RM Glossy by Karin Janssen Design

RENATA Elske Doets over waar je wél dood gevonden wil worden De dames van De Ceremonie vieren alles! Ook een echtscheiding? Ja dat kan Wat nou voetbalvrouwen? Hoe Christiane en AnneKee zelf scoren Wat je als ondernemer

van die kut kinderen kan leren Maak kans op die nachtcrème, Tubino jurk en ander fijns

HÉT TIJDSCHRIFT VOOR ONDERNEMENDE VROUWEN Spannend. Inspirerend. Stoer.

NR 2 — winter 2019/2020 — € 6,95 — renatamagazine.nl

In dit nummer

Spannend. Inspirerend. Stoer.

LIESBETH BEENEN en SUZANNE KLEMANN laten de boel celebreren

SANDRA ATTEMA: ‘Ik zoek onbegrensde mogelijkheden om mijzelf te uiten, met bloemen.’

KARIN JANSSEN Ontwerper, kunstschilder, multitalent.

ESTHER BOUTER, hoe je van souvenirs verkopen een beleving maakt.

Juwelier én goudsmid ANNE BOEREMA vindt haar eigen stijl in samenwerking met anderen.

100

Het is hier geen hotel. Een voorstelling voor iedereen die een puber in huis heeft of zelf ooit puber is geweest, gebaseerd op de website Tishiergeenhotel.nl van SASKIA SMITH en MARTINE DE VENTE.

Transgender MARLINDE AKERBOOM wil graag een carrièreswitch maken.

CLAUDIA KOEHOORN en JOSIEN HANNEMA Vrouwen weten heel goed wat ze willen en wat ze nodig hebben, maar ze weten vaak niet hoe.

CARMEN LOPEZ-BREA over haar bedrijf anders en doen.

MERLIN MELLIS dé netwerk koningin wil de wereld een stukje mooier maken.

GERDA VENEMA over geluk gesproken, ze had harde lessen nodig.

Hoe fotograaf SARAH WONG van een bloemenweide terechtkwam bij een farmaceut.

106

MONIQUE DEKKER leert mensen te presenteren en en helpt hen om eventuele blokkades aan te pakken.

108

INGEBORG PLAT; ‘een perfect vrouwenlijf bestaat alleen op sociale media.’

Hebben! Krijgen! Doen.

Rubrieken. Colums. Tips.

Interieur. Reizen. Lekker eten.

8 66

Dit keer moeder en dochter CHRISTIANE ZILLIKENS en ANNEKEE MOLENAAR over voetbal, ambitie, zelfstandigheid en lef.

Dress to impress: mode die je in je kast wilt hebben.

Hoe je je huis omtovert tot een heerlijk warm en winters verblijf.

Het goede doel van deze editie: Het Spijkerbroekengala! Een mooi initiatief.

102

Altijd al goud willen sabbelen? De lollipops van MyCandy Doré zijn gemaakt van 24 karaats eetbaar goud én champagne. Daar houden wij van! We geven een aantal sets weg!

113

Nog geen Tubino jurk in de kast? Pak die kans en doe mee met onze actie! Krijgen is altijd leuk. Renata geeft weg! Van boeken tot schildersset, van kleding tot nachtcrème én niet te vergeten de lollipops van 24 karaats eetbaar bladgoud!

Zakenvrouw van het Jaar 2017 ELSKE DOETS vindt het zalig om andere mensen te helpen en te inspireren. Ze geeft ook haar favoriete reisbestemmingen prijs!

Column FLOOR GERRITSMA.

Column JOLANDA OSKAM.

Column JEANET HEINEN.

JUDITH EMMELKAMP groeide met het serviesgoed en etagères uit haar jasje en leeft momenteel tussen de bakblikken en taarten.

Makkelijk en snel eten met foodblogger MELANIE WISSE.

105

Tips van de accountant voor een succesvolle onderneming.

RENATA MAGAZINE

104

BLOEMENKUNSTENAAR SANDRA ATTEMA

Trendsetter in de bloemenkunst TEKST: MIEKE KOOMEN, BEELD: MARIJE DIJKEMA

Daar zat ze dan thuis, boordevol talent en goed opgeleid, maar in haar up en leeg van binnen. Wat zou haar nou gelukkig maken? Het antwoord bloeide in haar hoofd en hart: creëren met bloemen! Inmiddels is zij een begenadigd bloemenkunstenaar. Maak kennis met bloemstyliste Sandra Attema. Haar bedrijfsnaam, ‘Divergent Flowers’, betekent ‘afwijkende bloemen’. Het past bij haar werk en bij haar als persoon. Sandra (hier links op de foto, 32) is een bloem op zich; eigenzinnig, kleurrijk en flamboyant. Haar eigen stijl trekt zich niet zo veel aan van de mode. Op haar arm staat een Iris getatoeëerd die symbool staat voor haar uitbundige karakter. Het duurde even voor zij doorhad hoe zij ook haar uitbundige talent kon omzetten in lonend werk. CREATIEVE LEEROMGEVING Hoewel ze goed kon leren, was de creatieve Sandra geen studiebol. Dwars tegen schooladviezen in koos zij voor een mbo-opleiding in grafische vormgeving. Ze klaarde zo op in deze creatieve leeromgeving dat de kunstacademie een logisch vervolg werd. Ze rolde in de wereld van computeranimatie en werkte aan een project voor het Nederlands Militair Museum. Een prachtige start, maar het bracht Sandra’s creativiteit tot stilstand. ‘Een week werken aan een minuut film is niet mijn ding.’ CREËREN MET BLOEMEN ‘Ik had succes, maar was niet blij. Waar word ik nu gelukkig van? Met mijn handen creëren. Beelden in mijn hoofd omvormen tot tastbare creaties. Dát! Thuis ben ik met bloemen dingen gaan maken die ik vond op Pinterest. Ik voelde hoe het weer ging stromen.’ De 2-jarige opleiding aan het Boerma Instituut in Aalsmeer, leerde Sandra alles over bloemen. Bij een tuincentrum en later een hoog segment bloemenwinkel leerde zij van de praktijk. Het was fijn in vaste dienst de praktijk te ervaren, maar het ondernemerschap lonkte. Ze startte ‘Divergent Flowers’. FLORAL FASHION ‘Door mijn omscholing startte ik met een klein netwerk. Dat maakt het lastig om klanten te vinden, mensen moeten je eerst leren kennen. Maar het freelancen geeft vrijheid. Voor opdrachtgevers werk ik binnen kaders. Met mijn eigen kunstzinnige projecten zijn die er niet; het geeft me onbegrensde mogelijkheden om mezelf te uiten. Ik wil altijd net een stap verder gaan, grenzen verleggen. Zo maak ik sieraden en kleding van bloemen. Ik organiseer fotoshoots met modellen om het te kunnen laten zien. Dat kost veel tijd en geld, maar levert me een uitgebreide portfolio op. Ik noem het “Floral Fashion”; bloemenkunst om het lijf. Voor zo’n shoot sta ik om 4.00

