Μακεδονία

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

Εργασία των μαθητών της Γ1 τάξης, Μαλλιαρού Γιώργου, Παπαδόπουλου Πασχάλη

Μακεδονική ιστορία Η ιστορία της Μακεδονίας έχει τις ρίζες της στους πολύ παλιούς χρόνους. Αρχίζει απ' την αρχαιότητα και φτάνει, μέσα απ' τους αιώνες, γεμάτη λαμπρές ενδιαφέρουσες σελίδες αγώνων, ηρωισμού, πολιτισμού, δράσης, καταστροφών, νικών και δόξας, στις δικές μας μέρες.Τα ονόματα Μακεδονία και Μακεδόνα προέρχονται απ' τη δωρική λέξη μάκος και δήλωνε ότι η Μακεδονία είναι η χώρα με τους ψηλούς, μακρινούς, ανθρώπους. Η μυθολογία λέει ότι η Μακεδονία πήρε το όνομά της απο το Μακεδόνα , που ήταν γενάρχης του λαού των Μακεδόνων, που, κατά μια άποψη, ήταν γιος του Δία και της Θυίας, ενώ κατά άλλη ήταν γιος του βασιλιά της Αρκαδίας Λυκάονα.Η Μακεδονία μπαίνει στην ιστορία της Ελλάδας με το γιο του Αμύντα, τον Αλέξανδρο Α’ (498454), το γνωστό ως Φιλέλληνα που ήταν αρκετά δραστήριος, έξυπνος και δυναμικός κι έβαλε τις στρατιωτικές και πολιτικές βάσεις του μακεδονικού κράτους.Όλοι οι επόμενοι βασιλείς της Μακεδονίας συντέλεσαν στο να βαδίσει η χώρα τους σταθερά προς την πρόοδο. Η μετέπειτα ακμή της με το Μέγα Αλέξανδρο δεν ήταν τυχαία και ξαφνική. Όλοι οι βασιλείς πριν τον Αλέξανδρο έβαζαν ο καθένας τη δική του πέτρα στο χτίσιμο της μεγάλης Μακεδονίας και Ελλάδας.Ο Φίλιππος ο Β έδωσε στον γιο του τον Μέγα Αλέξανδρο μια ισχυρή Μακεδονία.ο οποίος ήταν επικεφαλής μιας πειθαρχημένης στρατιάς και χάρη στις αντικειμενικές συνθήκες που επικρατούσαν την εποχή αυτή και τις υποκειμενικές δυνατότητες που δημιούργησαν οι εξαιρετικές ικανότητές του,Κατέκτησε και την Περσική αυτοκρατορία και το μισό του γνωστού τότε κόσμου.Η Μακεδονία έγινε η καρδιά κι ο νους των ελληνιστικών χρόνων.Μετά έρχεται η ρωμαϊκή κατοχή και η Μακεδονία περνάει την περίοδο της πτώσης της. Στα επόμενα χρόνια, η τύχη της συνδέεται με την ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας

Βυζαντινά χρόνια Το πρώτο βήμα προς το Βυζάντιο γίνεται με τη μεταφορά, απ' το Γαλέριο, της έδρας του στη Θεσσαλονίκη, το 306 μ.Χ. , που γίνεται η δεύτερη, μετά την Κωνσταντινούπολη, πόλη της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και παίζει σημαντικό ρόλο στην πολιτική ζωή της χώρας. Γίνεται τόπος επίσκεψης πολλών αυτοκρατόρων, που συχνά πηγαίνουν εκεί για να ξεκουραστούν ή για να διεκπεραιώσουν στρατιωτικές ή πολιτικές δουλειές. Ταυτόχρονα γίνεται ένα απ' τα σημαντικότερα πνευματικά και πολιτιστικά κέντρα των Βαλκανίων.Την εποχή αυτή, απ' τον 4ο μ.Χ. αι. και μετά, η Μακεδονία δέχεται τις αλλεπάλληλες επιθέσεις κι επιδρομές διάφορων πολεμικών λαών. Τον 4ο αι. εισβάλλουν στη Μακεδονία οι Βησιγότθοι, ενώ τον 6ο και 7ο αι. οι Άβαροι, οι Ούννοι οι Σλάβοι προκαλούν φοβερές καταστροφές. Οι Σλάβοι μάλιστα εγκαταστάθηκαν και σ' ορισμένες περιοχές της Μακεδονίας. Οι επόμενοι δύο αιώνες περνούν σχετικά ειρηνικά. Η χώρα συνεχίζει την ανάπτυξή της και δυναμώνει την πολιτική της ισχύ. Το 963 ιδρύονται τα μοναστήρια του Άγιου Όρους.

