Januari 2012
Jaargang 10, nummer 1
Nieuwsbrief Katten en Gedrag VRAAG AAN ESTHER PLANTINGA Dierenarts en diervoedingsdeskundige op het gebied van gezelschapsdieren Geeft droogvoer met een hoog eiwitgehalte meer risico op blaasonsteking/blaasgruis?
IN DIT NUMMER O.A.
Waarom worden zo veel katten teruggebracht naar het asiel?
Producttip: hoekkrabpaal
Treatment of feline asthma
Airway inflammation in feline asthma
Feline Asthma - Using a new Protocol to Decrease Inflammation and Clinical Signs
KGA Kattendag Amsterdam
Gezelschapsdieren ook economisch van belang
Catswall
Steeds meer kattenklinieken in Nederland
Esther: Wel als een kat onvoldoende drinkt. Droogvoeders met een hoog vleesgehalte (> 35%), zoals Orijen, Acana en Taste of the Wild, geven relatief veel afvalstoffen voor de nieren om te verwerken en veel deeltjes in de urine die kristallen en dus steentjes kunnen vormen. Eiwit bevat veel van deze deeltjes en de nieren moeten deze uitscheiden. Het natuurlijke dieet van katten is weliswaar ook vlees, maar prooidieren bevatten meer dan 70% vocht, en dat is meer dan genoeg voor de nieren om deze deeltjes in relatief weinig geconcentreerde urine af te voeren. Wanneer een kat droogvoer eet (waar ongeveer 10% vocht in zit) wordt de urine geconcentreerder als de kat onvoldoende drinkt. Daarmee wordt de kans veel groter dat steentjes zich vormen. Voedingsfabrikanten van brokken met een hoog eiwitgehalte beweren dat droogvoer met veel vlees voor een lagere pH (zuurgraad) zorgt. Deze lagere zuurgraad zou de vorming van zogenaamde struvietkristallen (belangrijkste vorm van blaasgruis) voorkomen (deze kristallen kunnen namelijk niet ontstaan bij een lage urine pH). Voor de bereiding van droogvoer is echter ook een relatief hoog gehalte aan koolhydraten nodig, om ervoor te zorgen dat een krokant brokje ontstaat dat niet uit elkaar valt. Hierdoor wordt de lage pH bij deze producten zelden bereikt; plantaardige grondstoffen hebben namelijk een meer basisch effect. In speciaal geformuleerde blaasgruisdiëten wordt dit ondervangen door urineverzuurders toe te voegen, maar in de gewone diëten wordt dit niet gedaan. In het geval van blaasgruisontwikkeling is het toch echt beter om speciale brokken voor de blaas te geven, dan een droge brok met een hoog vleesgehalte.
Lees verder op pagina 2
1
Vervolg pagina 1 Hoe hiermee om te gaan? Ofwel drinkgedrag stimuleren (waterfonteintjes, katten die graag uit kraan drinken hier dagelijks de gelegenheid voor geven, op meerdere plaatsen in huis vers drinkwater aanbieden, dit eventueel aanlengen met een beetje vis- of vleesnat), ofwel de brokjes aanlengen met water. Dat laatste is wellicht niet handig. Droge brokken lenen zich hiervoor wat minder voor; ze zuigen het water op en worden week. Al het droogvoer bevat veel koolhydraten, ook de droogvoeders die beweren veel vlees te bevatten. Ook bevatten droge brokken aan de buitenkant een eiwit- en vetlaag, om de brok smakelijk te maken. Dit geldt voor alle brokjes, zowel de goedkope als de duurdere. Deze smakelijke buitenlaag zal met het aanlengen van de brokken losgeweekt worden, met de kans dat de kat de brokjes niet meer wil eten. Geperste brokken vallen weer uit elkaar, dus dat is ook lastig. Dit heeft ook betrekking op voeders met een hoog eiwitgehalte, daar er ongeveer 30-40% koolhydraten nodig is om droge brokken te kunnen fabriceren.
