voor Informatiebrochure
-2016
ouders - Editie 2015
g in het Start met voorspron
hoger onderwijs
Inhoudstafel Bachelor- /masterstructuur 5 Zalmprincipe 9 Leerkrediet 10 Studiesucces vergroten
15
Studeren +
19
Overzicht opleidingen
22
Voorwoord
Uw zoon of dochter overweegt een studie in het hoger onderwijs. Bij deze belangrijke keuze is het essentieel juist geïnformeerd te worden. In onze communicatie richten wij ons voornamelijk op de toekomstige studenten, gezien zij uiteindelijk de keuze maken. Op weg naar die keuze speelt u als ouder echter ook een cruciale rol. Begeleiden, adviseren, ondersteunen ‌ Tijdens het keuzeproces bent u op zijn minst een klankbord. Met dit boekje informeren we u kort over de werking van het hoger onderwijs, manieren om studiesucces te vergroten en over de mogelijkheden voor studenten met specifieke noden. Op onze website vindt u ook een filmpje dat uw zoon of dochter kan helpen bij het maken van een goede studiekeuze: www.kdg.be/goedestudiekeuze. We willen u hiermee op weg helpen om de ideale coach te worden voor uw zoon of dochter. Veel succes! Veerle Hendrickx Algemeen Directeur
3
5
uctuur
Bachelor- /masterstr
Bachelor, master, modeltraject, diplomacontract ‌ Het hoger onderwijs is de voorbije jaren grondig veranderd. Maar hoe zit het juist? Waar zijn de graduaatsopleidingen gebleven? Is er nog een verschil tussen de hogescholen en de universiteiten? Europa kiest voor uniformiteit In 1999 hebben alle Europese lidstaten zich geÍngageerd om binnen de tien jaar hun hoger onderwijs beter op elkaar af te stemmen. Dat verhoogt de onderlinge vergelijkbaarheid en daardoor wordt ook internationale samenwerking veel eenvoudiger. In de zogenaamde Bologna-akkoorden staat ook kwaliteit centraal. Sinds 2004 geldt in het Vlaamse hoger onderwijs een structuur van professionele bacheloropleidingen enerzijds, academische bachelor-/masteropleidingen anderzijds. Professionele bacheloropleiding Professionele bacheloropleidingen zijn driejarige opleidingen met een stevige mix van theorie en praktijk. Na drie jaar zijn de studenten dan ook meteen inzetbaar op de arbeidsmarkt.
Academische bacheloropleiding en master Een academische bacheloropleiding telt ook drie jaar, maar daar stopt het niet. De eerder theoretische bacheloropleiding vormt een voorbereiding op een daaropvolgende master. Met de masteropleiding behaalt de student dan een academische titel. Hogeschool of universiteit? Hogescholen bieden professionele bachelorpleidingen aan, universiteiten academische bachelor-/masteropleidingen. Enkel de kunstopleidingen vormen hierop een uitzondering: zo kan je aan de Karel de Grote-Hogeschool een academische bachelor/master Beeldende Kunsten behalen (www.sintlucasantwerpen.be). De bachelor-/masteropleidingen Industrieel Ingenieur, tot voor kort het domein van de hogescholen, integreerden in 2013-2014 in de universiteit: aan de Universiteit Antwerpen is er nu de gloednieuwe faculteit Toegepaste Ingenieurswetenschappen: www.uantwerpen.be/nl/faculteiten/fac-toegepasteingenieurswetenschap.
