Jaargang 12, nummer 3, maart 2014
HET K AT TENGEDR AGSADVIESBURE AU: ONAFHANKELIJK EN 100% K AT VRIENDELIJK
Dierenkliniek Ommen: de voordelen van vroegcastratie
Gezonde, gelukkige korthaar? Niet kammen! Katten kunnen wel degelijk rouwen Kattendierenarts Marieke Knies over plaskaters Foto Š Cat Shelter
Dierenkliniek Ommen doet sinds 2008 aan vroegcastratie In dit nummer o.a. Oorzaken van het Kattenoverschot: lukraak fokken
5
De behandeling van Karel, 6-7 een ‘plaskater’ Katten rouwen wel degelijk
7
Veel vlooien deze winter
9
Broederliefde 10 Problemen met oudjes, en dan een kitten erbij?
11
Rubriek Esther Hagen-Plantinga gestopt
12
Gezonde, gelukkige korthaar? Niet kammen!
13
Feral Cats Trap-Neuter-Mark and Return Program (TNMR)
14
Budgetservice Gedragsadvies breidt alweer uit
15
Vroegcastratie levert geen extra medische of gedragsmatige risico’s op. Toch staan veel kattenliefhebbers en sommige dierenartsen er nog wat huiverig tegenover. Dierenkliniek Ommen voert deze ingreep al uit sinds 2008. Marion van Dijk, dierenarts bij deze kliniek, heeft er alleen maar positieve ervaringen mee. Vroegcastratie wordt ook wel kittencastratie, vroege neutralisatie of tijdige castratie genoemd. Wij zijn ermee begonnen naar aanleiding van een vraag van Astrid Koningen, destijds vrijwilliger bij Dierenbescherming Oost-Overijssel, in verband met overbevolking door en problemen met zwerfkatten en –kittens bij boeren. Met behulp van vangacties werden deze wilde katten en kittens gevangen en na neutralisatie weer bij de desbetreffende boer uitgezet. Er kwamen geen nieuwe kittens meer bij. Zo ontstonden er stabiele kattengroepen die minder overlast veroorzaakten. Er waren ook minder verkeersongelukken door rondtrekkende katers, en de dieren liepen minder vechtwonden op. Asielkittens Via het asiel werden kittens vroeger ongecastreerd geplaatst, waarbij ze later een gratis neutralisatie konden ondergaan. Dit werkte niet goed. Eigenaren vergaten ze op tijd aan te bieden voor de ingreep, waardoor katers gingen zwerven en poezen drachtig werden en kittens kregen. Dat was nu juist niet de bedoeling! Daarom hebben we het plan opgevat om alle dieren die via het asiel geplaatst worden te neutraliseren, dus ook kittens. Samen met Astrid Koningen van Dierenopvang Koningen in Balkbrug zijn we zo in 2008 begonnen met vroegcastratie. Grondige voorbereiding Na veel literatuuronderzoek en overleg met collega’s in het buitenland heb ik een speciaal anesthesieprotocol en operatieprotocol ontwikkeld voor vroegcastraties. Dat is nodig omdat een kittenlijfje nu eenmaal anders reageert op narcose en een operatie. Onze ervaringen zijn erg positief. De kittens mogen tot de ochtend voor operatie eten. Een uur na operatie eten ze alweer en klimmen ze in de hokken! Ze herstellen erg vlot. Dit horen we ook van de pleegmoeders. KNMvD Inmiddels hebben diverse collega’s uit het land bij ons in de kliniek meegelopen met een operatiedag en zijn ze met de protocollen aan de slag gegaan. Ook heb ik overleg gehad met de Koninklijke Maatschappij voor Diergeneeskunde (KNMvD) en heeft deze organisatie haar standpunt over vroegcastratie aangepast. Voorheen was onze beroepsgroep ertegen maar nu zien collega’s er ook de voordelen van, alleen is dit nog niet algemeen bekend bij alle dierenartsen. Pijnstilling De kittens krijgen pijnstilling bij de operatie. Omdat ze een minder goede en snelle nierwerking hebben, krijgen ze geen pijnstilling mee voor daarna. De pijnstilling ten tijde van de operatie werkt echter 24 uur en waarschijnlijk bij kittens wel tot 36 uur. Ze vertonen geen tekenen van ongemak of pijn na operatie.
2
500 gram Het grootste voordeel van vroegcastratie is het tegengaan van overbevolking en ongewenste kittens. De operatie is ook minder ingrijpend en de kleintjes herstellen sneller. Om voor de ingreep in aanmerking te komen moeten jonge katjes van particulieren goed gezond zijn, minimaal een week van te voren gevaccineerd zijn en meer dan 500 gram wegen. Kittens van opvangen/asielen moeten natuurlijk ook goed gezond zijn, maar soms is het niet mogelijk deze een week van te voren te vaccineren, omdat ze net gevangen zijn. Er wordt dan een passende oplossing gezocht. Een individuele benadering is bij deze dieren erg belangrijk. Vroegcastratie bij raskatten kan prima als de kittenkopers dit ook graag willen en/of als er erfelijke afwijkingen zijn die niet doorgegeven mogen worden. Honderden operaties Intussen hebben we al honderden kittens geneutraliseerd, van asieldier tot raskat, en kittens van particuliere eigenaren die via via enthousiast waren geworden. We hebben geen nadelen gezien!
