Ons 4 2016 by KBO-Brabant

ons MAGAZINE VOOR SENIOREN

nummer 4

april 2016

Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt

‘De overheid moet eerlijk zijn’

Op reis

langs de fjorden van Noorwegen

Langer thuis wonen

Bent u al voorbereid? KBO Kaatsheuvel op bezoek

bij De Zwammenberg

Broer Kees en zus Jo

over geluk en verdriet

5 dAAgSE VAnAf

€249,95 p.p. eigen autoreis

Sauerland ALL-INCLUSIVE!

ALpIN hoTEL SUpERIEUR LoCATIE: Schmallenberg / Winterberg

Het hotel ligt in het plaatsje grafschaft, midden in een bosrijk gebied gelegen in de driehoek, Schmallenberg, Winterberg en Bilstein en ademt een landelijke sfeer. dit zeer bekende vakantie gebied biedt u talloze mogelijkheden voor een zeer afwisselende vakantie. Alpin Hotel is een sfeervol, multifunctioneel hotel met alles onder één dak en beschikt over 116 goed uitgeruste kamers, allen met douche/bad, toilet, TV en een zitje. Alle kamers zijn per lift bereikbaar.

5-daagse topvakantie ALL-INCLUSIVE + + + + + + + + + + + + +

Ontvangst met warme lunch of koffie en gebak 4x overnachting met uitgebreid “Enjoy” ontbijtbuffet 4x warme lunch of lunchpakket 4x een uitstekend driegangen keuzediner Dagelijks de drankjes van 17.00 tot 24.00 GRATIS NIEUW: koffiecorner, koffie en thee gehele dag GRATIS ‘s Avonds regelmatig vertier en entertainment GRATIS dagtocht per luxe touringcar door het Sauerland GRATIS Sauerlandkaart voor gratis openbaar vervoer Kortingen voor diverse attracties Magic Woboshow, live-muziek, fakkelwandeling en casinoavond GRATIS auto-, fietsen wandelroutes met lunchpakket GRATIS gebruik van het binnenzwembad en de sauna van het hotel

Vakanties met “waar” voor uw geld, daar wordt u vrolijk van!

AANkomSTdATA EN pRIjzEN 8, 12, 23, 27 mei . . . . . . . . . . . . . . €249,95 4, 8, 12, 24, 28 jun

. . . . . . . . . . . .

2, 6, 10, 14, 18, 22, 26, 30 jul

. . .

€249,95 €249,95

nederlands gesproken

Kijk voor meer informatie op enjoyhotels.nl of bel 0049 2953 9626 580 Alle fouten voorbehouden. Voor alle Enjoyhotels geldt geen aanbetaling, geen boekings-, en reserveringskosten, geen 1-persoonskamer toeslag. Exclusief eventuele toeristenbijdrage.

welkom!

JAARGANG 6 NR. 4 - 2016 Ons is een uitgave van KBOBrabant en wordt 11 keer per jaar toegestuurd aan de 132.000 leden. Een gesproken versie van Ons is te bestellen bij KBO-Brabant (zie redactieadres). ISSN 2211-5277 Redactie KBO-Brabant Nadzja van der Knaap, Truus Noij, Wilma Schrover Redactieadres Postbus 3240 5203 DE ’s-Hertogenbosch (073) 644 40 66 ons@kbo-brabant.nl Concept en realisatie mooi mag. www.mooimag.com Vormgeving Twin Media B.V., Melvin Witte Advertenties Multor Media B.V., Tanja van Adrichem (085) 00 30 396 tanjavanadrichem@multormedia.nl KBO-Brabant draagt op geen enkele wijze verantwoordelijkheid voor advertenties/bijsluiters in Ons. Lithografie Willem Grafische Bewerkingen Druk en afwerking Habo DaCosta Lidmaatschap Indien u een lidmaatschap bij de KBO in Brabant wilt aangaan of opzeggen, dan kunt u terecht bij het secretariaat van uw lokale KBO-Afdeling. U vindt de adres gegevens op www.kbo-brabant.nl. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd en/of openbaar gemaakt zonder KBOBrabant daar vooraf van in kennis te stellen. Het toesturen van foto’s en teksten impliceert toestemming tot publicatie in Ons. Maar dit betekent niet dat toegestuurde foto’s en teksten automatisch geplaatst worden. www.kbo-brabant.nl www.facebook.com/kbobrabant @kbo_brabant

Beeld: Rogier Veldman

Colofon

Al meer 3.000 vriedan n op Faceb den Volgt u on ook. s ook?

Pensioenfeiten en pensioenficties het vervolg

De onrust over de pensioenen neemt hand over hand toe nu de rente verder daalt, waardoor er ook de komende jaren niet geïndexeerd zal worden en er grote kans is dat er volgend jaar op pensioenuitkeringen gekort moet worden. Het waarom daarvan valt niet meer uit te leggen nu ons totale pensioenvermogen maar blijft stijgen en de teller bij de fondsen inmiddels op het duizelingwekkende getal van 1.300 miljard euro staat, ondanks de crisis waar voor vele burgers maar geen einde aan komt. Alle reden voor een duidelijke uitleg van onze pensioenfondsen over wat er nu werkelijk aan de hand is, zou ik denken. Daarom hebben we de 20 grootste bedrijfstakpensioenfondsen en de Pensioenfederatie de 10 meest voorkomende vragen voorgelegd, in de media afwisselend als feit of fictie neergezet. We kregen nog net geen nul op het rekest. Slechts de Pensioenfederatie en drie bedrijfstakpensioenfondsen reageerden inhoudelijk, maar vaag. Bovendien nemen ze een voorschot op een toekomstige inrichting van ons pensioenstelsel, maar aan politieke vergezichten hebben we even geen behoefte nu er zoveel (mijns inziens onnodige) paniek over ons huidige stelsel bestaat. Het beeld wordt gewekt dat de pensioenfondsen door het ijs zakken, maar die zakken helemaal niet door het ijs. Het zijn de deelnemers die kopje onder gaan in een door de wetgever zelf gecreëerd wak. Ik ben dan ook ontstemd over de weigering van pensioenfondsen om desgevraagd klip en klaar antwoord te geven en daarmee bij te dragen aan een zuivere discussie. Dat getuigt naar mijn mening van een gebrek aan verantwoordelijkheidsgevoel jegens de deelnemers. Maar ook de politiek moet in beweging komen en snel een oplossing bieden voor de onzekerheid waarin vrijwel alle (toekomstige) pensioengerechtigden verkeren. Niet via een tijdelijke noodgreep – die weer tot bezuinigingen elders zou leiden –, maar door de uiterst lage rekenrente te verhogen waarmee pensioenfondsen hun virtuele rendement moeten berekenen. Een iets hogere rekenrente leidt al direct tot een kerngezond financieel plaatje, zelfs al ligt die verhoogde rekenrente nog ver onder de werkelijke rendementen die pensioenfondsen gemiddeld realiseren. Bovendien ben ik het van harte met Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt (CDA) eens dat deelnemers directe zeggenschap over de pensioenfondsen moeten krijgen (zie pagina 8 e.v.). Het gaat per slot van rekening om ons uitgesteld loon en daar mag geen politiek mee worden bedreven. Frans Slangen, voorzitter

ons 3

Advertentie

OTOLIFT

De meest gekochte traplift van Nederland OTOLIFT BESTAAT 125 JAAR 1891 - 2016

Gratis

OTOLIFT AIR • Dunste enkele rail ter wereld • Past langs steile, smalle binnenzijde van uw trap • Uw trapleuning blijft • Brede kant van uw trap blijft vrij • Uw trap blijft dus goed toegankelijk • Schitterend, onopvallend design op één dunne buis, bekroond met Red Dot Design Award

akket garantiep r* van 5 jaa de van ter waar

€689,70

OTOLIFT TWO • Meest gekochte traplift van Nederland • Prijsvriendelijk en doelmatig • Zeer degelijk en compact design • Hefvermogen tot maar liefst 150 kg

*Aanbieding geldig t/m 30-04-2016

Direct uit de Nederlandse fabriek. Dus vriendelijke prijzen!

UNIEK! THUISDEMO

Proberen voor u koopt? t? Bij Otolift kunt u de traplift bij u thuis GRATIS uitproberen!

BETAAL NIET TE VEEL! • Huren al vanaf één maand mogelijk • Tweedehands mogelijk • Betaling in termijnen mogelijk • Alle trapliften binnen één week geleverd • Grootste 24/7 servicenetwerk van Nederland met 65 servicepunten

Bel gratis 0800 444 777 5 www.otolift.nl Otolift. Betrouwbaar familiebedrijf sinds 1891

inhoud

MAGAZINE VOOR SENIOREN

LEZEN 18 Paddenstoelenkwekerij De Zwammenberg kreeg bezoek van KBO Kaatsheuvel 24 Een leven lang liefde en leegte Broer Kees (90) en zus Jo (91) vertellen hoe geluk en verdriet dicht bij elkaar liggen 44 Waar komt die achternaam vandaan? Ons vroeg het aan prof. dr. Ann Marynissen

ONS BELANG 8 CDA-Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt: ‘De overheid is er voor de burger – en niet andersom’ 14 Langer thuis wonen? Zorg dat u goed bent voorbereid

EN VERDER 6 Schrijf ons! 13 Fotoalbum 28 Op reis 30 Ons kloppend hart 32 Ontspanning 35 Ons voordeel 37 Notaris 39 Recht 41 Gezondheid 50 Smakelijk eten 52 Puzzel 55 Op zoek naar

Speciaal voordeel voor lede n!

Kijk op pagina 35

ons 5

Reageren op artikelen in Ons? Stuur uw reactie naar KBO-Brabant, t.a.v. redactie Ons, Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch. Mailen kan natuurlijk ook: ons@kbo-brabant.nl. Vergeet niet uw naam, adres en woonplaats te vermelden.

Schrijf ‘Bidden verandert de wereld niet,

maar bidden verandert de mens en de mens verandert de wereld’ Albert Einstein, 1879-1955

Mooi nieuws

In Ons 3 meldden we al dat KBO Helmond een donatie van € 200,- heeft gedaan voor het project Oog om Oog. Inmiddels weten we dat zowel KBO Helmond Brouwhuis als KBO Helmond Bernadette ruim € 400,- in totaal hebben gedoneerd! Ook KBO Veldhoven Dorp, Zonderwijk, ’t Look deed een flinke duit in het zakje met een donatie van € 150,-. Bedankt allemaal!

Movement on the ground

Ze speuren de kustlijn van Lesbos af naar bootjes afgeladen met vluchtelingen, proberen iedereen veilig aan wal te brengen, staan klaar met een warme maaltijd en zorgen ervoor dat de vluchtelingen worden opgevangen in tenten. De vrijwilligers van Movement on the ground verdienen wat Ons betreft een lintje. Echte toppers. Wilt u meer weten over Movement on the ground, kijk dan eens op de website: www. movementontheground.com. Wilt u helpen? Doneren kan op IBAN-rekeningnummer: NL86 RABO 0307 9928 10.

ons 6

Rectificatie Smakelijk eten In het februarinummer van Ons vertelde mevrouw Leemans enthousiast over gemeenschapshuis De Werft waar KBO Kaatsheuvel kookmiddagen organiseert. We zijn helaas vergeten te vertellen dat het menu werd bedacht en bereid door Wies en Gerrit Molenschot, die hulp kregen van mevrouw Romanova uit Kaatsheuvel. Onze excuses daarvoor.

ons!

Column

Leven naa alzheimerst

Een kwestie van een lange adem

Tekst: Will

Will vertelt in elk nummer van Ons over haar leven en dat van haar man, die sinds 2011 de ziekte van Alzheimer heeft. Hartverwarmend waren de reacties van mijn familie. Gelukkig kom ik uit een groot gezin. Ik vroeg hen na te denken over het zorgteam dat ik op wilde zetten met het zorgbudget. Ook bij mijn jongste zoon had ik lang van tevoren voorzichtig de kwestie neergelegd. Ik vroeg hem erover na te denken. Hij heeft de meeste moeite met de situatie. Anderzijds kan zijn hulp de band versterken. Een flink team van zorgverleners moest het worden, zodat de zorgvraag redelijk gemakkelijk ingevuld kan worden. De hulp hoeft nog niet professioneel te zijn. Op dit moment is begeleiding voldoende. Het woord ‘oppassen’ gebruiken we niet, je zou een volwassene tot kind degraderen. Toen ik enigszins in beeld had welke familieleden mee wilden werken, sprak ik de volgende groep aan. Vrienden en kennissen. Ook daar positieve reacties. Uiteindelijk kon ik een mooi team van dertien zorgverleners samenstellen: het Zorgteam. Compleet met een eigen Zorgteamapp. En toen wilde ik vooruit, maar bureaucratie remde de zaak af. Een frustratie op zich. Het duurde bijna een halfjaar voordat alle papieren goedgekeurd waren. Ik gaf de ‘zorgkantoorklerken’ de wind van voren, zodra ik de kans schoon zag. Op elke brief reageerde ik meteen met een telefoontje. En dan denk ik: er zijn ook mensen die niet mondig zijn. Oud en te zwak om strijdbaar te zijn en voor zichzelf op te komen. Want strijden tegen de instanties, dat kost veel energie! En die energie is vaak allang van tevoren opgebruikt.

ons 7

De cliëntondersteuners van KBO-Brabant Stel, u hebt zorg nodig, of hulp bij het huishouden of dagbesteding, of u hebt hulpmiddelen nodig. In zo’n geval kunt u zich melden bij uw gemeente. Die bekijkt voor welke voorzieningen u in aanmerking komt. De gemeente zal daarbij altijd eerst kijken naar wat u zelf of met hulp van uw omgeving kunt oplossen. Dit is wettelijk zo geregeld in de Wmo 2015. In diezelfde wet is geregeld dat iedereen die met een hulpvraag naar de gemeente gaat, recht heeft op cliëntondersteuning. Het is immers niet eenvoudig om in het contact met de gemeente te zorgen dat u ook krijgt wat u nodig heeft. De cliëntondersteuner staat náást u in het hele proces van de Wmo-aanvraag. Hij of zij helpt u en komt op voor uw belangen wanneer u een Wmo-aanvraag voor hulp(middelen) of zorg bij uw gemeente doet. De cliëntondersteuner bespreekt met u hoe het proces van de aanvraag loopt, zoekt uit waar u wettelijk recht op heeft, en is desgewenst aanwezig bij het gesprek met de gemeente. Officieel heet dit het Onderzoek of ook wel Keukentafelgesprek. De cliëntondersteuner ziet erop toe dat er een juist verslag komt van het Onderzoek of het Keukentafelgesprek. Dat laatste is heel belangrijk, want op basis van dit verslag wordt bepaald welke hulp of zorg u krijgt. Als u het niet eens bent met de beslissing van de gemeente kan de cliëntondersteuner u helpen bezwaar te maken. KBO-Brabant heeft zijn eigen groep cliëntondersteuners opgeleid die op vrijwillige basis werkt. U kunt met hen in contact komen door contact op te nemen met onze beleidsmedewerker Marieke Pette, via e-mail mpette@kbo-brabant.nl of telefonisch (073) 644 40 66.

Tekst: Dorine van Kesteren | Beeld: Studio Oostrum

CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt:

‘De overheid is er voor de burger en niet andersom’

Het zou goed zijn als gewone burgers het voor het zeggen hadden bij pensioenfondsen, zorginstellingen en woningcorporaties. En de overheid moet vooral eerlijk zijn, ook als de boodschap niet aangenaam is. Pieter Omtzigt, Tweede Kamerlid voor het CDA, en Frans Slangen en Wilma Schrover van KBO-Brabant in gesprek.

ons 8

in gesprek

et CDA heeft van oudsher een natuurlijke band met het maatschappelijk middenveld. Waar de VVD en de PvdA de nadruk leggen op de markt respectievelijk de overheid, geeft het christendemocratisch denken een centrale plaats aan de collectieven waarin mensen zich verenigen. Financieel woordvoerder Pieter Omtzigt is nog altijd volledig overtuigd van deze leer. Hoewel hij erkent dat het maatschappelijk middenveld niet meer is wat het geweest is. ‘We hebben het de laatste jaren een beetje laten lopen. Ook het CDA. Maatschappelijke organisaties zijn gebureaucratiseerd en afgedreven van de samenleving. Door affaires bij roc’s en woningcorporaties verliezen burgers het vertrouwen in dit soort organisaties.’ ‘Dit neoliberale kabinet wil alles onderhevig maken aan marktwerking. Groot, groter, grootst is het adagium’, zegt Slangen. ‘Die schaalvergroting zet de echte marktwerking wel bewust buiten spel’, reageert Omtzigt. ‘Immers: als zorgverzekeraars, ziekenhuizen en scholen steeds groter worden, ontstaan er lokale en regionale monopolies en valt er helemaal niets meer te kiezen.’ Slangen: ‘Dus moeten we van die marktwerking af.’ ‘Nou, een bepaalde mate van vrijheid bij de keuze voor een roc of ziekenhuis is heel prettig en gezond. Ik zie niets in commerciële of staatsmonopolies’, aldus Omtzigt.

