Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook
June 16, 2014
lesbrief H3 periode 4 maart 2014
mrt 3112:51
onderwerpen: - ontwikkelingslanden - & delfstoffen - geologie
mrt 3112:54
1
Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook
June 16, 2014
Wat zijn ontwikkelingslanden?
RIJK: Noorden
kennis
ontwikkelde landen
Arm: Zuiden ontwikkelingslande n
industrielanden
3e wereldlanden
westerse wereld G8
mrt 3112:56
Bij kennis of ontwikkeling kijk je naar veel elementen: - BNP - voedsel - onderwijs - artsendichtheid - aantal mensen - analfabetisme - kinder- en/of zuigelingensterfte - internetaansluitingen - etc etc etc etc
mrt 3112:59
2
Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook
June 16, 2014
delfstoffen winning!
phalaborwa Zuid - Afrika
apr 29:13
ruilvoetverslechtering
apr 712:39
3
Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook
June 16, 2014
ruilvoet = verhouding tussen het prijspeil van de exportproducten en het prijspeil van de importproducten
het uitwisselen van grondstoffen voor industrieproducten wordt steeds ongunstiger
apr 712:41
projectdag vrijdag 25 april
apr 712:42
4
Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook
June 16, 2014
Geografie bestudering verschijnselen & gebieden
Sociale geografie
Economische geografie
Historische geografie
mrt 810:04
Geologie
Geomorfologie
Geografie bestudering verschijnselen & gebieden
Sociale geografie
Economische geografie
Historische geografie
mrt 810:07
5
Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook
June 16, 2014
Geologie = wetenschap die zich bezighoudt met het bestuderen van de aardkorst
Voorbeelden:
• veranderingen (processen) aardkorst • gebergtevorming • afbraak en verwering en erosie
Ouderdom?
mrt 810:39
Om het e.e.a. beter in kaart te brengen heeft men een tijdschaal bedacht:
Zoiicum = het levende
• • • •
mergel
Kenozoicum = jong Mesozoicum = midden Paleozoicum = oud Azoicum = geen
steenkool
of Azoicum
mrt 810:45
6
Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook
June 16, 2014
Andere tijdschalen:
mrt 810:50
Holoceen
Kwartair
10.000 jr
Pleistoceen 2,5 miljoen
mrt 810:53
7
Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook
June 16, 2014
carboon
350 280 miljoen jaar geleden vorming van steenkool ook in Limburg door opheffing Eifel kwam steenkool ook omhoog
apr 2510:05
krijtperiode
136 - tot 65 miljoen jaar geleden ondiepe zee overspoelde limburg vorming van kalklagen veel klei = mergel
apr 2510:09
8
Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook
June 16, 2014
Krijt-Löss landschap!
> > > >
Het krijt/lösslandschap ligt hoger dan 50 meter NAP. Er is veel reliëf. Oude dorpen liggen voornamelijk in de dalen. Op plateaus liggen nieuwere dorpen. Wegen lopen niet recht, maar volgen het reliëf. Het bodemgebruik varieert sterk.
apr 2510:12
In Limburg zie je veel heuvels en dalen! proces van opheffing en insnijding (rivieren)
apr 2510:17
9
Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook
June 16, 2014
Pleistoceen: Wat gebeurde er met NL in het pleistoceen?
Algemeen: • Tijdens pleistoceen daalt gemiddeld wereldtemperatuur met aantal graden (ijstijd) • Vloeibaar water trekt zich terug, uitbreiding ijskappen NL • wind krijgt vrij spel (toendra) veel zand wordt verspreid over NL (begin zandland) • lichtste korreltje wordt door wind afgezet op ZuidLimburgse heuvels (Löss landschap)
mrt 910:52
B68 Grondsoorten en bodem We kennen 4 soorten grondsoorten: • Zand
grove korrels (water zakt er zo door heen) Niet vruchtbaar
• Klei
Zeer kleine korrels (houdt water tegen) Niet vruchtbaar
mrt 1610:08
10
Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook
Loss
June 16, 2014
Geweldige korrel, poriën niet te groot en niet te klein Zeer vruchtbaar nadeel erosie gevoelig
TIP: DENK AAN SAHARA ZAND
Veen
Oude plantenresten, kennen geen korrelstructuur Vruchtbaar maar werkt als een spons! Te nat = niks te droog = niks
mrt 1610:26
Welke soort afzettingen zijn er?
