ΠΡΑΣΙΝΟ ΣΠΙΤΙ

ΠΡΑΣΙΝΟ

σπίτι

ΕΝΘΕΤΟ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ

Πώς θα μειώσετε μέχρι 70% τα έξοδα θέρμανσης Οικιακά φωτοβολταϊκά Αλλάξτε τα κουφώματα και δείτε τη διαφορά

Τα ωφέλη του νέου λέβητα Η λύση από τον ήλιο και τη γη ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ • Φυσικό αέριο • Γεωθερμία • Βιοκαύσιμα

Πώς θα αποκτήσετε

“πράσινη ταυτότητα”

Νέο “Πράσινο” σπίτι Πώς θα επωφεληθείτε από το πρόγραμμα

“Εξοικονόμηση κατ' οίκον” Με πέντε απλά βήματα

2

ΠΡΑΣΙΝΟ

σπίτι

Πώς θα κάνω

«πράσινο» το σπίτι μου Το επιδοτούμενο πρόγραμμα

«Εξοικονομώ κατ’ οίκον»: Η μεγάλη ευκαιρία «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον» Πρόκειται για συγχρηματοδοτούμενο Πρόγραμμα που απευθύνεται σε ιδιοκτήτες των οποίων τα σπίτια έχουν κατασκευαστεί πριν το 1980 (δηλαδή πριν την εφαρμογή του Κανονισμού θερμομόνωσης και άρα είναι θερμικά απροστάτευτα) και είναι χαμηλής ενεργειακής κατηγορίας. Το Πρόγραμμα παρέχει κίνητρα στους ωφελούμενους να πραγματοποιήσουν τις πιο σημαντικές παρεμβάσεις για να βελτιώσουν την ενεργειακή απόδοση του σπιτιού τους και ταυτόχρονα συμβάλλει στην επίτευξη των ενεργειακών και περιβαλλοντικών στόχων της χώρας, εξασφαλίζοντας με την ολοκλήρωσή του, εξοικονόμηση ενέργειας έως 1 δισ. κιλοβατώρες (kWh) ετησίως.

1.Ερ.: Ποιοί έχουν δικαίωμα συμμετοχής στο Πρόγραμμα και ποιες οι επιδοτήσεις;

Απ.: Το Πρόγραμμα απευθύνεται σε πολίτες/ωφελούμενους, οι οποίοι, εισοδηματικά εντάσσονται σε τρεις κατηγορίες, με διακριτά κίνητρα ανά κατηγορία. Συγκεκριμένα: Κατηγορία Α Ιδιοκτήτες επιλέξιμων στο πρόγραμμα κατοικιών, το ατομικό ή το οικογενειακό δηλωθέν εισόδημα των οποίων δεν ξεπερνά τις 22.000 € ή τις 40.000€ αντίστοιχα. Για την κατηγορία αυτή, τα κίνητρα περιλαμβάνουν τη επιδότηση επιτοκίου 100% (άτοκο δάνειο) σε συνδυασμό με επιχορήγηση ύψους 30% επί του τελικού επιλέξιμου προϋπολογισμού όπως αυτός θα προκύπτει μετά τη διενέργεια της δεύτερης ενεργειακής επιθεώρησης. Δηλαδή ένας πολίτης για επιλέξιμο προϋπολογισμό 10.000€ θα λάβει άτοκο δάνειο 7.000 € και επιχορήγηση 3.000€. Κατηγορία Β Ιδιοκτήτες επιλέξιμων στο πρόγραμμα κατοικιών, το ατομικό ή το οικογενειακό δηλωθέν εισόδημα των οποίων βρίσκεται μεταξύ

22.000 και 40.000 € ή 40.000 και 60.000€ αντίστοιχα. Για την κατηγορία αυτή, τα κίνητρα περιλαμβάνουν χαμηλότοκα δάνεια σε συνδυασμό με επιχορήγηση ύψους 15% του τελικού επιλέξιμου προϋπολογισμού όπως αυτός προκύπτει μετά τη διενέργεια της δεύτερης ενεργειακής επιθεώρησης. Κατηγορία Γ Ιδιοκτήτες επιλέξιμων στο πρόγραμμα κατοικιών, το ατομικό ή το οικογενειακό δηλωθέν εισόδημα των οποίων υπερβαίνει τα παραπάνω όρια και μέχρι ύψος δηλωθέντος ατομικού εισοδήματος 60.000 € ή οικογενειακού εισοδήματος 75.000 €. Το ποσοστό των ωφελούμενων της κατηγορίας Γ ως προς το σύνολο των ωφελουμένων ανά Περιφέρεια δεν μπορεί να υπερβαίνει το 30% . Ο περιορισμός αυτός δεν ισχύει στις περιπτώσεις αιτήσεων για πολυκατοικίες. Για την κατηγορία αυτή, το κίνητρο αφορά στη χορήγηση χαμηλότοκου δανείου το οποίο ανέρχεται στο 100% του τελικού προϋπολογισμού όπως αυτός θα προκύπτει μετά την διενέργεια της δεύτερης ενεργειακής επιθεώρησης.

2. Ερ. : Υπάρχουν φορολογικά κίνητρα για

παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας στις κατοικίες; Απ.: ΝΑΙ. Με το νέο φορολογικό νόμο 3842/2010, έχει θεσπιστεί μείωση του οφειλόμενου φόρου που μπορεί να φτάσει και τα 600 € για δαπάνες εξοικονόμησης ενέργειας της τάξεως των 6.000 €.

3. Ερ.: Ποιες κατοικίες είναι επιλέξιμες προς χρηματοδότηση; Απ.: Από το πρόγραμμα μπορούν επιδοτηθούν μονοκατοικίες, πολυκατοικίες για το τμήμα της που αφορά στο σύνολο των διαμερισμάτων του κτηρίου και μεμονωμένα διαμερίσματα που ικανοποιούν τα ακόλουθα κριτήρια: * Χρησιμοποιούνται ως κύρια ή πρώτη δευτερεύουσα κατοικία. * Βρίσκονται σε περιοχές με τιμή ζώνης χαμηλότερη ή ίση των 1.750 €/τ.μ., όπως αυτή έχει διαμορφωθεί μέχρι την 31.12.2009. * Φέρουν οικοδομική άδεια, που έχει εκδοθεί πριν την 31.12.1979 ή μεταγενέστερα αλλά νομίμως δεν έχει γίνει μελέτη θερμομόνωσης λόγω υπαγωγής του σχετικού αιτήματος στις μεταβατικές διατάξεις του κανονισμού θερμομόνωσης. Στην περίπτωση που το κτήριο έχει κατασκευαστεί μεν πριν την 31.12.1979 αλλά δεν είχε εκδοθεί οικοδομική άδεια λόγω ειδικών διατάξεων που ίσχυαν πριν την ανωτέρω ημερομηνία, θα πρέπει να προσκομισθεί αντίστοιχο σχετικό νομιμοποιητικό έγγραφο, ότι το κτήριο υφίσταται πλέον νόμιμα. * Έχουν καταταχθεί βάσει του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Δ. * Δεν έχουν κριθεί κατεδαφιστέα. * Ειδικά για τις πολυκατοικίες ως σύνολο κτιρίου και για τα μεμονωμένα διαμερίσματα περά από τα παραπάνω κριτήρια θα πρέπει να ικανοποιούνται κάποιες επιπλέον προϋποθέσεις.

4. Ερ.: Ποιες επιπλέον προϋποθέσεις πρέπει να ικανοποιούν τα μεμονωμένα διαμερίσυνέχεια σελ.4

4 Απαντήσεις στα ερωτήματα για το “εξοικονομώ” σματα για να είναι επιλέξιμα προς χρηματοδότηση; Απ.: Οι προϋποθέσεις για να χαρακτηρισθεί το μεμονωμένο διαμέρισμα ως επιλέξιμη κατοικία είναι: * η θέρμανση του να πραγματοποιείται με σύστημα/συσκευή τον έλεγχο του/ης οποίου/ας έχει ο ένοικος του διαμερίσματος (αυτονομία σε κεντρικό σύστημα θέρμανσης, σύστημα/ συσκευή αποκλειστικά για τις ανάγκες θέρμανσης του διαμερίσματος) ή υποβολή πρότασης, στο πλαίσιο του Προγράμματος, για εγκατάσταση συστήματος/συσκευής θέρμανσης αποκλειστικά για τις ανάγκες του διαμερίσματος. * ο ιδιοκτήτης να έχει εξασφαλίσει, όπου απαιτείται, τη συναίνεση των συνιδιοκτητών της πολυκατοικίας.

5. Ερ.: Ποιες επιπλέον προϋποθέσεις πρέπει να ικανοποιούν οι πολυκατοικίες ως σύνολο κτηρίου για να είναι επιλέξιμες προς χρηματοδότηση; Απ.: Για να χαρακτηρισθεί μία πολυκατοικία επιλέξιμη κατοικία θα πρέπει να πληρούνται επιπλέον τα ακόλουθα: * Τουλάχιστον το 50% των ιδιοκτησιών (δια-

ΠΡΑΣΙΝΟ μερίσματα και μη) να χρησιμοποιείται ως κύρια ή πρώτη δευτερεύουσα κατοικία. Στην περίπτωση αυτή θεωρούνται ως επιλέξιμα και τα διαμερίσματα που χρησιμοποιούνται ως εξοχική ή άλλη δευτερεύουσα κατοικία. Δεν χαρακτηρίζονται όμως ως επιλέξιμες οι ιδιοκτησίες που δεν χρησιμοποιούνται για κατοικία (π.χ. κατάστημα στο ισόγειο κτηρίου). * Υποβάλλεται σχετική αίτηση από εκπρόσωπο του συνόλου των ιδιοκτητών των διαμερισμάτων με στοιχεία σχετικά με την ικανοποίηση των κριτηρίων επιλεξιμότητας του κτηρίου, καθώς και επιμέρους αιτήσεις από καθένα από τους εν λόγω ιδιοκτήτες * Υποβάλλεται Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης που αφορά συνολικά στο μέρος του κτηρίου που χρησιμοποιείται ως κατοικία. Η διαδικασία για την υποβολή αίτησης πολυκατοικίας έχει ως εξής: Εφόσον διαπιστωθεί ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις ένταξης γίνεται γενική συνέλευση (Γ.Σ.) και αποφασίζεται, βάσει διαδικασίας που προβλέπεται στο καταστατικό, η συμμετοχή της πολυκατοικίας, η επιλογή ενεργειακού επιθεωρητή και ο καθορισμός εκπροσώπου πολυκατοικίας. Στη συνέχεια γίνεται η ενεργειακή επιθεώρηση της πολυκατοικίας και ο εκπρόσωπος προσκομίζει τα απαραίτητα δικαιολογητικά, στο υποκατάστημα της τράπεζας που έχει συμφωνηθεί από τη Γ.Σ. να γίνει η αίτηση. Ο κάθε ιδιοκτήτης προσκομίζει στην ίδια τράπεζα τα επιπλέον δικαιολογητικά που αφορούν στα προσωπικά του στοιχεία, όπως ταυτότητα, εκκαθαριστικό κλπ.

6.Ερ.: Γιατί επιλέχθηκαν τα κτήρια πριν την 01.01.1980; Απ.: Τα κτήρια που κτίστηκαν με οικοδομική άδεια που έχει εκδοθεί πριν το 1980 δεν έχουν θερμομόνωση και συνεπώς είναι τα πλέον ενεργοβόρα. Αν δεν υπήρχε ο περιορισμός του 1980 οι αιτήσεις για τα κτήρια μετά το 1980 δεν θα είχαν μεγάλη πιθανότητα να κριθούν επιλέξιμες, βάσει της συγκριτικής

σπίτι αξιολόγησης. Ο περιορισμός λοιπόν αυτός λειτουργεί και ως ασφαλιστική δικλείδα αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα να κριθεί μια αίτηση επιλέξιμη και να μην ταλαιπωρούνται άδικα οι πολίτες.

7. Ερ.: Πώς νοείται η «χρήση κύριας κατοικίας» Απ.: Τόσο η κύρια όσο και η πρώτη δευτερεύουσα κατοικία δηλώνονται στη φορολογική δήλωση (Έντυπο Ε1). Για την περίπτωση πολυκατοικίας θα πρέπει το 50% των ιδιοκτησιών να χρησιμοποιείται ως κύρια ή πρώτη δευτερεύουσα κατοικία. Εάν το ακίνητο χρησιμοποιείται για εκμετάλλευση και άρα δεν δηλώνεται ως κατοικία του ενδιαφερομένου θα πρέπει ο ενοικιαστής/ένοικος να βεβαιώνει με Υπεύθυνη Δήλωση τη χρήση του ακινήτου ως κύρια ή πρώτη δευτερεύουσα κατοικία του.

