Język polski Zeszyt ćwiczeń
4
Piotr Zbróg
Język polski Zeszyt ćwiczeń dla klasy czwartej szkoły podstawowej
1
Części mowy
4
Wpisz w puste pola krzyżówki czasowniki we wskazanej formie.
Czasownik 1
Połącz czasowniki z ich opisami gramatycznymi. jeżdżę
leżymy
zapiszecie
żyły
jesteś
zrobię
2. os., lm., cz. przyszły 3. os., lm., r. niemęskoosobowy, cz. przeszły 2. os., lp., cz. teraźniejszy
2
Odmień podane czasowniki przez osoby w czasie teraźniejszym, w liczbie pojedynczej i w liczbie mnogiej. iść
3
1. os., lp., cz. teraźniejszy 1. os., lm., cz. teraźniejszy 1. os., lp., cz. przyszły
śmiać się
rzucać
Wstaw w puste miejsca odpowiednie formy czasowników umieszczonych w nawiasach. Rodzice
(chcieć), aby ich dzieci
(uczyć się) dobrze, sportowych i
(brać) udział w zawodach
5
1.
lubić – 2. osoba liczby mnogiej, czas teraźniejszy
2.
iść – 3. osoba liczby pojedynczej, czas przeszły
3.
słuchać – 1. osoba liczby mnogiej, czas teraźniejszy
4.
mówić – 2. osoba liczby pojedynczej, czas teraźniejszy
5.
skoczyć – 1. osoba liczby pojedynczej, czas przyszły
6.
trwać – 3. osoba liczby pojedynczej, czas teraźniejszy
7.
knuć – 3. osoba liczby mnogiej, czas przeszły
8.
pić – 1. osoba liczby pojedynczej, czas teraźniejszy
9.
zakopać – 3. osoba liczby pojedynczej, czas przeszły, rodzaj męski
Wpisz do tabeli podane czasowniki w odpowiedniej formie.
(zdobywać) nagrody w różnych
konkursach. Dzieci jednak nie zawsze samego, co ich rodzice.
(chcieć) tego (Woleć) robić inne, ciekawsze
według nich rzeczy.
(Spędzać) całe godziny na graniu
na komputerze i rozmowach z koleżankami i kolegami. (Chodzić) do kina,
(słuchać) muzyki i
(wymyślać) najróżniejsze zabawy w domu i na świeżym powietrzu. 4
czas przyszły
czas przeszły mieć
ja
my
wycinać
ty
wy
wyć
on
oni
wyłączać
ono
one
5
6
Opisz w kilku zdaniach sytuację przedstawioną na obrazku. Użyj czasowników w czasie teraźniejszym.
8
Wpisz do tabeli podane formy czasowników. pragnąć – czas teraźniejszy 1. os. lp.
2. os. lm.
3. os. lm.
patrzeć – czas przeszły 1. os. lp., r. męski (mówisz jak chłopiec)
3. os. lp., r. żeński (mówisz o dziewczynie)
2. os. lm., r. niemęskoosobowy (mówisz o dziewczynach)
zbierać – czas przyszły 1. os. lp., r. męski
9
10
7
Uzupełnij puste miejsca czasownikami w odpowiedniej formie. • Brat i siostra właśnie
w szachy. (grać)
• Wczoraj koleżanki
mnie w domu. (odwiedzić)
• To właśnie my • Justyna
pierwsi. (przyjechać) w ubiegłym roku pierwsze miejsce
3. os. lp., r. żeński
3. os. lm., r. niemęskoosobowy
Zamień formy osobowe czasowników na bezokoliczniki. Podaj dwa własne przykłady. śpiewała
–
płakało
–
mówiliśmy
–
wrócą
–
powiesz
–
myłam
–
znajdzie
–
zbierzecie
–
–
–
Ułóż zdanie z dowolnym czasownikiem: a) w czasie przeszłym w rodzaju męskim b) w czasie przyszłym w rodzaju niemęskoosobowym c) w czasie teraźniejszym w rodzaju nijakim d) w czasie przyszłym w rodzaju męskoosobowym
w konkursie polonistycznym. (zdobyć) • Jutro
z rodzicami nad morze. (wyjechać)
• Za dwa tygodnie mój brat
do przedszkola. (pójść) 6
Który z użytych czasowników ma, według ciebie, najtrudniejszą odmianę? Wykonaj rysunek do zdania z tym czasownikiem. 7
11
Dopasuj bezokoliczniki do obrazków, a następnie dopisz do bezokoliczników po jednej dowolnej formie osobowej czasownika.
