Ons 12 2015

ons MAGAZINE VOOR SENIOREN

nummer 12

december 2015

Nelleke Noordervliet

legt verhalen van vroeger vast voor later

Op reis

Zó mooi is Tsjechië

Match4dinner

Gezellig samen eten

Theodoor van Leeuwen

Vader en zoon Lammers

over Brabantse betrokkenheid

‘ CCC ’s-Hertogenbosch

brengt mensen samen’

Advertentie

5 DAGEN VANAF

€159,95

“Prachtig gelegen in de driehoek Schmallenberg, Winterberg en Bilstein”

Sauerland ALL-INCLUSIVE!

SAUERLAND ALPIN HOTEL LOCATIE: Grafschaft

Het hotel ligt in het plaatsje Grafschaft, midden in een bosrijk gebied gelegen in de driehoek, Schmallenberg, Winterberg en Bilstein en ademt een landelijke sfeer. Dit zeer bekende vakantie gebied biedt u talloze mogelijkheden voor een zeer afwisselde vakantie. Alpin Hotel is een sfeervol multifunctioneel hotel met alles onder een dak en beschikt over 116 goed uitgeruste kamers, allen met douche/bad, toilet, TV en een zitje. Alle kamers zijn per lift bereikbaar.

ARRANGEMENT + Ontvangst met warme lunch of koffie en gebak + Dagelijks een rijkelijk ontbijtbuffet en lunch of lunchpakket + Dagelijks lunch of lunchpakket + Dagelijks een 3 gangen keuze diner + Dagelijks de drankjes van 17.00 tot 24.00 GRATIS + Gratis gebruik koffiecorner + Gratis gebruik zwembad en sauna’s + Gratis leuke dagtocht per luxe touringcar door het Sauerland + Gratis fiets-, en wandelkaarten + Avondentertainment met wandeling, live-muziek en meer.. + Tegoedbon van 10 euro p.p. op alle cosmetische behandelingen in onze wellness afdeling. + Gratis Sauerlandkaart, hiermee reist u gratis per bus en/of trein door het gehele Sauerland. Verder biedt deze kaart u tal van kortingen bij diverse bezienswaardigheden en attracties.

DATA EN PRIJZEN Zondag Donderdag Maandag Maandag

03 januari 07 januari 11 januari 17 januari

€ 159,95 € 199,95 € 199,95 € 199,95

Maandag Maandag Maandag Maandag

01 februari 08 februari 15 februari 22 februari

€ 199,95 € 199,95 € 199,95 € 199,95

Nederlands gesproken

Kijk voor meer informatie op enjoyhotels.nl of bel 0049 2953 9626 580 Alle fouten voorbehouden. Voor alle Enjoyhotels geldt geen aanbetaling, geen boekings-, en reserveringskosten, geen 1-persoonskamer toeslag. Exclusief eventuele toeristenbijdrage.

welkom!

Beeld: Rogier Veldman

Colofon JAARGANG 5 NR. 11 - 2015 Ons is een uitgave van KBOBrabant en wordt 11 keer per jaar toegestuurd aan de 132.000 leden. Een gesproken versie van Ons is te bestellen bij KBO-Brabant (zie redactieadres).

ISSN 2211-5277 Redactie KBO-Brabant Nadzja van der Knaap, Truus Noij, Wilma Schrover Redactieadres Postbus 3240 5203 DE ’s-Hertogenbosch (073) 644 40 66 ons@kbo-brabant.nl Concept en realisatie mooi mag. www.mooimag.com Vormgeving Twin Media B.V., Kristel Guit, Melody Drost Advertenties Multor Media B.V., Richard Onnes (026) 376 34 69 richardonnes@multormedia.nl KBO-Brabant draagt op geen enkele wijze verantwoordelijkheid voor advertenties/bijsluiters in Ons. Lithografie Willem Grafische Bewerkingen Druk en afwerking Habo DaCosta Lidmaatschap Indien u een lidmaatschap bij de KBO in Brabant wilt aangaan of opzeggen, dan kunt u terecht bij het secretariaat van uw lokale KBO-Afdeling. U vindt de adres­ gegevens op www.kbo-brabant.nl.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd en/of openbaar gemaakt zonder KBOBrabant daar vooraf van in kennis te stellen. Het toesturen van foto’s en teksten impliceert toestemming tot publicatie in Ons. Maar dit betekent niet dat toegestuurde foto’s en teksten automatisch geplaatst worden. www.kbo-brabant.nl www.facebook.com/kbobrabant @kbo_brabant Coverbeeld: Kees Beekmans

Het is weer december Een maand van vieren, bezinnen en verdiepen is aangebroken. Maar ook een maand waarin we moeten kiezen hoe we volgend jaar onze zorg willen verzekeren: een naturapolis, restitutiepolis of budgetpolis, alleen een basisverzekering of ook een aanvullende en welke dan, van welke verzekeraar, met welk eigen risico?

Marktwerking bezorgt ons heel wat keuzes en daarmee ook kopzorgen.

U kent mijn kritische houding ten aanzien van de groeiende regierol van zorgverzekeraars en als keerzijde van dezelfde medaille de inperking van onze vrijheden als verzekerden. Zo krijgt u bij een naturapolis uw zorgkosten alleen volledig vergoed als u naar zorgverleners gaat waarmee uw verzekeraar een contract heeft afgesloten. U mag nog wel naar een niet-gecontracteerde zorgverlener gaan, maar dan wordt meestal maar een deel van de behandeling vergoed. De meestal iets duurdere restitutiepolis geeft meer keuzevrijheid. Als verzekerde krijgt u een standaardvergoeding voor behandelen, ongeacht welke zorgverlener u kiest. Het goedkoopst is de budgetpolis, maar zoals zo vaak geldt: goedkoop kan duurkoop zijn. U kunt met deze polis namelijk slechts bij een beperkt aantal gecontracteerde zorgaanbieders terecht en u moet mogelijk verder reizen voor een behandeling.

Persoonlijk maak ik altijd de keuze voor een restitutiepolis met een uitgebreide aanvullende verzekering en een eigen risico dat zo laag mogelijk is. Dat laatste is nog altijd fors nu minister Schippers het verplicht eigen risico in 2016 heeft bepaald op 385 euro. Maar ik realiseer me ook dat mijn keuze voor steeds minder mensen is weggelegd door oplopende premies, een jaarlijks stijgend verplicht eigen risico en een structureel verlies aan koopkracht van ouderen. Ik betreur het dat het solidariteitsprincipe in de zorg steeds verder wordt losgelaten. Ik betreur het ook dat daartegen zo weinig verzet is vanuit andere belangenverenigingen. Hoe is het mogelijk dat we niet gezamenlijk op de rem trappen, terwijl de belangen van onze leden op dit vlak toch zo parallel lopen?

Net als de meeste belangenverenigingen, biedt ook KBO-Brabant een collectieve zorgverzekering aan zijn leden aan. Maar we weigeren principieel de gebruikelijke vergoeding te incasseren die zorgverzekeraars naar vele verenigingskassen toesluizen. We willen het collectiviteitsvoordeel namelijk maximaal bij onze leden terecht laten komen en als vereniging kritisch kunnen blijven in het behartigen van uw (zorg)belangen.

Ik wens u ook dit jaar veel succes met het maken van uw keuze en voor daarna: Zalig Kerstfeest!

Frans Slangen, voorzitter

ons 3

Advertentie

OTOLIFT

De meest gekochte traplift van Nederland OTOLIFT AIR • Dunste enkele rail ter wereld • Past langs steile, smalle binnenzijde van uw trap • Uw trapleuning blijft • Brede kant van uw trap blijft vrij • Uw trap blijft dus goed toegankelijk • Schitterend, onopvallend design op één dunne buis, bekroond met Red Dot Design Award

OTOLIFT TWO • Meest gekochte traplift van Nederland • Prijsvriendelijk en doelmatig • Zeer degelijk en compact design • Hefvermogen tot maar liefst 150 kg

Direct uit de Nederlandse fabriek. Dus vriendelijke prijzen!

UNIEK! THUISDEMO

Proberen voor u koopt? t?

Bij Otolift kunt u de traplift bij u thuis GRATIS uitproberen!

BETAAL NIET TE VEEL! • Huur mogelijk • Tweedehands mogelijk • Betaling in termijnen mogelijk • Alle trapliften binnen één week geleverd • Grootste 24/7 servicenetwerk van Nederland met 65 servicepunten

Bel gratis 0800 444 777 1 www.otolift.nl Otolift. Betrouwbaar familiebedrijf sinds 1891

inhoud

MAGAZINE VOOR SENIOREN

52

LEZEN

36

10 ‘Aandacht voor anderen, dat kost toch niets?’

Een gesprek met vader en zoon Lammers 14 Vluchtelingen in Nederland Lenny Reesink van VluchtelingenWerk legt uit wat er gebeurt 19 Match4Dinner Alleenstaande KBO’ers samen aan tafel 36 Nelleke Noordervliet Laat verhalen uit het verleden leven 56 Nieuw op televisie Nooit meer alleen

ONS BELANG 40 De krachten bundelen CCC ‘s-Hertogenbosch verbindt burgers en partijen 52 Volop participatie in Mill Wethouder, KBO-Kringvoorzitter en pastoor leggen uit hoe ze samenwerken

9

EN VERDER 6 Schrijf ons!

9 Fotoalbum 24 Op pad 30 Verhaal van Ton van Reen 32 Ontspanning 34 Ons voordeel 45 Recht 47 Notaris 48 Op reis 61 Onsje geluk 63 Op zoek naar 65 Puzzel

14 xx 24

Speciaal voordeel voor lede n!

Kijk op pagina 34

ons 5

Reageren op artikelen in Ons? Stuur uw reactie naar KBO-Brabant, t.a.v. redactie Ons, Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch. Mailen kan natuurlijk ook: ons@kbo-brabant.nl.

Vergeet niet uw naam, adres en woonplaats te vermelden.

Schrijf

Digitale erfenis Bent u ook online actief ? Via e-mail, maar misschien gebruikt u ook wel Facebook of bewaart u uw foto’s op Picasa. Van al die online accounts moet u natuurlijk de wachtwoorden onthouden. Op zich al een hele uitdaging, met alle eisen die er tegenwoordig aan een goed wachtwoord worden gesteld. Nog ingewikkelder wordt het na uw overlijden, wanneer uw erfgenamen te maken krijgen met uw ‘digitale erfenis’: accounts die wellicht moeten worden gesloten of foto’s die moeten blijven bewaard. Als uw erfgenamen de wachtwoorden niet kennen, is dit een enorme klus. De AccountCloser app biedt hulp. In deze gratis app kunt u al uw wachtwoorden veilig bewaren én u kunt twee vertrouwenspersonen aanwijzen die na uw overlijden toegang krijgen tot alle benodigde informatie. Een fijn idee en een zorg minder. Meer informatie vindt u op www.account-closer.com.

ons 6

KBO-Kring Dommel en Aa schenkt aan Oog om Oog Het opheffen van KBO-Kring Dommel en Aa is door het bestuur vergezeld van een mooi gebaar naar ons goede doel: het oogproject Oog om Oog. Het bedrag van 380 euro dat nog in kas zat, is gedoneerd aan de oogkliniek in het stadje Nekemte in het noordoostelijke deel van Ethiopië. ‘Zo weten we zeker dat onze gift naar ouderen gaat die het nodig hebben’, aldus technisch voorzitter van de opgeheven Kring, Lies van Bree. De kliniek kan met dat geld maar liefst elf staaroperaties uitvoeren bij ouderen die daar zelf het geld niet voor hebben.

Alle beetjes helpen, ook hier! Voor elke 35 euro kunnen we een staaroperatie laten uitvoeren. Elke donatie (ook kleinere bedragen) is welkom! Donaties kunnen worden overgemaakt naar: Stichting Oud in Afrika, onder vermelding van ‘Oog om Oog’, rekeningnummer NL05 RABO 0116 7161 85.

‘Vriendschap is liefde

op het eerste woord.’

Harry Mulisch, Nederlands schrijver 1927-2010

ons!

Insteken, omslaan, doorhalen, af laten gaan…

Weet u het nog? In het septembernummer van Ons stond een groot artikel over ‘oma’s’ die breien voor Granny’s Finest: een modemerk met een maatschappelijke missie. Jonge modedesigners ontwerpen mutsen, wanten, sjaals en vele andere kledingstukken; de oma’s van Granny’s Finest breien en haken wat deze creatievelingen bedenken. Van de omzet komt een deel terug bij de handwerkclubs, die daarvan een paar keer per jaar een uitstap organiseren.

Inmiddels zijn er 21 Granny’s Finest-clubjes, waarvan één in Brabant (Eindhoven). Dat mogen er wat ons betreft natuurlijk meer worden! Onlangs riepen we daarom mensen op zich te melden als ze interesse hebben om een breiclub in Brabant op te zetten.

Verschillende clubcoördinatoren hebben zich aangemeld en zij zijn nu op zoek naar breisters voor de volgende plaatsen: • Berghem • Breda • Den Hout • Rijen • Veghel Daarnaast kunt u zich ook nog steeds aanmelden als clubcoördinator. In Boxmeer zijn twee dames al actief op zoek naar een goede coördinator.

Wilt u aan de slag als breister in een van boven­ genoemde plaatsen of als clubcoördinator van Boxmeer of een andere plaats? Meld het dan via het aanmeldformulier op www.kbo-brabant.nl of bel naar (073) 644 40 66.

De Zonnebloem. De vrijwilligers van De Zonnebloem zetten zich al jaren in om mensen met een lichamelijke beperking een onvergetelijke dag te bezorgen. Hun kennis en ervaring zullen het aantal locaties in de app verder doen groeien.

Dagje uit? Check de toegankelijkheid Mensen met een lichamelijke beperking zoeken maximale bewegingsvrijheid. Iedereen wil immers kunnen genieten in zijn vrije tijd. Een belangrijke voorwaarde daarbij is toegankelijkheid. Sinds 2014 is de gratis Ongehinderd app verkrijgbaar voor iOS en Android, waarop u kunt zien hoe toegankelijk attractieparken, musea en andere recreatieve voorzieningen zijn. Ook kunt u als gebruiker zelf locaties toevoegen en beoordelen. Kennis delen kan vervelende teleurstellingen voorkomen.

Om de app nog completer te maken, heeft Ongehinderd de samenwerking opgezocht met Nationale Vereniging

Mijlpaal voor HEVO Eind oktober verwelkomde HEVO, KBO-Afdeling te Rosmalen, tijdens de informatie­bijeenkomst voor nieuwe leden het 2.500ste lid! Mevrouw Lies van Hirtum-van Roosmalen werd met een prachtige bos bloemen welkom geheten door voorzitter Jan Jansen. Mevrouw Van Hirtum heeft al verschillende activiteiten op het oog waaraan ze wil deelnemen.

Wij wensen haar veel plezier toe en feliciteren HEVO met het bereiken van deze mijlpaal!

ons 7

Advertentie

Heeft u een bijzondere (historische) foto die u met Ons wilt delen? Stuur een e-mail met toelichting naar ons@kbo-brabant.nl.

Ons behoudt zich het recht voor uw reactie te bewerken en/of in te korten. De foto die u instuurt, ontvangt u uiteraard retour.

Uit het fotoalbum van…

Anne Bongaerts (1944)

Tekst: Susanne Mullenders

‘I

k vind het fijn om oude fotoalbums door te bladeren: dan zie je de geschiedenis aan je voorbij trekken. Onlangs kwam ik deze prachtige foto’s tegen. Ze zijn gemaakt op Sinterklaasavond. Het moet 1957 zijn geweest: de surprise op de foto rechts is een spoetnik en Spoetnik 1 ging in september van dat jaar de lucht in. Het interieur van mijn ouderlijk huis, met het grote Jezusbeeld en het pluchen kleedje, zullen veel mensen waarschijnlijk wel herkennen.

Op de foto links nemen ons pap en ons moe een pedaalemmer in ontvangst.

Een pedaalemmer die vanzelf openspringt als je erop drukt. Veel technisch vernuft kenden we in die dagen nog niet, dus de vreugde en verwondering stralen van de gezichten van mijn ouders. Kom daar nu nog maar eens om… Wat mij ook opvalt als ik naar de foto kijk, is dat mijn moeder haar gebruikelijke bonte schort heeft verruild voor een witte. Die droeg ze alleen bij speciale gelegenheden.’

Bommelerwaard, november 2015

ons 9

Tekst: Anouk van Westerloo

Vader en zoon Lammers:

‘Aandacht voor anderen,

dat kost toch niets?’ ons 10

dubbelinterview

We treffen Peter Lammers (78) en zijn zoon, acteur Frank Lammers (43), in een café in bungalowpark ’t Wolfsven. Natuurlijk in Brabant. Frank is momenteel bezig met de opnames van de film Of ik gek ben, maar hij maakt graag tijd voor dit interview om samen met zijn vader te praten over de KBO, over Brabant en over maatschappelijk betrokken zijn.

P

eter Lammers is zijn leven lang al maatschappelijk betrokken. Onder andere als bestuurslid en tot medio 2009 voorzitter van seniorenvereniging De Kersenplukkers, en als medeoprichter van de nieuwe KBO-Afdeling Mierlo begin 2014. Hij was nauw betrokken bij de totstandkoming van verenigingsgebouw De Vliegert en organiseerde vele activiteiten, van gezelligheidsclubjes tot voorlichtingsbijeenkomsten. Inmiddels doet hij het wat rustiger aan. Peter: ‘Ik vind dat je het stokje op een gegeven moment moet doorgeven aan een nieuwe generatie. Maar ik coördineer nog wel het rondbrengen van de Ons en ik heb zelf ook een wijk waar ik ons ledenmagazine bezorg. Ik kan inmiddels wat beter nee zeggen dan vroeger.’

achterover leunen.’ Peter: ‘Maar dat klopt toch ook?

Op die leeftijd ben je toch ook al wat meer uitgeblust en dan heb je vrees ik minder zin om je in dit soort dingen te storten.’ Frank: ‘Ja, zie je, hij begrijpt ook altijd iedereen. Best lastig…’ Peter: ‘Ik probeer me wel in te leven. De mens centraal te stellen in de zaak.’

Vader Peter Lammers Als telg uit een gezin van veertien kinderen zat het sociale er al vroeg in.

Zijn wens om pater te worden strandde echter al snel. In het grote gezin was iedere gulden hard nodig. Zijn maatschappelijke betrokkenheid kon hij kwijt in andere zaken, zoals in het bestuur van de plaatselijke voetbalvereniging.

Naast zijn werk als bedrijfsleider bij een bouwbedrijf, was hij twintig jaar politiek actief in de (voormalige) gemeente Mierlo, waarvan acht jaar als raadslid en twaalf jaar als wethouder. En nadat hij met de VUT ging, werd hij bestuurslid en voorzitter van seniorenvereniging De Kersenplukkers in Mierlo.

Later heeft hij mede KBO Mierlo nieuw leven ingeblazen.

Meer van dit soort mennekes Frank: ‘Mijn vader was inderdaad veel weg, maar ik heb hem nooit als afwezig ervaren. Ik was zelf ook altijd lekker bezig met van alles. En hij stond wel langs het voetbalveld als het even kon. Ik vind het geweldig dat hij zich al zijn hele leven inzet voor anderen. Er zouden meer van dat soort mennekes moeten zijn.’ Peter: ‘Als mens moet je betrokken zijn, vind ik. Als je wilt dat er iets gebeurt, moet je zelf ook iets doen. Je moet alleen de juiste mensen vinden die die weg kunnen bewandelen. Dat is wel een probleem dat eraan komt: dat die mensen die iets willen doen, er straks misschien niet meer zijn.’ Frank: ‘Toen mijn vader stopte met werken was hij 58. Hij had nog volop energie. Nu moeten mensen doorwerken tot hun zevenenzestigste.

