Ons 10 2018

18n 20 ar va

ja e de Blauw s Zone

magazine voor senioren NUMMER 10 OKTOBER 2018

— BLAUWE ZONES—

‘Gelovigen zijn beter in staat hun zorgen en problemen te relativeren’ — DOSSIER—

Verantwoord medicijngebruik:

5 vragen en antwoorden

interview

Anky van Grunsven:

‘Ik reis de hele wereld over, maar in Brabant kom ik thuis’

— DOSSIER—

Zorgverzekeringen:

‘Hoe weet ik wat wel en niet wordt vergoed?’

reportage

Binnenkijken bij hoedenmaker L’Hiver ‘In één

hoed zitten zo’n veertig manuren’

NU VANAF

€ 175,00p.p.

Eigen autoreis!

Eigen autoreis!

NU VANAF

€ 175,00p.p.

De mooiste vakantiegebieden van Duitsland!

Hotel Zur Krone

Schlosshotel Sophia

Moezel

Oberfell / Cochem / Koblenz

Sauerland - Teutoburgerwald All-inclusive

Bad Wünnenberg-Bleiwäsche

All-inclusive

Het Enjoyhotel Zur Krone heeft 31 kamers in het hotel. Deze zijn van alle gemakken voorzien, badkamer, douche, toilet, tv met Nederlandse zenders en WiFi. Alle kamers zijn per lift bereikbaar. Verder is er een naastgelegen dependance. Deze beschikt over nog eens 5 ruime kamers, deze zijn ook van alle gemakken voorzien en bevinden zich op de 1e etage (geen lift). In ons restaurant wordt u tijdens uw verblijf verwend met een dagelijks uitgebreid „Enjoy“ ontbijtbuffet, warme lunch en een afwisselend 3-gangen keuzediner. ’s Avonds kunt u genieten in onze bar/lounge, waar tevens regelmatig vertier en entertainment is.

Ons Enjoy Schlosshotel Sophia ligt in het dorp Bleiwäsche met haar eeuwenoude steengroeven en mijnen De centrale ligging op de grens van het Sauerland en Teutoburgerwald maakt deze ligging uniek, en geeft u het beste van deze 2 zeer geliefde vakantiegebieden. Ons Schlosshotel Sophia heeft een capaciteit van 46 kamers alle met balkon en per lift bereikbaar, voor- zien van badkamer met douche of Bad, toilet föhn en televisie met alle Nederlandse zenders, gratis WIFI, zithoek, met deels minibar. In ons restaurant „Rosengarten“ wordt u dagelijks verwend met een uitgebreid „Enjoy“ ontbijtbuffet, warme lunch en een culinair 3-gangen keuze diner.

Inbegrepen bij uw 5-daagse all-in vakantie

Inbegrepen bij uw 5-daagse all-in vakantie

Aankomstdata en prijzen 2018

Aankomstdata en prijzen 2018

✓ 4 hotelovernachtingen ✓ Ontvangst met een warme lunch of koffie/thee met gebak ✓ Dagelijks ontbijtbuffet, warme lunch of lunchpakket en 3-gangen keuzediner ✓ Dagelijks alle consumpties gratis, van 17:00 tot 24:00 uur Frisdranken, vruchtensappen, bieren, wijnen, jenevers en apfelkorn ✓ NIEUW! Koffiecorner: de gehele dag gratis koffie en thee ✓ Iedere avond entertainment, o.a. livemuziek, wandeling en wijnproeverij Hierbij wordt regelmatig een bittergarnituur geserveerd ✓ Gratis wijnproeverij in onze nostalgische wijnkelder ✓ Gratis mooie dagtocht per luxe touringcar door de Moezelregio ✓ Kortingskaartjes boottocht over de Moezel (seizoensgebonden) ✓ Gratis bus- en treinvervoer in de gehele regio ✓ Gratis diverse auto-, fiets en wandelroute’s inclusief lunchpakket ✓ Gratis gebruik alle hotel faciliteiten en versnellingsfietsen ✓ Gratis uitstapjes boekje t.w.v. € 6,95 en gebruik infotheek

9, 21, 25 oktober . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2, 6, 14, 18, 22, 26 november. . . . . . . . . .

30 november. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4, 8, 12, 16 december . . . . . . . . . . . . . . . .

€ 249,95 p.p. € 199,95 p.p. € 175,00 p.p. € 175,00 p.p.

Voor verdere aankomstdata zie www.enjoyhotels.nl

Nog enkele data in 2018 beschikbaar!

Wees er snel bij, want op = op!

✓ 4 hotelovernachtingen ✓ Ontvangst met een warme lunch of koffie/thee met gebak ✓ Dagelijks ontbijtbuffet, warme lunch of lunchpakket en 3-gangen keuzediner ✓ Dagelijks alle consumpties gratis, van 17:00 tot 24:00 uur Frisdranken, vruchtensappen, bieren, wijnen, jenevers en apfelkorn ✓ NIEUW! Koffiecorner: de gehele dag gratis koffie en thee ✓ Gratis mooie dagtocht per touringcar door het Sauerland ✓ Gratis boottocht over het stuwmeer (april - oktober) ✓ Iedere avond entertainment, o a Magic WoBo show, livemuziek, wandeling en quizavond Hierbij wordt regelmatig een bittergarnituur geserveerd ✓ Gratis entree binnen- en buitenzwembad ✓ Gratis diverse auto-, fiets- en wandelroutes inclusief lunchpakket ✓ Gratis uitstapjes boekje t w v € 6,95 en gebruik infotheek ✓ Gratis gebruik E-bikes

1, 5, 13, 25 oktober . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

29 oktober . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6, 10, 14, 18, 22, 26, 30 november . . . . .

4, 12, 16 december . . . . . . . . . . . . . . . . . .

€ 249,95 p.p. € 199,95 p.p. € 199,95 p.p. € 175,00 p.p.

Nog enkele data in 2018 beschikbaar!

Wees er snel bij, want op = op!

Voor verdere aankomstdata zie www.enjoyhotels.nl

Kijk voor meer Enjoyhotels of informatie op www.enjoyhotels.nl of bel 0049 - 2953 9625 333 Voor alle Enjoyhotels geldt geen boekings-, en reserveringskosten, geen 1-persoonskamer toeslag.

Alle fouten voorbehouden en exclusief eventuele toeristenbijdrage.

Nederlands gesproken.

colofon

welkom

JAARGANG 8 NR. 10 - 2018

Ons is een uitgave van KBO-Brabant en wordt 11 keer per jaar bezorgd bij de 130.000 leden.

Een gesproken versie van Ons is te bestellen bij KBO-Brabant (zie redactieadres). ISSN 2211-5277 REDACTIE KBO-BRABANT

Jacquelien Cuppers, Eva Geelen, Truus Noij, Wilma Schrover REDACTIEADRES

Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch (073) 644 40 66, ons@kbo-brabant.nl C O N C E P T E N R E A L I S AT I E

mooi mag., Pauline Mulder, Susanne Mullenders, Marike Ooms, www.mooimag.com VO R M G E V I N G

Grafisch bureau Brust, Remco Brust, Michelle Uit de Weerd - Leemkuil, Ilse Vesters A DV E R T E N T I E S

Multor Media B.V., Oscar van den Bosch (085) 003 02 86 oscarvandenbosch@multormedia.nl KBO-Brabant draagt op geen enkele wijze verantwoordelijkheid voor advertenties/bijsluiters in Ons. DRUK EN AFWERKING

Habo DaCosta L I D M A AT S C H A P

Indien u een lidmaatschap bij de KBO in Brabant wilt aangaan of opzeggen, dan kunt u terecht bij het secretariaat van uw lokale KBO-Afdeling. U vindt de adresgegevens op www.kbo-brabant.nl Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd en/of openbaar gemaakt zonder KBO-Brabant daar vooraf van in kennis te stellen. Het toesturen van foto’s en teksten impliceert toestemming tot publicatie in Ons. Toegestuurde foto’s en teksten worden niet automatisch geplaatst. www.kbo-brabant.nl  www.facebook.com/kbobrabant  @kbo_brabant magazine voor senioren

Provinciale Statenverkiezingen 2019 20 Maart 2019 is het weer zover: Provinciale Statenverkiezingen.

Veel politieke partijen zijn bezig met het opstellen of afronden van hun verkiezingsprogramma en dan zit ook KBO-Brabant niet stil.

We kozen voor een directe benadering; niet via geduldig papier, maar door elke politieke partij uit te nodigen voor overleg. Elkaar in de ogen kijken en zeggen wat je denkt en wil. Veel partijen zijn daar al op ingegaan, anderen volgen spoedig. De gesprekken zijn verhelderend en constructief.

Terugkerende rode draad is de rol van de provincie in het sociale domein, met name voor senioren. U weet het nog wel: in 2015 koos Brabant ervoor geen noemenswaardige rol meer te willen spelen in het sociale domein, dat was immers de taak van gemeenten geworden. Een historische vergissing. Uit eigen ervaring weet ik dat bijvoorbeeld Limburg een heel andere keuze heeft gemaakt en op het terrein van arbeidsparticipatie, maatschappelijke ondersteuning en jeugdzorg de samenwerking met lokale overheden en maatschappelijke partners succesvol heeft voortgezet. Ook andere provincies heroverwegen op dit moment hun rol. Het besef groeit dat niet alle sociale uitdagingen op lokaal niveau opgelost kunnen worden. De provincie is bij uitstek de overheid die lokaal en regionaal opererende partijen bij elkaar kan brengen.

Volgend jaar is meer dan de helft van de volwassen Brabanders ouder dan 50 en dreigt er een fors tekort aan geschikte seniorenhuisvesting en zorgzame handen. Om een systeeminfarct te voorkomen, willen we als seniorenverenigingen – samen met partners als woningcorporaties en zorginstellingen, maar ook met de provincie – zorgen voor een inhaalslag. Dat moet in gemeenten gebeuren, maar zonder provinciale stuwkracht zal dat niet, niet op tijd of niet overal het geval zijn. Dat blijkt wel uit onze analyse van alle gemeentelijke coalitieakkoorden. Laten we er samen voor gaan om niet alleen de meest vergrijzende, maar ook de meest innovatieve provincie te worden als het gaat om wonen en zorg.

Leo Bisschops,voorzitter

3

advertentie

DIRECT, EN MET 100% ZEKERHEID, UW HUIS VERKOPEN? Meer informatie: www.fvzvastgoed.nl of bel 076 - 561 59 55

Koopsoom nett ld a a t e b t i u

Betrouwbaar Directe aanbetaling mogelijk Geen makelaars- en notariskosten Koopsom is 90% van de werkelijke waarde Uw eigen woning terug huren is mogelijk Wij ontzorgen – direct zekerheid

adres: Annevillelaan 230 - 4858 RB Ulvenhout tel.: 076 - 561 59 55 - mob.: 06 - 270 826 65 e-mail: info@fvzvastgoed.nl

inhoud LEVEN

24/ ‘Gelovigen kunnen hun

zorgen en problemen beter relativeren’ Hoogleraar Arjan Braam

54

over de rol van geloof in Blauwe Zones

34/ ‘Je eigen kwaliteiten benutten geeft voldoening’

MENSEN

24

Vrijwilliger Gerrie Beks over zijn werk als thuisadministrateur

36 45

10/ ‘In Brabant kom ik thuis’

Anky van Grunsven over de paardensport, goede doelen en ouder worden

20/ ‘We maken niet een hoed, maar jouw hoed’ Hoge-hoedenmaker Boy de Winter over zijn ambacht

40/ ‘Tijdens deze testrit leggen we alles uit’ KBO-Afdeling Bernadette neemt angst voor OV-chipkaart weg

ONS BELANG

16/ Zorgverzekeringen:

Wat wordt vergoed en wat niet?

35/ Veilig medicijngebruik: Vijf vragen en antwoorden

30

ELKE MAAND

06/ 09/ 15/ 29/ 30/ 33/ 36/ 45/ 49/ 51/ 54/ 58/

magazine voor senioren

Schrijf ons!

Fotoalbum Ons bestuur Online Ons kloppend hart Juridische helpdesk Ontspanning Onsje geluk Lekker gezond Op zoek naar Ons Ledenvoordeel Puzzel

5

schrijf ons

Verhalen, brieven en berichten die ons bezighouden

WALKING FOOTBALLVROUWEN GEZOCHT

Bent u al bekend met de sport walking football? Dat is een hele leuke bewegingsoefening voor wie van een balspel houdt en niet meer het veld over kan sprinten. In Meierijstad heeft oud-voetballer Wim Vermeulen een gezellige walking footballgroep van senioren opgezet.

‘We hebben alles goed voor elkaar,’ legt Wim uit. ‘De groep is leuk, er zijn twee coaches, de accommodatie is prachtig, de koffie lekker… maar er zitten nog geen vrouwen in het team!’

Bij deze de oproep aan alle vrouwen uit regio Meierijstad: meld je aan en kom ook walking footballen!

doe mee!

Reageren op artikelen

in Ons? Stuur uw reactie naar KBO-Brabant, t.a.v. redactie Ons, Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch.

Mailen kan ook: ons@kbo-brabant.nl Vergeet niet uw naam, adres en woonplaats te vermelden.

WIJSHEID

‘Wie de goddelijke gave van de geestdrift bezit, die wordt wel ouder maar nooit oud’

JOHANN GERHARD ONCKEN

60 jaar KBO Megen – en de oprichtster is erbij!

Op 19 oktober viert KBO Megen zijn zestigste verjaardag. Mede-oprichtster Annemarie Roffelsen-Smit, inmiddels 89 jaar oud, is daarbij aanwezig. ‘We hebben de Afdeling met zijn vieren opgezet, mijn man en ik – en twee anderen. Zij leven helaas niet meer. Mijn man was destijds huisarts en ik merkte dat er in het dorp bij veel ouderen behoefte was aan een plek om te kaarten. In ons dorp bevond zich een kosthuis, waar ze een ruimte beschikbaar stelden voor ons, verwarmd en al. En daar bleef het niet bij; we kregen ook 300 gulden om de nodige spullen aan te schaffen. De studenten uit de kosthuizen kaartten zelf ook mee, en zo kwamen jong en oud hier samen. Op een gegeven moment verplaatste de groep zich naar een zaaltje achter de kerk en weer later naar het gemeenschapshuis. Ik doe zelf nog regelmatig mee aan activiteiten; als er iets leuks te doen is binnen de Afdeling, ben ik erbij!’

(1800-1884)

6

ons

column

Leven naast alzheimer

Gelooft u in ‘iets’ of in ‘iemand’?

tekst Will

‘Ik geloof wel in iets’, is een veelgebruikte uitdrukking. Maar wat bedoelen we er eigenlijk mee? Is ‘iets’ een kosmische kracht, een allesomvattende energie?

En is er misschien ook ‘iemand’ met wie u in gesprek kunt gaan of met wie u een relatie kunt aangaan?

Wie hier graag over wil nadenken en meepraten is van harte welkom op onze Bezinningsdag op dinsdag 20 november in de Onze Lieve Vrouwe Abdij in Oosterhout. In dit schitterende klooster, waar nog steeds Benedictinessen wonen, beleven we een dag van bezinning en gesprek; van ontmoeting en meevieren met de zusters.

Als het thuis niet meer gaat Af en toe is het tijd voor bezinning. Als je dat zelf niet doet, zorgt je omgeving daar wel voor. Steeds vaker krijg ik de vraag: ‘Hoe lang denk je het nog vol te houden?’

En een bijeenkomst van het Alzheimercafé had als thema: ‘Als het thuis niet meer gaat’. Je wordt wel gedwongen om erover na te denken.

Ik antwoord altijd: ‘Zolang het gaat, gaat het.’ Ik blijf ervan overtuigd dat thuis altijd beter is

‘Ik voel me soms weer moeder van een gezin met kleine kinderen’

De inloop is vanaf 9.30 uur; het programma duurt van 10.00 uur tot 16.00 uur. De kosten zijn € 20,- per persoon. U krijgt een lunch en gedurende de dag koffie en thee. Aanmelden kan via www.kbo-brabant.nl Inschrijvingen worden behandeld op volgorde van binnenkomst. Bij grote belangstelling organiseren we een tweede Bezinningsdag.

magazine voor senioren

foto’s zoeken eigenaar

Ria Nouwens uit Middelbeers vond onlangs een aantal foto’s die zeker zestig jaar lang in een doos bij haar op zolder hebben gelegen.

Ze weet niet wie er op de foto’s staan, maar zou er heel graag de betreffende personen of hun nakomelingen blij mee maken! Weet u wie er op de foto staat? Neem dan contact op met Ons en dan sturen wij de foto’s naar u op.

dan opgenomen worden in een instelling. Hoe goed men daar ook zijn best doet. Anderzijds besef ik dat geen enkele situatie

te vergelijken is. Kinderen van een demente vader hebben meestal zelf een druk leven en een gezin. Zij maken wellicht een andere keuze dan de partner van een alzheimerpatiënt. Leeftijd en mobiliteit spelen een rol. Maar ook gedragsverandering en karakter van de patiënt. Is deze rustig en gemakkelijk in de omgang en heeft hij een opgeruimd karakter? Of is hij opstandig, agressief zelfs en gevaarlijk voor zichzelf en zijn omgeving? Het zijn beweegredenen, die ik dan voor mezelf op een rijtje zet.

