2019
jaar van de vrijwillig ers
magazine voor senioren NUMMER 9 SEPTEMBER 2019
— VRIJWILLIGERS—
Deze KBO’ers zetten zich in voor het goede doel — R E P O R TA G E —
Windmolens en paling: KBO Kaatsheuvel maakt snoepreisje — DOSSIER—
Interview
Clairy Polak:
‘Het was één groot proces van afscheid nemen’
Eiwitrijke voeding: belangrijker dan u denkt
Portretten
Samen eten:
drie bourgondische initiatieven
.nl
Nederlandse ALLES-INCLUSIEF vakantiehotels
De mooiste vakantiegebieden van Duitsland, België en nu ook Nederland! V.A. SLECHTS
€ 175,00p.p.
V.A. SLECHTS
€ 249,95p.p. Hotel Hof van Twen
Hotel am Park
Hengevelde - Twente
Eifel - Stadtkyll
te
Inbegrepen bij uw 5-d
aagse all-
Inbegrepen bij uw 5-daagse all-in vakantie
✓ Ontvangst met warme lunch of koffie met gebak ✓ 4 x overnachting met uitgebreid “Enjoy” ontbijtbuffet ✓ 4 x warme lunch of lunchpakket ✓ 4 x afwisselend dinerbuffet ✓ NIEUW: Koffiecorner koffie en thee gehele dag Gratis ✓ Dagelijks alle drankjes van 17:00 t/m 24:00 Gratis ✓ Bieren, wijnen, fris- en vruchtendranken, jenevers en apfelkorn ✓ Gratis dagtocht per luxe touringcar door het mooie Moezelgebied ✓ Iedere avond vertier en entertainment ✓ O.a live muziek, wandeling en quizavond. Hierbij wordt regelmatig een bittergarnituur geserveerd ✓ Gratis WiFi op alle kamers en bar/lounge ✓ Gratis gebruik van versnellingsfietsen ✓ Gratis div. auto-, fiets en wandelroutes met lunchpakket
Alles-inclu sief 5 dagen met eigen auto !
Aankomstdata en prijzen 2019
7, 15, 19, 23, 27 september . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 259.95 p.p. 1, 5, 9, 13, 17, 21, 25 oktober . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 259.95 p.p. 29 oktober / 2, 6, 10, 14, 18, 22, 26 november . . . . . . . . . . . . . . € 199.95 p.p. 2, 9, 16 december . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 175.00 p.p.
Voor verdere aankomstdata zie www.enjoyhotels.nl
NIEUW!
1e
Enjoyh otel in Nederl and!
in vakantie ✓ Ontvangst met koffi e en gebak ✓ 4 x overnachting inclu sief ontbijt ✓ 4 x warme lunch of lunch pakket ✓ 4 x 3-gangen keuzemen u ✓ Dagelijks consumpties gratis, van 17:00 tot 24:0 0 uur, frisdranken, vruch bieren, wijnen en jenev tensappen, ers ✓ Koffiecorner (gratis koffie/thee, gehele dag) ✓ 1x middagactiveit zoals bustocht of huifkartoc ht ✓ Regelmatig avond ente rtainment met borrelgarn ✓ Jeu de boules baan op ituur 250 meter afstand grati s te gebruiken ✓ Boekje met kortingsk aartjes voor diverse bezie nswaardigheden ✓ Gratis diverse auto-, wandel- en fietsroutes ✓ Versnellings- en/of E-bik es ter plaatste te huur ✓ Gratis gebruik van de plaatselijke tennisbaan (op basis van beschikbaa rheid)
OPENINGSAANBIEDING:
7, 14, 21, 28 november . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . nù € 249,95 p.p. 5, 12, 19 december . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . nù € 249,95 p.p.
Alles-inclu sief 5 dagen met eigen auto ! Voor verdere aankomstdata zie www.enjoyhotels.nl
V.A. SLECHTS
V.A. SLECHTS
€ 175,
€ 175,00 p.p.
00
p.p.
Weinhotel Veldenz
Schlosshotel Sophia
Inbegrepen bij uw 5-daagse all-in vakantie
Inbegrepen bij uw 5-daagse all-in vakantie
Sauerland - Teutoburgerwald - Bad Wünnenberg-Bleiwäsche
Moezelstreek - Veldenz / Moezel
✓ 4 hotelovernachtingen ✓ Ontvangst met een warme lunch of koffie/thee met gebak ✓ Dagelijks ontbijtbuffet, warme lunch of lunchpakket en 3-gangen keuzediner ✓ Dagelijks alle consumpties gratis, van 17:00 tot 24:00 uur ✓ Frisdranken, vruchtensappen, bieren, wijnen, jenevers en apfelkorn ✓ NIEUW! Koffiecorner: de gehele dag gratis koffie en thee ✓ Iedere avond entertainment, o.a. livemuziek, wandeling en wijnproeverij ✓ Hierbij wordt regelmatig een bittergarnituur geserveerd ✓ Gratis mooie dagtocht per luxe touringcar door de Moezelregio ✓ Kortingskaartjes boottocht over de Moezel (april - oktober) ✓ Optioneel: leuke huifkartocht door de regio met lunch ✓ Gratis diverse auto-, fiets en wandelroute’s inclusief lunchpakket ✓ Breng ook een bezoek aan het nabij gelegen Luxemburg ✓ Gratis gebruik alle hotelfaciliteiten ✓ Gratis uitstapjes boekje t.w.v. € 6,95 en gebruik infotheek
Aankomstdata en prijzen 2019
5, 9, 13, 17, 21, 25 oktober . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 259.95 p.p. 29 oktober / 2, 6, 10, 14, 18, 26 november . . . . . . . . . . . . . . . . . € 199.95 p.p. 30 november / 4, 8, 12, 16 december . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 175.00 p.p.
Alles-inclu sief 5 dagen met eigen auto !
Voor verdere aankomstdata zie www.enjoyhotels.nl
✓ 4 hotelovernachtingen ✓ Ontvangst met een warme lunch of koffie/thee met gebak ✓ Dagelijks ontbijtbuffet, warme lunch of lunchpakket en 3-gangen keuzediner ✓ Dagelijks alle consumpties gratis, van 17:00 tot 24:00 uur ✓ Frisdranken, vruchtensappen, bieren, wijnen, jenevers en apfelkorn ✓ NIEUW! Koffiecorner: de gehele dag gratis koffie en thee ✓ Gratis mooie dagtocht per touringcar door het Sauerland ✓ Gratis boottocht over het stuwmeer (april - oktober) ✓ Iedere avond entertainment, o.a. Magic WoBo show, livemuziek, wandeling en quizavond ✓ Hierbij wordt regelmatig een bittergarnituur geserveerd ✓ Gratis entree binnen- en buitenzwembad ✓ Gratis diverse auto-, fiets- en wandelroutes inclusief lunchpakket ✓ Gratis uitstapjes boekje t w v € 6,95 en gebruik infotheek ✓ Gratis gebruik (E-)bikes
Aankomstdata en prijzen 2019
5, 13, 17, 25 oktober . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 259.95 p.p. 2, 6, 10, 14, 18, 22, 26 november. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 199.95 p.p. 30 november / 4, 16 december . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 175.00 p.p.
Alles-inclu sief 5 dagen met eigen auto !
Voor verdere aankomstdata zie www.enjoyhotels.nl
Kijk voor meer Enjoyhotels of informatie op www.enjoyhotels.nl of bel 0049 - 2953 9625 333 Geen aanbetaling verplicht!
Voor alle Enjoyhotels geldt geen boekings-, en reserveringskosten, geen 1-persoonskamer toeslag. Alle fouten voorbehouden en exclusief eventuele toeristenbijdrage.
Nederlands gesproken.
colofon
welkom
JAARGANG 9 NR. 9 - 2019
Ons is een uitgave van KBO-Brabant en wordt 11 keer per jaar bezorgd bij de 130.000 leden. ISSN 2211-5277 REDACTIE KBO-BRABANT
Jacquelien Cuppers, Truus Noij, Wilma Schrover REDACTIEADRES
Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch (073) 644 40 66, ons@kbo-brabant.nl C O N C E P T E N R E A L I S AT I E
www.mooimag.com, Pauline Mulder (mooi mag.), Susanne Mullenders (mooi mag.), Marike Ooms VO R M G E V I N G
Grafisch bureau Brust, Remco Brust, Michelle Uit de Weerd - Leemkuil, Ilse Vesters A DV E R T E N T I E S
Multor Media B.V., Oscar van den Bosch (026) 376 34 50, oscarvandenbosch@multormedia.nl KBO-Brabant draagt op geen enkele wijze verantwoordelijkheid voor advertenties/bijsluiters in Ons. DRUK EN AFWERKING
Habo DaCosta L I D M A AT S C H A P
Indien u een lidmaatschap bij de KBO in Brabant wilt aangaan of opzeggen, dan kunt u terecht bij het secretariaat van uw lokale KBO-Afdeling. U vindt de adresgegevens op www.kbo-brabant.nl Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd en/of openbaar gemaakt zonder KBO-Brabant daar vooraf van in kennis te stellen. Het toesturen van foto’s en teksten impliceert toestemming tot publicatie in Ons. Toegestuurde foto’s en teksten worden niet automatisch geplaatst. www.kbo-brabant.nl www.facebook.com/kbobrabant @kbo_brabant
Provincie Noord-Brabant weer partner Onlangs werd het voltallige bestuur van KBO-Brabant uitgenodigd voor een kennismakingsgesprek met de nieuwe gedeputeerde Marianne van der Sloot. En nog wel als eerste representant van het maatschappelijk middenveld, zoals de gedeputeerde zelf zei! Wat ging daaraan vooraf? In de aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen heeft KBOBrabant uitvoerige gesprekken gevoerd met bijna alle Statenfracties. Centraal in de gesprekken stonden onderwerpen als de sterke vergrijzing in Brabant, de gevolgen daarvan voor wonen en zorg, het (nu al) dreigende tekort aan zorgprofessionals, de toenemende druk op de verpleeghuiszorg door het verdwijnen van de traditionele verzorgingshuizen, de behoefte aan nieuwe woonvormen voor senioren in hun eigen leefomgeving, spreiding en toegankelijkheid van ziekenhuiszorg en aangepast openbaar vervoer met meer maatwerk. Samen met andere partners heeft KBO-Brabant zorgen en oplossingsrichtingen ook vastgelegd in een Manifest en dat aangeboden aan de Brabantse politici en de informateur van het nieuwe College van Gedeputeerde Staten. Het is uitermate plezierig en van groot belang voor alle senioren in Brabant om te kunnen constateren dat – niet alleen in het Bestuursakkoord voor de komende vier jaar, maar ook in het gesprek met de gedeputeerde – onze zorgen en wensen gedeeld worden. Wij gaan samen de uitdaging aan, ieder vanuit onze eigen kracht en verantwoordelijkheid. Medio augustus brachten we met gedeputeerde Van der Sloot een aantal werkbezoeken aan plekken waar de zorgen groot zijn maar waar ook de bereidheid om de handen uit de mouwen te steken al zichtbaar is. Het is geweldig de Provincie weer als ‘maatje’ welkom te mogen heten. En ook vanuit het Rijk is positief nieuws te melden, want minister Hugo de Jonge heeft toegezegd naar ons jaarcongres op 3 oktober in Oirschot te komen om zich uit de eerste hand te laten informeren over hoe de Brabantse senioren ‘de hand aan de ploeg slaan’.
Leo Bisschops, voorzitter magazine voor senioren
3
Veilig douchen binnen 1 dag TOT
€1100 LEEFTIJDSKORTING*
+
Extra ondersteuning
Gisteren
+ +
Eigen productie en montageteam
Anti-slip profiel
Lage instap
Levenslange garantie op wandpanelen
Ruim 10.000 douches geplaatst
Geplaatst binnen 1 dag
Goedkoopste van de Benelux
Nature Line GRATIS BROCHURE ONTVANGEN?
WWW.VEILIGDOUCHEN.NL BEL GRATIS 0800 0200 962
Ja, ik ontvang graag het gratis informatiemagazine Pure instapbad NIEUW
Naam Straat + nr Postcode Telefoon
* Bekijk de algemene actievoorwaarde op onze website.
Plaats 02-09- KBO
Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar: Zwaluw comfortsanitair Antwoordnummer 3035 - 3860VZ Zeewolde, Nederland
inhoud ONS BELANG
14/ Vijf vragen over de griepprik: wat zijn de voors en tegens? 16/ Ondervoeding voorkomen? Eiwitrijke voeding is belangrijker dan u denkt
32
40/ Senioren blijken een geliefd
MENSEN
10
doelwit voor criminelen: hoe kunt u zich wapenen tegen babbeltrucs en inbraak?
36
10/ Clairy Polak schreef een roman over leven met een partner met alzheimer: ‘De machteloosheid is immens groot’
24/ Vrijwilligers over de bourgondische etentjes die ze organiseren. ‘Typisch Brabants!’ 32/ Wereldverbeteraars! Deze
KBO’ers zetten zich in voor het goede doel
LEVEN
20/ KBO Kaatsheuvel bezoekt Noordoostpolder voor rondleiding door windmolenpark én bezoek aan vissersstadje Urk
36/ Brabantse activiteiten in het
kader van 75 jaar bevrijding
magazine voor senioren
45
ELKE MAAND
06/ Schrijf ons! 09/ Fotoalbum 29/ Juridische helpdesk 30/ Ons kloppend hart 45/ Onsje geluk 51/ Op zoek naar 53/ Ons ledenvoordeel 57/ Puzzel
5
schrijf ons
Verhalen, brieven en berichten die ons bezighouden
Reactie AOW-artikel
doe mee! Reageren op artikelen
in Ons? Stuur uw reactie naar KBO-Brabant, t.a.v. redactie Ons,
PASSEND LEZEN
Ons kreeg een bericht met goed nieuws voor mensen met een beperkt zicht of die het veel inspanning kost om een boek vast te houden. Voor hen is er de Bibliotheekservice ‘Passend Lezen’, met een collectie van ruim 75.000 audioboeken, 15.000 brailleboeken en boeken met extra grote letters. Meer informatie vindt u op
Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch. Mailen kan ook: ons@kbo-brabant.nl Vergeet niet uw naam, adres en woonplaats te vermelden.
B R A BA N TS VO O R G E VO R D E R D E N!
We kregen van Paul Scholten van HEVO Rosmalen een belangrijke aanvulling op ons artikel over de AOW. Hij schrijft: ‘Het aanvragen van de AOW voor alleenstaanden wanneer je partner in een verpleeghuis wordt opgenomen moet voorzien worden van een waarschuwing’. Inderdaad scheelt een AOW voor alleenstaanden maandelijks meer dan € 300,- per persoon. Maar er zitten ook nadelen aan! U kunt zelfs slechter af zijn. Dat hangt af van uw inkomens en vermogen. Misschien gaat u – gezamenlijk – zelfs meer belasting betalen of wordt de eigen bijdrage voor de Wet langdurige zorg hoger. De verandering kan ook zorg- en/of huurtoeslag beïnvloeden. En: u mag slechts één keer veranderen. Eenmaal gekozen voor de hogere alleenstaanden AOW-uitkering, kunt u dit niet meer terugdraaien. Wij adviseren daarom een eventuele aanpassing goed door te (laten) rekenen voordat u beslist.
www.passendlezen.nl
Hoe goed bent u thuis in het Brabantse dialect? Weet u bijvoorbeeld wat onderstaande zin betekent?
