10e EDITIE
VOORWOORD De Nico Scheepmaker Beker voor het beste sportboek van het jaar wordt voor de tiende keer uitgereikt. Om dit gepast te vieren, krijgen alle bezoekers van deze jubileumeditie een onbekend werk van Nico Scheepmaker: ‘Ruurd knapt het op’. Het initiatief voor deze productie komt van Arthur van den Boogaard en Ruurd Edens. De uitgave wordt mogelijk gemaakt door Sportgeschiedenis.nl, die sinds het begin betrokken is bij deze sportboekenprijs. Colofon © 2014 Nico Scheepmaker Beker Dit boekje is mede mogelijk gemaakt door Sportgeschiedenis.nl Tekst: Jurryt van de Vooren, Arthur van den Boogaard, Ruurd Edens Productie: Nienke Erkelens Vormgeving: Marjolein Ruiter Grafisch Ontwerp & Media Coverfoto: Hans Peters / Anefo
De andere initiatiefnemers in 2005 waren Mark Grijsbach van Sportboek.nl, Carla de Groot en Hans Lubberding van het Olympisch Stadion en Jan-Pieter Ellerbroek.
Jurryt van de Vooren Juni 2014
In de zomer van 1974 werd in West-Duitsland het wereldkampioenschap voetbal gehouden. Te midden van de Nederlandse journalisten bevond zich de 43-jarige dichter, journalist en naamgever van de vandaag uit te reiken beker voor het beste Nederlandse sportboek: Nico Scheepmaker. DOOR ARTHUR VAN DEN BOOGAARD FOTO: BERT VERHOEFF/ ANEFO
De zomer van ’74
A
ls GPD-columnist bezocht hij alle wedstrijden van het Nederlands elftal. Maar hij was er ook als liefhebber van het voetbalspel. Daags na de verloren finale tegen West-Duitsland in het Olympiastadion München schreef hij: “...Zo goed als ik niet graag het binnentrekken van de Canadezen had gemist in 1945, zo goed had ik ook niet graag het binnentrekken van de Duitsers in 1940 willen missen. Als ze niet gekomen waren was het me wel zo lief geweest, daar niet van, maar nu ze toch kwamen wilde ik het zien ook. Zo was het ook gisteren in München. Je moet er zelf bij geweest zijn om er over te kunnen meehuilen...”
Scheepmaker was erbij geweest, net zoals hij twee jaar later ook aanwezig was bij de wel zeer spectaculaire verlopen Europacup-finale tussen FC Spaarndam en Spatbord Kiev, waarover hij een waarheidsgetrouw verslag schreef.
INLEIDING “Mijn ouders waren bevriend met Nico Scheepmaker en zijn vrouw Anne. Voor het maandblad Avenue maakte Nico begin jaren zeventig een serie portretten van Nederlandse kunstenaars en hij interviewde ook mijn moeder. Uit dat contact was een hechte band tussen de families Scheepmaker en Edens ontstaan. Ik zat op de lagere school en hield veel van sport, vooral van voetbal en wielrennen. Ik verzamelde plaatjes en hield fanatiek plakboeken bij. Nico nam vaak iets speciaals mee voor mijn collectie: de handtekeningen van Johan Cruijff en Joop Zoetemelk, een unieke tekening van Dik Bruynesteyn, Nico’s perskaart van het WK ’74 toen hij uit West-Duitsland terugkwam.
Ruurd knapt het op DOOR NICO SCHEEPMAKER MET EEN INLEIDING VAN RUURD EDENS FOTO: HANS VAN DIJK / ANEFO
Voor mijn twaalfde verjaardag kreeg ik van mijn ouders mijn eerste sportfiets: een oranje Peugeot. Ik wilde later wielrenner worden en mijn eerste rit was een race tegen twee buurjongens: Dwars Door Spaarndam, het dorp waar we woonden. Onze kopgroep van drie reed een keiharde finale, en ja hoor: in de Kerklaan vloog ik uit de bocht, knalde met mijn voorwiel tegen de stoeprand en viel tegen een hek. Fiets kapot, vader boos, ik ontroostbaar. Nico hoorde geschrokken van het drama. Kort daarna kreeg ik van hem een piepklein boekje van 3,5 bij 4,5 centimeter. Een speciaal voor mij geschreven sportverhaaltje.”