8. Ερ.: Για να ενταχθεί μια κατοικία στο πρόγραμμα πρέπει να χρησιμοποιείται ως κύρια ή πρώτη δευτερεύουσα κατοικία. Πως θα αποδεικνύεται αυτό; Γιατί αποκλείεται η εξοχική κατοικία; Απ.: Η χρήση της κατοικίας (κύρια, εξοχική κλπ.) δηλώνεται στη φορολογική μας δήλωση (Έντυπο Ε1). Στην περίπτωση που το ακίνητο έχει ενοικιασθεί θα πρέπει ο ωφελούμενος να προσκομίσει Υ.Δ. του ενοικιαστή ότι το χρησιμοποιεί ως κύρια ή πρώτη δευτερεύουσα κατοικία του. Είμαστε έτσι κι αλλιώς υποχρεωμένοι να εξασφαλίσουμε ότι το κτήριο που θα ενταχθεί στο πρόγραμμα χρησιμοποιείται για κατοικία καθώς βασιζόμαστε σε Ευρωπαϊκό Κανονισμό που αφορά στον οικιακό τομέα. Με την επιλογή μας για κύρια κι όχι εξοχική κατοικία επιδιώκουμε να επιχορηγηθούν κτήρια που χρησιμοποιούνται για μεγάλα χρονικά διαστήματα εντός του έτους ώστε να επιτευχθεί μεγαλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας.

9. Ερ.: Τι συμβαίνει αν κάποιος αγοράσει σπίτι ή το κάνει κύρια κατοικία μετά την υποβολή της τελευταίας φορολογικής του δήλωσης (του οικονομικού έτους 2010 για εισοδήματα που αποκτήθηκαν το 2009); Απ.: Απαίτηση του προγράμματος «Εξοικονόμηση Κατ’ Οίκον» είναι οι κατοικίες που θα ενταχθούν σε αυτό να χρησιμοποιούνται ως κύριες ή πρώτες δευτερεύουσες κατοικίες. Η χρήση προκύπτει από το έντυπο Ε1 της Δήλωσης Φορολογίας Εισοδήματος του οικονομικού έτους 2010 (αφορά εισοδήματα που αποκτήθηκαν το 2009). Σε περίπτωση που ο ωφελούμενος δεν είχε κανένα δικαίωμα στο ακίνητο (πλήρη κυριότητα, ψιλή κυριότητα, επικαρπία) έως 31.12.2009, προσκομίζει Υπεύθυνη Δήλωση για τη χρήση του ακινήτου του ως κύρια ή πρώτη δευτερεύουσα κατοικία. Επιπλέον προσκομίζει τον σχετικό τίτλο κυριότητας που αποκτήθηκε εντός του 2010 και πιστοποιητικό μεταγραφής αυτού στο οικείο Υποθηκοφυλακείο ή πιστοποιητικό καταχώρησής του στα κτηματολογικά φύλλα του οικείου Κτηματολογικού Γραφείου.

10. Ερ.: Τι είναι τιμή ζώνης; Απ.: Η ενιαία τιμή αφετηρίας, την οποία έχει κάθε ακίνητο, το οποίο βρίσκεται στη ζώνη αυτή και αναφέρεται στη συνολική αξία κτίσματος και οικοπέδου που αναλογεί σε ένα τετραγωνικό μέτρο (μ2) επιφάνειας, καινούργιας κατοικίας ή διαμερίσματος στον Α’ όροφο της οικοδομής με πρόσοψη σε ένα μόνο δρόμο και με Συντελεστή Εμπορικότητας ίσο με τη μονάδα. Η τιμή ζώνης είναι καταγεγραμμένη στο έντυπο του ΕΤΑΚ ή μπορεί να αναζητηθεί από την οικία ΔΟΥ.

11. Ερ.: Γιατί δεν επελέγη ως εργαλείο η αντικειμενική αξία αλλά η τιμή ζώνης; Απ.: Ο λόγος που δεν επελέγη ως εργαλείο η αντικειμενική αξία, αλλά η τιμή ζώνης, είναι ότι η αντικειμενική αξία αποτελεί στοιχείο με έντονες διαφοροποιήσεις (υπολογισμός με αρκετούς επιμέρους συντελεστές), αφού υπολογίζεται για κάθε ιδιοκτησία χωριστά. Συνεπώς, η εξαγωγή μέσου όρου θα ήταν αυθαίρετη και θα οδηγούσε σε στρέβλωση.

12. Ερ.: Πώς θα πιστοποιείται η επιλεξιμότητα βάσει της τιμής ζώνης; Απ.: Οι τιμές ζώνης είναι διαθέσιμες από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημά-

των του Υπουργείου Οικονομίας. Ο πολίτης θα προσκομίζει σχετικό δικαιολογητικό (ΕΤΑΚ), ή σχετική βεβαίωση της εφορίας.

13. Ερ.: Σε περίπτωση που η κατοικία έχει κτιστεί μεταπολεμικά, δεν έχει οικοδομική άδεια ούτε και έχει δηλωθεί στη βάση του νόμου “ ΤΡΙΤΣΗ” αλλά δηλώνεται κανονικά στη φορολογική δήλωση είναι επιλέξιμη; Ποια δικαιολογητικά πρέπει να προσκομιστούν για την παραπάνω κατοικία. Απ.: Η Δήλωση της κατοικίας στη φορολογική δήλωση δεν συνεπάγεται ότι το κτήριο υφίσταται νόμιμα. Πρέπει να προσκομισθεί οικοδομική άδεια ή αντίστοιχο σχετικό νομιμοποιητικό έγγραφο ότι το κτήριο υφίσταται πλέον νόμιμα. Επιλέξιμες είναι οι κατοικίες που υφίστανται νόμιμα και πληρούν τα κριτήρια επιλεξιμότητας.

14. Ερ.: Η διενέργεια ενεργειακής επιθεώρησης αποτελεί βασική προϋπόθεση για την συμμετοχή στο πρόγραμμα; Απ.: Το πιστοποιητικό της επιθεώρησης αποτελεί απαιτούμενο δικαιολογητικό για την υποβολή αίτησης στο πρόγραμμα. Με τη λήξη των εργασιών θα πρέπει να γίνει νέα επιθεώρηση με βάση την οποία θα πιστοποιείται η εκτέλεση των εργασιών και η ενεργειακή αναβάθμιση της κατοικίας. Το 100% του κόστους των επιθεωρήσεων όπως αυτό καθορίζεται από το Π.Δ. 100 των ενεργειακών επιθεωρητών (ΦΕΚ 177/Α’/2010) θα είναι επιλέξιμο στο πλαίσιο του προγράμματος, εφόσον η πρόταση ενταχθεί στο πρόγραμμα.

15. Ερ.: Πως θα ξέρω ότι είμαι στην ενεργειακή κατηγορία Δ και ότι μπορώ να συμμετέχω στο πρόγραμμα; Απ.: Οι κατοικίες που έχουν κατασκευασθεί πριν το 1980 και χωρίς θερμομόνωση, είναι οι πλέον ενεργοβόρες και εφόσον δεν έχουν προβεί σε ριζική ανακαίνιση, θα βρίσκονται με μεγάλη πιθανότητα σε κατηγορία μικρότερη ή το πολύ ίσης της Δ. Σε κάθε περίπτωση η ενεργειακή κατηγορία θα προκύψει από την ενεργειακή επιθεώρηση και θα καταγράφεται στο Πιστοποιητικό Ενεργειακή Απόδοσης που θα εκδοθεί από τον Ενεργειακό Επιθεωρητή.

16. Ερ.: Για τη λήψη δανείου θα τίθενται από την εκάστοτε τράπεζα υποδοχής αιτήσεων επιπλέον προϋποθέσεις; Απ.: Τίθενται προϋποθέσεις, στο πλαίσιο της πιστοληπτικής αξιολόγησης που διενεργεί η κάθε τράπεζα για τη χορήγηση δανείου.

17. Ερ.: Οι ιδιώτες που έχουν μπει στον Τειρεσία μπορούν να συμμετάσχουν στο συγκεκριμένο πρόγραμμα; Απ.: Για τη λήψη του δανείου θα ακολουθείται η προβλεπόμενη διαδικασία πιστοληπτικής αξιολόγησης που διενεργεί η κάθε τράπεζα.

18. Ερ.: Σε περίπτωση περισσότερων συγκύριων (ψιλή κυριότητα, επικαρπία) ποιες προϋποθέσεις πρέπει να πληρούνται και ποιος κάνει αίτηση για το πρόγραμμα; Απ.: Σε περίπτωση ύπαρξης συγκύριων θα πρέπει να υπάρξει συμφωνία όλων για την ένταξη στο πρόγραμμα. Αίτηση για υπαγωγή σε μία από τις 3 κατηγορίες κινήτρων του προγράμματος μπορεί να υποβάλλει ένας εκ των συγκύριων που θα πρέπει να πληροί τα εισοδηματικά κριτήρια της αντίστοιχης κατηγορίας.

19. Ερ.: Μπορεί να υποβληθεί αίτηση για ένα διαμέρισμα πολυκατοικίας; Απ: Ναι. Οι προϋποθέσεις για να χαρακτηρισθεί το μεμονωμένο διαμέρισμα ως επιλέξιμη κατοικία είναι: * η θέρμανση του να πραγματοποιείται με σύστημα/συσκευή τον έλεγχο του/ης οποίου/ας έχει ο ένοικος του διαμερίσματος (αυτονομία σε κεντρικό σύστημα θέρμανσης, σύστημα/ συσκευή αποκλειστικά για τις ανάγκες θέρμανσης του διαμερίσματος) ή υποβολή πρότασης, στο πλαίσιο του Προγράμματος, για εγκατάσταση συστήματος/συσκευής θέρμανσης αποκλειστικά για τις ανάγκες του διαμερίσματος. * ο ιδιοκτήτης να έχει εξασφαλίσει, όπου απαιτείται, τη συναίνεση των συνιδιοκτητών της πολυκατοικίας.

6 Ποιες είναι οι επιλέξιμες παρεμβάσεις Οι παρεμβάσεις για να είναι επιλέξιμες από το Πρόγραμμα, θα πρέπει να προκύπτουν βάσει των συστάσεων του Ενεργειακού Επιθεωρητή Κτηρίου κατά τη διαδικασία της ενεργειακής επιθεώρησης και θα αφορούν αποκλειστικά στις ακόλουθες κατηγορίες: 1. Αντικατάσταση κουφωμάτων (πλαίσια / υαλοπίνακες) και τοποθέτηση συστημάτων σκίασης.Λόγω των ανωτέρω ενεργειακών απαιτήσεων η παρέμβαση αφορά κατά βάση, αλλά όχι αποκλειστικά, σε θερμο-διακοπτόμενα κουφώματα με διπλούς υαλοπίνακες. Επιλέξιμη είναι και η αλλαγή μόνο του υαλοπίνακα εάν ο συνολικός συντελεστής θερμοπερατότητας του ανοίγματος (κούφωμα πλαίσιο και υαλοπίνακας) ικανοποιεί τις ανωτέρω ελάχιστες προδιαγραφές του ΚΕΝΑΚ. Επιλέξιμη, επίσης, είναι η αντικατάσταση εξώπορτας σε μονοκατοικία και κουφωμάτων κλιμακοστασίου και φωταγωγού σε πολυκατοικία. Δεν συμπεριλαμβάνονται όμως «ανοίγματα» προς εσωτερικούς χώρους του κτηρίου θερμαινόμενους ή μη (π.χ. πόρτα διαμερίσματος). Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνεται και η τοποθέτηση εξωτερικών σταθερών σκιάστρων και κινητών προστατευτικών εξωφύλλων στα ανοίγματα (παντζούρια, ρολά).