uur op om mijn bloemcreaties te maken. Bloemenkwekers sponsoren bloemen. In ruil daarvoor krijgen zij prachtig beeldmateriaal. Mijn doel is om deze shoots te doen in opdracht van de kweker, of zelfs voor een parfumreclame.’ EXPERIMENTEREN MET MATERIAAL De combinatie van bloemen en andere materialen maakt Sandra uniek. Ze is een echte trendwatcher, maar geeft een eigen draai aan de ontwikkelingen op het gebied van mode en kunst. Ze experimenteert graag met materialen. Zo maakte ze een ketting met tie-wraps en jurken met holografische folie en bloemen. Het vraagt om fantasie en de nodige lef. VAN MODE TOT FANTASY Voor mijn floral fashion raak ik geïnspireerd door van alles, van mode tot fantasy. Laatst toverde ik een model om in een futuristische zeemeermin door haar met bloemen en glitterstenen te beplakken. Ik leer graag van anderen. Door te sparren met fotografen, visagisten en modellen ontstaat vaak een weg die ik niet eerder voor ogen had. Bijvoorbeeld door het materiaal aan te vullen met bodypaint of een hele andere locatie te kiezen dan ik had bedacht.’ GROTER PUBLIEK Haar Floral Fashion wordt door de bloemenwereld met open armen ontvangen. Vakbladen zoals De Pook Florist Magazine (DPK), Bloem & Blad en Fusion Flowers Magazine publiceerden er al over. Specialisten onderkennen het onderscheidend vermogen van Sandra, maar het blijft lastig om het grote publiek te bereiken. Sandra’s droom is om haar bloemenmode te combineren met grote evenementen zoals Hollands Fashion Week of Hollands Next Top Model. Een ketting of hoed van bloemen is een gave toevoeging voor modeontwerpers. FRAMEWERK Sandra werkt voor kunstevenementen waar zij met bloemen vorm geeft aan grote ruimtes. Essentieel daarbij zijn frames. Haar man Joriën helpt haar met het bouwen en vervoeren van de frames. ‘Het is een uitdaging om iets te bedenken waarmee je een grote ruimte kunt vullen en wat je in een paar dagen op kunt bouwen.’ INTERNATIONAAL Sandra’s ambitie rijkt voorbij Hollandse grenzen. ‘Ik zou graag internationaal meewerken aan grote Floral Fashion shows en exposeren met mijn Floral Fashion foto’s. Voor buitenlandse bruiloften vliegen ze vaak een team van bloemstylisten in. Mijn man is banketbakker. Hoe mooi zou het zijn als hij ook mee kan werken aan shows en bruiloften, nationaal en internationaal. Ik zie het al helemaal voor me: hij de taart, ik de bloemen. En de decors en Floral Fashion natuurlijk.’ DIVERGENTFLOWERS.NL

RENATA MAGAZINE

MOEDER EN DOCHTER CHRISTIANE ZILLIKENS EN ANNEKEE MOLENAAR

Christiane vroeg: “Leuk hè, dat mama nu thuis is met de lunch?” AnneKee zei: “Ja, maar dat hoeft echt niet altijd.” TEKST: MARIEKE MOOIJEN, BEELD: TESSA POSTHUMA DE BOER, LOKATIE: MUSEUM HET CROMHOUTHUIS

“Die discipline heb ik echt van mijn vader.” “Zeker niet van mij! Als mensen mij dat willen opleggen, word ik heel opstandig en baldadig. Ik ben veel bourgondischer, bij AnneKee moet alles precies en perfect zijn, en op bepaalde tijden. Ik heb grote moeite met dat soort ritmes.” Christiane Zillikens en haar dochter AnneKee Molenaar hebben naast dit verschil ook veel dingen gemeen. Ik spreek hen in de tuin van het Cromhouthuis in Amsterdam. Christiane begon in 2007 met twee andere vrouwen haar eigen advocatenkantoor, Vlaar Zillikens en Bosch, dat nu twee vestigingen heeft. Ze zijn onder meer gespecialiseerd in personenen familierecht (waaronder echtscheiding), maar je kunt ook voor mediation en coaching bij hen terecht. Op hun kantoren werken uitsluitend vrouwen. “Er is denk ik een bepaalde drempel om bij ons te solliciteren. Je moet het ook maar willen: tussen alleen maar vrouwen werken. Alle drie de partners van kantoor zijn nogal bazige vrouwen en dat is voor mannen niet altijd makkelijk om mee om te gaan.” AnneKee woont sinds kort in Turijn,waar haar vriend, voetballer Matthijs de Ligt voor Juventus voetbalt. Hiervoor was ze twee jaar professioneel model, ze woonde voor dat werk zelfs een aantal maanden alleen in Australië. Maar nu is ze begonnen aan haar rechtenstudie aan de UVA in Amsterdam, die ze zo veel mogelijk online doet. Daarnaast leert ze drie uur Italiaans per dag. A: “Ik heb ook echt weer zin om met mijn hoofd bezig te zijn. Toen mijn relatie met Matthijs bekend werd, kreeg ik meteen over me heen dat ik een golddigger was. Bizar wat volslagen onbekenden dan denken online over je te mogen ventileren. Ik kan in Turijn ook niet alle dagen gaan zitten wachten tot hij thuiskomt van training. Daar

zou ik heel ongelukkig van worden. Ik wil juist mijn eigen ding doen, dat heb ik van huis uit meegekregen.” C: “Bij mij thuis was het vroeger meer van: je gaat naar de universiteit, vindt daar een goede man, werkt een paar jaar voor de vorm en daarna, hup trouwen en stoppen met werken. Ik had een nogal rijke oma, die zei zelfs: ‘Een Zillikens werkt niet.’ En kijk mij nu eens.” Christiane is getrouwd met advocaat Keje Molenaar, die ooit ook profvoetballer was en een aantal jaar in het eerste van Ajax speelde. Naast AnneKee hebben ze nog twee zonen: Jip en Max. WAT VIND JE DE GROOTSTE MISVATTING OVER MODELLEN-WERK, ANNEKEE? A: “Dat het geen werk is. Terwijl het echt zwaar kan zijn. Natuurlijk zijn er momenten dat ik denk: wat een leven, maar dat is misschien een op de duizend keer. Je moet hele dagen staan, óf in skikleding in de volle zon, óf in bikini in de kou, er altijd goed uitzien, met een platte buik, ook na een lekkere lunch. Veel reizen, op je voeding letten, trainen en de hele dag ‘aan’ staan, want mensen moeten het leuk vinden om met jou te werken. En vooral: nooit klagen en altijd positief zijn.”

CHRISTIANE:

‘Men noemt mij een wolf in schaapskleren’

Als ik me daar juist heel liefdevol en de-escalerend opstel, gaan die mensen weliswaar zonder ruzie uit elkaar, maar zelf ben ik na afloop ook helemaal leeg. Na al die jaren conflicten bijwonen kan ik wel zeggen: Mensen maken over het algemeen allemaal dezelfde fouten en herhalen ze vaak nog ook.”

WELKE SKILLS HEEFT HET JE GELEERD? A: “Op castings heb je serieus maar een minuut om een goede indruk te maken. Ik heb moeten leren om dan op commando super happy en bubbly te doen, want van nature ben ik meer op de achtergrond, zeker met nieuwe mensen. En ik heb heel goed ‘nee’ leren zeggen. Laatst nog wilde een fotograaf dat ik mijn shirt uitdeed, ook al was dat niet zo met mijn bureau afgesproken. Ik zei: ‘Nee is nee’ en ik ben weggegaan. Ik kan nu echt onaangenaam zijn als dat moet. Maar ik snap dat meisjes van veertien alsnog dat shirt uittrekken. Je wordt ook zo vaak afgewezen, doet zoveel castings en hoort duizenden keren ‘nee’ en een keer ‘ja’. Maar de buitenwereld ziet alleen die ‘ja’s’. Ik ben door dit werk volwassener dan mijn leeftijdsgenoten. Je maakt zulke andere dingen mee, je moet ook steeds met veel oudere mensen omgaan. Dat heeft Matthijs ook ervaren, dat hij altijd de jongste was, dat hij ook in zijn eentje naar het buitenland moest, lang weg van huis. Wij zijn allebei altijd een beetje het oude wijf van de groep.” C: “Daarom passen jullie denk ik zo goed bij elkaar. Jullie zijn ook altijd heel braaf. Met de Champions League was ik wel losgegaan, maar jij hebt niet zo’n wilde kant. Dat vind ik wel eens jammer.” WAT IS JOUW REPUTATIE IN HET VAK, CHRISTIANE? C: “Ik hoor wel eens dat ik een wolf in schaapskleren ben. Ik praat nogal zacht, ook als ik pleit, maar op een zitting kan ik waar nodig hard en onaangenaam zijn voor een tegenpartij. Dat is ook mijn taak, maar dat wil niet zeggen dat ik het leuk vind. ‘Ik ga weer branden in de hel’, zeg ik dan als ik ’s avonds thuiskom, ik ben heel katholiek opgevoed. Aan de andere kant doe ik ook mediations.