Dat vinden mensen echt lang. Ik denk dat ze daardoor eerder denken: ik hoef niet meer, ik mag eindelijk

ons 11

Advertentie

dubbelinterview

Zoon Frank Lammers Hij heeft talloze rollen in films en televisieseries op zijn naam staan.

Sinds 2013 speelt hij een vaste rol in reclames van de Jumbo. Dit jaar kwam de film Michiel de Ruyter uit, waarin hij de titelrol speelt. Voor zijn hoofdrol in de film Nachtrit kreeg hij in 2006 een Gouden Kalf. Voor Omroep Brabant maakte hij onder andere De Canon van Lammers, een serie over de geschiedenis van Brabant van de prehistorie tot nu. En momenteel debuteert hij als regisseur met de film Of ik gek ben, die grotendeels wordt opgenomen in Brabant.

Goed voorbeeld Frank: ‘Ik probeer het voorbeeld van mijn vader op te volgen in mijn eigen leven. Maar ik werk zo onregelmatig dat ik me lastig kan committeren. Mijn vader krijgt regelmatig de vraag of ik iets wil doen hier in de buurt, en dat doe ik dan meestal wel. Ik kan ook slecht nee zeggen. En ik vind het leuk. Je doet iets terug, zo ben ik opgevoed. Dat is ook wel Brabants, denk ik. Ik train in elk geval het elftal van mijn zoon en coach dat van mijn dochter. En ik probeer die sociale betrokkenheid ook in mijn werk te stoppen. Door in een belpanel te gaan zitten voor de Hersenstichting; mijn bekendheid uit te nutten. Als ik iets heb geleerd van mijn ouders is het wel dat mensen onvolmaakt zijn, en dat je elkaars fouten moet accepteren. Daar kom je een stuk verder mee dan met het Nederlandse vingertje te zwaaien. Dat probeer ik in mijn werk terug te laten komen. Mijn films gaan over mensen en hoe het beter kan. Natuurlijk lukt dat niet altijd. Een maatschappelijke meerwaarde van de Jumbo-reclames is er niet echt, denk ik…’ Maar de ophef die ontstond

na het spotje van Jumbo en de Voedselbank – dat is nou een voorbeeld van Nederland op zijn smalst. Dan doen mensen iets goeds – ze leggen er zelf nog geld op toe – en het enige waar het over gaat is: had je dat geld niet meteen aan de Voedselbank kunnen geven?

Het ging om maatschappelijke bewustwording en die boodschap moet je aantrekkelijk verpakken. De Jumbo, het zijn niet voor niets Brabanders, gaat zijn sociale functie niet uit de weg. En als je het sociale met het commerciële weet te verenigen, ben je volgens mij goed bezig. Voor jezelf en voor de maatschappij. Daar doe je toch niet moeilijk over?’

Samen dingen doen Peter: ‘Misschien is het wel typisch Brabants, iets belangeloos doen voor een ander. Hier in Mierlo is elk weekend wel wat te doen. Er wordt veel georganiseerd door vrijwilligers.’ Frank: ‘Ik denk ook dat het moeilijker is om in een grote stad als Amsterdam iets van de grond te krijgen. Met vergunningen, geluidsoverlast… In Mierlo is het zo gepiept. Een dorps-zeskamp? Prima! Daar is een weiland, ga je gang. We zijn ook meer gewend om dingen voor elkaar te regelen, om dingen samen te doen. Ik merk het ook op de voetbalclub van mijn kinderen nu ik in Amsterdam woon. Het is moeilijk om ouders te vinden die vrijwillig willen meehelpen. Maar als er een opvanghuis voor asielzoekers met psychische problemen in de buurt komt, is er wél ineens een buurtcomité dat in opstand komt. Zo gek, nog nooit eerder gemerkt dat er zo’n comité is! Dat je als ouders zo’n boodschap meegeeft aan je kinderen, vind ik bespottelijk. Wat ik mijn kinderen zelf meegeef, weet ik niet precies. Maar mijn zoon was zo mogelijk nog kwaaier dan wij over die kwestie rondom dat opvanghuis. Daar schiet ik dan echt van vol. Natuurlijk, dat ventje maakt er af en toe best een puinhoop van, maar dát zit gewoon goed.’ Peter: ‘Dat is de rode lijn die door je leven kan lopen, een hart hebben voor mensen en gelukkig zijn met wat je doet. En als je ziet dat je kind dat is, en dat zie ik bij alle drie mijn kinderen, dan ben je daar als ouder heel gelukkig mee. En trots. Aandacht voor anderen, dat kost toch niets?’

•

ons 13

Lenny Reesink, VluchtelingenWerk Nederland:

Tekst: Berber Bijma | Beeld: Shutterstock

‘Vluchtelingen willen simpelweg overleven’

ons 14

dossier

De een zegt dat Nederland wordt ‘overspoeld’ door vluchtelingen, de ander vindt dat er altijd plek is voor mensen die op de vlucht zijn voor oorlogsgeweld. Hoe uitzonderlijk is de vluchtelingenstroom van de afgelopen maanden, waar komen de landverhuizers vandaan en welke overwegingen spelen een rol bij opvang hier en in de eigen regio?

Lenny Reesink van VluchtelingenWerk Nederland, licht toe.

D

e discussie over de komst van vluchtelingen naar Nederland wordt beheerst door zowel cijfers als emoties. Duizelingwekkende getallen zijn er als het gaat om het totale aantal vluchtelingen wereldwijd. Meer dan 60 miljoen mensen zijn op de vlucht voor met name oorlogsgeweld in hun eigen land of regio. Twee jaar geleden waren dat er nog een paar miljoen minder. De ‘nieuwe’ vluchtelingen komen vooral uit Syrië: meer dan de helft van de inwoners van dat land is inmiddels gevlucht.

Van al die vluchtelingen vraagt naar schatting zo’n 0,04 procent (dus 4 op elke 10.000) asiel aan in Nederland, blijkt uit cijfers van VluchtelingenWerk Nederland. Dat aantal is sinds vorig jaar overigens wel flink toegenomen.

Vroegen in heel 2014 nog 21.811 mensen asiel aan in Nederland, tot en met september dit jaar was dat aantal al 23.527. De cijfers voor heel Europa laten de stijging nog duidelijker zien. Bijna 400.000 asielzoekers vroegen in de eerste helft van 2015 bescherming in een EU-land.

In heel 2014 waren dat er 562.265. Dit najaar sprak staatssecretaris Dijkhoff van gemiddeld meer dan 3.000 asielaanvragen in Nederland per week. Het overgrote deel van de aanvragers is afkomstig uit Syrië en Eritrea.

Andere asielzoekers komen bijvoorbeeld uit Somalië, Irak, Afghanistan of de Balkanlanden.

Geen record Dat zijn weliswaar grote aantallen voor een relatief klein en dichtbevolkt land als Nederland, maar een record is er nog niet mee gehaald, zegt Lenny Reesink, beleidsmedewerker bij VluchtelingenWerk Nederland. ‘In de jaren negentig van de vorige eeuw, toen er oorlog was in het voormalige Joegoslavië, was het aantal vluchtelingen veel groter. Alleen

al in 1992 kwamen in totaal 52.000 vluchtelingen uit dat gebied naar ons land. Op het hoogtepunt zaten er destijds 84.000 asielzoekers in de opvang. De media en sommige politici willen ons het gevoel geven dat we “overspoeld” worden, maar als je naar de cijfers kijkt, valt dat nog best mee vergeleken met de jaren negentig. De discussie in de politiek en de media was destijds minder fel dan nu, maar ook toen had je voor- en tegenstanders. Ook toen werden mensen ontmoedigd hier te blijven en moesten ze lang wachten op een verblijfsvergunning. Dat de komst van vluchtelingen een splijtzwam is in de samenleving, is van alle tijden. Er is altijd angst voor het opnemen van anderen in de eigen cultuur en voor de veranderingen die dat in die eigen cultuur teweegbrengt.’

Opvang in eigen regio ‘Belangrijk om te weten’, zegt Reesink, ‘is dat verre­ weg het grootste deel van de vluchtelingen wordt opgevangen in de eigen regio. Wereldwijd gaat het om 85 procent van alle vluchtelingen. Van de Syrische vluchtelingen zoekt zelfs 95 procent zijn toevlucht in buurlanden.’ Een ander beeld dat rechtgezet moet worden: de gelukszoekers. Verreweg het overgrote deel van de vluchtelingen komt niet in de hoop op een beter leven, maar simpelweg om te óverleven.

Reesink: ‘De oorlog in Syrië is al vijf jaar gaande, en er is geen enkel perspectief op een snelle afloop. Mensen verkeren voortdurend in levensgevaar.’ Vluchtelingen uit Syrië krijgen dan ook vrijwel allemaal uiteindelijk een verblijfsvergunning in ons land, evenals de meeste mensen uit bijvoorbeeld Eritrea. Asielverzoeken uit landen die veilig zijn, worden in principe afgewezen, maar VluchtelingenWerk pleit er bij het kabinet voor

ons 15

dat ook die aanvragen zorgvuldig worden bekeken.

‘Er kan altijd een reden zijn waarom iemand toch bescherming nodig heeft, bijvoorbeeld omdat hij homoseksueel is en daardoor in eigen land gevaar loopt’, zegt Reesink.

Leegstaande kantoren Het huidige aantal vluchtelingen mag dan geen record vormen, Nederland lijkt qua opvang wel tegen

KBO helpt mee Ook verschillende KBO-ers dragen hun steentje bij om het leven van de vluchte­lingen wat draaglijker te maken. De ene keer als KBO-Afdeling, de andere keer individueel.

Samen kaarten of gymmen KBO-Afdeling Stevensbeek is actief op zoek gegaan naar ouderen in het AZC om hen bij de activiteiten van de Afdeling te betrekken. ‘Op deze manier kunnen we in gesprek komen met mensen die we anders alleen maar op straat voorbij zien lopen.’ Een beetje koudwatervrees is er nog wel bij de AZC-bewoners, zegt De Kleijnen. ‘Ze hebben gevraagd of wij eerst eens met wat ouderen bij hen op bezoek willen komen in het AZC, voordat zij naar onze activiteiten in het dorp komen. Dat bezoek gaat binnenkort plaatsvinden en wij hopen dat de vijftigplussers uit het AZC daarna bij ons willen meedoen met bijvoorbeeld kaarten of gym.’

Bijkomend voordeel is, dat door de deelname van deze asielzoekers, de kosten voor iedereen wat worden gedrukt.

Ook andere KBO-Afdelingen zoeken contact met vluchtelingen in hun eigen plaats. Zo laat de Rosmalense KBO-Afdeling HEVO weten dat de leden klaar staan om hulp te verlenen als ze daar vanuit het kernteam Gastvrij Den Bosch om gevraagd worden.

‘Je zag de ellende in hun ogen’ KBO-lid Joop Bots uit Oss komt al sinds 1999 samen met zijn vrouw op het Griekse eiland Kos, vaak twee

ons 16

z’n grens aan te lopen. In allerijl worden her en der crisisnoodopvangplekken ingericht: plekken waar mensen drie tot maximaal zes dagen mogen blijven.

Veel vluchtelingen hebben op die manier al allerlei streken van Nederland gezien. ‘Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA, red.) heeft altijd wel een buffercapaciteit’, vertelt Reesink, ‘maar die is lang niet genoeg gebleken. Een ondoordacht kleine buffercapaciteit, want de oorlog in Syrië is al zo lang

keer per jaar: in juni en in september. Afgelopen zomer zag hij van dichtbij hoe vluchtelingen op het eiland aankwamen.

‘Dit jaar in juni zagen we voor het eerst vluchtelingen op het eiland, met name Syriërs. Toen we hoorden waar hun tijdelijke huisvesting was – in een leegstaand hotel – zijn we daar naartoe gegaan, geïnspireerd door onze dochter die al jarenlang bij VluchtelingenWerk werkt. Als je de vluchtelingen in de ogen keek, zag je doodsheid, gelatenheid, ellende en verdriet. Het is niet niks om huis en haard te verlaten vanwege geweld of vanwege je geloofsovertuiging.’ Bots en zijn echtgenote vroegen via een Engelssprekend Syriër waarmee ze konden helpen. ‘Daarna is mijn vrouw naar een grote supermarkt gegaan om dingen te halen als tandpasta, shampoo en scheerzeep. Dat was wat we op dat moment konden doen.’ Het echtpaar haalde er de Australische en de Nederlandse televisie nog mee.

‘Wel jammer dat in die documentaires geen enkele aandacht was voor de hulp van de Grieken zelf.

Ondanks hun eigen miserabele economische toestand, kwamen veel Grieken toch naar de vluchtelingen om voor ze te koken of om ze spulletjes te brengen.’ In september ging het echtpaar Bots opnieuw naar Kos. Ze zagen dat het aantal vluchtelingen fors was toegenomen. ‘Velen bivakkeerden in van die kleine tentjes’, schetst Bots.

‘De doorstroom naar Athene, waar de registratie plaatsvindt, is heel slecht. Daardoor wordt de situatie van de vluchtelingen steeds schrijnender.’

dossier

gaande, dat de vluchtelingenstroom wel was voorzien.

Gelukkig lukt het tot nu toe om geen enkele vluchteling op straat te laten slapen, maar een aaneenschakeling van kortdurende opvang is natuurlijk niet wenselijk.’

VluchtelingenWerk denkt met het COA en het kabinet mee over meer structurele opvang, bijvoorbeeld in omgebouwde leegstaande kantoren. ‘Vooral voor mensen die al een verblijfsvergunning hebben maar nog geen huis, moet snel een oplossing gevonden worden.

Zij houden plaatsen in asielzoekerscentra bezet die daardoor niet voor nieuwe vluchtelingen beschikbaar komen. Gelukkig zijn inmiddels allerlei werkgroepen vanuit de overheid bezig met oplossingen voor dit specifieke probleem. Het vraagt natuurlijk tijd om de toegenomen toestroom te verwerken.’

Zonder sanitair en warm water Opvang in de eigen regio is in theorie ideaal: mensen verblijven een paar maanden tot een paar jaar in een buurland en keren terug naar eigen land als dat veilig is. De praktijk is minder ideaal. ‘De regio kan de opvang allang niet meer aan’, zegt Reesink. ‘In Libanon bijvoorbeeld zijn inmiddels zoveel miljoenen vluchtelingen, dat de samenleving er helemaal door vervormt. Gevreesd wordt dat veel vluchtelingen die naar een buurland zijn gegaan, de komende winter zonder sanitair en warm water in een tentenkamp

moeten doorbrengen. Veel mensen hier hebben er geen idee van hoe schrijnend de situatie daar is.

Wij omarmen het standpunt van het kabinet om te investeren in de opvang in de eigen regio, bijvoorbeeld in onderwijsvoorzieningen in de opvangkampen. Maar voordat je daarmee zover bent dat vluchtelingen niet meer hier naartoe hoeven te komen, zijn we zeker tien tot twintig jaar verder.’

Vluchtelingen in Nederland die eenmaal een verblijfsstatus hebben, moeten zo snel mogelijk de kans krijgen om deel te nemen aan de maatschappij, is het uitgangspunt van VluchtelingenWerk. Reesink: ‘Er wordt momenteel veel gesproken over versobering van de opvang en het korten van de uitkering van vluchtelingen. Daarmee sluit je mensen uit, met als gevolg dat de uiteindelijke kosten hoger zijn dan wanneer mensen zo snel mogelijk worden geholpen de taal te leren en een baan te vinden. We moeten van vluchtelingen geen derderangs burgers maken. Iedereen is erbij gebaat dat ze snel integreren.’

•

ons 17

Jaarlijks meer dan

50.000

tevreden vakantiegangers!

Heerlijke Advertentie

reizen!

Vlie g reizen

NU VANAF

€339,-

Kerstreizen

Vliegreis Costa del Sol - Fuengirola . . . . . VA. € 389 8 daagse vliegreis | Halfpension | Vertrek: 19, 21, 22 januari 2016 Highlights: Ronda • Puerto Banús • Marbella • Nerja • Frigiliana • Axarquia • Mijas ✓ Inclusief ruimbagage ter waarde van € 30 p.p. en 2 excursies!

Kerstreis Praag ‘Gouden Stad’. . . . . . . . . . . . . . VA. € 339 8 daagse busreis | Logies en ontbijt | Vertrek: 22 december Highlights: Karlovy Vary • Kokorindal • Novi Bor • Praag • Boottocht Moldau ✓ Arrangement halfpension zeer voordelig bij te boeken!

Vliegreis Albufeira, Portugal. . . . . . . . . . . . . . . . VA. € 399 8 daagse vliegreis | Halfpension | Vertrek: 20, 27 januari 2016 Highlights: Faro • Olhão • Kurk route • Lissabon • Lagos • Sagres • Monchique ✓ Inclusief ruimbagage ter waarde van € 30 p.p. en 2 excursies!

Kerstreis Kroatië . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VA. € 409 8 daagse busreis | Halfpension | Vertrek: 22 december Highlights: Pula • Porec • Eiland Krk • Plitvice Meren • Opatija ✓ Inclusief 1 maal kerstdinerbuffet en drankjes tijdens de diners!

Vliegreis Ischia - Italië . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VA. € 479 8 daagse vliegreis | Halfpension | Vertrek: 7, 14 maart 2016 Highlights: dagtocht Capri • dagtocht Pompeï en Napels • excursie eiland Ischia ✓ Inclusief 5x Fango massage en gebruik fitness- en wellnessfaciliteiten!

Kerstreis Toscane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VA. € 429 8 daagse busreis | Halfpension | Vertrek: 22 december Highlights: Siena • Pisa • San Gimignano • Florence • Montecatini Terme ✓ Inclusief welkomstdrankje en 2 maal kerstdiner!

Vliegreis Sorrento, Italië. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VA. € 559 8 daagse vliegreis | Halfpension | Vertrek: 9, 16 maart 2016 Highlights: dagtocht Amalfikust • Sorrento • Limoncello proeverij • Capri ✓ Inclusief excursie Sorrento met Limoncello proeverij en excursie Pompeï!

Kerstreis Boedapest. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VA. € 469 8 daagse busreis | Halfpension | Vertrek: 22 december Highlights: stadsrondrit • natuurtocht Donauknie • Gödöllö en Szentendre ✓ Inclusief stadsrondrit Boedapest en een 4-gangen kerstdiner!

BOEK NU! www.effeweg.nl of bel 0529 - 46 96 67 ✃ GRATIS BROCHURE | ALGEMENE JAARBROCHURE 2016

Naam ___________________________________________________________ dhr/mevr Adres ___________________________________________________________________ Postcode ________________________ Plaats __________________________________ Alle fouten voorbehouden. Prijzen zijn vanaf en p.p.

Exclusief reserveringskosten en Calamiteitenfonds.

Tel. Nr. __________________________ E-mail __________________________________ Zonder postzegel opsturen: Effeweg.nl, antwoordnummer 778, 7700 VG Nieuwleusen 30150

reportage

Match4Dinner organiseert een gezellige avond

Diner voor zes

‘H

artstikke leuk, al ben ik ook wel een beetje zenuwachtig’, zegt de 72-jarige Ria terwijl ze zich in Restaurant Croy een mooi glas wijn laat inschenken. ‘Het is spannend met wie je aan tafel komt te zitten, maar ik ben gelukkig niet op mijn mondje gevallen.’ En dat blijkt. Al gauw raakt ze in gesprek

met haar buurman aan tafel, Henk. Beiden winden er geen doekjes om. Ze zoeken een maatje in hun leven. Iemand met wie ze lief en leed zouden willen delen. Dat hoeft niet per se deze avond te gebeuren, maar het is een begin.