Τα Αξιοθέατα της Μακεδονίας

Λευκός πύργος (θεσσαλονίκη) Ο Λευκός Πύργος της Θεσσαλονίκης είναι οχυρωματικό έργο οθωμανικής κατασκευής του 15ου αιώνα (χτίστηκε πιθανόν μεταξύ 1450-70). Σήμερα θεωρείται χαρακτηριστικό μνημείο της Θεσσαλονίκης και είναι ό,τι έχει σωθεί από την κατεδαφισμένη οθωμανική οχύρωση της πόλης. Η σημερινή μορφή του πύργου αντικατέστησε βυζαντινή οχύρωση του 12ου αιώνα για να χρησιμοποιηθεί στη συνέχεια ως κατάλυμα φρουράς Γενιτσάρων και ως φυλακή θανατοποινιτών. Σήμερα λειτουργεί ως μουσείο και είναι ένα από τα πιο γνωστά κτίσματασύμβολα πόλεων στην Ελλάδα. Έχει 6 ορόφους, 34 μέτρα ύψος και 70 μέτρα περίμετρο.Ο Λευκός Πύργος έχει θέα την παραλία της Θεσσαλονίκης

Αψίδα του Γαλερίου (Καμάρα) Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά μνημεία της Θεσσαλονίκης είναι η Θριαμβική Αψίδα του Γαλέριου, γνωστή και ως Καμάρα, που βρίσκεται στην πάνω πλευρά της οδού Εγνατίας και σε μικρή απόσταση από την Ροτόντα. Αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά σημεία συνάντησης των κατοίκων και επισκεπτών της πόλης.Η Καμάρα είναι κτίσμα της εποχής της Ρωμαϊκής «Τετραρχίας»(αρχές 4ου μ.Χ. αιώνα) και αποτελεί το ένα σκέλος (δυτικό) μίας στεγασμένης στοάς, που σχηματιζόταν από αψίδες και τόξα. Κατασκευάστηκε για να τιμηθεί ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Γαλέριος, όταν αυτός επέστρεψε νικητής στην πόλη (περί το 306 μ.Χ.) μετά από πολέμους του κατά των Περσών. Η θριαμβική αυτή αψίδα ήταν τοποθετημένη κάθετα στην αρχαία Εγνατία, που διέσχιζε την πόλη (δυτικά προς ανατολικά) και αποτελούσε μέρος του λεγόμενου Γαλεριανού συγκροτήματος (Ρωμαϊκά Ανάκτορα), που αναπτύσσονταν κύρια νοτιοδυτικότερα, στις σημερινές πλατείες Ναυαρίνου και Ιπποδρομίου.

Βυζαντινή Ακρόπολη Σερρών (Κουλάς) Η πόλη των Σερρών υπήρξε η πιο οχυρωμένη πόλη της περιοχής λόγω της στρατηγικής γεωγραφικής της θέσης. Στα βόρεια της πόλης των Σερρών, πάνω σε λόφο γνωστό με την επωνυμία Κουλάς, βρίσκεται η αρχαία και βυζαντινή ακρόπολη. Η ακρόπολη όπως σώζεται σήμερα αποτελεί έργο των βυζαντινών χρόνων, αλλά θεμελιώθηκε πάνω σε αρχαίο φρούριο του 7ου και 6ου π. Χ. αιώνα. Η κατασκευή της ακρόπολης χρονολογείται στον 9ο μ. Χ. αιώνα, πιθανότατα, επί Αυτοκράτορα Νικηφόρου Φωκά και αναφέρεται σε πολλά βυζαντινά χρυσόβουλα ως «κάστρο» Με την πάροδο των χρόνων ολόκληρη η πόλη χαρακτηριζόταν ως «κάστρο» και οι Σερραίοι, «καστρινοί».

