Kalamata:21 Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Πρωτεύουσα Υποψήφια Πόλη Στάδιο Επιλογής
Kalamata Rising: Beyond the Edge
Περιεχόμενα
Εισαγωγή – Γενικές παρατηρήσεις ― 3 Συμβολή στη μακροπρόθεσμη στρατηγική ― 9 Eυρωπαϊκή διάσταση ― 19 Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― 27 Αφύπνιση ― 35 Δράση ― 49 Μεταμόρφωση ― 57 Ικανότητα υλοποίησης ― 77 Αντίκτυπος ― 85 Διαχείριση ― 91 Πρόσθετες πληροφορίες ― 113
Εισαγωγή – Γενικές παρατηρήσεις
3
1. ― Γιατί η πόλη σας επιθυμεί να λάβει μέρος στο διαγωνισμό για τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης; Ευρώπη, ένας τόπος με πλούσια ιστορία και συγχρόνως μία από τις μεγαλύτερες οικονομίες παγκοσμίως. Η παρούσα στιγμή βρίσκει την Ευρώπη σε μία κατάσταση πολιτικής και οικονομικής αναταραχής, να προσπαθεί να οραματιστεί και να σχεδιάσει ένα μέλλον βιώσιμο. Εστιάζοντας στην Ελλάδα, βλέπουμε μια χώρα με ιστορικό πλούτο, με μια καταρρακωμένη οικονομία, που τη δεδομένη στιγμή παλεύει να σωθεί από την οικονομική κρίση και να οικοδομήσει ένα βιώσιμο μέλλον. Εστιάζοντας ακόμη πιο βαθιά: η Καλαμάτα, μια πόλη στο χείλος της ηπειρωτικής Ελλάδας και της Ευρώπης. Ευημερούσα και με πλούσιο ιστορικό υπόβαθρο, η Καλαμάτα προσδοκεί να αποτελέσει παράδειγμα περιφερειακής πόλης που κατάφερε να επιτύχει βιώσιμη ανάπτυξη. H περίπτωση της Καλαμάτας… ― Η Καλαμάτα είναι μια τυπική πόλη της ελληνικής περιφέρειας. Δεν είναι μεγαλούπολη αλλά ούτε και χωριό. Έχει γράψει τη δική της σελίδα στην ελληνική ιστορία. Είναι κυρίως φημισμένη για τα διεθνώς αναγνωρισμένα προϊόντα της, τις ελιές και το λάδι. Η οικονομική κρίση στην Καλαμάτα δεν είναι τόσο έκδηλη σε σχέση με τα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας. Η πόλη εμφανώς καλλιεργεί την πολιτιστική δραστηριότητα, ωστόσο, δεν υπάρχει ιδιαίτερα μεγάλη πολιτιστική διάδραση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Είναι εσωστρεφής όπως η πλειοψηφία των μεσαίων πόλεων, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ευρώπη. Υπάρχει, ωστόσο, κάτι ξεχωριστό στην περίπτωση της Καλαμάτας. H Καλαμάτα είναι μια περιφερειακή πόλη με όραμα –ένα όραμα εν δυνάμει κοινό για όλη την Ευρώπη: να αποτελέσει πρότυπο ανάπτυξης περιφερειακών πόλεων, λειτουργώντας ως το προπύργιο του σύγχρονου ευρωπαϊκού πολιτισμού. Αυτό το όραμα θεωρείται τώρα πιο αναγκαίο από ποτέ. Και η Καλαμάτα έχει την ευνοϊκή χρονική συγκυρία (momentum) που χρειάζεται για να το πραγματοποιήσει. Μια πόλη κάποτε κρυμμένη πίσω από
τα φημισμένα της ελαιόδεντρα βγαίνει δειλά-δειλά στο φως λόγω της νέας σύνδεσής της με την Αθήνα μέσω του σύγχρονου αυτοκινητόδρομου που κατασκευάστηκε πρόσφατα, αλλά και με την Ευρώπη μέσω των δεκάδων πτήσεων που πραγματοποιούνται στο νέο αεροδρόμιό της, καθιστώντας την πόλη του κόσμου. Δεν αφήνουμε, λοιπόν, τις εξελίξεις να μας καταβάλουν και επιλέγουμε να διαμορφώσουμε τη δική μας πορεία προς την Ευρώπη και τον κόσμο. Γι αυτό το λόγο θέλουμε να ενισχύσουμε τη δυναμική της Καλαμάτας μέσω του θεσμού της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας και των στόχων της, που είναι οι ακόλουθοι: • • • • •
Ανάπτυξη επαρκούς ικανότητας σχεδιασμού και διαχείρισης για να δράσει ως ένα περιφερειακό πολιτιστικό κέντρο Καλλιέργεια μιας σύγχρονης νοοτροπίας, παραγωγή και ανάπτυξη μέσω της εξωστρέφειας, διασυνδέσεων και ευρωπαϊκών συνεργασιών Επίτευξη της ευρύτερης δυνατής, ει δυνατόν απόλυτης, κοινωνικής και φυσικής προσβασιμότητας Καλλιέργεια των πολιτιστικών και δημιουργικών βιομηχανιών και της ψηφιακής κουλτούρας Ενίσχυση της ενεργούς πολιτειότητας με βάση την ανεκτικότητα και τη συλλογικότητα
Όλα ρόδινα; ― Αν πετάξει κανείς πάνω από την Καλαμάτα θα δει ένα βουνό στολισμένο με ένα κάστρο και μια γραφική παλιά πόλη στα πόδια του να πορεύονται παρέα, αδιάλειπτα προς το πολύβουο κέντρο και να καταλήγουν σε μια μεγάλη αμμουδιά βουτηγμένη στον ήλιο. Όλα αυτά σε απόσταση 30 λεπτών με τα πόδια. Οι περήφανοι κάτοικοί της την ονομάζουν «ευλογημένη» και, πραγματικά, αυτός ο χαρακτηρισμός φαίνεται να της ταιριάζει. Η Καλαμάτα είναι ένα ευχάριστο μέρος για να ζει κανείς. Επικρατεί μια ατμόσφαιρα ανεμελιάς, παντού βλέπεις και ακούς ανθρώπους να γελούν.
Εισαγωγή – Γενικές παρατηρήσεις
Ενδεχόμενοι κίνδυνοι ― Ωστόσο, όπου το φως είναι άπλετο υπάρχει και σκιά. Όσο πιο δυνατό το φως, τόσο πιο πυκνή η σκιά του. Ένας τέτοιος τόπος είναι καταδικασμένος να γίνει ένα από τα δύο: μια απομονωμένη, κρυφή όαση για λίγους, ένας τόπος όπου εδρεύει η ματαιοδοξία και η ραστώνη, με κίνδυνο να στραφεί ανά πάσα ώρα και στιγμή προς τον ρατσισμό, τη μισαλλοδοξία και την καχυποψία ως αντίδραση, με μεγάλα ποσοστά ακροδεξιών εθνικιστών. Ή, από την άλλη, να γίνει παράδειγμα για το μέλλον, ένα σημείο αναφοράς, ένας πόλος έλξης που θα προσελκύει τους ανθρώπους να ζήσουν, να εργαστούν και να ευημερήσουν εκεί· ένας τόπος οραματιστών και ιδεολόγων, ένα πρότυπο κοινωνικής ενσωμάτωσης (για παράδειγμα, το πρώτο σύμφωνο συμβίωσης μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών υπεγράφη στην Καλαμάτα). Με αυτήν ακριβώς την αντίφαση παλεύει η Καλαμάτα. Από τη μία, αυτή η εσωτερική τάση μας προς την αδράνεια, προς την παθητικότητα, την εσωστρέφεια και την έλλειψη σεμμετοχής, παραμένοντας κρυμμένοι πίσω από τους ελαιώνες, χαμένοι στην ευτυχία μας, και από την άλλη η επιθυμία μας να αριστεύουμε σε ό,τι κάνουμε, να ξεπερνάμε τον ευατό μας, να αμφισβητούμε τις νόρμες και το καθεστώς –όπως ακριβώς έκαναν οι πρόγονοί μας. Tο ίδιο ακριβώς δίλημμα αντιμετωπίζει και η Ευρώπη αυτή τη στιγμή: να κλειστεί στον εαυτό της ή να ανοίξει τα φτερά της αντικρίζοντας το μέλλον κατάματα. Ιστορίες που μας μεγάλωσαν: Επανάσταση και Σεισμός ― Η κυρίαρχη ιστορία που όλοι διηγούνται εδώ στην Καλαμάτα είναι μία: η Επανάσταση ενάντια στους Οθωμανούς που κηρύχτηκε στην πόλη μας το Μάρτιο του 1821. Κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής κατοχής, η Καλαμάτα ήταν συγκριτικά σε καλή θέση με άλλες ελληνικές πόλεις. Παρόλ’ αυτά, επέλεξε να υψώσει το ανάστημά της και να πολεμήσει για την Ανεξαρτησία και τις αξίες του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού όπως αυτές αποτυπώνονταν στην «Προειδοποίησις προς τας Ευρωπαϊκάς Αυλάς», το πρώτο διπλωματικό έγγραφο της Ελλάδας που συντάχτηκε στην Καλαμάτα. Αυτό το γεγονός αποδεικνύει, άλλωστε, περίτρανα την έμφυτη τάση των ανθρώπων της Καλαμάτας για αμφισβήτηση του κατεστημένου και υπερνίκηση του εφησυχασμού. Ωστόσο, η ιστορία αποδεικνύει ότι τα ωραία ανατρέπονται εύκολα. Η Καλαμάτα καταστράφηκε ολοσχερώς σχεδόν πριν από 30 χρόνια λόγω του ισχυρού σεισμού, ωστόσο κατάφερε να αναγεννηθεί από τις στάχτες της και να ξανασταθεί αγέρωχη στα πόδια της μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα, χάρη στις προσπάθειες της πολιτικής ηγεσίας και των κατοίκων της περιοχής αλλά και του συλλογικού πνεύματος και της αλληλεγγύης που τους διακρίνει. Ο επαναπροσδιορισμός ως τρόπος ζωής ― Έτσι όπως φάνταζε κατάλληλη η στιγμή για την Καλαμάτα να διεκδικήσει ελευθερία το 1821, ακριβώς 200 χρόνια μετά, φαίνεται να έφτασε το πλήρωμα του χρόνου για να βρεθεί στην πρώτη γραμμή και να δείξει τον δρόμο της πολιτιστικής αποκέντρωσης ως ένα βιώσιμο και ανθεκτικό μοντέλο περιφερειακής πόλης, αποτελώντας «προπύργιο» του Σύγχρονου Ευρωπαικού Πολιτισμού. Αν μπορέσουμε και αναδείξουμε την Καλαμάτα με αυτό τον τρόπο, τότε μπορούν να κάνουν το ίδιο και οι κάτοικοι
περισσότερων από 30 ελληνικών πόλεων της περιφερειας, τις οποίες εκπροσωπεί η Καλαμάτα. Είμαστε έτοιμοι να ανταποκριθούμε στην μεγάλη αυτή πρόκληση και στις δεσμεύσεις που αυτή συνεπάγεται. Bαθύτερη κατανόηση: η Ελλάδα σε στασιμότητα ― Αν κοιτάξουμε λίγο πέρα από τα όρια της Καλαμάτας, βλέπουμε πως ο αρνητισμός έχει εξαπλωθεί. Η Αθήνα και η Αττική έχουν απομυζήσει κάθε πηγή ανθρώπινου δυναμικού και χρηματοδότησης σα μια ατέλειωτη μαύρη τρύπα. Δε φαίνεται να υπάρχει επιστροφή απ’ αυτή τη συνεχιζόμενη πτωτική πορεία. Η Αττική έχει γίνει μια Μητρόπολη, με ο,τιδήποτε θετικό ή αρνητικό αυτό υποδηλώνει. Από τη μία, η πιο καταρτισμένη νεολαία συγκεντρώνεται στην Αττική, από την άλλη, λόγω του υψηλού ποσοστού ανεργίας αναζητά αναπόφευκτα το μέλλον της εκτός χώρας. Αυτή η άνευ προηγουμένου διαρροή αξιόλογου ανθρώπινου δυναμικού αποτελεί την πραγματική μάστιγα της κρίσης. Τι μπορούμε να κάνουμε; ― Για να ανατρέψουμε αυτή τη διαρροή δυναμικού προτείνουμε μια αντίστροφη πορεία: Εστιάζουμε στις ρίζες μας, στην επαρχία, όπου μπορούμε να αναδιαμορφώσουμε και να δημιουργήσουμε εκ νέου καινούριες πρακτικές δημόσιας διαβούλευσης, συλλογικού σχεδιασμού του δημόσιου χώρου, νέα δεοντολογία βιώσιμης επιχειρηματικότητας, εργασιακής κινητικότητας, εκπαίδευσης αλλά και μιας ολιστικής, διάδρασης με το περιβάλλον. Είναι καιρός για επαναπροσδιορισμό, τόσο σε επίπεδο εγχώριο όσο και Ευρωπαϊκό. Είμαστε μια μικρή πόλη στο άκρο της Ευρώπης, έχουμε όμως στοιχεία εξαιρετικά που αποκτήθηκαν κατά την επανάσταση, το σεισμό αλλά και την οικονομική κρίση. Μάθαμε, λοιπόν, δύο πράγματα: •
Αν δεν αλλάζουν τα πράγματα γύρω σου, τότε πρέπει εσύ να γίνεις η αλλαγή· υψώνοντας το ανάστημά σου, με κουράγιο και επιμονή κόντρα σε όλες τις αντιξοότητες.
•
Αν τα πράγματα πάρουν ανεξέλεγκτη τροπή, τότε άδραξε την ευκαιρία να ανασυγκροτηθείς. Και οι δύο προτάσεις αφορούν τόσο την Ελλάδα όσο και την Ευρώπη. Είμαστε έτοιμοι να δεχτούμε την πρόκληση και να πορευτούμε στο δρόμο της Αλλαγής.
Πώς: KALAMATA:21 – Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Πρωτεύουσα ― Μέσω της κεντρικής ιδέας Η Καλαμάτα αναδύεται (Kalamata Rising) επιδιώκουμε να γίνει ο πολιτισμός ένας από τους πιο καθοριστικούς παράγοντες αυτής της αλλαγής. Η Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Πρωτεύουσα θα αποτελέσει βασικό καταλύτη και ένα πολύ ισχυρό εργαλείο για την επίτευξη αυτού του στόχου. Θα διασφαλίσει την πολιτιστική ανάπτυξη και την αναθεώρηση των προτεραιοτήτων προς ένα πιο βιώσιμο μέλλον και θα προσφέρει το συλλογικό και συναισθηματικής αξίας πλεονέκτημα της υπερπήδησης της εσωστρέφειας, χαράσσοντας την πορεία προς την Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Πρωτεύουσα που η Καλαμάτα οραματίζεται να γίνει. Ο τίτλος της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας και το άνοιγμα της πόλης σε ένα νέο κόσμο εξωστρέφειας, διαπολιτισμικής ανταλλαγής και συναρπαστικής αλληλεπίδρασης θα δώσουν στην Καλαμάτα την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με αντίστοιχες Ευρωπαϊκές πόλεις και
4
Εισαγωγή – Γενικές παρατηρήσεις
να ενισχύσει τις δυνατότητες των πολιτών, των κοινοτήτων, των ιδρυμάτων, των εταιριών και των διαφόρων άλλων συστημάτων της. Θα προσαρμοστεί και θα ευδοκιμήσει. Αφορμόμενη από την κρισιμότητα των εξελίξεων τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη και με την κινητήριο
δύναμη που της δίνει η επαναστατική της φύση, η Καλαμάτα κάνει ένα μεγάλο βήμα προκειμένου να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις και να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων ως ένα πρότυπο βιώσιμης πόλης που αγκαλιάζει την Αλλαγή.
2. ― Μήπως το σχέδιο της πόλης σας περιλαμβάνει και τη γειτονική περιοχή της; Εξηγήστε την επιλογή αυτή. Καλαμάτα: Πύλη προς τη Μεσσηνία ― Αποφασίσαμε να συμπεριλάβουμε στο πρόγραμμά μας την ευρύτερη περιοχή της Μεσσηνίας, από τη στιγμή που η Καλαμάτα αποτελεί μια «πύλη» προς αυτή και καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τη δυναμική αλληλεπίδραση του αστικού και του περιαστικού χώρου.
Διάσημη για τις ελιές και το ελαιόλαδο, η Μεσσηνία έχει έκταση περί τα 3000 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Το ένα τρίτο του εδάφους είναι επίπεδο, τα άλλα δύο τρίτα εξαιρετικά βραχώδη και ορεινά. Η υψηλότερη οροσειρά είναι αυτή του Ταϋγέτου (2404 μέτρα), η οποία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση ενός τοπικού μικροκλίματος ιδανικού για την καλλιέργεια ελαιόδεντρων. Η Καλαμάτα ήδη έχει αναπτύξει στενές σχέσεις με τις γειτονικές περιοχές, αποτελώντας, μέσω του λιμανιού και του αεροδρομίου της, την «πύλη» προς την ευρύτερη περιοχή της Μεσσηνίας. Οι πόλεις-δορυφόροι της Μεσσηνίας βρίσκονται όλες σε απόσταση μιας ώρας από την περιφερειακή πρωτεύουσα. Και οι πέντε Δήμοι της Μεσσηνίας που περιβάλλουν την Καλαμάτα- Πύλου-Νέστορος, Οιχαλίας, Δυτικής Μάνης, Μεσσήνης και Τριφυλίας- καθώς και ο Δήμος Τρίπολης, Σπάρτης και Ευρώτα υποστηρίζουν και συμμετέχουν ενεργά στην πρωτοβουλία της Καλαμάτας για τον τίτλο της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας. Έχουν ήδη συσταθεί ομάδες έργου με αφορμή το θεσμό της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας που δραστηριοποιούνται στον κάθε Δήμο. Επιπλέον, η ευρύτερη περιοχή της Πελοποννήσου υποστηρίζει πλήρως την υποψηφιότητα της Καλαμάτας και έχει δεσμευτεί να χρηματοδοτήσει την υλοποίηση του έργου, αλλά και να συνεργαστεί με το KALAMATA:21 σε προγράμματα, στα οποία θα αναφερθούμε αργότερα, όπως το ACADEMY:21, τα οποία θα αξιοποιήσουν το δίκτυο των Κέντρων Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΚΕΚ). To πρόγραμμα RESIDENCIES:21 θα πραγματοποιείται διάχυτα στην περιοχή, ώστε να δημιουργήσει το χώρο για διαδραστική επικοινωνία μεταξύ ντόπιων κατοίκων και διεθνών επισκεπτών. Συγχρόνως, μια σειρά καλλιτεχνικών προγραμμάτων δομείται σε συνεργασία με παραγωγούς πολιτισμού και ιδρύματα της Μεσσηνίας (π.χ. το Διεθνές Φεστιβάλ Τζαζ της Καρδαμύλης, το σπίτι του συγγραφέα Πάτρικ Λι Φέρμορ, το Διεθνές Νεανικό Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος Μεσσήνης) και πολλά ακόμη εκπαιδευτικά προγράμματα θα εφαρμοστούν σε σχολεία και των πέντε Δήμων (όπως τα πρότζεκτ MUS-E® Art, The School adopts a Monument, From STEM to STEAM). Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε ένα ισχυρό δίκτυο συνεργασιών και ανταλλαγής τεχνογνωσίας στην περιφέρειά μας.
Η Καλαμάτα είναι η δεύτερη πιο πυκνοκατοικημένη πόλη στην Πελοπόννησο μετά την Πάτρα. Είναι η πρωτεύουσα και το βασικό λιμάνι της περιοχής της Μεσσηνίας που δεσπόζει στην κορυφή του Μεσσηνιακού κόλπου, στο άκρο της ηπειρωτικής Ελλάδας, στο άκρο της Ευρώπης. Η απογραφή του 2011 κατέγραψε 69.849 κατοίκους για το Δήμο Καλαμάτας, 62.409 από τους οποίους ζουν μέσα την πόλη της Καλαμάτας. Η Καλαμάτα αποτελεί το πιο σημαντικό πολιτιστικό κέντρο της περιοχής και εξυπηρετεί καθημερινά πάνω από 300.000 πολίτες, οι οποίοι πηγαινοέρχονται από τις εγγύς πόλεις, όπως η Σπάρτη και η Τρίπολη. Μόλις μισή ώρα μακριά με το αυτοκίνητο βρίσκει κανείς τον εντυπωσιακό αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Μεσσήνης, ο οποίος έχει συμπεριληφθεί στον εθνικό κατάλογο που θα υποβληθεί στην Unesco με σκοπό την ένταξή του στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Η Μεθώνη και η Κορώνη, και οι δύο σε απόσταση περίπου 70 χιλιομέτρων από την Καλαμάτα, αποτέλεσαν τις πρώτες ενετικές κτήσεις στον ελληνικό κορμό και μπορούν άξια να επαίρονται για τα ενετικά τους κάστρα. Μία ώρα οδήγησης αρκεί για να βρεθούν οι επισκέπτες στην Πύλο, η οποία κατοικείται από την νεολιθική εποχή. Ένα από τα σημαντικότερα βασίλεια της μυκηναϊκής Ελλάδας, ο αρχαιολογικός χώρος του «Ανακτόρου του Νέστορος», πήρε το όνομά του από το βασιλιά της Πύλου στο ομηρικό έπος της Ιλιάδας. Στο χώρο αυτό έχουν βρεθεί δείγματα της αρχαιότερης ευρωπαϊκής γραφής –της Γραμμικής Β΄– η οποία είναι αποτυπωμένη κυρίως σε πήλινες πινακίδες από το 1450 π.Χ. Οι Οθωμανοί χρησιμοποίησαν την Πύλο και τον κόλπο της ως ναυτική βάση και έκτισαν εκεί το Νιόκαστρο του Ναβαρίνο. Το 1827, η φημισμένη Μάχη του Ναβαρίνου επιβεβαίωσε την ελληνική ανεξαρτησία με την παρέμβαση της Ευρώπης και της Ρωσίας. Σήμερα, η περιοχή της Πύλου φιλοξενεί το υπερσύγχρονο και υψηλών προδιαγραφών θέρετρο της Costa Navarino, το οποίο υποστηρίζει και επιχορηγεί την υποψηφιότητα της Καλαμάτας ως Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης. Συμπεριλαμβάνοντας στο φάκελο υποψηφιότητάς μας την ευρύτερη περιοχή γύρω από την Καλαμάτα, αποσκοπούμε στην ένταξη των παραμελημένων περι-αστικών περιοχών και των κοινωνικά ευπαθών κοινοτήτων στο πολιτιστικό γίγνεσθαι της Καλαμάτας. Επιπλέον, στοχεύουμε στην ενίσχυση της πολιτιστικής ευαισθητοποίησης, αλλά και του στρατηγικού σχεδιασμού και της συνεργασίας σε μεσσηνιακό επίπεδο, γεγονός που θα μας επιτρέψει να προσεγγίσουμε ένα ευρύτερο φάσμα από ιδιώτες, τοπικούς επιχειρηματίες και ιδρύματα πολιτισμού.
5
Εισαγωγή – Γενικές παρατηρήσεις
3. ― Εξηγήστε εν συντομία το συνολικό πολιτιστικό προφίλ της πόλης σας.
6
Αν θελήσουμε να απομονώσουμε τα κύρια χαρακτηριστικά που αποτελούν κινητήριο δύναμη για την Καλαμάτα και τους κατοίκους της και καθορίζουν το προφίλ της, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με ένα σπάνιο τρίπτυχο: Παράδοση-Επανάσταση-Συλλογικότητα.
ωστόσο, δεν είναι ποιοτικά αντάξιες των επαγγελματικών παραστάσεων. Πολυάριθμα μουσικά σχήματα, χορωδίες και πολιτιστικά ιδρύματα αποτελούν τον κορμό της πολιτιστικής ζωής της πόλης, πάντα, ωστόσο, με μια τάση εσωστρέφειας και εσωτερικής κατανάλωσης.
Η Παράδοση αντιπροσωπεύει το ποιοι είμαστε, την ένδοξη ιστορία μας και τα επιτεύγματα του παρελθόντος. Η Επανάσταση πηγάζει από τις ανήσυχες καρδιές μας. Είναι ο τρόπος μας να αμφισβητούμε το status quo, ο τρόπος που κάνουμε σχέδια για το μέλλον αλλά και η βαθιά επιθυμία να προχωρήσουμε μπροστά και να εξερευνήσουμε απάτητα μονοπάτια και νέες δυναμικές. Είναι και η τρέχουσα κατάσταση στην πόλη. Η συλλογικότητα που μας διακρίνει υποδεικνύει το πώς κινούμαστε. Γνωρίζουμε πώς να στεκόμαστε ενωμένοι και να παλεύουμε χέρι χέρι για το μέλλον μας, ακόμη και κατά τις πιο μεταβατικές περιόδους. Αυτό το μοναδικό κράμα είναι η πεμπτουσία του πολιτιστικού προφιλ της πόλης μας.
Τα φεστιβάλ που λαμβάνουν χώρα στην πόλη καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα προτιμήσεων και κοινού (target audiences), ενώ παράλληλα προσδίδουν ένα διεθνή χαρακτήρα στην πόλη. Το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού, το Φεστιβάλ Μηδέν (video art), το Διεθνές Φεστιβάλ Χορωδιών Interkultur, το Φεστιβάλ Δρόμου, το Διεθνές Φεστιβάλ Tάνγκο αλλά και το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκυμαντέρ ΠελοποννήσουΚαλαμάτας, αποτελούν μερικές από τις πιο σημαντικές πολιτιστικές εκδηλώσεις της πόλης. Οι περισσότερες αποτελούν πρωτοβουλίες ιδιωτών και πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
Το Χτες ― Εκτός από το Ναό των Αγίων Αποστόλων, όπου ξεκίνησε η εξέγερση ενάντια στον Οθωμανικό ζυγό το 1821 με την «Προειδοποίησις προς τας Ευρωπαϊκάς Αυλάς», υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός ιστορικών και πολιτιστικών μνημείων στην Καλαμάτα. Aκολούθησε όμως ο σεισμός. Η πόλη δεν ανασυστάθηκε απλά μετά το σεισμό του 1986: αναγεννήθηκε. Και αναγεννήθηκε μέσω των πρωτοβουλιών του Δήμου: των Καλλιτεχνικών Σχολών του Δήμου, των Ωδείων, της Σχολής Χορού και της Δημοτικής Πινακοθήκης. Αναγεννήθηκε επίσης μέσω καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων όπως το 22-χρονο πλέον Διεθνές Φεστιβάλ Χορού.
Είναι πλέον ιστορικά αποδεδειγμένο ότι η Καλαμάτα ξέρει να αντιμετωπίζει σωστά τις κρίσεις. Αναδομήθηκε από τα συντρίμμια της μετά την καταστροφή εκατοντάδων κτιρίων της από το σεισμό του 1986. Ακόμη και σήμερα, υπάρχουν εγκαταλελειμμένα σπίτια που με τη σκοτεινή γοητεία που ασκούν ξυπνούν καθημερινά μνήμες από μια καταρρακωμένη πόλη. Η διάθεση συλλογικότητας που ακολούθησε μετά τα συμβάντα του σεισμού ήταν εντυπωσιακή. Έδωσε, ωστόσο, το χώρο να αναπτυχθεί μια εσωστρεφής νοοτροπία όταν αποκαταστάθηκε η τάξη: θα μπορούσε, άραγε, να γίνει αλλιώς καθώς η Καλαμάτα παρέμενε τόσο απομονωμένη και δυσπρόσιτη; Ευτυχώς, η απομόνωση οδεύει σιγά-σιγά προς το τέλος της, με τους κατοίκους της Καλαμάτας να αντιλαμβάνονται πως βρίσκονται στα πρόθυρα μιας νέας εποχής. Με τον τίτλο της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας, μας δίνεται η ευκαιρία να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις που προκύπτουν από αυτές τις αλλαγές. Το Σήμερα ― Η Καλαμάτα μπορεί να είναι περήφανη για το γεγονός ότι διαθέτει μία από τις πιο δυναμικές ερασιτεχνικές σκηνές παραστατικών και εικαστικών τεχνών. Πάνω από οκτώ θεατρικές ομάδες δραστηριοποιούνται στην πόλη, απασχολώντας ένα μεγάλο αριθμό ερασιτεχνών και επαγγελματιών που συνεργάζονται και παρουσιάζουν εντυπωσιακές παραγωγές, οι οποίες,
Το 2000 ιδρύθηκε στην πόλη το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, το οποίο περιλαμβάνει και το Τμήμα Πολιτιστικής Διαχείρισης. Το Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πελοποννήσου λειτουργεί στην Καλαμάτα για περισσότερα από 20 χρόνια, περιλαμβάνοντας τμήματα Τεχνολογίας Τροφίμων, Φυτικής Παραγωγής αλλά και εργαστήρια ελαιολάδου. Επιπλέον, αρκετοί είναι οι πολίτες που επιδεικνύουν ενδιαφέρον για την πολιτική, τον ακτιβισμό και το περιβάλλον. Ομάδες ενεργών πολιτών αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και οργανώνουν φεστιβάλ, περιπάτους στην πόλη ή κινηματογραφικές προβολές. Υπάρχει επίσης το κέντρο Κοινωνικής Ανάπτυξης Νέων (ΚΑΝΕ), το οποίο υλοποιεί Ευρωπαϊκά προγράμματα εθελοντισμού και προγράμματα νεολαίας (youth-working) όπως το ERASMUS+ (πρόγραμμα κινητικότητας KA 1 και συμπράξεις KA 2), το πρόγραμμα Ευρώπη για τους Πολίτες, προγράμματα δια βίου μάθησης Leonardo Da Vinci κ.ά., αλλά και ανεξάρτητες ομάδες που διεξάγουν ευρωπαϊκά προγράμματα (κυρίως ERASMUS+) ή άλλα πολύγλωσσα εργαστήρια μη τυπικής μάθησης όπως το Roots FindingPoverty Fighting. Η πόλη παράγει μία μεγάλη γκάμα τοπικών προϊόντων υψηλής ποιότητας και είναι διάσημη σε όλο τον κόσμο για το ελαιόλαδο και τις ελιές της. Στην Καλαμάτα βρίσκει κανείς art farms (αγροκτήματα που φιλοξενούν καλλιτεχνικές εκδηλώσεις) και αστικές φάρμες οι οποίες προσφέρουν εργαστήρια, διαμονή, αλλά και τράπεζα σπόρων. Η πόλη βραβεύτηκε για το σύστημα ανακύκλωσής της, διαχειρίζεται ένα εκτενές δίκτυο κομποστοποίησης και διεξάγει πρόγραμμα ένταξης παιδιών Ρομά σε 30 δημόσια σχολεία. Άλλωστε στην περιφέρεια της Καλαμάτας ζει μεγάλη κοινότητα Ρομά με πληθυσμό γύρω στα 1.500 άτομα. Πολλοί αλλοεθνείς ζουν μόνιμα στην Καλαμάτα και έχουν δημιουργήσει οικογένειες. Οι περισσότεροι κατάγονται από τα Βαλκάνια, την Ιταλία, τη Βρετανία και τη Γερμανία και είναι οργανωμένοι σε συλλόγους και χορωδίες. Παρά την αρμονική συνύπαρξη διαφορετικών πολιτισμών,
Εισαγωγή – Γενικές παρατηρήσεις
δεν παρατηρείται δυναμική πολιτισμική διάδραση και ευαισθητοποίηση σχετικά με την πολυπολιτισμικότητα του τόπου. To Αύριο ― Η Καλαμάτα είναι μια παραθαλάσσια πόλη,
με παραλία σχεδόν στο κέντρο της, γεγονός που κάνει τους ντόπιους να νιώθουν περήφανοι. Το τοπίο της περιοχής έχει υπάρξει, και κατά μία έννοια παραμένει, παρθένο. Ωστόσο, η κάποτε «κρυμμένη» πίσω από τους ελαιώνες Μεσσηνία, μετατρέπεται σταδιακά σε τουριστικό προορισμό. Ευχή ή κατάρα –άλλη εξέλιξη που αποτελεί δίκοπο μαχαίρι για την πόλη. Συγχρόνως, η κυβέρνηση της χώρας αναζητά χώρους φιλοξενίας μεταναστών και η Καλαμάτα με τις γύρω περιοχές της έχουν συζητηθεί ως πιθανά μέρη. Ωστόσο, είναι ακόμη ασαφές το κατά πόσο θα συσταθεί τελικά ένα κέντρο μεταναστών και πόσους πρόσφυγες θα μπορούσε να φιλοξενήσει. Αν όμως κάτι τέτοιο υλοποιηθεί, θα μεταβάλλει την κατάσταση στην πόλη και σκοπεύουμε να δράσουμε σύμφωνα με τις εκάστοτε εξελίξεις, εντάσσοντας τον πληθυσμό των προσφύγων στο πρόγραμμά μας. Παρά το γενικό κύμα μετανάστευσης προς άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, με στόχο τις καλύτερες συνθήκες
εργασίας, οι νέοι και δημιουργικοί κάτοικοι της Καλαμάτας που αισθάνονται ένα ιδιαίτερο δέσιμο με την πόλη τους επιστρέφουν σ’ αυτήν δραστήριοι, σε επαγρύπνηση και πρόθυμοι να υλοποιήσουν ενδιαφέροντα προγράμματα και δράσεις. Όλο και περισσότερες καινοτόμες εταιρείες επιλέγουν να παρουσιάσουν το έργο τους στην Καλαμάτα, προσφέροντας εργαστήρια και δυνατότητες δικτύωσης στους ντόπιους. Οικολογικές και εναλλακτικές πρακτικές έχουν αρχίσει σιγά-σιγά να γίνονται μέρος της καθημερινότητας της πόλης. Τα εργαστήρια ρομποτικής αποτελούν οργανικό μέρος του ακαδημαϊκού προγράμματος ορισμένων σχολείων. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα προγραμματισμού για κορίτσια (Girls Go Coding) αποτελούν μια επιτυχή πρωτοβουλία η οποία αυτή τη στιγμή ταξιδεύει ανά την Ελλάδα. Το σχολείο αλληλεγγύης της Καλαμάτας λειτουργεί τα τελευταία δύο χρόνια. Μαθήματα yoga και εναλλακτικής γυμναστικής παραδίδονται σε εξωτερικούς χώρους. Στην αρχαία Μεσσήνη πραγματοποιείται φέτος το πρώτο διεθνές τουρνουά τένις για αθλητές σε αναπηρικό αμαξίδιο. Μία πολυπολιτισμική ομάδα ξεκινά να σχεδιάζει προϊόντα συλλέγοντας πλαστικά απορρίμματα. Το μέλλον διαγράφεται ευοίωνο. Ή μήπως όχι;…
4. ― Εξηγείστε την ιδέα του προγράμματος που θα υλοποιηθεί, αν η πόλη οριστεί Πολιτιστική Πρωτεύουσα την Ευρώπης. H κεντρική μας ιδέα βασίζεται σε ένα ξεχωριστό όραμα και σε πέντε συγκεκριμένους στόχους που θέλουμε να ακολουθήσουμε, αν και εφόσον η Καλαμάτα αναδειχθεί σε Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης. Όπως αναλύσαμε νωρίτερα, το όραμά μας είναι να γίνει η Καλαμάτα ένα πρότυπο περιφερειακής πόλης, λειτουργώντας ως προπύργιο του σύγχρονου Ευρωπαϊκού πολιτισμού. Στόχος μας είναι να μετατρέψουμε την κρίση στην οποία βρίσκεται η κεντρική Ελλάδα (πάνω από το 40% του πληθυσμού της χώρας κατοικεί στην Αττική) σε ευκαιρία για την μεταμόρφωση μιας μικρής επαρχιακής πόλης σε μια νέα εστία πολιτισμού γεμάτη ζωντάνια και με υψηλό βιοτικό επίπεδο. Η κεντρική ιδέα που έχει υιοθετήσει το KALAMATA:21 είναι το Η Καλαμάτα αναδύεται (Kalamata Rising). Τα παραδείγματα της Ελληνικής Επανάστασης και του σεισμού έχουν αποδείξει ότι αποτελεί επαναλαμβανόμενο μοτίβο για την Καλαμάτα, να υψώνει το ανάστημά της και να ανταπεξέρχεται στις κρίσεις. Και ήρθε η στιγμή ακόμη μία φορά η Καλαμάτα να ανατείλει. Η Ανάδυση (Rising) έχει να κάνει με την πράξη –την ανάληψη δράσης, την κίνηση και την αντίληψη αυτής της κίνησης από τρίτους. Την απόδραση από τη στασιμότητα προς ένα μέλλον διαφορετικό από το παρελθόν. Σε αντίθεση με άλλες περιοχές που φαίνονται ταλαιπωρημένες και χτυπημένες από την κρίση, η Καλαμάτα έχει την αντοχή και τη ζωντάνια να αντισταθεί
στην αδράνεια, να αντιμετωπίσει την κρίση, να ανατείλει αντί να οδεύει προς τη δύση. Η συνολική διαδικασία του Η Καλαμάτα αναδύεται (Kalamata Rising) επιδιώκει να επιφέρει μια στρατηγική αλλαγή, μια σταδιακή πολιτιστική αναβάθμιση και αφύπνιση μέσα από την υποψηφιότητα –και, τελικά, τη θητεία– της πόλης μας ως ΠΠΕ. Αυτή είναι μια μακροπρόθεσμη πρόταση, η οποία θα συμβάλλει στο να πραγματοποιήσει η πόλη ένα άνοιγμα, να προσελκύσει ανθρώπους από άλλες πόλεις και από το εξωτερικό, ακόμη και αυτή τη μερίδα των επισκεπτών που σέβεται τις προσπάθειες μιας μικρής πόλης για την προστασία της φύσης, την προώθηση της πολιτιστικής κληρονομιάς της και την επένδυση στις σύγχρονες τέχνες και τον ψηφιακό πολιτισμό. Η λέξη Αναδύεται (Rising) υποδηλώνει μια κίνηση, μια διαδικασία, ένα ρίσκο χωρίς εγγύηση επιτυχίας. Αφηγείται την ιστορία μιας μικρής πόλης που επιχειρεί να ξεπεράσει τον εαυτό της, αντί να παραμείνει κρυμμένη πίσω από τα ελαιόδεντρα. Η Καλαμάτα επιλέγει να ανατείλει ρισκάροντας να βυθιστεί αν αποτύχει. Η ίδια η Καλαμάτα υποστηρίζει την υποψηφιότητά της ως Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, όχι μόνο με μακροχρόνιες φιλόδοξες πολιτιστικές και πολιτικές πρακτικές που θα έχουν ως στόχο την αειφόρο ανάπτυξη, αλλά και παρουσιάζοντας ένα καλλιτεχνικά άρτιο πολιτιστικό πρόγραμμα το 2021: Η Καλαμάτα αναδύεται: Πέρα από το άκρο
7
Συμβολή στη μακροπρόθεσμη στρατηγική
5. ― Περιγράψτε την ισχύουσα πολιτιστική στρατηγική της πόλης σας κατά τη στιγμή της αίτησης, καθώς και τα σχέδια της πόλης για να ενισχυθεί η ικανότητα του πολιτιστικού και του δημιουργικού τομέα, μέσω της ανάπτυξης μακροπρόθεσμων σχέσεων μεταξύ των ανωτέρω τομέων στην πόλη σας. Ποια είναι τα σχέδια για τη βιωσιμότητα των πολιτιστικών δράσεων πέραν του έτους του τίτλου; Διαδικασία Η Πολιτιστική Στρατηγική 2016-2025 της Καλαμάτας υιοθετήθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο την 20ή Σεπτεμβρίου 2016. Έχει συνταχθεί ένα μικρής έκτασης κείμενο το οποίο είναι διαθέσιμο στο διαδίκτυο και ο καθένας έχει πρόσβαση σε αυτό. Με γλώσσα απλή και κατανοητή, το έγγραφο παρουσιάζει μια αμιγώς πρακτική προσέγγιση ως προς το πώς η πόλη μας επιθυμεί να δημιουργήσει ευκαιρίες για όλους τους πολίτες, τους καλλιτέχνες και τους πολιτιστικούς φορείς κατά τα επόμενα χρόνια, αλλά και να ενισχύσει την ποιότητα της καθημερινής ζωής. Τους μήνες που ακολουθούν θα αναπτύξουμε ένα επιχειρησιακό σχέδιο το οποίο θα διευκρινίζει τις δράσεις, το χρονοδιάγραμμα, τον προϋπολογισμό και τις συνεργασίες που απαιτούνται για να επιτευγχθούν οι ανωτέρω στόχοι. Η Καλαμάτα είναι περήφανη που καινοτόμησε και αποτελεί πιά ένα μοντέλο βέλτιστων πρακτικών για όλη την Ελλάδα. Είμαστε η πρώτη πόλη που ακολούθησε μεθόδους συμμετοχικού σχεδιασμού και κινητοποίησε την τοπική κοινότητα για συμμετοχή στη διαδικασία του σχεδιασμού Πολιτιστικής Στρατηγικής - και θα ήταν μεγάλη η χαρά για μας αν ακολουθούσαν και άλλες πόλεις. Η ανάπτυξη της Στρατηγικής έχει χωριστεί σε δύο φάσεις. Ο στόχος της πρώτης φάσης της δημόσιας διαβούλευσης ήταν να καλέσει τους πολίτες σε μια σοβαρή διαδικασία προβληματισμού σχετικά με την πόλη, η οποία συμπεριλάμβανε εργαστήρια, ομάδες εστιασμένης συζήτησης (focus groups), θεματικές ομάδες εργασίας και ερευνητικά εργαστήρια πολιτών, τα οποία συνέβαλαν σε μεγάλο βαθμό στο σχεδιασμό
της κυρίως Στρατηγικής. Σε συνεργασία με το Γραφείο Υποψηφιότητας, οι ίδιοι οι πολίτες αξιολόγησαν τα ισχυρά και τα αδύναμα σημεία της πολιτιστικής πολιτικής της πόλης, τις υποδομές, την εκπαίδευση και τις υφιστάμενες πολιτιστικές δραστηριότητες και συνέταξαν μια έκθεση για κάθε τομέα. Η δεύτερη φάση εστίασε πιο πολύ στη σύνταξη ενός επιχειρησιακού σχεδίου. Καινούριες και εξειδικευμένες ομάδες εργασίας κλήθηκαν να αναπτύξουν ένα σχέδιο υλοποίησης των προτάσεων που προέκυψαν από τον πρώτο γύρο των διαβουλεύσεων. Ο ρόλος αυτών των ομάδων ήταν ενδεικτικός ως προς την ικανότητα υλοποίησης του πρακτικού σχεδιασμού και των πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Το προσχέδιο της Πολιτιστικής Στρατηγικής υπήρξε αναρτημένο στις ιστοσελίδες του Δήμου και του KALAMATA:21 για περισσότερους από πέντε μήνες. Τα σχόλια των πολιτιστικών φορέων, των καλλιτεχνών, των πολιτών αλλά και των πολιτικών κομμάτων και οργανισμών στάλθηκαν σε εμας και όλοι μαζί τα συζητήσαμε κατά το τελικό μας εργαστήριο για τη Στρατηγική. Τα σχόλια της συνάντησης αυτής αποτυπώθηκαν και ολοκλήρωσαν το τελικό έγγραφο, το οποίο στη συνέχεια υιοθετήθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο.
Αξίες και Όραμα της Πόλης Η Καλαμάτα έχει τη δυναμική να γίνει μια πόλη ανοικτή, ένας τόπος ευρωπαϊκός και συγχρόνως παγκόσμιος, όπου οι πολιτισμοί συναντώνται και τα τοπικά χαρακτηριστικά διευρύνονται σε μια διεθνή επικοινωνιακή βάση. Αυτή είναι η ιστορία μιας πόλης που ανοίχτηκε στην Ευρώπη μέσα από μια Επανάσταση, που επιβίωσε από έναν
9
Συμβολή στη μακροπρόθεσμη στρατηγική
καταστροφικό σεισμό και αναγεννήθηκε. Μιας πόλης που, παρότι δοκιμάζεται από τους χαλεπούς αυτούς καιρούς της οικονομικής αστάθειας, κατάφερε, γι’ ακόμη μια φορά να κινητοποιηθεί και να υπερασπιστεί τον πολιτισμό με την ευρύτερή του έννοια –έναν πολιτισμό που εκτείνεται πέρα από τα όρια της Τέχνης και των φυσικών συνόρων. Το όραμα της Καλαμάτας είναι να χρησιμοποιήσει τη δεδομένη ευνοϊκή χρονική συγκυρία (momentum), το άνοιγμα της πόλης προς διάφορους ευρωπαϊκούς προορισμούς μέσω ξηράς, θαλάσσης και αέρος και να αξιοποιήσει τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης ως το μέσον για να γίνει πόλη-πρότυπο πολιτιστικής αποκέντρωσης ως αντίβαρο των μεγάλων αστικών κέντρων.
Γενικοί Στρατηγικοί Στόχοι Η Πολιτιστική Στρατηγική ορίζει έξι γενικούς στρατηγικούς στόχους, 12 ειδικούς στόχους και τρεις άξονες προτεραιοτήτων (Ποιότητα ζωής, Τέχνες, Πολιτιστική οικονομία), οι οποίοι ανταποκρίνονται στις αρχές και στο όραμα των ανθρώπων για την πολιτιστική ανάπτυξη της πόλης τους. Έχει δοθεί έμφαση στην ενίσχυση του εξωστρεφούς χαρακτήρα της πόλης, στην ποιότητα της καθημερινότητας και στη βιωσιμότητα αλλά και σε νέες μορφές δημιουργικής παραγωγής και οικονομίας. Οι αξίες της ενεργούς συμμετοχής στα κοινά και της ανάπτυξης μιας κοινωνίας πολιτών βρίσκονται στο επίκεντρο. Οι γενικοί στρατηγικοί στόχοι που ορίζονται στην Πολιτιστική Στρατηγική είναι οι εξής: 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Να αποτελέσει η Καλαμάτα πόλη-πρότυπο αποκεντρωμένης πολιτιστικής ανάπτυξης, καθιερώνοντας την Περιφέρεια ως τη νέα Πόλη του κόσμου Να παρέχεται προσβασιμότητα, φυσική και κοινωνική Να υπάρχει υψηλής ποιότητας καλλιτεχνική παραγωγή Να καλλιεργηθεί η νοοτροπία της εξωστρέφειας, της δικτύωσης και των ευρωπαϊκών συνεργασιών Να υπάρχει βιώσιμη αστική ανάπτυξη Να ενισχυθεί η ενεργός πολιτειότητα
Ανάπτυξη Δεξιοτητων Προκειμένου να υλοποιηθούν οι στόχοι της Στρατηγικής και να έρθει πιο κοντά στο όραμά της, η πόλη έχει θέσει 12 ειδικούς στόχους που φιλοδοξούν να ενισχύσουν τον τομέα του πολιτισμού και των τεχνών και να τον καταστήσουν πιο προσβάσιμο σε νέες μορφές οικονομίας. α. Αναδιαμόρφωση των τοπικών πολιτιστικών αρχών β. Ενσωμάτωση των κοινωνικά ευπαθών ομάδων στο πρόγραμμα σπουδών των δημοτικών καλλιτεχνικών σχολών. γ. Κινητροδότηση για τη δημιουργία επαγγελματικών δομών και διαδικασιών δ. Χρήση και ενθάρρυνση συνεργιών μεταξύ ιδρυμάτων, οργανισμών και πολιτιστικών ομάδων ε. Ενίσχυση της αυτονομίας του πολιτιστικού τομέα της πόλης. Ενθάρρυνση της δημιουργίας νέων, ανεξάρτητων πολιτιστικών οργανισμών στ. Σύνδεση μεταξύ καλλιτεχνικών σχολών και επαγγελματικής αποκατάστασης με σκοπό την αποφυγή διαρροής αξιόλογου ανθρώπινου δυναμικού
(brain drain) αλλά και τη δημιουργική αξιοποίησή του ζ. Να είναι η Καλαμάτα ένας πολιτιστικός προορισμός 10 καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους η. Αποκέντρωση και εξάπλωση της καλλιτεχνικής δραστηριότητας εντός των ορίων της πόλης θ. Ενθάρρυνση της ανάπτυξης των δημιουργικών βιομηχανιών που θα επικεντρώνονται στις γραφιστικές τέχνες και στη συσκευασία προϊόντων, στη βιομηχανία της μόδας, του κινηματογράφου και των ψηφιακών τεχνολογιών ι. Χρήση και προώθηση των ήδη υπαρχόντων φεστιβάλ και του καλλιτεχνικού δυναμικού, ώστε να αναπτυχθεί φεστιβαλικός τουρισμός ια. Ευαισθητοποίηση και αφύπνιση της επίγνωσης των κατοίκων για την πολιτιστική κληρονομιά της πόλης τους καθώς και των άλλων ευρωπαϊκών πολιτισμών ιβ. Πολιτιστική αναζωογόνηση δημόσιων χώρων Αξιοποιώντας το ήδη υπάρχον ανθρώπινο δυναμικό και την τοπική ζήτηση για τον πολιτισμό, θα εστιάσουμε στην ανάπτυξη της τοπικής δημιουργικής βιομηχανίας. Το Γραφείο Υποψηφιότητας KALAMATA:21 απηύθυνε ανοικτό κάλεσμα στους πολίτες με σκοπό τη συμμετοχή τους στην ομάδα έργου Καινοτομία & Ανάπτυξη, στο πρόγραμμα DigiKa και για τον σχεδιασμό πρότζεκτ στο πλαίσιο του Creative Hub αλλά και ανεξάρτητα από τον θεσμό της ΠΠΕ. Το Creative Hub αποσκοπεί στη σύνδεση δημιουργών και επιχειρήσεων και θα ξεκινήσει να λειτουργεί το 2018. Θα υλοποιηθεί ανεξαρτήτως αποτελέσματος της διαδικασίας για την ανάδειξη της ΠΠΕ, καθώς αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της Πολιτιστικής Στρατηγικής. Η ομάδα από νέους και ενθουσιώδεις δημιουργικούς πολίτες, μέλη της ομάδας έργου, διεξήγαγαν εκτενείς έρευνες σχετικά με τα μοντέλα που θα μπορούσε να υιοθετήσει η Καλαμάτα. Βασιζόμενοι στην ευρύτερη στρατηγική της πόλης, τον πληθυσμό και τις καιρικές συνθήκες, αποφάσισαν πως το μοντέλο της μικρής ισπανικής πόλης Ταρίφα –με το χαρακτηριστικό μότο «Μετακίνησε το Γραφείο σου στη Θάλασσα»– θα ανταποκρινόταν στην Καλαμάτα. Η Καλαμάτα θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ένας προορισμός “workation1’’ όπου ψηφιακοί «νομάδες» και δημιουργικοί νέοι επιχειρηματίες μπορούν να φιλοξενηθούν, να μείνουν για ένα διάστημα και να δουλέψουν στο Creative Hub, να μοιραστούν την τεχνογνωσία τους και να φέρουν τους πολίτες σε επαφή με εναλλακτικά επιχειρηματικά μοντέλα και τρόπους ζωής. Ήδη έχουμε έρθει σε επαφή με την ομάδα που είναι υπεύθυνη για το εγχείρημα “workation” στην πόλη Ταρίφα. Όσον αφορά τις ψηφιακές υποδομές της πόλης, η Καλαμάτα βρίσκεται σε προτεραιότητα στη λίστα των εταιριών τηλεπικοινωνιών για την εγκατάσταση δικτύου οπτικών ινών κατά τον τρέχοντα χρόνο ή το 2017. Επιπλέον, η πόλη έχει προσκαλέσει με επιτυχία την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας να ιδρύσει παράρτημα στην Καλαμάτα –ένα σημαντικό βήμα για την εξωστρέφεια της πόλης– ενισχύοντας τις συμπράξεις μεταξύ ενεργών ερασιτεχνών και φιλοξενουμένων καλλιτεχνών και αποδεικνύοντας τελικά τη δυναμική του στόχου της πολιτιστικής αποκέντρωσης.
Παρακαταθήκη O οργανισμός του KALAMATA:21 σκοπεύει να διατηρηθεί για τουλάχιστον τέσσερα χρόνια μετά το 2021, ώστε να
Συμβολή στη μακροπρόθεσμη στρατηγική
διασφαλίσει τη συνέχεια της διαδικασίας. Θα υπάρξει επαρκής χρηματοδότηση μετά το 2021, καθώς το Βραβείο Μελίνα Μερκούρη (εάν αποδοθεί) θα χρησιμοποιηθεί για την συνέχεια του σχεδιασμού που θα μείνει ως παρακαταθήκη στην Καλαμάτα. Με απώτερο σκοπό την ανάπτυξη δεξιοτήτων και την απόκτηση γνώσεων, τα μέλη του KALAMATA:21 συμμετείχαν σε τρεις επισκέψεις εργασίας στο πλαίσιο του προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Culture for Cities and Regions, με στόχο να καλλιεργήσουν την εξωστρέφεια της πόλης και να διεξάγουν έρευνα σε πόλεις παρόμοιες με την Καλαμάτα. Συμμετείχαμε σε επισκέψεις στις πόλεις Ναντ, Ώρχους και Ρέγκενσμπουργκ. Γίναμε δεκτοί ως μία από τις δέκα πόλεις απ όλη την Ευρώπη που θα λάβουν συμβουλευτική καθοδήγηση από Ευρωπαίους εμπειρογνώμονες κατά τη διάρκεια τριήμερης επίσκεψής τους σε θέματα της επιλογής μας. Τα ζητήματα που επιλέξαμε είναι σε πλήρη συμφωνία με τους στόχους της Πολιτιστικής μας Στρατηγικής: • • •
Από τον ερασιτεχνισμό στον επαγγελματισμό: πώς να προωθήσουμε την τοπική επαγγελματική εκπαίδευση και παραγωγή Πώς να αξιοποιήσουμε τα εγκαταλελειμμένα, διατηρητέα κτίρια που αποτελούν μέρος της ιστορίας μας αλλά δε χρησιμοποιούνται Πώς να δημιουργήσουμε πρόσφορο έδαφος για την καλλιέργεια των δημιουργικών βιομηχανιών
H συγκεκριμένη επίσκεψη θα προσφέρει σημαντικό έργο αφού θα φέρει σε επαφή τοπικούς φορείς με εμπειρογνώμονες διεθνούς εμβέλειας και θα δημιουργήσει ιδέες και πρότζεκτ που θα διεξαχθούν αργότερα από τους συμμετέχοντες. Το γεγονός ότι η Καλαμάτα είναι μία από τις υποψήφιες πόλεις για
Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2021 συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό ως προς την επιλογή της πόλης για την επίσκεψη καθοδήγησης. Η Καλαμάτα είναι μία τυπική μετρίου μεγέθους πόλη της ελληνικής περιφέρειας που επιθυμεί να αποτελέσει πρότυπο μελέτης για την Ευρώπη. Έχουμε έρθει σε επικοινωνία με άλλες αξιόλογες ελληνικές πρωτοβουλίες από την περιφέρεια, με στόχο τη δημιουργία ενός δικτύου ανταλλαγής τεχνογνωσίας και καλών πρακτικών σε πόλεις με παρόμοιες συνθήκες. Για παράδειγμα, η Τρίπολη (48.000 κάτοικοι) λόγω της υποψηφιότητας της ως ΠΠΕ έχει αναπτύξει ένα σημαντικό δίκτυο φορέων και οργανώσεων με το οποίο είμαστε σε επαφή. Βρισκόμαστε σε επαφή με τις αρμόδιες αρχές για να μας μεταδώσουν τη γνώση και την τεχνογνωσία τους. Η Βέροια αποτελεί ένα ακόμη παράδειγμα μικρής πόλης στα Βόρεια της Ελλάδας με πληθυσμό 42.000 κατοίκων που έχει καταφέρει να δημιουργήσει μια εντυπωσιακή δημοτική βιβλιοθήκηυπόδειγμα για το κοινό και με την οποία βρισκόμαστε σε επαφή. Αν καταφέρουμε να επιτύχουμε το στρατηγικό μας στόχο να γίνουμε παράδειγμα πολιτιστικής αποκέντρωσης, αναμφίβολα θα εκπροσωπούμε πολλές άλλες ελληνικές πόλεις οι οποίες σε περίοδο κρίσης μπορούν να υποστηρίξουν ένα εναλλακτικό μοντέλο ανάπτυξης μέσω του πολιτισμού. Λόγω της συμμετοχικής διαδικασίας που ακολουθήθηκε για τη δημιουργία της Πολιτιστικής Στρατηγικής, η Καλαμάτα, μέσω της ΦΑΡΙΣ (της Κοινωφελούς Επιχείρησης του Δήμου Καλαμάτας) έγινε η πρώτη ελληνική πόλη μέλος του «Διεθνούς Παρατηρητηρίου για τη Συμμετοχική Δημοκρατία»(OIPD) για ανταλλαγή καλών πρακτικών σχετικά με την ενεργό πολιτειότητα και την εμπειρία της συμμετοχικής δημοκρατίας.
6. ― Πώς εντάσσεται η δράση της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης σε αυτή την στρατηγική; H συνειδητή απόφαση της Καλαμάτας να υποβάλει την υποψηφιότητά της προέκυψε από την πεποίθηση πως η ΠΠΕ θα δράσει ως καταλύτης για το όραμα της πόλης. Ο ένας στόχος καθιστούσε τον επόμενο ακόμη πιο φιλόδοξο ώσπου, τελικά, μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι η ανάπτυξη της Πολιτιστικής Στρατηγικής και της υποψηφιότητας ως ΠΠΕ είναι άρρηκτα συνδεδεμένες. Ωστόσο, η διανομή των λειτουργιών και των αρμοδιοτήτων είναι απόλυτα ξεκάθαρη: η Πολιτιστική Στρατηγική αποτελεί ένα γενικό πλαίσιο μέσα στο οποίο η ΠΠΕ λειτουργεί ως ακρογωνιαίος λίθος που θα δώσει το έναυσμα και θα ξεκινήσει διαδικασίες που σταδιακά θα οδηγήσουν στην επίτευξη των στόχων της Στρατηγικής της Καλαμάτας, πέρα από το 2021. Ήταν σημαντικό για μας να βρεθεί ένα πιο ευρύ χρονικό πλαίσιο για την Πολιτιστική Στρατηγική –μέχρι το 2025– έτσι ώστε η ΠΠΕ να λειτουργήσει ως καταλύτης μακροπρόθεσμων εξελίξεων και να αποτελέσει
μέρος μιας στρατηγικής ευρύτερου πεδίου. Από τη στιγμή που η ΠΠΕ αποτελεί μέρος μιας δεκαετούς Στρατηγικής, η πόλη φαίνεται να έχει να δώσει πολλά πριν και μετά το 2021. Ωστόσο, μπορούμε ήδη να πούμε πως η ΠΠΕ έχει εστιάσει στη ρεαλιστική αξιολόγηση του τι προϋποθέτει και απαιτεί ένα βιώσιμο μέλλον.
Ευρωπαϊκή Διάσταση Η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης διευρύνει το κυρίως όραμα της εκάστοτε πόλης και το καθιστά προσβάσιμο σε όλη την Ευρώπη. Για την ΠΠΕ εξελίξαμε τον πρώτο από τους έξι στόχους της Πολιτιστικής Στρατηγικής, το να «γίνει η Καλαμάτα πόλη-πρότυπο αποκεντρωμένης πολιτιστικής ανάπτυξης, καθιερώνοντας την περιφέρεια ως τη νέα πόλη του κόσμου», σε κάτι πιο συγκεκριμένο. Ο πρώτος από τους
11
Συμβολή στη μακροπρόθεσμη στρατηγική
έξι στόχους της Πολιτιστικής Στρατηγικής αποτελεί ένα γενικό, εσωτερικό ζήτημα μιας πόλης που επιχειρεί να τοποθετηθεί μέσα σε ένα ελληνικό πλαίσιο εξαιρετικά συγκεντρωτικό και να ρισκάρει σε μία περίοδο κρίσης. Το συνολικό όραμα για την ΠΠΕ συνδέεται άμεσα με την Πολιτιστική Στρατηγική· είναι, ωστόσο, πιο συγκεκριμένο, με χαρακτήρα πιο πολιτιστικό και καλλιτεχνικό: να γίνει η Καλαμάτα μοντέλο περιφερειακής πόλης, λειτουργώντας έτσι ως προπύργιο του σύγχρονου ευρωπαϊκού πολιτισμού. Το όραμα περικλείει τη θέση της πόλης στην άκρη της Ευρώπης, διαβλέποντας στην ανθεκτικότητα και την ισχυρή θέληση της να ρισκάρει αναζητώντας νέες προκλήσεις, την ευκαιρία να γίνει παράδειγμα για άλλες πόλεις. Εξετάσαμε, επίσης, τους λειτουργικούς στόχους της Πολιτιστικής Στρατηγικής της Πόλης και επιλέξαμε τους συσχετιζόμενους με την ΠΠΕ, διαχωρίζοντάς τους με μια πιο πρακτική και άμεση προσέγγιση και συνδέοντάς τους με το καλλιτεχνικό πρόγραμμα με τέτοιο τρόπο, ώστε οι πολίτες να μπορούν να ταυτιστούν βιωματικά.
Στόχοι Ππε: • • • • •
Να καλλιεργηθεί μια σύγχρονη νοοτροπία με την παραγωγή και την ανάπτυξη μέσω των ευρωπαϊκών συνεργασιών και της δικτύωσης Να καλλιεργηθούν ανάλογες δεξιότητες, ώστε η πόλη να λειτουργεί ως ένα περιφερειακό πολιτιστικό κέντρο Να επιτευχθεί η μεγαλύτερη δυνατή ή και πλήρης ενσωμάτωση των πολιτών με κάθε φυσική και κοινωνική προσβασιμότητα Να καλλιεργηθεί η πολιτιστική & δημιουργική βιομηχανία και η ψηφιακή κουλτούρα Να ευνοηθεί η ενεργός συμμετοχή στα κοινά με γνώμονες την ανεκτικότητα και την αλληλεγγύη
Όταν στοχεύουμε στη φυσική και κοινωνική προσβασιμότητα και ενσωμάτωση, προγράμματα όπως το Neighbours for Neighbourhoods ή το Safe Haven υποστηρίζουν πλήρως αυτό το σκοπό αποδεικνύοντας στην πράξη το νόημά τους. Προγράμματα που στηρίζονται στην κοινότητα όπως τα New Patrons, Citizens today, Citizens tomorrow ενδυναμώνουν την ενεργό συμμετοχή στα κοινά μέσω διαπραγματεύσεων και μοντέλων σχολικών «φυτωρίων» για δασκάλους και μαθητές, επιταχύνοντας έναν από τους βασικούς στόχους της Πολιτιστικής Στρατηγικής. Τα προγράμματα που βασίζονται σε τοπικές και ευρωπαϊκές συνεργασίες ερασιτεχνικού και επαγγελματικού χαρακτήρα στο πλαίσιο του RESIDENCIES:21, καλλιεργούν μια εξωστρεφή νοοτροπία δίνοντας κίνητρο για επαγγελματισμό σε κύκλους ερασιτεχνών. Η ενθάρρυνση της ανάπτυξης των δημιουργικών βιομηχανιών και των ικανοτήτων διαχείρισης του πολιτιστικού τομέα μέσω των προγραμμάτων DigiKa, ACADEMY:21 και του Creative Hub έχει ως απώτερο στόχο την αποφυγή «διαρροής ανθρώπινου δυναμικού» αλλά και την ενίσχυση της εξωστρέφειας μιας πόλης που λειτουργεί ως πρόσφορο έδαφος για την καλλιέργεια δημιουργικών δράσεων και ιδεών, τις οποίες έπειτα αφήνει να πετάξουν και να ταξιδέψουν τον κόσμο μεταλαμπαδεύοντας τη γνώση. Η θητεία μας ως ΠΠΕ θα προσέδιδε ακόμη μεγαλύτερη ώθηση στη δεκαετή Πολιτιστική Στρατηγική και θα λειτουργούσε καταλυτικά για την περαιτέρω εξέλιξη στο μέλλον. Διεθνείς συμπράξεις και συμπαραγωγές, καλλιτεχνική αρτιότητα και ενεργή συμμετοχή των πολιτών στις πολιτιστικές διαδικασίες, μπορούν να συμβάλουν στην ενστάλαξη της νοοτροπίας εμπειρογνωμοσύνης που απαιτείται για να σκέφτεται κανείς και να συν-δημιουργεί σε ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο, πέρα από τα σύνορα μιας επαρχιακής πόλης.
7. ― Εάν απονεμηθεί στην πόλη σας ο τίτλος της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, ποιος νομίζετε ότι θα είναι ο μακροπρόθεσμος πολιτιστικός, κοινωνικός και οικονομικός αντίκτυπος για την πόλη (καθώς και όσον αφορά στην αστική ανάπτυξη); Πιστεύουμε ότι η ΠΠΕ θα λειτουργήσει ως καταλύτης για την επίτευξη των μακροπρόθεσμων στόχων και επιθυμητού αποτελέσματος Σύμφωνα με την Πολιτιστική Στρατηγική της Καλαμάτας, το όραμα της πόλης είναι να γίνει ένα Ευρωπαϊκό παράδειγμα μιας επιτυχημένης αποκεντρωμένης πόλης πολιτισμού. Πιστεύουμε ότι ο τίτλος θα δράσει ως καταλύτης στο πλαίσιο αυτής της μακροπρόθεσμης διαδικασίας, επισπεύδοντάς την και οδηγώντας σε ένα διευρυμένο σύνολο δεξιοτήτων και τεχνικών στο εγγύς μέλλον. Από τη στιγμή που η Πολιτιστική Στρατηγική της πόλης καλύπτει ένα χρονικό πλαίσιο μέχρι το 2025, η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης θα αποτελέσει ορόσημο για τη μακρόχρονη πολιτιστική ανάταση της Καλαμάτας.
Αντίκτυπος Κατά τη Διάρκεια Υποψηφιότητας
της
Η συμμετοχή και η ενασχόληση των πολιτών έχει ήδη αυξηθεί σε μεγάλο βαθμό κατά τη φάση της προεπιλογής. Η δημιουργία της πρώτης Πολιτιστικής Στρατηγικής της Καλαμάτας για τη δεκαετία 2016-2025 έχει ενδυναμώσει την ενεργό συμμετοχή τους σε δημόσιες διαβουλεύσεις και έχει αναδείξει την ιδέα πως η συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων αφορά και περιλαμβάνει τον καθένα. Η χαρτογράφηση των πολιτιστικών οργανισμών στην περιοχή της Μεσσηνίας και η διεξαγωγή έρευνας σχετικά με την πολιτιστική προσφορά και κατανάλωση τον Ιανουάριο του 2016 έχει αυξήσει θεαματικά τη γνώση σχετικά με τον πολιτιστικό τομέα.
12
Συμβολή στη μακροπρόθεσμη στρατηγική
Κατά το δεύτερο γύρο, ενισχύσαμε το άνοιγμα της πόλης συμμετέχοντας σε ευρωπαϊκά συνέδρια, συμπεριλαμβανομένου και του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Πολιτισμού (European Culture Forum), και χτίζοντας συνεργασίες και δίκτυα. Επιπλέον, εγκαθιδρύσαμε συνεργασίες με οργανισμούς του εξωτερικού και ανταλλάξαμε τεχνογνωσία μέσω του ευρωπαϊκού προγράμματος Culture for Cities and Regions (CCR). Ένα ακόμη σημάδι του ανοίγματος της πόλης αποτελεί
το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι σε εθνικό και διεθνές επίπεδο (που εργάζονται στο CERN, στο Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι κ.ά.) συμμετείχαν μέσω skype και e-mail στις επτά ομάδες έργου που συστάθηκαν για να εντρυφήσουν περαιτέρω στο φάκελο υποψηφιότητας και να παράγουν έργο που θα αποτελέσει μέρος του πολιτιστικού και καλλιτεχνικού μας προγράμματος (π.χ. ACADEMY:21, DigiKa και Creative Hub, City Gardens Festival κ.ά).
Μ ακροπρόθεσμος A ντίκτυπος Μακροπρόθεσμος πολιτιστικός αντίκτυπος Αντίκτυπος: Αυξημένος αριθμός πολιτιστικών συνεργασιών σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο Μέσα: Συμμετοχή σε προγράμματα της Ε.Ε. και σε δίκτυα (π.χ. Culture for Cities and Regions). Παρακίνηση συνεργασιών μέσω του δικτύου της ΠΠΕ και διατήρηση βιώσιμων εταιρικών σχέσεων. Σύμπραξη με όσο το δυνατόν περισσότερους τοπικούς και εθνικούς συνεργάτες σε όλα τα πρότζεκτ και συμπερίληψη τουλάχιστον ενός ευρωπαϊκού συνεργάτη στο 90% όλων των προγραμμάτων της ΠΠΕ. Συνεργασία με άλλους Δήμους πάνω σε πολιτιστικά προγράμματα (π.χ. Μαθητικό Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος Μεσσήνης κτλ.). Αντίκτυπος: Ενίσχυση του επαγγελματισμού στον τομέα του πολιτισμού Mέσα: Τα προγράμματα ACADEMY:21 και Creative Hub θα δώσουν την ευκαιρία σε τοπικούς καλλιτέχνες, πολιτιστικούς φορείς και στις Πολιτιστικές και Δημιουργικές Βιομηχανίες να αποκτήσουν δεξιότητες και ικανότητες. Εφαρμογή ευρωπαϊκών προγραμμάτων (π.χ. η επίσκεψη καθοδήγησης Culture for Cities and Regions). Συμμετοχή τοπικών ιδρυμάτων σε ευρωπαϊκά σεμινάρια και συνέδρια (π.χ. στο European Creative Hubs Network Forum 22-24 Σεπτέμβρη 2016 στη Σερβία). Αντίκτυπος: Καλλιέργεια μιας σύγχρονης νοοτροπίας, παραγωγή και ανάπτυξη μέσω της εξωστρέφειας, της δικτύωσης και των ευρωπαϊκών συνεργασιών Μέσα: Το καλλιτεχνικό πρόγραμμα του KALAMATA:21 θα δώσει την ευκαιρία να παρουσιαστούν πρότζεκτ υψηλής ποιότητας (π.χ. το πρότζεκτ Complicite), να εξοικειωθεί το κοινό με τις σύγχρονες τέχνες (όπως π.χ. με την έκθεση At the Edge, Vertigo), για ευρωπαϊκή δικτύωση (π.χ. Trans Europe Halles) και διαπραγματεύσεις σχετικά με τρέχοντα ευρωπαϊκά ζητήματα (π.χ. «Κυριαρχία και Συνεργασία» στην ευρωπαϊκή τους διάσταση). Αντίκτυπος: Ανάπτυξη της ικανότητας του πολιτιστικού τομέα και ενίσχυση της ανεξαρτησίας του Μέσα: Γνώση που αποκτήθηκε κατά τα εννέα χρόνια της διαδικασίας της ΠΠΕ (2014-2022), επίσκεψη καθοδήγησης Cities and Regions, ευρωπαϊκά δίκτυα, συνεργασίες σε κοινά πρότζεκτ (π.χ. Φεστιβάλ Μηδέν, Faliro House Productions, Sideways festival), επισκέψεις σε τοπικούς φορείς πολιτισμού όπου το προσωπικό του KALAMATA:21 θα δώσει συμβουλές στον τομέα της εξειδίκευσής τους (επικοινωνία, χρηματοδότηση, πολιτιστική διαχείριση, κτλ.). Αντίκτυπος: Ανάπτυξη ακροατηρίου – ποικίλα κοινά θα παρακολουθούν και θα συμμετέχουν σε πολιτιστικές εκδηλώσεις Μέσα: H συμμετοχή ενός ευρέος κοινού σε πολιτιστικές δραστηριότητες θα καταδείξει τη στρατηγική προσέγγιση των πολιτιστικών οργανισμών και των εκδηλώσεων μεγάλης εμβέλειας (π.χ. Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, Μαθητικό Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος Μεσσήνης, πρόγραμμα Re-experiencing the Archaeological Museum of Messinia κτλ.). Αυτή η συμμετοχή θα είναι απότοκος των εκπαιδευτικών προγραμμάτων (όπως το ACADEMY:21 – ανάπτυξη δεξιοτήτων στον πολιτιστικό τομέα), και αποτέλεσμα της συνεργασίας μας με αναγνωρισμένους Ευρωπαϊκούς Οργανισμούς με τεχνογνωσία (π.χ. CERN, Ίδρυμα Menuhin κ.ά.) Τέλος, το ΠΑΣΟ Πολιτισμού θα αποτελέσει εργαλείο ανάπτυξης κοινού. Μακροπρόθεσμος οικονομικός και τουριστικός αντίκτυπος Αντίκτυπος: Περισσότερα προγράμματα συγχρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση θα τεθούν σε εφαρμογή στην Καλαμάτα και την ευρύτερη περιοχή Mέσα: Το KALAMATA:21 θα ενθαρρύνει την ανάπτυξη δεξιοτήτων και των ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών συνεργασίας (μέσω του ACADEMY:21) και θα παρέχει καθοδήγηση μέσω συμβουλευτικών επισκέψεων, εργαστηρίων και σεμιναρίων σχετικά με τις ευκαιρίες χρηματοδότησης από την Ε.Ε. Αντίκτυπος: Ενθάρρυνση της ανάπτυξης Δημιουργικών Βιομηχανιών και ενίσχυση της ψηφιακής κουλτούρας Μέσα: DigiKa, Creative Hub, ACADEMY:21, Imagine the city LAB και άλλα πρότζεκτ θα συμβάλουν στην αναδιαμόρφωση της τοπικής αγοράς, στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και θα δημιουργήσουν ευκαιρίες για επαγγελματίες μέσα στα όρια της πόλης. Αντίκτυπος: Αύξηση της επιχειρηματικότητας και δημιουργία θέσεων εργασίας- αποφυγή της «διαρροής ανθρώπινου δυναμικού» Mέσα: Το πρόγραμμα DigiKa θα δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες για την ίδρυση δημιουργικών συνεργατικών σχηματισμών, εταιρειών start-up, εκκολαπτηρίων επιχειρήσεων κ.ά. Το πρόγραμμα ACADEMY:21 θα δώσει την ευκαιρία εργασιακής εξέλιξης σε καλλιτέχνες και μαθητές. Το πρώτο και μοναδικό παράρτημα της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Αθήνας στην Καλαμάτα θα απογειώσει την καλλιτεχνική έκφραση και την ανάπτυξη της βιομηχανίας του κινηματογράφου (π.χ. με τα Faliro House Productions, LabA productions). Μακροπρόθεσμος αντίκτυπος στην αστική ανάπτυξη Αντίκτυπος: Βελτίωση της φυσικής προσβασιμότητας Mέσα: Τα δημόσια κτίρια με φυσική προσβασιμότητα (π.χ. Πνευματικό Κέντρο, Δημοτικό Θέατρο) θα παραμείνουν ως παρακαταθήκη του προγράμματος της ΠΠΕ. Αντίκτυπος: Βελτίωση των πολιτιστικών υποδομών Mέσα: Το κινηματοθέατρο «ΗΛΕΚΤΡΑ», το Creative Hub, το Δημοτικό Θέατρο και άλλες ανακαινίσεις κτιρίων θα πραγματοποιηθούν ενισχύοντας έτσι τις διαθέσιμες υποδομές κατά την περίοδο της ΠΠΕ (2021) αλλά και μετά από αυτήν. Το Imagine the city LAΒ, η τρισδιάστατη απεικόνιση ιστορικών μνημείων και οι σιωπηλοί περίπατοι θα αποτελέσουν μερικά μόνο από τα προτζεκτ που θα αναδείξουν μια διαφορετική προσέγγιση της πολιτιστικής υποδομής της πόλης. Αντίκτυπος: Βελτίωση των τουριστικών υποδομών Μέσα: Αναμένεται ότι η δυναμική που έχει αποκτήσει η Καλαμάτα θα επιταχύνει τις προγραμματισμένες επενδύσεις στις υποδομές τουρισμού (π.χ. ο περιφερειακός αυτοκινητόδρομος, η αστική ανάπτυξη της παραλίας και του ιστορικού κέντρου). Μακροπρόθεσμος αντίκτυπος στην κοινωνία Αντίκτυπος: Αύξηση της συμμετοχής των πολιτών και ενεργός πολιτειότητα βασισμένη στην ανεκτικότητα και την αλληλεγγύη Mέσα: Δημόσιες διαβουλεύσεις, ομάδες έργου και εργασίας, διεύρυνση του πεδίου των δημοσίων διαβουλεύσεων (π.χ. περιβάλλον, τουρισμός κ.τ.λ), ανοικτό καλέσμα για πρότζεκτ που θα συμπεριληφθούν στο καλλιτεχνικό πρόγραμμα ή για αρχιτεκτονικά σχέδια και αστικό σχεδιασμό, εθελοντικά προγράμματα, πρόγραμματα που ενθαρρύνουν τους πολίτες να λειτουργήσουν ως συν-δημιουργοί (Orpheus and Majnun). Αντίκτυπος: Ευαισθητοποίηση περί ευρωπαϊκών ζητημάτων και πιο ουσιαστική γνωριμία με άλλους ευρωπαϊκούς πολιτισμούς Mέσα: RESIDENCIES:21, City Gardens Festival, Neighbours for Neighbourhoods, πρότζεκτ European Village, διαβουλεύσεις και τα περισσότερα από τα πρότζεκτ με Ευρωπαίους συνεργάτες που περιλαμβάνονται στο καλλιτεχνικό πρόγραμμα. Αντίκτυπος: Κοινωνική Συνοχή Mέσα: Συλλογική Κουζίνα (πρωτοβουλία της ομάδας έργου που «ταξιδεύει» σε διαφορετικές γειτονιές), City Gardens Festival, Neighbours for Neighbourhoods, και το Contemporary Art: Ante Portas. Όλα αποτελούν παραδείγματα πρότζεκτ που προωθούν την κοινωνική συνοχή. Αντίκτυπος: Ενίσχυση της κοινωνικής προσβασιμότητας Mέσα: ΠΑΣΟ Πολιτισμού, μία κάρτα με ειδικά προνόμια και εκπτώσεις σε επαγγελματίες του πολιτισμού, κοινωνικές πολιτικές (εκπτώσεις για πολίτες με χαμηλό εισόδημα, για μαθητές, νέους, ανέργους κτλ).
