2744_PISA_InternationalProg.qxp:Mise en page 1
19/09/06
15:04
Page 3
“Günümüzde ve gelecek nesiller için en değerli şey kaliteli eğitimdir. Bunu başarabilmek için tüm katılımcıların; yani hükümetlerin, öğretmenlerin, velilerin ve öğrencilerin kendilerinin önemli sorumluluklar alması gerekmektedir. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) bu hedefe PISA projesi ile destek vermektedir. PISA projesinde, eğitimdeki sonuçlar, görüşbirliğine dayalı ve geçerli uluslararası karşılaştırmalara olanak sağlayan bir çerçeve içerisinde izle nmektedir. Bazı ülkelerin hem yüksek kaliteli hem de eşitlikçi öğrenme çıktıları elde etmeyi başardıklarını gösteren PISA projesi diğer ülkeler için de iddialı hedefler ortaya koymaktadır.”
Angel Gurria OECD Genel Sekreteri
2744_PISA_InternationalProg.qxp:Mise en page 1
19/09/06
15:04
Page 4
4
PISA'nın Bilgi Birikimi Temeline Dayanma OECD'nin Eğitim Direktörlüğü vasıtasıyla OECD'ye üye ülkeler tarafından ortaklaşa geliştirilen Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA), öğrencilerin zorunlu eğitimin sonlarında bilgi toplumuna tam anlamıyla katılabilmeleri için gerekli olan bazı bilgi ve becerileri ne derece öğrendiklerini ölçmeyi amaçlamaktadır. PISA, Eğitim Direktörlüğü'nün yaptığı çalışmaların önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Bu projede OECD'ye üye ülkeler ve diğer katılımcı ülkelerle ilgili veriler toplanmakta ve bu ülkelerin eğitim sitemleri ile ilgili karşılaştırmalı göstergeler ortaya konulmaktadır. 2006 yılında PISA tüm dünyada 15 yaş grubu öğrencilerin bil gi birikimi ve becerilerinin araştırıldığı üç yıllık dönemlerin ilki ni tamamlamıştır. Bu PISA araştırmaları kapsamında, öğrencilerin temel konu alanlarındaki performansları in-celenmiş ve ayrıca öğrencilerin öğrenmeye karşı motivasyonları, kendileri ve kullandıkları öğrenme stratejileri hakkındaki düşünceleri gibi konuları içeren daha geniş ölçekli eğitim çıktıları ele alınmıştır. Bu araştırmalarda per-formansın cinsiyetler arasında ve sosyoekonomik gruplar arasında nasıl değişiklik gösterdiği de incelenmiştir. Ayrıca, yine bu araştırmalar, bilgi birikimi ve becerilerin evde ve okulda gelişimini etkileyen faktörler ve bu faktörlerin öğrencilerin bilgi birikimi ve becerileri ile nasıl bir etkileşim içerisinde bulunduğu ve politika geliştirmek için göstergelerin ne olduğu konularında bir anlayış ortaya koymuştur. En önemlisi, PISA projesi, eğitimde yüksek performans standartlarını elde etmeyi başaran ve aynı zamanda da eğitimde fırsat eşitliğini sağlayan ülkeler hakkında aydınlatıcı bilgiler ortaya koymuştur.
İlk üç PISA araştırmasının her biri belirli bir konu alanı üzerinde yoğunlaşmıştır. Bunlar sırasıyla, okuma becerileri (2000 yılında), matematik okuryazarlığı (2003 yılında) ve fen bilimleri okuryazarlığıdır (2006 yılında). PISA bu araştırmalardan sonra şimdi de ikinci araştırmalar dönemini 2009, 2012, 2015 yıllarında yürütecektir. Üç ana konu alanında öğrencilerin performanslarını izlemenin yanı sıra, PISA'da, aşağıda yer alan konularda çalışmalar yapmak suretiyle politika anlayışını derinleştirmek amaçlanmaktadır: > Öğrencilerin ilerleme durumlarını izleme konusunda, ilköğretimde verilen eğitim ile 15 yaş grubu arasında öğrencilerin gelişim düzeylerinin karşılaştırılabilirliğini incelemeyi içeren daha iyi yöntemler geliştirmek, > Öğrenci performansını tek bir sınıf düzeyinde inceleme seçeneğini genişletmek ve sınıf içi deneyimler hakkında daha fazla bilgi toplamak suretiyle performans ve öğretim arasında daha yakın bir karşılaştırmaya olanak sağlamak, > Sadece Bilgi ve İletişim Teknolojileri okuryazarlığını ölçmek için değil aynı zamanda da daha fazla dinamik ve etkileşimli görevlere yer vermek ve okuma, matematik ve fen bilimleri alanlarında öğrenci bilgi ve becerilerinin değerlendirildiği temel sınavları uygulamanın daha etkili yollarını bulmak amacıy-la bilgisayara dayalı değerlendirmelerden mümkün olduğu kadar fazla yararlanmak. Bu yenilikler ilk olarak PISA projesinin tamamlayıcı, isteğe bağlı bir unsuru olarak ülkeler tarafından araştırılacak, fakat uygun olan yerlerde araştırmanın özüyle bütünleştirilebilecektir.
