Ευ Ζην - Δεκέμβριος 2021 by Kareklidis Media

ευΖΗΝ

τα πάντα για την υγεία

ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ ΜΕ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΜΑΓΝΗΣΙΑ  ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

δεσποινα

Κατσωχη ογκολόγος - ακτινοθεραπευτής

υγεία μας, στρες «ΒομΒα στην και κακές συνήθειες!

editorial Υγεια… ας την επιδιωξοΥμε για να την eχοΥμε!

ΗλΙΑΣ ΚΟυτΣΕΡΗΣ

ΕΚΔΟτΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΡΕΚΛΙΔΟΥ ΙΔΙΟΚτΗΣΙΑ METAMEDIA IKE υΠΕυΘυΝΟΣ υλΗΣ ΗΛΙΑΣ ΚΟΥΤΣΕΡΗΣ GRAPHIC DESIGNER ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΔΙΑΚΟΣΙΑ υΠΕυΘυΝΗ MARKETING ΝΑΝΣΥ ΠΑΡΑΔΑΚΗ ΙΑΣΟΝΟΣ 77 ΜΕ Κ. ΚΑΡΤΑΛΗ, ΒΟΛΟΣ, ΤΗΛ.: 24210 85531 - 4

4 ευΖΗΝ

ίναι αλήθεια, ότι το μεγάλο θέμα του κορωνοϊού, μας έκανε να συνειδητοποιήσουμε πολλά πράγματα… Είτε απλά για κάποιους, είτε πιο σημαντικά για άλλους, όπως για παράδειγμα να πιστέψουμε, να κατανοήσουμε και να εμβαθύνουμε ακόμη και στην ευχή που λέμε, να … «έχουμε υγεία». Την εκφράζαμε τις περισσότερες φορές στο παρελθόν, μάλλον… τυπικά, όμως το νόημα πλέον, σίγουρα όλες και όλοι μας, το έχουμε κατανοήσει στον υπέρτατο βαθμό! Η προσοχή βέβαια που πρέπει να επιδεικνύουμε για να διατηρήσουμε την υγεία μας, αφορά σε μεγάλο βαθμό, στην πρόληψη των όποιων κινδύνων. Άλλωστε, από τους προϊστορικούς ακόμη χρόνους, οι άνθρωποι για να προφυλαχθούν και από βλαπτικούς παράγοντες, έβρισκαν διάφορους τρόπους, όπως όταν τυλίγονταν με δέρματα ζώων, ενώ αργότερα εντόπιζαν τα βότανα της γης για την αντιμετώπιση προβλημάτων. Λαμβάνονταν μέτρα σε επιδημίες και πανδημίες, ενώ απέφευγαν και απομόνωναν όσους έπασχαν από λοιμώδη νοσήματα. Πρόληψη λοιπόν, ως προσπάθεια να αντιμετωπιστούν οι αιτίες που γεννούν και αναπαράγουν ένα συγκεκριμένο πρόβλημα . Ο Ιπποκράτης άλλωστε, πρώτος επεσήμανε την αξία της, με το «Κάλλιον το προλαμβάνειν ή το θεραπεύειν»… Πλέον, ειδικοί επιστήμονες, ακαδημαϊκοί, γιατροί, νοσηλευτές, κοινωνιολόγοι, ψυχολόγοι, επιδημιολόγοι, περιβαλλοντολόγοι και πόσοι άλλοι, όπως και η Πολιτεία, αγωνίζονται (ενώ σε κάποιες περιπτώσεις παραμένει είναι

αλήθεια, ως αίτημα ο συντονισμός), με δράσεις και κινήσεις παρέμβασης και συμβουλευτικής υποστήριξης, ώστε να πληροφορούν το κοινό για την σημασία της πρόληψης. Παράλληλα, η πανδημία του COVID19 μας έκανε να σκεφτούμε τις συνθήκες απασχόλησης και εργασίας και πώς αυτές σχετίζονται με την υγεία και την ευημερία μας, από τη στιγμή που περνούμε τόσα χρόνια δουλεύοντας! Δεν είναι όμως ασφαλώς, μόνον ο κορωνοϊός, που απασχολεί και μας προβληματίζει … Οι επιστήμονες διαπιστώνουν ότι ορισμένα ακόμη προβλήματα υγείας έχουν αυξηθεί, αλλά χάρη στα επιτεύγματα της επιστήμης και την εξέλιξη της ιατρικής, πάρα πολλά από αυτά, πλέον αντιμετωπίζονται. Μας έκανε να σκεφτούμε ιδιαίτερα, το γεγονός, πως έχει διαπιστωθεί, ότι οι άνθρωποι που ζούμε σε αστικά κέντρα αντιμετωπίζουμε πολλές προκλήσεις που απειλούν και την ψυχική μας υγεία. Όλα τα παραπάνω λοιπόν, μας προβλημάτισαν, τα συζητήσαμε με επιστήμονες και καταλήξαμε σε συμπεράσματα, χρήσιμα θεωρούμε για όλους. Όχι όμως μόνο όπως θα διαπιστώσετε πάνω στα θέματα αντιμετώπισης - θεραπείας ασθενειών και άλλων σχετικών προβλημάτων, αλλά και σε προτάσεις, που αφορούν στην ποιότητα της ζωής που έχουμε ή θα έπρεπε να έχουμε ή να κάνουμε… Μην ξεχνούμε, ότι ύψιστο αγαθό για τους αρχαίους Έλληνες ήταν το «Ευ Ζην», όπως και ο τίτλος του περιοδικού που κρατάτε στα χέρια σας και το οποίο πιστεύουμε ότι θα διαφωτίσει αρκετά απ΄τα ερωτήματα που τίθενται... Η ευδαιμονία λοιπόν, η καλή ποιοτικά ζωή... Ας την επιδιώξουμε για να την έχουμε!

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΔEΣΠΟΙΝΑ ΚΑΤΣωχΗ Στρες και βλαβερές συνήθειες απειλούν την υγεία μας

10 ΟΔΗγΙΕΣ γΙΑ ΤΗΝ ΕΠΟχΙΚΗ γΡΙΠΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΝΤΙγΡΙΠΙΚΟ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟ Πως συνταγογραφείται, ποιος πρέπει να προηγηθεί, ποιες οι συστάσεις

44 ΜΙΑ ΔΙΑΙΤΑ ΜΕ ΠΟΛΛA ωΜEγΑ-3 ΛΙΠΑΡA ΟΞEΑ Σύμφωνα με νέα μελέτη Αμερικανών επιστημόνων

13 ΔΗΜΗΤΡΗΣ γΕωΡγΑΝΤΖΗΣ Πλέον η σύγχρονη γυναίκα μπορεί να ορίσει η ίδια την αναπαραγωγική της προοπτική!

45 ΚΑΡΑγΙΑΝΝΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Τα τηγανητά υπέρ-αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιακών επεισοδίων και εγκεφαλικών

14 ΚωΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ χΟΡΤΗΣ «Περίπου 800 παιδιά που γεννιούνται στη χώρα μας, έχουν κάποια μορφή καρδιόπαθειας» 16 ΘΕΟΔωΡΑ ΠΑΥΛΙΔΟΥ «Less is more» Ποιος είναι ο ιδανικός αριθμός εμβρύων προς μεταφορά 18 ΚΑΚΛΙΑ Δ. ΚΡΙΝΟΥΛΑ-ΜΗΝΑ Συγγενές Μυϊκό Ραιβόκρανο σε βρέφη και Φυσικοθεραπευτική αντιμετώπιση

49 ΖΟΥΚΑΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΖΟΥΚΑ ΝΙΚΗ Πρώιμη παρέμβαση και Φυσικοθεραπεία

21 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΖΑχΑΡΙΟΥ ΠΟΛΥΑΝΘΗ ΠΑΠΑΪωΑΝΝΟΥ Εξέταση σπέρματος - σπερμοδιάγραμμα

52 ΣΤΥΛΙΑΝόΣ IΒΡΟΣ HPV: Θεραπεία για πάνω από 100 τύπους

22 ΚωΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ χΟΛΕΒΑΣ Ακοή των παιδιών

54 ΙωAΝΝΗΣ Α. ΙγΝΑΤΙAΔΗΣ Νέα πολυσύνθετη αντιμετώπιση των παθήσεων του αγκώνα

24 ΦΙΛΙΤΣΑ Ν. γΡΗγΟΡΙΟΥ γιατί ζαλίζομαι;

29 ΠΑΝΤΣΑΣ ΠΑΡΙΣ Λιπώδης Διήθηση του ήπατος 30 ΜΑΝΑΒΕΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ oστεοαρθρίτιδα Μια πολύ συχνή πάθηση 31 ΚωΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΡ. ΜΑΡΑΒΕγΙΑΣ Λεμφαδένας φρουρός με ραδιοσήμανση 32 ΜΠΡΙΖΑΣ ΣΤΕΡγΙΟΣ Αστάθεια Σπονδυλικής στήλης Σπονδυλοδεσία 34 γΕωΡγΙΟΣ χΑΡΙΤΟΣ Ποίος φοβάται τον παιδικό βήχα; 36 χΙΟΝΙΔΗΣ ΑΛΕΞΙΟΣ Ανάπτυξη δεξιοτήτων στην προσχολική ηλικία 38 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΕΤΡΟΥ Ινομυαλγία - σύνδρομο χρόνιας κόπωσης

6 ευΖΗΝ

48 ΖΑΒΑΛΙγΚΟΥ ΑΡΤΕΜΙΣ Το ταξίδι της ψυχοθεραπείας

50 ΖωΗ γωγΟΥ «Αγωνιούν και προβληματίζονται οι γονείς»

28 ΝΤΑΦΟΣ Κ. ΑΝΤωΝΙΟΣ Μυωπία

46 «ΔΙΟΔΟΣ» Το 32,9% ωφελούμενων στη Μαγνησία είχε συναισθηματικές διαταραχές και 26,23% άγχος

20 ΚΑΣΙΜAΤΗΣ ΚωΝΣΤΑΝΤIΝΟΣ Πρόωρη ρήξη υμένων στην κύηση

26 ΑΝΑΣΤAΣΙΟΣ-Ι. ΚΑΝΕΛΛoΠΟΥΛΟΣ Κάθε πότε πρέπει να ελέγχουμε προληπτικά τα μάτια μας

42 χΡΙΣΤoΦΟΡΟΣ ΦΟΡΟyΛΗΣ «Να «βγάλουμε» από την ρουτίνα μας ακινησία, κακή διατροφή και κάπνισμα»

40 ΠΑΞΙΝΟΥ ΠΑΡΙΣΕΝΙΑ Μυοσκελετικές-Διαταραχές- παθήσεις

55 ΑΘΑΝAΣΙΟΣ ΚωΤΣAΚΗΣ Νέες μέθοδοι για τον καρκίνο δίνουν ελπίδα 56 γΙωΡγΟΣ ΝΤoΝΤΟΣ «Επιδημία μέσα στην πανδημία η παραμέληση της υγείας μας…» 57 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΛΛΟγΟΣ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤωΝ Κλινικοί πληθυσμοί που ωφελούνται από την θεραπευτική άσκηση ως εργαλείο στα χεριά των Φυσικοθεραπευτών 58 ΤΑ ΥΠEΡ ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΤA ΤΗΣ ΚΑΤΑΝAΛωΣΗΣ ΤΟΥ ΚΑΦE Δε βλάπτει την υγεία αρκεί να καταναλώνεται σε λογικές ποσότητες 59 ΤΣΑΙ Οι τύποι του τσαγιού και τα οφέλη τους 60 ΑΡΤΕΜΙΣ ΤΣΙΤΣΙΚΑ «Αυξήθηκε πολύ η διαδικτυακή εξάρτηση» 61 ΑγχΟΣ ΣΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ… ΠωΣ ΘΑ ΤΟ ΑΝΤΙΜΕΤωΠΙΣΟΥΜΕ; Αφού αναγνωρίσουμε τα σημάδια, κάτι πρέπει να κάνουμε 62 ΑΛΗΘΕΙΑ… ΤΙ χΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΑΠΟΛΥΜΑΙΝΟΥΜΕ ΠΙΟ ΣΥχΝΑ; Ειδικά την περίοδο της γρίπης και του κοινού κρυολογήματος

8 ευΖΗΝ

δεσποινα Κατσωχη ςτρες και βλαβερες ςΥνηθειες απειλοΥν την Υγεια μας

Αποκαλυπτικά στοιχεία έρευνας της ΑΚΟΣ για την πρόληψη

ην ώρα που η διεθνής επιστημονική κοινότητα προειδοποιεί ότι το άγχος και οι κακές συνήθειες μας (κάπνισμα, κακή διατροφή, καθιστική ζωή) απειλούν ευθέως την υγεία μας, έρευνα της ΑΚΟΣ, χαρτογραφώντας τις στάσεις και τις αντιλήψεις των πολιτών σε θέματα πρόληψης,έρχεται να αναδείξει τους τρόπους με τους οποίους εμείς οι ίδιοι βάζουμε βόμβα στα θεμέλια της υγείας μας! Η εργασία κρατά τα σκήπτρα στο στρες. Σχεδόν 7 στους 10 δηλώνουν καθημερινό στρες εξαιτίας της δουλειάς τους. Οι 6 στους 10 αγχώνονται για την πολιτική και οικονομική κατάσταση, ακολουθεί η οικογένεια (57,7%) και τελευταία η υγεία (46,1%). Σημαντικό στρες καθημερινά για την πολιτική και οικονομική κατάσταση, βιώνουν όσοι επιλέγουν ως πρώτη πηγή ενημέρωσης το διαδίκτυο, ίσως γιατί έχουν μεγαλύτερη έκθεση στην ειδησεογραφία. Πώς αντιδρούν στα προβλήματα; Επτά στους δέκα συμμετέχοντες στην έρευνα της ΑΚΟΣ, θεωρούν τη ζωή πολύτιμο αγαθό και προσπαθούν να το προστατεύσουν, οι περισσότεροι (50%) με άθληση και διατροφή. όταν αντιμετωπίζουν ένα πρόβλημα υγείας ένας στους 4 πιστεύει ότι στις δύσκολες στιγμές τα πράγματα είναι στα χέρια του Θεού, ένας στους 3 αναζητά και δεύτερη γνώμη ιατρού ενώ μόνο ένας στους 4 αφήνεται ολοκληρωτικά

στη φροντίδα των γιατρών του. Έξι στους δέκα θεωρούν ότι η ψυχολογική κατάσταση/διάθεσή τους μπορεί να επηρεάσει την υγεία τους ενώ αντίστοιχο ποσοστό πιστεύει ότι μπορεί να το κατορθώσει με mindcontrol. Ένας στους τρεις δεν πιστεύει στα οφέλη της άσκησης ενώ οι μισοί από τους ερωτηθέντες δεν πιστεύουν ότι η διατροφή μπορεί να βελτιώσει την υγεία τους. Αναφορικά με τα γενικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στη ζωή, οι μικρότερες ηλικίες θεωρούν ότι αποτελούν ευκαιρίες για αυτοβελτίωση και εκτονώνονται μέσα από τη διασκέδαση. Οι μεγαλύτερες ηλικίες, αντλούν δύναμη από την προσευχή. Ειδικότερα, όταν αντιμετωπίζουν μία δύσκολη κατάσταση 6 στους 10 αναγνωρίζουν/αποδέχονται το πρόβλημα και σκέφτονται τρόπους προκειμένου να το διαχειριστούν. Ένας στους πέντε αναζητά συμβουλή από ανθρώπους με παρόμοια βιώματα, ένας στους 4 ζητά στήριξη από φίλους και συγγενείς για να το ξεπεράσει, ένας στους πέντε προσεύχεται ενώ ένας στους 4 επιλέγει να εστιάσει στη δουλειά του. Ανησυχούν με το πρώτο σύμπτωμα; Αν και η έγκαιρη διάγνωση μίας νόσου, αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της πρόληψης, γιατί συμβάλει καθοριστικά στην αντιμετώπισή της λιγότεροι από τους μισούς (45%) επισκέπτονται άμεσα τον γιατρό, οι οποίοι είναι άνω των 45. Από αυτούς, 5 στους 10 επισκέπτονται πρώτα τον προσωπικό τους ιατρό, ενώ σχεδόν 4 στους 10 επισκέπτονται

αρχικά κέντρο υγείας ή νοσοκομείο. Το 17,6% με την εκδήλωση ενός συμπτώματος, επισκέπτεται ειδικούς ιατρούς. Οι ηλικιακές ομάδες 18-29 και 45-59, ανατρέχουν συχνότερα στο διαδίκτυο για να πάρουν απαντήσεις για τα συμπτώματα που εμφάνισαν. τα σημαντικότερα συμπεράσματα της έρευνας  Το διαδίκτυο διαμορφώνει άποψη στο ζήτημα του εμβολιασμού αλλά και της υγείας.  Η μεγάλη πλειοψηφία (81,6%)εμπιστεύεται ταεμβόλια - οι γυναίκες υιοθετούν πιο θετική στάση- ενώ το 35% εκτιμά ότι δεν υπάρχει ενημέρωση.  Αιματολογικές εξετάσεις, τεστ ΠΑΠ και υπερηχογραφήματα, οι συχνότερες προληπτικές εξετάσεις.  Το περπάτημα η δημοφιλέστερη άθληση.  Έξι στους δέκα αναζητούν και δεύτερη ιατρική άποψη σ’ ένα πρόβλημα υγείας ενώ 7 στους 10 θεωρούν τη ζωή πολύτιμο αγαθό.  Πάνω από τους μισούς φροντίζουν την υγεία τους με άσκηση και διατροφή.  Οι ενημερωτικές καμπάνιες επηρεάζουν τους άνω των 30.  Επτά στους 10 έχουν προσωπικό γιατρό και 8 στους 10 προσωπικό οδοντίατρο. Με αφορμή την νέα έρευνα, η Πρόεδρος της ΑΚΟΣ Ογκολόγος/ Ακτινοθεραπευτής Δρ. Δέσποινα Κατσώχη (www.akoslife.com & www.aktinotherapeia.com) επισημαίνει:

ευΖΗΝ 9

«Στην ΑΚΟΣ, διενεργούμε έρευνες, για να συμβάλουμε στην απόκτηση στοιχείων, για τις αντιλήψεις των πολιτών σε θέματα αιχμής της δημόσιας υγείας. Στόχος μας, η ανάδειξη της υγιεινής και ισορροπημένης ζωής και διατροφής, ως παράγοντες ευημερίας και μακροζωίας. Η πρόληψη, η ενημέρωση, η έγκαιρη διάγνωση και τα οργανωμένα προγράμματα πληθυσμιακού ελέγχου, είναι τα μόνα όπλα μας έναντι των ασθενειών. ωστόσο, η έγκυρη ενημέρωση, δεν επαρκεί για ν’

αποκτήσουμε θετική στάση και τρόπο ζωής. Απαιτείται η διαπαιδαγώγηση από νεαρή ηλικία, από την οικογένεια, το σχολείο και το ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο. όλοι πρέπει να συνεργαστούμε για να καταπολεμήσουμε λάθος νοοτροπίες και συνήθειες, που απειλούν την υγεία μας». Η ταυτότητα της έρευνας Τα δεδομένα συγκεντρώθηκαν με τη μέθοδο του ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου (1020

ερωτηματολόγια). Η συλλογή στοιχείων ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του 2020. Η ανάλυσή τους έγινε από τη Δρ. Ευαγγελία Μαρκάκη, Head of DataAnalytics Excellentia International και την Σοφία Μαγοπούλου, Επιστημονικό συνεργάτη της Excellentia International. Οι προηγούμενες έρευνες της ΑΚΟΣ αφορούσαν στα συμπληρώματα διατροφής, στο κάπνισμα, στη στοματική υγιεινή και τα νοσήματα του στοματοφάρυγγα και στις διατροφικές συνήθειες των πολιτών.

INFO

Φωτογραφικά στιγμιότυπα από προηγούμενες εκδηλώσεις της ΑΚΟΣ, τις οποίες στήριξαν με την παρουσία τους οι ηθοποιοί: Γιάννης Στάνγκογλου, Νίκος Κουρής, Χρήστος Χατζηπαναγιώτης, Ορέστης Τζιόβας, Ιωάννης Παπαζήσης, Θανάσης Κουρλαμπάς, ο συγγραφέας Γιάννης Καλπούζος, ο συνθετης Νίκος Ξυδάκης και οι δημοσιογράφοι Νίκη Λυμπεράκη, Μαρία Σαράφογλου και Μένιος Σακελλαρόπουλος που τις παρουσίασαν.

10ευΖΗΝ

Η Δέσποινα Κατσώχη είναι ογκολόγοςακτινοθεραπευτής, εξειδικευμένη στις νεότερες τεχνικές της ακτινοθεραπευτικής ογκολογίας και στους συνδυασμούς των θεραπευτικών ογκολογικών σχημάτων. Επικεφαλής της «Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογικής Συνεργασίας» στο «Κέντρο Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας» του ΔΘΚΑ “Υγεία”. Πρόεδρος της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρίας ΑΚΟΣ, η οποία εδώ και δέκα χρόνια, δραστηριοποιείται στον αγώνα πρόληψης του καρκίνου καιστην παροχή βοήθειας στους αποθεραπευμένους από τη νόσο. Η ΑΚΟΣ στον πυρήνα της αποτελείται από

επιστήμονες του χώρου της υγείας και πλαισιώνεται από εθελοντές, αποθεραπευμένους αλλά και απλούς πολίτες, οι οποίοι αφιερώνουν σημαντικό μέρος των δυνάμεων και του χρόνου τους, στη μάχη της πρόληψης του καρκίνου αλλά και στην παροχή ουσιαστικής βοήθειας στους αποθεραπευμένους της νόσου. Το έργο της ΑΚΟΣ είναι ταυτόχρονα κοινωνικό και επιστημονικό με τη διοργάνωση αφενός συντεταγμένων δράσεων που προωθούν ένα υγιεινό και ισορροπημένο τρόπο ζωής και αφετέρου τη διενέργεια επιστημονικών ερευνών που στόχο έχουν την βελτίωση της παροχής υπηρεσιών στους πάσχοντες και στις οικογένειές τους.

οδηγιες για την εποχικη γριπη και τον αντιγριπικο εμβολιαςμο

Πως συνταγογραφείται, ποιος πρέπει να προηγηθεί, ποιες οι συστάσεις

γρίπη είναι μια μεταδοτική νόσος του αναπνευστικού συστήματος προκαλούμενη από τον ιό της γρίπης. Μπορεί να προκαλέσει ήπια έως σοβαρή νόσο και κάποιες φορές να οδηγήσει ακόμα και στο θάνατο. Οι ηλικιωμένοι, τα μικρά παιδιά και άτομα που πάσχουν από ορισμένα χρόνια νοσήματα κινδυνεύουν περισσότερο από σοβαρές επιπλοκές της γρίπης. όπως μας πληροφορεί η Διεύθυνση

12 ευΖΗΝ

Δημόσιας Υγείας της Περιφέρειας Θεσσαλίας και το τμήμα Δημόσιας Υγιεινής, σχετικά με τον αντιγριπικό εμβολιασμό , «η διαχρονική παρακολούθηση του νοσήματος στην Ελλάδα δείχνει ότι η δραστηριότητα της εποχικής γρίπης συνήθως αρχίζει να αυξάνεται κατά τον Ιανουάριο, ενώ κορυφώνεται κατά τους μήνες Φεβρουάριο - Μάρτιο. Σύμφωνα με τις εκθέσεις του ECDC και του ΕΟΔΥ η δραστηριότητα της γρίπης ήταν ιδιαίτερα χαμηλή κατά την περίοδο 2020-21 σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες πιθανώς εξαιτίας των μέτρων δημόσιας

υγείας που εφαρμόστηκαν για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού. Σημαντικά μέτρα περιορισμού της εξάπλωσης της γρίπης είναι η συστηματική εφαρμογή μέτρων ατομικής υγιεινής (π.χ. συχνό πλύσιμο χεριών), η απομόνωση των πασχόντων και η αποφυγή συγχρωτισμού σε κλειστούς χώρους. ωστόσο, τα μέτρα αυτά έχουν μερική απόδοση και –παρότι σημαντικά– δεν επαρκούν. Ο αποτελεσματικότερος τρόπος πρόληψης είναι ο εμβολιασμός με το αντιγριπικό εμβόλιο, το οποίο, όταν χορηγηθεί σωστά και έγκαιρα,

προφυλάσσει από τη μετάδοση του ιού της γρίπης, συμβάλλει στην προστασία από τις σοβαρές επιπλοκές της γρίπης καθώς και κατά επέκταση στη μείωση απουσιών από την εργασία, το σχολείο και κάθε άλλη κοινωνική εκδήλωση. όπως κάθε χρόνο και επειδή ο ιός της γρίπης μεταλλάσσεται σε διαφορετικούς υπο-ορότυπους, έτσι και για την περίοδο 2021-2022 η σύνθεση του αντιγριπικού εμβολίου περιέχει τα εγκεκριμένα στελέχη του ιού, σύμφωνα με τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ). για τη φετινή περίοδο μπορεί να συνταγογραφείται σύμφωνα με το Εθνικό

Πρόγραμμα Εμβολιασμών οποιοδήποτε αντιγριπικό εμβόλιο (που διαθέτει άδεια κυκλοφορίας), του οποίου η σύνθεση περιέχει τα εγκεκριμένα στελέχη από τον Ελληνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ). Επισημαίνεται ότι, μέσω των συστημάτων φαρμακοεπαγρύπνισης που λειτουργούν διεθνώς δεν έχουν καταγραφεί σοβαρές συστηματικές παρενέργειες του αντιγριπικού εμβολίου. Σημειώνεται ότι αναμένεται πως κατά την προσεχή περίοδο γρίπης 2021-2022, ο ιός της γρίπης θα κυκλοφορήσει παράλληλα με τον ιό SARS-CoV-2, που προκαλεί τη νόσο από κορωνοïό-2019 (CoVID-19).

Αυτή η ιδιαίτερη συγκυρία απαιτεί την πιο πλήρη εφαρμογή του αντιγριπικού εμβολιασμού κατά την προσεχή περίοδο με προτεραιότητα τον εμβολιασμό ατόμων που ανήκουν σε ομάδες αυξημένου κινδύνου. Στόχος είναι η μείωση των πιθανοτήτων ταυτόχρονης προσβολής και με τους δύο ιούς, που μπορεί να επιβαρύνει την κατάσταση των ασθενών, καθώς και η μείωση του φόρτου των υπηρεσιών υγείας και ειδικότερα των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν καλύτερα σε μια ενδεχόμενη αυξημένη ζήτηση.

ευΖΗΝ 13

ΣυΣτΑΣΕΙΣ ΕΜΒΟλΙΑΣΜΟυ Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών της χώρας μας, ο αντιγριπικός εμβολιασμός πρέπει να εφαρμόζεται συστηματικά και κατά προτεραιότητα σε άτομα (ενήλικες και παιδιά) που ανήκουν στις παρακάτω ομάδες αυξημένου κινδύνου: 1. Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω 2. Παιδιά (6 μηνών και άνω) και ενήλικες με έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα:  χρόνια νοσήματα αναπνευστικού, όπως άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.  Καρδιακή νόσο με σοβαρή αιμοδυναμική διαταραχή  Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη)  Μεταμόσχευση οργάνων και μεταμόσχευση μυελού των οστών  Δρεπανοκυτταρική αναιμία (και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες)  Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα  χρόνια νεφροπάθεια  χρόνιες παθήσεις ήπατος  Νευρολογικά-νευρομυϊκά νοσήματα  Σύνδρομο Down 3. Έγκυες γυναίκες ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης, λεχωΐδες και θηλάζουσες. 4. Άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία (Δείκτη Μάζας Σώματος >40Kg/m2) και παιδιά με ΔΜΣ >95ηΕΘ. 5. Παιδιά που παίρνουν ασπιρίνη μακροχρόνια (π.χ. για νόσο Kawasaki, ρευματοειδή αρθρίτιδα και άλλα). 6. Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά μικρότερα των 6 μηνών ή φροντίζουν ή διαβιούν με άτομα με υποκείμενο νόσημα, που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών της γρίπης. 7. Κλειστοί πληθυσμοί, όπως προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές (σχολείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, ειδικών σχολείων κλπ.), νεοσύλλεκτοι, ιδρύματα χρονίως πασχόντων και μονάδες φιλοξενίας ηλικιωμένων, καταστήματα κράτησης . 8. Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, λοιποί εργαζόμενοι, φοιτητές επαγγελμάτων υγείας σε κλινική άσκηση) και σε κέντρα διαμονής προσφύγων-μεταναστών. 9. Άστεγοι. 10. Κτηνίατροι, πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, εκτροφείς, σφαγείς και γενικά άτομα που έρχονται σε συστηματική επαφή με πτηνά ή χοίρους.

14 ευΖΗΝ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΕΜΒΟλΙΟυ Το αντιγριπικό εμβόλιο πρέπει να χορηγείται έγκαιρα και πριν την έναρξη της συνήθους περιόδου εμφάνισης της έξαρσης των κρουσμάτων γρίπης, δεδομένου ότι απαιτούνται περίπου 2 εβδομάδες για την επίτευξη ανοσολογικής απάντησης. Κατά προτίμηση ο εμβολιασμός θα πρέπει να ολοκληρώνεται τουλάχιστον 4-6 εβδομάδες προς της ενάρξεως του ετήσιου επιδημικού κύματος της γρίπης στην Ελλάδα (δηλαδή στα μέσατέλος Νοεμβρίου). Επιπρόσθετα ο εμβολιασμός συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της εποχικής γρίπης για άτομα για τα οποία ενδείκνυται ο εμβολιασμός και δεν πρόλαβαν να εμβολιαστούν εγκαίρως. Ο αντιγριπικός εμβολιασμός γενικά περιλαμβάνει 1 μόνο δόση του εμβολίου ετησίως.  Βρέφη και παιδιά ηλικίας <9 ετών που εμβολιάζονται για πρώτη φορά, ή εκείνα <9 ετών που στο παρελθόν είχαν λάβει μόνο 1 δόση εμβολίου γρίπης χρειάζονται 2 δόσεις αντιγριπικού εμβολίου με μεσοδιάστημα τουλάχιστον 28 ημερών.  Σε βρέφη ηλικίας >=6 μηνών χορηγείται 0,5 ml (ολόκληρη η δόση), σύμφωνα με τις οδηγίες από επίσημους

Ευρωπαϊκούς ή άλλους φορείς φαρμάκων ( FDA, ΕΜΑ κ.α.). Συγχορήγηση με το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού Το αντιγριπικό εμβόλιο μπορεί να χορηγηθεί ακόμη και την ίδια μέρα με το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού -αλλά σε διαφορετικά ανατομικά σημεία- όπως και οποιαδήποτε άλλη μέρα πριν και μετά το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού. Χρονικοί περιορισμοί χορήγησης του αντιγριπικού εμβολίου σε σχέση με τη λοίμωξη COVID-19  Ασυμπτωματικοί ή προσυμπτωματικοί ασθενείς με θετικό εργαστηριακό έλεγχο CoVID-19 πρέπει να κάνουν το αντιγριπικό εμβόλιο μόλις ολοκληρώσουν την απομόνωσή τους.  Ασυμπτωματικά άτομα που ήρθαν σε επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα CoVID -19 και έχουν αρνητικό εργαστηριακό έλεγχο μπορούν να εμβολιαστούν κανονικά.  Συμπτωματικοί ασθενείς με λοίμωξη CoVID-19 πρέπει να αναβάλλουν τον εμβολιασμό τους μέχρι να ολοκληρωθεί η απομόνωσή τους και να υφεθεί η συμπτωματολογία της νόσου.

