteit?’ (VBJK, 2014).
72
53. Ruimte en materialen als pedagoog voor kinderen
IBO, KDV, PGO
Kinderen leren niet alleen door tussenkomst van volwassenen of door zelf en samen met andere kinderen te ontdekken. Ook de fysieke omgeving heeft een sterke pedagogische invloed. In Reggio Emilia en andere Noord-Italiaanse steden spreekt men in navolging van Loris Malaguzzi over ‘ruimte en materialen als derde pedagoog voor kinderen’. In dit traject starten we met inspirerende foto’s en praktijkvoorbeelden. We hebben het over het belang van speelhoeken en –zones,
alle
soorten spelmateriaal en de manier van presenteren. We maken een analyse van de eigen ruimte(s) en gaan dan effectief aan de slag. Hoe zorg je ervoor dat je visie op kinderen en spel ook daadwerkelijk te zien is in de ruimte? Hoe kan je met kleine ingrepen een maximaal effect bekomen in het spelplezier en in de betrokkenheid van kinderen? Samen analyseren we de gemaakte aanpassingen. Desgewenst kan de focus ook op de inrichting van de buitenruimte liggen.
‹ HOME
© Joram Van Holen
Annelies Roelandt &
in overleg te bepalen
3 dagdelen
in overleg te bepalen
Veerle Derave, VCOK
PEDAGOGIE
COACHING OP DE WERKVLOER
73
54. Groeien in taal – Taalontwikkeling en taalstimulering
IBO, KDV
Wat is taal? Hoe leert een kind ons begrijpen en hoe leert het zich uitdrukken? En hoe gaat dat bij kinderen die met verschillende talen opgroeien? Hoe kan je als begeleider kinderen helpen bij hun taalontwikkeling? Tijdens deze coaching leer je meer over het wonderbaarlijke verhaal van taalontwikkeling en taalstimulering. We bekijken dit verhaal doorheen een pedagogische bril. Kinderen ontwikkelen zich het best in een pedagogisch klimaat waarin ze zich goed voelen, waarin hun interesses gevolgd worden en waarin
alle
volwassenen een inlevende en interactieve begeleidingsstijl hebben. De coaching is afgestemd op het natuurlijke ontwikkelingsen leerproces van kinderen. Ieder kind heeft ook zijn eigen stijl en ontwikkelt zich op zijn eigen tempo. De coaching vertrekt vanuit kansen en is gericht op een zelfgestuurde en doelgerichte ontwikkeling van competenties en inzichten. De taalondersteuner werkt op maat van het kinderdagverblijf of IBO en gebruikt verschillende werkvormen, zoals VIB-videocoaching, groepsgesprekken en individuele coaching.
‹ HOME
© Joram Van Holen
taalondersteuners, VGC op aanvraag. Contacteer
de taalondersteuners: taalondersteuning.kdv@vgc.be, 02 563 03 70
in overleg te bepalen
in overleg te bepalen
PEDAGOGIE
COACHING OP DE WERKVLOER
74
WERKGROEP 55. Pedagogisch raamwerk stimulerende rol? Hoe geef je kansen tot autonomie? Deze werkgroep is een uitgelezen manier om door de bril van het raamwerk naar je eigen praktijk te kijken en tot actie over te gaan. Dit doe je samen met collega’s uit andere kinderdagverblijven. Hoe pakken jullie dit aan? Hoe doen anderen dat? Zijn er nog andere mogelijkheden? Waar wil je werk van maken? Wat is prioritair? Vooral tijdens de opvolgsessies brengen jullie verslag uit aan elkaar over ervaringen en gedane acties.
leidinggevenden, pedagogisch coaches, kinderbegeleiders
Annelies Roelandt, VCOK
vr 26/02/2016 09u15 - 16u30 vr 15/04/2016 09u15 - 12u30 vr 10/06/2016 09u15 - 12u30
4 dagdelen Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Joram Van Holen
PEDAGOGIE
In deze werkgroep maak je kennis met de inhoud van het pedagogisch raamwerk voor de kinderopvang van baby’s en peuters. Dit document belicht opdrachten, uitgangspunten en pedagogisch handelen ten aanzien van kinderen, gezinnen en samenleving. De focus ligt op het pedagogisch handelen ten aanzien van de kinderen. Dit doen we aan de hand van verschillende oefeningen en discussies. Wat is werken met een holistische aanpak? Hoe zie je dat begeleiders sensitief zijn? Wat kunnen we verstaan onder een actieve en
KDV
75
56. Inspiratie Reggio in Vlaanderen
IBO, KDV, PGO
Verschillende kinderopvanginitiatieven in Vlaanderen laten zich inspireren door de visie en praktijk in Noord-Italiaanse voorzieningen voor jonge kinderen. Het pedagogisch gedachtegoed van Loris Malaguzzi is hun leidraad. Velen worstelen met de vertaling naar de eigen praktijk. Je kan immers niet zomaar kopiëren wat ze in Italië doen. Hoe integreer je deze inspiratiebron in onze context met onze eigen geschiedenis, cultuur, gewoontes,
alle
regelgeving? Hoe begeleid je een proces van pedagogische verandering? Enkele voorzieningen die hier dagelijks hard aan werken kunnen ons hierbij helpen. We bezoeken enkele kinderdagverblijven, luisteren naar hun verhalen, ervaringen en tips en er is de mogelijkheid tot het stellen van vragen. Na het bezoek is er ruimte voor reflectie op wat we hebben gezien en gehoord.
‹ HOME
© Joram Van Holen
Annelies Roelandt, VCOK
Nog te bepalen
2 dagdelen
Nog te bepalen
PEDAGOGIE
STUDIEBEZOEK
76
CURSUS 57. O ptimaal pedagogisch klimaat volgens het pedagogisch raamwerk BASISCURSUS
KDV
Deze cursus gaat over de basiskwaliteit in de pedagogische omgang met kinderen. Hoe kunnen we onze aanpak afstemmen op elk individueel kind? Hoe kunnen we het ritme van elk kind volgen en toch voldoende structuur bieden? En hoe kunnen we de zelfstandigheid van jonge kinderen stimuleren en hen de nodige bewegingsvrijheid geven? We zoomen
in op dagelijkse situaties waarin deze pedagogische criteria concreet worden gemaakt, zoals eten, slapen, verzorging en spelen. We nodigen de deelnemers uit om actief te oefenen en hun praktijkervaringen uit te wisselen. Onze leidraad is het pedagogisch raamwerk voor de kinderopvang van baby’s en peuters.