2744_PISA_InternationalProg.qxp:Mise en page 1
19/09/06
15:04
Page 5
5
PISA Bilgi Brikimi Temeline Dayanma
Değerlendirme Yılı Değerlendirilen Konular
2000
2003
2006
Okuma Becerileri Matematik Fen Bilimleri
Okuma Becerileri Matematik Fen Bilimleri Problem çözme
Okuma Becerileri Matematik Fen Bilimleri Problem çözme
Öğrenmeye yönelik yaklaşımlar, matematğe yönelik tutumlar
Öğrenmeye yönelik yaklaşımlar, fen bilimlerine yönelik tutumlar
Öğrencilerin Öğrenmeye kendilerini yönelik değerlendirmeri yaklaşımlar, okumaya ayrılan zaman
2009 Okuma
2012
Matematik Fen Bilimleri
Okuma Becerileri Matematik Fen Bilimleri
Henüz belirlenmedi
Henüz belirlenmedi
Becerileri
2015 Okuma Becerileri Matematik Fen Bilimleri Henüz belirlenmedi
+ Her bir araştırma için gelişimle ilgili bir değerlendirme
2744_PISA_InternationalProg.qxp:Mise en page 1
19/09/06
15:04
Page 6
6
BUGÜNE KADAR YAPILANLAR: PISA 2000 – 2006 PISA projesinde amaç, 15 yaşında olan ve zorunlu eğitim döneminin sonlarına yaklaşan genç yetişkinlerin günümüzün bilgi toplumunda karşılaşacakları zorluklarla mücadele etmek için ne kadar hazırlıklı olduklarını ölçmektir. PISA, bu hazırbulunuşluk durumunu “okuryazarlık” olarak adlandırmaktadır. Projede yapılan değerlendirme, gençlerin, belirli bir okul programına ne derece hakim olduklarından daha ziyade gerçek hayat koşullarında karşılaşacakları zorluklarla baş etmede edindikleri bilgi birikimini kullanma becerileri üzerinde yoğunlaşmaktadır ve bu yönüyle de ileriye dönük bir değerlendirme olma özelliğini taşımaktadır. Bu yönelim, eğitim programlarının amaç ve hedeflerinde bir değişikliği yansıtmaktadır. Bu hedefler, sadece öğrencilerin okulda öğrendiklerini tekrar ortaya koymaları üzerinde yoğunlaşmaktan ziyade, gittikçe artan bir eğilimle, bu öğrencilerin okulda öğrendikleri ile hayatta neler yapabildikleri konusunu ele almaktadır. Şu ana kadar bir milyonun üzerinde öğrenci değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Okuma becerileri , matematik ve fen bilimleri okuryazarlığını ölçmeye yönelik testlerin yanı sıra, öğrencilerin kendileri hakkındaki sorulardan oluşan bir öğrenci anketi ve okul müdürleri tarafından doldurulan bir okul anketi de uygulamanın değerlendirme araçları arasında yer almaktadır. Bu durum, okul sistemleri ve bu sistemlerin çıktıları ile alakalı olarak benzersiz bir karşılaştırmalı bilgi tabanı sunmakta ve bu çıktıların zaman içerisinde izlenebilmesine olanak sağlamaktadır.
BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ? PISA projesine şu ana kadar katılan OECD üyesi ülkeler ve ortak ülkelerin dünya ekonomisinin yaklaşık olarak % 90'ını oluşturduğunu...
2744_PISA_InternationalProg.qxp:Mise en page 1
19/09/06
15:04
Page 7
Bugüne kadar yapılanlar PISA 2000 - 2006 2006
PISA’nın temel özellikleri > Tasarım ve raporlama yöntemlerinin politika belirleme ile ilgili dersler çıkarmak amacıyla hükümetlerin ihtiyaçlarına göre belirlendiği politika yönelimi, > Öğrencilerin edindikleri bilgi birikimini ve becerilerini temel konu alanlarında uygulama ve farklı durumlarda problemleri ortaya koyup, çözerken ve yorumlarken bu problemleri analiz etme, yargılama ve etkili bir şekilde iletişim kurma kapasiteleri ile alakalı olan yenilikçi “okuryazarlık” kavramı, > Yaşam boyu öğrenme kavramına uygun olması. PISA’nın bu özelliği sayesinde proje sadece öğrencilerin programa bağlı yeteneklerinin değerlendirilmesi ile sınırlandırılmamakta ve öğrencilerden öğrenmeye karşı motivasyonları, kendileri ve öğrenme stratejileri ile ilgili düşünceleri hakkında bilgi sağlamaları talep edilmektedir.