ΔΗΜΗτΡΗΣ ΓΕΩΡΓΑΝτΖΗΣ ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ

πλεον η ςΥγχρονη γΥναικα μπορει να οριςει η ιδια την αναπαραγωγικη της προοπτικη!

σύγχρονη γυναίκα μπορεί πια να προγραμματίσει τη γονιμότητας της για το χρόνο που εκείνη επιθυμεί. Διατηρώντας τα ωάρια της με κρυοσυντήρηση, γνωρίζει ότι υπάρχει αποθηκευμένο γενετικό υλικό με δυνατότητα μελλοντικής αξιοποίησης. Η ΜΕΘΟΔΟΣ Με τη νέα μέθοδο της υαλοποίησης (vitrification) φαίνεται ότι η κρυοσυντήρηση των ωαρίων, άρα και η συντήρηση της γυναικείας γονιμότητας, είναι ένας εφικτός στόχος. Έρευνες έχουν δείξει ότι πάνω από το 95% των ωαρίων που κρυοσυντηρούνται με τη μέθοδο αυτή επιβιώνουν μετά την απόψυξη και μπορούν να μπουν σε διαδικασία γονιμοποίησης επιτυγχάνοντας ποσοστά αντίστοιχα των φρέσκων ωαρίων. ΣΕ ΠΟΙΕΣ ΚΑτΗΓΟΡΙΕΣ ΓυΝΑΙΚΩΝ ΑΠΕυΘυΝΕτΑΙ Η ΜΕΘΟΔΟΣ τΗΣ ΚΡυΟΣυΝτΗΡΗΣΗΣ τΩΝ ΩΑΡΙΩΝ 1. Σε περιπτώσεις ιατρικών προβλημάτων που πλήττουν την ωοθηκική λειτουργία, όπως χημειοθεραπεία, ενδομητρίωση, χειρουργική αφαίρεση των ωοθηκών. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι γυναίκες βρίσκονται αντιμέτωπες με το ενδεχόμενο να χάσουν τη γονιμότητά τους παροδικά ή και μόνιμα. 2. όταν επαγγελματικές – οικονομικές συνθήκες και προσωπικοί λόγοι οδηγούν τη σύγχρονη γυναίκα σε αναβολή της δημιουργίας οικογένειας. Η δυνατότητα έγκαιρης κρυοσυντήρησης ωαρίων σε ηλικίες υψηλής γονιμότητας απαλλάσσει τη γυναίκα από την πίεση της ηλικίας. 3. όταν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό πρόωρης εμμηνόπαυσης. Οι γυναίκες αυτές, έχουν συχνά μικρό απόθεμα ωαρίων στις ωοθήκες τους και αντιμετωπίζουν νωρίτερα διεργασίες

μείωσης της γονιμότητας τους. Αν αυτές οι γυναίκες κρυοσυντηρήσουν τα ωάριά τους έγκαιρα, η πρόωρη εμμηνόπαυση δεν θα επηρεάσει τη δυνατότητα να γίνουν μητέρες. Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ για την κρυοσυντήρηση ωαρίων τις περισσότερες φορές η γυναίκα υποβάλλεται σε διαδικασία διέγερσης των ωοθηκών με στόχο την πολλαπλή παραγωγή ωαρίων. Το στάδιο αυτό διαρκεί περίπου 10-12 ημέρες από την έναρξη της περιόδου. Σε ειδικότερες περιπτώσεις, όπου η χρήση φαρμάκων αντενδείκνυται, είναι δυνατή η συλλογή ωαρίων σε φυσικό κύκλο ή ανώριμων

ωαρίων (για γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες). Ακολουθεί το στάδιο της ωοληψίας όπου συλλέγονται τα ωάρια, τα οποία στη συνέχεια κρυοσυντηρούνται με τη μέθοδο της υαλοποίησης, τΟ ΕΠΙΘυΜΗτΟ ΑΠΟτΕλΕΣΜΑ χάρη σε αυτές τις εξελίξεις, η γυναίκα σήμερα μπορεί για πρώτη φορά να πάρει στα χέρια της και να ορίσει η ίδια την αναπαραγωγική της προοπτική. Η έγκαιρη αποθήκευση των ωαρίων της επιτρέπει να διαχειριστεί τη γονιμότητα της στο μέλλον και να πάρει όλες τις σημαντικές αποφάσεις που αφορούν τη ζωή της, χωρίς την πίεση της ηλικίας.

ευΖΗΝ 15

Κωνσταντινοσ χορτησ «περιποΥ 800 παιδια ποΥ γεννιοΥνται ςτη χωρα μας, εχοΥν καποια μορφη καρδιοπαθειας»

Στόχος οι καρδιοπαθείς να γνωρίσουν τα δικαιώματά τους, αναφέρει ο πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου

ιλιάδες είναι οι άνθρωποι στη χώρα μας με καρδιοπάθειες, αλλά και συγγενείς καρδιοπάθειες, όπως αναφέρει ο Κωνσταντίνος Χόρτης, πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Πασχόντων από συγγενείς καρδιοπάθειες, συνομιλώντας με τον Ηλία Κουτσερή και με αφορμή την πρόσφατη Παγκόσμια Ημέρα Καρδιάς. Ο κ. χόρτης τόνισε τη σημασία της ύπαρξης ενός ενωμένου και δυνατού Συνδέσμου, που θα γίνει «μοχλός πίεσης», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, απέναντι στην πολιτεία, με σκοπό την απόκτηση όλων των δικαιωμάτων που δικαιούνται. Καλεί και προσκαλεί μάλιστα, όλους όσοι ανήκουν σε αυτή την ομάδα να έρθουν σε επαφή με τον Σύνδεσμο, ώστε να πληροφορηθούν σχετικά, αλλά και να εκθέσουν τους δικούς τους προβληματισμούς. Ο κ. χόρτης, λόγω αυτής της Παγκόσμιας Ημέρας λοιπόν, θέλησε να σταθεί αρχικά στο ουσιαστικό νόημα όπως είπε, που είναι η αυτοέκφραση, η ενεργοποίηση και η δράση του Συνδέσμου και του χώρου, ενός συνδέσμου που «σήμερα στην Ελλάδα, πέραν των συγγενών καρδιοπαθειών, ουσιαστικά καλύπτει κάθε μορφή καρδιοπάθειας και μυοκαρδιοπάθειας,

16 ευΖΗΝ

συγγενή ή επίκτητη, και αφορά καρδιαγγειακά νοσήματα όλων των μορφών και των ομάδων», εξηγεί ο κ. χόρτης. «Η ομάδα πρέπει να λειτουργήσει ως μοχλός πίεσης απέναντι στην πολιτεία» Σημειώνει δε, ότι στη χώρα μας οι άνθρωποι με καρδιοπάθειες οποιασδήποτε μορφής είναι χιλιάδες στην Ελλάδα, αλλά αναφερόμενος και στη δική μας περιοχή, είναι και πολλοί στη Μαγνησία, όπως και ευρύτερα στη Θεσσαλία. Στόχος, επομένως, του Συνδέσμου, όπως επισημαίνει ο ίδιος, είναι η δημιουργία μιας ομάδας η οποία θα λειτουργήσει ως μοχλός πίεσης απέναντι

στην πολιτεία, προκειμένου να πετύχει την απόκτηση των δικαιωμάτων και τα οποία προς το παρόν δεν κατέχει. «Αυτά τα προβλήματα που αφορούν στην υγεία, την πρόνοια, την εκπαίδευση, την προκατάληψη, την επαγγελματική αποκατάσταση, οποιαδήποτε αναγνώριση των όποιων δικαιωμάτων στο πλαίσιο του κράτους πρόνοιας στο οποίο δεν κατέχουμε τη θέση που θα έπρεπε, δεν έχουμε δηλαδή φροντίδα και μέριμνα», υπογραμμίζει ο πρόεδρος. Αναφορικά επίσης με τα δικαιώματα, ο κ. χόρτης υπογραμμίζει πως ως Σύνδεσμος κάνει πλήθος παρεμβάσεων, και σε βάθος χρόνου έχουν καταφέρει να πετύχουν πολλά, με γνώμονα πάντα τις καλύτερες καθημερινές συνθήκες διαβίωσης των ατόμων με οποιαδήποτε μορφή καρδιοπάθειας. ως ομάδα κάνουμε πλήθος παρεμβάσεων και δεν αφήνουμε «να πέσει τίποτα κάτω» σε πολλά θέματα που σχετίζονται με την πολιτεία, την υγεία, την πρόνοια, την εκπαίδευση, τη δημόσια διοίκηση, την πανδημία κ.α. Έχουμε στήριξη από πολλούς πολιτικούς και πολιτικά κόμματα και έχουμε πετύχει κάποια πράγματα σε κάποιους τομείς, αλλά οι διεκδικήσεις συνεχίζονται και θα συνεχίζονται, μέχρι να φτάσουμε σε ένα επίπεδο βελτίωσης της καθημερινότητας και του τελευταίου ανθρώπου που πάσχει από οποιαδήποτε μορφή καρδιοπάθειας», τονίζει ο κ. χόρτης.

Κάποια από τα υπάρχοντα προβλήματα Συνεχίζει όμως, αναφερόμενος στα υπάρχοντα προβλήματα και τα οποία δεν έχουν επιλυθεί ακόμα. «Οι παρεμβάσεις δεν αφορούν μόνο την πανδημία και τα τρέχοντα ζητήματα, αλλά αφορούν και παρεμβάσεις για θέματα που ανήκουν χρόνια πίσω, όπως προνοιακά επιδόματα, που άλλες ομάδες τα λαμβάνουν, και φυσικά, αυτό είναι κάτι πολύ καλό γιατί τα δικαιούνται. Ταυτόχρονα, δεν υπάρχει κάποιο ιδιαίτερο συνταξιοδοτικό καθεστώς, ούτε για τις συγγενείς, ούτε για τις επίκτητες καρδιοπάθειες. Επίσης, υπάρχουν κοινές συντάξεις αναπηρίας, που αφορούν κάθε μορφή αναπηρίας, το ύψος όμως των οποίων, είναι ιδιαίτερα χαμηλό. Από την άλλη, οι οικονομικές προτάσεις σχετικά με διάφορες οικονομικές ελαφρύνσεις οι οποίες από την κρίση και έπειτα έχουν ελαχιστοποιηθεί». «Περίπου 800 παιδιά που γεννιούνται στηχώρα μας έχουν κάποια μορφή καρδιοπάθειας» Ο κ. χόρτης αναφέρει ότι οι καρδιοπάθειες και οποιαδήποτε μορφή καρδιοπάθειας αφορά το 0,9 % των γεννήσεων, δηλαδή περίπου 800 παιδιά που γεννιούνται στη χώρα μας έχουν κάποια μορφή καρδιοπάθειας που θα

χρειαστεί άμεσα ή μακροπρόθεσμα κάποιου είδους επέμβαση. Μάλιστα, τόνισε ότι ο αριθμός αυτομάτως αλλάζει και αυξάνει, εφόσον προστεθούν και οι ενήλικες. Επισημαίνει όμως, για ακόμα μια φορά, την σημαντικότητα του προβλήματος, και ως θέμα υγείας και ως θέμα κοινωνικό, ενώ σημείωσε ότι είναι και η πρώτη αιτία θανάτου στις περισσότερες χώρες. «Στόχος να γνωρίσουν τα δικαιώματά τους,καθώς στην πλειονότητα δεν τα γνωρίζουν» «Πρωτεύον στόχος είναι ο χώρος και οι άνθρωποι με οποιαδήποτε μορφή καρδιοπάθειας να γνωρίσουν τον Σύνδεσμο και να τον πλησιάσουν, ώστε να κατανοήσουν ότι πρέπει να προσπαθήσουν να βελτιώσουν τις συνθήκες ζωής τους, αλλά και να γνωρίσουν τα δικαιώματά τους, καθώς στην πλειονότητα δεν τα γνωρίζουν», σημειώνει ο κ. χόρτης, ενώ συμπληρώνει και την σημαντικότητα της συμμετοχής του απλού πολίτη στην ομάδα και στον Σύνδεσμο, καθώς όπως αναφέρει «χωρίς τη στήριξη του απλού ασθενούς δεν μπορούμε ως Σύνδεσμος να πιέσουμε αποτελεσματικά την πολιτεία». Ο κ. χόρτης μεταξύ άλλων σημείωσε ότι ως Αναπληρωτής γραμματέας της Εθνικής Ομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία, της

Ε.Σ.Α.μεΑ, ένας φορέας ακόμα πιο ισχυρός που δίνει πρόσβαση στον ΕΟΠΥ, στον ΕΦΚΑ, στα Κέντρα Κοινωνικής Πρόνοιας, στο Υπουργείο Εργασίας, γεγονός που σημαίνει ότι μπορούν να προσφερθούν πληροφορίες, αλλά να παρεμβάσεις ακόμα και σε προσωπικό επίπεδο. Επίσης, επεσήμανε ότι ειδικά τα τελευταία δύο χρόνια, έχουν γίνει πολλές παρεμβάσεις στους αρμόδιους και οι οποίες πέτυχαν, ώστε να έρθει το επιθυμητό αποτέλεσμα. «Λόγω πανδημίας στον δημόσιο και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, άνθρωποι με διάφορες καρδιοπάθειες, έλαβαν ειδικές άδειες. Ενώ το αρχικό σχέδιο της πολιτείας περιόριζε τον αριθμό των δικαιούχων σε μεγάλο βαθμό, με δική μας παρέμβαση διευρύνθηκε ο αριθμός, περιλαμβάνοντας εν τέλει όσους το δικαιούνταν», είπε ο ίδιος. Ο κ. χόρτης ως πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Πασχόντων από συγγενείς καρδιοπάθειες απευθύνει κάλεσμα σε όλους όσοι ανήκουν σε αυτή την ομάδα να έρθουν άμεσα σε επαφή με τον Σύνδεσμο, επισκεπτόμενοι αρχικά την επίσημη ιστοσελίδα http://www.kardiopatheia.gr/, στο τηλέφωνο 210- 8620580 ή και στα e-mailkardia2005@hotmail.com, kardiopatheia2005@gmail.com.

ευΖΗΝ17

«Less is more»

ΘΕΟΔΩΡΑ ΠΑυλΙΔΟυ M.Sc, PhD Κλινικός Εμβρυολόγος

ποιος ειναι ο ιδανικος αριθμος εμβρΥων προς μεταφορα

εμβρυολόγων. Επιπλέον, τα βελτιωμένα συστήματα καλλιέργειας έχουν καταστήσει σχεδόν καθολική την μεταφορά εμβρύων 5ης ημέρας (μεταφορά βλαστοκύστης), γεγονός που από μόνο του αυξάνει τα ποσοστά εμφύτευσης. Τέλος, η ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών στο εμβρυολογικό εργαστήριο οδηγεί τους εμβρυολόγους ολοένα και πιο κοντά στην επιτυχή επιλογή του καταλληλότερου υποψήφιου εμβρύου για μεταφορά.

τα πλαίσια μιας προσπάθειας εξωσωματικής γονιμοποίησης τα περισσότερα ζευγάρια έρχονται αντιμέτωπα με την απόφαση του αριθμού των εμβρύων που επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν στην εμβρυομεταφορά. Παρόλο που μπορεί να φαντάζει λογικό ότι η μεταφορά δύο εμβρύων θα διπλασιάσει τα ποσοστά εμφύτευσης, αυτό δεν ισχύει στην πραγματικότητα και στο σημείο αυτό καλείται ο ειδικός της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής να συμβουλέψει το ζευγάρι με βάση τα τρέχοντα επιστημονικά και στατιστικά στοιχεία. Νεότερα δεδομένα Η αλματώδης πρόοδος στην επιστήμη της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής μας επιτρέπει πλέον να αγγίζουμε πολύ υψηλότερα ποσοστά γεννήσεων σε σχέση με το παρελθόν. ωστόσο, η αύξηση αυτή συνοδεύτηκε από μία «επιδημία» πολύδυμων κυήσεων και των αρνητικών επιπτώσεων που συνεπάγονται αυτών τόσο για την μητέρα όσο και για τα νεογνά. για τον λόγο αυτό, η επιλογή του κατάλληλου αριθμού εμβρύων προς μεταφορά πρέπει να είναι το ισοζύγιο μεταξύ δύο παραμέτρων, της αύξησης της πιθανότητας επίτευξης εγκυμοσύνης και της μείωσης της πιθανότητας μιας πολύδημης κύησης. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων μας και τα δεδομένα νεότερων μελετών δείχνουν ότι μεταφέροντας ταυτόχρονα δύο έμβρυα αυξάνει το ποσοστό επίτευξης εγκυμοσύνης κατά μέσο όρο 15% σε σχέση με τη μεταφορά ενός εμβρύου. Ταυτόχρονα όμως υπάρχει 20% πιθανότητα δίδυμης κύησης. Δεδομένου των ποσοστών αυτών, δικαίως παρατηρείται μία τάση από τους ειδικούς της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής προς την πρακτική της μεταφοράς ενός εμβρύου.

18 ευΖΗΝ

Παράγοντες που καθορίζουν την απόφαση του αριθμού των εμβρύων προς μεταφορά Στην εξωσωματική γονιμοποίηση, τα ποσοστά εμφύτευσης εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την ηλικία της γυναίκας, καθώς ο αριθμός και η ποιότητα των ωαρίων μειώνονται σημαντικά με την πάροδο της ηλικίας. Η πίεση του χρόνου που βιώνουν οι γυναίκες προχωρημένης αναπαραγωγικής ηλικίας καθιστά μία πολύδυμη κύηση ως τον πιο σύντομο και αποδεκτό τρόπο δημιουργίας οικογένειας. Επιπλέον, μία μακράς διάρκειας περίοδος υπογονιμότητας καθώς και πιθανές, προηγούμενες ανεπιτυχείς προσπάθειες αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες για την επιλογή περισσότερων του ενός εμβρύου προς μεταφορά. Κυριότερο βιολογικό κριτήριο, όμως, για τον αριθμό των εμβρύων προς μεταφορά αποτελεί ο αριθμός και η ποιότητα των διαθέσιμων εμβρύων. Η ταξινόμηση των εμβρύων με βάση την ποιότητά τους, που συμβατικά καθορίζεται από την αξιολόγηση της μορφολογίας τους, είναι ίσως το σημαντικότερο εργαλείο των

Είναι όντως επικίνδυνη μία πολύδυμη κύηση; Οι πολύδυμες κυήσεις, είτε από φυσιολογική σύλληψη είτε από εξωσωματική, σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο προδρομικού πλακούντα, πρόωρου τοκετού και χαμηλού βάρους γέννησης. Αντίστοιχα, για τις γυναίκες άνω των 35 ετών αυξάνει η πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκών κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, όπως είναι η προεκλαμψία και ο διαβήτης κύησης. Γνώμονας πάντα η γέννηση ενός υγιούς παιδιού Κύριο μέλημα όλων των ειδικών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής πρέπει να είναι η γέννηση ενός υγιούς παιδιού και η υιοθέτηση πρακτικών που προσεγγίζουν ολοένα και περισσότερο τη φυσική διαδικασία. Τα αποτελέσματα μελετών ενθαρρύνουν την επιλεκτική μεταφορά ενός μόνο εμβρύου στους ασθενείς καλής πρόβλεψης, όπως είναι οι γυναίκες κάτω των 38 ετών και τα ζευγάρια που υπόκεινται για πρώτη ή δεύτερη φορά σε διαδικασία εξωσωματικής γονιμοποίησης. Συγκεκριμένα, στην κατηγορία αυτή των ασθενών δεν παρατηρείται διαφορά στο αθροιστικό ποσοστό εγκυμοσύνης μεταξύ ταυτόχρονης μεταφοράς δύο εμβρύων σε σχέση με διαδοχικές μεταφορές ενός μόνο εμβρύου. Με τον τρόπο αυτό είναι πιο πιθανό να επιτευχθεί μια υγιής εγκυμοσύνη, ακόμη και αν χρειαστεί γι’ αυτό λίγο περισσότερος χρόνος.

ςΥγγενες μΥϊκο ραιβοκρανο ςε βρεφη και φΥςικοθεραπεΥτικη αντιμετωπιςη

ΚΑΚλΙΑ Δ. ΚΡΙΝΟυλΑ-ΜΗΝΑ Φυσικοθεραπεύτρια NDT Ειδικευθείσα στη Νευροεξελικτική Αγωγή (Μέθοδος Bobath) σε πρόωρα νεογνά, βρέφη και παιδιά

20 ευΖΗΝ

ο ραιβόκρανο στα λατινικά σημαίνει «στριμμένος λαιμός» και ορίστηκε για πρώτη φορά από τον Tubby το 1912 ως «Μια παραμόρφωση, είτε συγγενής είτε επίκτητη, που χαρακτηρίζεται από πλευρική κάμψη της κεφαλής προς τον ώμο, με στροφή του λαιμού και παρέκκλιση του προσώπου». Σε βρέφη με ραιβόκρανο, το κεφάλι συνήθως γέρνει προς την πλευρά του προσβεβλημένου μυός και περιστρέφεται προς την αντίθετη πλευρά. Διακρίνεται σε τρεις κατηγορίες με βάση τη χρονική περίοδο στην οποία εμφανίζεται: α. συγγενές μυϊκό ραιβόκρανο β. επίκτητο ραιβόκρανο γ. οξύ ραιβόκρανο το συγγενές μυϊκό ραιβόκρανο είναι η μυοσκελετική παραμόρφωση που προκαλείται κατά τον τοκετό και παρατηρείται είτε άμεσα στα νεογνά είτε κατά την παιδική ηλικία. Το επίκτητο ραιβόκρανο, αφορά

μεγαλύτερες ηλικίες και σχετίζεται με παθήσεις της αυχενικής μοίρας, στραβισμό και χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις της αυχενικής μοίρας. Τέλος, το οξύ ραιβόκρανο οφείλεται σε κάκωση της αυχενικής μοίρας ή σε οξεία φλεγμονή της περιοχής του αυχένα. Επιδημιολογία Το Συγγενές Μυϊκό Ραιβόκρανο είναι η τρίτη πιο συνηθισμένη μυοσκελετική ανωμαλία στα βρέφη μαζί με τη συγγενή δυσπλασία του ισχίου και τη ραιβοϊπποποδία. Η συχνότητα αναφοράς είναι 0,4% έως 2,0% αν και πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι το ποσοστό αυτό μπορεί να είναι και μεγαλύτερο.

Η συχνότητα εμφάνισης του Συγγενούς Μυϊκού Ραιβόκρανου στα βρέφη είναι 1 στις 300 γεννήσεις. Οι περισσότερες έρευνες που έχουν γίνει πάνω στην πάθηση αυτή, δείχνουν ότι το ραιβόκρανο εμφανίζεται πιο συχνά στη δεξιά πλευρά, καθώς έχει παρατηρηθεί ότι η φλεβική πίεση στη δεξιά πλευρά είναι πιο αυξημένη από ότι στην αριστερή. Επίσης, τα έμβρυα που βρίσκονται σε λανθασμένη στάση μέσα στη μήτρα (με τα πόδια προς τα κάτω) τείνουν να εμφανίζουν ραιβόκρανο δεξιά. όσον αφορά τον παράγοντα του φύλου, τα αγόρια φαίνεται να έχουν περισσότερες πιθανότητες εμφάνισης της πάθησης με αναλογία 3:2 ως προς τα κορίτσια. Το Συγγενές Μυϊκό Ραιβόκρανο είναι αποτέλεσμα του βραχυμένου στερνοκλειδομαστοειδoύς μυός και ανιχνεύεται στη γέννηση ή λίγο μετά τη γέννηση. Η κλινική εικόνα της πάθησης είναι χαρακτηριστική με πλάγια κάμψη της κεφαλής σύστοιχα της πλευράς του βραχυμένου στερνοκλειδομαστοειδή και στροφή κεφαλής προς την αντίθετη πλευρά. Η διόρθωση δεν είναι δυνατή ενεργητικά, ενώ προοδευτικά παρουσιάζεται ασυμμετρία του προσώπου, η οποία οφείλεται στην ημιατροφία του προσώπου στην πάσχουσα πλευρά. Τα βρέφη με ασυμμετρία προσώπου εμφανίζουν μία εικόνα με μικρογναθισμό, επιπεδωμένα ζυγωματικά τόξα, και/η επιπεδωμένο μέτωπο από την πάσχουσα πλευρά συγκριτικά με τη μη προσβεβλημένη. Αιτιολογία Αν και υπάρχει ένας συνδυασμός διαφόρων θεωριών, η πραγματική αιτιολογία πρόκλησης του ραιβόκρανου παραμένει αβέβαιη. Μεταξύ αυτών των θεωριών είναι: • η θεωρία του τραύματος κατά τη γέννηση στα παιδιά που προβάλλουν με τα ισχία • η ισχαιμική θεωρία σύμφωνα με την οποία η φλεβική απόφραξη προκαλεί ισχαιμία στο στερνοκλειδομαστοειδή μυ • η ενδομήτρια λανθασμένη στάση • η κληρονομική προδιάθεση • η νευρογενής θεωρία

• η θεωρία της λοίμωξης Φυσικοθεραπευτική Αντιμετώπιση Αρχικά, είναι σημαντικό να τονιστεί η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης. Το Συγγενές Μυϊκό Ραιβόκρανο αντιμετωπίζεται συντηρητικά από εξειδικευμένους Παιδιατρικούς Φυσικοθεραπευτές. Οι στόχοι της φυσικοθεραπευτικής παρέμβασης σε βρέφη με Συγγενές Μυϊκό Ραιβόκρανο είναι: • η πρόληψη για την αποφυγή παραμορφώσεων του προσώπου και του κρανίου • η αποφυγή δευτερογενών αποκλίσεων όπως σκολίωση • η αποφυγή της μυϊκής ανισορροπίας και των αλλαγών στη στάση του σώματος • η διευκόλυνση του ενεργητικού και παθητικού εύρους κίνησης της περιοχής του αυχένα • η κινητοποίηση και ο χειρισμός των

Αναφορές 1. Cheng JCY, Tang SP, Chen TMK, Wong MWN, Wong EMC, 2000, The Clinical Presentation and Outcome of Treatment of Congenital Muscular Torticollis in Infants-A Study of 1,086 Cases, Journal of Pediatric Surgery; 35 :1091-1096 2. Freed SS, Coulter-O’Berry C, 2004, Identification and Treatment of Congenital Muscular Torticollis in Infants, American Academy of Orthotists and prosthetists; 16: 18-23 3. Kaur S,2020, Congenital Torticollis and its Physiotherapy Man-

μυών της κεφαλής και του λαιμού για να επιτευχθεί η συμμετρία • η ευθυγράμμιση του κεφαλιού και του λαιμού στη μέση γραμμή σε σχέση με το υπόλοιπο σώμα, χωρίς επίμονη κλίση της κεφαλής στην εμπλεκόμενη πλευρά Η εκπαίδευση και η συμβουλευτική των γονέων για την εφαρμογή ενός κατάλληλα προσαρμοσμένου προγράμματος ασκήσεων στο σπίτι είναι επίσης ένα πολύ βασικό κομμάτι της φυσικοθεραπείας που δεν πρέπει να παραλείπεται. Συμπερασματικά, η φυσικοθεραπευτική παρέμβαση επιτυγχάνει ένα καλό έως άριστο αποτέλεσμα σε περίπου 90% των παιδιών, όταν υπάρξει έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση, ωστόσο μερικά παιδιά θα χρειαστούν χειρουργική επέμβαση για την αύξηση του εύρους κίνησης του προσβεβλημένου μυός.

agement, International Journai of Health Sciences and Research,vol10; Issue 2;February 2020 4. Öhman A, Nilsson S, Beckung E, 2010, Stretching Treatment for Infants With Congenital Muscular Torticollis: Physiotherapist or Parents? A Randomized Pilot Study, PM R ;2 :1073-9 5. Amemiya M, Kikkawa I, Watanabe H, Hoshino Y, 2009, Outcome of treatment for congenital muscular torticollis: a study on ages for treatment, treatment methods and postoperative therapy, Eur J OrthopSurgTraumatol; 19:303–307

ευΖΗΝ 21

ΚΑΣΙΜAτΗΣ ΚΩΝΣτΑΝτIΝΟΣ MD, MSC Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος

πρoωρη ρHξη Υμeνων ςτην κYηςη

ρόωρη ρήξη υμένων (ΠΡΥ) είναι η ρήξη υμένων με έξοδο αμνιακού υγρού τουλάχιστον 1 ώρα πριν την έναρξη του τοκετού. Υποδιαιρείται σε τελειόμηνη ΠΡΥ (ρήξη μετά τις 37 w κύησης) και προ του τέρματος ΠΡΥ (ρήξη πριν τις 37w κύησης). Συμβαίνει σε περίπου 10% του συνόλου των κυήσεων, με πλειοψηφία των περιπτώσεων μετά τις 37w. Διάγνωση Τίθεται με το ιστορικό ξαφνικής απώλειας υγρών απ’τον κόλπο. Πρέπει να γίνεται διάκριση απ’την απώλεια ούρων. Οριστική διάγνωση τίθεται με άσηπτη γυναικολογική εξέταση με κολποδιαστολείς και παρατήρηση εκροής αμνιακού υγρού απ’το έξω τραχηλικό στόμιο και συγκέντρωσής του στον οπίσθιο κολπικό θόλο. Επιβεβαίωση μπορεί να γίνει με τη χρήση δείκτη χάρτου ηλιοτροπίου, ο οποίος θα πρασινίσει μετά την επαφή με το αλκαλικότερο PH του αμνιακού υγρού. Το υπερηχογράφημα βοηθάει δείχνοντας ελάττωση ή πλήρη απώλεια αμνιακού υγρού. Κίνδυνοι για την έγκυο • Υποκλινική χοριοαμνιονίτιδα (30%) • Αποκόλληση πλακούντα (4-7%) • Επεμβατικός τοκετός

