Instructionou christen pe ar Boquet eus ar mision… by KDSK, Centre de ressources culturelles celtiques

INSTRUCTIONOU CH RISTEN, PE

AR B O Q U E T EUS D A

MI S S I O N,

L A V A R E T

E O

In struction on profitabl evit silvid igu ez a r G riste n ie n , evel ar re a rer er M issionou, l a q u eet e b r e z o n e c g a n t a n A u t r o u R

opars,

Person eus a Barres C ast, partachet e daou L e v r , pere a zesq d’ ar G risten ien dileser an drouc h ac ober ar m at,

D eclina à malo et af c bonum. Ps. 36.

vs. 27 .

G ant permission an A utrou E scop Q uemper.

E Q U E M PER, E ty S. B l o t , Imprimer an Autrou Escop— 1824.—

A V IS .

E caver e ty S. B L O T , Imprimer an Autrou E sc o p , bep seurt Ley riou brezonec, gallec ha latin ; Leyriou bras ha carton evit an Ilisou hac an A uteriou , hac ispicial : Buez ar Sænt , Heuriou brezonec ha latin , Instruction var ar R osera, Finvezou diveza eus an den , C ollocou ar C ’halvar , Imitation hor Salver , Buez d é v o t Boquet ar Mission , A brege eus an A v ie l , Collocou brezonec ha gallec ,

Collocou fam ilier, A r Catechis , Canticou Sant Caurintin , Canticou ar Mission , etc. , etc. Erfin meur a Leyriou all necesser d’ar Væleyen , d’ an dud var Mæs , ha d’an dud K ær.

INSTRUCTIONOU CH RISTEN , PE

AR E U S

BOQUET, A R

M I S S I O N .

D eclina à malo. Dileset an droue Ps. . v/. 27.

C H E N T A

QUENTA

LEV R .

QUENTEL.

Peguer caë r e z ê beza Christen. O N S i D E R I T , eme an Abostol Sant Ia n , ( E p i. Joan 3, V / 1 . ) argaranrez en deus evidomp an T a d E tern el, pehïni a fel dezan e vemp h a n vet, hac e vemp en effet, bugale da Z o u e . T u d ar b e d , da lavaret e o , ar re so stag o c’ halonou o c ’h traou ar bed-mâ , ne anavtzo n t quet ar pris nac a r profit eus ar c’hraçm â , abalamour ne anavezont quet D o u e .

Instructionou C hris te n , Pompadal a reont o noblanç hervez ar c’ hic hac ar bed , ha cousgoude, peguer b.rudet benac e c’ halfe beza o lig n e z , ez int ganet pe-^ c ’ herien , bugale a g o le r , hac eus a goler u n . D o u e , pehitii so partaich bugale Adam hac ar frouez eus an natur ampoesounet dre ar p ec’het; ©riginal ; eleac’h ur C ’hristen a laqua e c’ hloar, nonpas en e lignez bervez ar c’ hic bac en istim vad eus ar bed , mæs e D o u e h e p q u e n ,; evel a lavar an A v i e l , hac er galite a G risten, bon deus recevet dre ar choas eus a Z o u e mê mes pehini, dre ur garantez infinit, hor gr.a oli e v u g a le , pa recevomp ar S^cramant a Vadiziant. Sant P e r , ar c’ henta eus a Ebestel hor Salv e r , o parlant oc’ h ar C ’ hrisienien, a lavar dezo : ( /. Petr. 2. 9. ) C 'h u i , emezati J a so u l ligneç choaset% B cU y en , Rouanez , Pobl santel. PobL acquisitct Hac a hellor desirout tm enor çaeroc’ h ? Ar Christenien a so u i lignes^ ckoasetf da lavaret e o , D o u e , dre e volontez v a d , en deus y choaset evit e v u g a le , hac evit ma o. devezo pe'rs en heritaich en deus prepreparet en Eê evit ar Sænt' hac ar Santeset. Beleyen i n t , evit renonç da draou ar bed-m â, bac en ern rei a speret hac a gelo'n da servich D o u e . R o uan eç, evit gouarn ha moderi o goalincîinationou , dre tna teu Jesus-Christ hor guir R o u e , ds rei dezo pers en e c’ halloudeguez infinit. P o b l s a n ttl, ma zint -santifiet dre ar sacramant a Vaclisiant hac en em roet evit mad da Z o u e, E/fin beza ez int P o b l açquisitet J é s u s- Christ en deus y aquisitet dre ar pris eus e goad precius, pehini en deus scuillet evit hor prena,

pe ar Bouquet eus ar M ission. 5 A r memes A b o s t o l, o c ’ h en em servichout eus a gomsou ar Prophet Osee , a lavar c ’hoas ; ( Osee l . ) N e oad h quet guechal, hoguen b'remâ oc h / p o b l da Zoue , rdho poa quet guechal, hoguen bremd hoc'heu s recevet trugare^ an J iu trou D oue Ar Sænt o deus bet quement a istim evit at galite a G ris te n , ma o deus hy choaset dreist ar c ’hargou honorabl hac oll galiteo'u ar bed-mâ. Evel ma rebechas Q uintin Gouarneur eus a Sicil un devez da Santés Agatha , penaus o veza eus a lignez nobl hac a G ôad huel , ne doa quet a vez o cundui ur vuez quen isel ha quen dister, evel hinî ar C ’ hristenien : e respontas ar merzeres santel d e z â n , penaus ar vuez isel ha dister eus ar Christenien , a y o a un dra cals en tuai da scarîec ha da c’haîloudegytez ar Rouanez. El lizer a scrifas ar Verzerien eus a V ie n s * hac a L y o n da Ilisou Asii ha Phrigii , tz à, parlantet eus ur servicberes santel hanvet ( Euseh, lib. J . C. 1. ) B lundi nu , peini a y o a qne-r ferm ha quer courachiis en todrm anchou, ma teuas da soueza he bourrevien. Rac goude beza bet merzeriet aclaîec ar mintin bete an nos , ha bourrevet he go rf dre hep seurt supliçou eus a pere an distèra a dleye ober dezi mervel , e oe laquet er prison evit ma vige gallet e zourmanti a nevez. T en n e t e oe eus ar prison ha crouguet o c ’ h ur vezen , esposet da loenet goez evit ma vize devoret , hac o velet ne crede quet al loenet-se touch outi , e oe adarre laquet er prison evit ma vige preparet tourmanchou-all desi. Erfia e oe

Instructionon Christen ,

tennet eus ar prison ha dispennet he c’ horf a doliou scourgez , e oe taulet en ur cauter bervet, laquet e oe en ur roued gant »1 loen fulorus ; hac o velet ne varve q u e t , e oe treuzet desi he gousoug gant un toi cleze. E creis an tourmanchou-se ô l l , e lavare bep m oum et : ; ha quellies guech a ma prononce ar c ’hom sou-m â, e teue e ners desi , hac ur frescadurez vras d’he c ’halon. Er tnemes Lizer ez ê c’ hoas parlantet eus a un Avieleur eus an Ilis V i e n n , fyanvet , pehini e creis an tourm anchou, pa vedot oc’ h e verzeria , a lavare bepret a bouls e benn : Hac evit quement a c’ h o u lenner o u n t a , ' n e responte netra nemet Goulennet e oue ounta : piou ez o c ’ h-u ? hâc e respontas : Gou lennet e oue ounta : eus pe vro ez oc’ h-hu ? hac e respontas adare : G ou lennet e oue ounta : pe seurt micher hoc’ heus-u ? hac e responte atau : Laqueet e oe var e gorf noaz louaniou arm rusiet en t a n , pere a duas da grouma e is ily /, ha da sivera e oasiet ; laquet e oe goudese da aseza en ur gador ouarn ru assambles gant ur Merzer all hanvet ; anduri a reas an tourmanchou-se gant ur patiantet ar v ra ssa , hep ober clemaden ebet hac o lavaret atau :

Me so Christenes

Santus

Me so Christen. Christen.

Me so Me so Christen. Me so Christen. Me so Christen%

Attalus

Me so Christen. O D o u e ! ar Sant-mâ a anaye an excellanç eus an hano a Gristen , .pa zeo guir ez oa atau

en o guenou e crers ar supliçou eus a pere hon eus ni e a z m e m e s o cîevet parlant , hac o c ’ hpen e cavent e oa un enor dezo anduri evit un hano quer santel.

at Boquet eus ar Mission.

pe Hoguen en amser-mâ cals a zougont an hano a Gristen , hac o deus sàmimanchou dishevel dioc’ h r e #ar Sænt eus a pere hon eus parlante! a m â ; rac piou n’ en deus quet bremâ evel mez o lavaret ez ê Christen ? piou ne deu quet da goll couraich , pa ze question da souten caus Jesus-Chnst ? piou a deu da souten e hano , o clevet e vlasphemi hac e outragi dre al leoudouet hac ar c’ houmsou argarzus ? piou eo ar re a lavar neuse : , ha ne allàn quet anduri e ve dishen,oret dirazoun an hano santel eus a Jesus-Christ. . Mar d’ eo quistion da ober euvrou-mad evit e h e n o r i, pe da s o u te n , da zifen , pe da au torisa dre ar g a llo u t, ar re ne labouront nemet evit avanç e c’ h lo a r , pe mar d ’ê quistion da arreti ha da corrigea an disurzou pe ar goalexemplou , piou eo ar re a lavar neuse : , me so da Jesus-Christ, hac a so douguet e v in t a , me raï ar a pez a illin evit henori va maesr. E n dristidiguez, er poaniou , en trubuillou , er c’ hollou , piou a lavar : , hema ez ê va fartaich , ne d o u a galvet nemet evit an dra-mâ }■Piou eo ar re , pa guevont an occasion , a laqua e pratiq ar pez a so gourc’ hemennet deomp gant hor mæstr divin dre c ’henou Sant Per : ( i 3 .U r. 9. )

Me so Christen

so Christen so Christen

Petr. N a rentit quet an drouc evit an drouc , nac outraich evit outraich , anave{it eç ê evit quement - se e% oc*h Christen , hac evit recevi9 evel heritour, ar benedictionou so reservet deoc’h gant Doue. Me ho supli , quement a zoug an hano a Gristen , hac a lenno pe a glevo lean ar pez a scrifan amâ , da ober un attantion

8 ïnstructionou Christen, vras var ar quelennadurez a ro an Abosto! Sant Per da quement den en deus an enor cia zouguen an hano santel-mâ. C e tu amâ e gom sou. ' V a breudeur, ( i Petr. 4. pa dut an tan eus a drubuitlou ar bed d 'o c'h aproui, 11a veît quet soueqet evel pa ve an drase un dra rievei, quement jo a o caout pers e poaniou Jesu s-C h rist , evit ma ve{ot ive1 carguet a laouenedigue£ pa er guelot en e c'hloar. Earus e{ oc'h mar g u illit anduri dispiijadur ha dismegang evit an H ano eus a Jesus-C hrist, abalamour an henor, ar vertu , ar g lo a r , ar speret eus an J u tr o u D oue a reposo varnoc h ; d iouallit p a ve nicun aChanoCh hac a vilitfe beza p u nisset evel u l la er, pe evel ur m unstreur, p t evel un drouc-presegiteur, pe evel un den avius eus a vadou e nessa ; hoguen mar hoc’heus poa niou da c ’houçaon , dre ma tôch C hritsen, n h o peêt quet a v è{, mats rem it gloar da Z o u e o veça ajliget abalamour d'e hano santel. Leverom p eta a m â , evel a lavar Sant L e o n , a n a v e z it , ô C h ris te n , an exellanç eus h o c ’h h a n o , ha pa en deus D o u e ho. savet quen huel , bete re’i d e o c ’h pers en e Z i v i n i t e , diouallit n’a duac’ h da zishenori ar güinidiguezse , o veva hervez ar c’ hic hac ar bed. Erfin desquit penaus , ma n ’hq pez quet rusiet dirac an dut o veza Christen , JesusChrist hoc’ h ansavo dirac an T a d E t e r n e l; mæs desquit ivez penaus mar rusiet o veza Christen amâ dirac ar bet cri/ninel hac ampoeso unet , Jesus-Christ ho tiansavo ivez dirac an Elez er gloar eternel.

pe ar Boquet eus ar M ission .

E IL

Q U E N T E L .

Eus an obligationou ar Gristenien. O m m a n ç a ran ar Quentel-mâ dre comsoiï ar Prophet O s e e ( Osee 4. V / 1 1 . ) Chelaouit comsou D oue , d bugale Israël l da lavaret e o , 6 Christenien ! mont a ra an A utrou D ou e da dntreal e Barnediguez gant tüd ar b e d , rae 72e deus quet a virionez , ne deus quet a drugar r { , /2« dfeaj quet a anaoudegue{ eas a Z o a z v a r ara douar. A n outrachou , a l leoudouety ar fa is testeniou , a r gu eyer, a l laeronçiou, ar m u h trou , a« aoultriachou o d eu s, evel a a dour diluich , beu{et an douar, a a o deus bernet crim var crim , torfet var torfet ; va fo b l o deus goulennet cusul hodh un tam coad hac a so falve\et de^o, gant hodou g u y a l, divinout an amser da {ont. Erfin en em roet ez in t da pep seurt crimou , o tileser o D o u e . A n oll disursou-se ha cals a re-all ne arruont nemet abalamour ar Gristenien ne anavezont quet o obligationou. ( Geremi 12 -V/. 1 1 . ) N on est scientia D e i in terrai N e deus quasimant anaoudeguez ebet eus a Z o ue var an douar. V a r guement-mâ ez ê ret lavaret penaus ar B e d -o ll a {o en ur stad hirvoudus , eme ar Prophed Geremi , abalamour ne ra den attantion var ar goal gundu eus e vue{. Obligationou ar Gristenien a so m e fq u e t. deomp er promessaou hon eus gret pa hon eus A 2

10 Instructionou Christen , aa Satan d’e euvrcru ha d'e bompou

recevet ar V a d iz ia n t, pere a consîst o renonç , , evit en cm rei1 a galon da Jesus-Christ ; ar rema ez ê proméssaou caer hon deus gret da Z o u e dre c ’ henou hor paeron hac hor maerones , pere a zo ret dadspliqua amâ , evit ma c’ hanavezo pep unan da betra ez ê obliget e qualité a Gristen. E v it entent rr.ad ar prom essaou-m â, eo ret gouzout penaus ez eus gret un a c o r d , ha tremenet ur c’ hontrat a alianç etre D o u e ha ni pa zomp bet b a d e ze t, dre pehini D o u e a zo en em obliget d e o m p , ha ni da Z o u e . Eus hor c’ hostez ni hon e u s , da guenta , , da lavaret e o , hon eus discleriet ha p rotestet, n’ hor bezo biquen pers ebet g a n t â , n’ hor bezo biquen recours d’ar re .a en em servich eus e ard o u , dhalmou pe sorcerezoua l l , nac evit clasq sicour en hor c ’hlenvejou , en hor gouliou pe en hor poaniou-àll ; nac evit divinout traou euzet pe draou da zonet. D ’an e i l , hon eus renoncet , d ’an oli dishonestiz, d’an oll dislealdet, d ’ar c ru e id e t, d ’ar v e n g e a n ç , d’an o rg o u ill, d ’an a v i , en ur g u e r , da pep seurt p ec’ hejou. D ’ an trede , hon eus renoacet , da lavaret e o , d’ar b e d , ha da quement a aparchant oc’ h ar b e d , d ’an desirou d ireg le t, d ’ar guiscamancîïou d iv o d e s t , d’ar meublou c a e r , d ’ar cher mad , d’ar garantez dreistor» dinal evit ar vuez-mâ pehini so sujet d ’ar m a r o , d ’ar c’ hargou henorabl, d’ar plijadurezou , d ’an divertissamanchou eus ar b e d , d’ar c ’ hoarttfu , d’ an n o svezio u , d’an dansou, d ’ar c’ hom ediou, d’ar ta v a rn io u , en ur g u e r , da quement tra en

rtnon-

cet da Sa tan

(Te euvrou

d \ bompou

ar Boquet eus ar M ission

pe . 11 deus gallet maliç an drouc-speret da inventi hac a invent c ’hoas , evit laquat an dut da pec’ hi ha da vont d'an ifa^p. D o u e eus e gostez , en deus hor c’ hemeret ha laquet en niver eus e v u g a l e , gret en deus ac’ hanomp Christenien ha Quenheritourien gant Jesus-Christ hor Salver ; en evelep-fæçon ma hor c’ hemer evit e vugale ha breudeur da JesusChrist , ni pere a die e consideri evel hon t a d , ha renta dezan an henor a milit , oc’ h en em adressi dezan dre ar militou eus e V a p uniq hor S a lv e r, en hon oll e z o m o u , gant ur fizianç eus a vugale vad. C e fu aze an acord a alianç a so tremenet etre an tad hac ar v u g a l e , etre D o u e hac ar Gristenien. A n acord-mâ a so dishevel dioc’ h an hini a oe tremenet guechal etre D o u e hac ar Y u s e v ie n , rac hennes ne oa cimantet nemet gant goat loenet ; hema a so cimantet gant G o a d Map D o u e hor S a l v e r , scuillet var ar Groas hac apliquet deomp dre ar Sacramant a V adizant. A balam our d ’an dra-se ez hanvet ar G o a d eus an Alianç-nevez. M ar düe guechal ar Y u zevien da condaouni d ’ar m a r o , hep truez e b e t , an hini a due a enep ar c’ hontratse pehini ne oa cimantet nemet gant goad loenet hepquen , pe seurt punitionou ne vilit quet ur Christen o tont a enep an hini so ci mantet gant G oad precius M ap D o u e ? Lennit gant un attantion vras ar pez a lavar an A bostol var guement-mâ. ( . 10. V/. 2 8 )

Hebr A n hini en deus torret Lezen Moyse a so condaounet d'ar maro hep trupr ebet, var an desteni eus a %aou pe dri den hepquen , peguément

12 Instructionou Christen , brassoc’h s u p liç a songe deoc’ h a vilito an hini en deve\o dispriset^Map D o u e » 1hac en deveço quemeret evit un cHài dister ar G oad precius gant peint e oa bet santijiet , hac en deve^o gret in ju r d ’ar Speret a ch ra ç ? G ou{out a reomp o ll p iou eo an hini a lavar er Scritur sacr : ar vengeanç a so_ reservet din-me , ha me a oe\o en em v e n g i, eme D ou e ; hac en deus lavaret c ’hoas , D o u e a varno e pobl, A c h e v i a ra dre ar com sou spontus*mâ , un dra estlam eo coue^a etre daouàrn un D o u e, A m â e lavaran evel ar Prophed D a v id ; ( P s , 59. %v, ) Chelaouit an dra-mâ c h u i pere hoc’ heus ancounac’het D o u e , ha n’ hoc’ heus m uy a vemor eus ar pez hoc’ heus prometet dezan en ho Vadiziant. Erfin , goude beza renoncet d ’an desirou direglet eus ar c’ hic hac ar bed , ur C ’hristen a die en em rei da JesuS-Christ, o veva er bed-mâ gant tem p eran ç, gant justiç ha gant d é v o tio n , atau o c ’hortos an heurusdet a esp ero m p , an donediguez eus an A ü tro u D o u e hac eus hor Salver Jesus-Christ pehini so en em roet e-unan evit hor prena eus hon oll p ec’ hejou , hac hor santifia, evit caout ur b o b l, dreist pep t r a , consacret d’ e servich ha fervant en euvrou-mad. * •

pe a r B oq uet eus ar M ission .

D R E D E

QUENTEL.

Penaus nevezi ar Premessaou gret er Sacramant a V adiziant. R Religiuset hac al Leanezet e cals a C o u e n chou , a deu bep bloas , ur certen devez , ober a nevez ar vceou o deus gret o c ’ h antreal en urz a brotessont , evit dre eno , caout muioc’ H a vemor eus ar bfomessaou o deus gret da Z o u e , ha derc’hel mat dezo , gant m uioe’ h a fervor evit en amser tremenet. Ar c’ hristeniac’ h a so Religion Jesus-Christ ;• an oll gristenien a so religiuset hac o deus gret voeu da viret al Lezen Gristen» Beza e tleont eta , hervez exempl eus ar re o deus conservet an hano eus a re lig iu se t, ur vech en a m s e r, evel a lavar an T a d o u santel , nevezi ar vœ u o u eus o Badiziant, , Mæs abars nevezi ar voeuou-m â , ez ê ret consideri pis , ha poeza gant attantion. ar pez a zer da brometi da Z o u e . R ac evel a lavar ar Scritur : ( E ccle. Cap. 5. ' ' ) G uelloc'h e ç ê chom hep ober promessa ebet da Zoue , evit mancout da ober ar pe\ a so prometet. Petra a lavarfae’ h - hu . eus un den pehini a falfe dezan goesta ar baourentez , e condition ne vezo na paour na sentabl , er c’ hontrol , a rafe divis da ober e pep tra e volontez-eunan , da gao-ut ato e ya lc’ h gouarnisset-mad, da gao*ut ur guele soubl da g o u sc a t, da veza^ quisquet caër } da ober c h e r - v a d , ha da-'

Initructionou Christen ,

gaout ur snarc’h-mad d’e zouguen ? ha ne d ’e quet guir e lavarfac’h-hii , e ve hennes un disquiant, o vezo an traou-se oll control d’a n ' urs e pehini e fel dezan ober profession ? evelse ivez al Lesen Christen a c’ hourc’ hemen renonç da Satan , d’ e œ uvrou ha d ’ e bo m pou evit en em reï da Jesus-Christ. A c’ hui a sonchfe deoe’ h beza Christen o renonç da Jesus-Christ evit en em reï da Satan , d ’e ceuvrou ha d’ e bompou ? E lavaret a ran deoe’ h , ne vezit quet Christen ma na fel quet deoe’ h ne ell den ho contraign. Hoguen lavaret a ràn deoe’ h ivez , penaus ne illit quet beza Christen-mad nemet oc’h ober ar pez so lavaret am â -d iarao c, hac ar pez a vezo lavaret c ’hoas varlec’h.

A r f aeçoun da nevezi ar promessaou gret er Vadiziant. M E cred e Doue hon Tad oll - galloudec , etc. , ha goude beza lavaret ar C re d o penn - da - benn e brezonec gant goreguez , ez ê ret lavaret : me renonç a grets va c’ halon , da Satan , hac a deu eus a vremâ da zileser quement a aparc’ hant ounta 9 nacem e z o m o u , nac em c’ hollou n’ er c’ hlasquin na n’ er pidin/ biquen , nâc en , na piou benac a vezo en tu ganta M e renonç da ceuvrou Satan , da lavaret eo , d’an oll pec’ he-y jou , abalamour ma tispligeont da Z o u e , hae ez ê guel guenen mervel evit coumeti unan hepquen* G oude-se m i renonç da bompou

pe ar Boquet eus ar M ission . 15 satan, da lavaret eo d’ar fais testeteniou ha d ’ar gloriusdet eus ar bed , d ’ar guiscarnanchou isquis , d’an esamanchou dreist-ordinal , d’ar garantez re vras evit ar vuez-m â , pehini so sujet d’ar maro , d ’an enoriou , d ’ar plijadurezou , d ’an divertissamanchou eus ar bed , d’ an tavarniou , d ’ar goal compaignunezou , d ’an d^insou , d’an nosvesiou , ha da guement den a alfe , dre e preposiou , noasout d’am silvidiguez. Erfin renonç a ran da guement tra en deus invantej: Satan , hac a invant bemdez evit temptï an eneou ha laquat an dut da goeza er pec’ het. M e a brotest dirac an Eê hac an D o u a r , penaus ez ê da Jesus-Christ eo e fel din b e z a , penaus ez ê e ëxémpl a fel din da heulia , ez ê e gomsou a fel din da glevet ; ne fel din carer nementa hepquen , ne fel din servicha nementa , ne fel din beva na mervel nemet evinta , ha ne fel din c‘aout em c’ halon nementa ; erfin ne fel din e ve nemet JesusChrist D o u e eus va c ’haloun ha va fartaich da virviquen. M e a esper ar c’ hraç-se digueneoc’ h , ô va Salver Jesus?Christ î dre ar milit eus ho maro hac ho Passion santel , dre ar v o y e n hac ar pedennou galloudus eus ho Mam santel ar V e r c ’h e s , eus va Eal-mad , eus ar Sant pe ar Santés ( N . ) eus a pehini e tougan an h a n o , hac eus an oll Sænt ha S an teset, pere a bedan da veza A lvocadet evidoun dirac ho madelez. A m en , C e tu amâ ar brotestation a ran deoe’h , ô t a D o u e ! hirio en deis 1 , a , 3 eus ar

Instructionou Christen j

mis , eus ar bloaz mil eiz cant , etc. Pep Christen a die nevezi ar promessaou-mâ , i ° . E v e l ma en deus an usach a resoun. a<VÂbars receo ar Sacramant a Gonfirmation. 30.. Abars ober e G om m union quenta. 40. D ’ar Sadorn Fasq ha da Sadorn ar P a n tec o st, pa vez biniguet ar M en-Font. 50. Da guenver an deis eus ar bloaz ma ze bet badezef. 6°. A r re so dévot d ’ar V e r c ’ hes glorius Vari , da V o u e l ar bresantation en T e m p l , pehini so en unanvet devez varnuguent eus a vis du. 7 0. Pa e maêr en ur c ’ hlenvet dangerus benac. E vit ober an action gaer-mâ , ez ê . r e t en em b repari dre ür Govession-vad , hac e achevi dre ur G om m union sanrel. A r re a oar sina , a so m ad deo laquat o hano e fin ar e’ hontrat-m â, pehini a gompren an aîianç hon eus gret gant D oue. R eï a rer avis memes da bep - unan d ’ e zouguen ganta , evit ma en devezo guell o c ’h memor eus an traou da bere ez ê en em o b l ig e t , hac evit o nevesi en amser hon deus lavaret amâ diaraoc. Mar deus den bennac hac a g u ef e ve ün dra nevez sina ar c ’ hontrat-mâ , me er ped da Ienn an navet hac an decvet Chabist eus al L evr Esdras , e pehini ez ê scrifeÇ penaus ar Y u s e v i e n , goude beza distroet eus a esclav a g Babilonn , a sinas gant o daouarn o<■unan ar c’ hontrat a alianç o doa gret gant I)oue.

pe ar Boquet eus ar M ission.

BIDIRVET Eus

QUENTEL.

ar Pechet e general.

E C ’H I a so songeal , lavaret , ober pe mancout da ober un dra bennac a enep Lesen an Autrou - D o u e , pe ul Lesen - all bennac legitim. P e c’ hi a rer a enep al Lesen , dre ignoranç , dre sempladurez , ha dre valiç. Pec’ hi dre ignoranç pe zic’ houyeguez , ( rac ignoranç ha zic’ houyeguez a sinifi ar memes tra) pec’ hi dre ignoranç , a lavaràn , a so pa rer an drouc ,’ peautramant pa ne rer quet ar m a d , abalamour ne ousor quet ar pez a haller pe a dleyef da c’ houzout. P ec’ hi dre simpîadurez , ez é pa en em lesor da coc?a en ur p ec’het bennac dre an ners eus a ur goal inclination , pe o c ’ h assanti gant an nerz eus a un temptation pe eus a ur goal accustumanç bennac. Pec’ hi dre valiç , ez ê pa rer an drouc gant bolontez da ober an drouc , gant gouyeguez. P ec’ hi a ra c’ hoas, non-pas hepquen ar re a ra an, drouc o-unan , mæs ivez c’ hoaz ar re a deu da c ’hourc’ heraen , da sicour pe da aîia un all d’e ober , pe d’ e veuli goude e veza g re t; peautramant ma nVn ampech qtiet, © c ’hallout e ober , ispicial ar re so obliget dre o c’ h a r g , evel ma ze ar Rouanez , ar Brincet y an dut a Justiç , ar Pennou eus an tyez , an T a d o u hac ar Mamou , ar Mæstrou hac ar Vestreset , ar Bastoret , etc. R ac ,

it Instructionou Christen , evel a tavar an Abostol : A r re a ra an drouc a vilit ar. maro , non-pas hepquen ar re a ra. an drouc o -unan , mœs ivcç choas ar re a

so assant gant ar re all da ober an drouc. ARTICL

QUINTA.

Eus ar Pec'het a ignoranç pe a zic'houyegueç, a ran e p e c ’hor dre ignoranç , hac a n d ra s e , pa ne ousor quet ar pez à hellor pe ar pez a dleor da c ’houzout. Beza ez eus cals a draou pere a d!e pep unan da c ’ houzout dindan poan a pec’ h e t , adalec ma en xieus an usaich a reson ha ma ze deut e sq u ia n t-m a d dezàn. Ha neuse mar gra un dra bennac control dal Lesen an A utrou D o u e pe da ul Lesen - all legitim , abalamour ne âoar quet , e ignoranç n’ en iscus quet eus a pec’ het. D r e exempl , adalec ma ze deut e s q u ia n t - v a d d a n den ez ê ret dezan gouzout e tleor servicha D o u e , enori T a d ha Mam , renta da peb ifhan ar. pez a aparchant ounta , ne renquer qu et ober d ’ar reall ar pez ne garfemp quet e ve gret deomp hon unan , ne die den ober dishonestis ebet na ganta e unan na gant ar re all. A n hini a ra^e un dra bennac control d’al Lesen-m â pehini en deus D o u e e-unan scrifet en hon e n e o u , hac abalamour d’andrase so hanvet al Lesen n a tu re l, bennes a ve coupabl h g ^ crim in e l dirac Doue» Haie èn a so clevet ja(|coas parlant eus a un dallen>

avaret

pe A r Boquet eus ar M ission . 19 tez hevel o c ’ h hini ar b a ya n e t, pere o c’hal-, lout anaout D ou e dre e c e u v r o u , n ’o deus quet e c ’hlorifiet evel ma tleÿent. Rac an enor pehini ne oa dlet nemet da Z o u e h ep q u en , o deus rentet da imachou tud pere o doa cunduet u f vuez m illiguet, ha memes d ’an ima chou la b o u c e t, d’a loenet pevar zroadec , ha da sarpanted : en ur g u e r , rentet o deus d ’an traou crouet an enor dreist pep e n o r , pehini ne d’ ê dlet nemet d ’a Z o u e pehini en d o a - y crouet. Hoguen hac y a y o a iscusabl abalamour d’o ignoranç ? ( Rom. /. 'ty. z o ) Salocras , eme an A b o s t o l , netra ne e ll o iscusi ; o dallentez memes a so bet ur pec’ het hac ar pen quenta eus a un niver bras a grimou eus a pere e parlant amâ an Abostol ; cetu amâ un darn eus e com sou. D r e ur puhiîion dlet d’ o dallentez, D o u e en d e u s-y bet abandonet d’o goal-inclinationou : Lcun e oant a fa tla gne{ , a in ju stiç , a lubricité , a avarisdet, a drouguyeq. Beqa e oant c’ hoas a v iu s , noa^us, m untreurïtn, trompleurien, direglet en 0 bueq9 fa is testou , adversourien da Z o u e , outrachus , superb , atau o ch in v a n ti ter fa ç o n neve1 ben nac da ober an d ro u c , disent oc’ h Tad hac oc’h M am , hep fu r ne£ , hep leqen , hep caranteq, hep trugareq. C e tu ase o b u e z , mæs cetu amâ o zic’ houyeguez. N ’o deus quet comprenet penaus nep a ra an traou - se a v ih t ar maro , non pas hepquen nep d gra , mæs c’ hoas nep a deu da assanti ma vent gret. M e so sur hoc’ heus horrol o clevet parlant eus ar e’ hrim ou-m â, hac e tuit da condaouni

20 Instructionou Christen , ar bayanet pere o deus-y coummetet. Mæs ha ne d’c c ’ h-u quet bet en em zallet evelto ^ ha ne d ’o c ’h-u quet en em ampoesounet gant ar memes crimou % pe da viana , gant lod awezo? hac e falfe d e o e ’h en em iscusi var digarez hoc’ h ignoran ç? penaus condaouni a rit ar Bayanet dre abec n’ o deus quet miret al lesen naturel pehini a zifen an oll crimous e , ha c’ hui pehini h o e ’heus-y coumetet goude beza recevet ar sclerigen eus an A v i t I , a sonch deoe’ h beza discarg a pec’ hel var digarez ma zoe’ h dic’ h o u ytq ? pebez dallentez î condaounit a rit ar re o d e u s -y c o u m e te t, hac o c ’ houmeti hoe’ h-unan ? a songeai a ra dec’ hu en em viret dioe’ h barnidiguez an A utrou D o u e pehini a varn hervez ar v ir io n e z , hac a condaouno nep en devezo gret an traou-se?^ Lavaret a ran c ’hoas ma v'e an ignoranç un iscuz a pec’ h e t , ar R o u e D a v id n’ en divize quet pedèt an A utrou D o u e da par<Louni dezan ar pec’ hejou en doa coumetet dre ignoranç. Hor Salver n’en divize quet gret d ’ an T a d eternel ar beden-tnâ evit ar re o doa e crucifiet :(L u c» 23. ÿ . 34 . ) V a Z à d , pardounit de^o, rac ne ou^ont quet petra a reont, N a sant Per n ’en divize quet gallet lavaret d ’ar Y u z e v ie n pere o doa staguet hor Salver oc’h ar Groas , ( j ct. 3. y f, 17. ) M e oar hocheus gret andrase dre ignoranç quercouls hac ho P arnourien. A nsao a r a n , ha guir e o , penaus ez eus certen Lesennou pere n’ en deus quet D ou e scrifet gant e zorn e-unan en hor c’ h a lo n o u , feanvet gant an T h eologian et L esennou pa-

pe A r Boquet eus ar M ission. 21 sitif D i v i n , Ecclesiastiq pe civil , eus a pere e "c’ hellor a vechou beza dic'houyeq hep pe c ’ h e t , abalamour peguen acquetus* bennac e c ’ halfet beza b e t , ne ve quet gallet o desqui : evelse e c'hell arruout ma ve un den divlam dirac D o u e evit beza gret un dra bennac con trol dezo dre zic’ houyeguez. Ansao a ran c ’ hoas penaus ez eus certen occasionou e pere ez ê diæt bras anaout ar pez so gourc’ hemenet gant al Lesen naturel ; da lavaret eo , pe hi a bermet pe hi a zifen ur certen a c tio n , ur certen contrat , etc. Neuse ma teufe un den d’ en tm drompla , da lavaret eo , o clasq ober ar pez so g o u rc ’hemennet gant al Lesen naturel , da ober dre ignoranç un dra bennac en e enep an ig n o ra n ç -se ne ve quet ur c’ hrim , ha memes iscusi a rafe eus a -p e c ’ hét'. Hoguen o c ’h accordi andrase , e suposàn penaus an hini en deus d o u e t a n ç , a c houlen cusul o c ’ h unan bennac pehini so tremenet evit un den honest ha g o u y e q , hac e laqua e poan da puraat e galon hac e speret evit anaout gu élloc’h a-se ar virionez, ha neuse e choas ar pez a song dezàn a so muia hervez ar rigol eus al Lesen an A v i e l , hac e tioual oc’ h ar pez a so muia hervez e inclinationou. G o q dese mar deu d’ en em drompla o quemeret an drouc eleae’ h ar m a d , goude beza bet en erti aviset er faeçon-se, e tle eu em humilia dirac D o u e , o lavaret evel a lavare guechal ar Prophet : ( P s . i q . ,'$r. 7 . ) Va D oue 9 n h o pe^et quet a vemor eus va . Ar resôun eus a guement-mâ e o , n ’en deus m ir tese D o u e permetet ganta en em trom pla, nç-

ignoranç

22 I n structionou Christen , inet evit castiza.an desirou direglet eus e galon, ( P s . fo. ) D o u e , eme ar P i o f e t , , a bermet ma veç stignet cals a laçou P a r pec'heurien, Hac evel a lavar Sant Augustin , dre ul lesen secret eus e j u s t i ç , e tiles e creis an devaligen ur galon am poesounet, evit punissa ar vreinadurez eus e dezirou. . 1 A navezit bremâ an dallentez eus a certen tud pere goudé beza coumetet ar ç ’hrimou ar re vrassa, a lavar n ’o deu s^ em ors a coustianç e b e t , abalamour ne ouyen t quet e oant pec’ h e t , peautramarit goude beza coumetet pe* c ’ hejou h o rru p l, n’ o d ’ e u s -y biscoas covesseet var digarez ne o u y e n t quet e oa difennet an traou-se.

EIL

A R T I C L ,

Eus ar Pechet a sempladureç, E c ’ hi dre sem p ladu rez , a so en em lesel da coeza er pec’ het oc’ h assanti gant un demptation gre bennac. D r e exempl , u n den en ur coler vras a lavaro ur goal c o m s , pe a rai un drouc bennac ; a r a i , pe a vanquo da ober un dra bennac a eneb d’ e zever gant aon na golfe e zanvez pe e liberté , gant aon na ve dispriget pe z iz e n o re t, pe gant aon na zisplichfe da ur mignon ha na dremenfe evit un den dishevel dioc’ h ar re-all. C etu ase ar p e c ’hejou pere a hanver pec’ hejou a .sempla durez. D r e sempladurez eo- e pec’ has Sant Per pa nac’ has hor Salver a ben teir guech.

pe A r Boquet eus ar M ission. 23 Er fæçon-se ivez ez eus deut cals a Gristenien digalon ha digouraich da zileser al Lesen C h r is -tèn gant aon da goll o c’ hargou , o micher pe o buez. Er fæçon-se e teu ivez c’hoas un niver bras a dut da veza treac’ het bemdeis-ordinal gant an teirçptation , o tileser D o u e , o quitaat e s e r v ic h , hac o c’ hassanti d’ar fallag riezo u , pe gant aon na errufe ganto un d/ouc bennac, pe gant aon na zisplichent d’o mignounet , hac a so dall aoualc’ h evit songeai ne vesint quet punisset gant D o u e evit ar seùrt pec’ hejou-se , var zigarez n’o d evezo-y coum e tet nemet evel dre contraign. Ret e ve eta lavaret penaus Sant Per n’ en doa quet gret ur chrim bras o n ac’ h hor S a l v e r , hac ober iscus an oll Gristenien digouraich pere o deus e nac’het er supliçou h ac er p o a n io u ; ret e ve memes iscusi al laeronciou , al lubricité, ar. g u e y e r , al leou-faus ha mil p ec’het-all pere a coüm eter bemdeis-ordinal var digarez e ve» contraign, evel pa ve un occasion bennac e pehini e ve permetet offansi D o u e , peautramant ne vemp quet obliget da conservi an enor dlet da Z o u e dreîst hor profit h o n -u n a n , dreist hon liberté hac hor buez memes.

A N

D R E D E Eus

a valiç.

dre valiç , a so pec’ hi gant anaoudeguez penaus e rer an drouc , pe dre accustumanç pe dre oal volontez. A r pec’ hejoufnâ a so cals grevussoc’h evit ar r e - a l i , rac ma

e c’hi

ar Pechejou

A R T I C L .

24 Instructionou Christen , zint control- beo da volontez D o u e pehini so offanset hac outrachtt ispicial dre ar p e c ’hejou a C Q u m e t e r gant gouyeguez ha gant ur valiç hanat. O henvel a rer c’ hoas p ec’hejou a enep ar Speret-Santel, pere , eyel a lavar hor Salver, ne vesont parddunet nac er b ed -a ll, nac ar bedmâ ; da lavaret eo , nemet dibaut ha diæs bras. Sant Thom as a zesq deomp penaus ez eus c’ huec h seurt pec’ hejou a enep ar SperetSantel pere so an disesper , ar fizianç re-vras, controlia ar virionez anavezet mad , an avi o velet mad ar re-all , an aheurîamant bete ar maro er pec’ het , hac an obstination. P e c’ hi a' entp ar Speret-Santel , hervez an doctor bras-mâ , a so pellaat gant disprisanç ar mo'yenoo a ro D o u e deomp dre e vadelez, pe evit en em ampeich da coueza er pec’ h e t , pe evit en em sevel gorcle beza couezet enna. D o u e a ro deomp c’ huec’ h m oyen evit an dra-ze. A r guenta ez ê an eSperanç e vezo pardounet. deomp hor pec’ hejou. D o u e a offr d an oll pec’ heurien ar pardoun eus o fec’he.jou , e peguer bras ni ver ha pcguer grevus bennâc e c ’halfent bezâ. Protesti a ra ne fell quet dezàn maro ar pec’ heur , mæs ma tui d ’en em convertissa ha da veva. E V ap -u n iq hor Salver a lavar deomp oll , hep excepti micun, D eu t d ’uni ch aout \ c’ hui pere a so scuis ha choch eu s beach ,. h<i me o tivecho. Lavaret a ra ez ê deut da glasq quement a yoa co lle t, ne à ’ è quet deut da glasq an dut just , mæs ar pec’ heurien. Arruout a ra cousgoude penaus ur pec’ heur fall , spontet gant ar grevusdet eus

pe A r Boquet eus ar M ission. tq eus e pec’ h e t , a lavaro evel C aïn ( Genes. 4. ) : V a fe c h e t a so re vras evit be\a pardounet gant Doue. Getu ase an disesper , pec’ het pehini a so quer bras t h ervez Sant Jerom , ma oa brassoç’h ar pec’ het a ras Judas o tisesperi , evit an hini a ras o trahissa hor Salver. A n eil m oyen a ro D o u e deomp evit en em sevel eus ar pec’het , pe evit en em a m pech da coueza e n n a , ez ê ar spont rac e varnidiguez ha rac e justiç pehini a punisso gant cals a rigol ar pec’ hejou eus a bere ne vezo quet gret ur guir binigen. D o u e en em servich eus ar spont eürus - ma evit stravilha ar pec ’heurien ober dezo arftreal enno o-unan , hac o alia da ober pinigen. Hennez eo ar voyen hequen d’ en em viret dioc’ h e justiç. Petra a ra certen p ec’heurien ? darn a song dezo penaus ar gourdrousou-se ne sellont quet p u to , ha dre eno ez int henvel o c ’h ar Pharisianet hac ar Saduceanet pere a due da receo ar Vadiziant digant Sant lan Badezour. A r Pharisianet n’ e doa aon ebet rac ar bunitionou eus a bere e oant go u rdrouset gant Sant lan , abalamour ma oant bugale da Abraham. A r re-all n’o doa quet ivez , abalam ou r. ne credent quet e oa na Barados nac ifern. D arn all a cred e raïnt pinigen pa garint , hep en em laquat e poan hac èn a roi D o u e deo an amser de ober ; ha cetu ase ar fizianç re-vras. A n drede moyen ez ê an anaoudeguez eus ar virionez pehini so necesser evit ober ar tnad bac en em viret oc’ h an drouc. Ne arru nemet re alies ma teu an d u t , o caret

Inseructionou Christen J

m uioc'h an devaligen evit ar sclerigen , da controlya ar virionez pehini a anavezont patant , evit miret na duint d’ en em reï ha da suja d ’ar virionez. Hennez ez ê bet pec’ het ar Yusevien pere a re goab eus ar guirionezou a bresegue deo hor Salver , controlya a rent ar miraclou a r e , pe ma na c’ hallent quet o nac’ h , e lavarent e oant eus a berz an drouc-speret. Hennez ez ê c ’hoas pec’ het an Heretiquet hac gn dut diboellet pere a anavez ar virionez eus al Lesen Christen hac ar burentez eus a Lesen-* n ou an A v i e l , an innoçanç eus a vuez ser» servicheurien D o u e , ar santelez eus o o b e r o u , «1 lealdet eus o intention ; cousgoude e teuont da ober ar bresel d e o , d ’o c ’hontrolya , d’o zamal ha d’ o c’ hondaouni. Ha cetu a s e , e m e , le su s -C h rist, ( . )

Joan. Cap j . ar pen caus eus m condaounation ar seurt tud-se , abalamour ma %e deut ar sclerigen er bed , hac an dut o deus Xaret muioch an devaligen evit ar sclerigen , rac o oberou a so oberou fall. Cetu amâ petra

a c’ hanver controlya ar virionez patant. A r pevare m oyen eo ar sicour interior eus ftr c’hraç. Hep ar sicqur-se ne ellomp netra , ha gant ar sicour-se e c’ hellomp pep tra tout. Beaa hep gallout anduri an dut vertuzus abala* m our d’o vertuziou , tristaat o velet emaint e graç D o u e , facha outo hac o zourmanti © velet e reont ar m ad, ober an oll c’ hallout evit O distreï dious ar stad eiirus e pehini' e m a in t, caout joa o c ’h o guelet discarer , çetu ase an a v i , o velet mad an nessa. Hennez ez ê bet pec’ het an d ia o u lo u , pec’ het Caïn , pec’ het ar Yusevien en ândret hor Salver , haè a so

Mission.

pe A r Boquet eus ar 27 c ’hoas pec’het quement den so pere ne fell quet deo ober ar mad o-unan ; a so fae’ het o velet ar re-àll o c ’h e ober hac o quenderc’hel. A r bempet moyen eo consideri ar viltanç hac an difæçonded eus ar pec’ het. D o u e en em servich eus ar consideration*mâ evit inspirout deom p ar pinigen. Mæs ur pec’ heur mjlliguet a pellaï dioe’ h e speret ar c ’honsiderationou-mâ oll , abalamour ma en deus gret e sonch da veva ha da vervel en e pec’ h e t , hep ober pinigen ebet. C e tu ase an aheurtamant bete ar maro er pec’ het. Erfin D o u e a zisques deomp ar vanité eus a draou ar bed-mâ 9 evit n’hor bezo quet re a garantez e v i t o , mæs ma tistaguimp hor c’ halonou dioutb evit o reï da Z o u e pehini eo ar mad dréist an oli vadou. A r pec’ het ne d ’ê nemet ur blijadur eus a ur moumet varlerc’ h pehini ne guever er bed-mâ memes ne met zisplijadurezou ha tristidiguez, hac er bedall an daonatioa eternel. A r c’honsiderationoumâ ha cals a re-all evelto » ne zistroont quet calonou certen p ec’heurien dioe’ h an inclina tion o deus d’an drouc ; e c’ hontrol chom a a reont ferm hac aheurtet en o fec ’h e t j ha cetu ase an ostination.

Instructionou

AR Eus

BEM PET P e c het

Christen ,

Q U E N TE L.

Original hac eus e

effejou»

ON T a d quenta hac hor Mam guenta , Adfcm hac Ê v a , ne oant quet crouet er pec’h e t , hac abars ma oant coezet enna , ne oant sujet na d’ar c’ hlènvet na d’ar maro. Rac evel a lavar ar Scritur , { Sap. a. ) D ou e n e n deus quet gret ar m aro, mets gret en doa an den evel t imaich evit beva da virviquen ; hac ar maro ne cCc antreet er bed-mâ nemet dre an avi eus an drouc-speret. N e oa ignoranç ebet en o speret na goall-inclination ebet en o bolontez ; er c’ hontrol ( Eecles. 2. 26. ) D oue en doa roet de^o ur' squiant hac ur galon leun a furne\ ; roet en doa de{o c hoas cals a d k o u y e g u e hac an anaoudeguez o doa eus a Zoue 9 a yo a cals en tu-all d ’an hini a ellomp-ni da gaout epad hor buez var an douar. ( Eccles. iC . ) O polonte£ a voa om et eus an o ll vertu^iou dereat d'ar stad eùrus t pehini é oant crouet* En hevelep fæçon-mâ o doa un æsamant vras da ober ar m a d , dre ne oa contrôliez ebet en o inelinationou o e ’h enebi outo , hac an oberou ar re vella ne dleyent coust poan ebet dezo. Hoguen ar pez a s o , caeroc’h c’ h o a s , eo ne possèdent quet an donæsonou-se evito o-unan hepquen, mæs c ’hoas evit o bugale hac ar re a dleye dont yar 0 lerc’ h , pere a dleye caout ar memes

pe A r Boquet eus ar M issfon. sp eiirusdet hac ar memes avantaich e v e lt o , ma vizent quendalc’het evel ma tleyent , da veza oboissant da Z o u e. Hoguen siouas ! dre un heur h irv o u d u s, ahet gant an diaoul pehini en doa avi oc’ t» o eürusdet , evel ma teuzont da zibn eus ar frouez a yo a difennet outo gant D o u e , ëvei ma o doa torret ar gourc’ h em en-m â, neuse souden e oe lamet diganto ar c’ hraç hac ar justiç original ; o squiant a oe troublet dre an ig n o ra n ç , o bolontez a deuas da veza sujet d ’ar sem pladurez, o c’ horf d’ar c’ hlenvejou ha d’ ar maro. Laquet oent er mez eus ar Barados Terrien , exilet var aa d o u a r , e x pôset da bep seurt tristidiguez, da bep seurt infirmité erfin , eus a vugale da Z o u e ma oant d ia ra u c , e teuzont da veza esclavet d’an ærouant. C e tu ase ar pec’ het hac an effejou eus ar pec’het o rig in a l, eus pec’ het Adam hac E v a en o fersonaich o-unan. Hac abalamour ( R&m. 6. /2. ) an o ll Ô deus pec’het en Adaniy evel a lavar Sant P a u l , an dorn eus a justiç D o u e ne d’ê quet en em contantantet da punissa epquen hon T a d hac hor Mam g u e n ta , hoguen punissa a ra c ’hoas o fec’ het e que ment den so deut hac a dui var o lerc’h : en hevelep fæçon quement den so disquennet eus a A d a m , o c ’h excepti epquen ar V e r c ’ hes glorius V a r i , a so oll empoesounet dre ar pec’het original ; oll ez int bngale a g o l e r , pere n’o deus evit partaich nemet an ignoranç hac art dallentez , hac e santont goal - inclinationou horrubl eus a pere e teu an æsamant da ober

30 Instructionou Christen , un drouc hac an diæsament da ober ar mad. O c ’ hpen quement-se ar v o c e n , ar guernez, ar bresel, ar c’ hannou , an tabudou , ar procesou , ar c ’h len vejo u , ar m a r o , hac e gé néral an oll poaniou hac an oll tristidiguez eus ar vu ez-m â, a so an effejou ,eus ar pec’ het original; ha peguer rigolius bennac p seblant D o u e treti an dut var an douar abaoue quen allés a cant vloas , ez ê ret ansao ha lavaret evel ar Sænt eus pere e parlant Sant lan en Apocalips : ( A poc. 13. ) H oc'h oberou hac ho parnidipupru so ju s t ha guirion , 6 Moue ar bed l ha la va ret, en ur grial evelto: piou n’ en devez© quet aon rasoe’ h , ô va D o u e î ( Rom S. -fy, ix . ) Cetu ase p e n a u s, em* Sant P a u l, ê antreet pedhet er bedma , hac ar maro dre ar pedhet. Evit rapari ar pec’het-se dreist pep tra eo ez ê Map D o u e en em c’ hret D e n hac en deus scuillet béte ar berad diveza eus e g o ad ; ha peguement bennac ma ze pardounet deomp ar pe c’ het original,, pa zomn goalc’ het gant goact Map D o u e er Sacranrant a V a d iz ia n t, ne domp quet cousgeude dilivret eus a boaniou hac eus a tristidiguez ar bed-m â, na ne vezimp b iq u e n , quen na vezimp arruet er gloar eternel.

pe A r Boquet eus ar M is s io n .

A R C ’H U E C H V E T Q U E N T E L . Eus

P echet

m a r v e l.

R brassa drouc a el arruont ganeomp ez ê ar pec’h e t , h ac ispicial ar pec’ het mar vel. Ar ^c’ honsiderationou a so amâ varlerc’ h a die ober deomp caout un horrol bras anezàn. t . 0 D a guenîa , ar pec’ het ez ê brassa a d versour en deus D o u e . E ataqui a ra en ur fæçon ma c’ halfe e gass da netra pe e zistrügea, er gaffre. A n disquiant en deus lavaret, eme ar P ro p h et, ne deus D ou e ebet ; da lavaret eo , eme Sant Bernard, en deus desiret n e vize D o u e ebet. E n effet ar pec’ heur a falfe dezan ne velfe quet D o u e e pec’ het , pe ne deuffe quet d’ e condaouni , pe n’ en deffe quet ar c’ halloud d ’e punisça ; e falfe dezan eta ne ve D o u e e b et, abalamour ne d’ ê quet un D o u e e v e , ma n’ en deffe nac an aou deguez, na ju s tiç , na gallout. D o u e eus e costez en deus cassoni oc’ h ar pec’ het hac a fel dezan e zistrügea ; rac mar erj deus e justiç digasset ar oalen eus e p u nitionou var ar bed , andrase ne d’ê arruet nemet evit punissa ar pec’ het ; ha peguement bennac ma teu da brotesti ne fel quet dezan maro ar pec’ h eu r, cousgoude e teu da punissa ar pec’ heur assambles gant ar pec’ het , pa na fel quet dezan ober ur guir pinigen. R ac mar en deus sebeliet en dour diluich quement den a yoa var an d o u a r , mar en deus digasset eus

32 Instructionou Christen, an Eèn an tan evit raza ha devi ar C ’heriou iffam Sodom ha Gomorh , ha ar c’ harter trovardro ; mar en deus beuzet er rhor rus ar Roue Pharaon hac e oll arme , ha mar deu bemdez-ordinal da punissa un niver infinit eus a p ec’heurien dre ur goal fin , n’e d’ e nemet abalamour ne dxê quet falvezet deo distrugea o-unan o fec’hejou. Hac en em viret a fell dec’ hu dioe’ h co ler D o u e ? na vezit quet ostinet en ho pec’ het ; mæs hervez an exempl eus ar Sænt pere o deus cunduet ur vuez santel ha poanius , an datlou en ho taoulagad, castizit ho corf pehini so bet ar pen-caus eus an offansou hoe’ hens gret da Zoue. 2.° A r p ec’het a so ivez brassa adversour en deus an den , rac lamet a ra dianta graç D o u e , e garantez , hac oll militoù Jesus-Çhrisr, hervez ar c’ homsou-ma eus ar Scritur Sacr. ( E^ech. 18• 2 4 * ) M ar deu an den ju s t da qileser e ju s tiç ha da coumeti ar pec’h e t , e o ll ju s t iç , da lavaret eo , e o ll euvrou-m ad a vejo ancounac heet. A r p ec’het a so henvel oc’ h al leon drouclivet eus a pehini ez ê parlante! en Apocalips , pehini a drein var e lerc’ h an n a o n , ar voeen hac ar m a ro , an ifern ha pep seurt mallozou ; hervez ez ê oc’ h an tan eus a So dom pehini a duas da zevi ha da ludua que ment a y o a e K e a r ; hac evel ar grisil eus an E g y p r , pehipi a revinas oll ar c ’harter. { Tobi. iz . 'fr. 10. ) A r re eta a deu d ’e coumeti, a so adversourien d'o eneou. 3.0 A r pec’het marvel a deu nonpas hep-

pe A r Boquet eus ar M ission * 33 çuen da lamet digant an ene he oll v a d o u , mæs lamet a ra diganti c’ hoas ar vuez , hac ober a ra desi m e rv e l, abalamour d ’andrase ez ê hanvet marvel. D o u e a so buez an ene , evel ma ze an ene buez ar c’ horf. Pa zisparti an ene dioe’ h ar c ’ h o r f , ar c’ horf a coll ar vuez. Evelse pa zisparti an ene dioe’ h D o u e , an ene a coll he buez. A r p ec’het marvel a laqua an disparti euzias-se etre D o u e hac an ene. ( Isa'i. $ . -j/-. 2. ) H o p e ch ejo u , eme ar Prophet , o deus laquet disparti etre D o u e ha c h u t. Lavaret a eller d’an den pehini so e stad a pec’het m a r v e l, peguement bennac ne sonch nemet treroen an amser en e plijadur , evel a lavaras guechal hor Salver da un den pehini en doa dileset e zever : ( A p o c- 3. 1. ) E v it ho q u elet, e lavarfet e veach heo, m as e guirioneq_ e% oe'h maro. O Christenien ! a crie guechal Sant A u g u s t in , ha truez ebet hoe’ heus-hu c’ hoas ouzoe’h hoe’ h-unan f goela a rit ar c’ horf dioe’h pehini ez ê dispartiet an e n e , ha ne oelit quet an ene dioe’ h pe hini ez ê dispartiet D o u e evit ober plaç d’ar pec’het ; cousgoude an daelou a scuillit var ar c ’h o r f , a so d ib ro fit, pa na ellont quet e ressuscita, hoguen an daelou a scuillit va r an e n e , a rent desi ar vuez. Perac eta ne scuillit» hu quet larguentez a zaelou pa zoe’h coezet en ur pec’ het bennac ? 4,«» A r p ec’het marvel a so un adversour marvel da Jesus-Cbrist. A r Feiz a zesq deomp penaus ez ê ar pec’het en deus lamet digan ta ar vuez temporel pehini an doa quejneret* B 2

Instructionou Christen

34 , en entraillou sacr ar V e r c ’hes Glorius Varï. A r Feis a zesq deomp c’ hoas penaus er ra dezan coll ar vuez dre pehini ema o veva en eneou just dre e c’ hraç ; buez pehini a so en uj fæçon bennac excellantoc’ h ha preciussoc’ h evit ar guenta , pa eo. guir en deus roet e vuez temporel evit aquisita ouma. R a c dre ar milit eus e varo ema o veva bac o renn en eneou just ; ha ma ria deuffe quet an eneou da reï diguemer d’ar pec’ h e t , 3bor Salver carantezus a renfe atau en n o , evel ma reno ha ma vevo en eneou santel da vinviquen er Barados. Mar deuas quemen tra a y o a crouet d’ en em laquat e cartrt pa varvas var menez Calvar , peseurt glac’har ne dleithu quet da gaout pa rit dezan , siouas I mer vel enoc’ h h o c ’hunan evit contanti ho coalinclinationou ? 5.0 A r pec’ het marvel a zispîich quement da Zoue hac a ra dezan quement a outraich , ma ze guir n’ en deo quet an oll Ælez hac an oll dud assambles c a p a b l, anezo o-unan , da galmi e coler^ na da ober dezan ur réparation just evit ur p ec’het fnarvel hepquen. Abala mour d ’andrase ëz ê bet requis e teuze Map D o u e var an douar da guemeret ur c’ horf evel o c ’ h hon hini-ni evit ober ar satisfaction-se. Penaus ? ne oa netra nemet goad un D o u e capabl da rapari an injur hac an outraich a ra da Zoue ùr pec’het marvel hepquen ? a c ’hoàs e songer ne d?ê n e tra , pe ne d nemet un dra zister caout ur pec’ het mârvel var ar coustianç ? pebes dallentes ! 6*° A r pec’ het majveJ a lam diganeomp ar

pe A r Boquet eus ar M ission. 35 galite benorabl eus a vugale da Z o u e . Guelet hoc’heus er guentel guenta ( 1. Joan 3. ) penâus D o u e en deus bet quement a vadelez evidomp , ma tougomp an hano eus e v u g a le , ha ma ez omp en effet bugale deza *, ar galite-se eo hor gra heritourien da Z o u e , ha quenheritourien da Jesus-Christ. Hoguen ar pec’het marvel a lam diganeomp ar galite eus a vugale da Z o u e , hor gra esclavet d’an diaoul , en hevelep-fæçon ne d’ ê mui D o u e hon tad , na Jesus-Christ hor b r e u r , n’ hon deusr mui an En evit heritaich , mæs an Ifern evit partaich. 7 .0 D re ur pec’ het marvel emaomp esposet da goll faveriou bras D o u e , e sicourou spécial. Pa vedomp en e c’ hraç-vad , n ’en doa d a o u lagad nemet evit sellet ouzomp , diouscouarn nemet evit hor chelaou , na douarn nemet evit ober vad evidomp. Hoguen evel ma hon deus coumetet ur pec’ het m a r v e l , ne vilitomp mui e vemp souffret dirac e za o u la g a d , e chelaouffe o u z o m p , nac en deuffe sonch a c ’hanomp , emomp an danger da goll graçou ar re vrassa, ha da veza abandounet d’an desirou direglet eus hor c’ halonou ha da adversourien hor silvidiguez. D a pebez goal-heur ne v e quet esposet un e n e , ma ve dilezet gant D ou e ! C etu ase ar gourdrouzou a ra D o u e d’ar pec ’heurien dre e ’hen o u ar Prophet Osee. ( Osee 9 .) Goal-heur \bras âeqo pa veqin-me en em tennet diganto. Petra ne diefac’ h-hu quet da ober evit distreï divarnoc’ h ar gourdrous-se ? Pa em aoc’h eta e stad a c’ h r a ç , e tlefac’h lavaret alies da Z o u e : va D o u e , n’am chasseit quet eus ho presanç ; va D oue , na bermetit quet

Instructionoti Christen

3 , e tispârtifen biquen diouzoc’ h. Pa zouc’ h bet malheurus aoualc’ h evit ober ur pec’ het , e dleit en em humilia , iiirv o u d i deis ha nos dirac madelez an A utrou D o u e , suplia e drugarez infinit dre al milit eus a V aro ha Passion e V a p unïq , ete. Erfin en em tolet d ’ an daoub’ n equichen treid ur Beîec , gant ur galon glac’ haret ^hac humiliet evit cofes ho pec’ hejou , obteni ar pardon anezo , hac evit en em laquat er stad hac er guir e pehini emedoc’h abars ho pec’ het. 8.° Erfin ar pec’ het marvel a deu d ’hon esposi da ur goal v a r o , da veza condaounet er varnidiguez terrupl eus an Autrou D d u e , d’an daounation ete rn el, ha da coll ar B arados, evel a veiimp amâ varlerc’ h.

A R

SEISVET

QUENTEL.

A r p e c 'het Marvel a deu d 'hon esposi da ur goal maro. Peguer dhuero e% ê ar sonch eus ar maro ( E ccL 4 1 . 1. ) da un den pehini ne glasq nemet e eesamant kac e plijadur er bed-mâ ! En «ffet ar maro o veza an disparti etre ar C ’ horf hac an E n e , a lam diganeomp ar v u e z , a ra deomp dilesel hor madou , hor plijadurezou , hon divertissamanchou , hor micher , hor c’ hargou ; en ur guer hon dispartia a ra dioe’h hor mignounet ha dioe’ h quement a gueromp er bed-mâ. Mar en deus quement a bo.an pa deu da coll e zanvez % e enor ,

pe A r Boquet eus ar M ission. 37 e lib erté, pà ze contraign cia zileser e lignez, e vignounet , e vro , pebez glac’ har en deus an hini a so prest da v e r v e l , o velet penaus da pen un heur ne vezo mui netra evinta er bed-mâ. Aristot a lavar penaus eus an ol draou terrupl ez ê ar maro an derrupla a hell an den da songeai ; hac evit cornpren quement-mâ hac ê cridi , consideromp mad ar guirienezou a so amâ varlerc’ h. D a g u en ta , ar maro a so certen hac a arruo a dra-sur. ( Hebr. 9. 2 7 , ) Un arrêt eo prononça a enep an o l l , penaus e^ renquo an dud mervel ur vech, O va D o u q ! me gred penaus o scrifa ar c’ hom sou-m â, e scrifan an arrêt eus a varo en deus ho Justiç prononcet em henep. C ’hui pehini a lenn an dra-mâ , livïrit e lennit ar setanç a v a r o , pehini so prononcet gant Justiç D o u e en hoc’ h henep, Leverom p ha c’ hui ha me : receo a ràn^, ô va D o u e ! gant an oll respet ha gant an oll oboissanç a dleân deoe’h evel va C ’hrouer fya va Mestr , ar setanç eus va maro ; pa ze va buez deoe’h , e c’ hillit disposi anezi hervez ho poîontez. D ’an e i l , ne deus netra quen tromplus evel ma ze ar mar© en he circonstancou ; rac evel a lavar hor S a lv e r , ( Marc 13. 35«) ne o u zomp dare p’e u r , pe dioe’ h an afeardaez , pe d ’an anter n o s , pe da gan ar c’ h o q , pe dioe’h ar mintin ; ar pez a ousomp s u r , ez ê ma tui d’ hor surpren en un amser e pehini ne sonjomp quet. C etu ase perac hor Salver mad ha carantezus a deu d’ hon avertisse , o lavaret : ( Luc a i . ) B erjt p r e st, abalamour e tu i M ap

38 Instructionou Christen , den , da lavaret eo , e tui e-unan , d’ an heur e pehini ne songeot quet. Hac en ur plaç-all e lavar c’ hoas : ( M attk. aç. ) B e i l li t , aba lamour ne ousoch nac an deis nac an heur. En occasion-mâ e plich ganta en em comparachi gant ul laer , pehini a deu da doulla an t y en amser ma songer nebeuta. Ma ouffe ar mæstr eus an ty da bed heur e tlefe -dont, ha n’ ê quet guir e ve hen var e v e z , evit dioual na ve toullet e d y ? O va D o u e 1 ha ret eo e teuffe ho carantez d’ en em humilia bete en em comparachi gant ul laer en n o s , evit hon avertissa da/gaout quement a s o u r c i, da zioual hon eneou , pere ne var vint- na ne tremenint biquen , evel o deus an dut da conservi ar madou pere a ranquit da zileser ur vech. A r circonstançou-all a so ivez quen diassur evel ma ze ar re-mâ ; ne ousor quet pe seurt m a r o , e pe leac’h , pe s u b it , pe gant clenvet. Falvezet ez ê deoe’ h , ô va D o u e ! e ve cuset ouzomp an oll circonstançou quen eus an am ser , quen eus al leac’ h eus hor maro , evit hor c’ hontraign da ve va atau er stad e pehini e carfemp mervel. A n deiç diveça eme Sant Augustin y a so cuset oc’ h an d u t , evit ma vint atau var zioual. D a n drede , penaus ar maro ne ma quet pell diouzomp. ( Jac. 4. 1 5 . ) R ac petra eo bue^ a n d e n , eme Sant Jacques , nemet mouguet pehini a y a da netra en ur moumet j* H ac e tlefac’ h beva pevar-uguent v l o a s , e vezo atau guir penaus ar maro ne ma quet pell diouzoç’h : rac petra ez ê pevar-uguent vloas da veza comparachet gant an eternite ? Hoguen

pe ar Boquet eus ar M ission . 39 e gaver nebeut a dut hac a ya bete an oad se ; ha ne velit - hu quet penaus ar maro ne ra fors pe seurt tud da grapa , ha ne espern na cos , na youanq , na paour , na pinvidic , na goaset , na merchet ? ( Job 14. 5 . ) Bue^ an den a so berr , eme an den santel Job. Eus ho puez-hu eo e parlant, grit attantion var guemense. Hirio e m a ô c h , martese varc’ hoas ne vezot mui. A r bidir.vet guirionez; douguet ez ê an arrêt : A n dut ne varvint nemet ur vec’ h , semel mori. Guirionez spontus î pa ze eus ar maro-se pe hini ne arru nemet ur v e c h , eo e tepant an eürusdet pe ar malheur eternel , petra ne dleer quet da ober evit en em zisposi da vervel ur vech e stad vad ? A r bempet ; ( Eccles. C. 1 2 . ) an den a y e lo d ’an ty eus e eternite , da lavaret e o , da douez ar re salvet pe d’an ifern ar re zaonet. D re pe seurt dor e c’ hantreer en eternite eiirus ? dre ar maro mad ; hac en daonation eternel dre ar goal varo, A r maro mad pehini so galvet er Scritur ur maro p rec iu s, maro an dut j u s t , ar maro-se eo an hini a laqua fin d ’hor paoniou hac hor gra quit dioe’ h temptationou an an drouc-speret, hor gra quit dioe’ h ar b e d , dioe’ h ar goal inclinationou hac dioe’ h pep seurt pec’ het. A r maro-mâ a deu da guemeret an dut just e stad a c’ hraç hac a garantez D o u e . N ep a 'v a r v er stad-se a varv pe dre an nerz eus ar garantez en deus evit D o u e , evel ar V e rc ’ hes Glorius V a r i , Sant F rances, Santés Theresa ha cals a reall ; pe evit carantez D o u e , evel ar Verzeurien pere a so bet guel gato

40 Instructionou Christen , m erv el, evit ofansi D ou e pehini a garent mut evit o buez; pe en exercis eus a garantez D o u e , evel ar te a varv oc’ h ober euvrou mad ; peautramant erfin ar re a varv en innoçanç o deus recevet en o Badiziant, pe raparet dre ur guir pinigen. Eus ar maro-se ez -e, lavaret penaus ( P sa l. i i ç . ) maro an dut ju s t a so precius dirac D oue. A r goal varo eo mervël er stad hirvoudus eus ar pec’ het m a rv e l, pe dre an nerz «us ar pec’ het , evel ar re a deu d’ en em laza o-unan , pe a laqua reall d’ o laza , o c ’h en em ganna en d u e l , pe o coumeti ur pec’ het , evel ar re a varv o jarneal , o vlasphemi , o laerez , o c ’ h en em v e n g i , oc’ h ober traou dishonest \ pe evel ar re a varv abalamour d’ o c’ hrimou , hep en em laquat e poan da ober pinigen peautramant erfin evel quement d e n , goude beza coumetet ur pec’ het marvel , a so surprenet gant ar maro « stad-se hep pinigen e b e t , hennez ez ê hanvet { P s a l. 33. ) maro ar pecheur pehini so estlam ha terrupl dirac D o u e . A r vuez santel a cundu da ur maro m a d , da lavaret e o , ar vuez divlam dioe’ h pep p ec’het ha leun a euvrou mad. H a c hounez ez ê ar vuez a cunduit-hu ? A r goal vuez a cundu da ur goal v a r o , da lavaret eo , militout a rer ur goal varo , pa zispriser G o u rc’ hemennou D o u e , ha re an Ilis, pa en em abandonner d ’an desirou direglet eus ar galoun , pa heulier ar c’ hustumou , ar c’ hisou fall eus ar bed. Ha ne d’ê quet hou* nez ez ê ar vuez hoe’ heus-hu cunduet bete vremâ ? Lequet fin dezi eus a vremâ c’ hux

pe A r Boquet eus ar M ission* 4» pehini a lenn pe a gleo lenn an dra-mâ , na dit quet hiroc’h * rac emaoc’h equichen an dor eus an eternite maleurus* mar quendalc’ h i t , e c ’hantreot enni ha ne sortiot birviquen jamæs.

E IS V E T

Q U E N T E L .

A r p e c 'het marvel hon espos. da veza condaounet e Barnediguez terrupl an A utrou D oue. A ze arretet e ranquimp mervel ur vecH hac e vezimp goude-se b a rn e t, goude beza songet er m a r o , ez ê ret songeai er varnidiguez. Q uenta guirionez. ( Cor. 3 . ) Comparissa a dleomp o ll dirac ar gador eus varnidigue£ J esu s-C h rist, evit ma recevo pep unan herve{ ma veço dlet d'an ceuvrou mad pe d'ar goal ceuvrou en deve^o gret en e vue\. A r re-tnâ so comsou Sant Paul. Grit un act a Feiz var ar virionez-m â, o credi parfet e vezo presantet h o c ’h-unan dirac ar B arn er-se, hac e tougot ganeoc’h ar mad pe an drouc ho pezo gret en ho puez. Eil guirionez. Neuse bor Salver a ziscuso er sclerige» ar pez a yoa cuset en devaligen, hac a roi paîant da anaout ar songesonou ar re sécréta eus ar galon. An dud a zougeanç D o u e a cuz o œ uvrou mad muia ma hellont evit en em viret o c ’ h ar vean g lo a r; an dut fall a cuz o goal oberou , evit en em viret dioe’h justiç ar b e d ; hoguen neuse an eil ru ra,

4a Instructionou Christen , hac eguile » vezo discuset evit ma recevo pep unan dioe’ h ma en devezo militet. Tred e guirionez. Ret e vezo renta cont d ’ar Barner"- se eus a guement a vezo gret , la varet ha songet epad ar vuez , memes bete eus a ur goms dibrofit, evel en deus lavaret eunan. { M ath. 12. ) D iscleria a ràn deoe'h penaus e deis ar varn an dut a rento cont eus a guement coms o devezo lavaret. Ret e vezo c ’hoas renta cont dezan eus an usaich hon de vezo gret eus an oll faculteou eus hon ene , eus hor sp ere t, eus hor memor , eus hor c ’ h a lon , eus an oll memprou eus hor c’ h o r f, eus hon daoulagad, eus hon diouscouarn , eus hon daouarn , eus hon tre id , hac eus a gue ment talant pe natural pe dreist-natur hor bezo bet recevet ; eus an usaich hor bezo gret eus hor y e c ’het , eus hor pinvidiguezou, eus hor brud-vad , eus hor mæstrouniach , eus hor gallout. Pedirvet guirionez. E vit hon accusi hor bezo da guenta hor c ’houstianç, eus a pehini hon deus lies a vech mouguet ar rebechou evit contanti an direglamanchou eus hor c’ halon. D igoret e vezo evel ul levr e pehini e vezo guelet ar songesonou a orgouilh , a vean gloar , a am bition, ar re vras fizianç , an im pocrisi, ar valiç fallagr, an dreitourez, an discredennou fa u s, ar barnidiguezou diræ soun, an oll desirou direglet ; en ur g u er, an oll valiç eus ar galon , pehini hor bezo bet cuzet gant que ment a sourci epad hor b u e z , et libri aperti erunt.

Pempet guirionez. Beza hor bezo evit hon

pe ar Boquet eus ar M ission. 43 accus an d ia o u lo u , pere a sortio a ta n d e n nou eus an Ifern evit rebech deomp ar peç’hejou o devezo g f l t deomp da coumeti. C ’ hueac’ hvet guirionez. D o u e è-ùnan hon a c c u so , o laquat dirac hon daotilagad an oll traou miliiguet hac argarzu's hon devezo cournetet ( Eçec. C. 7 . ) Ponam contra, te abominationes tuas. M e laçai : emezàn , da o ll fallagric^ dirac da qaoulagad. Seisvet guirionez. Beza hor bezo evit hon accus quement den hor bezo laquet da peç’hi epad hor buez , pe y a vezo c’ hoas e buez , pe y a vezo dija en ifern. Mar emaint c ’hoas e b u e z , o fec’ hejou hon accuso evito ; m%r emaint en- ifern , e c’ houlennint vengeanç oc’ h ar Barner just a enep an ene maleurus pehini a vezo en e presânç. Eisvet guirionez. Hor p ec’hejou hon-unan hon accuso ivez hac a alio justiç D o u e d’ hor c ’hondaouni d a r flamou eternel. Erfin ar Barner o c ’ h pehini ne deus netra c u s e t, a brononço a enep an ene maleurus ar setanç eus he daounation eternel , pehini ne hallo^biquen beza torret, en ur lavaret : quez pell diouzin , ene milliguét d’an tan eternel pehini so preparet evit an D iaoulou hac evit an - Drôuc-sperejou. Setanç terrupl , hac a vezo neuse souden laquet en effet. A c’hoant hoc’ heus-hu d’en em viret dioe’ h ar varnidiguez terrubl-se ? En em gastizit, grit pinigen eus ho pec’ hejou e queit ama em aoe’h èn amser, en em varnit hoe’ h-unan , da la varet e o ', en em punissit ; mar duit -da en em varn hoe’h-unan er fæçon-se, eme an A b o sto l,

Itisiructionou Christen , ne vezot quet barnet gant Doue. Hac en as-» suranç e fell dec’ hu beza en deis terrupl ha spontus-se ? grit ceuvrou mad epad ho puez j ne zispartiint quet diouzoc’h , hoc’h heulia a raïnt. ( Apov. 14. ) Optra enim illorum sequntur illos. Pedi a raïnt ho Parner evidoc’ h , hac erfin e velitôt clevet ar setanç agreabl-mât ( M atth. 25. ) D e u t , tud binniguet gant an T ad E tern el, da bossedi ar Rouanteleç a so preparet evidoch abaoue commançamant ar bed. 44

AN Ar

N A V E T

pec'het marvel

Q U E N U L

espos eternel.

hon

d 'a n

daounation

ISQUENNOMP epad hor buez en ifern, ma na fell quet deomp disquen enna goude hor maro. A n A v ie l o parlant eus ar fais P in v id iq , a lavar penaus e visquamant a y o a eus a scarlec ha s e i , e re cher-vad bemdeiz-ordinal, ha goude-se e o e sebeliet en Ifern. E speret.ne oa ©ccupet nemet gant ar cher-vad , gant ar guiscamanchou caër , ha gant quement a aile e renta eiirus er bed-m â, hep songeai morse en ifern. Hor Salver a zesq de omp , dre an exempl-mâ , penaas ma na songeomp nemet en em zivertîssa, tremen an am ser en hor plijadur , ober cher-vad * destum tensoriou , hac en em sevel epad hor b u ez, goude hor maro e tisquennimp hac e vezimp sebeliet en ifern eveltàn.

pe ar Boquet eus ar M ission, 45 Na rit quet evel ar fais pinvidiq ; mæs dis— quennit en ifern epad ho p u e z, ha pdesit gant attantion ar poaniou a c’ hrouzanver enna. U r Prophed hac un A b o s t o l , o parlant eus a c ’ hloar ar Barados , a lavar deoc h penaus biscoaz lagad n’ en deus g u e le t , na scouarn clev e t , na speret den ne ouffe biquen compren ar madou en deus D o u e preparet en Eên evit ar re o devezo e ser*ichet gânt lealdet er bedmâ. N e renquer nemet. trei e gomsou , ha la varet : biscoas lagad n ’en deus g u e le t, na scouarn c le v e t, na speret den ne ouffe com pren ar p o a n io u , an tourtnanchou hac ar supliçou en deus D o u e preparet evit ar pec’ heurien. Peguement bennâc ma zint hep niver ha dishevel etrezo , cousgoude e vezont partachet e diou principal, pere a so poan aa damn , da lavaret eo , ar boan a so o tioeret D o u e , hac ar boan eus ar squ ian t, da lavaret e o , ar boaniou - all pere a andur an ene hac ar c’ horf en Ifern. A r boan a so o tioeret D o u e , a consist er ,pez ma ze la met digant ar re zaonet , ar guel eus a Z o u e ; da lavaret eo ^ an eneou daounet ne velint biquen D o u e , mæs dispartiet e vezint diounta da virviquen. Disparti pehini , hervez ar Scritur a so ( A poc. 2/. ) an eil maro j aba lamour dre ar c’ henta maro an ene ne d’e dispartiet nemet dioe’ h he c ’h o r f; hoguen dre an eil maro ez ê dispartiet dioe’ h D o u e evit an eternite. Pebez\ tristidiguez , pebez arrach , pebez disesper evit un ene daonet beza col let he D o u e evit b irviq u en , oc’ h en em velet casset eus a zirac e zaoulagad , o ranr

Instructionou Christen ,

cout dioueret he heritaich , chasseet eus a compagaunez Jesus-Christ, eus a compa’>gtiunez ar an oll Sænt ha Senteset, eus an hini an ælez, evit beza prisonnier en ifern e coinpaignunez an diaoulou hac an oll enequ daounet ! Ar re a yelo d’ar B arado s, a vezo assambleS gant ar Sænt ha Senteset o cana m eu lcd io u , gloar, furnez, enor , galloudeguez d a Z o u e epad an oll amser; el leac’ h ar re a vezo daounet ne glevint epad an oll eternite nemet g o e lv a u , grigonçal an dent , ha blasphemou argazus. Barados ar Sænt a vezo Ifern ar re zaqjmet* An dud libertin ha diboell er bed-mâ ne reont nemet caquetai hac ober goab eus an dut honest ; mæs pa vint en I fe rn , hac ar reall «r B arados, e c’ hanavezint o follentez , hac e la* varfint : ar re-se ez ê ar re hor boan ni caqu etet, iusultet, gret goab aneze. T u d disquiant ima o a in p , e songe deomp e oa ur follentez o buez , hac o c’ hemeremp evit ditquiantet , mæs cetu y bremâ en niver eus a vugale D o u e , hac o deus ar Barados evit partaich. Neuse ar pec’ h e r , da lavaret e o , an den d ao u n e t, evel a lavar ar Scritur, a vezo crignet bete ar mel eus e esquern gant an a v i , hac a scrigno e zent evel ur c ’hi clan , hac a zisec’ ho gant an anquen o velet eurusdet ar S æ n t; hoguen e oll desirou a vezo hep profit ha ne serv'ichint ne* met evit e tourmantï. Goude-se e velint penaus quement o deus istimet ha caret er bed-mâ , evel ar plijadurezou , an divertissamanchou, ar pinvidiguesou , ar c’ h a llo u t, ar c’ hargou enorapl ne oant ne met v a n ité , e pere cousgoude e vedo o oll

A r Boquet eus ar Mission.

pe 47 fizianç hac o oll eurusdet. A n aou t a raïnt, mæs re zivezat , penaus ez int en em troirplet . Hac ar re a songe dezo a yo a f u r , a yo a disquiant , hac o deus faziet : ( Sap. 5. ) . D ivo re t e vezint atau dre ar vouez eus o c ’ houstianç pehini a rebecho dezo ar graçou o devezo recevet hac eus a pere o devezo abuset , an occasionou mad da ober o silvidiguez pere o deveso leset a costez; A h ] a lavaro an den d a o u n e t, m ’am bize me sentet o c ’ h va C ’hofessor, oc’ h ar Breseguerieq, o c ’h va Zad ha va M a m , ma n’am bize quet nac’ het va fec’hejou er gador eus ar Pinigen , ma n’am bize quet darempredet ur certen personaich , ah ! me ne vent quet dispartiet dioe’ h va D o u e , na dalc’ het el leac’h. ma eus a dourmanchou. C etu ase ar preon pehini o zago hac o debro epad an etern ite, abalamour «e varvo biquen. ( . 9* 1 3 .)

Ergb erravimus à via veritatis

Vermis eorum non moritur.

Marc

An den daounet ne d’é quet falvezet dezàn en em contraign da glasq e bechejou, na songeai enno gant glae’har en e galon, abalamour ar sonch-se e divize troublet hac ampec’het e blijadurezou, Bremâ en devezo y atau dirac e zaoulagad , ha D o u e o rebecho dezan atau. ( Ps. 49. ) Arguam te , et statuam contrà fa cum tuam . O goela a raï gant cals a anquen , mæs hep profit ebet. N e d’ê quet bet falveset dezan o c’hovez da ur Belec pehini en devize gallet reï dezan an absolven anezo , bremâ e vezo contraign d’o c’hovez dirac en oll eneou daounet ha dirac an diaoulou pere e'n tourmanto deiz ha nos en Ifern abalamour dezo. Cetu

Instructionou Christen ,

ase ar pez a aparchant o c ’h ar boan a so tiqeret D oue.

Var fet ar boan eus ar squiant , an urs vad a c’houlen ma vezo punisset pep wnan dre ar memprou gant pere en devezo pec’het. Evel ar pec’heurien ne glasquont nemet contanti ar pemp squiant naturel er bed-m â; da lavaret eo plijadurezou o c’horf, ez ê ivez just penaus er bed-all e vent tôuiçmantet dre ar pemp squiant naturel. O daoulagad a vezo tourmantet dre ar guel eus an diaolou hac eus an eneou d a o u n e t, dreist pep tra eus ar re o devezo y sicouret da pec’h i , hac ar re o devezo scleget, pe gant pere e vezint bet scleget o unan d’àn Ifern. Pebez arrach , pebez fulor an eil oc’h eguile I gant a vallos a roïnt-y d’ar re a vezo bet pen caus eus o goal-heur. M esverien, tud dihonest, tud diboell ha libertin , tud a goal e x em p l, pere a ra quen-alies a ene coueza en Ifern , a clevet a rit-hu an dra-mâ ? O diouscouarn nex glefint nemet ar c’hrifors, an hirvoud, ar goëlvan, ar c’hlemou stravillus, ar blasphemou euzus a enep D o u e , a enep ar Verc’hes Glorius V a r i , hac a enep ar Sænt. Ar re o devezo clasquet santout ar c’huez vad , a vezo ampouesounet gant ur flear horrupl pehini a antreo bete gouelet o c’halon. O guenou a vezo tourmantet gant an naon hac ar sec’h e t , ha n’o devezo da efa , evel a lavar ar Scritur, nemet ar vestl hac ar goad eus an aeret hac eus ar sarpantet, O c ’horf pehini a vezo bet beuzet er plijâdurezou hac er viltanç eus al lubricité, a vezo taulet

pe ar Boquet eus ar M ission, 49 taulet en ul lenn a dan hac a souffr, e pehini e vezo tourmantet deis ha n o s , hervez ma en devezo bevet er plijadurezou ; hac an tourm anchou-se'a bado da virviquen. Erfin an dut milliguet-se a vezo abandounet da fulor ha da arraich an diaoulou pere a so didruez ha ne squisont quet , hac ev else n’ o devezo biquen truez o u d h o , ha ne paouzint d’o zourmanti. Hoguen , a lavarfet , ha D o u e n ’en d e vezo biquen truez oc’ h an eneou p a o u r-se ? Birviquen jamæs , abalamour an amser a drugarez a vezo trem e n et, ha D o u e en deusy guerzet ha laqueet etre daouarn an diaou lou ; Q uia D eu s suus vendid.it eos, Penaus ar V e r c ’hes Glorius V a r i hac ar Sænt-ali pere o doa diaroc quement a druez , o c’ herent tosta pere a so en En 5 ha n ’o d e vezo -y truez ebet oudho ? T ru e z ebet. A n T a t hac ar V a m a veîo gant pligeadur o c ’ hrouadur revoltet dindan crabanou an diaoni « creis an tourmanchou , abalamour ne d’ê quet bet falvezeç dezàn miret G o u rc ’ hemennou an Autrou D o u e . ( P s . 5 7 , ) A n den j u s t , eme ar,Scritur , en devejo jo a o velet D o u e oc h en em vengi , hac a goelcho e qaouarn e goad ar p ech eu rien ,. Mar fel deoe’h gouzout evit piou ez ê preparet an t o u r m a n c h o u -s e , cbelaouit ar c’ homsou - ma a adressas hor Salver asezet en tu-deou da Z o u e an T a d , da Sant lan : ( A poc. / 2 .) Scrifit ; ar dhomsoü - ma a so jid e ly le a l ha guir.,.. A n dut poeltron ha disçredic , a n d u t f a lla c r , an vuntreurien , an

5 0 Instructionou Christen , dut lubric , an ampoesoneurien, ar bayantt hac an o ll gaouyeurien a so o fartaich u l lenn a tan hac a soufr ; cetu ase an eil maro. Ha ne doc’ h-hu quet henvel an eil pe o c ’h eguile euz ar rese ? Remerquit petra a lavar JesusChrist : ar chom sou~m à, emezàn , a so fidel ha guir. Considerit oc’ hpen ar pez hon deus lava ret amâ diaroc , an eternite eus ar poaniou$e. Piou n’ en devezo quet aon rac ar pe c ’ het peihini a cundu an den d’an eterniteze a dourmanchou ?

D E C V E T

QUENTEL.

A r P ec'het marvel a ra deomd coll ar Barados. A n t lan o tond da represanti deomp ar Barados , a lavar : ( A poc. 21. ) Guelet a ris^ar Guear sa n tel, ar Jérusalem neve^ , o iisquen eus an E n digant D oue , preparet evel ur plac'h neve{ deme\et , evit diguemeret he ftie d » Hac e clevis ur voue% pehini a due divar an Tron 9 hac a lavare : Cetu amâ e peleach e raDoue e {emeuranç gant an d ut; chom a rài gato 9 hac e verpnt e p o b l, chorn. a rai gato , hac e ve^o o D ou e. D oue a [i sec'ho an o ll daèlou «us o daculagad , na dui ar maro da nicùn mui ; ar goelvan , ar c'hri hac an o ll labourou a heano , abalamour ar p e i a yoa bet diaroc ne ve vt{o mui. Hen a so caër hac admirabj ar projnessaou-ma j

pe A r Boquet eus ar M ission. 51 Ar Barados eta a so ul leac’ h e pehini ez or quit an oll booaniou , hac e jouisser eus an oll vadou. Eno e teu D o u e da en em ziscus d’ar re salvet pere so evit mad contantet eus e bresanç , pehini a deu, d’o c ’harga eus a laouenidiguez hac eus ar madou a so en e di , hac a ro dezo un niver bras a plijadurezou , abalamour ma ze ar funtun a vuez enna , hac e velont eno ar sclerigen dre ar sclerigen memes. Piou ez ê an hini na dlefe quet disprisout oll püjadurezou ar b e d -m â , evit militout possedi ar re - se ? Ar Barados ez ê ar G uear santel eus a Jeru* saîem , da lavaret e o , ar Guear eus ar p eo c’h , e pehini ne antreo nac an dut querellus , nac an dut venjus , nac an drompleurien. A r Ba rados a so ur Rouantelez e pehini ne ellor antreal nemet oc’ h en em contraign : ne d ’ê quet eta evit an dut lesirec , an dut p o e !tron , an dut d ig o u ra ic h , pere n’o deus quet aoalc’h a galon evit gouzaon nac antrepreni netra evit gloar D o u e nac evit o silvidiguez. A r Barados a so un heritaich , ne deo eta nemet evit ar vugale sentus o c ’ h o Z a d , ha non pas evit ar vugale libertin pere a zispris e c’ hourc’ hemennou evit beva hervez o faltasi. Ar Barados a so ur recompans preparet d ’ar servichourien vad ha fidel , pere a servich D o u e gant îealdet , ha non pas evit ar servichourien disleal ha dibrofit , nac evit ar re n’er servichont nemet avechou ha divar faë.' A r Barados a so ul leac’ h e pehini ne caner nemet canticou a venediction hac a drugarez ; ne ziguemerer quet enna ar blasphematourien nac ar re a so o guenou lenn a viltanç.

Instrtictionou Christen „ Ar Barados a so hor bro , rac amâ n*hoa deus demeuranç ebet a guement a ve hirpadus ; eveise e tleomp clasq buan an hini da cehini e tleomp ur veich mont da chom. N e d ’ê quet eta bro ar re ne songeant ober o iortun fiemet er bed-m â , evel pa na dlefent biquen sortial anezl. Erfin ar Bafados a so ur guear santel ,e pehini ne antreo quet an distera taich eus ar pec’ het ; serret ez ê eta , „evel al lavar âr Scritur , o c ’h an ampoesoneurien , o c ’ h an dut lubric * o c ’h ar payanet hac oc’ h queîmeni den a gar ar g u e y e r , han dr.ompleurez. Guelet a rit eta penaus ar pec’ het marvel a serr ouzomp dor ar Barados , hac a lam diganeomp eiirusdet an En. Piou n ’en devezo quet aon raz#n , hac a vezo hardis aou alc’h evit coëza er pec’ het ? Mar en em santit coupabi eus ur pec’ het bennac , g o alc ’hit ho coustianç er goad eus an O a n D o u e , o outla ho pec’hejou , o torrt d’ o c’ hoves , b a da ober pinigen anezo hervez o grevusdet*

UNNECVET Eus

QUENTEL.

ar Pec'het V eniel.

E d ’ê quet aou alc’h da ur C ’hriste® en em viret dioe’h ar pec’ het m arvel, ret ez dezan c’ hoas caout ur ^sourci 'bras d’en em viret d io e ’ h ar pec’ het ve n id . Beza ez eus daoa seur.t pec’ het vepiel ; darn a so a sempladu* fe z hepquej?, pere a £oumeter bep evjez» hap

pe ar Boqüet eus ar M ission. 5J eus a bere an dut santela ne d’ int quet divlarn endra emaint var an douar. Eus ar seurt pec’ hejou-mâ eo e parlant ar Scritur Sacr , pa? Javar penaus ( Prov. C. 24. ) an den jusH a coe-{o seis guech bemdeis , da lavaret e o , alies , hac en em savo adarre. Darn-al! a so grevussuoc’ h , e pere e coezer parvuia gant gouyegez , espres , dre ataich ha dre valiç. Sant Augustin a deu da gonta un niver bras eus ar seurt-mâ ; dibri hac efa hëp ezom , parlant m uioc’h evif so dlet , tevel pa dleer parlant , coms rust oe’ h pried , o c ’ h servicherien , ha memes oc’ h ar beau rien pa c ’houlennont an alusen alies ; tremen an amser o lavaret comsou dibrofit , eus a pere e ranquot renta cont e barnidiguez D o u e beza diegüs da sevel eus ar guele pa dleer mont d'an Ilis pe d ’al labour ; beza re zilicat ha re goustus oc’h an daul ; n-’en em servichout eus ar Briedelez nemet evit ar bfijadiïr : beza lesirec da unvani an tabudou hac an disputou. En niver eus ar remâ ez ê ret laquat ivez al lezireguez da pellaat ar songeou vean ha dibrofit pere a ell hon douguen d’ar gaçzoni , d’ar vengeanç pe da ur pec’ het all bennac ; ai lezireguez da vouga ar goal inclinationou , an désir eus ar pinvidiguezou , eus ar plijadurezou, eus an enoriou ; ar barnidiguezou diræson en traou dister ; an disprisanç , ar gassoni dister oc’ h an nessa , murmulou a enep ar Superiolet y an die gui da pellaat an disonch er pedennou , ar gueyer dister , ar c’ homsou. flemus ha goapaus pere a so control d’ar garamez a dleer da gaout evit an nessa : ober

54 Instructionou Christen , hep c’ hoant ar pedennon hac an œ uvrou m a d , hac evel dre contraign hâ dre zifonch , pe" dre c’ hloar pe dre un drouc intantion all bennac ; mancout dà ober œ uvrou mad pere a heller hac ez or en ur fæçon bennac obliget da ober. Lavaret a ràn eta e tleer caout ur sourci bras d’ en em viret diod’ h ar pec’ het veniel , ispicial an hini a comefer espres ha dre valiç. D a guenta , ar pec’ het veniel a zisplich da Z o u e. Ha ne d ’ê quet aoualc’ h andrase ev it ober da un den ræsonabl caout un horrol bras anezan ? Y a , an distera p ec’het a zisplich da Z o u e . Pliget ganta ma ve ar c ’homsoumâ scrifet don e calonou an oll Gristenien ! A r pec’ het veniel a offans e vajestez , e santelez hac e burentez infinit. Ghelaouit SanfBernard o parlant oc’ h D o u e en ul liser da un a rc’hescop eus a Sanç. A r goal santima'nchou eus va c’halon , peguen dister bennac e{ in t , ô va D ou e J a so quen alies a ïnjur pere a vomissan en hoc’h enep ; va buanegue^ a deu da offansi ho. touçder , va avi a offdnç ho Carantez , va songesonou v il a offanç ho purente[ , hac evelse ar pech§,jou a ll pere a daul va stomac ampoesounet ha va c ’halon brein oc’h ho pisach caer ha laouen. C etu ase perac , eme Sant-Augustin , pa v e revinet ha troet ar bed var an tu an henep , pa ve distruget an oll tud hac an Æ lez , ne ve quet un drouc quer bras evel ma ze ur pec’ het , peguen dister bennac e c’ balfe beza ; abala mour , eme an Theologianet , an distera drouc coumetet a enep Croueur ar bed , a so hep

pe ar Boquet eus ar M ission . 55 comparæson ebet mui da zioal ounta , evit oc’ h quement drouc a ell arruout gant quement tra a so crouet* ' D ’an e i l , ar pec’ het veniel a deu da salissa ar pez a so caera en un ene pehini ez ê an preciussa eus an oberou D o u s 9 un demeuranç a joa , a gontantamant hac a blijadur evinra. Sant Augustin a lavar penaus eus certen pechejou pere ne laçoht quet an ene 9 mces pere a deu d*e. charga à vorpolennou, a roign , hac e rent difœçon dreist vusuL , ha pere1 a lam digant - y mignounach he fried celestiel. G oude quement-se mar fel deoe’ h e ve caer< ty an Autrou D o u e , pehini eo hoc’ h ene , ha dont a reot*hu espres d ’e sa lissa ha d’ e renta vil dirac e zaoulagad ? rac D o u e dre e vadelez en deus-hy choaset evit beza e zemeuranç. D ’an drede 9 ar pec’ het veniel hon dispos d ’ar pec’ het marvel. A r pec’ het marvel a ra ar maro d ’an ene gant un taul hepquen , uno ictu p erim it, eme sant A u g u s tin ; ar pec’ het veniel a deu d ’ e discar nebeut a nebeut. A r pec’ het marvel a so maro an ene ; ar p ec’het veniel a so ar c’ hlenvet pehini a deu d’e dis— posi ha d’ e c’ hundui d ’ar maro. A r pec’ het marvel a lam diganeomp ar c’ hraç santifiant ; ar pec’ het veniel a lam cals a c’ hraçou actuel hac a sicou rou , ha pa vent lamet digant an ene , e vez treae’ het æs gant ar temptation. D ’ar pevare , ar pec’ het veniel a denn varnomp maleuriou estranch, hac a ra deomp militout supliçou bras. Pried Lotli ( Genes. C. ig. ) evit beza sellet

56, Instructionou Christen, gant curiosite oc’ h an tan pehini a yoa o levi Sodom ha Gomorh a oe senchet en un imach c holen ; ^ Nutn. 20. ) ut prudentes condiret exemplo , eme Sant Augustin , evit surraat an dut ha desqui dezo dioall oc’ h at fautou a re zistéra. Moyses evit un disfizianç bian pehini en doa bet ne raffe quet D o u e d’an doür sortial eus ur garrec, hervez ma en doa proumetet dezart e-u n an , ne antreas biscoas eît douar a bromission. Petra a erruas gant ar bobl eus a Versâ mes ? ( 1 Reg, (T. ) Hantercant mil eus ar g o mun ha dec ha tri-uguent eus ar re considerapla a goezas maro mic var ar p laç, abalam'oujr ma o doa sellet oc’ h an Àrc’ h a Allianç gant nebeut a respet ha re a guriosite. O sa ( a Reg. 6 . ) abalamour ma en doa touchet oc’h ar memes A rc’h a Aîianç gant ne beut a resp e t, a oue ivez punisset dre ur maro subit. A r R o u e D avid ( 2 Reg» ’jl/’. 'iS .) evit beza contet e bobl gant un nebeut a vean gloar , a oe punisset dre ar v o c e n , ar brassa eus an oll clenvejoü , pehini dindan tfi de^ez a lamas diganta dec ha tri-uguent mil den ; ha D avid a gave c’ hoas ez oa tretet gant D o u e en ut fæçon trugarezus. Mæs justiç D o u e n’ en em gontant quet eus a r - s e u r t jpunitionou - se. Miret en deus reaîl brassoe’ h er bed-all evit punissa ar pec’he jou veniel. Evit ar fautou-se pere a seblant quen dister, e vezo ret gouzaon an tan eus ar Purcator , pehini, a so tomoe’ h , grevus-

pe A r B oqu el eus ar M ission. 57 soc' h , poazussoc’ h evit quement a eller da anduri er bed-mâ , evel a lavar Sant Augus tin. Gfûvior erit ille ig n is , quàm qui dqui d potest homo pati in hac vitd. Allas ! ar peZ a die ober deomp oll crena , piou a ell assuri ne d ’eo nemet ur pec’ het veniel ar sonch-se , ar coms-se , an action-se pehini bon eus gret pe hon eus manquet d a ober. Sant Augustin a lavar ne oar quet diffaranti ar pec’ het marvel dionc’ h ar pec’ het ven iel, hac en deus D o u e cuzet an dra-m£ ouzom p, evit ma tioallimp gant ur sourci bras oc’ h an distera pec’ het. Quem ent ur resolution gre ne cometot biquen pec’ het venièl ebet espres ha gant ho gouyeguez , hac anavezit e ve guel gant un den pehini a gar D o u e f quentoc’ b mervel evit coumeti unan hepquen. Q u i ( P s . c / C . ) d iligitis Dorninum , odite malum. C ’hui pere a gar D oue , cassait an drouc. Pa santot ho pezo coumetet ur pec’ het bennaç , pa ve hep sonch e v e ./ 'e n em bumiüit dirac D ou e neuse souden , o c’ houien hum blamant pardoun o u n ta , hac oc’ h ober ac’ han o c ’h-hoc’h-unan ur binigen bennac j bras pe v ih a n , hervez ar faut ho pezo coumetet. Rac mâr bezit diegus da ober pinigen eus ar pec’ hetse , diouallit ira îavarfe hor Salver deoe’ h ar pez a lavaras guechal da Sant Per evit ar memes fa ut ou : M a ( do an. 3 . ) n a ou alchan deoe’h ho treid , n ’ho pe\o pers ebet gancn. Y a , e lavaret a ràn deoe’ h , mar bezit diegus da netaat ho houstiarrç eus ar p ec’het disfer-se t en em laqu-it er riscl da coeza e pec’ hejou all C 2

58 Inslructionou Christen , brassoc’ h ; ha dre eno en em laquit en danger da veza da virviquen dispartiet dioe’ h JesusChrist. Ho pezet sonch eus an diou setanç-mâ ; ar guenta a so prononcet gant ar Speret-Santel, A n ( E ccl. 7. ) hini en deus dougeanç D oue , ne deo iesirec e n etra, a laqua evez o c ’h ar pez a ell pligeout pe zispligeout dezan. An eil setanç a so prononcet gant ar Pap Sant Gregor. Ur pec’ het veniel a so aveichou dangerussoe’ h evit ur pec’ het marvel , rac ma ze cals diæssoe’ h da anaout.