Fien Lannoye, VCOK
vr 29/04/2016 09u15 - 16u30
2 dagdelen
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Joram Van Holen
PEDAGOGIE
kinderbegeleiders
77
58. Onderzoeken om te weten: inspiratie uit Reggio Emilia
IBO, KDV, PGO
In deze vorming maak je kennis met het pedagogisch gedachtegoed van Loris Malaguzzi. Hoe werken kinderopvangvoorzieningen in NoordItalië én hier bij ons met deze visie in de praktijk? Centraal staat het krachtige kindbeeld, de rol van de kinderbegeleider en van de ruimte en materialen. Je wordt uitgenodigd om na te denken over wat
alle
kinderen echt bezighoudt. En niet over hoe wij hén kunnen bezighouden. Je maakt kennis met de betekenis en praktijk van pedagogisch documenteren. We gebruiken hierbij foto’s, observaties, uitspraken van kinderen …. Je oefent in het organiseren van activiteiten die echt inspelen op de interesses van kinderen.
Annelies Roelandt, VCOK
do 10/03/2016 09u15 - 16u30
2 dagdelen
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Joram Van Holen
PEDAGOGIE
CURSUS
78
59. Ruimte en materialen als pedagoog voor kinderen
IBO, KDV, PGO
Kinderen leren niet alleen door tussenkomst van volwassenen of door zelf en samen met andere kinderen te ontdekken. Ook de fysieke omgeving heeft een sterke pedagogische invloed. In Reggio Emilia en andere Noord-Italiaanse steden spreekt men in navolging van Loris Malaguzzi over ‘ruimte en materialen als derde pedagoog voor kinderen’. In deze vorming kan je door middel van inspirerende foto’s en praktijkvoorbeelden uit kinderopvang, door oefeningen en analyse van de eigen praktijk
alle
de betekenis van dit idee ontdekken en uitspitten. Waarom maak je speelhoeken of -zones? Hoe doe je dat? Welk soort spelmateriaal bied je aan? Hoe presenteer je dat? Hoe zorg je ervoor dat je visie op kinderen en spel ook daadwerkelijk te zien is in de ruimte? Hoe kan je met kleine ingrepen een maximaal effect bekomen in het spelplezier en de betrokkenheid van kinderen? Deze en andere vragen gidsen ons doorheen deze vormingsdag.
Leeftijdsgroep kinderen: 0 - 6 jaar
Annelies Roelandt, VCOK
vr 03/06/2016 09u15 - 16u30
2 dagdelen
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Joram Van Holen
PEDAGOGIE
CURSUS
79
CURSUS 60. Natuurlijke buitenruimte We staan stil bij enkele vragen. Wat is het belang van natuurbeleving voor de ontwikkeling van kinderen? Wat is de rol van de begeleiding? Hoe veilig is buiten spelen? Hoe kunnen we elke leeftijdsgroep prikkelen? Welke mogelijkheden biedt de buitenruimte? We scannen de eigen buitenruimte. Vanuit dit vertrekpunt zoeken we naar kleine of grote ingrepen die de aanwezigheid van natuur en avontuur kunnen vergroten.
alle Leeftijdsgroep kinderen: 0 - 6 jaar
Veerle Derave, VCOK
do 02/06/2016 09u15 - 16u30
2 dagdelen
‹ HOME
© Joram Van Holen
IBO De Rivieren Mathieu Dejongelaan 40, 1083 Ganshoren
PEDAGOGIE
In de natuur kunnen kinderen op verkenning gaan, hun grenzen verleggen en hun mogelijkheden ontdekken. Via avontuurlijk spel leren kinderen omgaan met gevaar en uitdaging. Vormen, kleuren, geuren en materialen zijn telkens anders en geven daardoor andere belevingen. De nadruk ligt op het zintuiglijk ervaren. Respect voor de natuur kan maar groeien als je die eerst hebt leren ontdekken en waarderen.
IBO, KDV, PGO
80
CURSUS 61. Emotionele ontwikkeling vreemde omgeving. Andere keren lacht hij uitbundig of loopt hij uitzinnig van vreugde heen en weer. Soms kan je die signalen moeilijk interpreteren (“Wees nu eens flink!”, “Je moet niet wenen.”). We bespreken de psychische en emotionele ontwikkeling van kinderen tot 6 jaar. We werken met voorbeelden die de deelnemers aanbrengen. Zodoende leren we jonge kinderen goed begrijpen en er beter mee omgaan.
alle Leeftijdsgroep kinderen: 0 - 6 jaar
Hilde Van Durme, VCOK
do 17/03/2016 09u15 – 12u30
1 dagdeel
‹ HOME
© Lander Loeckx
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
PEDAGOGIE
In deze vorming leer je meer over de gevoelswereld van baby’s, peuters en kleuters. Vanaf het begin voelt, ruikt, proeft, hoort en ziet een baby al een heleboel. En hij laat dit graag weten aan de buitenwereld: kirren en kraaien van plezier, huilen bij verdriet en honger. Een peuter of kleuter kan soms onverklaarbaar boos worden. Of groot verdriet hebben. Soms is hij heel gehecht aan een knuffel of kruipt hij op je schoot weg, in een
IBO, KDV, PGO
81
62. Spelen en ontwikkelen in 5 ervaringsgebieden
KDV, PGO
Wat boeit baby’s en peuters? Waar zijn ze nieuwsgierig naar? Welke materialen dagen hen uit om zichzelf en de wereld te ontdekken? Hoe laat je kinderen mee bepalen welke richting een spelactiviteit uitgaat? Wat is jouw rol als professionele opvoeder? De vorming vertrekt van deze en andere vragen. Je verkent de vijf ervaringsgebieden uit het pedagogisch raamwerk en de vele ‘talen’ waarin
kinderbegeleiders, PGO-
kinderen zich uitdrukken. We onderzoeken enkele inspirerende voorbeelden. Daarna ga je praktisch aan het werk. Samen met andere deelnemers stel je speldozen samen met prikkelende materialen. Met de pedagogische ideeën van Loris Malaguzzi als inspiratie denk je na over speldozen die echt inspelen op de interesses van kinderen. Je gaat naar huis met nieuwe inzichten en plannen voor een concreet spelaanbod.