Ik geloof dat ik nog steeds aan de goede kant van de lijn zit en een beetje geluk heb. Niet op de laatste plaats, omdat ik nogal wat jonger ben dan mijn man.

Dus ja, het gaat nog steeds. Wat niet wegneemt dat ik steeds stapjes terug zet en de grenzen verleg. Ik voel me soms weer moeder van een gezin met kleine kinderen. Ja, het leven is een cirkel. ■

7

Veilig douchen binnen 1 dag TOT

€1100 LEEFTIJDSKORTING*

+

Extra ondersteuning

Gisteren

+ +

Eigen productie en montageteam

Anti-slip profiel

Lage instap

Levenslange garantie op wandpanelen

Ruim 10.000 douches geplaatst

Geplaatst binnen 1 dag

Goedkoopste van de Benelux

Nature Line GRATIS BROCHURE ONTVANGEN?

WWW.VEILIGDOUCHEN.NL BEL GRATIS 0800 0200 962

Pure instapbad NIEUW

Ja, ik ontvang graag het gratis informatiemagazine Naam Straat + nr Postcode Telefoon

Plaats KBO 01_10_2018

Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar: Zwaluw Comfortsanitair Antwoordnummer 3035 - 3860VZ Zeewolde, Nederland

fotoalbum

tekst Suzanne Geurts

Lezers delen een foto van een memorabel moment met Ons

1958: Poetsen,

CORRY SCHINSVAN ENGELEN (1939) werkte van haar 15de tot haar 27ste, toen ze trouwde, als naaister bij Tricotagebedrijf Van Rooy in Heeze. Daarna verzorgde ze naai- en verstelwerk vanuit huis. Corry is het vierde meisje van voren (met krullen). Met Dora (direct achter haar) is ze nog altijd bevriend.

verzorgen en naaien

‘I

k kon goed meekomen op ik niet alleen de trouwjurken voor veel de lagere school, maar als vriendinnen en kennissen gemaakt, maar oudste dochter zat er maar ook die van mezelf. Waar ik echt een hekel één ding op: ik moest naar de aan had? Koper poetsen. Dat was niet even huishoudschool. van ‘een doekje erover en klaar Leren poetsen, baby’s is Kees’. Nee, eerst inwrijven verzorgen en naaien. Mijn met koperpoets, dan poetsen ouders waren daar vrij ‘Naaiwerkjes met een krant en nog eens traditioneel in, hoewel onze stonden met opwrijven met een flanellen pastoor ze nog heeft proberen doek. Ik heb lang spijt gehad stip op één, over te halen. Helaas, zijn daar bleek ik dat ik niet naar de mulo ben betoog maakte weinig indruk. gegaan. Ik kende geen talen, gevoel voor Toch heb ik het ontzettend van wiskunde begreep ik niets. te hebben’ naar mijn zin gehad. Ik Toen mijn beide dochters naar had leuke vriendinnetjes de middelbare school gingen, en omdat ik graag leerde, ben ik met ze mee gaan leren. vond ik eigenlijk alles leuk.

Eerst op de moedermavo, Naaiwerkjes stonden met stip op één, daar daarna op de havo. Er ging een wereld voor bleek ik gevoel voor te hebben. Later heb me open.’ ■

magazine voor senioren

Uw foto?

Heeft u een bijzondere foto die u met Ons wilt delen? Stuur een e-mail met toelichting naar ons@kbo-brabant.nl Ons behoudt zich het recht voor uw reactie te bewerken en/of in te korten. De foto die u instuurt, ontvangt u uiteraard retour.

9

interview

ANKY VAN

GRUNSVEN:

‘In Brabant kom ik thuis’

Jarenlang reed ze in de hoogste top van de internationale paardensport en nog steeds reist ze de hele wereld over, maar er is maar één thuis, en dat is Brabant. Anky van Grunsven over haar jeugd, haar liefde voor de paardensport, haar inzet voor goede doelen en het leven na drie gouden Olympische medailles. ‘Ik heb het nodig om steeds weer iets moeilijks te doen.’ tekst Berber Bijma | beeld Lonneke Ruesink, ANKY Technical Casuals

D

e top van de Nederlandse dressuur werd jarenlang gedomineerd door maar één naam: Anky van Grunsven. Of eigenlijk drie namen, want de paarden waarmee ze haar belangrijkste medailles haalde – Bonfire en Salinero – werden al bijna net zulke Bekende Nederlanders. De laatste jaren is Van Grunsven minder in het nieuws, maar ze heeft het niet minder druk. Een

magazine voor senioren

interview past nog net in haar propvolle agenda. Haar Olympische medailles mogen dan al van enige jaren geleden zijn (zie kader op pagina 12), Brabant is onverminderd trots op Van Grunsven.

Andersom geldt dat net zo goed, zegt ze.

‘Ik ben heel trots op mijn Brabantse roots.

Brabant staat voor mijn familie, mijn vrienden, mijn thuis. Ik kom in de hele wereld, maar nergens is het zoals hier, zo open en gastvrij. Dat merk ik ook als ik buitenlandse gasten heb; die hebben het hier in Erp enorm naar hun zin. Deels ligt dat natuurlijk aan mijn stal en hoe ze daar ontvangen worden, maar ze voelen zich ook welkom in de omgeving, bijvoorbeeld als ze een drankje doen in een café in de buurt.’

Zelf is ze al zo lang een bekend gezicht in de provincie en het hele land, dat ze eraan gewend is. ‘Ik denk daar niet echt over na.

Ik heb niet het gevoel dat ik heel bijzonder ben, maar ik vind het wel mooi als ik iets voor anderen kan betekenen, bijvoorbeeld via de goede doelen die ik steun.’ Van Grunsven zet zich onder meer in voor goede doelen op het gebied van dieren, maar ook voor stichtingen als Kinderen Kankervrij (KiKa), Make a Wish, stichting Hulphond en Opkikker. ‘Soms kan ik iets doen voor kinderen die ziek zijn. Dat is mooi. Voor mij is het leven een zaak van geven en nemen. Ik heb hard gewerkt, maar ook heel veel moois meegemaakt en kansen gekregen. Dan is het fijn als je iemand anders ook een positieve ervaring of een mooie dag kunt bezorgen.’

Kasboekje De liefde voor paarden zat er al heel vroeg in. Die erfde ze van haar vader. Maar dat ze van de paardensport haar beroep zou maken, was nog niet zo vanzelfsprekend.

‘Mijn vader was een echte paardenfan, maar hij zag het niet zitten dat ik daar volledig mijn werk van zou maken. Ik wist op de middelbare school al dat ik

» 11

WIE IS ANKY VAN GRUNSVEN? Anky van Grunsven (Erp, 1968) is de bekendste Nederlandse dressuurruiter.

Ze deed zeven keer mee aan de Olympische zomerspelen en won daar drie keer goud op het onderdeel individuele dressuur (2000, 2004 en 2008). Daarnaast werd ze, tussen 1990 en 2008, twintig keer Nederlands kampioen.

In 1999 heeft ze haar eigen kleding- en productenlijn voor de ruitersport opgericht.

Van Grunsven is benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw en bekleedde in 2013 het ambt van Wapenheraut tijdens de inhuldiging van koning Willem-Alexander. Ze woont in Erp met haar man en twee kinderen (11 en 13 jaar).

dat wel wilde. Met pijn en moeite heb ik 2000 in Sydney, was een van de moeilijkste havo gedaan. Ik had steeds minder tijd perioden in haar leven, zegt Van Grunsven. voor school omdat ik steeds meer tijd in Ze wist niet of ze nog eens zo’n bijzonder de paarden stak.’ Als ze dan toch in de paard zou vinden. ‘Salinero gaf mij weer paarden verder wilde, moest ze het maar hoop.’ Met hem haalde ze in 2004 en zelf betalen, vond haar vader, 2008 nog eens twee gouden die haar een kasboekje gaf en Olympische medailles voor de succes wenste. ‘Ik ging individuele dressuur.

‘Nergens is ’s ochtends werken in een doeHoe ziet het leven ná drie het zo open en het-zelfzaak, ’s middags zelf gouden Olympische medailles gastvrij als in rijden en ’s avonds lesgeven. eruit? ‘Dat was eerst wel even Brabant’ Wat er aan geld binnenkwam, een zoektocht. Na die derde ging er net zo hard weer uit. De keer goud ben ik reining gaan paardensport is nu eenmaal doen, een soort westernrijden. duur: het voer, de dierenarts, de hoefsmid.

Ik had het nodig om iets te gaan doen wat Ik woonde nog bij m’n ouders thuis en ik niet goed kon, iets waar ik een nieuwe mijn moeder betaalde m’n kleding. Ik uitdaging in zag. Dat heb ik nog steeds dacht niet in termen van “investeren in nodig trouwens: iets doen wat moeilijk is. de toekomst”. Dit was simpelweg het leven Dat vind ik onder meer in het opleiden dat ik wilde: werken met paarden.’ Toen ze van jonge paarden. Dat gaat niet vanzelf; internationaal van betekenis werd in de dressuursport, raadde iemand haar aan om het lesgeld te verhogen, passend bij haar niveau. ‘Ik was zelf nog niet op het idee gekomen. Maar vanaf die tijd ben ik gaan verdienen, en later waren er de sponsors waardoor het nog makkelijker werd.’

Haar doorzettingsvermogen in die eerste jaren zorgde ervoor dat ze verder kwam. ‘Ik ben inderdaad een ontzettende doorzetter.

Ik heb ook talent, maar alleen talent brengt je nog niet in de búúrt van waar je moet zijn als topsporter. Doorzetten, fysiek hard willen werken én plezier hebben in datgene waar je mee bezig bent. Dat heb je ook allemaal nodig. Ik heb nog nooit een dag níet met plezier met de paarden gewerkt.’

Drie keer goud Met Bonfire, het paard dat nog altijd een bijzondere plek heeft in haar hart, haalde ze haar eerste gouden medaille op de Olympische Spelen, in 2000. In 1992 en 1996 had ze met hem al zilver gehaald. Het afscheid van Bonfire, na die gouden plak in

12

ons

Het Anky Education Center

‘Zelf rijden is nog steeds het mooiste moment van de dag’

Anky van Grunsven runt het Anky Education Center.

Daar leidt ze zowel paarden als ruiters op uit de hele wereld.

Ook (top)sporters uit andere disciplines en hun begeleiders kunnen terecht op het Education Center, bijvoorbeeld voor lezingen of activiteiten op het gebied van mental coaching.

Leeftijd je moet er steeds bij blijven nadenken.’ In In januari van dit jaar werd Van Grunsven haar Anky Education Center (zie kader 50. ‘Ik heb niks met leeftijd, heb geen rechtsboven) leidt ze paarden en ruiters megagroot feest gegeven. Ik voel me op. Nog steeds beginnen haar dagen als het ook niet jonger dan 50 of zo; ik voel me maar enigszins kan met zelf rijden. ‘Als de überhaupt geen getal. Natuurlijk merk kinderen naar school zijn, ga ik ’s morgens mijn eigen paarden rijden, of de paarden die ik wel dat een paar dingen in m’n lijf niet meer 100 procent ik opleid. ‘De middag besteed meewerken, maar verder sta ik vaak aan het coachen van ik weinig stil bij het ouder dressuurruiters en de rest van ‘Het zit in worden. Eigenlijk zou ik me de dag is zoveel mogelijk voor mijn karakter nu ik ouder word minder de kinderen. Zelf rijden is voor om niet druk moeten maken over mij nog steeds het mooiste laconiek te bepaalde dingen. Maar het zit moment van de dag. Dat sla ik zijn’ nu eenmaal in mijn karakter alleen over als ik een dag niet om niet laconiek te zijn. Dat thuis ben. Met paardrijden is niet altijd makkelijk – ook maak ik mijn hoofd leeg van niet voor anderen – maar dat heeft me wel andere dingen. Ik heb simpelweg geen tijd gebracht waar ik nu ben.’ ■ om over andere dingen na te denken, want het paard vraagt mijn aandacht. Dat is heerlijk ontspannend.’ magazine voor senioren

13

Dé meest gekochte traplift van Nederland advertentie

4

1 2 3

Voordelen van de Otolift Modul-Air Slechts 48 uur levertijd!

1

Dunste enkele rail ter wereld

Dankzij onze unieke technologie kunnen wij zowel rechte als gebogen trappen binnen 48 uur van een traplift voorzien!

2

Brede kant van de trap blijft vrij

3

Volledig opklapbaar

4

Uw trapleuning blijft zitten

• Marktleider in Nederland

• Alle keuze in trapliften, nieuw en gebruikt

Niet goed = geld terug Bent u niet tevreden met uw Otolift?

Geen probleem. Wij bieden u een unieke niet-goed-geld-terug-garantie aan op de Otolift Modul-Air.

• Huren al vanaf één maand mogelijk

Ja, stuur mij de gratis brochure

Bel gratis 0800 444 777 5

Naam

voor een gratis thuisadvies of om onze gratis brochure te bestellen.

Adres

Voor meer informatie kunt u terecht op www.otolift.nl

Postcode/plaats

Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Otolift Trapliften, Antwoordnummer 17014, 2810 VK Bergambacht

ONS2018

Telefoon

Dé meest gekochte traplift van Nederland

ons bestuur

tekst Berber Bijma

Voorzitter Leo Bisschops over de

PENSIOENMANIFESTATIE

Acht verenigingen van senioren en gepensioneerden komen medio november samen voor een grote debatmanifestatie over de toekomst van ons pensioenstelsel. KBO-Brabant doet van harte mee, vertelt voorzitter Leo Bisschops. ‘Mooi dat we op één lijn zitten: een nieuw pensioenstelsel is niet nodig.’

A

l jaren wordt erover gediscussieerd, maar overeenstemming tussen werkgevers, werknemers en overheid is er nog altijd niet: moet het huidige pensioenstelsel wel of niet drastisch op de schop?

Seniorenverenigingen zien in het huidige systeem wel een aantal ‘weeffouten’ die gerepareerd moeten worden, maar vinden een totaal nieuw pensioenstelsel niet nodig. Met die boodschap houden ze op 19 november een gezamenlijke debatmanifestatie in Utrecht (zie kader).

KBO-Brabant is vanaf de aanloop actief betrokken geweest bij de manifestatie, vertelt voorzitter Leo Bisschops. ‘Wij zijn bezorgd dat een pensioenstelselherziening erin uitmondt dat het collectieve karakter van onze pensioenfondsen plaatsmaakt voor individuele verzekeringsproducten.

Wij vinden dat niet nodig en voor niemand wenselijk. Het beeld dat het huidige stelsel onhoudbaar is, is niet reëel. Het Verenigd Koninkrijk buiten beschouwing gelaten, hebben we in Nederland 60 procent van het totale pensioenvermogen van de EU opgebouwd. Onze fondsen maken goede rendementen en toch zijn we het enige land waar pensioenuitkeringen en –opbouw al jaren niet geïndexeerd mogen worden.’

magazine voor senioren

Aanpassingen De seniorenverenigingen zien wel dat het huidige systeem op punten aangepast moet worden, zegt Bisschops.

Zo moet er bijvoorbeeld een oplossing gevonden worden voor zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) die nu veelal niet voor hun pensioen sparen. Een tweede belangrijk punt is de rekenrente die pensioenfondsen verplicht zijn te hanteren. De fondsen zijn verplicht om op papier te rekenen met een heel lage rente over hun bezittingen. In de praktijk zijn de rendementen echter fors hoger.

Ouderen op één lijn Bisschops is blij dat de seniorenverenigingen met het organiseren van de debatmanifestatie de handen ineen slaan. ‘We zitten redelijk op één lijn. Dat is al heel netjes voor ouderenclubs.’ Op de manifestatie staat ook een toespraak van minister Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) gepland. Bisschops hoopt dat de minister zal inzien dat het plan uit het regeerakkoord voor een meer individueel pensioenstelsel, geen draagvlak heeft. ‘We hopen te horen dat een diepgaande stelselwijziging van de baan is en dat het zal blijven bij overzichtelijke reparaties aan het huidige stelsel.’ ■

MANIFESTATIE

De debatmanifestatie over het pensioenstelsel vindt plaats op 19 november in de Jaarbeurs van Utrecht, vanaf 12.30 uur. Deelname is op uitnodiging van de betrokken verenigingen: KBO-Brabant, KNVG, NVOG, NOOM, KBOPCOB, FNV Senioren, De Unie Senioren, CNV Senioren en de actiegroep Verontruste Ouderen.