DAOUZECVET

QUENTEL.

E u s an Orgouilh.

O V D E beza parlantet eus ar pec’ het e général, e parlantimp eus ar seiz pec’ het m a r v e l, pere so ar pennou hac ar sourcennou eus an oll pec’hejou all. Commançomp dre an Orgouilh. An Orgouilh a so ur garantez dreist vusul pehini en deus an den evinta eunan hac evit ar c’ haliteou pere en deus pe a souch dezan da gaout , pehini a ra dezan en em sevel azioe’ h ar reall , o songeai ez int oll disterpc’ h evinta. E n em renta a rer coupabl eus an taich fall-mâ e pedir fæçon. i° . Er pez ma sonch d ’an den n’ en deus recevet netra digant D o u e , pe ma teu da en em comporti en andret D o u e evel pa n ’en deffe recevet netra diganta. An den hpmbl a oar erfat e teu pep ira dîgant

pe A r Boquet tus ar M ission . 59 D o ue. A r glorius ne ansao en deffe netra nemet diganta e - u n a n , ne oar quet-petra ez ê trugarecat D o u e eus ar madou en deus rece vet diganta , ha dre e ingrateuri e teu da con traign madelez D o u e da lamet diganta, e vadoberou , ha d’e ampeich da reï graçou all dezan. R ac ; evel a lavar Sant Bernard , an ingrateuri a so un avel p o a ÿ d ic pehini a deu da zise c h a ar junteun a [evotion , ar glis eus an drugare{ , hac an dour pur eus a c ’hraç D oue. E guirionez petra a so injuriussoc’ h da Z o u e , evit e teuffe un den da credi e ve diganta e unan en deffe ar c’ haliteou eus e corf hac eus e e n e , pe y a so n atu rel, pe y a so dreist n a tu r , ha tenna gloar a n e z o , evel pa 11’ en deffe y quet recevet digant D o u e ? V a r guement-se eo e lavar an Abostol Santel : ( 1 Cor. 4 . ) Petra hoc’ heus-ku ha n h o ch e u s quet recevet, ha mar hocheus recevet quement tra hoc heu s , pera^ e quemerit-hu gloar , evel pa n h o pe y quet recevet ? 2.0 A r glorius a sonch dezan mar en deus recevet un dra bennac dreist ar re all , en deus-hi miütet. Dallentez spontus ! rac petra a heli beza a vad enomp-ni , n’a d’ ê digant D o u e ? petra hon deus-ni hep sicour D o u e , nemet ar gaou hac ar pec’het ? ( 1 . Cor. C. 3 . ) N i pere ne d’ omp quet capabl achanomp-honunan da gaout ur sonch vad hepquen evel ac hanomp-hon-unan , mets D oue eo a ro deomp ar c ’hallout da songeai d ’ar mad. 3.0 A r glorius a fell dezan reï da credi en deus qualiteou pere n ’en deus quet. U r vertus v r a s , eme Sant B ernard, ez ê beza bras dirac

60 Instructionou Christen, daoulagad ar re a l l , ha bian dirac e zaoulagad e-unan; hoguen leveromp ivez ez ê ruez bras beza dister dirac an d u t , ha credi cousgoude ez or bras hac e vilitor beza istimet. Rac mar deu an den , eme an- Abostol Sant Paul , d ’en em istim oüt, o credi ez é un dra bennac, e teu dten em trompla e-unan. 4.° Erfin ar glorius a sonch dezàn beza dreist ar re a l l , hac a deu d’ o disprisout. Discus a ra dre eno e neubeut a squiant hac a lealdet j rac mar en em anavefe e-unan , e velfe penaus ne deus netra disteroc’h evinta ; ha ma remerqfe un défaut bennac er re all , e sonchfe quentoc’ h lamet un treufl pehini so en e lagad e-unan , evit lamet ur blousen eus al lagaa e vreur. Mar en deus, eîa ho preur nebeutoc’ h a speret, a vemor , a squiant a c ’h o u e y g u e z, a c’hallout ev id o c ’h , pe mar en deus défaut b e n n a c , na zisprisit quet anezàn evit andrase ; D o u e en deus-èn gret evelse , ha disprisout ar micherour a r e r , j>a zispriser ar pez en deus gret. Mar en deus ho preur gret ur faut bannac , ha ne hillit-bu quet ober ar memes f a u t , ha c’ hoas brassoc’ h ? pa ze g u ir , evel a lavar Sant Augustin , n’ en deus den coumetet p ec’het ebet na eîl un den all da coumeti , ma na ve soutenet dre c’hraç an Autrou D o u e . Mar deu an Orgouilh da ober deoe’ h lavaret pe songeai evel ur certen deñ eus a pehini ez “ê parlantet en Apocaîips : ( Apoc. 8. ) m'emtus e\om eus a , me so carguet a vadou ; songit mad enoe’h hoc’ h -u n a c , hac e c’ hanavezot penaus ez oc’ h dister, paour , dal ha noas. Neuse ne songeot quet disprisout ar re all , m«s en em zisprisot hoe’h-unan.

netra

pe A r Baquet eus ar M ission *

D R IZ E C V E T

QUENTEL.

E us ar P e c 'hejou pere a so bugale d'an Orgouilh. a rer d e c s e u r f a n e z o , pere a s o ar gloar vean , ar fougaseurez , an impoCrisy pe an diguisam ant,caret an nevezentiou, an aheurtamant , an drouguies , an dispurou, an ambition , ar bresomption pe ar re vras fizianç enna e-u n a n , hac an disentamant.

ONTA

ARTICL Eus

QUENTA. Gloar vean.

orgouilh a so ur garantez re vras pe hini tn deus an den evit ar c ’haliîeou en deus pe a sonch dezàn da' gaout ; hac ar vean a s o un désir dreist voder ma ve anavezet ar c’ haHteou-se gant ar re a l l , evit beza istim et, enoret ha meulet ganto. A n d é s ir - s e a so dreist v o d e r , pa fcil da un den tenna gfoar eus a draou dister pere a ranquo ur vech da ziîezer, peautramant eus a oaloberou pere a viîit muioc'h beza tamaîtet evit meuîet gant an dut ; pe mar en deus an den qualiteou meuî'abî, pa felî dezàn e vent ana v e z e t, non-pas evit ma vezo rentet da Z o ù e ar c’ hloar hac ar meuleudi anezo , nac ar profit d*e n e s s a m æ s evit e contantamant

62 I nstructionou Christen ; e-unan. Rac ma tesirfe, dre exem pl, e v e anavezet e euvrou mad gant an dut evit ma servichfent da renta meuleudi da Zoue ha squer vad d’e n’ essa, n’e d’ê quet clasq ar vean gloar a rafe neuse , mæs ar guir gloar pe hini a die ur Ç ’ hristen da zesirout. ( M a tu C . c>. ) G r i t , eme hor Salver , ma luguerno ar sclerigen eus ho pue\ vad dirac an d u t , evit ma rentent gloUr efho Tad Eternel pe hini so en E ê o velet hoc h euvrou mad. , N a ' glascomp quet beza brudet hac istimet gant an d u t , eme an Abostol ; ( G alat. C . 9. ) rac meuli a rer alies tud evit pere ne deus nemet disprisanç , evel ma ze leun ar bed eus a goaperien. Hoguen ha pa parlantfe an dut gant guirionez evel ma songeont , ha ne d u o n t - y quet d’ en em trompla en o barnidiguez ? ( P s . 6/. ) Mendaces filïv hominum in stateris. Ha ne dint-y quet custum da vlam ar pez a so mad ha da veulr ar pez a so drouc ? Na zesirit quet eta meuleudiou an d u t , rac pa na ve meulet memes jiem et ho qualiteou m a d , e ve atau dângerus o chelaou , abalamour ma c’ hinspiront ar gloar vean , ha ma reont coll an humilité. Mar hoc’ heus ur qualité vad b e n n a c , ennez a so un tensor pehini a dleit da cusa gant aon na ve lamet djganeoc h gant adversounen ho silvidïguez. A n hini , eme Sant G r e g o r , a ziscus a-het an hent an tensor a z o u g , a so er risql da veza laeret. Evelse i v e z , mar h o c ’heus quement-se a c’ hoant e ve anavezet gant an dut ar pez hoc’ heus a vad , hep dale e zent diganeoc’ h. Er c’ h o n trol, hervez an

pe A r Boquet eus ar M ission. 63 avis a ro deoe’ h an autor eus an imitation hor Saver, desirit ne ve\ot quet istimet nac anavezet evit netfa ebet. Hac evit pellaat an desirou-se pere hon deus eus a c’ hloar vean , goulenrtomp alies oc’ h D ou e an disprisanç, an injuriou , an afronchou , ha pa arruo ganeomp un dra bennac displijus , laqueomp evez na duemp d’ en em facha ; er c’ hontrol , trugarecaomp an Autrou D o u e eus ar -vadelez en deus bet da faza dre e humiliationou ar gloar vean eus hor c’ halon. A h D o u e ! ma ve laquet an dra-mâ e pratic , e teuffen souden a benn da drec’hi an oll gloar vean ha da avanç e nebeut a am ser er vertuz eus an humilite iantel.

E IL En

A R T I C L . em fougea.

N den glorius a deu da en em fougea. Mâr deo eus a dut ar bed , e tui da vanti e binvidiguezou , e v ic h e r , e gargou enorapl, e actionou caer, e guerent, e vignoun et, etc. Mar d’ê un den dishonest, en era bompado eus e bec’ hejou , eus e grimou , hac aveichou memes eus ar re n ’en devezo quet coumetet ; ha dre eno henvel o c ?h an habitantet eus a Sodom pere a bompade a bouls o fenn o fec’ hejou. ( I s a i. 3 . V/. 9. ) Peccatum suum , sicu t Sodom a, prcedicaverunt. Mar d’ê un den pehini a fell dezàn tremen

64 Instructionou Christen , evit un d é v o t , o pompado e yu n io u , e alusennou , e bedennou hae e zevotion. Mar d o c ’h fur , na parlantït biquen nac ac’ hanoc’ h h o e ’h-unan nac eus ar pez a r e o t , nemet evrt gloar Doue ha profit hoc’ h ene. ( Prov. i y . -jf. i . . ) e^it meulit gant guenou ar rt-a.ll3 eme ar Speret-Santel, ha non-pas gant ho guenou hock-unan. Rac mar pompadit hoc’h euvrou m a d , e collit ar milit anezo ; mar pompadit ho coal-oberou, e tremenit evit ur fallacr ; mar pompadit traou istimet er b ed , en em rentit disprisapl, hac e trememif evit un den hep speret hac hep squiant. Erfin ho pezet metnôr eus ar setanç-mâ. ( E ccl. \ . -%r. c;. ) C'hue\ f a l l a so geint ar meitleudi e gueuou an hini a deu da en em ■veuli e-unan. N on est speciosa laus in ore peccatoris.

D R E D E

A R T I C L.

E us an im pocrisy. E Z A im p o crit, a so faliout tremen e vit un den j u s t , ha justoc’h evit ma zor £ hac andrase evit beza istimet gant an dut. D r e exempi , un impocrit o songeât tremen evit un den a eoustianç vad , a vezo acquetus da b3ea dleou bian , en amser ma teu da pilla ha da laerez a-gteis hac a zehou , ha ma v i r en tu diounta madou bras pere a so d ’e nessa. Q uem eret a raï al liberté da gorrigea an distera faut a gavo en un ait-, en amser ma teu e-unan d a lounqua ar brassa crimou ,

pe A r Boquet eus ar M ission , 65 evel efa ur banne dour ; strivant e vezo r ha memes scrupulus bras, oc’ h en em acquita eus a certen reglennou bian da pere ne d’ê quet obliget , en amser ma teu da vanquout en deveriou eus a pere ne eil quet beza dispahset ; ober a ra e oll c ’hallout evit cuzat e fautou , non-pas $ant aon na rafe goal exempl d’ e hentez , andrase a ve d iv la m , mæs gant aon da tremen evit ar pez ma ze. E r gador memes eus ar binigen e pehini e tleye discieria e sempladurez evit en em humilia ha milifout ar pardourr eus e pe c ’ hejou, e teu d ’o c ’husat , d’o diguisa ha d ’en em iscusi. Erfin an injpocrid a bouls e zisursou bete en em servichout eus ar Sacramanchou evit gok) e grimoir hac e fallagriez. Fallout tremen evit un den vertuzus hep en em laquat e poan da pratiqua ar ve rtu z io u , peautramant gant bolontez da ampoesouni an eneou oc’ h o zrompla , a so un impocrisi da pehini en deus roet J'esus-Çhrist quenalies a vallos» ( Mate. 23. -j/-. 13. ) M allos deocti , impocrid'ed ~ comsou pere en deus lavaret alies a vech. Ober un action vad evit beza guelet hac istimet gant an dud , a so coll sr." milrt a n e z i, hervez ar setanç-mâ prononcet gant hor Salver e-unan. ( Ma/t. 6. -ty. 5. ) Lavaret a ran deoch e guirione£ , ar rese o deus recevet o recompanç. Hor Salver a deu d’ hon avertissa penaus ez ê ret dioual o c ’h an impocrided , ra c -se , evit ober deomp o anaout , e teu d’ o comparachi i . ° gant ur carnell guenrtet pehini a so caer en d ia v e z , hac en diabars leun eus a esquern ti^d

66 Instructionou Christen , varo ; 2.® oc’h ur pot liv e t , brao en d ia v e z , hac en diabars leun a viltanç ; 3.0 oc’ h ar bleizi goloet gant crec’ hen deved. ( M att. 7. ) D io u a llit , emezan , oc h ar fa is prophetet pere a dui (Tho caout guisquet evel deved. , ha pere en o ch a lon a so bleizi arraget, 4.0 Comparachi a ra c’ hoas an impocrisi gant ar goell pehini a deu da c’ hoy ha da drenqua an to a s , evelsé ivez an impocrisi a deu da trenqua ha da vreina an oll euvrou m,ad. ( Luc 2. ) D io u a llit , emezan , oc h ar goell eus ar Pharisianet , pe hini ne d 'ê netra nemet un impocrisi. Leveromp penaus evel ma en deus D o u e e V erzeurien, an diaoul en deus e re* Merzeurien D o u e a lavar dezan gant guirionez : ( P s. 4 3 .) E n em casti^a a reomp bemdei^ dre carante{ evidoc h. A n impocrided a alfe lavaret ivez d’an diaoul : en em castiza a reomp , y u n a reomp , ober a reomp ur binigen galet abalamour deoe’ h. AR

PEVARE

A R T IC L .

E u s ar Garantez evit an nevezentiou. N den glorius a fel dèzàn beza dreist ar re all e pep tra, ne fel dezan ober netra evel ar re a l l , pe autramant er gra en ur fæçon dishenvel dioe’ h ar re all. Rei a fel dezan aa credi e oar ar pez ne oar quet ar re a l l , inventi a ra quisiou nevez er guiscamanchou , invanti a ra fæçoniou nevez da douet ha da vlasphemi , ha da countanti e enclinationou ar re vesussa, disqui a ra opinionou nevez hac o débita d’ar re a l l , ar pez a so noazus bras

pe A ï Boquet tus ar M ission. 67 er fet eus al lesen christen. Digas a ra anezane-unan custumou ha cerimoniou nevez en Ilis; hac an traou-se 'o ll o songeai en em sevel azioc’ h ar re all. Ar garantez-se evit an nevezentiou eo e deus a bep amser digasset, var ar bed , Herétiquet pere evit laquat parlant anezo hac evit caout disquibiën faus en Ilis , ha laquat enni an disurz , o deus invantet Heresiou n e v e z , o deus-y embannet ha brudet', ha tennet en tu gato un niver bras a eneou pere à vève diaroc evel bugale fidel d’ hor Mam Santel an Ilis , evit o renta c’ hoas falloc’ h evito , evel a lavar-hor Salver. AR

P E M P E T

ARTICL.

E u s an A h eurtament. N den aheurtet a heull e santimant e-unan a enep ar virionez hac ar justiç vad. N ac ar ræson p atan t, nac an desteniou ar re santela hac ar re justa ne ellont quet ober dezan ansao e ve ar gaou ganta. Beze ez eus tud pere , pa o deus îaqueet ur veich un dra en o fen ne senchont morse a santim ant, peguer faus ha peguen diraeson bennac e c’ halfe beza. Hennez ez ê pec’ het an Heretiquet, pere c e ’ h en em fonta yar cert encompsyou eus ar Scritur sacr pere ne comprenont quet mad , a sonch dezo gouzout hiroc’ h evit an Ilis e général, hac evelse e refusont sugea d ’he lesennou. Hennez ez ê ivez pec het certen tud , pere o songeai tremen evit sperejou dreist-ordinal, ne zilesont jamæs o santimant quënta. Erfin hennez ez ê pec’het

68 înstructionou Christen , quement den zo , pere o veza en em fourrer en ur procès , er souten a enep santimant an dut gouyeq , ha goude beza bet condaounet gant ar Varnourien ar re justa , a boursu o fsroces eus an eil Cador a Justiç d’ he-ben , hac a boursu bete an diveza termen. A n aheurtamant-se en deus revinet cals a dud ; ha gant a hini ne revin-èn quet c’ hoas bemdeiz-ordinal ? Erfin an den aheurtet ne fel dezan morse ànsao e ve drouc ar pez en deus goal-gret nac ar pez en deus goal-favaret , evit miret na vezo credet penaus e ve capabl d’en ent trompla. Me ho ped , tud ah eu rtet, da songeai mad er compsyou-roâ eus ar Scritur sacr. ( Prov. 3. Ib id , 7. Isai. 4. ) IV’en em fis iit quet var ha f u r n e * N a vefit quet fu r dirac ho taoulagad Jicc’ h-unan. Goal-heur deoe’h , c ’hui pere a so ententet dirac ho taoulagad hoe’ h-unan. Leveromp c ’hoas ar goms admirapl-mâ eusa Cassien : An hitii a en em fy var e squiant e - u n a n , a so impossupl ne ve tromplet gant an diaoul.

C ’H U E A C H V E T Eus

A R T IC L .

Disacord.

N den glorius ma na fel quet dezàn sugea e santimant da santimanchftu ar re a l l , evel ma hon deus guelet o parlant eus an aheurtamant, ne fel q,uet dezàn quen ne beut sugea e volontez. A oalc’ h ez ê e fallo

pe A r Baquet eus ar M ission. 69 d ’ar re all un dra bennac , evit ne fallo quet dëzàn. An fech faîl-mâ a so hanvet an disacord. Quement a .zessin mad en deus ampechet ar pec’ bet euzus-rnâ ? Q uem ent a euvrou vad a cas èn da netra bemdeis-ordinal ? abalamour an den disacord ne fel desàn morse ar pez a fel d’ ar re all. Mar peus c ’hoant da antrepreni an traou ar re vtlla , ne falvezo quet dezàn , hac en em oposo e quement a ma c ’ hallo. An oll resouniou eus an den-se e v e z o , ne fel -quet dezàn. F ro ratione voluntajs.

S E I S V E T

A R T I C L .

E u s an D ispudou. N dispudou eus a pere ne d’ê quet pencaus ar virionez , pe ar garantez , pe an nécessite , ar rese a deu eus an orgouilh ; rac an den glorius a fel dezàn atau beza dreist- ar re all. Pe ben a zisputo a enep al Lesen C ’hristen, a enep ar v irio n e z , a entp ar virvidiguez vad ; peautramant en devezo disput oc’ h e Superioret , pe o c ’h e qen«eurd , pe oc’h re all , ret eo ma vezo e vouez hueloc’ h evit ar re all , o songeai en ur sevel e v o u e z , e c’ hounezo ar victor hac e ve30 enoret gant quement er c’ hlevo. Erfin ar guer diveza a renq da gaout ataû , evit ma ■songeor e vezo hen ar mæstr eus ar gomhat. Andrase a so caus eus a quenalies a oal p e d e n , eus a quenalies a vallos , ha memes eus a gatmoju }

Instructionou Christen, An Abostol a lavar penaus D o u e a deu d en em fulori a enep ar re o deus ur spe ret chicanus ha n ’en em rentont quet en tu ga.nt ar virionez, mæs en tu gant ar gaou ha gant an dissealdet. Andrase a arru alies gant ar re a zispud a enep al lesen C h riste n , a enep ar virione2 hac a enep al Lesenno.u eus an A v ie l ; gant a re pere pa zint en em roet da certen devotipnou , a sonch dezo penaus .o hini a so dreist ar re all o l l , evel pa ne ve quet a-unan ar Sænt pere o deus institue t an devotion-ze, peautramant evel pa ne ve quet a-unan ganta e-unan Jesus-Christ da pehini ez oa ar Sænt bras-mâ guir servichourien. D iscus a rer dre ar seurt dispudou-ze penaus n ’en em c’ houarner quet hervez ar sp eret, mæs hervez ar c’ hiq. Beza ez eus dispudou all e p e re , var zigarez clasq ar virionez pe difen ar justïç vad , e vlesser ar garantez christen , o c ’h en em leser da vont d’an drouguyez dre gomsou flemus , ofFansus, injurius , e t c . , pere a eller da laquat ivez evel ar re all diaroc , en niver eus a oberou ar c’ hic , eus a pere e parlant an A bostol o lavaret : D iscleria a ràn d eoc'h, evel triameus lavaret deoch dija , penaus ar re a coumet ar chrim ou-m â , ne veqint quet heritouryen d?ar Rouantele{ an E ïn . Heuliet an avis an Abostol santel-mâ : { 2. ad Tim ot. 2. 14. ) D io a llit dious an disputou pere ne dint dereat nemet da coll ar re 0 chelaou»

pe A r B oquet eus ar M ission . AN

E IS V E T Eus

A R T I C L .

an A m b ition .

den glorius a c’ hoanta ar pez a guef en o ra p l, ha cetu ase ar pez so hanvet an ambicion. Desirout a ra an den am bicius, evel a lavar hor Salvar , e ve roet dezàn ar plaçou huela hac ar c’ hadoriou quenta en Ilis , fallout a ra dezàn beza saludet er p lacenn ou , hac e ve roet dezàn qualiteou enorapl pere ne aparçhantont quet ounta. A n den ambicius a guemero cargo'u enorapl evit beza istimet dreist ar re all iseloc’h evinta. Hac evel ma zeo ar graguez purvuya ambisciussoc’ h evit an ezeac’ h , e tuont d’o alia d’an traou-se evit ma o de vezo lod eus an enor assambles ganto ; ober a raïnt dispignou dreist-ordinal e guisquamanchou , e meubl , trein bras ; dispud a raïnt oc’ h ar re vrassa ar c’ henta renq en I lis , er Processionou , ha memes a v e ic h o u , e quichen an Auter. U r plac’ h a fallo dezi tremen evit brao , gret mad , a vezo quiqlet en esper da receo enor er balyou hac en dansou , etc. ha mar deu an ambicion d’ e douguen bete desirout ober ur fortun gaer er b e d , alies ne esperno nac he enor nac e c’ houstianç. Pétra livirin-me eus ar guerent pere n ’o deus quen sourci nemet da avantachi o bugale, a ra anezo tud a I l is , o proculi dezo benifiçou , penguen indin bennac e c’ halfent beza eus ar c’ hargou-se ? beza ez eus memes hyniennou dallet aoualc’h evit 0 frena dezo gant

I nstructionou Christen , arc’ h an t, ha dre eno en em rent couls hac o b u g a le , coupabl eus ar pec’ het argarzus eus ar simoniac’ h. Ne lavaràn netra eus ar re a deu da prçna d’o bugale cargou hac impligeou pere a so en tuai d ’o gallout ; ne deus netra quen ordinal e touez an dût pinvidic ha galloudus ■er bed-mâ. T u d ambicius , clevit an diou setanç-mâ eus hor Salver. ( Luc 16. ty. 15. ) i . ° A r pe1 a so k iu l dirac daoulagad an dut a so en horrol dirac daoulagat an A utrou D oue. ( M ath. 20. ty. 2 6 .) 2.0 A n hini a c h a n o c h a falveço deçàn beça ar brassa en ho to u e ^ r a veço ho servicheur ; hac an hini a falve^o dt\àn beza ar c'henta en ho toue^ , henne^ d veço an di■ j*e%a dirac ma daoulagat. AN

N A O V E T

A R T I C L

E u s ar Bresomption pe eus ar re vras f i zianç enna-e-unan. N den glorius a deu da antrepreni traou dreist ar c’ halloud eus e speret , eus e «quiant, eus e c ’houyeguez hac en tuai d’ e oers corporel ha spirituel; ha cetu ase petra e z ê re Hziout enna-e-unan. En em emellout a rer eus ar vicher a N o t e r , a Proculeur , a A vocad , a V i d i c i n , a Confessor , hep caout aoalc’ h a squiant hac a c’ houyeguez evit en em acquita eus ar c’ hargou-se , en em avanç a rer da fallout disqui d ’ar re all ar pez ne ouier quet. Guelet a rer £ud pere evit caout an hano da veza nerzus, d ilic a i,

pe A r Boquet eus ar M ission. 73' dilicatv, so u til, en em c’ bref p sevel b e c ’hou re b ouner, o la m e t, o c’ houren , etc. Hoguen an dangerussa présomption eo en em laquat en danger da pec’ hi hep caout aon rac ar pec’ het. G an t a eneou a stleig an diaoul ganta d’an sfern dre ar fizianç t e vras-se o deus an dut enno-o-unan ! H o pezet eta me ntor eus ar setanç-mâ eus ar Scritur Sacr : ( E ccL 3. ÿ . 27. Rom. 12. ) P io u bennac a gar an danger en em collo dre an danger. N 'h o peçet quet a santimanchou re huel ; mas ho pe^et aoun , eme Sant Paul.

DECVET E u s an

ARTICL.

Desoboissanç.

N den glorius ne fel quet deza senti oc’ h e Superiolet; rac caout a ra da lavaret en hini a c’ hourchemen dezàn , pe er pez a c ’hourc’h em e n , pe en e fæçon da chourc’ hemen. C e t p a s e ar sourcen eus an oll direisamanchou a veler en tyeguesou , er c’hloastrou , en a r m e o u , er Rouanteleziou hac er bed e général. Rac^ ar speret a ourgouilh pehini a ren e pep Ieac h , a ra d an den disprisout oll Lesennou D o u e , hac an oll Lesennou humen. D r e eno e teu âr Religiuset da zisprisout o reglennou an dut a Ilis o lesennou santel ; dre eno e teu ar vugale , ar servicheurien , hac ar re all pere a zepant, da zisprisout gourchemennou & Superiolet. Cetu afe ivez petra a den quenalies a valheur varan dud , evel ma ze merquet en Deuteronom . ( D e u t 18. f . 16. ) M a na D

74 Instructionou Christen , oboissit quet da c'halloud an Autrou D oue J e coeô varnoch bep. seurt mallosou , e veôt m il ligue t e kear, milliguet en ho parcou ; mallos D o u e a aoe\o var ho crignolou , var ar madou ho peçp destumet , var ho pugale , var ho loenet, e/2 «r gaer var quement tra a aparchant ouôch. D o u e a zigasso deoe’ h an n a o n , an ezom , ar guernez ; erfin milliguet e vezo hoç’ h oll oberou. Guelet a rit eta penaus mar arru gan e o e ’h quenalies a valheur en ho puez , ne dleit o zarçiall nemet d’ar pez ma zoe’ h disent o c ’h D ou e hac o c ’h ho Superiolet , pere a zlac’ h e blaç var an douar. Leveromp eta gant an Abostol santel penaus ( Rom . 13. -$r. i et 3. ) pep den a die senti oc h ar re o deus gailoud varnesa, rac ne deus galloud ebet na deu digant D oue ; diganta e^ é quement gallout so er bed ; piou bennac eta a -ya a enep ar c'ha lloud eus e Superiolet , a so control d'an urs an A utrou D oue , hac ar re a deu da enebi oc'h an urs s e , a ra o daounaùon. C etu ase petra ez ê an orgouilh , ha lod eus an droug eus a pehini ez ê ar pen-caus. Piou allom p eta na deuffe da gaout pexz ebet en hor c’ halonou pe en hor c’ homsou ; rac D o u e pehini a deu da enebi oc’ h an dut su» perb ha da reï e c’ hraç d’ ar re h u m b l, a deuffe d ’hon dilezer; ha neuse e teufemp da coeza dindan ar c’ halloud eus an diaoul pehini eo ar R oue eus a vugale an orgouilh , evel a lavar a Scritur ; hac hervez Sant Gregor , e teufemp da zouguen varnomp-hon-unan ar merq ar sciera eus hor réprobation. Evidentissimum ùgnum reprobaùonis, superbia est.

pe ar Boquet eus ar M ission .

AR BEVARZECVET Eus

QUENTEL.

A varisdet.

garantez dreist voder pehini o deus an dut evit ar m a d o u , a ra ma zint avaricius. Lavaret a ràn ar garantez, ha non pas ar jouissanç ; rac e c’ hellor beza pinvidic hep beza avaricius , hac avaricius hep beza pinvidic. ' . Ret ez ê c ’ hoas e ve ar garantez-ze dreist voder ; rac ma na zesirer caout madou r e met evit satisfia d’an ezomou , pe evit ober usaich vad a n e z o , ne ver quet avaricius. Mæs beza ez or avaricius i. ° Pa zor re hastet da zestum m a d o u , peautramant pa deur d’o dioall gant un attaieh re vras. a.° Pa na en em servicher anezo nemet evit countanti ar goal inclinationou ; dre e x e m p l, ar pli— jadurezou , an ambicion , ar c’ hloriusdet hac ar ven gean ç, e t c , 3.0 pa o destumer pe pa o m irer, o terri Lesen D o u e . 4.0 Pa zeus re a joa oc’ h o fossedi, peautramant re a nec’ h oc’ h ô dioeret pe oc’ h o c’ holl. Erfin ah hini en deus miret ar pez en deus ezom y ma ne ro quet an nemorant d’ar peorien , a so avaricius. Ma ve laqueet evez mad oc’ h ar pez- hon deus lavaret amâ , e ve guelet penaus quasimant ar bed-oll a so sujet d’an avarisdet, dioe’ h pehini memes ar re v e r tuzussa, o deus poan o veza d iv la m , ha coysgoude ne fel da zen credi q ve avaricius*

Instructionou Christen, Ma na d’ê quet aoualc’h an dra-mâ evit ober deoe’ h anaout an avarisdet, e c’ hellot e .anaout dre he bugale ; ar caieder eus ar galon en andret an dut p a o u r , ez ê , em e Sant T h o m a s , ar c’ henta eus a vugale an ■avajisdet. A r galeder-se a galon eo a rentas guechal criminal merc’ het Sodom. ( Eçech. iC. T* * ) N e astennent q u e l, eme ar Scritur, o dorn d'an dut paour ha d'an dut eqomee, Caletder pehini a so bet punisset gant D o u e dre an derrupla eus an oll punitionou , o veza revuset cleopt peçlennou ar re a so bet didruez o c ’ h ar peorien, R ac eme ar SperetSantel , ( Prov. 21, -fy. /3. ) an hini en deus stanquet e qiouscouarn evit miret na glevo ar gkm eus an dut p a o u r , a glemo ive^ d ’e d ro , ha ne veqo quet chelaoutt e bedennoü. T e s t eo eus an dra-mâ ar fais P in v id ic , 'p e hini ne hallas quet obtfeni ur berad dour evit en em rafresqui, er flamou tan o t e v i , aba lamour epad e vuez en doa serret e galon o c ’ h paourentez al Lazar. A r boan speret a so an eil eus a vugale an avarisdet. A n dep avaricius n’ en deus morse aoalc’ h a vadoü , eme ar Speret-Santel; hâc evel ar maro hac an ’ ifern n’ en e m countantont morse , evelse ivez ez ê dtes bras çountanti calon an den avaricius. A n hast en deus da gaout madou , hac an aoun en deus na o c’ ho}fe, a ra dezàn en em trevelli hac en em luya en un niver bras a dxubuillôu hac a boaniou ; en hevelep-fæçoun ne gueuler repos e b e t , na ne ro peoe’ h ebet da guement den a so var e dro ; ar pez a ra d’ar Speret-Santel lavaret : ( Prov,.

pe A r B oquet eus ar M ission. 77 2 5 . ) A n den avaricius a laqua an direisaw mant en e dy. An trede ez' é an drompleurez, A n den avaricius ne glasq nemet trompla evit destum m a d o u , guerza a ra ur varc’ hadourez evit un a l l , quemesq a ra an hini fall etouez an hini vad ; caout a reot er memes stal , { ar pez so difennet espres gant D o u e )- ur musul bian hac ur musul brassoc’h , ar b a lançou , ar poesyou , lod ponnéroc’ h , lo d scaonoc’ h , peguement bennac ma ze m illiguet gant D o u e nep a ra an traou-se. Ar gaou ez ê ar pevare eus a vugale an avarisdet. Sant lan en Apocalips a lavar pe naus en amser an Antéchrist ne allo den prena na g u e rz a , nemet an hini en devezo ar ( A p o c . 13. 17. ) c’haracter eus a l lo;n , da lavaret e o , eus an A ntéchrist; e garacter hanat ez ë ar gaou. Seblanti a ra penaus emaomp dija en amser hirvoudus-se. .Ne glever mui nemet gueyer eus a c ’henou ar v a rc ’fiadourien ; ansao a reont a grenn ne dint quet evit guerza hep lavaret gueyer. G ou de ar gueyer e teu al leôu f a u s , ar pempet eUS^ a vugale an avarisdet. A l le fau s, eme Sant T h o m a s , a so ur gaou assuret gant "ul le-douet. G an t a le-douet àrgarzus a glever bemdeis er foariou , er marc’ h a jo u , hac alies gant a hini control d’ar virionez ! A songeai a ra deoe’ h er reot guell fortun pe velloc’ h afferiou o touet D o u e , pa rit mar c’ hajou ? C helaouit ar gourdrousou a ra D o u e dre c’ henou ar Prophet .Zacharias. ( Zacka. 4. 4 * ) M allos an A u trou D ou e a antreo e

78 Instructionou Christen , y a l laer hac e ty an hini a rai leoudoutt f a u s , hac a choumo e creis an ty -se , hac en distrugeo gant ar madou a so enna , bete ar c'hoat hac ar vein memes. A n den avaricius en em servich c’ hoas eus ar crueldet pehini eo ar c’ hueac’hvet eus a vugale an avarisdet. Evit countanti e oal inclination, e quemer a gleis hac a-zeo , e ra ober dezàn aneriou ha corveziou , nezad e g o u , charreou , deveziou , e t c ., ne pae na servicheur, na devezour, na marc’hadour , na creançour ; ober a ra d ’ar beorien suporti ar c ’hargou grevus , an taçzou, an taillou , etc. Ah D o u e ! an dut avaricius o deus leac’ h da crena rac ar mallozou pere en deus Doue prononcet en, o enep dre c’ henou ar Prophet Jeremias. ( Jerem. 22. -$r. 13. ) M allos , eme ar P r e p b e t , d'an hini a vatis e dy dre an dissealdet f hac a ra demeurançou caer dre in* ju stiç . Ha Sant Jacques a lavar dezo •. ( Jacq. J.: j/ . 4. ) Songït penaus ar recompansou pere hoc'heus mïret oc'h a l labourerien o deus bet medet hoc h i d 9 a cri en hoc’h enep hac o pioue^ ^a so pignet bete diouscouarn D ou e. Erfin an den avaricius a ya bete an dreitouriach pehini ez ê an diveza eus ar vugale an avarisdet. A r mounstr-se, evit caout madou , a drahis tad ha mam , breur ha c ’hoar, hac e vrassa m ignounet, evel an traïtour Judas. An esperanç eus ur c’ hounideguez iffam, a rai dezàn discleria an traouar re sécréta , abalamour, evel a lavar ar Speret-Santel, ( E ccli. 10. /0. ) ma en

pe A r B oq uet eus ar M ission. 79 deus guerqet e en e, ha tennet e beo bueqec eiiS e greis e antraillou e-u n a n ; da lavaret e o , en deus renoncet d’an oll santimanchou a z e n , hac evelse e tleer lavaret , evel Salomon , penaus ( E ccli 10. y . c). ) ne deus netra quen argarnit s evel un den avaricius. Guelit bremâ bac an avarisdet ne d ’ê quet un teich fall ha m illig u e t, pa ze ar pen-caus eus a quenalies a grim ; ha n’ en deus quet an Abostol ræsoun da lavaret penaus ar re a fel dezo dont pinvidic , a gouez en temptation hac e rouejou an drouc-speret, hac e cals a oberou dibrofit ha noazus , pere a laqua an dut da en em coll ha da en em zaouni ; rac an désir direglet eus a vadou ar bedmâ , a so ar sourçen eus an oll goallou. Mar fell d e o e ’h goaranti ho calon dioe’ h an temptation-se, chelaouit petra a lavar map D o u e deoe’ h. Com prenit mad ar pez e zàn da lavaret deoe’h : ( Luc. 12. -jj. i . ) E n em qioallit mad dioe’h pep avarisdet. R a c ne deus fors peguement a vadou en deus an d e n , ne d’ê quet el larguentez eus a r madou eo e çonsist ar vuez. N a zestumit quet a tensoriou en douar ; ar mergl hac ar prenvet a eil o d i b r i, pe al Iaeron a ell o diçnteri hac o laeres *, mæs destumit tensoriou evidoe’ h en E ê , el lea c’li na ra domaich eb al nac ar m e r g l, nac ar p r e n v e t , nac al laeron. D iæ s eo e c’ hantrefe e Rouantelez D o u e an dut en em fiz var o pinvidiguezou. U r aneval a dremeno aessoe’ h dre graoen un n a d o s , evit na antreo un den pinvidic e Rouantelez an E ê.

Instructionou Christen , Erfin , clevit an diveza setanç a vezo pro noncet gant D o u e a enep an dut avaricius, cris hac ingrat en andret an dut paour. ( Mate, 2 . -fr. 4;, ) P ella ït diou^in , tud m illiguet f d an tan eternel pehini so preparet evit an diaoulou hac evit o cele.j../ me àmeus bet riaoh , a c’hui ri*hoc’heus \quet roet din da K}bri : me ameus bet sec h a , ha c ’hui rtkoc’ h- \ eus quet roet din da èfia : me a so bet e .oasÿ ] ha c hui n hoc’heus quet va guisquei. Chelaouit , g o u d e -se , moues ar Prophet : j ( H ’ abac. a. 9, ) Goal-^heur d’an den a î \estum madou dre un avarisdet criminal , evit batissa e dy hac evit ober e [emeuranç chuela ma c hallo , o songeai dre eno en em yioal dioc h pep drouc ; rac ar men eus a greis ar voguer a grio , hac ar c ’hoat a so o souten an ty a rento testent en e enep. Goal-Heur d e o e’h , c’ hui pehini a stag ty ©ch ty , ha douar oc’h d o u a r , bete ne gUevit mui plaç : ha ne vezo eta nemedoc’h-hu var an douar ? Pellaït eta ho calon dioe’ h an avarisdet, abalamour an dut avaricius ne vint biquen heritourien da Rouantelez Jesus-Christ.

BEM ZECVET Eus

QUENTEL.

a ll Luxur.

ar Gristenien a die beza quer pur ha quer sa n te l, ne fel quet d ’an Abos tol e ve pariantet en o zouez eus an dis-

U É,Z

A r Boquet eus ar M ission. 81 tera tra a guement a aparchant oc’ h a r pe c’ het vil eus al lubricité. C etu perac o par lant eus ar viç-mâ » ne ispliquin nac ar speçou nac ar circonstançou, mæs en em gontanti a rin da lavaret e général penaus en em souiller gant ar c’ hrim argarzus-mâ en alies a fæçon. i.o En em souilla a je r gant ar songesonou , e teir fæçon. a.° Pa vanquor d’o chasseal, memes hep quemeret plijadur ebet enno ; pa lèzor ar speret da songeai en un dra bennac dishonest 3.0 Pa zeus bolontez pe zesir da ober un dishonestis pe ur fallagriez bennac. Ret ez ê ivez avertissa an dut dic’ houyec penaus e faziont e diou fæçon divar benn ar pec’ het a songesonou. Ar ç’ herita fasi eo hini ar re a cred n ’o deus quet a pec’ h e t , nemet gret o deffe ur gest fall b e n n a c , pe da v ia n a , nemet lava ret o deffe ur goms dishonest bennac ; hac evelse ne govesaont morse o songesonou nac o desirou, evel da veza quemeret plijadur en ur sonch fall , da veza bet ar volontez da goumeti ur pec’ het vil b en n ac, pe da laer e z , pe d ’a en em v e n g i, etç. A r fasi-mâ a so bras m eu rbet, pa ze guir ez eo er ga lon e vez furmet ar p ec’het ; rac evel a lavar hor Salver : ( M att. . ). ar songesonou f a l l i ar muntrou , an aoultriach , ar fallagriez , ar faltesteniou*, ar blasphmou a sorti tas ar ga l o n h a c ar rese e[ ê an traou pere a so u ill an den. Hor Salver a deu da gondaouni ar volontez eus an aou ltriach , evel an aoultnach memes , pa lavar penaus an hini en

82 Instructionou Christen , deus ar volontez da goumeti an aoultriach en deus dija coumetet an aoultriach en e galon. A n eil fasi ez ê hini ar re a cred penaus quement sonch a deu en o speret , hac an distera troubl pe direisamant a santont ennoo-unan , a so ur pec’ het ; ret ez ê o d ifazia, o c ’ h o assuri penaus an oll songesonou-se, pe guen ifain ha peguen euzus bennac e c’ halfent beza , ne dint quet pec’het anezo-o-unan , pa duont er speret en despet d’ar volontez , pa rer quement a eller evit o chasseal neuse, souderi , evel ma o santer. Ret ez ê laveret ar memes tra eus an direïzamanchou a santer avechou er c’ hic a enep ar volontez. R a c , eme Sant Augustirt, ar pec’ het a deu eus ar v o lo n tez, en ur fæçon ma na deus quet a volon t e z , ne deps quet a pec’ het. An dra-mâ a lavaràn dreist pep tra evit calmi ar c’ houstiançou spontic , pere a so atau o crena gant aoun n’ o dtffe offanset D o u e , evel ma zeus tremenet ur goal sonch bennac dre o speret, pe mareze ur faltasi péhini a alfe beza bet caus eus ur blijadurez dister bennac control d’ o bolontez. A n d r a - m â , eme Sant Frances S a le s, ne ell beza bemet ur pec’ het veniel ha dister , mar d ’ê pec’ het. 2.0 En em souilla a rer o lavaret comsou fall ha dishonest. N e . servich da netra deoe’h lavaret n ’hoe’ heus goal intantion è b e t , rac ar seurt comsou-se ne ellont sortial nemet eus ilr galon hac eus uf guenou souillet hac am poesounet ; pa ze guir hervez an desteni eus hor Salver penaus ( M atth. t a . ÿ . 34. ) e{ ê ar galon a ra d'ar guenou parlant. Guir eo

pe ar Boquet eus ar M issi on. 83 penaus ez int crimou brassoc’ h pa zint lavaret gant goal intantion; dre exem pl, evit alia pe laquat un all da pec’ h i , hac ez or obliget da ispliqua er G ovesion gant pe seurt intantion ez eo bet lavaret an traou-se. Mæs an drase ne ampeich quet lia d’ê crimou ar goal gomsou pere e leverer hepquen evit en em zivertissa , abalamour ma sorîiont eus ur galon ampoues o u n e t , evel hon deus lavaret amâ d ia ro c , ha ma zint poazus d ’ar re a so oc’ h o c’ hlevet. ( 1 Cor. 1 5. ) A r goal preposiou a deu da ampouesouni , calon ar re a vev erfat. 3.0 En em souilla a rer dre^ ar pem p squiant naturel. D re an D a o u la g a d , pa duer d’ o derc’ hel da sellet pe da lenn traou pere a offansan honestis. D re an diouscouarn, pa chelaouer a volontez vad co m fo u , causiou , canouennou control d ’ar vertus eus an honestis. Dre ar vlas pe ar c’ huez , pa duer da zibri pe da santOLt traou pere a denn d ’al lubricité. Erfin en em souilla a rer dre an atouchamanchou , pa guemer un, den ur plijadur lie bennac , pe ganta e-unaft , pe gant re all. N e deus pec’ het ebet a guement a ve bet punisset gant D ou e quer rigolius na quer rust evel ma ze hemmâ. A r bed-oll a so bet beuzet dre an dour d ilu ich , ( Genes. 6. ■ÿr. 12. ) abalamour, enre ar S c ritu r, ma oa o ll corrompet. • ~ A r C ’ heariou à Sodom ha G om orh , ar c’harter t r o -v a r -d r o , ha quement den a y o a enno a so bet devet gant ur glao a dan hàc a soufr pehini a gouezas v a r n e z o , abalamour' d a r pec’ het-mâ. Siehem* ( Genes, 34, ÿ . 2 6 .)

84 Instructionou Christen , map da H e m o r , a ziseronas D in a , merc’ h da J a c o b , hac e punition eus e grim , e oe laquet d ’ar maro , ha quement den a yoa er memes K e a r ganta. Pevar mil varn-uguent eus ar bopl a Israël a oe laquet d ’ar m a ro , abalamour ma o doa dibauchet merc’ het Moab. T r i b a Ben jamin , unan eus a zaouzec Tribu pobl an A u t r o u - D o u e , a oe quasimant oll distruget , abalamour ma o devoa ur te bennac anezo gret da ur c’ hrec an outriach ar brassa. D a vid so bet persecutet gant e vap Am on. Map da Zavid , a so bet lazet gant e vreur Absalon. Salomon a abandonnas e Z o u e . Seiz pried Sara a oa taguet gant an diaoul Asmode. A n daou zen lubric a attaquas purentez Susanna , a oa îazet. H e r , map cossa Judas ar Pairiarch , hac O n an e v r e u r , a so bet scoet gant an dorn ‘e us a Justiç D o u e. Piou ne compren quet dre ar punitionou-mâ peguement a horrol en deus D pué eus ar peç’het vil-se ? Mæs er bed-all partaich an dut lubric a vezo ul lenn a soufr hac a dan , e pehini e vezint tourmantet epad an oll eterriite. GuerVel a ràn da chelaou an dra-mâ an oll dud lubric pere n ’en em bligeont nemet o lavaret pe o clevet comsou ha traou dishonest, pere a so atau occupet o ruilha songesonou vil dre o sp ere t, bac a furm en o c’ halonou un niver infinit a zesirou iffam , ha pere a guemer plpadurezou miîliguet pe ganto o unan pe gant re all ; me o ped da chelaou ar c’ homsou terrupl-mâ eus an Abostol Sant Paul. ( Ç a la t 6. ) JV’e/z em dromplit quet : nac an dut lubric, nac an aoultreurien, nac an dut dishonest, nac ar

pe A r Boquet eus ar M issio n . 85 re a ra fa lla g rieç, ne bossedint quet Rouantele£ D o u e . Hac en ur plaç-all e lavar c ’hoas t Oberou ar c h ic a so anavezet gant ar. bed-oll : da la varet e o , a l lubricité , ar pechet v i l , an aoul triach , an dishonestis. E la va n t emeus deoch d i j a , hac e lavaret a ràn adarre , penaus ar re a ra an trou-se , n o devezo pers ebet t Rouantele£ D oue. R E M E J O U . E v e l ma ze dangertis bras ar pec’ het-mâ , eme Sant T h o m a s , ez ê ret en em servichout eus a gais a remefjou evit en ém ziouall ounta. i . ° T e c ’ het pell d ioe’h an occasionou , evel ma ze ar bisitou , oc’ h en em gaout assembles goazet ha merc’ hët , al levriou pere a barlant eus a am ourousdet, an dansou , etc. а .° Lenn levriou a zevotion , obe.r cals a bedennou , songeai er Barados hac en Ifern. 3.0 O b e r , hervez an exempl eus an den Santel Job , ur m arc’hat gant e zaoulagad , evit ne sello biquen nac oc’ h plaç nac o c ’ h greq abalamour d’ o guenet. 4. D iouall oe’ h ar feneantis pehini so ar vâgadurez eus an oll v i ç o u , ha dreist pep tra eus 'ar viç-mâ. 5.0 T re ti ho corf evel ho prassa adversour; e gastiza dre al la b o u r , ar y u n io u , ar guiscamanchou a binigen , ha dre ar moyennouall dereat evit castiza ar c’ horf. б .° Goulen sicour oc’ h D o u e er moumet quenta ma en em sentot temptet. 7 . 0 C aout dreist pep tra un dévotion vrâs d’ar V erc’hes glorius Vari , M am ar burentez.

Instructionou Christen , 8.° Goulen alies humblamant asistanç o c ' h ho æl-mad. 9.0 Tostaat alies oc’ h ar Sacram anchou, ober alies covessionou mad ha Communio'nou santel. 10 .0 Beza regJet en dibri hac en efa. n . ° An diveza erfin ez ê en em hum ilia; rac D o u e a permet purvuya ma coezer er pec’ het-mâ ^vit punissa an orgouilh. Cetu ase remejou evit en em viret dioe’ h ar pec’het-mâ ; mæs pa ve bet un den couezet e n n a , ez ê ret mont da coves humblamant neuse souden. Am â e teu an diaoul da asten lâçou da un niver bras a dut » ispicial d’ar merc’ het. G o lo a' ra o bisaich gant ar v e z , evit n’o devezo quet an hardizëguez da govez ar pec’hejou-se. Cals a eneop daounet a so en ifern , abalamour n’ o deus quet credet covez ar pec’ het-mâ. H ac evit miret na arruo ar seurt mateur ganeoe’ h , abars commanç ho Covesioti , be zit acquetus da c ’houlen oc’ h D o u e ar gouraich hac an ners da ziscleria mad ar pe c’ het-mâ ; ha pa vezot er G o n vessio n al, discleriet-èn da guenta humblamant , franq , hep diguisamant hac hep en em iscusi. D o u e a recevo ho Covession , hac an drouc-speret, a pellaï gant mez. G rit goude-se ar binigen a vezo gourc’ hemennet deoe’h gant ho Confessor, grit-hi hervez ar c ’hrevusdet eus ho pec’ het. Choasit ur C ’honfessour pehini n’ho collo quet o caout re azamant ac’ hanoc’ h.

pe A r Boquet eus ur M ission.

A R C ’H U E Z E C V E T

QUENTEL.

E u s an A v i, N A vi a so un distridiguez hac un displigeadur pehini a santomp o velet mad a arru d’ar re all ,-ær pez ma credomp ez ê un drouc evidomp hon-unan, ha ma sonch deomp e teu ar mad-se en ur fæçon bennac d’ hon isellaat. An den avius a guemer mad ar re all evel un drouc dezan-e-unan , er pez ma sonch e feu da ziminui e c’ hloar ha d’ e ampeich d’ en em sevel. Ret ez e remerquout penaus e c’ hellor caout poan o velet mad d’ar re all e lies a fæçon , hac aveichou memes hep ober offans ebet da Zoue. i . ° N e d’ê quet ur p ec’het cahout poan e velet unan bennac savet azioc’ h ar re a l l , pa ze sclær en deus goal volontez hac e abuso eus e c’ hallout hac eus e vestronaich evit ober drouc d’e nessa. 2.0 Permetet ez ê c’ hoas caout p o a n , nonpas o velet ar re all vertuzusso’ h e v id o m p , mæs abalamour ne domp quet quer vertuzus hac y . A n dristidiguez-mâ a so hanvet un désir da veza vertuzus, hac a so recomander deomp gant an Abostol Sant Paul. D e s ir it, E m e z à n , caoiit an donœsonou ar re excellanta. D r e exem pl, guelet a rit un den m o d e s t, h u m b l, chast , dévot , e oll goal inclinationou castizet j per metet ez ê deoe’h caout p o a n , non-pas abala-

88 Instructionou Christen , mour ma en deus ar vertuziou-se, mæs aba lamour n’hoc’ heus-y quet hoe’ h-unan. -/ 3.0 N e deo quet ur pec’ het caout tristidiguez pa veler en deus un all bennac madou temporel' eus a bere n’en em servich , - pell amser so , nemet evit oflfansi D oue ; evel ma teuffae’h da gaout poan o velet un den en ur garg eus a behini ne d’ê quet capabl d ’en em acquita ; pe ma velfac’ h ur mad da un den eus a behini n’ en em servicho nemet evit pec’ hi. Permetet ez ê ivez aveichou beza contant o velet un diæsamant bennac d ’an dut fal pa ze andrase profitabl dezo pe d’ar re all , evel ur c ’ hlenvet da ur mezvier pe da un den dishon e s t , evit ma tui da sench ha da v e lla a t, pe o velet punissa an dorfetourien evit miret na raïnt drouc ebet mui. Guir e o , ret ez ê dioualmad da caout joa pe dristidiguez er fæçon-se dre gassoni o c ’h ar p ec’h e u r , na dlier cassaat nemet e bec’het. ■ Mæs pa deu un den da veza fachet o velet mad da un all gant aon na deuffe ar mad-se da ziminui e vean gloar hac an istim pehini a fel dezàn da gaout etouz an d u t , hennez ez ê ar pec’ het a avi. A r viç-m â a so c’ hoas guelloc’ h anavezet dre e vu g a le, pere a so ar gassoni, ar inurmulou j an drouc-preseg , ar joà o velet goal d’an nessa, pe an dristidiguez o velet e heur-vad. Evel ma sonch da un den avius ne allo quet beza eiirus endra velo ur mad bennac d’an hini ma en deps avi ounta , e tesir dxouc dezan ; ha cetu ase ar pec’ hèt a gassoni. Ar pec’ hetmâ a so a enep ar garantez a dleomp da gaout

| | | î i ;

pe A r Boquet eus ar M ission , 89 evit hon nessa ; carantez pehini en deus JesusChrist recomandet deomp dreist pep tra. ( Joan 1 ç ) Cetu amâ ma Goure hemen , eme hor Salver , ma tuot d'en em garet an eil eguile. H a Sant lan a lavar penaus ( 1 E p . Joan. C. 3. ■jjr. 14. ) an hini e.ç deus cassoni oc'h e vreur a so ur muntreur ; ha gouçout a rit o ll penaus muntreur obet n'en deus ar vue^ eternel e chom enna e-unan. A n den a v i u s , evel ne ell quet anduri un den all o c ’ h pehini en deus avi , a laca e boan da ziminui an istim vad a so evit t adversour , aveichou e s e c r e t , aveichou dirac an oll. Drouc-preseg a ra eus e adversour gant intantion da terri ar v ig n o u n a ic h , ha da lacat drouc-c’ hraç etre ar vignounet , ar pez a so hanvet Jlatreure^. Hemâ so un drouc commun hac o rd in a l, ispicial etouez ar pobl. A r remâ n ’o deus scurpul ebet evit disculia an eil d’ eguile quement tra o deus clevet , hac alies memes ar pez n’ o deus quet c l e v e t , ha. dre eno a so caus eus a gais a zrouguiez. N a vêtait q u et, e m e 'a r Speret-Santel, ( Ecole. 5. ■ÿ. 17. ) un dougueur quelaichou, rac an hini a ra andrase a denn varne^àn e unan an drouc-c 'hraç, ar gassoni hac ur goal vrud. A n dra-mâ so scrifet er bempet Chabist eus an Ecclesiastic ; hac er Chabist eisvarnuguent e lavar c ’ hoas ar Speret-Santel penaus ( 15. ) an drouc présegueur secret hac an den a \aou deod a ve^o m illig u e t, abalamour ma laca drouguye[ etoue{ cals a dut pere a veve e pe«c'h. Erfin ar memes Speret-Santel a lavar c’ h o a s , er c ’huech’ vet Chabist eus ar Proverbou , penaus

90 Instructîonou Christen , ez eus c ’huec’ h tra oc’ h pere en deus cassoni , hac ez eus ur seisvet eus a pehini en en deus h o rro l, hac hennez ê ( Prov. C. 6. j 16. ) an hini a laca droucranç\ etre e vreudeur. Aveichou e parlant dirac an oll a enep e adversour, haç andrase ez ê ar goal teodadou pe an drouc-preseg, eus a behini e parlantimp amâ varlerc’ h. Erfin mar guel e c ’harru un drouc bennac gant ar re oc’ h pere en deus a v i , çn deus joa ; ha mar guel ur mad ben nac d e z o , ez ê fachet. Mar fel deoe’ h caout horrol eus ar pec’ hetm a , songit ez ê an drouc-speret eo a so tad an dut a v iu s , hac e tuont d’e imita dre ma zint en tu ganta. D o u e en doa crouet an den evit beva da virviquen mæs an avi a so bet pen-caus d’ e bec’ het ha d’ e varo. ( Sap* a. 'fy. 14. ) A r maro a so antreet er bed-mâ dre an avi eus an d ia o u l, evel a lavar ar SperetSantel , hac ar re a so en tu, ganta a [eu d'e imita. n Houmâ eo an inclination, gruel ha dinatur dre behini e tuas Çain da laza e vreur Abel. D re eno e quemeras Esaü ur gassoni marvel oc’ h e vreur Jacob. D re eno eo o deus breudeur Joseph guerzet ar Patriarch santel-mâ. | D re eno eo en deus Saiil gant crueldet tourmant D a v i d ; hac erfin, evel a lavar an A v ie l , dre eno o deus ar Yusevien laqueet hor Salver d’ar maro. Ha peguen argarzus bennac ez ê ar goal inclination-mâ , cousgoude ez ê quer commun ne ell den caout an distera avan taich , pe eus a bers an natur , evel speret ha g u en et, pe

Doue

pe A r Boquet eus ar Mission* 91 eus a bers àr fortun , evel ar pinvidiguezou, pe eus a bers ar madou spirituel, evel ar furnez , ar vod'esti, ar santelez , an dévotion , graç D o u e , donæsonou ar Speret-Santel, na vezo douguet avi ounta. Hac ar re a sa tud eus ur memes stad ha condition , a so sujet bras d’ar viç-mâ ; al labourerien , ar vieherourien , ar varc’ hadourien, ar vo u rc’hisien , an dut-gentil, an dut habil , ar re-mâ-oll o deus avi alies an eil o c ’h eguile; ha memes an dut vertu zu s, ma na laquèont evez m a d , ne dint quet divlam dious ar viç-m â. Hoguen an avi vrassa ha criminala ez ê an hini so hanvet avi ous carante[ an nessa , da lavaret e o , avi un den pehini na ell quet an duri ar vertus ha graç D o u e en e hentez. A n avi-se a so dreist pep tra pec’ het an diaoul pehini a stignas laçou d’ hon T a d quenta Adam , evit e laquat da peç’ h i, abalamour ne aile quet anduri e cuntinuze e graç Doue* Ha ne d ’oc’ hhu quet couezet er pec’het-m â, oc’ h alia unan bennac da zistreï d ’ar pec’ h et, goude ur Mission pe goude ur Retret bennac ? ha n’ hoc’ heus-hu quet quemeret plijadur oc’ h ober dezàn mont a enep ar promessaou en doa gret eno ? ha n ’ hoc’ heus-hu quet bet a joa oc’ h e velet distroet adarre d’e bec’ het ha d ’e zisursou ? C e tu ase ur pec’ het a enep ar Speret-Santel ; hac ez ê ret ober ur binigen galet evit paea evinta da justiç D ou e. R E M E J O U . i . ° A r c’ henta remed ez ê : N a rit istim çbet eus ar pinvidiguezou nac eus a vaniteou

Instructionou Christen , ar b e d , pere a dremen en ur m oum et, ha n ’ho pezo quet a avi oc’ h ar pez ne istimot quet. 2.® Mouguit ar sonch qirenta eus an avi. evel ma e santot -oc’ h antreal en ho calon. 3.0 , Pedit alies evit an hini ho pezo avi ounta. 4.0 Desirit dezàn ar memes mad evel doc’h hoe’ h-unan. 5.0 Livirit atau vad eus àr re a l l , ha na livirit morse drouc, 6.° Ho pezet atau joa pa velot D o u e caret, meulet ha servichet mad gânt ar re all. Erfin anavezit penaus an avi anezàn e-unan a so ur pec’ het m a r v e l, er pez ma ze control d ’ar garantez pehini so ar vuez spirituel eus an ene. Scrivet eo e leor Job : ( Job. 5. 2. ) n avi a ro ar maro d'an hini so b ia n , da lavaret eo , d’an hini ne d’ê quet cre e graç an Autrou D o u e . ( G alat. 5. 26. ) Ne glasquit quet eta ar vean gloar an eil o fienima eg uile, hac oc'h aviout an eil eus egui le.

S E IT E C V E T Eus

Q U E N TEL.

ar Gourmandis.

R Gourmandis a so un désir a so divoder da zibri ha da efa, abalamûur d ’ar blijàdur so o ç’ hefa hac o tibn. Ar viç-mâ en deus daou v r a n c , pere so ar c’ hioutoni hac ar vezventî. A r c’ hloutoni a so ur c’hoant dreist voder da z ib ri, abalamour d ’ar bltjadur a guemerer o tibri. A r vezventL

pe ar Boquet eus ar M ission. 93 a so un désir disordren da e f a , abalamour d’ar blijadur a guemerer o c’hefa. A r viç-mâ a deu dà tempti an den e pemp f æ ç o n , eme ar Pab Sant Gregor. 1.° Pa en deus an den quement a Vall da zibri , ma ra aroc ar mare ha quent evit an heur da zibri e bred bouet ; evel dibri e pep heur hep moder e b e t, hasta an heur eus a lein d ’an deveziou yun , dibri ar. bouet hep reï ar venediction , da lavaret eo , hep lavaret ar Benedicite. 2.° Ar gourmandis a ra deomp clasq ur vagadurez isquis ha dreistordinal, evit caout muioc’ h a blijadur o tibri. N e en èm gontanter quet eus a vafgadurez commun hac ordinal a so roet deomp gant D o u e , clasq a rer un all dilicatoc’ h evit countanti plijadur ar c’ h o r f , evel an Israelitet pere n’en em gontantent quet eus ar Mann pehini a zigasse D o u e deo eus an Eèn pa vedont en d e sert, mæs fallout a res dezo c’ hoas dibri quic. ( P s . 7 7. fy. 31. ) N 'o d ’oa quet achuet dibri aneqa, eme a Scri tur , na duas coler D ou e da goue^a vafne^o. C ’ hur a ra evelto pa glasquit ar cberou mad hac ar festou, peautramant pa glasquit bara , quic,, guin hac evac’h all pere ne aparchantont quet o c ’h tud eus ho stad hac ho fortun. 3.? A r gourmandis a ra deomp farda gant re æ sourci an traou a dleomp da z ib ri, evel ar ragoudou, al lipousiez, evit quemeret mui a ze a^ blijadur oc’ h o dibri. Hennez ez e bet pec’het bu gale H e l i , pere a laque ( /» Reg. ^ if* l * & C. 4. ty. a . ) sussuni ar c’ hic a veze offret da Z oue e sacrifiç; y pere a

94 Instructionou Christen , dleye e zibri hepquen eus ar souben. Dre e n o , eme ar Scritur, e coumetent ur pe c’ het bras , hac e punition eus ar pec’ hetse e oent làzet en ur bresel en deoa Pobl D o u e da souten oc’ h ar Philistinet. 4 .0 A r gourmandis a ra deomp alies mont en tu-all da aoualc’ h ; ar pez a arru pa guemeromp mui evit hon deus ezom evit hor magadurez, hac evit caout an nerz requis evit ober hon labour. A n dra-mâ , eme ar Prophet Ezechiel en deus rentet criminal ar guear a Sodom. N e vevomp quet evit dibri, mæs dibri a reomp evit beva ; hac evelse ne d’ê quet permetet deomp quemeret muioc’ h evit hon deus ezom evit quenderc’ hel da servicha D o u e , ha conservi ar vuez hac ar y e c ’het. U n dra argazus eo ha condaounet gant hor S a lv e r , re garga ar c’ horf eus a vagadurez. . ( Luc. 6. ) Maleur evidoch - hu pere hodheus en em garguet re a v o u e t, abalamour nia ho pe^o naon. 5.0 Erfin ar gourmandis eo a ra deomp efa ha dibri re vuan ha re hastet, ispicial pa rer andrase dre an désir divoder eus ar blijadur a guever o tibri hac o c ’ h e f a ; evel Esaii pehini evit countanti an hàst pehini en doa da z ib r i, a verzas e henandet d’ e vreur Jacob evit ur pîadat lousoü; HennéZ ez ê pec’het ar re a so glout en dibri hac en èfâ , pa ar re a guemer traou control d ’o y e c ’ h e t , evit caout ar plijadur d ’p zanva. R e zibri ha re efa o deus hastet maro cals a duri ( E ccli 3j . ÿ . 34. ) A n hini a \ebro nebeuty eme ar for -Salom on, a vevo p ell. U n den

pe A r Boquet eus ar Mission . 95 ancien a lavare guechal penaus ar gourmandis a laz muioc’ h a dut evit ar c ’hleze er bresel; rac ne eller quet countanti an désir dreist vu sul da efa ha da zib ri, hep coll ar y e c ’ het. A r gourmandis a sempla ar speret hac ar c’ horf ; hac a rent an den abaff. A r viç -m â a zic’ hoanta an den éus an traouspirituel, a lam diganta an dévo tio n , hac a vir na d’ê capabl da ober e. zever a Gristen. Erfin an hini ne dui quet a benn eus ar gourmandis, ne vezo biquen maestr d’e oal inclinationou all. Ma carfac’h ober reflexionou mat var an abstinanç eus hor Salver pehini en deus tretet rigolius - bras e go rf sacr oc’ h anduri an naon hac ar sec’ h e t , n’o pefe quet b ° an oc’ h en em voderi en dibri hac en efa. Ma selfac h c hoas oc h ar vestl hac ar guineer a oe roet dezan da efa var ar G r o a s , ne ve q u e t, eme Sant Bernard , a vagadurez quen divlas ne c hafac h blaset mad , o veza quemesquet gant ar guinegr hac ar vestl a ve roet da Jesus-Christ.

T R I V E A C ’H V E T Q U E N T E L . Eus a Mezventi,

AL i ç ar V ezventi a gonsist er blijadur dreist-ordinal a guemerer o c ’h efa. Ar v e zv e n ti, eme Sant T h o m a s , a so ur pec’het m a rvel, pu duer a volontez vad ha gant a0H. yeguez da goll an usaich eus ar ræsoun. ° N e

96 lnstructionou Christen , renquer quet songeai evit quement-mâ penaus ne deus quet a pec’ het m a r v e l, nemet pa col ler ar raesoun ; rac an exces en efa a so alies ur péc’ het m a rv el, pa ne colfe quet un den e raesoun. t . ° Pa noas an' den d’e y e c ’ het en ur faeçonl considerabl. 2.0 Pa en em laca en ur stad e pehini ne-j ell quet ober e zever , evel clevet an oferen! ' da Sul ha O e l , pa ze obliget d’e c ’hlevet. 3.0 Pa zispign ar pez so requis ha neces-j ser dezàn evit antreteni e fam ill, maga ha : desqui e vugale. 4 .0 Pa en em lacat a ra er stad e pehini; lie ell quet paea e zleou. 5.® Pa vanq da sicour ar beorien en o ezomou-bras. 6 .* Pa oar penaus pa en deus e f e t , ez ê custum da charneal , da vlasphemi , da glasq ta b u d o u , da lavaret comsou v i l , pe da ober un drouc bennac. 7 .° JP* ever en davarn epad an O fiç divin. Erfin beza anter-vezo a so alies ur p ec’het m a rv e l, da un den a so e c a r g , abala mour d ’ar goal squer a ra. Ouspen-se e pec’ her non-pas epquen pa v e z v e r , mæs ivez c’ hoas pa oar caus da re all da vezvi. Eveîse è pec’ her , x.° Pa laquer un all da efa dreist v o der gant intantion d’ e vezvi. 2.° P a na ampecher quet un all da v e z v i o c’hallout e o b e r , evel pa ousor penaus marg ef mui e . v e z v o , ha mar en avertisser, ne efo quen. 3 0 A n davarneurien , eme Sant A n to n in , pere a v e f pendus ar r-e a y a d’o z y da efa a çustum m e z v i,

pe A r Boquet eus ar M ission. 97 m ezvi, purvuia pa efont ur certen musul a evac’h , hac a ro dezo cousgoude ar musul-se dreavarisdet, an davàrneurien-mâ a ra ur pec’ het grevus. Guelomp bremâ ar mallosou a.prononç ar Scritur Sacr , quen el Lesen ancien quel el Lesen a c ’ hraç , a enep ar vezverien. ( L u c . 21 "jf.. 1 4 . ) D io u a llit na duac’h da garga ho calonou dre ar gourmandis hac ar ver rent i , gant aon na deuffe an d û £ diveza d ’ho surpren. ( Ephe's. 5. j f . 18. ) N a efit quet guin dreist voder , dre ma cundu d 'a l lubricité. f i C o r . 6. j j . 1 0 .) A r veqverien ne possedint quet Rouantele^ D oue. ( Prove. C. 23. jp. 2 9 , ) D a piou e vezo lavaret goal-heur, da dad piou e ve{o lavaret m a llo s, evit piou *£ ê an tabu dou , evit piou e{ ê an terrosiou , evit piou ar blesçou hep s u je t, evit piou an devaligen eu* an daoulagad\ nemet evit ar re a dremen o amser oc h efa guin , hac a guemer plijadur oc’h oullornder ar guerennou. Na livirit q •. t ez o c ’h cre a benn , ne ra

drouc ebet deoe’h ar gui n, rac ar Speret-Santel a ro cheoc’h e vallos. ( Isai. 5. ÿ . n . ) G oal-

heur deoe’h c’hui pehini a sav d io ch ar m intin evit en em lacat oc h an daul da efa bete art n o s , quen na duit da fivoguedi gant ar G u in . ( Istyp 5 - i l ) Goal-heur deoe’ h c ’hui pehini so galloudec da e fa , ha vaillant da veqyi. C E cch 1 $*..)' U r micherour mervieur ne vezo biquen pinvidiq.

Instructionou Christen,

AN N AO N TECVET QUENTEL. Eus ar

Goler,

R G oler a so un désir disordren d ’en em vengi eus ar re a sonch deomp o deus gret ur gaou bennac ouzomp. Lavaret a ran un désir disordren ; kern bra^s a so eta etre ar goler-mâ hac ar gasenni santé! a dliér da gaout a enep ar pec’ het. D r e exern pl, pa deu sonch deoe’ h eus ho pec’ hejou , e fachit ou.zoc’ h^ h o c’ h-unan , oc’ h ho corf pehini sô bet ar pen-caus eus ho pec’ het , hac e tuit d ’e castiza cire a yuniou , dre an disciplin , dre al labourou f e n n , ha dre poaniou all. U r gouraich santel eo neuse ho h i n i , hac eus anezi eo é parlant ar Prophet , pa lavar : E n em laquit e coler, ha nà p u * h il quet. Ar memes tra c’ hoas; ho pugale ne servichont quet D o u e n’er pedont quet dioe’h an nos hac ar m in tin , ne deont quet alies da g o v e z , disprisout a reont aver? tissamanchou a roït d e z o , hencha a reont goal gompagnunezou ; clevet a rit ho servichourien o touet D o u e , o vlasphem i, o lavaret comsou dishonest ; un divergont a lavaro sotoniou di? razoe’h-; er seurt occasionou-mâ ez ê permetet deoe’ h o repren s tard , hac o c’ houirigea e que? tnent ha ma h o c ’h eus guir da o b e r, ha ma yilitontbeza courriget; ha memes fazia a rafae’ h , ma n e r grafae’h quet. A r gouraich-mâ a so ur vertus pehini a so bet meulet gaqt D o u e er Scritur Sacr,

pe A r Boquet eus ar M ission . 9^ ( Nume. 2.5 $r. 7. ) Phinees o punissa gant couraich un den fall pehini a re ur 'goal action dirac an o l l , a gahnas côler D o u e , hac a vilitas d ’e vugale ma zoant ,choaset gant D o u e evit beza Beleyen. ( 1 Reg. 44* 'ÿ* 18. ) Er c ’honîrol Heli abalamour n’ en doa na reprenet stard, na punisset e vugale pere a dorre Lesen D o u e , a oe punisset dre ur maro subit. Sant Per ( Actor. 5 5. ) a reprenas stard Ananias ha Z ep h ira , pere .0 devoa lavaret gaou d ’ar Speret-Santel , Ira D o u e eus e gostez & funissas var ar plaç dre ar maro. Sant Paul a résistas ivez gant couraich oc’ h ar Sarcer Elimas pehini a falle dezàn ampeich ar Proconsul Serges da receo ar Feiz ha*-da zistreï oc’ h Jesus-Christ. Ar Sant-mâ en avertissas e vize punisset gant D o u e o coll ar gue* let , ar pez a arruas. Erfin hor Salver pehini a yoa an douçder memes , a bunissas gant rigol ar brophanatouarien eus an T e m p l , ( Mate, 21. $■. 1 2 . ) hac o chasseas a tauliou scourges ermeaz anezàn. A n oll exemplau-se am eus scrifet amâ evit disqui déoe’ h ez eo ur guir vertus caout cas soni pus ar pec’het hac e bunissa. N e deus eta nemet ar goler disordren a guement a <re pe c ’ het. An direisamant-mâ a arru e pep fæ ç o n , eme Sant Thomas. »v° Pa zésirer e ve punisset unan bennac ha n’en deus quet m ilitet, evel an hini en em >laca e coler o c ’h e pried , abalamour ma en tamall divarben e zebochou. a*° Pa zesirer e ve punisset unan bennac en tU-all d’ar pez en deus militet ; evel ma teuf-

100 lnstructionou Christen ,' fac’ h evit ur fazi dister gret gant ho pugale pe ho servichourien, d’o c’harga a injuriou , pe d’o grevi a tauliou. 3.0 p a na viror q u e t , o punissa, an urs so ï gourc’ hemennet gant an oll Lesennou leal ha j j u s t , ha gant ar raesoun pehini ne permet quet 1 e ve punisset an hini en deus gret ur fa u t, I nemet gant nep so maestr dezàn. 4 -p Pa zesirer ar bunition evit countanti ar | goal inclination eus ar coler , quentoc’ h evit i dre garantez evit D o u e hac evit ar justiç vad. D r e e x e m p l, ur V am a en em lacaï e coler | o c ’ h ne* bugale , pa duint da zisplijout d e z i, j mæs ne lavaro guer o u t o , pa ne raïnt nemet offansi D o u e, - 5.0 Erfin ar goler a so disordren, pa deü ! da droubli en ur fæçon considerapl an diabars, da lavaret eo , ar galon hac ar sp eret, ha pa i deu an direïsamant-se d’ en em ziscus en diaves. | R a c , eme Sant Gregor , lagad ar speret a so j troùblet dre ar coler vad , mæs ar goal coler j a deu d’ e zalla.' D re ar pez hon deus lavaret amâ , ec’ h e l- j 1or compren penaus ez ê diæs bras en em la- j cat e coler hep oflfansi D o u e hac ez ê æssoc’ h , evel a lavar sant Frances Sales , en em vire-t ; a-grenn dioc’ h ar goler , evit en em lacat e coler hac en em viret dioe’ h pec’het. Abalamour d ’an dra-mâ e teu ar Speret-Santel • cFhon avertissa dre c’ henou ar fur S a lo m o n , da viret na vimp pront oc’ h en etn lacat \ e ooler \ ( E c cl. 7. xo. ) rac disquiant eo ■ an den d les ar goler da reposi en e galon. • Hac hor Salver a levarpenaus piou bennac en em

pe A t Boqüet eus ar M ission. 101 lacaï e coler oc’ h e v r e u r , a vezo punisset dre ar varnidiguez. Dre ar çolef e colom p ar batiantet hep pe hini ne ellomp quet heulia Lesen D ou e. E n em suportit an eil eguile , hac er fœ çcn -se e c’ heuliot Lesen Jesus-Christ. D re ar goler e collit an douçder hac ar peoe’h pere a roe deoe’ h ur certen henveleciiguez oc’ h D o u e hac ar galite enorapl eus e vugale. Eùrus eo ar re so p a tia n t, rac hanvet e ve^int bugale D o u e . D re ar goler e tristaït ar Speret-Santel , hac alies memes er moiigmt en ho calon* R ac evel a lavar ar Speret-Santel e-unan : Ê piou e quemerin-me va repos , nemet e caIon un den humpl hac a so e peoch ? D re ar goler e collit ar ræsoun , hac e v o u g u i t . ennOc’ h hoe’ h - u n a n ar sclerigen en doa D o u e alurnet ennoe’ h. C ’ hui a sonch deoe’ h hoc’ heus ræsoun vad , ha ne ouzoe’ h p a r a a rit nac a livirit. N e rit ar pez a rit, a sonch deoe’ h , nemet dre garantez evic D o u e hac evit e lesen , ha cousgoude ne d’ ê nemet evit countanti ho coal inclinationou eo er grit. Rac , evel a lavar Sant Jacques, ( Ja c. i. j/ . 20. ) Coler an den ne heul-quet a l lea ldet eus a Justiç D o u e . D re ar coler e torrit ar vignounaich gant ho prassa m ignounet, hac en em rentit cassaiis da^ guement den a so o veva .assambles gàneoe’ h. Cetu ase perac e lavar deomp ar SperetSantel : ( Prov. 2i, jr,- /cj. ) rfo quet a, vignounae’h gant un den coUrus. Hac ouspen» se e lavar penaus ê g u ello ck beva en desert

102 Instm ctionou Christen, etoue^ a l loenet gpue^9 evit beva gant ur c ’hrec tolerus ha tabudus. Hac en effet guelloc’ h ê beva gant un aneval , evit gant un den pehini a les ar goler da veza mæstr dezàn ; rac al loenet eus a greis o fulor a deu aveichou d’en em calmi , ha ne reont drouc ebet da nep a en em les ganto. Eleac’ h an dut pere en em ro d’ ar g o le r , ne espernont quet memes ar re a deu d’en em humilia dirazo , hac a c’ houlen tr.e garez outo. ( Prov. 2 j . ty. 4. ) Rac, ar goler ne deus trugare£ ebet. Eus ar goler e teu ar valiç oe’ h ar re e deus hon offancet, e teu ar speret da fulori ha da glasc lies a voyen da en em v e n g i; 'ac’ hano ar- gourdrousou , ar c’ houmsou ftemus , ar blasphemou. Na livirit quet penaus ho coler ne da quet bete ho laquat da vlasphemi, da lavaret goal» bedeanou , da rei mallosou ; ne d’ ê quet ne» cesser e zafe bete que.it-se evit beza tamallet gant D o u e. Rac hor Salver a lavar en Av.iel : ( M att. . ty. 22. ) Piou bennac a en eût lacaï e coler oc h e vreur, a ve^o punisset dre ar vafnidigue% ; ha piou bennac a lavar o d’ e vreur y R aca 9 da lavaret e o , ur goms a zisprisanç , a \e%o condaounet dre ar C’ konseil ; ha piou bennac a lavaro d’e vreur, disquiant a vilito an Ifern. Goude ur setanç quen terrupl, piou n’ en devezo quet aoun tac ar goler.

N a livirit quet quen nebeut ez ê diæs bras ha quasimant impossupl en em viret o c ’h ar golçp en tregasço.u eus an tieguez hac en ol&

pe A r Èoquet e u s■ ar M ission * 103 feusiou all eus ar v u e z ; ha memes pa na $1fac’h quét nfiret na santac’ h ur gomançamant bennac eus a g o le r , e ellit cousgoude he moug a , hac obliget ez oc’ h d’ he tnouga quenta ma e santit. A n den fur ne d’é quet mæstr da viret na sant aveichou un direïsamant ben nac eus a goler gant pehini ez ê surprenet , hac a deu da gondaouni dirac D o u e an troublsé pehini en deus santet en despet dezàn. H eg u e n , eme Salomon , ar goler a repos e calorj an den disquiant ; mont a ra e coler hac e coler a chorn ganta. R £ M E J O U. i . ° Grit ur marc’hat etre ho calon hac ho teod. Pa santot an distera buaneguez oc’ h antreal en ho c a lo n , gourc’hemenit d ’ho teod ne la varo guer. Sant Frances Sales a reas- ac marc’ had-mâ , hac er miras quement ne deus sortiet biscoas coms rauc ebet eus e e’ henou. 2.0 A t re o deus da veva assambles, a dieont ober ur marc’ had all ; evel pa vezo ar c ’hrec coleret y n’en em laquaï quet e coler h e fried , ha pa vezo af pried e c o l e r , n’ en em laquaï quet a r c’ hrec. Ret ez e lavaret ar memes tra d’ar v u g a le , d’ar servichourien , d’an amezeien. D re eno ec’ h ampechot un niver bfas a vlasphemou pere a coumet ar re all pa velont ec’h enebr outo. R o ït plaq d ’ar goler 9 eme Sant P a u l; da lavaret eo , pellaït ha ne livirit g u e r , andurit gant patiantet pa velot unan bennac e coler. Hounez ez e ar voyen , eme ar m e m e s 'A b o s t o l, da zestum gtaou tan var e penn ; da lavaret e o , o veza

104 Instructlonou Christen, fæzet dre ho patiantetet hac ho to u çd er, e senchot e gassoni en ur guir garantez. 3.0 Pedit allés D o u e , o c’ houlen ounta ar c ’ hraç da trec’ hi ho coler. Hep ar ç’ hraç eus hor Salver ne duot biquen a-benn d’ e zrec’ hi, pa ze ( Prov. C. iG. 32. ) guir penaus e£ ê dicessoch da un den plega e oal inclin ation , evit en em renta mæstr eus a ur Guear. Ret ez ê eta ober alies da Zoue pedennou fervant evit obteri diganta ar c ’hraç-mâ ret ez ê studia ar guentel gaer-mâ pehini a ro deomp hor. Salver. ( M àtt. //. 29. ) D esquit ganemt penaus e£ oun douç hac humbl a- galon. Mar desquomp ar guentel-mâ, e caffimp ur repos vras d’ hon eneou. E rfin jm a arru ganeoc’ h d ’en em lacàt e c o l e r , heuliit avis an Abostol : ( Ephes. 4. ■ $r. %G. ) A lirit na cu\o an H eaul var ho coler.

UGUENTVET

QUENTEL.

E u s an D iegui. NT Diegui a so un d ic ’hoanteguez pehini a ra deomp coll couraich da obér œ uvrou mad ha caout disprisanç ha yenien evit an traou pere a aparchant oc’ h hor silvidiguez. C oueza a rer er pec’ het-mâ e lies a fæçon. i . Q Pa goller couraich o velet ez eus poan o c ’hounit ar Barados evel a resont bobl Israël pere ai gollas couraich pa oant arru equichen

A r Boquet

àr Mission

eüs . 105 bromission , Abalamour ma oa o doa da vrezelequaat o c ’h tud pere a yoa monstrou. Evelse ez eus ivez tud pere a deu da zisesperi eus o silvidiguez , pa leverer dezo penaus ( Mate. //. ■$r. n . ) Houan Eên an , ha pe.

an douar a lavaret dezo

antele^ a so te da ch ou nit ne ve{o nemet ar re en em coutraign a guement a antrefe enna .

Pa vanquer da caout résolution gre evit antrepreni ar pez a eller da ober a vad gant graç aif Autrou D o u e. G uelet a rer bemdfcis-ordinal un niver bras â dut pere n’o deus quet ar gouraich da antrepreni netra evit gloar D o u e , hac andrase dre lenteguez ha dre ur vez crim inal, da pere e vezo tamallet un nivetr bias a vacamanchou en heur eus o m a ro , ha pere a die lacat evez mad na vent tretet eveï ar servicher didalvez pehini a ~oe condaounet d’an devaligen ( M att. 3 . $■. 12. ) eleac'h ma, ÿe{0 go1Ivan ha grigonçou dent. 3 .0 Pa zaîe ha pa recul un den d’en em acquita eus e zeve rio u , evel da vont da cov e z , ober pinigen, peautramant pa n’en em acquit quet anezo , evel ar re ne deont qu«t d’an O feren , ne yunont q u e t, ne deuont quef dà g o ves, pe mar greont an traou-se aveichou , n ’o greont nemet evit tremen dioe’ h ar bed» D ’ar ■ ■ ■ re-mâ eo e teu D o u e da rei e vallos dre t ’ henou ar Prophet Jeremias. ( 48. f - , 10. )

Milliguet e^ ê an hini a ra euvrou Doue gant lesiregueq.

4 ° Pa deur da facha oe’ h ar madou spi~ ritu el, evel^ o c ’h an O fe r e n , o c ’h ar Go-* version, o c ’h ar yuniou , etc. E z

1 o6 v Instructionou Christen , 3.0 Pa hon eus cassoni oc’ h an dut pere a* deu d’hon douguen d’ar m â d ,. pe dre o c’ homsou pe dfe o exempl. Pet ne velor quet pere ne ellont quet gouzaoa an d u t a zougeanç D o u e., 6.° Pa ze dibarfét hor squianchou hac hor speret; ar pez a lam dig^neomp an attantion a dleomp da gaout en hor pedennou , r e pres sa nç D o u e , en inspjratiônou m a d , etc. Hemâ sp ur viç hac a dîeor caout cals a aon razàn dre nia. ze ar .vam. eus. an q l l / v i ç o u ; rac evel. a lavar ar speret-Santel : ( E ccl. 33, "$r. 2^. ) A n didalvoudeguer en deus desquet cals■a fiaiW

îk » A r Sænt a zesq; deomp penaus ar re so qc-cupet n’ o deuS d’an hira nemet un diaoul o c ’h. o z e m p ti, mæs an hini ne ra netræ, en deus. seiz. An den dre e natur a renq beza occupe t. gant un dra bennac er bed-mâ. Pa na rafe drouc ebet quen o veza didalvez, lia ne velif-èn quet beza punisset pa ehom da heana Ma, ho p e , eme Sant lan Chrysostom ,. ur servicheur pehini ne, rafe drouc ebet en ho ty maes, a chomfe eno e zivreac’h croaset hep ober netra ah c’ hci a ve contant anezàn ? ha n’ër punisfac’ hhu quet evel ur servicher fall ?• Ma ho. pe ur ve-zen en ho jardin pehini ne zoucfe quet a .trouez, ha n’ e zroc’ hfac’ h-hu quet, evit e zeulèur em tan,? Cetu amâ ar setanç eus hor Salver. Que ment gueqen ne {ougo quet a fr o u ei m à d , a vezo trochet ha laqùei en tan hac ar servicheur dibrofit a vtqo tau let - en devaligen. . ( Job. , ÿ . 7 . ) A n den a* so gret evit<la bourat j evel a l laboucet da nigeal y evel. ma

pe ar Boquet eus at M ission. 10 7 terq Leor Job. D ou e a lacas hon T a d quen ta' Adam er Barados Terrestr evit ma teuze da labourat, ( Genes. 12 . j f . \6. ) ut operaretur ; ha goude e b ec’het er c’ hondaounas ha ni oll assambles ganta en e personaic’ h , da c’ hounit hor bouet dre ar c’ huez eus hor bisaich. R e t ez ê eta deomp labourat oll , eus a bep stad; ha condition bennac e c’ halfemp beza , paour ha pinvidiq;. Mar fell deomp e rafe D o u e deomp ar v a gadurez , ez é ret debmp labourat f pe ni so ’ nobl pe ni so partapl. Hennez eo an doctrin en deus desquet an Abostol eus a c’henon Map D o u e , hac a zesq ivez an Abostol d an' oll Gristenien. C etu amâ e gomsou : ( 2 Thes. J . 'jj. 10. ) P a vedomp en ho toue{ , e lavaretnp deo c h , an hini ne labour q u et, ne die quet dibri. Ar gousequm ç eus a guement-rma1 ez ê , piou benpac ne fel quet dezàn labourat hervez an ners hac ar c ’ hallout en deus roet D o u e d ezà n , a laer ar bouet a zebr. Petra a1 die eta da esperout goude o maro queualies a zen eus a bep seûrt stad pere n’en em servichonf eus o daouarn , nemet evit manea cartou ha d isço u , pere a dremen o buez el lqusdoni , en divertissamançou hac er pli— jadurezou, hep en em reï morse d ’al la b o u r ; ne ellont esperout nemet disquen en Ifern. Tremen a reont, eme an den santel J o b , o‘ deveçiott er b lija d u r, hac en ur mou met e tisquennont en Ifern. Laquet eta pep^unan e zaouarn da labourat, a lavar an Abostol ( 2. Thes. 3 . •j/-. 11. ) Clevet hon d eus, emezàn , «ç. eus en ho tout£ tud pere a so o clasq la--

1 o8 Instructionou Christen , bour , hep ober netra , ha pere n o deus quen ocupation nemet countanti o c'huriosite ; mæs n i a c hourc hemen d'au dut-mâ hajc o fed stard, dre hor Salver Jesu s-C h rist, da chounit o bara o labourat e peoc'h. Ha goude e lavar c hoa» : M ar deus unan. bennac ha ne sent quet oc h ar pe{ a c hourc hemennomp en hor là s e r , merquit-ïn , ha ne kentit quet anetfin „ evit ma en devezo me£ ha dismegans. Remerquit penaus tpar d’ eo quer recoma ndet deoe’ h al labour eus ho- eorf hac eus ho speret e v it en em zi pal oc’ h an diegui hac evU heulia an urs en deus roet D ou e deoe’ h da c hounit ho para dre ar c ’h-uez eus ho pisaich , ne dleit quet ancounac’hat ho silvidiguez pehini eus an oll afferou ez ê an affer necessera. R ac o labourat gant ho taouarn, ma na rit quet er memes amser an affer eus ho silvi diguez , e collit h o c’h amser hac h o c’h eter nite eiirus, evel a lavar hor Salver : ( M atth , 16. •^r» 26. ) Petra a strvick d 'an den gounït ar bed u n iv ersel, mar c o ll e ene epad an eter nite ? Labourit eta affo evit an affer- s e , ( Ê ccl. S . ) ha na {aleït auet o reculi a ^eis d'eguile, gant aon na d&uffe coler D oue en un taul eme ar Scritur, ha ne veae’h collet en deis eus e varnidiguez. N a lesit quet ar poaniou hac an diæsamanchou a guevit da obea- deoe’ h coll cou ra ich ; rac eme hor S a lve r, -Ne veço salvet nemet ar re o devezo perseferet bete ar fin .

pe A r Boquet eus ar Mission»

109

REMEJOU. i . ° . A n exempl eus hor Salver a die ho touguen da zioal oc’ h an diegui ha da labourat gant diffre evit ho silvidiguez, pa ze guir en deus labouret e-unan epad e v u e z . 2.0 Songit n’ hoc’ heus c’ hoas gret netra evit ho silvidiguez, er c ’hontrol hoc’ heus coume tet un niver bras a bec’ hejou , hac ez ê berr an amser , hac e renquit abalamour da ze e impfigea mad. ( Joan. C ). -ÿ, 46. ) D o n t a rai an nos e pehini ne allo den labourat, evel a lavar hor Salver en Aviel. 3.0 G rit hoc’ h oll actionou evit D o u e , bac evel ma carfac’ h o beza gret en heur eus ho maro. 4 .0 Testait alies oc’ h ar Sacramanchou , oç’ h an daul sacr eus ar G o m m u n io n , evit receo eno an ners eus a behini hoc’ heus ezom evit dont abenn eus an oll diæsamanchou a guever alies o pratiqua an euvrou-mad. 5.0 Ho pezet memor penaus e renquot renta cont da Z o u e bete eus an oll compsyou-vean ha dibrofit pere ho pezo lavaret , hac eus an distera moumet eus an amser ho pezo goalimpliget. 6.° ( Rom. /3. /4 ) N a glasquit q u ett eme an Abostol , countanti plijadure^ou ho c.orf ; rac an hini a gar ar plijadurezou-se, en em zic’ hoanta buan dioe’ h an traou spi rituel. '* C o u d e beza parlantet eus ar P e c ’ h e j o u c a p it a l, ez ê ret parlant eus ar pec’hejou pere

110 lnsiructionoü Christcñ, a so difennet dreist peptra , dre G ôu rc’henïmenou Doue.' Com manç a raïmp dre ar c’ henta G o u rc’ Ijemen pehini a zifen an idolerez, ar sacrilaich hac ar Superstition.

Q U E N T E L U N A N -V A R N U G U E N T . E u s un Idolaerez. A N

Idolaerez a consist o renta d'a^ traou crouet an enor pehini ne d’ê dleat nesnet d'an hini en deus crouet quement tra so. Hon tud diarozomp abars ma o doa' recevet ar sclerigen eus an A v i e l , a songe dezo , evel a lavar ar Scritur , penaus an tan , an avel y an e a r , an h e a u l, al loar hac ar steret a yoa D ou eo u pere a c’ houarne ar bed ; re-alfe disquiantoc’ h c’hoas e v it o , O' deus roet an hano*» eus a Z o u e da oberou an dut , d ’an aou r^ d’an arc’h a n t , da zraou forchet gant tud spere d u s, d ’an imachou lo e n e t, da ur men pe hini ne servich da netra, pe da ur pez micher bennac ; ober a rent vœ uou dezo ha goulen a rent sicour outo evit conservi o y e c ’ h e t , o ( b u g a le , o madou , evit ober dimisiou m a d , evit beza diouallet-mad en henchou ; erfin , o dallentez a yoa quer b r a s , n’o doa mez ebet evit parlant oc’ h un tam côat ha^ goulen ar vuez oc’ h un dra varo , hac an nerz da ober ur veaich-vad oc’ h an hini ne aile quet baie. D o u e en deus hon dilivret eus an devaligenM dre ,e c’ h r a ç , o reï domp da a n a o u t, pe-?

pe ar Boquet eus ar M ission. 1 11 naus ez eo èn hepquen, ez eo ar guir D o u e da pehini ez ê dleet pep enor ha pep gloar epàd an oll amser. N e deus Christen ebet na deu da gondaouni ha da argarzi an disurs-se pehini a so quer control d ’ar ræsoun evel ma ze d’ar FeizBeza ez eus un dallentez all pehini evit guir ne d’ê quet quel lourd r mæs ne vilit quet beza condaounet nebeutoc’ h evit ar guenta.. A n Idolaerez spirituel ê , pehini a gonsist er garantez dreist voder en deus an den evit e volontez e-un an , o tont d’e heulia quentoc’ h e.vit bolontez D o u e , hac o caret quement plijadurezou ha madou ar bed-mâ , ma ze prest ha disposet da vont a enep Ltsen D o u e evit epuntanti e avarisdet hac e ôal inclinationou, N e veler quet brema ar Gristenien o plaça en Ilisou Idolou , nac o c ’ h ober o D o u e eus a damou coat , o tont d’o adori evit o D o u e r evel a reas guechal ar Bayanet ; mæs o guelet a rer bemdeis-ordinal o lacat en templou spirituel: e u s o eneou,, evel o D o u e , an aour , an a rc’ h a n t , an avarisdet, an am b icio n , ar plija durezou bac idoiou all er fæçon-se. Çonsgoude erie ur C ’hristen a sô un templ ar santela so er bed , hac an oll Ilisou gret eus a vein hac a g o a t , ne dint nemet an imaich eus an templmâ ; ha goude beza placet an idolou-se en templ eus o eneou , o gueler o sacrifia dezo o speret , o c’ h a lo n , o b u e z , o e n e , o eter nite. Idolaerez s u til, pa zor payanet hep santaut ez or ; hac an Idolaerez-mâ a so argarzus bras , pa ze guir , evel a lavar ar P ro p h et, penaus dre eno ( Osee. 9. -$r. 10. ) e teu an den da

112 Instructionou Christen Ve^a quen argar^us evel an Idolou o c’h pert en deus jo a . Antreit ennoc’ h hoc hoe’ h-unan, ha guelit pe seurt idol a zouguit en ho calon , da pehini e sacrifiit ho songesonou, ho tesirou , ho ma dou , hoc’ h occupamanchou , h o c ’h am ser, ha quement tra azepant ac’ hanoc’h. ( Eph. 5. -jp. 5 .) H o permet memor penaus an Idolatrèt ne ver int biquen heritourïen da Zoue na da Jesus-Christ.

QUENTEL

D IO U -V A R N -U G U E N T .

E us

ar Sacrilaichou.

R Sâcrilalch a so profani an traou santel pe consacret da Zoue. Beza ez eus tri seurt traou santel, pe tri seurt traou consacret da Zoue. An d u t , ar plaçou hac art traou santel. Andràse" a ra ma ze SacrilaicH ar pez zo ispliquet amâ varlerc’ h. i . ° G oal dreti un det consacret da Zdire» A r sacrilaich-mâ a so quer g re v u s, ma teu an Ilis da refusi e cTiomunion ha da lamet eus an niver eus he bugale ar re a goumet ar seurt crim-ze.. • a.° Ober ur c’ hrim pehini ne eller quet da henvel hep horrol gant at seurt personachou-mâ. 3.0 Scuilla dre ur goal action goad un den en Ilis pe er Veret. ; ■4.0 Coumeti en' Ilis pe er Veret certen actioncxu fall pere ne bermetet quet an honestis da henveb, pa ve memes an traôù-se permetet er plaçou all*

pe A r Boquet eus ar M ission. 1 1 3 5.0 U r sacrilaich ez ê receo pe reï ar Sacramancliou heb beza e stad vad. Mæs an horrupla eus an oll sacrila'Chou ez ê ar brofanation eus ar sacramant adorabl eus an auter. 6.° Profani ar Vesel sacr hac an Ornamanchou binniguet *, o laerez, pe ober anezo un usaich profan bennac , evel a reas ar fallacr Balthazar, R oue Babilon , pehini a efas hac a roas.da efa er Vesel s a c r , hac a oe neusesouden punisset gant D ou e. 7 .0 En em servichout eus an oleo sacr, eus ar gôulou binniguet , eus an dour binn igu et, pe eus a gornsou eus ar Scritur Sacr evit clasq da ober sorc.erez pe draou all diræson. 8.° Beza direspet evit croas hor S a lv e r, evit an Imaichou binniguet, evit relegou ar Sænt. 9.0 Laeres af madou consacret evit antreteni an Ilisou , laeres ar profou hac an offrançoü. Erfin ur sacrilaich eo guerza ha prena an traou san tel, evel ar Beneviçou , etc.

QUENTEL DREDE VARNUGUENT. Eus

ar Superstitionou.