> Düzenli olarak yapılması (Bu durum ülkelerin en önemli öğrenme amaçlarına ulaşma konusunda ilerleme durumlarını takip etmelerine olanak sağlamaktadır.) > OECD eğitim göstergeleri sistemi içerisinde bağlam oluşturması (Bu özellik, öğrenme çıktılarının kalitesini, politika araçlarını ve bu çıktıları şekillendiren bağlamsal faktörler ile eğitime yatırım alanına sağlanan daha geniş çaplı özel ve sosyal getirileri ele almaktadır.) > Bugüne kadar PISA değerlendirmelerine katılan 30 OECD ülkesi de dahil olmak üzere 60’tan fazla ülkeyi (bu sayı dünya ekonomisinin yaklaşık olarak yüzde doksanı kapsamaktadır) içine alan coğrafî kapsam genişliği ve işbirliğine dayalı yapısı.
7
2744_PISA_InternationalProg.qxp:Mise en page 1
19/09/06
15:05
Page 8
8
PISA'nın Gelişimi İlk üç değerlendirme çalışmasında PISA projesi şu özellikler ile tanımlanmaktadır:
> Okuma becerileri, matematik ve fen bilimleri alanlarını değerlendirmek amacıyla kapsamlı çerçevelerin oluşturulması > Üç yılda bir yapılan her PISA değerlendirme çalışmasında konu alanlarından biri üzerinde yoğunlaşılmış, diğer konu alanları ise daha kısa bir değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Bu durum, her bir konu alanı için belirli bir ülkedeki öğrencilerin dokuz yılda bir o konu alanında yapabildikleri ile ilgili detaylı bir profil elde etme olanağı ve her üç yılda bir de bu öğrencilerin performans durumları ile ilgili olarak güncel veriler sağlamıştır. Her bir konu alanı için oluşturulan değerlendirme çerçevesi, o konu alanına yoğunlaşılan yıl içerisinde son halini almıştır. Bu çerçevelerin oluşturulması PISA projesi için çok önemli bir konudur. Bu durum, sadece eğitim programının içeriğini incelemekten ziyade, her bir konu alanını vurgulayan önemli kavram ve süreçleri belirlemek suretiyle bilgi, beceri ve tutumların değerlendirilmesi konusuna yenilikçi bir yaklaşım getirmektedir.
> Okulda verilen derslerin ötesinde, öğrencilerin yetenek ve özelliklerinin keşfedilmesi > BT becerileri gibi programlararası yetkinlikler ve problem çözme becerileri öğrencilerin geleceğinde önemli bir rol oynayacağı için, başlangıcından itibaren PISA projesi öğrenci performansını okuma becerileri, matematik ve fen bilimleri konu alanlarının sınırlarının ötesinde değerlendirmiştir. Yapılan araştırmalarda öğrencilere, öğrenen bireyler olarak öğrenme alışkanlıkları, motivasyon düzeyleri, genelde öğrenmeye, özelde de okuma becerileri , fen bilimleri ve matematik alanlarına yönelik tutumlarıile BİT kullanımı alışkanlıkları ve bu konudaki yetkinlikleri ile alakalı olarak kendi öğrenme özellikleri hakkında sorular sorulmuştur. Bu durum, öğrencilerin öğrenmeye yönelikyaklaşımları ile bilgisayar okuryazarlığı gibi kendilerinin değerlendirdiği program-lararası yetkinliklerin analizini yapma imkânı sağlamıştır. Bununla birlikte, tek bir eğitim programı alanı çerçevesinin haricinde problem çözme alanında 2003 yılında yapılan öğrenci başarılarının doğrudan değerlendirilmesi çalışması, bu tür yeterliliklerin, öğrencilerin kendi öğrenme durumlarını ifade etmelerinden ziyade harici bir sınav yapma yoluyla tanımlanmasının ilk adımını oluşturmuştur.
BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ? Her bir PISA proje döngüsünde 10’dan fazla OECD yayının ve katılımcı ülkelerde de bir çok raporun yayınlandığını… pro ce ore n numerous reports in participa
s n
2744_PISA_InternationalProg.qxp:Mise en page 1
19/09/06
15:05
Page 9
Bugüne kadar yapılanlar PISA 2000 - 2006
> Öğrenci başarıları ile ilgili verilerin yanı sıra, öğrencilerin, okulların ve okul sistemlerinin özelliklerinin analizi > PISA veritabanı, anketlere dayalı olan ve bugüne kadar eşi görülmemiş bir bilgi dizini sağlamaktadır. Bu bilgi dizini ile projeye katılan ülkelerde öğrenci başarıları üzerinde olası etkiler analiz edilmektedir. Her bir öğrenciyi bireysel olarak takip etmek mümkün olmamasına ve bu nedenle de nedensel bağlantılar kurulamamasına rağmen, bu analiz farklı ülkelerde çeşitli etkenlerin eğitim çıktıları ile ilişkilendirilme derecesini karşılaştırma imkânı sağlar. Birey düzeyinde, bu tür faktörler sosyoekonomik altyapı, göç durumu ve ev içerisinde var olan kültürel varlıkları içermektedir. Okul düzeyinde bu faktörler eğitim uygulamaları ile ilgili öğrenci algılamalarını, disiplinle ilgili ortamı ve önemli bir konu olan her bir okulda öğrencilerin ortak sosyoekonomik altaypıları konularını içermektedir. Okul sistemi düzeyinde, okulun özerklik derecesi ve ortaöğretimde öğrencilerin yapısal organizasyonu, 15 yaş grubu öğrencilerin genel başarı durumları ve bu başarı du rumlarının dağılımı ile karşılaştırılabilir.
9
2744_PISA_InternationalProg.qxp:Mise en page 1
19/09/06
15:05
Page 10
10
Eğitim Sistemlerinin İzlenmesi Amacıyla Küresel Bir İşbirliği Geliştirmek PISA katılımcı ülkelerdeki bilimsel uzmanlık alanlarını bir araya getiren ve bu ülkelerin hükümetleri tarafından ortak politik çıkarlar temelinde ortaklaşa yönetilen, işbirliğine dayalı bir çalışmadır. 2005 yılında bütün katılımcı ülkelerin temsil edildiği proje Yönetim Kurulu bu ortaklığı 2009’dan 2015 yılına kadar sürecek yeni bir aşamaya taşıma kararı almıştır. İlk aşamada olduğu gibi, PISA’nın amacı, içerisinde eğitim sistemlerinin işlev gördüğü eğitimsel, sosyal ve kültürel bağlamlar dahilinde ortaya çıkan öğrenme çıktılarındaki kaliteyi ve eşitlikçi uygulamaları şekillendiren süreçleri anlamada katılımcı ülkelere daha etkili bir şekilde yardımcı olmak olacaktır.
2744_PISA_InternationalProg.qxp:Mise en page 1
19/09/06
15:05
Page 11
Eğitim Sistemlerinin İzlenmesi Amacıyla Küresel Bir İşbirliği Geliştirmek
Bilgi tabanının korunması PISA 2009-2015 PISA çalışmasının temel bölümü, okuma becerileri , matematik ve fen bilimleri alanları üzerinde yoğunlaşan, öğrenciler ve okul müdürleri tarafından doldurulan anketlerin de yer aldığı 15 yaş grubu öğrencilerin bilgi birikimi ve becerilerinin 2 saatlik bir değerlendirmeye tabi tutulduğu bir süreç olarak varlığını sürdürecektir. Bununla birlikte, bu temel etkinlik, sürekli devam eden veya bir seferlik kullanılacak muhtemel yeni unsurlar ile güçlendirilmeye ve geliştirilmeye devam edecektir. Özellikle, PISA’nın en temel bölümü: >
15 yaş grubunda eğitimden elde edilen toplam verimi değerlendirme konusuna ağırlık verecektir. Bu yaş grubu OECD ülkelerinde örgün eğitime büyük oranda katılımın hala evrensel bir durum olduğu en yüksek yaştır. Bu durum, eğitimde meydana gelen değişimlerden kaynaklanan etkilerin, en azından bu yüzyılın ilk 15 yılı içerisinde ülkeler arasında izlenmesine ve karşılaştırılmasına olanak sağlayacaktır.
> Öğrencilerin, daha ileri öğrenme durumları ve yetişkin hayatı için gerekli olan temel yeterlikleri ve yetenekleri ne derece kazandık larını değerlendirmeye devam edecek, bu nedenle de okulda edinilen bilgi birikimini, sadece tekrar ortaya koymak yerine, daha geniş bir bağlamda kullanabilme becerisine ağırlık verecektir. >
Mevcut değerlendirme çerçevelerinin istenen çıktıları değerlendirmedeki etkinliklerini geliştirmek amacıyla bu değerlendirme çerçevelerine katkıda bulunacak, fakat bunu yaparken zaman içerisinde elde edilecek sonuçların karşılaştırılabilirliğine gölge düşürmeyecektir.