WAARAAN MERK JE DAT JULLIE EEN VROUWENKANTOOR ZIJN? “Toen wij dit advocatenkantoor begonnen hebben we afgesproken: onze kinderen gaan altijd voor. Dus als er iets voor hen was op school, dan ging ik daar altijd heen.” JIJ ZIET ZOVEEL ECHTSCHEIDINGEN VOORBIJKOMEN. HEB JE EEN GOED ADVIES VOOR VROUWEN? C: “Altijd financieel onafhankelijk blijven. Dat heb ik ook altijd tegen AnneKee gezegd. En als je er toch voor kiest om al het werk thuis op je te nemen, zonder betaling, moet je vastleggen hoe dat wordt gecompenseerd als jullie uit elkaar gaan. Veel vrouwen laten dat na, uit gemakzucht of naïviteit. Maar ga dan niet achteraf lopen miepen.” WAT IS EEN GOEDE STRATEGIE VOOR LEVEN NAAST EEN BEKENDE MAN? A: “Niet te veel op de voorgrond willen staan, zeker niet in Nederland, want daar wordt aandacht trekken niet gewaardeerd. Gelukkig ben ik zelf ook niet zo. In Italië ligt dat anders, daar mag een voetbalvrouw zich juist manifesteren, moet altijd mee op de foto, er altijd goed uitzien. Wij kunnen daar ook echt niet even samen naar de film. Zelfs ik word overal herkend, en dat van die paar foto’s die Mathijs op Instagram heeft staan.” WAT BEWONDER JE IN JE MOEDER? C: “Kom op, An!” A: “Haar intelligentie. Mijn moeder kan heel lief zijn, zacht en zorgzaam, en dan vind ik het stiekem heel vet dat ze ook zo’n keiharde advocate kan zijn. Maar door de jaren heen heb ik geleerd dat mijn moeder uiteindelijk altijd gelijk heeft. Als ik een keer niet naar haar luister, heb ik er altijd spijt van. Het is een soort orakel.” C: “Hahaha!”

EN JIJ IN JE DOCHTER? C: “Dat ze elke dag rond zes uur opstaat en achttien kilometer gaat rennen, in weer en wind. Haar ongelooflijke discipline. En dat ze ondanks haar behoefte aan controle meegaat met haar grote liefde naar het buitenland, zo’n avontuurlijk pad kiest. Je kan nog zo lang brave dingen doen.” TEN SLOTTE, WAAR ZIJN JULLIE BIJ JEZELF TROTS OP? A: “Dat ik cum laude geslaagd ben, al had het achteraf wel iets minder gemogen; ik zat onder de uitslag, sliep slecht. Gek genoeg was het niet eens mijn doel. Het was meer dat ik niet op een toets wilde zitten en het niet zou weten.” C: “Je bent echt een control freak.” A: “Maar als ik me met mijn broer Jip vergelijk, dan vind ik het wel terecht dat ik cum laude heb.” C: “Die ging tijdens de voorbereiding voor het centraal schriftelijk voor het eerst in al die jaren achter een bureau zitten en klaagde meteen over pijn aan zijn knieën. C: “Ik ben vooral trots op mijn kindjes. Ik had totaal geen talent voor kinderen krijgen en opvoeden. Toen AnneKee werd geboren kon ik alleen maar janken. Ik was in shock, ook door het geweld van de bevalling. Maar ik heb het geleerd, het is echt een vak, moeder zijn.” A: “Vroeger dacht ik dat mijn moeder de strengste van allemaal was, maar nu wil ik mijn kinderen precies zo opvoeden.” C: “Ik kwam een keer ziek thuis van vakantie en nam twee weken extra vrij.” A: “Ze vroeg: ‘Leuk hè, dat mama nu thuis is met de lunch?’ Dan zei ik: ‘Jawel, maar dat hoeft echt niet altijd.’” C: “Onbewust heb ik erg feministische kinderen opgevoed.”

ANNEKEE:

‘Matthijs en ik zijn allebei altijd het oude wijf van de groep.’

PASSIE VOOR KLEUR EN EEN WARM INTERIEUR STYLING EN PRODUCTIE: KAMER 465, BEELD: PAUL DE GRAAFF

Warm en confortabel de winter in. Anya van de Wetering en Marie-Claire Lambalk van concept- en stylingbureau Kamer 465 laten zien hoe je je huis omtovert tot een heerlijk warm en winters verblijf. 12

RENATA MAGAZINE

‘I HAVE ALWAYS APPRECIATED THOSE WHO DARE TO EXPERIMENT WITH MATERIALS AND PROPORTIONS’ ZAHA HADID

RENATA MAGAZINE

‘ARCHITECTURE IS LIKE WRITING. YOU HAVE TO EDIT IT OVER AND OVER SO IT LOOKS EFFORTLESS’ ZAHA HADID

Van boven naar beneden: VEREN LAMPENKAP €189,00 (westwing.nl), GROENE EN BLAUWE FRANJES p/m €20,00 (kerkhofpassementen. nl), ROZE/GROEN VELOURS KUSSEN €45,00 (bolia.com), ROZE KUSSEN € 65,00 goeds. nl), MINTGROEN PLAID €69,00 (hkliving.nl), BLAUW PLAID €17,00 (kwantum.nl), BEIGE WOLLEN KUSSEN (homestede. nl) BRUIN BANKJE €310,00 (goeds.nl)

Van links naar rechts: GROENE VELOURS STOEL €384,00 (polspotten.nl), OVALEN TAFEL €599,00, TURQUOISE VELOURS STOELEN per stuk €189,00

(westwing.nl), BLAUWE GLAZEN per stuk €4,99, ZWART BESTEK per stuk €6,99 (zarahome.com), BLAUW TAFELLAKEN Society €410,00 (brechtmurréatelier. nl), GROENE LAMPENKAP v.a. €98,00, GEKLEURD SNOER €29,50 (gezustersstoop.nl), TURQUOISE BORDEN €9,99, MINTGROENE SCHAAL €44,95 (loods 5), GEEL MAT GLAZEN SCHAALTJE €56,00 (bolia.com), MINTGROENE VAAS €49,95 (hkliving.nl)

GEKLEURDE LAMPENVOET €110,00, ROZE KRUKJE MET FRANJES €375,00 (brechtmurréatelier.nl), HOUTEN DOOSJE (privebezit), BOEK DEPART €40,00 (terra. com), BOEK THE HINTERLAND €39,90 (gestalten.com), BOEK PORTRAITS €72,50 (renékramers.com), SCHILDERIJ OP DE WAND €49,95 (hkliving. nl), GELE LAMPENKAP €42,95, ROZE KUSSEN IN STOEL €29,95, HARIG VACHTJE €69,00, ROZE BIJZETTAFEL €75,00 (loods5.nl), ORANJE POEFJE van Won design €310,00, ROZE VELOURS STOEL €989,00 (goeds.nl), GROEN VOGELTJE €20,00 (polspotten.nl), PAARS GLAS €7,99 (hm.com)

ROZE KUSSENHOES op krukje €49,00 (westwing.nl), BEIGE KUSSEN op krukje vanaf €37,50 ROZE KUSSEN in stoel €49,50 (mlfabrics.nl), GEHAAKT KLEED VAN IJSLANDSE WOL €249,00 (woolobject. nl), GRIJS KRUKJE €295,00 (polspotten.nl), GLAZEN VAASJE €21,00, BORDEAUX RODE BOXJE €25,00 (bolia. com), BOEK REBIBLE €24,99 (kosmosuitgevers. nl), SALONTAFELTJE mos design €46,50, WOLLIGE STOEL &tradition €4.121,00 (homestede.nl), ROZE TAPIJT €749,00, BEIGE VAAS €22,95 (hkliving. nl), WOLLIGE PANTOFFELS €22,99 (zarahome.com), ROZE LAMPENKAMP va. €98,00, LAMPENVOET €225,00, GEKLEURD SNOER €29,50 (gezustersstoop.nl), ROZE VAASJE €3,00 (kringloop), RODE VAAS collecters item van ontwerper Norman Trapman

Van boven naar beneden: ROZE VACHT €200,00 (polspotten.nl), BLAUW/ GROENE PLAID €495,00 (wovenwonders.nl), GROEN WOLLEN KUSSEN €79,00 (brechtmurréatelier.nl), BRUINROZE VACHTKUSSEN €29,95 (loods5.nl), BRUIN VELOURS PLAID €39,99 (hmhome.nl), GRIJZE SCHAPENVACHT POEF €329,00 (westwing.nl)

RENATA MAGAZINE

DESIGNER EN KUNSTSCHILDER KARIN JANSSEN

‘Gemakzucht, daar krijg ik echt de kriebels van’ TEKST: MARIEKE MOOIJEN, BEELD: SARAH WONG

