Kentsel Dönüşüm Dergisi / DEMO/03

DEVLET DESTEKLİ KENTSEL DÖNÜŞÜM

DEPREM ÖLDÜRMEZ BİNALAR ÖLDÜRÜR

MENKULDE PARLAYAN YILDIZ ANKARA

DÜNYA DÖNÜŞÜYOR YABANCILARA KDV SİZ VATANDAŞLIK

“HAYATIMIZ TEHLİKEDE”

“ADALET ARAMAK”

Naci Ağbal Maliye Bakanı

Prof. Dr. Muammer Öngören

Prof. Dr. Muammer Öngören

ÖZNUR TANRIVERDİ GENEL YAYIN YÖNETMENİ

YENİ YÜZYILA ÖZEL DERGİ YAPMAK

C

azibe merkezi olarak ilan edilen illerde çağrı merkezi ve yeri yapımı çin atıl vaziyetteki kamu binaları tahsis edilecek ve merkezler için enerji desteği sağlanacak. Çağrı merkezleri ve veri merkezleri, kurulduğu bölgenin teşviklerinden asgari yatırım tutarı şartı olan 500 bin TL aranmaksızın yararlanabilecek. Çağrı merkezlerinde 20 bin kişinin istihdam edilmesi tahmin ediliyor.

Bunların yanı sıra sıfır faizli yatırım ve işletme kredileri kullandırılacak ve danışmanlık hizmeti sağlanacak.Özel sektörün yılda ortalama 328 firmada 1,64 milyar lira yatırım yapması ve 43 bin kişilik istihdam yaratması için yılda 536 milyon lira kamu desteği sağlanması öngörülüyor. Bunların yanı sıra sıfır faizli yatırım ve işletme kredileri kullandırılacak ve danışmanlık hizmeti sağlanacak. Özel sektörün yılda ortalama 328 firmada 1,64 milyar lira yatırım yapması ve 43 bin kişilik istihdam yaratması için yılda 536 milyon lira kamu desteği sağlanması öngörülüyor Bunların yanı sıra sıfır faizli yatırım ve işletme kredileri kullandırılacak ve danışmanlık hizmeti sağlanacak.Özel sektörün yılda ortalama 328 firmada 1,64 milyar lira yatırım yapması ve 43 bin kişilik istihdam yaratması için yılda 536 milyon lira kamu desteği sağlanması öngörülüyor

“Karşı karşıya kaldığınız problemleri mevcut düşünce yapınızla çözemezsiniz, zira onlar mevcut düşünce yapınızın ürünleridir. düşünce yapınızın ürünleridir.”

Bunların yanı sıra sıfır faizli yatırım ve işletme kredileri kullandırılacak ve danışmanlık hizmeti sağlanacak.Özel sektörün yılda ortalama 328 firmada 1,64 milyar lira yatırım yapması ve 43 bin kişilik istihdam yaratması için yılda 536 milyon lira kamu desteği sağlanması öngörülüyor Bunların yanı sıra sıfır faizli yatırım ve işletme kredileri kullandırılacak ve danışmanlık hizmeti sağlanacak. Özel sektörün yılda ortalama 328 firmada 1,64 milyar lira yatırım yapması ve 43 bin kişilik istihdam yaratması için yılda 536 milyon lira kamu desteği sağlanması öngörülüyor Bunların yanı sıra sıfır faizli yatırım ve işletme kredileri kullandırılacak ve danışmanlık hizmeti sağlanacak.Özel sektörün yılda ortalama 328 firmada 1,64 milyar lira yatırım yapması ve 43 bin kişilik istihdam yaratması için yılda 536 milyon lira kamu desteği sağlanması öngörülüyor Bunların yanı sıra sıfır faizli yatırım ve işletme kredileri kullandırılacak ve danışmanlık hizmeti sağlanacak.Özel sektörün yılda ortalama 328 firmada 1,64 milyar lira yatırım yapması ve 43 bin kişilik istihdam yaratması için yılda 536 milyon lira kamu desteği sağlanması öngörülüyor Bunların yanı sıra sıfır faizli yatırım ve işletme kredileri kullandırılacak ve danışmanlık hizmeti sağlanacak. Özel sektörün yılda ortalama 328 firmada 1,64 milyar lira yatırım yapması ve 43 bin kişilik istihdam yaratması için yılda 536 milyon lira kamu desteği sağlanması öngörülüyor Bunların yanı sıra sıfır faizli yatırım ve işletme kredileri kullandırılacak ve danışmanlık hizmeti sağlanacak.Özel sektörün yılda ortalama 328 firmada 1,64 milyar lira yatırım yapması ve 43 bin kişilik istihdam yaratması için yılda 536 milyon lira kamu desteği sağlanması öngörülüyor Bunların yanı sıra sıfır faizli yatırım ve işletme kredileri kullandırılacak ve danışmanlık hizmeti sağlanacak.Özel sektörün yılda ortalama 328 firmada 1,64 milyar lira yatırım yapması ve 43 bin kişilik istihdam yaratması için yılda 536 milyon lira kamu desteği sağlanması öngörülüyor Bunların yanı ıra sıfır faizli yatırım ve işletme kredileri kullandırılacak ve danışmanlık hizmeti sağlanacak.Özel sektörün yılda ortalama 328 firmada 1,64 milyar lira yatırım yapması ve 43 bin kişilik istihdam yaratması için yılda 536 milyon lira kamu desteği sağlanması öngörülüyor Bunların yanı ıra sıfır faizli yatırım ve işletme kredileri kullandırılacak ve danışmanlık hizmeti sağlanacak.Özel sektörün yılda ortalama 328 firmada 1,64 milyar lira yatırım yapması ve 43 bin kişilik istihdam yaratması için yılda 536 milyon lira kamu

28 34 42 10

YENİ YÜZYILA ÖZEL DERGİ YAPMAK

20

azibe merkezi olarak ilan edilen illerde çağrı merkezi ve yeri yapımı ghfhfhfghfh fghhbinaları tahsis edilecek ve merkezler için enerji desteği sağlanacak. Çağrı merkezleri ve veri merkezleri, kurulduğu bölgenin teşviklerinden asgari yatırım tutarı şartı olan 500 bin TL aranmaksızın yararlanabilecek. üyor Bunların yanı

14

YENİ YÜZYILA ÖZEL DERGİ YAPMAK

YENİ YÜZYILA ÖZEL DERGİ YAPMAK azibe merkezi olarak ilan edilen illerde çağrı merkezi ve yeri yapımı çin atıl vaziyetteki kamu binaları tahsis edilecek ve merkezler için enerji desteği sağlan