2. Τοποθέτηση θερμομόνωσης στο κτηριακό κέλυφος συμπεριλαμβανομένου του δώματος / στέγης και της πιλοτήςΣτην κατηγορία αυτή είναι επιλέξιμη και η τοποθέτηση εσωτερικής θερμομόνωσης όταν η τοποθέτηση εξωτερικής θερμομόνωσης είναι τεχνικά αδύνατη ή δεν επιτρέπεται από την κείμενη νομοθεσία (π.χ. διατηρητέα κτήρια, παραδοσιακοί οικισμοί). Στην περίπτωση παρεμβάσεων σε στέγη, επιλέξιμες είναι μόνο οι δαπάνες που αφορούν στη θερμομόνωση και υγρομόνωση αυτής.

3. Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης και συστήματος παροχής ζεστού νερού χρήσηςΣτην κατηγορία αυτή είναι επιλέξιμες: - Η εγκατάσταση νέου ή αντικατάσταση συστήματος καυστήρα / λέβητα με καινούριο σύστημα πετρελαίου ή φυσικού αερίου (κεντρικό ή ατομικό) ή σύστημα που λειτουργεί κυρίως με την αξιοποίηση ανανεώσιμης πηγής ενέργειας, Α.Π.Ε., (π.χ. καυστή-

ΠΡΑΣΙΝΟ ρας βιομάζας, αντλίες θερμότητας, ηλιοθερμικά συστήματα, κλπ.) ή σύστημα συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας υψηλής απόδοσης (ΣΗΘΥΑ). Η εγκατάσταση / αντικατάσταση αφορά στον ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό του λεβητοστασίου στο σύνολό του (αυτοματισμοί, κυκλοφορητές, καμινάδα, αντικατάσταση ή μόνωση σωληνώσεων, κλπ.) με εξαίρεση τη δεξαμενή πετρελαίου, καθώς και του δικτύου διανομής. Εξαιρούνται οι τερματικές μονάδες απόδοσης θερμότητας (σώματα καλοριφέρ, ενδοδαπέδιο σύστημα, κλπ.).

- Η τοποθέτηση διατάξεων αυτομάτου ελέγχου της λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης, όπως χρονοδιακόπτες, αυτοματισμούς αντιστάθμισης ή/και υδραυλικής ισορροπίας για τη ρύθμιση των μερικών φορτίων (τρίοδη ή τετράοδη ηλεκτροβάννα, ρυθμιστές στροφών κυκλοφορητών, κλπ), θερμοστάτες χώρων, θερμοστατικές κεφαλές θερμαντικών σωμάτων, κλπ., συμπεριλαμβανομένων συστημάτων θερμιδομέτρησης για την κατανομή δαπανών θέρμανσης.

- Η τοποθέτηση ηλιακών συστημάτων για την παροχή ζεστού νερού χρήσης (συλλέκτης, δοχείο αποθήκευσης νερού, βάση στήριξης, σωληνώσεις, κλπ). Ειδικά για την περίπτωση πρότασης αντικατάστασης καυστήρα/ λέβητα πετρελαίου με νέο ίδιας τεχνολογίας θα πρέπει με βάση τα χαρακτηριστικά τους και τα αποτελέσματα της ανάλυσης καυσαερίων να τεκμηριώνεται επαρκώς, από τον Ενεργειακό Επιθεωρητή, η ανάγκη για την αλλαγή έναντι συντήρησης ή χημικού καθαρισμού (π.χ. λέβητας που έχει υποστεί ανεπανόρθωτες φθορές).

21. Ερ.: Πρέπει να γίνουν όλες οι παρεμβάσεις; Απ.: Μετά την ενεργειακή επιθεώρηση ο κάθε ενδιαφερόμενος θα μπορεί να επιλέξει σε συνεργασία με τον Ενεργειακό Επιθεωρητή όποιες και όσες παρεμβάσεις είναι επιλέξιμες για το πρόγραμμα και οδηγούν στην ενεργειακή αναβάθμιση της κατοικίας του κατά μία τουλάχιστον κατηγορία βάσει των προτάσεων του ενεργειακού επιθεωρητή. Σημαντικό στοιχείο βέβαια, για την επιλεξιμότητα στο πρόγραμμα, θα είναι ο ενδιαφερόμενος να επιλέξει τις παρεμβάσεις εκείνες που θα του φέρουν τη μεγαλύτερη εξοικονόμηση με το λιγότερο δυνατό κόστος.

22. Ερ.: Πώς θα γνωρίζει ο πολίτης τις παρεμβάσεις που θα τον οδηγήσουν σε μεγαλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας; Απ.: Η πρόταση παρεμβάσεων του ενεργειακού επιθεωρητή θα είναι αρκετά αναλυτική και θα προσδιορίζει την εξοικονομούμενη ενέργεια καθώς και το ενδεικτικό κόστος αυτής. Το τελικό κόστος θα προκύψει από τις προσφορές που θα αναζητήσει ο πολίτης από την αγορά.

23. Ερ.: Υπάρχουν προδιαγραφές για τα υλικά και έχει υπολογιστεί το ύψος των δαπανών; Απ.: 1. Οι ανώτατες τιμές μονάδας ανά εξειδικευμένη παρέμβαση θα είναι διαθέσιμες στον Οδηγό

σπίτι του προγράμματος 2. Τα δομικά υλικά και τα ηλεκτρομηχανολογικά συστήματα, για τα οποία υφίσταται σχετική υποχρέωση από την κείμενη νομοθεσία, θα πρέπει να φέρουν σήμανση CE. 3. Τα ενεργειακά χαρακτηριστικά των υλικών / συστημάτων θα πρέπει να είναι τέτοια ώστε να καλύπτονται οι ελάχιστες απαιτήσεις που αναφέρονται 2 και 3 του άρθρου 8 του ΚΕΝΑΚ , σε συμφωνία και με τα οριζόμενα στις σχετικές Τεχνικές Οδηγίες ΤΕΕ (ΤΟ ΤΕΕ) πλην της η απαίτηση για το μέγιστο επιτρεπόμενο μέσο συντελεστή θερμοπερατότητας (Um). Ο ενεργειακός επιθεωρητής θέτει τις απαιτήσεις για τα χαρακτηριστικά των υλικών και συστημάτων που θα χρησιμοποιηθούν.

24. Ερ.: Τι συμπεριλαμβάνει το ανώτατο επιδοτούμενο ύψος δαπανών; Απ.: Στο ανώτατο επιδοτούμενο ύψος δαπανών ανά ειδικότερη παρέμβαση συμπεριλαμβάνονται τυχόν: * Πρόσθετες αναγκαίες εργασίες για την ολοκληρωμένη υλοποίηση της παρέμβασης όπως σκαλωσιές, επιχρίσματα, μικροεργασίες αποκατάστασης της εμφάνισης του στοιχείου στο οποίο έγινε η παρέμβαση, διαμόρφωση κλίσεων απορροής στο δώμα, υγρομόνωση, απαραίτητες εργασίες και επεμβάσεις για την ορθή λειτουργία/συμπεριφορά της θερμομόνωσης, κ.λπ. * Το κόστος εργασίας, συμπεριλαμβανομένων τυχόν απαιτούμενων ασφαλιστικών εισφορών ΙΚΑ για τις οικοδομικές εργασίες, που, με βάση την κείμενη νομοθεσία (μη στεγασμένα επαγγέλματα), βαρύνουν τον Ωφελούμενο του Προγράμματος ως «κύριο του έργου». Επίσης περιλαμβάνεται ο ΦΠΑ, που αποτελεί επιλέξιμη δαπάνη για το Πρόγραμμα.

25. Ερ.: Τι θα γίνει σε περίπτωση που η προσφορά που θα φέρω υπερβαίνει τα ανώτατα όρια επιλέξιμων δαπανών ανά κατηγορία δαπάνης που αναφέρονται στον οδηγό εφαρμογής του προγράμματος; Απ.: Ο επιλέξιμος προϋπολογισμός θα προσαρμοστεί στα ανώτατα όρια επιλέξιμων δαπανών του προγράμματος.

26. Ερ.: Υπάρχει πρόβλημα εάν τελικά φέρω παραστατικά δαπανών με διαφορετική τιμή από αυτή της προσφοράς που είχα επισυνάψει με την αίτησή μου και που είχε εγκριθεί; Απ.: : Σε περίπτωση που το κόστος, σε επίπεδο κατηγορίας δαπάνης, που αναγράφεται στα παραστατικά δαπανών υπερβαίνει το αρχικό επιλέξιμο κόστος τότε το επιπλέον κόστος θα πρέπει να καλυφθεί από τον πολίτη. Στην περίπτωση που το κόστος υπολείπεται του αρχικού επιλέξιμου κόστους ο τελικός επιλέξιμος προϋπολογισμός προσαρμόζεται στο κόστος που αναγράφεται στα παραστατικά δαπανών. Σε κάθε περίπτωση δεν θα είναι επιλέξιμες δαπάνες που αντιστοιχούν σε άλλες υποκατηγορίες δαπανών

από αυτές που είχαν συμπεριληφθεί στην αίτηση και έχουν εγκριθεί με την απόφαση υπαγωγής. Για διαχειριστικούς λόγους προτείνεται να μην υπάρχουν διαφοροποιήσεις κόστους μεταξύ των προσκομισθέντων προσφορών που έχουν κριθεί επιλέξιμες και των παραστατικών δαπανών.

27. Ερ.: Το σπίτι που κατοικώ είναι κατασκευασμένο με πέτρα και έχει πρόβλημα υγρασίας και δεν θέλω να τοποθετήσω κουφώματα αλουμινίου λόγω του ότι το πρόβλημα γίνεται εντονότερο. Μπορώ να τοποθετήσω ξύλινα κουφώματα με διπλούς υαλοπίνακες σε αυτήν την περίπτωση; Απ.: Το πρόγραμμα δεν προδιαγράφει υλικά και τεχνολογίες. Όπως αναφέρεται στο κεφάλαιο 3 οι παρεμβάσεις, που υποβάλλονται με την αίτηση για υπαγωγή στο Πρόγραμμα, προκύπτουν βάσει των συστάσεων του Ενεργειακού Επιθεωρητή. Συγκεκριμένα η παρέμβαση «Αντικατάσταση κουφωμάτων (πλαίσια / υαλοπίνακες) και τοποθέτηση συστημάτων σκίασης» αφορά κατά βάση αλλά όχι αποκλειστικά θερμό - διακοπτόμενα κουφώματα με διπλά τζάμια (κουφώματα αλουμινίου, ξύλου, συνθετικά pvc κλπ). Γενικά, οι προτάσεις για ενεργειακή αναβάθμιση, που υποβάλλονται με την αίτηση, θα πρέπει να καλύπτουν, και για αυτό είναι υπεύθυνος ο ενεργειακός επιθεωρητής, τις ακόλουθες απαιτήσεις: α. να οδηγούν, βάσει της υπολογιζόμενης εξοικονομούμενης ενέργειας, στην αναβάθμιση κατά μία τουλάχιστον ενεργειακή κατηγορία και β. τα δομικά στοιχεία και οι επιμέρους ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις, όπου γίνονται οι παρεμβάσεις, να πληρούν τις ελάχιστες προδιαγραφές που αναφέρονται στις παραγράφους 2 και 3 του άρθρου 8 του ΚΕΝΑΚ σε συμφωνία και με τα οριζόμενα στις σχετικές Τεχνικές Οδηγίες ΤΕΕ (ΤΟ ΤΕΕ). Εξαιρείται η απαίτηση για το μέγιστο επιτρεπόμενο μέσο συντελεστή θερμοπερατότητας(Um). Επιπλέον τα δομικά υλικά και τα ηλεκτρομηχανολογικά συστήματα, για τα οποία υφίσταται σχετική υποχρέωση από την κείμενη νομοθεσία, θα πρέπει να φέρουν σήμανση CE..

28. Ερ.:Οι τέντες είναι επιλέξιμες στο Πρόγραμμα; Απ.:Η τοποθέτηση τεντών δεν εμπίπτει στις επιλέξιμες παρεμβάσεις. Επιλέξιμη παρέμβαση είναι η τοποθέτηση σταθερών σκιάστρων και εξωφύλλων (παντζούρια, ρολά).

29. Ερ.:Διαμέρισμα το οποίο ενοικιάζεται σε τρίτο και χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία μπορεί να επιδοτηθεί; Απ.:Ναι, μπορεί να επιδοτηθεί εφόσον χρησιμοποιείται από τον ενοικιαστή ως κύρια ή πρώτη δευτερεύουσα κατοικία. Στην περίπτωση αυτή πρέπει να προσκομιστεί Υπεύθυνη Δήλωση Ν. 1599/1986 του ενοικιαστή (Έντυπο Παραρτήματος VI) που να αναφέρει ότι χρησιμοποιεί το ακίνητο ως κύρια / πρώτη δευτερεύουσα κατοικία και ότι συναινεί να γίνουν οι εργασίες όποτε αυτό ζητηθεί.

