Περιοδικό

17ο Δημοτικό Σχολείο Καλαμαριάς, Τμήμα: Ε΄1 Απρίλιος 2016

Μικροί επιστήμονες σε δράση! «Οι σεισμοί ως φυσικό φαινόμενο»

Περιεχόμενα τεύχους:

Οι σεισμοί ως φυσικό φαινόμενο

1

Ταξίδι στο χρόνο

1

Ο θρύλος της χαμένης Ατλαντίδας

2

Χρονομηχανή

3

Ταξίδι με τη μηχανή του χρόνου

4

Μύθοι για τους σεισμούς

4

Διάστημα

5

Η Σαντορίνη

5

Σταυρόλεξο

6

Αινίγματα

6

Ο σεισμός είναι φαινόμενο το οποίο εκδηλώνεται συνήθως χωρίς σαφή προειδοποίηση, δεν μπορεί να αποτραπεί και παρά τη μικρή χρονική διάρκεια του, μπορεί να προκαλέσει μεγάλες υλικές ζημιές στις ανθρώπινες υποδομές με επακόλουθα σοβαρούς τραυματισμούς και απώλειες ανθρώπινων ζωών. Η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση στην Ευρώπη από πλευράς σεισµικότητας και την έκτη παγκοσµίως. Η γεωγραφική της θέση συμπίπτει με περιοχή του πλανήτη μας όπου λαμβάνουν χώρα μεγάλα γεωτεκτονικά φαινόμενα όπως η σύγκλιση της Αφρικανικής με την Ευρω-ασιατική λιθοσφαιρική πλάκα με αποτέλεσμα τη μεγάλη σεισμικό-

Η Γη μας, δημιουργία από πλαστελίνη

τητα που παρατηρείται στη περιοχή αυτή. Το μέγεθος ενός σεισμού εκφράζεται σε βαθμούς της κλίμακας Richter και είναι η φυσική ποσότητα που χρησιμοποιείται από τους σεισμολόγους για τη μέτρηση της σεισμικής ενέργειας που απελευθερώνεται στο σημείο που εκδηλώνεται ο σ ε ι σ μ ό ς . Η ένταση ενός σεισμού εκφράζεται με εμπειρικό

τρόπο είτε σε βαθμούς της αναθεωρημένης κλίμακας Mercalli (MM) ή σε βαθμούς της κλίμακας Merc a l l i - S i e b e r (MKS) και είναι η φυσική ποσότητα που δίνει το μέτρο των αποτελεσμάτων ενός σεισμού στους ανθρώπους και στις ανθρώπινες κατασκευές.

(Πηγή: ΟΑΣΠ) Δήμητρα Μποχώνη, Μαρία Ψάρρα

“Ταξίδι στο χρόνο” Αν είχα μια χρονομηχανή, θα ήθελα να ταξιδέψω στο μέλλον, δηλαδή σε μια εποχή που θα χαρακτηρίζεται από την παντοκρατορία του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Θα ήθελα να συναντήσω τους απογόνους των σημερινών Ελλήνων και να δω ποια θα είναι η θέση της χώρας μου στην εποχή εκείνη; Θα είναι

άραγε η Ελλάδα μικρότερη η μεγαλύτερη απ’ ό,τι είναι σήμερα; Θα είναι πρωτοπό-

ρα στον ηλεκτρονικό πολιτισμό ή θα ακολουθεί άλλες χώρες; Θα υπάρχουν εναέρια μέσα μαζικής μεταφοράς ή θα αποτελούν ακόμη σενάρια επιστημονικής φαντασίας; Και μια τελευταία απορία: άραγε σε ποια χώρα θα ανήκει η Κωνσταντινούπολη σ’ εκείνη την εποχή.