22 ευΖΗΝ

• Καισαρική τομή Κίνδυνοι για το νεογνό • Προωρότητα (80% τοκετός ξεκινά στις πρώτες ημέρες απ’την ημέρα της ΠΡΥ) • Πνευμονική υποπλασία ( κυρίως όταν η ΠΡΥ συμβεί πριν τις 20w κύησης) • Ανωμαλίες προσώπου και άκρων (σε παρατεταμένο ολιγάμνιο) • Υπολειπόμενη εμβρυϊκή ανάπτυξη Φλεγμονή και πρόωρη ρήξη υμένων Πιστεύεται ότι το 40-50% των περιπτώσεων ΠΡΥ οφείλεται σε υποκλινική ενδομήτρια λοίμωξη. Συνηθισμένα μικρόβια: Escherichia coli, group B Streptococcus, gardnerella vaginalis, ureoplasma. Αντιμετώπηση • Κυήσεις 34-37 εβδομάδων: πρόκληση τοκετού σε λιγότερο από 32h μετά τη ρήξη. • Κυήσεις <34 εβδομάδων: η αντιμετώπιση είναι συντηριτική. Ενδοφλέβια χορήγηση αντιβιοτικής αγωγής για 48 ώρες, με συνέχιση της

ίδιας αγωγής από του στόματος για 1 εβδομάδα. χορήγηση κορτικοστεροειδών (κορτιζόνης) που ελαττώνει την επίπτωση συνδρόμου αναπνευστικής δυσχέρειας , εγκεφαλικής αιμορραγίας και νεογνικής θνησιμότητας. Τοκολυτικά φάρμακα για παράταση εγκυμοσύνης για 48h, προκειμένου να δράσουν τα κοερικοστεροειδή. Παρακολούθηση εγκύου Συνίσταται εργαστηριακός έλεγχος στο αίμα της εγκύου (δείκτες φλεγμονής), καθώς και καλλιέργεια κολπικού υγρού και ούρων πριν από τη χορήγηση αντιβίωσης. Αναζήτηση σημείων χοριοαμνιονίτιδας: πυρετός, ευαισθησία στη μήτρα, ταχυκαρδία, πυώδες κολπικό έκκριμα. Παρακολούθηση εμβρύου γίνεται με καρδιοτοκογράφημα( NST), έλεγχο βιοφυσικού προφίλ (λίμνες αμνιακού υγρού, αναπνευστικές κινήσεις εμβρύου, εμβρυϊκές κινήσεις), καθώς και ανάπτυξης του εμβρύου στον υπέρηχο.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΖΑΧΑΡΙΟυ

Χειρουργός Ουρολόγος MD, PhD, FEBU ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ «ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ» www.urologylab.gr email:zahariou@otenet.gr

ΠΟλυΑΝΘΗ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟυ

Ιατρός Μικροβιολόγος - Βιοπαθολόγος MD, MsC

www.bioserum-microbe.gr email: info@bioserum-microbe.gr

εξεταςη ςπερματος-ςπερμοδιαγραμμα το σπερμοδιάγραμμα αποτελεί ίσως τη σημαντικότερη εξέταση της εκτίμησης της γονιμότητας του άντρα. Η διαδικασία συλλογής του δείγματος απαιτεί: 1) αρχικά την αποχή του άνδρα από κάθε σεξουαλική επαφή για 3-4 ημέρες, 2) πλύση της περιγεννητικής περιοχής με ένα ήπιο σαπούνι και ξέβγαλμα με άφθονο χλιαρό νερό, 3) τοποθέτηση του δείγματος σε αποστειρωμένο δοχείο το οποίο διατηρείται σε θερμοκρασία δωματίου πριν και κατά τη μεταφορά στο εργαστήριο, 4) ανάλυση του δείγματος από τον ιατρό αφού παρέλθει χρονικό διάστημα 30 λεπτών από την εκσπερμάτιση. ΑΝΑλυΣΗ ΣΠΕΡΜΑτΟΣ: Όγκος: Ο φυσιολογικός όγκος κυμαίνεται από 1,5 - 6 ml. Πολύ μικρή ποσότητα σπέρματος μπορεί να προκαλέσει προβλήματα επειδή τα σπερματοζωάρια αδυνατούν να φτάσουν στον τράχηλο της μήτρας, ενώ αρκετά μεγάλη ποσότητα σπέρματος μειώνει τη συγκέντρωση των σπερματοζωαρίων. Μορφολογία σπερματοζωαρίων: Ένα φυσιολογικό σπερματοζωάριο αποτελείται από την κεφαλή, στην οποία εμπεριέχεται το γενετικό υλικό (DNA), το ενδιάμεσο τμήμα (αυχένας), και από την ουρά η οποία του προσδίδει την προωθητική ικανότητα. Την ενέργεια για την κίνησή του τη λαμβάνει από τα μιτοχόνδρια που βρίσκονται στο μεσαίο τμήμα του σπερματοζωαρίου. Κατακερματισμός του DNA των σπερματοζωαρίων: Ο κατακερματισμός του DNA γίνεται στο στάδιο της απόπτωσης και περιλαμβάνει τη θραύση του σε μικρότερα, μη λειτουργικά κομμάτια, τα ολιγονουκλεοσώματα. Οφείλεται σε έκθεση σε τοξίνες ή χημικές ουσίες από την ατμόσφαιρα, τη δίαιτα, το κάπνισμα, τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου (RoS), το έντονο σωματικό στρες, τη χρήση Η/Υ, κινητών κ.ά. Ο υψηλός βαθμός κατακερματισμού του DNA (>30%) ευθύνεται πολλές φορές για τα χαμηλά ποσοστά γονιμοποίησης ή/και τον αυξημένο αριθμό αποβολών. Φυσιολογικός αριθμός σπερματοζωάριων: Ο φυσιολογικός αριθμός

σπερματοζωαρίων είναι >15 εκατομμύρια/ml σπέρματος. Αριθμός σπερματοζωαρίων χαμηλότερος από 10 εκατομμύρια/ml σπέρματος χαρακτηρίζεται ως ολιγοσπερμία. Η κατάσταση στην οποία δεν ανευρίσκονται καθόλου σπερματοζωάρια στο δείγμα ονομάζεται αζωοσπερμία. Ιξώδες: Κατά τη διάρκεια της εκσπερμάτισης το σπέρμα βγαίνει ως υγρό το οποίο πήζει αμέσως. Ρευστοποιείται έπειτα από 30' δίνοντας την ικανότητα στα σπερματοζωάρια να κινηθούν ελεύθερα. Αν η διαδικασία αυτή αποτύχει, επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό η γονιμότητα του άνδρα. PH:Το φυσιολογικό PH του σπέρματος κυμαίνεται από 7,0-8,0. Το αλκαλικό PH προστατεύει τα σπερματοζωάρια από την οξύτητα των κολπικών υγρών ενώ το όξινο PH είναι ενδεικτικό για προβλήματα στη λειτουργία των σπερματοδόχων κύστεων. Βιοχημικές παράμετροι του σπέρματος, όπως ακροσίνη, καρνιτίνη, φρουκτόζη: Η ακροσίνη εντοπίζεται στην κεφαλή των σπερματοζωαρίων και βοηθά στην είσοδό του στο ωάριο. Η καρνιτίνη βρίσκεται στον αυχένα και βοηθά στην κινητικότητά του. Η φρουκτόζη παράγεται στις σπερματοδόχες κύστεις και παρέχει ενέργεια για την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων. ΚΙΝΗτΙΚΟτΗτΑ ΣΠΕΡΜΑτΟΣ Η κινητικότητα των σπερματοζωαρίων βαθμολογείται με μια κλίμακα από το a έως το d, σύμφωνα με τα κριτήρια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ). Βαθμός a (γρήγορη προωθητική κίνηση): Τα σπερματοζωάρια «κολυμπάνε» γρήγορα και παρουσιάζουν γρήγορη προωθητική κίνηση σε μία ευθεία γραμμή. Βαθμός b (αργή προωθητική κίνηση): Τα σπερματοζωάρια «κολυμπάνε» αργά προς τα εμπρός είτε σε καμπύλη είτε σε τεθλασμένη γραμμή. Βαθμός d (ακινησία): Τα σπερματοζωάρια δεν κινούνται καθόλου. Αν η κινητικότητα είναι μικρή τότε μιλάμε για ασθενοσπερμία, οι όρχεις παράγουν λίγα σπερματοζωάρια χαμηλής ποιότητας και δεν λειτουργούν σωστά. Η κινητικότητα σπέρματος πρέπει να εξετάζεται στο εργαστήριο λαμβάνοντας υπόψη τη θερμοκρασία, την καλή ανάδευση του δείγματος, την ομοιόμορφη κατανομή στο μικροσκόπιο και το βάθος του μικροσκοπίου.

Συγκόλληση ή συσσώρευση σπερματοζωαρίων: Στο μικροσκόπιο τα σπερματοζωάρια φαίνονται ως κολλημένα σε δέσμες. Αυτό δυσχεραίνει την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων, εμποδίζει δηλαδή τα σπερματοζωάρια να «κολυμπούν» δια μέσω του τραχήλου της μήτρας και να φτάσουν στο ωάριο. Επομένως, εξετάζοντας το σπερμοδιάγραμμα αναζητούμε το συνολικό αριθμό των «καλών» σπερματοζωαρίων στο δείγμα-δηλαδή τα σπερματοζωάρια με ζωηρή προωθητική κίνηση και φυσιολογικό σχήμα. για παράδειγμα σε σπέρμα με συνολικό αριθμό 40 εκατομμυρίων σπερματοζωαρίων ανά ml, με 40% προωθητική κίνηση και 60% φυσιολογικό σχήμα, ο συνολικός αριθμός των λειτουργικών σπερματοζωαρίων είναι 40χ0,40χ0,60=9,6 εκατομμύρια σπερματοζωάρια/ ml. Αυτός ο αριθμός είναι ο απόλυτος αριθμός που δηλώνει την πιθανή γονιμότητα των σπερματοζωαρίων. Αν ο όγκος είναι 3ml, ο συνολικός αριθμός των λειτουργικών σπερματοζωαρίων σε όλο το δείγμα είναι 9,6χ3=28,8 εκατομμύρια σπερματοζωάρια. Παρουσία κυττάρων πύου στο σπέρμα: Η παρουσία μεγάλου αριθμού λευκών αιμοσφαιρίων στο σπέρμα είναι ενδεικτική φλεγμονής. Φυσιολογικά υπάρχει ένας μικρός αριθμός πυοσφαιρίων διότι το σπέρμα παρασύρει υγρά και εκκρίσεις της ουρήθρας. Παθολογική εικόνα στο σπερμοδιάγραμμα μπορεί να οφείλεται σε: -λανθασμένη συλλογή του δείγματος -καθυστέρηση στη μεταφορά του στο εργαστήριο -μικρότερο διάστημα από την τελευταία εκσπερμάτιση -συστηματική ασθένεια τους τελευταίους 3 μήνες (ακόμη και ένα συνάχι ή πυρετός μπορεί να μειώσουν τον αριθμό των σπερματοζωαρίων). Αν η εξέταση του σπέρματος δεν είναι φυσιολογική, θα πρέπει να γίνει επανεξέταση σε περίοδο 2 μηνών για να επιβεβαιωθεί αν η ανωμαλία είναι μόνιμη ή όχι, αφού απαιτούνται 3 μήνες για να παράγουν οι όρχεις καινούργια σπερματοζωάρια. για να είναι πιο σωστή η διεξαγωγή συμπερασμάτων για το σπερμοδιάγραμμα, χρειάζονται τουλάχιστον 2 αναλύσεις.

ευΖΗΝ 23

ακοH των παιδιων ΚΩΝΣτΑΝτΙΝΟΣ ΧΟλΕΒΑΣ

Εφαρμογή παιδιατρικών ακουστικών βαρηκοίας - Συμβουλευτική και υποστήριξη των γονέων

Ακοοπροθετιστής

Μετεκπαιδευθείς στην Νευροωτολογία - Ακοολογία ΕΚΠΑ

επιβεβαίωση της βαρηκοΐας για ένα παιδί και την οικογένεια του επιφέρει μια μεγάλη αλλαγή στις ζωές τους. Προκαλεί την δημιουργία συναισθημάτων θλίψης και άγχους, μιας και η βαρηκοΐα είναι μια μορφή απώλειας. Στις περισσότερες περιπτώσεις η διάγνωση της βαρηκοΐας γίνεται με σημαντική καθυστέρηση, συνήθως στο ηλικιακό φάσμα 4-6 χρόνων, κάτι που έχει ως συνέπεια την καθυστέρηση ορθού λόγου και ομιλίας, τη διαταραχή της κοινωνικής και συναισθηματικής

24 ευΖΗΝ

ανάπτυξης του παιδιού και πιθανές διαταραχές συμπεριφοράς. Δημιουργεί μαθησιακές δυσκολίες, υστέρηση στα κοινωνικά αντανακλαστικά, κυκλοθυμία και αλλαγές στην καθημερινή συμπεριφορά του παιδιού, όπως εκνευρισμός, άρνηση, ατομικισμό, σύγχυση, δυσκολίες στη συγκέντρωση και απόσπαση της προσοχής. Στην εφηβεία, που είναι στάδιο δημιουργίας και χτισίματος σχέσεων, όταν κάποιος δεν ακούει καλά, μπορεί να αρχίσει να φοβάται ότι οι άλλοι μιλούν γι’ αυτόν πίσω από την πλάτη του και έτσι μπορεί να εκδηλώσει αισθήματα θυμού και ντροπής, καθώς και απώλεια αυτοεκτίμησης. Οι βαρήκοοι έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο

εκδήλωσης κατάθλιψης λόγω της απομόνωσης που επιζητούν. Η πιθανότητα ασταθών προσωπικών σχέσεων είναι υπαρκτή, φέρνοντας έτσι και δυσκολία ανάπτυξης εμπιστοσύνης. Τα παιδιά με απώλεια ακοής συνήθως δυσκολεύονται να εκφράσουν τα συναισθήματά τους, γεγονός που καθιστά την επικοινωνία απογοητευτική για τα μέλη της οικογένειας. Αισθάνονται ότι δεν ακούγονται, απομονώνονται και βιώνουν θλίψη και οργή. Τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας αναφέρουν ότι βιώνουν αισθήματα απογοήτευσης, ενόχλησης και θλίψης, ό,τι δηλαδή αισθάνεται και το παιδί. όλα τα παραπάνω ωριμάζουν στην

παιδική ηλικία, ταλαιπωρούν στην εφηβεία, παγιώνονται στους νέους, και είναι μέρος της καθημερινότητας ενός ενήλικα. Ο τρόπος αντιμετώπισης, που σε παγκόσμιο επίπεδο είναι διαδεδομένος, άμεσα εφαρμόσιμος και πλήρως λειτουργικός, ενώ στην χώρα μας ακόμη αντιμετωπίζεται ακόμη με σκεπτικισμό, είναι τα ακουστικά βαρηκοίας. Οι γονείς θα ενημερωθούν για τα πρώτα βήματα που θα γίνουν, τις προσδοκίες του πρώτου εξαμήνου, το χτίσιμο της εμπιστοσύνης μεταξύ της χρήσης ακουστικών βαρηκοίας και του παιδιού. Συνήθως, σε δεύτερο χρόνο, υπάρχει συνεργασία γονέων ακοοπροθετιστή και λογοθεραπευτή, με σκοπό την ακουστική βελτίωση. Είναι πλέον σημαντικό να επιλέγονται και κάποια εργαλεία, που είναι πολύ σημαντικά για την εξασφάλιση του καλύτερου ηχητικού αποτελέσματος μέσα στην αίθουσα, όπως για παράδειγμα το RogerPen της Phonak για τον διδάσκαλο, ή το Roger Select/Table Mic για το τραπέζι την ώρα του οικογενειακού γεύματος ή τις

προσωπικές στιγμές της οικογένειας. Θέτουμε προσδοκίες - Είναι σημαντικό οι γονείς να κατανοήσουν τι μπορούν και τι δεν μπορούν να κάνουν τα ακουστικά βαρηκοΐας για παιδιά με απώλεια ακοής. Κανένα ακουστικό δεν μπορεί να αποκαταστήσει πλήρως την ακοή. Μπορούν όμως να βοηθήσουν στην αντιστάθμιση του χαμένου ήχου σε κάθε επίπεδο στο εύρος συχνοτήτων, και να οδηγήσουν σε πλήρως λειτουργική ακοή. Βοηθάμε στη βελτίωση της ομιλίας Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους μπορεί να βοηθηθεί το παιδί στην ανάπτυξη των γλωσσικών ικανοτήτων καθώς μεγαλώνει. Τόσο λογοθεραπευτές στην ανάπτυξη ομιλίας και γλώσσας, καθώς και οι ειδικοί πρώιμης παρέμβασης μπορούν να προσφέρουν συμβουλές και ασκήσεις για να βοηθήσουν σε αυτή τη διαδικασία. Ενθαρρύνουμε το παιδί μας - όταν ένα παιδί φοράει για πρώτη φορά ακουστικά βαρηκοΐας, η αρχική αντίδραση είναι έκπληξη. Η δεύτερη φυσική αντίδραση είναι η επιθυμία να τα αφαιρέσει αμέσως

με τα χέρια του. Αφιερώνουμε χρόνο για προσαρμογή, δίνουμε στο παιδί να καταλάβει την σημαντικότητα των ακουστικών του, επιβραβεύουμε την χρήση τους, εκπαιδεύουμε στο να τα φοράει μόνο του. Δημιουργήστε εστίαση - Στην αρχή μειώνουμε τον θόρυβο που αποσπά την προσοχή - τηλεόραση, μουσική, οικιακές συσκευές - διευκολύνει τη χρήση ακουστικών βαρηκοΐας για ένα παιδί. Το να μένετε κοντά σε ένα μωρό ή νήπιο ενώ μιλάτε βοηθά επίσης το παιδί να αποκτήσει εστίαση, ηχητική μνήμη και προσπάθεια αναπαραγωγής λέξεων. για περισσότερες πληροφορίες επισκευτείτε ένα από τα καταστήματα μας στην Μαγνησία, ή μπορείτε να κλείσετε ένα ραντεβού κατ’οίκον. Θα ενημερωθείτε για κάθε ειδική εξέταση που μπορεί να βοηθήσει το παιδί σας, καθώς και για την επαναστατική μέθοδο R.E.M. που μόνο εμείς παρέχουμε στην περιοχή μας. Τα ακουστικά βαρηκοίας είναι συσκευές που βελτιώνουν την ζωή του παιδιού σας στο μέλλον. Μην αφήνετε τον χρόνο να περνά. Εμπιστευτείτε τα.

Κέντρο Ακοής Βόλου, Σπ.Σπυρίδη με Τ.Οικονομάκη, 2421033939, Βόλος Κέντρο Ακοής Αλμυρού, Βασιλέως Κωνσταντίνου 79, 2422024019, Αλμυρός

ευΖΗΝ 25

ΦΙλΙτΣΑ Ν. ΓΡΗΓΟΡΙΟυ

Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος

Μετεκπαιδευθείσα στην Ακοολογία & Νευροωτολογία

άτω από την ομπρέλα της ζάλης ο άρρωστος μπορεί να βάλει διάφορα συμπτώματα με εντελώς διαφορετική μεταξύ τους σχέση. Ζάλη είναι το αίσθημα της σκοτοδίνης, βάρους και θολούρας της κεφαλής καθώς και η αίσθηση ότι σβήνει ή χάνεται κανείς ή του έρχεται να λιποθυμήσει. Η ζάλη αυτού του τύπου μπορεί να συνοδεύεται από κρύο ιδρώτα, ωχρότητα του προσώπου, ναυτία και θόλωση του βλέμματος. Αιτία είναι η διαταραχή της οξυγόνωσης και οι απότομες μεταβολές της γλυκόζης του αίματος, τα πιο ζωτικά στοιχεία επιβίωσης του εγκεφάλου. Κάθε

26 ευΖΗΝ

γιατι ΖαλιΖομαι; αιτία που μπορεί να προκαλέσει τα ανωτέρω θα πρέπει να αναζητηθεί προκειμένου να διαγνώσουμε από πού προέρχεται η ζάλη. Αυτό το αντικείμενο ανήκει στον παθολόγο καταρχήν, ο οποίος ανάλογα με την περίπτωση θα πρέπει να συνεργαστεί με το καρδιολόγο, τον Αγγειολόγο, τον ορθοπεδικό, τον αιματολόγο, τον νευροωτολόγο,τον χειρουργό, τον νευροχειρουργό τον οφθαλμίατρο, προκειμένου να γίνει ολοκληρωμένη μελέτη. Αυτό, διότι το πρόβλημα μπορεί να προέρχεται από τα μάτια, από την καρδιά, από την κυκλοφορία, από τους πνεύμονες, από το αίμα, από μηχανική πίεση, από τα αγγεία, από απώλεια αίματος και

τέλος από διαταραχές στον ίδιο εγκέφαλο. Με ζάλη όμως μερικοί άρρωστοι εκφράζονται και για συμπτώματα που ανήκουν σε άλλο χώρο και συγκεκριμένα στο σύστημα ισορροπίας και του προσανατολισμού στο χώρο. το σύστημα αυτό περιλαμβάνει: 1. Τον οπίσθιο λαβύρινθο,που βρίσκεται στο εσωτερικό μέρος του αυτιού.(αιθουσαίους πυρήνες ). 2. το οπτικό σύστημα που συνδέεται με τους αιθουσαίους πυρήνες. 3. την επιφανειακή και την βαθύτερη αισθητικότητα, που διαθέτει ειδικά σωματίδια στο δέρμα και στους μυς / αρθρώσεις και συνδέεται και αυτό με τους αιθουσαίους πυρήνες.

τι κάνουν τώρα τα επί μέρους συστήματα: όταν κάνουμε κινήσεις. ο οπίσθιος λαβύρινθος ερεθίζεται και στέλνει πληροφορίες στους αιθουσαιούς πυρήνες σχετικά με τα αντικείμενα που βλέπουμε γύρω μας. Η επιφανειακή και βαθύτερη αισθητικότητα στέλνει επίσης πληροφορίες στους αιθουσαίους πυρήνες σχετικά με πόνο, θερμοκρασία και τάση του δέρματος, καθώς και με πόνο, τάση και έκταση των μυών τενόντων και αρθρώσεων του σώματος και ιδιαίτερα του αυχένα. όλες αυτές τις πληροφορίες τις επεξεργάζονται οι αιθουσαίοι πυρήνες μαζί με την παρεγκεφαλίδα και άλλους ειδικούς μηχανισμούς του εγκεφάλου. Εφόσον οι πληροφορίες είναι σωστές και συμμετρικές δεξιά και αριστερά και η επεξεργασία τους γίνεται στον εγκέφαλο με σωστό τρόπο, τότε προκύπτει ισορροπία και προσανατολισμός και όταν σκεπτόμαστε ακίνητοι αλλά και όταν κάνουμε διάφορες κινήσεις. Οποιαδήποτε βλάβη και αιτία και σε οποιαδήποτε θέση επηρεαστεί η λειτουργία του συστήματος ισορροπίας, θα προκύψει διαταραχή της ισορροπίας. Η διαταραχή της όμως δεν εκφράζεται στον άρρωστο πάντα με τον ίδιο τρόπο. Ανάλογα με την θέση και με την ταχύτητα της βλάβης του αιθουσαίου συστήματος θα προκύψει ‘ίλιγγος που είναι ψευδαίσθηση ότι ο άρρωστος ή το περιβάλλον κινείται. όμως, ίλιγγος δεν είναι μόνο οι περιπτώσεις που ο άρρωστος αισθάνεται ότι κινείται, είναι δυστυχώς και περιπτώσεις που η κίνηση απουσιάζει και τον ίλιγγο χωρίς κίνηση ο άρρωστος τον εκφράζει ζάλη. Οι περιπτώσεις αυτές είναι που αλληλεπικαλύπτονται με την ζάλη που περιγράψαμε στην αρχή οι περιπτώσεις με ίλιγγο και οι περιπτώσεις της ζάλης που εκφράζονται τον ίλιγγο χωρίς κίνηση, ανήκουν στον χώρο ευθύνης του ωρλ και ιδιαίτερα του νευροωτολόγου. Αν η βλάβη γίνει στον οπίσθιο λαβύρινθο, στο αιθουσαίου νεύρο και στους αιθουσαίους πυρήνες και αυτό συμβεί αιφνίδια, τότε θα προκύψει επεισόδιο με οξεία κρίση ιλίγγου που μπορεί να έχει χαρακτήρα περιστροφικό ή ταλαντευτικό με συνοδό ναυτία, εμετών, ιδρώτα ωχρότητας ή διάρροιας, λόγω σύνδεσης που έχει το σύστημα της ισορροπίας με το νευροφυτικό σύστημα. Η κρίση του ιλίγγου μπορεί να συνοδεύεται από διαταραχές της ακοής και βουητά που αποτελούν ένδειξη ότι κάποια πάθηση κρύβεται στον λαβύρινθο ή το αιθουσαίο νεύρο. Μπορεί όμως να συνοδεύεται και από μούδιασμα στο πρόσωπο, να βλέπει κανείς τα αντικείμενα διπλά, αταξία στο βάδισμα, διαταραχές στην ομιλίας κλπ. που αποτελούν ένδειξη ότι η βλάβη εντοπίζεται στον εγκέφαλο. Μερικές φορές όμως το πρόβλημα είναι μικτό, αφορά δηλαδή και τον λαβύρινθο

και τον εγκέφαλο. Αν η ίδια βλάβη γίνει σιγά σιγά και προοδευτικά και στην ίδια θέση, ο άρρωστος θα έχει εντελώς διαφορετική συμπτωματολογία. Συγκεκριμένα θα έχει αστάθεια στη βάδιση ή θα νιώθει ένα διάχυτο αίσθημα ανισορροπίας, που ο ίδιος θα το περιγράφει ως ζάλη. Αν η βλάβη γίνει στους αισθητήρες του αυχένα ή στον εγκέφαλο, αλλά ψηλότερα από τους αιθουσαίους πυρήνες,

ψυχίατρος δεν ασχολείται μόνο με σχιζοφρένεια, αλλά και με τις απλές περιπτώσεις φοβίας, πανικού ή κατάθλιψης που αποτελούν συχνά αίτια ιλίγγου και είναι σωστό να αντιμετωπίζονται από τον ψυχίατρο. για να επανέλθουμε στην αστάθεια θα πρέπει να πούμε ότι ο άρρωστος που έχει το αίσθημα της ελαφριάς μέθης και δεν έχει ευστάθεια στην βάδιση, μπορεί να κρύβει και πρόβλημα

η διαταραχή της ισορροπίας θα εκφραστεί και πάλι ως ένα υποκειμενικό αίσθημα ζάλης. Οι αιτίες / παθήσεις που μπορεί να προκαλέσουν την βλάβη στο σύστημα της ισορροπίας ανήκουν σε όλο το φάσμα της παθολογίας. ωστόσο, στο 80% των περιπτώσεων πρόκειται για απλές αιτίες που μπορεί εύκολα να αντιμετωπισθούν με φάρμακα ή με ειδικές ασκήσεις. Σε άλλες περιπτώσεις μπορεί νε χρειαστεί χειρουργική θεραπεία ενώ σημαντική είναι μερικές φορές η βοήθεια της εναλλακτικής ιατρικής ( χειροπλαστική, βελονισμός, ομοιοπαθητική). Ο ειδικός γιατρός από την πλευρά του θα μελετήσει τον ασθενή του και θα ψάξει σε ποια θέση και σε ποια πλευρά του εγκεφάλου είναι το πρόβλημα και ποια πάθηση το προκαλεί. Συχνά ο άρρωστος περιγράφει συμπτώματα ζάλης και ιλίγγου χωρίς οι εξετάσεις να παρουσιάζουν παθολογικά στοιχεία. Οι περιπτώσεις αυτές ή κρύβουν κάποιο αίτιο που δεν το δείχνουν οι εξετάσεις ή τα συμπτώματα του αρρώστου ανήκουν στο χώρο της ψυχιατρικής. Το τελευταίο θέλω να το τονίσω ιδιαίτερα και είναι κάτι που οι γιατροί ενώ το σκέφτονται δεν δίδουν συνέχεια προκειμένου να απαλλαχτεί ο άρρωστος.Και αυτό το κάνουν, όχι βέβαια από άγνοια, αλλά ακόμη και σήμερα δεν έχει επιλυθεί κοινωνικά το πρόβλημα ότι ο

που δεν έχει σχέση με βλάβη στο σύστημα της ισορροπίας. Έτσι προβλήματα του σκελετού και των μυών είτε από αίτια τοπικά, είτε από αίτια γενικά ( πάρκινσον, σκλήρυνση καταπλάκας) μπορεί να ευθύνονται για ανισορροπία που δεν έχει σχέση με το σύστημα ισορροπίας. Τελειώνοντας θα ήθελα να προσθέσω ότι παρά την πρόοδο στις γνώσεις παθοφυσιολογίας, ιδιαίτερα με πειράματα που έγιναν σε αστροναύτες στο διάστημα και παρά την μεγάλη ανάπτυξη της τεχνολογίας η όποια μας έδωσε ανεπανάληπτης αξίας μηχανήματα για την διάγνωση, προέκυψε ωφέλεια που κάλυψε και θα καλύπτει πάντα επιτυχώς ένα μέρος μόνο των ασθενών. Αυτό συμβαίνει διότι, ο άρρωστος που πάσχει από ίλιγγο και ανήκει στα δύσκολα περιστατικά, θα εξακολουθεί να αποτελεί τον άρρωστο που θα κυκλοφορεί με μια τσάντα εξετάσεις, αλλά θα εξακολουθεί να ζαλίζεται, συγχρόνως θα ταλαιπωρείται χρονικά και θα επιβαρύνεται οικονομικά. Αιτία αυτού του δυσεπίλυτου προβλήματος, είναι το γεγονός ότι ο ίλιγγος και η ζάλη αποτελούν συμπτώματα που διεκδικούν πολλές ιατρικές ειδικότητες. Έτσι, ανάλογα με την πόρτα που θα κτυπήσει ο ασθενής και ανάλογα με την αιτία του ιλίγγου και της ζάλης θα ακολουθήσει άλλοτε άλλου βαθμού ταλαιπωρία.