Η περίπτωση της πολυκατοικίας 1. Ερ.: Πως μπορεί να ενταχθεί μια πολυκατοικία ως σύνολο κτηρίου; Δείτε την απάντηση στην ερώτηση 5 της Ενότητας «ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑ - ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΙ – ΚΡΙΤΗΡΙΑ – ΚΙΝΗΤΡΑ» 2. Ερ.: Υπάρχουν κάποιες διευκολύνσεις για να αιτηθεί μια πολυκατοικία στο σύνολό της ένταξη στο πρόγραμμα; Απ.: Για την ένταξη της πολυκατοικίας στο πρόγραμμα αρκεί μόνο το 50% των διαμερισμάτων να χρησιμοποιούνται ως κύρια ή πρώτη δευτερεύουσα κατοικία. Σε αυτήν την περίπτωση είναι επιλέξιμοι και οι ιδιοκτήτες διαμερισμάτων που χρησιμοποιούνται ως εξοχική ή άλλη δευτερεύουσα κατοικία. Επιπλέον κίνητρο για την πολυκατοικία : Δίνεται η δυνατότητα ένταξης των ιδιοκτητών διαμερισμάτων της κατηγορίας Β στην κατηγορία κινήτρων Α και αντίστοιχα της κατηγορίας Γ στην κατηγορία Β, εφόσον το 50% του συνόλου των ιδιοκτητών επιλέξιμων κατοικιών ανήκει στην κατηγορία Α. Στην περίπτωση αυτή οι ιδιοκτήτες με υψηλότερα εισοδήματα της κατηγορίας Γ, εντάσσονται στην κατηγορία κινήτρων Γ. Σε περίπτωση που δεν πληρούνται τα εισοδηματικά κριτήρια της κατηγορίας Α τουλάχιστον από το 50% των ιδιοκτητών κύριας ή δευτερεύουσας κατοικίας, κάθε ιδιοκτήτης εντάσσεται στην κατηγορία κινήτρων που αντιστοιχεί στο εισόδημά του. Πρέπει, επίσης, να τονιστεί ότι από ενεργειακής πλευράς τα αποτελέσματα είναι πολύ καλύτερα όταν οι παρεμβάσεις αφορούν στο σύνολο της πολυκατοικίας.

3. Ερ.: Στην περίπτωση πολυκατοικίας ως σύνολο κτηρίου θα πρέπει όλοι οι ιδιοκτήτες να πληρούν το εισοδηματικό κριτήριο για να ενταχθούν σε κάποια από τις κατηγορίες κινήτρων; Απ.: Γενικά η αίτηση κάθε ιδιοκτήτη εντάσσεται στην κατηγορία που αντιστοιχεί στα εισοδήματά του. Για να διευκολυνθεί όμως η λήψη απόφασης στην περίπτωση πολυκατοικίας ως σύνολο κτηρίου ισχύει το επιπλέον κίνητρο που αναφέρεται στην απάντηση της ερώτησης

2 της Ενότητας « ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑΣ».

4. Ερ.: Μπορεί κάποιος ιδιοκτήτης να ενταχθεί στην Α’ κατηγορία και κάποιος άλλος στην ίδια πολυκατοικία να ενταχθεί στην Γ’ κατηγορία; Απ.: Στην περίπτωση αιτήσεων για μεμονωμένα διαμερίσματα δεν υπάρχει σύνδεση των αιτήσεων και άρα η κάθε αίτηση εντάσσεται στις κατηγορίες κινήτρων βάσει των εισοδηματικών κριτηρίων. Στην περίπτωση αίτησης ως ενιαίο σύνολο κτηρίου ισχύουν τα κίνητρα που αναφέρθηκαν στην απάντηση της ερώτησης 32. «Υπάρχουν κάποιες διευκολύνσεις για να αιτηθεί μια πολυκατοικία στο σύνολό της ένταξη στο πρόγραμμα;» 5. Ερ.: Ποιο ποσοστό θα απαιτείται για συμφωνία στη Γενική Συνέλευση (για την περίπτωση των πολυκατοικιών); Απ.: Το ποσοστό καθορίζεται στον κανονισμό πολυκατοικίας και συνήθως είναι το 100% των συνιδιοκτητών. Σε κάθε περίπτωση έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του Αστικού Κώδικα.

6. Ερ.: Πόσο εύκολη θα είναι η επίτευξη συμφωνίας σε μία πολυκατοικία ώστε να έρθει ως σύνολο κτηρίου για ένταξη στο πρόγραμμα; Απ.: Καταρχήν θα πρέπει να παρατηρήσουμε ότι κάθε παρέμβαση από αυτές που θεωρούνται «κοινόχρηστες» απαιτούν επίτευξη συμφωνίας στην πολυκατοικία, ανεξαρτήτως ένταξης ή μη στο Πρόγραμμα. Υπάρχουν σημαντικοί περιορισμοί σε αυτό που απορρέουν από το ιδιοκτησιακό ιδιωτικό δίκαιο αλλά και τον ΓΟΚ. Παρόλα αυτά επειδή τεχνικά και για ουσιαστικούς λόγους ενεργειακής απόδοσης (σωστή θερμομόνωση) είναι καλύτερα η πολυκατοικία να αντιμετωπιστεί ενιαία, δίνουμε σημαντικά επιπλέον κίνητρα για τις πολυκατοικίες. Με τον τρόπο αυτό υπηρετούμε καλύτερα τον πρωταρχικό στόχο του προγράμματος που είναι η εξοικονόμηση ενέργειας.

7. Ερ.: Σε περίπτωση που σε μια πολυκατοικία η αρχική οικοδομική άδεια είναι πριν το 1980 αλλά έχουν γίνει προσθήκες ιδιοκτησιών με έκδοση μεταγενέστερης άδειας (μετά το 1980), μπορεί να ενταχθεί

στο πρόγραμμα; Απ.: Η πολυκατοικία μπορεί να ενταχθεί στο πρόγραμμα για το τμήμα της που έχει ανεγερθεί με άδεια πριν το 1980. Στην περίπτωση αυτή οι υπόλοιποι ιδιοκτήτες πρέπει να συμμετέχουν με ίδια κεφάλαια για τις κοινόχρηστες παρεμβάσεις καθώς και για τυχόν παρεμβάσεις που αφορούν τα διαμερίσματά τους στη βάση της πρότασης του Ενεργειακού Επιθεωρητή. Σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να γίνει δεκτή στο πρόγραμμα αίτηση που αφορά μεμονωμένο διαμέρισμα (ήτοι όχι στο πλαίσιο αίτησης πολυκατοικίας ως σύνολο κτηρίου) που φέρει άδεια μετά την 31.12.1979.

8. Ερ.:Πότε η αίτηση της πολυκατοικίας απορρίπτεται; Εάν κάποιοι στην πολυκατοικία δεν τους εγκριθεί δάνειο αλλά έχουν τα ίδια κεφάλαια για να συμμετέχουν, η συνολική αίτηση της πολυκατοικίας να απορρίπτεται ή όχι; Απ.: Σύμφωνα με τον Οδηγό Εφαρμογής του Προγράμματος (σημείο 2.1.3 και σημείο 6.3) υποβάλλονται επιμέρους αιτήσεις από καθένα από τους ιδιοκτήτες διαμερισμάτων, ανεξάρτητα από το εάν εντάσσονται στο Πρόγραμμα. Στην περίπτωση αυτή στο κόστος των παρεμβάσεων μπορεί να περιλαμβάνονται και παρεμ-

βάσεις (κοινόχρηστες ή μη) που αντιστοιχούν στα μέρη του κτηρίου που δεν είναι επιλέξιμα στο Πρόγραμμα (έχουν συμπεριληφθεί στο έντυπο Πρότασης παρεμβάσεων). Συνεπώς εφόσον οι ιδιοκτήτες αυτοί έχουν συναινέσει στην υλοποίηση των παρεμβάσεων με ίδια κεφάλαια (σύμφωνα με το Παράρτημα ΙΙ) είναι μεν μη επιλέξιμοι αλλά η αίτηση της πολυκατοικίας δεν απορρίπτεται.

9. Ερ.:Μπορεί να θεωρηθεί σύνολο κτηρίου το τμήμα του που αφορά σε άδεια πριν το 1980 και να ενταχθεί μόνο αυτό το τμήμα στο πρόγραμμα; Απ.: Η πολυκατοικία μπορεί να ενταχθεί στο πρόγραμμα για το τμήμα της που έχει ανεγερθεί με άδεια πριν το 1980. Στην περίπτωση όμως αυτή το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) θα αφορά στο σύνολο του κτηρίου (πλην του τμήματός του που χρησιμοποιείται για επαγγελματική στέγη) και οι υπόλοιποι ιδιοκτήτες πρέπει να συμμετέχουν με ίδια κεφάλαια για τις κοινόχρηστες παρεμβάσεις καθώς και για τυχόν παρεμβάσεις που αφορούν τα διαμερίσματά τους στη βάση της πρότασης του Ενεργειακού Επιθεωρητή.

Πού θα απευθύνονται οι ενδιαφερόμενοι για τυχόν ερωτήματα Έχει δημιουργηθεί για τη διευκόλυνση των πολιτών γραφείο αρωγής (help – desk) στο τηλέφωνο 210 9797400 και σχετική ιστοσελίδα με όλες τις απαραίτητες λεπτομέρειες http://exoikonomisi.ypeka.gr. Επίσης οι πολίτες θα μπορούν να απευθύνονται στις τράπεζες που έχουν επιλεγεί να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα και αναφέρονται με αλφαβητική σειρά: * Άλφα Τράπεζα Α.Ε. * Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος Α.Ε. * Τράπεζα Πειραιώς Α.Ε. * Τράπεζα E.F.G. Eurobank - Ergasias A.E.

ΠΡΑΣΙΝΟ

2 4

“Πράσινο” σπίτι

Βήμα 2ο

Βήμα 4ο

Λήψη προσφορών

Υπογραφή σύμβασης - εργασίες Όταν η αίτηση εγκριθεί, μέσα σε διάστημα δύο μηνών υπογράφεται η δανειακή σύμβαση μεταξύ του ιδιοκτήτη του ακινήτου και της τράπεζας. Τότε δίνεται και το «πράσινο φως» για να ξεκινήσουν οι εργασίες της ανακαίνισης. Η υλοποίηση των παρεμβάσεων, η εκταμίευση του δανείου και η εξόφληση των δαπανών πρέπει να ολοκληρωθούν μέσα σε εννέα μήνες από την ημερομηνία υπογραφής του δανείου και σε καμία περίπτωση μετά την 30-062012, όποτε λήγει και ο χρόνος υλοποίησης του προγράμματος.

Αφού ολοκληρωθεί η ενεργειακή επιθεώρηση και εκδοθεί το πιστοποιητικό, ο επιθεωρητής σε συνεργασία με τον ιδιοκτήτη επιλέγουν τις παρεμβάσεις που θα γίνουν στην κατοικία, ώστε να μειωθεί σημαντικά η κατανάλωση ενέργειας. Στη συνέχεια, ο ιδιοκτήτης επικοινωνεί με τα σχετικά καταστήματα, τις τεχνικές εταιρείες κ.ά. και ζητά προσφορές για τα υλικά και τον εξοπλισμό που θα χρειαστούν.

& πέντε βήματα για το πρόγραμμα εξοικονόμηση κατ’ οίκον Βήμα 1ο Εάν ένας ιδιοκτήτης ενδιαφέρεται να ανακαινίσει την κατοικία του, ώστε να περιορίσει σημαντικά την κατανάλωση ενέργειας και να αυξήσει την εμπορική αξία του οικήματός του, πρέπει πρώτα να βεβαιωθεί ότι το ακίνητό του πληροί όλα τα κριτήρια που θέτει το πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον». Στη συνέχεια, θα πρέπει να οπλιστεί με υπομονή και να ακολουθήσει πιστά πέντε βήματα.