R vertuz eus ar Religion a rent da Z o u e an enor a aparchant ounta er fæçou ma fél dezàn. Ar Supertition pehini so ur viç control , a rent da traou all an enor pehini ne d’ê dleat nemet d’ar guir D o u e , pe mar reont an enor-se da Z o u e , n’ er reont quet er fæçon ma flefent ober. Evelse ez ê supers tition. •

114 Instructionou Christen, i . ° Clasq anaout ar pez a die arruout pe ar pez a so secret ha c u s e t , hac an drase pe o c ’houlen avis o c ’h an divinourien, pe o c’ hevessaat hac o touguen- feis da remercou vean ha supertitius. a .Q Songeai penaus an issu mad pe ar goal i«su eus an afferiou a zepant eus a certen d e y e z i o u , heuriou , sizuniou, ha traou all evelse.3,0 En em servichout eus a certen comsou evit chalmi an a rm o u , evit hersel ar guenan r evit en em parea eus a glenvet pe parea loe net , evit enclaoui ur marc’ h , etc. • 4.0 Laquat an esperanç e certen ceremoniou pe pedennou pere ne dint quet instituet gant D o u e nac aprouvet gant an ilis, Certen eo penaus ne ellomp quet ober an traou eus a pere hon deus parlantet amâ na lava ret e teuffent a bers an A u tro u -D o u e pehini ne ra quet a traou dreist-ordïnal evit countanti hor c’ huriosite pe hor goal inclïnationOu.' Evelse Justiç D ou e en deus punisset gant ar brassa rigol ar re o deus credet possu bl, pe o deus bet an désir direol da ober ar seurt traou-se. Seis popl pere a bossede an douar san tel, a oe distruget oll dre urs D o u e pehini a zifennas na vise pardounet da nicun , nonpas memes d’ar vugale c c ’ h bron o mam. Saül bac Ochosias , o daou R o u an es, o .d e n s bet »r goal f in , abalamour ma o doa goulennet cusul o c ’h ar sorcerien. Hac ur C ’ hristen pehini a zebr corf Jesus-Christ hac a eff e go ad , dre ar c ’hustum milliguet-se, a eff coler an diaoul; hac an hini a dosta oc’ h an daul sacr eus ho^ S a lv e r , dre ar faliagriez-se, a en em laqua

pe A r Boquet eus at M ission. 115 ec ’ h taul an diaoul. Pebes horrol! Trem enom p bremâ d’ar pec’ hejou pere so difennet dre an eil G onrc’ hemen D o u e .

B E D IR V E T

Q U EN TEL.

VARNUGUENT. E us al Leoudouet. quemeret D o u e da test : a r pez a rer e lies fæçon ; rac ar memes tra ez ê lavaret D o u e a so test din , evel la varet dre Z o u e , var D ou e. G uervel a rer c’ hoas D o u e da test, pa douer v a r a n A viel ; rac touet a fer dre ar virionez eus a gomsou D o u e pere s o en A viel. E c ’h ervela rer c’ hoas da te st, pa guemerer donæsonou D o u e da goaranti ar pez a lev erer, evel Feiz D o u e , an traou santel , ar Groas , ar S æ n t , ar R e ligion , pe traou all crouet e pere ez ê hanat perfectionou D o u e . Evel c’ hoas touet dre an Eèn , dre an d o u a r, etc. Pa toutr dre an traou-se, e touer dre an hini so o c ’h o sanc tifia hac oc’ h o gouarn , hac a so mæstr dezo dreist pep hini. Beza ez eus c’ hoas leoudouet pere a rer dre imprécation , da lavaret e o , dre beden , evel an hini a reas Sant Paul. ( 2. Cor. /. ) Me guemer D ou e da test ^ hac a f e l din. e teuffe d ’am p u n issa , ma na lavaràn quet ar virione Aveichou ez ê permet t o u e t , mæs hepquea

OUET4

116 Instructionou Christen , ( Jerem. 4., 2. ) gant guirione{, gant ju ~ geamant ha. gant j u s t i ç , evel a lavar ar Prophet ; da lavaret e o , dre nécessite, evit urr dra just hac evit ar virionez , ha c*haos éz èo ret cfioual dioe’ h ar pedennou dizevot ha dioe’ h ar c’ homsou a goal squer, evel rna lavârfet : ne antrein biquen e Rarados D o u e , ne velin quet D ou e : ra vezin daounet, pe comsou all er fæ çon -se; rac oc’ hpen ma zint dizevot ha ma reont goal squer, ez int c’ hoas injurius da Zoue. Examinomp an teir c ’hondition-mâ. Ar guenta ez ê ar ju g ea m a n t, da lavaret éo , ne d ’ê quet permetet touet gant re a hardiseguez nac hep songeai, mæs • gant añaoudeguez ha goude beza songet triad. C çtu ase perac abars ober ul Uoudouet , ez ê' ret examina i . ° hac evit un dra a cousequanç eo ? rac ne d’^ quet permetet touet evit traojt dister hac hep cousequanç ebet? .2.® Ha necesser ez e jo u e t ? rac mar h o c ’heùs testeniou aoalc’ h evit goaranti ar pez a zebader ouzoe’h , perac impligea testent- s a n t e l 'an A u tro u -D o îie ? N ’er grit jamæs, ma n’ hoc!heus ræson vat evit e pber. An eil condition ez ê ar ju s tiç . A r gondition-ma a sel! dreist pep tra oc’ h ar promessaou ; dre exe m p l, ober a rer d’an dut a justiç , d’ar goardou , d’ an testoü prestà o le ; mar o deus ur volontez leal da ober ar pez a^prometont, ha mar dalc’ hont mad goude-si*. d ar pez o deus prom etet, ho le a so just. Hoguen mar teuont hep caout ar volontez da ober ar pez a brom etont, pe ma na reont qiiet ar- pez o deus prom etet, D ou e o fu.nisso gant an diveza rigol. Un exempl terrupl hon aeus

pe A r Boquet eus ar M ission. 117 eus a g u e m en t-m â e personaiçh ar R o u e Sedecias pehini o veza e,at a enep al le en dôa gret da R oue Babilonn , a oe tennet e zaoulagad eus e benn , hac a oe casset esclav da V ab ilonn , carguet a chadennou hac a houarn, evel ma oa bet gourdrouset gant ar Prophet Jeremias. Ma teuffe un den da tpuet e raï un drouc b en n ac, dre e x e m p l, en em v e n g e o , ne pardouno q u e t , etc ', ar seurt leoudouet-se a so disseal ha ne clin t.' quet just. P e c ’hi a rer neuse o to u e t , hac ur pec’ het all a rer o c ’h ober ar pez so prometet dre al leoudouet. Hennes e oe al le a reas ar R o u e Herodes pa dtuas da prometi da ve-c’h Herodiades e rafe dezi ar pez a c houîenge ounta. Ar Prinç malciirus-mâ a accordas dezipemv Sant lan-B adezour, santela den a yoa er bed. An arede^ condition ez ê ar virione\[. A r gonditiomma a so necesser meurbet ; rac nonpas epquen ar re a ra ul ledouet a enep ar virionez gant anaoudeguez , mæs ivez c’ hoas ar re a dou hep beza sur ez ê guir ar pez a j o u o n t , ar re se oll a ra ur pec’ het mar vel hoirupl. Evelse ar re a dou d’an avan tur, dre accustum anç, Hep songeai, pe en a so guir. pe^en a so gaou ar pez a lèveront , a so gant guirionez esposet d an dàounation eternel, abalamour ma en em laqueont en danger dâ ober leoudouet faus. Pe seurt santimant eta a dleer da gaout eus ar re a ra e Justiç leoudouet faus ? A r C icaneurien pere a ra leoudouet faus evit gounit o froces ; ar V arc iiadourien o prena hac o verza ; ar re a nac h ar pez ne credont quet tia ansao. Piou a alfe cridi ne vezint quet ar

118 nstructionou Christen , seurt tud se un devez carguet eus a vallosou D o u e ? O fidi a ràn da chelaou ar pez a lavaras an Æ 1 eus a bers Dou^ d’ar Prophet Zacharias. ( Zacka. 5. -jf. 4. ) M allos D oue a antreo e ty an hini a ra leoudouet fa u s em hano , chom a rai e creis an ty-se , luduà a rai o ll bete ar Choat hac ar vein. Mæs evel ma ze æssoc’ h chom hep t o u e t , evit , touet hervez Lesen an A utrou-D oue ha gant ar c ’honditionou necesser pere hon deus lavaret amâ d ia ra o c, hor Salver a lavar deomp' non-pas touet e nep fæçon ebet. Cetu amâ e gomsou : ( M a tth . 5. •ÿ. 33. ) Clevet hocheus ê bet lavaret d'ar re ancien , ne reot quet a leoudouet f a u s , mas en em acquita a reot dirac D oue eus ar pe{ ho pe^o touet de%àn. Evidon me a lavar deoc h , na touit e nep fa ç o n ebet, na dre an Ebn , abalamour ma çe Tron an A u tro u -D o u e , na dre an d o u a r, abalamour ma £11 ar scabel eus e dreid, na dre Jérusalem , abalamour ma çe ar guear eus ar brassa Roue. N a rouit quet memes dre ho p e n , abalamour ne illit quet ober ma tui ur vleven gutn da ve\a du ; mces livirit epquen an dra-md so , an dra-se ne d ’é q u et, y a ha salocras ; ar pjt£ a livirit ochpen a %eu eus an droite. Mar hoc’ heus quemeret an acustumanç da touet , na espernit netra er bed evit en em zisober eus an acustumanç-se, ma na fel quet deoe’ h ober ur goal fin. i . ° Grit alies da Zoue pedennou fervant evit obteni ar c’ hraç-mâ , hac evit reï nets d’ ho pedennou , grit ivez yuniqu hac alusennou. i . ° Pedit ar re soassambles ganeoe’ h da caout arvadelez d’h» tamall , pa coezot erfaut-se.

pe ar Boquet eus ar M ission. 119 .3.° Ho pezet un intantion fermd’ en em punissa hoe’h-unan gant ar brassa rigol pa duot da touet , evel yun eus ar guenta pred bouet a dleit da zib ri, etc. Mar bezit lesirtc oc’ h en em accjjuita eus an dever-mâ hac eus ar remejoum â , e quendalc’hot en ho tisurzou , hac a c ’ harruo ganeoe’ h ar gourdrousou-mâ eus ar Scritur sacr. ( E ccl. 23. ÿ . 1 2 . ) P io u bennac a tou alies , a vt\o carguet e fallagrie{ , ha ne sortio quet ar bunition eus e dy. Ma na d ’oe’ h-quet en em accustumet da do;u et, diaoullit mad na deuffae’ h da en em acustumi ; rac an acustumanç-mâ , evel a lavar Salomon , a rafe deoe’h coeza e cals a zrouguies. Erfin chelaouit ar pez a lavar an Abostol S. Jacques. ( Jacq. 5. 12. ) D reist pep tra , va breudeur , na duit quet da douet na dre, an Eè/i , na dre an d ouar, na dre netra a l l ebet ; mæs en em gontdntit da lavaret ep quen : an dra-md so , an dra-mâ ne d'ê q u et, evit miret na veot condçvounet. Remerquit ha poesit mad ar c’homsou-mâ diveza e pere e teu Doue da c’hourdrous an toueurien eus a

zaou nation..

QUENTEL Eus

P E M P -V A R N U G U E N T . ar Blasphemou„

Elasphem a so ur guer injurius da Z o u e, A Rpehini a oflans D o u e _ en e e n o r, peau—

tramant, en enor a so dlet d’ar S æ n t , evel ma îavarfac h : D oue a so c ru el, ne d’e quet just h en deus quet a sourci a c’hanomp.

120 Instructionou Christen J Blasphemi a rer o parlant eus ar V erc’ hes glorius Vari pe eus ar Sænt all gant dispris à n ç , pe o lavaret un dra bennac control d ’an enor a so dleat d ezo , o profeni ar c'homsou eus ar Scritur sacr. Ar pec’het-mâ a so or dinal d ’ar vezverien. Ar blasphem, eme Sant T h o m a s , ez ê àr grevussa eus an oll pec’ he jou. Beza ez ê an horrupla , eme Sant Jerom , abalamour ma toug e valiç bete an Eèn. Hëmâ ez ê pec’ het an diaoulou hàc an eneou .daou net pere ne paouezont o blasphemi D o u e , abaîamour d ’o glac’ har ha d’ o funitionou. Hennez e vezo ivez pec’ het an Anteçhrist pehini a zigoro e c ’henou evit blasphemi a enep D o u e , a enep e hano santel, a enep an tabernacl hac a enep quement so en Eèn. Pliget gant D ou e ne ve quet^hemâ pec’ het ar c ’hristenien! N e , doun quet souezet e'teu ffe an diaoulou hac an eneou daounet da vlasphemi an bano sacr eus a Zoue , abalamour ma santont ar bouez eus e vreac’ h. Mæs ar C ’ hristenien pere a cred enna , a esper enna , pere so e bpbl m uyac a r ë t , pere a receo bemdeis-ordinal mil faver ha mil sicour diganta, a deu d’e vlasphemi I O hardizeguez ! ô dallentez ! ô maliç ! ô hor rol ! D ou e en deus roet deomp da anaout ar c’ hrevusdet eus âr pec’ het-mâ dre ar poaniou gant pete en deus punisset ar vlasphematourien.. ( 3 Reg- 2.0. -ty. 28. ) El Lesen ancien en doa gourc’ hemennet ma vizent Labezet. D o u e a rez lacat d’ar maro oc’ hpen cant ha seiz mil varnuguent eus ar Sirianet, abalamour da ur blasphem prononcet en arme Benadad R oue Sirii. U n Æ l dre urs D o u e a zistrugeas

pe A r Boquet eus ar M ission• 121 geas ( 4 Reg. 1 9 . ) en un nosvez un arme eus a caot pevaruguent ha pemp mil den evit pu nissa ar blasphemou en doa prononcet Rabsaces unan -eus an O vicerien Sennacherib R oue ar Sirianet. A r R o u e e-unan a oe lazet gant e vugale. Alexandr hac Himenez a oue livriet gant Sant Paul da Satan, abalamour ma o doa blasphemet. N e pàrlantàn quet amâ eus ar puçitionou pere so go u rc’hemennet gant ar C ’hon* cilou eus an Ilis ha gant Ordrenançou ar Rouanez a enep ar vlasphematourien. Mar d eo ar vlasphematourien din eus a goler D o u e , pe seurt tensor a goler ne vezo quet reservet evit ar re a dui d’ o anduri ? evel ar V a rn o u rien , an O vicerien a v r e s e l, an T a d o u hac ar M a m o u , ar Mistri hac ar V e s t r e s e t , hac ar re all pere o deus ar c ’hallout etre o douarn ha n’ o funissont quet. Pe seurt opinion a dleer da gaout evit ar re a zigor o doriou d’ar vez v e rie n , d ’ar c’ hoarieurien ha da j e a l l , a r seurtse pere a so atau digor o guenou a enep an E è n , pe evit lavaret g u e ll, n’en digoront ne met evid blasphemi ha lavaret goal-pedennou pa ze guir penaus non-pas epquen nep a ra ar c ’hrim-mâ a so din eus a goler D o u e , mæs ivez c ’hoas nep a deu d’e anduri ha d ’e aproui ? N e parlantàn quet amâ eus ar pec’hejou pere a so difennet dre an drede hac ar pevare G ou rchemen D o u e , rac ispliquet e vezint sclear aoalc h en eil L e v r , o parlant eus an obliga tion da santina ar Suliou hac ar G ou elio u eus an obligation eus ar vugale en andret o ’ Z a d hac o Mam , hac eus an obligation eus aa i a a o u nac ar M am pu en andret o bugale«

122 Instructionou Christen , M ont a reomp bremâ da parlant eus ar pec’ he jou diffennet dre ar pempet G ou rc’hemen.

C ’H U E A C H V E T

QUENTEL

V A R N U G U E NT.

E u s ar Pechejou pere so difennet dre ar pempet Gourc'hemen.

lazi

den

ebet

i f f e n n e t stard ez ê ouzomp caçzaat ho»

adversourien , desirout nac ober drouc ebet dezo , evel o c’ hanna , o laza , lavaret injuriou dezo ha comsou despezus , reï dezo goal-pedennou ha malosou. Pe seur drouc bennac eta a alfe o c’ hentez da veza gret deoe’ h , ne d’ê quet permetet deoe’ h ober na desirout drouc ebet dezàn ; mæs obliget ez oc’h d’ e caret, da renta dezàn ar tnad evit an drouc , pa guevot an occasion ; an dra-mâ en deus hor Salver recommandet deomp dreist pep tra. Cetu amâ e gomsou pere a dleomp da chelaou gant respet, ha da bere e tleomp oboissa. ( M at th. 5. jr» 4?»') M * * lavar deoe’h , carie hoc'h adversourien, grit vad d'ar re o deus drouc ouzoe’ h , ha pedit evit ar re a deu d ’ho poursu ha da lavaret traou fa u s ac’ hanoc’h , evit ma veçot guir vugale d’ho Tad pehini so en E l n , ha pehini a ra d’ar glao coue^a var an dut ju s t ha var ar pec’heurien, ha d a n heaul sevtl var benn ar re vjid ha var ar re f a l l.

pe A r Boquet eus a r M ission . 123 Ar Mæstr absolu eus an Eèn hac eus an P o u a r eo an hini a c ’hourc’ hemen ; piou eo an hini a credo manqout da senti ? Hac evit hon lacat guel da senti ounta , o c ’hpen ma c ’hourc’ h e m e n , e ra promessaou mad d’ar re a se n to , ha gourdrousou d’ar re ne sentint quet. Lavaret a ra : ( M atth. 7. 2. ) G a n t ar memes musul ma ho pe\o musulet d ’ar re a ll y e veço musulet deoe’h ive{. Hac en ur plaç-all : ( Mate. 6. j f . 14. ) M ar pardounit d'an dut an drouc o devezo gret deoe’h , ho Tad celestiel a bardouno deoe’ h ive{ hoc'h offausou ; ha ma na bardounit q u e t, ho Tad celestiel na bardouno quet deoe’h quen nebeut. En em servichout a ra eus a ur Barabolen evit ober deomp gueiloe’ h compren an obligation e pehini emaomp da b a rd o u n i, mar fel deomp beza pardounet. Rouantelez an Eèn , eme hor Salver , so henvel o c ’h ur Roue pehini a fallas dezàn ober d’ e servicheurien renta o c’ hont. Presantet e oe dirazàn unan pehini a dlye dezàn dec mil talant , da lavaret eo , ur som bras ; mæs evel n’en doa quet peadra evit paea , ar Mæstr a c’houc’ hemennas ma vize g u erz et, en , e pried , hac e vugale , ha quement tra en doa evit paea e zle. A r servicheur a en em lacas var e zaoulin equichen e d r e id , hac er péde , o lavaret : V a Mæstr quemerit un nebeut patiantet, ha me a baeo oll ar pez a dleàn d e o c h . A r Mæstr gant truez ounta a lésas ar servicheur e peoe’ h , hac a pardounas dezàn e zleou. Mæs ar servicheur-m â, evel ma o a

1 24 ïnstructionou Christen , sortiet a gavas unan eus e gamaradet pehini a dleye dezàn cant diner , da lavaret e o , ur som bian ez coas an -hini a y o a pardounet de zàn neuse-souden. Sezia a reas e z le o u r ,h a quasimant er m o u g u e , o lavaret dezàn : remit buan ar pez a dleit din-me. E gamarat en em lacas var e zaoulin equichen e dreid , hac er pedas o lavaret dezàn ivez : quement un ne beut a batiantet, ha me a baeo tout ar pez a dleàn. M æs ne chelaoue quet anezan. O ber a çeas e lacat er prison quen n’en divize paet ar pez a dleye. A r servicheurien all o veza guelet an dra->mâ , a ouent touchet m e u rb e t, hac a y e o n t da avertissa ar Mæstr. N eu se ar Mæstr a reas da hetnâ dont d ’e caout hac a lavaras dezàn : Servicheur f a l l , me am boa pardounet deoe’ h ar pez a dleyac’ h din , abalamour ma h o poa va fedet ; ha ne dleyac’h-hu quet ivez caout truez oc’ h ho camarad ? hac el lacas etre daouarn ar" vourrevyen quen n ’en divize paeet a r pez a dleye. C e t u aman penaus e teu hor $al ver da aichui ar Barabolen-mâ. V a Z a d Celestiel ho treto e f f æ ç o n - s e , ma na deu quet pep unan ac’ hanoc’h da bardouni a greis e galoun d’e vreur ar fautou en devezo §ret. Ma na -fel quet d e o c rh en em renta da que-i men-se^, da viana en em remit d’an exempl ieus hor Salver pehini a pardoun a galon vad d ’ar re er c ’harg eus a injuriou hac a vallozou, d ’ ar vourrevyen pere en dispen a dauliou^ h? pere erfin a ra dezan m ervel var ar Groas; el leac’h eti em v e n g i , e ped evito ; evel ma' z e sâvet var ar G r o a s , e la v a r d’a n Tad

pe ar Boquet eus ar M ission. 125 Eternel : ( Luc, 15. 34• ) va Z a d , pardounit dezo abalamour ne ou^oni quet petra a reont. M a n’ en em rentit quet d’an exempl-mâ p* seurt esperanç a so evit ho silvidiguez , ha ch betra e servicho ar G oad en deus scuillet Jesus-Christ evidoc’ h f nemet evit cresqui ho taourtation. N a livirit quet ez ê poanius-bras pardourâ an hini en deus ho traïsset; Jesu s-C h rist, ha ne vriatas en quet gant carantez Judas pehini en doa e trahisset ? ha ne sellas-èn quet a galon oc’ h Sant Per pehirri en dba èn nac’ het ) mar d o c ’h bet dispriset , mar deus lavaret traou faus ac’ hanoc’h , mar d’ och outraget , goal-dretet , petra ne de quet bet gred , da Jesus-Christ ?' ha' eousgoude, evel a lavar Sant Ambroas , e[ ê b it guel' ganta reï e vue{ y evit en en vengi, Lavaret a reot din martese , pardoum a rin d ’km adversour, mæs e leser a rin evel ma ze ; da Favaret eo r ne zesirit- dezàr* na droug na vad. Lavaret a ràn deoe’h , ne d’ê quet aouàlc’ h ne zesirfac’ h quet a zroug' dezàn , pa lavar hor Salver : ( M at th. C . 5. 44. ) caret a reot hoc*h adversourien. Beza ez eus tud a lavar , pardouni æ ràn , evel ma - fel- din beza pardounet gant D o u e , leser a ràn an traou trem enet, eveF tremenet , ne fel quet din mui songeai enno. D esirout a ràn dezàn ar memes mad evel din-va-unan : prest ez oun da renta servich dezàn 5- cetu ase çomsou c a e r , gant an amser e vezo guelet hac y a so franc ha leal. G oude an oll protnessaou caer-se r ne fel quet deoe’h guelet hoc’ h a d -

126 Instructïonou Christen, versour , ne illit quet e anduri , lacat a rit alies ho speret da songeai en droug a guivit en deus gret deoe’ h , en em glem a rit d’ar bed-oll anezàn , zroug-preseg a rit en oll gomp agn un ezo u , joa hoc’ heus o velet drouc o cMiarruout ganta , ne vanquit m o r s e , pa illit caout an occasion , da noasout dezàn , pe da renta dezàn ur goal servich. E guirionez ha ne d ’ê quet en em trompla hoe’ h-unan ha trom» pla ar re all eo a rit-u , pa livirit hoc’ hèus gant lealdet pardounet hoc’ h adversourien, mar deut d’o zreti er fæçon-mâ ? Desquit eta penaus pa h o c ’eus gant guirionez pardounet hoc’ h adversour , ne d’ê quet per metet deoe’ h mui e dreti er fæçon-se ; e tleit beza mat en e a n d re t, e quement a ma illit, evel pa n’ en devize biscoas hoc’ h offanset. Mar livirit din hoc’ heus caer lacat ho p o a n , ne illit quet anconac’haat an drouc an deus gret deoe’ h ; e livirin deoe’ h , mar deu ar sonch-se en ho speret a enep ho p olo n tez, ha mar d’oe’h fidel d’ e chasseal er moumet ma e santit , n ’hoe’ heus quet a bec’ h e t , er c’ ontrol milit bras hoc’ heus o pellaat ar santimanchou fall-se dioe’ h ho speret ; tenna a rit varn o e ’h ha var hoc’ h adversourien un niver bras a c’ hraçou , ispicial mar pedit evito , mar grit ha mar proculit vad dezo , ha mar dit en tu g a n t o , etc. N e d ’ê quet permetet da un den parlant oc’ h e adversour gant faë ha disprisans. Hor Salver a lavar : an hini a lavar d’e vreur gant cassoni R a c a , pehini so ur guer a zisprisans, a viiito bi\a çondaounet dre ar ch on seil.

pe A r Boquet eus ar M ission. 127 Ar G ou rc’ hemen-rnâ a zifen ouzomp lavaret comsou injurius d ’hon nessa , o rebech dezàn e viçou hac e zefautou gant ur santimant a gas— soni , pe gant ur goal intantion all bennac , rac blessa a rer cals ar garantez christen oc’ h e anquenni hac oc’ h e zisenori dre ar seurt c om so u -se; hac hor Salver a la v a r , piou ben nac en devezo lavaret d’ e v re u r, te so un disquiant , ( Matth. 5. ÿ . 22. ) a viiito beça condaounet d'an tan en Ifern. Guir ez ê ma lavarfac’ h ar c’homsou-se gant; un intantion v a d , evel evit repren, difazia ha quelen ar re var bere hoc’ heus vestroninch be n n ac, neuse n’ ho pe quet a bec’ bet. Hor Salver a c’ halvas Sant Fer Satan , abalamour e fallas d e zà n , dre ur santimant re humen , miret na andurze na maro na passion. Hor Salver c’ h o a s , ha Sant Jan-Badezour diarozàn, a c’ halvas ar Pharisia net , lignez an àeret-viber. Ar goal pedennou hac ar mallosou a so c’ hoas difennet dre ar Gourchem en-m â. Ar pec’ het-mâ a so coinun bras dre ar b e d , ispicial etouez an dut- goal desquet ha goal quelennet, Glevet a rer an ozac’ h hac e bried o reï mallosou an eil d’ eguile , an tadou hac ar mamou o rei o mallos d’o bugale ; ar vreud e u r , ar c ’hoareset oc’ h en em garga a goal* bedennou , hac an ameseyen a vallosou. È vel ma sav an distera tabut entrezo , ne glever guervel nemet an diaoul a enep al lo e n e t, a enep an ostillou , ar vein pe an traôn all pere a ra an distera diæsamant. Desquit ne n’ê quet permetet reï mallos e b e t, dreist pep tra d ’an d’en pehini so crouet gant

1 2

Instructionou Christen,

D o u e evel e imaich. Ar mallosou a vez roet d ’an den eme Sant Thom as , a so pec’ hejou bras e n n o -o -u n an , abalamour ma zint a enep ar garantez. A n tadou hac ar mamou a dleont dioual na deufent da reï o mallos d’o bugale ; ( E c l. 3. $•. i r . ) rac mallas ar vam a {istruch an ty bete an traon. A r vugale ar memes t r a , a dleont dioual na raint o mallos d ’o zad ha d’o m am ; Hac hervez gourc’ hemen D o u e , ( E x o d , a i . ÿ . 17. ) ar chraouadur a rai e vallos d 't dad ha d'e vam , ra ve^o punisset dre ar maro. Erfin pep-unan a die lacat evez na rafe e vallos da z e n , na memes d’al loenet na da netra all ebet \ abalamour an h in i , eme ar P ro p h e t, ( P s . 108. ÿ . 18. G alat. 6. -ty. 8. ) a gar ar m allosou , ar mallosou a coe{0 varne{an, H ac an den , eme Sant P a u l , a {estumo ar pe{ en devezo kadet. A n hini eta en devezo hadet mallosou epad e vuez , ne zestumo deis ar va m nemet mal- J losou digant Map D o u e . Erfin ar goal exempl so difennet dre ar pem pet G o u r c ’hemen ; cetu ase petra e zeomp da ’ ispliqua er Guentel-mâ varlerc’ h.

QUENTEL

S E IS V E T -V A R N U G U EN T.

E u s ar goal squer, pe ar goal exempl. R goal exempl a so ur muntr dre behini e roer ar m a r o , non-pas d’ar c ’ h o r f, maes d’an ene. Hac evel ma ze buez an ene bep

pe ar Boquet eus ar M ission. 129 comparaison ebet preciussoc’ h evit buez a:r e’h o r f, a r goal exempl a so ivez brassoc’ h pec’ het evit ma ze reï a r maro d’ ar c’ horf. Abalamour d ’a n d r a - ma e lavar hor Salver : ( M atth. 18. 6 . ) mar deus unan bennac hac a ro goal exempl da unan eus ar vugale pere a cred enon-me , e{ ê guelloc'h deçàn e ve staguet ur men m ilin oc h e c h o u s o u q , hac e ve taulet e gouelet ar m o r, ha goude e la va r c’ hoas : ( 7 . ) goal-heur d'an den a vc^o ptn-caus eus a goal squer. Ar goal exempl a so ur goms bennac pe un action bennac pehini ne d’ê quet m a t , da viana en aparanç, ha dre behini e rer occasioun d» un all da offansi D o u e . i . ° U r go m s, evel ar c’ homsou confrol d’an dévotion , d ’ar santelèz , d ’an honestis , d’ar garantez , e t c . , gourc’h e m e n , reï cusul da re all da goaî-ober. D ’an e i l , un a c t io n , evel pec’ hi dirac re all ispicial pa vez un den obliget dre e stad pe e garg da reï exempl v a d ; evelse an tadou hac ar mamou , ar mistri hac ar vestreset, an dut a Ilis,. an dut-gentil pere a ziscus o fec’ hejbu r oc’ hpen ar pec’het particulier a go u m etont , a so c ’hoas coupabl eus ar p e c ’het a goal exempl. Mar hoc’heus en ho t y gueleou re dost an eil d’ eguite, mar laquit pautret ha merc’ het da gousquet assambles en ur memes g u e le , mar o laquit da gousquet ganeocTi pa comançont caout un. anaoudçguez bennac , evel pa dremenont tri pe pevar Bloas r mar hoc’heus levriou im acho» noas* mar discuezit Fa

130 Instructienou Christen ; hoc’ h-unaft ho cou so u g, ho croc’ hen disolo ; znar grit gestou pe sellou divodest , cetu ase ar goal exempl. Remerqnit ne d ’ê quet necesser e ve fait anezo-o-unan nac ur goms nac un a c tio n , evit reï goal squer ; aouaic’ h eo e seblintfent beza fall. D r e exempl , lavaret a rit pe ôber rit un dra pehini anezân-e-unan^ne d'ê drouc ebet , dirac sperejou sempl pere a sonch dezo ez ê d r o u c , caus ez oc’ h dezo da pec’ h i , ober a rit drouc , reï a rit dezo goal exempl. N e oa quet ur pec’het dibri ar c’ hic a veze sacrifiet d’an I d o lo u , pa ze guir pendis an Idolou ne oant .netra, cousgoude Sant Paul a damall gant rigol. ar re a zebre dirac nep a grede e oa pec’ h e t , abalamour ma o laquent da zibri ivez a enep o c ’houstianç ; hac evelse gant o squiant e collent o breudeur goal desquet, evit pere ez eo bet Jesus-Christ m aro; ar peZ\3 re d’an Abostol lavaret e oa guel ganta ne zeprze hlquen a guic , evit dibri o reï goal exempl d ’e vreur. Evelse ivez mar bezit guelet alies o c’ bantren e certen plaçou douetus var fet an honestis, o causeal gant re a. liberté hac oe’ b? hencha an eil sex eg u ile, pe traou all e v e ls e , p en em çomportfac’ h memes gant cals a furnez en occasionnou-mâ , ne doc’ h quet divlam a bec’ het , rac blessa a rit coustiançou an dut sempl oc’ h o lacat da zrouc-songeal a c ’hanoc’ h. Mar quef ho preur dre ignoranç da lavaret en h o c ’h oberou , ma n ’int quet oberou necessèr , petra a reot-hu ? A r garantez christen a c’ houlen diganeoc’ h ma o lesot quen u ’hua

pe r Boquet eus ar M ission, iji pezo e zifazièt. Mæs mar dint traou necessçr ha profitabl bras da c’ hloar D o u e , ne dleer quet o lrser hep o ober. Mar d ’d dre valiç e quef da lavaret en hoc’ li oberou , neuse ez ê r e t , hervez an exempl eus hor S alver, disprijout e oal exempl hac ober hon dever evel ma za dleat. A ma. ne lavarfim guer eus ar pec’ heiou d ifenne'i dre ar c ’hueac’ vet G ou rc’ hem en, parlantet hon deus eus anezo er bemzecvet Q u e u t e l, o parlant eus al Luxur.

QUENTEL

E IS -V A R N U G U E N T .

E u s ar p e c 'hejou difennet dre ar seisvet Gourc'hemen. ouzomp quemeret jre miret gant dislealdet madou a re-all, hac ober gaou ebet oc’ h hon nessa en e vadou. Pa o c'hemerer dre drompleurez , hac e secret , Hep ma ouffe dare ar perc’ ben , hennez ez ê ar pec’het a so hanvet Laeronci. Pa g u emerer dirac an o ll, neuse e coumeter ar pec’ het a R a p i n e u r e En daou seurt-ma , ez ê com prenct an oll dislealdet hac an oll injustiç a goumeter en trafic, pa duet da trompla dre ar poes , dre an n iv e r , dre ar m u su l; pa goumeter usurerez , pa contraigner ar re all da ober deveziou la b o u r, an eriou , da reï donæsonou , corfadou guin ha traou all gant piou bennac e c’halfent beza gret. M a mirit o madou o crh ar re all , n ’oc’ h

i f e n n e t ez ê

1 32 înstfuctionou Christen , quet coüpabl eus a laeronci evel nep o c ’hemer. N e deus quet cals a gem , eme ar Pab Inno vant III. etre an hini a guemer hac an hini a v ir e vadou oc’ h e nessa , evel ma ve hérita j da vadou goal-aquisitet, mancout da pæa e l z l e o u , miret actayou p a e t , cuzat e vadou evit ober coll d’ e greançourien , en em servichout a enep ar c’ houstianç. eus ar brescription evit en em viret da bæa gant lealdet ar pez e dleer bervez ar goustianç ; cuzat goaranchou ar re a l l , mancout da secuti an testamanchou , da pæa gant lealdet an die ou , ar c’ hargou , an devezourien , ar servichourien , etc. En em renta a rit c ’hoas coupabl a laeronci m a reit domaich e madou ho nessa, ha memes pa bermetit d’ar re a zepant a c ’hanoe’ h d’o domaichi ; dre exem pt, mar laquit an tan e coat* e plous , e t y , e granch pe e craou hoc’ h a m e s e c , mar hoc’ heùs gret dezàn ur gaou ben nac gant ho lo e n e t, défaut ô d io u a ll, pe ar pez so brassoc’ h pec’ h e t , mar hoc’ h eus o laqueet en e i d , en e fou en n ec, en e tiriennou î mar h o c ’heus lazet pe vlesset e loenet , pa h o c ’ heus-y cavet en ho lod. Mar hoc’ heus impliget mouneîz {aus , mar h o c ’heus sicouret al laeron , roet d ig u em erp e assurentez d e z o , mar hoc’ heus, o trouc-preseg , gret ur gaou bennac oc’ h ho nessa en e enor » m at hoc’ heus disenoret pe plac’h pe c ’h re c,m a r h o e’ heus suposet heritourien fau s, mar hoc’ heus esposet bu gale ha contraignet hingennou pe ur Barres d’o maga ; mar h o c ’heus cannet pe oaldretet unan bennac en evelep fæçon ne c’ halfe quet labourat > pe e ve contraign d’en em la?

pe A r Boquet eus ar M ission. 133 quât etre daourn ar Vidicinet. O veza B a rn o u r, Alvocad , P lo e u le r , N o t e r , Midicin , e t c . , cargou ha micherou eus a pere e o a c ’h en em emellet hac eus a pere ne oac’ h quet ca pabl , mar h o c ’heus dre ho tiç’houyeguez gret gaou oc’ h unan bennac en e aferou , en e va d o u , en e ye c’ h e t ; o veza artisan, servicheur, m ich erou r, ma n’ hoc’ heus quet labouret gant lealdet na laqueet ho poan evel ma tleyac’ h. G o u d e-se ez o c ’ h coupabl a laeronci mar h o c ’heus gourc’ h e m e n n e t, roet carg , urs pe quemennadurez da un all da ober ur gaou bennâc. Mar hoc’ heus dre valiç roet cusul d’e o b e r , mar hoc’ heus assantet da ul laeronci pe da un domaich all a enep ar justiç v a d , pe hini ne vize quet gret hep hoc’ h assant ; mar hoc’heus dre h o comsou caer hac ho trom pleutez courachet ha poulzet unan bennac da ober traou disleal ha noasus d ’ o nessa , mar hoc’ heus bet lod en domaich a so gret d e zà n , o c’ hallout ampeich an domaich-se hac o veza obliget dre ho c a r g , ma n’ hoc’ heus quet e g r e t , evel ar G oardou pe ar Culatoret pere a les madou ar vinoret , ar servicheurien ma dou o Mistri , ar Fabliguet madou an Ilis , pe da vont da g o l l , pe da veza laeret. Pe e fæçon bennac h o c ’heus gret gaou o c ’ h ho nessa , o c ’h obliget d’e rep a ri, mar fel deoe’ h e Ve ur Barados evidoe’ h. ( 1 Cor. Cap. 6 . 'j?. 10. ) N a en em dromplit q u et, va breudeur, a lavar an Abostol , nac a l laeron , nac an d u t avaricius , nac ar re a oal-quemer madou o henteç , na bosstdint quet Rouantele£ D o u e . R a c , evel a làvar an oll Th eologian et

134 Instructionou Christen, varlerc’h Sant T h o m a s , ar restitution a so necesser evit beza salvet. A n Ilis pehini e deus ar c’ hallout da zispansi eus ar v œ u o u , eus al leo u d o u et, ha da bardourti deoe’ h hoc’ h oll pec’ h e jo u , ne ell quet ho tispanSi eus an obli— gation-mâ. Ar maro memes na finisso quet anezi , rac hoc’ h heritourien a vezo obliget da restitui evidoe’ h , ma n’ er grit quef. Na livirit quet hoc’ heus covesseet an domaichou h o c ’heus gret d’ ho nessa hac hoc’ heus bet an absolven ; me a responto deoc h dre comsou Sant Augustin. Ma na rentit quet ma dou hoc’ h hentez pere hoc’ heus goal*quemeret, ha c’ hui- o c ’hallout e ober , ne rit nemet ur binigen faus , pa ze g u i r , hérvez al lesennou çus ar guir binigen , ne ve quet pardounet ar pec’ h e t , ma ne restituer ar pez a yoa goalquem eret, pa eller restitui. Ret ez ê deoe’ h c’ hoas remerquout penaus O viret ho madou o c ’h ar re a l l , en em rentit coupabl eus a un niver bras a b e c ’hejou. Rac quellies guech ha ma teu sonch deoe’ h e mirit madou hon ' nessa a enep e volbntez , hac o c’ hallout o renta , ma na ftl quet deoe’h e ober , e coumetit ur pec’ het a^rtevez. Ret ez ë doe’ h gouzout ivez ez eo* ar restitution un act eus ar justiç striç, hac evelse ez ê ret renta quement evel a so quemeret , ha rapari que ment domaich a so gret. Evelse ma hoc’ heus quemeret var goust unan bennac ur pistol, ne d’ê quet aoualc’ h deoe’ h e renta d e z à n , mæs ret ez ê c ’ hoas guelet an domaichou en deus souffret. Ar c ’holl-ze martese a so bet caus ma ze bet heanet e

pe A r Boquet eus ai M ission. 135 drafic, pe ez ê bet sicutet e v a d o u , hac ez ê ret rapari an oll domaichou-mâ. N ’a rit gaou oc’ h d’en , na quement netra divar goust den ; rac pe er rentot pe n’er rentot q u e t , hac er rentfac’ h , ho pezo atau gret ur p e c ’het eus a pehini e rencoot ober pinigen ; ma n’ er rentit quet , ha c’ hui o ç’ halloüt e o b e r , ne deus silvidiguez ebet evido e’h. Crédit ae’ hanoun-me , ne avancit netra evit lacat madou ho nessa etouez ho re ; rac o c'hrignat a raïnt , hac erfin o c ’hollot tout. æs hac e c’ halfac’ h beza eürus epad un am s e r , ( M atth. 16. ÿ . 26, ) petra a servich <Tan d e n , eme hor S a lv e r , en em renta mastr eus ar bed universel * mar deu da g o ll e ene da virviquen. E pe leac’ h ema bremâ an dut pere guechal a gùemere a gleiz hac a-zeo ? ( Baruc, C . 3. 19. ) Distruget e% in t b e t , eme ar Prophet Baruch , disquennet ez int en Ifern. Petra a vezo lavaret ae’ hanoe h -hu unan an deiziou-mâ pa veot maro , ac’ hanoc’ h-bu pe hini hoc’ heus gret quement a zomaich d’ hoe’ h ameseyen ? Distruget e\ è bet divar an douar, ha disquennet e{ ê en Ifern. E vit ne arruo quet ar goal-heur-se ganeoe’ h , guelit etouez ho madou ha ne deus quet un dra bennac ha ne aparçhant quet o uzoe’h ? guelit ha n’ h o c ’heus gret gaou ebet oc’ h o ameseyen pe oc’ h ar re hoc’ heus bet affer outou ; ha mar quivit dis lealdet ebet en ho p u e z , laquit 1io poan d’ e rapari quenta ma c’ hellot.

1 36

Instructionou Christen,

Q U E N T E L N A V ET-V A R N U G U E N T . E u s an Usnrereç, N Usurerez eo quemer un dra bennac an tu-all d’ar pez a so bet roet e pur prest 'r dre e x e m p l, c’ hui hoc’ heus prestet arc’hant r rd. , etc. , mar contraignit an hini h o c ’heus prestet dezan da rer deoe’ h un dra bennac en tu-all d’ar pez hoc’ heus. r o e t , pe arc’h a n t , pe td r pe v i n , pe cher-vat , pe z e v e zîo u , pe servichou a l l , neuse e coumetit ar pec’ het 9 usurerez. Sant Antonln , Arc’ hescop eus a F loranç, 9 lavar c’ hoas penaus mar laquit an datera carg var an hini hoc’ heus prestet dezàn , ez o c ’h un usurer. Cetu amâ e comsou : hennez a goumet ar pee’ het a usurerez pehini a brest arc’hant da un all e condition ha ma zaï d ’e vilin da v a î a , d’ e fôrn da poazat , pe ne guemero marc’ hadourez ebet nemet eus e s t a l , ha pa n’en deffe memes intantion ebet da verza dezàn querroe’ h , rac an hini a ro e prest er feçon-m â a denn dre eno ur profit bennaç pehini a ell talvoult archant* A n Intanvezet hac ar re all pere ne maint quet e stad da lacat o arc’ hant da d a lv o u t, nà ellont-y quet presta var ioterest ? Salocras , rac an usurerez a so difennet oc’h an où e général. M a na d’ê quet permetet dezo presta 0 ar-

pe A r Boquet eus ar M issio n . 13 7 e’ hant evit tenna ur profit bennac anezàn , e lesint en o armeliou , en dispignfint nebeut ha n eb eu t, hac erfin en em velint er ur b a o u rentez vras ; penaus e raint-y evit b e v a , pa seblant n’ o deus m oyen all ebet d’ en em souten ? Respo-nt-a ràn d’ an dra-mâ gant Sant A u gustin var ar Psahn 1 2 8 , penaus ul laer surprenet o la ere z, pe an hini a ve cavet o toulla *y e amesec , hac ar re a cundu ur goal vuez a lavarfe i v e z , n ’emeus quet a v a r a , ne allàn quet e c ’ h o u n it, ret ez ê din ober evellen evit caout peadra da veva. Piou ne die quet condaouni ar re a choas ur vicher criminal evit beva diouti, pe a fel dezo en em vaga o c ’ h offansi D o u e ? Ret ez ê lavaret ar memes tra eus ar re a denn profit eus an arc’ hant a brestont ; an dra-se o veza difennet gant lesen D o u e , ne d’ ê quet ur vicher leal na permetet da choas , non-pas memes var digare caout peadra da veva. Lavaret a ràn deoe’ h oc’ pen penaus an hini ne oar quet lacat e arc’ hant da dalvout a ell i . ° prena douar pe ur font all bennac pehini a p ro fito , 2.0 e lacat var Constitud ; 3.0 e reï e consortiaich da ur marc’ hadour da drafica. A r consortiaich-se a so permetet , non-pas ma teujfe an hini a ro an a rc’hant da assuri e brincipal hac ar profit, evel o tivisout ma vezo assuret e arc’ hant dezàn , ha quement ha quement a profit. Mæs unan a die reï an arc’ hant hac un all e boan hac e la b o u r, ha neuse ranna etrezo ar c ’holl hac ar g o u n it, en hevelep fæçon mar deuis p ro fit, ma ve za

1 38 Instructionou Christen, rannet goude beza discontet ar misou a so bet ret, da ober , ha mar deus c o l l , an eil hac' eguile a gollo ar pez en deus la q u e t, da lavaret eo , unan e arc’ hant hac un all e boart hac e labour. Evelse ez ê decidet gant ar Pap Sîxt pemp en e V u l eus ar pempet-varnuguent eus a vis Here 1386. Cetu amâ e gomsou : Pep-unan; a die gouzout penaus ar gonsortiaich e pehini unan a fournis arc’ h a n t, loenet pe vadou a l l , hac eguile e labour , e speret hac e c ’houyeguez, a die beza gret gant leal d e t , gant ur goustianç vad ha gant conditionou just ha guirion , evel ma ze gourc’hemen net gant ar guir lesennou, hep tromplerez, hep diguisamant na condition all ebet a guement a aparchant oc’ h ar valiç hac an dislealdet eus an usurerez. N e deo quet mat eta ar gonsortiaich dre behini e ve obliget an hini a guemer an arc’ hant da baea evit interest ur certen somm , ha da renta ar principal hep diminu tion ebet hac e teufe da veza collet dre, ur^goal chanç bennac hep e faud. Evit ar pez a aparchant o c ’h ar gonsortiaich divar ben al loenet , da lavaret eo , pa duer da reï loenet var hanter brofit pe e m agadurez ; cetu amâ ar reglen a ro Sant Charles er c’ henta Ç o n siL a Vilan. A r gonsortiaich evit al loenet pere a ro un den da un all evit caout sourd anezo , ar c’ hol hac an diminu a deu varnezo a so tout d’ er pere’ hen al lo en et, ma na d’ê guir ez ê arruet ar c’ holl pe an diminuse dre faut pe ltsireguez an hini à yoa carguet anezo. N e eller quet ivez obligea ma veza

pe ar Boquet eus ar M ission. 1 39 réntet al loenet er memes stad evel ma oant bet roet. A r memes Sant Charles a lavar c’ hoas ne (f’ê quet permetet quemeret profit ebet va ria i loenet , pa ze obliget en dioualleur d’ o faea quement a ma zint istimet , pa zint roet dezàn. D r e exempl , roet hoc’ heus d’ ho fermour loenet evit daou c’hant liv r , e c o n d itio n , pa ve?o achu e ferm , ma rento deoe’ h loenet evit daou c ’hant livr , ne d’ê quet permet deoe’ h caout profit ebet anezo ; an dra-ze a v e usurerez. U r Fabliq hac èn a ell presta var interest arc’ hant an Ilis ? Salocras , ar C ’ honcilou hanvet amâ diaroc a condaoun a grenn ar prestse evel un usurerez. A r Pab Alexandr t r e d e , en trede C o n cil général a Latran a lavar ne d ’ê quet an dra-mâ perm etet, memes evit savetei buez an esclavet , nebeutoe’ h c’ hoas ez ê permettet evit cresqui renchou an Ilis nac evit he antreteni. Hac en a eller presta var interest da ur marc’ hadour evit trafica , da un den evit prena douar pe ur garg bennac. Certen eo penaus pa prester evit beza dispignet , evel pa prester id da un den paour , ez ê sur ne eller quet goulen en tu-all d’ar pez a so r o e t , an oll a ansao an dra-mâ *, mæs beza tz eus bet tud hac o deus lavaret ne djê quet ar memes tra pa brester da unan ben nac evit gounit gant an arc’ hant a so prestet dezàn. Mæs ar Santimant - mâ a so control d'ar Scritur Sacr , d’an T a d o u santel eus an Ilis ha d ’ar C ’ honciliou. R ac pa zifen ar Scritur

140 Instructionou Christen , quemeret netra en tu-all d’ar pez a so prestet J ne laca diffaranç ebet etre ar paour hac ar pin vidic , mæs difën a ra grons quemeret netra en tu-all d ’ar pez a so prestet, Hac hor Salver a lavar , ( Luc. C . 6. 35 ) , prestit , ha na peserit netra ochpen ar pc% hoc*heus prestet. Sant Jerom , var an dri'veac’ hvet Chabist eus ar Prophef Ezechiel , a lavar ez è usu^ rerien ar re a brest id da hada , hac a fel dezo caout muioc’ h evit o deus roet. Cetu amâ penaus e laca da barlant unan eus an usureriens e , pehini a ç ’hafv un usuret truezus- ; me ameus roet ur musul id pehini en deus profitet ha roet dec musul all , ha ne d ’ê quei just dime caout ntuioc’ h evit ameus roet ? pa ze d am larguentez-me ez ê dleet an dec musul pere so ar frouez eus ar musul am boa me prestet. C e tu ase ivez penaus e parlant ar re a brest da v a re ’hadourien pe da re a ra prena; penaus va arc’ hant ha n’en deus-èn quet profitet dezo- ï perac h ’ em beo-me quet lod eus ar profit ? Mæs an D o c to r santel-mâ a respont, ta euz em tromplit quet , ne rer quet goap eus a ^Zoue, Sant Ambroas , var L evr T o b i , Chabist 1 4 , a lavar ez eus tud pere goude beza prestet arc’hant da varc’ hadourien, ne quemeront quet a arc’ hant diganto gant aon na p ec’hént a enep al Lesen pehini a zifen quemeret usurerez ; petra^a reont-y eta ? Q uem en t a reont marc hadourez evit interest d’ o arc’ hant ; mæs , eme an T a d santel-mâ , chel'aouent a l Lesen pehin i a {ifen quemeret seurt .interest ebet. A r pempet C o n c ile u s a L a t r a n , en amser aç

pe ar Èoquet eus ar M ission. 141 Pap Leon dec , a Lavar e tifen ouzomp hor Salver en A vie l hervez Sant L u c , dre ur c’ hourc’ hemen gre ha scier , quemeret netra «vit an arc’hant prestet en tu-all d ’ar somm principal , ha ne laca diffaranç ebet etre ar paour nac ar p in v id ic , mæs lavaret a ra grons ne renquer quemerer netra. C etu amâ ar resoun ; pa hoc’ heus prestet h o c ’ h a rc’ h a n t, ne d’ê quet deoe’ h ez ê m u i , mæs d’an hini ma hoc’ heus e brestet dezàn ; evelse mar e laquat da dalvout , ar profit a So dezan ha non-pas d e c ’hu pehini hoc’heus prestet dezàn. Ha permetet ez ê guerza id , marc’ hadourez pe draou all querroe’ h , abalamour ma vent roet e termen ? Salocras , ne eller quet guerza an amser , eme Sant T h om as , abalamour an amSer a so da Z o u e pehini en deus e roet e commun <Han oll ; evelse , eme an D o c to r bras-mâ , quement seurt contrat a so dre bere , abala m our d ’an termen hepquen , e quemeret pe è c’ hesperer caou t m ui evit a so roet , a So usurius. Hac-èn a ell beza usurerez er c ’hontrageou var termen raquit ? Y a , an dra-se a arru alies , rac heza ez eus tud pere n ’o deus quet ar volontez da brena , mæs pere n e glascont ne m et interest d ’o arc’ hant ; hac evit resteni eus a n dra-se , evel ma o deus prenet an d o u a r , o r fermont d ’an hini en deus e verzet dezp nervez an interest eus an arc’ hant o deus roet ; en evelep-fæçon ma ze ur prest çuzet dindan ar vante! eus a ur c*hontrat a acquisition pe, ur c hontrat ferm. A n dra-mâ a haaver usu^ rerez diguiset.

142 Instructionou Christen , Beza ez eus c?hoas un niver infinit a custumou usurius etouez ar pobl, pere ne aliàn q te t da isplica amâ , evit diverrat an Instructionoumâ , ,evel ma emeus prometet. Lavaret a rin hepqén e tle peb-unan diqual n’en deffe lod er rebechou a ra ar prophet Ezechiel d’ar Guear: eus a Jérusalem. Roet hoc'heus var interest, ha quemeret Hoc'heus mui evit hoc1eus roet. Gant a hini a so pere a zebr an dut paour / abalamoùr ma o deus prestet arc’ hant dezo , e deveziou , e donæsonou , e guin , ar pez a so ur peç’ het argarzus , evel a lavar ar memes P ro phet ; clevit e gomsou c’ hoas ur veich. (Eçech* i :8 , y ., 1 3 . ) A n hini en deus prestet var in terest hac en deus recevet mui evit en doa roett ha beva o rai-ïn ? Salocras , eme ar Prophet., ne vevo quet , un dra argatgus en deus gret , hac e varvo. Mar fel deoe’ h en em viret dioe’ h ar maleurioumâ , en em ziouallit di<5c’ h ar c’ hustumou usu r i u s , hac e chom'ot e graç D ou e*, e reposot var ar menez santel , evel a lavar ar Prophet

David.

AN D R E G O N T V JE T Q U E N T E L . E u s ar pechejou a enep an ei{vet Goure hemen, D a guenta, tus an drouc-preseg. N drouc-preseg a so ur viç -noazus , ha cousgoude quer comun ne eller quet que meret aoualc’ h a furentez evit en em ziouaü ounta.

pe A r Boquet eus ar M ission . 143 Rac petra eo an d r o u c - p r e s e g ? N e d’é quet hepquen accusi e faus an nessa e o , e accüsi da veza gret un drouc bennac pehini n’en deus quet g r e t , evel ma sonch da cals a d u t , an dra-se a hanver calomni ; mæs an diouc-preseg simpl eo disculya an drouc en deus gret un all pe an defautou en deus. Pa zrouc-preseguit h o c ’h hentez , e rit peurvuia tri bless, pe evit lavaret g u ell, gant un taul teod e roït ar maro da tri den. D a g u en ta , e vlessit h o c ’h ene hac e rit dezi mervel spirituélamant , rac an drouc-preseg en traou a cousequânç a so ur pec’het mar vel. Guir e o , mar d ’ê ar pez a lavaret var goust ho nessa hanat hac anavezet gant an oll en ameseguez, ha ma ne ell quet bezà c u z e t , o parlant anezàn ne rit quet ur p ec’het marvel ; mæs mar d ’ê secret hac anavezet gant nebeut a d u t , ha mar; diminu cals ar brud vad eus ho nessa, e rit ur pec’ het marvel. A n A bosto l hon assur penaus ( 1. Cor. 6, ÿ . 10 .) nac a l laeron , nac an dut ava riciu s, nac an drouc-preseguerien ne bossedint quet Rouantelez D oue. A l laeronci en un dra a consequanç ha ne de quet ur pec’ h * marvel? Hep douetanç ebet. Hoguen an drouc-preseg a so ul laeronci, hac ul laeronci ar brassa, abalamour ( Prover\ 22. y . /. ) ma i(e an hano mad un dra preciussoc h evit an aour hac an arc’hant ^ eme ar fur Salomon ; ha rac-se an hini a zrouc-prcseg a ra un domaich brassoc’ h evit an hini a laer a rc ’hant. D ’an e i l, e vlessit ene an hini a so o c’h

144 I nstructionou Christen , ho c l e v e t ; rac o veza obliget d’ ho tam all, evel ma ze an T a d o u hac ar M a m a u , ar Mistri hac ar V estreset, pe ar Superiolet-all, ma n’ ho tamall queî pe ma na zifen quçt càus an hini a zrouc prezeguit, oc’ h allout hac o veza obliget d ’e ober heryez ai lesen eus ar garantez, peautramant mar quemer plijadur o c ’h ho c l e v e t , en oll circonstançou-mâ , en deus pers en ho c r im ; ( Rom . /. y . ' 3 2 . ) rac rien d ’ê quet hepquen ar re a ra an drouc eo a vilit ar m aro, ive^ c ’hoas ar re a so as saut. A r pez en deus gret da Sant Bernard lavaret : N e oun dare pehini eus ar re-mâ a vilit muia beza c o n d a o u n e t, ne velan quet differanç etrezo nemet an hini a 'zro u c-p reseg en deus an diaoul en e c’ henou , hac an hini a chelaou en d e u s - è n en e scouarn. N e d’ê quet hepquen an hini a laca an tan en un a so cou p ab l, mæs ivez c’ hoas nep ne da quet d ’e vouga. D ’an d r e d e , e noasit aveichou d’ar c ’horf, alies d ’an e n e , hac atau d’an enor eus ar re j a zro u c-p rese g u it. D icrial a rit artisanet, ^servicheurien , devesourien pere ne vevont y hac o zud , nemet dioe’ h o micher hac o servich. Lavaret a rit^ne dint quet just na j leal gant o daouarn , gant o guenou , gant 0 j zéod ez int fripounet , e queront ar cher v a d , ez int hstillerien ; an artisan-se ne ra nemet j coll an d a n v è z , an devesour-mâ ne ra netra, t r marc’ hadour-se ne d’ê nemet un affronter, e varc’ hadourez ne dal netra, Evelse , en em fizier mui enno , ne fell mui da zen o c a o u t , ne; der m ui d'ar stal ar marc’hadour-

pe A r Boquet eus ar M ission. 14 5 m a cetu ase tud en danger da vervel gant an naon. Ha n’ê quet troc’ ha o gouzoug eo hoe’ heus-hu gret ? Ha memes pa zrouc-presegfac’ h e secret, hac e rafae’hevel ar sarpant pehini a grog hep ober van ha dre laer , .cousgoude abret pe zivezat an hini hoc’ heus attaquet dre ho teodadou , a glevo an droug ho pezo lavaret anezàn , cassoni en devezo ouzoe’ h , en eni vengi a folio dezàn , conservi a raï an désirse pell amser; martese bete ar m a ro , lia cetuèn collet» Ha ne oua quet guelloc’ h ho pize plantet ur goutel en e galon ? Ha pa na arrufe quet an d r a - m â , ober a rit atau dezàn coll e hano mad hac ar brud vad. en doa etouez an dut ; martese e vize guell ganta mervel evit en em velet dispriset ha dileset gant an oll tud a enor» Mæs ne d’ê quet c’hoas t o u t , en em luya a rit en un abim eus a behini ne vezo quet eas ho tiluya. N e d’ê quet ar pec’ het-mâ evel cals a b e c ’hejou all. N e d ’ê quet aoualc’ li deôc’ h en em humilia dirac D o u e na goulen pardoun anezàn , ar pec’ het-mâ a oblich da restitui evel ai laerohciou , ha ne ellit caout ar pardoun anezàn , nemet o renta hervez ho callout d ’an hini a so offanset e enor e speret ar re dirac pere hoc’ heus e zifam et, ha memes e speret ar re o deus clevet , ar pez a so diæs bras ha quasi impossubl ; ha c’ hoas ne veot quet q u i t , rac mar en deus an den-mâ soufret dom àich, evel ur vatez mar d ’ê laquet er mes eus an ty , mar e deus collet e c’houm anant, pe ma na guef mui a blaç da servicha ; ma

1 46 I nstructionou Christen , ne guef mui labour an devesour-mâ pe an artisan -se, ma na der mui da stal ar marc’hadour-m â , ez oc’ h obliget da rapari ar c’ holl bac an domaich hoc’ heus gret dezo. O pebez abirn a valeuriou ! Hac ar pez a gresq ar valiç eus ar pec’hetm â , eo ne espern d e n , na bras, na bian , na tud a I l is , na tud ar bed j attaqui a ra hep diffaranç ebet ar mad evel an d r o u g , barn a ra an intantionou ar re v e l l a , diminui a ra ar mad a leveror . eus an d e n , disculya a ra an drouc , e ober a ra brassoc’ h evit ma ze , forgea a ra pa na oar quet. Erfin an droucpresegueur en deus un avi bras o c ’ h an istim hac ar brud vad en deus e nessa. Ma na espern quet ar re v«eo, ne ancounac’ha quet ivez ar re v a r o , nevezi a ra defautou pere a dleze beza breinet en douar gant ar re o doa-y coumetet. G oude quement-mâ hac estonet e tleer beza pa lavar ar Speret-Santel dre c’ henou ar fur Salomon ( Pro. C . 24. ÿ . 9. ) : penaus ur 20a l teod a so horrol ar bed universel. R E M E J O U. ( Jac. 3 . ■ÿ. 7* ) A n Abostol Sant Jacques a lavar ne déus loen ebet quen direis , na labous quer gouez , na sarpant quen adversour d ’an den , na eller da sugea ha da z o u c a a t, mæs ez ê teod an den ul loen quer c r u e l, quer gouez ha quen dinatur ne deus den evit c sugea. Cousgoude ar pez ne d’ê quet possubi d ’an d e n , ne d ’ê quet impossubl da Zoue, Goplennit e ta sicour diganta dre pedennou mad ha fervant , hac en em servichit eus ad fcüisou a ro deoe’h ar Speret-Santel,

pe A r Boquet eus ar M ission. 14 7 Quenta avis. \ E ccl. 28. -ty. ic). ) Verbis luis facito stateram. Poezit mad ho comsou en ur valanç abars o la v a r e t, o caout memor e rentot cont anezo e barnidiguez D o u e , hac e veztft condaounet pe justifiet dre ho comscfti. Eil avis. ( Ibidem. ) E t frcenos ori tuo rectos. Laquit ur brid en ho quenou evit brida ho teod evel ul loen direis. A r brid-se a so an humilité pehini a ra deomp reculi var hor c ’ h is , o songeai en hor pec’ hejou , hac boii ampeic’ h da avanç evit caout abeg e com portamant hon nessa. Er fæçoun-se e tuas hor Salver da fæza ha da serra o guenou d ’ar re a accuse un aoultrerez. ( Joan: 8. ’ÿr. 7. ) A n hini a cha noch , emezàn , n e n deus gret p ec h et ebet, taulet ar men quenta ganti. Mar laquit e v e z , alies en em gueffot coujtoploc’h evit ar re a vlamit. ( M&tth. 7. y . 3. ) O im pocrit, a là var Map D o u e , guelet a rit w blousen e lagad hoc h hente£ , ha ne velit quet un treust a so en hoc'h hini. T re d e avis. ( P s . 140. -jp. 3.. ) P o n t , D o mine , ostium circumstantice labiis mets. Laquit un or var I10 quenou evit derc’ hel al loen-se ; an or-mâ , eme Sant Per , ez ê ar garantez pehini a c’ holo un niver bras a bec’ hejou. Ha ne o uzoc’ h-hu quet penaus ne renquit ober d ar rè all nemet ar pez a garfac’ h é ve gret d e o e ’h h o c ’h-hunan ? Pa hoc’ heus gret, ur faut bennac , ha ne fel quet dec’ h—u e ve cuzet ? Perac eta ne cuzit-bu quet ar fa/tt en deus gret ho preur ? Pevare avis. ( E ccl. 28, ■ÿ. 2 8 .) Sepi aures tuas spinis, Laquit spern vardro ho tious-

1 4 8 I nstructionou Christen Couarn ; da laveret' eo , na brestit quet ho tiouscouarn d ’ar goal teodou , er c ’hontroi disquesit dezo e tispiieh d e o e ’h o zeodadou. ( Prov. îy . 23. ) R ac evel ma teu. an aveP nord, da hetlaat ar g la o , eme ar Speret-Santel, tv tlse ive^ pa rer min trist da ur g oa l teo d , en obliger da tevel. Chenhit discours , livirit v a d , mar goùzoc’h , eus an hini a d é v o t drouc anezàn. Erfin , evel a lavar Sant Jerom , gret que ment ha quercouls a enep ar goal te o d o u , 11e credo den drouc-preseg dirazoe’ h Ha mar d ’oe’ h divlam dioe’ h ar viç-m â , e tleit trugarecat D o u e hac e veuli ; rac nep ne pec’ h quet gant e t e o d , a so un den parfet , eme Sant Jacques.

Q U E N T E L U N A N V E T HA T R E G O N T . E u s ar Gueyer. ‘ A T H ° pe^et quet bonlonte{ da lavaret gueyer, / l r < ( E ccli. 7. j/-. 14. ) eme ar Speret-Santel, rac an acustumanç d'o lavaret ne deo quet mad. A r gaou a so dre natur un dra fall ; e pe seurt occasion ha gant pe seurt intantion ben nac e c ’halfe beza la v a r e t, ne ell morse beza hep pec’ h e t , ha ne deus dispans e b e t , nac a bers D o u e nac a bers ar bed , a guement a alfe e bermeti. D o u e abalamour ma ze ar Mæstr absolu dà guement tra so , a ell permeti d to e ’ h ■quemeret madou ho nessa ha lamet e vuez di-.* gant un d e n , mæs ne ell quet permeti da .laç

pe A r Boquet eus ar M ission. 149 varet an distera gaou. Lavaret a ràn an distera gaou , evel lavaret ur gaou evit renta servich da unan bennac , hep ober drouc da zen all e b e t p e a u t r a m a n t evrt -en em zivertissa ; rac ata oll a oar penaus ar gueyer noazus a so tnilliguet. ( Ps. 5 7* ) C ’hui a gondaouno t ô va Doue ! ar re à lavar0 ar seurt gucyer-se. Penaus, a leverôt d in , ne vezo quet per metet da un den lavaret gaou evit mirer na vezo gourdrouset, cannet , evit en em viret oc’ h ur vez bennac, evit conservi e v a d o u , e v u e z , pe evit miret na vezo D o u e offanset ?" D an oll difficulteou-mâ e réspont Sant Augus tin , hac e lavar ne eller quet monet a enep àr virionez evit saveteï e vadou nac e vuez da zen *, ha ne eller qaet memes en em servichout eus ar gaou evit cundui un den d’ e silvidiguez eternel. Goulen a rer ounta ma ve ur c’ hrouadur etre daouarn ar B a y a n e t, ma ne eller quet e vadezi hep trompla ar gOardou dre ur gaou bennac, ha ne ve q U£t mad neuse lavaret^ gaou , quentoc h evit lesel ar c ’hrouadur-mâ da vervel hep Badiziaqt ? Respont a ra. Sant Augustin penaus evel ne ve quet perme— tet en oçcasion-se ober ur pec’het a enep a f ehastete , ne ve quet permetet quen nebeut ober ür pec het a enep ar virionez. Rac e v - i ne ell quet ar ehastete desqui deomp ober netra control d ar burentez , nac an douçder désqui deomp ober drong. d’hon nessa, evelse i v e z hor S a lv e r, pehini, so ar virionez m em es, ne ell quet disqui deomp lavaret gueyer. N e d ’ê jamæs permetet deomp lavaret gaou. ( Job. x Z J - 7 - } D o u e , eme an den santel Job , n \en deus quet affer eus hor gueyer.

150

Instructionou Christen,

D a viana en occàsionou dangerus ha fachus ha ne ellor quet en em servichout. eus a certen comsou pere a ello beza entetent e diou fæ çon , evit cuzat ar virionez ? D re e x e m p l, un den e coler a glasq e adversour pehini a so cuzet en ho ty , a c’ hui a ell respont, ne ma quet, o c’ hen ten t, ne ma "tjuet oc’ h an daul , ne ma quet en e ty , evit beza lazet ? Respont a ràn da quement-se penaus ez eus bet tud pejre o deus credet en o amser e oa permetet an dra-se; hoguen ne eller q«et heulia ar santimant-mâ. Condgouneî ez ê bet gant an I lis , hac ispiciai gant hon T a d Santel ar Pap'Innoçant Unnec. Mæs a lewerfot, petra a respôntin-me d’an flen coleret-se } ' ha lavaret a rin-me dezàn , ne lbirin quet deoe’ h e ptleac’ h e ma hoe’h adversour , abalamour ma emeus dougeanç D o u e . Ma na lavâràn quet dezàn , martese e tisgargo e goler v a rn o u n , hac em lazo, R espônt a ran da guement-se, mar duît da anduri - ar maro evù beza gret un euvr a drugarez, e vezo recompanset mad, tir maro quen precius , pa ze guir e recevot ar vue^ eternel e leac’ h ar vuez temporel ho pezO collet. Lavaret a reot martese , ma na zisgarg quet e goler va rn o u n , e clasquo e adversour em zy hac el lazo. Respont a ràn penaùs e tleit ober ar pez a zepant àc’ hanoc’h evit sicour ho nessa , ha pa na ve quistion rhemes nemet d’ e ziouall oc’ h un droug temporel ; mæs pa na ellot e ober nemet oc’ h offami D o u e , ch o u m rt, eno , abalamour ma ze ret credi e vanq an o ll m oyenou all deoç’h , pa na chom ganeoe’h

pe A r Boquet eus ar M issio n .151 nemet m oyen o u control d’ar justiç ha d ar v i rionez. Ar responchou-mâ ne dint quet ma re , mæs re Sant Augustin tennet eus ar pemzec* vet Chabist eus e L ê v r a enep ar gueyer , dre pere ez ê eas guelet penaus an D o c to r santel-ma n’en deus quet credet e c’ halfe den en em servichout a gomsou goloet evit cuzat ar virionez. Me oar erfat penaus ar responchou-mâ ne raïnt quet a blijadur d’ ar re a vev hervez ar c ’hic hac ar bed , pere n’ o deus quet d a o u k gad scier aoualç’ h evit guelet peguer caër ez ê ar virionez. Mæs me oar e vezint aprouet gant a n \dtat a sclerigen pere a aparchant dija o c ’ h ar Jérusalem C e le stk l dre o buez vat , gant ar re a lavaràn , eus a pere e c h e lle r lavaret penaus ne deus cavet gaou ebet en & guenou, ! D esquom p eta penaus ne renquer quçt la v â rtt g u e y e r , hac e renquer memes en etft viret d ’oc’ h pep seurt tromplerez. Carom p ar virionez evel ma velomp an dut santel o caret ar justiç vad Bac ar ehastete. A naout a r i t , me so s u r , tud pere ne gar» fent quet ober gaou o c ’h den eus a un dîner , ha quer pur , ma ve guell ganto mervel evit en em souilla. Perac ne guerit-hu quet ar vi rionez , pa ze guir penaus ar justiç vad hac ■ 3 T chaMete ne vent quet c a e r , ma na--vent gourc’ hemennet gant ar virionez. A r re-mâ o ll a so comsou Sant Augustin. C ’ hui T a d o u ha Mamou , na zesquit quei d ’ha pugale lavaret gueyer ; hennez ez ê goassa descadurez a a l k c ’ h da rei dezo. Mæs

152 Instructionou Christen, grit dezo santout penaus ar gaouyerien, evel a lavar h o r S a lv e r, ( Joan. 8 . ÿ . 4 4 . ) a sa frugale d'an diaoul pehini n'en deus quet quendalc'het er virione[ , ha penaus ar re a gar ar virionez a so disquibien h a bugale da JesusÇhristi pehini so a r virionez hac ar vuez.Erfin beillit quement var boc’ h oberou , n e vezo biquen obliget da lavaret gaou. ( P s i 38* ■$\ 1. ) Me a,% ioùallo, eme ar Prophet D a v id * evit ne p e çh in biquen gant y a \eod.

Q U E N T E L D IO U HA T R E G O N T . Eus

ar C'hoariou,

a elfer aveichou evit discuisa ar speret hac evit quemeret an ners , pehinï a user dre’ ul labour pe dre ur studi benna re hir ha re v ra s, evit ma allo un den gallout en em reï goudese æssoc’h a-se d’e zevez hervez e stad hac e gondition. Rac evel ma en deus ar c’horf ezom da guemeret e repos evit repàrï e ners , evelse ar speret en deus ezom ivez eus a un divertissamant bennac evit quemeret e ners. U r viç e ve memes , eme Sant Frances Sales, béza quen aquetus bete ne fallout quemeret divertissamant ebet e-unan , na permeti gant ar re all da guemeret nicun. U r P ayen raportet gant Sant T h o m a s , a lavar ez ê permetet en em servichout eus ar c’hoari evel eus ar c ’housquet hac eus a pep seurt'repos a ll, goude beza en em aquitet eus an deveriou n e (c esser eus e stad hac e gondition, Mæs ne d’ê

’h o à R I

pe A r Boquet eus ar -Mission. 153 quet permetet ober an Ocupatron ordinal eus ar c’ hoari ; r a c , evel a lavar a memes Payen , ne domp quet laquet er bed-mâ evit c’ hoari nac evit en em zivertissa , mæs evit traou a vrassoc’ h cousequanç. Evelse ar re a ra o studi hac o micher eus ar c ’h o a ri, pe a dremen un amser consîderapl o c’ hoari , ar re-se a ra ur pec’ het bra s; rac eleac’ h soulagi o- sp ere t, er fatigont hac er mantronr. Certen eo eta penaus ar circonstanç eus an amser a goller 0 c ’h o a ri, a rent ar c’ hoa-ri cri— minai ; rac an amser o veza bet roet deomp evit raquita hor pec’ hej.ou dre ar binigen, hac e-vit gounit ar Barados dre hon euvrou mad petra a responto deis ar varn a r - c ’ hoarieurieaostinet pere a dremen O/oll amser er c’ hoari * ha ne songeont jamæs da ouela o fec’ hcjou ? Petra a vezo lavaret d’ ar re a dremen an deï^ ziou santel , ar Stilyou hac ar Goueliou o c ’ hoari , lia., memes aveichou epad an Ojiç. D iv in , pere ne asistont nac en Oferen hred nac er G o u s p e ro u , ne glevont na Catechis ,, na Preseguen a ziles ar Sacra manchou hac an oll de.votionou all evit countanti o inclination da c’ hoari? N e servich da netra-deoc’ ii lavaret h o c ’heus clevet an O f e r e n , rac ur fasi bras eo , ha cousgoude comun songeai ' sati sfia erfat d’ar g o u rc’hemen eus a sanctification ar Sulyou hac ar G o e ly o u , o cleout an Oferen |jep o b e r netra quen , evel a vezo lavaret amâ: varlerc’h en eil Ldvr. Màr deu ar c’hoari d’ ho tlstrcï ; divar bof te ver ha d’ hoc’h ampeich da en em a qui ta eus lio carg. hervez ho s t a d , ne ell netra h o c ’h

G-

154 Tnstructionou Christen , escusi. Cousgoude an dra-mâ a arru re a l i e s ; mar doc’ h carguet eus a famill , n’ hoc’ heus sourci ebet eus ho p u g a le, o abandouni a r i t , o leser a rit hep descadurez ; ho servichourien so direnquet, en ur guer pep tra so e disurs en ho ty ; mar doc’ h den a Justiç , ez oc’ h lesireg var ar procésou , e tit d’ ar re o deu» afferou languissa ; ha mar d o c ’h den a v ic h e r , ne labourit quet * hac evelse e lesit ho pried hac ho pugale da vervel gant an naon , abaiamour ma teu an désir divoder hoc’ heus da e’ hoari d’ hoc’ h arnpeich da labourat. N e arru c ’hoas nemet re alies ma risqîit hoc’ h oll vad er . c ’hoari ha stistanç ho f a m i l l , ne paît quet ar pez a dleit d ’ar rè o deu» prestet deoe’h , pe d ’ar re o deus roet deoe’ h marc’ hadourez, pe d’ar re a servich ac’ hanoc’h ; ober a rit criai varnoe’ h y' hac ar c ’hri eus ar re ma tispignit o are’ h a n t , a pign , evel a la var Sant Jacqües , bete diouscouarn D o u e an a rm e o u , da lavaret eo , bete un D o u e pehini a eh em vengeo. O gant a hini a veler dre ar bed pere a zispign o oll vack>u er c’ h o a ri, hep en em lacat e poan da paea na servicheur na quigueur , na b o h n g e r , nac artisan, na devezour ! Petra lavarfint-y ur veich c ’hoas ep deîs terrupl eus a varnidiguez D o u e pehini a rento neuse da peb-unan , da lavaret e o , d’ar re vras ha d’ar re vian hervez o oberou ? N e d’ ê quet necesser lavaret deoe’ h penau» *nar d’ o e ’h sujet da drom pla, da douet D o u e , cia. vlasphemi er c’ hoari,, pe da goumeti e n o wr p ec’het all bennac , ez qc’ h obliget e cousSiane da renonç d’ar e ’h o a r ï, abalamour neuse

pe A r B o q u tt eus etr M lsfio n . 155 ar c*hoari a ve e v id o c ’h un ocasion tosta da effansi D o u e raaryelamant. Erfin ret ez ê hoc’h avertissa penaus ma quemerit evit micher da zerc’ hel ty digor evit c ’hoariou public o fournissa da peb-unan tau! t cartou ha d is ç o u , o c ’ h coupabl eus a quement pec’ het a coumeter e n o ; ne deus Confessor ebet a guement a alfe ret an absolven deoe’ h , ha ne d’ê quet possubl deoe’ h en em s a v e te ï, y ma na renoncit quet d’ar vicher milliguet-se. Mar quivit ez ê re gre an a vis-m â , ne d’ê quet me eo el lavar. Sant Bernardin a Sienne e o , ha Sant Charles p e h in i, en instructio tou en deus roet d’ ar C o v e s s o r e t, a zifen outo ret an absolven d’a r r e a zal’h ty public d’an o lf da c ’ hoari pe ar c’ hartou , pe an disçou , etc*

FIN E U S

AL LEVR

Q U E N TA.

156

Instructionou Christen,

INSTRUCTIONOU CHRI S TEN, P E

AR B O Q U E T E U S A R MISSION. A N EIL

LEVR.

D eclina à malo et fa c bonum , P s. 36. V/. 2 7 . P e lla ït d io c ’ h a n d r o u c h a g rit a r m a d . A N oll justiç christen a so comprenet er c’ homsou-mâ. N e d’ê quet eta aoualc’h da« ur C ’ hristen. en em viret oc’ h an drouc, d a lavaret eo , oc’ h ar pec’ hejou eus a Bere hon deus parlantet amâ. diaroc er c' henta L e v r , ret ez ê c’ hoas dezàn ober ar mad. C etu ase perac goude beza parlantet eus ar pec’ hejou, eompi da, parlant eus a r vertusiou hac eu s a n e u y r o u m a d . Beza ez eus hac a sell oc ’h?

pe A r Boquet eus ar M ission .. 157 .a it oll Christenien , re all ne sellont nemet o c ’ h ar re a so en ur stad pe en ur gondition' bennac e particulier. Parlant a raïmp eus an eil rum hac eus eguile. C o u m a n ç a, raïmp dre ar vertusiou a die an oll pratica.

G U E N T A

Q U EN TEL.

E u s ar Vertusiou Christen e general. R A Vertus Christen a so un donæson eusa Z o ue pehini a ro deomp an inclination hac an æsamant da anaout ha da ober an de— veriou eus ar vuez christen. A r guir binvidig u e z o u , eme Sant Bernard, ne consistant quet e madou ar bed-mâ , mæs er guir vertusiou a zouguer en ene , pere a procur deomp ar pinvidigüezou eternel. Istimet e tleont beza , eme ar Speret-Santel , dreist ar Rouantelesiou h ac an T ro n io u , ha credi ferm a dleer penaus an oll binvidiguezou ne dint netra da veza cornparachet o c ’h ar vertusiou. ( Sap. y . 8. C). 1 1 . ) N'emeus q u et, eme ar fur Salomon ,. comparachet ar vein precius. gant ar vertus , rac an aour e comparaison devi ne d ’ê nemet grouan , hac an arc’hant nemet houilhen. Caret em eus-hï dreist ar guenet hac ar y e c ’het y an o ll vadou a so due t din g a n ti, ha recevet emeus eus he daouarn pinvidiguezou hep niver. L avaret a ra ç^hoas ar Speret-SanteL penaus ( j/'. 14. ) àr vertus a so u(i tensor inrr £ n it evit an due.

158 Instructionou Christen, G uir ez ê penaus ar vertus c’ hristen a so un tensor, mæs un tensor çuzet pehini ne d’ ê quet clasquet, abalamour ne d’ê quet .anavezet. i R ac ma ma ve anavezet ar pris eus ar v e rtu s, ne ve espernet netra evit he aquisita. A r vertusiou christen a; ra deomp * gant ar si co.ur eus a c’ hraç D o u e , antrepreni traou en tu-all da c’ hallout an den , a ra d eom p anduri gant patiantet, hac alies gant j o a , oll boaniou ar bed-mâ. Erfin ober a reotjt deom p en em viret dioe’ h ar plijadurezou difennet ha memes alies dioe’h ar re a so permetet ha divlam. Partachi a rer ar veFtusiou christen e Vertusiou Théologal hac e vertosiou Moral» A r Vertusiou 'Théologal a so hanvet evelhen , abalamour ma sellont oc’ h D o u e ha ma îougont ractal varzu ha D o u e. Beza ez eus teir , ar F e is , an Esperanç hac ar Garantez, Dre ar Feis e credomp e D o u e , dre an Esperanç ec’ h esperomp e possedi , ha dre ar garantez er c ’ haromp. A r Vertusiou moral a so hanvet Moral , abalamour o effet principal ez ê regli hon actionou evit hor sevel varzu ha D ou e , o veza ne d’ê reglet mad hor buez nemet. pa labouromp evit D o u e . Beza ez eus pedir Vertuz M oral pere a so hanvet Cardinal , da lavâret eo , principal , abalamour an oll Vertusiou all a zepant eus ar re-mâ. A r Vertusiou-mâ a 's o ar Piudaoç , ar J u s tiç , an Tem peranç hac an Nerf-,

pe ar Boquet eus ar M ission »

EIL

159

Q U E N T E L .

E u s ar F eis, A R Fèis a so un douneson a Z o u e , hac ur sclerigen roet gant D o u e d’ hon eneou 9 pehirçi a ra deom p credi ferm e D o u e , ha credi ferm quement en deus D o u e discleriet d ’e I lis , pa na alfemp quet memes o c’ hompren. ( Hebr. 11. 1. ) A b F tis a so , hervez Sant P a u l , ar fondam ant eus an tra»u a dLtomp da esperout, hac un desteni barfet eus ar guirio-, nei^ou pere ne velomp quet. A r Feis a so fontet var gomsoh D o u e , rac ne credomp ferm netra , evel articî a F e i s , nemet ar pez en deus D o u e la varet'h a discleriet;. Mæs D o u e o veza ma en deus ur furnea hac ur vadelez in fin it, ne ell nac en em trom-* pla e-unan nac hon trompla-ni. Ha ni , dr« ar voyen eus an Ilis , hon deus an anaoudeguez eus ar pez en deus discleriet d ’ar bed. D o u e en deus fiziet en e Ilis e gorrisou, pere a lennomp er Scritur S a c r , pe a so duet deom p dre heritaich evel a zorn da zorn digant an Ebestel. A r Feis a deu d’ hor sevel bete ânaout ar Vajeste a Z o u e hac ar Mistfcriou eus ar Reli gion pere ne eîlomp quet da anaout dre a i sclerigen eus ar ræsoun hepquen. A r Feis a zesq deomp ju stiç D o u e , e v a d e le z , e trugàrez, e c’ hallout infinit. D e sq u i

îê à Tnstrttct'ionon Christen + a ra deomp c’ hoas petra ez ê' ar goal-heur da? eoll D o u e ha da henebi ounta. Anaoudeguez pehini a deu da lacat doun en hor c’ halonou ar spont rae e varnidiguezou y hac hon dispos da gaout guir fizianç enna, respet e v in t a ; h a c erfin da gaout e zougeanç , evel ma en deus ur c’ hrouadur dougeanç e dad. Ar Feis a ra deomp guelet peguement ez ê dister ha berr oit blijadurezou ar bed , peguen isquis eo ar joa o deus ar -re a zispris ar bedmâ evit en em reï da servich D o u e , mem e s e creis ar c’ hroasiou , ar poaniou hac ar bini— gennou ar re galeta. A r Feis a so ar comançamant eus hor silv idigu ez, ar sourcen eus ar justification. A r re— ma so çomsou ar G ’ honcil a D rant. A r Feis s o , à lavaràn , ar fondamant spirituel var pehini ez ê batisset hor silvidiguez rac hep ar Feiz ne eller nâc esperout e D o u e , rtac e garet evel ma ze dleat ; hep ar Feis na eller quel pli geo ut deza, A r Feis a ro deomp ar furn e?,. oc’ h h o r renta attantïf d ’ar pez a c’ hquîen Doue diga— n e o m p , hep en etn lacat e poan petra a vezo lavaret ac’ hanomp. Ar Feis hor gra cou rach u s, oc?h ober deomp trec’ hi an oll tentationou , suporti an tourmanchou brassa gant patiantet , ha disprisout ar b e d , caout a r c’ hloar e creis an disprisanç, ha quemeret ar baourentez, ar brassa poaniou , bac ar maro m e m e s e v e l un hent evit tremen, é ’ar vuez eternel. Erfin ar Feis a pura h o r sperejou hac hor c’ nalonou , pa ze alumet dre a Garante r z .

pe ar B oqu tt eus ar M ission . 1 61 Quem ent den en deus an usaich a reison a so obliget da c’ houzout ha da credi ez eus un D o u e epquen pehini a recompanso an dut santel er Barados epad an eternite, hac a b u nisso ar bec’ heurien da virviquen en Ifern. G o u zo u t ha credi a die, c’hoas ar Misteriou , îsplcial Mister an D r in d e t , Mister an Incar nation , ha Mister ar Rédemption , peautramant ne ell quet beza salvet. O b lig e t ez ê da c’ hou zout ha da gredi ouspen an daouzec articl eus à symbolen an Ehestei, da lavaret eo , eus ar Grcdo f ha memes an tffejou principal o deus ar Sacramanchou pere a so necesser deom p da receo , gant an dispositionou a so necesser evit o receo. O c ’hpen e tle, pep-unan beza instruet mat var C ’ hourc’ hetnennou D ou e ha re an Ilis , ha ?ar an de.veriou eus e stad hac c gondition. Necesser eo ivez da bep-unan ober A c to u a F e i s , i . ° pa en deus an usaich % resoun h a ma ze instrüet a c u a iç ’h eus ar gui* rionezou a so bet revelet gant D o u e ; a .Q en amser ar m a r o , evit tostaat muia ma a l l o , o c ’b D o u e hac en em unïssa -ganta ; 3.® pa ze tentet a enep ar Feis , pe pa en deus gret pechejou control d’ar memes vertus ; 4 .0 pa zc obliget da drec’ hi tentationou a l l , da ober pi nigen , da dostaat oc’h ar Sacramanchou , h ac o c h p e n alies bras epad ar vuez. Ez e-ta ret lavaret ez eus tri seurt tud pere ne antreint birviquen jamæs er gloar eternel r dre abec^ n o devezo quet bet Feis. D a guenta,. ar re n o deus biscoas clevet parlant eus a r Feis ; rac peguement bennac o manquamant da< credi ne d e quet ur p e c ’h e t , beza ez ê &tai&

1 Instructionou 2 6 Christen, cousgoude ur boan diet d’ ar pec’ het ; hâC o c’ hpen dre ma vanq dezo ar F e i s , e vanq dezo ar vo yen necesser evit beza salvet. Ait eil rtim ez ê ar re ne d ’ê quet falvezet deo | desqui , o goallout e o b e r; evel ar re a v e v | etouez ar C ’ hristenien ha ne asisront nac er 1 Catechisou nac en Instructionou, ha »e deuont j qu.et var-dro ar re a a!fe' o dèsqui. An tredei 1 rum eo ar re a deu d a . henebiT o c ’ h ar Feis 1 o controlya ar guirionezou eus an A v ie l, evel \ a ra ar Bayanet , an Heretiquet hac ar goal § C ’ hristenien pere ne reont quet usaich vad e u s ! o Feis. Ret ez ê c ’hoas remercout penaus ne d’ ê quet aouaüc’ h caout ar Feis çr galon , ret ez j ê ivez e ansao a c’ herMau ; rac evel a lavar ; Sant P a u l , , ( Rom. iô . -jj, 10. ) ret <?£ é credi- cr. J g aIon evit bc{a justifier , hac ansao ar Feis dre ar chomsou evit bt\a salvet, Pa en cm

pütTrëf rrouex ar lîayâttèt ps àn Heretîqaet ^ | cz or aveichou obliget d v ansao ez or Christen Catholic , ispicial ma ne aller quet revc.1 hep disenori D o u e , pe hep reï goal exempl d ’an -1 nessa. C ao u t a rer aveichou , ha guelet ez eus memes esclavet e Batbari hac a yoa dic’ houyec 3 aoualc’ h evit credi, ne oa drouc ebet e renonç - ; a c’ henou da Jesus-Christ , nemet na razent ar memes tra en o c’ halon. N e ouyent quet e lavar hor Salver en A vie l ( M atth, io . j/-. 32. ) P io u bennac am ansavo dirac an d u t , me en ansavo ive^ dirac va Z a d pehini so en Eèn ; ha piou bennac a renonço dime dirac an dut , me a renonço-de^àn ive£ dirac vad Z a d pehini so en E èn.

pe A r Boquet eus ar M ission. 163 N e d’ ê quet c'hoas apualc’ h caout ar Feis er galon hac e ansao dre ar guenou , ret ez ê ouspen e ve alu met ar Feis dre ar G aran te z, ha soutenet dre an euvrou mad ; rac evel a lavar Sant Jacques , Petra a servicho , va breudeur , ( Jac. 2. / 4 . ) da u n a n bennac la vargt en deus ar F e is , ma tien deus quet an oberou } Ma. goude-se e lavar : £ ÿ . 20. ) r Feis hep an oberou m ad, a so ur Feis maro. Mar fel deomp eta beva dre ar F e is , goulennomp cusul outi alies , non-pas epquen pa ze quistion da receo ar Sacramanchou , da gîevet an Ofere.n , da pidi , da y un , da reï a n alusen , etc. , mæs en actionou ordinala memes , evit rr.a servicho deom p d’ hon hencha' ha d ’ivor c ’hundui. Go.ulennomp ou«omp-hontJnan a lie s , petra a zesq , a zifen pe a c’ hour» c ’hernen ar Feis clime bremâ ? M ar heuliet ar pratiq-naâ , e vefot Servez ar F e is , hac e quen?

dalc’ hèt atàu en hcnt mad ^ cusul ©c’ h ar re a v e v hervez heuli custumou ar bed , pe seurt gallout nac istim va alfent da veîoût tromplet ; nemet re alies quelennadurezou Jesus-Christ.

D R E D E

friât gôaïétlñif ar bed>f hac a squiant b én n ac, g a o u t , en em ne ampoesonont

Q U EN TEL.

E u s an Esperanç, N Esperanç a sq un douneson a Z o ue hac ur vertuz dre pehini e c’ hesperomp penaus dre ar voÿen eus a c’ hraç D o u e hac hon euvrou t n a d , c c ’harruimp sur er vuez eternel.

164 Instructionou Christen Ar vertus-mâ a so fontet var”. ar c’ hallo'üt ha var ar vadelez infinit eus a Z o u e , var e fidé lité da fournissa e brortiessaou , ha var ar militôu eus hor Salver , en hevelep-fæeon ma ze ar vadelez hac an drugarez eus a Zoue a so an daou pilier var bere ez ê soutenet an Espe ranç , hac an dion asquel var pere hon dougvarzu ar mad a zesiromp hac a esperomp. Hac. evel pa na ve quet Cre aoualc’ h an daou piliermâ evit souten esperanç an den , D o u e a ro c’ hoas daou all pere a so quer cre evel an daou quenta.\ A r re-mâ a so ar .fidélité eus a Zoue da fournissa e brnmessanu , hac ar militou infinit eus e V a p Jesus-Christ hor Sal ver. Guir eo , ret ez ê c’ hoas la ca f , evel Ur condition necesser ar volontez vad eus an d e n , evit ma vezo just e esperanç; da lavaret e o , ur guir désir da obteni ar pez a esper hac a c’houleti digant D o u e ; rac ( P s. 1 4 4 « 18. ) hor Salver a po test d'ar re-er ped e guirione^ hac a rai balonte£ ar re o deùs dougeanç ra{àn. Nep en dêus an Esperanç , ne deu quet da fiziout cals er servichou mad eus a dud ar b e d , hac o comanç dreizào-e-unan , n’ en deus fizianç nac en e squiant, nac en e speret, nac en e c’ houyeguez , nac eh e finesse , nae en e binvindigutzou , nac' en e c’ hallout. N ’ en deus quet memes cals a fizianç en e guerent nac en e vignounet, ha mar goulen sicour diganto a v e ic h o u , er gra abalarriour ma fel da Z o u ç en defe sicour d e o , hep cousgoude lacat e esperanç enno epquen ; hà pa ne guef mui sicour ebet eus a bers ar b e d , nemet ampeîchaœant ha controlies eus a bers an dut ,, «

pe A r Boquet eus ar M ission . 165 l a v a r , va o l l fizia n ç a so e D ou e. Har mar seblant dezàn aveichou e teu D o u e d’ e zileser hep reï consolation eltet dezàn nâ santimant ebet a z e v o tio n , ne coll quet ar couraich evit an d ra se , er c’ hontroi lavaret a ra evel ar Prophet D a vid : ( P s. 62. ty. j . ) en desert-md var an douar e pehini e v ev a n , en em bresantàn dira^och evel en ho Tem pl S A n t e l , evit contempli ho callout hac ho g lo a r , ô ma D ou e J hac evit caout di~ ganeoc k guir sicour. Erfin un ene pehini e deus laquet he oll fizianç e D o u e , a so evel ur garrec e creis ar mor ; netra ne deus capabl -d’ e digouraichi , hac ar go urdrousou, nac ar promessaou , nac ar v u e z , f la c 'a r m a r o , nac an traou p resant, Jiac an traou da z o n t , na memes ar pez a so terrMpla er bed. Er c’ hontrol an traou-se oll ne reont nemet e c ’Jireaat mui-oc’ h-vui. A n dra-mâ a velomp en den santel Job. G o u d e beza collet e enoriou,, e oll vadou , e vugale , carguet a c ’houliou adalec blenchen e benn bete phntou e dreid , tourmantet gant e bried ba gant e v ig n o u n e t, gôurvezet var an teil e sec’ he gant un, tam pot torret ar vreinadurez a sortie eus e c’ h o u lio ù , hac e lavare ar c’iiomsou admirapl-mâ : { Job. C . f]..ty . iS. ) ma ne d ’ê quet D oue contant eus ar pe£ a ré din- da an duri, hac e ja lje de^àn ober din mervel y em be^o atau esperanç enna , atau em beço em o. halo,n ar jiÿ a n ç 'p e h in i atneus penaus e^ ç va Salver. D re an Esperanç e c’ hortoomp an. oll' vadou en deus D o u e prometet d e o m p , hac an dilivranç eus an OU hoaniou dre bere ec’h ellornp beza affliget. Gortos a dleomp eta ma tui è

1 66 Instructionou Christen , vadelez hac e brovidanç carantezus da bourvei d ’an oll ezomou eus hor c’ h o r f , . e v e l ar v a gadurez , ar viscainant, al logeis , e t c . , nemet en em renta a rafemp indin eus e vadelezou. R ac evel a lavar hor S a lv e r , hon T a d pehini so en E è n , a oar hon deus ezom eus an traouse tout ; ha mar les ac’ hanomp aveichou e p o a n , an dra-se ne arru nemet abalamour ma ctascomp gant muîoc’ h a bres an traou temporel evit ar re spirituel ; abalamour ma hon deus mui a sourd eus hor c’horf evit eus hon e n e , a enep an difirn çsp'res a ra deomp hor Salver p eh in i'a lavar ‘/ { M a t c h . 6. ty. 2 . ) n ’en em laquit quet e poan eus a beleach ho pe^o peadra da souten ho pue{ , nac eus a beleach ho pe^o gmscamant evit golo ho corf ; m as clasquit da g tienta , abars pep tr a , Rouantele{ ha ju s iiç D ou e , hac e veqp roet deoch an traou a ll o ll oc’ hpen. Esperout a dleomp eta c’ hoas gant brassoc’ h fizianç ^ n açou surnatural an A u tro u £>oue, hac an olLsicour eus a behini hor bezo V’ *ezorri er bet-mà evit gounif ar vuëz eternel. Esperout a dleomp ar pardoun eus hor pe c’ hejou , e condition a ma tuimp d’e c’ houlen ha d’en em zisposi d’ e receo. Arruont a ra alies penaus pecrte«rien v r a s , o velet dirac o daoulagad an niver eus o c ’hrimou , a gred ez int re v r a s , hac ez ê re vras an niver a n e z o , evit beza pardounet gant D o u e ; mæs ne songeont quet penaus trugarez an Autrou-D oue a so brassoc’ h evit ar valiç hac ar \grevusdet eus o fec’hejou , hac ez ê atau prest d’ hon diguemeret ha d’ hor pardouni , pa zistroïmp ®anta eus a greis hor c ’halon. Neuse e vezo

| j J ! 1 a j j

J 1 J

4 s

pt A r B oquet eus ar M ission . 16 7 btuzet hor pec hejou en ur mor a drugaréz , evel ur berad dour e creis ar mor bras°. R ac evel a lavar Sant lan : ( /. Joan. 1. ty. /. ) mar hon deus p e c h e t , hon deus evit A lvocad equichen an T a d E ternel Jesus-C hrist j u s t , pehini a so en em sacrifiet evit caout deomp ar pardoun eus hor pec h e jo u , ha non-pas epquen eus, hor pec hejou mæs ive^ c ’hoas eus a beckej o u ar bed-oll. N e songeont quet quen nebeut penaas ( A p o c. /, ty . ) Jesus-Christ en deus hor c ’haret ha goalchet hor pec’hejou gant e goad. P ion eo an Hini n ’en devezo ur guir fizianç en «r goad eus pehini ar pris a so infinit ? G uir eo penaus ez eu sp ec’heurien pere a guemer ocasion da pec’ hi gant mui a liberté -ha da qaenderch*! en o disurzou , abalamoqr ma ze D o u e mad ha trugarezus , mæs an dra-se a velit beza c o n d a o u n e t, hac o rent inclin da veza pardounet gan t/D ou e , o veza ne æm la# queomp quet e stad da gaout ar pardoun. Erfin an Esperanç a ra deomp gortos ar vuez ete rn el, ar vuez evit an amser da z o n t , an eürusdet eternel eus a Rouantelez D o u e . ( Rom. ty. >5. ) A r Speret-San tel, eme an A bostol Sant P a u l , a rent testent dJhor speret e omp bu gale da Zoue , ha mar ernaomp bugale dit. Z o u e y eç omp ive^ e heritourien ha quenh^ 'itourien gant Jesus-Christ. Mæs evit caout un assuraqç antier eus an eiirusdeit e te r n e l, le queom p hor poan da bossedi atau ar SperetSantel da gaout en hor c’ haîon ur guir gas soni oc h a'r peç’h e t , ur volontez ferm hac ur propos mat na ofFanfCimp. mui an A ufrou* Doue. Lequeomp hor’ poan da gaout c’hqav

1 68 Instructionou Christen, an humilité a g a lo n , ur galon distag dioe’h an traou cro u e t, ar batiantet hac: ar resination en hon oll poaniou , ur garantez a galon- evit hon nessa j mæs ispicial ur guir garantez evit hor Salver Jesus-Christ hac un dévotion vras d ’ar V e r c ’ hes Glorius V ari. O c ’ hpett ar pez hon deus lavaret amâ , e Iavaràn c’hoas penaus e tleomp esperout nonpas hepquen beza dilivret eus ar poaniou eter nel , mæs ivez c’ hoas dioallet dioe’ h a f goal accidantou , ha soulaget er poaniou eus ar c ’ horf hac ar speret , ha memes dilivret ane zo , mar d ’ê un dra profitabl evit hor silvidi-.,. guez hac evit gloar ^ o u e . Erfin un ene pehini ] sô he oll fizianç e D o u e , a die esperout a m a n til he bu h e t', castiza he goal inclinationou , ha gounit ar victor en oll temptationou ; en ur ^ guer quement a ell contribui d’e silvidiguez eternel. Mar fel deoe’ h creaat hoc’h esperanç , songit mad er Setançou-mâ eus ar Scritur Sacr ï | i^Eccli. 2. ^/. i l . ) Considerir y va frugale q u e-h ment den a so fret etoueç ar b o p l, ha desquit penaus ne deus bet den. biscoas confontet, mar x en deus bet fizianç e D oue. J {R o m . 5. 5. ) H on Esperanç a so cre, eme Sant P a u l, abalamour ma {e curante^ D oue \ alumet en hor chalonou gant ar Speret-Santel ; pehini hon deus recevet. Mar deu en effet carantez D o u e da rei buhea ha ners d’ hon esperanç, neuse piou ne, dleo <juet lavaret evel D avid : va D oue , laqueet tmeus enoch va o ll esperanç , birviquen n i } yerpn fœqet.

pe ar B oquet eus ar M ission .6 9 1 A r circonstançou principal ma zomp obliget da ober A cton a Esperanç e o , i . ° pa hon eusan usaich a - ræsoun ha ma zomp instruet aoual’ch eus an donæ sonou en deus prometet D o u e d e o m p ; i , ° en amser ar m a r e , evit en em unissa m u i-o c ’ h mui ous D o u e ; 3.0 pa zomp te m p te t, peautramant pa hon eus pec’ het a enep ar vertuz a Esperanç ; 4 . 0 pa zomp» obliget da ober pinigen pe da bedi D o u e , h a c o c ’hpen alies diras en hor buez.