Weerbaarder De toon is gezet. Omtzigt, Slangen en Schrover zitten vaak op één lijn, maar durven elkaar ook tegen te spreken. Ze zijn het erover eens dat het maatschappelijk middenveld weerbaarder moet worden. Omtzigt: ‘Als het hier in de Kamer gaat over het salaris van een woningbouwdirecteur, dan hebben we toch al twee verdedigingslinies gemist? Waar zijn de huurders, waar is het intern toezicht? De samenleving zélf moet ingrijpen om te voorkomen dat er bij een school, zorginstelling of woningcorporatie een puinhoop ontstaat. Maar daarvoor is wel nodig dat de zeggenschap van de stakeholders goed is geregeld.’ Om dat te bereiken, wil Slangen de coöperatiegedachte nieuw leven inblazen. ‘Dan heb ik het over échte

coöperaties, waar de ledenvergadering niet alleen voor de vorm bij elkaar wordt geroepen, maar waar de leden het voor het zeggen hebben. Zulke coöperaties zie je bijvoorbeeld bij de voorzieningen op het gebied van zorg, mobiliteit en wonen die burgers oprichten in de buitengebieden in de provincie.’ Omtzigt: ‘Het probleem is dat de overheid het altijd zo snel overneemt. Ik ben jarenlang vrijwilliger geweest bij de Zonnebloem en heb altijd gezegd: vraag géén subsidie aan. Want vanaf dat moment gaat de overheid zich bemoeien met je organisatie, aanpak en financiën.’

Pensioenen Omtzigt pleit ervoor dat ook de pensioenfondsen de vorm van een vereniging kunnen krijgen, waar de deelnemers de baas zijn. Want dan krijgen de fondsen weer binding met de samenleving. ‘Nu zijn het stichtingen, waar de bestuurders – werkgevers en werknemers – de belangrijke besluiten nemen, en waar alleen achteraf een vorm van inspraak is.’ Pensioen, het woord is gevallen. De pensioenfondsen kampen met een flink aantal problemen, en dat is een grote zorg van zowel Omtzigt als KBO-Brabant. Door de aanhoudend lage marktrente en de dalende beurskoersen hollen de dekkingsgraden van de fondsen achteruit. Daarnaast verplichten de strengere rekenregels van toezichthouder De Nederlandsche Bank hen om meer buffers aan te houden dan voorheen. Van de vijf grootste pensioenfondsen hebben er vier op dit moment te weinig geld in kas om hun toekomstige verplichtingen na te komen. De fondsen hebben al aangekondigd dat het afstempelen van de pensioenen volgend jaar een reële mogelijkheid is. Schrover: ‘Hoe komen we uit deze malaise? De pensioenen zijn al een aantal jaar niet aangepast aan de inflatie, en gepensioneerden beginnen dit nu echt te merken. De nog actieven merken vaak pas bij hun pensionering dat hun ingelegde premies jarenlang niet zijn geïndexeerd.’ ‘Een normaal monetair beleid, dat is de enige manier om uit de problemen te komen’, antwoordt Omtzigt. ‘Doordat de president van de Europese Centrale Bank de geldpersen op volle toeren laat draaien, jaagt hij de rente omlaag. En als de rente negatief is, moet een pensioenfonds dat staatsobligaties

ons 9

in gesprek

met een looptijd van korter dan vijf jaar koopt, geld betalen in plaats van dat het rente ontvangt.’

Reëel stelsel Uiteindelijk moeten we volgens Omtzigt toe naar een reëel pensioenstelsel, waarbij de deelnemers meer beleggingsrisico’s lopen. ‘We dachten altijd dat we garanties hadden voor de pensioenen. Dat was ook zo bij onze ouders en grootouders, maar inmiddels niet meer. Het is dus zaak om eerlijke verwachtingen te wekken over het pensioen dat mensen uiteindelijk uitbetaald krijgen. Dat betekent misschien dat de pensioendatum flexibel wordt. Gaat het wat slechter op de beurs en vrees je een lager pensioen, moet het mogelijk zijn om langer door te werken.’ Een ander punt van zorg is de toenemende invloed van Europa op de Nederlandse pensioenfondsen. Een ontwikkeling waar Omtzigt al jaren onvermoeibaar tegen strijdt. ‘De grootste spaarpot van Nederland moet door Nederland worden gecontroleerd, niet door Brussel. Ik wil bijvoorbeeld niet dat een pensioenfonds kan verhuizen naar België of Malta, omdat het toezicht daar niet zo streng is als hier.’ In de pensioendiscussie heeft KBO-Brabant de schijn vaak tegen, brengt Schrover in. ‘Wij zouden alleen voor de eigen parochie, gepensioneerden, preken. Maar werkenden hebben er evenveel belang bij dat het pensioenstelsel overeind blijft.’ Slangen: ‘Ons doel is juist een pensioenstelsel dat ook houdbaar is voor de jongere generaties.’ Omtzigt: ‘Ik houd inderdaad niet zo van die typisch Amerikaanse ouderenbonden, die enkel en alleen voor ouderen in de weer zijn. Het gaat mij om solidariteit door de generaties heen.’

Doorzettingsvermogen Omtzigt staat erom bekend dat hij zich vastbijt in dossiers. Zijn doorzettingsvermogen blijkt in ieder geval wel uit het feit dat hij zich, toen de partijleiding hem voor de verkiezingen van 2012 niet meer op de kandidatenlijst zette, met een persoonlijke campagne terugvocht in de Kamer. Hij is blij met het mandaat dat hij van zijn kiezers heeft gekregen. ‘Als Kamerlid kan je de regering controleren én initiatieven nemen. Daarbij geef je vorm aan de verhouding tussen de overheid en

ons 10

Wie is Pieter Omtzigt? Pieter Omtzigt (Den Haag, 1974) werd geboren in een rooms-katholiek gezin. Na het gymnasium studeerde hij economie en statistiek in Engeland en Italië. In 2003 promoveerde hij in Florence in de econometrie. In hetzelfde jaar werd Omtzigt Tweede Kamerlid voor het CDA, met als aandachtsgebieden belastingen, pensioenen en Europa. Bij de onderhandelingen over nieuwe Europese pensioenvoorstellen was hij rapporteur namens de Tweede Kamer. Omtzigt woont in Twente, is getrouwd en heeft vier kinderen.

de burger. Het vertrouwen in de politiek is nog nooit zo laag geweest als nu. Dat komt ook doordat het kabinet het systeem vaak boven de mensen stelt.’ ‘Het CDA was bijvoorbeeld tegen afschaffing van de blauwe envelop. De overheid is er namelijk voor de burger – en niet andersom. Maak het systeem dus niet te ingewikkeld: de overgrote meerderheid van de Nederlanders moet gewoon zelf zijn zaken met de overheid kunnen doen. Dit jaar is ook het formulier dat je kon downloaden, verdwenen. Dus nu moet iedereen online aangifte doen. Maar als een deel van de mensen dat niet kan, maak je hen afhankelijk van anderen.’ Schrover, ironisch: ‘Een prachtig moment dus om de landelijke subsidie af te schaffen voor ons mooie project waarbij 2.600 belastinginvullers, waarvan 500 in Brabant, ouderen helpen met de aangifte.’ Maar, benadrukt Omtzigt: niet alles kan meer worden zoals vroeger. ‘Een deel van de sociale zekerheid heeft jarenlang op een niveau gefunctioneerd waar we niet meer naar terug kunnen. Daar moet je eerlijk over zijn. Ik zeg ook niet: als het CDA aan de macht komt, worden de pensioenen weer geïndexeerd. Omdat ik dat niet kan waarmaken.’

•

Ledenvoordeel

Verlaag ook uw maandlasten De ledenservice van KBO-Brabant heeft het afgelopen jaar duizenden KBO-leden kunnen helpen met advies en het verlagen van hun energiekosten. Op basis van de jaarafrekeningen die we van KBO-leden hebben ontvangen, blijkt dat de KBO’er gemiddeld € 340,- per jaar minder betaalt met onze voordelige tarieven. Ons Energiecollectief is dan ook een groot succes!

Wat kunt u besparen? Wij rekenen uw besparing graag uit. U kunt onze ledenservice bellen op (085) 486 33 63 of direct naar onze KBOvoordeelwebsite gaan: www.onsledenvoordeel.nl. U kunt een vrijblijvende offerte ook per post aanvragen. Stuur onderstaande bon in een gesloten en gefrankeerde envelop naar: Ons Energiecollectief Postbus 1469 4700 BL ROOSENDAAL √ Stroom- en gastarieven tegen inkoopprijs √ Telkens overstappen niet meer nodig √ Vertrouwde KBO-klantenservice √ Ook per post mogelijk

Ja, ik wil vrijblijvend een GRATIS offerte van Ons Energiecollectief Of ontvang binnen 1 minuut uw offerte via www.onsledenvoordeel.nl (085) 486 33 63 Dhr. Mevr. Naam Straat Postcode Woonplaats Telefoon E-mailadres

Ik heb een stroom enkeltarief dubbeltarief Mijn enkel of piek stroomverbruik is kWh per jaar Mijn dal/laag verbruik is kWh per jaar of n.v.t. Naam huidige stroomleverancier Mijn gasverbruik is m³ per jaar of n.v.t. Naam huidige gasleverancier

Stuur deze bon in een gesloten en gefrankeerde envelop naar: Ons Energiecollectief, Postbus 1469, 4700 BL Roosendaal Of stuur bovenstaande gegevens per e-mail naar: klantenservice@onsledenvoordeel.nl

ONTDEK ZUID-LIMBURG 2 nachten inclusief ontbijt en korting op diners! Halverwege Maastricht en Valkenburg, in het pittoreske ZuidLimburgse heuvelland, ligt Restaurant-Hotel de Potkachel ***. Dit gastvrije 3-sterren hotel is onlangs gerenoveerd en de eigenaren heten u graag van harte welkom! INBEGREPEN 2 of meerdere o�ernach�ngen Dagelijks uitgebreid ontbijtbuﬀet �� kor�ng op 3 gangen basis keu�emenu�s �ra�s wandel‐ of ﬁetsroute �ra�s Wi�i � parkeren LEZERSPRIJS: v.a. € 49,- p.p. *boek direct 1 of meerdere 3‐gangen diners bij en betaal geen € 25,‐ p.p. maar € 15,‐ p.p. Er wordt een toeslag berekend voor verblijf op vrijdag, zaterdag en evenementendagen.

BELEEF VEELZIJDIG DRENTHE 2 nachten inclusief ontbijt en 1x diner! Het gastvrije Brinkhotel *** in Zuidlaren in het noorden van Drenthe, gelegen tussen de culturele steden Groningen en Assen, is een ideale uitvalsbasis voor een ontspannen vakantie. Het hotel ligt in een schitterend brinkdorp, omgeven door natuur. INBEGREPEN �nt�angst met bi�ergarnituur 2x o�ernach�ng in een twee‐ persoonskamer 2x uitgebreid ontbijt 1x heerlijk 3‐gangendiner �ra�s Wi�i � parkeren LEZERSPRIJS: € 90,- p.p.

GENIETEN VAN TWENTSE GASTVRIJHEID 2 nachten inclusief ontbijt en diners!

GEHEEL VERZORGD VERBLIJF IN UDEN

Landhotel ’t Elshuys *** in Albergen is de ideale locatie om te genieten van de prachtige natuur en de Twentse gastvrijheid. Weiden, bossen, beken en watermolens wisselen elkaar af in een prachtig glooiend landschap met schitterende vergezichten.

2 nachten inclusief ontbijt en diners!

INBEGREPEN 2x o�ernach�ng met heerlijk Twents ontbijtbuffet 2x een heerlijk 3‐gangen diner 1x gra�s gebruik sauna 1x gra�s gebruik massagestoel Koffie – en theefaciliteiten Voldoende fiets– en wandelroutes �ra�s Wi�i � parkeren

Zorghotel Udens Duyn **** in Uden is gelegen in een rustige omgeving aan de rand van Uden. Het hotel biedt moderne kamers en diverse faciliteiten. Ook gasten met een zorgvraag zijn van harte welkom in het hotel, er is 24 uur per dag zorg aanwezig. INBEGREPEN Welkomstdrankje 2x o�ernach�ng inclusief ontbijt 2x een heerlijk diner �ra�s ﬁets– en wandelroutes �ra�s Wi�i LEZERSPRIJS: € 115,50 p.p.

LEZERSPRIJS: € 99,- p.p.

Reserveren kan online via www.goedverblijf.nl/ons0416



of telefonisch op +31 (0)85 489 90 19



ma - vrij 09.00 - 18.00 uur | zat 10.00 - 16.00 uur

Prijzen zijn o.b.v. 2 personen per kamer, excl. wisselende verblijfsbelasting en reserveringskosten à € 7,50 per boeking en geldig t/m 20-12-2016

Heeft u een bijzondere (historische) foto die u met Ons wilt delen? Stuur een e-mail met toelichting naar ons@kbo-brabant.nl. Ons behoudt zich het recht voor uw reactie te bewerken en/of in te korten. De foto die u instuurt, ontvangt u uiteraard retour.

Uit het fotoalbum van Christien van Vonderen

Tekst: Monique Butter

â&#x20AC;&#x2DC;D

eze foto is gemaakt voor de voorgevel van de boerderij van mijn opa en opoe in het Noord-Brabantse Velp. Het is een familieportret van de familie Mels Opsteeg-Lamers. Van links naar rechts zie je mijn tante Miet, mijn moeder Stien, tante Mien, opoe en opa. Op de foto ontbreken de drie zoons van het gezin: Jan, Grad en Wim. Wanneer de foto is genomen, weet ik niet precies, maar het moet begin jaren twintig zijn geweest. Mijn moeder was hier nog vrijgezel, zij trouwde in 1927. Voor mij is het bijzonder dat mijn opa op de foto staat. Ik heb hem namelijk nooit gekend, hij stierf enkele jaren voor mijn geboorte. Mijn grootouders hadden een boerderij met de nodige grond, wat rundvee, varkens, een paard en kippen. Ik kwam in de weekenden, tijdens vakanties en op verjaardagen altijd op die boerderij. Mijn jongste tante, tante Mien, nam ons, haar neven en nichten, regelmatig mee om te zwemmen in de Gasselse bossen. Ik heb goede herinneringen aan haar. Ze stond als het nodig was altijd klaar om de familie te helpen. Op de linker foto staat mijn opoe met een poffer. De poffer die ze draagt is, als ik me niet vergis, aan Het Noord-Brabants Museum geschonken.â&#x20AC;&#x2122;

ons 13

Langer thuis wonen?

Tekst: Berber Bijma

Investeer tijdig zelf

ons 14

dossier

De overheid wil dat we langer zelfstandig blijven wonen. Dat willen we zelf ook, maar er zijn te weinig woningen die daarvoor geschikt zijn. Investeer daarom tijdig in uw huis om het levensloopbestendig te maken, adviseert Harrie Dirkx, voorzitter van KBO Etten. En: laat een onafhankelijk persoon naar uw huis kijken.

BO Etten is een Afdeling die veel werk maakt van de woonsituatie van ouderen. Voorlichtingsavonden met de brandweer, informatie over handige koopjes in de bouwmarkt, interviews in het eigen blad, workshops over levensloopbestendig wonen – van alles wordt uit de kast gehaald om senioren ervan bewust te maken dat het verstandig is om na te denken over eventuele aanpassingen in huis. De inspanningen van voorzitter Harrie Dirkx spelen daarin een belangrijke rol. Jarenlang was hij vertegenwoordiger van de gezamenlijke ouderenbonden in het overleg met het ministerie van Volkshuisvesting over de woonsituatie van ouderen. Dat overleg is opgehouden toen de koepel van ouderenorganisaties, CSO, ophield te bestaan.

Te laat Dirkx’ conclusie na de vele jaren Haags overleg: ‘De regering heeft de afgelopen jaren een beschamend volkshuisvestingsbeleid gevoerd. Ten eerste zijn er als gevolg van het kabinetsbeleid al vele jaren amper woningen gebouwd die geschikt zijn voor ouderen. Daarnaast heeft de minister van Volkshuisvesting al geruime tijd de huren flink verhoogd. Het gevolg is dat veel mensen in de problemen komen.’ Sociale woningbouw is alleen toegankelijk voor mensen met de allerlaagste inkomens, terwijl de huren van aangepaste appartementen vaak alleen betaalbaar zijn voor mensen met een hoog inkomen. ‘Mensen met een middeninkomen of een laag-middeninkomen trekken aan het kortste eind.’ Betaalbare woningen die geschikt zijn voor 65-plussers zijn er dus veel te weinig, terwijl het aantal 65-plussers snel toeneemt. Het is te laat om daar iets aan te doen, constateert Dirkx. ‘Nieuwe woningen bouwen

neemt veel tijd in beslag. Tussen het eerste plan en de uiteindelijke oplevering zit al snel acht tot tien jaar. We moeten het dus doen met de huidige woningvoorraad.’

Zelf doen Een groot probleem van de meeste bestaande woningen is dat die destijds niet zijn gebouwd met het oog op levensloopbestendigheid. ‘De badkamer is vaak niet ruim genoeg voor een eventuele rollator of rolstoel, vaak is er geen toilet op de bovenverdieping, is de trap niet geschikt voor een traplift, en dan nog die drempels of andere niveauverschillen die je in veel huizen hebt’, somt Dirkx op.