Bovendien weet je nooit wat voor leuke contacten je aan een diner met gelijkgestemden overhoudt.

ons 19

Tekst en beeld: Ivo Hutten

Aan het einde van een mooie herfstdag in ’s-Hertogenbosch schuiven vier dames en twee heren aan voor een gezellig diner. Vol verwachting en stiekem ook een beetje gespannen. Ze kennen elkaar niet, maar hebben één ding gemeen: ze zijn alleenstaand en wensen graag wat meer gezelschap in hun leven.

‘Nu de winter weer komt en de avonden langer worden, is het fijn als er iemand is die je gezelschap houdt. Dat je bij elkaar je verhaal kwijt kunt en samen leuke dingen onderneemt. Ik ben nu twee jaar weer alleen en dat bevalt me niet’, vertelt Ria. Ze zegt het ernstig, maar er schuilt een vrolijke vrouw in haar. Met een lach vervolgt ze: ‘Niet alleen je verhaal kwijt kunnen is belangrijk, maar ook tegenspraak krijgen. Dat kan ik bij mezelf wel doen, maar ik heb altijd gelijk natuurlijk.’

Heerlijk stijldansen Gegrinnik aan tafel, het ijs is gebroken. Het zestal is bijeen gebracht door de twee Brabantse eigenaressen van de website Match4Dinner die gezellige diners organiseren voor kleine groepen vrijgezellen. Social dinners, op z’n Engels. Sinds kort werken ze samen met KBO-Brabant om ook oudere alleenstaanden tijdens een maaltijd met elkaar in contact te brengen op basis van vooraf opgegeven informatie over henzelf. Een

ons 20

gezellige avond uit, dat is het idee. Vriendschappen of zelfs relaties kunnen een mooie bijkomstigheid zijn.

‘Tja, een relatie is voor mij niet echt het doel’, zegt de 65-jarige Mies. ‘Ik zou het al heel leuk vinden als ik iemand vind die af en toe met me uit wil. Er is voor mij niets leuker dan een heerlijke avond stijldansen, maar zonder danspartner wordt het niks en dat breekt me op.

Ik ben een energiek mens en wil nog lang niet achter de geraniums gaan zitten. Daarom doe ik mee aan dit diner. Je weet nooit wie je tegenkomt en of het klikt. Ik zeg altijd zo: het leven is mooi, maar je moet wel zelf de slingers ophangen.’

Ontspannen praten en genieten Daar is iedereen het snel over eens. Er wordt lekker gekletst en ondertussen genoten van het eten.

Varkenshaasmedaillons, een kippenbout, konijn, een schnitzel en een sliptong. En er wordt getoast op een fijne avond. Henk (72) geniet ervan, hij houdt van dit

reportage

Komt u ook eten?

KBO-Brabant werkt samen met www.Match4Dinner.nl, een organisatie met een jarenlange ervaring met social dining. Voor de diners stellen eigenaren Elske Damen-Ruigrok en Annelies Hulsker gezelschappen samen van minstens zes personen, met een prettige man/vrouw verhouding. Voorop staat een gezellige avond! Misschien treft u wel iemand om eens gezellig iets mee te ondernemen. De restaurants worden door Match4Dinner met zorg uitgezocht in de omgeving van Breda, Den Bosch, Eindhoven en Tilburg. De kosten zijn afhankelijk van het menu van het betreffende restaurant, maar bedragen – exclusief drank en inclusief bemiddelingskosten – maximaal € 35 per persoon.

Aanmelden kan door een e-mail te sturen naar info@match4dinner.nl.

Geef daarin aan of u man of vrouw bent, wat uw geboortedatum en telefoonnummer is en in welke omgeving u wilt eten. Als mailen een probleem is, kunt u ook uw telefoonnummer doorgeven via KBOBrabant (073) 644 40 66. Dan nemen Elske of Annelies contact met u op.

‘Het mooiste aan samenzijn is

dat je er voor elkaar bent’

soort gelegenheden. ‘Ik vind het al snel gezellig’, zegt hij.

‘Een potje kaarten of een klein borreltje. Geluk zit in kleine dingen. Maar niet in je eentje, want daar is weinig aan. Het mooiste van samenzijn is dat je er voor elkaar bent. Daarom zoek ik ook een levensmaatje.’

Mies zou ook nog wel op reis willen, zegt ze. In elk geval wil ze graag uitstapjes doen naar bijvoorbeeld mooie steden. Bets (74), aan de andere kant van de tafel, vertelt over de leuke en lange fietstochten die ze graag maakt. Haar 69-jarige buurman Leo hoort het geïnteresseerd aan. En Corry (79) is vooral een stille genieter. Ze praat niet veel, maar uit alles blijkt dat ze een heerlijke avond heeft in fijn gezelschap. Met smaak lepelt ze haar ijstoetje naar binnen. ‘Ik vond het erg

gezellig en zeker voor herhaling vatbaar’, zegt ze als iedereen aanstalten maakt om naar huis te gaan. Het was een leuke kennismaking met elkaar en met het idee achter social dining. Ongedwongen en makkelijk te regelen. Er worden zelfs nog een paar adressen uitgewisseld. Zo kan het dus gaan. Samen en lekker eten smaakt altijd naar meer.

•

ons 21

Advertentie

Met de taxi naar Schiphol of uw regionale luchthaven

De een tel axi al va n

Met Schiphol Travel Taxi begint en eindigt uw vliegreis op de drempel van uw eigen deur.

Waar u ook woont, wanneer u wilt.

Geen gesjouw met koffers of afhankelijk zijn van wegbrengers en afhalers. Op de avond voor vertrek wordt uw ophaaltijd telefonisch bevestigd.

€19 af

per p

ersoo

n

Reserveren: reisbureau, Schiphol.nl Via uw of bel met 0900 - 8876 (€ 0,10 p/min.)

www.schiphol.nl/traveltaxi

ONS coupon lady 6 5412 no bleed_Layout 1 10/09/2015 08:05 Page 1

Bezorgd over uw familieleden die gebruik maken van een trap thuis?

Serviceresidentie Vredenbergh

Bel dan nu Stannah voor vriendelijk advies en informatie.

Hét onderscheid in wonen, welzijn en zorg

op TV” n e i z e “G TIS BEL GRA

Serviceresidentie Vredenbergh biedt senioren een uniek en veelzijdig pakket in wonen, welzijn en zorg op een locatie nabij de binnenstad van Breda. U woont er in moderne appartementen die van alle gemakken zijn voorzien.

066 0800-5 12 oestel 54

ar vraag na

t

Hoogste kwaliteit en waar voor uw geld

We bieden u een fijn thuis met uw eigen sociale contacten, een veelzijdig aanbod aan activiteiten én zorg op maat. De kracht van ons gastvrije team ligt in de combinatie van aandacht, zorg en ontspanning. Hiermee brengen wij onze kernwaarden dichtbij, actief en persoonlijk dagelijks in de praktijk. Dat geeft een veilig en comfortabel gevoel.

Levertijd vanaf 1 week Meer weten?

www.stannah.nl

#

Voor vrijblijvende informatie vul de coupon in en stuur deze in een envelop naar

Stannah Trapliften B.V., Antwoordnummer 17006, 2170 VB Sassenheim (Dhr/Mevr) Adres: Plaats: E-mail:

PC: Telefoon: 5412

Voor meer informatie kunt u terecht bij de afdeling bewonerszaken van Serviceresidentie Vredenbergh: T 076 523 12 55 E vb-bewonerszaken@surpluscomfort.nl I www.vredenbergh.nl Serviceresidentie Vredenbergh is onderdeel van Stichting Surplus in Zevenbergen

Advertentie

Altijd een zorgverzekering die bij u past Ons advies:

Een zorgverzekering kiezen is vaak lastig. IAK helpt u graag met een vergelijking van de soortgelijke pakketten van zorgverzekeraars CZ, Zilveren Kruis en IAK VGZ. De pakketten die vergelijkbaar zijn staan horizontaal langs elkaar. U vergelijkt dus van links naar rechts.

De vergoeding die het beste uit de vergelijking komt is groen gemarkeerd.

Kijk goed naar de zorg die u denkt nodig te hebben en de premie die bij dat pakket past. Dat bepaalt met welke verzekering u het beste uit bent. Hebt u hulp nodig? Uw persoonlijk adviseur Bram Vaessen staat voor u klaar. Bel voor een afspraak 040 261 18 77.

IAK-VGZ

IAK-CZ

Zilveren Kruis

Extra’s voor leden van KBO-Brabant

• Vergoeding van uw rijbewijskeuring door de door KBO-Brabant geselecteerde keuringsartsen • Eenmalige KBO-Brabant lidmaatschapsbijdrage van € 20,-

Geen extra’s

• Vergoeding van uw rijbewijskeuring door de door KBO-Brabant geselecteerde keuringsartsen • Eenmalige KBO-Brabant lidmaatschapsbijdrage van € 20,-

Alternatieve zorg

Beter € 500,- max € 45,- per dag Best € 800,- max € 45,- per dag Vitaal € 300,- max € 45,- per dag

Plus Top 50+

€ 450,- max € 40,- per dag € 650,- max € 40,- per dag € 350,- max € 40,- per dag

2 sterren € 450,- max € 40,- per dag 3 sterren € 650,- max € 40,- per dag 4 sterren € 850,- max € 40,- per dag

Fysiotherapie

Beter € 640,Best € 840,Vitaal € 1.240,-

Plus Top 50+

18 behandelingen (€ 500,-) 2 sterren 17 behandelingen (€ 475,-) 36 behandelingen (€ 1.000,-) 3 sterren 32 behandelingen (€ 900,-) 15 behandelingen (€ 420,-) 4 sterren 45 behandelingen (€ 1.260,-)

Brillen en contactlenzen

Beter € 100,- per 3 jaar Best € 150,- per 3 jaar Vitaal € 150,- per 3 jaar

Plus Top 50+

€ 100,- per 2 jaar € 200,- per 2 jaar € 100,- per 2 jaar

2 sterren € 100,- per 3 jaar 3 sterren € 150,- per 3 jaar 4 sterren € 250,- per 3 jaar

Eigen bijdrage geneesmiddelen

Beter € 500,Best € 500,Vitaal € 500,-

Plus Top 50+

€ 0,€ 250,€ 0,-

2 sterren € 750,3 sterren € 750,4 sterren € 750,-

Hoortoestellen

Beter € 250,Best € 500,Vitaal € 350,-

Plus Top 50+

€ 100,€ 200,€ 300,-

2 sterren € 0,3 sterren € 0,4 sterren € 0,-

Steunzolen

Beter € 125,Best € 125,Vitaal € 125,-

Plus Top 50+

€ 75,€ 75,€ 60,-

2 sterren € 0,3 sterren € 100,4 sterren € 135,-

Premie basisverzekering € 385,- eigen risico

Vanaf € 94,95

Premie aanvullend zorgpakket

Beter € 18,33 Best € 32,29 Vitaal € 44,64

Inclusief KBOcollectiviteitskorting

}

Inclusief KBOcollectiviteitskorting

Vanaf € 96,23 Plus Top 50+

€ 18,20 € 32,40 € 16,55

Inclusief KBOcollectiviteitskorting

}

Inclusief KBOcollectiviteitskorting

Vanaf

€ 89,68

2 sterren € 16,16 3 sterren € 28,35 4 sterren € 55,80

Inclusief KBOcollectiviteitskorting

}

Inclusief KBOcollectiviteitskorting

De bovengenoemde vergoedingen zijn per jaar tenzij anders aangegeven. CZ en Zilveren Kruis vergoeden fysiotherapie per behandeling. Om dit te vergelijken gaan wij uit van een gemiddeld bedrag per behandeling van circa € 28,-. Deze vergelijking is met de grootste zorg samengesteld. Er kunnen geen rechten aan worden ontleend.

Raadpleeg de voorwaarden voor de juiste vergoedingen en premies.

Overstappen is gemakkelijk Maak net zoals veel KBO’ers gebruik van dit aanbod. Overstappen kan gemakkelijk via onze website www.iak.nl/kbo. Of bel de IAK klantenservice op 040 261 18 77.

Hier kunt u ook een afspraak maken met uw persoonlijk adviseur.

Samen voor een perfect verzekerde toekomst

Een kijkje in het leven van

broeders en zusters Tekst: Marike Ooms | Beeld: Roland van den Eijnden

Het historische stadje Megen telt maar liefst twee kloosters: dat van de Orde der Clarissen en dat van de Orde der Franciscanen. KBO-Brabant organiseerde op 7 september jongstleden een bijzondere Kloosterdag voor leden. Ons was erbij en bracht samen met veertig KBO-leden een bezoek aan beide kloosters om te zien hoe de broeders en zusters spiritualiteit beleven.

H

et klooster in het centrum van Megen is van de Orde der Clarissen. Om er te komen moeten we een brug over en een hek door. De Clarissengemeenschap bestaat uit vrouwen van alle leeftijden, uit alle hoeken van ons land en daarbuiten, die volgens het Evangelie willen leven. Over het leven in de gemeenschap en het leven van Clara van Assisi, de volgelinge van Franciscus van Assisi die de Orde van de Clarissen oprichtte, vertelt een van de jongere zusters. Daarbij legt ze de link naar haar eigen leven in het klooster. Een leven dat in het teken staat van soberheid, spiritualiteit, eenvoud en

ons 24

delen. Haar verhaal is een inleiding op het thema van vandaag: ‘Franciscaanse spiritualiteit: Onderweg als broeders en zusters.’

Funest voor je haar Rond de klok van twaalf begeven we ons richting de kapel. Daar mogen we als onderdeel van deze Kloosterdag een dienst bijwonen van de zusters. Al snel wordt de hoge ruimte gevuld met hun meertonige stemmen. Tussendoor zijn er momenten van stilte en wordt duidelijk hoe belangrijk het voor hen is om ruimte te creëren voor hun eigen gedachten. Even lijkt de tijd stil te staan en is ‘hier

op pad

De jaarlijkse Kloosterdag is een initiatief van de werkgroep Identiteit & Zingeving van KBOBrabant. Deze dag bestaat uit ontvangst met koffie en thee, een bezoek aan twee kloosters inclusief rondleiding, een kerkdienst en een inleiding over het leven van de minderbroeders en zusters én een uitgebreide lunch. Er is tijdens de Kloosterdag ingezoomd op de rijke historie van het dorpje Megen en de twee kloosters.

zijn’ alles wat er is. Tot zuster Angela de klok weer luidt en de stemmen de ruimte opnieuw vullen. Na de dienst blijkt dat sommige KBO’ers hier niet voor het eerst zijn.

De zusters worden begroet. ‘Ik ken een van de zusters van de tijd dat ik in de zorg werkte’, vertelt Mieke Nolet (82). ‘Jarenlang heb ik bij de kinderbescherming gewerkt en in verschillende besturen gezeten, waaronder negen jaar lang in dat van KBO Deurne-centrum.’ Mieke vertelt verder: ‘Wist je dat Clara van Assisi vroeger haar haren heeft laten afknippen door Franciscus? Zo goed kenden zij elkaar dus. Dat afknippen van de haren gebeurde trouwens heel vaak. Zo’n kapje is ook funest voor je haar, het sterft ervan af. Er zijn heel veel zusters die, als ze geen kapje dragen, een pruik hebben.’

Lunch in gevangenissfeer Na de middagdienst wordt er voor alle aanwezige KBOleden een uitgebreide lunch geserveerd in restaurant Op de Poort. We lopen er gezamenlijk naartoe door de sfeervolle straatjes met kinderkopjes. Het restaurant ligt naast een eeuwenoud torentje dat ooit dienst deed als gevangenis. ‘Die bijzondere locatie vormde het uitganspunt voor de inrichting van het restaurant’, vertelt uitbaatster Thea. ‘We vroegen twee kunstenaars een ontwerp voor het interieur te maken dat geïnspireerd is op de functie van de toren destijds. In de gevangenistoren werd crimineel Reinier Biedijckx in 1788 zes jaar lang gevangen gehouden. Ook heeft de Bende van Oss er vastgezeten. De deuren in het café zijn daarom celdeuren, en een glazen plaat in de vloer vertelt het verhaal over de ontsnapping van de Bende.’ Op de muur staat in sierlijke letters: Brabant Were Di. ‘Dat wordt ook wel het Brabantse volkslied genoemd!’ weet Henny van Osch te vertellen. Ook al heeft Henny de KBO-leeftijd nog niet bereikt, ze vergezelt Mieke Nolet maar wat graag als gast tijdens verschillende KBO-uitjes.

ons 25

Advertentie

Voordeeluitjes.nl/ons12

085 760 5 760

Speciaal aanbevolen door

ma, di, wo, do, vr 08.30 - 22.00 uur | za, zo en tijdens feestdagen 10.00 - 18.00 uur

***4 dagen Ontspannen in het winterse Sauerland

****4 dagen Prachtig Zuid-Sauerland 100% skigarantie in januari en februari

EEN ZOOV EN E

-32%

ARD GEW AW O

BB

***Hotel Kirchmeier staat aan de rand van het dorpje Altastenberg in het Sauerland, op 3 km van Winterberg. Er kan geskied worden in Altastenberg, het hoogst gelegen skigebied van HochSauerland. Daarnaast biedt het hotel overdekt zwemplezier, sportieve uitdagingen op de kegelbaan, totale ontspanning in het eigen wellnesscentrum en gratis internet.

R

EN! NN

WE H

99,00

145,00 p.p.p.a.

E

4 dagen Sauerland: • welkomstcocktail • 3x overnachten • 3x uitgebreid ontbijtbuffet • 3x 3-gangen (keuze-)diner • gratis gebruik van zwembad en sauna • gratis wandel- en fietsroutes • gratis WiFi • gratis fakkeltocht met schnapps en koffie • gratis parkeren • 10% korting op skiverhuur aankomst op alle dagen € 99

Voordeeluitjes.nl/ons12-kirchmeier of bel met 085 760 5 760

Ontdek Drenthe in 3 dagen All-In

198,00 p.p.p.a.

109,00

-45%

****Hotel AM Fang staat in het karakteristieke kuuroord Bad Laasphe in Zuid-Sauerland. Geniet van de prachtige omgeving; een waar wandelparadijs en dicht bij de beroemde Rothaarsteig. Winterberg is 30 autominuten van het hotel. Kom genieten in het land van de duizend bergen!

• groot modern binnenzwembad • comfortabele boxspringbedden • Nederlandssprekend personeel

4 dagen Sauerland:

139,

00 -30%

3 dagen All-In:

• 3x overnachten • 3x uitgebreid ontbijtbuffet • 3x 3-gangen dinerbuffet • gratis uitstapjes-boekje t.w.v. € 2,50 • gratis gebruik van zwembad, fitness, sauna en Kneipp-ruimte • gratis parkeren • gratis WiFi in het hele hotel

• 2x overnachten • 2x ontbijt • 1x lunchbuffet • 2x dinerbuffet • diverse snacks en lekkernijen • onbeperkt drankjes uit het huisassortiment en avondentertainment • gebruik diverse spelfaciliteiten • vrij toegang tot het subtropisch zwem- en saunaparadijs, de ijsbaan, de bowling en de fitness

aankomst op alle dagen vanaf € 109 tijdens feestdagen en vakantieperiodes geldt een toeslag dit arrangement verlengen? € 49,50 p.p.p.n. toeslag Comfortkamer Panoramazicht met balkon € 7,50 p.p.p.n.

199,00 p.p.p.a.