PED IRVET

QUENTEL.

E u s ar Garante£ D o u e . R V ertus eus ar Garantez pehini a gom*^ pren ar garantez a dleomp da gaout e v it D o u e hac evit hon n e s s a , a so un donæsoi* a Z o u e pehini a ra deomp caret D o u e dreist pep tra abalamour d e zà n -e -u n a n , hac hon ness* eveidom p-hon-unan abalamour da Z o u e . Ar Garantez a so un donæson a Z o u e , rac' (R o m . 5. 5 .) antreet eç ê en hor dhalonoiA dre c hraç ar Speret-Santel pehini hon deus re~ cevet. O b er a ra ma caromp D o u e abalamour, dezàn-e-unan , ha non-pas abalamour d ’ar ma-; dou temporel , a recevomp pe a esperompr diganta ; ràc an dra-mâ a ve caret ar madou, tem porel, ha non-pas caret D o u e . N e d’ê quet ar memes tra eus ar, macjou eternel , pere a 1 consat o possedi D o u e ; rac o caret a re-mâ , e caromp D o u e memes. A r Garantez a ra deomti

Instructionou Christen

170 , c ’hoas caret D o u e dreist pep t r a , da lavaret eo , muioc’ h evit hor madou , hor c’ h eren t, hor m ign ounet, hâc evit hor buez memes , en ur guer muioc’ h evit quement tra a-so er bedmâ. C etu ase bete pegueit ez a an disposition eus a un ene christen pehini a gar he D o u e . R ac lavaret a ra hor Salver M atthJ 10. 37,, ) P iou bennac a gar e D a d hac e Pam, piüi evidoun , ne quet din achanon-me ; ha piou bennac a gar e vap pe e verch mui evidoun-m e, ne cTê quet din d yam possedi. Hac en ur plaç all e lavar : ( Lucoe. 14. $■. 26. ) M ar deu unan bennac cCam chaout , ha ne gassa qziet e dad , e vam , e bried hac e vugale r e vreudeur hac e e*hoare?et, ha memes e v u e\, ne e ll quet be^a va disquibl. An dra-se. a sinifi ez omp obliget da gassaat hor c’ herent pa hon disîroont dioe’h D o u e ; non pas desimut drouc dezo , mæs assanti dispartia diouto «jnentoc’ h evit mont a enep lesen D o u e ; raC e z ê ret coll ar vuez quen tyevit coll D o u e o tisoboissa dezàn. Erfin ar garantez a deomp caret hon nessa eveldomp-hon-unan abalamour da Z o u e , evel a lavarfimp amâ varlerc’ h. Hor S a lv e r , o respont da un D o cto r eus al Lesen pehini a c’ houlenne, ounta, pehini e oa ar brassa eus an oll G ou rc’hmennou , a lavaras dezàn : ( M atth. .22. 'j/. 37. ) Caret a reot an A utrou -D ou e eus a greis ho calon , eus hoc k 9II ene , hac eus hoc*h o ll speret. Ha neuse a lavaras , hennez ez ê ar c’ benta hac ar brassa, «US an oll G ourc’ hemennou. Beza ez ê ar jC’ henta , da lavaret eo , ajr c ’jhoçza eusan -oll

pe ar Boquet eus ar M issio n . 171 Gourcbem ennou ; rac D o u e en deus e scrifet gant e zorn e-unan en hor c’ halonou. Beza ez ê- ar brassa , pa ze guir ne eller quet millitout an Eèn o viret ar G o u rc ’ hemennou a l l , hep caret D o u e , hac e teu ar Garantez da lacat' o miret fidelamant. ( Joan. 14. -$r. 23. ) M ar en d eu s, eme hor Salver , unan bennac carante£ tvidoun , bennes a viro va c h o m s e u , da lavaret e o , va Goure hemennou. A r brassa ez ê , a b ilamour ne deus den var an douar a guem ent a alfe en em zispansi da garet D o u e dindari. poan da goll D o u e da virviquen. R a c , eme an Abostol Sant P a u l , ( 1 Cor. 16. -j/. 2 2 . ) mar deus den ha n'en deus quet a garante^ evit hor salver Jesus-Christ , ra ve^o rnilliguet : da lavaret eo , exqum unuguet , lamet ha dispar tiet dioe’ h C o m m u n io n ar Sænt. A r brassa ez ê eus an oll G o u rc’ hemennou , da lavaret e o , ar justa , abalamour ma ra deomp renta da Z o u e ar pez a aparchant o u n t a , o c ’ h. hon obli^ gea da raporti da Z o u e hor songeou , an d e sirou eus hor c ’h a l o n , an actionou eus hor buez , hac e général quement a zepant ae’hanoirip. Ar brassa ez ê dre ma pado da james. R a c evel a lavar an Abostol , ( 1. Cor. \ 3. ÿ * S. ) ar Propheyou a henano , ar c homsoit a ve^o distruget, an descadureç en devezo f i n , niées tir garante^ ne finisso biquen. A r Feis h a c an Esperanç a so diou vertuz pere hor c’ hundu betec an E è n , mæs ar garantez a antre eno ^ evit hon lacat da possedi D o u e epad an eternite.^ Erfin ar brassa ez ê , abalamour ma. zea hema ar G ou re hemen eus a un D o u e pehini I2ig fel quet dezan e ve caret netra all eveitàn^

172

Instructionou Christen,

ha mar permet ganeomp caret an traou crouet^ ne permet o c ’haret nemet var e lerc’ h hac abalamour dezàn. C e tu ase ar pez a ra hor Salver deomp da e n te n t, pa lavar deomp n» eliomp quet servicha daou Vcstr assambles, da lavaret e o , ne ell quet hor c’ harantez beza partaichet etre D o u e hac ar p in vid igu ezo u ,' être D o u e hac ar p rie d , pe ar v u g a le , pe ar •vignounet ; en ur guer ret eo caret D o u e dre breferanç d ’an traou all oU. E vel ne deus nac heur na moumet en hor hu ez e pehini ri’ hon eus bet recevet un effet :bennac eu$ a garantez hac a drugarez an Autro u -D o u e en hon andret , ivez ne d le o m p . heva moumet ebet epad an oll an>ser eus hor buez hep caout ur guir garantez cvita. Me oar erfat penaus ne d ’ê quet possubl epad ar vuezma var an douar beza atau en exercis eus a garantez D o u e hep paoues ; an dra-se so miret evit ar V u e z eternel e pehini n’ hor bezo quen occupation nemet d’ ho caret , ô va Doue ! c ’ hui pehini a vilit hepquen beza caret. O va Salver! pe da vare e arruo an amser eiims2e ? Cousgoude ez or alies obliget da ober A cto u a Garantez D o u e hac en alies ccasion. D oue e-unan a lavar an dra ma deomp en D euteronom : Chelaouit Israël , an Autrou-v D o ue hepquen ez ê ho mestr hac hoc n Autrou. ( D eu t. C . 6. Hr. $> 6. 7. ) Caret a reot ho "Tout eus a greis ho calon , eus hoc h o ll ene hac eus Jioc'h gallout. G o u d ese , ar c hornsou-mâ a veço scrifet en ho calon j o , discleria a reot d'ho hugaU , c honsideri a reot ase^et en ho t y , o vont gant an 'lient r pa na gousqüot quet , en nos ha dioc .h ar mintin pa {iuno£t

Boquet

eus ar Mission .

173

Beza ez eus cals ocasionou e pere ez o r obliget dreist pep tra da ober Actou a G aran tez D o u e , mæs principalamant i . ° evel ma zeus an usaich a ræson ez or obliget ,-æme Sant T h o m a s , da zistreï oc*h D o u e , da lavaret eo., da d reï. an oll inclinàfionou eur ar galon varzu ennan. Piou en deus sourci da avertissa ar vugale d’ en em açquita eus an dever-mâ ? a.° Pa en em veler en danger eus ar maro ; rac ma ne g u e f quet D o u e e garantez en hor c ’ halon pa vezimp presantet dirazan , ne rai quet deomp e Varados. 3.0 Pa vezer attaquet gant un demptatiort bennac , ha. ne eller quet he zreac’ h hep ober un A c t a Garantez D o u e , evel pa ver temptet da gassat D o u e . 4 ® Pa ver obliget d’ en em lacat e stad a e ’h ra ç , neuse- ez ê requis da un den ober un A c t a Garantez D o u e , -ispicial ma ne ell quet caout recours d’ar Sacràmant a Binigen ; mæs pa rer un A ct a contrition b a rfe t, en em guef eomprenet enna an Act-ze eus a Garantez D o u e . 5.0 Lavaret emeus dïja penaus ez ê necesser ober alies A ctou a Garantez D o u e , ha rie eller quet ober re alies ; evel ne deus vertuz ebet caeroc’h evit ar G a ra n te z, ne deus ivez vertuz. ebet a guement a die beza brati^uet aliessoc’ h. „ Erfin evel ma tleomp caret D o u e dre bre» feranç d’an traou all oll , pa ne d ’ê permetet deomp caret netra , ha ne eîlomp caret netra nemet abalamour da Z o u e , ez ê bras an niver a faijtou a ra an den adalec ar mintin bete an nos o ieï al liberté d’ e galon ha d’ e speret

174 Instructionou Christen , da redec varlerc’ h quen alies a dra a en éttf presant dirazan , hep en em lacat e poan d ’en em arreti pe da zistreï pa zint traou dangerus,' p'ë d’ o ofFr da Z^oue pa zint traou mad. Ne lavaran quet evit quemense e ve un den obli-' get da lavaret bep moumet^ va D o u e , me ko tar a greis va c'ha Ion ; mæs beza e Tell din e îaquafe alies e galon e stad da pligeout da Z o u e , ispicial o c ’ h offr deza dioe’ h ar mintin e zevez hac e oll actionou évit é c ’h lo a r, hac •5>c’ h ober ar memes tra alies en deis , dreist pep tra pa ra e actionou principala. Ar gourc hemen-mâ a ra deomp a h A b csto i : ( t . Cor. 10. -$r. ^ \ . ) pc c k id a çebro, pe c h u i a e fo , petra bennac a r e o t, emezàn , grit tout evit gloarl D o u e. Erfin n’ en em laquit jamæs en ho qnele hep obseryi ar goutc’ hemen gatr eus a garantes D oue, '

BEM PET E u s ar garantez

Q U E N T E L .

evidomp-hon-unan.

T Q e r m è t e t ez ê deomp , ha memes obliget X ez omp d ’en em garet h o n -u n a n , paf c ’ hourc’hemen hor Salver deom p ', caret hon; nessa eveldomp-hon-unan. Pa a ze reglet mad ar garantez-mâ ez ê ur vertuz surnaturel, ] abalamour ma ze ujl loden eus ar vertuz a Garantez. Mæs ar garantez evidomp-hon-unan ne d ’é vertuz surnaturel nemet pa en erp ga—J tomp abalamour da Zoue. D r e ex e m p l, caret; a rit ho p u e z , e c’ honservi a fel d e o e ’h , non*

ar Boquet eus ar Mission

pe . 175 pas abalamout d ho puez nac abalamour d ’an douçder ha d’ar bligeadur hoc’ heus o veva.* mæs evit e zremen o servicha D o u e , e I lis * ho nessa , hac evit e sacrifia da Z o ue bep heur ha bep moumet dre ar boan hac ar bini gen. C e tu ase ar guir vertuz a Garantez. Beza hon deus ur garantez evidom p-honunan , abalamour deom p-hon-unan, hep e se» vel varzu ha D o u e , hac a ra ne glascomp nem edom p-hon-unan e quement a r e o m p , a leveromp hac a songeomp ; hounnez a so u r garantez fall er pez ma ze injurius da Z o u e * çontrol d ’hor silvidiguez , hac ar sourcen çus., .an oll bec’ hejou ; en hevelep-fæçon ma ne deufe den d ’ en em garet er fæçon-SS * ï î f -liâ pec net nac Ifern. Cetu' ase perac e lavar hor Salver alies en A v ie l renoç deomp-hon-unan , en em contraign , quemeret p o a n , castiza hor goal inclina.tio.nou , hâ douguen ar groas bemdeis ordinal. C e tu ase ivez an differanç bras a so etre en em garet e-unan epquen hac ar vertuz a Garantez. D e o m p ez ê d’ en em examina pehini eus an diou garantez-se a so o renn en hor c ’ halon -, rac mar d ’ê ar vertuz a Garantez ez ê , e v e zimp salvet. Hor Salver eoi- e lavar dre ar c ’ homsou-mâ : ( 12. 25. ) -

Joan. Piou ben nac a gar e vuez, e ch ollo; ha piou bennac en deus cassoni oc h e vue£ er bed-mâ , e dhon\ serv evit ar vue£ eternel.

17 6

InstructionouChristen,

AR CH U EA CH VET

QUENTEL. 1

E u s ar garante^ evit hon nessa.

T}ECEVET hon deus, e me Sant lan , ar gour- | J\_chem eji-m d digant D ou e, ( i . Joan . 4. "ÿr. a i . ) nep a gar D ou e eo ret ma caro ive^ e vreur. E n effet ne d’ ê quet possub) c a - J ret D ou e evel-mâ ze d l e a t , hep caret e nessa. I R a c petra ez ê caret D o u e , nemet desirout ■ ma vezo anazevet , caret ha serviehet m à d j gant quement den e so crouet. Petra ez ê c a - ll ret e nessa , nemet desirout ha proculi dezàn , i e quement ha ma tepand ac’ hanomp, ma anav e z o , ma caro ha ma servicho D o u e , ha dre eno ma arruo er vuez eternel. N e déus eta ; disparti, ebet etre carantez D o u e ha carantez ; an nessa. Ret ez ê remercont penaus quement carantez ! a so evit an nessa na aparchant quet oc’h ar vertuz a Garantez , ha quement den a gar e nessa , ne heuli quet ar gourc’ hemen a ra hor Salver. Rac ma ne garit ho nessa nemet evit ho plijadur hac hoc’ h interest, n’ hoc’ hçus quet ar vertuz a G aran tez, mæs ur garantez natural ha dibrofit v evel ma- ne quirit unan* bennac epquen abalamour ma ze babil, ampat, agreabl, a humor v a d , gracius., d e re a t,-g re t m a d , pe abalamour ma v e v it assambles, ma z o c ’ h querent , con sortet, pe dre interest, peaùtraipant abalamour ma zoc’h dimezet an eil d’eguile * m a ne g a rit, a la varan, nemet abalamour d’an

pe A r Boqttet eus ar M ission . 7 1 fraou-ze ho nessa , hep consideri D o u e £ n’ er c ’ harit quet evel ma ze gourc’ hemennet gant hor Salver ; rac ne c’ hourc’ hemen quet deoe’h epquen caret ho nessa , mæs e garet evel ma en deus hor c’ haret e-unan. {J o a n . 1 3 . ^ . 3 4 .) A r goure hemen , e m e z a n , a ràn deoe'h, eo en em garet an eil eguile evel ma em eus. ko caret. M aV fel deoe’ h eta gouzout da betra ez o c ’h obliget dre ar gourc’ hem en-m â, ez ê ret deoe’ h gouzout penaus en deus hor .Salver hor c’ haret. A n Abostol en e Tiser d’an E p h e sia n e t, a lavar penaus carantez hor Salver evidomp e deus evel pa lavarfen pevar m u s u r , pere so an hed , al ledander , an donder hac an hueldet. Ar garantez christen a die caout ivez as memes tra. A l ledander eus a garantez hor Salver aconsist er. pez ma en deus caret ha sicouret an oll dut eus ar b e d , hep excepti memes e vrassa adversourien hac ar re o doa e staguet o c ’ h ar Groas. Evelse ivez ar garantez «c ’hristen a c’hourc’ hemen deoe’ h caret non-pas epquen ho mignounet , mæs ives c’ hoas hoc’ h adversou rien. Rac , evel a lavar hor S a l v e r , ( M a tth . 5.. t . 4 6 . ) ma ne garit nemet ar re o deus carantez t v id o c lï, pe seurt recompans ho peqo-hu ? stf Bayanet ka na rtont-y quet ar memes tra ? H a ma ne saludit nemet ho preudeur, ho querent, petra a rït-hu' dreist-ordinal en dra-se , ar B a y a net ha n er greont-y quet ive£ ? A n hed eus a garantez . hor Salver a velomp er pez n ’en deus quet caret a c ’hanomp evit un amser epquen , mæs hor c’ haret en deus bete ar fin ;, hac er pez ma ze bet guel ganta coll H2

178 Jnstructionou Christen , e e n o r , e goad hac e v u é z , evit mancout d’ar garantez en doa e v id o m p , carantez pehini a yo a quer pur ha quer cre , ne d’ê quet bet capabl oli grimou ar bed d’ e diminui na me mes d ’e semplaat. Piou a ra-attantion var ar yirionez-m â ? Ivez ar garantçz christen a die beza quer cre ha quer ferm , ne vezo nac an in justiç, nac an clraitourez, nac ar v a l i ç , na netra all ebet capabl de seinch. A n donder eus a garantez D o u e a so bet quer b ra s, ma ze en em humiliet en e I n c a r n a tio n , en e vuez var an d o u a r , en e Bassion bete memes anduri ar maro evit douguen com-d passion d’ hor sem pladurez-ni, hac evit hon di-1 livria anezi. Ar garantez christen a die ivez h o n ’ humilia evit guelet ezomou ar re a ll, non-pas evit o disprizout , o in s u lti, na profita eus goal fortun , mæs evit sicour o sempladurez! hac o soulagi er pez ma ellomp. A n donder-sC pus ar guir garantez a isplic Sant Paul dre ar c ’ hom sou-m â. ( ». Cor. n . ty. 29. ) P io u a so sem pl, ha ne semplaan quen ganta ? P io u a vel goal squer , ha ne ven-me evel en tan 0 tevi ? Hac en ur plaç all e lavar : ( t . Cor. y» ty. 22. ) me a so en em rentet sempl gant an dut sem pl, evit gounit ar re se m p l, erfin en em c hret eç oun pep tra d'an o l l , evit gounit an o ll. Erfin Jésus en deus discleriet an hueldet euj e garantez ,- er pez n ’en deus quet hor c’ haret abalamour d’an dônæsonou hor boa eus a bers an natur nac abalamour d’ hor militou honunan ; mæs hor c’ haret en *deus e D o u e hac evit D o u e . N ’en deus quet hor c ’haret quen nebeut evit an d o u a r , mæs evit an Eèn.

Hor

pe A r Boqüet eüs ar Mission.178 c ’haret en deus evit proculi deomp non-pas ar madou te m p o re l, mæs ar madou eternel. N e p en deus ar guir garan tez, a gar ivez e nessa , non-pas abalam our dezàn-e-unan, mæs abalamour da Z o u e ; non-pas evit an douar * mæs evit an Eèn. D esirou t ha proculi a ra dezàn ar madou eternel mui evit ar madou, temporel ; ha ma désir dezàn ar y e c ’ h e t , heur-* vad , iM*r mad en e a ffero p , pinvidiguezou pe u t m a * t e m p o r e l all b e n n a c , ne d ’ê nemet evit TOa rai usaich vad anezo , hac evit m a acquisito ar madou eternel. N e dleomp quet quen nèbeut caret hon nessa evit hon inferest h o n - u n a n , dre exempl , evit e lacat d’ h o a is tim o u t, d ’ hor c’ h a re t, d ’hor s ic o u r; hennez ne d’ ê quet ur garantez christen»

AR Eus

S E ISVET

Q U EN TEL.

Oberou Spirituel eus an Drugarez.

A R hon deus ur guir garantez evit h o * nessa, e vezimp atau prest d ’e sicouç en è ezomou quen spirituel quen eorporeî, R a c ma tuemp en ocasionou^mâ da sarra d a galedi hor c ’halonou , penaus hor be-ni a# guir garantez ? Er Guentel-mâ e parlantimp eus an oberoit spirituel a d ru g a rez, dre -pere e sicouromp hon nessa er pez a sell o c ’ h è ene. Beza ez eus seiz principal. t . ° D isqui ar re sô ignorant. 2.» Corrigea ar bec’hetfcien. 3,.« R e ï cusul vad d ’ar re o deus mmm. 4 ,9 C o n s c lt

180

Instructionou Christen,

ar re so a f f l i g e Anduri gant patiantet an înjuriou ha defautou ar re all. 6.° Pardouni a galon ar re o deus hon offanset. j . ° Pidi evit ar re veo hac ar re varoj* hac evit ar re a deu da ober poan deomp. a N e d’ ê quet necesser deomp treti amâ pep«nan eus an oberou-mâ e particulier , parlant a raïmp epquen eus ar guelennadurez christen»

A R G U E L E N N A D U R E Z C H R IST E N . Gueîennadurez-mâ Â Rnessa eus e zefautou

a gonsit o repren an hac eus e bec’ hejou , evit ma tui da seinch. Hor Salver a ra deomp ur goarc’ hemen eus an dra-mâ en driveac’ hvet Chabist eus an Aviel hervez Sant V a z e , ■$•. 1 5 t

Mar en deus ho preur gret un drouc bennac en hoc'h enep , Ht a e repren e particulier etre d'hui hac en. A n obligation-mâ a sell oc’ h ,an o ll Christenien e gênerai, hac evel ma tleomp caret an oll , e tleomp ivez accdmplissa an dever^mâ e quenver an oll , memes aveichou e quevenver ar re, a so hueleo’ ch evidorrip» M æs ar govtrc’ hemen-mâ ne oblich nemet pa zeus îeac?h da esperout penaus an hini-a reprenot a f>rofito eus ho quelennadurez ; rac mar hoc’ heùs leac’ h da credi ne profito q u e t , pe e tui goassoc’ h evit diaroc’h » ne d’oc’ h quet obliget d’e repren , neuse e tleit te y eh C etu ^se- perac ez ê ret lacat evez , ha canut cals a fumez en dra-mâ. Aveichou ez ê red tamal gant d o u ç d e r, aveichou gant muioc’ h a ners. B eza ez eu,s ocasieaou e pere ar rustoni a so

pe A r Boquet eus ur M ission . 181 saiftel ha profitabl , ha beza ez eus ocasionou all e pere ez ê noazus. A veichou ez ê ret gourdrous j aveichou all ez ê ret coms caer. R et ez ê c ’hoas consideri an o a d , ar stad , ar sem pladurez , an humor eus an dut, N e damallit quet an dut coz gant rusder, eme Sant P a u l ; avertissit-y evel ho tadou , amtud yaouanc evel ho preucleur, ar graguez avancet en oad evel ho ma m o u , a r 'r e yao uan c evel ho c’ hoareset, gant pep seurt purentez, da laVaret eo , ne vezo nac en ho calon 9 nac en ho comsou r nac en o gestou netra na vezo pur ha chast, M ar tamallit ar re a so azioc’ htoc’ h , grit-e gant respet evito. Mar d o c ’h coupabl eus ar fautou eus a pere ez o c ’ h obliget da repren ar re a l l , hirvoudit assambles -gant an hini a da mallit. Mar doc’ h divlam dirac D o ü e , ho pezet sonch d’ e damall gant douçder , o consideri ho sem p ladu rez, o c ’hanaout è i o c ’ h capabl da ober fautou brassoc’h. O caëra tra eo ar guelennadurez christen , pa ze gret mad ! rac petra a eller da ober guello c’ h evit lacat var an hent mad eus ar virio nez , an hini a y o a faziet pe dre ignoranç pc dre sempladurez. ( 6. 20. ) a, , eme Sant Jacques , a

Jac. Gouzout edlomp penaus an hini \istroi ur pec heur oc'h Doue , hac'en difaqio , â saveteo e ine hac en devezo ar pardoun eus e bec hejou. Mæs ar guelennadurez-m a , pa ne d ’ê quet gret m a d , eus a peguement a zisursou ne dif-hi quet caus } A‘ n dra-se ne arru nemet re alies , ispicial etouez an dut dimezet , pere dre guelennadurezou gret er mæs a firent, pe dre rus ter j pe dre c ’houxdrousou a rro g a n t, etc.

182 I n s tructic nou Christen , ne reont nemet en em hegasi hac en em valiça an eil o c ’ h eguile. Mar fel deoe’ h e ve ar guelennadurez profîtabl deôc’ h ha da nep a guelennit , grit-hi •hep humor , hep cassoni , hep aheurtamant ; ma?s gant an intantion hepquen da veza proîfitabl d’ho nessa , ha d ’en em aquita eus ho tever hoe’ h-unan. Ma ne fel quet d e o e ’h marnquout er poent-mâ , en em recomandit d t Z o u e , pedit-èn evit an hini a dîeit da repren» Mar d’ê deoe’ h èz ê^gret ar guelennadurez * recevit-hi gant hum ilité, gant patiantet , pa n’ eh deffe quet bet memes an hini ho tamall ar gaiantez a dleye da gaout o c ’ h ho quelen. Ma ne rit quet an drà-mâ , ez ê ur merq ez o c ’h leun a orgouill hac a .vean g lo a r, hac e carit ho pec’ het ne deus mui cals a esperanç evit ho silvidiguez, Rac evel a lavar ar SperetSantel : ( Prov. 10. \y. ) an h in itn e fell quet deqàn be^a quelennet, a guemer ur goal fient.

AN E u s an

EISVET OEuvrou

Q U EN TEL.

Corporel eus an Drugarez.

E d’ê quet aoualc’ h da un den trugârezus soulagi e nessa en e necessiteou spirituel » ret ez ê c’ hoas e sicour er pez a sell o c ’h an ezomoti corporel. En em aquita a rer eus aii dever-mâ dre an œ uvrou corporel eus an drut a rez. Beza ez eus sçis. i . ° R ei da zibri d’ar re o deus naon , ha da efa d’ar re o deus sec’ê e t. z .° D iguemeret an diavesidi. 3»0 Guisqua

pe A r Boquet eus ar M ission . 183 ar re so noas. 4.0 Bisita an dut clan. 5.0 Bisita ar brisonerien. 6 .° Prena an esclavet. 7 .0 S e belia ar re varo. M ont a reomp da ispliqua lod eus an o b e ro u -m â , o parlant eus an alusen.

E U S

A N

Mar

A L U S E N .

fel d e o c’ h anaout an excellanç eus an alusen , an A bostol a lavaro deoe’h ( P h ilip . 4. -jjr. 18. ) ê ur ç h u t { vad , un hosti agreabl hac a b lic h d a Z oue. An A r c ’ hel Raphaël a lavar ( .Tobice. 12. jp . 9. ) e puriji hor ch o u stia n ç eus a bec'het hac e ra deomp caout ttugare{ an A u tro u -D o u e hac ar vue% eternel. Ar Speret-Santel a lavar penaus ( E'ccl. 3 ’ i f ' 3 3 ' ) iV<-l ma tcu an d°ur d a vouga an tan , evelse e teu an alusen da vouga ar p ech et. Erfin hor Salver a lavar ez ê ar re a ro an alusen henvel o c ’ h e D a t , hac ez int e vugale. ( Luc. 6 jp. 36*.) B e fit trugare^us evel ho' Tad Ctlestiel ; grit vad d’ar re a rai drouc d e o c h , ( M atth. . jr . q. . ) evit ma veçct bugqle d ’ho T a d eternel pehini a ra d a n heaul sevel a fw c’h penn an dut f a l l evel a fio c h ar re v a d ; hnt a ra d'ar glao coeça var ar re in ju s t, evel var ar re ju s t . A r Setanç a brononço hor salver en deis terrupl eus àr v a m général é faver ar re s a lv e t, a die ober deomp compren an istim en deus evit an alusen , pa ze guir ne seblant consideri nemet an alusen , o reï dezo e Varados. C e tu amâ e gorusou : ( M atth. 2S jr . 34. ) , tud benniguet, gant va Z a d E te r n e l,

D eu t

1 8 4 Instructionou Christen, da bossedi ar Rouantelei a so preparet evidoc'h abaoue commançamant ar bed ; rac me ameus bet naon -, ha c ’hui hoc’heus roet din da yjbri ; me ameus i bet sec'h et, ha c ’hui hoc’heus roet din da efa ; me y o a emes eus va bro , ha c’hui à hoc’ heus va loget ; me a yoa er prison , ha n ’hocheus quet va dileset. C etu ase perac e lavaràn deoe’h gant an A b o s t o l, mar fell deoe’ h beza eus a douez an dut choatet gant D o u e , mar fell deoe’ h beza e vugale , mar fel deoe’h caout pers en e ga ra n te z , ho pezet entraillou hac ur galon trugarezus evel?an j en em la q u it, guetla ma ellot, da soulagi ho nessa en oll ezomou eus e gorf hac eus e ene. , N ’ho pezet quet a àon na deufae’ h paouroe’h o reï an a lu sen ; er c’ hontrol hennez ez ê ar ▼oyen da zont p in vid ic; rac sulvui à r o o t , sulvur a~vezo roet deoe’ h ; hor Salver en deus roet deomp e Barados» ( Luc. (f. j f . ) R o it% emezàn , hac e ve\o roet dtoc h ur musul bras ha leun ; rac gant ar memes m usul ma ho pe^o. musulet d ’ar re a l l , t vc^o mululet deoch iveç_.. E vel pa îavarfe, dioe’ h ho larguentez en andfet an dut paour e devezo ivez larguentez D o u e en hoc’ h andret. En effet hac-èn a so guelet tieguez .ebet revînet evit beza roet an alusen ? er c’ honfrol pet ne veler quet revinet dre ar c ’hoariou , ar plijadurezou , ar cherou m a d , an debochou , ar procesou ? ha mar querer lâcat evez , evit beza bet cris ha didruez en andret ar boerien. D oue ,en deus laquet ar madou éire daouarn %n dut pin vidic, evit q fartachi gant an du-t

pe A r Boquet eus ar M ission. 185 paour. Mæs e leac’ h o reï d’ar beorien , mar o impligeont er c’ h o a r i, en deboch , pe mar o miront e v it o - o - u n a n , ha ne d’ ê quet just e teuffe D o u e d ’o lamet d ig a n t o , ha d ’ o lacat etre daouarn gouârneurien all pere o distribuo evel ma fel dezàn ha ma c’ hourc’ hemen , d’ar re o deus ezom. N e deus den hac a die caout mui a aon rac ar rigol eus a varnidiguez D o u e , evit a re a so cris ha didruez en andret an dut paour. R a c evel a lavar an Abostol Sant Jacques : ( Jac. a. -jür. 13 ) hep trugare{ e veço barnet ar re ne vefin t quet bet trugare^us. Criai a raïnt o c’ houlen trugarez en heur eus o maro , mæs ne vezint quet c h e l a o u t , { P ro v . 21. -&• 3'* ) abalamoury evel a lavar ar Speret-Santel , ma 0 Aeus sianquct 0 dionscourn oc h ar c h r i hac ar glem eus an dut paour. Mar d ’ê bet habitantet Sodom devet gant an tan eus an E è n , an drase a so bet arruet evit an darn-vuia , abalamour fna o doa revuset an alusen d’an dut paour. ( E\ech. 16. f f . 49.)- M anum egeno et pauptri non porrigebant. Er setanç a brononço hor Sal ver en' deis le rm p l eus ar varn général a enep an dut d a o n et, e rebecho dezo ho ingratiri en an dret an dut paour : ( M att. 25, 41. ) I t ,p tll dioufin , tud m illigutt , a lavaro dezo , d ’an tan eternel pehini a so preparet' evit <an D ia o u l hac evit e Æ U { ; rac me ameus bet naon , ha c ’hui n hoc’heus quet roet din da fi'oii ; nu ameus bet sechet, ha c ’hui n ’hoc’heus quet roet din da eva. ^ Evit ober mad hoc’ h alusen , i . ° Tuposei Jesus-Christ e plaç an dut p a o u r , ha tretit ar

18 6 Instructionou Christen , beorien evel pa velfac’h Jesus-Christ oc’ h aste* e zorn evit receo hoc’ h alusen. R ac lavaret a ra e-unan ( M attfi. 25. -ty. 40. ) penaus ar pe{ a reomp evit an distera eus e vugale, e{ é dezàn eo er greomp. Ma velfa c’h eta Map D o u e en t personnaich e-unan equichen ho t o r , ha n’ê quet guir e rafac’ h-hu a galon vad an alusen d e z à n , ha non-pas dre contraign , a volontez v a d , hep ober'n ec’ h ebf*t dezàn , neuse-souden,, hep ober dezàn gortos ? Evelse roït an alustn d ’an dut paour a galon vad , ha non-pas dre nécessite evit en em zisober anezo , rac evel a lavar an Abostol : ( 2. Cor. 9. 7 . ). Doue a gar an h in i a ro a galon vad. Roït a volontez vad d e z o , hep 0 c hagrin l,b u a n , h e p a ober gorots. ur guer laquit hoc’ h alusen etre daouarn ar paour gant ar memes santimant a z e v o tio n , evel ma e lacafac’ h da Jesus-Christ en e zorn e-unan. Na daulit quet eta hoc’ h alusen dreist an o r , evel ma taulfac’h un tam bara da ur c’ hui. 2.0 Cusit hoc’ h alusennou e quement ha ma « îlo t , evit’ en em viret o c ’ h ar vean gloar. -Pa rit an alu sen , eme hor S a lv e r , ( M atth. 6* f - 3* ) grit ne oefo quet ho torn ciels petra -a ra ho torn deo ; da la v a re t, grit hoc’ h alusennou quen secret ne oezo quet memes ho prassa mignounet. A ou alc’ h eo e c’ houffe Doue pehini a vel bete gouelet ar galon : non pas ma tifenfe reï an alusen dirac an dut , er c’ hantrol aveichou ez or obliget d’ » ober evit reï an exempl vad , mæs beza e fel dezàn e tioualfemp \ na duemp da ober an alusen gant intantion da dremen evit tud alusennus ha trugarezus.

pe A r Boquet eus ar M ission . 18 7 3.# Pa ho pezo roet an alusen, diouallit na d u ac’ h d ’en em bompadal , rac coll a ra fac’h ar recompans hac ar milit. Heb e rebeich , a l e v e r e r , ne deu paour ebet da quichen va d o r , na roan an alusen dezàn : foet emeus ur rochet , ur pez dillad , un tam bara ; ret ez ê' lavaret d’ar seurt tud-se, evel a lavar hor Sal ver : ( M a tth . 6. 'fy. 2. ) ho deus recex'et ho recompans. 4.® G rit ma vézo ho pugale eo a roï h o c ’h alusen , hac an dra-sfe evit diou ræson. Ar guenta eo , evit ispirout dezo ar garantez evit ar b e o rien , hac o accustumi da reï an alusen. 2 .0 H o c ’h alusen o veza roet dre un dorn in-* noçant ha d i v la m , a vezo agreaploc’h da Z o u e . 5 .° ( Isa i. 58. 7 . ) R a n n it ho para gant an dut p a o u r , da lavaret eo , mar deu ur paour da qüic’hen ho tor en amser ar pred , pe m ar deus unan-bennac eus hoc’ h ameseyen hac a o u zo c’h en deus ezom bras , tremenit gant un darn eus ar pez a alfac’ h da zibri s evit reï un darn all xla soulagi ar re-se. 6 .° Pa zoc’ h quer paour hoe’ h-unan ne illit quet ober an alusen , grit ur mad all bennac., evel scuba tiez ar beorien glàn , dressa o gu el e o u , ober tan d e z o , reï dezo da efa , chom en o c’ h ic h e n , proculi d tz o un drugarez bennac digant an dut pinvidic , en ur guer , ( Tobict. 4 * if» 8. ) beqit trugarequs e quement ha ma, tllo t.

188 AN

Instructionou Christèn,

N A V E T

QUEN TEL.

E u s ar Religion* N excellant* eus an oll Vertusiou moral ez ê ar Religion pehini a rent da Z o u e an enor dreist pep enor a so dîeet d e z a , aba lamour ma ze dreist quement tra so dre c Zivinite , e C ’ h a llo u t, e C ’hloar e Vajeste , ha ma ze Mæstr absolu var quement a so crouet. A r vertus-mâ hon oblich d ’e adori ha da la varet evel an oll S æ n t , hac assembles ganto ; ( A post. 5. -j/. 1 3 . ) Bénédiction , enor, gloar ha gallout epad an ô tl amser d ’an hini a so' ase\et var an Tton , dut d a n Oan D o u e . Hac evel an Abostol : ( x. ad Tirn. 1. ’jfcv 1 7 . ) Ra ve^o rentet enor ka gloar d ar Roue tus a pep amser da Zoue eternel. A r Religion a ra deomp sacrifia da Zoue quement tra hon eus hep exception. E v e l ma ouzomp ne domp netra nemet poultr ha ludu, La n' ’hon deus hor c’ h o r f , hon ene ha queirient a bossedomp nemet digant D o u e , ez eo just o sacrifia dezàn en ur fæçon parfet. Ar Religion a ra deomp sacrifia dezàn hor speret, o c ’ h e sugea da veza oboissant d’ar F e is , hep d isp u t, hep ræsoni. Ar Religion a ra deomp sacrifia da Z o u e hon oll desirou , o e’ hortof* tout digant, e vadelez ha digant e drugârez. A r Religion a ra deomp ober deza ar sacrifiç eus hor c’h a lo n , o renonç d’an oll siou fall y

pe A r Boquet eus ar Mission.

189

d ’an desirou d ire g le t, d’an direisamanchou eus ar bed evit en em reï da Z o u e evel d’ar mad dreist an oll vadou. A r Religion a ra ma sacrifiomp da Z o u e hor c’ h o r f, o sevel hon daouarn hac hon daoulagad varzu a D o u e , evel ma rer en OfFeren hac er pedennou all , o vont var hon d a o u lin , oc’ h en em teuler d’an douar , o chom en hor sa epad an A v i e l , o cana meleudiou da Z o u e , o c ’ h asista er Processionou , o v iret, hep manq u o u t , an oll ceremoniou gourc’ hemennet gant an I lis , h a c , evel a lavar Sant P a u l, o c ’ h ofFr da Z o u e ( 12. -jp. a. )

Rom. C. hor c'horf evel un hosti beo , santel hac agreabl dirac e \aoulagad , evit renta da Zoue un enor rœsonabl ha spirituel. Ar sacrifiç-mà a reomp da Z o u e dre an usaich vad a reomp eus hor c ’horf , bac o castiza hor squianchou naturel. A r Religion a ra deomp ofFr da Z o u e e saçrifiç ar madeu exterior pere a so en hon dis position , hac ispicul e V a p unjc hor Salver Jesus-Christ er sacrifiç eus an OfFeren pehini so an excdlanta hac ar brassa eus an oll Sacrifiçou, Ar Religion a ra deomp sacrifia da Z o n e 'h o r m adou temporel , evel an deoügou , ar prividiou , ar p r o fo u , ar Çpndationou , ha traou all evelse pere e deus ar Religion ispiret d’ar bobl fidel da offr da Z o u e evit sevel hac a n treténi an Ilisou , hac evit magadurez d’ ar re a so destinet evit caba meuleudi da Z o u e , dksqui ha quelen ar b o b l , reï dezo ar Sacra-j m a n c h o u , hac ofFr evito ar guir Sacrifiç pehini €0 hepquen ar Sacrifiç eus an OfFeren.

I nstructionou Christen, A r Religiorr a ra deomp quenderc’ hel c servich D o u e o viret ar promessaou a'reom p de zàn , pere a so hanvet voeu ou , evel pa en em obligeomp da viret an oboissatiç, ar bufentez;' ar bafôurentez , pe- da ober œ uvrou mad all pere so evit brassa gloar an A u tro u -D o u e ; tnæs ar vœuou-se ordinalamant na dleer o ober nemet dre avi ur C ’honfessor habil ha santel. D re ar Religion eo e c’ halvomp D o u e da dest evit gouaranti Ar pez a leveromp hac ar pefc a brometomp ; ar pez a so hanvet al led o u e t , pehini ne *3 ’ê permetet deomp da ober nemet gant ræson , gant justiç ha gant guirionez. A r Religion a ra deomp offr hor pedennou da Zoue ha d’ar Sæ nt, hoguen gant an diffaranç ma o offromp da Z o ue evit ma c ’hacordo deomp e c ’hraçou , ha d’ar Sænt evit o fidi d ’o goulen deomp assambles ganeomp dre hor Salver Jesus-Christ. C etu a se perac casimant an oll bedennou eus an Ilis a achuont dre ar c ’ homsou-mâ : per Dominum nostritm Jesum Christum ; da la v a r e t, dre Jesus-Christ hor Salver. Ar Religion a ra deomp adori ar C ’hroasiou , ar C ’ hrucifiou hac Imachou all hor Salver , hac a ra deomp enori' Imachou ar V e r c ’hes V ari h3c ar Sænt all ; non-pas ma eretemp e v e vertus na divinité ebet en Imachon , na ma teuffemp da adori na da enori ar c’haot nac ar vein eus a pere ez int g r e t , mæs hepquen ar re a so represantet dreizo. P r e exempl , pa en em laquit var ho taoulin dirac ar G roa s, ne d’ê quet ar c’ hoat-se eo a adorit., mæs an jfciiji so bet staguet oc’ h ur c’hoat evel bennes

pe A r B oquet eus ar Mission .

1 91

afbolamour d e o m p ; h a p a enoromp Imachou ar V e rc ’ hes V ari , n’ê quet an I m a c h , ennae-unan eo a enoromp , mæs han hini a so represantet dre an Imâch-se. A r Religion a ra deomp eaori ar V e rc ’ hes V a r i , an Æ lez hac ar Sænt all , mæs renta dezo un enor pehini a so diffarant dioe’ h au hini a rentomp da Z o u e ; rac D o u e a enoromp evel ho* C ’hrouer hac hor Mæstr absolu , eleae’h ne enoromp ar V e r c ’ hes nemet evel an hini,.en deus biniguet dreist an oll gragués ha choaset evit beza Mam d ’e V a p q u e r , hac ar Sænt evel e Servicheurien hau e vignounet.

D re ar Religion e c’henoromp Relegou ar S æ n t , abalamour ma zint un darn eus ar c’horfou pere a so bet templou beo d’ar SperetS a n te l, hac g die beza un deis'^assambles gant o £neou santel.

Ar Religion a ra deomp caout respet , i . Q evit an dut consacret da Z o u e , pe dre o s t a d , evel ar Religiuset har âr V e le y e n , pe dre o vertus , evel an dut dévot. 2.° E v it an d e v e ziou consacret da Z o u e , ar Suliou hac ar G o u c lio u . 3.0 Evit an Ilisou hac ar plaçou santel all. 4.0 E'vit ar vesel sa c r, an o le o s a c r, an dour binniguet , an ornamanchou , hac e général evit quement so destinet evit servich D oue. Erfin ( Jac. 1. 2 7 .) a r ' Religion p u r ha (hast dirac daoulagat an A u tro u -D o u e , eme Sant Jacques, a qesq deomp bisita ar vinoret hac intanve^et en foaniou , hac en viret dioe’h 4p diraisdmanchou eus ar bed. H oguen evit en em acquits eus an oll de-

"j(r. o

192 I nstructionou Christen t ▼eriou eus ar Religion , ez ê ret en em hasta da ober ar pez hon deus lavaret ama gant joa hac a galon vad. Cetu ase petra a ha n ver an dévotion. R ac an dévotion , eme Sant T h o m a s , a laca un humor vad hac ur vuaneguez er speret, dre ar voyen eus a pehini e rent ar Religion da Z o u e an enor a so dleat dezàn, gant hast , gant joa hac a galon vad. Ma n ’hoc’ heus quet a z e v o t io n , ne en em acquitit eus, an deveriou-mâ nemet dibaut avçich , ne met gânt d ic’ houanteguez ha diegui. A r re-mâ so comsou Sant France s Sales , ha dre se ho c ’heus nebeut a vilir. Ma n’o grit nemet dre contraign , evel pa zor obliget da paea an deogo a hac ar madou all consacret d ’an Ilis , e collit ar milit , eus an actionou-se ; ha mar feil deoe’ h o m ir e t , neuse dre ar goal dispo sition eus ho calon e coumetit ur sacrileich hac en em rentit coupabl eus an daounation eternel. Er e’ hontrol ma en em acquitac’ h a galon vad eus an deveziou-ze hac eus ar re-all gourc’ hemennet gant ar R e lig io n , dre an désir da renta da Z o u e ar ptz a so ,dleat dezàn , e v e bras ho m ili t , hac ho recompans a ve eter nel. Unan eus a zeveriou ar Religion ez ê ar Beden hac an Oræson a galon p e r e , eme Sant Thom as , a deu da alumi enomp an dévotion.

pe A r Boquet eus ar M ission.

D E C V E T

193

QUENTEL.

E u s ar Beden. R A B e d e n a so c omparachet er Scritur Sacr gant an esanç ha gant traou all pere o deus c’ huez vad. Evelse ar beden gret mad a so agreabl bras da Z o u e ha d’an Æ les. A r Sænt a ra comparaison eus ar beden gant ar squeul a vêlas Jacob dre ur sonch , ( Genes. a8. n . ) eus ha pehini ur penn a y o a Var an douar , hac ar penn a ll a douche oc*h an E è n , hac Æ le { D ou e a p ig n e hac a {isquenne gant ar squeul, ha D oue a yoa ase^et var horre. A n Æ lez a p ig n , abalomour ma ze y a zoug hor pedennou da Z o u e pehini so en Eèn ; hac an Æ lez a zisquen gant ar sq u eu l, abala mour ma tigassont deomp donæsonou ha graçou D o u e . A r b e d e n , eme Sant Augustin , a so un desteni ez ê necesser graç D o u e ; ipsa oratio est gratice testificatio. Evelse ivez an nécessite eus a c ’ hraç D o u e a so un desteni hon deus ezom da pidi. Ar Pap sant C e le stin , o parlant eus ar gouseqanç eus ar beden , a lavar : evel ne deus amser ebet e pehini n’hon deus ezom eus a sicour digant D o u e , ivez ne deus amser ebet e pehini n ’hon deus ezomp d ’e pidi. A n D o cto r bras Sant Thom as a zesq deomp penaus , peguement bennac Brovidanç D o u e e deus a bep amser preparet evidomp un niver infinit a c ’hraçou , cousgoude n ’o I

1 94 Instruçtionou Christen, aeord deomp en a m ser, nemet dre ar voyen eus ar beden. R ac evel ma arru dre brovidanç D o u e penaus an douar ne ro frouez nemet dre ma zeus sourci d ’e lab o u ra t, ha ne eller sevel un ty nemet gant danves ha micherourien , evelse ivez ez ê reglet gant ar Brovidanç D ivin ma ze dre ar vo yen eus ar beden ec’ h obten an dut cals a c’ hraçou hac a sclerigen. C etu ase perac e lavar hor Salver : ( Luc n . •ÿr. 9. ) G oulennit , hac e ve{o roet deoch ; clas'quit, hac e quevot ; scoit , hac e ve\o digoret deoc'h , rac nep a ch ou len a ve{ roet d c{à n , nep a glasq a g u e f , ha nep a sco a ve{ digoret deqàn. Credi ferm a dleomp eta ne ellomp ober netra evit hor silv id igu ez, nemet dre ar sicour eus ar c’ hraç en deus hor Salver militet deômp dre ar G oâd precius en deus scuillet. ( Joan. 15. ^r. 5. ) Hep doun-m e, em ezàn, ne illit ober netra. Ha neuse e lavar : D e n ne e ll dont d'am c h a o u t , ma na deu va Z a d d'e tenna ganta. An oll songesonou hac an oll sanfimanchou mad a so diganta ; rac eme an Abostol Sant P a u l, ( P h ilip . 2. 13.) èn a ro an dessinou m a d , hac an ners da qont a-benn ane{p. N e ellomp quet quen nebeut dont a-benn eus an adversourien eus hor sil vid ig u e z , nemet dre a sicour eus a c’ hraz D o u e ; ret ez ê gouzout c’ hoas penaus ar c ’ hraç ne zepant quet ac’ hanomp , mæs eus a volontez vad an A u t r o u - D o u e , pa ze g u i r , evel a lavàr an A b o s t o l , ( Eph. x. 5. ) ne rô deomp nemet heive{ t bligeadur. Mæs mar d’ê neces ser ar c’ hraç evit Beva erfad hac evit ober ar silvidiguez, ez ê fequrs beza aquetus d ’e goulen dre ar pedennou.

pe ar B o q u et eus ar M ission . 195 A n A bostol Sant Jacques a lavar e pedomp hep obteni ar pez a c ’ h o u len n o m p , abalamour n’ er pedomp quet evel ma ze. dleat. E vit eta ma roï D o u e deomp ar pez a c’ houlennomp d ig a n ta , ez ê ret pedi gant disposionou mat. i . ° G a n t humilité. A r Feiz a ra deomp anaout peguer bras eo an drugarez eus aa A u tr o u - D o u e atau prest d ’hor sico u r, hac ar sempladurez da pehini ez omp sujet dre ar p e c ’h e t ; hac evit beza dilivret eus hor sem p la d u re z, ez ê çet en em recomandi da Z o u e , pa ne deus nementa hepquen a guement a alfe hon dilivra hac hor renta eiirus* R et ez è deomp eta anaout hor sempladurez dirac D o u e ; ha sul vrassoe’ h ma ze hor sempladurez hac hon ezomou , sulvui e tleomp en em humilia. E velse qbement hini so ac’ hanomp , pa ba* domp , e tleomp en em gonsideri dirac D o u e evel peorien o c’ houlen an alusen , gourvezet var an douar equichen dor an T a d a famill , hac er stad-se goulen ounta e c ’hraçou"; an dut paour pere a velom p bemdeis-ordinal equi chen hon dor , en desq deom p : discus a reont o faourentez muia ma ellont gant h u m ilit é , evit lacat an dut pinvidic da gaout truez outo. A r re a so paoura hac o deus muia e zo m , evel a r re so clan , goloet a c ’ houliou , o tisec-’ ha gant an n a o n , o crena gant ar y e n ig e n , a c ’ houîen an alusen gant mui a humilité evit ar re-all. M a c ’ hanavefemp ezomou hon ene evel ma c’hanavezom p ezemou hor c ’ h o r f, ez ê sur penaus o represantfemp da Z o u e gant humilité v r a s , en em recomandi a rafemp dezàn a greisjaor ç ’ h a lo n , hac e vem p sicouret g a n tà ,

1 96 Instructionou Christen, evel a lavar âr Scritur o parlant eus ar bobl a Israël. ( P s . 106. V/. 6 . ) . is/z o {rubuillou tn em recomandent da Z o u e , ha D oue a sente oc h o fedennou. En distera poaniou temporel a santornp , peurvuia e c’ houlennomp sicour o c ’h D o u e , ober a reomp neuse vœ uou ha pedennou de zàn , lacat a reomp Javaret Offerennou ; en em oestla a reomp da vont da bardouna evit gounît ur procès , evit dont a-benn eus a . un affer , evit beza pare eus a ur c’ h le v e t, mæs nebeut a reomp evit ezomou hon ene pere a so • e brassoc’h niver. N e lavaràn quet na d’ê requis en em recommandi da Z o u e avei chou evit dont a-benn eus an afferiou tempo rel , riemet e vezor atau contant da ober e vo lo n te z ; da lavaret e o , mar d’ê bolontez D oue an d ra -se , mar d ’e evit e c ’ hloar ha silvidiguez an e n e , evel a lavarfimp amâ varlerc’ h. Mæs ô dallentez estkm eus an dut ! leun oump a z e fa u to u , a siou f a l l , a pec’ htjou. A n d ia o u l, ar bed am poesounet, hor goal inclinationou a ra deomp atau ar bresel ; douguen a reomp enomp ur pleg horrupl varzu hac an d r o u c , hac ez oump quen nebeut dou-' guet d’ar mad , n’er greomp nemet gant dic’ houanteguez ha diegu i; ha memes ne ellomp quet an distera tra profitabl evit hor silvidiguez , nac evel a lavar an Abostol , ( i ..C o r . 12. ÿ . 3. ) prononç evel ma {e dleat an hano santel a J é s u s , hep ar sicour eus e dhraç. Ha c ’hoas ptguement bennac ne guevomp sicour nemet e D o u e hepqu en, ez oump quen disourci var hor sempladurez, ne songeomp casimant morse e D o u e . Evelse mar pedomp gant quen nebeut

pe A r Boquet eus ar M ission. 19 7 a humilité , ez ê abalamour ne anavezomp quet aou alc’h hor sempladurez. A r Pharisien eus a pehini ez ê parlantez en A v i e l , n’en doa quen en e speret nemet ar mad en doa g r e t, pa duas da ober e beden d’an T e m p l ; cetu ase perac ne reas quet m a d , hac e beden ne eo quet recevet gant D o u e . Er c ’hontrol peden ar publiquin paour a oe agreabl bras da Z o u e , ha D o u e a glevas o c ’ h e b e d e n , aba lam our ma c ’ hanaye e sempladurez. A n A v ie l a lavar ( L u c . 18. -jp. 1 0 . ) ne crede quet sevel e aoulagad etreçe hac an E èn , mæs gant ur santimant a humilité e scoe var b o u ll e galon , o lavaret : O va D o u e , ho peçet true£ ou^in pec'her paour. 2 .0 R et ez ê pidi gant feis ha gant fizian ç, peautramant , eme Sant Ja cq u e s, ne dleor es perout netra digant D o u e . Evelse e veîomp en A v ie l penaus hor Salver en deus atau clevet o c ’ h pedennou ar re a c ’houlenne an dra ben nac ounta gant feis ha gant fizianç. Lavaret a reas d’ ar Gananeen pehini a y o a duet d ’e pidi da zilivra he merc’ h a y o a possedet gant an diaoul ha tourmant cruel meqrbet ; ( M atth. 15. ,$r. 28. ) O greg ! ho feis a so b ra s, ra vepo gret deoc'h ar pe{ a {e sirit, hac en heur te memes e oe part he merc h . Ha d’ar C e n tenier pehini a c ’houlenne ar y e c ’ het d ’ e servicher , e lavaras : ( M ate. 8. 13. ) l i t , ra yeqo gret deo c h herveç ho f e i s , ha neuse-souden t oe pare e servicher. Ha da daou zen dall pere. a en em bresantas d ira za n , e lavaras : H a credi a rit-hu e c'hallàn oher ar pe{ a ch ou len n it .<* Y a , A utrou , e m e z o , credi a reomp J ha neuse

198 e touchas R a veço daoulagad

tnstructionou C hristen , o daou la g a d , hac e lavaras dezo : great deoch herveç ho feis , hac o a fg o ra s neuse-souden. En ur guer hon assuri a ra penaus ( M atth. 2 t. -jp. 22. ) ar pe^ a dhoudennimp gant fe is dre hor peden nou , a ve^o acordet deomp.

Hor fizianç a die beza fontet var ar vadelez infinit eus an A utrou-D oue pehini , eme an A bostol, a so pinvidic hac a ro gant larguentez d ’ar re er p e d , ha var militou hor Salver JesusChrist e - V a p unie. Cetu ase an assuranç en deus roet deomp hor Salver, pa en deus la varet : ( Joan. 16. fp. 23. ) mar goulennit em

hano-me un dra bennac oc h va Z a d , e ve^o roet deoch. Hac ezom hon deus-ni eta eus a ur c ’hraç bennac ? ( H eb. 4. fp. 14.) Be\a hon deus , eme Sant P a u l, ur F o n tif bras pehini so antrect en E èn , da lavaret e o , Jesus-Christ.... Tostaomp eta gant fizia n ç oc’h an Tron eus e dhraçou evit okteni e diugare{ 'hac evit eproui en amser javorabl-m â an tffejou eus e vadeleç. Ha Sant lan a lavar : ( t. Joari. 2. 1 .) M ar hon deus p e c h e t, hon deus ive\ un A lvocad equichen - an Tad E te r n e l, Jésus- Christ ju s t j èn e\ e-unan an h&sù eus a bardoun evit hor pec'hejou y ha n on pas epquen evit hor pec h ejo u , mees ive\ choas evit pec’hejou ar bed-oll. ,

fp.

Lavaret ameus e tle hor fizianç beza fontet var al militou eus hor Salver ; rac evel ne ellomp ober hor silvidiguez nemet dreizàn , ( A c t. 4. fp. 12. ) pa n en deus D o u e roet

nemetàn d’an dut dindan an E èn , en hano pehini ech alfemp beqa sa lv et, ne ellomp caout netra nemet dreizàn. C etu ase perac e achu

pe A r B oqu et eus ar M ission . 199 atau hor Mam santel an ilis an oll bedennou a ra da Z o u e an T a d , dre ar c’ homsou-mâ : P er D om in um nostrum Jesum Christum F iliu m tuum . E vel pa lavarfe , T a d e te rn e l, acordit deomp ar c’ hraç a c ’ houlennomp ouzoc’ h dre hor Salver Jesus-Christ ho Map. A n dra-mâ ne ampeich quet ne ellomp ha ne d’ê memes profitabl bras en em recomandi d ’ar Sænt evit goulen sicour outo ; mæs guir ez ê atau pe naus pa deu ar Sænt da pidi evidom p , e pedont ivez dre Jesus-Christ, hac ar pez a obtenont d e o m p , en obtenont dre Jesus-Christ. R e t ez ê compren mad ar virionez-mâ pehini ne d’ ê quet cals anavezet gant an darnvuia eus ar Gristenien. 3.0 A r beden evit beza ^greabl da Z o u e hac evit ma vezo chelaouet g a n t a , a die beza great gant un attantion vras ; anez e c’ hellor lavaret a c’ hanomp penaus ( M atth. 15 ÿ . S . ) e c h e noromp D o u e a chenou epquen, mas e{ e p e ll hor t'h a lon diounta. Me oar erfat ez ê diæs chom pell amser da pidi hep disongeal ur mare bennac. A r sempladurez eus ar speret an den a so quer bras , ma o deus poan ar re santela memes o c ’h en em ampeich da zisongeal avei chou ; mæs pa arru ma tisongeomp en despet d e o m p , an_disOngeamant-se ne noas quet d ’hor p e d e n n o u , ha ne ziminu quet ar milit anezo; N e deus nemet an disonch a souffrer a volontëz vad a guement a rent ar pedennou dibrofit hac hep m lit. A r pez a hanvàn disongeal a volontez vad , ez ê lavaret ar pedennou a c ’ henou epquen , o caout ar speret hac ar vo lonté^ e leac’ h a l l , hep lacat poan da chasseal

200 Instructionour C hristen , ar songesonou dibrofit, evel ma o remerquer, leser ar speret da zisoñgeal ha da redec o sellet, gant gouieguez ha volontez v a d , amâ ha duont. Mar fel deomp pidi gant atantion , ez è ret mont a gostez , antreal e cabinet ar galon e pehini ez oump guelet gant D o u e epquen , e pehini e teu d ’ hor c’ honsideri ha d’ hor chelaou. Songeai ema D ou e eno presant hac ez ê ounta e parlantomp , derc’ hel hon daoulagad stouet gant modesti , ha mar santomp un disongeamant bennac , distreï hor speret ha sevel hor c’ halon etreze ha D o u e . 4.0 Ret ez ê pidi gant perseveranç ; D oue ne gleo quet atau oc’ h pedennou neuse-souden evel ma parlantomp o u n t a , beza e fel dezàn e c ’houlenfemp , e scofemp hac e clascfemp ; ha goude beza epad pell amser g o u le n n e t c la s q u e t ha sco et, e cafemp ar graçou en deus preparet evidomp. D o u e a fell dezàn beza im p o rtu n et, a fel dezàn e teufemp evel d’e co n traig n , a fel d ezàn exerci hor feis hac aproui peguen aquetus ez omp d’ e pidi. Cetu ase petra a zesq deomp h o r ' Salver e diou barabolen. En unan e lavar : U n den pehini n’en doa quet a vara evit reï da zibri da ur mignon dezàn a y o a duet d’e ty da lo g e a , a y e a s d a squei var dor e a m e s e c , d’e bidï da presta dezàn tri bara. E amesec a res pontas dezà , va mignon , va dor a so sarret, va bugale a so ganen em guele , ne allàn quet sevel da reï deoe’ h. An hini en doa ezom a vara a continuas atau da squei var an o r , hac er c’ hontraignas da sevel evit reï dezàn. Hor Salver en deus achuet ar Barabolen

pe A r Boquet eus ar M ission. 201 dre ar chom sou-m â : ( L uc. n . jtp. 9 . ) G oulennit hac e tecefot, clasquit hac e qu efot, scoït hac e veqo digocet d eoch . En eil Parabolen e lavar : ( Luc. 18. 2 .) U r certen Barnour na zouge na D o u e nac an d u t ; arruout a reas ma e doa un intanvez paour ur procès dirazan. E v e l ne ren te.qu et a justiç vad d e z i , hi en heuire e pep leac’h hac er su plie da ober justiç vad en e andret. Peguer fall bennac e oa ar B a rn o u r-m â , e oe contraign da acordi dezi ar pez a c’ houlenne. ( Ib id . fp 1 .^ E v e ls e , eme hor Salver , c ret p id i hep jamces c o ll couraich. 5 .0 N e renquer goulen netra a guement a v e control d ’ar silvidiguez. Alies D o u e ne gleo quet o c ’ h ar p e d e n n o u , pa c’ houlenner ounta ar y e c ’ het d’ar c’ h o r f , dont âbenn eus ur pro cès hac an traou temporel all. Perac ? abalamour ma vel e rafemp ur goual usaich anezo. Songeai a ra deomp couscoude ne c’ houlennomp netra na d’ê j u s t , hac e credomp e vemp fideloc’ h d ’ e servicha ma rafe deomp ar pez a c’ hou lennomp. Mæs er c ’hontrol eo ; ped na v e lomp-ni quet dre ar bed pere n ’en em servichont eus ar pez a ro D o u e d e z o , nemet evit e offansi ? Songit ma veac’ h en o flaç , e rafac’ h c ’ hoas goas usaich evito. C e tu amâ eta ar reglen a dleit da viret en traou a c ’ houlennit o c ’ h D o u e . Pa c’ houiennit traou spirituel hac eter nel- , goulennit-y absolu hep lacat condition e b e t , abalamour bolontez D o u e eo a rit pa c ’houlennit ar seurt traou-se , evel ar senchamant a v u e z , ar pardoun eus ho pec’ hejou , ar c ’hraç da ober ur C o vesio n vad hac ur I *

20 2 Instructionou Christen , C om un ion sa n tel, da glevet mad an OfFeren , da trec’ hi ho coal acustumanchou , da zioal o c ’ h ar pec’ h e t , ha traou all evelse. Mæs pa c ’ hoùlennot madou temporel , pa na o u z o c ’h quet hac-èn so an dra-se agreabl da Z o u e ha profitabl da silvidiguez hoc’ h ene , de dleit o goulen nemet gant c o n d itio n , o lacat atau er fin eus ho peden : va D o u e , ho polonte£ be^et g r e t, ha non-pas va hini. Ha ma na ro quet D o u e deoe’ h ar pez a c’ houlenn it, diouallit na deuffae’h da vurmuli na d’ en em j a l a , mæs bezit sur penaus D o u e en deus bet mui a drugarez evidoe’ h , oc’ h ho refu si, evit n’ en divize bet ma en divize roet deoe’ h ar pez a c’ houlennac’ h. R a c , evel a lavar Sant Augus tin acordi a ra aveichou tr a o u , abalamour ma ema e coler , ha n ’o acordfe quet , ma ne falfe quet dezàn en em vengi. A r Sant-mâ a raport var quement-se cals a exemplou tennet eus ar Sritur Sacr. A r bobl a Israël a c’ boulennas ur R o u e , ha D o u e a sentas. outo abalamour ma vedo e coler outo. R eï a reas dezo quic da zibri en desert abalamour ma falle dezàn o furiissa. '6.° Ret ez ê pidi alies ; hor Salver eo el lavar deomp : ( Luc. '18. 'j/. 2 . ) ret e£ ê pidi hep discuntinui. Hac er Chabist unan-varnuguent eus an A viel hervez Sant Lucas , e lavar : ^ L uc. 21. 36. ) beillit ha pedit hep paoue\. An Abostol Sant Paul a lavar alies ar c’ homsou-mâ : L edit etnezàn ha na heanit quet da pedii A h obligation-m â, evel hon deus lavaret amâ diaroc , a so fontet, var an nécessite eus a

pe A r Eoqutt eus ar Mission.203 c’hraç D o u e ; hac evel ma hon deus ezom eus a c’hraç D o u e e pep a m s e r , e tleomp he goulen e pep amser. Mæs , a le v e ro t, ne allân quet beza atau en Ilis na var ma daoulin, ret ez ê din labourat , ober va zieguez, songeai em a fe ro u ; resoun hoc’heus : mæs an dra-se ne die quet h o c ’h ampeich da ober ho peden nou <ia Z oue. Pidi a illit e pep leac’h , an or eus an drugarez a so atau digor ; « peleac’h bennac en em g u e v o t, sivit ho calon varzuha D o u e ; ne deus nac ocupamanchou , na tregassou a guement a alfe hoc’h ampeich da songeai e n n a , mar hoc’heus carantez evinta. Er brassa ocupamanchou eus ho puez ha ne songit-hu quet aveichou en ho mignounet ? Ha ne vezo eta nemet D o u e ancounac’heet ? Evelse dioe’h an nos ha dioe’h ar mintin pidit D o u e , ha c’hoas epad an deiz songit alies enna ^ offrit dezàn ho l a b o u r , ho poan , ar pez ma zoc’h , ha quement a zepand ac’hanoc’h ; en em entretênit gant D o u e evel gant ar guella eus ho mignowned, songit en eternite oc’h pe hini e tostait bemdeiz-ordinaL Pa ho p^zo memor eus ho pec’hejou , goulennit pardoun ane zo. Erfin ho pezet atau en h a calon an désir da bligeout da Z o u e , ha neuse e pedot h e p discuntinui. R a c , evel a îavar Sant A ugu stin, nep ne h&an quet da ober ar m ad , ne kean quet da pidi . Mæs rnar d’ê ar Christen obliget da " p i d i , ez ê dreist pep tra obliget en amser ma en deus temptationon pe trubuilhou f rac neuse en deus muia ezomp da veza sicouret* C etu ase perac e îavar hor Salver : bèiUit ko. pzdit

evit ne ve{ÿt quet treacket

gant

an tempiatiort*

2 04 Instructionou Christen , Hac ar Prophet K o u e , o parlant anezàme* u n a n , a lavar : ( P salm . 1 19 . -jf. 1 . ) P a emeus bet poaniou , emeus clemet oc’ h D o u e , hac en deus clevet oc’ h va fedennou.

AN UNE C V E T Q U E N T E L . EusanOreeson a galon. EZA. ez eus diou seurt oræson : ar bedetl a c’ henou hac ar béden a galon. A r beden a c’ henou , ez ê ah hini a vez p ron o n cet, evel ar P a te r , A ve , Credo, ar C h a p e le t , an O fiç D i v i n , etc. A n Oræson a g a lo n , ez ê an hini a vez gret er galon h ep q u en , hep tra ma teuffe an teod da lavaret guer. A n eil hac eben a so mad , pa vezont gret gant h u m ilité, gant atantion ha gant dévotion ; mæs an Oræson a galon ez ê ar vella hac an agreapla da Z o u e ; rac ar beden a c’ henou ne d’ê mad nemet e quement ha ma ze unisset gant an hini a ga lon , ha ma teu eus an intantion vad eus ar galon. A n Oræson a g a lo n , pehini a hanver ivez Méditation , a so ur beden dre behini e sevomp hon m e m o r, hon ententamant hac hor volon tez varzu-ha D o u e evit e enori , evit lacat dou n en hor c’ halonou quen e garantez quen e lesen santel, hac evit obteni ar c ’hraç d’ e observi. Hor memor a sevomp varzu-ha D o u e dre an Oræson a g a l o n , o caout sonch eus a ur

pe A r Boquet tus ar M ission . 2 0 5 Myster bennac , peautramant eus a ur poent bennac eus e Lesen D ivin. H on ententamant a sevomp Varzu-ha D o u e dre an O ræsbn-m â , o consideri gant atantion ur virionez bennac pehini a so dija presant en hor m e m o r, ho credi ferm ar memes gui rionez , hac o compreni mad pe seurt profit a ellomp da denna anezi. Hor volontez a sevomp dre an Oræson a galon varzu-ha D o u e , o caout santimanchou mad en e a n d re t, o caret ar virionez var behini e reomp Oræson , hac o c ’ h en em resolvi da ober hor profit anezi. N e deus netra quen profitabl evel médita Lesen D o u e hac ober O ræson a galon. ( P s i r. j/ . 22. ) E ürus e{ e , eme ar Prophet R o u e , an den pehini a ra deis ha nos méditation var Lesen an A u trou -D ou e. Ch etu perac e c’ hou lenne o c ’ h D o u e an donæson eus an enten tamant , evit songeai mad en e C ’ hourc’ hemennou hac o miret en e galon. ( P sa lm . 118. ■$r. 9 a . ) P a nefe , em ezan , ma %e ho Lesen a so ar sujet eus va méditation , em biqe gret martese ur goal fin e creis'ar poaniou hac an trubuiihoü a so en dro din. Sant Ambroas , oc’ h expliqua an andret-m â eus ar Scritur , a zesq deomp ez ê an Oræson a galon ur guir sicour evit en em souten en amser eus an tentation a enep adversourien hor silvidiguez, Penaus e c’ hallas an den santel Job enebi oc’ h quenalies a dentation en devoa da souten a bers ur goal c ’hreç , fais mignou» ned hac an diaoul memes ? En em breparet en devoa da drec’ hi an oll tentationou z e , o ve*

2o6 Instructionou Christen , dita alieS Lesen D o u e. Mar conservas ar P a triarch Joseph gant fidélité dougeanç D o u e haç e c’ hraç santçl e creis an tèntationou brassa en devoa da supporti quen a bers e vreudeur , quen a bers ur vestres-fail ma oa o servicha en e z y , petra a oa caus eus ar fidelite-ze ? Gret en devoa pourvision a vertus , o vedita bemdeis Lesen D o u e. Peguen adtnirabl oa ners ar Verzerien en amser quenta eus an Ilis ! Ar scourgesou, ar c’ hribou hac an tenaillou h ouarn , ar plom re u z e t, al laoniou rus , ar c ’hlezeier hac ar brasierou tan n’ o estonent quet. SoufFr a rent gant joa pep seurt tourmanchou evit Jesus-Christ. Perac ? Abalamour ma o devoa .gret epad o buez pourvision eus a garantez evit D o u e , o vedita deiz ha nos e lesen. Ha c’ hui a fel deoe’ h eta trec’ hi ho tentatipno* ? Beillit ha pedit ; mæs ispicial gret méditation , hac ho pezo ar victor var an adversourien eus ho silvidiguez. Ma ne d’oe’ h quet e stad a c’ hraç , ha c’ hui a fel deoe’ h caout contrition eus ho pec’ hejou ? G rit bemdeis méditation var ur poent bennac eus ai Lesen^Doue, ha ne vezo quet pell dale ne vezo ho calonou touchet dre ur guir gontrition, Ar Roue D a v id a c’ houlenne gant fianç trugarez an A u t r o u - D o u e , abalamour ma vedite e Lesen santel. ( Psalm . 1 18. j j . 77. ) H o pefiit, em eza, ô ma D o u e , true^ ha compassion ou qin , hac e vevin dre ho cra ç, abalamour ma veditàn ho Lesen. Ha c’hui a fel d e o e’h caout evit D o u e hac ho nessa ur guir garantez ? Gret bemdeis mé ditation var Lesen D o u e , hac e vezo facii

pe A r B oquet eus ar M ission. 207 deoe’ h o c ’ harer. Pa vediter , e rer evel ar re a sco gant un . diren var ur mæn evit tenna tan aneza, Hor c’ halonou a so alies calet evel ar m æ n; mæs pa scoer varnezo evel gant un diren dre ar meditationou mad a rer, var Lesen D o u e , neuse en em dom ont en andret D o u e hac hon nessa , neuse e sao enno an tan eus ur' guir garantez. A c ’hui a fel deoe’ h caout ur guir fu rn e z, ispiciai en affer eus ho silvid igu ez? G ret alies méditation var Lesen D o u e . C etu ur guir vo yen evit ne c’ haout. O ma D o u e , eme ar Prophet, ( Psalm . 118. -ÿr. 99«) me anieus bet diganeoch fu m e £ ha prudanç dreist an o ll M isiri pere o deus ma c h e le n n e t, abalamour ma je ho Lesen ar sujet eus va méditation. Seblanti a râ e velan un niver bras a dut pere a lavar din o deffe c’ hoant da ober mé ditation , mæs ne ellont quet ober. Ret ez ê o chelaou bac o c ’hontanti , pe evit lavaret g u e l l , o disabusi. ' A r re guenta a lavar , ne oufferbqnet ober quemense a contemplationou nac a ræsonamanchou , na songeai quemense gant atantion. Respont a ràn d’ ar re-se penaus ar milit eus an Oræson ne consist quet _en trao u-se, ne d’ ê quet eus a ziscoürsou caer e ,re n q u e r en em servichout pa barîanter o c ’ h D o u e , mæs eus a zesirou ar galon , eus a huanadou , hiryoud ha d ad ou . Nem et e oezot esposi h o c ’h ezomou dirac daoulagad an A u t r o u - D o u e , goela ho p ec’hejou , beza disposet da ober e volontez , goulen pardoun ounta e v id o c ’f f hac evit ar re all ; ne renquer quet o c ’ hpen evit ober O ræ jo n e v d

208 Instrtictionou Christen, ma ze dleat. A u t r o u - D o u e , a lavare guechal D a v id , ( P s . 37. j f . 10. ) an o ll desirou eus va ch a lo n a so diras oc*h 'I ha va hirvoud ne deo quet cuçet ouqoc’h . A r c’ honsiderationou hac ar reflexionou ne lervichont nemet evit alumi un ardeur santel er galon ; evelse ne d’ê necesser co n s id e ri, songeai ha contempli nemet e quement ha ma ze ret evit e zeneraat. Mar doc’ h touchet eus ar c’ henta sonch a ro D o u e deoe’ h , dalc’ hit mad d’ar sonch-se e queit ha ma velot e tenerai ho calon. Beza ez eus tud pere n’ o deus affer nemet ur sonch epquen evit en em ocupi epad un amser considerabl, hac evit teneraat O c ’ h a lon , evel ma velomp er G ’ hanticou s a c r, e pere ar pried a parlant oc’ h he Fried Celest i e l , a lavar : ( Cant. 5. -fr. 6. ) va c ’halon a so teu^et dre ar garante£ er moumet ma en deus parlantes va muia-caret. A r memor hepquen eus a Z o u e , eus e bres a n ç , eus e V a r a d o s , songeai er m a r o , en Ifern , eri Eternite eiirus pe valeiirus, ur sell hepquen o c ’ h ur Crucifi pe oc’ h un Imaich all eus a V y s t e r io u , Buez pe Bassion hor Sal ver , ur guer sortiet eus e c’ henou , ur setanç eus ar Scritur sacr pe eus ul L êvr all a zév o tion r ar sonch eus hor pec’ hejou , o consideri hor paourentez hac hor sem pladurez, a so aoalc’ h alies evit teneraat hor c’ halon hac hon ocupi epad p d l amser. Ha gouzout a fel dec’ hu pere e oa meditationpu D a v id ? aveichou e songe en e pec’hejou. Va fech et^ emezan , a so atau dirac va daoulagad ; aveichou all e songe en eternite. \?0/zge/ emeus , em ezàn , er hloaveqiou eternel« '

pe ar Boquet eus ar M ission . 2 09 A n dra-se a zesc deomp petlaus ne d’ê quet requis discoursou caer evit ober mad O ræ s o n , hac ar re ne d’ ê quet æz dezo ober reflexionou hir , a ell ober O ræson quercouls, hac a v e i chou guell evit an dut habila. A l lealdet eus ar galon , eme Sant Am broas , a so ur v o y e n guelloc’ h da vont etreze ha D o u e , evit ar re flexionou soutil eus an ententamant. Abalamour d ’an dra-se , eme an D o c to r santel-mâ , e c’ hou lenne ar Prophet o c ’ h D o u e diou asquel ar pichon pehini so imaich al lealdet , ha non-pas diou *asquel al laboucet all. Ret ez ê amâ disabusi ar re a sonch dezo penaus an dut divar ar mæs ne dint quet ca^ a b l da ober O ræson a galon ; ar ræson hac " n experianç a zesc deomp ar c ’ hontrol. U n an eus ar guella dispositionou , evel hon deus la varet bremâ-souden , ez ê al lealdet eus ar ga lon ; bac evel ma zeus cals a lealdet etouez an dut divar ar m æ s , D o u e pehini a guemer p lija d u r ,' evel a lavar ar S c ritu r , oc’ h en em antreteni gant an dut l e a l , a deu da garga o eneou eüs e vrassa graçou. A n dut ententet pere o deus bet sourci anezo , o deus remerquet enno alies cals a sclerigen , a furnez , a squiant hac a faveriou pere ne guever quet er re habila. R ac ( M atth. 1 1 . 2 5 .) D oue a guemer p lija d u r o tesqui d'ar re vian ar M y s teriou ar re vrassa, hac o crhu{ , evel a ,lavar hor Salver , oc h ar re ententet ha fu r herver ar bed. A n eil rum a lavar ne ellont quet ober Oræson , abalamour ma teu an O ræson d’ o cnouï. Mæs an dic’ hoanteguez-se ne deu nemet

2 1o Instructionou Christen , eus ar yenigen o c ’ h D o u e hac oc’ h an traou celestiel. An den diboell pehini ne d ’ê acustumet nemet da glasq e blijadurezou ha divigrtissamanchou ar bed , pa fel dezàn distrei diouto e speret evit e drei o c ’ h D o u e pe o c ’h an traou a aparchant'oc’ h e silv id ig u ez, en deus calsq a boan o c ’h e o b e r ; eleac’h un den pehini a gar D ou e hac en deus desquet peguement ez ê D o u e carantezus ha d^n da veza caret , a guemer ur blijadur infinit o c ’ h en em antreteni ganta. A n oil Sænt hac an oll eneou santel a so testou eus a guement ma, Trem en a rent an deis hac an nos en O ræ son, ha c’ hoas e cavent re vear an amseri Songeai a reomp hep diæsamant en traou a gueromp, ur vam en he c ’hrouadur , ur c’ hreg en he fried , ne vezomp quet enouet assambles: gant an dut a g u e r o m p ; mar caromp D o u e , ne vezimp biquen enouet o c ’ h en em antreteni ganta. [ Sap. 8. ^r. 16. ] E antreùen ne d'ê quet c huero. Petra a . dleer da ober pa zeus quement a zic’ hoanteguez evit an Oræson ? R et ez ê , en despet d’ar boan ha d ’an enoua* niant a g u e v e r , perseveri enni ; hac o parlant àlies oc’h D o u e , e teuer a-benn d’ e garet, ha pa vezo ur veic’ h anavezet peguen dduç e o , evel hon deus lavaret amâ diaroc , ne vezo nemet plijadur o c ’h en em antreteni ganta dre an Oræson. Re all a sonch dezo e collont o amser pa reont O ræ son , abalamour ne santont enno-ounan santimant ebet a zevotion , nac a c’ hla-c ’har, nac a garantez evit D o u e , na désir ebet en o c’ halon d’ e servicha. D ’ar re-anâ e res-

pe A r B oquet eus ar M ission. 211 pontàn penaus ne d’ê quet dre ar santim ant, mæs dre an disposition eus ar galon e renquer istimout ar milit eus an O ræ son. N em et e vezo mat an dispositionou eus ar galon hac an e n e , ne deus fors pe y a v e z o sansjbl pe ne vezint quet. Rac ar guir d é v o t i o n , ar guir glac’ h a r , ar garantez evit D o u e hac an dispositionou all n ’ernaint quet er san tim an t, mæs er volontez eus a behini ne santer quet an oberou , abala m our ma zint spirituel. A n dispositionou eus ar galon a eller da anaout dre o effejou. Mar d o c ’h contant da vervel q u en to c ’h êvit ofFansi D o u e , mar hoc’ heus sourci bras da d e c ’het d ioe’ h an ocasibnou , mare enebit stard o c ’ h an dem ptation , mar hoc’ heus aon rac ar squeud memes eus ar pec’ h e t , mar d’ och atau prest da ober bolontez D o u e , mar doc’ h aquetus dâ ober ho te v e r , peguement bennac ne santit na dévotion , na carantez evit D o u e , na glac’ har e b e t , ar yenigen hac an dic’ houanteguez-se ne ampeichont quet n’ hoc’ heus dispositionou mad en ho calon. R e all a l a v a r , disonch ha dibarfet ez oun em pedennou , hac evelse ne ràn nemet coll va amser. Abars respont d’ar r e - m â , ez ê ret gouzout e teu an disorichamanchou en hor speret pe dre hor f a u t , pe dre ar valiç eus an d i a o u l , peautramant dre hor sempladurez na turel , hep ma vemp e faut. D o n t a reont alies dre hor f a u t , abalamour n’ hon deus quet aoualc’ h a atantion , na ne laqtfeomp quet aoualc’ h a evez da zifén hor c’ halon. R e en em zisongeomp ha re hic amser emaomp hep songeai e D o u e , hac epad an O ræ son n’hon

212 Instructionou Christen , deus- quet ar barfetet a dleomp da caout ; ne sugeomp quet aoualc’ h hon daoulagad , reï a reomp re a liberté d ’hor speret ha d’ hor faltasi da redec amâ hac a o n t , da songeai er pez hon deus da ober evit ar bed-mâ ; hac evelse ne d’ ê quet souez hon deffe disongeamanchou. A n diaoul pehini n ’en deus aon rac netra evel en deus rac an Oræson , abalamour ma oar erfat ez ê dreizi e teu D o u e da acordi deomp an oll v a d o u , ha ma ze an Oræson eo ar ganol dre pehini e red var hon eneou an dour eus ar c’ h r a ç , ne ell quet anduri e vemp ur mou met hepquen en O r æ s o n , hac evelse e teu d ’ hon tempti m uioc’ h hac ispicial en amserse evit en amser all. N euse e teu hon o ll afferou en hor s p ê re t, ar bagaich , an diotaichou ar re vrassa hac ar re sota a deu da garga hor penn , hac aveichou memes songeso nou quer vil ha quen estranch , ne ouzomp quet e peleac’ h emaomp. D o n t a ra ivez hon distraction'ou eus ar sempladurez eus hor speret, pehini a so quer b r a s , ne domp quet capabl da zerch’el pell amser da songeai er memes tra; hac 'aveichou ec’ h arru penaus en amser ma hon deus mui a c ’ hoant d ’e hersel , ez ê neuse e tianq muia. Respont a ràn bremâ eta penaus~an dison geamanchou pere so eus a bers an drouc-speret hac a bers hor sempladurez , ne ampeichont quet na d’ê mad hon O r æ s o n , nemet e vimp var evez eus a zor ar galon , nemet na lesemp a volontez vad hoY speret da zia n q u a , ha ma en distroïmp e quement ha ma c’ hallimp , ha ma hor bezo hon daoulagad arretet gant modesti.

p e A r Boquet eus ar M ission. 213 E r c’ hontrol an disongeamanchou-se a servicho evit ober deom p anaout hor sempladurez; hac oc’ h hon humilia dre ar santimant-se , e vezo hor pedeti profitabl ha santel. Erfin pa ne raemp epad hon Oræson nemet anduri , gant patiantet ha gant ur guir resinati.on da volontez D o u e ^ an importunite eus an disongeamanchou-se , an dic’ hoanteguez hac an enoue a ro an traou-se deomp , ne colfemp quet hon amser. R e t ez ê gouzout ar reglenmâ eus ar vuez spirituel ; anduri a renquer ar pez ne eller quet miret na arruo. N ep a ra Oræson ne die quet clasq da bligeout dezàn-e-unan en O ræson , quen nebeut evel en traou all ; mæs clasq a die bolontez D o u e hepquen. N em et e pligeo da Z o u e , ez ê^ aoualc’ h , ne d ’ ê quet necesser pligeout de zàn-e-unan. D o u e a so contant pa vel p en aus, en despet d ’an disongeou ha d ’an enouamant pere a deu d’ hon d istreï, e perseveromp atau d ’e bidi ; abalamour ma vel dre eno ne d ’ê quet deomp-hon-unan ; mæs dezàn eo e fel deomp pligeout ; e le a c ’h ar re ne reont O ræ son nemet pa santont d é v o tio n , consolation , pli— ja d u r , ne d’ê quet D o u e , mæs ho consolationou eo a glascont. Henvel en dra-se o c ’h ar vugale pere a ya da gaout o mam pa ro dezo traou hac a guevont mad , hac a bella diouii pa ro dezo traou hac a guevont fall. D re ar pez hon deus lavaret amâ , e veler erfat penaus an oll a so capabl da ober O ræson ha da denna profit anezi. T r i zra hon deus c ’ hoas da isplica divar benn an O ræ s o n ; ar sujet * ar fæçon hac an intantion.

21 4 Instruetionou Christen ; A r sujet eus an Oræson a so quement tra a ell hor speret da consideri evit hon renta parfet. ( Rom. 8. -fy. 18. ) H ac evel ma servich pep tra d.'ar re a gar D ou e , evit o sicour da ober ar m a d , eme an Abostol , evelse ivez ar vertusiou, ar v iç o u ', hor paourentez , hor sempladurez a ell beza ar sujet eus hor médi tation. Médita a eller var berfectionou infinit an A u t r o u - D o u e , var e eternite , var e vadele z , var e- dru garez, var e ju s tiç , var ar Myster eus an Drindet santel, var ar Myster eus a Incarnation Map D o u e , var ar Myster eus e. G ’ hinidiguez er bed-mâ, ha var ar Mysteriou all eus .e v u e z , var e gomsou., var e oberou, / ha dreist pep tra var e V aro hac e Bassion. Médita a eller var ar guirionezou a so bet ispliquet er pron er suliou pe er goueliou diaguent. A l levriou eus ar vuez spirituel a so carguet eus a virionezou mad da vedita. Erfin en Instructionou-mâ c’ hui a gavo Meditationoi» evit pep devéz, eus ar sizun var Bassion hor Salver Jesus-Christ, mat da ober epad an Offeren. Ar voyen pe ar fæçon da ober mad an O r æ s o n , ez ê en em antreteni gant D o u e h e p quen , oc’ h esposi dezàn hon ezomou , evel ur c’ hrouadur d’ e d a t , pe evel un den clàn de vidicin. Ar Centenier pehini en doa q u e m e n t a feis, hac a reas ur beden quen agreabl d’ hor S a lv e r, ne reas nemet eposi dezàn ar stad truezus e pehini e vedo e servicher , da pehini e. c ’houlenne ar y e c ’ het. ( M atth. 8. ÿ * ) A utrou , em ezàn, me ameus em %i va servicher accablet gant ur chlen vet pehini a ta devait

pe A r B o quet eus ar M ission. 215 anduri cals a boan ( M a tth . i5. 2 2 . ) Ar Gananeen a lavaras d ’ hor salver penaus e oa he merc h tourmantet gant an diaoul gant pehini e oa possedet. C ’hoarezet al Lazar ne rezont ne met cas da lavaret dezàn : ( Joan. 11 rfy. 3 . ) A u t r o u , an hini a garit a so clan, Pa. bedas ar V e r c ’ hes Glorius V ari hor Salver da seinch an dour e guin en euret Cana e Galilee , ne reas nemet lavaret dezàn : ar bearien guez-ma { J o a n . 2. -jf. 3 . ) n*o deus mui a vin. Evelse ivez pa er p e d ir, esposit dezàn hoc’ h ezomou hac hoc’ h infirmifeou ; mar d’ och sujet" d ’ar goler , livirit dezàn e gouelet ho calon : ah ! va D o u e , me so un den çolerus , ne fell din ttnduri netra , ho pezet truez ouzin , roït din ar batiantet ; hac evelse eus an traou all. Esposit dezàn ho prassa ezomou , evel ar pec’ het da pehini ez o c ’h muia acustu m et, scuillit daelou dirac D o u e o c ’h e pidi d’ ho tilivra eus ar pec’ het se. Mar doc’ h ataquet gant un temptation bennac pehini a so cre , esposit dezàn ho temptation hac ho sempladurez-, o lavaret : ( P sa lp i. 118. ÿ . /32. ) A u tro u -D o u e , se/lit oui'm , hac ho permet truc£ ouqin. An dall paour pehini a oa gueileet gant hor Salver var ar bord eus an hent bras , o vont d ’ar Guear a Jerico , ne esposas dezàn nemet e ezom ar brassa , pehini e oa e zalentez. N e lavaras quet d e z à n , me a so ur paour q u e z , nemeus quet a zillat d’ en em visqua , nac a vara da zibri , mæs lavaret a reas dezàn hepquen : ( L uc. 18. if' 1' ) A u tr o u , roït din ar ch ra ç ma illin guelet. Evelse ivez pell amser a so ma zoc’ h morzet en ur certen péc’het pehini martsze

2 Instructionou 16 C hristen , n’ hoc’ heus biscoas goelet na covesseet, santout a rit ur boan vras o c ’h e ziscleria , esposit an dra-se da Z o u e en hoc’ h O ræson. Ezom hoc’ heus a h u m ilité , a z o u ç d e r, a batiantet, a oboissanç da ursou D o u e ha da re ho Superiolet ; poan hoe’ heus o terc’ hel ho t e o d , poan hoc’ heus o c ’ h anconac’ haat an inju rio u ; ho sonch a so re e madou ar bed-mâ, etc. Esposit an traou-se oll dirac daoulagad an A u tro u -D o u e en hoc’ h o ræ s o n , ha na baoezit quet quen na en devezo clevet ocTi ho pe dennou. Lavaret a illit evel ar Prophet Roue, va daoulagad a so atau varnoch quen n h o peso acordet din ar pe{ a ehoulennàn ou\o’h. Pe evel a lavaras Jacob d’a n .Æ l : ( Genes. -ÿ. 3 2 , 2(f.) ne ho tilesin quet quen n h o pe^o roet din ho penediction. U r servicheur mad da Z o u e , eme Gerson , a y o a custum da lavaret penaus abaoue daou uguent vloas a y o a ma ree Oræ son , n’ en doa cavet fæçon ebet quer ber na quen æs evit he o b e r , evel en em bresanti dirac D o u e evel ur c ’h ro u a d u r, pe evel un den mantret dre e infirm ité, d a l l , dibourve eus a bep tra ha dileset gant ar bed oll. Ma en em bresantemp er fæçon-se dirac D o u e , e c’ halfemp lavaret dezàn evel D a v id : ( P s . -ï10. ) A u tr o u , an o ll desirou eus va ch a llon a. so dira^och , ha va daelou ne d in t quet cuçet ouzoc’h. lh a is ne reas quen peden da Z o u e epad an tri bloas ma vevas goude beza seinchet a vu ez, nemet ar beden-mâ , C ’hui pehin i hocheus va c ’hrouet, ho pe\et trueq^ ou\in. Ha pemzec dez diaroc he maro unan eus a Zisquibien Sant Anton

pe ar B oquet eus ar M issio n . 217 A n to n a vêlas en E èn ur plaç caer preparet , ha pedir G u e r c ’ hes o c ’ h e ziouall. O cridï penaus ar plaç-se a y o a evit Sant A n t o n , e clevas ur v o u ez eus an Eèn pehini a lavàra» dezàn : ar plaç caer-se ne n’ê quet evit da D a d A n t o n , mæs evit ar pec’ heurus T h a is ez ê destiner. Pa raï D o u e deoe’ h epad hoc’ h O ræ son anaout e v a d e ie z , e drugarez infinit en h o c ’h a n d re t, e batiantet o c ’ h ho quedal da ober pinigen , an danger e pehini ê m ’o ch pe ez o c ’ h bet da veza daounet epad an eter n i t e , neuse en em abimit en e bresan ç, offrit dezàn an oll garantez eus ho calon o c ’ h e drug a re c a a t, livirit e fell d e o e ’h beza tout dezàn. A r pez so profitapla evit ober mad an O ræ s o n , ez ê studia e guirionez hac examina gant amser e pe stad e ma an afer eus ho silvidi guez. G oulennit o u zo c’ h-hoc’ h-unan pe seurt avan ç a rez o pratica an h u m ilité , ar batian tet , an oboissanç ; penaus a rit ho la b o u r , ho t e v e r , pe seurt profit a dennit eus al L ev rio u « le n n it , eus an instructionou a g l e v i t , eus ar c ’ hroasiou hac eus ar m oyenou all a ra D o u e d e o e ’h evit ober ho silvidiguez. Lavaret a ràn e tleit ober an dra-m â en hoc’ h O ræson , o quemeret ho spaç evit e ober mat ; rac mar d o c ’h re h a s t e t , ha ma ne grit nemet en ur dremen , ne servicho da netra deoe’ h. Me d’ ê quet memes a o u a lc ’h deoe’ h anaout penaus n’ hoc’ heus quet gret mad en amser dremenet , ret ez ê c’ hoas songeai penaus a reot en amser da z o n t , pe evit en em courrigea eus h o tefautou , pe evit ober guelloc’ h ar pez a dleit da ober.

218 Instructionou C hristen, ' Ma en em guemerfac’ h er fæ ç o n - m â , ne. ranqueac’ h quet cals a vatier evit ober un Oræson hir. Pa rit hoc’h Oræson pe ho méditation var unan bennac eus ar Mysteriou eus a vuez hor S a lv e r, pe var unan bennac eus e g om sou , na zilësit morse ar sujet eus ho M éditation, quen na vezo touchet aoualc’ h ho c a lo n , ha quen n ’ho pezo tennet ar frouez a c’ hortos D o u e diganeoc’ h. D re exempl , mar contemplit Jesus-Christ o vervel var ar Groas , ho pezet atau daoulagad ho speret o sellet oc’h hor Salver carantezus , quen na vezo touchet mad ho calon gant glac’ har d’ ho p ec’h t j o u , pe ma vezo alumet enni an tan eus ar garantez. M ar deu ho speret da zia n ca , distroït èn quenta ma eflot , da songeai adarre e Jesus-Christ o vervel. Mar deu d ’ çn em egari mil gueich , dis troït è n atau hep en em droubli. A r bobl a Israël pere a yo a bet gouliet gant sarpantet « n desert, ne baoueZent o sellet o c ’ h ar sar pant arem en doa gret M o y s e s , quen na ®ant pare. A r sarpant arém-mâ savet e gorre ur vezen , a yoa an Imach eus a Jesus-Christ savet var ar Groas. DaJc’ hit eta ho taoulagad aiau varn ezàn , quen n’ en devezo gret trugatez en hoc’ h andret , ha quen n’ en devezo grons o tennet en tu ganta. Mar contemplit unan bennac eus è g o m so u , na baouesit quet o songeai enni , tremenit-hi alies dre ho speret qaen na vezo eet don en ho calon , ha quen na vezo en em resolvêt da ober ar mad a C’houlen ouzoc’ h. A n intantion hac ar fia eus an Oræson eo

pe ar Boquet eus ar M ission. 219 courrigea an defautou , mortifia ar squianchou, plega ar goal inclinationou ; evelse na zilesit jamæs hoc’ h O r æ s o n , qu’en n’ iio pezo en ein resolvet mad d ’o c ’hastiza; anez hoc’ h O ræson ne servicho da nefra deoe’ h. O ber Oræsotî ha sugea ar goal inclinationou a so eta daou dra pere ne éller quet da zispartia an eil dioe’ h eguile ; ar, re-mâ a so an diou asquel eus a pere en em servicho an ene evit en em sevel varzu ha D o u e . A r Religion en em servich eus an diou voyen -m â evit renta da Z o u e an enor a so dleat dezàn. Mont a reomp bremâ da parlant eus a santification ar Suliou hac ar G ou elio u ; ar pez a raï ar sujet eus ar Guentel-, m â varlerc’ h.

DAOUZECVET

QUENTEL.