Dierenarts Marion van Dijk 3
Vroegcastratie houdt in het onvruchtbaar maken van kittens (katers of poesjes) tussen week zes en zestien. Online informatiemap Meer weten over vroegcastratie ? Bekijk de online informatiemap van de Feline Welfare Foundation.
Voorlichting voor eigenaren en dierenartsen Marion van Dijk: ‘Er is heerst nog veel onkunde en onbegrip rond vroegcastratie. Daarom krijgen alle vroeggecastreerde kittens onderstaand begeleidend schrijven mee met meer uitleg. Dat kunnen eigenaren aan hun dierenarts geven ter informatie.’
4
Oorzaken van het Kattenoverschot:
lukraak fokken
Het kattenoverschot bestaat vooral uit rasloze katten, ofwel huis-tuin-en- keukenkatten (HTK’s). De asiels zitten er vol van. De oorzaak van het kattenoverschot is dat iedereen zomaar een nestje kan nemen. Er zijn allerlei soorten nestjes: • van een raskattenfokker die (hopelijk) zorgvuldig fokt en aangesloten is bij een rasvereniging. Slechts 8% van de katten in Nederland is raskat (cijfer 2010). Het aandeel raskatten in het kattenoverschot is dan ook zeer klein. • van een Marktplaatsfokker die allerlei katten fokt en ook rassen mengt zonder fokbeleid. Marktplaatsfokkers testen gewoonlijk niet op ziektes die te voorkomen zijn, terwijl serieuze raskattenfokkers dat wel doen. • van katteneigenaren die hun poes best hadden willen laten castreren, en misschien zelfs een kortingsbon van het asiel op zak hebben, maar er te laat aan hebben gedacht. En dan is poes al zwanger. Poezen kunnen al met vier maanden vruchtbaar zijn. • van mensen die het leuk vinden om eens kittens in huis te hebben, bijvoorbeeld voor de kinderen, en die totaal geen verstand hebben van katten, laat staan van fokken of kattenwelzijn. • van mensen die het niets kan schelen allemaal en die de castratie te duur vinden. Katers Bij katers wordt nogal eens van de ingreep afgezien omdat vooral mannelijke eigenaren de kater zijn mannelijkheid niet willen ontnemen. Dat zou ‘zielig’ zijn. Of de kater moet een keer gedekt hebben, ‘zodat hij weet wat het is’. Door dit soort vreemde misvattingen zitten de asiels bomvol en is er veel kattenleed.
70% ongepland geboren Uit onderzoek uit 2005 blijkt dat katteneigenaren nauwelijks iets weten over drachtpreventie. Mensen die hun kat laten vaccineren laten hem vaak wel helpen. Slechts 40% van de katten in Nederland is gevaccineerd. 70% van de kittens wordt ongepland geboren. Veel baasjes weten niet dat katten al vanaf vier maanden vruchtbaar kunnen zijn.
Poezen Het is bijna niet te geloven, maar er zijn nog altijd mensen die denken dat een poes eerst een keer krols moet zijn geweest voordat ze gecastreerd kan worden. Er zijn zelfs dierenartsen die dat zeggen, terwijl het al decennia geleden achterhaald is. Er zijn ook mensen die denken dat een poes eerst een nestje moet krijgen.
Verplichting Het kattenoverschot is vrij eenvoudig te verhelpen, namelijk door alle katten naar Belgisch model verplicht te castreren*. Sommige kattenfans vinden dit geen goed plan, uit vrees dat er dan een kattentekort zal ontstaan, met name van rasloze katten. Daar is het kattenoverschot echter te groot voor. Een castratiegraad van 100% zal in de praktijk ook niet haalbaar zijn. In de landen, steden en gebieden waar castratie van katten al langer verplicht is, is dit dier niet uitgestorven. Het kattenleed is daar wel aanzienlijk verminderd.
Castratiegradatie Misschien denk je dat de meeste katten in Nederland geholpen zijn. Helaas is dat niet zo. Volgens Royal Canin ligt het percentage geholpen poezen rond de 70%. Dit cijfer wordt vaak aangehaald. Het is echter gebaseerd op informatie die via katteneigenaren is verkregen en is daarmee dus niet representatief voor de kattenpopulatie in Nederland. Bij een castratiegradatie van 70% zou er geen kattenoverschot zijn! Een andere schatting valt beduidend lager uit: 40% van de poezen zou gecastreerd zijn. Tussen de 9 en 10% van de katten komt zijn leven lang nooit bij een dierenarts. Deze dieren worden dus niet gecastreerd. Uit onderzoek blijkt dat vooral buitenpoezen en –katers ongecastreerd rondlopen.
*in België moeten katten gecastreerd worden als ze van eigenaar veranderen,
óók als ze gratis worden weggegeven. Hieraan kleven risico’s, zoals hoarding en kittens de straat op schoppen. In Nederland moeten we de castratieverplichting dus iets anders inrichten. 5
De behandeling van Karel, een ‘plaskater’
MARIEKE KNIES Marieke Knies is dierenarts bij Cat Friendly Clinic Rijnoever in Alphen aan den Rijn. Zij studeert bij de European School for Advanced Veterinary Studies om European Master of Small Animal Veterinary Medicine te worden. Al haar keuzevakken gaan over kattengeneeskunde. Zelf heeft Marieke drie katten.