Badkamer voor de toekomst Ria en John van Dongen uit Etten-Leur, beiden rond de zeventig, namen anderhalf jaar geleden deel aan een workshop over levensloopbestendig wonen. De workshop was georganiseerd door de KBO-Afdeling in hun woonplaats en de plaatselijke Vrouwenadviescommissie. ‘Heel nuttig’, is hun oordeel. De opgedane kennis leidde uiteindelijk tot aanpassing van hun badkamer: een douche zonder instapdrempel, antislip tegels, vaste beugels en voldoende ruimte. Ook de indeling van de badkamer werd bekeken. ‘Je moet er toch niet aan denken dat een eventuele hulp ook nat wordt als je doucht?’ Met het resultaat zijn ze erg tevreden. ‘Het is geweldig. Een vernieuwde badkamer waarvan we weten dat we er jaren mee vooruit kunnen. Dat geeft ons een veilig gevoel voor de toekomst.’ De aanpassing, die voor eigen rekening van het echtpaar was, werd van begin tot eind begeleid door iemand van de Vrouwenadviescommissie.

ons 15

Toch is Dirkx niet pessimistisch over de woontoekomst van senioren. Zij hebben namelijk veel meer zelf in de hand dan ze vaak denken, zegt hij. ‘Je moet het wel zélf doen, op de overheid hoef je niet te rekenen.’ En dus is het zaak om tijdig na te denken over hoe u als (aankomend) oudere zo lang mogelijk in uw eigen huis kunt blijven wonen. ‘Wijkverenigingen en ouderenverenigingen zoals lokale KBO-Afdelingen hebben daarin een heel belangrijke rol. Zij kunnen mensen erop wijzen dat ze op tijd maatregelen moeten nemen om hun huis aan te passen. En dat het verstandig is daarbij een onafhankelijk persoon het plaatje te laten maken: hoe kun je hier tot je tachtigste of negentigste met plezier blijven wonen? Zelf ben je zo thuis in je woning, dat je veel dingen niet ziet.’

Meldpunt voor crisissituatie Om lang in de eigen woning te kunnen blijven, zijn twee dingen nodig, stelt Dirkx: een levensloopbestendige woning en een leefbare buurt. Op het punt van leefbaarheid hebben ouderen en andere wijkbewoners zelf best wat invloed. In Dirkx’ woonplaats Etten-Leur is een mooi voorbeeld te vinden. Een aantal particulieren heeft via een burgerinitiatief

ons 16

een gebouw aangekocht dat flink is gemoderniseerd en aangepast tot een multifunctionele accommodatie waarvan de hele buurt nu gebruik maakt. ‘Een meldpunt voor mensen in een crisissituatie is ook iets wat je zelf tot stand kunt brengen. Een telefoonnummer dat mensen 24 uur per dag kunnen bellen, of ze nu zijn gevallen, eenzaam zijn of psychische problemen hebben. Je moet geen ingesproken bandje aan de lijn krijgen, maar een echt mens. Je kunt de lijn deels met vrijwilligers bezetten, en ’s nachts doorschakelen naar bestaande meldpunten van zorgorganisaties of instanties als Sensoor, Avoord of Surplus.’

Anti-overkookplaatje Dan de eigen woning. Laat die keuren op levensloopbestendigheid op een moment dat je nog goed kunt verhuizen, adviseert Dirkx. ‘Als het mogelijk is je woning levensloopbestendig te maken, kun je dat doen. En anders kun je op tijd verhuizen naar een woning die al levensloopbestendig is, of zo te verbouwen is.’ Voor mensen met een laag inkomen worden veel aanpassingen in huis vergoed. Een enkele keer gebeurt het dat een gemeente mensen wil dwingen te verhuizen naar een kant-en-klare aangepaste woning, in plaats van de aanpassingen in de huidige woning te vergoeden. Dirkx heeft in een aantal gevallen mensen bijgestaan die in zo’n situatie naar de rechter gingen. ‘Op basis van sociale argumenten krijgen mensen dan altijd gelijk. De gemeente moet alsnog voor de aanpassingen betalen.’ Aan de andere kant waarschuwt hij voor ‘de illusie dat een ander investeert in jóuw woning’. ‘Mensen denken vaak dat ze recht hebben op van alles, maar als we ze uitleggen hoe het overheidsbeleid momenteel is, is er vaak ook wel begrip voor dat ze zelf dingen moeten betalen. Bovendien: het gaat vaak om producten die echt niet veel kosten. Met name bij de Praxis heb je allerlei handige producten: een lamp die aangaat als je uit bed gaat, een strijkijzer met automatische afslag, sprekende klokken, een digitale dagkalender, een antioverkookplaatje, routeverlichting die de route naar de wc aangeeft, et cetera. Dat klinkt allemaal tamelijk eenvoudig, maar als je verscheidene van die dingen in je huis aanbrengt, helpen ze je echt om er langer te blijven wonen.’

dossier

Alternatieve woonvormen Er zijn ook oplossingen die minder gebruikelijk zijn. Senioren die samen besluiten met een groepje bij elkaar te gaan wonen, met een deels gemeenschappelijke ruimte en de afspraak elkaar in het oog te houden. ‘Als de gemeente behulpzaam is bij het vinden van een geschikte locatie, kan dat een goede oplossing zijn’, zegt Dirkx. ‘Maar er zitten ook best veel haken en ogen aan. Het is bijvoorbeeld ingewikkeld wanneer een van de oorspronkelijke bewoners overlijdt en er via ballotage een nieuwe moet worden toegelaten.’ Wat ook gebeurt is dat een oudere gaat wonen in een mantelzorgwoning in de tuin van de kinderen. Zulke woningen zijn kant-en-klaar te koop. De provincie Noord-Brabant heeft mantelzorgwoningen voor de gehele provincie toegestaan. De vergunning wordt dan automatisch verleend en geldt tot het overlijden van de bewoner. Als de ruimte voor zo’n woning er is, evenals de wil van ouder en kind, dan nog is deze oplossing ‘een gok’, vindt Dirkx. ‘Zo’n containerwoning kost tussen de 30.000 en 40.000 euro. Als de bewoner overlijdt, moet-ie wel weer worden verkocht. Überhaupt moet je het geld in eerste instantie maar hebben. Mensen die een eigen huis hebben verkocht, hebben dat vaak wel, maar mensen die uit een huurhuis komen, lang niet altijd.’ Ook dit is een oplossing die maar mondjesmaat wordt toegepast.

‘Kleine hulpmiddelen, een verbouwde garage, of toch een gezamenlijke woonvorm of een mantelzorgwoning in de tuin van de kinderen – het zoeken naar een geschikte plek en manier om lang zelfstandig te blijven, is een kwestie van maatwerk’, zegt Dirkx. ‘En daar hebben ouderen recht op.’

•

Onafhankelijk advies Het Verenigde Bonden Overleg Brabant (VBOB), waarin KBO-Brabant deelneemt, heeft het project ‘Woningaanpassing bestaande bouw’ opgezet. Binnen het project geven professionals een training aan vrijwilligers, zodat de vrijwilligers op hun beurt workshops kunnen geven aan kleine groepen mensen over het levensloopbestendig maken van woningen. In 2016 en 2017 wordt een project uitgevoerd om de voorlichting en bewustwording over de mogelijkheden om langer thuis te kunnen blijven wonen te verbreden, verdiepen en versterken. Het project ‘Slim zorgen voor morgen’ levert daarvoor tastbare informatie op. Samen met het Care Innovation Centre wordt in Het huis

van morgen een groot aantal innovatieve producten getoond die kunnen worden gebruikt om langer zelfstandig te wonen. Meer informatie op www.vbob.nl onder Projecten. Daarnaast bestaat in Noord-Brabant het initiatief ‘Wonen met Gemak’ waarin getrainde vrijwilligers samen met professionals onafhankelijk advies geven aan senioren over hun woonsituatie. Wonen met Gemak staat in contact met een netwerk van bedrijven die deskundig zijn op het gebied van seniorenhuisvesting en woningaanpassing. Meer informatie op www.wonenmetgemak.nl.

ons 17

Stevig wandelen

Tekst: Anouk van Westerloo | Beeld: Timo Reisiger

met oog voor de natuur Elke donderdagmiddag spreekt een trouwe groep 50-plussers – de jongste is 56, de oudste 79 – af om een paar uur stevig te wandelen door de natuur rond Kaatsheuvel. De prachtige natuurgebieden in de omgeving laten weinig te wensen over op wandelgebied. Maar voor deze middag staat een iets andere activiteit op het programma. Een rondleiding op De Zwammenberg, een exotische paddenstoelenkwekerij in De Moer, in het hart van Brabant.

recies 23 KBO-leden zijn vanmiddag van de partij. Ze verzamelen in het restaurant van De Zwammenberg, dat geheel in stijl is versierd met allerhande heksen. Natuurlijk een knipoog naar de bekende heksenkringen die paddenstoelen kunnen vormen. Harrie Jansma begint met een presentatie over de geschiedenis van zijn exotische

ons 18

paddenstoelenkwekerij. Het begon allemaal met champignons, maar, zo leren we, dat is tegenwoordig ‘vloeken in de kerk’. Bij De Zwammenberg worden nu nog uitsluitend oesterzwammen en shiitake gekweekt. Harrie vertelt geestdriftig over zijn moeizame start, over hoe hij zichzelf aanleerde op welke manier je de beste voedingsbodem prepareert en hoe het bedrijf

Op pad

langzaamaan uitgroeide tot een van Europa’s grootste leveranciers van deze bijzondere paddenstoelen. We leren niet alleen dat het kweken van oesterzwammen – ook wel ‘vegetarische biefstukken’ genoemd – geheel milieuvriendelijk en biologisch verantwoord is, maar ook dat shiitake heel traag groeien en uitsluitend een ondergrond van tropisch hardhout believen. Na de presentatie mag de groep een kijkje nemen in de echte kweekruimtes.

Miniatuurlandschappen In de verschillende ‘kweekruimtes’ staan grote, in plastic verpakte balen gehakseld en gepasteuriseerd hooi naast elkaar. Hier en daar zijn scheurtjes in het plastic gemaakt, en juist op die plekken groeien, met de juiste temperatuur en luchtvochtigheid, de oesterzwammen. Een bijzonder gezicht. De KBO-leden kunnen er met moeite afblijven. Ook de shiitake, die niet verticaal maar juist weer horizontaal groeien, zien er aanlokkelijk uit. Het zijn miniatuurlandschappen waar iedereen zich verwonderd aan vergaapt. Na nog een afsluitend rondje koffie in het restaurant, begint het nu toch te kriebelen bij de groep. Wandelen willen ze, de benen strekken! Om de middag actief af te sluiten, wordt er nog een korte wandeling gemaakt in de omgeving van De Zwammenberg.

Sociale bezigheid Normaal gesproken zijn er een viertal locaties waarvandaan afwisselend wordt gestart, zodat steeds een andere route kan worden gelopen, met na afloop natuurlijk een gezellig drankje om even bij te komen. De wandelingen worden begeleid door Ton Honkoop en Henk Vennix van KBO Kaatsheuvel. Ton: ‘In de wintermaanden wandelen we elke week, maar in de zomer stappen we op de fiets. Ook erg leuk. En we hebben keuze zat. Landgoed Huis ter Heide, De Loonse en Drunense Duinen, Natuurpark Lobelia… Je blijft er fit door, maar het is ook vooral een sociale bezigheid. Er wordt wat afgekletst tijdens het lopen.’ Hoewel de groep al jaren een vrij vaste kern heeft, sluiten zich ook regelmatig nieuwe mensen aan. Zoals Rikky van Heijst. Samen met haar zus en zwager is ze afgelopen september begonnen. ‘Wandelen, lachen en drinken!’ zegt ze. ‘We zijn er als het even lukt elke donderdag, we voelden ons direct thuis in de groep.’ Adriana Goedhart, die al zo’n vijf jaar meeloopt, kan dat beamen: ‘Nieuwe mensen worden heel snel opgenomen. Dat gaat altijd goed. Zelf vind ik wandelen wel leuker dan fietsen, dan heb je toch meer contact. Als

ons 19

www.vdnvastgoed.nl

Zonder zorgen, direct uw woning verkopen

Ontzorgen en zekerheid bieden, dat is wat Marcel van der Net van VDN Vastgoed doet. “Mensen die snel hun huis willen verkopen, om diverse persoonlijke redenen,weten de weg naar VDN Vastgoed te vinden”, zegt van der Net.

Wij kopen Zelf! Na een vrijblijvende taxatie legt VDN Vastgoed binnen 2 dagen een reëel bod bij de verkoper neer. Bij een akkoord wordt het dossier overgedragen aan de notaris, die de verdere afhandeling voor zijn rekening neemt.

Hoe ziet het totaalaanbod van VDN Vastgoed er uit? De verkoper ontvangt: • Een vrijblijvende taxatie; • Een reëel bod; • Een directe aanbetaling is mogelijk; • Zelf de keuze voor de passeerdatum; • Geen notaris-, makelaars-, of verhuiskosten; • Een aanvaarding van de woning, in de staat waarin deze zich bevindt; • Eventuele aanvullende wensen zijn bespreekbaar.

Bent u benieuwd wat VDN Vastgoed voor u kan betekenen? Neem voor een vrijblijvende afspraak contact op met: Marcel van der Net: T: 0161 - 493 268 M: 06 - 51 75 46 86

www.vdnvastgoed.nl info@vdnvastgoed.nl

Op pad

je fietst kun je minder praten.’ Maar gaat het dan alleen om de gezelligheid? Rikky: ‘Dat speelt zeker voor mij een grote rol, maar nee, het is niet de enige reden. Ik heb astma, elke dag bewegen is goed voor me. Ik heb ook een stappenteller bij me. Na zo’n wandeling heb ik er wel 13.000 stappen op zitten. Maar ik heb niet zulke lange benen. De mannen in de groep komen denk ik op 11.000.’

Pittige routes Voordat de wandeling gaat beginnen, splitst de groep van zo’n twintig personen zich in tweeën. De ene groep maakt een pittige tocht van 9 à 10 kilometer onder de bezielende leiding van Ton Honkoop. Verdwalen ze weleens in de uitgestrekte bossen? Ton: ‘Nee, dat is nog nooit gebeurd. Ik heb altijd een kompas bij me en we hebben gedetailleerde kaarten. En ondertussen ken ik het gebied aardig goed, wij allemaal. Er zijn knooppunten in het bos met routes die je kunt volgen, te voet of per fiets. Nee, verdwalen, dat gebeurt ons niet.’ De andere groep vertrekt met Henk Vennix voor een ook niet te onderschatten wandeling van 6 à 7 kilometer. Henk: ‘Mijn groep doet het iets rustiger aan, maar ook wij hebben soms pittige routes, door duinen en zand. En je moet altijd goed uitkijken want de paden zijn natuurlijk niet netjes recht. Je moet best geconcentreerd lopen en elkaar waarschuwen voor uitstekende wortels.’ Theo Kusten en zijn vrouw Jo sluiten als het even kan elke week aan. Theo werkte tot vier jaar geleden, hij was toen 69, als vrachtwagenchauffeur. Met zijn truck reed hij door heel Europa, de laatste jaren pendelde hij heen en weer tussen Limburg en Brabant, en sinds zijn pensioen wandelt hij mee met de groep. Theo: ‘Het is gezellig en ik ben in beweging. Ik vermaak me prima!’

Oog voor de natuur Voor Ria Vesseur is dit niet haar enige wandelgroep. Een paar keer per week trekt ze erop uit met loopvriendinnen voor routes van wel 10 kilometer per keer. Ria: ‘Ik loop vaak wat achteraan. Niet omdat ik het niet bij kan houden, maar omdat ik zoveel zie onderweg. Ik ben geïnteresseerd in planten, heb vroeger in de bloemenhandel gezeten. Als ik iets in de knop zie staan, wil ik dat goed bekijken. Die paddenstoelen vond ik dan ook heel bijzonder, zoveel bij elkaar zie je niet snel in het bos.’ Ook vandaag, al is de wandeling kort, is er genoeg te zien. Vlak na het verlaten van het restaurant vindt een van de wandelaars een klein dood vogeltje, waarna een heel groepje zich om het schepseltje buigt en er een discussie ontstaat over de vraag of het hier een koolmees of een pimpelmees betreft. Maar niemand weet het dit keer… Ria: ‘We leren veel van elkaar onderweg. Bolletjes die opkomen, knopjes aan de bomen, bijzondere struiken en planten. Niet iedereen ziet die dingen, maar dat ontwikkel je als je veel wandelt. Je moet er enkel oog voor hebben.’