ENQUETE

Wij horen graag uw mening omtrent het pensioenstelsel, en daarom hebben we onderzoeksbureau Motivaction gevraagd hier onafhankelijk onderzoek naar te doen. U kunt hieraan meedoen door de enquête op de website www.xs.motivaction.nl/ onderzoek/kbo-brabant vóór 19 oktober in te vullen.

Uw antwoorden zijn anoniem en eventuele internetgegevens van u worden na afloop vernietigd. De uitkomsten van deze enquête worden op 19 november gepresenteerd in aanwezigheid van de minister.

15

dossier

‘BLIJF ALERT OP veranderingen in zorgverzekering’ Een ander medicijn omdat het vorige niet meer wordt vergoed, medicijnen waarvoor u plotseling moet bijbetalen, een behandeling vlak over de grens die de verzekeraar niet langer betaalt – in het land van de zorgverzekeringen verandert nogal eens wat. Hoe weet u wat wel of niet wordt vergoed en wat kunt u doen als u het daar niet mee eens bent?

16

ons

tekst Berber Bijma beeld Shutterstock

J

arenlang kreeg u hetzelfde doosje met pillen voor uw hartkwaal.

Zonder vooraankondiging is het ineens een heel andere verpakking, met volgens de apothekersassistente ‘precies hetzelfde’ medicijn. Wat is hier aan de hand? Die vraag wordt Aad Overvliet nogal eens gesteld. Hij is vrijwillig verzekeringsspecialist bij KBO-Brabant en geeft regelmatig advies aan leden die vragen hebben over hun zorgverzekering.

‘Een verandering als deze heeft te maken met het zogeheten preferentiebeleid van verzekeraars. Zij zeggen: medicijn A doet precies hetzelfde als medicijn B, maar is een stuk duurder. Daarom krijgt u vanaf nu niet meer A, maar B. Dat kan een heel vervelende verandering zijn, met name voor ouderen die al jaren gewend zijn aan een bepaald middel in een herkenbare verpakking.

Het kan inderdaad zijn dat de werkzame stof van A en B dezelfde is, maar soms zijn aanvullende stoffen wél anders, waardoor het medicijn toch net een wat andere uitwerking heeft, of zelfs bijwerkingen.’

Overvliet raadt mensen aan om in dit geval de zorgverzekeraar te verzoeken het vroegere medicijn te vergoeden. ‘Bij een andere uitwerking of bijwerking zal de huisarts dat verzoek zeker ondersteunen.’

Bijbetalen voor medicijnen Een andere vraag die Overvliet regelmatig krijgt, is: waarom moet ik ineens bijbetalen voor medicijnen die ik voorheen kreeg vergoed? ‘Dat komt door veranderingen in het basispakket. Daarover besluit niet de zorgverzekeraar, maar het ministerie van Volksgezondheid, via het Geneesmiddelenvergoedingssysteem, het GVS. Zo nu en dan verandert er iets in de vergoedingen. Alle informatie daarover magazine voor senioren

is te vinden op www.medicijnkosten.nl’ Overvliet raadt iedereen met vragen over vergoedingen van medicijnen aan om eens op deze overheidswebsite te kijken. ‘Door de naam of code van een medicijn in te vullen, verschijnt alle informatie over de vergoedingen van dat medicijn. Je ziet of een medicijn wel, niet of deels wordt vergoed, of dat dat vanwege het preferentiebeleid per zorgverzekeraar verschilt. In dat laatste geval is het raadzaam bij de zorgverzekeraar na te vragen of een bepaald medicijn wel, niet of deels wordt vergoed.’

Vergoeding van behandelingen Voor medische behandelingen geldt hetzelfde: sommige behandelingen worden bij alle verzekeraars volledig vergoed omdat ze in het basispakket zitten, maar het basispakket kan met ingang van een nieuw jaar worden aangepast. Ook dat is een besluit van de overheid, niet van de zorgverzekeraar. Ook een aanvullende zorgverzekering kan met ingang van een nieuw jaar veranderen: bepaalde behandelingen worden dan niet meer (helemaal) of juist wel (deels) vergoed. Dat is wél een besluit van de zorgverzekeraar zelf. ‘Uiterlijk half november moeten zorgverzekeraars aan hun klanten laten weten wat er in het komende jaar verandert, zowel in het basispakket als in de aanvullende verzekeringen. In individuele gevallen kunnen de financiële gevolgen groot zijn. Natuurlijk is het geen feest om die papieren door te worstelen, maar het is erg belangrijk om dat wél te doen’, is Overvliets dringende advies. ‘De meeste verzekeraars sluiten een kort overzicht bij van wat er verandert. Wie er niet uitkomt, kan de zorgverzekeraar bellen met de vraag wat er in zijn of haar specifieke situatie verandert en dat ook zwart op wit te zetten.

Soms kan een van de kinderen helpen, of anders de vrijwillige ouderenadviseur van de plaatselijke KBO-Afdeling.’

MOET IK OVERSTAPPEN? Overvliet: ‘Het is raadzaam om de nieuwe polisvoorwaarden die u uiterlijk 15 november krijgt toegestuurd, goed door te lezen en (zo nodig met hulp) te onderzoeken of u bij een andere zorgverzekeraar beter af bent. Leden van KBO-Brabant krijgen korting op een zorgverzekering via AON (voorheen IAK). Onze contacten met AON zijn goed.

Onze ervaring is dat AON zich bij een verschil van mening over een vergoeding maximaal inspant om tot een oplossing te komen.’

» 17

Advertentie

“Ik droog mijn douchecabine nooit af. Geen spoor van kalk” Op veel plekken in Nederland is het kraanwater ‘tamelijk hard’; er zit dus flink wat kalk in. Voor Jean-Paul Geerets reden om een AquaCell aan te schaffen. Eigenlijk alléén voor het comfort van de badkamer die vrij blijft van kalkaanslag. Maar er zijn méér voordelen.

Lees verder op Jean-Paul Geerets woont kalkvrij

Alle apparatuur gloednieuw

twee jaar daarvoor had ik mijn nieuwe

Jean-Paul Geerets kalkvrij geweest.

Als je het woont zo beziet is het een

“Alweer een tijd geleden had een

appartement betrokken. Als ik nu

goede koop geweest. De AquaCell doet wat

kennis van me een huis laten bouwen.

terugkijk wat de AquaCell heeft gedaan,

hij moet doen – naar volle tevredenheid.”

Hij vertelde me dat hij direct een

dan had ik hem toen al moeten kopen.”

Plezierig contact

AquaCell had laten installeren om het water volledig te ontkalken. Alle

Het grootste voordeel noemt Geerets

En waar hij ook zeer tevreden over is:

apparatuur in zijn huis was immers ook

het wegblijven van kalkaanslag in zijn

“Ik ervaar het contact met de firma als

gloednieuw. En kalk is daarbij funest.

badkamer. “Als ik ’s ochtends gedoucht

heel plezierig. Toen ik ze op Google had

Maar hij was ook heel enthousiast over

heb droog ik de wanden niet af. Kom ik ’s

gevonden en een mail met vraagjes had

het effect op zijn sanitair. Die gedachte

avonds terug, dan zijn de wanden zonder

gestuurd, kwam er prompt een uitvoerig

is kennelijk blijven hangen.”

één spoortje kalk. Ook mijn waterkoker blijft

antwoord terug. Later is er iemand bij me

brandschoon. En je hebt duidelijk minder

langs geweest voor meer uitleg en een

‘Ik had het veel eerder moeten doen’

zeep en wasmiddelen nodig.”

demonstratie”.

Toch duurde het nog vier jaar voor

uitgerekend. “Het is natuurlijk best een

Jean-Paul zelf tot aanschaf overging.

flinke investering – ruim 2000 euro – maar

“Eigenlijk niet zo handig. Want

het is mij altijd om het comfort te doen

Wat hij precies bespaart heeft hij nooit Het verhaal van Jean-Paul Geerets én andere ervaringen leest u op aquacell.nl/ervaringen

Voordeel #8

De douche blijft kalkvrij Bekijk alle voordelen op

Geen kalkaanslag meer en héérlijk voor de huid

088 98 99 100

Verwijzing nodig?

Wat ook nog weleens verandert: voor de meeste behandelingen is een verwijzing van de huisarts nodig, voor sommige niet.

‘We kunnen nu al een aantal jaren naar de fysiotherapeut zónder een doorverwijzing van de huisarts’, vertelt Overvliet. ‘Dat is mooi, maar tegelijk zien we dat er veel gebruik wordt gemaakt van fysiotherapie.

Het kan dus zijn dat de overheid op een bepaald moment besluit dat er toch weer een verwijzing van de huisarts nodig is om de kosten vergoed te krijgen. Ook dat staat dan in het vergoedingenoverzicht van de verzekeraar die in het late najaar door de bus valt.’

Behandeling in het buitenland Mensen die dicht bij de Belgische of Duitse grens wonen, geven er soms de voorkeur aan in een buitenlands ziekenhuis behandeld te worden. Dat wordt alleen vergoed als hun zorgverzekeraar een contract heeft met dat betreffende ziekenhuis voor die zorg. Overvliet: ‘Ook dat is iets wat kan veranderen. Verzekeraars hebben de vrijheid die contracten stop te zetten, bijvoorbeeld omdat dezelfde behandeling ineens een stuk duurder wordt of ook in Nederland prima te verkrijgen is zonder wachtlijst.’ Overvliet raadt mensen daarom altijd aan om bij een eerste bezoek – of bij een langer bestaande behandeling: voor het begin van het nieuwe jaar – bij de verzekeraar na te vragen of de betreffende zorg in dat buitenlandse ziekenhuis (nog steeds) wordt vergoed.

Hulp van KBO-Brabant KBO-Brabant kan hulp bieden in geval van meningsverschil met een zorgverzekeraar.

Overvliet vertelt: ‘Zo was er een KBO-lid dat in een ziekenhuis 60 kilometer bij zijn woonplaats vandaan sneller kon worden geholpen dan dicht bij huis. Voor zijn echtgenote was het reizen bezwaarlijk. magazine voor senioren

IEDEREEN BETAALT MEE Alle Nederlanders betalen via een inhouding op hun inkomen mee aan de uitvoering van de Zorgverzekeringswet en de Wet langdurige zorg.

Ook als u een AOWuitkering ontvangt, betaalt u nog steeds premie voor zowel standaardzorg als langdurige, intensieve zorg. Hoe lager het inkomen, hoe minder premie u betaalt.

Na tussenkomst van KBO-Brabant kon zij volledig verzorgd in een hotel in de buurt verblijven voor een eigen bijdrage van 25 euro per dag. Ze waren erg blij met deze oplossing. In een ander geval liet de verzekeraar een KBO-lid weten dat alle medicijnen en verbandmiddelen voortaan per post zouden komen en bij ‘niet thuis’ bij de buren zouden worden bezorgd. Dat wilde deze mevrouw per se niet. Na onze tussenkomst kon ze toch bij haar eigen apotheek klant blijven.’ ■

Bezwaar maken Als u vindt dat een medicijn of behandeling in uw geval onterecht niet wordt vergoed, kunt u bij de verzekeraar vragen om nadere uitleg. U kunt daarbij de verzekeraar verzoeken om in uw geval een uitzondering te maken, bij voorkeur met een verklaring van uw behandelend arts. Voor geschillen over de vergoeding van ‘zittend ziekenvervoer’ kunt u een beroep doen op de zogeheten hardheidsclausule.

De hardheidsclausule is een uitzonderingsregel die de overheid heeft ingesteld voor mensen die wegens langdurige ziekte regelmatig moeten reizen voor een behandeling. Er is een standaard procedure om een beroep te doen op deze hardheidsclausule (zie ook www.zorginstituutnederland.nl).

U kunt een familielid, de vrijwillige ouderenadviseur van uw KBO-Afdeling of de medewerkers van KBO-Brabant vragen om hulp in deze procedure. Als de verzekeraar uw beroep afwijst, kan KBO-Brabant helpen om daartegen een met redenen omschreven bezwaar in te dienen.

19

reportage

L’HIVER BEHOEDT DE HELE WERELD •Het antieke gereedschap

20

•Boy weet van de hoed én de rand

•Echte zijde is zeer kostbaar

ons

om te zien als een gewone boer een pak kwam huren; hij veranderde in een chique meneer op het moment dat hij een hoge hoed opzette. Hij ging meteen rechtop staan, was zich bewust van zijn omgeving, beschermd door die hoed. Daarom noem ik mijn vak vaak ook behoeden.’

In Uden is het atelier gevestigd van L’Hiver, de enige hoge-hoedenmaker ter wereld die nog op ambachtelijke wijze edele hoofddekking maakt. Alle hoeden worden door Boy de Winter senior met de hand gemaakt. Hij gebruikt enkel antieke apparatuur en instrumenten. Reden voor Seniorenbelang Uden (voorheen KBO Uden) om eens een kijkje te nemen in het atelier van hun wereldberoemde plaatsgenoot.

Fijne kneepjes

tekst Linda Groothuijse | beeld Roland van den Eijnden

V

an bruidegom tot goochelaar en van Koninklijk Huis tot internationale dressuurtop, allemaal weten ze de weg te vinden naar de kleine werkplaats van L’Hiver. ‘Daar mogen we in Uden trots op zijn’, vindt Diny Rooyakkers van Seniorenbelang Uden. Ze is benieuwd en vraagt hoge-hoedenmaker Boy de Winter: ‘Hoe is bij jou de liefde voor hoeden eigenlijk ooit ontstaan?’ De ambachtsman steekt direct enthousiast van wal: ‘Mijn ouders verhuurden kleding voor officiële gelegenheden. Ik vond het fascinerend

•Elke hoedsoort heeft een eigen mal

Als dertienjarige jongen klopte Boy aan bij hoedenmakerij Van Aalst en Van Brakel in Eindhoven, waar twee oudere heren van respectievelijk 83 en 87 jaar werkten. ‘Gelukkig hebben zij mij nog, net voordat hun kennis voor eeuwig verloren zou gaan, de fijne kneepjes van het vak kunnen leren. Letterlijk, want de kneep is de binnenrand van de hoed’, zegt Boy met zijn karakteristieke lach. Toen een van deze mannen overleed, nam de voormalig leerling het bedrijf over. Als zeventienjarige jongen schreef hij zich in bij de Kamer van Koophandel: L’Hiver zag het levenslicht. ‘L’Hiver is de Franse naam voor winter, onze familienaam. In tegenstelling tot wat veel mensen denken, is ons beroep ontstaan in Frankrijk en niet in Engeland. Daarom besloot ik er deze naam aan te geven.’

Jouw hoed In het atelier wordt al snel duidelijk wat voor een bijzonder ambacht het hogehoedenmaken is: het vergt vakmanschap.

‘Maar wat is nu eigenlijk het verschil met een reguliere hoedenmaker?’ vraagt

»

•Alle hoeden krijgen een binnenhoed met logo

‘Een gewone boer veranderde met een hoge hoed op in een chique meneer’ magazine voor senioren

21

Beleef een herfstachtig sprookje in Hotel Grossfeld

Net over de grens vind je een betoverende plek Op het moment dat je bij Twente de grens overrijdt naar Duitsland en Bad Bentheim in zicht komt, begint je droomvakantie echt. Een prachtig Middeleeuws kasteel torent hoog boven het uiterst romantische burchtplaatsje uit. Hier wil je actief op ontdekkingstocht en ontspannen tegelijk!

Al sinds 1885 is Hotel Grossfeld de ultieme uitvalsbasis voor een vakantie of weekendje weg in deze omgeving. Na een hartelijk ontvangst krijg je informatie over je verblijf, de uitstapjes die het hotel organiseert en wat er in de nabije omgeving te doen is. Toch hoef je zeker de deur niet uit, want het hotel biedt alle faciliteiten voor een gezellig en ontspannen verblijf.

Met een gratis leenfiets van het hotel maak je de mooiste tochten door het glooiende landschap.

Eenmaal teruggekomen in het hotel geniet je van een lekker drankje.

Pure verwennerij

Het mooie zwembad van het hotel nodigt uit tot een lekkere duik. Hier kom je tot rust. Het hotel beschikt over wellnessfaciliteiten en biedt een uitgebreid ontbijt- en Middeleeuws genieten dinerbuffet. De kamers zijn schoon Mocht je er wel op uit trekken dan en ruim. Ze hebben elk een eigen vind je letterlijk om de hoek een stijl en bieden voldoende privacy. sprookjesachtig kasteel. Al lopende door de vertrekken uit de riddertijd Informatie en reserveren waan je je in de Middeleeuwen. Hotel Grossfeld De kasteeltuin is bovendien een Schloßstraße 6 heerlijke verademing en het uitzicht 48455 Bad Bentheim - Duitsland Tel. 0049-5922-77770 liegt er niet om. (spreken ook Nederlands) Rust en vrijheid E-mail: info@grossfeld.de De natuur in en rondom Bad Bentheim is dit jaargetijde prachtig. Boek nu: www.grossfeld.com/ons

Te boeken van sept. t/m dec. 2018, m.u.v. Kerst en Oud & Nieuw.