“Toen ik mijn LinkedIn-profiel ging maken dacht ik: zit ik nou in de kunst of in de reclame? Eigenlijk in alle twee, maar zo’n vakje hebben ze daar niet. Toch is het wat mij betreft hetzelfde, de techniek is anders, maar beide hebben alles met goed kijken te maken, zodat je de essentie kan weergeven. Tegelijkertijd is het combineren van die twee ook mijn struggle.” Karin Janssen, tevens art director van dit magazine, spreek ik in haar sfeervolle studio in de tuin van haar huis. Volgens Renata-collega Janette Visser tilt Karin als ontwerper werkelijk alles naar een hoger niveau, en altijd met een onverwachte benadering. “Maar ja, ze is ook een echte stuiterbal, ze doet van alles, alleen is soms haar oog wel groter dan haar maag.” Misschien wel daarom heeft Karins studio verschillende tafels om aan te werken, en een zithoekje, alsof ze elke moment van activiteit wil kunnen veranderen. Ze ontwerpt campagnes, logo's en de visuele identiteit voor bedrijven en goede doelen, maar ook cd-covers voor artiesten als Borsato, De Dijk en Andrea Bocelli. Ze geeft boeken vorm (zie hiervoor ook de lezersactie van Het Schilderboek - een ontwerp van Karin - op pagina 31), en ze heeft zelfs de eerste Heinekenhoed op haar naam

staan. “Ik werk nu weer zelfstandig, maar heb samen met een compagnon bijna 15 jaar een eigen designbureau gehad met rond de 15 medewerkers. Ik liet daar meerdere mensen aan een opdracht werken. Daarbij ging het er niet om wie nou precies het beste idee had bedacht, maar wat het beste was voor de opdrachtgever.” Daarnaast is Karin een bevlogen portretschilder. Aan de muur hangen een paar reproducties van haar schilderijen, waarop de geportretteerden in renaissancekleding poseren, maar door kleine details onmiskenbaar van nu zijn. Zoals dat van haar dochter Isa, die een sportmedaille draagt. “Zo’n kitsch, plastic ding. Had ze met turnen gewonnen, maar ze was wel de enige deelnemer in die categorie, ha, ha! Een portret is niet goedkoop, want er zit veel tijd in, maar ook zoveel betovering. Je kan er heel goed iemands karakter mee uitdrukken. Daarom past schilderen met olieverf echt bij me; het gaat over de essentie, net als mijn grafisch werk.” Op de middelbare school wilde Karin graag fotograaf worden. Ze werd aangenomen op de fotovakschool, maar haar vader vond dat ze toch beter een hbo-opleiding kon doen, zoals de kunstacademie. Daar werd ze ook meteen aangenomen, alleen niet voor fotografie, maar voor grafische

“Ik probeer altijd iets te maken dat je niet, zoals bij Tinder, kan wegvegen”

vormgeving. “Een van mijn leraren daar zei dat je als ontwerper moest aanvaarden dat je getrouwd bent met je werk, en dat je relatie pas daarna komt. Ik dacht: die man is niet goed bij zijn hoofd, maar ik snap nu beter wat hij bedoelde. Je kan je helemaal verliezen in dit werk.” JE GAF ZELF OOK LES AAN EEN KUNSTACADEMIE. WAT LEERDE JIJ JOUW STUDENTEN VOORAL? “Wat ik mijn studenten vooral wilde meegeven is dat ze verder moeten kijken dan hun neus lang is. Anders pakken ze de computer, kiezen ze een letter maar hebben ze geen idee waarom. Die computer kan in de verste verten niet wat jij, met jouw brein, via je hand en een potlood op papier kan zetten. Vormgeven, dat kunnen zoveel mensen, maar concept-denken, de essentie weergeven, dat is een ander verhaal. Ook bij portretschilderen of het maken van een logo geldt: ‘Less is more’, want alles wat helder en duidelijk is, communiceert beter. Zelfs voor managen geldt de kunst van het weglaten, je concentreren op wat het belangrijkste is. Maar van een goed idee zijn wel altijd meerdere uitwerkingen mogelijk. Het is bij mij nooit: ‘Zo moet het en dat douw ik door je strot.’ Inlevingsvermogen is ook belangrijk. Je moet bijvoorbeeld goed weten wie de klant is van jouw opdrachtgever, met wie hij op zijn beurt weer te maken heeft. En waar hij zijn logo straks op moet zetten. Bij elk ontwerp denk ik: past dit op een vliegtuig, een abri of op een gummetje?” Lees verder op pagina 30 >

RENATA MAGAZINE

BOVEN: PIPPELASTIE 2018, OLIEVERF OP PANEEL, 90X90 CM LINKS: BORIS PHILIPPUS 2017, OLIEVERF OP PANEEL, 70X90 CM LINKS: ISA CATHARINA 2016, OLIEVERF OP PANEEL, 70X90 CM RECHTERPAGINA: MONOGRAM KB, 2014, PEN OP PAPIER, 32,5X25,5 CM

RENATA MAGAZINE

BOVEN: OPBOUW VAN PANEEL MET BEHULP VAN DE 17E EEUWSE SCHILDERSTECHNIEK; PLATE NR 1, 2019, OLIEVERF OP PANEEL, 32X35,5 CM RECHTS VAN BOVEN NAAR BENEDEN: SCHILDERBOEK, 2018 EN CAMPAGNE ADCN AWARDS (LAMPEN) IN CARRÉ AMSTERDAM (FOTO: KEE&KEE)

EN WELKE WAARDEN WIL JE OVERBRENGEN? “Ik denk dat doorzettingsvermogen bij mij hoort, je moet doorgaan waar de ander stopt. Gemakzucht, daar krijg ik echt kriebels van. Terwijl als je verder zoekt, je misschien weer uitkomt op je beginpunt, maar als je opdrachtgever dan vraagt: “Waarom heb je dit of dat niet gedaan?”, dan heb je wel een goed verhaal. Hoeveel avonden en nachten ik niet heb doorgehaald, omdat ik dacht: het kan nog net effe beter. Ik probeer altijd iets onderscheidends te maken, iets dat blijft hangen, zodat je het niet, zoals bij Tinder, tsjoep, tjsoep, tsjoep, kunt wegvegen.” WAARVOOR ZOU JE JEZELF EEN SCHOUDERKLOPJE WILLEN GEVEN? “Dat ik veel bordjes tegelijk ophoud. In het gezin, mijn werk en alle sociale dingen, vrijwilligerswerk en nog veel meer. Dat dat nog steeds lukt vind ik wel een wonder. Als ik alleen maar boeken hoefde te maken en te schilderen, dan was ik veel rustiger denk ik. Toch neem ik altijd de tijd om iets te maken, ik raffel niks af, behalve dan het huishouden, dat is voor mij een bron van ellende. Maar dat geeft niet, want daar haal ik ook niet mijn voldoening uit.”

“Zelfs voor managen geldt de kunst van het weglaten”

WAT HOOP JE VOOR DIT MAGAZINE? “Dat vrouwen die zoekende zijn en dit blad lezen, denken: ‘Wat wil ík nou, waar ben ík goed in?’ Het hoeft niet meteen hemelbestormend te zijn. Je kan ook in loondienst gaan en erbij ondernemen. Want die kinderen, die blijven niet klein. Goeie ideeën mislukken soms, maar dan begin je gewoon weer opnieuw. En vrouwen zijn natuurlijk wel enorme doorzetters. Waar ik zelf achter ben gekomen is dat alles wat ik heb gedaan, op de academie, maar ook daarvoor op de middelbare school, met mijn bedrijf, met het schilderen, waarde voor mijn latere leven heeft gehad. En dat het ook allemaal met elkaar te maken heeft. De dingen die ertoe doen heb ik behouden en gebruik ik nog steeds. De rest liet ik gaan. Daarom vind ik mijn werk zo leuk en houd ik het vol.” KARINJANSSENARTANDDESIGN.COM

LEZERSACTIE

‘SCHILDEREN VAN EEN ‘WITJE’ WIN DIT STARTERS PAKKET T.W.V. € 120,MET DIT PAKKET KAN EEN ‘WITJE’ GEMAAKT WORDEN ZOALS BESCHREVEN IN ‘HET SCHILDERBOEK’, MET BIJNA 300 PAGINA’S EEN SCHAT AAN KENNIS EN INZICHT IN DE KLASSIEKE SCHILDEREN TEKENKUNST.

