Ons 02 2014 by KBO-Brabant

ons Magazine voor senioren

nummer 2

februari 2014

‘Wij gaan altijd

zingend het nieuwe jaar in’

Nieuwe serie!

Brabanders van weleer

Boeiende verhalen

uit de Eerste Wereldoorlog

Toon Hoefnagels:

Doen:

Vrijwilligerswerk in het buitenland

‘Brownies & Downies is mijn favoriete lunchroom’

Project1:Layout 1 25-1-2014 14:36 Page 1

Advertentie

20 jaar

Schitterende en betaalbare 50-plus autovakanties op toplocaties! 235,-

199 ,95 p.p.

5-DAGEN ALLES-INCLUSIEF SAUERLAND INBEGREPEN:

Schlosshotel Sophia

ALLE CONSUMPTIES GRATIS dagelijks van 17.00 - 24.00 uur (koffie-thee-frisdrank-vruchtensap-bier-jenever-wijn-apfelkorn)

* ontvangst met koffie en gebak * 4x overnachting * 4x uitgebreid ontbijtbuffet * 4x warme lunch * 4x een uitstekend 3-gangendiner * leuke dagtocht per luxe touringcar * rondvaart over de Diemelsee * avondwandeling * Magic Wobo Show * gezellige avond met live muziek * bingo of casinoavond * GRATIS info- en uitstapjesboekje met

Schlosshotel Sophia, Bad Wünnenberg / Bleiwäsche, beschikt over moderne kamers voorzien van bad / douche, toilet, flatscreen-tv met Nederlandse zenders, fohn en gratis WiFi. Alle kamers zijn per lift bereikbaar en beschikken over een eigen balkon!

Hotel Marleen

keuze uit meer dan 50 GRATIS uitstapjes

* GRATIS gebruik e-bikes p. p. S le c h ts € 1 9 9 ,9 5

Hotel Marleen bevindt zich in een natuurschoon park met prachtige vijver op slechts 200m van het centrum van Siedlinghausen (tussen Winterberg en Olsberg). Ons hotel beschikt over moderne kamers voorzien van balkon, bad / douche, toilet, flatscreen-tv met Nederlandse

AANKOMSTDATA 5 maart, 9 maart, 13 maart, 17 maart, 21 maart, 25 maart en 29 maart

Voor aankomstdata APRIL & MEI: zie onze website!!! www.sauerlandhotels.nl 0049 - 2953-96 26 580 (NL-s gesproken) geen boekings- en reserveringskosten / geen 1-persoonstoeslag

welkom!

Colofon

Redactie KBO-Brabant Nadzja van der Knaap, Madelon Mouw (a.i.), Truus Noij, Wilma Schrover Redactieadres Postbus 3240 5203 DE ’s-Hertogenbosch (073) 644 40 66 ons@kbo-brabant.nl Concept en realisatie mooi mag., Velp, Fabiënne Lansink, Pauline Mulder, Susanne Mullenders, www.mooimag.com Vormgeving Twin Media B.V. , Culemborg, Kristel Guit Advertenties Multor Media B.V., Arnhem, Richard Onnes (026) 376 34 69 richardonnes@multormedia.nl KBO-Brabant draagt op geen enkele wijze verantwoordelijkheid voor advertenties/bijsluiters in Ons. Lithografie Willem Grafische Bewerkingen, Halle Druk en afwerking Habo DaCosta, Vianen Lidmaatschap Indien u een lidmaatschap bij de KBO in Brabant wilt aangaan of opzeggen, dan kunt u terecht bij het secretariaat van uw lokale KBO-Afdeling. U vindt de adres gegevens op www.kbo-brabant.nl. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd en/of openbaar gemaakt zonder KBOBrabant daar vooraf van in kennis te stellen. Het toesturen van foto’s en teksten impliceert toestemming tot publicatie in Ons. Maar dit betekent niet dat toegestuurde foto’s en teksten automatisch geplaatst worden.

Beeld: Roy Lazet

JAARGANG 4 NR. 2 - 2014 Ons is een uitgave van KBOBrabant en wordt 11 keer per jaar toegestuurd aan de 132.000 leden. Een gesproken versie van Ons is te bestellen bij KBO-Brabant (zie redactieadres). ISSN 2211-5277

Vertrouwen op eigen kracht Wetenschappers en organisatieadviseurs waarschuwen al jaren voor de afnemende animo van mensen om lid te worden van een vereniging. Van andere seniorenbonden ontvangen wij alarmerende berichten over een teruglopend ledenaantal, maar als KBO-Brabant weten we ons goed te handhaven en dat is vooral een verdienste van onze 300 lokale KBO-verenigingen. Onze succesformule? Groot worden door klein te blijven. Om ons ledenaantal op peil te houden, kunnen we niet achterover leunen. Onze leden zijn weliswaar trouw, maar willen wel waar voor hun contributiegeld. Bovendien kampt een seniorenbond nu eenmaal meer dan andere verenigingen met natuurlijk verloop. Met aansprekende diensten en activiteiten spelen de lokale KBO-verenigingen in op uw uiteenlopende behoeften. Ook wordt er stevig aan de weg getimmerd om uw belangen te behartigen richting een steeds belangrijker wordende gemeentelijke overheid. Als KBO-Brabant proberen we onze lokale Afdelingen te ondersteunen, bijvoorbeeld met een ledenadministratie-, een boekhoud- en een websitesysteem, cursussen, informatie, voorlichting, verzekeringen voor bestuurdersaansprakelijkheid en rechtsbijstand, een vrijwilligersverzekering, een onderscheidingensysteem. Kortom: producten en diensten die voor het gemiddelde lid niet zo zichtbaar zijn, maar uiterst nuttig en voor een individuele afdeling nauwelijks te realiseren. U kent ons vooral door Ons, door de wijze waarop wij uw belangen behartigen, de berichten in de pers daarover en bijvoorbeeld door collectieve voordeelregelingen op het gebied van reizen, zorgverzekeringen en nu ook energie. Het contributiebedrag wordt weliswaar in één keer geïnd, maar omvat dus uw lidmaatschap van twee met elkaar verbonden verenigingen. Desondanks betaalt u als KBO-lid een stuk minder dan de leden van centraal geleide seniorenverenigingen. Maar dat alles is toch niet voldoende om te groeien. Soms moet er gewoon een ledenwerfactie worden uitgevoerd en in Odiliapeel weten ze hoe dat moet. Odiliapeel telt 2.035 inwoners en een KBO-vereniging met tot voor kort 240 leden. Dat moesten er meer kunnen worden, vond het bestuur. Met een gerichte ledenwerfcampagne wist KBO-Odiliapeel zijn ledenaantal te verhogen naar 372. Een groei van 55% in vier maanden! Stelt u zich eens voor dat we zulke acties in heel Noord-Brabant zouden uitvoeren..… Tegen de zomer zouden we zomaar de grootste seniorenbond van Nederland zijn. Hoezo zijn verenigingen op hun retour? Frans Slangen, voorzitter KBO-Brabant

ons 3

Advertentie

Onbezorgd. Daar zorgen wij graag voor.

Als uw partner, ouders of andere naasten minder goed voor zichzelf kunnen zorgen, bent u de eerste die bijspringt. Met alle liefde. Toch kan er een moment komen dat uw hulp niet meer voldoende is. ZuidZorg helpt u dan graag. Met onze professionele zorg kan uw partner, vader of moeder toch thuis blijven wonen. Op een manier die bij jullie past. En dat geeft rust. ZuidZorg is er graag voor u met: • Hulp in de huishouding • Hulp bij de lichamelijke verzorging • Verpleging thuis • Personenalarmering • Thuisbegeleiding: voor meer grip op het huishouden of financiën

• Maaltijden thuis • Voedings- en dieetadvies • Handige hulpmiddelen • Praktische cursussen

Meer informatie op www.zuidzorg.nl of bel 040 2 308 408

inhoud

Magazine voor senioren

LEZEN

10 Noord-Brabant van 1914 tot 1918 Met vluchtelingen of soldaten in huis hadden veel mensen nog nauwelijks privacy 18 Schuilen in het ‘proathuis’ KBO Achtmaal trotseert weer en wind 26 Senioren met een missie Werkvakanties zijn populairder dan ooit 30 Ons kloppend hart Champagne en optredens bij KBO Aarle-Rixtel 35 ‘Ik heb er meer dan honderd’ Gerard Timmers is dolgelukkig met zijn duiven 44 Brabants trots Historisch portret van Vincent van Gogh

ONS BELANG 15 Dossier brandveiligheid De risico’s én voorzorgsmaatregelen op een rij 22 Voordelige energie Sluit u aan bij Ons energiecollectief! 39 Notaris Geen kinderen, wel een testament? 41 Gezondheid Ongemakkelijk: prostaatproblemen 48 Gouden duo Truus (56) is de mentor van Leo (91)

44 26

EN VERDER 6 Schrijf ons! 32 Ontspanning 34 Ons voordeel 37 Recht 47 Fotoalbum 50 Smakelijk eten 52 Puzzel mee en win! 55 Op zoek naar…

Speciaal voordeel voor lede n! Kijk op pagina 34

ons 5

Reageren op artikelen in Ons? Stuur uw reactie naar KBO-Brabant, t.a.v. redactie Ons, Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch. Mailen kan natuurlijk ook: ons@kbo-brabant.nl. Vergeet niet uw naam, adres en woonplaats te vermelden.

Schrijf

Goed nieuws voor automobilisten Automobilisten van 70 jaar of ouder moesten zich tot voor kort nog elke vijf jaar laten keuren. Sinds 1 januari van dit jaar is de keuringsleeftijd echter verhoogd naar 75 jaar. Door deze maatregel kunnen oudere automobilisten besparen op de kosten die bij een keuring komen kijken. Denk daarbij aan een bezoek aan de keuringsarts of het formulier van de Eigen verklaring. De verhoging van de keuringsleeftijd geldt voor alle bestuurders. Voor mensen met een medische indicatie blijft de rijbewijskeuring verplicht bij verlening van het rijbewijs.

Gemeenteraadsverkiezingen Helmond Alle Helmondse senioren, of ze nu lid zijn van een seniorenvereniging of niet, zijn op donderdag 13 maart om 13.00 uur welkom in het TOV-gebouw aan de Azalealaan 40. Dan organiseert het Verenigd Bonden Overleg Helmond (VBOH) een bijeenkomst met alle politieke partijen die meedoen aan de gemeenteraads verkiezingen in Helmond. De centrale vraag van deze middag is: ‘Wat staat er in de verschillende verkiezingsprogramma’s over senioren?’. De partijen presenteren kort de relevante punten van hun partijprogramma, daarna wordt hen een aantal stellingen voorgelegd. De presentatie ligt in handen van Ton Verlind. Toegang is gratis.

Wie herkent deze Mariakapel op het schilderij van J. Pauwels? Mogelijk staat de kapel in Brabant. KBO-lid I.Th. Bertels ontvangt graag uw tip via bertelsvaart@hetnet.nl. Een reactie per post kan ook: Trompetterstraat 8, 5361 ER Grave.

In memoriam Op 31 december is totaal onverwachts Jacques van der Meer, oud-voorzitter van KBO-Kring Eindhoven, overleden. Jacques stond in Eindhoven aan de basis van het huidige VOA-project en was tot het allerlaatst actief als vrijwillige ouderenadviseur. Jacques was meestal aanwezig op de Terugkomdagen en viel vooral op door

ons 6

zijn enorme betrokkenheid en drive om op te komen voor kwetsbare ouderen. Hij schuwde er niet voor om in voorkomende gevallen de publiciteit op te zoeken of zijn persoonlijke netwerk in te zetten om zo voor individuele hulpvragers zaken geregeld te krijgen. Wij zullen Jacques missen en wensen zijn nabestaanden heel veel sterkte met het verwerken van dit plotselinge verlies.

ons! Wist u dat … er ook een gesproken versie is van Ons? U kunt deze kosteloos aanvragen via mmouw@kbo-brabant.nl of (073) 644 40 66. Vermeld bij uw aanvraag uw naam, adres, postcode, woonplaats en telefoonnummer. In het vervolg ontvangt u dan naast het papieren magazine ook een cd thuis.

‘ Campagne voeren is veel met mensen praten’ Cees Jaspers (63) is voorzitter van KBO-Kring Markiezaat, voorzitter/secretaris van KBO Ossendrecht en fractievoorzitter van de PvdA in Woensdrecht. Er breken spannende tijden voor hem aan: zal het aantal zetels van zijn partij tijdens de gemeenteraadsverkiezingen op 19 maart van drie naar vier stijgen? Hoe lang bent u al actief binnen de lokale politiek?

‘Ik ben in 1986 begonnen als gemeenteraadslid. Vervolgens ben ik opgeklommen tot fractievoorzitter en lijsttrekker. Van 2006 tot 2010 was ik wethouder.’

Een dikke pluim voor…

Marlies Scheepens-van Dijk

Wat zijn de speerpunten van uw partij als het om senioren gaat?

Marlies Scheepens-van Dijk neemt na zeven jaar afscheid als vrijwilligster van KBO-Brabant. In 2009 verliet zij na drie productieve jaren het Algemeen Bestuur. Gedurende haar bestuursperiode was Marlies regiocontactbestuurder voor Midden Brabant en aandachtsbestuurder/interim-voorzitter van de werkgroep Identiteit & Zingeving. Na haar uittreden uit het Algemeen Bestuur bleef Marlies als voorzitter verbonden aan de werkgroep. Ook in die functie was de betrokkenheid van Marlies goed merkbaar. Met hart en ziel zette zij zich in voor de katholieke identiteit van KBO-Brabant en ze vervulde een prominente rol in de film Met hart en ziel over de vrijwilligers van KBO-Brabant. Ze deed dit vanuit de overtuiging dat geloof nog steeds, of misschien wel juist nu, voor veel mensen van wezenlijk belang is. Voor haar warmte, inzet en openhartigheid verdient Marlies onze pluim!

‘We willen graag dat de twee verzorgingshuizen in Putte en Huijbergen die de komende jaren gesloten worden, gebruikt gaan worden voor begeleid wonen. En omdat er nu alleen openbaar vervoer in de regio is tijdens de spits en niet daarbuiten, willen we een nieuwe gemeentelijke vervoersdienst. Het idee is om oproepbare busjes in te zetten, met behulp van vrijwilligers vanuit de Brede Welzijnsinstelling.’ Hoe bereiden jullie je voor op de verkiezingen?

‘Door campagne te voeren; dat doen we door met een geluidswagen rond te rijden, folders te verspreiden, posters te plakken, mee te doen aan discussieavonden en véél met mensen te praten!’

Bedankt! Oud in Afrika en KBO-Brabant bedanken de eerste KBO’ers voor hun giften voor het staarproject Oog om Oog. Meer weten? ‘Like’ Oud in Afrika op Facebook.

ons 7

Advertentie

schrijf ons

Medezeggenschap over onze pensioenen Tot voor kort hadden gepensioneerden nauwelijks een stem in de pensioenorganen. Vreemd als je bedenkt dat gepensioneerden naast hun AOW voor hun inkomen vooral van hun pensioen afhankelijk zijn. Daarom heeft de overheid in 2013 bij wet besloten om gepensioneerden meer invloed te geven in besturen van pensioenfondsen. Seniorenverenigingen mogen kandidaten voordragen, die via democratische verkiezingen een plek in de besturen kunnen bemachtigen.

verkiezingen, draait hij al sinds 8 november mee bij het APB. Informatie over de verkiezingen vindt u op onze website www.kbo-brabant.nl. Daarnaast zullen mensen die aangesloten zijn bij het ABP ook direct worden geïnformeerd.

Even voorstellen: Frans Monchen

‘In mijn werkzame leven was ik controller/hoofd Financiën en heb daar ervaren hoe binnen de overheid met financiën wordt omgegaan en hoe ik goed toezicht kan uitoefenen. Momenteel ben ik voorzitter van KBO Afdeling Oisterwijk en voorzitter van KBO Kring Hilvarenbeek. Ik wil er vooral voor de leden zijn. Ik luister goed en vertaal signalen naar beleid voor het pensioenfonds.’