4 nachten voor de prijs van 3

Zoover 8,9

> 1.180 reviews

Midweek De Luxe + All-in

• 5 daags arrangement slechts € 229,- i.p.v. € 259,- p.p.

Inclusief:

• 4 overnachtingen in luxe kamer met zitje en balkon of terras • 4x uitgebreid ontbijtbuffet (tot 11.00 uur) • 4x veelzijdig 5-gangen dinerbuffet • Gratis consumpties (van 14.00-20.00 uur gratis koffie en thee, van 17.30-20.00 uur gratis tapbier, huiswijn en frisdrank) • Gratis gebruik van verwarmd binnenzwembad met whirlpool en Turks stoombad en van biljart, kegelbanen en recreatieruimte • Gratis fiets-, wandel- en autoroutes + kastelentocht • Gratis onbeperkt wifi • Gratis leenfietsen (zolang de voorraad strekt) • Gratis verrassend programma • En nog veel meer...

Geen toeslag 1-persoonskamer, boekingskosten of aanbetaling.

Ton Vincenten, voorzitter van Seniorenbelang Uden, zich af. De Winter: ‘Een hoge-hoedenmaker kan allerhande hoeden maken, maar een hoedenmaker kan geen hoge hoeden maken. Daar worden zeer specialistische technieken bij toegepast.’ De ambachtsman legt uit hoe het proces in zijn werk gaat. Gemiddeld zitten er een kleine veertig arbeidsuren in, exclusief de droogtijd. ‘Het basismateriaal is een mix van linnen, molton en flanel, die zijn hardheid krijgt door het eindeloos te dompelen in schellak. Daarin zit het grote geheim’, verklapt Boy, terwijl hij het gezelschap een emmer van het materiaal voorzet. Terwijl iedereen aan de schellak voelt, verklapt Boy wat dat is. ‘Dit is eigenlijk een afscheiding van de gomluis, met unieke eigenschappen: schellak is sterk, flexibel en kan worden gebogen als het wordt verhit.’ Met een vuurgestookt strijkijzer blijft de ambachtsman vervolgens aaien en plooien tot de juiste vorm is bereikt. ‘Mijn oma had ook zo’n strijkbout’, weet Jan Moelands zich te herinneren. ‘Maar waarom werkt een elektrisch strijkijzer eigenlijk niet?’ De Winter verklaart: ‘Daaronder blijft alles plakken; dit ijzer brandt zichzelf schoon.’

Daarna volgt de zijden bekleding. Een precies karweitje voor Wilhelmien, de vrouw van Boy, die alles met steekjes vastzet. ‘Onze huwelijkse voorwaarde was dat zij dit werk zou gaan doen’, grapt de goedlachse Udenaar. Vervolgens wordt met een zogeheten conformateur uit de negentiende eeuw zowel de omtrek als de vorm van het hoofd gemeten. ‘We maken niet een hoed, maar jouw hoed. Niet alleen passend qua hoofdomtrek, maar ook qua postuur en karakter.’

Anky van Grunsven Op de vraag van Joke Verhofstadt wat zo’n hoed eigenlijk kost, antwoordt De Winter: ‘De richtprijs van een hoge magazine voor senioren

L’Hiver is gespecialiseerd in het vervaardigen van edele hoofdbedekking. Het bedrijf van Boy de Winter sr. en jr. maakt al ruim een halve eeuw hoge hoeden op maat voor diverse klanten: kledingverhuurbedrijven, film, theater en de ruitersport. Mede door de hippische sportwereld is het bedrijf sterk gegroeid en wereldwijd bekend geworden. Interesse in een demonstratie of een excursie naar het atelier in Uden? Dit is mogelijk vanaf 250 euro. Neem voor meer informatie contact op met Boy sr. via telefoonnummer (0413) 265 341 of mail naar info@lhiver.nl

hoed ligt tussen de 1.000 en 4.000 euro.

Naast de vele arbeidsuren maken ook de materialen zijde en schellak een hoge hoed kostbaar.’ Een machinaal gemaakte hoed kost minder, maar is volgens De Winter toch vaak duurder. ‘Een dergelijke hoed kan namelijk niet worden gerepareerd en is niet weerbestendig. Wij kunnen onze hoeden herstellen of aanpassen qua maat.

Ze gaan makkelijk meerdere generaties mee!’ De hoge hoed is de afgelopen decennia uit het straatbeeld verdwenen, maar dat betekent niet dat L’Hiver minder klandizie heeft. Integendeel, er is zelfs een wachttijd van soms enkele maanden.

‘Onze hoeden worden voornamelijk voor speciale gelegenheden besteld. En ook in de ruitersport zijn we zeer actief. Zo heeft bijvoorbeeld Anky van Grunsven – evenals andere bekende ruiters – onze hoed gedragen tijdens de Olympische Spelen’, zegt De Winter trots. Veel reizen naar internationale paardenshows en demonstraties is dan ook onderdeel van zijn vak. Zijn antieke conformateur en andere apparatuur gaan mee en Boy verliest ze geen seconde uit het oog. ‘Ik ben verzekerd, maar aan centen heb ik niks.

Dergelijke apparatuur wordt niet meer gemaakt; de apparaten die wij gebruiken, komen uit 1840.’

Kennis overdragen Tot zijn grote spijt zijn De Winter en zijn zoon Boy jr. nog de enige hogehoedenmakers die op ambachtelijke wijze hoeden vervaardigen. ‘Ik zou heel graag kennis, ideeën en technieken willen uitwisselen met vakgenoten. Al ben ik bijna zeventig jaar, ik ben nog steeds leergierig.’

De ambachtsman is blij dat Boy jr. in zijn voetsporen is getreden. ‘De kostbare kennis van het hoge-hoedenmaken heb ik gelukkig overgedragen. Hierdoor kunnen ook toekomstige generaties worden voorzien van a proper top hat.’ ■

23

blauwe zones 18n 20 ar va

ja e de Blauw Zones

HOOGLERAAR ARJAN BRAAM:

‘Geloven is gezond’ 24

ons

Bijna iedereen die in een van de vijf Blauwe Zones leeft, hoort bij een geloofsgemeenschap. Mensen met een geloofsovertuiging – welke dan ook – leven langer. Het lijkt dus letterlijk gezond om lid te zijn van een geloofsgemeenschap.

Dit onderschrijft ook Arjan Braam, als hoogleraar gespecialiseerd in de relatie tussen religie en geestelijke volksgezondheid. tekst Hettie van der Ven | beeld Hettie van der Ven en Roy Lazet

O

p de vraag of er een relatie bestaat tussen langer leven en gelovig zijn, antwoordt prof. Arjan Braam eenduidig: ja! ‘Mensen die op de een of andere manier aan een geloof verbonden zijn, hebben een langere levensverwachting van twee tot drie jaar.’ Deze cijfers zijn onderbouwd in gezondheids- en bevolkingsstudies, die onder meer worden uitgevoerd binnen de epidemiologie: mensen die onderzoek doen naar gezondheid en ziekte onder bevolkingsgroepen. Braam: ‘Er is een aantal factoren aan te wijzen voor deze langere levensverwachting. Gelovigen hanteren vaak betere leefgewoonten dan

magazine voor senioren

niet-gelovigen. Ze gebruiken bijvoorbeeld minder vaak verslavende middelen als alcohol en drugs. Ook belangrijk zijn de intensere sociale contacten en de betere steunnetwerken die je binnen een geloofsgemeenschap vaak ziet. Er zijn georganiseerde ontmoetingsmomenten en praatgroepen. Ten slotte biedt geloof ook psychologische steun. Religie geeft houvast in hoe je je tot het bestaan verhoudt en geeft je een plek in de wereld.

Het geloof geeft je de bevestiging dat je er mag zijn.’

Minder stress Onderzoekers zien verband tussen minder stress en een hogere levensverwachting.

Gelovigen lijken gemiddeld minder last van stress te hebben dan niet-gelovigen, doordat ze beter in staat zijn hun zorgen en problemen te relativeren. Mensen die geloven, herstellen ook sneller van klachten, zowel fysiek als mentaal.

In Amerika zijn studies bekend naar zogenaamde telomeren, onderdelen van ons DNA. Wanneer telomeren op raken, kan een menselijke cel zich niet meer delen, terwijl celdeling noodzakelijk is voor leven. Met andere woorden: hoe meer telomeer, hoe langer je leeft. Onderzoek heeft aangetoond dat diepgelovigen langere telomeren hebben. Tegelijk is ook bekend dat stress een grote vijand is voor telomeren: ze beschadigen en verminderen erdoor. Mogelijk hebben gelovigen langere telomeren – en dus een hogere levensverwachting – doordat ze minder dan gemiddeld last hebben van stress .

Zelf deed Braam veel onderzoek naar de relatie tussen religie en depressie bij ouderen. ‘Wanneer je tijdens een depressie je geloof weet te behouden, zijn er cijfers die aantonen dat je sneller zult opknappen.

Een belangrijk symptoom van depressie is het gemis aan verbinding. Soms kan het geloof invulling geven aan dat

»

Piet Delhaas (79) uit Breda is protestants, maar oecumenisch ingesteld. Hij is lid van zowel de KBO als de PCOB en zet zich in voor onder meer het Verenigde Bonden Overleg Brabant.

‘Ik ben opgegroeid in Rotterdam. Als gezin met acht kinderen maakten we de oorlog mee. Ook kreeg ik, evenals nog vier broers en zussen, tbc. Ons geloof speelde dag en nacht een rol. Om alles te doorstaan was bidden belangrijk. We gingen iedere week naar de kerk en aan tafel werd uit de Bijbel gelezen. Die tradities heb ik later samen met mijn vrouw binnen ons eigen gezin voortgezet.

Sinds mijn pensioen ben ik vrijwilliger in een verpleeghuis. Ik ondersteun vooral de kerkdiensten. Ik zie dat ouderen, zeker in hun laatste levensfase, een enorme behoefte hebben aan geestelijke verzorging en zingeving. De overheid heeft op dit vlak ook een zorgplicht.

Die moet beter ingevuld worden. Mijn christelijke achtergrond vormt de basis van mijn leven. Ik ben mijn geloof heel dankbaar.’

25

advertentie

Comfort care voor senioren Luxe, kleinschalig wonen met persoonlijke zorg Een thuis als thuis niet meer gaat. Om te wonen. Of als tijdelijk verblijf voor herstel- en respijtzorg. Dat is Compartijn. Luxe kleinschalig wonen met persoonlijke zorg voor mensen met een psychogeriatrische aandoening zoals dementie of met fysieke beperkingen. Ook echtparen kunnen bij ons terecht. Familie en vrienden voelen zich bij ons thuis en welkom. Samen gezellig eten en drinken, een verjaardag vieren, de kleinkinderen mee? Net als thuis.

Graag zelfs. Dat zijn de waardevolle momenten waar het in het leven om gaat.

Een echt thuis Wonen op stand met gelijkgestemden. Binnen wordt u verrast door een fraai modern-klassiek interieur, luxe, een huiselijke sfeer en een kok die elke dag lekkere, verse maaltijden kookt. Net als thuis. Verblijven in de gezamenlijke huiskamer met open haard, de woonkeuken, bibliotheek, wellnessruimte? Of buiten op het terras of in de tuin? U zegt het maar. Een conversatie met een medebewoner of een andere activiteit? Of met de familie er nog samen op uit? U bepaalt het. Alles om er ook echt een thuis van te maken.

Vast team, vertrouwde mensen U ontmoet een eigen team van zorgprofessionals en servicemedewerkers. Zij kennen uw wensen en gewoontes, en natuurlijk uw lievelingseten, persoonlijke muziekkeuze en leesvoorkeuren. We houden contact met uw familie en

www.compartijn.nl | 088 298 64 64

vrienden en misschien wel het allerbelangrijkste: we hebben ook echt tijd voor een praatje.

Zorg, net als thuis Wij voorzien in de 24-uurszorg en ondersteuning die nodig is. Feitelijk doen wij dat bij u thuis, in uw appartement. We zorgen ook voor het contact met uw huisarts, fysiotherapeut, tandarts of specialist ouderengeneeskunde.

U maakt gebruik van uw eigen behandelend artsen. Net als thuis. Uw eigen zorgverzekering voorziet hierin. Daarnaast werken we samen met een extern multidisciplinair team.

Welkom Heeft u interesse om bij ons te wonen? Neem dan contact op met één van onze family managers, bereikbaar tijdens kantooruren op 088 298 64 64. Zij informeren u graag over Compartijn en onze mogelijkheden en filosofie. Op onze website www.compartijn.nl vindt u ook meer informatie over onze huizen.

Huize De Baronie Huize De Graef Huize Roosdael Huize Groot Waardijn Huize Eresloo

Baronielaan 20, Breda Graafsebaan 172, Rosmalen Laan van Henegouwen 16, Roosendaal • opening eind 2018 Ringbaan West 320, Tilburg • opening begin 2019 De Hendrick Robinetlaan 3, Eersel • opening begin 2019

Thuis als thuis niet meer gaat

verlangen naar verbinding.’ Het verlangen naar verbondenheid en een gevoel van ‘erbij te horen’ is een algemene menselijke eigenschap, stelt Braam. Altruïsme speelt hierin een belangrijke rol. ‘Het is aangetoond dat het vermogen tot onbaatzuchtigheid sterker ontwikkeld is bij mensen die gelovig zijn. Dit sluit aan bij de hoge mate van gemeenschapszin die de (gelovige) bevolking van de Blauwe Zones ervaart. Dwarsliggers en kritische denkers hebben meer moeite met bepaalde leefregels en stappen daardoor eerder uit de kerk.’

Kerkbezoek Het merendeel van de uitgevoerde studies is Amerikaans, maar onderzoeken die zijn verricht in Azië en in islamitische regio’s laten grotendeels dezelfde resultaten zien.

Alle studies gebruiken kerk-, moskee- of tempelbezoek als belangrijkste maatstaf.

‘Hierbij speelt ook fysiek vermogen een rol. Zijn mensen in staat om naar de kerk, moskee of tempel toe te gaan?’ ‘Spannend’ noemt Braam de onderzoeksresultaten.

‘Als gelovigen daadwerkelijk een hogere levensverwachting hebben, moet je dan mensen naar de kerk sturen, of zelfs proberen hen te bekeren?’

Waarschijnlijk ‘Gelovigen zijn niet. Zeker in beter in staat Europa houden hun zorgen en mensen daar problemen te niet van. relativeren’ Bekeringsdrang leidt vaak tot weerstand. Wel is Braam voorstander van het mogelijk maken van kerkbezoek, bijvoorbeeld door te vragen of iemand daar behoefte aan of hulp bij nodig heeft. ‘Aandacht voor levensbeschouwing is goed te verdedigen.

Het is belangrijk om er als hulpverlener naar te vragen.’ magazine voor senioren

WIE IS ARJAN BRAAM?

Prof. dr. Arjan Braam (49) is psychiater bij de crisisdienst van Altrecht, een instelling voor geestelijke gezondheidszorg in Utrecht.

Daarnaast is Braam hoogleraar aan de Universiteit voor Humanistiek. Deze onafhankelijke universiteit richt zich op eigentijdse vragen rondom zingeving, levensbeschouwing en de inrichting van een menswaardige samenleving. Braam bekleedt er de leerstoel Levensbeschouwing en geestelijke volksgezondheid.

Deze leerstoel wordt mede mogelijk gemaakt door het Kenniscentrum voor levensbeschouwing en geestelijke volksgezondheid (KSGV). Eerder promoveerde Braam op een proefschrift over religie en depressie bij ouderen aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

Wat zorgverleners zelf geloven (of juist niet) kan invloed hebben, zegt Braam. Ze laten het geloof nog te vaak buiten beschouwing, misschien ook uit onwetendheid of gebrek aan affiniteit. Braam heeft persoonlijk de indruk dat veel oudere gelovigen behoefte hebben aan spiritualiteit en bezinning als onderdeel van hun leven. Praten over het geloof en over levensbeschouwelijke zaken kan daar invulling aan geven.

Levensverhalen Tot op late leeftijd je levensverhaal blijven vertellen en wellicht nieuwe inzichten daarin krijgen, zorgt ook voor een positief effect op de levensverwachting. Braam: ‘Dit is een belangrijk gegeven voor ‘Bijbel- pastores, geestelijk verhalen verzorgers en zorgen voor vrijwilligers. relativering Vaak denk ik: de en wisselwerking herkenning’ tussen het eigen levensverhaal en wat je herkent in verhalen in de Bijbel geeft beide verhalen diepgang en betekenis. Het verhaal van de kruisiging vind ik bijvoorbeeld heel betekenisvol. Voor sommigen helpt het lijdensverhaal bij de acceptatie van leed en verlies in het eigen leven. Herkenning biedt vaak verlichting.’