CZYTAĆ
12
JEŚĆ
Uzupełnij tabelę brakującymi formami czasowników iść i rozumieć w dowolnym rodzaju. czas przeszły
czas teraźniejszy
ja
szedłem
rozumiem
ty
rozumiesz
idziesz
on ona ono my wy oni one
8
SŁUCHAĆ
9
czas przyszły
będziesz szedł
13
Wymyśl i napisz krótkie opowiadanie. Wykorzystaj przynajmniej pięć spośród podanych czasowników w formach osobowych. iść
zobaczyć czuć
spotkać
dziwić się być
myśleć mieć
opowiedzieć cieszyć się
Rzeczownik 1
Odczytaj ukryte rzeczowniki. Przepisz je, wstawiając do odpowiedniej kolumny. lia-li
dusz-po-ka
ciel-na-u-czy rzę-ja-bi-na ryb-wie-lo
zy-ba-lia krot-ka-sto
ek- kot tyl-mo
ka-mżaw ra-chu-wi
ka-li-fi-żan
rys-tyg
ry-fer-ka-lo
niar-pie-lęg-ka ciół-przy-ja-ka
ry-ma-narz pu-kom-ter
yk-deszcz wa-u-le
nazwy osób
2
14
roślin
zwierząt
rzeczy
zjawisk
Połącz formy rzeczowników z nazwami przypadków. Jeden przypadek nie ma pary. Dopisz do niego dowolny rzeczownik w odpowiedniej formie. wujkami
kuzynkę
żonie
mężach
wołacz
biernik
narzędnik
celownik
miejscownik
domowi
psem
ojcze
sióstr
maszynami
narzędnik
celownik
narzędnik
dopełniacz
wołacz
Wykreśl wszystkie bezokoliczniki i odczytaj hasło.
I Ś Ć U M I E Ć bP A TRZ E Ć I b R A Ć Ę k O C H A Ć J D A W A Ć ĘP I Ć Z O D PO C Z YW A Ć y SP A C E R OW A Ć k M ÓW I Ć Pb I E G A Ć L
OSP
A Ć L T A Ń C Z Y Ć S M A LOW A Ć K T Ł U MA C ZY ĆI 10
11
3
Uzupełnij w tabeli brakujące formy rzeczowników: dom, lalka, wiadro, we wskazanych przypadkach. liczba pojedyncza
5
Pod każdym obrazkiem zapisz jego nazwę, a następnie określ liczbę i rodzaj rzeczownika.
6
Podaj po siedem przykładów rzeczowników: a) w rodzaju męskim
liczba mnoga
M. kto, co jest?
D. kogo, czego nie ma? C. komu, czemu się przyglądam?
lalek
wiadru
B. kogo, co widzę?
4
N. z kim, z czym idę?
lalką
Ms. o kim, o czym mówię?
domu
W. hej!
wiadro
Określ rodzaj gramatyczny podanych rzeczowników. brat
– r.
córka
– r.
maleństwo
– r.
dom
– r.
żona
– r.
pokolenie
– r.
potomstwo
– r.
rodzina
– r.
ludzkość
– r.
ciężar
– r.
bratanica
– r.
ciało
– r.
12
b) w rodzaju żeńskim
c) w rodzaju nijakim
13
7
Z podanych zdań wypisz rzeczowniki i określ ich przypadek, liczbę i rodzaj.
Sprawdź się!