ABP Verantwoordingsorgaan De verkiezingen voor het Verantwoordingsorgaan ABP, een van de grootste pensioenfondsen, vinden van 11 tot 28 maart plaats. Het Verantwoordingsorgaan draagt de leden van de Raad van Toezicht voor. Verder moet het bestuur voor een aantal belangrijke besluiten eerst advies aan het Verantwoordingsorgaan vragen, zoals de hoogte van de pensioenuitkeringen, toepassing van de indexering of terugdraaien van de korting. Bovendien beoordeelt het Verantwoordingsorgaan jaarlijks het bestuur. Voor deze belangrijke positie draagt KBO-Brabant zijn kandidaat Frans Monchen voor. Vooruitlopend op de

In memoriam Helaas hebben wij afscheid moeten nemen van Gerard Donkers, oud-Kringvoorzitter Veldhoven. Na een kortstondige ziekte is Gerard op 17 januari op 71-jarige leeftijd overleden, deze verenigingsman in hart en nieren: erevoorzitter van het Veldhovens Muziekkorps, erebestuurslid van de Brabantse Bond van Muziekverenigingen en onderscheiden met de gouden speld met briljant door KBOBrabant. Gerard stond aan de wieg van het belangrijke onderzoek dat is

verricht naar het maatschappelijk rendement van seniorenverenigingen in Veldhoven, later door KBO-Brabant uitgebreid naar de hele provincie. Ook was Gerard mede-oprichter van de Seniorenraad Veldhoven. We zijn Gerard veel dank verschuldigd voor zijn grote bijdrage aan de professionalisering van de belangenbehartiging van senioren. We verliezen in hem een kundig bestuurder, een bouwer en bovenal een goede vriend.

ons 9

Tekst: Fabiënne Lansink | Beeld: Roy Lazet

Theo Cuijpers (65) maakte samen met twee Belgische collega’s deel uit van het redactieteam van het boek ‘De Groote Oorlog’ in het klein. Cuijpers was jarenlang leraar geschiedenis en werkte de afgelopen acht jaar bij Erfgoed Brabant.

Boe bestell k en? Kijk o pagina p 34

Theo Cuijpers:

‘Noord-Brabant stond in de

Eerste Wereldoorlog op z’n kop’ Dit jaar is het precies honderd jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog uitbrak. Erfgoed Brabant verzamelde, bewerkte en bundelde negentig verhalen over die tijd tot een prachtig boek: ‘De Groote Oorlog’ in het klein. Theo Cuijpers werkte mee aan de totstandkoming van het boek en weet daarom als geen ander dat óók in Nederland de oorlog voelbaar was.

et is een week voor zijn afscheid bij Erfgoed Brabant, maar Theo Cuijpers neemt nog graag de tijd voor een interview over het boek ‘De Groote Oorlog’ in het klein. ‘Dit boek is een mooie afsluiter van mijn werkzame leven. Ik hoop dat het mensen zal enthousiasmeren om hun verhalen te delen. We moeten de geschiedenis met z’n allen bewaren.’ Waarom nu nog een boek over de Eerste Wereldoorlog? ‘De heemkundekringen in de drie Nederlandstalige Brabantse provincies – Antwerpen, Vlaams-Brabant en Noord-Brabant – komen regelmatig bij elkaar. Om onze samenwerking concreet te maken, zochten we een gezamenlijk project. Met het jaar 2014 in het vooruitzicht leek een boek over de Eerste Wereldoorlog ons een goed idee. Voor zowel België als Nederland was dat een tragische gebeurtenis. Natuurlijk beseften we dat er al

veel is geschreven over wat in België De Grote Oorlog wordt genoemd en daarom kozen we voor een specifieke invalshoek: de ervaringen van de gewone man. Het dagelijks leven van de Brabanders stond tussen 1914 en 1918 compleet op z’n kop. Nederland was neutraal in die oorlog, maar toch veranderde ook hier enorm veel. De export liep terug, er was voedselschaarste en door het in huis nemen van vluchtelingen en soldaten hadden velen nauwelijks nog privacy.’ Welke onderwerpen keren veel terug in de verhalen in het boek? ‘In de verhalen uit Noord-Brabant zie je drie belangrijke thema’s: vluchtelingen, de dodendraad en de inkwartiering. In het begin van de oorlog kwamen er ongeveer een miljoen Belgische vluchtelingen de grens over. Een groot deel van hen zocht onderdak in Noord-Brabant. Scholen, ziekenhuizen en kerken deden dienst als tijdelijk onderkomen en er stonden

ons 11

De ‘dodendraad’ bij Goirle

grote gaarkeukens op de markt om alle mensen te kunnen voeden. Speciale comités zorgden voor het onderbrengen van de vluchtelingen. Velen kwamen terecht bij gezinnen. Die kregen daar een vergoeding voor van de overheid: voor rijke vluchtelingen een hoger bedrag dan voor de armen. Veel Belgen keerden gelukkig na een aantal maanden weer terug; iedereen wilde graag naar zijn huis en familie en de Duitsers hadden gegarandeerd dat ze de Belgische burgers niks zouden aandoen. Toch bleven er nog zo’n 100.000 mensen en dat had een grote impact. Speciaal voor de vluchtelingen werden vluchtoorden gebouwd. In Uden werd in 1915 zo’n kamp opgericht voor ongeveer 10.000 mensen. De middenstand van Uden was daar blij mee, want in een tijd van armoede en schaarste betekenden extra inwoners ook extra klandizie. De voorzieningen in het vluchtoord waren goed. Zo was er bijvoorbeeld elektra, iets wat in die tijd nog weinig huishoudens hadden.’ De opkomst van elektriciteit zorgde ook voor de beruchte ‘dodendraad’. Wat weet u daarover? ‘In 1915 bouwden de Duitsers op de grens van Nederland en België, van Vaals tot Knokke, een dubbel hek met stroom erop. Het hek zorgde voor heel wat doden en gewonden, ook onder burgers. Mensen op weg naar familie in België probeerden eronderdoor te gaan, en ook voor smokkelaars vormde het een obstakel. Omdat elektriciteit in die tijd nog ongebruikelijk was, waren veel mensen onvoorzichtig. De gevaren van hoogspanning waren toen nog niet algemeen bekend.’

ons 12

Hoe hebben de Noord-Brabanders de inkwartiering van soldaten ervaren? ‘Uit heel Nederland werden soldaten naar de grensstreek met België gestuurd om te helpen het land en de neutraliteit te verdedigen. Tilburg herbergde zo’n 20.000 militairen in scholen, fabrieken en bij boeren. Officieren en kaderleden vonden gewoonlijk huisvesting bij particulieren thuis. Er zijn nog veel foto’s met daarop het gezin samen met de soldaten voor het huis. Dergelijke portretten werden in die tijd veel gemaakt. De komst van de soldaten zorgde soms voor ongewone gebeurtenissen. Zo preekte in Alphen onder Tilburg een dominee uit het noorden van het land in het Fries. En een man in Oisterwijk gebruikte Belgische sigarenmakers die de oorlog ontvluchtten, om te werken in zijn sigarenfabriek.’

Gaarkeuken op de markt in Bergen op Zoom

e soldaten

Gezin met ingekwartierd

interview

Herinneringen uit Ieper Veerle Merlevede (65) uit Breda heeft Vlaamse wortels. Zij en haar familie groeiden op in het westen van Vlaanderen, een gebied dat tijdens De Groote Oorlog – in tegenstelling tot Brabant – wél volop in de frontlinie lag. De herinneringen van haar opa en haar vader aan de Eerste Wereldoorlog zijn haar dierbaar.

Hoe veranderde het dagelijks leven nog meer? ‘Het boek staat vol met voorbeelden. Aardappels waren bijvoorbeeld niet meer verkrijgbaar. Nederland importeerde altijd steenkool uit Duitsland en de Duitsers wilden de steenkool op een gegeven moment alleen nog ruilen voor aardappels. De Nederlanders moesten daarom aan de rijst en dat waren ze niet gewend! En het brood dat de overheid uitdeelde was bruin, terwijl wit in die tijd een hogere status had. Mensen waren toch wat conservatief. Dat zag je ook in het katholieke Udenhout waar een strenge pastoor de scepter zwaaide. Totdat de Belgische vluchtelingen en veel ingekwartierde soldaten in het dorp verschenen en de orde verstoorden. Zij waren liberaler en hielden wel van vertier in de stad. Over het grensplaatsje Reusel bestaan ook mooie verhalen. De huisarts die daar werkte, woonde in Arendonk, net over de grens in België en dat leverde in eerste instantie problemen op. Later werd hem toch toegestaan om zijn Nederlandse patiënten te behandelen. Ook de boeren uit Reusel kwamen in moeilijkheden. Door een jachtverbod langs de grens, ingesteld uit angst dat kogels in België terecht zouden komen, trok al het wild uit België naar Nederland en verwoestte daar de gewassen. De walnotenbomen in Reusel moesten er ook aan geloven. Van walnotenhout kon je de beste geweerkolven maken en dus werden alle bomen gekapt. Inclusief die in de tuin van de burgemeester!’

‘Mijn vader is nu 102 jaar. Zijn jeugd in Geluveld, 7 kilometer van Ieper, heeft hem voor het leven getekend. Hij vluchtte als peuter samen met zijn ouders en de rest van het gezin naar Frankrijk. In 1920 keerden ze terug. Het hele dorp was verwoest, alleen een zuilvoet van de kerk stond nog overeind. De jaren van wederopbouw waren erg zwaar. Mensen woonden in barakken en verzamelden op de velden koper, lood en ijzer uit het oorlogsafval. Ook mijn vader liep als jongetje te struinen naar materialen die geld opleverden. Mijn opa hielp als hoofdonderwijzer dorpsgenoten die alles kwijt waren, met allerlei administratieve rompslomp. Stress en spanning werden hem uiteindelijk fataal: hij overleed al op 43-jarige leeftijd. De verhalen van mijn vader en opa zijn in onze familie heel belangrijk. Mijn vader heeft stamboomonderzoek gedaan en daarbij ook een levensbeschrijving gemaakt. Op die manier zijn veel herinneringen bewaard gebleven. Mijn vader woont nog in België en voor mij is de Westhoek ook altijd mijn thuis gebleven. Op mijn vijftigste verjaardag zijn we met mijn vader en moeder en onze kinderen naar het In Flanders Fields Museum in Ieper gegaan. Het Speciaal v was voor mijn vader heel o leden vanor emotioneel, maar ook mooi KBO-Brab met Effewant: om zijn ervaringen te delen. e naar Iepe g Alle generaties in onze familie r hebben belangstelling voor Kijk op pagina 34 dit stukje geschiedenis.’

De lokale, persoonlijke verhalen maken het boek bijzonder. Denkt u dat juist daarom mensen het boek graag zullen lezen? ‘Ja, ik denk dat men nu meer interesse heeft in het leven van de gewone man. Vroeger was alleen dat wat in de hogere kringen gebeurde van belang. Dat is veranderd. We wilden daar met dit boek op inspelen; het is geen complete, wetenschappelijke beschrijving van Brabant in de Eerste Wereldoorlog, maar een inkijkje in het leven van toen.’

•

ons 13

Advertentie

OTOlIfT uw onopvallende traplift

1. Uw leuning blijft 2. Brede kant trap blijft vrij 3. Montage op uw treden 4. Supercompacte stoel

■

Direct vanaf de Nederlandse fabriek

■

Levertijd vanaf één week

■

Marktleider in Nederland

■

STUUR MIJ DE GRATIS BROCHURE INCLUSIEF DVD

Alle keuze in trapliften, van occasion tot nieuw

Eigen service netwerk met 24/7 landelijke dekking Ook huur mogelijk

Bel gratis 0800 444 777 1

Ik heb een rechte trap

voor een gratis thuisadvies of bekijk

Ik heb een trap met bochten Naam

uitgebreide films op www.otolift.nl

Adres Postcode/plaats

Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Otolift Antwoordnummer 17014, 2810 VK Bergambacht

ONS02/2014

Telefoon

Otolift. Betrouwbaar familiebedrijf sinds 1891

wonen

eid iligh e brandv r e ossi D

In vuur en vlam

en rookmelder? Jaja, zou eigenlijk een goede zaak zijn… Dat hoort Piet Veuger maar al te vaak. Hij is specialist brandpreventie bij de Brandweer Brabant-Noord en is onvermoeibaar bezig mensen te wijzen op brandrisico’s in huis. En hen aan te sporen de nodige maatregelen te nemen. Brand in huis is letterlijk levensgevaarlijk: in Nederland overlijden jaarlijks ongeveer zeventig mensen door woningbrand. Weliswaar veel minder dan in het verkeer, maar wel relatief veel ouderen: zo’n vijftig van die zeventig mensen zijn 55 jaar of ouder. ‘Waarom oudere mensen meer risico lopen, wordt momenteel onderzocht’, zegt Veuger. ‘Wellicht heeft het ermee te maken dat

‘De tv gaat niet meer op stand-by’ Antoon Poppeliers (77), voorzitter van KBO Hapert en het KBO-cluster Bladel, bezocht in het najaar een voorlichtingsbijeenkomst van de brandweer in zijn woonplaats. ‘Veel mensen denken dat ze hun zaakjes prima voor elkaar hebben. Maar een klein vuurtje kan in een paar minuten een vlammenzee worden, dus je kunt niet voorzichtig genoeg zijn. Wij wonen in een vrij nieuw huis en hebben dus wel rookmelders, maar bijvoorbeeld geen blusdeken. Die wil ik nu wel gaan aanschaffen, voor een eventuele kleine keukenbrand. En wat ik verder van de bijeenkomst heb meegekregen: nooit de tv op stand-by. Dat deden wij altijd wel, lekker makkelijk. Maar nu ik de risico’s ervan ken, gaat de tv altijd écht uit. Je hoort op zo’n bijeenkomst best veel dingen die je eigenlijk al weet: niet roken in bed, wees voorzichtig met elektrische dekens en wasdrogers. Maar het is toch heel goed als die kennis weer even wordt opgefrist. Dat maakt je alert. Daarom vind ik dat iedere Afdeling of ieder cluster zo’n voorlichtingsbijeenkomst zou moeten houden.’ Afdelingen kunnen voor meer informatie contact opnemen met hun regionale brandweer.

Tekst: Berber Bijma

Een kaars in de vensterbank, de droger al een paar weken niet schoongemaakt of het koffiezetapparaat vergeten uit te zetten: de oorzaak van woningbrand is vaak een kleinigheid. Maar de gevolgen zijn immens en treffen relatief vaak ouderen. Daarom hamert de brandweer erop: vermijd risico’s en neem voorzorgsmaatregelen voor als het tóch misgaat.

ouderen gemiddeld vaker een foutje maken met koken, bijvoorbeeld door met hun mouw in het vuur te hangen, of wat vaker vergeten dat een apparaat nog aan staat of een kaarsje nog brandt. Bovendien: áls er brand is, kunnen ouderen vaak minder snel het huis uit komen dan jongere mensen.’