Braam eindigt zijn betoog met een pleidooi uit het hart: ‘Laten we de levenservaring en daarmee de wijsheid van ouderen veel meer gebruiken en inzetten binnen onze maatschappij. Ook dat zorgt voor een gevoel van verbondenheid. Het is heel goed om in plaats van Google vaker ouderen te raadplegen.’ ■

27

Lezen kan altijd!

Is lezen lastig door slecht zicht of is een boek vasthouden moeilijk? Dan kun je ook gaan luisteren!

Passend Lezen biedt 75.000 gesproken boeken, kranten en tijdschriften, hoorspelen ĂŠn hoorcolleges.

Zo geniet je altijd en overal van de mooiste verhalen. Lid worden kan via het invullen van de bon of via

www.passendlezen.nl/welkom

Ja, ik word lid van Passend Lezen

Voor het jaarabonnement van â‚Ź 28,- per jaar ontvang ik automatisch een acceptgirokaart.

Voorletters

Achternaam

M/V

Geboortedatum Straatnaam Postcode

Huisnummer Plaats

Telefoon E-mailadres Ik verklaar dat ik een leesbeperking heb*. Mijn leesbeperking is: Ik ontvang graag de digitale nieuwsbrief van Passend Lezen.

Handtekening Stuur de bon naar: Bibliotheekservice Passend Lezen, Antwoordnummer 206, 2504 WB Den Haag.

Frankeren is niet nodig. * De collectie van Passend Lezen is exclusief voor mensen met een visuele, cognitieve of fysieke beperking.

25-1-Ad-O

online

tekst Marike Ooms | beeld Shutterstock

Aan de wandel met

Klik Print en Wandel

Zin om een flink stuk te wandelen? Zoek eens een leuke route op de website www.klikprintenwandel.nl Daar delen fervente wandelaars hun mooiste wandelingen met elkaar.

Hoe werkt Klikprintenwandel?

Op de homepage van de website zoekt u een wandelroute die aan uw wensen voldoet. Dat doet u door op ‘Wandelroutes’ te klikken. Links op de pagina kunt u allerlei voorkeuren aangeven, waaronder de lengte van de wandeling, het land waarin u wilt wandelen, de provincie en de omgeving.

Er zijn vier vaste routemakers bij www.klikprintenwandel.nl maar u kunt ook zelf een route aanmaken.

Dit doet u door het formulier op de pagina ‘Maak een route’ in te vullen.

Hierbij kunt u ook routekaarten en foto’s uploaden van uw wandelroute en aangeven of er horecagelegenheden zijn onderweg. magazine voor senioren

Welke informatie kan ik vinden?

De pagina begint met een verhaal over een bepaalde wandelroute. Daaronder staan iconen met ‘routekaart’, ‘topokaart’ en ‘downloads’. Hier kunnen wandelkaarten in worden gedeeld. Niet alle wandelroutes zijn voorzien van deze informatie. Het is aan degene die de route op de website plaatst, om deze informatie toe te voegen. Onder de iconen bevinden zich de puntsgewijze routebeschrijving, informatie over de bereikbaarheid en foto’s.

Zijn er ook wandelingen voor mensen met een beperking?

Ja, die zijn er ook. In de voorkeuren links op de pagina ‘Wandelroutes’ kunt

u aangeven of u op zoek bent naar een rolstoeltoegankelijke route.

Worden er beoordelingen gegeven?

Er worden geen punten gegeven aan de routes, maar het is wel mogelijk om op de route te reageren. In die reacties kunnen wijzigingen worden doorgegeven of leuke wetenswaardigheden worden gedeeld. Ook wordt soms een wegopbreking doorgegeven of een mogelijkheid om de route in te korten of te verlengen.

Op de website staat ook een tabje met ‘Streekpaden’. Wat vind ik daar?

U vindt er informatie over enkele streekpaden in Nederland. Dit zijn recreatieve wandelpaden die langer zijn dan 80 kilometer. Vaak heeft zo’n route hetzelfde begin- en eindpunt, zoals bij het Maaskantpad, dat begint en eindigt in Molenhoek. U kunt ervoor kiezen een etappe uit deze route te bewandelen; de verschillende etappes per wandelroute vindt u links op de pagina van het betreffende streekpad. ■

29

ons kloppend hart

ONTMOETINGEN

bij een Brabantse bushalte 30

ons

In Molenschot wacht een groep senioren bij de bushalte. Als een aantal kinderen van de lokale basisschool langsloopt, raken ze met elkaar in gesprek over toen en nu. tekst en beeld Arnold Reyneveld

H

et verschil tussen deze twee generaties en de interesse in elkaars verhalen vormen de basis voor een gezamenlijke voorstelling die toneelvereniging De Rietganzen uit Molenschot en vijftig leerlingen uit de groepen één tot en met vijf van basisschool KBS St. Anna opvoeren onder leiding van theaterdocent Babs Levens. Plaats van handeling: de grote zaal van De Molenwiek.

Er bestaat al langer een goede samenwerking tussen de seniorenvereniging en de school. Ieder jaar wordt voor de afsluiting van het schooljaar iets bijzonders georganiseerd, zoals een oudesokkentocht.

ACTIVITEIT

Toneelvoorstelling door toneelvereniging De Rietganzen

1. Piet Oostvogels (69) ‘Ik speel een

STARTDATUM

oude opa die niet bekend is met hippe breakdance of mobiele apps. In deze rol kan ik vrij dicht bij mezelf blijven dus!’

2. An Roelen (71) ‘In de voorstelling vertrekken we iedere keer vanaf de bushalte voor een tochtje naar de Beekse Bergen, de markt of een korenfestival. Dan komen er kinderen langslopen en raken we in gesprek over vroeger en nu.’

TONEELVERENIGING

3. Sjaak Stoopen (68) ‘Molenschot is van oudsher een boerendorp. Als je vroeger thuiskwam uit school, moest je omkleden en aan het werk. Dat is vandaag de dag echt wel anders.’

4. Jo Boemaars (70) ‘We hebben niets van buiten geleerd. Het is puur improvisatie, waarbij de kinderen de gekste vragen kunnen stellen.’

5. Anny van Loon (71) ‘De kinderen vinden het fascinerend om te zien welke kleding we vroeger droegen en om te horen hoe anders de dingen toen gingen.’ magazine voor senioren

Oud en jong...

1998 AANTAL DEELNEMERS

25 leden, van wie 10 spelers (de rest is regisseur, schrijver, decorbouwer, scenarioschrijver of op een andere manier betrokken) LOCATIE

MFA De Molenwiek KBO - AFDELING

Senioren Vereniging Molenschot AANTAL LEDEN

265 OOK OP DEZE LOCATIE

Basisschool KBS St. Anna met bijbehorende gymzaal

31

advertentie

www.vdnvastgoed.nl

WIJ KOPEN ZELF !

Zonder zorgen, direct uw woning verkopen Dit kunnen wij u aanbieden: • • • • • • • • • •

Een vrijblijvend bod op uw woning; Een aanbod op uw situatie afgestemd; Directe zekerheid en duidelijkheid; Een passeerdatum naar uw keuze; Geen bijkomende kosten; Een directe aanbetaling; Geen notaris- of makelaarskosten; Het terug-huren van uw eigen woning; Een landelijke dekking; Veel tevreden verkopers die u voor gingen.

Voor vrijblijvende informatie of het maken van een afspraak neemt u contact op met Marcel van der Net: 0161 - 49 32 68 / 06 - 51 75 46 86 of info@vdnvastgoed.nl

VA N TILBURG PAST ANK

OPEN ZONDAG 28 OKTOBER

12.00 - 17.00 UUR

NISTELRODE 10.000M 2 MODE SCHOENEN SPORT | RAVENSTEIN 2.000M 2 MODE | SCHIJNDEL 1.000M 2 MANNENMODE | GRATIS VERMAAKSERVICE | PERSONAL SHOPPING V E R M A A K J E I N D E G RO OT S T E M O D E W I N K E L VA N N E D E R L A N D O F O P VA N T I L B U RG O N L I N E . N L

juridische helpdesk Deze rubriek gaat over onze rechten en plichten en over notariële zaken, beschreven aan de hand van een concreet voorbeeld.

Deze keer: hoe weet ik hoeveel pensioen ik krijg?

Hoeveel pensioen krijg ik?

Pensioeninformatie is ingewikkeld, maar ook erg belangrijk. Hoe weet u op welk bedrag u recht heeft, ook als u alleen achterblijft?

Herman Poeth, oud kantonrechter en vrijwillig medewerker van de Juridische Helpdesk van KBO-Brabant, geeft raad. tekst Berber Bijma | illustratie Shutterstock

H

et echtpaar Van Dongen wil een andere auto kopen. Bij het vaststellen van hun budget doemt de vraag op: moeten ze een financiële buffer aanhouden voor als mevrouw Van Dongen alleen achterblijft?

Hoeveel krijgt zij dan nog van het pensioen dat haar echtgenoot heeft opgebouwd?

Oproep!

Heeft u een financiële of notariële kwestie die u aan de Juridische Helpdesk wilt voorleggen? E-mail uw vraag o.v.v. Juridische Helpdesk naar ons@kbo-brabant.nl

magazine voor senioren

‘Als je alleen achterblijft, kan het zijn dat de pensioenuitkering fors lager wordt’, vertelt Herman Poeth. ‘Een nabestaande heeft vaak recht op ongeveer 70 procent van het pensioen dat de partner – meestal de man – heeft opgebouwd. Dat pensioen zelf is vaak 70 procent van het laatstverdiende of het gemiddelde loon. Het kan dus zo maar zijn dat een weduwe achterblijft met ongeveer de helft van het laatstverdiende loon. Dat geldt zeker wanneer zij zelf nog niet de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt en nog niet profiteert van de lagere belastingtarieven voor AOW’ers. Overigens

verschilt dit per pensioenfonds. Bij het plannen van grote uitgaven is het dus verstandig om de pensioensituatie even onder de loep te nemen.’

Hoeveel?

Hoe komt u erachter waar u recht op hebt?

Poeth: ‘Belangrijk is om de brieven en overzichten die het pensioenfonds stuurt, goed door te lezen. Het fonds zelf kan vragen vaak wel beantwoorden. Ook de Juridische Helpdesk van KBO-Brabant kan meekijken.

Op www.mijnpensioenoverzicht.nl vindt u informatie en concrete bedragen. Bij meningsverschil met het pensioenfonds kan de Ombudsman Pensioenen worden ingeschakeld.’ De belangrijkste wijzigingen in een pensioenuitkering ontstaan door echtscheiding en overlijden van degene die het pensioen heeft opgebouwd – voor of na de pensioendatum. ‘Je weet nooit hoe de toekomst eruit ziet, maar kijk in ieder geval naar de informatie die er wél is’, adviseert Poeth. ■

33

vrijwilliger

tekst Hettie van der Ven | beeld privébezit

‘JE KWALITEITEN BENUTTEN geeft voldoening’ Na zijn beroepsmatige carrière in de ouderenzorg besloot Gerrie Beks (68) uit Nuenen zijn kennis en ervaring te gaan inzetten binnen KBO-Brabant. Inmiddels is hij al vijftien jaar met hart en ziel vrijwilliger. Onlangs ontving hij voor al zijn inspanningen de zilveren speld met goud.

‘D

ozen vol ongeopende enveloppen tref ik soms aan’, vertelt Gerrie Beks over zijn werk voor het project Thuisadministratie van KBO-Brabant.

Om de zes weken gaat hij bij verschillende ouderen langs om ze te helpen bij de soms ondoorgrondelijk geworden papierwinkel.

‘Ik maak alles open, berg het op, kijk wat het meest urgent is en geef advies over bijvoorbeeld automatisch afschrijven.

Geen van de mensen die ik help, heeft een computer.’ Vooral voor tachtig- en negentigjarigen blijkt de administratie een lastige opgave, zeker wanneer de partner wegvalt die er altijd verantwoordelijk voor was. ‘Natuurlijk is vertrouwen essentieel.

Ook moet er een klik zijn, anders werkt het niet. Het is mooi wanneer ik in het dorp mensen tegenkom die spontaan hun dankbaarheid uitspreken.’

Gratis lidmaatschap In 2003 werd Beks actief binnen de KBO. ‘Voor mijn werk had ik al contact met de lokale Afdeling in Nuenen. Ze kwamen naar mijn afscheidsreceptie en boden me

34

een gratis lidmaatschap aan. Ik vermoed met voorbedachten rade, want kort daarna werd ik gevraagd om voorzitter van een commissie te worden.’

Beks volgde de opleiding tot vrijwillige ouderenadviseur (VOA) en begon in 2007 zelf met het opleiden van nieuwe adviseurs. ‘Ik vind dat je altijd aan jezelf en je omgeving verplicht bent om je kwaliteiten zo goed mogelijk te benutten.’

De vraag hoe met ouderen te communiceren, staat centraal tijdens de opleiding. ‘Ik sprak ooit met een echtpaar dat iets wilde weten over hun ziektekostenverzekering. Ik adviseerde hen zelf de zorgverzekeraar te bellen, want alles is erop gericht dat ouderen zo lang en zo goed mogelijk zelfredzaam blijven.

Mevrouw belde, en zei: “Ik heb hier iemand van de KBO zitten die u wil spreken”.

Prompt gaf ze de telefoon aan mij door.

Tijdens de opleiding gebruikte ik dit soort voorbeelden om de cursisten te leren hoe ze met bepaalde situaties om kunnen gaan.’

Beks is inmiddels gestopt als opleider, maar hij is nog altijd ouderenadviseur en ook voor het project Thuisadministratie blijft hij zich voorlopig inzetten. ■

GERRIE BEKS (68)

Vrijwilliger worden?

Zou u ook vrijwilligerswerk willen doen? Dat kan! Bij KBO-Brabant zijn naar schatting tienduizend vrijwilligers actief via bijna driehonderd lokale Afdelingen. Als ouderenadviseur of thuisadministrateur, zoals Gerrie Beks, maar ook als belastinginvulhulp of cliëntondersteuner bij aanvragen voor de Wmo. En elke Afdeling heeft behoefte aan bestuursleden, mensen die hand- en spandiensten verrichten voor activiteiten en meedenken en -doen in commissies. Voor ieder die zich aanmeldt is wel een geschikte taak te vinden. Vraag bij uw eigen Afdelingsbestuur wat de mogelijkheden zijn!

ons

gezondheid

tekst Berber Bijma

5 VRAGEN over medicijngebruik

Als u verschillende soorten medicijnen gebruikt, kunnen die elkaar beïnvloeden. Dat kan risico’s met zich meebrengen. Vijf vragen over verantwoord medicijngebruik.

1.

Waar moet u op letten als u meerdere soorten medicijnen slikt?

Uw apotheker en uw huisarts houden in de gaten of de verschillende medicijnen die u krijgt voorgeschreven, invloed op elkaar hebben. Belangrijk is dat u ieder middel neemt op het juiste tijdstip, op de juiste manier en in de voorgeschreven hoeveelheid.

2.

Wat zijn mogelijke risico’s?

Diverse geneesmiddelen kunnen elkaars (bij)werking verminderen of versterken. De risico’s variëren van sufheid – waardoor u bijvoorbeeld kunt vallen – tot levensgevaarlijke bloedingen. Ook in het verkeer kunt u extra risico lopen.

3.

Wie heeft het overzicht over uw medicijngebruik?

Zowel de huisarts als de apotheker hebben het overzicht van de medicijnen die u krijgt voorgeschreven (ook vanuit het ziekenhuis). Vragen over aandoeningen en daarvoor geschikte medicijnen kunt u het beste aan uw (huis)arts stellen. Met vragen over medicijnen en bijwerkingen kunt u terecht bij de apotheker. Wat u naast

magazine voor senioren

Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik

Het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik is een onafhankelijke organisatie die werkt aan een goed, veilig, en betaalbaar medicijngebruik in Nederland.

Het IVM geeft informatie over medicijngebruik aan zorginstellingen, zorgverleners, zorgverzekeraars en bedrijven, overheden, patiënten-, belangen-, en beroepsorganisaties. Bij het IVM werken artsen, apothekers, andere medische professionals en experts op het gebied van medicatieprocessen.

Deze tekst kwam tot stand in samenwerking met Henriëtte van der Kwaak van het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik, www.medicijngebruik.nl

uw voorgeschreven medicatie neemt aan vrij verkrijgbare geneesmiddelen, weet u uiteraard alleen zelf.

4.

Zijn aanvullende geneesmiddelen, bijvoorbeeld van de drogist, altijd onschuldig?

Nee, deze vrij verkrijgbare middelen kunnen de werking van uw voorgeschreven medicijnen beïnvloeden. Voorbeelden daarvan zijn Voltaren (met werkzame stof diclofenac) en Advil of Nurofen (ibruprofen).