Αλέξης Γιαιχούδης

Σελίδα 2

Ο θρύλος της χαμένης Ατλαντίδας Όλοι μας θα έχουμε ακούσει για το μυστήριο της Χαμένης Ατλαντίδας. Όμως μια ερώτηση που έμενε και εξακολουθεί να μένει για αιώνες αναπάντητη είναι: Είναι απλώς ένας μύθος ή η πραγματικότητα;

Το μυστήριο της Χ α μ έ ν η ς Ατλαντίδας. Είναι απλώς ένας μύθος

ή

η

πραγματικότητα; Υ

π

ή

ρ

πραγματικά πού

μπορεί

ξ

ε και να

βρίσκεται;

Περισσότερα άρθρο

στο των

Δομενικιώτη Μαρίας, Ζεϊμπέκη

Οι πρώτες γραπτές αναφορές για την Ατλαντίδα πηγάζουν από τον Αθηναίο φιλόσοφο Πλάτωνα (427-347 π.Χ.) ο οποίος μας αφηγείται ότι οι Άτλαντες ήταν ένας λαός με υπερφυσικές ικανότητες και θεϊκή καταγωγή, που ζούσαν ειρηνικά σε ένα εύφορο νησί πέρα από τις Πύλες των Ηρακλειδών. Στην αρχαιότητα, οι Ηράκλειες Πύλες ήταν τα στενά του Γιβραλτάρ, άρα πιθανότατα βρισκόταν κάπου ανάμεσα στην Ευρώπη και την Αμερική. Άλλοι λένε πως η πιθανή τοποθεσία της βρίσκεται κοντά στην Ισλανδία. Μία ακόμη άποψη, από τις επικρατέστερες, είναι πως η Ατλαντίδα τοποθετείται κάπου στον ελλαδικό χώρο και πιο συγκεκριμένα στο νησί της Κρήτης Κνωσός- Μινωικός πολιτισμός ή στο εσωτερικό του νησιού της Σαντορίνης. Η ναυτική υπερδύναμη που βυθίστηκε μυστηριωδώς στο πέλαγος, δημιουργεί ερωτήμα-

Δέσποινας, Πατρέλη Ανδρέα, Παπανικολάου Άννα-Μαρίας τα για το αν υπήρξε πραγματικά ή πού μπορεί να βρίσκεται. Η χώρα ήταν πλούσια σε ορυκτά και μέταλλα, η βιομηχανία και το εμπόριο και η επιστήμη

ανθούσαν. Οι κάτοικοι της ήταν ειλικρινείς και ευγενικοί και εξέφραζαν καλοσύνη και σοφία. Η εξελιγμένη τεχνολογία των Ατλάντιων καθώς και η αλαζονική τους στάση προκάλεσε το μένος των θεών, οι οποίοι προκάλεσαν την καταστροφή του νησιού, καταποντίζοντάς το στα βάθη της θάλασσας.

Σύμφωνα με τις έρευνες που

Ο Πλάτωνας στα γραπτά του μας περιγράφει μια κοινωνία με πλούτο, γνώση, προηγμένη τεχνολογία και μηχανική τελειότητα. Οι Άτλαντες είχαν κατασκευάσει πτητικές μηχανές, όπως επίσης υπερόπλα και τα πλοία τους ήταν αυτοκινούμενα χωρίς πηδάλια και κυβερνήτες. Επίσης, μαθαίνουμε ότι οι κάτοικοί της ζούσαν σε αρμονία με τη φύση. Η εξελιγμένη τεχνολογία των Α τ λ ά ν τ ι ω ν

σκεται στην Κνωσό υπάρχουν

θέλουν την Ατλαντίδα να βρί-

και οι αντίστοιχες θεωρίες για την καταστροφή της. Το μυστήριο της χαμένης Ατλαντίδας είναι απλώς ένας μύθος, με αμέτρητα αναπάντητα ερωτήματα. Πιθανότατα να μην υπήρξε ποτέ αυτή η χώρα. Παρόλα αυτά, η θεωρία για την ηφαιστειακή καταστροφή της Σαντορίνης εξακολουθεί να βασίζεται σε πραγματικές πηγές

που

θυμίζουν

τον

«Πλατωνικό Λόγο». Το μυστήριο της χαμένης Ατλαντίδας

είναι απλώς

ένας

μύθος, με αμέτρητα αναπάντητα ερωτήματα. Πιθανότατα να καθώς και η αλαζονική τους στάση προκάλεσε το μένος των θεών, οι οποίοι προκάλεσαν την καταστροφή του νησιού, καταποντίζοντάς το στα βάθη της θάλασσας.

μην υπήρξε ποτέ αυτή η χώρα.