medewerkers, vrijwilligers Leeftijdsgroep kinderen: 0 - 3 jaar
Annelies Roelandt, VCOK
vr 04/03/2016 09u15 - 16u30
2 dagdelen
‹ HOME
Gemeenschapscentrum De Zeyp, Van Overbekelaan 164 en Zeypstraat 47, 1083 Ganshoren
© Joram Van Holen
PEDAGOGIE
CURSUS
82
CURSUS 63. Reageren op signalen volwassene de baby begrijpen en gepast reageren. Zo bouw je een vertrouwensband op en leg je de basis voor het welbevinden en zelfbewustheid van het jonge kind. We gebruiken videobeelden, foto’s en oefeningen die tonen hoe we aan de baby duidelijk kunnen laten weten dat we zijn signalen zien en begrijpen.
alle Leeftijdsgroep kinderen: 0 - 18 m
Lies Pauwels, VCOK
di 19/04/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Lander Loeckx
PEDAGOGIE
Meteen na de geboorte hebben ouders contact met de baby. Ook omgekeerd heeft de baby contact met de ouders. En dat werkt: de meeste ouders en andere opvoeders en kinderen hebben vanaf het begin een natuurlijke manier van communiceren. Door goed te kijken naar de subtiele signalen van de baby kan een
KDV, PGO
83
64. Communicatie met en participatie van kinderen
IBO
Kinderen hebben een eigen denk-, gevoelen beleefwereld en willen dat dit gezien wordt. Luisteren naar kinderen is daartoe bijzonder interessant en waardevol. Dit vereist van de begeleiding enkele specifieke vaardigheden. Welke vaardigheden moet je hiervoor ontwikkelen? Met welke thema’s komen kinderen op je af? Hoe ga je om met specifieke vragen van kinderen? Hoe kunnen kinderen meer impact hebben op
leidinggevenden,
de opvang? We vertrekken van een goed en krachtig zelfbeeld van kinderen. We geven zicht op vaardigheden die je als begeleider nodig hebt om met kinderen te communiceren en om kinderen te laten participeren. We leren methodieken aan om kinderen goed te observeren en plannen te maken die rekening houden met wat de kinderen aangeven en we staan stil bij valkuilen.
pedagogisch coaches, kinderbegeleiders
Isabelle Desegher, VCOK
di 17/05/2016 09u15 - 12u30
2 dagdelen
di 24/05/2016 09u15 - 12u30
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Lander Loeckx
PEDAGOGIE
CURSUS
84
CURSUS
Wat is taal? Hoe leert een kind ons begrijpen en hoe leert het zich uitdrukken? En hoe gaat dat bij kinderen die met verschillende talen opgroeien? Hoe kan je als begeleider kinderen helpen bij hun taalontwikkeling? Leer in één dag meer over het wonderbaarlijke verhaal van taalontwikkeling en taalstimulering. Breng
IBO, KDV, PGO
introductie
je eigen ervaringen in en stel al de vragen die je hebt. Tijdens de voormiddag krijg je een snelcursus over taalontwikkeling bij jonge kinderen. De namiddag vul je in volgens je eigen keuze. Je kan kiezen uit de volgende workshops: pedagogische fundamenten, taalstimulerende technieken, meertaligheid, muziek en liedjes, boeken en voorlezen.
alle
taalondersteuners, VGC
vr 14/10/2016 09u15 - 16u30
2 dagdelen
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Caroline Boudry
PEDAGOGIE
65. Taalontwikkeling en taalstimulering
85
66. Taalstimulering in de wachtzaal
PGO, consultatiebureaus
Wat is taal? Hoe leert een kind ons begrijpen en hoe leert het zich uitdrukken? En hoe gaat dat bij kinderen die met verschillende talen opgroeien? Hoe kan je kinderen helpen bij hun taalontwikkeling?
PGO-medewerkers,
Volgt jouw consultatiebureau het traject ‘Groeien in taal voor consultatiebureaus’? Dan kan je ook deze vorming volgen. Zo kan je ouders mee inspireren.
vrijwilligers
taalondersteuners, VGC op aanvraag. Contacteer
Saar Timmermans: saar.timmermans@ huisnederlandsbrussel.be, 02 501 66 60
‹ HOME
© Joram Van Holen
in overleg te bepalen
in overleg te bepalen
PEDAGOGIE
CURSUS
86
CURSUS 67. Kleuters in het IBO past bij deze leeftijdsgroep? Hoe geef je hen een warm onthaal? Hoe richt je het ‘nest’ in voor hen? Welk aanbod is er voor hen in het ‘web’? Hoe ziet kinderparticipatie er concreet uit voor kleuters? Deze en andere vragen gidsen ons doorheen deze vorming. Je gaat terug naar het IBO met concrete ideeën voor de praktijk.
pedagogisch coaches, kinderbegeleiders Leeftijdsgroep kinderen: 3 - 6 jaar
Veerle Derave & Annelies
do 06/10/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
‹ HOME
Roelandt, VCOK
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
© Caroline Boudry
PEDAGOGIE
Kleuters zijn doorgaans een grote groep in het IBO. In deze vorming zoomen we in op wat typisch is aan de leefwereld van kleuters. We zoeken ook uit wat een gepast aanbod is. Welke activiteiten zijn voor hen geschikt? Wat doen ze graag? Wat is ‘te moeilijk’ en hoe kan je daar een alternatief voor bieden? Welke begeleidershouding
IBO
87
CURSUS 68. Tieners in het IBO In dit programma proberen we een brede kijk te geven over hoe je met de groep ‘oudste kinderen’ in het IBO kan omgaan. We wisselen tips uit om deze tieners op een goede manier aan te spreken op hun eigenheid en gepaste activiteiten aan te bieden. Zo kan het IBO toch ook een leuke pauze zijn in de dagelijkse routine.
pedagogisch coaches, kinderbegeleiders Leeftijdsgroep kinderen: 10 - 12 jaar
Veerle Derave, VCOK
do 19/05/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Caroline Boudry
PEDAGOGIE
Hoe kan je ervoor zorgen dat ook tieners zich goed voelen en een plek hebben in het IBO? Tieners vinden vaak dat ze niet langer thuis horen in een ‘kinderlijke’ opvang. Ze hebben hun eigen gedachten, eigen taaltje, eigen humor, eigen verlangens en eigen behoeften. Maar tegelijk gedragen ze zich soms ook nog als jonge kinderen met grillen en hevige uitbarstingen.