30

azibe merkezi olarak ilan edilen illerde çağrı merkezi ve yeri yapımı ghfhfhfghfh fghhbinaları tahsis edilecek ve merkezler için enerji desteği sağlanacak. Çağrı merkezleri ve veri merkezleri, kurulduğu bölgenin teşviklerinden asgari yatırım tutarı şartı olan 500 bin TL aranmaksızın yararlanabilecek. üyor Bunların yanı

24

azibe merkezi olarak ilan edilen illerde çağrı merkezi ve yeri yapımı çin atıl vaziyetteki kamu binaları tahsis edilecek ve merkezler için enerji desteği sağlanacak. Çağrı merkezleri ve veri merkezleri, kurulduğu bölgenin teşviklerinden asgari yatırım tutarı şartı olan 500 bin TL aranmaksızın yararlanabilecek. üyor Bunların yanı

16

YENİ YÜZYILA ÖZEL DERGİ YAPMAK

YENİ YÜZYILA ÖZEL DERGİ YAPMAK

azibe merkezi olarak ilan edilen illerde çağrı merkezi ve yeri yapımı ghfhfhfghfh fghhbinaları tahsis edilecek ve merkezler için enerji desteği sağlanacak. Çağrı merkezleri ve veri merkezleri, kurulduğu bölgenin teşviklerinden asgari yatırım tutarı şartı olan 500 bin TL aranmaksızın yararlanabilecek. üyor Bunların yanı

32

azibe merkezi olarak ilan edilen illerde çağrı merkezi ve yeri yapımı çin atıl vaziyetteki kamu binaları tahsis edilecek ve merkezler için enerji desteği sağlanacak. Çağrı merkezleri ve veri merkezleri, kurulduğu bölgenin teşviklerinden asgari yatırım tutarı şartı olan 500 bin TL aranmaksızın yararlanabilecek. üyor Bunların yanı

26

YENİ YÜZYILA ÖZEL DERGİ YAPMAK azibe merkezi olarak ilan edilen illerde çağrı merkezi ve yeri yapımı çin atıl vaziyetteki kamu binaları tahsis edilecek ve merkezler için enerji desteği sağlan

YENİ YÜZYILA ÖZEL DERGİ YAPMAK

YENİ YÜZYILA ÖZEL DERGİ YAPMAK azibe merkezi olarak ilan edilen illerde çağrı merkezi ve yeri yapımı çin atıl vaziyetteki kamu binaları tahsis edilecek ve merkezler için enerji desteği sağlanacak. Çağrı merkezleri ve veri merkezleri, kurulduğu bölgenin teşviklerinden asgari yatırım tutarı şartı olan 500 bin TL aranmaksızın yararlanabilecek. üyor Bunların yanı

37

YENİ YÜZYILA ÖZEL DERGİ YAPMAK azibe merkezi olarak ilan edilen illerde çağrı merkezi ve yeri yapımı çin atıl vaziyetteki kamu binaları tahsis edilecek ve merkezler için enerji desteği sağlan

65 76 10

YENİ YÜZYILA ÖZEL DERGİ YAPMAK

20

azibe merkezi olarak ilan edilen illerde çağrı merkezi ve yeri yapımı ghfhfhfghfh fghhbinaları tahsis edilecek ve merkezler için enerji desteği sağlanacak. Çağrı merkezleri ve veri merkezleri, kurulduğu bölgenin teşviklerinden asgari yatırım tutarı şartı olan 500 bin TL aranmaksızın yararlanabilecek. üyor Bunların yanı

14

YENİ YÜZYILA ÖZEL DERGİ YAPMAK

azibe merkezi olarak ilan edilen illerde çağrı merkezi ve yeri yapımı ghfhfhfghfh fghhbinaları tahsis edilecek ve merkezler için enerji desteği sağlanacak. Çağrı merkezleri ve veri merkezleri, kurulduğu bölgenin teşviklerinden asgari yatırım tutarı şartı olan 500 bin TL aranmaksızın yararlanabilecek. üyor Bunların yanı

24

azibe merkezi olarak ilan edilen illerde çağrı merkezi ve yeri yapımı çin atıl vaziyetteki kamu binaları tahsis edilecek ve merkezler için enerji desteği sağlanacak. Çağrı merkezleri ve veri merkezleri, kurulduğu bölgenin teşviklerinden asgari yatırım tutarı şartı olan 500 bin TL aranmaksızın yararlanabilecek. üyor Bunların yanı

16

YENİ YÜZYILA ÖZEL DERGİ YAPMAK azibe merkezi olarak ilan edilen illerde çağrı merkezi ve yeri yapımı çin atıl vaziyetteki kamu binaları tahsis edilecek ve merkezler için enerji desteği sağlan

YENİ YÜZYILA ÖZEL DERGİ YAPMAK

YENİ YÜZYILA ÖZEL DERGİ YAPMAK azibe merkezi olarak ilan edilen illerde çağrı merkezi ve yeri yapımı çin atıl vaziyetteki kamu binaları tahsis edilecek ve merkezler için enerji desteği sağlanacak. Çağrı merkezleri ve veri merkezleri, kurulduğu bölgenin teşviklerinden asgari yatırım tutarı şartı olan 500 bin TL aranmaksızın yararlanabilecek. üyor Bunların yanı

26

YENİ YÜZYILA ÖZEL DERGİ YAPMAK azibe merkezi olarak ilan edilen illerde çağrı merkezi ve yeri yapımı çin atıl vaziyetteki kamu binaları tahsis edilecek ve merkezler için enerji desteği sağlan

SAHİBİ GENEL KOORDİNATÖR YAYIN EDİTÖRÜ / SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ YAYIN KURULU ORHAN TURAN (BAŞKAN), A REKLAM KOORDİNASYON

GÖRSEL YÖNETMEN GRAFİK TASARIM KATKIDA BULUNANLAR

YAYIN ADRESİ

YAYIN TÜRÜ

BASKI VS VS

REKLAM

BAKANLIKTAN Dönüşüm Projeleri Özel Hesabı ve DMİS Eğitimi

6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun uyarınca Dönüşüm Projeleri Özel Hesabı gelirlerinin elde edilmesine, tahsili ve takibi ile bu hesaba bütçeden aktarılan tutarların dönüşüm faaliyetleri kapsamında yürütülecek hibe veya borç verme programlarında kullanılmasına, her türlü yapım, mal ve hizmet alımına ilişkin taahhütlere girişilmesine, giderleştirilmesine, muhasebeleştirilmesine, denetimine ve özel hesabın işleyişine ilişkin usul ve esasları belirlemeye yönelik olarak hazırlanan ve 25.02.2017 tarih ve 29990 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Dönüşüm Projeleri Özel Hesabı Yönetmeliği’ne ve Döner Sermaye Mali Yönetim Sisteminin (DMİS) kullanımına ilişkin 18-20 Nisan 2017 tarihleri arasında Antalya’da eğitim düzenlenmiştir.

