Pww lesbrief delfstoffen en geologie aantekeningen periode 4 h4

Page 1

Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook

June 16, 2014

lesbrief H3 periode 4 maart 2014

mrt 31­12:51

onderwerpen: - ontwikkelingslanden - & delfstoffen - geologie

mrt 31­12:54

1


Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook

June 16, 2014

Wat zijn ontwikkelingslanden?

RIJK: Noorden

kennis

ontwikkelde landen

Arm: Zuiden ontwikkelingslande n

industrielanden

3e wereldlanden

westerse wereld G8

mrt 31­12:56

Bij kennis of ontwikkeling kijk je naar veel elementen: - BNP - voedsel - onderwijs - artsendichtheid - aantal mensen - analfabetisme - kinder- en/of zuigelingensterfte - internetaansluitingen - etc etc etc etc

mrt 31­12:59

2


Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook

June 16, 2014

delfstoffen winning!

phalaborwa Zuid - Afrika

apr 2­9:13

ruilvoetverslechtering

apr 7­12:39

3


Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook

June 16, 2014

ruilvoet = verhouding tussen het prijspeil van de exportproducten en het prijspeil van de importproducten

het uitwisselen van grondstoffen voor industrieproducten wordt steeds ongunstiger

apr 7­12:41

projectdag vrijdag 25 april

apr 7­12:42

4


Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook

June 16, 2014

Geografie bestudering verschijnselen & gebieden

Sociale geografie

Economische geografie

Historische geografie

mrt 8­10:04

Geologie

Geomorfologie

Geografie bestudering verschijnselen & gebieden

Sociale geografie

Economische geografie

Historische geografie

mrt 8­10:07

5


Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook

June 16, 2014

Geologie = wetenschap die zich bezighoudt met het bestuderen van de aardkorst

Voorbeelden:

• veranderingen (processen) aardkorst • gebergtevorming • afbraak en verwering en erosie

Ouderdom?

mrt 8­10:39

Om het e.e.a. beter in kaart te brengen heeft men een tijdschaal bedacht:

Zoiicum = het levende

• • • •

mergel

Kenozoicum = jong Mesozoicum = midden Paleozoicum = oud Azoicum = geen

steenkool

of Azoicum

mrt 8­10:45

6


Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook

June 16, 2014

Andere tijdschalen:

mrt 8­10:50

Holoceen

Kwartair

10.000 jr

Pleistoceen 2,5 miljoen

mrt 8­10:53

7


Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook

June 16, 2014

carboon

350 ­ 280 miljoen jaar geleden vorming van steenkool ook in Limburg door opheffing Eifel kwam steenkool ook omhoog

apr 25­10:05

krijtperiode

136 - tot 65 miljoen jaar geleden ondiepe zee overspoelde limburg vorming van kalklagen veel klei = mergel

apr 25­10:09

8


Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook

June 16, 2014

Krijt-Löss landschap!

> > > >

Het krijt/löss­landschap ligt hoger dan 50 meter NAP. Er is veel reliëf. Oude dorpen liggen voornamelijk in de dalen. Op plateaus liggen nieuwere dorpen. Wegen lopen niet recht, maar volgen het reliëf. Het bodemgebruik varieert sterk.

apr 25­10:12

In Limburg zie je veel heuvels en dalen! proces van opheffing en insnijding (rivieren)

apr 25­10:17

9


Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook

June 16, 2014

Pleistoceen: Wat gebeurde er met NL in het pleistoceen?

Algemeen: • Tijdens pleistoceen daalt gemiddeld wereldtemperatuur met aantal graden (ijstijd) • Vloeibaar water trekt zich terug, uitbreiding ijskappen NL • wind krijgt vrij spel (toendra) veel zand wordt verspreid over NL (begin zandland) • lichtste korreltje wordt door wind afgezet op Zuid­Limburgse heuvels (Löss landschap)

mrt 9­10:52

B68 Grondsoorten en bodem We kennen 4 soorten grondsoorten: • Zand

grove korrels (water zakt er zo door heen) Niet vruchtbaar

• Klei

Zeer kleine korrels (houdt water tegen) Niet vruchtbaar

mrt 16­10:08

10


Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook

Loss

June 16, 2014

Geweldige korrel, poriën niet te groot en niet te klein Zeer vruchtbaar ­ nadeel erosie gevoelig

TIP: DENK AAN SAHARA ZAND

Veen

Oude plantenresten, kennen geen korrelstructuur Vruchtbaar maar werkt als een spons! Te nat = niks te droog = niks

mrt 16­10:26

Welke soort afzettingen zijn er?