Αρχαιολογικός Χώρος Πέλλας Ο Αρχαιολογικός Χώρος της Πέλλας είναι μία έκταση. που βρίσκεται σε αγροτική περιοχή στο δυτικό άκρο του οικισμού της. Ο αρχαιολογικός χώρος της Πέλλας περιλαμβάνει τον οικιστικό τομέα όπου βρίσκονται οι ιδωτικές οικίες των ελληνιστικών χρόνων, το συγκρότημα της αγοράς επιφάνειας 70.000 τ.μ. και τα δημόσια ιερά. Τα μνημεία του αρχαιολογικού χώρου της Πέλλας ανήκουν στην ελληνιστική περίοδο. Λείψανα της κλασικής πόλης έχουν εντοπισθεί στην περιοχή του αρδευτικού καναλιού, δεδομένο που ενισχύει την υπόθεση ότι ο πυρήνας της εκτεινόταν στο νότιο τμήμα του σύγχρονου αρχαιολογικού χώρου. Ο επισκέπτης δεν θα πρέπει να αναζητήσει εδώ το ανάκτορο της Πέλλας. Αυτό βρίσκεται βορειότερα σε λόφο που εξασφάλιζε την επίβλεψη της πόλης.

ΈΘΙΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

ΕΘΙΜΟ ΤΗΣ ΓΕΡΑΚΙΝΑΣ ΝΙΓΡΙΤΑ ΣΕΡΡΩΝ Κάθε χρόνο τον Σεπτέμβρη η Νιγρίτα διοργανώνει τα Γερακίνεια, εκδηλώσεις προς τιμήν της θρυλικής Γερακίνας, συνδυάζοντας την παραδοσιακή με τη σύγχρονη δημιουργία. Η πρώτη μέρα της εκδήλωσης είναι αφιερωμένη στην αναπαράσταση του παραδοσιακού δρώμενου και συνεχίζεται με πλούσιο γλέντι και παραδοσιακά φαγητά.Η Γερακίνα ήταν υπαρκτό πρόσωπο και η ιστορία της μας είναι γνωστή όχι μόνο μέσα από το έθιμο που την αναπαριστά αλλά και μέσα από το γνωστό, ομώνυμο, δημοτικό τραγούδι. Η Γερακίνα ήταν ξακουστή για την ομορφιά της. Γεννήθηκε στο μαχαλά ‘Τσακαλάδες’ της Νιγρίτας το 1854 που η πόλη ήταν ακόμα στα χέρια των Τούρκων. Στα 16 της ερωτεύεται τον Τριαντάφυλλο Γκοστίνο. Στις 6 Αυγούστου του 1870 όμως, γλίστρησε στο πηγάδι της συνοικίας όπου είχε πάει να πάρει νερό. Έπεσε μέσα και, παρά τις προσπάθειες όλων, αρκετές ώρες αργότερα ανασύρθηκε νεκρή από τον αγαπημένο της που κατέβηκε ως τον πυθμένα του πηγαδιού με σκοινί. Όλη η Νιγρίτα έκλαψε τη μυριοστόλιστη Γερακίνα και τη συνόδεψε στην τελευταία της κατοικία. Ανάμεσά τους θα ήταν και ο εμπνευστής του γνωστού τραγουδιού που μέχρι σήμερα μας αφηγείται την ιστορία της

