Ons 05 2019 by KBO-Brabant

2019

jaar van de vrijwillig ers

magazine voor senioren NUMMER 5 MEI 2019

— VRIJWILLIGERS—

Vrijwilligerswerk en een uitkering:

let op de voorwaarden! — DOSSIER—

Problemen rijbewijsverlenging CBR:

senioren zonder rijbewijs — R E P O R TA G E —

Interview

Toos Cornuit was kind tijdens WOII: ‘Het bombardement is de zwartste dag uit mijn leven’

Manifestatie Dubbele vergrijzing

‘We moeten sámen de schouders eronder zetten’

Interview

Philip Freriks: ‘De nasleep van de oorlog was altijd aanwezig in ons gezin’

SLECHTS

95 , 9 6 € 2 p.p.

5 dagen met eigen auto!

SLECHTS

€ 259,95p.p.

De mooiste vakantiegebieden van Duitsland en België!

Alpin Hotel

Hotel am Park

Sauerland

Eifel

Schmallenberg / Winterberg

Stadtkyll

Het hotel ligt in het plaatsje Grafschaft, midden in een bosrijk gebied gelegen in de driehoek, Schmallenberg, Winterberg en Bilstein en ademt een landelijke sfeer. Dit zeer bekende vakantie gebied biedt u talloze mogelijkheden voor een zeer afwisselde vakantie Alpin Hotel is een sfeervol multifunctioneel hotel met alles onder een dak en beschikt over 116 kamers, allen met douche/bad, toilet, TV en een zitje. Bijna alle kamers zijn per lift bereikbaar. In restaurant „Bel Etage“ wordt u tijdens uw verblijf verwend met een dagelijks uitgebreid „Enjoy“ ontbijtbuffet, warme lunch en een afwisselend dinerbuffet. In ons grand-cafe-lounge Hubertusstube vind u veel gezelligheid en leuke thema-avonden met o.a. live muziek. Als gast van ons Hotel kunt u gratis gebruik maken van ons eigen zwembad en diverse sauna’s.

Hotel am Park Stadtkyll ligt in de prachtige vulkaaneifel voor gezellige uitstapjes naar Trier, Koblenz, Monschau, Bad Münstereifel, Belgie en Luxemburg. Het hotel beschikt over 90 zeer ruime kamers met balkon, een zithoek, inloopdouche, toilet, TV met NL zenders, en WiFi op alle kamers. Alle kamers zijn te bereiken met een lift. Het hotel beschikt over twee gezellige restaurants waar tijdens uw verblijf verwend wordt met een dagelijks „Enjoy“ uitgebreid ontbijtbuffet en afwisselend dinerbuffet. Een lunchpakketje kunt u ‘s morgens zelf samenstellen om mee te nemen of u geniet van een heerlijk lunchbuffet van 12:00 tot 14:00 uur. Neemt u ook een bezoek aan Bad Münster Eifel waar o.a. een outletcenter is. Absoluut een aanrader. Maar zeker ook de moeite waard is het café van Schlagerzanger Heino, waar u een heerlijk kopje koffie met eigen gemaakte taart kunt eten.

Inbegrepen bij uw 5-daagse all-in vakantie

✓ 4 hotelovernachtingen ✓ Ontvangst met een warme lunch of koffie/thee met gebak ✓ Dagelijks ontbijtbuffet, warme lunch of lunchpakket en uitstekend dinerbuffet ✓ Dagelijks alle consumpties gratis, van 17:00 tot 24:00 uur ✓ Frisdranken, vruchtensappen, bieren, wijnen, jenevers en apfelkorn ✓ NIEUW! Koffiecorner: de gehele dag gratis koffie en thee ✓ Iedere avond entertainment, o.a. Magic WoBo show, livemuziek, wandeling en quizavond ✓ Hierbij wordt regelmatig een bittergarnituur geserveerd ✓ Gratis mooie dagtocht per luxe touringcar door het Sauerland ✓ Gratis Sauerlandkaart voor gratis openbaar vervoer door het Sauerland ✓ Gratis gebruik van het hotel binnenzwembad en de sauna’s ✓ Gratis diverse auto-, fiets en wandelroute’s inclusief lunchpakket ✓ Kortingen voor diverse attracties ✓ Gratis gebruik alle hotel faciliteiten, E-bike verhuur aanwezig ✓ Gratis uitstapjes boekje t.w.v. € 6,95 en gebruik infotheek

✓ Ontvangst met warme lunch of koffie met gebak ✓ 4 x Overnachting met uitgebreid “Enjoy” ontbijtbuffet ✓ 4 x Warme lunch of lunchpakket ✓ 4 x Afwisselend Dinerbuffet ✓ NIEUW: Koffiecorner koffie en thee gehele dag Gratis ✓ Dagelijks alle drankjes van 17:00 t/m 24:00 Gratis ✓ Bieren, wijnen, fris- en vruchtendranken, jenevers en apfelkorn ✓ Gratis dagtocht per luxe touringcar door het Eifelgebied ✓ Iedere avond vertier en entertainment ✓ O.a Live muziek, Wandeling en Quizavond. Hierbij wordt regelmatig een bittergarnituur geserveerd ✓ Gratis WiFi op alle kamers en bar/lounge ✓ Gratis gebruik van versnellingsfietsen ✓ E-bike verhuur station ✓ Gratis div. auto-, fiets en wandelroutes met lunchpakket

Aankomstdata en prijzen 2019

Voor verdere aankomstdata zie www.enjoyhotels.nl

2, 6, 10, 22 mei . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 269.95 p.p. 3, 11, 15, 19, 23 juni. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 269.95 p.p. 1, 5, 9, 21, 25, 29 juli. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 269.95 p.p. 2, 6, 10, 14, 18, 22, 30 augustus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 269.95 p.p.

2 mei . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 259.95 p.p. 7 juni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 259.95 p.p. 5, 9, 13, 17, 21, 25, 29 juli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 259.95 p.p. 2, 6, 18, 22, 30 augustus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 259.95 p.p.

Kijk voor meer Enjoyhotels of informatie op www.enjoyhotels.nl of bel 0049 - 2953 9625 333 Geen aanbetaling verplicht!

Voor alle Enjoyhotels geldt geen boekings-, en reserveringskosten, geen 1-persoonskamer toeslag. Alle fouten voorbehouden en exclusief eventuele toeristenbijdrage.

Nederlands gesproken.

colofon

welkom

JAARGANG 9 NR. 5 - 2019

Ons is een uitgave van KBO-Brabant en wordt 11 keer per jaar bezorgd bij de 130.000 leden. Een gesproken versie van Ons is te bestellen bij KBO-Brabant (zie redactieadres). ISSN 2211-5277 REDACTIE KBO-BRABANT

Jacquelien Cuppers, Truus Noij, Wilma Schrover REDACTIEADRES

Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch (073) 644 40 66, ons@kbo-brabant.nl C O N C E P T E N R E A L I S AT I E

www.mooimag.com, Pauline Mulder (mooi mag.), Susanne Mullenders (mooi mag.), Marike Ooms VO R M G E V I N G

Grafisch bureau Brust, Remco Brust, Michelle Uit de Weerd - Leemkuil, Ilse Vesters A DV E R T E N T I E S

Multor Media B.V., Oscar van den Bosch (026) 376 34 50, oscarvandenbosch@multormedia.nl KBO-Brabant draagt op geen enkele wijze verantwoordelijkheid voor advertenties/bijsluiters in Ons. DRUK EN AFWERKING

Habo DaCosta L I D M A AT S C H A P

Indien u een lidmaatschap bij de KBO in Brabant wilt aangaan of opzeggen, dan kunt u terecht bij het secretariaat van uw lokale KBO-Afdeling. U vindt de adresgegevens op www.kbo-brabant.nl Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd en/of openbaar gemaakt zonder KBO-Brabant daar vooraf van in kennis te stellen. Het toesturen van foto’s en teksten impliceert toestemming tot publicatie in Ons. Toegestuurde foto’s en teksten worden niet automatisch geplaatst. www.kbo-brabant.nl  www.facebook.com/kbobrabant  @kbo_brabant

magazine voor senioren

Lokale ervaringsdeskundigheid breekt door Wie twijfelt aan de mogelijkheid om vanuit het lokale niveau landelijk invloed uit te oefenen, heeft de laatste tijd blijkbaar niet goed opgelet. In korte tijd immers heeft KBO-Brabant tweemaal landelijk aandacht gevraagd voor onderwerpen die voor senioren pijnlijk zijn. Het eerste onderwerp had betrekking op het niet tijdig kunnen verlengen van het rijbewijs. Ik mocht een Brabantse ervaringsdeskundige begeleiden naar een rondetafelgesprek in de Tweede Kamer, waar hij de aanwezige volksvertegenwoordigers een indringend beeld schetste van de ellende die hem overkwam doordat het Centraal Bureau Rijbewijzen z’n zaakjes niet op orde heeft. Later kwam zijn verhaal uitvoerig terug in het programma Zembla van BNN-VARA. De minister is, ook in overleg met ons, naarstig op zoek naar oplossingen! De tweede keer ging het over onze cliëntondersteuner uit Gemert die samen met een ervaringsdeskundige in het programma Meldpunt van Omroep MAX een openhartig beeld schetste hoe een senior die het alleen met AOW moet doen, tracht te overleven. Daarbij blijft het niet, want beiden doen op uitnodiging van de Tweede Kamer opnieuw hun verhaal in een rondetafelgesprek over “Arme Ouderen” op 3 juni a.s. Telkens als ik deze senioren zie optreden op de televisie of in de Tweede Kamer, bewonder ik hun moed om anderen deelgenoot te maken van hun ervaringen en de manier waarop zij zich daar doorheen slaan. Meer dan statistieken en beleidsnota’s maken hun verhalen blijvende indruk op hun toehoorders met als conclusie: “dit kan niet waar zijn, hier moet iets gebeuren!”. KBO-Brabant zal deze aanpak de komende tijd verder uitbouwen. Want het spreekt aan en het werkt. Er zijn genoeg andere onderwerpen die daarvoor in aanmerking komen, zoals dreigende pensioenkortingen, wonen en zorg, eenzaamheid of veiligheid. Onze kracht is immers dat wij onze mensen kennen en helpen om, tot op het hoogste niveau, de verantwoordelijken te confronteren met hun persoonlijke verhaal.

Leo Bisschops, voorzitter

advertentie

DIRECT, EN MET 100% ZEKERHEID, UW HUIS VERKOPEN? Meer informatie: www.fvzvastgoed.nl of bel 076 - 561 59 55

Koopsoom nett ld a a t e b t i u

Betrouwbaar Directe aanbetaling mogelijk Geen makelaars- en notariskosten Koopsom is 90% van de werkelijke waarde Uw eigen woning terug huren is mogelijk Wij ontzorgen â&#x20AC;&#x201C; direct zekerheid

adres: Annevillelaan 230 - 4858 RB Ulvenhout tel.: 076 - 561 59 55 - mob.: 06 - 270 826 65 e-mail: info@fvzvastgoed.nl

inhoud ONS BELANG

16/ Achterstand CBR zorgt

voor problemen: KBO-Brabant helpt gedupeerden bij claimen vergoeding van extra kosten

20/ Manifestatie ‘Dubbele vergrijzing in Brabant’ over

MENSEN

maatschappelijke uitdagingen op gebied van huisvesting, zorg en welzijn

24/ Vrijwilligerswerk én een werkloosheidsuitkering ‘Bespreek de mogelijkheden met de vrijwilligerscoördinator en het UWV’

10/ ‘Ik weet niet hoe heldhaftig ikzelf zou zijn geweest’ Philip Freriks over de invasie van de geallieerden tijdens D-Day, waarover hij een nieuwe serie heeft gemaakt

32/ De familie van Xander Beks was fout in de oorlog

‘Dit verhaal heeft me doen inzien hoe belangrijk het is dat generaties met elkaar in gesprek blijven’

40/ Toos Cornuit maakte als kind de Tweede Wereldoorlog mee ’Het bombardement is de zwartste dag uit mijn leven’ LEVEN

15/ Wie komt er een balletje slaan?

Tijdens de KBO-Brabant Golfdag in Esbeek en/of de Golfreis naar de Spaanse Costa

51/ Jazz in Duketown: kom dansen

ELKE MAAND

06/ 09/ 29/ 30/ 36/ 39/ 45/ 53/

op livemuziek!

57/ magazine voor senioren

Schrijf ons! Fotoalbum Online Ons kloppend hart Ontspanning Juridische helpdesk Onsje geluk Ons ledenvoordeel Puzzel

schrijf ons

Verhalen, brieven en berichten die ons bezighouden

Gezocht

VERHALEN OVER MISSIEHUIS SINT ANTONIUS KAATSHEUVEL

Vijftig jaar lang, van 1914 tot 1964, runden de Paters van de Heilige Familie hun kleinseminarie in de Antoniusstraat te Kaatsheuvel. Peter Schramade was van 1960 tot 1964 een van de studenten bij het missiehuis. Hij schrijft: ‘Ik wil graag een poging wagen om een gedocumenteerd boek over het kleinseminarie in Kaatsheuvel en de Paters van de Heilige Familie te maken. Wie waren deze paters, waar stonden zij voor en welke rol speelden zij in de Kaatsheuvelse geschiedenis? Helaas loop ik tegen het probleem aan dat het archief van de paters forse hiaten bevat. Daarom ben ik op zoek naar ervaringen van vroegere bewoners. Wie kan mij helpen aan nuttig informatiemateriaal daarover of me verwijzen naar mensen die me wellicht verder kunnen helpen?’ Kunt u Peter helpen? Stuur een e-mail naar peterschramade@gmail.com of bel

Lelie der dalen

doe mee! Reageren op artikelen

in Ons? Stuur uw reactie naar KBO-Brabant, t.a.v. redactie Ons, Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch. Mailen kan ook: ons@kbo-brabant.nl Vergeet niet uw naam,

Zij leeft voort in mijn hart Ze is altoos in mijn hoofd Wat we elkaar hadden beloofd Zal altijd blijven, heel apart

adres en woonplaats te vermelden.

B R A BA N TS VO O R G E VO R D E R D E N!

Hoe goed bent u thuis in het Brabantse dialect? Weet u bijvoorbeeld

Ik zie haar terug in bloemen Ja in alles rond mij heen En ben dan niet echt alleen Kan men dat liefde noemen? Ze blijft in mijn gedachten Voel soms haar zachte kussen Er kwam niemand meer tussen Wat mocht ik meer verwachten? Ik zal haar nooit vergeten Dank haar opnieuw, voor iedere dag Direct vanaf ’t moment dat ik haar zag Mag de ganse wereld dit weten.

wat onderstaande zin betekent?

‘Hegge ’t oavend bèssem?’

(06) 39 33 57 88.

Ben je vanavond alleen?

Jo van Deursen uit Someren schreef onderstaand gedicht. Hij vertelt: ‘Lelie der dalen, heerlijk geurend. Samen met een witte orchideetak en witte fresia’s zaten er lelies in mijn vrouw haar bruidsboeket. Het boeket heeft negen maanden boven ons bed gehangen.’

KBO-sjaal Mieke van Zijl uit Reek stuurde Ons deze foto van een prachtige zelfgebreide KBO-sjaal. Ze schrijft dat de sjaal speciaal voor de voorzitter van KBO Reek is gemaakt: ‘Op 12 maart hebben we deze aan hem cadeau gegeven!’

ons

column

Leven naast alzheimer tekst Will

Recycle-mannetje

Op kostschool in Brabant Margot America tipte Ons een nieuwe website. Ze schrijft: ‘Veel Brabantse 55-plussers hebben nog herinneringen aan “op kostschool zitten”. Voor de een was dat een baken van rust, anderen kijken er vol afschuw op terug. De titel van de pagina Internaten op de site is dan ook: Hemel of hel, op kostschool in Brabant. Op deze pagina vind je ruim honderd rooms-katholieke onderwijsinternaten en kostscholen. Lezers kunnen op de website ervaringen delen over hun tijd daar.’ www.wierookwijwaterenworstenbrood.nl

Rectificatie In de vorige Ons hebben we nieuwe Brabander Wil van de Water geïnterviewd. Bij het interview (op pagina 43) stond per ongeluk een verkeerde leeftijd vermeld. Wil is 68 jaar. Excuses hiervoor!

magazine voor senioren

WIJSHEID

‘De mens die het meest geleefd heeft, is niet hij die de meeste jaren telt, doch hij die het ‘t diepst ervaren heeft’ JEAN-JACQUES ROUSSEAU (1712-1778) Frans schrijver en filosoof

We hebben zo’n recycle-mannetje, dat van tijd tot tijd langskomt om versleten televisies en wasmachines op te halen. Maar ook geluidsboxen, computers en stofzuigers. Kortom, alles waar een stekker aan zit. In zijn hobbyruimte demonteert hij alles. In de apparaten zitten allerlei metalen. Zo haalt hij bijvoorbeeld uit een tv ijzer en aluminium. Maar daarnaast zitten er nog andere waardevolle metalen in als koper, lood, tin en in zeer kleine hoeveelheden, goud. Hiervoor zijn speciale smelttechnieken nodig. Een mooie hobby. Van de week kwam het mannetje in onze straat weer langs. Spontaan ging mijn man hem helpen met het inladen. Om vervolgens als bijrijder plaats te nemen naast de chauffeur, die zich met die onverwachte actie ook geen raad wist. En hij stapte echt niet meer uit. Ik stond er trouwens ook verbouwereerd bij. Maar de oplossing lag dichtbij, dacht ik. ‘Rij maar naar de buurvrouw, verderop in de straat. Die heeft ook nog spullen voor je. Zij vangt mijn man wel op en brengt hem terug.’ Zo gezegd, zo gedaan. Intussen arriveert ook onze zorgconsulent, die op huisbezoek komt. We blijven op de stoep staan. Een paar minuten later komt het recycle-mannetje weer terug, mijn man nog steeds op de bijrijdersstoel. ‘Ik lust ook wel koffie,’ komt de chauffeur met een nieuwe poging mijn man uit zijn auto te krijgen. ‘Koffie’ is het toverwoord en nu stapt mijn man wél uit. Terwijl we allemaal naar binnen gaan, keert het recyclemannetje om en vertrekt ongemerkt.

‘Koffie is het toverwoord’

Veilig douchen binnen 1 dag TOT

â&#x201A;¬1100 LEEFTIJDSKORTING*

Extra ondersteuning

Gisteren

+ +

Eigen productie en montageteam

Anti-slip profiel

Lage instap

Levenslange garantie op wandpanelen

Ruim 10.000 douches geplaatst

Geplaatst binnen 1 dag

Goedkoopste van de Benelux

Nature Line GRATIS BROCHURE ONTVANGEN?

WWW.VEILIGDOUCHEN.NL BEL GRATIS 0800 0200 962

Ja, ik ontvang graag het gratis informatiemagazine Pure instapbad NIEUW

Naam Straat + nr Postcode Telefoon

* Bekijk de algemene actievoorwaarde op onze website.