Naast voorgeschreven medicijnen zou u deze middelen dus niet zonder overleg moeten nemen.

5.

Wat kunt u zelf doen?

Als u naast uw voorgeschreven medicijnen andere middelen koopt bij drogist of apotheek, is het belangrijk bij de apotheek te vragen of dat verantwoord is.

Doe ook bij alternatieve geneesmiddelen, zoals homeopathische, even navraag en vraag of uw apotheker dit middel wil toevoegen aan uw medicatieoverzicht.

Meld daarnaast (extreme) bijwerkingen bij uw arts. Soms is een alternatief of andere dosering mogelijk. ■

35

ontspanning Boeken, films, uitstapjes en andere interessante dingen

S N E RT WA N D E L I N G

Met z’n grote hoogteverschillen en prachtige vergezichten is de Brabantse Wal een van de Landschappen van allure, vindt de provincie.

Ervaar het zelf in een van de drie bijzondere themawandelingen, georganiseerd door het Brabants Landschap en IVN Groene Zoom. Tip: trek goede (wandel)schoenen aan.

oproep

Heeft u een mooi boek gelezen, een indrukwekkende tentoonstelling bezocht of een andere leuke uitstap gemaakt?

Wij zijn benieuwd!

Stuur uw tips naar de redactie van Ons: ons@kbo-brabant.nl

woensdag 10 oktober; Snertwandeling –

Wildplukken, appelmoes maken, tarte tatin bakken of ezeltje rijden. Het kan allemaal tijdens het Pluk & Oogstfeest op het romantische kasteel Tongelaar.

Bourgondiërs kunnen hun hart ophalen bij ’t Buffet des Overvloeds, de smaakmarkt, de Goei Leven Weide of de Food-academy met live cooking. Adres: Kasteel Tongelaar, Tongelaar 12, Mill. Datum: zondag 14 oktober.

Tijden: van 11.00 tot 18.00 uur. Entree: gratis.

Meer informatie: www.plukenoogstfeest.nl

34 procent

Data: workshop Natuurfotografie –

Vers van ’t land

van de wandelende Brabanders trekt er minstens een keer per week op uit.

Pompoenenparade!

Het is weer herfst, dé tijd voor pompoenen.

En als u hiervan houdt, mag u de Pompoendagen zeker niet overslaan.

Dit grootste pompoenevenement van de Benelux – met tienduizenden pompoenen!

– vindt dit jaar voor de 28ste keer plaats en is een wondere, oranje wereld. Zo is er een pompoenmarkt, een verhalenbos en een knutselhoek. Reuzenpompoenen en verlichte, uitgesneden exemplaren maken de betovering compleet.

Adres: Museum Klok & Peel, Ostaderstraat 23, Asten. Data: zaterdag 13 tot en met zondag 21 oktober, tussen

woensdag 7 november; Winterwandeling –

12.00 uur en 17.00 uur. Entree: € 8,-

woensdag 12 december. Tijden: van 14.00 tot

(volwassenen), € 7,- (65+), € 4,- (kinderen

16.00 uur. Entree: € 2,- per persoon, gratis

van 4 tot en met 15 jaar), gratis voor kinderen

voor leden van het Brabants Landschap

tot en met 3 jaar en seniorenkaarthouders.

en IVN Groene Zoom. Meer informatie over

Meer informatie: www.museumklokenpeel.nl

Natuurexcursies Brabants Landschap: www.vvvbrabantsewal.nl

36

ons

tekst Suzanne Geurts beeld Shutterstock

Heusden viert 700 jaar stadsrechten

Doe lekker (st)oer Ruw, stoer en ongerept, met archeologische schatten en wilde grazers. Dat is natuurgebied De Maashorst, waar de natuur nog echt de baas is. Ervaar het zelf tijdens het Oerfestival De Maashorst, dat deze herfstvakantie in de buitenlucht plaatsvindt. Geen standaard festival met kraampjes en tafels, maar een lekker los evenement voor en door deelnemers.

Bomvol leuke activiteiten, passend binnen de thema’s natuur, cultuurhistorie, archeologie en food.

Stemt u ook af op Kempen TV in het weekend van 20/21 oktober? Voorzitter Gust Lathouwers van KBO Reuzel en Algemeen Bestuurslid van KBOBrabant Wim van Erp worden geĂŻnterviewd over de activiteiten van de Afdeling en die van KBO-Brabant. De uitzending is het hele weekend herhaaldelijk te zien.

Vestingstad Heusden viert 700 jaar stadsrechten met onder andere het Jacob van Eyck Festival, genoemd naar de componist, beiaardier en klankkunstenaar die leefde van 1598 tot 1657. Van Eyck-liefhebbers kunnen hun hart ophalen tijdens straatoptredens, concerten, carillonbespelingen, een tentoonstelling en diverse lezingen.

Data: vrijdag 26 tot en met zondag 28 oktober. Meer informatie: www.jacobvaneyckfestival.nl

Adres: De Maashorst, diverse locaties in het oergebied. Data: zondag 14 oktober tot en met vrijdag 19 oktober. Meer informatie: www.bezoekdemaashorst.nl/oerfestival

De liever thuis!-beurs 81 jaar worden we gemiddeld. Hoe blijft u vitaal? Welke aanpassingen kunt u aan uw woning doen? En hoe regelt u alles financieel? Antwoorden op deze en nog veel meer vragen krijgt u op liever thuis!, de grootste beurs in Nederland voor comfortabel en slim wonen. Kijk bijvoorbeeld eens bij het thema leef!, waar u mooie reizen, luxe artikelen en tips voor een optimale gezondheid vindt. Leuk om te weten: KBO-Kring Eindhoven is aanwezig met een grote stand. Kom snel langs!

Locatie: Beursgebouw, Eindhoven.

Data: donderdag 22 tot en met zaterdag 24 november. Tijden: dagelijks van 10.00 tot 17.00 uur. Meer informatie en prijzen: www.lieverthuis.info

37

advertentie

Dé meest gekochte traplift van Nederland

Revolutionair railsysteem Otolift heeft een nieuwe traplift geïntroduceerd: de Otolift Modul-Air. Deze traplift heeft de dunste enkele rail ter wereld en is volledig uit voorraad leverbaar.

Slechts 48 uur levertijd!

Dankzij deze unieke technologie wordt het dure maatwerk overgeslagen, en kunnen wij zowel rechte als gebogen trappen binnen 48 uur van een traplift voorzien!

De voordelen van Otolift Niet goed = geld terug Bent u niet tevreden met uw Otolift?

Geen probleem. Wij bieden u een unieke niet-goed-geld-terug-garantie aan op de Otolift Modul-Air.

• Marktleider in Nederland

• 24/7 service netwerk

• 135.000 trapliften geplaatst in Nederland

• Alle keuze in trapliften, nieuw en gebruikt

• Betrouwbaar familiebedrijf, sinds 1891

• Huren al vanaf één maand mogelijk

Bel gratis 0800 444 777 5

Ja, stuur mij de gratis brochure

voor een gratis thuisadvies of om onze gratis brochure te bestellen.

Naam

Voor meer informatie kunt u terecht op

Adres

www.otolift.nl

Postcode/plaats

DĂŠ meest gekochte traplift van Nederland

Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Otolift Trapliften, Antwoordnummer 17014, 2810 VK Bergambacht

Telefoon ONS2018

reportage

TESTRIT OV-CHIPKAART

‘We willen de angst voor treinreizen wegnemen’

40

ons

tekst Marike Ooms | beeld Roland van den Eijnden

De OV-chipkaart heeft het reizen met openbaar vervoer niet voor iedereen makkelijker gemaakt. Een pasje moeten regelen en ‘ergens’ inchecken staat veel mensen zó tegen, dat ze liever helemaal niet gaan. ‘Die angst voor het onbekende willen we wegnemen’, legt Hennie de Gooijer van Wijkmanagement Helmond uit. ‘Daarom maken we vandaag een testrit en leggen we alles rustig uit.’

E

en groepje leden van KBOAfdeling Bernadette uit Helmond ontmoet elkaar op een zonnige woensdag voor het plaatselijke treinstation.

Groepsleider is Jeanne Berkelmans van Reizigersoverleg Brabant, het adviesorgaan van de provincie op gebied van openbaar vervoer. ‘We organiseren deze praktijkmiddag voor ouderen die

• Inchecken

magazine voor senioren

drempelvrees hebben om met de trein te reizen’, vertelt zij. ‘We informeren en begeleiden ze om deze angst te overwinnen.’

Dezelfde groep kwam een paar weken geleden al bij elkaar om samen de OVchipkaarten te bestellen. ‘Dat was nog een heel gedoe’, legt Hennie de Gooijer uit. ‘Niet iedereen heeft een e-mailadres en dat maakt het onmogelijk om je te registreren en een kaart aan te vragen.

Ook kan het saldo dan niet automatisch worden opgeladen. Op een OV-chipkaart moet altijd minstens 20 euro staan, wil je met de trein kunnen reizen. We hadden geregeld dat er van iedereen een digitale foto gemaakt kon worden, dus dat ging goed. Maar op het moment dat we moesten betalen voor de kaarten, diende zich het volgende probleem aan: dat moest via iDeal. En ook dat kon lang niet iedereen.

We hebben dat onderling opgelost, hoor!

Een paar leden hebben het bedrag aan elkaar voorgeschoten.’

OV-CHIPKAART

Wilt u meer informatie over het reizen met de OV-chipkaart? Kijk dan op www.ns.nl/ reisinformatie/ reizen-met-ov-chipkaart Er zijn ook folders over dit onderwerp te verkrijgen bij de informatiebalies op de NS-stations.

Goedkoop samenreizen Om de beurt laadt iedereen de gloednieuwe kaarten op onder toeziend oog van Jeanne Berkelmans. Af en toe wordt even voorrang verleend aan reizigers met haast – die nogal schrikken van de rij KBO’ers. Omdat sommige leden een vast NS-abonnement hebben, kan de groep gebruikmaken van de zogeheten samenreiskorting. Daarmee kun je als niet-abonnementhouder

• Rustig wachten tot de trein stilstaat

»

• Wie rijdt vooruit, en wie achteruit?

41

advertentie

Interessante bijbaan?

Net als Martin voor goede doelen werven?

luxe woonhuislift zonder schacht

Hij is regelmatig op stap om collectanten te werven.

‘Ik ben erg enthousiast over mijn werk: met de verdiensten kan ik me een week Martin Parijs veroorloven en de tuin opknappen! En ontmoet ik aardige mensen die mij uitnodigen voor de koffie’.

Wilt u ook collectanten werven voor o.a. de Hartstichting, Reumafonds en de Hersenstichting?

Ga dan naar www.goededoelenpromotie.nl

www.mijnlift.nl

Goede Doelen Promotie

Rotterdam - Strickledeweg 96 T. 010 – 4373211

Wij zorgen voor de ontbrekende puzzelstukjes!

Met de taxi naar Schiphol of uw regionale luchthaven Met Schiphol Travel Taxi begint en eindigt uw vliegreis op de drempel van uw eigen deur.

Waar u ook woont, wanneer u wilt.

Geen gesjouw met koffers of afhankelijk zijn van wegbrengers en afhalers. Op de avond voor vertrek wordt uw ophaaltijd telefonisch bevestigd.

Reserveren: reisbureau, Schiphol.nl Via uw of bel met 0900 - 8876 (€ 0,10 p/min.)

www.schiphol.nl/traveltaxi

De een tel axi al va n

€19 af

per p

ersoo

n

Onderdeel van:

tóch met 40 procent korting reizen, als je maar samen met een abonnementhouder hetzelfde traject bereist. Je regelt deze korting via het scherm van de NSautomaat waar je ook de OV-chipkaart oplaadt. We hebben nog tien minuten tot de trein naar Eindhoven vertrekt. Tijd om in te checken dus. Een voor een houdt iedereen de pas voor de scan bij het poortje met een groene pijl. Niet alle poortjes blijken hetzelfde. ‘Er zijn er met een rood kruis’, legt Jeanne Berkelmans uit. ‘Die moet je niet hebben. Ook zit er verschil in de scanner waar je de OV-chipkaart tegenaan moet houden. Sommigen hebben een glazen venstertje waarachter een QR-codelezer te zien is. Soms hebben winkels als Hema of het Kruidvat leuke aanbiedingen met NS-dagkaarten waarmee je een dag lang vrij kunt reizen.

Met die kaarten kun je alleen door deze poortjes met een QR-codelezer.’

Omdat de groep vrij snel achter elkaar door de poortjes loopt, is niet goed te horen wanneer de piepjes gaan die aangeven dat je door mag lopen. Er ontstaat even twijfel of het inchecken wel bij iedereen goed is gegaan. ‘Je kunt dan gewoon weer uitchecken en terug gaan door de poortjes’, legt Hennie uit. ‘Je saldo blijft gelijk, omdat je nog steeds op hetzelfde station bent. Vervolgens check je gewoon nog een keertje in en weet je zeker dat het goed is gegaan.’

Boven of beneden?

Sommige deelnemers reisden al wel vaker met de trein, maar dan altijd met losse kaartjes of met speciale aanbiedingstickets. ‘Ik heb laatst nog naar Leeuwarden getreind’, vertelt Annie Smits (82). ‘Drie uur heen en drie uur terug. Ik had een dagkaartaanbieding gekocht bij het Kruidvat en wilde eruit halen wat erin zit!’

Dan komt de trein eraan en wordt druk overlegd over wie waar gaat zitten. magazine voor senioren

Hoe laad ik mijn OV-chipkaart op?

1. Houd uw OVchipkaart voor de kaartlezer met het OV-chipkaartlogo.

2. Kies voor ‘ophogen huidig saldo’ en het bedrag waarmee u wilt ophogen.

3. Kies voor de betalingswijze; betalen met pinpas of creditcard.

4. Steek uw pas in de pinautomaat en volg de instructies op die op het schermpje verschijnen.

5. Als de betaling is gelukt, houdt u uw OV-chipkaart nogmaals voor de kaartlezer. Uw saldo is dan verhoogd.

Het eerste station dat de trein aandoet is voor de KBO-leden meteen ook de eindbestemming van de reis: Eindhoven.

Iedereen checkt uit bij de daarvoor bestemde paal en loopt naar buiten. De groep begeeft zich richting de Albert Heijn, waar tegenwoordig ook oplaadzuilen voor de OV-chipkaart staan. Die werken nét iets anders dan de automaten op het station, laat Jeanne zien.

Hulp van de NS-servicezuil Daarna is het tijd voor een pauze met koffie of iets fris. Op een terras in de schaduw vertelt Janneke Deugd (79) dat het voor haar best even geleden is dat ze met de trein heeft gereisd. ‘Vroeger had ik een jaarabonnement en reisden mijn man en ik veel naar steden om musea te bezoeken.

Toen mijn man ziek werd, reisden we alleen nog met de auto. Dat ben ik na zijn overlijden blijven doen. Ik wil nu kijken hoe het me bevalt om toch weer met de trein te gaan. Mijn eerstvolgende treinreis gaat denk ik naar mijn kleindochter in Amsterdam. In die stad is het toch veel te lastig parkeren met de auto!’

Om de spits te omzeilen gaat de groep na het drankje weer naar het station.

Bij de NS-automaten zet iedereen weer samenreiskorting op de kaart, om vervolgens in te checken bij de poortjes en het perron op te zoeken. Terug op station Helmond wil iedereen uitchecken bij de paal naast de lift, maar dat gaat mis. Al twee leden zijn uitgecheckt, maar er is nog niemand door de poortjes naar buiten gegaan. Na een druk op de blauwe knop van de NS-servicezuil is er direct contact met een NS-medewerker die uitlegt dat de klapdeurtjes niet openen als mensen te dicht bij het poortje staan. Het blijkt te kloppen: zodra iedereen naar achteren stapt, springen de deuren open. En zo kan iedereen alsnog het station verlaten om huiswaarts te keren. ■

43

advertentie

Geef uw testament een missie

Stadshotel Ootmarsum

Een uniek hotel in het stadje dat zo enig en anders is Faciliteiten: * Lounge met open haard * Liî‚?installatie * Groot buitenterras * Zonnebank * Ruime badkamers * Fiets- en wandelroutes w * Fietsenkelder * Vrijwel alle kamers gelijkvloers

RESERVEREN? Bel 0541-291728 of mail naar info@stadshotelootmarsum.nl * Groepsreizen per luxe touringcar. * Geheel verzorgde arrangementen op basis van V.P., inclusief excursies en avondprogramma

Fam Bults | Westwal 1 | Website: www.stadshotelootmarsum.nl

Meerheide 100 S 5521 DX Eersel 0497-518805 www.scoot2be.nl info@scoot2be.nl

Mensen met een Missie in uw testament Mensen met een Missie is er voor mensen die leven onder moeilijke omstandigheden. Mensen die dagelijks te maken hebben met onrecht en discriminatie.