‘Ze kósse goed akkerdeere’ Ze konden goed met elkaar overweg
6
Congres KBO-Brabant Op donderdag 3 oktober vindt het jaarlijkse congres van KBO-Brabant plaats in De Enck in Oirschot. Dit jaar is het onderwerp: de veranderende rol van de vrijwilliger. We starten om 12.30 uur met de inloop voor een lunch en om 13.30 uur begint het programma. Aan het woord komen minister Hugo de Jonge, gedeputeerde Marianne van der Sloot, oud-ombudsman Alex Brenninkmeijer en vrijwilligers zelf. We sluiten de middag om 17.00 uur af. KBO-leden zijn van harte welkom; deelname is gratis. Aanmelden kan via de website www.kbo-brabant.nl, via de knop ‘Activiteiten’.
ons
column
Leven naast alzheimer tekst Will
Oproep! Dit jaar viert ook Bavel de 75-jarige bezetting, onder meer met de openstelling van Korenmolen De Hoop op zaterdag 14 en zondag 15 september. Uit gesprekken met overlevenden zou blijken dat er tijdens de oorlog heilige missen hebben plaatsgevonden in de molen. Stichting Molen Bavel is op zoek naar informatie daarover. Heeft u gegevens of materiaal over de rol die de molen in de oorlog heeft gespeeld voor de inwoners van Bavel? Dan kunt u contact opnemen met Jac van Gils, voorzitter Stichting Molen Bavel, stichting@molenbavel.nl
15
jaar brengt Piet Janssen al het blad van KBO-Brabant rond. Dat was niet altijd magazine Ons; in het verleden was het ledenkrant KBO ZieZo die tegelijk met de Nestor werd rondgebracht
Pensioen Naar aanleiding van televisieprogramma Hollandse Zaken op donderdag 25 juli kreeg Ons meerdere reacties van leden. In het programma was ook de directeur van KBO-Brabant te gast. De heer Martens uit Geldrop schreef Ons het volgende: ‘Een compliment voor de manier waarop u opkwam voor de belangen van gepensioneerde ouderen. Hopelijk wordt met de bodemprocedure voorkomen dat kortingen op pensioenuitkeringen plaatsvinden en dat indexering van pensioenuitkeringen weer mogelijk wordt. Veel succes gewenst!’
magazine voor senioren
WIJSHEID
‘SOCIALE WETTEN ZIJN ER NIET OM MENSEN TE VERLAMMEN, MAAR OM HET LEVEN TE VERLICHTEN’ FRATER LOYOLA HINTEN zie ook pagina 9
Ontsnapt Vandaag breng ik een bloemetje naar een wildvreemde mevrouw. Gisteren heeft ze mijn man van de straat geplukt, binnengehaald en een kopje koffie gegeven. Intussen waren we met de hele buurt al aan het zoeken. De meesten op de fiets en ik met de auto. Na een uurtje was het verloren schaap terecht. De eerlijke vinder had intussen de politie gebeld. Na drie kwartier kreeg ik een telefoontje dat hij gevonden was. Het begon met het moment dat ik op de badkamer mijn tanden ging poetsen. Toen ik na slechts enkele minuten beneden kwam zat hij niet, zoals gewoonlijk, nog aan de ontbijttafel. Meestal zit hij dan alweer te dutten boven de krant. Deze ‘Hij kon niet ver keer echter, weg zijn, want was hij nergens hij was te voet’ te bekennen. Binnen en buiten geroepen, geen reactie. Meteen in de auto gesprongen en ook vast de buren gewaarschuwd. Hij kon niet ver weg zijn, want hij was te voet. Helaas lag de gps-spotter thuis aan de oplader. Ik nam de meest logische route, naar zijn geboorteplaats. De buren gingen het dorp in en controleerden alle wijken en plekken waar hij wel eens komt. Maar hij had deze keer een heel andere uitvalsroute gekozen. Zijn wandeling moet een kwartiertje geduurd hebben en leidde naar een grote nieuwbouwwijk, zo’n anderhalve kilometer buiten ons dorp. Gelukkig was hij onderweg gezien en zelfs herkend door enkele medewerkers van de plantsoenendienst. Dat zette ons al snel op het goede spoor. Tegelijk met de politie bereikte ik de ontsnapte. Die zat rustig en breed lachend aan de koffie.
7
GASPRIJS OMHOOG SUBSIDIE VOOR WONINGISOLATIE
REGEL HET OP TIJD TONZON, ANDERE TECHNIEK, BETER ISOLEREND EFFECT Vloeren verliezen vrijwel alle warmte door uitstraling naar de kruipruimtebodem en fundering. Andere soorten isolatie (zoals het in de nieuwbouw gebruikte EPS) beperken wel het warmteverlies door geleiding maar stralen de doorgelaten warmte aan de onderkant gewoon uit. Zo lekt 24 uur per dag warmte aan de onderkant weg, waardoor nieuwbouwwoningen met vloerverwarming nog niet echt energiezuinig zijn. Het unieke TONZON Thermoskussen reduceert deze warmtestraling trapsgewijs tot vrijwel nul. De vloer wordt sneller warm en de eindtemperatuur is hoger bij een lagere luchttemperatuur. Meer comfort met minder energieverbruik. “TONZON Vloerisolatie zorgt ook bij nieuwere woningen nog voor een stijging van het wooncomfort en een lagere gasrekening.”
GASPRIJS OMHOOG
De regering is van plan de gasprijs de komende jaren steeds verder te laten stijgen. De hoogste tijd om gas te gaan besparen met TONZON vloerisolatie. Door deze andere techniek krijgt u een warmere vloer met een hogere gasbesparing voor een betaalbare prijs. Bovendien verdwijnen eventuele vocht- en schimmelproblemen onder in de woning als sneeuw voor de zon. VRAAG NU KOSTELOOS INSPECTIE AAN
SCHONE DROGERE KRUIPRUIMTE Het wonen boven een vochtig gat in de grond is niet prettig en zelfs
Thermoskussens
soms ongezond. Door een onderdruk wordt constant vochtige lucht uit de kruipruimte de woning ingezogen. Dit vocht moet door ventilatie weer worden afgevoerd. Dit kost energie en daar willen we juist zo weinig mogelijk van gebruiken. TONZON Bodemfolie stopt de verdamping van vocht uit de bodem, remt het vrijkomen van schadelijk radongas
Bodemfolie
en zorgt zo voor een schone, drogere kruipruimte. Misschien wel de meest duurzame maatregel voor veel Nederlandse woningen. In de gebruiksfase biedt het talloze voordelen waaronder energiebesparing. De Bodemfolie is overigens volledig recyclebaar.
Inventieve oplossingen TONZON heeft meer oplossingen waarmee u uw voordeel kunt doen. Speciale folies waarmee u warmtestraling kunt beperken zoals bijvoorbeeld de trefzekere radiatorfolie die onzichtbaar zijn werk doet. Voordelige en toch zeer efficiënte elektrische warmtepanelen. Oplaadbare warmtebatterijtjes waarmee u op ieder gewenst moment handen, voeten etc. van extra warmte kunt voorzien. Kijk op TONZON.nl en ontdek hoe wij voor u het wonen comfortabeler, gezonder en energiezuiniger kunnen maken.
fotoalbum
tekst Susanne Mullenders
Lezers delen een foto van een memorabel moment met Ons
1931:
Oom Loyola voor de klas
‘D
it is een foto van de lagere school van de parochie Korvel in Tilburg: rijen jongens zitten in dezelfde houding. Mijn oom, frater Loyola Hinten van de congregatie Fraters van Tilburg, begon hier zijn onderwijsloopbaan. Op de foto staat hij als onderwijzer achter in de klas. Mijn band met hem was bijzonder. Ik ben naar hem vernoemd: zijn oorspronkelijke naam was Bernardus Hinten. Bij mijn geboorte stuurde hij een kaart plus een foto van de klas waaraan hij toen lesgaf. Over de foto schreef hij dat alle kinderen die erop stonden aan het zingen waren, omdat er een kindje bij Van Hamond was geboren. Zelf ben ik, net als mijn oom, in
magazine voor senioren
het onderwijs terechtgekomen. We zijn zelfs nog een tijdje collega’s geweest, namelijk bij De La Salle in Boxtel. Toen mijn oom 65 werd, voelde hij er niks voor om te stoppen met werken: het onderwijs was zijn leven. Hij schreef de school of hij kon aanblijven, aangezien “sociale wetten er niet zijn om mensen te verlammen, maar om het leven te verlichten”. Mooi hè? Tot zijn tachtigste heeft hij doorgewerkt als remedial teacher bij De La Salle. Op zijn sterfdag gaf hij ’s morgens nog les aan een groep van vijf jongens. Die jongeren waren belangrijk voor hem. En op school heerste een soort ongeschreven wet: van Jola, zoals hij in de wandelgangen genoemd werd, blijf je af. Iedereen behandelde hem met het respect dat hij verdiende!’ ■
BEN VAN HAMOND heeft een boek geschreven over het leven van zijn oom: Jola, het levensverhaal van Bernardus Martinus Cornelis Hinten. Familie-, klooster- en onderwijsmens. In het boek staan vele klassenfoto’s zoals de foto hiernaast, en van alle leerlingen en leraren staat de naam erbij. Ben: ‘Mijn oom was zeer punctueel. Hij schreef alle namen van de leerlingen op de achterkant van de foto’s!’ Bent u geïnteresseerd in het boek over oom Loyola, dan kunt u contact opnemen met Ben van Hamond via benendiny@hotmail.com of (06) 260 305 02.
Uw foto?
Heeft u een bijzondere foto die u met Ons wilt delen? Stuur een e-mail met toelichting naar ons@kbo-brabant.nl Ons behoudt zich het recht voor uw reactie te bewerken en/of in te korten. De foto die u instuurt, ontvangt u uiteraard retour.
9
interview
CLAIRY POLAK:
‘Alzheimer is één groot proces van afscheid nemen’
titel. Ook omdat Nico deze dichtregel regelmatig aanhaalde. Bovendien: allerlei tegenstrijdige gevoelens en gedachten komen voorbij in het slopende proces dat de ziekte van Alzheimer is. In mijn boek wilde ik dat proces laten zien. In de media wordt alzheimer naar mijn mening te vaak geromantiseerd. Ik wilde een boek schrijven waarin duidelijk wordt dat de ziekte heel diep ingrijpt in het leven van de patiënt maar ook in dat van de mantelzorger.’
Niet bespreekbaar
‘Voorbij, voorbij…’ Deze woorden uit het gedicht Herinnering van J.C. Bloem vormen de titel van de debuutroman van journalist Clairy Polak. Het boek is gebaseerd op haar eigen leven en dat van haar man Nico, die tien jaar aan alzheimer leed. Wrang genoeg overleed hij vlak voor het verschijnen van haar boek aan de gevolgen van de ziekte. Polak: ‘Dit boek is een ode aan de herinnering aan wat ooit was.’ tekst Pauline Mulder | beeld Tessa Posthuma de Boer en Anna van Kooij
D
e titel Voorbij, voorbij kan op verschillende manieren geïnterpreteerd worden, aldus Polak. ‘Dat het voorbij is. Dat de mooie tijden voorbij zijn. Of ook zo van: was het maar voorbij. Ik vond het een mooie, passende
magazine voor senioren
Bij haar echtgenoot Nico begon het – zoals bij vele andere alzheimerpatiënten – met kleine incidentjes. ‘Dingen die eigenlijk niet eens incidentjes zijn’, vertelt Polak. ‘Het zijn verschijnselen die ons allemaal wel overkomen: sleutels vergeten, te veel zout in het eten doen… dat soort dingen. Maar als vaak dezelfde dingen gebeuren en de frequentie hoog is, dan denk je: goh, zou er iets aan de hand zijn? Daar kwam bij dat alzheimer in zijn familie voorkwam. Dus daar dacht ik al snel aan en ik heb mijn vermoedens natuurlijk ook met hem besproken. Maar hij ontkende het, het was onbespreekbaar. Hij zag bij onder meer zijn broer welke ingrijpende gevolgen de ziekte had. Maar op een gegeven moment werden de incidenten groter: als je ziet dat iemand zich niet meer kan oriënteren, of niet meer drie dingen tegelijk kan doen… als je autorijdt bijvoorbeeld moet je veel dingen tegelijk doen, zonder daarbij te veel te hoeven nadenken. Dat vermogen verlies je als je alzheimer in een vergevorderd stadium hebt. Voor mij werd het steeds duidelijker en hij ging er zich steeds harder tegen verzetten.’
Wc Nico liet zich uiteindelijk toch testen en de uitslag was overduidelijk: alzheimer. ‘Hij zelf reageerde behoorlijk berustend,
» 11
WIE IS CLAIRY POLAK? Journalist en presentatrice Clairy Polak (1956) is geboren en getogen in Amsterdam. Ze is enig kind van de cabaretiers Katja Berndsen en Alexander Pola, de artiestennaam van Bram Polak. Polak begon haar carrière bij de Uitkrant, maar ze maakte al snel de overstap naar de Vara. Vanaf 1990 presenteerde ze diverse journalistieke radio- en televisieprogramma’s zoals Met het oog op morgen, NOVA en Buitenhof. In 2010 ontving ze de Sonja Barend Award vanwege haar interview met Hans van Goor, die betrokken was bij de verkoopactiviteiten van DSB. Deze zomer presenteerde Polak voor het negende seizoen het discussieprogramma Het Filosofisch Kwintet van HUMAN op NPO 1.
12
zo van: oké, dat is dan zo. We zien het wel… bewegingsruimte hebben. Heel belangrijk, Maar langzaamaan ging hij achteruit. want hij hield altijd al van wandelen. Later Dat ging niet gestaag, maar steeds in het proces kreeg hij een dwangmatige met horten en stoten. Dat maakte het behoefte om te lopen.’ Het duurde nog een ook zo moeilijk. Hij kon zeker ook zijn halfjaar voordat er plek was, maar toen heldere, goede momenten hebben, maar het eenmaal zover was, was Nico boos. communiceren werd steeds moeilijker. ‘Hij begreep het niet’, vertelt Polak. ‘Hij En op den duur was hij heel vaak op zoek. voelde zich er bovendien aanvankelijk ook Dan moest hij bijvoorbeeld naar de wc, onveilig, want hij herkende niks. En zijn maar kon die niet vinden. Ik moest hem hele leven was al zo onveilig: ook de dingen dan helpen. Later ging hij ook op zoek naar die hij wél kende, herkende en herinnerde weet-ik-wat en liep hij weg van huis. En hij zich steeds minder.’ dan kon hij de weg niet terugvinden. Ik Onmacht voelde me 24 uur per dag verantwoordelijk De opname van haar man gaf Polak een en was altijd alert. Dat put je uit. Zowel zekere ruimte. ‘Nou ja, het is lichamelijk als psychisch. Ik maar hoe je dat definieert’, sliep heel licht. Op een gegeven zegt ze. ‘Ja, ik werd weer moment kon ik niet meer. Heel ‘Als degene meester over mijn eigen tijd, voorzichtig begon ik erover van wie je dat wel. En ja, de fysieke zorg na te denken om hem toe te ooit bent gaan werd gedeeld. Dus in die zin vertrouwen aan andermans houden, niet werd het veel dragelijker. zorg. Achteraf zeg ik: daar meer lijkt op Maar in mijn hoofd bleef ik heb ik te lang mee gewacht. die persoon, natuurlijk volledig met hem Dat was niet goed voor hem, dan is het heel verbonden. Want ja, ik bleef en zeker ook niet voor mij. ingewikkeld van hem houden. Als degene Maar ja, we hadden elkaar vast te stellen van wie je ooit bent gaan ooit de belofte gedaan: ik zal van wie je houden, niet meer lijkt op altijd voor je blijven zorgen. precies nog die persoon, dan is het heel Die belofte moest ik opgeven. houdt’ ingewikkeld vast te stellen Ik moest mijn eigen falen van wie je precies nog houdt. onder ogen zien en ben op Ik kan het nog steeds niet zoek gegaan naar een geschikt goed uitleggen of begrijpen, maar het verzorgingshuis.’ was wel zo. Misschien lag het wel aan de Bewegingsruimte herinnering. Misschien wel aan de kracht Het viel nog niet mee om dat te vinden, van de relatie zoals die was… Het maakte vertelt Polak. ‘Ik denk dat ik wel twintig de eenzaamheid groter. En ik zat in een verzorgingshuizen bezocht heb. In de voortdurend rouwproces. Er is bij deze ene was te weinig bewegingsvrijheid, de ziekte geen moment geweest waarop we andere was een betonnen blokkendoos… afscheid hebben kunnen nemen: het was er waren heel veel kleine dingen die één groot proces van afscheid nemen. Dat me niet bevielen. Tot ik op een gegeven begint al op het moment dat je onder ogen moment een tehuis vond waarbij het moet zien dat iemand de ziekte heeft. Dan gevoel goed was. Ik dacht: hier durf ik hem begint een groot langzaam proces van wel uit handen te geven. Er heerste een afscheid van een gezamenlijk leven. Voor plezierige sfeer en Nico zou er voldoende mij was dat zo, maar ik weet natuurlijk niet
ons
Voorbij, voorbij
hoe het bij hem zat. Hij kon zijn gevoelens niet meer benoemen. De machteloosheid die met deze ziekte gepaard gaat, is immens groot. Voor de patiënt, maar ook voor de partner, de persoon die de ziekte wel bewust beleeft.’
besloten had er een roman van te maken, ging het wel. Daarmee creëerde ik afstand voor mezelf, kon ik de gebeurtenissen stileren en onze ervaringen verwerken in de personages Judith en Leo. Het boek is een soort ode aan de herinneringen geworden.’ Monumentje Polaks boek kwam begin Op enig moment besloot ‘De machtejuni uit. Op 5 mei overleed loosheid die Polak haar ervaringen met Nico, uiteindelijk nog vrij bij deze ziekte alzheimer op papier te zetten. plotseling. ‘Dat was best hoort, is En heel toevallig meldde zich ingewikkeld, want toen immens groot’ op dat moment een literair moest ik de feestelijkheden agent. ‘Maar het was eigenlijk en plichtplegingen rond de helemaal niet mijn bedoeling verschijning van het boek om ermee naar buiten te treden. Ik was combineren met mijn verdriet. Aan de dingen voor mezelf op een rijtje aan het andere kant is het boek daarmee ook een zetten door ze op te schrijven. In eerste soort monumentje voor hem geworden.’ ■ instantie lukte dat niet, maar toen ik magazine voor senioren
In de debuutroman van Clairy Polak staat de bijna symbiotische liefde van hoofdpersonen Leo en Judith centraal. Als de alzheimer zijn verwoestende werk doet, valt zowel Leo als Judith ten prooi aan grote verwarring. Aan de hand van Leo’s verhalen over zijn jeugd en haar eigen herinneringen, geeft Judith de steeds vager wordende foto van Leo’s leven weer diepte en legt daarmee een basis om door te gaan. Uitgeverij Meulenhoff, ISBN 9789029093392
13
gezondheid
tekst Berber Bijma | beeld Shutterstock
5 VRAGEN over de griepprik
Mensen van zestig jaar en ouder en mensen met een kwetsbare gezondheid mogen elk jaar gratis de griepprik halen. Sommigen doen dat trouw, anderen weigeren pertinent. Hoe werkt de griepprik en wat zijn voors en tegens?