•

Ook een keer meewandelen of -fietsen? Kijk op www.kbo-kaatsheuvel.nl. Meer informatie over De Zwammenberg vindt u op: www.dezwammenberg.nl.

ons 21

Advertentie

OTOLIFT uw onopvallende traplift

1 OTOLIFT BESTAAT 125 JAAR 1891 - 2016

1. Uw trapleuning blijft 2. Brede kant trap blijft vrij 3. Montage op uw treden 4. Dunste enkele rail ter wereld 5. Supercompacte opklapbare stoel

Huren al vanaf één maand mogelijk

Alle keuze in trapliften, nieuw en gebruikt 2

Direct vanaf de Nederlandse fabriek

Levertijd vanaf één week Marktleider in Nederland

Gratis

akket garantiep r* van 5 jaa de van ter waar

€689,70

Eigen service netwerk met 24/7 landelijke dekking *Aanbieding geldig t/m 30-04-2016

Bel gratis 0800 444 777 5

STUUR MIJ DE GRATIS BROCHURE Ik heb een rechte trap

voor een gratis thuisadvies of bekijk

Ik heb een trap met bochten Naam

uitgebreide films op www.otolift.nl

Adres Postcode/plaats Telefoon ONS 2016

Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Otolift Antwoordnummer 17014, 2810 VK Bergambacht

Otolift. Betrouwbaar familiebedrijf sinds 1891

Advertentie

E-bike inruilweken Veilig en comfortabel blijven fietsen Ruil uw e-bike in voor een op maat gemaakte Van Raam fiets:  Ergonomische zithouding  Lage instap  Extra comfortabele vering  Trapondersteuning met starthulp mogelijk  8 versnellingen  Veilig open afstappen door de parkeerrem

EXTRA HOGE INRUILKORTING op uw e-bike

GRATIS proefrijden in eigen straat? Bel gerust 088 - 848 00 00 of kijk op www.vitalis.nl/inruilweken ✁

Plan een proefrit bij u thuis of in de showroom met onze adviseur en ontvang:  Extra korting bovenop de hoge inruilwaarde van uw e-bike*  Gratis levering en instructie bij u thuis  Uw e-bike nemen wij bij aflevering voor u mee

Ja, ik wil graag een gratis proefrit op een Van Raam

Vitalis denkt graag met u mee:  Ruimste keuze in aangepaste fietsen  Altijd gratis proefrijden bij u thuis  Uw fiets wordt naar wens samengesteld  Afstelling en instructie bij aflevering  Snelle levering

Telefoon _____________________________________________________

Bezoek een showroom bij u in de buurt of kijk op www.vitalis.nl/showrooms. Deze actie is geldig t/m 16 mei 2016 en geldt niet in combinatie met overige lopende acties en aanbiedingen. * Bekijk de volledige actievoorwaarden op www.vitalis.nl/inruilweken

fiets: Naam ______________________________________________ Dhr/Mevr Adres _______________________________________________________ Postcode ________

Plaats ________ ____________________________

Stuur gratis naar Vitalis, Antwoordnummer 1071, 9200 VB Drachten Ons_fiets_mnd4w

‘Vroeger sprak je niet over zo’n groot verdriet’

Tekst: Mijke Pol | Beeld: Angeline Swinkels

Broer Kees (90) en zus Jo (91) hebben een rijk en vol leven achter de rug. De laatste jaren is hun band hechter geworden en bespreken ze meer dan ooit tevoren. Ze merken dat geluk en verdriet dicht bij elkaar liggen. Kees: ‘Destijds wist ik niet dat Jo zoveel verdriet had over haar ongewilde kinderloosheid.’

ons 24

interview

Toen Kees Verhoeven zijn zesde kind in zijn armen hield, wist hij dat het genoeg was zo. Zes volmaakt gezonde kinderen. Een tafel vol. De huisarts raadde hen de pil aan, maar zijn vrouw durfde dat niet. Ze had gelezen over risico’s en dus besloten ze aan periodieke onthouding te doen. Dat zou ook werken. Binnen drie jaar kwamen er twee tweelingen. Tien kinderen in totaal. Een huis vol. Toen Jo van de Ven - Verhoeven Wim ontmoette, wist ze het zeker. Ze werden verliefd en trouwden. Jo was toen 31 jaar en ze wist dat opschieten geboden was: iedereen verwachtte een kind. Jo en Wim wilden niets liever. Na een jaar werden ze doorverwezen naar een specialist. Na negen jaar proberen besloten ze te stoppen. Het resultaat? Een onvervulde kinderwens en het begrip leegte kreeg een nieuwe betekenis.

Onlangs kwam de kleinzoon van Kees langs om de televisie van Jo te maken. Een knappe jongen van begin twintig. Groot, sterk, intelligent en behulpzaam. Ze spraken wat, lachten om iets onbelangrijks en het was gezellig. Toen hij de deur uit was, stond Jo alleen in de witte gang. Zonder dat ze het tegen kon houden, zei ze hardop: ‘Waarom is dat mijn kleinzoon niet?’ En direct daarna kwam het besef: het verdriet is met me meegegroeid en zal nooit verdwijnen. Jo woont in een mooi, groot huis in Oisterwijk. Alle twaalf kinderen uit het gezin Verhoeven zijn goed terecht gekomen. Broer Kees woont in de buurt. Wekelijks zien ze elkaar, drinken ze koffie en zorgt Jo dat er iets lekkers op tafel staat. Ze zijn oud, dat weten ze zelf ook wel. Maar – het cliché is waar – voelen doen ze dat niet. Een weigerend hart van Kees en een traplift bij Jo herinneren hen eraan dat ze op leeftijd zijn en dat het lichaam soms niet meer wil. Maar eenmaal aan de koffie is de ouderdom snel vergeten. Er wordt soms hevig gediscussieerd. Jo is de felste. Af en toe laat Kees haar maar gaan. Hij kent zijn zus en weet dat het nooit rottig bedoeld is. Regelmatig wordt er gehuild. ‘Iedereen in ons gezin is emotioneel’, zegt Kees. ‘Vooral als het over ingrijpende zaken gaat.’ Die ingrijpende zaken komen de laatste jaren vaker

ter sprake. Jo werd weduwe in 1996, Kees verloor zijn vrouw in 2002. Sindsdien is de band tussen broer en zus nog hechter geworden en realiseert Kees zich hoeveel verdriet zijn zus gehad heeft en nog altijd voelt.

Kinderen waren vanzelfsprekend Kees: ‘Wij trouwden in 1952. Een jaar later werd ons eerste kind geboren. Precies zoals het hoorde. Ik stond er niet bij stil dat kinderen krijgen geen vanzelfsprekendheid is. Wie trouwde, kreeg een kind. En nog één en nog één.’ Dat was ook wat Jo dacht toen zij in 1956 met Wim trouwde. Iedereen in haar familie kreeg kinderen. Dat het niet meteen lukte, was geen reden tot zorg. Pas toen er na een jaar nog geen zwangerschap was, gingen ze naar de dokter. Vele onderzoeken volgden, maar een baby kwam er niet. Jo: ‘Het was een gemis voor mij, maar misschien nog wel meer voor Wim. Ik denk dat hij een heel goede vader geweest zou zijn.’ De eerste drie huwelijksjaren verblijven Jo en Wim in Brabant. Daarna verhuizen ze naar Arnhem en zitten ze verder van de familie af. Wanneer op een avond de bel gaat, staat de pastoor op de stoep. ‘Die vroeg ons waarom er nog geen kinderen waren en gaf ons tips.’ Jo kan er nog kwaad en verdrietig om worden. ‘Dit was al zo’n groot persoonlijk verdriet en dan komt zo’n man ons de les lezen. Wim heeft hem het huis uitgezet en duidelijk gemaakt dat hij niet meer langs hoefde te komen.’ In die tijd heeft Kees niet door dat het verdriet zo hevig is. ‘Toen werd er niet gesproken over dat soort zaken. Dat deed je gewoon niet. Ik zag wel dat Jo en Wim heel graag bij ons kwamen. Ze genoten van het grote gezin, maar ik heb nooit gemerkt dat ze zelf zo verdrietig waren.’

Samen verder Jo en Wim hebben de pech dat ze in een tijd leven waarin grote gezinnen meer regel dan uitzondering zijn. Er worden uiteindelijk negentig neven en nichten geboren. Wanneer de specialist tegen hen zegt dat ze het uit hun hoofd moeten zetten, doen ze dat ook. Jo: ‘We zetten er een streep onder. Wim wilde niet adopteren.

ons 25

Advertentie

Is ook 炭w bed klaar voor de toekomst...?

rotse pa is t r ir

an er v tn

Well-F a

Meer informatie 0341-277010

LevelFit速 wordt voor uw lichaam gemaakt en hierdoor wordt uw lichaam volledig ondersteund voor een goede nachtrust. LevelFit速 is het eerste in hoogte en houding verstelbare boxspringbed. Dit biedt u gemak tijdens het schoonmaken en opmaken. Indien nodig ook zeer geschikt voor thuiszorg. LevelFit速, een prachtig en heerlijk bed voor nu en een zorgbed voor later...

Ja, stuur mij de gratis brochure! Zelfstandig en comfortabel ouder worden...

Dhr. /

Mevr. Voorletter:

Naam:

Straat: Postcode:

Slaapcomfort

Nr.: Woonplaats:

Telefoonnummer: Email: Geboortedatum: Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Well-Fair BV, Antwoordnummer 727, 8070 WB Nunspeet

Bel voor de GRATIS brochure met 0341-277010 of kijk op www.well-fair.nl

Zitcomfort Traplift Badkamer

Well-Fair is sinds 1992 de specialist op het gebied van zelfstandig en comfortabel ouder worden.

interview

januari 1940 aan leukemie. In mei breekt de oorlog uit en Jo en Kees zijn dan respectievelijk vijftien en veertien jaar. Jo maakt de mulo af en helpt dan in huis. De kleintjes – inmiddels zijn die ook alweer tachtig – hebben geen herinnering aan hun moeder. En dus vertelt Jo ze over haar. Kees: ‘We hebben allemaal nog steeds verdriet van het overlijden van onze moeder. Toen ze stierf, realiseerden we ons niet hoe vaak we haar daarna nog intens zouden missen. Ik denk nog steeds: was ze er nog maar.’ En ook Jo mist haar nog vaak. ‘In de tijd dat duidelijk werd dat wij geen kinderen konden krijgen, had ik zo graag met haar gepraat. Het gemis was toen heel groot.’

Jo van de Ven (1924) - Oisterwijk Heeft bij de bank gewerkt, was secretaresse en handwerkjuf. Ze is getrouwd met Wim (overleden in 1996), is tante van negentig neven en nichten en heeft zeven petekinderen.

Kees Verhoeven (1925) - Oisterwijk Werkte als zaakwaarnemer bij de BoerenBond en gaf daar leiding aan verschillende afdelingen. Hij is getrouwd met Jet (overleden in 2002), heeft tien kinderen waarvan er één overleden is. Daarnaast heeft hij vijfentwintig kleinkinderen en vier achterkleinkinderen.

Heel nabij had hij gezien hoe verkeerd dat kon lopen. Hij zei dat wij samen verder zouden gaan. Al met al hadden we toen al negen jaar van ons huwelijk besteed aan de kinderwens.’ In de tussentijd helpt Jo haar broer. Wanneer de tweede tweeling op komst is, neemt ze de eerste tweeling in huis en zorgt voor ze. ‘Dat vond ik heerlijk. De hele dag had ik ze bij me. En ik vond het fijn iets voor Kees te kunnen doen. Ik was niet jaloers, maar genoot oprecht van zijn gezin.’ Dat zo’n hechte band niet vanzelfsprekend is, realiseren Kees en Jo zich heel goed. De oorzaak van het goede contact is verdrietig. Moeder Verhoeven overlijdt in

Hemelse goederen Toen Jo en Wim tegen de zestig liepen, verhuisden ze terug naar Brabant. Ze realiseerden zich dat zonder kinderen, de familie nog belangrijker was. Na het overlijden van Wim bleek die nabijheid enorm waardevol. ‘Dagelijks was hier wel iemand’, zegt Jo. ‘Een emmer tranen heb ik gelaten. Dit jaar is hij alweer twintig jaar dood. Toen iedereen opa en oma werd, was ik teveel bezig met zijn verlies. Nu denk ik steeds vaker: had ik ook maar een kleinkind. Kees heeft het ontzettend luxe, hij eet elke dag bij iemand anders. Dat heb ik niet.’ Kees: ‘Ik ben rijk aan hemelse goederen. Ik heb vijfentwintig kleinkinderen en vier achterkleinkinderen. Maar Jo is altijd welkom. Dat vindt iedereen. Jo is ook gewoon gezellig, een fijne vrouw om erbij te hebben. In onze familie laat niemand elkaar vallen.’ Inmiddels rijden Jo en Kees samen overal naartoe. Ze helpen elkaar en praten veel, heel veel. Wie negentig jaar leeft, heeft genoeg te bepraten. Jo: ‘Ik ben tevreden over mijn leven. Ik kijk er met plezier op terug. Nu ik ouder ben, denk ik weer vaak na over het gemis van kinderen. Ik weet dat ik een grote familie heb, maar ik wil hen niet lastigvallen. En daarom denk ik ook na over hoe het straks gaat, na mijn dood. Begrijp me goed, ik ben niet zielig, maar wel heel realistisch. Zo heb ik altijd proberen te leven. Er is niks mis met mij. Het enige wat ik graag had willen hebben is een kind. Nu dat er niet is, wil ik gecremeerd worden, zodat er geen graf is om te onderhouden. Want wie moet dat doen?’

•

ons 27

op reis

Noorwegen

Land van fjorden en cultuur De grillige kustlijn van Noorwegen wordt gevormd door ontelbare fjorden, met daarlangs talrijke gezellige havenplaatsen met musea en andere bezienswaardigheden. Ons neemt u mee langs drie sprookjesachtige, typisch Noorse plaatsen. Stavanger: stad van strand en musea

Flåm: omringd door natuurspektakel

Beroemd om z’n witte, houten huizen in het oude stadscentrum, omgeven door fjorden, hoge bergen en witte zandstranden: Stavanger heeft het allemaal. De voormalige Europese culturele hoofdstad is een gezellige studentenstad en heeft een compact centrum, waardoor de meeste musea en bezienswaardigheden goed te belopen zijn. Ook rondom Stavanger is er genoeg te doen. Wat te denken van een dagje luieren op het strand van Sola? Of een bezoek aan de rotsformatie Preikestolen die 604 meter boven de zeespiegel ligt? Preikestolen is een van de meest adembenemende uitzichtplatforms ter wereld.

Piepklein is dit plaatsje met slechts 500 inwoners, toch trekt het jaarlijks een half miljoen bezoekers. De reden is eenvoudig: Flåm wordt omgeven door natuurspektakel. Het dorpje ligt langs het Aurlandsfjord, de binnenste arm van ’s werelds diepste en op een na langste fjord Sognefjord. Het wordt omgeven door steile bergen, watervallen en nauwe dalen. Zin in een indrukwekkende treinreis? Stap dan in voor de 20 kilometer lange tocht van Flåm naar de bergtoppen. De trein passeert rivieren die zich langs de smalle kloven naar beneden storten, steile bergflanken en her en der een bergboerderijtje op een spaarzaam vlak stukje grond langs de kliffen. Vanuit Flåm kun u ook een boottocht maken langs en door Aurlandsfjord en Nærøyfjord, het nauwste fjord ter wereld.

Tekst: Monique Butter | Beeld: Shutterstock

Bergen: Hanzestad vol cultuur Bergen – voor Noorse begrippen een wereldstad – heeft de gemoedelijke sfeer die eerder doet denken aan een provinciestad. Ook hier vindt u volop musea en galerieën. Aan de Bryggenkade getuigen de Hanzehuizen nog van de glorietijd waarin Bergen het centrum was van de handel tussen Scandinavië en de rest van Europa. In de kleurrijke pakhuizen heeft nu een belangrijk deel van de restaurants, ambachtelijke winkels en musea z’n intrek genomen. Een aanrader is een tocht met de tandradbaan naar de top van de berg Fløyen. Op 320 meter boven de zeespiegel kunt u er genieten van het uitzicht over de stad, de zee en de fjorden. De tandradbaan vertrekt vanuit het centrum van Bergen.

Op reis met de rolstoel? Ook voor mensen die (deels) afhankelijk zijn van een rolstoel is Noorwegen goed te bezoeken. Bijvoorbeeld door een cruise te maken langs de fjorden. In De Blauwe Gids vindt u reisorganisaties die zijn gespecialiseerd in vakanties voor mensen met een beperking. Kijk voor meer informatie eens op www.deblauwegids.nl. Winnen kan ook. Ons mag vijf exemplaren van De Blauwe Gids weggeven. U maakt kans door voor 1 mei 2016 een mail te sturen naar ons@kbo-brabant.nl met als onderwerp De Blauwe Gids.

•

ons 29

Op woensdagochtend is de stilte in Ouderensoos ’t Trefpunt in Gilze ver te zoeken. Dan wordt hier driftig gesjoeld door de KBO-leden. De accommodatie is sinds kort elke dag van de week open, en doordeweeks ook ’s avonds.

Heel Gilze vindt elkaar

bij ’t Trefpunt!

Tekst: Marike Ooms | Beeld: Timo Reisiger

Joop de Jonge (76), voorzitter KBO Gilze: ‘Onze vrijwilligers draaien bardiensten en zorgen altijd voor de koffie. Ook helpen ze bij het klussen, zoals laatst, toen het pand werd opgeknapt.’

In ’t Trefpunt is voor iedereen wel iets te doen, van dansen tot kaarten en midgetgolf. Daar komen veel Gilzenaren op af: ’t Trefpunt kan maandelijks rekenen op zo’n 2.000 bezoekers. Onlangs hebben de vrijwilligers het pand een opfrisbeurt gegeven. De tafels en stoelen werden vervangen en alle muren zijn geschilderd. Zo kan het pand, dat al ruim dertig jaar als gemeenschapshuis fungeert, er weer een aantal jaren tegenaan!

Nellie Lanselots (77), voorzitter sjoelclub: ‘Ik sjoel al zeventien jaar bij deze club. Mijn zus zit hier ook en we hebben onze fietsvriendin hier ontmoet. Zo blijven we lekker actief bezig!’

ons 30

ons kloppend hart

2016

Het jaa accommr van de odatie

Platte tekst Platte tekst bold Platte tekst Platte tekst bold

Mien Kanters (84), KBO-lid: ‘Sjoelen is erg gezellig en ook wel een spannend spelletje. Het is fijn om dit nog te kunnen doen. Dat het gebouw zo centraal ligt in Gilze is ook heel prettig.’