> Her bir değerlendirmede katılımcı ülkeler tarafından seçilecek ve gelişmeye yönelik bir değerlendirme alanı içerecektir Bu alan, 2003’teki problem çözme becerilerinin değerlendirilmesi gibi sınav başarısını içeren bir unsur olabilir veya 2006 yılındaki öğrencilerin fen bilimleri alanı ile ilgili tutumlarını kendilerinin ifade ettiği çalışmada olduğu gibi öğrencilerin kendi değerlendirmelerine dayandırılabilir. > Başarıyı, öğrencilere ve okul müdürlerine anketler uygulamak suretiyle bir bağlama yerleştirmeye ve isteğe bağlı bir veli anketi uygulamak suretiyle de PISA’nın analitik gücünü genişletmeye devam edecektir. > PISA ile diğer çalışmalar arasında (örneğin öğretmenlerle ilgili çalışmalar) ilişkiler kurarak ülkelere, öğrencilerin eğitim ortamlarını daha ileri düzeyde tanımlama fırsatı sağlayacaktır.
11
2744_PISA_InternationalProg.qxp:Mise en page 1
19/09/06
15:05
Page 12
12
Kavrama gücümüzü geliştirme: Üç yeni araştırma alanı Esas çalışma programı ile PISA, zorunlu eğitimin sonlarına doğru eğitimden elde edilen toplam verimin ülkeler arasında karşılaştırılması çalışmalarına önem vermektedir. Bu proje, eğitim sistemlerinin, genç bireylerin ileri düzey öğrenmenin temellerine ve yetişkin hayata başarılı bir şekilde geçişe katkıda bulunduğuna inanılan önemli yeterlikleri ve öğrenme eğilimlerini edinmelerini sağlamada ne derece başarılı olduklarını ve aynı zamanda da bu başarıya hangi bireysel, sitemle ilgili ve bağlamsal faktörlerin katkıda bulunduğunu değerlendirmektedir. PISA’nın sürekli yapısından dolayı, esas program aynı zamanda, ülkelerin eğitim çıktılarındaki gelişmeleri ölçmelerine imkan tanıyacak eğilim göstergeleri de sağlayacaktır. .
PISA’nın esasının, ülkelerin zaman içerisinde öğrencilerin bilgi birikimi ve becerilerini değerlendirme konusuna karşı ortak ve tutarlı bir bakış açısını ortaya koymalarına olanak sağlamasının yanı sıra, PISA yöntembilimsel ve anlamlı yeniliklere açık kalmayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, PISA aşağıdaki alanlarda politika anlayışlarını genişletmek amacını taşıyan isteğe bağlı modüllerin gelişimini ele alacaktır: > Zaman içerisinde öğrenmedeki ilerlemenin ölçülmesi ve ülkeler arası ilerlemenin karşılaştırılması > Öğretim ve öğrenme çıktıları ile ilgili bakış açıları arasındaki ilişki > Değerlendirme işlemlerini daha geniş ölçüde ele alma aracı olarak teknolojinin kullanımının yanı sıra BT yeterliklerinin değerlendirilmesi.
BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ? PISA çalışmasının her bir ülkede genellikle 4500 ile 50000 öğrenciye uygulandığını ve bu öğrencilerin hem devlet hem de özel okullardan seçkisiz yöntemle ve hangi sınıfta olurlarsa olsunlar yaşa göre (değerlendirmenin başlangıcında 15 yaş 3 ay ve 16 yaş 2 ay yaş aralığındaki öğrenciler) seçildiklerini…..
2744_PISA_InternationalProg.qxp:Mise en page 1
19/09/06
15:05
Page 13
Eğitim Sistemlerinin İzlenmesi Amacıyla Küresel Bir İşbirliği Geliştirmek
> Öğrencilerin ilerleme durumlarının değerlendirilmesi: Öğrencilerin eğitimleri süresince bilgi birikimi ve becerileri edinmede ilerleme durumlarını en iyi şekilde nasıl ölçebiliriz? Bu isteğe bağlı modül ün amacı, eğitim-öğretimin farklı aşamalarında öğrencilerin bilgi birikimi ve becerilerini değerlendirmek suretiyle, eğitim sistemleri içerisindeki öğrenmede ilerleme durumunun ölçülme olasılığını sorgulamaktır. PISA şu ana kadar öğrenci başarıları ile ilgili durumu tek bir zaman noktasında yani zorunlu eğitimin sonlarında ortaya koymuştur. Bu durum, okul sistemlerinin toplam verimi ile ilgili bir gösterge ortaya koymasına rağmen öğrencilerin zaman içerisinde ne kadar ilerleme kaydettiklerini göstermemektedir. Bunu yapmak eğitimin farklı aşamalarındaki başarı durumu ile ilgili bilgi sahibi olmayı gerektirmektedir. Bazı ülkelerin, PISA’da değerlendirilen öğrencileri bireysel olarak izleme programları olsa da, bütün ülkeler için bunu yapmak şu anda uygulanabilir bir şey değildir. Bununla birlikte, farklı eğitim sistemlerindeki farklı yaş grubu öğrencilerin genel başarılarını ölçmek tüm öğrenci evrenlerinin ilerleme durumlarının ülkeler arası karşılaştırılmasına olanak sağlar. İdeal olan, belirli bir grubun başarı durumunun farklı yaşlarda başarılı çalışmalar yapılarak ölçülmesini sağlamak amacıyla farklı yaşlarda periyodik çalışmalar tasarlanmasıdır.