afhankelijk van het soort transportmiddel • IJS
glaciale afzetting
alle materialen, grote keien & fijn materiaal
• wind
eolische afzetting
alleen heel fijn licht materiaal (loss)
• rivieren
fluviatiele afzetting
grof en fijn grind
• zee
mariene afzetting
fijn zand en slib
apr 414:07
11
Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook
June 16, 2014
ZuidLimburg (landschap)_
2 processen zijn van invloed geweest: 1: Opheffing (Toen Alpen omhoog kwamen kwam ook Eifel en Zuidlimburg omhoog in de vorm van een plateau (hoogvlakte)
2. insnijding: In het Lösslandschap (löss is zachte korrel) konden rivieren zich makkelijk insnijden.
dus: Heuvels & dalen
mei 1213:25
B63 Verwering
Het uitelkaar vallen van gesteente
puin van verwering is verweringsmateriaal
jun 410:52
12
Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook
June 16, 2014
mechanische verwering; gesteente valt gewoon uit elkaar
oorzaken: - verschil in temperatuur (bergen) - plantengroei (wortels) - weer
jun 410:55
chemische verwering samenstelling van gesteente verandert (bijv oplossen van kalkdeeltjes of roesten van ijzerdeeltjes in stenen
oorzaken - reactie op zuurstof - reactie op water
jun 410:57
13
Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook
June 16, 2014
Voorbeelden: stalagmieten / stalagtieten
jun 410:59
B65: Erosie Afschuren / en uitschuren van hard gesteente door water, wind of ijs.
jun 411:00
14
Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook
June 16, 2014
jun 411:06
Rivieren - bovenloop; eerste stuk van rivier (veel relief) - Middenloop; middelstuk van rivier
- benedenloop; laatste deel (water komt tot rust)
jun 411:04
15
Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook
June 16, 2014
sedimentatie erosie
jun 411:06
PWW overzicht : leren!
jun 411:19
16
Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook
June 16, 2014
Algemeen: - delfstoffen winning; gevolgen voor het land - nadelen aanwezigheid westerse ondernemingen
- bekijk vraag 2b (stencil) Wat wordt er bedoelt?
- bekijk vraag 2f
jun 118:23
Bosatlas meenemen 53e editie!
Statistiek!! Bijv opdracht 1b op blz 11
jun 118:36
17
Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook
June 16, 2014
? ruilvoet (verslechtering)
bekijk dia 6 en 7 van deze aantekening jun 118:27
Winning van een delfstof
+ artikel technisch:
P
k: olitie
technieken, m
ateriaal,
n tinge s a l e ,b
diepte, gestee
egels r , n e wett ? ering g e r g, oorlo
grondsoort
nte,
economisch: lonen, opleidingen, kennis, infrastructuur (wegen etc) jun 1110:54
18
Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook
June 16, 2014
Situatie Kongo - zijn ze arm of niet?
- delfstoffen (prijs)
jun 118:29
Bij de 53e editie weet dat kaart 192 belangrijk is!
A Geologie!
MEENEMEN!!! - als je thematische kaarten moet vinden bijv Afrika - mijnbouw of De aarde - Geologie kijk dan in de Algemene Inhoudsopgave vanaf blz 4
jun 1612:53
19
Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook
Handig voor het PW: Vraag 5 op blz 20 Vraag 3 blz 23
June 16, 2014
Op een klimaatkaart naar een plaats kijken (zomer / winter) hoe zit het dan met de verwering?
jun 1613:02
Geologische tijdschaal:
- de era's kennen (op volgorde)
jun 1612:59
20
Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook
Situatie Grand Canyon
June 16, 2014
- waar ligt het in de VS? - Welk klimaat heeft het? - nauwelijks verwering
jun 1613:42
gesteente van Grand Canyon is zacht sedimentgesteente (kalk en zandsteen)
- miljoenen jaren geleden ontstaan in een oceaan. - rivier de Colorado heeft alles uitgesneden (erosie) en een mega kloof achtergelaten. Door het zachte kalkgesteente is / was het makkelijk om alles uit te snijden.
jun 1613:46
21
Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook
June 16, 2014
2e klas stof... Aardplaten schuiven uit elkaar, naar elkaar en langs elkaar.
- komen platen tegen elkaar aan dan verdwijnen ze (vulkanisme, aardbevingen - gaan platen uit elkaar dan groeien ze aan (kleine aardbevingen)
jun 1613:59
22