U vindt ****De Bonte Wever in Assen, de hoofdstad van het mooie Drenthe. Het hotel grenst direct aan een van de oudste bossen van Nederland; het Asserbos. De binnenstad van Assen ligt op loopafstand. In het hotel geniet u o.a. van een subtropisch zwem- en saunaparadijs, golfslagbad, sauna (gekleed), infrarood warmtebanken, glijbaan en wildwaterkreek.

aankomst op: zo, ma, di, wo, do € 139 | op overige dagen geldt een toeslag | niet geldig tijdens feestdagen

Voordeeluitjes.nl/ons12-bontewever of bel met 085 760 5 760

Voordeeluitjes.nl/ons12-amfang 085 760 5 760

Aanbiedingen zijn geldig t/m 31 maart 2016 (m.u.v. de feestdagen). De vermelde prijzen zijn per persoon per arrangement (p.p.p.a.), exclusief administratiekosten (vanaf €9,50) en door de hotels te heffen stads- en toeristenbelasting. Aanbiedingen zijn o.b.v. beschikbaarheid en o.b.v. 2 personen per kamer. Prijs-, druk- en zetfouten voorbehouden. Kijk online voor alle voorwaarden.

op pad

De minderbroeders Het klooster van de Franciscanen ligt iets verderop, direct aan de straat. Dat past ook wel bij ze, want zij staan erom bekend dat ze regelmatig mensen opzoeken. ‘De Franciscanen werken van oudsher veel in de zorg en het onderwijs’, vertelt Henny. De deur gaat open en broeder Theo van Adrichem laat ons binnen. Een vriendelijke man die als geen ander kan vertellen. We lopen richting de kapel, die heel wat uitbundiger is versierd dan die van de Orde van de Clarissen. Hoewel er op spiritueel vlak voornamelijk overeenkomsten zijn, zien we nu ook duidelijk een paar verschillen. De broeder begint zijn verhaal met het uitspreken van Vrede en alle goeds, wat typerend is voor de Franciscaanse beweging. Dan vertelt hij over de betekenis van broederschap, over de oorsprong van de ‘minderbroeders’ – de oorspronkelijke naam van de Franciscanen – en over armoede en nederigheid.

Het klooster ontvangt regelmatig groepen; scholieren, studenten en andere broeders. ‘Dat is ontzettend leuk’, vertelt broeder Theo enthousiast. ‘Vaak hebben de scholieren amper een kerkelijke achtergrond, en ze kijken hier dan ook hun ogen uit. En religieuze achtergrond of niet: ze wonen alle diensten bij en staan overal voor open.

Dat is denk ik ook het mooie aan een klooster; het is toch anders dan een kerk, en heeft ook wel iets spannends.’ Dat voelen wij ook, want iedereen is razend benieuwd naar de rondleiding over de bovenetage, met alle ‘celletjes’ zoals broeder Theo ze zelf noemt. In de kleine kamers staat niet

meer dan een bed, een kast en een bureau. ‘Bezit vinden wij niet belangrijk. We krijgen een klein beetje zakgeld, en iedereen mag zelf opgeven hoeveel zakgeld hij vindt dat hij nodig heeft. Voor sommigen ligt hier de uitdaging om met zo min mogelijk te doen, om een nóg betere ‘minderbroeder’ te kunnen zijn!’

Van groentetuin tot leertuin Na de rondleiding begeven we ons naar de refter, waar broeder Theo nog iets meer vertelt over de encycliek van paus Franciscus. ‘In dit document beschrijft hij onder andere hoe wij omgaan en zouden moeten omgaan met de aarde.’ Als we daarna de tuinen bezoeken, geniet iedereen van de rust. Ad Aarts is wel te spreken over het klooster van de Franciscanen. ‘Ik vond de stoelen in de kapel hier een stuk lekkerder zitten’, fluistert ze me toe. ‘Die bankjes bij de Clarissen deden maar wat zeer aan mijn rug!’ KBOlid Ad en haar vriendin Mariet van den Oord gaan vaker samen op pad. ‘Wij komen uit Ammerzoden, waar veel priesters hebben gestudeerd bij de Franciscanen’, vertelt Mariet. ‘Daarom vonden we het wel erg leuk om hier eens te komen kijken.’ De tuin is overigens zeer het bezichtigen waard. Wat ooit een groentetuin was, is omgetoverd tot ‘leertuin’. Alle planten en bloemen hebben iets te maken met het betreffende kerkelijk jaar en de seizoenen. Een kloosterbezoek behelst dus veel meer dan het belonen van je nieuwsgierigheid; het is tot jezelf en nieuwe inzichten komen én even stilstaan bij alles wat de aarde ons biedt.

•

ons 27

Ledenvoordeel Advertentie

Laatste kans!

t/m Geldigember c 24 de 015 2

Zet onze allerlaagste tarieven ooit vast voor 1 of 3 jaar.

De tarieven zijn geldig tot en met 24 december 2015!

Zeer lage tarieven Nooit eerder heeft Ons Energiecollectief zulke lage tarieven gehad. Mede door de lage gastarieven kunnen onze leden flink besparen op hun energiekosten. De meeste KBO-leden kiezen voor een 1-jarig contract met vaste lage tarieven en besparen gemiddeld 340 euro* per jaar.

√ KBO-er bespaart gemiddeld € 340* per jaar √ Offerte gratis en vrijblijvend √ Wij rekenen gratis uw besparing uit √ Geen gedoe, wij regelen uw overstap

Persoonlijk advies De meeste mensen vergelijken alleen het termijnbedrag (voorschot). Het termijnbedrag zegt niet zo veel over de hoogte van uw tarieven die u betaalt. Vandaar dat wij u gratis én vrijblijvend helpen met het uitrekenen van uw persoonlijke besparing.

Jaarafrekening nog niet binnen?

Geen probleem. U hoeft niet te wachten op uw jaarafrekening van uw huidige energieleverancier. Meestal kunt u al binnen enkele weken overstappen en betaalt u niet onnodig te veel.

Tarieven geldig tot en met 24 december Wilt u nog profiteren van deze lage tarieven, laat het ons dan weten voor 24 december 2015. Wij regelen het vervolgens voor u, geen gedoe! Wij zijn te bereiken op (085) 486 33 63, via e-mail klantenservice@onsledenvoordeel.nl of ga naar www.onsledenvoordeel.nl. U kunt ook onderstaande bon gebruiken. *Het voordeel is gebaseerd op een vergelijking van energie jaarafrekeningen van onze deelnemers met een gemiddeld jaarverbruik van circa 3.200 kWh en 1.700 m³ gas.

Ja, ik wil vrijblijvend een GRATIS offerte van Ons Energiecollectief Of ontvang binnen 1 minuut uw offerte via www.onsledenvoordeel.nl (085)-486 33 63 Dhr. Mevr.

Naam Straat Postcode Woonplaats Telefoon E-mailadres

Ik heb een stroom enkeltarief dubbeltarief Mijn enkel of piek stroomverbruik is kWh per jaar Mijn dal/laag verbruik is kWh per jaar of n.v.t.

Naam huidige stroomleverancier Mijn gasverbruik is m³ per jaar of n.v.t.

Naam huidige gasleverancier

Stuur deze bon in een gesloten en gefrankeerde envelop naar: Ons energiecollectief, Postbus 1469, 4700 BL Roosendaal Of stuur bovenstaande gegevens per e-mail naar: klantenservice@onsledenvoordeel.nl

Advertentie

Maatwerk boxspring al vanaf € 1115,-* Max € 500,- inruilkorting Matras op maat Makkelijk verrijdbaar Boxspring op maat

Ergonomisch opmaken

Frame verdwijnt in lage stand

Matras op uw maat gemaakt

Makkelijk stofzuigen

TOEKOMSTBESTENDIGE BOXSPRING Met een Batavia Boxspring slaapt u op een handgemaakt en volledig op uw maat afgesteld bed van Hollandse bodem. Bij Batavia Boxsprings stelt u zelf uw ideale slaapcomfort samen. U kiest uw eigen uitstraling, afwerking en functionaliteit. Wilt u een vaste boxspring of toch liever verstelbaar? Is een hoog-laag verstelling voor u essentieel of toekomstgericht? Bespreek het met één van onze slaapspecialisten.

VORSTELIJK SLAPEN OP NIVEAU

BEZOEK WWW.BATAVIABOXSPRINGS.NL ÓF

BEL NU 0800 2282 842

Gratis demonstratie aan huis

Ja,

stuur mij een gratis brochure

Naam:

M/V

Adres: Postcode: Telefoon: *Betreft 80x200 boxspring exclusief matras

Plaats: KBO_07_12_2015

Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar: Batavia Boxsprings - Antwoordnummer 3035 - 3860 VZ ZEEWOLDE

WATER UIT DE ROTS

Tekst: Ton van Reen | Illustratie: Peter Koene

I

n 1961 ben ik naar Den Haag vertrokken omdat daar een avond-HBS was. Ik wilde hogerop. Om aan de kost en aan onderdak te komen, werkte ik als hulpverpleger in de Sint Ursula Kliniek in Wassenaar. In het door en door katholieke zieken- en verpleeghuis Ursula was een afdeling voor geesteszieke priesters, waar vooral oude, uit de missie teruggehaalde missionarissen achter slot en grendel zaten. De meesten dementerend, of krankzinnig geworden nadat ze na vijftig jaar of meer, na nooit meer thuis in Nederland te zijn geweest, teruggekeerd waren uit de missie en hier totaal verdwaald waren in een nieuwe maatschappij die in niets meer leek op hun dorpje in Brabant waar ze uit afkomstig waren. Het waren vooral Witte Paters. Een meende dat hij paus was. Een ander, die lang in China had gezeten, sprak alleen nog maar Chinees of iets wat daar op leek. Ik kon er geen Diets van maken.

Een van hen was pater Van Rijsewijk. Hij was krankzinnig geworden op Schiphol, waar hij het toilet had bezocht en water zag lopen uit een kraan die hij geopend had, waardoor hij dacht dat hij Mozes was die water uit de rots had geslagen. Hij was, na vijftig jaar in Tanganyika (nu Tanzania) te hebben gewerkt, een beetje gevaarlijk geworden. Hij mocht geen contact hebben met vuur. Als hij een sigaar rookte, moest je bij hem in de buurt blijven.

Hij had de neiging om alles wat hem onbekend was in de fik te steken, zoals hij, blijkens zijn eigen vertelsels op dagen dat hij nog enigszins goed bij zijn hoofd was, altijd gedaan had met de hutten van de voorouderverering in de dorpen die nog bekeerd moesten worden. Ook bij kranen mocht hij niet komen. Hij dacht dat er heilig water uit

ons 30

kwam en wilde ons voortdurend zegenen. Volkomen vervreemd van het moderne Nederland, meende hij zelfs in het katholieke Ursula veel heidense zaken te zien, die nodig te vuur en te zwaard en met wijwater bestreden moesten worden.

Over de dingen die hij niet begreep klaagde hij tegen zijn zus, die hem wel eens bezocht en die hij altijd aansprak als ‘smoet’, menende dat ze ‘ons moet’, zijn moeder, was. Ze probeerde hem wel eens duidelijk te maken dat ze zijn zus was, maar ze begreep wel dat ze nu meer op zijn moeder leek dan op het twaalfjarige meisje dat hij voor het laatst had gezien toen hij vijftig jaar geleden naar de missie vertrok.

Omdat ik daar een heeroom had die Witte Pater was, werd ik vaak als zijn hulpje en tevens bewaker ingezet. Ook deed ik vaak ’s nachts dienst op de priesterafdeling. Mijn zachte G klonk blijkbaar geruststellend voor de eerwaarde heren.

Ik heb veel van pater Van Rijsewijk geleerd. Ook al was hij dementerend, hij wist nog heel precies hoe de katholieke wereld er rond de eeuwwisseling uitzag.

Toen zat hij op het seminarie en ging in de zomer op vakantie naar zijn dorpje, waar nog nooit een auto was gezien. Zijn herinneringen waren niet bezoedeld door de moderne tijd.

Pater Van Rijsewijk sliep nooit. Hoe hij dat volhield was een raadsel. Altijd keek hij met grote open ogen de wereld in, als een kind op ontdekkingstocht, vol verbazing over alles wat hij niet begreep. Maar over zijn jeugd wist hij alles nog. Als ik aan zijn bed zat en hij vertelde, kwam het Brabantse land tot leven. Precies zoals in de boeken van Ernest Claes, Marie Koenen en Stijn Streuvels, over de eenvoudige landlieden met een

lezen

bijna kinderlijk geloof en een diep ontzag voor mensen die boven hen stonden. Zijn vertelsels brachten het sobere leven van de keuterboeren van de zand- en de peelgronden in beeld.

Vaak vertelde hij dat hij van Tanganyika op reis was naar zijn moeders huis, om er de eerste mis op te dragen. Teruggekeerd in de tijd, lag weer vóór hem,

wat al heel lang áchter hem lag. Zijn houvast was het leven dat er niet meer was. Dat hield hem op de been, tot op een vroege ochtend het einde van de reis naar thuis aanbrak en hij in slaap viel. De enige keer dat ik hem met de ogen dicht aantrof. Ze gingen nooit meer open. Om hem op weg te helpen naar zijn huis heb ik hem gezegend met heilig water uit de rots.

•

ons 31

In de huiskamer ‘Een feest van herkenning en typisch Tilburgs’. Dat schreef het Brabants Dagblad over de theatervoorstelling Meepesaant van cabaretier Marc-Marie Huijbregts en acteur Marcel Musters. De voorstelling gaat over twee zussen uit Tilburg die elke week samen kaarten en praten over mannen, kwalen en kinderen. Een eerbetoon aan hun moeders en tantes, aldus de heren. Deze in mum van tijd uitverkochte voorstelling is nu voor het eerst te zien op tv. Dat wordt lachen op Eerste Kerstdag.

Ben van Duin

December kent zo zijn charmes en naast de feestdagen is er genoeg te doen. Maak een lekkere winterwandeling, kruip voor de tv of struin over een van de gezellige kerstmarkten. En geniet!

Ontspa

Tekst: Marlous ten Berge

Hotelperikelen In de film The Best Exotic Marigold Hotel trekt een groep gepensioneerden zich terug in een hotel in India om daar een luxe leventje te leiden. Afgelopen jaar kwam het vervolg op de film uit, The Second Best Exotic Marigold Hotel. In dit deel opent hotelbaas Sonny een tweede hotel en is hij bezig met de plannen voor zijn traditonele Indiase bruiloft met geliefde Sunaina.

En dat terwijl de hotelgasten kampen met hun eigen plannen en problemen… Een fijne feelgood film met de nodige humor en dramatiek voor de donkere dagen.

Puzzel mee op pagina 65 en maak kans op de dvd The Second Best Exotic Marigold Hotel.

Niet gewonnen? Deze tweede dvd is te koop voor € 15,99 via www.bol.com. De eerste is daar ook nog te koop voor € 9,99. Aanraders voor onder de kerstboom!

Tv-uitzending Meepesaant met Marc-Marie Huijbregts en Marcel Musters. Datum: 25 december om 17.00 uur, NPO1.

Ravenstein bij kaarslicht Het historische centrum van Ravenstein verandert op zaterdag 12 december in een sprookje. Om 19.00 uur gaat alle elektrische verlichting uit en zijn het enkel nog kaarsen die de stad verlichten. ’s Middags kunt u deelnemen aan verschillende activiteiten om alvast in de sprookjesachtige sfeer te komen. Bezoek bijvoorbeeld de Kerst & Kadomarkt (vanaf 15.00 uur) of bekijk hoe de laatste hand gelegd wordt aan het drijvende kaarsenmozaïek op de gracht.

En natuurlijk zal traditionele kerstmuziek niet ontbreken als aanloop naar de feestdagen.

Datum: zaterdag 12 december om 19.00 uur. Entree: € 3,- p.p.

Website: www.ravensteinbijkaarslicht.nl.

ons 32

nning

Buitenkans

2015 loopt ten einde en De pastorietuin, met dank aan Kunsthandel Ivo Bouwman daarmee ook Van Gogh-jaar 2015.

Tot en met 20 december is er in Het Noordbrabants museum nog een bijzondere expositie te zien over Van Gogh en zijn werken, waarvoor schilderijen uit de vaste Van Gogh collectie zijn aangevuld met verrassende bruiklenen uit musea en particulier bezit uit Nederland, Spanje en Mexico. Een buitenkans om werken te bewonderen die zelden in Nederland getoond worden!

Winterwandeling

Vincent van Gogh, rondom de pastorie, te zien in Het Noordbrabants Museum, Verwersstraat 41, ‘s-Hertogenbosch.

Openingstijden: dinsdag t/m zondag van 11.00 tot 17.00 uur (ook op Tweede Kerstdag). Entree: € 12,- p.p.

Website: www.hetnoordbrabantsmuseum.nl.

Liefhebbers van een frisse wandeling moeten deze winter zeker eens meegaan met de boswachters of gidsen van Natuurmonumenten. Geniet van de knisperende kou in de Oisterwijkse bossen en van de vennen die nog uit de laatste ijstijd stammen. Wie op eigen gelegenheid de Oisterwijkse Bossen wil verkennen én van klassieke muziek houdt, kan de app Natuur Routes downloaden. Hierop staat een wandelroute door de Oisterwijkse bossen waarbij u op een aantal rustpunten kunt luisteren naar de muziek van de Finse componist Jean Sibelius. Mét uitzicht over de vennen.

Grootste kerstmarkt van Brabant

Wandeling Oisterwijkse Bossen en Vennen. Datum: zondag 13 december van 10.00 tot 12.30 uur. Vertrekpunt: Bezoekerscentrum Oisterwijkse Bossen en Vennen, Van Tienhovenlaan 4, Oisterwijk. Kosten: € 8,- p.p. (€ 5,- voor leden van Natuurmonumenten). Reserveer van tevoren een plekje via www.natuurmonumenten.nl.

Spelletje doen?

De winter is dé tijd voor een avondje oerhollandse bordspelletjes. In museum ’t Oude Slot kunt u een collectie historische bordspellen bewonderen.

De diversiteit en de inhoud zullen u verbazen. En natuurlijk kunt u op locatie ook gezellig een spelletje spelen!

Museum ‘t Oude Slot, Hemelrijken 6, Veldhoven.

Datum: t/m zondag 10 januari 2016. Openingstijden: woensdag t/m zondag van 13.00 tot 17.00 uur. Entree: € 4,- (volwassenen) of € 2,- (65+).

Gratis toegang op vertoon van een museumjaarkaart.

ons 33

In de maand december kunt u door het hele land struinen over kerstmarkten, maar de kerstmarkt van Best vindt op een wel heel bijzondere locatie plaats.

Hier heeft Perkplantenkwekerij Leijten namelijk een kas van 5.000 vierkante meter omgetoverd tot grootste kerstmarkt van NoordBrabant. Drie weekenden lang kunt u hier in de kerststemming komen te midden van prachtige versieringen en entertainment (vorig jaar trad LA The Voices op). De glühwein staat al klaar!

Locatie: Perkplantenkwekerij Leijten, Broekstraat 11, Best.

Data: 5, 6, 12, 13, 19 en 20 december van 12.00 tot 18.00 uur. Website: www.kwekerijperkplanten.com.

ons voordeel

Speciaal voor leden van KBO-Brabant biedt Ons korting en leuke extra’s.

Winnen!

Kunnen we het niet over iets leukers hebben?

Te gast in een kasteel

Humor, verdriet, herkenning, het ligt allemaal dicht bij elkaar in de eerste autobiografie van Roz Chast, Kunnen we het niet over iets leukers hebben?.

Chast en haar ouders waren lange tijd aanhangers van de ontkenningstheorie: als je maar niet nadenkt over de dood, zal die ook nooit komen. In dit boek worden full colour strips, familiefoto’s, tekst en documenten gecombineerd tot het verhaal van een enig kind dat haar beide ouders ruim boven de negentig ziet worden. Op ironische, maar ook eerlijke manier laat Chast de universele problemen zien die zij en haar ouders tegenkomen: hoe je als kind de ouderrol zo goed en kwaad als het gaat moet overnemen, hoe om te gaan met gênante fysieke complicaties, en met vreemden die de meest intieme zorg verlenen.

ISBN 97 890 388 0067 7, prijs: € 24,50. Ons geeft drie exemplaren weg! Kans maken? Stuur een e-mail o.v.v. Kunnen we het niet over iets leukers hebben? naar ons@kbo-brabant.nl.