Foto: kat Bobbie
Mijn advies, als je veel vlees wilt geven, geef dan een kwalitatief goed natvoer, ofwel KVV (kant-enklaar versvoer), of BARF (dat laatste dan wel goed doordacht, houd rekening met de risico’s, en laat het dieet doorrekenen!). Droogvoeders geformuleerd met een lager eiwitgehalte geven deze problemen weer minder, omdat deze minder afvalstoffen oplevert voor de nieren, en daardoor dus minder kans op blaasgruis. Esther Plantinga Heeft u ook een vraag aan Esther? Ga www.kattengedragforum.nl > Eten en voeding.
Naschrift Kattengedragsadviesbureau: het voordeel van brokjes is dat ze zich goed lenen voor voedselverrijking (de kat laten werken voor eten). U kunt ook deels brokjes en deels natvoer geven. Het minimale aantal drinkbakken dat u nodig heeft is het aantal katten dat u heeft plus één. Liever meer! Naast de tips die Esther al gaf adviseren wij om drinkbakken op rustige plaatsen te zetten, liefst ook hogere plaatsen waar katten zich veilig voelen om te drinken, bijvoorbeeld op tafel. Gebruik grote bakken waarbij de snor van de kat de rand niet raakt tijdens het drinken (katten hebben daar een hekel aan) en zet het drinken niet in de buurt van eten of van de kattenbak. Dat zijn namelijk plekken waar katten van nature niet drinken.
KATTENOPPASSERVICE UTRECHT De Kattenoppasservice heeft ook een goede kattenoppas beschikbaar in de stad Utrecht. De oppassers krijgen training in het katvriendelijk toedienen van medicatie, het signaleren van medische en gedragsproblemen. Neem voor informatie contact op met Natascha Vlieland, info@kattenoppasservice.nl Kennismaking met de kattenoppas is altijd vrijblijvend.
2
VRAGEN AAN ELS PEETERS Vraag: Kunnen katten *maandstonden hebben? Elvira (14 jaar) Antwoord Els: Hallo Elvira!
ELS PEETERS Els is gedragsbioloog, gespecialiseerd in katten, aan de Universiteit Antwerpen. Daarnaast is zij bestuurslid van de Feline Welfare Foundation.
Nee, dat is iets wat enkel bij mensen voorkomt. Als je merkt dat jouw kat bloedt, dan moet je dringend naar de dierenarts gaan. Katten kunnen namelijk wel een ontsteking krijgen van de baarmoeder, waardoor ze kunnen bloeden. Dat is heel ernstig en ze kunnen eraan doodgaan. Daarom moet je zo snel mogelijk naar de dierenarts. Om dit en andere problemen zoals kanker te voorkomen, is het het beste je kat zo snel mogelijk te laten castreren (zo heet dat bij kattinnen/poezen ook!). *Maandstonden = menstruatie
WAAROM WORDEN ZO VEEL KATTEN TERUGGEBRACHT NAAR HET ASIEL? Oproep aan asielmedewerkers Uit onderzoek blijkt dat 25% van de geplaatste asielkatten weer wordt teruggebracht. Bij 38% van deze katten worden gedragsproblemen als reden genoemd. Dit is natuurlijk erg veel. Werk je in een asiel? Vul dan (voor 11 januari!) deze enquête in: http://www.thesistools.com/web/?id=239338. De enquête wordt gehouden in opdracht van het Het Kattengedragsadviesbureau (Aeqor-erkend stagebureau) te Amsterdam, en is onderdeel van een stageopdracht voor Hogeschool HAS Den Bosch. Het doel van de vragenlijst is om erachter te komen waarom de terugbrengpercentages zo hoog zijn. Alleen als deze reden bekend is, kan er immers wat aan worden gedaan. Ook wordt de enquête gebruikt om een educatieproject voor vrijwilligers op te zetten. Door mee te doen kunt u meehelpen aan een betere toekomst voor asielkatten.
PRODUCTTIP Hoekkrabpaal Hoekkrabplanken zijn er in verschillende soorten en maten (google maar eens op ‘krabplank hoek’). Het handige van zo’n plank is dat u twee krabplankjes in één hebt, en dat uw kat op een plek kan krabben waar hij veel overzicht heeft. Een hoek is vaak ook een (gevoelsmatige) scheiding tussen twee ruimten, en katten krabben graag op dit soort plekken. Hang krabplankjes altijd zo hoog op dat de kat er uitgestrekt aan kan krabben.
3
ENGLISH PART Auteur: Winn Feline Foundation
TREATMENT OF FELINE ASTHMA Feline inflammatory bronchial diseases (e.g., asthma and chronic bronchitis) are common lower respiratory diseases in cats. The mainstay of therapy for inflammatory airway disease is the administration of glucocorticoids (GCs). Glucocorticoid use is indicated for the treatment of asthma and chronic bronchitis, yet GCs are associated with the potential for adverse side effects. Systemic side effects and the resultant adverse effects can be minimized with the use of topical application of GC to the airways via an inhalational delivery system. The authors utilized a randomized, cross-over study design to investigate the ability of three different dosages of the inhalant GC fluticasone proprionate (Flovent HFA) delivered by a metered dose inhaler to ameliorate eosinophilic airway inflammation in cats with experimentally induced allergic airway inflammation. In addition, suppression of the hypothalamic-pituitaryadrenal axis at each dose was assessed. Fluticasone was administered at dosages of 44,110, or 220 mcg administered every 12 hours to six cats. All three-dosage regimens of fluticasone resulted in significant amelioration of airway eosinophilia. None of the dose regimens tested caused HPAA suppression. The conclusion was that a twice-daily dose of 44 mcg fluticasone should be evaluated for the management of naturally occurring inflammatory bronchial disease in cats. This is important because fluticasone is a costly drug, and the lower strengths are less expensive than the higher strengths. Cohn LA, DeClue AE, Cohen RL, Reinero CR. Effects of fluticasone propionate dosage in an experimental model of feline asthma. J Feline Med Surg. 2010;12 (2):91-96.
The cat needs to learn that the inhalator is rewarding. Photo: Š elles Nijssen
NL: Astma en chronische bronchitis komen veel voor bij katten. Vaak worden deze ziektes behandeld met corticosteroĂŻden. Deze kunnen bijwerkingen hebben. Daarom heeft inhalatiemedicatie de voorkeur boven het toedienen van pillen of injecties. De onderzochte inhalatiemedicijnen in dit onderzoek werden om de 12 uur toegediend.
AIRWAY INFLAMMATION IN FELINE ASTHMA It is estimated that 1% of the pet cat population is affected by feline asthma and chronic bronchitis. Both conditions are chronic, diffuse inflammatory diseases of the lower airway that can lead to irreversible damage called airway remodeling. Bronchoalveolar lavage fluid (BALF) analysis is the only diagnostic test readily available in a clinical setting to determine the type of inflammatory cell present in the lower airways. There are no studies in cats that have determined if absence of clinical signs correlates with absence of airway inflammation. This study is a retrospective evaluation of 10 cats meeting criteria for inclusion in the study. The goal was to determine the correlation between the resolution of clinical signs in cats receiving oral glucocorticoids with the resolution of inflammation based on BALF cytology. Continue reading on page...
4
ENGLISH PART Auteur: Winn Feline Foundation Continued from page... The results support the statement that caution should be used when equating absence of clinical signs with the absence of airway inflammation. Premature tapering of glucocorticoids based on absence of clinical signs in cats with subclinical inflammation could be detrimental in the long run. Cocayne, C. G., C. R. Reinero, et al. (2011). "Subclinical airway inflammation despite high-dose oral corticosteroid therapy in cats with lower airway disease." Journal of feline medicine & surgery 13(8): 558-563.
NL: 1% van de katten (in Nederland zijn dat 30.000 katten) heeft last van astma en chronische bronchitis. BALF (Bronchoalveolaire lavage) is de enige diagnostische test die kan uitwijzen wat voor type cellen de klachten veroorzaken. Als een kat geen klachten heeft als hoesten, niezen of benauwdheid, betekent dit niet dat hij geen luchtweginfectie heeft, zo is uit deze studie op 10 katten gebleken.
FELINE ASTHMA - USING A NEW PROTOCOL TO DECREASE INFLAMMATION AND CLINICAL SIGNS Asthma is a common and potentially debilitating disease in cats and is often treated with steroids. Some cats have adverse reactions to this treatment, however, there is a need for an alternative treatment. Hyposensitization (also known as immunotherapy) offers the chance to "cure" allergies via controlled injections of allergens that allow the body to tolerate the allergen when exposed again under natural conditions. CpG motifs, which are components of bacteria that warn the body that it has been invaded by a potentially dangerous organism, can also be used as the body is not able to fight the bacteria and cause an allergy at the same time so they fool the body out of "allergy mode." The animals were treated with both Immunotherapy and CpG motifs and had only mild adverse reactions. Further, 8 of the 12 cats showed reduced allergy symptoms thus showing these two new treatments have potential to help asthmatic cats.
This picture shows a cat who suffers from chronic bronchitis and is coughing. Photo: Š elles Nijssen
University of Missouri
NL: Omdat sommige katten last hebben van bijwerkingen van corticosteroĂŻden is het goed te onderzoeken welke andere behandelmogelijkheden er zijn. Hyposensitisatie/immunotherapie (injecties met allergenen) is onderzocht bij 12 katten die allergische reacties vertoonden. Deze therapie had milde bijwerkingen. De symptomen verminderden bij 8 van de 12 katten.
CYBERCATS Ajla Karabegovic en Jazzy Lambrechts hebben een verkenning geschreven over de problemen met de internetkoop- en verkoop van katten en handige weetjes over katten waarmee je het kopen van een kat in de zak kunt voorkomen.
5
EXTRA CURSUSDATUM KGA KATTENDAG AMSTERDAM Wat katten nodig hebben: niet zo vanzelfsprekend - 22 april 2012 Door de grote interesse die er is voor deze KGA Kattendag hebben we weer een nieuwe cursusdatum ingepland. De cursus van september loopt nu ook al zo snel vol, daarom een extra cursusdag in april 2012. Net als veel kattenbaasjes denkt u misschien: ik heb al heel lang katten en weet dus heus wel hoe dat moet. Helaas blijkt in de praktijk vaak dat mensen dat niet weten (en niet weten dat ze dat niet weten!). Er komt echt veel meer bij het verzorgen van katten kijken dan veel mensen denken! Zo heeft een gebrek aan kennis van de verzorging een negatieve invloed op de gezondheid (blaasproblemen, gebitsproblemen, stress, conflicten in huis enz.) en het welzijn van katten. Helaas vaak zonder dat hun baasjes dat door hebben. We hebben deze cursus ontwikkeld voor kattenbaasjes die graag eens horen wat katten nu echt nodig hebben, en hoe je ze dat kunt geven. Als u de tips van deze cursus opvolgt, zullen zowel uw kat(ten) als u zelf daar veel plezier van krijgen! Ons motto: hoe meer u over katten weet, hoe leuker en interessanter ze worden… Wat katten nodig hebben: niet zo vanzelfsprekend. Zorgen voor katten vanuit de kat bekeken. Thema:
Kattenverzorging
Doelgroep:
Kattenoppassers, kattenfokkers, paraveterinairen, katteneigenaren
Programma: 09:00-10:30 Inhoud: 10:30-11:00 11:00-12:00 Inhoud:
12:00-12:45 12:45-13:45 Inhoud:
13:45-14:45 Inhoud: 14:45-15:00 15:00-16:00 16:00-16:15 16:15-18:00
Gedragsproblemen Wat zijn de meest voorkomende gedragsproblemen? En wat kun je hierbij adviseren? Hoe zijn ze te herkennen? Hoe te voorkomen? Wat er aan te doen? Koffiepauze Speltechnieken Het lijkt heel eenvoudig om met katten te spelen, maar veel toegepaste en onjuiste speltechnieken dragen juist bij aan gedragsproblemen. Goede technieken daarentegen kunnen gedragsproblemen verminderen. Lunch Voeding en vochtvoorziening Een kat voeren, wat is daar nou moeilijk aan zou je denken. Maar niets is minder waar. Wat is de beste plek voor het eten en water? Hoe vaak en hoeveel moet je een kat eigenlijk voeren? Onjuiste voeding, voertechnieken en slechte vochtvoorziening zijn eerder regel dan uitzondering, alleen kattenbaasjes zijn zich dat niet bewust. De nieuwste bevindingen van wetenschappers worden uitgelegd. Lichamelijke verzorging Kamtechnieken, hoe poets je tanden bij de kat, en nog meer handigheidjes. Theepauze Parasieten en zoönosen: herkenning, behandeling, preventie Pauze Ziekteherkenning en -behandeling: de meest voorkomende ziekten bij de kat
Docent:
Marcellina Stolting (kattengedragsdeskundige en docent kattengedrag)
Locatie:
Katten Gedrag Centrum, Joris Ivensplein 108, 1087 BP Amsterdam
Prijs:
€ 75,- voor de hele dag inclusief lunch.
Opgave:
Stuur een e-mail naar info@kattengedragstherapie.nl
6
GEZELSCHAPSDIEREN OOK ECONOMISCH VAN BELANG KAT EN NIEUWS In Doetinchem nu ook dierenarts aan huis Kat vast in kantelraam, beveilig uw ramen!
KATTENLEED Jacht Wehl (Gelderland) poot kat geamputeerd na beschieting Politie Oosterhout heeft aangifte neerschieten kat niet opgenomen In Lunetten (Utrecht)kat beschoten Zwerfkatten 'Aanpak kattenoverlast Geldrop te duur en werkt niet'
De totale economische waarde van de gezelschapsdierensector in Nederland wordt op een kleine 3 miljard euro geschat. In 2006 bedroeg dit nog 2,1 miljard. Aantal Steeds meer huishoudens in Nederland hebben een huisdier (59%). De afgelopen jaren is het aantal huisdieren licht afgenomen. Per huishouden worden er gemiddeld iets minder huisdieren gehouden dan in 2006, toen het vorige rapport werd uitgebracht. Er zijn minder katten (-7%), vogels (-41%) en aquariumvissen (-19%) sinds de vorige meting in 2006. Alleen het aantal knaagdieren is met 8% toegenomen. Dit is te lezen in het rapport ‘Feiten en Cijfers van de Gezelschapsdierensector 2011’ dat Hogeschool HAS Den Bosch, in opdracht van het ministerie van Economische zaken, Landbouw en Innovatie, heeft geactualiseerd. Dit rapport werd op 10 november 2011 gepresenteerd tijdens Dierday in Den Bosch. Rasdieren Andere opvallende bevindingen zijn dat in het westen van het land bijna de helft van de katten is te vinden, maar slechts een derde van de hondenpopulatie. Het aantal raskatten neemt met bijna de helft af, terwijl er 18% minder rashonden met een stamboom worden gefokt. De opvang van honden en katten in asielen geeft een lichte daling te zien, hoewel het nog steeds om grote aantallen gaat. Gelukkig laten eigenaren hun huisdieren steeds vaker voorzien van een chip, inmiddels zijn zo’n 2 miljoen dieren gechipt. Ook zijn circa 200.000 honden en katten in Nederland tegen ziektekosten verzekerd. Bron: http://petfoodmagazine.nl/1124/gezelschapsdieren-ook-economischvan-belang/
NB: De FWF en het KGA waren beiden als bezoekers aanwezig op deze Dierday.