Επιστημονικές καταστροφής

«Πλατωνικό Λόγο».

εκδοχές

της

1η εκδοχή της καταστροφής : Η αιτία του κακού ήρθε από τον ουρανό, με τη μορφή γιγαντιαίου μετεωρίτη που έπεσε στη γη προκαλώντας μετατόπιση του άξονά της, τεράστιας έκτασης σεισμούς και κατακλυσμούς, καταβυθίσεις τμημάτων ξηράς και αναδύσεις άλλων.

2η εκδοχή της καταστροφής

Παρόλα αυτά, η θεωρία για την ηφαιστειακή καταστροφή της Σαντορίνης

εξακολουθεί

να

βασίζεται σε πραγματικές πηγές

που

θυμίζουν

τον

Σελίδα 3

Χρονομηχανή

Πολλοί άνθρωποι, συγγραφείς και επιστήμονες είχαν το όνειρο να κοιτάξουν μέσα στο παρελθόν ή ακόμη και να το επισκεφτούν. Η επιστημονική φαντασία κατασκεύασε διάφορες συσκευές ή οχήματα για ταξίδια μέσα στο χρόνο.

Για πολλές εκατοντάδες ή και χιλιάδες χρόνια πολλές αρχαίες πολιτείες κοιμόνταν κάτω από την επιφάνεια της Γης. Άλλες φορές στην ερημιά και άλλες φορές απλά κάτω από τις πιο σύγχρονες. Διάφορες φυσικές ή ανθρωπογενείς καταστροφές ή και απλώς η φθορά του χρόνου είχαν γκρεμίσει τα άλλοτε περήφανα τείχη, παλάτια, ναούς και άλλα σημαντικά για την εποχή κτήρια, ενώ οι βασιλείς ή άλλοι ηγεμόνες τους ήταν θαμμένοι μέσα σε θαυμαστούς τάφους, καμιά φορά με ασύλητα πολύτιμα κτερίσματα γύρω τους. Αλλά πάνω από το σκοτάδι και την αχλή του συχνά ένδοξου παρελθόντος το φως του ήλιου και η ζωή συνεχίζεται. Λαοί

μετακινούνταν. Νέοι πολιτισμοί γεννιούνταν, συνεχίζονταν και πέθαιναν. Σε σπάνιες περιπτώσεις αναγεννιόταν μέσα από τις στάχτες τους σαν το μυθικό φοίνικα. Καθώς περνούσαν τα χρόνια, οι αιώνες και οι χιλιετίες άλλες πολιτείες υψώνονταν πάνω ή πιο πέρα από τις παλιές, σωριάζονταν με τη σειρά τους σε ερείπια και θάβονταν κάτω από την επιφάνεια. Η Γη πάντα κατάπινε τα έργα των ανθρώπων. Ίσως είναι μια μορφή εκδίκησης για τα δεινά που της προκαλούν οι συχνά άπληστοι άνθρωποι.

Από τον προηγούμενο αιώνα κυρίως κάποιοι άνθρωποι ενδιαφέρθηκαν για το παρελθόν ή τους κρυμμένους θησαυρούς του και έσκαψαν τα

που τα τελευταία καλύπτουν τις λίγες χιλιάδες χρόνια που ήταν γνωστή η γραφή και συχνά δεν εξιστορούν τα πάντα. Συχνά αγνοούν φαινομενικά

διάφορα στρώματα της επιφάνειας. Άλλες φορές μάταια, αλλά κάποιες φορές βρήκαν, ανέσυραν, ξανά ζωντάνευσαν το παρελθόν. Έσκαψαν το δρόμο για ένα παρελθόν που συχνά έγινε θρύλος ή μύθος, με ημίθεους, τέρατα, ήρωες και άφθονο μυστήριο. Συναρμολόγησαν τις σκορπισμένες και συχνά κομματιασμένες

ασήμαντα γεγονότα που όμως έπαιξαν το ρόλο τους στην εξέλιξη των ανθρώπινων πολιτισμών.