E u s ar santification ar Su liou hac ar G o eliou. R souez bras eo , pa en deus D o u e roet deomp c ’ hueac’ h devez er zizun evit ober hon aflFerou temporel , hor befe poan reï de zàn un devez hepquen evit e servicha en ur fæçon particulier. A n dra-se a arru abalamour ne deomp quet instruet aoualc’ h var al lesen eus ar deis an A u t r o u - D o u e , pehini a y o a hanvet ar Sadorn e Lesen M o y s e s , hac a y o a un devez santel etouez ar Y u s e v ie n . ha pehini a so bremâ ar Sul e Lesen Jesus-Christ, drè institution an E hestel, abafëmetjF* ma ressusci tas hor Salver d’ar S u l , ha ma tisquennas d’ar

220 I structionou Christen, Sul ar Speret-Santel var ar Gristenien guenta. C etu amâ eta penaus ez ê ispliquet an obliga tion cia santifia deis ar Sabat ë Lesen Moyses. D o u e eo a barlant : ( E x o d 20. 8. ) Ho pe^et memor da santifia deisar Sabat ; labourat a reot epad c'hue c h deve{ > hac en a mserse e reot ar pe£ hocheus da ober ; mess ar seisvet deve^ pehini so ar Sabat pe an deis a repos an A utrou ho T o u e , ne reot labour ebet en deveçse , na c h u i , nac o p u g a le , nac ho servicheur rien , nac ho loenet, nac an diavesidi %a so en ho toue^ j abalamour D ou e en deus great t c h u e a c h deve£ an E en , an d o u a r, ar m or, ha quement tra so e n n o , hac a so en em reposet d'ar seisvet deve\' ; evit an dra-se en deus biniguet ha santifiet deis ar Sabat. Guelet a reomp dre al Lesen-mâ ez eus daou zra necesser evit santifia ar Sul hac ar Goel. A r c’ henta ez ê dileser neuse ol labourou ter rien ; an eil , en em ocupi da garet -ha da servieba D o u e. Beza ez eus tri seurt labourou terrien pere ne dleer quet da ober en devesiou santel-mâ. D a güenta labourou ar c’ horf hac an daouarn, evel labourou corp o rel, al labourou divar ar m æ s , labourat er c’ h o e l, griaf, neza, mansonat , c a lv e z ia t, maîa , bolongi ; lacat a rer c ’ hoas ar foarîou , ar marc’ hajou , an afferou a lez e renq an œ uvrou corporel. i . ° A n oberou c rim in a l, evel an debochou, j ar vezventi , an im purentez, ar gourdrousou, ar c ’hannou , al leoudouet , ar charneou , ar blasphem ou, al laeronciou hac an traou all er fæçon-se pere a rent an ene sujet d’an diaoul

pe A r B oquet eus ar M ission . 221 ha d’ ar pec’ het ; rac an hini a pec’ h a so sujet hac esclav d’ar pec’ het. A re-mâ a eller da h e n v e l , evel a lavar Sant T h o m as , oberou s e r v i! , abalamour ar re o gre a so servicheurien d’ an diaoul. 2 .0 A n oberou dangerus hac a oal exempl etouez pere‘ ez ê ret compren an dansou , ar baliou. Sant, Charles Boromee , en trede C o n c il eus a V ila n , a lavar ez int ar sourcen maleiirus eus a gais a bec’ hejou , ha memes eus ar re vra ssa , abalamour ma ze purliessa ar son gesonou v i l , ar c’ homsou savaich hac actionou dishonest o c ’ h heuî an dansou hac ar baliou. E n o en em empoëson caloun ar G riste n ie n , eno e caver quement tra a ell douguen da bli— jadurezou ar c’ h i c , a eno e teu re alies ar scandalou , ar m u n tr o u , an tabudbu , an aoul triach hac an oll fallagriezou ; hac evelse ez ê un dra estranch dreist vusul dirac daoulagad an A u t r o u - D o u e ha dirac e ilis , guelet ha soufFr ar sourcen eus a quen alies a grim en deveziou memes pere a so deveziou a z e v o t io n , a dtugarez hac a bardoun. U n eston eo guelet Christenien pere o veza dallet gant an drompierez-se eus an d i a o u l, ne assistent quet en O fiç D iv in , er Processionou a zevotion , ha n ’en em laqueont quet e poan da lenn al le vriou spirituel. An disursou-se a zistro c ’hoas ar re ne dint quet desquet na g o u y e c , dâ asista en instructionou familier a vez gret er C ’ hatechisou. Hac erfin an divertissamanchou profan-se a ampeich cals a Gristenien da ober ceuvrou a zevotion da pere e dleont en em reï en deveziou santel-mâ.

222 Instructionou Christen ; An diveza C o n cil eus a T o u r a laca e renq al labourou dangerus hac a oal e x e m p l, ar festou p u b lic , reï da zibri ha da efa en davarn o c ’hpen^d’an diavesidi, derc’ hel ar C ’ homediou pe ar c’ hoariou all var an theatrou , ha pep seurt boulonnerez control d’an dévotion. Ar C ’honcil a V ourg , er bloas 1584 , a laca ivez er memes renq ar baliou , ar festou ha pep seurt gloutoni. Laqueomp c’ hoas an assinationou a ro an dut yaouanc , pautret ha merc’ het an eil d ’eg u ile , da en em gaout epad an Ofiç D i v i n , da vont d ’ar pardouniou en deiziou santel, evit en em velet gant mui a liberté. A n oberou-se o l l , eme Sant T h o m a s , a so control d’ar santification eus ar S u lio u , er pez ma ampeichont an den da vaqui var an affet o u a sell o c ’ h - D o u e . Hac evel ma teu an oberou criminal hac a oal exempl d’ hon distr«ï mui dioc h servich D o u e evit labourou ar c ’h o r f , evelse ez int rvez mui difennet evit all labourou terrien. A r pez en deus gret dezàn lavaret goude Sant A u g u stin , penaus ez ê guell labourat ^an douar da S u l , evit ma ze dansai. A r merc het a rafe guell beza o neza o quiguelgou epad an amser santel-mâ, evit o vont var dro an dansou. A r C ’ honcil a D o le t a c halv an dansou-ze ur gustum disordren ha d iz e v o t, hac a c’ hourc’ hemen d’ar V eley en ha d an dut a Justiç quemeret sourci da derri ar goal acusfumanç-se en oll Brovinçou eus a Spaign. An trede C o n cil eus a V ila n eus a pehini hon deus parlantet amâ diaroc , e pehini e vedo Sant C h a rle s, a'zifen grons an dansouA r .C’honcil a T o u r da pehini e tle oboissa

pe ar B oquet eus ar M ission . 223 ar B rovinç eus a V reis , eus ar Men bac eù i a Anjou , a zifen an dansou-se dindan boan a esqumunuguen , ispicial epad an Offeren hac an O fiçou D iv in . Beza ez eus c ’hoas un niver bras a C o n c ilo u pere o difen dindan ar me* mes poan. G o u d e quemense penaus e vezo cavet tud hac a dui aa souten an dansou-mâ ? A r Rouanez Christen o deus gret ar memes difen. C etu amâ an Articl tri-varnuguent eus an O rdrenanç ar R o u e gret e O rlean. N i a qifen oc'h ar Varnourien permeti , da S u l na da O U bers, na jo a r , na m arc'had, na dansou p u b lic ; hac a c hourc hemen deqo punissa ar re a dui a enep an Ordrenanç-mâ. A n O rdrenanç gret e Bloa a lavar ar memes tra , Articl 3 8 , hac a c’ hourchemen d’ar Justiç derc’ hel an dorn ma vezo observet. R em erquit penaus an dansou a so amâ di fe n n e t, non pas hepquen epad an O fiç D i v i n , mæs absolu epad an deis da Sul ha da O u e l b e r s , evel ma ze difennet ar foariou hac ar m arc’ hajou. Ha ne deus difennet netra quen d ’an deiziou santel-mâ ? E Lesen M oyses ne oua quet per metet prepari ar boed. A r pez a dleyet da zi bri a veze preparet en devez diaroc 3 difennet e oa ober t a n , ha ne allet quet-ober o c ’ hpen an drederen eus a ul leo. Hoguen hor Salver e n deus hon dilivriet eus ar rigol eus al Lesenmâ ; lod eus an traou-se cousgoude ne dint c’ hoas permetet nemet e quement ha ma zint n e c e sse r; pa ze g u ir , hervez ar C ’honciloü raportet amâ diaroc , ez ê difennet ar festou hac ar beachou hep nécessite; rac ar festou

2 2 4 Instructionou Christ en ; bac ar beachou-se hon distro eus a cals dioe’h servi cri D o u e epad an devesiou santel. C etu ase an tràou dioe’ h pere ez ê ret en cm viret da Sul ha da O e l bers. Guelotnp bremâ petra a so ret da ober evit o santifia. A r Pap Nicolas q u e n ta , en Instructionou a ra d’ar Bulgajret var ar fe ç o n da santifia ar G o e l i o u , a lavar dezo : ne dleit quet labourat d ’ an deizion Goel , evit ma ellot mont d’an Ilis gant mui a lib erté, hac en em ocupi da gana Psalmou , H ym ou ha Canticou Spirituel, evit ma ellot vaqui da ober Oræson , reï ho p r o fo u , profita eus a viritou ar S æ n t , ha lacat h o poan d ’o imita , clevet comsou D o u e , reï an alusen d’an dut paour. Ret ez ê eta da guenta , caout sourci da vo n t d’an Oferen bret hep m a n c o u t -, hep caout ur ræson vàd bennac. A n Ilis pehini so ho Mam , a c’ houlen an dra-se diganeoe’h. Anaout a o u a lc’h a illit he intantion- dre an Ordrenançou e deus roet var an drase. N ’en em contantit quet da glevet un O feren o rd in a l, ne met pa ne ellot quet caout an Offeren bret. £ n em guevit en Ilis abars ma vezo taulet an dour biniguet diaroc ar B rocession, evit chasseal divar ho tro an drouc-speret pehini ne glasq nemet ho troubli epad ar Sacrifiç adorabl hac epad ho pedennou all. N e ouffae’h quet lavaret peguement a aon en deus rac an dourse pghini so santifiet dre ar pedennou eus an Ilis. A r ceremoni-mâ eus an Ilis a so quen an cien , ma zeus cavet un Ordrenanç d’ e m iret, gret gant Sant Alexandr quenta , ar pempet Pab goude Sant P e r , pehini e veve er bloas

pe A r Boquet eus ar M ission. 225 cant pemzec. Grit ivez ar Procession e memor an hini a reas hor Salver dindan e Groas adalec ar G uear a Jérusalem bete Menez C a lva r. D ’^n eil , ret ez ê tostaat alies o c ’h ar Sa cramant a Binigen bac ar Saeramant an Auter. C e t u ase ar principala euis an oll deveriou a zevotion , ha ne ellomp quet tremen profiraploc’ h ar S u l , evit e impligea o c ’ h ^examina hor goustianc’ h , o covez hor pec’ hejou hac o c’houlen pardoun anezo. Hennez ez ê ar sacrifiç an agreapla a ouffemp da bresanti da Z o u e , bac ur sacrifiç pehini ne zisplich morse-; me lavar ar sacrifiç eus a ur galon glac’ haret hac humiliet.D ’an d re d e ,. ez ê ret clevet ar Sarmoniou pe an Instructionou. ( Joan. 8. ty* * ) din hini so a bers D o u e , eme hor S a lv e r , a chelaou comsou D o u e . D a lavaret eo , mar d’ hoc’ h Christen mad , e vezot aquetus da glevet ar S a rm o n io u , an Instructionou hac ar C ’ helennadurezou. D ’ar pevare , lennit pe laquit lenn d e o e’h ul L êvr a zevotion bennac , evel Imitation hor S a lv e r , an antre er vuez dévot composet gant Sant Frances S a l e s , Buez ar S æ n t , ar C ’hatecisou eus an Escop'ti ; grit ma vezo clevet al lectur-se gant quement den so en ho ty . Beza ez ê profitabl b ras an devotion-ze. D ’ar pempet , ez ê ret assista er G ou sperou , e quement ha ma eller. R ac ne d ’ê quet aoualc’ h bêza servichet mad D o u e dioe’h ar m in tin , ret ez ê e servicha bete an n o s , pa dleomp dezàn an devez a-pen-da-ben. D ’ar c’ hueac’ v e t , ne vanquit jamæs da visita K 2

Instructionou Christen , 6 2 hor Salver er Sacramant adorabl eus an A uter, mar g a llit. D ’ar se iz v e t, lavaret ho Chapelet. Beza ez eus meur a Barres e pere e ver custum da lalavaret assembles ar Chapelet goude Gousperou dirac un Imaich bennac d’ar V erc’ hes ; profitabl e ve ober an dra-se e pep leac’ h. D ’an eizvet, bisita ar beorien g là n , o c’ honsol dre ur goms vad bennac , o alia da gue meret patiantet en o foaniou , o avertissa d’ en em zisposi d’ ar maro dre nr Govesion général, ma n’ o deus gret morse p ic u n , avertissa ar Govessoret ez int d à n , ober o g u e le , scuba o z î e z , o recomandi d’an dut trugarezus. O ! ma tremenfemp evellen an deizioii san tel , èn a ve D o u e servjchet mad , sgan* a c’ hraçou hac a venedictionou a deniemp-ni varnomp ! Hoguen siouas , er c’ hontrol eo ; ne deus devez ebet eus ar sizun e pehini e ve D oue muioc’ h offmset evit ma ze da S u l , dre ar vezventi , ar blasphem ou, an traou disor dren hac ar fallagriez. An eztc’ h a dremen an deveziou santel en tavargnou hac e plaçou.all dishonest.' An dut yaouanc er c ’hoariou , en dansou , er goal breposiou. Ha souezet e tleer beza mar d’ e D o u e quet coîeret ouzomp , evel nia el lavar dre c’ henou ar Prophet Ezechiel ? ( Eçnch. 23. ty. 38 . ) A r bobl a Isr a ë l, da la v a r e t eo, ar C ’ hristenien » o deus va laquet e coler. Petra o deus-y great, ô D o u e ! Projanet o dais va deveziou s a n te l, cetu ase perac e fel dm en em vengi o tisgarga va c’ holer varnezo. Da betra e tleer tamall an dra-se , da avarisdet ar bobl , da libertinaich an ’dut yaouanc , da lachenteZ an dut-genttl h^c a

pe A r Boquet eus ar M ission. 227 J u s tiç , ha da lesireguez.ar Bastoret. A n avarisdet eus ar bobl a so quer bras , n ’en em gontantont quet eus a c’ hueac’h devez a so roet deomp gant D o u e da labourat, antrepren a reont c’ hoas var ar seizvet. An den-se a so quen avaricius , ha quer staguet e galon o c ’ h ar madou , ma ra labourat da Sul evel d’ar pemdis , miret a ta atau un dra bennac da ober var ben ar Sul , n ’en deus quet a amser da vont da goves , na ne ro quet d’ e servichourien *, beac’ h en deus o vont d’ân Offeren hac o lesel ar re all d’ e c’ hievet. An dut yaouanc ne glascont ar Suliou hac ar G ou eliou nemet evit en em zivertissa ; an dut-genti! hac an dut a Justiç n’ en em seryichont quet eus o caltout evit ampeich ar brofanation hac ar goal exempl-mâ , hac alies ez int ar re quenta oc’ h o aproui. Songent couscoude er c ’ homsou-mâ eus ar fur Salomon : ( Sap. G. ty. y . ) an d u t galloudus a vc^o tourmantet gaiïoudec. Erfin ar Bastoret ne isplicônî quet cre aoualc’ h d’ ô Parosianis an drouc a 1er o profani an deveziou santel ; re vuan e roont an absolven d ’ar re a gouez er pec’ hejou-mâ ; o velet memes o Farez leun a zebauchou , a zireisamanchou , ne lèveront guer. O va D ou e ! abusi a reomp eus ho patiantet divin ; rac ma hor punisfae’ h evel ma punissoe’h guechal an hini n’ en doa gret nemet dtstum querreud , hac a oue labezet dre h o c ’h u rs, ne dejiifemp quet da brofani ar Suliou. Mæs ma ne fel quet deoe’ h hor punissa er fæ ç o o -z e ,' scrifit en hor c’ halonou ar c’ homsot: ho poa scrifet guechal var un daulen mren : ( E x o d . 20 ty. £. ) H o p h ^ t rñemor da santifia ar S u l hac ar G outl.

228

Instructionou C hristen ,

D R IZ E C V E T E u s an

QUENTEL.

Oferen.

v i t clevet mad an O ffe r e n , laquit ho poan da garga ho speret hac ho calouo eus ar santimancbou so amâ varlerc’ h.

I. A r Sacrifiç adorabl eus an Offeren a so ur gontinuation eus an hini a offras hor Salver var ar G r o a s , e pehini e laca Map D ou e di rac daoulagad e D a d an tourmanchou eus e Bassion , hac e c’ hacord d’ar pec’ heurien a.r milit eus e V aro . Rac , evçl a lavar ar C ’ hon cil a Drant , ar memes Hosti pehini a so bet sacrifiet var Menez C a l v a r , ez ê an hini a so c ’ hoas offret gant ar V e le y e n var an A u te r, hep ma ve quen diffaranç nemet e scuillas Jesus-Christ e G oad er Sacrifi ça oa offret var ar Groas ha n’ e gra quet var an Auter.

II. En em offromp da Z o u e epad an O fferen, evel ma en em offr hor Salver d’ e D a d ; rac un dra just ez ê deomp unissa ar sacrifiç interior eus hor c’ halon gant ar Sacrifiç visibl hac exterior a offr Jesus-Christ , dre zaouarn ar Bælec , da Z o u e e D a d . Ma ne offromp-ni quet er memes amser da Z o u e ar Sacrifiç interior ac’ hanomp hon-unan , e c’ haller lavaret penaus ar Sacrifiç eus 'an Offeren e pehini e

pe A r Boquet eus at M ission. 229 c’ hasistomp , ne vezo na quer profitabl e v i domp , na quen a n tie r, na quer parfet evel ma tlefe beza.

ni E v it ober ar sacrifiç a galon-se eus ac’ hanomp-hon-unan , nè vanquomp quet da puraat hor c’ houstianç dre ar glac’ har da veza offanset D o u e . C etu ase perac e lavar ar Sælec ar Gonfiteor e commançamant an Offeren , hac ar re e respont e lavar ivez goude evito-ounan hac evit an oll Gristenien fidel , evit o veza en em bureet dre ar govession-se , ma c halünt en em offr gant Jesus-Christ ^ evel ma lavar an A b o s t o l, ( Rom. 12. -jr. 1 . ) evel un H osti beO ) santel hac agreapl da Zoue.

I V. Hor Salver en em offr d ’an T a d Eternel evit renta dezàn an enor dreist pep enor pehini a aparchant ounta evel d ’ ar Mæstr souveren eus a guement tra so. O c ’ h en em offr dezàn er fæçon-se , e teu d ’ en em humilia hac evel d’ en em zistrügea , evit renta gloar da Z o u e e D a d , hac evit proculi dezàn un enor infinit. El Le sen ancien an H olocaust a oa ur Sacrifiç ar parfeta ha£ an agreapla da Z o u e *, hennez a oa ur Sacrifiç dre behini e vise D o u e muia e n o r e t , abalamour nia vize devet tout an hosti anezàn. Hor Salver en em offr er fæçon^-se e sacrifiç d’an T a d Eternel , hac ar sacrifiç-mâ a bado atau. E galon ez ê an Auter , hac e garantez ez ê an tan pehini an d e r atau hac en distruch hep fin. <En em offrit iv e z e r fæçon-

230 Instructionou Christen y se d a Z o u e , o c ’h en em humilia dirac e zaoulagad , o contempli an humilité eus a JesusChrist e V a p , hac oc’ h offr dezàn ur sacrifiç agreabl eus ho corf hac eus hoc’ h e n e , eus ho songesonou 9 eus ho comsou , eus hoc’ h obe rou , eus ho poaniou , eus ho labourou , eus ho paourentez, eus ho souffrançou \ en ur guer eus a guement a sell ouzoc’h hac a aparchaut ouzoc’h. V H o r Salver en em offr d’ e D a d evit e drugarecaat eus e vadelezou en andret an dut , ispîcial c!re e Bassion hac e V aro. An Tad Eternel dre ur drugarez infinit en deus roet e V ap d’ ar bed , en deus e liv.riet d ’ar maro evit hon di livra eus an daounation eternel. Petra a ouffemp--m da renta da Z o u e evit e drugarecaat eus a ur vadelez quer bras ? Hor Salver leun .a drugarez hac a v a d e le z , evit si cour hor sempladurez en em laca e-unan etre hon douarn evit ma tuimp d’ e offr d’an Tad E te rn e l, d’ e drugarecaat eus e oll madelezou. Mæs an T a d Etërnel n’en em gontanto quet eus ar sacrifiç a offrimp dezàn eus a G o r f hac a O uad e V a p , ma na reomp quet dezàn.ivez er memes amser ar sacrifiç eus hor c’ halon ; ha mar fell deomp e vezo ar sacrifiç-mâ pârfet. e tleomp e drugarecat dre vir garantez ev it-h a ,‘ evel ma teu e V a p unie d’ en em offr d e Dad var an Auter dre vir garantez evidomp. Songit eta penaus ar guelia m oyen da drügarec.Tat D ou e eus an oll graçou hon deus rece vet d igan ta, ez ê assista er Sacrifiç eus an

pe A r Boquet eus ar M ission. 231 Offeren gant ur galon clevet gant an tan eus ar garantez , hac eno en em offr ivez assambles gant Jesus-Christ. V I. Peguem ent bennac ma en deus hor Salver satisfiet da justiç D o u e evit hor pec’ hejou , ha ma en deus hon reconciliet gant e D a d dre ar Sacrifiç eus ar Groas , en em offr atau cous goude var an Auter .bemdeis-ordinal evit cuntinui ar memes Sacrifiç a réconciliation , hac evit applica bemdeis d’ar p ec’heurien ar milit eus e Bassion. O veza var M enez C alyar en deus gret ur binigen public evit hon oll pec’ he jou , mæs evel ma c ’hoffanfomp D o u e betndeiso rd in a l, en em laca c’ hoas bemdeis evel ur penitant var an Auter ; hac evel ma en deus goulennet v a r ar Groas o c ’h e D a d trugarez e v id o m p , e c’ houlen ivez bemdeis var an Auter ar pardoun evidomp., Hac erfin evel ma offras var ar Groas ar pris eus e G o a d evit pec’ hejou ar re veo hac àr re varo , evelse e offr c’ hoas var an Auter ar memes G oad evit ar-pardoun eus hor p ec’hejou hac evit delivranç an eneou eus ar Purgator. M ar fell deomp eta caout pers er Sacrifiç favorabl-se , ez ê ret deomp assista enna gant ur santimant a pinigen.- A n dra-mâ a dleer da entent e diou fæçon." D a g u en ta , mar emomp e stad eus a bec’ het , e tleomp assista enna gant ur santimant a pini gen. A n dra-mâ a dleer da entent e diou fæ çon. D a guenta , mar emomp e stad eus a bec’ het , e tleomp assista en Offeren gant in tantion da c’ houlen oc’ h D o u e , dre ar milit

232 Instructionou Christen , eus, ar G o a d e V a p hor Salver , ar c’ hraç da ober ur guir b in ig en , ar pardoun eus hor pe c ’ hejou , hac ar senchament parfet eus hor chalonun. D a n e il, e tleomp assista en Offeren gant intantion da cundui ur vuez henvel oc’h buez Jesus-Christ , pehini so bet ur vuez a gro asio u , a boaniou hac a binigen. Erfin pa ze offret ar G oad sacr-mâ var an Auter evit dilivranç an eneou eus ar P u rg a to r, ez ê ret e offr d ’an T a d Eternel evit o soulagi. V II.

Hor Salver a so en em offret var ar Groas evel un Hosti a peoc’h evit obteni deomp ar graçou eus a pere hôn deus ezom ; ne ellomp esperout nemet ar re en deus millitet deomp. E no e vedo en ur stad a supliant ; ( Heb. 5. 7. ) hac abalamour ctqr. respet dltat d bersonaich e-u n a n , e clevas e D a d ounta. Ober a ra atau var an A^uter ar pez en deus coumancet var ar Groas. N e ellet quet doueti eta nac obteni digant e D a d ar pez a ç’ houlen ounta , ha mar-g en em unanomp g a n ta , ha ni a ell caout aon na vemp revuset ? Ret ez ê eta beza certen penaus an T a d a gleo atau o c ’ h e V a p , hac e clevo ouzomp mar er pedomp dre e V ap , hervez ar bromessa-mâ eus an A v ie l pehini a vezo atau guirion : [ Joan. 16. f - . 2 5 . ) Me a lavar deoe’ h e guirionez mar goulennit em hano-me un dra bennac oc'h va Z a d , e veqo accordet deoe’h. Hoguen an amser eus an Offeren ez ê an amser an dereata evit obteni digant D o u e ar péz a c’ houlennomp , abalamour ma ze neuse e, ra hor

pe A r Boquet eus ar M ission. 233 Salver ar garg eus a V e le c hervez Melchisedech , hae ez ê eno mediator etre D o u e hac an dud hac avocad evito. Eno e chelaou hor pedennou hac o offr da Z o u e an T a d . En ur. guer eno e presant dezàn hon ezomou , h or sempladurez hac hon infirmiteou. Mæs mar fel deom p e teuffe an T a d Eternel da receo hor pedennou ha da glevet o u t o , ez ê ret deomp en em zerc’ hel er stad a supliantet epad an O fferen , da lavaret eo , var hon d a o u lin , an daoulagad arretet o c ’h an douar gant m o d esti, hac er stad-se goulen ar graçou eus a pere hon deus muia ezom. En em gontanti a illit da esposi dezàn ho sempladurezou , ha da lavaret evel c’ hoar al Lazar : A u tr o u , an hini a guirit a so clan ; peautramant evel "Sant Augustin , va D o u e , me espos deoe’h ar blesçou eus va ene , c’ hui a so M id ïcin , ha me a so clàn ; c’ hui a so trugare^us , ha me so reusudic.

VIII. Pignit a speret var M enez C a l v a r , hac en em laquit equichen treid ar Groas , songit a galoun er pez en deus anduret hor S a lv e r , ha grit ar memes tra evel ho pize great ma vizeae’h bet var ar Menez-se pa vedo o vervel evidoe’h. Ha ne quet guir e tlezec’ h en em sacrifia gan ta , evit renta d’an T a d Eternel an enor a so dleat dezàn evel C rou eur ha Mæstr absolu da guement tra so tout. Ma ho pize guelet hor Salver oc’ h en em sacrifia evidoe’ h , evit trugarecaat D o u e eus an oll vadou h o c h e u s re cevet diganta , ha n’ ho pize-hu quet er memes amser offret ho calon hac e sacrifiet assambles

234

Instructionou Christen

ganta ? Mp ho pize guelet an den Doue-se er stad a benitant o ouela ho pec’hejou var ar G r o a s , o souilla daelou g o a d , ha n’ ho pizehu quet bet a horrol eus ho crimou ? ha n’ho pize-hu quet offret dezàn ar sacrifiç eus a ur galon glae’ haret hac humiliet ? Ha ma ho pize credet e c’ halle ar grtad-se servichout evit dilivra an eneou eus a dan ar P u rg a to r, ha n’ho „pize-hu quet e offret d’an T a d Eternel evito soulagi ? Hac erfin ma ho pize guelet Map Doue er stad a su p lia n t, savet etre an Eèn hac an D o u a r o pidi e D a d evidoe’ h , ha n’ ho pizehu quet unanet ho pedennou gant e re evit goulen ar graçou necesser evit ho silvidiguez ? F a ze guir ez ê ar menjes D o u e hac e ra ar memes tra var an Auter evel en deus gret var ar Groas , grit bremâ ivez ar pe2 ho pize gret ma vizeae’ h var Menez C a lvar.

IX. Epad an Offeren e c’ hilüt lenn en ho Levr, lavaret ho C h a p e le t , pe ober ar pedennou all a guerot ; mæs guelioe’ h ez ê deoe’ h heulia ar Bælec en actionou principala eus ar sacrifiçs e , hac ober muia ma ellot a reflexionou mad var Bassion ha Maro hor Salver Jesus-Christ.

x. N e deus quet a voyen da ve let Jesus-Christ var ar Croas hep caout lod en e souffrânçou. Castizit ho corf muia ma ellot , na roït quet a liberté d’ ho taoulagad da sellet en tu-mâ hac en t u - o n t , en em zalc’ hit var ho taoulin hep en em h a rp a , ispicial na vezit biquen guelet

p e A r Boquet eus ar M ission, 235 ur c’ Hlin var an douar hac un all sa ve t, n ’en em sévit quet var banquou , mæs en em zalc ’hit isela ma c’ hellot. X I. D a o u seurt tud a asistas er Sacrifiç eus ar G r o a s ; lod evit ober g o a b , hac evit insuîti Map D o u e , hac an niver brassa e oua ar rese ; lod all evit meuli hac enori D o u e , hac evit caout lod e poaniou hac e souffrançou hor S a l v e r , hac ar re-se a y o a an darn nebeuta. M a na dit d’an Offeren nemet evit guelet ha beza g u e le t , evit c’hoarzin ha gaudissal, ma n’ hoc’ heus nac atantion na d é v o t io n , e veot henvel o c ’ h ar re guenta pere a vele Jesus-Christ var ar G roas hep gciuzout na consideri e oua o S a l v e r , hac e varve evito. Laquit ho poan da veza henvel oc’ h ar re all ; asistit er sacrifiç adorabl gant ur goustianç p u r , ur feis beo hac ur galoun devet gant ar garantez evit an hini ne d ’ê nemet carantez evidoe’ h er Sacrifiç-mâ eus a garantez. X II. Abars an Offeren grit an A ctou a so amâ varlerc’h , pere a gompren tout ar pez hon deus lavaret divar benn ar Sacrifiç adorabl-mâ. Quenta A c t , T a d E t e rn e l, me a ene ez o c ’h Croueur d’ an Eèn ha d’ an douar , ha Mæstr absolu da guement tra so ; hac o c ’h anaout ar c ’hallout absolu-se , evel ne doun netra dirazoe’ h , e c ’ hoffràn deoe’ h , dre ar v o y e n eus ar Baelec,

236 Instructionou. Christen, h o Map va Salver J e s u s -C h r is t, ha va-utian en em offràn ivez ganta ha dreizàn 'evit renta deoe’ h ar gloar a die d’ ho Majesté quement d en a sa c ro u e t. E i l A c t. V a D o u e , me offr deoe’ h ho Map evit o trugarecaat eus an oll madou hon deus recevet diganeoe’ h dreizàn, ispicial abalamour ma en deus hor prenet dre ar pris eus e G oa d precius ; hac er memes a m ser, va D o u e , me offr deoe’h va c ’haloun hac an nemorant a e ’hanoun assambles gaçt va Salver Jeüps-Christ. Trede A c t. M e offr deoe’ h ivez ar G o a d sacr en deus scuillet abalamour d ’am p e c ’hejou , evit ma teuffot dre ar milit eus ar G o a d precius-se da reï din ur galon glae’ haret hac humiliet, da anconac’ haat va fec’ h e jo u , ha da reï trugarez d ’an éneou eus ar Purgator* Pevare A c t. Èrfin , va D d u e , evel ma c’ hanavezit ne ellomp netra hep ar sicour eus ho craçou, acordit deomp bremâ ar re en deus ho Map quer militet deomp var ar G r o a s , roït ar berseveranç d ’an dud j u s t , ha d ’ar b e c ’heurien ar c’ hraç da ober pinigen. x i i i

Pa vezo savet an Hosti Sacr , h o pezet memor eus a Jesus-Christ savet var ar G roas, na livirit : me hoc h ador 9 C o r f Sacr eus va Salvu

pe A r Boquet eus ar M ission. 237 J esu s-C h rist, pehini a so bet savet var ar Veren eus ar Groas evidoun. Vz vezo savet.ar C h a l i r , ho' pezet memor penaus e rede G oad JesusÇ h ilst a bep costez var ar Menez C a l v a r , ha livirit ; me hoc'h ador , G oad precius eus va Salver J e su s-C h rist, pehini so bet scuillet evidoun~me var M ene{ Calvar. X IV . G o u d e an Offeren grit daou dra ; da gu enta, examinit ar fautou hoc’ heus gret epad ar Sacrifiç a d o ra b l, ha goulennit pardoun anezo o c ’h D ou e. D ’an e i l , trugarecaït hor Salver eus ar c’ hraç en deus gret deoe’ h da veza en em sacrifiet evidoe’ h ; hac evit e drugarecaat eus a ur va delez quet b r a s , prometit dezàn e vezot fidel d ’e servicha epad ah devez-se.

AR BEVARZECVET QUENTEL, E u s a zever ar Priejou an eil an andret eguile. R c’ henta dever ez ê ar carantez a die daou bried da gaout an eil evit eguile. D a g u e n ta , ( Epkes. 5. 28. ) ur goas a die caret e bried. evel e g o r f, eme Sant Paul , da lavaret eo , eveltàn-e-unan ; ret ez ê dezàn quemeret e bried evel lod anezàn-e-unan, Evelse e tuas Adam da quemeret Eva pa oue presantet dezàn gant D o u e . ( Genes. 2. -$r. 2 3 .) Cetu a m â , em ezà n , an ascom eus va esquern , hac ar c h ic eus va dhorf. E c ’haret a dleer mui

2 38 Instructionou Christen , evit e guerent , hervez ar c’ homsou-mâ eus ar Scritur Sacr pere a lavar d’ an den demezet (Ib id em .') dileser e D a d hac e Vam en em reï o ll d'e bried. D ’ an e i l , ar g o a s , em e ar memes A b o s t o l , a die caret e bried evel ma en d Jesus-Christ caret e I lis . Ha c ’hui a fel deot h gouzout penaus en deus Jesus-Christ caret e Ilis* En em roet ez ê d’ar maro evit-hi. Pebez carantez! Santifiet ez ê ganta ha pureet dre ar Vadiziant. O purentez excellant ! Hoguen evit petra ? ( Ibidem. ) E v it e renta precius dirac t qaoulagad, hep ta ich , hep roufenn, santel ha divlam. Er fæ çon-se, eme an A b o s t o l , e tie ar goas caret e bried. N e die quet un den demezet caret e bried en ur fæçon lie. N e d’ê quet aoualc’ h desirout dezi y e c ’h e t , heur-vad , buez h i r , madou hac enor ; ar Bayanet pere ne anavezont quet D o u e , a zesir ar memes tra d’ o friedou ; mæs ur goas christen a die caret e bried e D o u e , evit D o u e , hac hervez D o u e . E c ’ha ret a die eta evel ur personnaich roet dezàn gant D o u e evit beva assambles en ur garantez sa n tel, pini a die beza un imaieh beo eus ar garantez a so etre Jesus-Christ hac e I lis , hac eus ar gompaignunez o devezo un deis etouez ar Sænt en eternite. E c’ haret a die evel an hini a so roet deza evit e sicour da gresqui an nîver eus an eneou s a l v e t , ha da reï da Z o u e bugale hervez ar speret, pere a vezo heritourien da Z o u e hac er meulo da virviquen ', evellen .o deus an ezac’ h santel caret o friejou. ( Tob. 8. 'jjr. 5. ) N i a ro bugale dlar S a n t , a lavare an den yaouanc T o b i , ha ne dleomp

pe A r Boquet eus ar M ission. 239 quet dimiyi evel ma timej ar Bayanet pert ne anaveqont quet D ou e. Hac o parlant oc’ h D o u e e lavar : ( 9. ) A utrou -D ou e , c’ hui a ouar ne d ’ê quet evit countanti va goal inclinationou nac evit plijadure^ou ar c ’hic e quemeràn va ■c’harei evit p r ie d , mæs hepquen dre an"désir da gaout bugale evit ho meuli hac ho trugarecaat epad an eternite. E leac’ h , eme an A rc’ hei Raphaël d ’ar memes T o b ï , ma timez an dut diboell ( Tob. 6. j f . i . ) en ur façon* ma p ellaont D oue dioe’ h o c ’ haloun ha dioe’h o speret, ha ne songeont nemet heulia 0 inclinationou b r u ta l, evel an anevalet pere n o deus quet a rceson. A r garantez eta en deus an den evit e bried a die beza ur garantez pur ha santel , evel ar garantez *en deus Jesus-Christ evit e Ilis. R et ez ê c’ hoas e ve ar vignonaich-se her vez D o u e , da lavaret eo , na zui quet ar garantez-se en deus ar goas evit e bried d’ e la cat da ober netra a enep e goustianç. Ar gomplesanç diræson en doa Adam evit Eva a so bet ar pen-caus eus e oal-hëur hac eus hini-ni. Com plesânç Salomon evit graguez payen a ras dezàn dont payen e-unan, C a o u t a rer c’ hoas bemdeis tud pere dre re a garantez evit o gragu es, a ra cals a draou a enep o c’ houstianç. Erfin ar garantez-se a die beza abalamour da Z o u e , da lavaret e o , evel n’ en deus bet JesusChrist quen intantion dre ar garantez en deus bet evit e I lis , nemet. d’e renta precius dirac e qaoulagad, hep ta ic h , hep roufenn , santel ha. aivlam ; evelse ivez un den ne die caret e bried nemet evit e renta santel ha pur dirac daoulagad

240 Instructionou Christen , an A u tro u -D o u e . U r pried eta a die dioual «a deuffe da reï d’ e bried sujet ebet da offansi D o u e , er c’ hontro .1 reï a die exempl vad dezi ; ha ma teuffe e bried dre ur goal-heur da goeza en ur pec’ het b e n n a c , e tle impligea an oll m oyenou a fournisso deza ar garantez, evit e distreï. A r memes carantez a die ivez caout „ur c’ hrec dimezet evit e fried. A n eil dever ez ê an enor hac ar respet; da lavaret eo , e tle ar goas caout evit e bried fæçoniou honest ha respedus. Sant P er a lavar e tle an ezac’h. enori o g r a g u e s , o suporti ar sempladurez eus o stad. A r goas ne die quet treti e hried evel ur vates ; rac ar guenta pried a oue tennet eus e gostez evit beza ar gompaignunez eus a vuez. N e die quet quen ne beut e zreti en ur fæçon rust ha rigolius , evel a ra cals pere ne lèveront quet ur goms vat d’o fried o u , mæs o c’ harga a reont a injuriou hac a v a llo s o u , ha memes alies a dauliou. Ar seurt tud-se a so henvel o c ’h leonet pe o c ’ h tïgret evit ma zint o c ’ h tud. Seblanti a ra n’ o deus quemefet priedou nemet evit ober dezo santout o fulor hac o c ’hrueldet. Mar e deus ur c’ hfec ur sempladurez bennac , e tle he fried e suporti gant patiantet ; mar pellaa d io e’h he dever*," e tle e digas dre zouçder; mar def-hi o s t in e t , n’ en deus nemet quemeret patiantet, ha dre eno e c’ hontraigno d’en em renta en he dever. E ç a c 'h , eme an Abostol Sant P a u l , ( C o ll. 3. ^r. 1 9 . ) carit ho priedou, ha na dretet-y quet gant rigol ha gant rus ter. A r respét a die ar goas d’e bried hac e bried d e z à n , a gompren an honestis gant pehini e tleont

pe A r Boquet eus ar M ission . 241 tleont en em gomporti an eil en andred eguile. C o r f ho pried ne d ’ê quet deoe’ h da ober anezàn an usaich a g u e r o t , mæs da Jesus-Christ pehini en deus e brenet dre ar pris eus e G o a d , ha ma en deus permetet ganeoe’ h ober usaich anezàn , en deus-èn permetet deoe’ h principalamant evit ma teufFot da gresqui an niver eus ar re s a l v e t , ha da reï dezàn bugale s a n tel, pere o devezo assambles ganta perz e R ou an telez e D a d , ha non pas evit countanti incli nationou ar c’ hic. C o r f ho pried hac hoc’ h hini a so templou d’ar Speret-Santel, pere a dleer da dreti gant santelez hac enor , ha non pas gant goal in clin atio n ou , evel a ra ar Bayanet pere na anevezont quet D o u e ; ( *• Tess. 4. •j/. 7 . ) rac D o u e n 'en deus quet hor ch ro u tt evit beva er viltan ç , mets evit beva e santele^. Beza ez eus tud d im e z e t, eme an Archel R a phaël da D o b i , var bere en deus an d ro u csperet gallout hac e c ’ hounez ar victor. Pere in d -y ? ( Tob, 6. ty . 17. ) A r re en em angach er Briedelez en kevelep-feeçon ma e chasseont D o u e eus 0 cn a lon ou hac eus o sperejou , ha ne glascont nemet heulia o inclinationou brutal evel a l loenet pere n o deus quet a rxson. A r re-se n’ o d evezo quet a joa o clevet ar g u irionezou - ma , martese memes o disprigint 4 hoguen ne d ’ê quet va chomsou ez int * mæs comsou an A utrou • D o u e . Ha chetif perac e lavar Sant Paul , o parlant eus ar guirionezou - mâ : ( 1. Thes. 4. ty. a. ) art hin i a qisbriqe an traou-m a, ne {ispris quet un. den f mas disprisout zm sitp n co v rd lea A D o u e eo a ra. L

242 Instructionou Christen , gragüez suja d ’o ezeac’ h. D e v e r ar g o a s , eme Sant lan Chrysostom , ez ê caret e bried , ha dever ar e’ hrêc ez ê suja d’ he fried. Mar gouJennit diganen penaus e tle ar c’ hrec oboissa d ’he frie d , e respontin deoe’ h , gant an Abos t o l , penaus ( Ephes. . ty. 22. ) ar gragueç a M e seiïù oc h o eqeach evel oc'h D oue ; rac ar goàs a so ar pènn eus e bried, evel ma ^e Doue ar Penn hac ar Mæstr eus an I lis ; evel eta ma %e dh I lis sujet da J esu s-C h rist, evelse e tle ar gragueç be\a sujet d'o e^eadh. Mar goulennit ouzin e petra e tleont beza sujet d e z o , an Abos tol a la varo deoe’ h in om nibus, e pep tra, ne* met control a v e d ’al lesen D o u e . C e tu ase perac an Abostol en e Liser d’ar Collossianet , C h a b . 3 , goude beza lavaret d ’ar gragtiez : bezit sujet 'd 'h o c h e{eac*h ha Sentit outo , a l a v a r , evel ma tleit ober en hor Salver. Sant Per o ali da veza sentabl dre zi ou ræson pere a so cre : ar guenta eo , (/. P e t. 3. ty* 1. ) evit ma en em gonvertisso ar goas oc h D o u e , ma ne d 'ê quet fid el de\a. ; o velet ar vue{ vat eus e bried hac o consideri e c homportamant leun a respet , a honestis hac a ehastete ; he exemplou mat a antreo doùn en e galoun hac en toucho m uïoc’ h evit quement prezeguen a ouffet da ober dezàn. Er fæçon-se ez ê an den infidel santifiet gant ur chrec fid el. Evelse e o o deus bet Santés M onica , Mam da Sant Augustin », hac un niver bras a c’hraguez santel-all, gounezet o friejou da Z o u e. A n eil ræson ez e an exempl eus a Sara hac eur ar gragüez santel-all eus al Lesen ancien r pere a suge atau d’o friejou , evel ma veler

p e A r Boquet eus ar M ission. 243 dre ar respet a zougüe ar guenta-mâ da Abra ham, ha gant peguement a respet e parlante ountan oc’h e c’ hervel he Autrou. Ar pevare dever ez ê ar fidélité pehini a gonsist ; da guenta , er pez ne die quet an ; den dispartia droc’h e bried nac hi diouta ; ha j mar 0 deus dispartiet an eil dioe’ h eguile , aba lamour da ur gourtlrous pe da ur scandai ben[ nal, e tleont neuse-souden en em unani. ( I . Cor. I. ty. 10. ). An Abostol a brotest ne d’ê quet èn , mæs Jesus-Christ eo a zifen an disI parti - se. . . D’an eil , e gonsist ar fidelite-mâ o renta an eil d’eguile ar guir o deus aquisitet dre ! ar Briedelez. A r guir-se a so fontet var ar j c’hontrad dre pehini o deus en em roet an eil d’eguile. A n d r a - s e so expliquer gant ar memes Abostol dre ar c’homsou-mâ : ( Ibidem f . 3. ) A r goas hac e bried a die renta an ell deguile ar pe[ a dleont ; ar chrec ne aparchant j quet outhi e unan , ous he fried eo. Eyelse iVe{ un den dime^et ne aparchant quet ountat-unan , ous e bried eo. A u eil ae'hanoe h na hrivet quet eguile eus ar guir pehini en deus t nemet assant e vec’h o taou evit Un amser , hac an dra-se evit en em reï guell a - %e d'ar heden ha d an oroeson j mees goude-se quemeret adàrre ar memes hue£ gant aon na deuffe ait \diaoul d'ho tempti. Dan trede , ar fidélité a zifen oc’ h an l.jut demezet dont da loda o c’ haloun na Q3 zisenori o friedelez , hervez ar c’ hpm j sou-ma eus an Abostol d’ar Bobl H e breu : ( H tbr. /3. ty. 4. ) A r briedele£ a dit

244 Instructionou Christen , ht\a honest e pep tr a , ha hué{ *ar priejou a dit ht\a p u r , rac D o u e a bunisso an dut disonest hac an aou h rerien, A r pempet dever ez ê , ne dleer espern ne tra evit maga ar peoc*h hac antreteni ar garan tez. D o n t a raïnt a-benn da accnmplissa an dev e r - z e , mar queront anduri gant patiantet ha su porti gant douçder an oll displijadurezou a ra a n eil d’ eguile , rac ret ez é d’ ar priejou anduri an eil gant e g u ile , mar fell dezo heuliaLezen Jesus-Christ pehini a so ul Lesen eus a beoe’h, a garantez hac a. union. ( G a i. 6. ÿ . 2, ) Suport f t an e il eguile, eme Sant P a u l , ha musé t heu liot Zeçen Jesus-Christ. Erfin mar fell deoe’ h beva er Briedelez gant sa n telez, a illit quemeret exempl dioe’ h ar pez a lavar an A vie l eus a D a d hac a Vam Sant Ian-Badezour. Lavaret a ra ( Luc, r, •jf, C. ) t ouant o daou j u s t dirac D o u e , ejo u a n t fidel de viret e c'hourc*hemennou, lia ne oua netra de repren en o bueç.

AR BEMZECVET QUENTEL. E us

an obligation an Tadou hac ar Mamou en andret o bugale.

N T a d o u hac ar M am ou a so obliget rf» gaout sourci eus o bugale , hac e quement| a;Sell oc’h ar c’h o rf hac a quement-se sell oc’hail e n e ; oc’ h ar c’h o r f f o pourveï d e z o , hervtff o gallou t, ar pez sa necesser, quen evit ar va*[ g a d u rez, quen evit an ezomou. all ; oe’ h an

pe A r B oquet eus ar M ission, 245 o rei dezo d esca au rez, quelenadurez, exempt v a d , o c ’ h o diouall dioe’ h an ocasionou eus ar pec’ h e t , erfin o c ’h o c’ hourrigea hervez D o u e hac hervez ar ræson. A r pez a ra d’ar c’ honcil a Gangres lavaret penaus ar re a ziles o bugale hep caout sourci d’ o m a g a , hac a vanc d’ o douguen d’ ar vertuziou ha d’an d é v o t io n , er pez ma h e llo n t, hac a so lesirec d’ o c’ helen var digarez o occupa manchou hac o afferou , a die beza quemeret evit tud iscumunuguet. E velse an tadou hac ar Mam ou pere ne labouront quet evit gounit peadra da vaga o bugale pe a deu da zipign ar pez a c’ hounezont er c’ h o a rio u , en d e b o c h o u , pe en ur fæçon all b e n n a c , pe a so lesirec var ar sourci a dleont da gaout eus o afferou , ne deus douetauç ebet na din coupabl dirac D o u e , o veza çaus eus an ezomou hoc eus ar baourentez o deus o bugald» R et e z ê cousgoude dezo lacat evez mad var digarez maga o b u g a le , o disqui hac ober o fortun, na deuffent da goueza en ul laç all pehini a sting dezo an drouc-speret evit o c ’holl hac o d a o u n i, ha pehini , eme Sant P a u l , ne d ’e quen nemet ( t . Tim . C. -jj, 10. ) an avarisdet da çestum madou , pehin i so ar sourcen eus an o ll p ec'h ejo u , hac ar re a so paquet el laç-m a a qiles aveichou ar F e is , hac a en em ro da un niver bras a drubuillou hac a boaniou, N ’o deus quet an amser da bidi D o u e na dioe’ h an nos na d io e ’h ar m in tin , ne viront mui nac ar Sul nac ar G o u e l , ne dostaont mui o c ’h ar sacram anchou, nemet di« baut a ^ v e jc h , ha c’ hoas ne d ’ê nemet evit tremen dioe’ h ar bed 9 ne roont p eo e’h ebet d’d

246 Instructionou Christen, famill ; madou a rencont da gaout , eousfo pe cousto , hac evit an d r a - z e e reont mil fripônerez hac un niver bras a draou a enep o c ’houstianç. O den D ou e , a lavare an A bostol en ur criai : diouallit oc h an dra-ze. Petra a servicho ar madou a zestumit-hu d’ho p u g a le , mar collit h o c’ h ene oc’ h o dastum? marteze ne servichint nemet evit o daounar tion , evel evit hoc’ h hini - hu , dre ar goal usaich a raïnt anezo. Mar bezont tud fall , o devezo atau re a vadou ; mar bezont tucl e zougeanç D o u e , o devezo ivez atau aoualc’-h. C etu ase perac e tleit mui songeai reï dezo un descadurez vad evit pinvidiguezou; ha memes mar roït dezo un descadurez evel ma ze dleat , e proculit dezo madou an ene pe re a ,so cals preciussoc’ h evit madou ar c ’horf. ( Eçcles. 7. jr . 24. ) Bugale hoc heus-hu ? etne ar fur Salomon , desquit-y , grit de%o quemeret ur pleg mad eus o bugaleac h : ho profit ez e ; rac ma na roït quet santimanchou mad d’ho crouadur eus a v ia n ic , e viot coupabl eus e fallagriez; ha mar bez, fur , e roï ur joa bras d e o c ’hè Mar be maguet hervez fallagnezou ar bed ho tisbrizo hac e roï deoe’ h cals a dristi diguez \ a zisplijadur haV a boan. ( Prov. 29. ■ $r. 17. ) Quel'enn'u ho m a p , a lavar c ’hoas ar Scritur S a c r , hac ho consolo en hoc h o ll boaniou , hac e roï cals a blijadur d'hoch ene. Er c’ hontrol ,mar bez leset en e volontez hac en e r o l l , e rai dismeganç ha displijadur deoc h. N a songit quet e ve an œ uvre-m â un nebeut tra dirac D o u e . A r quelennadutez vad roet d ar vagale , a so agreabl bras dirac e zaoulagad ;

pe A r Boquet eus ar M issio n . 247 rac ma ma r o ït-u n descadurez christen d’ ho p u g a le , e furmit Jesus-Christ enno , o c’ honsacrit dezàn eus o bugaleac’h , hac e tesquit dezo beva evinta hepquen. A r pez a ra d ’an A bostol lavaret ( 1. T im . 2 . y . i . ) e ve^o salvet ar grague^ dtmeqet ,'m a r roont un descadure{ vad d o bugale , ha mar d a lch o n t m at d ’ar f e i s , (Par garante£ , d ’ar santeleq ha d ’arsobriété. A r guelennadurez-m â a consist e tri zra , pere a so an descadurez, an exempl vad hac ar cor-< rection. A r c ’ henta sourci eus an T a d o u hac ar Mamou a die beza da ober d ’o bugale ana out an hini en deus-y crouet ha furmet evel e Imaich ; penaus D o u e n ’en deus bet biscoas comancamant na birviquen n’ en devezo fin ; ez ê e pep lea c’h , evel pep tra ha ne el netra beza cuzei ounta ; penaus ma n’ er g u elom p quet bremâ , er guelfimp un deis scier evel ma ze , mar greomp hor possubl evit pli geout dezàn epad hor buez. Ha peguen:ent bennac ne deus nemet un D o u e hepquen , ez eus cousgoude tri Ferson e D o u e , an T a d , ar Map hac ar Speret-Santel , hac an tri ferson-ze ne dint nemet un D o u e , ah à la mour an tri Ferson-ze. n’o deus nemet ar memes N atur hac hac ar memes D ivin ité. Penaus ez ê ar Map , an eil Ferson , eo a so en em c’ hreât D e n evel ouzomp , o quemeret ur c’ horf hac un ene henvel o c ’h hor re-ni en entraill.ou ar V e r c ’ hes Glorius Vari , hac ez ê an dra-se tout arruet dre ar vertus infinit eus ar Speret-Santel. Ez ê deut var an d o u a r , ganet en ur c’ hraou ,

248 Instructionou Christen ; «n deus cunduet ur vuez a baourentez ha dispriset gant ap d u t , hac erfin en dêus arduret ar maro var ar Groas , evit desqui deomp dis prisout ar pinvidiguezou , an e n o rio u , pompou ha plijadurezou ar bed-m â. Penaus dre e Bassion hac e V a r o en deus hon delivret d ioe’h ar ç’ hallout eus an drouc* speret hac eus an daounation eternel da pe hini e oamp oll condaounet dre zisoboissanç hon T a d quenta A dam , ha da pehini ez ê c’ hoas condaounet a nevez ar re ne oboissont quet da C ’ hourc’ hemennou D o u e. Penaus tri devez goude e V a r o ez ê ressuscitet ; daou-uguent devez goude beza ressuscitet ez ê pignet en Eèn , ha dec devez goude beza/pignet en Eèn e tigassas ar Speret-Santel evit santifia e Ilis. Penaus da fin ar bet e tui da varn ar re v e o hac ar re varo , ha da renta da pep-unait hervez e oberou. Ret ez ê disqui d ’ar vugale ar guirionezou-mâ o l l , pere so ar c ’ henta quentclliou eus al Lesen Gristen ; comprenet ez int er Sembolen euz an Ebestel , da lavaret eo er Credo, pehini a renq beza desquet dezo el langaich a ouzont , c Brezonec , ma na ouzont quet ar Gallee. R e t ez ê beza sourcius da disqui d tzo Lesen an A u tro u -D o u e , evit ma tpint da ziouall oc’ h ar pez so difennet dreizi, ha ma raïnt ar pez so gourc’hemennet. Guelet 9 reomp er Scritur Sacr penaus D o u e , pa roas e Lezen , a gargas an T a d o u de isplica d’o bugale. C etu amâ penaus e coms : ( D eut. 6 \ $•. . ) Chelaouet, hugale Is r a ë l, caret â reot an A u tr o u -D o u e eus a greis ho calon f

pe A r Boquet eus ar M ission. 249 eus hoc h o ll en e, hac eus hoc'h o ll gallout. A r ch o m so u -m â , pire a fiscleriàn deoch hirio , a veqo doun en ho caloun / 0 lavaret a reot d ho p u g a le, songeai a reot enno deis ha nos ; pe c h u i a vtqo en ho t y , pe c h u i a veço var ar m as , ho p cço-y atau dirac lio taoulagad. An T a d o u hac ar Mamou a so eta carguet da zisqui d ’o bugale goure’ hemennou D o u e hac re an Ilis , da isplica dezo lesennou an A v ie l , ha da lacat alies dirac o daoulagad ar vuez hac an exemplou eus hor Salver. R et ez é diouall na v e nicun hep beza desquel var ar pez so necesser evit beza salvet , var ar Sacramanchou , var ar V a d iz ia n t , ha var an traou da bere ez int en em obliget pa zint bet badezet, pere a s o , renonç da Satan , d’ e œ uvrou ha d’ e bompou ; var ar Sacramant a binigeu , var Sacramant an À u t e r , ha var ar Sacra» manchou all pa dleont o receo. D esquent ivet: penaus ez ê mad pidi ar V e rc ’ hes V ari , an Æ 1 m ad hac ar Sænt all. E v it an dra-se ez ê ret dis» qui dezo ar p,ez a die ur c’ hrisfen da ober dioe’h an nos hac ar m in tin , ha dreist pep tra ar Bâter9 an A v e Maria , hac ar Pedennou hac Oraesonou all. Ret ez é disqui dezo penaus e tleer dreist pep tra caout dougeanç D o u e , ha ne dleer cassaat nemet ar pec’ het , hervez an exemp} eus an den santel T o b i pehini , evel a lavar ar Scritur , ( Tob. 1. ty. /0. ) a Risquas d e vap , eus e vuoaleadh caout dougeanç D c u e hac em \iouall d io ch ar pedhet. A r Mamou a die alies lavaret d ’ o bugale evel .a ras e Vam da Sant Lois» Lavaret a re dezàn alies eus a vihanic î L 2

250 Instructionou Christen , ah ! va c’ hrouadur , diouallit na duac’h. da offansi D o u e ; guell e ve ganen ho quelet o vervel evit oc’ h offansi D ou e dre ur pec’ het bennac. Erfin laquent o foan da ispirout dezo disprizout ar bed e quement ocasion a g a vin t, ha lavarint dezo evel Sant lan : ( i Joan. G. 2 . ÿ . /3 . ) va bugale , ne garit quet' ar bed nac an traou so er bed ; da lavaret e o , ar pin vidiguezou , ar plijadurezou , an enoriou , etc. Lenn Levriou mad a vezo ur sicour bras d’ an T a d o u ha d’ar Mamou evit disqui o bu gale , rac caout a raïnt el L e v r io u -s e , perç ne barlantont nemet eus a draou spirituel, ar guironezou hac all lesennou eus an A v i e l , an exem plou eus hor Salyer hac eus ar Sænt , histoîio u ha traou all dereat evit o c’ hentellÿa erva d hac ispirout dezo ar garantez evit ar vertus hac horrol eus ar viçou . D iouall a dleont hac ampeich o bugale d a gàout Levriou fa ll, ha na zesquent canaouennou na sonyou disho nest , hervez ar gourc’ hemen a ra an Abos* toi , pehini a zifen nâ bresto d’ en e ziouscouarn da glevet traou disonest , follehtezou , farçou nâ boufonnerez ; n1** beza e rieont ober ma o devezo o bugale Levriou mad, ma tesqüint Guerziou ha Canticou Spirituel, pere a servicho evit o c ’helen var al Lesen Christen ha var ar pratic eus ar vertusiou , e v i t , evel a lavar an A b o s t o l , ( Colos. 3* •jf. i G. ) cargà o c ’halon hac o speret eus a gomsou D o u e , ma c h a llin t o desqui an eu d ’eguile y hac en em guelen dre Psalm ou ha Cdnticou Sp iritu el, hac erfin o c ’hana gant jo a hd louenedigue[ evit enori D o u e • A n dra-se o dis-

pe A r Boquet eus ar M ission . 251 troî hep faut ebet d io e’h ar fconyoü ,vil ' ha clisooest, ha memes dioe’ h ar goal breposiou. N e d’ ê quet aoualc’ h d’an T a d o u ha d’ar M amou disqui ho bugale , ret ez ê deo c ’hoas o c’ heîen dre ur v u e ? a exempl vad. Mar fel dezo conservi o innoçanç , e tleont beza sour ci us da viret na lacaïnt dirac o daoulagat ne met actionou m a t , gant aoun na deuffe o bu gale d ’ en em bligeout er p ec’het ha d ’en em acu'stumi enna. Hennes a oue an avis a roas Sant Jerom da ur V am santel pini a faile dezi consacri he m erc’h da Z o u e. D i o u l i t , emezàn d ’ar Vam-mâ:di-var benn he mërc’ h , na velfe netra en ho bue{ nac e bue[ e Z a d a guement a ve un ecasion dezi da offansi D ou e ; ho pe\et memor eq oc’h T a d h d Mam da ur Ver'chesy hac e tleit e c'helen mui dre oc’h exem pl evit dre ho comsou. R ac , evel a lavar ar Pap Sant Leon , an exemplou o deus cals mui a ners evit ar c’ hom sou , hac evelse e tesquer cals guell ha gant mui a brofit dre an oberou evit dre an dis— coursou. En effet an oll guètennaciurezou santel a ell un T a d hac ur V am da reï d ’o bugale , a so alies hep profit , ma he roont quet er memes amser an exempl vad : eVit lacat dirac o daoulagad ar pez a boaniont da zisqui dezo. Mæs tra estrainch ! A n T a d o u hac ar Mam ou ne reont atantion ebet var an dra-mâ , ne songeont nemet en o flijadurezou , beva a reont en direisamanchou \ ar c’homsou vil , al leo'udouet , ar blasphemou , an traôu disordren , an drouc-preseg , an dibauchou a ra o diveftissamant ; *ne reont quet cas hac e velfe o bu gale an direisamanchou eus o buez ^ hac ar

Instructionou Christen , 5 2 vugale baour-se o veza ne velont quen dirac

s> d ao u lagad , a sonch dezo ne ellont quet ober guell evit heuüa an exem pl eus o Z ad hac o M am . M ar milit ar re so azio c’h ar re all , eme Sant G regor , quen alies a veich ar maro evel a oual exempl a roont d ’ar re a so sujet d ezo , p e seurt punition ne vilit quet an T a d o u hac ar Mamou pere a ro bemdeis goal exeinpl d’o fcugale ? Ha mar én deus hor Salver lavaret e « général, ( MattU. l . jr* C'. ) mar bel nicun

ur sujet a bec'het hac a oual exempl da unan bennac eus ar re vian-mâ pere a cred enounme y ci é guelloc 'h de\àn e ve staguet ur men milin oc h e c'hou{oug , hac e ve taulet e goelet ur mor. Peleac’ h ema an T a d hac ar Vam na die crena goude beza roet quen alies a ouaj exem pl d’o bugale ? Songent eta penaus hof Salver dre ar ç ’ hom sou-m â a zesc deomp ez ê ur c’ hrim horrupl reï goal exem pl d’ ar vu•gale. M ar fel dezo o ber o dever , evel ma zint o b lig e t, e tleont en em gomporti en ur fæçon ma vint exem pl eus an oll vertusiou ha d’ho bugale ha da quement den a aparchant o u to . N e d’ê quet c’ hoas aouate’ h evit an T a d o u hac ar M amou quelenn o bugale dre an exempl vad eus o buez , Ina n’ o ampeich ont quet da veza am poesounet dre ar goal exçm pl eus ar re all* M ’ am be-m e cusül da *eï d’an T a d o u ha d’ar M am ou , eme Santés T h e rtsa , me a lavarfe dezo lacat” evez mad o c ’ h an dud a zalempret o pugale , rac an drouc speret a goll dre an dalempredou ar vugale n’ ea deus quet gallet da c o ll dre zefaut a gue*

pe ah'Boquet eus ar Mission. 253 lennadurez , pe dre an douçder re vras eus o Z ad ou hac o M am ou , pe dre zefaut da senti outo ; hac e c’ heller lavaret penaus an d ro u csperet ne guef m oyen ebet quer c r e , evit lacat an dut d ’en em g o l l , evel ma ze an dut me m es. C e tu ase perac an T a d o u hac ar M am ou ne dleont morse permeti e zafe o merç’ hed etouez ar b a u tre t, nac er c’ houariou nac en divertissam anchou. A r reglennou mad eus an Mis gret er C ’ honcilou a ordren na vezo qaet recevet er memes scoll ar bautret hac ar plac ’h e d , evit m a vezo quelennet pep^rum hervez e stad. Pa vezo ho pugale avancetoc’ h en oad , e vezo ret o avertissa alies da ziouall o c ’h ar goal gom paignunezou , o lacat alies dirac o daoulagad an avis - ma eus ar Speret-Santel : { Prov.' 1 y 10. ) Va map , mar f e l dan dut f a ll ho tenna dre vignounaich , na sentit quet outo y ha na die quet d o chaout. Va map ,

na dit quet ganto y na lesit quet ho treid da vale dre ar memes hent tvelto y rac o qreid a vale var^u hac an drouc ; abalamour ar re a qalemprêt tud fur a veço f it r , ha mignounet an dut fa ll a dui henvel outo. Ha ne d ’ê quet un horrol guelet an dut yaouan c gant peguem ent a liberté e veyo n t assambles , p lac’het ha pautret ; hac an dra-se dre an douçder cru eh eu s an T a d o u hac ar M am ou ? A r plac’ het son gent mad er guelennadurez caer a ro dezo Sant Jerom ; cetu amâ e gomsou : ar plached na [alempredent nemet merched , ha diouallent na

daent da choari etoue^ ar bautret. Erfin an T a d o u hac ar M am ou a die repren

254 Instructionou Christen ; ha catisa o bugale evit courrigéa o Zechou fall hac o defautou all, Rac evel a lavar ar Scritur : f Genes. 3, "$T. 2 1. y Speret an den^hac an oll songesonou eus e galoun a so douguet d’ an drouc eus e yaouanctïs• Ma ne deus quet a sourci da courrigéa ar goal inclination-se o deus an dut youanc d ’an , d r o u c , en em roïnt da bep seurt fâllagriez. ( E ccli. 3 0 . J f. 8. ) U r merGh pehini ne d ’ê quet su g et, a lavar Levr an ee* clesiastic , a deu recul enna hac a so diœs da tmbreguef y- hac ur chouadur pa ne deus sourci d’e courrigéa, a veqo intourdi ha d i v e Cetu ase perac e lavar S a lo m o n , er proverbôu: ( P ro v v 23. /3. Jr, 14.J) na espernit quet o courrigéa ho cronadur, rac mar er ch a sti{tt, ne varvo quet. Ha neuse e lavar c’ hoas : Squei a reot v a rn tfin gant ur c’ hoalen , hac e tilivriot e ene eus an -Ifern. A rabat ez ê e teuffe un deneridiguez faus da ampeich ar c ’ bourichse ; rac , evel a lavar Salomon r ( Prov. 13. "j/. 24. ) an hini a esperñ er c ’hoalon f a gassa e v a p , mecs an hini er dhar^ a deu d ’e courrigéa. Lavaret a ràn ez ê ret o c’ hastiza evit courrigea an teichou fall bac an defaotou o deus, hac o renta vertuzus ha parfet. Cetu eno gant pe seurt intantion e tleer o c’ hOurrigea. Ne dleer quet eta castiza bugale dre h u m o r , dre gassouni ha dre egas , evel a ra cals a Dadoo hac a V am o u pere ne courrigeont morse nemet dre goler , hep intantion all ebet nemet da zisgarga o goal humor. Hac e teuffe u r c ’hrouadur da offansi D o u e , ma ne offans quet e D a d , an T a d ne raï van evit an dra-se; maes mar manc da ober bolontez e D a d , pe hep

pe A r Boquet eus ar Mission. 255 sonch , pe dre na ell ober quen , pe dre e faut , ne deus cas , neuse souden ez a an T a d e coler ; an dra-se ne d’ ê quet castiza evel un T a d , mæs evel ul loen. * R et ez ê castiza ar vugale pa reont un drouc b e n n a c , ha non pas hep ræson ; gant ur ga rantez a D a d , ha non pas gant crùeldet evel un tyrant hac ur boureau. Ret ez ê castiza ar vugale , evel ma castis D o u e ar re choaset hac a so caret ganta. Mæs penaus e castizèn ? dre garantez ; rac evel a lavar an Abos tol : ( Hebr. /2, "ty. 6. ) D oue a gourrich ar re a gar , hac a sco var ar re en aeveus recevet evit e vugale. D o u e o veza ne ell anduri na pee’ het na défaut ebet en eneou en deus choa set , o c’ hourrich evit o furaat hac o renta agreabl diraç e zaoulagad. Evelse ivez pa vel an -JTadou frac ar Mamou en o bugale un dra bennac hac a zisplich da Z o u è , pe a alfe o douguen d ’ar pec’ h e t , e tleont o zamall hac o c’ hastiza evit o renta agreabl da Z o u e . M æ s , ar c’ hourrich - se a die beza hervez o oad , dioe’ h ma o deus speret ; hervez an natur hac an niver eus àr fautou , na mui na nebeutoe’h evit n’o devezo militet ; rac ar re vras rustoni a zespez ar vugale hac o laca d a en em zigourachi ha da zisesperi. Er c’ hontrol an douçder re vras o c ’hendalc’ h er c’ hrim , evel ma velomp petra a arruas gant bugaje H e l i , pere abalamour ne ouant quet bet tamallet stard aou^lc’ h , a quendalc’ has da ober p ec’he jou horrupl. A c ’ hano petra a armas ? .A n T a d , ar vugale hac ar famill oll a oue punis set gant D o u e , en ur fæçon terrubl ; rac e

256 Instructionou Christen , vugale a oue lazet en ur memes d e v e z , ar bohl a Israël a oue distruget gant ar Philistinet, an A rc’ h a Alianç quemeret ; an T a d , o veza clevet ar pez a yo a arruet g a n to , a gouezas divar e gador hac a varvas var ar plaç , hac ar garg enorapl eus ar V eleg u iac’h a oue lamet eus e fa mi 11 e pehini e oua bet atau bete neuse. A n T a d o u hac ar Mamou desquent , divar goust an exempl terrubl - ma , castiza mad o bugale , gant aoun da zestum , evito-o-unan bac evit o bugale ^ un tensor a goler hac a zaounation eternel. O c ’ hpen an traou-mâ oll e lavaràn penaus an T a d o u hac ar M am ou a die caret o bugale f ne lavaràn quet, hervez ar c’ hic hac ar b e d , mæs hervez D o u e . N ep ne gar e vugale ne met hervez ar c’ h i c , ne sonch nemet da zes tum madou dezo hac ober o fortun er bed ; ne gar alies nemet l o d , ha ne fel quet dezàn guelet lod all ; reï a ra tout da u n a n , ha ne tra d’ ar re all. Eleac’ h ar re a gar o bugale e Christenien hac hervez D o u e , n’ o c ’haront nemet evit ober Sænt anezo 7 ha ne songeont da zestum dezo nemet madou pere ne dremenint biquen. C a re t a reont o bugale quement an eil evel eguile » ha pa zistribuont dezo o danvez , ez int féal ha j u s t , ne roont quet mui d’an eil evit d’ eguile. G u ir eo , permetet ez é dezo caret mui an hini en deus mui a vilit hac a vertusiou , mæs an dra-se ne renq quet beza rem erquet, rac ober a raent dar re all o c ’hassaat , ar pez a ve alies caus eus a zisursou bras. Erfin an T a d o u d’ alc’ hent memor eus an a-

eus ar

pe A r Boque t M ission. 257 vis caer-ma a ro dezo an Abostol : ( Ephes . 6 . if* 4- ) O T adou , na egassit quet ho pugale , mas quelennit-y oc h o c'hastiça herve1 D oue,

A R C ’H U E Z E C V E T

QUENTEL.

Deveriou ar vugale en andret o Z a d hac o Mam. E v e r i o u ar vugale en andret o Zad hac o Mam a so comprenet er c ’ henta G ou r c’ hemen eus an eil D aulen e pehini ez ô scrifet 1 Enorit ho Tad hac ho Mam evit ma vevot p ell amser var an douar. A r G o u rc’ hemen-mâ ez ê ar guenta eus ar re a sell o c ’ h an hente , abalamour ma ze hon T a d o u hac hor M am ou ar re guenta a dleomp da garet. A n enor-mâ pehini a ordren D o u e deomp da renta dezo , a consist e tri zra pere a so ar garantez , ar respet hacr an oboissanç. A r vugale a so obliget da garet o Z a d hac o Mam , dreist quement den all a so. A r garantez-ma , pehini ez ê o c’ henta dever , ne consist quet o tesirout dezo danvez ha contantamanchou temporel j honnez a ve ur ga rantez natural, ha non pas ur garantez christen, mæs o tesirout dezo ar guir vadou pere so ar madou eus a c ’hraç D o u e hac eus e c’hloar. U r c hrouadur mad ne die quet eta beza lesirec evit proculi silvidiguez e D a d hac e V am . N e arru nemet re alies ma vez T a d o u ha Mamou pere o deus tremenet 0 buez en un ignoranç

258 Instructionou C hristen, vras eus ar pez so necesser evit beza salvet , a so bet atau lesirec da dostaat oc’ h ar Sacra manchou ; pa zint clan , ne songeont 'na da goves nà da lacat urz ebet en o c’ houstianç, Petra raï ur c’ hrouadur mad ? sourci en devezo d ’o c’ helen , da ober 'dezo compren an ners eus ar Sacramanchou , ar gousecanç eus a ur govesioti vad evit netaat an ene , o adressi a raï da ur C ’honfessor mad bennac pehini o sicouro da ober ur covesion vad , ha memes ur govesion général , ma qu ef ez ê requis pe profitapl. Pa vint clan-,, en devezo sourci d’o lacat da ober o zestam ant, da lacat urz en 0 afferou , da lacat reï dezo ar Sacramanchou ; ha goude ma vezint maro en devezo sourci da acçomplissa o bolontez diveza. Mar guel ez int sujet da ur pec’ het bennac hac ez ïnt morzet er p ec’h e t- s e , e faziont var an hent eus o sil vidiguez , ne esperno netra evit o distreï eus o goal stad hac evit o lacat vat an hent mad ; pidi .a raï evito deis ha n o s , lacat a raï gant respet dirac o .daoulagad an danger e pehini emaint ; ha ma ne cred quet e ober e-u n a n , e lacaï re all d’e ober. Erfin ma ne hrofitont quet , ur c ’ hrouadur mad. ne gollo quet e gouraich; ma pedo, e y u n o iv e z , en em gastizo, e roï oc’hpen alusenno , o recommando da bedennou an dut a zougeanç D ou e ; hac evel ne el) quet alies ur goal D a d hac ur goal V am anduri an hini eus o bugale a so dévot ha vertuzus , ez ê ret d’ar seurt bugale-se anduri tout gant o Zad hac o Mam , evit o gounit dà Z o u e dre 0 humilité hac o faciantet. U r c ’ hrouadur, pehini a gar e guirionez e

pe A r Boquet eus ar M ission. 259 D a d hac e V am p , a - d ie pourveï d’o ezomoii corporel , en evelep fa ç o n ne vanco netra dezo , mar gaîl. Hor Salver en deus roet deomp un exempl bras eus a g u e m e n t-m â , o vervel var ar Groas , pa recommandas e V a m p santel d’ e Zisquib muia - caret , evit caout sourci anezi. U r c’ hrôuadur m a d , a die tenna, mar d’ê requis , an ram eus e c’ henou evit e reï d ’è D a d ha d’ e V am . Mæs m’ ar d’ê ur c’ hrim da ur c’ houadur man cout d ’an dever-m â, petra a vezo lavaret eus ar re o c’ huifaa hac o diles en amser ma o deus mui ezom anezo ? petra a vezo lavaret eus ar re o zispign quement a ç ’hou'nezont er c’ hoariou , en tavarnïou , en direisam anchou, hep en em lacat e poan eus an ezomou o Z a d hac o Mam ? Mæs mar d’ ê quer criminal dirac D o u e ar re a revus dezo ar pez o deus e z o m , petra a vezo lavaret eus ar re ( Prov. 18. 24. ) à : laer hac a lam digant0 ar pe[ so necesser de^o evit beva ! A r Speret-Santel a respont dre c’ henou ar fur Salomon int muntreurien , da lavaret e o , e coumetont ur c ’hrim henvel o c ’ h hini al laeron pere a las an drem en id i, ha c ’ hoas cals brafsoc’ h ; rac laeres a reont madou ar re da bere e tleont ar pez o d e u s , ha lamet a reont ar vagadurez hac ar vuez digant ar re o deus roet dezo o hini. Cousgoude pet crouadur dinatur ne vêler quet o revusi ar vagadurez d’ o Z a d ha d ’o Mam , pere o deus roet o oll va dou evit aber deo o fortun ^-pebez horrol ! Evit ampeich an disurs-se, e ro ar Speret-Santel e levr an Ecclesiastic an avis-mâ d ’ar re o deus

26o Instructionou C h risten , bugale : ( Eccl. 3 3 . z o et 22. ) N a roït quet d'ho Map a c ’hallout varnoch epad ho pue{ 9 na roït quet ho tanveç de^àn gant aoun n ho pe queus ha na veac’h obliget da choulen ounta, Endta ve{0 bue[ en n o c h , diouallit na rafe den deoe’h sench var ar poent-mâ ; rac guell e[ ê deoch e ve ho pugale a d hou lenfe o u ço eh , evit ch u i en em lacat er c’has da choulen oüto ar pe{ a garint da reï deoch ; mæs pa veot e fin ho pue\9 rannit ho tanve^ etreço. C e tu ase ar guelennadurez a ro ar Speret-Santel d’ an Tadou ha d ’ar Mamou : ar pez ne die quet cousgoude o ampeich da avantagi o bugale ha d’ o sicour, .pa o devezo ezom , nemet e virint en tu diouto ar pez so necesser evit beva. A n eil dever eus ar bugale en andret o Zad hacr~o M a m , ez ê ar respet a dleont dezo, pehini a consist o c ’h o e n o r i, p caout ur res pet bras evit o santim anchou, ober o bolontez hep o dislavaret m orse, nemet er pez a so con trol da lesen an A u t r o u - D o u e , ha c’ hoas n* dleer e ober nemet gant un humilité vras. Mar dint paour , oaget , sempl pe a oual humor, e renquer diouall d ’o disprizout; pe seurt défaut bênnac e c’ halfent da g a o u t , e tleomp caout me mor ez int hon T a d o u hac hor M amou. Ar Speret-Santel eo a ro ar guentel-mâ d’an oll viigale er memes L e v r eus an Ecclesiasfic t ( E ccl . 3 . ÿ . 14. ) Va map soulagit ho Tad en e gosni , ha n’en tristaït quet epad e vue{ mar deu e speret da semplaaty suportït-en % ha n en dispri^it quet evidoe’h da ve\a galloudeoch evinta . Remerquit ar c ’hamsou-mâ i n en disptf qit quet 9 tv{doch da ve{a galloudeoch evinta, Af

pe ar B o q u tt tus ar M ission . 261 Scritur a fournis^ deomp un exempl admirapl eus a guement-mâ er persounaich eus a Joseph. A r Patriarch santel-mâ o veza duet ar Mæstr eus a Rouantelez E g y p t , hac o veza ar c’ henta goude ar R o u e , o c ’houzout e oa arru e dad Jacob en E gyp t , a yeas d’ e ziguemeret , ha pa er guelas en em daulas d’ e c’ houzoug evit e v ria ta , o onela gant j o a ; ha peguement ben nac ne oua an den c o z - m â nemet ur mirer d ’an d e v e t , ha ma oua uset ha torret gant ar g o s n i , e vap er recevas gant ar memes en o r evel ma en divize recevet ur p rin ç ; ha goude ma oua maro , e lacas cass e go rf da zouar C a n a d ’e v r o , pehini a so hanvet bremâ an D o u a r S a n te l, gant ar memes pomp ha gant ar memes enoriou evel pa vise bet ur R o u e . N e d’ ê quet diæs guelet penaus ar re a zispris o Zad hac o M a m a b e c h , hac ez ê grevus o fec’ het , pa barlantont dires pet outo , pa oual parlantont a n ezo , pa ziscleriont o d e fa u to u , pa reont goab anezo. Hac evel ma c ’himitont C a m map N o e , pehini a reas goab eus e dad o c ’h e velet noas , hac a c’ halvas e vreudeur da zont da sellet ounta er stad-se , eleac’ h e g u z a t , e tle ont ivez caout aoun na goesfe varnezo ar memes mallos ev el a goezas varneàn; rac e dad o c’ hou zout e pe fæçon en doa e dretet, a roas dezàn e vallos er persounaich eus e vap Canaan , abalam ou r, evel ma remerq T h e o d o r , ma oua Canaan a vêlas da guenta N o e er sta d -s e, hac a duas da lavaret d’ e D a d . Ar_valediction*se a so bet coezet var ar bobl eus a G a n a n e e , pere a y o a disquennet eus a C a n a a n , pere so bet goude-se sclavet da Sent ha da Japhet bu» gale all N o e .

261 InstruçtlonouChristen , U r c’ hrouadur mad a die c’ h o a s , eme ar Speret-Santel, disquez e respet en e oll ac tionou, en e oll gom sou, hac oc’ h anduri tout gant patiantet, gant e dad hac e vam. { E c c l. j . ;ty. 8. ) O servicho. a rai evel e Vistri pa o devezo ezom anezàn. G uelet a rer bugale quer goal guelennet , n’ o deus istim ebet evit o zadou hac o m a m o u , ne barîantont ounto nemet divar f a e , ober a reont dezo reï p eoc’h ha te vel g a n t o , o lavaret dezo.a bep seurt cpm-; sou ru st, hac o c ’h o zreti evel pa vent o sèrvicha dindanno. R e all a velot o rebeich dezo o goal v u è z , o nebeut a squiant, o sempla durez a speret , mont a. reont aveichou bete la varet injuriou de zo ; re all a lavaro dirazo comsou lous , pe a raï un dishonestis bennac, a c ’ hourdrouzo, a scoï o. breudeur hac o c’ hoareset. Ped ne veler quet p e r e , pa lavaro o zad hac o mam dezo mont da un tu bennac pe ober un dra b e n n a c , a responto d e z o , dre gomsou divergont : lit hoe’h-unan. Petra a livirin-me eus ar vugale pere a bromet hac a ro o guer da zim isi, pe da ober traou all a gousequanç, hep lavaret guer dezo na goulen cusul o u n t o ? R et ez. ê;lavaret ar virio n ez; truez a gouez o c ’h an tadou hac ar mamou pere o deus laqueet ar seurt bugale-se var an douar ; hac ar vugale-se a die caout aoun bras rac jus tiç D o u e pehini so quer rigolius o punissa ar rê a vanq d’ar respet a dleont da dad ha da vam. A r vugale desquent gant D o u e e-unan drç c’ henou an Ecclesiastic peguer profiîabl ez ê enori an tad hac ar v a m , hac ar goal-heur eus ar re a vanq d’an dever-se.

pe A r Boquet eus ar M ission. 263 A r guenta Setanç. E c cli. 3.. ty. . A n hini a enor e vam a so envel oc’h an hini a fistu m un tensor. Eil Setanç. E ccli. 3 . ty. G. Nep a enor e Dad. a d fiéf e>joa en e vu gale, hac e veço clevet oc h e bedennou en deve? ma pedo. T re d e Setanç. E c c li. 3 . ty. 8 , c) , 10. Nep en deus dougeanç D ou e a enor e D a d hac e Vam , hac a servick evel e V istr i ar re o deus roet defitn ar vue{. E n o rit ho Tadou hac ho M amou dre hoc h oberou 9 dre ho comsou. ha dre a bep seurt patiantet , evit ma roint 0 bénédiction deoch , ha ma chomo ga n eoch bete ar fin . Pevare Setanç. E ccli. 3 . -j/-. //. Bénédiction an Tad a créa ty ar vugale, ha mallos ar Vam en discar bete ar gouelet. Pempet Setanç. E c c li. 3 . ty. 18. O peguen iffdm e{ ê nep a files e D a d ha peguement a vallosou D oue a goe% var an hini a ra dtsplijadur d’e Vam l C ’ huec’hvet Setanç. E x o d , C h . t \ . ty. 15. A n hini à outracho e D a d hac e Vam a ve^o punisset dre ar maro. Erfin an trede dever eus ar vugale ez ê an oboissanç ; D o u e a c’ hourc’ hemen an dra se dezo dreist pep tra , alies er Scritur Sacr. A n A b o s t o l, o scrifia d ’ar bobl a Ephes a lavar ; ( Ephes. G. ty . 1 . ) Bugale , oboissit d ’ho Tadou ha d ho Mamou er p e[ a sç herve[ D ou e , rac an dra-se a so ju st. Hac en e liser d ’ar G o losianet : ( Col. C. 3 . ty. z o . ) Bugale , oboissit e pep tra d ’ho Tadou jia d ’ho Mamou , rac an dra-se a $0 agreabl da Z o u e.

264 Instructionou Christen, Hac evit rei da anaout ez é ur pehet bras an disoboissanç , o c ’ h ober ar gount eus a pec’ hejou ar Bayanet , e lavar ( Rom . /. ty. 3 0 . ) penaus 0 bugale ne oboissont quetKd ’o [ud. Hac en e liser da T im o th ee ec’ h avertis ( a. T im . 3. ty. 2. ) ec’h arruo un amser fachus e pehini ar vugale ne oboissint quet d ’o Zadou ha d ’o Mamou. E vel ma seblant ez ê dija duet an amser drist-se , ez ê mat reï dezo da entend ar pez | en doa D o u e ordrenet el Lesen ancien a enep a r vugale f>ere a vanqze d’an dever se. ( Deut. C . 21. ty. 18. ) M ar en deus un T ad ur chrouadur revoltet hac aheurtet , pehini ne f e l quet de{àn sugea da c hourc’ hemennou e D a d hac e Vam , ha pehini goude be\a bet tam allet, ne oboiss quet d e [o , cetu amâ petra a rai an Tad hac ar Vam : e gass a raïnt dirac ar Varnourien y hac en em glemint er jeeçon-m d : hor map a so ur revoltet hac un aheurtet pehini a fispris quement a leveromp defiin ; en em rei a ta d ’an dibauchou , mont a ra d ’an tavarniou » hencha a ra tud a oual v u e Neuse eme al Lesen , e veqo assoumtt a dauliou mein gnnt ar b o b l, eveit ma verpo lamet ar fallagr-se eut o ^oue\ , ha ma 0 devezo aoun an o ll 0 clevet ar seurt punition » Ha gouzout a fel d e c ’hu eta , bugale , e petra e tleit oboissa d’ ho T a d o u ha d’ho .Ma mou ? Me a lavar deoe’ h e tleit oboissa e pep j t r a , nemet er pez a so control da C ’ hourc ne- J mennou D o u e ; rac ma ordrenfent ober un j drouc b enn ac, e tlefac’ h lavaret evel a lavaras Sant Per d’ar Y u sevien pere a zifenne ounta preseg

pe A r Boquet eus a r M ission » 265 preseg Jesus-Christ : ( A c t. 5, $•. 29. ) G u e llo c 'h ez c oboissa da Z o u e evit d'an dut. Sant Thom as e gompren e daou boent an oll draou e pere ez ê obliget ar vugale <la oboissa d’ o Zadou ha d ’o M a m o u ; i . ° en traou a sell oc’ h ar gundu eus an tieguez ; dre exempl , an T a d a lavaro d’ e gro u ad u r, grit an dra-m â, al la bour-mâ , pe it da un tu bennac , e tle ar c’ hrouadur-se oboissa. 2.0 En traou pere a sell oc’ h ar vuez vad ; dre exempl , ordrenet ez ê deoe’ h ober ho pedennou dioe’ h an nos hac ar m in tin , mont d’an Offeren b r e d , d ’ar G o u s p e r o u , tostaat oc’ h ar Sacramanchou ; difennet ez ê ouzoc’ h heulia goal gompaignunez , an d a n s o u , ar c’ hoariou , an tavarniou , ez o c ’h obliget da senti. H ac evellen e tleer entend go u rc’hemen an A b o s t o l , ( C ol. 3. -$r. 2 0 . ) bubale , oboissit e pep tra d ’ho Tadou ha d ’ho M amou , rac andra-se so agreabl da Zoue. N e d ’ê quet aoualc’ h c’ hoas deoe’ h ober ar pez a c ’hourc’ hem ennont, ret ez ê e ober a galoun v a d , ha non-pas o v u r m u li, evel a ra cals a vugale pere ne reont ar pez a vez or drenet dezo nemet a enep o meno , dre c o n traign ha dre aoun. Mar fel dezo e ve o oboïssanç agreabl da Z o u e , ez ê ret deo oboïssa d ’o Z a d ha d’o M a m , evel da Jesus-Christ memes, ha respeti enno ar c’ hallout o deus recevet diganta da goumandi d e z o , peautramant ne oboïssint quet evel C hristen ien, hac evel-se ne recefint recompans ebet eus o oboïssanç.

266

Instructionou Christen ,

S E IT E C V E T

QUENTEL.

E u s a zever ar M istri hac ar M aestreset en andret o servicheurien hac o fa m ill.

E v e r i o u ar Mistri hac ar Mæstreset en andret o servicheurien o deus cals a henvelidiguez oc’ h deveriou an T a d o u hac ar M am ou en andret o bugale , hac a die ivez caout quasimant ar memes effejou. E vel ma ze dever ar Bastoret instrui en Ilis , eme Sant A u g u s tin , evel-se ivez ez ê dever ar pennou eus an tiad instrui en o z ie g u e z , evit ma c’ hallint renta count da Z o u e eus ar re a so sujet dezo. Sant lan Chrysostom , var liser an Abostol Sant Paul d’ar bobl eus a T h e s sa lo n ic , a la var penaus un den honest a ell ober en e d y , en andret e fà m ill, ar memes ofiç evel a ra ar Pastor en Ilis. R ac peguement bennac ma cleo ar servicheurien aveichou. ur breseguen bennac hac instructionou en Ilis , n ’ema’i nt quet quentoc’ h er mæs eus an I l i s , n’ o deus ancounac’ heet quement o doa c l e v e t , eleac’ h an den honest-se pehini ne goll jamæs ar guel anezo, a ro sclerigen dezo quen dre e gomsou , quen dre an exempl vad eus e v u e z , hac a inspir dezo an désir da ober e v e ltà ti, hac er fæçon-se e c ’h avancit cals er vertusiou.. C e tu ase perac e teu ar Sant-mâ da bedi an dut demezet da bartagi ganta ar garg eus a B rese g o u r, ha da veza a*unan evit proculi silvidiguez an nessa,

pe A r B o q u tt tu s ar M issio n . 26è ha dreist pep tra silvidiguez eneou ât re a so sujet- dezo , evit galiout ô fresanti gant assuranç dirac ar Barnqur just ha leal. Sant Charles Borom ee en e drede C o n c il a Vilan en deus m erquet obligationou ar Mistri hac ar Mestreset en andret^ o famill. i.° U n T a d a famill ( ret ez é lavaret ar memes tra” eus ar c’ hreg ) a die instrui e servichourien , o c ’ h o e’ helen alies da ober ar mad hac o rei an exempl dezo. 2.° Ez int obliget da lacat evez na ve nicun eno zieguez na d’ e instruet mad var ar p oenchou principala eus al L esen Gristen. Mar cavont unan bennac ha ne ve- quet \ e tleont ober ma zaï d’ar C ’ hatecis , pe e instrui o-unan. 3.0 Grent d’ o zud en em zestum oll assamMes, e quement a ma h a llin t, evit pidi D o u e idioc’h an nos hac ar mintin. 4'° Quem erent sourci ma tostaï quement den so sujet dezo alies o c ’ h ar Sacram ant eus ar Pinigen hac o c ’ h Sacram ant an A u ter , dre avis o C ’ honfessor. 5. ° D iaoull na golfe den an Offeren en deveziou a oblich. 6.° Asista er preseguennou hac el lecturion Spirituel pere a v e z gret da Sul ha da O u e l # en O ffiç D i v i n , er Processionou hac en E xercizou all a zevotion . 7. ° N a deuet den da labourat en devesiou santel-mâ, oc’ h ober servichou difennet. 8.° Ar re so en obligation da yu n , a yunO e n deveziou g o u re’hmennet gant an Ilis. 9 . ° O c ’helen d’ en em lacat en ur Vreuriez Dennac, evit caou t m u y o c ’ h a v o y e n da bra tica an œ uvrou mad.

268 Instructionou Christen , i o .° Na bermefent quet e vé den en o famill hac a deuffe da ober leoudouet pe da vlasphemi an hano sant-çi a Z o u e , a lavarfe pe a rafe dishonestis ebet. 11.0 Na virent quet en o zi tud a oual vuez pe a rafe- goal exempl d ’ar re all. i2.,° N e an du ri nt quet en o zi ar re a c ’ hoari da coll pe da c’ hounit. 13 .0 C a o u t X e v rio u mad en o z i ; ober d’ar re eus o sieguez , pere a ouar l e n n , ober ul lectur gant ur vouez nia vezo ententet, hac ar . re ne ouzont quet lenn , a chelaouo. 14.® D iaoullent na ve en 6 ziez Levriou fall ha dishonest, peautramant e pere e ve diotaichou ; rac al lectur eus ar sort Levriouse ne servich nemet da atnpoesouni ar "speret hac ar galon eus ar re o lenn , pe a gleo 0 lenn. A r Scritur Sacr a verq o deus c ’hoas diou garg all en andret o servicheurien. A r guenta so un dever a ju s t iç , pehini a consist o paea dezo o c’ houmananchou gant lea ld e t, evel ma ze achevet o amser pe o laboûr. ( Levit. 19. $■, 1 3 . ) N e virot q u e t, a lavar Lesen Doue, bete antro-nos peamant ar re o devezo labount evidoch . ( Jac. 5. 4 . ) àr beamant a vir ar M is t r i, a gri var su an E èn evit goulen ven-,. geanç , hac ar c’ hri eus ar servicheurien baour hac eus an devesOurien a bign bete diouscouarn D o u e an Arm eou. Rac-se ivez an den santel T o b i , en instructionou a ro d ’ e vap , a lavar dezàn pea neuse-souden ar re o devezo labouret e v in ta , ha ne ç’ hortoï quet bete antro-nos evit c ober. !

pe A r B oquet eus ar M ission. 269 O eil carg ez ê an dever a garantez. A r Speret-Santel a lavar dezo : M ar hocheus ur servie heur hac a so fidel deoe’h , carit-èn evel ho puhes, , tretit-èn evel ho preur. Ret ez ê deo eta caout ur galoun a D a d evit o servicheu rien , en hevelep-fæçon ma o devezo sourci anezo en o c ’hlenvejou hac en o infirmiteou % evel eus o bugale o-unan. Ispicial bezent sourcius eus a silvidiguez o eneou. N e dleont quet o zreti rust , evel certen Mistri pere ne barlantont nemet dre t e , a ro dezo leshanvou d i o t , o c’ harg a injuriou , a oual bedennou hac a v a lo s o u , ha ne lèveront morse coms agreabl ebet outo. Mar gra ar servicheurien ur faut bennac ez ê ret o repren gant ur speret a zousder hac a garantez : ha mar d’ ê necesser o e’ h astiza, ez ê ret e o b e r , non-pas gant c ru e ld e t, mæs gant ur garantez a D a d , o caout memor eus ar pez a lavar Sant Paul } ( Ephes. 6. -$r. 6 . ) o deus ur Mæstr comun en E èn , pehini n en devezo respet nac evit Mæstr } nac evit servicheur deis ar varn , mæs hepquen evit o oberou mad pe f a l l , evit 0 recompansi pe o fu n issa dipc’h ma o devezo m ilitet. O Mæstr ! songit penaus ho servicheur a so ho preur e Jesus-Christ, e pretand ar memes recompans eveldoc’ h en E è n , ha ne deus quet a zifa ra n ç , dirac daou lagad art A u tro u -D o u e , etre ar Mæstr hac ar servicheur, eme an Abostol. Perac eta en tredthu evel ur scla f ? Piou en deiis roet dec’ hu ar c’ hallout d ’e oual-dreti hep ræsoun ? ha mar en deus militet punition , perac er punisset-bu dreist voder ? hac ar servicheur paour-se a die

270 Instructionou Christen , beza punisset abalamour ma hoe’ heus-hu goal J iu m o r , neac’ hamanchou ha coler ?,/ N ’emeus netra da lavaret d’ar Mistri pere •pell d io e ’h en em acquita eus an deveriou-mâ a justiç hac a g aran tez, n’ o deus sourci ebet eus o servicheurien ; nemet o servichint m ad, ne reont fors eus a netrà quen. Pe y a vezo toueurien D o u e , dishonest, d ib o e lle t, vicius, a oual vuez , pe v e rtu z u s, ne reont fors eus an dra-se. En em drompla a r à n , beza eus Mistri ha Mæstreset pere n’o deus quet affer a dut honest d’ o servicha ; aoualc’ h ez ê dezo o guelet o servicha D e u e dioe’ h an nos hac ar mintin , o tostaat oc’h ar Sacramanchou , evit ma o deveso cassoni outo. Mistri all c’hoas falloc’ h evit ar r e - s e , o doug d ’ar peÇ’h e t , da lavaret g u e y e r , da la e r e s , etc. Gant a Vestres a veler o c ’h obligea o servicheurien da lavaret g u e y e r , aveichou memes evit cuzat o direisamanchou o c ’ h o friet ? G an t a Væstr argarzus a a ly o servicheureset da pec’hi ba. da ober drouc ? Justiç ar bed ne punis alies nemet ar pec’ hejou bihan ha p e c ’hejou ar gomun ; ma e deffe ur sèrvicheures laeret pemp g u en n ec, e ve punisset gant Justiç ar bed ; hac ur Mæstr a lamo digant ur servicheures he enor pini so preciussoc’ h evit quement ten sor so er bed , ha martese Justiç ar bed ne lavaro guer. Mæs ne d’ê quet ar memes tra eus a Justiç D o u e ; punissa a ra hep difaranç epet pec’faejou ar re v ra s, evel pec’hejou ar er vian : ne consider ar galite a Væstr nemet evit e bunissa gant muia a rigol hac a c’ hresvucfet. R à c , evel a lavar ar Speret-Santel : ( Sap. 6.

pe A r B oquet eus ar M ission . 271 •ÿ. 6. ) ar re a goumand var ar re a l l , a ve^o barnet gant cals a rigol. D o u e en deus m ui a drue^ oc h ar re vian hac a bardoun de^o cessoch ; mets ar re c'halloudec a vez o tourmantet stard. D o u e nt excepto den , na ne respeto galloudtguei den 9 abalamour ma en deus gret ar re v ia n , hac en deus ar memes sourci eus an o ll. Æ ch u i a ra âr gourdrousou terrupl-se dre ar c’ hom sou-m â : ( y . 10. ) D é c h u , tud galloudec eus ar b e d , eo e lavaràn an discours-mâ.

