Indiarrei buruzko liburua XVII mendean idatzita izan zen. Egilea Alvar Nu単ez Cabeza de Vaca, eta Floridatik Mexikora Alvar Nu単ezek egin zuen bidea kontatzen da.
Non bizi ziren? • Bi mendien artean bizi ziren, Mississippi eta Rokallosas mendiak.
Etxeak • Indiarrak bizi diren etxeak TIPI deitzen dira. • “Tipi” hitza “bizitzeko lekua” esan nahi du. (“TI” bizi eta “PI” lekua) SIOUXen hizkutzan Lakota zen.
• Tipiak kono forma zuten, egurrezko hiru zutoin luzez eginda zeuden eta bufaloen larruazalez estaltzen zituzten. Lan hau emakumeak egiten zuten.
Nola bizi ziren? • Indiarrek gutxi gorabehera 100 pertsonetako tribuetan bizi ziren. • Ehizaz eta arrantzaz bizi ziren. • Bufalo taldeen atzetik joaten ziren, horregatik nomadak ziren.
Ohiturak • Tipiak eguzkiari begira jarri behar zituzten eta horrela, indiarrak eguzkiarekin batera esnatzen ziren. • Herrialde bateko tipiak borobil forman jartzen zituzten, babesteko eta norabide guztietara begiratu ahal izateko. • Larruazalen gainean egiten zuten lo. Ez zeukaten oherik.
• Tipiren barruan, erlojuaren orratzak mugitzen diren alderantz mugitu behar ziren. • Atea irekita bazegoen, jende guztia sartzeko gonbidatua zegoen; itxita bazegoen, deitu eta itxoin behar zen barrukoak sartzen utzi arte. • Bi makil gurutzatuak ixten zuten atea, ez zuten molestatuak izaten nahi.
Gaur egun • Gizon txuriak Iparamerikara iritsi baino lehen. Kalkulatzen da 5 milioi indiarrak bizi zirela. Gaur egun, bakarrik 600.000 bizi dira, gizon txuriak hondatu zuen beraien bizimodua, ohiturak eta ehizatzeko lurra kendu zizkieten. • XIX. mendearen erdialdera Erreserbetera bizitzera joan ziren. • Gaur egun indiar asko Erreserbetan bizi dira. Eta beste batzuk txurien artean integratu dira.
• Hau da ipar amerikako bandera:
Karmngo ama eskola 6.A e
Laura Royo Maider Uzkudun Iria Rodriguez I単aki Castro