Toprak Katmanları (Horizonları) Konu Anlatımı
Toprak Horizonları (Katmanları) Herhangi bir toprak profiline bakıldığında toprağın yüzeyden derinlere doğru renk, yapı, kalınlık ve içerisinde barındığı materyaller bakımından farklı özellikler gösteren katmanlardan (tabakalardan) oluştuğu görülür. Bu katmanlara horizon adı verilir. Bir toprak profili incelendiğinde toprak yüzeyinden derine doğru fiziksel ve kimyasal özelliklerinin değişiklik gösterdiği görülür. Topraktaki bu değişimlere göre topraklar ayırt edilir ve sınıflandırılır. Normal bir toprak profiline bakıldığında yukarıdaki şekilde olduğu gibi üstten alta doğru A, B, C ve D horizonları görülür.
A Horizonu Toprağın en üst kısmıdır. Organik maddelerin karışması nedeniyle renginin genellikle koyu olduğu ve yıkanmanın gerçekleştiği horizondur. Yıkanmaya bağlı olarak bu katmandaki humus ve kil gibi maddelerin bir kısmı taşınmıştır. Buradaki çözülme ve ayrışma olayları sonucunda toprak oluşum sürecini tamamlamıştır. Bu katman mikroorganizma, solucan, karınca v.b canlıların yaşadığı katmandır. Bitki kalıntılarının toprağa karışması nedeniyle humusça zengindir. Tarımı yapılan ürünler bu katta yetiştirilir. Kalınlığı değişken olup bir kaç cm’den yüzlerce metre kalınlığa ulaşabilir. A horizonunun kalın yada ince olması üzerinde yetiştirilen tarım ürünlerini etkiler. İnce olması durumunda tahıl ve baklagil gibi kalın toprağa ihtiyaç duymayan ürünler yetiştirilirken, kalın topraklarda derin köklere sahip ağaçsı bitkiler yetiştirilir.
B Horizonu Bu katta toprak oluşumu devam etmektedir. A katından sızan suların taşıdığı kil, demir, tuz gibi maddeler bu katta birikir. Bu nedenle B horizonu birikme katmanıdır. Toprak üzerinde uzun süreli su birikimi veya taban suyunun toprak yüzeyine kadar yükselmesi durumunda B horizonunda bulunan kil, tuz ve diğer maddeler A horizonuna karışarak özelliğini bozarak verimliliğini azaltır. B horizonu genellikle açık renklidir. Horizonlardan sadece A ve B horizonu esas toprak katını oluştururlar. Buna toprağın solunum katı veya gerçek toprak katı da denir.
C Horizonu Ana kayayı oluşturan taşların küçük bloklar halinde bulunduğu kattır. Toprağın en alt katıdır. Bu katta toprak oluşumu devam etmekte olup ana kaya çok az ayrışmıştır.
D Horizonu En altta ana kayadan oluşan bir katmandır. Fiziksel veya kimyasal ayrışma görülmez. Bu katmanda toprak oluşumu başlamamıştır.
Daha fazlası için kadirhoca.comadresini ziyaret edebilirsiniz.