Een job + levenslang leren
Master Universiteit* (Duur: min. 60 studiepunten)
Schakeljaar Professioneel gerichte bachelor
Academisch gerichte bachelor
Hogeschool (Duur: 180 studiepunten)
Universiteit* (Duur: 180 studiepunten)
* Uitzondering: master Beeldende Kunsten (zie p. 5)
7
uctuur
Bachelor- /masterstr
Contracten en trajecten Schrijft een student zich in in het hoger onderwijs, dan kiest hij niet alleen voor een opleiding. Hij sluit ook een contract af. De vorm varieert: § Diplomacontract: de student schrijft zich in met als doel een diploma te behalen (bachelor of master). § Creditcontract: de student schrijft zich in met als doel te slagen voor een of meer opleidingsonderdelen. Voor die onderdelen behaalt hij een creditbewijs. § Examencontract: de student wil een diploma of een creditbewijs behalen, maar geen lessen volgen. Hij neemt enkel deel aan de examens. Daarnaast kan de student ook nog kiezen welk traject hij volgt. De meeste studenten kiezen voor een modeltraject en volgen dus een uitgestippeld programma dat bestaat uit 3 of 4 deeltrajecten van 60 studiepunten. De student kan er echter ook voor kiezen zijn studieloopbaan anders in te delen en op een ander tempo te werken. In dit geval volgt hij een persoonlijk deeltraject (PDT). Ook tijdens zijn studies kan de student overschakelen op een PDT, als hij bijvoorbeeld bepaalde vakken moet hernemen.
In het hoger onderwijs spreken we officieel niet over vakken, maar over opleidingsonderdelen. Elk opleidingsonderdeel krijgt een vooraf vastgestelde waarde mee, uitgedrukt in studiepunten. De studiepunten geven de omvang van een opleidingsonderdeel weer. Een studiepunt staat gelijk aan 25 à 30 uren studielast. wa Speciale gevallen Banaba: bachelor-na-bachelor. Heeft een student al een bachelor op zak, dan kan hij nog een gespecialiseerde bacheloropleiding volgen. Voor elke banaba gelden er specifieke toelatingsvoorwaarden. Manama: master-na-master. Zelfde principe als een banaba. Een manama-opleiding duurt minstens een jaar. Schakeljaar: als een student met een professionele bachelor nog een master wil halen, dan kan dat. Wel zal hij een schakeljaar moeten volgen, een jaar waarin hij wordt voorbereid op zijn master. Hij zal dus minimum twee jaar nodig hebben (schakeljaar+masterjaar).
9
Zalmprincipe Zoals een zalm tegen de stroom in – ‘naar boven’ – zwemt, zo stippelt de student van vandaag meer en meer een klimmend studieparcours uit. Hij start bewust in een praktijkgerichte (professionele) bacheloropleiding. Hij behaalt een diploma én verwerft kennis, vaardigheden en attitudes die nuttig zijn voor een eventuele verdere studie: een (academische) master – via een schakeljaar – bijvoorbeeld. Het zalmprincipe staat lijnrecht tegenover het vroegere watervalsysteem. Daar mikte je eerst zo hoog mogelijk. Lukte het? Des te beter. Lukte het niet? Dan probeerde je het een trapje lager op de onderwijsladder … Dat het zalmprincipe motiverender werkt dan het watervalsysteem, spreekt voor zich. Bovendien matcht het zalmprincipe perfect met het leerkrediet. Dit (financierings)systeem houdt – kort geschetst – in dat elke student met een vast aantal studiepunten start. Die kan hij inzetten, terugwinnen of verliezen. Zolang er punten over zijn, ligt de weg om verder te studeren (‘omhoog te zwemmen’) open! Meer duiding bij het leerkrediet? Zie vanaf p.10.
Leerkrediet Sinds het academiejaar 2008-2009 wordt gebruik gemaakt van het leerkrediet. Dit is een onderdeel van de financieringsmethode van het hoger onderwijs. Kerngedachte is dat de student mee verantwoordelijk is voor het succes van zijn studieloopbaan. Leerkrediet, met focus op de bacheloropleiding § Elke bacheloropleiding is opgebouwd uit opleidingsonderdelen. De omvang van elk opleidingsonderdeel wordt uitgedrukt in studiepunten. Elke bacheloropleiding omvat 180 studiepunten die verworven moeten worden om het diploma te behalen. De hogeschool stelt voor elke opleiding een modeltraject voor waarbij de 180 studiepunten gelijk verdeeld worden over drie academiejaren: elk jaar omvat dus 60 studiepunten. § De student start zijn opleiding in het hoger onderwijs met een leerkrediet van 140 studiepunten. Voor het eerste deeltraject zet hij er daarvan 60 in. Hij houdt dus nog 80 studiepunten over. § Geslaagd voor een opleidingsdonderdeel? Dan verdient de student de ingezette studiepunten terug. Voor de eerste 60 teruggewonnen studiepunten krijgt hij er een bonus van 60 studiepunten bovenop: in één keer of verspreid over meerdere jaren.
