Een Mexicaans sprookje … Of een Europese tragedie?

“Adiós, mamá Carlota", kan je de Mexicanen nog steeds horen zingen. En dat moet schrijfster Kristien Dieltiens vernomen hebben, die tussen de verzen een waanzinnig verhaal vond. Ik wil geen pleidooi houden om in de sporen van dit boek een reis naar Mexico te ondernemen, maar (tijd)reis alvast met haar mee in Carlota, de vrouw die rozen at.

Tekst: Yvonne Gielen

Er was eens een Belgisch prinsesje. Ze was intelligent, zelfzeker, aantrekkelijk en zeer rijk. Hierom werd ze een gegeerde huwelijkskandidate in heel wat Europese vorstenhuizen. Haar droomprins was een aartshertog uit het oude geslacht van de Habsburgers. Ze ontmoetten elkaar, werden op slag verliefd en trouwden. Hij was 25, zij pas 17. Na een aantal verwikkelingen brachten ze het tot keizer en keizerin van Mexico. Het noodlot achtervolgde hen: hij leefde niet lang en zij niet gelukkig.

Bij de eerste twee afleveringen van ‘Interview met de geschiedenis’ zat ik op het puntje van mijn stoel te wachten of programmamaker Arnout Hauben ook bij onze eerste Belgische prinses op bezoek zou gaan. Helaas, ook al genoot ik van zijn koninklijke gesprekken, ik bleef op mijn honger zitten. Toch verdient prinses Charlotte het om als vrouw in het daglicht te treden en af te rekenen met de demonen die haar meer dan driekwart van haar lange leven achter gesloten deuren hebben gehouden. Terwijl er over haar controversiele broer Leopold II inkt blijft vloeien, werd Charlotte doodgezwegen, in isolement achter een koninklijk slot weggehouden van het Belgische volk. Misschien raakte dus ook Arnout net hierom onmogelijk tot bij haar.

Voor mij was zij tot begin dit jaar een nobele onbekende. Totdat ik Kristien Dieltiens bij De Afspraak haar pas verschenen boek hoorde presenteren. Prinses Charlotte (1840 – 1927) speelde nochtans een belangrijke rol op het internationale toneel. Of eerder, ze werd een marionet, een ‘strovrouw’, in het diplomatieke spel in handen van de Europese grootmachten en de Kerk in de 19de eeuw, met in de eerste linie keizer Napoleon III, op de voet gevolgd door de paus. Haar ‘droomprins’ Maximiliaan bleef zijn korte leven een echte dromer: een vrijbuiter, een avontuurlijke reiziger, leergierig, idealistisch, liberaal, ietwat naïef en onzeker, en vooral erg ijdel. Hij genoot van verre reizen op zee, maar een ‘heilige’ plicht en het Huis Habsburg riepen hem tot hogere bezigheden als gouverneur-generaal van Lombardije-Venetië. Een herinnering aan deze periode is het prachtige kasteel dat hij liet bouwen in Triëst, Miramare. De geest van Maximiliaan waart er nog rond.

Max begon opnieuw te reizen, het huwelijksleven liep niet over rozen en uiteindelijk wachtte hen een nieuwe uitdaging in Mexico, een land in grote politieke crisis: burgeroorlogen, staatsgrepen, schulden, onafhankelijkheidsstrijd … Het werd een nachtmerrie. Ook hier (her)bouwden ze paleizen, o.a. in Chapultepec op de hoogvlakte buiten Mexico-Stad, waar de koningen van de Azteken eeuwenlang hof hielden. Ze organiseerden er bals, diners en literaire avonden. Charlotte laat zich intussen Carlota noemen. Zij zwaaide krachtdadig en zelfzeker de keizerlijke scepter, hij schitterde door afwezigheid.

Een indrukwekkend en tragisch Belgisch-Oostenrijks verhaal speelt er zich af, volledig in de stijl van Shakespeare. Wat dreef deze sterke en zelfbewuste vrouw uiteindelijk tot een leven in de schaduw? Was er schaamte over de vele mislukkingen of over haar waanzin? Hebben de mislukkingen haar tot waanzin gebracht? Vergeefs koesterde ze grootse dromen en wilde ze in de wereld haar stempel nalaten. Rozen at ze om een zalige roes te beleven, maar haar leven liep niet over zulke rozen.

Beleef met Kristien Dieltiens de levensreis van Charlotte van Brussel over Wenen, Milaan, Triëst, Rome … om via Veracruz in Mexico-Stad te arriveren. Er wacht je een onwaarschijnlijk verhaal. Wordt het je te waanzinnig en ongeloofwaardig, drink dan rustig een kopje rozenbottel thee. Alvast een goede reis!