Annie van Gestel (65), KBO-lid: ‘Nadat mijn man overleed, vroeg een KBO-lid mij eens mee te komen sjoelen. Ik vind het heel fijn en gezellig om op deze manier onder de mensen te zijn.’

Locatie: Ouderensoos ’t Trefpunt Ligging: vrij centraal in Gilze, aan de Kerkstraat Startdatum: het gemeenschapshuis stamt uit 1990 Juridische constructie: KBO Gilze heeft de accommodatie in bruikleen van de gemeente Horecagelegenheid: eigen KBO-bar waarvoor de vrijwilligers verantwoordelijk zijn Aantal betrokken vrijwilligers: 70 Gemiddeld aantal bezoekers per week: ongeveer 500 Aantal leden KBO Gilze: 1.100 Activiteiten: jokeren, rikken, bridgen, line-dancen, toneelvereniging, band, koersbal, gym, midgetgolf, sjoelen, biljarten, bingo, zangkoor, eten voor alleenstaanden en voorlichtingsmiddagen

Riet van de Vloet (79), secretaris sjoelclub: Platte tekst ‘We hebben een grote ruimte tot onze Platte tekst bold beschikking, die in tweeën is verdeeld. In het ene deel staan drie biljarttafels, in het andere vinden alle andere activiteiten plaats.’

ons 31

April is een heerlijke maand om naar buiten te gaan. Lekker genieten van de voorjaarszon, terwijl in de straten van Uden een koor zingt. Of komt u feestvieren met KBO Bladel. Zij bestaan dit jaar zestig jaar!

Tekst Monique Butter

Zing maar mee! Houdt u van Nederlandstalige liedjes? Dan mag u het Festival van het Nederlandse lied in Uden niet missen. Het wordt op zondag 24 april georganiseerd door Het Koor Zonder Noten: 28 koren komen, met eigen muzikale begeleiding, in het centrum van Uden hun liederen ten gehore te brengen. Op deze zondag zijn alle winkels open. Datum: zondag 24 april 2016 vanaf 12.30 uur. Locatie: verspreid door het centrum van Uden. Meer informatie: www.koorzondernoten.nl.

Ontspa Zolang er leven is Kent u hem al, Hendrik Groen? De hoofdpersoon van de bestseller uit 2014 Pogingen iets van het leven te maken? Eind januari verscheen zijn tweede dagboek: Zolang er leven is. Samen met zijn vriend Evert en de andere leden van de Oud-maar-niet-dood-club probeert Hendrik zijn laatste levensjaren in een verzorgingshuis in Amsterdam-Noord zo aangenaam mogelijk te houden. Vol ironie neemt hij zichzelf, zijn omgeving en de ouderdom in het algemeen op de korrel. Een boek dat regelmatig een glimlach op uw gezicht zal toveren. Zolang er leven is, Het nieuwe geheime dagboek van Hendrik Groen, 85 jaar, Hendrik Groen, Uitgeverij Meulenhoff, ISBN 9789029090766. Winnen? Los de puzzel op pagina 52 op en maak kans op een van de drie exemplaren!

Naar het museum In april vindt de Nationale Museumweek plaats. Het thema dit jaar is: ‘Ons echte goud’ – een verwijzing naar de rijke collectie die veel musea hebben. Tijdens de Museumweek kunt u vele musea met korting of Wellicht is de M useumweek een mooi mom zelfs gratis bezoeken, en worden op ent om museu m ’t Oude Slot in diverse plekken extra activiteiten Veldhoven te bezoeken. Hier is onder andere georganiseerd. werk te zie

Tip:

n van Ons-i

llustrator Peter Koene. Hi Nationale Museumweek. Datum: zaterdag j werkte samen m et Judith Rosema 16 april t/m zondag 24 april 2016. Meer aan de expositie Twaa informatie: www.nationalemuseumweek.nl. lf. Expositie Twaalf. Locatie: Museum ’t Oude Slot, Hemelrijken 6, Veldhoven. Openingstijden: woensdag tot en met zondag van 13.00 tot 17.00 uur. Te zien tot 29 mei 2016. Meer informatie: www.museumoudeslot.nl.

ons 32

nning KBO Bladel 60 jaar

One, two, three o’clock…

Op zaterdag 21 en zondag 22 mei viert KBO Bladel zijn zestig jarig jubileum. Op 21 mei vindt een symposium plaats rondom het thema ‘Ontmoeten en Verbinden’. Drie sprekers presenteren een actueel thema over de huidige ontwikkelingen rond ouderen en de veranderende maatschappij – met natuurlijk ook aandacht voor praktische zaken. Het symposium wordt afgesloten met een forumdiscussie tussen de aanwezigen. Uitgenodigd zijn de leden van KBO Bladel, KBO Kringbesturen uit De Kempen, gemeente, zorgen welzijnsorganisaties, sociaal-culturele organisaties en andere relaties. Op 22 mei presenteert de vereniging zich aan het publiek met: • een foto- en filmtentoonstelling over de zestig jarige geschiedenis van KBO Bladel; • een presentatie van alle activiteiten van KBO Bladel.

Suikerspinnen, petticoats en rock ’n roll-muziek door de luidsprekers… Wie van dit tijdsbeeld uit de jaren vijftig en zestig houdt, doet er goed aan zondag 10 april in zijn agenda te reserveren. Die dag wordt in Maarheeze het evenement Rock Around Locomotion georganiseerd. Er zijn optredens van de band 8 Ball Boppers en van twee dansgroepen. Ook kunt u klassieke auto’s en motoren bewonderen en kuieren over de markt met accessoires, kleding en vintage spulletjes uit die tijd. Trek gekregen? De Locomotion Diner is geopend mét terras!

Locatie: Cultureel Centrum Den Herd, Emmaplein 4, Bladel. Datum: zaterdag 21 mei 2016 van 13.00 tot 17.00 uur; zondag 22 mei van 10.00 tot 17.00 uur.

Datum: zondag 10 april 2016 van 10.00 tot 21.00 uur. Locatie: Op ’t Station, Driebos 21, Maarheeze. Toegang en parkeren zijn gratis. Meer informatie: www.rockaroundlocomotiondiner.nl.

Kunst in Breda De beurs Art Breda biedt een uitgewogen mix van kunst en antiek uit alle culturen en perioden. Specialisten op het gebied van oude schilderkunst, antiek, twintigste eeuws design, Art Deco, juwelen en nog veel meer, tonen topstukken uit hun collecties. Daarnaast laten dertig galerieën voor hedendaagse kunst werk zien van bekende kunstenaars en jong talent. U kunt tijdens de beurs kosteloos deelnemen aan de rondleiding van kunsthistoricus Marius van Dam. De tours beginnen om 13.30 en 15.30 uur. Locatie: Chasséveld, Breda. Data en openingstijden: 10 tot en met 12 april van 11.00 tot 18.00 uur, 13 tot en met 15 april van 12.00 tot 21.00 uur, 16 en 17 april van 11.00 tot 18.00 uur. Entreeprijs: € 15,-, kinderen tot twaalf jaar (begeleid): gratis. Meer informatie: www.artbreda.nl.

ons 33

Advertentie

Peter Langhout Reizen

Boek nu de mooiste excursiereizen incl. vele extra’s

12-daagse busreis Scandinavië en de Noordkaap compleet v.a.

€1179

Busreis

Dit is voor natuurliefhebbers één van de mooiste reizen. Ontdek Scandinavië met haar prachtige landschappen. Prachtige kusten, uitgestrekte merengebieden, bossen en natuurlijk de Noordkaap. Ook bezoeken we de hoofdsteden Stockholm en Helsinki. Onze tocht gaat via het schitterende Finland en Zweden, maar we komen ook in Noorwegen. Op de Noordkaap worden we beloond met de zon die ook ’s nachts blijft schijnen; de middernachtzon. Een reis die u nooit meer vergeet! Inclusief Vervoer per luxe bus, Begeleiding door uw chauffeur, tevens reisleider 3x overnachting aan boord in een 2-persoonsbinnenhut met douche en toilet Verblijf in diverse goede middenklasse hotels op basis van halfpension Kamer met douche en toilet Koffie met gebak op de heenreis Afscheidsdiner in Nederland Alle genoemde excursies

• • • • • • • •

Vertrek op 6, 20 juni en 11 juli

Laat u inspireren!

Vraag nu gratis onze nieuwe brochure aan! 4 13-10-15 11:46 peterlanghout.nl of 0172-468800

MMM-Advertentie-Nalatenschappen-Ons-Multormedia-185x112-DW.pdf Kijk op

dagen per week

Reiscode: BE39988

advertentiecode: ONS14

Geef uw testament een missie

Mensen met een Missie steunt gedreven mensen, die onrecht en uitsluiting aanpakken in hun lokale gemeenschap. We doen dit met partnerorganisaties in 16 landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika.

Mensen met een Missie in uw testament

We geloven hierbij in de verbindende kracht van religie. Steun ons en laat iets na voor een rechtvaardigere wereld. Voor meer informatie over nalatenschappen of voor het aanvragen van de brochure, neem contact op met Julie Mingeli. Email: juliemingeli@mensenmeteenmissie.nl of via telefoonnummer: 070 - 31 36 731 www.mensenmeteenmissie.nl/testament

ons voordeel

Speciaal voor leden van KBO-Brabant biedt Ons korting en leuke extra’s.

Elektrische fiets OP=OP

Leuks voor dierenliefhebbers

KBO-Ons Ledenvoordeel biedt u een mooie, sportieve, elektrische toerfiets van het merk Hollandia aan voor € 899,-. Een ideale fiets voor in de stad of voor leuke Gratis fietstochten. Het verstelbare trekking stuur is u th bezorgd en het comfort zadel met verende zadelpen + gratis echpas p staan garant voor een prettige zitpositie. Bovendien krijgt u ondersteuning van een 36 Volt, 250 Watt (13Ah) krachtige accu. KBO-leden krijgen nu gratis 1 jaar extra zekerheid met de FSN Pechpas! Met deze pas blijft u mobiel. Heeft u pech, dan wordt de (nood-)reparatie ter plekke uitgevoerd, zodat u met uw eigen fiets verder kunt. De hulpverlening wordt uitgevoerd door de ANWB. Bel KBO-ledenservice op (085) 486 33 63 of stuur een e-mail naar klantenservice@onsledenvoordeel.nl. U kunt deze aanbieding en nog veel meer voordelen bekijken en bestellen op www.onsledenvoordeel.nl.

Animal Event is het grootste driedaagse dierenevenement van Nederland dat van 6 tot en met 8 mei 2016 wordt gehouden op de Beekse Bergen te Hilvarenbeek. U kunt er spectaculaire demonstraties en shows bekijken, winkelen voor uw eigen dier en meedoen met allerlei leuke activiteiten. Leden van KBO-Brabant maken kans op 5 x 2 vrijkaarten voor Animal Event. Wilt u kans maken op de vrijkaarten? Stuur dan een e-mail naar ons@kbo-brabant.nl met als onderwerp Animal Event. Alle leden van KBO-Brabant krijgen sowieso 20 procent korting op de entreeprijs van zowel Winnen volwassenen als kinderen, door tickets te 5 x 2 kaartjes voor Animal bestellen op www.animal-event.nl en bij Event het bestellen de actiecode kboae16 in te voeren. Volwassenen betalen dan € 12,40 in plaats van € 15,50 per persoon en kinderen € 10,40 in plaats van € 13,- per persoon.

Tips voor een waardevol bezoek

Dwalen door modeltuinen Bij De Tuinen van Appeltern vindt u meer dan 200 sfeer- en modeltuinen. De bloeiende borders, de nieuwste tuinmaterialen, accessoires, beplanting en meubilair bieden veel inspiratie. Maar er is meer te beleven: van Natuurlijk Spelen tot genieten van een High-Tea. Het park is van 1 maart tot en met 27 november geopend. In maart en oktober van 10.00 tot 17.00 uur. Van april tot en met september van 10.00 tot 18.00 uur. In november alleen in de weekenden van 10.00 tot 17.00 uur. www.appeltern.nl. Leden van KBO-Brabant maken Winnen kans op 4 x 2 toegangskaarten 4 x 2 kaartjes voor De Tuinen van Appeltern. voor De Wilt u kans maken op de vrijkaarten? Stuur dan Tuinen van rn te voor 2 mei een e-mail naar ons@kbo-brabant.nl Appel met als onderwerp Appeltern. Daarnaast krijgen alle leden € 3,50 korting op de entreeprijs op vertoon van de ledenpas. U betaalt € 9,- in plaats van €12,50 (tijdens Fleurig, 12 t/m 19 juni, betaalt u € 11,- i.p.v. € 14,50). Niet geldig in combinatie met andere acties en/of groepskortingen. Geldig t/m 27 november 2016. Maximaal vier personen per pas.

ons 35

Op bezoek gaan bij een dierbare met dementie kan soms ongemakkelijk en zelfs pijnlijk zijn. Hoe zal het gaan? Wat moet je zeggen? Dit boek biedt handvatten en inspiratie om van zo’n bezoek een fijn en waardevol samenzijn te maken. De auteurs geven eerst een korte en heldere uitleg over wat dementie met uw naaste kan doen en hoe het de relatie tussen u beiden kan veran deren. Het tweede deel van dit boek staat vol ideeën, verdeeld over verschillende thema’s, die inspireren om echt contact met elkaar te maken. Denk aan muziek, verhalen, kunst, natuur, eten en drinken en bewegen. De bezigheden zijn gericht op een bezoek aan uw dierbare in een woonzorginstelling. Maar ze kunnen ook thuis ondernomen worden. Ons mag 5 exemplaren weggeven van Op bezoek bij een dierbare met dementie. U maakt kans door een e-mail te sturen naar ons@kbo-brabant.nl met als onderwerp Boek dementie. Winnen Unieboek Uitgeverij Het Spectrum, 5 x boek ISBN 9789000349456.

Advertentie

Deze rubriek is verzorgd door Mariska Dalmijn-Verkooijen. Zij is toegevoegd notaris bij Huijbregts Notarissen & Adviseurs in ’s-Hertogenbosch.

Notaris Erfrecht, wanbetaling, nalatenschap of pensioenopbouw. In elke editie van Ons buigt notaris Mariska Dalmijn-Verkooijen zich over een lastige financieel-juridische kwestie. Deze maand: delen

de ‘bonus(klein)kinderen’ automatisch mee in de erfenis? - deel 2

n mijn vorige column ben ik ingegaan op het begrip ‘bonuskinderen’ (de kinderen die uw partner heeft overgehouden aan een eerdere relatie en voor wie u vervolgens mag zorgen) en de noodzaak van een goed testament dat afgestemd is op uw persoonlijke situatie. In die column ging het in het bijzonder om de situatie waarin de verhouding met de kinderen van uw partner goed is en u ze daarom op het gebied van het erfrecht hetzelfde wil behandelen als uw eigen kinderen.

te noemen is. Is het dan ook verstandig om hiermee rekening te houden bij het opstellen van een testament? Stiefkinderen erven toch niet automatisch van de stiefouder? Het is juist dat stiefkinderen volgens de wet niet erven van de stiefouder. Maar als uw partner/ echtgenoot als langstlevende van u erft, dan zal dit geërfde vermogen bij zijn overlijden natuurlijk wel toekomen aan zijn kinderen. Concreet betekent dit dat een gedeelte van uw vermogen uiteindelijk toch bij uw stiefkinderen terecht komt.

Erven stiefkinderen automatisch?

Wat kunt u doen?

Helaas is het ook denkbaar dat de band met uw ‘bonuskinderen’ minder goed of zelfs slecht

In een testament kunt u precies vastleggen wat uw wensen zijn. Er zijn meerdere juridische constructies mogelijk die ervoor kunnen zorgen dat uw eigen vermogen na overlijden van u en uw partner of echtgenoot altijd bij uw eigen kinderen (of bij een andere erfgenaam naar keuze) terecht komt. Uiteraard informeert de (kandidaat-)notaris u graag over deze mogelijkheden!

Stiefkinderen erven

toch niet automatisch van de stiefouder?

•

Heeft u een financieel-juridische kwestie die u aan de notaris zou willen voorleggen? E-mail uw vraag met als onderwerp Notaris naar ons@kbo-brabant.nl.

ons 37

Advertentie

Fiets de lentezon KORTING tegemoet! E-bikes tijdelijk tot

28% Actie geldig t/m zaterdag

30 april

tot 5 jaar garantie *

a.s.

5 dagen levertijd gratis demo en service bij u thuis laagste prijsgarantie Nederlands kwaliteitsproduct

Uit onze fabriek in Nunspeet

E-bikes al v.a.

GRATIS PROEFRIT

999,-

bij u in de straat! Vrijblijvende demonstratie & service aan huis

Waddinxveen Beethovenlaan 72

Nieuw

Texel, Den Burg Weverstraat 70

Nieuw

Purmerend Netwerk 3

Allegra

Nieuw

Een greep uit ons assortiment Corrado

Stille middenmotor

Nunspeet Oosteinderweg 90 Arturo Steps

Nantes

Extra lage instap

Ja, stuur mij de gratis brochure! Dhr.

