20
Nisġet artna
Il-Proġett BYTHOS Kitba ta’
LUKE ZAMMIT Uffiċjal Xjentifiku
Il-proġett interreġjonali V-A Italia-Malta 2014-2020, hekk imsejjaħ ‘Biotechnologies for Human Health and Blue Growth’ (fil-qosor BYTHOS), iressaq flimkien sitt imsieħba bejn iż-żewġ gżejjer ta’ Malta u Sqallija. Dawn jinkludu l-Università ta’ Palermo, id-‘Distretto Pescaturismo e Cultura del Mare’ u l-‘Comune di Lipari’, kif ukoll l-Università ta’ Malta, id-Dipartiment tas-Sajd u l-Akwakultura u l-kumpanija Aquabiotech Limited. Wieħed mill-għanijiet prinċipali tal-proġett BYTHOS hu li jsiru studji xjentifiċi fuq il-fdalijiet tal-ħut meta dawn jiġu maqtula u pproċessati. Għaldaqstant il-fdalijiet tal-ħut, b’mod speċjali dawk prodotti mill-industrija tat-tonn, jinġabru kollha inklużi l-għadam, iddenb u l-organi interni li attwalment ma jintużawx għallkonsum uman u m’hemmx użu ieħor għalihom. Dan l-iskart organiku jservi ta’ sors tajjeb ta’ molekuli bijoattivi, inklużi proteini kollaġeni, bi proprjetajiet antibatteriċi, antimikrobiċi u kontra t-tumuri li jistgħu jiġu użati fl-industriji tal-farmaċewtika, tannutriċewtika u tal-kożmetika. Dan il-proċess inaqqas sostanzjalment l-ammont ta’ skart organiku li nkella jkun jeħtieġ li jiġi ttrattat jew saħansitra mormi kif inhu. Iżda aktar minn hekk, il-kumplament tal-iskart organiku li ma jkunx intuża għall-għanijiet imsemmija qabel, jista’ jiġi
pproċessat u maħdum fi prodott tajjeb ta’ għalf għall-ħut sabiex jintuża missettur tal-akwakultura lokali. B’dan il-mod, il-proċess kollu jilħaq għan importanti ieħor... dak ta’ ‘Żero Skart’ f’din l-industrija. L-ipproċessar tal-iskart tal-ħut jippromwovi wkoll il-ħolqien t’opportunitajiet ġodda ta’ xogħol, isaħħaħ ilkatina ta’ valur tal-industrija u jwassal għal titjib fissistema ta’ produzzjoni, sabiex tiġi assigurata aktar sostenibbiltà fl-użu tarriżorsi naturali tagħna.
Għalf kummerċjali magħmul speċifikament għall-produzzjoni tal-ħut fl-akwakultura
Fdalijiet tat-Tonn ipproċessat u maħdum biex jintuża fi prodott ta’ għalf għall-ħut
Fdalijiet tat-tonn u ħut ieħor