Het nieuwe mediteren

50%

Tot en met 7 februari 2016 organiseert het korting Museum voor Religieuze Kunst in Uden een expositie rondom het thema meditatie.

Naast middeleeuwse beelden, boeddhistische voorstellingen en hedendaagse kunst is er ook een bijzonder handwerkproject van kunstenares Brigitta Vos te zien: Vitamine B, handwerk is het nieuwe mediteren. In de traditie van de zusters Birgittinessen, die in het klooster naast het museum wonen, zijn honderden rode harten en andere tekens van liefde en verbondenheid gemaakt. Niet alleen door de zusters, ook door jongeren en ouderen uit verzorgingshuizen en wijken in Uden. In de expositie is een ruimte waar bezoekers zelf hartvormen kunnen maken. Normale toegangsprijs € 6,-.

Op vertoon van uw KBO-ledenpas krijgt u 50 procent korting op de tentoonstelling Meditatie in MRK Uden. De actie is geldig tot en met maandag 7 februari 2016. www.museumvoorreligieuzekunst.nl.

20% korting

Prominent in het bosrijke Brabantse land tussen ’s-Hertogenbosch en Eindhoven, ligt het monumentale Kasteel Heeswijk. De voormalige waterburcht uit de elfde eeuw staat er na de meest recente restauratie, karakteristieker en fraaier bij dan ooit tevoren en toont zich, al naar gelang de lichtval, elk seizoen net weer even van een andere kant. Het verandert – ongemerkt haast – telkens van kleur. Kasteel Heeswijk is geopend op dinsdag, woensdag, donderdag en zondag van 12.00 tot 17.00 uur. U kunt mee met de rondleidingen die tot en met 16.00 uur elk heel uur starten. KBOleden ontvangen 20 procent korting op de entreeprijs voor een bezoek aan Kasteel Heeswijk. De entreeprijs is € 7,50. Op vertoon van uw ledenpas betaalt u € 6,-. Voor mindervaliden is de begane grond toegankelijk, u betaalt dan € 4,-. Inbegrepen is een rondleiding waarin de gids u meeneemt in de geschiedenis van het kasteel.

Kijk voor meer informatie op www.kasteelheeswijk.nl of bel (0413) 292 024. De actie geldt tot en met 31 december 2015.

Led-gloeilamp: zes halen, vijf betalen

Gratis thuis­ bezorgd

De allernieuwste ledlamp is de enige échte vervanger van de vertrouwde gloeilamp, doordat hij vergelijkbaar warm licht geeft. Deze lamp is wel 85 procent zuiniger dan een traditionele gloeilamp van 40 watt. Dat scheelt per lamp circa 10 euro aan energiekosten per jaar. Daarnaast gaat deze ledlamp 25 keer langer mee (25.000 uur) dan de traditionele gloeilamp (1.000 uur). De lampen zijn te verkrijgen met een dikke of dunne fitting.

Een pakket van zes lampen is nu te koop vanaf € 35,50, de normale prijs voor vijf lampen, en wordt gratis thuisbezorgd! Deze tijdelijke pakketaanbieding geldt voor lampen die niet dimbaar zijn. In onze voordeelwinkel vindt u ook dimbare versies.

Wilt u meer informatie, bel dan de KBO-ledenservice op (085) 486 33 63. U kunt deze aanbieding en nog veel meer voordelen bekijken en bestellen op www.onsledenvoordeel.nl.

ons 34

Advertentie

Vervang uw bad of douche binnen 1 dag Veilig en comfortabel douchen

VEILIG

NIEUW

ONVEILIG

BUDGETLINE

Zwaluw Comfortsanitair, De maatwerk specialist van Nederland

€ 3495,incl. BTW en montage

Goedkoopste van Nederland Wij plaatsen binnen één dag een veilige en comfortabele douche op de plek van uw huidige bad of doucheopstelling. Van een persoonlijk thuisadvies, maatwerkproductie tot een eigen montageservice.

Zwaluw ontzorgt u het gehele traject

Alles onder één dak: dat is wel zo fijn!

Vragen? Bel nu gratis 0800 0200 962 of, bestel de gratis brochure op www.veiligdouchen.nl

Altijd de goedkoopste van Nederland

Thuisadvies

Montagedienst

Ja,

stuur mij een gratis brochure

Naam:

M/V

Adres: Postcode: Telefoon:

Eigen productie

Nazorg

Plaats: KBO_07_12_2015

Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar: Zwaluw Comfortsanitair - Antwoordnummer 3035 - 3860 VZ ZEEWOLDE

Tekst: Anouk van Westerloo | Beeld: Ernie Enkelaar

Nelleke Noordervliet:

‘Laat de verhalen uit het verleden leven’ ons 36

interview

Online platform voor persoonlijke verhalen Het idee ontstond langs het hockeyveld. Danny Gorter, gespecialiseerd in mobiele applicaties voor de zorgsector, raakte aan de praat met een andere vader. Samen bedachten ze een online platform voor persoonlijke verhalen: Sagaam.

Voor Danny was zijn eigen moeder de aanleiding om na te denken over een dergelijk platform: ‘Mijn moeder komt uit Indonesië. Ik zou haar verhaal heel graag willen laten opschrijven.

Dat is ook interessant voor andere mensen die daar vandaan komen.

Maar dan komt het initiatief vanuit mij. Door Sagaam kunnen mensen veel makkelijker zelf die stap zetten.

En ook als je zelf (nog) geen verhaal wilt publiceren, of juist de verhalen van anderen wilt opschrijven, kun je je aanmelden. De verhalen van anderen die passen bij jouw verleden of je interesses vinden jou vanzelf.

We willen in januari starten met tienduizend verhalen. Kwaliteit staat daarbij voorop. Er komt een redactie en via Sagaam kun je een schrijver vinden die jouw verhaal mooi kan neerzetten. Als je wilt, kun je ook reageren of een contactverzoek doen aan de persoon achter een verhaal. Zo bouwen we samen aan een collectief geheugen en kun je op ontdekkingstocht in de tijd waardoor het verleden tot leven komt.’

Een met moeite verkregen aardappel in de hongerwinter. Het verdriet van een vrouw die niet mocht studeren, omdat ze een meisje was. De hele zomer knikkeren op straat. Verhalen van ‘gewone’ mensen zijn onmisbaar voor het doorgronden van een periode. Het online platform www.sagaam.nl biedt straks de mogelijkheid om juist die persoonlijke verhalen te delen.

N

elleke Noordervliet is, net als Adriaan van Dis, ambassadeur van Sagaam.

Toen ze hoorde van de plannen voor het platform, was ze direct enthousiast.

‘Ik vind het een prachtige manier om kunst en ondernemen met elkaar te verbinden.’

Waarom is het zo belangrijk om verhalen te delen?

‘Als schrijver of historicus ben je altijd benieuwd naar de verhalen van ‘gewone’ mensen. Het geeft een beeld van een periode. En in de eeuwen die achter ons liggen, schreven die mensen nou juist niets op. Dat kan nu anders. Daarom vind ik het idee van dit platform ook zo goed. Je moet dingen vastleggen voor later. Op een gegeven moment zijn mensen er niet meer en gaan hun verhalen verloren. Bovendien gaan de veranderingen zo snel. Het is voor mijn kleinkinderen niet meer voor te stellen dat er ooit een tijd was zonder computer, zonder televisie en zonder telefoon. Hoe maakte je dan een afspraak? Ja, je stuurde een briefkaart. En dat is nog niet eens zo lang geleden. Dus je moet het verleden vastleggen, want voordat je het weet ben je alweer in een volgend tijdperk beland.’

Is er behoefte aan?

‘Zeker, mensen willen graag hun verhalen delen, dat merk ik elke keer weer als ik een lezing geef. Maar ze

ons 37

Vanaf

Advertentie

439,-

Speciaal aanbevolen door

reisnr. BECZ02

8-daagse busreis Paradijselijk Bohemen In het noordoosten van Tsjechië, zo’n honderd kilometer van de hoofdstad Praag, liggen de natuurgebieden het Boheems Paradijs, Adrspach en het Reuzengebergte. Laat u overrompelen door de schitterende natuur en prachtige steden als Praag en Hradec Kralové, de hoofdstad van OostBohemen.

De uitvalsbasis voor de mooie excursies die we gaan maken, is het charmante plaatsje Vrchlabí, aan de voet van het Reuzengebergte. We bezoeken o.a. het bergdorpje Spindleruv Mlyn en gaan naar een van de oudste glasfabrieken van Tsjechië in Harrachov.

Uw accommodatie: Hotel Gendorf *** Dit mooie hotel ligt in het centrum van Vrchlabí. Het heeft een wellness centrum met onder meer een sauna, jacuzzi en stoombad.

Een van de hoogtepunten van deze reis is het prachtige Praag. Onder leiding van een Nederlandstalige gids maken we wandeling door de stad en zien onder meer de bekende Karelsbrug en het astronomisch uurwerk op het stadsplein.

Naast veel cultuur gaan we ook genieten van de natuur van de Bohemen. Zo maken we een mooie tocht door het natuurgebeid het Boheems Paradijs met haar bijzondere rotsformaties.

Uw kamer is mooi en verzorgd ingericht en voorzien van tv, telefoon en badkamer met bad of douche, toilet en föhn. Kluisjes bij de receptie (gratis).

Extra’s •welkomstdrankje •ontbijtbuffet •3-gangen keuzemenu •1x folkloreavond •1x buffetdiner met specialiteiten van het Reuzengebergte en videovoorstelling •wifi (gratis).

Boek op: Oad.nl/ons of via 0547 28 44 88 (ma t/m za)

Vertrek Zaterdag 14/5, 9/7, 6/8*, 28/8 en 8/10 *Gegarandeerd vertrek

Inbegrepen

• reis per Comfort Class bus, o.l.v. Oad chauffeur/reisleider

• verblijf in een 2-pers. kamer met bad of douche en toilet

• halfpension (ontbijt en diner) vanaf

diner 1e dag t/m afscheidsdiner laatste dag

• genoemde excursies • servicelijnen via Zeddam

Niet inbegrepen • entreegelden ca. €18,- p.p.

• optionele excursies • toeslag 1-persoonskamer € 55,• Oad Taxi Service (optioneel)

Prijzen zijn p.p. en excl. reserveringskosten en calamiteitenfonds. O.v.v. typ-, druk-, zetfouten.

interview

weten vaak niet hoe. En helaas heb ik ook het idee dat mensen tegenwoordig minder tijd en geduld hebben om rustig te gaan zitten en naar verhalen over vroeger te luisteren. Het is de tijd van de vluchtigheid, de snelle media, internet. Dat is natuurlijk heel jammer. Zeker als je bedenkt dat mensen als ze ouder worden vaak enorme spijt hebben dat ze niet meer hebben geluisterd naar de verhalen van hun ouders of grootouders. Want als je zelf op een bepaalde leeftijd komt, wil je ineens wél weten hoe het toen was. En hoe jouw leven zich verhoudt tot de levens van de mensen die jou voorgingen. En soms ben je dan te laat. Dit platform wordt een plek waar al die verhalen worden verteld en bewaard, en waar je je eigen ervaringen gespiegeld kunt zien in de verhalen van anderen. En je kunt door die verhalen ook nog eens met elkaar in contact komen. Met mensen die hetzelfde hebben meegemaakt als jij.’

Maar Sagaam heeft wel de ambitie om alleen goed geschreven, ‘mooie’ verhalen te publiceren…

‘Sommige mensen zullen dat heel goed zelf kunnen en anderen hebben daar misschien een beetje hulp bij nodig. Het mooie is dat Sagaam daar ook bij kan helpen. Het intermedieert tussen schrijvers en mensen die hun verhaal willen laten optekenen. Het geeft je de gelegenheid om na te denken over je eigen situatie en om een goede formulering te vinden voor wat er in je hart leeft. Het is namelijk wel belangrijk dat de verhalen een bepaalde kwaliteit hebben. Dat er levendig wordt verteld. Het moet net even iets méér zijn. Anders kun je net zo goed een Facebookgroep beginnen.’

Wat is het geheim van een goed verhaal?

‘Je moet bijvoorbeeld niet alleen de feiten opsommen, ook geen ellenlange verhalen vertellen, maar dingen sprekend opvoeren. Niet zeggen dat iets je heel verdrietig maakte, maar gevoelens interpreteren.

Show, don´t tell. Ga op zoek naar een andere vertelvorm, schrijf het vanuit het ik-perspectief, maak het persoonlijk. Dus een schrijver moet niet een verhaal gaan romantiseren, er geen dramatisch sausje overheen gooien, maar het door de juiste literaire middelen authentieker maken. En je moet al vrij snel

Nelleke Noordervliet (1945) Ze debuteerde in 1987 als schrijfster en heeft sindsdien tientallen boeken, essays en novelles op haar naam staan. In 1994 ontving ze de Multatuliprijs.

In veel van haar boeken speelt de geschiedenis of het verleden van haar personages een grote rol. Ze geeft regelmatig lezingen, schrijft columns en doet bestuurlijk werk in de culturele sfeer.

in het begin gegrepen worden. Door de ervaring die je beschrijft, door te focussen op een detail, door een knuffel te laten zien die veel voor je betekende, de kleur van de ogen van je moeder, de jurk die ze droeg met kerst waar een grote vlek op kwam. Ik noem maar wat. Door de stem die je hoort opklinken, de toneof-voice, moet de lezer worden gegrepen. Als je het geheim van een goed verhaal in een receptenboek kon opschrijven, dan zou iedereen het kunnen, maar dat gaat niet. Dus als schrijver heb je de schone taak om tot uitdrukking te brengen wat iemand voelt, om zijn verhaal sprekend tot leven te brengen. En dat is niet alleen van belang voor die persoon zelf, maar ook voor later, als getuigenis van het leven in deze en de vorige eeuw.’

•

Oproep Wilt u deel uitmaken van platform Sagaam? Wilt u uw eigen verhaal delen, die van anderen lezen of meehelpen aan de totstandkoming van mooie verhalen? Laat het ons weten via nvanderknaap@kbo-brabant.nl.

ons 39

Kansen voor ’s-Hertogenbosch

door breed netwerk

Tekst: Berber Bijma | Beeld: o.a. Boukje Canaan

Als bedrijfsleven, zorg en welzijn, onderwijs en de overheid elkaar regelmatig ontmoeten op lokaal niveau, ontstaan er ongekende mogelijkheden. Dat is de gedachte achter de stichting CCC in ’s-Hertogenbosch, die als verbinder van verschillende sectoren al heel wat voor elkaar heeft gekregen. De nieuwste plannen zijn een ontmoetingsplek voor ouderen en leerbanen voor jongeren die buiten de boot vallen.

‘I

n feite doet de stichting CCC niets anders dan verbinden en krachten bundelen’, zegt directeur Theodoor van Leeuwen. De Bossche stichting bestaat al acht jaar, maar twee jaar geleden werd onder zijn leiding een doorstart gemaakt. Ooit stond de afkorting voor City Change Center, tegenwoordig wordt alleen nog de afkorting gebruikt.

De oorspronkelijke naam geeft wel aan waar de stichting voor staat: verandering teweeg brengen in de lokale samenleving.

De stichting CCC doet dat door verschillende sectoren van de samenleving direct met elkaar in contact te brengen, en te reageren op verzoeken

ons 40

uit die samenleving. Het bestuur bestaat uit acht mensen die bedrijfsleven, onderwijs en de sectoren zorg, welzijn en wonen vertegenwoordigen. Binnen die sectoren bekleden de stichtingsbestuurders hoge functies. ‘Dat betekent’, zegt Van Leeuwen, ‘dat als het bestuur instemt met een voorstel, veel zaken makkelijker te regelen zijn. Je weet dan meteen dat de juiste mensen zich inspannen.’ Ook een vertegenwoordiger van de gemeente schuift desgewenst aan bij de vergaderingen.

Het doel van de stichting CCC is ‘de levenskwaliteit van de inwoners van ’s-Hertogenbosch op belangrijke thema’s verhogen door hen te steunen bij het

achtergrond

bereiken van hun idealen’, zo staat het in de missie omschreven. Dat betekent in de praktijk dat er veel verschillende mogelijkheden zijn. ‘Wij komen alleen in actie als we een verzoek krijgen’, zegt Van Leeuwen.

‘Daarnaast beperken we het aantal projecten waar we mee bezig zijn, om ons werk goed te kunnen doen.’

Geen kosten

Leerbanen voor jongeren zonder uitzicht

Het belangrijkste succesvoorbeeld van het werk van het CCC is de voedseltuin Villanueva in ’s-Hertogenbosch.

In die tuin worden onder meer honing, aardbeien, verse groenten en fruit geproduceerd, die bestemd zijn voor de Voedselbank. Aanleiding was een briefje van een veertienjarig meisje aan het gemeentebestuur met de vraag waarom in de pakketten van de Voedselbank maar zo weinig verse producten zaten. In de tuin werken inmiddels zo’n 25 vrijwilligers. ‘Een professionele tuin, gerund door vrijwilligers’, omschrijft Van Leeuwen.

Bijzonder is dat in de tuin voor 90.000 euro is geïnvesteerd, terwijl het CCC een stichting is waarin geen geld omgaat. Dat is een van de belangrijkste wijzigingen die Van Leeuwen met zijn bestuur twee jaar geleden bij zijn aantreden heeft doorgevoerd. ‘Als je met geld werkt, gaat er heel veel energie zitten in de discussie over geld, en kan het gebeuren dat mensen afhankelijk worden van hun werk voor de stichting.’

Daarom gebeurt nu alles op basis van vrijwilligheid: bestuurders en directeur zetten zich belangeloos in.

De investeringen in bijvoorbeeld de voedseltuin, waaronder een schaftwagen, worden dan ook volledig gefinancierd uit giften.

Uit de Bossche wijk De Hambaken kreeg de stichting CCC een verzoek van Youssef Noudri. Hij geeft kickboksles op sportschool Hambaken Gym en ontmoet daar veel jongeren die geen enkel perspectief op een baan hebben.

Vaak komt dat door een combinatie van factoren: allochtoon, school vroegtijdig afgebroken, inmiddels te ‘oud’ (21 in plaats van 16) om voor werkgevers met leerbanen aantrekkelijk te zijn en vooral: totaal geen netwerk om een baan te vinden of de studie weer op te pakken.

Noudri benaderde het CCC om hulp voor deze groep kansarme jongeren. De jongeren moeten snel terug in de schoolbanken en hebben ondertussen hulp nodig bij het leggen van contacten die tot een (leer)baan kunnen leiden. Binnen het CCC is onder andere bestuurslid Jeanette Noordijk, bestuursvoorzitter van het Koning Willem I College, met dit project bezig. ‘Voor ons als onderwijsinstelling is het vaak moeilijk om schoolverlaters te bereiken.

Dit project biedt de mogelijkheid om hen wél te helpen.’ De stichting CCC lobbyt bij werkgevers voor leerbanen. Met UWV en gemeente wordt ondertussen gesproken over subsidie of andere mogelijkheden om het voor de betreffende werkgevers financieel aantrekkelijk te maken deze ‘oude’ leerlingen aan te nemen.

Bijdragen aan de samenleving Een van de acht bestuurders die zich belangeloos inzetten voor het CCC is Jeanette Noordijk, voorzitter van het College van Bestuur van het Koning Willem I College, een grote mbo-instelling in ’s-Hertogenbosch.