Ruurd Edens (NOS Radio - Met Het Oog Op Morgen)
“RUURDJE, “RUURDJE !” scandeerden de 65.000 toeschouwers op de tribunes. Dit is het moment waarop zij gewacht hebben. Ruurdje Edens heeft van trainer Joop Brand, de man die FC Spaarndam in zes jaar tijd vanuit de amateurs linea recta wist op te stoten naar de Europacup-finale, het sein gekregen om zich warm te lopen. Het werd tijd! Er zijn nog maar zeven minuten te spelen en FC Spaarndam staat nog steeds met 1-0 achter tegen Spatbord Kiev. Het is nu doodstil in het stadion, terwijl Ruurd Edens zijn eerste sprintje trekt,
met zijn trainingspak nog aan. Niemand heeft meer belangstelling voor het spel dat ondertussen doorgaat, iédereen wil alleen maar weten of Ruurdjes knie het zal houden. Ach, die flapdrol van een burgemeester van Spaarndam had hem beter niet, namens de burgerij, die racefiets ten geschenke kunnen geven, als beloning voor zijn vijf schitterende doelpunten tegen Club Ophaalbrug in de halve finale. Want toen hij, warm toegejuicht, zijn ererondje fietste, vloog hij prompt uit de bocht tegen de stoeprand en kwetste zijn knie! De natie was op slag in rouw gedompeld,
want FC Spaarndam zonder Ruurd Edens is als een hoekschop zonder hoek. Medische analyse leerde, dat hij hooguit 7 minuten zou kunnen spelen. Zou het lukken? Op één been kun je niet lopen, had de legendarische Salo Muller altijd gezegd! Daar trekt Ruurd zijn trainingspak al uit, good old Jan Peters gaat naar de kant, de eerste bal komt in Ruurds bezit, hij wipt hem over Dostojevski heen, glipt als een slangenmens langs Chroejstjowski, wipt het leder behendig tegen de heup van Theekopski alsof het een stoeprand is en
krijgt de bal weer teruggekaatst, waarna hij het plastic met een getrokken bovenwaartse kantelende lob over de vergeefs graaiende doelman van Spatbord Kiev in het vijandelijke doel plaatst: 2-1 voor FC Spaarndam (want een doelpunt van Basketbal-Ruurdje telt dubbel, dat is algemeen bekend). Zwaar hinkend verlaat Ruurd Edens het veld. De medische staf had zich vergist, hij kon maar 7 sekonden spelen, maar dat was net genoeg. Terug in Spaarndam wordt hij opnieuw door burgemeester en wethouders gehuldigd, en krijgt hij namens de burgerij een invalidensnorwagentje aangeboden! (1976, Broek In Waterland)
De winnaars 2004 Auke Kok 1974. Wij waren de besten 2005
Joop Holthausen Het geheim van Raleigh. De biografie van een bijzondere wielerploeg
2006 Marcel van Roosmalen Hard Gras 48: Je hebt het niet van mij. Een tragi-komisch verslag van een jaar Vitesse 2007
Hugo Borst, Johan Derksen, Leo Driessen, Hans van Echtelt, Wilfried de Jong, Bert Nederlof, Chris van Nijnatten, Matty Verkamman en Jaap Visser Willem van Hanegem
2008 Iwan van Duren en Marcel Rözer Voetbal in een vuile oorlog. WK Argentinië 1978 2009 Erik Brouwer Spartacus. De familiegeschiedenis van twee joodse olympiërs 2010 Edwin Schoon De macht van de bal 2011
Carel van Hees Eversteijn
2012
Wilfried de Jong Kop in de wind
Winnaar 2012 Wilfried de Jong en Publieksprijswinnaar Sjoerd Mossou. FOTO: BASTIAAN HEUS