1. Voor wie is de griepprik bedoeld? De griepprik beschermt mensen voor wie een (pittige) griep levensgevaarlijk kan zijn. De belangrijkste doelgroepen zijn mensen boven de zestig jaar en mensen met chronische ziekten als diabetes, hart-, longen nierziekten of een immuunstoornis en mensen met een verstandelijke beperking. Zij kunnen de griepprik gratis krijgen. Anderen moeten ervoor betalen: zo’n 17 euro plus de kosten die de huisarts rekent.
2. Hoe werkt het vaccin? De griepprik is een vaccin met vier verschillende soorten dode griepvirussen. Die dode virussen zijn onschadelijk. De griepprik zorgt ervoor dat het lichaam afweerstoffen aanmaakt tegen de griepvirussen die in de griepprik zitten. Hierdoor wordt u niet ziek, of, als u toch de griep krijgt, vaak minder ziek.
3. Waarom elk jaar een nieuwe prik? Griepvirussen veranderen steeds. Deskundigen bekijken ieder voorjaar welke griepvirussen waarschijnlijk gaan komen in de winter. Die virussen worden in de griepprik opgenomen.
14
4. Kan ik griep krijgen van de griepprik? Nee, want u krijgt dode deeltjes griepvirussen toegediend. Griep kunt u alleen krijgen van een levend griepvirus. U kunt zich na de griepprik wel een paar dagen minder goed voelen. Dit is geen griep. Uw lichaam bouwt juist weerstand op tegen griep.
5. Hoe (on)verstandig is het om de griepprik te weigeren? Dit is uw eigen afweging. Als u goed gezond bent, kunt u besluiten de griepprik niet te nemen. Als uw gezondheid kwetsbaar is, bijvoorbeeld omdat u hart- of longpatiënt bent, kan een griep levensbedreigend zijn. Daarom wordt de griepprik aangeboden aan iedereen die extra risico loopt om ernstig ziek te worden door griep. Veel artsen en wetenschappers vinden dat voor deze groep de griepprik grote voordelen en weinig risico’s heeft. Anderen beweren dat het vaccin vooral bestaat vanwege de grote (financiële) belangen die ermee gemoeid zijn. U bent altijd vrij om uw eigen keuze te maken. ■
TOT 40 PROCENT MINDER KANS OP GRIEP De griepprik biedt de beste bescherming tegen griep. Door de griepprik heeft u ongeveer 40 procent minder kans op griep. Als u na de griepprik toch griep krijgt, wordt u vaak minder ernstig ziek. Kijk voor meer informatie op www.rivm.nl/griepprik of www.influenzastichting.nl
ons
advertentie
dossier
EIWIT: BELANGRIJKER DAN U DENKT
16
tekst Berber Bijma | beeld Shutterstock
Spierafbraak
Ouderen hebben nogal eens een gebrek aan eiwitten zonder dat te weten. De kwalen die we toeschrijven aan het ouder worden, zijn soms te vertragen door meer eiwitten te eten en – zo mogelijk – in beweging te blijven. Hoe zit dat precies en wat moeten we dan eten? Wetenschapper Joost Linschooten legt het uit.
E
ens in de zoveel tijd is het weer in het nieuws: relatief veel ouderen zijn ondervoed. Wat die ondervoeding precies inhoudt, weten veel mensen níet, zegt Joost Linschooten. Hij is voedingswetenschapper aan de HAS Hogeschool in Den Bosch en gespecialiseerd in het verband tussen voeding en gezondheid. ‘Bij ondervoeding denken we al snel dat ouderen te weinig calorieën tot zich nemen, dus simpelweg te weinig eten. Dat komt inderdaad voor, maar heel vaak gaat het met name om te weinig eiwitten.’ Die vorm van ondervoeding kan voorkomen bij alle ouderen, of ze nu in een zorginstelling wonen of thuis, met of zonder thuiszorg. Linschooten richt zich in zijn onderzoek en de samenwerking met bedrijven en andere kennisinstellingen vooral op de ouderen die thuis wonen. De cijfers over deze groep liegen er niet om. Van de zelfstandig wonende ouderen zonder thuiszorg, is volgens onderzoeken 7 tot 12 procent ondervoed. Van de ouderen die thuiszorg krijgen, is dat zelfs 30 tot 40 procent, dus (bijna) twee op de vijf.
magazine voor senioren
Hoe ontstaat zo’n eiwittekort? Linschooten: ‘Als we niet bewegen, worden onze spieren afgebroken. Dat gebeurt ook bij jonge mensen. Daarnaast hoort spierafbraak bij het proces van ouder worden. Door te bewegen én door eiwitten in te nemen, worden de spieren weer opgebouwd. De aminozuren die in eiwitten zitten, zijn nodig bij die opbouw. Bij jongere mensen is er vaak zo’n beetje evenveel spieropbouw als spierafbraak. Bij oudere mensen zie je vaak dat de spierafbraak sneller gaat dan de spieropbouw. Dat komt enerzijds doordat ouderen langzaam maar zeker minder gaan bewegen én doordat ze vaak niet genoeg eiwitten binnen krijgen, bijvoorbeeld omdat ze steeds kleinere porties gaan eten. Wij merken dat veel ouderen niet weten dat ze mogelijk te weinig eiwitten binnenkrijgen en ook niet welke producten eiwitrijk zijn.’
ONS VITAAL BRABANT
Hoe vitaal bent u? Tijdens de Vitaliteitsdagen van KBO-Brabant kunt u dat op meerdere plaatsen meten, samen met vrijwilligers en jonge zorgmedewerkers in opleiding. U kunt daar uw behendigheid en stabiliteit onderzoeken, knijpkracht meten en u krijgt inzicht in uw uithoudingsvermogen en eetpatroon. Daarnaast kunt u er terecht voor een goed gesprek over andere aspecten die uw vitaliteit beïnvloeden, bijvoorbeeld uw eetpatroon, beweging, nachtrust en sociale netwerk. Meer informatie via info@kbo-brabant.nl of (073) 644 40 66.
Klachten Een eiwittekort is niet eenvoudig te meten, zoals we via de huisarts ons ijzergehalte of ons cholesterol laten meten. ‘Daardoor is het best lastig om vast te stellen of iemand inderdaad de gevolgen ondervindt van te lage eiwitinname’, zegt Linschooten. ‘Je kunt dat eigenlijk alleen maar te weten komen door te vragen wat iemand zoal eet op een dag. De richtlijn is dat we per kilogram lichaamsgewicht 1,0 gram eiwit per dag moeten innemen. Voor kwetsbare ouderen wordt de richtlijn mogelijk verhoogd naar zelfs 1,2 gram per kilogram lichaamsgewicht. Daarbij is het advies om zo’n 25 tot 30 gram eiwit per maaltijd te consumeren. Bij de warme maaltijd gaat dat vaak wel goed, met een stukje vlees en een toetje, want 100 gram vlees bevat al ongeveer 20 gram eiwit. Maar bij het ontbijt en de lunch krijgen ouderen vaak niet genoeg eiwitten binnen.’ Wie minder inneemt dan de richtlijn kan
» 17
✓GRATIS THUISBEZORGD ✓150 HOOFDGERECHTEN ✓THUISZORGKORTING
MAALTIJD - THUIS - SERVICE AANBIEDING
SINDS 1972
Vul hieronder nummers van uw keuze in! 1. Hollandse hachee, rode bietjes, puree 2. Kalkoenbiefstukjes, tuinbonen, aardappeltjes 3. Kibbeling, Mexicaanse groenten en krieltjes 4. Runderstooflapje, rode kool appel en puree 5. Halskarbonade, witlof met spek en krieltjes 6. Preistamppot met speklapjes 7. Kip saté, nasi goreng met Indische groenten 8. Gebakken zalmfilet, bladspinazie en puree 9. Runderstoofpotje snijbonen, geb. aard. 10.LUXE KOUDE-schotel met vis en vlees.
Als ANBI-stichting, welzijnszorgorganisatie werken wij binnen de kaders van het WMO-beleid. Vaste bezorgers in herkenbare bedrijfskleding. Bekend bij thuiszorgorganisaties en gemeenten. Diëten o.a. meer dan 60 zoutarme gerechten. Bel voor uitgebreide informatie! Onze visie: Langer zelfstandig blijven wonen • Ontlasten mantelzorg • Géén winstoogmerk • Verantwoord en lekkere maaltijd • Sociale– en signalerende functie • Arbeidsparticipatie, o.a. vrijwilligers • Sociaal betrokken stichting •
Slechts € 24,95 voor 5 hoofdgerechten
Aanbieding éénmalig alleen voor nieuwe klanten. Informeer naar onze speciale kortingen. Koelverse maaltijden blijven minimaal een week houdbaar in uw koelkast.
www.maaltijdenexpres.nl
Vul de nummers van uw keuze in knip uit en stuur op
❑ Ik ontvang 5 koelverse hoofdgerechten, wij nemen contact met u ❑ Stuur mij eerst uitgebreide informatie toe -jaarlijkse keuze-
op in verband met de bezorging. meer dan 150 hoofdgerechten!
Nrs. Naam ___________________________________________________ Adres ___________________________________________________ Postcode __________________Telefoon_______________________ Woonplaats____________________________________________ _ 6/6 Stuur deze bon in een envelop –frankeren is niet nodig- naar: MAALTIJDENEXPRES, Antwoordnummer 60779, 5000WB Tilburg
Of bel & bestel …..
013-544 2513 Luxe Koudeschotel Nr.10
bijvoorbeeld gaandeweg meer moeite krijgen met traplopen, met boodschappen doen – eigenlijk met alles waarvoor we onze spieren gebruiken. Linschooten: ‘Het ingewikkelde is dat al die dingen altí d moeilijker worden naarmate we ouder worden. Mensen denken dus vaak dat het erbij hoort dat alles wat minder makkelijk en snel gaat als ze ouder worden. Dat is ook zo, maar het is heel goed mogelijk dat die natuurlijke achteruitgang langzamer gaat als we meer eiwitten innemen. Uiteraard in combinatie met beweging, al naar gelang de mogelijkheden.’
Verrijkte producten Waar halen we die eiwitten vandaan? Dat is volgens Linschooten nog geen eenvoudige opgave. ‘Met de gewone producten die je in de supermarkt vindt, is het best een uitdaging om genoeg eiwitten binnen te krijgen, zeker voor ouderen die gaandeweg kleinere porties gaan eten.’ Producten met veel eiwitten zijn bijvoorbeeld vlees (met name kip), zuivelproducten (met name kwark), noten en peulvruchten (zie kader: Hoe eet ik eiwitrijk?’). Veel senioren hebben een vrij vast eetpatroon met producten die ze al lang gebruiken. Wie al jarenlang een boterham met jam neemt als ontbijt, stapt niet snel over op kwark. ‘Daarom is het mooi dat er de laatste jaren producten zijn ontwikkeld die verrijkt zijn met eiwit’, zegt Linschooten. Hij geeft het voorbeeld van producent Carezzo, die onder meer brood, soep, banket en vruchtendranken verkoopt waaraan eiwitten zijn toegevoegd. ‘Daarmee kun je dezelfde dingen blijven eten die je altijd eet en toch extra eiwitten binnenkrijgen. Het is jammer dat dergelijke verrijkte producten nog niet bij de supermarkt verkrijgbaar zijn. Hopelijk verandert dat de komende jaren. In de supermarkt zie je overigens wel steeds vaker dat het eiwitgehalte opvallend op een verpakking magazine voor senioren
van bijvoorbeeld kwark wordt gezet. Dat helpt om gezonde keuzes maken. Een belangrijke vuistregel is wel: kies wat je lekker vindt. Want een product kan nog zo gezond zijn, als je het niet lekker vindt, blijf je het op de lange termijn toch niet eten.’ ■
JOOST LINSCHOOTEN (37) studeerde voedingsmiddelentechnologie aan de HAS Hogeschool in Den Bosch. Na een promotieonderzoek aan de Maastricht University is hij inmiddels aan de HAS onderzoeker en docent. Hij is gespecialiseerd in de relatie tussen voeding, leefstijl en gezondheid, met name bij ouderen. De HAS maakt samen met onder andere voedselproducenten, ouderenorganisaties, het Voedingscentrum en andere kennisinstellingen waaronder HAN University of Applied Sciences in Arnhem en Nijmegen, deel uit van het ConsuBETER Consortium en het internationale PROMISS Consortium, die zich beide richten op kennis en bewustwording omtrent eiwittekorten bij ouderen.
Hoe eet ik eiwitrijk? Al met kleine aanpassingen in uw gebruikelijke menu kunt u extra eiwitten binnenkrijgen, waarmee uw spieren langer sterk en gezond blijven. Bijvoorbeeld:
• Neem gerust vaker een ei. • Kies vaker kwark in plaats van yoghurt. • Neem dagelijks een handje noten en/of zaden (past ook mooi in de Schijf van vijf).
• Eet regelmatig peulvruchten (bijvoorbeeld als vleesvervanger). Wilt u zeker weten dat u ruim voldoende eiwitten binnenkrijgt? Dan kunt u kiezen voor producten waaraan extra eiwit is toegevoegd. Deze producten zijn vooralsnog beperkt in de supermarkt te verkrijgen, maar wel via internet te bestellen, bijvoorbeeld bij www.carezzo.nl of via www.maaltijdservice.nl Eén eiwitverrijkte boterham bevat bijvoorbeeld 8 gram eiwit, ruim twee keer zo veel als een gewone boterham. Bent u benieuwd of u genoeg eiwitten binnenkrijgt? Op www.goedgevoedouderworden.nl vindt u verschillende testjes die u zelf kunt invullen om daar achter te komen. Dezelfde website geeft ook allerlei adviezen én recepten om ondervoeding te voorkomen.
19
reportage
KBO KAATSHEUVEL
bezoekt de Noordoostpolder • Twee touringcars rijden het gezelschap rond
20
• Tijd voor koffie en kroketten!
ons
Nieuwe sociale contacten
‘Het vakantiegeld is binnen, dus we kunnen aan de paling!’ De 91 deelnemers aan het dagtripje van KBO Kaatsheuvel hebben er zin in. Met twee touringcars reist het gezelschap af naar de Noordoostpolder, waar ze onder meer een bezoek brengen aan het windpark en het streng gereformeerde vissersdorp Urk. tekst Linda Groothuijse | beeld Roy Lazet
I
n alle vroegte vertrekken de OAD-bussen van Havi Travel vanuit Kaatsheuvel; er staat een dag vol activiteiten op het programma. Wies Molenschot, bestuurslid en lid van de activiteitencommissie van KBO Kaatsheuvel, vertelt: ‘Naast onze maandelijkse etentjes en wekelijkse activiteiten organiseren we regelmatig dagtripjes. Meestal hebben deze een culturele of educatieve insteek, maar het draait bovenal om samen gezellig een geheel verzorgd dagje weg te zijn. Dat is niet voor iedereen even vanzelfsprekend; sommige deelnemers zijn minder goed ter been, hebben geen rijbewijs of beschikken over een klein sociaal netwerk.’
• Windkracht zeven, laat maar waaien!
Na een busreis van twee uur komt de groep aan in Tollebeek, waar de deelnemers met koffie en gebak worden ontvangen in restaurant De Goede Aanloop. Ria Janssen heeft erg uitgekeken naar deze dag, vertelt ze. ‘Ik ontvang een minimum inkomen en gebruik mijn Samen-Loont-pas voor dit KBO-uitje. Per jaar kan ik als 65-plusser vanuit de gemeente Loon op Zand een maximaal budget van 350 euro inzetten voor sociale, maatschappelijke, culturele of sportieve activiteiten. Zo kan ik toch onder de mensen zijn en nieuwe contacten opdoen.’ Ze is erg nieuwsgierig naar Urk. ‘Ik heb de televisieserie URK! op SBS 6 gezien, waarin diverse markante bewoners worden gevolgd. Ik wil het karakteristieke vissersdorpje wel eens met eigen ogen zien!’ Anne Bergmans en Helma de Vries hebben zich samen aangemeld voor de excursie. ‘Wij zijn twee schoonmoeders “op sjouw”. Mijn zoon is getrouwd met Helma’s dochter. Mijn man is naar de dagopvang en daardoor kan ik even genieten van dit reisje.’