‘De doelstelling van onze school is dat wij leerlingen niet alleen opleiden voor een beroep, maar ook voor de samenleving. Wij stimuleren onze leerlingen om actief te zijn in de Bossche samenleving. De stichting CCC is een prachtig initiatief, dat goed bij ons past. Voor ons is het interessant om op de hoogte te zijn van de uitdagingen van de lokale samenleving. Dan kunnen

ons 41

Advertentie

OTOLIFT uw onopvallende traplift

1

1. Uw trapleuning blijft 2. Brede kant trap blijft vrij 3. Montage op uw treden 4. Dunste enkele rail ter wereld 5. Supercompacte opklapbare stoel 3

Huren al vanaf één maand mogelijk

5

Alle keuze in trapliften, nieuw en gebruikt 2

Direct vanaf de Nederlandse fabriek

4

Levertijd vanaf één week Marktleider in Nederland Eigen servicenetwerk met 24/7 landelijke dekking

STUUR MIJ DE GRATIS BROCHURE INCLUSIEF DVD

Bel gratis 0800 444 777 1

Ik heb een rechte trap Ik heb een trap met bochten

voor een gratis thuisadvies of bekijk

Naam

uitgebreide films op www.otolift.nl

Adres Postcode/plaats

Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Otolift Antwoordnummer 17014, 2810 VK Bergambacht

ONS OKT. 2015

Telefoon

Otolift.

Betrouwbaar familiebedrijf sinds 1891

achtergrond

we ons afvragen wat de bijdrage van onze leerlingen daaraan kan zijn. Het is mooi dat er geen geld met de stichting is gemoeid, terwijl je toch prachtige dingen in gang kunt zetten. De Voedseltuin is daarvan een goed voorbeeld.’ Noordijk vervolgt: ‘Een ander positief punt is dat het CCC geen projecten beheert, maar alleen in gang zet. Na verloop van tijd – maximaal ongeveer een jaar – moet een project zelfstandig zijn. Met de Voedseltuin is dat inmiddels het geval. Een ander project, bedoeld om kansarme jongeren aan leerbanen te helpen, staat nog in de kinderschoenen (zie kader ‘Leerbanen voor jongeren zonder uitzicht’, red.) maar ook dat zal na verloop van tijd zelfstandig draaien.’

Omdat belangrijke sectoren van de samenleving in het stichtingsbestuur zijn vertegenwoordigd, is er ook veel kennis, merkt Noordijk. ‘Duidelijk uitgangspunt van het CCC is: wij willen anderen niet voor de voeten lopen. Wij doen alleen zaken die nog niemand anders doet. En omdat we met zo’n breed samengesteld bestuur zijn, weten we altijd wel wat er al wordt gedaan en wat niet. Als wij een verzoek krijgen en geen van

Ontmoetingsplaats voor ouderen Een jong initiatief dat de stichting CCC heeft geadopteerd is de zoektocht naar een ontmoetingsplaats voor ouderen in de Bossche wijk De Slagen. Dit verzoek kwam via KBO-Brabant bij de stichting terecht. Ongeveer één op de vier bewoners van De Slagen is ouder dan 65 jaar. De wijk heeft in totaal zo’n 1.500 bewoners.

De ouderen gaven te kennen dat ze een plek missen waar ze elkaar kunnen ontmoeten en activiteiten kunnen organiseren, en vroegen daarbij de hulp van de stichting CCC. Binnen het bestuur is Mohammed Acharki, directeur van woningcorporatie Zayaz, druk bezig met het vinden van een antwoord op die vraag. ‘Wij vinden dit een mooi initiatief en daarom gaan we op zoek naar een plek. Dat kan van alles zijn; er zijn in deze wijk onder meer woonhuizen, commerciële ruimtes, garages.

We onderzoeken de mogelijkheden nog, maar dat die ontmoetingsplek er komt, is wel zeker.’

de bestuursleden kent een ander initiatief dat al in die vraag voorziet, dan weet je vrijwel zeker dat het nog niet bestaat.’

Denkkracht Ook Mohamed Acharki, directeur van woningcorporatie Zayaz, is bestuurslid bij de stichting CCC. Evenals Noordijk ziet hij een duidelijke link met zijn eigen organisatie. ‘Wij bestaan als corporatie niet bij het hebben van woningen, maar bij het huisvesten van mensen. Dat past bij de doelstelling van het CCC: mensen stimuleren in hun activiteiten, ter verbetering van de leefkwaliteit. De projecten die het CCC steunt, zijn initiatieven die burgers verder brengen.’

Acharki is betrokken bij een CCC-project voor een ouderenhonk in de wijk De Slagen (zie kader ‘Ontmoetingsplaats voor ouderen’, red.). ‘Het CCC beschikt over enorme denkkracht’, zegt Acharki. ‘De bestuursleden hebben samen een groot netwerk en durven buiten de gewone kaders te denken. Zo kun je samen veel bereiken.’

•

‘Het mooie van dit initiatief is dat de vraag uit de wijk zelf komt’, zegt Acharki. ‘Dat past in de beweging die de samenleving momenteel maakt: terwijl de verzorgingsstaat afbrokkelt, komt de kracht meer en meer bij de mensen zelf te liggen.

De vraag uit de wijk zelf geeft aan dat de behoefte er echt is. Een ontmoetingsruimte zou veel moois voor de wijk kunnen opleveren. Wellicht kan zo’n plek zorgen voor minder eenzaamheid.’

De welzijnsorganisatie en de KBO-Afdeling ’s-Hertogenbosch Noord-Maaspoort denken ondertussen al mee met initiatiefnemer Dries Kemme en zijn medebestuursleden van Ouderenhonk De Slagen over activiteiten die er zouden kunnen plaatsvinden: biljarten, kaarten, gymmen, creatieve bezigheden maar ook hulp bij het invullen van formulieren zijn mogelijkheden.

ons 43

Advertentie

Vrijblijvende Afspraak maken?

Bel 0492 - 37 00 90

Uit elkaar gaan en een testament?

Een echtscheiding komt heel vaak voor. Dit geldt zowel voor gehuwden als samenwoners. Dan komen veel zaken aan bod die geregeld moeten worden, zoals uw testament.

Met name voor de situatie dat er minderjarige kinderen zijn is het belangrijk om het een en ander in een testament te regelen. Als er niets anders vastgelegd is in een testament kan de andere ouder/ex-partner namens hen optreden. Is dat wenselijk ? Vaak niet en dan kunt u als testateur in uw testament iemand anders als executeur en (afwikkelings)bewindvoerder aanwijzen. Dat is dan degene die alles regelt, van

uitvaart tot de hele, ook financiĂŤle, afwikkeling en het beheer daarna, namens de kinderen.

De notaris zal u ook wijzen op andere mogelijke situaties. Zoals: Vader komt samen met zijn zoon om bij een auto-ongeluk. Hij overlijdt direct en zijn zoon een paar dagen later. Zijn zoon erft eerst van hem.

Maar, wie erft vervolgens van de zoon ? Zijn moeder oftewel zijn ex, tenzij vader een testament gemaakt heeft, waarin dat anders geregeld is. Bijvoorbeeld: Uw dochter erft en gaat vervolgens zelf scheiden. De erfenis die zij ontvangen heeft zal dan bij echtscheiding voor de helft naar de partner van uw dochter gaan, omdat zij in gemeenschap van goederen getrouwd is.

In een testament kunt u dat voorkomen, waardoor de erfenis van uw eigen kind blijft.

Zo zijn er meer punten die in dit kader uw aandacht bij de notaris verdienen. We vertellen u graag meer over de

verschillende mogelijkheden en constructies. Bel gerust 0492 - 37 00 90, we staan u graag te woord.

Na een overlijden moet er in korte tijd veel geregeld worden. Dat gaat gemakkelijker als u zelf al een en ander heeft bepaald. Veel mensen vinden het moeilijk om daar over na te denken. Toch is het belangrijk dat op tijd te doen, want het geeft veel rust als deze zaken van tevoren goed geregeld zijn.

U kunt de Stichting Steunfonds Humanisme benoemen tot executeur.

Het Steunfonds heeft deskundige mensen in dienst die uw laatste wens kunnen uitvoeren. Meer dan 50 jaar ervaring met deze vorm van dienstverlening staat borg voor zorgvuldigheid en integriteit.

Notaris

Locatie Schretlen Notaris is te vinden in het hart van Mierlo, vlakbij historische plekken als het oude raadhuis en de 17e eeuwse standaardmolen.

Bezoekadres Dorpsstraat 127 5731 JH Mierlo

Correspondentieadres Postbus 70

5730 AB Mierlo

Contactgegevens Telefoon: 0492 - 37 00 90 E-mail: info@schretlennotaris.nl www.schretlennotaris.nl

Steunfonds Humanisme

JA,

Ik wil meer informatie over een executeur van het Steunfonds Humanisme.

Vul onderstaande bon in of bel 020 521 90 36 of vraag de informatie aan via het formulier op www.steunfondshumanisme.nl

✂

naam

m

v | ons 2015

Als nalaten u een zorg is

Karel Schretlen

adres pc/woonplaats telefoon Stuur de bon in een envelop zonder postzegel naar: Steunfonds Humanisme, Antwoordnummer 10938, 1000 RA Amsterdam

aanvraag info executeur

Een notaris zal met u bekijken of een testament aangepast moet worden. Vaak is het niet de bedoeling dat de ex-partner ook na het uit elkaar gaan erft; niet altijd is het testament daarover duidelijk. Ook als er geen testament gemaakt is, is het raadzaam om te kijken of er, en zo ja, wat de voordelen zijn van een testament.

De medewerkers van het Steunfonds Het Steunfonds Humanisme is een werkstichting van het Humanistisch Verbond. Het Humanistisch Verbond zet zich in voor een humane samenleving. Meer informatie over het Humanistisch Verbond vindt u op www.humanistischverbond.nl HV_112x185_Ons_JAN2015.indd 1

27/01/15 16:24

Deze rubriek is verzorgd door Jos Roose van Yuris Rechtshulp

Recht De Wmo is vernieuwd. Wat doet uw gemeente als u ondersteuning nodig heeft en u er met de gemeente niet uit komt? Yuris Rechtshulp adviseert de cliëntondersteuners van KBO-Brabant en neemt speciaal voor Ons prangende vragen onder de loep. Dit keer: tot wanneer

kunt u bezwaar maken tegen een besluit van de gemeente?

Mevrouw Belsen krijgt al heel lang via de Wmo hulp voor de verzorging van haar invalide inwonende zoon in de vorm van een PGB (persoonsgebonden budget). Het ging altijd heel goed, de hulp werd netjes betaald en mevrouw Belsen’s tweede zoon hielp haar met de administratie. Het PGB werd uitgekeerd door het zorgkantoor en van het geld kon zij zorg inkopen bij een bekende hulpverleningsinstantie. In januari 2015 kreeg mevrouw Belsen het bericht dat de betaling van het PGB vanaf dat moment via de Sociale Verzekeringsbank zou worden uitbetaald. Voor het gezin zou verder niets veranderen. Mevrouw Belsen en haar zoon vonden het allemaal wel prima.

Niet genoeg budget Drie maanden later, op 17 april, kreeg mevrouw Belsen een telefoontje van haar zorgaanbieder. Die meldde haar dat haar PGB tot nu toe netjes werd betaald maar dat de Sociale Verzekeringsbank niet genoeg budget had om de nota te voldoen, doordat de gemeente minder betaalde dan het zorgkantoor

voorheen deed. Mevrouw Belsen had inderdaad op 4 maart een brief van de gemeente gekregen. Daarin stond dat het PGB met ingang van 1 maart lager was vastgesteld. Over die brief had ze nog gebeld met de gemeente en de consulent had telefonisch toegegeven dat het besluit niet klopte en dat het zou worden aangepast. Dat die aanpassing niet was doorgevoerd, bleek pas tijdens het telefoontje van de zorgaanbieder op 17 april 2015. Ruim zes weken na ontvangst van de brief.

Schriftelijk bezwaar Als u een besluit krijgt van de gemeente en u bent het er niet mee eens, dan moet u altijd binnen zes weken schriftelijk bezwaar maken. Doet u dat niet, dan is het later niet meer mogelijk het besluit aan te vechten. Het besluit staat dan vast. Mevrouw Belsen was te laat om schriftelijk bezwaar te maken.

Mocht u ook in zo’n situatie belanden, dan is het dus belangrijk dat u altijd op tijd schriftelijk bezwaar maakt, ook als de gemeente inmiddels telefonisch een toezegging heeft gedaan.

•

Deze rubriek is tot stand gekomen in samenwerking met Yuris Rechtshulp, juridische dienstverlener gespecialiseerd in gezondheidsrecht, arbeidsrecht en ambtenarenrecht. Bel (013) 468 90 65 als u een vraag heeft over de Wmo of over een andere juridische kwestie. Bij Yuris maken we altijd vooraf duidelijke afspraken met u over onze diensten en de kosten daarvan.

Meer informatie vindt u op www.yurisrechtshulp.nl.

ons 45

Advertentie

DIRECT, EN MET 100% ZEKERHEID, UW HUIS VERKOPEN? Meer informatie: www.fvzvastgoed.nl of bel 076 - 561 59 55

m o s p o o K netto ld uitbetaa

Betrouwbaar Directe aanbetaling mogelijk Geen makelaars- en notariskosten Koopsom is 90% van de werkelijke waarde Uw eigen woning terug huren is mogelijk Wij ontzorgen – direct zekerheid

adres: Annevillelaan 230 - 4858 RB Ulvenhout tel.: 076 - 561 59 55 - mob.: 06 - 270 826 65 e-mail: info@fvzvastgoed.nl

Deze rubriek is verzorgd door Mariska Dalmijn-Verkooijen.

Zij is toegevoegd notaris bij Huijbregts Notarissen & Adviseurs in ’s-Hertogenbosch.

Notaris Erfrecht, wanbetaling, nalatenschap of pensioenopbouw. In elke editie van Ons buigt toegevoegd notaris Mariska Dalmijn-Verkooijen zich over lastige financieel-juridische kwesties. Deze maand: wat kunt

u regelen indien u of uw partner naar verwachting binnen afzienbare tijd komt te overlijden?

Heel belangrijk is om te weten wat u precies heeft geregeld en of de gevolgen naar wens zijn. Wat gebeurt er bijvoorbeeld indien u ooit huwelijksvoorwaarden heeft opgesteld, maar deze nooit heeft nageleefd?

En voldoet het testament dat u jaren geleden heeft laten opstellen nog aan uw wensen? Misschien heeft u bijvoorbeeld inmiddels kleinkinderen gekregen en is hiervoor nog niets geregeld in uw testament.

Fiscaalvriendelijk Veel nalatenschappen worden afgewikkeld aan de hand van een testament dat is opgemaakt (ver) vóór de invoering van het nieuwe erfrecht op 1 januari 2003. Dit wil niet automatisch zeggen dat de inhoud van deze testamenten onjuist is of niet overeenkomt met de bedoelingen van de overledene, maar de oude akten zijn vaak niet afgestemd op de wensen en ontwikkelingen van tegenwoordig (denk aan de vele ongehuwd samenwonenden, echtscheidingen en samengestelde gezinnen) en

bevatten niet de regelingen en constructies die de afgelopen jaren zijn ontstaan om nalatenschappen ook fiscaal-vriendelijk af te wikkelen.

Ongewenste gevolgen kunnen worden voorkomen door een aanvulling op of een herschrijving van uw testament, of bijvoorbeeld door een wijziging of opheffing van de huwelijksvoorwaarden. Daarnaast kan het zinvol zijn te overwegen om een schenking te doen, bijvoorbeeld aan de kinderen of kleinkinderen.

Door de schenking vermindert u uw vermogen en zal er minder erfbelasting verschuldigd zijn. Houdt u er wel rekening mee dat de schenking (voor het fiscale voordeel) minimaal een half jaar vóór het overlijden moet hebben plaatsgevonden.

Het is dus verstandig om te controleren of uw huwelijksvoorwaarden en testamenten nog voldoen aan uw wensen en aan de steeds weer veranderende wetgeving. Veel notarissen bieden een gratis check aan. Maak gebruik van deze service!

•

Heeft u een financieel-juridische kwestie die u aan de notaris zou willen voorleggen?

E-mail uw vraag o.v.v. Notaris naar ons@kbo-brabant.nl.

ons 47

ons 48

op reis

Tsjechië: land van uitersten Een land van grote afwisseling, dat is Tsjechië. Zonde dus om het alleen te houden bij een bezoekje aan de bekende stad Praag. Pak de wandelschoenen, skies of fietsen en ga er lekker op uit in de schitterende natuur die dit land kent.

H

elemaal in het noorden van Tsjechië ligt het grootste en hoogste gebergte van het land: het Reuzengebergte. In de winter populair onder de skiliefhebbers, in de overige maanden onder de wandelaars en fietsers. En dat is niet voor niets. Scherpe dalen, diepe ravijnen, ruige bergtoppen, steile hellingen en wilde beekjes: de natuur in het Reuzengebergte is enorm afwisselend. Bovendien zijn er heel unieke flora en fauna ontstaan door het specifieke karakter van de bergen.

Uit de ijstijd Naast de honderden kilometers aan fiets- en wandelroutes die door het Reuzengebergte zijn uitgestippeld, telt dit gebied ook meerdere nationale parken. Krkonoše bijvoorbeeld, werd in 1993 door UNESCO uitgeroepen tot biosfeerreservaat. Dit berggebied bestaat voornamelijk uit kristallen gesteentes en graniet én kent nog sporen uit de laatste ijstijd. Een bezoekje waard, net als de rivier Elbe die in dit gebergte ontspringt. Vooral de bron van de Elbe, op bijna 1.400 meter hoogte, is een populaire locatie.

Vanaf hier kunt u de wilde beek – die al na een paar kilometer overgaat in een machtige rivier – volgen.

het Museum van het Reuzengebergte en maak een rondvlucht over de omgeving vanaf het vliegveldje hier.

Langlaufen of fietsen?

Het Reuzengebergte gaat over in een stukje ander natuurschoon: het Boheems Paradijs. Dit sprookjesachtige gebied is een beschermd landschapspark met grillige rotsen, hoge bergen, dalen, vulkanen, rivieren en bossen.

De belangrijkste bezienswaardigheid zijn de rotssteden van zandsteen. Een soort zuilen die ontstaan zijn uit wat ooit de zeebodem was. Prachtig om doorheen, langsheen of overheen te wandelen (of fietsen). Voor de kenners: sinds 2005 is dit gebied een geopark van UNESCO. Ook kenmerkend zijn de vele kastelen die allerlei verzamelingen tentoonstellen: van wapens, meubels en porselein tot exposities van schilderijen en beeldhouwwerk.

•

Tekst: Marlous ten Berge

De poort Aan de voet van het Reuzengebergte ligt het bergstadje Vrchlabí, ook wel ‘de poort naar het Reuzengebergte’ genoemd. Vrchlabí kent twee belangrijke skigebieden: Knezicku Vrch en Herlikovice. De gebieden beschikken over kilometers lange pistes, voor zowel beginners als gevorderden. Bovendien kunt u in dit stadje leuk winkelen en vindt u hier het hoofdkantoor van het Krkonoše Nationaal Park, gevestigd in een mooi zestiende-eeuws kasteel. Even iets anders doen? Bezoek

Het Tsjechische natuurschoon is goed te combineren met Praag, dat zo’n 125 kilometer naar het zuiden ligt. Eén groot openluchtmuseum boordevol paleizen, kloosters, kerken en monumenten. Lijkt een bezoek aan veelzijdig Tsjechië u ook de moeite waard? Op pagina 38 staat een mooie aanbieding.

ons 49

Al ruim 40 jaar hèt adres voor comfort en kwaliteit

Nu bij zitcomfortspeciaalzaak Teun Arts: Volop showroomopruiming! ( Ruim 300 Weg = Weg aanbiedingen direct uit voorraad leverbaar)

Al ruim 40 jaar staan wij garant voor de beste fauteuils en de mooiste banken. Welkom bij zitcomfortspeciaalzaak Teun Arts.

Voor de beste zitmeubelen van enkel Duits, Nederlands, Zwitsers en Deens fabricaat, bent u bij Teun Arts aan het juiste adres.