ψηφίδες του παρελθόντος: ερείπια, αγγεία, αγάλματα, μαγειρικά σκεύη και υπολείμματα τροφών, δείγματα ξεχασμένων γραφών και οστά ανθρώπων και κατοικιδίων. Όλα αυτά σταδιακά συμπλήρωσαν κάπως το παζλ. Χαμένοι πολιτισμοί και οι ενδιαφέρουσες ιστορίες τους, με μύρια παραδείγματα και αντιπαραδείγματα, συχνά ακόμη επίκαιρα για τους σύγχρονους ανθρώπους. Ναι, η στροφή στο παρελθόν οδηγεί πιο στέρεα τα βήματα προς το μέλλον. Η μέθοδος αυτή της έρευνας των υλικών αλλά μη γραπτών μνημείων του παρελθόντος ονομάζεται Αρχαιολογία. Είναι ένα κύριο και αναπόσπαστο εργαλείο για την επιστήμη της Ιστορίας, που επιπλέον μελετά για τον ίδιο σκοπό και τα διασωθέντα έγραφα κείμενα του παρελθόντος. Μόνο

Πολλοί άνθρωποι, συγγραφείς και επιστήμονες είχαν το όνειρο να κοιτάξουν μέσα στο παρελθόν ή ακόμη και να το επισκεφτούν. Η επιστημονική φαντασία κατασκεύασε διάφορες συσκευές ή οχήματα για ταξίδια μέσα στο χρόνο. Όμως η πραγματική επιστήμη και τεχνολογία δεν κατασκεύασε (ακόμη), κανένα τέτοιο κατασκεύασμα. Το πιο κοντινό που έχουμε για την ώρα στη Μηχανή του Χρόνου είναι ακριβώς η Επιστήμη της Ιστορίας, με τη βοήθεια της Αρχαιολογίας και μερικές φορές και άλλων επιστημών, που δίνουν μεθόδους χρονολόγησης ή πιθανές λύσεις σε διάφορα ερωτήματα που προκύπτουν. Η Σύγχρονη Πληροφορική μάλιστα δίνει τη δυνατότητα και οπτικής (Visual) αναπαράστασης για την καλύτερη κατανόηση ή και απόλαυση του παρελθόντος. (Πηγή: Βικιπαίδεια)

Τελιούσης Θάνος, Παράσης Δημήτρης, Χατζηνιζάμης Ηρακλής

Σελίδα 4

Ταξίδι με την μηχανή του χρόνου Αν είχα μια μηχανή του χρόνου θα ήθελα να ταξιδέψω στην Αρχαία Ελλάδα , γιατί αυτή η εποχή είχε πολλές κοινωνικές και πολιτικές διαδικασίες στις πόλεις και ειδικά στην Αθήνα όπου αναπτύχθηκε η Δημοκρατία τον 5 αιώνα π.χ.

Πού θα ταξίδευα

Θα ήθελα να συναντήσω τον περίφημο ρήτορα Περικλή που μέσα από την πολιτική του ,η Αθήνα θα μπει στον λεγόμενο ‘’Χρυσό Αιώνα του Περικλή’’ .Η Ελλάδα αναπτύσσει την Βουλή , τον Άρειο Πάγο ,το θέατρο και τις τέχνες οι οποίες διαμορφώνουν τον κόσμο όπως είναι σήμερα.

Το κυριότερο από όλα είναι η γέννηση της Δημοκρατίας. Αυτή την περίοδο έζησαν κο-

ήθελα πολύ να ακούσω τις συζητήσεις που γίνονταν στην Αρχαία Αγορά από τους σοφούς Σωκράτη και Πλάτωνα , να διδάσκουν τους νέους. Επίσης θα ήθελα να βρισκόμουν στους ολυμπιακούς Αγώνες για να γνωρίσω σπουδαίους αθλητές εκείνης της εποχής και να παρακολουθήσω τα διάφορα αθλήματα με τον τρόπο όπου γινόντουσαν. Γενικά ήταν μια εποχή που μας έκανε υπερήφανους σαν λαό και μας άφησε μια μεγάλη πολι-

ρυφαίοι Έλληνες όπως : ο Σοφοκλής , ο Ευριπίδης , ο Θουκιδίδης και ο Αριστοφάνης . Θα

τιστική κληρονομιά.