Plaats KBO 06-05-19

Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar: Zwaluw comfortsanitair Antwoordnummer 3035 - 3860VZ Zeewolde, Nederland

fotoalbum

tekst Marike Ooms

Lezers delen een foto van een memorabel moment met Ons

1963:

Voetbaljongens

‘O

p de foto zie je de kreeg ik ook nog hersenvliesontsteking, vijf voetballende wat ik maar nét overleefde. Mijn ouders, jongens uit ons broers en zussen zijn helaas allemaal op gezin. We hadden vrij jonge leeftijd gestorven. Alleen ik, het ook nog vier zorgenkindje, ben nog over. Mijn vader zusjes, maar die kon ontzettend goed ouwehoeren en gaven niet zoveel om sport. We zaten alle zijn grootste hobby was om ons aan het vijf op voetbal en stonden lachen te maken. Hij had in bijna tegelijk in het eerste Ravenstein de bijnaam De elftal van de plaatselijke Geit, maar ik heb eigenlijk voetbalvereniging. Ik ben geen idee waarom. Zelf kreeg ‘Mijn vaders degene met de bal in de grootste hobby ik al snel diezelfde bijnaam. hand; de jongste van het Deze foto is ongeveer een was om ons hele stel en het zorgenkindje aan het lachen maand na het overlijden van thuis. Al op jonge leeftijd mijn vader gemaakt. Ik vind te maken’ had ik last van hartfalen en het mooi om hiermee nog één daardoor vonden ze me soms keer ons gezin in het zonnetje plotseling ergens op straat te zetten.’ ■ waar ik was ingestort. Op mijn achtste

magazine voor senioren

PIET SCHRIKS (RAVENSTEIN, 1948) is de jongste telg uit een gezin met negen kinderen. Zijn werkende leven was hij in dienst bij Philips, waar hij eerst aan de lopende band werkte en later machinedrijver was. Hij is nooit getrouwd, heeft geen kinderen, maar is – zoals hij zelf zegt – ‘getrouwd met het verenigingsleven.’ Jarenlang zat hij in de besturen van de plaatselijke carnavals-, biljart- én postduivenvereniging. En nog steeds is hij twee keer per week te vinden bij de biljartclub, waar hij niet alleen zelf speelt maar ook allerlei activiteiten organiseert.

Uw foto?

Wij zijn op zoek naar foto’s uit de jaren zestig en zeventig! Heeft u een mooi exemplaar dat u met Ons wilt delen? Stuur een e-mail met toelichting naar ons@kbo-brabant.nl Ons behoudt zich het recht voor uw reactie te bewerken en/of in te korten. De foto die u instuurt, ontvangt u uiteraard retour.

interview

PHILIP FRERIKS: ‘De nasleep van de oorlog

was zeer aanwezig in ons gezin’

moment dat zij op patrouille door de straat kwamen rijden. De onderbuurman heeft in zijn idiotie op de troepen geschoten. Een half uur later kwamen de Canadezen terug en vuurden zij een salvo af op het huis van de NSB’er. Mijn broer Jan stond voor het raam te kijken. Een verdwaalde kogel werd hem fataal: Jan werd dodelijk getroffen.’

Zolang zijn gezondheid het toelaat, denkt presentator Philip Freriks (74) nog niet aan zijn pensioen. En nu is daar de documentaireserie In de voetsporen van D-Day, waarin Freriks als presentator terug gaat naar die tijd. ‘Toen ik gevraagd werd de presentatie op me te nemen, heb ik geen moment getwijfeld. Dit is de leukste fase in mijn leven. Niets hoeft, alles mag.’ tekst Weija Steffens | beeld Omroep MAX

hilip Freriks – roepnaam Flip – ziet het levenslicht in de zomer van 1944 in Utrecht. Aan de oorlog zelf heeft hij geen concrete herinneringen. Toch speelt de oorlog, en vooral de nasleep ervan, een belangrijke rol in zijn jeugd. Tijdens de hongerwinter in januari 1945 besluiten zijn ouders hun twee oudste zonen Jan (9) en Joop (6) naar Groningen te sturen, naar opa en oma. Daar is nog genoeg te eten en de situatie is daar veiliger dan in de Domstad. Baby Philip blijft bij zijn ouders. Op 14 april 1945, vlak voor de bevrijding van Groningen, slaat het noodlot toe. ‘De onderburen van mijn grootouders waren NSB’ers. De Canadezen hadden de stad al bijna in handen op het

magazine voor senioren

Ingrijpend verlies Veel behoefte om de gebeurtenissen in detail weer op te rakelen, heeft Freriks niet. ‘Natuurlijk was het verlies van mijn broer iets heel ingrijpends in mijn jeugd. Ik merkte als kind dat mijn ouders – en met name mijn moeder – daar heel bedroefd over waren. Ze vonden het heel moeilijk om met het verlies van hun kind om te gaan. Hun verdriet maakte voor mij heel tastbaar wat oorlog teweeg kan brengen. Sowieso is de nasleep van de oorlog zeer aanwezig geweest in ons gezin. Dat gold denk ik voor elke familie in die tijd. De oorlog was een ijkpunt. Iets was vóór de oorlog, of ná de oorlog. Ook vertelde men veel verhalen over de oorlog. Over de hongerwinter, de luchtaanvallen, de bombardementen, de kampen. Iedereen had wel íets meegemaakt.’

Terug in de tijd En nu is daar de documentaireserie In de voetsporen van D-Day, waarin Freriks als presentator weer even terug gaat naar die tijd. Op 6 juni van dit jaar is het 75 jaar geleden dat de invasie door de geallieerden werd ingezet. ‘Die gebeurtenis heeft me altijd al gefascineerd. Dus toen ik gevraagd werd om de presentatie op me te nemen, heb ik geen moment getwijfeld. Ik heb me altijd afgevraagd hoe het zou zijn geweest als je daar toen was. Hoe het was om letterlijk de dood in de ogen te kijken. Dat vind ik een intrigerend gegeven. Angstaanjagend ook. Ik weet niet hoe heldhaftig ikzelf zou zijn geweest.’

» 11

Dubbele gevoelens

WIE IS PHILIP FRERIKS? Philip Johan Freriks (Utrecht, 27 juli 1944) is journalist, columnist en televisiepresentator. Hij was van 1971 tot 1993 correspondent in Parijs voor onder andere het NOS Journaal, Het Parool en de Volkskrant. Hij heeft 27 keer het Groot Dictee der Nederlandse Taal gepresenteerd. En hij was veertien jaar lang nieuwslezer bij het achtuurjournaal van de NOS. Sinds de zomer van 2012 presenteert hij samen met Maarten van Rossem het populaire televisiespelletje De Slimste Mens. Freriks schreef ook een aantal boeken, waaronder Jantje, het verhaal over de dood van zijn broer. Philip Freriks is getrouwd met de Française Lili. Samen hebben ze een zoon, Emmanuel (47). Hij woont met zijn vrouw afwisselend in Frankrijk, Corsica en Nederland.

Voor deze zesdelige serie reisde Freriks naar de plek van de slagvelden, Omaha Beach in Normandië. Tijdens de veertigjarige herdenking was hij ook ter plaatse. ‘Ik kan me nog herinneren dat die bijeenkomst een sfeer had van bravoure en manmoedigheid. Met de kennis van nu is dat stoere er wel af. Iedereen die zich destijds op het strijdtoneel bevond, is in zekere zin beschadigd. De veteranen – destijds jonge knullen, sommigen pas zestien jaar – hebben er een vreemde mengeling van jeugdherinneringen aan overgehouden. Er waren zoveel dingen die zij voor het eerst zagen en juist je eerste keren vergeet je nooit meer. Zij werden op zeer jonge leeftijd geconfronteerd met extreem veel geweld. Maar hoe shockerend ook voor ons, de oudgedienden hebben ook mooie herinneringen uit de tijd dat ze in Frankrijk gelegerd waren. Er is ook gelachen. Tegelijkertijd hebben ze allemaal een hevig trauma opgelopen. Het was niet mis wat daar gebeurde.’

het gesprek ingaan. Ik wilde het begrijpen. Waarom kwam die jongen daar terecht? Hoe is dat gegaan? Door de gesprekken met de Duitsers is mijn beeld over de oorlog niet veranderd, maar ik ben het mechanisme beter gaan begrijpen. Ik snap hoe het zich ontwikkeld heeft. Als jong jochie ging je naar de Hitleriaanse padvinderij om vervolgens door te stomen naar de Hitlerjugend. Deed je dat niet, dan hoorde je er niet bij. Het waren nog maar kinderen. Jongens van elf, twaalf jaar oud. Het was hun wereld, ze groeiden op in die indoctrinatie. Niet dat ik het goedpraat, absoluut niet. Maar ik kan dat nu beter begrijpen. Veertig jaar geleden was ik daar nog niet aan toe.’

Krenten uit de pap Freriks is trots op het resultaat van de documentaire en hij is blij dat hij in de

Indrukwekkende gesprekken Freriks sprak voor het televisieprogramma met zowel geallieerde als Duitse veteranen. Nu mannen van negentig jaar en ouder. ‘Dat was indrukwekkend, ja. Ik moet ook toegeven dat ik het in beginsel lastiger vond om met een Duitse oudgediende in gesprek te gaan, dan met een geallieerde veteraan. De geallieerden zijn toch onze bevrijders, onze helden. Terwijl de Duitsers… Ik heb gesproken met een voormalig ordonnans officier van de twaalfde SS-pantserdivisie Hitlerjugend. Een man die overigens geen schot heeft gelost, maar op een motor berichten overbracht en zijn commandant rond reed. En ik sprak met een Wehrmachtsoldaat. Vooral het gesprek met de SS-man vond ik aanvankelijk een lastige opgave. Maar ik kon niet anders dan zo open mogelijk

Op Omaha Beach in Normandië in gesprek met verzetsheld Rudi Hemmes.

ons

Philip Freriks met de Nederlandse veteraan André Hissink

gelukkige omstandigheid verkeert dat hij wandel graag met mijn vrouw Lili. En als nog steeds dit soort aanbiedingen krijgt. ik in Nederland ben, doe ik alles op de fiets. Aan zijn pensioen denkt hij voorlopig niet. Dat is natuurlijk ook goed voor de conditie. ‘Ik doe alleen nog maar de krenten uit de Ik ga door met programma’s maken zolang pap. Zoals die prachtige serie over D-Day ik het leuk vind. En anders stop ik ermee.’ en De Slimste Mens. Mijn vrouw heeft er Relaxed bestaan wel gemengde gevoelens bij. Met het werk Zelf viert Freriks deze zomer ook een op zich heeft ze geen probleem, maar ze bescheiden feestje. Hij wordt 75 jaar. Een vindt het minder leuk dat ik vaak weg ben. mijlpaal wil hij het niet noemen. ‘Ik sta er Hoe lang ik het nog volhoud, weet ik niet. niet echt bij stil dat ik 75 word. Ik zie ’t wel. Ik ben niet zo van Ik ben niet zo bezig met ouder het plannen, dat heb ik nooit ‘Ik weet niet worden. Zolang ik gezond ben gedaan. Ik zit ook niet vast hoe en ik me in mijn kop jonger aan een jarenlang contract. heldhaftig voel dan ik in werkelijkheid Elk jaar kan ik zeggen: “Het ikzelf zou zijn ben, heb ik nog zeeën van is mooi geweest.” De Slimste geweest’ tijd voor me. Ik moet er niet Mens is heerlijk om te doen. aan denken dat ik leef met de Dat zijn 30 à 35 afleveringen. gedachte dat ik nog maar tien De draaidagen zijn best pittig, jaar heb en dit en dat nog moet doen. Daar vaak drie afleveringen per dag. Ik moet zou ik heel zenuwachtig van worden. Dat is daarna wel even bijkomen. Ik ben gelukkig in deze fase van het leven heerlijk: ik hoef – ik klop het af – gezegend met een goede niets, ik mag. Dat maakt het leven heel gezondheid. Verder doe ik daar niets ontspannen.’ ■ bijzonders voor. Ik tennis een beetje en magazine voor senioren

Documentaire In de voetsporen van D-Day is sinds 26 april te zien bij Omroep MAX op NPO 2, elke vrijdag om 21.10 uur.

Advertentie

Je espressomachine houdt van zacht

Zacht houdt van AquaCell Nooit meer je espressomachine moeten ontkalken als je â&#x20AC;&#x2122;s morgens haast hebt. Zomaar een van de vele voordelen van AquaCell, de waterontharder met 100% zacht garantie. De twee cellen van AquaCell zorgen voor een continue en krachtige werking. Daarmee heb je 24 uur per dag zacht water, zonder een spoortje kalk. En dat proef je ook nog eens aan je kofďŹ e.

100% kalkvrij water

Niet alleen je espressomachine houdt van zacht. Ook je waterkoker, je strijkijzer, je vaatwasser, je wasmachine en al je andere huishoudelijke apparaten houden van zacht. Want zacht water betekent een betere werking, minder onderhoud en een langere levensduur. En die douche? Die is voor altijd kalkvrij. Omarm ook zacht en kijk voor alle voordelen op www.aquacell.nl

de kracht van zacht

onder ons KBO-Brabant Golfreis aan de Costa

KBO-Brabant Golfdag in Esbeek

Combineer de Spaanse zon met wellness, lekker eten en… 27 holes! Maak samen met KBO-Brabant en OAD een vijfdaagse golfreis naar het Spaanse Costa de la Luz, waarbij cultuur, sportiviteit en genieten centraal staan. Tijdens de reis verblijft u in het luxe 4-sterren Islantilla Golf Resort, met zwembaden, wellness, fitness, uitstekende restaurants en natuurlijk een golfbaan. Deze telt maar liefst 27 holes en bestaat uit drie banen. U heeft volop gelegenheid om de dagen sportief door te brengen op de golfbaan, maar u verkent ook de omgeving onder leiding van een Oad-reisbegeleider. Die laat u de mooiste plekjes zien van de historische steden Sevilla en Huelva. U bezoekt onder andere de op drie na grootste kathedraal van de wereld in het bruisende Sevilla. En u gaat naar het centrum van Huelva, dat helemaal in het teken staat van ontdekkingsreiziger Christoffel Columbus. Naar verluidt maakte Columbus meermaals reizen vanuit de haven van deze stad.

Iedereen die golf leuk vindt of leuk líjkt, is welkom tijdens de KBO-Brabant Golfdag op woensdag 7 augustus. Wie voor het eerst een golfclub in de hand neemt, kan deelnemen aan een clinic voor beginners. Meer ervaren spelers kunnen meedoen aan de 18-holeswedstrijd. Zij dienen hiervoor minimaal in het bezit te zijn van een geldige baanpermissie. Er wordt gespeeld in drie categorieën, deelnemers worden naar hun handicap ingedeeld. U kunt bij uw inschrijving aangeven of u gebruik wilt maken van een handy car. Datum: woensdag 7 augustus. Locatie: Golfclub Midden Brabant, Dunsedijk 1, Esbeek. Aanvang wedstrijd:

Oad stelt deze reis speciaal samen voor

11.00 uur. Aanvang clinic: 11.30 uur.

leden van KBO-Brabant. Reisperiode: vrijdag

Ontvangst: vanaf 9.30 uur met koffie en een

18 tot en met dinsdag 22 oktober 2019.

lekkernij. Inlichtingen en inschrijven:

Inclusief retourvlucht van Eindhoven naar

www.golfclubmiddenbrabant.nl/kbo2019

Sevilla. Kijk voor meer informatie op

Ter afsluiting van de dag kunt u aanschuiven

www.oad.nl/KBOgolf

voor een heerlijk uitgebreid Italiaans buffet (kosten € 17,50).

magazine voor senioren

dossier

KBO-Brabant helpt bij claimen vergoeding van extra kosten

GROTE ACHTERSTAND BIJ CBR MET RIJBEWIJSVERLENGING Het CBR, de instantie die de rijvaardigheid van bestuurders beoordeelt, heeft grote achterstanden. Veel 75-plussers zijn daardoor in de problemen gekomen. Bestuurders moeten lang wachten op uitsluitsel en bij het CBR zoekgeraakte documenten soms opnieuw opsturen. Sommige mensen zitten weken of zelfs maanden zonder rijbewijs. Een gedegen oplossing is nog niet in zicht, nu minister Van Nieuwenhuizen een coulanceregeling heeft afgewezen.

ons

tekst Berber Bijma | beeld archief

ensen van boven de 75 jaar moeten minstens eens per vijf jaar medisch worden gekeurd als ze hun rijbewijs willen verlengen. De instantie die na de medische goedkeuring het nieuwe rijbewijs afgeeft, het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR), heeft de afgelopen tijd een enorme administratieve achterstand opgelopen. Het gevolg is dat vele senioren, ook in Noord-Brabant, in de problemen zijn gekomen. Zij zaten of zitten weken en soms zelfs maanden zonder een geldig rijbewijs, hoewel ze de verlenging tijdig hadden aangevraagd en het bewijs van de medische goedkeuring hadden meegestuurd. Met alle gevolgen van dien. Antoon van den Heuvel uit Vlierden bijvoorbeeld kwam in de problemen met de mantelzorg voor zijn echtgenote, die kampt met een langdurige beenbreuk (zie kader op pagina 19 ‘Mijn vrouw kón niet rijden, ik mócht het niet’). Diverse politieke partijen en maatschappelijke organisaties hebben de afgelopen maanden aangedrongen op een oplossing voor mensen die buiten hun eigen schuld om zonder geldig rijbewijs zijn komen te zitten.

Vergrijzing D66-Kamerlid Rutger Schonis is een van de Kamerleden die zich voor deze groep heeft ingespannen. De oorzaak van de problemen is volgens hem dat het CBR niet tijdig rekening heeft gehouden met de vergrijzing. ‘Er zijn de afgelopen jaren magazine voor senioren

steeds meer 75-plussers gekomen én steeds meer vrouwen met een rijbewijs. Daarom moeten er meer herkeuringen plaatsvinden en meer rijbewijzen van 75-plussers worden verlengd. Daar bleek het CBR de capaciteit niet voor te hebben.’ Die capaciteit is inmiddels weliswaar uitgebreid, maar de problemen zijn nog lang niet verholpen. Het CBR verwacht pas aan het eind van het jaar de achterstanden weer te hebben ingelopen. Onacceptabel, vindt Schonis. ‘Deze problemen treffen tienduizenden mensen. Hun verhalen raken me, zeker als het gaat om verhalen zoals die van meneer Van den Heuvel, voor wie het onmogelijk werd om mantelzorger te zijn voor zijn vrouw.’ Schonis hoorde het verhaal van Antoon van den Heuvel tijdens een rondetafelgesprek in de Tweede Kamer in februari. Daarbij gingen Kamerleden van diverse politieke partijen in gesprek met onder meer keuringsartsen én gedupeerden. Ook voorzitter Leo Bisschops van KBO-Brabant nam deel aan het gesprek.