13
Συμβολή στη μακροπρόθεσμη στρατηγική
8. ― Περιγράψτε τα σχέδιά σας για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση του αντίκτυπου του τίτλου στην πόλη σας και για τη διάδοση των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης. Ειδικότερα, θα μπορούσαν να ληφθούν υπ’ όψιν τα ακόλουθα ερωτήματα: α. ― Ποιος θα διεξάγει την αξιολόγηση; Ο τρόπος με τον οποίο σχεδιάζουμε την παρακολούθηση και την αξιολόγηση του αντίκτυπου του τίτλου χωρίζεται σε δύο επίπεδα: • •
Εξωτερικός αντίκτυπος – στην πόλη και στην ευρύτερη περιοχή: Θα μετρήσουμε τον αντίκτυπο του τίτλου σύμφωνα με τους στόχους και τα αναμενόμενα αποτελέσματα, όπως έχουν περιγραφεί στις προηγούμενες ερωτήσεις, τόσο για την Καλαμάτα όσο και για την ευρύτερη περιοχή. Εσωτερικός αντίκτυπος – εντός του οργανισμού KALAMATA:21: Θα παρακολουθούμε και θα ελέγχουμε τις διαδικασίες εντός του γραφείου KALAMATA:21 (μάρκετινγκ και επικοινωνία, χρηματοδότηση κτλ.)
Εξωτερική Διαδικασία Αξιολόγησης Η αξιολόγηση των εξωτερικών επιπτώσεων θα περιλαμβάνει τρεις βασικούς συντελεστές: Ανεξάρτητος Αξιολογητής/ Συντονιστής ― Το Ίδρυμα Κοινωνικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), το οποίο είναι ένας ιδιωτικός, μη κερδοσκοπικός, κοινωφελής, ερευνητικός οργανισμός με έδρα την Αθήνα, έχει εκφράσει το ενδιαφέρον του για συνεργασία στο πλαίσιο της παρακολούθησης και αξιολόγησης του αντίκτυπου του τίτλου της ΠΠΕ. Το ΙΟΒΕ είναι ένα καλά καταρτισμένο ερευνητικό ίδρυμα με κύρος. Προηγούμενες έρευνές του συμπεριλαμβάνουν την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των Ολυμπιακών Αγώνων Αθήνα 2004. Το ΙΟΒΕ θα εφαρμόσει ένα πρόγραμμα αξιολόγησης εννέα ετών (2017-2025). Ως ανεξάρτητος αξιολογητής, το ΙΟΒΕ θα είναι υπεύθυνο για τη διεξαγωγή της έρευνας, συμπεριλαμβανομένης της εύρεσης ήδη υπαρχουσών βασικών μελετών και ερευνών καθώς και τη διεξαγωγή νέων βασικών εκθέσεων και τη δημιουργία αναφορών παρακολούθησης για το KALAMATA:21 και για τους βασικούς ενδιαφερόμενους φορείς. Ως συντονιστής, το ΙΟΒΕ θα καθοδηγεί τη διαδικασία έτσι ώστε οι στόχοι μεταξύ των δύο διαδικασιών (της εσωτερικής και της εξωτερικής) να είναι κοινοί και θα δρα ως γενικός συντονιστής σε όλους τους φορείς που εμπλέκονται για την εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση. Τοπικός Αξιολογητής ― Έχουμε υπογράψει ένα Σύμφωνο Συνεργασίας με το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και το ΤΕΙ Πελοποννήσου προκειμένου να εδραιώσουμε τη συνεργασία μας σχετικά με τη διαδικασία της αξιολόγησης. Ο ρόλος του τοπικού αξιολογητή είναι να συλλέγει στοιχεία σχετικά με τα αποτελέσματα της ΠΠΕ. Θα επιδιώξουμε τη δημιουργία ευκαιριών έρευνας για τις τοπικές πανεπιστημιακές και τεχνολογικές σχολές, αλλά και την αύξηση του αριθμού των διδακτορικών φοιτητών
14
οι οποίοι θα ερευνούν τον αντίκτυπο και θα συνδράμουν στη διάδοση των αποτελεσμάτων. Η ύπαρξη τμήματος Πολιτιστικής Διαχείρισης στο τοπικό Πανεπιστήμιο αναμένεται να συμβάλλει στην επίτευξη του παραπάνω στόχου. Ο στόχος μας είναι το τοπικό Πανεπιστήμιο να γίνει μέλος του Δικτύου των Πανεπιστήμιων των ΠΠΕ, γεγονός το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την Ευρωπαϊκή Διάσταση της αξιολόγησης και για την διάχυση των αποτελεσμάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Επιπλέον, μία ομάδα 10 Καλαματιανών υποστηρίζει το Γραφείο Υποψηφιότητας λειτουργώντας ως άμεσος αξιολογητής παρέχοντας ανατροφοδότηση σχετικά με τη διαδικασία της παρακολούθησης και της αξιολόγησης. Αυτή η «ομάδα αξιολόγησης» θα συνεχίσει τις εργασίες της, αν γίνουμε ΠΠΕ 2021. Ευρωπαίος Αξιολογητής ― Θα δημιουργήσουμε με τις άλλες ΠΠΕ το 2021 μια διαδικασία αξιολόγησης με κοινούς δείκτες στους τομείς της Ευρωπαϊκής Διάστασης, του Πολιτισμού και του Τουρισμού. Έχουμε συμφωνήσει (τουλάχιστον με την Κλουζ-Ναπόκα και το Χέρτσεγκ Νόβι) να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα μεταξύ των τριών πόλεων, καθώς και με προηγούμενες ΠΠΕ. Για να το καταφέρουμε αυτό σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έχουμε έρθει σε επαφή με τη συμβουλευτική και ερευνητική εταιρεία ευρωπαϊκών υποθέσεων KEA, η οποία θα αναλύσει και θα αξιολογήσει τους δείκτες και τα αποτελέσματα από κάθε μία από τις τρεις ΠΠΕ 2021 και θα δημιουργήσει κοινές συγκριτικές εκθέσεις.
Εσωτερική Διαδικασία Αξιολόγησης Παρακολούθηση KALAMATA:21 – Τουλάχιστον ένα μέλος του προσωπικού του KALAMATA:21, καθοδηγούμενο από τον ΙΟΒΕ, θα είναι υπεύθυνο για τις εκθέσεις προόδου του KALAMATA:21 στους τομείς της επικοινωνίας, της χρηματοδότησης κλπ. και την παρακολούθηση του χρονοδιαγράμματος και των ημερομηνιών-ορόσημο. Αυτή η εσωτερική παρακολούθηση και αξιολόγηση θα βοηθήσει τη διαδικασία σχεδιασμού και διαχείρισης του έργου. Το δεύτερο κύριο καθήκον της εσωτερικής διαδικασίας είναι η συγκέντρωση των κατάλληλων δεδομένων και η επαρκής ανάλυσή τους, έτσι ώστε να παρουσιαστούν στην Επιτροπή Παρακολούθησης. Οι τρόποι με τους οποίους θα διαδώσουμε τα αποτελέσματα των μελετών μας είναι οι εξής: •
Η υιοθέτηση της πολιτικής «Ανοικτών Δεδομένων» (open data) από το KALAMATA:21 επιτρέπει την ανοικτή και δωρεάν πρόσβαση στα δεδομένα και τις μετρήσεις μας και πρόκειται να αυξήσει την ικανότητα ανάλυσης των εν λόγω δεδομένων (μέσω ανεξάρτητων ερευνητών).
Συμβολή στη μακροπρόθεσμη στρατηγική
• • • • • • •
Δημιουργία μίας έκθεσης αξιολόγησης με γραφιστική απεικόνιση, συνοδευόμενη από βίντεο και ενδιαφέροντα στοιχεία και μετρήσεις. Το υλικό αυτό θα χρησιμοποιείται σε παρουσιάσεις στο ευρύ κοινό, σε ενδιαφερόμενους φορείς και στα πανεπιστήμια. Δημιουργία μιας καινοτόμας πλατφόρμας, μιας ψηφιακής εφαρμογής και ενός διαδικτυακού παιχνιδιού, προκειμένου να μπορεί ο χρήστης να εξερευνήσει τα αποτελέσματα άλλων Πολιτιστικών Πρωτευουσών της Ευρώπης αλλά και τον αντίκτυπο του θεσμού στην Καλαμάτα. Δημιουργία κουίζ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με ερωτήσεις σχετικά με στοιχεία του KALAMATA:21. Δελτία τύπου και συνεντεύξεις τύπου πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη χρονιά της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης 2021. Δημιουργική αποτύπωση της διάθεσης του κοινού, όπου ο καθένας μπορεί να δει κατευθείαν τα αποτελέσματα των αντιδράσεων του (π.χ. μέτρηση των αντιδράσεων του κοινού με μεταβολές στο χρώμα του φωτισμού πριν και μετά από μία εκδήλωση κτλ.). «Ταξίδι γνωριμίας με τις Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης και τον αντίκτυπο τους» (Μέρος I): Διοργάνωση εκδήλωσης στην αρχή του 2020 η οποία θα περιλαμβάνει και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, π.χ. εκδηλώσεις με Ευρωπαίους καλλιτέχνες και καλλιτεχνικά ιδρύματα που συμμετέχουν στο καλλιτεχνικό πρόγραμμα του ΚΑLΑΜΑΤΑ:21, παρουσιάσεις των εκθέσεων με τον αντίκτυπο ή τα αναμενόμενα αποτελέσματα του KALAMATA:21 και Συνέντευξη Τύπου. «Ταξίδι γνωριμίας με τις Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης και τον αντίκτυπο τους» (Μέρος IΙ): Διοργάνωση μιας εκδήλωσης 3 μήνες πριν την έναρξη της χρονιάς της ΠΠΕ με συνέντευξη τύπου, χρήση πολυμέσων και διαδραστικών μέσων και αφιέρωμα σε συχνές ερωτήσεις και απαντήσεις για τη χρονιά που θα ακολουθήσει.
• • •
Συμμετοχή σε συνέδρια άλλων ΠΠΕ και σε ευρωπαϊκά 15 συνέδρια σχετικά με τις τέχνες και τον πολιτισμό προκειμένου να παρουσιάσουμε την περίπτωση της Καλαμάτας. Οι Ευρωπαίοι αξιολογητές θα συμβάλλουν στην διάχυση των αποτελεσμάτων σε ένα ευρύτερο, διεθνές κοινό. Ένα γραφείο στις Βρυξέλλες θα χρησιμοποιηθεί ως σημείο επαφής για την παρουσίαση και τη διάδοση του αντίκτυπου του KALAMATA:21. Παρουσίαση των αποτελεσμάτων σε υποψήφιες πόλεις για ΠΠΕ και διάθεσή τους στο δίκτυο των υποψήφιων πόλεων.
β. ― Θα περιλαμβάνονται συγκεκριμένοι στόχοι και ορόσημα μεταξύ του ορισμού της πόλης και του έτους του τίτλου στο σχέδιο αξιολόγησής σας; γ. ― Ποιες βασικές μελέτες ή έρευνες –αν υπάρχουν– σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε; δ. ― Τι είδους πληροφορίες θα παρακολουθείτε και θα ελέγχετε; Υπάρχουν γενικοί και επιχειρησιακοί στόχοι και ορόσημα στο σχέδιο αξιολόγησής μας, όπως αναφέρονται στον παρακάτω πίνακα. Οι γενικοί στόχοι αντιστοιχούν στους στρατηγικούς στόχους της ΠΠΕ, οι επιχειρησιακοί στόχοι στις αναμενόμενες μακροχρόνιες επιπτώσεις, όπως αυτές περιγράφονται στην Ερώτηση 7, και όλοι οι δείκτες ευθυγραμμίζονται με τους στόχους της ΠΠΕ. Έχουμε χρησιμοποιήσει τους κοινούς δείκτες που προτείνονται στις “Κατευθυντήριες γραμμές για τις εσωτερικές αξιολογήσεις των πόλεων”. Επιπλέον, έχουμε χρησιμοποιήσει μέρος των δεικτών και της κατηγοριοποίησής τους που προτείνονται στο «Πολιτισμός και Ανάπτυξη της UNESCO 2014» σύμφωνα με τις ανάγκες της αξιολόγησή ς μας. Τόσο ποιοτικές όσο και ποσοτικές μέθοδοι θα χρησιμοποιηθούν για την αξιολόγηση των επιπτώσεων της ΠΠΕ.
Αντίκτυπος & Στόχοι
Δείκτες
Τομέας: Πολιτισμός και Εικόνα της Πόλης Γενικός στόχος: Η Καλαμάτα να γίνει πρότυπο περιφερειακής πόλης που λειτουργεί ως προπύργιο του Ευρωπαϊκού Σύγχρονου Πολιτισμού Επιχειρησιακοί στόχοι: • Προώθηση περισσότερων παραγωγών σύγχρονης τέχνης μέσω ευρωπαϊκών ανταλλαγών • Ανανέωση της εικόνας της Καλαμάτας με την ενθάρρυνση πολιτιστικών προγραμμάτων • Ενίσχυση των επενδύσεων για την πολιτιστική υποδομή • Αύξηση του αριθμού των πολιτιστικών συνεργασιών σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο • Διατομεακές συνεργασίες
Τομέας: Πολιτισμός και Εικόνα της Πόλης Αριθμός παραγωγών σύγχρονης τέχνης μέσω ευρωπαϊκών ανταλλαγών Αντίληψη των επισκεπτών/πολιτών/επιχειρήσεων για την εικόνα της πόλης της Καλαμάτας Εικόνα της πόλης και της ποιότητας της ζωής Αριθμός και ποσοστό % θετικής κάλυψης από τα ΜΜΕ Αξία σε€ των επενδύσεων σε πολιτιστικές υποδομές και εγκαταστάσεις Προϋπολογισμός του πολιτιστικού προγράμματος της ΠΠΕ και υπολογισμός ανταποδοτικότητας Αριθμός των πολυετών πολιτιστικών προγράμματων Αριθμός των συμφωνητικών συνεργασίας και των πρότζεκτ σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο Βιώσιμες διατομεακές συνεργασίες για την πολιτιστική διακυβέρνηση
Τομέας: Εκπαίδευση Γενικός στόχος: Να καλλιεργηθούν επαρκείςς δεξιότητες ώστε η πόλη να λειτουργεί ως ένα περιφερειακό πολιτιστικό κέντρο Επιχειρησιακοί στόχοι: • Ενίσχυση επαγγελματισμού στον πολιτιστικό τομέα • Δημιουργία ευκαιριών για εκπαίδευση/δια βίου μάθηση (ACADEMY:21) • Σύνδεση Πανεπιστημίων με πολιτιστικά ιδρύματα • Προώθηση της πολιτικής “workation” • Περαιτερω ανάπτυξη του πολιτιστικού τομέα
Τομέας: Εκπαίδευση Προστιθέμενη αξία στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού της πόλης (δεξιότητες) λόγω της σύνδεσης των εκπαιδευτικών και πολιτιστικών ιδρυμάτων Αριθμός διαθέσιμων μαθημάτων κατάρτισης (ACADEMY: 21, προγράμματα STEΑM) & αριθμός εκπαιδευόμενων Ικανότητα των επαγγελματιών Κίνητρα για τους νέους να προτιμήσουν την Καλαμάτα ως τόπο μόνιμης διαμονής Αριθμός νέων (25-35) που παραμένει στην Καλαμάτα λόγω ΠΠΕ Αριθμός εκπαιδευμένων επαγγελματιών στον τομέα του τουρισμού Αριθμός επισκεπτών ανά ημέρα και αριθμός διανυκτερεύσεων Αριθμός διαθέσιμων κλινών για τη φιλοξενία επισκεπτών
Συμβολή στη μακροπρόθεσμη στρατηγική
Αντίκτυπος & Στόχοι
Δείκτες
Τομέας: Κοινωνία Γενικός στόχος: Να επιτευχθεί η μεγαλύτερη δυνατή ή πλήρης ενσωμάτωση και η φυσική και κοινωνική προσβασιμότητα Να ευνοηθεί η ενεργός συμμετοχή στα κοινά με γνώμονες την ανεκτικότητα και την αλληλεγγύη Επιχειρησιακοί στόχοι: • Νέες και ανακαινισμένες προσβάσιμες υποδομές στην Καλαμάτα και την ευρύτερη περιοχή • Συμμετοχικός σχεδιασμός και αποκεντρωμένες δραστηριότητες για την ανάπτυξη και την υλοποίηση του πολιτιστικού προγράμματος ΠΠΕ
Τομέας: Κοινωνία Αριθμός πολιτιστικών υποδομών προσβάσιμων σε όλα τα ακροατήρια Αριθμός μελών μειονοτήτων ή περιθωριοποιημένων ομάδων που συμμετέχουν στις δράσεις του KALAMATA:21 Αριθμός ενεργών συμμετεχόντων σε πολιτιστικές δραστηριότητες Αριθμός ατόμων στις εκδηλώσεις Αριθμός εγγραφών στο ΠΑΣΟ Πολιτισμού Αριθμός εθελοντών
Τομέας: Ευρωπαϊκή Διάσταση Γενικός Στόχος: Να καλλιεργηθεί μια σύγχρονη νοοτροπία, η παραγωγή και η ανάπτυξη μέσω των ευρωπαϊκών συνεργασιών και της δικτύωσης Επιχειρησιακοί στόχοι: • Εξασφάλιση πολιτιστικών προγραμμάτων με ισχυρή ευρωπαϊκή διάσταση και διακρατική συνεργασία • Δημιουργία καλλιτεχνικού προγράμματος που θα αυξήσει την ευαισθητοποίηση σε ευρωπαϊκά θεμάτα σχετιζόμενα με την ευρωπαϊκή ταυτότητα • Ενίσχυση συνεργασιών με άλλες ΠΠΕ και δημιουργία δράσεων με ευρωπαϊκά θέματα • Αύξηση των δράσεων κινητικότητας/φιλοξενιών • Συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα χρηματοδότησης
Τομέας: Ευρωπαϊκή Διάσταση Αριθμός συνεργασιών με άλλες ΠΠΕ Αριθμός δράσεων κινητικότητας και προγράμματα πολιτιστικών ανταλλαγών Αριθμός εκδηλώσεων με ευρωπαϊκό θέμα Αριθμός νέων διασυνοριακών συνεργασιών, συμπαραγωγών και ανταλλαγών μεταξύ τοπικών και διεθνών φορέων Γνώμη των κατοίκων για τον όρο «Ευρωπαίος» και ο αντίκτυπος της ΠΠΕ στη γνώμη των πολιτών για τον όρο «Ευρωπαϊκότητα» Επίπεδο αναγνώρισης του KALAMATA:21 και του τίτλου της ΠΠΕ από τους κατοίκους της Καλαμάτας και της Ελλάδος Αριθμός ευρωπαϊκών δράσεων χρηματοδοτούμενες από προγράμματα της ΕΕ Αξία σε€ των ευρωπαϊκών επιδοτήσεων για τα πολιτιστικά πρότζεκτ του KALAMATA:21
Τομέας: Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα Γενικοί στόχοι: Να καλλιεργηθούν οι πολιτιστικές & Δημιουργικές Βιομηχανίες και ο ψηφιακός πολιτισμός Επιχειρησιακοί στόχοι: • Αύξηση του ψηφιακού γραμματισμού των πολιτών • Ανάπτυξη των Πολιτιστικών και Δημιουργικών Βιομηχανιών μέσω του προγράμματος DigiKa και την έναρξη του Creative Hub του KALAMATA:21 • Αύξηση της επιχειρηματικότητας και της δημιουργίας θέσεων εργασίας • Ενθαρρύνση της επιστροφής αξιόλογου ανθρώπινου δυναμικού (brain gain)
Τομέας: Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα Αριθμός νέων επιχειρήσεων στον τομέα των Πολιτιστικών και Δημιουργικών Βιομηχανιών που αναπτύχθηκαν μέσω δράσεων της ΠΠΕ Αριθμός διαθέσιμων διαδικτυακών υπηρεσιών και ψηφιακών εφαρμογών στη δημόσια σφαίρα (ασύρματο δίκτυο wi-fi, κέντρα πληροφόρησης, κ.ά.) Αριθμός πολιτών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα DigiKa Αύξηση του ψηφιακού αλφαβητισμού των πολιτών Αριθμός εισιτηρίων που πωλούνται διαδικτυακά Αριθμός χρηστών της ψηφιακής πλατφόρμας στο ΠΑΣΟ Πολιτισμού Αριθμός ευκαιριών για βιώσιμες διατομεακές συνεργασίες για την πολιτιστική διακυβέρνηση
ΟΡΟΣΗΜΑ 2017
Εγκατάσταση όλων των εμπλεκόμενων μερών για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση Συνάντηση όλων των εμπλεκόμενων φορέων (ανεξάρτητου αξιολογητή, τοπικού και Ευρωπαϊκού αξιολογητή, KALAMATA:21, Πανεπιστημίου/ων) Πρωταρχική έρευνα
2018
Παρουσίαση των αποτελεσμάτων της πρωταρχικής έρευνας του 2017 σε εθνικό επίπεδο
2019
Παρουσίαση και δημοσίευση των αποτελεσμάτων της ετήσιας έκθεσης αξιολόγησης σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο (σύγκριση αποτελεσμάτων σε σχέση με τις άλλες Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης το 2021 και προγενέστερα)
2020
Διοργάνωση μιας καλλιτεχνικής εκδήλωσης και μιας συνέντευξης τύπου όπου θα παρουσιαστούν τα αναμενόμενα αποτελέσματα της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης
Mέσα 2021 Δημοσίευση προκαταρκτικών αποτελεσμάτων σε μία εκδήλωση στα μέσα της χρονιάς και διοργάνωση Συνέντευξης Τ ύπου. Αυτή η εκδήλωση είναι εμπνευσμένη από παρόμοιες δραστηριότητες σε άλλες Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης (όπως Βρότσλαβ 2016) Mέσα 2022 Παρουσίαση των αποτελεσμάτων του τίτλου της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης σε ευρωπαϊκό επίπεδο 2025
Αξιολόγηση του μακροχρόνιου αντίκτυπου της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης
Ένα από τα πρώτα καθήκοντα του KALAMATA:21 ήταν να διεξάγει μία έρευνα βάσης για την πολιτιστική προσφορά της Καλαμάτας καθώς δεν υπήρχε παρόμοια έρευνα στην πόλη. Έχουμε διεξάγει: • • •
Εκτεταμένη πολιτιστική χαρτογράφηση στην Καλαμάτα και την ευρύτερη περιοχή της Μεσσηνίας Πολιτιστική χαρτογράφηση και αξιολόγηση των πολιτιστικών φορέων της Καλαμάτας Μια έρευνα βάσης τον Ιανουάριο του 2015 (που περιλάμβανε δημογραφικά στοιχεία, εικόνα της πόλης, πολιτιστική προσφορά, ευρωπαϊκή διάσταση). Η ίδια έρευνα επαναλήφθηκε τον Ιανουάριο του 2016 και έχουμε την πρόθεση να διεξάγουμε αυτήν την έρευνα σε ετήσια βάση
Μερικά παραδείγματα από τις μελέτες που θα χρησιμοποιήσουμε ως βάση είναι τα εξής: Έκθεση Deloitte
για το Υπουργείο Πολιτισμού στην Ελλάδα, (2013). Μελέτη αποτίμησης των κοινωνικο-οικονομικών επιπτώσεων των έργων πολιτισμού. Ευρωβαρόμετρο – Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Γενική Διεύθυνση Επικοινωνίας, διεξάγονται δύο φορές το χρόνο. Συγκριτική αξιολόγηση της ποιότητας ζωής σε ελληνικές πόλεις μεσαίου μεγέθους, Ψαθά Ε., Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, (2014).
ε. ― Πώς θα ορίσετε την «επιτυχία»; Θα ορίσουμε την επιτυχία με βάση την επίτευξη των αποτελεσμάτων που αναφέρονται στην ερώτηση 7 και τους πέντε στόχους της ΠΠΕ με τους ανάλογους δείκτες, όπως αναφέρονται παραπάνω. Γενικότερα, η επιτυχία θα οριστεί με βάση την πραγματοποίηση του οράματός μας: Αν μπορούμε το 2022 να πούμε ότι η Καλαμάτα αναγνωρίζεται όλο και
16
Συμβολή στη μακροπρόθεσμη στρατηγική
περισσότερο από άλλες πόλεις στην Ελλάδα και την Ευρώπη ως μια περιφερειακή πόλη- προπύργιο του Σύγχρονου Ευρωπαϊκού Πολιτισμού με σημαντικό αριθμό καλλιτεχνών πρόθυμων να μείνουν και να δημιουργήσουν στην Καλαμάτα, με καλά εκπαιδευμένους πολιτιστικούς φορείς με επαρκείς δεξιότητες και τεχνογνωσία, με σταθερές και γόνιμες συνεργασίες μεταξύ τοπικών και διεθνών φορέων, τότε μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι το KALAMATA:21 ήταν μια τεράστια επιτυχία. Αν το 2023 μπορούμε να πούμε ότι έχουμε παράγει υψηλού επιπέδου καλλιτεχνικά και πολιτιστικά έργα με σημαντικό αριθμό βιώσιμων δραστηριοτήτων που προσελκύουν το ευρωπαϊκό κοινό, καθώς και ότι οι πολιτιστικοί μας χώροι είναι 100% φυσικά και κοινωνικά προσβάσιμοι για όλους τους πολίτες και τους επισκέπτες, τότε, θα έχουμε καταφέρει να επιτύχουμε πανηγυρικά. Αν το 2024 μπορούμε να πούμε ότι ενεργοί πολίτες της Καλαμάτας έχουν γίνει συν-δημιουργοί του αστικού τους χώρου, με μια αυξημένη ευαισθητοποίηση για τα σύγχρονα, τρέχοντα ευρωπαϊκά θέματα, τότε η νίκη θα είναι απόλυτη. Και αν το 2025 το 50% των πρότζεκτ που ξεκίνησαν το 2021 στο πλαίσιο του Creative Hub εξακολουθούν να λειτουργούν και έχουν δημιουργηθεί κι άλλα νέα πρότζεκτ μετά το 2021, κρατώντας έξυπνους νέους με φρέσκες ιδέες στην πόλη, τότε η χαρά της επιτυχίας θα είναι ανύποτη.
στ. ― Σε τι βάθος χρόνου και πόσο τακτικά θα πραγματοποιείται η αξιολόγηση; Ξεκινήσαμε τη διαδικασία αξιολόγησης το Νοέμβριο του 2014 και θα συνεχίσουμε μέχρι το Δεκέμβριο του 2025, προκειμένου να μετρήσουμε και την παρακαταθήκη του τίτλου. Το 2017 ο φορέας υλοποίησης KALAMATA:21 θα ιδρυθεί και όλες οι προβλεπόμενες συμβάσεις θα πραγματοποιηθούν. Στη συνέχεια, οι δείκτες και οι ποιοτικές και ποσοτικές μέθοδοι θα καθοριστούν λεπτομερώς. Οι εσωτερικές εκθέσεις για την πρόοδο του KALAMATA:21 θα εκδίδονται κάθε τρίμηνο για τα έτη 2017-2019 και περίπου κάθε μήνα το 2020-2021, ανατροφοδοτώντας την επικοινωνιακή πολιτική και τη στρατηγική ανάπτυξης κοινού. Οι διαδικασίες οργάνωσης και διοίκησης θα πρέπει να παρακολουθούνται και να αξιολογούνται σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα ποιότητας (ISO 9001). Η προκαταρκτική έρευνα θα γίνει το 2017. Η εξωτερική αξιολόγηση θα πραγματοποιείται σε ετήσια βάση, αλλά τα αποτελέσματα θα δημοσιευθούν το 2019 (αξιολόγηση του αντίκτυπου), το 2021 (έκθεση ενδιάμεσης προόδου), το 2022 (αντίκτυπος της ΠΠΕ) και το 2025 (αξιολόγηση της παρακαταθήκης).
1. Όρος που χρησιμοποιείται στην περίπτωση της Ταρίφα για να δηλώσει τον συνδυασμό δουλειάς και διακοπών (work + vacation)
17
18
Ευρωπαϊκή διάσταση
19
9. ― Αναλύστε το εύρος και την ποιότητα των δράσεων: α. ― Προώθηση της πολιτιστικής πολυμορφίας της Ευρώπης, του διαπολιτισμικού διαλόγου και της μεγαλύτερης αμοιβαίας κατανόησης μεταξύ των Ευρωπαίων πολιτών.
πρόγραμμα Neighbours for Neighbourhoods αποτελεί ένα πείραμα δικτύωσης και πολιτιστικής διαχείρισης μεταξύ τεσσάρων ευρωπαϊκών χωρών, με στόχο να διαδοθεί ο πολιτισμός των Ρομά.
Παρατηρείται πως το Ευρωπαϊκό εγχείρημα βρίσκεται σε μεγάλη αναταραχή το τελευταίο διάστημα. Μέχρι πρότινος, το να αναρωτιέται κανείς σχετικά με το διαπολιτισμικό διάλογο και την κατανόηση μεταξύ των Eυρωπαίων πολιτών θα φάνταζε παρωχημένο. Από τη στιγμή, όμως, που ξεκίνησε να εκφράζεται μια ανάγκη για Brexit, για χτίσιμο περιφράξεων και τοίχους κατά των μεταναστών, και η Ευρώπη και ο περιβάλλων χώρος αρχίζει να πλήττεται σε πολιτικό επίπεδο από ένα γιγάντιο βήμα προς τον εθνικισμό, η ερώτηση αυτή αρχίζει να αποκτά άλλη βαρύτητα.
Κατά τη διάρκεια του A World of Music περισσότεροι από 40 μουσικοί από την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία, την Τουρκία, το Ισραήλ, το Αφγανιστάν, την Αρμενία, την Ιρλανδία, την Συρία θα παίξουν μουσική επηρεασμένη από τις παραδόσεις των χωρών τους. Στην τελευταία συναυλία του φεστιβάλ όλοι οι μουσικοί θα παίξουν μαζί στη σκηνή, ενώνοντας τους διαφορετικούς και ποικίλους ήχους τους.
Δε μπορούμε να λύσουμε όλα τα προβλήματα με το πρόγραμμά μας. Ωστόσο, μέσω της ευρωπαϊκής διάστασης του θεσμού προσπαθούμε να συμπεριλάβουμε πολλαπλές πτυχές, από ευρωπαϊκές συμπράξεις, νέα, διεθνή προγράμματα συνεργασίας, κινητικότητα καλλιτεχνών και κοινοτικά προγράμματα με ευρωπαϊκό προσανατολισμόόλα με στόχο να εξεταστούν ζητήματα που προκύπτουν μεταξύ των Ευρωπαίων πολιτών αυτή τη στιγμή. Σκοπεύουμε να υπογραμμίσουμε τον πλούτο της Ευρωπαϊκής πολιτισμικής ποικιλομορφίας μέσα από δραστηριότητες που διεξάγονται σε συνεργασία με ευρωπαϊκά ιδρύματα, επιμελητές τέχνης, μουσεία, κέντρα κινηματογράφου, ακαδημίες, καλλιτέχνες, επιστήμονες, πολίτες και την τοπική κοινότητα. Αυτοί οι συνεργάτες είναι ενεργοί σε όλους τους τομείς συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης και της έρευνας, της Τέχνης, της ιστορίας, της αρχαιολογίας, του θεάτρου, του χορού, των παραστατικών τεχνών, της λογοτεχνίας, του σχεδιασμού, της μόδας, των Δημιουργικών Βιομηχανιών, της ψηφιακής καινοτομίας, της οικολογίας και της γαστρονομίας. Το εκτεταμένο πρόγραμμα για τους Ρομά (Roma project) προωθεί τόσο την ποικιλομορφία της Ευρώπης όσο και τα κοινά χαρακτηριστικά της Ευρωπαϊκής κουλτούρας, Το
Για το πρότζεκτ Mute Memorial ερχόμαστε σε συνεργασία με άλλες πόλεις που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν καταστροφικούς σεισμούς, όπως π.χ. τη Λισσαβώνα, εξερευνώντας τα απέραντα όρια της αλληλεγγύης, της εμψύχωσης και της έμπνευσης που προκύπτει από τις καταστροφές. Στο RESIDENCIES:21, ξένοι καλλιτέχνες, διανοούμενοι, ερευνητές και ομάδες θα έχουν την ευκαιρία να διαμείνουν για ένα διάστημα στην Καλαμάτα ή στη γύρω περιοχή ώστε να δουλέψουν πάνω σε συγκεκριμένα πρότζεκτ μαζί με τους πολίτες και άλλους Έλληνες συμμετέχοντες, όπως, π.χ. στο πρόγραμμα Authors and Translators Residency. Το πρόγραμμα ψηφιακού πολιτισμού DigiKa, το οποίο έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει το 2017 και να συνεχίσει και μετά το 2021, προωθεί το διαπολιτισμικό διάλογο όχι μόνο σ’ ένα πολύ άμεσο επίπεδο, αλλά και με τη συμμετοχή μιας πολύ μεγαλύτερης κοινότητας, μέσω της ψηφιακής διαδραστικότητας. Είναι πιθανό, άλλωστε, οι Ευρωπαίοι να κατορθώσουν να έρθουν πιο κοντά και να ευαισθητοποιηθούν περισσότερο σχετικά με τον πλούτο της κοινής ευρωπαϊκής μας κουλτούρας μέσω του ψηφιακού κόσμου. Το Modern Body Festival εξερευνά ερωτήματα καταγωγής, ταυτότητας και επικοινωνίας μέσα στην Ευρώπη. Επιχειρεί να δώσει απαντήσεις σε ερωτήματα όπως: Τι είναι η
Ευρωπαϊκή διάσταση
ευρωπαϊκή κοινότητα , πώς σχετιζόμαστε μεταξύ μας και συμφιλιωνόμαστε με τον κόσμο στο σύνολό του; Πώς αντιλαμβανόμαστε, δεχόμαστε και διδασκόμαστε ο ένας από τον άλλο; Πώς επαναπροσδιορίζουμε την Ευρωπαϊκή Ιδέα; Το παρελθόν προσεγγίζεται με γνώμονα την εξέλιξη, επαναφέροντας τις συλλογικές μνήμες μας, επαναπροσδιορίζοντας το παρόν και το μέλλον, με απώτερο στόχο να ιχνηλατηθεί ένα νέο μονοπάτι για τον 21ο αιώνα στην Ευρώπη αλλά και πέρα από αυτήν. Τέλος, ως μέρος του ACADEMY:21, θα δημιουργήσουμε ένα πρόγραμμα εκπαιδευτικού κινηματογράφου για μαθητές και δασκάλους υπό την επιμέλεια του Διεθνούς Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους του Όμπερχαουζεν, το οποίο εστιάζει στη μετάδοση των πολιτιστικών διαφορών. Το πρότζεκτ στοχεύει στην παρουσίαση μιας σύγχρονης εικόνας της Ευρώπης, στην ανάλυση της ποικιλίας νοοτροπιών που εκπροσωπούνται από τους λαούς της Ευρώπης και στην τοποθέτηση των θεμελίων για αμοιβαία κατανόηση, αναπτύσσοντας τις διαπολιτισμικές και επικοινωνιακές δεξιότητες τόσο των διδασκόντων όσο και των διδασκομένων.
β. ― Ανάδειξη των κοινών πτυχών των ευρωπαϊκών πολιτισμών, της πολιτιστικής κληρονομιάς και της ιστορίας, καθώς και της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και των σύγχρονων ευρωπαϊκών θεμάτων. Η Ελλάδα έχει υποφέρει πολύ λόγω διαφλορων φλεγόντων ευρωπαϊκών ζητημάτων, όπως π.χ. της ζωής στο πλαίσιο των μέτρων λιτότητας που βαραίνουν τον κάθε πολίτη και έχουν ελαττώσει σε σημαντικό βαθμό την κοινωνική ζωή στις μεγάλες πόλεις αναγκάζοντας πολλούς, κυρίως νέους, ανθρώπους να φύγουν από τη χώρα. Συγχρόνως, ο μεγάλος αριθμός προσφύγων που καταφθάνουν τα τελευταία χρόνια στα σύνορά μας, ως τον πρώτο προορισμό τους στην Ευρώπη, αποτελούν μεγάλη πρόκληση για τη χώρα. Υπό τέτοιες φρενήρεις συνθήκες η Καλαμάτα αποζητά να γίνει ένα παράδειγμα για τις μικρότερες πόλεις της ευρωπαϊκής περιφέρειας, ένα νέο μοντέλο για τα μικρά κέντρα που ακόμη αντιστέκονται ως ένα αντίβαρο των μεγαλουπόλεων. Το πρόγραμμά μας στο σύνολό του στοχεύει στην ανάπτυξη των ικανοτήτων και του πολιτιστικού σφρίγους της Καλαμάτας, στην ενίσχυση του εναλλακτικού αυτού μοντέλου μιας ευρωπαϊκής πόλης που προσφέρει ευκαιρίες για τη νέα γενιά και εμπνέει τους κατοίκους της Ελλάδας και του εξωτερικού να έρθουν και να δουν τα όνειρά τους να ανθίζουν σ’ αυτόν τον τόπο. Με τον τίτλο Crisis: a condition leading to decisive change το KALAMATA:21 και το Frascati Theatre από το Άμστερνταμ θα παρουσιάσουν Ολλανδούς και Έλληνες καλλιτέχνες που έρχονται αντιμέτωποι με την αστάθεια στην Ευρώπη. Σε συνδυασμό με τις παραστάσεις, θα δημιουργηθεί μια πλατφόρμα ανταλλαγής, όπου οι καλλιτέχνες θα δουλεύουν πάνω σε εναλλακτικά σενάρια για το μέλλον την Ευρώπης. Η εμβληματική έκθεση At the Edge, Vertigo πειραματίζεται με την έννοια της Ευρώπης, ανοίγοντας διάλογο σχετικά με τις ανθρωπιστικές ακρογωνιαίες λίθους της Ευρώπης οι
οποίες στην εποχή μας αμφισβητούνται, επιχειρώντας να φωτίσει το δρόμο προς το μέλλον. Επιπλέον, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην ενσωμάτωση των περιθωριοποιημένων ομάδων: Μέσα στο πλαίσιο του προγράμματος Teachers for Life εμπειρογνώμονες της Τέχνης που έχουν έρθει στην Ευρώπη ως πρόσφυγες θα διεξάγουν εκπαιδευτικά προγράμματα, εργαστήρια και δημόσιες διαλέξεις. Το πρόγραμμα εστιάζει στα ταλέντα των προσφύγων προκειμένου να μεταλαμπαδευτεί η γνώση και συνδέεται με σχολεία και οργανισμούς για νέους στην Καλαμάτα. Το The Photonics είναι ένα εννεάμηνο πρότζεκτ με παραστάσεις όπου θα συμμετέχουν πρώην εξαρτημένα άτομα από το ΚΕΘΕΑ (Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων) Καλαμάτας, το οποίο επιχειρεί να επιστήσει την προσοχή στο θέμα του εθισμού, της απεξάρτησης και στο πώς τα εθισμένα άτομα ζουν στο περιθώριο των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Με το ACADEMY:21 θα εστιάσουμε στην εκπαίδευση και στην κατάρτιση. Το πρότζεκτ θα ενισχύσει την ικανότητα της πόλης να ξεπεράσει τα όριά της και να συνδεθεί με τις στρατηγικές πρακτικές του τουρισμού και του πολιτισμού άλλων ελληνικών και ευρωπαϊκών πόλεων. Η ψηφιακή κουλτούρα, οι επιχειρήσεις πολιτισμού και οι Δημιουργικές Βιομηχανίες, οι πολιτιστικές στρατηγικές και η αριστεία στην πολιτιστική διαχείριση, αποτελούν κοινά ζητήματα που αφορούν όλη την Ευρώπη. Πολυτομεακή, καινοτόμα εκπαίδευση και ενεργή συμμετοχή των πολιτών στα κοινά και προγράμματα STEAM είναι μερικά μόνο από τα πεδία του προγράμματος Κ21_School Community Capacity. Ένα ακόμη ευρωπαϊκό ζήτημα στο οποίο εστιάζουμε είναι η ψηφιοποίηση. Με το DigiKa σκοπεύουμε να υπογραμμίσουμε την ψηφιακή κουλτούρα, η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ευρωπαϊκής στρατηγικής σχετικά με τη διάχυση της τεχνογνωσίας και την καινοτομία. Επίσης, μέσω του DigiKa θα στηρίξουμε τις πολιτιστικές επιχειρήσεις συμπεριλαμβανομένης και των Δημιουργικών Βιομηχανιών που σχετίζονται με τη γαστρονομία, το σχεδιασμό προϊόντων, την επιστήμη και την τέχνη. Ως τμήμα αυτού του γενικότερου ενδιαφέροντος προς τις νέες τεχνολογίες, δημιουργήσαμε μια σειρά αξιοσημείωτων πρότζεκτ, τα οποία θα ενισχύσουν την πολιτιστική παρακαταθήκη όχι μόνο σε ελληνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο και είναι τα εξής: • • •
Η τρισδιάστατη ψηφιοποίηση (3-Digitization) μνημείων και κτιρίων ιστορικής σημασίας στην περιοχή της Μεσσηνίας, για τη χρήση τους π.χ. σε εικονικές περιηγήσεις, καθιστώντας τα έτσι προσβάσιμα για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Το πρότζεκτ Wholodance 2.1 με το όραμά του να εμβαθύνει στην αρμονική συνύπαρξη της τεχνολογικής καινοτομίας και της έρευνας με την εκπαίδευση στον τομέα του χορού, την πολιτιστική κληρονομιά και τη δημιουργική παραγωγή. Η ανάπτυξη μιας κινητής, ψηφιακής και διαδραστικής εμπειρίας αφήγησης για το Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσσηνίας, ώστε να αυξηθεί η συμμετοχή των επισκεπτών και να βελτιστοποιηθεί η εμπειρία τους στο χώρο.
20
Ευρωπαϊκή διάσταση
Με το RESIDENCIES:21 θα ενθαρρύνουμε την κινητικότητα των καλλιτεχνών πέρα από τα εθνικά σύνορα των ευρωπαϊκών χωρών. Σε πολλά μέρη του κόσμου, οι καλλιτέχνες γίνονται στόχοι πολιτικού εκφοβισμού. Το KALAMATA:21 σε συνεργασία με τον οργανισμό Artists at Risk, θα φιλοξενήσει τέτοιους καλλιτέχνες στην εστία φιλοξενίας επονομαζόμενη ως Safe Haven Residencies (Safe Haven Kalamata). Η θέση της Καλαμάτας στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων είναι ζωτικής σημασίας για την εξέλιξη αυτού του δικτύου-πλατφόρμας.
γ. ― Συμμετοχή Ευρωπαίων καλλιτεχνών, συνεργασία με φορείς και πόλεις σε διαφορετικές χώρες και με διακρατικές συνεργασίες. Αναφέρετε ορισμένους Ευρωπαίους και διεθνείς καλλιτέχνες, φορείς και πόλεις με τους οποίους προβλέπεται συνεργασία και προσδιορίστε το είδος των εν λόγω συνεργασιών. Αναφέρετε τις διακρατικές σχέσεις που η πόλη σας έχει ήδη δημιουργήσει ή σχεδιάζει να δημιουργήσει. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η κινητικότητα των καλλιτεχνών καλύπτει μεγάλο τμήμα του προγράμματός μας. Ένας σημαντικός αριθμός Ευρωπαίων και διεθνών καλλιτεχνών θα κληθεί να φιλοξενηθεί και να παράξει καλλιτεχνικό έργο, να συμμετάσχει σε παραγωγές και εργαστήρια, να συγγράψει ή να ερμηνεύσει. Ο σκηνοθέτης Simon McBurney και το Théâtre de Complicité από το Λονδίνο θα παίξει και θα διδάξει τη μέθοδό του μέσω μιας σειράς εργαστηρίων στην Καλαμάτα. Tο Ensemble Modern από τη Φρανκφούρτη θα συμπράξει με το σύνολο ARTéfacts από την Αθήνα για τη δημιουργία ενός νέου συνεργατικού πρότζεκτ. Παράλληλα μ αυτό και σε συνεργασία με την Διεθνή Ακαδημία Σύγχρονων Συνόλων (International Ensemble Modern Academy) θα σχεδιαστεί ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα με master classes και σεμινάρια. Η θεατρική ομάδα Rimini Protokoll θα μετακομίσει στην Kαλαμάτα για την έρευνα και την παραγωγή ενός νέου θεατρικού έργου (The Branch in my hand). Ο αυστριακός χορογράφος και σκηνοθέτης Willi Dorner θα κληθεί να αναπτύξει μαζί με τοπικούς ερμηνευτές μια νέα έκδοση της δημόσιας παρέμβασης Βodies in Urban Spaces, η οποία θα ακολουθεί τις διαφορετικές φάσεις της ανάπλασης του λιμανιού της Καλαμάτας.
Ο γάλλος επιμελητής Nicolas Bourriaud, σε συνεργασία με το κέντρο πολιτισμού La Panacée (Centre de Culture Contemporaine-Montpellier), θα κληθεί να επιμεληθεί μια νέα έκθεση τέχνης με τίτλο Clouds. Συγχρόνως, έχουμε χτίσει ένα πρόγραμμα για την ενίσχυση της διακρατικής ανταλλαγής με την Τουρκία, καθώς το 2021 σηματοδοτεί την επέτειο των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Μερικά παραδείγματα της ανταλλαγής αυτής είναι: • • •
Κλασσική μουσική: Μουσική σύμπραξη Across, μια συνεργασία μεταξύ δύο ορχηστρών νέων, μιας ελληνικής και μιας τουρκικής. Ο Γεώργιος Λαζαρίδης, ο διευθυντής της Συμφωνικής Ορχήστρας Νέων Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης (Youth Orchestra project MOYSA) θα συνεργαστεί με την ορχήστρα Music for Peace Orchestra (Κων/πολη) για την παραγωγή δύο μεγάλων ορχηστρικών κομματιών και μιας σειράς μικρότερου μήκους πρότζεκτ μουσικής δωματίου, εμπνευσμένων από τη δυικότητα ειρήνης-πολέμου στην ιστορία των δύο εθνών. Φεστιβάλ τζαζ μουσικής: Φεστιβάλ τζαζ Tropos, όπου μια επίλεκτη ομάδα πέντε μουσικών από την Καλαμάτα και την Κων/πολη θα συμπράξουν στη φιλοξενία καλλιτεχνών στο Salon IKSV. Τα έργα- συμπαραγωγές θα ακουστούν και στις δύο πόλεις. Ante Portas, μια κοινή έκθεση από σύγχρονους Έλληνες και Τούρκους καλλιτέχνες, η οποία θα περιλαμβάνει νέα έργα και ένα πρόγραμμα φιλοξενιών στην Κων/πολη και την Καλαμάτα για νέους και ανερχόμενους εικαστικούς καλλιτέχνες από τις δύο χώρες.
Πέρα από τα όρια της περιφέρειάς μας, το KALAMATA:21 και ο φορέας West Kowloon Cultural District Authority θα συνεργαστούν με στόχο την ανάπτυξη ενός κοινού προγράμματος φιλοξενίας μεταξύ της Καλαμάτας και του Χονγκ Κονγκ. Μέσα από το κοινό μας πρότζεκτ Freespace Happening, το οποίο θα περιλαμβάνει καλλιτέχνες από το Χονγκ Κονγκ, τη χώρα της Κίνας και την Ελλάδα, θα εξερευνηθεί σε βάθος η συμπαραγωγή νέων έργων στον τομέα των παραστατικών τεχνών. Τέλος, θα σταλεί πρόσκληση στον Νιγηριανό καλλιτέχνη και ακτιβιστή Mudi Yahaya να επιμεληθεί μια οπτικοακουστική έκθεση αφρικανικής τέχνης, με τίτλο Beyond the Post-Colony: Where Africa goes from here?
10. ― Mπορείτε να εξηγήσετε τη στρατηγική σας για να προσελκύσετε το ενδιαφέρον ενός ευρύτερου ευρωπαϊκού και διεθνούς κοινού; Η προσέλκυση του ενδιαφέροντος ενός ευρέος ευρωπαϊκού και διεθνούς κοινού πρέπει να συνεπάγεται την αύξηση των πιθανοτήτων για μια εμπειρία πιο ουσιαστική και αυθεντική στην Καλαμάτα, ανεξάρτητα από το χρόνο επίσκεψής τους: να θυμούνται με νοσταλγία την κάθε στιγμή και να βιώσουν τους αληθινούς ρυθμούς της πόλης ως επισκέπτες, απλοί περαστικοί, τουρίστες, προσωρινοί ή μόνιμοι νέοι κάτοικοι.
Απ’ όπου κι αν πηγάζει –από μια συναυλία, μια θεατρική παράσταση, μια βουτιά στη θάλασσα, μια συλλογική δημόσια συζήτηση, έναν οργανωμένο περίπατο κάτω απ’ τα αστέρια ή ένα αστικό παιχνίδι επαυξημένης πραγματικότητας (augmented reality)– αυτό που μετράει πιο πολύ είναι η εμπειρία. Η κατανόηση του ανθρώπινου παράγοντα που υπεισέρχεται στη διαδικασία της
21
Ευρωπαϊκή διάσταση
παραγωγής μιας εμπειρίας που βελτιώνει ριζικά το πώς σκεφτόμαστε, νιώθουμε ή συμπεριφερόμαστε, είναι αυτό που κάνει το καλλιτεχνικό μας πρόγραμμα ενδιαφέρον και ελκυστικό. Θέλουμε το κοινό μας να αποκτήσει μια αξεπέραστη εμπειρία, μια εμπειρία που θα περικλείει όλες τις αισθήσεις και θα ανοίξει ορίζοντες σε νέες ιδέες και εμπνεύσεις, μια εμπειρία που θα μπορεί επίσης να τη μοιραστεί, που θα δώσει έμπνευση και στους ίδιους τους κατοίκους της πόλης και θα δημιουργήσει αλληλεπίδραση μεταξύ αυτών και του κοινού. Σε ένα πρώτο, επιφανειακό επίπεδο, η εμπειρία αυτή παρέχεται απλόχερα από το σκηνικό της Καλαμάτας που κόβει την ανάσα. Ένας τόπος ευλογημένος, γεμάτος αειθαλή ελαιόδεντρα, φωλιασμένος μεταξύ βουνού και θάλασσας, σαγηνεύει του επισκέπτες που θέλουν να ανακαλύψουν τους θησαυρούς της κάτω από τον ελληνικό γαλάζιο ουρανό. Παρά το γεγονός ότι η Καλαμάτα δεν αποτελεί προορισμό μαζικού τουρισμού στη Μεσόγειο, το όνομά της έχει ήδη ακουστεί λόγω των περίφημων ελαιών. Αλλά η Καλαμάτα είναι κάτι πέρα από αυτό. Είναι φυσική κληρονομιά, ιστορία και πολιτισμός. Σ’ αυτό το μοναδικό περιβάλλον καλούμε ανθρώπους απ’ όλο τον κόσμο να χαλαρώσουν και να απολαύσουν τις διακοπές τους αλλά και το με σύνεση σχεδιασμένο πολιτιστικό μας πρόγραμμα, να μείνουν μαζί μας, να εμπνευστούν, να δημιουργήσουν νέα έργα και να τα μοιραστούν με μας και με τον κόσμο. Σκοπεύουμε να γιορτάσουμε τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης καλώντας επιλεγμένους καλλιτέχνες και ομάδες διεθνούς φήμης, όπως το μπαλέτο Perm Opera and Ballet of Russia, τις θεατρικές ομάδες Complicite και Rimini Protokol, και να διοργανώσουμε πρότζεκτ παγκόσμιας αξίας σε συμβολικούς χώρους, όπως το «Διαγωνισμό Νέων Έργων Όπερας» ως φόρο τιμής στη ζωή και το έργο της Μαρία Κάλλας (Maria Callas Mini Series of New Operas), στο μέρος που κάποτε βρισκόταν το πατρικό της σπίτι. Μουσικές εκδηλώσεις μεγάλης εμβέλειας, όπως το Kalamata Musica Sacra Festival το Πάσχα και το 5th European Choir Games & Grand Prix of Nations τα οποία θα διοργανωθούν από την Interkultur, με στόχο να προσελκύσουν πολυάριθμο κοινό από την Ευρώπη και τον κόσμο. Οι Ευρωπαίοι και οι διεθνείς λάτρεις της τέχνης θα έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν έργα υψηλής καλλιτεχνικής αρτιότητας, όπως τα κοστούμια του πρότζεκτ Inside – Out fashion project το οποίο θα φέρει την Καλαμάτα σε επαφή με τους κορυφαίους σχεδιαστές και σχολές μόδας, αλλά και τα έργα των εκθέσεων σύγχρονης εικαστικής τέχνης At the Edge και Clouds. Ευχάριστες εκπλήξεις θα περιμένουν και τους λάτρεις του χορού παγκοσμίως, αφού το καθιερωμένο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας θα γιορτάζεται μέχρι την έναρξή του με μια σειρά παραστάσεων από
πρωτοποριακές χορευτικές ομάδες όπως οι Les Ballets C de la B, Willi Dorner αλλά και η φινλανδική Tero Saarinen Dance Company. Η ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά αποτελούν επίσης σημείο κλειδί του προγράμματός μας και προσεγγίζονται μέσα από τα μάτια του ταξιδιώτη. Θέλουμε οι επισκέπτες να εντρυφήσουν με όλες τους τις αισθήσεις στην ιστορία μέσα από τα προγράμματα τρισδιάστατων απεικονίσεων μνημείων αλλά και οργανωμένων περιπάτων στο 3-Digitalisation of the monuments και στο Philosophical Walks, περπατώντας τα μονοπάτια αρχαίων συγγραφέων και διανοούμενων. Η σύνδεση νέων επαγγελματιών με Πανεπιστήμια, πολιτιστικούς οργανισμούς και Ευρωπαίους διαχειριστές πολιτισμού υπήρξε παράγοντας ζωτικής σημασίας για το σχεδιασμό του προγράμματος The Pop-up culture Academy. Νέοι απ’ όλη την Ευρώπη, αλλά και πέρα από τα σύνορά της, θα έχουν τη δυνατότητα να παραβρεθούν σε διαλέξεις και κύκλους μαθημάτων μερικών εκ των πιο καταξιωμένων επαγγελματιών του πολιτισμού αλλά και οραματιστών και να έρθουν σε επαφή με οργανισμούς όπως η Μπιενάλε της Αθήνας και το ευρωπαϊκό δίκτυο πολιτισμού Trans Europe Halles. Επιπλέον, έχουμε δημιουργήσει έναν αριθμό καινοτόμων πρότζεκτ για να προσελκύσουμε επιχειρηματίες στην πόλη της Καλαμάτας, ώστε οι δεύτεροι να μοιραστούν τη γνώση τους και να συμπράξουν σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Διανοούμενοι, επιστήμονες, αρχιτέκτονες παγκοσμίου φήμης και σχεδιαστές θα επισκεφτούν το Creative Hub προκειμένου να δικτυωθούν, να αλληλεπιδράσουν και να γίνουν τελικά μέρος μιας νέας αρχής, μιας νέας διαδρομής. Το International Olive Oil Festival και το Mediterranean multi-space βασισμένα στη Μεσογειακή Διατροφή, τμήμα της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, θα προσελκύσει λάτρεις της κουζίνας και διάσημους σεφ από όλο τον κόσμο. Τέλος, μέσω του μεγάλης κλίμακας προγράμματος ACADEM:21 K21_City Capacity, προετοιμάζουμε την πόλη για ένα νέο κύμα επισκεπτών και σχεδιάζουμε με σύνεση την εμπειρία που θα κάλυπτε τις ανάγκες τους. Ειδικά διαμορφωμένο υλικό για τουρίστες, δράσεις προώθησης σε όλη την πόλη, επικοινωνία online και offline, εμπλουτισμένες οργανωμένες ξεναγήσεις, επαγγελματικές κάρτες Culture Friendly Business, θα αποτελέσουν όλα εργαλεία που πρόκειται να χρησιμοποιήσουμε με σκοπό την εξασφάλιση της υψηλότερης ποιότητας υπηρεσιών αλλά και μιας πολύτιμης εμπειρίας για όλους. Ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί στην προώθηση του καλλιτεχνικού προγράμματος της ΠΠΕ στους περαστικούς από την πόλη αλλά και στους βραχυπρόθεσμους επισκέπτες-όπως οι χιλιάδες των τουριστών από τα κρουαζιερόπλοια- κατά τη διάρκεια των προηγούμενων ετών από το 2021, ώστε να θελήσουν να επιστρέψουν για τους εορτασμούς της ΠΠΕ.
22
Ευρωπαϊκή διάσταση
23
Ευρωπαϊκή διάσταση
11. ― Σε ποιο βαθμό σκοπεύετε να αναπτύξετε δεσμούς μεταξύ του πολιτιστικού σας προγράμματος και του πολιτιστικού προγράμματος των άλλων πόλεων που κατέχουν τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης; Κατακτώντας μία Θέση ως Μέλος της Οικογένειας των Ππε Το KALAMATA:21 έχει εργαστεί σκληρά για την ανάπτυξη ισχυρών σχέσεων με άλλες Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης. Από την αρχή κιόλας της υποψηφιότητας έχουμε έρθει σε στενή επαφή με τις πόλεις που θα φιλοξενήσουν τον τίτλο το 2017: την Πάφο και το Ώρχους (Aarhus), οι οποίες έχουν και οι δύο εκφράσει την πρόθεσή τους να υποστηρίξουν και να συνεργαστούν με το KALAMATA:21, σε περίπτωση που απονεμηθεί ο τίτλος στην πόλη της Καλαμάτας. Επισκεφτήκαμε την πόλη του Ώρχους το Μάιο του 2016 στο πλαίσιο του χρηματοδοτούμενου από την ΕΕ προγράμματος Culture for cities and regions («Πολιτισμός για τις πόλεις και τις περιφέρειες») και από τότε είμαστε σε άμεση επαφή με την ομάδα του Aarhus 2017. To Aarhus 2017 υπήρξε μέντορας μας όσον αφορά στη διαδικασία παρακολούθησης και αξιολόγησης, το πρόγραμμα ACADEMY:21, τη στρατηγική επικοινωνίας και το πρόγραμμα εθελοντών. Επιπλέον, μας πρότειναν να λάβουμε μέρος στο δίκτυο Open & Agile Smart Cities («Ανοικτές και εύκολα προσαρμόσιμες έξυπνες πόλεις») και σε ένα πρότζεκτ που περιλαμβάνει τη δημιουργία μιας βάσης δεδομένων με «Ανοικτά Αρχεία», σε περίπτωση που μας απονεμηθεί ο τίτλος. Το 2021 σκοπεύουμε να φιλοξενήσουμε το πρόγραμμα Quintessence που θα πραγματοποιεί περιοδεία και αποτελεί πρόγραμμα της Valletta 2018 σε συνεργασία με το καλλιτεχνικό σχήμα Open Works Lab. Έχουμε επίσης πολλά κοινά με το Leeuwarden 2018 καθώς είμαστε και οι δύο αστικές περιφερειακές πόλεις και θα αναπτύξουμε τη συνεργασία μας σε πεδία κοινού ενδιαφέροντος και σε συγκεκριμένα πρότζεκτ (για παράδειγμα τα City Gardens Festival, Green Design Festival κτλ.). Θα αναπτύξουμε συνεργασία με τη Matera 2019 στο πρότζεκτ τους Open Design School ως μέρος του δικού μας προγράμματος το 2021. Θα ιδρύσουμε ένα δίκτυο δημιουργών μεταξύ των δύο πόλεων, προκειμένου να βελτιωθεί η προσφερόμενη τεχνογνωσία μέσω ανταλλαγών και οι δεξιότητες σχεδιασμού καλλιτεχνών, επιστημόνων και ακαδημαϊκών από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Η συνεργασία μας με το Plovdiv 2019 ξεδιπλώνεται στο πρότζεκτ Neighbours for Neighbourhoods που αφορά στις κοινότητες Ρομά και στο οποίο Ευρωπαίοι καλλιτέχνες «υιοθετούνται» από κοινότητες Ρομά σε τέσσερις διαφορετικές ευρωπαϊκές πόλεις. Η συνεργασία μας με το Galway 2020 εστιάζει στο πρότζεκτ μας για το μεταναστευτικό Teachers for Life!,
24
το οποίο θα συνδέεται με το πρότζεκτ τους Small cities, big ideas. Το πρόγραμμα DigiKa θα συνδεθεί με το έργο τους Immersive classrooms καθώς και τα δύο ενισχύουν την τεχνολογική κατάρτιση. Δεδομένου ότι το Galway είναι Πόλη του Κινηματογράφου αναγνωρισμένη από την UNESCO, μπορεί να μεταφέρει την τεχνογνωσία της και να αναπτύξει τις ικανότητες του οπτικο-ακουστικού τομέα στην Καλαμάτα μέσω του προγράμματος Electra συνδέοντάς το με τα δικά του πρότζεκτ County of screens & On the edge. Το πρότζεκτ τους Baa Baa θα δώσει μια άλλη διάσταση στη γαστρονομία κατά τη σύμπραξή του με το δικό μας πρότζεκτ Med Diet:21. Οι δραστηριότητες του Creative Hub μας θα συνδυαστούν με το RiHub της Rijeka 2020 και θα δημιουργηθούν ευκαιρίες ανταλλαγών και κοινών σχεδίων που θα ξεκινήσουν στο RiHub και στη συνέχεια θα αναπτυχθούν περαιτέρω στο KALAMATA:21. Προκειμένου να αναπτυχθεί η ικανότητα του πολιτιστικού τομέα και στις δύο πόλεις, θα συνεργαστούμε στην ανάπτυξη του προγράμματος ACADEMY:21 και στο πρόγραμμά τους Training and mentoring skills το οποίο απευθύνεται στο προσωπικό της Ριέκα. Οι φιλοξενίες, όπως το πρόγραμμα μας Residency for Authors and Translators, είναι επίσης κάτι κοινό και στις δύο πόλεις. Το πρότζεκτ 27 Neighbourhoods της Rijeka 2020 και το πρότζεκτ μας City Gardens Festival είναι και τα δύο έργα συμμετοχικά που εξαπλώνονται στις διάφορες γειτονιές μέσα στην πόλη και τη γύρω περιοχή. Ειδικές συνεργασίες θα δημιουργηθούν με τις πόλεις που θα συν-φιλοξενήσουν τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης το 2021. Γνωρίζουμε ότι η απόφαση θα ανακοινωθεί στις 16 Σεπτεμβρίου 2016 για το ποια Ρουμανική πόλη θα λάβει τον τίτλο της ΠΠΕ, λίγο πριν ο φάκελος της υποψηφιότητάς μας πάει για εκτύπωση. Παρ’ όλα αυτά, θέλουμε να συνεχίσουμε τις συνεργασίες που έχουμε ήδη ξεκινήσει με τις ρουμανικές πόλεις. Το KALAMATA:21 και η Timisoara 2021 θα συνεργαστούν σε θέματα σχετικά με την ενσωμάτωση και έκφραση των Ρομά και των προσφύγων (με το πρότζεκτ μας Neighbours for Neighbourhoods), το σχεδιασμό αστικών κήπων σε γειτονιές (με το πρότζεκτ μας City Gardens Festival), το Φεστιβάλ Θεάτρου (Artists in Residence) και το πρότζεκτ της Timisoara 2021 που αφορά στη μεταφορά τεχνογνωσίας ανάμεσα στις Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης (European Echoes). Θα συνεργαστούμε με το Baia Mare 2021 σε πέντε διαφορετικά πολιτιστικά πρότζεκτ της Baia Mare που φέρουν κοινές καλλιτεχνικές αξίες και στόχους με το KALAMATA:21. Το πρότζεκτ της Baia Mare Culture of Hosting μετρά, μεταξύ άλλων, «Τι είναι και τι θα γίνει η Ευρώπη;» το οποίο θα βοηθήσει και στη διαδικασία της παρακολούθησης και αξιολόγησης. Το πρότζεκτ
Ευρωπαϊκή διάσταση
της Baia Mare Open Maps αναπτύσσει την πολιτιστική διπλωματία και τη θέση της Ευρώπης στον κόσμο. Επίσης, θα συνεργαστούμε για το πρότζεκτ τους New Nomads σχετικά με την κινητικότητα των πληθυσμών, των μεταναστών και των νομάδων, καθώς βρίσκεται σε κοινή τροχιά με τους δικούς μας στόχους και τα δικά μας πρότζεκτ για τους μετανάστες. Συνεργασία με τη Baia Mare προβλέπεται και στο πρότζεκτ τους Portal. Signs and Rituals και το πρότζεκτ τους Translating (Hi)story καθώς επίσης και στα δικά μας προγράμματα Residency for Authors and Translators και Creative Hub. Θα συνεργαστούμε με την Cluj-Napoca 2021 στο πρότζεκτ τους Dialogue of Traditions, που θα συνδέει τα θρησκευτικά μνημεία μας με τα δικά τους, και στο Religious Music Festival θα συμπράξουμε με το δικό τους Confessional diversity πρότζεκτ. Θα πραγματοποιηθούν ανταλλαγές Ελλήνων και Ρουμάνων σχεδιαστών στο φεστιβάλ El Cultex Festival του πρότζεκτ Culturepreneurs. Στο πρόγραμμα Open Academy of Change έχουμε την ευκαιρία να ανταλλάξουμε τεχνογνωσία, καθώς Έλληνες σχεδιαστές και καλλιτέχνες θα κληθούν να μάθουν ή να διδάξουν. Tο Εθνικό Θέατρο και τα ουγγρικά θέατρα στην Κλουζ-Ναπόκα μαζί με μία θεατρική εταιρεία από την Ελλάδα θα δημιουργήσουν τη συμπαραγωγή μιας Ελληνικής Τριλογίας που θα βασίζεται σε διασκευές μιας ελληνικής τραγωδίας και θα παρουσιαστεί και στις δύο πόλεις και σε όλη την Ευρώπη. Έχουμε ξεκινήσει επίσης μια συνεργασία με το CERN και έχουμε προτείνει την Cluj-Napoca 2021 ως μέρος του πρότζεκτ CERN Collider- Science and Art Education. Η Καλαμάτα είναι συν-ιδρυτής της νέας πρωτοβουλίας δημιουργίας δικτύου των υποψήφιων Πολιτιστικών Πρωτευουσών της Ευρώπης, έτσι ώστε να διαφυλαχθούν οι προσπάθειες των υποψηφιών πόλεων που δεν θα γίνουν ΠΠΕ. Ο στόχος θα είναι να δημιουργηθούν ανταλλαγές γνώσεων μεταξύ των υποψήφιων πόλεων και να διαφυλαχθεί η παρακαταθήκη του 90% των μη επιλεγέντων πόλεων, οι οποίες καταβάλλουν πολλή μεγάλη προσπαθεια κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας. Το δίκτυο θα έχει συναντήσεις εργασίας δύο φορές το χρόνο στις οποίες προηγούμενες υποψήφιες πόλεις θα ανταλλάσουν εμπειρίες με τις τωρινές υποψήφιες ΠΠΕ. Μία βάση δεδομένων με πολιτιστικές επαφές σε κάθε πόλη, μία διαδραστική πλατφόρμα για την ανταλλαγή ιδεών και πρότζεκτς και ένας κατάλογος με καλές πρακτικές θα είναι διαθέσιμα. Οι συν-εμπνευστές του δικτύου είναι οι πόλεις Matera 2019 (Ιταλία), Cluj-Napoca 2021 (Ρουμανία), Herceg Novi 2021 (Μαυροβούνιο), Kaunas 2022 (Λιθουανία) και Faro 2027 (Πορτογαλία). Περισσότερες πόλεις θα προσκληθούν να συμμετέχουν στο δίκτυο ξεκινώντας από το 2017. Έχουμε, επίσης, έρθει σε επαφή με ελληνικές υποψήφιες πόλεις που δεν έχουν προεπιλεγεί. Για παράδειγμα, ένα μέρος του City Gardens Festival πρόκειται να επεκταθεί στην Τρίπολη, ενώ είμαστε σε επαφή με τα Ιωάννινα προκειμένου να συνεργαστούμε την περιοδική έκθεσή τους Beyond
Power, the Dark Side of Politics, η οποία θα περιοδεύσει και σε άλλες ελληνικές πόλεις. Προχωρούμε τη συνεργασία με τις πόλεις του Βόλου και της Λάρισας. Τα πρότζεκτ αυτά θα υλοποιηθούν το 2020, έτσι ώστε να αποτελέσουν μια «γεύση» της χρονιάς του 2021 και οι πόλεις αυτές να λειτουργήσουν ως δορυφόροι του καλλιτεχνικού μας προγράμματος. Μαζί με την Cluj-Napoca 2021 & το Herceg Novi 2021 έχουμε δημιουργήσει ένα κοινό πρόγραμμα ανάπτυξης της συνεργασίας μας, το 3CoC Partnership Develpment Plan, στο οποίο αναφέρονται τα θέματα συνεργασίας μας, όπως κοινό πρόγραμμα ανάπτυξης δεξιοτήτων και των δράσεων κινητικότητας, καθώς επίσης και θέματα επικοινωνίας και προώθησης όλων των ΠΠΕ το 2021. Μαζί με τη νικήτρια πόλη της Ρουμανίας και της Σερβίας ή του Μαυροβουνίου, το KALAMATA:21 θα έχει κοινούς δείκτες για την παρακολούθηση και αξιολόγηση έτσι ώστε να διεξάγουμε κοινές συγκρίσιμες εκθέσεις. Ειδικά με το Herceg Novi 2021, το KALAMATA:21 θα συνεργαστεί με τα πρότζεκτς τους Frenemies, the Peace of Art και Open Kitchen – the food Culture Program, το οποίο ταιριάζει με το δικό μας πρότζεκτ Med Diet:21. Το κοινό μας ενδιαφέρον για την όπερα θα απεικονίζεται στο πρότζεκτ μας Maria Callas Mini Series of New Operas. Σχεδιάζουμε να συνεργαστούμε με το Novi Sad 2021 για να αναπτύξουμε περαιτέρω προχωρημένα πρότζεκτ για την πολιτιστική κληρονομιά τα οποία βελτιώνουν την εμπειρία των επισκεπτών και την προσβασιμότητα σε ένα ευρύτερο κοινό (DigiKa, Creative Hub). Θα συνεργαστούμε με το Novi Sad 2021 στο πρότζεκτ Storytelling project και το KALAMATA:21 θα συμμετέχει με το θέμα: Where were you when the earthquake started?. Το πρότζεκτ μας Neighbours for Neighbourhoods αποτελεί ένα ακόμη πρόγραμμα για την υλοποίηση του οποίου θα συνεργαστούμε με τη σερβική ΠΠΕ . Το KALAMATA:21 προσέχει ιδιαίτερα το πρόγραμμα ανάπτυξης δεξιοτήτων και σκοπεύει να συνεργαστεί με το Kaunas 2022 στην πλατφόρμα ανάπτυξης ικανοτήτων New Cultural Tempo School, η οποία θα συνδυαστεί με το δικό μας ανάλογο πρόγραμμα ACADEMY:21. Το KALAMATA:21 και το Kaunas 2022 θα αδελφοποιηθούν στο πρότζεκτ Community Culture in Action. Είμαστε ήδη σε επαφή με το Esch-surAlzette 2022, την υποψήφια πόλη από το Λουξεμβούργο. Σε περίπτωση που μας απονεμηθεί ο τίτλος, θα υπάρξουν περισσότερες συνεργασίες και θα καθοριστούν περαιτέρω οι συνεργασίες με τις προαναφερθείσες πόλεις αλλά και με άλλες. Καθώς η ομάδα του KALAMATA:21 θεωρεί ότι η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης είναι ένα μακροχρόνιο πρότζεκτ, θα επεκτείνουμε τις συνεργασίες μας και με πόλεις της ΠΠΕ που έπονται του έτους 2021 έτσι ώστε να χτίσουμε ισχυρότερες συνεργασίες και ένα πιο διευρυμένο σχέδιο παρακαταθήκης.