Snoepreisje Dan is het tijd om weer in de bus te stappen. Dit keer voor een korte rit richting Nagele, waar experience center 11 BEAUFORT is gevestigd. Ook gids Rob Renne is ingestapt. Hij vertelt onder meer over het ontstaan van het experience center dat in handen is van zijn familie. ‘De komst van het grote windpark in de Noordoostpolder bracht nogal wat vragen met zich mee. Daarom
»
• Gids Rob Renne vertelt over het windpark
Kijk voor meer informatie over deze dagreis of groepsarrangementen op www.havi-travel.com
magazine voor senioren
21
schreven de gemeenten Noordoostpolder en Urk een prijsvraag uit onder omwonenden om met een plan te komen voor een windmolen-informatiecentrum. Dit informatiecentrum leek ons een mooie aanvulling op onze boerderijwinkel en gelukkig viel ons plan in de prijzen.’ Via de winkel van de familie Renne kom je nu in het experience center terecht. Maar eerst hebben de deelnemers tijd om te winkelen: van lokale lekkernijen tot alles wat met oud-Hollandse molens of windmolens te maken heeft. Mensen slaan alvast pakken stroopwafels en chocolaatjes in voor de terugreis. ‘Het is toch een snoepreisje?’, lachen twee dames bij de kassa verontschuldigend.
verzorgen. ‘Aan de ene kant zien jullie de 38 windturbines op land met een tiphoogte van bijna 200 meter, aan de andere kant de 48 windturbines in het IJsselmeer met een tiphoogte van zo’n 150 meter. Deze zijn in vier jaar tijd aangelegd; in 2017 is het windpark voltooid’, vertelt Rob. Jos de Groot is onder de indruk: ‘Ik vind windmolens helemaal niet misstaan in ons Hollandse landschap. Ze zijn rank, slank en eenvoudig in design.’ Daar is Joke Bekers het mee eens. ‘Maar er is ook een andere kant: omwonenden kunnen slagschaduw of geluidshinder ervaren.’ Toch is Joke voorstander van deze vorm van duurzame energie. ‘We moeten iets doen aan het klimaatprobleem. Zelf heb ik zonnepanelen gehad op ons koophuis. Nu huur ik een appartement, dan is het lastiger om zelf je eigen duurzame energie op te wekken. Windenergie kan dan een goed alternatief zijn.’
Dag kapsel! Anderen zijn vooral nieuwsgierig naar de windmolens en lopen direct door naar het experience center. In een zaal kunnen ze naar een film kijken, waarin alles wordt verteld over de aanleg van Nederlands grootste windmolenpark. Zo leren de bezoekers dat de 86 windmolens tezamen 400.000 huishoudens van stroom voorzien en dat er om dat te realiseren 263 kilometer aan stroomkabels onder de grond is aangelegd. Boven in het experience center kunnen bezoekers verschillende windkrachten zelf ervaren. Er klinkt gelach en gegil elke keer als er op een hogere stand wordt gedrukt. ‘Van windkracht 6 gaan je haren wel flink wapperen; daar gaat je kapsel!’, lacht Agnes Burgs, lid van de activiteitencommissie.
Twee kanten Hoe imposant de molens zijn, merken de KBO-leden pas echt goed wanneer zij vervolgens met de touringcar over de dijk rijden, op slechts 100 meter afstand van de turbines. Daar mag je normaal niet komen met de auto, alleen 11 BEAUFORT mag rondleidingen per bus over de dijk
22
Bij 11 BEAUFORT kunt u op interactieve wijze meer te weten te komen over windturbines en duurzame energie in het algemeen. U leert hoe windturbines werken, wat het nut ervan is en hoeveel geluid ze maken. En u krijgt informatie over het belang van groene, duurzame energie. Daarnaast kunt u een bezoek brengen aan de boerderijwinkel met streekproducten en souvenirs. Er zijn diverse groepsarrangementen mogelijk, bijvoorbeeld in combinatie met een bezoek aan een tulpenkas, tropische tuinen of melkveebedrijf. Voor meer informatie zie www.11beaufort.nl
Boottocht Na het bezoek aan 11 BEAUFORT keert het gezelschap terug naar De Goede Aanloop, waar een uitgebreide koffietafel met kroketten klaarstaat. Wies vertelt tijdens de lunch wat er deze dag nog meer op het programma staat: ‘We gaan straks naar Urk om het dorpje te verkennen en om een bosje paling te halen of terrasje te pikken. Vervolgens maken we een rondvaart van anderhalf uur over het IJsselmeer en natuurgebied Ketelmeer. En na de boottocht vertrekken we richting Houten, waar we afsluiten met een diner.’ Voor Wil van Beek kan de dag nu al niet meer stuk: ‘Wat een heerlijk weertje, goede uitleg over het windmolenpark en fijn gezelschap. Ik kende slechts een paar mensen die mee zijn, maar je leert al snel nieuwe gezichten kennen. Het is voor het eerst dat ik mee ben op een dagreis, maar het zal zeker niet voor het laatst zijn!’ ■ (De naam van Ria Janssen is gefingeerd)
ons
advertentie
foto: Elvera Smink
‘De traplift kan ik niet meer missen’ Steeds meer ouderen blijven zo lang mogelijk thuis wonen. Vorig jaar woonde zelfs 70% van de 85-plussers nog thuis, zo blijkt uit de Monitor Zorg voor ouderen 2018. Als het aan Marry en Marius de Groot ligt blijven zij ondanks hun fysieke beperkingen ook zo lang mogelijk in hun eigen huis wonen. “Ik was veertig jaar toen ik de eerste nieuwe heup kreeg”, vertelt Marry, terwijl ze in haar achtertuin geniet van de zon en het vrolijke gefluit van vogels. Naast haar staat de kruk waarmee ze korte afstanden kan ‘schuifelen’. “Haar andere heup werd betrekkelijk snel erna vervangen”, vult Marius aan. Marry: “Daarna zijn we naar onze huidige woning verhuisd en rond die tijd zijn allebei mijn knieën gedaan.”
bochten, drie laadpunten en voor zowel boven als beneden een draadloze afstandsbediening. Het onderste gedeelte van de rail schuift automatisch in en uit, zodat de gang altijd vrij blijft.
Toen de eerste heupprothese, na jarenlang zwaar fysiek werk, aan vervanging toe was, werd aanvankelijk gedacht dat de operatie net zo soepel zou verlopen als de andere operaties. “Maar de operatie is niet zo best geslaagd. Ik loop nu ook heel moeilijk.” Zelfstandig de trap op gaan werd te gevaarlijk. “Haar heup is gewoon mislukt”, vertelt Marius. “We hebben het nog een half jaar geprobeerd met therapie, maar het ging gewoon niet. Toch wilden we graag thuis blijven wonen, dus moest er een traplift komen.”
“De trap is eerst helemaal opgemeten met een computertje, een tablet. Daarna is de traplift helemaal op maat gemaakt voor onze trap.” Beiden zijn erg te spreken over de snelheid waarmee de traplift is geïnstalleerd. Marius: “Op de afgesproken leverdatum stonden ze ’s morgens rond een uur of tien voor de deur en om twaalf uur konden we de traplift al gebruiken.”
Een traplift op maat “Het werd direct een Otolift”, vertelt Marry enthousiast. Op de trap naar boven siert nu een Otolift Two, een compact en zeer degelijk tweebuizensysteem, met twee
“Het werd direct een Otolift”
“Ik vind het ook fijn dat ik op ieder moment van de dag een monteur kan bereiken, voor het geval dat er iets mis gaat”, zegt Marry. “Maar dat is eigenlijk nooit nodig geweest. En ieder jaar komt er een vriendelijke monteur langs voor een onderhoudsbeurt. Ja, een tijdje terug zat een hendeltje een beetje los, maar die is door de monteur weer goed vastgezet.”
De trap op en af zonder pijn “Ouder worden vind ik wel vervelend, want ik moet steeds meer prijsgeven dat het niet meer zo goed gaat. Ik kan geen kilometer lopen en ik gebruik de traplift tegenwoordig net zo vaak als Marry. Maar als je samen tachtig geworden bent en over een paar jaar al zestig jaar bent getrouwd, wat heb je dan te mekkeren?”, vertelt Marius. Door slijtage van het kraakbeen in zijn voet kan hij de trap niet meer op en af zonder pijn te hebben. “Voor mij valt het ook niet mee. Ik kan eigenlijk helemaal niks meer. Daarom zou ik de traplift niet kunnen, maar zeker ook niet willen missen”, besluit Marry.
Ervaart u ook veel moeite met traplopen en wilt u meer weten over de trapliften van Otolift Trapliften? Vraag dan een gratis brochure aan of maak een geheel vrijblijvende afspraak om de mogelijkheden te bespreken. Kijk op www.otolift.nl of bel gratis naar 0800 - 444 770 9
vrijwilligers
jaar van de vrijwillig ers
Herman Schunselaar (78), voorzitter Seniorenvereniging BRES:
‘Dat doen we toch maar mooi met z’n allen!’
BOURGONDISCH BRABANT Bijzondere initiatieven organiseren om mensen bij elkaar te brengen – dat kun je wel overlaten aan onze Afdelingen. Bij BRES, KBO GalderStrijbeek en KBO Putte laten ze dat zien.
24
‘Dit jaar vieren we bij Seniorenvereniging BRES, de KBO-Afdeling in Berlicum en Middelrode, ons zestigjarig jubileum. Het hele jaar door waren er jubileumactiviteiten, en op 22 augustus vond het grote, afsluitende feest plaats: het Smokersdiner. Er waren meer dan 300 gasten die allemaal aan lange tafels van in totaal 65 meter zaten. Ik denk niet dat er veel barbecues georganiseerd worden met zoveel meter tafel! Samen genoten we die middag van een culinair festijn, muziek en een hoop gezelligheid. De cateraar wist van wanten. Vijf koks werkten met een smoker, een moderne barbecue die gestookt wordt op appelhout. Het eten was heerlijk, echt een culinaire happening. Van onze Afdeling hielpen twintig vrijwilligers mee. Vooral in de bediening, want de bezoekers werden allemaal aan tafel bediend. Ook ons eigen orkest was van de partij. Samen met een aantal “externe” muzikanten zorgden ze voor een gevarieerd muzikaal programma. Het was een geweldig feest: bourgondisch Brabant ten voeten uit! Zelf ben ik al tien jaar voorzitter van BRES. Ik vind het fijn om me in te zetten voor de lokale samenleving. Als seniorenvereniging vervullen we een belangrijke functie. We bieden Wmocliëntondersteuning, geven gratis woonadvies, hebben een uitleenpunt voor loophulpmiddelen, enzovoort. En we organiseren allerlei educatieve en gezellige activiteiten. Het geeft mij plezier als we mensen kunnen helpen, met elkaar in contact kunnen brengen, of kunnen verrassen met een mooi feest als deze barbecue. En de inzet van al die vrijwilligers… daar ben ik echt trots op. Dat doen we toch maar mooi met z’n allen!’
ons
tekst Susanne Mullenders | beeld Arnold Reyneveld
Marjes van Etten (65), secretaris KBO Galder-Strijbeek:
‘Samen hebben we een gruwelijk goeie lunch neergezet’ ‘In een kleine gemeenschap als Galder-Strijbeek is een kermis heel belangrijk: voor de verbinding en de verbroedering. Sinds vorig jaar hebben we de kermis hier weer op poten gezet: de gemeente faciliteert en een kermiscommissie regelt de attracties en het programma in samenwerking met diverse verenigingen. Onze KBO Galder-Strijbeek organiseert op kermiszondag, de laatste zondag van juni, de dorpslunch. Iedereen is van harte welkom: jong en oud. Er is bijvoorbeeld een dame van 95 die komt lunchen met haar kinderen en kleinkinderen. Dat vind ik zo ontzettend leuk! De lunch is nu al twee jaar een doorslaand succes. Er komen rond de 200 mensen op af en de sfeer is warm en gezellig. We zitten aan lange tafels en dan is het van: schuif maar aan. Samen aan tafel, samen eten en samen zijn: typisch Brabants dus. De enthousiaste vrijwilligers van onze Afdeling maken dat mogelijk. We maken alles zelf: mensen komen gehaktballekes draaien, groente snijden, snacks maken, servetten rollen… Stoelen en tafels worden links en rechts opgehaald, er wordt voor bloemen gezorgd. Iedereen draagt een steentje bij, daar ben ik zo trots op! Ondernemers uit de buurt sponsoren ons, meestal in natura. Een kist prei, een kist tomaten, 20 procent korting bij de plaatselijke PLUS Supermarkt, enzovoort. Met al die producten zetten we dan een godsgruwelijk goeie lunch neer, waarvoor we veel complimenten krijgen. Ik word daar heel blij van. Als ik iedereen nadien tevreden naar huis zie gaan – dat geeft me energie. Ik vind het heerlijk om door mijn vrijwilligerswerk betrokken te blijven bij andere mensen, midden in het leven te blijven staan. Het brengt me veel, heel veel…’
»
magazine voor senioren
25
advertentie
VAN TILBURG PAST JOUW STIJL
NISTELRODE 10.000M 2 MODE SCHOENEN SPORT | RAVENSTEIN 2.000M 2 MODE | SCHIJNDEL 1.000M 2 MANNENMODE | GRATIS VERMAAKSERVICE | PERSONAL SHOPPING V E R M A A K J E I N D E G RO OT S T E M O D E W I N K E L VA N N E D E R L A N D O F O P VA N T I L B U RG O N L I N E . N L
Met de taxi naar Schiphol of uw regionale luchthaven Met Schiphol Travel Taxi begint en eindigt uw vliegreis op de drempel van uw eigen deur. Waar u ook woont, wanneer u wilt. Geen gesjouw met koffers of afhankelijk zijn van wegbrengers en afhalers. Op de avond voor vertrek wordt uw ophaaltijd telefonisch bevestigd. Reserveren: reisbureau, Schiphol.nl Via uw of bel met 0900 - 8876 (€ 0,10 p/min.)
www.schiphol.nl/traveltaxi
De een tel axi al va n
€19 af
per p
ersoo
n
Henk van de Brug (65), voorzitter KBO Putte:
‘Inmiddels zijn er nieuwe vriendschappen ontstaan’ ‘Als cliëntondersteuner kom ik veel bij mensen thuis. Dan zie ik wel eens dat ze niet altijd even gezond eten, zeker niet als ze alleen zijn. Dat probleem besprak ik een paar jaar geleden met de voorzitter van onze activiteitencommissie, Rinus Bogers. Zijn dochter, werkzaam bij Albert Heijn in Putte, hoorde ons gesprek en bood aan het ter sprake te brengen bij haar bedrijfsleider. En van het een kwam het ander… om kort te gaan: Albert Heijn levert nu al twee jaar gratis ingrediënten voor een maaltijd ter afsluiting van de maandelijkse bingo. Geweldig toch? Bovendien stelt Albert Heijn elke bingo acht gezonde kant-enklaarmaaltijden ter beschikking als prijs. Voorafgaand aan elke bingo maken de beheerster van ons thuishonk MFC De Biezen, én een aantal vrijwilligers van KBO Putte, een heerlijk driegangendiner van de ingrediënten die Albert Heijn levert. Voor het gebruik van keuken, bestek, servetten en aanvullende ingrediënten wordt een minimale bijdrage gerekend, waardoor de bingo-spelers voor maar 5 euro kunnen genieten van een gezonde én gezellige maaltijd. Er blijven altijd tussen de dertig en vijftig mensen eten. De sfeer is goed. Inmiddels zijn er zelfs nieuwe vriendschappen ontstaan. Zo slaan we drie vliegen in één klap: mensen eten een gezonde maaltijd, hebben een gezellige namiddag én doen contacten op. Zelf vind ik het fijn om dit vrijwilligerswerk te doen. Ik kan niet stil zitten. En het mooie is: iedereen bij de Afdeling draagt zijn steentje bij. Ik ben echt trots op dit team. Ik vind het schitterend om te zien dat mensen bij ons wat levensgeluk vinden.’ ■
magazine voor senioren
27
advertentie
DIRECT, EN MET 100% ZEKERHEID, UW HUIS VERKOPEN? Meer informatie: www.fvzvastgoed.nl of bel 076 - 561 59 55
Betrouwbaar Directe aanbetaling mogelijk Geen makelaars- en notariskosten Koopsom is 90% van de werkelijke waarde Uw eigen woning terug huren is mogelijk Wij ontzorgen – direct zekerheid
adres: Annevillelaan 230 - 4858 RB Ulvenhout tel.: 076 - 561 59 55 - mob.: 06 - 270 826 65 e-mail: info@fvzvastgoed.nl
200 JAAR MILITAIRE MUZIEK
27, 28 EN 29 SEPTEMBER 2019 IN ROTTERDAM AHOY
juridische helpdesk Deze rubriek gaat over onze rechten en plichten en over notariële zaken, beschreven aan de hand van een concreet voorbeeld. Deze keer: hoe voorkomt u bij de verkoop van uw huis verborgen gebreken waarover de koper achteraf kan klagen?
Verborgen gebreken voorkomen Als u uw huis verkoopt, bent u verplicht eventuele gebreken die niet op het eerste gezicht te zien zijn, te melden aan de koper. Hoe zit dat? Marius de Jong, lid van de Juridische Helpdesk van KBO-Brabant, legt uit.
M
evrouw Bressers (83) heeft het huis verkocht waarin ze zo’n twintig jaar heeft gewoond. Als de kopers erin zijn getrokken, merken ze dat het dak soms kraakt. Mevrouw Bressers was hier in al die jaren aan gewend geraakt, maar de nieuwe bewoners vinden dat zij een gebrek heeft verzwegen. De twee bouwkundigen die de kopers hadden ingeschakeld, hebben het probleem niet opgemerkt. Hoe moet het nu?
Plichten Oproep!