ΔΡΑΚΟΚΤΟΝΙΑ ΝΕΟ ΣΟΥΛΙ ΣΕΡΡΩΝ Ιστορία - Προέλευση: Η παράδοση αναφέρει ότι στο Νέο Σούλι υπήρχε ένα θηρίο (δράκος) που εμπόδιζε τη ροή των νερών που βρισκόταν ψηλά στη πηγή και τα απελευθέρωνε, αφού πρώτα κάθε χρόνο του προσφέρονταν με κλήρο για φαγητό ένας κάτοικος του χωριού. Κάποια χρονιά ο κλήρος έπεσε στη βασιλοπούλα του χωριού. Όταν ήρθε η στιγμή για να προσφερθεί η βασιλοπούλα θυσία στο δράκο, στον τόπο του μαρτυρίου, παρακάλεσε τον θεό να την σώσει. Τότε εμφανίστηκε ο Άγιος Γεώργιος πάνω στο άλογό του έχοντας στα χέρια του σταυρό και κοντάρι και φόνευσε τον δράκο. Στις ευχαριστίες τις βασιλοπούλας ο Άγιος Γεώργιος το μόνο που τις ζήτησε σαν χάρη ήταν το να χτίσει εκκλησία μέσα στο χωριό. Δρώμενο: Από τη μέρα που έγινε το θαύμα του Αγίου Γεωργίου μέχρι και σήμερα κάθε χρόνο τη μέρα της εορτής της μνήμης του, γίνεται αναπαράσταση της “Δρακοκτονίας”. Δύο μαυροφορεμένες κοπέλες οδηγούν την βασιλοπούλα στο χώρο της θυσίας στην πλατεία του χωριού όπου γίνεται και το πανηγύρι για τη θυσία. Σε μικρή απόσταση βρίσκεται τοποθετημένο ένα ομοίωμα του “δράκου”. Μετά από λίγη ώρα καταφτάνει ο Άγιος Γεώργιος καβάλα πάνω σε λευκό άλογο κρατώντας το κοντάρι του. Φονεύει το δράκο, σώζει τη βασιλοπούλα και ελευθερώνει τα νερά. Ακολουθεί λαϊκό γλέντι με χορό, κρασί και παραδοσιακά φαγητά.

ΚΟΥΡΜΠΑΝΙ ΑΓΓΙΣΤΑ ΣΕΡΡΩΝ Δρώμενο: Πρόκειται για ένα πανάρχαιο έθιμο που αναβιώνει στην Αγγίστα και ο πυρήνας του βασίζεται στην έννοια της θυσίας στον άγιο του χωριού. Με τον τρόπο αυτό οι κάτοικοι της περιοχής επιχειρούσαν να εξευμενίσουν τον άγιο τους, για το καλό των ίδιων και του χωριού. Ανήμερα της γιορτής του Αϊ - Γιάννη σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο, κοντά στην εκκλησία από την παραμονή σφάζουν το μοσχάρι, το κρέας του οποίου βράζουν σε μεγάλα καζάνια όλη τη νύχτα. Την επόμενη ημέρα μετά τη θεία λειτουργία και αφού πρώτα ο ιερέας ευλογήσει τους πιστούς, το εκκλησίασμα κατευθύνεται στην αίθουσα για να γευτεί το μοσχαρίσιο κρέας που προσφέρεται μαγειρεμένο με πλιγούρι.

ΤΟ ΧΡΙΣΤΟΞΥΛΟ Στα χωριά της βόρειας Ελλάδας, τις παραμονές των Χριστουγέννων ο νοικοκύρης κάθε σπιτιού ψάχνει στα χωράφια και διαλέγει το πιο όμορφο και γερό ξύλο από πεύκο ή ελιά και το πάει σπίτι του. Αυτό είναι το Χριστόξυλο. Η νοικοκυρά έχει ήδη φροντίσει να καθαρίσει το σπίτι και ιδιαίτερα το τζάκι με μεγάλη προσοχή, ώστε να μη μείνει ούτε ίχνος από την παλιά στάχτη. Καθαρίζει ακόμη και την καπνοδόχο του σπιτιού, ώστε να μη μπορέσουν να κατέβουν οι καλικάντζαροι, τα κακά δαιμόνια, όπως αναφέρεται στα παραδοσιακά χριστουγεννιάτικα παραμύθια. Το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων, όταν όλη η οικογένεια θα είναι μαζεμένη γύρω από το τζάκι, ο νοικοκύρης του σπιτιού ανάβει την καινούρια φωτιά και μπαίνει στην εστία το Χριστόξυλο. Σύμφωνα με τις παραδόσεις του λαού, καθώς καίγεται το Χριστόξυλο, ζεσταίνεται ο Χριστός στη φάτνη Του. Κάθε οικογένεια, προσπαθεί να διατηρήσει αυτή τη φωτιά αναμμένη για όλο το δωδεκαήμερο των εορτών, από τα Χριστούγεννα, μέχρι τα Φώτα.