IBO
88
CURSUS 69. Showtime! en er tegelijkertijd voor zorgen dat het repetitieproces even leuk blijft? We maken kennis met allerlei techniekjes die je daarvoor kan gebruiken, zoals fototoneel, luisterspel of musical.
kinderbegeleiders
Wouter Verdegem
ma 21/03/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
(Kippenvel), VCOK
Gemeenschapscentrum
De Zeyp, Van Overbekelaan 164 en Zeypstraat 47, 1083 Ganshoren
‹ HOME
© Caroline Boudry
PEDAGOGIE
Kinderen spelen graag toneelstukjes. Vaak worden ouders, begeleiders en andere kinderen in het IBO uitgenodigd voor de opvoering. ‘Showtime!’ is een vorming over het maken van toneelstukjes als activiteit. Hoe kan je komen tot een tof resultaat
IBO
89
70. Een andere kijk op moeilijk gedrag
IBO, KDV, PGO
Soms ervaar je het gedrag van een kind als lastig en is een snelle verandering niet mogelijk. Probeer dan het gedrag anders te bekijken en verras jezelf. Je merkt dat je anders reageert en kunt hierdoor vaak ook het kind en de ouders motiveren. Wie weet
alle
is er dan toch een beetje verandering op til? Met enkele voorbeelden en ook jouw ervaringen oefenen we een alternatieve kijk op moeilijk gedrag. We focussen ons op kinderen tussen 0 en 6 jaar.
Leeftijdsgroep kinderen: 0 - 6 jaar
Els Merlevede, VCOK
ma 13/06/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
‹ HOME
© Caroline Boudry
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
PEDAGOGIE
CURSUS
90
71. Seksueel gedrag van kinderen
IBO, KDV, PGO
Kinderen komen regelmatig in aanraking met seksualiteit, op internet en op TV. Ze spelen doktertje, ze worden verliefd, ze kussen, ze praten erover. Dit is perfect normaal. Betekent dit dan dat je kinderen hun gang maar moet laten gaan? In geen geval. Je kan kinderen aanleren welk seksueel gedrag oké is en welk seksueel gedrag minder oké of grensoverschrijdend is.
alle
In deze vorming gaan we eerst in op de seksuele ontwikkeling van kinderen. Welk gedrag kunnen we op welke leeftijd verwachten? We maken ook kennis met het Vlaggensysteem. Dit systeem maakt gebruik van zes criteria voor gezond seksueel gedrag. De criteria kunnen helpen om seksueel gedrag van kinderen goed in te schatten en er gepast op te reageren.
Leeftijdsgroep kinderen: 18 m - 12 jaar
Fien Lannoye, VCOK
ma 23/05/2016 09u15 - 16u30
2 dagdelen
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Caroline Boudry
PEDAGOGIE
CURSUS
91
Kinderdagverblijven hebben door hun bijzondere positie in het leven van een jong kind een belangrijke opdracht. Jonge kinderen zijn door hun grote afhankelijkheid van opvoeders extra kwetsbaar voor elke vorm van geweld en verwaarlozing. Het is dan ook belangrijk dat kinderdagverblijven een zicht hebben op kindermishandeling om van daaruit gepast te kunnen reageren bij verontrusting. Medewerkers van kinderdagverblijven spelen een belangrijke rol bij de preventie
en/of aanpak van kindermishandeling. Vanuit deze bevindingen stelde het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Brussel in samenspraak met enkele kinderdagverblijven het 'Stappenplan voor kinderdagverblijven: aanpak van verontrusting en vroegdetectie van kindermishandeling' op. Het stappenplan biedt een leidraad bij het detecteren, inschatten, bespreken en aanpakken van ongerustheden bij jonge kinderen.
‚ HOME
Š Caroline Boudry
PEDAGOGIE
KINDERMISHANDELING
92
72. Aanpak van kindermishandeling in de praktijk
KDV
Tijdens deze praktijkdag gaan we op een interactieve manier dieper in op de verschillende stappen binnen het stappenplan. Daarbij is er bijzondere aandacht voor het spreken met ouders rond verontrusting. We doen dit aan de hand van
leidinggevenden, pedagogisch
inleefoefeningen en rollenspelen. Voor meer theoretische informatie over kindermishandeling verwijzen we graag naar de voormiddag over ‘Kindermishandeling in het vizier’ (zie blz. 93).
coaches
Vertrouwenscentrum
do 26/05/2016 09u15 - 16u30
2 dagdelen
Kindermishandeling
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Caroline Boudry
PEDAGOGIE
CURSUS
93
73. Kindermishandeling in het vizier
KDV
Tijdens deze halve dag belichten we de verschillende facetten van kindermishandeling bij baby’s en peuters: definitie, vormen, signalen, risicofactoren en preventie. We gaan in op de beleving van alle betrokkenen, met name van het kind, de ouder(s) en het kinderdagverblijf. We lichten de werking van het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling toe als aanspreekpunt bij elk vermoeden
leidinggevenden, pedagogisch
van kindermishandeling. Tijdens deze voormiddag nodigen we de deelnemers uit om hun ervaringen en vragen te delen om op die manier de theorie te concretiseren. Voor de aanpak van verontrusting in de praktijk verwijzen we graag naar de cursus ‘Aanpak van kindermishandeling in de praktijk’ (zie blz. 92).
coaches
Vertrouwenscentrum Kindermishandeling
do 12/05/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Caroline Boudry
PEDAGOGIE
CURSUS
94
CURSUS 74. V erontrusting en/of Kindermishandeling: wat is dat nu eigenlijk?
KDV
Tijdens deze interactieve voormiddag gaan we dieper in op het thema kindermishandeling. Wat is kindermishandeling? Wat kan kindermishandeling als gevolg hebben voor de ontwikkeling van kinderen? Wat zijn signalen van kindermishandeling?
Zijn er kinderen die meer risico lopen om mishandeld te worden dan andere? We koppelen de theorie aan de praktijk via casussen, inleefoefeningen en ervaringsuitwisseling vanuit de verschillende kinderdagverblijven.
Vertrouwenscentrum
do 24/03/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
Kindermishandeling
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Caroline Boudry
PEDAGOGIE
kinderbegeleiders
95
CURSUS 75. V erontrusting en/of Kindermishandeling: wat kan/mag/ moet ik doen?