Heeft u een financiële of notariële kwestie die u aan de Juridische Helpdesk wilt voorleggen? E-mail uw vraag o.v.v. Juridische Helpdesk naar ons@kbo-brabant.nl Uw eigen situatie kan anders zijn dan dit voorbeeld. Leg uw vragen voor aan een notaris of juridisch adviseur. magazine voor senioren
tekst Berber Bijma | illustratie Shutterstock
Bij de verkoop van een huis heeft de verkoper mededelingsplicht, vertelt Marius de Jong. ‘Gebreken die meteen opvallen zoals rotte kozijnen, hoef je niet expliciet te vermelden. Die ziet de koper zo wel. De mededelingsplicht slaat op gebreken die niet meteen zichtbaar zijn, maar waarvan de verkoper wel weet heeft.’ De koper van een huis heeft onderzoekplicht: hij of zij heeft de gelegenheid om te (laten) onderzoeken in welke staat de woning verkeert. Doet de potentiële koper dat niet, dan kan hij
of zij zich daarop later niet beroepen. Samen met de mededelingsplicht van de verkoper ontstaat zo zekerheid dat een koper weet wat hij koopt. Bij het oordeel over eventuele verborgen gebreken telt de mededelingsplicht van de verkoper zwaarder dan de onderzoekplicht van de koper.
Onafhankelijke deskundige Wat te doen als een koper, nadat de koop is gesloten, vindt dat er sprake is van een verborgen gebrek? De Jong: ‘In het uiterste geval kan de rechter uitspraak doen. Beter is om samen een onafhankelijke deskundige te vragen of er inderdaad sprake is van een gebrek, en zo ja, hoe dat redelijkerwijs verholpen kan worden.’ Bij de verkoop van een oud huis neemt de koper vaak iemand mee voor een bouwkundige keuring. Het is verstandig om dat als verkoper óók te doen, adviseert De Jong. ‘Dat kost een paar centen, maar met een bouwkundige inspectie zorg je er wel voor dat je niets over het hoofd ziet waar je zelf aan gewend geraakt bent. Dat voorkomt gedoe achteraf.’ ■
29
ons kloppend hart
DE HERINNERING BLIJFT LEVEN 30
ons
Dit jaar is het 75 jaar geleden dat onze provincie werd bevrijd. Om dat te vieren, voeren verschillende Afdelingen van KBO-Brabant een bijzonder toneelstuk op, waar oud én jong aan meedoen. De repetities voor De weg naar vrijheid in Ravenstein zijn in volle gang.
De weg naar vrijheid Negen Afdelingen van KBO-Brabant voeren het toneelstuk De weg naar vrijheid op. Zie pagina 39 voor speeldata en locaties, kijk voor actuele informatie op www.kbo-brabant.nl
tekst en beeld Sanne van der Most
O
pperste concentratie bij de toneelspelers van KBO Ravenstein. De regisseuse houdt iedereen nauwlettend in de gaten en geeft af en toe nuttige aanwijzingen. Gelukkig wordt er tussendoor ook een heleboel gelachen. En geleerd. Want zeker voor de jonge acteurs is er best veel onbekend. 1. Riny van Dorst (72) ‘Pastoor Van Heijst uit Ravenstein was een echte held. Hij hielp een heleboel joodse onderduikers aan een adres. Een geweldige eer om die man nu te mogen spelen.’ 2. Jan Willems (65) ‘Ze zochten een boer voor het toneelstuk en toen dachten ze aan mij, haha! Maar zo gek is het niet, hoor. Ik ben zelf jaren boer geweest.’ 3. Nelly van Demen (74) ‘We wilden graag jonge acteurs bij dit stuk betrekken. Juist om het verleden door te geven. Dat is aardig gelukt: zelfs mijn eigen kleindochter doet mee.’ 4. Conny van Dijk (73) ‘Ik speel al veertig jaar toneel. Geweldig om samen zo’n productie te maken en om samen aan de kostuums te werken. En bijzonder dat nu die jongeren meedoen.’ 5. Sjaan van de Louw (73) ‘Ik vind toneelspelen echt geweldig. Voor even heel iemand anders zijn, dat is toch prachtig?’
magazine voor senioren
ACTIVITEIT
Repetitie voor het bevrijdingstoneelstuk KBO-Brabant Remembers: De weg naar vrijheid AANTAL DEELNEMERS
14 mensen LOCATIE
Vidi-Reo, het ‘clubhuis’ van KBO Ravenstein, staat voor: ‘Voor Iedereen, Door Iedereen, Ravenstein en Omgeving’ AFDELING
KBO Ravenstein AANTAL LEDEN
649 leden OOK OP DEZE LOCATIE
Elke week 23 verschillende activiteiten: van linedancen tot klassieke muziek, van kaarten en keuvelen tot samen schilderen en koken
31
portretten
JE INZETTEN VOOR EEN ANDER, WAAROM NIET? Of het nu gaat om onderwijsvernieuwing in Afrika, het helpen van zieke jongeren of het tegengaan van kledingverspilling… je inzetten voor een goed doel is fijn. Het verbreedt je horizon én je helpt een ander. Ook KBO’ers zitten niet stil. Wat drijft deze ‘wereldverbeteraars’? 32
ons
tekst en beeld Sanne van der Most
Peer Vermulst (61) schreef een roman ten bate van IBD-ziekten
’Ik wil meer begrip creëren rondom de IBD-ziekten’
‘Ik kom heel graag in Turkije. Het is een prachtig land en ik weet er ook vrij veel van. De geschiedenis heeft me altijd geboeid. Geen wonder eigenlijk dat mijn boek zich hier afspeelt. Voor het verhaal, een spannend en heftig avontuur van een jongeman die vanuit Oost-Turkije naar de westkust wordt gestuurd om er te werken in de toeristenindustrie, heb ik heel veel research gedaan. Op een gegeven moment zat ik er helemaal in en zag ik het verhaal echt voor me. Terra Incognita is de titel. Onbekend land dus. En daar – in die onbekendheid – zit eigenlijk de overeenkomst met IBD-ziekten, oftewel de ziekte van Crohn of Colitus Ulcerosa, waar vooral jongeren aan lijden. Het boek is niet letterlijk te koop. Het zit zo: wie een bedrag van € 27,50 doneert, ontvangt als dank het boek.’ Het geld dat Peer zo ophaalt, gaat naar het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven. Kinderarts Janneke Stapelbroek zet zich daar met hart en ziel in voor jongeren met IBD-ziekten. Ze legt uit: ‘Dit zijn ontstekingsaandoeningen aan het darmkanaal. Jongeren met deze ziekte krijgen vaak te maken met een hoop onbegrip. Ze moeten op onhandige momenten naar de wc en ze kunnen vaak niet meedoen aan activiteiten met leeftijdsgenoten. Dat is natuurlijk erg vervelend en gênant, zeker als je net in de puberteit zit. En juist dát is het moment waarop IBD-ziekten zich meestal openbaren.’ Peer: ‘Ik vind het geweldig dat ik samen met het Catharina Ziekenhuis een bijdrage kan leveren aan het creëren van meer begrip rondom IBDziekten. Van het geld gaan we activiteiten bekostigen die stimuleren dat de kinderen de ziekte beter accepteren en ermee leren leven. Zodat ze weten dat ze er niet alleen voor staan.’ Wie het bedrag doneert om Peers strijd te steunen, ontvangt als dank het boek. Bestellen kan onder meer via www.kbo-brabant.nl/actieterra Op donderdag 10 oktober is er een boekpresentatie in de bibliotheek in Eindhoven. Aanmelden kan via www.bibliotheekeindhoven.nl
»
magazine voor senioren
33
Mary van der Horden (69) zet zich in tegen kledingverspilling
‘Hopelijk bedenken mensen zich nu voordat ze iets weggooien’
‘Ik kijk vaak vol verbazing op Facebook naar de Lagerhuis-discussies over de Brexit. Een tijdje geleden kwam er een boodschap in beeld van We Europeans, de burgercampagne van het Europees Parlement. Wilt u Europa veranderen, geef dan uw mening, stond er. Uit nieuwsgierigheid klikte ik op ‘ja’ en begon met het invullen van een vragenlijst. Nadat mijn mening over allerhande onderwerpen was gevraagd, kwam de vraag of ik zelf nog ideeën had. Ik had net een VPRO-documentaire gezien over kleding die rechtstreeks van de fabriek de vuilverbranding inging omdat die niet werd verkocht. Afschuwelijk. Al die mensen in India die er keihard aan hebben gewerkt… Ik besloot daarom als antwoord op die laatste vraag daar iets over te zeggen. Een tijd later kreeg ik een mailtje uit Brussel dat ik bij de eerste tien uit Nederland hoorde; blijkbaar was er een soort wedstrijdelement aan verbonden. Ze vroegen of ik mijn verhaal wilde vertellen voor het Europees Parlement, in het kader van de burgercampagne We Europeans. Mijn eerste reactie was: “Nou, echt niet, dat vind ik doodeng!” Maar mijn echtgenoot vond: wie A zegt, moet ook B zeggen. En hij had ook wel gelijk… Bovendien vind ik dit echt belangrijk. Dus ik ben toch gegaan. Ik moest in mijn presentatie heel duidelijk aangeven wat ik dan precies van Europa wilde in relatie tot het probleem van de kledingverspilling. Mijn idee was dat er Europese wetgeving moet komen die het verbiedt om nieuwe kleding zomaar te vernietigen. Mijn voorstel kwam als winnaar uit de bus. Ik was echt supertrots. Hoe het nu concreet verder gaat, weet ik niet. Maar ik heb in elk geval nu al kunnen bijdragen aan het vergroten van het bewustzijn. Hopelijk bedenken mensen zich nu twee keer voor ze iets zomaar weggooien.’
34
ons
José van Kasteren (77) helpt Keniaanse kinderen naar beter onderwijs
‘Ik krijg nog steeds berichten van kinderen van toen’ ‘Mensen helpen vond ik altijd fijn. Ik werkte heel vroeger al bij het Maatschappelijk Werk. Later, toen ik bij een verzekeringskantoor aan de slag ging, miste ik dat helpen na verloop van tijd. Ik ging me afvragen: is dit nu alles, er moet toch meer zijn in het leven? Vanuit dat gevoel ben ik in de jaren zeventig naar Kenia vertrokken. Ik kwam terecht in het dorp Nangina. De situatie daar greep me zo aan dat ik besloot te helpen. Vooral op het vlak van onderwijs, want daar was echt een groot tekort aan. En zonder onderwijs heb je natuurlijk veel minder kansen in het leven. In 1979 ben ik gaan werken voor het Nangina Project, dat halverwege de jaren zeventig was opgezet door de congregatie Medische Missiezusters. Samen met de stichting heb ik honderden kinderen in de arme Samia-regio geholpen aan middelbaar, hoger en academisch onderwijs. Jarenlang reisde ik op en neer tussen Nederland en Kenia. Ik hield me intensief bezig met fondsenwerving. Op het hoogtepunt haalden we wel 150.000 euro per jaar bij elkaar – voor boeken, onderwijs en andere materialen om de kinderen te hepen. Met dat geld hebben we twaalf scholen kunnen opzetten. Vanaf 2006 was ik zelf projectleider. Mijn drijfveer? Ik ben roomskatholiek. Mijn devies is: je leeft niet voor jezelf alleen, iets doen voor een ander is belangrijk. En het levert mij zelf een stuk voldoening op. Mensen die anders nooit de kans hadden gekregen, kunnen nu toch naar school om wat te leren en wat van hun leven te maken. Ik krijg nog steeds berichten van kinderen van toen over hoe het nu met hen gaat. Dat ze naar de universiteit zijn gegaan en nu een mooi vak uitoefenen. Voor mij is dat de allermooiste beloning.’ ■
35
75 jaar bevrijding
BRABANT HERDENKT
Dit jaar herdenken wij de 75-jarige bevrijding van onze provincie: overal in Noord-Brabant en met de meest uiteenlopende activiteiten. Een greep uit het aanbod vindt u op deze pagina’s. Benieuwd wat er nog meer te doen is? Kijk op: www.brabantremembers.com/events
Kleine verhalen, grote daden Oost-, West- en Middelbeers werden op 22 september 1944 bevrijd, Oirschot en Spoordonk op 24 oktober 1944. Hierover kunt u drie interessante exposities bezoeken. Bevrijding in de Beerzen Over de oorlog en de bevrijding in de Beerzen (Het Oude Kerkje in Middelbeers, zaterdag 21 en zondag 22 september). Sporen van de Tweede Wereldoorlog Over het leven van gewone burgers in oorlogstijd. Er is ook een fietsroute in de buurt (Museum De Vier Quartieren in Oirschot, tot woensdag 30 oktober). Stilleven van Studio Rocco Verdult Mini-expositie, gebaseerd op het verhaal van de verstopte radio van architect Jan Beks (Oude Raadhuis in Oirschot, tot en met woensdag 30 oktober).
13.202 militairen liggen begraven in Bergen op Zoom; 12.084 Britse en 1.118 Canadese. De twee War Cemeteries liggen naast elkaar en vormen samen de grootste begraafplaats van Brabant
Foto’s: Dick Vermaas
Bevrijding Brabantse Wal Het is 1944, de Slag om de Schelde. Een bloedige strijd die de bevrijding van de Brabantse Wal betekent. Deze historische, emotionele gebeurtenis leeft nog altijd en zeker nu – 75 jaar na dato. Daarom verzorgen Bergen op Zoom, Steenbergen en Woensdrecht een uitgebreid herdenkingsprogramma, dat de vrijheid viert en koestert. Van concerten en herdenkingen tot exposities en symposia. En een defilé met oude legervoertuigen, van Putte naar Bergen op Zoom op zaterdag 26 oktober.
Meer informatie en aanvraag van
Meer informatie over het programma
groepsrondleidingen: info@tipoirschot.nl of
in Bergen op Zoom, Steenbergen en
(0499) 21 65 14.
Woensdrecht: www.bevrijdingbrabantsewal.nl
36
ons
Terug naar Market Garden Wilt u zelf de bevrijding van Brabant beleven? Geef u dan op voor de dagtocht 75 Jaar Bevrijding Brabant. U start in het Oorlogsmuseum Overloon, met koffie, gebak en een rondleiding. Na de lunch staat een routedeel van operatie Market Garden op het programma en bezoekt u – met een WOII-gids – de hotspots van Eindhoven en Son en Best. Ook kunt u meedoen aan een korte wandeling over het Stratumseind in Eindhoven, waar de geallieerden binnentrokken om de lichtstad te bevrijden. Deze herdenkingsdagtocht is speciaal samengesteld door KBO-Brabant en Havi Travel en wordt verzorgd inclusief vervoer per luxe touringcar.
WIJSHEID
‘Aan ons de eer om een slag voor vrijheid te slaan die in de geschiedenis zal voortleven’ BERNARD LAW MONTGOMERY (1887-1976) Britse generaal en veldmaarschalk die operatie Market Garden leidde
Data: dinsdag 29 en donderdag 31 oktober. Prijs: € 59,50 per persoon. Informatie over opstapplaatsen en reservering bij Havi Travel in Lith: bel (085) 070 87 95 of mail Arjan Stokman op lith@havi-travel.com
KBO-BRABANT REMEMBERS, VOOR ALLE GENERATIES
Kijk voor een voorstelling bij u in de buurt op pagina 39
magazine voor senioren
37
advertentie
VOORDEEL Bestel nu 7 heerlijke maaltijden! Van € 46,40 vo or slechts € 34 ,99*
(Art. nr. 93915)
Cordon Bleu met gemengd e groenten Spinaziestam ppot Kipfilet in room met tuttifrutt saus i Gegrilde groe ntenmix in sa us Schelvis in Dijo n-mosterdsaus Runderlapje in jus Stukjes kippen vlees in kerrie saus
* Actieprijs is in clu deelname per ad sief eventuele ledenkorting . Kijk voor artikeli res. Geldig t/m 30 septembe Eenmalige r 20 waarden en all nformatie zoals ingrediënten, 19. ergenen op ww vo w.apetito.nl/arti edingskelinfo
Ruim € 11,voordeel! Uw actiecode:
601 - 19092
Direct bestellen:
0800 - 023 29 75
of ga naar www.apetito-shop.nl
Ruime keuze - Dieetmaaltijden - Gratis dieetadvies - Wekelijks bezorgd - Geen verplichtingen
KERSTSPECIAL
KERSTSPECIAL
WENEN Vertrek op 22 december
ST-PETERSBURG Vertrek op 22 december
7-daagse busreis / 5-daagse vliegreis va.
Beleef een Kerst om nooit te vergeten
999,halfpension
Bezoek aan de wereldberoemde Musikverein Prachtig exclusief kerstconcert in de Börsensäle Rondleiding door Paleis Schönbrunn Exclusieve Nederlandstalige kerstavonddienst in de St. Michaelerkirche Luxueus 4-gangen galakerstdiner incl.drankjes in het beroemde Palais Ferstel
6-daagse vliegreis va.
I.s.m. de Rusland & Oost-Europa Academie
1269,-
Rondleiding Petrus en Paulusvesting Bezoek met rondleiding door het Hermitage Museum Bezoek aan Tsarendorp Gala kerstdiner in het Russisch Paleis Bezoek aan het Russisch Museum Lichttour door Sint-Petersburg
halfpension
Boek op oad.nl/ons of bel 0547 20 16 16 Prijzen zijn vanafprijzen, p.p. en excl. reserveringskosten. O.v.v. typefouten.