WIN!ÓR 20

VÓ STUUR 2020 EEN I R A U JAN AAR MAIL N AGAZINE.NL M A RENAT ORT INFO@ A BINNENK G N E AN ZELF A ! G A L S E D

Inhoud van het pakket: Het Schilderboek van Lux Buurman ― Houten palet ― Drie penselen (Winsor & Newton); een puntig marterharen penseel serie 7 no. 2., een kattetong no.12 en een kattetong no.6 ― Twee tubes olieverf: Rauwe Omber, Titaan Wit (Winsor& Newton) ― Set schildersmiddel: Liquin original, Liquin fine detail, painting medium en standolie ― Een flesje Sansodor ― Napjes om op het palet te bevestigen ― Een staafje houtkool ― Een blok olieverfpapier (Winton Oil Colour Pad)-Een tekening van Jacob de Wit ter voorbereiding ― Een overtrek van de tekening om over te brengen op het olieverfpapier.

RENATA MAGAZINE

BEELD: ‘DANCING HEARTS’ VAN SARAH WONG ONLINE GALERIE: SOULFLOWERS.NL

ZAKENVROUW VAN HET JAAR 2017 ELSKE DOETS

‘Dream Dare Do’ TEKST: SANDRA VAN DER MEULEN, BEELD: RICHARD KOEK

Zakenvrouw van het Jaar 2017. Eigenaar van Doets Reizen. Inspirator, spreker en oprichter van de Young Lady Business Academy. Schrijfster van het boek Het lef om gelukkig te zijn. Maar ook al 29 jaar gelukkig getrouwd met Gerard en moeder van twee zoons van 15 en 12 jaar. Het is niet makkelijk om Elske Doets (47) voor een interview te pakken te krijgen. Ze geniet landelijke bekendheid en heeft een volle agenda. Tijd voor hobby’s heeft ze bijna niet. ‘Maar ik doe alleen maar dingen die ik leuk vind om te doen en waar ik gelukkig van word. Ik ben een gezegend mens.’

Als klein meisje wist Elske al dat ze later zakenvrouw wilde worden. Haar vader Jan Doets had in 1981 Doets Reizen (gespecialiseerd in reizen naar Amerika en Canada, red.) opgericht. In 2001 nam Elske het bedrijf van hem over en zette het succesvol voort. Een heel beladen jaar, want op 11 september waren de aanslagen in Amerika en stond de wereld op zijn kop. ‘Ondernemen is geen geasfalteerde snelweg waar je over rijdt. Je komt doodlopende weggetjes tegen, en soms moet je een zijstraat pakken. Dat maakt je alleen maar sterker als ondernemer.’

‘Ik vind het fijn om andere mensen te helpen en te inspireren’

ACADEMY Toen ze twee jaar geleden uitgeroepen werd tot zakenvrouw van het jaar 2017, werd ze niet alleen geacht een rolmodel te zijn voor andere vrouwen, maar ook het vrouwelijk ondernemerschap te stimuleren. ‘Ik wilde het niet steeds over mezelf gaan hebben op lezingen en besloot me toen in te zetten om jonge meiden hun passie te laten vinden en om hen te helpen om de top te bereiken. Ik richtte de Young Lady Business Academy op waar we de meiden stimuleren om groot te denken en te dromen en vooral om dit uit te spreken. Wil je zakenvrouw worden, minister, CEO of het familiebedrijf overnemen? We hebben nu vier keer een groep van totaal 120 meiden – jonge vrouwen in de leeftijd van 15 tot en met 24 jaar – gehad. Het mooie is dat ik zelf enorm door hen geïnspireerd raak en veel van ze leer. Het stimuleert mij weer als ik over hun succesverhalen vertel.’

LEFTRAINING Op de Academy krijgen de meiden gedurende een week onder andere lezingen, business cases en een leftraining in de duinen. Verschillende topvrouwen werken aan de Academy mee. Koningin Máxima bracht vorig jaar zelfs een werkbezoek aan de derde editie. ‘We hebben voor deze leeftijdsgroep gekozen omdat je bij hen het meeste effect bereikt: ze zijn nog niet bezig met geld verdienen. Geld verstoort hun innerlijke kompas nog niet. Ik verdien overigens zelf geen geld aan de Academy, het is non-profit. Ik vind dit zo ontzettend inspirerend en waardevol om te mogen doen. Ik geef iets terug aan de maatschappij en dat is voor mij rijkdom. Ik vind het fijn om anderen te helpen en te inspireren.’ VERGADERINGEN ‘Dream Dare Do’. Dat is het motto van Elske. ‘Ik ben het type van: niet lullen maar poetsen. Er wordt zoveel gepraat en zo weinig gedaan. Vergaderingen zijn verboden bij mij in het bedrijf, zo zonde van de tijd. Ik heb vergaderingen vervangen door kick-off meetings. Elke ochtend tien minuten staan we met alle collega’s in één ruimte. Er worden ervaringen of verhalen gedeeld of ik nodig een collega uit om kort iets te vertellen over het werk. Voor een introverte collega kan dat best een hele stap zijn. Hoe meer mensen een stap zetten, hoe beter. Durf ook in het diepe te springen als je ergens van droomt maar stiekem niet durft. Je ziet wel waar je terechtkomt. Blijven zitten op de plek waar je niet meer gelukkig bent is voor mij geen optie. Heb het lef om gelukkig te zijn.’ Het gezin, haar bedrijf en haar lijf zijn voor Elske de drie pijlers in haar leven. ‘Ik train sinds tien jaar met een personal trainer, die mij ook uit mijn comfortzone haalt als ik een handstand van hem moet doen. Weet je wel hoe leuk dat is, een handstand doen? Dan voel je je weer kind. En speelse mensen zijn het meest succesvol. Ik krijg van sporten ook de meeste energie. Met het gezin gaan we graag waterskiën of tennissen. Dat zijn voor mij heerlijke momenten in mijn leven, samen met mijn gezin activiteiten ondernemen. TRAINER-COACH VAN AZ Naast haar liefde voor reizen, haar man en zoons, heeft de zakenvrouw nog een liefde: voetbalclub AZ. Iedere thuiswedstrijd zit ze op de tribune. ‘Ik heb de wens ooit een keer uitgesproken dat ik graag coach van een eredivisieteam zou willen zijn. Helaas heb ik daar nu te weinig tijd voor. Mijn agenda is volledig gevuld met Doets Reizen, de Academy, interviews, lezingen en mijn privéleven. Hoe de toekomst eruitziet weet ik niet. Ik kijk nooit ver vooruit. Op dit moment ben ik een gezegend mens en blij met alles wat ik doe. Ik zie wel wat er op mijn pad komt. Ik probeer altijd mijn innerlijk kompas te volgen en stel mezelf voortdurend vragen. Dat moet je denk ik altijd blijven doen.’ ELSKEDOETS.NL

RENATA MAGAZINE

VIJF FAVORIETE HOTSPOTS VAN ELSKE DOETS

FOGO ISLAND, NEWFOUNDLAND, CANADA

ELSKE DOETS:

‘ENKELE REIS GENIETEN’ WAAR ZOU JE WÉL DOOD GEVONDEN WILLEN WORDEN? OMDAT DIE PLEK ALLES HEEFT WAAR JIJ VAN HOUDT OF VOOR LEEFT? RENATA MAGAZINE GAAT OP ZOEK NAAR DE FAVORIETE PLEKKEN VAN MARKANTE VROUWEN. IN DEZE EERSTE AFLEVERING ELSKE DOETS, DIRECTEUR VAN DOETS REIZEN (JANDOETS.NL). BEELD: ELSKE DOETS

‘BIZARRE PLEK VAN PARADOXEN’ ‘Fogo Island is een plek waarvan je, ook als je er bent, maar half gelooft dat het écht bestaat. Tot de jaren ‘60 van de vorige eeuw was er op dit ruige eiland in Oost Canada in het geheel geen geld. Kabeljauw was het enige ruilmiddel. Zes van de zeven seizoenen vechten de luttele bewoners van Fogo Island tegen de elementen, vooral de kou en de wind. Maar dan, in de zomer, is het er even “prettig”. Strijken er dankzij de Fogo Island Inn, een spectaculair hotel dat in samenwerking met de bewoners wordt gerund, vaak excentrieke toeristen neer, die op zoek zijn naar een onvergetelijke ervaring. En die krijgen ze! Nergens anders dan op Fogo Island, een bizarre plek van paradoxen, “botst” natuur zó spectaculair op cultuur, moderniteit op ambachtelijkheid. Conceptuele kunstenaars trekken zich er terug voor hun meest ambitieuze werken, terwijl even verderop vissers hun netten aan het knopen zijn. Hét absolute hoogtepunt van Fogo Island? Aangewakkerd door de warme Labrador-stroom zie je vanaf Groenland reusachtige ijsbergen langs drijven. Een onvergetelijk panorama!’