ΤΟ ΣΠΑΣΙΜΟ ΤΟΥ ΡΟΔΙΟΥ Το πρωί της Πρωτοχρονιάς, η οικογένεια πηγαίνει στην εκκλησία και ο νοικοκύρης κρατάει στην τσέπη του ένα ρόδι, για να το λειτουργήσει. Γυρνώντας σπίτι, πρέπει να χτυπήσει το κουδούνι της εξώπορτας -δεν κάνει να ανοίξει ο ίδιος με το κλειδί του- και έτσι να είναι ο πρώτος που θα μπει στο σπίτι για να κάνει το καλό ποδαρικό, με το ρόδι στο χέρι. Μπαίνοντας μέσα, με το δεξί, σπάει το ρόδι πίσω από την εξώπορτα, το ρίχνει δηλαδή κάτω με δύναμη για να σπάσει και να πεταχτούν οι ρώγες του παντού και ταυτόχρονα λέει: "με υγεία, ευτυχία και χαρά το νέο έτος κι όσες ρώγες έχει το ρόδι, τόσες λίρες να έχει η τσέπη μας όλη τη χρονιά". Τα παιδιά μαζεμένα γύρω-γύρω κοιτάζουν οι ρώγες αν είναι τραγανές και κατακόκκινες. Όσο γερές κι όμορφες είναι οι ρώγες, τόσο χαρούμενες κι ευλογημένες θα είναι οι μέρες που φέρνει μαζί του ο νέος χρόνος.

ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ Από την αρχαία περίοδο, στη Μακεδονία σερβίρονται διάφορα πιάτα (π.χ. αρνί μαγειρεμένο με Κυδώνι ή διάφορα λαχανικά και φρούτα, κατσίκι βραστό ή τηγανητό σε Ελαιόλαδο). Διάφορες συνταγές από τη Καβάλα μέχρι τη Καστοριά και τη Κοζάνη που περιλαμβάνουν αρνί με κυδώνι και χοιρινό κρέας με Σέλινο ή Πράσο. Η άφιξη Ελλήνων προσφύγων από την Μικρά Ασία και την Κωνσταντινούπολη το πρώτο τέταρτο του 20ού αιώνα, προσέδωσε στην μακεδονική κουζίνα στοιχεία από αυτές τις περιοχές.

Μερικές σπεσιαλιτέ της Μακεδονίας είναι οι πίτες με φύλλο (οι οποίες μέσα έχουν Τυρί, Πράσο, Σπανάκι κτλ.) και πιάτα κρέατος (π.χ. από κρέας χοίρου, βούβαλου ή άγριου αγριογούρουνου). Στη Μακεδονία δημοφιλή φαγητά είναι η Τυροκαυτερή και οι κρασάτες σουπιές. Σε αντίθεση με την Αθήνα, συνήθως η πίτα δεν ψήνεται αλλά τηγανίζεται.

Στην Μακεδονία παράγονται διάφορα φαγητά από βουβαλίσιο κρέας. Στις περιοχές γύρω από τη λίμνη Κερκίνη εκτρέφονται πολλοί βούβαλοι.