RUTGER SCHONIS Tweede Kamerlid D66

Coulanceregeling Meerdere Kamerleden pleitten voor een coulanceregeling als tussenoplossing voor de periode waarin het CBR de achterstanden wegwerkt. Schonis: ‘Het zou mogelijk moeten zijn dat mensen met een verlopen rijbewijs doorrijden als ze kunnen aantonen dat ze tijdig zijn begonnen met het aanvragen van een verlenging én als ze een bewijs kunnen laten zien dat ze medisch goedgekeurd zijn.’ In maart liet Schonis weten ervan uit te gaan dat die coulanceregeling er wel zou komen. Na overleg met onder meer politie en verzekeraars liet minister Van Nieuwenhoven begin april echter in een brief aan de Tweede Kamer weten dat zo’n regeling juridisch niet haalbaar is. De enige handreiking die de minister de gedupeerden wél bood, is dat het CBR onder voorwaarden de kosten vergoedt voor

CORRIE VAN BRENK

Tweede Kamerlid 50PLUS

» 17

advertentie

Thuiskomen in Twente bij Hotel De Landmarke

VIERDE HET VOORJAAR VIER (VOOR) ZOMERIN INOOTMARSUM OOTMARSUM

Hotel De Landmarke, aan de rand van het pittoreske stadje Ootmarsum, is de ideale uitvalsbasis voor heerlijke fietsen wandeltochten door de Twentse natuur. Meer dan 100 jaar geleden koos de ‘Drost’ van Twente dit pand als mooiste plek om te gaan wonen. Nu staat er een prachtig hotel met 37 modern ingerichte kamers. Het afwisselende coulissenlandschap, de prachtige natuurgebieden, de authentieke dorpjes, de gastvrije bewoners… De omgeving van Ootmarsum is een eldorado voor fietsers en wandelaars. Geniet van de rust en ruimte, van de uitgestrekte bossen met kabbelende beekjes en de meanderende Dinkel, de prachtige vergezichten over de beekdalen en de eeuwenoude boerderijen, havezaten en watermolens. Uniek stadje Ootmarsum is Overijssels nummer één bij Zoover. Het is een unieke, inspirerende plek met ongerepte natuur, maar ook met kunst en cultuur. Breng hier bijvoorbeeld een bezoek aan de galerie van Ton Schulten, de glasgalerie van Annemiek Punt of aan Hot Marks Glasblazerij. De lifestyle-winkels in Ootmarsum vormen een mooi contrast met het nuchtere boerenleven, met de tractoren op de weg en de bossen waarin je nog kunt verdwalen.

Thuis in Twente Hotel De Landmarke is het meest complete hotel van Ootmarsum en is uniek in deze regio. Het beschikt over comfortabel ingerichte kamers, een gezellige lounge met bar en open haard, een overdekt zwembad, sauna, solarium, eigen parkeerterrein, zonneterras, gratis wifi en een uitstekend restaurant met heerlijke pure gerechten. Veel gasten ervaren het hotel als thuiskomen in Twente. De bus stopt direct voor het hotel en wie met de auto de omgeving wil verkennen, rijdt in een half uurtje naar Oldenzaal en Enschede, of naar de Duitse steden Bad Bentheim en Nordhorn.

meer informatie en boekingen Hotel De Landmarke Rossumerstraat 5 7636 PK Agelo 0541-291208 info@landmarke.nl www.landmarke.nl

(VOOR) ZOMER ARRANGEMENT MEI EN JUNI 2019 VANAF € 199 P.P. (GELDIG IN MEI EN JUNI 2019) Inclusief • 3 overnachtingen met ontbijtbuffet • 3 sfeervolle driegangendiners • Gratis gebruik (standaard) hotelfietsen • Gratis fietsen wandelroutes

• Gratis gebruik overdekt zwembad • Gratis wifi • Gratis parkeren

De prijs is o.b.v. 2 personen in een Economy (type B) kamer en o.b.v. beschikbaarheid.

een spoedprocedure bij de gemeente voor het aanvragen van een nieuw rijbewijs. Normaal duurt dat bij gemeenten een week, voor 35 euro kan het in één werkdag. Schonis is niet tevreden met die oplossing. ‘De spoedprocedure bij de gemeente is niet meer dan een oplossing aan de achterkant van het probleem. Als aanvrager moet je nog steeds de procedure bij het CBR doorlopen en juist daar zit het probleem.’ KBO-Brabant heeft de minister per brief verzocht haar besluit te herzien. Het onnodig verlies van mobiliteit leidt tot veel onrust, ongemak en onbegrip onder senioren.

Telefoon van CBR Corrie van Brenk, Tweede Kamerlid voor 50PLUS, vindt dat de minister ‘echt moeite heeft gedaan om te kijken of er een bypass was voor de problemen bij het CBR’. ‘Ik heb zelf ook met huisartsen en verzekeraars gesproken. De voorgestelde coulanceregeling is inderdaad juridisch niet haalbaar. Huisartsen mogen mensen wel testen op hun gezondheid, maar niet op hun rijvaardigheid.’ Van Brenk is blij dat de minister behalve de vergoeding van de spoedprocedure bij de gemeente heeft toegezegd dat mensen die hun aanvraag schriftelijk hebben ingediend, telefoon krijgen van het CBR zodra er groen licht is voor hun rijbewijsverlenging. ‘Daarna kunnen ze meteen naar het gemeentehuis. Dat is toch twee dagen eerder dan wanneer je op post van het CBR moet wachten.’ Van Brenk realiseert zich dat het échte probleem daarmee niet is opgelost. ‘We hebben de chaos bij het CBR van alle kanten bekeken en daar is op korte termijn met geen mogelijkheid iets aan te doen. Ik weet hoe vervelend dat is; mijn eigen vader heeft maar liefst acht maanden moeten wachten. Dat is verschrikkelijk; het hele sociale leven ligt dan plots in puin. Dus hoe eerder die achterstand is weggewerkt, hoe beter!’ ■ magazine voor senioren

‘Mijn vrouw kón niet rijden, ik mócht het niet’ Antoon van den Heuvel (79) uit Vlierden is een van de gedupeerden van de administratieve chaos bij het CBR. Hij vroeg vorig jaar in september een nieuw rijbewijs aan en stuurde daarbij formulieren van de keuringsarts mee. Om redenen die hem niet duidelijk zijn, keurde het CBR de opgestuurde medische formulieren af. Van den Heuvel moest zich opnieuw – op eigen kosten – laten keuren door een oogarts. Kort voor zijn rijbewijs begin januari zou verlopen, stuurde hij een aangetekende brief naar het CBR. Hij kreeg geen reactie. ‘Op een gegeven moment hadden we twee auto’s op de oprit staan die we niet konden gebruiken. Mijn vrouw kón niet rijden wegens een langdurige beenbreuk, ik mócht het niet, hoewel ik 100 procent was goedgekeurd.’ Op een totaal onverwacht moment – tijdens het rondetafelgesprek in de Tweede Kamer – kreeg Van den Heuvel ineens tóch het felbegeerde papiertje. ‘De directeur van het CBR gaf het me ter plekke, zonder commentaar. Niemand heeft me kunnen vertellen hoe dat kon.’ Voor hemzelf is het probleem nu weliswaar verholpen, maar voor vele anderen niet, weet Van den Heuvel. ‘Sommige mensen wachten al acht maanden. Het is van de zotte.’

KOSTENVERGOEDING BIJ HET CBR CLAIMEN? KBOBRABANT HELPT! Door de fouten en achterstanden bij het CBR zijn vele mensen gedupeerd. Zij hebben extra kosten gemaakt voor bijvoorbeeld alternatief vervoer in de periode dat ze geen geldig rijbewijs hadden, maar ook doordat gezondheidsverklaringen opnieuw moesten worden ingestuurd nadat het CBR ze was kwijtgeraakt. Het komt zelfs voor dat medische keuringen opnieuw (op eigen kosten) moeten plaatsvinden. Heeft u buiten uw eigen schuld ﬁnanciële schade geleden door de problemen bij het CBR? KBO-Brabant kan u helpen bij het claimen van een kostenvergoeding. U kunt telefonisch contact opnemen via (073) 644 40 60 of per mail via emostert@kbo-brabant.nl onder vermelding van ʻCBR kostenvergoedingʼ. Op www.kbo-brabant.nl leest u de meest recente ontwikkelingen rond rijbewijsverlenging.

reportage

SAMEN DOEN, SAMEN OPLOSSEN • Er moet gevarieerder worden gebouwd

• Volgens de zaal zijn actie én tempo geboden

ons

Maatschappelijke consequenties

In 2040 is één op de vier Brabanders 65 jaar of ouder. Dit brengt grote maatschappelijke uitdagingen met zich mee op het gebied van passende huisvesting, zorg en welzijn. Reden voor KBO-Brabant om tijdens de manifestatie ‘Dubbele vergrijzing in Brabant’ zowel de urgentie als de oplossingen te delen. tekst Linda Groothuijse | beeld Roy Lazet

e manifestatie in Sociaal Cultureel Centrum De Enck in Oirschot op 18 maart loopt anders dan gepland. Aanvankelijk werd de bijeenkomst samen met CDA Brabant georganiseerd en zou ook minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) deelnemen. Maar vanwege de aanslag in Utrecht die ochtend moet de minister in Den Haag blijven voor crisisberaad. Leo Bisschops, voorzitter van KBO-Brabant, staat dan ook eerst stil bij de slachtoffers van de aanslag. Ondanks de onvoorziene en droevige omstandigheden is de opkomst goed en wordt er een stevige, inhoudelijke discussie gevoerd over de Brabantse opgave die er ligt.

• Domotica kan mantelzorgers ontlasten

Aan het begin van de manifestatie schetst Bisschops een aantal consequenties van de dubbele vergrijzing in Brabant. ‘Een gebrek aan passende woon- en zorgvoorzieningen voor senioren, een tekort aan zorgmedewerkers, een overbelasting van mantelzorgers, toenemende eenzaamheid en een toename van chronische ziekten zoals dementie onder ouderen.’ Toch wil de voorzitter niet te lang stilstaan bij deze problemen. ‘De urgentie is inmiddels wel duidelijk. Het is de hoogste tijd om te praten over oplossingen’, stelt hij. Dagvoorzitter Ton Verlind vraagt het discussiepanel welke oplossingen op dit moment al bijdragen aan passend langer thuis wonen. Dianne Engels, voorzitter van de raad van bestuur van Joris Zorg, reageert: ‘Domotica kan mantelzorgers ontzorgen. Neem bijvoorbeeld “uitluisteren”, dat is een vorm van akoestische bewaking. Wanneer een bepaalde geluidsdrempel wordt overschreden, geeft het systeem een melding door aan een centrale. Deze kan het geluid terugluisteren en zo nodig hulp inschakelen. Hierdoor kan de mantelzorger met een gerust hart slapen of een boodschapje doen.’

Kleinschalige woonvoorzieningen Henk Geene, auteur en kartrekker van de transitie wonen/zorg voor senioren in het Land van Cuijk, heeft een methodiek ontwikkeld die het mogelijk maakt om langer thuis te blijven wonen. ‘Er is een grote behoefte aan veilige en betaalbare

• De boeken van Henk Geene worden uitgedeeld aan bezoekers

‘Het is de hoogste tijd om te praten over oplossingen’ magazine voor senioren

ADVERTENTIE

Een Gezondheidsverklaring voor uw rijbewijs regelen. Wat komt erbij kijken? Verloopt uw rijbewijs op of na uw 75ste verjaardag? Dan heeft u een Gezondheidsverklaring nodig om uw rijbewijs te verlengen. Online via uw computer of tablet regelt u dit het snelst. Wat is een Gezondheidsverklaring? Iedereen die een rijbewijs gaat halen, vult een vragenlijst in over zijn of haar gezondheid: de Gezondheidsverklaring. Met deze vragenlijst beoordeelt het CBR of iemand veilig de weg op kan. Verloopt uw rijbewijs op of na uw 75ste? Dan vult u de Gezondheidsverklaring opnieuw in bij het verlengen van uw rijbewijs. Daarna gaat u naar één of meerdere artsen voor een onderzoek. De Gezondheidsverklaring kost in 2019 € 37,80. Hier komen de kosten voor het medische onderzoek nog bij. Vul uw Gezondheidsverklaring vroeg in Het is op dit moment erg druk bij het CBR. Daarom is het verstandig om minimaal vier maanden voordat uw rijbewijs verloopt de Gezondheidsverklaring in te vullen. Heeft u problemen met uw gezondheid? Dan adviseren we u om vijf maanden van tevoren de Gezondheidsverklaring in te vullen.

In 4 stappen uw Gezondheidsverklaring regelen Op www.cbr.nl/75plus leest u stap voor stap hoe het aanvragen van een Gezondheidsverklaring in zijn werk gaat. Bij elke stap staat een filmpje waarin u ziet wat u kunt verwachten.

Wat vinden 70-plussers van autorijden? 88% vindt een auto (zeer) belangrijk 75% vindt een auto het ultieme gevoel van vrijheid 30% rijdt meer dan 10.000 km per jaar Bron: het Nationale 50Plus Panel - 07-2018

Hoe vult u een Gezondheidsverklaring in? Er zijn twee manieren om uw Gezondheidsverklaring in te vullen. Op papier of online. De papieren Gezondheidsverklaring kunt u kopen in de webshop van het CBR en bij de meeste gemeenten. Op papier is de Gezondheidsverklaring vaak € 10 duurder dan online. Online is het snelst Als u uw Gezondheidsverklaring online invult via mijn.cbr.nl ontvangen wij direct uw informatie. Daarna gaat u naar één of meerdere artsen. Sinds kort kunnen artsen de resultaten van hun onderzoek direct met ons delen via een digitaal platform: ZorgDomein. Eerder duidelijkheid voor u dus. Vraag daarom of een arts met ZorgDomein werkt als u een afspraak maakt. Via Mijn CBR kunt u de status van uw aanvraag op elk moment bekijken.

STAP 1: DigiD met sms-controle aanvragen STAP 2: Gezondheidsverklaring invullen via Mijn CBR STAP 3: Bezoek aan één of meerdere artsen STAP 4: Beoordeling door het CBR

Heeft u een Gezondheidsverklaring nodig? Op www.cbr.nl/75plus ziet u stap voor stap hoe het werkt. TIP: Komt u ergens niet uit? Vraag een vriend of familielid om even te helpen.

woningen in de eigen omgeving, waar zorg op maat geboden kan worden’, meent Geene. In zijn methodiek spelen gezonde, vitale ouderen de hoofdrol binnen een moderne vorm van het nabuurschap. Hij licht toe: ‘Zij gaan zorgafhankelijke ouderen helpen met een te ontwikkelen digitale en fysieke sociale infrastructuur, zoals een digitale huiskamer en fysieke ontmoetingsruimte. Deze wordt gekoppeld aan kleinschalige woonvoorzieningen zodat mensen geclusterd in hun eigen omgeving kunnen blijven wonen.’

Vijftig tinten grijs Ook Niek Bargeman, senior adviseur Bevolking en Wonen van de Provincie, ziet kleinschalige woonvormen als een van de oplossingen. ‘Brabant heeft nog een flinke woningbouwopgave; de komende tien tot vijftien jaar moeten er nog ongeveer 120.000 woningen bij komen. Bovendien verandert de vraag naar woonruimte sterk. Zo bestaat ruim 40 procent van de huishoudens in 2040 uit eenpersoonshuishoudens, waarvan een groot deel 75-plus.’ Volgens Bargeman zullen projectontwikkelaars en woningcorporaties gevarieerder moeten bouwen. ‘Er zijn vijftig tinten grijs. De doorzonwoning voldoet niet aan de wensen en/of eisen van mensen die langer thuis blijven wonen. Initiatieven voor nieuwe woonvormen, zoals flexwonen, tijdelijk wonen en nieuwe combinaties van wonen, werken en zorg, vragen om meer experimenteerruimte. Daarom doe ik een beroep op gemeenten, die als eerste overheid over de bouwen omgevingsvergunningen gaan, om het bestaande bouwen te verrijken met een breder aanbod.’

Kwaliteit van leven Volgens Engels is er steeds vaker sprake van een gevarieerder woningaanbod, maar blijkt in de praktijk dat veel mensen niet op de juiste plekken wonen. ‘Er zijn magazine voor senioren

SAMEN DOEN, SAMEN OPLOSSEN

Brabant heeft momenteel ongeveer 500.000 65-plussers. Dit aantal stijgt naar ongeveer 730.000 in 2040 ten opzichte van 470.000 in 2016: een toename van ruim 55 procent. Voor deze dubbele vergrijzing moeten overheden, zorgaanbieders, woningcorporaties én maatschappelijke organisaties nú aan de slag, denken wij als KBO-Brabant. Op ons initiatief is er een manifest opgesteld samen met negen andere maatschappelijke partners (PVGE, PCOB, Netwerk Oudere Migranten Brabant, Zorggroep RCH Midden-Brabant, Brabantse Raad voor de Informele Zorg, ROC Tilburg, Koepel Zorgcoöperaties ZuidNederland, Programmaraad Zorgvernieuwing Psychogeriatrie en alle Brabantse afdelingen van Alzheimer Nederland. Het manifest werd op 11 februari aangeboden aan alle lijsttrekkers voor de Provinciale Staten met de oproep tot gezamenlijke inzet en is inmiddels uitgewerkt tot een projectplan wonen en zorg voor senioren in Brabant. Het is als collectieve subsidieaanvraag ingediend bij de informateur in Brabant en bij minister De Jonge.

relatief vitale ouderen die in een “goedkope” aanleunwoning wonen, terwijl hierdoor kwetsbare mensen misgrijpen en verder weg moeten gaan wonen van hun sociale vangnet en zorgverleners.’ Om dergelijke situaties te voorkomen is Joris Zorg samen met een woningcorporatie een project gestart. ‘Stenen worden nu gescheiden van zorg en welzijn. Mijn oproep is juist om deze domeinen meer met elkaar te verbinden.’ Jo Caris, emeritus hoogleraar Zorgvraagstukken, pleit er daarnaast voor om zorg vaker te zien als onderdeel van welzijn. ‘Gemeenten moeten veel meer gaan doen voor ouderen. Zij vallen nu vaak onder de Wet langdurige zorg, terwijl er regelmatig ook sprake is van sociale problematiek als eenzaamheid, waardoor een beroep op de Wet maatschappelijke ondersteuning kan worden gedaan. Het gaat immers niet om kwaliteit van zorg, maar om kwaliteit van leven.’