25
26
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο
12. ― Ποιό είναι το καλλιτεχνικό όραμα και η στρατηγική για το πολιτιστικό πρόγραμμα του έτους; Η Καλαμάτα αναδύεται: Πέρα από το άκρο αποτελεί το καλλιτεχνικό όραμα και τον τίτλο του καλλιτεχνικού προγράμματος του Kalamata 2021. Στο άκρο… ― Η Καλαμάτα βρίσκεται πάνω κυριολεκτικά στην αμμουδιά, στο άκρο του νοτιότερου τμήματος της Ελλάδας και της ηπειρωτικής Ευρώπης. Ταλαντεύεται στο σημείο τριβής μεταξύ της Αφρικανικής και της Ευρασιατικής τεκτονικής πλάκας, πολύ κοντά στο Φρέαρ των Οινουσσών, τη βαθύτερη άβυσσο της Μεσογείου. Το σημείο αυτό έχει υπάρξει το επίκεντρο καταστροφικών σεισμών-όπως αυτός που συνέτριψε την πόλη πριν τρεις δεκαετίες. Η Καλαμάτα είναι γνωστή ως ένας ιστορικός τόπος, απόμερος, ένας τόπος πλούσιος αλλά υπό τον συνεχή κίνδυνο να τα χάσει όλα και να πρέπει να ξεκινήσει απ’ την αρχή. Αυτά τα αλληλοσυγκρουόμενα στοιχεία είναι που καθιστούν την Καλαμάτα σύμβολο της τρέχουσας κατάστασης στην Ευρώπη. Αυτόνομη και απορροφημένη στον εαυτό της, εσωστρεφής, η Ευρώπη συχνά αποτυγχάνει να δημιουργήσει ένα βιώσιμο μέλλον εξωστρέφειας παραμένοντας προσκολλημένη στο παρελθόν της, αγγιστρωμένη στη σπείρα της μισαλλοδοξίας, συμβιβασμένη με τα ήδη υπάρχοντα αντί να αποζητά το νέο, το άγνωστο. Ανατρέποντας το παράδειγμα της Ελλάδας και, πιθανόν, της Ευρώπης, το πρόγραμμα Η Καλαμάτα αναδύεται: Πέρα από το άκρο αγκαλιάζει την αστάθεια της κρίσης και του μέλλοντος και αναζητά την Ευκαιρία μέσα απ’ αυτό. Αποτελεί θα λέγαμε την επερχόμενη έξοδο απ’ την αδράνεια και την αδιαλλαξία. Η Καλαμάτα αναδύεται: Πέρα από το άκρο είναι η αστάθεια, η ταλάντευση πριν το πρώτο βήμα μπροστά: το βήμα από τη στασιμότητα στην κίνηση, από την αδράνεια στη δράση. Αυτό είναι το όραμά μας για το KALAMATA:21. Για το σχεδιασμό της στρατηγικής του καλλιτεχνικού μας προγράμματος έχουμε θέσει κάποιους στόχους-κλειδιά που πρέπει να επιτευχθούν:
Να κινητοποιήσουμε ― Να δώσουμε νέα κίνητρα στην τοπική κοινότητα πολιτών και καλλιτεχνών και να τους παρέχουμε νέο έδαφος για πειραματισμό. Να ενθαρρύνουμε τις συνθήκες για τους Καλαματιανούς καλλιτέχνες να επιστρέψουν στη γενέτειρά τους μέσω της ανάθεσης νέων έργων και της ίδρυσης πολυσυλλεκτικών χώρων. Να καλέσουμε ― Να καλωσορίσουμε διεθνείς καλλιτέχνες και δημιουργούς να επισκεφτούν την Καλαμάτα, να εμπνευστούν και να δουλέψουν σε εκτενείς φιλοξενίες. Να συνδεθούμε ― Να γεφυρώσουμε τοπικούς πολιτιστικούς και κοινωνικούς οργανισμούς με αντίστοιχους ευρωπαϊκούς και διεθνείς. Να ενισχύσουμε ― Να αναπτύξουμε περαιτέρω την ικανότητα του πολιτιστικού τομέα και των πολιτών μέσω κύκλων εργαστηρίων, συνεργιών πολιτιστικής διαχείρισης, δυνατοτήτων χρηματοδότησης από την Ε.Ε., καθοδήγησης και εκπαίδευσης ανθρώπινου δυναμικού. To καλλιτεχνικό πρόγραμμα του KALAMATA:21 έχει σχεδιαστεί για να κινητοποιήσει τους πολίτες της Καλαμάτας, εισάγοντάς τους σε νέες συμμετοχικές διαδικασίες και σ’ ένα καινούριο τρόπο σκέψης. Μέσω του καλλιτεχνικού μας προγράμματος, στοχεύουμε στην αμφισβήτηση της αδράνειας και των σκληροπυρηνικών αντιλήψεων. Σε μια περίοδο εκτάκτου ανάγκης, όπως αυτή που διανύουμε, δεν υπάρχει χώρος για εξωραϊσμένες εικόνες της πραγματικότητας. Το καλλιτεχνικό πρόγραμμα Η Καλαμάτα αναδύεται: Πέρα από το άκρο θα επιχειρήσει να προκαλέσει με έναν εποικοδομητικό τρόπο τους πολίτες της Καλαμάτας και να κινητοποιήσει την πόλη για δράση προς την Ευρώπη. Για να αλλάξουμε και να προχωρήσουμε μπροστά οφείλουμε να αναρωτηθούμε σχετικά με την τρέχουσα θέση μας. Το πρόγραμμα έχει σχεδιαστεί ώστε να λειτουργήσει ως μοχλός εκκίνησης. Στη μηχανική είναι απλό. Στην περίπτωσή μας, αντί να δημιουργούμε μια επιφανειακή σύνθεση από καλλιτεχνικά δρώμενα, όλο αυτό το όραμα εκφράζεται ως η Ιεροτελεστία μιας Μετάβασης
27
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο
που κινητοποιεί την πόλη ώστε τελικά να αναδυθεί ως μια περιφερειακή ευρωπαϊκή πόλη πολιτισμού. Η εξέλιξη από μια κλειστή κοινωνία της επαρχίας μιας ευρωπαϊκής χώρας που δοκιμάζεται συνεχώς, σε φωτεινό παράδειγμα υπεύθυνης ανάπτυξης και εξέλιξης αποτελεί στοίχημα για την Καλαμάτα, το οποίο πρέπει να κερδηθεί όχι μόνο για να επιβεβαιώσει τον εαυτό της και τη χώρα της, αλλά
και όλη την Ευρώπη. Το να μάθουμε από τα λάθη μας, να αναλάβουμε τις ευθύνες μας και να παλέψουμε για να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητές μας στο έπακρο δεν αποτελεί τοπική ή εθνική αλλά πανευρωπαϊκή πρόκληση. Το καλλιτεχνικό μας πρόγραμμα σηματοδοτεί την αποδοχή αυτής της πρόκλησης και το πρώτο βήμα προς τα μπροστά.
13. ― Περιγράψτε τη δομή του πολιτιστικού προγράμματος, συμπεριλαμβανομένου του εύρους και της ποικιλίας των δράσεων/κυρίων γεγονότων που θα σηματοδοτήσουν το έτος. Για κάθε ένα, παρακαλείσθε να παράσχετε τις ακόλουθες πληροφορίες: ημερομηνία και τόπος/ εταίροι του σχεδίου/ χρηματοδότηση. Για να βοηθήσουμε το ποικίλο κοινό να συνδεθεί και να περιηγηθεί σε ένα αχανές πρόγραμμα με εύρος από την παράδοση μέχρι την καινοτομία και τις νέες τεχνολογίες, τα πρότζεκτ χωρίστηκαν σε τρεις διακριτές θεματικές: Awaken (Αφύπνιση): Το Παρελθόν μας, η Tαυτότητά μας, το Ξεκίνημα. Το συγκεκριμένο τμήμα του προγράμματος θα τοποθετηθεί κυρίως στο παλιό ιστορικό κέντρο της πόλης και στην περιοχή γύρω από την Καλαμάτα. Αυτός ο θεματικός κύκλος θα αναδείξει τον ιστορικό και παραδοσιακό πλούτο της Καλαμάτας και θα επιχειρήσει να μεταμορφώσει τα αποκτήματα του παρελθόντος και να τα «εκτινάξει» με ορμή στο μέλλον. Confront (Δράση): Το Παρόν, οι συγκρούσεις και οι αναταραχές στην Καλαμάτα, την Ελλάδα και την Ευρώπη γενικότερα, μέσω καθημερινών «μαχών». Η μεταβατική φάση στην οποία βρισκόμαστε. Με βάση κυρίως το σύγχρονο κέντρο της πόλης, το πρόγραμμα αυτό έρχεται αντιμέτωπο με το φόβο του Αγνώστου και δημιουργεί χώρο για διαβουλεύσεις που θα οδηγήσουν τελικά σε ενεργή συμμετοχή.
Transform (Μεταμόρφωση): Το Μέλλον, το όραμά μας και η προβολή των συλλογισμών μας για έναν καλύτερο κόσμο. Τοποθετημένο κυρίως παραλιακά και στην περιοχή του λιμανιού το πρόγραμμα παρουσιάζει το νέο πρόσωπο της πόλης που αυτή τη στιγμή αναπροσδιορίζεται. Η Μεταμόρφωση της Καλαμάτας σ’ αυτό το οποίο οραματιζόμαστε για το μέλλον θα επιτευγχθεί τελικά μέσω της ριζικής αναδιαμόρφωσης της πόλης, του περιβάλλοντος και των ανθρώπων της. Η Μεταμόρφωση λαμβάνει χώρα όταν η καινοτομία μέσω της τεχνολογίας συναντά τις τέχνες και τη νέα γενιά. Με βάση το Creative Hub θα τεθούν συλλογικά οι κατευθυντήριες γραμμές για την Καλαμάτα του μέλλοντος. Επιπλέον, ορίσαμε τρία προγράμματα τα οποία θα λειτουργούν επί μονίμου βάσεως ως «ομπρέλες» διατρέχοντας τα υπόλοιπα πρότζεκτ: RESIDENCIES:21 ACADEMY:21 DigiKa
28
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο
RESIDENCIES:21
29
Η ύπαρξη καλλιτεχνών και δημιουργών στην Καλαμάτα αποτελεί κύρια προτεραιότητά μας. Μέσω του προγράμματος RESIDENCIES:21 ξένοι καλλιτέχνες, διανοούμενοι ερευνητές και ομάδες θα διαμείνουν για λίγο στην Καλαμάτα και θα συνεργαστούν με ντόπιους και το πολιτιστικό δυναμικό της πόλης. Το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς που θα παρουσιαστεί θα είναι νέα έργα, αποτέλεσμα μιας διάδρασης μεταξύ των φιλοξενουμένων και της πόλης. Ένα δυνατό πρόγραμμα φιλοξενιών κατά τη διάρκεια του έτους που θα αγκαλιάσει όλα τα ήδη τέχνης και θα έχει σημαντικό αντίκτυπο τόσο στους φιλοξενουμένους καλλιτέχνες όσο και τους ντόπιους. Τα προγράμματα που συνδέονται με το RESIDENCIES:21 είναι τα παρακάτω: • • • • • • • • • •
Ante Portas (συνεργασία μεταξύ εικαστικών καλλιτεχνών από Καλαμάτα και Κωνσταντινούπολη) INSIDE – OUT: Looking at the Unseen Side of Fashion (φιλοξενίες για σχεδιαστές μόδας) Ancient drama now! (δίμηνες φιλοξενίες για τρείς εως τέσσερις θεατρικές ομάδες) Dance at the Edge (φιλοξενία για τέσσερις με έξι διεθνείς χορευτικές ομάδες) Programme of Residency for Authors and Translators, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Συγγραφέων (30 συγγραφείς και μεταφραστές) Safe Haven Κalamata (μια σειρά φιλοξενιών για καλλιτέχνες που διατρέχουν κίνδυνο) Public Art Festival Residencies (Δημιουργία έξι γλυπτών μεγάλης κλίμακας σε δημόσιο χώρο) Infiltrations (φιλοξενία καλλιτεχνών με την υποστήριξη τοπικών εκπαιδευτών) Import: Export, σε συνεργασία με την Εθνική Γλυπτοθήκη (φιλοξενίες μεταξύ καλλιτεχνών από δύο πόλεις-λιμάνια, την Καλαμάτα και το Κορκ της Ιρλανδίας) Φιλοξενίες καλλιτεχνών KALAMATA:21 και West Kowloon Cultural District (πρόγραμμα ανταλλαγής καλλιτεχνών μεταξύ της Καλαμάτας και του Χονγκ Κόνγκ)
ACADEMY:21 Πρόγραμμα ανάπτυξης ικανοτήτων του KALAMATA:21 Είναι σημάδι ενός μορφωμένου μυαλού να είναι πρόθυμο να εξετάσει μια σκέψη χωρίς να την αποδεχθεί. Αριστοτέλης, Μεταφυσικά
Στόχος του πρότζεκτ είναι να γίνει η Καλαμάτα πιο ανοικτή σε νέες ιδέες και να προετοιμαστεί για τη φιλοξενία του τίτλου της ΠΠΕ 2021, και, ενώ παράλληλα θα αυξάνεται η ώθηση της πόλης από τη χρονική συγκυρία (momentum), να εκμεταλλευτεί την παρακαταθήκη της για αρκετό καιρό μετά. Χωρίζεται σε τρία σκέλη δράσης, σύμφωνα με το κοινό/τους συμμετέχοντες στους οποίους απευθύνεται: • K21_School Communities • K21_Cultural Sector Capacity • Κ21_City Capacity and Life-long Learning Το πρόγραμμα K21_School Communities εστιάζει σε μαθητές όλων των επιπέδων, δασκάλους, εκπαιδευτικούς και προσωπικό προερχόμενο από κάθε είδους εκπαιδευτικό οργανισμό. Το πρόγραμμα στοχεύει στο «άνοιγμα» των
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο
σχολείων και άλλων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και στην έκθεση των κοινοτήτων τους σε νέα εκπαιδευτικά εργαλεία και μεθοδολογίες. Διεπιστημονική, καινοτόμα εκπαίδευση, προγράμματα STEAM και e-twinning μεταξύ σχολικών κοινοτήτων ευρωπαϊκών χωρών, αποτελούν ένα δείγμα μόνο των δραστηριοτήτων του προγράμματος K21_School Communities.
30
Τα πρότζεκτ που συνδέονται με το πρόγραμμα K21_School Communities είναι: • Πολιτιστικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα: Καλαμάτα, Εκπαίδευση και Πολιτισμός από τη Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Μεσσηνίας • Εκπαιδευτικά προγράμματα MUS-E® Art από το Ίδρυμα Menuhin • The School Adopts a Monument, πρόγραμμα αρχαιολογίας για σχολεία από το Ίδρυμα Fondazione Napoli Novantanove • Εκπαιδευτικά προγράμματα για την Τέχνη και την Τεχνολογία από το Athens Digital Arts Festival, με τη συμμετοχή σχολείων, γονέων και παιδιών • CERN Colider, εκπαιδευτικά προγράμματα Επιστήμης και Τέχνης • World Music School Kalamata, ένα μουσικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα που συνδέεται με το αντίστοιχο World Music School Helsinki • How do we see each other?, ένα σχολικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα σε συνεργασία με το Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους του Ομπερχάουζεν • Πρόγραμμα για πρόσφυγες και νέους, με καλλιτεχνικό και κοινωνικό- εκπαιδευτικό χαρακτήρα: Teachers for Life, από το Board of Participation e.V./The Moving Network, και Labo Agen, ένα εργαστήριο αφήγησης για τη ζωή και τις δοκιμασίες των προσφύγων στην Ευρώπη. • Διαδραστική Έκθεση Επιστήμης, Τέχνης Και Μαθηματικών: I Play and Understand από το Μουσείο Ηρακλειδών • Citizens today, Citizens tomorrow, ένα μοντέλο σχολικών θερμοκοιτίδων για την ανάπτυξη δεξιοτήτων και την ενεργή συμετοχή από το Imagine the City Lab. • Κουκλοθέατρο και Εκπαίδευση, μια σειρά εργαστηρίων για παιδιά και ενήλικες από το Διεθνές Φεστιβάλ Κουκλοθέατρου του Μπιλμπάο και το ίδρυμα Άρτος της Κύπρου • 4 Elements Project, ένα πολύχρονο πρότζεκτ κοινωνικού και παιδαγωγικού χαρακτήρα που έχει ως βάση τις αξίες της ευρωπαϊκής πολιτειότητας, από τη δημιουργική ομάδα 4ELEMENTSFR Το K21_Cultural Sector Capacity εστιάζει στο τρέχον αλλά και στο μελλοντικό προσωπικό του φορέα διαχείρισης του KALAMATA:21, το προσωπικό του Δήμου και των εταιριών του αλλά και στους πολιτιστικούς διαχειριστές του μέλλοντος, δημιουργώντας ένα βιώσιμο πρόγραμμα δια βίου μάθησης, το οποίο θα συνεχίσει να υφίσταται και μετά τη λήξη του έτους της ΠΠΕ. Επαγγελματίες του πολιτισμού θα έρθουν σε επαφή με ευρωπαϊκά επαγγελματικά δίκτυα και θα αναπτύξουν νέες δεξιότητες ώστε να είναι σε θέση να υποστηρίξουν αποτελεσματικά τις τοπικές Δημιουργικές Βιομηχανίες και να δημιουργήσουν περισσότερες ευκαιρίες για τη νεολαία. Οι τομείς του προγράμματος Ανάπτυξης Δεξιοτήτων περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων και την πολιτιστική διαχείριση, τη διαχείριση εθελοντών, την παραγωγή, τη λειτουργία των χώρων εκδηλώσεων, τη χρηματοδότηση, τα λογιστικά, την εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση στη διαχείριση έργου, το ανθρώπινο δυναμικό, το μάρκετινγκ, την επικοινωνία, την ανεύρεση πόρων, τα νομικά και πνευματικά δικαιώματα, τον τουρισμό, την επιμέλεια. •
Το πρόγραμμα The Pop-up Culture Academy θα τρέχει όλη τη χρονιά και θα υποστηρίζεται από μία κοινοπραξία ευρωπαϊκών πολιτιστικών οργανισμών και ΠΠΕ. Οι συνεργασίες στοχεύουν στην παροχή ενός ευρέος φάσματος διδακτικών ενοτήτων εξαιρετικής ποιότητας, τις οποίες έχουν σχεδιάσει και υλοποιήσει μερικοί από τους πιο καταξιωμένους καινοτόμους και οραματιστές του πολιτισμού που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη, και, στοχεύει στο να γίνει το «λίκνο» των μελλοντικών Ευρωπαίων πολιτιστικών διαχειριστών. Η Ακαδημία The Pop-up Culture Academy θα προσφέρει, εκτός των άλλων, και συμβουλευτική από τους κορυφαίους Ευρωπαίους διαχειριστές πολιτισμού προς τοπικά πολιτιστικά ιδρύματα.
Συνεργάτες:Μπιενάλε Αθήνας, Trans Europe Halles, L’ Atelier Festival Academy, Oliver Scheytt, Complicite, SEYN, Τμήμα Επικοινωνίας και Μ.Μ.Ε. του Ε.Κ.Π.Α., Impact Hub Athens, Ινσιτούτο Goethe, Γαλλικό Ινστιτούτο, Βρετανικό Συμβούλιο, Ιταλικό Ινστιτούτο, Rijeka 2020, Cluj-Napoca 2021, Kaunas 2022, Timisoara 2021, Aarhus 2017, Mater 2019, Bucharest 2021, Baia Mare 2021, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο
Tο πρόγραμμα K21_City Capacity and Lifelong Learning θα εστιάσει στην προετοιμασία της πόλης, των κατοίκων αλλά και των επαγγελματιών σε όλους τους τομείς ως προς την υποδοχή τόσο των επιπροσθέτων επισκεπτών όσο και των φιλοξενούμενων καλλιτεχνών. Το πρότζεκτ θα προσφέρει εκπαίδευση σε όλους τους εθελοντές, οδηγούς ταξί/λεωφορείων, προσωπικό και ιδιοκτήτες καταστημάτων, επαγγελματίες και προσωπικό του τομέα της φιλοξενίας, ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων και διαχειριστές διαφόρων σημαντικών εγκαταστάσεων. Η εκπαίδευση θα εστιάσει στις γλωσσικές δεξιότητες, στην ικανότητα φιλοξενίας, στις υπηρεσίες εκτάκτου ανάγκης, στην παροχή πληροφοριών και υποστήριξης αλλά και στη διατήρηση της καλής διάθεσης και εξυπηρετικότητας των κατοίκων μιας φιλόξενης πόλης.
Συνεργάτες: Σχολείο Τουρισμού Καλαμάτας, Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΚΕΚ), Επιτροπή Τουρισμού, Εμπορικό Επιμελητήριο Μεσσηνίας, Ένωση Ξενοδοχοϋπαλλήλων, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Σειρά Συνεδρίων IN SITU
DigiKa Δημιουργώντας Ψηφιακή Κουλτούρα
Στόχος του προγράμματος είναι η δημιουργία ψηφιακής κουλτούρας, η οποία θα μείνει ως παρακαταθήκη για την πόλη. Το DigiKa στοχεύει στην εξοικείωση των κατοίκων και των επισκεπτών με τη νέα διαδικτυακή εποχή. Το ψηφιακό οικοσύστημα μεταβάλλεται διαρκώς μέσω καινοτομιών και νέων τεχνολογιών. Η Καλαμάτα, όπως πολλές άλλες περιφερειακές πόλεις στην Ευρώπη χρειάζεται να γεφυρώσει το «ψηφιακό κενό». Για να βοηθήσουμε τους πολίτες να γίνουν πιο «τεχνολογικά ενημερωμένοι» αναπτύξαμε ένα μοντέλο τεσσάρων βημάτων: Βλέπω–Μαθαίνω–Χτίζω–Χρησιμοποιώ (See―Learn―Build―Use). Βλέπω: Παρουσιάζοντας την ψηφιακή τεχνολογία: οι τέχνες και οι καλλιτέχνες είναι οι καλύτεροι «οδηγοί» στην ψηφιακή μας πορεία με όχημα το παιχνίδι και την ασφάλεια. Μαθαίνω: Μια σειρά από εργαστήρια, εκπαιδευτικούς κύκλους και σεμινάρια, υλικό εκπαιδευτικό και εφαρμογές, κατά τη διάρκεια των ετών 2017-2021 για αυτούς που θέλουν να κάνουν μια βουτιά στον ψηφιακό κόσμο.
Διεθνείς Συνεργάτες: Galway 2020, Rijeka 2020, Baia Mare 2021, Novi Sad 2021 , Nomad Cruise, Tarifa Workation Camp Τοπικοί Συνεργάτες: WARR, Mataroa, Impact Hub Athens, Δήμος Τριπόλεως
31
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο
Χτίζω: Μια πραγματική παρακαταθήκη απαιτεί και την σχετική υποδομή και τις διαδικασίες. Η Καλαμάτα βρίσκεται ήδη σε προτεραιότητα στη λίστα των εταιριών τηλεπικοινωνιών για την εγκατάσταση ενός συστήματος οπτικών ινών. Χρησιμοποιώ: Θέτουμε σε χρήση τη γνώση που αποκτήσαμε, αξιοποιούμε τις υποδομές που φτιάξαμε, εφευρίσκουμε νέες ιδέες χρησιμοποιώντας ψηφιακά στοιχεία σε συνδυασμό με την τεχνογνωσία του τόπου.
Δομή προγράματος DigiKa Προγράμματα Υποδομής (Fiber Optic Network & Creative Hub), πρότζεκτ Δημιουργικών Βιομηχανιών (π.χ. Speed Design Dating), Καλλιτεχνικά/Πολιτιστικά πρότζεκτ (π.χ. 3-Digitisation of Monuments, Architectural Democracy).
Creative Hub KALAMATA:21 (Κόμβος Καινοτομίας KALAMATA:21) Tο Creative Hub του KALAMATA:21 αποτελεί το εμβληματικό πρότζεκτ του DigiKa. Θα γίνει ο χώρος φιλοξενίας έργων που θα προέρχονται από το KALAMATA:21, όσο και άλλων πρωτοβουλιών ανεξάρτητων του Τίτλου. Από τη στιγμή που υποστηρίζεται από το Δήμο Καλαμάτας, την περιφέρεια και την πόλη θα εφαρμοστεί και θα διατηρηθεί ανεξαρτήτως αποτελέσματος της υποψηφιότητάς μας. Το Γραφείο Υποψηφιότητας απηύθυνε ανοικτό κάλεσμα για τη δημιουργία της ομάδας έργου Καινοτομίας και Ανάπτυξης, η οποία αποτελείται από νέους, δημιουργικούς επιχειρηματίες που δούλεψαν για την ανεύρεση του δημιουργικού οράματος του Κόμβου, καθώς και των πρότζεκτ που μπορούν να «εκκολαφθούν» εκεί. Επιθυμία μας είναι να γίνει η Καλαμάτα ένας τόπος που θα μπορεί να εφαρμοστεί η νοοτροπία του workation, όπου ψηφιακοί, δημιουργικοί νομάδες μπορούν να εκμεταλλευτούν τις υποδομές και τις εγκαταστάσεις του Κόμβου, τον καιρό και την παραλία της περιοχής, συνδυάζοντας εργασία και διακοπές. Ειδικές συμφωνίες έχουν ενταχθεί στο επιχειρησιακό σχέδιο και για την υλοποίηση πρότζεκτ ή για τη διάχυση τεχνογνωσίας. Η Ταρίφα, μια μικρή πόλη στην Ισπανία, αποτελεί την περιπτωσιολογική μελέτη για την εταιρεία I & D Group’s σχετικά με το όραμα του “workation”. Βρισκόμαστε σε επικοινωνία με την ομάδα διαχείρισης της Ταρίφα, με απώτερο σκοπό την ανταλλαγή τεχνογνωσίας. Η Καλαμάτα ακολουθεί μια συγκεκριμένη Πολιτιστική Στρατηγική, η οποία δείχνει ξεκάθαρα το δρόμο για την ανάπτυξη των Πολιτιστικών και Δημιουργικών Βιομηχανιών. Το KALAMATA:21 καλείται να ενδυναμώσει τους κλάδους του πολιτισμού και να υπογραμμίσει το ρόλο τους τόσο για την οικονομία όσο για την κοινωνία, καθιερώνοντας ένα μοντέλο το οποίο θα προσφέρει αντίστοιχες υπηρεσίες και θα εισάγει την πόλη στην καινοτομία. Οι δραστηριότητες του Creative Hub θα είναι οι εξής: • • • • • • • •
Παρουσίαση δημιουργικών πρωτοβουλιών και προώθηση του αντικτύπου των Πολιτιστικών και Δημιουργικών Βιομηχανιών Ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων Δημιουργία, ανάπτυξη και ενίσχυση της διάχυσης τεχνογνωσίας Καθοδήγηση και συμβουλευτική Παρουσίαση πιλοτικών προγραμμάτων (π.χ. τρισδιάστατη εκτύπωση, κωδικοποίηση κ.ά.). Δημιουργία ενός κέντρου, ενός χώρου δικτύωσης, συνεργασίας, ανάπτυξης πρότζεκτ, πληροφόρησης και συντονισμού) Δικτύωση και συμπράξεις ανάπτυξης μεταξύ ιδρυμάτων, οργανισμών και επιχειρήσεων Δημιουργία των κατάλληλων υποδομών και συνθηκών με στόχο την προσέλκυση δημιουργικών και καινοτόμων ιδεών
Προτζεκτ που προέκυψαν από την Ομάδα Έργου Καινοτομίας και Ανάπτυξης Tatsi Project (εταιρεία RADIKALA): Το Tatsi είναι ένα πρόγραμμα ΜΚΟ μη κερδοσκοπικού
32
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο
χαρακτήρα, το οποίο στοχεύει στην ανακύκλωση και επανάχρηση πλαστικών αποβλήτων για τη δημιουργία προϊόντων καθημερινής χρήσης, εστιάζοντας στα είδη θαλάσσης. Eco Town (Άννα Χαραλάμπους): Μια ιδανική, πράσινη πόλη, μια περιβαλλοντική εγκατάσταση στην οποία περιλαμβάνεται ένα κέντρο ανακύκλωσης και χώρος σεμιναρίων. Με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη, πραγματεύεται την άμεση ανάγκη της Καλαμάτας για ένα οργανωμένο σύστημα διαχείρισης αποβλήτων στην καρδιά της πόλης. Archive Alert (Mataroa, Αρχείων Τάξις): Μια πλατφόρμα που επιτρέπει στο χρήστη ή σε ιδρύματα να συντάξουν εκθέσεις για αρχεία και άλλο υλικό καλλιτεχνικού περιεχομένου που απειλείται από την άγνοια, την παραμέληση ή την έλλειψη κατάλληλα εκπαιδευμένου ανθρώπινου δυναμικού. Η πλατφόρμα χρηματοδοτείται από το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση μέσω του Προγράμματος Ενίσχυσης Επιστημονικών Εταιριών 2016. Live the city through time (Σταύρος Σταυρόπουλος, Κική Μουντανέα, Στάθης Καλούλης): Οι χρήστες της προτεινόμενης αυτής εφαρμογής θα έχουν τη δυνατότητα να βλέπουν φωτογραφίες από παλαιότερες εποχές στις φορητές συσκευές τους κατά τη διάρκεια των περιπάτων τους γύρω απ την πόλη. Τις φωτογραφίες θα συνοδεύουν ιστορίες και πληροφορίες για τα κτίρια αλλά και για τις συνήθειες των κατοίκων της πόλης.
33
Αφύπνιση Αναγνωρίζουμε τα έργα του παρελθόντος, την κληρονομιά και την ταυτότητά μας. Τιμούμε τη μνήμη των διακοσίων ετών της σύγχρονης Ελλάδας μέσω της διακρατικής συνδιαλλαγής. Περιδιαβαίνουμε σε αρχαιολογικούς χώρους, αρχαία θέατρα, κάστρα και ναούς, επαναπροσδιορίζουμε το αρχαίο δράμα με απροσδόκητες μεθόδους, αναβιώνουμε τελετουργικά, κοινοτικά πανηγύρια και χορούς, ανασύρουμε παραδοσιακά έθιμα, γευόμαστε παραδοσιακές γεύσεις και ακούμε μουσική από όλο τον κόσμο.
35
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Αφύπνιση
Body in Revolt: 1821-2021, Tracing Two Centuries of Modern Greek Identity «Το σώμα σε εξέγερση: 1821-2021, αναζητώντας δύο αιώνες της σύγχρονης ελληνικής ταυτότητας»
36
Το πλέον άλυτο εγχείρημα είναι να μπορέσουμε να αντισταθούμε στην αποβλάκωση τόσο από την εξουσία των άλλων όσο και από τη δική μας ανικανότητα. Τ. Αντόρνο
Το έτος 2021 αποτελεί την επέτειο διακοσίων ετών της Ελληνικής Επανάστασης για την απελευθέρωση από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Η πόλη της Καλαμάτας θα τιμήσει τη μνήμη του γεγονότος με μια σειρά εκδηλώσεων που θα προσθέσουν διάφορα επίπεδα κατανόησης και βάθους στο πολυαναμενόμενο έτος. Το KALAMATA:21 θα επικεντρωθεί στο σύγχρονο νόημα της Ελληνικής Επανάστασης ως μέσο παρακολούθησης των ιδεών του Διαφωτισμού, του Άλλου και των στερεοτύπων της διαφορετικότητας, της σύγχρονης ελληνικής ταυτότητας σε σχέση με την Ευρώπη, και της ελληνο-τουρκικής ανακωχής.
Greek Art Masterpieces: What is Our Country? «Αριστουργήματα ελληνικής τέχνης: Τι είν’ η πατρίδα μας;» Δύο εκθέσεις με αριστουργήματα ζωγραφικών έργων από Δημοτικές Πινακοθήκες της Ελλάδος Για πρώτη φορά στην ιστορία οι πολυάριθμες δημοτικές πινακοθήκες της Ελλάδος θα ενώσουν τις δυνάμεις και τους θησαυρούς τους για να συνθέσουν δύο μεγάλες εκθέσεις-αφιερώματα προς την ελληνική τέχνη: η πρώτη έκθεση θα αποτελείται από έργα του 19ου αιώνα και η δεύτερη από τον 20ο και 21ο αιώνα. Τα εικονίσματα, τα ιστορικά γεγονότα και η επανάσταση, η καθημερινή ζωή και οι συνήθειες της σύγχρονης Ελλάδος απεικονίζονται μέσα από πίνακες των πιο διάσημων Ελλήνων ζωγράφων και από σκίτσα των πρώτων Ευρωπαίων ταξιδιωτών. Ο τίτλος των εκθέσεων «Τι είν’ η πατρίδα μας;» είναι εμπνευσμένος από τον στίχο γνωστού ελληνικού ποιήματος (Ι. Πολέμης).
Χρόνος: Όλο το έτος 2021 Τοπικοί και Έλληνες Συνεργάτες: Δημοτική Πινακοθήκη «Α. Τάσσος», Εικαστικό Εργαστήρι, Δημοτικές Πινακοθήκες Αθήνας, Θεσσαλονίκης, Λάρισας, Χανίων Χώροι: Δημοτική Πινακοθήκη «Α. Τάσσος», Κέντρο Τέχνης Καλαμάτας, Αποθήκη του ΟΣΕ
Contemporary Theatre Play Competition: Persae Award «Διαγωνισμός σύγχρονου θεατρικού έργου: Βραβείο Πέρσες» Ένας σύγχρονος ανοικτός διαγωνισμός θεατρικού κειμένου για νέα έργα Ελλήνων και Τούρκων συγγραφέων, με θέμα τις πολεμικές καταστροφές, την ξενοφοβία και την πολιτική κρίση, ο οποίος τιτλοφορείται «Πέρσες» εμπνευσμένος από το ομότιτλο δράμα του Αισχύλου. Δύο θεατρικά κείμενα, ένα από Έλληνα συγγραφέα και ένα από Τούρκο, θα βραβευθούν και θα ανατεθούν για να ανέβουν σε παράσταση από δύο νέους σκηνοθέτες, έναν Τούρκο και έναν Έλληνα αντιστοίχως. Οι αναθέσεις θα συνοδεύονται από μία σειρά εργαστηρίων και διαλέξεων για τη συγγραφή σύγχρονων θεατρικών έργων με παρόμοια θεματολογία.
Χρόνος: Κατά τα έτη 2020-2021 Διεθνείς Συνεργάτες: Θεατρικό Φεστιβάλ Κωνσταντινούπολης (IKSV) Τοπικοί και Έλληνες Συνεργάτες: ΔΗΠΕΘΕΚ, Ένωση Συγγραφέων της Μεσσηνίας, The Greek Play Project (Πλατφόρμα για τη Σύγχρονη Ελληνική Δραματουργία) Χώροι: Κινηματοθέατρο Ηλέκτρα, ΔΗΠΕΘΕΚ
Contemporary Art: Ante Portas «Σύγχρονη τέχνη: Προ των πυλών» Πρόκειται για μία κοινή έκθεση από Έλληνες και Τούρκους σύγχρονους καλλιτέχνες. Το θέμα Προ των πυλών αφορά στον κίνδυνο που ελλοχεύει σε καιρούς πολιτικής αστάθειας και αναταραχής. Το πρότζεκτ θα συμπεριλαμβάνει νέα έργα και ένα πρόγραμμα φιλοξενίας στην Κωνσταντινούπολη και στην Καλαμάτα για νέους και ανερχόμενους εικαστικούς καλλιτέχνες των δύο χωρών. Μία σειρά από συζητήσεις σε πάνελ και εργαστήρια θα λάβουν χώρα στο πλαίσιο των Ομιλούντων Ιδανικών.
Χρόνος: Μάρτιος-Μάιος 2021 Τοπικοί Συνεργάτες: Εικαστικό Εργαστήρι, Καλλιτεχνικό Στέκι, Φεστιβάλ Μηδέν Χώροι: Κέντρο Τέχνης Καλαμάτας, Δημοτική Πινακοθήκη, Παλιό Μουσικό Σχολείο Καλαμάτας, Αποθήκες ΟΣΕ
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Αφύπνιση
Architectural Pavilion: Relic of a Warning «Αρχιτεκτονικό περίπτερο: Τα απομεινάρια μιας διακήρυξης»
37
Ένα σύγχρονο φουτουριστικό περίπτερο θα φιλοξενήσει τη «Διακήρυξη προς τας Ευρωπαϊκάς αυλάς» Ένα σύγχρονο αρχιτεκτονικό οικοδόμημα με τη μορφή περιπτέρου θα παρουσιάσει την ξακουστή διπλωματική επιστολή του 1821 που είναι γνωστή με το όνομα «Διακήρυξη προς τας Ευρωπαϊκάς αυλάς» μέσω ανοιχτού διαγωνισμού αρχιτεκτονικής. Η επιστολή που εστάλη από τους ηγέτες της Ελληνικής Επανάστασης προς το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο με αίτημα την υποστήριξή τους στην επανάσταση είναι ένα κομμάτι της μνήμης που συνδέει το νεοσύστατο κράτος με τις ιδέες της ελευθερίας, της δικαιοσύνης και της δημοκρατίας. Αυτή τη στιγμή το εν λόγω έγγραφο φυλάσσεται στα αρχεία του Υπουργείου Εξωτερικών στο Λονδίνο και αντίγραφό του θα εκτεθεί στην Καλαμάτα. Το αρχιτεκτονικό περίπτερο έχει ως στόχο να δημιουργήσει ένα σημείο αναφοράς γύρω από το οποίο θα λάβουν χώρα διαλέξεις, συμπόσια και εκδηλώσεις. Τοποθετημένο στην Κεντρική Πλατεία της Καλαμάτας, το περίπτερο στοχεύει να επαναπροσδιορίσει τις κοινές Ευρωπαϊκές αξίες και να διαδώσει την αρχή της ειρήνης. Παράλληλα με τις εκδηλώσεις του περιπτέρου, αφίσες μοντέρνας τυπογραφίας εμπνευσμένες από την επιστολή θα εμπλουτίσουν τους τοίχους της πόλης.
Χρόνος: Όλο το έτος 2021 Διεθνείς Συνεργάτες: Σχολή Τυπογραφίας στην πόλη Νανσύ (Γαλλία), Europa Nostra (Ολλανδία) Τοπικοί και Έλληνες Συνεργάτες: Γενικά Αρχεία του Κράτους, Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών - Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων, Ευ Τόπος, Τμήμα Τεχνικών Υπηρεσιών Δήμου Καλαμάτας Χώρος: Κεντρική Πλατεία της Καλαμάτας
Jazz Festival: Tropos «Φεστιβάλ Τζαζ: Τρόπος» Μία επιλεγμένη ομάδα πέντε μουσικών από την Καλαμάτα και την Κωνσταντινούπολη θα συνευρεθούν σε φιλοξενία καλλιτεχνών στο Salon IKSV (Κωνσταντινούπολη). Τα έργα που θα είναι αποτέλεσμα συμπαραγωγής, θα παρουσιαστούν και στις δύο πόλεις και θα ηχογραφηθούν για ψηφιακή δημοσίευση από τη δισκογραφική εταιρεία ECM. Θα διοργανωθούν πολυάριθμα εργαστήρια από Τούρκους και Έλληνες μουσικούς της τζαζ σε συνεργασία με δυο πόλεις της Μεσσηνίας (Μάνη και Καρδαμύλη) και πιο συγκεκριμένα την Καλοκαιρινή Ακαδημία Τζαζ στη Μάνη και το Φεστιβάλ Τζαζ στην Καρδαμύλη.
Χρόνος: Ιούνιος-Ιούλιος 2021 Διεθνής Συνεργάτης: Φεστιβάλ Τζαζ της Κωνσταντινούπολης (Τουρκία) Τοπικοί Συνεργάτες: Φεστιβάλ Τζαζ Καρδαμύλης, Καλοκαιρινή Ακαδημία Τζαζ στη Μάνη, Δημοτικό Ωδείο, Στούντιο Ηχογράφησης Bandapart Χώρος: Ανοικτό θέατρο Δυτικής Μάνης
Classical Music: Across «Κλασσική μουσική: Απέναντι» Πρόκειται για μία συνεργασία μεταξύ δύο συνόλων ορχήστρας νέων από την Ελλάδα και την Τουρκία. Ο διευθυντής της Ορχήστρας Νέων ΜΟΥSΑ (Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης-Συμφωνική Ορχήστρα Νέων) θα συμπράξει με την Ορχήστρα Music for Peace από την Τουρκία, ώστε να δημιουργηθούν δύο μεγάλα ορχηστρικά μουσικά κομμάτια και μία σειρά από μικρότερα μουσικά έργα δωματίου και ντουέτα εμπνευσμένα από το δίπολο ειρήνης-πολέμου στην ιστορία των δύο κρατών.
Series of Talks: Talking Figures «Σειρά διαλέξεων: Ομιλούντα ιδανικά»
Χρόνος: Φεβρουάριος-Μάρτιος 2016 Διεθνείς Συνεργάτες: Φεστιβάλ Μουσικής Κωνσταντινούπολης (Τουρκία), Ορχήστρα Music for Peace (Τουρκία) Τοπικοί και Έλληνες Συνεργάτες: Δημοτικό Ωδείο, Συμφωνική Ορχήστρα Νέων Καλαμάτας,ΜΟΥSΑΣυμφωνική Ορχήστρα Νέων Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης Χώρος: Μέγαρο Χορού
Σειρά διαλέξεων σχετικά με την Ελληνική επανάσταση και τη σύγχρονη απηχησή της Μία σειρά ανοιχτών διαλέξεων, συμποσίων και συζητήσεων θα λάβουν χώρα στην κεντρική Αγορά της Καλαμάτας καθώς και στο Μέγαρο Χορού. Στο επίκεντρο αυτού του πρότζεκτ είναι οι ιδέες του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης, οι ηθικές ακρογωνιαίες λίθοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της σύγχρονης Ευρωπαϊκής συνθήκης. Ο καιρός των συνεχών πολέμων και της σύγχρονης αναγέννησης αλλά και η κοινωνική ανάγκη για τη δημοκρατία και την εθνική κυριαρχία είναι επίσης θέματα που άπτονται του προγράμματος.
Χρόνος: Μάρτιος-Απρίλιος 2021 Διεθνείς Συνεργάτες: Τμήμα Διεθνών Σχέσεων Πανεπιστημίου Atatürk (Τουρκία) Τοπικοί Συνεργάτες: Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Περιφέρεια Πελοποννήσου, Δημόσια Βιβλιοθήκη Καλαμάτας Χώροι: Κεντρική Πλατεία της Καλαμάτας, Κεντρική Αγορά, Μέγαρο Χορού
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Αφύπνιση
Civil War (anguish) «Εμφύλιος πόλεμος» (ο σπαραγμός)
38
Δημιουργία ενός νέου οπερατικού έργου Ένα νέο οπερατικό έργο διάρκειας 90 λεπτών για 10-20 τραγουδιστέςηθοποιούς, χορωδίες, παιδικές φωνές και ορχήστρα θα αποτελέσει την συμπαραγωγή που θα παρουσιαστεί κατά το έτος 2021 και θα είναι εμπνευσμένη από το καθολικό θέμα της ατέρμονης εμφύλιας διαμάχης.
Χρόνος: Οκτώβριος-Νοέμβριος 2021 Επιμελητής: Γιώργος Κουμεντάκης (Καλλιτεχνικός Διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής) Διεθνείς Συνεργάτες και Συμπαραγωγοί: Θέατρο Ρεάλ Μαδρίτης, Θέατρο Όπερας Ρώμης, Όπερα και
Οι εμφύλιοι πόλεμοι καλύπτουν ένα μεγάλο μέρος της Ελληνικής Ιστορίας. Η εμφύλια διαμάχη έχει ως αφετηρία την εγκαθίδρυση του Ελληνικού Κράτους, καθορίζει την μετέπειτα Ιστορία και φτάνει στο αποκορυφώμά της στον Εμφύλιο Πόλεμο κατά τη διάρκεια των ετών 1945-1949, όταν μετατράπηκε σε μέσο επίλυσης των κοινωνικών διαφορών και των γεωστρατηγικών αδιεξόδων. Μέσω της μουσικής και της σύγχρονης οπερατικής της μορφής το νέο αυτό έργο προσπαθεί να προσεγγίσει και να φωτίσει τις πτυχές του τεράστιου συναισθηματικού βάρους που ταλανίζει μέχρι σήμερα την πολιτική και κοινωνική ζωή της Ελλάδος. Ο εμφύλιος πόλεμος συνεχίζει να επηρεάζει τις κοινωνίες μας μέχρι σήμερα, καθώς εξαπλώνεται στις γειτονικές μας χώρες με απίστευτη αγριότητα. Μία μουσική, μη-γραμμική ανάγνωση είναι το μόνο μέσο που μπορεί να ερμηνεύσει ψυχο-ακουστικά το κίνητρο του εμφυλίου πολέμου και να εκφράσει αμερόληπτα τον τρόμο και την οδύνη του πιο ζωντανού Ρέκβιεμ της ανθρώπινης φύσης.
Μπαλέτο της Ρωσίας Perm Τοπικοί και Έλληνες Συνεργάτες: Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων των μαθητών Σχολών ΦΑΡΙΣ, Συμφωνική Ορχήστρα Νέων Καλαμάτας, Τοπικές χορωδίες (Ανδρική Χορωδία Ορφεύς, Γυναικείο Φωνητικό Σύνολο Μελίφωνον, Allegri κ.α.), Εθνική Λυρική Σκηνή, Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου Χώρος: Στάδιο Αρχαίας Μεσσήνης, Μέγαρο Χορού
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Αφύπνιση
INSIDE-OUT: Looking at the Unseen Side of Fashion «INSIDE – OUT: Ατενίζοντας την αθέατη πλευρά της μόδας» (Από το φολκλόρ στη μόδα)
39
Μία έκθεση μόδας με πάνω από εκατό σύγχρονα avant-garde, πειραματικά σύνολα και παραδοσιακά κοστούμια, συμπεριλαμβάνοντας αριστουργήματα της Ιστορίας της Μόδας Η έρευνα του επιμελητή της έκθεσης ξεκινά από την αρχή της Ιστορίας της Μόδας και του Κουστουμιού και φτάνει μέχρι τις σημερινές πειραματικές τάσεις. Από τη δεκαετία του 1980 και έπειτα οι avant-garde και σύγχρονοι σχεδιαστές μόδας, όπως η Rei Kawakubo και αργότερα ο Martin Margiela, χρησιμοποιούν το εσωτερικό των ρούχων και των κουστουμιών ως παλέτα για την εγκαθίδρυση μίας τελείως πρωτότυπης προσέγγισης στην αισθητική της μόδας και του design. Το εσωτερικό των ενδυμάτων θα αποτελέσει το σημείο έμπνευσης της έκθεσης. Το παράλληλο πρόγραμμα INSIDE-OUT θα συμπεριλαμβάνει εργαστήρια, masterclasses, διαλέξεις, σεμινάρια και συνέδρια, φιλοξενίες σχεδιαστών και επιδείξεις μόδας. Χρόνος: Φεβρουάριος-Απρίλιος 2021
UAL και Επισκέπτης καθηγήτρια Θεωρίας της
Πρωτότυπη Ιδέα, Καλλιτεχνικός Διευθυντής,
Μόδας στο Ινστιτούτο Τεχνών του Arnhem
Επιμελητής: Βασίλης Ζηδιανάκης
ArtEZ), Jean Druesedow (Πρόεδρος της Διεθνούς
Σύμβουλος Έκθεσης και Αρχιτεκτονικής: Στάμος
Επιτροπής Μουσείων και Συλλογής Κουστουμιών
Φαφάλιος
ICOM), Άγγελος Τσουραπάς (Διευθυντής
Συντονιστής Προγράμματος-Υπεύθυνος Επικοινωνίας:
Παραγωγής της ανδρικής γραμμής Craig Green),
Κίκα Κυριακάκου
Ξένια Πολίτου (Επιμελήτρια της Συλλογής του
Διευθυντής Προγράμματος: Κατερίνα Σαρρή
Νεο-ελληνικού Πολιτισμού του Μουσείου
Πολιτιστικοί Οργανισμοί, Σχολές Μόδας και
Μπενάκη), Bjoern Dahlstroem (Επιμελητής
Ανεξάρτητοι Ακαδημαϊκοί Φορείς, Ιστορικοί
εκθέσεων του Μουσείου Berbère στο Μαρόκο και
Κουστουμιού και Ειδικοί που Συμμετέχουν στο
Διευθυντής του οίκου Yves Saint Laurent), Λυδία
Πρόγραμμα: Ινστιτούτο Κουστουμιού του Κιότο,
Καμίτση (Πολιτιστική Σύμβουλος και Επιμελήτρια
Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μόδας Νέας Υόρκης,
μόδας)
Ninke Bloemberg (Επιμελήτρια Επιδείξεων
Σχεδιαστές Μόδας και Οίκοι που έχουν εκφράσει
Μόδας, Μουσείο Centraal, Ουτρέχτη), Kaat Debo
την επιθυμία τους να λάβουν μέρος στο πρόγραμμα:
(Διευθύντρια του Μουσείου Μόδας της Αμβέρσας
Yves Saint Laurent, Walter Van Beirendonck,
MoMu), Marie-Noëlle Farcy (Επιμελήτρια και
Craig Green, Viktor and Rolf, J. W. Anderson,
Διευθύντρια της Συλλογής Mudam, Ίδρυμα
Μαίρη Κατράντζου, Martin Margiela, Alexander
Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης Grand-Duc
McQueen, Christian Dior, Comme Des Garcons,
Jean), Walter Van Beirendonck (Διευθυντής του
Issey Miyake, Hussein Chalayan, John Galliano, Rick
Τμήματος Σχεδιασμού ρούχων της Βασιλικής
Owens, Dries Van Noten, Iris Van Herpen, Gareth
Ακαδημίας Καλών Τεχνών της Αμβέρσας), Δρ.
Pugh, Henrik Vibskov, Junya Watanabe
Joanna Marschner (Εξειδικευμένη Επιμελήτρια
Τοπικοί Συνεργάτες: Εκθεσιακός Χώρος Συλλογής
των Ιστορικών Βασιλικών Παλατιών), Ιωάννα
Βικτωρίας Γ. Καρέλια, Γενικά Αρχεία του Κράτους,
Παπαντωνίου (Πρόεδρος του Πελοποννησιακού
Λύκειο Ελληνίδων
Λαογραφικού Ιδρύματος και Πρόεδρος της
Χώροι: Ιερά Μονή Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης
Ελληνικής Εταιρείας Ενδυμασιολογίας), José
Καλογραιών Καλαμάτας, Μέγαρο Χορού, STUDIO
Teunissen (Πρύτανης της Σχολής Design και
Μεγάρου Χορού, Εκθεσιακός Χώρος Συλλογής
Τεχνολογίας του Κολέγιου Μόδας του Λονδίνου,
Βικτωρίας Γ. Καρέλια
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Αφύπνιση
Ancient Drama now! «Αρχαίο Δράμα τώρα! (Διευρυμένο πρόγραμμα Euripides Rising)»
40
‘Ενα πρότζεκτ μεγάλου βεληνεκούς για τη σύγχρονη αναβίωση του Αρχαίου Ελληνικού Δράματος, ατέρμονα φιλοσοφικά ζητήματα, πειραματική χρήση δημοκρατικών εργαλείων συμμετοχής μέσω της Αγοράς και καλλιτεχνικές παρεμβάσεις Φιλοξενίες Καλλιτεχνών: Τρεις με τέσσερις επιλεγμένες διεθνείς θεατρικές ομάδες θα διαμείνουν για δύο μήνες στην Καλαμάτα και θα έχουν την ευκαιρία να εργαστούν στην πειραματική/σύγχρονη αναβίωση ενός κλασικού αρχαίου δράματος. Οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να επισκεφθούν και να εμπνευστούν από πληθώρα υπαίθριων θεατρικών χώρων, συμπεριλαμβανομένης της τοποθεσίας της Αρχαίας Μεσσήνης στα περίχωρα της Καλαμάτας, που αποτελείται από ένα μεγάλο θέατρο, την Αγορά, το αχανές Ιερό του Ασκληπιού. Τα έργα που θα παραχθούν κατά τη διάρκεια των φιλοξενιών θα παρουσιαστούν στο Φεστιβάλ Αρχαίου Ελληνικού Δράματος, το οποίο θα λάβει χώρα το καλοκαίρι του 2021.
Χρόνος: Ιανουάριος-Σεπτέμβριος 2021 Διεθνείς Συνεργάτες: CHUNKY MOVE (Αυστραλία), Blast Theory (Ηνωμένο Βασίλειο), COR (Κέντρο Ρητορικής και Αγόρευσης, Τμήμα Κλασσικών Σπουδών, Royal Holloway, Πανεπιστήμιο του Λονδίνου), ELTE, Πανεπιστήμιο Eötvös Lorand της Βουδαπέστης, ISHR: Διεθνής Κοινότητα Ιστορίας της Ρητορικής, Monsters of Reality (Νορβηγία), Νορβηγικό Ινστιτούτο Αθηνών Τοπικοί και Έλληνες Συνεργάτες: Εθνικό Θέατρο Ελλάδος, ΔΗΠΕΘΕΚ, Εφορεία Αρχαιοτήτων, The
Θερινό Σχολείο: Ένα εντατικό θερινό σχολείο όπου διεθνείς καλλιτέχνες μπορούν να συνδιαλλαγούν και να παράξουν νέα καλλιτεχνικά έργα βασισμένα στο Αρχαίο Ελληνικό Δράμα σε δημόσιους χώρους στην Καλαμάτα. Η μελέτη της κλασσικής θεατρικής συγγραφής θα είναι συνυφασμένη με νέα μέσα έκφρασης και τεχνολογίας με βάση εργασιών από τρεις διαφορετικές ομάδες καλλιτεχνών κάθε μέρα. Οι ομάδες καλλιτεχνών θα αποτελούνται από τους Δημιουργούς (σκηνοθέτες), τους Μέντορες και τους Ερμηνευτές καθώς και τα μέλη που θα εναλλάσσονται κάθε μέρα στην ομάδα ώστε να μπορεί να ολοκληρωθεί η εργασία που τους έχει ανατεθεί. Τα εργαστήρια και τα μαθήματα θα καλύπτουν ένα μεγάλο εύρος δεξιοτήτων στη θεατρική τέχνη και θα μεταδίδονται ζωντανά, έτσι ώστε να δοθεί η ευκαιρία σε νέους καλλιτέχνες να έχουν πρόσβαση στη διαδικασία που ακολουθήθηκε. Οι παρουσιάσεις των καθημερινών εργασιών του θερινού σχολείου θα πραγματοποιούνται σε δημόσιους χώρους της πόλης, προσκαλώντας τους κατοίκους της να συμμετέχουν σε ένα παιχνίδι θεάτρου και τεχνολογίας. Φιλοσοφικοί Περίπατοι και Σεμινάρια: Αντλώντας θέματα από τις επιλεγμένες αρχαίες τραγωδίες και κωμωδίες, μία σειρά περιπάτων και σεμιναρίων θα λάβει χώρα στην Καλαμάτα και στα περίχωρα της πόλης, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα επιστημονικής γνώσης, αρχαίων μύθων και λαϊκών παραδόσεων στους τομείς της αστρονομίας, της γεωγραφίας, της ιστορίας κτλ. Αγορά και Ρητορικοί Αγώνες: Ο χώρος της Αρχαίας «Αγοράς» θα αναβιώσει στην Κεντρική Πλατεία της Καλαμάτας, λειτουργώντας ως χώρος για δημόσια έκφραση, για τη φιλοξενία δημοσίων debate και συμμετοχής σε διάλογο σε σχέση με θέματα δημοσίου ενδιαφέροντος. Ακολουθώντας το πρότυπο των αρχαίων Ελλήνων, θα επιλεχθούν 501 κάτοικοι με τη διαδικασία κλήρωσης, οι οποίοι θα έχουν το ρόλο της κριτικής επιτροπής των Ρητορικών Αγώνων. Σχολεία, μειονότητες, άτυπες ομάδες πολιτών και μεικτές ομάδες θα κινητοποιηθούν μέσω της τέχνης της ρητορικής και θα τους ζητηθεί να παρουσιάσουν τα επιχειρήματά τους με πειστικό τρόπο στο κοινό. Το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου θα επιμεληθεί μία σειρά Ρητορικών Αγώνων, η οποία θα λειτουργήσει ως όργανο δημοκρατικής δημόσιας παρέμβασης και θα θίξει αμφιλεγόμενα θέματα δημοσίου ενδιαφέροντος σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Διεθνές Νεανικό Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος στην Αρχαία Μεσσήνη: Το Φεστιβάλ είναι αφιερωμένο στην παρουσίαση έργων αρχαίου ελληνικού ή λατινικού δράματος από μαθητές από όλη την Ευρώπη και στοχεύει στην εμπειρική διασύνδεση νέων ανθρώπων από διάφορες χώρες μέσω του αρχαίου δράματος και της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Greek Play Project (Πλατφόρμα για τη Σύγχρονη Ελληνική Δραματουργία), Εργαστήριο Μελέτης του Αρχαίου Κόσμου, Τμήμα Ιστορίας Ιονίου Πανεπιστημίου, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Σύλλογος Αποφοίτων Μουσικού Σχολείου Μαρία Κάλλας, Διεθνές Νεανικό Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος/Αρχαία Μεσσήνη, Costa Navarino Χώροι: Αρχαίο Θέατρο Μεσσήνης, ΔΗΠΕΘΕΚ, Αμφιθέατρο Κάστρου, Κεντρική Πλατεία, Πλατεία 23ης Μαρτίου, Κεντρική Αγορά, Ανδρομονάστηρο, Πρώην 10ο Δημοτικό Σχολείο, Πάρκο του ΟΣΕ, Ανοικτό Αμφιθέατρο Καλαμάτας
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Αφύπνιση
Re-Experiencing the Archaeological Museum of Messinia «Αναβιώνοντας την εμπειρία του Αρχαιολογικού Μουσείου της Μεσσηνίας»
41
Μία ψηφιακή εφαρμογή διαδραστικής αφηγηματικής εμπειρίας Ο συνδυασμός τεχνολογίας και τέχνης με μεθόδους όπως η επαυξημένη πραγματικότητα (augmented reality), οι παρουσιάσεις εικονικής πραγματικότητας, οι ολογραφικές προβολές και οι ποιοτικές παραγωγές πολυμέσων θα μετατρέψουν την επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Μεσσηνίας σε ένα αξέχαστο γεγονός για όλους τους επισκέπτες. Η ψηφιακή εφαρμογή θα είναι διαθέσιμη στα κινητά τηλέφωνα των επισκεπτών και θα παρουσιάζει τους αρχαιολογικούς θησαυρούς με ελκυστικές ιστορίες προσαρμοσμένες στις ανάγκες των διαφόρων ειδών επισκεπτών.
Χρόνος: Όλο το έτος 2021 Τοπικοί Συνεργάτες: Ερευνητικό Κέντρο Αθηνά, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσσηνίας, Γενικά Αρχεία του Κράτους Χώρος: Χώρος Creative Hub, Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσσηνίας
Theater/Performance: METHOD «Θέατρο/Performance: ΜΕΘΟΔΟΣ» Σειρά παραστάσεων για την πρώιμη, σωματική καταγωγή του θεάτρου Από την ξακουστή Όπερα και Μπαλέτο της Ρωσίας Perm πέντε διαφορετικές παραστάσεις θα ανεβούν βασισμένες σε στοιχεία από διάφορες μεθόδους του σωματικού θεάτρου, όπως οι μέθοδοι Grotowski, Terayama, Τερζόπουλου, Tanaka, Suzuki. Το πρόγραμμα ΜΕΘΟΔΟΣ αποτελεί νέα ανάθεση από τον οργανισμό KALAMATA:21.
Χρόνος: Ιούλιος-Οκτώβριος 2021 Επιμέλεια: Θεόδωρος Κουρεντζής (Καλλιτεχνικός Διευθυντή της Όπερας Perm, του Διεθνούς Φεστιβάλ Diagjilev και ιδρυτής της Ομάδας music Aeterna Ensemble) Διεθνής Συνεργάτης: Όπερα και Μπαλλέτο Perm (Ρωσία)
The Earthquake by Theodoros Terzopoulos «Ο Σεισμός» του Θεόδωρου Τερζόπουλου
Χώρος: Στούντιο Μεγάρου Χορού, ΔΗΠΕΘΕΚ, Αμφιθέατρο Κάστρου
Από την θεωρία στην πράξη: Συμπόσιο υεατρικών μεθόδων Ένα διήμερο Συνέδριο με κεντρικό θέμα τις πιο σημαίνουσες θεατρικές μεθόδους, όπου μερικοί από τους καλύτερους θεωρητικούς του κόσμου καθώς και κορυφαίοι δάσκαλοι του θεάτρου θα συνευρεθούν και θα παρουσιάσουν τις μεθόδους που μετουσίωσαν τη μορφή του θεάτρου και έφεραν τον ηθοποιό στο επίκεντρο. Εκπρόσωποι από τις πιο σημαντικές θεατρικές μεθόδους θα μοιραστούν τη γνώση τους και θα ανοίξουν ένα διάλογο για τις διαφορετικές μεθόδους παιξίματος: η μέθοδος Stanislawski, η Βιο-μηχανική του Meyerhold, η μέθοδος Suzuki, η τεχνική Grotowski, η μέθοδος του Vasiliev, η Ανθρωπολογία του Θεάτρου του Barba και η μέθοδος του Θεόδωρου Τερζόπουλου. Ο Θεόδωρος Τερζόπουλος θα διδάξει την παγκοσμίως γνωστή μέθοδό του σε 30 διεθνείς και 10 τοπικούς ηθοποιούς και θα τους εκπαιδεύσει σε ένα εντατικό εργαστήριο 40 ημερών με θέμα το Σεισμό. Από τους μύθους του αρχαιοελληνικού Εγκέλαδου και του Δία μέχρι το μεξικάνικο El Diablo (Διάβολο), τους μύθους του Θεού Kashima στην Ιαπωνία και τον χθόνιο θεό των Μάγια Kisin, το εργαστήριο θα ερευνήσει την προέλευση και τη δύναμη του κλυδωνισμού του σεισμού και την εκρηκτική ενέργεια της γης μέσω των αντηχείων του ανθρώπινου σώματος. Βασισμένο σε κλασσικά και αρχαία Ελληνικά κείμενα ή σε ένα νέο κείμενο, το ταξίδι της ανακάλυψης ξεκινά από το θέατρο Άττις στην Αθήνα και φτάνει μέχρι την πόλη της Καλαμάτας. Το εργαστήριο θα ανοίξει τις πύλες του διαδοχικά σε ένα μικρό αριθμό θεατών μέχρι την τελική παράσταση, μία υπερβατική εμπειρία αναμνήσεων και φαντασμάτων του παρελθόντος αφιερωμένο στη σεισμoγενή γη της Μεσσηνίας.
Χρόνος: Μάιος-Ιούλιος 2021 Επιμελητής Προγράμματος: Θεόδωρος Τερζόπουλος Διεθνείς Συνεργάτες: Θέατρο Άττις, Alla Demidova, Alexei Levinsky, Thomas Richards, Tadashi Suzuki, Anatoli Vasiliev, Eugenio Barba Τοπικοί Συνεργάτες: ΔΗΠΕΘΕΚ, Τοπικές θεατρικές ομάδες (ερασιτεχνικές και επαγγελματικές) Χώρος: Μέγαρο Χορού, STUDIO Μεγάρου Χορού, ΔΗΠΕΘΕΚ, Κινηματοθέατρο Ηλέκτρα
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Αφύπνιση
The Earth is Moving – Dimitris Desyllas «Η γη κινείται – Δημήτρης Δεσύλλας»
42
Ένας από τους σπουδαιότερους σύγχρονους σολίστ κρουστών με το διεθνώς αναγνωρισμένο Σύνολο Κρουστών Τύπανα συνθέτει ένα μεγάλης κλίμακας συμμετοχικό έργο στην πόλη Πηγή έμπνευσης αυτού του έργου, το οποίο ανατέθηκε ειδικά για την έναρξη της ΠΠΕ στον Δημήτρη Δεσύλλα, αποτελεί ο σεισμός. Η πόλη ολόκληρη και οι πολίτες συμμετέχουν σε αυτή την μεγάλης κλίμακας σύνθεση. Αρκετούς μήνες νωρίτερα, θα πραγματοποιηθούν εργαστήρια και πρόβες με την τοπική κοινωνία και επαγγελματίες μουσικούς, ενώ μεγάλοι δάσκαλοι κρουστών από διαφορετικές μουσικές παραδόσεις θα συνευρεθούν. Ο σκοπός είναι να παραχθεί ένας παλλόμενος ήχος στους δρόμους της πόλης αφήνοντας ένα ισχυρό εσωτερικό αποτύπωμα στους συμμετέχοντες.
Χρόνος: Ιανουάριος 2021 Τοπικοί Συνεργάτες: Bandapart Recording Studio, Δημοτική Φιλαρμονική, Δημοτικό Ωδείο, Μουσικό Σχολείο Καλαμάτας, Μουσική Σύναξις, Σχολή Βυζαντινής Μουσικής, Συμφωνική Ορχήστρα Νέων, ιδιωτικά ωδεία, Σύλλογος Οι φίλοι της Μουσικής, Σύλλογος Αποφοίτων Μουσικού Σχολείου Καλαμάτας Mαρία Κάλλας
Maria Callas Mini Series of New Operas «Μίνι σειρές για νέες όπερες: Μαρία Κάλλας» Πέντε αναθέσεις για σύνθεση νέων έργων Εμπνευσμένο από τη μεγάλη υψίφωνο της Όπερας Μαρία Κάλλας, της οποίας η οικογένεια προέρχεται από τη Μεσσηνία και το πατρικό σπίτι της οποίας βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε εργασίες ανακαίνισης για την χρήση του ως μουσείο, το εν λόγω πρόγραμμα βρίσκεται στο άκρο δύο εποχών, ατενίζοντας το παρελθόν με ευλάβεια αλλά και κριτικό βλέμμα και προσβλέποντας προς το μέλλον.
Χρόνος: Μάρτιος-Mάιος 2021 Διεθνείς Συνεργάτες: CROMT/Πανεπιστήμιο του Sussex (Ηνωμένο Βασίλειο), Κέντρο Διατμηματικών Σπουδών Φωνητικής Πανεπιστημίου του Portsmouth (Ηνωμένο Βασίλειο), ESMAE (Πολυτεχνείο του Porto, Τμήμα Μουσικής, Πορτογαλία), Herceg Novi
Το Πρόγραμμα Μαρία Κάλλας θα αποτελείται από πέντε έργα: Τρεις όπερες διάρκειας 90 λεπτών που θα ανατεθούν σε συνθέτες, μία σύγχρονη όπερα που έχει πρόσφατα συμπεριληφθεί στο ρεπερτόριο ή ένα νέο μουσικο-θεατρικό έργο ή ένα μιούζικαλ με ρηξικέλευθη προσέγγιση καθώς και μία βραδιά με μικρο-οπέρες/σκηνές όπερας (κάθε σκηνή θα έχει διάρκεια το πολύ 10 λεπτών).
2021 Τοπικοί και Έλληνες Συνεργάτες: Ένωση Φίλων Μαρία Κάλλας, Μουσικό Σχολείο Μαρία Κάλλας, Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας, Σύλλογος Αποφοίτων Μουσικού Σχολείου Καλαμάτας “Mαρία Κάλλας”, Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων των μαθητών Σχολών ΦΑΡΙΣ, Εθνική Λυρική Σκηνή, Μέγαρο Μουσικής
Η σύνθεση όλων των έργων πρέπει να είναι κατάλληλη για την παρουσίασή τους σε εξωτερικό χώρο από έναν ή δύο τραγουδιστές της όπερας και μία ομάδα πέντε μουσικών. Για να είναι δυνατή η παροχή γενικότερου προβληματισμού πάνω σε τέτοιου είδους πειραματική εργασία, βρισκόμαστε στη διαδικασία σχεδιασμού ενός προγράμματος ευρείας συζήτησης και έρευνας για το ρόλο της φωνής που τραγουδά στα έργα που παρουσιάζονται στον παγκοσμιοποιημένο 21ο αιώνα. Το πρόγραμμα διαμορφώνεται σε συνεργασία με το Κέντρο Έρευνας για την Όπερα και το Μουσικό Θέατρο (CROMT) και θα συμπεριλαμβάνει εκπαιδευτικά προγράμματα, διαλέξεις, εργαστήρια, διαμόρφωση ομάδων εργασίας κ.ά.
Θεσσαλονίκης Χώρος: Νιόκαστρο (Πύλος), Κατοικία της Μαρίας Κάλλας, Στάδιο Αρχαίας Μεσσήνης
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Αφύπνιση
Once Upon a Time «Μια φορά κι έναν καιρό»
43
Ένα διεθνές φεστιβάλ κουκλοθεάτρου και αφήγησης για όλες τις ηλικίες Ιστορίες απ’ όλο τον κόσμο, παραδοσιακοί μύθοι και κομμάτια νέας γραφής ζωντανεύουν μέσα από την τέχνη της αφήγησης και του κουκλοθεάτρου. Δέκα αφηγητές από όλη την Ευρώπη θα καταλάβουν δημόσιους χώρους της Καλαμάτας και θα τους μετατρέψουν σε έναν τόπο κοινής φαντασίας και περιπέτειας για όλη την οικογένεια.
Χρόνος: Aπρίλιος 2021 Διεθνείς Συνεργάτες: Beyond the Borders (Ηνωμένο Βασίλειο), Διεθνές Φεστιβάλ Κούκλας του Μπιλμπάο (Ισπανία), TOPIC Διεθνές Κέντρο Κούκλας (Ισπανία), Ίδρυμα ARTos (Κύπρος), Διεθνής Έκθεση Κούκλας στη Σόφια (Βουλγαρία), Σύλλογος
Ταυτόχρονα, δέκα επαγγελματικές ομάδες κουκλοθεάτρου (επτά διεθνείς και τρεις ελληνικές) θα προσκληθούν να παρουσιάσουν τη δουλειά τους στην πόλη της Καλαμάτας. Κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ πάνω από 30 παραστάσεις κουκλοθεάτρου θα λάβουν χώρα στα σχολεία την ημέρα αλλά και σε διαφορετικούς δημόσιους χώρους της πόλης το βράδυ.