BROADMOOR, CLOUD CAMP, COLORADO, COLORADO SPRINGS, USA

‘HIER VOEL JE JE EEN VORST MET ULTIEME VRIJHEID’ ‘Het geweldige van “The Broadmoor” bestaat eruit dat het in de 19-de eeuw, toen het gebouwd werd, totaal uit de hand gelopen is. Vergeleken bij “The Broadmoor” is menig paleis een bescheiden optrekje. Het verhaal gaat dat er aan het begin olifanten in de hotellobby stonden, waarmee de excentrieke gasten de Rocky Mountains introkken. Anno 2019 is het Cloud Camp van “The Broadmoor”, op drie kilometer hoogte, mijn absolute favoriet. Ideale combi van pure luxe, schitterende uitzichten, ontspannende activiteiten en interessante gesprekken. Dat laatste komt vooral omdat er slechts 24 gasten zijn waarmee je gezamenlijk, heel ongedwongen, dineert. En de kans groot is dat ze in hun vakgebied tot de top behoren. Het geheim van Cloud Camp? Dat je op grote hoogte los komt van al je routines en geestelijk ultieme vrijheid ervaart. En dat het vorstelijke gevoel dat je overvalt dus niks te maken heeft met deftigheid, maar álles met de fantastische, open gesprekken, waarmee je als een verrijkt mens weer naar beneden gaat.’

THE SPIRIT BEAR LODGE, BRITISH COLUMBIA, CANADA

‘ZÓ PUUR KAN DE NATUUR ZIJN’ ‘The Spirit Bear Lodge durf ik zonder aarzeling een plek te noemen, die mijn leven veranderd heeft. Je gaat er niet op bezoek bij de natuur, nee, de natuur komt op bezoek bij jou, of beter: de natuur baant zich onontkoombaar een weg naar je hart. Als je met één van de gidsen, zoals in mijn geval ‘Chief Charley’, naar beren gaat kijken hoor je verhalen die al 13.000 jaar van generatie op generatie mondeling worden doorgegeven. Dat doet iets met je. De bevlogenheid waarmee de gidsen van de Lodge, oorspronkelijke bewoners als Charley maar ook niet-native Canadezen, hun kennis over de natuur met je delen, is hartveroverend. Ik was er met mijn zoon Bob. Op één van onze tochten zijn we op het strand inderdaad een witte Spirit Bear tegengekomen, de eerste van dat seizoen! Dat vergeten we nooit meer. We hebben hem wel een half uur op ons gemakje kunnen bekijken, struinend op het strand, op zoek naar krabbetjes en schelpdieren. Vervolgens ging hij in een waterval vissen op zalm en daarna liep hij via een boomstam drie keer de rivier over. Telkens als ik over deze ervaring vertel, word ik ongelofelijk blij. Voor mij is The Spirit Bear Lodge een permanente herinnering aan hoe waardevol en puur de natuur is.’

HUDSON YARDS, NEW YORK, USA KAUAI, HAWAII, USA

‘TOTAAL OVERWELDIGENDE HELIKOPTERVLUCHT’ ‘Ik heb me als reisondernemer al vaak bevoorrecht gevoeld. Maar als je eenmaal een helikoptervlucht hebt gemaakt boven het Hawaiiaanse eiland Kauai, ben je in een staat van dankbaarheid die zelfs mij, als ervaren helikopterpassagier, overviel. Vanuit de lucht is de schoonheid van dit eiland zó waanzinnig overweldigend. Je denkt alleen maar: dat ik degene ben die dit heeft mogen zien...! Of het nu de groenfluwelen bergkammen zijn, de verblindend mooie watervallen of de met prachtige bloemen verrijkte, tropische begroeiing: het ene is nog schitterender en poëtischer dan het andere. Één van de hoogtepunten is zonder twijfel Napali Coast, een ontoegankelijke kustlijn, maar met zijn goudgele stranden, koraalriffen in lichtblauw water en spitse, kegelvormige basaltpieken een welhaast goddelijk landschap. En dan heeft Kauai óók nog Waimea Canyon, in mijn ogen nóg fraaier dan de “grote broer”, de Grand Canyon. Nee, echt, als je de middelen hebt om jezelf dit te gunnen, niet nadenken: dóen!’

‘NIEUWE SMOEL VAN THE BIG APPLE’ ‘New York bijbenen is onmogelijk. Godzijdank! Nergens krijg je grootsteedse dynamiek en vernieuwing zo energiek en “in your face” gepresenteerd. Hudson Yards is er het meest recente voorbeeld van: een gloednieuwe stad in een stad. Met visie en durf bovenop een spoorwegemplacement gebouwd! Je komt er ogen tekort... Echt niet te missen is “The Edge”, een torenhoge icoon in wording, waarvan het magische, driehoekige observatiedek nieuwe generaties gaat betoveren. Als je van buiten naar het gebouw kijkt, valt je een enorm uitsteeksel op; het is net alsof er bovenin het gebouw een reusachtige geodriehoek in de glazen buitenwand wordt geschoven. Even geduld... Eind 2019 gaat “The Edge” pas open en mag iedereen zich, staand op de geodriehoek, aan The Big Apple vergapen. Maar Hudson Yards heeft nog meer: met “Vessel”, een knotsgek gebouw dat op een koperen vaas lijkt, en “The Shed”, waarvan alleen al de dakconstructie tongen losmaakt, lijkt Hudson Yards gedoemd de ‘place to be’ van de jaren ’20 te worden. Ik geniet er met volle teugen! Radicale gebouwen die geen compromis zoeken, heerlijk.’

RENATA MAGAZINE

Tamar: TOP: BRIGITTE HERSKIND € 209,- BROEK: €249,JAS: UNMADE € 169,95 LAARSJES: IVYLEE €260,HANGER: MATTIOLI NUVOLE 18 krt. rosegoud met aventurijn € 1.000,-

‘FEESTJE? MET DEZE STOERE ÉN SEXY OUTFITS STEEL JE ZEKER DE SHOW’

Anne: ZIJDEN BLOUSE: BRIGITTE HERSKIND € 329,- LEREN BROEK: HUMANOID 429,REVERSIBLE JAS OOF 357,ARMBAND: ISABELLFA LEPORELLO 18 krt. geelgoud met briljant € 10.000,-

Tamar: TRUI: HUMANOID €299,JAS: HUMANOID € 1.199,PET: BRONTHE € 105,RING: Mattioli Yin Yang 18 krt. rosegoud en titanium € 2.180,-

‘GA VOOR EEN ORIGINELE EN VERZORGDE LOOK’

Anna: JAS: HUMANOID € 489,- BLOUSE: NOUS € 229,- SJAAL: walldog € 185 BROEK GRAUMANN € 239,COLLIER: MATTIOLI PUZZLE 18 krt. rosegoud met parelmoer € 4.880,RING: MATTIOLI TIBET 18 krt. rosegoud met briljant € 1.580,Tamar: JAS: LOIS RIB €159.95 BLOUSE: HUMANOID € 289,- BROEK: BAUM UND PFERDGARTEN € 139,RING: MATTIOLI YIN YANG 18 krt. rosegoud met titanium € 2.180,SCHOEN: CHIE MIHARA € 252,PETJE: BRONTHE

RENATA MAGAZINE

Linkerpagina, Tamar: JUMPSUIT: BRIGITTE HERSHKIND €289 KOL: GRAUMANN € 175 COLLIER: MATTIOLI NAVETTES 18 krt. rosegoud € 8.200 RING: MATTIOLI NUVOLE 18 krt. rosegoud met rhodoniet € 1.430 Tamar: JAS: G LAB € 699 MUTS: POP TRICOT € 59,- SJAAL: POP TRICOT € 139 ,Anna: JURK: MOMONI € 375,- RIEM: MOMONI € 75,- HANGER: MATTIOLI LOTUS 18 krt. rosegoud met parelmoer € 1.070,- ARMBAND: MATTIOLI TIBET 18 krt. rosegoud € 4.120,- CREOOL: MATTIOLI PUZZLE 18 krt. rosegoud € 1.180,-