Emancipatie Verlind oppert dat er in de emancipatie van ouderen nog winst te behalen valt. ‘Senioren worden vaak weggezet als ziek of seniel. Maar door de problemen anders te labelen kan de discussie over de oplossingen ook anders worden’, stelt hij. Daar is Bisschops het mee eens: ‘50 procent van de volwassen Nederlanders is 50-plus. Senioren willen meedenken en inhoud geven aan de vraag hoe onze samenleving eruitziet. Daarin willen wij onze rol en verantwoordelijkheid dragen. We zijn er met al onze kwaliteiten en laten ons door de samenleving niet in een hoek drukken.’ Bisschops roept de zaal op om sámen met zorgaanbieders, woningcorporaties en overheden de schouders te zetten onder de dubbele vergrijzing. ‘Een gezamenlijke aanpak is de enige manier om deze maatschappelijke uitdaging aan te gaan.’ Uit het luide applaus uit de zaal is op te maken dat in elk geval vele senioren daartoe bereid zijn. ■

achtergrond

Wie een werkloosheidsuitkering ontvangt én vrijwilligerswerk wil doen, moet rekening houden met bepaalde voorwaarden. Al te voorzichtig zijn, is echter niet nodig, vindt Joost van Alkemade van de Vereniging Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk (NOV). ‘Bespreek het openlijk; sinds kort is er méér mogelijk.’ tekst Berber Bijma | beeld privéfoto’s

JOOST VAN ALKEMADE:

‘Let op voorwaarden vrijwilligerswerk bij een uitkering’ 24

ons

19de 20 r van

jaa ers vrijwillig

ensen die vrijwilligerswerk willen doen terwijl ze een werkloosheidsuitkering ontvangen, zijn daar soms onzeker over, merkt Joost van Alkemade. Hij is directeur en communitymanager bij de Vereniging Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk (NOV), een organisatie die de belangen behartigt van vrijwilligers en organisaties die met vrijwilligers werken. KBO-Brabant is daar lid van. ‘Mensen zijn weleens bang om slapende honden wakker te maken en vertellen dan maar niet aan het UWV welk vrijwilligerswerk ze doen.’ Geheimzinnigheid is nooit verstandig, vindt Van Alkemade. ‘Als je twijfelt of een bepaalde vrijwilligerstaak wel te combineren is met een WW-uitkering, kun je dat maar het best openlijk bespreken met de vrijwilligerscoördinator van de betreffende organisatie en met het UWV. Dan ben je eventuele problemen in elk geval vóór.’

Voorwaarden Wat zijn eigenlijk de voorwaarden die gelden voor vrijwilligers met een WWuitkering? De belangrijkste twee zijn: het vrijwilligerswerk mag geen taak zijn die gewoonlijk door een betaalde kracht wordt uitgevoerd én de vrijwilliger moet beschikbaar blijven voor de arbeidsmarkt. De eerste voorwaarde is bedoeld om de magazine voor senioren

zogeheten verdringing op de arbeidsmarkt te voorkomen: iemand die bijvoorbeeld als vrijwilliger achter de kassa van de supermarkt gaat zitten, ontneemt daarmee iemand anders een betaalde baan. Vrijwilligerswerk moet daarom bestaan uit ‘gebruikelijk onbetaalde werkzaamheden’, zoals het officieel heet. En de taak van de vrijwilliger moet het voorgaande jaar niet door een betaalde kracht zijn uitgevoerd. De tweede voorwaarde houdt in dat iemand met een WW-uitkering naast het vrijwilligerswerk wel tijd moet vrijmaken om net als andere werkzoekenden gemiddeld eens per week te solliciteren. Ook moet de vrijwilliger bereid zijn een betaalde baan aan te nemen als dat mogelijk is – en daarvoor eventueel te minderen in vrijwilligerswerk.

Ruimere regels De regels voor (het inschakelen van) vrijwilligers zijn sinds 1 januari van dit jaar verruimd, vertelt Van Alkemade. ‘Tot dit jaar werden de regels erg streng gehandhaafd, waardoor vrijwilligerswerk in onze ogen te zeer werd ingeperkt. Organisaties die met vrijwilligers werkten, moesten aantonen dat ze door de Belastingdienst waren aangemerkt als een Algemeen Nut Beogende Instelling of een Sociaal Belang Behartigende Instelling. Daaruit blijkt dat ze een niet-commerciële organisatie zijn. In sommige gevallen was dat moeilijk. Denk aan een organisatie van bewoners die zelf hun buurthuis beheren en de inkomsten uit verhuur gebruiken voor maatschappelijke activiteiten. Zo’n organisatie krijgt vanwege de verhuurinkomsten geen ANBI-status. Hetzelfde geldt voor het Kinderfietsenplan van de ANWB, waarbij vrijwilligers fietsen opknappen die vervolgens gratis ter beschikking worden gesteld aan mensen met weinig inkomen. Ook dat kon niet, omdat de ANWB ook andere activiteiten heeft die wél commercieel

WAT ZIJN DE REGELS? Krijgt u een WW-uitkering en wilt u vrijwilligerswerk doen? Let dan hierop: • U mag geen werk doen

dat gewoonlijk wordt gedaan door iemand met een betaalde functie. • U moet beschikbaar blijven voor de arbeidsmarkt, dus blijf solliciteren en maak zonodig tijd vrij voor een betaalde baan als u die kunt krijgen. • Er geldt geen maximaal aantal uren dat u aan vrijwilligerswerk mag besteden. • U bent niet verplicht vrijwilligerswerk te melden bij het UWV, maar het is wel verstandig om bij twijfel te overleggen met uw contactpersoon bij het UWV en/of met de organisatie waarvoor u onbetaald werk wilt doen. • Bij een eventuele controle door het UWV bent u verplicht de gevraagde gegevens te overhandigen. Dat kunnen ook gegevens over uw vrijwilligerswerk zijn.

Dé meest gekochte traplift van Nederland

1 2 3

Voordelen van de Otolift Modul-Air Slechts 48 uur levertijd!

Dunste enkele rail ter wereld

Dankzij onze unieke technologie kunnen wij zowel rechte als gebogen trappen binnen 48 uur van een traplift voorzien!

Brede kant van de trap blijft vrij

Volledig opklapbaar

Uw trapleuning blijft zitten

• Marktleider in Nederland

• Alle keuze in trapliften, nieuw en gebruikt

Niet goed = geld terug Bent u niet tevreden met uw Otolift? Geen probleem. Wij bieden u een unieke niet-goed-geld-terug-garantie aan op de Otolift Modul-Air.

• Huren al vanaf één maand mogelijk

Ja, stuur mij de gratis brochure

Bel gratis 0800 444 777 5

Naam

voor een gratis thuisadvies of om onze gratis brochure te bestellen.

Adres

Voor meer informatie kunt u terecht op www.otolift.nl

Postcode/plaats

Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Otolift Trapliften, Antwoordnummer 17014, 2810 VK Bergambacht

ONS2019

Telefoon

Dé meest gekochte traplift van Nederland

zijn.’ Sinds 1 januari hoeft een organisatie die vrijwilligers wil inschakelen niet per se een ANBI- of SBBI-status te hebben, als de organisatie maar wel een ‘maatschappelijke organisatie zonder winstoogmerk’ is. Dat geeft zowel de betreffende organisaties als de (mogelijke) vrijwilligers meer ruimte. Van Alkemade: ‘Bovendien geven de nieuwe regels de UWV-ambtenaar meer ruimte om die regels te interpreteren en naar de specifieke situatie te kijken.’ De ruimere regels lijken vooralsnog goed uit te werken. ‘Voorheen kregen we regelmatig klachten over het verschil tussen het ene en het andere UWV-kantoor in de interpretatie van de regels. Sinds 1 januari zijn daarover geen klachten meer bij ons binnengekomen.’ De harde scheidslijn die nog altijd wordt gemaakt tussen betaald en onbetaald werk, knelt volgens Van Alkemade nog wél. ‘Veel werkzaamheden worden binnen dezelfde organisatie zowel betaald als onbetaald gedaan. Denk aan de vrijwillige bestuurdertoezichthouder en de betaalde directeurbestuurder van een verzorgingshuis. We blijven er ons best voor doen dat de scheidslijn die nu op basis van functienaam wordt gemaakt, wordt afgeschaft.’

Zelfwaarde Van Alkemade is niettemin blij met de recente verruiming van de regels. ‘Daar hebben wij lang voor gelobbyd. We zijn blij dat dat nu gelukt is.’ Ruimere regels doen recht aan de waarde van vrijwilligerswerk, vindt hij. ‘Want dat is natuurlijk waar het in de kern om gaat: vrijwilligerswerk moeten we stimuleren. Het geeft mensen die soms op hun sollicitaties de ene na de andere afwijzing krijgen, het gevoel dat ze weer gezien worden, nodig zijn, gewaardeerd worden. Dat is ongelooflijk belangrijk. En daarnaast is het vrijwilligerswerk natuurlijk ook van grote waarde voor de betreffende organisatie. Uiteraard is het goed om te voorkomen dat er vrijwilligerswerk in een magazine voor senioren

commerciële instelling wordt gedaan, maar wil je inzetten op controle en inperking óf wil je stimuleren dat mensen blijven meedoen in de maatschappij? Wij zijn blij dat de overheid de afgelopen jaren voor dat laatste heeft gekozen.’ ■

‘Hou je aan de regels, dan is er veel mogelijk’ Henk van de Brug uit Putte besteedt zeker veertig uur per week aan vrijwilligerswerk. Hij is 65 jaar, heeft een werkloosheidsuitkering en verstuurt serieuze sollicitatiebrieven. Hij is ook realistisch: de kans om nog betaald werk te krijgen, is klein. En achter de geraniums plaatsnemen, wil Van de Brug zeker niet. Vandaar dat hij zoveel vrijwilligerswerk doet. ‘Ik ben voorzitter van KBO Putte, cliëntondersteuner voor de KBO, lid van de kerngroep armoedebeleid van de gemeente, secretaris van de lichtstoet die met carnaval door het dorp trekt, en zo nog wat dingen.’ Het UWV is volledig op de hoogte. Sterker nog: Van de Brug komt geregeld in het UWV-kantoor áls vrijwilliger. Hij is namelijk ook cliëntbegeleider voor mensen die bij het UWV op gesprek moeten. ‘Het UWV juicht het van harte toe als mensen actief blijven. Dat kan namelijk ook een opstap zijn naar een betaalde baan. Natuurlijk moet je erop letten dat je niet aan verdringing van een betaalde functie doet of dat je bijvoorbeeld niet zonder overleg ondertussen een eigen zaak opzet. Mijn ervaring is: als ik open ben, is het UWV dat ook. Als je je aan de regels houdt, is er veel mogelijk.’

REGELS ANDERSOORTIGE UITKERINGEN Voor wie een andere uitkering heeft dan een werkloosheidsuitkering, een bijstands- of WAO-uitkering bijvoorbeeld, gelden net iets andere regels. Informatie over vrijwilligerswerk en diverse uitkeringen vindt u op www.vrijwilligerswerk.nl, kijk onder ‘Wetten en regels’. Ook op www.uwv.nl staat meer informatie.

Wilt u ook blijven genieten van een heerlijke douche in een veilige badkamer? Wij maken uw badkamer veilig in 1 dag, zonder hak- of breekwerk. Op maat gemaakt naar uw wensen. Molenaar ontzorgt u in het volledige proces van advies en inmeting, tot montage, afvoer materialen en schoonmaak. Zo komt ontspannen douchen weer binnen handbereik. Tot 900 euro BTW-voordeel! U betaalt geen 21% maar slechts 10% BTW bij aankoop van een comfortdouche uit de Primair of Deluxe collectie.*

Binnen 1 dag geregeld, u kunt dezelfde dag douchen! Jarenlange ervaring, 10.000+ klanten gingen u voor Eigen vakkundige montagedienst, 45 plaatsingen per week Zonder ingrijpende verbouwing, ook afvoer van het oude bad

100% tevredenheidsgarantie, conform de CBW voorwaarden

Kijk voor de voorwaarden op www.molenaar.nl/actie. Geldig t/m 25 mei 2019

Uw badkamer weer veilig met Molenaar!

â&#x153; Ja, stuur mij de uitgebreide brochure over badkamers Naam

Dhr.

Mevr.

Adres Postcode

Plaats

Telefoon E-mail

wk19-ONS

Zonder postzegel naar: Molenaar, Antw. nr. 540, 8070 VB Nunspeet

Bel 0341 - 23 23 00 voor de gratis brochure of kijk op www.molenaar.nl

online

tekst Suzanne Geurts | beeld Shutterstock

Slim maatje bij dementie Geheugenproblemen? Met Spiqle Agenda® vergeet u niets meer. Bedenker Noud Wilders: ‘Nadat mijn vader een zware beroerte had gekregen, moest hij op vaste tijdstippen zijn medicijnen innemen. Dankzij Spiqle Agenda® heeft hij nog zestien maanden zelfstandig geleefd.’

Gratis Spiqle Sok® voor KBO’ers Als KBO-lid krijgt u bij aanschaf van Spiqle Agenda® een Spiqle Sok® cadeau. Met deze stoffen huls (verkrijgbaar in vier kleuren) past het beeldscherm in elk interieur. Vul bij uw bestelling op spiqle.nl de kortingscode KBOBRABANT in. Wilt u eerst weten of Spiqle Agenda® iets voor u of uw naaste is? Doe de test op www.spiqle.nl

Wat is Spiqle Agenda®? Een digitale agenda, speciaal voor mensen met geheugenproblemen, zoals dementie, alzheimer of andere chronische geheugenstoornissen. Het idee komt van Noud Wilders (54) uit Nuenen. ‘Mijn vader van 91 werd erg vergeetachtig en trok zich steeds meer terug. Ik heb verschillende hulpmiddelen uitgeprobeerd, maar niets werkte. Toen bedacht ik Spiqle Agenda®.’

Hoe werkt Spiqle Agenda®? Spiqle Agenda® bestaat uit een beeldscherm, een minicomputer en een app. Omdat het scherm vrij groot is ziet u van een afstand wat er te gebeuren staat. Noud: ‘Als een diacarrousel komen afspraken en herinneringsberichtjes voorbij, bijvoorbeeld tijdstippen om medicijnen in te nemen, of bezoek van zorgverleners.’ Op verzoek telt de agenda ook af. Bijvoorbeeld: ‘Over twee dagen komt de dokter langs.’ Dit biedt rust. Bovendien groet Spiqle Agenda®, zoals ‘Goedemorgen, papa’. ‘Dit geeft mensen het gevoel dat er naar hen omgekeken wordt.’

Werken mantelzorgers ook met de agenda? Ja, de mantelzorger zet de afspraken magazine voor senioren

en berichtjes in een app die met het beeldscherm verbonden is. Noud: ‘Met Spiqle Agenda® wil ik vooral ook de mantelzorger ontlasten, zeker de partner.’

Hoe werkt de installatie? De apparatuur is simpel te installeren volgens de bijgesloten handleiding. Daarnaast downloadt u de Spiqle Agenda®app in de App Store of Google Play Store. De eerste keer dat u de Spiqle Agenda® aansluit, verschijnt er een code van vijf woorden op het beeldscherm. Vul deze in de app in en u bent klaar.

Wat kost de Spiqle Agenda, wat krijg ik hiervoor en hoe bestel ik hem? Spiqle Agenda® kost eenmalig € 299,- en maandelijks € 14,95 (abonnement, per maand opzegbaar). U ontvangt hiervoor: de Spiqle Agenda® mediaspeler met internetmodule en simkaart, een 21,5 inch beeldscherm met netsnoer, een netstroomadapter, een HDMIkabel, gratis updates, gratis support en twee jaar garantie op de Spiqle-mediaspeler en het beeldscherm. U bestelt Spiqle Agenda® in de webshop op www.spiqle.nl U krijgt alle benodigdheden dan gratis thuisbezorgd. ■

ons kloppend hart

DURF ANDERS TE KIJKEN

ons

Prachtige landschapsfoto’s, straatfotografie met hier en daar een knipoog en studiofoto’s waarop beweging bevroren is. De jaarlijkse expositie van Fotogroep Focus is een lust voor het oog! tekst en beeld Arnold Reyneveld

lke drie weken komen de leden van de fotogroep bij elkaar om foto’s te bespreken en van elkaar te leren. Soms wordt er een foto-uitje georganiseerd of een lezing bezocht. In aanloop naar de expositie heeft iedereen gewerkt aan het thema ‘beweging’: voor sommigen een worsteling, voor iedereen leerzaam. Het is bijna jammer dat de expositie maar één weekend per jaar te zien is. 1. Mart Witlox (80) ‘Een paar jaar geleden maakte ik een serie over “moderne landschappen”. Van mijn mentor kreeg ik hier terugkoppeling op; hij stimuleerde me breder te kijken en meer te experimenteren. Dat ben ik gaan doen, met succes!’ 2. Jos Jansen (76) ‘Als wij mensen een opdracht krijgen, moeten we soms uit onze comfortzone stappen. Daar leren we van. Ik heb zelf het meeste geleerd van de soms harde kritiek die ik kreeg.’ 3. Jolijn Peeters (73) ‘Mijn mooiste foto maakte ik in het Italiaanse Cinque Terre, vijf dorpjes die tegen de steile rotskust aanliggen. Ik maakte de foto vanaf het water richting een van de dorpjes, terwijl er heel mooi licht op scheen.’ 4. Ad van der Wijst (61) ‘Langzaam wordt fotograferen een hobby, dan neemt het grotere vormen aan en voor je het weet ben je er heel veel tijd mee kwijt! Ik zit ook bij een fotoclub in Uden. De ervaringen die ik daar opdoe, neem ik mee hiernaartoe.’

magazine voor senioren

Expositie De ruimte waar de expositie wordt gehouden is normaal gesproken de ruimte waar KBO-leden elkaar ontmoeten en meedoen aan activiteiten als dans, bridge en biljart. Speciaal voor de expositie is de ruimte aangekleed met bloemstukken die leden van de bloemschikgroep hebben gemaakt.