D R IV E A C H V E T Eus a

QUENTEL.

obligationou ar servicheurien.

a r considérer gant daoulagad ar c’ h o rf e p quen ar stad eus ar re so o s e r v ic h a , e vezo cavet ez é ur stad rust ha poanius; mæs inar e gonsiderer gant daoulagad ar feis, e vezo guelet ez ê an a ssu ra, ar profitapla, hac eus an oll condition eus ar bed an hini e pehini ez ê aessa da un déni ober e silvidiguez. R a c ar servicheurien n’ o devezo quen count da renta da Z o u e nemet eus anezo o-unan , eleae’ h ar re* so asioc-h ar re a l l , a rento e barnidiguez D o u e ur gount just eus ar sourci o devezo quemeret eus a vuez ar re a zepante anezp. R et eo e ve admirabl bras ar con d ition -m â, pa ze map D o u e , pehini so ar furnez eternel, en deus-hi choaset dreist ar re all ; ( P h ilip . 2 . y . 6. ) R ac peguement bennac ma oua D ou e evel e D a d , enle an Abostol # ha ma oua hen-

272 Instructionou Christen, vel ounta e pep tra> cousgoude \ é en em hu m ilia bete quemeret ar furrn hac an natur eus a ur servicheur. A r sourci a guemer ar memes A bostol da instrui ar re so er servich , a ra deomp guelet e c’heller en em sanctifia, ha memes dont da veza Sent bras er stad-se ; rac mad ez ê remercout e teu an A bostol dreist pep tra d ’o instrui, d’ o scolya ha d’o c’ helen evit ma tuint da veza parfet. A r guentel a ro dezo da guenta ez ê en em gountanti eus o s ta d , ha non-pas en em cha grinai e v it guelet ez int sujet d’ar re all. Cetu ama penaus e parlant : ( /. Cor, 7 . 20. ) Pepunan quendalc het er stad hac er condition e pehini e\ e galvet gant D o u e ; rac ne deus diîaranç ebed dirac daoulagad D o u e etre ar sclaf hac an den libr. A r servicheurien songent eta e fel da Z o u e o santifia er s ta d -s e ,T ia c evel* se bezent sourcius da ober mad o dever enna. Pevar seurt dever en deus ar servicheurien da accomplissa 1 ar garantez, ar respet, an 0boïssanç hac all lealdet. A c henta cîcver eus ar servicheurien e quenver o mistri hac o maestreset ez ê ar garantez. Mar die ar maestr hac ar væstres caout ur ga rantez a dad hac a vam en andret o servicheu rien , ar servicheurien a die caout ivez ur ga rantez a vugale evit o mæstr hac o mæstres. Caret unan bennac a so desirout mad dezàn; mar h o c ’heus carantez evit ho mæstr hac ho mæstres, e tesirot dezo ar guir vadou , pere so madou ar c ’hraç hac ar gloar eternel; pidi a reot e v it o , lacat a reot ho poan d’o gounit da Z o u e dre hoc’ h exempl v a d , ispicial dre ho

pe A r B oquet eus ar M issio n . 273 patiantet hac hoc’ h oboïssanç. Diouallit na duac’ h da oual-parlant a n e z o , d ’o dicrial na da ziscleria o d efau tou , hac ar pez a so disagreapla en un tieguez. G rit o profit e pep tra , e quement a -ma permeto ga n eo c’h ar v irio n e z , ar justiç vad hac ar brudanç. Erfin mar hoc’ heus carantez e v i t o , {E p h es 6 ..$■. 6, ) o servichot, non pas evel ma servichfac’ h an d u t , mces evel ma servichfac’h hor Salver. A n eil dever ez ê ar respet* pehini a con sist o caout evito santimanchou eus a un istim vras , hac o renta dezo ur respet bras, evel d’ar re a zalc’h plaç Jesus-Christ en hoc’ h andret. A n Abostol santel a c’ hourc’ hemen deoe’ h lâcat ho poan da bligeout dezo e pep t r a , e quement a ma permeto ganeoc’ h ho c o u s tia n ç , hac a {ifen ouyoch 0 dislaveret hac 0 d hon trolia ; pe mar d o c’ h obliget aveichou d’ e o b e r , n’er grit nemet gant un humilité vras. E n ur guer enority dre ho comsou hac h o c’ h oberou , dre ho patiantet ha dre ur sujediguez vras a galon hac a speret. A n trede dever ez ê an oboïssanç. N ’ en em servichin ama nemet eus a gomsou an A bostol : {E p h e s. 6. ty. <{. ) C ’ hui servicheurien, oboissit d’ar re a sa ho M istri herve{ ar bed , gant aoun , gant respet ha gant an o ll lealdet eus ho caloun , evel da Jesus-Christ memes. N a servichit-y quet epquen abalamour ma emaint 0 sellet ou[oc h f evel a rajach evit pligeout d?an dut , mæs , evel guir servicheurien da Jesu s-C hrist , o servicha a reot a galon vad , h.a dre eno e reot bolontei D oue. Mac en e liser d’ar G olossia e n t, Chabist 3 : servicheurien , oboissit e pep

274 Instructionou Christen , tra d ’ho M istri temporel; ( Colos. 3. ty. 22.) ha servichit-y quet epquen abalamour ma emaint o sellet o u [o ch , evel pa ne fa lse deoch pligeout uemet d’an d u t , mæs gant u l lealdet a galon ha gænt dougeanç D oue. G rit a galon vad ar p e[ a r eo t, abalamour da Zoue , ha non pas. ( abalamour d a n d u t , hac ho pe[o evit recom pans an heritaich eternel eus an E n . Servichity evel hor Salver Jesus-Christ. Hac ar c ’henta eus an Ebestel a lavar c ’hoas o c ’ hpen : ( i. Pet. 2. ty. 18. ) Servicheurien , sentit oc’h ho Mistri gant pep seurt respet ha dougeanç , non pas hepquen pa [in t mad hac hegarat, mæs ive[ pa [in t rust ha tær. Rac un dra agreabl da Zoue eo pa andurer , evit pligeout de[àn , ar poaniou a rer deomp da souffir hep ræsoun. Pa lavar Sant Per ez ê ret oborisa d'ar Mis tri peguement bennac ma zint rust ha diseur, ez ê ret entent pa ne c ’ hourc’ hemennont netra control da Lesen D o u e . A r pevare dever ez ê ar fidélité, pehini ne consist quet hepquen o viret ne raent gaou ebet ous o Mæstr ha Mæstres , mæs c’ hoas 0 viret na deuffe re all d ’e o b e r , mar gallont o ampeich. Sourci a ^dleont da gaout da gonservi o danvez dezo , ha labourat evit o Mis tri quen aquetus evel pa labourfent deo-o-unan. D esquent ivez ne d’ê quet permetet dezo que meret eus o danvez evit en em zic’ h a o u i, var digarez n’o deus quet aoualc’ h a goumanant, pe evit ober cher vad , na memes evit ober alusen hep o c ’ hounsantamant. Mar be ar servicheurien aquetus d’ en em aquita eus an deveriou-m â , o devezo cals a

pe A r B oqü et eus a t M ission . . 27e profit, ï . ô o devezo , eme Sant P a ü l , heritaich en En evit recompans , abalamour ( Ephes. 6. 8. ) ma recevo peh-unan ar recompans eus ar mad en devezo gret. 2.0 Mar rentont a bep seurt enor d ’o M is tr i, o ampechint da douet ha da vlasphemi a enep an hano hac al lesen eus a Z o u e , mæs o buez a raï ma vezo meulet gant an oll lesen an A u t r o u - D o u e . A r servicheurien a die gouzout eta penaus o santelez hac o perfection a consist o c ’h ober o dever gant intantion da bligeout da Z o u e \ hac ez ê æs guelet penaus ar re a sonch dezo e consist ar santelez e pedennou hir hepquen , o clevet cals O fferennou , o frecanti ar Sacra manchou , o reï an alusen eus ar pez ne d ’e quet d e z o , oc’ h ober pinigennou dreistordinal . a fasi hac en em drompli, U r vuez disordren er fæçon-se a vez caus ma teu ar Mistri hac ar Mæstreset da^damall an d é v o t io n , evel pa deuffe ar guir dévotion da alyâ ar seurt fæçonou-se.

AN N AO N TECVET QUENTEL. E u s an enor dleat d 'arV eleyen.

V e l ma tleer enori ar santelez eus a Z o u e er S æ n t , e c ’hallout var an traou tempo rel er personaich eus ar Rouanez pe eus ar re all da bere o deus roet lod eus o galloudeguez, evelse ivez e fell da Z o u e e ve enoret e c ’halloudeguez spirituel er V e le y e n ; rac ar V e le y e n

276 Instructionou Christen, so e V iquelet , e Vinistret consacret dezàn. Evel-se pa renter enor d e zo , er renter da Zoue e -u n a n , ha pa o disenorer, e tisenorer Doue, Eus ar V e le y e n e lavar hor S a lv e r, ( Luc. ro. 'j/-. 1 6 . ) ar re o t isp ris , am dispris. Sant lan Chrysostom a lavar e tleomp 0 enori muioc’h evit ar Rouanez hac evit hor c ’ herent , abalamour ma ze dre o moyen ez omp gret bugale da Z o u e , hon deus gret alianç ganta. Mar songeomp gant attantion, e, v.elimp e recevomp madou brassoc’ h digant madelez D o u e dre âr v o y e n eus ar V e l e y e n , evit hon deus recevet dre v o y e n hon T a d o u hac hor M am ou. A r re-se n’o deus roet deomp nemet ur vuez tem p orel, ar V e le y e n a ro deomp ur vuez spirituel ; hon T a d o u hac hor M am oy ne roont deortip evit heritaich nemet o madou , ar V eley en hor gra heritourien da Z o u e ha quenheritourien gant Jesus-Christ ; hor c ’herent ne reont deomp nemet ar vagadurez eus ar c’ horf, ar V eley en a ro deomp ur vagadurez spirituel. G oudc-se petra ez ê galloudeguez ar Rouanez da veza comparachet gant hini ar Veleyen ? A r Rouanez n ’o deus ar c’ hallout nemet var hor madou ha var hor c’ horfou , el leac’ h ar V e le y e n a so an dispencerien eus a c ’hraçou D o u e , hac o deus ar c’ hallout var hon eneou. G allout ar Rouanez a so quen dister ne ellont e asten nemet var an douar ; gallout ar Veleyen en em asten bete an En. Béza ez eus tud hac a zisprich ar V e le y e n , abalamour ma zint ganet gant tud p aou r, pe abalamour ne d ’ê quet ar santelez euz o buez quer bras evel ar, santelez eus o stad. Pa leverer

pe A r B o q u it tus ar M ission• 277 deoe’ h enori ar V e le y e n , ne d’ ê quet o lignez nac o enoriou , hervez ar bed , eo a leverer e n o r i, an dra-se a ve o enori hervez ar c ’h i c , mæs lavaret a rer d e o e’ h enori ar personaich eus a Jesus-Christ \ en 5 fersonaich , rac ma zint e Vinistret. M a ne d’ê quet santel o buez* ar c’ haracter eus a V e le y e n da Jesus-Christ, a pehini ez int en o re t, ne d’ ê quét nebeutoe’ h santel. U r m æn'precius, eme Sant Ephrem , ne d ’ê quet nebeutoe’ h precius evitàn da veza coezet er vouilhen ; evel-Se ivez Beleguyach Jesus-Christ a vilit atau beza resp etet, peguement bennac ma en em guef en ur personnaich bennac pehini ne vilit quet possedi ar garg-se. A n enor a dleer d ’ar V e le y e n a consist o c ’ h o zreti gant cals a respet, A r ré o deus ur santimant bennac a Religion a rent e pep leac’ h d’ ar V e le y e n an enor a so dleat d’ o c ’harac ter , abalamour ma c o n sid e ro n t, dre ar feis Jesus-Christ en o fersonaich ; mæs tud ar bed , pere n’ o deus nemet daoulagad a guic hac a g o a d , n ’o deus respet ebet evito ; er c’ hontrol o zreti a reont evel o servicheurien , ne barlantont outo nemet gant brassoun i, o lacat a reont da ober traou indin eus ar santelez eus o stad. M e ouar erfad penaus ar V eley en a denn varnezo purvuia an dizprisanç-se pehini a gouez var J e s u s -C h r is t, ha dre eno ez int criminal bras dirac D o u e , o tisenori ar santela stad a so tout ; mæs an dra-se ne ampeich quet ne d ’ê ïvez criminal ar re a deu d ’o zreti er fæçon-se. Lavaret a reot din : ha ret ez ê d ’ar V e ley en clasc en o rio u ? Salocras ne d ’ê quet ret

278 Instructionou Christen , dezo o c ’hlasc , mæs ret ez ê dezo clasc enor Jesus-Christ; ne dleont quet clasc ë ve gret contanançou dezp , e ve roet dezo ar ç’ henta plaçou^ e vent galvet Autrounez , honnez so ur gloriusdet pehini en deus condaounet hor S alver er Scribet hac er Pharisianet , mæs an dra-se ne zispans quet an dut lie da renta an enor-se dezo. Hor S a lv e r, evel hon deus lavaret, en deus tamallet ar Scribet hac ar Pharisianet da veza clasquet an enoriou , mæs ordrenet en deus d’ar bobl o enori. Pa barlantot eus ar V eley en , parlantit atau gant respet ha , dre ur goal-heur , mar remerquit enno un dra bennac disordren , n’o disprisit quet evit quement-se, n’ o dicriit quet, mæs ho pezet truez o u t o , o caout memor ez int tud eveldoc’ h , sujet d’ar memes infirmité eveldoc’ h ; piclit evito. Enori a dleer dreist pep tra ar Veleyen o c ’h oboissa dezo en traou a sell o c ’ h hor sil vidiguez. ( Hebr. 13. 17. ) O boissit d ’ho P a sto ret, eme Sant Paul , ha bezit oboissant d e z o , abalamour ma o deus ar sourci eus a vad hoc’ h e n e o u , eus a bere ez int carguet hac eus a bere e tleont cont da Jesus-Christ. Pebez an quen da ur Pastor pehini a laca e boan da gaout sourci guella ma hell eus e zevet , ha ne guef nemet f a e , disprisanç, aheurtamant ha disoboissanç eus o fers ; ne veler nemet re a dut fall pere a laca o gloar da controlya 0 Fastor en traou ar re vella , ha d’ en em oposi d ’e intantionou mad. Mar fel d’ar Pastor terri ur goal gustum bennac pe ampeich un disurs er Barres , e cayo opositionou , hac alies eus a

pe ar Boquet eus ar M ission . 279 bers ar re o deus ar c ’ hallout etre o daouarn , hac a dleffe en em servichout anezi évit quenderc’ hel ar mad hac ampeich an drouc. U r Pasror er seurt ocasionou-se so obliget da hirvoudi dirac D o u e , hac ajies e zaelou a d en n , eme Sant lan C h r y s o s to m , vengeanç D o u e var ar re revoltet. A l Lesen ancien a ordrene lacat d’ar maro ar re a reiise, dre o rg o u ill, oboissa d’âr V e l e y e n ; ha ma ne c’ hourc’ hemen quet an A v ie l ar memes p u n itio n , er b ed-m â, ez ê abalamour ma prepar justiç D o u e dezo ur bunition cals brassoc’ h er bed-all. M arg en em gu ef etouez ar re a so carguet gant D o u e d’ hoc’ h instrui , unan bennac pe hini ne ra quet e-unan ar pez a c’ hourc’hemen d’ ar re a l l , ne d o c’ h quet evit quement-se ne beutoe’ h obliget da senti ounta , pa barlant o u zo c’ h eus a bers D o u e . Ar Scribet hac ar Pharisianet, en amser hor S a l v e r , a lavare ober ar m a d , hac a re an d r o u g , ha cousgoude ec’ h ordren hor Salver oboissa dezo , ( M atth . 23. ^r. 3 . ) abalamour ma qint ase^et, e m e z a n , var gador M oyses. Ho Pastoret a so asezet var gador Jesu s-C hrist, isplica a reont deoe’ h e A v i e l , ober a reont deoe’ h anaout e v o lo n te z, c ’ hui a die oboissa dezo. Erfin ret ez ê enori ar V e l e y e n , o fournissa dezo ar pez so necesser evit en em antreteni, hervez ar g o u rc ’hemen a ra an A b o s t o l , pehini a fel dezàn e ve ( 1. T im . 5. "jp. 1 7 O ar V e leyen pere a c houarn mad , enoret en d o u b l, evit ar pe^ u sell 'oc h ar v a g a d u r e is p ic ia l ar re so ocupet o preseg comsou D o u e pe oc’h instrui ar bobl. A n urs-m â a so fountet var al

28o Instructionou Christen , lesen pehini a lavar ne( ibidem ty, ï8 . ) dleer quet amarra e vecda un egen pehini a labour ; da lavaret eo e v e L a lavar an A b o sto l, ne dleer quet revusi e antretien da ur Pastor. Fountet ez ê c’ hoas var al Lesen naturel pehiAi a ordren penaus pep labour a v ilit recompans. H o Pastor a zistribu deoe’ h ar bara eus a gom sou D o u e , offr a ra ar Sacrifiç adorabl eus an Oferen da Z o u e evidoe’ h , reï a ra deôc’h ar Sacramanchou ; Beleyen hoc’ h eus en ho Partes pere a lavar deoe’ h an Oferen diôc’h ar rnintin , pere a ra ar C ’ hatecis ; coves a reont , hae atau ez int prest da reï deoe’ h ar Sacramanchou. Pa roont deoc*h an traou spi rituel, ez ê ivez ju s t, eme Sant P a u l , e rafae’h dezo an traou temporel : rac evel el Lesen an cien ar re a serviche an Auter a veve eus ar pez a vize ofret var an A u t e r , evel-se ivez hor Salver a fel dezàn penaus an hini a bresec an A v ie l , a vevo ivez dioe’ h an A viel. ( t . Cor. 9. ty. 7. ) D en , eme ar memes Abostol , ne ra ar bresel divar e [isbign. A n hini a blant, ur veçen a [ ebr ar froue[ eus ar ve\en, hac an hini a vag loenet a [ebr a l le[ a ro e loenet. An A bostol santel â Iavar an traou-mâ evit discus ez ê ar bobl obliget Ida antreteni ar Veleyen pere ne labourout nemet evit preseg an A v ie l hac instrui ar bobl. G uelet a rer eta ne d’ê quet just ar bobl pere a revus paea an doegou hac an traou all pere a so custum da veza roet d’ar Bastoret ha d’ ar V eleyen all pere o' sicour da reï ar Sacramanchou ha da oberxan instruc tionou. N e ouffen quet æchui guelloc’h ar guentel-mâ, evit oc’h en em servichout eus a

pe A r Boquet eus ar M issio n . 281 gomsou ar Speret - S a n t e f , en Ecclesiastic : { E c c l . 7. •ty, 33. ) i/ o peçet dougeanç D o u e eus hoc'h o ll ene , hoc ho pe^et respet evit ar Veleyen. Car/’r £«5 hodh o ll ners an hini en deus ho crouet, ha na file sit quet e V in istret: enorit D o u e a greis ho calon , respetit ar V e leyen , ha roït de%o o lod eus ar prividiou.

UGUENTVET E u s an Euvrou

QUENTEL. mad.

R Prophet R o u e a compren en daou guermâ an oll justiç : ( P s . 3 6 . ) D io u a llit od h an drouc , ha grit ar mad. N e d’ê quet aoualc’ h eta en em ziouall o c ’ h ar pec’ het evit beza s a lv e t , ret ez e c’ hoas ober ar.m ad, D e is hor Badiziant ez omp bet evel pa lavarfen plantet er parc eus an I lis , evit douguen frouez m a d , ha trouez din eus ar vuez eternel. M a na zougomp quet a fr o u e z , e vezo sicutet varnomp ar setanç terrupl en deus M ap D o u e prononcet a enep ar vezen difrouez. C e tu amâ eta setanç un D o u e o ll-c ’ halloudec , prononcet da guenta dre c’ henou Sant Ia n -B a d ezo u r, ha goude-se assuret gant Jesus-Christ : ( M atth. 3. 'jj'• 1 0 .) Quement-gueqen ne ^ougo quet a frouez. mad a ve^o trodhet ha taulet en tan. Sant Vaze ha Sant Marc a lavar penaus hor S a l v e r , o veza deut un devez da glaq frouez eus ur ve zen F i e s , hac o veza n’ en doa quet c a v e t , e roas e vallos d’ar vezen , hac ar vesen-se a zisec’ has er moumet. Pa aparissimp dirac hor

282 Instructionou Christen, S a l v e r , e clasquo ennomp ar frouez eus an euvrou mad ; ma na guef q u e t , e roï deomp e vallos ; Lavaret a ra deomp c’ hoas en A v i e l e vezo taulet {M a tth . 25. yr. 30, ) ar servicher dibrofit en devaligen eternel'. Piou a entend hor Salver dre ar servicheur dibro fit, nemet an hini n’en em laca quet e poan da garga e vuez eus a euvrou mad ? R e t ez ê eta en em reï a barfetet da ober ar mad , ha d’ e ober mad ; rac ne d’ ê quet aoualc’h ober ar mad , ret ez ê e ober mad'. E vel ne deus den quer bras ^aouyer na lavar ur veich bennac ar virionez , evel-se ivez ne deus den quer fall na ra ar mad ur veich ben nac. An H eretiquet, an D u r q u e t , ar Bayanet a ra aveichou eu vro u ' mad y . mæs abalamour n’o greont quet evel mà' ze d l e a t , n ’o deus quet a vilit, R et ez ê eta ober ar m a d , hac evit e ober evel ma ze d le a t, e-fæ çon ma vilito ar vuez eternel , ez eus diou gondition re quis ; da guenta , ober an euvrou mad e graç D o u e ; d ’an e i l , o ober gant désir da bligeout dezàn. Lavaret a ràn eta , da g u e n ta , penaus hon éuvrou mad ne ellont quet militout ar vuez eternel, nemet great-e vent er stad a c’ hraç. Hôr Salver a isplic deomp ar . virionez-mâ dre ur gompa'ræsoun familier hac æs d ’an oll da gompren. ( Joan. L5. 5. ) Lavaret a ra ez ê ür guiniez ha nia so ar branquou \ e queit ha mà. vezo ar branquou e stag o c ’h ar guiniez » e touguint frouez , mæs evel ma vezint distag u e t , ne zouguint mui. Evel-se i v e z , emezàn, e queit ha ma vezot a-unan gane-me ha stag

pe A r Boquet ar eus M ission . 283 ouzin dre ar g aran tez, e tougout cals a frouez ; mæs eus ar m oum et ma vezot disp artiet, neu se souden e sec’hot evel ur branc tro c ’het ha dispartiet dioe’ h ar guiniez , ha ne zougout mui a frouez : mæs an disparti - se a arru dre ar pec’ het marvel , hervez ar c’ hom sou-m â eur ar Prophet I$aï : ( Isa i. 5c). 2. ) H o pedhejou o deus laquet disparti etre D o u e ha c h u i. A n dra - mâ a so c ’ hoas ispliquet mad dre ar c’ homsou a lavaras Sant Per d’ hor Salver pa fallas dezàn en em escusi da lacat e ro u ejou er m o r , o lavaret nac èn , nad e gam afadet n ’o doa p aquet’ netra evit beza labouret epad an nos. { L u c . 5. 'fy. â .') A utrou e m e z a n , epad an nos hon deus labouret o pesqueta , ha nhon deus paquet netra. Petra ez ê labourat epad an nos ? an dra-se so labourat er stad. h irvou dus a pec’ het marvel. O b è r a rit ur beden b e n n a c , clevet a rit an O feren , reï a rit an alusen , mont a rit en nos hac en deis , diverra a rit ho puez ; mæs abalamour ma rit an traou-se purvia er stad a pec’het m arvel , ec’ h eller lavaret h o c ’heus labouret epad an nos , ha n’ hoc’ heus quemeret netra ; da la v a ret eo , n’ hoc’ heus quet militet an E n dre hoc’ h actionou. U n an bennac a lavaro , pia ne viliter mui an En dre an œ u vro u mad a rer pa emaor er stad a pec’ het marvel , ez ê eta un dra inutil d’ an den o veza er stad a b e c ’het , pidi D o u e , ober yu h io u , reï an alusen , hac ober euvrou mad all ? Respont a ràn peguement bennac an œ u vrou great er stat a bec’ het marvel ne vilitônt quet ar vu ez eternel , ez ê cousgoude profitabl o ober , ha

284 Instructionou C hristen , pa o greer en intantion da |galmi coler D o u e ha da denna varnomp e drugarez , ec’ h obtenomp alies dreizo c’ hraç d ’en em sevel eus ar pec’ het. C etu ase perac e teuas ar Prophet D a n iel da alya ar R o u e Nabuchodonosor da ober cals a alusennou èvit calmi coler D oue pehini en doa offanset dre e grimou. ( D an.

4- H ' )

Lavaret a ràn d’an e i l , ez ê ret ober an eu vrou mad en intantion da bligeout da Zoue , hac abalamour da Zoue. U n dra evit beza un euvr vad , a die caout diou galite. D a guenta, e tle beza un euvr vad enni e -u n a n , pe da viana ne vezo quet control dal lesen D o u e . D ’an e il, e tle beza un action gret abalamour da Zoue, peautramant ne vilit quet recompans an En. Buez an den , eme an den santel J o b , ( Jobi 7. "ty. /. ) a so evel deve\ u l labourer. Ma teufe un devezour goude beza labouret epad an deis e ty hoc’ h am esec, da c ’ houlen, pa ve arru an nos , e baemant ouzoc’ h - h u , ha ne quet guir æ lavarfac’h dezàn : ah ! va m ignoun, n’ o c ’heus quet labouret e v id o n - m e , perac e fel dec’ h-hu caout paeamañt digane-m e ? Pa vezo gret hon devez er b e d -m â , da lavaret e o , pa vezo achu hor b u e z , en em bresantimp dirac D o u e evit goulen hor paeamant; mar hon deus labouret evinta', da lavaret eo., mar hon deus offret de* zàn hon o b e r o u , ha mar hon d e u s-y gret en intantion da blijout d e z à n , ne vanco quet d’hor recompansi ; mæs ma n’ hon deus-y quet gret é v it a , ne roi recompanç ebet deomp. Cals a dud a hallo lavaret neuse da Zoue .' va D o u e , me ameus labouret nos-deis evit gou*

pe A r Boquet eus ar M ission. 285 nit va bouet ha maga va b u g a le , ne doun quet bet un didalvez nac u n 'd ie g u s ,e r c’ hontrol n’emeus debret bara neinet goude e veza gounezet dre ar c ’huez eus va bisaich ; tremenet e meus va buez er baourentez hac en ezom ; roït din ho Parados. D o u e a responto d e z o , hac evit va gloar eo ez ê bet quement hoc’ heus-hu gret hac h o c ’heus anduret? A h ! va D o u e , a lavarfint , n ’emeus quet memes e songet , n’e meus bet quen intantion em labourou nemet da ve va ha da maga va fa m ill, da zestum m a d o u , da gresqui va zrafic ha da ober fortun va bu gale : em paoureutez hac em ezom ou n’ emeus bet nemet neac’ hamanchou ha tristidiguez, ha n ’ emeus songet nemet clasc ur sicour -bennac. H a me , a lavaro dezo D o u e : ( M atth . 7 , 2 3. ) me ne anave^àn quet a cha n od h y it p e ll d io u ù n . Re-all a allo lavaret : ni hon deus darempredet an iliso u , tosteét o c ’h ar sacramanchou, bisitet ân dut clan , roet an alusen d ’an dut p a o u r , beillet* yu n et ha p ed e t, etc. D o u e a ezamino neuse gant pe seurt intantion o devezo great an d r a - s e , ha n’o d e v e z o -y quet clasquet m uioc’ h istim vad an dut evit gloar D o u e en oll eu vrou m a d -se , en oll praticou-se a z e v o tio n ? ha n’ o d e v e z o - y quet clasquet pligeout mui dezo o-unan evit pligeout da Z o u e ? En ur g u er, mar q u ef D o u e o devezo bet gret an o b e r o u , peguer mad bennac ec’ h alfent b e z a , gant un" intantion f a l l , evel evit beza istimet gant an d u t, evit o flijadur o-unan , pe evit destum ma d o u ; e responto dezo : ( Matt\ €. - f . 2. ) rece vet hocheüs d ija ho recompans , pa n’hoc’ heus clasquet nemet beza istimet gant an dut , hac

286 Instructionou Christen, çvel-se mar dint bet direspet evit hoc’h oberou m a d , ez ê abalamour n’ hoc’ heus clasquet nemet ho plijadur hoe’ h-unan , ha non-pas ma hini. Cetu ase petra a zesq deom p hor Salver pa lavar : ( M atth. C. ty. 22. ) mar cCê sclcer ho Lagad , e ve\o ho corf luguernus o ll ; mees mar die tenval ho lagad y e veqo ho c o r f goloet o ll a devaligen. D r e al la g a d , e tleomp entent an intantion gant pehini e re o m p ; mar d’ ê an intantion-se pur , guirion , ma ne glasq nemet D o u e , quement action a reomp en intantions e , a die beza mad. Ar pez a die*ober deomp c’ hoas compren penaus D o u e ne sell quet que ment oc’ h hon oberou evel o c ’ h an intantion gant pehini ez int great ; rac barnidiguez D oue a so dishenvtl dioe’ h hini an dut. A n dut a varn ar galoun dioe’ h an oberou a veler ; dre exempl , guelet a rit un den o pidi D o i e , o yu n , oc’ h ober alesennou bras , hac an dra - se a seblant deoe’ h beza caer ; mæs D o u e a varn an oll oberou-se dre an in tantion eus ar galoun. U n desteni hon deus eus a quement-mâ er varnidiguez a res hor Salver eus a tir c’ hreg pehini a gassas un offrans d’ an T em p l eus a Jérusalem. A r c’ hreg paour-mâ ne lacas er c ’hef nemet daou pesic arc’ hant er memes amser ma lacas enna cals a dut pinvidic sommoa bras. M a vizeae’ h bet eno présent \ ha ne quet guir ho pize bet son get e roe hounez nebeutoe’ h evit ar re all ? Mæs h o r Salver pehini a so ar furnez m em es, ha pehini ne varn quet dioe’ h ar fæçon eus an den , a lavar : ( Marc. I z . 44. ) e doa roet mui evit ar re a ll tout assambles• A r pez

pe A r Boqttet eilî ar M ission , 287 so admirapl en dra-mâ eo abalamour ma c’ hellomp ober evit gloar D o u e non pas hepquen an euvrou mad anezo o unan , mæs ivez c ’hoas ar re dint na mad na drouc , pere ne dint na gourc’ hemennet na d ife n n et, ha memes an oberou a so com m un deomp gant al loe net , evel ma ze dibri hac efa 9 c o u s c a t , baie , la b o u ra t, en ur guer ne deus nemet ar pec’ het hepquen na eller quet ober evit gloar D o u e . Abalam our d ’an dra-se e teu an Abostol da exorti ar Gristenien fidel da ober tout ar pez a reont evit gloar D o u e . ( / . Cor. 10. i f . 3 1. ) Pe c h u i a \ebro , emezan , pe c h u i a efo , petra hennac a reot , pe dre gomsou pe dre oberou , grit tout evit gloar D o u e , grit tout en hano hac er speret eus hor Salver Jesus-Christ. Ha gouzout a fel dec’ hu pehini ez ê ar frouez eus h o c ’ h euvrou mad ? Beza ez eus pemp seurt. A r c ’henta ez ê , er m oum et ma rit un action vad er stad a c ’ hraç D o u e hac evit e e’fd o a r, er m oum et-se , a lavaràn , e ro D o u e deoe’ h ur c’ hraç all bennac a nevez , hac ar c ’ hraç-se a so preciussoc’ h evit an oll tensoriou , an oll Rouanteleziou , hac evit ar bed e général. [ Jac. 2.. 2 -4 * 3 -dn den à so ju stifiet dre e oberou , eme Sant Jacques , da lavaret eo , evel ma ze ispliquet gant Sant T h o m a s , o veza just d ia ra u c, e teu da veza c’ hoas justoe’h o pxatica an eu vrou mad. U n Æ l a lavaras da Sant lan : [ A p o s. 2 2 . 'jp. [\.\a n hin i a so j u s t a die en em ju stifia c hoas muioc’h , hac an hini a so santel a ri* tacat e boan da qont ck o a s sa n telo ch . D a n e il, e prepàr D o u e evidoe’ h ur gurunen en En. ( Jac. /. /2. 2 . Tim . 4. jp . 8. ) D o u e

288 Instructionou Christen , en deus prometet ur gurunen d ’ar re er c’ har ; eme Sant Jacques. H or Salver p.ehini so ur barnour j u s t , eme Sant P a u l , a rento din ar gurunen en deis eus e varnidigue{ , ha non pas hepquen dim e, mces ive? c’ hoas d ’ar re a so o c’ hortos e %onedigue{ ; da lavaret e o , . d ’ar reen em zispos, dre ur vuez santel hac o pratica an euvrou m a d , da vont da ziguemeret hor Salver ha da receo o c’ hurunen. Ar memes Abostol hon assur c’ hoas e veqo pep - unan recompanset dioe’h e labour, hac an hini a raï euvrou mad er bed-mâ, a recevo er b e d -a ll ar vutq_ eternel. -Erfin hor Salver hon assur penaus ( /. Cor. 3 , 4r-, 10. y an hini a roï d ’ar paour ur vernnnat dour yen hepquen , en e harto , ne gollo quet e recompans. D ’ an tred e, satisfia a rer da justiç D oue evit ar pec’ hejou dre an euvrou mad. D ’ar p e v a r e , dre an euvrou mad e soulager an eneou a so er purcator. , D ’ar pempet erfin , an Ilis e général e deus lod en euvrou-mad-se. ( P s . 118. jp . ) Me a so loder gant quement den ho servich hac a vir ho tourc hemennou, a lavar an den santel D a v id da Z o u e . A n oll Christenien ne dint nemet memprou eus a ur memes corf. Pa zeb r it , pa ne zeprae’ h nemet un tam bara hep quen , an oll memprou eus ho c o r f o deus lod en ta m -s e ; evel-se ivez pa rit un euvr vad, an oll memprou eus a gorf an Ilis , da lavaret e o , pep Christen en deus lod en action vad a rit. 5f f e •" ’ N a songit quet e v e aoualc’ h ober un ac tion vad bennac ur veich en am ser, ret ez e , evel

pe A r Boquet eus ar M ission . 289 evel a lavar Sant Paul , ( Col. ÿ , 10. ) lacat poan da bligeout da Zoue e peb tra. Rem erquit ar c’ h o m sou -m â, e pep tr a , da lavaret e o , non pas hepquen en oberou caera eus ar v u e z , mæs ivez c ’hoas er re zistera. A n Abostol san tel a lavar c’ hoas grit ma ve^o cavet ennoc'k ar frou e^ eus a bep seurt quvrou m ad; da lavaret e o , laquit ho poan da anaout ha da ober b o lontez D o u e hep paouez ^ c a r g u it ho speret a songesonou m a d , quemerit patiantet en ho tie* samanchou hac en ho coal fortuniou , ha memes andurit gant joa hoc’ h oll boaniou. E rfin , evel a lavar ar Speret-Santel e L e v r an E cclesiastic, ( E c c li. 18. 22. ) na paouesit quet da avanç er ju s t iç v a d , da lavaret eo , da bratica an euvrou m a d , abalamour ma ho pe\o digant D o u e ur recompans pehini a bado eurnellam ant.

QUENTEL Eus

UNAN - VARNUGUENT.

ar Sacramant ar B in igen .

U S an usaich vad eus ar Sacramant-mâ e tepand silvidiguez eternel quement den en deus collet ar c ’ hraç eus e Vadiziant , pa eo guir ez ê instituet evit efâci ar pec’ hejou coumetet goude beza bet recevet ar V a d iz ia n t, hac evit hon unani gant D o u e dre ar v o y e n eus ar V eley en . ■ Piou ne drugarecai quet madelez D o u e da veza leset ganeomp ur v o y e n quen æs ha quer galloudus evit obteni ar pardoun eus hor pec%* hejou , peguer. grevus bennac hac e pe niven N

2 90 Instructionou Christen , bennac e c’ halfent beza , quellies gueich ha ma carimp receo ar Sacramant-mâ. Y a va D o u e , c’ hui hoc’ heus hor c’ haret h a c ‘ h o c’heus hor go alc’het dre ho coad eus hon pec’ hejou , hac a r funteun sacr-se a so atau o redec ha prest da ziguemeret ar pecheurien baour. Meulet ra vezo gant quement a so crouet da virviquen h o trugarez en hon andret. Ret ez $ deomp eh em zisposi da receo ar Sacramant-mâ gant brassa acquêt a ma ze possubl , peautramant el leac’ h caout ar pardoun eus hor pec’ hejou , e rafemp pec’ hejou a-nevez, pere a v e Sacrilejou. A n oll dispositionou ne cesser evit e receo , a so -comprenet e pemp p o e n t , pere a zeomp da isplica en Articlou so amâ varlerc’ h , da ^lavaret eo , en Examin a g o u stia n ç, er glac’ har , er propos m a d , er C o vesio n hac er Satisfaction.

a r t i c l

Q U E N T A .

E u s an E xa m in a goustianç. 'A en em laquit biquen er gador eus ar B in ig en , hep b e z a , da g u e n t a , songet mad en ho peç’ hejou gant g h c ’ har en ho calo u n , rac en em lacat a raec’ h e piribda devel en ho C ovesion ur pec’ het grevus bennac, ar pez e rentfe vean ha sacrilaich. 4 G ou de beza en em laquet e presanç D o u e, songit n e ■illit quet anaout ho pec’ hejou.evel ma ze d le a t, hep ar c’ hraç hac ar sclerigen pehini en deus militet deoe’h dre ar pris eus gjr G o a d precius en deus scu illet, pa ze guir

pe- A r Boquet eus ar M ission. 291 e lavar deomp en A v ie l : ( Joan, 15. 5. ) hep-, toun-me ne illit netra. En em presantit eta dirazàn evel un dall p a o u r , ha livirit dezàn ; Fa, D o u e pehini a so maro evidoun , c ’hui a ouar o deus va fe c hejou quement va d a lle t, ne h a llàn quet ho anaout hep ho sclerigen santel * c ’hui a so hoe’h-unan ar sclerigen pehini a sciera quement den a %eu var an d ou a r, roït din bremâ ho sclerigen eternel, evit ma c h illin anaout an niver hac ar grevusdet eus va fe c hejou. N ’en em gountantit quet da ober ur veich ar beden-mâ pe ur beden all e v e l t i , mæs savit alies ho caloun varzu D o u e , e queit a ma veot o c ’ h ober h o c’ h e x a m in , evit goulen ounta ar c*hraç-se. En em recommandit d ’ar V e r c ’ hes gloriuy V ari , o caout memor ez ê A lvocades ha Patrounes ar pec’ heurien baour. G oulennit sicour digant hoc’ h Æ l-m ad pehini so un Æ l a sclerigen , hac o c ’h ar Sænt da bere ho pezo mui a dévotion , evit ma c’ hobtenint deoe’ h ar sclerigen-se. G oude-se pa fallo d e o e ’h ober ur C o v esio n général pe ur C o v e s io n dreistordin al, me ro avis deoe’ h da c’ houlen alies en Offeren ar c ’hraç d ’e ober m a d , da o b era lu sen o u , da castiza ho c o r f evit sugea ho coal inclinationou ; erfin ne espernit netra evit obteni ar c ’hraç-se; rac mar cleo D o u e oc’ h ho pedennou , ne an avezot quet hepquen ho - pec’ hejou , m tes oc’ h o a n a o u t, o gouelot ivez a calon. Petra ne dleer quet da ober evit an dra-se ? N e hellot quet en em examina en tregas eus ar bed hac eus hoc’h a ffero u ; en em d^nnic

292 Instructionou Christen , eta a gostez, muia ma c’ heHot, evit gallout guelet gant parfeted ha gant glac’ har en ho ca lon quement drouc hoc’ heus great. Songit mad e peb-unan eus a c’ hourc’ hemennou D oue hac eus a re an ilis , ha considérât gartt attantion ha c’ hui h o c ’heus pec’het en ur fæçon bennac ouz ar re-m â; da guenta, dre sonch, o lesel en ho speret, a. volontez v a d , songesonou fal. e . D re volontez pe dre zesir. 3. D re gomsou. 4. D re actionou. 5. D re vancamant da ober at pez so ordrènet. 6. O caout lod e pec’het ar re a ya a enep ar G ou rc’ hemennou-se. Ar pez a arru. 1. Pa c’ hourc’ hemenner ar pec’ het. 2. Pa roer avis d ’e ober. 3. Pa sicourer ar re-all da bec’ hi. 4. Pa duer dre veuleudiou pe dre alyou d’o lacaat da p ec’hi. 5. Pa ne ampeichomp quet ar re a zepant ac’ hanomp. 6. Erfin pa duomp dre hor goall exempl da zouguen ar 're all da offanci D o u e ; rac gouzout a dleomp ez omp coupabl eus ar m aro, non-pas hepquen pa reomp ar pec’ het m a rvel, mæs ivez quellies gueich ha ma zomp assant d’ e ober. Clasquit ivez gant ur sourci bras an niver eus ho pec’ h e io u , ha ne livirit quet e ve an drase impossubl ; rac D o u e ne gourc’ hemen quet traou impossubl. ( J Joan 6 . 3 . ) E chourchtm ennou, evel a lavar an Abostol Sant lan , nt dint quet pouner ; da lavaret e o , ne dint nac impossubl na diæs. E velet a reot dre esperianç, mar quirit ober er fæ ço n -m â , pehini a consist o tispartia ho pec’ hejou e pedir loden. Er guenta e laqueot ar pec’ hejou e pere e coezit dïbaut a v e ic h ; dre exem pl, mar hoc’ heus gret ur pec’het diou v e ic h , ez ê æs deoe’h lavaret just an ni-

pe A r Boquet eus ar M issio n . 293 y e f , o lavaret hoc’ heus e coumetetet diou veich . L avaret a ràn j u s t % rac pa zôc’ h sur hoc’ heus e great diou v e ic h , ne dleit quet lavaret h o c’ beus e great ur veich pe- z i o u , hac evel-se eus ar re all. En eil loden e laqueot ar re hoc’ heus coumetet un dra bennac liæssoc’ h , mæs da pere tie d o c’ h quet acustumet ; neuse goüde beza g o u lennet sclerigen ar S p e r e t-S a n te l, songit en ho spe*et un niver justa ma c’ h e ll o t , evel pa l a varfac’ h deoe’ h - b o c ’ h -u n a n , ar pec’ het-se a allàn da veza gret d e c , pe daouzec, pe b e m z e c , p e u g u en t gueich ; ha pa govessaot, liv irit an niver-se hoc’ heus so n g e t, ha ne livirit q u e t, me ameus aoun ne lavarfen quet aoualc’ h pe da la varet re *, an dra-se so ur scru p u l, rac D o u e a c ’hotilen diganeoe’ h an niver hoc’ heus cavet goude beza en em examinet mad. U n dra sot ez ê c’ hoas lavaret : àh ! m ’emeus aoun na larfen ur g a o u , rac lavaret ur gaou , a so lavaret un dra ha songeai un all. L avaret a rit evel ma so n g it, hac evel-se ne livirit quet a c’ haou ; an drase a ve mad ma o lavarfae’ h d ’an avantur , hep beza songet e n n o , rac neuse en em lacfac’ h en danger da lavaret traou control d’ar virionez. En trede loden e laquer ar pec’ hejou a acustum anç , evel ar v e z v e n t i, ar songésonou v i l , an d ro u c-p reseg o u , ar c’ holerou , ar blasphem ou, an disoboïssanc , etc. Clasquit i . ° pet vloas hoc’ heus bevet en acustumanç-se ; 2»0 pet gueich er m i s , er sizun h o c ’h e u s gret ar pec’ h e t - s e , pe mar hoc’ h eus e goumetet quellies ha bem deis , ne lavaràn quet b e m d e is , mæs quellies ha bemdeis ; rac èn a halfe e veae’h bet un

294 Instructionou Christen , devez bennac ha n’ho pe quet e gret mæs èn a halfe ivez e ve bet un devez bennac e pehini o pe e gret o c ’ hpën ur veic’ h. Ma n’ boc’heus quet great quenalies-se, guelit ha ne d ’ê quet arruet an dra-se , an a n te r , an drederen pe ar bevare loden eus an amser. " £ r pevare e laquer âr pec’ hejou a vez coumetet epad un amser considerabl, hep discuntinui ; neuse ez ê aoualc’ h examina pegueit ez ê padet an amser-se ; dre e x e m p l,. un dibauch a vezo padet tri devez ; epad ur mis e vezo bet o caloun en désir d’ en èm vengi eus hoc’ h adversourien ; epad ur bloas e vezot bet o tarempret goal tud , hac evel-se eus an traou all. A n drâ-se zo aoualc’ h evit isplica an iver eus ho pec’ hejou e C o vesion. Mar hoc’ heus pec’ het o c ’hpen gant unan, 'examinit pet gueich gant ar g u e n ta , gant an e i l , etc. ha mar deu ar stad eus an hini gant pehini hoc’ heus pec’ het da sench ar speç eus ar pec’ h e t , ne vanrjuit quet da reï da entent ar circonstanç-se ha d ’e isplica en ho Covession. Ret ez ê deoe’ h ober ar memes tra oc’h examina ar personaichou a enep pei;e hoc’heus pec’ h e t , dre e x e m p l, ar pez hoc’ heus great a enep ho pried , ho p u g a le, hoc’ h ameseyen ha quement den- hoc’ heus darempredet. Clasquit c’ hoas dre ho speret ar plaçou e pere ez hoc’ h b e t , quement den hoc’ heus hentet ; queraent carg hoc’ heus b e t , hac an oll micherou hoc’ beus gret. , R et ez e c’ hoas avertissa amâ n’ en em gountantot quet da examina ar p ec’hejou hoc’ hçus gret dre actionou pe oberou evel a ra cals

pe A r B oqu el eus ar M ission . 295 a dut divar ar meas , mæs ho pezet sourci da examina an desirou h o c ’ heus b e t , hac ar p ehejoù hoc’ heus gret quent ha goude an actionse. R ac , evit ober ur pec’ het dre action , e coumet'er lies a veich o c ’ hpen cant er galon ; dre e x e m p l , ul la e ro n c i, ur m u n tr, ur pec’ het vil pe crimou all evel-se , ne vezint gret nemet goude beza bet mil désir d’ o c’ houmeti ; hac aveichou e vezo bet désir da ober , ha ne vezo quet great. Evel-se ar re n’ en em examinont quet var ar songeou ha var an desirouse , ne covessaont quet ar c ’hanvet eus o fec’ hejou. N e vanquit quet d ’en em e x a m i n a var en deveriou hac an obligationou eus ho s t a d , e v e l pried , a dad hac a vam , a v u g a le , a vistri , a væstreset, a ve vel hac a vates ; cetu e petra ne sonch quet an darnvuia eus an dut : cous goude ez ê sur penaus ne heller quer beza salvet hep ober mad e zever pep-unan eti e Stad hac en e, gondition. D re ma tui sonch deoe’ h eus ho pec’ h e j o u , e laqueot ho poan da gaout ur guir glac’ har anezo. Lavaret a reot ev el D a v id : ah 1 p e c ’hi ameus gret a enep D o u e . ( P s . 4 0 . (T. ) O va D oue ! pec hi ameus gret en hoc 'h enep , ha p ech et ameus en ko presanç. Mar douetit ha c’ hui hoc’ heus gret ar pe c ’het var pehini eh em e x a m in ît, pe ma na illit quet gouzout pet gueich hoc’ heus e g o u m e te t, e leverot evel ar m em ej Prophed : ( P s . tz . 4. ) O va D o u e , scierait va daoulagad evit ma Killin anaout va f e c ’h e jo u , ha ne allo quet an drouc-speret caout p leg varnoun en heur

9 6 2 Instructionou Christen tus va maro, Livirit c’ hoas : ( P s . /<£, / j . ) Va D o u e , pardounit din va fec’hejou cuçet. Va D o u e , ( P*. /42, a. ) antreit quet ganen t barnidigue^. A n hed eus an amser a dleit da lacat d’ en em examina a die beza reglet hervez an hed eus ho Covession. Pa ra un den ur Covesion ge* neral , ez ê mat ma tui d’ en em examina m eur a v e ic h , ha memes meur a z e v e z , ha ma tui seul-gueich da c’ houlen sclerigen ar Speret' Santel er coum ançam ant, hac erfin da ober un act a contrition eus e oll pec’ h e jo u , ha dreist pep tra eus ar re en deus sonch anezo.

E I L Eus

A R T I C L

ar G la c 'h a r ,

Gontrition.

R G o n tr itio n , eme ar C ’ honcil a D r a n t ,a so ur glac’ har er galon hac ur gassoni oc’h ar p ec’hejou cou m etet, gant ur propos ferm d’en em viret oc’ h ar pec’ het en amser da zon t; la varet a ra c’ hoas ez- ê bet atau necesser evit obteni ar pardoun eus ar pec’ hejou. Lavaret a rà ivez ez eus daou seurt ; ar Gontrition barfet pehini a deu eus ar garantez barfet evit D ou e, hac e deuà an ners da justifia ar pec’heur ha da teni dezàn ar pardoun digant D o u e abars re-ceo ar Sacramant a pinigen , mar en deus ur guir désir da receo ar Sacramant - mâ. Hebeti a so ur Contrition- pehini ne d ’ê quet parfet, hac a so hanvet A tr itio n , pehini a so ur gla-

pe ar B oquet eus ar M ission , 297 e’ har furmet dre an aoun rac an ifern hac e feoaniou etern el, peautramant o consideri ar viltanç eus ar pec’ het. A r Gontrition-m â hon dispos da veza justifiet hac hor justifi gant ar Sacramant a P in ig e n , pa hon eus ivez ur gom mançamant bennac eus a garantez evit D o u e . A r memes C o n c il a zesc deom p ez ê ar C o n trition ar barti principal eus ar Sacramant a Bi nigen : en hevelep fæçon ne heller quet tenna profit eus ar Sacramant-mâ hep -contrition, Éus an diveza cousequanç ez ê eta dioualt na ve faus ar G o n tritio n -s e , mæs ma vezo guirion. Evelse ne d’ê quet a o u a k ’ h deomp lavaret divar veg hon teod hon deus qeuz da veza offanset D o u e , na songeai hepquen hon eus ar glac’ h ar-se, mæs ret eo ma vezo gant gurionet er c’ haloun. Abalamour da ze en em drompl ar re a sonch dezo caout glac’ h a r, abalamour ma o deus prononcet,a c’ henou hepquen un act a Contrition pehini o deus lennet eq ul L evr ben nac pe o deus desquet didan evor er C ’ hatecis; rac ar c’ honisou-se ne dint quet ar G o n tritio n , mæs hepquen ur faeçoun da lavaret a c’ henou ez e ar glac’ har er galoun. N e d’ê quet c’ hoas a o u a lc ’h deomp caout ur boan sansibl ha scuilla un dra bennac à zaelou o consideri hor p ec’he j o u ; ur goms tener lavaret gant ur Presegueur pe gant ur C honfessour a ell ober an dra-se. G uelet a rer en effet penaus ar santim anchouse ne padont quet p e ll , pa fel o C ’ hofessor o obligea d e n e m u n a n i gant o adversourien pe da renta ar pez o deus goal-guem eret, pe da zileser an occasion d’ar pec’ het. Goude-se ne arru nemet re alies ma oëler m uioc’ h abaN 2

298 Instructionou Christen , lamour d’ar poaniou pere a so oc’ h heuüa ar pec’h e t, evit ne rer abalamour d ’ar pec’ het mê mes. D r e e x e m p l, ur c ’hreg pa ze bet goaltretet gant he friet, pe pa ze bet outraget gant he a m ezegu ez, a vezo clevet o criai a bouls e fenn er gador eus ar B in ig en ; mæs o oëla petra } he fec’ hejou ? ne d’ê quet ; mæs goela a ra abalamour ma ze bet er fæçon-se goaldretet. U r plac’ h d isen o ret, ev e l m a sonch er goal fortun a so arruet g a n t-ti, a seuil daelou; ar memes tra , ar beorien ne reont nemet goela, pa emaint o c o v e z , abalamour ne songeont nem et en o faourentez, h ac alies 11e deont da govez nemet evit counta o diæsamanchou d’o c ’hoesso r, pe evit beza s o u la g e t, pe evit caout ur sicour temporel bennac. Abalam our d ’an drase e lavar an T a d o u S a n t e l, ez eo an daelou alies gaoiiiec : lacrymct edoctce mentiri. R e t ez ê eta e ve ar glac’h a r - s e er galoun. Mar goulennit diganeme penaus e c’ heller ana out p’ eur ema er galon , cetu ama ar mercou. i . ° U r merq a gontrition e o , pa govessaït ho pec’ hejou gant hu m ilité, ha non pas gant d iverg on d is, evel a ra certen tud pere o lavar evel un h is to r, pe evel pa ve un action gaër bennac o deffe g r e t , ar pez so ur merq bras n’ o deus glac’ har ebet. 2.o U r merq eo hoc’ heus contrition , pa duit, e n despet d’ar vez ha d’an dismegans a santit eus ho pec’ h e jo u , d’o c’ hovez gant couraich, 0 parlant hoe’ hunan en h o c ’h enep hoe’ hunan, hep cuzat netra * hep diguisam ant, hep en em is c u s i, hep teuleür ar faut var ar re all ; mæs er c’ h o n tro l, pa cuzit h o pec’ b e j o u , pa 0 di-

pe A r Boquet eus ar M ission. 299 guisit, pa en em iscusit, pe pa daulit- ar faut var ar re a l l , n’hoc’heus quet a c’ hlac’ har en ho calon. 3.0 U r merq a gontrition e o , pa guifaît a galoun vad an occasionou eus ar pec’ h e t , evel' a vezo lavaret amâ varlerc’ h. 4.0 Pa recevit a galoun vad ar pinigennou ar re hirra, ar re ziæssa hac ar re boaniussa, cetu eno v r merq a gontrition. Mæs mar o revusit, pe mar o grit en despet deoe’ h , pe mar songit eunoc’h-hoc’b-unan ez int re rust pe re h ir, an drase a so ur merq he anavezit quet ar grcvusdet eus ho pec’ h e jo u , ha f r a c - s e ez eus danger ne d’ oe’ h quet ur gttir benitant. 5.® Pa rit a greis ho caloun ar satisfaction so dleat d’ho nessa, mar hoc’ heus quemeret un d ra , pe mar hoc’ heus gret ur gaou bennac ounta en e v a d o u , ertestituit pe en dic’ haouit\ mar hoc’ heus gret gaou ounta en e e n o r , e c’ houlennit pardon ounta gant hum ilité, ez i‘ d’e g a o u t, ne c’ hortoït quet e veae’ h contraignet evit en em glevet ganta. Mar hoc’ heus roet goal exempl da unan bennac, e^ reparit ho coal exempl guella ma c’ hellit ; quement-se a so ur merc a gontrition. Mæs mar d’oe’ h lesireg da paea ho tle o u , da zic’ haoui ar re ho c’heus great un domaich bennac d e z o , pe ma n’ er grit nemet dre gontraign ; ma ne fel quet deoe’h sugea da vont da c’houlen pardoun oc’ h ar re hoc?heus offanset ha da safisfia dezo ar pez a dleit; pe goude ma hoc’ heus roet goal exem pl, ne fel quet deoe’h e repari evel ma ze d leat, ez ê sur penaus ho caloun ne d ’ê quet touchet mat.

300 Instructionou C hristen , 6.° Pa zoc’ h quer fachet cîa veza offanset D o u e , ma ve guel ganeoc’h mer vel evit cou meti ur pec’ h e t , ma ve c’ hoas da g o u m e ti, chetu c ’ hoas ur rtferq a gontrition. Mæs an dra-mâ *n em guef diæs bras en- un den pehini en deus tennet ur profit bennac eus e grim. Dre e x e m p l, ur plac’h fall e devezo coumetet mil c ’ hrim evit cuzat e c’ hrimou-all , quemeret reméjou evit coll he fro u e z , gret ar c’ hrim horïu p l hac agar\us, evel â lavar ar Scritur , evit miret ne divize bugale ; un all en devezo gret ur fortuit gaer o veza bet en em roet da ur vuez criminal gant" an hini a so goude-se demezet dezi ; un den en devezo gounezet ur procès gant scrigeou faus pe gant fais testpu ; ur c ’ hriminal en devezo savefeét e v u e z , h3C •en em viret da veza decreret ha prisoniet, o rrac’ h ar virionez pehini en doa prometet gant e le en divise lavaret d’ an hini en interroge, hac en doa guir d’ e interrogi;, un den a gar ar cher v a d , en devezo roet da efa emæs a resdun d’ ar re a vezo oat d ’e v e le t , gant aoun da dremen evit un deft pis. O ! a lavaràn, èn a so diæs da un d e n , pa en deus pec’ het er fæçourt-se , gallout lavaret gant guirionez hac a galoun penaus ma en em gaffe mui er memes o c a s io n , ne coumetfe qifet ar p ec’het-se. Dibaut bras ez ê eta e ve guir peftitantet ar re o deus pec’het er fæçon-se. 7 .° Pa hoc’ heus-deis ha n o s , goude bo Co vesion , sonch gant glac’ har en ho caloun hoc’ hius offanset D o u e , hac e c’ hillit lavaret e v d D a v id : va fec'het a so atau dirat va daoulagad, chetu ur merq mat a gontrition.

pe A r Baquet eus ar M ission. 301 E t c’ hontrol ma ne d’ ê qùet ocupet ho speret nemet gant songesonou a a m b ic io n , a avaris det , e zivertïssamanchou hac a draou ar bed , e eredàn n’ hoc’ heus quet ar speret a binigen. 8;° M-ar recevit a galoun vad an oll croasiou ha poaniou pere a deu deoe’ h pe eus a bers D o u e pe eus a bers an d u t , evit rapari ar pee’ hejou h o c’ heus coumetet a enep e V a jeste divin , chetu c ’ hoas ur merq mat. Mæs ma ne rit nemet en em jala en ho poaniou , murmuli a enep ar re a songit so caus eus ho tiæsamanchou , ma na songit nemet da renta injur evit injur , ez ê ur merq penaus ne d ’ oe’ h quet penitant. 9.® Examinit mad ar resoun perac h o c ’heus qeus da veza pec’ h e t , pe gant aoun rac ar b e d , pe gant aoun rac justiç D o u e , peautramant dre garantez evinta. Respect ar bed , da lavaret e o , an aoun na veae’ h dispriset, an aoun da coll ho madou a ell ho renta impocrid hac un den m a sc le t, ’ mæs non-pas ur penitant par fa t. N e deus hepquen nemet ar garantez evit D o u e hac ar gassouni o c ’ h ar pec’ het hac a ell renta ar binigen assuret. C e tu ase perac , mar fel d e o e ’h assuri ho silv id iq u ez, n’ en em gounfantit quet da gaout qeus da veza pec’het gant aoun rac an Ifern na rac ar poaniou all eus a justiç' D o u e , mæs o consideri hoc?heus offanset un D o u e eus a ur vadelez infinit , un D o u e pehini en deus ho crouet evel e im a ich , un D o u e pehini en deus ho prenet dre ar pris eus e goad precius, un D o u e pehini en deus ho sanctifiet en ho P adizian t, hac a fel dezà b o sanctifia c’ hoas 0 reï deoe’ h ar Speret-Santel.

302 Instructionou Christen, Digorit ho calon dirac daoulagad ho T a d cafantezss , o lavaret dezàn : Ah ! va D ou e ha va Z a d , ha ret e ve em be-m e quement h o c’ h ofïanset! Pe evel ar Prophed Jeremias : ( Jerem. 9 . 1. ) Pioii a roï dour d'arn penn-m e, hac ur feunteun a qaelon darn daoulagad evit goda deis ha nos ar p u hejou ameus coumetet en hoc'h enep , ô va D ou e ? 10.° Examinit pere ez ê an dispositionou eus ho caloun evit an amser da zont , ha-guelit a c ’hui a so disposer da anduri pep tra tout qu en to c’h evit distrei d’ ho pec’ het. Ma na laca quet ar c’ htac’har hoc’ heus en ho calon ac’ hanoc’ h en disposition-se , ar clàc’ har-se ne deu quet eus ar garantez evit D o u e , pehini a ra deomp e garet dreist quement tra s o , hac evel-se ho c’ hlac’har ne d ’ê quet c ’hoas parfet. 1 1.° Examinit hac ho calon a gassaa o c ’h oll pec’ hejou e général , hep excepti nicun ; rac mar hoc’ heus c’ hoas attaich o c ’ h unan bennaç , pa ne ve nemet oc’ h unan hep qu en, ho contrition ne ve quet agreabl da Z o u e pehini ne receo quet ar sacrifiç eus ar gontrition ne met antier e ve. D r e ar pez hon deus lavaret e veler mad penaus ez eus nebeut a penitantet hac o deus ar guir glac’ har en ho c’ haloun. Mar fel deoe’ h obteni ar c’ hraç-se digant D o u e » goulennit-hi stard o u n ta , o consideri M aro ha Passion e V àp hor Salver. Pidit àr V e rc ’ hes V a r i , pehini a so Alvocadez ha Patrounez ar pec’ h eu rien , da bidi ev id o e’h dirac he map. En em recomandit d’ hoe’ h Æl-mad , d’af benitantet san tel, evel da Sant Per ha da Sant P a u l , d’ar V adale»

pe A r Boquet eus ar M issio n . 301 ha d ’ar Sænt all da pere o pezo m u y a dé votion. O c ’ hpen an traou-se oll > castizit ho c o r f , carit ar p eo c’ h hac ar retret, y u n i t , quemerit gourisou caled , an disciplin ha pinigennou all. Rac ma ne gastizit quet ho corf pehini a so bet ar pen-caus eus ho pec’ h e t , ec’ h alfe ho caloun chom atau c a le t , ispicial ma n’ er c’ hastizit quet goude ma, hoc’ heus offanset D o u e gant ho g o u y e g u e z , pe mar doc’ h bet pel amser morset er pec’ het , da dreist pep tra mar d o c’ h bet en em roet d ’an dibauchou pe d’ar p ec’he jou vil. Erfin heuliit an avis a roas ar Prophet D a n iel d’ar R o u e N abuchodonosor : ( D a n ie l. 4. ty. 24. ) P ren ït ho pec’ hejou ; eme ar Prophed , dre an alusen , hac ho tislealdet dre euvrou a drugar evit an dut paour. ( Isa ï. . y . ) R o ït lod eus ho p a r a , eme ar Prophed I s a ï , d'ar re o deus naoun ha grit antren en ho ty ar re ne ouzont peleac’ h mont. P a velot un den en noas , g uïsquit-ïn , ha neuse p id it D o u e , hac e chelaouo o ç h ho pedennou.

AN Eus

T R E D E

Propos

A R T I C L .

mad , ha te c 'het ocasionou.

dioc'h

R Gontrition a gompren dre nécessité ar propos mad , rac ne eller quet credi en deffe un den ur guir glac’ har da veza offanset D o u e , ma n’en déus quet ur volontez guirion da viret na zistroï mui da coumetit ar pec’ het. A r propos mad a compren tri zra : i . ° U r

304 Instructionou Christen, galoun distroet mat o c ’ h D ou e. 2.0 U n desif bras da sugea ar goal inclinationou , ha d ’en em courrigéa eus ar goal a cu stu m a n ço u , ha da quitaat an . occasionou. Pa en deus eta un den en e galoun ur volontez gre ha ferm da viret na dui da offansi D o u e abalamour da Z o u e m em es, neuse ez ê sur ez ê distroet e galoun o c ’ h D o u e , ha rie esperno netra evit sugea e goal inclinationou hac en em gorrigea eus e goal acustumançou , certen ez ê c’ hoas penaus ar propos mat a compren ivez ez ê ret pellaat dioe’ h an ocasion e quement ha ma eller ; rac & credi a eller penaus an hini ne fel quet dezàn quitaat an o ca sio n , mæs a chom enni gant e volontez v a d , pe en em laca enni anezan-e-unan, en deffe ur guir désir .da viret na zistroï mui d’ e b e c ’het ? Henvel a rer ocasion tosta d ’ar pec’ h e r , an hini a zoug alies d ’e goumeti hac hor laca en danger patant d’ e ober. Peguement bennac ma zeus un niver infinit dre ar bed a ocasionou, e c’ heller cousgoude o c’ hompren e tri seurt, pere so represantet en A vie l dre ( MatCh. 18. ’j/', 8. et 9. ) a l lagad. , an dorn hac an troad. Pa lavar hor Salver d e o m p , mar d ’ê ho lagad, pe ho torn , pe ho troad un ocasion da goeza er pec h e t , ez ê ret displanta al lagad , troc’ ha an dorn hac an troad , hac o zeuleur pell diouzomp..» D r e al lagad e c’heller entent ar personaichou pe an traou a gueromp m u ia , pa reont deomp coeza lies er pec’ het. Mar d’ê discoursou ho mignoun noazus d ’ho silvidiguez, pe mar h o c ’h ampeiçhont da avanç «r vuez spirituel, dre e x e m p l, un Heretic ez

pe A r B oquet eus ar M ission . 305 ê , un d i z e v o t , un drouc-preseguer , un den l u b r ic , ul laer , ur m e z v ie r , pe sujet da ur pec’het all b e n n ac, ez ê diæs bras ha casimant impossubl na d u a c ’h d’ en em souilla gant e teichou fall ; hennez ez ê a l lagad pehini a dleit da denna hac a dleit da deuleur pell diouzoc’ h , da lavaret e o , e tleit pellaat d io e ’h ar mignounse. Abalam our d’ an dra-se ne fel quet da Sant Paul ( i . Cor. 5. i l . ) e tebrot-hu assambles gant ar seurt tud-se._ Ma ne d ’ê quet ho mignoun sujet d’ an teichou fall ha mezus-se , martese en deus santimanchou ar b e d , hac Hbc’heus gallet rem ercout penaus e breposiou a ziminu ho santimanchou a z e v o j i o n , a vertus hac a p in igen ; cetu ase c ’ hoas a l lagad pehini so ur goal exempl e v i doe’ h. Mar livirit n’ hoc’ heus carantez ebet evit ar personaich-se * nem et abalamour ma v i l i t , ne deus cas pe goas pe maoues eo , hoc’ heus c hoas da z io u a ll, gant aoun na v e ev id o e’ h un ocasion a pee’ het hac a oal exempl ; rac marg antretenit gant ar personaich-se ur garan tez re d e n e r , mar d’ ê ocupet ho speret o son geai er goas-mâ pe er vaoues-se, marg en em antretenit assambles eus a draou dan gerus, ez eus le a c ’h da crena gant aoun goude beza coumancet dre ar speret , evel a lavar Sant P a u l , na duac’ h da æ ch u L dre ar c’ hic. N e barlantàn quet amâ eus ar garantez griminal pehini n’ en em gueff nemet re alies etre tud eus ar memes s e x , ha liæssoc’ h etre ar -sex diffarant, ha pe- hinî ne deus quen issu nemet al lubricité. Entend a eller dre a l la g a d , an attaich evit

306 Instructionou Christen , al Levriou fall , al liserou a m o u ro u s, ar pintadurezou dishonest , an donæsonou a recever digant certen tud evit ampouesoni ar speret hac ar galon , hac e vent memes donæsonou a z e v o tio n , evel L e v r i o u , I m a c h o u , Chapeledou , etc. Arruout a ell c’ hoas ma ze ho fad , ho mam , ho preur , ho c’ hoar , ho pried , ho preurcaer , ho c ’ hoar g a e r , ho mercTi-caer , ho mamgaer , en ur guer ho tosta q u e re n t, ar re so muia necesser deoe’ h hac ho brassa mignoun e t , arruout a ell ez int un ocasion a pec’het evidoe’ h. C e tu eno ho lagad. pehini a ra deoe’ h ar g o a f è x e m p l, hac e v tl a la va rfim p , ez ê ret e lamet eus ho p e n n , hac e teuleur pell diouzoc’ h. D re an dorn ec’ h ententer an oll cargou hep excepti ar re santela, ma n e eller quet o ober peurvuia hep offansi D o u e ; coumançomp dre d y an A u tro u -D o u e. A r re a en em c’ hra tud a Ilis hep beza galvet gant D o u e , mæs hepquen evit beva en o æs er stad-se ; ar re pere o veza antreet er stad-se a cundu ur vuez d id a lv e z , pe mar la b o u ro n t, ne ouzont quet mad o dever ; mar o deus carg a e n e o u , ne daulont quet evez var o d e v e t, ne ampeichont quet an disurzou , pe ne labouront quet evit o dic’ hrizienna , oc’ h en em gountanti da lava ret an O ffe re n , he;p en am lacat e poan da quelen ar b o b l, pe ar pez so goassoe’h , e roont goal exempl dezo. C etu ase an dorn a oal exempl. Eus a d y an A u tro u -D o u e antreomp e an dut a Justiç, e pehini e quemer cals a dut cargou hep coustianç hac alies hep gouyeguez.

pe A r B oquet eus ar M ission. 307 He possubl e ve e c ’ halfe ar rese ober ar garg eus o stad hep offansi D o u e ? E vel-se e velom p cals a Officeurien a justiç o vont hep scrupul ebet a enep al le o deus prestet pa zint a n treet en o c ’harg. G a n t a leou faus gret gant ar Serjantet ha gant o R ecordet el lesiou , hac ispicial er breuiou bras pa renquer touet ez eus gret certen espledou, pe beza bet presant pa zint bet g re t, peguement bennac n ’o deus great nac an eil nac eguile. N e parlantàn quet eus ar procesou-verbal a rebeldet fa u s, eus an datou fa u s, eus ar fallentesou all a pep s e u r t , eus an acteyou great en tavargniou a enep an oll diffennou ; ne parlantant quet ivez eus al laeronciou a reont var ar bobl p a o u r , oc’ h o c’ hontraign da ober dispignou gato er plaçou se. Leser a ràn c ’hoas a gostez mil laeronci a l l , pere so hanvet tro ar vas , tour de b â to n , hac e bresounec m a d , tro ar fripon. Lavaret a ràn d’ar seurt Officeurien-se comsou ar Prophed O see : ( Osee 4. •fr. 1. ) Chelaouit comsou D o u e , rac mont a ra da antreal e barnidigue£ ganeoc'h, abalamour ne deus quet a virione{ nac a lealdet, ne deus quet a drugare{ , na ne déus quet a anaoudegue£ eus a Z oue var an douar. A n outraichou, hac evel a lavar al L evr Hebreu : a l leou-douet, a l leou fa u s , a l laèronciou hac ar c’ hrimou a ll o deus beu^et an douar. Piou ne die quet crena o clevet ar gourdrousou-mâ eus a bers D o u e . C e tu ase c’ hoas an dorn a o a l exempl An tavargneur a receo en e d y ar vezverien , t ud pere a zispign eno oll sustanç o fried hac o bugale , la e r o n , tud lubric ha tud all a oal

308 Instructionou Christen ; vuez , aneveet mat evit ar pez ma z i n t , o c’ handur da douet D o u e ha da vlasphemi , ha da ober crimou a ll; a ro da efa epad an O fiç di vin , pe d’ar re ne c’ houlennont nemet evit mezvï. E stad a davargneur a so an dorn pe hini so un occasion a pec’ het e v in ta , pa ze guit en deus lod en oll crimou a vez coumetet en e d y dre e faut. Ar stad a c’ h o a rie u r, o veza ma ze caus da goll an am ser, da dromplerezou , d’ ar goler, a ’al leou faus, d ’ar blàsphemou pe da grimoa a ll , hac ouspen-se ma ruin ar fam illou, ma ze caus ma chom ar vugale hep d escadurez, ar creançourien hep beza p a e e t, a so c ’ hoas an dorn a oal exem pl. U r Miliner a ra gaou o c ’ h peb h in r, var di garez ez, ê re vras ar /erm eus e vilin pe en deus cals tud da vaga. U r Marc’ hadour pehini en deus daou seurt poez ha daou seurt m usu l, unan bras evit prenâ hac unan bian evit gu erza, a vers ur vac’hadourez eleac’ h un a l l , an hini fall evel an hini m a d , pehini a en em sërvich eus a ignoranç eus a fianç vad pe eus a nécessite an dut evit prena a bris re isel pe evit guerza re guer,,pe hini a ra ur c’ homplot 'gant ar re all eus e vicher evit ober pris d ’ar varc’ hadourez divar goust ar gom un.A r C ’ h e r e , ar C ’ h a lv e z , ar Munuser * ar M a ric h a l, ar C ’hemener hac an Artisanet all oll pere a fournis marc’ hado'urez goal-çondi* tionnet : quement micher so , ma ne eller quet o ober hep offansi alies D o u e , a so an dorn eus a oal exempt.

pe A r B oqu et eus ar M ission. 309 Erfin dre an troad éc’ h ententer„ar plaçcru e pere ec’ h offanser D o u e alies pa en çm guever e n n o .,G o u zo u t a r i t , ha desquet Hoc’heus dre ho coal esperianç , penaus pa zit d ’an dav a rn , pe pa en em guivit en ur fest b e n n a c , pe festou dim izi, pe festou badiziant, pe o c ’ h ober marc’ h a jo u , pe e fin ur pez la b o u r , pe en ur chare bennac , pe pa zit da velet ho q u e r e n t, ho mignounet , da meurlargez pe en un amser a ll, gouzout a rit, a lavaràn, e vezvit neuse peu rvuia; an oll plaçou-se a so evidoc'h un occasion tosta da offansi D o u e . G o u zo u t a rit penaus pa en em guivit gant certen personnaichou en nosve&ou , en d a n s o u , en assinationou , aveichou memes epad an ofiç d i v i n , pe pa zit assambles da r e d e c , pe en deis pe en n o s , var digarez mont tl’ar pardouniou , mæs e guirionez evit en em laerez eus a zindan daoulagad ar re so obliget da evessaat var ho puez , pe pa drèmenit an nos evit en em an treten i, pe pa em aoc’ h o labourat assambles, pe pa en em guivit e certen ç ’ hoariou pere a zoug d ’al lubricité, gouzout a l i t , a lavaràn , e pe seurt danger e c ’ h esposit .ho ehastete ; cetu ase c.hoas an troad a renquer da droe’ ha.. A n T a d o u hac ar Mamou a die gouzout pa lequeont o bugale ganto da gouscat en un oad re tener, en em èsposont d ’o m o u g a ; ha pa o laqueont goude an oâd a dri pe pevar blo as, pe mar laqueont ar bautret hac ar plae’het en ur memes guele en em laquont en un danger sur (la reï goal exempl dezo. Erfin gouzout a rer pe naus hencha tud a pal vuez pe chom assambles g a to , a so lies un occasion tosta da offansi Doue*

310 jnstructionou Christen , G ou d e ma hon deus espliquet an occasion tosta d ’ar pec’ her , esplicomp pe seurt obliga tion a so d’e d ileser, pa eller e o b e r , evit caout digant D o u e ar pardoun eus ar pec’hejou. A n obligation da quitaat an occasion d’ar pe c ’het a so fountet var ar gourc’ hemen a ra hor Salver dindan boan a zaonation eternel, pa lavar deomp ez ê ret (M a tth . 18. 8. et g . ) tenna a l lagad, troc’ha an dorn hac an troad, pa zint un occasion a pec’ het e v id o m p ; rac emézàn, guell ez ê deomp co ll unan eus hor memprou y evit beza taulet gant hon o ll memprou en tan eternel eus an Ifern. Hac evel-se ne zifen quet hepquen ouzomp pec’ h i , mæs difen a ra c’ hoas en em esposi en occasion da bec’ hi. Dre exempl, D o u e ne zifen quet hepquen oc’ h ur mevieur dont da v e z v i, mæs difen a ra ounta dindan ar memes punition en em lacat en danger tost d’ e ober. Suposit eta e ve an davargn un occasion dosta evinta da- v e z v i , ne pec’ h qpet hepquen pa deu da v e z v i , mæs pec’ hi a ra c ’ hoas quellies gueich a ma za d’an davargn. Leverom p oc’h pen , ma ne d’ ê quet permetet en em esposi en danger tosta da v e z v i , ne d’ê quet quen ne beut permetet caout ar volontez d’ e ober. Evel se ez ê sur penaus an oll v e zv e rie n , pere ne renonçont quet d’an tavargnou e pelec’ h o deus custum da v e z v i , pe d ’an occasionou all tosta d ’o fec’ het , n.e reont nemet Covesionou ha Com unionou sacrilaic’h ; rac covez pe commu nia a reônt gant ar volontez da zistreï d’ar mê mes occasionou da vezvi hac o deus ar volontez-se en o e’ halou n f pehini so ur pec’ het marvel hac a zougont bete an daul sacr.

pe A r Boquet tu s ar M ission . 311 R e t ez ê remercout amâ penaus ne d’ê quet necesser caout ar volontez d ’en em esposi alies en occasion dosta d ’ar pec’ h e t , dre e x e m p l, da v e z v i , rac mar hoc’ heus ar volontez da en em espos; ur veich hepquen d’ar pez a ouzoc’ h a so. evidoe’ h un occafcidtf dosra da bec’ h i , e queit ha ma vezo ar volontez-se en ho c a lo u n , e vezot e stad eus a bec’ het marvelA n obligation da guitaat an occasion eus ar pec’het a so c’ hoas fountet var ar resoun tennet eus ar Scritur pehini a zesc deomp penaus nep a gar an d a n g e r , en em gollo dre an danger. Piou bennac eta a en em espos a volontez vad en danger tosta da bec’ h i , a vezo collet en occasion testa d ’ar pec’ het. Hac en effet ha credi a ellomp-ni penaus , pa en em esposomp d’an tem p ta tio n , a enep an urz hac an difen en deus gret D o u e , e rafe deomp e c’ h r a ç , hep pehini ne ellomp quet en em zifen na gounit ar v i c t o r ; ha mar revus e c’ h ra ç , ha ne vezimp-ni quet treae’ het ? N a livirit quet em aoe’ h en ur resolution ferm d ’en em viret o c ’ h ar pec’her , hac e veae’ h en ocasion d ’ e c o u m e t i ; rac 1.® ho résolution a so ur fizianç re vras ennoe’ h h o e ’h-unan , pehini a so ur p e c ’het a enep ar Spèret-San tel, evel ' hon deus lavaret diaroc. Hor Salver a c ’ hourc’ hemen deoe’ h renonç non pas htpquen d ’ar pec’ h e t , mæs ivez c’ hoas d’an occasion. E vel-se mar en em laquit en ocasion a volontez v a d , ez it a enep e c’ hour c ’ hemen , hac an dra-se a vilit an Ifern. N a respountit quet ez ê diæs quitaat ur certen oc casion ; me a lavaro deoe’h ez ê diæssoc’h

312 Instructionou Christen , c ’ hoas tenna ho lagad , troc’ ha ho dourn ha troc’ ha ho troad , ha ma na d’ oe’ h quet countant eus va respont , me lavaro deoe’ h , evel Sant A u g u s tin , ne d’ê quet me ameus scrifet an A v ie l. N a livirit quet quen nebeut n’ en em esposot mui quen a lie s , mæs ne ouffae’ h quet en em reï d’e dileser a-gren n ‘ , pe da viana nemet evit ur certen amser , rac ret ez ê e dileser a-grenn e queit ha ma vezo evidoe’ h un occa sion da offansi D o u e ;rac hor Salver a ordren tenna ha troc’ ha ; ar pez a verq un disparti a n tie r, ha non pas hepquen an dra-se , mæs -teuleur pell diou zoc’h ; ar pez a verq un dïspartï evit biquen. AR

P E V A R E

A R T I C L .

E u s ar Govesion. Bars cournanç ho C o v e s io n , en em laqueot .equichen treid ar Bælec evel equichen treid Jesu s-C h rist, pa ze guir e talc’ h e blaç er ga dor santel eus ar binigen ; hac en em zalc’hot var ho ta o u lin , ho taouarn jouentet e croas, 'h o penn hac ho taoulagad stouet gant modesti, evel ur c’ hriminal dirac e V arnour. Offr a reot da Z o u e an action humbl pe hini a zit da ober evit e enori hac e veuli , hac evit en em humilia dirac e Vajeste. Sin ar Groas a reot en intantion-se , o lavaret : E n hano an T a d , hac ar M a p , hac ar Speret Santel. E vellen he\et great. E vel pa lavarfae’h enoc’h-hoc’ h-unan ; mont a ràn da cher a-r Govesion-mâ

pe ar Baquet eus ar M issio n . 313 G ovesion-m â en enor d ’an T a d , ha d ’ar M a p , ha d’ar Speret-Santel. G o u len n it goude.-se ar vediction , o lavaret : V a Z a d , roït din ha pen ed iction , abalamour m ’ ameus p e c h e t. H a goude ma en d evezo ho C o n fe sser rôet deoc’ h e venediction , e leverot h o Confiteor D c a omnipotenti , etc. , bete med culpd . Peautramant e Bresounec : M e a goves oc h D o u e o ll-c ’hal* loudec, oc h ar V tr c h ts G loriu s V a ri , oc'h an A utrou S a n t M ik e l A r t h e l , o c ’h an A u tro u San t la n -B a d e q o u r , oc’h an E bestel eürus , Sa n t P e r ha S a n t P a u l , o c’h an o ll S a n t , hac ou\oc’ h , va Z a d , abalamour m ’ameus pec’ het bras dre so n c h , dre g o m s, dre œ uvr, dre va fa u t. G o u d e -se e leverot pegueit a amser a so abaoue ho C o v e s io n diveza , ha neuse e c o u mançot da lavaret ho pee’ hejou. C e tu amâ pe naus e tleit o lavaret : abaoue ur m i s , daou vis so emeus gret ar pec’ het-m â. Livirit da guenta! an hini a ra brassa poan deoe’ h , evit en em humilia mui-a-se hac evit ampeich an diaoul d’ ho tempti var an nemorant eus ho C o v e s io n . Mar hoc’ heus poan o e ’h e o b e r , goulennit gant humilité o c ’ h hor Salver Jesus-Christ ar gouraich d ’e ober ; pa ho pezo ur veich lava ret ar pec’het-se , n’ ho pezo poan ebet evit coves ar re all. C o v essa ït o c ’ h D o u e hepquen e presanç ar Bælec pehini a so en e plaç. D iscusit dezàn gant mez ha gant guirionez an oll clenvejou hac an< oll gouliou eus h ç ç ’ h ene , 0 tiouall mad na gusfac’ h n e t r a , { A c t . 5. ÿ . 4 . ) rac ne d ’ê quet da un den e lavarfae’h g a o u , mas da Z o u e e unan. O

314 Instructionou Christen, Ispliquit ar speç , an niver hac circonstançou eus ho pec’h e jo u , evel hon deus lavaret amâ araoc ; na dremenit quet eus an eil speç en eguile , quen na ho pezo ispliquet quement pec’het a aparchant oc’ h ar c’ henta. D re exempl, pa covessaot ho colerou , o leverot oll dioe’ ht u , ho troug-presegou, ho pec’ hejou vil dioe’ htti» Pa reot ur C ovesio n g é n é r a l, e reot ar memes tra ; lavaret a reot dioc’ h-tu ar pec’he jo u a so eus ar memes speç pere ’n uc’heus great eus ho pugaleach , eus ho yaouanquis, hac en ho t ie g u e z , ha pa ho pezo lavaret t o u t , ez eot da ur speç all. D io uallit na duac’ h d’ en em escusi , o teuleur ar faut var ar re all , rac D o u e ne recefe quet ho C ovesio n : mæs covessaït hepqutn ho pec’hejou hoc’ h-unan -hep acusi den. En effet ne d ’ê quet d ’ar re all e tleit tamall an droug hoc’ h eus g r e a t , mæs e damall a dleit d’ ho maliç hoe’ h-unan , abalamour ne pec’ homp ne met pa gueromp. N a roït quet da anaout ar re gant pere h o c ’heus p ec’h e t , ha na guemesquit quet a historiou en ho C o vesio n , mæs livirit hep diguisamarït ar pec’ hejou h o c ’h eus great. Mar hoc’ heus aoun n’ ho pe anconac’heet ur pec’ het b e n n ac, pedit ho Confessor da gaout ar vadelez d’hoe’ h interrogi. Pa vezo æchuet ho C o v e s i o n , liv irit, en ur squei var boull ho caloun : M ed c u lp â , mta c u lp â , mtâ maxim â c u lp â , etc. Pe e Bresounec : D re va f a u t , dre va f a u t , dre va brassa fa u t. Rac-se e perdàn ar Verc’hes Glorius V ir is an autrou Satfi M ikel A r c 'h e l, an autrou Sant Ian-Bade\cn’\; an Ebestel eürus-Sant Per ha Sant

pe A r Boquet eus ar M ission . 31 5 P a u l , hac an o ll S a n t , ha d h u i ma Z a t , da bedi D oue iv id on . Abars ma parlanto ho Confessor ouzoc’ h , pedit D o u e da ispirout dezàn reï deoe’ h àn avisou n e c e s s e r h a da reï deoe’ h ar c’ hraç da brofita anezo-. En amser ma parlanto o uzoc’ h , na laquit quet neuse ho speret da examina ho c o u stia n ç , na da songeai ha c’ hui hoc’heus ancou n ac’heet ur pec’ het b e n n ac, hounez a so un demptation eus an drouc-speret pehini a fel dezàn hoc’ h ampeich da brofita eur ar pez a lavar ho C o n fessor deoe’ h ; mæs chelaouit gant attan tion , ha quemerit e gomsou ev el comsou D o u e e-unan. P a ze prest da reï deoe’ h an absolven , ho pezet a -n ev ez ur guir glac’ har eus ho pec’ he jou , hac eus ar re a anavezit hac eus ar re ne anavezit q u e t , covesseet pe anconac’heet. R e c e v it an absolven evel pa v e Jesus-Ghrist e-unan e rafe deoe’ b , G o u d e an a b s o lv e n , en em dennit a gostez evit trugarecaat hor Salver eus ar c ’hraç en deus gret deoe’ h ; protestit ne duot mui d ’ e o ffa n si, ha goulennit outà mervel quent evit distreï a ho pec’ het.

P E M P E T

A R T I C L .

E u s ar Satisfaction. Ar en e enor; ez ê ret ne vezo

hoc’ heus great gaou o c ’h ho nessa ; e e n o r , ez ê ret d e o e ’h repari dezàn mar h o c ’heus gret gaou en e v a d o u , restitui d e z à n , peautramant ho p ec’het quet pardounet deoe’ h.

3 16 Instructionou C h risten , Satisfis a ellot d a Z o u e d îe ar pedennou ; dre aç yuniou hac a n alusènno-u. dre ar beden e c n ententer a n O resoun a c’ henou hac an Oresoun a g a lo u n , clevet an Offeren , receo ar Sacramanchou , lavaret ar Chapelet an H e u rio u , etc. D r e ar yu n io u ec’ h ententer castiza ar c ’h o r f , anduri an naoun hac ar sec ’h e t , douguen rochedou pe gourisou reu n , a n disciplin, al la b o u r, etc. A n alusen a gompren an oll euvrou a drugarez quen corporel quen spirituel. Maes ar gueila m oyen da satisfia da Z o u e , ez é caout atau er galoun ur guir glac’ har da veza 'e offanset, evel D a v id pehini a lavaret ( P s . 50. -ty, 5. ) e[ oa atau e bechet dirac e ^aoulagad. N a squizomp quet eta o cela hor pec’ hejou; ha ma teufemp mil guech befndeis en hor spét e t , e tlefemp o goela mil gueich bemdeis,

C ’H U E A C ’ H V E T

A R T IC L .

E u s ar Covesion general. Ber ur C o v esio n général a so discleria an oll b e c ’hejou coumetet epad ar v u e z , pe abaoue an diveza C ovesio n g é n é ra l, hac ar re a so bet covesseet, hac ar re ne dint quet. A r G ovesion général a so necesser d’ ar re o deus gret gant o gouyeguez Covesionou sacrilaich , ma n ’o deus y quet raparet goüde-se dre o C ’ hovesionou all. E v e l o veza bet o coves hep glac’ h a r , hep ur volontez ferm da aistreï ha da s e n c h , hep a r volontez da quitat

pe A r Boquet eus ar M ission . 317 an occasion eus ar pec’ h e t , pe o veza a v o lontez vad cuzet ur .pec’ het grevus bennac pe dre vez pe dreK valiç. A v is a rer d ’ar re n’o deus grët biscoas C o vesio n général ebet da ober unan vad. 1.® E vit rapari ar fautou a coum eter er C ’h o v e sionou ordinal. a .° E v it ma tuint d ’ep em hu«* milia o velet o oll pec’ hejou. 3.0 E v it ma o devezo m uioc’ h a c ’ hlac’ har. O b e r a dleer ur G ovesio n général pa antreer en ur stad a vuez , evel e stad a zen a Ilis , a Religius , a Briedelez , pe pa en em resolver mad da renonç d’ar bed , evit en em reï a grenn da Z o u e ; en occasionou dreistordinal evel ep ur J u b ile , en ur M is s io n , pe pa ver esposet en danger da v e r v e l ; evel ar graguez yao uan c abars o c’ henta g u ilk m d , ar re a ya d’ ar g o n ib a t, a r re a antrepren beaiehou p e l l , pe var ar mor pe var an d o u a r ; en ur guer pa zeus lea c ’h da credi e vezo^ ret souden apparissa dirac D o u e . R e t ez ê cousgoude ,e difen o c ’ h an dut squpufus.'pere o deus*great dija ur veich ur G o v e s sion g é n é r a l» rac eleac’h calmi o c’ h o u stia n ç, ne rafe nemet e zroubîi m ui-oc’h - v u ’d A m â er C ’ hentelliou diarauc ec’ h eller guelet penaus e tleer en em guemeret evit e ober mad.

E IL

QUENTEL

VARNUGUENT,

E u s ar Gom m union. tra a ell arruout ganeomp en hor b u e z , ez e ober ur G om union vad ha santel. E v it e o b e r , evel mat tle o m p , ez £

U R U SS A

318

Instructionou Christen , ret anaout ar M y s t e r , pe ar Secramant a recevojm p, evit petra er re c e v o m p , ha penaus e tleomp e receo. Ar Feis a zesq deomp e recevomp dre ar G om m union C o r f , G o a d , Ene ha Divinité hor Salver J tsu s -C h rist, dindan ar speçou eus a vara ; da lavaret e o , e recevomp JesusC h r i s t , guir D o u e ha guir D e n . R et ez ê deo ç ’ h exerci ho feis var ar myster adorabl-m â, pa fel deoe’ h com m un ia, o la varetd eo c’ h-hoc’ hunan : Y a , mont a ràn da receo ar memes Corf pehini a so bet furmet dre vertuz ar SperetSantel en entraillou ar V e rc ’ hes V a r i , ar mê mes C o r f pehini so bet dispennet e v id o u n , ar memes daouarn hac ar memes treid pere a so bet staguet oc’ h ar Groas e v id o y n , an Ene san tel eus hor S a lv e r , ar memes G o a d pehini so bet scuillet evidoun var Menez C alvar ; erfin, Jesus-Christ pehini en deus anduret Maro ha Passion e v id o u n , ar memes Jesus-Christ pehini a so ressusçitet, hac a so asezet 'e n tu-deo da Z o u e e D a d , hac a dui un devez da varn ar re veo ar re varo. Mar quemerit o spaç da ober ar reflexionou-mâ , e savo en ho caloun ur res pet hac un dévotion vras evit ar Sacramant adorabl - ma. R e t ez ê deoe’h gouzout perac er recevit ha perac en em ro deoe’h. E n em reï a ra deoe’h i . ° evit ma ho pezo memor eus e V a r o . hac e t i s e Bassion ; ( /. Cor. //. -fr, 2 C .) Quellies gueich ha ma comm uniot, eme Sant P a u l , e ^efot memor eus a varo hor S a lv er, quen rut diii d hor barn da fin ar bed. Ho pezet memor eta ez it da receo an hini p eh in i, dre ur ga-

pe A r B oquet eus ar M ission. 31 9 rantez infinit, en deus anduret evidoe’h ur maro cris ha cruel. 2.0 Ev.it ma ho pezo lod er frouez hac er militou e u s ‘e V aro hac e Bassion. A r c’ henta frouez eus e V a r o éz ê ar pardoun eus hor pec’ hejou. Mar en d e u s , o scuilla e goad var Menez Calvar , acordet àr bed-oll gant e d a d , gant peguement muioe’ h a resoun , oc’ h en em reï deomp er Sacramant adorabl - in â , e roï hon acord -ni gant an T a d eternel? M e oar erfat e tleomp beza dija en em laquet e stad a c’ hraç dre ar Sacramant a B in igen , abars tostaat o c ’ h an daul sacr eus ar G om m union , mæs an dra-se ne ampeich quet na dosta muio c ’ h-vui o c ’ h hon e n e , pa en em ro deomp er Sacramant adorabl-mâ. A r visit a ra d ’hon eneou a so un desteni. ez omp unisset g a n ta , hac ur merq ne fél q u e t dezàn songeal-mui, en : hor pec’ hejou tremenet. En effet neuse ez ê hor p e c ’hejou tttuioç’h anconac’ h ee t, hac ar boan a y o a dleet dezo cals diminuet. . A n eil seurt frouez eus a V aro hor Salver,. eo hon renta santel : ( Col. /. 2 2 ) Jesu s-C h rist, eme Sant P a u l , en deus ho reconciliet dre ar maro eus e p o r f, evit ho renta sa n te l, hep ta ich , ha direbeich dirazan. Er G om m union dreist pep tra ez ê roet de omp ar c’ hraç-se eus ar santelez. G u ir ez é penaus an oll Sacramanchou a ro ar c ’ hraç a santelez ; mæs ar Sacramant - ma a deu d ’e c hresqui, abalamour ma compren ar sourcen eus an oll graçou hac an oll densoriou eus.ar c hraç U n ene a so santel hac agreabl da Z o u e pa sorti divar ar Font badizîant, mæs dre ar

32 0 Instructionou C hristen , Gommurtioir e c ’hall c’ hoas beza santeloc’h , agreaploc’h da Z o u e , ha m uioc’ h unisset ganta. Remerqui a reot amâ p en a u s, peguement bennac ma receo graç D o u e quement den a deu da gommunia e stad v a d , n’ e recevont quet oll cousgoude gant ar memes abondanç. An «liffaranç-se a deu eus an dispositionou diffarant gant pere e comunier. A r re a so guella disposet a receo m nioc’ h a c’ hraçou evit ar rea l l , en hevelep-faeçon ma c’ hell arruout e rec e v o unan muioc’ h a c’ hraçou dre ur Gommu nion h ep q u en , evit a recevo cals a re all pere ne vezint quet tosteet gant ar memes disposi tionou. Ar G om m un ion santel hor c ’hrea quement a énep an temtationou hac a enep ar pec’h e t , m a ze difïicil bras e vez morse treac’ het ar re so aquetus da dostaat outhi alies gant an dis positionou necesser, hac e rafent jamæs pec’ he jou bras. Er c’ hontrol guelet a reomp penaus ar re so lesirec da dostaat oc’ h ar G om m union, a gouez neuse souden evel ma zint attaquet gant an de m ta tio n , hac a zistro adarre d’o fec ’ nejou ordinal. Lavaret a ellont evel D avid : ( P sa lm . tôt. '$r. S. ) V a em a so disec'het, abalamour ma emeus ancounachet dibri va bara ; da lavaret e o , ar G om m union santel pehini so ar bara hac ar vagadurez eus an eneou. Ha ne d ’ê quet guir ma veac’ h pell amser hep reï da zibri d’ ho c o r f , e teuffac’ h da veza sem p l, ha ne ranquet nemet un nebeut avel evit ho trsgar, hac erfin e varfac’ h hep dale ? Ha na toit quet ivez e magadurez d ’hoc’ h e n e , pehini s® ar G om m union san tel, evel hon deus lavaret

p e A r B o q u e t e u s a r M ission . 3 21 amâ diarauç , penaus e c ’heilot^hu enebi o c ’h an dempration, nac en ém viret dioe’ h ar maro eus ar p ec’het ? Ha ne raffe- quet an esperianç deom p compren ar virionez-m â , comsou hor Salver a so re s e b e r , evit leser ganeomp an distera leac’ h da doueti anezi. C e tu am â p epaus e parlant 4. ( J o m . G. jfr. S i et Sq. ) M e a lavar d eo ch c g u irion eç, ma na çebrit quet va c 'h o r f, ha ma na efit quet va g o a d , r i ho pe{0 quet ar vuef enoc h : an hin i a çzhro va e h o r f hac et efo, va g o a d , en devezo ar vueç eternel. A r G o m u n io n santel hor sench e JesusGhrist. N e d ’ê quet ar memes tra eus ar v a gadurez-mâ evel eus a vagadurez ar c ’ horf. Magadurez ar c’ horf en em sench en- hor substanç propr; mæs hor S a lv e r , pehini so er G o munion santel magadurez an eos , hor sench enna e - u n a n , en hevelep-fæçon n’hon deus , goude ur G o m u n ion v a d n e m e t ar memes santimant hac ar memes- affection eveltàn. D is prisout à reomp ar pez a zispris-, evel ar ma dou , an enoriou , ar plijadurezou ; istimoiit a reomp ar pez a istim , evel ar baoürentez , an chsprisanç, ar poaniou r ar madou eternel ; casça&t a reomp ar pez a gassa , ha. caret »■ reomp ar pe? a gar. H or Salver en em ro deomp e v it beza un> arres eus ar vuez eternel pehini en deus- pro metet d e o m p , evel pa lavarfe : me ameus pro metet deoc’,h va B a ra d o s, mar mirit va gour c ’hemennou , hac evit reï deoe’ h testeqi e fell din derc’hel mad d am g u e r , m e en em ro dre ar G om union. ( Joan. 6 . y . 5 ^ )

deoe’h

322 Instructionou Christen , A n hini a %ebr ar bara-md , e m e z a n , a vevo eternellamant. Guelom p bremâ penaus e tleer tostaat oc’ h ar Sacramant adorabl-mâ. i . ° Ret ez ê caout ur goustianç pur ha net: eetu ase perac , evel a lavar an A b o sto l, ez ô ret da bep-unan ( t . Cor. 1 1 . a8. ) en em emproui m a d , abars co m u n ia , rac an hini a ra ur goal G om union, a çebr hac a e f e varnididiguei hac e condaounation. Pa hon eus eta ur pec’ het considerabl bennac var hor c’ houst i a n ç . ez ê ret deomp en em burgea dre ur G ovesion v a d , gant an oll conditionou hon deus lavaret amâ er guentel arauc. Ret ez ê dreist pep tra examina hor c ’haloun hac hon daouarn , hor c ’ haloun evit guelet ha n’e deus quet ur gassouni bennac oc’ h hon nessa , hon daouarn evit gouzout ha n ’hon deus quet a vadou pere a aparchant oc’ h ar re all. Rac raar recevomp hor Salver e goal stad , en em ^rentomp coupabl eus e co rf hac eus e oad. a.® Ez ê ret tostaat ounta gant ur galoun devet dre ar garantez. A r Sacramant-mâ a so hanvet gant ar Sænt ur Sacramant a garantez, abalamour ma en em ro deomp enna hor Sal ver dre garantez ; ha pa na eller respont d’ ar garantez nemet dre garantez , ez ê ret deomp beza oll carantez o tostaat oc’ h Sacramant eus a garantez hor Salver. E vit caout ar garantez|nâ ez eus tri zra necesser. Ar c’ henta ez ê anaout parfet Jesus-Christ pehini a fel deomp da r e c e o , hac evit e anaout ez ê ret deomp ober usaich eus hor Feiz , evel lio n deus lavaret e coumançamant ar guentelmâ ; rac mar anavesemp mad an hini a so

pe A r B oquet eus ar M ission . 3 23 cuzet er Sacramant adorabl eus an A u t e r , ne ouffemp quet miret n’ er c’ harem p; D o u e ez ê evel e D a d , hac evel ar Speret-Santel, ha drese e tle beza caret dre ur garantez infinit. D e n ez ê eveldom p , mæs ar c’ haera hac an admirapla eus ar vugale an dut ; un D e n - D o u e pe hini a ravis calounou an dut hac an Æ lez en En , pehini a die beza ar sourcen eus an eiirusdet a dleomp da possedi epad an eternite, pehini en deus hor c’ haret hac hor c’ h a r , mar d’ ê permetet e la v a r e t , dreist vusul. D o n t a ra espres d’ en em reï deomp er Sacramant an A u ter , evit alumi en hor c’ haloqouî an tan sacr eus e garantez. Perac eta n’ er c’ harimp-ni quet ? A n eil tra necesser ez ê distreï hor c’ haloun dioe’ h traou ar b e d -m â , rac e queit hà ma vezo hor c’ haloun stag o c ’h ar bed hac oc’ h rraou ar b e d , da lavaret e o , o c ’ h ar m ad o u , o c ’h an e n o r i o u , o c ’ h ar p lijad urezou , n’ hor bezo bi quen a garantez evit Jesus-Christ. D o u e hac an nâtur o deus roet deomp daou l a g a d , ha cousgoudè ne ellomp quet sellet er memes amser oc’ h an douar a so dindan hon treïd , hac o c ’ h an En a so àziôc’ h hor penn. Penaus e c’ halfempni gant ur galoun hepquen caret traou ar bedmâ hac an traou so en E n , pere a so quen oposet an eil d’ eguile. A n trede ez ê goulen alies ha gant fervor e garantez santel oc’ h hor Salver. E v it e o b ten i, ez ê mat en em recomandi d’ar V e r c ’ hes V ari ha d’an oll Sænt , ô lavaret o L e t a n io u , pere so disposet espres evit goulen ar garantez santelmâ. C e tu ase penaus e tleer en em brepari evit ar G om m un ion .