Genel Müdürlüğümüzden, Merkez Saymanlık Müdürlüğünden ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerinden toplam 184 kişilik katılım sağlandığı eğitimde Dönüşüm Projeleri Özel Hesabının muhasebeleştirmeye dair hükümleri uyarınca yapılacak iş ve işlemlere ilişkin bir sunum yapılmış olup, Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğünden katılan bir Maliye Uzmanı tarafından Döner Sermaye Mali Yönetim Sisteminin (DMİS) kullanımına ilişkin uygulamalı olarak bilgilendirme yapılmıştır.

Mevlana Mahallesi Kentsel Dönüşüm Projesi 1.

Etap’ın temel atma töreni Sayın Bakanımızın katılımıyla gerçekleştirildi.

Bakan Özhaseki, konuşmasında özellikle İstanbul’da kentsel dönüşümün kaçınılmaz olduğunu belirterek, “Belediye başkanlarımızın, en ufacık depremde yıkılacak binaların olduğu yerlerde vatandaşlarla görüşüp, anlaşıp, bir an önce kentsel dönüşüme başlaması lazım.” dedi.

Deprem öldürmez, ihmal öldürür. Ülkemizde kentsel dönüşümü bir an önce hızlı bir şekilde gerçekleştirmek için çalışıyoruz. Bakanlık olarak kentsel dönüşüm konusunda gayretliyiz sonuna kadar da çalışacağız diyen Bakan Özhaseki Geçmişte deprem hesaba katılmadan kentleşme yapıldığını, bunu düzeltmek içinde özveri ile çalıştıklarını anlattı. Bakan Özhaseki, 7.5 milyon bağımsız yapının bir an önce elden geçirilmesi gerektiğini, 5 yılda bunun ancak 960 bin kadarını elden geçirdiklerini ve bundan dolayı daha hızlı hareket etmeleri gerektiğini dile getirdi.

Konuşmaların ardından, Bakan Özhaseki, Gaziosmanpaşa Belediye Başkanı Hasan Tahsin Usta ve protokol üyelerinin butona basmasıyla temel atma töreni gerçekleştirildi.

Beyoğlu Tarlabaşı Kentsel Dönüşüm Sahasını Yerinde İnceledi

Topraklarımızın %42’si deprem bölgesinde. İstanbul da riskli bölgelerimizden birisi. Amacımız; İstanbul’u ve Türkiye’yi depreme hazırlıklı hale getirmek. Bu görev; bizlere ve yerel yöneticilerimize düşüyor. Bizler Şehirlerimizdeki sağlıksız yapıları, riskli yapıları ve çöküntü alanlarını ortadan kaldırmak ve yerinde dönüştürmek için çalışıyoruz diyen Bakan Özhaseki ilk olarak restore edilen konutların satış ofisine girerek, burada Tarlabaşı’nda devam eden projenin tamamlandığındaki halinin maketini inceledi.

Maketi inceleyen ve Başkan Demircan’dan bilgi alan Bakan Özhaseki, “Tarlabaşı Kentsel Dönüşüm Projesi; doğru düşünülmüş, doğru planlanmış, doğru hareket edilerek uzun emekler verilmiş bir dönüşüm projesidir.

Aslına uygun ve yerinde dönüşüm ile vatandaş mağdur edilmeden yapılmış.” diye belirterek Beyoğlu Belediye Başkanı Ahmet Misbah Demircan’ı yaptığı çalışmalardan dolayı tebrik etti.

İzmir Karabağlar’da Kentsel Dönüşüm Projesi’nin Temelleri Atıldı.

Başbakanımız Sayın Binali Yıldırım’ın teşrifleriyle İzmir Karabağlar’da Kentsel Dönüşüm Projesi’nin Temelleri Atıldı. izmir’de inşaat sektörü ve sivil toplum kuruluşları temsilcileri ve muhtarlarla ile bir araya gelerek İzmir Karabağlar Kentsel Dönüşüm Temel Atma törenine katılan Bakanımız Sayın Mehmet Özhaseki, yaptığı konuşmasında “Karabağlar’da 1 milyon metrekarelik bir alanda kensel dönüşüm yapıyoruz.

600 bin metrekaresi sosyal donatı ve rekreasyon alanı olacak. Ayrıca, Karabağlar’a 4 bin 250 konut ve 2 bin 900 ticari birim inşa edeceğiz” dedi Karabağlarlı kardeşlerimizin; eğitim, sağlık, dini, sosyal ve kültürel ihtiyaçları yine bu dönüşüm projesinin içinde yer alacağını belirten Bakan Özkaseki Nisan’dan sonra Mayıs gibi kentsel dönüşümle ilgili ciddi yasaların geleceğini belirten Özhaseki, bunlar teşvik edici, hızlandırıcı ve doğru şekilde yapılmasını sağlayan yasalar olacak dedi.

Nusaybin’de Hak Sahibi Konutlarının Temel Atma Töreni Gerçekleşti Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın Mardin’den Nusaybin’e canlı bağlantısıyla Nusaybin Hak Sahibi Konutları’nın temel atma töreni gerçekleşti.

Nusaybin’de temel atma töreninde konuşan Bakanımız Sayın Mehmet Özhaseki, “Sayın cumhurbaşkanımızın talimatları doğrultusunda çok çalıştık ve bugün 4 bin 600 konutun temellerini attık.

Tüm Nusaybin altyapısını yeniliyoruz. 110 kilometrelik bir yol ağı planladık, yapımına başlıyoruz.

Toplamda 2 Milyar TL değerinde yatırım yapıyoruz.” dedi “Vatandaşlarımızdan kimin evi kaç metrekare olarak yıkılmışsa aynı şekilde teslim edeceğiz.

Yıl sonunda kardeşlerimiz evlerinde otururken, evlerinden ne kadar ayrı kaldıysa kira bedelini karşılıyoruz. Eşya bedellerini de veriyoruz.

Cumhurbaşkanımızın söylediği gibi; “İnşallah yıl sonunda anahtar tesliminde de yine beraber oluruz.” diyen Bakan Özhaseki, Nusaybin’de TOKİ tarafından inşa edilecek evlerin ilk harcını döken

Yıkım Sektöründe Eğitim ve Ulusal Yıkım Çalıştayı

İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Değerlendirilmesi Projesi kapsamında, 19.03.2015 tarihinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Gazi Üniversitesi Rektörlüğü ( Deprem Mühendisliği Uygulama ve Araştırma Merkezi Döner Sermaye İşletmesi ) arasında “Ulusal Yıkım Yönetim Sistemi için Tam ve Kısmi İle Seçici Yıkım Tekniklerinin Araştırılması ve Uygulamalara İlişkin” Protokol imzalanmıştır. Bu protokol kapsamında; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Gazi Üniversitesi’nin ( DEPAR ) ortaklaşa yürüttüğü “Yıkım Sektöründe Eğitim ve Ulusal Yıkım Mevzuatı Çalıştayı” Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdür Yardımcısı Sn. Mustafa Tahsin BADEM, İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanı Sn. Coşkun SAĞIR ve Gazi Üniversitesi öğretim üyeleri Doç. Dr. Mustafa ŞAHMARAN, Prof. Dr. Özgür ANIL, Dr. Mustafa Kerem KOÇKAR, Yrd. Doç. Dr. Gürkan YILDIRIM, Dr. Cengizhan DURUCAN ve Öğretim Görevlisi Oğuzhan ÖZTÜRK’ün katılımlarıyla 09-10 Kasım 2016 tarihinde Ankara Demonti Otel de gerçekleştirilmiştir.

Kocasinan Seyrani Mahallesi Kensel Dönüşüm Projesi’nin Temelini Attıldı.

Kocasinan Belediyesi tarafından Kentsel Dönüşüm Projeleri kapsamında Seyrani Mahallesi üzerinde Temel Atma ve Tapu Dağıtım Töreni yapıldı.

15 aileye kat irtifakı tapularının verildiği törende Törende bir konuşma yapan Bakanımız Sayın Mehmet Özhaseki, Türkiye’ye örnek olacak kentsel dönüşüm projesinden dolayı Kocasinan Belediye Başkanı Ahmet Çolakbayrakdar’a teşekkür ederek, “Belediye başkanlarımızı tebrik ediyorum. Kentsel dönüşüm kolay iş değildir. Bizlere düşen ne ise Ankara’da hazırız. Bakanlık olarak kentsel dönüşümün ülke genelinde sağlıklı ve sosyal bir dönüşüm olması için büyük bir gayret içerisindeyiz.” dedi

HABER

Y

erli alıcı için yeniden düzenlenen ve konut fiyatlarında yüzde 10’a kadar indirim sağlayacak KDV oranları, şimdi de yabancı alıcı için yeniden ele alındı. Maliye Bakanı Naci Ağbal, gündeme yönelik yeni düzenlemelerinde yabancıya konut satışında Katma Değer Vergisi’ni (KDV) kaldırdıklarını açıklayarak, KDV düzenlemesinin son yıllarda ciddi sıçrama yapan inşaat sektörüne çok ciddi bir dinamizm getireceğini belirtti.

Buna göre, inşaat şirketlerinin yabancı bir gerçek kişiye veya bir şirkete, bir işyeri veya konut sattığında, bunun yüzde 18’lik KDV’si istisna edilecek. Maliye Bakanı Naci Ağbal, yabancının bu imkandan faydalanması için 1 yıl konutu satmaması gerektiğini söyledi. Sattığı durumda başta ödemediği KDV’yi ödemesi gerekeceğini açıkladı.

Söz konusu bir yıllık elde tutma süresinin Türk vatandaşları için de geçerli olduğunu belirtti. Ağbal, “Yurt dışındaki vatandaşlarımızdan o ülkelerde çalışma izni olanlar herhangi bir şekilde Türkiye’de bir konut veya iş yeri satın almak istediklerinde, döviz olarak bu bedeli Türkiye’ye getirdiklerinde onlar da yararlanabilecek.” İfadeleriyle beraber, vergisini düzenli ödeyen mükelleflere getirilen teşvikle ilgili de açıklamalarda bulundu.S öz konusu mükellefler için getirilen 5 puanlık indirimin büyük bir memnuniyetle karşılandığını ifade etti.

NACİ AĞBAL Maliye Bakanı

YABANCILARA KDV SİZ VATANDAŞLIK

Sektörün önde gelen isimleri, yabancıya satışta KDV’nin kaldırılması konusunu uzun zamandır dile getirdiklerini belirterek, bu teşviğin yabancı alıcı tarafından olumlu karşılandığına vurgu yaptı.

Yabancıya en çok gayrimenkul satan şirketlerden olan Ağaoğlu, vatandaşlık ve KDV düzenlemesini içeren yeni bir atak başlatacaklarını açıkladı. Ağaoğlu Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ağaoğlu, “Doğru olanı sonunda buldular. Dünyada da uygulama şekli budur. Bu fiyatta da fark ettirecek.

Neticede ülkeye döviz getirmek için çabalıyoruz. Düzenleme, alım yönönde isteği artıracak. Biz de Ağaoğlu olarak ciddi bir hazırlık içindeyiz. Bunu sosyal sorumluluk olarak ele alıyoruz” diye konuştu.

Sur Şirketler Grubu Başkanı Altan Elmas, sektör olarak talepleri arasında olan bu düzenlemenin konut satışını teşvik etmek için önemli bir mekanizma olarak işleyeceğini belirtti.

Ağbal, gündeme yönelik yeni düzenlemelerinde yabancıya konut satışında Katma Değer Vergisi’ni (KDV) kaldırdıklarını açıklayarak, KDV düzenlemesinin son yıllarda ciddi sıçrama yapan inşaat sektörüne çok ciddi bir dinamizm getireceğini belirtti

Özellikle KDV yükü olan büyük konutlarda alımı olumlu yönde etkileyecek bir uygulama olacağını kaydeden Elmas, “KDV’si 8, 18 olan gayrimenkullere ilgiyi artırır. Ülkeye döviz girdisi anlamında da güzel bir karar. Fiyatın üzerine KDV ilave edilmiş şekilde satılıyordu. Şimdi KDV olmaması hissedilecek ve o farkı göreceğiz. Alıcının direkt olarak faydalanacağı bir düzenleme. Vatandaşlıkla birlikte paket olarak yabancıya sunulabilir. Bununla ilgili çalışmalarımız olacak” dedi.

Kuzu Grup Yönetim Kurulu Üyesi Özen Kuzu, yabancının 2016 yılında 18 bin 189 adetlik alım yaptığına dikkat çekerek, söz konusu teşviklerle daha iyi satış rakamlarına ulaşılacağını söyledi.

Kuzu, “Hükümetimiz inşaat sektörünün çok daha iyi noktalara gelmesi için taleplerimizi hızlı bir şekilde değerlendirerek yürürlüğe koyuyor. 2017 yılı sektörümüz adına güzel gelişmelerle başladı ve devam etmekte. 1 milyon dolar üzerinde gayrimenkul alanlara vatandaşlık hakkı verilecek olmasından sonra KDV muafiyetinin de gelmesi satışları ciddi şekilde arttıracaktır” dedi.