Txirlora (Ισπανία), Διεθνές Φεστιβάλ Κούκλας του Πλόβντιβ και Κρατικό Κουκλοθέατρο του Πλόβντιβ (Βουλγαρία), Διεθνές Φεστιβάλ Κούκλας της Λιουμπλιάνα (Σλοβενία), Διεθνές Φεστιβάλ Κούκλας του Suwon (Νότια Κορέα), Janni Younge Productions (Νότια Αφρική)
Κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ θα πραγματοποιηθεί μία σειρά από εργαστήρια για όλες τις ηλικίες:
Τοπικοί και Έλληνες Συνεργάτες: Πειραματική Σκηνή, Κ.Α.Π.Η., Δημοτικά Σχολεία Καλαμάτας, Φεστιβάλ Αφήγησης Πηλίου, Φεστιβάλ Αφήγησης Ολύμπου,
• • •
Δύο υπαίθρια εργαστήρια αφήγησης για τα παιδιά και τους γονείς τους Ένα εβδομαδιαίο εργαστήριο για δασκάλους σχολείου με θέμα την εκπαιδευτική διάσταση της τέχνης του κουκλοθεάτρου και τη χρήση του ως εκπαιδευτικό εργαλείο για τα παιδιά Ένα εβδομαδιαίο εργαστήριο παραγωγής κούκλας κουκλοθεάτρου για παιδιά ηλικίας 5-12 ετών και ένα εβδομαδιαίο εργαστήριο για άτομα μεγαλύτερης ηλικίας (άνω των 60 ετών). Τις τελευταίες δύο μέρες οι δύο ομάδες θα συνεργαστούν για να προετοιμάσουν μία μικρή παρουσίαση με τις κούκλες που θα δημιουργηθούν κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου.
Φεστιβάλ Θεάτρου Σκιών και Αφήγησης Βέροιας Χώροι: ΔΗΠΕΘΕΚ, Κήπος Εφορείας Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας, γειτονιές και πλατείες της πόλης, Πάρκο ΟΣΕ, υπαίθριος χώρος του Αμφιθεάτρου του Κάστρου, Πειραματική Σκηνή
The World Beats in Kalamata «Η καρδιά του κόσμου χτυπά στην Καλαμάτα» Τι είναι η ιστορία; Μία ηχώ της ιστορίας στο μέλλον, μία αντανάκλαση του μέλλοντος στο παρελθόν. Βίκτωρ Ουγκό
Ακολουθώντας την Ηχώ του Παρελθόντος θα χτίσουμε ένα μουσικό και χορευτικό πρόγραμμα, το οποίο συνδέει τις ρίζες του παρελθόντος με το μέλλον, επαναπροσδιορίζοντας τις μουσικές παραδόσεις του κόσμου με στόχο την παραγωγή ήχων που μιλούν στην καρδιά μας σήμερα. Φεστιβάλ Βαλκανικής και έθνικ μουσικής, απροσδόκητες συναντήσεις σύγχρονων και παραδοσιακών μορφών τέχνης, παραστάσεις, εργαστήρια για τη χειροποίητη δημιουργία οργάνων, σεμινάρια μουσικής από διεθνούς φήμης καλλιτέχνες θα συνθέσουν μία μεγάλη γιορτή-ωδή στον Κόσμο.
KALAMATA:21 Guitar Festival «Φεστιβάλ κιθάρας του KALAMATA:21» Τα πολλαπλά πρόσωπα της κιθάρας σε μια δεκαήμερη γιορτή Το Φεστιβάλ Κιθάρας της Καλαμάτας δημιουργεί ένα διευρυμένο εορταστικό πρόγραμμα με πάνω από 20 συναυλίες διασκορπισμένες στην πόλη της Καλαμάτας και με μία σειρά από παράλληλες εκδηλώσεις, όπως εκθέσεις από χειροποίητες κιθάρες, master-class για μαθητές κιθάρας όλων των ηλικιών, διαγωνισμούς για σόλο κιθάρα και μουσική δωματίου, διδασκαλία διαφόρων τεχνικών ερμηνείας και σύνθεσης της κιθάρας.
Χρόνος: Απρίλιος 2021 Καλλιτεχνικός Διευθυντής: Αντώνης Κουφουντάκης Διεθνείς Συνεργάτες: Πανεπιστήμιο Mozarteum του Σάλτσμπουργκ (Αυστρία), Εθνικό Ωδείο Στρασβούργου (Γαλλία), Μουσικό Ινστιτούτο Luigi Boccherini (Ιταλία) Τοπικοί και Έλληνες Συνεργάτες: Διεθνές Φεστιβάλ
Επιπρόσθετα, θα διεξαχθεί διεθνής διαγωνισμός για τη σύνθεση μουσικών κομματιών για κιθάρα με ιδιαίτερη έμφαση στο συνδυασμό κλασικής κιθάρας και ανατολίτικων παραδοσιακών μουσικών οργάνων και ήχων.
Κιθάρας Βόλου, Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας, Φεστιβάλ Κιθάρας Καλαμάτας Χώροι: Ιερά Μονή Βελανιδιάς, Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας, Μέγαρο Χορού
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Αφύπνιση
A World of Music «Ένας κόσμος γεμάτος μουσική»
44
Φεστιβάλ από μουσικές παραδόσεις του κόσμου Σε τέσσερις μέρες θα παρουσιαστούν 20 μουσικές συναυλίες σε τρεις διαφορετικούς χώρους της πόλης της Καλαμάτας, δίνοντας τη δυνατότητα στο κοινό να περιδιαβαίνει από το ένα μουσικό είδος στο άλλο και να γίνει κοινωνός ενός μουσικού «μωσαϊκού» παραδόσεων. Υπό την καθοδήγηση του Μουσικού Εργαστηρίου Λαβύρινθος, πάνω από 40 μουσικοί από την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία, την Τουρκία, το Ισραήλ, το Αφγανιστάν, την Αρμενία, την Ιρλανδία και τη Συρία θα παίξουν μουσικές επηρεασμένες από τις παραδόσεις άλλων χωρών. Η τελική βραδιά του φεστιβάλ θα φιλοξενήσει μία μεγάλης κλίμακας συναυλία, όπου μουσικοί από διαφορετικές παραδόσεις θα συνευρεθούν μουσικά επί σκηνής.
Χρόνος: Αύγουστος 2021 Διεθνείς Συνεργάτες: Μουσικό Εργαστήριο Λαβύρινθος (Ελλάδα/Μεγάλη Βρετανία) Τοπικοί Συνεργάτες: Δημοτικό Ωδείο, Μουσικό Σχολείο Καλαμάτας, Δημοτική Φιλαρμονική, Σύλλογος Φίλων της Μουσικής, Λύκειο Ελληνίδων, Houdetsi Music Festival Χώρος: Δημοτικό Ωδείο, Αμφιθέατρο Κάστρου, Μέγαρο Χορού, δημόσιοι χώροι
Το Μουσικό Εργαστήριο Λαβύρινθος, το οποίο έχει δημιουργηθεί υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας LEADER και του Προγράμματος Δράσεων Καινοτομίας CRINNO, έχει ως στόχο την έρευνα και τη δυναμική ανάπτυξη σημαντικών μουσικών παραδόσεων του κόσμου.
Dancing Birds-Les Ballets C de la B «Πουλιά που χορεύουν-Les Ballets C de la B» Χορευτική παράσταση για τις μουσικές και χορευτικές παραδόσεις της Ελλάδος Μία διεθνής ομάδα καλλιτεχνών θα συνεργαστεί για να διερευνήσει τη μουσική και χορευτική παράδοση της Ελλάδος και να δημιουργήσει μία νέα παραγωγή με τη συμμετοχή της διάσημης χορευτικής ομάδας του Βελγίου Les Ballets C de la B. O Βέλγος χορογράφος Koen Augustijnen και ο Βέλγος δραματουργός του χορού Guy Cools έχουν μία ιδιαίτερα στενή σχέση με την Ελλάδα και με την Καλαμάτα ειδικότερα. Μαζί με την Ελληνίδα σκηνοθέτη Τζωρτζίνα Κακουδάκη, την Ισπανοελβετή χορογράφο Rosalba Torres Guerrero και μία ομάδα ταλαντούχων Ελλήνων μουσικών και ερμηνευτών, θα μελετήσουν τις μουσικές και χορευτικές παραδόσεις της Ελλάδος (και πιο συγκεκριμένα της Μεσσηνιακής Μάνης) και θα τις αποδώσουν με τη δική τους αντίληψη σε μια σύγχρονη χορευτική παράσταση.
Χρόνος: Σεπτέμβριος 2021 Τοπικοί Συνεργάτες: Δημοτική Σχολή Χορού, Δημοτικό Ωδείο, Λύκειο Ελληνίδων, Σχολές παραδοσιακών χορών Χώροι: Μέγαρο Χορού, Πρώην 10ο Δημοτικό Σχολείο
Kalamata Musica Sacra Festival «Φεστιβάλ Kalamata Musica Sacra» Ένα φεστιβάλ Ευρωπαϊκής θρησκευτικής μουσικής, ένα συμπόσιο και ένα master class για διεύθυνση χορωδίας από τον Erwin Ortner Το Φεστιβάλ Kalamata Musica Sacra θα λάβει χώρα 40 μέρες πριν από το Ελληνικό Πάσχα και θα διερευνήσει τα κοινά χαρακτηριστικά αλλά και τις διαφορές της Ευρωπαϊκής θρησκευτικής μουσικής. Η παράδοση της Βυζαντινής Μουσικής από την Ανατολή θα συνδεθεί με τη διάσημη κλασική μουσική από τη Δύση σε μία γιορτή πλουραλισμού των θρησκειών και της λατρευτικής μουσικής.
MUS-E® Art Educational School Programmes «Εκπαιδευτικά σχολικά προγράμματα MUS-E® Art»
Χρόνος: Μάρτιος-Απρίλιος 2021 Επιμελητής: Κωνσταντίνος Δημηνάκης Διεθνείς Συνεργάτες: Πολιτιστικό Κέντρο Pordenone (Ιταλία), Ορχήστρα Δωματίου Ορφέας της Βιέννης (Αυστρία), Χορωδία Arnold Schoenberg (Aυστρία), Χορωδία Brucknerchor του Linz (Αυστρία) Τοπικοί και Έλληνες Συνεργάτες: Τμήμα Μουσικολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Χορωδία Αγίου Ιωάννη Χρυσοστόμου
Σκοπός του Ιδρύματος Yehudi Menuhin είναι Να δώσει φωνή σε αυτούς που δεν έχουν. Τα Εκπαιδευτικά Σχολικά Προγράμματα MUS-E® Art και το Δίκτυο των Καλλιτεχνών Πρεσβευτών θα εφαρμοστούν σε 12 σχολεία στην Καλαμάτα, τα οποία και θα διασυνδεθούν με το Διεθνές Δίκτυο σχολείων που έχει ως σκοπό τη βελτίωση των συνθηκών για τα παιδιά μέσω της δράσης Arts@school (Τέχνες στα Σχολεία), ξεκινώντας από πολύ μικρή ηλικία: Το πρόγραμμα MUS-E® (12 χώρες και +50.000 παιδιά), διοργανώνει συναυλίες, εκθέσεις και άλλες εκδηλώσεις στο πνεύμα του ανθρωπισμού του Ιδρύματος Yehudi Menuhin. Μετά από την ολοκλήρωση του πιλοτικού προγράμματος σε 12 σχολεία, το πρόγραμμα θα επεκταθεί σε περισσότερα σχολεία στην ευρύτερη περιοχή της Μεσσηνίας.
(Θεσσαλονίκη), Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας, Μουσικό Σχολείο «Μαρία Κάλλας» Χώροι: Εκκλησία Ταξιαρχών και άλλοι βυζαντινοί ναοί, Μέγαρο Χορού, Μουσικό Σχολείο Καλαμάτας
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Αφύπνιση
World Music School Kalamata «Διεθνές μουσικό σχολείο Καλαμάτας»
45
Ένα καινοτόμο μουσικό σχολείο που διδάσκει τη μουσική ως γλώσσα Το Διεθνές μουσικό σχολείο διδάσκει τη μουσική ως γλώσσα. Το σχολείο ξεκίνησε τη λειτουργία του από το Ελσίνκι, αλλά σιγά-σιγά εξαπλώνεται και σε άλλες πόλεις και θα λειτουργήσει στην Καλαμάτα κατά τη διάρκεια του 2021. Διοργανώνει εκδηλώσεις τοπικών παραδοσιακών χορών με ζωντανή μουσική από τοπικούς μαθητευόμενους ερμηνευτές. Το Διεθνές μουσικό σχολείο χρηματοδοτεί διαδικτυακά μαθήματα με καθηγητές απ’ όλο τον κόσμο μέσω τηλεδιασκέψεων και αναμιγνύει προχωρημένους και αρχάριους ενώ οι κανόνες προστίθενται σταδιακά. Οι μαθητές μπορούν να εφαρμόσουν άμεσα τη γνώση που λαμβάνουν από την πρώτη κιόλας μέρα και αυτοσχεδιάζουν με έμφαση στο μέσο (μουσική και όργανα) της προτίμησής τους. Με σκοπό την καταγραφή της διαδικασίας με έναν συστηματικό και διαδραστικό τρόπο, το περιεχόμενο του δρωμένου και το αποτέλεσμα καταγράφεται μέσω κάμερας εικονικής πραγματικότητας (Virtual Reality 360), ώστε να είναι δυνατή η περαιτέρω εξερεύνηση και συμμετοχή του διεθνούς κοινού και των μαθητών.
Χρόνος: Κατά τη διάρκεια όλου του έτους 2021 αλλά και αργότερα Διεθνείς Συνεργάτες: Διεθνές Μουσικό Σχολείο Ελσίνκι (World Music School, Helsinki), Ακαδημία Dudelsack (Ακαδημία Γκάιντας Γερμανίας), Centre of Croatian Traditional Instruments, Transform (Φεστιβάλ Μουσικής του Κόσμου του Trondheim) (Νορβηγία), Gaita Maker (Πορτογαλία), Perinnearkku (Φινλανδία), IHME (Φεστιβάλ Σύγχρονης Τέχνης Φινλανδίας) – WOMEX The World Music Expo (Γερμανία) Τοπικοί Συνεργάτες: Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας, Σύλλογος Αποφοίτων Μουσικού Σχολείου Καλαμάτας «Mαρία Κάλλας», Μουσικό Σχολείο Καλαμάτας
Το Διεθνές μουσικό σχολείο Καλαμάτας κατά το 2021 θα διοργανώνει ένα δρώμενο κάθε μήνα συνδυάζοντας 24 διαφορετικούς πολιτισμούς. Κάθε δρώμενο θα αποτελείται από εργαστήρια, ένα χορευτικό δρώμενο και μία συναυλία, μία μέρα μουσικής δρόμου στην Καλαμάτα (Παραδοσιακή Μουσική και χορευτικές παραστάσεις από τοπικές ομάδες στα μέσα μαζικής μεταφοράς της πόλης για ένα 24ωρο) και δημοσιοποίηση των δρωμένων (η καταγραφή που θα βασίζεται στο υλικό από τα βίντεο εικονικής πραγματικότητας θα βοηθήσει τους μαθητές παντού στον κόσμο να μάθουν και από τη μουσική αλλά και από τον χορό). Το Διεθνές Μουσικό Σχολείο της Καλαμάτας θα συνεχίσει και μετά από το έτος 2021.
Χώροι: Εκθεσιακός Χώρος Παραδοσιακής Φορεσιάς, Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσσηνίας, Μουσικό Σχολείο, Μέγαρο Χορού, Πάρκο ΟΣΕ, Αγρόκτημα Μαρίνη
The Artists Ambassadors «Οι καλλιτέχνες πρεσβευτές» Πολυπολιτισμικές και διαθεματικές μουσικές μπάντες, μία πρωτοβουλία του Ιδρύματος Menuhin Πολυπολιτισμικές θεματικές συναυλίες που έχουν ως στόχο να ενώσουν τις «φωνές» ποικίλων πολιτισμών μέσω της μουσικής, του τραγουδιού ή/και του χορού. Τα τελευταία έξι χρόνια οι συναυλίες των Καλλιτεχνών Πρεσβευτών λαμβάνουν χώρα σε όλη την Ευρώπη (Σερβία, Ιταλία, Γαλλία, Σλοβακία, Βρυξέλλες, Γερμανία, Ελβετία). Επιλεγμένοι καλλιτέχνες θα προσκληθούν για να εμφανιστούν στην Καλαμάτα το 2021 σε διάφορους πολιτιστικούς χώρους της πόλης.
Χρόνος: Οκτώβριος 2021 Διεθνείς Συνεργάτες: Ίδρυμα Menuhin Τοπικοί Συνεργάτες: Δημοτική Σχολή Χορού, Δημοτικό Ωδείο Χώροι: Υπαίθριοι δημόσιοι χώροι, Στέκι Πολιτισμού και Γεύσης «Μπουκαδούρα», Χώροι τοπικών πολιτιστικών Συλλόγων, Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας,
Οι Καλλιτέχνες Πρεσβευτές αναζητούν την ανάπτυξη της δημιουργικότητας, της ενσωμάτωσης, της συμμετοχής και του σεβασμού της διαφορετικότητας. Οι καλλιτέχνες μεταφέρουν αυτές τις αξίες μέσω της καλλιτεχνικής μεθοδολογίας, η οποία βασίζεται σε διάφορες αρχές όπως η αμοιβαία εμπιστοσύνη, η έλλειψη κριτικής, η μη-λεκτική επικοινωνία, η θέση εαυτού σε κατάσταση διακινδύνευσης, η παροδικότητα, η μη-παραγωγή, η προσαρμοστικότητα. Ο στόχος προς εκπλήρωση είναι να προαχθεί η ανάγκη για δημιουργικότητα και η ενθάρρυνση ευπαθών στοχευμένων ομάδων μέσω της πρακτικής της τέχνης. Το ιδιαίτερο αυτό πνεύμα της προσέγγισής τους βασίζεται στις αρχές του διαπολιτισμικού διαλόγου όπως η κατανόηση του εαυτού μας και του Άλλου, ο αμοιβαίος σεβασμός και η διαπραγμάτευση ενός ειρηνικού και δημιουργικού τρόπου συνύπαρξης.
Αγρόκτημα Μαρίνη, RE:THINK Αγρόκτημα Φοίφα
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Αφύπνιση
Mute Memorial «Σιωπηλό προσκύνημα»
46
Μία μαζική βουβή περιήγηση σε όλη την πόλη με περιπάτους, βίντεο-προβολές, επιχειρήσεις διάσωσης και παραστάσεις Το Σιωπηλό Προσκύνημα είναι μία ωδή στην ανάμνηση του σεισμού του 1986 που πραγματοποιείται στο σκοτάδι, με προβολές στα ερείπια των εγκαταλελειμμένων κτιρίων και βουβές περιπατητικές παραστάσεις να πραγματοποιούνται σε όλη την πόλη. Θεαματικές επιχειρήσεις διάσωσης θα παρουσιαστούν από το Πυροσβεστικό Σώμα της πόλης σε συνεργασία με ειδικές ομάδες διάσωσης από την Ιταλία και πυροσβεστικά σώματα από άλλες ευρωπαϊκές πόλεις για την επετειακή ανάμνηση του μεγάλου σεισμού στην Καλαμάτα πριν από 30 χρόνια. Το πρότζεκτ θα πραγματοποιηθεί σε τρία μέρη:
Χρόνος: Σεπτέμβριος 2021 Επιμελήτρια: Έλενα Πέγκα (Θεατρική συγγραφέας και σκηνοθέτης, Τέως Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Γραφείου Υποψηφιότητας KALAMATA:21) Διεθνείς Συνεργάτες: Δήμος Λ’Άκουιλα (Ιταλία), Ιταλικές Ομάδες Διάσωσης, Double Edge Theatre (ΗΠΑ) Τοπικοί και Έλληνες Συνεργάτες: Ίδρυμα Καπετάν Βασίλη, «Πάμε βόλτα», Κέντρο Περιβαλλοντικής
• • •
Μία διεθνής ομάδα εργασίας επιστημόνων και καλλιτεχνών θα ξεκινήσει να εργάζεται πριν από το 2021, διενεργώντας έρευνες και συλλέγοντας ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τους σεισμούς που έχουν καταγραφεί στην ιστορία. Εμπνευσμένη από την έρευνα του πρώτου μέρους, θα επιλεχθεί μία σειρά μικρών performance στην πόλη, οι οποίες θα λειτουργήσουν ως προάγγελοι της βασικής εκδήλωσης του Σιωπηλού Προσκυνήματος. Το αποκορύφωμα του πρότζεκτ Σιωπηλό Προσκύνημα θα είναι μία μαζική βουβή περιήγηση στην πόλη με τη μορφή θεατρικού δρωμένου, “ενορχηστρωμένη” από τη σιωπή, με τη συμμετοχή των πολιτών αλλά και των Αρχών της πόλης, όπως του Πυροσβεστικού σώματος, της Αστυνομίας και της Φιλαρμονικής του Δήμου, οι οποίοι θα παρελάσουν στη σιωπή. Βίντεο-προβολές και επιχειρήσεις διάσωσης θα πραγματο- ποιηθούν στα ερείπια επιλεγμένων κτιριακών συγκροτημάτων της πόλης.
Εκπαίδευσης, Ταξιδιωτικά Πρακτορεία, Boo Brothers, Κέντρο Δημιουργικού Ντοκιμαντέρ, Κέντρο Φυσικής Αποκατάστασης, ΣυΦΑΜΕΑ, «Διαφοροζώ», Φεστιβάλ Μηδέν, Πανελλήνια Ένωση Εκπαιδευτικών για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (Π.Ε.ΕΚ.Π.Ε.) Πελοποννήσου, Πυροσβεστικό Σώμα Καλαμάτας, Εφορεία Αρχαιοτήτων Mεσσηνίας, Ελληνικός Γεωργικός Οργανισμός «ΔΗΜΗΤΡΑ», Γενικά Αρχεία του Κράτους, Εφημερίδα Θάρρος, Σωματείο «ΔΙΑΖΩΜΑ», Ορειβατικός Όμιλος Καλαμάτας, Πεζοπορικός Όμιλος Ευκλής, Λιμενικό Ταμείο, Μαρίνα Καλαμάτας, Ναυτικοί Όμιλοι Καλαμάτας, τοπικές θεατρικές ομάδες, Κινηματογραφική Λέσχη Καλαμάτας, Faliro House Productions, Κινηματογραφική Λέσχη Θεσσαλονίκης
Cross-Cultural Echoes «Διαπολιτισμικοί αντίλαλοι Ορφέας & Majnun – Layla & Ευριδίκη»
Χώροι: Κινηματοθέατρο Ηλέκτρα, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Πνευματικό Κέντρο Καλαμάτας, Νέα Σκηνή της Δημοτικής Φιλαρμονικής Ορχήστρας
Ένα διαθεματικό, συμμετοχικό πρότζεκτ λυρικού θεάτρου σε δύο μέρη ενώνει δύο μύθους από διαφορετικές κουλτούρες Καθώς ο μύθος του Ορφέα και της Ευρυδίκης τοποθετείται στην αρχή της τέχνης του λυρικού θεάτρου, ένα άλλο εμβληματικό ερωτικό ζευγάρι πρωταγωνίστησε στην πρώτη όπερα του πολιτισμού της Άπω Ανατολής: η Layla και ο Majnun. Διερευνώντας τα κοινά χαρακτηριστικά των δύο μύθων δημιουργούμε παράλληλα με το Ελληνικό καρναβάλι ένα μεγάλο συμμετοχικό πρότζεκτ για τους κατοίκους της Καλαμάτας, μία θεατρική σκηνή συναισθημάτων για την αγάπη, την απώλεια, τη μανία και τη δύναμη της Μουσικής.
Χρόνος: Σεπτέμβριος 2020-Mάρτιος 2021 Διεθνείς Συνεργάτες: Όπερα La Monnaie/De Munt (Βέλγιο), Φεστιβάλ της Aix-en-Provence (Γαλλία), Valletta 2018 (Μάλτα), Φεστιβάλ της Μασσαλίας (Γαλλία), Εθνικό Θέατρο του Μάνχαιμ (Γερμανία), Ημέρες Όπερας του Ρότερνταμ (Ολλανδία)
Μέρος 1ο: Μία μεγάλης κλίμακας παρέλαση σε δημόσιο χώρο που θα λειτουργήσει ως πλατφόρμα για την παρουσίαση των διαφορετικών πρότζεκτ που θα δημιουργηθούν από τους κατοίκους της Καλαμάτας, σε συνεργασία με τους επαγγελματίες τοπικούς και διεθνείς καλλιτέχνες.
Τοπικοί Συνεργάτες: Δημοτικό Ωδείο, Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Κέντρο Δημιουργικού Ντοκιμαντέρ, τοπικές ερασιτεχνικές θεατρικές ομάδες, τοπικά σχολεία τεχνών
Μέρος 2ο: Η όπερα που συνδυάζει τις δύο ιστορίες, τραγουδισμένες στα αγγλικά (Ορφέας και Ευρυδίκη) και στα Αραβικά (Layla και Majnun), και θα εξιστορείται από έναν αφηγητή στα ελληνικά. Θα χρησιμοποιηθούν υπέρτιτλοι στα Ελληνικά, Αγγλικά και Αραβικά. Η ορχήστρα θα αποτελείται από δυτικά και ανατολίτικα μουσικά όργανα. Η οπτική γλώσσα της παραγωγής θα χρησιμοποιήσει τεχνικές θεάτρου σκιών και ζωντανές εικόνες βίντεο που θα βιντεοσκοπούνται σε αληθινό χρόνο. Η συμμετοχή της κοινότητας στο δεύτερο μέρος της παράστασης θα λάβει χώρα μέσα από τη ζωντανή χορωδία, τα εργαστήρια κατασκευών και τη συμμετοχή στο θέατρο σκιών με ζωντανή βιντεοσκόπηση.
Χώροι: πρώην 10ο Δημοτικό Σχολείο, Μέγαρο Χορού, Πνευματικό Κέντρο Καλαμάτας, Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Υπαίθριο Αμφιθέατρο, γειτονιές και πλατείες της πόλης
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Αφύπνιση
• • • • • •
Έρευνα και Συμμετοχικότητα: Συλλογικά Εργαστήρια σε σχολεία και τοπικούς πολιτιστικούς και εκπαιδευτικούς φορείς γνωστοποιώντας τους μύθους, τις ιστορίες και τα εργαλεία για τις δράσεις (Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 2020) Σειρά εργαστηρίων για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων και περιεχομένου (Νοέμβριος 2020) Συγκεκριμένα πρότζεκτ: μουσική, θέατρο, εικαστικά, ντοκιμαντέρ και συζητήσεις με καλλιτέχνες, ειδικούς και το κοινό (Δεκέμβριος 2020) Μαθητές εικαστικών, μουσικής και θεάτρου θα εκπαιδευτούν, θα καθοδηγήσουν και θα λειτουργήσουν ως εμψυχωτές της διαδικασίας (Ιανουάριος 2021) Δημιουργία κατασκευών μικρής και μεγάλης κλίμακας από το κοινό, οι οποίες θα πλαισιώνουν την παράσταση σε κινητά εργαστήρια σε διάφορες γειτονιές της πόλης (Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2021) Πρόβες για την παρέλαση και την παράσταση της όπερας (Μάρτιος 2021)
47
City Gardens Festival «Φεστιβάλ αστικών κήπων» Ένα εναλλακτικό συμμετοχικό Φεστιβάλ κήπων Το Μάιο του 1960 οι κάτοικοι της Καλαμάτας αγκάλιασαν την έναρξη των Ανθεστηρίων στην πόλη τους και από τότε υποδέχονται την άνοιξη με εκδηλώσεις. Βασισμένο στις αρχές της Οικολογικής Πόλης, το περιβαλλοντικό ιδεώδες της Καλαμάτας, σχεδιασμένο από τους πολίτες της κατά τη διάρκεια των Ομάδων Έργου, το Φεστιβάλ Αστικών Κήπων συνδυάζει ένα τεράστιο εύρος πρότζεκτ, εγκαταστάσεων, καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, δραστηριοτήτων για παιδιά, εργαστηρίων για τη βιώσιμη ενέργεια μέσω συνεργατικής προσέγγισης, δημόσιων διαλόγων, αφήγησης και χειροτεχνίας. Ένα δρώμενο που ξεδιπλώνεται σε διάφορες γειτονιές της Καλαμάτας και μεταμορφώνει τους δημόσιους και αδόμητους χώρους σε θεματικούς αστικούς κήπους.
Χρόνος: Άνοιξη (Μάιος) 2021 Διεθνείς Συνεργάτες: Δίκτυο Νεολαίας για την Αειφόρο Ενέργεια SEYN, Δίκτυο Πανεπιστημίων UNISCAPE Έλληνες Συνεργάτες: Οργανισμός Δρόμοι της Ελιάς, RE:THINK Αγρόκτημα Φοίφα, Αγρόκτημα Μαρίνη, Κέντρο Νέων Καλαμάτας, τοπικοί καλλιτέχνες γκράφιτι, Δήμος Τρίπολης, Ελληνικός Γεωλογικός Οργανισμός ΔΗΜΗΤΡΑ, Διεύθυνση Γεωτεχνικών Υπηρεσιών Δήμου Καλαμάτας, Διεύθυνση Πολεοδομίας Δήμου Καλαμάτας,
Το πρόγραμμα του Φεστιβάλ συμπεριλαμβάνει χαρτογράφηση των χώρων πρασίνου της περιοχής, θεματικούς κήπους, ειδικά διαμορφωμένους περιπάτους με ήχους και φωτισμούς, διαμόρφωση ανθοκομικής αγοράς, διαγωνισμό ανθοκομίας, παιδικές γωνιές, δραστηριότητες αφήγησης, τέχνη και χειροτεχνία, εκπαιδευτικά προγράμματα για πράσινες στέγες, διαμόρφωση κήπων στις ταράτσες, εγκατάσταση τοίχων που ζωντανεύουν και αστική υδροπονία, έκθεση κηπουρικής, ανακύκλωση και μεθόδους κομποστοποίησης, χειροποίητη τέχνη και χειροτεχνία των Ρομά και παρουσίαση των πρότζεκτ που θα δημιουργηθούν στο Creative Hub και που σχετίζονται με το θέμα του Φεστιβάλ.
Διεύθυνση Διαχείρισης Απορριμμάτων και Οχημάτων Δήμου Καλαμάτας, Κοινωνικό παντοπωλείο Καλαμάτας, Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Καλαμάτας, Πανελλήνια Ένωση Εκπαιδευτικών για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (Π.Ε.ΕΚ.Π.Ε.) Πελοποννήσου, Οργανισμός ΟΙΚΟ (Οικονομία-Οικολογία), Επιμελητήριο Μεσσηνίας, «Πάμε βόλτα», Ανθοκομική Έκθεση Καλαμάτας, Ανθεστήρια Καλαμάτας, Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου (Τμήμα Προστασίας και Διαχείρισης
Επιπλέον, το SEYN (Δίκτυο Νεότητας Αειφόρου Ενέργειας) θα υποστηρίξει το Φεστιβάλ προσκαλώντας ντόπιους, νέους συμμετέχοντες που ασχολούνται με διαφορετικούς τομείς να παρευρεθούν σε μία σειρά από σεμινάρια, παρουσιάσεις και εργαστήρια με ειδικά διαμορφωμένη θεματική για την Αειφορία (Sustainability), τη Μετάβαση (Transition) και την Κοινότητα (Community), τις διαφορετικές Τεχνολογίες Ενέργειας και τις εφαρμογές DIT (Do-It-Together) ως εργαλεία για την κοινωνική δραστηριοποίηση, την ανάπτυξη προγραμμάτων, την εύρεση εναλλακτικών μεθόδων χρηματοδότησης, την επικοινωνία και τις καμπάνιες ενημέρωσης.
Δασών), Διεύθυνση Γεωργίας Μεσσηνίας, Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ΤΕΙ Πελοποννήσου, Θάνος Πολυμενέας, Κοινότητα των Ρομά Καλαμάτας, Διεθνής Άνοιξη των Ρομά, Τμήμα Ανθοκομίας και Αρχιτεκτονικής Τοπίου της Σχολής Τεχνολογίας Γεωπονίας & Τεχνολογίας Τροφίμων και Διατροφής του ΤΕΙ Ηπείρου Χώροι: Δημοτικά Πάρκα, αδιαμόρφωτοι δημόσιοι χώροι, ιδιωτικοί κήποι, RE:THINK Αγρόκτημα Φοίφα, Αγρόκτημα Μαρίνη, Κάστρο Καλαμάτας, Μαρίνα Καλαμάτας, Δημοτικό Στάδιο, Γήπεδο Μεσσηνιακού, Πολιτιστικό και Αθλητικό Κέντρο Τέντα, Πάρκο ΟΣΕ, Νέδων ποταμός, Κήπος της Τράπεζας της Ελλάδος, Κεντρική Αγορά, Πάρκο Λιμενικού Ταμείου, Υπαίθριοι ελαιώνες Τρίπολης
Δράση Το Παρόν, οι συγκρούσεις και οι αντινομίες, οι σημερινές μάχες, η κίνηση από το παρελθόν στο μέλλον. Τα πρότζεκτ που θα παρουσιαστούν σ’ αυτό το μέρος του προγράμματος σχετίζονται με σύγχρονα κοινωνικά διλήμματα και θέματα που εκτείνονται από τον πόλεμο και την τρομοκρατία μέχρι την ξενοφοβία, τη μετανάστευση, τη μετα-αποικιοκρατία, την έλλειψη ανοχής, τον εθισμό, την οικονομική κρίση. Προσπαθούμε να διευρύνουμε τους ορίζοντές μας εκτός Ευρώπης με βλέμμα προς την Αφρική και την Ασία, επιχειρώντας να διδαχθούμε περισσότερα από τις γείτονες χώρες και τον περιβάλλοντα χώρο. Αυτός ο κύκλος των προγραμμάτων αποτελεί μία αντανάκλαση των επίκαιρων καυτών ζητημάτων και της θέσης που παίρνουμε σε έναν επισφαλή κόσμο.
49
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Δράση
At the Edge «Στο άκρο»
50
Το πρόγραμμα At the Edge είναι μια σειρά από εκθέσεις σύγχρονης τέχνης, φιλοξενίες καλλιτεχνών, συμμετοχικά δρώμενα μέσα στην πόλη, σύγχρονη μουσική, performance και θέατρο που επιχειρούν να θέσουν το κοινό εκτός ισορροπίας και σε κατάσταση κίνησης.
Exhibition: At the Edge, Vertigo «Έκθεση: Στο άκρο, Ίλιγγος» Στην έκθεση At the Edge, Vertigo μία ανάμειξη από σύγχρονες εικόνες που έχουν εξαχθεί από τα ΜΜΕ αντιπαρατίθεται με έργα σύγχρονης τέχνης στο δημόσιο χώρο. Η Ευρώπη του 2021 αποτελεί μία εποχή αβεβαιότητας, στην οποία η ελευθερία και τα καθιερωμένα κεκτημένα που συντάσσουν το συνταγματικό σχήμα της Ευρώπης έχουν ανακληθεί. Η ακρογωνιαία λίθος του ανθρωπισμού της Ευρώπης έχει κλονιστεί. Μετά το Διαφωτισμό και τη σύγχρονη εποχή η Ευρώπη εισέρχεται σε έναν νέο Μεσαίωνα. Γίνεται απόλυτη, μεταμορφώνεται σε ένα μουσείο του παρελθόντος, γηράσκει, γίνεται παθητική, εσωστρεφής και μισαλλόδοξη. Αυτό το δυστοπικό σενάριο μοιάζει όλο και περισσότερο αληθινό.
Χρόνος: Ιανουάριος-Μάρτιος 2021 Επιμελητής: Studio Poka-Yio (Καλλιτεχνικός Διευθυντής του KALAMATA:21 και Ιδρυτής, Διευθυντής της Μπιενάλε της Αθήνας) Επιβεβαιωμένος Συνεργάτης: Μπιενάλε της Αθήνας Πιθανοί Υποστηρικτές και Συνεργάτες: Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας, Ίδρυμα ΝΕΟΝ, Ευρωπαϊκό Ίδρυμα Πολιτισμού, Ινστιτούτο Γκαίτε, Βρετανικό Συμβούλιο, Γαλλικό Ινστιτούτο, Πρεσβεία της Αυστρίας, Occa (Σύλλογος Λαδιού και Χρώματος
Το κύριο σώμα της έκθεσης αποτελείται από μία σειρά νέων δημιουργιών που έχουν ανατεθεί σε διεθνείς καλλιτέχνες με τη μορφή δημόσιων σημάτων, διαφημιστικών πινακίδων, φωτεινών πινακίδων με νέον και δημοσίων παρεμβάσεων με παραστάσεις και εγκαταστάσεις. Δημόσια έργα τέχνης μεγάλης κλίμακας θα δημιουργηθούν με την υποστήριξη ελληνικών και διεθνών ιδρυμάτων. Ένα ή περισσότερα έργα τέχνης δημόσιου χώρου θα δωρηθούν για να στολίσουν την πόλη της Καλαμάτας με τη μέθοδο της δημόσιας διαβούλευσης μετά από το πέρας της έκθεσης. Θα διοργανωθεί ένα συμπόσιο με θέμα τη σύγχρονη κοινωνικο-πολιτική κατάσταση μέσα από το πρίσμα της τέχνης. Θα δοθεί η ευκαιρία στους συμμετέχοντες στην έκθεση καλλιτέχνες να παρουσιάσουν τη δουλειά τους και να παράξουν έργο σε συνεργασία με τους φοιτητές του Παραρτήματος της Σχολής Καλών Τεχνών στην Καλαμάτα. Η ομώνυμη έκθεση θα διοργανωθεί σε συνεργασία με την καλλιτεχνική ομάδα και την ομάδα παραγωγής της Μπιενάλε της Αθήνας και θα αποτελεί παράλληλη έκθεση της 8ης Έκθεσης της Μπιενάλε της Αθήνας για το 2021. Αυτή η στρατηγική συνεργασία στοχεύει στην προσέλκυση του διεθνούς καλλιτεχνικού ενδιαφέροντος προς την Καλαμάτα και στην πρόσκληση σημαντικών διεθνών καλλιτεχνών για τη δημιουργία νέων εικαστικών έργων στην πόλη.
Ηνωμένου Βασιλείου), Iaspis (Διεθνές Πρόγραμμα για Εικαστικούς της Σουηδικής Επιτροπής για Χρηματοδότηση στην Τέχνη-Σουηδία), Public Art Toronto (Δημόσια Τέχνη στο Τορόντο-Καναδάς) Χώροι: Κεντρική Πλατεία της Καλαμάτας, Προκυμαία της πόλης, STUDIO Μεγάρου Χορού, Κέντρο Τέχνης Καλαμάτας, Αποθήκη του ΟΣΕ, «Νέα Σκηνή» της Δημοτικής Φιλαρμονικής, Κινηματοθέατρο Ηλέκτρα, Κεντρική Αγορά, Παλιό Μουσικό Σχολείο Καλαμάτας, Αρχαία Θουρία
Dance at the Edge «Χορός στο άκρο» Ισορροπία στο άκρο της Ευρώπης: Ένα πρόγραμμα χορού και performance Ένα πειραματικό πρόγραμμα χορού που εξερευνά το θέμα του Άκρου με την έννοια της περιφέρειας, με την έννοια της παραγωγής καλλιτεχνικού έργου που βρίσκεται «στο άκρο» γεωγραφικά αλλά και από την οπτική γωνία του συγκεκριμένου είδους τέχνης. «Το άκρο» θα εκφράζεται και μέσω της δομής του προγράμματος το οποίο θα είναι αποκεντρωμένο μέσα στο έτος του 2021. Το πρόγραμμα αποτελείται από:
Χρόνος: Όλο το έτος 2021 Διεθνείς Συνεργάτες: Δημοτικό Θέατρο του Πόρτο (Πορτογαλία), Διεθνές Φεστιβάλ Τεχνών του Μπορντώ Métropole (FAB-Γαλλία), Κολεκτίβα ZimmerFrei (Ιταλία), Φεστιβάλ Materiais Diversos (Πορτογαλία) Τοπικοί Συνεργάτες: Δημοτική Σχολή Χορού, Τοπικές
• • • •
Τρία συμμετοχικά πρότζεκτ ανάθεσης (δουλειά μέσω εργαστηρίων με την τοπική κοινότητα και παρουσίαση παράστασης ως αποτέλεσμα των εργαστηρίων) Μία μεγάλη χορευτική παραγωγή (συμπαραγωγή με άλλους θεσμούς) Ένα «σχολείο» φιλοξενίας για 4-6 χορευτικές ομάδες Τέσσερα εργαστήρια και 3 masterclasses από επαγγελματίες χορευτές
Ιδιωτικές Σχολές Χορού Χώροι: Μέγαρο Χορού, Δημοτικό Στάδιο, πρώην 10ο Δημοτικό Σχολείο, Συνεδριακό Κέντρο του Ξενοδοχείου Horizon Blue
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Δράση
Neighbours for Neighbourhoods «Γείτονες για τις γειτονιές»
51
Ένα θεατρικό συμμετοχικό πρότζεκτ για τον πληθυσμό των Ρομά στην Ευρώπη Το Neighbours for Neighbourhoods είναι ένα πρόγραμμα διαρκείας 16 μηνών, στο οποίο τέσσερις Ευρωπαίοι καλλιτέχνες παραστατικών τεχνών (γείτονες) υιοθετούν τις κοινότητες Ρομά άλλων τεσσάρων ευρωπαϊκών πόλεων (της Καλαμάτας και άλλων τριών ευρωπαϊκών πόλεων, πιθανότατα της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας και της Τσεχίας). Εργάζονται χέρι με χέρι με τις κοινότητες των Ρομά για να συλλέξουν ιστορίες και παραδόσεις, τις ανάγκες και τα όνειρα της κοινότητας και βρίσκουν τρόπους να τους φανούν χρήσιμοι. Ξεκινώντας από το συλλεγμένο υλικό και τις ιστορίες, παράγουν συλλογικά μία συμμετοχική θεατρική παράσταση σε ειδικά επιλεγμένες τοποθεσίες, εκφράζοντας τις ανάγκες και τις σκέψεις της κοινότητας των Ρομά. Ο πολιτισμός και η τέχνη των Ρομά λειτουργεί ως υλικό διασύνδεσης των τεσσάρων πόλεων μεταξύ τους αλλά και με τον υπόλοιπο κόσμο.
Χρόνος: Κατά τη διάρκεια των ετών 2019-2021 Διεθνείς Συνεργάτες: Visoesuteis (Πορτογαλία), Die Fabrikanten (Αυστρία), 1Aesthetic (Ηνωμένο Βασίλειο), Plovdiv 2019 (Πολωνία), Timisoara 2021 (Ρουμανία), Novi Sad 2021 (Σερβία) Τοπικοί και Έλληνες Συνεργάτες: Δημοτικό Σχολείο Ασπροχώματος, ΔΗΠΕΘΕΚ, Κέντρο Δημιουργικού Ντοκιμαντέρ, Διεθνής Άνοιξη των Ρομά, Ohi Pezoume Performing Arts Company Χώρος: Δημοτικό Σχολείο Ασπροχώματος, Μπιρμπίτα
Visible/Invisible «Ορατοί/Αόρατοι» Ένα ντοκιμαντέρ για τον πληθυσμό των Ρομά στην Ευρώπη Μία εταιρεία παραγωγής θα παρακολουθεί τις εργασίες του πρότζεκτ Neighbours for Neighbourhoods και θα μαγνητοσκοπεί τις ιστορίες των Ρομά σε τέσσερις διαφορετικές πόλεις της Ευρώπης εστιάζοντας κυρίως στα παιδιά της κάθε κοινότητας.
The Photonics «Φωτόνια»
Χρόνος: Κατά τα έτη 2020-2021 Διεθνείς Συνεργάτες: Βαλκανικό Κέντρο Ντοκιμαντέρ (Βουλγαρία), LIBRA Film Productions (Ρουμανία), Plovdiv 2019 (Πολωνία), Timisoara 2021 (Ρουμανία) Τοπικοί και Έλληνες Συνεργάτες: Topcut-Modiano SA (Ελλάδα), OhMyDog (Ελλάδα), Σύλλογος «Ορίζοντας» (Ελλάδα)
Μία σειρά θεατρικών παραστάσεων με πρώην τοξικομανείς που θα λαμβάνουν χώρα σε διάφορους χώρους και ειδικές συνθήκες φωτισμού
Χώρος: Κινηματοθέατρο Ηλέκτρα
«Αυτός που δεν έχει βιώσει το μεσογειακό φως, δεν μπορεί να κατανοήσει περί τίνος πρόκειται». Αυτή είναι μια φράση-κλειδί ενός νέου θεατρικού έργου με πρωταγωνιστές ευπαθείς ομάδες πρώην εξαρτημένων ατόμων, όπου θα αντανακλώνται τόσο η ειδική θεατρική μέθοδος που χρησιμοποιείται όσο και τα βιογραφικά στοιχεία των συμμετεχόντων. Οι συμμετέχοντες έχουν παρακολουθήσει θεραπείες στο κέντρο αποκατάστασης ΚΕΘΕΑ της Καλαμάτας. Ζώντας στο περιθώριο της ελληνικής κοινωνίας και σχεδόν αποκλεισμένοι από τη ζωή, κατάφεραν να επιστρέψουν και να επανενταχθούν. Η διαδικασία εργασίας και το υλικό των εννέα μηνών θα συμπτυχθεί σε μία τελική παράσταση. Η θεματική του «φωτός» χρησιμοποιείται ως μεταφορά της κατανόησης, της πορείας προς το φως, της κάθαρσης και της δικαιοσύνης και του Διαφωτισμού.
Χρόνος: Μάρτιος-Δεκέμβριος 2021
The branch in my hand «Το κλαδί στο χέρι μου»
Διάρκεια Προγράμματος: Εννέα μήνες (εργαστήρια) + ένας μήνας (παραστάσεις) Επιμελήτρια: Ιωάννα Βαλσαμίδου (δραματοθεραπεύτρια, θεραπεύτρια ευπαθών ομάδων, θεατρική σκηνοθέτης και υποψήφια διδάκτωρ στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο της Βιάντρινα στην Γερμανία) Τοπικοί Συνεργάτες: Κέντρο Αποκατάστασης ΚΕΘΕΑ, Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας Χώροι: Κέντρο Αποκατάστασης ΚΕΘΕΑ, «Νέα Σκηνή» της Δημοτικής Φιλαρμονικής, Παλιό Μουσικό Σχολείο, Γειτονιές και μικρότερες πλατείες της πόλης, Πάρκο Λιμενικού, Αυτοσχέδια Σκηνή
Η νέα ερευνητική θεατρική παραγωγή των Rimini Protokoll από τον Daniel Wetzel Και αυτή η παραγωγή της θεατρικής ομάδας των Rimini Protokoll θα είναι βασισμένη στην έρευνα και πηγάζει από τις εμπειρίες και τις γνώσεις των ανθρώπων που συναντούν σε κάθε μέρος. Είναι μία προσωπική και κοινωνική εμπειρία που διαμορφώνει και διαμορφώνεται κατά την πορεία της δημιουργίας της. Ένα καλλιτεχνικό δίκτυο σχέσεων σχηματίζεται που προεκτείνεται εκτός συνόρων προς την Ιταλία, την Τουρκία, το Ισραήλ και την Ισπανία. Το πρότζεκτ επικεντρώνεται στην ιδέα του κλάδου ελαίας και τα διαφορετικά στάδια ζωής του, τις ερμηνείες και τους συμβολισμούς του: Με ένα κλαδί ελαίας στο χέρι σου μπορείς να αναφερθείς σε βασικές συνδέσεις της γεωργικής καλλιέργειας με τεχνικές που χρησιμοποιούνταν χιλιάδες χρόνια πριν. Μπορείς να εξηγήσεις βασικές ιδέες των αρχαίων χρόνων, του Χριστιανισμού, του Ισλαμισμού και της σύγχρονης πολιτικής που σιγά-σιγά φανερώνονται. Ξεκινώντας από την Καλαμάτα και διαχεόμενοι προς άλλες χώρες του κόσμου, ποιος θα μπορούσε να σταθεί στη σκηνή με κλαδιά ελαίας στα χέρια του; Πόσα χέρια που τα κρατούν θα μπορέσουν να φτιάξουν το τεχνητό δέντρο αυτής της παράστασης;
Χρόνος: Όλο το έτος 2021 Τοπικοί Συνεργάτες: Πανελλήνια Ένωση Εκπαιδευτικών για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση Πελοποννήσου (ΠΕΕΚΠΕΠ), Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Μεσσηνιακή Αμφικτυονία, τοπικές θεατρικές ομάδες Χώροι: RE:THINK Αγρόκτημα Φοίφα, Ελληνικός Γεωργικός Οργανισμός «ΔΗΜΗΤΡΑ», Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγρόκτημα Μαρίνη, ΔΗΠΕΘΕΚ
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Δράση
Programme of Residency for Authors and Translators «Πρόγραμμα φιλοξενίας για συγγραφείς και μεταφραστές»
52
Χτίζοντας γέφυρες μέσω της μετάφρασης σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Συγγραφέων Το Πρόγραμμα φιλοξενίας για συγγραφείς και μεταφραστές θα προσκαλέσει 30 συγγραφείς να δουλέψουν στην Καλαμάτα. Ο στόχος των συγγραφικών και μεταφραστικών φιλοξενιών να αποτελέσει το KALAMATA:21 ένα ευρωπαϊκό κέντρο μετάφρασης καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, θα επιτευχθεί προσελκύοντας γνωστούς αλλά και ανερχόμενους συγγραφείς και διανοούμενους στην Καλαμάτα σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Συγγραφέων.
Χρονοδιάγραμμα: Σεπτέμβριος 2019-Δεκέμβριος 2020: Προετοιμασία Προγράμματος Φιλοξενίας Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2021: Λειτουργία Προγράμματος Φιλοξενίας Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2022: Απολογισμός του Προγράμματος Φιλοξενίας Διεθνής Συνεργάτης: Ευρωπαϊκή Εταιρεία Συγγραφέων
Οι συμμετέχοντες δεν θα εργαστούν μόνο, αλλά επίσης θα συνδιαλλαγούν με την τοπική κοινότητα και τους επισκέπτες της περιοχής.
Public Art Festival: Reboot? «Φεστιβάλ τέχνης στο Δημόσιο χώρο: Επανεκκίνηση;»
(Γαλλία/Γερμανία), Timisoara 2021, Baia Mare 2021 Τοπικοί Συνεργάτες: Ένωση Μεσσήνιων Συγγραφέων, Σύνδεσμος Φιλολόγων Μεσσηνίας, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Λαϊκή Βιβλιοθήκη Χώροι: Ιστορικό Σπίτι του Πάτρικ Λη Φέρμορ, Λαϊκή
Ένα Φεστιβάλ που εξερευνά την τέχνη στο Δημόσιο χώρο της πόλης μέσω ανοικτών, δημοκρατικών διαδικασιών
Βιβλιοθήκη Καλαμάτας
Το Φεστιβάλ τέχνης στο Δημόσιο χώρο έχει ως στόχο να αναδείξει και να καθορίσει διάφορα είδη τέχνης που εμφανίζονται στο δημόσιο χώρο, να εμπλουτίσει το αστικό περιβάλλον μέσω παρεμβάσεων εικαστικής τέχνης και νέων δημιουργιών, να εκπαιδεύσει το κοινό σε ανοικτή συζήτηση, να δημιουργήσει μία τοπική πολιτιστική πλατφόρμα διεθνούς ενδιαφέροντος και να καθιερώσει την Καλαμάτα ως ένα διεθνές σημείο αναφοράς για την τέχνη στο δημόσιο χώρο.
Χρόνος: όλος το έτος 2021 Συνεργάτες: Studio 4 (Ελλάδα), Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (Ελλάδα), Urban Nation (Γερμανία), Public Delivery (Νότια Κορέα), Urban Forms (Πολωνία), Accion Cultural (Ισπανία) Τοπικοί Συνεργάτες: Φεστιβάλ Μηδέν, RE:THINK Αγρόκτημα Φοίφα, Εικαστικό Εργαστήρι, Mataroa
Το ερώτημα Επανεκκίνηση; είναι πρωταρχικά ένας τρόπος προσέγγισης του Άκρου. Εμπεριέχει τις αρχές-κλειδιά της δημοκρατίας και έχει ως στόχο να παράσχει χώρο για όλες τις απόψεις με επιχειρήματα και ερμηνείες. Ένα μέρος του αποτελέσματος θα είναι η «απάντηση» στην ερώτηση που έχει τεθεί, καθώς ένα άλλο μέρος του αποτελέσματος θα είναι τα δημόσια έργα τέχνης που θα αντλούνται από την απάντηση. Το Φεστιβάλ θα συμπεριλαμβάνει ανοικτές συζητήσεις με την τοπική κοινότητα, διαδικτυακές συζητήσεις με πολίτες από την Ευρωπαϊκή κοινότητα, παρουσίαση δύο τοιχογραφιών, διαδικτυακή ψηφοφορία για όλους τους Ευρωπαίους πολίτες μέσω ενός μηχανισμού χρήστηIP, δημιουργία έξι μεγάλων μόνιμων γλυπτών στην Καλαμάτα με τοπικούς και διεθνείς καλλιτέχνες που θα φιλοξενηθούν.
Χώρος: Ανοικτοί δημόσιοι χώροι της πόλης, Αποθήκη ΟΣΕ, Πρώην Μουσικό Σχολείο
Photo Exhibition: 100 degrees «Φωτογραφική έκθεση: 100 μοίρες» Ένα υπαίθριο μουσείο αφίσας και εκτυπώσεων σ’ όλη την πόλη Ένα δίκτυο εικόνων εξαπλώνεται στην Καλαμάτα. Η αλληλουχία των εικόνων και των τοποσήμων, στις οποίες οι ιστορίες λαμβάνουν χώρα αλληλοσχετίζονται και δημιουργούν ένα υπαίθριο μουσείο. Τα έργα ενσωματώνονται στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων και προκαλούν την άμεση αντίδρασή τους. Θα υπάρχουν αφίσες σε τοίχους της πόλης, θα αξιοποιηθούν άδειες διαφημιστικές πινακίδες, οι οποίες θα γεμίσουν με μεγάλες εκτυπώσεις και μεγάλης κλίμακας καμβάδες που θα καλύπτουν τις επιφάνειες των κτιρίων. Θα στηθεί ένα εφήμερο μουσείο από γυψοσανίδες στην παραλία της Καλαμάτας. Ένα σημείο καμπής, ανασφάλειας, ρίσκου και υπόσχεσης. Η κρίση μπορεί να μην είναι περίοδος ευκαιριών, αλλά προκαλεί επαγρύπνηση. Μέσα από τα ερείπια μιας προηγούμενα δομημένης πραγματικότητας, αναδύεται ένα όραμα για την ουσία και τη δημιουργία - ένα αίσθημα αισιοδοξίας που προέρχεται από την ανάγκη. Περίπου 50 καλλιτέχνες θα επιλεγούν από την ελληνική και τη διεθνή σκηνή μέσα στο δίκτυο που δημιουργήθηκε από τα κινήματα KOLEKTIV8/Depression Era/Medphoto από χώρες όπως η Ελλάδα, η Ιταλία, η Γαλλία, η Ισπανία, το Ισραήλ, ο Λίβανος, η Τουρκία, η Σουηδία, η Αγγλία κ.α.
Χρόνος: Μάιος-Σεπτέμβριος 2021 Διεθνείς Συνεργάτες: Φεστιβάλ Circulation(s) (Γαλλία), RECcollective (Τουρκία), Disturb (Διεθνές), Κολεκτίβα Depression Era (Ελλάδα), ΑΙΝ/Delphine Leccas (Συρία), Blank Paper (Ισπανία) Τοπικοί Συνεργάτες: Φωτογραφική Λέσχη Καλαμάτας, Καλλιτεχνικό Στέκι Χώρος: Ανοικτοί δημόσιοι χώροι της πόλης, Καλλιτεχνικό Στέκι, Δημοτικό Πνευματικό Κέντρο
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Δράση
Crisis: Α Condition Leading to Decisive Change «Κρίση: Μία συνθήκη που οδηγεί σε ριζική μεταβολή»
53
Ένα θεατρικό πρόγραμμα ανταλλαγών Υπό τον τίτλο Κρίση: Μία συνθήκη που οδηγεί σε ριζική μεταβολή το KALAMATA:21 και το Θέατρο Frascati από το Άμστερνταμ θα παρουσιάσουν τέσσερις καλλιτέχνες που διαμένουν στην Ολλανδία και τέσσερις που διαμένουν στην Ελλάδα και που έρχονται αντιμέτωποι με την παρούσα ασταθή κατάσταση στην Ευρώπη. Από την εναλλακτική διεπιστημονική σκηνή θα επιλεγούν έργα καλλιτεχνών που έχουν ως κοινά χαρακτηριστικά τη διεθνή δραστηροποίηση, την ενασχόληση με διαθεματικά ζητήματα αλλα και την εξάσκηση της πολιτικής τέχνης.
Χρόνος: Μάρτιος 2021 Επιμελητές: Lara Staal – Θέατρο Frascati (Ολλανδία), Πρόδρομος Τσινικόρης- Πειραματική Σκηνή, Εθνικό Θέατρο Ελλάδος Χώροι: Κινηματοθέατρο Ηλέκτρα, ΔΗΠΕΘΕΚ
Σε συνοδεία του προγράμματος θεατρικών παραστάσεων θα δημιουργηθεί μια πλατφόρμα ανταλλαγής γνώσεων. Οι οκτώ καλλιτέχνες θα εργαστούν γύρω από εναλλακτικά σενάρια για το μέλλον της Ευρώπης. Για έξι μέρες αυτά τα προτεινόμενα θέματα θα διερευνώνται σε Ευρωπαϊκό επίπεδο: σε σχέση με τις έννοιες της «Κυριαρχίας και της Συνεργασίας», της «Δημοκρατίας και της Διαφάνειας» και των «Αρχών και της Ταυτότητας». Για κάθε θεματολογία θα προσκαλείται ένας ομιλητής για μία διάλεξη που θα είναι ανοικτή προς το κοινό. Την έβδομη ημέρα η ομάδα θα παρουσιάσει τα αποτελέσματα της εβδομάδας διαλέξεων.
Beyond the Edge of Europe «Πέρα από το άκρο της Ευρώπης» Το KALAMATA:21 κοιτά «Πέρα από το άκρο της Ευρώπης» προς την Αφρική και την Ασία σε επίκαιρα φλέγοντα θέματα που επηρεάζουν τον κόσμο συνολικά. Καθώς η Ευρώπη γίνεται καταφύγιο για ένα μαζικό κύμα πληθυσμών από την περιοχή της Άπω Ανατολής και της Βορείου Αφρικής, η ανάγκη να μάθει κανείς περισσότερα για τους όχι και τόσο οικείους πολιτισμούς και να αγκαλιάσει τη διαφορετικότητα γίνεται αναπόφευκτη.
Safe Haven Kalamata «Φιλοξενία καλλιτεχνών ‘Ασφαλές Καταφύγιο’» Μία πλατφόρμα και μία σειρά από φιλοξενίες για τους «Καλλιτέχνες σε κίνδυνο» Οι καλλιτέχνες είναι στόχοι απειλών με πολιτικό κίνητρο σε πολλά μέρη του κόσμου. Οι Artists at Risk είναι ένα ίδρυμα προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο χώρο της εικαστικής τέχνης αφιερωμένο στη χαρτογράφηση του πεδίου διωγμένων καλλιτεχνών, υποβοηθώντας την ασφαλή έξοδό τους από τις χώρες προέλευσής τους και φιλοξενώντας τους στα λεγόμενα προγράμματα φιλοξενίας Safe Haven. Η θέση της Καλαμάτας στη διασταύρωση τριών ηπείρων προσθέτει ένα ισχυρό σύνδεσμο σ’ αυτήν την ανερχόμενη πλατφόρμα-δίκτυο, η οποία εξαπλώνεται από το Ελσίνκι και το Βερολίνο στην Προβηγκία και την Αθήνα. Παράλληλα με το Πρόγραμμα Safe Haven θα διοργανωθεί και το Pre-Mondiale: Exhibition Projects and Discursive Events, μία έρευνα και έκθεση σε σχέση με τις συνθήκες και τους παράγοντες που προκαλούν τον επαναπροσδιορισμό της τέχνης, της σκέψης και της πολιτικής στον 21ό αιώνα με προσέγγιση από κάτω προς τα πάνω. Το Safe Haven θα προσφέρει μία σειρά από συνεχή εργαστήρια, εκθέσεις, καλλιτεχνικές φιλοξενίες, σεμινάρια, συνέδρια, καλλιτεχνικές παρεμβάσεις δρόμου και τέχνη στο δημόσιο χώρο από τους Artists at Risk καθ’ όλη τη διάρκεια του 2021. Οι Artists at Risk έχουν βραβευθεί με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Πολιτών European Citizen’s Prize Laureate 2016
Χρόνος: όλο το έτος 2021 Συνιδρυτές Διευθυντές και Επιμελητές: Marita Muukkonen και Ivor Stodolsky Συνεργάτες: Δήμος του Ελσίνκι (Φινλανδία), ReAligned Project (Φινλανδία, Ρωσία) Χώρος: Αποθήκη ΟΣΕ, Κινηματοθέατρο Ηλέκτρα, πρώην Μουσικό Σχολείο Καλαμάτας, Καλλιτεχνικό Στέκι, Κέντρο Τέχνης Καλαμάτας
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Δράση
Beyond the Post-Colony: Where Does Africa Go From Here? «Πέρα από την μετα-αποικιοκρατία: Προς τα πού πάει η Αφρική;»
54
Μια οπτικο-ακουστική έκθεση Αφρικανικής τέχνης με επιμελητή τον Mudi Yahaya Ο Mudi Yahaya είναι Νιγηριανός καλλιτέχνης και ακτιβιστής, ο οποίος έχει πειραματιστεί με το είδος του κοινωνικού ντοκιμαντέρ, με την κριτική εννοιολογική φωτογραφία (Conceptual Photography) και το πειραματικό φιλμ. Η δουλειά του Mudi διερευνά ερμηνείες των μετα-αποικιοκρατικών Αφρικανικών ταυτοτήτων και των πολυποίκιλων οπτικών διαλέκτων τους που συνδέονται με τη βία, την μη-ανοχή, τα φυλετικά θέματα αλλά και την ισότητα των φύλων.
Χρόνος: Ιούνιος-Αύγουστος 2021 Πιθανοί Συνεργάτες: Alliance Francaise (Νιγηρία), Ινστιτούτο Goethe, Leventis Group (Λάγκος, Νιγηρία) Χώρος: Αποθήκη ΟΣΕ
Μία έκθεση που αναζητά να θέσει ερωτήματα για την παν-Αφρικανική υποκειμενικότητα και την εξουσία, όπως σχετίζεται με τις αναδυόμενες αισθητικές της Αφρικανικής εκδίωξης, της έλλειψης ιθαγένειας και της ιεραρχίας μέσα στην παγκόσμια συζήτηση για την μετανάστευση. Η έκθεση θα αποτελείται από φωτογραφικό υλικό, βίντεο και performance, διανθισμένη με έργα καλλιτεχνών από όλη την Αφρικανική ήπειρο.
Labo Agen Λέξεις και σχήματα: Ένα Ευρωπαϊκό-Αραβικό λογοτεχνικό πρόγραμμα για τους πρόσφυγες Ο Γερμανός συγγραφέας και θεωρητικός πολιτιστικών σπουδών Gernot Wolfram, ο Σύριος μουσικός και ηθοποιός Ramadan Ali και η Γερμανίδα υψίφωνος Cornelia Lanz θα παρουσιάσουν ένα νέο πρότζεκτ, το οποίο θα βασιστεί σε πολυάριθμες συνεντεύξεις προσφύγων που έχουν καταφτάσει στην Ευρώπη και στο οποίο οι πρόσφυγες καλούνται να παράσχουν λογοτεχνικές και καλλιτεχνικές απαντήσεις σε ερωτήματα από τις επίσημες φόρμες Επιτροπών Ασύλου από διαφορετικές χώρες στην Ευρώπη.
Χρόνος: Mάρτιος-Μάιος 2021 Διεθνής Συνεργάτης: Διεθνές Φεστιβάλ Λογοτεχνίας Βερολίνου (Γερμανία) Τοπικοί Συνεργάτες: Κέντρο Νέων Καλαμάτας, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Χώρος: Πνευματικό Κέντρο Καλαμάτας
Σε συνεργασία με το πρόγραμμα Teachers for Life οι καλλιτέχνες θα συλλέξουν από το υλικό των εργαστηρίων ιδέες, γνώμες και εμπειρίες των προσφύγων για το τι θα ήθελαν να εκφράσουν μέσα από αυτά τα αναλυτικά ερωτηματολόγια.
Singing Beyond the Edge «Τραγουδώντας πέρα από το άκρο» 5ος Ευρωπαϊκός διαγωνισμός Χορωδίας & Βραβείο Εθνών KALAMATA:21 H INTERKULTUR, ο μεγαλύτερος διοργανωτής διαγωνισμού χορωδιών στον κόσμο, θα διοργανώσει μία εκδήλωση χορωδιών με 150 χορωδίες από την Ευρώπη και όλο τον κόσμο: τον 5ο Ευρωπαϊκό Διαγωνισμό Χορωδίας & το Βραβείο Εθνών. Επιπρόσθετα, η θεματική Τραγουδώντας πέρα από το άκρο θα βρίσκεται στο επίκεντρο των δραστηριοτήτων και θα συμπεριλαμβάνει χορωδίες από την Αίγυπτο, το Ισραήλ, το Ιράν, την Τουρκία, τη Ρωσία, τη Μάλτα, το Μαρόκο κ. α. Ένα παράλληλο πρόγραμμα από εργαστήρια μουσικής και σύνθεσης, φολκλόρ και χορού θα αποτελέσει τη βάση για διαπολιτισμική κατανόηση.
Χρόνος: Ιούλιος-Oκτώβριος 2021 Διεθνείς Συνεργάτες: INTERKULTUR (Γερμανία), Διεθνές Ίδρυμα Μίκης Θεοδωράκης Τοπικοί Συνεργάτες: Δήμος Καλαμάτας, Δημοτικό Ωδείο, Σύλλογος «Οι φίλοι της Μουσικής», Λύκειο Ελληνίδων Χώροι: Μέγαρο Χορού, Κάστρο Καλαμάτας, Εκκλησία Αγ. Αποστόλων, Αίθουσα αθλητικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων «Τέντα», Αμφιθέατρο ΟΑΕΔ, ΔΗΠΕΘΕΚ, Μουσικό Σχολείο «Μαρία Κάλλας», Στάδιο Καλαμάτας, Αμφιθέατρο Μεσσήνης
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Δράση
Teachers for Life «Δάσκαλοι ζωής»
55
Ενθαρρύνοντας τους πρόσφυγες και τους νέους να ανταλλάξουν γνώση μέσω της πολιτιστικής παιδείας Το KALAMATA:21 σε συνεργασία με τον Οργανισμό Board of Participation e.V./ The Moving Network, που έχει ως έδρα του το Βερολίνο, και το πρόγραμμά του Teachers for Life θα προσφέρει σεμινάρια, εργαστήρια και δημόσιες διαλέξεις εμπειρογνωμόνων του πολιτισμού που ήρθαν στην Ευρώπη ως πρόσφυγες. Το πρόγραμμα επικεντρώνεται στην αναγνώριση δεξιοτήτων, ιδεών, προσδοκιών και ικανοτήτων των προσφύγων σχετικά με τη μεταφορά γνώσης. Καλλιτέχνες, επιστήμονες, εμπειρογνώμονες στα δικαιώματα των γυναικών και στην πολιτιστική συμμετοχή θα παραδώσουν μαθήματα στα Σχολεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και στο Κέντρο Νέων της Καλαμάτας, για θέματα όπως η πολιτιστική εκπαίδευση, ο πλουραλισμός και η διαφορετικότητα.
Χρόνος: Mάρτιος-Mάιος 2021 Συντονιστές Προγράμματος: Ramadan Ali (Συρία), Halah Al-Hayik (Συρία), Mafalda Sandrini (Ιταλία), Gernot Wolfram (Γερμανία) Διεθνείς Συνεργάτες: Πολιτιστικό Ίδρυμα Kulturstiftung Allianz, Refugio Sharehouse Berlin, Πανεπιστήμιο Macromedia (Γερμανία), Netzwerk Kulturberatung (Δίκτυο για την Πολιτιστική Εκπαίδευση, Γερμανία), Hellasfilmboxfestival, Galway 2020 Τοπικοί Συνεργάτες: Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Κέντρο Νέων,
Awakening, Reflection, Envisioning «Αφύπνιση, ανασκόπηση, ενατένιση»
Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης Kαλαμάτας, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Χώρος: Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, δημοτικά Σχολεία και Σχολεία Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης
Ένα σύγχρονο κοινό πρότζεκτ πολυμέσων από τα σύνολα Ensemble Modern και ARTéfacts Ensemble και ένα δεκαήμερο masterclass με μερικούς από τους πιο ταλαντούχους μουσικούς του κόσμου Στον πυρήνα του νέου συνεργατικού πρότζεκτ των Ensemble Modern και ARTéfacts Ensemble βρίσκεται η ιδέα ότι το μέλλον κτίζεται καλύτερα όταν κτίζεται από κοινού. Αυτό το συλλογικό πρότζεκτ ενώνει τη διεθνούς φήμης ορχήστρα που έχει ως βάση της τη Φρανκφούρτη και την ανερχόμενη ορχήστρα από την Αθήνα σε μία νέα παραγωγή.
Χρόνος: παράσταση Οκτώβριος 2021 Χώρος: Κεντρική Σκηνή Μεγάρου Χορού
Οι Ensemble Modern και οι ARTéfacts Ensemble θα αναθέσουν σε τρεις συνθέτες να δημιουργήσουν μία νέα σύνθεση με σκοπό οι τρεις νέες συνθέσεις θα κάνουν την παγκόσμια πρώτη πρεμιέρα τους στην κοινή συναυλία στην Καλαμάτα. Τα τρία έργα θα περιστρέφονται γύρω από τις ιδέες της «Αφύπνισης», της «Ανασκόπησης» και της «Ενατένισης» και θα σχετίζονται με το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον αντίστοιχα. Οι δυο πρώτες συνθέσεις θα προετοιμαστούν και θα παρουσιαστούν ανεξάρτητα από μια ορχήστρα η καθεμία, ενώ για την τρίτη και τελευταία σύνθεση οι δύο ορχήστρες θα ενώσουν τις δυνάμεις τους, ώστε να αποδείξουν και εμπράκτως την πρωταρχική ιδέα ότι η πορεία προς το μέλλον χτίζεται μόνο μέσω της συνεργασίας. Masterclass Internationale Ensemble Modern Akademie (IEMA) – KALAMATA:21 Παράλληλα με την παρουσίαση του κοινού πρότζεκτ, πέντε μέλη της ορχήστρας Ensemble Modern, εκπροσωπόντας διαφορετικά είδη οργάνων, καθώς και ένας προσκεκλημένος μαέστρος ως εκπαιδευτής από την Internationale Ensemble Modern Akademie θα παραδώσουν ένα 10ήμερο εντατικό masterclass για επαγγελματίες μουσικούς από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Στο τέλος του masterclass ο προσκεκλημένος μαέστρος και δύο συμμετέχοντες μαέστροι θα συμπράξουν μουσικά για την τελική συναυλία του masterclass. Θα εκτελεστούν μουσικά κομμάτια από συνθέτες όπως οι Anton Webern, Conlon Nancarrow, Ιάννης Ξενάκης και κομμάτια μουσικής δωματίου από συνθέτες όπως οι György Ligeti, Νίκος Σκαλκώτας και John Cage.
Χρόνος: Οκτώβριος 2021 Τοπικοί Συνεργάτες: Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας, Μουσικό Σχολείο Καλαμάτας, Σύλλογος Γονεών και Κηδεμόνων μαθητών Σχολών ΦΑΡΙΣ Χώρος: Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας, Μέγαρο Χορού
Μεταμόρφωση Επόμενος σταθμός είναι το μέλλον. Η Μεταμόρφωση είναι η μετάβαση από το Α στο Β, από μια δεδομένη κατάσταση του νου σε μία άλλη. Είναι το σημείο όπου η καινοτομία μέσω της τεχνολογίας συναντά τις τέχνες και τη νεολαία. Στόχος της θεματικής είναι να μεταμορφωθεί η Καλαμάτα από μια επαρχιακή πόλη σε μία πόλη του κόσμου και να δημιουργηθούν ισχυρές διασυνδέσεις με την υπόλοιπη Ευρώπη, οι οποίες θα παραμείνουν και αφού τελειώσει το έτος της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης. Η Mεταμόρφωση απευθύνεται στην πόλη, στο περιβάλλον, στους ανθρώπους της Καλαμάτας στην κληρονομιά που θα τους κληροδοτηθεί μετά από την ολοκλήρωση αυτού του μεγάλου και εμπνευσμένου ταξιδίου.