ACTIVITEIT

Inrichten van de jaarlijkse expositie van Fotogroep Focus KBO Boekel LOCATIE

Boszicht, het onderkomen van KBO-Afdeling Boekel waar alle activiteiten plaatsvinden AFDELING

KBO Boekel (ongeveer 850 leden) AANTAL DEELNEMERS

19 (er zijn nog enkele plekken vrij in de fotogroep) KOSTEN

40 euro per jaar, exclusief het lidmaatschap van KBO. Van deze bijdrage wordt onder meer het lidmaatschap van de Fotobond betaald.

interview

DE ANDERE KANT VAN DE OORLOG ‘Het taboe is nu doorbroken’

Een paar jaar geleden ontdekte Xander Beks (39) dat zijn familie van vaders kant in de oorlog een ‘NSB-gezin’ is geweest. Dat bracht heel wat teweeg, in zijn eigen leven en in dat van zijn familie. ‘Keuzes hebben effecten, ook voor latere generaties. Daarom is het belangrijk met elkaar in gesprek te blijven.’

ons

tekst Susanne Mullenders | beeld archief Xander Beks en Shutterstock

Je weet nog niet zo lang van het foute oorlogsverleden van je vaders familie. Hoe kwam je erbij dat te gaan onderzoeken? ‘Een jaar of drie, vier geleden worstelde ik met mezelf. Ik vond het lastig om ruimte voor mezelf te nemen, deed veel te veel en dat ging ten koste van mezelf. Toen heb ik een familieopstelling (zie kader op pagina 35, red.) gedaan, wat me een nieuw inzicht opleverde: de oorzaak van het feit dat ik geen ruimte kon nemen, lag niet bij mij. Ik ben toen meer gaan onderzoeken waar ik vandaan kom, wat mijn “roots” zijn.’ Wat gebeurde er daarna? ‘In die periode organiseerde ik een familiedag bij het ouderlijk huis van mijn vader. Dat werd allang bewoond door andere mensen en, als veruit de jongste van de familie, kende ik het niet. Samen met mijn vader stelde ik speciaal voor die dag quizvragen op over vroeger. Het werd gezellig, we deelden veel herinneringen – maar niet over de Tweede Wereldoorlog. Na afloop mailde ik de antwoorden op de quizvragen naar alle familieleden die erbij waren geweest. In het begeleidende bericht schreef ik hoe fijn ik het had gevonden dat we samen herinneringen hadden kunnen ophalen aan vroeger, het leven in het ouderlijk huis van mijn vader en over WOII. Dat laatste – WOII – had ik er onbewust aan toegevoegd... Nu, achteraf, kan ik dat nog steeds niet verklaren. Daarop kreeg ik een mail van een oudere neef, die schreef: “Wat fijn dat jij het nu ook weet”. Ik belde hem om te vragen wat hij bedoelde en in een paar minuten tijd vertelde hij mij dat mijn oma en opa tijdens de oorlog bij de NSB hadden gezeten. En dat mijn twee oudste ooms lid waren geweest van de Nationale Jeugdstorm en uiteindelijk hadden gediend in het SSleger.’ Was daar nooit eerder over gesproken? ‘In ons gezin niet: mijn vader heeft het er magazine voor senioren

nooit over gehad. Een paar ooms van mij hadden het wel al eerder gewoon met hun kinderen besproken, hoorde ik later, maar niet met hun eigen broers en zussen. Mijn eigen vader was pas drie of vier jaar oud aan het einde van de oorlog; hij was de jongste van negen kinderen. Hij is altijd in zijn geboortedorp Vught blijven wonen en heeft veel last gehad van dat oorlogsverleden. Ook al was hij nog maar een kleuter in de oorlog, hij had dat NSB-verhaal achter zijn naam staan.’ Op welke manier heeft dat oorlogsverleden zijn en jouw leven beïnvloed? ‘Mijn vader heeft altijd veel gedaan voor de samenleving, zonder ooit nee te zeggen. Hij bleef onzichtbaar, omdat hij voortdurend bang was dat het oorlogsverleden ter tafel kwam. “Camoufleren” noem ik het: hij paste zich aan om er maar niet uit te springen, zodat “het” niet ter sprake zou komen. En ik heb dat gedrag overgenomen, zonder te begrijpen waar het vandaan kwam. Nu snap ik dat wel. Dit verhaal heeft me doen inzien hoe belangrijk het is dat generaties met elkaar in gesprek blijven. De keuzes die we maken hebben onbewust consequenties, óók voor de generaties na ons. Dingen resoneren, ook bij mij. Net als mijn vader deed ik veel te veel, ten koste van mezelf.’

XANDER BEKS Xander is voorzitter en initiatiefnemer van de coöperatieve samenwerking I4NATURE, de grootste mondiale klimaatgerichte coöperatie van jongeren en opinieleiders uit bedrijven, onderwijs en overheden. Daarnaast is hij eigenaar van productiehuis AVEExperience, reservist bij de Nationale Reserve van de Koninklijke Landmacht en vrijwilliger bij verschillende verenigingen. Xander heeft landbouwtechniek gestudeerd aan de Wageningen Universiteit.

Hoe is het nu in je familie? Wordt er nu wel over de oorlog gepraat? ‘Ik ben erover gaan praten. In het begin bracht dat best wat spanning met zich mee. Een heleboel kwetsbaarheid heeft het licht gezien. Dat het taboe nu doorbroken is, heeft de familieband verstevigd. Mijn generatie heeft het verheldering geboden. Vraagtekens zijn opgelost: ik begrijp nu waarom dingen gaan zoals ze gaan. En voor de generatie van mijn vader is er opluchting gekomen. Zij hebben veel pijn en verdriet met zich meegedragen. Dat heeft ervoor gezorgd dat zij zijn gaan camoufleren,

✓GRATIS THUISBEZORGD ✓150 HOOFDGERECHTEN ✓THUISZORGKORTING

MAALTIJD - THUIS - SERVICE AANBIEDING

SINDS 1972

Vul hieronder nummers van uw keuze in! 1. Hollandse hachee, rode bietjes, puree 2. Kalkoenbiefstukjes, tuinbonen, aardappeltjes 3. Kibbeling, Mexicaanse groenten en krieltjes 4. Runderstooflapje, rode kool appel en puree 5. Halskarbonade, witlof met spek en krieltjes 6. Preistamppot met speklapjes 7. Kip saté, nasi goreng met Indische groenten 8. Gebakken zalmfilet, bladspinazie en puree 9. Runderstoofpotje snijbonen, geb. aard. 10.ASPERGE-schotel, ei / ham & krieltjes (Brabantse verse asperges recht van het land!)

Als ANBI-stichting, welzijnszorgorganisatie werken wij binnen de kaders van het WMO-beleid. Vaste bezorgers in herkenbare bedrijfskleding. Bekend bij thuiszorgorganisaties en gemeenten. Diëten o.a. meer dan 60 zoutarme gerechten. Bel voor uitgebreide informatie! Onze visie: Langer zelfstandig blijven wonen • Ontlasten mantelzorg • Géén winstoogmerk • Verantwoord en lekkere maaltijd • Sociale– en signalerende functie • Arbeidsparticipatie, o.a. vrijwilligers • Sociaal betrokken stichting •

Slechts € 24,95 voor 5 hoofdgerechten

Aanbieding éénmalig alleen voor nieuwe klanten. Informeer naar onze speciale kortingen. Koelverse maaltijden blijven minimaal een week houdbaar in uw koelkast.

www.maaltijdenexpres.nl

Vul de nummers van uw keuze in knip uit en stuur op



❑ Ik ontvang 5 koelverse hoofdgerechten, wij nemen contact met u ❑ Stuur mij eerst uitgebreide informatie toe -jaarlijkse keuze-

op in verband met de bezorging. meer dan 150 hoofdgerechten!

Nrs. Naam ___________________________________________________ Adres ___________________________________________________ Postcode __________________Telefoon_______________________ Woonplaats_______________________________________________ Stuur deze bon in een envelop –frankeren is niet nodig- naar: MAALTIJDENEXPRES, Antwoordnummer 60779, 5000WB Tilburg

Of bel & bestel …..

013-544 2513 Aspergeschotel Ultra Vers Nr.10

waardoor sommigen misschien wel hun hele leven niet zichzelf hebben kunnen zijn.’

FAMILIEOPSTELLINGEN Is een methode, in Europa geïntroduceerd door psychotherapeut Bert Hellinger, die laat zien welke plaats we innemen in ons gezin of onze familie. De methode helpt knelpunten te zien die belemmerend werken, en die volgens de theorie onbewust worden overgedragen van generatie op generatie.

Marietje, het overleden zusje van de vader van Xander Beks

De familie Beks in de zomer van 1943

magazine voor senioren

Je vader was nog zo jong in de oorlog, wat heeft indruk op hem gemaakt? ‘Na de bevrijding is het hele gezin terechtgekomen in interneringskampen, veelal los van elkaar. Mijn oma heeft net voor haar internering op de vlucht een dochtertje gekregen. In het interneringskamp in Baexem is het jongere zusje van mijn vader overleden aan de stuip, in aanwezigheid van een van mijn oudere ooms – mijn opa en oma waren allebei afzonderlijk ergens anders geïnterneerd. Haar dood was te voorkomen geweest: ze werd niet behandeld omdat ze een NSBkind was. Dat onrechtvaardige overlijden van zijn zusje heeft mijn vader enorm aangegrepen.’ Je hebt contact gezocht met Kamp Vught om met hen samen te werken op het gebied van ‘de andere kant’ van de oorlog. Wat zijn je plannen? ‘Onlangs heb ik contact opgenomen met de directeur van Kamp Vught om van gedachten te wisselen over dit thema. Ik had al het idee om in enige vorm mijn ervaringen te publiceren. Mede naar aanleiding van dit gesprek heb ik vervolgstappen gezet in deze ambitie. Ik ben een film aan het maken die laat zien

dat keuzes gevolgen hebben; gevolgen die verder reiken dan alleen ons eigen leven. Ik trek dit thema breder dan alleen de Tweede Wereldoorlog. De oorlog zal weliswaar een belangrijke rol spelen, maar ik zoom bijvoorbeeld ook in op vluchtelingen anno nu. Zij krijgen immers te maken met vooroordelen waar generaties na hen ook weer last van kunnen ondervinden. Ik zoek nu steun en fondsen voor het maken van de film. Als de film gepubliceerd is, gaan we daar samen met Kamp Vught activiteiten mee invullen.’ Moeten ook jongeren van nu begrip hebben van wat er gebeurd is in de oorlog? ‘Zeker, alleen al vanwege het feit dat ook zij op een onbewust niveau nog steeds gevolgen kunnen ondervinden van de keuzes die hun voorouders in die tijd gemaakt hebben. Ik ga een WOII Experience maken, gericht op jongeren. Daarin wil ik ze laten ervaren welke keuzes mensen in die tijd moesten maken. Niet op een belerende maar op een belevende manier, zodat hun empathie intrinsiek gewekt wordt. Als ik naar mijn eigen familie kijk… ik wil niks goedpraten, maar ik wil wél proberen me te verplaatsen in mijn oma en opa. Zij waren al aanhangers van de NSB-beginselen toen de oorlog begon. Dat had te maken met de crisis en het aantal monden dat ze moesten voeden. Als er dan een partij is die belooft dat er extra werk komt, zodat je je gezin te eten kan geven – waar kies je dan voor, niet wetende van de gruweldaden waar die drie letters later mee geassocieerd zouden gaan worden? Bij dat soort vraagstukken gaat het erom: kan jij je verplaatsen in de ander. Empathie… je ziet het steeds minder in het dagelijks leven, maar persoonlijk vind ik het een basaal vermogen. We koppelen elkaar snel aan een massabeeld, terwijl daarbinnen zoveel nuances zitten. Niks is zwart-wit. Daar wil ik graag op deze manier mee aan de slag.’ ■

ontspanning Boeken, films, uitstapjes en andere interessante dingen

OPROEP

Heeft u een mooi boek gelezen, een indrukwekkende tentoonstelling bezocht of een andere leuke uitstap gemaakt? Wij zijn benieuwd! Stuur uw tips naar de redactie van Ons:

GRIEKSE HELDEN

‘Een heerlijk boek’, zo noemt KBO-lid en Ons-lezer Jo van Os Mythos van Stephen Fry. ‘Ik kreeg dit boek van mijn kleindochter Micha als kerstcadeau, omdat ik als oud-gymnasiast altijd een liefhebber ben gebleven van mythologische verhalen. Vorig jaar heb ik zelfs de cursus Griekse mythologie via de KBO in Moergestel gevolgd. Dit boek is een aanrader, ook als je de verhalen niet kent. “Een indrukwekkende ervaring”, zegt Adriaan van Dis terecht. In maart 2018 verscheen de eerste druk en in juli volgde de elfde druk. Dat zegt wel iets.’

ons@kbo-brabant.nl

Rietveldwandelroute Bergeijk is voor veel mensen een nog onontdekte Rietveld-gemeente. Hier ontwierp de beroemde architect Gerrit Rietveld in de jaren vijftig meerdere objecten: een klok, een bushokje, twee woonhuizen en het enige industriële werk van zijn hand: De Ploeg. Het Ploegpark is ontworpen door landschapsarchitect Mien Ruys, met wie Rietveld veel samenwerkte. Met een app en virtual reality tijdens de Rietveldwandeling ziet, hoort en ervaart u waarom Rietveld bepaalde keuzes maakte in zijn ontwerpen. Startpunt: TIP Bergeijk, Domineestraat 8a, Bergeijk. De ‘Wandel in Bergeijk App’ is gratis te downloaden in de Google Play Store of de App Store. Er is ook een wandelsafari met gids mogelijk. Kosten: € 5,-. www.rietveldbergeijk.nl/rietveldwandelroute

Net als de pelgrims

WIJSHEID

‘Als je in je geest investeert, wordt je lichaam vanzelf beter beheerd’

Mythos, Stephen Fry, uitgeverij Thomas Rap, € 24,99. Verkrijgbaar bij onder andere bol.com

MIDAS DEKKERS (1946) Bioloog

Meimaand is natuurlijk Mariamaand. Al vanaf de dertiende eeuw trekt de Mariakapel in Handel bedevaartgangers. Maar ook als ‘gewone’ bezoeker bent u van harte welkom. Bijvoorbeeld om een kaarsje aan te steken. Of voor een wandeling in het Processiepark, achter de kerk. Hier zijn twee mooie routes uitgestippeld. De ene leidt u langs vijftien geheimen van de rozenkrans in de kapelletjes aan de rand van het park, de andere route loopt langs de kruiswegstaties. In het bedevaartseizoen organiseren pelgrims vaak een bidtocht in het park. Openingstijden: dagelijks van 8.30 tot 20.00 uur. Elke maandag is er van 19.00 tot 19.30 een Rozenkransgebed in de Mariakapel. Adres: Onze Lieve Vrouwestraat 61, Handel. Meer informatie: www.onzelievevrouwvanhandel.nl

ons

tekst Suzanne Geurts beeld Shutterstock

Luchtﬁetsen

Deze pagina staat geheel in het teken van activiteiten van Brabant Remembers. Deze activiteiten maken onderdeel uit van het culturele programma dat werd opgesteld naar aanleiding van de honderden oorlogsverhalen die Brabant Remembers in de afgelopen periode verzamelde. Houd de website www.brabantremembers.com in de gaten voor het volledige en meest actuele activiteitenprogramma.

14 jongeren hebben deelgenomen aan de cursus Smarter on Social. Zij dragen hiermee bij aan de promotie van toneelproject KBO-Brabant Remembers onder jongeren.

17 september 1944, kort na het middaguur. Boven de Sonse Heide springen 6.669 parachutisten uit 412 C-47 transportvliegtuigen. De dagen erna landen in totaal nog eens 686 zweefvliegtuigen op deze plek. Vanuit dit landingsterrein start de 101ste Luchtlandingsdivisie de aanval op de brug bij Son-Best-St.Oedenrode en de bruggen in Eindhoven. U beleeft operatie Market Garden tijdens een eendaagse fietstocht, die zo’n 35 kilometer beslaat. Samen met een gids ontdekt u de velden, wegen en andere locaties waar voor onze vrijheid gevochten is. Neem uw eigen fiets mee, of huur een fiets in de buurt. Datum: zondag 2 juni van 10.00 tot 13.00 uur. Startpunt: hoort u na uw boeking. Kosten: € 20,-. Meer informatie en reserveren: www.battlefielddiscovery.nl of stuur een e-mail naar edwin@battlefielddiscovery.nl

Wandelend door WO2 Van de Duitse bezetting en het Sinterklaasbombardement tot de Jodenvervolging. Maar ook: de Amerikaanse paratroopers, de opmars van de Britten en het bombardement op 19 september. Elke bezette stad bewaart zijn eigen verhalen. Zo ook Eindhoven. U hoort ze tijdens een bijzondere wandeling door het Eindhovense centrum. Een gids neemt u mee terug in de tijd en maakt de verhalen weer levend. In drie uur legt u ongeveer 5 kilometer af. De wandeling start met koffie.

Verhalen uit de woestijn Oorlogen… het nieuws zit er vol mee. Elke dag weer. Maar wat betekent het om te vechten voor andermans vrijheid? Ver weg van je familie en vrienden? Wassilios Athanasiadis en Mike Reijinga vertellen over hun belevingen en gevechtservaringen in Afghanistan. Wees er snel bij, want deze indrukwekkende lezing was vorig jaar snel uitverkocht.

Datum: zondag 19 mei van 10.00 tot

Datum: zaterdag 29 juni van 19.00 tot

13.00 uur. Startpunt: nabij station Eindhoven.

21.00 uur. Adres: Museum Bevrijdende

Kosten: € 12,-. Meer informatie en reserveren:

Vleugels, Sonseweg 39, Best. Prijs: € 7,50.

www.battleﬁelddiscovery.nl of stuur een

Meer informatie en reserveren:

e-mail naar edwin@battleﬁelddiscovery.nl

www.bevrijdendevleugels.nl

magazine voor senioren

De mooiste reizen Bus-excursie

5 dagen

€ 259,-

va.

ALL INCLUSIVE

va.

ALL INCLUSIVE HOTEL IN VALKENBURG

Rome, Florence Harzgebergte en Venetië 8 daagse excursiereis Ontbijt en diner Vertrek: mrt, apr, mei, jun, jul, aug, sep, okt 2019

Vertrek o.a.: 3, 13, 24 mei, 3, 14, 24 jun, 1, 8, 19, 29 jul

Ontbijt en diner Vertrek: mei, jun, jul, aug, sep 2019

8 dagen va.

Meer van Genève, Bijzonder Châtel Moravië

8 daagse excursiereis All inclusive Vertrek: mrt, apr, mei, jun, jul, aug, sep, okt 2019

8 daagse excursiereis Light All inclusive Vertrek: mei, jun, jul, aug, sep 2019

Vertrek o.a.: 18 mei, 3, 15 jun, 1, 29 jul, 10, 26 aug, 23 sep

ALL INCLUSIVE

va.

Meer van Genève, Hoogtepunten en Châtel eilanden Kroatië 8 daagse excursiereis

Ontbijt en diner Vertrek: mei, jun, jul, aug, sep 2019 Vertrek: 3, 17 mei, 6, 27 sep, 12 okt

8 dagen va.

10 dagen

€ 469,-

va.

Meer van Genève, Fietsreis Châtel Dresden, Spreewald en Tjechië 8 daagse excursiereis

Fietsreis Karinthië

Vertrek: 13 mei, 29 jul, 19 aug

Vertrek: 7, 28 jun, 19 jul, 2, 16 aug

Vertrek: 27 mei, 1, 22 jul, 3 aug, 23 sep

Ontbijt en diner Vertrek: mei, jun, jul, aug, sep 2019

Ontbijt en diner Vertrek: mei, jun, jul, aug, sep 2019 8 dagen va. € 449,va. € 499,-

ALLUNIEK: INCLUSIVE EFFEWEG.NL REISLEIDER TER PLAATSE

Ontbijt en diner 8 dagen

8 dagen va.

€ 499,-

UNIEK: EFFEWEG.NL TOURINGCAR EN ALL INCLUSIVE REISLEIDER TER PLAATSE

va.