Ορεκτικά - Τοπικά προϊόντα Πιπεριά Φλωρίνης Η πιπεριά Φλωρίνης είναι η ποικιλία κόκκινης πιπεριάς , η οποία καλλιεργείται στη Μακεδονία. Οι καρποί της, έχουν μήκος 15-20 εκατοστά και πλάτους 4-5 εκατοστά. Είναι παχύσαρκη με γλυκιά γεύση, κατάλληλη για σαλάτα, κατάψυξη ή κονσερβοποίηση. Είναι πλούσια σε βιταμίνες C, A, K και E. Κρόκος Κοζάνης Σαφράν Ο κρόκος γνωστός και με τις ονομασίες ζαφορά και σαφράνι είναι φυτό από το οποίο παράγεται ένα από τα πιο ακριβά μπαχαρικά που υπάρχουν στον κόσμο. Το σαφράν προέρχεται από τον ύπερο του άνθους του φυτού κρόκος, η επιστημονική ονομασία του οποίου είναι Κρόκος ο ήμερος Κουλούρι Θεσσαλονίκης Το κουλούρι είναι έδεσμα από ψωμί και σουσάμι, με σχήμα τροχού, δηλαδή ένα σχήμα κύκλου που σχηματίζεται από ένα κυλινδρικό κομμάτι ψωμιού.Τα κουλούρια είναι ένα οικονομικό και εύκολο στην κατανάλωση έδεσμα το οποίο συνήθως πωλούν υπαίθριους πωλητές Όπως και για τις μπουγάτσες της, μεγάλη φήμη για τα ιδιαίτερα νόστιμα κουλούρια της έχει αποκτήσει η Θεσσαλονίκη (κουλούρια Θεσσαλονίκης).

Σπεσιαλιτέ - Κυρίως πιάτο Παραδοσιακά Ζυμαρικά τραχανάς,χυλοπίτες… Ο τραχανάς είναι ζυμαρικό φτιαγμένο από αλεύρι και γάλα και έχει σχήμα κοκκώδες και ακανόνιστο.. Υπάρχει σε διάφορες ποικιλίες: ξινός και γλυκός, χοντρός και ψιλός.Ο τραχανάς μαγειρεύεται σαν σούπα είτε με αρκετό νερό, είτε πιο πηχτή. Ορισμένες φορές μαγειρεύεται και με ντομάτα. Οι χυλοπίτες είναι είδος παραδοσιακού ελληνικού ζυμαρικού, που παρασκευάζεται από αλεύρι, αυγά, γάλα και αλάτι Η ζύμη ανοίγεται σε λεπτό φύλλο, και έπειτα κόβεται σε λωρίδες. Σε κάποιες περιοχές τεμαχίζονται σε μικρά τετράγωνα Λουκάνικα Τζουμαγιάς Το Λουκάνικο Τζουμαγιάς είναι ποικιλία λουκάνικου η οποία παρασκευάζεται στην Ηράκλεια Σερρών. Αποτελεί πανελλήνια γνωστό είδος λουκάνικου, ενώ θεωρείται ως μία από τις καλύτερες σπεσιαλιτέ του Νομού Σερρών. Πήρε το όνομά του από την παλαιότερη ονομασία της κωμόπολης. Ένα λουκάνικο Τζουμαγιάς παρασκευάζεται από χοιρινό κρέας και πρόβειο έντερο, ενώ προστίθενται μπαχαρικά, βότανα και αλάτι.

Ακανές Ο ακανές είναι παραδοσιακό γλύκισμα των Σερρών. Εμφανισιακά, μοιάζει πολύ με λουκούμι, αλλά έχει μία μοναδική και πολύ έντονη γεύση, επειδή περιέχει πρόβειο και κατσικίσιο βούτυρο. Έτσι είναι πολύ πιο βαρύ και λιγωτικό από το κανονικό λουκούμι. Συνήθως είναι γεμιστό με καβουρδισμένα αμύγδαλα.

Μπουγάτσα

Υπάρχουν διάφορες παραλλαγές μπουγάτσας, γλυκές και αλμυρές. Η Μπουγάτσα φτιάχνεται σε όλη την Μακεδονία, αλλά με περισσότερη μαεστρία στις Σέρρες και την Θεσσαλονίκη, οι οποίες έχουν ιδιαίτερη φήμη, σε όλη τη Ελλάδα. Τρίγωνα Πανοράματος

Σιροπιαστό γλυκό με κρέμα, το οποίο εφευρέθηκε από τον Ελενίδη. Ιδιαίτερα δημοφιλές στο Πανόραμα Θεσσαλονίκης.

ΤΕΛΟΣ

ΠΗΓΕΣ -ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ http://thessgiatro.gr/index.php/topics/thessaloniki-videos/item/4457xristougenniatika-ethima-sti-makedonia

http://1lyk-arsak-ekalis.att.sch.gr/wp-content/uploads/2017/09/.pdf

https://el.wikipedia.org/wiki/makedonikikouzina