KDV
Tijdens deze interactieve voormiddag geven we een beknopt theoretisch kader rond verontrusting en kindermishandeling om vervolgens dieper in te gaan op de verschillende stappen van het stappenplan. Wat kan je doen als je verontrust bent? Op wat moet je letten? Wanneer is een verontrusting ook kindermishandeling? Kan
je de ouders aanspreken? Wat kan je rol zijn als medewerker van een kinderdagverblijf? Wie draagt welke verantwoordelijkheid? We houden het concreet en werken aan de hand van casussen, inleefoefeningen, ervaringen vanuit de verschillende kinderdagverblijven…
Vertrouwenscentrum
do 09/06/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
Kindermishandeling
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Caroline Boudry
PEDAGOGIE
kinderbegeleiders
© Lander Loeckx
96
FIT & GEZOND
97
FIT & GEZOND COACHING OP DE WERKVLOER
CURSUS
Gezonde voeding en beweging
Gezonde voeding en beweging
K DV
76
Babymassage, een initiatie
81
77
Bewegingstussendoortjes
Gezonde (op)voeding: wat moet je weten over eten?
82
78
Introductie mindfulness
79
Introductie yoga en ontspanning voor kinderen
80
IBO
Jonge kinderen in beweging
83
Dansexpressie bij peuters en kleuters
84
Dansexpressie bij 6- tot 12-jarigen IBO
85
Peuter- en kleuterturnen
86
HygiĂŤne op de werkvloer en in de keuken
87
Zindelijkheid
88 CPR
BASISCURSUS
K DV
89 CPR BASISCURSUS
IBO
90 EHBO BASISCURSUS
91
CPR en EHBO opfrissing
92
98
76. Gezonde voeding en beweging
KDV
Hoe start je een bewegings- en voedingsplan, hoe voer je het praktisch uit én hoe blijf je het nadien warm houden? Als je de cursus ‘gezonde voeding en beweging’ hebt gevolgd, wil je de keuze voor meer beweging en voor gezonde voeding in je praktijk en ook daarbuiten toepassen. Je werkt hiervoor een stappenplan uit met onze (incl. erkende diëtist(e)) ondersteuning. We vertrekken vanuit ‘de juiste dialoog’ met
alle
collega’s,ouders, grootouders… . Quick wins (vb. menuplan aantrekkelijk en leesbaar maken, kleine voedingsinterventies tijdens activiteiten, …) en doelstellingen op middellange termijn (grootouders betrekken in de activiteiten om doelgericht te bewegen, …) zijn daarbij duidelijke en concrete objectieven. Je blijft op die manier gemotiveerd om doelgericht en gevarieerd gezond aan de slag te zijn met de kinderen en hun omgeving.
‹ HOME
© Caroline Boudry
Solidariteit voor het Gezin
in overleg te bepalen
2 dagdelen
in overleg te bepalen
FIT & GEZOND
COACHING OP DE WERKVLOER
99
77. Gezonde voeding en beweging
IBO, KDV, PGO
Gezonde voeding en beweging zijn de bouwstenen van een goede ontwikkeling. Maar hoe vertaal je dit concreet naar de dagelijkse praktijk van het kinderdagverblijf en IBO? Via interactieve en praktische oefeningen leer je ‘keurig te kiezen’ voor een gezonde en gevarieerde voedings- en bewegingsstijl. Welke activiteiten stimuleren de cognitieve, sociale, emotionele en fysieke ontwikkeling van 0 tot 6-jarigen? Hoe brengen we ‘moeilijke etertjes’
leidinggevenden,
toch ‘aan het eten’? Op welke manier presenteren we voeding en activiteiten aantrekkelijk en uitdagend? Hoe motiveren we kinderen, ouders en collega’s om de actieve voedingsdriehoek en dagelijkse bewegingsactiviteiten in praktijk te gebruiken? Het ondersteuningsplan van VIGeZ (actieve voedingsdriehoek, stappenplan, ...) dient als basis van de vorming.
pedagogisch coaches Leeftijdsgroep kinderen: 0 - 6 jaar
Solidariteit voor het Gezin
wo 13/04/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
‹ HOME
Solidariteit voor het Gezin Vrijheidslaan 34, 1081 Koekelberg
© Caroline Boudry
FIT & GEZOND
CURSUS
100
78. Gezonde (op)voeding: wat moet je weten over eten?
IBO, KDV
Wat is de voedingsdriehoek? Waarom is gezonde voeding op lange termijn belangrijk? Hoe leer je gezonde eetgewoontes aan? Hoe werk je concreet met kinderen om de basisprincipes van gezonde voeding bij te brengen? We kijken hiervoor ook naar ouders en grootouders in onze multiculturele samenleving. Deze vorming is sterk praktijkgericht. Dit
leidinggevenden,
betekent dat je vooraf je vragen, casussen en ‘probleempjes’ aan de trainer bezorgt. We experimenteren actief met tips over de praktische organisatie van een aangenaam eetmoment. Zo zet je onmiddellijk de theoretische kennis om naar praktisch uitvoerbare acties op het werk.
pedagogisch coaches, kinderbegeleiders
Solidariteit voor het Gezin
do 15/09/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
Solidariteit voor het Gezin Vrijheidslaan 34, 1081 Koekelberg
‹ HOME
© Lander Loeckx
FIT & GEZOND
CURSUS
101
CURSUS 79. Introductie mindfulness wat focus en inzicht betekent, hoe stressreducerende technieken bij de ene persoon meer effect kunnen geven dan bij de andere persoon enz. Deze en andere reflectieoefeningen stellen je in staat om je eigen gedachten bij te sturen, het verrijkende effect van verschillende visies te ervaren en zodoende bewuster de begeleiding van kinderen op te nemen.
alle
Solidariteit voor het Gezin
do 08/09/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
Solidariteit voor het Gezin Vrijheidslaan 34, 1081 Koekelberg
‹ HOME
© Caroline Boudry
FIT & GEZOND
Mindfulness is een aandachttraining. Maar het is ook een andere manier van denken. Dit uit zich in de respectvolle benadering van anderen. In de kinderopvang is dit nog meer van belang omdat je de kinderen respectvol opvoedt vanuit een nietoordelende maar aanvaardende houding. Hoe je dat nu precies doet, leer je praktisch in deze introductie. Deelnemers ervaren zelf
IBO, KDV, PGO
102
80. Introductie yoga en ontspanning voor kinderen
IBO, KDV, PGO
Yoga brengt rust en ontwikkelt het lichaamsbewustzijn, zelfbewustzijn en brengt eveneens ontspanning. De principes van yoga voor volwassenen kunnen echter niet zomaar toegepast worden bij jonge kinderen. Door leuke en eenvoudige yogaoefeningen op maat van kinderen te doen,
alle
ervaar je zelf hoe jonge kinderen uit een gespannen houding kunnen overschakelen naar een meer ontspannen houding en denkpatroon. Door middel van audiovisueel materiaal krijg je meer inzicht in de filosofie van kinderyoga. We doen ook reflectieoefeningen om beter naar elkaar te luisteren.