Αντωνιάδης Αντώνης

αν μπορούσα να ταξιδέψω

στο

παρελθόν;

Πώς

εξηγούσα ν

οι

αρχαίοι λαοί τους σεισμούς;

Μύθοι για τους σεισμούς Ο ΤΙΤΑΝΑΣ ΕΓΚΕΛΑΔΟΣ Στα αρχαία χρόνια ο εγκέλαδος πάλεψε με την Αθηνά όμως μετά από αρκετές ώρες μάχης η Αθηνά τον εξουδετέρωσε ρίχνοντας πάνω του την Σικελία . Μέχρι σήμερα ο Εγκέλαδος είναι θαμμένος στην Σικελία και ταρακουνά την γη προσπαθώντας να βγει έξω. Ο ΘΕΟΣ ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣ Στα παλιά χρόνια οι Έλληνες πίστευαν πως ο θεός Ποσειδώνας τις περισσότερες φορές λόγω απροβλέπτων κινήσεων, έκανε τρικυμίες κάτω από τις τεκτονικές πλάκες. Έτσι λοιπόν ο Ποσειδώνας κουνούσε την γη, ή με ποιο επιστημονικό τρόπο δημιουργούσε τον γνωστό σεισμό. Ο ΘΕΟΣ ΔΙΑΣ Ο αρχηγός τον θεών Δίας πίστευαν οι αρχαίοι Έλληνες πως όταν δεν του έκαναν θυσίες εξοργίζονταν και πετούσε κεραυνούς και αστρα-

πές. Έτσι με αυτόν τον τρόπο

«Είμαι

ταρακουνούσε την γη .

δώ!" (ενσωματώνοντας έτσι

Περού: Όποτε ο θεός επισκεπτόταν τη γη για να μετρήσει πόσα άτομα ήταν εκεί, τα βήματά του προκαλούσαν σεισμούς. Για να διευκολύνουν το οι

άνθρωποι

έτρεχαν έξω από τα σπίτια τους

για

ε-

αφήνουν τα πολύ "λεπτά" σπί-

Ένα γιγαντιαίο γατόψαρο ζούσε στη λάσπη κάτω από τη γη. Στο γατόψαρο άρεσε να κάνει αστεία εις βάρος άλλων και μπορούσε μόνο να χαλιναγωγηθεί από τον Kashima, ένα θεό που προστάτευε τους Ιάπωνες από τους σεισμούς. Όσο ο Kashima κρατούσε έναν ισχυρό βράχο με μαγικές δυνάμεις πάνω από το γατόψαρο, η γη ήταν ακίνητη. . Αλλά όταν χαλάρωνε τη φρουρά του, το γατόψαρο ξέφευγε, προκαλώντας σεισμούς..

του,

είμαι

στο μύθο τους τη σοφία του να

Ιαπωνία

έργο

εδώ,

να

φωνάξουν

τια τους κατά τη διάρκεια ενός σεισμού).

Μύθος από τη Μοζαμβίκη: Η

ά ρ ρ ω σ τ η

Στη

Μοζαμβίκη

γ η

πιστεύουν

πως η γη είναι ένας ζωντανός οργανισμός με τα ίδια προβλήματα

που

άνθρωποι.

έχουν

και

Μερικές

οι

φορές

αρρωσταίνει με πυρετό και ρίγη και έτσι τη νιώθουμε να τρέμει.

(Πηγή: Διαδίκτυο) Κουτλιάνης Εμμανουήλ, Καυτλιάνης Στέφανος, Παναγιώτου Ιωάννης

Σελίδα 5

Διάστημα Με την ονομασία διάστημα περιγράφουμε τον χώρο που κινούνται τα ουράνια σώματα. Το διάστημα δεν είναι τελείως άδειο , δηλαδή κενό αλλά εμφανίζει περιεκτικότητα σε σωματίδια , ενώ περιέχει ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Στο διάστημα υπάρχουν γαλαξίες και νεφελώματα. Αυτά αποτελούν το 5% της πραγματικής μάζας του σύμπαντος το υπόλοιπο 95% αποτελείται από σκοτεινή ύλη και σκοτεινή ενεργεία.