afhankelijk van het soort transportmiddel • IJS

glaciale afzetting

alle materialen, grote keien & fijn materiaal

• wind

eolische afzetting

alleen heel fijn licht materiaal (loss)

• rivieren

fluviatiele afzetting

grof en fijn grind

• zee

mariene afzetting

fijn zand en slib

apr 4­14:07

11


Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook

June 16, 2014

Zuid­Limburg (landschap)_

2 processen zijn van invloed geweest: 1: Opheffing (Toen Alpen omhoog kwamen kwam ook Eifel en Zuid­limburg omhoog in de vorm van een plateau (hoogvlakte)

2. insnijding: In het Lösslandschap (löss is zachte korrel) konden rivieren zich makkelijk insnijden.

dus: Heuvels & dalen

mei 12­13:25

B63 Verwering

Het uitelkaar vallen van gesteente

puin van verwering is verweringsmateriaal

jun 4­10:52

12


Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook

June 16, 2014

mechanische verwering; gesteente valt gewoon uit elkaar

oorzaken: - verschil in temperatuur (bergen) - plantengroei (wortels) - weer

jun 4­10:55

chemische verwering samenstelling van gesteente verandert (bijv oplossen van kalkdeeltjes of roesten van ijzerdeeltjes in stenen

oorzaken - reactie op zuurstof - reactie op water

jun 4­10:57

13


Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook

June 16, 2014

Voorbeelden: stalagmieten / stalagtieten

jun 4­10:59

B65: Erosie Afschuren / en uitschuren van hard gesteente door water, wind of ijs.

jun 4­11:00

14


Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook

June 16, 2014

jun 4­11:06

Rivieren - bovenloop; eerste stuk van rivier (veel relief) - Middenloop; middelstuk van rivier

- benedenloop; laatste deel (water komt tot rust)

jun 4­11:04

15


Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook

June 16, 2014

sedimentatie erosie

jun 4­11:06

PWW overzicht : leren!

jun 4­11:19

16


Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook

June 16, 2014

Algemeen: - delfstoffen winning; gevolgen voor het land - nadelen aanwezigheid westerse ondernemingen

- bekijk vraag 2b (stencil) Wat wordt er bedoelt?

- bekijk vraag 2f

jun 11­8:23

Bosatlas meenemen 53e editie!

Statistiek!! Bijv opdracht 1b op blz 11

jun 11­8:36

17


Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook

June 16, 2014

? ruilvoet (verslechtering)

bekijk dia 6 en 7 van deze aantekening jun 11­8:27

Winning van een delfstof

+ artikel technisch:

P

k: olitie

technieken, m

ateriaal,

n tinge s a l e ,b

diepte, gestee

egels r , n e wett ? ering g e r g, oorlo

grondsoort

nte,

economisch: lonen, opleidingen, kennis, infrastructuur (wegen etc) jun 11­10:54

18


Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook

June 16, 2014

Situatie Kongo - zijn ze arm of niet?

- delfstoffen (prijs)

jun 11­8:29

Bij de 53e editie weet dat kaart 192 belangrijk is!

A Geologie!

MEENEMEN!!! - als je thematische kaarten moet vinden bijv Afrika - mijnbouw of De aarde - Geologie kijk dan in de Algemene Inhoudsopgave vanaf blz 4

jun 16­12:53

19


Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook

Handig voor het PW: Vraag 5 op blz 20 Vraag 3 blz 23

June 16, 2014

Op een klimaatkaart naar een plaats kijken (zomer / winter) hoe zit het dan met de verwering?

jun 16­13:02

Geologische tijdschaal:

- de era's kennen (op volgorde)

jun 16­12:59

20


Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook

Situatie Grand Canyon

June 16, 2014

- waar ligt het in de VS? - Welk klimaat heeft het? - nauwelijks verwering

jun 16­13:42

gesteente van Grand Canyon is zacht sedimentgesteente (kalk en zandsteen)

- miljoenen jaren geleden ontstaan in een oceaan. - rivier de Colorado heeft alles uitgesneden (erosie) en een mega kloof achtergelaten. Door het zachte kalkgesteente is / was het makkelijk om alles uit te snijden.

jun 16­13:46

21


Aantekening periode 4 H3 ontwikkelingslanden en geologie.notebook

June 16, 2014

2e klas stof... Aardplaten schuiven uit elkaar, naar elkaar en langs elkaar.

- komen platen tegen elkaar aan dan verdwijnen ze (vulkanisme, aardbevingen - gaan platen uit elkaar dan groeien ze aan (kleine aardbevingen)

jun 16­13:59

22


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.