Leerkrediet
11 Enkele voorbeelden Voor Steven verloopt alles in het hoger onderwijs zeer vlot. Elk jaar slaagt hij voor alle ingezette studiepunten. Na 3 jaar behaalt hij zijn bachelordiploma. Hij heeft nog voldoende punten over om een nieuwe opleiding te starten. academiejaar 2015-2016 2016-2017 2017-2018 Stand vooraf Inzet Verworven Stand nadien Bonus Eindstand
140 200 200 60 60 60 60 60 60 140 200 200 60 0 0 200 200 200
Bij Ellen verloopt het iets minder vlot. In haar eerste jaar slaagt ze niet voor alle opleidingsonderdelen. Ook de volgende jaren heeft ze geregeld enkele tekorten, waardoor ze opleidingsonderdelen moet hernemen. Uiteindelijk behaalt ze haar diploma, zij het met een jaartje langer studeren. academiejaar 2015-2016 2016-2017 2017-2018 2018-2019 Stand vooraf Inzet Verworven Stand nadien Bonus Eindstand * **
140 150 155 155 60 60 60 45 35* 40 60 45 115 130 155 155 35 25** 0 0 150 155 155 155
Ellen slaagde voor opleidingsonderdelen met een waarde van 35 studiepunten. Hierdoor krijgt zij alvast 35 extra studiepunten van de bonus van 60 studiepunten. Van zodra zij de resterende 25 studiepunten heeft verworven, ontvangt ze de resterende bonuspunten.
v Justice Oppong, laatstejaarsstudent professionele bachelor Chemie, project Werkplekleren
Goed om weten § Bij een diplomacontract en een creditcontract wordt het leerkrediet ingezet. Voor een examencontract is dit echter niet nodig. Ook voor banaba-, manama-, schakel- of voorbereidingsprogramma’s moet het leerkrediet niet ingezet worden. § Voor de stand van het leerkrediet kan de student terecht op www.studentenportaal.be. Te weinig leerkrediet. Wat nu? Op is op: onder nul gaan mag niet. Enkel in uitzonderlijke omstandigheden kan een student met een tekort aan leerkrediet toch meer studiepunten opnemen. Check het Hogeschool Onderwijs- en Examenreglement: www.kdg.be/praktisch/reglement-en-studiegids. Verkeerde studiekeuze. Wat nu? Beslist een student te heroriënteren (kiezen voor een andere opleiding), dan is zo snel mogelijk uitschrijven de boodschap. Zo beperkt hij het verlies aan leerkrediet. Een uitschrijving houdt in dat alle opleidingsonderdelen worden geannuleerd, behalve die waarvan alle examens voorbij zijn. Leerkrediet kan worden gerecupereerd zolang de ‘grensdatum’1 van een opleidingsonderdeel niet verstreken is. Uitzondering hierop vormen generatiestudenten2 : § Generatiestudenten die zich vóór 1 december 2015 terug inschrijven, krijgen ook de studiepunten terug van de opleidingsonderdelen waarvan de grensdatum al verstreken is en waarvan nog geen definitief examen werd afgelegd. § Generatiestudenten die zich opnieuw inschrijven tussen 1 december 2015 en 15 maart 2016, krijgen de helft van de studiepunten terug van de opleidingsonderdelen waarvan de grensdatum al verstreken is en waarvan nog geen definitief examen werd afgelegd.
13
Het leerkrediet
Let op § Studenten met een creditcontract kunnen geen leerkrediet recupereren door te heroriënteren. § Studenten dienen zich eerst uit te schrijven vooraleer ze zich voor een andere opleiding kunnen inschrijven. Goed gekozen … toch graag een programmawijziging. Kan dat? § Uitschrijven voor een opleidingsonderdeel kan enkel tot aan de grensdatum (zie hoger): de student krijgt dan het ingezette leerkrediet terug. § Inschrijven voor een extra opleidingsonderdeel kan altijd. De student dient dan ook bijkomend leerkrediet in te zetten. Meer info Bekijk het filmpje over leerkrediet op www.kdg.be/leerkrediet.