006-10 ONS KBO magazine - 190x120 advertentie editie 20 - plaatsing 2 september.indd 1
19-8-2019 12:08:19
75 jaar bevrijding Voor alle generaties Een onvergetelijk project, dat is KBO-Brabant Remembers. Negen KBO-Afdelingen en jongeren gaan sámen de planken op voor een reeks toneelvoorstellingen over de bevrijding. Na maanden repeteren mogen de gordijnen eindelijk open! Er is vast een voorstelling bij u in de buurt.
KBO Rijsbergen Het script gaat terug naar Rijsbergen ‘van toen’, waarbij de lokale turnvereniging en scholengemeenschap meedoen. vrijdag 25 oktober: 15.00 uur zaterdag 26 oktober: 19.00 uur zondag 27 oktober: 19.00 uur Locatie: Koutershof, Koutershof 4
KBO Ravenstein Een enthousiaste voorstelling, waarbij basisschoolkinderen aanhaken om de geschiedenis levend te houden. vrijdag 13 september: 14.30 uur
KBO Haaren Een toneelstuk met muzikale omlijsting van onder andere de Haarense revue, Big Band Swing en de harmonie.
(schoolvoorstelling) en 20.00 uur
zaterdag 26 oktober: 15.00 uur
zaterdag 14 september: 14.30 en 20.00 uur
(aansluitend buffet en feestavond)
zondag 15 september: 14.30 uur
zondag 27 oktober: 15.00 uur
Locatie: Vidi-Reo, Van Kesselplaats 2
(jeugdvoorstelling) Locatie: Den Domp, Kerkstraat 26
KBO Kring Eindhoven Een bijzonder toneelstuk met senioren tussen 80 en 90 jaar met een beperking. vrijdag 20 september: 19.00 uur
Seniorenvereniging Moergestel Het toneelstuk speelt zich deels buiten af en vormt een belevingsroute. ’s Avonds is er een Oranjebal.
zaterdag 21 september: 14.00 uur
zaterdag 26 oktober: 10.00, 13.00 en 15.00 uur
Locatie: CKE, Pastoor Petersstraat 180
Locatie: Sint Jansplein
Seniorenvereniging Asten-Heusden Een voorstelling met allerlei samenwerkingen in het dorp. Er is ook een gala en rondom de locatie ziet u originele WOII-legervoertuigen.
KBO Dongen Het stuk is gebaseerd op de Dongense gebeurtenissen. Met zang, dans, rap en acteerwerk maken de jongeren, samen met ouderen, de voorstelling helemaal van nu.
vrijdag 27 september: 20.00 uur
dinsdag 29 oktober: 14.00 uur
zaterdag 28 september: 20.00 uur
woensdag 30 oktober: 14.00 en 20.00 uur
zondag 29 september: 14.30 uur
vrijdag 1 november: 20.30 uur
Locatie: Hart van Heuze, Pastoor
Locatie: De Cammeleur, Hoge Ham 126
donderdag 19 september: 19.00 uur
Kijk voor actuele informatie en prijzen op www.kbo-brabant.nl/ brabant-remembers/
Arnoldstraat 3
magazine voor senioren
KBO Vinkel In 1944 werd Vinkel hevig gebombardeerd. Daarbij vloog de kerk in brand. Tijdens dit toneelstuk komt u erachter hoé dat kon gebeuren...
KBO Oss Ruwaard Zo’n zeventig inwoners (jong en oud) uit Oss-Ruwaard hebben deze voorstelling mogelijk gemaakt. Met veel enthousiasme en betrokkenheid wordt het bijzondere oorlogsverhaal van Oss gebracht.
zondag 10 november: 14.00 uur
zondag 24 november: 14.30 uur
Locatie: Dorpshuis ’t Zijl, Zijlstraat 2
Locatie: St. Jozefkerk, Oude Molenstraat 8
39
achtergrond
R
oel van de Groes is wijkagent Burgerparticipatie in Den Bosch. Hij ziet regelmatig dat criminelen het op ouderen hebben voorzien. ‘In veel Brabantse plaatsen is het van oudsher “ons kent ons”. Veel ouderen zijn daardoor goed van vertrouwen gebleven in de loop van hun leven. Daar maken criminelen en inbrekers graag gebruik van. Ouderen zijn relatief vaak het slachtoffer van mensen met verkeerde bedoelingen.’
Babbeltruc
Babbeltruc, inbraak en foute mails:
WEES GEWAARSCHUWD!
De ‘babbeltruc’ bestaat al decennialang en wordt door dieven nog steeds ingezet. Soms met succes, weet Van de Groes. ‘Een babbeltruc is vaak bedoeld als verkenning van wat er te halen valt. Mensen bellen aan met bijvoorbeeld het smoesje dat ze autopech hebben en graag even willen bellen, of vragen of ze wat water mogen drinken. Eenmaal binnen kijken ze rond of het de moeite waard is om later in die woning in te breken.’
TIP 1 Laat geen onbekenden binnen. Gebruik uw gezond verstand. Als u op drie hoog woont, is het niet logisch dat iemand bij u aanbelt met de vraag of hij even mag bellen. Luister in dit soort situaties goed naar uw ‘onderbuikgevoel’.
Klusjesmannen
‘Ouderwetse’ inbraken of babbeltrucs, maar ook echt lijkende e-mails waarin wordt gevraagd om uw gegevens of uw geld. Ouderen zijn een geliefd doelwit voor allerlei vormen van criminaliteit. U hoeft niet de hele wereld te wantrouwen, maar alert zijn is een goede zaak. Wijkagent Roel van de Groes geeft tips.
40
Ook klusjesmannen bellen lang niet altijd aan met goede bedoelingen. Van de Groes: ‘Het gebeurt nogal eens dat een zogeheten klusjesman een gebrek aan bijvoorbeeld de dakgoot aanwijst en aanbiedt dat te repareren. Soms is er niets mis met de goot, soms is de reparatie van slechte kwaliteit en soms is de rekening achteraf absurd hoog omdat er vooraf geen afspraken zijn gemaakt.’
ons
tekst Berber Bijma | beeld Shutterstock
TIP 2 Laat niet zomaar klussen aan huis uitvoeren door iemand die u niet kent, zeker niet zonder prijsafspraken op papier. Beter is om een bekend bedrijf uit uw buurt in te schakelen dat kan nagaan of er echt een probleem is met bijvoorbeeld uw dakgoot.
relatief veel te halen is. ‘Ouderen hebben vaak meer contant geld en duurdere sieraden in huis dan jongeren’, zegt Van de Groes. ‘Dat maakt hen een geliefd doelwit van inbrekers. De belangrijkste manier om dat tegen te gaan is het inbrekers zo moeilijk mogelijk maken en eventueel zorgen dat er minder te halen valt.’
Oplichting via internet
TIP 4
Zogeheten phishing mails (e-mails waarmee naar uw geld of gegevens wordt ‘gehengeld’) worden steeds geraffineerder. Sommige mails met uw bank, uw gemeente of de rijksoverheid als afzender, zien er verrassend echt uit. U kunt daarin bijvoorbeeld worden gevraagd om wachtwoorden, pincodes of andere persoonlijke gegevens door te geven. Criminelen kunnen ook verder gaan, vertelt Van de Groes, bijvoorbeeld door het Facebook-account van een bekende te hacken en u vandaaruit te benaderen. ‘Dan krijg je bijvoorbeeld een bericht van je kleinzoon die op vakantie ineens zonder geld zit. En hij ís dan ook echt op vakantie, want de oplichters hebben zijn account eerst al een tijdje gevolgd.’
Als dieven bij de buurman makkelijker naar binnen kunnen komen dan bij u, zullen ze dat doen. Zorg daarom voor goed hang- en sluitwerk. Zorg ervoor dat kostbaarheden niet makkelijk van buiten te zien zijn. Bewaar zo weinig mogelijk contant geld in huis. Bewaar kostbare sieraden of erfstukken die u niet of nauwelijks gebruikt buitenshuis, bijvoorbeeld in een kluisje bij de bank. Als u ontdekt dat uw pinpas is gestolen, bel dan zo snel mogelijk de bank om uw rekening te laten blokkeren.
TIP 3 Geef nooit persoonlijke gegevens zoals uw pincode via telefoon of e-mail. Banken en de overheid vragen nooit per e-mail of telefoon om die gegevens. Een bank neemt ook nooit contact met u op om uw gestolen pinpas te laten blokkeren. U moet daarvoor zelf het initiatief nemen. Mocht een bekende u vragen om geld te sturen, bel diegene dan eerst op.
Inbraak De ‘aloude’ inbraak in een woning blijft ook populair onder mensen die op een verkeerde manier rijk willen worden. Dieven weten dat bij oudere mensen vaak magazine voor senioren
ROEL VAN DE GROES wijkagent Burgerparticipatie in Den Bosch. Van de Groes richt zich met name op het verbinden van politie en burgers. Op basis van informatie uit peilingen naar het veiligheidsgevoel bij de inwoners van Den Bosch zet hij projecten op om dit gevoel te verbeteren.
Workshops U kunt dus veel zelf doen om te voorkomen dat u slachtoffer wordt van criminaliteit. Op verschillende plekken in Brabant geeft de politie daar workshops over. Van de Groes werkt mee aan een grootscheepse campagne in Den Bosch waarmee de politie en welzijnsorganisatie Farent inmiddels bijna alle ouderen in de gemeente hebben bereikt. ‘In één uur vertellen we hoe mensen kunnen voorkomen dat ze slachtoffer worden van babbeltrucs, phishing en andere vormen van oplichting. Dat doen we met kleine toneelstukjes, zodat de informatie goed blijft hangen. De reacties op onze workshop zijn erg positief. We weten allemaal wel zo’n beetje hoe je criminaliteit kunt voorkomen, maar het is goed om daar zo nu en dan weer even bewust bij stil te staan.’ ■
41
advertentie
Traplift sneller leverbaar én goedkoper Mensen die steeds meer moeite hebben met traplopen, stellen de aankoop van een traplift vaak uit tot het écht niet meer anders kan. Veel trapliften moeten dan ook met spoed worden geplaatst. Omdat een traplift doorgaans geheel op maat wordt gemaakt, is er meestal sprake van een levertijd van enkele weken. Elke dag zonder traplift is er dan één te veel.
Binnen 48 uur geleverd
Geen compromis
De zekerheden van Otolift
De vraag naar een steeds kortere levertijd heeft Otolift ertoe gezet om een nieuwe traplift te ontwikkelen, die nóg beter op de huidige marktsituatie is afgestemd. Door de modulaire opbouw is er geen maatwerk in de fabriek benodigd, de monteurs maken de rail voortaan op locatie op maat. De levertijd wordt hierdoor verkort van enkele weken tot slechts 48 uur. De nieuwe Otolift is ook goedkoper, omdat duur maatwerk wordt overgeslagen. Wel zo prettig in een tijdperk waarin steeds minder WMO-vergoedingen worden toegekend en steeds meer mensen de traplift met eigen middelen moeten bekostigen.
Ondanks die modulaire opbouw is de Otolift Modul-Air allesbehalve een compromis. De traplift heeft namelijk de dunste enkele rail ter wereld. Deze slanke rail neemt zeer weinig ruimte in beslag en valt nauwelijks op in het interieur. Hij kan gemakkelijk langs de binnenbocht worden geplaatst, de brede kant van de trap blijft beloopbaar en de trapleuning kan gewoon blijven zitten. De overige gebruikers van de trap hebben dan geen last van de aanwezigheid van de rail van de traplift. Brede-, smalle- of wenteltrappen, de Otolift Modul-Air voegt zich met gemak naar de meest veeleisende trappen en volgt onopvallend alle bochten.
De gebruikszekerheid is van essentieel belang. Otolift biedt daarom een levenslange garantie. Uniek is ook de ‘niet goed, geld terug’ garantie. Koninklijke Otolift B.V. maakt al sinds 1968 trapliften en is marktleider in Nederland. Er zijn al ruim 200.000 Otolift trapliften geleverd. Met de Modul-Air zet Otolift weer een nieuwe maatstaf in de branche.
Otolift, dé meest gekochte traplift van Nederland
0800 444 777 5
Meer weten?
Bel kosteloos 0800 - 444 777 5 voor een gratis thuisadvies of om onze gratis brochure te bestellen. Voor meer informatie kunt u terecht op www.otolift.nl
Otolift, dĂŠ meest gekochte traplift van Nederland
ra il e l e k n e e t s D u n we re l d! ter
Uw trapleuning blijft zitten Brede kant van de trap blijft vrij Niet goed = geld terug Huren, nieuw en tweedehands Slechts 48 uur levertijd
Ge l dig t /mb e r 3 0 s e p t e1 9m 20
Bel gratis 0800 444 777 5 voor een gratis thuisadvies of om onze gratis brochure te bestellen.
Korting!
Stuur mij een gratis brochure Naam Adres ONS2019
Postcode/plaats Telefoon
www.otolift.nl
â‚Ź750,-
Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Otolift Trapliften, Antwoordnummer 17014, 2810 VK Bergambacht
Advertentie
Je douche houdt van zacht
Zacht houdt van AquaCell Na het douchen nooit meer tegels en sanitair moeten afdrogen. Zomaar een van de vele voordelen van AquaCell, de waterontharder met 100% zacht garantie. De twee cellen van AquaCell zorgen voor een continue en krachtige werking. Daarmee heb je 24 uur per dag zacht water, zonder een spoortje kalk. En dat voel je ook aan je huid.
100% kalkvrij water
Niet alleen je douche houdt van zacht. Ook je espressomachine, je strijkijzer, je vaatwasser, je wasmachine en al je andere huishoudelijke apparaten houden van zacht. Want zacht water betekent een betere werking, minder onderhoud en een langere levensduur. Omarm ook zacht en kijk voor alle voordelen op www.aquacell.nl
de kracht van zacht
onsje geluk
tekst en beeld Ivo Hutten
Ton van Schalen (74) uit Lierop:
‘Monnikenwerk voor een goed doel’ Bij de Heilige Naam Jezuskerk in Lierop is Ton van Schalen aanvoerder van de ‘Proper Koper-ploeg’. Samen met een groep vrijwilligers is hij al zes jaar elke winter bezig met het uitgebreid poetsen van al het koperwerk. Een groot deel blinkt inmiddels weer als vanouds. ‘Monnikenwerk is het, we gaan heel grondig te werk. Maar het motiveert enorm als je ziet hoe de koperen kandelaars, kroonluchters en altaars ervan opknappen. Tot 2013 poetste een groep dames jaarlijks al het koperwerk met Brasso. Restanten daarvan bleven echter achter in de fijne structuren en zijn gaan oxideren. Ze hebben geprobeerd de groene aanslag eruit te krijgen met satéprikkers en wattenstaafjes, maar dat is pas echt monnikenwerk. Na onderzoek hebben we ontdekt dat het koperwerk schoon te maken is in een ultrasoon bad. We halen alles uit elkaar, ook de kandelaars die uit wel 200 delen bestaan. Daarna polijsten we het koper met machines in een loods bij de kerk en laten we bij een autospuiterij alles voorzien van een glanzende, blanke laklaag. Het meer dan honderd jaar oude koperwerk gaat zo hopelijk weer heel lang mee.’ ■
45
advertentie
Gewoonweg zelfstandig rijden ZONDER (auto)rijbewijs.
eve e usi mièr l c Ex dpre rel we
advertentie
ZIJN
HEMELSE GENADE VERLICHT GLAZEN KRUIS
G
eïnspireerd door de traditie van historische glaskunst presenteert The Bradford Exchange exclusief een uniek, verlicht kruis van massief glas. Binnenin zweeft een gedetailleerde reliëfweergave van de Heer, die vanuit elk gezichtshoek bekeken driedimensionaal lijkt. De geïntegreerde, zachte ledverlichting geeft de sculptuur een hemelse glans en de spiegel op de sokkel zorgt voor een nog groter fonkelen. Het bijbelvers „All things are possible with God“ (Ned. „Met God zijn alle dingen mogelijk“ staat te lezen aan de voet van het kruis.
Opbouwende boodschap – Kracht voor alledag
BIJNA 30 CM HOOG! Productnummer: 01-22510-001
Met licht!
Productprijs: € 99,90 (ook betaalbaar in 2 maandtermijnen à € 49,95) plus € 9,95 verzendkosten
Op de sokkel met houtnerf is een kleine zilveren plaquette aangebracht met de titel „Our Lord and Saviour“ (Ndl. „Onze Heer en Verlosser“). De oplage van deze buitengewone kruisbeeld van glas is gelimiteerd tot slechts 295 productiedagen. „Zijn Hemelse Genade“ verschijnt exclusief bij The Bradford Exchange en is niet in de handel verkrijgbaar. Bestel uw exemplaar het liefst nog vandaag!
Kruis van massief glas ✣ Geïntegreerde zachte ledverlichting ✣ Met bijbelvers
Heeft 1 “AA”- en 3 “AAA”-batterijen nodig (niet meegeleverd) Kruis van transparant kleurloos Glas
Het aanbod is beperkt – reserveer daarom nog vandaag!