REKLAM

1

Sağlıklı ve yaşanabilir bir kentsel çevre oluşturulabilmesi için, kent planlama disiplini içinde geliştirilmiş olan tüm planlama ilkeleri ve kuralları ile mühendislik ve mimarlığın bilimsel ve teknik gereklilikleri planlama disiplininin bir parçası olan kentsel dönüşüm uygulamaları açısından da vazgeçilmezdir. Bu nedenle, geliştirilen tüm projelerde, kamu yararı ilkesine ve mühendislik, mimarlık ve planlama ilkelerine ayrımsız biçimde uyulmalıdır.

2. Kentsel dönüşüm, kentsel yenileme ve sağlıklaştırma çalışmaları için, mühendislik, mimarlık ve şehir planlama disiplinlerinin teknik, bilimsel ve yasal gereklilikleri ile teknik ilkelerini esas alan, genel ilkeler belirlenmelidir. “Kentsel dönüşüm alanı” ilan edilmeden önce, “kentsel yenileme”, “kentsel sağlıklaştırma” gibi hangi müdahale biçiminin uygulanacağının belirlenebilmesi için; öncelikle, deprem, yapı niteliği, taşkın, heyelan vb risk altındaki alanlar; yapı güvensizliği olan ve eskimiş (kentsel mekânın niteliksizliği) kent bölgeleri; doğal, tarihi, arkeolojik, kültürel niteliğe sahip alanlar; kent kimliği açısından önemli alanlar belirlenmelidir.

MEHMET SOĞANCI

TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı

TMMOB KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN TEMEL İLKELERİ AÇIKLADI

3. Kentsel dönüşüm uygulamalarıyla fiziksel, sosyal ve ekonomik açıdan sağlıklı ve yaşanabilir bir çevre oluşturulabilmesi amaçlarının bütünsel olarak gerçekleştirilebilmesi için öncelikle sürece katılacak tüm aktörlerin yer aldığı örgütlenme biçimi oluşturulmalı ve finans kaynakları tarif edilmelidir.

4. Geliştirilen projelerde toplumsal, fiziksel, doğal, çevresel ve ekonomik koşullar birlikte ele alınmalı, proje alanlarına yönelik planlama kararları kent bütününe yönelik kararlardan koparılmamalı, ayrıştırılmamalı, üst ölçekli plan kararlarına aykırı uygulamalardan kaçınılmalı, projeler başta ulaşım kararları olmak üzere, olası çevresel etkileri analiz edilerek, kent planı ile bütünleşik olarak ele alınmalıdır.

5. Dönüşüm, sağlıklaştırma ve/veya yenileme öngörülen alanlar, kentin gelecekteki niteliğini belirleyen planlarıyla uyumlu, plan ana kararlarını gözeten bütüncül bir bakış açısına sahip olmalı ve planlama, programlama, projelendirme ve parasal konulara dair süreç, çözüm ve uygulama araçları ile bir bütün olarak ele alınmalıdır.

6. Sağlıklı ve güvenilir bir çevre oluşturulmasında kritik öneme sahip yapı denetim sisteminde kamu denetimini etkinleştirmek için, kentsel dönüşüm alanlarının belirlenmesinde ve uygulamanın her aşamasında TMMOB‘ye bağlı meslek odalarının görüşü ve önerileri alınmalı ve meslek odaları denetim sürecinde etkin olarak yer almalıdır.

7. Projeler temelde rant artışının değil, can güvenliğinin sağlanmasını ve yaşam düzeyinin yükseltilmesini amaçlamalı, kentsel dönüşüm projeleri ayrıcalıklı imar hakkı sağlama aracı olarak kullanılmamalıdır. Bu kapsamda tüm yapılaşmalara yönelik güçlü, kamusal yapı denetim sistemi yaşama geçirilmeli, uygulama sonucu oluşan rant artışları doğrudan kamuya kazandırılmalıdır.

8. Dönüşüm projesine konu olan alanların yeniden yapılanmasında; konut alanlarının sağlıklı bir yaşam alanı niteliğine kavuşması için, sosyal ve teknik altyapı tesisleri ile çalışma alanlarına yönelik kararlar birlikte ele alınmalı, kentsel sosyal donatılar insanca yaşama şartlarını sağlayacak standartlara uygun olarak geliştirilmeli, teknik altyapının ve sosyal donatı tesislerinin konutlarla eş zamanlı biçimde kullanıma geçmesi sağlanmalıdır.

Mekânsal dönüşümle birlikte toplumsal dönüşüme de yol açan “kentsel dönüşüm” ün mutlaka olması gerektiğini savunan TMMOB, “Kentsel dönüşüm olmalı, ama nasıl olmalı?” sorusuna şu yanıtı verdi

9. Afet tehlikesi karşısında alınabilecek tek önlemin “yapı düzeyinde” güçlendirme ve yenileme olduğu düşüncesinden vazgeçilmelidir. Yapılar, kentsel ve/veya bölgesel düzeyde ele alınarak, afete duyarlı planlanma yaklaşımı esas alınmalıdır. İmar planları risk azaltma önlemlerini kapsayacak şekilde yeniden yapılandırılmalıdır.

Kentsel dönüşüm projelerinde kent bütününe ilişkin risk faktörleri belirlenmeli ve bu verilere göre risk azaltma planları hazırlanmalıdır.

10. Kentsel dönüşüme konu edilen alanlar ve yapılar açısından, tüm tarihsel birikimi ve kültürel zenginliği ortadan kaldıracak yıkım ve yeniden yapma dışındaki seçeneklerin; koruma, yenileme, iyileştirme, güçlendirme ve canlandırma seçeneklerinin öncelikle araştırılması ve tartışılması sağlanmalıdır.

11. Dönüşüm projelerinde, kentleri ve kırsal alanları estetikten yoksun kimliksiz hale getiren, yerel kimliği ortadan kaldıran tek tip mekân üretiminden vazgeçilmeli, kentsel mekânı parçalayan ve ayrıştıran uygulamalara son verilmeli, gerek yerleşim bütününde gerekse tek yapı ölçeğinde yerelin özellikleri, kırsal dokusu, tarihi ve kültürel birikimi ve özgünlükleri mutlaka korunmalı, özgünlükleri

mutlaka korunmalı, özgün niteliğini devam ettirecek toplumsal yaşam ve kültürel değerleri dikkate alan yaklaşım benimsenmelidir.

12. Dönüşüm projeleri hiçbir koşulda tarihi ve kültürel değerlere zarar vermemeli, bu niteliğe sahip alanlarda gerçekleştirilecek dönüşüm projeleri tarihi ve kültürel mirasın korunması ve geliştirilmesi çabasının bir parçası olarak ele alınmalıdır.