7

σπίτι

Ενεργειακή επιθεώρηση

1 35

Ο ενδιαφερόμενος ιδιοκτήτης θα πρέπει κατ’ αρχάς να καλέσει έναν ενεργειακό επιθεωρητή, ο οποίος θα ελέγξει την κατοικία για να διαπιστώσει πόση είναι η κατανάλωση ενέργειας για θέρμανση και κλιματισμό και ποιες παρεμβάσεις πρέπει να γίνουν, ώστε να μειωθεί. Ολα αυτά καταγράφονται στο Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) και, ανάλογα πόσο ενεργοβόρο είναι το ακίνητο, κατατάσσεται σε μία από τις εννέα κατηγορίες που υπάρχουν. Προϋπόθεση για την ένταξη στο πρόγραμμα είναι η κατοικία να ανήκει τουλάχιστον σε ενεργειακή κλάση Δ ή μικρότερη (Ε, Ζ, Η). Ανάλογα με την περιοχή όπου βρίσκεται το υπό εξέταση ακίνητο, ο επιθεωρητής επιλέγεται από τον ιδιοκτήτη μέσα από το σχετικό μητρώο του υπουργείου Περιβάλλοντος στην ιστοσελίδα http://www.buildingcert.gr/inspectors/start Values.view.

Βήμα 3ο

Αίτηση ένταξης στο πρόγραμμα

Βήμα 5ο

Επιθεωρητής και ιδιοκτήτης συμπληρώνουν, από κοινού, το Έντυπο Πρότασης Παρεμβάσεων και την αίτηση για ένταξη στο πρόγραμμα, στην οποία περιλαμβάνεται το κόστος των προτεινόμενων παρεμβάσεων, σύμφωνα με τις προσφορές. Έπειτα, η αίτηση πρέπει να κατατεθεί σε μία από τις τέσσερις συμβαλλόμενες με το πρόγραμμα τράπεζες (Alpha, Εθνική, Πειραιώς και Eurobank), από την 1η Φεβρουαρίου έως τις 31 Μαρτίου 2012. Σημειώστε πως, παρ’ ότι η κατάθεση των αιτήσεων έχει ξεκινήσει εδώ και 12 ημέρες, καμία αίτηση δεν θα γίνει δεκτή εάν δεν έχουν ολοκληρωθεί οι παραπάνω διαδικασίες (ενεργειακή επιθεώρηση, λήψη προσφορών, συμπλήρωση ειδικών εντύπων).

Δεύτερη ενεργειακή επιθεώρηση

Μέχρι τις 30-06-2012, πρέπει να έχει γίνει και η δεύτερη ενεργειακή επιθεώρηση και να έχει εκδοθεί το νέο Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης, όπου θα επιβεβαιώνεται ότι η κατοικία «ανέβηκε» τουλάχιστον μία ενεργειακή κλάση. Για παράδειγμα, από Δ έγινε Γ, Β ή Β+ κ.ο.κ. Οσοι ιδιοκτήτες ακινήτων ενταχθούν τελικά στο πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον» και οι δύο ενεργειακές επιθεωρήσεις παρέχονται δωρεάν, καθώς επιδοτούνται εξ ολοκλήρου από τον Κρατικό Προϋπολογισμό του προγράμματος.

8

ΠΡΑΣΙΝΟ

σπίτι

“Πράσινο σπίτι” και η τσέπη γεμάτη Περίπου το 1/3 της ενέργειας που καταναλώνουμε προέρχεται από τα κτίρια, ενώ στην Ευρώπη οι κατοικίες αποτελούν τον μεγαλύτερο καταναλωτή ενέργειας και ευθύνονται για το 45% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Ο ανορθόδοξος σχεδιασμός των κτιρίων, που αγνοεί τις τοπικές κλιματολογικές συνθήκες και η έλλειψη νομοθεσίας για την ενεργειακή και περιβαλλοντική προστασία των κτιρίων οδήγησαν στην ασφυκτική διόγκωση του ενεργειακού ισοζυγίου της χώρας και στην εκτόξευση του λογαριασμού του ρεύματος σε δυσθεώρητα ύψη. Αυτό που πρέπει να θυμόμαστε είναι ότι σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας μπορεί να επιτευχθεί ακόμα και χωρίς έξοδα. Απλώς και μόνο με την αλλαγή συνηθειών. Με στοιχεία και πληροφορίες συγκεντρώσαμε ιδέες και λύσεις, για να εξοικονομήσετε ενέργεια και χρήματα από την κατανάλωση ηλεκτρισμού στο σπίτι σας.

Πώς θα μειώσετε 70% την ενέργεια ΜΟΝΩΣΗ Οι απώλειες θερμότητας ενός κτιρίου εξαρτώνται από το κλίμα της περιοχής, από τη θέση του κτιρίου και από τα δομικά χαρακτηριστικά του κτιρίου. Η σωστή θερμομόνωση εξασφαλίζει δροσιά το καλοκαίρι και ζέστη το χειμώνα, ενώ συμβάλλει στον περιορισμό της ροής θερμότητας. Για παράδειγμα, για μια οικία 150τ.μ. απαιτείται ενέργεια περίπου 14.000 kWh, που ισοδυναμεί με 1.500 λίτρα πετρέλαιο και 13 τόνους εκπομπές CO2 ανά έτος.

Για μια οικία υπό κατασκευήν, το πρόσθετο κόστος θερμομόνωσης υπολογίζεται στα 6.000 ευρώ, τα οποία θα αποσβεστούν σε 5 χρόνια. Το ποσοστό μείωσης απωλειών ενέργειας υπολογίζεται στο 40%, ενώ η ετήσια εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας είναι 12.600 kWh. Η ετήσια εξοικονόμηση πετρελαίου θέρμανσης εκτιμάται στα 1.150 λίτρα, με οικονομικό όφελος από τη θέρμανση ύψους 920 ευρώ το έτος. Επιπλέον, υπάρχει ετήσια εξοικονόμηση ηλεκτρισμού ψύξης 2.125 kWh και οικονομικό όφελος 255 ευρώ. Κατ’ επέκτασιν, το συ-

νολικό οικονομικό όφελος υπολογίζεται στα 1.175 ευρώ το χρόνο. Η μόνωση στην ταράτσα, τα δάπεδα και τους τοίχους είναι πολύ σημαντική, καθώς από εκεί χάνεται το 50% της θερμότητας του χώρου. Μια εύκολη λύση για την ταράτσα (αν είναι επίπεδη), είναι να βαφτεί και με μια ασημομπογιά, η οποία θα αντανακλά κάποιο ποσοστό από τις ακτίνες του ήλιου. Εξάλλου, μια ακόμα επιλογή για μόνωση της οροφής είναι και η πράσινη στέγη, η οποία προσφέρει και μόνωση, υγρομόνωση και αλλαγή του μικροκλίματος στην οικία.

ΣΚΙΑΣΤΡΑ Εξοικονόμηση ενέργειας της τάξης του 15% πετυχαίνουμε χρησιμοποιώντας συστήματα σκίασης στο χώρο μας, καθώς κρατάμε τον ήλιο έξω από το σπίτι το καλοκαίρι, ενώ διατηρούμε τη ζεστασιά του χώρου το χειμώνα. Οι τιμές τους ξεκινούν από 40-50 ευρώ το τ.μ. Με τέντες, κάθετη εξωτερική σκίαση, ακόμα και με φυτά και δέντρα μπορούμε να εμποδίσουμε τον ήλιο να μπει από τα παράθυρα. Σημαντικό είναι να θυμόμαστε ότι η μεγαλύτερη θερμοκρασία διοχετεύεται από τα τζάμια.

ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΤΑΡΑΤΣΕΣ Η ιδέα για τη δημιουργία πράσινων στεγών προϋπήρχε από τα αρχαιότερα χρόνια. Τα πλεονεκτήματά τους μεταξύ άλλων είναι τα εξής: - Θερμομόνωση, με δροσερότερους χώρους το καλοκαίρι και θερμότερους το χειμώνα, εξοικονομώντας ενέργεια. Υπολογίζεται ότι η θερμοκρασία είναι έως και 15 °C πιο χαμηλή το καλοκαίρι, σε σύγκριση με μια τσιμεντένια στέγη.

- Όταν βρέχει, η φυτεμένη στέγη συγκρατεί μέρος της βροχής, με αποτέλεσμα τη μικρότερη επιβάρυνση του δικτύου αποχέτευσης ομβρίων και τον περιορισμό των πλημμυρών στους δρόμους.

- Υπάρχει καλύτερη ηχομόνωση.

- Η βλάστηση απορροφά μέρος των σωματιδίων και της σκόνης στην ατμόσφαιρα.

- Δημιουργούνται νέοι μικροί βιότοποι για την πτηνοπανίδα και οι κάτοικοι αποκτούν ένα μικρό χώρο διαφυγής στη φύση. Πώς θα κάνετε την ταράτσα σας πράσινη 1. Καθαριότητα του χώρου όπου πρόκειται να γίνει η φυτοκάλυψη.

2. Κάλυψη της στέγης με αδιάβροχη μεμβράνη. (Περίπου €45/τ.μ.)

3. Τοποθέτηση μονωτικού υποστρώματος. (Περίπου €25/τ.μ.)

4. Προσθήκη μίγματος από φυλλόχωμα. (Περίπου €3-5/τ.μ.)

5. Σπορά μίγματος από ποικιλία σπόρων. (Περίπου €5/τ.μ.)

6. Πότισμα και περιποίηση του κήπου.

ΗΛΙΑΚΟΣ ΘΕΡΜΟΣΙΦΩΝΑΣ Αν σκεφτούμε ότι το 20% της ενέργειας που καταναλώνουμε το χρόνο είναι για ζεστό νερό, εύκολα μπορεί να καταλάβει κανείς πόσο σημαντική είναι η χρήση ηλιακού θερμοσίφωνα. Ιδιαίτερα σε μια χώρα με ηλιοφάνεια καθ’ όλην τη διάρκεια του χρόνου. Ένας μέσος ηλιακός θερμοσίφωνας κοστίζει περίπου 1.200 1.500 ευρώ και υπολογίζεται ότι συμβάλλει στην εξοικονόμηση περίπου 65% ενέργειας το χρόνο (περίπου 200 ευρώ το χρόνο) και πάνω από 1,5 τόνου διοξειδίου του άνθρακα.

10 ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΚΑΥΣΤΗΡΑ (ΜΠΟΪΛΕΡ) Ο έλεγχος/αντικατάσταση του καυστήρα (μπόιλερ) μπορεί να προσφέρει εξοικονόμηση ύψους έως και 15%-20%. Συγκεκριμένα, αν ένας καυστήρας αποδίδει λιγότερο από 70%, καλό θα ήταν να αντικατασταθεί πάραυτα. Η αντικατάσταση μπορεί να κοστίσει από 4.000 - 6.000 ευρώ, όμως αν η απόδοσή του είναι 90%, τότε η εξοικονόμηση στο λογαριασμό θέρμανσης εκτιμάται στα 1.360 ευρώ το έτος. Σε περίπου 3-4 χρόνια η επένδυση έχει αποπληρωθεί. Επίσης, ο καυστήρας πρέπει να συντηρείται τουλάχιστον μια φορά το χρόνο.

ΕΞΥΠΝΟΙ ΜΕΤΡΗΤΕΣ Οι έξυπνοι μετρητές μπορούν να αντικαταστήσουν τα παραδοσιακά ρολόγια. Τοποθετούνται στο εσωτερικό της οικίας, καθώς η καταγραφή της κατανάλωσης γίνεται μέσω κατάλληλου τηλεπικοινωνιακού καναλιού. Κάθε μετρητής θα αποστέλλει αυτόματα τα στοιχεία της κατανάλωσης του κατόχου του σε έναν κεντρικό υπολογιστή, που θα τα επεξεργάζεται. Έτσι ο πελάτης μπορεί ανά πάσα στιγμή να ελέγχει τον μετρητή του και να γνωρίζει τι καταναλώνει. Η προσωπική εξοικονόμηση ενέργειας μπορεί να είναι της τάξης του 10%. Η εγκατάσταση ενός έξυπνου μετρητή υπολογίζεται στα 300 ευρώ, ενώ το όφελος πάνω στο λογαριασμό του ρεύματος εκτιμάται στα 73 ευρώ ανά έτος.