Leeftijdsgroep kinderen: 2 - 12 jaar
Solidariteit voor het Gezin
vr 19/02/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
Solidariteit voor het Gezin Vrijheidslaan 34, 1081 Koekelberg
‹ HOME
© Lander Loeckx
FIT & GEZOND
CURSUS
103
CURSUS 81. Babymassage, een initiatie kinderbegeleider: Hoe maak je contact met de baby? Wat is het effect van bepaald stemgebruik (intonatie, timbre, snelheid…)? Hoe kan je je handen gebruiken als communicatiemiddel ... ? Met een flink aantal praktische tips in de hand kan je dadelijk met babymassage beginnen in je dagelijkse praktijk.
alle Leeftijdsgroep kinderen: 0 - 18 m
Solidariteit voor het Gezin
vr 11/03/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
Solidariteit voor het Gezin Vrijheidslaan 34, 1081 Koekelberg
‹ HOME
© Lander Loeckx
FIT & GEZOND
Zeg nooit zomaar ‘babymassage’ tegen de ‘Shantala babymassage’. Tijdens deze cursus maak je via audiovisueel materiaal kennis met deze massage. Daarna oefen je de technieken (borst, armen, handjes, buik, beentjes en rug) op poppen. We letten tijdens de oefeningen ook op de communicatie tussen baby en
KDV, PGO
104
CURSUS 82. Bewegingstussendoortjes basisbewegingen krijg je de kans om zelf bewegingstussendoortjes te verzinnen en uit te proberen. Je presenteert zelfbedachte tussendoortjes aan elkaar en deelnemers geven elkaar tips over hoe dit in de eigen praktijk kan toegepast worden.
leidinggevenden, pedagogisch coaches, kinderbegeleiders Leeftijdsgroep kinderen: 6 - 12 jaar
Solidariteit voor het Gezin
wo 12/10/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
‹ HOME
© Caroline Boudry
Solidariteit voor het Gezin Vrijheidslaan 34, 1081 Koekelberg
FIT & GEZOND
Tussendoor bewegen is iets dat gauw vergeten wordt. Je krijgt snel inzicht in het belang van bewegen voor jonge kinderen. Deze cursus leert je hoe je de kinderen spontaan kan aanzetten tot bewegen. Na kennismaking met enkele
IBO
105
CURSUS 83. Jonge kinderen in beweging fysieke oefeningen. Tijdens de actieve bewegingsoefeningen beleef je de do’s en don’ts in het begeleid bewegen van jonge kinderen (18 m - 6 jaar). Je ervaart zelf de voor- en nadelen van bepaalde activiteiten en je bent gemotiveerd om beweging in de dagelijkse praktijk om te zetten door ook collega’s en ouders hierin te stimuleren.
alle Leeftijdsgroep kinderen: 18 m - 6 jaar
Solidariteit voor het Gezin
vr 05/02/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
Solidariteit voor het Gezin Vrijheidslaan 34, 1081 Koekelberg
‹ HOME
© Lander Loeckx
FIT & GEZOND
Rode draad in deze verdiepende module is ‘bewegen’. Jonge kinderen ontwikkelen zich in zeer korte tijd en op verschillende terreinen. Deze cursus geeft je meer inzicht in factoren die gezondheid en fitheid van jonge kinderen in de multiculturele Brusselse gemeenschap beïnvloeden. We linken dit aan interactieve en
IBO, KDV, PGO
106
84. Dansexpressie bij peuters en kleuters
IBO, KDV
Peuters en kleuters (18 m - 6 jaar) dansen graag op vrolijke muziekjes. In deze workshop ervaar je al dansend en zingend de belangrijkste mogelijkheden en beperkingen van dansexpressie. Je gaat ook creatief aan de slag met
leidinggevenden, pedagogisch
ballen, knuffels, hoepels… tijdens deze dansactiviteiten. De vele danstips leer je toepassen bij de kinderen. Je keert goed gezind en gemotiveerd terug naar het kinderdagverblijf om al dansend aan de slag te gaan.
coaches, kinderbegeleiders Leeftijdsgroep kinderen: 18 m - 6 jaar
Solidariteit voor het Gezin
wo 09/03/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
Solidariteit voor het Gezin Vrijheidslaan 34, 1081 Koekelberg
‹ HOME
© Caroline Boudry
FIT & GEZOND
CURSUS
107
85. Dansexpressie bij 6- tot 12-jarigen
IBO
Hoewel kinderen van 6 – 12 jaar graag dansen en hun lichaam bewegend ontdekken, hebben ze vaak onnodige drempelvrees. In deze workshop lichaamsexpressie leer je ritmisch bewegen en ervaar je hoe lenigheidsoefeningen het
leidinggevenden, pedagogisch
zelfvertrouwen en de socio-emotionele ontwikkeling van kinderen kan stimuleren. Je krijgt vele (speelse) tips en tricks die je met gepast vertrouwen kan toepassen in je dagelijkse praktijk.
coaches, kinderbegeleiders Leeftijdsgroep kinderen: 6 - 12 jaar
Solidariteit voor het Gezin
di 03/05/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
‹ HOME
Solidariteit voor het Gezin Vrijheidslaan 34, 1081 Koekelberg
© Caroline Boudry
FIT & GEZOND
CURSUS
108
CURSUS 86. Peuter- en kleuterturnen deze workshop: zelf gaan kruipen, klauteren, evenwicht zoeken, rollen, springen, grijpen enz. Je krijgt vele tips en tricks mee om een rijke omgeving te creëren die spontaan aanzet tot beweging. In deze module gaan kinderbegeleiders ook aan de slag met het ‘multimove’-kwartet. Zo krijg je nog meer inspiratie om ook buiten beweging te stimuleren.