✁
PERSOONLIJK REFERENTIE-NUMMER: 20377 Met 1-HEEL-JAAR-teruggeef-garantie
Tijdelijk beperkte aanbieding: Antwoord uiterlijk voor 14 oktober 2019
Ja, ik reserveer de glazen sculptuur “Zijn Hemelse Genade”
A.u.b. de gewenste betalingsmethode aankruisen (✘): Ik betaal het totaalbedrag na ontvangst van de rekening Ik betaal in twee gemakkelijke maandtermijnen
Naam/voornaam
A.u.b. in blokletters invullen
Straat/huisnummer Postcode/woonplaats Telefoon (alleen voor nadere informatie)
S.v.p. opsturen naar: The Bradford Exchange Ltd. Antwoordnummer 282 • 8200 VB Lelystad • klantenservice@bradfordexchange.nl
Telefoon: 010 80 80 97 8
Geboortedatum
✗ ✁
www.bradfordexchange.nl
Voor online-bestelling referentie-no: 20377
E-mail (alleen voor afwikkeling bestelling)
Handtekening Gegevensbescherming: Gedetailleerde informatie over gegevensbescherming is te vinden op www.bradfordexchange.nl/gegevensbescherming. Wij sturen u geen aanbiedingen van The Bradford Exchange per e-mail, telefoon of sms. U kunt uw contactvoorkeuren te allen tijde wijzigen, door via nevenstaand adres of telefoonnummer contact met ons op te nemen. Deel het ons a.u.b. via telefoon, e-mail of schriftelijk mee, als u geen aanbiedingen per brief wenst te ontvangen.
advertentie
Al ruim 45 jaar hèt adres voor comfort en kwaliteit
relaxfauteuils met sta- op hulp Ruim 90 modellen Veelal uit voorraad leverbaar
Banken en bankstellen Ruime keuze Veelal met relaxfunctie
Brigitte 3 motorig & accu van € 3085,-
relaxfauteuils op draaivoet Ruim 230 modellen
Lekker zitten?... ... Welkom bij Teun Arts.
Nu: € 2275,-
Béla Gasdruk & Topswing van € 1730,-
Nu: € 975,-
(4x Béla voorradig)
Geparo 120 Gasdruk & Topswing In leder vanaf € 1275,uit voorraad leverbaar
(12x voorradig)
Jerzu (sta-op) 2 motorig & accu van € 2985,-
Nu: € 2375,-
Smimix 62 Gasdruk & Topswing In leder vanaf € 1175,uit voorraad leverbaar
(5x voorradig)
Onze openingstijden: Di, Wo & Do 10:00 - 17:30, Vrijdag 10:00 - 21:00, Zaterdag 10:00 - 17:00 tel.: 0485 - 45 29 86 www.teunarts.nl Boersestraat 11, 5454NG, Sint Hubert. In St.Hubert op de rotonde richting Wanroij, dan 3e weg links, 1e rechts.
info@teunarts.nl
advertentie
www.teunarts.nl
Aktiemodel Vetego B33
Aktiemodel Vetego 02
Aktiemodel Vetego B11
Handmatig: in stof vanaf € 945,- in leder vanaf € 995,-
3 motorig mét accu in leder vanaf € 1895,-
Handmatig: in stof vanaf € 945,- in leder vanaf € 995,-
Verder ruim 230 modellen relaxfauteuils op draaivoet
Verder ruim 160 modellen relaxfauteuils met accu
Verder ruim 350 modellen relaxfauteuils
relaxfauteuils met sta- op hulp Ruim 90 modellen Veelal uit voorraad leverbaar
Choix: leverbaar in 3 maten in leder vanaf € 1165,-
Nito: leverbaar in 5 maten in leder vanaf € 1345,-
Jarko: Modern & slank evt. met sta- op hulp In leder vanaf € 1525,- (sta- op vanaf € 1980,-in stof)
Al ruim 45 jaar staan wij garant voor de beste fauteuils en de mooiste banken. Welkom bij zitcomfortspeciaalzaak Teun Arts. Ruim 350 modellen relaxfauteuils in onze showroom
5 jaar garantie
zitcomfortspeciaalzaak sinds 1973
Veelal uitvoorraad leverbaar
Inruil oude meubelen mogelijk*
Onze openingstijden: Di, Wo & Do 10:00 - 17:30, Vrijdag 10:00 - 21:00, Zaterdag 10:00 - 17:00 tel.: 0485 - 45 29 86 www.teunarts.nl info@teunarts.nl Boersestraat 11, 5454NG, Sint Hubert. In St.Hubert op de rotonde richting Wanroij, dan 3e weg links, 1e rechts. * n.v.t. op aktiemodellen en aanbiedingen.
advertentie
BTR REIZEN
www.BTRreizen.nl 055 - 5059500
Ruime keuze aan betaalbare vakantiereizen Senioren Groepsreizen voor alle KBO & PCOB groepen vraag naar de GRATIS groepsreizenbrochure
BTR Reizen groepsreizen:
Geheel verzorgde
arrangementen op basis van HP, VP of All Inclusive Inclusief mooie excursies en gezellige avondprogramma’s
Ruime keuze aan gastvrije
hotels in Nederland, België, Duitsland en Luxemburg 5 dagen al vanaf € 295,295,- p.p. Vraag naar alle mogelijkheden Al vele groepen gingen u voor . .
Speciale aanbiedingen 2020 voor alle KBO & PCOB groepen Luxe lunchcruises over Nederlands mooiste rivieren
complete bus & boot dagtochten slechts €
52,50 p.p.
Autovakanties All Inclusive Nieuw
Nieuw
Hotel Eperland ***
Landhotel Eifelblick ***
Hotel Het Witte Veen ***
Hotel Zwilling ***
Epen / Zuid Zuid--Limburg 5 dagen vanaf € 289, 289,-- p.p. Witteveen / Drenthe 238,-- p.p. 5 dagen vanaf € 238,
Hotel Oranjeoord ***
Hoogsoeren / Veluwe 289,-- p.p. 5 dagen vanaf € 289,
Hotel De Elderschans ***
50% Korting Zeeland 318,-- nu vanaf € 159, 159,-3 dg. van € 318,
Vernieuwd
De Bonte Wever Asssen **** Vakantie & Recreatiehotel 169,-- p.p. 3 dagen vanaf € 169,
Stadtkyll / Vulkaaneifel 5 dagen vanaf € 259, 259,-- p.p.
Schmallenberg / Sauerland 216,-- p.p. 5 dagen vanaf € 216,
Hotel Brauer ***
Treis Treis--Karden / Moezel 263,-- p.p. 5 dagen vanaf € 263,
Senioren Winkel DE SPECIALIST IN VERANTWOORD ZITTEN EN SLAPEN
HERFST AANBIEDING
Op een Fitform tot € 499 optie KORTING Of bij aankoop 2 fauteuils de tweede voor de ½ van de prijs!
Hotel Der Jägerhof ***
Teutoburgerwald / Duitsland 272,-- p.p. 5 dagen voor € 272,
65 + korting
Wunderland Kalkar ***
Vakantie & Recreatie Hotel 249,-- p.p. 4 dagen vanaf € 249,
en nog veel meer All Inclusive Hotels Autovakantie
Bus excursievakanties All Inclusive Rijs / Gaasterland / Friesland Kerst in Valkenburg / Limburg Hotel Op de Boud *** Hotel Gaasterland *** 5 dg. All Inclusive € 445,445,- p.p. 5 dg. All Inclusive € 389,389,- p.p.
055 - 5059500 · WWW.BTRREIZEN.NL
Bel en vraag naar de actievoorwaarden (Actie van 14 september tot 19 oktober)
Sta op stoelen worden op maat gemaakt. Wij komen indien gewenst thuis opmeten. Bel ons voor zit- en slaapadvies!
Hoofdstraat 127 | 5481 AD | Schijndel
T: 073-547 52 78
www.seniorenwinkel.nl
op zoek
illustratie Shutterstock
BR.O.NR. 9.003/19 Ik ben een weduwe van 72
Reageren?
Stuur uw bericht in een gesloten envelop naar KBO-Brabant en zet linksboven op de envelop: ʻReactie Contactoproep Onsʼ en het nummer van de oproep waarop u reageert. Wij sturen uw envelop ongeopend door. Vermeld uw naam, adres of e-mailadres in uw reactie, zodat de ontvanger contact met u kan opnemen.
Oproep plaatsen?
Bent u op zoek naar een wandelmaatje of reisgenoot? U kunt uw oproep sturen naar KBO-Brabant o.v.v. ‘Contactoproep Ons’. Vermeld uw adres, telefoonnummer en e-mailadres. Een oproep plaatsen kost eenmalig € 15,-. Als er meer oproepen zijn dan ruimte in dit blad, dan leggen we een wachtlijst aan.
Adres
KBO-Brabant, Postbus 3240, 5203 DE ʼs-Hertogenbosch of kbo-brabant.nl
op de bank. Voor vriendschap en/of latrelatie,
mensen omgaan. Ik houd van gezelligheid en het innerlijk is voor mij belangrijker dan het uiterlijk. Hopelijk vind ik op deze manier een eerlijke, trouwe en behulpzame man in de leeftijd van 70 tot 80 jaar. Serieuze brieven, liefst met foto, worden altijd beantwoord.
BR.O.NR. 9.004/19 Spontane, humoristische vrouw van 65 jaar wil graag kennismaken met
terrasje pikken, live muziek luisteren en samen ontdekken wat we leuk vinden. Graag een briefje met foto en telefoonnummer, liefst uit omgeving 040.
BR.O.NR. 9.005/19 Spontane, gezonde en gezellige man om leuke activiteiten mee te
www.kbo-brabant.nl
alles wat mooi en goed is en van samen niksen
zijn yoga, tuinieren, koken, fietsen en met
vitale vrouw van 56 jaar is op zoek naar een
niveau, niet-roker die graag auto rijdt, geniet van de fijne dingen in het leven en houdt van
en ik heb een kleine beperking. Mijn hobby’s
contactadvertentie@
zoekt (jonge) oudere heer tot 80 jaar, met
dieren, planten, natuur, gezelligheid en Spanje,
Ik ben eerlijk, trouw, spontaan en zorgzaam
om leuke dingen te doen. Bijvoorbeeld een
Mocht u uw oproep liever online plaatsen, dan kunt u dat doen op Groet & Ontmoet op
dame (weduwe 76 jaar), geen kinderen, dol op
om nog mooie jaren mee door te brengen.
een gezellige man van rond dezelfde leeftijd
Groet & Ontmoet
BR.O.NR. 9.001/19 Slanke, charmante, vlotte
jaar en ben op zoek naar een serieus maatje
Groet & Ontmoet staat garant voor veel gezellige contacten!
ondernemen. Ik kan me goed verplaatsen met mijn auto en kijk uit naar leuke reacties met foto en telefoonnummer, liefst uit de omgeving van 040. Samen kunnen we dan zien welke dingen we allebei leuk vinden om te doen.
BR.O.NR. 9.006/19 Muzikale man zoekt een leuke vrouw tussen 65 en 75 jaar, die houdt van fietsen, wandelen, een dansje maken, natuur, cultuur en korte uitstapjes. Ik rook niet en kook
omgeving Breda. Graag met vermelding van
graag. Ik ben 72 jaar en woon in een groot huis.
telefoonnummer.
Vitaliteit en betrouwbaarheid staan hoog in
BR.O.NR. 9.002/19 Ik ben een goed uitziende vrouw van 81 jaar. Rijd nog auto en ga graag op vakantie. Ik wil mijn eenzaamheid delen met een eerlijke, nette man tussen 79 en 83 jaar. Ik doe nog heel veel in de samenleving. Wil je nog meer weten over mij, dan moet je maar reageren. Reacties met foto en telefoonnummer. magazine voor senioren
Is uw oproep geplaatst?
Vergeet u niet om altijd een reactie te sturen, óók aan de mensen met reacties waar u verder niet op in wenst te gaan? Het is maar een kleine moeite en het wordt heel erg op prijs gesteld!
het vaandel. Interesse? Stuur een briefje met je nummer en wij hebben contact. Regio 0499, 0411 of De Kempen.
51
BENT U TOE AAN EEN HEERLIJK ONTSPANNEN ÉN VOORDELIG UITJE IN HET PRACHTIGE TWENTE? Geen 249,maar nú vanaf
189,- p.p.
incl. fietsen en géén boekingskosten
BOEK DAN ONS 4-DAAGS NAJAARSARRANGEMENT INCLUSIEF ALLE DINERS, FIETSEN EN EXTRA’S IN HET BEKENDE HOTEL ’T KRUISSELT!
Speciale ONS-lezersaanbieding Ochtenddauw over de glooiende velden, adembenemende kleuren in het Lutterzand en stilte en uitgestrektheid vanaf de Tankenberg. Aarden en héérlijk tot rust komen. Trakteer uzelf op dit aantrekkelijk geprijsde arrangement en kom van dit alles genieten in Hotel ’t Kruisselt. Het gerenommeerde familiehotel ligt in De Lutte, midden in de Twentse natuur. Bezoek het historische kasteel van Bad Bentheim (D), wandel door het prachtige Lutterzand en bewonder de mooiste kunst in Ootmarsum. Zoveel te doen, zoveel te ontdekken in het prachtige Twente! Direct vanuit het hotel de natuur in! Wij zijn het kruispunt van de allermooiste wandel-, fiets- en autoroutes van Twente. De mountainbikeroutes van Losser grenzen zelfs aan ons hotel. De diverse routes kunt u gratis verkrijgen bij de receptie. Neem uw eigen fietsen mee (gratis overdekte stalling) of maak gratis gebruik van onze hotelfietsen die het gehele verblijf voor u klaarstaan. Een e-bike huurt u voor € 19,50 per dag.
Een uitstekende prijs-kwaliteit! Geniet van een heerlijk ontspannen verblijf, geheel naar uw wensen. Onze gasten beoordelen ons hotel met een 9,0 en onze service met een 9,4! Niet voor niets komen vele gasten regelmatig opnieuw genieten van onze Twentse gastvrijheid. ’s Ochtends een kakelvers ontbijt en elke avond een uitstekend driegangendiner, bereid door ambachtelijk geschoolde koks en geserveerd in de sfeervolle Eetkamer. Lees een boek in de huiskamer, geniet van een drankje in de bar en laat u door onze medewerkers informeren over de leukste uitjes in Twente. Ontspan in het overdekte zwembad met infraroodsauna of maak gratis gebruik van de jeu-de-boulesbaan. Golfers, ook beginnende, kunnen hun hart ophalen op onze korte, maar uitdagende, 9 holes par-3 baan met officiële EGA D-status, gelegen om het hotel! Kortom: boek nu en ontdek Hotel ’t Kruisselt!
Compleet najaarsarrangement van 249,00 nú v.a. 189 ,- p.p. • Ontvangst met welkomstdrankje • 3 nachten logeren in fraaie kamer • Elke ochtend een kakelvers ontbijt • Dagelijks een uitstekend driegangendiner • Gratis gebruik hotelfietsen, overdekt zwembad en jeu-de-boulesbaan • Fiets- en wandelroutes • Gratis parkeren en overal gratis wifi
Bel 0541-551567 of kijk op www.kruisselt.nl - Exclusief verblijfsbijdrage à 1,85 p.p.p.n. - Verlengingsnacht va. 55,- p.p. incl. alles! De prijs is o.b.v. twee personen per kamer Geldig tot 31 december 2019 m.u.v. de feestdagen.
ledenvoordeel NIEUW!
Mobiele klaptelefoon met Facebook en WhatsApp
Kleur
zwart of hout
Leden van KBO-Brabant betalen slechts € 149,95 en krijgen de platenspeler gratis thuisbezorgd!
De Fysic F20 is een nieuwe mobiele klaptelefoon. Hij is geschikt voor iedereen die behoefte heeft aan een Schrijf u nu in voor de eenvoudig en nieuwsbrief van Ons handzaam toestel dat Ledenvoordeel via is voorzien van de belangrijkste moderne www.onsledenvoordeel.nl functionaliteiten. Het eenvoudige menu /nieuwsbrief heeft grote iconen en tekst, en de grote toetsen maken de mobiele telefoon extra prettig in gebruik. Deze mobiele telefoon ondersteunt sociale media zoals WhatsApp en Facebook, zodat u snel Gratis en makkelijk in contact blijft met thuisbezorgd uw (klein)kinderen en vrienden. De telefoon heeft een SOS-noodknop Leden van KBOmet nauwkeurige locatiebepaling via Brabant betalen gps, waarmee in geval van nood eenvoudig niet € 139,- maar en snel hulp wordt ingeschakeld. De vele € 119,–. handige functies en extra’s maken dit een ideaal toestel voor senioren van deze tijd. Enkele andere specificaties Luid gespreksvolume (+24dB) Geschikt voor hoortoestellen (M4/T4) Camera voor en achter (0,3 en 5 megapixel) Touchscreen 2.8” / 7,1 cm Ondersteunt Facebook, WhatsApp en YouTube (standaard geïnstalleerd) Simlockvrij, geen abonnement nodig Geschikt voor 2G/3G Lange stand-by tijd (tot 50 uur) en spreektijd (tot 8 uur) SD-kaartaansluiting (tot 32Gb) Inclusief laadstation en Micro USBadapter FM-radio en muziekspeler
• • • • • • • • • • •
magazine voor senioren
MEER INFORMATIE & BESTELLEN? www.onsledenvoordeel.nl
LENCO LS-300
Platenspeler met losse speakers en bluetooth De Lenco LS-300 is een moderne platenspeler waarmee u optimaal geniet van uw platencollectie. De platenspeler is voorzien van twee losse houten speakers, met elk 10 Watt vermogen. Daarmee heeft u genoeg vermogen om ook de grotere ruimtes in huis met muziek te vullen. De platenspeler schakelt eenvoudig van 33 naar 45 toeren en is voorzien van een autostop, die ervoor zorgt dat de plaat automatisch stopt met draaien. Zo voorkomt u krassen op uw vinyl. De plastic kap zorgt ervoor dat de platenspeler stofvrij blijft wanneer u deze niet gebruikt. Dankzij de bluetooth-functie is het ook mogelijk om op de platenspeler muziek te streamen vanaf uw smartphone.
of telefonisch via (085) 486 33 63
In de webshop van Ons ledenvoordeel vindt u nog veel meer aantrekkelijke ledenvoordelen van KBO-Brabant. Bezoek onze shop en profiteer van uw voordeel!