Daha küçük yaştaki bir grubun değerlendirilmesinin projeye dahil edilmesi özellikle: > Eğitimin ilk yılları ile ilgili çıktılar hakkında bir gösterge sağlayacak ve bu çıktıların ortaöğretim boyunca sürdürülüp sürdürülmediğinin analiz edilmesine olanak tanıyacaktır. > Okullarda ve sınıflarda olup bitenle PISA’nın çıktılarının daha yakın bir şekilde ilişkilendirilmesine yardım edecektir: her bir öğrencinin genellikle bir sınıf öğretmeninin olduğu ilköğretim okullarının tek tip örgütlenme yapısı içerisinde ölçülmesi daha kolay olan bir ilişki. > Bilişsel başarının dışındaki faktörlerin zaman içerisinde nasıl gelişim gösterdiğini inceleyebilecektir – örneğin, öğrencilerin motivasyon seviyelerinin değişip değişmediği ve öğrenme biçimlerinin nasıl gelişip değiştiği. > Belirli temel becerilerin gelişiminin izlenmesi amacıyla, okuma gibi derslerde öğrencilerin yıllık ilerleme durumlarının ortalaması ile ilgili tahminlere dönüştürülebilecek genel bir çerçevenin geliştirilmesine olanak sağlayacaktır. Bu seçenek PISA’nın uzun vadeli stratejik hedeflerinden biridir. Fakat PISA 2009 bağlamında bunun uygulanması ile ilgili herhangi bir plan yapılmamıştır.
13
2744_PISA_InternationalProg.qxp:Mise en page 1
19/09/06
15:05
Page 14
14
> Eğitim ve çıktılar: Öğretimin öğrenci çıktılarını etkileyen yönlerini tanımlama gücümüzü nasıl geliştirebiliriz? İkinci isteğe bağlı modül, öğretimin gelişmiş öğrenme çıktılarına olanak sağlayabilecek yönlerini analiz etmede ko laylık sağlayacaktır. PISA şu anda pozitif öğrenme çıktılarının eğitim-öğretimin belirli özellikleri ile ne ölçüde ilgili olduğunu gösterebilmektedir. Şu ana kadar, en güçlü etkiler çokgenel bir seviyede belirlenmiştir. Örneğin, güçlü bir disiplin ortamının bulunduğu okullardaki öğrencilerin durumu ortalamanın üzerindedir. Uygulanan anketlerin kapsamı ve 15 yaş grubu öğrencilerin belirli bir sınıfta veya sınıf seviyesinde olmaması nedeniyle bireylerin eğitim deneyimleri ile daha doğru bağlantılar kurmak sınırlı düzeyde gerçekleşmektedir. Bu durum, öğrencilerin sınıf içerisindeki deneyimleri ile daha doğru bağlantılar kurmayı bağlantılar kurmayı zorlaştırmaktadır. Bu isteğe bağlı modül, öğrencilerin eğitim deneyimleri ve başarılarının daha iyi ölçülebilmesi amacıyla ülkelerin 2009 çalışmasında çeşitli ekstra bileşenleri denemelerine olanak sağlayacaktır. Bunların hepsi sonraki çalışmalarda daha da geliştirilecektir.
Bu modül üç ayrı bileşenden oluşmaktadır: > Tek bir sınıf seviyesindeki veya sınıftaki öğrencilere uygulanacak ek bir değerlendirme (15 yaş grubu öğrencilerden oluşan örneklemde yapılan değerlendirmeye ek olarak), bu değerlendirme öğrencilerin eğitim deneyimlerinin özelliklerinin daha doğru bir şekilde tanımlanmasını sağlayacaktır. > Öğrenciler, okullar ve okul sistemleri hakkında, öğrencilere ve okul müdürlerine yöneltilen ek sorulara dayalı, daha geniş kapsamlı bilgilerin ve okul sistemleri hakkında bir bütün olarak daha fazla verinin toplanması > PISA verilerinin OECD’nin Uluslararası Öğretme ve Öğrenme Çalışması (TALIS) ile ilişkilendirilmesi. Bu çalışma ilk defa 2007 yılında uygulanmış ve öğretme ile öğrenmeye yönelik ulusal yaklaşımlardaki farklılıkların daha kapsamlı bir şekilde analiz edilmesine olanak sağlamıştır. Modülün bu bileşenine katılım ülkelerin şu anda öngörülenden daha büyük bir öğrenci ve okul örneklemini değerlendirmeye tabi tutmalarını gerektirebilir. Bu modülde, sınıf seviyesi veya sınıf ile ilgili ek değerlendirmeyi uygulamayı seçen ülkelerin diğer iki bileşenin birine veya her ikisine katılma seçenekleri olacaktır.