Meer van Genève, Vlieg-busreis Châtel Sardinië met Corsica 8 daagse excursiereis

Vlieg-busreis Noorwegen

Vertrek: 29 mei, 12, 26 jun, 28 aug, 11 sep

Vertrek: 13, 20, 27 jun, 4 jul

Vertrek: 15, 29 jul, 5, 12, 19, 26 aug

Ontbijt en diner Vertrek: mei, jun, jul, aug, sep 2019

Ontbijt en diner

Boek zonder aanbetaling Alle fouten voorbehouden. Excl. reserveringskosten en Calamiteitenfonds.

€ 799,-

ALL INCLUSIVE UNIEK: EFFEWEG.NL TOURINGCAR EN REISLEIDER TER PLAATSE

Meer van Genève, Vlieg-busreis Châtel Spanje Portugal 8 daagseen excursiereis

Ontbijt en diner Vertrek: mei, jun, jul, aug, sep 2019

€ 529,-

ALL INCLUSIVE

Meer van Genève, Fietsreis Châtel Romantische Strasse 8 daagse excursiereis

Vlieg-bus

€ 559,-

ALL INCLUSIVE

Vertrek: 13 mei, 17 jun, 15 jul, 19 aug, 23 sep

5 dagen va. € 449,va. € 299,-

11 dagen

€ 399,-

ALL INCLUSIVE LIGHT ALL INCLUSIVE

Rome, Florence Sauerland en Venetië

Fiets

ALL INCLUSIVE

Vertrek o.a.: 29 apr, 6, 27 mei, 17 jun, 22 jul, 5 aug, 2 sep

€ 359,-

ALL INCLUSIVE ALL INCLUSIVE

€ 329,-

Meer van Genève, Italiaanse Bloemenrivièra Châtel endaagse Côte excursiereis d’Azur 8

5 dagen va.

va.

Meer van Genève, Valkenburg, Maastricht Châtel endaagse de Belgische Ardennen 8 excursiereis Ontbijt en diner Vertrek: mei, jun, jul, aug, sep 2019

Vertrek: 13 mei, 17 jun, 22 jul, 12 aug, 9 sep, 14 okt

8 dagen

€ 269,-

of bel 088 10 30 800

juridische helpdesk Deze rubriek gaat over onze rechten en plichten en over notariële zaken, beschreven aan de hand van een concreet voorbeeld. Deze keer: wat gebeurt er met de erfenis als mijn kind in gemeenschap van goederen is getrouwd?

tekst Berber Bijma | illustratie Shutterstock

Komt een erfenis in de gemeenschap van goederen? Als u een erfenis nalaat aan een kind dat in gemeenschap van goederen is getrouwd, profiteert de partner daarvan mee. Het is mogelijk om dat anders te regelen. Peter van Dongen, oud-notaris en lid van de Juridische Helpdesk van KBO-Brabant, legt uit.

eneer en mevrouw Van Gils (68 en 65) nemen hun testament onder de loep. Hun beide kinderen zijn getrouwd in gemeenschap van goederen. Ze vragen zich af wat dat betekent voor de erfenis die zij als ouders nalaten.

Verkeersregels Oproep!

Heeft u een financiële of notariële kwestie die u aan de Juridische Helpdesk wilt voorleggen? E-mail uw vraag o.v.v. Juridische Helpdesk naar ons@kbo-brabant.nl Uw eigen situatie kan anders zijn dan dit voorbeeld. Leg uw vragen voor aan een notaris of juridisch adviseur. magazine voor senioren

‘Als de kinderen vóór 1 januari 2018 in gemeenschap van goederen zijn getrouwd, valt de erfenis in de gemeenschap van goederen’, vertelt Peter van Dongen. ‘Dat betekent dat het eigen kind en de schoonzoon of schoondochter bij een eventuele echtscheiding ieder de helft krijgen van het erfdeel – of wat er tegen die tijd nog van over is.’ Het komt regelmatig voor dat ouders hun kind willen beschermen in het geval van zo’n eventuele echtscheiding. Ze willen dat hun erfenis alleen hun kind ten goede komt, en niet de aangetrouwde partner.

Van Dongen: ‘Dat kan worden vastgelegd met een uitsluitingsclausule in het testament.’ Van belang is dan wel dat de betreffende zoon of dochter er een goede administratie op nahoudt en het erfdeel (te zijner tijd) op een aparte rekening zet. Mocht het geld op een gezamenlijke (spaar)rekening komen, dan is aan te bevelen dat beide partners in een vaststellingsovereenkomst vastleggen welk gedeelte aan wie toekomt.

Verzekering Sinds 1 januari 2018 worden huwelijken standaard in ‘beperkte gemeenschap van goederen’ gesloten. Erfenissen vallen buiten die gemeenschap. Ouders die een erfenis nalaten aan kinderen die na 1 januari 2018 zijn getrouwd, hoeven daarom geen uitsluitingsclausule op te nemen in hun testament. Huwelijkspartners kunnen ook kiezen voor huwelijkse voorwaarden. Dan vallen erfenissen standaard aan een van beiden toe. ■

interview

KIND IN DE OORLOG Toos Cornuit en Theo van Kuijk hebben als kind de oorlog meegemaakt. Toos (nu 83) was kind aan huis bij haar Duitse buren. Maar toen de oorlog ten einde liep, was het gezin opeens vertrokken. Bij Theo (nu 84) vlogen zowel de Duitse bommenwerpers als de gevechtsvliegtuigen van de geallieerden over de boerderij. tekst Weija Steffens | beeld archieven Toos Cornuit en Theo van Kuijk

Toos Cornuit:

‘Het bombardement is de zwartste dag uit mijn leven’

‘E

en jaar voordat de oorlog uitbrak, verhuisde ik met mijn ouders en twee jongere broers naar de Leenderweg in Eindhoven. Ik was vier jaar oud. Naast ons woonde een jong Duits stel, de familie Jacobs. Mijn vader had een kruideniers- annex groentewinkel. Mijn moeder stond in de winkel en mijn vader ging met paard en wagen de deuren

langs om zijn waren te verkopen. Onze buurman was schoenmaker. Toen wij daar kwamen wonen, was mevrouw Jacobs zwanger en zij beviel een paar maanden later van een dochtertje, Heidi. Geweldig vond ik dat! Ik weet nog goed dat ik de kinderwagen vaak mocht duwen. Heidi voelde voor mij als een klein zusje dat ik nooit heb gehad.’

Les in de kroeg ‘De ernst van de oorlog ging gelukkig aan mij voorbij. Natuurlijk waren er dingen anders, maar we hadden het niet slecht. Als kind was het ook beter dat je niet alles wist. Het schoolgebouw was gevorderd door de Duitsers en daarom kreeg mijn klas les in een café. En we konden in de zomer ’s avonds niet lang buiten spelen. Iedereen moest om acht uur ’s avonds binnen zijn vanwege de spertijd. Met mijn buurmeisje Heidi trok ik veel op. We bouwden hutten, gingen steppen of speelden in onze enorme achtertuin waar een paard, varkens en kippen rondliepen. Ik kan me goed herinneren dat Heidi’s moeder altijd heerlijke Kartoffelpuffel (aardappelkoeken, red.) bakte. Ook maakte ze voor mijn eerste communie een prachtige witte jurk van oude lakens. Daar was ik zo trots op! Dat onze buren Duitsers waren, daar

ons

merkte ik als kind niet veel van. Wel weet ik dat zij als Duitsers meer mochten. Zo waren radio’s natuurlijk verboden, maar zij mochten hun radio houden. Mijn vader had de kabel van de luidspreker van het ene naar het andere huis doorgetrokken. Luisterde de familie Jacobs radio, dan ging bij ons ook de muziek aan. Dat was natuurlijk niet altijd even handig. Mijn vader is daarvoor nog eens opgepakt, maar werd gelukkig snel weer vrijgelaten.’

Koffer met kleding ‘Op een dag – begin 1944, de oorlog liep ten einde – waren Heidi en haar ouders opeens met de noorderzon vertrokken. Zonder afscheid te nemen zijn ze ’s nachts gevlucht. Al hun spullen stonden nog in huis. Ze hebben alleen wat koffers met kleding en foto’s meegenomen. Ik was ontzettend verdrietig en begreep er niets van. Eindhoven werd op 18 september 1944 bevrijd. Wat waren we blij dat we de oorlog zonder al te veel kleerscheuren waren doorgekomen. Helaas bleek dat we te vroeg hadden gejuicht. Diezelfde nacht bombardeerden de Duitsers onze wijk. Een bom viel voor onze deur. De voorgevel van ons huis was volledig weggevaagd en mijn moeder bezweek onder het puin. Ik raakte flink gewond door scherven in mijn gezicht en been. Om mijn broers en mij te beschermen, legde mijn vader ons in de sloot achterin de tuin. Terwijl hij daarmee bezig was, werd aan de voorkant ons huis geplunderd. Het is een meer dan pikzwarte dag in mijn leven. Mijn vader is het overlijden van mijn moeder ook nooit te boven gekomen.’ magazine voor senioren

Theo van Kuijk:

‘Het geronk van gevechtsvliegtuigen vergeet ik nooit meer’

‘M

ijn ouders runden een gemengd landbouwbedrijf. Zij teelden bieten en graan en hielden koeien, varkens en kippen. Onze boerderij stond aan de rand van Zwijnsbergen, in de buurt van het riviertje De Dommel, tussen Son en Breugel en Sint-Oedenrode. Ik was het vierde kind in een gezin van zeven kinderen. Vijf jaar was ik, toen in mei de oorlog uitbrak. De eerste keer dat tientallen Duitse jachtvliegtuigen over onze boerderij vlogen, staat in mijn geheugen gegrift. Dat zware geronk zo vlak boven ons hoofd. Vanaf die dag zouden er regelmatig vliegtuigen over ons erf komen.’

Pamfletten zoeken ‘Je wist natuurlijk als kind dat het oorlog was, maar veel werd er niet over gesproken thuis. Mijn ouders probeerden ons zo min mogelijk met hun zorgen te belasten. En dat betekende dat het leven eigenlijk z’n gangetje ging. Zolang het weer het toeliet, gingen we naar school, maar zodra de kou zijn intrede deed en de kachels niet konden branden door kolentekort, bleven we thuis. We hielpen ons mam in het huishouden en ’s middags na de warme maaltijd mochten we spelen. Met mijn vriendjes uit de buurt was ik altijd in het bos of veld achter ons huis te vinden. Hoe afschuwelijk de oorlog ook was, voor mij als kind was het ook een groot avontuur. Elke dag gebeurde er wel iets. Ik weet nog goed dat de

advertentie

Al ruim 45 jaar hĂ¨t adres voor comfort en kwaliteit

Lekker zitten?... ... Welkom bij Teun Arts.

relaxfauteuils op draaivoet Ruim 230 modellen

relaxfauteuils met sta- op hulp Ruim 90 modellen Veelal uit voorraad leverbaar

Lekker zitten?... ... Welkom bij Teun Arts.

Banken en bankstellen Ruim 40 modellen Veelal met relaxfunctie

Onze openingstijden: Di, Wo & Do 10:00 - 17:30, Vrijdag 10:00 - 21:00, Zaterdag 10:00 - 17:00 tel.: 0485 - 45 29 86 www.teunarts.nl Boersestraat 11, 5454NG, Sint Hubert. In St.Hubert op de rotonde richting Wanroij, dan 3e weg links, 1e rechts.

info@teunarts.nl

1944: Theo van Kuijk is de derde van links, hij staat naast zijn vader

Toos Cornuit (rechts) en buurmeisje Heidi

Amerikanen pamfletten uit vliegtuigen gooiden. Wij gingen naar het buitengebied en deden een wedstrijdje wie het meeste strooibiljetten kon vinden. Op een dag werd er een Amerikaans gevechtsvliegtuig naar beneden gehaald. Mijn broers en ik renden erop af, maar we werden door de Duitsers weggestuurd. Op weg naar huis vond ik een envelop in het veld. Met daarin Nederlandse, Duitse en Franse bankbiljetten en landkaarten van elke natie waar de geallieerden overheen vlogen. De envelop heb ik aan mijn broer gegeven en hij heeft ’m altijd bewaard. En ik herinner me ook nog dat er eens boven ons een luchtgevecht gaande was. Samen met mijn broer dook ik een greppel in. Opeens hoorde ik een keiharde knal, pal achter me. Het bleek een enorme granaatscherf te zijn. Wat een geluk heb ik toen gehad! Een paar centimeter verder naar links en ik had het niet kunnen navertellen.’ magazine voor senioren

Schuilkelder ‘Toen de bevrijding – die met zware gevechten gepaard ging – nabij was, had mijn vader een schuilkelder gemaakt: een kuil met daaroverheen boomstammen, stro en een dikke laag zand. Ook hadden mijn ouders sieraden, geld en voedsel in weckflessen onder de grond begraven. Mocht de boerderij afbranden, dan hadden we nog iets. Ik vond het eng in die kleine donkere ruimte. Op een paar vierkante meter zaten we met tien man. Soms uren achtereen. Tijdens het bombardement van Eindhoven – waar wij 10 kilometer vandaan woonden – trilde de grond zo erg dat kluiten zand loslieten van de wand. De zware gevechten duurden een paar dagen, en toen waren we bevrijd. Wat waren we blij dat ons hele gezin de oorlog had overleefd!’ ■

DEEL UW VERHAAL Heeft u zelf ook een verhaal over de oorlog? Brabant Remembers verzamelt de oorlogsverhalen van Brabanders op de website www.brabantremembers.com Hier vindt u onder de knop ʻVerhalenʼ de verhalen van anderen en kunt u ook zelf uw verhaal indienen.

advertentie

Ontdek Drenthe!

van:

169,00

119,00

p.p.

vanaf:

Gastenwaardering:

8,2

Hotel Restaurant Ruyghe Venne**** is omgeven door bos en heidevelden met uitgestrekte wandel- en fietspaden. Het hotel is prachtig gelegen net buiten het gezellige dorp Westerbork. 3-daags Westerbork arrangement:  2x overnachting incl. uitgebreid ontbijtbuffet  2x heerlijk diner*  Gratis regioplattegrond met fietsknooppunten en wandelroutes  Gratis WiFi & parkeren *keuze uit 3-gangen diner in hotel en/of 4-gangen rijsttafel bij Restaurant Lotus Vr & za: toeslag € 10 p.p. | Per 1 okt: v.a. € 109 p.p. | Prijs o.b.v. 2 personen per kamer, excl. citytax à € 2,20 p.p.p.n. en reserveringskosten à € 9,50 per boeking. Geldig t/m 31-10-19.

8 www.goedverblijf.nl/ons0419 ) +31(0)85 489 90 19

VAN TILBURG PAST GREETJE

NISTELRODE 10.000M 2 MODE SCHOENEN SPORT | RAVENSTEIN 2.000M 2 MODE | SCHIJNDEL 1.000M 2 MANNENMODE | GRATIS VERMAAKSERVICE | PERSONAL SHOPPING V E R M A A K J E I N D E G RO OT S T E M O D E W I N K E L VA N N E D E R L A N D O F O P VA N T I L B U RG O N L I N E . N L

onsje geluk

tekst en beeld Ivo Hutten

Tineke Holm (70) uit Haaren:

‘In ieder mens zie ik iets liefs’ Snelportretten op kunstmarkten, in verpleeghuizen of thuis in haar atelier: Tineke Smals-Holm heeft al honderden mensen kleurrijk vereeuwigd op doek. Slechts een halfuurtje heeft ze nodig, al voelt een ontmoeting met haar aan als een veel langer durend feestje. ‘Ik hou van mensen, dat is de kern van mijn werk. Het komt door de openhartige sfeer waarin ik ben opgevoed. Bij ons thuis kon iedereen zichzelf zijn en was er altijd volop aandacht voor elkaar. Dat heeft denk ik weerslag op mijn manier van werken. Mensen gaan graag voor mij zitten en vertellen in korte tijd soms een heel levensverhaal. Ze voelen zich op hun gemak. Ik vind het nog steeds bijzonder hoe dat contact in korte tijd ontstaat. Op kunstmarkten begin ik altijd eerst mijn man te schilderen. Mensen willen je bezig zien en worden dan enthousiast. Soms doe ik er acht op een dag, vaak ook maar één of twee. Ik schilder de binnenkant buiten. In ieder mens zie ik iets liefs en dat komt eruit als ik aan de slag ga.’ ■

advertentie

Otolift, dé meest gekochte traplift van Nederland

ra il e l e k n e e t D u n s we re l d! ter � � � � �

Uw trapleuning blijft zitten Brede kant van de trap blijft vrij Niet goed = geld terug Huren, nieuw en tweedehands Slechts 48 uur levertijd

Ge l dig t /0m1 9 31 m e i 2

€750,-

Korting!

Stuur mij een gratis brochure

voor een gratis thuisadvies of om onze gratis brochure te bestellen.

Naam Adres Telefoon

ONS2019

Postcode/plaats

Bel gratis 0800 444 777 5

Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Otolift Trapliften, Antwoordnummer 17014, 2810 VK Bergambacht

www.otolift.nl

Traplift sneller leverbaar én goedkoper Mensen die steeds meer moeite hebben met traplopen, stellen de aankoop van een traplift vaak uit tot het écht niet meer anders kan. Veel trapliften moeten dan ook met spoed worden geplaatst. Omdat een traplift doorgaans geheel op maat wordt gemaakt, is er meestal sprake van een levertijd van enkele weken. Elke dag zonder traplift is er dan één te veel.

Binnen 48 uur geleverd

Geen compromis

De zekerheden van Otolift

De vraag naar een steeds kortere levertijd heeft Otolift ertoe gezet om een nieuwe traplift te ontwikkelen, die nóg beter op de huidige marktsituatie is afgestemd. Door de modulaire opbouw is er geen maatwerk in de fabriek benodigd, de monteurs maken de rail voortaan op locatie op maat. De levertijd wordt hierdoor verkort van enkele weken tot slechts 48 uur. De nieuwe Otolift is ook goedkoper, omdat duur maatwerk wordt overgeslagen. Wel zo prettig in een tijdperk waarin steeds minder WMO-vergoedingen worden toegekend en steeds meer mensen de traplift met eigen middelen moeten bekostigen.

Ondanks die modulaire opbouw is de Otolift Modul-Air allesbehalve een compromis. De traplift heeft namelijk de dunste enkele rail ter wereld. Deze slanke rail neemt zeer weinig ruimte in beslag en valt nauwelijks op in het interieur. Hij kan gemakkelijk langs de binnenbocht worden geplaatst, de brede kant van de trap blijft beloopbaar en de trapleuning kan gewoon blijven zitten. De overige gebruikers van de trap hebben dan geen last van de aanwezigheid van de rail van de traplift. Brede-, smalle- of wenteltrappen, de Otolift Modul-Air voegt zich met gemak naar de meest veeleisende trappen en volgt onopvallend alle bochten.

De gebruikszekerheid is van essentieel belang. Otolift biedt daarom een levenslange garantie. Uniek is ook de ‘niet goed, geld terug’ garantie. Koninklijke Otolift B.V. maakt al sinds 1968 trapliften en is marktleider in Nederland. Er zijn al ruim 200.000 Otolift trapliften geleverd. Met de Modul-Air zet Otolift weer een nieuwe maatstaf in de branche.