Karel Foto © Marieke Knies
Voor me staat Karel: een stoere, gecastreerde kater van zes jaar. Volgens zijn eigenaar is hij niet zichzelf. Hij gaat vaker naar de kattenbak, en plast dan telkens kleine beetjes. Sinds vandaag is hij duidelijk slomer en wil hij niet meer eten. Bij het in de buik voelen valt meteen een veel te grote urineblaas op. Karel is een plaskater - hij heeft last van een verstopte plasbuis (urethra) waardoor zijn blaas overvuld raakt. Hoe ontstaat zoiets? Allereerst is er sprake van een blaasontsteking. Er komen ontstekingscellen en rode bloedcellen in de urine terecht. Soms heeft de kat ook blaasgruis. De cellen kunnen samenklonteren en zo een soort plugje vormen dat vastloopt in de plasbuis. Katers en ex-katers hebben een hele nauwe plasbuis, poezen hebben dit probleem dan ook (vrijwel) nooit. Levensgevaarlijk Doordat de kat (bijna) niet meer kan plassen, ontstaat er een overvolle blaas en uiteindelijk ook druk op de nieren. De kat heeft dan buikpijn, wordt sloom, wil vaak niet meer eten en kan gaan braken. Deze situatie kan levensgevaarlijk zijn. Door de verhoogde druk in de urinewegen en doordat afvalproducten niet meer uitgescheiden kunnen worden via de urine, kunnen er acute nierproblemen optreden. Die zijn zichtbaar te maken via een bloedonderzoek: de nierwaarden (ureum en creatinine) en het kaliumgehalte zijn dan gestegen. Een verhoogd kaliumgehalte kan hartritmestoornissen veroorzaken. Het is belangrijk om deze parameters te meten, omdat deze van invloed zijn op de rest van de behandeling. Ook Karel heeft verhoogde nierwaarden en een verhoogd kaliumgehalte. Operatie en infuus De obstructie in de plasbuis moet zo snel mogelijk worden opgelost. In de meeste gevallen gebeurt dit onder narcose. Gezien de bloedwaardes van Karel is bij hem een aangepaste narcose nodig. Ook leg ik een infuus bij hem aan. Dit lijkt misschien onlogisch gezien zijn volle 6
blaas, maar plaskaters zijn vaak uitgedroogd en hebben te weinig vaatvulling. Ook helpt een infuus het kaliumgehalte en de nierwaarden te normaliseren. Blaas legen De verstopping wordt opgelost door een urinekatheter in de plasbuis aan te brengen. Deze wordt voorzichtig opgeschoven tot de verstopping bereikt is. Vervolgens wordt geprobeerd het plugje terug te spoelen naar de blaas. Gelukkig lukt dit vrij snel. Nu kan de blaas zich eindelijk legen door de katheter. Bij Karel komt er circa 80 ml bloederige urine uit zijn blaas. In de meeste gevallen besluit ik de urinekatheter gedurende circa drie dagen aanwezig te laten. Zo ook bij Karel. Ik gebruik een siliconenkatheter omdat deze de minste irritatie geeft. Hij wordt vastgehecht aan de huid, zodat hij er niet uit valt. Ik sluit een opvangsysteem op de katheter aan zodat we kunnen monitoren hoeveel urine Karel produceert. Bovendien is dit hygiënischer.
Blaasontsteking bij katten wordt zelden veroorzaakt door een bacterie Pijnstilling Karel krijgt een kraag om zodat hij niet bij de urinekatheter kan. Naast het oplossen van de verstopping is goede pijnstilling essentieel. In het begin gebruik ik liefst een opiaat (methadon of buprenorfine), later eventueel een NSAID (zoals Metacam). De opgevangen urine wordt geanalyseerd om te kijken of er naast een blaasontsteking ook blaasgruis aanwezig is. Mocht dit het geval zijn, dan is namelijk speciaal blaasgruis-oplossend dieet noodzakelijk. Het is sowieso verstandig om enkele dagen natvoer te geven. Mensen met een blaasontsteking wordt tenslotte ook geadviseerd om meer vocht in te nemen. Karel heeft gelukkig geen gruis. Bij een verdenking op achterliggende
oorzaken is het advies om een röntgenfoto van de buik of een blaasecho te maken. Blaasontsteking bij katten wordt zelden veroorzaakt door een bacterie, dus antibiotica is bijna nooit geïndiceerd. Omdat het plaatsen en het aanwezig zijn van een urinekatheter bijna niet volledig steriel kan gebeuren, krijgt Karel toch enkele dagen antibiotica. Tenslotte krijgt hij medicijnen die eventuele spasmen in de urinebuis verminderen (diazepam ofwel valium). 80 ml bloederige urine. Foto © Marieke Knies
Gaat snel beter Karel voelt zich al snel beter. Na drie dagen mag zijn urinekatheter eruit en mag hij naar huis. Zijn eigenaar krijgt duidelijke instructies mee – zo moet ze goed opletten of hij kan plassen. Gelukkig blijkt dit het geval. Na tien dagen levert ze een controleplasje in. De blaasontsteking is verdwenen!
De katheter is ingebracht. Foto © Marieke Knies
Katten rouwen wel degelijk Kunnen katten rouwen? De Telegraaf interviewde Marcellina Stolting van het Kattengedragsadviesbureau op 1 februari over dit thema.
de gelegenheid te begrijpen wat er is gebeurd. Als een kat na euthanasie bij de dierenarts wordt achtergelaten, krijgen ze die kans niet.
Marcellina is de eerste kattengedragstherapeut die rouwverwerking bij katten erkent. Het duurt zes maanden tot anderhalf jaar voordat een kat eroverheen is als hij een maatje verliest. Zeker als het een verwante kat betreft, is de rouwperiode lang.