2744_PISA_InternationalProg.qxp:Mise en page 1
19/09/06
15:05
Page 15
Eğitim Sistemlerinin İzlenmesi Amacıyla Küresel Bir İşbirliği Geliştirmek
> Bilgisayarlar ve PISA: BT öğrencilerin bilgi birikimi ve becerilerinin değerlendirilmesini nasıl destekleyebilir? İsteğe bağlı modüllerden üçüncüsünün amacı, PISA çerçevelerinin sınırlı yazılı sınavlar ile elde edilmesi zor yön lerinin, daha kapsamlı bir şekilde ele alınmasını kolaylaştırmak amacıyla bilgisayara dayalı değerlendirmeler geliştirmektir. Bu şekilde, gerekliişlemlerin giderlerinde ve öğrencilerin yanıtlama zamanında elde edilecek tasarruflar sayesinde değerlendirme süreci daha verimli bir hale (örneğin bilgisayar ortamında uygulanan testler) gelecektir. Daha uzun vadede, bu gelişmelerin ülkeler arasında ve ülkelerin kendi içlerinde değerlendirme hedeflerini geliştirmesi beklenmektedir.
BT, modern dünyada zorunlu bir ihtiyaçtır. Bilgisayarın öğrencilerin değerlendirilmesi konusunda uygun bir araç olmasının yanı sıra, öğrencilerin sahip oldukları BT yeterlikleri de oldukça yerinde bir değerlendirme konusu haline gelmektedir.
İlk aşamasında PISA her iki alanda da bir başlangıç yapmıştır. 2003 yılında, öğrencilerin ne ölçüde bilgisayar kullandıklarını ve bilgisayar kullanımında ne ölçüde kendilerini rahat hissettiklerini araştırmak amacıyla bir öğrenci anketi uygulanmıştır. 2005 yılında ise 13 ülkede fen bilimlerinin bilgisayara dayalı pilot değerlendirme çalışması yapılmıştır. Değerlendirme İkinci aşama,yapılan bu çalışmaları daha ileriye götürecek (önceki şemadaki ve potansiyel olarak PISA’nın en önemli bölümüne bilgisayorumlara yara dayalı değerlendirmeyi dahil etmenin zeminini oluştubakınız) racaktır. > Bilgisayar ortamında değerlendirme ve BT okuryazarlığı değerlendirmesinin öngörülen zaman çizelgesi Değerlendirme yılı Geliştirme etkinliği
2009 Bilgisayara ortamında değerlendir menin yazılı testler ile uyumlu olup olmadığının değerlendirilmesi, BT okuryazarlığının değerlendirilmesi ile ilgili çerçevenin geliştirilmesi
2012 "Bilgisayar ortamında" değerlendirmenin geliştirilmesi(aşağı bakınız)
Ağırlık verilen alanlarda bilgisayara dayalı ek
Değerlendirme (önceki şemadaki yorumlara bakınız)
Elektronik ortamda okuma becerilerini değerlendirlmesi
2015
değerlendirmenin uygulanması BT becerilerinin değerlendirilmesi Farklı yetenekleri olan öğrencilerin farklı soru gruplarını yanıtlamalarına olanak sağlayan “Bilgisayar ortamındaki” teknolojinin pilot uygulamasının yapılması
Bütün bölümlerde uygulamaya devam edilmesi
15
2744_PISA_InternationalProg.qxp:Mise en page 1
19/09/06
15:05
Page 16
16
2009 çalışmasına kadar olan kısım ve 2009 çalışması da dahil olmak üzere yapılanlar elektronik ortamdaki metinlerin okunması konusunu değerlendirme üzerinde yoğunlaşacaktır. Üç konu alanının her birinin ve öğrencilerin BT becerilerinin tam anlamıyla değerlendirilmesi 2012 yılında ve ondan sonraki süreçte mümkün olabilecektir. Bu durum, özellikle okuma, fen bilimleri ve matematik alanlarının değerlendirilmesinde bilgisayar kullanırken, PISA’nın diğer bölümler ile tam olarak uyumlu araçlar geliştirmenin önemini ifade etmektedir.