Kaarsje Alle reden dus om senioren bewust te maken van brandrisico’s in huis en maatregelen die daartegen te nemen zijn. De Brabantse brandweer deed dat afgelopen najaar onder meer door voorlichting te geven bij KBO-Kringen. ‘Mensen doen vaak dingen omdat ze dat al jaren zo doen. Bijvoorbeeld in de donkere maanden een kaarsje in de vensterbank, terwijl de vitrage daar vlakbij hangt. Met voorlichtingsbijeenkomsten proberen we

Hoe voorkom ik brand? 1. Zet elektrische apparatuur uit na gebruik. 2. Gebruik apparatuur volgens de gebruiksaanwijzing: maak de droger na iedere keer schoon, zet het strijkijzer niet op brandbare voorwerpen en vouw een elektrische deken niet te vaak op. 3. Pas op met geisers in oude huizen: ze kunnen een steekvlam veroorzaken als u bijvoorbeeld schoonmaakmiddelen met ontvlambare dampen door de gootsteen spoelt. 4. Gebruik het gezonde boerenverstand om brandrisico’s vast te stellen: staat er bijvoorbeeld een kaars dicht bij de gordijnen, of in een brandbaar bloemstukje?

ons 16

Rookmelders: een eenvoudige en goedkope maatregel

die levens kan redden. In nieuwbouwhuizen zijn ze verplicht!

mensen een spiegel voor te houden: kijk eens naar wat je iedere dag doet en vraag je serieus af of dat wel veilig is.’ Vrijwel alle elektrische apparaten in huis kunnen brand veroorzaken, met de wasdroger op nummer 1. Veuger: ‘Ongeveer de helft van alle woningbranden wordt veroorzaakt door een oververhitte wasdroger. Die oververhitting ontstaat als mensen de pluizenfilter niet iedere keer schoonmaken. De pluizen worden steeds warmer en op een gegeven moment vliegen ze in brand. Eigenlijk is het onvoorstelbaar dat mensen zo’n droger niet na ieder gebruik schoonmaken. Je loopt er grote risico’s mee.’

Stekker eruit Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld een strijkijzer of een koffiezetapparaat. ‘Zet ’m uit als je ’m niet gebruikt’, adviseert Veuger. ‘Liefst met de stekker uit het stopcontact.’ Wie een elektrische deken gebruikt, moet die niet te vaak opvouwen. De deken wordt verwarmd door allemaal kleine stroomdraadjes, die door veelvuldig opvouwen kunnen breken en voor kortsluiting kunnen zorgen. In het algemeen geldt: hoe nieuwer de huizen en de apparatuur, hoe kleiner het risico op brand is. Zo levert het bij moderne televisies geen gevaar op om ze op stand-by te laten staan; vaak hebben ze

wonen

zelfs geen uit-knop meer. ‘Oudere tv’s, die nog een rood lichtje én een uit-knop hebben, moeten wel degelijk uitgezet worden’, zegt Veuger. ‘Bij het rode lichtje kan zich stof verzamelen, dat te heet kan worden.’

Brand en vergeetachtigheid Vergeetachtigheid of beginnende dementie verhoogt het risico op woningbrand. Merkt u bij uzelf dat u bijvoorbeeld weleens een gaspit laat branden of een kaarsje vergeet uit te blazen, overweeg dan de volgende mogelijkheden: 1. Zorg voor genoeg rookmelders. Het Rookmelderteam van de Nederlandse Brandwonden Stichting kan ze eventueel voor u plaatsen. Kijk op www.brandwondenstichting.nl of bel (0251) 27 55 90. 2. Verruil het gasfornuis voor een inductieplaat of stap over op tafeltje-dekje. 3. Overweeg de aanschaf van apparaten die na een tijdje vanzelf uitgaan. Dat is onder meer mogelijk bij koffiezetapparaten. 4. Brandt geen kaarsen meer in huis, maar gebruik sfeerlampen of waxinelichtjes op batterijen.

Preventie Naast goed gebruik van elektrische apparatuur is het belangrijk om maatregelen te nemen voor als het wel misgaat. Rookmelders zijn in nieuwbouwhuizen inmiddels verplicht, maar zitten nog lang niet in alle oudere huizen. Een eenvoudige en goedkope maatregel die levens kan redden. ‘Mensen met een rookmelder komen er niet altijd ongeschonden af, maar ze worden wel altijd eerder gewaarschuwd bij brand. Je hebt dus een veel grotere kans om goed buiten te komen.’ Voor slechthorende en dove mensen zijn er rookmelders die een seintje kunnen geven aan lampen in huis, die bij brand gaan flitsen. Of aan een ‘trilpad’ die onder het hoofdkussen ligt en bij brandgevaar gaat trillen. ‘Er zijn zorgverzekeraars die dergelijke apparatuur vergoeden’, weet Veuger.

Woningbrand treft

relatief veel ouderen. Zo’n 70 % is ouder dan 55 jaar

Wat te doen bij brand? 1. Stel uzelf en eventuele huisgenoten of huisdieren in veiligheid. 2. Houd het gezicht zo dicht mogelijk bij de grond als er al rook in huis is; rook gaat omhoog. 3. Bel de brandweer pas als u veilig buiten staat.

Blusdeken Regel 1 bij brand is: stel uzelf in veiligheid. De brand blussen of doven met bijvoorbeeld een blusdeken is alleen een goed idee bij kleine, overzichtelijke vuurhaarden. In alle andere gevallen geldt: denk niet aan foto’s, computers, sieraden of erfstukken, maar zorg dat je buiten komt. De brandweer moet in Nederland volgens de wet in acht tot twaalf minuten bij een brand aanwezig zijn. ‘Die eerste acht minuten sta je er dus alleen voor’, zegt Veuger. ‘Jezelf in veiligheid brengen is daarbij het belangrijkst.’

•

ons 17

Koffie langs

Tekst: Laura Thuis | Beeld: Anne Hamers | Illustratie: Anton van Tetering

het Kerkepad Een eigen wandelpad en een eigen ‘proathuis’ langs de route. KBO Achtmaal kreeg het beide voor mekaar en laat Ons vandaag enthousiast meegenieten. ’Als mensen vertellen hoe mooi ze het vinden, dan is het betaald hè? Dát is vrijwilligerswerk!’

oor de Heilige Corneliuskerk in Achtmaal wacht voorzitter Cees Gommers van KBO Achtmaal alle wandelaars geduldig op. We gaan vandaag het Kerkepad lopen, wat voor Cees niet ‘zomaar’ een pad is. Cees: ‘Ik ben opgegroeid in het buitengebied van Achtmaal tussen de Oude Buisse Heide en Wallsteijn. Hier liep het Kerkepad dat het buitengebied met de kerk en het dorp verbond. Ik vond het altijd een geweldig pad, maar vanaf de jaren zestig werd er steeds minder gebruik van gemaakt. Het verkeer raakte meer en meer

ons 18

gemoderniseerd en op een gegeven moment is het pad opgeheven. Ik heb me altijd afgevraagd of het pad niet kon terugkomen. Het is zó mooi. Toen ik tien jaar geleden met pensioen ging, ben ik me er hard voor gaan maken en heb ik een burgerinitiatief ingediend. En nu is het pad dus weer in ere hersteld.’

Niet alleen Als alle wandelaars er zijn, gaan we van start. Langs de kerk lopen we naar de sportvelden van Voetbalvereniging Achtmaal. Na wat lolletjes over en

op pad

Ook naar het Kerkepad?

weer – ‘De derde helft is hier véél belangrijker dan de rest’ – vertelt Cees: ‘Hier ontbrak lange tijd een deel van het oorspronkelijke Kerkepad. Om in het buitengebied te komen, moest je langs de drukke Buntweg. Die is stikgevaarlijk. Het pad dat we nu nemen, is hiervoor in de plaats gekomen.’ Op het nieuwe pad vertellen verschillende KBO’ers hoe blij ze zijn dat het Kerkepad er weer is: ‘Ik loop het dikwijls, het is een mooi rondje’, ‘Er wordt heel veel gebruik van gemaakt’, ‘Ze houden het ook zo netjes bij’, ‘Het is een stukje nostalgie, elk paadje ken je’. Wat bij Cees weer de reactie oproept: ’Als mensen vertellen hoe mooi ze het vinden, dan is het betaald hè? Dát is vrijwilligerswerk! Waarbij ik nog wel wil zeggen dat ik dit natuurlijk niet alleen heb gedaan. Ik heb indertijd een man of vijf om mij heen verzameld om te helpen met het vrijmaken en onderhouden van de paden. En wij hebben alle medewerking gekregen van de

Het Kerkepad (met praathuisje) in Achtmaal is vrij toegankelijk. Start- en eindpunt is de Heilige Corneliuskerk aan de Pastoor de Bakkerstraat 6 in Achtmaal. Tot aan het voormalig buitenverblijf van het echtpaar Roland Holst is de lengte zo’n 3,5 km. Met omloop circa 7,5 km. Meer informatie via www.natuurmonumenten.nl/ kerkepad-achtmaal.

gemeente Zundert en Natuurmonumenten. Anders was het nooit gelukt. Dit stuk langs de voetbalvelden was bijvoorbeeld grond van de gemeente. En iets verderop heeft Natuurmonumenten ervoor gezorgd dat er weer een brug over de Turfvaart kwam: ‘t Vonderke.’

Lust voor het oog We vervolgen de route. Als we op een gegeven moment ‘de gedichtenroute’ kruisen, is dit een duidelijke aanwijzing voor het eindpunt van het oorspronkelijke

ons 19

Assortiment stamppotten speciaal € 28,50 Nu voor s lechts

s Slecht 5 7 per € 4, ijd maalt

Nu met gratis theedoek! Deze aanbieding (art. 3550) bestaat uit: • Boerenkool met gehaktbal • Stamppot zuurkool met runderstoofpotje • Stamppot andijvie met hamlapje • Stamppot zuurkool met rookworst • Hutspot met speklapje • Hete bliksem met braadworst Bij Lekker Thuis Maaltijdservice kunt u kiezen uit ruim 60 voornamelijk Hollandse vriesverse maaltijden, samengesteld naar de richtlijnen van het Voedingscentrum.

Gratis

Bestelbon • Lekker Thuis

JA,

thuisbezorgd door IJspale is

Ik wil graag gebruik maken van de aanbieding. Hierbij bestel ik de 6 maaltijden (art.nr: 3550) voor slechts € 28,50.

De voordelen van Lekker Thuis:

• Deze actie is geldig tot 01-03-2014 • Lekker Thuis maakt telefonisch een afspraak voor het bezorgen. • Betaling bij aflevering. Bij voorkeur d.m.v. pin! (voor uw eigen veiligheid en die van onze bezorger) • Maximaal 1 aanbieding per adres. • Deze aanbieding is niet geldig in combinatie met andere acties of aanbiedingen van Lekker Thuis

√ Gratis thuisbezorgd door IJspaleis √ Gemakkelijk in magnetron of oven √ Vers en gezond √ Geen boodschappen doen √ Niet zelf hoeven koken

Naam:

√ Lekker (en) gemakkelijk

Minder zout Meer groenten Meer variatie Ambachtelijk bereid

√ Niet goed, geld terug

Adres:

ons /1

Postcode:

√ √ √ √

√ Geen abonnement

Plaats: Tel.: Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar: Lekker Thuis Antwoordnummer 191 4700 VB Roosendaal

Kijk voor meer informatie op www.lekker-thuis.nl of bel gratis 0800 - 62258453

Maakt smakelijk eten makkelijk.

op pad

Kerkepad: het voormalige buitenverblijf van dichteres Henriette Roland Holst en haar man, kunstenaar Richard Roland Holst. ‘Het echtpaar Roland Holst liep ook altijd over het Kerkepad’, weet Adrie van Aert. ‘Henriette heeft er zelfs een gedicht over geschreven, Herinnering. Als we even later daadwerkelijk voor het huisje met het atelier staan, snappen we direct waarom ze hier zo graag verbleven. Wat een prachtplek. Adrie: ‘’t Is een lust voor het oog, hè? En als die rododendrons dan allemaal in bloei staan ...’

Eigen praathuisje Dan zetten we koers naar het pas geopende ‘praothuis’: het tweede burgerinitiatief van KBO Achtmaal in korte tijd. Terwijl iedereen in en rond het houten huisje geniet van de aanwezige koffie met speculaas, vertelt initiatiefnemer Toon Hereijgers hoe het allemaal zo gekomen is. ‘Op een vrijwilligersavond van de Parochie Achtmaal bleek vorig jaar geld over van het feest ter ere van het honderdvijftigjarig bestaan. Er was ruimte voor een initiatief met algemeen belang. Tijdens de voorjaarsreis van KBO Achtmaal naar Volendam

omloop

‘t Proathuis

‘t Vonderke

rblĳf voormalig buitenve t echtpaar Roland Hols

r Tu

Sociale betrokkenheid Wa llst eĳn

Oud e Bui sse Hei de

500 m

Achtmaal Heilige Corneliuskerk

kwamen we vervolgens een heel mooi praathuisje tegen. Doordat wij met onze KBO-fietstochten ook regelmatig gebruikmaken van dit soort praathuisjes, ontstond al snel het idee: ‘Zou dit óók niet in Achtmaal kunnen?’ Wat volgde, leek heel erg op het proces van het Kerkepad. Met een tomeloze inzet van KBO’ers, een gemeente die goed meewerkte, Natuurmonumenten die voor het hout zorgde en de middenstand van Achtmaal die sponsorde. En nu staat het praathuisje er dus. Binnen staat te lezen dat KBO Achtmaal hoopt dat het ‘proathuis’ een meerwaarde is voor de leefomgeving van de gemeenschap Achtmaal. En dat er door fietsers en wandelaars van alle windstreken veelvuldig gebruik zal worden gemaakt om er een praatje te maken en even te rusten. En dat allemaal voor een KBO-afdeling met ‘slechts’ 250 leden. Als we naar de kerk teruglopen, praten we daar nog even over door. Is de KBO-Afdeling nu zo actief, zit het in de Achtmalers, is het een combinatie? Cees: ‘Op Achtmaal kan álles, zeggen ze hier in de omgeving. En dat klopt wel. Het zit in onze mentaliteit. We wonen een beetje in een uithoek en zijn daarom gewend samen de schouders eronder te zetten. Daarnaast heerst er grote sociale betrokkenheid.’ Naan van Laerhoven: ‘Mijn ervaring is ook dat Achtmalers veel voor elkaar over hebben. En daarin zit de KBO vervlochten.’

•

ons 21

Vijf vragen over…

Zonne-energie Zonne-energie is onuitputtelijk, milieuvriendelijk en goedkoop. Logisch dat steeds meer Nederlanders zonnepanelen aanschaffen.

Op welke manieren kan gebruik gemaakt worden van de energie van de zon?

Dit hangt onder andere af van het aantal zonnepanelen. Een schatting: één paneel levert circa 220 kWh per jaar op, dus tien panelen geven jaarlijks 2.200 kWh. Bij een energieleverancier kost één kWh gemiddeld 0,23 eurocent. U bespaart dan jaarlijks zo’n 506 euro op uw energierekening.

Tekst: Suzanne Geurts m.m.v. Stefan van der Boom (www.energiebesteding.nl)

De twee meest bekende manieren zijn zonnepanelen en een zonneboiler. Zonnepanelen zetten zonlicht om in stroom voor uw elektrische apparaten. Een zonneboiler zet zonlicht om in warmte, bijvoorbeeld voor het opwarmen van water.

Hoe werken zonnepanelen?

Zonnepanelen bestaan uit zonnecellen van silicium. Dit silicium bestaat uit twee lagen. Dankzij het licht loopt hiertussen een elektrische stroom, die een omvormer vervolgens omzet naar ‘onze’ stroom van 220/230 volt. De meest geschikte daken voor zonnepanelen liggen tussen het zuidoosten en het zuidwesten, waarbij het zuiden het beste resultaat geeft. ’s Middags is daar de zonnestraling het sterkst. Overigens werken zonnepanelen ook prima bij bewolking. Zonnepanelen kunnen zowel op schuine als platte daken worden geplaatst.

Hoeveel bespaar ik op mijn energierekening?

Moet ik te veel opgewekte zonneenergie ‘teruggeven’ aan de energiemaatschappij?

Ja. Dit is het geval als u meer zonne-energie opwekt dan u gebruikt. En is dit verschil hoger dan uw salderingsgrens (de hoeveelheid energie die uw energiebedrijf u levert)? Dan krijgt u een terugleververgoeding, tenzij de energieleverancier zelf met een overschot zit. Dit kan incidenteel voorkomen. Hoe het precies werkt met terugleveren van energie, kunt u navragen bij uw energieleverancier.

ons 22

Waar moet u bij de aanschaf van zonnepanelen op letten?