Neem vooral niet te snel een nieuwe kat erbij als een van de katten in huis is overleden, adviseert Marcellina. Wacht minstens een halfjaar. Zelfs als er geen warme band was tussen de dieren, heeft de achterblijver tijd nodig om aan de verandering te wennen.
Wanneer mensen meerdere katten hebben en een van hen is overleden, adviseert Marcellina de overleden kat thuis neer te leggen, op een plek waar de ‘nabestaanden’ hem zelf kunnen opzoeken. Bijvoorbeeld in de tuin of in een stil hoekje van een kamer. Op deze manier krijgen de achterblijvende katten
In geval van vijandschap is het óók belangrijk dat de achterblijver kan begrijpen wat er is gebeurd. Neem daarom ook dan de overleden kat mee naar huis na euthanasie.
Deze poes neemt afscheid van haar huisgenoot. Op haar eigen manier en op haar eigen moment. Foto © Linda Beumer 7
Wist jij dat… … een poes (Nederlands)/kattin (Vlaams) die je niet laat ‘helpen’ zich tien jaar lang kan voortplanten en in die tijd wel honderd kittens kan krijgen? Griffin B: Prolific cats: the estrous cycle, Comp Contin Edu Pract Vet23:1049, 2001
Deze foto’s van ‘killer-Britten’ ontvingen we van Anna Sijtsma: ‘Mijn Brits kortharen komen niet veel buiten met een prooi. Ik heb wel een paar leuke foto’s van ze met een nepprooi. Windsor (r) is een half jaar, Singha (l) is vier en een half jaar.’
Heb jij ook een leuke, scherpe foto van jouw kat met een echte of een nepprooi? Mail hem dan naar info@kattengedragstherapie, liefst met een korte toelichting, en wie weet komt jouw kat in dit blad.
Als katten niet of nauwelijks buiten komen, is spelen met een nepprooi een goed alternatief voor jagen.
8
Veel vlooien deze winter Door de warme winter zijn er veel vlooien. Zorg daarom ook nu voor goede vlooienbestrijding. Er zijn verschillende veilige, katvriendelijke mogelijkheden: • een maandelijkse ontvlooiingspil • maandelijkse pipetjes • een halfjaarlijkse injectie. Lees altijd eerst de bijsluiter. Onderzoek heeft aangetoond dat onvlooiingsmiddelen vaak niet conform voorschrift worden toegediend. En dan werken ze niet (goed). Geen vlooienband Vlooienbandjes worden nog wel verkocht maar zijn zonder meer af te raden. Ze zitten niet prettig. Belangrijker nog is dat ze regelmatig tot vreselijke ongelukken en verwondingen en leiden. Denk daarbij aan verstikking en zeer ernstige okselen halswonden. Lintwormen Let op: vlooien brengen lintwormen over. Onder meer daarom moeten katten viermaal per jaar ontwormd worden. Met het veelgebruikte middel Stronghold kun je tegelijk ontwormen en ontvlooien. Heel handig. Alleen werkt dit middel niet tegen lintwormen. Allemaal tegelijk Heb je meerdere huisdieren (ook andere diersoorten dan katten), ontvlooi en ontworm ze dan allemaal tegelijk, anders kunnen ze elkaar gemakkelijk infecteren. Tot slot: geef nooit middelen voor honden aan katten. Katten kunnen daar erg ziek van worden en zelfs doodgaan.
Is je kat beschoten? Meld het! Bij het Meldpunt Schietincidenten kun je schietincidenten op drie manieren melden:
Kattenoppasservice: ook last-minute Niet alleen tijdens vakanties, maar ook daarbuiten staat de Kattenoppasservice voor je klaar. Er zijn oppassers in de volgende regio’s: Aalsmeer, Amstelveen, Amsterdam, Apeldoorn, Breda, Groningen, Haarlem, Lelystad, Naarden, Purmerend, Roosendaal, Spijkenisse, Vinkeveen, Wormer en Zoetermeer. Wilt je vrijblijvend kennismaken met een oppas? Dat kan. Bel dan 020-4230947 of mail naar info@kattenoppasservice.nl
De garanties van het Kattengedragsadviesbureau • 100% katvriendelijk advies •b ehandeling op basis van de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen •b ehandeling door de meest ervaren en meest succesvolle kattengedragstherapeut van Nederland en België • zorgvuldige anamnese met uitgebreide vragenlijst en drie uur durende gedragsobservatie • versuffende middelen als valium en Clomicalm worden niet geadviseerd • alle katten en problemen worden behandeld voor één duidelijke prijs.
Je kunt mailen naar: schietincidentkat@gmail.com Je kunt iedere maandag tussen 19.00 uur en 20.00 uur bellen naar 06-31789182, vanuit België +31- 6-31789182.
KGA biedt kennis op eigen locatie
Wist je dat het Kattengedragsadviesbureau ook kennis op locatie biedt? Dat kan in allerlei vormen: een incompany-training, scholing op de werkvloer, een lezing op locatie, je zegt het maar!
Je kunt ook online melden.
9
Broederliefde Danielle Snijders stuurde deze prachtige foto van de Ragdoll-broers Charlie en Jamie, van tien maanden oud.
mijn buik liggen om knuffels te halen. Jamie is qua karakter het tegenovergestelde. Hij is rustig en haalt nooit kattenkwaad uit, een echte allemansvriend met een luide spinmotor! Behalve hun voerspellen zijn spelen met de hengel en een kleine zachte bal favoriet. Na het spelen gaan ze lekker slapen, samen in één mandje.’