Bij elke inschrijving ontvangt de student een overzicht van de grensdata (of nog: uitschrijfdata) van opleidingsonderdelen. 2 Generatiestudenten zijn studenten die zich in 2015-2016 voor de eerste keer in het Vlaamse hoger onderwijs voor een diplomacontract inschrijven. 1
15
ten
Studiesucces vergro
Het is een veel gehoorde vraag: “Hoe zorg ik ervoor dat mijn zoon of dochter een diploma behaalt in het hoger onderwijs en liefst zonder oponthoud?” Het eerlijkste antwoord is dat er geen eenduidig antwoord is. Veel draait om attitude en begeleiding. En daaraan kunnen we samen iets doen: u als ouder, wij als hogeschool en uw zoon of dochter als student. Vertrouwen en motivatie helpen
Studievaardigheid kan je leren
Hoe dan ook is het de student zelf die ervoor moet zorgen dat hij zijn diploma behaalt. Studenten met zelfvertrouwen en een hoge motivatie behalen doorgaans betere studieresultaten. Dat blijkt een kringloopbeweging: hoe groter het zelfvertrouwen, hoe hoger de motivatie en omgekeerd. Daarom is het belangrijk om een goede studiekeuze te maken: een opleiding die aansluit bij de interesses, capaciteiten en talenten van de student. Dat behoedt hen voor te grote tegenslagen, want die zijn nefast voor hun zelfvertrouwen. Studenten weten wat we van hen verwachten en wat ze van ons mogen verwachten. Maar ook uw steun als ouder is van het allergrootste belang. Zeker eerstejaarsstudenten kunnen nog alle aanmoediging en interesse gebruiken, want de overgang naar hoger onderwijs blijft een hele stap. Bevestiging en waardering doen vaak wonderen.
Studeren in het hoger onderwijs vraagt van de student meer dan ‘naar de les gaan’. Bij de start is het aantal contacturen (= de uren dat uw zoon of dochter effectief les volgt) vrij groot. Die contactmomenten slaan een belangrijke brug tussen studenten en docenten. Voor en na die contacturen moet de student de leerinhoud op diverse manieren zelf verwerken. Docenten vragen voorbereidingen en verwerkingstaken, geven langetermijnopdrachten, sturen vanaf de eerste les richting de toetsing die volgt op het einde van de periode. Het is aan de student om verantwoordelijkheid op te nemen voor zelfstudie. Een goede planning, zowel tijdens het jaar als tijdens de examens, is een sleutel tot succes.
Examenspreiding De hogeschool speelt organisatorisch zoveel mogelijk in op de noden van de student. De meeste professionele bacheloropleidingen binnen onze hogeschool bouwen het academiejaar op volgens een periodesysteem. Dat wil zeggen dat een academiejaar in 4 ‘perioden’ van 8 weken is ingedeeld. Meestal wordt een periode afgesloten met examens. Dat vaste patroon helpt de studenten bij het plannen en biedt overzicht. Bovendien spreiden we zo de studielast efficiënt en evenwichtig over het volledige academiejaar. Studiebegeleiding en -omkadering Onze hogeschool voorziet in tal van begeleidingsvormen: § De leertrajectbegeleider volgt de studieresultaten van de student op, adviseert de student, bemoedigt en waarschuwt. Het spreekt vanzelf dat naarmate het studietraject vordert, de klemtoon op de eigen verantwoordelijkheid groter wordt. In sommige opleidingen heeft elke student zijn persoonlijke leertrajectbegeleider. § Wanneer de student een studieprobleem heeft, kan hij terecht bij de studieloopbaancoördinator. Die analyseert het probleem en gaat samen met de student op zoek naar oplossingen. § De studentenbegeleiders helpen de studenten dan weer bij bijvoorbeeld faalangst, socio-emotionele problemen, stress … § De ombudsmannen en -vrouwen bewaken het onderwijsreglement, geven advies en bemiddelen tussen student en docent/hogeschool waar nodig.