•K waliteit: vraag verschillende offertes aan en kijk niet alleen naar het aantal zonnepanelen dat u voor een bedrag krijgt. Vergelijk ook de opbrengst: hoeveel kWh levert één m2 op? • Belastingvoordeel: er is geen subsidie meer, maar wel een mogelijkheid om de btw terug te krijgen. Raadpleeg de Belastingdienst voor meer informatie. • Terugverdientijd: plaatst u de zonnepalen zelf, dan is de gemiddelde terugverdientijd zeven jaar. Schakelt u een installateur in? Dan bedraagt dit negen jaar, want expertise inhuren is tenslotte duurder. • Keurmerk: zonnepanelen moeten TUV-keurmerken en het Europese CE-keurmerk dragen. • Garantie: de meeste fabrikanten geven tien jaar fabrieksgarantie.

KBO-Brabant organiseert samen met Energiebesteding BV momenteel een aanbesteding voor de collectieve inkoop van energie. Op de kaart hiernaast kunt u tevens aangeven of u ook interesse heeft in een eventuele collectieve inkoop van andere producten of diensten, zoals zonnepanelen. Wacht dus niet met invullen!

De aanmeldperiode is verlengd tot 17 maart!

Antwoord kaart weg? Vul het in te formuli ressewww.kbo er in op -brabant. nl

Voordelige energie voor leden van KBO-Brabant

BO-Brabant biedt zijn leden een geweldig aanbod: groene energie tegen een zeer scherpe prijs. U kunt nu vrijblijvend uw belangstelling kenbaar maken voor deelname aan ‘Ons Energiecollectief ’. Om dit collectief voor u te organiseren is KBO-Brabant een samenwerking aangegaan met Energiebesteding BV. Dit bedrijf is specialist in collectieve inkoop van energie, maar ook van andere producten zoals zonnepanelen.

dat facturen transparant zijn en dat er een goede overstapservice is.

Aanmelden Vul vóór 17 maart het formulier op www.kbo-brabant.nl in of stuur de antwoordkaart op deze pagina op. U ontvangt dan de best geselecteerde aanbieding voor één of drie jaar. Het is aan u of u de aanbieding accepteert. Geen verplichtingen!

•

Samen sterk Energiebesteding BV bundelt het energieverbruik (stroom en gas) van alle deelnemers zodat er een groot volume ontstaat. Zo kunnen we gunstige tarieven krijgen bij de energieleveranciers. Samen staan we sterk! Naast een goede prijs worden er ook degelijke eisen en kwaliteitscriteria gehanteerd. KBO-Brabant vindt het bijvoorbeeld belangrijk dat de klantenservice niet alleen via internet toegankelijk is maar ook via de telefoon,

Mijn energieverbruik U vindt uw jaarverbruik elektriciteit en gas op uw energie jaarafrekening. Bijvoorbeeld: 2.500 kWh elektriciteit – 1.100 m³ gas. Heeft u overdag een ander tarief dan in de avonduren, dan heeft u een dubbeltarief (piek/dal).

ons 23

Nog eNkele plaatseN beschikbaar

met vele eXtraâ&#x20AC;&#x2122;s! geeN 1-persooNskamertoeslag!

Nog eNkele plaatseN beschikbaar op de siNgle reis halle, vertrek 19 mei! (zie oNs Nr. 1)

Supervoordelige busreizen

Vrijwilligersorganisaties voor senioren Wilt u graag vrijwilligerswerk doen in het buitenland, dan kunt u bij verschillende Nederlandse organisaties terecht. Op de websites van BeMore (www.be-more.nl) en Projects Abroad (www.projects-abroad.nl) krijgt u een idee wat er mogelijk is. Non-profitorganisatie PUM Netherlands senior experts (www.pum.nl) richt zich specifiek op ouderen tussen de vijftig en zeventig jaar die dertig jaar werkervaring hebben. Via PUM kunnen professionele vrijwilligers (senior experts) de kennis en ervaring die zij hebben opgedaan tijdens hun loopbaan, overdragen aan kleine en middelgrote bedrijven in ontwikkelingslanden. Voor kandidaten die op â&#x20AC;&#x2DC;missieâ&#x20AC;&#x2122; willen en door de sollicitatieprocedure komen, betaalt PUM de reiskosten en het bedrijf ter plaatse de verblijfskosten.

op reis

Maak werk van uw vakantie Het is dé manier om kennis te maken met een land en tegelijkertijd iets voor een ander te betekenen: een werkvakantie. Steeds vaker reizen senioren naar het buitenland om vrijwilligerswerk te doen. Maar is dat wel iets voor ouderen? En waarom verkiezen ze dit boven een gewone vakantie?

Tekst: Marlous ten Berge | Beeld: Annelies Kuypers, Jan Erftemeijer, Jan Koeman en Wim Bredewold

e zijn langer fit, gewend om te reizen, of we dromen er al jaren van. Het zijn enkele redenen waarom steeds meer ouderen vrijwilligerswerk in het buitenland doen. Zo ook Hermien Roddenhof (67) en Jeanny van Reuth (65). Hermien: ‘Ik wilde altijd al naar Afrika, maar door mijn werk en gezin kwam het er nooit van. Na mijn pensioen greep ik mijn kans.’ Hermien werkte in een aidskliniek en Jeanny hielp in een kliniek in Bolivia voor mensen met een psychische aandoening. Jeanny: ‘Als je nog werkt, kies je er minder snel voor om tijdens je vakantie ook te werken. Eenmaal met pensioen wilde ik tijdens mijn reis juist de handen uit de mouwen steken.’

Schat aan ervaring Is zo’n werkvakantie niet typisch een jongerenactiviteit? Zeker niet. Veel vrijwilligersorganisaties in Nederland bieden speciale projecten aan voor senioren, waarbij het delen van werken levenservaring met de bevolking in minder ontwikkelde landen centraal staat. Hermien: ‘Mensen in Zuid-Afrika maakten dankbaar gebruik van mijn achtergrond als verpleegkundige. Ik gaf uitleg over wondverzorging en over het tillen van patiënten. Ze vonden het zelfs prettig dat ik wat ouder was.’ Jeanny: ‘Het voordeel van onze leeftijd is dat je mentaal wel tegen een stootje kunt. Dat is fijn als je in een vreemd land bent.’

Projecten op maat Individueel reizen of in groepsverband, naar ZuidAfrika of binnen Europa, vier weken of vier maanden van huis; de mogelijkheden om een werkvakantie vorm

te geven zijn eindeloos. Hermien en Jeanny zochten op internet naar een vrijwilligersorganisatie die bij hun wensen paste. Beide dames gingen aan de slag in de zorgbranche, maar er zijn meer opties. Juristen, onderwijzers, economen, bouwvakkers: iedereen kan zijn steentje bijdragen. Hermien en Jeanny bevelen wel aan om – zeker de eerste keer – via een organisatie te reizen. Zo’n organisatie helpt met de voorbereidingen, zorgt voor huisvesting en is tijdens de reis beschikbaar om op terug te vallen. Ook wordt rekening gehouden met het budget van de ‘vakantiewerker’. Het vliegticket, de huisvesting en het levensonderhoud zijn voor eigen rekening. Drie maanden Bolivia kostten Jeanny 4.500 euro; Hermien betaalde 2.000 euro voor een maand Zuid-Afrika.

Onderdeel van de samenleving Wat is dan precies de meerwaarde ten opzichte van een gewone vakantie? Jeanny: ‘Ik leerde goed begrijpen hoe een cultuur in elkaar zit. Veel beter dan wanneer ik zelf zou rondreizen.’ Hermien beaamt dit. ‘Ik was onderdeel van de samenleving, geen vakantieganger. Dat ik mensen iets kon bijbrengen, gaf me veel voldoening. En in de weekenden heb ik prachtige excursies kunnen maken.’ Hermien en Jeanny hebben ook zichzelf beter leren kennen. Hermien: ‘Mensen in Zuid-Afrika zijn gelukkig met niks. Dat helpt relativeren.’ Jeanny: ‘Ik weet nu dat ik het in mijn eentje kan rooien. En dat alles op zijn pootjes terechtkomt.’

•

Hermien schrijft een blog over haar avonturen, deze is te vinden op http://hermienroddenhof.be-more.nl

ons 27

Advertentie

feervolle busreizen

Beleef de Veluwe Vertrek 25 maart 4 dagen incl. vervoer per luxe touringcar, verblijf in **** Landgoedhotel Villa Vennendal met ontbijt, diner en excursies naar o.a. Paleis Het Loo, Elburg en Harderwijk. Het hotel biedt nostalgie met een knipoog. Geniet van een binnenlandse reis naar een prachtig stukje Nederland.

Schwarzwald Vertrek 17 maart 5 dagen incl. vervoer per luxe touringcar, verblijf in *** Hotel 3 Könige met ontbijt, diner, muziekavond, fakkelwandeling en diverse excursies in het bekende Zwarte Woud. Verblijf in het traditionele familiehotel in het Schwarzwälder ‘Luftkurort’ Oberwolfach en neem afscheid met een stampotbuffet.

Zilt Zeeland Vertrek 31 maart 4 dagen incl. vervoer per luxe touringcar, verblijf in **** Golden Tulip Strandhotel Westduin met ontbijt, 1x lunch, diners en excursies naar o.a. Middelburg, Domburg en Deltapark Neeltje Jans met rondleiding. Waai lekker uit aan zee en geniet van de Zeeuwse gezelligheid!

Voordeeluitjes.nl/ons2-busreizen | 0900 66 777 88 25 c/m

344,00

295,00 p.p.p.a.

346,00

299,00 p.p.p.a.

346,00

295,00 p.p.p.a.

Advertentie

Winter in het Sauerland HOTEL AANBIEDINGEN EN UITJES

MET DE **** Designhotel AM Fang staat aan de rand van het bos in het karakteristieke vakwerkstadje Bad Laasphe, een officieel kuuroord met een historische binnenstad. Neem een duik in het moderne binnenzwembad of ontspan in de sauna. Het hotel heeft daarnaast een sfeervolle lounge, ‘gemütliches Steakhaus’ en een buffetrestaurant met een adembenemend panoramisch uitzicht over Bad Laasphe en de heuvels van Zuid-Sauerland. Kortom, compleet genieten in een stijlvolle omgeving!

LAAGSTE PRIJS GARANTIE

4-daags All-In Sauerland arrangement • 3x overnachten • 3x uitgebreid ontbijtbuffet • 3x 3-gangen dinerbuffet • consumpties tussen 15:00 - 24:00 uur • gebruik binnenzwembad, ﬁtness en sauna • stadswandeling met gids door Bad Laasphe (ma/do) • gratis ‘uitstap’ boekje • gratis parkeren

219,00

159,00 p.p.p.a.

aankomst vanaf 15 februari op: zo, do € 169 | aankomst in maart op: zo, do € 159 aankomst vanaf april op: zo, do € 169 | geldig t/m mei 2014, kijk online voor alle voorwaarden

5-daagse All-In busreis: ‘Winters Sauerland’ Vertrek: 10 maart • vervoer per luxe OAD touringcar • 4x overnachten • 4x ontbijtbuffet • 1x lunchbuffet • 3x dinerbuffet • 1x BBQ-menu • consumpties tussen 15:00 - 24:00 uur • diverse excursies • gebruik binnenzwembad, ﬁtness en sauna en nog veel meer... kijk online voor de volledige inhoud en voorwaarden van dit arrangement.

469,00

299,00 p.p.p.a.

Voordeeluitjes.nl/ons2-fang | 0900 66 777 88 25 c/m

U hoeft niet ver weg om iets nieuws te ontdekken en er helemaal uit te zijn. Bij Voordeeluitjes.nl boekt u hotelvakanties en busreizen naar de mooiste bestemmingen in Nederland, België en Duitsland. Ga heerlijk wandelen in het Sauerland, winkelen in Antwerpen of cultuur snuiven in Leiden. Ontdek hoe verrassend mooi de natuur en cultuur dicht bij huis kan zijn. Ga op ontdekkingsreis... en kijk op Voordeeluitjes.nl

De eerste zaterdag van 2014 stond gereserveerd voor de nieuwjaarsborrel van KBO Aarle-Rixtel. De Afdeling pakte groots uit met een middag vol optredens.

Dinette van Rosmalen (66): ‘Elk jaar weer is de nieuwjaarsborrel ontzettend gezellig. We hebben met zijn allen geproost op het nieuwe jaar en kregen naderhand veel complimenten over de bijeenkomst.’

Tekst: Marike Ooms | Beeld: Remco Bohle

Het vaste lied waarmee de ‘entertainmentclub’ de nieuwjaarsborrels afsluit heet ’t Pumke, en gaat over het dorp Aarle-Rixtel.

Zingend het nieuwe jaar in! ons 30

ons kloppend hart Platte tekst Platte tekst bold

Thijs van Rosmalen (69) trad tweemaal op: met een nummer van Frans Duits Platte teksten met het slotlied. Bijna niemand had hettekst door,bold maar Platte Thijs kan helemaal geen accordeon spelen. Hij deed alsof !

Ieder jaar wordt een thema gekozen, en dit jaar is dat ‘Gezelligheid kent geen tijd’. De klokken in het decor zijn speciaal gemaakt om het thema uit te dragen.

Platte tekst Platte tekst bold

De kostuums zijn door iedereen zelf gemaakt of geregeld. Ze passen bij het thema, en hebben allemaal betrekking op een bepaalde periode uit het verleden.

ons 31

De bijeenkomst vond plaats in gemeenschapshuis De Dreef. Hier komen de KBO’ers vaker samen; voor de kerstmiddag, de jaarvergadering en een optreden voor de Zonnebloem bijvoorbeeld.

De komende maanden is er weer een heleboel te beleven in Brabant, zowel binnen als buiten. Natuurlijk is er carnaval, maar voor sport- en theaterliefhebbers staat er ook genoeg op de agenda.

Ontspa Moderne sprookjes In de toneelvoorstelling Lang en gelukkig van De Lindespelers worden bekende sprookjes in een nieuw jasje gestoken. Met een geëmancipeerde Roodkapje, prinsen die bang zijn voor witte paarden en Assepoester die helemaal niet op zoek is naar een prins, maar wel vreselijk gepest wordt. Deze familievoorstelling vertelt het ‘echte’ verhaal. Te zien op vrijdag 21 en zaterdag 22 februari om 19.30 uur en zondag 23 februari om 14.30 uur in Cultureel Centrum Het Klooster in Nuenen. Entree € 12,50. Meer informatie op www.hetklooster.org of via (040) 284 31 81.

Langs knuppelbruggen en Peelbanen Op zondag 23 februari kunt u samen met een gids een wandeling maken door het winterse Peellandschap met zijn knuppelbruggen en Peelbanen. Halverwege schenkt de gids een peelneutje en na afloop wordt u getrakteerd op een kop soep bij de vuurkorf. De wandeling start om 14.00 uur bij Buitencentrum De Pelen en kost € 10,-.

Tekst: Marike Ooms

Meer informatie via (0495) 64 14 97 en op www.nationaal-parkdegrootepeel.nl.

Macht en Pracht Als onderdeel van de lezingencyclus ‘Macht en Pracht’ vindt op woensdag 26 februari om 20.00 uur de lezing ‘De kerken van architect P.J. van Genk’ plaats. U kunt deze lezing door Joyz Frijters gratis bijwonen in de Volksabdij in Ossendrecht. Voor deze lezing moet u zich vooraf aanmelden via infobibliotheek@nieuwenobelaer.nl. Meer informatie op www.regionaalarchiefwestbrabant.nl en via (0165) 33 12 83.

Geloven anno nu

Duizenden lampjes

Op woensdag 12 maart spreekt rooms-katholiek theologe Jeanne Ketelaars over geloven in deze tijd. Ze doet dit aan de hand van het boek Het hart van het christendom; modern geloof en de traditie. De lezing vindt plaats in Huize Nieuwenhof in Moergestel (Kloosterdreef 4).