ευΖΗΝ 27

κAθε πoτε πρeπει να ελeγχοΥμε προληπτικA τα μAτια μας Η έγκαιρη διάγνωση οφθαλμοπαθειών, ο ακρογωνιαίος λίθος για την επιτυχή αντιμετώπισή τους

Η 28 ευΖΗΝ

δεύτερη Πέμπτη κάθε Οκτωβρίου έχει οριστεί ως Παγκόσμια Ημέρα όρασης, σε μια προσπάθεια να προσελκύσει την προσοχή του κοινού στην προστασία της πολύτιμης αυτής αίσθησης. Εφέτος η ημέρα αυτή γιορτάστηκε στις 14 Οκτωβρίου και το θέμα της ήταν «Αγάπησε τα μάτια σου». όπως αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, σε όλο τον κόσμο τουλάχιστον 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι έχουν διαταραχή της κοντινής ή της μακρινής τους όρασης, η οποία θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί ή να διορθωθεί.

Η διαταραχή αυτή προσβάλλει άτομα όλων των ηλικιών, αλλά η πλειονότητα των πασχόντων είναι άνω των 50 ετών. «Η διαταραχή της όρασης έχει σημαντικές συνέπειες σε όλες τις πτυχές της ζωής, από τις καθημερινές δραστηριότητες και τις κοινωνικές επαφές έως την επαγγελματική σταδιοδρομία και την πρόσβαση στις υπηρεσίες», μας λέει ο ΧειρουργόςΟφθαλμίατρος δρ Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, MD* «Δυστυχώς πολλοί άνθρωποι βασανίζονται από προβλήματα όπως οι διαθλαστικές ανωμαλίες (μυωπία, πρεσβυωπία, αστιγματισμός κ.λπ.) και ο καταρράκτης, που θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν εάν υποβάλλονταν στην απαιτούμενη θεραπεία.

Πολλοί άλλοι, εξάλλου, πάσχουν από οφθαλμοπάθειες, όπως το γλαύκωμα, η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας ή η διαβητική οφθαλμοπάθεια, που χρειάζονται την ενδεδειγμένη θεραπεία για να μην επιδεινωθούν και οδηγήσουν τελικά σε μη αναστρέψιμη απώλεια της όρασης». Δυστυχώς πολλές οφθαλμοπάθειες δεν προκαλούν συμπτώματα στα αρχικά τους στάδια. Η έγκαιρη διάγνωση, όμως, είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για την επιτυχή αντιμετώπισή τους, γι' αυτό και συνιστάται προληπτικός περιοδικός έλεγχος. «Ο προληπτικός έλεγχος πρέπει να αρχίζει από την παιδική ηλικία» Αν και τα προβλήματα οράσεως γίνονται πιο συχνά με την ηλικία, ο προληπτικός έλεγχος πρέπει να αρχίζει από την παιδική ηλικία. Δυστυχώς όμως λιγότερο από το 40% των παιδιών προσχολικής ηλικίας υποβάλλονται σε αυτόν, σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας (ΑΑΟ). Η συχνότερη αιτία απώλειας της όρασης στην παιδική ηλικία είναι η αμβλυωπία, η οποία αναπτύσσεται όταν δεν συνεργάζονται ομαλά τα μάτια και ο εγκέφαλος. Υπολογίζεται ότι το 2% έως 3% των παιδιών πάσχουν από αυτήν και χρειάζονται την ενδεδειγμένη θεραπεία για να μην χάσουν την όρασή τους. Τα μάτια των παιδιών πρέπει να ελέγχονται τακτικά από τον παιδίατρο ή τον παιδοοφθαλμίατρο, τονίζει η ΑΑΟ. Ο έλεγχος αυτός πρέπει οπωσδήποτε να γίνεται τουλάχιστον μία φορά στις ηλικίες 3 έως 5 ετών. Στα 5 έτη πρέπει επίσης να ελέγχεται η οπτική οξύτητα των παιδιών και η ευθυγράμμιση των ματιών τους. Σε αυτή την ηλικιακή ομάδα το πιο συχνό

οφθαλμολογικό πρόβλημα είναι η μυωπία, που μπορεί να διορθωθεί με τα κατάλληλα γυαλιά. Εάν τα παιδιά δεν αντιμετωπίζουν οφθαλμολογικά προβλήματα σε αυτές τις πρώτες εξετάσεις, συνιστάται επανέλεγχος ανά πενταετία. Μετά την ενηλικίωση, χρειάζεται έλεγχος των ματιών στους υγιείς ανθρώπους μία φορά σε ηλικία 20-29 ετών και δύο φορές στις ηλικίες 30-39 ετών. Στην ηλικία των 40 ετών πρέπει να γίνει και βυθοσκόπηση. Αυτή είναι μία εξέταση που γίνεται με κολλύρια που προκαλούν διαστολή της κόρης του ματιού, ώστε να μπορέσει ο οφθαλμίατρος να ελέγξει καλά το πίσω μέρος των ματιών (βυθός). Ο έλεγχος αυτός πρέπει να επαναλαμβάνεται: • Κάθε 2-4 χρόνια μέχρι την ηλικία των 54 ετών • Κάθε 1-3 χρόνια στις ηλικίες 55-64 ετών • Κάθε 1-2 χρόνια στις ηλικίες 65 ετών και άνω Προβλήματα υγείας και οικογενειακό ιστορικό Οι παραπάνω συστάσεις αφορούν υγιείς ανθρώπους, δίχως οικογενειακό ιστορικό σοβαρών οφθαλμοπαθειών. «Η συχνότητα του περιοδικού προληπτικού ελέγχου είναι διαφορετική για όσους αντιμετωπίζουν χρόνια προβλήματα υγείας, υποβάλλονται σε ορισμένες θεραπείες ή έχουν βεβαρημένο οικογενειακό ιστορικό», διευκρινίζει ο κ. Κανελλόπουλος. Τα παιδιά, λ.χ., που κάνουν θεραπεία με αυξητική ορμόνη, πρέπει να υποβάλλονται σε προληπτικό έλεγχο της όρασης πριν και στη διάρκεια αυτής της θεραπείας. Την ακριβή συχνότητα καθορίζει ο θεράπων ιατρός ανάλογα με

την περίπτωση. όσοι έχουν οικογενειακό ιστορικό για γλαύκωμα, πρέπει να υποβάλλονται σε βυθοσκόπηση κάθε δύο χρόνια. Η ηλικία έναρξής του προληπτικού ελέγχου θα καθοριστεί από τον οφθαλμίατρο, αλλά οπωσδήποτε είναι πριν από τα 40 έτη. Ο κίνδυνος για γλαύκωμα είναι ιδιαίτερα αυξημένος μετά τα 60 έτη, επομένως από αυτή την ηλικία και μετά, το οφθαλμικό τσεκάπ πρέπει να επαναλαμβάνεται μία φορά το χρόνο. όσοι εξάλλου πάσχουν από υπέρταση ή σακχαρώδη διαβήτη, δεν πρέπει να περιμένουν τα 40 τους έτη για να αρχίσουν τον προληπτικό περιοδικό έλεγχο των ματιών. Ανεξάρτητα από την ηλικία τους πρέπει να επισκεφθούν έναν οφθαλμίατρο για τσεκάπ και να τον ενημερώσουν για το χρόνιο πρόβλημα της υγείας τους. «Και οι δύο αυτές ασθένειες μπορεί να βλάψουν τα αιμοφόρα αγγεία των ματιών, προκαλώντας μεταξύ άλλων αμφιβληστροειδοπάθεια», τονίζει ο κ. Κανελλόπουλος. «Η υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια προσβάλλει ποσοστό έως και 17% των πασχόντων από υπέρταση. Αντίστοιχα, η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια προσβάλλει τον έναν στους πέντε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη. Υπάρχουν βέβαια και άλλες πιθανές επιπλοκές, όπως το διαβητικό οίδημα της ωχράς ή η οπτική νευροπάθεια». Οι βλάβες αυτές διαγιγνώσκονται με τη βυθοσκόπηση, γι' αυτό και η εξέταση συνιστάται να γίνεται αμέσως μετά τη διάγνωση της υπέρτασης ή του διαβήτη. Ο οφθαλμίατρος θα καθορίσει στη συνέχεια τη συχνότητα του επανελέγχου, αν και ειδικά στον διαβήτη η συνήθης σύσταση είναι να επαναλαμβάνεται ο έλεγχος μία φορά το χρόνο.

* Ιδρυτής και επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας Laser Vision και καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης (NyU Medical School).

ευΖΗΝ 29

ΝτΑΦΟΣ Κ. ΑΝτΩΝΙΟΣ Χειρούργος Οφθαλμίατρος Υπ. Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Συνεργάτης ΙΑΣω Θεσσαλίας, Κλινικής « ΕΛΠΙΣ», Κλινικής «ΑΝΑΣΣΑ»

μυωπία είναι διαθλαστική ανωμαλία κατά την οποία είναι ιδιαίτερα δυσχερής η μακρινή όραση, αλλά με οπτικά ή όχι βοηθήματα στην πλειονότητα των περιπτώσεων επιτυγχάνεται φυσιολογική όραση. Ο μύωπας (αρχ. μύωψ) καθώς αδυνατεί να δει καθαρά τα αντικείμενα που βρίσκονται μακριά μισοκλείνει τα μάτια για να το καταφέρει καλύτερα, κάτι που φαίνεται και από την ετυμολογία της λέξης μύωψ: (μύω = κλείνω ελαφρώς τα μάτια) + (ψ = βλέμμα, όψη).Συγκεκριμένα η μυωπία εμφανίζεται όταν τα οπτικά ερεθίσματα δεν εστιάζονται πάνω στην επιφάνεια του αμφιβληστροειδή χιτώνα αλλά μπροστά από αυτόν. Αυτό συνήθως οφείλεται είτε στην επιμήκυνση του οφθαλμού (αξονική), είτε στην αύξηση της καμπυλότητας του κερατοειδούς χιτώνα ή ακόμα και σε κατασκευαστικά προβλήματα του κρυσταλλοειδούς φακού του ματιού σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις (διαθλαστική) είτε σε συνδυασμό των παραπάνω. Μια ειδική κατάσταση εμφάνισης μυωπίας σε μεγάλη ηλικία, αποτελεί η περίπτωση του πυρηνικού καταρράκτη, ο οποίος αυξάνει την διαθλαστική δύναμη του κρυσταλλοειδούς φακού.Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα μείωση της μακρινής όρασης και ταυτόχρονη βελτίωση της κοντινής, κάτι που λανθασμένα εκλαμβάνεται ως θετική εξέλιξη. Πολλές

30 ευΖΗΝ

μΥωπια φορές η μυωπία συνυπάρχει και με άλλες διαθλαστικές ανωμαλίες, όπως αστιγματισμό και πρεσβυωπία. Αιτίες Η μυωπία είναι αρκετές φορές κληρονομική - να σημειωθεί ότι σε πρόωρα μωρά μπορεί να εμφανισθεί μια μορφή ιδιαίτερα υψηλής μυωπίας με μεγάλες διακυμάνσεις, που όμως τείνει να μειωθεί με τη πάροδο του χρόνου. Παρότι έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα 24 γονίδια που δεκαπλασιάζουν την πιθανότητα της μυωπίας, σημαντικός παράγοντας αναδεικνύεται το περιβάλλον.Η κατάχρηση της καθιστικής εργασίας σε κλειστούς χώρους, καθώς και η καθιέρωση της οθόνης του υπολογιστή σε καθημερινό εργαλείο πιθανώς να συνδέονται ισχυρά με τη

μεγάλη αύξηση της διαθλαστικής ανωμαλίας της μυωπίας. Συμπτώματα Η μυωπία διαπιστώνεται συχνά στην παιδική ηλικία, από τα πρώτα σχολικά χρόνια μέχρι και την ενηλικίωση. Ένα παιδί μπορεί να μισοκλείνει τα μάτια του, να κάθεται κοντά στην τηλεόραση, στο σινεμά ή στον πίνακα, να κρατάει βιβλία πολύ κοντά, όταν διαβάζει, και να μη φαίνεται να παρατηρεί μακρινά αντικείμενα. τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της μυωπίας περιλαμβάνουν: • Θαμπή ή θολή μακρινή όραση • Συχνή προσπάθεια εστίασης των ματιών • Κόπωση των ματιών ή και πονοκεφάλους, λόγω της προσπάθειας για εστίαση Θεραπεία Τα γυαλιά της μυωπίας (αποκλίνοντες φακοί) καθώς και οι φακοί επαφής διορθώνουν την οπτική οξύτητα χωρίς ωστόσο να αποτελούν θεραπεία ή οριστική αντιμετώπιση. Μία όλο και πιο αυξανόμενη σε δημοτικότητα εναλλακτική των γυαλιών ή των φακών επαφής είναι η εγχείρηση λέιζερ για τη διόρθωση της καμπυλότητας του κερατοειδούς. Η διαθλαστική χειρουργική - επεμβάσεις με laser δεν αποτελεί πλέον μια ριψοκίνδυνη και αμφίβολης αποτελεσματικότητας και ασφάλειας εναλλακτική λύση.

ΠΑΝτΣΑΣ ΠΑΡΙΣ ΕΠΕΜΒΑτΙΚΟΣ ΓΑΣτΡΕΝΕτΡΟλΟΓΟΣ-ΗΠΑτΟλΟΓΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΘΕΙΣ ΣΤΟ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ γΝΑ ΙΔΙωΤΗΣ γΑΣΤΡΕΝΕΤΡΟΛΟγΟΣ ΣΤΟ ΒΟΛΟ ΣΠΥΡΙΔΗ 38 (ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΝΑΚΟΣ ΣΕΝΤΕΡ) 2ος ΟΡΟΦΟΣ

λιπωδης διηθηςη τοΥ ηπατος

όρος Μη Αλκοολική Λιπώδης Νόσος του Ήπατος (ΜΑΛΝΗ) αναφέρεται στην εναπόθεση λίπους σε >5% του ηπατικού παρεγχύματος (λιπώδης διήθηση) σε ασθενείς που δεν καταναλώνουν καθημερινά μεγάλες ποσότητες αλκοόλ, δεν πάσχουν από χρόνια ηπατίτιδα ή άλλες χρόνιες ηπατικές νόσους. Η λιπώδης διήθηση θεωρείται η ηπατική εκδήλωση του μεταβολικό σύνδρομο (ΜΣ), είναι άμεσα συσχετιζόμενο με την παχυσαρκία και τον αυξημένο καρδιομεταβολικό κίνδυνο. για τη διάγνωση του ΜΣ είναι απαραίτητη η ύπαρξη τουλάχιστον τριών από τα παρακάτω διαγνωστικών κριτηρίων. • Περίμετρος μέσης μεγαλύτερη από 94 εκ. στους άνδρες και από 80 εκ. στις γυναίκες • γλυκόζη νηστείας μεγαλύτερη από 100 mg/dl

• Συστολική αρτηριακή πίεση μεγαλύτερη από 130 mmHg και διαστολική αρτηριακή πίεση μεγαλύτερη από 85 mmHg • Τριγλυκερίδια αίματος μεγαλύτερα από 150 mg/dl • HDL μικρότερη από 40 mg/dl στον άντρα και 50mg/dl στη γυναίκα Η ΜΑΛΝΗ είναι μια νόσος ύπουλα ασυμπτωματική. Μερικοί ασθενείς μπορεί να παραπονεθούν για εμφάνιση εύκολης κόπωσης και ήπιο αίσθημα βάρους στο δεξί υποχόνδριο. Η διάγνωση γίνεται με την ανεύρεση παθολογικών τιμών ηπατικών ενζύμων ή στεάτωσης του ήπατος στην απεικόνιση πάντα μετά τον αποκλεισμό άλλων αιτιών χρόνιας ιογενούς ηπατίτιδας ή άλλης ηπατοπάθειας με ειδικό έλεγχο. Συστάσεις για τον τρόπο ζωής στους ασθενείς με λιπώδη διήθηση είναι η απώλεια 7-10% σωματικού βάρους , η μεσογειακή δίαιτα, συνίσταται επίσης η καθημερινή κατανάλωση καφέ καθώς και 200 λεπτά μέτριας έντασης αερόβιας άσκησης εβδομαδιαίως(3-5 συνεδρίες). Κομβικό ρόλο παίζει ο αποκλεισμός της

προχωρημένης ηπατοπάθειας από τον εξειδικευμένο ηπατολόγο μέσο των ειδικών διαγνωστικών αλγορύθμων FIB4 και NFS καθώς και ο έλεγχος με ελαστογραφία ήπατος που κατηγοριοποιεί τους ασθενείς σε υψηλού και χαμηλού κινδύνου για επιπλεγμένη νόσο και κίρρωση. Συνεπώς κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική η έγκαιρη διάγνωση προχωρημένης ίνωσης, ώστε οι ασθενείς αυτοί να τεθούν σε τακτική και εξατομικευμένη παρακολούθηση και σε πιο εντατική θεραπευτική αγωγή. Η λιπώδης διήθηση είναι η πιο συχνή χρόνια ηπατική νόσος στο δυτικό κόσμο και περίπου το 30% του πληθυσμού σε Αμερική και Ευρώπη πάσχει από αυτή και σύντομα θα είναι η πρώτη αιτία κίρρωσης αλλά και μεταμοσχεύσεων ήπατος στον πλανήτη. Από τους ασθενείς αυτούς, το 1/4 περίπου θα αναπτύξει επιπλοκή δηλαδή στετατοηπατίτιτδα και το 1/4 αυτών θα αναπτύξει κίρρωση του ήπατος . Συνεπώς περίπου το 0,5-2% του γενικού πληθυσμού αναπτύσσει τελικού σταδίου ηπατική νόσο λόγω της λιπώδους διήθησης.

ευΖΗΝ 31

οςτεοαρθριτιδα ΜΑΝΑΒΕλΑΣ ΝΙΚΟλΑΟΣ

μια πολΥ ςΥχνη παθηςη

ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ ΑΠΟΦΟΙΤΟΣ Τ.Ε.Ι ΛΑΜΙΑΣ

ΟΡΙΣΜΟΣ: Σε ασθενείς κάτω των 50 ετών, οι άνδρες με Οστεοαρθρίτιδα είναι περισσότεροι από τις γυναίκες ενώ μετά την ηλικία των 50 ετών οι γυναίκες είναι πιθανότερο να έχουν οστεοαρθρίτιδα συγκριτικά με τους άνδρες, ειδικά στην άκρα χείρα και στα γόνατα. ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΡΟΚλΗΣΗΣ: Η συμπτωματική οστεοαρθρίτιδα προσβάλλει συνήθως γόνατο, ισχίο, άκρα χείρα και άκρα πόδα, σπονδυλική στήλη, όπου με τα χρόνια ο χόνδρoς που βρίσκεται στις άκρες των οστών φθείρεται με αποτέλεσμα να επηρεάζονται επίσης1.ο υποχόνδριος ιστός 2.σύνδεσμοι 3.αρθρικός υμένας και 4. οι μύες δημιουργώντας αυτή την επώδυνη κατάσταση. ΣυΜΠτΩΜΑτΑ: Τα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας ξεκινούν ήπια και στην συνέχεια με τα χρόνια επιδεινώνονται. Ο ασθενής κατά την εμφάνιση της οστεοαρθρίτιδας θα νιώθει: 1. Πόνο στις αρθρώσεις σε κάθε κίνηση 2. Πόνο στα γόνατα 3. Πόνο στα ισχία 4. Δυσκαμψία 5. Ευαισθησία στην προσβεβλημένη περιοχή 6. Αίσθηση ότι η άρθρωση τρίβεται 7. Οίδημα και φλεγμονή ΑΙτΙΑ ΠΡΟΚλΗΣΗΣ: όπως αναφέραμε και πιο πάνω η οστεοαρθρίτιδα οφείλεται σε φθορά ή σταδιακή εκφύλιση των αρθρώσεων του σώματος που είναι αναπόφευκτο. Ο χόνδρος είναι ένας ιστός που διευκολύνει την κίνηση της άρθρωσης χωρίς να υπάρχει τριβή. Αν φθαρεί εντελώς, τότε τα οστά τρίβονται μεταξύ τους και έτσι ολόκληρη η άρθρωση υφίσταται βλάβη. Έτσι αλλάζει το οστό και φθείρονται οι ιστοί που κρατούν ενωμένες τις αρθρώσεις και προσκολλώνται στο κόκαλο. Επίσης φθείρονται οι σύνδεσμοι, ο

32 ευΖΗΝ

5. Κληρονομικότητα

υποχόνδριος ιστός, ο αρθρικός υμένας και οι μύες της περιοχής. ΠΑΡΑΓΟΝτΕΣ ΠΡΟΚλΗΣΗΣ ΟΣτΕΟΑΡΘΡΙτΙΔΑΣ: 1. Ηλικία 2. Προηγούμενοι τραυματισμοί 3. Φύλο, γυναίκες πιο συχνά 4. Παχυσαρκία

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΟΣτΕΟΑΡΘΡΙτΙΔΑΣ: H Θεραπεία της πάθησης αυτής εξαρτάται από το στάδιο στο οποίο βρίσκεται, από την ηλικία του ασθενή και από τους παράγοντες που αναφέραμε παραπάνω. Έτσι προσαρμόζουμε την θεραπεία κατάλληλα στον ασθενή μας ώστε να έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Τα φυσικά μέσα σε συνδυασμό και με ασκήσεις μπορεί να φέρουν πολύ καλά αποτελέσματα. Πάντα να θυμάστε 2 πράγματα: «ο κάθε ασθενής είναι ξεχωριστός» και «Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία»

ΚΩΝΣτΑΝτΙΝΟΣ ΑΡ. ΜΑΡΑΒΕΓΙΑΣ Γενικού Χειρουργού Επιστημονικού Διευθυντή ΆΝΑΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ

λεμφαδενας φροΥρος με ραδιοςημανςη ςτην αναςςα γενικη κλινικη

α τελευταία χρόνια, η βιοψία του λεμφαδένα φρουρού αποτελεί μια από τις σημαντικότερες εξελίξεις στη χειρουργική Ογκολογία. Ο φρουρός λεμφαδένας είναι ο πρώτος επιχώριος λεμφαδένας ο οποίος δέχεται όλα τα κύτταρα άρα και τα καρκινικά κύτταρα στις περιπτώσεις κακοηθών όγκων περνούν πάντα και φιλτράρονται σ'αυτόν τον πρώτο λεμφαδένα. Υπάρχουν συγκεκριμένοι τύποι καρκίνων όπως το κακόηθες μελάνωμα και ο καρκίνος του μαστού, οι οποίοι χαρακτηρίζονται από το λεγόμενο λεμφοτροπισμό, δηλαδή παρουσιάζουν μεγαλύτερη ευχέρεια διασποράς μέσα από τα λεμφικά αγγεία. για παράδειγμα, οι λεμφαδένες της μασχάλης, στον καρκίνο του μαστού, αφαιρούνται με σκοπό να δούμε αν ο όγκος έχει ξεφύγει από το μαστό προκαλώντας λεμφαδενική μετάσταση, πράγμα που αλλάζει τη σταδιοποίηση, τη θεραπευτική στρατηγική και τελικά την πρόγνωση. Παλαιότερα, ο χειρουργός ήταν αναγκασμένος να εξαιρεί πάντα όλους τους λεμφαδένες, γιατί δεν υπήρχε

τρόπος να διαχωριστεί αν είχαν προσβληθεί από μετάσταση ή όχι. Η βιοψία του φρουρού λεμφαδένα είναι μία ελάχιστα επεμβατική μέθοδος που μας επιτρέπει να μάθουμε εάν υπάρχει έστω και μία μικρή μετάσταση στην μασχάλη και να γίνει σταδιοποίηση του καρκίνου χωρίς να απαιτείται

λεμφαδενικός καθαρισμός. Η μέθοδος αυτή εγκαινιάστηκε το 1990 στην Αμερική και σήμερα αποτελεί μέθοδο ρουτίνας στις μονάδες μαστού σε ολόκληρο τον κόσμο. Εάν ο λεμφαδένας φρουρός έχει μετάσταση από καρκινικά κύτταρα τότε θα πρέπει να αφαιρεθούν χειρουργικά όλοι οι λεμφαδένες της μασχάλης. Εάν όμως δεν έχει υποστεί διήθηση τότε δεν χρειάζεται λεμφαδενικός καθαρισμός της μασχάλης, το χειρουργείο είναι μικρότερης έκτασης και η ανάρρωση και ποιότητα ζωής των ασθενών πολύ καλύτερη. Με αυτή τη μέθοδο η ασθενής μπορεί να γλιτώσει μία πολύ σοβαρή επέμβαση, η οποία πολλές φορές μπορεί να έχει σοβαρές παρενέργειες, όπως ο σχηματισμός λεμφοιδήματος ή ακόμη και κάποιου είδους δυσλειτουργία του άνω άκρου. Η μέθοδος του λεμφαδένα φρουρού θα πρέπει να εφαρμόζεται σε όλες τις ασθενείς οι οποίες κλινικά δεν έχουν ψηλαφητούς λεμφαδένες.

ευΖΗΝ 33

ΜΠΡΙΖΑΣ ΣτΕΡΓΙΟΣ MD Νευροχειρουργός Διευθυντής Β΄ Νευροχειρουργικής κλινικής ΙΑΣΩ Θεσσαλίας

αςταθεια ςπονδΥλικης ςτηλης - ςπονδΥλοδεςια

αστάθεια της σπονδυλικής στήλης αποτελεί το τελικό φαινόμενο το οποίο μπορεί να παρατηρηθεί σε πολλές παθήσεις. Οι παθήσεις αυτές της σπονδυλικής στήλης έχουν επίδραση στην σταθερότητα της σπονδυλικής στήλης. ως ορισμό της αστάθειας της σπονδυλικής στήλης θα λέγαμε ότι είναι η μη αποτελεσματική απορρόφηση και κατανομή των δυνάμεων που ασκούνται στην σπονδυλική στήλη κατά την καθημερινότητα του ανθρώπου με τελικό αποτέλεσμα την δημιουργία πόνου. Η σπονδυλική στήλη αποτελείται από τους σπονδύλους και τους μεσοσπονδύλιους δίσκους αλλά η συγκράτηση τους γίνεται κυρίως από τις αρθρώσεις, τους συνδέσμους και τα μυϊκά στοιχεία που την περιβάλουν. Οποιαδήποτε πάθηση που έχει επίδραση στα παραπάνω ανατομικά στοιχεία μπορεί δυνητικά να οδηγήσει σε αστάθεια. Η αστάθεια της σπονδυλικής στήλης μπορεί να δημιουργηθεί κυρίως από δύο κατηγορίες παθήσεων: τις τραυματικές και τις εκφυλιστικές. Οι τραυματικές παθήσεις αφορούν τα κατάγματα και τα υπερξαρθρήματα που μπορούν να συμβούν σε οποιοδήποτε

34 ευΖΗΝ

Τραυματική σπονδυλολίσθηση Α6-Α7

Πρόσθια αυχενική σπονδυλοδεσία στον Α6-Α7 σπόνδυλο

σημείο της σπονδυλικής στήλης (αυχενική, θωρακική και οσφυϊκή μοίρα). Συμβαίνουν μετά από τροχαία ατυχήματα, πτώση από ύψος κ.α. Οι κακώσεις αυτές μπορεί να οδηγήσουν σε βαριά νευρολογική σημειολογία και χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση (εντός 24 ωρών). Παρατηρούνται συνήθως σε νεαρότερη ηλικία χωρίς απαραίτητα να προϋπάρχει προηγούμενο ιστορικό από την σπονδυλική στήλη. Στις τραυματικές κακώσεις της σπονδυλικής στήλης θα πρέπει ξεχωριστά για κάθε ασθενή να γίνεται σταδιοποίηση έτσι ώστε να διευκρινιστεί εάν υπάρχει αστάθεια. Δεν οδηγούν όλες οι κακώσεις σε αστάθεια οπότε διαφέρει και η αντιμετώπιση τους.

Οι εκφυλιστικές παθήσεις αφορούν κυρίως μεγαλύτερης ηλικίας ασθενείς στους οποίους λόγω κυρίως καταπόνησης της σπονδυλικής στήλης επέρχεται αλλοίωση των συνδεσμικών στοιχείων. Αφορούν στην πλειονοτητά τους την οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης και ο κυριότερος αντιπρόσωπος είναι η σπονδυλολίσθηση. Σπονδυλολίσθηση ονομάζεται η πάθηση που αφορά την πρόσθια μετατόπιση ενός σπονδύλου σε σχέση με τον κάτωθεν παρακείμενο σπόνδυλο παρόλο που υπάρχει ακεραιότητα των οπίσθιων τμημάτων του σπονδύλου (πέταλο). Είναι αποτέλεσμα εκφυλιστικών αλλοιώσεων που αφορούν τον μεσοσπονδύλιο δίσκο και τις αρθρώσεις των σπονδύλων.

Πλέον η νευροχειρουργική παρέμβαση για την θεραπεία της αστάθειας είναι μόνιμη, ασφαλής και οριστική με την διενέργεια σπονδυλοδεσίας. Η σπονδυλοδεσία πλέον αποτελεί επέμβαση ρουτίνας με μικρή διάρκεια και ολιγοήμερη νοσηλεία. Η σπονδυλόλυση αποτελεί μία ξεχωριστή πάθηση και αφορά το κάταγμα που συμβαίνει στον σπόνδυλο και τον διαχωρίζει επί της ουσίας σε δύο μέρη (πρόσθιο και οπίσθιο).

Σπονδυλόλυση του Ο5 σπονδύλου

Η σπονδυλική στένωση ή σπονδύλωση αποτελεί μία εκφυλιστική πάθηση κατά την οποία λόγω εκφυλιστικών διεργασιών που συμβαίνουν στην σπονδυλική στήλη όπως δισκοκήλες, οστεόφυτα ή υπερτροφία των αρθρώσεων, οδηγεί σε ελάττωση κάτω των 12 χιλιοστών της διαμέτρου του σπονδυλικού σωλήνα. Η υπερτροφία των συνδέσμων μερικές φορές συμβαίνει ως αντισταθμιστικός μηχανισμός του οργανισμού για την αντιμετώπιση της αστάθειας.

μπορεί να διαφέρουν. Στην αυχενική μοίρα κυρίως παρατηρείται δυσκαμψία, αυχεναλγία που επιδεινώνεται με κάθε κίνηση, αστάθεια στην βάδιση και ίλιγγος. Στην θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης ο πόνος εκτός από το σημείο της αστάθεια μπορεί να αντανακλά κατά μήκος των πλευρών. Στην οσφυϊκή μοίρα αφορά την χαρακτηριστική οσφυαλγία, άλγος στην μέση με αντανάκλαση στους γλουτούς και στους μηρούς που επιδεινώνεται με την βάδιση και την ορθοστάτηση. Επίσης αναφέρονται συμπτώματα όπως μουδιάσματα και αδυναμία στα κάτω άκρα. Η διάγνωση της αστάθειας γίνεται κυρίως από την κλινική εξέταση και επιβεβαιώνεται από τον απεικονιστικό έλεγχο με απλές ακτινογραφίες και στην συνέχεια με αξονική και μαγνητική τομογραφία. Η θεραπεία της αστάθειας εφόσον επιβεβαιωθεί γίνεται με την στήριξη της σπονδυλικής στήλης (σπονδυλοδεσία). Η σπονδυλοδεσία εφόσον γίνεται μόνο σε περιπτώσεις που υπάρχει πιστοποιημένη αστάθεια αποτελεί την μοναδική και ταυτόχρονα την οριστική θεραπεία. Η σπονδυλοδεσία γίνεται με κύριο στόχο και σκοπό την προστασία των νευρικών στοιχείων (νωτιαίος μυελός, νωτιαία νεύρα), για την αποφυγή κινητικών διαταραχών (αναπηρία). Με την πρόοδο της τεχνολογίας και την εμπειρία της νευροχειρουργικής ομάδας η σπονδυλοδεσία αποτελεί πλέον μία επέμβαση ρουτίνας. Αναλόγως της πάθησης υπάρχει η δυνατότητα η σπονδυλοδεσία να γίνει ανοικτά ή διαδερμικά. Κατά την διάρκεια της επέμβασης υπάρχει η δυνατότητα ελέγχου της σωστής τοποθέτησης των υλικών καθιστώντας την σπονδυλοδεσία μία ασφαλή και αποτελεσματική μέθοδο. Το κρίσιμο σημείο είναι να έχει αποφασιστεί προεγχειρητικά το είδος της σπονδυλοδεσίας και φυσικά η έκταση της (αριθμός σπονδύλων).

Θα πρέπει να αφορά εξατομικευμένα τον κάθε ασθενή και να μην γίνεται ούτε λιγότερη αλλά και ούτε περισσότερη σπονδυλοδεσία από αυτή που χρειάζεται. Η νοσηλεία που χρειάζεται είναι συνήθως ολιγοήμερη (1 έως 2 ημέρες) και στην συνέχεια ο ασθενής επιστρέφει στην οικία του. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν χρειάζονται μετεγχειρητικά ειδικές θεραπείες ή παραμονή σε κέντρο αποκατάστασης. Η έγκαιρη θεραπεία της αστάθειας, πριν δημιουργήσει νευρολογικά προβλήματα στον ασθενή, αποτελεί το πιο σημαντικό στοιχείο.

Εκφυλιστική σκολίωση οσφυϊκής μοίρας

Στένωση στο Ο4-Ο5 μεσοσπονδύλιο διάστημα

Η κλινική εικόνα όλων των παραπάνω παθήσεων είναι πολλές φορές όμοια λόγω του ότι οδηγούν σε αστάθεια. Ο πόνος είναι χαρακτηριστικός και αφορά το σημείο της αστάθειας με μικρή ή μηδαμινή αντανάκλαση στα άκρα. Αναλόγως εάν αφορά την αυχενική, την θωρακική ή την οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης τα συμπτώματα

Σπονδυλοδεσία Θ12 έως Ι1

Σπονδυλοδεσία Ο4 έως Ι1 σπονδύλου λόγω σπονδυλόλυσης

ευΖΗΝ 35

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΑΡΙτΟΣ Ειδικός Παιδίατρος Μέλος της «European Respiratory Society» drharitos.blogspot.com

ποιος φοβαται τον παιδικο βηχα;

βήχας για τους γονείς του παιδιατρικού ασθενή είναι ένας ανεπιθύμητος επισκέπτης. Είναι θορυβώδης και ως εκ τούτου ενοχλητικός, και ο παιδίατρος «οφείλει» με κάποιον τρόπο να τον εξαφανίσει. Αυτό, στις μισές τουλάχιστον περιπτώσεις είναι λάθος, καθώς ο βήχας πέρα από σύμπτωμα νόσου, είναι ένα φυσιολογικό αντανακλαστικό, που ο οργανισμός μας το ενεργοποιεί για να καθαρίσει τον αεραγωγό μας.

συμπτώματα, όπως ανορεξία, στασιμότητα ανάπτυξης ή υποτροπιάζουσες λοιμώξεις. Ο οξύς βήχας είναι συνήθως «καλοήθης». Συνοδεύει ως σύμπτωμα τις κοινές ιώσεις του αναπνευστικού, κρατά συνήθως 7-14 ημέρες και θα αποδράμει σταδιακά μόνος του, όπως και τα υπόλοιπα συμπτώματα. Σε περιπτώσεις που το παιδί δεν είναι «άρρωστο», ο βήχας του, ενίοτε ξηρός, επίμονος και προξυσμικός, μπορεί να είναι αποτέλεσμα αλλεργικής αντίδρασης σε εισπνεόμενα αεροαλλεργιογόνα στα πλαίσια αλλεργικής ρινίτιδας ή παιδικού άσθματος.

 το παιδί μου έχει βήχα. τι μπορεί να συμβαίνει; Ο βήχας διαχωρίζεται σε οξύς (διάρκειας μικρότερης των 3 εβδομάδων) και χρόνιος. Ο χρόνιος βήχας είναι πάντοτε αντικείμενο διερεύνησης και δεν πρέπει να αμελείται, ιδίως στις περιπτώσεις εκείνες που συνυπάρχουν και άλλα

 Σε ποιές περιπτώσεις το παιδί με βήχα πρέπει να επισκεφτεί τον γιατρό του; Α. όταν ο βήχας επιμένει άνω των δύο εβδομάδων Β. όταν συνυπάρχουν και άλλα αναπνευστικά συμπτώματα όπως δύσπνοια, ταχύπνοια, εισολκές

36 ευΖΗΝ

Γ. όταν ο βήχας αφυπνίζει συχνά το παιδί κατά τις νυχτερινές ώρες ή είναι τόσο συχνός που εμποδίζει την καθημερινή του δραστηριότητα Δ. όταν εμφανίζεται κάτω από ορισμένες ειδικές συνθήκες (μετά την άσκηση, κατά την έκθεση σε γρασίδια, σκόνη, υγρασία κτλ)  Πώς πρέπει ο γιατρός να προσεγγίσει το παιδί που βήχει; Σε περιπτώσεις χρόνιου βήχα απαιτούνται απεικονιστικές εξετάσεις αλλά και λειτουργικές δοκιμασίες των πνευμόνων, όπως η σπιρομέτρηση με δοκιμασία αντιστρεπτότητας, η οποία όμως διενεργείται σε παιδιά ηλικίας άνω των 5 ετών. Θεμελιώδους σημασία είναι πάντοτε η λεπτομερής λήψη του ιστορικού, ενώ χρειάζεται χρόνος για να εξηγήσει κανείς στους γονείς την φύση του βήχα και την περιορισμένη ανάγκη για φάρμακα, στις περιπτώσεις που αυτός είναι «φυσιολογικός» ή αναμενόμενος.

ανAπτΥξη δεξιοτHτων ςτην προςχολικH ηλικiα

Άξιον Λόγου ΧΙΟΝΙΔΗΣ ΑλΕξΙΟΣ

λογοθεραπευτής Ειδικός Παιδαγωγός

38 ευΖΗΝ

Από την Επιστημονική Ομάδα του Κέντρου Λογοθεραπείας - Ειδικής Αγωγής «Άξιον Λόγου»

την έναρξη της παιδικής ηλικίας, παρατηρείται αλλαγή στη συμπεριφορά των παιδιών καθώς αρχίζουν να αναζητούν την κοινωνική επαφή με συνομηλίκους. Σε αυτό το στάδιο της ανάπτυξης οι γνωστικές δεξιότητες αναπτύσσονται με γοργό ρυθμό, ενώ οι γλωσσικές, οι κοινωνικές, οι επικοινωνιακές και οι κινητικές δεξιότητες παρουσιάζουν σημαντική βελτίωση. Τα παιδιά μέσα από το παιχνίδι δοκιμάζουν τις δεξιότητές τους: πόση δύναμη έχει το σώμα, πώς θα επικοινωνήσω τις ανάγκες μου, πώς θα αλληλεπιδράσω, πώς θα πω αυτό που σκέφτομαι. Αυτό το κρίσιμο αναπτυξιακό στάδιο συμπίπτει με την έναρξη του νηπιαγωγείου. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να γίνει προσεκτική και ενδελεχής παρατήρηση του παιδιού τόσο στο σπίτι όσο και στο σχολείο.

ΠΑΡΑτHΡΗΣΗ ΑΝAΠτυξΗΣ

Επικοινωνία/Γλωσσική ανάπτυξη • Μιλάει καθαρά. • Λέει το ονοματεπώνυμό του και την ηλικία του. • Μπορεί να διηγηθεί μια απλή ιστορία χρησιμοποιώντας ολοκληρωμένες προτάσεις. Η ιστορία έχει αρχή, μέση και τέλος. • χρησιμοποιεί σωστά τους χρόνους και τον ενικό και πληθυντικό αριθμό. • Μπορεί να προσδιορίσει απλές έννοιες.

• Απαντά σε ερωτήσεις που ξεκινούν με «πώς» και «γιατί». • Μπορεί να επαναλάβει μια σύνθετη πρόταση. Κινητική ανάπτυξη Αδρή κινητικότητα • Στέκεται στο ένα πόδι. • Κάνει βήματα κουτσό. • Πετά και πιάνει την μπάλα. • Κάνει κούνια μόνο του και σκαρφαλώνει. • Κατεβαίνει τις σκάλες με άνεση αλλάζοντας τα πόδια.

λεπτή κινητικότητα • Κόβει με το ψαλίδι. • Ώριμη σύλληψη του μολυβιού (δυναμική τριποδική). • Μπορεί να γράψει μερικά γράμματα ή αριθμούς ή το όνομά του. • Αντιγράφει απλά γεωμετρικά σχήματα. Γνωστική ανάπτυξη • Αναγνωρίζει κάποια γράμματα ή αριθμούς εκτός σειράς. • Μετράει 10 ή περισσότερα αντικείμενα. • Μπορεί να ζωγραφίσει έναν άνθρωπο με τα βασικά μέλη του σώματος. • γνωρίζει τις ημέρες της εβδομάδας

(ακολουθίες). • γνωρίζει τα χρώματα. • Καταλαβαίνει τις χρονικές έννοιες πρινμετά, χθες-σήμερα-αύριο. Κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη • Μπορεί να δέχεται κανόνες. • Μερικές φορές είναι απαιτητικό και κάποιες φορές πολύ συνεργάσιμο. • Του αρέσει το τραγούδι, ο χορός και το θεατρικό παιχνίδι. • Μπορεί να αντιληφθεί τη διαφορά μεταξύ φανταστικού και πραγματικού. • Το παιχνίδι είναι πιο συνεργατικό. Αυτοεξυπηρέτηση • Ντύνεται και ξεντύνεται μόνο του ή με ελάχιστη βοήθεια. • χρησιμοποιεί την τουαλέτα μόνο του. • Πλένει τα δόντια του αποτελεσματικά. • Τρώει χωρίς βοήθεια. Παρατηρώντας ένα παιδί ενδεχομένως να διαπιστωθούν κάποιες αδυναμίες ή ελλείψεις στην ανάπτυξή του.

τΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΝΗΣυΧΗΣΕΙ ΕΝΑΝ ΓΟΝΙΟ;

Δυσκολίες στον λόγο • Δυσκολίες στην άρθρωση ή/και τη φωνολογία: απουσία φωνημάτων ή συλλαβών (π.χ. τέχω αντί τρέχω, πολατο αντί ποδήλατο),

Άξιον Λόγου Λογοθεραπεία Εργοθεραπεία Ειδική Διαπαιδαγώγηση Ψυχολογική Υποστήριξη

• • • • •

αντικαταστάσεις (π.χ. λόδα αντί για ρόδα), αντιμεταθέσεις (π.χ. πότρα αντί πόρτα). Δυσκολίες στη σύνταξη και τη δομή των προτάσεων (π.χ. Αύριο ήρθα εδώ.). Φτωχό λεξιλόγιο (μονολεκτικές απαντήσεις, επανάληψη των ίδιων λέξεων). Δυσκολία στη ροή της ομιλίας. Αποφυγή ή περιορισμένη ικανότητα περιγραφής και αφήγησης. Δυσκολία στην κατανόηση του προφορικού λόγου και των σύνθετων εντολών.

Δυσκολίες στην κινητικότητα • Αδιαφοροποίητη πλευρίωση (μη επιλογή επικρατούντος χεριού). • Δυσκολία στις γραφο-κινητικές δεξιότητες. • Αδεξιότητα και μη καλός οπτικοκινητικός συντονισμός (π.χ. σκοντάφτουν συχνά, δεν μπορούν να πιάσουν την μπάλα). Κοινωνικο-συναισθηματικές δυσκολίες • Άγχος αποχωρισμού. • Κοινωνική απομόνωση. • Συγκρούσεις με συνομηλίκους και ματαίωση. • Μη τήρηση των ορίων και των κανόνων που θέτουν οι ενήλικες. Μειωμένη ικανότητα προσοχής Μειωμένη μνήμη υπερκινητικότητα Στην περίπτωση που οι γονείς αντιληφθούν κάποια από τις παραπάνω δυσκολίες καλό είναι να απευθυνθούν στους ειδικούς που ασχολούνται με την εκάστοτε δεξιότητα, όπως είναι ο λογοθεραπευτής, ο εργοθεραπευτής, ο ειδικός παιδαγωγός, ο φυσιοθεραπευτής, ο ψυχολόγος. Ο εκάστοτε ειδικός θα πραγματοποιήσει την αξιολόγησή του και ολοκληρώνοντάς την, θα αναγνωρίσει τις

ΚΕΝΤΡΙΚΟ: Κ. ΓΚΛΑΒΑΝΗ 50 & ΕΡΜΟΥ ΒΟΛΟΣ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑ: ΚΩΝΣΤΑΝΤΑ 11 ΜΕ 28ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ΑΓΡΙΑ

δυνατότητες και τις δυσκολίες σε τομείς της ανάπτυξης και θα προτείνει το αντίστοιχο θεραπευτικό πρόγραμμα. Οι δυσκολίες που είναι πιθανό να παρατηρηθούν στις γλωσσικές, κινητικές και κοινωνικές δεξιότητες του παιδιού, στην ικανότητά της συγκέντρωσης και στην ολοκλήρωση δραστηριοτήτων, στην εκτέλεση εντολών και γενικά στο επίπεδο ωριμότητάς του, μπορεί να επηρεάσουν τη σχολική ένταξη και τη μαθησιακή διαδικασία και επίδοση. Ανάλογα με το βαθμό της δυσκολίας, είναι δυνατόν είτε να δοθούν οδηγίες στους γονείς είτε να ενταχθεί το παιδί σε εξατομικευμένο πρόγραμμα παρέμβασης.

τΙ ΜΠΟΡΟυΝ ΝΑ ΚΑΝΟυΝ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ;

• Η ανάγνωση βιβλίων και η αφήγηση παραμυθιών καλλιεργούν τη φαντασία των παιδιών, βοηθούν στην ανάπτυξη του προφορικού λόγου μέσα από τον εμπλουτισμό του λεξιλογίου, διευρύνουν το πεδίο της συγκέντρωσης και ενδυναμώνουν τη μνήμη. • Οι κατασκευές και οι χειροτεχνίες με χρήση ψαλιδιού, πινέλων, μαρκαδόρων και άλλων υλικών συντελούν στη βελτίωση της λεπτής κινητικότητας και του οπτικο-κινητικού συντονισμού και ενισχύουν τη συγκέντρωση. • Τα παιχνίδια στη φύση, όπως στην αμμουδιά ή σε ένα δάσος, ενδυναμώνουν την οπτική αντίληψη και την ισορροπία και τα παιδιά αποκτούν αυτοπεποίθηση στην κίνηση τους στο χώρο. • Τα επιτραπέζια παιχνίδια - κυρίως με συνομήλικους - αναπτύσσουν τον προφορικό λόγο, τη μνήμη, την κίνηση, τον οπτικο-κινητικό συντονισμό και τη συγκέντρωση. • Η παρότρυνση για την ανάπτυξη φιλικών δεσμών και η ουσιαστική επικοινωνία των ενηλίκων με τα παιδιά βελτιώνουν την αυτοεικόνα του παιδιού.

Τηλ.: 24210 21227 Κιν: 697 2422632 e-mail:info@aksionlogou.gr www.aksionlogou.gr

ευΖΗΝ 39

ΔΗΜΗτΡΙΟΣ ΠΕτΡΟυ ΕΙΔΙΚΟΣ ΡΕυΜΑτΟλΟΓΟΣ Ορισμός Η ινομυαλγία είναι μια κατάσταση, στην οποία οι ασθενείς παρουσιάζουν χρόνιο μυοσκελετικό πόνο σε περιοχές όπως οι μύες, οι τένοντες και οι σύνδεσμοι. Η ινομυαλγία παρουσιάζεται σε ένα 3% του πληθυσμού και προσβάλλει κυρίως τις γυναίκες, ιδίως εκείνες άνω των 40 ετών. χρόνια ρευματικά νοσήματα,όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος μπορεί να συνοδεύονται από ινομυαλγία. Συμπτώματα χαρακτηριστικοί είναι οι πόνοι σε συγκεκριμένα μέρη του σώματος,όπως στη βάση του κρανίου, στη βάση του αυχένα, στην κορυφή των ώμων, στο εσωτερικό άκρο των ωμοπλατών, κάτω από τους αγκώνες, στην κορυφή του στέρνου, στους γλουτούς, στους μείζονες τροχαντήρες και στην έσω επιφάνεια των γονάτων. όλα τα σημεία εμφανίζονται συμμετρικα και στις 2 πλευρές του σώματος. Αν 11 από τα σημεία αυτά είναι ευαίσθητα θεωρείται πολύ πιθανή η διάγνωση. Στην ινομυαλγία δεν ανευρίσκεται φλεγμονή ή πρήξιμο στις αρθρώσεις. Επίσης, οι εργαστηριακές εξετάσεις, οπως οι δείκτες φλεγμονής είναι φυσιολογικές Οι ασθενείς με ινομυαλγία παρουσιάζουν συχνά πονοκεφάλους, ιδίως του τύπου της ημικρανίας και σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Επίσης, τα άτομα αυτά παρουσιάζουν διαταραχές

40 ευΖΗΝ

ινομΥαλγια- ςΥνδρομο χρονιας κοπωςης του ύπνου, σύνδρομο «ανησύχων ποδιών» και κατάθλιψη. Καταστάσεις που μιμούνται την ινομυαλγία Ρευματικά νοσήματα όπως η ρευματική πολυμυαλγία, η μυοσίτιδα, ενδοκρινολογικές παθήσεις, όπως ο υποθυρεοειδισμός, ο υπερπαραθυρεοειδισμός κ.α. έχουν παρόμοια κλινική εικόνα. γι΄αυτό πρέπει να γίνεται εργαστηριακός έλεγχος για τους δείκτες φλεγμονής, ΤΚΕ, CRP,για μυικά ένζυμα (CPK) και εξετάσεις για λειτουργία θυρεοειδούς, παραθυρεοειδών (TSH, Ca). Οι ασθενείς με σύνδρομο «χρόνιας κόπωσης» (ΣχΚ) μπορεί να παρουσιάσουν συμπτώματα παρόμοια της ινομυαλγίας, όπως εύκολη κόπωση, ΕυΑΙΣΘΗτΑ ΣΗΜΕΙΑ ΙΝΟΜυΑλΓΙΑΣ

δυσκολία συγκέντρωσης, πονοκέφαλο και μυϊκούς πόνους. Είναι πιο πιθανό να έχουν συμπτώματα που να μοιάζουν με ίωση, όπως ελαφρύ πυρετό, πονόλαιμο και επώδυνους λεμφαδένες στη περιοχή του αυχένα και της μασχάλης. Ακόμη και ασθενείς που έχουν περάσει τη νόσο Covid 19, ιδιαίτερα εκείνοι που έχουν νοσηλευτεί σε ΜΕΘ μπορεί να παρουσιάσουν συμπτώματα που μοιάζουν με ινομυαλγία ή ΣχΚ. Θεραπεία Η Ινομυαλγία θεραπεύεται δύσκολα. Προσπαθούμε να ανακουφίσουμε τα συμπτώματα δίνοντας παυσίπονα (παρακεταμόλη, τραμαδόλη). Επίσης, χορηγούμε αντικαταθλιπτικά φάρμακα (αμιτρυπτιλίνη, ντουλοξετίνη), προσπαθώντας να βελτιώσουμε την ποιότητα του ύπνου, γι΄αυτό και τα δίνουμε τις βραδυνές ώρες. Μία σημαντική παράμετρος της θεραπείας είναι η αερόβια άσκηση, το περπάτημα, το κολύμπι και η ποδηλασία. Είναι σημαντικό να ξεκινάει κανείς με ήπια άσκηση 15-20 λεπτων 2-3 φορές την εβδομάδα και να αυξάνει σταδιακά την ένταση και τη διάρκειά της. Επίσης, βοηθούν ασκήσεις διάτασης των μυών και εφαρμογή τοπικά ζέστης, καθώς και ήπια χειρομάλαξη στις επώδυνες περιοχές. Ενίοτε βοηθάει και η ψυχολογική υποστήριξη των ασθενών, ώστε να διαχειριστούν καλύτερα στρεσσογόνες καταστάσεις που μπορούν να επιδεινώσουν τα συμπτώματά τους.

ΠΑξΙΝΟυ ΠΑΡΙΣΕΝΙΑ Πτυχιούχος Φυσικοθεραπεύτρια

μΥοςκελετικeς διαταραχeς- παθHςεις

ι μυοσκελετικές παθήσεις είναι μια κατηγορία παθήσεων που επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα ζωής των πασχόντων, περιορίζοντας τη λειτουργικότητά τους. Είναι παθήσεις που αποτελούν στις μέρες μας αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Κάθε άνθρωπος θα βιώσει κάποιο μυοσκελετικό πόνο ή τραυματισμό κάποια στιγμή στη ζωή του. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, οι αυξημένες εργασιακές απαιτήσεις, το χρόνιο στρες και άλλοι παράγοντες αυξάνουν την πιθανότητα κάποιας μυοσκελετικής πάθησης και όχι μόνο. Με τον όρο «μυοσκελετικές διαταραχές» συνήθως εννοούμε κακώσεις και παθήσεις που αφορούν σε οστά, μυς, αρθρώσεις, τένοντες και συνδέσμους. Ο μυοσκελετικός πόνος μπορεί να είναι οξύς, που σημαίνει ότι είναι ξαφνικός και

42 ευΖΗΝ

σοβαρός. Ή ο πόνος μπορεί να είναι χρόνιος (μακράς διαρκείας). Μπορεί να έχετε εντοπισμένο πόνο (σε μια περιοχή του σώματός σας) ή μπορεί να επηρεάσει ολόκληρο το σώμα σας. Οι πιο συνηθισμένοι τύποι μυοσκελετικού πόνου περιλαμβάνουν: Πόνος στα οστά από είτε από τραυματισμούς όπως κατάγματα οστών ή άλλοι μυοσκελετικοί τραυματισμοί. Λιγότερο συχνά, ένας όγκος μπορεί να προκαλέσει πόνο στα οστά. Πόνος στις αρθρώσεις όπου μπορεί να υπάρχει δυσκαμψία και φλεγμονή συχνά. Οι μυϊκοί σπασμοί, οι κράμπες και οι τραυματισμοί μπορούν να προκαλέσουν μυϊκό πόνο. Ορισμένες λοιμώξεις ή όγκοι μπορεί επίσης να οδηγήσουν σε μυϊκό πόνο. Οι σύνδεσμοι και οι τένοντες είναι ισχυρές ζώνες ιστού που συνδέουν τις αρθρώσεις και τα οστά. Διαστρέμματα, διατάσεις και τραυματισμοί κατάχρησης μπορεί να οδηγήσουν σε πόνο στους τένοντες ή στους συνδέσμους.

για την θεραπεία και αποκατάσταση αυτών παθήσεων, εκτός της ιατρικής παρέμβασης στην φυσικοθεραπεία χρησιμοποιούμε διάφορα, φυσικά μέσα και μεθόδους αποκατάστασης τόσο για την ανακούφιση και θεραπεία του πόνου όσο και για την βελτίωση της λειτουργικότητας της περιοχής που υποφέρει. Ενδεικτικά οι θεραπείες περιλαμβάνουν: Ηλεκτροθεραπεία: Εφαρμογή ηλεκτρικής ενέργειας για θεραπευτικούς σκοπούς. Υπάρχει το γαλβανικό ρεύμα, η ιοντοφόρεση, τα παλμικά ή διακοπτόμενα συνεχή ρεύματα, τα εναλλασσόμενα ρεύματα, ο διαδερμικός ηλεκτρικός νευρικός ερεθισμός (TENS). Διαθερμία: Θεραπευτική μέθοδος που στοχεύει στη θέρμανση των βαθύτερων ιστών μέσω ηλεκτρικής και ηλεκτρομαγνητικής ενέργειας που μετατρέπεται μέσα στο σώμα σε θερμότητα. υπέρηχο: όπου μετατρέπεται η ηλεκτρική ενέργεια σε ηχητικά κύματα

(υψηλής συχνότητας) με αποτελέσματα θερμικής επίδρασης, που μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του πόνου και το μυϊκό σπασμό και να προωθήσει τη διαδικασία επούλωσης. και επίδραση στην φλεγμονή και διαδικασία επισκευής του ιστού όπου μειώνει το χρόνο επούλωσης ορισμένων τραυματισμών των μαλακών ιστών. Laser: Τεχνητή ακτινοβολία με συμπυκνωμένη δέσμη φωτός όπου παρέχει ισχυρή αναλγητική και αντιφλεγμονώδη δράση ακόμα και βαθιά κάτω από την επιδερμίδα. Θερμά επιθέματα Δινόλουτρο: που με τη βοήθεια σχηματιζόμενης δίνης νερού ανακουφίζει οξείες, υποξείες και χρόνιες τραυματικές ή φλεγμονώδεις καταστάσεις Μάλαξη: μέσω της οποίας προκαλείται αύξηση της κυκλοφορίας του αίματος, προσφορά θρεπτικών ουσιών και απομάκρυνση των επιβλαβών ουσιών (προϊόντα καύσεων). Επίσης χρησιμοποιείται για χαλάρωση μυϊκού σπασμού, λύση συμφύσεων μεταξύ μυών και περιτονιών, όπως και λύση συμφύσεων μεταξύ δέρματος και υποδορίου ιστού. Κρουστικό υπέρηχο Shock wave therapy Ένα από τα πιο σύγχρονα μηχανήματα φυσικοθεραπείας με εξελιγμένη τεχνολογία με μια μη επεμβατική μέθοδος, όπου τα κρουστικά κύματα παράγονται από την κεφαλή του υπερήχου η οποία τοποθετείται στην περιοχή, ενεργοποιόντας τη διαδικασία αυτοεπούλωσης των ιστών, αυξάνοντας την αιμάτωση και τον μεταβολισμό της περιοχής, με άμεσο αποτέλεσμα την ανακούφιση του πόνου.

Αποσυμπίεση Σπονδυλικής Στήλης (DOC SYSTEM) Μια εναλλακτική λύση για παθήσεις οσφυαλγία, αυχεναλγία κήλη ή προβολή μεσοσπονδύλιο δίσκου. Η θεραπέια είναι αποτελεσματική και απόλυτα ασφαλής, με ανακούφηση στον πόνο και πιο ενεργητικό τρόπο ζωής. Οτ΄ροπος που ενεργεί είναι να ενυδατώνεται ο εκφυλισμένος μεσοσπονδύλιος δίσκος και να ενισχύεται με όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για να εκκινήσει την διαδικασία της επούλωσης. Θεραπεία TECAR Η θεραπεία αυτή τη στιγμή είναι η νούμερο ένα θεραπεία στον κόσμο στην αποκατάσταση μυοσκελετικών κακώσεων και αθλητικών τραυματισμών, δίνοντας πολύ γρήγορα θεραπευτικά αποτελέσματα από την πρώτη κιόλας θεραπεία μειώνοντας σημαντικά τον χρόνο αποκατάστασης σε σύγκριση με μηχανήματα παλαιότερης γενεά. Κινησιοθεραπεία: Εφαρμογή θεραπευτικών κινήσεων, απαραίτητων για τη διατήρηση της κινητικότητας των αρθρώσεων (ελαστικότητα μυών, τενόντων, συνδέσμων και αρθρικού θυλάκου), όπως και για τη διατήρηση τοπικά της κυκλοφορίας του αίματος και της λέμφου. Διακρίνονται σε παθητικές, είναι οι κίνησεις που πραγματοποιούνται χωρίς τη συμμετοχή του ασθενούς (από το φυσικοθεραπευτή). Ενεργοπαθητικές (υποβοηθούμενες) κινήσεις που εκτελούνται από τη δράση των μυών και υποβοηθούνται από το φυσικοθεραπευτή με σκοπό την ολοκλήρωσής τους Ενεργητικές είναι οι κινήσεις που εκτελούν οι μύες με δική τους δράση και χωρίς τη συμμετοχή άλλης εξωτερικής δύναμης. Σκοπός της

ενεργητικής κίνησης είναι η αύξηση της δύναμης και της αντοχής των μυών. Ενεργητικές κινήσεις με αντίσταση κατά την εκτέλεση των κινήσεων, παρεμβάλλεται εξωτερική αντίσταση είτε από το φυσικοθεραπευτή είτε με βάρη και λάστιχα, σκοπός των κίνησεων με αντίσταση είναι η αύξηση της μυϊκής δύναμης, καθώς και το μέγεθος της μάζας του μυός. Σημαντική δράση στην βελτίωση των μυοσκελετικών παθήσεων έχει και η θεραπευτική άσκηση με την μέθοδο Pilates Ο ρόλος του pilates είναι σε πρώτη φάση προληπτικός, αφού ενισχύει τους μυς της περιοχής, καθιστώντας τους δυνατούς και ικανούς να φέρουν σε πέρας τις σωματικές ανάγκες που προκύπτουν. τα οφέλη αυτής της μεθόδου είναι: • Η σωστή στάση και ενδυνάμωση των μυών του κορμού, αν υπάρχουν προβλήματα σ τη μέση ή την σπονδυλική στήλη (σκολίωση, λόρδωση ή κύφωση), το Pilates είναι σίγουρο ότι θα βοηθήσει. Βελτιώνοντας τη συμμετρική στάση του σώματος, τη σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης, της λεκάνης και της ωμοπλάτης. • Βελτίωση της αναπνοής και της κυκλοφορίας του αίματος • Αύξηση της κοιλιακής δύναμης • Το Pilates δίνει τεράστια έμφαση στην ενδυνάμωση του «κέντρου» του σώματος, δηλαδή, σε μύες που βρίσκονται μέσα ή γύρω από τους κοιλιακούς μυς σας και την πλάτη. Μέσα από την ενεργοποίηση του κέντρου, θα αποκτήσετε μεγαλύτερη σταθερότητα, δύναμη και ακρίβεια στις κινήσεις σας.

ευΖΗΝ 43

«να «βγαλοΥμε» απο την ροΥτινα μας ακινηςια, κακη διατροφη και καπνιςμα»

Συμβουλεύει ο Βολιώτης γιατρός και καθηγητής Θωρακοχειρουργικής του Α.Π.Θ. Χριστ. Φορούλης

«Η

πόλη του Βόλου προσφέρεται για άσκηση και άθληση με εξαιρετικές διαδρομές», αναφέρει ο Χριστόφορος Φορούλης, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργών Θώρακος-Καρδιάς-Αγγείων και καθηγητής Θωρακοχειρουργικής του Α.Π.Θ. με αφορμή και την πρόσφατη εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στον Βόλο, με τίτλο «Βήματα καρδιάς, ανάσες ζωής». Ο γιατρός, συνομιλώντας με τον Ηλία Κουτσερή, τονίζει τη σημασία της άσκησης στην καθημερινότητα, το κόψιμο του καπνίσματος και την πρόληψη, ως βήματα για μια υγιή και ισορροπημένη ζωή.

44 ευΖΗΝ

το κομμάτι της άθλησης και του περιπάτου έχει μια ιδιαίτερη βαρύτητα και για εσάς γιατρέ. Μιλήστε μας λίγο σχετικά με αυτό… Ακόμη και η πρόσφατη εκδήλωση στον Βόλο, έγινε για να τονίσει τη μεγάλη αξία που έχει η

καθημερινή άσκηση στην πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων, τον καρκίνο του πνεύμονα και τα αναπνευστικά νοσήματα. γι’ αυτό δώσαμε και τον τίτλο «βήματα καρδιάς, ανάσες ζωής». Θέλοντας να τονίσουμε, ότι όταν κάποιος περπατά 4χλμ. την ημέρα αυτή η πράξη από μόνης της, μπορεί να είναι φάρμακο. Είναι κάτι που αν το βάλουμε στο μυαλό μας και το πετύχουμε, ίσως να αποτελέσει το φάρμακο για την αντιμετώπιση οποιασδήποτε ασθένειας. Είναι κάτι όμως που μπορεί να είναι φάρμακο εξίσου και για τους ανθρώπους ηλικίας άνω των 55 και 60 ετών; Είναι ηλικίες οι οποίες μπορούν άνετα να περπατήσουν τόσα χιλιόμετρα και ακόμη παραπάνω. Σκοπός της καθημερινής άσκησης, είναι να προλάβουμε να ζήσουμε περισσότερα χρόνια ως υγιείς, γιατί η ιατρική μπορεί να μας προσφέρει και χρόνια ζωής, όντας ασθενείς.

Αυτό είναι το μεγάλο μήνυμα, ότι η άσκηση από μόνη της είναι φάρμακο που βελτιώνει πάρα πολύ τα πράγματα, μαζί με καλή διατροφή και φυσικά τη διακοπή του καπνίσματος, το οποίο είναι μια μεγάλη πηγή νοσηρότητας. Η μεσογειακή διατροφή είναι κατάλληλη για εμάς, ως Έλληνες. Μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να γίνει «εκτροπή» από την ισορροπημένη διατροφή, αλλά πρέπει πάντα να γυρνάμε σε αυτή. Αν σε όλα αυτά που αναφέρετε προσθέσουμε και την μείωση του άγχους θα φτάσουμε σε ένα ιδανικό, κατά κάποιον τρόπο, επίπεδο, σωστά; Ναι, ναι! Το άγχος, για να σας πω την αλήθεια, είναι δύσκολο να το αποβάλλουμε από την καθημερινότητά μας. Εμείς ως γιατροί κάνουμε εγχειρίσεις οι οποίες είναι σοβαρές και οι οποίες προκλήθηκαν από το στρες. Το άγχος προέρχεται από πάρα πολλά επαγγέλματα, καθώς το κάθε ένα, έχει τα δικά του προβλήματα. Είναι μια συνιστώσα της καθημερινότητάς μας, αλλά τα άλλα μπορούμε να τα βελτιώσουμε. Μπορούμε δηλαδή να «βγάλουμε» από την ρουτίνα μας την ακινησία, την κακή διατροφή και το κάπνισμα. Οι δείκτες νοσηρότητας στα καρδιαγγειακά νοσήματα, και στον

καρκίνο του πνεύμονα, έχουν βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια; όσον αφορά στον καρκίνο του πνεύμονα, δεν θα δούμε ακόμα βελτίωση στους δείκτες νοσηρότητας. Ο καρκίνος του πνεύμονα ακολουθεί την «επιδημία» του καπνίσματος. Πρώτα, σε μια κοινωνία καπνίζουν πολλά μέλη της και μετά από 25 χρόνια εμφανίζονται αυξημένα, τα περιστατικά καρκίνου του πνεύμονα. Εκτιμώ ότι από το 1990 έως το 1995 ήταν το «πικ» του καπνίσματος στην ελληνική κοινωνία, και έπειτα ξεκίνησε να χαλαρώνει. Αν προσθέσουμε από τότε συν 25 χρόνια, μέσα σε αυτή τη δεκαετία θα έχουμε ακόμα πολλά κρούσματα, ενώ στη συνέχεια θα αρχίσουν να μειώνονται.

πιστεύω ότι ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου ανάπτυξης καρκινώματος του πνεύμονα. Εάν προβούν στον προ-συμπτωματικό έλεγχο, με την αξονική τομογραφία, χαμηλής ακτινοβολίας, ανά χρονικά διαστήματα, μπορεί να βρεθεί το νεόπλασμα σε πολύ αρχικό στάδιο και να είναι πλήρως ιάσιμο. Η χειρουργική εξέλιξη της βλάβης αυτής έχει πενταετή επιβίωση πάνω από 90%.

Ο έλεγχος και η πρόληψη μπορεί να συμβάλλει στη διάγνωση πάρα πολλών παθήσεων. Ποια είναι όμως η διαδικασία της πρόληψης;Είναι τελικά ανώδυνη και μπορούμε να τη βάλουμε ως στόχο στο μυαλό μας; Ο σύγχρονος άνθρωπος οφείλει να ελέγχει κάποια πράγματα που σχετίζονται με την υγεία του. Στην ηλικία των 55 χρόνων, παραδείγματος χάριν, πρέπει να γίνει η εξέταση της κολονοσκόπησης. όσοι φροντίζουν τον εαυτό τους,την κάνουν. όσοι καπνίζουν ή όσοι κάπνιζαν παλιότερα πολύ και τώρα το έχουν σταματήσει, προσωπικά

«Μέσα σε αυτή τη δεκαετία θα έχουμε πολλά κρούσματα καρκίνου του πνεύμονα» σύμφωνα με τον γιατρό

“ ”

ευΖΗΝ 45

μια δiαιτα με πολλA ωμeγα-3 λιπαρA οξeα

και λiγα ωμeγα-6 βοηθA ςτη μεiωςη πονοκεφAλων

Σύμφωνα με νέα μελέτη Αμερικανών επιστημόνων Η συχνή κατανάλωση τροφών με άφθονα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα (υπάρχουν σε αρκετά ψάρια και θαλασσινά) μειώνει τόσο τη συχνότητα όσο και την ένταση των πονοκεφάλων και των ημικρανιών, σύμφωνα με μια νέα μελέτη Αμερικανών επιστημόνων, η οποία δίνει βάσιμη αισιοδοξία σε πολλούς ανθρώπους που υποφέρουν από επίμονους πονοκεφάλους. Αντίθετα τα ωμέγα-6 αυξάνουν την πιθανότητα των πονοκεφάλων και ημικρανιών. Οι ερευνητές του Εθνικού Ινστιτούτου γήρανσης των ΗΠΑ στη Βαλτιμόρη και του Πανεπιστημίου της Β.Καρολίνα, με επικεφαλής τον δρα Κρίστοφερ Ράμσντεν, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο βρετανικό ιατρικό περιοδικό "British Medical Journal" (BMJ), μελέτησαν 182 ασθενείς με μέση ηλικία 38 ετών (το 88% γυναίκες), που είχαν ημικρανίες για πέντε έως 20 μέρες μέσα στο μήνα (κατά μέσο όρο τις

μισές μέρες του μήνα) και επί περίπου πέντε ώρες τη μέρα. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν τυχαία σε τρεις ομάδες και ακολούθησαν διαφορετική διατροφή επί 16 εβδομάδες. Τα άτομα που κατανάλωναν πολλά ωμέγα-3, εμφάνισαν κατά μέσο όρο λιγότερους κατά 1,3 ώρες πονοκεφάλους τη μέρα, ενώ είχαν και δύο μέρες λιγότερες με πονοκέφαλο μέσα στο μήνα. όσοι έτρωγαν τροφές με πολλά ωμέγα-3 και, παράλληλα, με λίγα ωμέγα-6, είδαν ακόμη μεγαλύτερη βελτίωση, καθώς είχαν 1,7 λιγότερες ώρες πονοκέφαλο μέσα στη μέρα και τέσσερις λιγότερες μέρες με πονοκέφαλο μέσα στο μήνα. Αυτό δείχνει ότι ο καλύτερος συνδυασμός είναι να υπάρξει ταυτόχρονα αύξηση των ωμέγα-3 και μείωση των ωμέγα6 λιπαρών οξέων. Με αυτό τον τρόπο, οι πονοκέφαλοι γίνονται λιγότερο συχνοί, αλλά επίσης πιο σύντομοι και λιγότερο επώδυνοι.

Οι ημικρανίες, από τις συχνότερες αιτίες χρόνιου πόνου «Οι αλλαγές στη διατροφή μπορούν να προσφέρουν κάποια ανακούφιση στα εκατομμύρια των ανθρώπων που υποφέρουν από ημικρανίες και πονοκεφάλους. Οι τροφές που τρώμε, μπορούν να επηρεάσουν τον πόνο», δήλωσε ο Ράμσντεν. Οι ημικρανίες, μια νευρολογική πάθηση, είναι από τις συχνότερες αιτίες χρόνιου πόνου, χαμένων ωρών εργασίας και μειωμένης ποιότητας ζωής. Περισσότεροι από τέσσερα εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως πάσχουν από χρόνια ημικρανία (τουλάχιστον 15 μέρες το μήνα) και πάνω από το 90% των ασθενών δεν μπορούν να εργαστούν ή να λειτουργήσουν φυσιολογικά στη διάρκεια μιας κρίσης ημικρανίας, η οποία μπορεί να διαρκέσει από τέσσερις ώρες έως τρεις μέρες. Οι γυναίκες 18 έως 44 ετών είναι κατ' εξοχήν επιρρεπείς σε ημικρανίες. Εκτιμάται ότι σχεδόν μία στις πέντε γυναίκες στις ανεπτυγμένες χώρες υποφέρει από ημικρανίες κατά καιρούς. Τα υπάρχοντα φάρμακα συνήθως προσφέρουν μερική μόνο ανακούφιση και επίσης μπορούν να προκαλέσουν παρενέργειες, όπως υπνηλία ή εθισμό.

46 ευΖΗΝ

ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΝΙΚΟλΑΟΣ BSc, SRD, MPhil Κλινικός ΔιαιτολόγοςΔιατροφολόγος - Ερευνητής Tηλ.: 24210 31737 dieteticsvolos@gmail.com www.dietetics.com.gr

α τηγανητά φαγητά παρέχουν αυξημένη κατανάλωση θερμίδων, λόγω της υψηλής περιεκτικότητας τους σε λίπος, ενώ τα φυτικά έλαια, που χρησιμοποιούνται κατά το τηγάνισμα, προκαλούν την σύνθεση trans λιπαρών οξέων, που γνωρίζουμε ότι είναι επικίνδυνα για την υγεία. Επίσης, το τηγάνισμα, ως μέθοδος μαγειρέματος, προκαλεί την παραγωγή χημικών ουσιών, που κατά επέκταση προκαλούν φλεγμονές στο σώμα. Είναι ξεκάθαρο ότι η Δυτική διατροφή και ειδικά των ταχυφαγείων, δεν είναι η καταλληλότερη για την διασφάλιση της καρδιακής μας υγείας. Επιστήμονες από διαφορετικά πανεπιστήμια και ιατρικά κέντρα της Κίνας θέλησαν να μελετήσουν την επίδραση που έχουν συγκεκριμένα τα τηγανιτά τρόφιμα στην καρδιακή υγεία του ανθρώπου μελετώντας και αναλύοντας πληθώρα ερευνών που

τα τηγανητα Υπερ-αΥξανοΥν τον κινδΥνο καρδιακων επειςοδιων και εγκεφαλικων έγιναν μέχρι τον Απρίλιο του 2020. Οι επιστήμονες αρχικά μελέτησαν 17 έρευνες με συγκεντρωτικό αριθμό 562.445 συμμετέχοντες και 36.727 περιστατικά καρδιοαγγειακών παθήσεων, όπως καρδιακές προσβολές και εγκεφαλικά. Επίσης, μελέτησαν επιπλέον άλλες 6 έρευνες με συγκεντρωτικό αριθμό 754.873 συμμετέχοντες και 85.906 περιστατικά καρδιοαγγειακών παθήσεων, όπως καρδιακές προσβολές και εγκεφαλικά, για μια περίοδο 9,5 ετών. Τα αποτελέσματα της εκτενής στατιστικής ανάλυσης όλως αυτών των ερευνών έδειξε ότι τα άτομα με την υψηλότερη κατανάλωση τηγανιτών φαγητών, σε σχέση με αυτούς που δήλωσαν την χαμηλότερη κατανάλωση τηγανιτών φαγητών, παρουσίασαν 22 % αυξημένες πιθανότητες εκδήλωσης στεφανιαίας νόσου και 37 % αυξημένες πιθανότητες καρδιακής ανακοπής. Επίσης, αυτό το οποίο παρουσίασε η μελέτη ήταν ότι για κάθε επιπλέον 114 γραμμάρια

κατανάλωσης τηγανιτών φαγητών την εβδομάδα υπήρχε αύξηση 3 % στις πιθανότητες εκδήλωσης σημαντικού καρδιαγγειακού συμβάντος, αύξηση 2 % στις πιθανότητες εκδήλωσης στεφανιαίας νόσου και αύξηση 12 % στις πιθανότητες εκδήλωσης καρδιακής ανακοπής. Πολλές από τις έρευνες που χρησιμοποίησαν οι επιστήμονες επικεντρώνονταν σε συγκεκριμένο τηγανιτό φαγητό, όπως τηγανιτές πατάτες για παράδειγμα, αντί συγκεντρωτικής κατανάλωσης τηγανιτών τροφίμων, με αποτέλεσμα τα προαναφερθέντα αποτελέσματα της έρευνας να είναι πολύ χειρότερα στην πραγματικότητα, σύμφωνα πάντα με τους επιστήμονες. Συνεπώς, είναι αδήριτη ανάγκη για την διασφάλιση της καρδιακής, και όχι μόνο, υγείας να αποφεύγουμε όσο τον δυνατόν γίνεται τα τηγανιτά τρόφιμα και το τηγάνισμα ως μέθοδο μαγειρέματος και να είναι κάτι το οποίο καταναλώνουμε πάρα πολύ σπάνια.

ευΖΗΝ 47

«διοδος»: το 32,9% ωφελοΥμενων ςτη μαγνηςια ειχε ςΥναιςθηματικες διαταραχες και 26,23% αγχος Τις υπηρεσίες της Κινητής Μονάδας Μαγνησίας για την Ψυχική Υγεία έλαβαν συνολικά 169 ενήλικες

48 ευΖΗΝ

διαίτερα αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Κινητή Μονάδα Μαγνησίας για την Ψυχική Υγεία, που είναι δομή του φορέα Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης «ΔΙΟΔΟΣ Α.μ.Κ.Ε.». Από τον Ιανουάριο του 2020 έως και τον Ιούλιο του 2021 συνολικά 169 ενήλικες έλαβαν τις υπηρεσίες της Μονάδας, με το 32,9% των ωφελούμενων να έχει ψυχικές διαταραχές και το 26,3% αγχώδεις διαταραχές. Σημειώνεται δε, πως

τη βοήθεια της Μονάδας ζήτησαν περισσότερες γυναίκες από τους άνδρες, με το ποσοστό να ανέρχεται το 66,3% έναντι 33,7%. Ειδικότερα, η Κινητή Μονάδα Μαγνησίας για την Ψυχική Υγεία, που είναι δομή του φορέα Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης «ΔΙΟΔΟΣ Α.μ.Κ.Ε.», εποπτεύεται από το Υπουργείο Υγείας και χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα «ΕΣΠΑ Θεσσαλίας 2014 – 2020, με την συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Το έργο της επικεντρώνεται στην περιφέρεια, εκεί όπου η πρόσβαση σε ειδικούς ψυχικής υγείας είναι δύσκολη, έως αδύνατη σε πολλές περιπτώσεις. Απευθύνεται σε ανθρώπους που πάσχουν από ψυχικές διαταραχές, στους οικείους τους, αλλά και σε κάθε ενδιαφερόμενο για θέματα ψυχικής υγείας. Στα πλαίσια της ολοκλήρωσης του πρώτου κύκλου λειτουργίας από τον Ιανουάριο του 2020 έως και τον Ιούλιο του 2021 (18 μήνες), η διεπιστημονική ομάδα της Κινητής Μονάδας Μαγνησίας για την Ψυχική Υγεία παρουσιάζει στην κοινότητα τα πρώτα αποτελέσματα της δράσης της. όπως επισημαίνεται σχετικά στην

ενήλικες, εκ των οποίων το 33,7% είναι άνδρες και το 66,3% είναι γυναίκες. Σύμφωνα με τα έως τώρα δεδομένα παρατίθενται τα ποσοστά των δυσκολιών/διαταραχών που αντιμετωπίζουν οι ωφελούμενοι και αφορούν σε: • Συναισθηματικές διαταραχές 32,9% • Αγχώδεις διαταραχές 26,2% • Ψυχώσεις 11,8% • Διαταραχές προσωπικότητας 9,5% • Εξαρτήσεις 2,4% • Νοητική υστέρηση 1,8% • Αναπτυξιακές διαταραχές 1,2% • Διάφορα προβλήματα που σχετίζονται με την στέγαση και τις

ιατρικές συμβουλές, που δεν ταξινομούνται αλλού 11,8% Σύμφωνα με την διεπιστημονική ομάδα, ιδιαίτερα ενθαρρυντικά είναι και τα πρώτα στατιστικά στοιχεία που αφορούν την μείωση των ακούσιων νοσηλειών, μετά τις παρεμβάσεις της Κινητής Μονάδας Μαγνησίας για την Ψυχική Υγεία. Στόχος του προγράμματος ήταν και παραμένει, όσο το δυνατόν περισσότεροι άνθρωποι να λάβουν τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας που δικαιούνται, ανεξαρτήτως γεωγραφικών, οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών. Ενημερώνοντας ταυτόχρονα και τον υγιή πληθυσμό του κάθε τόπου για τα ευαίσθητα θέματα της ψυχικής υγείας,

ανακοίνωση «Παρά τις πρωτόγνωρες και εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες της πανδημίας, από την αρχή της λειτουργίας του έως και σήμερα, το πρόγραμμα στέφθηκε με επιτυχία». Ειδικότερα, τις υπηρεσίες της Κινητής Μονάδας Μαγνησίας για το διάστημα αυτό έχουν λάβει συνολικά 169

οικονομικές συνθήκες 0,6% • Άλλα προβλήματα που σχετίζονται με τις ομάδες πρωτογενούς στήριξης, περιλαμβανομένων και των οικογενειακών καταστάσεων 0,6%. • Άτομα που απευθύνονται στις υπηρεσίες υγείας για άλλες

γίνεται προσπάθεια να σπάσει η μοναξιά, η απόγνωση και το στίγμα της ψυχικής ασθένειας. για αυτό και η επέκταση του προγράμματος έως και τον Οκτώβριο του 2023, είναι ιδιαίτερη χαρά και τιμή για την διεπιστημονική ομάδα για την συνέχιση του κοινωφελούς έργου της.

ευΖΗΝ 49

ΖΑΒΑλIΓΚΟυ AΡτEΜΙΣ

το ταξiδι της ψΥχοθεραπεiας

Σ Ψυχολόγος

χεδόν όλοι μας, οποιασδήποτε ηλικίας, είναι πιθανό -σε συγκεκριμένες φάσεις της ζωής μας να αναζητήσουμε έναν/μια ψυχολόγο. Πριν την αναζήτηση αυτή, υπάρχουν πολλές ερωτήσεις, μύθοι και τις προκαταλήψεις που επικρατούν σε σχέση με το «τι είναι ψυχοθεραπεία». Στο σχετικό άρθρο σκέφτηκα να απαντήσω μερικές από αυτές.

είναι όμορφα, μα όσο πλησιάζουμε παρατηρούμε τη μεγάλη σημασία τους. Για ποιους είναι η ψυχοθεραπεία; Η ψυχοθεραπεία είναι για όλους, όμως είναι πολύ σημαντική για εκείνους που θέλουν να μείνουν, για εκείνους που επιθυμούν απαντήσεις και δεν θα φύγουν αν δεν πάρουν μερικές μαζί τους, με σκοπό να τις επεξεργαστούν ως την επόμενη φορά που θα συναντηθούμε, για εκείνους που βλέπουν την διαδικασία σοβαρά, καθώς απαιτεί δέσμευση και αφοσίωση .

τι ΕΙΝΑΙ ψυχοθεραπεία και τι ΔΕΝ είναι; Ψυχοθεραπεία είναι η λεκτική επικοινωνία μεταξύ προσώπου και ψυχολόγου όπου υπάρχουν τρία συστατικά κάθε ψυχοθεραπευτικής προσέγγισης του R (Rational)= Συλλογιστική/Θεωρία Ψυχοθεραπεία, R (Relationship)= Σχέση και R (Rituals) = Τεχνικές ή μέθοδοι. Δεν είναι ένας εφαρμοσμένος κλάδος. Δεν υπάρχει μια ενιαία μορφή Ψυχοθεραπείας. Υπάρχουν διάφορες Σχολές/Κατευθύνσεις/Μοντέλα με διαφορετικό Θεωρητικό προσανατολισμό και κάθε ένα ψυχοθεραπευτικό μοντέλο διαφοροποιείται ως προς τη δομή, το περιεχόμενο και το αποτέλεσμα της θεραπείας. Η ψυχοθεραπεία είναι μια συνέχεια που έχει πολλά ανεβοκατεβάσματα. ωστόσο, η ψυχοθεραπεία δεν είναι μια οριζόντια γραμμή που μοιάζει σαν μια ευθεία πορεία, ούτε είναι μόνο δράση αλλά και αναμονή. Δεν έχει σίγουρους σταθμούς, αλλά είναι ένα ταξίδι που έχει πολλά σημαντικά λιμάνια. Πολλές φορές κάποια από αυτά αν τα δούμε από μακριά δεν

τι συμβαίνει στη θεραπευτική διεργασία; Από τη μια όψη το πρόσωπο μπορεί να βιώνει την ηρεμία και από την άλλη πλευρά μπορεί να δει πως πολλά από όσα θεωρούσε σίγουρα, τώρα αιωρούνται, είναι χαοτικά γύρω του/της κι επιζητούν να τακτοποιηθούν από την αρχή. Μέσα στη διαδικασία της ψυχοθεραπείας ο/η θεραπευόμενος/η μπορεί να κάνει πολλά: 1. Μπορεί να συνεργαστεί ή να επαναστατήσει αγνοώντας την διαδικασία. 2. Μπορεί να προσπαθήσει ή να τεμπελιάσει 3. Μπορεί να θεωρήσει πως η ψυχοθεραπεία είναι μπελάς ή πως είναι μια πυξίδα 4. Μπορεί να συνεχίσει τις συναντήσεις για χρόνια, μπορεί όμως και να σταματήσει για πολύ καιρό ή για πάντα 5. Μπορεί να διακόψει για ένα χρονικό διάστημα και να επανέλθει συνειδητοποιώντας πως δεν έχει τελειώσει με τα ερωτήματα του. Ψάχνοντας την διερεύνηση και

αποδοχή του εαυτού Ποιος είναι ο δρόμος των συνεδριών; Είναι αυτός της επιθυμίας, καθώς η κάθε συνεδρία δεν είναι υπέροχη πάντα. Υπάρχουν στιγμές που θα αποχωρείτε από το γραφείο του/της ψυχολόγου δυσαρεστημένοι με σκέψεις πως όλη η διαδικασία πιθανόν να μην προχωράει Μα ούτε η συνεδρία είναι φρικτή. Μπορεί να φύγετε από το γραφείο του/της ψυχολόγου και να νιώθετε ικανοποιημένοι με τους διαλόγους σας. Ποιοτική συνεδρία είναι εκείνη που κατά την διάρκεια αυτής, μπορούμε όλοι μαζί στη κοινότητα της ψυχοθεραπείας να μοιραζόμαστε σκέψεις. Να θυμάστε.. πως στην κάθε συνεδρία ο δρόμος ΔΕΝ είναι στρωμένος, όμως έχει πολλά να σας δώσει. Τα πρόσωπα που θα κερδίσουν από την διάρκεια των συνεδριών, θα νιώσουν ευτυχία μέσα από την συνηδειτοποίηση των εσωτερικών ταυτοτήτων τους στα τοπία που τους συνδέουν τι κάνει Ο/Η ψυχολόγος Ο/Η ψυχολόγος θα παρακολουθήσει και θα προσπαθήσει να είναι δίπλα σας με εν συναίσθηση στα σκαμπανεβάσματα της όλης διαδικασίας. Είναι συνέχεια παρών/ούσα με διακριτικό τρόπο. χτίζετε μαζί την ψυχοθεραπευτική σχέση. Είναι βοηθοί, αλλά όχι φωτεινοί παντογνώστες. όμως ΜΗ περιμένετε πως θα έχετε δίπλα σας ένα θεό που θα αποφασίζει για εσάς. Η κάθε συζήτηση αφορά εσάς, όμως δεν σημαίνει πως η θέση του/της ψυχολόγου έχει μικρότερη αξία από τη δική σας.

«Μπορεί να γυρίσουμε όλο τον κόσμο, ψάχνοντας για την ομορφιά και τη γαλήνη. Αν όμως δεν την κουβαλάμε μέσα μας, δεν θα τη βρούμε πουθενά» Emerson γαλλίας 27 (με Δον Δαλεζίου) ΤΚ 38221, Βόλος Τ: 2421038407Κ: 6970686663 Email: artemiszavaligou@gmail.com www.zavaligkou.gr https://doitforme.eu/el

50 ευΖΗΝ

Βιβλιογραφία Γεωργαντά, Ε. (2003). Τι είναι ψυχοθεραπεία. Αθήνα: Ασημάκης. Μahoney, M. (1991). Human change process. N. York: Basic Books Morgan, A. (2011). Τι είναι η αφηγηματική θεραπεία. Αθήνα: University Studio Press

ΖΟυΚΑΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ

ΖΟυΚΑ ΝΙΚΗ

Φυσικοθεραπευτής (NDT) - Μέθοδος BOBATH, Αισθητηριακή ολοκλήρωση Παιδιατρική Φυσικοθεραπεία

Φυσικοθεραπεύτρια (BSc)

πρωιμη παρεμβαςη και φΥςικοθεραπεια

πρώιμη παρέμβαση είναι νευροαναπτυξιακές τεχνικές, οι οποίες εφαρμόζονται σε παιδιά από την ηλικία των 0 και μπορούν να συνεχιστούν έως ότου το παιδί έχει ανάγκη. Μέσα από αυτήν την διαδικασία προσπαθεί κανείς να δώσει τα σωστά ερεθίσματα στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο ενός παιδιού και να αντιμετωπίσει τυχόν παθολογίες που θα προκύψουν από περιγεννητικά συμβάντα, προωρότητα, παραμονή στις Μονάδες Εντατικής Νοσηλείας επί μακρόν κ.λπ. Μεγάλες μελέτες στο εξωτερικό έχουν αποδείξει ότι η πρώιμη παρέμβαση στα πρόωρα μωρά που δεν έχουν εγκεφαλική βλάβη βοηθάει τη νοητική και κοινωνική τους εξέλιξη τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής τους. όσον αφορά όμως παιδιά με πρώιμες κλινικές ενδείξεις εγκεφαλικής παράλυσης είναι σχεδόν επιβεβλημένο να υπάρξει πρώιμη παρέμβαση διότι η οδοί στον εγκέφαλο που εξελίσσονται μπορούν με τη βοήθεια της φυσικοθεραπείας να παρακάμψουν το σημείο της αρχικής βλάβης και να δημιουργήσουν καινούριες συνολικότερες διακλαδώσεις. Αυτό βασίζεται σε μια ιδιότητα του βρεφικού εγκεφάλου που λέγεται νευροπλαστικότητα και την οποία δεν έχει ο ενήλικας στον ίδιο βαθμό. (Ε. Σκουτέλη, 2017)

Τονίζεται επίσης, η σημασία της συμμετοχής και της υποστήριξης των γονέων στην πρώιμη παρέμβαση, δεδομένης της σχέσης-επίδρασης γονέαβρέφους στα αναπτυξιακά αποτελέσματα (Spittle A, Treyvaud K, 2016). Βάση αυτού, η συμβολή του θεραπευτή στο πρόγραμμα θα πρέπει να περιλαμβάνει και την καθοδήγηση των γονέων, μιας και είναι εκείνοι οι οποίοι έρχονται καθημερινά σε επαφή με το παιδί, το οποίο είναι δεκτικό και προσαρμόζεται, τόσο πνευματικά όσο και κινητικά, με κάθε ερέθισμα που δέχεται από το περιβάλλον του. Αυτό σημαίνει ότι οι γονείς θα πρέπει να διδαχθούν πώς να χειρίζονται σωστά το βρέφος μέσα από την καθημερινή τους ρουτίνα, όπως για παράδειγμα στον τρόπο με τον οποίο θα

Αθανασίου Διάκου 113, Βόλος T: 24210 49221 K: 6944 15 75 68

το πάρουν αγκαλιά, θα το αλλάξουν, θα το ταΐσουν κ.λπ. Υπάρχουν αναδυόμενες ενδείξεις, ότι ο αντίκτυπος στα αποτελέσματα της πρώιμης εκπαίδευσης με στόχο τη συμμετοχή των γονέων σε βρέφη με νευροαναπτυξιακές αναπηρίες, είναι σημαντικά ανώτερη από τα αποτελέσματα που επιτυγχάνονται σε μεγαλύτερα παιδιά και ενήλικες, ειδικά εάν η παρέμβαση ξεκινήσει τους πρώτους μήνες της ζωής. (Hutchon B, Gibbs D et al. 2019) Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, πόσο σημαντική είναι η πρώιμη παρέμβαση, όπως και η έγκαιρη και αξιόπιστη διάγνωση από ειδικούς (παιδιάτρους, νεογνολόγους, παιδό-νευρολόγους, ορθοπεδικούς), καθώς επίσης και η ευαισθητοποίηση των γονέων.