17 Thuisgevoel op school Eerstejaarsstudenten voelen zich al snel verloren in een grote onderwijsinstelling. Alles is nieuw en anders: de medestudenten, de gebouwen, de docenten, de omgeving, de inhoud, de aanpak ‌ We doen er alles aan om een vlotte integratie te bevorderen: - Tijdens de eerste weken organiseren we kennismakingssessies. - We zorgen ervoor dat de studenten vaak op de campus rondlopen: dit bevordert ontmoetingen. - We stimuleren groepswerken, leergroepen en onderlinge uitwisseling van studie- en praktijkervaringen. - Ouderejaars helpen eerstejaars bij het verwerken van de leerstof. - ‌ We zijn er immers van overtuigd dat een thuisgevoel op de hogeschool de studiemotivatie (en dus de slaagkansen) ten goede komt.
19
Studeren + Verder studeren is voor iedereen een uitdaging. Dat geldt des te meer voor wie zijn studies combineert met een andere tijdsintensieve activiteit. Of voor wie studeert met een beperking. Wees je bewust van de omstandigheden waarin de student aan zijn hogeschoolcarrière begint. Hoeveel tijd kan of wil hij aan de studies besteden? Is een flexibel studietraject een optie? Of kan hij genieten van individuele maatregelen op het vlak van onderwijs en examens (‘bijzonder statuut’)? Flexibel studietraject Wie wil, kan langzamer studeren of maar een paar opleidingsonderdelen volgen. Je verlaat dan het modeltraject (van 60 studiepunten) en kiest voor deeltijds studeren door bijvoorbeeld 30 studiepunten op te nemen. Je kan dan op een rustiger tempo je diploma halen door je studieduur te spreiden.
Individuele maatregelen Wat? Wie studeert met specifieke noden kan een ‘bijzonder statuut’ aanvragen. Dat is een overeenkomst tussen de student en de hogeschool, waarbij we specifieke ondersteuning bieden op het vlak van onderwijs en examens (=’individuele maatregelen’). Dergelijke individuele maatregelen kunnen betrekking hebben op: - het volgen van de les (bijvoorbeeld de les tussentijds of vroegtijdig verlaten); - het studiemateriaal (bijvoorbeeld digitaal studiemateriaal om voorleessoftware te kunnen gebruiken); - taken (bijvoorbeeld verplaatsen van deadlines voor opdrachten); - examens en evaluaties (bijvoorbeeld examen afleggen in een rustig lokaal); - ... We gaan ervan uit dat individuele maatregelen de slaagkansen vergroten. Op het vlak van kennen of kunnen doen we echter geen toegevingen. De leerstof en de beoordeling zijn dus precies dezelfde als voor een student zonder bijzonder statuut. Alleen zo garanderen we dat al onze studenten een diploma behalen dat op de arbeidsmarkt wordt gewaardeerd.
Voor wie? Er zijn heel wat studeren + combinaties mogelijk. De volgende studenten komen in aanmerking voor individuele maatregelen: - topsportbeoefenaars; - cultuurbeoefenaars; - studenten met een anderstalige vooropleiding; - studenten die door sociale omstandigheden aan het werk zijn; - studenten met een motorische, visuele of auditieve beperking; - studenten met een chronische ziekte of een ander gezondheidsprobleem; - studenten met een leer- of ontwikkelingsstoornis; - ‌ Hoe vraag je een bijzonder statuut aan? De student neemt het initiatief om individuele maatregelen aan te vragen. Meer informatie in verband met de procedure, welke attesten in aanmerking komen‌ vind je op onze website. Meer info www.kdg.be/praktisch/studeren-specifieke-noden
21
Studeren +
...