Wij investeren in mensen. Zodat zij voor zichzelf en hun gemeenschap kunnen opkomen en hun leven kunnen verbeteren. Dit doen we in Afrika, AziĂŤ en Latijns Amerika.

Driewielfietsen

Scootmobielen

Wilt u deze mensen steunen, ook als u er niet meer bent?

Contact: Julie Mingeli 06 - 57 78 29 64 juliemingeli@mensenmeteenmissie.nl mensenmeteenmissie.nl/testament

Rollators

Trippelstoelen

Rolstoelen

Voor KBO leden 10% korting op rolstoelen, trippelstoelen en rollators, 2 jaar gratis onderhoud op fietsen en scootmobielen.

onsje geluk

tekst en beeld Ivo Hutten

Walther Hoosemans is al 28 jaar vrijwillig chauffeur op de buurtbus. Elke vrijdagochtend rijdt hij drie rondes op lijndienst 297 tussen Rijen en Oosterhout, via Molenschot en Dorst.

Walther (71) uit Dorst:

‘Gezellige taferelen in de buurtbus’

‘Er stond eens een man met een geit bij de halte. Hij kon er niet meer voor zorgen en wilde hem naar de kinderboerderij brengen. Tja, wat doe je dan? Dan neem je hem gewoon met geit en al mee in de bus.

Een andere man bleef eens bij de eindhalte zitten. Op de vraag of hij er niet uit moest, antwoordde hij dat hij voor de gezelligheid graag nog een rondje mee wilde rijden.

Buurten in de buurtbus, noem ik dat. Hele gesprekken worden onderweg gevoerd en veel passagiers kennen elkaar. Zonder de buurtbus zouden veel mensen in de kleine kernen – met name ouderen – geen vervoer hebben. Daarom zet ik me in, samen met nog 25 vrijwillige chauffeurs op deze lijn. De buurtbus is een belangrijk, betrouwbaar en vooral ook flexibel vervoermiddel. Je hoeft je hand maar op te steken en we stoppen.

Halte of geen halte.’ ■

45

advertentie

www.teunarts.nl

Aktiemodel Vetego B33

Aktiemodel Vetego 02

Aktiemodel Vetego B11

Handmatig: in stof vanaf € 945,- in leder vanaf € 995,-

3 motorig mét accu in leder vanaf € 1995,-

Handmatig: in stof vanaf € 945,- in leder vanaf € 995,-

Verder ruim 170 modellen relaxfauteuils op draaivoet

Verder ruim 90 modellen relaxfauteuils met accu

Verder ruim 300 modellen relaxfauteuils

Handmatige relaxfauteuils meer dan 230 modellen

Banken & bankstellen Meer dan 40 modellen

Relaxbanken Veelal leverbaar als Home Cinema opstelling

Al 45 jaar staan wij garant voor de beste fauteuils en de mooiste banken. Welkom bij zitcomfortspeciaalzaak Teun Arts.

Ruim 300 modellen relaxfauteuils in onze showroom

5 jaar garantie

zitcomfortspeciaalzaak sinds 1973

Veelal uitvoorraad leverbaar

Inruil oude meubelen mogelijk*

Onze openingstijden: Di, Wo & Do 10:00 - 17:30, Vrijdag 10:00 - 21:00, Zaterdag 10:00 - 17:00 tel.: 0485 - 45 29 86 www.teunarts.nl info@teunarts.nl Boersestraat 11, 5454NG, Sint Hubert. In St.Hubert op de rotonde richting Wanroij, dan 3e weg links, 1e rechts. * n.v.t. op aktiemodellen en aanbiedingen.

advertentie

www.teunarts.nl

In deze omgebouwde boerderij in het buitengebied van Sint Hubert vindt u, in 2000m² showroom, al 45 jaar, de grootste collectie relaxfauteuils van Nederland.

Relaxfauteuils met Sta- op hulp meer dan 90 modellen

Kamerfauteuils (evt. met relax) Ruim 40 modellen

Relaxfauteuils met sta- op hulp meer dan 90 modellen (veelal uit voorraad leverbaar)

Aktiemodel Petunia

1 motorig met sta- op hulp in stof vanaf â‚Ź 995,Verder ruim 90 modellen relaxfauteuils met sta- op hulp

Vele sta- op fauteuils direct leverbaar!

Relaxfauteuils op draaivoet Ruim 170 modellen

Handmatig verstelbare relaxfauteuils Ruim 230 modellen

Relaxfauteuils compleet op maat Ruim 40 modellen

Onze openingstijden: Di, Wo & Do 10:00 - 17:30, Vrijdag 10:00 - 21:00, Zaterdag 10:00 - 17:00 tel.: 0485 - 45 29 86 www.teunarts.nl info@teunarts.nl Boersestraat 11, 5454NG, Sint Hubert. In St.Hubert op de rotonde richting Wanroij, dan 3e weg links, 1e rechts (buiten de bebouwde kom!).

DE MOOISTE KLASSIEKE SERIES & CONCERTEN

Janine Jansen London Philharmonic Orchestra Menahem Pressler Vladimir Ashkenazy Mahler Chamber Orchestra Katia & Marielle Labèque en vele anderen Deze actie geldt t/m 31 oktober 2018. www.muziekgebouweindhoven.nl | 040 244 20 20

ONS-lezers krijgen 30% korting op de ticketprijs voor alle klassieke concerten van dit seizoen!

Bestel tickets via de website of telefonisch en gebruik de actiecode: onsmge1819.

lekker gezond jaar van e de Blauw Zones

Mosselen Bij KBO-Brabant hebben we 2018 uitgeroepen tot het Jaar van de Blauwe Zones. Een van de redenen waarom de mensen in deze zones langer en gezonder leven, is dat ze gezond eten.

Vette vis, slechts af en toe een stukje vlees en veel plantaardig voedsel.

Mosselen behoren niet tot de vette vis, maar passen prima in het ‘Blauwe Zone-dieet’! tekst Susanne Mullenders | beeld Shutterstock

BOORDEVOL IJZER

Rundvlees staat bekend om zijn ijzergehalte, maar bij mosselen is dat nog hoger.

En ijzer is een belangrijk mineraal: wie niet voldoende ijzer binnen krijgt, kan bloedarmoede krijgen.

PANNETJE MOSSELEN

R IN DE MAAND?

Vaak wordt gezegd dat je mosselen kunt eten als de ʻr in de maand isʼ, maar dat klopt niet helemaal: het mosselseizoen loopt van juli tot en met half april. Eigenlijk dus gewoon als de ʻr in het seizoenʼ is: zomer, herfst, winter…

GOEDE WEERSTAND

Mosselen bevatten véél vitamine A, en dat zorgt onder meer voor een goede weerstand, goede ogen en gezond tandvlees.

op z’n Italiaans

Ingrediënten voor 4 personen

• 4 kilo mosselen • 1 eetlepel olie • 400 gram

mosselgroente (prei, ui, wortel, venkel, verse blad- of bleekselderij, laurierblaadje) 3 eetlepels Italiaanse kruiden gedroogde chilipeper 2 eetlepels rode pesto 8 eetlepels mayonaise 2 eetlepels groene olijventapenade

• •

•

•

•

En zo maakt u het

• Spoel de mosselen in een zeef onder koud

water. Verwijder kapotte exemplaren én de exemplaren die na een tik op het aanricht niet sluiten. Verwarm de olie in een ruime mosselpan. Fruit de mosselgroenten met de kruiden 2 minuten. Schep de mosselen erdoor en voeg naar smaak chilipeper toe.

Doe de deksel op de pan en breng aan de kook. Laat ongeveer 10 minuten koken en schud de pan af en toe heen en weer.

Ondertussen roert u in een kommetje de pesto door de helft van de mayonaise. De andere helft van de mayonaise roert u in een ander kommetje door de tapenade.

Schep de mosselen in een schaal en zet ze met de sausjes op tafel. Eten doet u zo: neem de mosselen een voor een uit de schelp en doop ze in de sausjes.

Tip: lekker met verse friet en een salade! ■

•

•

•

•

•

•

bron www.ah.nl

49

*De aktie is niet geldig op Concept2, puky, sporthorloges en diensten.

advertentie

5% KORTING OP ALLES

VOOR KBO-BRABANT LEDEN!*

» » » »

FITSHOP EINDHOVEN HOOGSTRAAT 348 +31 (0) 40-2985990

DESKUNDIG ADVIES UITGEBREIDE SHOWROOM WAAR U ALLES KUNT UITPROBEREN VOLLEDIGE AAN HUIS GARANTIE! DESKUNDIGE INSTALLATIE OP LOCATIE

FITSHOP ROOSENDAAL HOGESTEDE 1-5 +31 (0) 165-547408

8 vestigingen in de BeNeLux www.fitshop.nl

CROSSTRAINERS // LOOPBANDEN // HOMETRAINERS // ROEITRAINERS KRACHTSTATIONS // BOKSEN // HALTERBANKEN // FUNCTIONAL TRAINING GYMS // SPORTHORLOGES // TRAMPOLINES // NORDIC WALKING WELLNESS // TAFELTENNIS // E-BIKES // THUISFITNESS // FYSIOTHERAPIE

Senioren Winkel DE SPECIALIST IN VERANTWOORD ZITTEN EN SLAPEN

shop.nl

Zitten, slapen en hulpmiddelen

RS O T A L L O R LEN E I B O M T SCOO EN L E D D I M P ZORGHUL Open: N E L E O T STA-OP S

ma t/ 09.00 - m vr 17.30 uu r.

Zaterda afspraag op k.

Campagneweg 1 • 4761 RM Zevenbergen • Telefoon 0168 331 300

www.stelcomfort.nl

Vraag naar onze oktober actie korting Vraag naar onze acties Sta op stoelen worden op maat gemaakt.

Wij komen indien gewenst thuis opmeten.

Bel ons voor zit- en slaapadvies!

T: 073-547 52 78 www.seniorenwinkel.nl

Hoofdstraat 127 | 5481 AD | Schijndel

op zoek

illustratie Shutterstock

BR.O.NR. 10.004/18 Alleenstaande weduwe, 80+, zoekt vriendschap met dame/heer om samen iets gezelligs te ondernemen of thuis te genieten. Graag uw reactie. Omgeving 0492.

BR.O.NR. 10.005/18 Weduwe, 82 jaar,

Reageren?

Oproep plaatsen?

Bent u op zoek naar een wandelmaatje of reisgenoot? U kunt uw oproep sturen naar KBO-Brabant o.v.v.

‘Contactoproep Ons’. Vermeld uw adres, telefoonnummer en e-mailadres. Een oproep plaatsen kost eenmalig € 15. Als er meer oproepen zijn dan ruimte in dit blad, dan leggen we een wachtlijst aan.

jeugdige, gezonde uitstraling, zoekt

Stuur uw bericht in een ­gesloten envelop naar KBO-Brabant en zet linksboven op de envelop: ‘Reactie Contactoproep Ons’ en het nummer van de oproep waarop u reageert.

Wij s­ turen uw envelop ongeopend door. Vermeld uw naam, adres of e-mailadres in uw reactie, zodat de ontvanger contact met u kan opnemen.

gezelschap van een vitale, gezonde man om

vrouw, 70+, goed gekleed, blond, slank, 1.65

overdag de eenzaamheid te verdringen door te fietsen, wandelen, winkelen, samen lekker koken en ’s avonds afscheid nemen tot de volgende dag, zolang we ervan genieten kunnen. Liefst uit regio 073. Hebt u interesse, reageer dan met een briefje waar discreet mee omgegaan wordt. Er zijn misschien nog meer mooie dingen maar niet voorgesteld.

Dat kan later als het klikt. Ik wacht met spanning af.

BR.O.NR. 10.006/18 Ben een charmante m. Zoek langs deze weg een leuke vriend,

Adres

BR.O.NR. 10.001/18 Weduwe, 73 jaar, zoekt

betrouwbaar, 1.80 m. Spreekt deze oproep u aan, stuur dan een leuke brief. Een foto is

het buitenland in voor- en najaar, maar ook

KBO-Brabant, Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch of

hier in de omgeving voor leuke dingen. Ben niet

contactadvertentie@

BR.O.NR. 10.007/18 Ik ben een vitale, actieve

man (leeftijd niet ouder dan 75 jaar), die nog graag met de caravan op vakantie gaat naar

kbo-brabant.nl

sportief. Heb zelf caravan als het moet.

lieve man ontmoeten die samen met mij van het leven wil genieten. Ik houd van fietsen, wandelen, dansen, dagje uit. Graag reacties omgeving 076.

BR.O.NR. 10.003/18 Vitale, goed uitziende vrouw, 80+, zou graag een leuke man ontmoeten om samen nog een mooie tijd tegemoet te gaan. Ik houd vooral van natuur,

vrouw die nog midden in het leven staat.

Graag zou ik een leuke man ontmoeten

BR.O.NR. 10.002/18 Weduwe, 79 jaar, ben actief en fit, rook niet. Zou graag een nette,

welkom. Omgeving 040-073.

om samen nog van het leven te genieten,

Groet & Ontmoet

Mocht u uw oproep liever online plaatsen, dan kunt u dat doen op Groet & Ontmoet op www.kbo-brabant.nl

Groet & Ontmoet staat garant voor veel gezellige contacten!

bijvoorbeeld een weekendje weg of gezellig thuis. Ik houd vooral van natuur en cultuur en rijd zelf nog regelmatig auto. Maar met twee is toch gezelliger. Spreekt dit u aan, dan graag reactie. 040 of omgeving.

BR.O.NR. 10.008/18 Vitale, alleenstaande, zorgzame man van 74 jaar is op zoek naar een eerlijke, betrouwbare vrouw van rond de 70 jaar om samen nog een leuk leven op

een goed gesprekje, op z’n tijd een leuk

te bouwen. Ik hou van tuinieren, wandelen,

weekend, eventueel vakantie en ook belangrijk:

fietsen, kaarten, terrasje pakken. Ook wil ik

gezellig thuis. Zelf rijd ik nog auto, dus ik kan

graag op vakantie. Voel je je aangesproken,

me goed verplaatsen. Ik kijk uit naar leuke

dan ontvang ik graag een reactie. Omgeving

reacties. Brieven worden altijd beantwoord.

076.

magazine voor senioren

51

ledenvoordeel Slechts

€ 18,95 Exclusieve ledenaanbieding

GENIET VAN EEN ONTSPANNEN DAGJE WELLNESS! Bent u wel toe aan een moment voor uzelf dat volledig in het teken staat van ontspannen en genieten?

Dat is mogelijk met de exclusieve ledenvoordeelaanbieding van de Select Wellness Group. Hiermee krijgt u een mooie korting op de entree van een van de 25 prachtige wellnesslocaties in Nederland.

De wellnessbedrijven van Select Wellness Group vormen de perfecte locatie voor uw wellnessdag. Iedere locatie heeft een eigen identiteit, een verscheidenheid aan saunaen wellnessfaciliteiten, ontspannende (beauty) behandelingen en heerlijke lunchen dinergerechten.

Er heerst op alle locaties een gemoedelijke

Als lid van KBO-Brabant krijgt u exclusieve ledenkorting U betaalt voor een entreebewijs voor 1 persoon niet € 28,75 maar slechts € 18,75.

U kunt zoveel entreebewijzen bestellen als u wilt. Er gelden geen verdere restricties, magazine voor senioren

en comfortabele sfeer. Persoonlijke aandacht en service staan voorop. Dit is de perfecte ambiance om de hectiek van alledag los te laten en zorgeloos te ontspannen.

Positieve effecten van de sauna • Een saunabezoek werkt ontspannend.

• Door te transpireren verdwijnen vocht en afvalstoffen uit het lichaam.

• Met het verhogen van de lichaamstemperatuur maakt het lichaam meer afweerstoffen aan. Hierdoor verbetert uw weerstand.

• De warmte laat uw bloed sneller stromen, waardoor spieren en gewrichten optimaal worden gevoed. Dit helpt eventuele spierpijn verminderen.

Schrijf u nu in voor de nieuwsbrief van Ons Ledenvoordeel en ontvang 10% korting op uw eerste bestelling.

www.onsledenvoordeel.nl /nieuwsbrief

uitzonderingen of voorwaarden. U kunt dus ook in de herfst- of kerstvakantie genieten van een dag wellness.

Het entreebewijs is geldig tot zes maanden na datum van uitgifte.

Voor meer informatie en het eenvoudig en veilig online bestellen van entreebewijzen gaat u naar: www.onsledenvoordeel.nl Heeft u vragen? Bel naar de KBO-Brabant Klantenservice: (085) 486 33 63 of mail naar klantenservice@onsledenvoordeel.nl

53

ledenvoordeel

Energievoordeel Eerlijk, blijvend goedkoop ĂŠn groen

KBO doet het anders!

U herkent het ongetwijfeld.