57
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Μεταμόρφωση
Urban Projects «Αστικά πρότζεκτ»
58
Πώς μπορούμε να φανταστούμε την πόλη στο μέλλον; Το KALAMATA:21 σκοπεύει να γίνει μια πλατφόρμα συνεχούς αναδιαμόρφωσης της εικόνας της Καλαμάτας. Μέσω της διαδικασίας του συμμετοχικού σχεδιασμού, των ανοιχτών καλεσμάτων και των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών, μέσω της τέχνης στο Δημόσιο χώρο και των αστικών παρεμβάσεων, των νέων χρήσεων του δημόσιου χώρου και της ενεργούς πολιτειότητας, προσκαλούμε την κοινότητα να ονειρεύεται την πόλη στην οποία θέλει να ζει.
Imagine the City LAB Συν-δημιουργώντας το Δημόσιο χώρο: Συμμετοχική αναγέννηση του παραλιακού μετώπου της Καλαμάτας Το εργαστήριο Imagine the City LAB έχει ως στόχο να αναπτύξει μία πρωτότυπη διαδικασία για το συμμετοχικό αστικό σχεδιασμό του παραλιακού μετώπου της Καλαμάτας, με έμφαση στη ενεργό πολιτειότητα και τις πολιτιστικές δραστηριότητες. Στο πρότζεκτ συμμετέχουν οκτώ οργανισμοί από διάφορες χώρες ενώ το ίδιο βασίζεται στην τεχνογνωσία της κοινότητας Imagine the City, που έχει παρουσία σε 15 ελληνικές πόλεις, του δικτύου the Actors of Urban Change, το οποίο δημιουργήθηκε από το ίδρυμα Robert Bosch και το έργο Citytoolbox και υποστηρίζεται από το πρόγραμμα Erasmus+.
Χρόνος: 2017-2019 Διεθνείς Συνεργάτες: EDNO/One Foundation/One Architecture Week (Βουλγαρία), KUNSTrePUBLIC e.V./Centre for Arts and Urbanistics (Γερμανία), Drustvo HIsa/House! Society (Σλοβενία), Fundacja Teren Otwarty/Open Territory Foundation (Πολωνία), MJESTIMICE/In Places (Κροατία), 4iS Platform for Social Innovation, University of Aveiro (Πορτογαλία), Kaymanim / Participatory place making
Μέσω μιας καμπάνιας επικοινωνίας, συμμετοχικών εργαστηρίων, μιας ανοικτής έκθεσης και της διαδικασίας της ψηφοφορίας, οι κάτοικοι και οι επισκέπτες θα κληθούν να φανταστούν, να εξετάσουν, να συγκρίνουν, να σχεδιάσουν και να συν-δημιουργήσουν έναν φιλόξενο αστικό χώρο. Το αποτέλεσμα του πρότζεκτ θα είναι μια κατανοητή και ολοκληρωμένη πρόταση για την αναγέννηση του παραλιακού μετώπου της Καλαμάτας προς αξιοποίηση από τις τοπικές αρχές, και μία εργαλειοθήκη με προτάσεις αντιμετώπισης άλλων προκλήσεων αστικού σχεδιασμού στην Ελλάδα και όχι μόνο.
(Ισραήλ) Τοπικοί και Έλληνες Συνεργάτες: Εύ τόπος, Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών – Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων, ΣΥΜΕΛΕΜ (Σύλλογος Μηχανικών Ελεύθερων Επαγγελματιών Μεσσηνίας), Place Identity Χώροι: Πνευματικό Κέντρο, πρώην 10ο Δημοτικό Σχολείο
Βodies in Urban Spaces «Σώματα στον αστικό χώρο» Willi Dorner: ένα κινούμενο μονοπάτι μιας ομάδας χορευτών σε δημόσιο χώρο Σε συνέχεια της επιτυχημένης περιοδείας των «bodies in urban spaces» σε όλο τον κόσμο, καλούμε τον αυστριακό σκηνοθέτη Willi Dorner να δημιουργήσει μια νέα έκδοση αυτού του έργου για τον αστικό σχεδιασμό της παραλίας της Καλαμάτας. Μέσα από τις διαφορετικές φάσεις της διαμόρφωσης του παραλιακού μετώπου, τα ανθρώπινα μονοπάτια θα αλλάζουν και θα εξελίσσονται κατά τη διάρκεια της διαδικασίας της χορευτικής δημιουργίας και θα απεικονιστούν σε μια σειρά από φωτογραφίες που θα εκτεθούν στην πόλη μετά την ολοκλήρωση των καλλιτεχνικών έργων. Το Bodies in Urban Spaces είναι κινούμενα χορευτικά μονοπάτια, χορογραφημένα για μία ομάδα 20 χορευτών, οι οποίοι οδηγούν το κοινό μέσα από επιλεγμένες διαδρομές δημόσιων και ιδιωτικών χώρων. Μία αλυσίδα φυσικών παρεμβάσεων που διαμορφώνεται προσωρινά και επιτρέπει στο θεατή να αντιληφθεί τον ίδιο χώρο με έναν νέο τρόπο εν ριπή οφθαλμού.
Χρόνος: 2020-2021 Συνεργάτες: Cie. W. Dorner με την υποστήριξη του πολιτιστικού γραφείου της Πόλης της Βιέννης Χώρος: Παραλιακό μέτωπο και άλλοι αστικοί, δημόσιοι χώροι
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Μεταμόρφωση
Art from the People «Τέχνη από τους πολίτες»
59
Ένα καλλιτεχνικό πρότζεκτ για το δημόσιο χώρο το οποίο έχει δημιουργηθεί από τους κατοίκους της Καλαμάτας Η συνεργασία του KALAMATA:21 με τους New Patrons αποτελεί ένα πρόγραμμα που θα ενισχύσει την πολιτιστική οργάνωση των πολιτών με δική τους πρωτοβουλία, προκειμένου να ενισχυθεί η αστική συνεργασία αλλά και γενικότερα ο νέος ρόλος στην ευρωπαϊκή και την παγκόσμια προώθηση του πολιτισμού.
Χρονοδιάγραμμα: Μία ομάδα κατοίκων συνδέονται με έναν διαμεσολαβητή (αρχές 2019), προτείνουν έναν καλλιτέχνη (πιθανώς με ανοικτό κάλεσμα – καλοκαίρι 2019), δουλεύουν για να δημιουργήσουν ένα προσχέδιο της ιδέας (φθινόπωρο 2019), διεξάγουν έρευνα για την performance (Δεκέμβριος
Πρόκειται για ένα νέο μοντέλο που παρέχει στους πολίτες τη δυνατότητα να εκδηλώσουν το πολιτιστικό τους όραμα και να προωθήσουν τους προβληματισμούς τους σε συνεργασία με διαμεσολαβητές και καλλιτέχνες διεθνούς φήμης σε συγκεκριμένα καλλιτεχνικά πρότζεκτ. Έτσι οι ίδιοι οι πολίτες λειτουργούν ως προστάτες των καλλιτεχνικών έργων.
2019), δημιουργούν την παραγωγή (κόστος και εύρεση πηγών χρηματοδότησης 2020), παραδίδουν το έργο, γίνονται τα εγκαίνια και πραγματοποιείται η performance (Ιανουάριος 2021) Διεθνείς Συνεργάτες: Les Nouveaux commanditaires (New Patrons) (Βέλγιο)
Ο στόχος είναι η δημιουργία ενός έργου τέχνης σε δημόσιο χώρο στην Καλαμάτα που προκύπτει από τις ανάγκες και το όραμα των πολιτών.
Urban Lightscenes «Αστικές στιγμές φωτός»
Τοπικοί Συνεργάτες: Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων αποφοίτων Σχολών ΦΑΡΙΣ, Δημοτικές Σχολές της ΦΑΡΙΣ, Καλλιτεχνικό Στέκι, Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΚΕΚ) Καλαμάτας, Ευ τόπος Χώροι: παλιό Μουσικό Σχολείο Καλαμάτας, δημόσιοι
Ένα πρότζεκτ για το πώς η δημιουργική χρήση του φωτισμού μπορεί να αλλάξει μια πόλη
χώροι, περιβάλλων χώρος Αμφιθεάτρου Κάστρου
Έξι δημιουργικές παρεμβάσεις φωτισμού σε προτεινόμενα κτίρια ιστορικής σημασίας ή σε κενούς αστικούς χώρους θα επιδιώξουν να ανανεώσουν το ενδιαφέρον των πολιτών και των επισκεπτών της Καλαμάτας.
Χρόνος: Απρίλιος-Οκτώβριος 2021 Διεθνείς Συνεργάτες: Luzinteruptus(Ταϊβάν), Lupercales (Ισπανία), David Debrinay (Γαλλία), Tamar Frank/lightspace.org (Ολλανδία)
Με τη χρήση των υφιστάμενων υποδομών φωτισμού και σε συνδυασμό με νέες εγκαταστάσεις φωτισμού παλιά κτίρια θα μετατραπούν σε μία προσωρινή σκηνή. Ευρωπαίοι καλλιτέχνες και κολεκτίβες σχεδιαστών φωτισμού θα δημιουργήσουν έργα τέχνης με το φως μέσα στην πόλη, ενθαρρύνοντας τους πολίτες να συμμετέχουν ενεργά στη διαδικασία και να γίνουν συν-δημιουργοί του δρωμένου.
Τοπικοί και Έλληνες Συνεργάτες: Εφορεία Αρχαιοτήτων της Μεσσηνίας, Ευ τόπος, Φεστιβάλ Μηδέν, BEFORELIGHT Χώρος: Ιστορικά κτίρια της πόλης, δημόσιος/αστικός χώρος
Infiltrations «Διεισδύσεις» Έργο καλλιτεχνών σε φιλοξενία που υποστηρίζεται από τοπικούς εκπαιδευτές Καλλιτέχνες θα προσκληθούν να συνεργαστούν σε υπάρχοντες καλλιτεχνικούς χώρους, σε περιβάλλοντα καθημερινής ζωής και σε δημόσιους χώρους χρησιμοποιώντας τοπικούς πόρους και εμπλέκοντας και τους κατοίκους της Καλαμάτας στη διαδικασία.
Χρόνος: Ιούνιος-Οκτώβριος 2021 Διεθνείς Συνεργάτες: ECAV/Σχολή Καλών Τεχνών στη Sierre (Ελβετία), Κολλέγιο Corner της Ζυρίχης (Ελβετία) Πιθανοί χρηματοδότες: Pro Helvetia (Ελβετία),
Κάθε έργο αποτελείται από μία φιλοξενία τεσσάρων εβδομάδων, και άλλη μία έως δύο εβδομάδες για την παραγωγή του έργου. Δέκα καλλιτέχνες από τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ολλανδία, την Κύπρο, την Ελβετία, την Ιρλανδία και αλλού θα ξεναγηθούν ατομικά μέσα στην πόλη από τοπικούς εκπαιδευτές και θα υποστηριχθούν κατά την υλοποίηση των πρότζεκτ τους.
In FLUX
Mondriaan Fonds (Ολλανδία), Βρετανικό Συμβούλιο, Πολιτιστικό Ίδρυμα Deutsche Kulturförderung (Γερμανία), Γαλλικό Ινστιτούτο Χώροι: Παλιό 10ο Δημοτικό Σχολείο Καλαμάτας, Ανδρομονάστηρο, παλιό Μουσικό Σχολείο Καλαμάτας, Κέντρο Τέχνης Καλαμάτας, Πύργος των Μούρτζινων στην Καρδαμύλη, Σχολείο της
Ένας μήνας δημοσίων παρεμβάσεων μέσω του χορού και της σωματικής κίνησης
Καρδαμύλης
Το πρόγραμμα αυτό αποτελείται από μια συλλογική χορογραφία από επτά διεθνείς χορογράφους σε ένα δημόσιο χώρο και μία σειρά από δημόσιες συζητήσεις σχετικά με τη θεωρία και την πράξη της performance στο δημόσιο χώρο. Θα σχεδιαστεί ένας εκτυπωμένος κατάλογος και μία σειρά από εργαστήρια χορού για νέους και τους ηλικιωμένους. Οι εκδηλώσεις In Flux χρησιμοποιούν ως μέσο το χορό και τη χορογραφία για να συνδέσουν τους πολίτες από όλα τα κοινωνικά στρώματα και υπόβαθρα, προκειμένου να ξεδιπλώσουν τις πολλαπλές όψεις και την ιστορία της πόλης, μέσα από προσωπικές αφηγήσεις και ερωτήματα σχετικά με την αξία της τέχνης στην κοινωνία μας.
Χρόνος: Απρίλιος - Ιούνιος 2021 Συντονιστής: Μαριέλα Νέστορα Διεθνής Συνεργάτης: Federacjia (Πολωνία) Τοπικοί και Έλληνες Συνεργάτες: Δημοτική Σχολή Χορού, τοπικές ιδιωτικές σχολές χορού, Κολεκτίβα Χορού CCP, Σύνδεσμος χορού Χώρος: Δημοτικό Στάδιο, Στούντιο Μεγάρου Χορού
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Μεταμόρφωση
Citizens today, Citizens tomorrow «Πολίτες σήμερα, πολίτες αύριο»
60
Ένα μοντέλο θερμοκοιτίδας στα σχολεία για την ενεργό συμμετοχή των πολιτών Πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για την πολιτική και πολιτιστική καινοτομία στις σχολικές κοινότητες και πώς μπορούμε να υποστηρίξουμε τους νέους, έτσι ώστε να διαχειρίζονται τις συστημικές προκλήσεις της εποχής μας; Θα ξεκινήσουμε ένα μοντέλο θερμοκοιτίδας με βάση το σχολείο τόσο για τους εκπαιδευτικούς όσο και τους μαθητές. Το μοντέλο θα τους ενθαρρύνει να γίνουν ενεργοί πολίτες, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι θα έχουν τις απαραίτητες γνώσεις, δεξιότητες και συμπεριφορές για να συμβάλλουν στην ανάπτυξη και την ευημερία της κοινωνίας. Αυτό το πιλοτικό πρόγραμμα θα αναπτυχθεί μέσω ενός δικτύου τεσσάρων σχολείων σε διάφορες πόλεις απελευθερώνοντας τις δημιουργικές δυνατότητες των παιδιών, των εκπαιδευτικών και των γονέων μέσω προγραμμάτων κατάρτισης με σύγχρονες μεθόδους διαβούλευσης και συμμετοχικού σχεδιασμού αλλά και σύγχρονων εφαρμογών στη δημοκρατία κ.λπ.
Χρόνος: όλο το 2021 Διεθνείς Συνεργάτες: Civispolonus (Πολωνία), Ίδρυμα Progress Foundation (Ρουμανία), Events Foundation (Βέλγιο) Τοπικοί και Έλληνες Συνεργάτες: Αλληλέγγυο Σχολείο Καλαμάτας, Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Mataroa, Σύλλογος Εκπαιδευτικών Καλαμάτας, Place Identity, Δίκτυο για τα δικαιώματα του Παιδιού Χώρος: Σχολεία της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στην Καλαμάτα και την ευρύτερη περιοχή της Μεσσηνίας
Το πρόγραμμα βασίζεται στην τεχνογνωσία της βραβευμένης δράσης Politeia 2.0- Πλατφόρμα Πολιτικής Καινοτομίας (1ο Βραβείο στο διαγωνισμό Κοινωνικής Καινοτομίας από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων).
Invisible Portraits «Τα αόρατα πορτραίτα» Όλη η πόλη, ένας κινηματογράφος Απροσδόκητες προβολές πορτραίτων κατακλύζουν την πόλη, προβολές σε βιτρίνες καταστημάτων, σε εγκαταλελειμμένα εργοστάσια ή πάρκα, στην τοιχοποιία του κάστρου, ένας κινούμενος σκοτεινός θάλαμος, όλα δημιουργούν έναν νέο αφηγηματικό ιστό μέσα στην πόλη και προσκαλούν τους κατοίκους να αναστοχαστούν την καθημερινότητα και το περιβάλλον τους.
Χρόνος: Ιανουάριος-Μάρτιος 2021 Διεθνείς Συνεργάτες: Michel Reilhac (Γαλλία) Τοπικοί και Έλληνες Συνεργάτες: Φεστιβάλ Μηδέν, τοπικές εφημερίδες, Pausilypon Films (Mενέλαος Καραμαγγιώλης), Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών
Ήρωες των πορτραίτων αυτών είναι οι αφανείς άνθρωποι της Καλαμάτας: ένας ψαράς, ένας ναυτικός, ένας ελαιοπαραγωγός, ο φύλακας ενός αρχαιολογικού χώρου, ένας μαθητής του ωδείου, ένας χορευτής, μια άνεργη γυναίκα, ένας μετανάστης, μια οικογένεια προσφύγων, μια νοικοκυρά, παιδιά Ρομά, ηλικιωμένοι. Το πρότζεκτ θα είναι το αποτέλεσμα συνεργασίας ενός ιστορικού, ενός επιμελητή, ενός σκηνοθέτη, ενός καλλιτέχνη, ενός φωτογράφου, ενός σκηνογράφου και τριών δημοσιογράφων από τοπικούς φορείς, που μέσα από εντατική έρευνα θα επιλέξουν τους “ήρωες” της πόλης,
Σχέδιο:Design Μια σειρά δράσεων και εργαστηρίων για τις σύγχρονες εφαρμογές του design Το ΣΧΕΔΙΟ:DESIGN περιλαμβάνει μια εβδομάδα διαλέξεων, εργαστηρίων και ανοιχτών συζητήσεων μεταξύ νέων επιχειρηματιών και επαγγελματιών του design από όλη την Ευρώπη. Μια ομάδα επαγγελματιών του design από το SaintEtienne, που ανακηρύχθηκε «Πόλη του Design 2010» από την UNESCO θα αναλύσει την περίπτωση του Saint-Etienne σε αντιστοιχία με την Καλαμάτα και θα μοιραστεί τη γνώση και την εμπειρία της ώστε να βοηθήσει στην εφαρμογή της μεθοδολογίας της στο μελλοντικό αστικό σχεδιασμό της Καλαμάτας.
Χρόνος: Φεβρουάριος 2021 Διεθνής Συνεργάτης: CTRLZAK Art&Design Studio (Iταλία) Τοπικοί και Έλληνες Συνεργάτες: Επιμελητήριο Μεσσηνίας, Τεχνικές Υπηρεσίες του Δήμου, Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών – Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων, Διεπιστημονική Ομάδα Ευ Τόπος, Σειρά Συνεδρίων in situ Χώροι: Creative Hub, Μουσείο της πόλης
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Μεταμόρφωση
Architectural Democracy «Αρχιτεκτονική Δημοκρατία»
61
Ανοίγουμε τα κτίρια της Καλαμάτας όπως τα κουκλόσπιτα και βλέπουμε διάφορα αντικείμενα και τις ιστορίες τους Το πρόγραμμα αυτό είναι μία νέα αστική ψηφιακή πλατφόρμα, όπου οι πολίτες αλληλεπιδρούν με το αρχιτεκτονικό περιβάλλον που έχει δημιουργήσει ο άνθρωπος, έχοντας πρόσβαση σε ψηφιακά δεδομένα που συνδέονται απευθείας με τα κτίρια της πόλης τα οποία θα επεξεργαστούν.
Χρόνος: όλο το 2021 Διεθνείς Συνεργάτες: Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Aalto (Φινλανδία), FCTUC (Ιταλία), Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών
Πρόκειται για μια συνεργασία ερευνητικών ιδρυμάτων και εταιρειών που μετατρέπει τα κτίρια σε σημεία ανοικτού κώδικα, ώστε να βελτιωθεί η κατανόηση τψν πολιτών για το αρχιτεκτονικό τους περιβάλλον στην καθημερινότητά τους.
Ηλεκτρονικών Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Coimbra (Πορτογαλία) - CEAU/FAUP, Κέντρο Σπουδών στην Αρχιτεκτονική και στον Αστισμό (CEAU) του Πανεπιστημίου του Porto (Πορτογαλία)
Το πρότζεκτ Architectural Democracyστην Καλαμάτα περιλαμβάνει: μια σειρά από εργαστήρια στην αρχή του 2021 για να εισάγει και να θίξει θέματα τεχνολογίας στον τοπικό πληθυσμό, την τρισδιάστατη απεικόνιση πέντε κτιρίων ως πιλοτικά μοντέλα και τη δημόσια έναρξη της εφαρμογής της απεικόνισης σε κινητές τηλεφωνικές συσκευές καθώς και την υιοθέτησή της από την Καλαμάτα. Η εφαρμογή θα διαφημιστεί με το σλόγκαν: «Σάρωσε το δωμάτιό σου και ανέβασέ το!» παρακινώντας για την ενεργό συμμετοχή των πολιτών. Επίσης το πρόγραμμα θα συμπεριλαμβάνει μια σειρά από τρεις εγκαταστάσεις σε κτίρια, στα οποία θα χρησιμοποιηθεί η τρισδιάστατη τεχνολογία μέσω προβολών στην πρόσοψή τους.
– Ίδρυμα Fondazione Bruno Kessler (Ιταλία), Tietoa Finland Oy (Φινλανδία) – Τμήμα Εφαρμοσμένης Πληροφορικής του Πανεπιστήμιου Εφαρμοσμένων Σπουδών του Erfurt (Γερμανία) - Futurice Oy (Φινλανδία) - Spacetime Networks Oy (Φινλανδία) Τοπικοί και Έλληνες Συνεργάτες: Area Office Athens, Ευ τόπος, Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών - Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων, Πάμε Βόλτα, Γενικά Αρχεία του Κράτους Χώρος: Creative Hub, Moυσείο Πόλης
Clouds «Σύννεφα» Μια μεγάλης κλίμακας έκθεση σύγχρονης τέχνης και σύγχρονων μορφών τέχνης Σε συνεργασία με το La Panacée, μια νέα έκθεση έργων τέχνης θα εξερευνήσει το σύννεφο ως θέμα, ως οπτικό μοτίβο που χρησιμοποιείται σε πίνακες ζωγραφικής, εγκαταστάσεις ή γλυπτά, και ως νοητή εικόνα. Το «σύννεφο δεδομένων» είναι ένα κυρίαρχο αντικείμενο στο σύγχρονο κόσμο – η συλλογή των πληροφοριών απεικονίζεται ως ένας αστερισμός σημείων. Πέρα από την παρουσία του στην ιστορία της τέχνης, το σύννεφο θα μπορούσε να είναι το κλειδί για την κατανόηση της σημερινής τέχνης, πώς δηλαδή οι σύγχρονοι καλλιτέχνες επεξεργάζονται περίτεχνα μορφές: συλλέγοντας πληροφορίες ή ενδείξεις, και ενώνοντας τες μέσα σε μια εύθραυστη δομή, μία φαινομενικά νομαδική μορφή. Η έκθεση θα ασχοληθεί με διάφορες όψεις του σύννεφου: το σύννεφο δεδομένων (έργα που αποτελούνται από ή αναφέρονται στη συλλογή δεδομένων), τους σχηματισμούς (κινητές δομές, μορφές που μοιάζουν με σύννεφο), την εικονογραφία των σύννεφων (πώς το σύννεφο εξελίσσεται ως ένα αντικείμενο αναπαράστασης).
Χρόνος: Σεπτέμβριος-Νοέμβριος 2021 Επιμέλεια: Nicolas Bourriaud Διεθνείς Συνεργάτες: La Panacée - Κέντρο Σύγχρονου Πολιτισμού (Γαλλία) Τοπικοί Συνεργάτες: Καλλιτεχνικό Στέκι, Warr, Μataroa, Creative Hub Χώρος: Creative Hub, Aποθήκες ΟΣΕ
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Μεταμόρφωση
The Sound of the Future «Ο ήχος του μέλλοντος»
62
Διεπιστημονική έρευνα και πειραματισμός στην ακουστική, στην ηλεκτρονική, στα νέα μέσα, στα ηχοτοπία, στην performance και στις εξερευνήσεις του ανθρώπινου σώματος.
ICLI meets KALAMATA:21 «Το ICLI συστήνεται στο KALAMATA:21» Μια εορταστική έκδοση του Διεθνούς Συνεδρίου για τις επιφάνειες διεπαφής στις παραστατικές τέχνες Το διετές συνέδριο ICLI φέρνει σε επαφή ανθρώπους που εργάζονται με διαδραστικές επιφάνειες διεπαφής και την εφαρμογή τους στις τέχνες του θεάματος, συμπεριλαμβανομένης της μουσικής, των εικαστικών, του χορού, του κουκλοθέατρου, της ρομποτικής ή των παιχνιδιών. Τα θέματα της ζωντάνιας, της αμεσότητας, της παρουσίας (και τηλε-παρουσίας), της διαμεσολάβησης, της συνεργασίας του συγχρονισμού ή της ροής αμφισβητούνται προκειμένου να αποκτήσουν οι συμμετέχοντες καλύτερη κατανόηση για το ρόλο που διαδραματίζουν τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα στην ανθρώπινη έκφραση. Τρεις κεντρικές ομιλίες θα σχεδιαστούν για να παρουσιαστούν και να συζητηθούν μεταξύ των ερευνητών, των ερμηνευτών και του κοινού.
Modern Body Festival: Art as Research Through Experience «Modern Body Festival: Η τέχνη ως έρευνα μέσω της εμπειρίας» Μια διήμερη εκδήλωση με εγκαταστάσεις σε επιλεγμένα σημεία, με διαδραστικά πολυμέσα, video-art και παραστάσεις που χρησιμοποιούν τις νέες τεχνολογίες, διερευνά το ζήτημα του ανήκειν, της ταυτότητας και της επικοινωνίας. Το Modern Body Festival είναι ένα διεθνές φεστιβάλ το οποίο εμπνεύστηκε σαν ιδέα και αναπτύχθηκε από μια δυναμική ευρωπαϊκή και διεθνή κοινότητα καλλιτεχνών.
Χρόνος: Ιούλιος 2021 Διεθνείς Συνεργάτες: Πανεπιστήμιο του Sussex (Ηνωμένο Βασίλειο), Πανεπιστήμιο του Πόρτο (Πορτογαλία), Πανεπιστήμιο του Leeds (Ηνωμένο Βασίλειο), Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης (ΗΠΑ), Goldsmiths University of London (Ηνωμένο Βασίλειο), London South Bank University (Ηνωμένο Βασίλειο) Τοπικοί και Έλληνες Συνεργάτες: Εκπαιδευτήρια Μπουγά, Athens Science Festival Χώρος: Συνεδριακό Κέντρο Ξενοδοχείου Elite
Χρόνος: Νοέμβριος 2021 Διεθνείς Συνεργάτες: Σχολή Καλών Τεχνών, Οργανισμός Τέχνης Dezact / Φεστιβάλ Space Media (Ηνωμένο Βασίλειο/Ταϊβάν), STEIM (Ολλανδία), Stichting Artek (Ολλανδία) Εκπαιδευτικά Ιδρύματα: Τμήμα ArtScience – Βασιλική
Σε μια παγκοσμιοποιημένη κοινωνία όπου η αλλαγή κυριαρχεί, πώς μπορούμε να κατανοήσουμε, να αποδεχθούμε και να μάθουμε ο ένας από τον άλλον; Τι είναι η Ευρωπαϊκή Κοινότητα, και πώς μπορούμε να σχετιστούμε μαζί της και να συμφιλιωθούμε με τον κόσμο γενικότερα; Πώς μπορούμε να ξαναανακαλύψουμε την Ευρωπαϊκή Ιδέα, ιδίως μέσα από την οπτική της περιφέρειας; Το Modern Body Festival προσκαλεί τους ανθρώπους να δουν με νέα ματιά το συλλογικό παρελθόν, παρόν και μέλλον αλλά και να χαράξουν μια νέα πορεία για τον 21ο αιώνα στην Ευρώπη και πέραν αυτής.
The Wholodance 2.1
Ακαδημία Καλών Τεχνών (Ολλανδία), Τμήμα Ηχητικής και Σύνθεση – Βασιλικό Ωδείο της Χάγης (Ολλανδία), Hyperbody – Τμήμα Αρχιτεκτόνων – TU Delft [Ολλανδία], DASTheatre – Σχολή Τεχνών του Άμστερνταμ (Ολλανδία), DXArts: Ψηφιακά και Πειραματικά Mέσα – Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον στο Σιάτλ (ΗΠΑ) Τοπικοί Συνεργάτες: Mataroa, Φεστιβάλ Μηδέν Χώρος: Κινηματοθέατρο Ηλέκτρα, Creative Hub
Διαδραστική εκπαίδευση με ολόκληρο το σώμα για την εκμάθηση χορού Το Wholodance είναι μια δράση Έρευνας και Καινοτομίας που χρηματοδοτείται από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Horizon 2020 και ξεκίνησε τις δραστηριότητές της τον Ιανουάριο του 2016. Στόχος της είναι η ανάπτυξη και η εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογιών για την εκμάθηση του χορού προς όλους όσους ασχολούνται με το χορό, από ερευνητές και επαγγελματίες έως μαθητές χορού και ενδιαφερόμενο κοινό. Το πρότζεκτ Wholodance 2.1 στοχεύει στη σύνδεση της ισχυρής παράδοσης του Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας με νέες έρευνες γνώσης του σώματος μέσω της τεχνολογίας. Αξιοποιώντας και αναπτύσσοντας περαιτέρω το ευρωπαϊκό πρότζεκτ Wholodance, το KALAMATA:21 θα επιδιώξει να ενσωματώσει τα αποτελέσματα του πρότζεκτ σε demo, καλλιτεχνικές εγκαταστάσεις, εκπαιδευτικά εργαστήρια, πειραματικές και καλλιτεχνικές παραστάσεις που θα πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια του 2021.
Χρόνος: όλο το έτος 2021 Διεθνείς Συνεργάτες: Motek Entertainment (Ολλανδία), Πολυτεχνείο του Μιλάνου (Ιταλία), Πανεπιστήμιο της Γένοβας (Ιταλία), Πανεπιστήμιο του Κόβεντρι (Ηνωμένο Βασίλειο), Instituto Stocos (Ισπανία), K.danse (Ελβετία), Peachnote Τοπικοί και Έλληνες Συνεργάτες: Λύκειο Ελληνίδων Καλαμάτας, Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, Δημοτική Σχολή Χορού, τοπικές ιδιωτικές σχολές χορού, ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΣ και άλλες ενώσεις του παραδοσιακού χορού, Lynkeus, Ερευνητικό Κέντρο Αθηνά Χώροι: Μέγαρο Χορού, Αμφιθέατρο Κάστρου, Αγρόκτημα Μαρίνη, Κλειστό Γυμναστήριο του Πολυκλαδικού Σχολείου, Δημοτικό Στάδιο
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Μεταμόρφωση
The Edge of Performance «Το άκρο της παράστασης»
63
Μία παράσταση σε πραγματικό χρόνο σε δύο πόλεις Μια συναρπαστική παράσταση λειτουργεί ως σύνολο σε δύο παράλληλα μέρη, σε δύο παράλληλους κόσμους και ηπείρους. Η Νέα Υόρκη και η Καλαμάτα γίνονται η παιδική χαρά μας μικρής ομάδας καλλιτεχνών που τολμούν να αμφισβητήσουν την πραγματικότητα. Θα συνεργαστούν από απόσταση για να παράγουν ένα έργο για τις σύγχρονες άκρες της πραγματικότητάς μας, τα άκρα του εαυτού μας σε σχέση με τον εξωτερικό μας κόσμο. Πώς η performance, η πραγματικότητα και η τεχνολογία αναμειγνύονται και πώς το κοινό καθορίζει τα άκρα μιας παράστασης που πραγματοποιείται σε πραγματικό χρόνο σε δύο πόλεις; Ένα παράλληλο πρόγραμμα ανοιχτών διαλέξεων και εργαστηρίων θα διερευνήσει το θεωρητικό πλαίσιο της σύγχρονης performance.
Χρόνος: Νοέμβριος 2021 Συνεργάτης: Performa 2021 (ΗΠΑ) Χώρος: Μέγαρο Χορού, Κινηματοθέατρο Ηλέκτρα
Quintessence «Πεμπτουσία» Ένα εργαστήριο διήγησης για την ψηφιακή αφήγηση στην κοινότητα Το Quintessence αποτελεί μια σειρά από εργαστήρια αφήγησης που έχουν σχεδιαστεί για να προσελκύσουν ανθρώπους από όλη την Ευρώπη με προσωποποιημένες ιστορίες για την πόλη τους. Το Quintessence συνεργάζεται με την κοινότητα για να ανοίξει την πόλη και να τη μεταμορφώσει, μέσω πειραματικών τεχνικών ψηφιακής αφήγησης, σε ένα μέρος το οποίο ενθαρρύνει το παιχνίδι, την παράσταση και τη συμμετοχή. Το πρότζεκτ επιδιώκει να δημιουργήσει ένα ηχητικό τοπίο στην Καλαμάτα, το οποίο στη συνέχεια θα ενσωματωθεί σε μία σόλο παράσταση, σε μια ηχητική εγκατάσταση σε δημόσιο χώρο της Καλαμάτας.
Χρόνος: Ιούλιος 2021 Διεθνείς Συνεργάτες: Valetta 2018, Open Works Lab (Μάλτα), Φεστιβάλ FutureEverything (Ηνωμένο Βασίλειο) Τοπικοί Συνεργάτες: Tοπικές θεατρικές ομάδες Εθελοντική Ομάδα Αφήγησης και Δραματοποίησης: Αρσίνοος, Σχολείο Μπουγά, Mataroa Χώρος: Creative Hub
Sound Art Festival: Sound as Vibration «Φεστιβάλ της τέχνης του ήχου: Ο ήχος ως δόνηση» Ένα τριήμερο φεστιβάλ και ένα ετήσιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα Το φεστιβάλ Sound Art Festival θα περιλαμβάνει: ζωντανές παραστάσεις και συναυλίες από καλλιτέχνες του ήχου και σύνολα σύγχρονης μουσικής, ηχητικές εγκαταστάσεις, εργαστήρια για ενήλικες και παιδιά, ηχητικούς περιπάτους στην Καλαμάτα, και ένα εργαστήριο χαρτογράφησης του ήχου της Καλαμάτας για τη δημιουργία ενός ηχητικού αρχείου.
Χρόνος: Ιούλιος-Δεκέμβριος 2021 Διεθνείς Συνεργάτες: Flussi (Ιταλία), Apo33 (Νάντ, Γαλλία), Audiolab (Σαν Σεμπαστιάν, Ισπανία), Ensemble Phoenix (Ελβετία), LUFF (Ελβετία), Irjital (Λίβανος), Modern body festival (Ολλανδία), Space Media Festival (TPE), ICLI –Διεθνές Συνέδριο για τη
Το STudio for Electro-Instrumental Music (STEIM) από την Ολλανδία είναι ένα ανεξάρτητο κέντρο έρευνας και ανάπτυξης της ηλεκτρονικής μουσικής αφιερωμένης στις ζωντανές παραστάσεις, το οποίο θα συμβάλλει σε μια σειρά από εργαστήρια, ομιλίες και εκπαιδευτικά προγράμματα σχετικά με τη μουσική και τον ήχο.
Ζωντανή Διεπαφή, NIME – Διεθνές Συνέδριο για τα Νέα Μουσικά όργανα για την μουσική Έκφραση, IRCAM (Γαλλία), STEIM (Ολλανδία) Τοπικοί Συνεργάτες: Θάνος Πολυμενέας, Δημοτικό Ωδείο, Μουσικό Σχολείο Καλαμάτας, Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Χώροι: Μουσικό Σχολείο Καλαμάτας, Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας, Κινηματοθέατρο Ηλέκτρα, Αρχαία Θουρία
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Μεταμόρφωση
From STEM to STEAM «Από το STEM στο STEAM» Εκπαιδευτικά προγράμματα που συνδέουν την επιστήμη, την τεχνολογία, την μηχανική και τα μαθηματικά με τις τέχνες και την καινοτομία
CERN Collider- Science and Art Education «Επιταχυντής CERN-Επιστήμη και τέχνη στην εκπαίδευση» Έκθεση Επιστημών και Εικαστικών Αξιοποιώντας το παγκόσμιο δίκτυο Πανεπιστημίων και ερευνητικών ιδρυμάτων του CERN, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων στην Ελλάδα, και μαζί με τους τοπικούς καλλιτέχνες, τα ινστιτούτα τεχνών και δημιουργικών βιομηχανιών στην Ελλάδα, έχουμε διοργανώσει μια σειρά από εκθέσεις επιστημών και τεχνών που στοχεύουν να ενημερώσουν και να εμπνεύσουν το ευρύ κοινό, και ιδιαίτερα τους νέους, προωθώντας έτσι το δημόσιο συμφέρον και την κατανόηση της επιστήμης, της τεχνολογίας και της καινοτομίας στο μεγαλύτερο εργαστήριο σωματιδιακής φυσικής στον κόσμο. Ένα παράδειγμα είναι το art@CMS, μια πρωτοβουλία εκπαίδευσης και διάδοσης του πειράματος CMS του CERN, που προωθεί συνεργασίες μεταξύ επιστημόνων, επαγγελματιών καλλιτεχνών, ινστιτούτων τέχνης και μαθητών και υποστηρίζει εκθέσεις σε όλο τον κόσμο. Έχοντας μέχρι στιγμής προσελκύσει περισσότερους από 140.000 ανθρώπους σε 17 χώρες, το πρόγραμμα αυτό επιχειρεί την ένωση της τέχνης με την επιστήμη και συνδέει, εκπαιδεύει και εμπνέει τους πολίτες σχετικά με την έρευνα της φυσικής των σωματιδίων. Εργαστήρια για μαθητές και καθηγητές Το CERN έχει μια μακρά παράδοση στην εκπαίδευση των επιστημόνων του αύριο. Η εκπαίδευση είναι ένας βασικός πυλώνας της στρατηγικής αποστολής του. Για περισσότερα από 15 χρόνια το CERN σχεδιάζει και υλοποιεί προγράμματα επαγγελματικής ανάπτυξης για τους εκπαιδευτικούς της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης από όλο τον κόσμο, με στόχο την αύξηση των γνώσεων των εκπαιδευτικών για την έρευνα σωματιδιακής φυσικής και την υποστήριξή τους, έτσι ώστε να εμπνέουν και να κινητοποιούν τους μαθητές τους. Μια σειρά από εκπαιδευτικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών και διεθνών διαγωνισμών, όπως το διαγωνισμό Beamline for Schools, τα μαθήματα φυσικής των σωματιδίων και τα εργαστήρια επιστήμης & τεχνολογίας, αποτελούν ένα ισχυρό πλαίσιο για την προσέλκυση και τη δραστηριοποίηση των μαθητών και των εκπαιδευτικών κοινοτήτων στην Καλαμάτα και πέρα των ορίων της πόλης.
Athens Digital Arts Festival Academy «Ακαδημία του Φεστιβάλ Ψηφιακών Τεχνών της Αθήνας» Εκπαιδευτικά προγράμματα για τις τέχνες και την τεχνολογία / συμμετοχή σχολείων και παιδιών Το Athens Digital Arts Festival σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και διεθνή ινστιτούτα έχει αναπτύξει ένα πλούσιο πρόγραμμα εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων σχετικά με τις τέχνες και την τεχνολογία για παιδιά ηλικίας 5-12 ετών, το οποίο θα υλοποιηθεί σε σχολεία της Καλαμάτας και της Μεσσηνίας. To πρόγραμμα ADAF kids συνδέει τις ψηφιακές τέχνες και την τεχνολογία με την εκπαιδευτική διαδικασία, καλλιεργώντας τη φαντασία και τη δημιουργικότητα υπό την καθοδήγηση έμπειρων εκπαιδευτών από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
64
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Μεταμόρφωση
I Play and Understand «Παίζω και καταλαβαίνω»
65
Διαδραστική ψηφιακή έκθεση για μαθητές σχολείων Το πρόγραμμα χωρίζεται σε δύο μέρη: το πρώτο είναι μία διαδραστική έκθεση η οποία παρουσιάζει μία εισαγωγή σε στοιχειώδεις μαθηματικές έννοιες. Σχήματα και οθόνες με διαδραστικά εκθέματα και έργα τέχνης εισάγουν τους μαθητές στην έννοια της συμμετρίας στη φύση και στην τέχνη, στον κόσμο των αριθμών και των σχημάτων, στις οπτικές ψευδαισθήσεις, στη μηχανική και αλγοριθμική λειτουργία, ζητώντας τους να λύσουν παιχνίδια και πάζλ.
Χρόνος: όλο το έτος 2021 Διεθνής Συνεργάτης: Cern Collider Τοπικοί και Έλληνες Συνεργάτες: Μουσείο Ηρακλειδών, ADAF, σχολεία της Καλαμάτας Χώροι: Σχολεία της Καλαμάτας, Μέγαρο Χορού
Το δεύτερο μέρος αποτελεί μια έκθεση που προσφέρει ένα ιστορικό ταξίδι μέσα από τα στάδια της επιστημονικής και μαθηματικής σκέψης, καθώς και των τεχνών. Από τον προ-Σωκρατικό μύθο στο συλλογισμό, στην Πυθαγόρεια και στην Ελεατική φιλοσοφία, στον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, στην ελληνιστική περίοδο, την Αναγέννηση, τις κατακτήσεις της επιστήμης και την τέχνη του 20ου αιώνα, στην σύγχρονη επιστήμη του χάους, στα δυναμικά συστήματα και τα fractals.
Open Horizons «Ανοικτοί Ορίζοντες» Μια σειρά από πρότζεκτ που προωθούν καλλιτεχνικές και εκπαιδευτικές ανταλλαγές, ανάπτυξη δεξιοτήτων και μελλοντικές διαπολιτισμικές συνεργασίες
Complicite «Ομάδα θεάτρου Complicite» Μια νέα θεατρική παραγωγή, μια σειρά δημιουργικών εργαστηρίων και ένα σύντομο μάθημα στη θεατρική παραγωγή από μία από τις πιο καταξιωμένες θεατρικές ομάδες στον κόσμο Με έτος ίδρυσης το 1983, η Complicite είναι μεταξύ των πιο καταξιωμένων ομάδων θεάτρου στον κόσμο. Η θεατρική ομάδα με έδρα το Λονδίνο έχει παίξει σε περισσότερες από 40 χώρες, έχει κερδίσει περισσότερα από 50 βραβεία και είναι διεθνώς αναγνωρισμένη ως μία από τις πιο μεγάλες θεατρικές ομάδες που καθορίζουν τις τάσεις στο σύγχρονο θέατρο. Το 2021 η Complicite θα παρουσιάσει μία νέα παραγωγή στην Καλαμάτα και θα μοιραστεί την τέχνη της θεατρικής πρακτικής και της θεατρικής παραγωγής με ομάδες νέων επαγγελματιών.
Χρόνος: Ιανουάριος 2021 Συνεργάτης: Complicite (Ηνωμένο Βασίλειο) Χώρος: Μέγαρο Χορού Καλαμάτας
Import:Export «Εισαγωγές:Εξαγωγές» Ένα εργαστήριο εκπαίδευσης στην Καλαμάτα το 2021 σε συνεργασία με την Εθνική Γλυπτοθήκη(Κορκ, Ιρλανδία) Η Καλαμάτα ως λιμάνι είναι καλά εξοικειωμένη με τις πρακτικές εισαγωγής και εξαγωγής προϊόντων μέσω του εμπορίου. Έτσι, το 2021 θα διοργανώσουμε μια δημιουργική εμπορική συνδιαλλαγή ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ιρλανδία. H Εθνική Γλυπτοθήκη του Κορκ θα συνεργαστεί με τις τοπικές ομάδες Μataroa και Ευ Τόπος για να δημιουργήσει ένα πρόγραμμα φιλοξενιών, διαλέξεων, περιηγήσεων και εκδηλώσεων. Το πρόγραμμα προωθεί τη συνεργασία στην περιοχή και ενθαρρύνει την κινητικότητα μεταξύ των αστικών και των αγροτικών περιοχών καθώς και την αμοιβαία καλλιτεχνική ανταλλαγή μεταξύ των δύο λιμανιών των δύο πόλεων. Η Εθνική Γλυπτοθήκη θα διοργανώσει φιλοξενίες καλλιτεχνών, αρχιτεκτόνων και ακτιβιστών που θα καταλήξουν σε ένα τριήμερο εργαστήριο εκμάθησης εστιάζοντας στην Καλαμάτα ως δημιουργική πόλη. Το 2022 το Κορκ θα φιλοξενήσει καλλιτέχνες από την Καλαμάτα που θα συνεχίσουν τις δημιουργικές ανταλλαγές.
Χρόνος: κατά τα έτη 2021 και 2022 Διεθνής Συνεργάτης: Εθνική Γλυπτοθήκη (Ιρλανδία) Τοπικοί Συνεργάτες: Μataroa, Ευ Τόπος, Χώρος: Παλιό 10ο Δημοτικό Σχολείο
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Μεταμόρφωση
Freespace Happening «Εκπλήξεις σε ελεύθερο χώρο» Η πολιτιστική συνοικία West Kowloon αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα αναπτυξιακά πολιτιστικά έργα στον κόσμο, που συνδυάζει την τέχνη, την εκπαίδευση και το δημόσιο χώρο. Το όραμα της είναι να δημιουργήσει μια ζωντανή πολιτιστική γειτονιά για το Χονγκ Κονγκ, όπου οι τοπικές τέχνες μπορούν να αλληλεπιδρούν, να αναπτύσσονται και να συνεργάζονται. Το KALAMATA:21 και οι Αρχές της Πολιτιστικής Συνοικίας Δυτικού Kowloon έχουν εγκαθιδρύσει συνεργασία με στόχο την ανταλλαγή τεχνογνωσίας σχετικά με την ανάπτυξη της πόλης μέσω του πολιτισμού και θα παράγουν αμοιβαία προγράμματα φιλοξενίας μεταξύ των πόλεων της Καλαμάτας και του Χονγκ Κονγκ. Θα υπάρξει περαιτέρω διερεύνηση της δυνατότητας συμπαραγωγής νέων έργων στον τομέα των παραστατικών τεχνών που θα εμπλέκουν καλλιτέχνες από το Χονγκ Κονγκ, την ηπειρωτική Κίνα και την Ελλάδα.
66 Χρόνος: Μάρτιος 2021 Διεθνής Συνεργάτης: Πολιτιστική Συνοικία του Δυτικού Kowloon Τοπικοί Συνεργάτες: Δημοτική Σχολή Χορού, Εικαστικό Εργαστήρι, Φεστιβάλ Μηδεν, ΔΙΚΕΧΟ, Σύλλογος Αποφοίτων Μουσικού Σχολείου Καλαμάτας Mαρία Κάλλας, Ευ Τόπος Χώρος: Αγρόκτημα Μαρίνη, παλιό 10ο Δημοτικό Σχολείο
Alchemy «Αλχημεία» Ένα χορευτικό ντουέτο από τους Tero Saarinen & Angel Rojas Σε ένα νέο ντουέτο, ο κορυφαίος Φινλανδός χορευτής και χορογράφος Tero Saarinen και ο καταξιωμένος χορευτής φλαμένγκο Angel Rojas από την Ισπανία συναντιούνται για να εξερευνήσουν το δίπολο Βορρά-Νότου στην επικοινωνία και τις αξίες. Συνδυάζουν την παράδοση της ευρωπαϊκής κίνησης με ζωντανή μουσική από το Φινλανδό μουσικό ακορντεόν Kimmo Pohjonen και μια Ισπανική θηλυκή φωνή, ενώ στο έργο θα χρησιμοποιηθούν καινοτόμες νέες τεχνολογίες όπως τα τρισδιάστατα σκηνικά φωτισμού από τον Mikki Kunttu.
Χρόνος: Μάιος-Ιούνιος 2021 Κεντρική Ιδέα και Διεύθυνση: Tero Saarinen Παραγωγή: Tero Saarinen Company Διεθνείς Συνεργάτες: Rojas y Rodriguez (Ισπανία), Teatri di Civitanova (Ιταλία) Χώρος: Αμφιθέατρο Κάστρου, Μέγαρο Χορού
Theatre Project ESMAE «Θεατρικό πρότζεκτ ESMAE» Ένα πρότζεκτ θεατρικών ανταλλαγών μεταξύ της Καλαμάτας και του Πόρτο Μαζί με το ESMAE (Τμήμα Μουσικής του Πολυτεχνικού Ινστιτούτου του Πόρτο), ένα από τα κορυφαία Ινστιτούτα στην Ανώτατη εκπαίδευση των τεχνών στην Πορτογαλία, θα χτιστεί μία συνεργασία η οποία καλλιεργεί το πνεύμα της αμοιβαίας ανταλλαγής εμπειριών και προσωπικού, μέσα από προγράμματα που περιλαμβάνουν δημιουργικές ομάδες και ομάδες παραγωγής και από τις δύο χώρες. Το πρότζεκτ συμπεριλαμβάνει την από κοινού παραγωγή ενός θεατρικού έργου χρησιμοποιώντας ένα ελληνικό κείμενο, έναν Έλληνα σκηνοθέτη και έναν Πορτογάλο σχεδιαστή φωτισμού και σκηνογράφο που θα συνοδεύει το έργο και στις δύο χώρες. Στην συνέχεια ο σκηνοθέτης θα επαναλάβει την παραγωγή στην Πορτογαλία με φοιτητές από το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πολυτεχνείου του Πόρτο.
Project: Electra «Πρότζεκτ: Ηλέκτρα» Ο ιστορικός κινηματογράφος της Καλαμάτας ανοίγει εκ νέου τις πόρτες του μεταμορφωμένος 25 χρόνια μετά την απρόσμενη διακοπή λειτουργίας του, το κινηματοθέατρο «Ηλέκτρα» επανέρχεται στη ζωή ως ένα πλήρως εξοπλισμένο, σύγχρονο κέντρο κινηματογράφου και κινούμενης εικόνας. Η Ηλέκτρα φιλοδοξεί να γίνει ένα διεθνές κέντρο για τον κινηματογραφικό πειραματισμό, την εκπαίδευση και την παραγωγή ταινιών. Η Ηλέκτρα σχεδιάστηκε μαζί με τις τοπικούς κινηματογραφιστές και καλλιτέχνες και θα λειτουργήσει ως κόμβος κινηματογράφου και ως ένας πολυχώρος για την ανάπτυξη και την προώθηση της εθνικής και της ευρωπαϊκής κινηματογραφικής βιομηχανίας, καθώς και ως ένας χώρος εργασίας για την Κινηματογραφική Λέσχη, το Φεστιβάλ Μηδέν και το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ.
Χρόνος: Μάιος-Ιούνιος 2021 Διεθνείς Συνεργάτες: Τμήμα Μουσικής του Πολυτεχνικού Ινστιτούτου του Πόρτο, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πολυτεχνείου του Πόρτο Τοπικοί Συνεργάτες: ΔΗΠΕΘΕΚ, τοπικές θεατρικές ομάδες, Σύλλογος Αποφοίτων Μουσικού Σχολείου Καλαμάτας Mαρία Κάλλας Χώρος: ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.Κ
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Μεταμόρφωση
LabA Μoves to Kalamata «Το LabA μετακομίζει στην Καλαμάτα»
67
Το πειραματικό εργαστήριο κινηματογράφου θα εγκατασταθεί μόνιμα στην Καλαμάτα Τα εργαστήρια κινηματογράφου και ανάπτυξης κινηματογραφικών τεχνικών, οι προβολές και οι φιλοξενίες κινηματογραφιστών στην πόλη της Καλαμάτας θα έχουν ως αποτέλεσμα συναντήσεις φημισμένων και επίδοξων κινηματογραφιστών, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της νέας γενιάς των Ελλήνων και των Ευρωπαίων δημιουργών ταινιών. Αυτό θα αποτελέσει μια μακροπρόθεσμη επένδυση της πόλης για τους δημιουργικούς πολίτες της και για όσους επιθυμούν να μετεγκατασταθούν εδώ.
Χρόνος: 2020-2021 Συνεργάτης: LabA Χώρος: Hλέκτρα
Η Καλαμάτα έχει επιλεγεί ως συνεργάτης της LabA για μακροχρόνια συνεργασία, με στόχο να δημιουργήσει το χώρο, όπου μπορεί να ανθίσει τόσο η παραγωγή όσο και η έκθεση του πειραματικού κινηματογράφου. Η LabA θα ανοίξει τις πόρτες της σε εθνικούς και διεθνείς λάτρεις του πειραματικού κινηματογράφου και θα μεταφέρει την εμπειρία του προσωπικού της και την τεχνογνωσία μέσω συχνών εργαστηρίων κατάρτισης, προβολών και παραγωγών.
How Do We See Each Other? «Πώς βλέπουμε ο ένας τον άλλον;» Εκπαίδευση μέσω του κινηματογράφου για μία νέα κατανόηση της Ευρώπης Το Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Oberhausen της Γερμανίας δημιουργεί ένα πειραματικό πρότζεκτ για να εγκαθιδρύσει ένα βιώσιμο σχολικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα ως μέρος του καλλιτεχνικού προγράμματος του KALAMATA:21.
Χρόνος: Φθινόπωρο του 2020-2021 Διεθνής Συνεργάτης: Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Oberhausen Τοπικός Συνεργάτης: Σχολεία και Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της Καλαμάτας
Ο στόχος του πρότζεκτ είναι η μόνιμη εγκαθίδρυση ενός περιεκτικού προγράμματος σχολικής εκπαίδευσης στα σχολεία της Καλαμάτας. Το πρότζεκτ προορίζεται για να αξιοποιηθεί ως πρότυπο εκπαίδευσης στον τομέα του κινηματογράφου. Περιλαμβάνει ένα ολοκληρωμένο πακέτο εκπαίδευσης μέσω του κινηματογράφου και νοείται ως ιδέα πολυφωνική, που εμπεριέχει ένα ψηφιακό φόρουμ για τους καθηγητές, πρακτικές οδηγίες για τη διδασκαλία και λεπτομερή σχεδιασμό για τη συμμετοχή των μαθητών. Ο σκοπός είναι να αναπτύξει μία επικοινωνιακή, διαπολιτισμική αισθητική κινηματογράφου, όπου θα βελτιώνονται οι μεθοδολογικές και οι ψηφιακές δεξιότητες και των μαθητών και των καθηγητών.
Χώρος: Κινηματοθέατρο Ηλέκτρα, σχολεία της Μεσσηνίας
Το πρόγραμμα της κινηματογραφικής εκπαίδευσης θα εστιάσει στις πολιτισμικές διαφορές και στην διαπολιτισμική επικοινωνία. Στοχεύει στη μετάδοση μίας σύγχρονης, ανοικτής εικόνας της Ευρώπης, στην ανάλυση των διαφορετικών οπτικών που παρουσιάζονται στην Ευρώπη και στην εγκαθίδρυση μίας κοινής βάσης για επικοινωνία.
The Workshop «Το εργαστήριο» Μια σειρά εκπαιδευτικών master class, εργαστηρίων και σεμιναρίων για τους επαγγελματίες του κινηματογράφου Το κινηματοθέατρο «Ηλέκτρα» θα φιλοξενήσει μερικούς από τους καλύτερους επαγγελματίες και ειδικούς στον τομέα του κινηματογράφου και των νέων μέσων, οι οποίοι θα μοιραστούν τις γνώσεις και την εμπειρία τους με την νέα γενιά δημιουργών. Μια σειρά από επιλεγμένες προβολές, εργαστήρια για τη σκηνοθεσία ταινιών, το σενάριο, τον ήχο, την παραγωγή, το μοντάζ, τα νέα μέσα και τις οπτικο-ακουστικές δυνατότητες που υπάρχουν θα πραγματοποιηθούν καθ’ όλη τη διάρκεια του 2021 στον ανακαινισμένο χώρο της «Ηλέκτρας».
Χρόνος: όλο το 2021 Συνεργάτες: Οπτικο-ακουστικό Εργαστήριο-Σπουδές Επικοινωνίας και ΜΜΕ (Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών), Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, Ταινιοθήκη της Ελλάδος, Hellas FilmBox Berlin, Νέα Κινηματογραφική Λέσχη Καλαμάτας Χώρος: Κινηματοθέατρο Ηλέκτρα
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Μεταμόρφωση
Open City/Open Mind «Ανοικτή πόλη/Ανοικτό μυαλό»
68
Μία τετραήμερη Ωδή στην τέχνη του Video Art Το πρότζεκτ Open City/Open Mind αποτελείται από μια σειρά 10 εώς 20 μεγάλης κλίμακας προβολών και ανοικτών συζητήσεων σε δημόσιους χώρους με επιλογές έργων video art από όλο τον κόσμο.
Χρόνος: Ιούνιος 2021 Συνεργαζόμενα Φεστιβάλ και Δίκτυα στο Εξωτερικό: CologneOFF (Γερμανία), VideoChannel, The New Museum of Networked Art (Γερμανία), Global
Η επιλογή θα γίνει μέσω ενός ανοικτού καλέσματος σε διεθνές επίπεδο, με επιμέλεια από τη ομάδα του Φεστιβάλ video-art Μηδέν και διεθνείς προσκεκλημένους επιμελητές, καθώς και υλικό από το αρχείο του Φεστιβάλ Μηδέν.
Art & Moving Images Awards, Visualcontainer (Ιταλία), Oslo Screen Festival (Nορβηγία), FONLAD Digital Arts Festival (Πολωνία) , NOW & AFTER (Ρωσία), DAF (Ελβετία), Strangloscope (Βραζιλία), MADATAC (Ισπανία), ESPACIO ENTER (Ισπανία),
Παράλληλα με τις προβολές, θα υπάρξουν παρουσιάσεις και συζητήσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας σχετικά με την τέχνη του βίντεο. Μια ειδική επιλογή βίντεο θα προβληθεί σε μία γκαλερί, και 2-3 προβολές θα παρουσιαστούν σε ειδικές εκδηλώσεις κατά τη διάρκεια της χρονιάς.
700IS Reindeerland (Ισλανδία), ART:Screen (Σουηδία), NOVA (net-work), ATOPIA (Νορβηγία), CYBERBROTHERS (Ρωσία), VIDEOPLAY (Αργεντινή), Red Nomade (Ισπανία), VAN Lagos (Nιγηρία), Manipulated Image (ΗΠΑ) , Where Dreams Cross (Σουηδία), CYLAND (Ρωσία) Τοπικοί συνεργάτες: Φεστιβάλ Μηδέν, Νέα
3-Digitisation of Selected Monuments in Kalamata and Messinia Area «Τρισδιάτατη ψηφιοποίηση επιλεγμένων μνημείων στην Καλαμάτα και τη Μεσσηνία»
Κινηματογραφική Λέσχη, Κέντρο Δημιουργικού Ντοκιμαντέρ Χώρος: Κινηματοθέατρο Ηλέκτρα, δημόσιος χώρος
Η ενατένιση του μέλλοντος αφορά και στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς μέσω νέων τεχνολογικών εργαλείων αλλά και στη δημιουργία νέων καινοτόμων τρόπων εξερεύνησης και μελέτης του παρελθόντος. Μια επίπονη τεχνική διαδικασία (τόσο επί τόπου όσο και στο εργαστήριο) θα οδηγήσει σε μια σειρά από άκρως εξελιγμένες και ακριβείς ψηφιακές τρισδιάστατες αναπαραστάσεις επιλεγμένων μνημείων. Η διαδικασία αυτή θα φέρει τα μνημεία στην εικονική σφαίρα και θα γεννήσει την ψηφιακή τους ζωή: τη διάθεσή τους για περαιτέρω έρευνες, τη χρήση τους για εικονικές περιηγήσεις, την πρόσβασή τους μέσω εκπαιδευτικών εφαρμογών και υπηρεσιών κινητής εικονικής πραγματικότητας βασισμένες στην τοποθεσία του χρήστη, και πολλά άλλα.
Med Life: 21 Ο πολιτισμός της φυσικής και υγιειούς διαβίωσης
Med Diet: 21 _ A Mouthful of Mediterranean «Μια μπουκιά από Μεσόγειο» Αφήσε το φαγητό να είναι το φάρμακο και το φάρμακο να είναι η τροφή σου. Ιπποκράτης
Στις 17 Νοεμβρίου 2013 η UNESCO συμπεριέλαβε τη μεσογειακή διατροφή στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Ανθρωπότητας. Η μεσογειακή διατροφή σχετίζεται με τα φρέσκα συστατικά, τα φρούτα και τα λαχανικά, τα ψητά ψάρια και το ελαιόλαδο, αλλά και με τις δεξιότητες, τις γνώσεις, τις πρακτικές και τις παραδόσεις που φέρνουν τα καλύτερα προϊόντα στο τραπέζι. Προσεγγίζοντας το φαγητό ως εμπειρία, το πρόγραμμα Med Diet:21 εξερευνά νέες γαστρονομικές τάσεις, ιδέες και πειράματα που συνδυάζονται και προσκαλούν τους βιρτουόζους και τους λάτρεις του φαγητού σε ένα ταξίδι γεμάτο από μυρωδιές, εικόνες και γεύσεις που γαργαλούν όλες τις αισθήσεις.
Χρόνος: Ιανουάριος 2021 Συνεργάτες: Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Γενικά Αρχεία του Κράτους, Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών - Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων, Πάμε Βόλτα, Εφορεία Αρχαιοτότητων Μεσσηνίας, Europa Nostra Χώρος: Creative Hub
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Μεταμόρφωση
A Seaside Story «Μία Ιστορία για τη θάλασσα»
69
Μια αστική γιορτή φιλοξενίας, συντροφικότητας και φαγητού Μια ανοικτή γιορτή γύρω από ένα «οικογενειακό τραπέζι» κατά μήκος της τεσσάρων χιλιομέτρων ακτογραμμής της Καλαμάτας για τους ντόπιους και τους επισκέπτες να απολαύσουν και να γνωριστούν. Το Slow Food σε συνεργασία με τους καταστηματάρχες της παραλίας θα προετοιμάσουν επιλεγμένα πιάτα από ένα μακρύ κατάλογο συνταγών ειδικά σχεδιασμένων για την ημέρα που θα περιλαμβάνει συνολικά 5.000 πιάτα εξ’ ολοκλήρου προετοιμασμένα από το μέρος των τροφίμων που συνήθως δεν αξιοποιείται. Το πρότζεκτ Seaside Story θα εμπλουτιστεί από καλλιτεχνικές παραστάσεις, συναυλίες και δραστηριότητες για τα παιδιά.
Χρόνος: Ιούνιος 2021 Συνεργάτες/ Διοργανωτές: We Deliver Taste Τοπικοί Συνεργάτες: Μανιατάκειον Ίδρυμα, Ίδρυμα Καπετάν Βασίλη, Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Μεσσηνίας, Φεστιβάλ Άρτος – Οίνος – Έλαιον, Σύλλογος Καταστηματαρχών Υγειονομικού Ενδιαφέροντος Καλαμάτας, Αγρόκτημα Μαρίνη, RE:THINK Αγρόκτημα Φοίφα, Ένωση Αγροτικών προϊόντων Μεσσηνίας, τοπικοί παραγωγοί Χώρος: Παραλιακή ζώνη Καλαμάτας
Speed Design Dating Το Speed Dating είναι μία τεχνική που βοηθά τους πολυάσχολους επαγγελματίες να συναντήσουν πολλούς δυνητικούς συνεργάτες σε μια σειρά από προεπιλεγμένες και χρονομετρημένες συναντήσεις Το πρότζεκτ Speed Design Dating θα είναι ένα επταήμερο εργαστήριο που θα πραγματοποιείται μία φορά κάθε δύο μήνες και θα λειτουργεί ως επιταχυντής που φέρνει σε επαφή νέους επιχειρηματίες, τοπικούς παραγωγούς, τεχνολόγους τροφίμων, σχεδιαστές και ειδικούς στον τομέα των γεωργικών προϊόντων με σκοπό την ανάπτυξη καινοτόμων, καλά σχεδιασμένων προϊόντων, ιδεών και λύσεων στο χώρο των τροφίμων. Χρόνος: Όλο το έτος 2021
Orange Grove.
Συνεργάτες: Σχολή Design του Νανσύ (Γαλλία)
Τοπικοί Συνεργάτες: Ένωση Αγροτικών
Πιθανοί Συνεργάτες: ALBA Graduate Business
Συνεταιρισμών Μεσσηνίας, ΤΕΙ Πελοποννήσου,
School (Αμερικανικό Κολέγιο Αθηνών), Γεωπονικό
Επιμελητήριο Μεσσηνίας, Δρόμοι της Ελιάς,
Τμήμα Πανεπιστημίου Αθηνών, Ευρωπαϊκά Βραβεία
Ελληνικός Γεωργικός Οργανισμός «ΔΗΜΗΤΡΑ»
Design, Βραβεία Design Reddot, Βραβεία Design
Χώρος: Συνεδριακό Κέντρο Elite, Ξενοδοχείο
Ambassador, Reload Greece (Ηνωμένο Βασίλειο),
FILOXENIA, Κεντρική Αγορά
The Mediterranean Multi-Space «Ο Μεσογειακός πολυ-χώρος» Ένας εκθεσιακός χώρος, ένα εργαστήριο τροφίμων, ένα κατάστημα και πολλά περισσότερα Ο Μεσογειακός πολυ-χώρος θα είναι ένα σύγχρονο, φουτουριστικό κέντρο στην πόλη της Καλαμάτας, που θα αναλάβει το έργο της παρουσίασης της νέας γενιάς των εξαιρετικής ποιότητας και καλά σχεδιασμένων τοπικών προϊόντων που θα αναπτυχθούν μέσω του σχεδιασμού Speed Dating (βλέπε παραπάνω). Παρέχει καινοτόμα εκπαιδευτικά εργαστήρια για φοιτητές και νέους επιχειρηματίες και προάγει έναν υγιεινό τρόπο ζωής που βασίζεται στη μεσογειακή διατροφή μέσω της εικονικής πραγματικότητας, της πρωτοποριακής τεχνολογίας, της εκπαίδευσης και των τεχνών.
Χρόνος: Όλο το έτος 2021 Βασικός Συντονιστής: Μataroa Τοπικοί Συνεργάτες: Αγροτική Ένωση Μεσσηνίας, ΤΕΙ Πελοποννήσου, Επιμελητήριο Μεσσηνίας, Δρόμοι της Ελιάς, RE:THINK Αγρόκτημα Φοίφα, Μανιατάκειον Ίδρυμα, Ελληνικός Γεωργικός Οργανισμός «Δήμητρα» Χώρος: Κεντρική Αγορά, ΤΕΙ Πελοποννήσου
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Μεταμόρφωση
Olea Europea Διεθνές Φόρουμ για Εξαιρετικά Παρθένο Ελαιόλαδο, Διεθνής Ολυμπιακός Διαγωνισμός Ελαιολάδου
70
Το Διεθνές Φόρουμ για το Εξαιρετικά Παρθένο Ελαιόλαδο έχει ως στόχο να αποτελέσει ένα ετήσιο φόρουμ όπου θα παρουσιάζονται καινοτόμες ιδέες, θα αναλύονται και να συζητώνται διεθνή ζητήματα που σχετίζονται με την καλλιέργεια και την παραγωγή του ελαιολάδου. Ένα πενθήμερο Φόρουμ, μια σειρά από εργαστήρια και ένας διεθνής Διαγωνισμός Ελαιολάδου, θα φέρουν σε επαφή τους παραγωγούς, τους φορείς χάραξης πολιτικής, τους επιχειρηματίες, τους τεχνολόγους και τους χρηματοδότες. Χρόνος: Το Φόρουμ θα πραγματοποιείται κάθε
οργανισμοί μέλη της αίτησης για τη Μεσογειακή
χρόνο από το 2018 και μετά
Διατροφή στην UNESCO, Ένωση Ιδιοκτητών
Αρχικοί Χορηγοί: Costa Navarino, Αεροπορική
Επιχειρήσεων καφέ και εστιατορίων στην Καλαμάτα,
εταιρεία Aegean
Αγρόκτημα Μαρίνη, RE:THINK Αγρόκτημα Φοίφα,
Βασικοί Συνεργάτες: Ίδρυμα Καπετάν Βασίλη,
Papadimitriou C.C.S.A., Bläuel (Γερμανία), Δήμος
Costa Navarino, Μανιατάκειον Ίδρυμα (Ελλάδα)–
Θεσσαλονίκης.
η ελληνική εκπροσώπηση της αίτησης για τη
Συνεργάτες του Costa Navarino/Πιθανοί Συνεργάτες:
Μεσογειακή Διατροφή στην UNESCO, Εμπορικό
Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου, Αμερικανική
και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Μεσσηνίας, Μουσείο
Γεωργική Σχολή, Πανεπιστήμιο Davis της
Πολιτισμών της Ευρώπης και της Μεσογείου (Γαλλία),
Καλιφόρνια & Πανεπιστήμιο Αθηνών, ΙΟΒΕ,
Έκθεση EXPO του Μιλάνο 2015, Φεστιβάλ Άρτος
Ινστιτούτο Μαγειρικής της Αμερικής, Πανεπιστήμιο
- Οίνος - Έλαιον (Καλαμάτα), Ενώσεις Τοπικών
της Στοκχόλμης, Ελληνική Ολυμπιακή Ακαδημία.
Αγροτικών Προϊόντων, Τουρισμού/Εστίασης,
Χώρος: Costa Navarino
From Seed to Stomach «Από τον σπόρο στο στομάχι» Μια σειρά από δραστηριότητες ενδυνάμωσης και εκπαίδευσης για την ανάπτυξη της βιομηχανίας τροφίμων Το πρότζεκτ αξιοποιεί το brand name «Καλαμάτα» που είναι γνωστό στο χώρο των τροφίμων σε παγκόσμιο επίπεδο, προκειμένου να αναπτύξει τις δημιουργικές δεξιότητες και ένα νέο χαρακτήρα παραγωγής και κατανάλωσης για την ευρύτερη περιοχή. Ο γενικός στόχος είναι να τεθεί ο σπόρος της καινοτομίας, εκεί όπου τα συλλογικά προγράμματα αγροδιατροφής και οι επιχειρήσεις αναπτύσσουν το μέλλον τους ως διαμορφωτές της κοινής γνώμης, έχοντας επίγνωση των σύγχρονων διεθνών τάσεων. Οι πολίτες και οι εμπειρογνώμονες θα κληθούν να συνεργαστούν για να φανταστούν μαζί και να συν-δημιουργήσουν το μέλλον της περιοχής με τη συμμετοχή νέων επιχειρηματικών μοντέλων, καινοτόμων τεχνολογιών και νέων στρατηγικών μάρκετινγκ και επικοινωνίας. Οι δράσεις περιλαμβάνουν: • •
Έκθεση Εκδόσεων Μεσογειακής Διατροφής: Μια περιοδική έκθεση πολυμέσων διάρκειας ενός έτους στον Μεσογειακό Πολυχώρο Περιηγήσεις κυνηγιού τρούφας: Μια σειρά από περιηγήσεις μέσα από τον Ταΰγετο (Χρόνος: Ιούνιος-Σεπτέμβριος 2021) Χρόνος: ολο το έτος 2021
Πανεπιστήμιο – Διαχείριση Φιλοξενίας –
Συνεργάτες: We Deliver Taste (Ολλανδία), Σχολείο
Ταυτότητα Τροφίμων) (Γαλλία), Εταιρεία Ανάπτυξης
Τουρισμού Καλαμάτας, RE:THINK Αγρόκτημα
Τροόδους/ Γεωπάρκο Tρόοδος – Περιφερειακή
Φοίφα, Δημόσιο ΙΕΚ Καλαμάτας, ΙΕΚ ΟΡΙΖΩΝ,
Ανάπτυξη (Κύπρος)
Σύλλογος ιδιοκτητών καταστημάτων υγειονομικού
ΜΚΟ / Φιλανθρωπίες: EatingCity (Γαλλία), ARC2020
ενδιαφέροντος, K&K Architects (Ελλάδα), Σπύρος
(Γαλλία), FEEDBACK (Ηνωμένο Βασίλειο),
Τσιροβασίλης, ΤΕΙ Πελοποννήσου
Cloughjordan Ecovillage (Iρλανδία)
Πιθανοί Συνεργάτες:
ΜΜΕ–Έρευνα & Ανάπτυξη: Corallia (Ελλάδα),
Ακαδημαϊκά Ινστιτούτα/Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου
Edinburgh Food Studio (Ηνωμένο Βασίλειο),
Δικαίου: Πανεπιστήμιο Γαστρονομικών Επιστημών
Edgeryders (Βέλγιο), WasteCooking (Aυστρία),
– Slow Food (Ιταλία), HTMi – Ξενοδοχείο &
Bildmuseet Umea (Σουηδία)
Ινστιτούτο Τουρισμού (Ελβετία), Γεωπονικό
Χώρος: Creative Hub, ΤΕΙ Πελοποννήσου
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Μεταμόρφωση
Med Nature: 21 _ A Haven of harmony and well-being «Ένας όρμος αρμονίας και ευεξίας»
71
Νους υγιής, εν σώματι υγιή
The Planetbook Tournament Series Ένα διασκεδαστικό, χαλαρό συμμετοχικό επιτραπέζιο παιχνίδι σχετικά με τον όμορφο κόσμο μας που απειλείται Planetbook: ένα τουρνουά της Γης, του Αέρα, του Νερού και της Φωτιάς σε 6 Ευρωπαϊκές πόλεις που έχουν φιλοξενήσει τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης. Το Planetbook είναι το πρώτο συμμετοχικό επιτραπέζιο παιχνίδι για το περιβάλλον, που έχει δημιουργηθεί από την KEANΚύτταρο Εναλλακτικών Δραστηριοτήτων για τη Νεολαία. Η Greenpeace, το WWF και το BirdLife, καθώς και τέσσερις ελληνικοί ΜΚΟ (Αρχέλων, ΠΑΝΔΟΙΚΟ, Μεσόγειος SOS, Ευρωπαϊκή Έκφραση) παρείχαν πληροφορίες για την επιστημονική εγκυρότητα του Planetbook.