324 Instructionou Christen,

DREDE

QUENTEL

V A R N - U G U E N T , E u s an A ctionou a C hraç goude ar Gomunion, ar C o m m u n io n santel ez ê ret trugarecaat hor Salver pehini so en em roet deomp. A n Action a c’ hraç a gonsist e tri foent ; ar c ’henta ez ê e a d o r i, an eil en em reï de zàn , hac an trede goulen ounta hon ezomou.

oude

A D O R A T I O N . Hor Salver so en clti rbet deoe’ h evit ma h o pezo memor eus e V aro hae eus e Bassion. H o taoulagad sarret pe arretet gant modesti, sellit oc’ h Jésus ennoc’ h-hoc’ h -u n a n , en em daulit equichen e dreid , pere so bet staguet o c ’ h ar Groas evid.oc’ h ; en em zaîc’ bit urt nebeut attiser er stad-se ; goude-Se adorit e zaouarn an eil goude e g u ile , ê zaoüarn a b V a rà n , pere so bet staguet gant tachou oc’h ar Groas evîdoc’ h. A dori a reot e benn sacr pehini so bet toullet gant spam , ar G o ü ly eus e gostez 9 ar G o a d en deus scuillet, e Ene s a n te l, e G aloun càrantezus , e Zivinite. Quemerit hoc’ h amser da ober an dra-se, 9 ha gooùe-se e reot dezàn h o c ’h OfFrans. O F F R A N S . H or Salver à so deut da glasq ho caloun, guelit an hënt en deuS great evit e gaout.

p e A r Boqttet eus ar M issio n . 325 JDfoquènnet ez ê eus an En var an Auter , divar an A uter ez ê disquennet ennoc’ h ; petra a glasq-èn ? petra a fel dezàn ? e lavaret a ra d e o e ’h e - u n a n : { P r o v . 23,. 2 6 .) va map , rôït din ho caloun. A m â eo e tleit abandoni h o caloun d ’ ar garantez ; mæs ho pezet memor penaus ur galoun , pehini a gar hor S a lv e r * a ve guell gati m ervel evit e offansi : ur ga lo u n pehini er c’ har y a s o prest da anduri pep tra dre garantez evinta. G uelit petra a lavar ho caloun deoe’ h var an dra-se ; roït ha consacrit dezàn ho caloun , h o tesirou , ho taouarn , ho teod , ho poaniou , ho souffranç o u , ho songesonou , ho com sou Hac hoc’ h actionou , en ur guer h o e’h-unan ha quement a zepant ac’ hanoc’ h. G O U L E N N OU. A n treet ez ê e n n o c ’h leun a c’ hraçou hac a faveriou , hac e lavar deoe’h : ( Joan. 16. 24.)' goulennit hac e ve[Q roet d eo ch . N e d’ê quet m adou temporel a renquer da c’ houlen ounta , mæs ar re a sell o c ’ h ho silvidiguez eternel % evel ar c ’hraç n ’ en offansot mui , da pellaat d io u z o c ’h an occasionou eus ar pec’ het * d ’en em gourrigea eus ho coat accustum ançou , da dreac’ hi ho coal inclinationou ,e t c . A r vertusiou ar re necessera deoe’ h - e v e l an h u m ilité , ait douçder a g a lo u n , ar garantez ,, ar b a tia n te t, an oboissanç , ar c ’hastete , e t c . , an oll den soriou-se a so antreet ganta en ho caloun evit o reï deoe’ h , h a c evel-se , mar diouallit mad , en occasion-se ho pezo y diganta. G o u d e pedet evidoc’ iv-hoc’ b - u n a n , pediî :ho que*

326 Instructionou Christen , refit , ho m ig n o u n e t, da drèist ar re all evit hoc’ h adversourien, evit quement den so e stad a c’ h r a ç , evit ma tui D o u e d’ o c ’henderchel, hac ar re so e stad a bec’ het evit ma tui, d ’o zenna anezàn. i . ° Pa zeus Indulgeançou , pedit evit Exal tation hor Mam Santel an I l i s , da lavaret e o , evit ma pligeo gant hor Salver reï dezi ha d ’he bugale , pere so dre ar bed , ar victor var o adversourien, ha var ar re a v e lo n t, ha var ar re ne velont quet. 2.0 Evit goulën ar peoc’ h etre ar Brincet C h r is te n , evit ne raïnt mui ar bresel an eil d ’ eguile ; mæs evit ma tuint d’ en em unani assambles evit cresqui Rouantelez Jesus-Christ, da lavaret eo , ober mk vezo a n a v e z e t, caret ha sérvichet mad gant ar bed-oll. 3.0 E vit destruction an H e re sio u , ha ma tui ar re so sortiet eus a greden an Ilis , da zistrei adarre. 4.p E v it 'm a roï d’ar B a y a n e t , pere ne anavezont quet D o u e nac hor Salver Jesus-Christ, ar c’ hraç d’ e anaont. C e tu ase ar pevar dra pere so esprimet ordinal er Buliou hon Tad Santel ar Pap. N a anconac’ hait jamæs pidi evit an anaoun goude a r G o m u n i o n , oc’ h offr d’an T a d Eter nel ar goad hac ar militou eus e V a p carant e z u s , pehini so ennoc’ h , evit dilivranç an eneou paour-se. G o u len a illit an dilivranç eus a unau bennac e p articulier* o c ’h en em ser vichout eus a gomsou ar rouanes Esther , pa c’ houlennas ma vire dilivrit he bobl : ( Esther. 7* ir» ) D a mihi animam pro qud rogo,

pe A r B oquet eus ar M issio n . 327 R o ït din , ô. va Jésus , an ene evit pehini ho pedàn. Erfin livirit da Z o u e , evel a lavaras Jacob d’an Æ 1 : A u t r o u , ( Genes. 32. 2 6 .) ne [ilesin quet a c h a n o ch quen n h o pez o roet din ho pe• nediction.

B ID IR V E T

Q U E N T E L

VARN-UGUENT. E u s a hresanç D o u e .

D OUE

a so e pep lec’ h dre e substanç, dre e anaoudeguez ha dre e c’ halloud. Ema e pep lec’ h dre' e substanç , abalamour ma teu da garga dre e Zivinite an En hac an d o u a r , evel ma lavar e-unan dre ar Prophet Jeremii. ( Jerem. 23. 1 4 . ) P elea c’h en em gii^o an den , ha n e r guelin-me quet ? N e gargàn-me quet an E n hac an douar, eme an A u tro u D o u e ? An En , an douar hac ar mor m em es, peguer bras ha peguen ledan bennac ez i n t , quement tra oll a so c r o u e t , ha ni hon-unân ne domp nemet evel un netra en e bresanç. Ema c’ hoas D o u e e pep leac’ h dre e anaou deguez. ( H ebr. 4. 13. ) Netra crouet ne d'c cuqft outa , eme an A b o s t o l, rac quement tra so a so disolo ha sclcer da velet dirac e çaoulagad. Y a , va D o u e , me vel erfat penaus ne eller cuzat netra ouzoc’ h , rac evel ma ze h o c ’h anaoudeguez in finit, e velit non pas hepquen ar pez a so en diaves a c ’hanoump , mæs ive#

328 Instructionou Christen, choaz ar pez so muia cuzet ha muia secret en hon diabars. G uelet a rit eno ar pez ne allant quet da velet va u n an ; guelet a rit pe me a vilit ho caran tez , pe me a vilit ho cassoni, pe me a so en ho c r a ç , pe nîe a so er pec’ het ; guelet a rit ha me ameus ur guir désir da bligeout deoe’ h o scrifa an dra-mâ , ar pez ne allàn quet da velet va-unan. G u ir ez ê , ê vad D o u e , gouzout hac anaout a ràn dre ar sclerigen eus h o craç ez oun leutt a bec’h e j o u , mæs ne ànavezân iWc an niver nac ar grevusdet anezo. N e ellào na ne fel quet din o e’ huzat ouzoc’ h , o va D o u e , mæs o \insao hac o c’ hoves a fel din ; hac ho pedi a ràn, ô madelez , vertuz ha purentez infinit, na bermetit quet ec’ h antrefe em speret nac em c ’haloùn na sonch na désir na vezint evit pligeout deoe’ h , nac e chomfen en ur stad e. pehini e teuffen da offansi daoulagad pur ho Majesté santel. R et ez ê gouzout o c ’hpen en deus Doue a n a o u d e g u ez, non-pas hepquen eus an traou presant ha tremenet , mæs ivez c’ hoas eus an traou da z o n t , en hevelep-fæçon ma ze an traou tremenet presant, ha d a z o n t ar memes tra dirac e zaou kgad . Erfin dre e c ’ halloud ema e pep leac’ h. Ne d ’é quet en em gountantet da ober eus. a netra quem ent so c r o u e t , mæs o souten hac o t ’hoa* servi a ra dre e c ’haUoud infinit. M a teuffe da denna ganta ur moumet hepquen e zorn pehini o souten , ez affe an traou, - se. oll adarre da netra. Anezàn e tepant an oll traou crouet : nemet dreiza ne dint ar pez ma zint r ha ne ellont ar pez a ellont. D r e exempl»

pe A r B o q u tt eus ar M issio n . 329 tna ne raffe quet ners ha gallout d’ar goal t e o d o u , ne alfent na reï mallosou , na droucp re s e g , na blasphemi ; cetu ase perac en em glem dre c’ henou ar Profèd , penaus eh em servichom p anezàn evit e offansi. C e tu penaus ema presant da guement tra so c r o u e t , memes d ’an traou hep b u e z , eve) autor eus an natur. Macs ema en ur fæçon particulieroc’h presant d ’ an dut j u s t , da lavaret e o , d’ar re a so en e c’ hraç ; rac beza ema enno evel en un templ consacret gant ar SperetSantel. ( 1 Cor. 3 . <<T, ) H a ne ou^oc’h-hu quet » eme Sant P a u l , e% oc’ h templou d ’ an A u tr o u D o u e , kac e ra ar Speret-Santel e { emeuranç tn n oc’h ? Hac hor Salver a lavar : ( Joann. /4. 23. ) M a r deus unan bennac hac am c’ h a r , t viro va c ’hom sou, ha va %ad er c’ h a ro , kac e ra'imp enna hon demeuranç. Disquib carantezus hor Salver a lavar c’ hoas o c ’ hpen if ( 1. Joan . 4 . i6~. ) D o u e so ar garante£ , evel-se nep a chom e garante\ , a chom e D o u e , ha D ou e enna. D o u e a so eta en un ene j u s t , non-pas hepquen dre e imansife ec’ his ar Mæstr eus an hatur evel en oll traou all a so c ro u e t, mæs en ur fæçon particulier r en hevelep-fæ çon ma ema D o u e e possession eus an e n e -s e , hac an ene-se e possession eus a Z p u e . O pebez eürusdet ho possedi ha beza possedet ganeoc’ h , ô va D o u e ! mæs pebez goaleiir ez ê ho coll î C e tu ase cousgoude petra a ra ar pec’ heur o c ’ h ober ur pec’ het marvel. Ema c’ hoas enni dre e an aou deguez, abala mour e zaoul?ga,d so attantif o consideri 30 den just. { P s . 3 3 . ^r. /6Ï) O c u li D o m in i su

330 Instructionou Christen, per ju sto s. Seblanti a ra e quemer plijadur » sellet ounta evel oc’ h ar pez a gar m u ia , ha n’ en deus diouscouarn nemet evit e glevet. E t aures ejus in pièces eorum. O va D o u e , taulit atau varnoun-m e ho taoulagad Ieûn a garantez a teneridiguez, a vadelez hac a drugarez. Erfin D o u e a so en ene just dre e c ’halloud. D o u e a ro dezi ar vuez eus e c’ h r a ç , buez dreist natur h a d iv in , sclæraat ar ra he speret, tomma a ra he bo lo n te z, « gouarn hac e c’ hundui a ra , ha mar gra euvrou mad , ez ê D oue o gra enni ha ganti. Mar deu an den just da enebi o c ’h an demptation ha da c’ hounit ar vict o r , ho torn o ll-challou dec, ô va D o u e , eo a ra an traou-se oll enna ha ganta. Lequeomp bremâ e pratic ar pez hon deus lavaret eus a bresanç D o u é . En em lacaat a eller e diou fæcon e presanç D®ue. i . ° O consideri D o u e o carga an E n , an douar ha quement tra a so enno evel ur sclerigent vras pehini a garg hac a sclæra ar bed universel, o songeai emaor e creis ar sclerigense evel un netra. a.° O c h ober un A ct a Feis var ar presanç eus a Z o u e , o consideri ema ennomp ha ni, enna , hep lacat en hor speret imaich corporel ebet. An dra-se suposet, guelomp ar frouez eus ar pratic santel-mâ. i ° . A r memor eus a bre sanç D o u e hon ampeich da pec’ hi ; rac, evel a lavar Sant T hom as , ma songemp atau ema D o u e diraz-omp, e vel hac e varoo hon oll ac* t io n o u , n’en offansemp m o rse, pe e ve dibaut e tuémp d’e offansi. Sant Jerom a lavar c’hoas: memoria D e i excludit omnia peccata. Ar memor

pe A r B oquet eus ar M issio n . 331 eus a Z o u e hon ampeich a-grenn d ’e offansi; hac er c hontrol ar Scritur a zesq deomp p e naus an disonch eus a Z o u e a so un or digor da pep seurt crimou. D o u e o reï da entend d’ar Prophet Ezechiel perac e tiscargue e fulor var ar G u ea r eus a Jérusalem , a lavaras dezàn: ar fallagriez eus ar b bl a Israël hac a Juda a so eta hira m a c ’h ell m o n t , pignet ez ê huela ma c ’ heli p ig n a t , an douar a so goloet a o a d , ar G u ea r a so carguet a idolatriaich , ha perac ? abalamour ma o deus lavaret 1- ( E^ech. g . 'f r . .9* ) D o u e en deus abandounet an douar , ha D o u e n ’ hor guel quet. A r Prophet O see a lavar : ( Osee 8. •$r. /4. ) A r bobl a Israël o deus ancounacheet o chrouet■, ha petra so arruet; great o deus Idolet kac c ' deus-y adoret. A r Prophet D o u e a #lavar : ( P s . 10. sec. A. f . . ) ar pé ch eu r n en deus quzz D o u e dirac e £aoulagady t o ll gam tjou a so ampoesourut e pep amser. M ar o deus an darn -vuya eus ar C ’hristenien o speret hac o c’ haloun am poesounet, ha mar coumetont a bep seurt c r im o u , ez ê abalamour ma o deus ancounac’ heet D o u e ; rac an hini n en deus quet a vem or eus a Z o u e a so ret e teufe souden da veza pe un diaoul pe ul loen : % un diaoul o. furmi en e galoun goal iütan tion ou, ur loen oc h en em reï d’ e oal inclinationou brutal. M a crete ferm un ene ez ê e presanç D o u e , ne falfe*quet en em reï d ’ar pec’ h e t ; mæs guell e ve garni mervel hac anduri pep seurt poaniou evit pec’ hi e presanç e D o u e. A r santimant-se a zougas Susana d ’ en em esposi da veza labezet evel un aoûltreres , quentoc’ h evit assanti da ur p'ec’ het ifam , pa oue atta-

332 Instructionou Christen , quet g a n t daou zen coz ha lubric. ( D aniel. l$. 2 3 , ) G u e ll e{ é g a n en , e m e z i, e/r* ho taouarn d ib d c h , m V pec hi e presanç D oue. * .° A r memor eus a bresanç D o u e a ra de omp en em zisober eus hor pec’ hejou dre ur guir binigen. R ac piou ez ê an d e n , o santoat e goustianç souillet gant ur p ec’het hennac, hac o c ’ h ober attantion e ma dirac daoulagad D o u e pere so quer p u f , ha pere ne ellont quef anduri ar pec’ h e t , n’ en devezo mez o c ’ h en em velet e stad-se; ha ne dui-èn quet d’en em humilia dirac .D o u e ? ha n’en devezo-èn quet a recours d’ e drugarez in fin it, evit e bidi da buraat e eoustianç ha da netaat e en e ? 3.0 A r guir dougeanç evit presanç D ou e, a. so ur sicour bras deomp evit arruot er bersection. D o u e o fallout dezàn renta Abraham un den parfet haleun a pep seurt vertusiou, a lavaras dezàn : ( Genes. /7. •jj’. t . ) Abraham, baleit dira^oun-me , hac e ve\ot parfet. Enoc hac Eli o deus baleet e presanç D o u e , hac ez int bet savet. divar an douar ; evel-se mar queromp ober hon oll actionou gant.u r buren* tez vras a intantion ha gant cals a fervor, hor bezomp sourci d ’o ober oll e bresanç D o u e , hounnez ez ê ar v o y e n d’ en em renta agreabl dirac e zaoulagad. Ha fallout a ra dec’ h u , eme ar Prophet M ic h e e , ma livirin deoe’ h peut a so profitapla evidoe’ h , ha petra a c’ houlen Doue diganeoe’ h ? ( M ich. G. f . 8. ) Rentit ju stiç vad da pep-u n an , caret beça. trugare^us, hac ho peçet sourci da vale e presanç D o u e . 4.<\ Mar- g-en em zalc’ liomp tost da Zoue» hor c hargo da bep mare eus e c’ hraçou bac

pe A r Boquet ar e us M ission . 333 #us e zonæsonou ; rac D o u e 9 veza ar vadelez m ê m e s , hac o veza ma car en em reï d e o m p , a ra atau graçou ha faveriou d’ar re a en em zalc’ h tost dezàn, Er c’ hontrol ar re n’o deus quet a sonch anezàn a v e v . en un disonch bras , a so calet a g a lo u n , ha n’o deus c o n solation spirituel e b et, evel ma Velomp bemdeis-, ordinal dre an esperianç. 5*q Q uellies gueich ha ma sevom p hor speTet varzu-ha- D o u e dre un act a vir g a ra n tez, e crescomp e graç hac e milit dirac D o u e . Pebez tensor a c’ hraçou hac a vilitou ne zestum quet ar re a vale atau en ho p r e s a n ç , ô va D o u e ! 6 .° Pa én em aricounac’ haomp hon-unan evit consideri ema D o u e presant , el laqueomp da gaout ur sourci dreist-ordinal ac’ hanomp hac eus hon afferou , hac ec’ h ellomp lavaret ev el ar Pried eus ar C ’ hanticou sacr : ( Cane. 6. ■ÿ. 2 . ) M e so d ’an hini em c h a r y hac an h in i a garàn a so d in . G o u d e beza guelet ar frouez ■eus ar memor a bresanç D o u e , ez ê ret lacat an exercis santel-mâ e pratic. Pa emaomp e presanç D o u e , hor p ec’hejou a deu en hor Speret hac a en em represant alies memes dirac hon daoulagad ; ret ez ê eta neuse caout confusion hac ep em humilia dirac D o u e , o lavaret dezàn ev el D a v id : ( P s . ço. a. ) Gret emeus an droug en ko presanç. L a varet a ellot dezàn c’ hoas gant a'r memes P ro phed : { Psàlm . 118, j f . 1 3 2 . ) S e llit ou ^ in, va D o u e , hac o peçet true{ ou^in. A r memor— se da vez-a offanset un D o u e quer mad ha quer carantezus , nemet hor bezo ivez ur fizianç san-

334 Instructionou Christen , tel enna , a vago hac a conservo ennomp ar speret a pinigen hac a c’ hlac’ bar. M ar-g-en em guivit touchet dre ar vajeste a Z o u e bezit confontet gant respect oc’ h en em velet evel un netra dirac ar vajestez infinit-se. M ar songit en è burentez hac en e santelez in fin it, ho pezet m em or, o veza ne d o c ’h nemet pec’ h e t , ne vilitit quet apparissa dirac e pre sanç santel. Pa ho pezo memor eus an druga rez en deus gret en hoc’ h andret, pa n’ en deus quét ho punisset en amser ma h o c ’heus e of fanset , hac eus e batiantet oc’ h ho cortos da ober p inigen, ho pezet sourci d ’e drugarecaat, ha livirit dezàn : un effet ez ê eus-ho trugarez, ô va D o u e , pa n’emaoun quet bremâ o tevi en Ifern , goude e vez^ quement militet. Pa songeot en e berfectionou infinit, ha n ’en deus roet deoe’ h ur speret nemet evit o c ’ hontempli, nac ur galoun nemet e v i t o c’ haret, troït an oll desirou hac an oll garantez eus ho caloun varzu an objet mad ha carantezus-se. Mar-g-en em guivit en e bresanç santel, carguet a tristidiguez hac a sempladurez o velet ho p ec’h e j o u , pe gant aoun rac ar poaniou h o c’ heus m ilit e t , laquit h o 'fizia n ç en hini so an T a d eus an oll drugarez hac an D ou e eus a bep consolation. . ♦. Erfin e peleae’ h bennac en em gueffot, ho pezo atau memor emoe’ h e D ou e hac ema D o u e ennoc’ h , evit ma tui ar memor-se da zerc’ hel ho corf hac hoc’h ene e respet, en hevelep-fæçon na reot jamæs netra control dar vodesti christen, ha na lesot quet na goal sonch na goal désir da antreal en ho speret nac en h a caloun % o caout atau memor e i ê D ou e tost.

pe A r B oquet eus ar M ission .

A R

BEM PET

335

Q U E N T E L

V A R N - U G U E N T .

E u i an dévotion d'ar M yster adorabl eus an D rindet santel, L Lesen Gristen ne anavez nemet un D o u e hepquen e tri F e r s o n , an T a d , ar M a p , hac ar Speret-Santel ; cetu petra eo ar M yster eus an D rin d et santel. Hemâ ez ê ar brassa eus an oll M ysteriou , hac ar principala objet eus hor Feis. R ac ar M yster-m â a so eternel hac incomprenabl ; eternel ez ê : a r 'M y s t e r io u all all o deus bet co u m a n çam a n t, ar Myster-mâ n’en deus quet. A r M ysteriou all n’emaïnt quet e pep leac’h , ar M yster-m â a so e pep leac’ h , pa ze guir ema an T a d , ar Map hac ar Speret-Santel e pep leac’ h. Incomprenabl ez ê da speret an d e n , ha savet infinimant en tu-al d’e c’ halloud. A r sperejou ar re vrassa n’o deus biscoas gallet e z is o lo , mæs contraign ez in b e t , evel ar spe rejou sempla , da sugea o ententamant dindaa an oboïssanç eus ar F e i z , pehini a zesq deomp penaus ez eus un D o u e hepquen e tri F erso n , an T a d , ar Map hac ar Speret-Santel; ha pe naus an tri Ferson-se so diffarant etrezo. A a T a d ne d’ ê quet ar Map nac ar Speret-Santel. A r Map ne d’ê quet an T a d nac ar Speret-Santel. A r Speret-Santel ne d’ê qaet an T a d nac ar

336 Instrm tionou Christen , M ap ; cousgoude ez int ar memes D o u e . A n T a d a so tout er Map hac er Speret-Santel ; ar Map so tout en T a d hac er “Speret-Santel ; har ar Sperer*Santel so tout en T a d hac er M a p ; hac ez int cousgoude distinguet etrezo. A r Feis a zesq deomp c ’ hoas penaus an T a d , o c ’ h en em anaout e-u n a n , a angeandr e V a p , hac an T a d hac ar M a p , oc’ h en em garet e t r e z o , dre ur garantez infinit , a brodu ar Speret-Santel; hac e v e l ma en em anavez an an T a d a bep e t e r n ite , en deus angeandret e V a p a bep ete rn ite; hac evel ma en em gar, an T a d hac ar M ap a bep eternite, e produont ar Speret-Santel a bep eternite. Peleac’h ema ar speret pehini a alfe compren ur Myster quer bras ? Amâ ez ê ret lavaret en ur criai evel an Abostol : { Rom . n . 3 3 . ) O pebtt hudder ! Peguen' huel ha bras bennac ez ê ar M yster-m â , ez ê ar principala objet eus hor F e i s , ha D o u e en deus staguet .ounta hor sily id ig u e z , en hevelep-fæçon ne ellomp quet beza salvet hep e gredi ; an actionou memes ar re santela eus al Lesen Gristen a rer oll evit gloar an D rindet , o c ’ houlen asistanç an Drindet s a n t e l , ha n’o deus vertuz nemet dreîza. R e cevet hon deus ar Speret-Santel dre ar Sacra mant a C o n firm a tio n , receo a reomp c ’ hoas bemdeis-ordinal ar pardoun eus hor pec’ hejou dre ar Sacramant a B in ig e n , mæs o reï ar Sacramanchou-mâ e vez atau gret pedennou d ’an D rindet adorapl. Er Vadiziant ne ell quet ar pec’ het original beza effacët, ha ne ellomp quet beza gret bugale da Z o u e , nemet dre in vocation espres au D rin d et sànîel. Greomp

pe ar B oquct tu s ar M issio n . 337 G reom p eta ur sacriviç antier d’ar M yster adorapl-mâ, 1.® Eus hon en tentam an t, o c ’ h ober dezàn sugea d ’e credi. Peguen incompre nabl bennac ez ê , D o u e en deus e zisclefïet d’e Illis, an Ilis en desc deom p , an dra-se so aoualc’h evidom p. R a c , evel a lavar Sant B er nard , clâsc o c ’ hpen a so un hardiseguez re vras , e gredi a so d é v o t i o n , e aaaout evel ma z e , a so ar vuez eternel. 2.® G reom p dezàn ar sacriviç eus hor m e m o r , o songeai atau en e vad-oberou ; , rac ac’ hanomp-hon-unan n’ hon deus netra ha ne ellomp netra. A r pez hon deus a vad ennomp a so diganeoc’ h , ô va D o u e , diganeoc’ h-hui pehini a so un D o u e hepquen e tri F e r s o n , eno hon deus recevet quement hon eus oll , rac c’ hui h o ç ’ heus hor c ’h r o u e t , hor prenet ; hac hor sanctifiet. 3.0 G reom p deza ar sacriviç eus hor c ’ha l o u n , o c ’ h o f f r , o r e ï , o consacri dezàn an oll a c t io n o u , an oll desirou , an oll huanadennou , an oll carantez eus ar galoun-se pe hini a aparchant ounta hep partaich , hep d i minu hac hep d istro , o veza ne d ’ê crouet nemet evinta hepquen. 4.0 Offromp dezàn ur sacriviç a veuleudi , evel an daou Séraphin, pere o veza confontet gant respet dirac ar vajestez infinitm â , a cri ar. eil o c ’ h eguile : ( I saï 6. ÿ . J , ) S a n te l, S a n te l, San tel eç ê D oue an Armeou ; an E n ' hac an D o u a r a so leun eus e vajeste£ adorapU P e evel an Ilis : ra ve^o rentet gloar d ’an T a d , d ’ar M ap ha d ’ar Speret-Santel. 5.0 G reom p h o a oll actionou evit enori,

338 Instructionou Christen , meuli ha glorifia ar M yster adorapl-m â; hae evel-se leveromp alies er goumançamant hac erfin anezo : E n hano d'an T a d , ha T ar M a p , ha d'ar Speret-Santel, E vel pa lavarfemp me, fel din c o u m a n ç , continui ha finissa an actionmâ evit meuli hac enori an T a d , ar Map hac ar Speret-Santel. 6.° Mar fel deomp beza dévot d’ar Myster a dorapî-m â, e tleomp alies lavaret, evel a ra hor Mam santel an ilis en e O ffiçou : Gloar ra vezo d'an T a d , d'ar M ap ha d'ar SperetSantel. Peautram ant, ô A utrou , deut d'am sico u r , ô va D o u e , hastit buan , va sicourït, pe K y rie eleison, Christe eleison , . K y rie eleison ; da lavaret eo : 6 va D o u e , ho pe\et t r u e o u [in ; J é su s, ho peêt true\ o u ÿ n ; ô va D o u e, ho pe\et true{ ouîn ; peautramant ar c’ homsoumâ : T ad celesdel pehini so D o u e , ho pe{ej truei ou{in ; M ap D o u e , Redemptor ar bed, pehini a so D ou e ho pe\et true£ ouçin ; SperetSa n tel , pehini a so D o u e , ho pe\ec truei ou%in ; D rindet s a n te l, un D o u e hepquen, ho peqet true{ ouîn. E bidi a dleit dreist pep tra dioe’ h ar mintin pa z iu n o t, ha d ib c ’h an nos pa zeot da gouscat, o quemeret ho quiscamant, hac abars dibri ho pred , evit ma vezot hoe’ hünan , ha quement tra hoc’ h e u s , santifiet dre ar M yster-m â pehini so ar penn-quenta eus a bep santelez. 7 .0 Ret ez ê caout ur sourci bras eu Imaichou an D rindet Santel. Cals a dut a deu dre zevotion da lamet ar poultr dioe’ h Imaichou ar Sænt ha d’ o derc’ hel propr ; ne dajnallàn quet an d ra -se , gant na vent quet guis-

pe A r B oquet eus ar M ission .

339

quet divodest hac hervez ar b e d , rac an Imaichou-se n ’emaïnt en Ilis hac en tiez nemet evit beza quentelyou mad d ’ar re o g u e l, hac evit ma tuint' da garet ha da enori ar Sænt père so represantet d r e iz o , rac - se ne dleont caout netra divodest nac hervez ar b e d ; 'm æ s nebeut a dut a guemer ar sourci da m etaat, da gonservi ha da zerc’ hel pur ha net Imaichou an D rin d et Santel. N e songit quet e parlantfen eus a Imaichou c O à d , pe v e in , pe b r i , pe vateriou a l l , pere so Imaichou m a r o , mæs parlant a ràn eus a Imaichou b e o , da lavaret e o , eus hoc’ h eneou. R a c , evel a lavar Sant Bernard , beza ez eus un D rin d et d io e ’h pehini ez ê pelleet an d e n , ha pehini so an T a d , ar Map hac ar Speret-Santel. Beza ez eus un all pehini en deus d is e n o re t, da laveret e o , an ententam ant; ar memor hac ar volontez eus an den , O pellaat dioe’ h an T a d pehini so oll-c’ halloud#c, ez ê duet if f ir m ; o pellaat dioe’ h ar M ap pehini so ar fum ez memes , ez ê duet ignorant; hac o pellaat dioe’ h ar Speret-Santel pehini so ar-vadelez m em es, ez êr duet fall. Mar fell d e o e ’h enori an Imaich-se d’an D rin det p ehini a so bet souillet dre ar p e c ’h e t , en em servichit eus a un D rin d et a ll, da lavaret eo , eus ar F e i s , eus an Esperanç hac eus ar Garantez. Eus ar Feis evit pellaat an devaligen eus an ignoranç ; eus an Esperanç evit en e m creat a enep ho sempladurezou ; hac eus ar Garantez evit dic’hrizienna ar valiç eus ho p o lontez. Mæs mar fell deoe’h puraat m ui-oc’ h-vui an Imaich precius-se haç e c ’honservi pur gant

340 Instructionou Christen , so u rci, n ’ho pezet morse memor eus ar mad h o c’ heus gret gant aoun n ’ho pe vean gloar , nac eus an droug a so great deoe’ h gant aoun na veac’ h temptet d’ en em v e n g i , an dra-se a deuffe da souilla ho m e m o r ; mæs ho pet sonch fkfs a Z o u e hac eus e vad-oberou , evit e drugarecaat. Livirit evel ar Prophed Roue : ( P salm . /02. Hf. /. ) V a en e, m eulit va Doue y ha quement a so enoun ra vinnigo e hano santeL O va ene y binniguit an A u t r o u - D o u e , ha diouallit na duac h da ancounachaat ar graçou hoe'heus recevet diganta. H o pezet c’ hoas memor eus an instructionou mad hoc’ heus c le v e t , eus an oll lecturiou mad h o c ’heus g re t, eus an exemplôu mad hoc’heus g u e le t , evit tenna profid anezo ; ha ne ancounae’hit quet ar pee’hejou hoc’ heus coum etet, evit o argarzi. Conseryi a reot er fæçon-se ho memor pehini a ra ac’ hanoc’ h imaich an Tad. N e ancounac’hit quet hoc’ h entèntamant pe hini ez ê an n o p la 'e u s hoc’ h oll faculteoù, ha pehini ho gra imaich ar M ap. N e andurit quet ec’h antrefe enna santimant ebet a vean gloar, a ambicion , a v u rm u l, a varnidiguezou re har dis , a impureté , a avarisdet, etc. ; rac ar seurt songeou-se a souill h o c ’h ententamant ; mæs carguit-èn eus a bresanç D o u e , eus an oll son gesonou- mad a dui deoe’ h , eus ar pez a ellot da brofita eus ar presegueznou, eus al levriou, etc. Erfin evel a lavar ar Scritur : ( Prov. 4* •fy. 2 j . ) conservit gant cals a sourci ho caloun, pehini ho gra imaich ar Speret-Santel. Sarritèn oc’ h an oll desirou f a ll , ha treit e oll ga rantez varzu-ha D o u e , o clasq pligeout dezàn hepquen»

pe A r Boquet eus ar M ission. 341 A r principala eus an oll devotionou evit ar myster bras-mâ , ez ê an im itation. Mæs a lav e r o t , penaus ec’ h eller e imita ? Me a responto deoe’h , dre an union hac ar garante^ gristen; da lavaret e o , evel an T a d 3. ar M ap hac ar Speret-Santel ne dint nemet unan , ez ê ret ivez ne vemp - ni oll nemet unan ; da lavaret e o , ne dleomp oll caout nemet ur galoun hac un e n e , evel a lavar Sant Lucas o parlant eus ar c’ henta Christenien. ( A c t , 4. fi-. 3 2 . ) P e guement bennac, emezan , ma oua cals a G ris» tenien f i d e l , n o doa nemet ur galoun hac un ene. Hor S a l v e r , en deis diar^uc e B a ssio n , a c’ houlennas an dra-mâ o c ’ h e D a d . Getu amâ e gomsou : ( Joa n n . \y. f i . 1 1.) M e ho ped y ne veqint o ll assambles nemet unan. C h u i , va Z a d t a so ennon-me , ha me a so ennoc’h evelse ive[ ne vefiint nemet unan ennomp ; evit ma credo ar bed ~ o ll penaus hoc’heus va d igasset, ( f i . 2 2 1 ) me ameus roet de%o ar gloar hot heus roet d in , evit ma vefiint unan evel ma [omp n i unan e pep tra. Mar fell deom p eta renta un enor parfet d’ ar M y s te r-m â , bezomp oll a unan dre ar garan tez , ha miromp ar gourc’hemen-mâ eus hor Salver. (Jo a n n . i . f i . / 2 ,) A r goure’hemen a ran d e o c h , e% é en em garet an e il eguile evel ma emeus-me ho caret.

342

Instructionou C h risten ,

CHUECHVET

QUENTEL

V A R N -U G U E N T . E u s an anaoudeguez eus hor Salver , ar garantez evinta.

hac eus

A r fell deomp caout ur guir garantez evit Map D o u e , ez ê necesser deomp e anaout. Mæs anaout ar Map a so un donaesoun eus an T a d , pehini ne d’ê roet deomp nemet dre voyen hac hervez bolontez ar Map. N a antreprenomp quet eta e a n aou t, nemet o c’ houlen hep paoues o c ’ h an T a d E tern el, dre ar voyen eus ar M a p , ar sclerigen hac ar graçou necesser ; ha dre ar v o yen eus e sclerigen mar fell" deomp avanç en anaoudeguez-mâ , consideromp Map D o u e i . ° e sustanç e^ D ad , 2.° en entraillou e V a m , 3.0 etouez an dut o c ’ h en em antreteni g a n to , 4.0 o vervel var ar G r o a s , 5.0 ressussitet glo riu s, 6 .° asezét en En en tu deo de Z o u e e D a d . Mar er c’ honsideromp e sustanç e Dad e pehini e repos e bep ete rn ite, ez ê imaich ad T a d angeandret ganta abars an oll amser, D o u e eus a Z o u e , sclerigen eus a sclerigen, guir D o u e eus a vir D o u e , pehini ne d’ê quet bet c r o u e t , mæs angeandret ez ê eus ar mê mes sustanç gant è D a d , hac ez ê bet gret pep tra dreiza ; en ur g u e r , ez ê V ap unie ha muia c a r e t, pehini ne d’ê bet biscoas hep e

pe A r B oquet eus ar M i s s i o n 343 D a d , evel ne d ’ê bet biscoas e D a d heptàn. O va Jésus ca ra n tezu s, evel ne doc’ h bet bis coas hep ho T a d , grit ne vezin birviquen hep doc’ h ! 2.0 Mar er c ’ honsideromp en entraillou ar V e rc ’ he^ V ari , er c’ halfiinp quemeret ganta ur„c’ horf evel hor c’ h o r fo u - n i, den e v eld o m p , simpl eveldomp , sujet d ’ar maro eveldomp , ha nemet ne d ’ê quet sujet d ’ar pec’ h et, sujet d’an oll iffirmiteou all e v e ld o m p , o quemeret ar galite eus a.vap an den , hep coll ar galite.eus a vap da Z o u e . R a c er M yster an Incarnation , an natur divin hac an natur humen a so quen unisset an eil gant eguile e personaich Map D o u e , ma ze D o u e ha D e n assambles. C etu an hini a hanvomp aveichou-all hor Salver Jesus-Christ y aveichou ar Verb Incarn et, a v e i ch ou D o u e -D e n , aveichou . Jésus , pehini a sinifi Salver ; abalamour ma ze duet d ’ hor saveteï ; aveichou C h rist, pehini a sinifi consa cret , abalamour ma en deus quemeret ur c’ horf humen ; aveichou D e n -D o u e , abalamour ma ze D o u e ha D e n assambles. O humilité eus a V a p D o u e er M yster bras eus e Incarnation ! D o u e a so en em c’ hret D e n , evit petra? evit saveteï an den. G madelez ! ô trugarez infinit ! Map D o u e ' a so en em c ’hret map an den', evit ma vezo bugale an dut , bugale da Z o u e . Pebez ca ra n tez, ô va D o u e ! M a ne hallàn quet çompren ho cloar e sustanç ho T a d , në' hallàn quet quen nebeut compren hoc’ h humilité en entraillou ho Mam , e pere ez ê æchuet ar Myster bras-mâ dre ar vertus oll-c’ halloudec eus ar Speret-Santel. Militout a

344 Instructionou Christen , rit meuleudiou eternel en ho c lo a r , ha militout a rit beza caret en ur fæçoun infinit en hoc’ h humilité. Mar deu ar Sænt hac an Æ lez da adori ho callout infinit en En , an oll a die mont ivez var o daoulin en E n , en Douar hac en Ifern , evit adori hoc humilité. Abalamour d’ an dra-se quellies gueich ma vez pro noncet ar c’ homspu-mâ : ( Joan. i . j f . 14. ) E t Verbum caro factum e s t, Verb D ou é so en em c’hret D e n , e tle an oll mont var o daoulin. 3.0 Petra ez ê Jésus etoue{ an dut oc’h en em antreteni ganto ? Enno ez ê ar sclerigen pehini a sciera pep den o tont er bed , ar scle rigen vras discleriet gant ar Prophed Isaï , ha raportet gant Sant V aze en A vie l dre ar c’ hom? sou-mâ : { M a tth . 4. 16. ) ar bobl pere a yoa aseyet en devaligen o deus guelet ur. sclerigen v ra s, hac ar sclerigen a so deut . evit scleraat ar re a y o a cuçet e squeud eus ar maro. O Jésus carantezus , sclerigen an o ll sclerigen . va scie rait , ha me ha quement den so en devaligen eus an ignoranç pehini en deus digasset ar pec’ het var hon eneou. N e abandounit quet ac’ hanomp en d e v a lig e n , mæs g r i t , dre ho craç santel, ma zaïmp atau d’ hoc’ h h e u l , aba lamour ma hoc’ heus lavaret : {J o a n . S. j/ . 12.) an hini a 'y a d ’am heul ne vale quet en devaligen. Beza ez ê an D octor a ju s tiç prometet gant ar Prophetet santel, pehini a die discleria deomp quement tra s o , da lavaret eo , an oll guirionezou requis evit beza sajvet. Gret ma tuimp eta da zesqui ganeoc’ h , ô va S a lv e r, ar scianç g a e r , ar scianç guirion , ar scianç hepqu.eh necesser evit ober hor silvidiguez. A n hini

pe A r Boquet eus ar M issio n . 345 h o c ’h a n a v e z , pa n ’en" deffe anaoudeguez ebet quen , a ôuar tout , an hini n’ hoc’ h anavez q u e t , ne ouar n etra, pa en deffe arc oll squianchou all tout. Jesus-Christ so ( Joann. 14. $•. 6 . ) an h e n t, ar virions£ A/rc ar vue%. A n h e n t, abalamour ne ia d e n da gaout e D a d nemet dreizàn , ha ne ell den mont d’ an En nemet dre an hent en deus desquet deomp. A r v irio n eç, dre an descadurez en deus roet d e o m p , ha dre e leal det o terc’hel mad d’ e bromessa. A r vue\ , o veza ar penn-quenta eus ar vuez gristen hac eus an oll oberou mad. O va Jésus, pehini so an hent eus an E n , ne hallàn mont da gaout ho T a d nemet dreizoc’h , ober netra a guement a ve profitabl d’am silvidiguez nem et dreizoc’h , esperorut netra diganta nemet drei zoc’ h , grit din baie dre an hent hoc’ heus des quet d i n , ne rin netra nemet dreizoc’H*, grit ma esperin pep t r a , ha ma optenin tout drei zoc’ h. C ’hui so ar virions{ ; mar caràn ar v i rio n e z, h o c ’h heuliàn hac ho c a rà n ; mar caràn ar gaou , e tispartiàn dioe’h ar virionez , hac e pellaàn diouzoc’h. Beza ez oc’ h c’ hoas ar vue hac ar sourcen memes eus ar vuez , hac ez o c ’h duet evit reï ar v u e z , hac e reï gant lar guentez. R o ït din ar vuez eus ar c’ h r a ç , ar vuez founnus-se pehini hoc’ heus milrtet din dre ho maro , dre ho puez nevez ,, evit ne vevin mui din-va-unan , nac evidoun , nac evit ar bed , mæs ma vevin e v id o e ’h hepquen , ha ne ne glasquin pligeout nemet d e o e ’h. Jesus-Christ a so an O r ; mar deus den hac a antre d reizà n , e vezo salvet. Antregl ha P a

346 Instructionou Christen, sortial a r a ï , hac e cavo magadurez. Beza ez ê an or eus ar c’ hraç hac eus ar gloar , da lavaret eo > ne eller antreal e graç D o u e nac er gloar nemet dreizàn , en Ilis nemet dreizàn, e compagnunez ar Sænt nemet dreizàn er stad a Ilis nac er B ried ek z nemet dreizàn , nac e s ta d , e condition , e c a r g , e micher nemet dreizàn. Arretit amâ^c’ hui pehini a lenn, pe a gleo lenn an d r a - m â , dre pe seurt dor ez oc’ h-hu antreet er stad e pehini emaoc’ h , er vicher pe er garg hoc’ heus ^ quemeret ? ha ne doc’ h-hu quet antreet dre ar pec’ het? P a ne doc’ h quet antreet dre an or , pe naus e quevot-hu ar vagadurez , da lavaret eo , ar graçou pere en deus prometet d’ar re a antreo dreizàn. Ma ne doc’ h quet c’ hoas en em laquet e stad ebet ? grat atan tion var ar v irio n e z -m â , penaus e r JesusChrist ez è an o r , hac evel-se ne eller anfreal nem et dreizàn. Diouallit eta na antreac’h e stad ebet nemet dreizàn, ma na fell quet deoe’h en em esposi da goll ar graçou hep pere na rafet quet ho silvidiguez. G uelit da betra en em espos quenalies a zen eus a bep sex hac a bep condition , pere en em laca e c a r g o u , e m ich erou , er briedelez , er stad a I lis , er Beneviçou , hep beza songet nemet en o ambi tion hac en o interest tem p orel, hep beza en em servichet nemet eus an d ib a u ch o u , an dis— honéstis , al libertinaich , ar sim o n iach , hac a bep seurt c r im o u , evit arruout enno. A souezet e tleer b e z a , mar gueler an darn-vuia o c ’ h ober ur goal fin , o cundui ur vuez di sordren , a oal e x e m p l, hac erfin oc’ h en em

pe ar B oquet eus ar M ission . 347 deuleur en Ifern ? ha perac ? abalamour ne dint quet antreet dre an o r , pehini ez ê Jesus-Christ, mæs dre ali an d i a o u l , pehini ez ê ar sourcen eus ar pec’ het. Penaus eta ? petra a vezo eus ar re ne dint quet antreet dre Jesus-Christ er stad e pehini emaint ? A nsao a r à n , ho silvi diguez ne d ’ê quet a grenn disesperet, mæs risclet hras ez ê ; ha ne deus nemet ur binigen guirion ha leal a guement a alfe rapari ar faut o deus gret oc’ h antren er stad-se. A r Scritur a fournis deomp un exempl eus a guement-.mâ e personaich ar R o u e D à v i d , pehini ne duas a-benn da eureugi o c ’ h Bethsabee, pried U r i i , nemet goudê beza coum etet un aoültriac’ h hac ur muntr ; mæs pe seurt pinigen n’ en deus-èn quet gret epad ar rest eus, e vuez ? Jesus-Christ so ar g u i n i e ha ni so ar brancou ; evel na ell quet ar branc anezàn-e-unan reï fro u e z , nemet a ve stag o c ’ h ar gUinie^% evel-se ni ne ellomp reï frouezen ebet eus ar vuez eternel , ma n’ emaomp quet e JesusChrist , ha mar domp dispartiet - diounta. O disparti cruel ! piou n’en devezo quet a aoun rac ar pec’ het ? raæs ivez pa zomp stag ounta hac unisset g a n t a , e* tougomp cal's a fro u é z , da lavaret e o , penaus, an oll euvrou mad a reomp a vilit ar vuez ete rn el, abalamour d ’ar vertuz ha d ’ar sustanç a ro ar guinie{ divin-mâ d’ he brancou. N a bermetit quet eta, ô va Jésus carantezus, e teufèn birviquen da zispartia diouzoc’h. dre ar pec’ h et, mæs roït din ar c’ hraç d’ en em unissa ganeoc’ h dre ar beden , an oresoun , dre afi oll desirou eus va c’ h a lo ü n , hac o ^iret lesennou an A v ie l gant quement a

348 Instructionou Christen , s o u rc i, ma touguin atau frouez din eus ar vuez eternel. Desqui a rit d i n , va S a l v e r , penaus e tle ar brancou a ro frouez beza taillet evit ma touguint m ujoc’ h ; tro e’hit eta , ô va D o u e , ha taillit ar pez a zisplich deo^’h ae’ hanoun, iimpligetan ouarn hac an tan eus ar poaniou, hac eus an oll drubuillou en diabars hac en d ia v e z , mæs n’ am dispartiet quet diouzoc’h. Jesus-Christ so hor Salver. E henvel a.reot J é s u s , a lavaras an Æ 1 da Sant J o sep h , da la varet eo : { M atth. i. ty. 2.1.) Salver , abala* mour ma saveteï e bobl eus ar pec’het. D eu t ez ê eta evit hon dilivra eus hon oll pec’ hejou hàc eus an oll effejou truezus eus ar pec’ h et, pere so an i o ü l , pe ar revoit eus ar c ’hic a enep ar speret an tem ptationou, ar c ’h len vejou, ar m a r o , ar goallou ha poaniou pere a andurer er bed-all hac er bed-mâ. Hon dilivra a ra en e ffe t, pa reomp un usaich vad eus ar graçou en deus militet deomp dre ar goad precius en deus scuillet; rac hon delivret en deus ar pec’ het o rig in a l, hac hon dilivra a ra bemdeis eus hor pec’ hejou hon-unan ha dre ar Sacramant a Va diziant ha dre ar Sacramant a Binigen , dre bere hor goalc’ h en e goad eus hon. oll pec’ hejou* M a ne zilivr quet a-grenn ac’ hanomp er beamâ eus ar revoit ar chic hac eus ar goal inciinationou a enep ar speret,-ha mar permet gant an diaoul ha gant an dut fall dont d’ hon tempti, an dra-se so evit reï deomp îe a c’ h da vilitout, dre ar victor a ellomp da c’ h o u n it, gant ar si cour eus e c’ h r a ç , var an oll adversouriense. Ma n’ en deus quet hon d ilivret, eus an oll hoaniou ar bed-m â, hac eus ar m a r o , ez ê

p e A r Boquet tus ar M issio n . 349 cousgoude kor Salver , v abalamour ma en em servich eus ar goallou-se evit hon distaga dioe’ h ar garantez evit traou ar bed-mâ pere a dremen b u a n , hac evit treï hor c’ haiounou o c ’ h ar ma dou eternel. Erfin ma ne d’ê quet hon dilivranç parfet er bed - ma-, e vezo purachevet en E n . ( A poc. 21 ty. 4 . ) Bac n.use e sec ho an o ll daelou eus hôn daoulagad, ha ne ve{0 mui na maro y na g oelvàn , na c r i , na poan y na diee* sam an t, abalamour ma ve{o tremenet hor stad quenta. O c’hortos an dilivranç parfet-se eo e c ’ huanadom p; eno e vezimp dilivret eus an oll sernpladurezou eus hor c’ h o r f , hac e jouissimp eus ar faveriou a vugale da Z o u e. P ’ eur ec’ h a r r u o , ô va Salver , ma vezo tremenet an oll goallou evidomp , hac e vezimp quit dioe’ h an oll dem p tatio n o u , dioe’ h pep seurt trubuillou ? Jesus-Christ so hor Mediator. N e deus ne met un D o u e h e p q u e n , eme Sant P a u l , ha nemet ur Mediator etre D o u e hac an d u t , hac ar Mediator-ze ez ê Jesus-Christ D o u e ha den. E vit en em acquita eus ar garg eus a V e d ia tor da unani ar re so> disparti etrezo , ez ê. ret en em lacat etre an hini so bet offanset hac an hini eu deus e offanset , evit unani an eil gant eguile. Evel-se Jesus-Christ e qualité a Z ë n D o u e a so en em laqueet etre D o u e pehini a y o a o ffa n set, hac an den pehini en doa offan set D o u e , evit unani an eil gant eguile. La-r varet a ràn e qualité a Z e n - D o u e ; abalamour o veza er s t a d - s e ne oua quet quen huel ha D o u e , mæs hervez an natur a zen hepquetr pehini en doa qu em eret, hac ez oa hueloc’ h evit an d u t , abalamour d ’an dignité eus e

350 Instructionou Christen , bersonaich ha d’ e innoçanç. Jesus-Christ a so eta a r . Mediator necesser d’ar bed - o l l , ha ne deus ftementa n’ en deus quet a ezom eus a Vediator all. Beza ez ê ur Mediator oll c’ hall o u d e c , pehini ne ell quet beza r e v u s e t , aba lamour ma c’ hoülen gant guirionez ha gant justiç vad. R eï a rer ar memes qualité d’ ar S æ n t, mæs en ur fæçon-all ; rac ar Sænt n ’o deus ar galite-se nemet dre e c’ h r a ç , dre e vilitou ha dre e vertuz, ha Jesus-Christ a so hor Mediator dre e sacrifiç hac e vilitou e-unan. ' * O va e n e , pe seurt fizianç ne dleez-te quet da gaout en ur Mediator quer galloudus ! Mar d’ê bras da pec’ hejou , sonch penaus an T a d ne ell quet revusi netra d ’an hini a c’ houlen ar pardoun eus da pec’ hejou. D r e ar memes resoun ez ê ivez hon A vocad. C etu amâ penaus e parlant Sant lan : ( /. Joan. 2 . ty. r .) V a bugaligou baour, me s c r if an dramâ deoch evit ne pedhot quet ; mar deus cous goude unan bennac hac en deus p ech et y hon deus equichen an T ad evit A voca d Jesus-C hrist, pehini o veja atau beo , eme Sant P a u l , a bed evidomp evit obteni deomp tru garez, ha neusesouden e teu d’ e henvel ar P o n t i f pe ar Bcélec bras y ( Hebr. 7. 26. ) mæs yr Bcelec santel y innoçan t , hep ta ic h , dispartiet d io çh ar be-, d heurien , ha savet h u eloch evit an E n . Beza ez ê c ’hoas an Escop hac ar Pastor eus hon eneou. Y a , va S a lv e r , c’ hui so va Escop ha va F a stor, c ’ hui a so en em roet d’ar bleizi e v id o u n , c’ hui hoc’ heus roet ho puez evit ho ranvad ; redec a rit var ma lerc’ h evit va c’h a out ; pa hoc’ heus va c’ havet em dougtiit var

pe A r Boquet eus ar M ission. 351 ho tio u sco a s, ô Pastor cârantezus, va difennit c c ’ h ar bleizi eüs an Ifern ! Grit din beza atantif hac oboissant d’ ho m o u e z , ne bermetit quet ez aen da heul an diavesidi, mæs ne diri ne met d’ hoc’ h heul hepquen , d’ hoc’h h e u l , a la varàn , c’ hui pehini a ell va c ’ hundui d’ar va gadurez eternel. 4 .0 Jesus-Christ o vervel var ar Groas a so hor victim , abalamour ma ze en em livret eunan evit hor p e c ’h e jo u , hac evit hon tenna eus ar vreinadurez eus ar v u e z am poètounetmâ. Eno eo en deus effacet al libell a y o a en hon enep ; eno en deus torrèt grons ar setanç eus hor c’ hondaounation, hac en deus e staguet o c ’h e G r o a s ; hac o veza disarmet ar Brincet ha discaret an oll galloud eus ar bed , en deus triomphet anezo e faç ar bed u niversel, goude beza fæzet anezo en e bersonaich e-unan. Erfin ne deus nemet Jesus-Christ hepquen en deus gallet habaskaat coler D o u e , e D a d , en deus gallet e renta favorabl en hon andret : an oll Sacrifiçou eus al Lesen ancien ne ouant quet capabl d’e ober. 5. Mar d ’ê bet Jesus-Christ livret d’ar maro evit hor pec’h e j o u , ez ê ressussilet evit hor jus tification. Mar d ’ê pignet var ar groas evit caout deomp ar pardoun eus hor p e c ’hejou , ez ê ressussitet evit hon ober Sænt. Mar en deus hon lamet digant an d ro u c-sp eret dre e V a r o , en deuS hor c’ honsacret da Z o u e dre e Résurrec tion , hac en d e u s , o ressucita, desquet deomp cundui ur vuez nevez. Erfin mar d’ê maro ha ressussitet, en deus ivez recevet an oll-c’ hallout var ar re v e o ha var ar re varo. E n em consi-

352 Instructionou Christen , deromp eta evel maro d’ar p ec’h e t , ha ne vévom p mui nemet evit D o u e e Jesus-Christ hor Salver. Laqueomp hor poan evit ne reno mui ar pec’ het en hor c’ horf suget d ’ar m a ro , oc’h oboissa d ’an direisamanchou disordren. 6 .° Erfin evit anaout Jesus-Christ ez ê ret gouzout penaus an T a d Eternel n’ en deus quet hepquen e ressussitet ( E ph. i . ty. n o.') mats en de us e laquttt da as^{a en tu-deo deqàn en E n afiodh an D om in a tio n ou , hac a qioc h an o ll galloud eus an E n hac eus an douar y nonpas hepquen evit an amser bresant, mæs ive[ c'hoas evit an amser da \ont. Pa zè eta JesusChrist asezet en tu-deo da Z o ue , clascomp-èn en E ê , ha na zesiromp nemet âr. pez so en Eê, ha non-pas ar pez so var an douar ; rac petra so var au douar hac a ell countanti caloun an d e n , an teichou f a l l , ar plijàdurezou , ar c ’hargou enorahl, an traou-se oll ha ne dremenonty quet buan ? C ’ hui eta^hepquen, ô va Jésus, e o a s o capabl, da garga va c’ haloun , d’ e c’ hountanti ha $ e goualc’ hi. Petra a hallàn - me da zesirout en En bac en douar nemedoc’ h , pa ze c ’hui hepquen ez ê an D o u e eus va c’ha loun , ha va fartaich evit biquen ? Ha ne d’ê quet c’ hui ez ê quement ameus ? pa ho possé dât!, petra a vane ditre ? mar doun clan, ha ne d’ ê quet c ’hui ez ê va midicin ? mar doun carguet a b ec’ hejou , ha ne d’ê quet c ’hui eo ar burentez memes pehini a ell ma netaat ? mar emeus ezom îT sico u r, ha ne d’ ê quet c’ hui ez ê va ners ? mar emeus aoun r ie ar m a ro , ha ne d’ ê quet c’ hui ez ê va bu ez? mar fel din dileser va zevaligen , ha ne d’ ê quet c’hui ez

pe A r Boquet eus ar M ission. 353 ê ar slerigen memes ? mar desiràn mont d’an E n , ha ne quet c’ hui ez ê an hent evit arru^ut e n o ? mar emeus n a o u n , ha ne d’ ê quet c ’ hui ez ê va magadurez? mar deu ar p e c ’het d’am dispartia diouzoc’ h , ha ne d’ oe’ h hu quet ar peoe’ h ? mar emeus ezom a c ’hraçou, ha ne d’ oe’ h-hu quet va A vocad ? mar emeus ur gount da re n ta , ha ne d o c ’ h-hu quet va barnour ? ha ne d ’ê quet c’ hui ez ê an eiirusdet a esperàn u n . deis? ha ne d ’ê quet c ’ hui eo a ra eiirusdet an Æ le z hac ar Sænt en En ? ha n e d’ê quet c ’hui ez ê oll esperanç quement seurt pobl a so ? erfin ha ne d’ ê quet c?hui goude beza tremenet dre quen-alies a vister a humi l i t é , eo a ren en En gant an T a d hac ar Spe ret-Santel? L avaret a ràn deoe’ h eta assambles gant an ilis ho pried santel : Q u i sedes ad d exterarn P a tr is , miserere nobis. C ’ hui pehini a. so ÿ sezet en tu-deo d ’ ho T a d E t e r n e l, ho pezet truez ouzomp : hon tendit e-treze e n n o c’h , e v i t , goude beza hoc’ h a n a v e z e t, caret ha servich et, ma zaïmp davedoe’h , da jouissa ac’ hanoc’ h , ha d ’ho possedi epad an oll eternite.

S EIZVET

Q U E N T E L

V A R N - U G U E N T .

E u s an

devotion

Bassion

hor Salver.

O r Salver a fel dezàn hor be atau dirac hon daoulaçad ar memor eus e V a r o hac eus e Bassion. E vit an dra-se eo en deus ins-

354 Instructionou Christen » tituet ar Sacriviç santel eus an Oferen , hac en deus leset ganeomp e G o r f hac e G oad er Sacramant eüs an Auter. G ou d e ma en doa instituet ar Sacramant adorabl-mâ , e lavaras d’ e E b estel, hac en o fersonaich d’ ar V eley en : ( Luc. 22. -j/-. 5. ) grit an dra-mâ e memor ac hanoun-me ; da lavaret. e o , offrit ar Sacriviç'flnâ e memor eus va Fassion. Ha Sant Paul à lavar eus e bers d’an oll Christenien penaus quelhes gueich ha ma com u niint, e tleont caout memor eus e V aro . R e t eo eta en deffe hor Salver carantezus un désir bras hor be memor eus e B assion, pa en deus instituet an traou s a c r , ar pez so^ santela hac enorapla el Lesen Christen , evit lacat ar memor-se dirac hon d a o u la g a d ., E vit an dra-se e fel d’ an Ilis pehini a so atau gouarnet hac instruet gant ar speret eus hor S a l v e r , e ve an ornamanchou eus an Ilis carguet a groasiou, e ve ur Crucifi e pep Ilis, ha memes var pep A u t e r , evit ma o devezo ar Bælec hac ar b o p l , en amser ma vezo eelebret ar M ysteriou s a n tel, ha quellies gueich ma antreeint en Ilis , ar memor eus e Bassion atau dirac o daoulagad. O c ’ hpen an Ilis a ra planta Croasiou er placennou , exorti a ra e bugale da gaout Crucifiou en o zies , ha d’ o douguen ganto ; perac ? evit ma vezo doun en o c’halon ar memor carantezus eus a Jesus-Christ. A r memor-se a so un effet eus hon anaoude güez vad en andret hor Salver p e h in i, dre ur garantez hac un drugarez in fin it, en deus hon dilivret eus an daounation eternel dre e Bassion hac e V a r o var ar Groas.

pe A r B oquet eus ar M ission . 355 Petra a ellomp-ni da ober evit ur mad quer bras ha quer c a e r , nem et caout atau en hor speret hac en hor c ’ haloun ar memor anezàn? A r memor-mâ hon dalc’ h hac hon ampeich d’e offansi ; rac piou ez ê an den hac a garfe displigeout dezàn , o c ’ h e velet dispennet ha goloet a c ’ houliou y ha staguet o c ’ h ar Groas abalam our dezàn ? A r m em or-m â a servich evit teneraat hor c’ halonou c a l e t , ha pa zomp en em laqüet e stad truezus-se da veza caledet hor c’ halon , pe o veza abuset eus a c ’hraçou D o u e , pe coum etet ur pec’ het grevus b e n n a c , pe o veza morset en un accustum anç criminal n’ hon deus m oyen ebet profitabloc’h da sortial eus ar stad-se evit ar memor eus a Bassion hor Salver ; ar m o y enou all n’ o deus quet ar memes gallout. Mad ez'ê eta neuse teuleur ah daoulagad var Jesus-Christ crucifiet, applica ur Crucifi var boull h o r c ’halon pe var hor guenou evit goulen hor pardoun. A r memor-se a servich da rei deomp c o u raich ha ners evit anduri gant patiantet ar poaniou a ell arruout ganeomp epad hor buez. R a c mar doun c là n , va Salver a lavar din eus a vlengen ar Groas : ( Jerem. 1. 1 2 . ) O c h u i , pehini so a fflig e t, guelit hac ïn a so ur boan henvel o c h va hini-me. Mar doun dispriset, e lavar din ez ê crucifiet etre daou laer ; mar emeus ur c’ holl bennac , pe mar doun dibourve eus a vadpu ar bed-mâ , e lavaro din ez ë bet divisquei en noas ; mar emeus ur glac’ har bennac , e lavaro din er Jardin O liv e t ez ê bet trist e ene bete ar maro. Piou eo an hini n’ en em resolvo quet di. souffr o velet quement-mâ ?

«ç5 Instructionou Christen , Erfin Sant Augustin hon assur n’ en deus cavet biscoas remed ebet quer galloudus evel ar gouliou eus Hor Salver ; hac en ur plaç-all a lavar ne deus netra quer profitabl evit hor silvidiguez, evel ma ze songeai bemdeis er pez en deus anduret evidomp. E vit lacat an devotion-mâ e pratic , ez ê niât i . ° quemeret un amser bemdeis evit contempli e Bassion. Erfin eus all L e v rrmâ e vezo cavet Meditationou evit pep devez eus âr sizu^M ’ 2,0 O vont hac o t o n t , o c ’ h ober al labour, en em ocupi gant ar soncb-mâ. 3.0 Pa'labouret asezet, caout ur Crucifi dirac an daoulagad , ha sellet outi alies. 4.0 D ou gu en atau ur groas bennac evit caout memor ez ê maro hor Salver evidom p. 5.° Bouchât alies d ’ar C r u c if i, o lavaret: ô va Jésu s, va c'harante{ J p e , va D o u e , ho. pezet truez ouzin ; pe , va D o u e , roït din ar batiantet ; pe , va D o u e , roït din ar burentez a gOrf hac a galon , pe ur beden all bennac.

EISVET

Q U E N T E L

VARN-UGUENT. Eus

an devotion d'ar Sacramant adorabl eus an A uter.

N assureta eus an oll d e v o t io n o u , ez è an dévotion d’an Hum anité santel eus hor Salver. Houmâ ez ê an O r dre pehini ec’h

pe A r Boquet eus ar M ission . 357 erruer bete D o u e . Hetnâ ez ê an tensor e pe hini ez ê comprenet an oll pinvidiguezou eus a vadelez , a. c’ hraçou , a faveriou hac a drugaréz an A u tr o u - D o u e . ( Joann. 10. 9 ,) A n hin i a antrao dre an Or~md , a gavo ur vàgadure£ e x c e lla n t, ha peadra d’en em gountanti. C e tu ase perac ez an da reï deoe’ h Praticou evit adori hor S alvtr er Sacramant an Auter. i . ° Bisitit-èn alies er Sacramanf-mâ ; biquen n e deuot de visita , na zistroot gu elloc’h evit ma ouae’ h quent. Pa ioa hor Salver er bed-m â , en deus gret vad da quement a so en em adresset d e z à n , n’en deoa biscoas revuset den. A r memes madelez hac ar memes gallout en deus amâ evel en doa pa ioa var an douar. G o u d e e veza adoret ha rentet dezàn ho teveriou , esposit dezàn neuse h o c ’ h ezomou. Mar d oc’ h affligetj livirit dezàn ho poaniou evel d’ar guella eus ho m ig n o u n e t, hac ho consolo. 2.0 M ar em aoe’ h pell dioe’ h an I lis , troït ur veich en amser , ispicial dioe’ h an nos hac ar mrntin e-treze ar plaç e pehini ema o repos. D r e eno e tuot da imita an dévotion eus ar Prophet D aniel , pehini o veza en esclavaich er G uear eus e V a b il o n , ( D a n ie l. 6, 1 0 .) a ÿgore ar prenestou eus e gam br, pere a y o a troet oc h ar Guear eus a Jérusalem , pehini a y o a pell diou n ta , var-dro pevar c’ hant antercant leo , hac e{ ea var e ^aoulin teir gu.eic bemdeis evit adori e Z o u e , ha renta deqàn actionou a ch ra ç. 3.® It da gompaignunecat ar Sacramant adorabl pa vezo casset d’an dut clàn. Ma na hillit quet mont bete an ty , it d ’e cundui hira ma

358 Instructionou C hristen, c’ hellot ; mar be easset d’ ho kear , it d ’e ziguemeret. P e n a u s , mont a raffer da ziguemeret un Digentil bras pa arruo en ur G u e a r , ha ne daimp quet da ziguemeret R o u e ar R o u an e z, pa dui d’ hon ty ! 4 .0 Quemerit ur billet eus a adoration ar Sacramant , ha grit hoc’ h adoration en heur hac en devez ma vezo merquet deoe’ h ,• en ur mis bennac eus ar bloas hac en eisvet ar Sacramant. ïjo n T a d Santel ar Pap Ciem ant d e c , en eil devez varn-uguent eus a vis G uenver , er bloas «674, e requet ar Rouaries , en deus acordet da Rouantelez Franç ha d ’ar B royou a zepant enezi , Indulgeançou Plenier pere a allo beza gounezet ur veich er bloas h ep q u en , d’ar breudeur ha d ’ar c’ hoareset eus ar Vreuriez fountet dindan an hano eus an adoration ar Sacramant adorabl eus an A u t e r , pçre epad un heur , en deis pe en n o s , o devezo continuet o oresoun hac o fedennou en Ilis pe er' Chapel eus ar Vreuriez , peautramant en o ziez , ne met o devezo ar bermission eus an O rdinal pe digant ar Superioret eus a V r e u r ie z , hervez ar reglennou a vezo g r e t , ha pere , en devez pe er zizun-se, o devezo covesseet gant glac’h ar, hac o devezo recevet ar Sacrâmant s a n t e l , ha great pedennou da Z o u e , evit obteni ar peoe’h etre ar Rouanez Christen , distruction an Heres io u , hac Exaltation hor Mam Santel an Ilis. 5.® Livirit Chapelet ar Sacramant. V a r ar Groas ez ê ret lavaret ar Gredo ; var ar merq u en n o u j Pater , A v e , ha G loria P a t ri ; ha var ar greunennou bian 9 ,Me h o c h a d o r 9 va

pe A r B oquet eus ar M issio n . 359 A u tro u Jesus-Christ , er Sacramant adorabl eus an A u t e r , a greis va ch a lo n , gant hum ilité ha tarante[ , evel ma { o c h adoret en E n pant an Æ le \ . O J é s u s , hor Salver carantezus , pardounit deomp hor pec'hejou bremâ hac en heur eus hor maro. E vellen bezet gret. 6 .° L ivirit alies : Ra^ve^o meulet J é s u s er Sacram ant adorabl eus an A u ter . 7 .0 Asistit er S a criviç eus an O f e r e n , liessa ma c’ hellot. 8.® C o u m u n iit a lie s , mar permetet ganeoc’ h ho Confessor.

AN N A O V E T

QUENTEL

VARNUGUENT. Eus

Speret - Santel.

R Scritur a lavar penaus Sant P a u l, o veza arruet e E p h ese, a rancontras var-dro daouzec Christen pere n’ o doa c’ hoas desquet nemet ar c’ hentelliou quenta eus ar Feis. A n Abostol sanrel o songeai e oant bet b a d e ze t, a c’ houlennas outo a recevet o doa ar Speret-Santel D r e ar Confirm ation , abaoue ma o doa gret professiou da credi e Jesu s-C hrist; hac e respontont dezan n’o doa quet memes clevet e ^vize ur Speret-Santel. G ant a zen a. so etouez ar Gristenien pere o deus quen neubeut a ana oudeguez eus ar S p eret-S an tel, evel o doa an anter-Christçnien-m â ? Cals a gred penaus ar

36o Instructionou Christen , Speret-Santel a so ur Sant evel Sant Ian-Badez o u r , Sant P e r , etc. Hiniennou a laca aqeza varlerc’ h ar V erc’ hes V a r i , evel pa lèv ero n t, mar plich gant D o u e , gant ar V erc’ h e s , ha gant ar Speret-Santel. Ignoranç estrainch, pe hini a gaver non - pas hepquen etouez an dut divar ar meas , mæs ivez c ’hoas etouez ar bobl er C ’ herriou. C e tu ase p e r a c , goude beza gret anaout hor Salver pehini eo an eil Ferson eus an Drindet San tel, e fel din isplica petra ez eo ar Speret-Santel pehini eo an trede Ferson. A r Speret-Santel ez ê an trede Ferson eus an D rindet Santel, ar memes D o u e evel an T a d hac ar Map ; o veza rna en deus ar memes natur e v e lt o , ar memes- g a llo u t, ar memes madelez, hac a so e pep tra ar memes evelto. A n T a d , o c ’h en em an aou t, a anjandr e V a p ; an T a d hac ar Map o c ’h en em garet dre ar garantez infinit, a produ ar Sperei-Santel. A n T a d a so ar sourcen eus ar Map hac eus ar Speret-Santel. An T a d hac ar Map a so ur memes sourcen eus ar Speret-Santel. Ar Map a proced eus an T a d hepquen, dre ar vo yen eus an ententam a n t, hac ar Speret-Santel eus an T a d hac eus ar M a p , evel eus a ur memes sourcen , dre ar voyen eus ar garantez. N e renquer quet songeai e ve an T a d ab’ars ar M a p , nac an T a d nac ar Map abars ar Speret-Santel ; rac pa na ell quet an T a d beza ur moumet hep en em anaout, nac an T a d hac ar Map hep en em garet dre ur garantez infinit, ez ê ret e ve ar Map hac ar Speret-Santel a bep eternite evel an T a d . Peguement bennac ma ze bet a bep eternite Map D o u e evel e D a d , cousgoude en deus bet

pe A r B oquet eus ar M ission . 361 b«t quemeret ur c’ horf evel hor re-ni, pa oua duet an am ser, evit proculi hor silvidiguez. A r memes tra ev el ma ze bet ar Speret-* Santel D o u e evel an T a d hac ar Map a bep e te rn ite, ez ê bet cousgoude aparisset d’an dut dindan furmou aznad evit peurachevi an afer eus hor sanctification. Pa oue badezeet hor S a l v e r , e tisquennas evel ur goulm var e benn. V a r M enez T a b o r ec’ h aparissas evel ur gounabren. D ’ar Sul ar Pantecost e oue guelet evel flamou tan. A r furmou diffarant-mâ a ra anaout an oberou difarant pere en deus produet ar Speret-Santel en I l i s , hac e pep ene e particulier. Pa o u e badezet hor S a lv e r , ec’ h aparissas e v e l ur g o u lm , evit disquez deomp ar garantez eus a pehini ar goulm a so an imaich quercouls' evel an dour eus ar V adiziant. A r Speret-Santel a aparissas evel ur gounabrén var ar M enez T a b o r , evit desqui deomp penaus e souten e Ilis hac an oll eneou santel. R a c evel ma en em sefvichas D o u e eus a ur gouna brén evit cundui e bobl en desert, evel-se e teu ar Speret-Santel da denna a gostez cals a eneou evel en ur co u n a b re n , evit parlant o u n to en o c ’halon. A r counabren-se a y o a evel u r vo g u er etre an Egiptianet ha pobl an Autrou* D o u e , evit difen ar r e - m â d io e ’h ar re allé E v e l-se ar Speret-Santel en em laca eîrezom pni hac adversourien hor silv id igu ez, evit hoœ difen outo. A r counabren a yo a en desert o difenne en deis o c ’ h ners an h e a u l, hac a roe dezo sclerigen en nos ; ar Speret-Santel hon difcn dioe’ h an ners eus hor goal inclinationou^

36 2 Instructionou C hristen, hac hor sciera en hon tevaligennou. Ar cou-* fiabren a dremp an douar dre ar glao hac a ra dezi. reüL frouez ; ar Speret-Santel a arruous an Ilis hac an eneou fidel dre ar glao eus e c’ hraç o u ., hac a ra dezo ober euvrou mad. Erfin* ar Speret-Santel a so bet aparisset evel Jlamou t a n , abalamour ma ze un tan divin pehini a puraa ar galon , a alum enni an tan eus ar guir garantez., e den d io e ’h an douar, bac e doug bete an En. Aparisset e.z ê bet evel teodoju t a n , abalamour ma en deus patiantet dre ç’ henou ar Prophetet., dre an Ebestel, ha ma parlant bemdeis dre ar Bredicator,et. A r Speret-Santel eo a ro sclerigen d’an Ilis, e c ’belea * e gouarn , e c ’ hrea , e difen hac e souten e creis an tempeston a zigas an Ifern en e enep, hac a servich dezi da Pilot evit g c ’hundui d’ ar pots eus ar silvidiguez eternel; èn eo a ro dezi ners evit ober e oll fonctionou. Evel ma ze ar c ’hqrf hep buez pa ze dis partiet an ene d io u n t a , evel-se ivez ar c’ horf .eus an Ilis a v e hep buez pa na ve ma zeo soutenet atau gant ar Speret-Santel ; en hevelepfæçonn ma ze èn a sacr ar V e l e y e n , ha dreizo e ra an oll fonctionou sacr, dreizo e ro ar va diziant , dreizo e ro an absolven eus ar pec’ hej o u , dreizo e ro ar G onfirm ation, dreizo e ro ar Sacramant a jNden, dreizo e teu da unissa ar priejou er Sacramant a B riedelez, union pe hini ne ell quet beza torret ; dreizo e furm var an Auter C o r f ha G oad hor Salver JesusChrist quasimant evel ma en doa e furmet en entraillou ar V erc’ hes Vari e Myster an incarUiaîiotiji G w r ppnaus ez $ ar V e le y e n eo a

pe A r B oq u tt eus ar M ission , 363 ra ar pez a aparis en d ia v e s , mæs ar SperetSantel eo a ra an diabars. A n exterior a so d ’ar V e l e y e n , mæs ar pez a tremen en diabars, da lavaret e o , ar graçou interior, ar burentez, ar sanctification, ar seinchamant a v u e z , hac an effejou all eus ar Sacram anchou, cetu petra a ra ar Speret-Santel. Ar Speret-Santel eo a ra deomp pidi ; M e a, s c u illo , a lavar D o u e dre c ’ henou ar P ro p h e t, ( Z a ch . 12. 1 0 . ) ar speret a c'hraq hac a beden var fa m ill D a v id ha var an habitantet eus a Jérusalem. A r Speret-Santel eo , evel a lavar Sant P a u l , hor sicour en hor sempladurez ; ( R om . 8. 26. ) rac ne ouzomp quet petra a. dleomp da c'hou Un oc'h D o u e evit e bidi evel ma ze dleat ; en eo a bed evidomp gant hua-> nadou pere ne eller na da isplica na da com-, pren. Rem ercom p amâ tri zra pere a vanc deomp evit pidi. i . ° N e ellomp quet pidi. 2.®, N e ouzomp quet petra a dleomp da c ’ houlen.' 3.0 N e ouzomp quet penaus goulen. Hoguen ar Speret-Santel a fournis an tri zra-mâ o reï deomp ar speret a o r e s o u n , o pidi ennomp ha ganeomp , da lavaret eo , o c ’ h ober deomp pidi gant daelou hac evel ma ze dleat. Ar Speret-Santel éo a sciera ar penitantet da lavaret e o , a sciera ar pec’ heurien b a o u r , a ra dezo anaout o fec’ h e jo u , a ra dezo o g o u e la , hac ober ar pinigennou ar re galeta. A r Speret-Santel eo en deus great ar V e r zerien , dà lavaret e o , en deus roet dezo ners er poaniou , hac en deus gret dezo treac’ hi ar supliçou ar re cruela en deus gallet biscoas, malliç an Dirantet da invanti.

364 Instructionou Christen , En eo a guelen an D o c t b r e t , ar Bredicatoret , ar C o n fe ss o re t, ha quement den a zesq d ’ar re all ober ar mad ; èn eo a zigor diouscouarn ar galon d ’ar re o c h e la o u , hac o dispos er fæçon-se da glevet o c’ h o m s o u , non-pas evel comsou an d u t , mæs evel comsou D o u e, A r Speret-Santel eo a guelen ar Vissionerien, a zispos anezo evel ma plich ganta. O c’ hass, a ra e leac’ h ma fel dezàn , evel ma toug an avel ar counabren. Hervez santimant Sant Gregor ar Speret-Santel eo a zispos eus an amser hac eus al leac’ h e pehini e fel dezàn e ve gret âr Mission , hac evit resouniou pere ne anavezomp quet , mæs pere a so just , e c ’h amgeich na vezont gret en ur certen amser hac e cer ten plaçou. G uelet a reomp un exemp eus a quement-mâ er Scritur Sacr en A ctou aq Ebest e l , e léac’ h ma lavar Sant Lucas penaus Sant Paul hac e Gompaignuned o fallout dezo ober ar Mission e Phrigi hac e Galaci , Provinçou eus a Asii , { A c t . 16. -j/-. 6. ) a oue ampeichet gant ar Speret-Santel ; hac o fallout dezàn mont da ur Ptovinç all hanvet M isii, ar SperetSantel ne berit.etas quet'ganta. Ha goude beza difennet ounta ober ar Mission er plaçou-se , e roas dezàn da anaout e falîe dezàn e vize great en ur G uear eus a Vacedoan , hanvet Philip. A r re eta a receo ar c’ hraç eus ar Mission , a die gouzout ez ê un donæsoun eus ar Speret-Santel , evit e drugarecaat ; hac ar re a so privet eus ar Mission a die en em hu milia , gant aoun na ve an dra-se ur bunition eus o fec’ hejou ; hac ar re a fel dezo e obteni, a die en em suplia dezàn , evel d’an hini a

p e A r B oquet eus ar M ission . 365 so ar mæstr eus ar M issio n , hac a zispos aneza evel ma plich ganta. A r Speret-Santel eo a unis assambles an oll Christenien pere a so dre ar bed u n iversel, dre ar v o y e n eus ar F e i s , an Esperanç hac ar G arantez ; rac n’ o deus nemet ar memes Feis. Esperout a reont oll ar mæmes eiirusdet dre ar milit eus hor Salver Jesus-Christ ; unisset ez int dre ar garantez en ur fæçoun n’o deus tout nemet àr memes calon hac ar memes91 ene. \^ • E n eo a laca an union hac ar peoc h er C ’ houenchoù reglet-mad , é pere ne deus n e m et ar memes speret hac ar memes bolontez , pehini eo bolontes ar Superior , e pere an oll m adou a so e com m un , an traou temporel evel an traou spirituel. E n eo a antretien ar peoc’ h er famillou christen e pere e veler ar vu gale oboissant d’ o Z a d ha d’o M am., ar ser vicheurien d’ o Mistri ha d ’ o Mæstreset , hac union vad etre an oll e D o u e hac abalamour da Z o u e . E leac’ h an Heretiquet pere so dispar tiet dioe’ h an Ilis * ne veler en o zouez nemet disacord ha d r o u g u ie z , memes t r poenchou ar re principala eus ar Religion. Hac er C ’ houenchou e pere eZ ê dileset ar Reglennou quenta a y o a gret hac ispiret gant ar Speret-Santel , ne veler nac union , na c a ra n tez , nac oboissanç , na p a o u ren tez, mæs pep tra e disurs ha quemesquet , pep unan o veva en e g u is, o possedi madou dezàn-e-unan , etc. G u elet a rer er famillou ar vugale hac ar servicheurien ne o b o isso n t, na ne zep a n d on t, hep union , hep c a ra n tez, hep peoc’ h , en disurzou , oc’ h en em garga a c’hourdrousou hac a inijuriou, e t c . ;

366 Instructionou Christen ; ha perac ? abalamour ar Speret-Santel n’ ema quet etouez an H eretiquet, ez ê sortïet eus an tiez-se , eus ar C ’ houenchou-se , ha n’ema mut er famillou disacord-se. A r Speret-Santel eo a ra ar G u érc’ heser. Beza ez eus t u d , goaset ha merc’ h e t , pere a so pur evel Æ lez D o u e en En. N e d’ ê quet dre natur ez int an dra*se,mæs dre un douneson eus ar Speret-Santel ; r a c , evel a lavar e-unan el L evr eus ar Furnez : ( S ap . 8. 2 1.) N e ell den beqa c h a st, ma na ro D ou e dezàn ar c hràc-se, hac anaout ar burentes memes a so un douneson a Z oüCï Evel ma o deus ar tVerzeurien gounezet ar victor var aq Tirantet dre ar c ’hraç eus ar Speret-Santel, evel-se ivez ar G u erc ’ heset a c hounez ar victor var 0 c ’ horf dre ar c’ hraç eus ar metnes Speret-Santel. E n eo a ra d’an dut dimezet beva en hones t i s , o reï dezo ar c ’hraç na en em servichint eus ar Briedelez nemet hervez urs an AutrouD o u e hac hervez e vo lo n te z, hac oc’ h o am peich da ober netra en tu-all d’ ar pez a so permetet dezo. En eo a ra ma teu an den da dreti gant enor corf e b ried , ha d’ e briet ober ar memes tra en e andret. En eo a zesq dezo , hervez an doetrin eus a Sant P a u l , dioueret ar Briedelez evit en em reï d’an oresoun, da lavaret eo , d’ar G oeliou bras eus ar bloas, en devesiou a zevotion , hac en amser a binigen * evel en Asvent hac er C ’ horais. En eo a ra d ’ar re 5 deus great ur faut bennac a enep ar b u ren te z, e repari dre ur guir p in igen , o veva pur epad ar rest eus o buez. A r Speret-SaateL a r a e. zounésonou da. pep-

pe A r B oq uet eus ar M ission. 3 67 tirlari, hervez tria plich ganta. Hiniennou a so dereat evit ur stad haé ur c o n d itio n , re alî evit ur stad hac ur condition-ail. L o d a so defeat evit g o u a r n , re all evit beza gouarnef. Beza ez eus hac a so mad evit an e u v r o u , re all evit ar c’ hontemplationou, L o d a sa e v it soulagi ar beorien glàn ; re all a so o-unan er baourentez hac er s-ouffrançou. L o d a so mad1 evit quelen , re all evit beza quelennet. Erfin * ( /. Cor. 12. n . Ephes. 4. 3 . ) ar memes Speret 9 eme Sant P a u l , eo a ra quement-se tout evit ma vefimp sourcius da viret an union a speret hac ar p e o c h , ha ma ve vo pep-unan ac’ hanomp santelamant er stad hac er gondition ma eit deus hor placer. A r Speret-Santel eo a sciera ar s p e r e t , a dont ar g a lo n , a ispir an desirou san tel, a x a deom p treac hi an difficulteou pere a deu eus a bers an droue-speret, ar c’ hic- hac ar bed. Erfin ar Speret-Santel eo en deus dre e' zounesonou roet ar parlant d’an E b e s te l, ha d’a n dut A p o s fo lic , ar vertus da ober rniraclou, da; prophétisa ha da zifaranti ar sperejou , en ur g u e r , èn en deus atau gouarnet an IlisT; hac a raï bete fin ar bed. A r S p e r e t-S a n te l ( Joann. 14* 7 7 . ) na e ll quet beça diguemeret gant ar bed , eme hor Salver ; da lavaret eo , gant ar re en em cundir hervez ar c’ h i c , oc*h ober euvrou ar c ’h i c , pere so hervez Sant P a u l , \ G a i. S. /9. ) a l lubricité , an id olatriaich, an ampoesounere{ , ar g a sso n i, ar gourdrousou, an tabudou y ar j a l o u f i , an drouguie£ , an disputou , an avi , ar munir ou , ar vezventi, ar cher-vad, hac an

368 Instructionou Christen y traou-all evel-se ; abalamour o veVa hervez ar c ’ h ic , speret an A u tro u -D o u e ne chom quet e n o , eme ar memes Abostol. { R o m . S. ) Hoguen ar speret-mâ à chom en eneou pur hac inoçant, pere a deacTi dioe’ h ar pec’ het ha dioe’ h an oll aparançou eus ar pec’ het ; hac o chom eno, e toug frouez admirabl hanvet froue\ ar SperetSa n tel; da lavaret e o , hervez ar memes Abos tol , ( G ai. . a.2., ) ar garante£ , ar jo a , car peoc’h y ar batiantet y an douçder y ar vadeleç, an humor-vad , an diguemer-vad, ar fidélité , ar vodesti, hac ar burente£. Mar quirit examina ho p u e z , e velot açs pehini eo ar Speret a chom en n o c’h hac ho couarn. D esquit eta n o n -p a s beva hervez ar bejd, mar fel deoe’ h receo ar Speret - Santel , hac e chomfe ganeoc’ h , dispartiit dioe’ h ar bed, pellaït dioe’ h ar b e d , en em zistaguit dioe’ h ar pez ne d ’ê quet D o u e ; pa ze guir penaus an attaieh re vras ho pezo oc’ h an traou crouet, a so aoualc'h evit hoc’ h ampeich d’ e receo. En em breparomp, dre un distag general dioc’h pep tra , da receo ar speret-se eus a burentez hac a santelez , ha goude ma hor bezo e re cevet , diouallomp na duernp d’ e tristaat ; ar pez a raomp, pa goumetomp ur pec’ het véniel bennac, mæs dreist pep tra diouallomp na duemp d ’e vouga en n o m p, ar pez a raemp dre ar pec’het marvel. Hor bezomp memor ez^omp an templou eus ar Speret-Santel. N e d’ ê quet me eo e la va r, an Abostol santel eo : ( /. Cor. 3 . tC, S. /<)•) N e ouzodji quet odh templou da Zoue y hac ê chom ar Speret-Santel ennoc’h ; ha ne ou{OC h-

pe A r Boquet eus ar M ission . 369 hu quet e\ ê ho corfou templou d'ar Speret-Santel pehini a so ennoc’h ? e{ oc’ h da Zoue , ha non pas d eo ch -h oe’h-unan ? A c’ hui hoc’ heus bis coas songet perac ec’ h enorer Relegou ar Sænt ? perac ec’ h enorer corfou ar Gristenien goude o m aro? An dra-se so abalamour ma zint bet tempioù d’ar Speret-Santel. Pa zisenorit ho c o r f , a c’ hui a ouar petra a rit ? A n templ eus a r Speret-Santel eo a souillit. Petra a arruo gant ar re o devezo - èn souillet? C h elaou it c’ hoas ur veich ar memes A bostol : ( /. Cor. 3. / 7 . ) P io u bennac a so u ill templ an A u trou -D ou e , D o u e en punisso eternellam ant, rac templ an A u tr o u -D o u e a so santel. H a C hu i e[ é henne{ ; D esq u it eta treti gant enor ha respet ho c o r f , pa ze an templ eus ar Speret-Santel. Songit c’ hoas er g o m s - m a eus an A b o s t o l : ( 1. Cor. C. ty. /9. ) Prenet e{ hoc’h bet ur pris b ra s, glorifiet eta ha douguit D o u e en ho corf. Erfin hor bezomp memor æz ê ar Speret-Santel a ro deomp ar sclerigen a deu d’ hor puraat , d ’hor santifia ha d ’ hon d e v i , ha leveromp dezàn : Speret-Santel, roït din ar sclerigen ; Speret-San tel , puràit va chalon ; Speret-San tel, va santifiit ; Speret-Santel, va devit gant an tan eus ar g a r a n t e A m e n .

DREGONTVET

QUENTEL.

E u s an D evotion d 'ar V e r c 'hes

Glorius V ari.

V e r c ’hes Glorius Vari a vilit beza enoret mui evit an oll Æ le z hac an oll S æ n t, pa en deus Doue he ^enoret , hac he favorise Q 1

370 Instructionou Christe n , mui evit hini - all e b e t , ha memes mui evîit' ar re all oll assambles. Rac mar dleomp enori ar S æ n t, abalamour ma zint huel en E n , pebes enor ne clleomp-ni quet da renta dezi, o veza ma ze ar V e rc ’ tv ar muia-caret d’an T a d Eternel , Mam d ’ar Map , ha Pried d’ar Speret* Santel ! A n union vras-mâ pehini e deus gant an tri Ferson eus an Drindet Santel , a deu d ’ e sevel azioc’ h ar Seraphinet , hueloc’h e v it ma ema an En azioc’ h an ^douar. Petra. a livirin-me eus he c’ hahteou-all ? Santel eo en he G ’ h oncep tion, un T e m p l ar c ’haera d’ ar Spe ret-Santel, Mam da Z o u e ha G u ë rc ’hes assam b l e s , Magueres ha Gouarnoueres da Roue an En bac an D o u a r , Rouanes an D u t hac an Æ lez* îAvocades ha Patrounes ar pec’ heurien quez. Mar e deus bet cals a fa v e rio u , ne deus quet bet nebeutoe’h a vertusiou , pa e deus-y possedet oll en huelà perfection. He c’ harantez evit D o u e a so bet quer- b ra s, ma e deus e garet mui evit an Æ lez hac an dut assambles; H e c’ harantez evidomp-ni a so quer cre , goude calon Jésus, biscoas calon n’ en deus Hor e’ haret evel hini ar V e rc ’ hes V ari. He Humilité a yoa quer b ra s , ma ze en em laquet iseloc’ h evit a n oll croùadurien ; he fatiantet quer parfet * an oll drubuillou, ha memes maro he Map , n ’o deus quet gallet ober dezi coll he fatignte t ; he furentez quen excellant, ma e deus trem enet hini ar sperejou ar re bura» En ut guer , quer carguet ez ê a c’ hraçou , ma e deus mui e-unan , evit an oit Sænt assambles* A n dra-se eo a ra ma tleomp he c’hemeret evit ar guenta goude D o u e y evel ma ze ar ga-*

pe A r Boquet eus ar M ission. 371 e r a , ar barfeta hac ar garantezussa eus a gue ment a so crouet. G o u d e quem ent-se, piou ne enoro q u e t, ne garo* quet ha ne servicho quet fidel ar V e r c ’ hes Glorius V ari ? E c ’hemeret a dleomp c’ h o a s , non-pas hep quen evel ar ve lla eus a crouadurien D o u e , mæs evit ar vella en hon andret hac evidomp. En e ffe t, piou en deus-hi p e d e t, ha ne deus quet chelaouet o c ’h e p ed e n n o u ? Piou e o ' a r pec’heur paour hac en deus goutennet sicour ou» t h i , ha ne d’ê quet bet sicouret ? Piou eo an hini en deus-hi servichet fidel ha ferm , oc’ h imita, he v e r tu z io u , ha- ne d’ê quet bet salvet? E n o ro m p ,eta , caromp ha servichômp ar Y7am santel h«a carantezus eus an A u tro u -D o u e ; hor bezomp- evit-hi u n dévotion tener hac a galon , evel he bugale hor bezomp evit-hi calonou a v u g a l e , pa e deus evidomp ur galon a Vam*, quemeromp-hi evit hor M a m , hor R o u a n e s , hon A v o c a d e s , hor- p a tro u n es, en ur g u e r , an hini a ell tout evidomp dirac D o u e . Mar goulennit ouzin petra a renquer da ober evit e enori hac e- servicha- m a d , e Uvirin de o e’ h e renquer e imita- en he vertusiou, dreist pep tra* en he h u m ilité, he. d o u çd er, he fatia n t e t , he oboissanç, he furnezr, he madclez ev it ar beorien,, ha dreist pep tra he c’ harantez parfet evit D o u e . Mar fèl deoe’ h eta- e enori hac e servicha m a d , laquit ho poan d’ e imita en her oll vertusiou. Laquit-hi alies dirac ho-raoulagad pa en em bresanto- an occasion deoe’h d’e a ' em Humilia da- souffr r da oboissa*. etc; Hotevotion ne servicho da netra deoe’h hep. arr v o lontez g re d’ e im ita .

372

Instructionou Christen,

Q U E N T A E nori ar

Vcrches

P R A T IC . en

he Im aichou•

A n D octrin çus an Ilis a zesc deomp enori Imaichou ar S æ n t , abalamour ma represantont deomp ar re da pere e tleomp enor ha respet. H ac evel ma tleomp un enor speciàl d’ar V er c ’hes Glorius V a r i , %e tleomp ivæz un enor particulier d’ he Imaichou santel. R et ez ê remercout amâ penaus a,n enor a rentomp d’an Imaichou , ne d ’ê quet , evit parlant mad , d ’an Imaichou eo er rentom p, mæs d’ar Sænt pere a so represantet dre an Imaichou ; hac evel-se quement enor a rentomp d’an Imaichou a so un enor pehini a rentomp d ’ar Sænt. Evit an dra-se eo e lavar Sant Thom as hac an oll T h eo lo g ia n et-all, ez ê mâd deomp renta d’an Im aich ou , abalamour d’ar Sænt , an enor a rentfemp d ’ar Sænt m em es, ma vent presant. M a ve ar V e r c ’hes Glorius Vari en ho t y , guelit pe seurt enor a rentfac’ h d e z i; hep douetanç ebet e rafac’h dezi ar plaç enorapla , he jsaludi a rafac’ h oc’ h antreal hac o sortial, goulen a rafac’ h outhi he bénédiction , dioe’h an nos abars en em lacat en ho q u ele, dioe h ar mintin abars mont d’ ho labour ; fiziout a rafac’h enni hoc’ h afferou , o recomandi a ra fac’ h dezi ; laquit eta he Imaich e eaera plaç a so en ho t y , hac e presanç e Imaich saludith i , oc’ h antreal hac o sortial ; goulennit he bénédiction dioe’ h an nos hac ar m in tin, reço-

pe A r Boquet eus ar M ission. 373 qiandit dezi h o c ’h afferqu , ha laqu it-y gant fizianç etre he douarn. G rit m oyen ma vezo er Plaçou public un Imaich benac d ’ar V e r c ’hes , evit ma tui ar re a dremen da gaout sonch anezi ha da renta un enor bennac dezi. H o pezet atau ganeoc’h un Imaich bennad d ’ar V e r c ’ h e s , ha pedit hi en hoc’ h ezomou hac en ho necessiteou. G rit ma vezo Imaichou caër en hoc’ h Ilis Parres hac er C hapelou dediet d ’ar V e rc ’ hes V ari , hac en Ilis e pehini e clevit an Oferen peurliessa. Lavaret a ràn Imaichou caër , aba lam our m a c ’h ispiront mui a respet hac a ze v o tio n d’ar re a sell o u to . Bezit sourcius ma vezint propr ha net., da lavaret e o , ma vezint livet , pa vezo ezom , ha ma vezo lamet ar ppultr hac ar viltanç diouto ur veich an amser. D a O ëlio u ar V e r c ’ hes paret he Imaichou , mæs diouallit na duac’ h d’ e ober hervez m aniellou ar bed ; rac an Im aichou-se a so exemplou eus a v o d e s t i, ha non-pas a vean gloar ; hac evel-se na laquit na c o e ffo u , na dantelezou , na traou-ali a guement a sell o c ’h ar vaniteou eus ar bed-m â. A n Imaichou-se a servich cals evit antreteni hon dévotion d ’hor Mam santel ar V e r c ’hes , evit ma hor bezo memor a n e z i, ha ma tuimp d ’e fidi en hon e z o m o u , evit alumi en hor c ’halonou an tan eus he c ’harantez hac hapi douguen d’e imita.

374

Instructionou Christen,

EIL

P R A T I C .

E n em lacat en unan bennac eus he Breuriez o u . U n niver bras a so en. Ilis an A u tro u -D o u e eus a Vreuriezou d’ar V erc’ hes : an diou prin cipal» ez ê B retiriez Carmes- ha Breuriez ai Rosera. D o u g u it ar Scapular en he hano , li virit bemdeis seiz Pater ha seiz A v e ÿ, d’ar M'erc’ her grit vigvl y na zebrit quet a quic en en deis-se r e quement ha ma c ’ h e l l o t h e p * diæsa ar. re a so assambles ganeoc’ h , ha dreist pep tra bévit pur hervez ar stad e -pehini ez o c ’ h galvet gant D o u e . H ou ma ez ê ar gon dition principal» evit beza participant er graçou hac er faveriou a so staguet o c ’ h ar Breuriezou eus ar V e r c ’ hes ; rac pà en em laquit en unan bennac eus e Vreuriezou , e teu d’ ho receo en niver eus he servkhourien hac eus he bugale*. Hac en- a so credapl penaus an hini a so ar hura eus an o ll G u erc’ heset , a falfe dezi re ceo en he famill nac en niver eus he bugale tud vil ha dishonest , pere a so atau com sou vil ha dishonest en o guenou , hac a s o ata-u ar songesonou vil o ruillat dre o speret r pe a deu d’ en em souilla dre blijadurezou ifFam. / ' .il Pa vezo t e Breuriez ar Rosera y Ho pezosourci da c o v e s , mar g u illit, bep S u t quentaar m is , dà O elio u hor Salver - ha da re ac V e r c ’ hes Vari , ha da asista er Processionon a vezo gret d ’an devesioti-se\ lavaret a reo£ ho Rosera bep si?unv

pe A r Boquet eus ar M ission.