‘Ze wonen bij hun oom en tante die inmiddels bijna vier jaar zijn. Charlie (links) is een energieke en speelse troublemaker, maar erg aanhankelijk. Tussen het spelen door komt hij op
Op ons Youtube-kanaal vind je veel filmpjes over kattengedrag. Ingedeeld op thema en voorzien van uitleg. Kijken dus!
Alle actuele nieuwtjes over katten, gedrag en wetenschap vind je op onze Facebookpagina. Ook te bekijken als je niet zelf op Facebook actief bent.
10
Problemen met oudjes, en dan een kitten erbij? De twee oude katten (16) van Marja plassen en poepen op de deurmat. Marja vindt het ‘raadselachtig’ en zou willen dat het ophoudt. De katten zijn nagekeken door de dierenarts, schrijft Marja. Maar hebben ze een volledige seniorencheck gehad? Dit houdt in het standaardonderzoek plus controle van de urine, het bloed en de bloeddruk. Zoiets kost een hoop – misschien een ongelukkige woordkeuze gezien het wildpoepen – maar is echt noodzakelijk. De kans dat deze dieren iets mankeren is gezien hun gedrag en leeftijd erg groot. Ik raad aan om minstens drie grote kattenbakken neer te zetten in verschillende kamers. Vanwege de zeer hoge leeftijd van de katten dienen deze een lage instap te hebben – 90% van de katten van boven de twaalf jaar heeft artrose! - en gevuld te zijn met
ongeparfumeerd, fijn grit. Huistijgers hebben nu eenmaal de pest aan parfum en grof grit kan pijn doen aan oude, stramme pootjes. De bakken dienen flink groot te zijn, qua lengte anderhalf maal de lengte van de katten, zodat ze zich er gemakkelijk in kunnen bewegen. Binnenkort neemt Marja er een kitten bij. Een kitten bij oudere katten zetten is vragen om ellende. Katten zijn gewoontedieren, en oudjes nog erger. Hun emotionele flexibiliteit is vrijwel nihil. Voor zo’n kleintje is het ook niet leuk. Wat moet een baby nou bij twee hoogbejaarden?! De kans dat het een succes wordt is verwaarloosbaar klein. Het zit er dik in dat het voor alle katten én voor de mensen in huis op een ramp uitloopt. Misschien dat het er even leuk uitziet, maar vaak gaat het (erg) mis als een kitten groter wordt. Dus Marja, als je je katten liefhebt, en daar twijfel ik niet aan, zeg die kitten dan af!
11
ELLES NIJSSEN Elles Nijssen is verbonden aan het Kattengedragsadviesbureau en werkt voor de Budgetservice Gedragsadvies. Zij schrijft over kattengedrag voor De Telegraaf en kattenblad Majesteit en zet zich in voor de FWF. facebook.com>EllesNijssen Kattengedragsdeskundige
Oude katten kunnen extreem slecht tegen verandering. Deze poes is twaalf jaar. Foto © Marcellina Stolting
Rubriek Esther Hagen-Plantinga gestopt Esther Hagen-Plantinga werkt met ingang van dit nummer helaas niet meer mee aan dit magazine vanwege haar drukke werkzaamheden en haar opleiding tot Europees specialist op het gebied van veterinaire diervoeding.
Katten zitten graag beschut en hoog. Deze kattenflat is geschikt voor binnen- en buitenkatten. Foto © Desiree Houtekamer
Knoflook als smaakmaker of ontwormer?
Maak dat de kat wijs! Er waart een raar praatje door kattenland: fabrikanten zouden knoflook in kattenvoeding stoppen omdat katten slecht kunnen proeven. Door de knoflook zouden ze hun eten beter kunnen ruiken en lekkerder vinden. Dit is klinkklare nonsens. Katten kunnen prima proeven. Alleen geen zoet. Ze hebben zeer verfijnd proeforgaan (neus en smaakpapillen).
Als je een vraag hebt over voeding kun je terecht bij Esthers bedrijf Nutrissues. Zij helpt je dan tegen betaling verder. Ze verzorgt ook lezingen en workshops.
Er zijn wel meer fabeltjes over knoflook en katten. Je zou je kat ermee kunnen ontwormen, beweren sommigen. Dit is gevaarlijke flauwekul. Knoflook werkt niet alleen niet tegen wormen, het is nog giftig voor katten ook! Dat komt door het bestanddeel n-propyl disulfide, een oxidant. Katten zijn gevoeliger voor oxidatieve schade aan hun rode bloedcellen dan mensen. Door het gebruik van knoflook kunnen ze ernstige bloedarmoede krijgen. Knoflookpoeder kan trouwens nog gevaarlijker zijn dan verse knoflook, aangezien het een hoger gehalte aan n-propyl disulfide kan bevatten.
Esther heeft jarenlang advies gegeven op het Forum Kattengedrag en in dit magazine. Alle dank daarvoor Esther, en van harte succes gewenst bij je verdere activiteiten!
De symptomen van een knoflookvergiftiging zijn onder meer: zwakte, gebrek aan eetlust en rode urine.
Is er een ‘kattenwijsheid’ waar jij aan twijfelt? Mail ons en wie weet komt jouw vraag de volgende keer in Maak dat de kat wijs! 12
Gezonde, gelukkige korthaar? Niet kammen! In de ruiperiode zullen er nog miljoenen haren uit je kat vallen. Wellicht meen je dat je hem en jezelf veel moeite kunt besparen door het verhaarproces een handje te helpen. Is je kat gezond en gelukkig, en van een kortharige soort? Laat het dan met een gerust hart helemaal aan hem zelf over. Daar zijn belangrijke argumenten voor: • ‘Helpen’ door middel van kammen en borstelen verlengt de ruiperiode dramatisch. • Voor katten is zelfverzorging een vast onderdeel van hun dagprogramma. Net als eten, plassen en slapen. We nemen ze de jacht al uit handen en beperken hun territorium. Laten we hen dan de poetsbeurten niet ook nog afnemen. • Er is geen enkel instrument dat kan tippen aan de structuur van de kattentong. Microvezeldoekje Welk instrument je ook kiest, het werkoppervlak is eigenlijk altijd te breed; de tong meet aangespannen maar anderhalve centimeter. De tanden van een kam of borstel reiken te diep in de vacht, zelfs tot de huid. Veelal staan ze dicht opeen, waardoor niet de losliggende haren bovenin de vacht worden meegenomen, maar de volledige ondervacht wordt gemanipuleerd. Kattenhaar laat altijd gemakkelijk los; dat is niet het bewijs dat het haar dood is. Een kam en borstel zijn niet in staat losse en nog intacte haren te sorteren! Helaas zijn er veel (onder)vachtverwoestende materialen te koop bij dierenspeciaalzaken en zelfs dierenartsenpraktijken. Blijf er vanaf als je kat je lief is. Het schoonwassende en ordenende effect van de kattentong is hooguit te evenaren met een microvezeldoekje. Katten delen de ‘zorgmomenten’ op in nú
de achterbenen, straks het hoofd, en vanavond, als onderdeel van overspronggedrag, een stuk rug. Observeer je dier eens tijdens de wasbeurt; hij doet nooit alles in één keer. Zo voelt hij zich het beste. Als hulp nodig is… Vermoedelijk komt er een moment waarop je kat zichzelf niet (meer) kan verzorgen. Daar is altijd een reden voor. Ken je deze niet, dan is onderzoek nodig. Een pijnlijke mond, stijve gewrichten, of overgewicht maken het poetsen moeilijk of onmogelijk. Laat kwalen adequaat behandelen en help poes met het verzorgen op de minst invasieve manier. Dat wil zeggen, slechts een of twee keer per week en alleen met geschikte gereedschappen: • Een metalen kam met dunne tanden waarvan de tussenruimte meer dan 3 mm bedraagt. Gebruik hier alleen de eerste drie tanden van om viltvlokjes uit de vacht te tillen. • Een zo klein mogelijk pennenborsteltje zoals Lawrence Slickerbrush, tender care
13
JET BIJEN Jet Bijen is docent vakopleiding honden en katten trimmen en auteur van (vak)literatuur. Daarnaast heeft ze een trimsalon en is ze paraveterinair.
1 00 of Atero slicker mini. Dit haal je, licht aaiend met korte haaltjes (denk aan de kattentong) over de vacht heen op die delen die je kat niet goed kan bereiken. • Een licht vochtig, warm microvezeldoekje als finishing touch. Er is veel kwaliteitsverschil in deze doekjes. Het loont de moeite er verschillende te proberen. Het is een lang, ingewikkeld proces. Als je vragen hebt, stel ze gerust.
Qua vachtonderhoud kan niets op tegen een kattentong.
English part
Trap-Neuter-Return (TNR) There have been few studies conducted to investigate the effects of neutering on free-roaming cat populations. This study observed over a one year period 184 free-roaming adult cats and 76 kittens living in 4 feeding groups in an urban area of Israel. Cats in two groups were subjected to the trap-neuter-return procedure (TNR) and the other two groups were left untreated. It was noted that the two neutered groups increased in size significantly because of higher immigration (cats moving into the groups) and lower emigration (cats moving away) rates than in the unneutered groups, in which the number decreased. It appears the neutered cats formed a stable feeding core, resulting from the decreased roaming and increased survival rates of cats after neutering. Sexually intact cats also immigrate into the neutered groups more readily. Kitten survival rates were significantly higher in the neutered groups. The study concluded in part that to maintain a high proportion of neutered cats in such cat groups, persistent TNR campaigns are considered necessary. Gunther I, Finkler H, Terkel J: Demographic differences between urban feeding groups of neutered and sexually intact free-roaming cats following a trap-neuter-return procedure, J Am Vet Med Assoc 238:1134, 2011.