De talloze energieleveranciers die u met tijdelijke kortingen, welkomstcadeaus of andere lokkertjes verleiden om klant te blijven of over te stappen.

Samen met onze vaste partner Energiebesteding hebben we een paar jaar geleden de regie in eigen hand genomen en houden we het voor onze leden blijvend voordelig ĂŠn met succes. Al duizenden leden hebben geen omkijken meer naar hun energiezaken en profiteren van Ons Energievoordeel.

ja,

ik wil weten wat ik kan besparen...

Bel KBO-klantenservice (085) 486 33 63. Of ga naar www.onsledenvoordeel.nl/energie

Energievoordeel voor KBO-leden 1. K BO-leden betalen de inkoopprijs voor vaste stroomen gastarieven.

2: Door de inkoopprijs voor 1 of 3 jaar vast te zetten heeft u de zekerheid van lage tarieven.

3: We leveren uitsluitend 100% groene stroom van Nederlandse bronnen.

4: Onze klantenservice neemt graag de tijd voor een persoonlijk en eerlijk advies.

5: Uw overstap regelen wij, daarna hoeft u nooit meer over te stappen!

O DHR. O MEVR. NAAM STRAAT POSTCODE / PLAATS TELEFOON

E-MAILADRES

Stuur deze bon met een kopie van uw energie jaarnota in een gesloten en gefrankeerde envelop naar: Ons Energievoordeel, Postbus 1469, 4700 BL Roosendaal. Of stuur bovenstaande gegevens per e-mail naar: klantenservice@onsledenvoordeel.nl

54

ons

ledenvoordeel THE MESSIAH - HÄNDEL Händels glorieuze kerstoratorium door dirigent met een missie.

De sfeervolle dagen rond kerst zijn pas echt compleet met een bezoek aan een live uitvoering van het Kerst Oratorium in een van de mooiste kathedralen van het land of in het Koninklijk Concertgebouw in Amsterdam. Onder leiding van dirigent Pieter Jan Leusink en met behulp van authentieke instrumenten brengen ruim vijftig professionele musici The Messiah van Händel op meeslepende en ontroerende wijze.

Plaatsen en data

The Bach Choir & Orchestra of the Netherlands

AMERSFOORT, St. Martinuskerk Vrijdag 7 december 2018, 19.30 uur

• • • • • •

Olga Zinovieva, sopraan Jana Mamonova, sopraan Sytse Buwalda, countertenor Martinus Leusink, tenor Andrew Slater, bas Pieter Jan Leusink, dirigent

Ticketprijs: € 75,- per ticket

ONS-prijs: € 39,95 per ticket + gratis cd!* In het Concertgebouw geldt een toeslag van € 5,- per ticket

LEIDEN, Marekerk Zaterdag 1 december 2018, 15.00 uur UTRECHT, Janskerk Zondag 2 december 2018, 15.00 uur

AMSTERDAM, Concertgebouw Zaterdag 8 december 2018, 19.30 uur AMSTERDAM, Concertgebouw Zondag 9 december 2018, 14.15 uur ROTTERDAM, Laurenskerk Zaterdag 15 december 2018, 15.00 uur DEN HAAG, Grote Kerk Zondag 16 december 2018, 14.30 uur GRONINGEN, Martinikerk Vrijdag 21 december 2018, 19.30 uur ROTTERDAM, Laurenskerk Zaterdag 22 december 2018, 15.00 uur UTRECHT, Janskerk Maandag 24 december 2018, 16.30 uur

Bestel nu met € 35,05 ledenvoordeel *Voorwaarden: Niet van toepassing op reeds aangeschafte tickets. Eén gratis cd per bestelling.

Excl. € 6,- servicekosten per complete bestelling. Alleen voor het Concertgebouw Amsterdam geldt dat consumpties vooraf en in de pauze zijn inbegrepen. magazine voor senioren

Direct via website www.pieterjanleusink.nl of telefonisch via (0900) 81 91 (actiecode ONS44)

ZWOLLE, Dominicanenkerk Donderdag 27 december 2018, 19.30 uur AMSTERDAM, Concertgebouw Vrijdag 28 december 2018, 14.15 uur AMSTERDAM, Concertgebouw Vrijdag 28 december 2018, 19.30 uur NIJMEGEN, Stevenskerk Zaterdag 29 december 2018, 19.30 uur UTRECHT, Janskerk Zondag 30 december 2018, 15.00 uur

55

ledenvoordeel

WINTERZON VAKANTIE in de Portugese Algarve Ga mee naar de mooie Algarve in het zuiden van Portugal. De regio staat bekend om de kurkeiken, de mooie stranden en een prachtig achterland. Deze reis is inclusief twee excursies. Zo gaat u naar de oude stad Silves en de bronnen in Monchique, en naar het traditionele vissersdorp Olhão en Faro, de hoofdstad van de Algarve.

Optioneel kunt u excursies boeken naar onder meer Lagos en Sagres of ‘het einde van de wereld’: Cabo de São Vicente.

Gaat u liever langer dan 8 dagen op reis? Dan kunt u ook kiezen voor een 15-daagse vakantie. Bent u op zoek naar een andere bestemming? Wij bieden winterzonvakanties aan naar Andalusië, Costa del Sol en Costa Blanca in Spanje, Cyprus en Madeira.

Hoogtepunten • • • •

De oude burcht in Silves Waterbronnen in Monchique ‘Gouden’ kerk in Lagos ‘Het einde van de wereld’ bij Cabo de São Vicente • Portugese hoofdstad Lissabon • Traditionele vissersdorp Olhão • Algarves hoofdstad Faro

56

8-daagse vliegreis vanaf € 499,- per persoon

Reisinformatie Vertrek Op maandag 5 november, 3 december, 7 januari, 4 februari, 4 maart, 1 of 29 april.

Inbegrepen • Vlucht Amsterdam-Faro v.v. met Transavia • Transfer luchthaven-accommodatie en v.v. per bus • Verblijf in een 1-kamerappartement in Muthu Clube Praia da Oura**** • Halfpension (ontbijt en diner) vanaf diner eerste dag t/m ontbijt laatste dag • Excursie Silves & Monchique • Excursie Olhão & Faro • Nederlandssprekende lokale reisleiding tijdens de inbegrepen excursies • Luchthavenbelastingen • Brandstof- en veiligheidstoeslagen

Niet inbegrepen • Lunches • Eventuele entreegelden • Ruimbagage tijdens de vlucht • Reserveringskosten en calamiteitenfonds

Boek nu met € 25,ledenvoordeel Boek via oad.nl/ons of bel naar (0547) 20 16 16 en ontvang € 25,ledenvoordeel o.v.v. actiecode oad25ons

ons

ledenvoordeel Kies zelf uw voordeel

WEER OVERAL NAARTOE MET EEN SCOOTMOBIEL VAN MEDIPOINT Profiteer nu van onze scootmobielactie! U ontvangt bij aankoop van onderstaande actiemodellen gratis scootmobielaccessoires naar keuze t.w.v. € 250,-, € 350,- of € 450,- of u ontvangt 10% korting op het aankoopbedrag.

SCOOTMOBIELACTIE Scootmobiel Colibri

Scootmobiel Comet Pro • Actieradius: tot 55 km • Comfortabel • Extra geveerd

• Actieradius: tot 11 km

• Snelheid: tot 15 km p/u

• Demontabel en compact

• In meerdere kleuren beschikbaar

• Normale vering • Snelheid: tot 8 km p/u

Voor € 3.499,- met

• In meerdere kleuren beschikbaar

gratis accessoires t.w.v. € 450,OF van € 3.499,- voor € 3.149,-

Voor € 999,- met gratis accessoires t.w.v. € 250,OF van € 999,- voor € 899,-

Kijk voor meer informatie op www.medipoint.nl/scootmobielactie

Scootmobiel Sterling S425 • Actieradius: tot 45 km • Comfortabel • Goed geveerd • Snelheid: tot 12 km p/u

De genoemde aanbiedingen gelden van 1 t/m 31 oktober 2018 en zijn niet geldig i.c.m. andere acties, kortingen of waardebonnen. Vraag in de winkel naar de voorwaarden.

Kijk voor de beschikbare demomodellen op www.medipoint.nl/scootmobielactie

Voor € 2.249,- met gratis accessoires t.w.v. € 350,OF Van € 2.249,- voor € 2.024,magazine voor senioren

Kijk voor een winkel bij u in de buurt op www.medipoint.nl/winkels

57

puzzel

puzzel puzzelpro.nl

In elke editie van Ons maakt u kans op een leuke prijs. Los de Woordzoeker op, stuur uw oplossing naar de redactie en win vrijkaarten voor Kerstfair Huis Doorn.

De woorden zitten horizontaal, verticaal en diagonaal in alle richtingen in de puzzel verstopt.

Ze kunnen elkaar ook overlappen. Zoek ze op en streep ze af. De overblijvende letters vormen achter elkaar gelezen de oplossing.

AANKOOPSOM ALSOF APRIL AUDIO CIRCULATIE DEKZEIL ENZYM FABRIEK GERST HINDOE HONINGZWAM HOORN HUMUS IDAHO JUDOKA JUNIOR KAMEROEN KIEZEN KRANS KWART LOMMERD

LOTEN NAADJE NASCHRIFT OEROS OPPERBEVEL PENTAGON PLOOI PRONK REALISEREN SLAGTANDEN SPEEDY SPOREN STOER TORRETJE TRAUMA VAKBEURS VELDTEAM VORMCRISIS WAPEN WATERSCHAP WREED

Stuur de oplossing van de puzzel, uw naam, adres en telefoonnummer vóór 2 november naar: Redactie Ons, Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch. Of mail naar: puzzelpagina@kbo-brabant.nl en vermeld als onderwerp ‘puzzel Ons 10’.

Winnaars puzzel Ons 8:

58

Mevrouw T. Antonissen-Visser, H. Boelsvan de Wulp, B. Ketelaars, M. Klijsen en G. Nuijten. Hartelijk gefeliciteerd!

De oplossing van de puzzel was: Strandwandeling.

Puzzel mee en win: 5 x 2 kaarten voor Kerstfair Huis Doorn Bezoek tijdens de sfeervolle dagen rondom kerst het indrukwekkende landgoed Huis Doorn. Hier vindt van 13 tot en met 16 december een veelzijdig lifestyle evenement plaats met brocante & vintage, delicatessen, mode, sieraden, kunst en nog veel meer! Met uw vrijkaarten krijgt u gratis toegang tot Museum Huis Doorn en het Paviljoen.

Ons mag aan de winnaars van de puzzel 5 keer 2 kaarten geven.

De kaarten zijn geldig van donderdag 13 tot en met zondag 16 december 2018 van 11.00 tot 17.00 uur. Op vrijdag 14 december is er een Kerst Fair by Night en zijn de kaarten geldig tot 20.00 uur.

ons

advertentie

LTIJ D A A M E Z E D G RATIS! 4683chotel

Jachts appel en aardappelpuree Rode kool,

70

SINDS 19

KIES 5 VERSCHILLENDE MAALTIJDEN EN ONTVANG DE 6E GRATIS!

NU TER KENNISMAKING VOOR SLECHTS €28.90 Maaltijden/varkensvlees 4635  Gemengd gehakt/stroganoff/sperzieb, 450 gr 4636  Gehaktbal/rode kool/gek. aard., 500 gr 4637  Varkenshaas/groentemix/aard., 500 gr 4641  Gem. gehakt/andijvie/gek. aard., 550 gr 4645  Gehaktb./sp.bonen./aardschijf, 500 gr 4646  Spareribs wortels/erwten/geb, aard., 550 gr 4647  Karbonade/sp.bonen/aardapp., 500 gr 4648  Cordon bleu spinazie aard.puree, 550 gr 4649  Hamburger barbecuesaus, 525 gr 4652  Gebraden varkenshaas, 500 gr 4653  Ribkarbonade/spruiten/aard., 500 gr 4666  Varkensrollade/snijbonen/krielaard., 500 gr 4685  Supergehaktbal/bloemkool, 500 gr 4815  Gep. schnitzel/sperziebonen, 425 gr 4830  Speklap/bietjes, 500 gr 4882  Speklap/kapucijners, 500 gr 4885  Slavink met bloemkool/aard., 500 gr Maaltijden/rundvlees 4638  Rundvlees/bloemkool/aardapp., 525 gr 4639  Runderlapje/sperziebonen, 500 gr 4640  Rundergehaktbal/ witlof/aardapp., 525 gr 4657  Wildstoofpotje, 500 gr 4677  Holl. hachee/rode kool/gek. aard., 500 gr 4678  Sucadelapje/stoofpeertjes/gek. Aard., 500 gr 4682  Runderrollade/spinazie/gekookte aardappelen, 500 gr 4684  Runderstoofpotje, 520 gr 4686  Rundervink/erwten/wortelen, 500 gr 4825  Biefstukreepjes/spinazie/aard.puree, 500 gr 4884  Rund.gehaktbal/spinazie/aardapp. 525 gr

Maaltijden/vis 4654  Gebakken zalm, 500 gr 4662  Lekkerbek/doperwten/wortel, 500 gr 4718  Visrolletjes in botersaus/spinazie, 550 gr 4719  Penne met tonijn, 500 gr 4720  Scholfilet/ratatouille/aardappelpuree, 4826  Gebakken vis/wortelen, 450 gr 4890  Atlantische zalm/prei/puree, 500 gr Maaltijden/kip 4655  Kipfilet/broccoli/aard.puree, 500 gr 4656  Gegrilde kippenbout/gem. groente/ aard.puree, 525 gr 4659  Kiphaasjes/witlof/aard.puree, 500 gr 4660  Kip kerrie/rijst/doperwten, 525 gr 4806  Gevulde kipfilet/kruidenboter, 425 gr 4807  Kippendij/courgette/tagliatelle, 500 gr 4808  Bourgondisch kipstoofpotje/ sperziebonen/gek. Krielaard, 500 gr 4886  Kippenspies/exotische groenten, 500 gr Maaltijden/worst 4687  Saucijs/spinazie à la crème, 500 gr Maaltijden/stamppotten 4650  Stamppot bietjes/speklap, 600 gr 4681  Stamppot boerenkool/rookworst, 675 gr 4690  Hutspot/stukjes rundvlees, 675 gr 4697  Stamppot andijvie/gem. gehakt, 600 gr 4698  Stamppot zuurkool/rookworst, 657 gr 4887  Hete bliksem/slavink, 600 gr 4888  Hollandse erwtensoep, 650 gr

Kruis aan welke u wenst en stuur deze lijst in een envelop toe of neem contact op per mail of telefoon. U kunt ook bestellen via https://www.diepvriesman.nl/5plus1gratis De Diepvriesman Antwoordnummer 73, 3900 VB, Veenendaal Tel 0318-521600 Mail info@diepvriesman.nl www.diepvriesman.nl

Naam: Adres: Postcode / Woonplaats: Tel: E-mail:

Maaltijden/Chinees/Indisch/Thais/Italiaans/Spaans 4632  Chinese kip zoetzuur, 500 gr 4643  Spaghetti bolognese, 550 gr 4644  Kipsaté/bami, 500 gr 4658  Lasagne bolognese, 400 gr 4664  Babi pangang/bami, 500 gr 4665  Babi pangang/nasi, 500 gr 4699  Indische rijsttafel, 650 gr 4710  Kipsaté met nasi, 500 gr 4727  Macaroni ham/kaas, 600 gr Maaltijden/Zoutloos 4673  Runderlapje/stoofpeer/gek. aardapp, 500 gr 4674  Jachtschotel/rode kool/ aardapp. pur., 550 gr 4680  Rundergehakt/witlof/gek. aard., 550 gr 4676  Gek. vis/wortel/gek. aard., 525 gr Vegetarische maaltijden 4803  Vegetarische gehaktballetjes/ savooiekool/bulgur, 500 gr

GRATIS!  Jachtschotel/rode kool/appel/

aardappelpuree

JA, ik plaats hierbij mijn bestelling,

maar wil wel voorafgaand gebeld worden over de gratis thuisbezorging

Blijf thuis wonen met een Stannah traplift EEN STANNAH TRAPLIFT ZORGT ERVOOR DAT U IN UW GELIEFDE WONING KUNT BLIJVEN WONEN:

Betaalbare traplift voor elke trap Ruime keuze uit nieuw en gebruikt Ruimtebesparende, opklapbare stoel Levertijd vanaf 3 dagen Servicedienst elke dag beschikbaar

NIEUW De Stannah luxe huislift en rolstoellift. Compacte verticale liften.

Zonder schacht in ieder huis te plaatsen.

/M TEER T PROFI BER VAN D EC E M

0,€5O0 R TI N G K

BEL GRATIS

0800 - 5066

VOOR VRIJBLIJVENDE INFORMATIE. VRAAG NAAR TOESTEL 8050

’S WERELDS MEEST GEKOZEN TRAPLIFT WWW.STANNAH.NL