Een beetje carnavalsoptocht is u vast niet onbekend, maar heeft u ook wel eens een verlichte optocht bijgewoond? Met praalwagens die duizenden lampjes tellen? Op zondag 2 maart om 19.00 uur kunt u het beleven in Berghem. Naast wagens zijn er diverse muzikale optredens van dweilorkesten, fanfares en drumbands.

Aanvang: 20.00 uur, inloop vanaf 19.30 uur. Entree: € 5,-. Meer informatie op www.huisvoorzingeving.nl.

ons 32

nning

Vogels spotten Bent u ook benieuwd welke vogels er nu precies in uw tuin vliegen? Dan is de Basiscursus Vogels Kijken in Breda iets voor u! Tijdens de vijf theorielessen in Gemeenschapshuis De Wegwijzer en vijf excursies in de omgeving van Breda leert u zo’n vijftig verschillende veelvoorkomende vogelsoorten herkennen.

Fietsvierdaagse Fietsliefhebbers opgelet! Van vrijdag 27 tot en met maandag 30 juni maakt KBO Maasdriel een vierdaagse fietstocht door de veelzijdige omgeving van het Limburgse dorpje Beek. Bij het arrangement à € 180,50 horen ook drie overnachtingen inclusief ontbijt en diner in Hotel Zonneheuvel te Beek.

De cursus start op 27 februari en kost € 55,-. Meer informatie op www.westbrabantsevwg.nl of via 06 53 44 54 92 (Jan Benoist).

Leden van KBO Maasdriel kunnen zich tot 28 februari aanmelden bij Ria van Eeuwijk, telefoon (0418) 63 28 40.

Schrijftalent gezocht ‘De kiendjes van de keinder’. Krijgt u bij dit thema meteen leuke fantasieën? Doe dan mee aan de schrijfwedstrijd van het Brabants dialectenfestival op 8 juni in Lieshout. U kunt een verhaal, gedicht of liedtekst insturen. Voorwaarde is wel dat de tekst

in een Brabants dialect geschreven is en nog niet eerder in druk is verschenen, ten gehore is gebracht of op cd is vastgelegd. Inzendingen moeten vóór 1 maart binnen zijn bij: Stichting Brabants Dialectenfestival Lieshout, Dorpsstraat 75, 5737 GB Lieshout. Meer informatie over de wedstrijd vindt u op www.brabantsdialectenfestival.nl.

Stabat Mater

Traditioneel concertweekend in Oirschot In de basiliek Sint Petrus in Oirschot wordt voor de 16e keer het concertweekend Stabat Mater gehouden. Bijna 800 jaar geleden heeft een onbekende het treurdicht Stabat Mater geschreven over het enorme verdriet van moeder Maria over de pijn en dood van haar vermoorde zoon Jezus. Op basis van dat gedicht uit 1253 is muziek gemaakt. Er zijn meer dan 1.000 Stabat Maters gevonden. De stichting brengt dit jaar twee Weense componisten die het gedicht Stabat Mater op muziek hebben gezet: Franz Joseph Haydn en Antonio Draghi. De drie concerten beginnen steeds met het Gregoriaans Stabat Mater, gevolgd door de muziek van Draghi en dan Haydn. De concerten worden uitgevoerd

door de Philharmonie Zuidnederland, gesteund door Brabant Koor. Solisten zijn Annelies van Gramberen, Carine Vinke, Falco van Loon en Bert van de Wetering.

Kaarten bestellen

Kaarten voor het bezoeken van een van de concerten op vrijdag 4 april (20.30 uur), zaterdag 5 april (16.00 uur) of zondag 6 april (14.30 uur) kunt u bestellen via de website www.stabatmater.nl. Toegangsprijs voor KBO-leden is € 30,- (inclusief programmaboekje). Niet-leden betalen € 35,-.

ons 33

ons voordeel

25% korting

Don Quichot Herman van de Wijdeven kleedde de theaterklassieker Don Quichot in een simpel Brabants jasje. Zo is te zien hoe liefde en illusie uit een vierhonderd jaar oud verhaal gestalte krijgen met spel, projecties en livegitaarmuziek. De voorstellingen vinden plaats op zondag 23 en woensdag 26 februari in theater Kunstbalie in Tilburg (Ringbaan Oost 8). Aanvang: 14.30 uur. Speciale entreeprijs voor leden van KBO-Brabant: € 7,50 (normale prijs € 10,-). U kunt kaarten reserveren via kaartjes-ttt@ziggo.nl of (013) 540 05 10. Gereserveerde kaarten liggen op de dag van de voorstelling klaar bij de kassa.

Boek ‘De Groote Oorlog’ in het klein ‘De Groote Oorlog’ in het klein is een heemkundige hommage aan de moedigen en lijdenden uit de Eerste Wereldoorlog (zie pagina 10).

Van:

€ 25,Voor:

€ 20,-

De normale verkoopprijs is € 25,-. Leden van KBO-Brabant betalen € 20,-. De verzendkosten bedragen circa € 5,-. Bestel het boek telefonisch via (073) 615 62 62 of via info@erfgoedbrabant.nl o.v.v. ‘Actie KBO-Brabant’. Vermeld ook uw naam, adres, woonplaats en telefoonnummer.

Speciaal voor leden van KBO-Brabant biedt Ons korting en leuke extra’s.

• Ieperboogtour onder leiding van een deskundige gids • Begeleiding door uw chauffeur, tevens reisleider Boek nu op www.effeweg.nl/kbo-brabant of bel (0529) 46 96 67. Alle fouten voorbehouden. Prijzen zijn vanaf en per persoon o.b.v. boeking van 2 personen. Exclusief excursie- en entreegelden, toeslag 1-persoonskamer € 29,- p.p., € 2,50 calamiteitenfonds en € 18,- reserveringskosten per boeking.

Van Gogh in Brabant Brabant is de plek waar Vincent van Gogh opgroeide en op diverse plaatsen in de provincie zijn er dan ook musea over zijn leven en werk (zie pagina 44). In Het Noordbrabants Museum in ’s-Hertogenbosch is als onderdeel van de presentatie ‘Het Verhaal Flinke van Brabant’ een paviljoen aan Van Gogh gewijd. entree korting Op vertoon van uw KBO-lidmaatschapspas betaalt u nu geen € 12,- entree maar € 9,-. Bij onderstaande locaties geldt de actie 2=1: u mag met twee personen naar binnen en betaalt voor één. Ook kunt u er gratis de Van Gogh-fietsroute ophalen. • Vincent van GoghHuis in Zundert • Vincents Tekenlokaal in Tilburg • Vincent van Gogh Informatiecentrum in Etten-Leur • Vincentre in Nuenen Deze actie is geldig tot en met 1 april 2014.

Gastvrijheid met een Grote G! Maak kennis met het meest gastvrije hotel van Sauerland. Der Brabander in Winterberg staat al ruim 27 jaar garant voor sfeervol en gastvrij genieten.

Tweedaagse busreis naar Ieper Speciaal voor u als lid van KBO-Brabant heeft Effeweg een reisarrangement samengesteld naar Ieper, het centrum van de veldslagen uit de Eerste Wereldoorlog. Vertrek: donderdag 28 augustus 2014. Reissom: € 125,- per persoon. Inclusief:

€ 125,p.p.

• Vervoer per Effeweg Tourist Class touringcar. Opstapplaatsen: Nijmegen, Oss, Den Bosch, Eindhoven, Tilburg, Breda en Roosendaal • Koffie met gebak op de vertrekdag • 1 overnachting, 1x ontbijtbuffet, 2x diner

Arrangement: • 2 nachten in een fijne kamer met douche, wc, telefoon, mini-safe • 2x ontbijt, een pannenkoekenlunch, 2x diner • gratis wifi en gratis winterbergcardplus • keuze uit een dagkaart voor het saunalandschap óf een Van: waterbedmassage

€ 149,-

Voor dit arrangement betaalt u als lid van KBO-Brabant slechts € 119,- p.p. Ga voor meer informatie en reserveren naar www.brabander.nl of bel 0049 2981 9320.

ons 34

Voo

€ 119,-r:p.p.

onsje geluk

Tekst: Marlous ten Berge | Beeld: Remco Bohle

Gerard Timmers (53) kreeg de liefde voor duiven mee van zijn vader en gaf die door aan zijn kinderen.

Besmet met het ‘duivenvirus’

‘I

k was nog maar anderhalf jaar toen ik al in een duivenkooi zat. Mijn vader was – net als ik – een groot liefhebber van de duivensport. Thuis heb ik meer dan honderd duiven die ik kweek voor de wedstrijdsport. In Frankrijk, België of Spanje worden ze losgelaten en dan vliegen ze op eigen instinct weer naar huis. De meesten komen thuis, maar toch is het elke keer weer geweldig als ik tijdens een wedstrijd thuis zit te wachten en

ons 35

mijn duif aan zie komen. Een ultiem geluksmoment. Duiven kweken en verzorgen vind ik trouwens ook fantastisch. ’s Zomers ben ik zo’n drie uur per dag met de verzorging bezig. Mijn passie deel ik met veel anderen. Zelfs mijn kinderen hebben duiven gehouden. Binnen onze vereniging PV De Zwaluw in Rosmalen praten we natuurlijk ook urenlang over de sport. Als je eenmaal besmet bent met het ‘duivenvirus’, kom je er nooit meer van af.’

•

Advertentie

bolderman nl

U reist ComfortClass

boek met vertrekgarantie! v.a. slechts

299,-

v.a. slechts

399,-

v.a. slechts

399,-

v.a. slechts

449,-

8/10 dagen van der Valk hotel Saint Aygulf Cote d’Azur / Barcarola Spanje

10 dagen Istrië Opatja / Rovinj / Porec / Rabac

10 dagen Barcelona en omgeving / Barcelona en Andorra

10/12 dagen Hart van Dalmatië / Dalmatische kust

Diverse vertrekdata

v.a. slechts

499,-

v.a. slechts

499,-

v.a. slechts

599,-

v.a. slechts

599,-

10 dagen Italië Bloemenrivièra / Gardameer

10 dagen Toscane / Umbrië, Florence, Pisa en Elba

10 dagen de Ardèche / Dordogne

12 dagen rondreis Klassiek Italië

Diverse vertrekdata

v.a. slechts

499,-

v.a. slechts

499,-

v.a. slechts

699,-

v.a. slechts

799,-

12 dagen Peñiscola Costa del Azahar / rondreis Noord-West Spanje

12 dagen Dalmatië Makarska / Dubrovnik Rivièra

15 dagen Rondreis Spanje-Portugal / Spanje-Andalusië

15 dagen Byzantijnse rondreis / rondreis Griekenland

Diverse vertrekdata

bolderman.nl

Brochure en boekingen:

(0318) 58 09 58 www.bolderman.nl

A KW

Bij Bolderman aanbetalen niet verplicht!

LITEIT MET:

Reizen zijn inclusief hotelovernachtingen o.b.v. halfpension, comfortclass touringcar en afscheidsbuffet.

Deze rubriek is verzorgd door Anneke den Boer. Zij is jurist bij het Juridisch Loket.

Recht Een miskoop via internet? Een probleem op uw werk? Met een gratis advies van het Juridisch Loket staat u sterk! Speciaal voor Ons neemt Anneke den Boer van het Juridisch Loket elke editie prangende cases onder de loep. Deze keer: verkoop via

de telefoon en winkelen bij een webshop.

Nieuwe telefoonprovider

Verrassende internetaankoop

De heer Schonewoerd zit net aan het avondeten als de telefoon overgaat. Een vriendelijke dame vraagt naar zijn telefoonabonnement en stelt een leuke aanbieding voor. De heer Schonewoerd wil graag meer informatie en over het voorstel nadenken. Een paar dagen later krijgt hij een brief waarin hij gefeliciteerd wordt met zijn nieuwe telefoonprovider. Dit wilde hij helemaal niet. Wat nu?

Mevrouw Weekers heeft via een webwinkel een cadeautje voor haar dochter gekocht. Een kleine beloning voor al het werk dat dochterlief heeft gedaan tijdens de feestdagen. Na een week had mevrouw Weekers nog niets ontvangen, terwijl de levertijd vijf werkdagen was. Toen zij contact wilde opnemen, was het bedrijf niet bereikbaar.

‘U mag binnen zeven werkdagen besluiten dat u geen nieuwe provider wilt. Dit is een wettelijke bedenktermijn. Deze bedenktijd start op de dag dat de bevestiging op uw deurmat valt. U hoeft het bedrijf geen reden te geven waarom u het contract annuleert. Verstuur de opzegging aangetekend, anders heeft u hiervan geen bewijs. Als u niet verteld is dat u een wettelijke bedenktermijn had, heeft u zelfs drie maanden om op te zeggen. Als u er toch niet uitkomt met de ‘nieuwe’ provider, weet dan dat de meeste telecombedrijven een klachtenregeling hebben en zijn aangesloten bij de geschillencommissie.’

‘Iets leuks via internet bestellen en dan niets krijgen, is geen prettige verassing. Om dit te voorkomen bekijkt u eerst de Online ShopScan van ConsuWijzer. Als u de shopscan uitvoert, sluit u zo veel mogelijk risico’s uit. Zijn er te veel zaken die niet kloppen, koop dan ergens anders. Webwinkels zijn verplicht om een mailadres en adresgegevens te vermelden. Via Google kunt u nagaan of het adres wel bestaat. Kijk ook meteen of de shop goede recensies krijgt. Bent u niet tevreden over uw aankoop, dan heeft u een kloppend adres nodig voor het indienen van een klacht. Opgelicht worden is nooit helemaal uit te sluiten, maar met de Online ShopScan neemt de kans op een vervelende aankoop af.’

Het Juridisch Loket geeft u gratis advies en informatie op alle rechtsterreinen. Bel (0900) 8020 (€ 0,10 p/m), vind uw antwoord op www.juridischloket.nl of loop binnen bij een van de vestigingen in Breda, Tilburg, Eindhoven of ’s-Hertogenbosch.

ons 37

Advertentie

DIRECT, EN MET 100% ZEKERHEID, UW HUIS VERKOPEN? Compleet verzorgde reis, incl. vervoer per luxe touringcar. Veel 1- persoonskamers mogelijk. Kijk op: www.hotel-gaasterland.nl Of bel: (0514) 581741

Koopsoom nett ld uitbetaa

Meer informatie: www.fvzvastgoed.nl of bel 076 - 561 59 55

Betrouwbaar Directe aanbetaling mogelijk Geen makelaars- en notariskosten Koopsom is 85% van de werkelijke waarde Uw eigen woning terug huren is mogelijk Wij ontzorgen – direct zekerheid

Marderleane 21, 8572 WG Rijs adres: Annevillelaan 230 - 4858 RB Ulvenhout tel.: 076 - 561 59 55 - mob.: 06 - 270 826 65 e-mail: info@fvzvastgoed.nl

ONS - LEZERSAANBIEDING

5 = 3 aanbieding ‘Lekker weg’ naar «««« Hotel Grossfeld in Bad Bentheim. 0546-769 003

www.grossfeld.com Het bergstadje net over de grens bij Enschede. Vermeld bij uw boeking ‘ONS1’ ... dan krijgt u tevens een drankjes-waardebon

5 nachten verblijf ... ... voor de prijs van 3 ! BOEK ONLINE: www.gossfeld.com/ons1

van 25 Euro, te besteden tijdens uw verblijf.

Kasteel Bad Bentheim

www.grossfeld.com/ons1 HGF-ons-advertentie-2-2014.indd 1

TEL (in NL) : 0546 -769 003 12-12-2013 16:18:39

Deze rubriek is verzorgd door mevrouw. mr. Anne-Marie van Eeten. Zij is notaris in ’s-Hertogenbosch, www.notarisvaneeten.nl

Notaris Erfrecht, wanbetaling, nalatenschap of pensioenopbouw. In elk nummer van Ons buigt mr. Anne-Marie van Eeten zich over een financieel-juridische kwestie. Deze maand: moet ik een

testament laten maken als ik geen kinderen heb?

n de vorige aflevering van deze rubriek maakte tante Nel (83) haar entree. Nel is weduwe en heeft geen kinderen. Na het overlijden van haar man heeft zij alles van hem geërfd. Ook het vermogen dat oorspronkelijk van zijn familie afkwam. Nel vraagt zich nu af hoe de vererving gaat als zij komt te overlijden en wie dan alles gaat regelen.