53
ledenvoordeel VLIEGEXCURSIEREIS MADEIRA
Vertrek op dinsdag 10 en 24 september
Bloemrijk Madeira
Inbegrepen
Madeira staat ook wel bekend als bloemeneiland met zijn tropische bloemen en planten op een prachtig bergachtig eiland. Ondanks het feit dat er bijna geen stranden zijn, is Madeira een fantastische bestemming met zijn overvloed aan natuurschoon en rust. We zien de hoofdstad Funchal met zijn oude stadsdeel, de Cabo Girao, de hoogste zeeklif van Europa. Maken een wandeling langs de levadas (natuurlijke irrigatiekanalen) bij Referta en zien het nonnendorp Curral das Freiras. In het dorpje Monte kunt u met een typische toboggan een spectaculaire afdaling maken. Zon, zee, gezelligheid en een gastvrije bevolking zijn de ingrediënten voor een geslaagde vakantie op Madeira. Tijdens deze reis wordt u, tijdens de inbegrepen excursies, begeleid door een Nederlandstalige reisleiding en op de tussenliggende dagen kunt u zelf invulling aan het programma geven. Hiervoor hebben wij een aantal optionele excursies geselecteerd, maar u kunt ook op eigen gelegenheid de hoofdstad Funchal en de prachtige natuur van Madeira ontdekken.
U heeft de keuze uit 2 hotels: Het fantastische 5* hotel Pestana Casino Park of het centraal gelegen 3* Hotel Orquidea. Beide hotels liggen in de hoofdstad Funchal.
Hoogtepunten • Madeiras hoofdstad Funchal • Botanische Tuinen • Wijnproeverij in wijnkelder in Funchal • Wandeltocht levadas van Referta
Reisinformatie
8-daagse vliegreis vanaf € 679,per persoon
• vlucht Amsterdam-Funchal v.v. per Transavia • genoemde excursies per lokale bus • logies en ontbijt vanaf ontbijt tweede dag t/m ontbijt laatste dag • Nederlandssprekende reisleiding tijdens de excursies (tijdens optionele excursies mogelijk Engelssprekende reisleiding) • luchthavenbelastingen • brandstof- en veiligheidstoeslagen
Niet inbegrepen • entreegelden ca. € 10,- p.p. • ruimbagage tijdens de vluchten, kosten € 16,- p.p. per enkele reis voor 20 kg • optionele excursies • reis- en/of annuleringsverzekering • reserveringskosten
Boek nu met € 50,ledenvoordeel Boek via oad.nl/ons of bel naar (0547) 20 16 16 en ontvang € 50,-* ledenvoordeel o.v.v. actiecode ons50oad * korting is per boeking en geldig t/m 6 oktober 2019
• Cabo Girao: hoogste zeeklif van Europa • Porto Moniz: natuurzwembaden in lavarotsen • Monte met een afdaling per toboggan • Traditionele huizen met daken van stro in Santana
54
ons
ledenvoordeel
Energiecontract Helft van Nederlandse huishoudens heeft duur energiecontract Ongeveer de helft van de Nederlandse huishoudens heeft een energiecontract met dure variabele stroom- en gastarieven. De andere helft heeft gekozen voor goedkopere tarieven door de stroom- en gastarieven vast te zetten voor bijvoorbeeld één of drie jaar. De meeste huishoudens hebben automatisch een variabel tarief gekregen, omdat ze al heel lang klant zijn en niet kijken of het ergens anders goedkoper kan. Uit onderzoek van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) blijkt dat deze groep vaak flink op de energierekening kan besparen door over te stappen naar een andere leverancier en de tarieven vast te zetten. Ons Energievoordeel is opgezet om u als lid van KBO-Brabant blijvend voordelige stroom- en gastarieven te kunnen bieden. Wij houden u bijvoorbeeld op de hoogte als de periode van uw vaste tarieven afloopt, zodat u op tijd weer kunt kiezen voor voordelige tarieven. Maar er is meer: u kunt bij ons ook altijd terecht met uw energievragen. Via internet, maar ook via de post. Of bel ons even als u dat prettig vindt. Mocht u willen overstappen naar Ons Energievoordeel, dan regelen wij dit voor u. magazine voor senioren
Persoonlijk adviesgesprek Wij bekijken graag met u wat uw mogelijkheden zijn en hoeveel u kunt besparen. Bel onze klantenservice op (085) 486 33 63 (openingstijden op werkdagen van 09.00 tot 17.00 uur) of stuur een email naar klantenservice@onsledenvoordeel.nl
Voor meer informatie ga naar WWW.ONSLEDENVOORDEEL.NL
Voordelen Ons Energievoordeel • Persoonlijk contact en een GRATIS, vrijblijvend adviesgesprek • VOORDELIGE stroom- en gastarieven • Wij regelen de OPZEGGING voor u • UW ENERGIEZAKEN zijn in vertrouwde handen • CONTACT via post, mail en telefoon
55
advertentie
Natuurlijk Drenthe
Meerheide 100 S 5521 DX Eersel 0497-518805 www.scoot2be.nl info@scoot2be.nl van:
170,00
99,00
vanaf:
Gastenwaardering:
p.p.
8,4
Verblijf in gastvrij Hotel De Stobbe*** in Ruinen. Breng een bezoek aan Nationaal Park Dwingelderveld, waar u heerlijk kunt fietsen en wandelen of bezoek de nabijgelegen plaatsen Assen en Hoogeveen. 3 dagen Drenthe: 2x overnachting in een tweepersoonskamer 2x uitgebreid ontbijtbuffet 1x heerlijk 3-gangen diner Gratis nootjes bij de borrel in het Spreuken Café Gratis late check-out tot 12:00 uur Informatiepakket over de omgeving Gratis gebruik overdekte zwembad Gratis WiFi & parkeren Aankomst wo t/m za: € 109 p.p. Geldig t/m 20-12-19 Prijs o.b.v. 2 personen per kamer, excl. citytax à € 1,25 p.p.p.n. en reserveringskosten à € 9,50 per boeking.
Driewielfietsen
Scootmobielen
Trippelstoelen
Rollators
Rolstoelen
Voor KBO leden 10% korting op rolstoelen, trippelstoelen en rollators, 2 jaar gratis onderhoud op fietsen en scootmobielen.
8 www.goedverblijf.nl/ons0719 ) +31(0)85 489 90 19
Gun U zelf comfort en gemak Stop nu met vegen. Ga voor hygiëne en wellness! Kies een verwarmde toiletzitting met onderdouche: • Prijs: € 745,- incl. btw en 3 jaar garantie. • Spatoilet past op vrijwel iedere wc-pot • Installatie door ons zonder hakken en breken:
6 Schijndel - St. Oedenrode enz.indd 2
Hotel Vierhouten in alle jaargetijden een bezoek waard. Bel met Bas of Valerie voor een brochure of informatie want bellen is sneller en gezelliger! (+31) 0577-411521. Privé te boeken ook voor groepen.
€ 150,- alles inclusief.
Als je wacht tot je “er aan toe bent”, dan ben je te laat. Doe het NU en profiteer meteen van pure wellness.
Klant
beoordeling
9,1
Eenvoudige installatie – gebruiksvriendelijk – met geurvreter – verwarmde zitting – afstandsbediening gratis proberen – betalen achteraf *Wij leveren ook wc-liften, verhogers, handgrepen, e.d. *Informeer of uw gemeente de aanschaf via de WMO vergoedt.
Waar wacht u nog op?
072 5629 269 / 020 6141 232 • info@spatoilet.com
Tongerenseweg 1, 8076 PV Vierhouten www.hotelvierhouten.nl
puzzel
puzzel puzzelpro.nl
In elke editie van Ons maakt u kans op een leuke prijs. Los het Zweeds Raadsel op, stuur uw oplossing naar de redactie en win het boek Fotograaf van het ongerepte Brabantse plattelandsleven.
Stuur de oplossing van de puzzel, uw naam, adres en telefoonnummer vóór 4 oktober 2019 naar: Redactie Ons, Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch. Of mail naar: puzzelpagina@kbobrabant.nl Vermeld als onderwerp ‘puzzel Ons 9’.
De winnaars van het boek La Douce Paris van Janny van der Heijden zijn: A. van Bebber, M. van den Boogaart, A. Hoedjes, N. van der Meij en Y. Tuerlings. Hartelijk gefeliciteerd! De oplossing van de puzzel was:
regenboog. magazine voor senioren
1
2
3
4
5
6
Puzzel mee en maak kans op één van de 5 boeken Fotograaf van het ongerepte Brabantse plattelandsleven die we mogen verloten onder de winnaars. Eenvoudige optrekjes waar keuterboertjes, ambachtslieden en oude vrouwen leefden zoals alle generaties voor hen: dit is het Brabantse boerenleven zoals u het wellicht nog van vroeger kent. Met zorg legde Anton Schellens deze kleine taferelen vast. Dit
7
8
9
10
11
boek omvat zijn onbekende fotocollectie. Anton Schellens (1887-1954) Fotograaf van het ongerepte Brabantse plattelandsleven. Normale prijs € 29,50, maar met KBO-korting slechts € 25,- (geen verzendkosten binnen Nederland). Stuur een e-mail met uw naam en adresgegevens naar bestel@vantilt.nl o.v.v. ‘Anton Schellens, KBO-Brabant’. Of stuur een bericht naar: Uitgeverij Vantilt, Antwoordnummer 1723, 6500 VB Nijmegen. Bij uw bestelling ontvangt u een factuur.
57
advertentie
luxe woonhuislift zonder schacht Valt u steeds vaker? Heeft u steeds meer last van stijfheid en het gevoel dat alles moeilijker gaat? Wordt u daardoor meer afhankelijk van anderen? Het Geriatrie Netwerk Eindhoven bestaat uit fysiotherapeuten, die zich hebben gespecialiseerd in de zorg voor ouderen met gezondheidsproblemen. Wij geven een gerichte behandeling en bieden informatie over het ziektebeeld, de vooruitzichten, dagelijkse handelingen en hulpmiddelen. Als u niet kan komen, is het mogelijk om aan huis te behandelen. De aangesloten fysiotherapeuten werken nauw samen met geriaters.
w w w. m i j n l i f t . n l Rotterdam - Strickledeweg 96 T. 010 – 4373211
! rij br€o1m 9 9 ,-
vanaf ! ekering l. verz r excm f rij b *o bra,-ndsto en99 1 vanaf € ekering
rz *excl. ve stof d ra en b n
Voor meer informatie en de dichtstbijzijnde fysiotherapeut: kijk op
www.geriatrienetwerkeindhoven.nl
Onderdeel van: Drives & Lifting
Een brommobiel rijd je vaak niet langer dan 2 jaar. Ben je 16 jaar dan stap na 2 jaar over naar een echte auto. Ben je ouder en je stopt met autorijden, dan is de Een brommobiel rijd je vaak niet langer dan 2 jaar. Ben brommobiel een geweldig alternatief.
je 16 jaar dan stap na 2 jaar over naar een echte auto.
ouder je stopt met autorijden, dan is de RijBen voorjeeen vast en bedrag per maand (vanaf € 199,-*) inbrommobiel een nieuwe brommobiel en betaal alleen voor het een geweldig alternatief. gebruik. Brom! maakt dit mogelijk.
Rij voor een vast bedrag per maand (vanaf € 199,-*)
Brom! levert verschillende merken. Een bezoek aan de in een nieuwe brommobiel en betaal alleen voor het brom!-Expert garandeert de beste keuze. En gewoon gebruik. Brom!kan maakt dit mogelijk. een brom! kopen natuurlijk ook!
Brom! levert verschillende merken. Een bezoek aan de Jouw brom!-Expert: brom!-Expert garandeert de beste keuze. En gewoon & natuurlijk Importook! B.V. een brom!G.M.S. kopen kan Wiltonstraat 28, 3905 KW Veenendaal - Tel: 0318 – 69 00 62 Jouw brom!-Expert:
Ontvang nu als lezer van dit magazine tot 62% korting!
Topmerken tegen bodemprijzen
Wijdte met klittenband verstelbaar
Uw welzijn begint bij uw voeten! Natuurkurken voetbed
Beige
• Bovenmateriaal en binnenzool: echt leder • Wasbaar kurken voetbed • Perfecte pasvorm door middel van klittenbandsluiting • Wasvoorschrift: voetbed wasbaar tot 30 °C Bestelmaat 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46
i.p.v.* 99,– ijs 49,99 Personalshop-pr
JU B IL E U M P R IJ Zwart
€
Voor dames en heren
49
U spaart € 61,51 op de adviesprijs
Voetbed uitneembaar en wasbaar tot 30 °C
SPAIN Eenvoudiger bestellen!
bestelling@personalshop.com
& 0800 / 020 33 77
25% korting op ALLES krijgt u op
www.personalshop.com H300 7 6
ZO SPAART U 25%: 1. Log in met de code 2. Kies uw gewenste artikel 3. Voeg de code toe aan uw winkelmandje en krijg 25% korting op alles!
25%
2 jaar garantie zonder “maar” Hoogste kwaliteitsgarantie Snelle levering Laagste prijsgarantie 30 dagen niet goed, geld terug-garantie**
Art.nr.
63.400.640 63.400.653
Bestelmaat
Artikelbeschrijving
Bodymed sandalen met voetbed, beige Bodymed sandalen met voetbed, zwart
JUBILEUMPRIJS
€ 37,49 € 37,49
jubileumkorting op alle artikelen!
Versturen aan: Personalshop Postbus 16 7030 AA Wehl
* i.p.v.-prijzen hebben betrekking op de vrijblijvende adviesprijzen van de fabrikant. Zolang de voorraad strekt. ** Meer informatie over het herroepingsrecht en ons privacybeleid kunt u terugvinden op www.personalshop.com
Afzender (AUB in blokletters invullen):
Mevrouw
De heer
Verzend- en verwerkingskosten à € 5,90
Achternaam, voornaam Straat en huisnr. Postcode en plaatsnaam
!
5-sterren Personalshop garantie
!
BESTELFORMULIER H 3 0 0 7 6 met 30 dagen retourrecht Aantal
Herroepingsrecht: u hebt het recht, gedurende 14 dagen zonder opgave van redenen deze overeenkomst tegenover Personalshop (Servus Handels- & Verlagsges.m.b.H.), schriftelijk, telefonisch of per e-mail aan postbus 16, 7030 AA Wehl, tel: 0800 - 020 33 77, klantenservice@personalshop.com te herroepen. De herroepingtermijn begint op de dag van ontvangst van de artikelen. Stuur ons de artikelen uiterlijk 14 dagen na uw annulering retour. Wij verlenen u bovendien naast het wettelijke herroepingsrecht een vrijwillige retourgarantie van totaal 30 dagen na ontvangst van de goederen voor zover het artikel compleet en in originele verpakking is en zich in ongebruikte en onbeschadigde toestand bevindt. Deze actie is niet geldig in combinatie met andere acties.
H H H H H
37.
S
E-mailadres
Geboortedatum
Wij gebruiken uw e-mailadres om u te informeren over speciale aanbiedingen. Dit kunt u te allen tijde stopzetten.
Blijf zelfstandig thuis wonen TE E R PROFI VAN: KT. T/M O
0,€5O0 R TI N G K
STANNAH TRAPLIFTEN
STANNAH INLOOPDOUCHE
’s Werelds meest gekozen merk trapliften
Van bad naar inloopdouche in 1 dag
Betaalbare traplift voor elke trap
Uw badkamer wordt niet ingrijpend verbouwd
Ruime keuze uit nieuw en gebruikt
100% waterdicht!
Ruimtebesparende, opklapbare stoel
Voorzien van antislipstructuur en antibacteriële hars
Levertijd vanaf 3 dagen
Verkrijgbaar in alle kleuren
9228
Voor vrijblijvende informatie over de producten van Stannah stuurt u de ingevulde coupon in een ongefrankeerde envelop naar Stannah Trapliften B.V., Antwoordnummer 17006, 2170 VB, Sassenheim.
0800 - 5066
VOOR VRIJBLIJVENDE INFORMATIE. VRAAG NAAR TOESTEL 9228
Dhr/Mevr: Postcode:
BEL GRATIS
Huisnummer:
Tel. nummer: E-mail: Graag ontvang ik informatie over:
□ Trapliften
□ Inloopdouche
Stannah gaat zorgvuldig om met uw gegevens. www.stannah.nl/privacy
’S WERELDS MEEST GEKOZEN TRAPLIFT
WWW.STANNAH.NL