Gezondheidszorg ยง
ยง
bachelor Verpleegkunde - Geriatrische Verpleegkunde - Kinderverpleegkunde - Psychiatrische Verpleegkunde - Sociale Verpleegkunde - Ziekenhuisverpleegkunde bachelor Vroedkunde
Handelswetenschappen en Bedrijfskunde ยง
ยง
ยง
bachelor Bedrijfsmanagement - Accountancy-Fiscaliteit - Financie- en Verzekeringswezen - Internationaal Ondernemen (iON!) - International Business - KMO-Management - Logistiek Management - Marketing - Rechtspraktijk bachelor Office Management - Cross Media Management - Event- en Projectmanagement - Management Assistant Human Resources & Sales Talen & Intercultureel Netwerken bachelor Toegepaste Informatica - Applicatieontwikkeling - Softwaremanagement - Systeem- en Netwerkbeheer
pleidingen
e KdG-o Een overzicht van d
Industriële Wetenschappen en Technologie
Lerarenopleiding
§ bachelor Kleuteronderwijs bachelor Audiovisuele Technieken § bachelor Lager Onderwijs - Fotografie § bachelor Secundair Onderwijs § bachelor Autotechnologie § bachelor Pedagogie van het Jonge Kind § bachelor Biomedische Laboratoriumtechnologie Sint Lucas Antwerpen - Farmaceutische en Biologische (Audiovisuele en Beeldende Kunsten) Laboratoriumtechnologie § master Grafisch Ontwerp - Medische Laboratoriumtechnologie § master Juweelontwerp | Edelsmeedkunst § bachelor Chemie § master Vrije Kunsten - Biochemie §
- Chemie Sociaal-Agogisch Werk - Procestechnologie § bachelor Multimedia en § bachelor Orthopedagogie - Orthopedagogie Communicatietechnologie - Toegepaste Jeugdcriminologie - Audio & Video § bachelor Sociaal Werk - Virtual & 3D - Kunst- en Cultuurbemiddeling - Web & UX - Maatschappelijk Werk - Personeelswerk - Sociaal-Cultureel Werk - Sociaal-Juridische Dienstverlening/ Maatschappelijke Advisering
23
Opleidingen, infodagen, praktische informatie 窶ｦ
www.kdg.be
E info.iwt@kdg.be W www.kdg.be/iwt
Campus Noord 2 Oudesteenweg 81 B-2060 Antwerpen T +32 3 613 14 05 Kleuteronderwijs & Lager Onderwijs
Campus Congres Kerkstraat 45 B-2060 Antwerpen E info.sintlucas@kdg.be W www.kdg.be/sla
Campus Zuid Brusselstraat 23 B-2018 Antwerpen T +32 3 613 18 00 E info.saw@kdg.be W www.kdg.be/saw
Campus Borgerhout Appelstraat 32 B-2140 Borgerhout T +32 3 270 31 85 Ateliers Plastische Opvoeding, Project Kunstvakken Campus Markgrave Van Schoonbekestraat 143 B-2018 Antwerpen T +32 3 613 14 00 Pedagogie van het Jonge Kind E info.dlo@kdg.be W www.kdg.be/dlo
www.kdg.be kareldegrotehogeschool #kdghogeschool Brusselstraat 45, B-2018 Antwerpen
V.U.: Veerle Hendrickx, Brusselstraat 45, B-2018 Antwerpen - wijzigingen onder voorbehoud.
Campus Linkeroever Louis Frarynlaan 30 B-2050 Antwerpen T +32 3 219 26 72 Alleen Fotografie
Campus Sint-Lucas Sint-Jozefstraat 35 B-2018 Antwerpen T +32 3 223 69 70
SOCIAAL-AGOGISCH WERK
W www.kdg.be/heb
Campus Noord 1 Pothoekstraat 125 B-2060 Antwerpen T +32 3 613 14 00 Secundair Onderwijs
SINT LUCAS ANTWERPEN
E info.heb@kdg.be
Campus Hoboken Salesianenlaan 90 B-2660 Hoboken T +32 3 613 17 00
LERARENOPLEIDING
E info.gez@kdg.be W www.kdg.be/gez
Campus Groenplaats Nationalestraat 5 B-2000 Antwerpen T +32 3 613 16 00
INDUSTRIﾃ記E WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE
GEZONDHEIDSZORG EN LERARENOPLEIDING
Campus Markgrave Van Schoonbekestraat 143 B-2018 Antwerpen T +32 3 613 15 00
HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE