Ons 03 2019 by KBO-Brabant

jaar van de vrijwillig ers

magazine voor senioren NUMMER 3 MAART 2019

— I N T E RV I E W—

Hoogleraar Lucas Meijs:

‘Vrijwilligers zeggen te weinig nee’ — R E P O R TA G E —

Verkiezingsdebat

‘Er is voor iedereen werk aan de winkel!’

— ACHTERGROND—

Interview

Marie-Cécile Moerdijk: ‘Ik zing nog steeds de hele dag’

Manifest voor sociaal Brabant:

hoe reageren de politieke partijen?

reportage

Vijfdaagse reis naar Lunteren: ‘Hier hebben we aandacht, rust en tijd voor mensen!’

April actie

4, 8, 12, 16

v.a. SLECHTS

april nù

€ 159,95p.p.

95 . p.p , 9 9 1 €

De mooiste vakantiegebieden van Duitsland en België!

Hotel am Park Eifel

Stadtkyll

Alles-inclusief 5-daagse autoreis

Hotel Marleen Sauerland

Siedlinghausen / Winterberg

Alles-inclusief 5-daagse autoreis

Hotel am Park Stadtkyll ligt in de prachtige vulkaaneifel voor gezellige uitstapjes naar Trier, Koblenz, Monschau, Bad Münstereifel, Belgie en Luxemburg. Het Hotel beschikt over 90 zeer ruime kamers met een zithoek. Allen met inloopdouche, toilet, TV met NL zenders, en WiFi op alle kamers. Alle kamers zijn te bereiken met een lift. Het hotel beschikt over twee gezellige restaurants waar tijdens uw verblijf verwend wordt met een dagelijks „Enjoy“ uitgebreid ontbijtbuffet en afwisselend dinerbuffet. Een lunchpakketje kunt u ‘s morgens zelf samenstellen om mee te nemen of u geniet van een heerlijk lunchbuffet van 12:00-14:00. Natuurlijk kunt u bij ons iedere avond genieten van bijzonder entertainment waarbij wij lekkere hapjes serveren.

Enjoyhotel Marleen bevindt zich in een natuurschoon park met prachtige vijver op slechts 200m van het centrum van Siedlinghausen, centraal gelegen tussen Winterberg en Olsberg. Ons hotel beschikt over 28 kamers, waarvan 8 kamers op de begane grond. Alle kamers zijn modern ingericht en voorzien van alle gemakken: Bad en/of douche, föhn, toilet, zitje, lcd tv met 7 Nederlandse zenders. De meeste kamers hebben bovendien een balkon. Daarnaast beschikt het hotel over een lounge met gratis WiFi, bibliotheek, biljartzaal, kegelbaan en een typisch Duitse cafébar „Zum Anker“ met Eredivisie Live! In ons restaurant wordt u verwend met een uitgebreid ontbijtbuffet (waar natuurlijk uw gebakken eitje niet ontbreekt), een prima warme lunch en een uitstekend driegangendiner inclusief saladebar. Regelmatig is er show cooking.

Inbegrepen bij uw 5-daagse all-in vakantie

✓ Ontvangst met warme lunch of koffie met gebak ✓ 4 x Overnachting met uitgebreid “Enjoy” ontbijtbuffet ✓ 4 x Warme lunch of lunchpakket ✓ 4 x Afwisselend Dinerbuffet ✓ NIEUW: Koffiecorner koffie en thee gehele dag Gratis ✓ Dagelijks alle drankjes van 17:00 t/m 24:00 Gratis ✓ Bieren, wijnen, fris- en vruchtendranken, jenevers en apfelkorn ✓ Gratis dagtocht per luxe touringcar door het Eifelgebied ✓ Iedere avond vertier en entertainment ✓ O.a Live muziek, Wandeling en Quizavond ✓ Hierbij wordt regelmatig een bittergarnituur geserveerd. ✓ Gratis WiFi op alle kamers en bar/lounge ✓ Gratis gebruik van versnellingsfietsen ✓ E-bike verhuur station ✓ Gratis div. auto-, fiets en wandelroutes met lunchpakket

✓ 4 hotelovernachtingen ✓ Ontvangst met een warme lunch of koffie/thee met gebak ✓ Dagelijks ontbijtbuffet, warme lunch of lunchpakket en 3-gangen keuzediner ✓ Dagelijks alle consumpties gratis, van 17:00 tot 24:00 uur Frisdranken, vruchtensappen, bieren, wijnen, jenevers en apfelkorn ✓ NIEUW! Koffiecorner: de gehele dag gratis koffie en thee ✓ Iedere avond entertainment, o.a. Magic WoBo show, livemuziek, wandeling en quizavond Hierbij wordt regelmatig een bittergarnituur geserveerd ✓ Gratis mooie dagtocht per luxe touringcar door het Sauerland ✓ Gratis boottocht over een stuwmeer (april - oktober) ✓ Gratis entree binnen- en buitenzwembad ✓ Gratis diverse auto-, fiets en wandelroute’s inclusief lunchpakket ✓ Gratis gebruik van alle hotelfaciliteiten en E-bikes ✓ Gratis uitstapjes boekje t.w.v. € 6,95 en gebruik infotheek

Aankomstdata en prijzen 2019

31 maart . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 199.95 p.p.

APRIL ACTIE: 4, 8, 12, 16 april . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . nù € 199.95 p.p. 20, 24, 28 april. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 239.95 p.p. 2, 10, 18, 22, 26, 30 mei . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 259.95 p.p. Voor verdere aankomstdata zie www.enjoyhotels.nl

Aankomstdata en prijzen 2019

15, 19, 23, 27, 31 maart. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .€ 199.95 p.p. 4, 8, 12, 16, 20, 24, 28 april. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .€ 239.95 p.p. 2, 6, 10, 18, 22, 26, 30 mei . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .€ 259.95 p.p. 3, 7, 11, 15, 23, 27 juni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .€ 259.95 p.p. Voor verdere aankomstdata zie www.enjoyhotels.nl

Kijk voor meer Enjoyhotels of informatie op www.enjoyhotels.nl of bel 0049 - 2953 9625 333 Geen aanbetaling verplicht!

Voor alle Enjoyhotels geldt geen boekings-, en reserveringskosten, geen 1-persoonskamer toeslag. Alle fouten voorbehouden en exclusief eventuele toeristenbijdrage.

Nederlands gesproken.

colofon

welkom

JAARGANG 9 NR. 3 - 2019

Ons is een uitgave van KBO-Brabant en wordt 11 keer per jaar bezorgd bij de 130.000 leden. Een gesproken versie van Ons is te bestellen bij KBO-Brabant (zie redactieadres). ISSN 2211-5277 REDACTIE KBO-BRABANT

Jacquelien Cuppers, Eva Geelen, Truus Noij, Wilma Schrover REDACTIEADRES

Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch (073) 644 40 66, ons@kbo-brabant.nl C O N C E P T E N R E A L I S AT I E

www.mooimag.com, Pauline Mulder (mooi mag.), Susanne Mullenders (mooi mag.), Marike Ooms VO R M G E V I N G

Grafisch bureau Brust, Remco Brust, Michelle Uit de Weerd - Leemkuil, Ilse Vesters A DV E R T E N T I E S

Multor Media B.V., Oscar van den Bosch (026) 376 34 50, oscarvandenbosch@multormedia.nl KBO-Brabant draagt op geen enkele wijze verantwoordelijkheid voor advertenties/bijsluiters in Ons. DRUK EN AFWERKING

Habo DaCosta L I D M A AT S C H A P

Indien u een lidmaatschap bij de KBO in Brabant wilt aangaan of opzeggen, dan kunt u terecht bij het secretariaat van uw lokale KBO-Afdeling. U vindt de adresgegevens op www.kbo-brabant.nl Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd en/of openbaar gemaakt zonder KBO-Brabant daar vooraf van in kennis te stellen. Het toesturen van foto’s en teksten impliceert toestemming tot publicatie in Ons. Toegestuurde foto’s en teksten worden niet automatisch geplaatst. www.kbo-brabant.nl  www.facebook.com/kbobrabant  @kbo_brabant magazine voor senioren

Samen doen, samen oplossen! Woensdag 20 maart treedt de lente in, op de dag dat we ook onze vertegenwoordigers in Provinciale Staten en indirect die in de Eerste Kamer kiezen. Namens KBO-Brabant en negen partnerorganisaties heb ik op 11 februari een manifest Samen doen, samen oplossen overhandigd aan de lijsttrekkers van de Brabantse politieke partijen. In dit manifest doen we een klemmend beroep op hen om ons provinciaal bestuur weer de verbindende rol te laten vervullen die onze – dubbel vergrijzende – Brabantse samenleving verdient. In deze Ons leest u ons gehele pleidooi, maar ook de overwegend positieve reacties van de politici daarop. Voordat we onze stem mogen uitbrengen, bezoekt minister Hugo de Jonge van Volkshuisvesting, Welzijn en Sport onze provincie. Op 18 maart ontmoeten we hem in het mooie Oirschot en maken we hem deelgenoot van de grote ambitie die we in Brabant hebben op het gebied van wonen en zorg voor senioren. Lang voordat de minister zijn gelijknamige stimuleringsregeling bekend maakte, lagen onze plannen al bij het provinciaal bestuur en bij de regering. Indachtig de titel van ons manifest, willen we hier samen iets doen aan het schrijnend tekort aan geschikte seniorenwoningen en aanvullende zorg, en samen tot creatieve en vooral tijdige oplossingen komen. We nodigen de landelijke, gemeentelijke én provinciale overheid van harte uit om ook aan boord te komen. En dan vinden er op 18 maart ook nog overal in het land pensioenacties plaats, georganiseerd door de vakbonden FNV, CNV en MHP en van harte gesteund door KBO-Brabant. Omdat er nogal wat mythes en onwaarheden worden verkondigd over de onhoudbaarheid van ons pensioenstelsel hebben we – heel eigentijds – een webinar laten maken. In een klein half uur legt Rob de Brouwer, pensioenexpert én lid van KBO-Brabant, helder uit dat ons stelsel niet alleen houdbaar, maar zelfs onverwoestbaar is. In de eerste week werd het filmpje al vele duizenden keren bekeken en gedeeld via sociale media. Stel die fiets, wandelschoenen of hark een half uurtje uit en bekijk het even op onze website, zou ik u willen aanraden. De lente moet toch nog beginnen.

Leo Bisschops, voorzitter

advertentie

DIRECT, EN MET 100% ZEKERHEID, UW HUIS VERKOPEN? Meer informatie: www.fvzvastgoed.nl of bel 076 - 561 59 55

Koopsoom nett ld a a t e b t i u

Betrouwbaar Directe aanbetaling mogelijk Geen makelaars- en notariskosten Koopsom is 90% van de werkelijke waarde Uw eigen woning terug huren is mogelijk Wij ontzorgen â&#x20AC;&#x201C; direct zekerheid

adres: Annevillelaan 230 - 4858 RB Ulvenhout tel.: 076 - 561 59 55 - mob.: 06 - 270 826 65 e-mail: info@fvzvastgoed.nl

inhoud LEVEN

16/

Ergotherapeuten: zij helpen u handelingen weer zo zelfstandig en optimaal mogelijk uit te voeren

54/ Vasten is een aloude traditie die steeds populairder wordt: hoe gezond is het eigenlijk?

MENSEN

24 30

10/ ‘Ik heb altijd willen doen wat ík wilde’, zangeres en columnist Marie-Cécile Moerdijk over haar carrière

24/ ‘Vrijwilligerswerk biedt veel plezier, lol en relevantie’, aldus hoogleraar vrijwilligerswerk Lucas Meijs

50/ ‘Hoe erg een verdriet ook is, je kunt ermee leren leven’,

aldus klinisch psycholoog Manu Keirse, specialist in omgaan met verlies en verdriet

6 ELKE MAAND

vergroten betekent niet alleen een zak met geld geven, maar ook verbinden’

06/ 09/ 15/ 29/ 30/ 34/

38/ KBO-Brabant overhandigt manifest voor socialer Brabant aan de Provincie: we vroegen de

36/ 45/ 49/

ONS BELANG

20/ Verkiezingsdebat Oud worden in Brabant: ‘De leefbaarheid

partijen om een reactie 59/ 61/ 65/ magazine voor senioren

Schrijf ons! Fotoalbum Ons bureau Online Reportage Ons kloppend hart Ontspanning Onsje geluk Juridische helpdesk Op zoek naar Ons voordeel Puzzel

schrijf ons

Verhalen, brieven en berichten die ons bezighouden

Cursus social media voor jongeren

doe mee! Reageren op artikelen

in Ons? Stuur uw reactie naar KBO-Brabant, t.a.v. redactie Ons, Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch. Mailen kan ook: ons@kbo-brabant.nl Vergeet niet uw naam, adres en woonplaats te vermelden.

NIEUWE KBO-AFDELING

We hebben er een nieuwe KBO-Afdeling bij! Op woensdag 13 februari hield Seniorenvereniging Levenslust uit Maren-Kessel en ’t Wild een stemming over het aansluiten bij KBOBrabant. Daarbij stemden de leden unaniem in met dit bestuursvoorstel. Dat vinden wij ontzettend fijn om te horen natuurlijk. Bij deze willen we alle 125 nieuwe leden van harte verwelkomen!

Met ons toneelproject KBO-Brabant Remembers willen we jongeren interesseren voor de Tweede Wereldoorlog en de bevrijding. Zij kunnen aan dit project deelnemen als vrijwilliger of in de vorm van een maatschappelijke stage, zowel óp het podium als ernaast. Om deze doelgroep te bereiken, zetten we social media in, en we vragen enkele jongeren ons daarbij te helpen. Avans Hogeschool geeft speciaal hiervoor de cursus Smarter on social. Tijdens de cursus leren de deelnemers hoe ze leeftijdgenoten kunnen interesseren voor ons toneelproject. Ze gaan hier ook direct mee aan de slag, waarbij ze hulp krijgen van social mediaberoemdheid van cabaretier en Steven.

B R A BA N TS VO O R G E VO R D E R D E N!

Hoe goed bent u thuis in het Brabantse dialect? Weet u bijvoorbeeld wat onderstaande zin betekent?

‘Ik heb nog persekuusie te doen, dus maar gauw unaaike kwatse.’

Data: woensdag 20 en woensdag 27 maart van 17.00 tot 20.30 uur. Locatie: Hall of Fame - Next, Burgemeester Brokxlaan 6, Tilburg. Deelname: gratis, wij zorgen voor pizza. De jongeren brengen het geleerde meteen in praktijk door tot oktober regelmatig berichten aan te leveren voor op social

Ik heb nog een flinke klus te doen, dus maar gauw een eitje bakken.

media. Kent u jongeren die dit leuk vinden? Wijs hen op de website: www.kbo-brabant.nl/brabant-remembers/ Speciaal voor kleinkinderen van onze leden hebben we enkele plaatsen vrijgehouden!

ons

column

Leven naast alzheimer tekst Will

EEN MENS Ik ben echtgenote en maatje. Ik ben moeder met een luisterend oor. Ik ben huisvrouw en ik poets.

Kerstverhaal met shopper Ria de Folter van KBO Drunen stuurde Ons een paar mooie foto’s van de kerstviering van afgelopen jaar. ‘Ruim 300 mensen hebben de eigentijdse kerstviering bezocht. Hierbij traden de Drunense Ghesellen op. De koningen hadden voor Maria, Jozef en het pasgeboren kindje de cadeaus meegenomen in een handige KBOshopper!’

Donaties Oud in Afrika Vanuit diverse Afdelingen kregen we afgelopen jaar mooie donaties binnen voor ons goede doel Stichting Oud in Afrika. Met de opgehaalde bedragen bekostigen we staaroperaties van ouderen in Ethiopië. Van KBO Raamsdonk ontving de stichting 110 euro, van KBO Veldhoven-Dorp een bedrag van 150 euro en KBO SomerenHeide maakte 228 euro over! De kosten van een staaroperatie bedragen 35 euro, dus in totaal kunnen met dit bedrag veertien mensen worden geholpen!

10 KBOAfdelingen doen mee aan het toneelproject KBO-Brabant Remembers! Dat is een geweldig resultaat! Wel hebben we nog jongeren nodig. Kent u een jongere voor wie dit leuk is?

Ik ben kok en doe de boodschappen. Ik ben taxichauffeur, maar ook boekhouder. Ik ben de tuin- en

‘Ik ben, ik ben, ik ben… …Oh, wat ben ik moe’

klusjesman. Ik ben mantelzorger en verpleegster Ik ben klankbord en spreekbuis. Ik ben tolk en vertaler. Ik ben oppasser en handhaver.

Ik ben manager, planner en nog zoveel meer. Ik ben, ik ben, ik ben… …Oh, wat ben ik moe. Ja, ik ben ook maar een mens.■

Aanmelden kan via:

www.kbo-brabant.nl/ brabant-remembers/

U kunt ook doneren: NL05 RABO 0116 7161 85 t.n.v. Stichting Oud in Afrika te Dordrecht o.v.v. ‘Oog om Oog’. Alle beetjes helpen écht!

magazine voor senioren

100 jaar! Deze foto is gemaakt op 27 december 2018, de dag waarop mevrouw Van de Biggelaar-Van Gerven honderd jaar oud werd. Geheel volgens KBOBrabant-traditie overhandigde haar eigen Afdeling KBO Oirschot haar een heerlijke chocoladekaart met bonbons!

Veilig douchen binnen 1 dag TOT

â&#x201A;¬1100 LEEFTIJDSKORTING*

Extra ondersteuning

Gisteren

+ +

Eigen productie en montageteam

Anti-slip profiel

Lage instap

Levenslange garantie op wandpanelen

Ruim 10.000 douches geplaatst

Geplaatst binnen 1 dag

Goedkoopste van de Benelux

Nature Line GRATIS BROCHURE ONTVANGEN?

WWW.VEILIGDOUCHEN.NL BEL GRATIS 0800 0200 962

Ja, ik ontvang graag het gratis informatiemagazine Pure instapbad NIEUW

Naam Straat + nr Postcode Telefoon

* Bekijk de algemene actievoorwaarde op onze website.

Plaats KBO 11_03_19

Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar: Zwaluw comfortsanitair Antwoordnummer 3035 - 3860VZ Zeewolde, Nederland

fotoalbum

tekst Linda Groothuijse

Lezers delen een foto van een memorabel moment met Ons

1951: Een wond

die nooit heelt

‘O

p mijn twintigste werd hij zich te laten dopen. Daarom mocht ik ik zwanger van mijn geen contact meer met hem hebben. Wel vriend Chris. Destijds betaalde hij alimentatie via een kennis. een grote schande, want Deze stopte plots na enkele jaren, daar we waren niet getrouwd ben ik flink boos over geweest. Pas twintig én hij was niet katholiek. Ik werkte als jaar geleden heb ik ontdekt dat Chris in kindermeisje in Heerlen en 1952 is verongelukt. Toch kan mocht, toen ik mijn ouders het ‘Ik weigerde ik terugkijken op een mooi, nieuws had gebracht, niet meer druk en zorgzaam leven. Zeker pertinent thuiskomen. De laatste maanden met ups en downs. Afgelopen afstand te van mijn zwangerschap januari was het vijf jaar doen van heb ik doorgebracht bij de geleden dat Wim overleed. Een mijn zoon’ Vroedvrouwenschool in kind verliezen is een wond Heerlen. Het liefst zag iedereen dat ik die nooit heelt. Maar de andere kinderen, afstand deed van mijn zoon Wim, maar kleinkinderen en achterkleinkinderen dat weigerde ik pertinent. Later keerde ik helpen mij dit verlies te dragen. Ik heb toch huiswaarts, waar mijn dorpsgenoten een prachtig appartement en mijn geen spaan van mij heel lieten. Chris familie woont in de buurt. Dan ben je toch wilde met mij trouwen, alleen weigerde ontzettend rijk?’ ■

magazine voor senioren

GONNIE VAN DER BURGHT-MERKS (1928, VELDDRIEL) is afkomstig uit een gezin van negen kinderen. Op haar veertiende ging ze van school om huishoudster te worden in ʼs-Hertogenbosch. Later werkte ze onder meer nog als dienstbode in Vught en Zaltbommel. Ze is moeder van een zoon (inmiddels overleden) en drie dochters. Gonnie trouwde in 1956 en is sinds 1999 weduwe. Ze heeft negen kleinkinderen en tien achterkleinkinderen.

Uw foto?

Wij zijn op zoek naar fotoʼs uit de jaren zestig en zeventig! Heeft u een mooi exemplaar dat u met Ons wilt delen? Stuur een e-mail met toelichting naar ons@kbo-brabant.nl Ons behoudt zich het recht voor uw reactie te bewerken en/of in te korten. De foto die u instuurt, ontvangt u uiteraard retour.

interview

MARIE-CÉCILE

MOERDIJK:

‘ Ik weet geluk te herkennen’

haar scootmobiel: een prachtige dame op leeftijd. In mei wordt ze negentig. Ze draagt een korenblauw vest dat mooi bij haar ogen kleurt, die nog erg helder staan.

Vulpen

Prinses Juliana was een groot fan van haar stem en jarenlang zaten duizenden mensen aan de radio gekluisterd als Marie-Cécile Moerdijk haar liedjes aankondigde die ze in vele talen zong. Inmiddels woont ze in Tilburg, waar de redactie van Ons haar opzocht. tekst Pauline Mulder | beeld Roland van den Eijnden

‘G

oedemorgen!’ Een heldere stem schalmt door de intercom als ik aanbel bij de centrale deur van rijksmonument Mariëngaarde in Tilburg. Van oorsprong was dit een roomskatholiek pension voor ouderen van stand, nu is het een woon-werkplek voor kunstenaars. Ook Marie-Cécile Moerdijk is er neergestreken. De van oorsprong Zeeuwse zangeres, radiomaakster, schrijfster en conservatoriumdocente maakte in de jaren zestig en zeventig naam in binnen- en buitenland. De deur van haar appartement staat open. Ik hoor haar binnen vrolijk zingen. ‘Loop maar door naar de woonkamer, hoor,’ roept ze, ‘ik ben bijna klaar.’ Dan komt ze aanrijden op

magazine voor senioren

In haar hoogtijdagen werd Moerdijk vooral bekend om de mooie verhalen waarmee ze op de radio haar liedjes aan elkaar praatte. En praten is ze niet verleerd, want ze valt van de ene anekdote in de andere. ‘Iedereen is welkom in mijn huis’, begint ze. ‘Zo wil ik graag leven. Ik heb jarenlang thuisconcerten georganiseerd; duizenden mensen kwamen bij me over de vloer en er is nog nooit iets gestolen. Het enige wat ik altijd verstopte was mijn vulpen, want die wil ik echt niet kwijt. Dan kan ik niet meer schrijven, haha!’ Want Moerdijk zong niet alleen; ze schreef ook honderden columns. Inspiratie deed ze op in de meest bijzondere uithoeken van de wereld. Zo woonde ze in de tropen met haar eerste man, die zichzelf in 1960 van het leven beroofde. Moerdijk maakte toen inmiddels naam als zangeres. ‘Zingen is mijn tweede natuur. Mijn vader zei altijd al dat ik met goud in mijn keel geboren ben. Hij en mijn moeder hadden beiden het conservatorium gevolgd, dus bij ons thuis klonk altijd muziek. Het is me met de paplepel ingegoten. Ik zing nog steeds de hele dag.’ Lachend voegt ze toe: ‘Vroeger was al mijn grote wens dat de postbode niet fluitend, maar zingend de post rond zou brengen.’

Positiviteit In 1962 hertrouwde Moerdijk met een Russische man. Met hem kreeg ze dochter Lotje. Een groot geluk in een ongelukkig huwelijk dat vroegtijdig eindigde. Deze echtgenoot verongelukte in 1966. Naast hem in de auto zat zijn minnares… ‘De jaren met hem waren heel moeilijk’, vertelt ze. ‘En na zijn dood was ik uitgeput. Maar ik

» 11

advertentie

VAN TILBURG PAST GREETJE

NISTELRODE 10.000M 2 MODE SCHOENEN SPORT | RAVENSTEIN 2.000M 2 MODE | SCHIJNDEL 1.000M 2 MANNENMODE | GRATIS VERMAAKSERVICE | PERSONAL SHOPPING V E R M A A K J E I N D E G RO OT S T E M O D E W I N K E L VA N N E D E R L A N D O F O P VA N T I L B U RG O N L I N E . N L

Blijf thuis wonen met een Stannah traplift

’S WERELDS MEEST GEKOZEN TRAPLIFT

BEL GRATIS

0800 - 5066

Voor vrijblijvende informatie over de trapliften van Stannah stuurt u de ingevulde coupon in een ongefrankeerde envelop naar Stannah Trapliften B.V., Antwoordnummer 17006, 2170 VB, Sassenheim.

EEN STANNAH TRAPLIFT ZORGT ERVOOR DAT U IN UW GELIEFDE WONING KUNT BLIJVEN WONEN: Betaalbare traplift voor elke trap Ruime keuze uit nieuw en gebruikt Ruimtebesparende, opklapbare stoel Levertijd vanaf 3 dagen Servicedienst elke dag beschikbaar

EER PROFIT VAN I E M T/M

€500, IN G KORT

9203

VOOR VRIJBLIJVENDE INFORMATIE. VRAAG NAAR TOESTEL 9203

Dhr/Mevr: Tel. Nummer:

Postcode:

Email:

Huisnummer:

Stannah gaat zorgvuldig om met uw gegevens. www.stannah.nl/privacy

WWW.STANNAH.NL

moest door voor Lotje. Ik had ondertussen gehad om bekend te worden bij het grote een eigen radioprogramma, gaf regelmatig publiek. Dat boeide me niet, bekendheid. concerten en schreef columns Het ging mij om mijn liedjes voor een krant. Bovendien en verhalen. Bovendien ‘Ik heb een had ik een geweldige erfenis ben ik me bewust van de geweldige van mijn vader ontvangen: nietigheid van de mens. Dus erfenis van positiviteit! Dat heeft me er in wat stelt roem voor? We zijn mijn vader die jaren doorheen gesleept. minder dan een speldenprik ontvangen: En nu nog. Want fysiek in het heelal. We moeten ons positiviteit!’ ondervind ik al jaren veel realiseren hoe geweldig het ongemak – ik kan bijna niets is dat we korte tijd hier op dit meer – maar ik klaag niet. Daar aardbolletje mogen leven en houd ik niet van. Ik wil het goede voorbeeld dat we nu mooie dingen kunnen doen en zijn voor mensen. Als oude mensen zeuren, maken.’ geef ik ze op hun kop! Klagen heeft geen Trots zin, daar los je niets mee op.’ Op de vraag of ze wel trots is op de dingen Wensloos die ze gedaan heeft, antwoordt ze: ‘Trots? Acht jaar bleef Moerdijk alleen, maar Nee dat ken ik niet. Daar heb ik niets mee. uiteindelijk trouwde ze in 1975 met haar Niemand weet over dertig jaar toch wie ik grote liefde Jan. ‘Met hem was het leven was?! Dan ben ik allang vergeten. Ik kan buitengewoon gelukkig’, vertelt ze. ‘In wél tevreden zijn of geluksmomenten de jaren ervoor was ik diep ongelukkig beleven; gisteren nog, toen ik iets had geweest, dus ik wist écht geluk wel te opgeruimd waar ik heel erg tegen op had herkennen. Dat is het voordeel, hè? gezien. Maar voor mij gaat het om het hier Mensen bij wie altijd alles goed en en nu: dat je vandaag iets goed doet voor je glad verloopt, weten niet wat geluk is. buurman of -vrouw. Dat je vriendelijk bent. Maar ik weet dat wel. En met Jan was ik Nu. Op dit moment. Maar trots? Nee, dat zielsgelukkig. Ik zeg weleens dat mijn gevoel ken ik niet.’ jaren met hem wensloos waren. Ik had Het is tijd om op te stappen. Op haar alles wat ik wilde! Jan had twee dochters scootmobiel begeleidt ze me naar de van zijn eerste vrouw, die was overleden. uitgang van Mariëngaarde en we nemen We kochten een prachtige middeleeuwse afscheid. Als ik thuis ben, zie ik dat ik een boerderij die we verbouwden tot ons eigen voicemailbericht heb: ‘Met Marie-Cécile! paleis. Het kon niet op… Tót ik hem op U was de hoek nog niet om en toen dacht een zaterdagmorgen dood in bed vond… ik: ik ben wel trots! Ja! Ik ben trots op mijn Hartaanval.’ dochter. Dat was ik vergeten. Maar ik ben wel trots op haar. Dat wilde ik u nog even Nietigheid vertellen… Dag!’ ■ Na de dood van Jan trouwde Moerdijk niet Wilt u een voorstelling van meer. Ze stortte zich op haar werk. ‘Mijn Marie-Cécile Moerdijk en eventuele carrière liep goed. Van het ene kwam het andere kunstenaars uit Mariëngaarde andere. Maar ik heb altijd willen doen meemaken? Dat kan. Stuur een mailtje wat ík wilde. Daarom heb ik me nooit aan naar marie.cecile.moerdijk@gmail.com een agent verbonden; dan ben je je eigen om naar de mogelijkheden te informeren. agenda kwijt. Ik heb nooit de ambitie magazine voor senioren

WIE IS MARIE-CÉCILE MOERDIJK? Marie-Cécile Moerdijk (24 mei 1929) is een Nederlandse zangeres en schrijfster. Ze groeide op in het ZeeuwsVlaamse dorpje Zuiddorpe. Later woonde ze in Leende, waar zij een eigen thuistheater had waar ze optrad voor groepen mensen. Ze volgde muzieklessen in Amsterdam, Caracas en Wenen en werd een veelzijdig zangeres die zong in vele stijlen. Zij deed onderzoek naar volksmuziek en zong volksliedjes in verschillende talen. Vaak werd ze begeleid door haar broer en pianist, Carlos Moerdijk. Moerdijk had jarenlang een radioprogramma waarin ze veel vertelde over de achtergrond van de liedjes die ze zong. Ze maakte in de jaren zeventig een aantal uitstapjes naar televisie. Zo maakte ze deel uit van het panel van het populaire NCRV-programma Zo vader zo zoon. Moerdijk schreef honderden columns en boeken. Haar verwondering over mensen, taal en tradities vormen daarbij het centrale thema. Sinds 2014 woont ze in Mariëngaarde in Tilburg.

Advertentie

Je douche houdt van zacht

Zacht houdt van AquaCell Na het douchen nooit meer tegels en sanitair moeten afdrogen. Zomaar een van de vele voordelen van AquaCell, de waterontharder met 100% zacht garantie. De twee cellen van AquaCell zorgen voor een continue en krachtige werking. Daarmee heb je 24 uur per dag zacht water, zonder een spoortje kalk. En dat voel je ook aan je huid.

100% kalkvrij water

Niet alleen je douche houdt van zacht. Ook je espressomachine, je strijkijzer, je vaatwasser, je wasmachine en al je andere huishoudelijke apparaten houden van zacht. Want zacht water betekent een betere werking, minder onderhoud en een langere levensduur. Omarm ook zacht en kijk voor alle voordelen op www.aquacell.nl

de kracht van zacht

ons bureau

tekst Berber Bijma | beeld Arnold Reyneveld

De afdeling Communicatie Marieke Hageman, Jacquelien Cuppers en Eva Geelen vormen de afdeling Communicatie van KBO-Brabant. Met z’n drieën zorgen ze ervoor dat iedereen binnen en buiten de organisatie goed geïnformeerd is. En daarnaast hebben ze nog allerlei andere grote en kleine taken. Eva Geelen zit in de redactie van de Ons. ‘Ik denk mee over de onderwerpen en zoek met name onderwerpen die mensen ráken. Onder meer bij een artikel over liefde op latere leeftijd merkte ik dat dat ook echt gebeurde.’ Eva plaatst regelmatig berichten op Facebook om zo te werken aan naamsbekendheid van KBO-Brabant. Daarnaast helpt ze Afdelingen met ledenwerving. Behalve communicatiemedewerker is Eva ook beleidsmedewerker. ‘Momenteel steek ik veel tijd in het toneelproject KBO-Brabant Remembers. Daarnaast ben ik actief op het gebied van identiteit en zingeving. Voor senioren is zingeving een belangrijk onderwerp.’ Jacquelien Cuppers heeft ledenblad Ons als belangrijkste taak. ‘Ik selecteer mogelijke onderwerpen uit onder meer de binnenkomende mail en de nieuwsbrieven van Afdelingen. Die ideeën breng ik in tijdens het redactieoverleg. Vervolgens geef ik input voor de instructies aan de schrijvers van het blad, bijvoorbeeld door magazine voor senioren

bepaalde mensen te vragen voor een interview. De rest van mijn tijd gaat zitten in kortlopende projecten.’ Marieke Hageman heeft een brede takenlijst, maar juist die diversiteit vindt ze aantrekkelijk. Ze is verantwoordelijk voor de communicatie naar kaderleden zoals Afdelingsbestuurders. Die krijgen van haar onder meer de nieuwsbrief KBO Actueel en het jaarverslag. Daarnaast onderhoudt ze contacten met de pers, zorgt ze ervoor dat de stand van KBO-Brabant op beurzen en evenementen verzorgd is en organiseert ze jaarlijks het congres van KBO-Brabant. De afgelopen maanden ging veel tijd zitten in de vernieuwing van de website. ‘Ik ben trots op wat we in een paar maanden tijd hebben neergezet.’ Een heel andere taak is de verantwoordelijkheid voor het Premieplan: de subsidieregeling waarmee Afdelingen tot 2.000 euro subsidie per jaar kunnen krijgen. ‘Dat geld komt van diverse fondsen. Ik ondersteun Afdelingen die daar een beroep op willen doen.’ ■

EVA (51) werkt sinds zes jaar bij KBO-Brabant. Ze volgde een opleiding journalistiek, was freelance-journalist en had daarna diverse beleidsfuncties. ʻIk voel me zeer gewaardeerd door de achterban van KBOBrabant. Mensen laten dat met telefoontjes of mailtjes vaak expliciet weten, dat is ontzettend leuk.ʼ JACQUELIEN (52) werkt bijna tien jaar bij KBO-Brabant, aanvankelijk op het secretariaat. Ze werkte 23 jaar bij het carrosseriebedrijf van haar vader in de Achterhoek in verschillende functies en volgde een opleiding journalistiek. Inmiddels heeft haar broer het bedrijf overgenomen. ʻHet is leuk om ideeën aan te dragen voor de Ons die ouderen inspireren, in beweging brengen of aan hele praktische oplossingen helpen.ʼ MARIEKE (56) werkt sinds 2010 bij KBO-Brabant. Ze studeerde aan de Universiteit in Wageningen en werkte eerder als organisatieadviseur. Toen haar kinderen nog jong waren was ze een aantal jaren thuis. ʻHet is ontzettend dankbaar werk om ouderen op diverse manier te ondersteunen. Door mijn werk heb ik de afgelopen jaren steeds meer oog gekregen voor wat voor ouderen belangrijk is.ʼ

achtergrond

ERGOTHERAPIE

â&#x20AC;&#x2DC;Ik kan weer zelfstandig naar benedenâ&#x20AC;&#x2122; Een vaatdoekje uitwringen, sokken aantrekken, een brief typen of brood smeren. Het lijken simpele handelingen, maar ze zijn niet voor iedereen even eenvoudig. Bijvoorbeeld vanwege een aandoening, ziekte, beperking of ouderdomsklachten. Ergotherapie kan mensen helpen handelingen weer zo zelfstandig en optimaal mogelijk uit te voeren. We lopen een dagje mee met de ergotherapeuten van Ergo Den Bosch om te zien hoe divers de oplossingen zijn.

ons

tekst Linda Groothuijse | beeld Roy Lazet

rippelend in haar trippelstoel doet de 86-jarige Nynke de Boer de deur van haar appartement open voor Monique Goossens, haar ergotherapeut. Mevrouw De Boer heeft last van zware artrose en versleten gewrichten van haar nek tot aan haar onderrug. ‘Hier ben ik meerdere keren aan geopereerd. En sinds kort heb ik twee nieuwe heupen; daar ben ik erg blij mee’, vertelt ze, terwijl ze koffie inschenkt. Sinds acht jaar krijgt mevrouw De Boer advies en ondersteuning van Monique bij praktische problemen. ‘Ik wil zo lang mogelijk alles zélf blijven doen. Rust roest, daarom blijf ik graag in beweging.’

Bezig baasje Mevrouw De Boer laat de hulpmiddelen zien die de afgelopen jaren haar leven makkelijker hebben gemaakt: van een grijper en verlengde schoenlepel tot sta-op-stoel en een hoog-laagbed. Het meest onmisbaar is toch wel haar trippelstoel, die ze inmiddels vier jaar heeft. Met deze ‘bureaustoel’ met rem kan ze eenvoudig omhoog en omlaag en zich door haar appartement voortbewegen. ‘Vaak was ik moe door het uitvoeren van de dagelijkse handelingen, maar ik wil de puf houden om leuke dingen te doen. Ik ben nog een bezig baasje.’ Monique heeft mevrouw De Boer geholpen bij de aanvraag en het uittesten van deze stoel. ‘Maar een ergotherapeut kijkt niet alleen naar hulpmiddelen of voorzieningen’, benadrukt Monique. ’Soms kunnen eenvoudige adviezen iemands leven veraangenamen. We kijken dan ook niet naar de beperkingen, maar juist naar de mogelijkheden. Voor activiteiten die problemen opleveren in het dagelijks leven worden samen met de cliënt praktische oplossingen bedacht. Denk bijvoorbeeld aan het trainen en opnieuw aanleren magazine voor senioren

van een handeling, zoals aankleden, huishoudelijk werk en hobby’s.’

Aantrekhulp

Basisverzekering Iedereen heeft via zijn ziektekostenverzekering recht op maximaal 10 uur ergotherapie per kalenderjaar. Dit zit in de basisverzekering. In enkele aanvullende pakketten zijn extra uren ergotherapie opgenomen.

Steeds meer mensen hebben ondersteuning nodig om zelfstandig te blijven wonen. In 2002 begon Monique haar praktijk; het is inmiddels een maatschap met in totaal vijf ergotherapeuten. Een daarvan is Annelie van den Berg, die een bezoek brengt aan de 73-jarige Truus Wolf. Sinds enkele maanden heeft zij last van spataderen in haar rechterbeen. ‘Nu ik geen hond meer heb, loop ik een stuk minder. Ook de kilo’s die ik ben aangekomen sinds ik ben gestopt met roken, zorgen ervoor dat ik strammer ben.’ Een steunkous biedt verlichting. Omdat mevrouw Wolf moeilijk kan bukken, lukt het haar alleen niet om deze aan te trekken. ‘Ik wil niet

Sociaal isolement

dat iemand van de thuiszorg dit doet, want dan moet ik op gezette tijden thuis zijn. Dat is een enorme beperking van mijn vrijheid.’ Via de huisarts werd een ergotherapeut ingeschakeld. ‘Eerst heb ik geobserveerd tegen welke problemen mevrouw Wolf aanliep bij het aantrekken van de kous. Vervolgens heb ik een hulpmiddel gevonden dat bij haar past: de handylegs. Samen hebben we geoefend met deze aantrekhulp’, vertelt Annelie. Voor mevrouw Wolf is het een ware uitkomst: ‘In een paar seconden heb ik mijn steunkous aan. Nu kan ik gaan en staan waar ik wil.’

Daarnaast zoekt de ergotherapeut oplossingen voor de visuele beperking die mevrouw Van de Ven heeft. ‘Ze houdt bijvoorbeeld van kaartspelletjes, maar ziet steeds minder goed. Door speelkaarten met extra grote cijfers en symbolen te gebruiken kan mevrouw Van de Ven blijven meespelen’, aldus Elske. Volgens haar is het ontzettend belangrijk dat ouderen kunnen blijven deelnemen aan dagelijkse activiteiten. Elske: ‘Ze mogen niet in een sociaal isolement raken vanwege hun beperking. Het geeft als ergotherapeut ontzettend veel voldoening als je eraan kan bijdragen dat mensen zo optimaal en lang mogelijk zelfstandig hun leven kunnen leiden.’ ■

Scootmobieltraining Ook de 80-jarige Ria van de VenVerhallen wil minder afhankelijk zijn van andermans hulp. ‘Mijn appartement ligt op de tweede etage. Voor elke activiteit en warme maaltijd moet ik naar beneden. Omdat ik slecht ter been ben, haalt en brengt het personeel me.’ Ergotherapeut Elske van Hirtum kijkt samen met mevrouw Van de Ven naar andere oplossingen. Ze licht toe: ‘Een grote afstand met de rollator kost te veel energie en mevrouw Van de Ven heeft onvoldoende armkracht om te hoepelen met de rolstoel. Een scootmobiel biedt uitkomst.’ Deze middag oefenen ze samen met een leenmodel. Elske legt uit waarvoor de knoppen dienen en hoe mevrouw Van de Ven eenvoudig kan open afstappen. ‘Wat fijn,’ zegt mevrouw Van de Ven, ‘hiermee kan ik weer zelfstandig naar beneden.’ Elske adviseert een kleiner type, aangezien deze scootmobiel grotendeels binnen gebruikt gaat worden. Ze ondersteunt mevrouw Van de Ven bij de aanvraag. ‘Samen dienen we telefonisch een aanvraag in bij het Wmo-loket, waarbij ik samen met mevrouw een toelichtende brief met ergotherapeutische motivatie schrijf’, legt Elske uit.

‘We kijken niet naar de beperkingen, maar juist naar de mogelijkheden’

ons

advertentie

Ontdek de

vertrouwde wereld van

K RO Magazine

∏ Nu 1 jaar voor maar € 3,25 per maand

∏

Voor de een is het een

dampende kom soep na een

vertrouwde omgeving. Met je eigen dagelijkse

stevige strandwandeling. Een ander

rituelen. Dat is precies

denkt meteen aan het rustgevend ge-

wat onze lezers in KRO Magazine

tik van grootmoeders klok. Zo hebben

herkennen. Een wereld waar iedereen

we allemaal ons ultieme thuis-

dezelfde taal spreekt. Kom er ook bij!

gevoel. Maar over één ding is iedereen het eens. Thuis kun je zijn wie je bent. In je eigen

voelt als thuiskomen

Word ook abonnee: kromagazine.nl/ons

reportage Op 20 maart 2019 zijn er nieuwe verkiezingen voor de Provinciale Staten. Welzijn, wonen, zorg en gezondheid van en voor ouderen zijn wat KBO-Brabant betreft de onderwerpen waar het nu meer dan ooit over moet gaan. Alle reden om samen met KBO Kring Eindhoven een politiek debat te organiseren over het thema â&#x20AC;&#x2DC;Oud worden in Brabantâ&#x20AC;&#x2122;.

VERKIEZINGSDEBAT

Oud worden in Brabant

et verkiezingsdebat vindt plaats tijdens de liever thuis! beurs in Eindhoven. De KBO heeft deze middag de primeur: alle provinciale partijkopstukken zijn bijeen om de verkiezingscampagne van 2019 af te trappen. Debatleider Leo Bisschops, voorzitter van KBO-Brabant, kaart bij hen direct een heikel punt aan: de pensioenafbraak. Hoewel het eigenlijk geen provinciaal onderwerp is, is de voorzitter toch benieuwd naar het standpunt van de partijen. ‘Dit onderwerp leeft immers sterk’. Dat blijkt ook, want het publiek knikt veelvuldig instemmend ‘ja’.

Onacceptabel Volgens CDA-Statenlid Marcel Deryckere gaat het mis als er niet nú iets aan de pensioenafbraak wordt gedaan. ‘We moeten als politieke partijen zo snel mogelijk om tafel gaan; niet alleen in het belang van de huidige oudere generatie, maar ook van de toekomstige.’ Daar is Stijn Smeulders (PvdA) het mee eens: ‘Dit moet geregeld worden; vooral ook voor de mensen die een zwaar beroep uitoefenen en steeds langer moeten doorwerken.’ Bisschops noemt de huidige situatie onacceptabel en vraagt het publiek te applaudisseren als het deze mening deelt. Daar wordt massaal gehoor aan gegeven. In de zaal reageert een vertegenwoordiger van de actiegroep Verontruste Ouderen: ‘Het is niet zozeer een politieke discussie, maar vooral een zaak tussen werkgevers en werknemers. Zij moeten samen met de bonden stevige gesprekken gaan voeren.’

Speerpunten partijprogramma’s Bisschops brengt het debat van landelijke politiek vervolgens weer terug naar provinciaal niveau. ‘In Brabant is de helft van de volwassenen momenteel vijftig jaar of ouder. Wat zijn de speerpunten van jullie partijprogramma voor deze doelgroep?’ magazine voor senioren

tekst Linda Groothuijse | beeld Roy Lazet

Bij de SGP zijn wonen, eenzaamheid en vervoer de belangrijkste thema’s, antwoordt Hermen Vreugdenhil. OuderenAppèl maakt zich hard om Brabant socialer te maken, vertelt Niek Rennenberg: ‘Het is geen optie om 25 kilometer te moeten rijden voor de dichtstbijzijnde apotheek. Daarom moet er aandacht komen voor de bereikbaarheid in de dorpen.’ Patricia Brunklaus vertelt dat bij GroenLinks gezondheid, bereikbaarheid en recreëren bovenaan staan. ‘Er moeten genoeg veilige fietspaden zijn en een goede bereikbaarheid, vooral in de kleine kernen. Een deeltaxi, waarop mensen vaak lang moeten wachten, is geen oplossing. Er moeten goede busverbindingen komen.’ Bij 50PLUS staat veiligheid hoog op het lijstje, vertelt Jan-Frans Brouwers: ‘Onlangs is een 85-jarige vrouw in Eindhoven ernstig mishandeld op straat. Onvoorstelbaar dat zoiets gebeurt; ouderen moeten veilig op pad kunnen.’

Betaalbare woningen De VVD heeft wonen als speerpunt van het partijprogramma. Wilma Dirken licht toe: ‘Daarbij gaat het niet alleen om voldoende woningen, maar ook om de woning die men wil.’ Wonen staat ook bij de PvdA hoog op de lijst. ‘Maar het draait niet alleen om de juiste woningen; ze moeten ook betaalbaar zijn. Daarnaast vinden we bereikbaarheid belangrijk. Ook in de stad; niet iedereen kan immers fietsen.’ De PVV meent dat er te weinig sociale huurwoningen zijn omdat statushouders deze hebben betrokken. ‘Deze woningen zijn bestemd voor onze ouderen en jongeren.’ Daar is Patricia Brunklaus van GroenLinks het, evenals de andere partijen, absoluut niet mee eens: ‘Als oud-directeur van Vluchtelingenwerk Brabant Centraal stel ik dat het volstrekte onzin is dat het woningtekort is ontstaan door statushouders.’ D66 heeft een themaafdeling Senioren en Samenleving, zo vertelt Ine Meeuwis-van Langen. ‘Er wordt

‘Er moet aandacht komen voor de bereikbaarheid in de dorpen’

» 21

Dé meest gekochte traplift van Nederland

1 2 3

Voordelen van de Otolift Modul-Air Slechts 48 uur levertijd!

Dunste enkele rail ter wereld

Dankzij onze unieke technologie kunnen wij zowel rechte als gebogen trappen binnen 48 uur van een traplift voorzien!

Brede kant van de trap blijft vrij

Volledig opklapbaar

Uw trapleuning blijft zitten

• Marktleider in Nederland

• Alle keuze in trapliften, nieuw en gebruikt

Niet goed = geld terug Bent u niet tevreden met uw Otolift? Geen probleem. Wij bieden u een unieke niet-goed-geld-terug-garantie aan op de Otolift Modul-Air.

• Huren al vanaf één maand mogelijk

Ja, stuur mij de gratis brochure

Bel gratis 0800 444 777 5

Naam

voor een gratis thuisadvies of om onze gratis brochure te bestellen.

Adres

Voor meer informatie kunt u terecht op www.otolift.nl

Postcode/plaats

Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Otolift Trapliften, Antwoordnummer 17014, 2810 VK Bergambacht

ONS2018

Telefoon

Dé meest gekochte traplift van Nederland

sterk ingezet op vitaliteit. Dé oudere bestaat niet; iedereen heeft andere behoeften, wensen en eisen. Daarom willen we de regie zoveel mogelijkheid bij de senioren zelf houden.’ De SP heeft wonen, gezondheid en bereikbaarheid als prioriteiten gesteld. ‘De provincie moet zich blijven inzetten op sociale veerkracht, zowel op financieel gebied als op het vlak van mankracht’, aldus Willemieke Arts.

Verbindende rol Dit punt brengt de debatleider op de vraag: ‘Moet de provincie zich terughoudend opstellen op het sociale domein of zich juist hiermee bemoeien?’ Stijn Smeulders stelt: ‘De PvdA wil geen rol pakken op dit terrein, maar wel op het domein van leefbaarheid.’ Volgens Marcel Deryckere (CDA) moet de provincie minder geld investeren in de economie en meer in leefbaarheid en sociale vraagstukken. Daar is Wilma Dirken het mee oneens: ‘We moeten ook de jongere generatie behouden en aan het werk houden in Brabant. Hun handen hebben we nodig om de senioren te helpen. Daarnaast liggen de taken in het sociale domein bij de gemeenten. Problemen horen thuis bij de lagen die ze ook kunnen oplossen.’ Ine Meeuwis-van Langen ziet wél een rol voor de provincie: ‘De leefbaarheid vergroten betekent niet alleen een zak geld met geven, maar ook verbinden. We zijn in staat veel mensen en organisaties aan elkaar te koppelen. Zo kunnen we van elkaar leren.’

Lef tonen Vanuit het publiek wordt aandacht gevraagd voor een ander punt, waarin de provincie een rol kan spelen. ‘Het is een groot probleem om burgerinitiatieven en CPO-projecten (Collectief Particulier Opdrachtgeverschap: een vorm van sociale projectontwikkeling waarbij toekomstige bewoners gezamenlijk opdrachtgever zijn voor hun eigen nieuwbouwproject, red.) magazine voor senioren

‘De provincie moet minder geld investeren in de economie en meer in leefbaarheid en sociale vraagstukken’

van de grond te krijgen. Daarin kan de provincie zich soepeler opstellen’, meent Jac Linnemans, van KBO Diessen. Dat vindt ook Marcel Deryckere: ‘We zien het probleem overal: ouderen die in een te groot huis wonen en graag willen verhuizen. Er is echter geen alternatief. Ze lopen bij CPOprojecten tegen financieringsproblemen of regelgeving aan. Deze regels heeft de provincie deels zelf opgesteld; die kunnen dus ook worden teruggedraaid.’ Iemand uit het publiek vraag zich af: ‘Zijn dit soort zelfbouwprojecten niet alleen voor de rijken? Hoe zit dat voor mensen met een kleine portemonnee?’ Ine Meeuwis-van Langen antwoordt: ‘Er moet een goede mix van woningen worden gebouwd, waaronder huizen waarin jong en oud bij elkaar kunnen wonen.’

Meer handen aan het bed Bisschops kaart tot slot nog een ander heet hangijzer aan: de zorg. ‘Dankzij de vergrijzing krijgen zorgaanbieders een nieuwe uitdaging. Mensen blijven langer thuis wonen, maar er zijn te weinig handen beschikbaar om zorg te verlenen. Hoe kunnen jullie als provincie hierin meedenken?’ Willemieke Arts: ‘De SP voert actie voor een fatsoenlijke thuiszorg; de wijkzuster moet terugkomen.’ Ook GroenLinks wil meer handen aan het bed. ‘Daarvoor moeten de lonen omhoog. Helaas gaan we daar niet over; dit ligt bij de Tweede Kamer.’ Bisschops vraagt de politici of zij willen blijven meedenken over het vraagstuk hoe we senioren goed oud kunnen laten worden in Brabant. Iedereen antwoordt volmondig met ‘ja’. De voorzitter sluit het debat dan ook met goede moed af: ‘Als KBO-Brabant zijn we blij te horen dat niet alle problemen over de heg worden gegooid, maar onder ogen worden gezien. Voor iedereen is er volop werk aan de winkel!’ ■

interview

jaar van de vrijwillig ers

LUCAS MEIJS:

‘Laat vrijwilligers doen wat ze leuk vinden’ 24

ons

KBO-Brabant. Mensen worden lid van een vereniging omdat ze toch ergens bij willen horen. En als ze dan gevraagd worden om iets terug te doen voor de club, vinden ze het moeilijk om nee te zeggen. Een grens aangeven lijkt lastig.’

Flexibiliteit

Wat de belangrijkste redenen zijn voor mensen om vrijwilligerswerk te gaan doen? Plezier hebben en iets voor een ander willen betekenen. Maar Lucas Meijs, hoogleraar vrijwilligerswerk aan de Rotterdam School of Management, Erasmus Universiteit Rotterdam, zou de vraag graag willen omdraaien: waarom doen mensen géén vrijwilligerswerk? ‘Waarom zou je nee zeggen tegen iets wat heel leuk en relevant is?’ tekst Pauline Mulder | beeld Chris Gorzeman Fotografie Capital Images

ederland telt zo’n 6 miljoen vrijwilligers: mensen die op vrijwillige basis, onbetaald, in georganiseerd verband en met een zekere afstand tot de doelgroep werk verrichten. ‘We kunnen dus stellen dat het goed gaat met het vrijwilligerswerk in Nederland’, zegt Lucas Meijs. Behalve hoogleraar vrijwilligerswerk was hij ook jarenlang voorzitter van de Scoutingclub van zijn zoons. Waarom? ‘Omdat ik gevraagd werd’, lacht hij. ‘En zo gaat het bij heel veel vrijwilligers: ze worden gevraagd en durven geen nee te zeggen. Zeker als het om ledenorganisaties gaat, zoals

magazine voor senioren

Dat is volgens Meijs ook de reden dat het in Nederland op twee terreinen minder goed gaat met vrijwilligerswerk: ‘Er zijn te weinig bestuurders en er zijn te weinig vrijwilligers binnen de zorg. Bestuursfuncties blijken in de praktijk vaak te veel stress en te weinig plezier te bieden. Bovendien leveren ze vaak veel extra werk op. Zo ken ik een accountant die best penningmeester wilde worden van een club. Maar hij gaf aan dat hij geen bonnetjes wilde tellen na een clubavond. Toen wilde het bestuur hem niet als penningmeester. Zo zonde! Want daarmee duwden ze een goede kracht weg. Verenigingen en organisaties verwachten vaak echt te veel van vrijwilligers en hebben onvoldoende in de gaten welke wissel dat trekt op de bestuurskracht. Ze eisen geregeld dat er allerlei taken worden verricht waardoor een vrijwilliger verbolgen raakt. Maar die geeft op zijn beurt veel te weinig zijn grenzen aan. Ik vind dat over het algemeen vrijwilligers echt nog veel te weinig nee durven te zeggen. Maar ze klagen wel tegen anderen of ze stappen soms ineens op. Juist door met elkaar te kijken naar ieders wensen en mogelijkheden, ontstaat er flexibiliteit. Zo heb ik in mijn tijd als voorzitter bij de Scouting voorgesteld om de bestuursvergaderingen van de dinsdagavond naar de zaterdagmiddag te verplaatsen; een moment waarop iedereen toch al op de club was. Dat was best een verademing voor de meesten. Zulke aanpassingen maken het vrijwilligers makkelijk!’

‘Belangrijk is dat vrijwilligers zelf moeten kunnen bepalen wat ze doen en wanneer ze dat doen. Dan zijn ze goud waard!’

» 25

t/m 31 maart

€7,50 KORTING PER LEVENSJAAR*

Beweeglijk zitten is beter zitten. Daar staan

De stoel die je beweegt

wij voor, met de nieuwe generatie stoelen van Prominent. Design en comfort van top tot teen, in een actieve stoel op maat die soepel met u meebeweegt en u optimaal ondersteunt in elke houding.

U bent welkom in één van onze 43 winkels voor een gratis zitanalyse.

Een gratis zitanalyse bij u thuis? Bel 0341 - 78 36 00.

1. Kies tot 5 stoelen uit het gratis inspiratieboek of kijk op prominent.nu

60 dagen omruilgarantie

3. In uw eigen woonkamer maakt u kennis met alle mogelijkheden.

Ontvang het gratis inspiratieboek. Bel 0341 - 78 36 00.

*Actie niet geldig op basicsmodellen.

9.0 klanttevredenheid trustpilot

2. Maak een afspraak met onze klantenservice wanneer het u het beste uitkomt.

48 uur bezorging

Gratis thuisadvies

Gespreid betalen

www.prominent.nu

In de rij Anderzijds kan het juist ook een tactiek zijn van verenigingen of stichtingen om het de vrijwilliger zo móeilijk mogelijk te maken, legt Meijs uit: ‘Neem Diergaarde Blijdorp: dat is een stichting die voor een groot deel werkt met vrijwilligers. Maar voordat je daar vrijwilliger kunt worden, moet je door een heel strenge selectie. Je moet allerlei vragenlijsten invullen, een screening doen en weet ik wat allemaal. Pas als je dat allemaal met goed gevolg hebt doorstaan, mag je als vrijwilliger aan de slag… Kijk, als je dringend vrijwilligers nodig hebt, kan dat ook een manier zijn. Hierdoor ontstaat namelijk een beeld van exclusiviteit: een beeld dat bij Blijdorp mensen in de rij staan om vrijwilliger te mogen worden! Allemaal mensen die heel toegewijd zijn aan Blijdorp en ontzettend veel plezier in hun werk hebben.’

Geen tijd En plezier is een van de belangrijkste aspecten die vrijwilligerswerk oplevert volgens Meijs: ‘Het blijkt dat vrijwilligerswerk heel veel plezier, lol en relevantie biedt. Je kunt je dus afvragen waarom er nog steeds mensen zijn die géén vrijwilligerswerk doen. Waarom zou je “nee” zeggen tegen iets wat heel leuk en relevant is?’ Een veelgehoorde reactie is dat mensen geen tijd hebben. Volgens Meijs flauwekul: ‘Mensen dénken dat ze geen tijd hebben. Want kom op: wie heeft er nou niet vier uurtjes in de week over – dat is de gemiddelde tijd die per week aan vrijwilligerswerk besteed wordt door vrijwilligers… Ik vind dat je dan eens bij jezelf te rade moet gaan of je niet wat efficiënter moet gaan leven.’

WIE IS LUCAS MEIJS? Lucas Meijs (1963) studeerde bedrijfskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en promoveerde tot doctor in de bedrijfskunde met het proefschrift Management van vrijwilligersorganisaties. In 2003 werd hij benoemd tot hoogleraar Volunteering, Civil Society and Businesses en in 2010 tot hoogleraar Strategische Filantropie en Vrijwilligerswerk bij de Rotterdam School of Management aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. In deze hoedanigheid richt hij zich op vrijwilligersmanagement, het managen van nonprofitorganisaties en maatschappelijk betrokken ondernemen. Meijs is een veelgevraagd spreker bij verenigingen en verzorgt workshops op het gebied van management van vrijwilligersorganisaties.

‘Bijvoorbeeld omdat er geen budget voor is of omdat er geen budget voor wordt vrijgemaakt. Maar ook omdat het anders simpelweg niet gedaan wordt. Denk aan de vrijwilligers die hulp bieden aan de vluchtelingen die in de tentenkampen op Lesbos verblijven.’ Een ander belangrijk aspect van vrijwilligerswerk voor de samenleving is volgens Meijs de innovatieve kracht. ‘Zeker in het sociale domein zien we dat. Door vrijwilligers worden bijvoorbeeld nieuwe ziektebeelden in kaart gebracht. Denk aan de vermoeidheidsziekte ME; die is op de kaart gekomen door patiënten die zich niet gehoord voelden en samen met lotgenoten de strijd zijn aangegaan. Of wat te denken van de groep mensen die tegen vaccinaties zijn. Dit soort groepen krijgt een stem die anders niet gehoord zou worden.’

Functieomschrijving Meijs vervolgt: ‘Vrijwilligers vormen ook vaak een tegenkracht; een tegenkracht tegen beroepskrachten die stoppen als ze niet betaald worden of als het budget op is. Wat dat betreft zijn vrijwilligers veel betrouwbaarder: die handelen vanuit plezier of zingeving. Maar belangrijk is wel dat ze zelf moeten kunnen bepalen wat ze doen en wanneer ze dat doen. Nog te vaak wordt vrijwilligerswerk ingericht als werk met een strakke functieomschrijving. En dan ontstaat er ontevredenheid bij de vrijwilligers: ze willen zelf kunnen bepalen wat ze doen en wanneer ze dat doen. Nog te veel verenigingen en stichtingen hebben de focus op de organisatie liggen in plaats van op de vrijwilligers die de organisatie dragen. Dat is zo jammer. Want vrijwilligers die kunnen doen wat ze echt graag willen, zijn goud waard.’ ■

Innovatiekracht Vrijwilligerswerk zorgt er ook voor dat er aan de samenleving diensten worden geleverd die anders niet geleverd worden. magazine voor senioren

Comfortabel en ruim wonen in Burghtweide Bezoek de Open dag van Burghtweide op zaterdag 23 maart van 11.00-15.00

VOOR DE ACTIEVE 50+ER DIE DE DAGELIJKSE ZORG VOOR HUIS EN TUIN GRAAG AAN EEN ANDER OVERLAAT IS BURGHWEIDE DE JUISTE PLEK. Bent u een actieveling die de dagelijkse zorg voor huis en tuin graag aan een ander overlaat? Dan bent u in Burghtweide op de juiste plaats. Wilt u op vakantie en geen zorgen rondom uw appartement hebben? Ook dan is Burghtweide de juiste plek. Burghtweide faciliteert in ruime driekamer appartementen tussen de 100 en 130m2. Elk voorzien van een privé balkon en eigen garage.

Een vast team van 12 medewerkers zorgen voor uw dagelijks welzijn. Naast de welzorg, die zelfs 24 uur per dag beschikbaar is, staan de directie, keukenbrigade, huismeester en receptioniste graag voor u klaar. Het appartementencomplex is gelegen in een bosrijke omgeving met het gezellige, pittoreske centrum van Oisterwijk op loopafstand. Voor een actueel aanbod van de te koop staande appartementen bezoekt u onze website.

DEZE EXTRA SERVICEPUNTEN MAKEN BURGHTWEIDE UNIEK •

• • •

Een mini-supermarkt voor uw noodzakelijke boodschappen, een kapsalon, een fitnessruimte (eventueel onder begeleiding van een fysiotherapeut), een biljart kamer, een restaurant en een ruime gezellige foyer. Het restaurant is drie dagen per week geopend. De menukaart wisselt wekelijks en er wordt altijd met verse, lokale ingrediënten gekookt. U kunt zeven dagen per week uw maaltijden op uw appartement laten bezorgen. Een actieve en gezonde Vereniging van Eigenaren die twee keer per jaar samenkomt.

Bent u ook nieuwsgierig geworden naar wat Burghtweide voor u kan betekenen? Kom naar de Open dag op zaterdag 23 maart van 11.00 tot 15.00 uur. Esschebaan 60 5062 BD Oisterwijk 013 - 5233700 www.burghtweide.nl

online

tekst Suzanne Geurts | beeld Shutterstock

Even een Tikkie sturen U bent gezellig uit eten met vrienden of familie, en dan komt de rekening. U wilt best betalen, maar het geld van uw tafelgenoten terugkrijgen is zo’n gedoe. Niet met Tikkie, de handige betaalapp.

Wist u dat… • Tikkie de eerste week al 25.000 fans had? • al meer dan 4 miljoen Nederlanders de app gebruiken en dat aantal dagelijks groeit? • 50 procent van de betaalverzoekjes binnen een halfuur wordt betaald? • en 80 procent binnen één dag? • u vanaf nu ook steeds vaker in webshops met Tikkie kunt betalen?

magazine voor senioren

Wat is Tikkie? Met deze gratis app stuurt u betaalverzoeken aan vrienden, familie en bekenden. Het is een initiatief van ABN AMRO, die de app in 2016 maakte. U hoeft geen klant bij deze bank te zijn om betaalverzoeken te ontvangen of te versturen.

Hoe installeert u Tikkie? Via uw smartphone. Download de app in de App Store (iPhone) of Google Play Store (Android). Tikkie is niet beschikbaar voor Windows Phone. De app werkt alleen als u en de ontvanger een Nederlandse bankrekening hebben. De ontvanger van uw betaalverzoek hoeft Tikkie niet geïnstalleerd te hebben.

Hoe werkt Tikkie? In de app maakt u een betaalverzoek aan, met daarin de naam van de ontvanger, het bedrag en een omschrijving. U kunt een Tikkie ook aan meerdere personen tegelijk sturen. Betaalverzoekjes kunnen (onder meer) worden verzonden via WhatsApp, sms of een QR-code. In het betaalbericht staat het bedrag, een link naar iDEAL en een geldigheidsdatum. Als uw ontvanger op de

link klikt, kan hij of zij het geld direct via iDEAL naar u overmaken. Dit gaat kosteloos.

Hoe zit het met de veiligheid? De betaallink begint met ‘https’, wat betekent dat de gegevens versleuteld zijn. Maar Tikkie heeft geen toegangscode. Belandt uw telefoon in verkeerde handen en heeft u uw toestel niet met een code vergrendeld, dan kan iemand anders via uw Tikkie-app betaalverzoeken doen. Niet heel lucratief voor de dief trouwens, want het geld komt natuurlijk binnen op uw rekening…

Wat is Tikkie-fraude? Verkoopt u weleens spullen op bijvoorbeeld Marktplaats? Wees alert als een ‘koper’ zegt eerst zeker te willen weten dat uw bankgegevens kloppen. Hij stuurt dan een Tikkie-verzoekje via WhatsApp, met de vraag of u 1 eurocent wil overmaken. De link is echter vals en gaat naar een nepiDEAL. Ondertussen kan de oplichter met uw gegevens uw bankrekening leeghalen. Betaal dus nooit als u niets verwacht, adviseert de Consumentenbond! ■

reportage

9 VRIJWILLIGERS, 40 GASTEN, 5 DAGEN genieten op de Veluwe • Iedereen kan mee met de wandeling

• De verhalen komen vanzelf!

ons

2019

jaar van de vrijwillig ers

Onlangs maakte KBO Kring Eindhoven voor de zesde keer een vijfdaagse reis naar Lunteren. De doelgroep: mensen die zorg nodig hebben en normaal gesproken niet zo snel meer op vakantie gaan. De Kring bood die zorg: maar liefst negen vrijwilligers gingen mee om de veertig gasten een onvergetelijke midweek te bezorgen! tekst Susanne Mullenders | beeld Ivo Hutten

otel Het Bosgoed ligt – zoals de naam al doet vermoeden – midden in de bossen op de Veluwe. Het is er goed toeven: het eten is heerlijk, de kamers zijn comfortabel en de faciliteiten luxe. Kringvoorzitter Trudy van Helmond heeft samen met de KBO-Afdelingen in Eindhoven de reis georganiseerd. ‘Ik vind het mooi om mensen die het nodig hebben en zelf niet meer kunnen, een week te bezorgen waardoor ze er weer tegenaan kunnen. Van oorsprong ben ik wijkverpleegkundige. Van tevoren ga ik na hoeveel verzorging er nodig is, hoeveel verpleegkundigen, verzorgenden en overige vrijwilligers we nodig hebben om alle gasten rustig te kunnen begeleiden. Het moet voor de vrijwilligers geen verlengstuk van hun werk worden. Juist die extra tijd en aandacht

• Alle tijd voor spelletjes

die we hier aan mensen kunnen geven, geeft ons extra energie.’

Aandacht, rust en tijd Verpleegkundige Paul Vaessen (42) beaamt dat. ‘In het ziekenhuis is het altijd drukdrukdruk. Hier heb je de tijd om met mensen te praten, ze op hun gemak in het bubbelbad te helpen. Hier weet ik weer waarom ik voor dit vak heb gekozen. Namelijk om aandacht, rust en tijd voor mensen te hebben. En ik zie ze ook echt genieten.’ De gasten zitten gezellig bij elkaar in de sfeervolle lounge. Ze praten wat of doen een spelletje onder het genot van een kop koffie of thee. Zelfs de bar wordt gerund door een vrijwilliger van KBO Eindhoven: Ria van der Velden (70). Zij vertelt: ‘Ik vind het fijn om mensen te helpen. Soms zit ik zelf lichamelijk in de puree, en dit soort reizen laat me relativeren. Als je ziet wat anderen hebben en hoe positief ze dan nog zijn, dan hoor je mij niet klagen. De sfeer is zo gemoedelijk. Als ik ooit niet meer mee kan als vrijwilliger, wil ik mee als gast!’

Muziekbingo Vrijwilliger Hans Wouters (69) loopt energiek door de lounge. Hij roept: ‘Zijn er mensen die zin hebben om te koersballen?’ Die zijn er zeker. De groep loopt naar een zaaltje waar alles klaarstaat voor een potje koersbal. Hans is voor de zesde keer mee naar Lunteren; zijn voornaamste taak is de coördinatie van de activiteiten. ‘Ik kom uit het onderwijs en heb mijn leven

• De mooie omgeving verkennen

‘De meeste gasten komen hier alleen, maar het wordt heel vlug een echte groep’ magazine voor senioren

✓GRATIS THUISBEZORGD ✓150 HOOFDGERECHTEN ✓THUISZORGKORTING

AANBIEDING

SINDS 1972

Vul hieronder nummers van uw keuze in! 1. Hollandse hachee, rode bietjes, puree 2. Kalkoenbiefstukjes, tuinbonen, aardappeltjes 3. Kibbeling, Mexicaanse groenten en krieltjes 4. Runderstooflapje, rode kool appel en puree 5. Halskarbonade, witlof met spek en krieltjes 6. Preistamppot met speklapjes 7. Kip saté, nasi goreng met Indische groenten 8. Gebakken zalmfilet, bladspinazie en puree 9. Runderstoofpotje snijbonen, geb. aard. 10.Rundersaucijs, zomerse zuurkool, gek. aard.

Als ANBI-stichting, welzijnszorgorganisatie werken wij binnen de kaders van het WMO-beleid. Vaste bezorgers in herkenbare bedrijfskleding. Bekend bij thuiszorgorganisaties en gemeenten. Diëten o.a. meer dan 60 zoutarme gerechten. Bel voor uitgebreide informatie!

Slechts € 24,95 voor 5 hoofdgerechten

Aanbieding éénmalig alleen voor nieuwe klanten. Informeer naar onze speciale kortingen. Koelverse maaltijden blijven minimaal een week houdbaar in uw koelkast.

Onze visie: Langer zelfstandig blijven wonen • Ontlasten mantelzorg • Géén winstoogmerk • Verantwoord en lekkere maaltijd • Sociale– en signalerende functie • Arbeidsparticipatie, o.a. vrijwilligers • Sociaal betrokken stichting •

www.maaltijdenexpres.nl

❑ Ik ontvang 5 koelverse hoofdgerechten –vul nummers in- wij nemen contact met u op in verband met de bezorging. ❑ Stuur mij eerst uitgebreide informatie toe.

Nrs.

NIEUWE BROCHURE

Naam ___________________________________________________ Adres ___________________________________________________ Postcode __________________Telefoon_______________________ Woonplaats_______________________________________________



LENTE / ZOMER Wij zijn u graag van dienst

 013 544 2513

Stuur deze bon in een envelop –frankeren is niet nodig- naar: MAALTIJDENEXPRES, Antwoordnummer 60779, 5000WB Tilburg

Haast familie

lang gewerkt met kinderen. Maar deze doelgroep vind ik ook verschrikkelijk leuk. Ik kies altijd voor werkvormen waarbij iedereen moet meedenken en -doen.’ Hans’ activiteiten vallen in de smaak, zo blijkt uit reacties van de gasten. Josje van Leeuwen (76) vertelt: ‘Het programma is leuk en gevarieerd.’ Dinie Geven (80) vult aan: ‘Er is altijd wat te doen. De muziekbingo gisteravond was een daverend succes. Vanavond staat ‘Weet je nog wel?’ op het programma... ik ben echt benieuwd!’ ‘Weet je nog wel?’ blijkt ook een creatie van Hans: ‘Het wordt een nostalgische avond, vol oude foto’s van Eindhoven, fragmenten van oude cabaretiers, enzovoort. Ik vind het keileuk om dit soort dingen zelf te maken.’

Een echte groep Ondertussen keert een andere groep terug van een wandeling. Het mooie is dat echt iedereen mee kan: er staan zes luxe scootmobielen klaar die het bedrijf Quingo voor deze reis heeft uitgeleend en waar de gasten naar believen gebruik van kunnen maken. Onder meer vrijwilligers Maurice van Hintum (47) en Carla Bervoets (74) hebben meegewandeld. Psychiatrisch verpleegkundige Maurice vertelt: ‘Ik vind het geweldig, deze groep mensen met zoveel levenservaring. De verhalen komen vanzelf: over verdrietige gebeurtenissen, over leuke dingen. En we hebben veel lol samen: iedereen geniet en ontspant. De meeste gasten komen hier alleen, maar hebben al snel contact met de anderen. Het wordt heel vlug een echte groep.’ Ook Carla, die ‘overal inzetbaar is, behalve bij de verpleging en verzorging – die achtergrond heb ik niet’, vindt deze reis een succes. ‘Ik denk vaak: ik had ook in die rolstoel kunnen zitten. Sommige gasten komen al een paar jaar niet meer buiten hun eigen omgeving. Hier komen ze over een drempel. Ze worden enthousiast, blijven lekker lang aan tafel zitten en hebben echt vakantie.’ magazine voor senioren

‘Hier weet ik weer waarom ik voor de verpleging heb gekozen, namelijk om aandacht, rust en tijd voor mensen te hebben’

Verpleegkundige Jeanne Martens (63) is voor de tweede keer mee naar Lunteren. ‘Paul is mijn collega, hij heeft me overgehaald, haha. Daar was niet veel voor nodig, hoor: het leek me fijn om mijn werk een keer in alle rust uit te voeren. En daarnaast: ik zal geen vijf jaar meer werken, en via deze reizen kan ik zien welk vrijwilligerswerk ik straks wil gaan doen. Het is zo leuk! De mensen zijn blij en dankbaar. De eerste dag werden we ontvangen met koffie en appeltaart. Dat vinden ze geweldig; zijn ze helemaal niet gewend. En wij hoeven hier echt niet keihard te werken, hoor. We hebben alle rust en doen het echt samen. Het vrijwilligersteam is super!’ Paul is het met haar eens: ‘We zijn haast familie van elkaar!’ Chantal Gielen (60) en Til Wouters (68) horen ook bij de vrijwilligersfamilie. Chantal, verzorgende van beroep, wil deze KBO-reizen voor geen goud missen: ‘Ik zou het echt erg vinden als ze een reis zouden organiseren en mij niet zouden vragen! Ik werk zelf met dementerenden, en er is altijd wel iets. Hier niet: hier heb je de tijd om met de mensen te praten en echt contact te maken. Je kunt merken dat ze dat niet gewend zijn. De eerste dagen zeggen ze tegen ons: “Heb je daar wel tijd voor? Ga maar gauw verder met je werk”.’ Til, die Trudy helpt met de organisatie van de reis en de zorg coördineert, merkt dat ook: ‘In het begin willen ze geen beroep op ons doen, voelen ze zich haast schuldig. Maar na verloop van tijd zien ze dat het kan en gaan ze ervan genieten.’ Na de lunch staat een bezoek aan het Pluimveemuseum op het programma. De touringcar staat klaar voor het hotel, de vrijwilligers helpen de gasten in alle rust de bus in. Gast Dinie van der Linden (86) vat het zo samen: ‘Het is hier heerlijk. De begeleiders zijn allemaal heel begaan. En ze hebben veel plezier met elkaar en die vrolijkheid geven ze door aan ons. Ik vind het geweldig.’ ■

ons kloppend hart

EEN EN AL BEDRIJVIGHEID 34

ons

Hobby Centrum Boxtel is gevestigd in een smal straatje, ingeklemd tussen centrum en spoor. Buiten verbreken alleen de voorbijrazende treinen zo nu en dan de stilte. Maar binnen is het een en al bedrijvigheid. tekst en beeld Arnold Reijneveld

e schilderszaal boven wordt deze ochtend gebruikt door een van de acht groepen kunstschilders, in het leslokaal leer je alles over smartphones en in de beweegzaal wordt gedanst. Beneden in de hobbyruimte vindt, zoals men zelf zegt, het ‘ambachtelijke handwerk’ plaats. Waar de een les krijgt bij het maken van glas-in-loodramen voor zijn nieuwe huis, werkt de ander aan een houten vogelhuis. Er wordt gesoldeerd, geboetseerd, getimmerd en gelachen. 1. Monique Staats (60) ‘Ik kom hier voor de sociale contacten, en om iets te maken natuurlijk. Het Hobby Centrum verbindt mensen met elkaar. Of je nou jong of oud bent, het is hartstikke leuk!’ 2. Hans Esser (69) ‘Beeldhouwen en schilderen doe ik al twintig jaar. Hier wilde ik iets anders leren. Ik ben begonnen met tiffany. Het mooiste wat ik gemaakt heb, zijn twee dikke dames die op het strand zitten.’ 3. Marieke Dijkshoorn (67) ‘Onvermoede mogelijkheden bij jezelf en bij anderen ontdekken: dat vind ik geweldig hier.’ 4. Kees van den Nieuwenhuizen (60) ‘We werken allebei, maar elke donderdagochtend zijn we samen hier, mijn schatje en ik. We hebben een huis in Gemonde gekocht en we willen een aantal ramen voorzien van glas in lood. Die maken we nu zelf.’

magazine voor senioren

Tiffany Tiffany lijkt op glas in lood, alleen wordt er bij tiffany geen gebruikgemaakt van lood. En er wordt met veel kleinere stukjes glas gewerkt, die ook nog eens grillig van vorm kunnen zijn. Veel variatie dus, en echt monnikenwerk.

ACTIVITEIT

Houtbewerken, glas in lood, tiffany, keramiek, beeldhouwen, schilderen, dansen, yoga en nog veel meer LOCATIE

De multifunctionele ruimte van Hobby Centrum Boxtel, een ontmoetingsplaats voor senioren vanaf vijftig jaar uit Boxtel, Liempde en Lennisheuvel AFDELING

Boxtel AANTAL DEELNEMERS

Tien in deze groep. Elke week komen er 200 tot 250 mensen naar het Hobby Centrum BIJZONDERHEID

KBO Boxtel stond aan de wieg van het Hobby Centrum. Het wordt volledig gerund door een groep van circa vijftig vrijwilligers

ontspanning Boeken, films, uitstapjes en andere interessante dingen

oproep

STERRENPRACHT

Altijd al de geheimen van onze sterrenhemel willen ontdekken? Bezoek dan een van de publieksavonden van de Jan Paagman Sterrenwacht. Het programma begint met een presentatie in de filmzaal, daarna volgt een betoverende voorstelling in het Pieterse Planetarium. U waant zich onder een kunstmatige sterrenhemel met duizenden sterren en hoort meteen wat u ziet. En dan… gaat de koepel open en tuurt u met de kijkers naar ons échte universum. Bij helder weer ziet u de maan, planeten of andere hemelobjecten.

Heeft u een mooi boek gelezen, een indrukwekkende tentoonstelling bezocht of een andere leuke uitstap gemaakt? Wij zijn benieuwd! Stuur uw tips naar de redactie van Ons: ons@kbo-brabant.nl

Breukelentocht Het knusse dorpje Breukelen breidde rond 1900 enorm uit. In 1901 verrees De Heilig Hart van Jezuskerk, in 1911 opende het klooster van de Zusters Ursulinen zijn deuren. Zo groeide het buurtschap uit tot een nieuw centrum. Hoe reageerde ‘Boxtel binnen de Bruggen’ hierop? U ontdekt het allemaal tijdens deze bijzondere wandeling, waarin u Breukelen met andere ogen gaat zien. En… onderweg gaan ergens de deuren voor u open. Waar? Dat is een verrassing. Dus trek uw comfortabele schoenen aan en loop gezellig mee. Datum: zondag 31 maart (ook in de zomer nog twee keer). Aanvang: 11.00 uur. Kaartje: € 2,-. Vertrekadres: Heilig Hart van Jezuskerk, Baroniestraat 24, Boxtel.

Data: vrijdag 15 maart, zaterdag 16 maart,

Meer informatie: info@vvvboxtel.nl

zaterdag 30 maart, vrijdag 12 april en vrijdag 26 april. Aanvang: 19.00 uur. Entree: € 4,-. Adres: Ostaderstraat 28, Asten. Meer informatie: www.sterrenwachtasten.nl

WIJSHEID

‘Echte liefde kent geen schuldgevoel’ SIMON CARMIGGELT (1913-1987) journalist, schrijver en dichter

Grenzeloos theater Hoogstaand internationaal theater, dat ziet u tijdens het Explore Festival. Voor de tweede keer reist het evenement langs tien podia in zeven steden, inclusief het Chassé Theater in Breda. Met het thema Longing to belong geven de voorstellingen uiting aan een diep verlangen om thuis te komen. Weg van een vijandige omgeving, of een vervelend gevoel in onszelf. Laat u vier avonden verrassen door eigentijdse theatermakers uit alle windstreken. Datum: vrijdag 15, donderdag 21, vrijdag 22 en zaterdag 23 maart. Aanvang: 20.30 uur, behalve op donderdag 21 maart (18.30 uur). Totaalticket voor vier voorstellingen: € 55,- . Adres: Claudius Prinsenlaan 8, Breda. Meer informatie: www.chasse.nl/explorefestival

ons

tekst Suzanne Geurts | beeld Shutterstock

Leven met alzheimer Gooi me niet weg is een autobiografie over een artsenechtpaar dat te maken krijgt met de ziekte van Alzheimer. Wanneer bij Tineke, de vrouw van auteur Willem Brouwer, de eerste symptomen van deze ziekte zich voordoen, wil zij daar niets van weten. Als zij op een gegeven moment haar man niet altijd meer herkent, dringt het door dat ze de waarheid wel onder ogen móet zien. Het boek is een liefdevolle beschrijving van het pijnlijke ziekteproces, de zorg die op de schouders van Willem neerkomt en de hulp die het echtpaar van buitenaf krijgt. Gooi me niet weg, Willem Brouwer, Uitgeverij de Brouwerij, € 20,-. Tot en met 1 mei verkrijgbaar met € 2,50 korting via www.brainbooks.nl met kortingscode: GOOIMENIETWEG2019

7,7% meer buitenlandse gasten verwelkomden we in 2018 in Brabant. Dat is hoger dan het Nederlandse gemiddelde (6,3%)

Geheimen achter glas Heeft u weleens in een zee van bloemen gezwommen? Of een tomaat gegeten zo groot als een skippybal? Nee? Niet zo vreemd, want dit is de wereld van onze tuinkassen. En die opent voor de 42e keer zijn deuren tijdens Kom in de Kas, waaraan landelijk zo’n 200 tuinders meedoen. Ontdek de geheimen achter glas. Ook leuk voor kinderen: zij kunnen plantjes planten, potjes verven, bloemschikken en leren hoe alles groeit en bloeit. Bijvoorbeeld tijdens een interactieve speurtocht. Suikerspinnen, popcorn en springkussens maken de dag helemaal af. Datum: zaterdag 6 en zondag 7 april. Entree: gratis. Meer info, locaties in Brabant en openingstijden: www.komindekas.nl/waar

manifest

Manifest voor een sociaal-economische agenda voor Brabant

Provincie, kijk naar ons om! Tot 2040 groeit het aantal 65-plussers met maar liefst 55 procent, terwijl de zorg schraler en schraler wordt. Hoeveel méér kunnen zorgmedewerkers en onze mantelzorgers nog op hun schouders dragen? Niet veel, denken tien maatschappelijke organisaties, waaronder KBO-Brabant. In aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen boden we daarom op maandag 11 februari een manifest aan om de provincie wakker te schudden. We vroegen de verschillende partijen om een reactie hierop. S A M E N D O E N S A M E N O P LO SS E N

rijksoverheid burgers en hun verenigingen

Sociaal-Economisch Manifest

uitdaagde om zelf mede vorm te gaan geven

Statenverkiezingen Noord-Brabant 2019

aan de gewenste participatiesamenleving. Juist toen..., trok ook de provincie Noord-

OV E RW EG I N G E N

Brabant zich vergaand terug uit het sociaal domein. Met de overdracht van taken,

Zorg en welzijn verdienen bestuurlijke

bevoegdheden, budgetten én bezuinigingen

aandacht

van rijk naar gemeenten, waren zorg en welzijn

Het provinciaal bestuur van Noord-Brabant

niet langer een zaak van de provincie, zo luidde

heeft bij de coalitievorming in 2015 een scherpe

de redenering.

keuze gemaakt. De keuze voor economie en arbeid. Juist toen de rijksoverheid sociale

Demografische ontwikkelingen noodzaken een

vangnetten versoberde, verzorgings-huizen

visie

op grote schaal sloot, indicatiecriteria

En dat terwijl er een grote uitdaging lag, ligt en

voor verpleeghuizen aanscherpte én fors

voorlopig zal blijven liggen om de ontgroening

bezuinigde op de thuiszorg. Juist toen diezelfde

en (dubbele) vergrijzing in onze provincie

ons

tekst Maatschappelijk Middenveld (manifest), Suzanne Geurts (interviews politici) | beeld Roy Lazet

gezamenlijk aan te gaan.

‘Zoek het gesprek weer op’

Vergrijzing: tot 2040 groeit het aantal mensen

‘Deze verkiezingen gaan écht ergens over. Wordt het huidige beleid doorgezet, met amper geld voor leefbaarheid en zorg? Of komt er een omslag en zien we straks weer naar elkaar om? Wat ons betreft wordt zorg & welzijn weer een van de pijlers onder het provinciale beleid. Daarom steun ik van harte deze oproep: laten we de krachten bundelen en het gesprek weer opzoeken.’

van 65 jaar en ouder in Brabant richting 730.000 (27,5%) ten opzichte van 470.000 (19%) in 2016. Dat is een verhoging van ruim 55%! Dubbele vergrijzing: de hoogste leeftijdsgroepen, 75plus, groeien het sterkst. Het aantal ouderen met dementie groeit

HERMEN VREUGDENHIL, CHRISTENUNIE-SGP

mee. Noord-Brabant telde in 2015 34.000 mensen met dementie en in 2030 naar verwachting 61.000. Van hen woont 70% nu thuis en dat wordt 80%. Tegelijkertijd verandert ook de samenstelling van huishoudens. In 2050 bestaat 42% van de huishoudens

‘Faciliterende rol voor provincie’

uit alleenstaanden en vooral het aantal

‘We erkennen de groeiende problematiek rond vergrijzing. Net als bij de energietransitie kunnen we ons goed voorstellen dat de provincie een faciliterende rol op zich neemt. Denk aan: belangenorganisaties bij elkaar brengen, de problematiek in beeld brengen, een visie ontwikkelen en ruimtelijke afspraken bepalen. Wel moeten overheden elkaar niet in de weg lopen, dus goede afspraken zijn essentieel.’

alleenstaanden van 75 jaar en ouder neemt sterk toe. Ontgroening: het aantal inwoners tussen 20 en 65 jaar neemt af met 7,5%. Het aantal inwoners jonger dan 20 jaar blijft nagenoeg stabiel. Een gezamenlijke visie op een mogelijke aanpak van deze problematiek is nodig om een leefbare en vitale toekomst zeker te stellen. Vergrijzing kent zijn eigen maatschappelijke

MARCO VAN DER WEL, PARTIJ VOOR DE DIEREN

consequenties In het bestuursakkoord 2015-2019 konden we lezen dat Brabant vernieuwt, werkt, innoveert,

‘Sociaal beleid is wél onze taak’

verduurzaamt, vervoert, vergroent, verbindt,

‘We zijn heel blij met het manifest. Want dit is hét moment om naast een economische agenda ook een sociale agenda te voeren. De vergrijzing is tenslotte een van de grootste maatschappelijke thema’s voor de komende jaren. En sociaal beleid is wél een taak van de provincie, vinden wij. Precies daarom kiest het CDA in het nieuwe college voor een gedeputeerde voor Vergrijzing en Ouderenbeleid. Samen met gemeenten, verenigingen en vrijwilligers houden we Brabant sociaal en leefbaar.’

bruist en bestuurt. ‘Brabant vergrijst’ stond er niet tussen. Ten onrechte, want gebrek aan innovatie en versnelling in woon-/ zorgvoorzieningen voor ouderen leidt tot veel meer gevolgen dan alleen die voor ouderen zelf. Er is sprake van een ketenproblematiek waar

MARIANNE VAN DER SLOOT, CDA

onze hele samenleving de rekening van krijgt gepresenteerd in de vorm van: • toenemend aantal thuiswonende ouderen mét dementie en/of (meerdere) chronische ziekten • toenemende eenzaamheid onder ouderen • overbelasting van nu al ruim 850.000 mantelzorgers in Nederland • stijgend ziekteverzuim onder mantelzorgende werknemers • armoede onder mantelzorgers; een op de vijf magazine voor senioren

» 39

‘Innoveer voor langer thuiswonen’

ANNE-MARIE SPIERINGS, D66

‘Wij juichen het altijd toe als partijen hun input geven op het provinciale beleid. D66 werkt graag samen met de Brabanders, ook via maatschappelijke partners. Om onze inwoners langer gezond en veilig thuis te laten wonen, moet de provincie investeren in slimme oplossingen. Niet alleen technische, naar ook sociale, bestuurlijke en netwerkinnovaties. Dit soort oplossingen kan het leven van ouderen, mantelzorgers en verpleegkundigen enorm verlichten.’

mantelzorgers zit krap bij kas • oneigenlijke inzet van hulpdiensten • minder zorgpersoneel voor complexere hulpvragen • overbelasting en uitval van zorgpersoneel • verslechterend imago van de zorgsector • daardoor een nog groter tekort aan zorgmedewerkers dan de nu al 190.000 vacatures • onvoldoende doorstroming op de woningmarkt door langer thuis wonende ouderen • onevenredige materiële/immateriële belasting jongere generaties met zorg(kosten) ouderen

‘Grote opgaven samen oppakken’

STIJN SMEULDERS, PVDA

‘Wij zijn blij met het manifest, zeker met de relatie die het legt tussen wonen en zorg. Daar maken we ons tenslotte al jaren hard voor. Ook de komende jaren moet de provincie Brabant grote, maatschappelijke opgaven oppakken en daarvoor samenwerken met de gemeenten, die inmiddels verantwoordelijk zijn voor zorg en welzijn. Ook willen we dat alle dorpen met het openbaar vervoer bereikbaar blijven, dus goed busvervoer is bijvoorbeeld een voorwaarde.’

Samen doen – Samen oplossen Voor ouderen in de eerste plaats, maar ook voor mantelzorgers, hulpdiensten, zorgpersoneel en jongeren dreigt een systeeminfarct. Kenmerkend voor een infarct is dat het niet verdwijnt door waarschuwingen te negeren en ook dat hulp vaak te laat komt. Maar we kunnen het oplossen door op alle niveaus – politiek, bestuurlijk en organisatorisch – gezamenlijk op te trekken en een verwachtingsvolle en hoopgevende toekomst te creëren. Het ontstaan van krachtdadige en zorgzame gemeenschappen zijn de uitkomst van deze beweging. In een door relevante partijen gedragen manifest

HAGAR ROIJACKERS, GROENLINKS

‘Verbindende ideeën juichen we toe’

wordt de hand uitgestoken naar de provincie

‘Brabant verzilvert, dat moet onderdeel zijn van ons provinciale beleid. Maar praat mét, niet óver senioren. En erken dat ze zich al volop inzetten voor onmisbaar vrijwilligerswerk: van molenaar tot buurtbuschauffeur. GroenLinks wil dat iedereen mee kan doen aan onze samenleving. Samen sociaal en veerkrachtig, zo noemen we dat. Vernieuwende, verbindende ideeën juichen we dan ook toe. Zo ondersteunen we initiatieven voor een dementievriendelijk Brabant, gericht op zorgverleners, vrijwilligers én scholieren.’

voor samenwerking, maar er wordt ook een dringend appèl gedaan op de bereidheid om gezamenlijk te gaan werken aan de noodzakelijke oplossingen. Namens maatschappelijk middenveld • Leo Bisschops, voorzitter KBO-Brabant • Mari Vervaart, voorzitter PVGE • Cees Sprong, provinciaal coördinator PCOB • Headly Binderhagel, voorzitter NOMB • Joëlle Tacke-Groten, voorzitter BRIZ • Theo Bisschops, algemeen directeur Zorggroep RCH Midden-Brabant B.V. • Piet Hein Jonkergouw, voorzitter PGraad

ons

‘Ommekeer is nodig’

WIM VAN OVERVELD, OUDEREN APPÈL - HART VOOR BRABANT

‘Het manifest is mij uit het hart gegrepen, want het provinciale beleid houdt totaal geen rekening met de vergrijzing. Daarop hamer ik bij elke gelegenheid. Neem bijvoorbeeld de afhankelijkheid van mantelzorgers: let maar op, ooit loopt dat spaak. Door steeds te wijzen naar gemeenten en de vergrijzing te ontkennen, raakt de provincie Brabant zijn sociale gezicht vrijwel kwijt. Een ommekeer is nodig! Maatschappelijk veld, lokale overheid en het provinciaal bestuur moeten de handen ineen slaan om tot een goed antwoord te komen op de problematiek rond de vergrijzing.’

Zorgvernieuwing Psychogeriatrie • Marjolein de Leeuw-Reulen, directeur School voor Zorg & Welzijn ROC Tilburg • Hans Jägers, voorzitter Koepel Zorgcoöperaties Zuid-Nederland • Jo Caris, voorzitter Alzheimer Nederland afdeling ’s-Hertogenbosch e.o. • Ria Wijnen, voorzitter Alzheimer Nederland afdeling Midden-Brabant • Ad Vos, voorzitter Alzheimer Nederland afdeling West-Brabant • Netty van Alphen, voorzitter Alzheimer Nederland afdeling Breda e.o. • Corine de Sterke, voorzitter Alzheimer Nederland afdeling Oss-Uden-Meierijstad • Anneke Meerdink, secretaris Alzheimer Nederland afdeling Zuidoost-Brabant

‘Eenzaamheid moet op de agenda’

MAARTEN EVERLING, SP

‘SP zou de SP niet zijn als we sociaaleconomische onderwerpen niet belangrijk zouden vinden. En de komende jaren moet de provincie flink aan de bak. Met kleine, betaalbare woningen bijvoorbeeld, ook juist voor de ouderen. Hetzelfde geldt voor het ov: maak dat betaalbaar, toegankelijk en bereikbaar. Ook naar kleine dorpen en afgelegen wijken. Uiteraard mag ook de aanpak van eenzaamheid niet op de provinciale agenda ontbreken.’

M A N I F E ST : S A M E N D O E N , S A M E N O P LO SS E N 1 Verbindende rol provincie • Wij doen een klemmend beroep op álle politieke partijen in Brabant om na woensdag 20 maart 2019 het provinciaal bestuur weer de verbindende rol te laten vervullen die onze Brabantse samenleving verdient. In het bijzonder zal de aandacht van de provincie dienen uit te gaan naar economie, wonen, zorg en welzijn. • In een tijd van vergaande decentralisatie van

ALEXANDER VAN HATTEM, PVV

magazine voor senioren

‘Gemeenten, maak geld vrij’

bevoegdheden en verantwoordelijkheden

‘We vinden de insteek van het manifest verkeerd, want de verantwoordelijkheid voor zorg en welzijn ligt bij de gemeenten: zí moeten voldoende geld vrijmaken. Voor onze ouderen, gehandicapten én andere hulpbehoevenden. Gemeenten, kies daarom voor zorg, niet voor spilzuchtig klimaatbeleid, elitaire cultuursubsidies en het faciliteren van de massa-immigratie. De provincie moet geen zorgen welzijnstaken op zich nemen. Dit kost alleen maar extra geld. En dat kunnen we veel beter aan de zorg zélf besteden.’

naar de gemeentelijke overheid, dient de provincie haar eigen positie te kiezen. Zij dient complementair te zijn aan de gemeente, waardoor de dienstverlening aan de samenleving een integraal en consistent geheel wordt. • Een hechte en constructieve samenwerking tussen overheden onderling en tussen overheden en maatschappelijk middenveld is nodig. Die samenwerking bepaalt voor een belangrijk deel de kwaliteit van onze samenleving. Partijen dienen elkaar scherp te houden en – met wederzijds respect – elkaar

» 41

WIL VAN PINXTEREN, LOKAAL BRABANT

‘Zorg voor een verbindende rol’

aan te sporen tot innovatie, tot ontwikkeling,

‘Het argument “wij willen niet op de stoel van de gemeenten zitten” moet de provincie echt nuanceren. Mantelzorgers en andere vrijwilligers zijn tenslotte de kruipolie van onze maatschappij. Dus stuur hen niet telkens terug naar de gemeente, maar stel ook de deuren van de provincie open. De provincie verzwakt anders zijn kracht als organisatie en demotiveert vrijwilligers, wat slecht is voor de Brabantse ouderen. Wij staan dan ook volledig achter het manifest. Provincie, zorg voor een verbindende en stimulerende rol bij gemeentegrensoverschrijdende zorg! Met als doel onze ouderen daar waar nodig te ondersteunen in hun zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie tot op hoge leeftijd.’

tot het samen kansen scheppen en tot het versterken van de veerkracht in bestuur en samenleving. 2 Inzet maatschappelijk middenveld • Provincie, gemeenten, bedrijfsleven, instellingen, onderwijs én de georganiseerde ouderen zelf en hun mantelzorgers hebben een Brabantse opgave. Zij worden opgeroepen nauw samen te werken en gezamenlijk te zoeken naar innovatieve oplossingen voor de sociaal-economische en maatschappelijke problemen waarvoor ouderen zich geplaatst zien en deze te implementeren. • KBO-Brabant, PVGE, PCOB, BRIZ, PGraad Zorgvernieuwing Psychogeriatrie, Zorggroep RCH Midden-Brabant B.V., School voor Zorg & Welzijn ROC Tilburg, NOMB, Koepel Zorgcoöperaties Zuid-Nederland en de Brabantse afdelingen van Alzheimer

CHRISTOPHE VAN DER MAAT, VVD

‘Gemeenten staan het dichtst bij de Brabanders’

Nederland zijn bereid zich hiervoor in te

‘Op veel onderwerpen heeft de provincie een verbindende rol. En dat past ook goed. Alleen volgens het manifest moet de provincie weer een rol in het sociaal domein pakken. Maar als eerste overheid staan gemeenten het dichtst bij de Brabanders, vinden wij. Niet voor niets kregen zij meer taken in het sociaal domein, zoals Jeugdzorg en Wmo. Volgens de VVD moet de provincie geen extra bestuurlijke drukte creëren door zich ook weer met het sociaal domein te bemoeien.’

te stellen, kennis te delen en als partner met

zetten. Aan hen wordt gevraagd zich open op anderen in een netwerk te willen functioneren. 3 Binding met bewonersinitiatieven • Inwonersinitiatieven die actief zijn op het terrein van wonen, welzijn en zorg moeten een plaats krijgen in de netwerksamenleving die gaat ontstaan. Zonder hen krijgen oplossingen een te gering draagvlak en worden ervaringen en expertise onvoldoende benut. • Alle partijen worden opgeroepen deze inwonersinitiatieven mee te laten denken en de inwonersinitiatieven moeten zich

JOLANDA VAN HULST, SENIOREN BRABANT

‘Opdracht voor maatschappelijke organisaties en overheid‘

aangespoord voelen van betekenis te zijn

‘Wij onderschrijven de overwegingen in het manifest en vinden dat er een opdracht ligt voor maatschappelijke organisaties en overheid tezamen, in het bijzonder ook de provinciale overheid, om de maatschappelijke uitdagingen van de vergrijzing gezamenlijk aan te gaan.’

dan die van het eigen inwonersinitiatief. ■

voor hun doelgroep in een bredere context

ons

‘Aandacht voor ouderen met spoed in provinciaal beleid’

JAN-FRANS BROUWERS, 50PLUS

‘Het is onbestaanbaar dat in een provincie waarin ongeveer 1 miljoen mensen van vijftig jaar en ouder wonen, het woord ouderen niet één keer in het huidige coalitieprogramma voorkomt. Dit terwijl onze samenleving in rap tempo vergrijst met als logisch gevolg dat er allerlei belangrijke maatregelen genomen zouden moeten worden om dit goed te laten verlopen. Helaas is daar geen oog voor en de ouder wordende Brabander is daarvan de dupe. Dat moet echt snel anders. 50PLUS eist daarom dat er een speciale gedeputeerde komt voor ouderenbeleid. Dit manifest brengt ons samen verder!’

‘Samenleving verantwoordelijk, nodig is aanjager’

LAURENS VAN VOORST, CODE ORANJE

‘Wie is er verantwoordelijk voor de zorg en het welzijn van ouderen? De hele samenleving, als het aan Code Oranje ligt. En daar zit precies het probleem: hoe meer organisaties en mensen verantwoordelijk zijn, hoe minder die verantwoordelijkheid daadwerkelijk wordt gevoeld. En dus is er een aanjager of regisseur nodig. Wat ons betreft neemt in Noord-Brabant de provincie die rol. Overigens is het in gezamenlijkheid komen tot draagvlak voor beleid en oplossingen zo ongeveer het fundament van onze beweging. Het kan niemand verbazen dat we erg enthousiast zijn over “Samen doen, samen oplossen”.’

DENK en FVD hebben geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid om te reageren.

magazine voor senioren

Verkiezingen Op woensdag 20 maart kiezen we de leden van Provinciale Staten, van de Waterschappen en indirect ook de leden van de Eerste Kamer. Aan het hoofd van de provincie staan Provinciale Staten, ons provinciale parlement. De 55 leden daarvan kiezen Gedeputeerde Staten, het dagelijks bestuur van onze provincie. Het huidige college van Gedeputeerde Staten bestaat uit VVD, SP, D66 en PvdA. Bij de coalitievorming in 2015 maakten deze partijen een scherpe keuze voor economie en arbeid. Met het manifest ‘Samen doen, samen oplossen’ doen tien maatschappelijke organisaties in Brabant, waaronder KBO-Brabant, een klemmend beroep op alle politieke partijen in Brabant om het provinciaal bestuur weer de verbindende rol te laten vervullen die onze Brabantse samenleving verdient. In het bijzonder vragen we aandacht van de provincie voor economie, wonen, zorg én welzijn.

advertentie

Gun U zelf comfort en gemak Stop nu met vegen. Ga voor hygiëne en wellness!

Koninklijk Den Haag

van:

vanaf:

129,00

85,00

Gastenwaardering:

Kies een verwarmde toiletzitting met onderdouche:

p.p.

• Prijs: € 745,- incl. btw en 3 jaar garantie. • Spatoilet past op vrijwel iedere wc-pot • Installatie door ons zonder hakken en breken:

8,3

€ 150,- alles inclusief.

Het luxe 4-sterren hotel Golden Tulip Zoetermeer-Den Haag is centraal gelegen in de tuin van Den Haag, op slechts 15 minuten van het strand van Scheveningen.

Als je wacht tot je “er aan toe bent”, dan ben je te laat. Doe het NU en profiteer meteen van pure wellness.

2x overnachting in een tweepersoonskamer 2x uitgebreid ontbijtbuffet 1x heerlijk 3-gangen diner Gratis WiFi & parkeren

*Wij leveren ook wc-liften, verhogers, handgrepen, e.d. *Informeer of uw gemeente de aanschaf via de WMO vergoedt.

Goedverblijf.nl

Waar wacht u nog op?

072 5629 269 / 020 6141 232 • info@spatoilet.com

8 www.goedverblijf.nl/ons0219 ) +31(0)85 489 90 19

Met de taxi naar Schiphol Met Schiphol Travel Taxi begint en eindigt uw vliegreis op de drempel van uw eigen deur. Waar u ook woont, wanneer u wilt. Geen gesjouw met koffers of afhankelijk zijn van wegbrengers en afhalers. Op de avond voor vertrek wordt uw ophaaltijd telefonisch bevestigd. Reserveren: reisbureau, Schiphol.nl Via uw of bel met 0900 - 8876 (€ 0,10 p/min.)

www.schiphol.nl/traveltaxi

9,1

Eenvoudige installatie – gebruiksvriendelijk – met geurvreter – verwarmde zitting – afstandsbediening gratis proberen – betalen achteraf

31 mrt t/m 28 apr: v.a. € 95 p.p. Aankomst ma t/m wo: toeslag tot € 20 p.p. Geldig t/m 30-09-2019. Prijs o.b.v. 2 personen per kamer, excl. citytax à € 3,25 p.p.p.n. en reserveringskosten à € 9,50 per boeking.

of uw regionale luchthaven

Klant

beoordeling

De een tel axi al va n

€19 af

per p

ersoo

onsje geluk

tekst en beeld Ivo Hutten

Jan Mangnus (89) uit Sint Willebrord:

‘Een keukentafelgesprek via de radio’ De Senioren-Express is al achttien jaar een populair programma op Radio Rucphen FM. Elke donderdagochtend zorgt een groep vrijwilligers live vanuit de studio voor informatie, muziek en gezelligheid. Jan Mangnus is de drijvende kracht vanaf het eerste uur. ‘Ons programma is een keukentafelgesprek via de radio. Ontspannen en informatief. We behandelen ook veel nieuwtjes van KBO-Afdelingen in de regio. Iedereen die iets interessants voor senioren te melden heeft, nodig ik uit voor een interview. Ik ben melkboer geweest en was bovendien twintig jaar bestuurslid van KBO Sint Willebrord. Daardoor heb ik een groot sociaal netwerk en dat helpt in het radiowerk. Toen ik met enkele andere vrijwilligers gevraagd werd een radioprogramma voor ouderen te maken, hadden we geen idee hoe dat moest. We zijn gewoon begonnen. Inmiddels zijn we ruim 850 uitzendingen verder en te horen in een groot deel van West-Brabant. Dat merken we vooral tijdens de dialectenquiz. Mensen uit de hele regio bellen ons met de oplossing. Dat enthousiasme is het mooist.’ Radio Rucphen FM is te beluisteren op 106.4 FM in de ether en op 87.5 op de kabel in de gemeente Rucphen. ■

advertentie

Otolift, dé meest gekochte traplift van Nederland

ra il e l e k n e e t s D u n we re l d! ter � � � � �

Uw trapleuning blijft zitten Brede kant van de trap blijft vrij Niet goed = geld terug Huren, nieuw en tweedehands Slechts 48 uur levertijd

Vo lledig a r op kl a p ba

Stuur mij een gratis brochure

voor een gratis thuisadvies of om onze gratis brochure te bestellen.

Naam Adres Telefoon

ONS2019

Postcode/plaats

Bel gratis 0800 444 777 5

Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Otolift Trapliften, Antwoordnummer 17014, 2810 VK Bergambacht

www.otolift.nl

Traplift sneller leverbaar én goedkoper Mensen die steeds meer moeite hebben met traplopen, stellen de aankoop van een traplift vaak uit tot het écht niet meer anders kan. Veel trapliften moeten dan ook met spoed worden geplaatst. Omdat een traplift doorgaans geheel op maat wordt gemaakt, is er meestal sprake van een levertijd van enkele weken. Elke dag zonder traplift is er dan één te veel.

Binnen 48 uur geleverd

Geen compromis

De zekerheden van Otolift

De vraag naar een steeds kortere levertijd heeft Otolift ertoe gezet om een nieuwe traplift te ontwikkelen, die nóg beter op de huidige marktsituatie is afgestemd. Door de modulaire opbouw is er geen maatwerk in de fabriek benodigd, de monteurs maken de rail voortaan op locatie op maat. De levertijd wordt hierdoor verkort van enkele weken tot slechts 48 uur. De nieuwe Otolift is ook goedkoper, omdat duur maatwerk wordt overgeslagen. Wel zo prettig in een tijdperk waarin steeds minder WMO-vergoedingen worden toegekend en steeds meer mensen de traplift met eigen middelen moeten bekostigen.

Ondanks die modulaire opbouw is de Otolift Modul-Air allesbehalve een compromis. De traplift heeft namelijk de dunste enkele rail ter wereld. Deze slanke rail neemt zeer weinig ruimte in beslag en valt nauwelijks op in het interieur. Hij kan gemakkelijk langs de binnenbocht worden geplaatst, de brede kant van de trap blijft beloopbaar en de trapleuning kan gewoon blijven zitten. De overige gebruikers van de trap hebben dan geen last van de aanwezigheid van de rail van de traplift. Brede-, smalle- of wenteltrappen, de Otolift Modul-Air voegt zich met gemak naar de meest veeleisende trappen en volgt onopvallend alle bochten.

De gebruikszekerheid is van essentieel belang. Otolift biedt daarom een levenslange garantie. Uniek is ook de ‘niet goed, geld terug’ garantie. Koninklijke Otolift B.V. maakt al sinds 1968 trapliften en is marktleider in Nederland. Er zijn al ruim 200.000 Otolift trapliften geleverd. Met de Modul-Air zet Otolift weer een nieuwe maatstaf in de branche.

Meer weten?

Bel kosteloos 0800 - 444 777 5 voor een gratis thuisadvies of om onze gratis brochure te bestellen. Voor meer informatie kunt u terecht op www.otolift.nl

✓ Beste kwaliteit voor de beste prijs ✓ Veel vertrekgaranties ✓ Aanbetaling niet verplicht

Vlieg-busreizen mét 100% vertrekgarantie 8 dagen va.

8 dagen

€ 599,-

UNIEK: EFFEWEG.NL TOURINGCAR EN REISLEIDER TER PLAATSE

va.

8 dagen

€ 599,-

UNIEK: EFFEWEG.NL TOURINGCAR EN REISLEIDER TER PLAATSE

va.

€ 599,-

EFFEWEG.NL REISLEIDER TER PLAATSE

Vlieg-busreis Kroatië

Vlieg-busreis Sardinië met Corsica

Vlieg-busreis Spanje en Portugal

Halfpension (ontbijt en diner)

Vertrek: mei, jun, aug, sep

Vertrek: mei, jun, jul

Vertrek: mei, jun, aug, sep

8 dagen va. € 399,va. € 659,-

EFFEWEG.NL TOURINGCAR ALLUNIEK: INCLUSIVE EN REISLEIDER TER PLAATSE

8 dagen va. € 449,va. € 799,-

EFFEWEG.NL TOURINGCAR ALLUNIEK: INCLUSIVE EN REISLEIDER TER PLAATSE

11 dagen va. € 449,va. € 799,-

ALL INCLUSIVE EFFEWEG.NL REISLEIDER TER PLAATSE

Rome, Florence Vlieg-busreis en Venetië Schotland

Meer van Genève, Vlieg-busreis Noorwegen Châtel

Meer van Genève, Vlieg-busreis Griekenland Châtel

Vertrek: Vertrek: mei, mrt, jun, apr, jul, mei,aug, jun,sep jul, aug, sep, okt 2019

Vertrek: Vertrek: jul, mei,aug jun, jul, aug, sep 2019

Vertrek: jun,aug, aug,sep sep,2019 okt Vertrek: apr, mei, mei, jun, jul,

Halfpension (ontbijt en diner) 8 daagse excursiereis

Logies en excursiereis ontbijt 8 daagse

All inclusive reizen 5 dagen va. € 399,va. € 359,-

ALL INCLUSIVE

8 dagen va. € 449,va. € 399,-

ALL INCLUSIVE

8 dagen va. € 449,va. € 429,-

ALL INCLUSIVE

Rome, Florence Moezel en Venetië

Meer van Genève, Bijzonder Châtel Moravië

Meer van Genève, Beierse Châtel Woud

Vertrek: Vertrek: jun, mrt,jul, apr,aug, mei,sep, jun,okt jul, aug, sep, okt 2019

Vertrek: Vertrek: mei, mei, jun, jun, jul, jul, aug, aug, sep sep 2019

Vertrek: jun,aug, jul, aug, sep, okt Vertrek: apr, mei, mei, jun, jul, sep 2019

All inclusive 8 daagse excursiereis

Light All inclusive 8 daagse excursiereis

8 dagen va. € 449,399,va. € 429,-

ALL INCLUSIVE

All inclusive 8 daagse excursiereis

8 dagen va. € 449,va. € 449,-

ALL INCLUSIVE

8 dagen va. € 449,va. € 499,-

ALL INCLUSIVE LUXE 4* HOTEL IN KAPRUN

Rome,van Meer Florence Genève, Vier Alpenlanden en de Bernina Express Châtel en Venetië

Meer van Genève, Meer van Genève, Châtel Châtel

Meer van Genève, Salzburgerland, Kaprun Châtel

Vertrek: okt sep, okt 2019 Vertrek: mei, mei, jun, mrt, jun, apr, jul, jul, mei,aug, aug, jun,sep, sep jul, 2019 aug,

Vertrek: Vertrek: mei, mei, jun, jun, jul, jul, aug, aug, sep sep 2019

Vertrek: okt sep 2019 Vertrek: jun, mei,jul, jun,sep, jul, aug,

All inclusive 8 daagse excursiereis

Gratis brochure 2019 en boekingen: Alle fouten voorbehouden. Excl. reserveringskosten en Calamiteitenfonds.

088 - 10 30 800 of www.effeweg.nl

juridische helpdesk Deze rubriek gaat over onze rechten en plichten en over notariële zaken, beschreven aan de hand van een concreet voorbeeld. Deze keer: hoe zit het met de verzekering van een scootmobiel?

Hoe is een scootmobiel verzekerd? Veel scootmobielgebruikers leren pas op oudere leeftijd met dit ‘nieuwe’ voertuig omgaan. Wat zijn de verkeersregels en hoe zit het met de verzekering? Verzekeringsdeskundige Aad Overvliet, lid van de Juridische Helpdesk van KBO-Brabant, geeft uitleg. tekst Berber Bijma | illustratie Shutterstock

M Oproep!

Heeft u een financiële of notariële kwestie die u aan de Juridische Helpdesk wilt voorleggen? E-mail uw vraag o.v.v. Juridische Helpdesk naar ons@kbo-brabant.nl

magazine voor senioren

evrouw Doncker (82) krijgt in ’s-Hertogenbosch een aanrijding met haar scootmobiel. Achteraf blijkt dat ze niet goed op de hoogte was van de verkeersregels. Ze vraagt zich af hoe de schade wordt afgehandeld.

aan de orde, maar bijvoorbeeld ook hoe je veilig een trottoir op en af kunt rijden. De leverancier, de ANWB of Veilig Verkeer Nederland kunnen vertellen waar rijlessen te krijgen zijn. Verder is het zeer aan te raden ook overdag de verlichting van de scootmobiel aan te doen, zeker in de wintermaanden.’

Verkeersregels

Verzekering

Met een scootmobiel mag u zelf kiezen of u op de stoep, op het fietspad of op de weg wilt rijden. Alleen de snelweg is verboden terrein. Op de stoep mag u maximaal 6 kilometer per uur rijden, op het fietspad maximaal 30 en op de openbare weg maximaal 40. ‘Verder gelden de gewone verkeersregels’, legt Overvliet uit. ‘Mevrouw Doncker verzuimde in dit geval een rechtdoor gaande auto voorrang te verlenen terwijl zij linksaf sloeg.’ Wie op latere leeftijd een scootmobiel gaat gebruiken, doet er verstandig aan rijles te nemen, benadrukt Overvliet. ‘Daarbij komen de verkeersregels

Als u zelf een scootmobiel koopt, hoort u die uiteraard zelf te verzekeren. Als u een scootmobiel via de gemeente krijgt – zoals in het geval van mevrouw Doncker – is die vaak via de gemeente WA-verzekerd. Belangrijk te weten is dat die verzekering alleen de schade dekt die u aan andere voertuigen veroorzaakt. De schade aan uw eigen scootmobiel is niet verzekerd, maar de gemeente kan u daar wel voor aansprakelijk stellen. ‘Die schade kan flink oplopen’, zegt Overvliet. ‘Daarom is het verstandig naast de WA-verzekering via de gemeente zelf een cascoverzekering af te sluiten.’ ■

interview

MANU KEIRSE:

‘Verlies en verdriet horen bij het leven’

Een luisterend oor

De Vlaamse psycholoog Manu Keirse weet alles over verlies en verdriet. Hij geeft regelmatig lezingen over dit onderwerp in Vlaanderen en Nederland. Zo ook op 29 maart aanstaande, bij het symposium Verder na verlies van KBO-Brabant’s werkgroep Identiteit & Zingeving in Gilze. Wat maakt omgaan met verlies en verdriet zo moeilijk? tekst Weija Steffens | beeld Jimmy Kets

‘I

eder mens krijgt in zijn leven te maken met verlies. Toch blijven we er het liefst zo ver mogelijk vandaan. Dat komt omdat we in onze jonge jaren veelal niet geleerd hebben ermee om te gaan. Terwijl verlies en verdriet onvermijdelijk zijn en bij het leven horen.’

magazine voor senioren

‘Verdriet heeft alles te maken met liefde. Als je van iets of iemand houdt, voel je verdriet als daar iets mee gebeurt. Als je houdt van je partner, dan heb je ontzaglijk veel verdriet als die partner wegvalt. Als je houdt van je werk en het wordt je ontnomen omdat je gezondheid het niet meer toelaat, dan voel je ook verdriet. Mensen praten er niet graag over, omdat ze niet weten hoe ze ermee moeten omgaan. Zowel degene met het verdriet als de omgeving. Vaak door onwetendheid en het gebrek aan verlieservaring. Als je met iets onbekend bent, is het moeilijker er adequaat mee om te gaan. Ik pleit er dan ook voor dat kinderen op school les krijgen hierover. Dat zou de samenleving een stuk humaner maken. Dan hoeft de buurvrouw die haar man heeft verloren niet te worden ontweken. Mensen met verdriet hebben maar één behoefte: een luisterend oor.’

Bidden om te sterven ‘Dood en verlies zijn altijd aanwezig geweest in mijn leven. Ik herinner me uit mijn kinderjaren dat de klokken in het dorp werden geluid als iemand stierf. Het hele dorp wist wie er dood was en leefde mee. De rouwende familie werd gedragen door de gemeenschap. Ik kan me nog levendig herinneren dat mijn grootmoeder op sterven lag. Ik was toen zeven jaar. Zij lag in de woonkamer in een hoog bed en vroeg de familie voor haar te bidden dat ze snel mocht sterven. Ze had gedaan in haar leven wat ze moest doen. Daardoor dacht ik dat doodgaan niet erg was. Ook was ik als jochie misdienaar. Tientallen keren hielp ik de pastoor bij het uitspreken van het laatste sacrament op stervensuur in de slaapkamers van gezinnen. Ik zag zoveel verdriet, maar ook zoveel verbondenheid. Evenals bij het overlijden van mijn moeder – in 1953, nog maar 62 jaar oud. Bijna alle dorpelingen waren aanwezig op haar

» 51

begrafenis. Tegenwoordig is sterven een professionele business, niet meer de bekommering van de buurt. Dat is eigenlijk een verarming van onze samenleving.’

WIE IS MANU KEIRSE? Prof. dr. Manu Keirse (1946, Dudzele, België) is klinisch psycholoog en specialist in het omgaan met verlies en verdriet. Hij is hoogleraar Verliesverwerking aan de Faculteit Geneeskunde van de Katholieke Universiteit Leuven. Ook was hij enkele jaren staatssecretaris van het Vlaamse Ministerie van Volksgezondheid. Keirse schreef tientallen bestsellers, onder meer Helpen bij verlies en verdriet, Vingerafdruk van verdriet en Van het leven geleerd, geeft regelmatig in Vlaanderen en Nederland lezingen over het overleven van verlies en verdriet en is bekend van diverse televisieoptredens. Keirse is getrouwd, heeft vier kinderen en negen kleinkinderen.

bestaande banden door en verandert je leven fundamenteel. Ook is het een groot verschil of een verandering een eigen keuze is en iets waarop je je kunt voorbereiden. Je hebt verliezen waar je Leren leven met verlies totaal door uit je kracht wordt geslagen ‘Het verdriet en het gemis gaan niet op omdat ze zich onverwachts voordoen een bepaald moment over. Je draagt het de en waar je je niet op hebt kunnen rest van je leven met je mee. voorbereiden – bijvoorbeeld Daarom spreek ik ook niet over als je kind of partner ‘Mensen loslaten en verwerken. Maar verongelukt. Als het verlies met verdriet je kunt er wel mee leren leven, plots komt, dan is het vaak hebben maar hoe erg het verlies ook is. Hoe moeilijk te begrijpen en krijg één behoefte: iemand omgaat met verdriet, je het gevoel dat alles je op een luisterend elk moment kan ontglippen. verschilt van mens tot mens. oor’ Persoonlijkheid speelt daarbij Als je verlies moet overleven natuurlijk een rol. De een is – rouwarbeid noemen we van nature veerkrachtiger en dat – dan is de eerste fase de communicatiever en zoekt sneller hulp werkelijkheid onder ogen te zien en te als hij het alleen niet aankan. Het is in begrijpen. En dat is nu eenmaal een stuk elk geval belangrijk om erover te blijven makkelijker als je je daar op hebt kunnen praten, hoe lang geleden het verlies ook voorbereiden.’ heeft plaatsgevonden. Het maakt altijd Wil en wensen deel uit van je leven. Zeker als het gaat om ‘Maar dan nog. Bij een langer ziekbed fundamentele verliezen. Het verliezen van stellen mensen het afscheid nemen ook je ouders, een kind, je partner. Maar ook als vaak uit. Uit angst voor die werkelijkheid. het gaat om je gezondheid, werk of huis. Ze Zonde, je kunt je beter goed voorbereiden maken deel uit van jouw identiteit. Je bent op de laatste periode van je leven. Bespreek deels gevormd door de mensen met wie hoe het zal zijn als je straks oud en je hebt geleefd, door het werk dat je hebt hulpbehoevend bent. Weten je naasten je gedaan, door de buurt waar je woonde. Dat wil en je wensen? Praat erover als je nog kun je niet vergeten, dat vlak je niet uit. gezond bent, als de dood nog niet voor de Doe je dat wel, dan duw je eigenlijk een deel deur staat. Zelf ben ik al enkele jaren ziek; van jezelf weg.’ ik heb prostaatkanker. Na verschillende Fundament van het bestaan behandelingen en bestralingen is het nu ‘Als een vrouw op 89-jarige leeftijd haar rustig, maar ik leef in de wetenschap dat man verliest nadat ze 65 jaar samen de kanker elk moment weer kan opduiken. waren, dan is ze het fundament van haar Wellicht krijgen de artsen het dan niet leven kwijt, haar houvast. Als je op latere onder controle en zal ik mijn afscheid leeftijd noodgedwongen moet verhuizen moeten voorbereiden. Zelf ben ik er vrij naar een zorgcentrum, verpleeghuis of rustig onder. Wel denk ik er dagelijks over kleine seniorenwoning omdat je partner na hoe het voor mijn vrouw zal zijn als is weggevallen of omdat je gezondheid zij alleen achterblijft. Ik bedenk wat ik zelfstandig wonen niet langer toelaat, nu voor haar kan doen, zodat zij straks dan is dat een complex verlies. Het snijdt verder kan met haar leven. We praten

ons

voor de dood ben ik niet. Wel vind ik het vervelend om mijn leven achter te laten. Mijn vrouw, mijn kinderen en kleinkinderen. En niet te vergeten mijn bibliotheek. Drie kamers in ons huis zijn gevuld met boekenkasten. Daar kan ik zo van genieten: kijken naar mijn boeken, er af en toe een uit nemen en herinneringen oproepen. De liefde voor boeken heb ik aan mijn kinderen en kleinkinderen kunnen meegeven. In die zin weet ik ook: met mijn dood eindigt straks mijn leven, maar datgene waarvoor ik heb gewerkt en geleefd, zal bij heel wat mensen voortbestaan. En dat is volgens mij ook waar de betekenis van het leven om draait. Het verschil maken in het leven van een ander. En als ik dat verschil kan maken, dan heb ik zinvol geleefd.’ ■

daarover vaak met elkaar. Niet alleen over de praktische kant, maar ook over onze gevoelens en emoties. Het geeft rust dat ik samen met mijn vrouw en kinderen heb besproken ‘Bang voor de hoe het zal zijn als ik straks dood ben ik ongeneeslijk ziek ben. Mijn niet. Wel vind wil en wensen staan op papier. ik het vervelend Zij – en mijn huisarts – zijn om mijn leven daarvan op de hoogte. Het zal achter te laten’ het verlies voor mijn naasten dragelijker maken, daar ben ik van overtuigd. Maar het neemt het verdriet natuurlijk niet weg.’

Symposium Wilt u meer weten over het onderwerp ‘Verder na verlies’? Meld u dan aan voor ons symposium op 29 maart in De Schakel in Gilze. Dit begint met een inleiding door Manu Keirse in de ochtend. ’s Middags betrekt interactief theater Theducater u op een ontspannen manier bij het onderwerp. U bent welkom vanaf 09.30 uur. Het programma begint om 10.00 uur en duurt tot 15.30 uur. We sluiten af met een hapje en een drankje. De entree bedraagt 20 euro per persoon, inclusief lunch en de hele dag koffie en thee. Interesse? Meld u dan aan via onze website: www.kbo-brabant.nl Wees er snel bij want het aantal plaatsen is beperkt.

Voortleven in anderen ‘Het staat vast dat ik ooit zal sterven, ik weet enkel niet hoe en wanneer. Bang magazine voor senioren

achtergrond

4vasten VRAGEN OVER Het voorjaar voelt bij uitstek als de tijd voor de grote schoonmaak. Niet alleen in huis, maar ook in lichaam en geest. De vastentijd uit de katholieke traditie, van Aswoensdag tot Pasen, valt gevoelsmatig daarom in de ‘beste’ tijd van het jaar. Ook andere religies kennen vastentradities. De laatste jaren is vasten bovendien populair geworden onder niet-gelovigen. Vanwaar die populariteit en wat doet vasten eigenlijk met ons?

Waar komt de vastentraditie vandaan?

Alle grote religies hebben tradities rondom vasten. In al die religies bestaat de gedachte dat het goed is voor geest en lichaam om gedurende een bepaalde tijd sommige dingen niet te eten of te drinken, of helemaal niet te eten en te drinken. Door het lichaam tijdelijk bepaalde behoeftes te ontzeggen, ontstaat in de geest ruimte voor bezinning, zo is de gedachte. In religieuze tradities wordt vasten tegelijk gezien als een soort ‘schoonmaak’ van het lichaam. Voor gelovigen staat het religieuze doel van het vasten echter voorop: stilstaan bij wat er écht toe doet. Hoe het vasten vorm krijgt, loopt uiteen. Waar moslims tijdens de ramadan helemaal niets eten en drinken van zonsopgang tot zonsondergang, vasten sommige protestanten en katholieken vandaag de dag door zich in de veertig dagen voor Pasen slechts bepaalde geneugten te ontzeggen, zoals snoep of alcohol. Ook het minderen in het gebruik van de mobiele telefoon wordt door sommige gelovigen gezien als een (moderne) manier van vasten.

Wat houdt het katholieke vasten traditioneel in?

De tijd tussen Aswoensdag en Pasen is de traditionele vastentijd voor christenen. Deze periode omvat eigenlijk 46 dagen, maar op de zondag wordt vanouds niet gevast, vandaar dat ‘de vasten’ ook wel de ‘veertigdagentijd’ wordt genoemd, quadragesima in het Latijn. Het traditionele vasten van de christelijke kerk lijkt op dat van de islamitische ramadan: gelovigen horen slechts één volle maaltijd per dag te nemen, ná zonsondergang. In de loop van de tijd is die traditie wat soepeler geworden; al in de negende eeuw mochten mensen die ene maaltijd eerder op de dag nemen. Vandaag de dag is vasten meer een kwestie van onthouding. Bijvoorbeeld: op vrijdag geen vlees, tijdens de veertigdagentijd niet roken of geen alcohol gebruiken. Tegelijk worden gelovigen aangemoedigd in diezelfde periode juist meer te bidden, liefdadigheidswerk te doen en geld te geven aan goede doelen.

ons

tekst Berber Bijma | beeld Shutterstock

Waarom is vasten vandaag de dag ook populair onder niet-gelovigen?

Veel niet-gelovigen hebben de afgelopen jaren het vasten ontdekt. Daarbij speelt zowel het lichamelijke effect van ‘grote schoonmaak’ een rol, als het mentale effect: sommige mensen ervaren tijdens een vastenperiode dat ze zich beter kunnen focussen of tot nieuwe inzichten komen. Nietreligieuze mensen die vasten, doen dat vaak in de eerste plaats vanwege het gezondheidseffect. Populair is het zogeheten intermittent fasting: periodiek vasten. Dat wil zeggen dat vasten wordt afgewisseld met periodes van gewoon eten en drinken. Periodiek vasten kan tijdens een jaarlijkse vaste periode zoals de vastentijd of de ramadan, maar ook veel korter en vaker, bijvoorbeeld om de dag.

✗

Hoe gezond is vasten (voor ouderen)?

Voedingsdeskundigen en medici zijn het erover eens dat periodiek vasten een goed effect kan hebben op de gezondheid, vooral omdat het vaak voor gewichtsverlies zorgt. Het cholesterolgehalte en de bloeddruk kunnen bijvoorbeeld dalen. Gegevens over de gezondheidseffecten van vasten op lange termijn zijn er nog nauwelijks, meldt het Voedingscentrum. Als u regelmatig wilt vasten, is het belangrijk erop te letten dat u wel genoeg voedingsstoffen binnenkrijgt. Wanneer u een chronische ziekte heeft, kan vasten schadelijk zijn. Een diëtist kan u daarover adviseren. Het Voedingscentrum ziet meer heil in een verantwoord dagelijks eetpatroon waarbij u langzaam afvalt. ■ Bronnen: Wikipedia, Voedingscentrum

magazine voor senioren

Vasten of detoxen? Naast vasten is detoxen de laatste jaren flink in populariteit gestegen. Wat is het verschil? Detoxen betekent letterlijk: ontgiften. Detoxen draait om het lichamelijke effect: de gif- en afvalstoffen die in het lichaam zouden zijn achtergebleven, moeten worden opgeruimd. Dat gebeurt doorgaans door weinig tot niets te eten. Vasten is dus een manier om te detoxen. Tijdens een detox-kuur wordt vasten vaak gecombineerd met klysma’s, kleibehandelingen, warmwaterbaden of het nemen van bepaalde sappen of voedingssupplementen. Volgens het Voedingscentrum is van geen enkele detox-methode wetenschappelijk bewezen dat die effectief is. In een gezond lichaam worden afvalstoffen opgeruimd door onze lever en nieren. De meeste detoxmethodes kunnen echter ook geen kwaad, stelt het Voedingscentrum, behalve wanneer er klei of kalk wordt gebruikt. Daarin zit bijna altijd te veel lood, dat juist schadelijk is voor het lichaam.

advertentie

Al ruim 45 jaar hĂ¨t adres voor comfort en kwaliteit

Lekker zitten?... ... Welkom bij Teun Arts.

relaxfauteuils op draaivoet Ruim 230 modellen

relaxfauteuils met sta- op hulp Ruim 90 modellen Veelal uit voorraad leverbaar

Lekker zitten?... ... Welkom bij Teun Arts.

Banken en bankstellen Ruim 40 modellen Veelal met relaxfunctie

Onze openingstijden: Di, Wo & Do 10:00 - 17:30, Vrijdag 10:00 - 21:00, Zaterdag 10:00 - 17:00 tel.: 0485 - 45 29 86 www.teunarts.nl Boersestraat 11, 5454NG, Sint Hubert. In St.Hubert op de rotonde richting Wanroij, dan 3e weg links, 1e rechts.

info@teunarts.nl

advertentie

www.teunarts.nl

Aktiemodel Vetego B33

Aktiemodel Vetego 02

Aktiemodel Vetego B11

Handmatig: in stof vanaf € 945,- in leder vanaf € 995,-

3 motorig mét accu in leder vanaf € 1995,-

Handmatig: in stof vanaf € 945,- in leder vanaf € 995,-

Verder ruim 230 modellen relaxfauteuils op draaivoet

Verder ruim 90 modellen relaxfauteuils met accu

Verder ruim 350 modellen relaxfauteuils

Choix: leverbaar in 3 maten in leder vanaf € 1165,-

Nito: leverbaar in 5 maten in leder vanaf € 1345,-

Jarko: Modern & slank evt. met sta- op hulp In leder vanaf € 1525,- (sta- op vanaf € 1980,-in stof)

Al ruim 45 jaar staan wij garant voor de beste fauteuils en de mooiste banken. Welkom bij zitcomfortspeciaalzaak Teun Arts. Ruim 350 modellen relaxfauteuils in onze showroom

5 jaar garantie

zitcomfortspeciaalzaak sinds 1973

Veelal uitvoorraad leverbaar

Inruil oude meubelen mogelijk*

Onze openingstijden: Di, Wo & Do 10:00 - 17:30, Vrijdag 10:00 - 21:00, Zaterdag 10:00 - 17:00 tel.: 0485 - 45 29 86 www.teunarts.nl info@teunarts.nl Boersestraat 11, 5454NG, Sint Hubert. In St.Hubert op de rotonde richting Wanroij, dan 3e weg links, 1e rechts. * n.v.t. op aktiemodellen en aanbiedingen.

advertentie

Meerheide 100 S 5521 DX Eersel 0497-518805 www.scoot2be.nl info@scoot2be.nl

Driewielfietsen

Scootmobielen

Rollators

Trippelstoelen

Rolstoelen

Voor KBO leden 10% korting op rolstoelen, trippelstoelen en rollators, 2 jaar gratis onderhoud op fietsen en scootmobielen.

Gegarandeerd een comfortabele en zorgeloze vakantie!

6 Schijndel - St. Oedenrode enz.indd 2

26-6-2017 08:58

JUBILEUMJAAR 2019 De Postelhoef bestaat alweer 30 jaar. Dit willen we niet ongemerkt voorbij laten gaan. Daarom bieden wij speciale thema arrangementen. Komt u dit feest met ons vieren?

www.postelhoef.nl

Actief genieten in de Brabantse Kempen! Stijlvolle hotelkamers voorzien van alle comfort, lift, voortreﬀelijke keuken, zwembad, terrassen, park en natuurrijke omgeving. Wij bieden speciale arrangementen met dagexcursies, avondprogramma’s met artiesten e.d. Kijk op onze website en vraag naar onze brochure.

30 JA AR Boscheind 73 • 5575 AA Luyksgestel • T (0497) 541 426 • www.postelhoef.nl

Lekker weg in de Brabantse Kempen ? Lekker in de Brabantse Kempen ? Te huur:weg in Bladel, midden in de bosrijke Te huur: in Bladel, midden in devakantiebosrijke toeristische Kempen, vrijstaande toeristische Kempen, vrijstaande vakantiebungalow voor een aantrekkelijke prijs. bungalow voor een aantrekkelijke prijs. Voorzijde en opzij fraai terras gelegen op het VoorzijdeDeze en opzij fraai terras gelegen opvoor het zuiden. bungalow is aangepast zuiden. bungalow is aangepast voor mensen Deze met een lichamelijke of geestelijke mensen eenouderen. lichamelijke geestelijke beperkingmet en/of Drie of slaapkamers, beperking en/of waarvan een metouderen. hoog/laagDrie bed,slaapkamers, woonkamer, waarvan eenaangepaste met hoog/laag bed, woonkamer, keuken, en badkamer met toilet. keuken, en aangepaste badkamer met toilet. Max. 6 personen. Max. 6 personen. Er is tel: gratis WIFI aanwezig in de bungalow. Info: 0497-382931 of kijk op: Info: tel: 0497-382931 of kijk op: www.StichtingdeTipmast.nl

www.StichtingdeTipmast.nl

op zoek

illustratie Shutterstock

nog redelijk vitaal, dan zie ik je reactie graag

Reageren?

tegemoet. Wel uit omgeving 0165, West-

Stuur uw bericht in een gesloten envelop naar KBO-Brabant en zet linksboven op de envelop: ‘Reactie Contactoproep Ons’ en het nummer van de oproep waarop u reageert. Wij s turen uw envelop ongeopend door. Vermeld uw naam, adres of e-mailadres in uw reactie, zodat de ontvanger contact met u kan opnemen.

vrouw zoekt een eerlijke, vitale man. Fietsen,

wandelen, op stap met de auto of trein is toch

Brabant.

BR.O.NR. 3.004/19 Graag zou ik een leuke man ontmoeten, die houdt van een goed gesprekje, natuur en veel andere dingen, ook de gezelligheid thuis. Ik ben nog actief en vrij positief. Ik zou het leuk vinden als een man ook nog zijn hobby heeft. Ik rijd zelf nog auto en ben 80+. Spreekt dit je aan, dan graag een reactie, 040 of omgeving.

BR.O.NR. 3.005/19 Gezonde, spontane

leuker met iemand samen. Goed gesprek en

Adres

Oproep plaatsen?

Bent u op zoek naar een wandelmaatje of reisgenoot? U kunt uw oproep sturen naar KBO-Brabant o.v.v. ‘Contactoproep Ons’. Vermeld uw adres, telefoonnummer en e-mailadres. Een oproep plaatsen kost eenmalig € 15,-. Als er meer oproepen zijn dan ruimte in dit blad, dan leggen we een wachtlijst aan.

KBO-Brabant, Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch of contactadvertentie@ kbo-brabant.nl

gezellig thuis kan natuurlijk ook als het klikt. Ben 79 jaar (men schat mij soms 65, haha, dat is toch mooi meegenomen). Stuur me a.u.b. je telefoonnummer. Omgeving 040.

BR.O.NR. 3.006/19 Jongeman van 79 jaar zou graag in contact willen komen met een leuke

vrouw zonder rugzak, vanaf 72 jaar, die nog

Groet & Ontmoet

goed actief is. Mijn hobby’s: rommelmarkten bezoeken, terrasje pikken, wandelen, dansen en zo al meer. Liefst een latrelatie. Heb een

man van 76 jaar. Ben op zoek naar een lieve

Mocht u uw oproep liever online plaatsen, dan kunt u dat doen op Groet & Ontmoet op

vrouw. Ik woon in Boxtel.

www.kbo-brabant.nl

073 dus graag een beetje in de omtrek.

BR.O.NR. 3.001/19 Ik ben een niet-rokende

Groet & Ontmoet staat garant voor veel gezellige contacten!

BR.O.NR. 3.002/19 Weduwnaar van 82 jaar zou graag kennismaken met een spontane vrouw van plusminus dezelfde leeftijd. Ben in het bezit

huiselijkheid. Heeft u interesse? Reageer dan.

BR.O.NR. 3.003/19 Spontane, alleenstaande dame 65+, zoekt leuke, niet-rokende vriendin (mag ook heer zijn) om zo nu en dan iets te ondernemen. Ik kaart graag en speel graag rummikub. Ik houd van natuur, fietsen en een rustig gesprek. Ben je rond de 65 jaar en magazine voor senioren

ben maar een gewone jongen met een AOWuitkering, dus kan niet altijd feesten. Ik woon in

BR.O.NR. 3.007/19 Slanke, vlotte, charmante weduwe, 78 jaar (geen kinderen), dol op dieren, natuur, humor en ambiance, zoekt

van een auto en maak graag dagtrips. Hou van terras pikken, uit eten, korte vakanties en

auto dus in het weekend lekker weg of zo. Ik

lieve vriend die niet rookt en vier maanden

Is uw oproep geplaatst?

Vergeet u niet om altijd een reactie te sturen, óók aan de mensen met reacties waar u verder niet op in wenst te gaan? Het is maar een kleine moeite en het wordt heel erg op prijs gesteld!

per jaar in Spanje wil wonen; een genieter van onverwachte kleine dingen in het leven (en liefst nog autorijden) voor vriendschap en/of latrelatie. Omgeving 076.

BR.O.NR. 3.008/19 Nette weduwnaar, 77 jaar, wil graag kennismaken met spontane vrouw tot 75 jaar om samen nog wat van het leven te maken. Niet-rokend, omgeving 040.

UNIEKE PASVORMGARANTIE!

www.ateliergs.nl

1. Blouse € 34.95

30%

1. MOOIE BLOUSE

KORTING

Zeg het met bloemen! Deze blouse van topkwaliteit heeft een mooie kraag, knopenlijst en 3/4-mouwen met manchetten en knoop. De afgeronde zoom met zijsplitjes biedt extra comfort. Hij is verkrijgbaar in 2 lengtematen en zit daardoor alsof voor u op maat gemaakt. Lengte ca. 71 cm in maat 46, ca. 67 cm in maat 23.

€ 22.95 +

1. gedess.

GRATIS VERZENDING

marine

lichtblauw

oranje

wit

URI

100% polyester. Machinewasbaar.

G DES

2. BIJPASSENDE BROEK Kwaliteit voor elke dag. Sneldrogende ribbroek. Het onverslijtbare materiaal is zacht, kreukarm en blijft mooi in model. Met comfortabele, elastische tailleband en figuurvriendelijke, doorgestikte vouw. Voetwijdte ca. 42 cm. Lengte N-maten ca. 101 cm, K-Maten ca. 95 cm, EK-Maten ca. 91 cm. 100% polyester. Wasbaar.

JA, ik profiteer graag van deze SPECIALE AANBIEDING voor € 22.95 in plaats van € 34.95 Ik wil niet bestellen maar wil wel graag DE NIEUWE CATALOGUS GRATIS ontvangen. 1. Ik vul hieronder mijn gegevens in HOOFDLETTERS in om te bestellen Voorletters

Achternaam

Straat en huisnr. zand

Postcode

Woonplaats

Tel. 2. Broek

zwart

E-mail*

2. IK KIES MIJN KLEUR, MIJN MAAT EN MIJN PASVORM

Blouse gebr. wit

taupe

antraciet

zilvergrijs

jeansblauw

€ 22.95

donkerblauw

*Ja, houdt u mij per e-mail op de hoogte van de laatste informatie en actuele aanbiedingen

gedess. wit oranje

7977-808 7311-301 7980-608

marine lichtblauw

1698-395 1706-094 1703-593 1708-693

antraciet zilvergrijs jeansblauw donkerblauw

7981-709 7982-808

Broek zand zwart gebr. wit taupe

5653-993 1707-193 1700-490 6323-593

52**

54**

Normale maat:

NORMALE MAAT

vanaf 1,65 m

Korte maat:

KORTE MAAT

Normale maat:

NORMALE MAAT

vanaf 1,65 m

Korte maat:

Extra korte maat:

KORTE MAAT

** hiervan is geen (extra) korte maat leverbaar

EXTRA KORTE MAAT

€ 22.95

tot 1,65 m

€ 22.95

tot 1,57 m

3. Ik bestel op rekening en betaal binnen 14 dagen met behulp van de meegeleverde acceptgiro. Datum

Handtekening

Geboortedatum

U bestelt volgens de algemene leverings- en betalingsvoorwaarden zoals vermeld op www.ateliergs.nl. Uw bijdrage in de porto- en verpakkingskosten bedraagt € 5.95. Informatie over de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en de bescherming van uw persoonsgegevens vindt u op de servicepagina‘s van onze catalogi en op www.ateliergs.nl. Aanbieding geldig tot 30-06-2019 en zolang de voorraad strekt. 39048042-NL

030 – 65 92 500

www.ateliergs.nl

Bestelling CODE 1285 Catalogus CODE 1280

Atelier Goldner Schnitt Antwoordnr. 4200, 3970 PC Bunnik

ledenvoordeel Handenvrije GSM Alarmknop Fysic FXA-90 Een GSM Alarmknop geeft u de zekerheid van hulp als het nodig is. U draagt de Fysic FXA-90 bij u zonder het te merken en in geval van nood alarmeert hij met één druk op de knop direct een familielid, vriend of buur.

Schrijf u nu in voor de nieuwsbrief van Ons Ledenvoordeel via

www.onsledenvoordeel.nl /nieuwsbrief

Bent u op zoek naar een overzichtelijke telefoon die eenvoudig te bedienen is? Dan is de Fysic Senioren mobiel FM9760 ZT iets voor u. Hij is voorzien van alle functionaliteiten die andere Gratis mobiele telefoons ook hebben, maar Thuisbezorgd Leden van biedt extra gemak voor KBO-Brabant bijvoorbeeld senioren. betalen geen Zo neemt u de telefoon € 109,- maar € 89,95. op door hem uit te klappen en zijn het scherm, de tekens en de druktoetsen extra groot.

Kenmerken van het toestel: Met het indrukken van de knop zet u een serie gebeurtenissen in gang. Eerst hoort u een alarmtoon, die aangeeft dat het alarm in werking is gesteld. Automatisch wordt er een sms-bericht gestuurd naar Gratis de door u voorgeprogrammeerde Thuisbezorgd Leden van noodnummers. De inhoud van het KBO-Brabant bericht bepaalt u vooraf zelf. De sms betalen geen bevat een link naar een website waarop € 129,- maar de ontvangers uw laatst bekende locatie € 89,95. U heeft kunnen zien. Op hetzelfde moment wordt geen kosten voor de gps geactiveerd om uw huidige locatie te een service bepalen. Zodra die vaststaat, wordt er een abonnement tweede sms naar de ontvangers gestuurd. Terwijl dit gebeurt, maakt uw telefoon verbinding met het noodnummer dat boven aan uw lijst staat. De persoon die opneemt MEER INFORMATIE & hoort een geautomatiseerd bericht en krijgt BESTELLEN? het verzoek om uw oproep te accepteren. www.onsledenvoordeel.nl Dan komt een handenvrije spraak- en of telefonisch via luisterverbinding tot stand en kunt u met (085) 486 33 63. elkaar praten. Neemt de eerste persoon op uw lijst niet op, dan zoekt uw GSM Alarm In de webshop van automatisch contact met Ons ledenvoordeel vindt u de tweede persoon op de nog veel meer aantrekkelijke lijst en zo verder. U kunt ledenvoordelen van in totaal vijf mensen KBO-Brabant. Bezoek onze kiezen, zodat er altijd shop en proﬁteer van uw iemand bereikbaar is.

voordeel!

magazine voor senioren

Mobiele klaptelefoon met SOS-functie Fysic 9760 ZT

SOS-noodknop De mobiele telefoon is voorzien van een SOS-functie, waarmee u tot vijf noodnummers belt met slechts één snelle druk op de knop. U kunt ook het noodnummer 112 toevoegen aan deze lijst met noodnummers. Kenmerken van het toestel: Extra grote weergave van letters en cijfers Extra grote toetsen SOS-noodknop: tot 5 noodnummers bellen en sms-bericht verzenden Telefoonboek met 250 geheugens FM-radio, camera 1.3 megapixel, ingebouwde zaklamp Trilfunctie SD-kaart aansluiting Geschikt voor 2G Bluetooth Werkt op alle aanbieders (simlockvrij) Geschikt voor hoorapparaten (M3/T4), instelbaar gespreksvolume (+25dB) Inclusief handig oplaadstation

• • • • • • • • • • • •

Handzaam formaat opengeklapt: 100 mm x 50 mm x 18 mm

ledenvoordeel

RONDREIS

Reisinformatie

Historisch en hedendaags Israël

Vertrek woensdag 15/5, 29/5, 11/9 Inbegrepen

Deze prachtige reis met deskundige reisleiding voert u door een land van uitersten. Er zijn maar weinig landen waar u tijdens een reis in korte tijd zoveel kunt zien als in het Heilig Land. Een smeltkroes van culturen met een bewogen geschiedenis. De heilige stad Jeruzalem, het moderne Tel Aviv, de woestijn van Judea en het zoute water van de Dode Zee. U zult versteld staan van de grote verscheidenheid en de vele contrasten. Laat u meevoeren door dit historische land van Bijbelse plaatsen, naar het hedendaagse Israël. We verblijven vier nachten in een centraal gelegen hotel in Jeruzalem waardoor we alle tijd en gelegenheid hebben om de Heilige Stad in al haar facetten te ontdekken. We bezoeken de Dode Zee en reizen via Qumran, bekend van de Dode Zeerollen, door Galilea naar Tiberias waar we overnachten. We bezoeken de belangrijkste plaatsen langs het meer van Tiberias en in Nazareth bezoeken we de Verkondigingskerk. Via de kruisvaardersstad Akko en het Romeinse Caesarea eindigen we de reis heerlijk ontspannen in Tel Aviv.

Hoogtepunten • Uitgebreide stadsbezoeken aan Jeruzalem • Yad Vashem holocaust museum • Knesset en de 7-armige kandelaar • De woestijn van Judea • Nazareth en de Verkondigingskerk • Boottocht op het meer van Tiberias • Opgravingen van Caesarea

8-daagse vliegreis vanaf € 1.139,- per persoon Boek nu met € 100,ledenvoordeel

• Vlucht Eindhoven – Tel Aviv v.v. per Transavia (op 11/9 vanaf Amsterdam) • Rondreis volgens programma per lokale bus met airco • Nederlandssprekende reisleiding tijdens uw verblijf in Israël op dag 2, 3, 5, 6 en 7 • Verblijf in uitstekende centraal gelegen hotels in een 2-pers. kamer met bad of douche en toilet • HALFPENSION (ontbijt en diner) vanaf het diner op de eerste dag t/m ontbijt op de laatste dag • Luchthavenbelastingen • Brandstof- en veiligheidstoeslagen • Entreegelden tijdens de excursies

Niet inbegrepen • • • •

Fooien Bagage tijdens de vlucht Reis- en/of annuleringsverzekering Reserveringskosten

Boek via oad.nl/ons of bel naar (0547) 20 16 16 en ontvang € 100,-* ledenvoordeel o.v.v. actiecode ons100oad * korting is per boeking en geldig t/m 31 maart

ons

ledenvoordeel

Energievoordeel Eerlijk, blijvend goedkoop ĂŠn groen

KBO doet het anders!

U herkent het ongetwijfeld. De talloze energieleveranciers die u met tijdelijke kortingen, welkomstcadeaus of andere lokkertjes verleiden om klant te blijven of over te stappen. Samen met onze vaste partner Energiebesteding hebben we een paar jaar geleden de regie in eigen hand genomen en houden we het voor onze leden blijvend voordelig ĂŠn met succes. Al duizenden leden hebben geen omkijken meer naar hun energiezaken en profiteren van Ons Energievoordeel.

ja,

ik wil weten wat ik kan besparen... Bel KBO-klantenservice (085) 486 33 63. Of ga naar www.onsledenvoordeel.nl/energie

Energievoordeel voor KBO-leden 1: Blijvend voordelige tarieven. 2: U kunt de tarieven voor 1 of 3 jaar vastzetten. 3: We leveren uitsluitend 100% groene stroom van Nederlandse bronnen. 4: Onze klantenservice neemt graag de tijd voor een persoonlijk en eerlijk advies. 5: Uw overstap regelen wij, daarna hoeft u nooit meer over te stappen!

O DHR. O MEVR. NAAM STRAAT POSTCODE / PLAATS TELEFOON

E-MAILADRES

Stuur deze bon met een kopie van uw energie jaarnota in een gesloten en gefrankeerde envelop naar: Ons Energievoordeel, Postbus 1469, 4700 BL Roosendaal. Of stuur bovenstaande gegevens per e-mail naar: klantenservice@onsledenvoordeel.nl

magazine voor senioren

Voor fantastische reizen!

v.a. slechts

89,-

v.a. slechts

269,-

299,-

5/8 dagen

Moezel, Trier en Koblenz

Het eiland Rügen, Noord-Duitsland

Sonthofen in de Beierse Allgäu

Diverse vertrekdata

5 dagen

Stedentrip Berlijn Diverse vertrekdata

v.a. slechts

369,-

v.a. slechts

399,8 dagen

8/10 dagen

Boedapest en omgeving/

Diverse vertrekdata

399,10/12 dagen Eilanden

v.a. slechts

399,-

Gerlos in het Zillertal/ Kirchberg in Tirol

v.a. slechts

199,5 dagen

4/5 dagen

v.a. slechts

Balatonmeer en Boedapest

v.a. slechts

399,-

10 dagen

Istrië, Opatija

Barcelona en omgeving/ Barcelona en Andorra

Diverse vertrekdata

v.a. slechts

579,-

v.a. slechts

699,-

10 dagen

10/12 dagen

599,-

10 dagen

12 dagen

en kust van Dalmatië/ RR Dalmatische kust

Hart van Schotland, Trossachs

Westkust van Ierland

Toscane, Bloemenrivièra en de Côte d’Azur

Diverse vertrekdata

Bij Bolderman aanbetalen niet verplicht! Drukfouten en prijswijzigingen voorbehouden.

bolderman.nl

Brochure en boekingen:

(0318) 58 09 58 www.bolderman.nl

Prijs p.p. o.b.v. 2 pers. kamer excl. Calamiteitenfonds & reserveringskosten

puzzel

puzzel puzzelpro.nl

In elke editie van Ons maakt u kans op een leuke prijs. Los de Woordzoeker op, stuur uw oplossing naar de redactie en win. De woorden zitten horizontaal, verticaal en diagonaal in alle richtingen in de puzzel verstopt. Ze kunnen elkaar ook overlappen. Zoek ze op en streep ze af. De overblijvende letters vormen achter elkaar gelezen de oplossing.

AANSTERKEN AANWEZIGEN ALDRA ALLES AMARYLLUS APPELS BAZIN BEEST CEYLON DEGEN INKOPER INZENDING KERSTSPEL KOKOSMAT

Puzzel mee en win: 5x Gooi me niet weg of 1x Per Seconde Wijzer Gynaecoloog Willem Brouwer schreef het autobiografische boek Gooi me niet weg over zijn leven met zijn vrouw Tineke, nadat zich bij haar de eerste verschijnselen van alzheimer voordoen. In korte scènes schetst hij hoe zijn vrouw verandert van een levendige echtgenote naar iemand met diepe dementie. Gooi me niet weg, Willem Brouwer, Uitgeverij de Brouwerij | Brainbooks, € 20,-. Bestellen kan via: www.uitgeverijdebrouwerij.nl Met kortingscode GOOIMENIETWEG2019 krijgt u € 2,50 korting. magazine voor senioren

KWITANTIE LOONBESLAG LOSHAVEN LUIER MASKERADE MENORA MORGEN MUNTEN NODIG ONRAAD QUIZLEIDER RADIATEUR RANDMEER RENTREE

RUMBA SLENTERAAR SPITS STENCIL TARTAAR TELLEN TENEUR UITEN VERBRASSEN WANEN WASEM WINKELPAND ZOALS ZWAAN

Stuur de oplossing van de puzzel, uw naam, adres en telefoonnummer vóór 29 maart 2019 naar: Redactie Ons, Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch. Of mail naar: puzzelpagina@kbo-brabant.nl en vermeld als onderwerp ‘puzzel Ons 3’. Winnaars puzzel Ons 1: Omdat de opgaven bij de puzzel in Ons 1 ontbraken, is de puzzel opnieuw in Ons 2 gepubliceerd. De winnaars van beide puzzels worden 11 maart getrokken en in de volgende Ons bekendgemaakt.

Tijdens het bordspel Per Seconde Wijzer gaat u met elkaar de strijd aan door vragen te beantwoorden in verschillende categorieën, net als in de gelijknamige televisiequiz. Deze prijs wordt ter beschikking gesteld door Ons Ledenvoordeel van KBO-Brabant.

advertentie

Senioren Winkel DE SPECIALIST IN VERANTWOORD ZITTEN EN SLAPEN

Bezoek onze SHOWROOM en vraag naar onze WINTERAANBIEDING!

Sta op stoelen worden op maat gemaakt. Wij komen indien gewenst thuis opmeten. Bel ons voor zit- en slaapadvies!

Brabant Kiest Lokaal Stem Lijst 11 bij de Staten verkiezingen op 20 maart Voor een provincie die dicht bij haar burgers staat

LIJST 11

Hoofdstraat 127 | 5481 AD | Schijndel

T: 073-547 52 78

www.seniorenwinkel.nl Doe je mee? Provinciale Statenverkiezingen 20 maart 2019 Wij willen samenwerken met ouderenbonden, beschikbare voorzieningen en goede zorg voor onze ouderen. Daarom wil het CDA een gedeputeerde Ouderenbeleid!

Marianne

Marcel

Ria van der

van der Sloot 1

Deryckere 5

Hamsvoord 11

Doe mee en win een *geheel verzorgd uitje voor twee personen naar de Tweede Kamer in Den Haag. Stuur uw oplossing uit de groene vakjes voor 20 maart 2019 naar cda@brabant.nl 1. Hoofdstad van de provincie Noord-Brabant 2. Rood schrijfwaar waarmee u mag stemmen 3. Vestigingsplaats Brabantse voetbalclub PSV 4. Voornaam van de CDA Lijsttrekker in Brabant 5. Gebouw aan de Brabantlaan 1 in Den Bosch 6. Achternaam van de Commissaris van de Koning in Brabant 7. Identiteitsbewijs waarmee u mag stemmen

Bekijk ons verkiezingsprogramma * incl. vervoer per trein, rondleiding, lunch en een gesprek met een Tweede kamerlid van het CDA

advertentie