Szanowni Państwo, Wydawnictwo Korporacja Ha!art udostępniło (for free) kilka projektów online, należących do literatury nowomedialnej, między innymi hipertekst, wideo tomik, internetową grę paragrafową czy adaptację poezji formistycznej Czyżewskiego.
Cyfrowe zielone oko Jeśli ktoś twierdzi, że hiperteksty i linkowanie są absurdalnym pomysłem dzieciaków żyjących w erze komputerów i Internetu jest niedoinformowany. Podobne efekty, już na początku XX wieku, próbowali uzyskać choćby formiści. Łukasz Podgórni i Urszula Pawlicka nadali wyraz ich poszukiwaniom – w dosłownym tego słowa znaczeniu otworzyli wiersze Tytusa Czyżewskiego na wielozmysłowość. W ich projekcie Cyfrowe zielone oko (http:/ha.art. pl/czyzewski) utwory jednego z czołowych poetów początków XX wieku oddane zostały za pomocą nowej ekspresji i formy, zyskując przestrzeń, upragnioną przez samego twórcę. Losowość i matematyczność, powtórzeniowość i symultaniczność – to wszystko mogło zrealizować się w pełnym wymiarze dopiero w zaprezentowanej przez Podgórniego i Pawlicką formie poezji hipertekstowej, interaktywnej, generatywnej i wizualnej.
Na podobnych zasadach opiera się tomik wideo C()n Du It (http:// ha.art.pl/gielzynska) Katarzyny Giełżyńskiej i Gubione/znale-
zione (http://ha.art.pl/gubione_znalezione/) Ewy Michalskiej.
C()N du it Giełżyńska, jak Podgórni i Pawlicka, także zdecydowała się na połączenie technik i sztuk, nawiązując do animacji, filmu, reklamy oraz gry komputerowej. Jej poetyczne klipy muzyczne prezentują najważniejsze zjawiska we współczesnej kulturze wizualnej. W humorystyczny sposób ukazuje ona internetowe „rytuały”, na przykład klikanie, czatowanie lub postowanie. Jak napisał o C()n Du It Mariusz Pisarski, „Less is more, mówi Giełżyńska i raz jeszcze wskazuje na kierunek, którym według niej, według nas, powinna pójść poezja XXI wieku: węzeł, który splata trzy tradycje i trzy języki: język poetycki, język filmu oraz język oprogramowania”.
gubione/znalezione Choć środki, którymi posłużyła się Ewa Michalska są podobne, w przypadku hipertekstu Gubione/znalezione nacisk położony jest nie tyle na formę czy różnorodność języków wyrazu i tradycji, co na perspektywę i kontekst. Wydaje się, że jej celem nie jest ukazanie tego „co” i „jak”, ale tego „co to zmienia”. Posługując się kolażem oraz techniką foundfootage, Michalska w ciszy manipuluje słowem i obrazem, zapraszając odbiorcę do podróży po hipertekście i odkrywaniu jego kolejnych warstw. Rekonstruując i dekonstruując, pokazuje jak wieloznaczne są fragmenty, z których składamy całość i jak wielkie znaczenie dla zrozumienia i odbioru ma punkt widzenia oraz kontekst. Jej projekt doskonale oddaje współczesny, sieciowy model kultury. Nie demonizuje jej jednak, ale, jak pisze sama autorka, stara się wskazać na jej wieloaspektowość. Warto podkreślić, że za projekt Gubione/znalezione Michalska otrzymała wyróżnienie w konkursie na utwór nowomedialny, ogłoszonym przez Korporację Ha!art w 2012 roku.
złe słowa W tym samym konkursie bezdyskusyjnie zwyciężyła gra internetowa Złe słowa (http://ha.art.pl/zleslowa) Piotra Puldziana Płucienniczaka. Oparta ona została na koncepcji czytania jako niszczenia (czyli, często, ziszczeniu marzeń wielu czytelników). W grze tej, za pomocą wulgaryzmów, czytelnik rozmontowuje doniosłe teksty kultury. Zgodnie z obietnicą autora, zdecydowanie umożliwia ona osiągnięcie upragnionego stanu nirwany.
bałwochwał Kolejną, udostępnioną przez nas, tym razem paragrafową grą internetową jest Bałwochwał (http://www.ha.art.pl/schulz/start.html) Mariusza Pisarskiego i Marcina Bylaka. Ich gamebook stworzony został na podstawie opowiadań Brunona Schulza. Czytelnikowi powierzona zostaje ważna misja, której celem jest odsunięcie wiszącego nad miastem zagrożenia. Ludyczna narracja, nieustanna możliwość alternatywy i ciągłe wpędzanie gracza w wybór ścieżek, po których podąża, doskonale oddają nielinearność doświadczenia i fabuł utworów pisarza z Drohobycza. Gra oparta jest na nieomal stu lokacjach, a czytelnik ma do wyboru trzy równoległe linie fabuły – niektóre z nich zapętlają się, inne okazują się ślepą uliczką, a tylko kilka z nich prowadzi do rzeczywistego (a może pozornego?) rozwiązania. Tajemniczy i oniryczny klimat schulzowskich labiryntów potęguje industrialna, postklezmerska ścieżka dźwiękowa Artura Sosena Klimaszewskiego.
matrioszka Matrioszka (http://ha.art.pl/matrioszka/start.html) Marty Dzido, choć już nie gra, lecz opowieść, również oparta jest na zasadzie cykliczności. Jej kolista linearność ma znaczenie alegoryczne – odzwierciedla arcypolski dramat trzech pokoleń polskich kobiet, problem alkoholizmu i powtarzania tych samych błędów. Dzięki cyfrowym technikom manipulowania słowem i fabułą, ta hipertekstowa formuła narracyjna nabiera symbolicznego znaczenia. Podkreśla trudną do przezwyciężenia niezmienność losów i podszyty szaleństwem spokój kobiety, zagubionej między odwiecznie znanymi schematami a marzeniem o równowadze i harmonii.
słowo, obraz i terytoria. Na zakończenie propozycja łącząca praktykę z teorią, czyli wywiad Piotra Mareckiego z Robertem Szczerbowskim: Słowo, obraz i terytoria. Robert Szczerbowski mówi (http://www.ha.art.pl/wydawnictwo/ nowe-ksiazki/3518-slowo-obraz-i-terytoria-robert-szczerbowski-mowi-chapbook). Publikacja ta zawiera rozważania intermedialnego artysty o cielesności i bezcielesności książki jako towaru, niewystarczalności literatury i jej przeplatania się z innymi dziedzinami sztuki – wszystko zapakowane w oryginalnej, nowomedialnej formie.
Zaproponowane przez nas projekty różnią się od siebie i funkcjonują na wielu płaszczyznach. Łączy je jednak eksperymentalizm, konstrukcjonizm, wykorzystanie nowych środków wyrazu, żonglowanie techniką, słowem, obrazem i dźwiękiem po to, by rozszerzyć przestrzeń odbioru i komunikacji oraz, co warte podkreślenia szczególnie w obecnej dobie konsumpcjonizmu. Zapraszamy do zapoznania się z nimi, darmowy dostęp na naszym portalu.
zrobila janota
dziękujemy za uwagę!