Assortiment

Inruil

Levertijd

Bezorging

Garantie

Mogelijkheden

Advies

in onze 2000m² showroom

Nu tot wel

Onze meubelen zijn veelal

Gratis levering

Enkel West Europees

Naar wens aanpassingen

Door 40 jaar ervaring

vindt u de grootste collectie

€ 300,- retour voor

uit vooraad leverbaar

door heel

topfabrikaat met minimaal

mogelijk in onze eigen

met zitmeubelen krijgt u

relaxfauteuils van Nederland

uw oude meubel*

dus binnen 1 week

Nederland

5 jaar fabrieksgarantie

stoffeerderijafdeling

bij ons het beste advies

Onze openingstijden: Di, Wo & Do 10:00 - 18:00, Vrijdag 10:00 - 21:00, Zaterdag 10:00 - 17:00 tel.: 0485 - 45 29 86 www.teunarts.nl info@teunarts.nl Boersestraat 11, 5454NG, Sint Hubert. Vanaf A73 afslag Haps, Haps doorrijden, dan in St.Hubert op de rotonde richting Wanroij, dan 3e weg links, 1e rechts. * nvt op aktiemodellen, niet icm overige akties & aanbiedingen

Al ruim 40 jaar hèt adres voor comfort en kwaliteit

Ruim 90 modellen Sta- op fauteuils! ( Al Vanaf € 899,- uit voorraad leverbaar.)

Al ruim 40 jaar staan wij garant voor de beste fauteuils en de mooiste banken. Welkom bij zitcomfortspeciaalzaak Teun Arts.

Voor de beste zitmeubelen van enkel Duits, Nederlands, Zwitsers en Deens fabricaat, bent u bij Teun Arts aan het juiste adres.

Assortiment

Inruil

Levertijd

Bezorging

Garantie

Mogelijkheden

Advies

in onze 2000m² showroom

Nu tot wel

Onze meubelen zijn veelal

Gratis levering

Enkel West Europees

Naar wens aanpassingen

Door 40 jaar ervaring

vindt u de grootste collectie

€ 300,- retour voor

uit vooraad leverbaar

door heel

topfabrikaat met minimaal

mogelijk in onze eigen

met zitmeubelen krijgt u

relaxfauteuils van Nederland

uw oude meubel*

dus binnen 1 week

Nederland

5 jaar fabrieksgarantie

stoffeerderijafdeling

bij ons het beste advies

Onze openingstijden: Di, Wo & Do 10:00 - 18:00, Vrijdag 10:00 - 21:00, Zaterdag 10:00 - 17:00 tel.: 0485 - 45 29 86 www.teunarts.nl info@teunarts.nl Boersestraat 11, 5454NG, Sint Hubert. Vanaf A73 afslag Haps, Haps doorrijden, dan in St.Hubert op de rotonde richting Wanroij, dan 3e weg links, 1e rechts. * nvt op aktiemodellen, niet icm overige akties & aanbiedingen

Een gesprek tussen pastoor, wethouder en KBO-Kringvoorzitter

Tekst: Mirjam Streefkerk | Beeld: Roy Lazet

Participeren op de

Mill-manier

Op initiatief van KBO-leden verrijst er – als alles volgens plan verloopt – op een voormalig kerkhof in Mill een spiksplinternieuwe kapel. De pastoor, de wethouder en de voorzitter van de KBO-Kring gaan in gesprek over een bijzondere samenwerking. ‘Wij hadden hier al een participatiemaatschappij voordat het woord werd geïntroduceerd.’

ons 52

in gesprek

W

ethouder Jos van den Boogaart pakt de foto van het voormalige kerkhof erbij. Vier prachtige oude acacia’s – stammend uit 1885 – staan aan weerszijden van het pad dat richting de kruisigingsscène loopt. Op de tabletten aan de zijkant daarvan staan de namen van de overledenen die er ooit begraven zijn geweest. ‘Sinds de graven zijn geruimd is dit kerkhof nooit ten prooi gevallen aan andere activiteiten’, vertelt de wethouder ruimtelijke ordening. ‘Hier heerst een serene rust.’ Van den Boogaart zit om de tafel met pastoor Ad van der Meijden en met Aart Plas, voorzitter van KBO-Kring Gemeente Mill en Sint Hubert. Met z’n drieën bespreken ze de afgelopen maanden, waarin er nieuwe plannen werden gesmeed voor het oude kerkhof. Als alles volgens plan verloopt krijgt het park straks een kapel en wordt ook het oorlogsmonument er naartoe verplaatst.

Perfecte locatie ‘In onze Afdeling is de K van KBO nog heel levendig’, vertelt Kringvoorzitter Plas. ‘Wij organiseren nog jaarlijks bedevaarten en Mariavieringen. In de omgeving van Mill zijn er verschillende kapelletjes, maar in het centrum zelf niet. En daar is wel behoefte aan, want er verhuizen steeds meer ouderen van het platteland naar het centrum van Mill. Enkele van onze leden bedachten het plan voor de kapel en vroegen of wij hierin iets konden betekenen. Het oude kerkhof zou hiervoor de perfecte locatie zijn, zo suggereerden ze terecht.’

De deels ommuurde locatie, met een omvang van zo’n 2.500 vierkante meter, is eigendom van de kerk. Pastoor Ad van der Meijden was ‘zeer verheugd’ toen Plas hem benaderde met het verzoek: ‘Prachtig toch, als er zo’n wens vanuit de inwoners zelf komt?’

Ook de wethouder was meteen enthousiast. ‘Er waren al eerder plannen geweest om iets met deze plaats te doen, zodat mensen er meer gebruik van konden maken.

Een kapel zou wel goed passen bij de rustige locatie.

Van den Boogaart kwam al snel met de opmerking dat er al eerder suggesties zijn gedaan om ook het herdenkingsmonument voor de oorlogsslachtoffers te verplaatsen naar het oude kerkhof. ‘Op 10 en 11 mei 1940 zijn hier in de regio veel slachtoffers gevallen.

Ad van der Meijden (75) is sinds 1995 pastoor in Mill. Daarvoor werkte hij ook nog als catecheet en was hij onder meer pastoor in Horst en Sevenum.

De huidige locatie van het monument grenst aan de kazemat waar toen gevochten is, maar staat tegen de achtergrond van een parkeergarage. Op het oude kerkhof zou het beter tot zijn recht komen.’

Seniorenhobbycentrum De totstandkoming van het plan en de verdere uitwerking zijn illustratief voor hoe er in Mill gewerkt wordt, vertelt de wethouder. ‘Hier in de gemeente zijn veel actieve en vitale ouderen. Neem het Senioren Hobby Centrum (SHC), waar mensen elkaar ontmoeten om hobby’s uit te oefenen. Ook dat initiatief komt vanuit de ouderen zelf. Als overheid mogen we in onze handjes knijpen met zulke ouderen.’

‘De hele gemeenschap profiteert van dit hobbycentrum’, vertelt Plas. ‘Als een school iets nodig heeft, bankjes bijvoorbeeld, verwijst de gemeente ze door naar het SHC. Ook bouwt het SHC jaarlijks de kerststal op.’

‘En het mooie is’, vult Van den Boogaart aan, ‘in het hobbycentrum ontmoeten jongere en oudere ouderen elkaar. Wanneer die oudere ouderen hulpbehoevender worden, krijgen ze weer hulp van die jongere ouderen.’

Van der Meijden: ‘Initiatieven worden hier vanaf de grond opgebouwd. De KBO organiseert niet alleen activiteiten met een uitje hier en een uitje daar, de

ons 53

Advertentie

BANG VOOR DE WINTER...

Als wij het koud hebben, zetten we ‘gewoon’ de thermostaat iets hoger en na een poosje hebben we het behaaglijk warm. Maar zo gewoon is dat niet.

Neem nou de situatie van arme gezinnen en ouderen in Moldavië. In hun bouwvallige huisjes is geen thermostaat te vinden. Ze hebben alleen een houtkachel.

Maar vanwege de schrijnende armoede kunnen ze geen brandhout kopen.

En zonder brandhout vriest het binnen net zo hard als buiten. Het enige wat dan overblijft is zoveel mogelijk kleren over elkaar aantrekken. Helaas vriezen elk jaar mensen dood. Geen wonder dat arme mensen bang zijn voor de winter...

Maak een warm gebaar en help

Helaas is dit voor veel mensen in Moldavië bittere werkelijkheid. Daarom gaat Mensenkinderen zoveel mogelijk gezinnen helpen met brandhout, zodat ze de kou buiten de deur kunnen houden en behaaglijk de winter doorkomen.

Met uw hulp bieden we gezinnen en ouderen warmte en leven.

Helpt u mee?

Van har te aanbevolen door oud-presentatrice Judith Bosch.

HOUT BETEKENT: LEVEN

Voor 30 euro geeft u 1 kuub brandhout Maak uw bijdrage over op

NL87 INGB 0000 0055 35 o.v.v.

‘Een warm gebaar’ t.n.v.

Mensenkinderen in Nunspeet Spoorlaan 1a | 8071 BN Nunspeet | www.mensenkinderen.nl

in gesprek

initiatieven gaan verder.’ ‘En daarbij vinden we de gemeente aan onze zijde, de lijnen hier zijn heel kort’, voegt Plas toe. Wethouder Van den Boogaart knikt instemmend. ‘Overal zijn goede ideeën, ze moeten alleen wel hun weg naar de gemeente vinden. Wat we hier zien is dat als ouderen ergens een uitdaging in vinden, zoals in het hobbycentrum of in de bouw van een kapel, dat ze dan iets hebben om 100 procent voor te gaan. Eigenlijk hadden we hier al een participatiemaatschappij voordat het woord werd geïntroduceerd.’

Aart Plas (68) werkte tot zijn pensioen als veiligheidskundige in het Radboud Ziekenhuis en aan de Radboud Universiteit.

Hij is sinds vier jaar voorzitter van KBOKring Gemeente Mill en Sint Hubert. Plas is getrouwd en heeft twee kinderen.

Financiële plaatje Wanneer de drie in oktober in gesprek zijn, zijn ze op zoek naar een architect die op vrijwillige basis een schetsplan kan maken. Daarna zal een bouwkundig tekenaar – ook een vrijwilliger – het stokje overnemen.

Als de tekeningen klaar zijn worden de plannen openbaar gemaakt en wordt er gestart met de geldinzameling. Ondertussen onderzoekt de gemeente of alle plannen in het huidige bestemmingsplan passen en moet de gemeenteraad toestemming geven voor het vrijmaken van budget voor het verplaatsen van het monument.

Jos van den Boogaart (54) is sinds 2010 wethouder in Mill, namens zijn partij Algemeen Belang ’90. Tot die tijd was hij onderzoeker aan de Universiteit van Wageningen op het gebied van dierkunde en ecologie. Van den Boogaart is getrouwd en heeft twee kinderen.

‘Als ouderen ergens een uitdaging in vinden,

gaan ze daar voor 100 procent voor’ De kapel zal door de inwoners van Mill en sponsoren bekostigd moeten worden. Een lokaal communicatiebureau heeft een heel plan ontwikkeld om de nodige financiën bij elkaar te krijgen. De lokale media zullen er aandacht aan besteden, er worden verschillende fondsen aangeschreven en er wordt een beroep gedaan op de KBO-leden. ‘Maar we willen ook zoveel mogelijk door de inwoners zelf laten doen.’ Van der Meijden: ‘Straks kunnen mensen aan hun kinderen en kleinkinderen vertellen: “Kijk, hier heb ik nog aan meegebouwd”.’

De Acaciahof, naar de beeldbepalende indrukwekkende acaciabomen, zo moet het oude kerkhof gaan heten als alle plannen gerealiseerd zijn. Het moet een rustpunt worden voor de bewoners van Mill, waar ze een kaarsje kunnen branden, maar ook een ontmoetingsplaats.

En toeristen die Mill en omgeving bezoeken kunnen er even op adem komen. Van der Meijden: ‘Ik vind het heel fijn dat we van dit stukje groene long in het centrum van Mill nu iets moois gaan maken.’

•

ons 55

ons 56

Tekst: Wilma van de Laar | Beeld: Jasper van Bladel/MAX

achtergrond

Tini doet mee aan het tv-programma

Nooit meer alleen Het is een bekend gegeven dat veel mensen eenzaam zijn. Zeker ouderen.

Op dit moment besteedt Omroep MAX aandacht aan dit probleem door vijf eenzame ouderen een jaar lang te volgen en te begeleiden in het doorbreken van hun eenzaamheid. Hoe ze dat doen, kunt u zien in het televisieprogramma Nooit meer alleen.

T

ini doet mee aan Nooit meer alleen, een programma waarmee Omroep MAX een aantal ouderen helpt een einde te maken aan hun eenzaamheid. Tini is 69 jaar en is door omstandigheden al bijna haar hele leven mantelzorger geweest. Meer dan veertig jaar lang zorgde ze voor haar gehandicapte zoon. Daarnaast nam ze de zorg op zich voor haar broer die in 2010 ongeneeslijk ziek werd. De grootste ellende echter beleefde ze in de jaren dat ze samenwoonde met een huisgenote die leed aan psychoses. ‘Dat had de nodige toestanden tot gevolg’, vertelt Tini. Het huis vervuilde en Tini werd geestelijk verwaarloosd. In 2011 overleed haar gehandicapte zoon en een jaar later werd Tini’s huisgenote definitief opgenomen in een kliniek. Haar dierbaren vielen één voor één weg, en Tini raakte van het ene rouwproces in het andere. Ze was tot dat moment altijd bezig geweest met overleven en nu bleef ze alleen achter. De eenzaamheid sloeg toe. ‘Ik heb nog één zoon, die gelukkig in de buurt woont, maar ik werd overvallen door een intense vermoeidheid en ik raakte in een diep dal.’

Zelfredzaamheid stimuleren ‘Gelukkig ben ik een positief persoon’, vervolgt Tini.

‘Toen mij werd gevraagd aan dit project mee te doen, hoefde ik niet lang na te denken.’ En hoewel de aanwezigheid van de cameraploeg best even indrukwekkend was, bleken er vooral veel voordelen aan de deelname te zitten. ‘De gesprekken met presentator Martine van Os waren heel prettig. En ik heb veel gehad aan de training waaraan we deelnamen tijdens het traject.’ Gedurende het afgelopen jaar kwamen de vijf hoofdpersonen acht middagen bij elkaar. Martine van Os, die het programma Nooit Meer Alleen presenteert, bracht hen in contact met Jeannette Rijks. Haar traject om mensen te leren uit de eenzaamheid te komen, vormt een rode draad door de tv-serie. Martine vult aan: ‘Eigenlijk draait het programma om zelfredzaamheid.

De cursisten moesten bijvoorbeeld thuis opschrijven welke mensen belangrijk voor hen zijn en wat ze met die personen zouden willen ondernemen. Vervolgens werden ze aangespoord een volgende stap te zetten.

Onze insteek was: de kandidaten mondiger maken en actiever. We reikten handvatten aan en legden de

ons 57

Advertentie

ThyssenKrupp Encasa December Voordeel:

â‚Ź 500 cadeau* bij een Swing traplift!

BEL GRATIS

0800-500 3 VOOR IN FORMATIE

Mis deze unieke kans niet! December is al duur genoeg.

9,6 Excellent

ONS20151207

Pak nu het December Voordeel en stuur de ingevulde bon in een envelop zonder postzegel aan ThyssenKrupp Encasa NV, Antwoordnummer 170, 2920 VB Krimpen a/d IJssel.

Naam Adres Postcode Woonplaats Telefoon Email

m/v

* Actie loopt tot 31 december 2015. Cadeaubedrag inwisselbaar voor cadeaubonnen of korting bij aanschaf van een Swing traplift. Alleen geldig bij het insturen van deze bon uit ONS Magazine of informatieaanvraag via tkencasa.nl/ons. Niet geldig i.c.m. andere aanbiedingen.

Voor meer informatie bezoek onze site

tkencasa.nl/ons

nadruk op zelfkennis. Uiteindelijk moet iedereen zelf zijn toekomst in handen nemen.’

Van Os verwacht dat veel kijkers zichzelf herkennen in de deelnemers en hun eenzaamheid. ‘Het zijn echt niet alleen mensen van 85 jaar oud. Wat te denken van de pas 56-jarige Lydia, die achtereenvolgens haar huwelijk en haar dochter verloor. Na een paar maanden vond haar omgeving dat ze de draad maar weer “gewoon” moest oppakken. Dan kun je je ook ontzettend eenzaam gaan voelen.’

Uit het dal geklommen Tini: ‘Ik leerde mijn verdriet los te laten en ben van een soort kluizenaar weer iemand geworden die dingen onderneemt en nieuwe energie heeft. Ik ga naar de gymclub, ga schilderen en zingen. Daar had ik al jaren niets mee gedaan.’ Op de vraag of ze ook anderen heeft kunnen helpen, vertelt Tini dat ze het afgelopen jaar een dagboek heeft geschreven. Allereerst om het verdriet van de voorbije jaren van zich af te schrijven. Daarnaast om haar verhaal aan lotgenoten te laten lezen. Ze gunde hen een blik in haar leven en ze merkte dat ze de mensen raakte. Ze hoopt dat ze hen hierdoor een duwtje in de

goede richting heeft kunnen geven. ‘Ik wil graag anderen motiveren om te werken aan een fijne toekomst. Zelf kan ik alles weer aan,’ klinkt het energiek uit haar mond.

In haar dagboek schrijft ze onder meer: ‘Geen vakanties, alleen het verzorgende naar de ander toe. Ik ben uit een diep dal terug gekomen. Het heeft tien jaar van mijn bestaan gekost. Ben met hulp en veel eigen kracht verder gegaan. Mijn ervaringen zijn verrijkt door de omstandigheden. Ik moet verder gaan met mijn eigen toekomst en geloven in mijzelf. Het gaat nu goed met mij.’

Elke dag een mooiere dag

Nooit Meer alleen Nooit meer alleen is een programma van Omroep MAX waarin ouderen de strijd aangaan met hun eenzaamheid. De eerste twee afleveringen zijn inmiddels uitgezonden, maar u kunt het programma nog zien op 7, 8, 14 en 15 december. Op 22 december kunt u kijken naar de finale.

Nooit meer alleen wordt uitgezonden om 22.10 uur op NPO 1.

Met dit resultaat kunnen de programmamakers al heel tevreden zijn. Maar meer nog dan de geslaagde verhalen te laten zien, willen zij kijkers bereiken die ook hun neus buiten de deur zouden moeten steken. Martine van Os stelt: ‘Je moet niet zeggen: “Ik ben al 82 jaar, heeft het nog zin?” Jawel, je kan van elke dag een mooiere dag maken. Zoals Koos uit de serie. Ook 82 jaar en niet echt vitaal. Hij moest halverwege de opnames worden opgenomen voor een nierdialyse. Maar die man haalde zoveel energie uit ons project, dat hij zich toch veel beter en gelukkiger ging voelen. Dat is ook de grote kracht achter de ideeën van cursusleidster Jeanette Rijks. En het kan echt snel gaan. Wat we hebben zien gebeuren bij deze vijf mensen is zo geweldig! Met hulp van hun omgeving, die er uiteraard ook bij betrokken wordt. Maar uiteindelijk hebben zij hun leven zelf weer op de rit gekregen.’

•

ons 59

MMM-Advertentie-Nalatenschappen-Ons-Multormedia-185x112-DW.pdf 4 13-10-15 Advertentie

11:46

Geef uw testament een missie

Mensen met een Missie steunt gedreven mensen, die onrecht en uitsluiting aanpakken in hun lokale gemeenschap.

We doen dit met partnerorganisaties in 16 landen in Afrika, AziĂŤ en Latijns-Amerika.

Mensen met een Missie in uw testament

We geloven hierbij in de verbindende kracht van religie. Steun ons en laat iets na voor een rechtvaardigere wereld.