Χρόνος: Ιούνιος – Σεπτέμβριος 2021 Τοπικοί και Έλληνες Συνεργάτες: Δήμος Ευρώτα, Δήμος Μεσσήνης, Πανεπιστήμιο Αιγαίου Διεθνείς Συνεργάτες: GreenRope (Ιταλία), Σύλλογος Ψηφιακού Μέλλοντος Associazione Futuro Digitale (Ιταλία), Σύλλογος Galtancala (Ισπανία), AJI – Σύλλογος Ανταλλαγής Νέων (ASOCIACION JUVENIL INTERCAMBIA) (Ισπανία), KEAN Ισπανίας, Nacionalno dvijenie Obedinenie za razvitie na sporta
Εβδομάδα Beach Party τον Αύγουστο: Κάθε βράδυ σε μια διαφορετική παραλία της Μεσσηνίας διοργανώνουμε πάρτι στην παραλία με ζωντανή μουσική και χορό με καλλιτέχνες της περιοχής.
I sportn Association Footura’(Βουλγαρία), KEAN Bουλγαρίας, Φοιτητική Εστία STUDENTHUS KUSADASI (Τουρκία), Γραφείο Διεθνών Σχέσεων Πανεπιστημίου Atatürk (Tουρκία), GEO-Παγκόσμιος
Εβδομάδα οικολογίας-καθαρισμού: Μια εβδομάδα γεμάτη οικολογικές δραστηριότητες σε διάφορες πόλεις της Μεσσηνίας όπως ο καθαρισμός παραλίας, εργαστήρια ανακύκλωσης, δενδροφυτεύσεις, ποδηλατικές περιηγήσεις, ορειβασία.
Nature Lovers in Bliss «Φυσιολάτρεις σε ευδαιμονία»
Οργανισμός Περιβάλλοντος (Τουρκία), Πανεπιστήμιο Gazi (Tουρκία), Κυπριακό Κέντρο για Ευρωπαϊκές και Διεθνείς Σχέσεις, Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφου (Κύπρος), KEAN Κύπρου, Κίνημα για Δράση και Οργανισμός Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας (Ρουμανία). Χώρος: Δημόσιος Χώρος, παραλίες της πόλης, Πάρκο Σιδηροδρόμων ΟΣΕ, Αστικό Αγρόκτημα Φοίφα,
Μια σειρά από περιπετειώδεις εμπειρίες και παιχνιδιάρικες δραστηριότητες στην φύση
Αγρόκτημα Μαρίνη
Η φυσική ομορφιά της Καλαμάτας και της ευρύτερης περιοχής της Μεσσηνίας με τις αμμώδεις παραλίες και τους κρυμμένους κολπίσκους, με τα βουνά με δάση και τις εύφορες κοιλάδες, αναδεικνύουν την περιοχή σε έναν ιδανικό προορισμό για τους λάτρεις της περιπέτειας και της φύσης. Από τον κόλπο της Καλαμάτας στην κορυφή του Ταϋγέτου, οι ταξιδιώτες θα έχουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν κρυμμένους ιστορικούς, φυσικούς, αρχαιολογικούς και πολιτιστικούς “θησαυρούς”, ενώ θα δοκιμάζουν τα όριά τους με την ελεύθερη κατάδυση, το αλεξίπτωτο πλαγιάς, ή την πεζοπορία σε ένα από τα δεκάδες μονοπάτια που συνδέουν την Καλαμάτα με τη Σπάρτη και τα γύρω ποτάμια και βουνά.
Χρόνος: Μάιος-Σεπτέμβριος 2016 Συνεργάτες: Αναρριχητικό Κέντρο Νέδουσας, Σταύρος Καστρινάκης από το Diving Club Ελλάδα, Διονύσης Βλασόπουλος, FlyFreedom Paragliding Xώρος: φυσικό τοπίο Μεσσηνίας
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο ― Μεταμόρφωση
Green Design Festival «Φεστιβάλ πράσινου σχεδιασμού»
72
Μία πρωτότυπη, διασκεδαστική, συμμετοχική, οικολογική εκδήλωση με σχεδιαστές, αρχιτέκτονες, επιμελητές και άλλους ταλαντούχους ανθρώπους Το Green Design Festival είναι τόσο ένα θέαμα όσο και μία έκθεση EXPO, ένα τσίρκο από θεάματα βασισμένο στην τεχνολογία, η οποία προσφέρει μια διευρημένη ερμηνεία της βιωσιμότητας και μετατρέπει την πόλη της Καλαμάτας σε μία παιδική χαρά νέων τεχνολογιών. Αυτο-κινούμενα λεωφορεία, σπίτια με υδρο-μόνωση, ενεργειακά αποδοτικά συστήματα προσόψεων, αστική καλλιέργεια, στρατηγικές καθαρισμού ωκεανών και παραλιών, λάμπες φθορισμού, οι οποίες φέρνουν φως στις υποανάπτυκτες γειτονιές-φαβέλες, και ένα υποβρύχιο μουσείο είναι μόνο μερικά παραδείγματα των νέων τρόπων οικολογικής και κοινωνικής βιωσιμότητας. Το Green Design Festival χρησιμοποιεί ανανεώσιμες και εναλλακτικές πηγές ενέργειας, εξερευνώντας τη σχέση μεταξύ οικολογικής συνείδησης και οικονομίας και αναζητώντας να «επανασχεδιάσει» την καθημερινότητά μας με ένα πιο υπεύθυνο, οικολογικό τρόπο.
Χρόνος: Μάρτιος-Απρίλιος 2021 Διεύθυνση Προγράμματος: Βασίλης Μπαρτζώκας Διεύθυνση Ecomuseum/Green Design: Έφη Κομνηνού Σύμβουλοι: Double Decker UK (tbc) Ευρωπαίοι Συνεργάτες: European Design Awards, Greenpeace, Ecoweek Ecoweek Συνεργάτες: AKTO (Ελλάδα), AUTH (Ελλάδα), Πανεπιστήμιο Avans (Ολλανδία), Bartlett (Ηνωμένο Βασίλειο), Chalmers (Σουηδία), ETH (Ελβετία), HAWK (Γερμανία), HIT (Ισραήλ), IUE (Τουρκία), NTUA (Ελλάδα), NYP (Σιγκαπούρη), KEA (Δανία), Πανεπιστήμιο TUC Κρακοβίας (Πολωνία), UARC (Iταλία), Πανεπιστήμιο Βουκουρεστίου (Ρουμανία), Πανεπιστήμιο Κύπρου (Κύπρος), Πανεπιστήμιο Πατρών (Ελλάδα), Πανεπιστήμιο της Πρίστινα (Kόσοβο), 92Y (ΗΠΑ) Χώροι: Δημοτικό Στάδιο Καλαμάτας, Πάρκο ΟΣΕ
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο
14. ― Πώς θα επιλεγούν οι εκδηλώσεις και οι δραστηριότητες που θα αποτελέσουν το πολιτιστικό πρόγραμμα για το έτος; Επιθυμούμε το KALAMATA:21 να αποτελέσει ένα πρότζεκτ χωρίς αποκλεισμούς, το οποίο θα προσφέρει τη δυνατότητα στον καθένα να συμβάλλει με νέες και καινοτόμες ιδέες. Συγχρόνως, πρέπει να διασφαλιστεί η ποιότητα, η διαθεσιμότητα πόρων και η ικανότητα υλοποίησης. Η δομή του πρόγραμματός μας βασίζεται σε τέσσερις λειτουργικές κατηγορίες: • • • •
KALAMATA:21 παραγωγές/αναθέσεις/προσκλήσεις (χρηματοδοτούμενο 100% από πόρους της ΠΠΕ) Συμπαραγωγές (το KALAMATA:21 συμμετέχει έως και με 50%) Παράλληλες εκδηλώσεις (Ειδικοί διακανονισμοί, συμμετοχή μέχρι και με 20%) Ανεξάρτητες Παραγωγές (Ειδικοί διακανονισμοί, χωρίς οικονομική συμμετοχή)
Κατά την υποψηφιότητά μας, εστιάσαμε στις δύο πρώτες κατηγορίες, τις παραγωγές και τις συμπαραγωγές μας. Αυτές διασφαλίζουν την ποιότητα και ταιριάζουν 100% με την κεντρική ιδέα του προγράμματός μας και τους στρατηγικούς στόχους της ΠΠΕ. Μερικοί από αυτούς αναπτύχθηκαν μετά από πρόσκληση διασήμων καλλιτεχνών, επιμελητών πολιτιστικών εκδηλώσεων και επαγγελματιών. Άλλοι αναπτύχθηκαν μέσω συνεργασιών και τροποποιήσεων μεταξύ των συμμετεχόντων οργανισμών. Μεταξύ 2018-2020 σκοπεύουμε να κάνουμε ένα ανοικτό κάλεσμα προτάσεων για τα κάτωθι: • • • • •
Νέοι συνεργάτες για τις ήδη υπάρχουσες παραγωγές και συμπαραγωγές Νέα υπο-πρότζεκτ ή στοιχεία που συγκαταλέγονται στις ήδη υπάρχουσες υπο-ομάδες προγραμμάτων (clusters) Αναθέσεις στο πλαίσιο συγκεκριμένων προγραμμάτων (π.χ. City Gardens Festival) Συμμετοχή σε φιλοξενίες/εργαστήρια Μικρο-πρότζεκτ τα οποία υλοποιούνται από την κοινότητα, ενθαρρύνουν τη συμμετοχικότητα και «δημιουργούν αίσθηση»
Θα απευθύνουμε επίσης κάλεσμα για τις «Παράλληλες Εκδηλώσεις», δηλαδή ήδη υπάρχουσες εκδηλώσεις που έχουν πραγματοποιηθεί από επαγγελματίες του πολιτισμού, ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις μας και θα υλοποιούνταν ούτως ή άλλως, ανεξάρτητα από την ΠΠΕ. Ένα τέτοιο παράδειγμα θα μπορούσε να είναι ένα πρότζεκτ που έχει σχεδιαστεί από έναν Έλληνα, ιδιώτη επαγγελματία πολιτισμού για τον εορτασμό των 200 χρόνων της Ελληνικής Επανάστασης. Επιπλέον, σημαντικοί πολιτιστικοί οργανισμοί και φορείς που δεν ήταν σε θέση να επιβεβαιώσουν τη συνεργασία τους μαζί μας κατά τη διάρκεια της υποψηφιότητας, προκειμένου να διατηρήσουν την ουδετερότητά τους, θα έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν επιπρόσθετο πρόγραμμα υψηλής ποιότητας σε περίπτωση που κερδίσουμε τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας Ευρώπης.
73
Τέλος, οι ανεξάρτητες παραγωγές του προγράμματος θα προσφέρουν τη δυνατότητα να πραγματοποιηθούν ανεξάρτητες εκδηλώσεις και πρότζεκτ στην Καλαμάτα το 2021, οι οποίες μπορούν τελικά να αποτελέσουν, με μικρή υποστήριξη από τις ΠΠΕ, μέρος του επισήμου προγράμματος-δεδομένου ότι πληρούν τις προϋποθέσεις. Για παράδειγμα, μια ιδιωτική εταιρεία μπορεί να θέλει να διοργανώσει μια συναυλία κατά τη διάρκεια του έτους ΠΠΕ. Το KALAMATA:21 θα προσφέρει χώρο προώθησης, χώρο διεξαγωγής και υποστήριξη με αντίτιμο. Έτσι, θα δημιουργηθεί μια ιδιαίτερη αίσθηση για την πόλη και θα δοθεί δυνατότητα ανεξάρτητων παραγωγών, οι οποίες θα αυξήσουν τη γενικότερη προσφορά αλλά και την ενέργεια της πόλης κατά το έτος 2021.
Προϋποθέσεις Εκτός της καλλιτεχνικής αρτιότητας, υπάρχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις, οι οποίες στοχεύουμε να τηρηθούν για κάθε ένα από τα πρότζεκτ που περιλαμβάνονται στο πολιτιστικό μας πρόγραμμα. • • • • •
Κεντρική Ιδέα του προγράμματος: Τα πρότζεκτ που επελέγησαν θα ενισχύσουν το «αφήγημα» του KALAMATA:21 και ταιριάζουν με τη σύλληψη του προγράμματός μας. Ευρωπαϊκή διάσταση: Τουλάχιστον τα δύο τρίτα των προγραμμάτων μας συνδέονται με την ευρωπαϊκή ταυτότητα, είτε μέσω των Ευρωπαίων συνεργατών είτε λόγω του στοιχείου της διαπολιτισμικής ανταλλαγής. Δραστηριότητες προώθησης και ενεργός συμμετοχή πολιτών: Επιχειρούμε να δημιουργήσουμε ένα πρόγραμμα υλοποιήσιμο από την κοινότητα από κάτω προς τα πάνω πέρα από τις ανάγκες και τις απαιτήσεις μιας πόλης. Οι εκδηλώσεις και οι δραστηριότητες θα σχεδιαστούν μετά από συναντήσεις και συζητήσεις με τοπικά ιδρύματα και επαγγελματίες ή μέσω των ομάδων εργασίας των πολιτών της Καλαμάτας. Ένας μεγάλος αριθμός πρότζεκτ θα συμπεριλαμβάνει τοπικούς συνεργάτες και ιδρύματα. Παράλληλα, θα οργανώσουμε μια σειρά από συμμετοχικές εκδηλώσεις σε δημόσιους χώρους, οι οποίοι θα έχουν ως κύριο στόχο την κινητοποίηση του τοπικού κοινού. Βαρύτητα θα δοθεί στα προγράμματα-ομπρέλες: ACADEMY:21, RESIDENCIES:21, DigiKa. Επιθυμούμε να συμπεριλάβουμε νέες πρωτοβουλίες που υποστηρίζουν και συνδέονται με τα τρία προγράμματα-ομπρέλες, συμπεριλαμβανομένων εργαστηρίων και πρότζεκτ ανάπτυξης δεξιοτήτων για όλες τις ηλικίες, εισαγωγής νέων τεχνολογιών στην πολιτιστική καθημερινότητα των πολιτών με πρωτότυπους τρόπους και δημιουργίας διαπολιτισμικού διαλόγου και ανταλλαγής μέσω των φιλοξενιών καλλιτεχνών στην Καλαμάτα. Θα προσδιορίσουμε καινούρια πρότζεκτ, τα οποία αναμένεται να προκαλέσουν νέες εκδηλώσεις και να επιταχύνουν την τεχνολογική πρόοδο των επόμενων ετών.
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο
15. ― Πώς θα συνδυάζει το πολιτιστικό πρόγραμμα την τοπική πολιτιστική κληρονομιά και τις παραδοσιακές μορφές τέχνης με νέες, καινοτόμες και πειραματικού χαρακτήρα πολιτιστικές εκφάνσεις; Η ιδέα της αφύπνισης, της περισυλλογής και του παραδειγματισμού από το παρελθόν συνθέτει το τμήμα του προγράμματος που αναφέρεται στις ρίζες μας, στην παράδοση και στις κοινές μας εμπειρίες. Αντί να αποκαθηλώνουμε το παρελθόν μας ή να περιορίζουμε τους εαυτούς μας μένοντας τυφλά προσκολλημένοι σ’ αυτό, επιλέγουμε να το δούμε υπό ένα νέο πρίσμα που φωτίζει το δρόμο για το μέλλον. Πρότζεκτ όπως το Inside – Out όπου η παράδοση συναντά τη μόδα, και το «αναδυόμενο» (pop-up) Architectural Pavilion για την Ελληνική Επανάσταση, θα αφήσουν το στίγμα τους στην Καλαμάτα και θα προσκαλέσουν με τον τρόπο τους μικρούς και μεγάλους σε μια αμφισβήτηση των παραδοσιακών στοιχείων, σε ένα ταξίδι από την αρχαία κληρονομιά στον ψηφιακό κόσμο και θα τους κάνουν να διασκεδάσουν και να σκεφτούν με μια νέα οπτική το παρελθόν και το παρόν.
Εκτιμώντας τα Πλεονεκτήματά Μας Ανακεφαλαιώνοντας τις ρίζες μας, θα ξεκλειδώσουμε τα μυστικά των παραδόσεων που συνδέονται με τη μουσική και το χορό στην Ελλάδα και θα εμπνευστούμε για να δημιουργήσουμε σύγχρονες παραστάσεις όπως Dancing Birds από τους Les Ballets C de la B και το φεστιβάλ έθνικ μουσικής A World of Music. Θα αναβιώσουμε με σαφήνεια και τόλμη τα κείμενα των τραγικών ποιητών μέσω των φιλοξενιών και του θερινού σχολείου του Ancient Drama Now!, όπου μαζί με τους συνεργάτες μας, Blast Theory και Chunky Move θα πειραματιστούμε με νέες τεχνολογίες στην κλασσική θεατρική ερμηνεία.
Επαναφορά της Μνήμης Ο καταστρεπτικός σεισμός του 1986 είναι χαραγμένος στη μνήμη των Καλαματιανών τόσο ως μια μεγάλη συμφορά όσο και ως ένα κομβικό σημείο. Οι κάτοικοι της πόλης στάθηκαν ενωμένοι με αλληλεγγύη, κινητοποιώντας ο ένας
74
τον άλλο να ξαναχτίσουν την πόλη τους μεταμορφώνοντάς την στο στολίδι που είναι σήμερα. Τα περισσότερα ιστορικά μνημεία της Καλαμάτας αποκαταστάθηκαν, διατηρώντας τον πολιτισμικό πλούτο, την ταυτότητα και την ιστορική συνέχεια της πόλης. Τον πλούτο αυτό θα μοιραστούμε με τους επισκέπτες και τους ντόπιους μέσω της τρισδιάστατης απεικόνισης 3-Digitalisation of the Μonuments. Το πρότζεκτ The Earth is Moving, από το διεθνούς φήμης σύνολο κρουστών Typana αναδημιουργεί καλλιτεχνικά το φαινόμενο του σεισμού και μας οδηγεί μέσα από τις καταπιεσμένες μας μνήμες και τις πικρές οικογενειακές ιστορίες στην αναζήτηση της αλληλεγγύης, του συμπάσχειν και της δύναμης που έχει η συλλογικότητα· αξίες που θα συμβάλουν στην εξέλιξη της Καλαμάτας και της αξιοποίησης του δυναμικού της στο έπακρο, ώστε να αναδειχτεί ως μικρή ευρωπαϊκή πόλη-πρότυπο.
Στεκόμαστε Γερά στα Πόδια μας Για κάθε άλμα προς τα μπρος χρειάζεται πάντα μια σταθερή βάση. Η δική μας βάση είναι η ίδια η γη, η ιστορία και ο πλούτος της. Από τα αρχαία κιόλας χρόνια, η Καλαμάτα είχε παράδοση στην παραγωγή των παγκοσμίως φημισμένων ελαίων και ελαιόδεντρων. Αυτή η διαχρονική τέχνη περνούσε από γενιά σε γενιά για αιώνες. Μέσα από το Speed Design Date, ένα διασκεδαστικό πρόγραμμα σύναψης επαφών μεγάλης κλίμακας, προωθούμε την επικοινωνία των τοπικών βιοτεχνών-παραγωγών με μερικούς από τους πιο δημιουργικούς σχεδιαστές και τους πιο εκπαιδευμένους τεχνολόγους τροφίμων, δίνοντάς τους την ευκαιρία να δουλέψουν μαζί, δημιουργώντας έτσι τη νέα γενιά των καλαματιανών προϊόντων. Ελιές, λάδι, σύκα, σταφίδες και μεταξωτά αλλάζουν όνομα και εικόνα και παρουσιάζονται σε ψηφιακό και φυσικό χώρο μέσω της διαπλατφορμικής έκθεσης Magazine, έτοιμα να μπουν σε μια νέα εποχή εμπορίου πέρα από τα σύνορα του τόπου μας.
16. ― Πώς έχει συμπεριλάβει η πόλη ή πώς σχεδιάζει να συμπεριλάβει τοπικούς καλλιτέχνες και πολιτιστικές οργανώσεις κατά το σχεδιασμό και την υλοποίηση του πολιτιστικού προγράμματος; Παρακαλείσθε να αναφέρετε συγκεκριμένα παραδείγματα και τοπικούς καλλιτέχνες και πολιτιστικούς οργανισμούς, με τους οποίους προβλέπεται συνεργασία και προσδιορίστε το είδος των συνεργασιών. Από την ανακοίνωση της υποψηφιότητας της Καλαμάτας για ΠΠΕ, μια δημιουργική «αναστάτωση» έχει επικρατήσει σε όλη την πόλη. Ένας πρωτοφανής κύκλος συναντήσεων, προβληματισμού, κατιδεασμού και γέννησης συνεργατικών
ομάδων εργασίας, οδήγησε σε μεγάλες ιδέες που διαμόρφωσαν κάποια από τα έργα του τρέχοντος φακέλου υποψηφιότητας. Και οι δύο Καλλιτεχνικοί Διευθυντές ήρθαν σε επαφή με τοπικούς καλλιτέχνες και οργανισμούς,
Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο
επιχειρηματίες, εκπαιδευτικούς, επαγγελματίες του πολιτιστικού τομέα, δημιουργούς, υπαλλήλους του Δήμου, καλλιτέχνες όλων των ηλικιών αλλά και πολίτες, προκειμένου να χαρτογραφήσουν τις ανάγκες και το όραμά τους. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι μας μίλησαν για το έργο τους, τα όνειρα και τις προσδοκίες τους και μας έδωσαν μια εικόνα της πόλης μέσα από τα δικά τους μάτια. Αναγνωρίζοντας ότι το εύρος του γνωστικού μας πεδίου είναι περιορισμένο, γεγονός που επηρεάζει και τις επιλογές μας, συνεργαστήκαμε στενά με τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας Στάθη Γυφτάκη και τον καλλιτεχνικό διευθυντή της Σχολής Εικαστικών Παναγιώτη Λαμπρινίδη, αναπτύσσοντας σχέδια που οι ίδιοι πρότειναν, μαζί με τοπικούς καλλιτέχνες, όπως το φεστιβάλ αφήγησης και κουκλοθεάτρου Once Upon A Time ή την έκθεση What is our country?. Tα παραπάνω πρότζεκτ ξεκίνησαν από ομάδες ταλαντούχων νέων καλλιτεχνών με διεθνή αναγνώριση. Ο Θάνος Πολυμενέας-Λιοντήρης, ένας νεαρός συνθέτης και καλλιτέχνης γεννημένος στην Καλαμάτα, υπήρξε ο βασικός συνεργάτης όσον αφορά το τεχνολογικό κομμάτι διαφόρων πρότζεκτ όπως το Modern Body Festival ή το θερινό σχολείο του Ancient Drama Now!. Λαμβάνοντας υπόψη τις ιδέες που προέρχονταν από τις τοπικές επιχειρήσεις, έχουμε δημιουργήσει μια σειρά από έργα που αφορούν ολόκληρη την πόλη σε μια προσπάθεια εξερεύνησης των τοπικών παραδόσεων του παρελθόντος και αναζήτησης νέων καινοτόμων τρόπων για την αναβίωση τους. Tο City Gardens Festival, το Mute Memorial αλλά και το Public Art Festival αποτελούν καλά παραδείγματα αυτής της πρακτικής, περιλαμβάνοντας ένα μεγάλο αριθμό τοπικών καλλιτεχνών, νέων επιχειρηματιών και πολιτιστικών οργανισμών όπως το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, το Κέντρο Νέων, την Ελληνική Ένωση Εκπαιδευτικών για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και πολλά άλλα. Η συμμετοχή των τοπικών καλλιτεχνών είναι επίσης μια στρατηγική που γεννήθηκε από τις ανοικτές συμμετοχικές διαδικασίες που εφαρμόζονται καθ’ όλη τη διάρκεια της υποψηφιότητας. Τοπικοί καλλιτέχνες όπως ο παραδοσιακός μουσικός Ταξιάρχης Γεωργούλης, ο κιθαρίστας Αντώνης Κουφουδάκης, ο νεαρός τζαζ μπασίστας Αρίων Γυφτάκης, ο παγκοσμίου φήμης τραγουδιστής όπερας Δημήτρης Πλατανιάς, ο ζωγράφος Δημήτρης Τζαμουράνης-αν αναφερθούμε ενδεικτικά-, υπήρξαν συνεργάτες μας στο σχεδιασμό μουσικών προτζεκτς που θα περικλείουν όλη την πόλη, όπως το A World of Music. Φεστιβάλ όπως το διεθνές Φεστιβάλ Μηδέν αλλά και λέσχες όπως η Κινηματογραφική
Λέσχη Καλαμάτας έχουν συνεργαστεί για το σχεδιασμό του πρότζεκτ Electra, ενός φιλόδοξου έργου για την ανακαίνιση και επαναλειτουργία του πρώην κινηματογράφου «Ηλέκτρα» ως μιας «Σύγχρονης Σκηνής για την Κινούμενη Εικόνα», που θα βάλει τη σφραγίδα του ως μια μόνιμη παρακαταθήκη στην πόλη για πολλά χρόνια μετά την ΠΠΕ. Παρόμοια προσπάθεια πραγματοποιήθηκε σχετικά με τη συμμετοχή καλλιτεχνών, οι οποίοι δραστηριοποιούνται σε ήδη καθιερωμένα και επιτυχημένα φεστιβάλ της περιοχής, όπως π.χ. το Φεστιβάλ Κιθάρας Καλαμάτας αλλά και το Νεανικό Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος, μέσω της σύνδεσής τους με σχετικούς Ευρωπαίους συνεργάτες και πρότζεκτ όπως το δικό μας Ancient Drama Now!. Το MedLife:21 είναι δομημένο με τη βοήθεια του Ιδρύματος Καπετάν Βασίλης, του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και του Μανιατάκειου Ιδρύματος. Το Creative Hub έχει σχεδιαστεί υπό την ηγεσία και τις ιδέες της δημιουργικής ομάδας πολιτιστικής καινοτομίας της Καλαμάτας Mataroa και έχει συλλογικά διαμορφωθεί με τη συμμετοχή τοπικών επαγγελματιών τουρισμού, παραγωγής, σχεδιασμού, ψηφιακών τεχνών και καλλιτεχνών και θα υλοποιηθεί με την υποστήριξή τους. Το πρόγραμμα RESIDENCIES:21 θα υλοποιηθεί επίσης με τη συμμετοχή τοπικών συνεργατών, όπως π.χ. των απόφοιτων του Μουσικού Σχολείου Καλαμάτας «Μαρία Κάλλας». Στο πρόγραμμα φιλοξενιών για συγγραφείς, παραδείγματος χάριν, θα εμπλακούν τοπικές οργανώσεις: η Λέσχη Ανάγνωσης της Καλαμάτας, η Ένωση Μεσσηνίων Συγγραφέων, η Ένωση Μεσσηνίων Φιλολόγων, και η εκδοτική εταιρεία Κόκκινο, που έχει ως βάση την Καλαμάτα. Μνημόνια Συνεργασίας έχουν συναφθεί με το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, το Επιμελητήριο Μεσσηνίας και το ΤΕΙ Πελοποννήσου, θέτοντας τα θεμέλια για σημαντικές συνεργασίες με στόχο την εφαρμογή ενός ευρέως φάσματος έργων, συμπεριλαμβανομένων των προγραμμάτων αναβίωσης της Αρχαίας Aγοράς και των Ρητορικών αγώνων. Το Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου βοήθησε στην καταγραφή της ιστορικής ανάλυσης και του πολιτιστικού προφίλ της Καλαμάτας –στοιχείων απαραίτητων για τη στρατηγική μας– συμβάλλοντας σημαντικά στο branding της πόλης και την τρέχουσα κατάσταση των τοπικών δημιουργικών βιομηχανιών.
75
Ικανότητα υλοποίησης
17. ― Παρακαλούμε να επιβεβαιώσετε και να αποδείξετε ότι διαθέτετε ευρεία και ισχυρή πολιτική στήριξη και σταθερή δέσμευση από τις αρμόδιες τοπικές, περιφερειακές και εθνικές δημόσιες αρχές. Ο Δήμος της Καλαμάτας πήρε την απόφαση να διεκδικήσει τον τίτλο με μία ισχυρή πλειοψηφία (36/41 ψήφοι). Τόσο η ομάδα της πλειοψηφίας όσο και της μείζονος μειοψηφίας υποστηρίζουν πλήρως τη διαδικασία της διεκδίκησης και το Γραφείο της Υποψηφιότητας. Παρόλο που το Δημοτικό Συμβούλιο είναι ο δικαιούχος της υποψηφιότητας, με την απόφασή του με αριθμό 307/2015 εγγυάται την ανεξαρτησία και την αυτόνομη λειτουργία του Γραφείου Υποψηφιότητας και της ομάδας που εργάζεται σε αυτό. Η διεκδίκηση του τίτλου είναι επίσης μέρος της Πολιτιστικής Στρατηγικής 2016-2025. Καθώς δεν προβλέπονται εκλογές Τοπικής Αυτοδιοίκησης έως το 2019, διασφαλίζεται η πολιτική σταθερότητα σε τοπικό επίπεδο για τα πρώτα κρίσιμα χρόνια της υλοποίησης της διοργάνωσης. Οι όμοροι Δήμοι ΠύλουΝέστορος, Οιχαλίας, Δυτικής Μάνης, Μεσσήνης και Τριφυλίας αλλά και οι Δήμοι Σπάρτης, Τρίπολης έχουν επίσης ψηφίσει υπέρ της υποστήριξης και της συνεργασίας για την διεκδίκηση του τίτλου της ΠΠΕ. Ο κάθε Δήμος θα συνυπογράψει με τον Οργανισμό Διαχείρισης Προγραμματική Σύμβαση, όπου θα καθορίζεται η οικονομική συνεισφορά του κάθε Δήμου καθώς και τα πολιτιστικά έργα που θα αναπτυχθούν στην κάθε πόλη.
Επίσης, ο Δήμος της Καλαμάτας ενέκρινε τον προτεινόμενο προϋπολογισμό των 30.000.000€, το οργανόγραμμα του φορέα διαχείρισης (συμπεριλαμβανομένων των βασικών αρχών του Καταστατικού) και τα προτεινόμενα έργα υποδομής που απαιτούνται για το έτος της ΠΠΕ στο Δημοτικό Συμβούλιο της 20ής Σεπτεμβρίου 2016. Η οικονομική συμμετοχή του Δήμου της Καλαμάτας έχει καθοριστεί στα 5.000.000€. Ένα μικρό ποσοστό αυτής της συνεισφοράς θα είναι σε υπηρεσίες και είδος (π.χ. Χρήση δημοτικών κτιρίων ή βοήθεια από την Δημοτική Αστυνομία). Καθώς η Περιφέρεια Πελοποννήσου είναι και Διαχειριστική Αρχή προγραμμάτων ΕΣΠΑ, στόχος είναι να δημιουργηθούν οι κατάλληλες προσκλήσεις προγραμμάτων, ώστε να χρηματοδοτηθούν τόσο τα πολιτιστικά έργα, όσο και οι απαιτούμενες υποδομές. Οι ειδικές προσκλήσεις μπορούν να δρομολογηθούν μόνο για την νικήτρια πόλη και για αυτόν τον λόγο δεν έχει γίνει περαιτέρω προετοιμασία γι’ αυτές. Τέλος, το Υπουργείο Πολιτισμού έχει διαβεβαιώσει ότι θα υποστηρίξει την νικήτρια πόλη τόσο σε οικονομικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο.
18. ― Παρακαλούμε να επιβεβαιώσετε και να αποδείξετε ότι η πόλη σας έχει ή θα έχει επαρκείς και βιώσιμες υποδομές για να ανταποκριθεί στον τίτλο. Για να το κάνετε αυτό παρακαλούμε να απαντήσετε στις ακόλουθες ερωτήσεις : α ― Εξηγήστε εν συντομία πώς η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης θα κάνει χρήση και θα αναπτύξει τις πολιτιστικές υποδομές της πόλης.
Το καλλιτεχνικό πρόγραμμα έχει αναπτυχθεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να ανταποκρίνεται στις υφιστάμενες πολιτιστικές υποδομές, να βελτιστοποιήσει τη χρήση τους,
77
Ικανότητα υλοποίησης
να αναπτύξει το μοντέλο της βιώσιμης διαχείρισής τους και να εξασφαλίσει την προσβασιμότητά τους προς όλους.
Α νάπτυξη Ικανοτήτων Δ ιαχείρισης Το Μέγαρο Χορού είναι η πιο πρόσφατη και εξαιρετικά εξοπλισμένη, αν και αμφιλεγόμενη, πολιτιστική υποδομή που διαθέτει η πόλη. Είναι ένας τεράστιος χώρος για μία μικρή πόλη με, ίσως, τη μεγαλύτερη σκηνή της Ελλάδος, επιφάνειας 1.500 τ.μ. συνυπολογίζοντας και τους χώρους των παρασκηνίων. Η ΠΠΕ θα αξιοποιήσει στο μέγιστο τις δυνατότητές του, οι οποίες μέχρι στιγμής παραμένουν ανεκμετάλλευτες. Μέσω του ACADEMY:21, του Προγράμματος δηλαδή Ανάπτυξης Δεξιοτήτων, η ΠΠΕ θα υποστηρίξει την πόλη στη δημιουργία ενός πλαισίου διαχείρισης του πολιτιστικού τομέα της και ενός μοντέλου για τη βιώσιμη λειτουργία του Μεγάρου Χορού ως παρακαταθήκη μετά το 2021, το οποίο είναι βασικός χώρος διεξαγωγής εκδηλώσεων και εργαστηρίων για το έτος της ΠΠΕ (Inside – Out: Looking at the Unseen Side of Fashion, The Earthquake). Η ΠΠΕ συνεργάζεται στενά με την πόλη προς αυτή την κατεύθυνση.
Αξιοποίηση kαι Εξέλιξη Η Καλαμάτα έχει επαρκείς υποδομές οι οποίες υποστηρίζουν τη δημιουργική έκφραση των πολιτών. Με παραπάνω από δέκα σκηνές (κάποιες χρησιμοποιούνται για πρότζεκτς όπως Singing Beyond the Edge, The Photonics), ακόμα περισσότερους χώρους που μπορούν να φιλοξενήσουν συνέδρια, διαλέξεις και εργαστήρια (π.χ. The Earthquake, Electra), τρεις εκθεσιακούς χώρους εικαστικών εκθέσεων (π.χ. At the Edge, Vertigo, Greek Art Masterpieces: What is our Country?), τέσσερα μουσεία, τρεις βιβλιοθήκες (Programme of Residency for Authors and Translators), το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και το ΤΕΙ Πελοποννήσου, η πόλη μπορεί να φέρει εις πέρας σημαντικές εκδηλώσεις. Ειδικά διαμορφωμένος χώρος φιλοξενίας εικαστικών εκθέσεων υψηλών προδιαγραφών δεν υπάρχει, καθώς θεωρείται ότι υπερβαίνει τις ανάγκες και τη διαχειριστική δυνατότητα της πόλης. Παρόλα αυτά, το Στούντιο του Μεγάρου Χορού πληροί τις παραπάνω προδιαγραφές, ενώ υπάρχουν και μικρότεροι εκθεσιακοί χώροι που μπορούν να λειτουργήσουν υποστηρικτικά. Το Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσσηνίας παρουσιάζει μία πλήρη οπτική της Μεσσηνίας από τους προϊστορικούς μέχρι τους Ρωμαϊκούς χρόνους και αποτελεί την έμπνευση του πρότζεκτ Re-Experiencing the Archaeological Museum of Messenia, το οποίο μεταμορφώνει ολοκληρωτικά την εμπειρία του επισκέπτη. Στον πολιτιστικό πλούτο της πόλης προστίθεται ο καινούριος εκθεσιακός χώρος του Λυκείου Ελληνίδων Καλαμάτας που παρουσιάζει την ιδιωτική συλλογή τοπικών ενδυμάτων της Βικτωρίας Καρέλια, μία μοναδική συλλογή σε εκθεσιακό χώρο ευρωπαϊκών προδιαγραφών. Τέλος, η Αρχαία Μεσσήνη με τα δύο ανοικτά θέατρα και το στάδιο των 7.000 θέσεων θα φιλοξενήσει μεγάλα έργα και εκδηλώσεις (όπως Maria Callas Mini Series of New Operas και το Civil War) προσδίδοντας μία ιδιαίτερη ατμόσφαιρα.
Α νάπτυξη 78 Οι πολιτιστικές υποδομές που θα αναπτυχθούν περαιτέρω για να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες της ΠΠΕ συμβαδίζουν με τις προτεραιότητες της Πολιτιστικής Στρατηγικής της πόλης. Αυτές είναι: το Creative Ηub, η ανακαίνιση και επανάχρηση του «Ηλέκτρα» ως Kέντρου Kινούμενης Eικόνας με γραφείο υποδοχής κινηματογραφικών παραγωγών και χώρο εργαστηρίων και η αναβάθμιση του Πνευματικού Κέντρου ως Κέντρου Επισκεπτών, Κέντρου Τύπου και χώρου εργαστηρίων.
Δ ημόσιος Χώρος Ο δημόσιος χώρος της πόλης θα λειτουργήσει καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους 2021 ως σκηνή, ως φόντο πολιτιστικών δράσεων. Το City Gardens Festival θα λάβει χώρα στο Πάρκο Σιδηροδρόμων, σε κοινόχρηστους χώρους, σε αδιαμόρφωτα κενά οικόπεδα και σε δημόσιους και ιδιωτικούς κήπους πραγματοποιώντας εργαστήρια, εκπαιδευτικά προγράμματα και εκθέσεις. Η παράκτια ζώνη της πόλης θα αποτελέσει αντικείμενο έρευνας και δράση του Imagine the City LAB, ενώ μέσω του πρότζεκτ Βodies in Urban spaces θα επαναπροσδιοριστεί η χρήση της. Οι πλατείες θα αξιοποιηθούν για τη διενέργεια δημόσιου διαλόγου και ρητορικών αγώνων και πρότζεκτς όπως Architectural Pavilion: Relic of a Warning και Series of Τalks: Talking Figures θα διεξαχθούν εκεί.
Α ντισυμβατική Προσέγγιση Πέρα από τις πολιτιστικές υποδομές που είναι απαραίτητες για την διεξαγωγή του προγράμματος, στην πόλη υπάρχουν χώροι οι οποίοι μπορούν να αξιοποιηθούν με έναν πρωτότυπο τρόπο. Η Αγορά επαναπροσδιορίζει τις ρίζες της και φιλοξενεί την Debate Arena. Τα σχολεία κατά τους θερινούς μήνες θα μετατραπούν σε χώρους φιλοξενίας και εργαστηρίων. Οι τοπικοί σύλλογοι που χρησιμοποιούν τα βαγόνια στο Πάρκο Σιδηροδρόμων το 2021 θα φιλοξενήσουν ο καθένας μία αντιπροσωπεία χώρας που συμμετέχει στο πρόγραμμα, γνωρίζοντας έτσι ο ένας τον άλλον και ανταλλάσσοντας ιδέες και τεχνογνωσία. Κρουαζιερόπλοια μπορούν να ταξιδέψουν «ψηφιακούς νομάδες» που θα εργαστούν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, αλλά και να φιλοξενήσουν μικρότερες εκδηλώσεις. Τα διατηρητέα κτίρια, που απασχολούν ιδιαίτερα την πόλη, θα αλλάξουν όψη μέσα από τη χρήση εικαστικών εγκαταστάσεων, προβολών και ειδικού φωτισμού.
Ευρύτερη Περιοχή Πέρα από την ενεργό συμμετοχή των πέντε Δήμων του Νομού Μεσσηνίας στο πρόγραμμα της ΠΠΕ, οι γειτονικές περιοχές υποστηρίζουν την ΠΠΕ και με την παροχή πολιτιστικών υποδομών, οι περισσότερες από τις οποίες έχουν αρχιτεκτονικό και ιστορικό ενδιαφέρον. Στην Αρχαία Μεσσήνη θα πραγματοποιηθούν μεγάλα πρότζεκτς όπως το Ancient Drama Νow! και το Civil War. Λίγο πιο έξω από την Αρχαία Μεσσήνη βρίσκεται το Ανδρομονάστηρο, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί ως χώρος φιλοξενιών καλλιτεχνών. Το Νιόκαστρο, κάστρο της Πύλου, θα είναι ένας από τους χώρους διεξαγωγής του Maria Callas Mini Series of New Operas, ενώ ο τόπος
Ικανότητα υλοποίησης
79
Ικανότητα υλοποίησης
της Αρχαίας Θουρίας θα είναι η «σκηνή» του Sound Art Festival: Sound as Vibration. Επίσης, στην περιοχή της Καρδαμύλης στο ιστορικό σπίτι του συγγραφέα Patrick Leigh Fermor θα πραγματοποιηθεί το πρόγραμμα φιλοξενίας Programme of Residency for Authors and Translators.
β. ― Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της πόλης όσον αφορά στην προσβασιμότητα (περιφερειακές, εθνικές και διεθνείς μεταφορές); Η πόλη τα τελευταία 2-3 χρόνια έχει αρχίσει να ανοίγει τα σύνορά της, να αναδύεται λόγω της ανάπτυξης των υποδομών που έκαναν την Καλαμάτα πιο εύκολα προσβάσιμη δια ξηράς, θαλάσσης και αέρος. Ξηρά ― Η Καλαμάτα βρίσκεται περίπου σε απόσταση μίας ώρας από τα περισσότερα μέρη της Μεσσηνίας. Επιπλέον, με την κατασκευή του καινούριου οδικού δικτύου η Καλαμάτα βρίσκεται σε δύο ώρες απόσταση κατά μέσο όρο από την Αθήνα με αυτοκίνητο ή ταξί και σε τρεις ώρες με το λεωφορείο. Θάλασσα ― Το λιμάνι της Καλαμάτας χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο για τουριστικούς σκοπούς. Μεταξύ Απριλίου και Οκτωβρίου υπάρχει ακτοπλοϊκή γραμμή που συνδέει σε εβδομαδιαία βάση την Καλαμάτα με το Γύθειο, τα Κύθηρα και την Κρήτη, ενώ από το 2014 στην πόλη έρχονται κρουαζιερόπλοια κάθε δύο εβδομάδες μεταφέροντας πλήθος επισκεπτών. Αέρας ― Ο αερολιμένας Καλαμάτας παρουσιάζει αυξημένη κίνηση. Η Καλαμάτα συνδέεται με άλλες πόλεις της Ελλάδος και με πάνω από 25 ευρωπαϊκούς προορισμούς (Κοπεγχάγη, Λονδίνο, Μόσχα, Βιέννη, Μάντσεστερ, Φρανφούρτη, Άμστερνταμ κλπ). Το αεροδρόμιο βρίσκεται σε απόσταση 15 λεπτών από την πόλη.
γ. ― Ποια είναι η ικανότητα ανταπόκρισης της πόλης όσον αφορά στη διαμονή των τουριστών; Ο νομός της Μεσσηνίας διαθέτει 14.370 κλίνες, δηλαδή 5.245.050 κλίνες το χρόνο, οι 10.175 σε ξενοδοχεία και οι 4.195 σε χώρους κάμπινγκ. Υπάρχουν 161 χώροι διαμονής στο νομό Μεσσηνίας, 114 ξενοδοχεία και συναφή καταλύματα και 17 χώροι κάμπινγκ. Ο πίνακας που ακολουθεί δείχνει την ικανότητα ανταπόκρισης της πόλης Κατηγορία Πέντε Αστέρων Τεσσάρων Αστέρων Τριών Αστέρων Δύο Αστέρων Ενός Αστέρα Σύνολο
Ξενοδοχεία 5 10 46 69 14 144
Δωμάτια 1.201 616 1.472 1.562 196 5.047
Κλίνες 2.795 1.239 2.813 2.972 356 10.175
όσον αφορά τη διαμονή των τουριστών κατά κατηγορία: Υπάρχει μεγάλος αριθμός ιδιωτικών διαμερισμάτων, τα οποία δεν προσμετρώνται στην επίσημη καταγραφή κλινών. Μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας Airbnb ενοικιάζονται 400 διαμερίσματα στη Μεσσηνία και 180 στην Καλαμάτα. Στην πόλη της Καλαμάτας υπάρχουν συνολικά περίπου 3.500 κλίνες, που υπολογίζεται ότι θα διπλασιασθούν ως το 2019, σύμφωνα με τις αιτήσεις που έχουν κατατεθεί στην αρμόδια υπηρεσία για την ανέγερση νέων ξενοδοχείων και συναφών καταλυμάτων. Η πόλη της Καλαμάτας είναι ένας ανερχόμενος τουριστικός προορισμός. Προς το παρόν μπορεί να φιλοξενεί τους επισκέπτες της, αλλά υπάρχει καταγεγραμμένη ανάγκη για περαιτέρω επενδύσεις στην τουριστική βιομηχανία. Έχουν κατατεθεί σχέδια για ανέγερση ξενοδοχείων εντός των ορίων της πόλης, αλλά πιστεύουμε ότι η προοπτική της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης θα προσελκύσει περαιτέρω επενδύσεις τόσο στην Καλαμάτα όσο και στο νομό Μεσσηνίας. Τέλος, αν χρειαστεί, το KALAMATA:21 θα οργανώσει τη φιλοξενία τουριστών και επισκεπτών σε πλοία, ιδιωτικά ή δημόσια, όπως έχει συμβεί ξανά στο παρελθόν, κυρίως σε έκτακτες περιστάσεις (σεισμός του 1986).
δ. ― Όσον αφορά στις πολιτιστικές, αστικές και τουριστικές υποδομές ποια είναι τα έργα (συμπεριλαμβανομένων των έργων ανακαίνισης) που η πόλη σας σχεδιάζει να εκτελέσει σε σχέση με τη δράση της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης από τώρα και έως το έτος του τίτλου; Ποιο είναι το προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα γι’ αυτό το έργο; Η ανάπτυξη της ικανότητας διαχείρισης των υπαρχόντων πολιτιστικών υποδομών (μέσω του ACADEMY:21) και η αξιοποίησή τους στο μέγιστο για την ΠΠΕ, αποτελούν προτεραιότητες σε σχέση με την ανέγερση νέων εγκαταστάσεων. Οι υπόλοιπες υποδομές που θα αναπτυχθούν στο διάστημα μεταξύ των ετών 2017-2021 σχετίζονται με την Πολιτιστική Στρατηγική της πόλης. Βασικός μας σκοπός είναι όλες οι υποδομές που θα χρησιμοποιηθούν για την ΠΠΕ να είναι λειτουργικές από το 2019, ώστε να δοκιμαστεί η λειτουργικότητά τους και να ολοκληρωθούν όλες οι απαραίτητες προσαρμογές για την εντατική χρήση τους το 2021.
80
Ικανότητα υλοποίησης
81
Χώρος
Περιγραφή
Στόχοι Στρατηγικής
Κατάσταση
Παραδείγματα πρότζεκτς
Ποσό και πηγή χρηματοδότησης
Ηλέκτρα
Κινηματογράφος, Γραφείο υποδοχής κιν/κών παραγωγών, Χώρος εργαστηρίων
θ
Ολοκληρωμένη μελέτη
LabA moves to Kalamata, Festival Miden-Open cities/Open Minds
1.000.000€ Κονδύλι από Τεχνικές Υπηρεσίες του Δήμου Καλαμάτας Κεντρική Κυβέρνηση
Creative Hub
Κόμβος καινοτομίας/ Επανάχρηση υποδομών
θ
Ολοκληρωμένο σχέδιο λειτουργίας
DigiKa, Architectural Democracy
700.000€ OP Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα, Καινοτομία – ERDF/ESF OP Πελοπόννησος – ERDF/ESF
ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.Κ
Ανακαίνιση
γ
Ολοκληρωμένη μελέτη
The Earthquake, Once Upon a Time
500.000€ Κονδύλι από Τεχνικές Υπηρεσίες του Δήμου Καλαμάτας
Παλιό μουσικό σχολείο
Ανακαίνιση και φιλοξενία του παραρτήματος της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνων
δ+στ
Εν αναμονή της σύναψης συμβάσεων
Exhibition: At the Edge, Vertigo,
40.000€ Κονδύλι από Τεχνικές Υπηρεσίες του Δήμου Καλαμάτας
Πρώην 10ο δημοτικό σχολείο
Ανακαίνιση και επανάχρηση ως χώρος φιλοξενίας και εργαστηρίων
δ
Ολοκληρωμένη μελέτη
Orpheus & Majnun – Layla & Eurydice, Dance at the Edge
20.000€ Κονδύλι από Τεχνικές Υπηρεσίες του Δήμου Καλαμάτας
Πνευματικό Κέντρο Καλαμάτας
Ανακαίνιση και επανάχρηση ως κέντρο επισκεπτών, πληροφόρησης και χώρου εργαστηρίων
ΠΠΕ
Εν αναμονή της σύναψης συμβάσεων
Programme of Residency for Authors and Translators
120.000€ Κονδύλι από Τεχνικές Υπηρεσίες του Δήμου Καλαμάτας σε συνεργασία με ιδιωτικές πρωτοβουλίες
Εκθεσιακός Χώρος
Ανακαίνιση και επανάχρηση της αποθήκης του ΟΣΕ
ΠΠΕ
Εν αναμονή της σύναψης συμβάσεων
Exhibition: At the Edge, Vertigo, Africa Contemporary
500.000€ Κονδύλι από Τεχνικές Υπηρεσίες του Δήμου Καλαμάτας
Ανοικτό θέατρο
Κατασκευή νέου έργου
ιβ
Ολοκληρωμένη μελέτη
INTERKULTUR
1.000.000€ Πρόγραμμα Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης OP Πελοπόννησος - ERDF/ESF
Μουσείο Πόλης
Ανακαίνιση του Κτιρίου Εφεσίων (πρώην Γαλλικό Ινστιτούτο) και μετατροπή του σε Μουσείο Πόλης
ια
Ολοκληρωμένη μελέτη
Architectural Democracy
4.000.000€ Πρόγραμμα Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης OP Πελοπόννησος –ERDF/ESF
* Οι χαρακτήρες της στήλης «Στόχοι Στρατηγικής» αναφέρονται στις αντίστοιχες ερωτήσεις 5 και 6
Αντίκτυπος
83
19. ― Εξηγήστε πώς ο τοπικός πληθυσμός και η κοινωνία των πολιτών σας έχουν συμμετάσχει στην προετοιμασία της αίτησης και πώς θα συμμετάσχουν στην υλοποιήση του έτους. Η στρατηγική εξωστρέφειας της πρότασης ακολουθεί τον γενικότερο στόχο της υποψηφιότητας του KALAMATA:21 να τοποθετήσει την πόλη της Καλαμάτας ως πρότυπο πολιτιστικής αποκέντρωσης και καινοτομίας στο ευρωπαϊκό οικοσύστημα. Η προσέγγιση από κάτω προς τα πάνω και η συμμετοχικότητα αντικατοπτρίζονται σε όλες μας τις δράσεις και έχουν κινητοποιήσει ένα σημαντικό τμήμα του πληθυσμού και αυτό θα συνεχιστεί με ένα πιο λεπτομερές σχέδιο εξωστρέφειας. Οραματιζόμαστε μια Καλαμάτα όπου κάθε πολίτης της θα αισθάνεται πως η Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Πρωτεύουσα του ανήκει και όχι μόνο θα συμμετέχει και θα παρίσταται με περηφάνια, αλλά θα βρίσκει και απτές ευκαιρίες για τον εαυτό του. Οι αρχές που καθοδηγούν κάθε απόφαση στο σχέδιο εξωστρέφειας είναι η Συμμετοχή, η Συνεργασία και η Αμοιβαιότητα.
Συμμετοχή: Σχεδιάζοντας το Mέλλον μας Για πρώτη φορά στην Καλαμάτα, ξεκίνησε μια συμμετοχική διαδικασία που περιλαμβάνει όλη την πόλη, με σκοπό τον συλλογικό σχεδιασμό της Πολιτιστικής Στρατηγικής της πόλης για τα έτη 2016-2025, η οποία έχει πλέον εγκριθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο. Επεκτείνοντας τη συμμετοχική διαδικασία στον δεύτερο γύρο, προτάξαμε ένα ανοικτό κάλεσμα στους τοπικούς εππαγελματίες, με τους οποίους σχηματίσαμε εξειδικευμένες Ομάδες Έργου, οι οποίες βοήθησαν να δοθούν συλλογικές απαντήσεις σε συγκεκριμένα ερωτήματα του φακέλου υποψηφιότητας, καθώς και να συνδημιουργήσουν σχέδια για το καλλιτεχνικό πρόγραμμα. Οι ομάδες που δημιουργήθηκαν ήταν οι ακόλουθες: Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, Οργάνωσης και Χρηματοδότησης, Τουριστικού Σχεδιασμού, Σχεδιασμού Μεθολογίας και Αξιολόγησης, Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας, Καινοτομίας και Ανάπτυξης και τέλος, Δραστηριοποίησης Πολιτών. Με εξαίρεση την τελευταία ομάδα, στην οποία θα αναφερθούμε παρακάτω, όλες οι ομάδες κατέθεσαν σαφείς προτάσεις για το φάκελο υποψηφιότητας και η Ομάδα
Καινοτομίας και Ανάπτυξης, σε συνεργασία με τους Mataroa και Warr βοήθησε στο σχεδιασμό ενός από τα κύρια προγράμματά μας, το Creative Hub, με βάση τις ανάγκες και τους στόχους των νέων επαγγελματιών της πόλης. Από την έναρξη της πρότασης, πάνω από 400 πολίτες έχουν εγγραφεί ως εθελοντές και περίπου οι μισοί από αυτούς είναι ενεργά παρόντες σε εβδομαδιαίες συναντήσεις και δραστηριότητες. Το Πρόγραμμα Εθελοντών μας θα παίξει καίριο ρόλο στην ανάπτυξη και ικανότητα υλοποίησης της ΠΠΕ και θα συνεχίσει να αναπτύσσεται μέσω των ανταλλαγών εθελοντών μεταξύ της Καλαμάτας και άλλων ΠΠΕ από το 2018 μέχρι το 2021 αλλά και αργότερα. Θα συνεργαστούμε με το Σώμα Εθελοντών του Δήμου Καλαμάτας, το Κέντρο Νέων Καλαμάτας και την ΚΑΝΕ, τον μόνο οργανισμό στην Καλαμάτα που φιλοξενεί, στέλνει και συντονίζει EVS εθελοντές. Με αυτές τις κρίσιμες συνεργασίες υπολογίζουμε πως το Πρόγραμμα Εθελοντών μας θα κινητοποιήσει πάνω από 1.000 ανθρώπους. Οι εθελοντές μας θα είναι οι πρέσβεις μας, οι οποίοι θα ενθαρρύνουν την μαζική συμμετοχή και παρουσία στις δραστηριότητες της ΠΠΕ, θα προωθήσουν τη διαπολιτισμική συμμετοχή και θα έρθουν σε επαφή με ομάδες που παρουσιάζουν δυσκολίες στην προσέγγιση.
Συνεργασία: Ισχύς εν τη Eνώσει Πιστεύουμε στη δύναμη της γνώσης και η γνώση έρχεται δουλεύοντας με άλλους και μαθαίνοντας από αυτούς. Συναντήσεις με ντόπιους και με ομάδες εστιασμένης συζήτησης μας έδωσαν βαθιά επίγνωση της πολυποίκιλης ταυτότητας της πόλης. Επαφές με τοπικούς καλλιτέχνες -ερασιτέχνες και επαγγελματίες-, επιχειρηματίες, καθηγητές και επαγγελματίες του πολιτισμού μας βοήθησε να εντοπίσουμε συνεργασίες και να συνδημιουργήσουμε σχέδια για το καλλιτεχνικό πρόγραμμα. Μέσα από τέτοιες συνεργασίες γεννήθηκαν προγράμματα όπως τα Med Nature:21, City Gardens Festival και το
Αντίκτυπος
εργαστήρι Imagine the City, τα οποία θα υποστηριχθούν πλήρως από τοπικές ομάδες παραγωγών και επιχειρηματιών, καθώς και τοπικές πρωτοβουλίες όπως το RE:THINK Αγρόκτημα Φοίφα, το Κέντρο Αναρρίχησης στη Νεδούσα και το Κέντρο Νέων. Στην Καλαμάτα δραστηριοποιούνται πολλοί φιλότεχνοι –ερασιτέχνες καλλιτέχνες– και η παρουσία τους θα είναι έντονη καθ’όλη τη διάρκεια του προγράμματος για το 2021, ιδιαίτερα μέσω συμμετοχικών προγραμμάτων όπως τα Cross-Cultural Echoes, In Flux και το Mute Memorial, καθώς και μέσω της συνεργασίας τους στο σχέδιο Ancient Drama Now! και το Διεθνές Νεανικό Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος. Δουλεύοντας στενά με την Μητρόπολη Καλαμάτας, πανεπιστημιακούς φοιτητές και τοπικούς μουσικούς, θα προβάλουμε τη σπουδαιότητα των αρχαιολογικών και θρησκευτικών μνημείων της περιοχής μέσω μιας σειράς Ιστορικών και Θρησκευτικών Περιπάτων και ενός Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής, εμπνευσμένο από διάφορους πολιτισμούς και θρησκείες.
Αμοιβαιότητα: ο Χρυσός Κανόνας Κάθε Σχέση
σε
Δουλέψαμε μαζί με Ομάδες Δράσης, οργανώσαμε πληροφοριακές, κοινωνικές και εκδηλώσεις ερωταπαντήσεων, με στόχο να μετατρέψουμε τον κάθε συμμετέχοντα σε πρέσβη του οράματός μας. Μοιραστήκαμε τις σκέψεις μας, αναγνωρίζοντας την αβεβαιότητα του μέλλοντός μας και πήραμε μια συλλογική απόφαση να βγούμε από τη ζώνη άνεσής μας και να κυνηγήσουμε τις δυνατότητες της πόλης μας. Οι φιλοδοξίες της Καλαμάτας καθρεφτίζονται σε όλο το καλλιτεχνικό μας πρόγραμμα. Ξεφεύγοντας από τη στενή ερμηνεία του «καλλιτεχνικού» και αγκαλιάζοντας ένα ευρύτερο «πολιτιστικό» σχεδιασμό, αναπτύσσουμε ένα πρόγραμμα που συνδέει την τοπική κοινότητα με την ευρωπαϊκή και προωθεί την ανάπτυξη δυναμικού σε κάθε πολιτιστική έκφανση. Θέλουμε η Ευρωπαϊκή
Πολιτιστική Πρωτεύουσα να είναι εργαλείο ενίσχυσης των φιλοδοξιών και πολλαπλασιαστής των ταλέντων του ανθρώπινου δυναμικού της Καλαμάτας μέσω συνεργασιών και συμπράξεων με την Ευρώπη και τον κόσμο. Δουλεύοντας στενά με ομάδες εθελοντών όπως η Ομάδα Έργου Δραστηριοποίησης Πολιτών, επικεντρωνόμαστε στην ανάπτυξη νέων ικανοτήτων στη διαχείριση προγραμμάτων, στην παροχή τεχνικής υποστήριξης όπου είναι δυνατό, στη συγκέντρωση πόρων και στη χρήση των καναλιών επικοινωνίας που αναπτύσσουμε για τη διάδοση των τοπικών εκδηλώσεων. Μέχρι τώρα, η τοπική κοινωνία έχει οργανώσει Συλλογικές Κουζίνες, όπου διαδίδεται η υποψηφιότητα της πόλης στις γειτονιές της, καθώς και εργαστήρια συλλογικού γκραφιτι με σχολεία (Δώσε μου τον τοίχο σου!), όπου διατίθενται τοίχοι σχολείων και κατοικιών για συλλογικές τοιχογραφίες εμπνευσμένες από την ερώτηση «Πώς θα ήθελες να είναι η Ευρώπη το 2021;». Μέρα με τη μέρα, η δραστήρια αυτή ομάδα μεγαλώνει και επεκτείνει τις δραστηριότητές της σε ολόκληρη την πόλη. Με τα πόδια ή με ποδήλατο και φορώντας πολύχρωμες κονκάρδες «Ρωτήστε με», προωθούμε την υποψηφιότητα της πόλης μας με τις πιο αναπάντεχες μεθόδους. Έχουμε θέσει γερές βάσεις στις σχέσεις μας με την κοινωνία των πολιτών και σκοπεύουμε να τις εξελίξουμε περαιτέρω με την έμπρακτη συμμετοχή των σχολείων και των νεανικών ομάδων στην παρουσίαση της υποψηφιότητας της πόλης σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, καθώς και με δράσεις φιλικές προς τις επιχειρήσεις, όπως το προωθητικό υλικό μας Culture-Friendly Business. Με αυτό, οι καταστηματάρχες και οι επιχειρήσεις που υποστηρίζουν την υποψηφιότητα θα δρουν και ως σημεία πληροφόρησης και αλληλεπίδρασης για τους τουρίστες και τους επισκέπτες της πόλης και θα έχουν τη δυνατότητα να πάρουν μέρος σε διάφορα εργαστήρια City Capacity και σεμινάρια για επαγγελματίες.
20. ― Πώς θα δημιουργήσει ο τίτλος στην πόλη σας νέες και βιώσιμες ευκαιρίες για ένα ευρύ φάσμα πολιτών ώστε να παρακολουθήσουν ή να συμμετάσχουν σε πολιτιστικές δράσεις, ιδίως οι νέοι, οι εθελοντές, οι περιθωριοποιημένες και ευπαθείς κοινωνικά ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των μειονοτήτων; Παρακαλούμε να αναφερθείτε αναλυτικά και στην προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρία και των ηλικιωμένων σε αυτές τις δράσεις. Καθορίστε τα σχετικά μέρη του προγράμματος που έχουν σχεδιαστεί για τις διάφορες αυτές ομάδες. Πιστοί στις αξίες της συμμετοχικότητας θα εφαρμόσουμε ένα πρόγραμμα που θα απευθύνεται και θα είναι ανοικτό σε όλους. Πιστεύουμε πως ο αντίκτυπος και οι ευκαιρίες που θα προκύψουν από τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης μπορούν να είναι βιώσιμες μόνο εάν η όλη διαδικασία της διοργάνωσης βασίζεται
στην ευρεία συμμετοχή των πολιτών και την παροχή πλατφόρμας στους συμμετέχοντες να εκφράσουν τις ανάγκες τους ως κοινότητα. Ο τίτλος της ΠΠΕ δεν είναι αυτοσκοπός, ούτε μια εξωτερική δύναμη· εναρμονίζεται με την στρατηγική κατεύθυνση της πόλης και γι’ αυτό έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει πολιτιστική κληρονομιά.
84
Αντίκτυπος
Νεολαία
Μειονότητες 85
Από την πρώτη μέρα, μια από τις κορυφαίες προτεραιότητές μας είναι να θέτουμε τα παιδιά και τους νέους στο επίκεντρο της δουλειάς μας. Ήταν ξεκάθαρο από την αρχή πως ο τίτλος μάς δίνει μια μοναδική ευκαιρία καθώς και τα μέσα να εντείνουμε τις προσπάθειές μας να περιορίσουμε τη «διαρροή ανθρώπινου δυναμικού» από την πόλη και αντίθετα, να την μετατρέψουμε σε κόμβο «επιστροφής ανθρώπινου δυναμικού». Μέσω ενός προσεκτικά σχεδιασμένου προγράμματος Ανάπτυξης Δυναμικού, που λαμβάνει χώρα παράλληλα με το καλλιτεχνικό πρόγραμμα, σκοπεύουμε να υποστηρίξουμε τις τοπικές δημιουργικές βιομηχανίες και να δημιουργήσουμε νέες ευκαιρίες στον τοπικό πολιτιστικό και ψηφιακό κόσμο. Μέσω των προγραμμάτων ACADEMY:21 και DigiKa, προσφέρουμε στη νέα γενιά δημιουργών, διαχειριστών του πολιτισμού και επιχειρηματιών την ευκαιρία να ενδυναμώσουν τη θέση τους στην αγορά εργασίας, αποκτώντας νέες δεξιότητες, μαθαίνοντας να ρισκάρουν και να έρχονται σε επαφή με ένα ευρύ δίκτυο ευρωπαϊκών πολιτιστικών οργανισμών και επαγγελματιών. Το Creative Hub θα λειτουργήσει ως καινοτόμος μήτρα ιδεών, προγραμμάτων και επιχειρήσεων, το λίκνο της νέας γενιάς δημιουργών και πρωτοπόρων. Η Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών και Πολιτισμικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου θα είναι σε επαφή με την επαγγελματική κατάρτιση και θα δημιουργήσει επιπλέον διασυνδέσεις με την αγορά εργασίας. Το K21_School Communities επικεντρώνεται ειδικά στο να βοηθήσει τα μικρά παιδιά και τους δασκάλους τους να αναπτύξουν νέες ικανότητες και να πετύχουν τις επιδιώξεις και τα όνειρά τους. Επιλέξαμε ορισμένα από τα κορυφαία εκπαιδευτικά προγράμματα της Ευρώπης με βάση τις τέχνες, τις επιστήμες και την τεχνολογία, ώστε οι νέοι της Καλαμάτας να αποκτήσουν γνώσεις διασκεδάζοντας. Στο πρόγραμμα ανάπτυξης σχολικού δυναμικού συμμετέχουν οργανισμοί, όπως ο Επιταχυντής CERN και το Ίδρυμα Menuhin, το Fondazione Napoli Novantanove και το World Music School. Παιδιά και νέοι μεταξύ 4 με 18 ετών θα έχουν τη δυνατότητα να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους με κουκλοθέατρο, μουσική, μαθηματικά, επιστήμες, φωτογραφία και γλωσσολογία. Πιο συγκεκριμένα, με το πρόγραμμα Athens Digital Art Festival που έχει το ιδιαίτερο τμήμα ADAF kids για παιδιά και ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα πάνω στην τέχνη και την τεχνολογία, ή με την διαδραστική ψηφιακή έκθεση I Play and Understand και το μοντέλο σχολικού εκκολαπτήρα για την ενεργή συμμετοχή στην κοινωνία Citizens Today, Citizens Tomorrow, καθώς επίσης και μέρος της υποομάδας προγραμμάτων MedLife:21 γύρω από την υγεία και τη διατροφή, είναι όλα προγράμματα σχεδιασμένα για παιδιά. Η ομάδα έργου Εκπαίδευσης και Κατάρτισης θα αναπτύξει νέα εκπαιδευτικά εργαλεία, τα οποία θα συνδέουν τη σχολική αίθουσα με τις δημιουργικές βιομηχανίες μέσω επισκέψεων επαγγελματιών σε σχολεία, καθώς και παιχνιδιών με κάρτες και εκπαίδευσης στα νέα μέσα, που θα βοηθήσει τα παιδιά να αποκτήσουν μια καλύτερη κατανόηση του τομέα του πολιτισμού και των ευκαιριών που προσφέρει. Ιδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί στο ρόλο της τεχνολογίας και των διαφόρων ειδών δια-μιντιακής πλατφόρμας στην εμβριθή μαθησιακή διαδικασία.
Οι Ρομά είναι η μόνη μειονότητα στην Καλαμάτα και είναι αρκετά περιθωριοποιημένη. Περίπου 1.500 Ρομά ζουν στην Καλαμάτα και στην ευρύτερη Μεσσηνία. Είτε ζουν σε σκηνές, σε αυθαίρετους συνοικισμούς ή σε κατοικίες, ζουν στο περιθώριο της κοινωνίας και αντιμετωπίζουν διαχωρισμούς, στοχοποίηση και απομόνωση. Από την έναρξη της υποψηφιότητας, η συμπερίληψη και η αποδοχή ήταν από τους βασικούς μας στόχους. Ξεκινώντας από τη συλλογική διαδικασία σχεδιασμού της Πολιτιστικής Στρατηγικής, εξασφαλίσαμε τις πιο φιλικές συνθήκες για τη συμμετοχή όλων των πολιτών της Καλαμάτας. Χρησιμοποιώντας τις εκτενείς γνώσεις των μελών του KALAMATA:21 πάνω στα θέματα και τις παραδόσεις των Ρομά, προσεγγίσαμε την κοινότητα ανοικτά και τους δώσαμε την ευκαιρία να μοιραστούν τις σκέψεις τους με την υπόλοιπη πόλη. Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της Καλαμάτας που παραδοσιακά αποκλεισμένοι πληθυσμοί ενεπλάκησαν σε μια δημόσια διαδικασία και ανέλαβαν δράση. Μέσω ενός τοπικά στοχευμένου πρότζεκτ performance, θα συνδέσουμε ουσιαστικά τον πληθυσμό των Ρομά με την υπόλοιπη πόλη. Θα τους συνδέσουμε επίσης και με τους πολίτες αλλά και τους Ρομά τεσσάρων ευρωπαϊκών χωρών και θα δουλέψουμε μαζί για να ανακαλύψουμε τις ιστορίες τους και τον μοναδικό πολιτισμικό τους πλούτο. Το ντοκυμαντέρ Visible/Invisible θα καταγράψει την διαδικασία στις ευρωπαϊκές πόλεις και θα μας βοηθήσει να μάθουμε ο ένας από την κουλτούρα και την ιστορία του άλλου και θα προωθήσει πραγματικά την συμμετοχή και τη συνεργασία. Στο εναλλακτικό Κοινοτικό πρόγραμμα City Gardens Festival, οι Ρομά θα έχουν την ευκαιρία να μοιραστούν κομμάτια της καθημερινότητάς τους. Θα δώσουν νέες προοπτικές του πολιτισμού της καθημερινότητας, συμπεριλαμβάνοντας τους τρόπους που δημιουργούν την δική τους τέχνη μέσω της απλής ανακύκλωσης και της αναβαθμιστικής ανακύκλωσης (upcycling), πρακτικές που ακόμη αντιμετωπίζονται με καχυποψία από τον υπόλοιπο πληθυσμό της Καλαμάτας. Συμμετέχοντας στις Δημόσιες Συζητήσεις και μιλώντας ανοικτά για τα προβλήματα και τις δυσκολίες της συμβίωσης, θα δοθεί η ευκαιρία σε νέους Ρομά να εκφράσουν πραγματικά τις απόψεις και τις ανάγκες τους και θα αποδείξει στην πόλη πως οι νέες γενιές μπορούν να μάθουν να συζητούν ανοικτά και να λύνουν τα προβλήματά τους. Έχουμε ήδη ξεχωρίσει ορισμένους ανθρώπους που θα λειτουργήσουν ως ένα ανοικτό κανάλι επικοινωνίας μεταξύ των δυο πληθυσμών, συμπεριλαμβανομένων των Ζανέτ Σινάπη (Διευθύντρια του Δημοτικού Σχολείου Ασπροχώματος) και Κώστα Κολτσίδα (Ρομά ιερέα), καθώς και ψυχολόγων και ειδικών σε θέματα σχετικά με τους Ρομά και τις παραδόσεις τους.
Νεοαφιχθέντες Τα τελευταία χρόνια η Καλαμάτα έχει γίνει ο προορισμός της επιλογής πολλών ανθρώπων από διάφορες χώρες. Ενας σημαντικός αριθμός εξειδικευμένων συνταξιούχων, φοιτητών του προγράμματος Erasmus, οικονομικών μεταναστών και «μεταναστών αγάπης» αποφάσισαν να αφήσουν τις χώρες τους και να ξεκινήσουν μια νέα ζωή στην ευρύτερη Μεσσηνία.
Αντίκτυπος
Οι νεοαφιχθέντες είναι γενικά ευπρόσδεκτοι και σεβαστοί από την τοπική κοινωνία αλλά η ενσωμάτωσή τους παρακωλύεται από σημαντικά προβλήματα. Τα φράγματα της γλώσσας και των πολιτισμικών διαφορών κάνουν τη σύνδεση με τους ντόπιους δύσκολη: θέλει δουλειά και χρόνο πριν μπορέσουν να νιώσουν σαν στο σπίτι τους. Η διαδικασία αυτή γίνεται ακόμη δυσκολότερη για άτομα από χώρες εκτός Ευρώπης, που οι πολιτισμικές διαφορές είναι ακόμη μεγαλύτερες. Στους ερχόμενους μήνες και χρόνια, ο πληθυσμός των μεταναστών θα αυξηθεί σημαντικά εάν χτιστεί ενας προσφυγικός καταυλισμός κοντά στην πόλη, όπως συζητείται από την κυβέρνηση. Υπό αυτό το πρίσμα, θα εφαρμόσουμε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα Teachers for Life, ένα ήδη επιτυχημένο πρόγραμμα απο το Moving Network, που θα συνδέσει νέους από τα τοπικά σχολεία με πρόσφυγες που κατοικούν στην Ελλάδα και αλλού. Ένα πρόγραμμα Buddying-up (σύσφιξης σχέσεων) μεταξύ ντόπιων και νέων κατοίκων θα εφαρμοστεί μέσω του Κέντρου Νέων της Καλαμάτας. Οι πολίτες της Καλαμάτας θα συνταιριαστούν με καινούριους κατοίκους, πρόσφυγες ή μετανάστες με στόχο να μοιραστούν στιγμές ανταλλαγής κουλτούρας και δεξιοτήτων. Οι καινούριοι «φίλοι» θα εξερευνήσουν μαζί την πόλη, θα δουν ταινίες, θα μαγειρέψουν, θα εξασκήσουν γλώσσες, θα χορέψουν και θα περνάνε χρόνο μαζί κάθε εβδομάδα.