Mevr. Naam

Postcode/Plaats

KAMPIOEN E-BIKE TEST

Telefoon Email Email

1604-Ons magazine

Stuur de coupon zonder postzegel naar Stella Fietsen, antwoordnummer 725, 8070 WB Nunspeet

Vicenza Nero

KTRISC ELE

ANWB

FIETS HE

DE BEST

Adres

Mei 2015

â&#x201A;Ź 2.0 0 0

Limited edition

Dolce

Transportfiets

* Garantie op locatie in Nederland, excl. Waddeneilanden. Bij normaal gebruik en onderhoud op accu en motorpakket twee jaar garantie. Prijswijzigingen, druk- en zetfouten voorbehouden.

Bezoek onze nieuwe E-bike testcenters in Purmerend, Waddinxveen en op Texel!

0341 - 25 22 66

Deze rubriek is verzorgd door Jos Roose van Yuris Rechtshulp

Recht

De Wmo is vernieuwd. Wat doet uw gemeente als u ondersteuning nodig heeft en u er met de gemeente niet uit komt? Jos Roose van Yuris Rechtshulp adviseert de cliëntondersteuners van KBO-Brabant en neemt speciaal voor Ons prangende vragen onder de loep.

Dit keer: heeft u recht op een woonvoorziening als u verhuist naar een andere gemeente? In juli 2007 meldde mevrouw Daanse zich bij het zorgloket in de gemeente ’s-Hertogenbosch. Mevrouw en haar echtgenoot woonden op dat moment in Eindhoven, maar het echtpaar had verhuisplannen. De heer Daanse werkte in ’s-Hertogenbosch en wilde overdag meer in de buurt van zijn vrouw zijn. Bij mevrouw Daanse was namelijk onlangs een progressieve vorm van MS vastgesteld.

Rolstoelvriendelijk De familie Daanse had in ’s-Hertogenbosch een bouwkavel gekocht en ging zelf een woning bouwen. Aan de architect was gevraagd om de woning rolstoelvriendelijk te maken en alle veiligheidsmaatregelen in te bouwen die noodzakelijk zouden zijn in de toekomst. De architect had berekend dat het huis daardoor € 17.500,- duurder zou worden. Vanwege die meerkosten besloot mevrouw Daanse een woonvoorziening te vragen bij de gemeente.

Verhuizen of verbouwen De gemeente ’s-Hertogenbosch weigerde de voorziening, omdat mevrouw Daanse in Eindhoven woonde en daar voor haar woning een voorziening

zou kunnen krijgen. Volgens de gemeente was de handicap niet de reden van de verhuizing en dus hoefde ’s-Hertogenbosch niet te betalen. Daar was mevrouw Daanse het niet mee eens. Het was juist een voordeel dat ze de voorzieningen in een nieuw te bouwen woning kon inbouwen. Als ze haar huis in Eindhoven had moeten aanpassen waren de kosten veel hoger geweest. Tegen de weigering van de gemeente ging mevrouw Daanse in bezwaar en later in beroep. Bij de rechtbank kreeg mevrouw gelijk.

Nieuwe Wmo Het is jammer dat er indertijd een rechtszaak voor nodig was, en de vraag is of dat onder de nieuwe wet ook het geval zou zijn. Mevrouw Daanse handelt immers in lijn met de nieuwe Wmo. Daarin wordt de nadruk gelegd op de ‘eigen regie’ van de aanvragers en moeten mensen zelf meedenken over oplossingen. Dat is precies wat de familie Daanse deed: zich voorbereiden op de toekomst (thuis en werk dichter bij elkaar brengen gelet op de toenemende zorgvraag van mevrouw Daanse) en een aangepaste woning bouwen. Het is niet vreemd dat de gemeente dan ook een klein deel van de aanpassingskosten voor haar rekening neemt.

•

Deze rubriek is tot stand gekomen in samenwerking met Yuris Rechtshulp, juridische dienstverlener gespecialiseerd in gezondheidsrecht, arbeidsrecht en ambtenarenrecht. Bel (013) 468 90 65 als u een vraag heeft over de Wmo of over een andere juridische kwestie. Bij Yuris maken we altijd vooraf duidelijke afspraken met u over onze diensten en de kosten daarvan. Meer informatie vindt u op www.yurisrechtshulp.nl.

ons 39

Advertentie

OTOLIFT uw onopvallende traplift

1 OTOLIFT BESTAAT 125 JAAR 1891 - 2016

Uw trapleuning blijft

Brede kant trap blijft vrij

Montage op uw treden

Dunste enkele rail ter wereld

Supercompacte opklapbare stoel

5 Huren al vanaf één maand mogelijk

Nieuwe en gebruikte trapliften Levertijd vanaf één week Marktleider in Nederland

Gratis

akket garantiep r* van 5 jaa de van ter waar

€689,70

Bel gratis 0800 444 777 5 of ga direct naar www.otolift.nl *Aanbieding geldig t/m 30-04-2016

STUUR MIJ DE GRATIS BROCHURE Ik heb een rechte trap

Vrijblijvend Otolift thuisadvies?

Altijd bij u in de buurt!

Meer dan 110.000 tevreden klanten gingen u voor!

Meer dan 70 servicepunten door heel Nederland.

Ik heb een trap met bochten Naam Adres Postcode/plaats Telefoon ONS 2016

Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Otolift Antwoordnummer 17014, 2810 VK Bergambacht

Deze tekst kwam tot stand met medewerking van dr. Monique Vlak, neuroloog en slaapspecialist in het MC Haaglanden.

Gezondheid Een goede nachtrust is – vooral naarmate we ouder worden –

niet altijd even vanzelfsprekend.

1 2

Hoeveel uur slaap per etmaal hebben we nodig?

Baby’s slapen bijna de hele dag, schoolkinderen twaalf uur, pubers minimaal negen uur, volwassenen zeven tot acht uur. Op hogere leeftijd kan dat verder afnemen, maar minder dan zes uur is ongezond.

Verandert onze slaap naarmate we ouder worden?

Ja, die wordt minder diep én we worden vaker wakker tussendoor. Bovendien verschuift onze waak-slaapcyclus. In de puberteit duurt die langer dan 24 uur, reden waarom pubers het liefst laat naar bed gaan en laat opstaan. In de loop van het leven wordt onze waak-slaapcyclus steeds korter, waardoor we steeds eerder in slaap vallen en vroeger wakker worden.

Tekst: Susanne Mullenders

Waarom hebben we meer moeite met slapen als we ouder worden?

Als we ouder worden gebruiken we vaker medicatie, met slaapproblemen als mogelijke bijwerking. Antidepressiva kunnen bijvoorbeeld rusteloze benen veroorzaken, bètablokkers (bloeddrukverlagers) kunnen doorslaapklachten geven. Bij chronische slaapproblemen bekijkt een arts dus eerst ons medicijngebruik.

gezondheid. Het kan concentratieproblemen, geheugenstoornissen en verminderde weerstand veroorzaken. Bijvoorbeeld: de kans op verkeersongelukken neemt toe bij chronisch slaapgebrek. Datzelfde geldt voor de kans op diabetes.

Hoe schadelijk is chronisch slaapgebrek?

Slaap heeft een herstelfunctie, dus chronisch slaaptekort is slecht voor onze psychische en lichamelijke

Hoe raadzaam zijn slaappillen?

‘Ouderwetse’ slaapmiddelen als benzodiazepines zijn ongeschikt voor langdurig gebruik. De effectiviteit neemt af en de afhankelijkheid neemt toe. Ze zijn vooral geschikt voor tijdelijk gebruik. Als we ouder worden, maakt ons lichaam minder melatonine aan. Dan kan een supplement helpen. Maar let op met de dosering: als we te veel melatonine innemen, zijn we overdag minder alert.

Wat kunnen we doen om beter te slapen?

Belangrijk is dat we regelmatig slapen: elke dag op ongeveer hetzelfde tijdstip naar bed dus. En we moeten zorgen voor een goede cooldown-periode, waarin we de dag verwerken en de overgang naar de slaap inzetten. Bijvoorbeeld met een kopje thee en een goed boek. Liever niet met een tablet: het blauwe licht daarvan houdt ons langer wakker.

•

ons 41

Advertentie

hotel HHH

de Postelhoef actief genieten in de Brabantse Kempen • stijlvolle hotelkamers voorzien van alle comfort • lift, voortreffelijke keuken zwembad, terrassen, park natuurrijke omgeving

Informeer naar onze speciale arrangementen met dagexcursies, avondprogramma’s en dergelijke. Gezelschappen kunnen gehaald en gebracht worden. Wij sturen u graag onze brochure.

Compleet verzorgde reis, incl. vervoer per luxe touringcar. Veel 1- persoonskamers mogelijk. Kijk op: www.hotel-gaasterland.nl Of bel: (0514) 581741

Marderleane 21, 8572 WG Rijs

Hotel De Postelhoef HHH Boscheind 73 5575 AA Luyksgestel Tel 0497 541 426 www.postelhoef.nl

Eindelijk hulp tegen voet- en gewrichtspijn

De enige steunzool die in iedere schoen past

Vraag een gratis brochure aan via www.lopenalsvroeger.nl

Waar komt die achternaam vandaan?

Van familie Jansen

tot Poepjes

Jans(s)en, Van der Ven en Smits zijn de meest voorkomende achternamen in Brabant. Maar hoe zijn die familienamen ontstaan, en welke rol speelde Napoleon eigenlijk? Prof. dr. Ann Marynissen: ‘Familienamen die er nu grappig uitzien, zijn vaak niet zo bedoeld.’

Tekst: Berber Bijma, bron: www.naamkunde.net

m een hardnekkige fabel meteen maar uit de wereld te helpen: ‘gekke’ achternamen als Poepjes en Naaktgeboren zijn níet ontstaan uit protest tegen het bevel van Napoleon om een familienaam te laten registreren. Toen dat bevel kwam rond 1800, gebruikte het overgrote deel van de inwoners van het Koninkrijk Holland al een achternaam. Achternamen die we nu lachwekkend vinden, waren toen zo gewoon dat het geen punt was ze officieel te maken op het moment dat Lodewijk Napoleon – in navolging van zijn grote broer Napoleon Bonaparte van Frankrijk – daartoe bevel gaf. Wanneer en hoe zijn achternamen dan wel ontstaan? ‘De meeste familienamen zijn laatmiddeleeuws’, zegt Ann Marynissen, hoogleraar Nederlandse taalkunde aan de Universiteit van Keulen en gespecialiseerd in familienamen. ‘In 1795 zijn de familienamen in het zuiden vastgelegd. Tot die tijd gingen ze vaak al over van vader op zoon of dochter, maar konden ze ook nog veranderen. Na het vastleggen kon dat niet meer.’

Bijnaam De familienamen raakten al ver voor die officiële registratie in zwang, toen het Germaanse systeem van één naam per persoon niet meer voldeed. ‘Een

ons 44

naam heeft een onderscheidende functie. In de Middeleeuwen gingen zo veel mensen in steden samen wonen, dat ze zich met één naam niet meer konden onderscheiden. De tweede naam werd aanvankelijk nog niet de “familienaam” genoemd, maar “bijnaam” of “toenaam”. Het was vaak een naam die mensen van anderen kregen. Neem de Brabantse naam Van Os: die kan ontstaan zijn doordat een familie over vrij korte afstand verhuisde en door de nieuwe buren Van Os werd genoemd’, aldus Marynissen.

Op de website van het Meertens Instituut (www.meertens.knaw.nl) vindt u onder Databanken zowel een Voornamenbank als een Familienamenbank. De databanken geven onder andere informatie over de herkomst van namen. In de Familienamenbank kunt u per gemeente zien hoe vaak een bepaalde achternaam voorkomt. Achtergrondartikelen over familienamen zijn te vinden op de site van Ann Marynissen: www.familienaam.be. Verder lezen kan ook op www.naamkunde.net

achtergrond

Adel De adel was de eerste groep die geografische namen ging gebruiken, waarmee het gebied werd aangeduid dat in bezit van de familie was. ‘De achternaam van prins Bernhard, Van Lippe-Biesterfeld, is een voorbeeld van zo’n mooie oude adellijke naam’, zegt Marynissen. De mode om geografische namen te gebruiken, sloeg over naar andere groepen, ook als ze geen familiebezit hadden. ‘Daardoor ontstonden namen als Van den Broek – in de betekenis van ‘moerassig land’ – , Van den Oever en Van der Poorte.’ Nergens in het Nederlandse taalgebied zijn er zo veel geografische familienamen die naar een plaatsnaam verwijzen, als in Noord-Brabant. ‘Dat is blijkbaar een tijd mode geweest’, verklaart Marynissen. Ze somt een hele rij op: ‘Van Os, Van Gilze, Van Dongen, Van Eindhoven, Van Oosterhout, Van Boxtel, Van Gestel, Van Mierlo, Van Oirschot, Van Tilburg. Al die namen wijzen op migratie over een korte afstand. Nog steeds zie je dat zulke Brabantse namen relatief veel rond diezelfde plaats voorkomen. Er zijn uitzonderingen: namen als Van Os en Van Schaik komen tegenwoordig in de Randstad vrij veel voor. Maar namen als Van Boxtel, Van Zundert en Van Eindhoven zijn nog duidelijk Brabants. Zo zie je dat veel Noord-Brabantse families blijkbaar behoorlijk honkvast zijn. Als ze al verhuizen, is het veelal naar de Randstad. In Groningen kom je weinig Brabantse namen tegen.’

Soorten achternamen Naast geografische namen zijn er nog drie soorten familienamen: afstammingsnamen, beroepsnamen en eigenschapsnamen. Afstammingsnamen zijn familienamen die afgeleid zijn van een voorvader (patroniem) of voormoeder (metroniem). Voorbeelden van patroniemen zijn: Janssens, Pieterse en Adams. Metroniemen komen veel minder voor, maar bestaan nog wel, bijvoorbeeld: Mariën of Beliën. Een meer algemene verwijzing naar het voorgeslacht kan ook, bijvoorbeeld in de familienaam Ooms. Beroepsnamen spreken voor zich. Ze zijn afgeleid van een beroep: Visser, Smit, Brouwer. De meeste beroepsnamen zijn ontstaan in steden: De Kleermaecker, Olieslager, De Baerdemaeker, Kuiper. Ze houden tot de dag van vandaag de herinnering in stand

ons 45

Janssen

Smiths

De Jong

Suijkerbuijk

Maas

De Vries

Bakker

Van Dijk

Naaktgeboren

De Boer

bolderman.nl Laagste prijs-garantie Advertentie

5 dagen

249,-

239,-

199,-

v.a. slechts

5 dagen

Berlijn Centrum

Bohemen en Praag

Rothenburg, W端rzburg en de Romantische Strasse

Vertrekdata: 25 april/ 9, 23 mei / 6, 20 juni / 4, 18 juli etc.

Vertrekdata: 25 april / 23 mei / 20 juni / 18 juli etc.

Vertrekdata: 9 mei / 6, 20 juni / 4, 18 juli / 1, 15, 29 aug etc.

v.a. slechts

269,-

v.a. slechts

269,5 dagen

Vertrekdata: 21 mei / 4, 18 juni / 2, 16 juli etc.

v.a. slechts

269,5 dagen

van der Valk Landhotel Spornitz

269,5 dagen

5 dagen

Overijssel, Ootmarsum

Drielandenreis Valkenburg

Luxemburg en Clervaux

Moezel, Trier en Koblenz

Vertrekdata: 18 april / 9 mei / 13 juni / 18 juli etc.

Vertrekdata: 16 mei / 6, 27 juni / 4 juli / 8 aug etc.

Vertrekdata: 18 april / 16, 30 mei / 13, 27 juni / 22 aug etc.

Vertrekdata: 25 april / 9 mei / 6 juni / 4 juli etc.

HOTEL SAINT AYGULF v.a. slechts

v.a. slechts

269,-

v.a. slechts

279,-

299,5 dagen

5 dagen

Zwarte Woud en Mainau

Hoogtepunten van de Harz (v.d. Valk hotel)

Eiland R端gen Noord-Duitsland

Vertrekdata: 25 april / 9 mei / 4 juli etc.

Vertrekdata: 18 april / 9, 23 mei / 6, 20 juni / 29 aug etc.

Vertrekdata: 25 april / 9, 30 mei / 4 juli etc.

5 dagen

Dresden en omgeving Vertrekdata: 9, 30 mei / 20 juni / 11 juli etc.

Bij Bolderman aanbetalen niet verplicht!

v.a. slechts

bolderman.nl

Brochure en boekingen:

(0318) 58 09 58 www.bolderman.nl

Drukfouten en prijswijzigingen voorbehouden.

achtergrond

aan beroepen die soms al lange tijd zijn uitgestorven. Eigenschapsnamen vormen de laatste categorie familienamen. Ze verwijzen naar een fysieke eigenschap (De Groot, De Lange) of een psychische eigenschap (De Wilde, Wildeman). Marynissen: ‘Algemene namen als De Groot, Klein en De Lange komen veel voor, maar er zijn ook namen die naar een afwijking verwijzen en veel minder voorkomen, zoals Scheefhals. Die namen gaan waarschijnlijk op een of enkele voorvaderen terug.’

Verplichte registratie En hoe zat het nu met Napoleon? Lodewijk Napoleon werd in 1806 door zijn broer, de grote Napoleon van Frankrijk, aangesteld als eerste koning van het Koninkrijk Holland, onderdeel van het Franse keizerrijk. De Code Civil, het Franse burgerlijk wetboek, ging ook voor Holland gelden. Geboorte, huwelijk en overlijden moesten verplicht geregistreerd worden. Familienamen werden officieel in de vorm waarin ze werden vastgelegd. Dat vastleggen kon in 1811 en 1812 op het plaatselijke gemeentehuis. Veel mensen die al eeuwen een familienaam gebruikten, deden dat overigens niet. Hun naam sprak voor zich en hoefde niet speciaal geregistreerd te worden, redeneerden ze. Bij geboorte, huwelijk en overlijden in de jaren daarna werden deze namen alsnog opgenomen in de burgerlijke stand. Tot op de dag van vandaag is het alleen bij Koninklijk Besluit mogelijk om een familienaam te veranderen. In zo’n geval mag bovendien alleen een nieuwe, nog onbestaande achternaam worden gekozen.