T R E D E

375

P R A T I C *

E u s ar Chapelet. A r Chapelet a so an drederen eus ar R a sera , hervez ar reglen eus a Sant Frances Sales* E coumançamant ar Chapelet ez eus ur Groas > var ar Groas-se e vez lavaret ar Credo; var ar c’ hrunen v r a s , pehirri so ar guenta e troad ar Groas , er-vez lavaret ur Bâter ^ var an teir grunen vian pere et ra troadi ar Groas-, e vez' lavaret teir A v e Maria,. C o u m a n ç a rer neuse ar guenta disenes o lavaret ar Bat&r var ar e’ hrunen vras pehini so tosta d’ar Groas , ha dec A v e Maria v a r an dec grunen vian ; hac evel-se an e i l , an drede , ar pevare hac ar pempet disenes , o lavaret ur B âter var ar grunennou b ra s, hac un A v e Maria, var beptman- eus ar grunennou bian. O veza æchuet ar bempet d isen es, e vez lavaret ur Bâter var ar c’ hrunen vras a so equichen ar Groas. A r re a ouar an D e profundis el lavar ivez e- fin ar Chapelet , evit an eneou a so bet guechal d é vo t d ’ar V e r c ’ hes,. hac a so er Purgator. Pa lëveromp ac Chapelet , e saludomp ar V e r c ’ hes santel teir gueich hac anter c a n t, evel ma oue saludet gant an A rc ’ hæl Gabriel , hac ec’ h adoromp quen alies hor Salver , hac e pe domp ar V e r c ’hes ivez quen-alies d’ hon a sis ta bremâ hac en heur eus hor maro. En hevelepf e ç o u n o lavaret bemdeis ar Chapelet epad ür b lo a s - y, en cm gu evom g dâ- veza adoret uguent

376 Instructionou Christen, mil pevar c’ hant ha tregont gueich hor. Salver, saludet ha pedet he V a m santel ar V e r c ’hes d ’hon asista en hor buez hac en amser eus hor maro. Ha ne d’ ê quet hennez eo a r v o y e n da c ’ hounit graçou-mad ar Map hac ar V a m , ha d ’o c’ haout trugarezus en hon andret en heur eus hor m aro? N e allàn quet compren penaus e vancfe deomp ar V e r c ’ hes en heur eus hor m a r o , goude beza e fedet a greis hor c’ halon quen-alies a veich epad hor b u e z , hac imitet he vertusiou ? Leverir eta ho Chapelet betndeisordinal ; un dra facil eo da ober. i . ° N e ren» quer quet un amser hir. 2..0 N e d ’ê quer ret e ve lavaret dioe’h tu ; ne liv ir it, mar q u irit, nemet un disenes bep gueich. 3.0 E lavaret a hillit en ur vale. 4.0 E lavaret a hillit o la bourat. 5.0 En ho quele , pa hoc’ heus un jhæsamant be n n ac, pe pa ne hillit quet couscat. Pa leverer anezàn e c o m u n , an hini a coumanç a lavar ar Credo bete Credo in Spiritum Sancium , ar Bâter bete Panem nostrum , hac an A ve bete Sancta Maria hac a re a respont a lavar an nemorant. Profitabl bras e ve e la varet e v e lle n , goude Gousperou en I lis , en tiez dioe’ h an nos , ispicial d ’ar Sadorn , d’ar Sul ha da O uel. E lavaret a eller e Latin pe e Brezounec; an dra-se a so hervez dévotion pep-unan. C o u s g o u d e , evel mâ eller caout mui a atantion hac a zevotion o c ’h e lavaret e Brezounec evit e Latin , e rer avis d’ ar re ne ouzont quet al Latin , d’ e lavaret e Brezounec quentoe’h evit e L a t in , abalamour ma c’ hentont ar pez a lèveront.

pe A r B o q u tt eus ar M ission . 377 E vel ma zeus cals a L evriou pere a isplic an excellanç hac ar profit eus ar Rosera , n’ en em zaleiin quet amâ da parlant eus ar Vreuriezmâ. A o u a lc’ h ez ê remercout penaus ar R o sera a so com poset eus a bemzec disenez evit enori ar principala M ysteriou eur hor Religion, A r pemp quenta a compren ar pemp M yster a Joa pere a s o i . ° an Annonciation eus ar V e r c ’ hes hac an Incarnation eus a V a p D o u e ; 2.0 ar Visitation a reas ar V e r c ’ hes da Santés E lis a b e th ; 3.0 ar Guiriivelez eus hor Salver Jesus-Christ ; 4 .0 ar Bresantation pe an Offrans eus ar M abic Jésus en T e m p l , da O u e l ar Purification ; 5.0 pa o u e c a v e t' Jesus-Christ en T e m p l etouez an D o cto ret en oad eus a zaouzec vloas. A r re-mâ a so hanvet ar pemp M yster a Joa , abalamour d’ar joa a resont d’ar V e r c ’ hes Glorius V ari Mam da Z o u e , ha ma tleont reï deom p tout en effet ur guir ioa* A n eil Chapelet a compren ar pemp M yster a G ueu s , da lavaret eo , i . ° ar beden eus a Jesus-Christ er Jardin O liv e t en nos diaroc e V a r o , pa c’ huesas ar goad en e agoni ; 2.0 pa oüe scourgeset ; 3.0 pa oue curunet gant curun spern ; 4.“ pa zougas e G roas bete blenchen M enez C a l v a r ; 5.0 pa oue crucifiet ha laqueet d ’ar maro var ar Groas. O henvel a rer ar M ysteriou a G u e u s , abalamour d’ an tourmanchou a anduras hor Salver en oll circonstançou-se , ha d’ ar glac’har a dleomp-ni da gaout eus hor pec’ h e j o u , pere a so bet caus eus e boaniou. A n trede Chapelet a compren ar pemp M y s ter a C ’ hloar , pere a so i . ° Résurrection hor

378 Instructionou Christen , Salver J esu s-C h rist; %.° pa bignas en En 5 3 .0 pa zisquennas ar Speret-Santel var ar V er c ’ hes ha var an Ebestel ; 4 .0 pa bignas ar V e r c ’hes V ari en En da O u e l an Assom ption; 5.0 pa oue curunet en E n, Hanvet ez int M ysteriou a C ’ h lo a r , abalamour ma represantont ar gloar eus hor Salver Jesus-Christ hac eus ar V erc’ hes santel e V a m , hac hon dougont da comtempU , da garet* da zesirout, ha da g la sq , evel ma t l e e r , ar vu ez eternek Ar Rosera a so hanvet Psalmou ar V erc’ hes, abalamour evel ma zeus cant anter-cant eus a Psalmou ar Prophed D a v id , evel-se ivez ar Rosera a compren cant anter-cant A v e 'M aria, pe cant anter-cant salud pere a rer d’ ar V e rc ’ hes, evel an hini a recevas digant.at> Æ k Ar c’ henta Chapelet pehini a gompren ar pemp M yster a Joa , a eller da offr evit goulen oc’ h D o u e ar senchamant a vuez evit ar r e so e stad a bee’ het marvek A n eil Chapelet var pehini e songer er pemp Myster a Gueus , a ell beza offret evit an dut clan , evit ar re a so prest da vervel , pe poaniet en ur fæçoun-all bennac. A n trede Chapelet pehini a-gompren ar pemp M yster a C ’ h lo â r , a vez offret evit dilivranç an eneou eus ar Pirrcator. Pa leveret ar Rosera eus p bemzee disenez, ec’ h eller lavaret e coumançàmant pe er fin , an Oresoun mâ so amâ varlerc’ h , pehini a cômpren an teir intantion a so hanvet amâ diaroc. Oresoun evit ar Kreudeur ha dhoareset eus a Vreurieç ar Rosera. A utrou

J e s u s - C h r is t ,

ho supli

dre

pe A r Boquet eus ar M ission . 3 79 ar militou eus ho Maro , ho Passion hac ho R é s u r r e c tio n , ' va dilivret me hac an oll pec’ herien eus a bep seurt taich eus ar pec’ het. Bezit trugarezus en andret an oll dut c l a n , ar re a so var ar poent eus ar m a ro, hac ar re o deus u r boan bennac a go rf pe a speret ; dilivrit a n eneou fidel eus a boaniou ar Purcator. R oet d e o m p ar c’ hraç-se dre ar pedennou mad eus ho Mam santel ar V e r c ’ hes , pehini hoc’ heus savet en En evit beza A vocad es evido m p-oll , c ’ hui pehini a ve vo hac a reno da virviquehè E v ellen be\et gret.

B E V A R E

P R A T I C.

Pa glevît an horoloch o son , lavaret atï A v e M aria , ha goude-se : Jésus ha M ari M am da Jesus-Christ y roet din , mar plic h ganeoc 'h , ho pcnediction. Pa ves sonet ar c’ htoc’ h d io e’h ar m in tin , da cres-deis ha dioe’ h an nos , e' tleer lavaret an A n g élus dioe’ h ar mintin , en enor d’ar Ré surrection eus hor S a lv e r ; da cres-deis en enor d ’ e V a r o var ar G roas ; ha d io e ’h an n o s, en enor d’ e C ’ hiniveléz en ur c’ hraou. Ha pa èm aoc’ h pell dioe’ h an I lis , ha ne glevit quet ar c ’ hloc’ h , lavarit dioe’ h ar mintin ha dioe’h an nos an A n g é lu s , pa lavarit ar p e d e n n o u , ha da greis-deis goude ar pred. Bep nos lavarit al Letaniou gant ur beden bennac da Sant J osep h , evit gonlen ar c’hraç. da vervel e stad vad,.

38o

Instructionou Christen , AR

P E M P E T

P R A T IC .

E us ar Sadorn hac eus ar Goueliou ar Perches. A r Sadorn pehini a signifi an deis eus a re p o s , a so dediet d ’ar V e r c ’ hes Glorius V ari, abalamour ma ze bet Map D o u e en em reposet epad nao mis en he entraillou sacr pa ze deut var an douar evit hor prena. Mat ez ê eta la cat poan d’ he.enori en ur faeçoun particulier en devez-se. C e tu amâ petra a eller da ober evit quement-se ; yun en he e n o r, ha pa na eltèr quet y u n , en em dremen eus a lod eus ar vagadu rez, quemeret an disciplin , cousquat var ar c’ h a let, ha dreist pep tra en env viret dioe’h pep pec’ het. Mat ez ê ober ar memes tra d ’an deis diaroc he G o u e l i o u , lacat l a v a r e t , pe glevet gant guir dévotion an O fe r e n , coumunia , mar g u eller, heana eus al labour un dra bennac quentoe’h evit an o r d in a l, non pa£ dre superstition,, evel a ra meur a h in i, mæs evit caout amser da lavaret tout assambles ar Cha p e le t , hac en em zisposi da covez ha da coumunia an tronos. ' : Ret ez ê remercout penaus an oll pfaficoumâ n’ hor saveteint q u e t , ma ne viromp quet gourc’ hemennou D o u e , hà ma na laqueomp hor poan da imita ar vertusiou eus ar V er c’ hes san tel, evel ma hon deus.lavaret diaroc. R a c ne d ’ê quet a o u a lc ’h pidi an A utrouD o u e evit beza s a lv e t, ret ez ê ivez miret e g o u rc’hemennou ; ha gant m uioc’ h a resoun c ’ hoas ne d’ê quet aou alc’ h en em recommandi d ’ar V erc’ hes evit beza salvet.

pe A r Boquet eus ar M ission . AR

C ’H U E C ’H V E T

Oresoun cCar Verches Mam

381

P R A T IC .

Vari evit e choas evit

hac Avocad.es , hac en em consacri

agrenn d'e servich. Mam admirapl ha carantezus d’am S a lv e r , amâ var va daoulin equichen ho treid me ho s a lu d , h o c ’h * n o r , hac ho choas hirk» evit va Mæstres a b s o lu , va M a m , ar Rouanes eus va c ’ halon f ar C ’ houarnoures eus ma buez , va F a tro n e s, va A v o c a d e s , ha va Sicour em oll necessiteou quen spirituel quen corporel ; me offr deoe’ h , a ro deoe’ h hac a consacr deoe’ h va c ’horf ha va e n e , ha quement tra a z e pant ae’ hanoun. G u erc ’ hes carantezus, lacat a ràn etre ho ta o u a r, résina a ràn deoe’ h va oll intantionou , va oll esperanç , va oll desirou^ n’-etn bezo birviquen bolontez nemet hini ho Map hac hoc’ h hini. V a r e c e v it , mar. plich ganeoc’ h , va Itron santel ha va M a m , en niver eus ho servicheu rien hac eus ho pugale. Q u e m e n t a e ’hanoun evel un dra pehini a so deoe’ h t o u t , disposit ac h a n o u n , va c ’hunduit e pep leac’ h hac e pep -am ser, n o n -p a s hervez va in clin a tio n o u , mæs hervez ho polontez. , Lus va c’ hostez, G u erc’ hes santel, me guemer hirio ur resolution ferm e tuin eus a greis va c halon d ho servicha , d ’ho caret ha d ’ ho meu li , ha da alia eus va oll gallout ar re all d’ho servicha ha d ’hoc’h enori.

382

Instructionou Christen ,

QUENTEL UNAN HA TREG O N T. Eus an Dévotion da Sant Joseph. N excellanç eus ar Sant-mâ hac ar c’ hallout en deus dirac hor Salver , a die ober de omp e enori ha caout cals a fizianç enna Han vet ez ê en aviél Pried d’ar V e rc ’ hes -V ari, qualité pehini a ra anaout e san telez, pa ze bet choaset dreist an oll tud santel all evit Pried d ’ar santela eus an oll G u erc ’ heset. Trem en a ^ra er bed evit T a d d’ hor Salver-; bet ez ê e vaguer hac e ç ’houarner ; bet en deus an enor d’ e zouguen ha d’ e zilivra eus a fulor Herodes; tremenet en deus e vuez assambles gan ta, 6 pebez eiirusdet ! Erfin an A viel a ro dezàn ar galite eus a zen ju s t , da lavaret eo , penaus e oa un den santel, parfet, hac e possédé an oll vertusiou. R ac mar dleer anaour an humilité eus ar Sænt dioe’ h ma zint savet h u e l, an hini en deus bet an enor da veza Pried d ’ar V e r c ’ hes V ari ha T a d maguer da Salv.er ar b e d , ha ne dleyeèn quet beza an humpla eus an dud? Choaset evit miret ar burentez eus ar V erc’ hes Glorius V a r i , ha ne dleye-èn quet beza quer pur hac un Æ l ? Petra a lavarfimp-ni c’ hoas eus e oboissanç hac eus e fidélité ? U n Æ l a c ’hourc’ hemen dezàn mont gant ar V e rc ’ hps hac e Mam en E g y p t , hac er g r a ; g o u d e - s e an Æ l a c ’hourc’hemennas dezàn distreï adarre d’e v r o ,

pe A r Boquet eus ar M ission . 383 oboissa a reas d an ttaou-se oll evel ur c’ hrou adur, Beza ez ê bet henvel oe’h an Æ lez dre e garantez hac e gontem plationou. Atau en doa dirac e zaoulagad an hini a chahn calonou an dut hac an Æ l e z ; guelet a re e actionou c a ë r, chelaou a re e gomsou , en em antreteni a re ganta , hac an dra-se a alume en e galon an tan eus a garantez D o u e . Beza en doa un anaoudeguez henvel oc’ h hini ar Sperejou eürus eus an En ; o veza ma oa bet qucltnnet gant hor Salvet memes e fin evuez , hac ospen ma oa bet quelennet gant un Æ l var ar burentez ha var ar galite . e doa ar V e rc ’hes V ari da veza Mam da Z o u e , var ar M yster eus an Incarnation, ha var ar volontez eus an T a d Eternel en andret e V a p unie hor Salver. N e ellomp quet doueti eus^ ar c’ hallout en deus en En an hini a so bet ar penn eus ar santela famill a so bet biscoas var an d o u a r, bac en deus guelet o c ’h oboissa dçzàn an daou santela persounaich a so b#t biscoas er bed. Mar d ’ ê bet ar Patriarch Joseph quer galloudus e Rouantelez Pharaon , abalamour ma en doa maguet an E g yp tia n et, ma oa ret en em adressi dezàn evit obteni pep seurt graçou digant ar R o u e , pe seurt gallout n ’en deus quet en En an hini en deus maguet Salver ar bed ? Enorom p eta ar Sant bras-m â, dreist pep tra abalamour d’an excellanç eus an diou galite pere a so bet acordet dezàn dreist an oll dud èus ar bed , ar galite eus a Bried d'ar Verdh.es V a r i , hac an hini da veza bet T ad maguer d ’hor Sal-5 Ver Jesus-Christ»

384 Instructionou Christen , Goulennom p sicour ounta en hon ezomou^ ispicial pa hor bezo poan speret. Goulennomp dre e intercession ar c’ hraç eus an oresoun hac eus ar b e d e n , eus ar burentez , an humilité, an oboissanç hac ar vertusiou all en deus pra* tiquet. N a dremenomp devez ebet hep ober de zàn air beden bennac evit obteni digant D oue ar c’ hraç da gaout ur maro mad. E varo a so bet caër dirac D o u e , rac credi a rer ez ê bet maro etre divreac’h hor Salver hac ar V er c’ hes V ari. Erfin lavaret a ràn deoe’h ar pez a lavare ar R o u e a E gyp t d’ar re a falle dezo caout ur sicour bennac diganta : en em adressit da Joseph. Evel-se e lavaràn deoe’ h i v e z , en hoc’h oll ezomou spirituel ha corporel en em adressit da Sant Joseph. Santés Theresa hon assur penaus ne deus biscoas goulennet netra oc’ h D o u e dre intercession Sant Josep h , n’ e deus e obtenet.

A N E IL Q U E N T E L H A T R E G O N T . Eus

an D evotion d'a n

Æ le z-m ad.

o u e en deus roet ha digasset un Æ l particulier da bep den evit caout sourci an ezàn , hervez ar c ’ homsou-mâ eus ar Prophet R o u e : { P s . g o . '$r. t i . ) . D ou e en deus gourc htm&nnet d*e Æ le { ho tio u a ll t pep leach ; ho touguen a raïnt en o daouarn gant aoun na scofe ho troad en ur men bennac. H or Salver a lavar ar memes tr a , pa lavar depmp diouall na rafemp goal squer d ’ar vugale v i a n , rac emezàn ,

pe A r B o quet eus ar M ission.385 emezan , ( M atth. 18. ià . ) o Æ l ez a v el atau bisaich va Z a d pehini a so en E n • A n ÆJez*se a so Sperejou pur hac huel erouadurien nobl hac excellant,, mignounet d a Z o u e pehini a velont atau dirac o d a o u la g a d , pere en deus digasset specialamant evit ( H eb. i % 14« ) dise 1eria e volonté[ d ’ar re a veç* keritourien da Rouanteleç an E n . G y elo m p an istim a ra D o u é ac’ hanomp h ac eus hon eneou , o reï deomp ur Speret quen n o b l ha quen excellant evit hon diouall h ac hor mire t. Leverom p gant Sant Jerom , A qua lité huel eus hon eneou , caout peb a Æ l ev it o diouall evel m a tu ont er bed 1 M ar fel deoe’ h enori hoc’ h Æ l maef* songit alies e n n a , hac emaoe’ h dirazan , h ac e v e l gant un attantion vras quement tra a rit. E v e lse na rit netra en e bresanç a guement a v e capabl d’e affligea. E zaoulagad a so quer pur ne d lo n t quet anduri an drstera pec’ het. L a varet a ràn deoe’ h gant Sant Bernard : na rit quet e presanç h o c ’h Æ l-m ad ar pez ne g a r fae’ h quet da ober dirac un den evit pehini hoc’ heus respet. Ha ne d ’ ê quet guir ne gretae’ h quet lavaret comsou vil nac ober g o a l action ebet dirac un d e n honest ? Penaus e credit-hu ober an traou-se dirac h o c’ h Æ l-m ad î r H o pezet ur fizianç vras er speret eiirus**s# pehini a ra compaignunez d e o e ’h. L eu n eo à garantez evidoe’ h , ne glasq nemet an occasion da ober vad evidoe’ h , renta a ra deoe’h calsr a servichou mad ; ober a rafe c ’hoas cals d a v a n t a ic h , ma veae’ h dévot dezàn : pedit-èn e ta alies.

386 In structionou Christen , 1.° hoc beus ezom eus a sclerigen evit anaout ho pec’h e jo u , pe evit anaout ar pez a c’ houlen t)oue% ouzoc’ h , un Æ l a sclerigen eo , ho sçleraat, a raï. а,° Pa. vezot en un danger bennac , D oue en deus e roet deoe’ h evit o tiouall e pep leac’h hac evjt o tiouall dioe’ h pep drouc. 3.0 En amser eus an demptation goulennit sjcour ounta ; hac e ve oll c’ hallout an Ifern dichadennet en hoc’ h, e n e p , e c’ hounezot. ar victor. ' 4.0 E coumançamant ho pedennou en em, recoum^ndit dezàn ; hac epad hoc!h oresoun; rac pidi a ra assambles ganeoç’ h , ha presanti a ra ho pedennou da Z o u e , pa zint great mad. 5.° Pedit-ên alies evit ne dui quet d’ho tileser en heur eus ho maro. Hounez ez ê an amser e pehini ho pezo muia ezom anezàn. б.° N ’en em gountantit quet da enori hepquen hoq’h Æ l - m a d , mæs enorit ivez an Ælez all , en em reçoumandit dezop Pa dremenot ebiou ho zud , pa ho pezo affer oc’ h unanb e n n a e , pe pa antreot en un t y , en ur Guear pe en ur Barres, en em reçoumandit d ’an Ælez Sk so er plaçon-se. 7*° D io e ’h ar m intin, dtoc’ h an nos livirit atau an Qresou,n-mâ en enor d’ h o c’h Æl-mad : Æ l Doue, pehini a so digasset eus an En evit va miret d ioch adversourien va silvidiguez , ho pe^et, me ho su p li , ur sourçi bras ae’hanoun ; scierait va, speret, diaoullit va c’ halon -, va c’hunduit ha va geu.arnit, ma hillin finissa erfad va hu&Zs DvelUn be^et great. Livirit alies en deis ar beden berr-mà, pehini

pe A r B oqiut eus ar M ission . 3 87 » çompren, ar pez a ellomp da c’ houlen o c ’ h hon Æ lez-m ad : V a Æ l- m a d , me ho s upli y va diouallit d ioch pep drouc , hac 'obtenit din pep mad dre ho pedennou santel ha galloudus. A r Meurs ez e an d evez eus a sizun pehini so dediet evit enori an Æ lez-m ad . Beza ez eus eneou santel pere a ra mortificationou en d e v e z - s e , a laca lavaret Q ferennou hac a goftiuni o-unan evit enori o Æ l-m ad . Erfin greomp ar pez a hallimp evit caout bennos hon Æ lez-m ad , ha tna vezint favorabl en hon a n d re t, hac epad hor buez hac en heur eus hor. m a r o , evit ma vimp eiirus aou alc’h da von t da veuli D o u e , en o c’ hompagnunez en E n epad an oll amser.

D R E D E HA

Q U E N T E L

TREGONT.

E u s an D evotion evit Eneou eus ar Purgator. N eneou so er Purgator a gri eus a ’ greis o zourmanchou : H o peqet trueç ouqomp , c h u i da viana hor mignounet , ho peqet true£ ouzomp , abalamour ma qomp castiset gant an dorn eus ar ju s tiç Doue. O foaniou a so quer bras, eme Santés C a t e l , ; ne deus teod den ebet a gpement a alfe o is* plica , na speret den a guement a alfe o c ’ hompren ; rac quer bras eo an désir o deus da velet D o u e , ma ze an distera tardamant evitq

388 Instructionou Christen vtn hirnes pehini ne ell quet beza comprçnet. N e parlantàn quet eus ar boan eus ar squianjEhou naturel pehini a souffront er Purgator pehini a so ar boan eus an tan , hervez santi mant an T a d o u S a n te l, mæs iin 'ta n quer poazus ha quel lesquidic ma ra dezo anduri uft tourmant pehini a so en tu all d ’ar pez a eller da songeai er bep-fnâ. C etu amâ penaus e par lant Sant Augustin : Scrifet eo penaus e veror salvet dre an tan. Disprisout a rer tan ar Pur gator,, mæs an tan-se dre behini e vezot sal v e t , a so poazussoc’ h ha poaniussoc’ h evit quement tourmant na quement poan a ell an den d a anduri er béd-mâ. Hac ar pez a ra m a tleer caou t truez o c ’h an eneoü paou r-se, eo. abalamour ma zint dal^ ’he* er prisoo-se eus a justiç D o u e evit pe c’ hejou d iste r, pe abalamour n’ o deus quet peurachu<et o finigen evit ar pec’ hejou a yo a pard o uoet dezo er b ed -m â; pe evit lavaret guell, d a l c ’het ez int eno quen na en devezo an tan d evet ha poazet ar merci eus ar pec’ h e t, pehini o ampeich d a velet D o u e ; rac D o u e a so quer pur , ne ell netra souillet en em gaout ganta en e V arados. Ouspen-se ne ellont quet en em sicour anezo-o-unan ; ha n y e queit ha ma emaomp é buez e t b e d -m â , hon deus etre hon daouarn .cals a v o yen o u 4a ziminui o foan ha d’o drliyra. A r m oyenou-se a so offr evito ar Sacrifiç adorabl eus an O f e r e n , ober evito u rX îom union santel, ober evito pedennou m a d , reï alusennou d ’ an dut p a o u r , ober yu n io u , quesue ret an disciplin > pe ober mortificationou all,

pe A r Boqûet eus ar M issio n . 389 offr é v it a an oll boaniou eus ar vuez ar b e d mâ ; en ur guer , quement euvfr vad a reomp a ellomp da offr da Z o u e evit soulagi an e** neou eus ar Purgator. L everom p eta evel a îavar ar Reritur saer, penaus ( 2. M ach. /2; 4 G. ) ur santim ant pehini a so santel meurbet ha profitabl d'an eneou p id i an A u trou -D ou e evit ar re varo. Laqueom p eta hor poan d’o soulagi guella ma allimp , offromp ev ito da Z o u e ait actionou mad a r e o m p , hac ar poaniou pere a andurom p bemdeis. A n instructionou a dleit da denna eus ait traou-mâ evit ho profit hoe’ h -u n a n , ez ê : i . ° D io u a ll o c ’ h ar p e c ’hejou ar re zistera > na goum etit nicun gant ho gouyeguez , pa ze guir penaus netra souillet ne antreo e R o u an telez an En , evel ma ze scrifet en ApoGalips. a .° O b e r pinigen eus ho pec’ hejou er bedmâ , e v it ne vezot quet contraignet da ober ur binigen quer bras er bet-afl. 3.° Pidi hac ober euvriou mad ev it an'Anaoun eus ar P u rg a to r, evit militout caout ar mem es s ic o u r , ma arru ma vezot en o flaç ; rac hor Salver en A v ie l a brotest e veso musuret deoni^ gant ar memes musur m a hor bezo musuret d ’ar re-all,

B ID IR V E T HA Eus

Q U E N T E L

TREGON T.

a l Lecturiou

Spirituel.

E deus netra quen capabl da noasouf d ’an d e n , evel ma ze lenn L evrio u f a l l ,

390 Instructionou Christen, tac ampoesouni a reont an eneou ar re inno«çanta. Levriou an Heretiquet a gorromp hac a. goll ar sp eret, al Levriou a amourousdet a jdtu da ampoesouni ar galon. A n eil rum hac eguile a so dangerus bras evit ar silvidiguez; hac evel-se ne n ê quet permetet deoe’ h o lenn nac o derc’ hel en ho t ie z , mæs o zeuler a dleit en t a n , ma ne fel quet d e o e ’h beza taulet h o e’ h-unan e tan an Ifern da zevi epad ao eternite. Cetu ase petra a reas ar Gristenien nevez distroet o c ’h D o u e er G uear a E p h e z, e v e l ma ze raportet en naonteevet Chabist eus an Actou an Ebestel. ( A ct. 19. 19. ) Cals ane^o, eme Sant L u c a s , pere a y o a en em ocupet gant ■ar squianchcu cu riu s, a ÿgassas o Levriou hac 0 devas dirac an oll. Ivez er c’ hontrol ne deus netra quer profitabl da silvidiguez an eneou evel ma ze lenn L e vriou a zevotion. A l lectur eus al Levriou mad a so ar vagadurez eus an ene ; carga a ra ar iSperet eus songesonou mad , hac ôcasioni a ra riesirou santel er galon. E vel-se e velomp penaus ez eus bet cals a •dut en em convertisset ha distroet o c ’h D o u e « lenn Levriou mad. Intandant ar Rouanez Candaç o lenn e L evr ar Prophet Isaias ar pez e n doa ar Prophet santel-mâ prophetiset eus hor S a lv e r, a zistroas oc’ h D o u e . Cetu amâ ar guentel a lenne : ( A c t. 8. ÿ . 27. ) Casset eç ê bet evel un davad da veça la\et , ha n en deus quet en em glemet quen nebeut hac un ouari pehini a les e touqa hep criai. Pa vedo -o lenn ar c’ hofnsou-mâ , ar Spéret-Santel a lavaras da Sant Philip ; { A c t , 8. ■ÿ. j i r )

pe Ar Boquet eus ar M ission . 39 1 Tostaït oc h ar c harros-hont, To staat a r e a s , hac e c ’h isplicas d’ an Inrandant ar guentel à lenhe , ober a ras dezàn ahaout Jesus-Christ, hac er bàdezas. Sant Anton., o clevet lenn ar ç ’homsou-mâ a lavaras hor Salver da un den yaouanc ï ( M a t t h . i . 9. 1 1 . ) M ar f e l deùc'h beqa p a r fit , i i t , guer^it quement tra koc'keus , ha roit-y d 'a r beorien , hac ho pe\o un tensor en E n neuse deut^ ha va heu lie t , ar S a n t-m â , a la v a r à n , à zilesas tout evit heuliâ hor Salveir Jesus-Christ. Sant Augustin * en amsèr ma en doa querrient a boan o ti’Ieser e zib a u ch o ii, a glevas ur Vouez pehini a lavaras dezàn : quïm trit ha îzh*■ n it. Q u e m e r a reâs liserou Sant P a u l , hac ec’ h arruas vàr ar c’ homsou-mâ eus an trizecvet C h abist eus an Abostol d ’ar Roriiañistet : ( Rom. 13. 1 3 , ) Baleomp epâd an d its dre ah hent eui an honestis , - evel ma \e dleat , n'en em roomp quet d'an dibauchou, feston ha dit vezventi. Pellaom p d io c h an o ll diskonestis 9 tn em ifouallom p oc'h an tabudou hac oc'h an a v i , heuliet J e s u s -C h r is t, ha ne glasquit quet heulia ho coal in clin ation ou. Sant Ignaç a L o y o la ha cals a Sænt all ne dint distroet o c ’ h D o u e hac en em counvertis s e t, nemet o lenn Levriou rtiad. Evit ma Y£.zo profitabl deomp àl lectur spi rituel , eme Sant J e r o m , e tleomp en tm. servichout anezàn evel eus a ur m dlezour e pehini en em vélo an e n e , hàc o c ’h en erft v e l e t , e corrigéo ar pez à gavo enni a z r o u c , hac e veflaï ar pez a g â v o a vad.

Instructionou 2 9 3 Christen , Mæs ret ez ê ober al lectu>r spirituel gant «n attantion ba gant u r barfeded v r a s , o son geai mad er pez a lenner. R ac mar lennit re vu an ha dibarfet, ne servicho da netra deoe’h ar pez a lenriit». Pa lennit ul L evr a zevotion , e tleit imita ad laboucet pa emaint oc’ h efa dour , pere a hean aveichou hac a oar sevel © fenn varzu an'"En ; evel-se ivez pe ho pezo lennet un n e b e u t, heanit ur moumet da son geai parfet er pez hoe'heus lennet , ha laquit h o poan ma chommo doun en ho calon ar pez hoc’ heus lennet. R ac , evel a lavar Sant E e r n a r d , al lectur spirituel a die beza gret aïon-pas hepquen evit disqui ar pez a len n e r, mæs muoic’h c ’hoas evit e imprima doun et g a lo n . M ar fel deoe’ h pidi evel ma ze d le a t, me so avis d e o e’h da lenn ha da heana ur veich en a m s e r , evit songeai mad er pez ho pezo lennet. Gais a dut a so duet dre ar voyen-sc bete an exercis eus an oresoun a galoun.

AR BEMPET Q U E N T E L H

T R E G O N T .E us an Oresoun a G a lo n , pe ar Meditationou, var ar principala Mysteriou eus a Bassion. hor Salver evit pep dever eus ar sizun. ma h o n deus parlantet amâ diaroceus ar Méditation * ne lavarfimp amâ bre m â nemet nebeut a dra eus. an, h in i a eller.

v e l

pe A r B o q u tt eus ar M issio n i 393 d'a ober var ar Mysteriou eus a Bassion hor Salver Jesus-Christ, bemdeis epacl an O feren ., Pa ho pezo consideret hor Salver en unan bennac eus ar mysteriou-m â eus e Bassion, e quemerot h o c’ h amser da songeai gant attantion» P io u eo an Hini a soujffr? H ac e leverot deoc’h-hoc’ h-unan, Jesus-Christ e o , Map unie an T a d Éternel';,- Map D o u e , M ap unie ar V e r c ’ hes V a r i , etc Petra a

souffr-hh r

E velet a reot amâ varlerc’h er sujet eut a bep M éditation. E v it p io u e souffr -kn} N eu se e lèverro t deoc’ h-hoc’ h-unan , allas evidoun-m e pec’ her p a ou r, dreist pep tra aba lamour d ’ ar pec’ het-hont pehini ameus gret ! O consideri ar pez a s o u ffr, hac o velet hacrimou pere a so caus dezàn d a so u ffr, en e m humiliot v carguet a vez dirac D o u e , e c ’ hou-lennot pardoun oueta , e quemerot resolutio*nou mad evit ne gouezot biquen mui er certetv pec’ h e t - s e , e peliaot dioe’ h an occasionou d ’ e g o u m e ti, hac e reot pe ec’ b andurot un dra bennac abalamour da Z o u e . Epad an deis ho pezo m e m o r alies eus a r myster var pehini ho pezo gret ho M éd itatio n , 9 vont bac o t o n t , o c ’ h ober ho- la b o u r , e quement leac’ h ma en errr gueffot;- ©üellies^ gueich ma santot ho pezo o tianca ,. en distroota d a ire n e b e u t a- nebeut: da songeab' en hor

394 Instructionou Christen , Salver er M yster var pehini ho pezo gret hoc’h Oresoun. Ma ne vez quet touchet ho calon er cournanf a a i a n t , ne goilit quet a gouraich evit quement* «e ; hor Salver abrçt pe zivezat a raï varnoc’h ur sell a drjuez b e n n ac, hae a denera’r ho calon caledet. '■ :| | Erfin hoc’ h assuri a allàn penaus mar bezit aquetus da ober hep mancout morse ho Médi tation var Bassion hor S a lv e r, D o u e a vezo trugarezus en h ç c ’ h a n d f e t , pa ho pe coumetet quement pec b e t a so tout. Er M ysteriou a so amâ varlec’ h yar pere e reot ho M éd itation , ne deus quet cals da son g e a i, abalamour en O resoun ez ê ret muioc’h caret evit songeai. Mar d’ê aoualc’ h ur sonch hepquen evit ocupi ho speret, teneraat ho calon hac alu rai enni an tan eus ar garantez hor Sal v e r , dalc’ hit mad d’ar son ch -se, ha ne songit e netra all ebet. Dreist pep tra , quemerit ur pec’ het bennac e particulier da zetesti ; scuillit daelou o ç’ hou* len pardoun anezàn, laquit ho poan da sench, ha quemerit muia ina c’ hellot ar rtsokmonou evit an amser da z o n t , o tisposi ar plaçou , an amser hac ar feço u n d’ o fratica ; ha na vanquit quet d;a eoumanç o fratica en devez-se memes. G rit ar memes tra evit ar praticou a vortifica* fion hac a binigen ; c’hoasit-y hac hanvït-y e particulier, o iavarfet d e o c ’h-hoc’ h-unan ar boan - mâ a andurin h ir io , ar vertuz - m a a bratiquin e poent hae en amser.

A R

S U L .

JE S U S E R J A R D IN O L IV E T .

M editation evit ar S u l. 6 9 3

E V I T M

A R

SUL.

ed i t a t i o n

JESU S a oel hor pec hejou Kac a scu ill dation goad er Jardin O livet evit hor sil vidiguez. ESUS en nos diaroc e Bassion , o veza sortiet eus ar Sal e pehini en doa gret ar Pasc gante Ebestel, e coumançamant an n o s , var-dro Tiaveur , a gundyas e Zisquibien bete ar Jardin O l i v e t , var-flro un anter-leo d io e’h ar Guear a Jérusalem , e pehini, e veze custum da vont alies da pidi. O c ’ h antreal er Jat din-se e lésas, e Ebestel, ha ne guemeras ganta nemet t r i , Sant P e r S a n t Jacques ba Sant l a n , dioe’h pere en em zispartias ivez ne oue quet- pell , hac ez èas hiroe’ h er Jardin evit ober e beden, e particuliers R et ez ê consideri er plaç santels e , i . ° an dristidiguez hac an anquen eus a Jesus-Ghrist ; 2.9 e oresoun d’an T a d Eternel 3*° e Angoni marvel o c’ huisi ar goad. i.o A n tre it, eneou christen , er lardin-se eus a dristidiguez ; mæs gpulennit da guenta ar ber? tmission hac ar c’ hraç-se o c ’ h hor Salver caranaezus , heuliet-èn bep carnet , sellit ounta gant httan |ion, chelaouit gant respet e beden hac e é u a n a d o u , sellit ha guelit ar stad e pehini e ï en e m laqueet dre garantez- evidoe’ h. D a guenta , considerit eta amâ an dristidi guez eus hor S a l v e r , o velet an oll dourman* jehou pere. g. d le y e d * anduri^ d velet ojl be-

M éditation evit ar Sut: 39 7 i ’héjou an dut eus a bere en doa bet ar va delez d’ en em garga , hac erfin o velet ar c’ holl eus a quenalies* a ene pere ne profitint quet «us e boaniou hac a vezo daounet. H o pezit aoun na ve hoc’ h ene-hu eu s an niver-se. C h e la o u it ar c’ homsou - mâ r V a ene a trist bete. ar. maroi C ’ hui eo e t a , ô va-Salver b in n ig u e t,,a g o u m anç ho Passion-; ho carantez a so creoc’ hevit crueldet ar vourrevien , brassoc’ h ez ê ho carantez em andretîtne e v it ar fulor eus hoc’iï adversourien* N ’ hoc’ heus.quet tec ’h e t dioe’ h ar G r o a s , clas quet hoc’ heus ev it, ober h o c ’h oresoun ur plaç pehini a' y o a anavezet gant Judas,., evit ma v i zae’ h cavet æssoc’ h a z e ; ha me a deac’ ho atau eta d io e ’h ar groas ha dioe’h an o cc a sio n o u da rer d e o e ’h ur merc bennac eus va c’ harantez. evido e’ h? Mæs penaus ec’ h oufifen-me ho tileser en dristidiguez hac en. anquen da pehini n e d ’ hoc’ h en em roet nemet dre garantez evidounif me , hac evit ma silvidiguez ? D ’an e i l , considerit Jesus - Christ stouet v a r e z a o u lin , en em daulèt var e visaich d’am d o u a r , evel pleguet dindan ar b e a c h pounec eus ar beG*hejou ar bed eus a bere e oua en em garguet. Sellit ounta gant attantion* Uttf D o u e en em humiliet hac en em zispeiset e— unan evel un netra. dirac e D a d , hac ur pe-o’ heur paour eveldoun-m e pe e stad en-em pre-^ santo-èn dirac e Z o u e hac e V arn ou r ? — --*■ C helao u it e beden : Hà Z a d , mar d % êpossupl'i, grit ma tremeno ar C 'halir-m â tbiou d i n , cous*goude ho, p o lo n tei be{et gret 9 hq w n pas vq> pini-met.

398

Méditation evit ar S u l. Remerquit penaus Jesus-Christ a deu da bidi D o u e an T a d , peguement bennac ma ouar erfat penaus an T a d Eternel en deus arretete varo ; hâc an dra-se evit disqui deomp caout recours da Zoue en hon oll boaniou, ma vemp memes sur penaus ne falfe quet dezàn hon d iliv r a , evit obteni digant e vadelez ar c’ hraç da ober e volontez santel. En em résina a ra da vo lontez an T a d Eternel en dristidiguez ar vrassa. Cetu a z e , va J ésu s, an descadurez a roït din ; mæs evit disqui din patant ar remejou , e fel deoe’ h en em garga eus va foanipu. En effe t, va Maestr ha va G ’ h ro ueur, pa zoc’ h un D o u e eus a bep co n so la tio n , perac ezàn-m e atau cia giasc sicour e leac’h - a ll, pa zoun assuret dre ar Feis penaus ne ell netra hor sicour hep d’hoc’ h. D ’an tre d e , considerit Jesus-Christ beuzet en e goad pehini a rtd var an douar ; e ga rantez evidoe’ h a sô bet quer c r e , ma res de zàn c’ huesi ar goad gant quement a larguentez, ma t e u , goude beza trempet e viscam ant, da redec var an douar el leac’ h ma ra e oresoun. O douar eiîrus pehini a so bet trempet gant goad precius un D o u e î V a e n e , ha ne dues-te quet da crena gant aoun na deuffe un devez an douar-se da c r ia i , o c ’houlen vengeanç en da enep? rac hemâ a sq ur goad hac a gri huelioe’h evit hini A b eh En em g k m a rit a v e ic h o u , crouaduriéft ingrat, eus ar poaniou hoc’ heus o servicha D o u e , ipæs allas j hac evit D o u e eo e c ’h andurit-hu p oan ? pe ha ne. d ’ê quet martese evit ho pe c ’ hejou pe evit ho sotomou ? M ar d’ê evit an

M éditation evit ar S u l. 399 an dra-se eo e souffrit, perac ne en em glemit-u quet eus ac’ h an oc’h -h o c ’ hunan ? Mar d ’ê evit D o u e eo ez h o c ’h affliget, ha coustet a ra dec’ hu ur banne eus ho coad ? ha ne dleitu quet en em gaout eiirus ? Jésus o velet ho pec’ hejou , ha martese o velet hoc’ h ene daou net eternellam ant, a scuill daelou goad hac a c ’ hues ar goad eus e oll m em p rou , ha c ’ hui a-^ ezo quen djsourci ne guemescot que ho taelou gant goad Jesus-Christ ? hac er fæcoun-se e v ezo t-u atau disourci var an affer eus ho sil vidiguez? . E vit ho resolutionou mad , i . ° epad an deis songit alies e Jésus o pidi hac o ouela ho pe c ’ hejou gant daelou a goad er Jardin O l i v e t , ha livirit er memes amser : cetu amâ penaus en deus Jesus-Christ va c’haret. 2.0 Na dremenit devez ebet hep gouela ho pec’ h e jo u , da la v a r e t.e o , hep caout u r.g u ir gla c ’ har d ’ o beza coumetet. 3.0 D iouallit n’ ho pe bolontez e b e t, ispicial en .ho poaniou , nemet bolontez D o u e . A C T

F E I S .

d i t hep d o u e ta n ç , ma E n e , En deùs ar guir V a p da Z o u e Scuillet evit ho pec’ hejou Cals a G o a t , cals a Zaelou.

A C T

A D O R A T I O N .

M e hoc’ h ador var ma d a o u lin , O ma R e d em p ro r, er J a r d in ! Eus a vremà bete n ie rv e l, ■s

M éditation evit ar Sul. Deoc’ h è fel din beza fideh Bouchet a ràn. a galon vat D ’an douar rnziet gant ho Goat.Adori a ràn ho zaelou ,, H o Calizr leur» a dourmanchou.. Hoguen siouas piou e zon -m e D a dostaat o u zo c’h ma D o u e , N e doun nemet poultr ha> ludu , U r pec’her-ques vih a bep tu !

400

A C T

G O N T R I T I O N .

D irac J é s u s,,v a r ma d a o u lin , E Iëverin en e Jardin : R a vezo rannet ma c’ halon G a nt guir gueùs ha contrion. Hargarsi a ràn ar pec’ het Dreit- qpement; tra-a so er b e t ; M e renonç gronç d’an drouc-speret, D ’àr c’ hic maleürus ha d’ àr Bet. A C T I O N

C 'H R A Ç

M e rent d’ Ho Majesté graçou E vit ho C ’ h u e s , ho T à elo u Pliget ganeoc’ h d ’am c’ honfbrti ,, Pa vezo re t din anduri. Pa vin antreet em’ fassion R o et din ho consolation , H o craç hac an nerz da fesa D ia o u l en amser diveza*

A L LUN.

J E S U S - C H R IS T

S C O U R GE SE T .

402

M editation evit a l L un .

E V I T M

A L

L UN.

e d i t a t i o n

Jesus-Christ scourgeset evit hor pec hejou.

IL A T en doa dijà lies a veich discleriet pe

naus Jesus-Christ a yo a divlam ha n’ en doa qùet gret an distera d ro u c , ha cousgoude vat* un digarez fall da saveteï dezàn e v u e z , en em servichas eus a ur v o y e n c r u e l, o c ’ h e côn* daouni da veza scourgeset. Neuse Jésus, an douçder m em es, a oue condaounet da fülor ur vanden soudardet,, pere evel quen alies a vourreo arra get, pe evel bleisi counnàret, a en em daulas var an O a n D o u e , peguen divlam bennac e oua. Q u e n divez ha quen divergont en divisquont, e staga a reont hep fruez oc’ h ur p ilie r, hac. eno é tuont gant crueldet da zjspen e go rf sacr a dauliou scourges. , i-.° Considerit amâ ar gonfusion vras da be hini ez eo esposet Jesus-Christ , an hini en deus crouet qement sq tout. G u elit neuse pe seuçt maliç en deus e adversourien divergont. Mæs ar valiç o deus a hi a so brassoc’ h evit ma ê, hoc’ h hini hu } Remerquit ivez an dismegans g reont da J esu -C hrist, pehini a reas dezàn mui a boan evit an tauliou memes. Cousgoude considerit e batiantet , souffr a ra hep en em g le m , hep lavaret an distera guer^ Pebez quentel a roït-hu din-m e, ô va Jésus! lesel a rit lamet diganeoc’ h ho guiscamaat evit disqui din ea

M éditation evit a l L u n . 403 hoc’ h bet ato prest da sacrifia tout evit va saveteï. D isquez a rit din pe e stad e teu ur p e c ’het marvel hepquen da lacaat va ene ; rac ar pe c ’ het marvel a zeu da renta un ene paour ha dibourve eus a binvidiguezou an E ê. Lem el a ra 'digant-hi graç D o u e , he oll guenet hac he oll militou tremenet. H o c ’h exe m p l, va S a l v è r , a zesq din c’ hoas 4>enaus e tlean dn em zivisca hac %n em dis— taga d io e ’h ar bed-m â evit hoc’ h heuîia dre gn hent eus ar virionez. 2.° lSellit goude-se penaus e z è staguet Jésus Ch rist , ha peguer stard ez ê amaret o c ’ h a r piher-se* A r chaden eus va fec’ h e j o u , va Sal v e r , a deu d’ ho staga oc’ h ar pilier-mâ gant mui a ners evit ar c’ herdin hac ar chadennou. F alvezet ez ê bet deoe’ h beza amarret evit va diamarra-me dioe’ h va fec’ hejou ; hàc allas , siouas din ! en em chadenna a ran c’ hoas vaunan a-nevez-flam dre an affeil em pee’ het b e in - 1 d e is-o rd in a l, en despet d’ar garantez hoc’ heus evidoun. M æ s , tud c r u e l, perac e chadenit-hu er fæçoun-se va D o u e ? Ha ne velit-hu quet en dalc’ h a garantez startoe’ h dus ar pilier e v it h o c ’h oll querdin hac h o c ’h oll ch ad en n o u ? D istaguit-èn , pe va staguit-me ganta. Ah I va Mæstr , ha va D o u e , va staguit-me o u z o c ’ h h e p q u e n , ha v a , chadennit quer c r e , ne vezin birviquen dispartiet diouzoc’ h. 3.0 Considerit erfin Jésus, ar garantez me«m e s , dindan ur glao a dauliou pere a-gouez var e G o r f Sacr quer stanç evel ar grisil vat an douar ; gant mui a ners evit ma ve scoet var un anevai. Sellit o c ’ h ar goad o red ec',

404 M éditation evit a l Lun. ar c W h e n hac ar c ’hic o coeza a bep cosfez dioc h e esquern. Beza ez eus Sænt pere hon assur e recevas hor Salver ouspen pemp mil daui scourges. Pec’ heurîen b a o u r, contempîit an exempl trrstm a : adalec bîenchen e benn bete plantou e dreid ne deus tam na d ’e* dispennet gant an taultou. A n niver eus an tauEou a so bras , hoguen an niver eus ho pec’ hejoi» a ne deff-èn quet c h o a s brassoc’h ? _ 4 r vourrevien - se n ’o deus truez ebet oc’ h Jésus, ha e hui C hristenien, pere a so dreist ar t e Aa“ c vugale , a c hui hoc’ heus bet bete vrem a mui a druez ounta evito ? a c’hui hoc’ heus e espernet mui e v ito ? A r plijadurezou hoc’ heus quemeret a enep urs an: A u t r o u - D o u e , a ne d in t-h y quet antreet dounoc’ h en e g alon , evit an oll dauliou scourges? Allas 1 pet gueich? abaoue pegueit a> amser ? Mar deu ho speret « a zianca , laquit ho poan d?e zistreï ha d’e z erch el var Jésus pehini hoc’ heus scourgeset dre _ho pec hejou. Sellit ounta gañt attantion , gueut peguer pariant ez ê , peguer gouzanvus, peguer parfet; n’en em -denn quet eus a zinan an tauliou , hac e garantez a ra dezàn en em ofïr d an T a d E tern el, ha pidi evidoe’h. ^ e l a o u i t - è n gant respet hac attantion. A n’er c hlevit-hu quet o lavaret deoe’ h gant ur vouez carantezus : va c’h ro u a d u r, perac e scoït-hu Pe seurt drouc ameus-me gret de o c h r ha n hocTieus-hu quet aoualc’ h va goal oretet ? ha ne fel quet deoe’ h heana da squeï varnoqn % oc h. heana d ’am offansi , pe seutt

Méditation evit ar Lun. 405 plijadur a guevit-hu o c ’ h va goal-dreti er faeç o u n - s e , me pehini nemeus gret nem et vad ev id o c h ? hac abalamour ma c’ handuràn-me ho tauliou , eo o doublit-hu? abalamour ma zoun mad e z o c ’h fall ha cruel em andret ? abalamour ne squizàn quet o souffr evidoe’ h ne squizit quet o c ’ h va goal-dreti. M æ s , va M a p , ha ne gastizot-hu biquen ho c o r f pehini a so ho tangerussa adversour? ha n e andurot-hu biquen ur goms aisprisus ? Re

s o l u t i o n ou.

I . ° Epad an d e is , laquit alies dirac daouïai gât ho speret Jesus dispcnuct u duuhou gunt ut vourrevien evit hor p ec’hejou. 2.° Go'ulennit ounta ur galon rannet gant glac har d e veza offanset. 3.° Castizit ho corf hac ho memprou en ur læçoun bennac hirio.

A C T

FEIS.

E gred hep douetanç e b e t , E z e o bet Jésus Nazaret Scourgeset gant ar Jusevien Evidom p-ni n ll pec’ heurien.

A C T

A D O R A T IO N .

M e a d o r , Jésus ma Autrou , H o goad precius hac ho Memprou ^ P e re a so bet diSpennet A -b en -d a -b e n gant tauliou fouet.

M editation e v it a l L un ,

406 A C T

C O M P A S S I O N .

G o u e lit , goueîit ma d aoulagat, U u O an quen d ô u ç , un O an quer m a t , G an t ar Jusevien arraget E vit ma c’ hrïmou tourmantet. A C T

C O N T R I T I O N .

Argarsi a ràn,a galoun Ma oll discoursou d ireso u n , Ma c’homsou vil hac in ju rio u , M a 1eoudoue ha Mallosou. Renoncit a g r e n n , ma e n e , D ’ ho pec’ hejôu ha d a llen te, Père o deus gret scourgesou E vit tourmanti hoc’ h A utro u. P R O T E S T A T I O N . Pa en deus Jésus anduret U n nombr quer bras a dauliou f o u e t , E fel din ganta anduri: M emeus meritet ar c’ hasti. G O U L E N . R o ït din ar c’ hraç , me; ho suplt , M a c ’hiîlin ganeoc’ h anduri, E vit satisfia parfet D ’ho ju s t iç , ô Salver ar b e t i

M E U R S .

JESU S CU R U N ET

SPERN .

M editation evit ar Meurs,

E V I T

A R

M EURS,

M E D I T A T I O N. Jésus curunet gant ur Gurunen Spern,

Esus-Christ goloet a ouad goude bet scour geset , o veza gant poan quemeret ganta e viscam ant, ez oa casset gant Soudardet Pilât da nir Sal eus ar Palæs ar -Barnour-mâ , hac eno e teuzeont adarre d’ e zivisca ha da lamet divar c corf sacr e habit pehini a y o a dijà staguet o c ’h e guic hac oc’h e c’ houliou , evit guisct dezàn ur gos vantel scarlèc, O b e r , a rezont dezàn aseza var ur sc a o n , hac e teuzont da lacat var e benn ur gurunen sp ern , hae ur rausqlen en e zorn , o tont d’e saludi, o vont var benn ur c ’hlin d ’an d o u a r, oc’ h ober goab a n e z à n , hac o lavaret : De{-mad d eoc'h, Roue a r Jusevien. D o n t a rezont erfin da chrainchat o c ’ h e visaich , da guemer ar rausqlen eus, e z o r n , ha da squeï ganti créa nsa hallent var e benn. i . ° C o n sid erit, da guenta, penaus e teu"ar sou dardet cruel-se da zivisca adarre Jésus hon T a t carantezus, da arraich casi ar groc’ hen eus e g o r f sacr staguet dre ar gouliou ous e viscam a n t , ha da lacat a-nevez-flam e ouad sacr da redec. Examinit e gurunen spern , lavaret a rer penaus ar spern-se a so e Judee a so queit © dreîn ha bisiat un den.

iLemerquit penauA « jflantont var e benn a dauliou

M editation evit ar Meurs, 409 dauliou bas. Ar spern-mâ a antre en e ernpenn , lod dre e d a l , hac a deu da dreuzi betéc e z aou lagad , lod-all a anrree en e goazied hac ar goad o redec en-dro de benn ha de visaich , ar pez a ra dezàn santout ur boan cruel ; hemâ^a so un tourmant nevez eus a pehini ne ©ua bet biscoas clevet parlant bete neuse. E n a so bras ar valiç eus ar pec’ h et: va fec’ h e jo u , ô va S a lv e r , a y o a poaniussoc’ h hac anqueniussoc’ h evit ma oua ar gurunen spern - se deoe’ h. O songesonou fall ha m illig ae t, c’ hui a so scaon o balanç tud ar b e d , mæs c’ hui a so pouner e balanç an Autrou - D o u e 1 H o r c ’ halon ne de anavezet nemet gant D o u e hep q u e n , mæs hac èn a so evit quement-se nebeu toe’ h criminal ? M e , ô va J ésu s, eo a so ar pen-caus eus ho poaniou ; o anduri a rit cous goude a galon v a d , dre garantez e v id o u n , pe-« guen divlam bennac ez oc’ h , ha peguer c r iminai bennac ez o u n -m e ; me a pella diouziit an oll boaniou , ha ne fel quet din anduri an diStera poan hep en em g le m , pebez dallentez ! 2 * Considerit ar vantel 'scarlec a laqueer var diouscoas Jesus-Christ , evel ur vantel royal,' guelit ur rausqlen en e zorn evel goalen ur R o u e ; cétu ase mercou eus a ur Rouantelez dister, Soudardet cruel, c’hui hoc’ heus nebeut a squiant; mirit ar rausqlen evit Rouanez ar bed , evit disquez dezo peguer sempl ha peguen dister ez ê o g a llo u t; m æ s , evit ma S a lv e r , an aour fin bac ar vein precius a so v i l , evit e R ouantelez pehini a bado hep fin ebet. Allas ! evit m ilitout deoe’ h ar Rouantelez-se eo e souffr an dismeganç hàc ar poamoti-mâ. D esg u it da v ia n a *

410 M editation evit ar Meurs, hervez e exem pl, anduri an disprisans hac ur boan bennac dre garante? evinta. Compren a reo O u erfin ne vilitit quen , hae ez eo e cpntrol pep enor ha gloar dleat da Z o u e epad an o ll amser hac en eternite ? Evel-se eta ne dle om p morse clasq an en o rio u , epad ar vuez-mâ, mæs receo a dleomp a galon vad an disprisans h a c ar poaniou a so dleat d ’hor pec’hejou. 3.0 Considerit an affrontchou hac an insultou a rer da Jésus, sellit o c ’h an dut cruebsé, pere , evit e zourmanti hac er memes amser e zisprisout, a ya var benn ur c’hlin dirazan evit ober goab anezàn ; craichat a reont en e. visaich , quemeret a reont ar rosqlen eus e zorn hac e scoont ganti var ar gurunen spern a s o var e b e n n , ha dre eno e tuont da ne vezi e c’houliou. Pe «eurt santimant ho pe-hu eus ar vourrevien-se, ma o deffe er fæeoun-se tretet ho Preur pe ho T a d ? da pe seurt supliç e fajfe deoc’ bu o c’ hondaouni ? Ha np d’ê quet c’ h u i, dre zaouarn an dut cruel-se, eo hoc’ heus outrachet ur mignoun fi del , ur breur carentezus, hac ar guella eus an o ll D a d o u , ho Salver hac ho T o u e ? Na droit quet eta ho coler a enep ar vourrevien-se , îroït er c ’ hontrol ho poan hac an anquen eus. h o calon yen hoc’ h enep hoe’ h-unan ; ç ’ hui eo an hini a so rauia coupabl. Pe seurt supliç eta a vezo cavet evit punissa ho crim ? ha c ’hoas h o c’ h eus great ar c ’hrim-ze alies. G o lo a rezont bisaich Jesus-Christ, lacat a rezont ur banden var e zaou lagad, ha neuse e roent dezàn fa ç a d o u , hac ç c ’houlennent ounta evit e insulti : D i v i n , piou a sco ganez ? f ç t gueich ne d’ê quet faWezet deç’hu golq

M editation evit ar Meurs.

1 1

bisaich Jesus-Christ ha bandenna e zaoulagad , o cou m eti e eus quen alies a grim , o cuzat ho pec’ hejou e C o v e s io n ? pet gueich hoe’ heushu e oual d r e te t, o oual - dreti e vemprou ? pet gueich hoe’ heus-hu craichet en e visaich dre ho comsou vil hac ho canaouennou dibordet ? Hoguen an exempl eus hor Salver ha ne zesc» èn quet deoe’ h gouzaon gant patiantet hac a galon vad ur boan bennac hac un disprisanç bennac ? Ha ne d’ ê quet-èn ez ê ho Mæstr , ha ne d’o e ’h-hu quet e servich eur? Ha guell e tle beza tretet ar servicheur evit ar Mæstr ? Pegueur mezus ez ê guelet memprou tener din dan ur penn curunet gant spern 1 R e s o l u t i O N O Ut t .° M e ne fel din mui en em glem eus vaf f o a n io u , memes eus a r re vrassa. M e fel din anduri gant patiantet an o ll in ju rio u , an disprisanç hac an oll diæsamanchoir all a arruo ganèn quen na vezo va c’ henta Go», vesion. 3.0 M e ho tru garecaî, ma J é s u s , epad mabuez da veza bet douguet ur gurunen spern e v it proculi din ur gurunen a c’ hloar en E ê .

A C T A F E I S . Redi a r à n , hep mar ebet En deus Jésus a Nazaret D o u g u e t , evit ar bec’ heurien U r G uru n Spern var e empen.

A C T

A D O R A T I O N

M e hoc’ h ador , Salver ar bed G a n t ur Gurun-Spern c u r u n e t ,

412 M editation evit ar Meurs . fîezit meulet var an douar Ê v e l en En , R o u e a G loar.

A C T

E ST O N ,

O burzud bras a garante ! Jésus hon T a t , gùir V a p D o u e E n deus douguet ur Gurun-Spern D ’ hon dilivra eus an Ifern.

A C T

GOMPASSION,

Æ let an En deut d’an douar D a oueîa gueneomp gant glac’har , G velet Map D o u e tretet Çguis un den disquiantet.

D E T E S T A T I O N D 'A R P E C H E T . Mil mallos Ha xjuement O deus gant R o u e an dut

d’am superbite all d’ am vanité , drein cris curunet hac an Æ l e t !

R E S O L U T IO N , fel din , ô T a d E tern el, H e u l , dre ho c r a ç , ho Map fidel Ha partagi e G u ru n e n , O c ’ h ober ur guir binigen.

JE SU S

M E R C â&#x20AC;&#x2122; HER.

D IS Q U E Z E T

D 'A R

BOBL.

1 4

M editation evit ar Merc’ her,

D ' AR

M E R C ’HER.

MEDITATION;

J esus disquezet d'ar b o b l ha condaounet d'ar maro, ilât o velet Jesus-Christ gouliet ha casimant distaguet ar c’ hiç d io e’h e esquern , evel n ’en doa mui an hevelediguez eus a un d e n , e songeas penaus n’en doa nemet e zisquez er stad-se d’ ar Jusevien evit calmi o c’ holer hac x> arraich. O b e r a reas dezàn eta pignat en ur p la ç huel vis-a-vis da ur blacen vras er Guear «us a Jérusalem , e pehini e oua en em zestumet ar B obl hac ar V eley en . Desques a reas dezo Jésusf gant ur go,s vantel scarlee evel un d ru ille n , ar gurun spern antreet bete e empenn, « visaich bloncet-, coenvet , golbet a gbuad jhac a crainch , e zaouarn am arret, ur gorden. o c ’ h e c’ h o u z o u c , ur rosqlen en e zorn ; en nr g u e r , en ur stad euzu's t n’ en doa mui nac henveledigues nac imaich un den, Pilât a lava ras a bouls e benn o tesquez Jesus-Christ d’ar Bobl : Ecce Homo ; Cetu amâ an D en . Mæs ar Juvesien a grias neuse-soude : Lamit-ln eus a girac hon daoulagad, crucifiit-bn, P ilâ t , pehini H o u y e e oua divlam a bep drouc , a fallas dezàn lies a veich e iscusi ; mæs ar Jusevien ? rebeche dezàn ne vize quet mignoun da Cæsar ma teuze d’e zilivra ; ha goude beza goalc’ het e za ou arn , erfin e condaounas. Jésus da vervel vàr ar Groas.

M editation evit ar Merc'her,

4 15

t . 0 Sellit un neubeudic amser o c ’ h JesusChrist er stad truezus-se , songit a galon ha c ’ hui en anavezo , n’ en deus mui an hevelediguez eus a un den. A r garantez re vras en deus bet e v id o e ’h eo en deus e laquet er stad-se , ho p ec’hejou eo , c ’hui-hod’ hunan eo. Piou en deus gret a r gouliou-se en ho c o r f, ô va Jésus! ha ne accusit-hu quet ac’ banoun-m e ? ha ne rebechit-hu netra din-me ? N e fell deoe’ h ,en amser bresant na ma barn gant rigol na m a c ’hondaouni ; an dra-se a so un effet eus h o ca ra n tez, mæs va c ’houstianç propr am barn hac am c’ h o n d a o u n .^ fe eo ameus gretar pechet 9

me eo ameus gret an drouc

P ec’ heurien , perac e trêtit-hu Jesus-Christ en ur fæçoun quer cru el? pe seurt drouc en deus-èn gret ? H a c’ hui hoc’ heus biscoas outrachet er fæçoun-se ho prassa adversourien ; mæs da viana countantet eo ho goal inclination ? ha c ’hui a compren ho m aliç? ha c’ hui hoc’ heus queus da veza pec’ het. a.° Chelaouit ha clevit Pilât o tesquez hor Salver ; E u e Homo ; Cetu amâ an D en : p è evit lavaret g u e l l , chelaouit m ouez an T a d E tern el, cetu amâ an D e n y va Map carantezus eo , an hini a ra va brassa plijadur ; ha c’ hui ho c’ h eus e zispriset evel ur c ’ hriminal. M e am boa gourc’ hemennet deoe’ h chelaou e vouez , hac eleae’h e ober , hoc’ heus gret ar scouarn vouzar d’ e oll le se n n o u , hoc’ heus e insultet , etc. Ar V e rc ’ hes Glorius V ari a lavar deoe’ h ivez , cetu amâ an D en : va Map muia caret e o , c’ hui hoc’ h eus e laquet e stad-se dre ho c r im o u , bac e fel deoe’h e ven -m e h o c ’h

416 M éditation evit ar M erc'her, Âvocades ? lequet eta fin d’ ho goal vuez. Ho coustianç a die lavaret deoc’ f f i v e z , cetu amâ an D e n pehini en deus quement va c’ ^aret , clasquet ha desiret ; cetu amâ an D e n pehini ameus quement tourmantet. A r Jusevien ne allent quet souten presanç Jésus e stad truezuss e , hac a la va re, lamit-èn , *lamit-èn , cassit-èn a - l e « e , n y ne fel quet deomp anezàn evit hor R o u e. C ’hui ne cretac’ h quet lavaret a c’henou evel ar Jusevien , mæs ne livirit an dra-se ne*net re alies dre ho tisofooïssanç d ’ e lese n ; ne livirit q u e t y lam it-èn, mæs mouga a rit en ho calon ar memor anezàn , ne hillit quet anduri h o speret da songeai enna , nac ho taoulagad da sellet ounta. Petra a reot-hu eta pa dui e fin ar bed d ’hojp arn gant ur v a je s te ‘ souveren ha terrubl ? ,3.° Considerit petra a rèas Pilât goude beza lies a veich en em iscuset, o lavaret ne falle quet dezàn barn Jesus-Christ , ha goude beza æssaeet lies a veich e zilivra hep gallout dont a-benn d’e ober , o veza erfin gourdrouzet eus a^ zro u c -c ’hraç an Impalaer , neuse-souden le c houl.ennas dour da o u a lc ’hi e z a o u a rn , abars prononç ar ’Setanç eus a V a r o en enep hor SaK er. Pilât a y o a en em dromplet o songeai caout truez e calonou caledet evel re ar Juvèsien. Allas , va Jésus î condaounet hoc’ h d i j a , gret eo eus ho p u e z , pa ze ar Barnour .gour drouzet eus an Impalaer. E Bried a avertissat cousgoude Pilât d’en em zisober eus ar proeèss e , mæs ar respet humen a dremen ebiou d ’an oll obligationou, hac o dispris.

417

M editation evit ar M erc'her.

Pil«it, perac e ouaJc’ hit-hu ho taouarn ? ha ne d’ê quet ho calon eo a so souillet ? perac goalc’ hi ho taouarn ? a ne hillit-ha quet g o a lc ’ hi hôc’ h ene e goad an Oan Doue pehini a tffaç pec’ hejou ar bed ? Jésus a ell reï deoe’h ar vuez , ha c’ hui a lam e hini diganta ! E rfin , cetu Jesus-Christ condaounet d’ ar m aro. Penaus ec’ h allas art En hac an D o u a r souffr un torfet quen horrupl ? A r Mæstr eus ar vu ez condaounet d’ar maro gant un den fall, goude beza quen alies à veich discleriet e oua divlam d io e ’h pep drouc ! O tud cruel 1 eus a betra ne d o c ’hhu quet capabl ? O Jusevien ingrat ! ne ouae’ h quet cou niant evit beza istimet Barrabas m illiguet mui evit Jésus ho T o u e ; gant pe seurt arraich ezoc’ h-hu possedet ? G o u len a rit ma éoe^o e ouad varnoch ha var ho pugale : ne o u zo c’h qqet petra a c’ h o u le n n it, tud maleurus m a zoc’ h, C o u e ze t ez ê ar G o a d adorabl-se va rn o e’h ha varnezo abaoue tost da zaou vil bloas a so \ mæs allas ! ar beae’ h eus ar goad precius-se à so pouner. A lla s ! va D o u e , ne d ’ eo quet Pilât eo an hini a dlier da accusi muia eus ho condaounation ; me e o , ma S a lv e r b in n ig u e t, me eo , va Jésus carantezus, ameus ho condaounet d’ar m a r o , ha da ür maro cris pehini a viîitàn va-unan. O p ec’het marvel , muntreur an eneou , o lamet ar vuez digant Jésus, h o c ’ heus' lamet vâ hini digane-me ! O goal inclination iffa m , te a so fromplus ! hac an esperianç abaoue queit all a amser ne rento quet ae’ hanomp-ni evisiquen furoe’h ?

418 Meditation evit ar Merc'her. R E S O L U T IO N O U . i . ° M e fel din dont a-benn eus va goassa inclinationou , ha ne heanin quet quen am bezo-y treac’ het. 2 .0 Songeai a rin , da viana hirio , lies a veich e Jésus er stad e pehini e vedo pa la varas Pilât oc’ h e zesquez d’ar bobl : c e tu amâ an D e n , cetu. amâ ho Roue. 3.0 En em accustumi a rin da lavaret a lie s , Jésus em c’ h a lq n , c’hui a so hac a vezo , va Mæstr ha va R o u e .

A C T

FEIS.

E gret ez eo bet presantet M a p D o u e Jésus a Nazaret , G an t ar G ouarnour Ponç-Pilat D ’ ar Jusevien cris hac ingrat.

A C T

ES TON.

Æ les an En , deut d V n douar Ha guelet ar- R o u e a c’ hlo ir r Carguet a ves ha dismegans E v it obten hon dilivrans. A r Jusevien disquiantet O deus ur muntrer dilivret E v it condauni da vervel M ap unie an T a d Eternel.

A C T

G O N FU SIO N .

Siouas din pec’ her d ibouellet, Alies emeus preferet

M édiation evit ar M erc'her.4 19 A r m ouguet eus ar vanite D a c ’hraçou brassa ma D o u e . A C T

M 'h o c ’ h ador G a n t ur G u ru n M e rent graçou E us ho poaniou

A D O R A T I O N , Jésus curunet Spern er porc’ het ; d ’ho Majesté ha carante.

R E S O L U T I O N k N ’ en deus, netra n’ hoc’heus souffret E vit ma lemel a b e c ’het , N ’ en^deus netra na. rin ive E v it servicha ma D o u e .

YAOU.

JESU S O TO U G U EN E G R O AS.

Meditation evit ar Yaou. 423

E V I T M

Y A O U .

e d i t a t i o n

J esus o touguen e Groas var Menez Calvar, ma crede ferm ar Jusevien e razent da Pilât condaopni Jesus-Christ da vervel var ar G r o a s , da lavaret e o , d ’ar mezussa ha d ’ar boaniussa m a r o , o doa dija preparet ur Groas. E v e l ma en doa Pilât prononcet an arrêt , neuse souden e oue digasset ar Groas da Pa* læs ar B arnou r-m â, gant aoun na deuse da en em zislsvaret. N euse ar Jusevien a reas d ’ hor Salver quemeret e habit e u n a n , pehini a y o a ur sæ h ep gri ebet. C a o u t a ra eta hor Sal ver equichen dor ar Palæs ur G roas p rest, sellet a ra outhi gant joa evel o c ’ h un instrum ant choaset gant an T a d Eternel evit saveteï ar bed-oll ; bouchât a ra dezi gant carantez* en em lacat a ra dindanni ; pegueraent bennac m a e deus pemzec troatad a - h e d , he douguen ja^ra gant couraich. C ousg ou de ar Jusevieu hac ar Bobl er c’ harg a injuriou hac a vlasphemou » arauzàn ez eo un archer ha daou laer pere a d le ye beza laquet d’ ar maro a bep costez dezàn» A - h e d a n hent ec’ h arruas ganta graguez ha m erc’het d é v o t pere a ou^îe o c ’ h e velet ; hac e lavaras dezo gouela varnezo-o- unan ha non^ pas varnezàti hepqüen* Sortial a ra eus ar G u e a r a Jérusalem, eoueza a ra dindan ar beac’h p o u a u eus ar G roas x ha ne fel da zen e sicour vel

422 M editation evit ar Yaou. d ’e douguen. A r Jusevien gant aoun na deuze da vervel a-hed an h e n t , ha n’ o divize quet ar blijadur da ober dezàn mervel var ar G ro a s , a contraignas un tremeniat hanvet Simon d’e sicour da zouguen ar Groas. i . ° Considerit pe e fæçoun e teu hor Sal ver binniguet da ziguemeret ar G ro a s; e c’ hemeret a - r a eus a zorn an T a d Eternel. Pebez oboissanç ! pebez respet evit ur gourc’ hemen quen rigolius 1 E briata a ra gant carantez ha gant un désir bras da satisfia evit pec’ hejou an dud* Anavezit er groas-se ho pec’ hejou pere o deus e ren'îet quer pouner. Pènaus ec’h allot-hu c ’ hoas en em reï d’ar pec’ het ? Adorit JesusChrist o touguen e Groas hac ho pec’hejou* H o pezet truez ounta , mar fel deoe’ h en deffe truez ouzoc’h» E v it e so u la g i, gouelit ho pe c’ hejou gant ur glac’har b ra s, ha recévit hoc’h oll boaniou evel eus a zorn an A utrou D oue. Jesus-Christ a fallas dezàn guisca e habit e-unan evit douguen e G r o a s , evit beza guelloe’h ana vezet hac evit disquez deomp n’ en doa quet a vez oc’h anduri evidomp-ni pere a gare qaement. H a ni a zesco da viana dre e exempl ne dleomp quet caout mez o servicha ur Mæstr quer m ad ? A r V e l e y e n , ar Pharisianet hac ar re considerapla eus ar Jusevien a guemere gloar oc’ h e heulia e s ta d , hac an dra-se evit e insulti. Pebez dallentez 1 ha ni ne credomp quet ober evit D o u e ar pez a ra ar bec’ herien evit o go al-in tan tio n o u. a .° Heuliet ho Mæstr divin en hent poanïtfé eus ar Groas. Mont a ra arozoe’ h evit desqui deoe’h ap hent* Hac atau ho pezo-hu maez oc’h

M editation evit ar Yaou. 423 heulia Jesus-Christ ? C o u eza a ra alies dindan e Groas ; ha ne astennot-hu quet ho torn evit e sicour da sevel ? ha c’ hui ho pezo a o u a lc ’H a zevotion evit e ziscarga eus e v e ac’h ? peau tramant ne dosraot-hu ounta nemet e v it e garga a dauliou evel e vourrevien ? Martesè ho pezo avi o c ’ h Simon C y r e n e e , hac e songeo d e o e ’h ho pize en em offret a galon-vad da sicour fesus da zouguen e Groas. A songeai a reot-hu an dra-se, c’ hui pehini ne recevit croas ebèr nemet o c ’ h en err, glem ? ha ne d’ ê quet falvezet de o e ’h o c ’hpen mil gueich beza düivret eus ho poaniou ? pet gueich ne d ’ hoe’ h-hu quet en em g le m e t , ha memes a enep P rovidan ç Doue-.? A c ’hui a fel deoe’ h d ivec’ ha hor Salver ? h e anit eus a pec’het ; hac e soulagi a fel dec’jh-hp ? goeht ho tisurzou. 3.0 G uelit ar merc’ het d évot pere a scuill daelou o velet Jesus-Christ en ur stad quen truezus. E vel ma re dezàn ar garantez santout muioc’ h hor poaniou-ni evit e re e - u n a n , e levaras dezo : ( L uc. .23. a d .) N a ouelit quet varnoun~me, mets ouelit varnodh-hoc'k-ünan ha var ho pugale..* M ar de ar dhoat glas a so tretet er fceçoun-m â, petra a vew eus ar d hoa t s e a d h ï Q uem erît ar c’ homsou-ma evidoe’ h , goelit varnoe’ h ha var ho pec’hejou. G oela h o c’ heus gret ar c’ hollou eus a dràou tem p orel, mæs mar tese biscoas^ ne d’ h o c ’h bet affliget abalamour d ’ ho pec’ h e jo u , ha gant queus da veza offanset D o u e : cousgoude ma ne ouelit quet er bedm â ar pec’ het m illiguet-se, er goclot er bedall hep profit ebet; rac mar d’ ê bet an hini a y o a divlam dioe’ h pep drouc tretet er feçouu-se 9

424 M editation evit ar Yaou. penaus e vezo tretet ar pec’ heur pehini ez ê ar c ’hoat seac’ h , ha ne d’ê mad nemet evit an tan* R e so l u t io n o u .

i . ° A n oll boaniou a dui d i n , me o c’hetnero atau eveî croaziou digant D o u e , hac o c ’hemero a galon-vad eus e zorn. a .° M e.fel din douguen a galon-vad va c’ hroasiou y o trugarecat atau madelez an A utrouD o u e anezo. M e am bezo Hirio doun em speret hac em c’ halon ar songeson eus a Jésus o touguen e Groas ha va fec’ hejou var Menez C alvar.

A C T

F E I S *

Ridi a ràn hep mar e - b e d , En deus Jésus Salver ar bed, D o u g u et ur Groas hir^ha pouner E vit dilivra ar pec’ her. C

A C T

Stouet dirac R fh o c ’ h a d o r , H ac ar Groas E v it ma lemel

A C T

A D O R A T I O U .

ho Majesté Jésus ma D o u e , sacr hoc’ heus douguet a bec’ het.

C O M P A S S IO N .

Piou a ouffe hep gouelar G u e l e t , ô Itron Varia y H o Mab adorabl o touguen E Groas , evit ar bec’ heurieni

Meditation evit ar Yaou. 425 A C T

G O N T R I T I O N .

M ’ emeus eta , pec’ heur\ in g r a t, Laquet ar G roas var guein ma Z a t 9 E n deus gret dezàn assoupa H a lies d’an douar coueza» A C T I O N

C' H R A Ç

T ru g a r e q u e e t, ô ma ene , Carantez Jésus Map D o u e , D a veza evido e’ h. douguet U r Groas pourier hac h o pec’ het. R E S O L U T I O N . M e fêl din com pagnunecat M a Redm ptor a g a l o n - v a t . H ac assambles ganta douguen A r G roas evit ma finigen. Eus a vremâ bete m ervel M e a fel din beza fidel D a chom en e gom p agnu nes, H a da amanti ma buhes.

D 'A R

JESUS

G U E N E R .

CRUCIFIET.

M editation evit ar Guener, D ' A R

G U

E N

e d i t a t i o n

J é s u s

4 27

E R.

c r u c i f i e t

E Mnez C a lv a r a so ur ro c ’h vras ha ledan ; pe ur Menez huel pehini a y o a guechal dianvez ar Guear eus a Jérusalem hac a serviche da leac’ h evit punissa ar criminalet hac an dorfetourien ; bremâ M enez C a lv a r a so diabars Q u e a r. V a r M enez C a lv a r ez eus un Ilis gaër e pehini e veler c*hoas ar plaç e pehini e oue crucifiet hor S a lv e r , an toull e pehini e oue plantet ar G roas goude ma oua staguet h o r Salver outi. G u ele t a rer e pelleac’ h e v e d o àr V e r c ’hes V a r i , Sant Y a n , ar V adelen , e t c . , o velet hor Salver o vervel. G u e le t a rer c ’hoas en Jlis-se plaçou an daou botanç o c ’ h pere e oua staguet al Laër-deou hac al Laër» cleis ; erfin guelet a rer en Ilis-se an douar rannet o crena etre Groas al L aër-clei* ha Croas hor Salver. Jesus-Christ a oue var ar G roas epad teir h e u r , hac a vacrvas var-dro teir heur goude creis-deis. i . ° Considerit Jesus-Christ arruet erfin var M enez C a lv a r gant cals a b o a a , disquen a ra eno e G roa&; lod eus ar Juzevien a deu d ’ e zivisca adarre , ha da gresqui e d o u r m a n t, o tigueri a nevez e c’ houTiou ; lod-all a æchu da brepari ar Groas , har re-all a ra un toull evit e flanta. Considerit penaus e teu ar vourrevyen da ober dezàn gourvez var ar guele calet-zé oboissa a ra neuse-souden , asten a ra e ziou1vreac’ h hac e d r e id , staga a reont e vemprott

428 M editation evit ar G uener. gant tachou bras , pebes tourmant!- en amser ma c’ h a n d u rit, va Jésus, tourmanchou quer c r u e l , e sellit oc’ h an En , en em offrit d’ ho T a d eternel e Sacrifiç evit va silvidiguez ; treti a rit ganta evit ma dilivra , ô pebes carantez ha pebes patiantet e creis quen alies a dourmant ! mæs enoun-me pebes maliç d ’ ho peza laquet e stad-ze ! P ec’ h e t milhguet da betra ec’ heus-de va douguet-mè ? Ha n’em bezo-me quet a h o r r o l, ha ne santin-me biquen an droug emeus gret ? Ha ne d’ê quet ar pec’het eo en deus câledet va c’ halon. Falvezet ez ê bet d e o c h , va J ésu s, asten ho tiouvreac’ h , mæs evit va diguemeret-me eo ? C ’ hoant ho* c ’ heus c ’hoas d ’am fardouni ; permetet etâ ganen tostaat, hac en em de'uler' e quichen ho treid ; en em deuler a r à n , va S a lv e r , evit goulen pardoun o u zo c’ h , ne pec’ hin m u i, roït din «taç ha trugares evit an amser dremenet. a.® Considerit penaus e stleiger Croas va S a l v e r , evit e zestaat oc’ h ar plaç preparet jjvit e flanta. Ah ! bourrevyen g r u e l, ho pezet un dra bennac a druez oc’ h an hini a souffr, pehini ne en em glem quet ; na lesit quet ar Groas-se da goeza gant stxons en toull hoc’ heus preparet e v it - h i, evit espern ur boan bennac dezaji. Mæs allas ! oc’ h piou e parlantàn-me ; er c hontrol e o , ober a reont d’ ar Groas coueza en toüll- s e , squeï a reont varnezi evit starda quer brastau lio u, ma ze bet hemâ unan eus ar brassa poaniou en deus anduret hor Salver en e Bassion» Cetu-en eta savet en ear un D o u e crucifiet; cetu-èn etre an En hac an D o u a r evit ober an accord etre D o u e hac an dut. C e tu peur

M ed ita tio n ev it a r G u en er. 4 29 aechuet hoc h oll d e s ir o u , Jùsevien ingrad ha traïtour, Jesus-Christ a so staguet o c ’ h ur p o tanç ; maes ô va Jésus ! ho tesirou-hu ne vezint quet æchuet quen n’ ho pezo va savet divar an douar. C h u i a denn ar bed-oll d ’hoc’ h heul , va zennit-me i v e z , ha ma zennit cre ganeoc’h , rac me so goal-staguet ous an orgouill , ar g o l e r , an impuïentez ; nicun eus ar pec’ hejouse ne fel dezo ma lesel da dostaat o u zo c’h. R et ez e cousgoude renonci d ’an oll pec’ hejou se ; tojTomp hor chadennou maleurus evit en em lacat e stad da heulia Jésus - Christ. M a n en heuliomp quet dre ga ra n tez, da viana an anquen a die hon tenna d ’ e h e u l , o velet unan eus ar re a y e d ’ar maro assambles g a n t a , o v e rvel hep pinigen hac e vo n t d ’an Ifern. L/iouallonjp ne ve hennez e v e hor partaich-ni. 3.0 Considerit Jesus-Christ en e agoni , o vervel , ha maro var ar Groas en oad a dri ’ l S ^ tre8ont ha tr* m >s j goude beza en em c h r e t D e n hac impliget evidomp e oll b u e z , e va rv ivez evidom p d’ar G uener. A r Seiz coms pe ar seiz setanç pere a brononças var ar G r o a s , a ell servichout evit ocupi speret ha calon ar guir Gristenien. Dreis pep tra Jesus-Çhrist a lavaras d ’e D a d Eternel : V a Z a d , pardounit de^o, O va J s u s , c creis ho tourmanchou memes hoc’ heus m ui a sourci da soulagi ezomou hoc’ h adve <oun e n , evit d ’en em soulagi hoe’ h-unan ,^ e v it desqui deomp dre hoc’h exempl ar C ’h o u r m e men vras eus ar garantez, memes evit an a 1versourien ar re vrassa hac ar re injusta. Penaus ne bardounfcn-me quet ar re a sonck

4 3 0 M e d ita tio n e v it a r G u e n e r . din 0 deus va offanset , goude un exempl quer c a ë r , ispicial mar fel din esperout e ve pardounet din va fe c ’hejou. Sec’het ameus. P ë n a u s , va S a lv e r , hoc’heus-hu sec’ h e t , c ’hui pehini a so ar funteun eus an dour a vuez ! ha ne d ’ê quet an désir da anduri c’ hoas evit va silvidiguez eo a ra ho sec’ het ? ha ne d’ê 'quet abalamour ma taleàn da sench a v u e z , ha martese eleac’ h ho soulagi dre ur guir senchamant pehini hepquen a ell terri ho sec’ het, ne roàn deoe’h nemet ar vestl ha guineagr dre an dallentez eus va speret hac ar gaîeder eus v a c ’halon ? Honnez ez ê hepquen ar boan eus a pehini ez oc’ h en em glemet epad an amser eus ho Passion. Pa ze digane-me e c ’h esperit ar soulaich-se, me en em resolv a greis va c ’ halon da sench buez. V a Jezus , abars m ervel, me ho p e d , roït din ho penediction , ur guir sanchamant a vuez , ur feis beo , un hevelidiguez parfet o c ’h Jésus crucifie^ A m en . R e s q l v t i o n o v .

i . ° N e fel din hivisiquen tremen devez ebet eus va b u e z , hep trugarecaat Jesus-Christ da veza maro evidoun. 2.0 Bemdeis e fel din gouela va'fec’ h ejo u , aba lamour ma zint ar peo-caus eus a varo Jesus-Christ. 3.* Me a lavaro alies hirio, Jésus o v e rvel, Jésus maro var ar groas ev id o u n , ho pezet truez oüzin. A C T

F E I S .

R edit hep douetanç j ma e n e , en deus Jésus, guir V a p D o u e » U r maro cruel anduret

jVar ar Groas evit ho pec’het*

M éditation evit ar Guener.

A C T

A D O R A T I O N .

M e h o c’ h a d o r , R o u e a c’ hloar , Crucifiet var ar C ’ halvar ; ScuiJlet v a r n o n , me ho suppli , A r G o a t sacr eus ho pemp G o u li.

O F F R A N S. M e i olFr d e o e ’h , T a d E ternel,' M aro ha C ro as ho Map f i d e l , E vis obteni ar pardoun E us ma oll buez diresoun.

A C T

G O N T R I T I O N .

R a vçzo rannet ma c’ halon G a n t guir gueus ha contrition ; R a c caus hon bet dre ma fe c lie t D a varo cris Salver ar bet*

A C T I O N

C 'H R A Ç ,

^ M ’ ho tru gareca, ma Jésus , Eus ar maro cris ha mesus H o c ’ heus var ar Groas anduret E v it silvidiguez ar bét.

PE DEN. D re veritou ho pemp G o u li H a seiz C le z e ho Mam M a r i , G a n t ho C o a t precius effacet M a oll offançou coumetet*

R E S O L U T IO N . M e fell din gant fid élité, Sugea pelloc’ h d ’ho Majesté , G r it d i n , abars quitaat ar b e t ,

Ober ur binigen barfet*

1 3 4

A R

S A D O R N .

JE SU S D IS Q U E N N E T E U S A R G R O A S .

M e d ita tio n e v it a r S a d o r n .

D 'A R M

S A D O R N .

e d i t a t i o n

J esus disquennet eus ar Groas ha laquet er beç. Rest goude.m h en devoa hor Salver caran tezus reritet e e n e , ur Soudard gant un taul lanç a doullas e gostez bete e g a lo n , hac e sortias anezàn , hervez an desteni. eus an A b o s tol Sant l a n , dour ha goad. N euse un den pinvidic eus a G üear a A rim a tæ a , hanvet Jo seph, dre zevotion a c’ houlenas àr bermission oc’h Pilât da guemeret co rf Jesus-Christ, hac o veza e o b te n e t, ez'eas , gant N icodem pehini a yoa ivez un Disquib d’ hor S a lv e r , da zistaga ar c’ horf adorabl-se ha d’e zisquen eus ar G roa s. Er memes amser e V a m santel er recevas etre he divreac’h. Sant Ian^ ar V adalen hac ar graguez d é v o t, goude beza roet cals a desteniou eus o feis hac eus o glac’h a r , er baumas hac el lienas en ul lincer v e n n , evel ma vedo ar c’ hustum etouez ar Jusevien , hac e n d o u g z o n t , non-pas gant p o m p â t, mæs gant cals a zevo tion da ur bez nevez en doa Joseph Itoullet en ur garrec var Menez C alvar , eleac’h ma en doa ur Jardin, e pehini ne oua c’ hoas enterret den. C o r f hor Salver a oue diasezét er bez - s e , neuse e oue stanquet gant ur ma?n bras ha pouner pehini a oue neuse siellet ; goude-se pep-unan anezo a en em dennas q u it , o speret hac o c’halon occupet oll gant Jesus-Christ.

4 3 4 M e d ita tio n e v it a r S a d o r n . i . ° Pignit a speret var Menez C a l v a r , eno e quevot Jésus maro var ar G roas evidoe’ h. AdoritJèi> ha trugarecaït e vadelez da veza anduret ar m aro, hac ur maro quer cris evit ho p e c ’hejou. Considerit e lavaras Jésus ur moum end abars^mervel : Pcur-eechuet é tout. Y a , va S a lve r, c’ hui hoe’ heus peur-æchuet tout evit va silvidiguez, pa hoc’ heus roet ho puez e v id o u n ; snæs va maliç ne d’ê quet c’ hoas peur-æchuef. E v e l ma ho poa permetet gant ur Soudard reï deoe’ h c’ hoas un taul lanç goude ho m a r o , e credàn ho poa permetet an dra-se evit desqui d i n , dre un exempl quer c ru el, pe seurt injur a ràn-me deoe’ h goude ho maro hac ho R é surrection memes , dre va fec’ h e jo u , hac ispicial dre an affeil em pec’ het. Falvezet e bet deoe’h ivez pourveï din er gouli doun ha carantezus-ze ur plaç a surentez evit distreï ha pellaat dioe’ h colei\an T a d Eternel pehini e meus bet militet re alies dre ma fec’ hejou. Pe bez maliç ez ê hini ar pec’ heur o treti er fæçoun-ze e V æ s t r , hac ur Mæstr quer m ad! Soudart c r u e l, va c’ halon-me eo a renquer da doulla ha non-pas hini va J ésu s; e garantez en deus lies a veich digoret din e galon. T r e u s i t , va D o u e , treusit ar galon ingrat-mâ ; ne deus nejnedoc h-hu a guement a alfe e lacaat da sugea* Ç r it e t a , va S a lv e r, ar c’ hraç-mâ em a n d ret, non-pas var c ’hoas , mæs hirio hac er moumend» mâ memes. Considerit C o r f adorabl va Salver etre diou-vreae’ h e V a m santel. Songit er santimanchou a c’ hlac’ har evel quenalies a contej, pere a droubl he c’ h a lo n , o contempli ar gou*

M e d ita tio n e v it a r S a d o r n . 4 3 5 Jiou so er C ’ horf sacr-se. A n affligeta eo eus an oll Mamou , ho pezet truez outï. Goulennit outi permeti ganeoc’ h tostaat oc’ h hor Salver carantezus, bouchit d’ e dreid bin niguet , goualc’ h it-y gant ho taelou. Q velet Jésus e stad truezus-se , livirit gant glac’ har ; cetu amâ petra ameus gret ; me eo ameus la queet va D o u e er stad-mâ. Pec’ h e r , a te a v e l e C o r f Jesus-Christ ar gouliou a ra ar pec’ het en da ene ? Eus adadeC blenchen e benn f é t s plantou e dreid ne d ’ê nemet gouliou. P e c ’het m iliiguet, ne roes din àr maro nemet goude ma ec’ heus e roet em c’ halon da Z o u e pehini hepquen a ell reï din ar v u e z , me a renonç dit da virviquen. 3.0 Considçrit erfin penaus e tougouer gant respet ar C ’ horf sacr-ze d ’ar bez. Heuliet an dut dsvot-ze er Procession santel-mâ. C o m p re nit dre ar c’ haliteou en deus ar bez-ze an., dispositionou a die hoc’ h ene da gaout. evit tos taat oc’h an daul sacr eus ar G ou m u nion ; ut bez nevez ez ê , stris ha serret. Distrugit enoun , va S a l v e r , ar goal indinationdtfPpere a v e v atau enon-me a enep deoe’ h , grit dtfzo m ervel.' ha roït din ur galon nevez evel ma fel deoe’ h , e v i t chom enni. V a c’ halon a die beza ur guelè e pehini e^ dleit r e p o s i, beva , ha ren c’ Hui hepquen , ô va Salver , evit ma vezin tout da ' n hini am c ’hare hac a garàn hepquen; Erfin , -va^ D o u e ', deoe’ h ez ê sarra an doriou e u s v a c ' h a l o n evit miret na achapo quet. A n t r e i t , va Jésu s, em e n e , ha sarrit an or quen c l o s , ne allo netra crouet antreal enni.

436

M e d ita tio n e v it a r S a d o r n .

R e s o l u t io n o u .

i . ° M e zougo da viana hirio em c’halon Jésus maro etre diou-vreac h e Vam santel. a .° M e c ’houlentio alies o c ’ h Jesus-Christ m ervel din-va-unan , hac a lacaï bemdeis va foan da vervel en un dra bennac. 3.0 M e a b e d o , liessa ma c’ hillin , hor Sah v | j da logea atau em c ’ halon , ha da permeti dïn logea atau en e hini. A m en , A C T

FEIS,

N a v e s e t , o ma E n e , Jésus ho T a d guir V ap D o u e , Etre divrec’ h sacr e V a m .

A C T

A D O R A T I O N .

V a r Barlen ho Mam truesus, M e h o c ’h ador , ô ma J é s u s , M a R o u e dibeich ha divlam, A C T

H U M

1LI

TE,

T a t eternel , m ’ameus s i o u a s , D r e ma c’ hrimou mesus ha b r a s , Crucifiet ho Map quer. A C T

G O N T R IT IO N .

Rannit e pep hèur ma c’ halon G a n t guir queus ha contrition , M a fardounit , ma Salver. G ou elit ma ene evit mad , G o u e lit ivez ma daou lagad Poaniou Jésus M ap D o u e .

Méditation evit ar Sadorn. Àrrousomp gant hon oll daroa E Faç sacr 9 C oll G ouliou , E Vam , hac he seiz C lese. Jésus , preparit ma c’ halon D a ober guir G ôum union Ha d’ ho serv.igea bepret. D re veritou ho pemp G ou li R o ït din ar c’ hraç da soulagi A n Eneou decedet.

437

C A N T I C var ar seiz Station eus a Bassion hor Salver J e s u s - C h r i s t . a r quirit ober Oresoun D a Jesus-Christ en ho caloun i G rit pep sizun seiz Station D a gontempli e Bassion. D ’ar Sul en ho calon dresset D a Z o ue ur Jardin O liv e t. Sellit e creis Jésus hon T a t O c’ huesi an dour hac ar goat.' D ’al Lun en hoc’ h interior G rit da c’ hloar D o u e un A uditor ; Sévit en e greis ur Pilier , Ma vo scourgeset hor Salver. D ’ar Meurs e gouelet ho calon G rit ur Sal d’ hor R o u e guirion , Curunet gant ur Gurun Spern D ’ hon dilivra eus an Ifern. D ’ar- Merc’ her en ho calon gret U r Porc’ het , ma vo discueswt" Gant Pilât d ’ar bobl arraget

438 Cantic. M ap D o u e - i Jésus a Nazaret ^ G a n t u'r G urun Spern var e benn , E n e zorn-deou ur rausqlenn. Eus ho calon leun a c’ h lac’har ,G rit d’ar Y a o u ur Menez C a lva r , M a vezo Jésus o touguen A r Groas evit ar bec’ heurien. Eus ho. calon lepn a c’ hlac’ har G rit oll da V en er ur C ’ halvar , M a vo Jésus crucifiet E v it hon lemel a bec’ het. Eus ho calon leun a c’ hlac’ har ** Dressit da Sadorn ur C ’ halvar , A d o rit Jésus gouliet A so eus ar G roas disquenet , A dorit Jésus gouliet E barlen e V a m glac’ haret F IN .

T A U LEN D r e pehini e queffot æ z ar pez a fal v e z o d e o c’h da g l a s q , o c ’ heul ar c h i fr a v e l i t a m â , h a c a zisquez d e o c ’ h pe e p a g e n e ma ar pe z a glasquet .

A R

'H E N T A

L E V R .

Eguer caër ez ê beza C hristen , pagen 3. E u s an obligationou ar G risten ien , 9. Penaus nevezi ar promessaou gret er Sacra mant a V adizia n t , 13. A r fceçoun da nevezi ar promessaou gret er V a d izia n t) I4é E u s ar Pec’ het e gener a l, 17 . E u s ar pec’het a ignoranç pe a zi c 'h ouyeguez , 1 8 . E u s ar pec’ het a sempladurez , 22, E u s ar pec’hejou a v a liç , 23. E u s ar pec’het original hac eus e effejou, 28. E u s ar pec’het m arvel, 3 1. A r pec’het marvel a deu d ’ hon esposi da ur goal varo , 36, A r p ec ’het marvel hon espos da veza condaounet e barnidiguez terrupl an A u tr o u -D o u e , 41, A r pec’het marvel hon espos d ’an daounation eternel , 44. A r pec’het m arvel a ra deomp c o ll ar Barados, 30. E u s ar pec’het ven iel, 52. E u s an O r g o u ill, 58.

E u s ar pec’ hejou pere a so bugale d ’an o r g o u ill, 6 1, E u s ar G loar vean , 6 1, E n em Fouguea , 63. E u s an Impocrisi , 64. E u s ar garantez evit an nevez entiou , 66. E u s an A heurtam ant, 67, E u s a n D isa c o r d , 68. E u s a n D isp u d o u , 69. E u s a n A m bicion , 71. E u s ar Bresom ption, pe eus ar re vra s anç enna-e-unan, 7 2, E u s an D iso b o issa n ç, 73. E u s an A va risd et, 75. Eus al L u xu r, 80. E u s an A v i , 87. E u s a r Gourmandis , 92. ar M ez venti , 93. a r Goler , 98. an D ie g u i , 104. E u s a n Idolaerez , 110. E u s a r Sacrilaichou , 112. E u s ar Supertitionou , 113. EusalLeoudouet, 113. E u s a r Blasphemou , 119. E u s a r Pec’ hejou pere so difennet dre ar bempet Gourc’ hemen : Mir na lazi d e n e b et, Eusar goa l squer, pe ar goal exem ple 12 Eusar P e c’hejou difennet dre ar seisvet G our c’ hemen , 131. E u s a n Usurerez , 136. Eusar Pec’ hejou a enep an eisvet Gourc’ he men ; da guent a eus an drouç-preseg, 142. Eusar G ueyer, 1 48. E u s a r C 'h oariou, 152.

EIL

L E V R

dioch an drouc ha grit ar mad , P Ellaït Eus ar Vertusiou Christen e general ,

156. 157. Eus ar Feis, 150, Eus an Esperaç , 163. Eus ar garantez Doue, 169. Eus ar garantez evidomp-hon-unan 174. Eus ar garantez evit hon nessa. 176. E u s a n oberou spirituel, eus an Drugarez, 179. ArGuelennadurez Christen, 180. Eus an OEuvrou corporel, eus an Drugarez , 182. E us an Alusen, 183. Eus ar Religion, 188. Eus ar Beden, 103, Eus an Oresoun a galon. 104.

Eusar sanctification ar Suliou hac ar Goue liou, 219. E u s a n Offeren , 228. Eus a lever ar Priejou an eil en andret eguile, 237, E u s an obligation an Tudou hac ar Mamou en andret o Bugale, 244. Deveriou ar Bugale en andret o Z ad hac o Mam , 257. Eus a zever ar Mistri hac ar Mcestreset en andret o servicheurien hac o fa m ill , 266. Eus an obligationou ar servicheurien, 271. Eus an enor dleat d'ar Veleyen , 275. Eus an OEuvrou-mad , 281. Eus ar Sacramant a Binigen, 289. Eus an Exam in a gouslianç, 290. Eus ar G lac'har pe ar Gontrition, 296. Eus ar Propos m ad, ha techet dioc’h an occàsiounou, 303.

E u s ar G ovesion,

31 2 .

E us ar Satisfaction, 315. Eus ar Govesion gener a l Eus ar Goumunion , 317. Eus an Actionou a c'hraç goude ar Gom u nion, 314. Eus ar bresanç Doue, 327. Eus an dévotion d'ar Mister adorabl eus an Drindet Santel , 335 . Eus an anaoudeguez eus hor Salver , hac eus ar garantez evinta , 342. Eus an devotion da Bassion hor Salver, 353. Eus an devotion d'ar Sacramantadorabl eus an Auter , 336 Eus ar Speret-Santel , 359. Eus an dévotion d'ar Verc'hes glorius Vari , 369. Eus an dévotion da Sant Joseph , 382. Eus an dévotion d'an Æ lez-mad , 384. Eus an dévotion evit ari Eneou eus ar Pur gator, _ 387. Eus al Lecturiou Spirituel , 389. Eus an Oresoun a galon y pe ar Méditationou var ar priricipala Mysteriou eus ar Bas sion hor Salver , evit pep devez tus ar sizun , 392. Méditation evit ar Sul, 396. Méditation evit al Lun , 402, Méditation evit ar Meurs , 408. Méditation evit ar M e r c ' h e r Méditation evit ar Y a o u , 421. Méditation evit ar Guener, 427. Méditation evit ar Sadorn, 433, Cantic var ar seiz Station eus ar Bassion hor Salver Jesus-Christ, 437, F in eus an D a u le n .