ευΖΗΝ 51

Ζωη ΓωΓοΥ «αγωνιοΥν και προβληματιΖονται οι γονεις» Για την υγιή εξέλιξη των παιδιών τους, μακριά από εξαρτήσεις

το πλαίσιο των προγραμμάτων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των γονέων, το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Π.Ε. Μαγνησίας «Πρόταση Ζωής»-ΟΚΑΝΑ πραγματοποιεί συχνά, ομάδες γονέων παιδιών σχολικής και εφηβικής ηλικίας, μέσω διαδικτύου, ομάδες «που έρχονται ως απάντηση στις αγωνίες των γονιών για τα παιδιά τους», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η κ. Ζωή Γώγου, ψυχολόγος του Κέντρου συνομιλώντας με τον Ηλία Κουτσερή. Εξηγεί ότι ο τρόπος λειτουργίας της ομάδας είναι καθαρά βιωματικός, ενώ οι θεματικές κινούνται σε πολλά διαφορετικά επίπεδα που σχετίζονται όχι μόνο με τα παιδιά, αλλά και με τους ίδιους τους γονείς. Η κ. γώγου αρχικά τόνισε, ότι το Κέντρο πραγματοποιεί ομάδες και προγράμματα για τους γονείς κάθε χρόνο, ήδη από το 1998, ημερομηνία έναρξης λειτουργίας της «Πρότασης Ζωής». Μάλιστα, οι δράσεις αυτές υπογράμμισε ότι έρχονται ως απάντηση στις αγωνίες των γονιών για τα παιδιά τους, αγωνίες που σχετίζονται με το πώς μπορούν να ανταποκριθούν καλύτερα στον ρόλο τους. για να καταστεί σαφής η έννοια της αγωνίας, η κ. γώγου εξηγεί ότι «βλέπουμε από την εμπειρία μας πως οι γονείς των παιδιών σχολικής, αλλά και εφηβικής ηλικίας που προσέρχονται στις ομάδες μας, συνήθως προβληματίζονται τόσο για τον τρόπο διαπαιδαγώγησης των παιδιών, αν θα είναι παραδοσιακοί ή μοντέρνοι στην προσέγγιση τους, αλλά και στο πώς θα βοηθήσουν τα παιδιά τους να εξελιχθούν σε υγιείς εφήβους και υγιείς ενήλικες, μακριά από εξαρτήσεις».

52 ευΖΗΝ

Βιωματικού χαρακτήρα ο τρόπος λειτουργίας της ομάδας Η κ. γώγου σημειώνει ότι οι προβληματισμοί των γονιών κάνουν αισθητή την «παρουσία» τους, μέσω της ομάδας όμως δίνεται η δυνατότητα να εκφράσουν αυτούς τους προβληματισμούς, αλλά και τις σκέψεις τους, όχι με διαλέξεις από τους ειδικούς, αλλά συμμετέχοντας ενεργά και οι ίδιοι. «Η διαδικασία γίνεται με κλειστές ομάδες βιωματικού χαρακτήρα», εξηγεί η ψυχολόγος. Αυτό σημαίνει πως οι γονείς μιλούν για τις δικές τους σκέψεις και τους προβληματισμούς που υπάρχουν στη δική τους οικογένεια. «Με αυτό τον τρόπο», συνεχίζει να αναλύει η ίδια, «γίνεται αναγνώριση των προσωπικών δυσκολιών που έχουν ή των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν με τα παιδιά τους». «Παρέχεται το κομμάτι της συμβουλευτικής και μάλιστα ο τρόπος που αναπτύσσονται τα θέματα είναι τέτοιος με σκοπό οι γονείς να νιώσουν ασφάλεια», αναφέρει, ενώ συμπληρώνει ότι βασικός πυλώνας της ελεύθερης έκφρασης είναι και η εχεμύθεια ανάμεσα στα μέλη της ομάδας. «Έτσι, ο καθένας μπορεί να εκφραστεί στον βαθμό που ο ίδιος επιθυμεί και νιώθει άνετα. Ακολούθως, ο γονέας έχει τη δυνατότητα να κλείσει και ατομικά ραντεβού εφόσον το επιθυμεί και να γίνει προσωπική συμβουλευτική», αναφέρει η ψυχολόγος. Η κ. γώγου εξηγεί ότι στην αρχή πολλοί γονείς έρχονται με επιφύλαξη, άλλοι από αυτούς είναι εξοικειωμένοι, ενώ άλλοι λιγότερο. «Παρατηρώ ότι τελευταία είναι πιο ανοιχτοί καθώς είναι πλήρως ενημερωμένοι για τον τρόπο διεξαγωγής των συνεδριών,

και έτσι είναι πιο αποφασισμένοι να συμμετέχουν σε όλο αυτό και να εκφραστούν», λέει χαρακτηριστικά η ίδια. Θεματικές του προγράμματος Η κ. γώγου ανέπτυξε και τη θεματική του τελευταίου προγράμματος, η οποία είναι οι εξαρτήσεις και τα αίτια. Τόνισε όμως ότι με τον ορισμό «εξαρτήσεις», εννοεί και τις νόμιμες και τις παράνομες, δηλαδή και τον τζόγο και τις εξαρτησιογόνες ουσίες. «γενικότερα από ό,τι μπορεί να εξαρτηθεί κανείς», σημειώνει. Ταυτόχρονα, θα αναλυθεί η έννοια των εξαρτήσεων, οι αιτίες και ποιος μπορεί να είναι ο ρόλος των γονιών ως προς την πρόληψη. Κύριο μέρος της θεματικής, θα είναι η έννοια της αυτοεκτίμησης. «Θα αναπτυχθεί η έννοια της αυτοεκτίμησης και προς τις δύο κατευθύνσεις. Συγκεκριμένα γίνεται προσπάθεια ενίσχυσης και της αυτοεκτίμησης των γονιών, αλλά και πώς οι γονείς θα ενισχύσουν την εκτίμηση των παιδιών τους», εξηγεί η ίδια. Μια θεματική επίσης, είναι η επικοινωνία, δηλαδή πώς θα επικοινωνούν οι γονείς καλύτερα με τον έφηβο, και ποιοι είναι οι φραγμοί στην επικοινωνία. Ταυτόχρονα, θα αποδοθεί, η λεγόμενη στην ψυχολογία της επιστήμης, ενεργητική ακρόαση, η οποία εφαρμόζεται στην επικοινωνία των γονιών με τα παιδιά με σκοπό να βελτιωθεί η σχέση μαζί τους. Τέλος, η κ. γώγου αναφέρεται και στην τελευταία θεματική η οποία είναι το κομμάτι της πειθαρχίας, δηλαδή το πώς μπορείς ένας γονιός να πειθαρχήσει τα παιδιά.

“

Προγράμματα βιωματικού χαρακτήρα που αφορούν στους γονείς, εφαρμόζει η «Πρόταση Ζωής»

”

ευΖΗΝ 53

HPV: θεραπεια για πανω απο 100 τΥποΥς

Το 80% του σεξουαλικά δραστήριου πληθυσμού θα έρθει σε επαφή με τον ιό

ο 80% του σεξουαλικά δραστήριου πληθυσμού θα έρθει σε επαφή με τον ιό HPV σε κάποια στιγμή της ζωής του. Η μετάδοσή του γίνεται κυρίως μέσω της σεξουαλικής επαφής και η εκδήλωσή του δημιουργεί καταρχήν θηλώματα σε διάφορα μέρη του σώματος. Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων έχει πάνω από 100 διαφορετικούς τύπους, μας ανέφερε ο κ. Στυλιανός Ίβρος, Διευθυντής Μονάδας Γυναικολογικής Ογκολογίας.

54 ευΖΗΝ

Ποιο είναι το προφίλ του ιού HPV; • Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων έχει πάνω από 100 διαφορετικούς τύπους. • Ο HPV δημιουργεί καταρχάς θηλώματα σε διάφορα μέρη του σώματος. • Μερικοί τύποι μολύνουν το πρόσωπο και το λαιμό, ενώ άλλοι τύποι τα άκρα του

σώματος. • Πάνω από 40 τύποι του ιού δρουν στην περιοχή των έξω και έσω γεννητικών οργάνων. • Οι περισσότερες λοιμώξεις με HPV δεν οδηγούν σε κακοήθεια. Μερικοί τύποι μπορεί να δημιουργήσουν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. • Ο εμβολιασμός μπορεί να εμποδίσει σε μεγάλο βαθμό τη λοίμωξη των γεννητικών οργάνων από τον ιό. τι σύμπτωμα προκαλεί ο HPV στα γεννητικά όργανα; Στις περισσότερες των περιπτώσεων το αμυντικό σύστημα του οργανισμού καταπολεμά από μόνο του τον εισβολέα HPV. Τα κονδυλώματα είναι δερματικές αλλοιώσεις που παρουσιάζονται συνήθως στο αιδοίο και στον πρωκτό. Μπορεί να προκαλέσουν πόνο, φαγούρα ή και να μας κάνουν να αισθανόμαστε άβολα.

Πώς μολυνόμαστε; Ο HPV μεταφέρεται, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, με τη σεξουαλική επαφή. Υπάρχουν και περιπτώσεις μόλυνσης του νεογνού από τη μητέρα κατά τη διάρκεια του φυσιολογικού τοκετού, εάν η επίτοκος έχει κονδυλώματα. Η εμφάνιση θηλωμάτων στο μωρό γίνεται στην περιοχή του ανώτερου αναπνευστικού ή στα γεννητικά του όργανα. υπάρχουν παράγοντες κινδύνου; υπάρχουν και είναι οι εξής: 1. Ο αριθμός των σεξουαλικών συντρόφων: όσο πιο μεγάλος ο αριθμός τους, τόσο αυξάνεται στατιστικά η περίπτωση μόλυνσης από τον ιό. 2. Η ηλικία: σε ηλικίες 20-30 ετών είναι πολύ συχνή η λοίμωξη, αλλά με μεγάλα ποσοστά αυτοΐασης. 3. Αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα λόγω λοίμωξης από τον ιό HIV ή λόγω λήψης φαρμάκων για καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος. 4. Δερματικές βλάβες. 5. Ακόμη και η απλή επαφή με κονδυλώματα αυξάνει τον κίνδυνο μόλυνσής μας.

Με ποιον τρόπο μπορώ να μάθω αν έχω κολλήσει τον ιό HPV; Υπάρχει η δυνατότητα ανίχνευσης του ιού με το test-pap, δηλαδή τη λήψη κυττάρων από τον τράχηλο της μήτρας. Οι κυτταρολόγοι μπορούν να εντοπίσουν μικροσκοπικές αλλοιώσεις των κυττάρων από τον HPV. Επίσης, με τη βοήθεια του HPV-DNA test μπορούμε να αναγνωρίσουμε επικίνδυνα στελέχη του ιού που μπορεί να δημιουργήσουν κακοήθεια τραχήλου μήτρας.Το test αυτό προτείνεται σε γυναίκες άνω των 30 ετών, ως συμπλήρωμα του test-pap. Επίσης, για παρακολούθηση της ασθενούς μετά από λοίμωξη με τον HPV. Προτεινόμενη θεραπεία • Η θεραπεία των κονδυλωμάτων είναι η αφαίρεσή τους με διαθερμία, laser ή κρυοπηξία, χειρουργικές μεθόδους που δίνουν άμεσα λύση στο πρόβλημα. • Μπορούμε επίσης να καταφέρουμε να τα εξαφανίσουμε με τη χρήση κρέμας τοπικά. • Όσον αφορά τον τράχηλο της μήτρας, σε προκαρκινικές αλλοιώσεις, μια τοπική εκτομή ή θεραπεία με laser, δίνουν σχεδόν

•

• •

πάντα οριστική λύση. Παραμένει όμως ο κίνδυνος της επαναλοίμωξης. Σε αρχόμενο στάδιο κακοήθειας τα ποσοστά ίασης είναι πολύ υψηλά, χάρη στη χρήση σύγχρονων μη ακρωτηριαστικών τεχνικών, που διατηρούν τη γονιμότητα. Όταν διαγνωσθούν προκαρκινικές αλλοιώσεις στον τράχηλο της μήτρας, πρέπει να εξατομικευθεί τη θεραπεία σύμφωνα με την ηλικία, το βαθμό των ενδοεπιθηλιακών αλλοιώσεων και με βάση τον οικογενειακό προγραμματισμό. Η θεραπεία, τις περισσότερες φορές, είναι μια μικρή τοπική εκτομή των βλαβών ή η εξάχνωση των αλλοιώσεων με laser. Η θεραπεία αυτή είναι συνήθης και οριστική, σε περιπτώσεις αρχόμενης κακοήθειας. υπάρχουν σύγχρονες τεχνικές, μη ακρωτηριαστικές, που οδηγούν στην ίαση με διατήρηση της γονιμότητας. Όλα αυτά αφορούν την δευτερογενή πρόληψη. όσον αφορά την πρωτογενή πρόληψη υπάρχει ο εμβολιασμός. Μπορούμε να αρχίσουμε σε μικρές ηλικίες (από τα 9 έτη), μειώνοντας την περίπτωση μετάδοσης του ιού καθώς τα εμβόλια δεν παρουσιάζουν παρενέργειες.

ευΖΗΝ 55

νεα πολΥςΥνθετη αντιμετωπιςη των παθηςεων τοΥ αγκωνα

Με τεχνητά ορθοπεδικά εξαρτήματα και εφαρμογή ειδικών πρωτοκόλλων

ημαντική μείωση στις αναπηρίες, αναβάθμιση της ποιότητας της ζωής των πασχόντων και εξοικονόμηση δεκάδων δισεκατομμυρίων στην παγκόσμια οικονομία, προσφέρει η νέα πολυσύνθετη αντιμετώπιση των παθήσεων του αγκώνα! Αυτό τονίζει ο διαπρεπής χειρουργός Ορθοπεδικός- Μικροχειρουργός χεριού, Δρ. Ιωάννης Α. Ιγνατιάδης, Διευθυντής Κλινικής Μικροχειρουργικής Άκρων. «Η αλματώδης εξέλιξη στη τεχνολογία δίνει λύση με θεαματικά αποτελέσματα σε πολλά χρόνια προβλήματα στον τομέα της ορθοπεδικής και ιδιαίτερα στην αντιμετώπιση των παθήσεων του αγκώνα» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Ιγνατιάδης και διευκρίνισε: «Οι παθήσεις (τραυματικές και μετατραυματικές) του αγκώνα σε ετήσια βάση ταλαιπωρούν εκατομμύρια ανθρώπους παραγωγικής ηλικίας, σε ολόκληρο τον κόσμο και μέχρι χτες προκαλούσαν χιλιάδες αναπηρίες, ενώ ταυτόχρονα είχαν τεράστιο οικονομικό κόστος τόσο στα ασφαλιστικά ταμεία όσο και στην παγκόσμια οικονομία από τις χαμένες εργατοώρες». Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο κ Ιγνατιάδης σε πρόσφατο συνέδριο, η πολυσύνθετη αντιμετώπιση των παθήσεων του αγκώνα οφείλεται στα νέα τεχνητά ορθοπεδικά εξαρτήματα και στη εφαρμογή ειδικών πρωτοκόλλων και στα δυο στάδια. Δηλαδή και στους επείγοντες

56 ευΖΗΝ

ενδαρθρικούς βαρείς τραυματισμούς (ενίοτε σύνθετοι, με αστάθεια ή μη) και στη χρόνια μετατραυματική αρθροπάθεια. Άμεση αντιμετώπιση παθήσεων αγκώνα Στους επείγοντες ενδαρθρικούς βαρείς τραυματισμούς:  Τα εξαρθρήματα ανατάσσονται άμεσα, ενώ  Τα κατάγματα επειγόντως επιδιορθώνονται (με βίδες και πλάκες),  Επίσης οι σύνδεσμοι εντός της πρώτης εβδομάδος συρράπτονται ή αν έχουν γίνει ράκη αντικαθίστανται με μοσχεύματα τενόντια,  Στην περίπτωση που η κεφαλή κερκίδος έχει συντριβεί ολοκληρωτικά, τότε η επιδιόρθωση με βίδες είναι αδύνατη και γίνεται αντικατάσταση αυτής με πρόθεση «ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΚΕΦΑΛΗΣ ΚΕΡΚΙΔΟΣ»

Στη χρόνια μετατραυματική αρθροπάθεια:  Η αντικατάσταση της κατεστραμμένης άρθρωσης γίνεται με ενδοπρόθεση Τιτανίου ομοιάζουσα με «ρουλεμάν». Η εγχείρηση διαρκεί 1,5 ώρα και η κινητοποίηση του αγκώνα είναι σχεδόν άμεση με προστασία λειτουργικού για 2-3 εβδομάδες και κατόπιν φυσικοθεραπείας. Συνήθως οι περισσότερες αρθροπλαστικές γίνονται σε νεότερους ασθενείς που έχουν τραυματισθεί ανεπανόρθωτα ή έχουν αναπτύξει μετατραυματικές αρθρίτιδες αγκώνα! Οι περισσότερες αυτών των περιπτώσεων αφορούν βαριές ανίατες καταστάσεις αγκυλωμένων ή δύσκαμπτων και επώδυνων αγκώνων, ή χειρουργημένων ανεπιτυχώς που δεν κόλλησαν ή ρευματικών αγκώνων με υπερβολικό άλγος και περιορισμό κίνησης. Οι άνθρωποι που συνήθως αντιμετωπίζουν πρόβλημα με την άρθρωση του αγκώνα είναι χειριστές κομπρεσέρ ή παρομοίων εργαλείων με πρόκληση κραδασμών ή παίκτες χάντμπολ κλπ. Μοντέλα Ολικής Αρθροπλαστικής Αγκώνα:  Κλασικός Τύπος για φθορά χόνδρου η περιορισμένα οστικά ελλείμματα, ο οποίος είναι ο πιο συχνά εφαρμοζόμενος τύπος.  Ειδικές μεγαπροθέσεις για μεγάλα οστικά ελλείμματα, βαριές οστεομυελίτιδες και νεοπλάσματα οι οποίες γίνονται σπάνια.

νεες μεθοδοι για τον καρκινο δινοΥν ελπιδα

Τι λέει ο Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας - Ογκολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Αθανάσιος Κωτσάκης

«Τ

“

Σε λίγα χρόνια ο καρκίνος θα είναι η πρώτη αιτία θανάτου

”

ο μήνυμα είναι ότι πλέον η λέξη καρκίνος δεν πρέπει να φοβίζει όπως φόβιζε τα προηγούμενα χρόνια. Δεν είναι κάτι ευχάριστο, αλλά μπορεί να αντιμετωπιστεί και να γίνει χρόνια νόσος όπως οι περισσότεροι νόσοι στην ιατρική», υπογράμμισε ο κ. Αθανάσιος Κωτσάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας - Ογκολογίας στο τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και Διευθυντής της Ογκολογικής Κλινικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας, συμπληρώνοντας την αξία της πρόληψης μέσω των screening tests. Παράλληλα, συνομιλώντας με τον Ηλία Κουτσερή, υποστήριξε ότι «πάνω από 1500 νέοι ασθενείς φτάνουν κάθε χρόνο στην Ογκολογική κλινική του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας. Ο Καθηγητής μίλησε για τις νέες μεθόδους αντιμετώπισης του καρκίνου, με αφορμή το 3ο Ογκολογικό συνέδριο που διεξήχθη πρόσφατα στη Λάρισα, υπογραμμίζοντας πως έχουν σημειωθεί τεράστιες εξελίξεις στο χώρο της ογκολογίας που μπορούν να μετατρέψουν τον καρκίνο από μία οξεία νόσο σε μία χρόνια. «Μεγάλα βήματα προόδου» Ο κ. Κωτσάκης επεσήμανε πως η ογκολογία βοηθούμενη από την μοριακή βιολογία, η οποία έχει σημειώσει μεγάλα βήματα προόδου έχει επιτύχει τεράστια εξέλιξη γι' αυτό και το μήνυμα αυτής της επιστημονικής ένωσης είναι πως ο ογκολογικός ασθενείς δεν θα πρέπει να θεωρεί τον εαυτό του καταδικασμένο, καθώς υπάρχουν πολλές ελπίδες, με τις νέες ιατρικές μεθόδους ώστε να μετατραπεί ο καρκίνος, από μία οξεία νόσο, σε μια χρόνια. «Υπάρχει τεράστια εξέλιξη στην ογκολογία τα

τελευταία χρόνια. Υπάρχει το κομμάτι της στοχεύουσας θεραπείας, που με τη βοήθεια της μοριακής βιολογίας αναγνωρίζοντας συγκεκριμένες μεταλλάξεις του όγκου, μπορούμε να στοχεύουμε αυτές τις μεταλλάξεις με θεαματικά αποτελέσματα, μετατρέποντας πρακτικά την οξεία νόσο σε χρόνια. Υπάρχει και το κομμάτι της ανοσοθεραπείας, που επίσης είναι κάτι πολύ καινούργιο και το οποίο ραγδαία εξελίσσεται στην ογκολογία. Πολλά νεοπλάσματα αντιμετωπίζονται θεαματικά με ανοσοθεραπεία», εξήγησε ο Καθηγητής Ογκολογίας. «Επιτακτική η ανάγκη καταγραφής των δεδομένων» Και μπορεί οι νέες μέθοδοι να εξελίσσονται και να δίνουν ελπίδα στους καρκινοπαθείς, όμως στην Ελλάδα δεν υπάρχουν επιδημιολογικά στοιχεία για να μπορεί η επιστημονική κοινότητα να δει, να παρατηρήσει και να διεξάγει απαραίτητα συμπεράσματα για την πορεία της νόσου και τυχόν αύξησης των περιστατικών. Ο κ. Κωτσάκης τόνισε πως είναι επιτακτική η ανάγκη καταγραφής των δεδομένων και παρά την έλλειψή τους, υπάρχει η εικόνα ότι «είναι πολύς ο κόσμος που διαγιγνώσκεται με καρκίνο και αυτό που λέγεται είναι ότι σε λίγα χρόνια ο καρκίνος θα είναι η πρώτη αιτία θανάτου, ξεπερνώντας και τα καρδιοαγγειακά νοσήματα».Αναφορικά με την εικόνα που υπάρχει στην Ογκολογική Κλινική του Πανεπιστημιακού ο Διευθυντής της σημείωσε πως σε ετήσια βάση εξετάζονται πάνω από 1500 νέοι ασθενείς, γεγονός που σημαίνει ότι αυξάνονται οι ανάγκες για χώρους, για οικονομικούς πόρους, μιας και οι νέες θεραπείες κοστίζουν περισσότερο. Από την άλλη μεριά, οι ασθενείς ζουν περισσότερο κι αυτό έχει επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια και είναι σημαντικό να τονίζεται.

ευΖΗΝ 57

«επιδημiA μeςα ςτην πανδημiA η παραμeληςη της Υγεiας μας…»

Τόνισε ο καρδιοχειρουργός Γιώργος Ντόντος από το Βελεστίνο που συνέστησε υγιεινή διατροφή και άσκηση

ο ότι η παραμέληση της υγείας μας εν μέσω lockdown, ήταν μια επιδημία μέσα στην πανδημία, επισήμανε ο Γιώργος Ντόντος καρδιοχειρουργός από το Βελεστίνο, που συνομίλησε πρόσφατα στο Ράδιο ΕΝΑ με τον Δ. Καρεκλίδη, με αφορμή εκδήλωση που έγινε πρόσφατα στον Βόλο, από την Ελληνική Εταιρεία χειρουργών Θώρακος, Καρδιάς, Αγγείων. Η παραμέληση των άλλων νοσημάτων εν μέσω πανδημίας, είναι κάτι το οποίο από την αρχή της πανδημίας, είχε προβληματίσει τους επιστήμονες όλων των ειδικοτήτων, καθώς το βλέμμα της Ιατρικής είχε πέσει αποκλειστικά στο κομμάτι της πανδημίας, η οποία σαφώς επηρέασε και κλόνισε την ιατρική κοινότητα και στοίχισε πολλές ανθρώπινες ζωές στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο, τόνισε ο κ. Ντόντος. «Θα πρέπει να υπάρχει επαγρύπνηση» Παρόλα αυτά, οι διαφορετικές παθολογίες και κυρίως η καρδιοαναπνευστικές παθολογίες, οι οποίες σε ένα βαθμό συσχετίζονται και με την πανδημία, είχαν παραμεληθεί, ο κόσμος, όπως φαίνεται τώρα που κινούμαστε σε ένα πλαίσιο εξομάλυνσης της κατάστασης, είχε παραμελήσει την υγεία του, καθώς στα νοσοκομεία έρχονται περιστατικά, που έπρεπε να έχουν ιατρική προσέγγιση τον προηγούμενο χρόνο, επισήμανε. «Τα προβλήματα της καρδιάς και των πνευμόνων, τα καρδιοαναπνευστικά

58 ευΖΗΝ

προβλήματα, δεν θα σταματήσουν ποτέ να υπάρχουν και για αυτό το λόγο θα πρέπει να υπάρχει μία επαγρύπνηση και ο κόσμος πρέπει να επισκέπτεται το γιατρό του πρόωρα, για να μπορέσει να προλάβει σοβαρές επιπλοκές από τις παθολογίες της καρδιάς και των πνευμόνων», τόνισε ο κ. Ντόντος. Ο καρδιοχειρουργός επισήμανε, ότι είναι καλύτερο να προλάβουμε μία κατάσταση, παρά να χρειαστεί ο ασθενής να υποβληθεί σε επώδυνα και δύσκολα χειρουργεία. το lockdown επιβάρυνε τα προβλήματα Ο κ. Ντόντος, επισήμανε ότι το άγχος και τα προβλήματα που προκάλεσε το lockdown, μπορούν να επιβαρύνουν ποικιλοτρόπως κυρίως την καρδιά. Πρώτα από όλα, ανέφερε, η ψυχολογική πίεση, είναι από μόνη της ένας ανεξάρτητος επιβαρυντικός παράγοντας, στο πλαίσιο εκδήλωσης κυρίως της στεφανιαίας νόσου, της υπέρτασης και

άλλων καρδιοπαθειών. Επίσης ανέφερε, ότι οι χρόνιοι καπνιστές, σε ένα περιβάλλον ψυχολογικού στρες, αυξάνουν την κατανάλωση του καπνίσματος, με αποτέλεσμα να επιβαρύνουν την υγεία της καρδιάς και των πνευμόνων. Ακόμη, ο εγκλεισμός λόγω της πανδημίας, άφησε σε δεύτερη φάση την τακτική παρακολούθηση από τους γιατρούς, οι περισσότεροι ασθενείς είχαν αφοσιωθεί στον κίνδυνο νόσησης από κορωνοϊό, οπότε είναι λογικό, να εμφανίζεται μία μικρότερη επιδημία μέσα στην πανδημία καρδιαγγειακών νοσημάτων, που σχετίζονται και με τη ρύπανση του περιβάλλοντος. «Λόγω των προβλημάτων στην πόλη του Βόλου, είναι αυξημένα τα καρδιαγγειακά και αναπνευστικά προβλήματα και για αυτό χρειάζεται επαγρύπνηση προς τους πολίτες», τόνισε ο κ. Ντόντος, επιβεβαιώνοντας την έρευνα της Πνευμονολογικής Κλινικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας, για τις επιπτώσεις στην υγεία μας από την ατμοσφαιρική ρύπανση. Ο κ. Ντόντος επισήμανε ότι η κακή διατροφή, είναι επιβαρυντικός παράγοντας, είτε βρισκόμαστε σε περίοδο πανδημίας, είτε όχι και η πιο συμβατικές λύσεις με take away και με κακής ποιότητας διατροφή, σίγουρα επιβαρύνει την κατάσταση, σε συνδυασμό με τη μείωση της άσκησης. Ο γιατρός τόνισε ότι είναι καιρός να φύγουμε από το στίγμα της πανδημίας και όχι να ζήσουμε με αυτή, αλλά να την αφήσουμε στην άκρη, να θωρακίσουμε με τον εμβολιασμό και να προχωρήσουμε τη ζωή μας.