leidinggevenden, pedagogisch coaches, kinderbegeleiders Leeftijdsgroep kinderen: 18 m - 6 jaar
Begeleiding: Solidariteit voor
wo 22/06/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
‹ HOME
het Gezin
Solidariteit voor het Gezin Vrijheidslaan 34, 1081 Koekelberg
© Joram Van Holen
FIT & GEZOND
Ook in de kinderopvang ontwikkelen kinderen hun motorische, sociale, dynamische en affectieve vaardigheden. We kunnen deze ontwikkeling bevorderen door de kinderen bewust uitdagende prikkels aan te bieden, elk op hun eigen niveau. Veiligheid staat hierbij centraal. In de ontwikkeling van basismotoriek ervaren de jonge kinderen (18 m – 6 jaar) plezier en succes. Je ondervindt dit gevoel zelf tijdens
IBO, KDV
109
87. Hygiëne op de werkvloer en in de keuken
IBO, KDV
In de kinderopvang is werken met een goede hygiëne van groot belang. De lichamelijke weerstand van de baby’s, peuters, kleuters is immers nog in volle ontwikkeling. Persoonlijke hygiëne en het schoonmaken van leef- en slaapruimte, speelgoed en ander materiaal staan
kinderbegeleiders, logistieke
centraal. Ook het bereiden en opwarmen van maaltijden komt aan bod in deze module. We bespreken verhalen uit de praktijk van je eigen organisatie. Je keert terug naar je eigen organisatie met veel do’s en don’ts.
medewerkers
Solidariteit voor het Gezin
wo 08/06/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
Solidariteit voor het Gezin Vrijheidslaan 34, 1081 Koekelberg
‹ HOME
© Joram Van Holen
FIT & GEZOND
CURSUS
110
CURSUS 88. Zindelijkheid maat van iedereen. Kleine probleempjes worden praktisch vertaald naar een actieplan. Zo ga je terug naar je werk met duidelijke adviezen op maat van je kinderdagverblijf of IBO.
kinderbegeleiders
Solidariteit voor het Gezin
di 18/10/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel
‹ HOME
© Lander Loeckx
FIT & GEZOND
In deze vorming gaan we dieper in op de voorwaarden om te starten met zindelijkheidstraining. Een stellingenspel, audiovisueel materiaal, casussen en reflectie-oefeningen maken deze thematiek bijzonder ervaringsgericht en specifiek op
IBO, KDV
111
CURSUS KDV
BASISCURSUS
Je oefent de ERC-reanimatietechnieken voor baby’s en peuters tijdens deze basisworkshop concreet op (baby)poppen. We doorlopen ook de verschillende stappen van het nood-actieplan: de nooddiensten op
correcte wijze alarmeren, eerste specifieke zorgen bij baby’s toedienen, beademing enz. Je krijgt een attest, erkend door K&G, na voldoende inoefening.
kinderbegeleiders, logistieke medewerkers Leeftijdsgroep kinderen: 0 - 3 jaar
Solidariteit voor het Gezin
wo 23/11/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
Solidariteit voor het Gezin Vrijheidslaan 34, 1081 Koekelberg
‹ HOME
© Lander Loeckx
FIT & GEZOND
89. CPR
112
CURSUS IBO
BASISCURSUS
Jonge kinderen zijn ondernemende persoontjes die in allerlei netelige situaties kunnen terechtkomen. Daarom moet je als kinderbegeleider anticiperen op ‘gevaren in kleine hoekjes’. Ook in noodsituaties leer je snel adequaat reageren en levens redden. In deze basiscursus oefen je om
alle stappen van het noodplan efficiënt en correct op te volgen. Je leert de nooddiensten te alarmeren, de eerste zorgen correct toe te passen en je oefent de reanimatietechnieken (ERC-richtlijnen) op levensechte poppen. Je krijgt een attest, erkend door K&G, na voldoende inoefening.
kinderbegeleiders, logistieke medewerkers Leeftijdsgroep kinderen: 3 - 12 jaar
Solidariteit voor het Gezin
do 10/11/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
‹ HOME
© Joram Van Holen
Solidariteit voor het Gezin Vrijheidslaan 34, 1081 Koekelberg
FIT & GEZOND
90. CPR
113
CURSUS IBO, KDV, PGO
BASISCURSUS
Deze basiscursus geeft je een andere kijk op de ervaring van kinderen op de grote wereld. Als echte ontdekkingsreiziger en avonturier leer je inschatten waar de kleinere en grotere ongevallen zich kunnen situeren. Je leert de noodsignalen snel en correct te interpreteren en je leert adequaat en snel te handelen. Tijdens de herhaling
van de basisprincipes van EHBO komt ook een goed preventiebeleid aan bod. Je leert de eerste hulp te bieden bij wonden, insectenbeten, verslikkingen, allergische reacties, blootstelling aan hitte, uitdroging, vermoeden van breuken of kneuzingen enz. In deze module leer je kordaat en efficiënt te handelen.
kinderbegeleiders, logistieke medewerkers, PGOmedewerkers, vrijwilligers Leeftijdsgroep kinderen: 0 - 12 jaar
Solidariteit voor het Gezin
di 20/12/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
‹ HOME
© Lander Loeckx
Solidariteit voor het Gezin Vrijheidslaan 34, 1081 Koekelberg
FIT & GEZOND
91. EHBO
114
CURSUS 92. CPR en EHBO opfrissing ook in deze module: Wat moet je melden bij een bezoek aan de spoedafdeling van een ziekenhuis? Wat doe je bij lichte/zware verslikking? Wat doe je bij vermoedelijke breuken of kneuzingen, insectenbeten, vergiftiging, schaafwonden, hitteslag, koorts … ?
kinderbegeleiders, logistieke medewerkers, PGOmedewerkers, vrijwilligers Leeftijdsgroep kinderen: 0 - 12 jaar
Solidariteit voor het Gezin
do 08/12/2016 09u15 - 12u30
1 dagdeel
‹ HOME
Solidariteit voor het Gezin Vrijheidslaan 34, 1081 Koekelberg
© Lander Loeckx
FIT & GEZOND
Je frist je kennis en vaardigheden van het reanimeren voor jonge kinderen (volgens de geldende ERC-richtlijnen) zeer snel op door onmiddellijk met oefeningen aan de slag te gaan. Je maakt ook gebruik van het AED-toestel. Typische aandachtspunten voor leeftijdsgebonden reanimatie leer je
IBO, KDV, PGO
115
PRAKTISCH Hoe kan je inschrijven? Je kan inschrijven via het bijgevoegde aanvraagformulier. Groepeer al de inschrijvingen en gebruik één formulier per vestigingsplaats. Stuur je formulier vóór 15 december 2015 naar opgroeieninbrussel@vgc.be. Eventuele bijkomende inschrijvingen van nieuwe medewerkers zijn ook na deze deadline nog welkom.