Voor meer informatie over nalatenschappen of voor het aanvragen van de brochure, neem contact op met Julie Mingeli.

Email: juliemingeli@mensenmeteenmissie.nl of via telefoonnummer: 070 - 31 36 731 www.mensenmeteenmissie.nl/testament

udensduyn Herstellen en revalideren Mantel- en respijtzorg (Mini)vakanties en kort verblijf Bent u aanvullend verzekerd?

De zorgverzekeraar betaalt vaak mee...

Herstelhotel Udens Duyn Annaboulevard 6 l 5406 PZ Uden l T (0413) 71 25 50 E info@udensduyn.nl www.udensduyn.nl

Aangesloten bij:

onsje geluk

‘Ik ben gaan puzzelen om

mijn geheugen te trainen’

‘I

k wil verder met mijn leven. De laatste periode was erg zwaar. Een half jaar na het plotselinge overlijden van mijn man kreeg ik een ernstig ongeluk. Nog steeds ondervind ik daarvan de gevolgen. Maar ik ga met kleine stapjes vooruit. Letterlijk soms. Ik kan alweer een klein stukje fietsen. Echt een overwinning. Ik ben na het ongeluk gaan puzzelen om mijn geheugen te trainen. Dat heeft erg

ons 61

geholpen. Sindsdien leef ik me uit op kruiswoordpuzzels, crypto’s en sudoku’s. Maar ook legpuzzels met 2.000 stukjes zijn aan mij besteed. Nee, ik verveel me nooit, want daarnaast ben ik een echte creabea. De puzzel in Ons 9 bracht me op het idee om de oplossing eens op een creatieve manier op te sturen. Of ik een prijs gewonnen heb? Nee, daar gaat het me ook niet om!’

•

Tekst: Wilma van de Laar | Beeld: Timo Reisiger

Nelly Pijpers (1946) uit Breda verloor drie jaar geleden haar man en kreeg zelf een ernstig ongeluk.

Toch is ze vast van plan nog zoveel mogelijk van het leven te genieten.

Advertentie

Laat het leven en de liefde niet aan je voorbij gaan!

✔ SCOOTMOBIELEN ✔ VERPLEEGBEDDEN ✔ ROLLATORS ✔ STA-OP FAUTEUILS ✔ SENIORENBEDDEN ✔ TRAPLIFTEN ✔ COMFORTDOUCHES ✔ KLEINE HULPMIDDELEN

Bel gratis 0800 022 0225

HE BAD OF DOUC VAN ONVEIGLIEGCOMFORTDOUCHE NAAR VEILI

stichtingdate.nl

Erkend door BVSK / Singleskeurmerk / Geschillencommissie

GEEF OM DE TOEKOMST

MEER WETEN? BEL (085) 40 16 594 OF BEZOEK MAXWELZIJNSWINKEL.NL

Het Grootseminarie Rolduc blijft trouw werken aan de boodschap van de Rooms-Katholieke Kerk.

Om deze boodschap uit te kunnen dragen zijn goed opgeleide priesters nodig.

Met uw steun maakt de Paredis Stichting nu en in de toekomst de opleiding van priesters en diakens in Rolduc mogelijk.

Leeuwarden Zwettestraat 20 (De Tijd Wonen) (Binnenkort geopend) Noordwijkerhout Smederij 2 (Turk & Roof) Waddinxveen Brugweg 2 (Gouwe Meubel) Moergestel De Sonman 20 (PVS meubelen)

Geef om de boodschap steun de Paredis Stichting

Den Haag Loosduinse Hoofdstraat 315 (Offers Woonideeën)

Antwoordstrook

GRATIS THUISADVIES DOOR HEEL NEDERLAND

JA, stuur mij de gratis uitgebreide comfortgids over: comfortdouche

mobiliteit

zit- en slaapcomfort

Naam

...............................................................................................

Geboortedatum Adres

mobiliteit

...............................................................

................................................................................................

......................................................................................................................

zit- en slaapcomfort

Postcode

......................................................................................

Woonplaats E-mail

K2 K3

JA, ik wil graag gratis en vrijblijvend thuisadvies over: comfortdouche

Je wilde samen oud worden maar het leven heeft anders beslist. Via Stichting Date kunt u een nieuwe partner vinden.

Bel gratis 0800-022 0225 en wij nodigen u uit voor een gratis en vrijblijvend informatief gesprek met een van onze ervaren consulenten.

Veilig en betrouwbaar en e, áltijd bij u in de buurt at D g in Sticht Persoonlijke begeleiding en e m za ur du laties voorstellen man-vrouw re Onbeperkte kennismakingen sinds 1969. en hoge slagingskansen

............................................................................

..............................................................................................

Telefoon

.......................................................................................

Opsturen naar: Antwoordnummer 80762, 8076 ZZ ELSPEET. (Postzegel niet nodig)

Vorming van priesters, kandidaten voor het priesterschap en permanent diaconaat Correspondentieadres Hoogstraat 7, 5954 AA Beesel Telefoon: 077 - 4742012 E-mail: info@paredis.nl Website: www.paredis.nl Bankrelatie ING: NL77INGB 0002818327 ABNAMRO: NL95ABNA0481960228 t.n.v.: Paredis Stichting De Paredis Stichting is aangemerkt als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI).

Op zoek naar een wandelmaatje of reisgenoot? Of wilt u oud-klasgenoten terugvinden voor een reünie? Plaats uw oproep op Groet & Ontmoet op www.kbo-brabant.nl!

Op zoek naar...

BR.O.NR. 12.001/15 Weduwnaar 70+, gezond en vitaal, wil graag in contact komen met een leuke, slanke dame. Ik houd van wandelen, fietsen, terrasje doen of gezellig thuis samen tv-kijken.

Ik ben 1.70 m lang en weeg 60 kg.

Ik wacht op uw reactie, liefst regio 0485/6 of 0478.

BR.O.NR. 12.002/15 Weduwe, 60 jaar, sinds 2001 alleen, zoekt maatje. Ik hou van kaarten, kamperen op bosrijke camping, stadjes bekijken, markten bezoeken, goed gesprek thuis op de bank met kopje koffie, de gewone dingen van het leven. Belangrijk voor mij zijn: humor, eerlijkheid, gezelligheid, niet roken en drinken. Brieven graag met foto.

BR.O.NR. 12.003/15 Leuke vrouw zoekt rustige, serieuze man die in de transportwereld zit, bijvoorbeeld als chauffeur, 5060+. Als je een telefoonnummer vermeldt, bel ik je terug. Omgeving Eindhoven, Tilburg, Den Bosch, Breda.

BR.O.NR. 12.007/15 Weduwe, 68 jaar, zoekt een betrouwbare man om samen nog iets voor elkaar te betekenen. Leeftijd tot 70 jaar. Mijn hobby’s zijn fietsen, wandelen, tennis en vakantie. Regio Eindhoven-Veldhoven.

BR.O.NR. 12.004/15 Hallo, ik ben op zoek naar een vriendelijke, mannelijke danspartner die de plaats van mijn vorige danspartner, die wegens omstan­ digheden is gestopt, kan overnemen. Ik ga graag vrij dansen in Den Boogaard te Moergestel. We hebben een heel gezellige groep senioren, waarin u zich heel vlug thuis zult voelen. Wie helpt mij, ik dans zo graag.

BR.O.NR. 12.008/15 Aardige man, 76 jaar, hbo, zeer actief bezig met vrijwilligerswerk, zou het leven, na een scheiding weer eens willen beleven met een lieve vrouw (65-70), niveau: liefst hbo. Mijn lengte is 1.84 m., niet-roker. Ik houd van wandelen, fietsen, cultuur, (korte) vakanties met de auto. Spreekt jou dit aan, dan gaarne je reactie met een briefje met telefoonnummer; ik bel altijd terug. Mijn woonplaats is omgeving Den Bosch.

BR.O.NR. 12.005/15 Eenvoudige, rustige, alleenstaande vrouw van 72 jaar wil heel graag in contact komen met een lieve, nietrokende man tussen de 72 en 76 jaar om, als het klikt, te proberen een tijdje te genieten van wat het leven ons nog biedt. Schrijf gerust een briefje (met telefoonnummer). Ik bel u altijd terug!

BR.O.NR. 12.009/15 Weduwe van 79 jaar wil graag in contact komen met een leuke man, maatje om samen nog leuke dingen te doen.

BR.O.NR. 12.006/15 Leuke, gezellige vrouw (niet lesbisch) van 70 jaar zoekt dito vriendinnen voor o.a. dagtochtjes, winkelen, terrasje, gezellig uit eten, goed gesprek of een spelletje (Rummikub).

Leeftijd tot ± 82 jaar. Kleine beperking geen bezwaar, omgeving 0492.

Oproep plaatsen? Stuur deze o.v.v. Contactoproep Ons en uw adres, telefoonnummer en e-mailadres naar KBO-Brabant (zie adres hieronder).

Reageren? Stuur uw reactie in een gesloten enveloppe naar KBO-Brabant (zie adres hieronder) en zet linksboven op de enveloppe: reactie contactoproep Ons en het nummer van de oproep waarop u reageert. Wij sturen uw enveloppe dan ongeopend door. Denk er wel aan in uw reactie aan te geven op welke wijze de betreffende persoon contact met u kan opnemen. Een oproep plaatsen kost eenmalig € 15,-.

Als er meer oproepen ingestuurd worden dan er ruimte is, wordt een wachtlijst aangelegd. Adres: KBO-Brabant, Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch of contactadvertentie@kbo-brabant.nl

•

• •

ons 63

•

Advertentie

Gratis thuisbezorgd: 6 Jaar oude bekroonde Gran Reserva Wat een fantastische wijn is dit! U als lezer mag als eerste profiteren van het nieuwe jaargang 2009. Zonder twijfel één van de beste wijnen uit ons assortiment. Niet voor niets werd deze topwijn nu al bekroond met een prachtige zilveren medaille op de Berliner Wein Trophy 2015! Deze 6 jaar oude Gran Reserva heeft 24 maanden gerijpt op eikenhouten vaten en overtreft naar onze mening alle voorgaande oogstjaren. U mag deze exclusieve wijn bestellen voor de onwaarschijnlijk lage prijs van € 4,99.

€ 9,98

€ 4,99 Gratis thuisbezorgd!

Proefnotitie Casa Safra Terra Alta DO Gran Reserva 2009 Uitbundige en intense geur met indrukken van rijp zwart fruit. Dankzij de 24 maanden houtrijping op Franse en Amerikaans eikenhouten vaten heeft de wijn fluweelzachte tannines en een karakteristieke smaak gekregen. Hierdoor beleeft u de smaak van pure passie! De wijn heeft een uitzonderlijk geconcentreerde smaakcombinatie van verse bosvruchten, zwart fruit, vanille en verleidelijke kruidigheid. De afdronk is lang en intens.

Bestel via www.wijnvoordeel.nl/ons of bel 031-7702796 (ma. t/m vrij. 8.30 - 17.00 uur) Liever bestellen via de bestelbon? Stuur deze dan in een ongefrankeerde envelop naar: Wijnvoordeel, Antwoordnummer 616, 8400 VB Gorredijk

Bestelbon

ons

Ja, ik bestel ____ X dozen (à 6 flessen) Casa Safra Terra Alta DO Gran Reserva 2009 (624249) à €4,99 per fles* Naam: Straat: Plaats:

M

V

Nr: Postcode:

E-mail: Telefoon:

Gratis bezorging Nooit meer sjouwen met uw wijn

Probleemloos retourneren Probeer dat maar eens bij uw supermarkt

De beste prijs/kwaliteit verhouding Geboortedatum:

*Introductieaanbieding: Geen bezorgkosten (t.w.v. € 5,95).

Betaling per factuur na levering. Gemakkelijk en zonder risico.

Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Wijnvoordeel, Antwoordnummer 616, 8400 VB Gorredijk

Vragen? Telefoon 031- 7702796 (ma t/m vr van 8:30 tot 17:00) of mail naar contact@wijnvoordeel.nl

Al 16 jaar de beste aanbiedingen van Nederland

Verkozen tot Website van het Jaar Thuiswinkel Award categorie Levensmiddelen & Supermarkten 2015

Klanten beoordelen ons met een 8,3 Graag willen wij u ook onze topservice laten ervaren!

Puzzel mee en win!

In elke editie van Ons maakt u kans op een leuke prijs. Vul de Zweedse puzzel in, stuur uw oplossing naar de redactie en misschien wint u wel de dvd The Second Best Exotic Marigold Hotel

deel v.d. arm sportploeg

9

gebogen been hetzelfde

6

open ruimte

verdwenen verwonding

werpanker

Europese vrouw

3

schel

11

griezelig

Europese vrouw

koordans

groente behoeftig

ober

bos bloemen graansoort

maanstand

kookgerei

bejaard

7

pl. in Japan wreed heerser

slotstuk

1

honingbij

nachtvogel

4

christelijk feest tegenstand

10

naaldboom rondhout

8

De oplossing van de puzzel in Ons 10 was: ‘werelddierendag’.

De prijzen (De Grote Van Gogh Atlas) gaan naar: B. Cantineau uit Bergen op Zoom, A. Wagemans uit Schijndel en J. Hamers uit Tilburg.

Hartelijk gefeliciteerd!

pers. vnw.

strafwerktuig

5

naderhand

© www.puzzelpro.nl

Puzzel: www.puzzelpro.nl

1

2

3

4

5

6

7

8

2

Stuur de oplossing van de puzzel, uw e-mailadres en telefoonnummer vóór 3 januari 2016 naar: Redactie Ons, Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch. Let erop dat u uw inzending frankeert.

Ongefrankeerde inzendingen worden niet meegenomen in de loting. Of e-mail naar ons@kbo-brabant.nl o.v.v. ‘puzzel’.

U vindt de oplossing door de letters in de omcirkelde vakjes achter elkaar te zetten.

9

10

11

The Second Best Exotic Marigold Hotel In The Best Exotic Marigold Hotel was te zien hoe een groep gepensioneerden zich liet overhalen naar een speciaal hotel in India te gaan. Nu, in dit tweede deel, heeft

het grootste deel van hen zijn draai gevonden. Maar er rijst een nieuw probleem: het hotel zit vol, op een eenpersoonskamer na, en er dienen zich twee nieuwe gasten aan. Dat vraagt om uitbreiding van het hotel.

Met alle hilarische gevolgen van dien. Ons geeft drie exemplaren weg van The Second Best Exotic Marigold Hotel.

ons 65

Advertentie

shop.nl

Alles voor een comfortabel leven!

Advertentie

U bent van harte welkom in onze winkel of kijk eens op de webshop

BOEK SCOOTMOBIEL RIJDEN RIJBEWIJS S

€17,50

KADO TIP! Campagneweg 1 • 4761 RM Zevenbergen Telefoon 0168 331 300 • www.stelcomfort.nl

Senioren Winkel Eindejaarsactie Sta op stoel, echt leer vanaf €1350,Ds-€1350,promotiestoel

VAKANTIES VOOR OUDEREN met zorg voor u gekozen Er even heerlijk tussenuit, ook als u niet meer de jongste of afhankelijk van zorg bent? Dat kan bij ons!

Allegoeds biedt ouderen een ruime keuze uit vakanties naar prachtige locaties in Nederland – met daarbij de mogelijkheid om de zorg te krijgen die u nodig heeft.

Een weekje er helemaal tussenuit, gewoon even genieten. Geweldig!

Bel ons voor de actie’s en voorwaarden

T: 073-547 52 78

Vraag onze brochure aan of bel ons voor meer informatie:

0318 - 48 51 83

www.seniorenwinkel.nl Hoofdstraat 127 | 5481 AG | Schijndel

Nooit te oud voor vakantie!

www.allegoedsvakanties.nl

OPGERUIMD STAAT NETJES. Advertentie

Uw lever reinigt uw bloed en dat houdt uw lichaam schoon.

Wat u ook eet, drinkt of slikt, uw lever ruimt het op.

Iedere dag opnieuw!

5 WEETJES OVER UW LEVER. Uw lever is een chemische fabriek: hij heeft als kerntaak het reinigen van uw lichaam.

Uw lever reinigt uw bloed circa 1400x per dag.

Of u nu gedineerd hebt met een fles wijn erbij, lekker naar de kroeg bent geweest of de hele nacht gefeest hebt. Daarna maakt uw lever uw lichaam weer schoon.

Soms heeft uw lever het dus zwaar te verduren. Dan kan - ook als u fit en in vorm bent - extra steun zinnig zijn.

BERRY BLASTER biedt deze steun.

Het bevat een complex van geconcentreerde planten-extracten, aangevuld met actieve stoffen die de reinigende werking van uw lever ondersteunen1 en beschermen.

Uw lever breekt o.a. medicijnen en andere chemicaliën, vet en alcohol af en zet die om in energie, vetreserves en afvalstoffen.

U doet 1 à 2 dopjes siroop in een glas, koud water erbij, en u hebt een lekkere detoxdrink.

Uw lever wisselt signalen uit met o.a. hersenen, maag, milt, blaas en nieren. Zo worden ongemakken elders in het lichaam verholpen door aanpassingen in uw lever.

Wanneer uw lever op volle toeren draait, is uw lichaam minder geneigd om afvalstoffen en vetten op te slaan onder uw huid. Dat ziet u in de spiegel: opgeruimd staat netjes.

Uw lever werkt met uw huid samen om het lichaam te ontdoen van chemicaliën en afvalstoffen die moeilijker te verwerken zijn door uw nieren.

BERRY BLASTER bevat actieve nutriënten (o.m. choline1) met een wetenschappelijk bewezen effect op het lichaam. Lees voor het kopen de informatie op de verpakking. Dagelijks bewegen, gezond eten en voldoende water drinken, blijven van belang. Meer informatie? 020 435 0010. ONLINE? VITAMINS.NL

SenZup slaapvoordeel weken!

Advertentie

Profiteer tot eind december 2015 van deze actie en ontvang â‚Ź 250,- retour voor uw oude bed.

Bij senZup vinden we het belangrijk dat uw lichaam als u slaapt optimaal ondersteund wordt. Een fijne dag begint immers na een goede nachtrust. Onze bedden en matrassen zorgen dat u niet alleen goed uitgerust bent, maar dat u veilig en zelfstandig gebruik kunt maken van uw comfortbed dankzij diverse hulpmiddelen en de uitgebreide verstelmogelijkheden.

250,-

RETOUR

*

VOOR UW OUDE BED

Tijdelijk een comfortbed huren?

SenZup biedt ook de mogelijkheid een complete set te huren. Bel 0800 - 0468 voor meer info of de gratis brochure.

Volledig elektrisch verstelbaar Verrijdbaar d.m.v. zwenkwielen met rem Voorzien van hulpmiddelen

COMPLEET BED 1.995,- (excl. matras)

Diverse kleuren en designs Eigentijdse, moderne uitstraling Huren is ook mogelijk

GRATIS BROCHURE? Bel 0800-0468 of ga naar www.senzup.nl

*Geldig bij aanschaf van een comfortbed

Bij senZup bent u ook aan het juiste adres voor een goed advies over: OOK TE

HUUR

SCOOTMOBIELEN

3-WIELFIETSEN

STA-OP STOELEN

INSTAPBADEN

INLOOPDOUCHES

Gratis brochure ontvangen? Gebruik deze knipbon of bel 0800 - 0468

Bezoek onze toonzaal Oosteinde 6 2991 LG Barendrecht Tel. 0800 - 0468

Naam Adres

Postcode

Ma t/m vrij: 08:30 - 16:30 uur Zaterdag: op afspraak

Woonplaats Telefoon E-mailadres

DEURTJE IN UW EIGEN BAD

ONS_dec

Opsturen zonder postzegel naar: SenZup - antwoordnr. 2140 - 2990 WD Barendrecht

Kijk op www.senzup.nl

SenZup is onderdeel van