‘WARM EN COMFORTABEL DE WINTER IN’

RENATA MAGAZINE

KUNSTENAAR EN/OF ONDERNEMER SARAH WONG

Ziel, zonnebloem, zaken en zijn TEKST FLOOR GERRITSMA EN BEELD: ELS ZWEERINK

Fotograaf Sarah Wong is de pionier achter de beeldvorming van transgender kinderen. Sinds 2003 volgt ze een groep genderdysfore jongeren. Haar portretten waren de allereerste officiële foto’s van hen ter wereld en werden internationaal gepubliceerd. Inmiddels fotografeert ze de followup in een bloementuin waar ze ook aan haar project ‘Soulflowers’ werkt. Door Sarah’s bijzondere kijk op lijf en leven werkt ze nu als fotograaf en creative director aan een grote opdracht voor een Zwitsers farmaceutisch bedrijf. Hoe werkt de liefde tussen een kunstenaar met oog voor het zielenheil en een commercieel concern? ZIEL ‘In 2003 ben ik benaderd door de ouders van Nederlandse transgender kinderen die de media wilden opzoeken. Ze wilden het stigmatiserende beeld doorbreken en de ware identiteit van hun kinderen laten zien. Een genderdysfoor kind is op zoek naar zijn/haar ware identiteit, omdat het lichaam niet klopt met zijn/ haar beleving. Het resulteerde in 2010 in het fotoboek Genderkinderen. Het bijzondere is dat nu, 16 jaar later, de kinderen van toen vertellen dat ze hun identiteit niet meer ophangen aan louter jongen-meisje. En dat er meer dan twee “kleurtjes” zijn. Dat noemen ze gender-exploring of gender-creative. Toen ik hen begon te fotograferen met mijn analoge 4x5 camera inspireerden ze mijn eigen zoektocht naar identiteit. Ik ben dan wel geboren in het juiste lichaam, maar was wegens een burn-out óók op een innerlijke reis.

Ik bezocht meditatie-retreats in Rajasthan, India en bracht veel tijd door in reflectie. Die stilte bleek enorm helend te werken en ik kwam thuis bij mezelf. Ik voelde echt dat ik een ziel ben en dat mijn lichaam het voertuig is. Meditatie was niet de enige aanleiding om Rajasthan te bezoeken, ik was ook uitgenodigd door het International Global Hospital. Twee weken lang liep ik mee met hun dokters om hun bijzondere visie op de gezondheidszorg in beeld te brengen: Values Based Healthcare. Het heeft mijn kijk op de geneeskunde echt veranderd. Vervolgens wilde ik terug in Nederland al mijn verworven inzichten in de praktijk brengen, in het echte leven.’ ZONNEBLOEM ‘Ik ben gaan fotograferen op een kleurrijke bloemenakker (Bijenakker.nl) en probeerde zo mijn binnenwereld vorm te geven. Het leidde tot een hele reeks Soulflower kunstwerken. “Full Moon Reflections” ontstond bijvoorbeeld toen ik op avond, met volle maan naar de zonnebloemen keek. Ik wilde Vincent van Gogh begrijpen die zijn zusje schreef over zijn zoektocht naar ‘zelfcompassie’. Ik worstelde met diezelfde vraag: hoe ga je liefdevol met jezelf om? Ook als het lijf niet meewerkt. Het Amsterdamse VUmc kreeg oog voor mijn werk: ze kochten drie Soulflower kunstwerken aan. Dit bleek de zingeving te zijn die ik zocht toen ik de kunstwerken maakte: patiënten vonden heil in de grote bloemenwerken. Ze hangen nu als ‘healing art’ bij radiotherapie in het ziekenhuis.

RENATA MAGAZINE

ZAKEN Zomer 2018 werd ik gebeld door 17-jarige transjongen Dees, hij zei: ‘Ik heb nu haar op mijn benen mag ik weer op de foto?’ Via socialmedia zagen de andere kinderen dat we aan het fotograferen waren, nu op een bloemenakker. Op een magische manier resoneren deze kinderen en de Soulflower werken met elkaar. Via GoFundMe ben ik een crowdfunding begonnen om het fotoboek The Follow Up: Gender-Diversity 2003-2019 te produceren. Het vinden van een uitgever is niet zo moeilijk – mijn werk is gepubliceerd in de Science & Health bijlage van de New York Times en stond op de cover van Scientific American – het maken van de foto’s kost wel veel tijd en geld. Samen met mijn ambassadeurs, de artsen Kim Horsnell en Daniel Klink, zoek ik naar gemeentehuizen en ziekenhuizen die deze kunstwerken willen aankopen. Mijn huidige project voor een Zwitsers farmaceutisch bedrijf is ontzettend interessant. Met mijn visie mag ik als creative director/ fotograaf een onafhankelijk platform op de kaart zetten: man+hormoon. Zij hebben als commercieel bedrijf het lef om een kunstenaar in te huren, die hun economische belangen niet bovenaan zet, maar een bewustzijnsproces. Dat levert regelmatig interessante discussies op binnen het bedrijf. Het is absoluut pionierswerk maar ik ben ervan overtuigd dat we samen iets moois creëren. ZIJN Als mensen vragen wat ik nou eigenlijk doe, of ik kunstenaar of ondernemer ben, dan zeg ik: ‘ik doe aan levensinspiratie’. Waarop ze vragen hoeveel dat kost. Dan antwoord ik dat het in principe gratis is omdat je inspiratie niet kunt meten. Je kunt ook niet naar de Bijenkorf gaan en vragen om een kilo bewustzijn. Maar voor mijn uurtarief vraag ik wel een reële prijs. Inmiddels zie ik mezelf gelukkig ook wel als ondernemer. De transkids hebben mij geleerd om de definities niet zo strak te hanteren. Zij zijn met hun wijsheid mijn allergrootste inspiratiebron.’ SOULFLOWERS.NL SARAHWONG.COM

COLUMN JOLANDA OSKAM Na een carrière in Marketing & Branding in de corporate sector combineerde Jolanda Oskam (1973) haar vaardigheden op het gebied van coaching, marketing & styling om zowel mannen als vrouwen te helpen hun persoonlijke en zakelijke doelen te bereiken. Dit doet zij vanuit haar full-service Business & Personal Presence bedrijf JOInspirations. JOINSPIRATIONS.NL FOTO JOLANDA: MARC EVENHAUZ, FOTO ACHTERGROND BY JOHN-MARK SMITH ON UNSPLASH.

‘Dress to Impress ’ Wat je draagt vs hoe je het draagt Naast dat de kleding die je draagt moet aansluiten bij wie je bent is hoe je dit draagt essentieel, minstens zo belangrijk. Elementen als je houding, mimiek, oogopslag en uiterlijke verzorging bepalen het totaalplaatje en daarmee jouw Business & Personal Presence. Wees je daar bewust van op het moment dat je voor je kast staat en je outfit voor die ene afspraak selecteert. Denk aan wat het effect is wat je bij de ander teweeg wilt brengen. Weten wat een little black dress t.o.v. een broekpak in bijvoorbeeld bordeauxrood met zijden top doet met jouw uitstraling is dan een groot voordeel. Du moment dat je voor het een of het ander kiest, kies je ook voor hoe jij dit draagt. Zwart creëert afstand en een warme lichtere tint maakt je zachter. Waar bereik je het meest mee en wat wil je bereiken? Mijn advies: pas je Impact creëren kledingkeuze, stijl, uiterlijke verzorging (makeWat mij betreft is kleding veel meer dan slechts up, haar los of vast) en accessoires (schoenen, een verpakking. Het is DE manier om jezelf sieraden, tas) daarop aan. Deze keuzes bepalen te laten zien zoals je echt bent en wat jij wilt zonder dat je je er zelf van bewust bent hoe je dat anderen van jou zien. Om jezelf stralend kleding draagt. Omdat je met kleding die bij te presenteren vanuit jouw kern. Wat er dan je past - die echt JIJ is - zelf bepaalt wat je laat gebeurt? Dan is jouw presence zowel innerlijk zien. Dress to Impress. Een feestje waarvan jij als uiterlijk in balans en draag je een krachtige iedere dag opnieuw het stralende middelpunt en consequente boodschap uit. Dan lieve bent. Ik wens je een heerlijk najaar met veel dames creëer je impact. Impact, noem het stralende, succesvolle business. een indruk, een herinnering. Ik garandeer je dat jouw indruk een betekenis geeft aan wat je bij de ander raakt. Dat herken je ongetwijfeld. Denk maar eens terug aan de reden waarom je zelf met iemand in business gaat. Grote kans dat het, naast dingen als de juiste zakelijke en inhoudelijke match, te maken heeft met datgene wat de ander bij jou heeft geraakt. Zeker voor ons vrouwen een belangrijke motivator, ook of misschien wel juist in business. Om maar met de deur in huis te vallen: ‘Dé zakelijke outfit bestaat niet’. Zo dan is die mythe uit de wereld geholpen en kunnen we ons richten op hoe je je als zakenvrouw representatief en vooral authentiek presenteert. Natuurlijk zijn er bepaalde stijlcodes en trucjes die je kunt toepassen voor een stralende look. Puntje van je blouse in je broek of rok, een hoge taille voor optisch langere benen, key pieces aan je garderobe toevoegen en zo kan ik nog wel even doorgaan. Jouw look is echter pas op en top stralend als wat je draagt aansluit bij wie je bent (karakter & persoonlijkheid) en je professie. Dat dus. En dat is een feestje elke dag opnieuw! Ik ben dan ook enorm blij dat ik vanaf nu dit feestje in iedere editie van dit mooie magazine met jullie mag vieren, immers samen is zoveel leuker.