Feral Cats Trap-Neuter-Mark and Return Program (TNMR) Feral cats play an important role in regulating the rodent population in the Mexican communities of Veracruz and Boca del Rio, but rising feline populations have led to increased concerns about public health. Ana Iris Mota Torres, a third-year student at Universidad Veracruzana, worked on a trap, neuter, mark, return (TNMR) program that could serve as an effective and nonlethal way to control feral cat colonies. Instead of capturing and killing the more than 5,000 cats living in the area, governmental institutions and other organizations neutered them—and, in the process, found homes for more than 225 kittens. In just six weeks, Mota Torres helped neuter, vaccinate and mark 1,060 cats. Every kitten adopted was also neutered and marked. During her project, Mota Torres also worked with Alley Cat Allies, an organization that advocates for trap, neuter, release (TNR) programs, and other groups to educate local veterinary students and the general public about the
advantages of TNR and how feral cats fit into the community. The group also spoke with people who were already feeding feral cats. “People were informed about the importance of feeding the cats in the right place and with a regular schedule, which makes it possible to know the number and characteristics of cats in each colony,” Mota Torres says. The best part, Mota Torres says, is that the Mexican government has embraced the program she helped establish. “Now, thanks to Morris Animal Foundation’s support, and because of the results we achieved, our government institutions are motivated to sponsor the TNMR program,” Mota Torres says. “We are sure that in a short time, it will be possible to establish similar programs in other states, bringing benefits to many more animals.” Morris Animal Foundation
14
Budgetservice Gedragsadvies breidt alweer uit De Budgetservice Gedragsadvies is uitgebreid. Na Groningen, Leiden en Amsterdam hebben nu ook Flevoland, het Gooi, Breda/Roosendaal e.o., Amstelveen, Hoofddorp, Nieuw Vennep, Aalsmeer en Abcoude een adviseur. De nieuwe adviseurs stellen zich graag aan je voor.
Flevoland/het Gooi: Wytske van de Vlasakker Wytske volgt de opleiding diermanagement aan het Groenhorst College in Almere. Zij heeft meerdere stages met katten gedaan, onder meer bij Dierenasiel Almere en het Kattengedragsadviesbureau, waar ze veel consulten kon bijwonen. Ook liep ze stage bij Ouwehands dierenpark. Wytske werkt voor Dierenpension Naarden. Sinds de stage bij het Kattengedragsadviesbureau heeft zij hier meerdere cursussen gevolgd. Ze is nog lang niet uitgeleerd. In de toekomst wil ze de erkende hbo-opleiding toegepast diergedrag in België volgen. Wytskes doel is zo veel mogelijk mensen informeren over en helpen met hun prachtige huistijgers.
Breda/Roosendaal: Nicky Markenstein Nicky is gediplomeerd dierverzorgster en heeft meerdere cursussen gevolg bij het Kattengedragsadviesbureau. Ze heeft hier ook stage gelopen. Sindsdien wordt ze steeds meer geprikkeld om iets met haar kennis te doen. Nicky vind het zeer belangrijk dat mensen meer te weten komen over waarom katten bepaald gedrag vertonen. Op die manier kunnen deze dieren en hun eigenaren meer plezier van elkaar hebben. Nicky werkt ook voor de Kattenoppasservice Nederland.
Amstelveen/Hoofddorp, Nieuw Vennep, Aalsmeer en Abcoude: Dominique Lodewijk Dominique is gediplomeerd dierverzorgster en kattentrimster. Ze heeft meer dan een jaar stage gelopen bij het Kattengedragsadviesbureau en dus veel geleerd. Daarna heeft ze extra cursussen gevolgd bij het Kattengedragsadviesbureau over katten verzorgen en katten begrijpen. Omdat ze ervan geniet om met deze dieren om te gaan, werkt ze ook bij de Kattenoppasservice Nederland. Zij voorziet baasjes graag van advies om het welzijn van hun dieren te verbeteren.
OVER DE BUDGETSERVICE GEDRAGSADVIES • Heb je een probleem met je kat maar wil je geen gedragstherapie? • Wil je weten of je nog meer kunt doen om zijn leven te veraangenamen? • Wil je zo veel mogelijk doen om problemen met je kat te voorkomen? Dan is de Budgetservice Gedragsadvies misschien wat je zoekt! Op het moment dat het jou schikt kan een van de adviseurs je een huisbezoek van één uur brengen. Vooraf krijg je een vragenlijst gemaild, om de adviseur een beeld te geven van wat je met het advies wilt bereiken. Is er geen adviseur in jouw regio? Tegen meerkosten kan er vaak een adviseur uit de dichtstbijzijnde regio komen. De kosten bedragen € 75,-, inclusief reiskosten (binnen de regio). Mail voor meer informatie met info@kattengedragstherapie.nl 15
KGA Kattendagen in maart Zondag 9 maart Thema: Welzijnsverbetering in het asiel
Zaterdag 15 februari Thema: Harmonie in de cattery
Doelgroep: vrijwilligers, beheerders en medewerkers van het asiel. De dag is ook interessant voor kattenhotelen -pensionmedewerkers, evenals kattenliefhebbers.
Doelgroep: fokkers en andere kattenliefhebbers
Programma 09.45 - 11.00 uur 11.00 - 11.15 uur 11.15 - 12.00 uur 12.00 - 12.45 uur 12.45 - 13.30 uur 13.30 - 13.35 uur 13.35 - 14.15 uur 14.15 - 14.30 uur 14.30 - 15.30 uur 15.30 - 15.45 uur 15.40 - 16.30 uur
Programma 09:30 - 11:00 uur 11:00 - 11:15 uur 11:15 - 13:15 uur 13:15 - 14:00 uur 14:00 - 16:00 uur 16:00 - 16:15 uur 16:15 - 16:45 uur 16:00 - 17:00 uur
Katvriendelijke huisvesting pauze Humaan hanteren pauze Socialisatie pauze KATastrofe pauze Voeren in het asiel pauze Preventie, plaatsing en praktische tips
Tijd: 09.30-17.00 uur
Tijd: 09.45-16.30 uur Docent: Marcellina Stolting (kattengedragstherapeut & docent kattengedrag ) Locatie: Katten Gedrag Centrum Joris Ivensplein 108 1087 BP Amsterdam Prijs: â‚Ź 85,-, inclusief vegetarische lunch en lesmateriaal. Wil je een inschrijfformulier? Mail naar info@kattengedragstherapie.nl.