Erfgenamen Als iemand niet (meer) getrouwd is en geen kinderen heeft, dan zijn op grond van de wet de erfgenamen: de eigen ouders (indien nog in leven), broers en zussen, dan wel de kinderen van de vooroverleden broers en zussen. De familie van de vooroverleden echtgenoot is geen erfgenaam. Als Nel komt te overlijden zonder testament, moet de notaris een uitgebreid erfgenamenonderzoek doen: wie waren de kinderen van haar ouders, ofwel: wie zijn haar broers en zussen? Zijn die broers en zussen allemaal nog in leven? Hadden eventuele overleden broers en zussen kinderen? Als alles is uitgezocht, moeten alle erfgenamen worden aangeschreven met de vraag of zij erfgenaam willen zijn en of zij volmacht willen

geven aan een van de andere erfgenamen of het notariskantoor, om de nalaten schap af te wikkelen. Het kan maanden duren voordat duidelijk is wie de nalatenschap gaat afwikkelen. Nel realiseert zich dat er onder haar wettelijke erfgenamen ook familieleden zitten met wie zij geen of nauwelijks contact heeft en dat er niets naar de familie van haar echtgenoot zal gaan. Dit wil ze voorkomen.

Zelf bepalen Nel besluit om advies in te winnen bij de notaris voor het opmaken van een testament. In haar testament kan zij zelf bepalen wie haar erfgenamen zullen worden (en wie niet) en voor welke percentages. Ook kan ze laten vastleggen wie de executeur wordt en direct na haar overlijden alles kan regelen. Na het ondertekenen van haar testament bij de notaris is Nel opgelucht dat het nu zo geregeld is zoals zij het wil en niet zoals de wet het heeft bepaald.

Heeft u een financieel-juridische kwestie die u aan mevrouw Van Eeten zou willen voorleggen? E-mail uw vraag o.v.v. Notaris naar ons@kbo-brabant.nl.

ons 39

Advertentie

Korte levertijd: binnen 2 weken een

traplift!

NU SLEC HTS

6% B

OP D

E TRA MON PLIFT TAGE

SNEL LEVE LE RING

BEL NU VOOR GRATIS ADVIES:

0800-5003

OF GA NAAR WWW.TKENCASA.NL

The Feedback Company

Klanten waarderen ons met een 9.6!

ThyssenKrupp Encasa Leven in beweging.

ONSKBO20140210

JA, ik wil gratis meer informatie over trapliften! Naam.............................................................................................................................................dhr / mevr Adres...................................................................................................................................................................... Postcode / Plaats........................................................................................................................................ Telefoon.........................................................E-mail............................................................................................... Stuur de ingevulde coupon naar: ThyssenKrupp Encasa, Antwoordnummer 170, 2920 VB Krimpen ad IJssel

Deze tekst kwam tot stand met medewerking van dr. Paul Kil, uroloog bij het St. Elisabeth Ziekenhuis in Tilburg.

Gezondheid Veel oudere mannen kunnen moeilijker plassen, of moeten juist vaker naar het toilet. Dit komt meestal door een vergrote prostaat. Is dit gevaarlijk? En wat kan de huisarts voor u doen?

Wat doet de prostaat?

in een vroeg stadium aangetoond. Genezing is dan nog mogelijk. Is de kanker in een vergevorderd stadium, dan is genezing niet meer mogelijk. Zoals altijd geldt: u kunt er maar beter zo vroeg mogelijk bij zijn.

De prostaat is een klier, die bij een zaadlozing een melkachtige vloeistof afscheidt. Zo kunnen de zaadcellen ‘zwemmen’. Ook zorgt het vocht ervoor dat de zaadcellen in leven blijven en een eicel makkelijker kunnen bevruchten. De prostaat zit rond de plasbuis.

2 Tekst: Suzanne Geurts

Naarmate een man ouder wordt, groeit zijn prostaat. Bij zo’n 40 procent van de mannen levert dat klachten op. Meestal kunt u slechter plassen, omdat de vergrote prostaat tegen uw urinebuis drukt. Ook moet u misschien vaker naar het toilet.

Wat is de meest voorkomende prostaataandoening bij ouderen?

Wanneer moet u naar de huisarts?

Als de klachten u in het dagelijkse leven hinderen. Bijvoorbeeld als u zó vaak moet plassen, dat u liever thuisblijft. Bij plasklachten denken veel mensen aan prostaatkanker. Die angst is meestal onterecht. Maakt u zich toch zorgen? Raadpleeg dan uw huisarts. Hij kan een bloedtest (PSA-meting) uitvoeren. Hiermee wordt prostaatkanker vaak

Wat helpt tegen de klachten?

Drink verspreid over de dag, en vermijd koffie en alcoholhoudende dranken. Plas ook zo goed mogelijk uit. Helpt dit allemaal niet? Dan krijgt u medicijnen die uw urinebuis en eventueel uw blaas ontspannen.

Veel mannen met prostaat problemen slikken het medi cijn Combodart. Wat is dit?

Bij aanhoudende klachten wordt u naar een uroloog doorverwezen. Bij een vergrote prostaat kan hij Combodart voorschrijven. Dit combinatiemedicijn vergemakkelijkt het plassen én laat de prostaat slinken. De kans op een prostaat operatie halveert daardoor. Een van de mogelijke bijwerkingen is dat u tijdens het gebruik van de medicijnen geen zaadlozing meer krijgt. Vindt u dit vervelend, bespreek dit dan van tevoren met uw dokter.

ons 41

Advertentie

Boek nu voordelig de mooiste excursiereizen voor 2014 incl. vele extra’s

Peter Langhout Reizen 10-daagse busreis Hart van Italië

12-daagse busreis Dalmatië

compleet v.a.

Inclusief

€499

in hotel Giglio • Verblijf op basis van halfpension overnachting • Comfortabele op de heen- en terugreis t.w.v. € 50,• Excursiepakket o.a. naar Assisi en Siena

o.l.v een gids, Montepulciano, Perugia, Arezzo, Pitigliano, Val d’Orcia met bezoek aan Pienza

Reiscode: Vertrek van mei t/m sept. BE40966

compleet v.a.

Inclusief

€589

in Hotel Minerva • Verblijf op basis van halfpension overnachting • Comfortabele op de heen- en terugreis t.w.v. € 60,• Excursiepakket o.a. naar Senj, Dubrovnik

10-daagse busreis All inclusive Spanje

9-daagse busreis Historie 2e Wereldoorlog

compleet v.a.

Inclusief

compleet v.a.

€599

Inclusief

in diverse • Verblijf middenklasse hotels

in hotel Calypso • Verblijf op basis van all inclusive in het hotel • Avondentertainment x ontbijt, lunch en diner, • 7dagelijkse snacks in het hotel,

op basis van halfpension

t.w.v. € 75,• Excursiepakket o.a. naar Nürnberg, Plauen,

o.l.v. een gids, Mostar, Split o.l.v. een gids, Trogir o.l.v. een gids, busrit door de Neretvakloof

Berlijn o.l.v. een gids, concentratiekamp Dachau, het adelaarsnest in Berchtesgaden, het Berliner Unterwelten Museum

Reiscode: Vertrek van april t/m okt. BE39352

Reiscode: Vertrek van mei t/m aug. BE41160

Betaalbaar genieten!

€599

gratis drankjes in hotel

t.w.v. € 50,• Excursiepakket o.a. naar Barcelona o.l.v. een

gids, Tarragona, Bonavista, kasteel Papa Luna, Vilafranca del Penedes Reiscode:

Vertrek van mei t/m okt. BE39403

Vraag nu gratis de nieuwe brochure aan! peterlanghout.nl of 0172-468800

dagen per week

advertentiecode: ONS07

PL14009 ONS 04 185x112.indd 1

20-01-14 16:10

De overtreffende trap in kwaliteit • Hoogste kwaliteit maatwerk • Oplossing voor bijna iedere trap • Levertijd vanaf 1 week • Levenslange garantie* * Vraag naar de voorwaarden

Voor vrijblijvende informatie vul de coupon in en stuur deze in een envelop naar:

Bel voor meer informatie

GRATIS 0800-5066

Stannah Trapliften BV Antwoordnummer 17006, 2170 VB Sassenheim

Vraag naar toestel 2901

✁

Dhr/Mevr: Adres: PC:

Plaats:

Telefoon:

E-mail:

www.stannah.nl 2901

Advertentie

Actief genieten in de Brabantse Kempen! Stijlvolle hotelkamers voorzien van alle comfort, lift, voortreﬀelijke keuken, zwembad, terrassen, park en natuurrijke omgeving.

Er even lekker tussenuit in 2014? Informeer naar onze vernieuwde arrangementen inclusief diverse excursies, avonden en andere verrassingen!

Wij bieden speciale arrangementen met dagexcursies, avondprogramma’s met artiesten e.d. Gezelschappen kunnen worden gehaald en gebracht. Kijk op onze website en vraag naar onze brochure. Boscheind 73 • 5575 AA Luyksgestel T (0497) 541 426 • info@postelhoef.nl www.postelhoef.nl

OT 103 Adv BS 210x112

OtOlift uw onopvallende traplift

■

1. Uw leuning blijft 2. Brede kant trap blijft vrij 3. Montage op uw treden 4. Supercompacte stoel

Alle keuze in trapliften, van occasion tot nieuw Direct vanaf de Nederlandse fabriek

■

Levertijd vanaf één week

■

Marktleider in Nederland

■

Eigen service netwerk met 24/7 landelijke dekking Ook huur mogelijk

STUUR MIJ DE GRAtiS BROCHURE INCLUSIEF DVD

Bel gratis 0800 444 777 1

Ik heb een rechte trap Ik heb een trap met bochten Naam

voor een gratis thuisadvies of bekijk uitgebreide films op www.otolift.nl

Adres Postcode/plaats

Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Otolift Antwoordnummer 17014, 2810 VK Bergambacht

ONS02/2014

Telefoon

Otolift. Betrouwbaar familiebedrijf sinds 1891

Brabants beroemdste schilder

Tekst: Rebecca Nelemans | Beeld: Hermitage Museum St. Petersburg, Van Gogh Museum Amsterdam

Brabant was de geboortegrond van een aantal bijzondere mensen. Veel van hen kennen we van naam, maar hoe was hun leven? In een reeks portretten gaan we terug in de tijd van enkele historische Brabanders. Deze keer: Vincent van Gogh (1853-1890).

ij is een van de beroemdste waarin Pa en Moe naar huis reden na te kunstenaars aller tijden. kijken. Dat geele karretje zag men in Maar over de jeugd van de verte op den langen weg, nat na Vincent van Gogh in den regen, met dunne boomen aan Zundert, de eerste tekeningen die hij weerskanten, die door de weilanden maakte in Etten-Leur, de leerlingen heenloopt.’ die hij had in Nuenen – kortom zijn Na de voorbereidende jaren in Brabantse jaren – daarover valt nog veel te Zevenbergen werd Vincent aangemeld ontdekken. voor de nieuwe HBS in Tilburg, hij Vincent van Gogh werd op 30 maart ging er in de kost bij de familie Hannik. 1853 geboren in het grensdorp Zundert, Halverwege het tweede jaar werd hij zonder waar zijn vader dominee was. Slechts twintig opgaaf van reden van school gehaald. Alles Van Gogh op dertienjarige leeftijd jaar na de Belgische onafhankelijkheid, moeten wijst erop dat Vincent – inmiddels vijftien de spanningen tussen de kleine protestantse jaar oud – thuis in Zundert zijn eerste gemeenschap en het overwegend katholieke dorp nog sterk psychische crisis doormaakte. Zijn zusje Lies beschrijft voelbaar zijn geweest. De familie Van Gogh wandelde de tobberige puber later in haar memoires: ‘Onschoon, veel, maar verder speelde Vincents jeugd zich vooral af in vooral onbevallig, was hij niettemin merkwaardig het isolement van de pastorie. Samen met zijn zusjes en om de diepzinnigheid die er in heel zijn jonge wezen lag broertje werd hij thuis onderwezen, omdat hij door de uitgedrukt. Zijn broeders en zustertjes waren hem vreemd, omgang met de kinderen op de dorpsschool te ‘ruw’ werd. aan zich zelf was hij vreemd, vreemd aan zijn eigen jeugd.’

Verlatenheid

Mislukte banen

Het was dan ook een schok voor Vincent, toen zijn ouders hem op elfjarige leeftijd alleen achterlieten bij een kostschool in Zevenbergen. Jaren later blijkt uit een brief aan zijn broer Theo nog het gevoel van verlatenheid: ‘Het was een herfstdag en ik stond op de stoep van de school van den Heer Provily het rijtuig

In de zomer van 1869 kreeg Vincent een betrekking als jongste bediende in een kunsthandel in Den Haag. Hij verliet zijn geboortedorp definitief voor een reeks van mislukte banen: na de kunsthandel werkte hij als verkoper in een boekhandel, als onderwijzer en als evangelist. Hij reisde van Den Haag naar Parijs, naar

ons 44

Nieuw serie! e

Histo Braba rische nders

Herinnering aan de tuin in Etten, 1888

Hutten bij zonsondergang (‘Herinnering aan Brabant’), 1890

Londen, Amsterdam, Brussel en uiteindelijk naar de Waalse streek de Borinage. Twaalf jaar na zijn vertrek uit Zundert, trok hij in bij zijn ouders, die inmiddels in Etten woonden. In de kunsthandel had Vincent een voorkeur ontwikkeld voor de boerenschilders van de School van Barbizon. Hij wilde in hun voetsporen treden, en waar kon dat beter dan in het Brabantse boerenland? Het tekenen ging hem echter niet makkelijk af. Het is door de vakkennis die hij had opgedaan en zijn enorme observatievermogen en volhardendheid dat er uiteindelijk tekeningen ontstonden waar hij trots op was. Zo trots zelfs, dat hij ze van een titel en een handtekening voorzag.

uit de omgeving en kreeg hij een opdracht van een gepensioneerde goudsmid in Eindhoven. Na twee jaar verliet Vincent Brabant definitief: hij reisde naar Antwerpen en een paar maanden later door naar Frankrijk. Maar het verlangen naar het land van zijn jeugd bleef: ‘En terwijl ik op ‘t ergst ziek was heb ik toch nog geschilderd, o.a. een souvenir van Brabant, hutten met mosdaken en beukenheggen op een herfstavond met een stormachtige lucht, de zon rood ondergaande in rosse wolken.’ Op 27 juli 1890 loopt de 37-jarige Vincent een korenveld in en schiet zichzelf in de borst. Twee dagen later overlijdt hij in het bijzijn van zijn broer Theo. De broers liggen naast elkaar begraven in Auvers-sur-Oise.

Spanningen

•

Maar de spanningen in de pastorie liepen al snel hoog op: Vincent had zich inmiddels van de kerk van zijn vader afgekeerd en – tot schande van de familie – een nicht die een tijd op de pastorie logeerde, een huwelijksaanzoek gedaan. Toen hij zelfs met Kerst weigerde naar de kerk te komen, wees zijn vader hem de deur. Vincent vertrok naar Den Haag, werkte een tijdje in Drenthe en keerde in december 1883 met hangende pootjes terug naar Brabant. Inmiddels stond zijn ouderlijk huis in Nuenen. Hij kreeg van zijn ouders het washok als atelier en ging direct aan de slag. Het werd een vruchtbare periode met als climax het schilderij De aardappeleters. Daarnaast gaf hij schilderlessen aan een paar amateurs

In de voetsporen Rebecca Nelemans (Zundert, 1967) schrijft als freelance kunsthistoricus over hedendaagse kunst en is werkzaam voor de organisatie Van Gogh Brabant. In 2010 verscheen De Zaaier, over Vincent van Gogh en Etten en in 2011 volgde de publieksversie Van Gogh & Brabant. Wie in de voetsporen van Van Gogh wil treden kan terecht op verschillende locaties in Brabant. Meer informatie vindt u op www.vangoghbrabant.com. Zie ook de kortingsactie op pagina 34.

ons 45

5-WIEL SCOOTMOBIELEN NU NOG BETER! Vroeger kreeg u ‘m gratis van de gemeente. Tegenwoordig is dat niet meer zo vanzelfsprekend. De huidige bezuinigingen hebben ervoor gezorgd dat we vaak huur moeten betalen voor het gebruik van een scootmobiel. Een scootmobiel die lang niet altijd aan de eisen voldoet. Gemeentes verstrekken immers voornamelijk driewiel scootmobielen met een beperkt bereik, een beperkte snelheid en – belangrijker nog – beperkte stabiliteit.