Wszystkie źródła zasilania działają dobrze. I. Wróciła z kolegami przedwczoraj.
Przeczytaj tekst, a następnie wykonaj polecenia. Przyznaj sobie punkty. Zapraszamy Cię serdecznie do fascynującego świata literatury. Książka, którą trzymasz w rękach, otworzy Ci szeroko do niego drzwi. Znajdziesz w niej bogactwo niezwykłych opowieści – wzruszających, zabawnych, a nawet przerażających. Aby umilić Ci czytanie, zamieściliśmy wiele barwnych zdjęć, rysunków, znajdziesz także komiksy i ciekawostki. Pamiętaj, kto trafi do świata książek, przeżyje moc niezapomnianych wrażeń.
Właśnie zabrakło kwiatów. Można polegać na tych dzieciach. Tylko dwa domy nie zostały zburzone. 1 9
Tym owadom można jeszcze pomóc. Widzę wyraźnie tę dziewczynę.
Początkowe zdanie w tekście zaczyna się czasownikiem w a) pierwszej osobie liczby pojedynczej. b) drugiej osobie liczby pojedynczej. c) pierwszej osobie liczby mnogiej. d) drugiej osobie liczby mnogiej. / 2 punkty
Ciociu, podejdź tu, proszę! 2 10
8
Wypisz z podkreślonego fragmentu wszystkie czasowniki.
Rozwiąż rebusy. Zapisz powstałe hasła i określ ich rodzaj gramatyczny. SZKOŁA
/ 0,5 punktu za każdy czasownik 3 11
Napisz wskazane formy czasowników. czas teraźniejszy a) iść – (1. os., lp.) ja
UCZEŃ
b) rozumieć – (3. os., lm., r. mos.) oni
czas przeszły a) kopnąć – (3. os., lp., r. żeń.) ona
b) ciąć – (3. os., lm., r. mos.) oni / 0,5 punktu za każdą poprawną formę
14
15
4 12
Określ rodzaj podanych rzeczowników.
7 15
żółtko
, tchórz
, burza
,
tort
jedzenie
, tchórz
, lato
,
siedzieć
wół
, pogoda
, koc 8 16
Wypisz z tekstu rzeczownik nazywający rzecz i odmień go przez przypadki w lp. i lm. liczba pojedyncza
czekolady
ochota
kakao
łóżkiem
wyjść
dwór
/ 0,5 punktu za każdy poprawny przyimek / 2 punkty
5 13
Wstaw w puste miejsca odpowiednie przyimki.
czasownik
przymiotnik zaimek
liczba mnoga
M.
Wypisz z tekstu: rzeczownik
przyimek
przysłówek / 2 punkty
9 17
Napisz słowami, które na mecie wyścigu były poszczególne osoby.
D.
• Ania była 3.
C.
• Marek był 21. • Maciek był 10.
B.
/ 1 punkt za każdy poprawny liczebnik
N. 10 18
Ms.
Podaj po dwa przykłady podanych liczebników. Zapisz je słownie. liczebniki główne
W.
liczebniki porządkowe / 1 punkt
/ 2 punkty 6 14
Rozwiń zdania. Wpisz w puste miejsca odpowiednie przymiotniki i przysłówki. łasuch
zjadł
czekoladę.
niezdara
zbił
talerz.
11 19
Podkreśl spójniki w zdaniach. W wyścigu wzięli udział uczniowie naszej klasy oraz szkoły położonej na drugim końcu miasta. Zmagania były zażarte i długo nikt nie mógł osiągnąć przewagi, ale wreszcie najlepszy biegacz gości wyprzedził wszystkich. Otrzymał puchar i dyplom. Mój kolega Tomek zajął drugie miejsce, więc również on zasłużył na dyplom i gratulacje.
/ 2 punkty
/ 4 punkty
Policz, ile punktów udało ci się zdobyć. Następnie zajrzyj na przedostatnią stronę zeszytu ćwiczeń i wpisz do tabeli uzyskany wynik. 16
17