Jolige bui? De namen die onder het bewind van Napoleon werden vastgelegd, klinken ons vandaag de dag soms in de oren alsof ze in een jolige bui zijn bedacht. ‘Heel onwaarschijnlijk’, zegt Marynissen. ‘Familienamen die er nu grappig uitzien, zijn vaak niet zo bedoeld. Neem een naam als Suijkerbuijk. Die naam is waarschijnlijk een reïnterpretatie van het Duitse Zuckerböck, ‘suikerbakker’. Zijn zoon werd ‘Jan van Suijkerbuijk’ en diens zoon ‘die van Jan van Suijkerbuijk’ en op een gegeven moment werd Suijkerbuijk gewoon de familienaam. Dus tegen de tijd dat de naam officieel werd geregistreerd, was hij vaak al enkele eeuwen de ‘gewone’ naam van de betreffende familie.’

Jansen

De bekendste voorbeelden, Naaktgeboren en Poepjes, moeten we dus niet zien als verzetsdaden tegen het Napoleontische beleid. Maar wat dan wel? De herkomst van Naaktgeboren is niet geheel zeker. Marynissen: ‘Waarschijnlijk is het een verbastering van het Duitse Nachgeboren, in de betekenis: ’geboren na het overlijden van de vader’.’ De naam Poepjes is een patroniem: een achternaam die is afgeleid van de mannenvoornaam Poppe of Poppo, en die soms liefkozend werd verbasterd tot Poepje. Naaktgeboren en Poepjes mogen dan de bekendste ‘gekke’ achternamen zijn, het zijn bepaald niet de enige. Komtebedde, Leeflang, De Kwaadsteniet, Meliefste, Vettevogel, Bloothooft, Politiek of Zondergeld – nog altijd moeten nazaten het doen met de naam die hun verre voorouders hebben laten registreren, waarschijnlijk niet eens in een jolige bui.

•

Meest voorkomende familienamen in Brabant 1. Jansen 2. Janssen 3. Van de Ven 4. Smits 5. Van der Broek 6. De Jong 7. Verhoeven 8. Van Dijk 9. Van den Heijden 10. Maas

Meest voorkomende familienamen in Nederland 1. De Jong 2. Jansen 3. De Vries 4. Van de Berg 5. Bakker 6. Van Dijk 7. Janssen 8. Visser 9. Smit 10. De Boer

(Gegevens op basis van telefoonabonnees van 1993)

ons 47

Advertentie

Senioren Winkel Heeft U zit of sta op problemen? Wij meten U op en leveren de gepaste fauteuil.

Toiletzitting met onderdouche.

Persoonlijk advies en begeleiding

Blijf langer zelfstandig met behoud van 100% privacy + 100% hygiëne!

DS vanaf

Verwarmde zitting. Warm water!

€1550,-

Reinigt en droogt volledig. Geen geveeg meer!

Sensipure matras vanaf €450,-

Bel ons voor de actie’s en voorwaarden

T: 073-547 52 78 www.seniorenwinkel.nl Hoofdstraat 127 | 5481 AD | Schijndel

Werkt met afstandsbediening. 2 weken GRATIS uitproberen!

De beste kwaliteit tegen de scherpste prijs. Slechts e745,- incl. btw. en DRIE jaar garantie. Een SPATOILET® past op iedere standaard wc-pot en is eenvoudig zelf aan te sluiten. Zonder hakken of breken verzorgen wij de installatie, ook op water en stroom, tegen een meerprijs van € 150,00 alles inclusief. * Informeer bij uw gemeente of de aanschaf via de WMO wordt vergoed.

Kijk op www.SPATOILET.com of bel: 072 5629269 of 020 6141232.

Elke 1e zaterdag van de maand open van 10-15 uur

Open of dicht in een handomdraai

NU GR AvrTaIS ag

n + bouw aa rapport ie ct ru + const ater e + terrash

Opvouwbare balkonbeglazing Niet alleen in de zomer, maar ook in de andere seizoenen kunt u volop van het buitenleven genieten. Vergroot uw woonruimte met een heerlijke tuin- of balkonkamer met opvouwbare Metalura beglazing. Daar heeft u écht elk seizoen plezier van, wat voor een weer het ook is. Benieuwd naar de mogelijkheden? Vraag de gratis brochure aan of kijk op www.metalura.nl voor meer informatie. Bel 0184 - 70 10 08 om een afspraak te maken voor een vrijblijvend adviesgesprek bij u thuis of in onze showroom. Gemiddeld klantcijfer

9,1

Advertentie

Houdt u het kruis tegen het licht, en zie de woorden van God!

Edel sieraad met fonkelende Swarovski®-kristallen

Een kostbaar geschenkidee

Woorden van kracht en geloof, steeds bij de hand... Met 9 fonkelende Swarovski®-kristallen

Het volledige gebed “het onze Vader” is in het kleine kristal zichtbaar –

Afbeelding uitvergroot Originele grootte van het kruis: 4,3 cm hoog Lengte ketting: 60 cm

Productnummer: 531-SAN05.01

Productprijs: € 69,90 (betaalbaar ook in twee maandtermijnen à € 34,95), plus € 8,95 verzendkosten

houdt u het tegen het licht!

Reserveert u nog vandaag, want de oplage is beperkt!

et “onze Vader” is het oudste gebed van het Christendom. Het verenigt alle christenen in het geloof en is de directe aanspraak tot de Heer. Met dit sieraad “Het onze Vader kruis” kunt u deze belijdenis altijd in uw hart dragen. Houdt u het kruis tegen het licht, en u kunt het volledige “onze Vader” in het glinsterende kristal in het midden van het kruis lezen!

✁

PERSOONLIJKE REFERENTIE-NUMMER: 17196 Met 120-DAGEN-teruggeef-garantie

Tijdelijk beperkte aanbieding: Antwoord uiterlijk voor 16 mei 2016

Filigrane details in meesterlijke handarbeid Naam/voornaam

Kostbaar sieraad in een uniek design

Geboortedatum

Dit unieke sieraad verschijnt exclusief bij The Bradford Exchange en is niet in de handel verkrijgbaar. Een echtheidscertificaat staaft de echtheid van uw kleinood. Verzekert u zich het beste vandaag nog van “Het onze Vader kruis”, en draagt u de verbondenheid van het Christendom altijd in uw hart!

www.bradfordexchange.nl

A.u.b. in blokletters invullen

Straat/huisnummer Postcode/woonplaats

✗

Handtekening

Telefoon (voor eventuele vragen)

A.u.b. gewenste betalingsmethode aankruisen (✘): Ik betaal het totaal bedrag na ontvangst van de rekening Ik betaal in twee gemakkelijke maandtermijnen Ik betaal met credit card ❑ MasterCard ❑ VisaCard Credit card nummer:

Geldig tot:

Voor online bestelling referentie-no: 17196

✁

Een prachtige begeleider

Kijkt u maar, hoe prachtig de negen geslepen Swarovski®-kristallen fonkelen! En hoe zorgvuldig en filigraan het kruis in romaanse stijl vervaardigd werd, alles in liefdevolle handarbeit van meesterlijke goudsmeden. Zo ontstond een sierhanger als waardevolle geloofsbelijdenis. “Het onze Vader kruis” komt inclusief een halsketting en in een edel juwelentasje naar u thuis.

(MMJJ)

‘Geef ons maar Joop in plaats van een

Tekst: Suzanne Geurts | Beeld: Timo Reisiger

sjiekdefriemelrestaurant’

ons 50

smakelijk eten

KBO’ers Toos en Hans van der Doelen genieten in huiskamerrestaurant Bij ons op den Dijk Huisgemaakte, kakelverse gerechten én uitzicht op de Maas, met alle langsvarende boten. KBO’ers Toos en Hans van der Doelen zijn verknocht geraakt aan het knusse Bij ons op den Dijk. Toos (62): ‘Laatst aten we met de hele familie bij zo’n sjiekdefriemel-restaurant. Toen zei ik tegen Hans: “De volgende keer eten we gewoon weer bij Joop. Daar krijg je tenminste lekker grote porties, zoals het hoort.” We zijn toch echte bourgondiërs, hè. En dan zit je bij Bij ons op den Dijk goed. Zij hebben twee huiskamers, zoals vroeger. De ene ruimte gebruiken ze zelf, van de andere hebben ze een restaurant gemaakt. Heel gemoedelijk, met oude spulletjes en knusse tafels. Zijn vrouw Yvonne bedient, maar Joop komt zelf ook aan tafel. Dan vertelt hij van alles over zijn kookkunsten. Dat hij elke donderdag alle ingrediënten vers koopt en dan de keuken in duikt, om uit te vogelen wat er van vrijdag tot en met zondag op het menu komt. Maar daarnaast is er nog van alles mogelijk, hoor. Zo kon ik lastig kiezen tussen lamsrack en biefstuk, die bij mij thuis nooit lekker lukt. “Oh, dan krijg je ze toch allebei”, zei Joop toen. En zo geschiedde. Heerlijk!’ Huiskamerrestaurant Bij ons op den Dijk, Lithsedijk 90, Lith, telefoon: 06 133 494 10, www.opdendijk.nl

Rode duivel

e Afrikaanse, rode Piri-piri is een zeer pikant ili. Het betekent peper, afkomstig uit Swah iri-mix is gewoon letterlijk ‘rode duivel’. Piri-p en bestaat onder te koop in uw supermarkt oregano, gember, , ers andere uit piri-piri-pep nsnippers. kardemom, knoflook en uie

Oermoeder aller vissoepen

De vissoep van Bij ons op den Dijk is losjes geïnspireerd op de ‘oermoeder aller vissoepen’: de Franse bouillabaisse. Bekend uit Marseille, maar waarschijnlijk al in de Griekse Oudheid ontstaan. Bouillabaisse was oorspronkelijk armenvoedsel. Toch is de soep op authentieke wijze bereid in veel restaurants een luxe gerecht.

Verse vissoep voor 4 personen Boodschappenlijstje 500 gram verschillende vis naar wens, bijvoorbeeld zalmkop, tonijn, garnalen, et cetera 1 blokje visbouillon piri-piri-kruiden olijfolie

1 teentje knoflook 1/2 ui scheutje ketchup en curry kervel scheut droge, witte wijn

Bereiding Maak de visbouillon met een halve liter water, en voeg de grove stukken vis toe. Gaar twee uur op laag vuur. Roerbak de kleinere stukjes vis in een aparte pan met olijfolie, en breng op smaak met de piri-piri-kruiden. Fruit de ui en de knoflook erbij. Blus af met een lekkere scheut witte wijn. Doe er als laatste een scheutje ketchup en curry bij. Maak af met wat fijngehakte kervel. Zeef de soep en voeg het roerbakmengsel toe. Laat het geheel nog anderhalf uur op laag vuur pruttelen. Let op, de soep mag niet koken. Tip: serveer de soep in kleine, emaillen pannetjes, met een schijfje citroen ernaast.

Tips gezocht Kent u een bijzondere eetgelegenheid? Een (kleinschalig) restaurant met een origineel concept? Een speciale kok? Stuur een mailtje naar ons@kbo-brabant.nl en wie weet plaatsen we uw tip in Ons.

ons 51

De oplossing in Ons 2 was: ‘ware liefde’. De prijzen gaan naar: I.G. Duymelinck uit Helmond en L. Luinge uit Nistelrode. Hartelijk gefeliciteerd!

Puzzel mee en win!

Puzzel: www.puzzelpro.nl

In elke editie van Ons maakt u kans op een leuke prijs. Los de woordzoeker op, stuur uw oplossing naar de redactie en misschien wint u wel het nieuwste boek van Hendrik Groen Zolang er leven is.

N R P E I L S T O K B S W A K O L O M

E E A D S I T F L O G I N I M E L N E

N E K K A W K R E I I H C R P A R R G L I E D A A R I T I S T T R A A L I N N N E N S T A A N D K T F L L B I R O L A A O E D K O G G T I E B G N N U R L S I M M I E A W N E E N E G A AS IN AY D KT MT DS P OO E I PB M LE LH MC R OL NR RE E ML E I EE

A W A K H C A G G L R P R I O R R A W T N E O O N D K R B I E A O E E I T I O U U R L A I E R E N E P A ST NE TB TE OU ID EO HO LE RN LK IN

K E R I I A T M A S N B K J R V D S E P L N A S G N YF SZ BF CG ES EA

A T A L R V O T W E O D K I E E E W O S L I R D P T TS BE UE OF EG KL

K O G O P O R R T W O S R I A E I R U L A E E T A T EE ER DL OI NU NS

E E I I A G M O S L B O J N V Y S K P A N R S N N W FR ZE FS GK SO AB

T L V T E D I E W S I D T S E E F G L

OStuurEde oplossing van de puzzel, uw e-mailadres en telefoonnummer vóór 1 mei 2016 naar: Redactie Ons, OPostbus I 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch. Let erop dat u frankeert. Ongefrankeerde inzendingen Ouw inzending G Rworden O niet meegenomen in de loting. Of e-mail naar ons@kbo-brabant.nl met als onderwerp ‘puzzel’. W L zitten horizontaal, verticaal en diagonaal in SDe woorden O alle richtingen in de puzzel verstopt. Ze kunnen elkaar ook I N overlappen. Zoek ze op en streep ze af. De overblijvende Eletters Y vormen achter elkaar gelezen de oplossing. R K REISTAS KAKETOE ABEEL L A SIERLETTER KAPMES AMPÈRE EAPRILGRAP R SLANK KASSEN SNEER KEILEEM ARREN T N STAND KOLOM BENDE TBIESTW TIRADE KWAKEN EBOKSER R TOKIO KYNOLOGIE TRAPEZE LINNEN BUFFET R E TUINSTOEL MINIGOLF DREUN LDUBIO S TYPEN MUIDERBERG I K VIOLEN OLIGARCHIE FEESTDIS WEIDE PEILSTOK GALANT U O WESTWAARTS PIEKERAAR GENEN SGOOCHEM B WINTERKOST RAFEL

Zolang er leven is In zijn tweede dagboek neem Hendrik Groen de medebewoners van het verzorgingshuis waarin hij woont, de directie, zijn vrienden en de ouderdom in het algemeen op de korrel,

waarbij hij zichzelf zeker niet spaart. Dit doet hij met de hem zo kenmerkende charmante humor. Zolang er leven is is de opvolger van Pogingen iets van het leven te maken. Ons mag drie exemplaren weggeven.

ons 52

Advertentie

Maatwerk boxspring al vanaf € 1115,-* Max € 500,- inruilkorting Matras op maat Makkelijk verrijdbaar Boxspring op maat

Ergonomisch opmaken

Frame verdwijnt in lage stand

Matras op uw maat gemaakt

Makkelijk stofzuigen

TOEKOMSTBESTENDIGE BOXSPRING Met een Batavia Boxspring slaapt u op een handgemaakt en volledig op uw maat afgesteld bed van Hollandse bodem. Bij Batavia Boxsprings stelt u zelf uw ideale slaapcomfort samen. U kiest uw eigen uitstraling, afwerking en functionaliteit. Wilt u een vaste boxspring of toch liever verstelbaar? Is een hoog-laag verstelling voor u essentieel of toekomstgericht? Bespreek het met één van onze slaapspecialisten.

VORSTELIJK SLAPEN OP NIVEAU

BEZOEK WWW.BATAVIABOXSPRINGS.NL ÓF

BEL NU 0800 2282 842

Gratis demonstratie aan huis

Ja,

stuur mij een gratis brochure

Naam:

M/V

Adres: Postcode: Telefoon: *Betreft 80x200 boxspring exclusief matras

Plaats: KBO_04_04_2016

Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar: Batavia Boxsprings - Antwoordnummer 3035 - 3860 VZ ZEEWOLDE

Advertentie

GEEF OM DE TOEKOMST Het Grootseminarie Rolduc blijft trouw werken aan de boodschap van de Rooms-Katholieke Kerk. Om deze boodschap uit te kunnen dragen zijn goed opgeleide priesters nodig. Met uw steun maakt de Paredis Stichting nu en in de toekomst de opleiding van priesters en diakens in Rolduc mogelijk.

Geef om de boodschap steun de Paredis Stichting

Laat het leven en de liefde niet aan je voorbij gaan!

Je wilde samen oud worden maar het leven heeft anders beslist. Via Stichting Date kunt u een nieuwe partner vinden. Bel gratis 0800-022 0225 en wij nodigen u uit voor een gratis en vrijblijvend informatief gesprek met een van onze ervaren consulenten. Veilig en betrouwbaar en e, áltijd bij u in de buurt at D g in ht ic St Persoonlijke begeleiding en duurzame laties voorstellen man-vrouw re Onbeperkte kennismakingen . 69 19 s sind en hoge slagingskansen

Vorming van priesters, kandidaten voor het priesterschap en permanent diaconaat Correspondentieadres Hoogstraat 7, 5954 AA Beesel Telefoon: 077 - 4742012 E-mail: info@paredis.nl Website: www.paredis.nl Bankrelatie ING: NL77INGB 0002818327 ABNAMRO: NL95ABNA0481960228 t.n.v.: Paredis Stichting De Paredis Stichting is aangemerkt als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI).