Meer weten?

Bel kosteloos 0800 - 444 777 5 voor een gratis thuisadvies of om onze gratis brochure te bestellen. Voor meer informatie kunt u terecht op www.otolift.nl

advertentie

ĺ&#x201D;&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ç&#x2DC;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ç&#x2C6;&#x20AC;ć&#x2C6;&#x20AC;ć°&#x20AC;ć¤&#x20AC;ć¨&#x20AC;ć&#x2DC;&#x20AC;ç?&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ć¤&#x20AC;ć¸&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ć¸&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ć°&#x20AC;ç&#x201D;&#x20AC;ç &#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ć&#x2C6;&#x20AC;ç&#x201D;&#x20AC;ć¸&#x20AC;ć&#x153;&#x20AC;ć&#x201E;&#x20AC;ć°&#x20AC;ćź&#x20AC;ç&#x153;&#x20AC;â´&#x20AC;ć&#x152;&#x20AC;ć &#x20AC;ć&#x201E;&#x20AC;ć°&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ç?&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ćź&#x20AC;ç&#x20AC;&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ć&#x2C6;&#x20AC;ć&#x201E;&#x20AC;ç&#x152;&#x20AC;ć¤&#x20AC;ç&#x152;&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ç&#x2DC;&#x20AC;ć&#x201E;&#x20AC;ć¸&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ç&#x2DC;&#x20AC;ćź&#x20AC;ć°&#x20AC;ç&#x20AC;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ć¸&#x20AC;ç&#x152;&#x20AC;ć¤&#x20AC;ćź&#x20AC;ć¸&#x20AC;â&#x201E;&#x20AC; ä´&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ç?&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ć?&#x20AC;ć¤&#x20AC;ç&#x2DC;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ç&#x2C6;&#x20AC;ç&#x152;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ç&#x201D;&#x20AC;ć¤&#x20AC;ç?&#x20AC;ç&#x152;&#x20AC;ç?&#x20AC;ć&#x201E;&#x20AC;ç&#x20AC;&#x20AC;ć¨&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ç&#x152;&#x20AC;â°&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ć &#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ç&#x2C6;&#x20AC;ć°&#x20AC;ć¤&#x20AC;ć¨&#x20AC;ćŹ&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ć´&#x20AC;ć&#x201E;&#x20AC;ć&#x201E;&#x20AC;ç?&#x20AC;ć°&#x20AC;ć¤&#x20AC;ć¨&#x20AC;ć?&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ć¸&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ć¸&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ć&#x153;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ç¨&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ć°&#x20AC;ć°&#x20AC;ć¤&#x20AC;ć&#x153;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ć&#x201E;&#x20AC;ć&#x152;&#x20AC;ç?&#x20AC;ć¤&#x20AC;ç&#x2DC;&#x20AC;ć¤&#x20AC;ç?&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ć¤&#x20AC;ç?&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ć¸&#x20AC; ç¨&#x20AC;ćź&#x20AC;ç&#x2C6;&#x20AC;ć&#x153;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ć¸&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ç&#x153;&#x20AC;ć¤&#x20AC;ć¨&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ç&#x2DC;&#x20AC;ćź&#x20AC;ćź&#x20AC;ç&#x2C6;&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ćź&#x20AC;ć¸&#x20AC;ç&#x2DC;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ç&#x2C6;&#x20AC;ć&#x153;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ç?&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ć°&#x20AC;ć¤&#x20AC;ć¨&#x20AC;ćŹ&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ç&#x153;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ćŹ&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ć¸&#x20AC;â&#x201E;&#x20AC;

ć&#x201D;&#x20AC;ć¸&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;î&#x201E;&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ă?&#x20AC;ă¤&#x20AC;ă&#x201D;&#x20AC;â°&#x20AC;â´&#x20AC; ć&#x201E;&#x20AC;ć¨&#x20AC;ć&#x201E;&#x20AC;ć&#x201E;&#x20AC;ç&#x2C6;&#x20AC;ç&#x152;&#x20AC;ç&#x153;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ćŹ&#x20AC; ĺ&#x2DC;&#x20AC;ç&#x2C6;&#x20AC;ćź&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ć&#x153;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ä¸&#x20AC; â´&#x20AC;ă&#x20AC;&#x20AC;ă¤&#x20AC; ă&#x152;&#x20AC;ă&#x20AC;&#x20AC;â´&#x20AC;ă&#x20AC;&#x20AC;ă &#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;âź&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ă&#x20AC;&#x20AC;ă&#x2DC;&#x20AC; â&#x20AC;&#x20AC;

! " # !

ă&#x152;&#x20AC;â´&#x20AC;ă&#x20AC;&#x20AC;ă¤&#x20AC; â&#x20AC;&#x20AC;ă&#x20AC;&#x20AC;ă&#x2DC;&#x20AC;â´&#x20AC;ă&#x20AC;&#x20AC;ă¤&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;âź&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ă&#x201E;&#x20AC;

ä¸&#x20AC;ć&#x201E;&#x20AC;ć¨&#x20AC;ć&#x201E;&#x20AC;ć&#x201E;&#x20AC;ç&#x2C6;&#x20AC;ç&#x152;&#x20AC;ç&#x153;&#x20AC; ć&#x201D;&#x20AC;ćŹ&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ć¸&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;î&#x201E;&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ă?&#x20AC;ă&#x2DC;&#x20AC; ă&#x201D;&#x20AC;â°&#x20AC;â´&#x20AC;

ă&#x201E;&#x20AC;ă&#x152;&#x20AC;â´&#x20AC;ă&#x20AC;&#x20AC;ă¤&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;âź&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ă&#x2C6;&#x20AC;ă&#x20AC;&#x20AC; â´&#x20AC;ă&#x20AC;&#x20AC;ă¤&#x20AC; ă&#x2C6;&#x20AC;ă&#x20AC;&#x20AC;â´&#x20AC;ă&#x20AC;&#x20AC;ă¤&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;âź&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ă&#x2C6;&#x20AC;ă&#x153;&#x20AC; â´&#x20AC;ă&#x20AC;&#x20AC;ă¤&#x20AC;

ä&#x153;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ć¸&#x20AC;ćź&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ć´&#x20AC;ć?&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ç&#x20AC;&#x20AC;ç&#x2C6;&#x20AC;ć¤&#x20AC;ć¨&#x20AC;ç¨&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ć¸&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ç¨&#x20AC;ć¤&#x20AC;ć¨&#x20AC;ć¸&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ç&#x20AC;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ç&#x2C6;&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ç&#x20AC;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ç&#x2C6;&#x20AC;ç&#x152;&#x20AC;ćź&#x20AC;ćź&#x20AC;ć¸&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ç&#x20AC;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ç&#x2C6;&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ç&#x153;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ćŹ&#x20AC;â¸&#x20AC; ä&#x201E;&#x20AC;ć°&#x20AC;ç&#x152;&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ç&#x201D;&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ç&#x2DC;&#x20AC;ćź&#x20AC;ćź&#x20AC;ç&#x2C6;&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ă&#x201E;&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ç&#x20AC;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ç&#x2C6;&#x20AC;ç&#x152;&#x20AC;ćź&#x20AC;ćź&#x20AC;ć¸&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ç&#x2C6;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ç&#x152;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ç&#x2C6;&#x20AC;ç&#x2DC;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ç&#x2C6;&#x20AC;ç?&#x20AC;â°&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ç¨&#x20AC;ć&#x201E;&#x20AC;ć°&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ç&#x2C6;&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ć¸&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ç?&#x20AC;ćź&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ç&#x152;&#x20AC;ć°&#x20AC;ć&#x201E;&#x20AC;ć&#x153;&#x20AC; ç&#x2DC;&#x20AC;ć&#x201E;&#x20AC;ć¸&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ă&#x201D;&#x20AC;ă&#x20AC;&#x20AC;â°&#x20AC;â´&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ć&#x2C6;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ç&#x2C6;&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ćŹ&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ć¸&#x20AC;ć?&#x20AC;â&#x20AC;&#x20AC;ç&#x153;&#x20AC;ćź&#x20AC;ç&#x2C6;&#x20AC;ć?&#x20AC;ć&#x201D;&#x20AC;ć¸&#x20AC;â¸&#x20AC;

$ " " ! " % " !

Rondvaart Wiljo - Heusden Vesting 0416-380278 - info@rondvaartwiljo.nl - www.rondvaartwiljo.nl

Meerheide 100 S 5521 DX Eersel 0497-518805 www.scoot2be.nl info@scoot2be.nl

Gun U zelf comfort en gemak Stop nu met vegen. Ga voor hygiĂŤne en wellness! Kies een verwarmde toiletzitting met onderdouche: â&#x20AC;˘ Prijs: â&#x201A;Ź 745,- incl. btw en 3 jaar garantie. â&#x20AC;˘ Spatoilet past op vrijwel iedere wc-pot â&#x20AC;˘ Installatie door ons zonder hakken en breken: â&#x201A;Ź 150,- alles inclusief.

Driewielfietsen

Scootmobielen

Als je wacht tot je â&#x20AC;&#x153;er aan toe bentâ&#x20AC;?, dan ben je te laat. Doe het NU en profiteer meteen van pure wellness.

Rollators

Trippelstoelen

Rolstoelen

Voor KBO leden 10% korting op rolstoelen, trippelstoelen en rollators, 2 jaar gratis onderhoud op fietsen en scootmobielen.

Klant

beoordeling

9,1

Eenvoudige installatie â&#x20AC;&#x201C; gebruiksvriendelijk â&#x20AC;&#x201C; met geurvreter â&#x20AC;&#x201C; verwarmde zitting â&#x20AC;&#x201C; afstandsbediening gratis proberen â&#x20AC;&#x201C; betalen achteraf *Wij leveren ook wc-liften, verhogers, handgrepen, e.d. *Informeer of uw gemeente de aanschaf via de WMO vergoedt.

Waar wacht u nog op?

072 5629 269 / 020 6141 232 â&#x20AC;˘ info@spatoilet.com

SUPERVOORDELIG GENIETEN VAN DE RUST, RUIMTE EN GEZELLIGHEID VAN TWENTE? Geen 249,maar nú vanaf

199,- p.p.

incl. ﬁetsen en géén boekingskosten

BOEK DAN EEN 4-DAAGS ARRANGEMENT INCLUSIEF ALLE DINERS EN VELE EXTRA’S IN HET BEKENDE HOTEL ’T KRUISSELT!

Speciale ONS-lezersaanbieding De vogels zingen het hoogste lied, de bomen staan in knop, de koeien grazen vredig in de wei. In Twente lijkt de tijd wel langzamer te gaan, we hebben tijd zát in Twente... Trakteer uzelf op dit aantrekkelijk geprijsde arrangement en kom genieten van een heerlijk ontspannen verblijf, geheel naar uw wensen. Midden in de prachtige Twentse natuur vindt u het gerenommeerde familiehotel ’t Kruisselt! Direct vanuit het hotel de natuur in! Vanuit het hotel starten Twentes allermooiste wandel- en fietsroutes. Bezoek het historische kasteel van Bad Bentheim (D), wandel door het betoverende Springendal en bewonder de mooiste kunst in Ootmarsum. Diverse routebeschrijvingen kunt u gratis verkrijgen bij de receptie en starten vanaf het hotel. Neem uw eigen ﬁetsen mee (gratis overdekte stalling) of maak gratis gebruik van onze hotelﬁetsen die het gehele verblijf voor u klaarstaan. Een e-bike huurt u voor € 19,50 per dag. Zoveel te doen, zoveel te ontdekken in het prachtige Twente.

Een uitstekende prijs-kwaliteit! Geniet van een heerlijk ontspannen verblijf, geheel naar uw wensen. Onze gasten beoordelen ons hotel met een 9,0 en onze service met een 9,3! Niet voor niets komen vele gasten regelmatig opnieuw genieten van onze Twentse gastvrijheid. ’s Ochtends een kakelvers ontbijt en elke avond een uitstekend driegangendiner, bereid door ambachtelijk geschoolde koks, geserveerd in de sfeervolle Eetkamer. Lees een boek in de huiskamer, geniet van een drankje in de bar en laat u door onze medewerkers informeren over de leukste uitjes in Twente. Ontspan in het overdekte zwembad met infraroodsauna of maak gratis gebruik van de jeu-de-boulesbaan. Golfers, ook beginnende, kunnen hun hart ophalen op onze korte, maar uitdagende, 9 holes par-3 baan met oﬃciële EGA D-status, gelegen om het hotel! Kortom: boek nu en ontdek Hotel ’t Kruisselt!

4-daags arrangement van 249,00 nú v.a. 199 ,- p.p.

• • • •

Ontvangst met welkomstdrankje 3 nachten logeren in fraaie kamer Elke ochtend een kakelvers ontbijt Dagelijks een uitstekend driegangendiner • Gratis gebruik hotelﬁetsen, overdekt zwembad en jeu-de-boulesbaan • Fiets- en wandelroutes • Gratis parkeren en overal gratis wiﬁ - Exclusief verblijfsbijdrage à 1,85 p.p.p.n. - Verlengingsnacht va. 55,- p.p. incl. alles!

Bel 0541-551567 of kijk op www.kruisselt.nl Lentespecials van 1 mei tot 1 juli: Aankomst op zon- t/m donderdag v.a. 199,- p.p. Aankomst op vrijdag of zaterdag v.a. 209,- p.p. Zomerspecials van 1 juli tot 2 september: Aankomst op vrijdag of zaterdag v.a. 199,- p.p. Aankomst op zon- t/m donderdag v.a. 219,- p.p. De prijs is o.b.v. twee personen per kamer

advertentie

Hoger onderwijs vanaf 50 jaar Wilt u zich blijven ontwikkelen, blijven leren? Van kunstgeschiedenis tot filosofie en van natuurwetenschappen tot psychologie.

Volg ons ook op social media!

Kijk voor ons cursusaanbod op www.hovobrabant.nl

• Mogelijkheid tot begraven van lichaam of urn, midden in de natuur • Prachtige ruimte voor afscheidsdienst en condoleance • Slechts één uitvaart per dag: alle tijd voor een persoonlijk afscheid • Afscheidslocatie ook te huur indien crematie in crematorium • Uitgebreide cateringmogelijkheden

Open dag

26 Mei 2019

074-7 190 X 120 MM

Unieke afscheidslocatie, midden in de natuur

Goorstraat 5a, 5131 RG Alphen (NB) • 013 820 03 83 • www.natuurbegraafplaatsdehoevens.nl HOEV074-7 ADV OPEN DAG 26 MEI - 190X120 MM.indd 1

08-04-19 15:04

onder ons

Jazz in Duketown: dansmiddag voor senioren Elk jaar wordt tijdens het pinksterweekend het vierdaagse festival Jazz in Duketown gehouden in de hoofdstad van onze provincie: ’s-Hertogenbosch. Dit jaar organiseert de stichting Jazz in Duketown samen met KBO-Brabant voor het eerst een speciale Jazz-dansmiddag voor senioren.

aterdag 8 juni bent u van harte welkom in Pand 18 in de Sint Jozefstraat, hartje stad. Wellicht kent u het historische pand niet alleen van de buitenkant; ooit was er namelijk de lagere school St. Aloysius gehuisvest en later de ivo-mavo. U kunt dansen op de livemuziek van Trio Old Spice, bestaande uit Peter van Beijnum op fluit en cajon, Toon Segers op de contrabas en Huub Lammers op gitaar. Ook Lindy Hop Vereniging JazzOut is van de partij. Lindy Hop is een energieke, vrolijke en sociale Swing dans uit de jaren dertig en veertig. Mocht u de Jazz-danspasjes niet (meer) beheersen, met de dansleraren van JazzOut heeft u ze zo (weer) te pakken. De dansmiddag voor senioren

magazine voor senioren

is – na aanmelding – gratis toegankelijk. Op vertoon van uw KBO-Brabant lidmaatschapspas ontvangt u bovendien twee consumptiebonnen. Maar wacht niet te lang met aanmelden, want er kunnen maximaal 150 mensen deelnemen. Datum: 8 juni 2019. Tijd: Van 14.00 tot 16.30 uur. Adres: Pand 18, Sint Josephstraat 18, 5211 NJ ’s-Hertogenbosch. Aanmelden: via www.kbo-brabant.nl Op de homepage vindt u onderaan het kopje ‘Aanmelden bijeenkomsten’ met daaronder de optie ‘Jazz in Duketown’. Als u daarop klikt, komt u op de pagina waar u het aanmeldformulier kunt invullen. Alleen als digitaal aanmelden niet lukt, mag u ons ook bellen op (073) 644 40 66. ■

OPENBAAR VERVOER VANAF CENTRAAL STATION: Reguliere Arriva-buslijn 2, 3 of 4 naar halte Zuid Willemsvaart, en dan nog drie minuten (260 meter) lopen. Er rijdt ook een (kleinere) gratis binnenstadbus naar halte Sint Josephstraat en dan is het nog maar 50 meter lopen. PARKEREN: P+R Transferium Pettelaarpark, Pettelaarpark 59, 5216 PP ʼs-Hertogenbosch P+R Transferium De Vliert, Stadionlaan 9, 5213 JH ʼs-Hertogenbosch P+R Transferium Deutersestraat, Deutersestraat 4, 5223 GV ʼs-Hertogenbosch Vanuit de transferia rijdt er elke 20 minuten een bus naar de halte Sint Josephstraat, bij grote drukte elke 10 minuten en van daaruit is het dan nog 50 meter lopen. Voor slechts € 4,- parkeert u de hele dag op het Transferium en kunt u gratis met maximaal vier personen per bus naar de stad en terug. FIETS: De dichtstbijzijnde bewaakte (gratis) ﬁetsenstalling bevindt zich in de Kerkstraat.

advertentie

Wij vechten voor behoud van uw pensioen! Wij gaan echt iets doen aan de enorme geldverspilling in Europa. Stop het verhuiscircus van Brussel naar Straatsburg!

Stem verstandig op 23 mei. Stem

Toine Manders

LIJST

Onze man in Brussel

Toine Manders adv 190x120.indd 1

16-04-19 19:09

Doe je mee? Europese verkiezingen 23 mei 2019 Helpt u mee om Brabant invloed te laten houden in Brussel? Onze Brabantse Europarlementariër Lambert van Nistelrooij stopt na 15 jaar in het Europees Parlement. Tom Berendsen, nr 3 van het CDA, is de nieuwe Brabantse kandidaat waar Lambert het stokje graag aan over wil geven. Wij willen pensioenen beschermen, samenwerken met ouderenorganisaties en slimme ideeën zodat mensen langer thuis kunnen blijven wonen. Laten we zorgen dat we als Brabant invloed blijven houden in Brussel. Stem Brabants, stem Berendsen!