ΑΝΕΜΙΣΤΗΡΕΣ Με τη χρήση ανεμιστήρα, αντί για το κλιματιστικό, μπορούμε σε ένα μήνα να εξοικονομήσουμε περίπου 60 ευρώ. Μια ακόμα οικονομική και ιδιαίτερα αποδοτική λύση είναι οι ανεμιστήρες οροφής, που προσφέρουν αρκετή δροσιά και κοστίζουν περίπου 80-120 ευρώ

ΠΡΑΣΙΝΟ

σπίτι

Κουφώματα Τα κουφώματα έχουν σημαντικό ρόλο στην ενεργειακή κατανάλωση για θέρμανση και ψύξη των χώρων γιατί από αυτά μεταφέρεται μεγάλη ποσότητα ενέργειας. Το χειμώνα χάνεται θερμότητα από μέσα προς τα έξω, ενώ το καλοκαίρι εισέρχεται θερμότητα από το ζεστό εξωτερικό περιβάλλον. Η διαδικασία αυτή μπορεί να ελαχιστοποιηθεί με τη χρήση κατάλληλα κατασκευασμένων, ενεργειακά αποδοτικών παραθύρων. Τα παράθυρα αυτά θα πρέπει να έχουν υαλοπίνακες και κουφώματα με καλές θερμομονωτικές ιδιότητες και επί πλέον, θα πρέπει να είναι αεροστεγανά, ώστε να εμποδίζουν τη διαφυγή θερμότητας από χαραμάδες, οι οποίες μπορεί να επιφέρουν σημαντικές απώλειες θερμότητας, όπως παρατηρείται σε κτίρια κακής κατασκευής ή παλαιά. Στην Ελλάδα, από την ισχύ του Κανονισμού Θερμομόνωσης του 1979 είναι υποχρεωτική η χρήση διπλών υαλοπινάκων σε νέα κτίρια, έτσι ώστε να πληρούνται οι απαιτήσεις του Κανονισμού. Για τα παλαιά κτίρια, κτισμένα εν γένει πριν το 1979, η αντικατάσταση των μονών υαλοπινάκων με διπλούς, με πιθανή αντικατάσταση και των κουφωμάτων, αποτελεί μια σημαντική τεχνική εξοικονόμησης ενέργειας. Η αντικατάσταση των παλιών παραθύρων με νέα, ενεργειακά αποδοτικά με διπλά τζάμια, αν και έχει κάποιο κόστος, μπορεί να ανατρέψει κατά ένα πολύ μεγάλο ποσοστό την κακή ενεργειακή απόδοση του κτιρίου, με πολλαπλά οφέλη, ενεργειακά-περιβαλλοντικά και οικονομικά. Η εξοικονόμηση ενέργειας από κάθε επέμβαση στο κέλυφος του κτιρίου, εξαρτάται από τη χρήση του κτιρίου, τα αρχιτεκτονικά του χαρακτηριστικά και το κλίμα της περιοχής. Ενδεικτικά το ΚΑΠΕ προσομοίωσε ένα τυπικό διαμέρισμα 100 τετραγωνικών μέτρων σε 4 πόλεις με χαρακτηριστικό κλίμα στην Ελλάδα και υπολόγισε την εξοικονόμηση ενέργειας που θα επιφέρει η αντικατάσταση παλαιών παραθύρων με μονά τζάμια με νέα, τα οποία θα έχουν διπλούς υαλοπίνακες τριών τύπων (συνήθη διπλό με διάκενο 4 και 6 χιλιοστά και διπλό χαμηλής εκπομπής με υλικό πλήρωσης αργό).

12

ΠΡΑΣΙΝΟ

σπίτι

Βιοκλιματικός σχεδιασμός Με τον όρο βιοκλιματικό σχεδιασμό ενός κτιρίου εννοούμε το σχεδιασμό που λαμβάνει υπόψη τις τοπικές και κλιματολογικές συνθήκες, με στόχο την εξασφάλιση των απαραίτητων εσωκλιματικών συνθηκών, με την ελάχιστη δυνατή κατανάλωση ενέργειας, αξιοποιώντας τις διαθέσιμες περιβαλλοντικές πηγές (ήλιο, αέρα, νερό, έδαφος). Λαμβάνοντας υπόψη αυτές τις παραμέτρους από την αρχή και με οικοδομικά υλικά φιλικά προς τον άνθρωπο και το περιβάλλον, πετυχαίνουμε τις καλύτερες θερμοκρασίες και εξοικονομούμε ενέργεια για τη θέρμανση, την ψύξη και το φωτισμό των κτιρίων.

ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ «Πράσινη» Θέρμανση με το 1/4 του κόστους πετρελαίου Όπως μας εξηγεί η κ. Ζωή Φιλίππου, Διπλ/χος Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, με εμπειρία στη Μελέτη και Εγκατάσταση συστημάτων Γεωθερμίας, τα Γεωθερμικά συστήματα Θέρμανσης - Ψύξης κερδίζουν όλο και περισσότερους οπαδούς τα τελευταία χρόνια. Συγκρινόμενη με τα συμβατικά συστήματα θέρμανσης, η Γεωθερμία μειώνει σημαντικά τους λογαριασμούς θέρμανσης έως και 75% και είναι φιλική προς το περιβάλλον. Πως λειτουργεί ένα σύστημα θέρμανσης και ψύξης με Γεωθερμία; Οι εξωτερικές θερμοκρασίες του αέρα μεταβάλλονται με την αλλαγή των εποχών αλλά όχι και οι θερμοκρασίες του υπεδάφους. Σε βάθος δύο έως τριών μέτρων κάτω από την επιφάνεια του εδάφους οι θερμοκρασίες παραμένουν σχετικά σταθερές καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Ένα γεωθερμικό σύστημα, το οποίο αποτελείται από μια γεωθερμική αντλία θερμότητας (ηλεκτροκίνητη) εντός του κτιρίου, ένα θαμμένο στη γη γεωεναλλάκτη, και

Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός εξαρτάται από το τοπικό κλίμα και βασίζεται στις παρακάτω αρχές: • Θερμική προστασία των κτιρίων χειμώνα - καλοκαίρι με κατάλληλες τεχνικές στο εξωτερικό κέλυφος των κτιρίων, με την κατάλληλη θερμομόνωση και αεροστεγάνωση του κτιρίου και των ανοιγμάτων του.

• Αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας για τη θέρμανση των κτιρίων τη χειμερινή περίοδο και για φυσικό φωτισμό όλο το χρόνο. Προστασία των κτιρίων από τον ήλιο, μέσω της σκίασης και της κατάλληλης κατασκευής του κελύφους.

• Απομάκρυνση της θερμότητας κυρίως με τον φυσικό αερισμό τη νύχτα.

• Βελτίωση - ρύθμιση των περιβαλλοντικών συνθηκών μέσα στους χώρους.

Πώς θα εξοικονομήσουμε ενέργεια το εσωτερικό σύστημα διανομής της θερμότητας στο κτίριο (συνήθως ενδοδαπέδια ή fan coil) αξιοποιεί αυτές τις σταθερές θερμοκρασίες για να δεσμεύσει την “ελεύθερη” ενέργεια. Το χειμώνα, το ρευστό που κυκλοφορεί μέσα στο κύκλωμα του γεωεναλλάκτη απορροφά την αποθηκευμένη θερμότητα του εδάφους και την φέρνει στη μονάδα εσωτερικά του κτιρίου. Η μονάδα αντλεί τη θερμότητα σε μια υψηλότερη θερμοκρασία και την διανέμει στο κτίριο. Το καλοκαίρι, το σύστημα αντιστρέφεται, απάγει τη θερμότητα από το κτίριο, τη μεταφέρει στο κύκλωμα του γεωεναλλάκτη και την αποθέτει στην πιο δροσερή γη. Ποιοι τύποι γεωεναλλακτών υπάρχουν; Δύο βασικοί τύποι υπάρχουν: ανοιχτού και κλειστού κυκλώματος. Το ανοιχτό κύκλωμα χρησιμοποιεί τα υπόγεια νερά από μία συνηθισμένη υδάτινη πηγή (νερό γεώτρησης ή πηγαδιού) ως πηγή θερμότητας, όπου η θερμότητα εξάγεται από το νερό, το οποίο στη συνέχεια επανεισάγεται στον υδροφορέα στο ακέραιο με γεώτρηση επανεισαγωγής. Επειδή τα υπόγεια νερά έχουν σχετικά σταθερή θερμοκρασία καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, αποτελούν μια άριστη πηγή θερμότητας. Το κλειστό κύκλωμα γεωεναλλάκτη αποτελείται από ένα δίκτυο θαμμένων σωλήνων πολυαιθυλενίου. Οι σωλήνες συνδέονται με την αντλία θερμότητας με ένα κλειστό κύκλωμα στο οποίο κυκλοφορεί διάλυμα νερού με φι-

λικό προς το περιβάλλον αντιψυκτικό. Το κύκλωμα μπορεί να είναι οριζόντιο ή κατακόρυφο ανάλογα με τον τρόπο τοποθέτησης των σωλήνων και το χώρο που έχει διαθέσιμο ο κάθε πελάτης. Χρειάζομαι διαφορετικά κυκλώματα γεωεναλλάκτη για τη θέρμανση και την ψύξη; Όχι. Το ίδιο κύκλωμα λειτουργεί και για τη θέρμανση και για την ψύξη. Με ένα απλό γύρισμα του διακόπτη στον εσωτερικό θερμοστάτη μπορείτε να περάσετε από την μία λειτουργία στην άλλη. Μπορεί ένα σύστημα Γεωθερμίας να δίνει ζεστό νερό χρήσης; Ναι. Χρειάζεται η επιλογή του θερμαντήρα νερού (desuperheater) που προστίθεται στις περισσότερες αντλίες θερμότητας. Θα τροφοδοτεί με ζεστό νερό χρήσης πολύ οικονομικά το μπόιλερ ζεστού νερού. Θα επηρεάσει ο Γεωεναλλάκτης τον κήπο μου; Όχι. Η έρευνα έχει αποδείξει ότι τα κλειστά κυκλώματα δεν έχουν καμία δυσμενή συνέπεια στη χλόη, τα δέντρα, ή τους θάμνους. Φυσικά, κατά τη φάση της κατασκευής, στην περίπτωση του οριζόντιου κλειστού γεωεναλλάκτη θα καταστραφούν προσωρινά κάποιες φυτεύσεις, αλλά μπορούν εύκολα να αποκατασταθούν. Οι κατακόρυφοι γεωεναλλάκτες απαιτούν λιγότερη επιφάνεια με αποτέλεσμα ελάχιστη ζημία. Προκαλεί περιβαλλοντική ζημιά ένα σύστημα

• Εξασφάλιση επαρκούς ηλιασμού και ελέγχου της ηλιακής ακτινοβολίας για φυσικό φωτισμό των κτιρίων, ο οποίος θα πρέπει να εξασφαλίζει επάρκεια και ομαλή κατανομή του φωτός μέσα στους χώρους.

γεωθερμίας; Όχι. Είναι συστήματα που δεν ρυπαίνουν. Η αντλία θερμότητας σε ένα ανοικτό κύκλωμα αφαιρεί μόνο ή προσθέτει θερμότητα στο νερό. Δεν εκπέμπει αέρια θερμοκηπίου, τα οποία έχουν συνδεθεί με την παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας, την όξινη βροχή και άλλους περιβαλλοντικούς κινδύνους. Οι περισσότερες γεωθερμικές αντλίες χρησιμοποιούν το R410A, ένα ψυκτικό υγρό υψηλής απόδοσης που δεν βλάπτει το στρώμα του όζοντος. Πόσο αποδοτικό είναι ένα σύστημα Γεωθερμίας; Ένα σύστημα Γεωθερμίας είναι τρεις έως πέντε φορές αποδοτικότερο από ένα συμβατικό σύστημα. Οι γεωθερμικές αντλίες θερμότητας, όπως όλοι οι άλλοι τύποι αντλιών θερμότητας, βαθμονομούνται σύμφωνα με το συντελεστή απόδοσης (COP). Είναι ο επιστημονικός τρόπος προσδιορισμού της ενέργειας που το σύστημα παράγει σε σχέση με αυτή που χρησιμοποιεί. Τα περισσότερα συστήματα γεωθερμικών αντλιών θερμότητας έχουν COP 3~5. Αυτό σημαίνει ότι για κάθε μία μονάδα ηλεκτρικής ενέργειας που τροφοδοτεί το σύστημα, παρέχονται τρεις έως πέντε μονάδες ενέργειας ως θερμότητα. Με τις τιμές του πετρελαίου στα ύψη, υπολογίζεται ότι όποιος επιλέγει και εγκαθιστά σύστημα Γεωθερμίας έχει αποσβέσει το επιπλέον κόστος μέσα σε 4-7 χρόνια.

ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΙΚΑ Κυρία Φιλίππου ας αλλάξουμε θέμα μένοντας πάντα στις Ανανεώσιμες Πηγές στα κτήρια. Ποια είναι ακριβώς η κατάσταση με τα Φωτοβολταικά; Τι ισχύει τελικά για τις Στέγες ; Από την 1η Ιουλίου 2009 (Υπ. Απ. ΦΕΚ 1079/2009), βρίσκεται σε ισχύ ένα πρόγραμμα εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων μικρής κλίμακας ειδικά διαμορφωμένο για την οικιακή χρήση και τις μικρές επιχειρήσεις. Μάλιστα από το Σεπτέμβριο του 2010 (Ν.

3851 ΦΕΚ 85/2010, Υπ. Απ.ΦΕΚ 376/2010) το πρόγραμμα αφορά στο σύνολο της επικράτειας. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα απευθύνεται σε φωτοβολταϊκά συστήματα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ισχύος μέχρι 10 KW, τα οποία μπορούν να τοποθετηθούν στο δώμα , τη στέγη, στέγαστρα βεραντών, προσό− ψεων και σκιάστρων, καθώς και βοηθητικών χώρων του κτιρίου, όπως αποθήκες και χώροι στάθμευσης,με καθ’ όλα νόμιμο τρόπο. Βασική προϋπόθεση για την ένταξη των ενδιαφερομένων στο πρόγραμμα είναι να έχουν στην κυριότητά τους το χώρο που πρόκειται

να εγκατασταθεί το φωτοβολταϊκό σύστημα. Πέραν των ιδιωτών στο πρόγραμμα έχουν δικαίωμα ένταξης και τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.), καθώς επίσης και τα Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.) μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Τα φωτοβολταϊκά συστήματα αυτά μπορεί να είναι διασυνδεδεμένα με το δίκτυο της ΔΕΗ. Ο ενδιαφερόμενος συνεχίζει κανονικά να καταναλώνει ηλεκτρικό ρεύμα από το παρεχόμενο δίκτυο της ΔΕΗ, ενώ ταυτόχρονα παράγει ρεύμα προερχόμενο από το φωτοβολταϊκό σύστημα το οποίο στη συνέχεια το πουλάει στη ΔΕΗ με εγγυημένη τιμή που ορίζεται στα 0,55 €/KWh για χρονική διάρκεια 25 ετών. Οι ενταγμένοι στο πρόγραμμα θα συνεχίσουν να αγοράζουν το οικιακό τους ρεύμα από τη ΔΕΗ στις ισχύουσες τιμές. Η προκύπτουσα διαφορά στην τιμή θα πιστώνεται στους ενταγμένους στο πρόγραμμα καταναλωτές. Δεν χρειάζεται πλέον ούτε άδεια εργασιών μικρής κλίμακας από την αντίστοιχη πολεοδομία παρά μόνο γνωστοποίηση στη ΔΕΗ για την

έναρξη των εργασιών με την κατάθεση αντίστοιχου φακέλου που αφορά την σύνδεση του συστήματος στο δίκτυο. Ο εξοπλισμός, που είναι αναγκαίος, είναι πολύ απλός μιας και αποτελείται μόνο από τα φωτοβολταϊκά πλαίσια και τον μετατροπέα τάσης (inverter), ο οποίος μετατρέπει το συνεχές ρεύμα που παράγεται από το σύστημα σε εναλλασσόμενο, ώστε να διοχετευτεί με επιτυχία στο σύστημα της ΔΕΗ. Πόσος χώρος απαιτείται για μια τέτοια εγκατάσταση; Η πραγματική συλλεκτική επιφάνεια των Φ/Β πλαισίων για τα 10KW αντιστοιχεί περίπου σε 70 τετραγωνικά μέτρα. Όμως η κάθε περίπτωση μελετάται ξεχωριστά γιατί έχει μεγάλη σημασία ο προσανατολισμός, το σχήμα, η κλίση σε περίπτωση στέγης, εμπόδια σκίασης κ.α. Ποιο είναι το κόστος μιας αντίστοιχης οικιακής επένδυσης; Το συνολικό κόστος μιας αντίστοιχης οικιακής επένδυσης, συμπεριλαμβανομένων, των μελε-

τών αγοράς και εγκατάστασης εξοπλισμού, έξοδων σύνδεσης με ΔΕΗ κλπ. κυμαίνεται περίπου στα 30.000- 35.000€ πλέον ΦΠΑ. Οι ελληνικές τράπεζες προσφέρουν αντίστοιχα δανειακά προϊόντα μέχρι και τη χρηματοδότηση του 100% της επένδυσης, με επιτόκια 45%, κάνοντας τη συγκεκριμένη επένδυση εξαιρετικά συμφέρουσα. Η απόδοση μπορεί να φτάσει έως και τα 7.500 € το χρόνο για τα επόμενα 25 χρόνια, καθαρά και αφορολόγητα. Επιτρέπεται η εγκατάστση Φωτοβολταικών στα χωριά του Πηλίου; Στην Υπουργική Απόφαση ΥΠΕΚΑ/36720/6-92010/ ΦΕΚ376 «Έγκριση ειδικών όρων για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και ηλιακών συστημάτων σε κτίρια και οικόπεδα εντός σχεδίου περιοχών, και σε οικισμούς» υπάρχει ειδική αναφορά στους Παραδοσιακούς Οικισμούς. Δυστυχώς μέχρι σήμερα από όσο γνωρίζω στη Μαγνησία δεν εφαρμόζεται αυτή η απόφαση και μάλιστα χωρίς αιτιολογία

14

ΠΡΑΣΙΝΟ

ΒΙΟΜΑΖΑ Με τον όρο βιομάζα ονομάζουμε οποιοδήποτε υλικό προέρχεται άμεσα ή έμμεσα από το φυτικό κόσμο. Σε αυτήν περιλαμβάνονται: ύλες που προέρχονται από φυσικά οικοσυστήματα (ξύλο από τα δάση), υπολείμματα από γεωργικές και δασικές διαδικασίες (ελαιοπυρήνας, υπολείμματα εκκοκκισμού βαμβακιού, πριονίδι, άχυρα, στελέχη αραβόσιτου, στελέχη βαμβακιάς, κλαδιά δένδρων, ζωικά απόβλητα), καθώς και το βιολογικής προέλευσης μέρος των αστικών λυμάτων και σκουπιδιών. Η ενέργεια της βιομάζας είναι δευτερογενής ηλιακή ενέργεια και είναι το αποτέλεσμα της φωτοσυνθετικής δραστηριότητας των φυτικών οργανισμών. Η χλωροφύλλη των φυτών μετασχηματίζει την ηλιακή ενέργεια με μια σειρά διεργασιών, χρησιμοποιώντας ως βασικές πρώτες ύλες διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα καθώς και νερό και ανόργανα συστατικά από το έδαφος. Η καύση της βιομάζας έχει μηδενικό ισοζύγιο διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και δεν συνεισφέρει στο φαινόμενο του θερμοκηπίου - επειδή οι ποσότητες του CO2 που απελευθερώνονται κατά την καύση της βιομάζας είναι ίδιες με αυτές που απορροφήθηκαν από τα φυτά στη διάρκεια της ζωής τους. Επίσης η μηδαμινή ύπαρξη θείου στη βιομάζα συμβάλλει σημαντικά στον περιορισμό των εκπομπών του διοξειδίου του θείου (SO2) που είναι υπεύθυνο για την όξινη βροχή. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η βιομάζα θα μπορούσε να αποδώσει το 9% της παγκόσμιας πρωτογενούς ενέργειας και το 24% των ενεργειακών αναγκών μέχρι το 2020. Στις εφαρμογές θέρμανσης εκτός από τα γνωστά καυσόξυλα, χρησιμοποιούνται επίσης θρύμματα ξύλου (wood chips), πυρήνες ελιάς, πριονίδι και συσσωματώματα (pellets). Η καύση βιομάζας γίνεται σε σύγχρονους λέβητες υψηλής τεχνολογίας με δυνατότητα αυτόματης τροφοδοσίας καυσίμου και ηλεκτρονικά ελεγχόμενη παροχή αέρα, οι οποίοι είναι σε θέση να αποδώσουν περισσότερο από το 90% της ενέργειας που περιέχεται στην βιομάζα. Επίσης χρησιμοποιούνται ενεργειακά τζάκια και ξυλόσομπες, με δυνατότητες παραγωγής θερμού νερού ή και αέρα.

10 λόγοι για να βάλετε φυσικό αέριο Τα πλεονεκτήματα του φυσικού αερίου είναι πολλά και τα ελληνικά νοικοκυριά τα έχουν αντιληφθεί. Γι’ αυτό και με ραγδαίους ρυθμούς αυξάνονται οι χρήστες του φυσικού αερίου. Ανακαλύψτε τη νέα οικονομία του φυσικού αερίου μαζί μας!

10 καλοί λόγοι για να αλλάξετε τη μέθοδο θέρμανσής σας σε φυσικό αέριο Το φυσικό αέριο είναι το κατάλληλο καύσιμο για τόσο πολλούς λόγους. Σας παρουσιάζουμε τους δέκα καλύτερους...

1. Άνεση Με το φυσικό αέριο, ποτέ δεν ξεμένετε από καύσιμα. Το δίκτυο των υπόγειων σωλήνων σημαίνει ότι δεν υπάρχει διακοπή παροχής λόγω κακοκαιρίας. Σε αντίθεση με άλλες πηγές θερμότητας που αφήνουν στάχτες και μυρωδιές, το φυσικό αέριο ποτέ δε λερώνει. Θα σας βολέψει πολύ στο σπίτι – προσφέρει από άμεση ζέστη, μέχρι μαγείρεμα ακριβείας και ευχάριστο μακρύ ντους χωρίς το φόβο να μείνετε από ζεστό νερό.

2. Ευελιξία Το φυσικό αέριο μπορεί να κάνει πολύ περισσότερα από το να ζεστάνει το σπίτι σας. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για θέρμανση νερού, για μαγείρεμα και για τζάκια. Ακόμη, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε θερμάστρες-μανιτάρια εξωτερικού χώρου.

3. Εξοικονόμηση Το φυσικό αέριο σας εξοικονομεί χρήματα. Παρέχει πολύ φθηνότερη ενέργεια, από το πετρέλαιο.

4. Ασφάλεια Το φυσικό αέριο είναι από τις πιο ασφαλείς πηγές ενέργειας και αποδεικνύεται από τη χρήση του, εδώ και χρόνια στην Αμερική και

σπίτι

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στο σπίτι Θέρμανση με πέλετ.. μια λύση για το ακριβό πετρέλαιο Σε συνεργασία με την ιταλική εταιρεία "ELMEC" η ADTHERM (ΤΣΙΟΚΑΡΑΣ Ν & ΣΙΑ Ε.Ε. - Θρακών 33 Βόλος.) ξεκίνησε τη δική της εισαγωγή μονάδων λέβητα βιομάζας πέλλετ.(biomaza, pellet) Τα νέα προϊόντα απευθύνονται στην ευρωπαϊκή, αλλά και στην εγχώρια αγορά της Ελλάδας . Όλο και περισσότεροι άνθρωποι στη Ελλάδα δείχνουν το ενδιαφέρον τους για την βιομάζα ως εναλλακτική λύση και ως το 100% οικολογικό καύσιμο, καθώς και ο νέος καυστήρας είναι ένα ξεχωριστό προϊόν του είδους αυτού. Εισάγετε από την ADTHERM και η τιμή είναι πολύ ανταγωνιστική. Το βασικό μοντέλο λειτουργεί σε ένα εύρος 10-50 KW, το γεγονός που το καθιστά ανώτερο από παρόμοια προϊόντα στην αγορά, που περιορίζονται συνήθως σε μια στενή περιοχή ισχύος από 10 KW ως 35 KW . Τρία μεγάλα μοντέλα καλύπτουν ολόκληρο το φάσμα έως 100 kW , 150 kW και 300kW αντίστοιχα.

σε όλη την Ευρώπη χωρίς κανένα πρόβλημα.