Bel gratis 0800 022 0225

stichtingdate.nl

Erkend door BVSK / Singleskeurmerk / Geschillencommissie

BTR REIZEN

www.BTRreizen.nl  055 - 5059500

Ruime keuze aan betaalbare vakantiereizen All Inclusive Hotels Autovakanties al va. € 199,- p.p.

VAKANTIES VOOR OUDEREN met zorg voor u gekozen Er even heerlijk tussenuit, ook als u niet meer de jongste of afhankelijk van zorg bent? Dat kan bij ons! Allegoeds biedt ouderen een ruime keuze uit vakanties naar prachtige locaties in Nederland – met daarbij de mogelijkheid om de zorg te krijgen die u nodig heeft.

Een weekje er helemaal tussenuit, gewoon even genieten. Geweldig!

All Inclusive Hotel Gaasterland Rijs / Friesland € 255, 255,-Nu al vanaf € 224, 224,-- p.p.

All Inclusive Hotel Heiderhof Westerwald / Duitsland € 239, 239,-Nu al vanaf € 199, 199,-- p.p.

en nog veel meer gastvrije All Inclusive Hotels met aantrekkelijke Voordeel Weken 40% Korting Ultra All Inclusive Hotel Elderschans

Vraag onze brochure aan of bel ons voor meer informatie:

0318 - 48 51 83

    

Sfeervol hotel met Ultra All Inclusive Logies, ontbijt, lunch en diner Van 11.00 - 22.00 uur gratis drankjes In Zeeland bij Brugge & Belgische kust 3, 4, 6 en 7 dagen te boeken t/m dec.

Voor alle vakantiereizen met laatste aanbiedingen en gratis reisbrochures. Info & boekingen: Bel of mail

Nooit te oud voor vakantie!

www.allegoedsvakanties.nl

 055 - 5059500 · WWW.BTRREIZEN.NL

Op zoek naar een wandelmaatje of reisgenoot? Of wilt u oud-klasgenoten terugvinden voor een reünie? Plaats uw oproep op Groet & Ontmoet op www.kbo-brabant.nl! Interesse in social dining met andere KBO’ers? Kijk op onze website www.kbo-brabant.nl onder Match4Dinner.

Op zoek naar... BR.O.NR. 04.001/16 Hallo, ik zoek een leuke, vriendelijke man om leuke uitstapjes te maken. Ik hou van tv-kijken, film, wandelen, terrasjes, dansen, kaarten, fietsen. Ben jij tussen 60 en 70 jaar, laat iets van je horen. Woonomgeving bij de Efteling. BR.O.NR. 04.002/16 Man van 75, vitaal en kerngezond, wil graag regelmatig contact met vlotte vrouw die nog van het leven houdt. Ook oudere mensen kunnen nog jong zijn. Graag telefoonnummer. Zeer discreet. Omgeving 073, 013 of 040. BR.O.NR. 04.003/16 Weduwnaar van 81 jaar wil graag in contact komen met een leuke vrouw om samen nog van het leven te genieten. Alleen is maar alleen. Houd van gezelligheid, rook en drink niet. Woon in de omgeving Eindhoven, de Kempen. BR.O.NR. 04.004/16 Weduwnaar van 81 voelt zich heel erg eenzaam en mist die warme liefde en een hand om de schouder. Ik zoek in Tilburg of directe omgeving

een lieve vrouw die met dezelfde problemen zit. Wie weet kunnen wij dit probleem samen oplossen. BR.O.NR. 04.005/16 Goed uitziende en zeer verzorgde jonge vrouw van 67 jaar zou graag in contact willen komen met een sportieve, gezellige, zorgzame, jonge man, niet-rokend, voor latrelatie, om samen nog leuke dingen te doen. Graag uit omgeving 0416. BR.O.NR. 04.006/16 Eenvoudige, rustige weduwe, 73 jaar, wil graag in contact komen met een eerlijke, niet-rokende man tussen de 70 en 75 jaar om te genieten van wat het leven ons nog biedt. Omgeving Waalwijk-Tilburg. BR.O.NR. 04.007/16 Ik ben een vrouw van 73 jaar. Mijn man woont in een verpleeghuis sinds enkele maanden i.v.m. dementie. Graag zou ik op deze wijze een man willen ontmoeten om samen vriendschap en wie weet meer op te bouwen. Houd van fietsen, wandelen,

weekendje weg. Heb auto en ben nog goed gezond en woon in Boxtel. BR.O.NR. 04.008/16 Ik ben een weduwnaar van 80+ zonder kinderen, houd van gezelligheid en zoek een leuke dame. Ben 1.71 lang met een gewicht van 71 kg. Heb zeer veel hobby’s, zoals fietsen, winkelen, wandelen, terrasje pakken, dagreisjes maken met eigen auto en op vakantie gaan. Rook of drink niet. Heb leuk huisje met voor- en achtertuin. Graag contact in de omgeving West-Brabant. BR.O.NR. 04.009/16 Ik ben een man van net 77 jaar, zie er goed uit en bezit auto en huis op het platteland. Heb bijna alles, maar het alleen zijn is een probleempje, liever samen. Zou graag in contact komen met een lieve en vriendelijke vrouw van ± 70-75 jaar. Ik ben sportief en hou van fietsen, wandelen, enzovoort. Alles is mogelijk, ook weekendjes. Ben makkelijk in de omgang. Graag een berichtje, ik bel of schrijf je altijd terug, het liefst omgeving Oss-Uden-Grave. Iets verder kan ook.

Oproep plaatsen? Stuur deze o.v.v. Contactoproep Ons en uw adres, telefoonnummer en e-mailadres naar KBO-Brabant (zie adres hieronder). Reageren? Stuur uw reactie in een gesloten enveloppe naar KBO-Brabant (zie adres hieronder) en zet linksboven op de enveloppe: reactie contactoproep Ons en het nummer van de oproep waarop u reageert. Wij sturen uw enveloppe dan ongeopend door. Denk er wel aan in uw reactie aan te geven op welke wijze de betreffende persoon contact met u kan opnemen. Een oproep plaatsen kost eenmalig € 15,-. Als er meer oproepen ingestuurd worden dan er ruimte is, wordt een wachtlijst aangelegd. Adres: KBO-Brabant, Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch of contactadvertentie@kbo-brabant.nl

•

• •

ons 55

•

Advertentie

Al ruim 40 jaar hèt adres voor comfort en kwaliteit www.teunarts.nl

Nieuwste modellijn Moderne relaxfauteuils in leder met 3 motoren & accu al vanaf € 1975,-

Meer dan 90 modellen sta- op fauteuils in leder uit voorraad al leverbaar vanaf € 895,-

Aanbieding: Model Change TW-10

Aanbieding: Model Esmé

Aanbieding: Model Joy

Aanbieding: Model Piccaro

Aanbieding: Model Petunia

Verstelling d.m.v. 3 motoren & Accu

Verstelling d.m.v. Gasdrukveer

Sta- op hulp icm 1 motor

In leder leverbaar vanaf € 1975,-

In meerdere kleuren leder uit voorraad va € 1099,-

In leder uit voorraad vanaf € 999,-

De grootste collectie relaxfauteuils van Nederland vindt u al ruim 40 jaar bij Teun Arts Meubelen in Sint Hubert… Welkom. Assortiment

Inruil

Levertijd

Bezorging

Garantie

Mogelijkheden

Advies

in onze 2000m² showroom

Nu tot wel

Onze meubelen zijn veelal

Gratis levering

Enkel West Europees

Naar wens aanpassingen

Door ruim 40 jaar ervaring

vindt u de grootste collectie

€ 300,- retour voor

uit vooraad leverbaar

door heel

topfabrikaat met minimaal

mogelijk in onze

met zitmeubelen krijgt u

relaxfauteuils van Nederland

uw oude meubel*

dus binnen 1 week

Nederland

5 jaar fabrieksgarantie

stoffeerderijafdeling

Onze openingstijden: Di, Wo & Do 10:00 - 18:00, Vrijdag 10:00 - 21:00, Zaterdag 10:00 - 17:00 tel.: 0485 - 45 29 86 www.teunarts.nl Boersestraat 11, 5454NG, Sint Hubert. In St.Hubert op de rotonde richting Wanroij, dan 3e weg links, 1e rechts.

bij ons het beste advies

info@teunarts.nl

* nvt op aktiemodellen, niet icm overige akties & aanbiedingen

Advertentie

Al ruim 40 jaar hèt adres voor comfort en kwaliteit

Al ruim 40 jaar staan wij garant voor de beste fauteuils en de mooiste banken. Welkom bij zitcomfortspeciaalzaak Teun Arts.

Welk type fauteuil u ook zoekt, Teun Arts heeft alles!

Relaxfauteuils Handmatig > 60 modellen

Relaxfauteuils op draaivoet > 90 modellen

Relaxfauteuils klassiek > 50 modellen

uw fauteuil compleet op maat + 40 modellen

Designfauteuils ook relax > 25 modellen

heren & dames fauteuils + 50 modellen

Kamerfauteuils ook relax > 30 modellen

Relaxfauteuils Sta- op functie > 90 modellen

Luxe eetkamerfauteuils + 35 modellen

Relaxfauteuils van, voor aanbiedingen > 150 modellen

Relaxfauteuils compleet op maat > 30 modellen

kortom: heerlijk zitten doet u in een meubel van Teun Arts

Voor de mooiste bankstellen, naar wens met bijpassende relaxfauteuil, bent u bij Teun Arts aan het juiste adres. Ook voor de mooiste bankstellen.

Veelal Nederlands fabricaat.

Assortiment

Inruil

Levertijd

Bezorging

Garantie

Mogelijkheden

Advies

in onze 2000m² showroom

Nu tot wel

Onze meubelen zijn veelal

Gratis levering

Enkel West Europees

Naar wens aanpassingen

Door 40 jaar ervaring

vindt u de grootste collectie

€ 300,- retour voor

uit vooraad leverbaar

door heel

topfabrikaat met minimaal

mogelijk in onze eigen

met zitmeubelen krijgt u

relaxfauteuils van Nederland

uw oude meubel*

dus binnen 1 week

Nederland

5 jaar fabrieksgarantie

stoffeerderijafdeling

bij ons het beste advies

info@teunarts.nl

* n.v.t. op aktiemodellen & aanbiedingen.

Advertentie

Als andere hulpmiddelen geen oplossing bieden: Het Easy Steunkouspistool® en de Easy-uit®! Of als u gewoon het allerbeste wilt…..

Va art A an de H ote l

.ho www

telaa

ndev

aart.

Het vertrouwde adres voor een gastvrij verblijf

Ouderwets genieten met de gemakken van nu 50+ standplaats busreizen Compleet Verzorgd individueel of met gezelschap

8-daagse Pinksteren

vertrek 14 mei

prijs 495,-

zomer

4 en 11 juni, 2 en 9 juli, 6 en 27 aug

575,-

zomer

3 en 10 sept

525,-

najaar

1 oktober

495,-

5-daagse

vertrek

prijs

voorjaar

9 mei

345,-

7-daagse

Vraag vrijblijvend een demonstratie aan Easy Medical Devices www.ECMD.pro 026-213 07 19

Kerst • incl. halen en brengen • 4 x natuurtocht met Friese folklore en Drentse verrassingen • dagtocht Friesland met

vertrek

prijs

22 december

535,-

• Hollandse keuken, mogelijkheid tot afstemming op dieet • gezellige avondprogramma’s HOONSTE SC E D NAAR DERLAND NE N VA T LUCH

3 uur varen • incl. entreegelden en consumptie • verblijf op basis van VOLLEDIG PENSION

www.hotelaandevaart.nl

Vaart n.z. 88/89, 8426 AV Appelscha, Tel. 0516-43 32 32

museum voor vlakglas- en emaillekunst Ravenstein

MIST U UW TANDARTS? Bent u slecht ter been? Dementerend? Met beperkingen? Ziet u op tegen een gang naar en het wachten in een drukke tandartspraktijk? Dan kan de tandarts met mobiele apparatuur naar U toekomen.

VOORDEEL: Consult en overleg in uw eigen vertrouwde omgeving, Samen met vertrouwde personen. Opstellen, ook schriftelijk, van een behandelplan, met een kostenoverzicht.

Tuin der Lusten Jeroen Bosch

www.museumravenstein.nl Openingstijden: dinsdag t/m vrijdag zaterdag en zondag

(alle fouten voorbehouden; zie website voor bepalingen)

Steunkousen aan en uit zonder thuiszorg?

13.00 - 17.00 uur 11.00 - 17.00 uur

Na advies wordt uitsluitend overeenkomstig de wensen van de patiënt en begeleiders behandeld. Afhankelijk van uw omstandigheden kan het aanvragen van een machtiging, waarbij de behandeling wordt vergoed vanuit de basisverzekering mogelijk een optie zijn. Voor wlz-patiënten kan de nota soms direct bij het Zorgkantoor worden ingediend . Voor verdere informatie en ,of, het maken van een afspraak: Karin Lagerwey.

of op afspraak voor groepen

• • • •

rondleidingen groepen workshops scholen

Telefoon:

06-54353384

Email:

k.lagerwey@kpnmail.com

Advertentie

All-inclusive genieten in het Sauerland!

5 dagen NU VANAF

€319,VERTREKDATA

18 apr, 16 mei, 13 jun, 11 jul, 8 aug, 5 sep, 3, 31 okt

VANAF

5 daagse busreis | Vertrek: 4 jul, 1 aug, 5 sep, 3 okt Verblijf in een 3* hotel o.b.v. logies en ontbijt Highlights: Valkenburg • Maastricht • Drielandenpunt • Thorn

€199

Rijn en Moezel

VANAF

5 daagse busreis | Vertrek: 2, 30 mei, 4 jul, 8 aug Verblijf in een familiehotel o.b.v. halfpension Highlights: Boppard • Moezeldal • Loreley rots • Rüdesheim

€229

Thüringen, Erfurt en Weimar

VANAF

5 daagse busreis | Vertrek: 16 mei, 27 jun, 11 jul, 15 aug Verblijf in een 3* hotel o.b.v. halfpension Highlights: Schmalkalden • Thüringer Woud • bezoek Weimar

€239

Tsjechië en Praag

VANAF

8 daagse busreis | Vertrek: 1 jul, 26 aug, 16 sep Verblijf in een 3* hotel o.b.v. logies en ontbijt Highlights: Karlovy Vary • Boheems Paradijs • Kokorindal

€289

Rimini

VANAF

8/10 daagse busreis | Diverse vertrekdata Verblijf in een 3* hotel o.b.v. halfpension Highlights: San Marino • Venetië • Pesaro • Urbino • Ravenna

€299

Hoogtepunten van Tirol

VANAF

8 daagse busreis | Diverse vertrekdata Verblijf in een 3* hotel o.b.v. halfpension Highlights: Grossglockner • Gerlospas • muziekavond • Zell am See

€399

Normandië met zijn invasiestranden

VANAF

8 daagse busreis | Vertrek: 13 mei, 10 jun, 5, 19 aug, 16 sep Verblijf in een 2* hotel o.b.v. halfpension Highlights: Caen • Route du Cidre • Mont Saint Michel • Bayeux

€479

Rome en Napels

VANAF

10 daagse busreis | Vertrek: 30 apr, 6 jun, 25 jul, 15 aug, 5 sep Verblijf in verschillende 3* hotels o.b.v. halfpension Highlights: Montecatini Terme • Orvieto • Capri • Pompeï • Rome

€489

Singlereis Toscane

VANAF

10 daagse busreis | Vertrek o.a.: 6, 20 jun, 18, 25 jul, 15 okt Verblijf in een 3* hotel o.b.v. halfpension Highlights: San Gimignano • Elba • Florence • Cinque Terre

€499

Veelzijdig Polen

VANAF

10 daagse busreis | Vertrek: 30 apr, 16, 30 mei, 20 jun, 1, 15 aug Verblijf in 3* hotels o.b.v. halfpension Highlights: Torun • Warschau • Krakau • zoutmijn Wieliczka

€499

Highlights van Zuid-Engeland

VANAF

8 daagse busreis | Vertrek: 30 apr, 29 jul, 19 aug Verblijf in een 3* hotel o.b.v. halfpension Highlights: Isle of Wight • Stonehenge • Oxford • Cotswolds

€529

Zwitserse Alpen met bus en trein

VANAF

8 daagse busreis | Vertrek o.a.: 30 apr, 17 jun, 15 jul, 26 aug Verblijf in een 3* hotel o.b.v. halfpension Highlights: Montreux • Glacier Express • Mont Blanc Express

€519

GRATIS BROCHURE | ALGEMENE JAARBROCHURE 2016 Naam ___________________________________________________________ dhr/mevr

www.effeweg.nl of bel 0529 - 46 96 67 Alle fouten voorbehouden. Prijzen zijn vanaf en p.p. o.b.v. een boeking voor 2 personen. Exclusief reserveringskosten en Calamiteitenfonds.

Adres ___________________________________________________________________ Postcode ________________________ Plaats __________________________________ Tel. Nr. __________________________ E-mail __________________________________ Zonder postzegel opsturen: Effeweg.nl, antwoordnummer 778, 7700 VG Nieuwleusen

COUPONCODE ONS14

Zuid-Limburg

Advertentie