16
Socialisatie pauze Meerkatshuishouden lunch Onzindelijkheid en sproeien pauze Angst- en stressreductie op kattenshows Vragen uit de praktijk
Cursusoverzicht KGA Kattendagen Het Kattengedragsadviesbureau organiseert regelmatig KGA-Kattendagen. Dit zijn cursusdagen in Nederland en België, met steeds verschillende verdiepingsthema’s op het gebied van kattengedrag. Hieronder ons cursusprogramma voor het komende jaar. Voor deze Kattendagen is inschrijven nog mogelijk tot 2 dagen voor aanvang. Ons cursusaanbod voor 2014 Datum Plaats
Thema
9 maart
KGA Kattendag Amsterdam
Asiel special 1 Welzijn verbeteren
16 maart
KGA Kattendag Amsterdam
Fokker special 1 Harmonie in de Cattery
5 & 6 april
KGA Weekend Academie Amsterdam
Kattenverzorging in de praktijk (2 lesdagen) incl. examen
12 april
KGA Kattendag St.Job BE
Stress en de rol van huisvesting
11 mei
KGA Kattendag Amsterdam
Fokkers special 2 Opvoedkunde voor de cattery
18 mei
KGA Kattendag Amsterdam
Begrijp je kat: alles over communicatie
31/5 en1/6 KGA Weekend Academie Oegstgeest
2-daagse Special over Obesitas en gedragsproblemen (heel weekend)
28 juni
KGA Kattendag Hoogvliet
Kattenverzorging in de praktijk -1
13 juli
KGA Kattendag Amsterdam
Kittenspecial
23 en 24 augustus KGA Weekend Academie Amsterdam 30/8 en 31/8 KGA Weekend Academie Amsterdam
KGA Kattenverzorging in de praktijk (2 lesdagen) incl. examen 2-daagse cursus Kattengedrag basis incl. examen
7 september
KGA Kattendag Amsterdam
Special: goed welzijn voor de oudere kat
14 september
KGA Kattendag Meppel
Begrijp je kat: alles over communicatie
21 september
KGA Kattendag Amsterdam
Asiel special 2: Vergroten Adoptiekansen
Voor meer informatie kijk hier
Gratis Katten Advies Lijn Heb jij een vraag over je kat? Blijf er niet mee rondlopen! Bel de gratis Katten Advies Lijn 020-4160883. Elke dinsdag van 17.00-18.00 uur professioneel en katvriendelijk advies. Lukt het je niet om op dit tijdstip te bellen? Dan kun je ook gratis je vraag stellen • op het Forum kattengedrag http://kattengedrag.forumup.nl • aan dierenvriend@telegraaf.nl (mogelijk wordt je vraag dan in de krant beantwoord) • bij de Sophia Kattenbond Wil je liever bellen met de Katten Advies Lijn? Dan kun je tegen vergoeding een bel- of Skype-afspraak maken op een geschikter moment. Dat kan via info@kattengedragstherapie.nl. 17
MAGAZINE Dit magazine wordt maandelijks kosteloos verspreid vanaf 2002 en heeft inmiddels 15.000 abonnees, zowel professionals als niet-professionals. Onder de professionals zijn (medewerkers van) dierenspeciaalzaken, asiels, kattentrimsalons, dierenartsenpraktijken, kattenfokkers, en producenten en toeleveranciers van kattenbenodigdheden. Je vindt het Kattengedragsadviesbureau ook op Facebook, Twitter, Youtube en www.kattengedragstherapie.nl.
COLOFON
CONTACTGEGEVENS
Dit magazine is een uitgave van het Kattengedragsadviesbureau.
Websites: http://www.kattengedragstherapie.nl http://www.kattengedragcentrum.nl
Redactie: Elles Nijssen en Marcellina Stolting Opmaak: Karin Jansen M.m.v.: M.m.v. Anna Sijtsma, Cat Shelter, Danielle Snijders, Desiree Houtekamer, Jet Bijen, Marion van Dijk/Dierenkliniek Ommen, Linda Beumer, Marieke Knies/Dierenkliniek Rijnoever ©Kattengedragsadviesbureau. Overname van artikelen is niet toegestaan zonder onze schriftelijke toestemming. Wil je het magazine niet meer ontvangen? Stuur ons dan een e-mail met in de berichtregel ‘Uit adresbestand verwijderen’. Indien je juist abonnee wilt worden, is het sturen van een e-mail eveneens voldoende. Adverteren Wil je meer weten over de mogelijkheden en tarieven? Stuur dan een mail naar info@kattengedragstherapie.nl of bel: 020-3308780.
Forum: http://kattengedrag.forumup.nl E-mailadressen: info@kattengedragstherapie.nl kattengedragstherapie@gmail.com (voor grote bestanden: foto’s en filmpjes) Cursusinformatie en inschrijvingen: info@kattengedragstherapie.nl Skype: kattengedragstherapie.nl (op afspraak) Katten Advies Lijn telefonisch spreekuur: 020 - 4160883 (dinsdag van 17.00-18.00 uur) Kattengedragsadviesbureau: 020 - 3308780 Katten Cursus Centrum: 020 - 4160547 Website Kattenoppasservice: http://www.kattenoppasservice.nl Telefoonnummer Kattenoppasservice: 020 - 4230947 Het Kattengedragsadviesbureau is een Aequor-erkend leerbedrijf
18