5. Συνεπής, Αξιόπιστη παροχή

Το φυσικό αέριο μπαίνει στο σπίτι σας απλά από τους υπόγειους σωλήνες, χωρίς να χρειάζεται να έρχεται έξω από το σπίτι σας για ανεφοδιασμό ένα φορτηγάκι με δεξαμενή, όπως στην περίπτωση του πετρελαίου. Το δίκτυο είναι πάντα συνδεδεμένο με το σπίτι σας κάθε φορά που χρειάζεστε ενέργεια γι’ αυτό δε χρειάζεται να ανησυχείτε μην ξεμείνετε από καύσιμο, ούτε να αγχώνεστε να κάνετε παραγγελίες και μετά να περιμένετε το διανομέα. Όσο κρύος ή θυελλώδης κι αν είναι ο καιρός, μες στο σπίτι σας θα έχετε πάντα τη ζέστη, θα έχετε ζεστό νερό και θα τρώτε καλά.

6. Μελλοντικές ανέσεις Από τη στιγμή που το σπίτι σας συνδεθεί με το φυσικό αέριο, είναι εύκολο να μετατρέψετε κάποιες οικοσκευές ή να προσθέσετε άλλα προϊόντα καύσης φυσικού αερίου αργότερα: * Στην αυλή ή στο μπαλκόνι για μπάρμπεκιου, για θέρμανση πισίνας και για λάμπες φυσικού αερίου * Να κάνετε εγκατάσταση για θέρμανση νερού * Στην κουζίνα για μαγείρεμα πάνω στη φωτιά * Στο καθιστικό ή το σαλόνι σας για να έχετε ένα τζάκι από φυσικό αέριο 7. Πλεονεκτήματα για το περιβάλλον Από κάθε πλευρά – εκπομπές αερίων, στερεά απόβλητα, μόλυνση υδάτων και κατανάλωση νερού – το φυσικό αέριο είναι η καλύτερη εναλλακτική πηγή ενέργειας σήμερα.

8. Πιο εύκολη, πιο συμφέρουσα η συντήρηση Καθώς οι εγκαταστάσεις του φυσικού αερίου στο σπίτι σας είναι καθαρότερες, αυτό σημαίνει μικρότερη ανάγκη για συντήρηση και επισκευές μέσα σε βάθος χρόνου.

9. Αποδοτικό Αν σκεφτείτε όλο τον κύκλο παραγωγής, επεξεργασίας, μεταφοράς και χρήσης ενέργειας, το φυσικό αέριο παραδίδεται σ’ εσάς με μία συνολική ενεργειακή απόδοση στο 95% περίπου. Επιπλέον, ο εξοπλισμός θέρμανσης και οι οικοσκευές είναι εξαιρετικά αποδοτικές.

10. Αυξημένη αξία μεταπώλησης του σπιτιού σας

ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ • Ως κυρίως καύσιμο χρησιμοποιεί τη μορφή πέλλετ ξύλου.

• Είναι πλήρως προσαρμοσμένος για την καύση των δισκίων πέλλετ και συμμορφώνεται πλήρως με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ορίζονται στο EN 303-5 και το πρότυπο ISO 9001, όπως αποδεικνύεται από την αξιολόγηση της Τεχνικής Υπηρεσίας στη Βαρσοβία (Πολωνία) αριθ. 111-2008.

• Κατόπιν αιτήματος των κανόνων λέβητα είναι κατασκευασμένα από φύλλο χάλυβα πάχους 5 mm ή λιγότερο εκτεθειμένη από τα μέρη της θερμικής διαστολής που είναι 4 mm.

• Σύμφωνα με τις εσωτερικη του δομή έχει τρία οριζόντια σχέδια. Το Σχέδιο 4αρων διαδρομών (εμπόδιο) επιβραδύνει την εξαγωγή του καυσαερίου προς την καμινάδα για να θερμάνει περισσότερο κατά την μεταφορά στο σύστημα θέρμανσης.

• Η καύση με Pellet είναι πλήρως αυτοματοποιημένη με το ολοκληρωμένο καυστήρα "TERMEC" τοποθετημένο στο μπροστινό μέρος του λέβητα. Ο καυστήρας έχει δύο μηχανισμούς μετάδοσης ("σαλιγκάρι") - από τη δεξαμενή προς τον καυστήρα και τον καυστήρα στο λέβητα, το οποίο εγγυάται την ομαλή λειτουργία χωρίς παρεμβολές.

• Έξυπνο σύστήμα ασφαλείας και αυτοδιάγνωσης βλαβών του καυστήρα pellet ( ενσωματωμένη ηλεκτρονική μονάδα).

• Ανάβει και σβήνει μόνος του αυτόματα.

• Εύκολη εγκατάσταση και ρύθμιση.

• Καυστήρας έχει ένα ισχυρό ανεμιστήρα εξάτμισης ότι τυχόν προσμίξεις των σφαιριδίων διοχετεύεται στο λέβητα και, συνεπώς, εγγυάται την ομαλή λειτουργία χωρίς διακοπή, ακόμη και με χαμηλότερη ποιότητα των καυσίμων.

• Δοκιμές έγιναν με την πίεση 6 bar, καθώς και η εγγύηση του συστήματος είναι 5 χρόνια σύμφωνα με τις εσώκλειστες οδηγίες .

ΠΡΑΣΙΝΟ Εχετε πράσινη ταυτότητα; Με πολλές απορίες των ιδιοκτητών ακινήτων, μεσιτών, εργολάβων και απλών πολιτών, έχει τεθεί σε εφαρμογή η υποχρεωτική έκδοση του πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης που θα συνοδεύει τα συμβόλαια για όλες τις αγοραπωλησίες και μισθώσεις κτηρίων. Θέλοντας να ξεκαθαρίσει την κατάσταση, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) εξέδωσε διευκρινιστική εγκύκλιο για το καθεστώς που ισχύει με τις «πράσινες» ταυτότητες. Οι πολίτες θα πρέπει να ξέρουν ως γενικό κανόνα ότι δεν υποχρεούνται να εκδώσουν ενεργειακό πιστοποιητικό όσοι έχουν ακίνητα κάτω από 50 τ.μ. Επίσης, δόθηκε αναβολή 6 μηνών για την υποχρέωση έκδοσης πιστοποιητικού στις μισθώσεις που αφορούν μέρος κτηρίου (π.χ. διαμέρισμα, γραφείο, κατάστημα εντός πολυκατοικίας).

Μεταβιβάσεις Υποχρεωτικό το πιστοποιητικό για τις πωλήσεις κτηρίων ή τμημάτων κτηρίων εμβαδού άνω των 50 τ.μ. τόσο ολοκλήρων όσο και μεμονωμένων ιδιοκτησιών, με εξαίρεση τις αποθήκες και τις θέσεις στάθμευσης αυτοκινήτων. Εξαιρούνται: 1. Μεταβιβάσεις κτηρίων, στο σύνολό τους ή σε τμήματα αυτών (για ήδη αποπερατωμένα και για τα υπό κατασκευή κτήρια), με συνολική επιφάνεια κάτω των 50 τ.μ.

2. Μεταβιβάσεις κάθε είδους γηπέδων (οικοπέδων και αγροτεμαχίων) χωρίς κτίσματα.

3. Μεταβιβάσεις κατεδαφιστέων παλαιών κτισμάτων, για τα οποία υπάρχει απαλλαγή από το φόρο μεταβίβασης λόγω υποχρεωτικής κατεδάφισης εντός εξαμήνου από την υπογραφή του συμβολαίου 4. Διατηρητέα ή ιστορικά κτήρια 5. Διανομές συνιδιοκτητών ακινήτων και ανταλλαγές ακινήτων με κτίσματα.

6. Γονικές παροχές, δωρεές, αποδοχές κληρονομιάς ακινήτων με κτίσματα.

7. Συστάσεις οριζοντίου ιδιοκτησίας επί υφισταμένων ή μελλοντικών κτισμάτων.

8. Μεταβιβάσεις κτηρίων ή τμημάτων κτηρίων ή δομικών έργων που στεγάζουν βιομηχανίες, βιοτεχνίες, εργαστήρια, παρασκευαστήρια, υπηρεσίες με σημαντικό ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν μεταξύ άλλων και τα εργοστάσια, οι βιοτεχνικές εγκαταστάσεις, τα συνεργεία συντήρησης και επισκευής αυτοκινήτων, τα βαφεία, τα ξυλουργεία, τα παρασκευαστήρια τροφίμων, τα καθαριστήρια, τα σιδερωτήρια, τα οργανωμένα πλυντήρια ρούχων, τα αυτοτελή κέντρα μηχανογράφησης καθώς και τα εργαστήρια ερευνών και εκπαίδευσης, διυλιστήρια και οι σταθμοί παραγωγής ενέργειας.

9. Μεταβιβάσεις κτηρίων ή τμημάτων κτηρίων ή δομικών έργων που χρησιμοποιούνται για αποθήκευση αγαθών, φύλαξη αντικειμένων ή στέγαση ζώων. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν μεταξύ άλλων και οι γενικές αποθήκες, οι αγροτικές αποθήκες, τα λιμενικά υπόστεγα, οι αποθήκες καταστημάτων (αλλά και κατοικιών), οι αποθήκες μουσείων, οι αποθήκες μουσείων, στάβλοι, βουστάσια, χοιροστάσια, ορνιθοτροφεία κ.λπ.

10. Μεταβιβάσεις κτηρίων ή τμημάτων κτηρίων ή δομικών έργων για στάθμευση αυτοκινήτων, δικύκλων ή τρικύκλων, πρατήρια υγρών καυσίμων και πλυντήρια αυτοκινήτων.

15

σπίτι

κών και των θέσεων στάθμευσης αυτοκινήτων.

Εξαιρούνται:

Μισθώσεις Υποχρεωτικό το πιστοποιητικό για μισθώσεις ολόκληρων κτηρίων συνολικού εμβαδού άνω των 50 τ.μ. Από την 9.7.2011 η υποχρέωση αυτή θα επεκταθεί και στις μισθώσεις τμημάτων κτηρίων άνω των 50 τ.μ. (π.χ. μεμονωμένων διαμερισμάτων, καταστημάτων, γραφείων κ.λπ.), με εξαίρεση και πάλι όλων των αποθη-

1. Μισθώσεις κτηρίων, στο σύνολό τους ή σε τμήματα αυτών, με συνολική επιφάνεια κάτω των 50 τ.μ.

2. Μισθώσεις κάθε είδους γηπέδων (οικοπέδων και αγροτεμαχίων) χωρίς κτίσματα.

3. Παρατάσεις - ανανεώσεις υφισταμένων μισθώσεων με τον αυτό υφιστάμενο μισθωτή.

4. Τροποποιήσεις όρων υφισταμένων μισθώσεων (π.χ. μειώσεις καταβαλλομένων μισθωμάτων).

5. Μισθώσεις κτηρίων ή τμημάτων κτηρίων ή δομικών έργων που στεγάζουν βιομηχανίες, βιοτεχνίες, εργαστήρια, παρασκευαστήρια, υπηρεσίες με σημαντικό ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν μεταξύ άλλων και τα εργοστάσια, οι βιοτεχνικές εγκαταστάσεις, τα συνεργεία συντήρησης και επισκευής αυτοκινήτων, τα βαφεία, τα ξυλουργεία, τα παρασκευαστήρια τροφίμων, τα καθαριστήρια, τα σιδερωτήρια, τα οργανωμένα πλυντήρια ρούχων, τα αυτοτελή κέντρα μηχανογράφησης καθώς και τα εργαστήρια ερευνών και εκπαίδευσης, διυλιστήρια και οι σταθμοί παραγωγής ενέργειας.

6. Μισθώσεις κτηρίων ή τμημάτων κτηρίων ή δομικών έργων που χρησιμοποιούνται για αποθήκευση αγαθών, φύλαξη αντικειμένων ή στέγαση ζώων. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν μεταξύ άλλων και οι γενικές αποθήκες, οι αγροτικές αποθήκες, τα λιμενικά υπόστεγα, οι αποθήκες καταστημάτων (αλλά και κατοικιών), οι αποθήκες μουσείων, σταύλοι, βουστάσια, χοιροστάσια, ορνιθοτροφεία κ.λπ.

7. Μισθώσεις κτηρίων ή τμημάτων κτηρίων ή δομικών έργων για στάθμευση αυτοκινήτων, δικύκλων ή τρικύκλων, πρατήρια υγρών καυσίμων και πλυντήρια αυτοκινήτων.