Zo kunt u kiezen voor de vijfwieler Quingo van familiebedrijf het Vijfde Wiel. De Quingo heeft een kortere draaicirkel en een betere zithouding dan een vierwieler en biedt meer stabiliteit dan een driewieler. Niet alleen over de wielen, over álles is beter nagedacht: verstelbare voetsteunen, meerdere (LED)lampen, een hogere stoel en een verwarmde zitting. De Quingo maakt scootmobiel rijden niet alleen nuttig, maar ook aangenaam. Niet voor niets werd de Quingo dit jaar wederom uitgeroepen tot scootmobiel van het jaar.

MEER WETEN?

U doet er daarom goed aan te informeren of u niet goedkoper uit bent door uw scootmobiel particulier aan te schaffen. Op die manier rijdt u in een scootmobiel die écht bij u past, en ook echt uw eigen bezit is.

0800-2020

Bel gratis of vul onderstaande bon in voor een uitgebreide gratis brochure of een vrijblijvende proefrit.

Nieuw digitaal display

Beter zichtbaar door hoge & lage verlichting

Verhoogde rugleuning, ergonomische stoel Optie: verwarmde stuurgrepen Extra brede & zachte armleuningen

Anti deuk-mandje op frame

(lichter met sturen)

Extra geveerd

Scootmobiel van het jaar 2013 rm

ScootmobielPlatfo heeft de Quingo Toura

uitgeroepen tot

jaar 2012/ Scootmobiel van het

Cert ificaat

*De 5-wiel Quingo

Toura scootmobiel is

getest in de 3-wiel scootmobiel

2013*

klasse

6 Quingo modellen

Veiligheid door 5 wielen.

(Bij bochten, stoepjes en oneffen wegdek)

D.J.J. van Gerwen

Uitgereikt door: Scootmobielplatform 49 Leeuwenborchweide

5709 SB Helmond 60 57 Telefoon: 06-24 18 info@scootmobielplatform.nl www.scootmobielplatform.nl

Uitgereikt aan: Vijfde Wiel B.V. Haven 2 5688 DR Oirschot 0800 – 20 20 klantenservice@quingo.nl www.quingo.nl

Quingo is exclusief te zien bij: Scootmobielspecialist Industrieweg 3 5627 BS Eindhoven

Gratis Quingo brochure Naam: ______________________________________________________________________ Adres: ______________________________________________________________________ Plaats: _____________________________________________________________________ Telefoon nummer: __________________________________________ ONS

Verstuur gratis naar: Quingo Scootmobielen Antwoordnummer 1030 5688 ZW Oirschot Meer info? www.Quingo.nl

Postzegel niet nodig

Heeft u een bijzondere historische foto die u met Ons wilt delen? Stuur een e-mail met toelichting naar ons@kbo-brabant.nl. Ons behoudt zich het recht voor uw reactie te bewerken en/of in te korten. De foto die u instuurt, ontvangt u uiteraard retour.

Tekst: Wilma Schrover

‘T

Uit het fotoalbum van… Wilma Schrover

egen het einde van de Tweede Wereldoorlog kreeg mijn 18-jarige tante Cor verkering met de Britse soldaat Ron Thomas. Ze trouwden in 1948, nadat oom Ron eerst katholiek was geworden omdat mijn opa anders geen toestemming voor het huwelijk van zijn oudste dochter zou geven. Tante Cor emigreerde als jonge bruid naar het stadje Wrexham in Noord-Wales, maar in 1953 sloeg het noodlot toe. Tante Cor was net bevallen van hun tweede zoon, toen oom Ron polio kreeg. Maandenlang oefende hij met het optillen van een luciferdoosje, maar de ziekte liet voorgoed sporen achter. Met slechts één functionele hand, begon oom Ron met het bouwen van een modelstoomtrein. Een replica waarbij elk onderdeeltje uit plaatstaal gefreesd en gedraaid moest worden en die echt op kolen moest kunnen rijden. Vaste vraag als we elkaar zagen was: “Hoe staat het met de trein, oom Ron?” In 1986 antwoordde hij voor het laatst: “Nu echt bijna klaar”.

De familie was overgekomen voor een bruiloft, maar oom Ron werd hier getroffen door een hartinfarct en tante Cor keerde als weduwe terug naar Wales. Jarenlang stond de trein in het schuurtje, tot Ron jr. besloot de trein van zijn vader af te bouwen. Mijn neef had de technische gaven van zijn vader geërfd, maar ook hem lukte het niet de trein af te bouwen. Op deze in januari 2011 genomen foto was hij al ernstig ziek en amper drie maanden later stierf hij op 58-jarige leeftijd. Uit respect voor hun overleden vriend en penningmeester, hebben leden van de Wrexham & District Society of Model Engineers de trein vervolgens toch helemaal afgebouwd en in de verf gezet. Gelukkig heeft tante Cor de trein nog in volle glorie kunnen zien. In oktober 2012 hebben we helaas ook van mijn geliefde tante afscheid moeten nemen. Wat zou ze het prachtig hebben gevonden, deze foto van haar zoon in Ons.’

ons 47

Mentorschap: wat houdt het in?

Een mentor behartigt de belangen van iemand die op dat zelf niet (meer) kan g, het gebied van verzorgin of ling de han be verpleging, r nto me begeleiding. Een op gaat bijvoorbeeld mee gt doktersbezoek of overle ntor me De rs. laa de met behan ilie fam t, nie kan, maar hoeft of zij te zijn van degene die hij tratie begeleidt. Aan adminis ntor me de eft ho en financiën een via pt loo niets te doen; dat bewindvoerder. mentor Mensen die (misschien) zich willen worden, kunnen ng hti Stic aanmelden bij de en nMentorschap Midde stichting Noordoost-Brabant. De e traject zorgt gedurende het hel voor begeleiding. op Meer informatie vindt u via www.mentorschap.nl of 78. 93 (06) 23 11

Mentorschap:

Tekst: Berber Bijma | Beeld: Truus Sillekens

Met raad en daad

terzijde staan Een mentor staat iemand anders bij op momenten dat die persoon daar behoefte aan heeft, bijvoorbeeld bij doktersbezoek. Soms gaat het om personen die geen kinderen hebben of van wie de kinderen geen hulp kunnen bieden. Maar mentor zijn van een familielid kan ook. Het is een officiële functie die bij de kantonrechter vastgelegd wordt. Leo Rack (91) en zijn mentor Truus Sillekens (56) vertellen hun verhaal.

ons 48

zorg

Leo Rack: ‘Je moet me geen meneer noemen, ik ben opa Rack. Ik heb in twee oorlogen gevochten, het laatst in de Korea-oorlog. Daarna ben ik voetballer en later coach geworden in Brazilië. In de vijftig jaar dat ik daar woonde, heb ik veel geld verdiend en dat uitgegeven aan vrouwen en feesten. Op mijn 85ste kreeg ik een busongeluk en haalde een van mijn zoons me naar Nederland. Ik kwam eerst in het militair hospitaal in Amersfoort terecht, waar ze vaststelden dat ik een posttraumatische stressstoornis had. Later ben ik in Sint-Michielsgestel terechtgekomen, in een verzorgingshuis voor Surinaamse en Javaanse

‘Met mijn kinderen heb ik nauwelijks contact. Wat Truus doet, doet niemand anders voor mij’ Nederlanders. Eigenlijk ben ik daar nog veel te goed voor; ik voel me prima. Met mijn zeven zonen, van wie er een paar in Nederland wonen, heb ik nauwelijks contact. Mijn dochter keek eerst wel naar me om, maar zij is naar Amerika verhuisd. Daarna had ik eigenlijk niemand meer, totdat Truus kwam. Wat Truus doet, doet niemand anders voor mij. Ze komt eens per week om thee te drinken terwijl ik praat en praat en praat. We zijn ook samen naar de militaire basis van Woensdrecht geweest, naar een veteranendag van de Bond van Nederlandse Militaire Oorlogs- en Dienstslachtoffers. Dat was een geweldig mooie dag. En we zitten vaak samen op een terras. Ik drink dan een wijntje, Truus alleen maar thee. Ze heeft me ook eens meegenomen naar de dierentuin, samen met haar nichtje Indi. Die deelde zomaar haar chips met me. Ik zie Truus als mijn kleindochter. Sinds zij bij me komt – nu zo’n anderhalf jaar – gaat het een stuk beter met me. Ik slaap beter en voel me beter. Het pilletje dat ik van de dokter kreeg tegen depressiviteit, heb ik zelfs niet meer nodig. Truus is mijn leven. Als ik haar niet had, zou ik net zo lief weggaan.’

Truus Sillekens: ‘Toen mijn ouders vrij kort na elkaar overleden, realiseerde ik me hoe belangrijk het voor ouderen is dat iemand hen helpt met allerlei dagelijkse dingen, zeker als ze regelmatig naar een arts moeten. Als er geen kinderen zijn die kunnen helpen, zijn ze van anderen afhankelijk. Ik las dat er mentoren gezocht werden, had wel wat tijd over en besloot een cursus van drie avonden te volgen. Daarna ben ik door de kantonrechter benoemd als mentor. Dat formele karakter geeft het voor mij meerwaarde; ik wilde meer doen dan koffieschenken. Toen ik gekoppeld werd aan opa Rack, ging er voor mij een nieuwe wereld open. Ik wist zo goed als niets van de Surinaamse cultuur en heb niets met voetbal. Ik had verwacht veel mee te moeten op doktersbezoek, maar omdat opa Rack nog zo goed is, is dat nog niet nodig geweest. Ik bezoek hem eens per week en dan vertelt hij van de eerste tot de laatste minuut over zijn veelbewogen leven. Verder ben ik via het multidisciplinair overleg en de verpleging betrokken bij alle zaken die rondom hem spelen.

‘Toen ik werd gekoppeld aan Leo, ging er een wereld voor me open. Ik wist

zo goed als niets van de Surinaamse cultuur’

Het doet opa Rack zichtbaar goed dat hij zijn verhaal kwijt kan. Sinds ik er kom, gaat het beter met hem. Ik vind het heel bijzonder dat hij geen antidepressiva meer nodig heeft, terwijl ik niet heel veel meer doe dan luisteren. Die anderhalf uur per week is voor mij een kleine moeite, terwijl het voor opa Rack veel betekent. Ik vind het fijn dat ik me op deze manier nuttig kan maken. Het enige waar je als mentor misschien voor moet oppassen, is dat het je niet teveel in beslag neemt. Bij mij is dat zeker niet het geval. Het valt me niet zwaar, want opa Rack is een heel plezierig mens.’

ons 49

‘De serveerster sloeg spontaan

Tekst: Suzanne Geurts | Beeld: Remco Bohle

een arm om ons heen’

ons 50

smakelijk eten Toon (73) en Joke Hoefnagels (67) schuiven aan bij Yvonne

Boodschappenlijstje Hartige muffin met Reypenaar en zongedroogde tomaatjes (12 stuks)

Brownies & Downies in Asten is voor KBO’ers Toon en Joke Hoefnagels bekend terrein. Al vaker waren ze te gast bij de gezellige lunchroom, waar jongeren met het syndroom van Down in de keuken en de bediening meedraaien.

120 gram Reypenaer (oude kaas) 1 ei 60 gram zongedroogde tomaatjes (uit een pot en uitgelekt) 250 ml. melk 1 theelepel paprikapoeder

Toon: ‘We kregen weer een zalige ambachtelijke lunch voorgeschoteld. Een zachte tomatensoep, vers landbrood met allerlei salades en een hartige muffin. Ik ben geen muffinkenner hoor, maar hij smaakte heerlijk. Ook vanwege het restaurantconcept komen mijn vrouw en ik hier graag. Wij vinden het belangrijk dat mensen met een beperking ook gewoon werken. Dat kunnen én verdienen ze. Neem onze serveerster Yvonne. Wat een lief lachebekje! Ze diende de gerechten keurig op en sloeg een paar keer spontaan een arm om ons heen. Ze genoot met volle teugen, dat voelde je. En wij genoten met haar mee.’ Ook eten bij Brownies & Downies? Kijk op www.browniesanddownies.nl voor de adressen van de acht vestigingen in Brabant.

Engels of Amerikaans? and. Toch g je muffin, dan zeg je Engel

Ze Onze bekende is dat niet helemaal waar. erikaanse muffin’. muffin is eigenlijk een ‘Am cakeje werd in de Het paddenstoelvormige door de Engelse bakker negentiende eeuw bedacht Amerika geëmigreerd Samuel B. Thomas die naar se muffin’ is een rond, was. De veel oudere ‘Engel een grillplaat gebakken plat sneetje brood, dat op al zoet, maar smaken wordt. Muffins zijn meest rediënten. ook heerlijk met hartige ing

250 gram bloem 3½ theelepel bakpoeder 1 theelepel zout 50 gram roomboter (op kamertemperatuur)

Bereiding Verwarm de heteluchtoven voor op 180°C. Rasp de Reypenaer. Mix het ei, de tomaatjes, de melk, de paprikapoeder en ongeveer driekwart van de Reypenaer met een staafmixer tot een redelijk gladde massa. Doe de overige ingrediënten in een mengkom en voeg hier de mix aan toe. Meng het geheel opnieuw met de staafmixer. Vet een muffinbakvorm in met boter en verdeel de mix over de vormpjes. Strooi de resterende Reypenaer over de muffins en bak ze ongeveer 25 minuten. Serveer de muffins lauwwarm, met een stukje zongedroogde tomaat bovenop.

Het beste onder de zontomaten in de zon. Zo

en Al eeuwen drogen de Italian . oedige oogst weg te gooien rvl ove n hu hoeven ze niets van de in n oo gew n gde tomate In Nederland zijn zongedroo t. pot (op olie) of droog verpak een in : aar supermarkt verkrijgb llen we et u zelf een paar uur laten Droogverpakte tomaatjes mo liefst s kie : Tip . ijn naz scheutje wij in lauwwarm water met een het meeste smaak. felrode tomaatjes, die hebben

Tips voor een bijzonder restaurant? Voor deze rubriek zoeken we KBO’ers die graag een hapje buiten de deur eten. KBO-Brabant trakteert u (en uw gast) op een heerlijk etentje in het restaurant van uw keuze. Hierbij maken we een mooie foto en we horen graag achteraf uw mening. Meedoen met een originele restauranttip? Laat het weten via ons@kbo-brabant.nl.

ons 51

Puzzel mee en win!

onderricht windrichting

In elke editie van Ons maakt u kans op een leuke prijs. Vul het Zweeds raadsel in, stuur uw oplossing naar de redactie en misschien wint u wel een boek! 7

weefsel

dans

dus

junkmail onder5richt windrichting

sip

junkmail

wees gegroet

dus

vrucht jaloezie

mannelijk dier

8 vrucht

rekening vrucht

mannelijk mager dier

houding

wees gegroet

vogeleigenschap ontkenning

voegwoord deel v.h. oor

in elkaar

vrucht

vogel

voegwoord deel v.h. deel v.h. oor gezicht

in elkaar

9 deel v.h. gezicht

houdingenzovoort

(afk.)

dagtekenen

enzovoort (afk.)

bijbelse vrouw numero (afk.)

besef besef

bijbelse vrouw numero United (afk.)