Το

διάστημα,

οι

γαλαξίες,

τα

νε φ ε λώμα τα,

οι

π λ α ν ή τ ε ς απασχολούσαν

και

απασχολούν

τον

άνθρωπο,

ενώ

ταξιδεύουν σε υψόμετρα που ξεπερνούν τα 50 μίλια / 80 χιλιόμετρα. Ο Σ ο β ι ε τ ι κός πιλότος Γιούρι ΓκαΓκάριν υπήρξε ο πρώτος κοσμοναύτης και ο πρώτος άνθρωπος που βρέθηκε στο διάστημα ίδιος εκτοξευτείτε στης 12 Απριλίου 1961 με το σκάφος Βοσκοτ 1 και βρέθηκε σε τροχιά γύρο από την Γη για 108 λεπτά της

ώρας . Η

Ο Νηλ Αρμομστρονγ ήταν αμερικανός αστροναύτης και στης 21 Ιουλίου 1969 πάτησε το πόδι του στη σελήνη με το διαστημόπλοιο Apollo 11 λέγοντας <<Ένα Μικρό Βήμα Για Έναν Άνθρωπο ένα μεγάλο βήμα για την ανθρωπότητα>>. Γενικά οι αποστολές διαφορών αστροναυτών και οι επιστημονικές έρευνες γύροαπό το διάστημα θα συνεχίζονται για πολλά χρόνια ακόμα, καθώς ο άνθρωπος εξερευνεί διαρκώς καινούργια πράγματα και ανακαλύπτει νέες πληροφορίες για τη ζωή εκεί.

Η πυκνότητα της ατμόσφαιρας μειώνεται σταδιακά με την αύξηση του ύψους από την επιφάνεια Οι Η.Π.Α ορίζουν επίσημα ως αστροναύτες όσους

μέχρι σήμερα στο διάστημα είναι 438 ημέρες που έκανε ο ρώσος Βαλερι Πολιακοφ.

μεγαλύτερη

παραμονή

Αντωνιάδης Αντώνης

η

π α ν έ μ ο ρ φ η Σαντορίνη βγαλμένη παραμύθι!

μοιάζει από

Σαντορίνη Η Σαντορίνη είναι ένα νησί γεννημένη από λάβα. Η Σαντορίνη είναι νησί που βρίσκεται στο νότιο Αιγαίο πέλαγος, στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Κυκλάδων. Η έκταση της είναι 76,19 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Σήμερα η Σαντορίνη είναι ένα από τα διασημότερα

Είναι γνωστή για το ηφαίστειο της. Η τελευταία ηφαιστειακή δραστηριότητα ήταν το έτος 1950. . Η Σαντορίνη ανήκει στο ηφαιστειακό τόξο του Αιγαίου και χαρακτηρίζεται ενεργό ηφαίστειο μαζί με τα Μέθανα, την Μήλο και την Νίσυρο.

Η Σαντορίνη καθώς και τα νησιά Θηρασία και Αδρανήσι είναι απομεινάρια του ηφαιστειογενούς νησιού Στρογγύλη.

Πηγή: Βικιπαίδεια Γιαχούδης Α., Μποτούρης Εμ.

Σταυρόλεξο Οι σεισμοί

Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας και ενημερωθείτε από τη διαδικτυακή τάξη μας etaximou.wikispaces.co m

Αινίγματα Έχω τρία βόδια: Το ένα τρώει και ποτέ δεν χορταίνει. Το άλλο κοιμάται και ποτέ δεν ξυπνά. Το τρίτο φεύγει και ποτέ δεν γυρνά. Τι είναι; Απάντηση: Η φωτιά, η στάχτη, ο καπνός

Ήλιος δεν είναι, ακτίνες έχει, πόδια δεν έχει κι όμως τρέχει. Τι είναι; Απάντηση: Το ποδήλατο

Βαρύτερο από το σίδερο, γλυκότερο από το μέλι, μήτε στα χέρια πιάνεται, μήτε στην τσέπη μπαίνει. Απάντηση: Ο ύπνος

Ανεβαίνει, κατεβαίνει και στην ίδια θέση μένει. Τι είναι; Απάντηση: Η σκάλα

Την ημέρα στολισμένο και τη νύχτα φορτωμένο. Τι είναι; Απάντηση: Το κεφάλι