13. Dönüşüm projelerinde; yaşamın gerçek sigortası olan ormanlar, meralar, sulak alanlar, kıyılar, gibi doğal varlıklar ile ulusal veya uluslararası özgün nitelikleri nedeniyle doğal sit, ÖÇK (Özel Çevre Koruma Bölgesi), milli park, tabiat parkı, sulak alan gibi doğa koruma statüsü verilmiş alanlar, toplumun gıda kaynakları olan verimli tarım alanları, zeytinlikler gibi özel ürün alanları hiçbir koşulda yapılaşmaya açılmamalı ve mutlak biçimde korunmalıdır.

14. Zemin yapısı nedeniyle risk taşımayan, yalnızca yapı güvensizliği ve kentsel mekânın niteliksizliği nedeniyle dönüşüm projesine konu olan yerlerde, proje alanında yaşayanların uygulama sonrası yine aynı bölgede yaşaması sağlanmalıdır.

15. Zemin yapısı nedeniyle risk taşıyan ve yapılaşmaya kapatılması gereken bölgelerde yaşayanların, iş olanakları ve ulaşım koşulları dikkate alınarak, gerek geçici iskân aşamasında ve gerekse uygulama sonrasında yakın çevrede iskan edilmesi sağlanmalıdır.

16. Yenileme, sağlıklaştırma ve dönüşüm süreçleri şeffaf olmalı, karar süreçleri ilgili toplum kesimleriyle paylaşılmalı; sürecin tamamında projeden etkilenen toplum kesimlerinin bilgiye kolayca erişebilme olanağı yaratılmalı; bu kapsamda dönüşüme konu olan sakinlerinin sosyal açıdan zarara uğramaması ve yerinde dönüşüm ilkesi en önemli hedeflerden birisi olmalıdır.

17. Projelerin uygulanması hiçbir koşulda yaşayanlar açısından sosyal ayrışmaya/toplumsal kırılmaya/sosyal bir yıkıma neden olmamalı; kent hakkı, konut dokunulmazlığı ve

barınma hakkı ilkeleri, kiracıları da kapsayacak biçimde kamusal güvence altına alınmalıdır.

18. İdari dava açma hakkı, hak arama hürriyeti temelinde düzenlenmelidir. Mülkiyet hakkı güvencesi anayasa temelinde korunmalıdır.

19. Barınma hakkı sahipliği; mülkiyet belgesinden bağımsız, sağlıklı bir yaşam çevresi içinde, çağdaş, yaşanabilir konut hakkı olarak kabul edilmelidir.

20. Dönüşüm projelerinden etkilenen tüm kesimlere ayrımsız biçimde, projenin başlangıcından sonuçlanmasına dek, güvenli ve sağlıklı yaşam olanaklarına sahip geçici iskân olanakları yaratılmalı ya da günün koşullarına uygun kira yardımı yapılmalıdır.

21. Projelere doğrudan kamusal kaynak aktarımı da yapılarak, konut edinme koşulları proje alanında yaşayanların ödeme gücü oranında düzenlenmeli, uygulamaların tüm kesimler açısından dışlama ve tasfiyeye neden olması önlenmeli, olası geri ödemeler iskân sonrası başlatılmalıdır.

22. Proje alanında yaşayan ve projeden etkilenenlere mevcut konutundan daha küçük, daha niteliksiz, daha düşük sınıfta konut verilmemeli, diğer yandan bu amaçla yapılacak düzenlemeler haksız borçlandırma gerekçesi olarak da yansıtılmamalıdır.

23. Mevcut kullanıcıların, gerçekleşecek dönüşüm sonucunda aynı alanda yaşamlarını sürdürebilmesini olanaklı kılacak, ortak giderleri karşılamaya yönelik, sürdürülebilir, gelir yaratıcı olanaklar yaratılmalıdır.

24. Kent kültürünü, kimliğini geri dönülmez biçimde yok eden, halen yaşanan/yaşanacak olan tahribatın durdurulması ve mağduriyetlerin önlenmesi için “Kentsel dönüşüm” adı altında hali hazırda sürmekte olan ve bilimsel esaslardan ziyade rant temelinde hazırlanmış projeler derhal durdurulmalı, yukarıdaki ilkeler bütününe göre yeniden düzenlenmelidir.

Ü

lkemizde söylenenlerin ve yazılanların yoğunluğuna, bir de yapıldığı belirtilenlere bakıldığında, “kentsel dönüşüm” kavramının oldukça iyi biçimde özümsendiği, içselleştirilmiş olduğu gibi bir algıya kapılınabilir. Çünkü kavram bu kadar yaygın, bu kadar kolay kullanılıyorsa, deyim yerindeyse modaya dönüşecek kadar dillendiriliyorsa, özümsenmiş olmalıdır.

Bakıldığında, özellikle büyük kentlerde parsel ölçeğinde yapılan yıkma-yeniden yapma işleri de kentsel dönüşümdür; hektarlar ölçeğindeki yıkma yapma işleri de… Oysa yıkıp yeniden yapmayı, kentsel dönüşümün yerine ikame etmek olanaklı mıdır? Ülkemizde -hangi belediye olursa olsun- bu döngünün dışına çıkabilen kaç tane belediye vardır? Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın umuruna mıdır kavramın özüne uygun dönüşüm yapmak? Adına “kentsel dönüşüm sözleşmesi” denilen belgeler, aslında “kat karşılığı arsa sözleşmeleri” değil midir?

PROF. DR. EROL KÖKTÜRK

KENTSEL DÖNÜŞÜM VE ADALET

Kentsel dönüşüm tartışmaları, kentsel mekanlar açısından, kentlerde yeni bir toplumsal barışı, eşitliği hedefleyen “yeni bir kentsel sözleşme” bağlamında yürütülmek zorundadır. Bir yandan kent yoksulluğunu alt etmeyi hedefleyen, ama öbür yandan “kentlileşme” hedeflerini içerecek sosyal boyutu önceleyen bir hukuksal, toplumsal ve siyasal modellemeye gerek vardır.

Kentsel dönüşüm, özünde bir “tasfiyeyi” amaçlayan şehircilik aracıdır. Sanayi Devrimi sonrası şehirciliğinin akımlarından, birikimlerinden süzgeçlenen bir sentezlemedir. Bugünkü anlamına 1990’larda kavuşmuş bir araçtır. Bir “tasfiye aracı” nitelemesi “neyin tasfiyesi?” sorusunu içermektedir. Terminolojik olarak bakıldığında, “eskimiş, demode olmuş, işlevlerini yitirmiş” kent dokularının ve kentsel ilişkilerin tasfiyesi olduğu görülmektedir. Daha doğrusu böyle görülmelidir. Ancak ülkemizdeki yerleşik algı penceresinden bakıldığında, bu öz, biçime gerçek anlamda yansımamakta; “yıkma-yeniden yapma” biçimi, öz olarak anlaşılmakta; böyle de pompalanmaktadır. Yani kentsel dönüşümün bir boyutu (yapıların yenilenmesi) bütünün yerine ikame edilmektedir. Sulukule’de bir kültürün tasfiyesine; Gaziosmanpaşa’da, Esenler’de temelde gecekondulaşmadan türemiş yapıların tasfiyesine; Tarlabaşı’nda tescilli yapıların tasfiyesine; Galata’da yerleşik kentsel ilişkilerin tasfiyesine; Okmeydanı’nda mülkiyetsizliğin tasfiyesine dönüşen ve adına “kentsel dönüşüm” denilen uygulamalar, yanlışın algıya dönüşmesine, yani bir galat-ı meşhur örneğinin daha oluşmasına neden olmaktadırlar.