1dagtekenen

Nations

United Nations 2

plaaggeest

ijverig

plaaggeest

De puzzel in Ons 11/12 leverde weer veel goede oplossingen op. Mevrouw A. v.d. Borne-v.d. Velden uit Bladel is de gelukkige winnaar van het weekendje Sauerland voor twee personen. N. Habraken uit Tilburg, T.J. Tonies-van Dongen uit Zeeland en J.M. van Mourik uit Helmond wonnen het boek ’t Schrijverke. Gefeliciteerd!

ijverig

Stuur de oplossing van de puzzel, uw e-mailadres en telefoonnummer vóór 1 maart naar: Redactie Ons, Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch. Of e-mail naar ons@kbo-brabant.nl o.v.v. ‘puzzel’.

vogel

mager

rekening

verdwenen verbod

jaloezie zaadje

waterkering

dans

vogeleigenschap ontkenning

zaadje

verdwenen verbod

weefsel

waterkering

sip

5 3

6 4

7 5

8 6

9 7

10 8

Puzzel: www.puzzelpro.nl

Alles over social media Onder de inzenders van de goede puzzeloplossing verloten we vijf exemplaren van het boekje Social media voor senioren. Auteur Annet van Betuw ging in december 1995 online om informatie te vinden over de zeldzame chromosoom afwijking van haar oudste dochter. Die was er en ze vond ook andere ouders. Geen wonder dat ze internet omarmde. Vanzelf ging ze ook social media gebruiken. Op basis van al

ons 52

haar ervaringen schreef ze dit praktische boekje. Facebooken, skypen, foto’s delen via Instagram, oud-collega’s terugvinden op LinkedIn … alles komt aan bod! Social media voor senioren. Prijs: € 14,95, ISBN 9789055947775

Advertentie

GRATIS WELKOMSTGESCHENK!

€

r slechts

,72

R O W voo D LID per jaar

Geachte heer/mevrouw, Om in de toekomst als zelfstandige omroep te kunnen blijven bestaan en om programma’s als Dokter Deen, Heer&Meester, Heel Holland Bakt en al die andere programma’s van MAX te kunnen blijven uitzenden is het noodzaak dat we meer leden krijgen! U kunt MAX al steunen door lid te worden voor slechts € 5,72 per jaar. Als dank hiervoor krijgt u van ons een welkomstgeschenk als de DVD van “Moeder ik wil bij de Revue” of van “Dokter Deen”. Met uw steun hopen we in de toekomst ook dergelijke series voor u te kunnen blijven maken! Kan ik op u rekenen? Met vriendelijke groet,

Jan Slagter

(tijdens kantooruren € 0,10 pm)

of ga naar

www.ikwordlidvanmax.nl

¨ dhr / ¨ mw Voorletters: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon:

Welkomstgeschenken (1 geschenk aankruisen welke u graag ontvangt):

¨ DVD ‘Moeder ik wil bij de Revue’ ¨ DVD ‘Dr. Deen’ (deel 1) ¨ DVD ‘Erica op reis’ (deel 3) ¨ DVD ‘Viva Verdi’ ¨ CD ‘De onvergetelijke jaren ‘50’

Geboortedatum:

¨ Ik machtig Omroepvereniging MAX om tot wederopzegging, per kalenderjaar € 5,72 af te schrijven van mijn rekening. Incassant ID: NL83ZZZ272532890000

N L LANDCODE CONTROLEGETAL BANKCODE

REKENINGNUMMER

¨ Ik geef de voorkeur aan een acceptgiro. Plaats: Handtekening:

Datum:

Postzegel niet nodig

0900 - 55 55 000

Achternaam:

Omroep MAX Antwoordnummer 10409 2700 WB Zoetermeer

Vul de antwoordkaart in of bel

Graag dit ingevulde formulier uitknippen en versturen in een enveloppe zonder postzegel naar:

Advertentie

Hoog bezoek ging u al voor. Kom ook naar het compleet vernieuwde Klok & Peel Museum Asten! Ostaderstraat 23 5721 WC Asten Telefoon 0493 - 691865 www.museumasten.nl

HOTEL RESTAURANT BOWLING

DE ORINGER MARKE Midden op de Drentse Hondsrug in de plaats Odoorn, ligt hotel De Oringer Marke. Omringd door bossen, weiden en heidevelden en slechts 7 km. van Emmen. Het hotel beschikt over 33 moderne hotelkamers, restaurant, brasserie, bowling, lift en ﬁetsverhuur. Nieuw is een overdekt verwarmd terras grenzend aan de brink. e provinci

Drenth

HOTEL RESTAURANT BOWL

DE ORINGER

Hoofdstraat 9 7873 BB Odoorn Tel. 0591-51900 info@deoringermarke.nl www.deoringermarke.nl

5 en 8 daagse seniorenreizen: * * * *

volpension incl. kofﬁe en thee halen en brengen van huis middagexcursies per touringcar avondprogramma

* bridgereizen * klaverjasreizen * speciale groepsprogramma’s Hoofdstraat 9 7873 BB Odoorn Tel. 0591-519000 info@deoringermarke.nl www.deoringermarke.nl

Op zoek naar een wandelmaatje of reisgenoot? Of wilt u oud-klasgenoten terugvinden voor een reünie? Plaats uw oproep!

Op zoek naar... Man (84 jaar) is op zoek naar een vriendin (liefst uit Oss of directe omgeving) om gezellig mee samen te zijn. BR.O.NR. 2.001/14 Goed en jong uitziende man (74 jaar, weduwnaar) zoekt een leuke slanke vrouw (60-75 jaar) voor een leuke relatie. Huidskleur geen bezwaar. Omgeving Zuidoost-Brabant. BR.O.NR. 2.002/14 Weduwnaar van 75 jaar zoekt een leuke, lieve vrouw. Ben jij dat? Ik zou je graag willen ontmoeten om samen verder te gaan. Woon je toevallig in de regio Best, Oirschot, Boxtel, SintOedenrode, Schijndel, schrijf mij dan met je telefoonnummer erbij, dan kunnen we wat bijpraten. BR.O.NR. 2.003/14 Weduwe (84 jaar) wil graag in contact komen met een lieve man. Ik woon nog zelfstandig, ben positief ingesteld en hou van gezelligheid en alle goede dingen in het leven. Spreekt dit u aan, reageer dan zodat we gezellig een kopje koffie kunnen drinken. BR.O.NR. 2.004/14

Ik ben op zoek naar een vrouw voor een vriendschap, zodat we samen nog wat van het leven kunnen maken. Ik ben een man van 78 jaar en nog heel vitaal. Omgeving 073. BR.O.NR. 2.008/14

Wie durft? Dag lieve en aardige mannen in Brabant. Graag zou ik in contact komen met een man tussen de 64 en 70 jaar. Zelf ben ik 66 jaar. Ik ben een aardige, lieve en goed uitziende vrouw, gezond en nog fit. Ik sta midden in het leven en ben nog erg actief. Ik wil er graag met jou op uit om te wandelen of te fietsen in de natuur – lekker even weg en doen wat we samen leuk vinden. Vertrouwen en respect staan bij mij hoog in het vaandel. BR.O.NR. 2.005/14

Vitale ‘seniora’ zoekt mannelijke of vrouwelijke reisgezel, niet-rokend. Interesses: kunst, cultuur, natuur, bridge. Geen bijbedoelingen. BR.O.NR. 2.009/14 Weduwe (66) wil graag in contact komen met een man (sportief ), om er samen nog iets van te maken. Leeftijd tot 69 jaar. Mijn hobby’s zijn fietsen, wandelen, tennissen, dansen, vakantie. Omgeving 0497. BR.O.NR. 2.010/14

Ik ben 80 jaar en ik zoek een lieve vrouw om samen nog te genieten. Ik ben gezond, goed ter been en wandel veel. Ik rijd nog auto. BR.O.NR. 2.006/14 Vooroorlogse weduwnaar (82) zoekt naoorlogse vlotte gezellige fietsvriendin. Liefst in directe omgeving van Waalwijk. Ik rook niet, maar drink wel gezellig een wijntje. Kunt u zich vinden in deze oproep, reageer dan snel. BR.O.NR. 2.007/14

Steeds meer mensen weten de weg naar Groet & Ontmoet op www.kbo-brabant.nl te vinden. Bent u ook op zoek naar een maatje? Bezoek dan onze website.

Oproep plaatsen? Stuur deze o.v.v. Contactoproep Ons en uw adres, telefoonnummer en e-mailadres naar KBO-Brabant (zie adres hieronder). Reageren? Stuur uw reactie in een gesloten enveloppe naar KBO-Brabant (zie adres hieronder) en zet linksboven op de enveloppe: reactie contactoproep Ons en het nummer van de oproep waarop u reageert. Wij sturen uw enveloppe dan ongeopend door. Denk er wel aan in uw reactie aan te geven op welke wijze de betreffende persoon contact met u kan opnemen. Een oproep plaatsen kost eenmalig € 15,-. Als er meer oproepen ingestuurd worden dan er ruimte is, wordt een wachtlijst aangelegd. Adres: KBO-Brabant, Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch of contactadvertentie@kbo-brabant.nl

•

• •

ons 55

•

Advertentie

GEEF OM DE TOEKOMST

Va art A an de Hotel

.ho www

Het Grootseminarie Rolduc blijft trouw werken aan de boodschap van de Rooms-Katholieke Kerk. Om deze boodschap uit te kunnen dragen zijn goed opgeleide priesters nodig. Met uw steun maakt de Paredis Stichting nu en in de toekomst de opleiding van priesters en diakens in Rolduc mogelijk.

Geef om de boodschap steun de Paredis Stichting Vorming van priesters, kandidaten voor het priesterschap en permanent diaconaat Correspondentieadres Hoogstraat 7, 5954 AA Beesel Telefoon: 077 - 4742012 E-mail: info@paredis.nl Website: www.paredis.nl Bankrelatie ING: NL77INGB 0002818327 ABNAMRO: NL95ABNA0481960228 t.n.v.: Paredis Stichting De Paredis Stichting is aangemerkt als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI).

SENIORENWINKEL

De specialist in verantwoord zitten en slapen Groot aanbod in relaxfauteuils: • Geheel op maat gemaakt • Ergonomisch en comfortabel zitten • Elektrisch verstelbaar • Eventueel met sta-op hulp • 10 jaar garantie

Beursinruilactie Bij aankoop van een FITFORM RELAXFAUTEUIL Groot aanbod in bedden: • Slapen op maat • Drukverlagende matrassen al vanaf E 395 • Hoog laag bedden • vraag naar onze algemene voorwaarden

Hoofdstraat 127 • 5481 AG Schijndel T: 073 - 547 52 78 SCHIJNDEL

www.seniorenwinkel.nl www.hulpmiddelen-zoeken.nl

telaa

ndev

aart.

Beleef de sfeer van gastvrijheid en comfort

compleet verzorgde vakanties EN VAN HET HALEN MET DE SERVICE TOURINGCAR BRENGEN PER LUXE

5 of 8-Daagse 50+ busreis Compleet Verzorgd individueel of met gezelschap

• • • •

Halen en brengen 4x Middagtocht Dagtocht met 3 uur varen Incl. entreegelden en consumptie • Hollandse keuken, mogelijkheid tot afstemming op dieet • Gezellige avondprogramma’s bieden volop variatie • Individueel of met gezelschap

voor vragen of reservering:

06-12997929

Speciaal voor senioren en 50+ single

vanaf € 495,-

arrangementen 2014 keuze uit diverse prachtige arrangementen

• Valt uw reis in de supervoordeelweken?

www.hotelaandevaart.nl - info@hotelaandevaart.nl

Bekijk het hele reisaanbod op onze website Nu vanaf € 400,-

Voor informatie of reservering Vaart n.z. 88/89, 8426 AV Appelscha, Tel. 0516-43 32 32

Advertentie

Prachtige polo

SPECIALE AANBIEDING

van € 43.voor

€ 29.90 +

gratis catalogus

•

Dubbele glitterknopenlijst

•

Met korte mouwen

•

Met polokraag

•

75% katoen, 25% polyester

•

Wasbaar

Best r selle l

Ook in korte maten

ren

•

GRATIS S! CATALOGU

In vijf zomerse kleuren

34038015-NL

•

nog

mee

r k

Geel

JA, ik proﬁteer graag van deze AANBIEDING voor € 29.90 in plaats van € 43.-

Azuurblauw

Voorletters

Ecru

Achternaam

Straat en huisnr.

Terracotta Donkerblauw

Postcode

Woonplaats

Tel.

Geb.datum

1 9

Handtekening:

Ik wil niet bestellen maar wil wel graag DE NIEUWE CATALOGUS GRATIS ontvangen. Ja, houdt u mij per e-mail op de hoogte van de laatste informatie en actuele aanbiedingen. Mijn e-mailadres is:

Ik bestel het poloshirt graag in kleur en maat:

Bestel telefonisch via:

030 – 65 92 500 via www.ateliergs.nl of vul de bon in en stuur hem op.

KLEUR

LENGTE

MAAT

Geel bestelnr. 3291-906

Azuurblauw bestelnr. 3293-006

52*

54*

Ecru bestelnr. 3288-406

* Niet in korte maten.

Normaal

Lengte polo 68 cm. U bent groter dan 1.65 m Kort

Lengte polo 64 cm. U bent kleiner dan 1.65 m

Terracotta bestelnr. 3290-800 Donkerblauw bestelnr. 4474-700

Stuur de bestelling op naar: AtelierGS, Antwoordnummer 4200, 3970 PC Bunnik Code catalogus: 0880

Code bestelling: 0879

Ik bestel volgens de algemene leverings- en betalingsvoorwaarden zoals vermeld op www.ateliergs.nl. De aanbieding is geldig tot 30-06-2014. Geldig zolang de voorraad strekt. AtelierGS, Postbus 112, 3980 CC Bunnik. Ingeschreven bij de kamer van koophandel Utrecht onder nummer 301.037.99. AtelierGS gaat zorgvuldig om met uw persoonsgegevens. Meer informatie is opgenomen op www.ateliergs.nl onder privacy.

Advertentie

TONZON Vloerisolatie, een klasse apart! Thermoskussens maken vloer warmer dan de lucht boven de vloer. TONZON heeft voor kruipruimtes een isolatieconcept ontwikkeld dat met kop en schouders boven de rest uitsteekt. De onderkant van de vloer wordt geïsoleerd met een opvouwbaar, flexibel, sterk isolatiemateriaal; Thermoskussens. Het zand wordt afgedekt met een stevig zeil; Bodemfolie. Het resultaat De dubbele aanpak zorgt ervoor dat de warmte niet meer wordt uitgestraald door de vloer en er geen vocht meer uit de grond de woning binnen komt. Het milieuvriendelijke systeem maakt radi caal een einde aan de koude vloer en muffe lucht. Comfort van een warme vloer Op onze website vindt u talloze recensies en klantenreacties uit 33 jaar praktijkervaring. Ook mensen met vloerverwarming melden een warmere vloer na het aanbrengen van TONZON en merken dat de vloerverwarming nu veel beter te regelen is.

Besparing op stookkosten De woning koelt minder snel af door de goed geïsoleerde vloer. Er hoeft minder gestookt te worden omdat de woning sneller opgewarmd is. Het stookseizoen wordt zelfs verkort. Gebruikers melden een gemiddelde besparing van 15 tot 20% op de stookkosten per jaar. Bij woningen met vloerverwarming loopt de besparing op tot wel 40%. Meer weten? Kijk op www.tonzon.nl. Of scan de QR code om te zien hoe het werkt. Bellen kan ook via 0900 28 66 966 (€ 0,10 p/min) of info@tonzon.nl

Doorsnede van een kruipruimte met TONZON Vloerisolatie.

TONZON BV • Postbus 1375 • 7500 BJ Enschede • T: 0900 - 28 66 966 (E 0,10 p/min) • E: info@tonzon.nl • www.tonzon.nl