Voor coaching op de werkvloer, werkgroepen enz. zorgen we voor een evenredige verdeling van het aantal plaatsen tussen de geïnteresseerde voorzieningen. Je ontvangt in de loop van de maand januari 2016 via mail een overzicht van de bijscholingen waarvoor je met je vestigingsplaats bent ingeschreven. Enkele weken voor de bijscholing sturen wij je een herinnering.
Hoe verloopt de verdere procedure? Voor elke cursus kan je in principe twee plaatsen reserveren. De toewijzing gebeurt na verwerking van de reserveringen. Zodra een cursus volzet is, leggen we een wachtlijst aan. Bij voldoende interesse organiseren we een extra cursus.
Wil je een inschrijving annuleren? Annuleringen geef je ten laatste 14 dagen voor de bijscholing door via opgroeieninbrussel@ vgc.be. Zo geef je andere geïnteresseerden de kans om deel te nemen.
Wil je een afwezigheid melden? Als een deelnemer door ziekte of door een andere onvoorziene omstandigheid niet aanwezig kan zijn, dan kan je dit eveneens melden via opgroeieninbrussel@vgc.be. Je kan ook een vervanger aanwijzen. Deelnemersattest Na elke bijscholing ontvangen de deelnemers een deelnemersattest van de lesgever.
© Joram Van Holen
116
AANMOEDIGINGSSUBSIDIES VOOR STUDIEDAGEN 2016 Nederlandstalige kinderopvang voor baby’s en peuters, initiatieven voor buitenschoolse opvang en voorzieningen preventieve gezinsondersteuning kunnen een aanmoedigingssubsidie aanvragen voor het organiseren van studiedagen voor het hele team. Deze studiedagen dienen gericht te zijn op de competentie- en kwaliteitsverhoging van de organisatie.
De aanvraag voor studiedagen in 2016 moet minstens twee maanden voor de studiedag en uiterlijk op 15 september 2016 in ons bezit zijn.
Voor meer informatie kan je terecht bij: VGC – entiteit Gezin Emile Jacqmainlaan 135 1000 BRUSSEL Tel. 02 563 03 76 opgroeieninbrussel@vgc.be
© Joram Van Holen
117
LOCATIES Administratiehuis VGC Emile Jacqmainlaan 135 1000 BRUSSEL Tel. 02 563 03 00 www.vgc.be
Huis van het Nederlands Brussel Philippe de Champagnestraat 23 1000 BRUSSEL Tel. 02 501 66 60 www.huisnederlandsbrussel.be
Solidariteit voor het Gezin Vrijheidslaan 34 1081 KOEKELBERG Tel. 02 227 50 40 www.solidariteit.be
Metro, tram, bus – haltes Rogier en De Brouckère Trein – station Brussel-Noord
Metro 1 – halte Centraal Station Tram MIVB 3, 4 – halte Anneessens Bus MIVB 48 – halte Kapellekerk
Metro, Bus MIVB 13, 14, 87 – halte Simonis Bus MIVB 20 – halte Vrijheid Tram 19 – halte Besme Bus De Lijn 212, 213, 214 en 355 – halte Simonis
Gemeenschapscentrum De Zeyp Van Overbekelaan 164 en Zeypstraat 47 1083 GANSHOREN Tel. 02 422 00 11 www.dezeyp.be
IBO De Rivieren Mathieu Dejongelaan 40 1083 GANSHOREN Tel. 02 420 43 76 www.iboderivieren.be
vzw Samenwerken aan Kinderopvang Brussel Vooruitgangstraat 323 bus 9 1030 SCHAARBEEK Tel. 0493 56 56 99 www.kinderopvangbrussel.be
Bus MIVB 84 en 87 – haltes Lowet en Nereus
Bus MIVB 14 en 84 – halte Rivieren Tram MIVB 3, 4 – halte Thomas Trein - station Brussel-Noord
© Joram Van Holen
118
LESGEVERS Centrum voor Inclusie vzw Elmer Vooruitgangstraat 317 1030 SCHAARBEEK Tel. 0490 11 52 32 www.elmer.be Huis van het Nederlands Brussel Philippe de Champagnestraat 23 1000 BRUSSEL Tel. 02 501 66 60 www.huisnederlandsbrussel.be Solidariteit voor het Gezin A. & M. Hellinckxstraat 45 1083 GANSHOREN Tel. 02 421 79 90 www.solidariteit.be
VCOK - Vormingscentrum Opvoeding en Kinderopvang Raas Van Gaverestraat 67a 9000 GENT Tel. 09 232 47 36 www.vcok.be
VK - Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Sainctelettesquare 17 1000 BRUSSEL Tel. 02 477 60 60 www.kindinnood.be
VDAB - Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling Wetstraat 95 1040 BRUSSEL Tel. 02 235 18 35 www.vdab.be
vzw Samenwerken aan Kinderopvang Brussel Vooruitgangstraat 323 bus 9 1030 SCHAARBEEK Tel. 0493 56 56 99 www.kinderopvangbrussel.be
VGC - Vlaamse Gemeenschapscommissie, entiteit Gezin Emile Jacqmainlaan 135 1000 BRUSSEL Tel. 02 563 03 70 www.vgc.be
Š Joram Van Holen
119
CONTACT Voor vragen kan je steeds bij ons terecht: VGC – entiteit Gezin Emile Jacqmainlaan 135 1000 BRUSSEL Tel. 02 563 03 76 opgroeieninbrussel@vgc.be
120
COLOFON Samenstelling
Grafische vormgeving
Entiteit Gezin – VGC
Josworld
Foto’s
Verantwoordelijke uitgever
Caroline Boudry (VBJK – Gent) Lander Loeckx Joram Van Holen
Eric Verrept, leidend ambtenaar Emile Jacqmainlaan 135 1000 BRUSSEL
Eindredactie
Depotnummer
Entiteit Gezin – VGC
D/2015/7025/15
Een initiatief van de Vlaamse Gemeenschapscommissie november 2015