Kentsel dönüşüm, çok boyutlu bir şehircilik aracıdır: Sosyal Boyutun, Ekonomik Boyutun, Finansman Boyutunun, Hukuksal Boyutun, Yönetsel Boyutun, Planlama ve Tasarım Boyutunun, Mühendislik Boyutunun, Fiziksel Boyutun, Çevre Boyutunun, Demokrasi ve Katılım Boyutunun, Taşınmaz Değerlemesi Boyutunun, Dağıtım Boyutunun “bütünü” ve yarattığı “sonuçlar” kentsel dönüşüm olarak nitelenebilecekken; bizde uygulamaların kötü bir mevzuata dayalı, finansmanı biraz önemseyen fiziksel boyuta –yıkmaya, yeniden yapmaya- indirgendiği görülmektedir. Öncelikle kente bütüncül olarak bakamadıkça, kentleşme sorunları kendi bütünselliği içinde kavranmadıkça, araçların doğru modellenmesi olanaklı değildir. Bu, ülkemiz koşullarında net olarak görülmektedir.

Bu boyutların hepsi çok önemli olsa da, bu yazıda yalnızca “adalet” boyutu üzerinde yoğunlaşılacaktır. Kentsel dönüşüm ve adalet hangi boyutta somutlanmaktadır? Uygulamaya bakıldığında “paylaşma ve uzlaşma” kavramında somutlansa da, bu boyutun “dağıtım” boyutu olduğu bilinmektedir. Mülkiyet olgusu, ülkemizde “insan-mekan” ilişkilerinin karmaşık yapısını ortaya koymakta iyi bir çıkış noktası olabilir. Mülkiyet boyutunun yanı sıra 1960’lardan bu yana tasfiye edilemeyen zilyetlik ilişkileri de dikkate alındığında, ülkemiz koşullarında kentsel dönüşüm, özünde kentsel mekandaki bu karmaşayı, yani hem mülkiyetten hem de zilyetlikten kaynaklanan sorunsalı rant odaklı çözmeyi amaçlayan bir araca dönüşmektedir. Mekanla hem mülkiyet üzerinden hem de zilyetlik üzerinden kurulan ilişkilerin, sonuçta “ne alınacağı, ne verileceği”; daha doğrusu “ne kadar alınacağı” pazarlığı temelinde yeniden düzenlenmesi, kentsel dönüşümün temel amacına dönüşmüş durumdadır.

Sosyal demokrasinin 3 temel ilkesi olan özgürlük, eşitlik, adalet ile kentsel dönüşüm ilişkilendirildiğinde nasıl bir tablo ile karşılaşılmaktadır? Kentsel mekanlara 3 ilkeden 2’si penceresinden bakıldığında, sorunun bir “orta katmanlar sorunu” olduğu ortaya çıkmaktadır.

Sosyolojik olarak yaklaşıldığında, kentsel mekanların ülkemizde eşitsizliklerin kaynağı olduğu hemen göze çarpmaktadır. Aslında sermayeyi elinde tutanlar kendi mekan alanlarını diledikleri gibi yaratma üstünlüğüne sahiptirler. Ancak salt İstanbul açısından bakıldığında bile, bu çözümün kentin tarihi, doğası ve kültürü ile örtüşmediği bir gerçektir. Burjuva sınıfını temsil etmesi gereken, bu nedenle burjuva değer yargılarıyla davranması kendisinden beklenen sermaye kesiminin önemli bölümünün feodal değerlerle hareket ettiği bile söylenebilir. İstanbul gibi bir kent, Avrupa’nın gelişmiş ülkelerinden birisinde olsa idi, bu kadar hırpalanabilir miydi?.. Bu kesim, yani sermaye kesimi, başta İstanbul olmak üzere ülkenin bütün değerli mekanlarını, kıyılarını, doğal değerlerini, sermaye birikiminin aracı olarak görmekte, mekanları metalaştırmaktadır.. .

Yoksul kesimler ve orta katmanlar açısından bakıldığında ise, çelişkili bir durum ortaya çıkmaktadır. 1950’lerden bu yana gelişen süreçlerde, yoksul kesimler, yasa dışı yollarla, imar planlarına aykırı biçimde barınma sorunlarını çözmüşlerdir. “Gecekondu” kavramında somutlanan bu “masum” çözümün 1980’lerden sonraki neo-liberalizm koşullarında başka biçimde boyutlandığı da izlenmektedir. Gecekondu türü yapılaşmaların bulunduğu alanların hemen hepsinde, kent mekanları, zenginleşmenin aracı olarak görülmektedir. Genellikle kamusal alanlar üzerine yapılan gecekonduların büyük bölümü, 2981 sayılı İmar Affı Yasası ile yasal temellere kavuşturulup mülkiyet sorunları çözülürken; bu kere adına “kentsel dönüşüm” denilen uygulamalarla kent rantlarından maksimum düzeyde pay alma süreçlerinin içinde yer almak istemektedirler. Salt barınma sorunun çözümüne yönelik önermeler, bu alanlardaki hak sahiplerini tatmin etmemekte, daha fazlasını istemektedirler. Bunun, bu süreçlerin içinde yer almayan, mülksüz ve kiracı olarak yaşayan orta katmanlar açısından büyük bir eşitsizlik olduğu kabul edilmelidir.

Bu “kentsel eşitsizlik çelişkisi”ni çözemeyen sosyal demokrasi, gecekonducuların desteğini yitirmişken, büyük oranda bu kentsel eşitsizliği en sıkıntılı biçimde yaşayan orta katmanların desteğiyle varlığını sürdürmektedir. Bu çelişkiyi hem gecekonducular hem de orta katmanlar açısından çözmek, sosyal demokrasinin en temel sorunlarından birisidir. Ve çözüm, genel sözlerle aranıp bulunacak ve inandırıcı olacak bir çözüm de değildir.

Bu çelişki çözülemediği sürece, sosyal demokratların ve sosyalistlerin, emekçi kitleler açısından kalıcı bir “seçmen sadakati” yaratmaları da olası görünmemektedir.