Tom

Lambert

Berendsen 3

van Nistelrooij

Doe mee en win een geheel verzorgd* uitje voor 2 personen naar het Europees Parlement in Brussel. Stuur uw oplossing uit de groene vakjes voor 22 mei 2019 naar tom@tomberendsen.eu

1. “Hoofdstad van Europa” 2. Buurland en grootste land (qua inwonertal) van EU 3. Voorganger EU (tot 1993) 4. Plaats waar Hof van Justitie van de Europese Unie zetelt en U goedkoop tankt 5. Voorzitter Europese Commissie, Jean-Claude …… 6. “De Parel van het Zuiden” (plaatsnaam) 7. 1 x per maand verhuist het Europees Parlement naar deze Franse stad 8. Stem Brabants, Stem …….. 9. Spaanse hoofdstad waar de Champions Leaguefinale plaatsvindt in 2019 10. Ongeluksgetal

*Inclusief vervoer per trein, rondleiding, lunch en gesprek met Europarlementariër

ledenvoordeel SMARTPHONE MET BASISSTATION

Gratis

2-in-1 smartphone

thuisbezorgd

Bent u op zoek naar de meest geschikte Leden van KBO-Brabant telefoon voor uzelf of uw ouders? De betalen € 99,Swissvoice C50s is een eenvoudig te i.p.v. € 139,-. gebruiken smartphone in combinatie met een basisstation met luidspreker en volumeregeling. Hiermee is het mogelijk om handsfree Schrijf u nu in voor de te bellen. De Swissvoice nieuwsbrief van Ons is voorzien van sterke, Ledenvoordeel via heldere, extra luide www.onsledenvoordeel.nl beltonen. Het toestel /nieuwsbrief heeft een eenvoudig te bedienen menu dat speciaal is ingedeeld voor makkelijke toegang tot de drie belangrijkste one-touch functies: oproepen, berichten en foto’s. Daarnaast toont het hoofdmenu drie Gratis fotosnelkiesnummers. Dit zijn drie thuisbezorgd Leden van foto’s van belangrijke contacten. KBO-Brabant Zodra u op een van de foto’s drukt, belt betalen € 239,u die persoon. Ook bij de andere functies en krijgen op uw telefoon komt u snel en makkelijk. gratis een Met één klik op de ‘Meer’-knop heeft u beschermhoes direct toegang tot functies als de camera, t.w.v. € 29,95. WhatsApp, internet en uw favoriete apps. Aan de achterzijde van de telefoon bevindt zich een SOS-noodknop. De specificaties: Android 7.0, Bluetooth, Wifi en 4G SD-kaartuitbreiding (tot 32GB) 1GB RAM-geheugen – 8GB snelgeheugen Tot 8 uur actief gebruik Tot 210 uur stand-by tijd Zaklamp (led-flash) Audio-boostknop (+ 35dB) Extra luide beltonen (+ 90dB) SOS-noodknop naar 5 nummers Gehoorapparaat-compatibel 3 fotosnelkiesnummers 8 MegaPixel camera 2 jaar fabrieksgarantie

• • • • • • • • • • • • •

magazine voor senioren

MEER INFORMATIE & BESTELLEN? www.onsledenvoordeel.nl

of telefonisch via (085) 486 33 63

In de webshop van Ons ledenvoordeel vindt u nog veel meer aantrekkelijke ledenvoordelen van KBO-Brabant. Bezoek onze shop en proﬁteer van uw voordeel!

RADIO MET DAB+, FM EN BLUETOOTH

Charmant, compact en met een verbluffend geluid! De SANGEAN Genuine Mini DAB (DDR-7) is een veelzijdige en bijzonder charmante radio. Hij heeft een stijlvol klassiek uiterlijk, maar is van binnen hypermodern! Deze DAB+/FM-ontvanger heeft een akoestisch afgestelde houten kast en een hoge kwaliteit luidspreker. Luister naar uw favoriete radiostations in hoge digitale kwaliteit met DAB+ via de ether. DAB+ zorgt voor optimaal luistergemak, zonder ruis. SANGEAN is al 45 jaar wereldleider op het gebied van ontwikkeling, productie en verkoop van radio’s. De radio is voorzien van alle moderne functies. U kunt via een AUXingang naar uw eigen muziek luisteren en elk compatibel apparaat draadloos aansluiten via bluetooth. De DDR-7 krijgt zijn voeding via een micro-USB-ingang of via de oplaadbare lithiumbatterij. Met een volledig opgeladen batterij is de gebruiksduur ongeveer 25 uur. Dankzij de achtergrondverlichting is het OLED-display makkelijk te lezen. De radio is verkrijgbaar in drie kleuren en heeft een klein formaat van 116 x 73,5 x 65 mm. Dat maakt hem heel makkelijk om mee te nemen op vakantie!

ledenvoordeel Reisinformatie

RIVIERCRUISE NEDERLAND

Vertrek vrijdag 5 juli 2019 Inbegrepen

Door het land van Maas & Waal In Nederland leven we tussen het water. Bovendien is ons land rijk aan historie en prachtige natuur. En dat ervaart u op deze nieuwe unieke cruise. De riviercruise wordt uitgevoerd met het MPS Lady Anne. Op dit klassieke en zeer gemoedelijke schip ontbreekt het u aan niets en het staat garant voor veel gezelligheid en lekker eten. Deze gezellige cruise brengt u over de Maas & Waal met de MPS Lady Anne. Varend over de Maas en Waal kunt u elke dag genieten van het mooie landschap langs deze rivieren. Mooie routes en excursies worden afgewisseld met live muziek aan boord. U geniet van de gastvrijheid van kapitein Wido en zijn bemanning en de uitstekende verzorging aan boord. Ga met Oad mee op deze bijzondere riviercruise!

Hoogtepunten • Uitstekende verzorging aan boord • Onder leiding van Nederlandssprekende cruiseleiding • Bijzondere vaarroute over Maas & Waal • Bezoek aan kasteeltuinen Arcen • Vestingsteden Heusen & Willemstad • Land van Cuijk met musea, historische gebouwen en prachtige molens

8-daagse riviercruise vanaf € 519,per persoon

• vervoer per bus vanaf uw opstapplaats naar het schip v.v. • verblijf in een 2-persoonshut met douche en toilet • welkomstdrankje • VOLPENSION (ontbijt, lunch en diner) vanaf diner eerste dag t/m ontbijt laatste dag • elke avond een kleine snack • kapiteinsdiner laatste avond aan boord

Niet inbegrepen • excursiepakket € 139,- p.p. bij boeking opgeven • evt. entreegelden • fooien • reis- en/of annuleringsverzekering • reserveringskosten

Boek nu met € 50,ledenvoordeel Boek via oad.nl/ons of bel naar (0547) 20 17 64 en ontvang € 50,-* ledenvoordeel o.v.v. actiecode ons50oad * korting is per boeking en geldig t/m 2 juni 2019

ons

ledenvoordeel

Energievoordeel Eerlijk, blijvend goedkoop ĂŠn groen

KBO doet het anders!

U herkent het ongetwijfeld. De talloze energieleveranciers die u met tijdelijke kortingen, welkomstcadeaus of andere lokkertjes verleiden om klant te blijven of over te stappen. Samen met onze vaste partner Energiebesteding hebben we een paar jaar geleden de regie in eigen hand genomen en houden we het voor onze leden blijvend voordelig ĂŠn met succes. Al duizenden leden hebben geen omkijken meer naar hun energiezaken en profiteren van Ons Energievoordeel.

ja,

ik wil weten wat ik kan besparen... Bel KBO-klantenservice (085) 486 33 63. Of ga naar www.onsledenvoordeel.nl/energie

Energievoordeel voor KBO-leden 1: Blijvend voordelige tarieven. 2: U kunt de tarieven voor 1 of 3 jaar vastzetten. 3: We leveren uitsluitend 100% groene stroom van Nederlandse bronnen. 4: Onze klantenservice neemt graag de tijd voor een persoonlijk en eerlijk advies. 5: Uw overstap regelen wij, daarna hoeft u nooit meer over te stappen!

O DHR. O MEVR. NAAM STRAAT POSTCODE / PLAATS TELEFOON

E-MAILADRES

Stuur deze bon met een kopie van uw energie jaarnota in een gesloten en gefrankeerde envelop naar: Ons Energievoordeel, Postbus 1469, 4700 BL Roosendaal. Of stuur bovenstaande gegevens per e-mail naar: klantenservice@onsledenvoordeel.nl

magazine voor senioren

ledenvoordeel Tot wel

25%

korting o p deze dag!

KOM OOK NAAR DE EROPUIT DAG! Op 10, 11 of 31 mei 2019

Ontdek de mogelijkheden om er weer lekker en veilig op uit te gaan. Het is weer tijd om buiten volop te gaan genieten van de zon! Maar wat doet u als u, om wat voor reden dan ook, geen lange afstanden meer kunt aﬂeggen? Misschien gaat het lopen of ﬁetsen wat lastiger, ondervindt u balansproblemen of durft u niet meer auto te rijden.

Tussen 10.00 en 16.00 uur bent u van harte welkom om langs te komen met vrienden, familie of buren. Medipoint zorgt dat er een hapje en een drankje klaarstaat. Gedurende de dag is er deskundig en persoonlijk advies te verkrijgen over de verschillende producten, zijn deze uit te testen en kunt u er een proefrit op maken. Bovendien proﬁteert u van hoge kortingen op diverse producten.

Vrijdag 10 mei (10.00 - 16.00 uur) Medipoint | Careyn winkel Ohmweg 2A,

Spijkenisse

Zaterdag 11 mei (10.00 - 16.00 uur)

Kom dan naar de Eropuit dag voor een scootmobiel, een rollator of een ander hulpmiddel waarmee u een groot stuk aan onafhankelijkheid terugwint.

Medipoint |

Kijk voor meer informatie op www.medipoint.nl/eropuit of neem contact op via 088 - 10 20 100 met onze klantenservice.

U bent van harte uitgenodigd!

Careyn winkel Slingerweg 87,

Breda

Vrijdag 31 mei (10.00 - 16.00 uur) Medipoint |

De genoemde acties zijn ledenaanbiedingen en zijn niet geldig in combinatie met andere acties, kortingen of waardebonnen.

Zuidzorg winkel Lage Witsiebaan 2A,

Tilburg

ons

puzzel

puzzel puzzelpro.nl

In elke editie van Ons maakt u kans op een leuke prijs. Los de Zweedse puzzel op, stuur uw oplossing naar de redactie en win kaarten voor Kunstbeurs van Noord-Brabant.

Stuur de oplossing van de puzzel, uw naam, adres en telefoonnummer vóór 2 juni 2019 naar: Redactie Ons, Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch. Of mail naar:

puzzelpagina@ kbo-brabant.nl Vermeld als onderwerp ‘puzzel Ons 5’.

Winnaars van Ons 3: Spel Per Seconde Wijzer: C. van Veen. Boek Gooi me niet weg: T. van de Heijden, E. Jacobs, N. van de Meij, A. van Santen, L. Wijnen. Hartelijk gefeliciteerd! De oplossing van de puzzel was: zomertijd. magazine voor senioren

Puzzel mee en win: 10 x 2 entreekaarten voor Kunstbeurs van Noord-Brabant Op zaterdag 22 en zondag 23 juni vindt in Lithoijen voor de vijfde keer Kunstbeurs van Noord-Brabant plaats. Laat u verrassen door het enorme aanbod aan kunst, het uitgebreide beeldenpark en de vele activiteiten die op de locatie plaatsvinden. Bijzonder onderdeel van het evenement zijn dertig hartvormige designbanken die zijn beschilderd door

bekende namen uit de kunstwereld. Deze banken maken onderdeel uit van het Hartparade-project van Stichting Energy4All. Locatie: Batterijstraat 23A, Lithoijen. Data: zaterdag 22 en zondag 23 juni van 11.00 tot 18.00 uur. Entree: € 10,(€ 5,- voor 65-plussers). Meer informatie: www.kunstbeursvannoordbrabant.nl

Voor fantastische reizen!

v.a. slechts

5-daagse

v.a. slechts

259,-

199,-

269,-

259,5 dagen

5 dagen

5-daagse

Stedenreis Berlijn

Neuf-Brisach in de verrassende Elzas

Stedenreis Parijs

Moezel, Trier en Koblenz

Vertrekdata: 13, 27 mei / 10, 24 juni / 8, 22 juli / 5, 19 aug / 2, 16, 30 sept.

Vertrekdata: 3, 24 juni / 29 juli / 26 aug / 9 sept / 14 okt.

Vertrekdata: 15 juli / 5, 26 aug / 16 sept.

Vertrekdata: 13 mei / 3, 24 juni / 15 juli / 12, 26 aug / 16 sept / 7 okt.

v.a. slechts

279,-

239,-

v.a. slechts

399,-

499,-

5 dagen

5/8 dagen

8 dagen

Dresden en omgeving

Bohemen en Praag

VenetiĂŤ en omgeving

Devon en Cornwall

Vertrekdata: 27 mei / 17 juni / 8, 29 juli / 19 aug / 9, 30 sept / 7 okt.

Vertrekdata: 13, 20 mei / 3, 17, 22 juni / 1, 6, 15, 20, 29 juli / 3, 12, 17, 26 aug etc.

Vertrekdata: 18 mei / 1, 15, 22 juni / 14, 21, 28 sept.

Vertrekdata: 13 mei / 3, 24 juni / 15 juli / 5, 26 aug / 16 sept / 14 okt.

v.a. slechts

399,10 dagen

v.a. slechts

469,10 dagen

v.a. slechts

499,-

549,-

10 dagen

Barcelona en omgeving

Bijzonder MoraviĂŤ, Blansko

Dolomieten en meren

Rome en Florence

Vertrekdata: 20 mei / 3, 17 juni / 1, 15 juli / 12, 26 aug / 9, 23 sept / 7 okt.

Vertrekdata: 18 mei / 1, 8, 22, 29 juni / 6, 20, 27 juli / 3, 10, 24, 31 aug / 7 sept etc.

Vertrekdata: 20, 27 mei / 3, 10, 17 24 juni / 1, 15, 29 juli / 19, 26 aug etc.

Vertrekdata: 20 mei / 3, 17 juni / 1, 15 juli / 26 aug / 9, 23 sept / 7, 21 okt.

Bij Bolderman aanbetalen niet verplicht! Drukfouten en prijswijzigingen voorbehouden.

Brochure en boekingen:

(0318) 58 09 58 www.bolderman.nl

Prijs p.p. o.b.v. 2 pers. kamer excl. Calamiteitenfonds & reserveringskosten

Ontvang nu als lezer van dit magazine tot 49% korting!

Topmerken tegen bodemprijzen

Trekkingsandalen: met profielzool! Jeansblauw

Voor dames en heren

Met schuimlaag aan de binnenzijde voor meer comfort

www.nordcap-sport.com/nl

Optimaal verstelbaar door klittenbandsluiting

Antraciet

i.p.v.* 59,95 s 39,99 on Pers alshop-prij

J U B IL E U M P R IJ

€

29.

U spaart € 29,96 op de adviesprijs

Bestelmaat 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46

• Zachte en dempende binnenzool • Met contrasterende siernaden en modieuze details • Bovenmateriaal: 100% polyurethaan • Binnenzool: 100% leder • Loopzool en voering: synthetisch

Eenvoudiger bestellen!

bestelling@personalshop.com

& 0800 / 020 33 77

25% korting op ALLES krijgt u op

www.personalshop.com H30068

ZO SPAART U 25%: 1. Log in met de code 2. Kies uw gewenste artikel 3. Voeg de code toe aan uw winkelmandje en krijg 25% korting op alles!

Zand

25%

2 jaar garantie zonder “maar” Hoogste kwaliteitsgarantie Snelle levering Laagste prijsgarantie 30 dagen niet goed, geld terug-garantie**

jubileumkorting op alle artikelen!

Versturen aan: Personalshop Postbus 16 7030 AA Wehl

* i.p.v.-prijzen hebben betrekking op de vrijblijvende adviesprijzen van de fabrikant. Zolang de voorraad strekt. ** Meer informatie over het herroepingsrecht en ons privacybeleid kunt u terugvinden op www.personalshop.com

Art.nr.

63.402.255 63.402.268 63.402.271

Afzender (AUB in blokletters invullen):

Bestelmaat

Artikelbeschrijving

Nordcap trekkingsandalen, antraciet Nordcap trekkingsandalen, jeansblauw Nordcap trekkingsandalen, zand

Mevrouw

De heer

Achternaam, voornaam

Postcode en plaatsnaam E-mailadres

JUBILEUMPRIJS

€ 29,99 € 29,99 € 29,99

Verzend- en verwerkingskosten à € 5,90

Straat en huisnr.

H H H H H

BESTELFORMULIER H 3 0 0 6 8 met 30 dagen retourrecht Aantal

Herroepingsrecht: u hebt het recht, gedurende 14 dagen zonder opgave van redenen deze overeenkomst tegenover Personalshop (Servus Handels- & Verlagsges.m.b.H.), schriftelijk, telefonisch of per e-mail aan postbus 16, 7030 AA Wehl, tel: 0800 - 020 33 77, klantenservice@personalshop.com te herroepen. De herroepingtermijn begint op de dag van ontvangst van de artikelen. Stuur ons de artikelen uiterlijk 14 dagen na uw annulering retour. Wij verlenen u bovendien naast het wettelijke herroepingsrecht een vrijwillige retourgarantie van totaal 30 dagen na ontvangst van de goederen voor zover het artikel compleet en in originele verpakking is en zich in ongebruikte en onbeschadigde toestand bevindt. Deze actie is niet geldig in combinatie met andere acties.

5-sterren Personalshop garantie

Geboortedatum

Wij gebruiken uw e-mailadres om u te informeren over speciale aanbiedingen. Dit kunt u te allen tijde stopzetten.

advertentie

Blijf thuis wonen met een Stannah traplift EEN STANNAH TRAPLIFT ZORGT ERVOOR DAT U IN UW GELIEFDE WONING KUNT BLIJVEN WONEN:

TEER PROFI I VAN L T/M JU

Betaalbare traplift voor elke trap Ruime keuze uit nieuw en gebruikt

, 0 0 5 € TI N G

Ruimtebesparende, opklapbare stoel Levertijd vanaf 3 dagen

KOR

Voor vrijblijvende informatie over de trapliften van Stannah stuurt u de ingevulde coupon in een ongefrankeerde envelop naar Stannah Trapliften B.V., Antwoordnummer 17006, 2170 VB, Sassenheim.

9205

Servicedienst elke dag beschikbaar

Dhr/Mevr: Tel. Nummer:

Postcode:

Email:

Huisnummer:

BEL GRATIS

0800 - 5066

VOOR VRIJBLIJVENDE INFORMATIE. VRAAG NAAR TOESTEL 9205

Stannah gaat zorgvuldig om met uw gegevens. www.stannah.nl/privacy

’S WERELDS MEEST GEKOZEN TRAPLIFT WWW.STANNAH.NL

Ons 05 2019

Articles inside

KBO-Brabant Golfreis aan de Costa