Uzun vadede, bilgisayara dayalı değerlendirmelerin PISA’nın temel bölümünün uygulanmasının daha iyi hale getirilmesinde bir rol oynaması muhtemeldir. Bu durum beraberinde birçok avantajı da getirecektir. Özellikle: > Yazılı sınavlarda değerlendirilmesi zor olan belirli düşünce türlerini bilgisayara dayalı değerlendirmelerde ele almak mümkün olabilir. Örneğin, 2005 yılında yapılan bir pilot çalışma bu yöntemle bilimsel deneylerdeki birbirini takip eden aşamalarının benzerlerinin uygulanabileceğini ortaya koymuştur. > Bilgisayara dayalı bir yaklaşım uzun vadede öğrencilere, önceki sorularda gösterdikleri başarı düzeyi neyse ona göre daha ilgi çekici ve daha kullanışlı görevler vererek sınavların her bir öğrencinin başarı düzeyleri ile daha iyi uyum sağlamasını temin edebilir. Bu durum özellikle en fazla ve en az yetenekli öğrencilerin daha ayrıntılı bir şekilde analiz edilmesine olanak sağlar. Ayrıca, öğrencileri özellikle düşük ve yüksek başarı alanlarında yoğunlaşan ülkelerin daha kullanışlı bir profilini ortaya koyar. > Son olarak bilgisayarla yapılan değerlendirme, daha az veri giriş maliyetleri gibi uygulama ile ilgili bazı avantajları da beraberinde getirir.
2744_PISA_InternationalProg.qxp:Mise en page 1
19/09/06
15:05
Page 17
PISA’nın Geleceği: Değişimi İzleme, Kavrama Düzeyini Derinleştirme
PISA’nın Geleceği: Değişimi İzleme, Kavrama Düzeyini Derinleştirme 2009 yılında, PISA’da değerlendirilecek öğrenciler, yaklaşık olarak 2000 yılında yapılan PISA çalışmasının uygulanma dönemi sırasında ilköğretime başlamış olacaklardır . Bunun bir sonucu olarak, ülkeler eğitim sistemlerinde meydana gelen değişimlerin, 2000 yılındaki çalışmada belirlenen referans noktaları ile karşılaştırıldıklarında ne ölçüde daha gelişmiş çıktılar ürettiğini ölçebileceklerdir. PISA’nın önemli hedeflerinden biri olan eğitim sistemlerinin gelişimini izle mek amacıyla değişmez bir referans noktası oluşturma hedefi böylelikle başarılabilecektir. Aynı zamanda, PISA, öğrencilerin etkili performansları ile ilgili derin bir kavrama gücü oluşturma, bu başarıları ölçmede daha iyi bir seviyeye gelme ve çıktıları eğitimsel süreçlerle ilişkilendirmemize olanak sağlayan verileri güçlendirme çabalarına devam etmektedir. 2000 yılında, 2006 yılına kadar süren çalışmaların ilk grubunda, uluslarası çalışmalarda test edilenden daha geniş bir yeterlikler grubunu ölçmek ve hangi faktörlerin öğrenci başarıları ile ilişkili olduğunu gösterecek bağlamsal veriler toplamak amacıyla ön çalışmalar yapılmıştır. PISA’nın burada tanımlanan yeni unsurları, pro-jenin bütünlüğünü, öğrencilerin bilgi birikimi ve becerilerinin izlenmesi amacıyla oluşturulan istikrarlı bir araç olarak koruyarak bu süreci daha da ileriye taşıyacaktır.
Bütün bunların ötesinde, eğitim sistemlerinde meydana gelen ileri düzey değişimlerin sağlam temellere dayandığından emin olmak isteyen eğitimle ilgili politika belirleyicilerin öncelikleri bu gelişime yön vermektedir. Önümüzdeki yıllar da PISA projesi, ülkelere öğrencilerin okulda edindikleri deneyimler ile ortaöğretimin sonlarına doğru edindikleri bilgi birikimi ve beceriler arasında bağlantılar kurmak amacıyla daha özenli bir şekilde hazırlanmış araçlar sunacaktır. Yukarıda tanımlanan öğrenci değerlendirme sürecinde meydana gelen yeniliklere gelişimci bir bakış açısıyla, PISA, hangi yöntemlerin sonuçta projenin temel bölümüne dahil edilebilmek için yeterli seviyede işe yarar olduğunu test edebilecektir.
17
2744_PISA_InternationalProg.qxp:Mise en page 1
19/09/06
15:13
Page 18
18
BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ? PISA'nın internet sitesinde örnek interaktif PISA soruları çözebileceğinizi ve açıklanan tüm sorulara ulaşabileceğinizi... İleri seviye analiz yapabilmek için PISA'nın internet sitesinde mikro düzeydeki verilere, bu verilerle ilgili kılavuzlar ile birlikte ulaşabileceğinizi...
http://earged.meb.gov.tr/pisa
www.pisa.oecd.org www.oecd.org/media www.oecd.org/publications www.oecd.org/statistics
Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı – PISA http://earged.meb.gov.tr/pisa www.pisa.oecd.org
www.oecd.org
EKONOMİK İŞBİRLİĞİ VE KALKINMA TEŞKİLATI