ΑΜ εΑ Σε μικρομεσαίες πόλεις όπως η Καλαμάτα, τα μικρά βήματα είναι μεγάλα. Από την αρχή, το Γραφείο Υποψηφιότητας έβαλε ράμπες στο κτίριό του ώστε να είναι προσβάσιμο σε όλους. Στην πρώτη φάση της υποψηφιότητας, η ομάδα εργασίας Κοινωνικά Ευπαθείς Ομάδες έθεσε μια σειρά προβλημάτων και προβληματισμών σχετικά με τον αποκλεισμό πολλών ατόμων από πολιτιστικές εκδηλώσεις λόγω της δυσκολίας πρόσβασης στους χώρους διεξαγωγής. Ο Δήμος Καλαμάτας το έλαβε υπόψιν του και έχει γίνει προσπάθεια να βελτιωθεί η υποδομή της πόλης σε συνεργασία με αντιπροσώπους της ομάδας έργου Κοινωνικά Ευπαθείς Ομάδες. Η Καλαμάτα είναι η μόνη πόλη της περιοχής που εγκατέστησε ράμπες προσβασιμότητας στην παραλία, δίνοντας την δυνατότητα σε ανθρώπους να απολαύσουν το φυσικό περιβάλλον της περιοχής. Ο Δήμος εξετάζει και την δυνατότητα δημιουργίας μιας μόνιμης Επιτροπής Προσβασιμότητας που θα λειτουργεί ως συμβουλευτικό σώμα για τις ειδικές τροποποιήσεις που χρειάζεται η πόλη, στα πλαίσια της Πολιτιστικής Στρατηγικής και της υποψηφιότητας για τον τίτλο της ΠΠΕ. Τα περισσότερα από τα πρότζεκτ του καλλιτεχνικού προγράμματος έχουν σχεδιαστεί για να είναι προσβάσιμα σε όλους και ειδικές ρυθμίσεις θα γίνουν για
να καλωσορίσουν περισσότερα ΑΜεΑ. Προγράμματα σε όλη την πόλη, όπως τα Cross-Cultural Echoes, Public Art Festival και Mute Memorial καλούν τους πάντες να συμμετάσχουν σε εκδηλώσεις στα πιο προσβάσιμα δημόσια σημεία. Η ιστοσελίδα της ΠΠΕ θα παρέχει ειδικά βοηθήματα καθώς και όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την προσβασιμότητα των χώρων των εκδηλώσεων και για δραστηριότητες για ΑΜεΑ. Το πρόγραμμα ψηφιακού πολιτισμού DigiKa θα συνεισφέρει σε τέτοιες βελτιώσεις.
Ευπαθείς Ομάδες Η κοινωνία της Καλαμάτας έχει μια μακρά ιστορία αλληλεγγύης και γεναιοδωρίας προς τους ευαλωτους ανθρώπους και αυτούς που αντιμετωπίζουν κινδύνους. Κάθε χρόνο διοργανώνονται πολλές εκδηλώσεις για την συγκέντρωση χρημάτων και πρωτοβουλίες αλληλεγγύης για την βοήθεια των λιγότερο τυχερών συνανθρώπων μας. Σε αυτό το πνεύμα, η Καλαμάτα θα προσφέρει καταφύγιο σε καλλιτέχνες που έχουν στοχοποιηθεί για πολιτικούς λόγους και θα συνδεθεί με το διεθνές δίκτυο πόλεων Safe Haven, που παρέχει ασφάλεια και υποστήριξη. Διάφορα καλλιτεχνικά προγράμματα έχουν σχεδιαστεί ώστε να συμπεριλαμβάνουν και να υποστηρίζουν τους μη προνομιούχους και να τους βοηθά να απαλύνουν τον πόνο τους μέσω της συμμετοχής. Πρώην εξαρτημένα άτομα θα συμπεριληφθούν στο πρόγραμμα και θα τους δοθεί η δυνατότητα και ο χώρος να μοιραστούν τις εμπειρίες και τις σκέψεις τους, να δημιουργήσουν τη δική τους τέχνη και να εμπνεύσουν άλλους μέσω προγραμμάτων όπως το The Photonics.
Η λικιωμένοι Οι ηλικιωμένοι της Καλαμάτας είναι οι πλέον ενεργοί της ευρύτερης περιοχής. Πολλοί συμμετέχουν σε χορωδίες και άλλες ανεπίσημες ομάδες και συλλόγους και διοργανώνουν ένα πλήθος συλλογικών δραστηριοτήτων. Όλες αυτές οι ομάδες θα έχουν έντονη συμμετοχή σε κοινωνικά προγράμματα όπως το City Gardens Festival και το Med Life:21 και θα έχουν την ευκαιρία να πάρουν μέρος σε προγράμματα δημιουργίας δεσμών μεταξύ της κοινότητας, όπως το χορευτικό πρόγραμμα Ιn Flux και το φεστιβάλ μυθοπλασίας και κουκλοθεάτρου Once Upon a Time, όπου οι γνώσεις και η εμπειρία τους θα μπορεί να διαδοθεί και στη νέα γενιά. Από την αρχή της υποψηφιότητας, όλο και περισσότεροι ηλικιωμένοι έχουν συνεργαστεί με νέους και έχουν αναπτύξει νέες ιδέες, δραστηριότητες και προγράμματα, όπως η Συλλογική Κουζίνα και το Δώσε μου τον τοίχο σου!. Θα γίνουν ρυθμίσεις σε θέματα προσβασιμότητας, ώστε οι ηλικιωμένοι να μπορούν να παρακολουθούν και να συμμετέχουν σε ακόμα περισσότερες εκδηλώσεις και προγράμματα.
86
Αντίκτυπος
21. ― Εξηγήστε τη συνολική στρατηγική σας για την ανάπτυξη κοινού, και ιδίως τη σχέση με την εκπαίδευση και τη συμμετοχή των σχολείων. Η ανάπτυξη του κοινού είναι βασική προτεραιότητα για το KALAMATA:21. Αγωνιζόμαστε να εξασφαλίσουμε ότι η ΠΠΕ θα προσφέρει ίσες ευκαιρίες για την απόλαυση του πολιτισμού, όχι μόνο στο σύνηθες κοινό, αλλά και σε άλλες ομάδες που συνήθως δεν συμμετέχουν, όπως οι νέοι, οι περιθωριοποιημένες ομάδες πολιτών, καθώς και άτομα που θεωρούνται «μη-χρήστες του πολιτισμού», ειδικά σε τοπικό επίπεδο. Έχουμε την ισχυρή πεποίθηση ότι η ΠΠΕ πρέπει κατά προτεραιότητα να προωθήσει τον πολιτισμό ως έναν παράγοντα κοινωνικού μετασχηματισμού καταργώντας την απομόνωση, προσφέροντας ευκαιρίες προσωπικής έκφρασης, εμβαθύνοντας στην κατανόηση του Άλλου, βελτιώνοντας την αμοιβαία κατανόηση μέσω εποικοδομητικών συναντήσεων και έχοντας τελικά συνολικό θετικό αποτέλεσμα στην ψυχική ευεξία των πολιτών. Επιπλέον, ένα καλλιεργημένο/ανεπτυγμένο κοινό είναι η πραγματική παρακαταθήκη μίας αειφόρας και επιτυχημένης ΠΠΕ. Για να το καταφέρουμε αυτό θα αναπτύξουμε μία συνολική στρατηγική διεύρυνσης του κοινού, η οποία θα εστιάσει σε δύο κύριους στόχους : α) Την Πρόσβαση, β) Την Συμμετοχή. Η Πρόσβαση πρέπει να στοχεύει σε : i) αύξηση της συμμετοχής, ii) κατάργηση των εμποδίων, iii) εισαγωγή νέου κοινού στην υπάρχουσα πολιτιστική προσφορά, iv)
87
εισαγωγή του υπάρχοντος κοινού στην νέα πολιτιστική προσφορά (ανοίγοντας την πόρτα σε μη παραδοσιακά κοινά). Σχετικά με τη συμμετοχή σκοπεύουμε να εμπλέξουμε την κοινότητα i) στην διαδικασία λήψης αποφάσεων, ii) στη δημιουργική διαδικασία και iii ) στη δημιουργία των εννοιών (συμμετοχή στη δημιουργία της αντίληψης για την κοινωνική πραγματικότητα, δημιουργώντας νέες παραδόσεις μέσω των κοινωνικών φαινομένων και αλλάζοντας το προβληματικό κοινωνικό καθεστώς).
Κ ατηγορίες Κοινού Στη στρατηγική μας για την ανάπτυξη κοινού επικεντρωνόμαστε στο τοπικό/περιφερειακό κοινό που προέρχεται από την Καλαμάτα και από το νομό Μεσσηνίας. Κατηγοριοποιούμε το κοινό σε κεντρικό, περιστασιακό, δυνητικό και μη-χρήστες. Επιπλέον, μεταξύ των μηχρηστών υπολογίζουμε τις περιθωριοποιημένες εθνικές, πολιτιστικές μειονότητες. Στο νομό Μεσσηνίας αυτή είναι κυρίως η μειονότητα των Ρομά, με πληθυσμό 1.500 ανθρώπων. O παρακάτω πίνακας δείχνει τις κατηγορίες του κοινού και τα βασικά εμπόδια ή προκλήσεις:
Κοινό
Συμμετοχή
Βασικά εμπόδια
Κεντρικό
Συνήθεια πρόσβασης στον πολιτισμό
Διαθέσιμος χρόνος, ώρες λειτουργίας, οικονομικά εμπόδια για τακτικούς χρήστες ή οικογένειες
Περιστασιακό
Περιστασιακή χρήση πολιτισμού, προτίμηση σε εμπορικά προϊόντα, παρακολούθηση κατά τη διάρκεια των διακοπών
Πρόσβαση στον πολιτισμό (δυσκολία στην κατανόηση της προσφοράς) και στην πληροφορία της παρεχόμενης πολιτιστικής προσφοράς
Δυνητικοί χρήστες
Δεν καταναλώνουν πολιτισμό, αλλά πιθανόν να ενδιαφέρονται
Πολιτιστικά, κοινωνικά, οικονομικά, φυσικά
Μη-χρήστες
Αδιάφοροι ή απορριπτικοί προς τον πολιτισμό, (συχνά είναι χρήστες προϊόντων όπως μουσική, ραδιόφωνο, τηλεόραση), δημιουργούν τη δική τους υποκουλτούρα
Αρνητικές προκαταλήψεις, Ανεπαρκής εκπαίδευση Αδυναμία σύνδεσης με την πολιτιστική προσφορά
Στρατηγική Βήμα πρώτο ― Να γνωρίζεις τους χρήστες σου Το πρώτο βήμα της στρατηγικής μας είναι να κατανοήσουμε τις ανάγκες και τις δυσκολίες του κοινού μας (υπαρκτού και δυνητικού). Γι’ αυτό το λόγο έχουμε δημιουργήσει, μέσω έρευνας, μία βάση πολιτιστικής κατανάλωσης και συμμετοχής, που μας παρέχει ορισμένα αρχικά στοιχεία. Τα κύρια ευρήματά μας εμφανίζονται παραπάνω. Συνεχίζουμε να καταγράφουμε το κοινό μας μέσω ειδικών ερευνών (π.χ. Χαρτογράφηση ερασιτεχνικού τομέα, Πολιτιστικών και Δημιουργικών Βιομηχανιών κ.α.). Το ΠΑΣΟ Πολιτισμού είναι ένα ακόμα εργαλείο για την ευρεία καταγραφή της περιοχής και του δυνητικού κοινού. Τα εργαλεία μας: ΠΑΣΟ Πολιτισμού ― Ήδη κατά την διαδικασία διεκδίκησης, το KALAMATA:21 εγκαινίασε το ΠΑΣΟ Πολιτισμού, ένα εργαλείο που επιτρέπει την εύκολη υποστήριξη της υποψηφιότητας της Καλαμάτας αλλά επίσης
είναι ένα εργαλείο ανάπτυξης κοινού και μία εφαρμογή «επιβράβευσης πελατών» η οποία προσφέρει τέσσερα επίπεδα συνδρομής: ΠΑΣΟ Κατοίκου, ΠΑΣΟ Επισκέπτη, ΠΑΣΟ Πολιτιστικού Τομέα, ΠΑΣΟ Συνεργάτη. Η εγγραφή και συμμετοχή στο πρόγραμμα προσφέρει αποκλειστικά προνόμια στα μέλη του, τα οποία θα είναι διαθέσιμα και θα ενεργοποιηθούν αν η Καλαμάτα αναδειχθεί σε ΠΠΕ (π.χ. Προνομιακή προ-πώληση, προσαρμογή τιμών ανάλογα των προτιμήσεων, προσωποποιημένη ενημέρωση κτλ.). Το ΠΑΣΟ Πολιτισμού δεν είναι ένα απλό «εργαλείο μάρκετινγκ» αλλά μία στρατηγική δράση ανάπτυξης κοινού. Ζητήματα κοινωνικής ενσωμάτωσης και πρόσβασης μπορούν να διαχειριστούν με εχεμύθεια (π.χ. δεν θα υπάρχει ανάγκη επίδειξης κάρτας ανεργίας ή αναπηρίας στο ταμείο για να λάβει κάποιος την ανάλογη έκπτωση). Επιπλέον, ειδικά προνόμια θα δοθούν σε φοιτητές καλλιτεχνικών/πολιτιστικών σχολών (μεγάλες εκπτώσεις στο αντικείμενό τους), ώστε να καθιστούν προσιτά όλα τα έργα και τις εκδηλώσεις σε αυτούς που επιδιώκουν μία καριέρα στις τέχνες και τον πολιτισμό. Αυτές οι
Αντίκτυπος
εκπτώσεις θα είναι επιπλέον των όποιων εκπτώσεων θα απολαμβάνουν γενικά οι φοιτητές/ σπουδαστές. Το ΠΑΣΟ Πολιτισμού εναρμονίζεται με την στρατηγική μας σε κάθε βήμα. Καταγράφουμε το κοινό (εγγραφή στο ΠΑΣΟ), δημιουργούμε συνεργασίες (με άλλους οργανισμούς και επιχειρήσεις), καταργούμε τα εμπόδια (μέσω ειδικών προσφορών και προγραμμάτων εκπτώσεων), ανοιγόμαστε (μέσω εκπτώσεων για επαγγελματική ανάπτυξη και ειδικά προγράμματα) και, τέλος, μεταμορφώνουμε το υπάρχον κοινό μας σε δημιουργούς (π.χ. τωρινοί φοιτητές τεχνών εξελίσσονται σε επαγγελματίες δημιουργούς). Βήμα δεύτερο ― Να δημιουργείς συνέργειες Για να επιτύχουμε το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα από την ΠΠΕ και τη στρατηγική μας, χρειάζεται να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε στενά με κομβικούς τοπικούς εταίρους. Το Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας, η Ένωση Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες, η Ένωση των Ρομά, τα σχολεία και οι εκπαιδευτές Δια βίου μάθησης, Το Ινστιτούτο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Καλαμάτας, καθώς και τα τοπικά τμήματα των Σωματείων των Εκπαιδευτικών και οι Διευθύνσεις των δημόσιων σχολείων, είναι μερικοί από τους συνεργάτες που θα μας παρέχουν
υποστήριξη και εξειδίκευση στην εργασία μας. Έχοντας ήδη οργανώσει μία ομάδα εργασίας που ασχολείται με θέματα προσβασιμότητας (κάθε είδους) στον πολιτισμό, έχουμε κάνει το πρώτο βήμα προς τον συντονισμό και τον καθορισμό ενός κοινού στόχου. Δουλεύουμε επίσης στενά με τοπικούς πολιτιστικούς οργανισμούς (Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, Μαθητικό Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος Μεσσήνης κτλ) ώστε να καλλιεργήσουμε μία κουλτούρα ανάπτυξης κοινού και να αναπτύξουμε εκείνες τις απαραίτητες δεξιότητες που θα δημιουργήσουν βιώσιμες στρατηγικές. Από το 2017 σχεδιάζουμε να αναπτύξουμε συγκεκριμένες συνεργασίες ανάπτυξης με τέτοιους τοπικούς οργανισμούς ώστε να αναπτύξουμε από κοινού έργα τα οποία θα εναρμονίζονται με την στρατηγική ανάπτυξης κοινού της ΠΠΕ αλλά θα αναδειχθούν και σε έργα παρακαταθήκης για τους συμμετέχοντες συνεργάτες (π.χ. Re-Experiencing the Archeological Museum of Messinia). Βήμα Τρίτο ― Μέτρα και Πολιτικές / Υπερπηδώντας τα Εμπόδια Όλα τα πιθανά εμπόδια χωρίζονται σε τέσσερις βασικές κατηγορίες: φυσικά, οικονομικά, γεωγραφικά και πολιτισμικά/ κοινωνικά.
Εμπόδια
Mέτρα και Πολιτικές
Φυσικά: Πρόσβαση για ανθρώπους με αναπηρίες
• • •
Παροχή πρόσβασης σε όλους τους χώρους (συμπ. χώρων υγιεινής) & πρόσβαση από και προς τους χώρους (μεταφορά, χώροι στάθμευσης, κλπ.) Παροχή εναλλακτικών μέσων πληροφόρησης (μεγάλες εκτυπώσεις, υπότιτλοι, ακουστικά, νοηματική γλώσσα) & πρόσβαση στην πληροφορία (προσβάσιμες ιστοσελίδες, σημεία πληροφοριών, μεγάλες εκτυπώσεις) Δημιουργία τιμολογιακής πολιτικής για τους συνοδούς
Οικονομικά: Υπηρεσία εισιτηρίων
• • • • • • • •
Παροχή ανοιχτών/δωρεάν δημόσιων εκδηλώσεων Εκπτώσεις/δωρεάν είσοδος σε ειδικές κατηγορίες (παιδιά, άνεργοι, ηλικιωμένοι, κλπ) Δημιουργία ανταποδοτικών προγραμμάτων «αφοσιωμένων πελατών» που προσφέρουν πρόσβαση σε εκδηλώσεις για συχνούς επισκέπτες ή ενδιαφερόμενες ομάδες. Καθιέρωση ομαδικών εισιτηρίων (οικογενειακά, σχολικά, τουριστικά, ηλικιωμένων, κλπ.) Ειδικές εποχιακές εκπτώσεις/εκδηλώσεις για στοχευμένο κοινό Εξασφάλιση ότι δε δημιουργούμε μία «συνήθεια του δωρεάν» για τον πολιτιστικό τομέα ή την αντίληψη ότι «δωρεάν=χωρίς αξία» Παροχή εισιτηρίων «επιβράβευσης» για τη συμμετοχή σε εκδηλώσεις/προγράμματα με στόχο να εισάγουμε νέες πολιτιστικές προσφορές (π.χ. παρακολουθείς μία ειδική εκδήλωση και κερδίζεις ένα δωρεάν εισιτήριο για ένα δημοφιλές πολιτιστικό γεγονός) Εισάγουμε υπηρεσίες freemium (π.χ. δωρεάν είσοδος με επιτόπια προσέλευση ανάλογα με τη διαθεσιμότητα και τη δυνατότητα εξασφαλισμένης πρόσβασης μέσω προπώλησης)
Γεωγραφικά
• • • •
Οργάνωση εκδηλώσεων στην περιφέρεια Οργάνωση περιοδειών και κινητών χώρων για βελτίωση της πρόσβασης Παροχή ταξιδιωτικών πακέτων μαζί με τα εισιτήρια Οργάνωση ομαδικών επισκέψεων (και σχολείων) από απομακρυσμένες περιοχές
Πολιτισμικά και κοινωνικά: πολιτισμικοί κώδικες και επικοινωνία
• • • •
Καταπολέμηση του φόβου της συμμετοχής σε κάτι που μοιάζει να είναι κλειστό ή αποκλειστικά για λίγους, οργανώνοντας εκδηλώσεις έξω από τους «θεσμικούς» χώρους (π.χ. Όπερα στο Πάρκο) Παροχή μεταφράσεων, αναλύσεων ή βοηθητικών ερμηνειών για ειδικές εκδηλώσεις Δημιουργία ευχάριστης ατμόσφαιρας υποδοχής για κάθε είδους κοινό Επικοινωνία με τον κατάλληλο τρόπο (διαφορετική για κάθε κοινό)
Βήμα Τέταρτο ― Διεύρυνση Κοινού / Κάνοντας το πρώτο βήμα / Ανοιγόμαστε Για να ανοιχτούμε και να αναπτύξουμε το κοινό μας, εφαρμόζουμε μία ολιστική προσέγγιση συμμετοχής της κοινωνίας, ώστε και να εκπαιδεύσουμε (αύξηση ζήτησης για την παρούσα προσφορά) αλλά και να προσαρμόσουμε την προσφορά λαμβάνοντας υπόψιν τις ανάγκες του κοινού. Δράσεις όπως το Κ21_School Communities, θα προσφέρουν στο άνοιγμα αυτό σε ένα μελλοντικό κοινό με έναν τρόπο εκπαιδευτικό και με νόημα. Τα εργαλεία μας: Κ21_School Communities ― Εμπλέκοντας τα σχολεία, έχουμε ήδη ξεκινήσει την
συνεργασία μας με εκπαιδευτικούς και δασκάλους ώστε να προσαρμόσουμε το πρόγραμμά μας στις ανάγκες της σχολικής κοινότητας. Βασιζόμενοι στα σχόλια που λάβαμε κατά την διαβούλευση, αναπτύξαμε το πρόγραμμα Κ21_School Communities, ένα πακέτο δράσεων που θα εξελίσσεται καθ’ όλη τη διάρκεια και σε όλο το πρόγραμμα μας και στοχεύει στο να εμπλέξει το νεανικό κοινό και να δημιουργήσει μία σημαντική εμπειρία μάθησης μέσω της χρήσης τεχνολογιών και πολυμέσων, της πολυθεματικής εκπαίδευσης, των τεχνών και της συλλογικής διαδικασίας λήψης αποφάσεων. Υποστηρίζοντας αυτές τις ιδέες, οι οποίες αναπτύχθηκαν από την Ομάδα Έργου Εκπαίδευση και Κατάρτιση, θα δημιουργήσουμε επίσης εκπαιδευτικά εργαλεία τα οποία θα φέρουν σε επαφή παιδιά και
88
Αντίκτυπος
νέους με τις Πολιτιστικές και Δημιουργικές Βιομηχανίες μέσω οργανωμένων επισκέψεων σε χώρους εργασίας, εργαστηρίων που θα συντονίζονται από επαγγελματίες δημιουργούς και συμμετοχικών παιχνιδιών. Έχουμε αναπτύξει συνεργασίες με εξειδικευμένους τοπικούς, εθνικούς και διεθνείς εκπαιδευτικούς οργανισμούς όπως την Ένωση Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Καλαμάτας, το Υπουργείο Πολιτισμού, το Ινστιτούτο Μenuhin, τον Επιταχυντή CERN, το Fondazione Napoli Novantanove καθώς και έναν σημαντικό αριθμό άλλων οργανισμών οι οποίοι θα προσφέρουν δράσεις ανάπτυξης δεξιοτήτων τόσο σε νέους όσο και σε δασκάλους και εκπαιδευτικούς. Τα προγράμματα RESIDENCIES:21 και άλλα καλλιτεχνικά προγράμματα θα προσφέρουν επίσης ευκαιρίες τόσο για νέους όσο και για ενήλικες. Η διάδραση με τους καλλιτέχνες και τους δημιουργούς, παράλληλα με την τυπική εκπαίδευση, στοχεύει στην ανάπτυξη της παιδικής και νεανικής περιέργειας. Δουλεύοντας με τα υπάρχοντα ερασιτεχνικά καλλιτεχνικά σχήματα (θεατρικές ομάδες, χορωδίες κ.α) καθώς και με τοπικούς συνεργάτες του προγράμματός μας (Κέντρο Περιβαλλοντολογικής Εκπαίδευσης Καλαμάτας), θα αναπτύξουμε μικρές χρηματικές ενισχύσεις, ώστε να δημιουργήσουν νέα καλλιτεχνικά έργα εμπνευσμένα από την ΠΠΕ τα οποία και θα παρουσιάσουν στα σχολεία και στις τοπικές κοινότητες. Σκοπός μας είναι να τους δώσουμε τα εργαλεία και τον χώρο να γίνουν ενεργά μέλη της διαδικασίας συμπερίληψης των τοπικών κοινοτήτων, μέσω μιας διαδικασίας από κάτω προς τα πάνω και με χρήση των δικών τους εργαλείων και μεθόδων. Βήμα Πέμπτο ― Συμμετοχή / Από κοινό δημιουργός Το τελικό μας βήμα για τη στρατηγική διεύρυνσης του κοινού στοχεύει στο να μετατρέψει το κοινό σε δημιουργό. Το πρόγραμμά μας είναι σχεδιασμένο κατά τρόπο που ευνοεί τη συμμετοχή και τις συνεργασίες με δημιουργούς. Σκοπεύουμε να μεγιστοποιήσουμε την πολιτιστική εμπειρία του κοινού εντάσσοντάς το στη δημιουργική διαδικασία και επιτρέποντάς του ακόμα και να επηρεάσει το τελικό αποτέλεσμα. Έργα τα οποία θα λάβουν χώρα σε ολόκληρη την πόλη όπως το Cross-Cultural Echoes, το City Gardens Festival και το Mute Memorial θα δώσουν πολλές ευκαιρίες για το κοινό να αναλάβει το ρόλο του καλλιτέχνη και να συν-δημιουργήσει την καλλιτεχνική εμπειρία. Θέλουμε να χτίσουμε επάνω στην υπάρχουσα εμπειρία της Καλαμάτας
στον ερασιτεχνικό τομέα αλλά και να εμψυχώσουμε επαγγελματίες καλλιτέχνες. Η ΠΠΕ θα προσφέρει την κατάλληλη διαμεσολάβηση μεταξύ ερασιτεχνών και επαγγελματιών, ώστε να ενισχύσει την αξία της εμπειρίας για όλους τους συμμετέχοντες. Το τελευταίο βήμα θα έχει μεγαλύτερη διάρκεια από την ίδια την ΠΠΕ, καθώς η βιωσιμότητά του εξαρτάται από την ανθεκτικότητά που θα επιδείξει μέσα στην παραπάνω σχέση που θα έχει αναπτυχθεί. Αυτή επίσης θα είναι και η παρακαταθήκη του KALAMATA:21. Τα εργαλεία μας: MEDIA:21 ― Το MEDIA:21 θα αποτελέσει ένα πολυεργαλείο τόσο για τους σκοπούς μάρκετινγκ όσο και για την ανάπτυξη του κοινού. Για την ώρα το φανταζόμαστε ως μία διαδικτυακή πύλη η οποία θα εξυπηρετεί τους σκοπούς της προβολής για να προωθεί όλες τις δράσεις και τις εκδηλώσεις του KALAMATA:21. Ταυτόχρονα θα περιλαμβάνει και ένα εκπαιδευτικό στοιχείο καθώς και ένα ζωντανό και συμμετοχικό εργαλείο για το αρχείο της ΠΠΕ. Παρ’ όλα αυτά, η ψηφιακή τεχνολογία αναπτύσσεται πολύ γρήγορα και εντός των επόμενων πέντε ετών το Διαδίκτυο των Πραγμάτων πιστεύουμε οτι θα έχει επηρεάσει αρκετούς. Σε κάθε περίπτωση, το πρόγραμμά μας DigiKa θα είναι μία πολύτιμη πλατφόρμα ώστε να κάνουμε το κοινό μας όχι απλά καταρτισμένο στην ψηφιακή τεχνολογία αλλά και να το μετατρέψουμε από καταναλωτές σε δημιουργούς. Μέσω της διαδικτυακής πύλης που σχεδιάζουμε αυτή τη στιγμή, ειδικευμένα άρθρα και οπτικοακουστικό υλικό (π.χ. συνεντεύξεις, μικρά ντοκιμαντέρ, ζωντανή μετάδοση) θα εξοικειώσουν το κοινό με το Ευρωπαϊκό πολιτιστικό περιβάλλον και την προσφορά του. Με αυτόν τον τρόπο το κοινό θα έρθει σε επαφή με την ιστορία των καλλιτεχνών που θα συμμετάσχει στο πρόγραμμα, την πορεία τους, τις υπάρχουσες εξελίξεις του πολιτιστικού τομέα καθώς και τα Ευρωπαϊκά θέματα που σχετίζονται με τον εν λόγω τομέα, μαζί με νέα και ειδήσεις που αφορούν το καλλιτεχνικό πρόγραμμα. Σκοπός είναι το κοινό να δημιουργεί περιεχόμενο για την πύλη και το συνολικό έργο (π.χ. μέσω δημιουργίας δικών τους εφαρμογών για το κοινό) καθώς και να εξοικειωθούν με τους συντελεστές και την εξέλιξη των πολιτιστικών έργων. Οι απαιτούμενες δεξιότητες για αυτούς που επιθυμούν να συμμετάσχουν ενεργά και να συνεισφέρουν στην ανάπτυξη αυτού του ψηφιακού αρχείου θα αναπτυχθούν μέσω του προγράμματος ACADEMY:21.
89
Διαχείριση
91
ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ
22. ― Ποιος ήταν ο ετήσιος προϋπολογισμός για τον πολιτισμό στην πόλη κατά τη διάρκεια των τελευταίων 5 ετών (με εξαίρεση τις δαπάνες για την παρούσα αίτηση για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης);
Ετος
Συνολικός Δημοτικός Προϋπολογισμός
Προϋπολογισμός για τον πολιτισμό
Ο πολιτισμός ως % επί του συνόλου
Προϋπολογισμός υποψηφιότητας
Η υποψηφιότητα ως % του πολιτισμού
2012 116.760.161,98€ 2.851.925,29€ 2,44% N/A N/A 2013 127.796.231,96€ 3.000.781,19€ 2,35% N/A N/A 2014 110.192.327,47€ 2.633.964,80€ 2,39% 75.000,00€ 2,85% 2015 67.919.220,89€ 2.522.925,00€ 3,71% 175.000,00€ 6,94% 2016 43.869.010,06€ 2.484.198,00€ 5,66% 350.000,00€ 14,09%
23. ― Σε περίπτωση που η πόλη σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει τα κεφάλαια από τον ετήσιο προϋπολογισμό της σε σχέση με τον πολιτισμό για τη χρηματοδότηση του έργου «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης», παρακαλείσθε να αναφέρετε το ποσό αυτό, ξεκινώντας από το έτος υποβολής της υποψηφιότητας μέχρι το έτος της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης. Η Καλαμάτα δεν σκοπεύει να χρησιμοποιήσει τους υπάρχοντες πολιτιστικούς πόρους για να χρηματοδοτήσει την ΠΠΕ. Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε νέες επενδύσεις για τον πολιτισμό στην πόλη, χωρίς να μειώσουμε τους πόρους για τα υφιστάμενα προγράμματα και δραστηριότητες. Ορισμένοι από τους χρηματοδοτούμενους οργανισμούς όμως (π.χ. Το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού, το ΔΗΠΕΘΕΚ και η Δημοτική Φιλαρμονική) θα χρησιμοποιήσουν τον ετήσιο προϋπολογισμό τους από το Δήμο για να χρηματοδοτήσουν συμπαραγωγές με το KALAMATA:21.
24. ― Ποιο είναι το ποσό του συνολικού ετήσιου προϋπολογισμού που προβλέπει η πόλη να δαπανήσει για τον πολιτισμό μετά το έτος της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης (σε ευρώ και σε ποσοστό % του συνολικού ετήσιου προϋπολογισμού);
Διαχείριση
Ο στόχος μας είναι καταρχήν να διατηρήσουμε την υπάρχουσα επένδυση στον πολιτισμό, καθώς ο πολιτισμός έχει υποφέρει περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο τομέα στην κρίση ως προς την περικοπή των προϋπολογισμών. Για να είμαστε ρεαλιστές, σκοπεύουμε να αυξήσουμε την ετήσια επένδυση του Δήμου κατά 300.000€ (περίπου 0,50% του δημοτικού προϋπολογισμού για το 2017, συνολικού ύψους 59.000.000€) ετησίως για τα έτη 2022-2025 (έτη υπό την τρέχουσα Πολιτιστική Στρατηγική). Η πρόβλεψή μας και η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για το Βραβείο Μελίνα Μερκούρη, αν μας απονεμηθεί, είναι να χρησιμοποιηθεί για την χρηματοδότηση του τετραετούς Σχεδίου Παρακαταθήκης. Το Βραβείο Μελίνα Μερκούρη θα καλύψει τους μισθούς μίας μικρής ομάδας καθώς και έναν λειτουργικό προϋπολογισμό για να συνεχιστούν κάποια από τα καλλιτεχνικά έργα καθώς και να συγχρηματοδοτηθούν νέα. Ο στόχος του Σχεδίου Παρακαταθήκης είναι να διατηρήσουμε (και να προσελκύσουμε νέους) ιδιώτες χορηγούς που έχουν υποστηρίξει την ΠΠΕ, να αξιοποιήσουμε τα κέρδη από έργα της ΠΠΕ (συμπεριλαμβανομένων των εσόδων από πωλήσεις, τα δικαιώματα από συμπαραγωγές κλπ.), ώστε να καταστήσουμε το Σχέδιο Παρακαταθήκης βιώσιμο και μετά το 2025.
ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ ΤΟΥ ΤΙΤΛΟΥ
Έσοδα για την Κ άλυψη Λ ειτουργικών Δ απανών 25.― Να εξηγήσετε τον συνολικό προϋπολογισμό (δηλαδή, τα κονδύλια που είναι ειδικά διαθέσιμα για την κάλυψη λειτουργικών δαπανών). Ο προϋπολογισμός καλύπτει τη φάση της προετοιμασίας, το έτος του τίτλου, την αξιολόγηση και τις δράσεις με μακροπρόθεσμο θετικό αντίκτυπο για την πόλη.
Συνολικά έσοδα για την κάλυψη λειτουργικών δαπανών (σε ευρώ) 30.000.000€
Από τον δημόσιο τομέα (σε ευρώ)
Από τον δημόσιο τομέα (σε %)
26.000.000€
Από τον ιδιωτικο τομέα (σε ευρώ)
86,67%
Από τον ιδιωτικο τομέα (σε %)
4.000.000€
13,33%
Ο παραπάνω προϋπολογισμός καλύπτει τη φάση της προετοιμασίας, το έτος του τίτλου και την περίοδο αξιολόγησης, δηλαδή τα έτη 2017-2022.
Έσοδα από τον Δ ημόσιο Τομέα 26. ― Ποια είναι η ανάλυση των εσόδων που θα προέλθουν από τον δημόσιο τομέα για την κάλυψη λειτουργικών αναγκών;
ΕΣΟΔΑ από τον δημόσιο τομέα για την κάλυψη λειτουργικών αναγκών Πόλη της Καλαμάτας* Περιφέρεια Πελοποννήσου* Εθνική Κυβέρνηση* Ευρωπαϊκή Ένωση (εκτός από το βραβείο Μελίνα Μερκούρη) Mεσσηνιακοί Δήμοι* ΣΥΝΟΛΟ
σε ευρω
%
5.000.000€ 8.500.000€ 8.000.000€ 4.000.000€ 500.000€ 26.000.000€
19,23% 32,69% 30,77% 15,38% 1,92% 100,00%
* Αυτοί οι πόροι πιθανόν να περιλαμβάνουν χρηματοδοτήσεις από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΣΠΑ)
Παρακαλούμε σημειώστε ότι οι προηγούμενες διοργανώσεις ΠΠΕ στην Ελλάδα χρηματοδοτήθηκαν σχεδόν εξ’ ολοκλήρου από το Υπουργείο Πολιτισμού με ελάχιστη συνεισφορά (κυρίως σε είδος) από τους αντίστοιχους Δήμους. Οι προβλέψεις για έσοδα από την ΕΕ δεν συμπεριλαμβάνουν τα προγράμματα ΕΣΠΑ. Η παραπάνω πρόβλεψη αφορά μόνο πόρους που αποδίδονται κατόπιν προσκλήσεων για συγκεκριμένα έργα. Ειδικότερα αναφερόμαστε σε πιθανούς πόρους από τα προγράμματα Δημιουργική Ευρώπη, Erasmus+, Horizon 2020, Ευρώπη για τους Πολίτες και το πρόγραμμα COSME.
92
Διαχείριση
27. ― Έχουν οι αρχές των δημόσιων οικονομικών (πόλη, περιφέρεια, κράτος) ήδη ψηφίσει ή έχουν αναλάβει χρηματοδοτικές δεσμεύσεις για την κάλυψη των λειτουργικών δαπανών; Αν όχι, πότε θα το κάνουν;
93
Ο Δήμος της Καλαμάτας έχει ήδη ψηφίσει και εγκρίνει τον προτεινόμενο προϋπολογισμό των 5.000.000€ για την ΠΠΕ. Σε αυτό το ποσό συμπεριλαμβάνονται τόσο η χρηματοδότηση σε μετρητά όσο και σε είδος (μέγιστης αξίας έως 2.000.000€). Οι παροχές σε είδος αφορούν μετακλήσεις προσωπικού, κόστος χρήσης δημοτικών κτηρίων, διοικητική υποστήριξη καθώς και χρήση άλλων δημοτικών υπηρεσιών (π.χ. Δημοτική Αστυνομία). Η Περιφέρεια Πελοποννήσου έχει επιβεβαιώσει ότι θα υποστηρίξει την ΠΠΕ. Το Περιφερειακό Συμβούλιο σχεδιάζει να εγκρίνει τον προϋπολογισμό ύψους 8.500.000€ για την συνεισφορά στο λειτουργικό κόστος, το οποίο και θα πράξει αμέσως μετά την επίσημη ανάδειξη της Καλαμάτας ως ΠΠΕ, λόγω νομικού κολλήματος εκ των προτέρων απόφασης. Επιπλέον, η Περιφέρεια έχει προβλέψει έναν ειδικό προϋπολογισμό για τον πολιτισμό για το έτος 2021, για τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση. Η Εθνική Κυβέρνηση, μέσω του Υπουργείου Πολιτισμού, έχει ανακοινώσει ότι θα υποστηρίξει την πόλη που θα κερδίσει τον τίτλο, αλλά ακόμη δεν έχει αναλάβει ιδιαίτερες οικονομικές δεσμεύσεις. Αναμένεται ότι θα αναλάβει μία ισχυρή δέσμευση κατά το στάδιο της επιλογής. Οι υπόλοιποι πέντε Δήμοι της Μεσσηνίας (Μεσσήνη, Πύλος-Νέστωρ, Οιχαλία, Τριφυλία, Δυτική Μάνη) θα χρηματοδοτήσουν την ΠΠΕ μέσω Προγραμματικών Συμφωνιών με τον Οργανισμό Διαχείρισης της ΠΠΕ.
28. ― Ποια είναι η στρατηγική εύρεσης χρηματοδότησης για να ζητήσετε οικονομική στήριξη από τα προγράμματα/κονδύλια της Ένωσης ώστε να καλύψετε τις λειτουργικές δαπάνες; Η στρατηγική μας για να διεκδικήσουμε Ευρωπαϊκή χρηματοδότηση χωρίζεται σε δύο βασικούς τομείς:
Χρηματοδότηση από τα Ευρωπαϊκά Δ ιαρθρωτικά Επενδυτικά Ταμεία (Εδετ)/Εσπα
και
Κατά το προηγούμενο διάστημα εργαστήκαμε με την Περιφέρεια Πελοποννήσου και τα σχετικά Υπουργεία ώστε να εντοπίσουμε πιθανούς πόρους για την χρηματοδότηση της ΠΠΕ. Έχουμε εργαστεί με στόχευση συγκεκριμένα Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΕΠ/ΕΣΠΑ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχουν δημιουργηθεί για την Ελλάδα. Συγκεκριμένα μελετήσαμε τα παρακάτω: Επιχειρησιακό Πρόγραμμα
CCI
Επιλέξιμες Περιοχές
Ταμείο Χρηματοδότησης
Διαχειριστική Αρχή
Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία
2014GR16M2OP001
EL25 Πελοπόννησος EL255 Mεσσηνία
ERDF/ESF
Υπουργείο Οικονομικών
ΕΠ Πελοπόννησος
2014GR16M2OP008
EL25 Πελοπόννησος
ERDF/ESF
Περιφέρεια Πελοποννήσου
Μεταρρύθμιση Δημοσίου Τομέα
2014GR05M2OP001
EL25 Πελοπόννησος EL255 Mεσσηνία
ERDF/ESF
Υπουργείο Οικονομικών
Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση & Δια Βίου Μάθηση
2014GR05M9OP001
EL – Ελλάδα
ERDF/ESF
Υπουργείο Οικονομικών
• • • •
Το ΕΠ Ανταγωνιστικότητας, Επιχειρηματικότητας και Καινοτομίας συμπεριλαμβάνει χρηματοδοτήσεις για νεοφυείς επιχειρήσεις και επιχειρήσεις των Πολιτιστικών & Δημιουργικών Βιομηχανιών. Το ΕΠ Πελοπόννησος εστιάζει στην αγροτική παραγωγή, την βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη και την προώθηση και ανάπτυξη του πολιτισμού στην περιφέρεια Πελοποννήσου. Το ΕΠ Μεταρρύθμισης Δημοσίου Τομέα διαθέτει κονδύλια για την ανάπτυξη καινοτομιών στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Το ΕΠ Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση & Δια Βίου Μάθησης χρηματοδοτεί κυρίως εκπαιδευτικά έργα καθώς και έργα Δια Βίου Μάθησης, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης δεξιοτήτων για τις Πολιτιστικές & Δημιουργικές Βιομηχανίες.
Ο Δήμος της Καλαμάτας διαθέτει Διεύθυνση Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων η οποία και θα συνεργάζεται στενά με το Τμήμα Χρηματοδότησης και Χορηγιών του KALAMATA:21 ώστε να ετοιμάσουν όλες τις σχετικές αιτήσεις εγκαίρως και επαρκώς.
Διαχείριση
Χρηματοδότηση από Ειδικά Προγράμματα για Συγκεκριμένα Εργα (Α νοικτές Π ροσκλήσεις)
94
Πέραν των παραπάνω προγραμμάτων, στοχεύουμε να αξιοποιήσουμε πλήρως τα Ευρωπαϊκά προγράμματα. Έχουμε ήδη μελετήσει τα διαθέσιμα προγράμματα και είμαστε στη διαδικασία αντιστοίχισης τους με τα προτεινόμενα πολιτιστικά έργα της ΠΠΕ. Όπως φαίνεται και στην Ερώτηση 26, έχουμε ως στόχο την άντληση 4.000.000€ από αυτά τα προγράμματα. Ο παρακάτω πίνακας αποτυπώνει την κατά αρχήν αξιολόγηση μας για την αντιστοίχιση των έργων της ΠΠΕ με τα διαθέσιμα προγράμματα. Έως αυτή τη στιγμή έχουμε καταφέρει να αντιστοιχίσουμε έργα χρηματοδοτικής αξίας 3.500.000€, μόλις 500.000€ από τον στόχο μας. Εάν καταφέρουμε να ξεπεράσουμε και τον στόχο μας, τα επιπλέον διαθέσιμα κονδύλια θα χρησιμοποιηθούν για την περαιτέρω ενίσχυση του Σχεδίου Παρακαταθήκης. Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα
Έργα ΠΠΕ
Δημιουργική Ευρώπη – Πολιτισμός
Ancient Drama Νow! At the edge, Vertigo
Δημιουργική Ευρώπη – Media
Electra / Visible/Invisible / Open cities/Open Minds
500.000€
Ορίζοντας 2020 – Food & Health
Gastronomy/Agro-entrepreneurship cluster
400.000€
Ορίζοντας 2020 – Society
ACADEMY:21
200.000€
Ορίζοντας 2020 – Innovation in SMEs
Creative Hub
300.000€
Ευρώπη για τους Πολίτες – Civil Society projects
Ancient Drama Νow! – Philosophical Walks and Seminars / Body in Revolt: 1821-2021, Tracing Two Centuries of Modern Greek Identity / Series of Talks: Talking Figures
200.000€
Erasmus+
I Play and Understand / City Gardens Festival / Open Design School / Menuhin Foundation / Fondazione Napoli Novantanove / ACADEMY:21
300.000€
JUSTICE
Neighbours for Neighbourhood
Εκτιμώμενη Χρηματοδότηση 1.500.000€
100.000€ συνολο: 3.500.000€
Έχουμε συνάψει συνεργασίες με Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και συμβούλους που διαθέτουν μεγάλη εμπειρία σε αιτήσεις Ευρωπαϊκών προγραμμάτων, ώστε να μεγιστοποιήσουμε το θετικό αποτέλεσμα. Τα περισσότερα από τα παραπάνω προγράμματα έχουν μικρή απορρόφηση στην Ελλάδα (π.χ. Στο πρόγραμμα Δημιουργική Ευρώπη και στην κατηγορία πολυετούς διακρατικής συνεργασίας, το 2015 κατατέθηκαν από την Ελλάδα μόνο τρεις αιτήσεις, εκ των οποίων καμία δε σημείωσε επιτυχία), ειδικά στην επαρχία, δίνοντάς μας την ευκαιρία για την άντληση σημαντικών πόρων.
29.― Σύμφωνα με ποιο χρονοδιάγραμμα θα πρέπει τα έσοδα για την κάλυψη των λειτουργικών δαπανών να απορροφηθούν από την πόλη και/ή τον φορέα που είναι αρμόδιος για την προετοιμασία και την υλοποίηση του έργου ΠΠΕ, αν η πόλη λάβει τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης; Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει τις αρχικές μας εκτιμήσεις σχετικά με τις ταμειακές ροές. Το τελικό χρονοδιάγραμμα θα σχεδιαστεί σε επόμενο στάδιο σύμφωνα με τους διαθέσιμους πόρους. πηγη Eυρωπαϊκή Ένωση
2017
2018
2019
2020
2021
2022
συνολο
0€
200.000€
500.000€
1.400.000€
1.500.000€
400.000€
4.000.000€
Εθνική Κυβέρνηση*
200.000€
600.000€
1.500.000€
2.400.000€
3.000.000€
300.000€
8.000.000€
Περιφέρεια**
300.000€
1.000.000€
1.000.000€
2.700.000€
3.200.000€
300.000€
8.500.000€
Πόλη***
420.000€
500.000€
700.000€
900.000€
2.030.000€
450.000€
5.000.000€
Άλλες Πόλεις* Χορηγοί ΣΥΝΟΛΟ
20.000€
20.000€
30.000€
80.000€
350.000€
0€
500.000€
200.000€
400.000€
600.000€
1.000.000€
1.600.000€
200.000€
4.000.000€
1.140.000€
2.720.000€
4.330.000€
8.480.000€
11.680.000€
1.650.000€
30.000.000€
* Μη επιβεβαιωμένο ** Η ακριβής ετήσια καταβολή της συνεισφοράς είναι υπό διαπραγμάτευση *** Το χρονοδιάγραμμα για τα έσοδα από το Δήμο έχει εγκριθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο. Τα υπόλοιπα ποσά είναι εκτιμήσεις/στόχοι προς διαπραγμάτευση με τους αρμόδιους φορείς.
Διαχείριση
Έσοδα από τον Ι διωτικό Τομέα 95
30. ― Ποια είναι η στρατηγική εύρεσης χρηματοδότησης για να ζητήσετε οικονομική στήριξη από ιδιώτες χορηγούς; Ποιο είναι το σχέδιο για τη συμμετοχή χορηγών στη δράση; Η Χορηγία είναι ένας πολύ σημαντικός θεσμός στην Ελλάδα, που έχει τις ρίζες του στην Αρχαία Ελληνική Δημοκρατία. Στην Ελλάδα, οι χορηγοί είναι πολύ συχνά ευεργέτες των τεχνών. Από την έναρξη της οικονομικής κρίσης (2008), οι ιδιώτες χορηγοί, κυρίως τα ιδιωτικά πολιτιστικά Ιδρύματα, έχουν κρατήσει ζωντανό τον πολιτισμό στην Ελλάδα. Εξαιτίας της κρίσης φυσικά, η εμπορική χορηγία έχει μειωθεί δραματικά καθώς και τα προγράμματα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης έχουν στραφεί προς κοινωνικούς σκοπούς και μέτρα καταπολέμησης της φτώχειας. Η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης θα είναι μία πολύ καλή ευκαιρία να αποδείξουμε ότι η Ελλάδα μπορεί ακόμα να λειτουργεί με επιτυχία (όπως συνέβη με τους Ολυμπιακούς Αγώνες Αθήνα 2004) και είναι ικανή να οργανώσει μεγάλα γεγονότα διεθνούς σημασίας. Αυτός ο «Εθνικός Στόχος» αναμένεται να δημιουργήσει ένα νέο κύμα υποστήριξης, τόσο από Έλληνες, όσο και από Φιλέλληνες διεθνώς. Η στρατηγική μας για την ανεύρεση οικονομικών πόρων περιγράφεται παρακάτω: Εταιρικοί χορηγοί ― Παρότι η εταιρική χορηγία προς τον πολιτισμό έχει μειωθεί κατά την διάρκεια της κρίσης, η ΠΠΕ μπορεί να προσφέρει ειδικό βάρος ως προς την δημιουργία των εταιρικών χορηγικών πακέτων. Με τη βοήθεια της Συμβουλευτικής εταιρείας ASSET OGILVY– Δημόσιες Σχέσεις & Χορηγίες (υπεύθυνη για το Πρόγραμμα Χορηγιών στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας 2004) αναπτύσσουμε μία βάση χορηγών, οι οποίοι θα μπορέσουν να αναδειχθούν σε Επίσημοι Χορηγοί. Σκοπεύουμε να δημιουργήσουμε διαφορετικές κατηγορίες χορηγών ανάλογα με την συνεισφορά τους. Επίσης, σχεδιάζουμε να έχουμε γενικούς χορηγούς της υποψηφιότητας και χορηγούς συγκεκριμένων έργων. Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να κατευθύνουμε χορηγούς σε ολόκληρο το έργο (π.χ. μια αεροπορική εταιρεία που προσφέρει τα έξοδα μετακίνησης) αλλά ταυτόχρονα μπορούμε να εργαστούμε με χορηγούς που ενδιαφέρονται για συγκεκριμένα έργα (π.χ. μία εταιρεία τεχνολογίας που επιθυμεί να στηρίξει το Creative Hub). Ιδιωτικά πολιτιστικά ιδρύματα & οργανισμοί ― Στην Ελλάδα, ιδιαίτερα κατά την οικονομική κρίση, τα ιδιωτικά πολιτιστικά ιδρύματα και οι οργανισμοί παίζουν σημαντικό υποστηρικτικό ρόλο στον τομέα του πολιτισμού. Καθώς κατά τα προηγούμενα χρόνια η δημόσια δαπάνη για τον πολιτισμό μειώθηκε δραματικά, τα ιδρύματα αυτά στήριξαν τον πολιτισμό με χορηγίες, συμπαραγωγές και αναπτυξιακούς πόρους. Έχουμε ήδη λάβει εκδηλώσεις ενδιαφέροντος από αρκετά ιδρύματα για συνεργασία, ιδιαίτερα για συμπαραγωγές και χρηματοδότηση ειδικών θεματικών προγραμμάτων (π.χ. ACADEMY:21). Αξίζει να σημειωθεί ότι πολιτιστικά ιδρύματα της Καλαμάτας και της Αθήνας έχουν ήδη συνεισφέρει στην διεκδίκηση του τίτλου με εισφορές ύψους 200.000€ (δηλαδή το 1/3 του συνολικού κόστους της διεκδίκησης). Ιδιώτες χορηγοί ― Οι ιδιώτες χορηγοί επίσης στήριζαν και στηρίζουν τις τέχνες και τον πολιτισμό, τόσο γενικότερα στην Ελλάδα όσο και στην Καλαμάτα μέσω προσωπικών δωρεών. Έχουμε λάβει έναν σημαντικό αριθμό επιστολών από ιδιώτες που δηλώνουν την επιθυμία να στηρίξουν οικονομικά ή να μεσολαβήσουν για την ανεύρεση χορηγών σε περίπτωση που η Καλαμάτα αναδειχθεί ΠΠΕ. Το KALAMATA:21 σκοπεύει να καλλιεργήσει το αίσθημα της υπερηφάνειας, όχι μόνο στην Καλαμάτα και στην Μεσσηνία, αλλά και σε ολόκληρη τη χώρα. Η κοινότητα των Μεσσήνιων ομογενών είναι αρκετά μεγάλη και σημαντική, όπως επίσης και ο αριθμός ιδιωτών «Μαικήνων» που έχουν δεσμούς με την περιοχή. Έχουμε ήδη δημιουργήσει ένα δίκτυο επιφανών ατόμων, Ελληνικής καταγωγής, οι οποίοι δραστηριοποιούνται διεθνώς και θα ενεργούν ως πρεσβευτές του KALAMATA:21 αλλά και ως πρεσβευτές των χορηγικών προγραμμάτων μας. Είμαστε επίσης σε επαφή με την διεθνή οργάνωση World Hellenic Inter-Parliamentary Association, με μέλη της αιρετά μέλη κοινοβουλίων ανά τον κόσμο, ελληνικής καταγωγής. Κάποια από τα άτομα που ανήκουν στο δίκτυο των πρεσβευτών μας είναι: • • •
Κυρία Ευσταθία Μπόρας – Πολιτειακός Εκπρόσωπος, New Hampshire, ΗΠΑ Κυρία Αλεξάνδρα Πασχαλίδου – Δημοσιογράφος, Σουηδία Κύριος Κουτσαντώνης Τομ – Υπουργός Οικονομικών / Μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου, Κυβερνητικό Συμβούλιο Νότιας Αυστραλίας.
Συμμετοχική χρηματοδότηση ― Σχεδιάζουμε να κάνουμε εκτεταμένη χρήση των διαδικτυακών εργαλείων χρηματοδότησης από το πλήθος. Πιστεύουμε ότι η συμμετοχή και η υποστήριξη του έργου μας και του προγράμματος μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους, συμπεριλαμβανομένης της μικροχρηματοδότησης από το πλήθος. Δουλεύοντας με όλους τους συνεργάτες μας θα σχεδιάσουμε τις κατάλληλες πλατφόρμες και έργα τα οποία θα είναι φιλικά για μικροχρηματοδότηση, αλλά ταυτόχρονα θα μοιράζονται και την κυριότητα των έργων αυτών. Οι υποστηρικτές θα είναι μέρος της δημιουργίας, όχι απλά χρηματοδότες του προγράμματος του ΚALAMATA:21. Κάνοντας χρήση των πιο
Διαχείριση
προηγμένων τεχνολογικών εργαλείων, θα αναπτύξουμε μία πλατφόρμα η οποία θα απεικονίζει όλα μας τα έργα και θα παρέχει την ευκαιρία σε οποιονδήποτε να συμμετάσχει ως εθελοντής, καλλιτέχνης ή ακόμα και ως υποστηρικτής και χρηματοδότης. Με αυτόν τον τρόπο, ακόμα και πριν συνεισφέρει κάποιος οικονομικά, θα μπορεί να δει τη διαδικασία ανάπτυξης ενός έργου και να αποφασίσει μέχρι ποιο επίπεδο επιθυμεί να συμμετάσχει και οικονομικά. Έχουμε ήδη συνεργαστεί με μία από τις εταιρείες-ηγέτες της αγοράς της συμμετοχικής χρηματοδότησης στην Ελλάδα (Crowdpolicy) ώστε να σχεδιάσουμε αποτελεσματικά τη στρατηγική μας αυτή.
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ
31. ― Παρακαλούμε να αναλύσετε την κατανομή των λειτουργικών δαπανών, συμπληρώνοντας τον παρακάτω πίνακα.
ΔΑΠΑΝΕΣ Πρόγραμμμα Προώθηση & Μarketing Έξοδα Διοίκησης Παρακολούθηση & Αξιολόγηση ΣΥΝΟΛΟ
ΣΕ ΕΥΡΩ
ΣΕ%
21.000.000€ 4.500.000€ 4.000.000€ 500.000€
70% 15% 13% 2%
30.000.000€
100%
32. ― Προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα για τις λειτουργικές δαπάνες.
Χρονοπρογραμμα Διαγραμμα
προωθηση & Marketing
εξοδα διοικησησ
παρακολουθηση & αξιολογηση
Συνολο
ΣΕ €
ΣΕ %
ΣΕ €
ΣΕ %
ΣΕ €
ΣΕ %
ΣΕ €
ΣΕ %
ΣΕ €
2017
400.000€
1,90%
100.000€
2,22%
300.000€
7.50%
50.000€
10,00%
850.000€
2.83%
2018
800.000€
3,81%
100.000€
2,22%
350.000€
8.75%
60.000€
12,00%
1.310.000€
4,37%
2019
2.700.000€
12,86%
300.000€
6,67%
600.000€
15.00%
60.000€
12,00%
3.660.000€
12,20%
2020
5.200.000€
24,76%
1.700.000€
37,78%
1.000.000€
25.00%
80.000€
16,00%
7.980.000€
26,60%
2021
11.000.000€
52,38%
2.200.000€
48,89%
1.500.000€
37.50%
150.000€
30,00% 14.850.000€
49,50%
2022
900.000€
4,29%
100.000€
2,22%
250.000€
6.25%
100.000€
20,00%
1.350.000€
4,50%
21.000.000€
100%
4.500.000€
100%
4.000.000€
100%
500.000€
100% 30.000.000€
100%
ΣΥΝΟΛΟ
Σε %
* Τα χρόνια μετά το 2022 καλύπτονται από το Σχέδιο Παρακαταθήκης, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί από το Βραβείο Μελίνα Μερκούρη εάν αυτό απονεμηθεί.
Α νάλυση Εξόδων Προγράμματος ΟΝΟΜΑ ΕΡΓΟΥ 3-Digitisation of Monuments A Seaside Story A World of Music ACADEMY:21 Alchemy Ancient Drama Now! Architectural Democracy Architectural Pavilion: Relic of a Warning Art from the People Athens Digital Arts Festival Awakening, Reflection, Envisioning Beyond the Post-Colony: Where Does Africa Go From Here? Bodies in Urban Spaces
ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ
ΕΙΣΦΟΡΑ ΠΠΕ
40.000€ 10.000€ 35.000€ 400.000€ 40.000€ 400.000€ 75.000€ 300.000€ 100.000€ 30.000€ 180.000€ 60.000€ 40.000€
Commission Co-production Co-production Co-production Commission Co-production Co-production Commission Co-production Commission Commission Co-production Commission
96
Διαχείριση
ΟΝΟΜΑ ΕΡΓΟΥ CERN Collider - Science and Art Education Citizens Today, Citizens Tomorrow City Gardens Festival Civil War (anguish) Classical Music: Across Clouds Complicite Contemporary Art: Ante Portas Contemporary Theatre Play Competition: Persae Award Creative Hub Crisis: a condition leading to decisive change Cross- Cultural Echoes : Orpheus & Majnun - Layla & Eurydice Dance at the Edge Dancing Birds-Les Ballets C de la B Exhibition: At the Edge, Vertigo Freespace Happening (working title) From Seed to Stomach Greek Art Masterpieces: What is our country? Green Design Festival How do we see each other? I Play and Understand ICLI meets KALAMATA:21 Infiltrations Imagine the City LAB Import: Export In FLUX In the Footsteps of Pausanias and Stravon Invisible Portraits INSIDE-OUT: Looking at the Unseen Side of Fashion Jazz Festival: Tropos Kalamata Musica Sacra Festival KALAMATA:21 Guitar Festival LabA moves to Kalamata Labo Agen Maria Callas Mini Series of New Operas Modern Body Festival: Art as Research Through Experience MUS-E® Art Educational School programmes Mute Memorial Nature Lovers in Bliss Neighbours for Neighbourhoods Olea Europea Once Upon a Time Open city/Open mind Photo Exhibition: 100 degrees Programme of Residency for Authors and Translators Public Art Festival: Reboot? Quintessence Re-Experiencing the Archaeological Museum of Messinia Safe Haven Kalamata Series of talks: Talking Figures Singing Beyond the Edge Sound Art Festival: Sound as Vibration Speed Design Dating Teachers for Life The Artists Ambassadors The Branch in my Hand The Earth is Moving,Dimitris Desyllas The Earthquake by Theodoros Terzopoulos The Edge of Performance The Mediterranean Multi-Space The Photonics The Planetbook Tournament Series The School Adopts a Monument The Wholodance 2.1 The Workshop Theater/Performance: METHOD Theatre Project ESMAE Urban Lightscenes Visible/Invisible World Music School Kalamata ΣΥΝΟΛΟ
ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ
ΕΙΣΦΟΡΑ ΠΠΕ
30.000€ 100.000€ 80.000€ 400.000€ 200.000€ 400.000€ 150.000€ 50.000€ 150.000€ 1.000.000€ 400.000€ 300.000€ 400.000€ 250.000€ 400.000€ 200.000€ 150.000€ 300.000€ 800.000€ 250.000€ 30.000€ 80.000€ 59.000€ 290.000€ 80.000€ 30.000€ 10.000€ 200.000€ 460.000€ 150.000€ 200.000€ 25.000€ 100.000€ 10.000€ 800.000€ 40.000€ 100.000€ 220.000€ 100.000€ 270.000€ 200.000€ 100.000€ 65.000€ 30.000€ 360.000€ 400.000€ 8.000€ 45.000€ 100.000€ 50.000€ 130.000€ 50.000€ 90.000€ 25.000€ 20.000€ 200.000€ 180.000€ 150.000€ 200.000€ 350.000€ 120.000€ 70.000€ 20.000€ 200.000€ 20.000€ 400.000€ 10.000€ 100.000€ 150.000€ 83.000€
Commission Commission Co-production Co-production Co-production Co-production Host Co-production Co-production Co-production Co-production Co-production Commission Co-production (60.000) Co-production Co-production Co-production Commission Co-production Commission Host Co-production Co-production Commission Co-production Commission Commission Co-production Co-production Co-production Co-production Co-production Commission Commission Co-production Co-production Commission Commission Co-production Co-production Co-production Commission Co-production Co-production Co-production Commission Host Co-production Commission Co-production Co-production Co-production Commission Commission Commission Commission Commission Co-production Co-production Co-production Commission Co-production Commission Co-production Commission Commission Co-production Commission Co-production Co-production
14.900.000€
97
Διαχείριση
Προϋπολογισμός κεφαλαιακών δαπανών 98
33. ― Ποια είναι η κατανομή των εσόδων που θα προέλθουν από τον δημόσιο τομέα για την κάλυψη των κεφαλαιακών δαπανών σε σχέση με το έτος του τίτλου; Όπως έχει ήδη αναφερθεί νωρίτερα, η Καλαμάτα διαθέτει επαρκείς πολιτιστικές υποδομές. Η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης απλώς θα επιταχύνει κάποιες από τις ήδη προγραμματισμένες επενδύσεις, αλλά δεν έχει προβλεφθεί η κατασκευή νέων χώρων, ούτε άλλων μεγάλων έργων ειδικά για την ΠΠΕ. Μία από τις προκλήσεις, αλλά συγχρόνως και στόχος μας, είναι να μεταφέρουμε την τεχνογνωσία και να αναπτύξουμε την ικανότητα να διαχειριζόμαστε αποδοτικά την υπάρχουσα πολιτιστική υποδομή η οποία αυτή τη στιγμή υπολειτουργεί. Όπως παρουσιάστηκε και στην ερώτηση 18 (Χρήση και Ανάπτυξη Πολιτιστικών Υποδομών) το συνολικό κόστος των κεφαλαιακών έργων τα οποία συνδέονται άμεσα με την ΠΠΕ (ανακαινίσεις και αλλαγές χρήσης) ανέρχεται στα 2.880.000€. ΕΡΓΟ
ΚΟΣΤΟΣ
Ανακαίνιση του Κινηματογράφου «Ηλέκτρα» Ανάπτυξη του Creative Hub Ανακαίνιση του ΔΗΠΕΘΕΚ Ανακαίνιση δύο δημοτικών κτιρίων και μετατροπή τους σε ξενώνα φιλοξενίας καλλιτεχνών Ανακαίνιση του Δημοτικού Πνευματικού Κέντρου Ανακαίνιση των αποθηκών του ΟΣΕ και μετατροπή τους σε πολυχώρο εκθέσεων ΣΥΝΟΛΟ
1.000.000€ 700.000€ 500.000€ 60.000€ 120.000€ 500.000€ 2.880.000€
Επίσης ο Δήμος Καλαμάτας έχει σχεδιάσει την ανάπτυξη περαιτέρω πολιτιστικών υποδομών με προϋπολογισμό 5.000.000€. Αυτές αφορούν την δημιουργία ενός υπαίθριου αμφιθεάτρου και την μετατροπή του κτιρίου των Εφετείων «Γαλλικό Ινστιτούτο» σε Μουσείο της Πόλης της Καλαμάτας. Τα δύο αυτά έργα δεν συνδέονται με την ΠΠΕ αλλά εάν ολοκληρωθούν πριν το 2021 θα ενταχθούν καταλλήλως στον προγραμματισμό της διοργάνωσης. Έσοδα από τον Δημόσιο τομέα Για την καλυψη κεφαλαιακων αναγκων Εθνική κυβέρνηση* Πόλη Περιφέρεια* Ευρωπαϊκή Ένωση ΣΥΝΟΛΟ
ΣΕ ευρω
ΣΕ %
1.000.000€ 880.000€ 1.000.000€ 0€ 2.880.000€
35% 30% 35% 0% 100%
* Οι εισφορές αυτές μπορούν να προέρχονται και από το πρόγραμμα ΕΣΠΑ
34. ― Έχουν οι αρχές των δημόσιων οικονομικών (πόλη, περιφέρεια, κράτος) ήδη ψηφίσει ή έχουν αναλάβει χρηματοδοτικές δεσμεύσεις για την κάλυψη των κεφαλαιακών δαπανών; Αν όχι, πότε θα το κάνουν; Το Δημοτικό Συμβούλιο της Καλαμάτας έχει ήδη εγκρίνει τις παραπάνω κεφαλαιακές επενδύσεις. Είμαστε σε συνεργασία με την Περιφέρεια Πελοποννήσου και την κυβέρνηση για να εξασφαλίσουμε την υπόλοιπη χρηματοδότηση. Αυτό φυσικά μπορεί να ολοκληρωθεί μόνο εφ’ όσον η Καλαμάτα αναδειχθεί ΠΠΕ.
35. ― Ποια είναι η στρατηγική εύρεσης χρηματοδότησης για να ζητήσετε οικονομική στήριξη από τα προγράμματα/κονδύλια της Ένωσης για να καλύψετε τις κεφαλαιακές δαπάνες;
Διαχείριση
Από τη στιγμή που θα είναι έτοιμες οι Τεχνικές Μελέτες για τις παραπάνω κεφαλαιακές επενδύσεις, o Δήμος θα εγκρίνει τους τελικούς προϋπολογισμούς και θα τους προωθήσει στην Κεντρική Κυβέρνηση, με στόχο (i) να εγκρίνουν το ποσό της συμμετοχής της Κυβέρνησης και (ii) να συμπεριλάβουν αυτές τις επενδύσεις κεφαλαίων στο ΕΣΠΑ 2014-2020 (μέρος του Εθνικού Προγράμματος Επενδύσεων) για να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η κεφαλαιακή επένδυση που απαιτείται κρίνεται ως «χαμηλού προϋπολογισμού» και είναι επιλέξιμη για χρηματοδότηση κατά προτεραιότητα. Επίσης, συνεργαζόμαστε με την Περιφέρεια Πελοποννήσου ώστε να ετοιμαστούν τα κατάλληλα προγράμματα που να περιλαμβάνουν τις σχεδιαζόμενες υποδομές στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Πελοπόννησος (ΕΣΠΑ).
36. ― Σύμφωνα με ποιο χρονοδιάγραμμα θα πρέπει τα έσοδα για την κάλυψη των κεφαλαιακών δαπανών να απορροφηθούν από την πόλη και/ή τον φορέα που είναι αρμόδιος για την προετοιμασία και την υλοποίηση του έργου ΠΠΕ αν η πόλη λάβει τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης; Παρόλο που δεν είναι δυνατόν αυτή τη στιγμή να παρουσιάσουμε ένα ακριβές χρονοδιάγραμμα για τα κεφάλαια που θα καλύψουν τις υποδομές, ιδιαίτερα λόγω της τρέχουσας πολιτικής κατάστασης στην Ελλάδα, το πρόγραμμα και το χρονοδιάγραμμα του Δήμου προβλέπει ότι όλες οι εργασίες θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το 2019. Ο Δήμος μπορεί να χρησιμοποιήσει βραχυπρόθεσμο δανεισμό ώστε να εξασφαλίσει την πρόοδο των εργασιών αν υπάρξουν καθυστερήσεις από την Κεντρική Κυβέρνηση.
37. ― Αν το κρίνετε απαραίτητο, παρακαλούμε εισάγετε εδώ έναν πίνακα που να αναλύει ποια ποσά θα δαπανηθούν για νέες πολιτιστικές υποδομές στο πλαίσιο του έτους του τίτλου. Υπάρχει μία σειρά ανεξάρτητων επενδύσεων που προγραμματίζονται και στοχεύουν στην περαιτέρω ενίσχυση των υφιστάμενων υποδομών, αλλά καμία από αυτές τις επενδύσεις δεν συνδέεται άμεσα με την ΠΠΕ. Αν τα έργα αυτά που αναφέρονται στην ερώτηση 33 (Νέο ανοικτό Αμφιθέατρο, μετατροπή του κτιρίου του Γαλλικού Ινστιτούτου σε Μουσείο της Πόλης) ολοκληρωθούν εγκαίρως για το έτος της ΠΠΕ, το KALAMATA:21 θα τα αξιοποιήσει ως χώρους, αλλά εάν δεν έχουν ολοκληρωθεί, δεν θα υπάρξει καμία εμπλοκή στην πραγματοποίηση του πολιτιστικού προγράμματος.
ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΔΟΜΗ
38. ― Τι είδους διαχείριση και διοικητική δομή που θα υλοποιήσει τη δράση της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης προβλέπεται; Η υλοποίηση της ΠΠΕ θα γίνει από μία ανεξάρτητη Ανώνυμη Εταιρεία ειδικού σκοπού. Μοναδικός σκοπός της θα είναι ο σχεδιασμός και η υλοποίηση τόσο της διοργάνωσης της ΠΠΕ 2021 όσο και του Σχεδίου Παρακαταθήκης. Είμαστε σε επικοινωνία με τις αρμόδιες εθνικές αρχές (Υπουργεία Εσωτερικών και Πολιτισμού), ώστε να δημιουργηθεί το κατάλληλο νομικό πλαίσιο για τον Οργανισμό. Ήδη κάποιες βελτιωτικές νομικές πρωτοβουλίες έχουν γίνει από πλευράς Υπουργείων. Αναμένουμε ότι ο Οργανισμός Διαχείρισης θα είναι έτοιμος και λειτουργικός εντός έξι μηνών από την επίσημη ανακήρυξη της πόλης. Όταν ο Οργανισμός ξεκινήσει τις εργασίες του θα αναλάβει την κυριότητα και την ευθύνη για την ανάπτυξη και υλοποίηση
99
Διαχείριση
της ΠΠΕ. Η ανάπτυξη των έργων υποδομής θα παραμείνει στη διαχείριση των αντίστοιχων αρχών καθώς και θα χρηματοδοτηθούν αποκλειστικά από αυτές. Ο Οργανισμός θα έχει ρόλο συμβούλου στην ανάπτυξη των υποδομών και θα εποπτεύει την δημιουργία των έργων που έχουν άμεση συσχέτιση με την υλοποίηση των έργων της Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης.
Βασικές Προβλέψεις του Καταστατικού • • • •
Ο σκοπός του Οργανισμού είναι να σχεδιάσει, να οργανώσει και να εκτελέσει όλες τις απαιτούμενες ενέργειες για να διεκπεραιώσει άρτια το έργο «KALAMATA:21 – Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2021» λαμβάνοντας υπόψη τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις προβλέψεις (δεσμεύσεις) του Φακέλου Υποψηφιότητας με τον οποίο και θα αποκτήσει τον Τίτλο. Μετά το έτος 2022, έτος της υποχρεωτικής αξιολόγησης, ο Οργανισμός θα αναλάβει την ευθύνη του Σχεδίου Παρακαταθήκης για τουλάχιστον τρία χρόνια (31.12.2025) Ο Οργανισμός έχει ως κύριους μετόχους τον Δήμο Καλαμάτας και το Υπουργείο Πολιτισμού & Αθλητισμού. Άλλοι πιθανοί μέτοχοι (Περιφέρεια Πελοποννήσου ή όμοροι Δήμοι) θα προσκληθούν να συμμετάσχουν σε επόμενο στάδιο. Το όργανο διοίκησης του Οργανισμού είναι το Διοικητικό Συμβούλιο.
39. ― Πώς θα οργανωθεί αυτή η δομή σε επίπεδο διαχείρισης; Παρακαλούμε να καταστήσετε σαφές ποιος θα είναι το/τα πρόσωπο/-α που έχει/έχουν την τελική ευθύνη για το σύνολο της διαχείρισης του έργου. Το όργανο διοίκησης του Οργανισμού θα είναι το ενδεκαμελές, ανεξάρτητο, μη-εκτελεστικό Διοικητικό Συμβούλιο. Η σχετική εμπειρία στην Ελλάδα έχει δείξει ότι μόνο ένα ολιγομελές ευέλικτο όργανο μπορεί να εξασφαλίσει μια γρήγορη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Επίσης, το νομικό και πολιτικό περιβάλλον απαιτεί ένα μη-εκτελεστικό Διοικητικό Συμβούλιο το οποίο θα μπορεί να λειτουργεί απρόσκοπτα ανεξάρτητα από τις όποιες πολιτικές αλλαγές και να ενεργεί ως θεματοφύλακας της ανεξαρτησίας και της σταθερότητας του Οργανισμού.