Πανελλήνιος Σύλλογος Φυσικοθεραπευτών Περιφερειακό Τμήμα Νομού Μαγνησίας www.physiomagnesia.gr

κλινικοι πληθΥςμοι ποΥ ωφελοΥνται απο την θεραπεΥτικη αςκηςη ως εργαλειο ςτα χερια των φΥςικοθεραπεΥτων

θεραπευτική άσκηση είναι η συστηματική εκτέλεση προγραμματισμένων σωματικών κινήσεων ή δραστηριοτήτων με σκοπό να επιτρέψει στον ασθενή να αποκαταστήσει ή να προλάβει βλάβες των λειτουργιών και δομών του σώματος, να γίνει πιο δραστήριος και ενεργός, να μειώσει τον κίνδυνο νοσηρότητας, να βελτιστοποιήσει τη συνολική υγεία και να βελτιώσει την καλή φυσική κατάσταση και το ευ ζην1. Η θεραπευτική άσκηση είναι το κυριότερο εργαλείο των φυσικοθεραπευτών και εφαρμόζεται σε όλους τους τομείς της αποκατάστασης. Η εφαρμογή της είναι τόσο συνυφασμένη με τη φυσικοθεραπεία που συχνά αναφέρεται και ως κινησιοθεραπεία. χρησιμοποιείται στην αποκατάσταση όλων των κλινικών πληθυσμών και αναφέρεται σε όλες τις κλινικές οδηγίες. Η πιο συχνή εφαρμογή της, είναι στην αποκατάσταση των μυοσκελετικών2 και νευρολογικών παθήσεων. Οι τομείς που είναι λιγότερο γνωστοί αλλά ευρέως διαδεδομένοι είναι σε προγράμματα:

καρδιοαγγειακής αποκατάστασης και ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη3,9, αναπνευστικής αποκατάστασης4, αποκατάστασης ασθενών με νεφρική ανεπάρκεια5, αποκατάστασης ασθενών με καρκίνο6, αποκατάστασης της γυναικείας υγείας7, σε ασθενείς με κλινική παχυσαρκία8, σε ασθενείς με ρευματικά νοσήματα10, στην ψυχική υγεία11, σε παιδιατρικούς ασθενείς12 ως μέρος πρωτόκολλων διαχείρισης πόνου13 Επίσης, εφαρμόζεται προληπτικά σε άτομα τρίτης ηλικίας ( κυρίως για πρόληψη πτώσεων) και σε παιδιά (αναπτυξιακή ηλικία, κυρίως για πρόληψη της κύφωσης, της σκολίωσης και για βελτίωση του συντονισμού). Επισημαίνεται ότι μόνο οι φυσικοθεραπευτές μπορούν να εκτελούν προγράμματα θεραπευτικής άσκησης (ομαδικά και ατομικά)14 και όλοι οι επαγγελματίες υγείας έχουν την υποχρέωση να προστατεύσουν τους ασθενείς από περιπτώσεις αντιποίησης και κακής εφαρμογής από μη ειδικούς επαγγελματίες.

λIΣτΑ ΑΝΑΦΟΡΩΝ 1. American Physical Therapy Association, Guide to Physical Therapist Practice, 2014 2. Exercise Therapy in the Management of Musculoskeletal Disorders, 1st edition, blackwell Publishing, 2011 3. Guidelines for Cardiac Rehabilitation Programs, 6th edition, Human Kinetics, 2020 4. Guidelines for Pulmonary Rehabilitation Programs, 5th edition, Human Kinetics, 2019 5. Exercise & Sports Science Australia (ESSA) Position Statement on Exercise and Chronic Kidney Disease, J.Sci.Med.Sport,2013 6. Exercise Guidelines for Cancer Survivors: Consensus Statement from International Multidisciplinary Roundtable, Medicine & Science in Sports & Exercise 2019;51(11)p2375- 2390 7. 2019 Canadian guideline for physical activity throughout pregnancy. Br J Sports Med. 2018 8. European Practical and Patient Centred Guidelines for Adult obesity Management in Primary Care, obes Facts 2019;12:4066 9. Recommendations for Managing Patients With Diabetes Mellitus in Cardiopulmonary Rehabilitation: An American Association of Cardiovascular and Pulmonary Rehabilitation Statement, J Cardiopulm Rehabil Prev, 2012 10. Guideline for the Treatment of Rheumatoid Arthritis, American College of Rheumatology,2015 11. NHMRC Partnership Centre for Dealing with Cognitive and Related Functional Decline in older People, Clinical Practice Guidelinesand Principles of Care for People with Dementia. Sydney.2016. 12. Physical Activity Recommendations for Children with Specific Chronic Health Conditions: Juvenile Idiopathic Arthritis, Hemophilia, Asthma and Cystic Fibrosis. Paediatr Child Health, 2010 13. Vina J, Sanchis Gomar F, Martinez Bello V, Gomez Cabrera MC. Exercise acts as a drug; the pharmacological benefits of exercise. British journal of pharmacology. 2012 Sep 1;167(1):1-2. 14. Β.Δ. 411/1972, Ν. 3599/2007 άρθρο 20 παρ. 4 και Π.Δ. 90/1995 άρθρο 1 παρ. 1

ευΖΗΝ 59

τα Υπeρ και τα κατA της κατανAλωςης τοΥ καφe

Δε βλάπτει την υγεία αρκεί να καταναλώνεται σε λογικές ποσότητες

τα ΥΠΕΡ

Ο καφές είναι το δημοφιλέστερο ρόφημα παγκοσμίως, σχεδόν πιο δημοφιλές και από το νερό. Οι επιδράσεις του είναι διάφορες, ενώ κάποιοι άλλοι δεν παρουσιάζουν παρενέργειες από την κατανάλωσή του. Ο καφές αποτελεί τη σημαντικότερη πηγή καφεΐνης, αλλά περιέχει και άλλα συστατικά. Σύμφωνα με το y-o.gr, η βασική επίδραση που έχει στον ανθρώπινο οργανισμό είναι το γεγονός ότι διεγείρει το νευρικό σύστημα. γι’ αυτό και πολύς κόσμος ομολογεί ότι δεν μπορεί να ξυπνήσει, αν δεν πιει ένα φλιτζάνι καφέ. Προσφέρει στο σώμα άμεση εγρήγορση. Αυτό συμβαίνει αν καταναλωθεί σε μέτρια ποσότητα. Οι μεγάλες ποσότητες κατανάλωσης καφέ μπορεί να έχουν τοξικές επιδράσεις, όπως άγχος, νευρικότητα, αϋπνία, πονοκέφαλο και ταχυκαρδία. Φυσικά, αυτό εξαρτάται από την περιεκτικότητα σε καφεΐνη. Το κάθε είδος καφέ έχει και διαφορετική περιεκτικότητα. Σε γενικές γραμμές ο καφές δε βλάπτει την υγεία αρκεί να καταναλώνεται σε λογικές ποσότητες.  ΠΡΟΣτΑτΕυΕΙ ΑΠΟ τΟΝ ΔΙΑΒΗτΗ τυΠΟυ 2 Οι περισσότερες επιστημονικές μελέτες έχουν φτάσει στο συμπέρασμα ότι ο καφές δρα ευεργετικά κατά του διαβήτη, της άνοιας και της νόσου του Πάρκινσον. Μια μέτρια ημερήσια κατανάλωση καφέ είναι αρκετή για να μειώσει την πιθανότητα εμφάνισης όλων των παραπάνω.

Οι απόψεις διίστανται σχετικά με το ποιο συστατικό του είναι αυτό που δρα ευεργετικά. Τα επικρατέστερα είναι το μαγνήσιο και τα φλαβονοειδή. Τις ίδιες ιδιότητες φαίνεται να έχει και ο ντεκαφεϊνέ. Επίσης, φαίνεται ότι ο καφές μπορεί να ανεβάσει τη χοληστερίνη ως έναν βαθμό, αλλά συνολικά προστατεύει την καρδιά και τον εγκέφαλο.

 ΕΠΙτΑΧυΝΕΙ τΟΝ ΜΕτΑΒΟλΙΣΜΟ Η επιτάχυνση των καύσεων του οργανισμού ίσως να είναι η πιο γνωστή ιδιότητά του. Είναι γεγονός ότι αρκετοί άνθρωποι ιδρώνουν μόλις πιουν ζεστό καφέ. Αυτό συμβαίνει επειδή το νευρικό σύστημα ξεγελιέται και θεωρεί ότι ο οργανισμός έχει ζεσταθεί. Έτσι ο εγκέφαλος στέλνει μηνύματα για την ενεργοποίηση

των ιδρωτοποιών αδένων. Το ίδιο συμβαίνει και με την κατανάλωση τσαγιού. Απλώς, ο ζεστός καφές δε θα πρέπει να είναι και καυτός γιατί μπορεί να κάνει ζημιά στον λάρυγγα προκαλώντας ακόμα και καρκίνο.Ένα χλιαρό ρόφημα είναι πάντα πιο απολαυστικό και σαν αίσθηση, αλλά και βοηθάει να καταλάβουμε τη γεύση του.

τα ΚΑΤΑ Η κατανάλωσή του θέλει μέτρο στην εγκυμοσύνη. Μία από τις τροφές που απαγορεύεται ή έστω θα πρέπει να περιορίζεται η κατανάλωσή της κατά την εγκυμοσύνη είναι ο καφές. Στη διάρκεια της εγκυμοσύνης η καφεΐνη δε μεταβολίζεται το ίδιο γρήγορα με πριν. Έτσι, οι έγκυες έχουν υψηλότερα επίπεδα καφεΐνης στο αίμα τους, τα οποία δεν πέφτουν εύκολα ούτε γρήγορα. Η παρενέργεια του καφέ στο έμβρυο είναι ότι μπορεί να του στερήσει το φυσιολογικό σωματικό βάρος και να γεννηθεί λιποβαρές. Υπεύθυνος όμως δεν είναι μόνο ο καφές, αλλά και ό,τι άλλο περιέχει καφεΐνη, όπως το τσάι, η σοκολάτα, τα ενεργειακά ποτά και τα αναψυκτικά.

60 ευΖΗΝ

 ΑυξΑΝΕΙ τΗΝ ΚΟΡτΙΖΟλΗ ΠΟυ ΕυΘυΝΕτΑΙ ΓΙΑ τΟ ΑΓΧΟΣ Η κορτιζόλη είναι η ορμόνη του άγχους, η οποία παράγεται όταν ο οργανισμός στρεσάρεται πολύ. Ο καφές ανεβάζει αυτήν την ορμόνη και αυτός είναι ο λόγος που μας τονώνει τόσο πολύ. Αυτό συμβαίνει για να δώσει ενέργεια στο σώμα, αλλά αν η κορτιζόλη ανέβει σε πολύ υψηλά επίπεδα μπορεί να υπάρξουν παρενέργειες και να παρουσιαστούν ασθένειες. Ο καφές λοιπόν δίνει αμέσως ενέργεια. Ο εθισμός στον καφέ συχνά έχει τις ρίζες του ακριβώς σε αυτό, στο ότι δηλαδή παρέχει ενέργεια άμεσα. Εθισμένοι είναι όσοι νιώθουν πως έχουν χαμηλά επίπεδα ενέργειας και χρειάζονται επειγόντως έναν καφέ για να λειτουργήσουν.

οι τYποι τοΥ τςαγιοY και τα οφeλη τοΥς Σύμφωνα με το θρύλο, το τσάι ανακαλύφθηκε τυχαία από τον κινέζο αυτοκράτορα Σεν Νουνγκ, το 2737 π.χ. για χιλιετίες το τσάι χρησιμοποιούνταν περισσότερο ως φάρμακο. Καθημερινό ρόφημα έγινε γύρω στον 3ο αιώνα μ.χ. οπότε άρχισε η καλλιέργεια και η παραγωγή του. Πλέον, υπάρχουν αρκετά είδη τσαγιού για να δοκιμάσετε και να βρείτε το αγαπημένο σας, και όλα έχουν σημαντικά οφέλη για την υγεία. Το τσάι, μαζί με τον καφέ, είναι τα δύο πιο δημοφιλή ροφήματα παγκοσμίως. Θεωρείται πιο χαλαρωτική εναλλακτική του καφέ, καθώς περιέχει από λιγότερη μέχρι και καθόλου καφεΐνη. Υπάρχουν διαφορετικά είδη τσαγιού με

διαφορετικά οφέλη το καθένα. Μάλιστα, ορισμένες από τις πιο ενδιαφέρουσες έρευνες υποδεικνύουν τα εξής:  Η συχνή κατανάλωση πράσινου τσαγιού έχουν μικρότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν καρδιαγγειακές παθήσεις και ορισμένους τύπους καρκίνου.  Συγκεκριμένα, οι ουσίες που περιέχουν, λέει ιαπωνική έρευνα, ενδεχομένως καταπολεμούν τα βακτήρια που σχετίζονται με τον καρκίνο του στομάχου αλλά και του μαστού: Μανιτάρια και πράσινο τσάι «φρένο» στον καρκίνο του μαστού;  τα φλαβονοειδή που περιέχει μια

ΜΑυΡΟ τσάι Το μαύρο τσάι φτιάχνεται από φύλλα που έχουν υποστεί ζύμωση και περιέχει την μεγαλύτερη ποσότητα καφεΐνης. χρησιμοποιείται ως βάση και για τα περισσότερα προϊόντα του εμπορίου, όπως το τσάι λεμόνι και ροδάκινο. Η γεύση του είναι έντονη αλλά λόγω της οξείδωσης των φύλλων περιέχει λιγότερα φλαβονοειδή. Παρ' όλα αυτά, είναι πολύ καλός σύμμαχος της καρδιάς μας.

τσάι από GINGER Φτιάχνεται με το να βράζουμε κομμάτια φρέσκου τζίντερ και να πίνουμε το αφέψημα που προκύπτει. για να το κάνουμε πιο γλυκό, μπορούμε να βάλουμε μέλι, αλλά η γεύση του είναι πολύ ιδιαίτερη και αξίζει να την απολαύσουμε και σκέτη. Το τζίντζερ περιέχει μεγάλες ποσότητες αντιοξειδωτικών, ενισχύει τον μεταβολισμό μας και είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό στο να καταπολεμά την ναυτία και τα συμπτώματα του κρυολογήματος.

ΠΡΑΣΙΝΟ τσάι Το πράσινο τσάι φτιάχνεται με φύλλα που έχουν υποστεί επεξεργασία με ατμό και λόγω της χαμηλότερης οξείδωσης περιέχει τις μεγαλύτερες ποσότητες αντιοξειδωτικών. Μπορεί να το βρείτε σε πολλές γεύσεις, και εκτός του ότι έχει θέση σε μια διατροφή για αδυνάτισμα, έχει και αντικαρκινικές ιδιότητες.

τσάι OOLONG Το τσάι oolong είναι κατά κάποιο τρόπο... η μέση οδός ανάμεσα στο πράσινο και το μαύρο τσάι. Παράγεται από τα ίδια φύλλα, αλλά η διαδικασία της οξείδωσης δεν ολοκληρώνεται, με αποτέλεσμα η γεύση του να θυμίζει και τα δύο - και να διατηρεί περισσότερα αντιοξειδωτικά του πράσινου τσαγιού. Είναι πολύ καλός σύμμαχος της καρδιάς μας και μπορεί να κυκλοφορεί σε πολλές γεύσεις.

κούπα τσάι είναι περισσότερα από οποιαδήποτε άλλη υγιεινή τροφή (όπως τα φρούτα και τα λαχανικά) – πρόκειται για ουσίες με αντιοξειδωτική και αντικαρκινική λειτουργία.  Χάρη στις κατεχίνες που περιέχει, βοηθά σε προγράμματα ελέγχου ή απώλειας βάρους.  Συμβάλλει στην αύξηση της πυκνότητας των οστών, κάτι που το καθιστά σύμμαχο ενάντια στην οστεοπόρωση. Αυτά είναι επτά πολύ δημοφιλή είδη για να διαλέξετε ποιο ταιριάζει καλύτερα στις ανάγκες σας.

λΕυΚΟ τσάι Το λευκό τσάι δεν έχει υποστεί καμία ζύμωση, και τα φύλλα του δεν πέρασαν ποτέ από την διαδικασία οξείδωσης. Αυτό σημαίνει πως έχει την μεγαλύτερη ποσότητα αντιοξειδωτικών σε σχέση με το πράσινο και το μαύρο τσάι, και χαμηλότερη ποσότητα καφεΐνης. Μάλιστα, το λευκό τσάι είναι και το πιο εύκολο να το φτιάξουμε.

τσάι ΜΕΝτΑΣ Η μέντα είναι εξαιρετικό τσάι επειδή περιέχει μηδέν καφεΐνη, είναι δροσιστικό (ακόμα και όταν το πίνουμε ζεστό) και γεμάτο αντιοξειδωτικά. Βοηθάει στην πέψη, με το να ενισχύει τον μεταβολισμό μας, επίσης. ΧΑΜΟΜΗλΙ Το χαμομήλι είναι πασίγνωστο για τις χαλαρωτικές του ιδιότητες. Είναι το τέλειο τσάι για να πιούμε το βράδυ, πριν τον ύπνο. Τα οφέλη του που έχουν παρατηρηθεί είναι αρκετά, μέσα στα οποία βρίσκονται οφέλη για την καρδιά μας και ενίσχυση του οργανισμού απέναντι στον διαβήτη. Περιέχει υψηλή ποσότητα αντιοξειδωτικών, επίσης.

ευΖΗΝ 61

«αΥξηθηκε πολΥ η διαδικτΥακη εξαρτηςη»

ο γεγονός ότι στην περίοδο της καραντίνας διπλασιάστηκαν τα περιστατικά εκφοβισμού παιδιών, τόσο στο σπίτι όσο και στο διαδίκτυο, τόνισε συνομιλώντας με τον Ηλία Κουτσερή, η Άρτεμις τσίτσικα, Αν. Καθηγήτρια Παιδιατρικής-Εφηβικής Ιατρικής ΕΚΠΑ και πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής (ΕΕΕΙ). όπως είπε «βλέπουμε ότι αυξάνονται πολύ τα νούμερα και σχετίζεται αυτό και με την πανδημία και τις περιόδους της καραντίνας και μπορεί να εκφραστεί είτε με σωματική βία, είτε με λεκτική, ψυχολογική και αποκλεισμό. Μιλούμε βέβαια και για διαδικτυακή βία, που είναι μια έκφραση που αφορά πολύ πλέον τη σύγχρονη πραγματικότητα, τα παιδιά και τους εφήβους». «Αυξήθηκε πολύ η διαδικτυακή εξάρτηση» Τα τελευταία χρόνια, ανέφερε, υπήρχε μία εκπαίδευση και ενημέρωση αλλά και ευαισθητοποίηση, όμως παλινδρομήσαμε πολύ κατά τη διάρκεια των περιόδων καραντίνας και δεδομένου ότι τα παιδιά είχαν την περίοδο εγκλεισμού και αυξήθηκε πολύ, η διαδικτυακή εξάρτηση, αλλά και η έκθεσή τους σε ακατάλληλα ερεθίσματα, τα οποία τα εξοικείωσαν και λόγω της παγκοσμιοποίησης και των τάσεων ρητορικής του μίσους που εκδηλώθηκαν μεταξύ ομάδων, κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Η κα Τσίτσικα τόνισε ότι η εξοικείωση έχει να κάνει με ότι εκτίθενται σε ερεθίσματα που αρχικά μπορούν να τους προκαλούν μεγάλη έκπληξη και σοκ, αλλά σιγά - σιγά, αυτό γίνεται όλο και πιο οικείο και τελικά μπορεί να μιμηθούν, να αντιγράψουν τέτοιες συμπεριφορές και να εκφραστούν μ’ αυτό τον τρόπο και στο σχολικό περιβάλλον. «Έτσι ερχόμαστε ξανά μπροστά σε μια πρόκληση και μια νέα πραγματικότητα (no normal όπως αναφέρεται στη βιβλιογραφία) που σαν μια πέτρα που πέφτει στη λίμνη και αφήνει κύκλους

62 ευΖΗΝ

Σύμφωνα με την κα Άρτεμις Τσίτσικα, πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής

νερού, χρειάζεται αρκετό διάστημα, για να επανέλθουμε στην πρότερή μας κατάσταση», επισήμανε η καθηγήτρια παιδικής - εφηβικής ιατρικής. «Επειδή έκλεισαν τα σχολεία, δεν υπήρχε πρόσβαση να ανιχνευτούν περιπτώσεις παραμέλησης» Σύμφωνα με την καθηγήτρια, η κάθε περίπτωση εξατομικεύεται και εξαρτάται πολύ από το οικογενειακό περιβάλλον γιατί πολλές φορές τα παιδιά αντιγράφουν και έχουν ως μοντέλο τους , σημαντικούς ενήλικες του περιβάλλοντός τους. όπως είπε, οι ενήλικες κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης που βιώσαμε και μετά την πανδημία, δυσκολεύονται πάρα πολύ να ανταποκριθούν στους ρόλους τους, φροντίζουν για πολύ βασικά θέματα του νοικοκυριού και βλέπουμε ότι και η ενδοοικογενειακή βία έχει αυξηθεί, ενώ το ότι έκλεισαν τα σχολεία, δεν υπήρχε πρόσβαση στο να αναφερθούν ή να ανιχνευτούν στους εκπαιδευτικούς, περιπτώσεις παραμέλησης ή κάποιου είδους βίας στο σπίτι και εκτός και έτσι αυξήθηκαν και τα ποσοστά στον φυσικό και στον διαδικτυακό κόσμο, μετά την καραντίνα. «Ρητορική και ακραίες εκφάνσεις βίας ακόμη και για το εμβόλιο!» Η κα Τσίτσικα εξήγησε ότι ενώ την προ Covid περίοδο, είχαμε 25-30%, τώρα

βλέπουμε ότι έχουμε φτάσει στο 60% και έχει ενισχυθεί πολύ η ρητορική του μίσους, δηλαδή οι ακραίες μορφές μεταξύ ομάδων, που έχουν χαρακτηριστικά που δεν μπορούν να αλλάξουν, όπως η εθνικότητα ή για το θέμα του Covid για όσους νόσησαν ή σε σχέση με το εμβόλιο, για τα οποία υπήρξε πολύ μεγάλη ρητορική και ακραίες εκφάνσεις βίας. Αναφερόμενη στην αντιμετώπιση των μορφών βίας, η καθηγήτρια ιατρικής ανέφερε ότι οι καταγγελτικές τιμωρητικές μορφές, κάπως περιορίζουν το φαινόμενο, όμως το βασικό είναι θέμα παιδείας. Υπάρχουν εργαλεία που μπορούν να εφαρμόσουν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί, που ενισχύουν την κοινωνική - συναισθηματική ενδυνάμωση των παιδιών και την ψυχική τους ανθεκτικότητα, το να γνωρίζουν τα δικαιώματά τους και τα δικαιώματα του διπλανού, να ενεργοποιηθούν ως παρατηρητές, ενισχύοντας τις θετικές συμπεριφορές και περιορίζοντας τις αρνητικές. «Εργαλείο κοινωνικής συναισθηματικής ενδυνάμωσης» Η καθηγήτρια τόνισε ότι και το παιδί που ασκεί βία, είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος και το πιθανότερο είναι ότι έχει δεχτεί βία, έχει συναισθήματα θυμού, θέλει να αντιδράσει και βρίσκει αυτό τον τρόπο, να εκτονώσει την καταπίεση που έχει δεχτεί, άρα χρειάζεται η ίδια προσοχή, με το παιδί που τη δέχεται και χρειάζεται να ενδυναμωθεί. Τέτοια εργαλεία κοινωνικής συναισθηματικής ενδυνάμωσης έχει αναπτύξει η μονάδα αισθητικής υγείας, η Ελληνική εταιρεία φυσικής ιατρικής, που έχουν εγκριθεί από το υπουργείο Παιδείας και τώρα το υπουργείο υγείας εφαρμόζει ένα πρόγραμμα κατάρτισης επαγγελματιών υγείας, εκπαιδευτικών και άλλων ειδικών Πανελλήνια, που καταρτίζει τους επαγγελματίες, προκειμένου να εφαρμόσουν το εργαλείο κοινωνικής - συναισθηματικής ενδυνάμωσης.

αγχος ςτη δοΥλεια…

πως θα το αντιμετωπιςοΥμε;

Αφού αναγνωρίσουμε τα σημάδια, κάτι πρέπει να κάνουμε

Ποιος δεν αισθάνεται άγχος στη δουλειά του; Η πλειοψηφία των εργαζομένων ζει με στρες, καθώς οι αυστηρές προθεσμίες, οι απαιτήσεις και τα «θέλω» των εργοδοτών, δεν αφήνουν περιθώρια. Τι γίνεται όμως όταν αυτό το άγχος ξεπεράσει τα όρια; Δημιουργούνται ένα σωρό προβλήματα και επηρεάζεται η παραγωγικότητά μας αλλά και η ψυχολογία μας. Υπάρχει τρόπος να το αντιμετωπίσουμε και πώς; Η απάντηση είναι… ναι ακολουθώντας τις παρακάτω συμβουλές. Αναγνωρίζουμε τα σημάδια όλα ξεκινούν από την αναγνώριση ότι κάτι δεν πάει καλά. Αν αρχίσουμε να νιώθουμε πίεση, κούραση, δυσκολία στη συγκέντρωση και πονοκεφάλους, πρέπει να ταρακουνηθούμε. Φροντίζουμε τον εαυτό μας Αφού αναγνωρίσουμε τα σημάδια αναλαμβάνουμε δράση. Δεν χρειάζεται να αλλάξουμε τον τρόπο ζωής μας αλλά να κάνουμε πράγματα για εμάς. Πράγματα που μας φτιάχνουν τη διάθεση και μας γεμίζουν ενέργεια. Αρκεί να κάνουμε τις θετικές αλλαγές μας βήμα-βήμα, και σύντομα θα παρατηρήσουμε πως τα επίπεδα άγχους μας έχουν μειωθεί σημαντικά. Η άσκηση, η βελτίωση της διατροφής και η προσπάθεια για καλύτερο ύπνο είναι ένα καλό

Κόβουμε τις κακές συνήθειες Τίποτα δεν κάνει το άγχος στη δουλειά χειρότερο από τις αρνητικές σκέψεις και συμπεριφορές. Αν σταματήσουμε να σκεφτόμαστε τα λάθος πράγματα, θα παρατηρήσουμε ότι όλα θα αρχίσουν να γίνονται πιο εύκολα. Άλλωστε αν πάντα σκεφτόμαστε τις αρνητικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει οτιδήποτε, χάνουμε όλη την ενέργεια και το κίνητρό μας.

ευΖΗΝ 63

αληθεια… τι χρειαΖεται

να απολΥμαινοΥμε πιο ςΥχνα;

Ειδικά την περίοδο της γρίπης και του κοινού κρυολογήματος

λήθεια, πόσες φορές μπήκαμε στη διαδικασία να σκεφτούμε ποια είναι τα πράγματα που χρειάζεται να απολυμαίνουμε πιο συχνά στο σπίτι, ειδικά την περίοδο της γρίπης και του κοινού κρυολογήματος; Ίσως είναι καιρός να το λάβουμε σοβαρά υπόψη μας, ενώ ο καλύτερος τρόπος σίγουρα για να διατηρήσουμε τον εαυτό μας υγιή, είναι το συχνό, σχολαστικό και σωστό πλύσιμο χεριών με άφθονο νερό και σαπούνι. όμως… αυτό το μέτρο μπορεί να αποδειχθεί άκαρπο, μόλις αγγίξετε το κινητό σας τηλέφωνο, το πληκτρολόγιο του υπολογιστή ή το πόμολο της πόρτας, επιφάνειες πάνω στις οποίες είναι δυνατόν να επιβιώσουν ιοί, μικρόβια όπως και άλλοι παθογόνοι μικροοργανισμοί. Τα αντικείμενα που είναι καλό να απολυμαίνουμε συχνά είναι:

τΟ ΚΙΝΗτΟ ΜΑΣ τΗλΕΦΩΝΟ Τα κινητά τηλέφωνα θεωρούνται πλέον ως… «προέκταση» του χεριού μας. Τα κουβαλάμε μαζί μας παντού, τα αγγίζουμε δεκάδες φορές μέσα στην ημέρα και δίχως να το καταλάβουμε μπορεί να τα τοποθετήσουμε σε κοινόχρηστες επιφάνειες. Είναι σημαντικό, να τα απολυμαίνετε συχνά, χρησιμοποιώντας αντισηπτικά μαντηλάκια ή ένα πανί και να το ψεκάσετε από απόσταση με διάλυμα απολυμαντικού με βάση το οινόπνευμα. Μην βάλετε πάνω στο κινητό υγρό σαπούνι ή αντισηπτικό και προσέξτε να μην περάσουν στο εσωτερικό του από κάποιο άνοιγμα.



64 ευΖΗΝ

ΚΟΙΝΟΧΡΗΣτΑ ΑΝτΙΚΕΙΜΕΝΑ Δεδομένου ότι ο κορονωϊός μπορεί να επιβιώσει για πολλές ώρες πάνω σε αντικείμενα και επιφάνειες, είναι σημαντικό να απολυμαίνετε τακτικά τα πόμολα, τα τηλεχειριστήρια, τους διακόπτες και οποιαδήποτε άλλη λαβή μέσα στο σπίτι, χρησιμοποιώντας ένα πανάκι και ένα αντισηπτικό αλκοολούχο διάλυμα ή υγρά μαντηλάκια με αλκοόλη. 

ΠΑΓΚΟΣ τΗΣ ΚΟυΖΙΝΑΣ Στον πάγκο ή μερικές φορές ακόμα και στο τραπέζι της κουζίνας, μπορεί να αφήσουμε το κινητό μας τηλέφωνο, την τσάντα μας ή και τα κλειδιά μας. Επειδή όμως τον χρησιμοποιούμε και για να προετοιμάσουμε το φαγητό μας είναι σημαντικό να τον απολυμαίνουμε τακτικά και σωστά, με καθαριστικά που προορίζονται για την εν λόγω χρήση. 

ΠλΗΚτΡΟλΟΓΙΟ Ειδικά αν χρησιμοποιείτε έναν κοινόχρηστο υπολογιστή του σπιτιού είναι σημαντικό να απολυμάνετε το πληκτρολόγιο, καθώς εκεί ακουμπάτε τα χέρια σας και ενδέχεται να ακουμπήσετε με αυτά το πρόσωπό σας. Αφού το αποσυνδέσετε, κρατήστε το ανάποδα και τινάξτε το απαλά για να φύγει οποιοδήποτε σκουπιδάκι. Έπειτα σκουπίστε το με απαλές κινήσεις χρησιμοποιώντας υγρά μαντηλάκια με βάση την αλκοόλη ή ένα πανάκι και αντισηπτικό αλκοολούχο διάλυμα. 

ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΚΑΙ ΚΟυΒΕΡτΕΣ Τα παιδιά ενδέχεται να μεταφέρουν ασυμπτωματικά τον νέο κορονωϊό για αυτό θα ήταν καλό, να καθαρίζετε και να απολυμαίνετε τακτικά τα παιχνίδια και τις κουβέρτες τους. Βάλτε τις κουβέρτες και τα λούτρινα ζωάκια στο πλυντήριο, όπως αναγράφεται στις ετικέτες τους και απολυμάνετε τα υπόλοιπα παιχνίδια με σπρέι καθαρισμού ή αντισηπτικά μαντηλάκια με αλκοόλη. 

ευΖΗΝ 65