Hst 3 Europa.notebook
March 13, 2014
Hst 3 Europa
*continent van verschillen
jan 511:29
3500KM
5500 km
jan 511:33
1
Hst 3 Europa.notebook
March 13, 2014
de invloed van rivieren op 't landschap van Europa
jan 514:55
Het begin...
225.000.000 jaar geleden 1 supercontinent
jan 514:59
2
Hst 3 Europa.notebook
March 13, 2014
Het begin...
* door endogene krachten (krachten van binnen uit de aarde) gaan continenten uit elkaar drijven
225.000.000 jaar geleden 1 supercontinent
jan 514:59
Platen drijven uit elkaar en botsen
jan 515:01
3
Hst 3 Europa.notebook
March 13, 2014
50 miljoen jaar geleden begint Afrika tegen Europa aan 'te botsen' * het is het ontstaan van de Alpen!
* ook ontstaan van: Pyreneeën (Spanje - Frankrijk) Apennijnen (Italie) Karpaten (oost Europa)
jan 515:05
De Alpen horen in de categorie: Hooggebergte (toppen zijn hoger dan 1500 meter)
*kenmerken: - relatief jong - ruw - spitse & steile toppen
jan 515:15
4
Hst 3 Europa.notebook
B58: Reliëf
March 13, 2014
wat?
Reliëf * hoogteverschillen in het landschap
4 vormen: Hooggebergte: toppen hoger dan 1500m Middelgebergte: toppen hoger dan 500m & 1500m heuvellandschap: toppen tussen 200m en 500m laaglandschap: overal lager dan 200m
jan 515:20
Door *verwering (B63) en *erosie (B65) worden gebergten 'afgebroken'
Uiteenvallen van gesteenten door plantengroei en weer
jan 515:20
5
Hst 3 Europa.notebook
March 13, 2014
met name in bergen vallen brokstukken van steen (verweringsmateriaal) door de zwaartekracht naar beneden!
jan 515:34
B65 -Erosie: wegwaaien of wegspoelen van de bovenste vruchtbare laag.
Meestal spoelt of schuurt het water of ijs in de bergen het verweringsmateriaal mee waardoor bergen steeds vlakker worden en dalen steeds breder!
jan 515:26
6
Hst 3 Europa.notebook
March 13, 2014
Par 2: De Alpen toerisme en verkeer
Tot 1960 Alpen erg rustig
komst toerisme veranderingen
geld en werk
toename verkeer
jan 2412:12
Bergboeren waren gespecialiseerd in melkveeteelt.
swinters dalen, zomers alpenweide (almen)
tegenwoordig wonen de boeren hele jaar in het dal!
jan 2810:26
7
Hst 3 Europa.notebook
March 13, 2014
Par 3; Gletsjers, rivieren van ijs
brikdalgletsjer de bekenste van Noorwegen
feb 118:11
sneeuw in bergachtige gebieden die steeds bevriest is firn; korrelsneeuw.
Firnbekken (kom van sneeuw)
feb 118:15
8
Hst 3 Europa.notebook
March 13, 2014
- gletsjer is dus een ijstong. - groeit aan in de winter - trekt zich terug in de zomer - neemt alles op zijn weg mee (verwering) - puin wat meegenomen zijn noemen we morenen
feb 138:10
B64 afvoer van verweringsmateriaal
verweringsmateriaal blijft niet altijd liggen!
4 vervoerders zijn:
1. zwaartekracht 2. gletsjers & landijs 3. Wind (zand bijv) 4. stromend water (rivier)
feb 138:16
9
Hst 3 Europa.notebook
March 13, 2014
par 3 Wat doen rivieren?
zoet water naar zee brengen (van hoog naar laag)
feb 118:19
een rivier kunnen we in 3 stukken verdelen:
feb 209:04
10
Hst 3 Europa.notebook
March 13, 2014
de waterkringloop! rivier: onderdeel v/d waterkringloop
feb 209:13
sedimentatie: afzetten of bezinken van zand en grind
Erosie: uitschuren van de bodem
feb 209:07
11
Hst 3 Europa.notebook
March 13, 2014
B94 Rivieren
gletsjerrivier
regenrivieren
of gemengde rivier 2 soorten
de MAAS De RIJN
feb 278:10
MAAS regenrivier
* regiem = schommelingen in waterafvoer
bijv in de zomer weinig water en in de winter veel jan 2812:45
12
Hst 3 Europa.notebook
March 13, 2014
de Rijn Gemengde rivier
Debiet= HOEVEELHEID WATER DIE OP EEN BEPAALD PUNT LANGS DE RIVIER PASSEERT jan 2813:08
*stroomgebied = gebied dat afwatert op een rivier.
WATERSCHEIDING
feb 911:08
13
Hst 3 Europa.notebook
March 13, 2014
Stroomgebied Maas
feb 911:16
* WADI = RIVIER DIE EEN DEEL VAN HET JAAR DROOGVALT! (bijv in de woestijn)
feb 278:22
14
Hst 3 Europa.notebook
March 13, 2014
bron: CSE 2013 I
jan 299:39
jan 299:41
15
Hst 3 Europa.notebook
March 13, 2014
horsten en slenken
endogene kracht
slenk
breuk in aardkorst!
mrt 138:07
PWW maart 2014
mrt 138:11
16
Hst 3 Europa.notebook
March 13, 2014
Kennen: reliëf = ? B58
4 vormen! plateau ?
mrt 138:11
endogene krachten
verschil?
exogene krachten
mrt 138:14
17
Hst 3 Europa.notebook
March 13, 2014
Oercontinent pangaea plaattektoniek schuiven van platen
gebergten ontstaan als 2 dezelfde platen tegen elkaar schuiven
mrt 138:16
Hoogtegordels!! B83
Boomgrens?
1 t/m 5 ?
A t/m D
mrt 138:18
18
Hst 3 Europa.notebook
March 13, 2014
Verschil jonge gebergten / oude gebergten
mrt 138:20
rivieren deb
m regie stro
iet
omg
ebie d
ve
rva
l
mrt 138:24
19
Hst 3 Europa.notebook
March 13, 2014
kringloop van het water
mrt 138:26
U - dal of V - dal ?
wie doet wat?
mrt 138:28
20