Διοικητικό Συμβούλιο • Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι μη-εκτελεστικό, πολιτικά ανεξάρτητο όργανο. Είναι υπεύθυνο για την στρατηγική και την πολιτική του Οργανισμού, την έγκριση των ετήσιων προϋπολογισμών, τον οικονομικό έλεγχο, τον ορισμό των Διευθυντών του Οργανισμού, καθώς και για την αποστολή αναφορών προς τους μετόχους. • Το Διοικητικό Συμβούλιο αποτελείται από έντεκα μέλη τα οποία ορίζονται ως εξής: ― Τρία μέλη, οριζόμενα από το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Καλαμάτας, ένα μέλος από την πλειοψηφία, ένα από την μειοψηφία και ένα ανεξάρτητο μέλος αναγνωρισμένου κύρους. ― Ένα μέλος οριζόμενο από το Υπουργείο Πολιτισμού ― Ένα μέλος οριζόμενο από την Περιφέρεια Πελοποννήσου ― Ένα μέλος οριζόμενο από την ΚΕ. ΦΑΡΙΣ ― Δύο μέλη οριζόμενα από τον σύλλογο «Φίλοι του KALAMATA:21» (ανεξάρτητος-ανοικτός κοινωνικός σύλλογος ο οποίος θα ιδρυθεί μετά την ανάδειξη της πόλης σε ΠΠΕ) ― Ένα μέλος οριζόμενο από το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου ― Δύο μέλη θα ορισθούν από τους βασικούς χορηγούς της διοργάνωσης • Κατά την πρώτη συνεδρίαση τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου θα εκλέξουν τον Πρόεδρο. • Ο Πρόεδρος θα είναι το Πρόσωπο του Οργανισμού, ο βασικός παράγοντας ανεύρεσης χορηγιών και θα αποτελεί επίσης τον σύνδεσμο με τις δημοτικές, περιφερειακές και κρατικές αρχές. • Τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου δεν μπορούν να έχουν την ιδιότητα του αιρετού σε καμία βαθμίδα της δημόσιας διοίκησης. Τα μέλη πρέπει να διορίζονται με βάση τα προσόντα και την εμπειρία τους σε σχέση με τους σκοπούς του Οργανισμού.
Οργανωτικό Διάγραμμα Αποφασίσαμε να ακολουθήσουμε ένα απλό εταιρικό σχήμα, ώστε να μειώσουμε την γραφειοκρατία και την χρονοβόρα διαδικασία λήψης αποφάσεων. Οι πέντε επιτελικοί διευθυντές, δηλαδή ο Γενικός Διευθυντής, ο Διευθυντής Προγράμματος, ο Διευθυντής Επικοινωνίας, ο Διευθυντής Ανάπτυξης και ο Διευθυντής Διοίκησης έχουν την εκτελεστική εξουσία ώστε να υλοποιήσουν την ΠΠΕ. Ο Γενικός Διευθυντής έχει την συνολική εποπτεία και ευθύνη για το έργο. Δεν αντιλαμβανόμαστε την εταιρική μας δομή ως πάγια, αλλά ως έναν διατμηματικό μηχανισμό ανάπτυξης ενός φιλόδοξου έργου.
100
Διαχείριση Προγραμματισμός & Επιμέλεια Διευθυντής Προγράμματος
Διαχείριση Έργου Παραγωγή Marketing & Πωλήσεις Εθελοντισμός
Διοικητικό Συμβούλιο
Γενικός Διευθυντής
Διευθυντής Επικοινωνίας
Γραφείο Τύπου & Δημοσίων Σχέσεων Φιλοξενία Χρηματοδότηση Ανάπτυξη Κοινού & Αντίκτυπος
Γραμματεία Παρακολούθηση & Αξιολόγηση Περιφερειακός Συντονισμός
Στρατηγική Ανάπτυξης / Σχέδια Παρακαταθήκης Διευθυντής Ανάπτυξης
Ανάπτυξη Υποδομών Aνάπτυξη Ικανοτήτων
Προμήθειες Διευθυντής Διοίκησης
Ανθρώπινοι Πόροι
Λογιστήριο Νομικό
Επιτελικοί Διευθυντές και Τμήματα Ο Γενικός Διευθυντής έχει την συνολική ηγεσία και ευθύνη για την διοργάνωση. Είναι υπεύθυνος για τους υπόλοιπους τέσσερις διευθυντές. Ο Διευθυντής Προγράμματος είναι ο αποκλειστικός αρμόδιος και υπεύθυνος για το καλλιτεχνικό πρόγραμμα (με βάση την στρατηγική, τις προτεραιότητες, τις πολιτικές και τους πόρους του Οργανισμού) και έχει την εποπτεία των αντίστοιχων τμημάτων. Ο Διευθυντής Επικοινωνίας είναι υπεύθυνος για τα αντικείμενα της επικοινωνίας συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης των εθελοντών και της φιλοξενίας (επισκεπτών και συνεργατών). Ο Διευθυντής Ανάπτυξης είναι υπεύθυνος για τις υποστηρικτικές δράσεις της ανάπτυξης του έργου, δηλαδή της χρηματοδότησης, της ανάπτυξης των υποδομών, της ανάπτυξης του κοινού και της ανάπτυξης των ικανοτήτων υλοποίησης. Είναι επίσης υπεύθυνος για την τήρηση της στρατηγικής και την ευθυγράμμιση με την πολιτιστική στρατηγική της πόλης καθώς και την ανάπτυξη του Σχεδίου Παρακαταθήκης. Ο Διευθυντής Διοίκησης διευθύνει όλες τις διοικητικές υπηρεσίες και ενεργεί και ως Οικονομικός Διευθυντής του Οργανισμού. Η πρότασή μας συμπεριλαμβάνει μία πρωτοποριακή δομή για μία ΠΠΕ. Παρουσιάζουμε για πρώτη φορά στο θεσμό της ΠΠΕ την θέση του Διευθυντή Ανάπτυξης. Η στρατηγική μας και οι στόχοι μας πρέπει να εξυπηρετηθούν πέρα από την ΠΠΕ και ταυτόχρονα με ένα βιώσιμο τρόπο. Με αυτήν την σκέψη δημιουργήσαμε ένα τμήμα εντός του Οργανισμού, το οποίο θα έχει υπό την ευθύνη του όλες εκείνες τις δράσεις που αφορούν, πέρα από την ορθή διοργάνωση μίας ΠΠΕ, τη βιωσιμότητα της διοργάνωσης και την εξασφάλιση της παρακαθήκης της. Ζητήματα όπως η ανάπτυξη δεξιοτήτων και η χρηματοδότηση πρέπει να αντιμετωπισθούν στρατηγικά, ώστε να εξυπηρετούν τόσο την υλοποίηση της ΠΠΕ όσο και το Σχέδιο Παρακαταθήκης. Το τμήμα ανάπτυξης θα εργαστεί στενά με το τμήμα προγράμματος, τους συνεργάτες και τους υποστηρικτές μας ώστε να αναπτυχθούν όλα εκείνα τα εργαλεία και οι πόροι ώστε να διοργανωθεί μία επιτυχημένη ΠΠΕ και ταυτόχρονα να επιτευχθούν οι μακροπρόθεσμοι στόχοι της περιοχής. Το τμήμα αυτό θα αποτελέσει και την ραχοκοκαλιά του Οργανισμού που θα τρέξει το Σχέδιο Παρακαταθήκης (για τα έτη 2023-2025).
40. ― Πώς θα εξασφαλίσετε ότι αυτή η δομή έχει το προσωπικό με τα κατάλληλα προσόντα και εμπειρία για να σχεδιάσει, να διαχειριστεί και να υλοποιήσει το πολιτιστικό πρόγραμμα για το έτος του τίτλου; Η υλοποίηση μιας ΠΠΕ είναι από τη φύση της ένα έργο μοναδικό και η ανεύρεση των κατάλληλων επαγγελματιών αποτελεί πρόκληση. Ένα από τα αναγνωρισμένα προβλήματα της Καλαμάτας, και εν γένει της επαρχίας, είναι η έλλειψη της ικανότητας διαχείρισης πολιτιστικών προγραμμάτων, τόσο σε επίπεδο Δήμου, όσο και σε επίπεδο του ανεξάρτητου πολιτιστικού τομέα. Έχοντας πλήρη γνώση του ζητήματος αυτού, o Δήμος Καλαμάτας αποφάσισε να αναζητήσει, και εκτός πόλης, νέους και έμπειρους επαγγελματίες που συνδέονται με την περιοχή, ώστε να εργαστούν στο πλαίσιο της διαδικασίας διεκδίκησης του τίτλου. Μετά από έρευνα διαπιστώθηκε ότι η Καλαμάτα διαθέτει μεγάλο αριθμό ικανών επαγγελματιών, οι οποίοι όμως κατοικούν και εργάζονται είτε σε μεγαλύτερα αστικά κέντρα της Ελλάδος (Θεσσαλονίκη, Αθήνα), είτε στο εξωτερικό. Η
101
Διαχείριση
ΠΠΕ έχει στόχο να προσφέρει μία σημαντική ευκαιρία σε αυτούς τους επαγγελματίες να επιστρέψουν στον τόπο τους και να προσφέρουν την πείρα και τις ικανότητές τους στη γενέτειρά τους. Κατά την διαγωνιστική διαδικασία, το KALAMATA:21 ξεκίνησε μία ευρεία χαρτογράφηση των επαγγελματιών του πολιτισμού τόσο με καταγωγή από την περιοχή, όσο και αυτών που θα επιθυμούσαν να εγκατασταθούν στην Καλαμάτα (χωρίς υπάρχοντες δεσμούς με την περιοχή), με θετικά για την πόλη αποτελέσματα. Επίσης, κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων της υλοποίησης της ΠΠΕ, το εκπαιδευτικό μας πρόγραμμα, ACADEMY:21, θα δημιουργήσει ένα σύνολο εκπαιδευμένων επαγγελματιών που θα αποτελέσουν μέρος της ομάδας της ΠΠΕ. Για τις υψηλόβαθμες θέσεις (Διευθυντές και Managers) το Δ.Σ. θα επιλέξει, κατά περίπτωση με τον καλύτερο τρόπο πρόσληψης, τα κατάλληλα στελέχη είτε μέσω υπηρεσιών αναζήτησης στελεχών (headhunting) είτε μέσω ανοικτής πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος (open call). Σκοπός μας είναι να προσελκύσουμε στελέχη και από την διεθνή αγορά για οποιαδήποτε θέση δεν θα μπορέσουμε να βρούμε τους κατάλληλους ανθρώπους με τα απαραίτητα προσόντα εντός Ελλάδος. Τέλος, έχουμε ήδη συνάψει σύμβαση με μια συμβουλευτική εταιρεία με εμπειρία στη διεκδίκηση και διοργάνωση μίας ΠΠΕ, η οποία παρέχει στρατηγική συμβουλευτική κατά τη διαδικασία διεκδίκησης του τίτλου, αλλά και συμμετέχει και στη διαδικασία προσλήψεων. Στόχος μας είναι η συνέχιση της συνεργασίας με αυτό το δίκτυο εμπειρογνωμόνων, έτσι ώστε να επωφεληθούμε από τη μεγάλη τους εμπειρία και τις γνώσεις τους για τις ΠΠΕ. Το παρακάτω γράφημα αποτυπώνει την σχεδιαζόμενη διαδικασία στελέχωσης του Οργανισμού. Αναμένουμε ότι από το 2019 θα είμαστε σε θέση να εντάξουμε νέα στελέχη στο δυναμικό μας, προερχόμενα από τους συμμετέχοντες στο πρόγραμμα ACADEMY:21. 60 50
Εκτίμηση Στελέχωσης
5 5
40
Διευθυντές Managers Υπάλληλοι Διοικητικοί
6
6
30 20
5 3
10 0
2
3
7
7
21 20 3
11
2017
4
2018
4
2019
7
2020
16
2021
19
2022
7 2
41. ― Πώς θα βεβαιώσετε ότι υπάρχει η κατάλληλη συνεργασία μεταξύ των τοπικών αρχών και της δομής αυτής, συμπεριλαμβανομένης και της καλλιτεχνικής ομάδας; Η συνεργασία μεταξύ του Οργανισμού και των τοπικών αρχών είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχία του προγράμματος. Για να το κατορθώσουμε αυτό εργαζόμαστε σε δύο επίπεδα:
Πολιτικό Επίπεδο Το Δημοτικό Συμβούλιο θα διορίσει έναν συντονιστή με εκτελεστική εξουσία μέσα στο πλαίσιο του Δήμου, έτσι ώστε να διευκολυνθεί η συνεργασία μεταξύ του Οργανισμού και των Δημοτικών Υπηρεσιών, αλλά και να επιταχυνθούν τυχόν απαιτούμενες διαδικασίες.
Επίπεδο Περιφερειακού Προσωπικού Η «Περιφερειακή Επιτροπή ΠΠΕ» θα συντονίζει το προσωπικό και τις υπηρεσίες των έξι δήμων της Μεσσηνίας καθώς επίσης και το προσωπικό της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Η επιτροπή αυτή, η οποία θα συνεδριάζει τουλάχιστον μία φορά ανά τρίμηνο, θα βοηθήσει τους διευθυντές του Οργανισμού στην οργάνωση του προγράμματος και άλλων λειτουργικών αναγκών της ΠΠΕ που θα πραγματοποιούνται εκτός της Καλαμάτας ή απαιτούν ειδικές συνεργασίες (διαδημοτικές ή περιφερειακές συνεργασίες). Επίσης, η επιτροπή θα διασφαλίσει τη μεταφορά της γνώσης και θα εγκαθιδρύσει μία νέα μέθοδο συνεργασίας μεταξύ των Δήμων. Κάθε Δήμος θα διορίσει έναν υπεύθυνο επικοινωνίας για να υπάρχει γρήγορος και αποτελεσματικός συντονισμός. Το KALAMATA:21 θα έχει επίσης έναν περιφερειακό συντονιστή υπό το Γενικό Διευθυντή για τη διευκόλυνση της συνεργασίας αυτής.
102
Διαχείριση
Επίσης, τα δύο μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου που ενεργούν ως εκπρόσωποι του Δημοτικού Συμβουλίου (ένα από την πλειοψηφία και ένα από την μειοψηφία) θα ενεργούν ως σύνδεσμος ανάμεσα στα δύο σώματα, ώστε να διαφυλάσσουν την διαφάνεια, τον στρατηγικό συντονισμό καθώς και την μεταφορά της τεχνογνωσίας.
42. ― Σύμφωνα με ποια κριτήρια και βάσει ποιας διαδικασίας έχουν επιλεγεί ή θα επιλεγούν ο γενικός διευθυντής και ο καλλιτεχνικός διευθυντής; Ποια είναι – ή θα είναι – τα αντίστοιχα προφίλ τους; Πότε θα διορισθούν; Ποιοι θα είναι οι αντίστοιχοι τομείς δράσης τους; Το Γραφείο Υποψηφιότητας KALAMATA:21 έχει έναν Εκτελεστικό Διευθυντή (διορισμένο τον Οκτώβριο του 2014 και αναδιορισμένο τον Μάρτιο του 2016) και έναν Καλλιτεχνικό Διευθυντή (διορισμένο το Μάιο του 2016). Τα δύο αυτά στελέχη έχουν την ευθύνη του προγράμματος και διασφαλίζουν την πολιτική ανεξαρτησία του. Κατά τη φάση Επιλογής (Β’ φάση), και οι δύο διευθυντές διορίστηκαν κατόπιν δημόσιας ανοικτής διαδικασίας ανάθεσης έργου (διαγωνισμός), όπως απαιτείται από τον νόμο. Αναμένουμε ότι ο τωρινός Εκτελεστικός Διευθυντής και ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής θα παραμείνουν και κατά την υλοποίηση. Οι δύο διευθυντές θα υποστηρίζονται και από άλλους τρεις διευθυντές, όπως αναφέρθηκε νωρίτερα. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής θα ενεργεί πια ως Διευθυντής Προγράμματος, καθώς ο ρόλος του θα είναι εκείνος του διαμεσολαβητή μεταξύ της πόλης και των καλλιτεχνών, τοπικών και προσκεκλυμένων. Θα είναι υπεύθυνος ώστε η σχεδιαζόμενη διαδικασία υλοποίησης να τηρηθεί εντός των προϋπολογισμών και των διαθέσιμων πόρων. Επίσης, ο τωρινός Εκτελεστικός Διευθυντής θα αναλάβει καθήκοντα Γενικού Διευθυντή, ώστε να εξασφαλίσει την υλοποίηση των προβλέψεων του Φακέλου Υποψηφιότητας από όλη την εταιρική δομή. Η διαφανής διαδικασία ανάθεσης κατά την διάρκεια της τελικής φάσης εξασφάλισε δια-παραταξιακή πολιτική υποστήριξη στα πρόσωπα των διευθυντών καθώς και έχτισε μία σταθερή σχέση συνεργασίας. Τα κριτήρια με τα οποία επιλέχθηκαν οι διευθυντές ήταν τα εξής: • • • • • •
Εμπειρία σε σχετικά προγράμματα και διαδικασίες Καλή γνώση του Ευρωπαϊκού πολιτιστικού περιβάλλοντος Αποδεδειγμένη ικανότητα για εργασία εντός πλαισίου αλλά με ταυτόχρονη ανάληψη πρωτοβουλιών και ευθυνών όποτε χρειαστεί Διοικητικές ικανότητες Κατανόηση του πολιτικού, κοινωνικού και οικονομικού περιβάλλοντος στο οποίο δραστηριοποιείται ο Οργανισμός και ικανότητα εργασίας εντός των συνθηκών αυτών Ικανότητα για προσαρμογή σε ένα εξελισσόμενο περιβάλλον με ταυτόχρονη διατήρηση στρατηγικής σκέψης
Επίσης, ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής (ο οποίος θα μετονομαστεί σε Διευθυντή Προγράμματος) έπρεπε να είναι έμπειρος καλλιτέχνης, με στρατηγική σκέψη και εμπειρία στον σχεδιασμό ενός συμμετοχικού καλλιτεχνικού προγράμματος υψηλής ποιότητας και με ευρωπαϊκή διάσταση. Διευθυντής Προγράμματος (Καλλιτεχνικός Διευθυντής) ― O Πολύδωρος Καρυοφύλλης (Poka–Yio) είναι εικαστικός καλλιτέχνης. Γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε καλές τέχνες και ψηφιακές μορφές τέχνης στην ΑΣΚΤ. Έχει εκθέσει στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Υπήρξε μέλος του συγκροτήματος πειραματικής μουσικής «Ilios» (1991-1996). Μεταξύ 2003-2010 δίδαξε στη Σχολή Άκτο. Μαζί με την Ξένια Καλπακτσόγλου και τον Αυγουστίνο Ζενάκο υπήρξαν επιμελητές (curators) της 1ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης της Αθήνας, Destroy Athens (2007), την οποία συνδιευθύνει από τον Νοέμβριο του 2005 ως σήμερα. Επίσης, είναι σύμβουλος σε εταιρείες για το χτίσιμο εταιρικής ταυτότητας και αφηγήματος. Εκτελεστικός Διευθυντής ― Ο Έκτωρ Τσατσούλης είναι Διαχειριστής διεθνών πολιτιστικών έργων και Σύμβουλος πολιτιστικής πολιτικής. Έχει διατελέσει Εκτελεστικός Διευθυντής του «Pafos 2017» κατά τη διάρκεια της νικηφόρας διεκδίκησης του τίτλου της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας. Επίσης, ήταν ο συντονιστής της διεκδίκησης για το «Aberdeen 2017», της υποψηφιότητάς δηλαδή της πόλης για τον τίτλο «Πόλη του Πολιτισμού του Ηνωμένου Βασιλείου». Συνεργάζεται με πολλές ευρωπαϊκές πόλεις ως Σύμβουλος πολιτιστικής πολιτικής και ως μέλος επιτροπών αξιολόγησης χρηματοδοτικών προγραμμάτων για τον πολιτισμό. Οι σπουδές του περιλαμβάνουν ένα πτυχίο στη διοίκηση επιχειρήσεων, ένα Ερευνητικό Μάστερ στην Εταιρική Διακυβέρνηση και την Ηθική των Επιχειρήσεων (Πανεπιστήμιο του Λονδίνου) καθώς και ένα Μάστερ στην Πολιτιστική Διαχείριση.
103
Διαχείριση
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ 104
43. ― Έχετε διενεργήσει/προγραμματίσει άσκηση αξιολόγησης κινδύνου; Καλύτερη η Πρόληψη από την Αντιμετώπιση Έχουμε πραγματοποιήσει αρκετές ασκήσεις αξιολόγησης, τόσο εσωτερικών όσο και εξωτερικών παραγόντων, που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο, μικρότερο ή μεγαλύτερο, την ΠΠΕ. Οι εξωτερικοί παράγοντες έχουν εκτιμηθεί σε συνεργασία με τους εξωτερικούς συνεργάτες, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών ασφαλείας, και των δημοτικών αρχών (αστυνομία, πυροσβεστική, τμήμα περιβάλλοντος κλπ.). Η πόλη έχει σημαντική εμπειρία στη διαχείριση μεγάλου αριθμού επισκεπτών και έχει ρεκόρ στα βραβεία που έχει κερδίσει για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών (από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αντιμετώπισης Φυσικών Καταστροφών για την αντιμετώπιση του σεισμού του 1986). Επιπλέον, ένας αριθμός εθελοντικών οργανώσεων, που ασχολείται με υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης και ασφάλειας, έχει ήδη προσφέρει την υποστήριξή του και έχει δεσμευθεί να βοηθήσει στην υλοποίηση.
44. ― Ποια είναι τα κύρια πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του έργου σας; Έχουμε διεξάγει αρκετές αναλύσεις SWOT για την Καλαμάτα, τον πολιτιστικό της τομέα (π.χ. μουσική, θέατρο, χορός κλπ) και το πολιτιστικό της προφίλ. Τα πορίσματά τους συμπεριλαμβάνονται στην δεκαετή Πολιτιστική Στρατηγική της Καλαμάτας και σε άλλες εκθέσεις που έχει δημοσιεύσει το KALAMATA:21. Τα κύρια πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του KALAMATA:21 αναφέρονται παρακάτω: Πλεονεκτήματα
Μειονεκτήματα
• Ευρεία πολιτική υποστήριξη από σχεδόν όλες τις πολιτικές παρατάξεις του Δημοτικού Συμβουλίου της Καλαμάτας
• Η οικονομική κρίση προκαλεί ανασφάλεια και αβεβαιότητα
• Πολιτική υποστήριξη από όλους τους Δήμους του Νομού Μεσσηνίας
• Περιορισμένη ψηφιακή εξοικείωση
• Προσέγγιση από κάτω προς τα πάνω/δημόσια διαβούλευση/ διαδικτυακή συμμετοχή/ενεργοί πολίτες της Καλαμάτας
• Περιορισμένη διαχειριστική ικανότητα στις υπηρεσίες του Δήμου
• Σαφώς καθορισμένες και αναλυμένες ανάγκες: Η Πολιτιστική Στρατηγική της Καλαμάτας καθοδηγήθηκε και συν-δημιουργήθηκε από τους πολίτες και εγκρίθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο
• Απώλεια αξιόλογου ανθρώπινου δυναμικού, ιδιαίτερα στις ηλικίες 20-35
• Ενισχυμένες τοπικές, εθνικές και διεθνείς συνεργασίες μέσω των δικτύων που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της υποψηφιότητας
• Περιορισμένη τρέχουσα δυνατότητα για τη διαμονή τουριστών λόγω της σημαντικής αύξησης των εισερχόμενων επισκεπτών κατά τα τελευταία τέσσερα χρόνια
• Ευρεία υποστήριξη από τα τοπικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης
• Παρ’ όλο που οι κάτοικοι της Καλαμάτας αισθάνονται Ευρωπαίοι, η Καλαμάτα δεν είναι μία πολυπολιτισμική ή κοσμοπολίτικη πόλη, όπως ήταν στις αρχές του 19ου αιώνα
• Ευρεία υποστήριξη σε όλη την Ελλάδα – πολλοί θεωρούν την Καλαμάτα ως πόλη πολιτισμού, ειδικά ως Πόλη του Χορού (χάρη στο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού που μετράει 22 χρόνια) •
Υπάρχει ήδη «παρακαταθήκη» από τη διαδικασία της υποψηφιότητας (πολιτιστική χαρτογράφηση, πολιτιστική στρατηγική, έρευνες των οποίων τα αποτελέσματα είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα του KALAMATA:21, διεθνείς συνεργασίες κτλ.)
45. ― Πώς σκοπεύετε να ξεπεράσετε τα μειονεκτήματα, με τη χρήση εργαλείων για ελαχιστοποίηση κινδύνου και για προγραμματισμό, με σχεδιασμό αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης κ.λπ.; Ο παρακάτω πίνακας δείχνει την εκτίμηση του κινδύνου, την πιθανότητα και τα σχέδια ελαχιστοποίησης κινδύνου για την αντιμετώπιση κάθε πιθανής έκτακτης ανάγκης.
Διαχείριση
Κίνδυνος
Σχέδια Ελαχιστοποίησης κινδύνου
Αδυναμία εξασφάλισης επαρκών οικονομικών πόρων Επίπεδο επίδρασης: Υψηλό Πιθανότητα να συμβεί: Μέτριο
Ύπαρξη πολιτικής δέσμευσης από τον Δήμο κατά την υποβολή του φακέλου υποψηφιότητας. Δημιουργία διαύλων επικοινωνίας με άλλους δημόσιους χρηματοδοτικούς φορείς. Σχεδιασμός Χρηματοδοτικής Στρατηγικής. Σχεδιασμός προγράμματος Χορηγιών. Αξιοποίηση των υπαρχόντων Ευρωπαϊκών προγραμμάτων στοχεύοντας στην εναρμόνιση των δράσεων/πρότζεκτς με τις προτεραιότητες του εκάστοτε προγράμματος.
Αδυναμία εξασφάλισης πολιτικής υποστήριξης από την κεντρική κυβέρνηση Επίπεδο επίδρασης: Υψηλό Πιθανότητα να συμβεί: Χαμηλό
Εξασφαλισμένη ευρεία πολιτική υποστήριξη από όλες τις πολιτικές παρατάξεις. Εξασφαλισμένη πολιτική υποστήριξη από τους άλλους Δήμους του Νομού Μεσσηνίας. Εξασφαλισμένη πολιτική υποστήριξη από βουλευτές της περιοχής και άλλους εκλεγμένους αξιωματούχους.
Αρνητική δημοσιότητα εξαιτίας προηγούμενης εμπειρίας των ΠΠΕ στην Ελλάδα Επίπεδο επίδρασης: Υψηλό Πιθανότητα να συμβεί: Mέτριο
Γνωστοποίηση του πεδίου δράσης, των στόχων και του προγράμματος της ΠΠΕ στα Μ.Μ.Ε. και στο κοινό. Υπογράμμιση των διαφορετικών πρακτικών και διαδικασιών επιλογής σε σχέση με τις προηγούμενες ΠΠΕ. Παρακολούθηση των καλύτερων πρακτικών από άλλες ΠΠΕ και δημοσίευση των θετικών τους αποτελεσμάτων. Επικοινωνία με τις επιτυχημένες ΠΠΕ άλλων χωρών και ανταλλαγή γνώσεων από αυτές. Δημιουργία σχέσεων με τα Μ.Μ.Ε. και παροχή επαρκούς πληροφόρησης και πρόσβασης, ώστε να διασφαλίζεται η διαφάνεια και η βέλτιστη διαχείριση.
Δυσκολία στη σύναψη διεθνών συνεργασιών εξαιτίας της πολιτικής και οικονομικής κατάστασης της χώρας Επίπεδο επίδρασης: Υψηλό Πιθανότητα να συμβεί: Χαμηλό
Σύναψη συνεργασιών από τα αρχικά στάδια βασισμένων στους πραγματικά διαθέσιμους πόρους και στις τρέχουσες συνθήκες. Αξιοποίηση του δικτύου των ΠΠΕ για τον εντοπισμό συνεργατών. Αξιοποίηση ξένων πολιτιστικών Ιδρυμάτων για παροχή υποστήριξης και εντοπισμό συνεργατών. Αξιοποίηση της εκτεταμένης εμπειρίας του Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας και του δικτύου συνεργατών του.
Έλλειψη υποστήριξης της τοπικής κοινότητας και των ενδιαφερόμενων μερών Επίπεδο επίδρασης: Υψηλό Πιθανότητα να συμβεί: Μέτριο
Αξιοποίηση των μεθόδων της δημόσιας διαβούλευσης για τη δημιουργία του προγράμματος και της στρατηγικής υλοποίησής του. Έγκαιρη συμμετοχή και δέσμευση εθελοντών, ιδρυμάτων και καλλιτεχνών. Προκήρυξη ανοιχτών προσκλήσεων για τη συγκέντρωση προτάσεων για δράσεις της κοινωνίας των πολιτών. Παροχή εκπαιδευτικών ευκαιριών. Αύξηση της ικανότητας των πολιτιστικών φορέων. Ανάπτυξη μεγάλων δράσεων με τη συμμετοχή της τοπικής κοινότητας. Παροχή εύκολης πρόσβασης στην πληροφορία, στις ευκαιρίες και στις μεθόδους επικοινωνίας.
Ανεπαρκείς τουριστικές υποδομές Επίπεδο επίδρασης: Μέτριο Πιθανότητα να συμβεί: Μέτριο
Προώθηση των επενδυτικών ευκαιριών από τα αρχικά στάδια. Μέτρα και πολιτικές για τη δημιουργία προσωρινών τόπων διαμονής. Παροχή εύκολης πρόσβασης σε εναλλακτικές λύσεις και επιλογές (δημιουργία ιστοσελίδας επισκεπτών). Αξιοποίηση των δυνατοτήτων φιλοξενίας και των τουριστικών υποδομών όλης της περιοχής (όχι μόνο της πόλης). Αξιοποίηση εναλλακτικών καταλυμάτων (ιδιωτικών) για επίσημη χρήση (καλλιτέχνες κλπ.).
Ασφάλεια εκδηλώσεων και μεγάλων διοργανώσεων Επίπεδο επίδρασης: Υψηλό Πιθανότητα να συμβεί: Χαμηλό
Αξιοποίηση της υπάρχουσας εμπειρίας. Αξιοποίηση εθελοντικών οργανώσεων. Έγκαιρος συντονισμός με τις υπηρεσίες ασφαλείας.
Σημαντικές Υποδομές να ολοκληρωθούν μετά την έναρξη του έτους της ΠΠΕ Επίπεδο επίδρασης: Μέτριο Πιθανότητα να συμβεί: Χαμηλό
Μικρός αριθμός ανακαινίσεων/αλλαγών χρήσης. Δεν έχει προγραμματιστεί το κτίσιμο νέων υποδομών. Μικρή εξάρτηση των έργων και δράσεων της ΠΠΕ από τις νέες ή ανακαινισμένες υποδομές.
ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
46. ― Θα μπορούσε το καλλιτεχνικό πρόγραμμά σας να συνοψιστεί με ένα σλόγκαν; Kalamata Rising: Beyond the Edge Η Καλαμάτα αναδύεται: Πέρα από το άκρο Ο τίτλος Kalamata Rising: Beyond the Edge χρησιμεύει ως σύνθημα και έχει σχεδιαστεί για να προκαλέσει μία «φυσική»
105
Διαχείριση
106
Διαχείριση
επίδραση στον αναγνώστη. Παρά τη στατικότητα των λέξεων, το σύνθημα προκαλεί μια κιναισθητική αντίδραση. Ο καθένας έχει αισθανθεί κάποια στιγμή στη ζωή του το αίσθημα του ιλίγγου, την ανεξήγητα ισχυρή παρόρμηση που σε οδηγεί στα άκρα. Και τότε έρχεται η ανταμοιβή, από το φόβο του άκρου έρχεται η ειλικρίνεια, η ανεμπόδιστη θέα του ορίζοντα, η όψη του μέλλοντος. Αυτό το μούδιασμα θα έχει επίδραση σε όποιον μαθαίνει για τον τίτλο ανεξάρτητα από τον τόπο κατοικίας του, το υπόβαθρό του ή από τις γνώσεις του για την Καλαμάτα. Το σώμα του είναι ήδη εκεί. Το σύνθημα χωρίζεται σε δύο μέρη: τη γενική ιδέα: Kalamata Rising, και το καλλιτεχνικό όραμα που χρησιμεύει ως υπότιτλος: Πέρα από το άκρο. Η γενική ιδέα, Kalamata Rising, είναι τολμηρή και μιλά για το τι θέλει να γίνει η Καλαμάτα. Στη συνέχεια, το καλλιτεχνικό όραμα, Beyond the Edge, μιλά για τη γεωγραφική θέση της Καλαμάτας στην άκρη της ηπειρωτικής Ευρώπης και για την ιστορική συγκυρία που διανύουμε τώρα. Πώς μπορούμε να κοιτάξουμε το μέλλον, αν δεν μπορούμε να δούμε πέρα από το άκρο; Αυτή η θέση λίγο έξω από την ζώνη άνεσής μας είναι που μας προτρέπει να προχωρήσουμε προς τα εμπρός, να πραγματοποιήσουμε ένα άλμα προς το μέλλον. Το σύνθημα Kalamata Rising: Beyond the Edge, είναι μια άμεση έκκληση για δράση που σε ωθεί πέρα από τα όρια. Ο πολιτισμός δεν είναι πολυτέλεια, δεν είναι μια απλή ενασχόληση. Είναι μια ανάγκη, ένα μέσο για την αναγνώρισή μας ως άτομα και ως κοινωνικά όντα. Παροτρύνοντας τον αναγνώστη να προχωρήσει πέρα από το άκρο, το KALAMATA:21 κάνει μια τολμηρή δήλωση: να βγούμε από τη ζώνη άνεσής μας με τη συμμετοχή όλων. Αυτός είναι ο δρόμος προς το μέλλον και αυτή είναι η υπόσχεσή μας, να οδηγήσουμε την Καλαμάτα μπροστά.
47. ― Ποια είναι η σχεδιαζόμενη στρατηγική μάρκετινγκ και επικοινωνίας για το έτος της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης; Η Καλαμάτα έχει συνδυαστεί με τις ελιές και το ελαιόλαδο. Αν και αυτό είναι ένα ισχυρό εμπορικό σήμα, δεν είναι αυτό που προσελκύει τους επισκέπτες ή τους δημιουργούς. Είναι πολύ δύσκολο για πολλούς Ευρωπαίους, οι οποίοι καταναλώνουν τις ελιές μας, να εντοπίσουν την Καλαμάτα στο χάρτη! Οι πρόσφατες τουριστικές επενδύσεις στην περιοχή της Μεσσηνίας (Costa Navarino) έχουν φέρει την Καλαμάτα στο προσκήνιο: • • • •
Mirror: “Top-10 hottest holiday destinations for 2016, No. 7: Kalamata”- «Οι 10 καλύτεροι προορισμοί για διακοπές για το 2017, Νούμερο 7: Καλαμάτα» The Telegraph: “13 more European Cities you never thought to visit (but really should): Kalamata”- «Ακόμα 13 Ευρωπαϊκές πόλεις που δεν έχετε σκεφτεί να επισκεφθείτε (αλλά πραγματικά θα έπρεπε): Καλαμάτα» The Guardian: My favorite beach in the world - Readers Tips, Voidokilia beach, Messinia” – «Η αγαπημένη μου παραλία στον κόσμο – Συμβουλές για τους αναγνώστες, Παραλία της Βοϊδοκοιλιάς στη Μεσσηνία» Lonely Planet: “Best in Europe: The European Destinations you need to see in 2016, No. 1: Peloponnese”- «Οι καλύτεροι στην Ευρώπη: Ευρωπαϊκοί προορισμοί που πρέπει να δεις το 2016, Νούμερο 1: Πελοπόννησος»
Πρόκειται για μία χρονική συγκυρία και μία δυναμική που έχει δημιουργηθεί, την οποία μπορούμε να αξιοποιήσουμε. Αν ο τίτλος απονεμηθεί στην Καλαμάτα, θα καταρτιστεί μια στρατηγική επικοινωνίας, η οποία θα απευθύνεται σε κάθε ομάδα-στόχο με συγκεκριμένες δράσεις, SMART στόχους και ορόσημα.
Στόχοι • • • • •
Να προκαλέσουμε ενθουσιασμό και το αίσθημα ότι η ΠΠΕ ανήκει στους πολίτες της Καλαμάτας. Να ενισχύσουμε τους ανθρώπους από όλη την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο να ζήσουν την εμπειρία (εξ’ αποστάσεως και όχι μόνο) και να συμμετάσχουν σε πολιτιστικές εκδηλώσεις της Καλαμάτας. Να προσελκύσουμε πολυπληθή ακροατήρια και να προωθήσουμε τη μαζική συμμετοχή του τοπικού, εθνικού και διεθνούς κοινού. Να προσελκύσουμε βιώσιμες συνεργασίες υψηλού επιπέδου με τους χορηγούς, τις αρχές και τους πολιτιστικούς φορείς, συμπεριλαμβανομένων των συνεργατών σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Να προσελκύσουμε ειδικά κοινά να συμμετάσχουν στα εκπαιδευτικά μας προγράμματα.
Στρατηγική Μ άρκετινγκ Έχουμε αναγνωρίσει τρία «γεωγραφικά» τμήματα του κοινού στόχου μας (τοπικά, εθνικά και διεθνή) και δύο «επαγγελματικά» τμήματα (καλλιτέχνες και πολιτιστικοί φορείς), για τους οποίους θα πραγματοποιήσουμε συγκεκριμένες δράσεις μάρκετινγκ.
107
Διαχείριση
Γεωγραφικά Τμήματα: Τοπικό – Εθνικό – Δ ιεθνές 108 Τοπικό • Δημιουργία μίας ξεκάθαρης αναγνωρίσιμης ταυτότητας για το KALAMATA:21 • Δημιουργία συγκεκριμένων ειδικών εκδηλώσεων ή συνεργασία με υπάρχουσες δημοφιλείς εκδηλώσεις κατά τη διάρκεια των επόμενων ετών • Εγκατάσταση ενός δικτύου σημείων πληροφόρησης (info-points) με τοπικές επιχειρήσεις, ιδιαίτερα με όσες βρίσκονται πέρα από το κέντρο της πόλης • Προσπάθεια να προσελκύσουμε μεγαλύτερα κοινά με μη-συμβατικούς τρόπους (Guerilla Marketing) Εθνικό • Δημιουργία σημείων πληροφόρησης στην ευρύτερη περιοχή, στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη • Διεξαγωγή εκδηλώσεων το 2020, ιδιαίτερα σε πρώην υποψήφιες ελληνικές πόλεις για τον τίτλο της ΠΠΕ • Εθνικές καμπάνιες, οι οποίες θα προωθούνται από τους χορηγούς επικοινωνίας μας και σε βασικούς συνεργάτες του προγράμματός μας (π.χ. Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου) Διεθνές • Συνεργασία με το Υπουργείο Τουρισμού, την Περιφέρεια Πελοποννήσου, το Γραφείο Τουρισμού του Δήμου Καλαμάτας και άλλους συνεργαζόμενους Δήμους για την προώθηση του KALAMATA:21 • Παρουσιάσεις και εκδηλώσεις στο εξωτερικό • Χρήση των κέντρων πληροφόρησης του Εθνικού Οργανισμού Τουρισμού (ΕΟΤ) στην Ευρώπη καθώς επίσης και στις ελληνικές πρεσβείες • Συμμετοχή σε στοχευμένες εκθέσεις και εκδηλώσεις στο εξωτερικό για την προώθηση του προγράμματός μας • Δημιουργία ενός κέντρου πληροφόρησης στις Βρυξέλλες και σε άλλες Ευρωπαϊκές πόλεις, στοχεύοντας σε ειδικές εκδηλώσεις (π.χ. το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Πολιτισμού) • Φυσική και ψηφιακή παρουσία με βίντεο σε όλες τις μελλοντικές ΠΠΕ 2017-2021 • Δημιουργία καναλιών επικοινωνίας που θα είναι εύκολα προσβάσιμα χρησιμοποιώντας εκτενώς ψηφιακά εργαλεία και πλατφόρμες και δημιουργώντας στρατηγικές συνεργασίες (π.χ. www.visitgreece.com) • Οπτικές καμπάνιες σε όλα τα αεροδρόμια που συνδέονται με το αεροδρόμιο της Καλαμάτας, σε βασικούς κόμβους μεταφοράς και σε περιοδικά εντός των αεροπλάνων • Καμπάνια επικοινωνίας στα κρουαζιερόπλοια «Επισκέψου πάλι την Καλαμάτα το 2021» • Διανομή ενημερωτικού υλικού, όπως υψηλού επιπέδου και ποιοτικού περιεχομένου περιοδικό (στοχεύοντας σε υψηλού επιπέδου επισήμους και σε συνεργάτες/χορηγούς) • Κοινές εκστρατείες προώθησης με άλλες ΠΠΕ το 2021 (π.χ. www.ecoc2021.eu) • Συμμετοχή του δικτύου ομογενών από τη Μεσσηνία ως πρεσβευτές σε όλο τον κόσμο (π.χ. Παγκόσμια Ελληνική Διακοινοβουλευτική Ένωση, μία ένωση με Έλληνες ηγέτες σε όλο τον κόσμο, οι οποίοι θα λάβουν ενεργή συμμετοχή σε περίπτωση επιλογής ως ΠΠΕ 2021)
Επαγγελματικά Τμήματα: Κ αλλιτέχνες – Πολιτιστικοί φορείς Καλλιτέχνες • Διαδικτυακή προώθηση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και των ευκαιριών συμμετοχής • Συνεργασία με υπάρχοντα δίκτυα (π.χ. Aerowaves, Culture for Cities & Regions) για να προσελκύσουμε επαγγελματίες • Συνεργασία με ξένα πολιτιστικά ινστιτούτα (π.χ. Βρετανικό Συμβούλιο, Γαλλικό Ινστιτούτο, Ινστιτούτο Goethe) για να δημιουργήσουμε και να επικοινωνήσουμε συγκεκριμένες εκδηλώσεις • Χρήση του δικτύου «Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού» για να προσελκύσουμε Έλληνες καλλιτέχνες από όλη την Ευρώπη Πολιτιστικοί Φορείς • Διοργάνωση μιας σειράς από συνέδρια και επαγγελματικές εκδηλώσεις για να προωθήσουμε το πρόγραμμά μας πριν το 2021 (π.χ. Ατελιέ για Νέους Διαχειριστές Φεστιβάλ) • Στοχευμένες διαφημίσεις σε βασικές εκδηλώσεις και ΜΜΕ (για παράδειγμα στο International Journal of Arts Management/AIMAC) • Εξειδικευμένα newsletter και ειδική κατηγορία στην ιστοσελίδα μας με πρόσφατες πληροφορίες και ευρήματα της διαδικασίας παρακολούθησης και αξιολόγησης (συμπεριλαμβανομένων και ειδικών εκδηλώσεων)
Στρατηγική στα Μ με Έχουμε ήδη πολύ στενή συνεργασία και συμφωνίες με χορηγούς επικοινωνίας με τοπικά και περιφερειακά ΜΜΕ, τα οποία προωθούν και υποστηρίζουν την Καλαμάτα. Η Καλαμάτα έχει ήδη προσελκύσει το ενδιαφέρον των εθνικών ΜΜΕ λόγω της δραστηριότητάς μας στον τύπο. Ο γνωστός καλλιτεχνικός διευθυντής του KALAMATA:21, Poka–Yio, και η υψηλή προβολή της Καλαμάτας μέσα στην Ελλάδα έχει σίγουρα βοηθήσει. Εάν αναδειχθούμε ΠΠΕ 2021, θα επεκτείνουμε τις επαφές μας προς τα εθνικά μέσα και θα στοχεύσουμε σε συνεργασίες με διεθνή μέσα, ιδιαίτερα μέσω εδραιωμένων δικτύων (π.χ. Marketing Greece). Θα προσελκύσουμε το διεθνές κοινό με τη διοργάνωση επισκέψεων για δημοσιογράφους και εκδότες
Διαχείριση
από το εξωτερικό στην Καλαμάτα, τη δημιουργία ενός διεθνούς γραφείου Τύπου, τη δημιουργία δελτίων τύπου, την παραχώρηση συνεντεύξεων στα ελληνικά και στα αγγλικά και την ενεργοποίηση των bloggers. Είναι αυτονόητο ότι υπάρχει ήδη μια ειδική ενότητα για τα ΜΜΕ στην ιστοσελίδα μας, η οποία θα αναπτυχθεί περαιτέρω. Το πρόγραμμά μας MEDIA:21 θα χρησιμεύσει επίσης ως εργαλείο μάρκετινγκ, δεδομένου ότι θα δημιουργήσει περιεχόμενο με βάση το χρήστη αλλά και τους επιμελητές του. Η πλατφόρμα θα κάνει χρήση όλων των μέσων ενημέρωσης για τη δημιουργία ενός δικτύου που θα λειτουργεί ως φάρος του ειδικά διαμορφωμένου προγράμματος.
Ψηφιακή Στρατηγική Στη σύγχρονη εποχή μας, η εικόνα και ο ήχος μπορούν να ταξιδέψουν πιο γρήγορα από οποιοδήποτε μέσο! Οι ψηφιακές λύσεις και η τεχνολογία αποτελούν τα εργαλεία που χρειαζόμαστε για να κάνουμε το πρόγραμμά μας πιο προσιτό στο ευρύτερο κοινό και να αγγίξει όσο το δυνατόν περισσότερους από τους 500.000.000 Eυρωπαίους πολίτες έτσι ώστε να βιώσουν οι ίδιοι ψηφιακά την Καλαμάτα να αναδυθεί πέρα από το άκρο. Η ψηφιακή εποχή παρέχει την ευκαιρία στους χρήστες να μοιραστούν ιδέες και εμπειρίες, να μεταφέρουν τα συναισθήματά τους και το σημαντικότερο, να συμμετέχουν ενεργά, να αλληλεπιδρούν εξ’ αποστάσεως και να συν-δημιουργούν. Βασικές εταιρίες τεχνολογίας, όπως η Google, η Microsoft και το Facebook, έχουν προσεγγιστεί (μέσω του προγράμματος DigiKa) με σκοπό τη διερεύνηση καινοτόμων μεθόδων παροχής πρόσβασης και επιτρέποντας τη συμμετοχή ατόμων από όλο τον κόσμο στα πρότζεκτ μας. Θα συνεργαστούμε επίσης με το Φεστιβάλ Ψηφιακής Τέχνης της Αθήνας με σκοπό την ανάπτυξη νέων καινοτόμων εργαλείων για την ψηφιακή προβολή. Έχουμε ήδη μια σταθερή στρατηγική για τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, η οποία σε αυτήν την φάση επικεντρώνεται στο Facebook. Σχεδιάζουμε να αναπτύξουμε μια ομάδα για τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, η οποία θα προωθεί το KALAMATA:21 μέσα από τα περισσότερα κοινωνικά δίκτυα, αλλά και θα γνωρίζει τις τρέχουσες τάσεις και πλατφόρμες προκειμένου να ενημερώνεται για τις τελευταίες εξελίξεις και να εμπλουτίζει τις στρατηγικές μάρκετινγκ μας με νέα διαθέσιμα εργαλεία. Επίσης, σχεδιάζουμε να δημιουργήσουμε μια σειρά από εφαρμογές στα κινητά τηλέφωνα που θα επιτρέψουν στους κατοίκους και τους επισκέπτες να αλληλεπιδρούν (μέσω κωδικών QR ή Beacons) με τοποθεσίες και σημεία και να ενημερώνονται ή να επικοινωνούν με τα σημεία πληροφόρησης του KALAMATA:21. Επιπλέον, έχουμε ήδη την ιστοσελίδα www.kalamata21.eu στα ελληνικά και στα αγγλικά. Συνεργαζόμαστε πολύ στενά με εταίρους από τον τομέα του τουρισμού προκειμένου να προετοιμαστεί και να δημιουργηθεί η ιστοσελίδα www.visitkalamata.eu, έτσι ώστε να προωθούνται αποτελεσματικά οι τουριστικές προσφορές προς τους επισκέπτες. Η αφιέρωση ενός σημαντικού ποσοστού του προϋπολογισμού του μάρκετινγκ σε στοχευμένες διαδικτυακές διαφημιστικές καμπάνιες στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, σε δημοφιλείς πλατφόρμες και σε ιστοσελίδες συνεργαζόμενων φορέων είναι το κλειδί της στρατηγικής μας στο μάρκετινγκ.
48. ― Πώς θα κινητοποιήσετε τους πολίτες σας να διαδώσουν το έτος στον υπόλοιπο κόσμο; Η ενεργοποίηση και κινητοποίηση των Καλαματιανών ως πομποί πληροφοριών, πρέσβεις και κοινωνοί του μηνύματος του KALAMATA:21 άρχισε από νωρίς στη διαδικασία της υποψηφιότητά μας. Οι πολίτες της Καλαμάτας επιθυμούν να συμμετέχουν στις δράσεις μας καθώς έχουμε μοιραστεί μαζί τους το αίσθημα πως ο τίτλος της ΠΠΕ ανήκει σε όλους. Φοιτητές, ακαδημαϊκοί, καθηγητές και πολίτες από την ευρύτερη περιοχή έχουν συμμετάσχει στις ομάδες εργασίας, στις ομάδες έργου και στις δράσεις εθελοντισμού, διαδίδοντας έτσι το μήνυμα στους φίλους, την οικογένειά τους και στα δίκτυά τους. Φίλοι Ο «Σύλλογος Φίλων του KALAMATA:21» είναι μία ανεξάρτητη κοινότητα ανοικτή σε μέλη η οποία θα δημιουργηθεί μετά τον ορισμό της ΠΠΕ και θα ενισχύσει το έντονο αίσθημα του ανήκειν στους πολίτες. Σκοπός του Συλλόγου είναι να στηρίξει τόσο οικονομικά όσο και λειτουργικά την υλοποίηση της ΠΠΕ. Θα χρησιμεύσει ως ένας «πόλος έλξης» εθελοντών, πρεσβευτών, χορηγών και υποστηρικτών σε τοπικό αλλά και σε διεθνές επίπεδο. Ο σύλλογος θα διορίσει επίσης δύο από τα έντεκα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του οργανισμού της ΠΠΕ KALAMATA:21 διασφαλίζοντας έτσι ότι οι πολίτες θα συμμετέχουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. KALAMATA PASSenger Το ΠΑΣΟ Πολιτισμού είναι ένα καινοτόμο εργαλείο για την κινητοποίηση των πολιτών σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο
109
Διαχείριση
για τη συμμετοχή στις δραστηριότητες του KALAMATA:21. Το ΠΑΣΟ Πολιτισμού είναι μια κάρτα η οποία θα παρέχει στους κατόχους της εκπτώσεις και προσφορές για τις πολιτιστικές εκδηλώσεις του KALAMATA:21. Είναι ένα ψηφιακό χαρτοφυλάκιο στο οποίο έχουν ξεκινήσει ήδη οι προ-εγγραφές και έχουν εγγραφεί πάνω από 4.000 άτομα. Προκειμένου να κινητοποιήσουμε τους τοπικούς επιχειρηματίες έχουμε ξεκινήσει την καμπάνια Culture Friendly Business. Κάθε επιχείρηση μπορεί να προμηθευτεί το υλικό και να γίνει Επιχείρηση Φιλική προς τον Πολιτισμό δειχνοντας την υποστήριξή της στο KALAMATA:21 και να διαδώσει το μήνυμα στους πελάτες της. Στόχος της Ομάδας Έργου Δραστηριοποίησης Πολιτών είναι να ενημερώσει τους πολίτες σχετικά με το KALAMATA:21, να τους προτρέψει να γίνουν εθελοντές και να τους παρακινήσει να γίνουν πρεσβευτές της ιδέας. Η πρώτη και πολύ επιτυχημένη προσπάθειά τους ήταν η Συλλογική Κουζίνα, στην οποία δραστηριοποιήθηκαν σε γειτονιές της Καλαμάτας. Η ομάδα σχεδιάζει την οργάνωση εργαστηρίων γκράφιτι στα σχολεία (δράση «Δώσε μου τον τοίχο σου!»). YOUTHink Europe Για να προσελκύσουμε πρεσβευτές πέρα από την Ελλάδα, έχουμε έρθει σε επαφή με ομογενείς και φοιτητές που ζουν στο εξωτερικό, που έχουν γεννηθεί και μεγαλώσει στην Καλαμάτα. Δεδομένου ότι είναι μακριά γεωγραφικά, μεταφέρουν το μήνυμα στήριξής τους σε ένα βίντεο το οποίο στη συνέχεια ανεβαίνει στο κανάλι μας στο YouTube και προωθείται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του KALAMATA:21. Θα καλέσουμε τους φοιτητές Erasmus που σπουδάζουν στην Καλαμάτα και τους φοιτητές από τις ΗΠΑ και τον Καναδά, που έρχονται στο θερινό σχολείο που πραγματοποιείται κάθε χρόνο στο Πανεπιστήμιο στην Καλαμάτα, να διαδώσουν το μήνυμα της Καλαμάτας ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης το 2021 στις πόλεις τους με νέα και πληροφορίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πρεσβευτές στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης Είμαστε στη διαδικασία δημιουργίας της ομάδας για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δηλαδή της κοινότητας που θα ανεβάζει πληροφορίες και θα ενημερώνει όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με νέα του KALAMATA:21 και με ευρωπαϊκά νέα. Η ομάδα αυτή θα επεκτείνεται συνεχώς και τα άτομα που θα λαμβάνουν μέρος σε προγράμματα ανταλλαγής θα αποτελούν τους ψηφιακούς πρεσβευτές μας, οι οποίοι θα εκπαιδευτούν μέσω προγραμμάτων καθοδήγησης που θα παρέχονται στα επόμενα χρόνια.
49. ― Πώς σκοπεύει η πόλη να τονίσει ότι η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης είναι μία δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Η προστασία και η διατήρηση του εμπορικού σήματος της ΠΠΕ είναι μία από τις προτεραιότητές μας. Η σχετικά «κακή» φήμη του τίτλου της ΠΠΕ στην Ελλάδα ήταν η κύρια πρόκλησή μας προκειμένου να κερδίσουμε την υποστήριξη από τους πολίτες. Κατά τη διάρκεια της υποψηφιότητας έχουμε επικεντρωθεί στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης σχετικά με το θεσμό της ΠΠΕ υποστηρίζοντας την Ευρώπη σε περίοδο ευρωσκεπτικισμού. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι έχουμε καταφέρει να στρέψουμε ένα σημαντικό μέρος των πολιτών υπέρ της ΠΠΕ και σχεδιάζουμε να αξιοποιήσουμε αυτό το πρώτο βήμα για τη δημιουργία ενός βιώσιμου σημείου αναφοράς για την επιτυχία της ΕΕ στην Ελλάδα. Για να επιτευχθεί αυτό, στοχεύουμε να προωθήσουμε τη φύση της δράσης και το ρόλο της ΕΕ. Το λογότυπο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα εμφανίζονται στα γραφεία του KALAMATA:21, καθώς και σε όλα τα σημεία πληροφόρησης, τις δημοσιεύσεις και την ψηφιακή επικοινωνία (π.χ. πανό, φυλλάδια, αυτοκόλλητα, αφίσες, ιστοσελίδες, ενημερωτικά δελτία, δελτία τύπου, συνεντεύξεις τύπου, συνεντεύξεις κλπ.). Επιπλέον, η Ομάδα έργου ACADEMY:21 θα δημιουργήσει εκπαιδευτικά εργαλεία και παιχνίδια που στοχεύουν στο να διδάξουν στους μαθητές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σχετικά με την ΠΠΕ, την Ευρωπαϊκή Ένωση και το όραμα της Καλαμάτας ως Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης. Σε Γυμνάσια και Λύκεια θα συζητηθούν ευρωπαϊκά θέματα (π.χ. μέσω του πρότζεκτ Series of events: Greece and Turkey Beyond The Other, Once Upon a Time αφήγηση και κουκλοθεάτρο κλπ). Θα ενσωματώσουμε δημόσεις συζητήσεις σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση στις πλατφόρμες συζήτησής μας και θα προσκαλέσουμε επισήμους από τη Γενική Διεύθυνση (ΓΔ) Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Κοινωνικής Ένταξης, από τη ΓΔ Παιδείας και Πολιτισμού, τη ΓΔ Περιφερειακής και Αστικής Πολιτικής και τη ΓΔ Περιβάλλοντος. Επιπλέον, οι τρεις Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης το 2021 θα έχουν μια κοινή ιστοσελίδα www.ecoc2021.eu. Αυτή η ιστοσελίδα θα έχει γενικές πληροφορίες σχετικά με το θεσμό της ΠΠΕ και πιο συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με τις τρεις ΠΠΕ το 2021. Θα εξεταστεί η χρήση ημερολογίου με τις σημαντικότερες εκδηλώσεις όλων των πόλεων. Συνεντεύξεις από επίσημους και καλλιτέχνες, υλικό από κοινά πρότζεκτ και εκθέσεις σχετικά με τον αντίκτυπο
110
Διαχείριση
του τίτλου ΠΠΕ σε κάθε πόλη θα είναι διαθέσιμο σε αυτή την ιστοσελίδα. Αυτός ο διαδικτυακός τόπος θα είναι το «σπίτι» για όλα τα κοινά σχέδια των τριών Πολιτιστικών Πρωτευουσών της Ευρώπης το 2021. Άλλωστε, σχεδιάζουμε τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Χωριού στο Πάρκο Σιδηροδρόμων, όπου κάθε μήνα όλα τα βαγόνια θα προσφέρονται ως εκθεσιακοί χώροι και ως σημεία πληροφόρησης για τα γραφεία της ΕΕ στην Ελλάδα, αλλά και για τις πόλεις που είναι Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης. Με αυτόν τον τρόπο, το κοινό θα μπορεί να μαθαίνει για την Ευρωπαϊκή Ένωση και για τον θεσμό της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης. Θα χρησιμοποιήσουμε επίσης το Πνευματικό Κέντρο Καλαμάτας ως σημείο ενημέρωσης όπου οι πολίτες θα μπορούν να ενημερώνονται για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης ως ευρωπαϊκή δράση. Σχεδιάζουμε να καλέσουμε εκπροσώπους από τη Rijeka 2020 και το Galway 2020 στην τελετή έναρξης για να μας παραδοθεί ο τίτλος από τις προηγούμενες ΠΠΕ. Θα καλέσουμε επίσης εκπροσώπους από τις «δίδυμες» Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης το 2021 από τη Ρουμανία και την τρίτη υπό ένταξη χώρα που θα φιλοξενεί τον τίτλο. Στην τελετή λήξης θα καλέσουμε εκπροσώπους από τις επιλεγμένες πόλεις στη Λιθουανία και το Λουξεμβούργο το 2022 για να τους παραδώσουμε τον τίτλο. Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καθώς και ο Επίτροπος για τον Πολιτισμό και άλλοι ανώτεροι αξιωματούχοι της ΕΕ, θα προσκληθούν τόσο στις τελετές έναρξης και λήξης, καθώς και σε μεγάλες εκδηλώσεις καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς. Οι επισκέψεις από ανώτερους αξιωματικούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και η πιθανή απονομή του Βραβείου Μελίνα Μερκούρη θα παρουσιάσουν επιπρόσθετες ευκαιρίες προβολής.
111
Πρόσθετες πληροφορίες
50. ― Σε λίγες γραμμές, εξηγήστε τι κάνει την αίτησή σας τόσο ξεχωριστή σε σχέση με τις υπόλοιπες. Η πρόταση του KALAMATA:21 έχει δύο βασικά στοιχεία που τη διαφοροποιούν: 1) Η Καλαμάτα ως πρότυπο πόλης, 2) Kalamata Rising: Beyond the Edge, ως ιεροτελεστία της μετάβασης.
Η Aίτησή μας Προσφέρει τα διαπιστευτήρια που αποδεικνύουν γιατί η Καλαμάτα μπορεί να γίνει μια ελληνική αλλά και ευρωπαϊκή πόλη-πρότυπο. To KALAMATA:21 έχει ως στόχο να αποτελέσει ένα σχήμα αντίθετο της ελληνικής ηττοπάθειας. Λόγω της κρίσης μία από τις κύριες εθνικές ματαιώσεις είναι η στέρηση ενός βιώσιμου μέλλοντος, η απώλεια της δυνατότητας να ονειρεύεσαι για όσα θα έρθουν. Η Καλαμάτα είναι μια από τις λίγες ελληνικές πόλεις που μπορούν να προσφέρουν μια βιώσιμη πρόταση για το μέλλον, εφαρμόσιμη και στην Ευρώπη.
Η σύντομη περιγραφή του προγράμματος φανερώνει πως έχει σχεδιαστεί για να γίνει μια συλλογική Αφήγηση που έχει ως στόχο να ωθήσει την πόλη και τους ανθρώπους της έξω από τη ζώνη άνεσής τους και να τους προκαλέσει να δημιουργήσουν το καλύτερο για τον εαυτό τους και τις γενιές που έρχονται. Το πρόγραμμα αποτελεί μια ιεροτελεστία μετάβασης, μια κίνηση προς τα εμπρός. Με αφετηρία το επείγον και το ιλιγγιώδες που υποδηλώνει ο τίτλος, το Beyond the Edge απαιτεί από τους κατοίκους της Καλαμάτας μια σαφή στάση: να αφήσουν πίσω τις παλιές συνήθειες και τις αναστολές και να προχωρήσουν προς ένα νέο, άγνωστο μέλλον. Το πολιτιστικό πρόγραμμα δεν έχει σχεδιαστεί για να είναι απλά ψυχαγωγικό αλλά κυρίως βιωματικό, ώστε να οδηγεί από τη μια κατάσταση της συνείδησης στην άλλη. Χωρίς αποκλεισμούς: πιο εξωστρεφές, πιο τολμηρό.
51. ― Προσθέστε τυχόν πληροφορίες που κρίνετε αναγκαίες σε σχέση με την αίτησή σας. Γεγονότα & Στοιχεία • • •
7.493 emails ανταλλάχθηκαν σχετικά με το πολιτιστικό και καλλιτεχνικό πρόγραμμα κατά τη φάση της τελικής επιλογής. 11.900 μηνύματα, σχόλια και likes στο Facebook ανταλλάχθηκαν μεταξύ των μελών της ομάδας του KALAMATA:21, των εθελοντών, των φίλων και των συνεργατών σε σχέση με την επιλογή των χρωμάτων στους τοίχους του γραφείου. Δεν υπήρξε κανένα συμπέρασμα. Οι τοίχοι βάφτηκαν ούτως ή άλλως. 3.500 post-its χρησιμοποιήθηκαν για σημαντικές σημειώσεις.
• • • •
340 flip-charts και 67 μαρκαδόροι χρησιμοποιήθηκαν σε εσωτερικές συναντήσεις, σε παρουσιάσεις και σε συναντήσεις των Ομάδων Εργασίας και των Ομάδων έργου του KALAMATA:21 με την ενεργό συμμετοχή των πολιτών της Καλαμάτας. 68 τόνερ χρησιμοποιήθηκαν για την εκτύπωση των φακέλων υποψηφιότητας άλλων ΠΠΕ 14 επισκέψεις την ημέρα από καφετέριες delivery της Καλαμάτας, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα επηρεάσουν και τις δύο ΠΠΕ 2022. Κανένα φυτό τσαγιού δεν βλάφθηκε κατά τη διάρκεια αυτής της υποψηφιότητας.
113
Ιδιαίτερες ευχαριστίες Μία πρωτοβουλία του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Καλαμάτας 2014-19 (Δήμαρχος Παναγιώτης Νίκας) Βασικοί Συνεργάτες: «ΦΑΡΙΣ» Κοινωφελής Επιχείρηση του Δήμου Καλαμάτας, Δημοτικό Πνευματικό Κέντρο Καλαμάτας- «Πανταζοπούλειος Λαϊκή Σχολή», Επιμελητήριο Μεσσηνίας, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, ΤΕΙ Πελοποννήσου Γραφείο Υποψηφιότητας: Έκτωρ Τσατσούλης / Εκτελεστικός Διευθυντής, Πολύδωρος Καρυοφύλλης (Poka–Yio) / Καλλιτεχνικός Διευθυντής, Μαργαρίτα Πήτα / Υπεύθυνη Συμμετοχικότητας-Καλλιτεχνικό Πρόγραμμα, Νεφέλη Μυρωδιά / Υπεύθυνη Διεθνών Συνεργασιών-Καλλιτεχνικό Πρόγραμμα, Βασιλική Σουλάνη / Υπεύθυνη Επικοινωνίας-Καλλιτεχνικό Πρόγραμμα, Γεωργία Γιαννακέα/ Υπεύθυνη Επικοινωνίας και Διεθνών Σχέσεων, Μαρία Καλλικούνη / Υπεύθυνη Πολιτιστικού Σχεδιασμού και Συνεργασιών, Χρυσάνθη Κεραμέως / Υπεύθυνη Διοικητικών Υποθέσεων, Πάνος Ηλιόπουλος / Υπεύθυνος Συμμετοχικότητας και Εθελοντών, Βενετσάνος Μπαλόπουλος/ Βοηθός Παραγωγής, Δανάη Κουβαρά/Βοηθός Παραγωγής, Καλλιστώ Γούναρη/ Υπεύθυνος Τύπου Σύμβουλοι Προγράμματος: Βασίλειος Μπαρτζώκας (ψηφιακές εφαρμογές), Χριστιάνα Γαλανοπούλου (χορός) Πρακτική Άσκηση: Κέλλυ Βραχά, Άννα Μοκάκου Σύμβουλοι Συμμετοχικότητας και Εθελοντών: IN.DEV.IN Σύμβουλοι Επικοινωνίας: Asset Ogilvy Public Relations Σύμβουλος Ψηφιακής Στρατηγικής: Ηλίας Σκενδερίδης Διεθνείς Σύμβουλοι: Acultos, Essen Γραφιστική Επιμέλεια: Susami Creative Agency & Studio Christos Lialios Συγγραφική Ομάδα: Πολύδωρος Καρυοφύλλης (Poka–Yio), Έκτωρ Τσατσούλης, Μαργαρίτα Πήτα, Μαρία Καλλικούνη, Νεφέλη Μυρωδιά, Γεωργία Γιαννακέα, Χρυσάνθη Κεραμέως, Βασιλική Σουλάνη, Nadja Grizzo Μετάφραση / Επιμέλεια: Δανάη Κουβαρά Φωτογραφίες: Στέλιος Κρητικάκης (σελίδες: 23, 79, 106), Τάσος Βρεττός (σελίδες: 2, 8, 18, 76, 82, 90, 112) Σχέδια και Σχέδιο Εξωφύλλου: Poka–Yio Μοντελοποίηση /Τρισδιάστατη Απεικόνιση: Αναστάσιος Μαγγανάς, Κωνσταντίνος Κουδούνης Ιδιαίτερες Ευχαριστίες: Αχιλλέας Κωνσταντακόπουλος, Χρήστος Κωνσταντακόπουλος, Τάκης Αναστόπουλος, Λουίζα Αναστοπούλου, Πέτρος Θέμελης, Αθανάσιος Θεοδωρόπουλος, Ευαγγελία Μηλίτση-Κεχαγιά, Αναστασία Μηλίτση-Νίκα, Μαρίνα Παπατσώνη, Έλενα Πέγκα (Πρώην Καλλιτεχνική Διευθύντρια του KALAMATA:21), Δημήτρης Τσατσούλης, Στάθης Γυφτάκης, Στέλλα Παναγιωτοπούλου, Νικόλαος Γιαννακέας, Bent Sorensen, Ib Christensen, Marianne Ping Huang, Martin Hansen, Louise Ejgod Hansen, Rita Orlando, Gary McMahon, Sheila Deegan, Natasa Martic, Simon Simon, Stefan Teisanu, Stefania Robu, Aleksandar Pekovic, Petr Simon, Vaida Venckute-Nage, Marilyn Gaughan Reddan, Tracy Geraghty, Νίκος Μαλαπέτσας, Θάνος Πολυμενέας Λιοντήρης, Ζωή Σινογεώργου, Κωνσταντίνος Δημηνάκης, Κωνσταντίνος Καραχάλιος, Μαριλένα Μπατάλη, Michel Collet, Διονύσης Μαλλούχος Ομάδες Έργου & Εθελοντές: Κωνσταντίνος Ανδριανόπουλος, Σύλβια Αθανασοπούλου, Αντωνία Χριστοπούλου, Σταυρούλα Χανδρινού, Βλάσσης Δάλμαρης, Παύλος Δραγουμάνος, Φωτεινή Γκόνη, Παύλος Γκρέκης, Τάσος Κασσανδρινός, Άννα Κοσμίδη, Νίκος Μαλαπέτσας, Κατερίνα Μαντωνακάκη, Βασιλική Μαρινάκη, Χριστίνα Μελεξοπούλου, Αθηνά Μπαλτά, Παναγιώτα Ντίντα, Γιάννα Ορφανίδου, Βαγγέλης Σωφρονάς, Θεόδωρος Σπηλιώτης, Κατερίνα Θεοφιλοπούλου, Βάσω Τριανταφυλλίδη, Βάσω Τζιαμουράνη, Αντρέας Ζαγάκος, Παναγιώτης Ανδριανόπουλος, Νίκος Χριστόπουλος, Γιώργος Γιαννόπουλος, Φωτεινή Κοτσογλανίδη, Δήμητρα Κουρμούλη, Δήμητρα Κουτρούλη, Δανάη Κουβαρά, Κώστας Λουζής, Γιάννης Τζούμης, Δημήτρης Σταθόπουλος, Μυρτώ Τεμπελοπούλου, Αργυρώ Μητράκου, Λέττα Πετρουλάκη, Πόπη Μαυρέα, Αικατερίνη Γκόνου, Αντώνης Σταυριανέας, Καίτη Αντώναρου, Σωτήρης Θεοδωρόπουλος, Βασιλική Γκόνη, Βασίλης Καριζώνης, Άγγελος Αλεξόπουλος, Δήμητρα Αρβανίτη, Βασίλης Μπαζάνης, Μαρία Χρηστάκη, Αναστάσιος Δάρρας, Δήμητρα Δημοπούλου, Μυρτώ Φοίφα, Ευγενία Γιαννούλη, Κωνσταντίνα Καναβέλη, Αθανασία Κανελλοπούλου, Κυριακή-Μαρία Καραγγελή, Γιώργος Λάμπος, Χαρά Κουλοπούλου, Σταυρούλα Λάζαρη, Βασιλική Μαλαπάνη, Φώτης Μπουγάς, Γιώργος Παναγόπουλος, Γιάννης Παπαδόπουλος, Στέλλα Σαραντοπούλου, Μάγδα Σουλιώτη, Γεωργία Σπάλα, Ιωάννα Σπηλιοπούλου, Αλέξανδρος Θάνος, Ευτυχία Τούμπου-Μάλαμα, Μαίρη Τσουλάκου, Γεωργία Τζήλου, Μαριάννα Βιβίτσου, Φιλάρετος Βούρκος, Κυριάκος Μπρεγιάννης, Άννα Χαραλάμπους, Γιώργος Δέδες, Βασίλης Διονυσόπουλος, Ρουμπίνη Γαραντζιώτη, Ηλίας Καλφακάκος, Ιωάννης Καλογερόπουλος, Στάθης Καλούλης, Θανάσης Κυριαζόπουλος, Κυριακή Μουντανέα, Ιπποκράτης Παπαδημητράκος, Ηλίας Σκενδερίδης, Σταύρος Σταυρόπουλος, Θεοδώρα Αλευρά, Παναγιώτης Αλεξανδρόπουλος, Πωλίνα Δημέα, Αναστασία Δρέττα, Καλλιστώ Γούναρη, Άννα Ντουλάϊ, Πέννυ Λιμ Οικονομοπούλου, Παναγιώτα Βασιλειάδη, Ελένη Βραχάτη, Pertti Alasuutari, Έλενα Αθανασοπούλου, Ευγενία Μπιτσάνη, Πέτρος Δημητρακόπουλος, Καλλικράτης Γιαννιός, Σία Μάλαμα, Ανέζα Παπαγιάννη, Παναγιώτης Παπαντωνίου, Ιωάννης Ψιλλούδης, Ελένη Βολονάκη, Δήμητρα Βουλδή, Νίκος Φίσκιλης, Βασίλης Φράγκος, Νίκος Σαμπάτης, Νίκος Θεοδώρου, Δημήτρης Βεργόπουλος, Χρύσσα Αναγνωστοπούλου, Παναγιώτης Μπαλίκης, Αντιγόνη Μπασακίδη, Βασίλης Μπασακίδης, Κωνσταντίνος Δέγκλερης, Διονυσία Καλλικούνη, Σταύρος-Κωνσταντίνος Γιαννακέας, Μαρία Νικητοπούλου-Πετροπουλέα, Μαρίνος Σταθόπουλος, Χριστίνα Σταθοπούλου, Δήμητρα Σταθοπούλου, Αγγελική Τσικούρη, Κωνσταντίνος Τσικούρης, Μαρία Σταυρούλα Γιαννακέα, Νίκος Αναστασόπουλος, Διονύσης Παπαδάτος, Λεωνίδας Βελλής, Rob Mackin, Χαράλαμπος Βασιλαδιώτης, Βασίλης Διονυσόπουλος, Σόφι Λάμπρου, Δημήτρης Κοκκινάκης Η ομάδα του KALAMATA:21 επιθυμεί να ευχαριστήσει θερμά όλους τους Πολιτιστικούς και Κοινωνικούς φορείς και Ιδρύματα, τους καλλιτέχνες καθώς και τους ιδιοκτήτες καταστημάτων της Καλαμάτας που στήριξαν το Γραφείο Υποψηφιότητας κατά τη διάρκεια της διαδικασίας της υποψηφιότητας.
115
Πρωτοβουλία
Χρηματοδότες
Χορηγοί
Υποστηρικτές
Χορηγοί Επικοινωνίας