Risico’s vrijheid Uitwijkmanoeuvre voor kat leidt tot hersenschudding Mishandeling Man hangt kat op
Kent u kattenliefhebbers die onze nieuwsbrief wellicht nog niet ontvangen? Stuur de nieuwsbrief gerust aan hen door! Aanmelden voor de nieuwsbrief kan via de website: http://www.kattengedragstherapie.nl of door een e-mail te sturen naar info@kattengedragstherapie.nl
7
CATSWALL Klimmen, krabben en verstoppen... In onze nieuwsbrieven besteden we regelmatig aandacht aan het katvriendelijk inrichten van een asiel of pension. Immers een verblijf in een asiel of pension brengt veel stress met zich mee. De kat is uit zijn vertrouwde territorium en de groepssamenstelling verandert regelmatig. Daarom is het zo belangrijk dat elke kat zijn eigen spulletjes heeft (en het liefst meer) en er voldoende plekken zijn om zich te verstoppen. Op internet kwam we foto’s tegen van CatsWall Design, een Taiwanese firma dat een systeem heeft bedacht om een muur in te kunnen richten met trappetjes en verstopkistjes. Misschien ook iets voor uw asiel of pension?
STEEDS MEER KATTENKLINIEKEN IN NEDERLAND Goed nieuws om het jaar mee te beginnen: het aantal kattenklinieken is flink groeiende! De nieuwste lijst vindt u via deze link: Dierenartsen kattengeneeskunde (kattenklinieken) Nederland. Waarom zou u naar een kattenkliniek gaan? Omdat daar dierenartsen werken die zich extra verdiepen in kattengeneeskunde, regelmatig bijscholing volgen op dit gebied en meer kennis hebben van katten. Veel van deze klinieken zijn bovendien lid van International Society of Feline Medicine en/of Feline Advisory Bureau. Bij een kattenkliniek kan door betere kennis sneller ontdekt worden wat uw kat mankeert, kan het zijn dat de medicatie in andere (betere) dosering wordt toegediend, maar ook dat er katvriendelijker met uw kat wordt omgegaan. Niets ten nadele van ‘gewone’ gezelschapsdierenartsen, maar van een kattenkliniek mag je meer verwachten. Het Kattengedragsadviesbureau hoopt dat nog er nog veel kattenklinieken komen. Niet alleen voor al die katten en hun baasjes, maar ook voor dierenartsen met hart voor katten; een kattenkliniek worden kan hun werk nóg leuker maken!
IN DE VOLGENDE NIEUWSBRIEF O.A.:
Wat is goed kittenvoer en hoe bepaal je dat?
FORL
en nog veel meer…
8
COLOFON
SPREEKUREN KATTENGEDRAG In diverse dierenklinieken in heel Nederland
Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Kattengedragsadviesbureau. M.m.v.: Marcellina Stolting, Elles Nijssen, Carla Nienhuis, Els Peeters, Esther Plantinga, Feline Welfare Foundation, Ajla Karabegovic en Jazzy Lambrechts. © Kattengedragsadviesbureau. Overname van artikelen is niet toegestaan zonder onze schriftelijke toestemming. De redactie behoudt zich voor om zonder opgaaf van redenen ingezonden artikelen te weigeren. Wilt u de nieuwsbrief niet meer ontvangen? Stuur ons dan een e-mail met in de berichtregel ‘Uit adresbestand verwijderen’. Indien u juist abonnee wilt worden, is het sturen van een e-mail eveneens voldoende.
Happy New Year!
Klik hier voor de volledige agenda NB: Deze spreekuren zijn zonder kat, u hoeft uw dier dus niet mee te nemen.
CONTACTGEGEVENS Websites: http://www.kattengedragstherapie.nl http://www.kattengedragcentrum.nl Forum: http://kattengedrag.forumup.nl E-mailadressen: info@kattengedragstherapie.nl kattengedragstherapie@gmail.com (voor grote bestanden: foto’s en filmpjes) Cursusinformatie en inschrijvingen: info@kattengedragstherapie.nl Skype: kattengedragstherapie.nl (op afspraak) Katten Advies Lijn telefonisch spreekuur: 020 - 4160883 (dinsdag van 17.00-18.00 uur) Kattengedragsadviesbureau: 020 - 3308780 Katten Cursus Centrum: 020 - 4160547 Spoed: 06 - 43477941 U kunt natuurlijk ook altijd sms’en naar deze nummers. Website Kattenoppasservice: http://www.kattenoppasservice.nl Telefoonnummer Kattenoppasservice: 020 - 4230947
Het Kattengedragsadviesbureau is een Aequor erkend leerbedrijf
9