RENATA MAGAZINE

SANDRA VAN DER MEULEN

‘IK VOLG EEN GEZIN EN LEG DE DAGELIJKSE RITUELEN VAST. MOMENTEN ZOALS VOORLEZEN EN MET ELKAAR ETEN’ 88

RENATA MAGAZINE

BEELD: ‘BURNING LOVE’ VAN SARAH WONG ONLINE GALERIE: SOULFLOWERS.NL

RENATA MAGAZINE

MONIQUE DEKKER, COACH, TALKSHOW HOST, TRAINER

‘Iedereen verdient het om in het licht te staan’ TEKST: NELLEKE VOGEL, BEELD: MARLOES BOSCH

Je hoeft niet altijd een duidelijk omschreven plan te hebben wanneer je voor jezelf begint. Monique Dekker, presentatiecoach, talkshow host bij Mpowering Voices en trainer, zette vier jaar geleden één stap, en volgde haar hart en gevoel naar de volgende. Het resultaat is een organische groei van haar bedrijf waarin het ene onderdeel naadloos aansluit bij het andere. Met één constante: liefde voor mensen en hun verhaal. Waarbij zij ze niet alleen helpt om dat verhaal te vinden maar ook hoe ze het moeten overbrengen. Soms met een plaats op haar eigen podium, dat ze graag deelt met anderen. Monique: een waterval van woorden en één brok passie, in de steekwoorden die haar omschrijven. PODIUM “Ik hou van spreken, ik wil mensen inspireren. En ik hou van het podium, als kind al. Tegelijk wil ik anderen een podium geven. Ik vind dat iedereen het verdient om in het licht te staan. Met de talkshow is dat nu in harmonie. In Mpowering Voices interview ik ambitieuze ondernemers, live met publiek in het Kurhaus. Deze interviews worden opgenomen en geplaatst op YouTube. Eens per twee maanden hebben we hiervoor een opnamedag met een aantal interviews. Ik belicht niet alleen hun product of dienst, maar ook het gezicht erachter, de inspiratie en kracht. Wat heeft jou gebracht tot waar je nu bent? Voor de gasten is het een investering in hun zichtbaarheid, ze krijgen veel exposure en hebben een mooie promotiefilm voor hun website en social media. Een unieke combinatie.” PASSIE ‘Misschien had ik nog steeds bij mijn baas gewerkt als ik zeven jaar geleden, kort nadat mijn moeder was overleden, niet een hersenbloeding had gehad. Ik werd eenzijdig verlamd wakker. Daarna woonde ik een half jaar in een revalidatiecentrum, waarna ik vanuit huis nog een jaar heb gerevalideerd. In die periode heb ik veel nagedacht: als ik weer kan

werken wat ik wil dan doen? Waar ligt mijn passie? Het antwoord daarop was niet moeilijk: bij mensen natuurlijk! Dat is altijd zo geweest. Ik heb twintig jaar gewerkt als financial controller, in een leidinggevende functie. Maar ook toen was ik al een people manager. Daar ging mijn hart meer naar uit dan naar cijfers. Ik hou van mensen, en ik wil ze helpen. Dit werd mijn uitgangspunt bij het zoeken naar wat bij mij paste.’ PRESENTEREN ‘Spreken en presenteren is voor mij natuurlijk, het gaat vanzelf. Tijdens het netwerken zag ik mensen spreken die daar duidelijk moeite mee hadden. Ik zag het ook bij een koor waarbij ik zong; mensen die mooi konden zingen maar niet het verhaal overbrengen. Hen heb ik een workshop expressie aangeboden; leren hoe je een verhaal vertelt met lijf en mimiek. Ik zag ze terug bij de generale repetitie en dat was precies wat ze deden! Ik dacht, als ik dat in een ochtend voor elkaar krijg wat kan ik dan niet bereiken met een langer traject? Ik schreef me in bij een school voor presentatiecoaching, en al tijdens die opleiding ging mijn aandacht al verder, naar het waarom achter spreekangst. Techniek kun je leren, maar angst en blokkades komen van binnenuit. Het heeft te maken met je zelfbeeld. Waar komt dat vandaan? Ik wilde de diepte in, en besloot diverse trainingen te volgen waaronder Positieve Psychologie en de basis van neurowetenschappen.’

‘Presentatieangst heeft te maken met je zelfbeeld’

LIEFDE ‘Veel mensen durven niet hun verhaal te vertellen omdat ze bang zijn dat er geoordeeld wordt. Ik merk dat zij zich bij mij veilig voelen omdat ik niet oordeel. In dit vak moet je absoluut van mensen houden. Dit werk kun je niet doen wanneer je er alleen maar veel geld mee wil verdienen. Als het oprecht jouw drijfveer is om mensen de beste versie van zichzelf te laten zijn, vanuit je eigen hart, dan volgt dat geld vanzelf. Er is niets mooiers dan wanneer een vrouw die op het podium verkrampt daar uiteindelijk kan staan en ontspannen haar verhaal doen. Daar kan geen geld tegenop. Dit voelt niet eens als werken. Als ik geen geld hoefde te verdienen zou ik het ook doen, voor niets. Ik zou graag voor alle vrouwen die nog aan het zoeken zijn, degene zijn die in haar gelooft. We moeten elkaar laten weten: je bent goed zoals je bent, je bent waardevol.’ SUCCES ‘Ik ben nu vier jaar bezig en mijn pakket staat als een huis. Mijn bedrijf bestaat uit twee trajecten die ik naadloos in elkaar heb verweven. Mensen leren te presenteren en eventuele blokkades aan te pakken. Met de talkshow heb ik een vrij uniek concept neergezet dat bovendien aansluit bij die twee trajecten. Hierin komt de presentatiecoaching en het trainen in persoonlijk leiderschap samen. Het is zo natuurlijk gegroeid. Wanneer je begint te lopen ontvouwt het pad zich vanzelf. Onlangs is mijn boek uitgekomen, ‘Challenge the leader within’, ook een droom van mij, en vorig jaar ontving ik de Inspiration Award in de categorie Leadership, een award die eerder ook Michelle Obama en Adele hebben ontvangen. Na veel investeren, leren en hard werken heb ik eindelijk het gevoel dat het de goede kant op gaat. Ik ben er nog niet, maar wel op de goede weg. Dromen doe ik nog steeds. Ik heb nog heel veel plannen en ik zie nog veel manieren waarop ik dit kan uitbouwen. Maar die houd ik nog even voor mezelf…’ MONIQUE-DEKKER.NL

RENATA MAGAZINE

LEF MOED, DURF, DAPPERHEID, BRANIE, BRUTALITEIT, BLUF.

RANATA MAGAZINE NR 3 LIGT MEDIO MEI 2020 IN DE WINKEL BEELD: ‘PURITY’ VAN SARAH WONG / ONLINE GALERIE: SOULFLOWERS.NL 112