Adalet alanı ise, daha sorunlu bir alandır.

“Adaletin ne olduğu?” tartışmasız belirlenmiş değildir. Çünkü Platon’a göre, “adalet, bir idedir, bir fikirdir (yani gerçek bir şey değildir).” Bu nedenle “adalet fikri”nin kavramlaştırılması önem kazanmaktadır. Bu kavramlaştırma, kuşkusuz felsefe alanının konusudur. Ancak kişiler, “adalet istediklerini”, örneğin “adil bir dünya” istediklerini söylerken, bulanık bir özlemi dile getirmektedirler. Oysa “belirli bir tek durumda adalet istediklerini” söylerken, bir talebi dile getiriyorlar; kendilerine ya da bir başkasına bir şeyin -her tek durumda farklı bir şeyin ve bu ne olursa olsun belirli bir şeyin- verilmesi gerektiğini, o anda sahip

düzlemde çözülürken, bir anlamda çözüm nitelik değiştirirken, onlara verilmesi gereken şey nedir?

Kendilerine “ne” verildiği zaman ve “ne kadar” verildiği zaman adalet sağlanmış olacaktır? Sahip olunması gereken, bir toplumsal borç olarak nitelenecek şeyin belirlenmesinde, “sahip olanlarla”, “olması gerekenler” karşılaştırması hangi katmanlar açısından yapılacaktır?

Belirli bir durumda birine borcun (verilmesi gerekenin) ne olduğunu nasıl belirlediğimizi göstermekle, adalet fikrini bilgisel olarak kavramlaştırabilmek için nereye bakacağımızı görmüş oluruz: Bu yer de adaletsizliktir; bir fikir olan adalete karşılık bir durum, bir olgu olan adaletsizlik. Adaletsizlik terimi bir durumu, adalet terimi ise bir fikri (insan aklının bir tasarımını), genel bir talebi ya da bir üst ilkeyi dile getirmektedir, bir durumu değil. Böylece bir insansal durumu dile getiren ve çeşitli görünümlerle karşımıza çıkan adaletsizlikten hareket ederek, adalet fikri şöyle dile getirilebilir; adalet, kişilerin temel haklarının korunması talebi ve mevcut koşullarda gereklerinin, sürekli olarak, ülkeler ve dünya düzeyinde gerçekleştirilmesi talebidir (Kuçuradi 1993).

Kentsel dönüşümde, en kritik kavramlardan birisi, yaratılan değerlerin paylaştırılması, bölüştürülmesi, ya da dağıtımı boyutudur Felsefi düzlemdeki bu adalet kavramlaştırması, siyasal anlamda farklı tartışmaların konusu olmuştur. Örneğin liberalizm koşullarında adaletin sağlanmasında Locke, Rousseau, Hobbes ve Kant gibi önemli düşünürlerden etkilenerek yazdığı “Bir Adalet Kuramı” kitabıyla önemli tartışmaları açmış olan, birçok uzman tarafından eleştirilse de “adalet” tartışmalarına yeni boyutlar katmış olan sosyal liberalist John RAWLS’u; onu eleştiren liberteryen Robert NOZICK’i inceleyerek, tartışarak (Avşar 2006, Gümüş, Kocaoğlu 2015, Sağlam 2007), adalet konusunda somutlamalar yapmak gerekmektedir.

Her iki siyaset bilimcinin kuramlarına bakıldığında, Rawls’un “dağıtımın adaleti” üzerinde yoğunlaştığı; oysa Nozick’in, “dağıtımın oluştuğu süreç” ile daha fazla ilgilendiği görülmektedir. Sosyalizm koşullarındaki değerlendirmeler için ise, Marksizmin kaynaklarına yönelme zorunluluğu vardır..

Kentsel dönüşümde, en kritik kavramlardan birisi, yaratılan değerlerin paylaştırılması, bölüştürülmesi, ya da dağıtımı boyutudur. Gözlenmektedir ki, ülkemizde kentsel dönüşüm tartışmalarının odaklandığı alan, kentsel dönüşümün yukarıda belirtilen boyutları ile belirlenen içeriği ve kapsamı değil, yaratılan rantların paylaşımı konusudur. Bu nedenle sosyal demokratların ve sosyalistlerin kentsel dönüşümde rantı ön plana çıkarmayan yaklaşımlar ortaya koymaları ve paylaşımcı çözümler önermeleri, enformel yapılaşmış alanlarda kolayca karşılık bulamamaktadır.

olmadıkları, ama ister olsun ister olmasın, kendilerine ait olduğunu düşündükleri bir şeyin onlara verilmesi gerektiğini kastediyorlar; yoksun bırakıldıkları, kendilerinden “alınmış” ve onlara “geri verilmesi gereken” bir şeyi kastediyorlar; Platon’un Devlet’te belirttiği gibi, kendilerine “borçlu olunan”, “verilmesi gereken” bir şeyi (Kuçuradi 1993).

“Daha fazlasını isteme” yaklaşımı baskındır ve bu eşik, aşılması kolay olmayan bir eşiktir. Ve hem eşitlik, hem de adalet konusu tam da bu noktada önem kazanmaktadır. Kentsel dönüşümün, ülkemizde “Uzlaşma-Paylaşım Modeli” olarak anılan bu aşamasının, yani “dağıtım” aşamasının, sosyal demokrasinin en temel ilkelerinden olan “adalet” ilkesi kapsamında formüle edilmesi gerekmektedir.

Bu pencereden bakıldığında, biz toplum, ama aynı zamanda sosyalistler olarak, barınma sorunu çözülmemiş yurttaşlara neleri borçluyuz? Kendi olanaklarıyla çözdükleri sorunları, bu kere başka

Sosyal demokrasinin “adalet” tartışmalarına, liberalizm koşullarında çok önemli açılımlar sunan John RAWLS, “Toplumun üyeleri, görece kıt olan malları, işbirliği yaparak, adil dağıtmaya çalışmalıdırlar.

Bunun için, çıkar çelişkileri, her bir alan için özgül kurumları (anayasa, ekonomi politikasının belirlenmiş çerçeveleri vb) olan “adil bir temel düzen” içinde ele alınır,” demektedir. Rawls’a göre, “uzlaşım içinde kararlaştırılmış olan temel düzen ve usuller, adildir.” Yine Rawls, “herkes, en kötü durumda olanın bile olabildiğince iyi durumda olmasını kendi çıkarları gereği isteyecektir,” görüşünü dile getirmektedir.

Bu pencereden bakıldığında, ülkemizde, bir dönüşüm alanındaki halkın, orada yaratılacak değerde yalnızca kendisinin değil, bölgede yaşayan herkesin hakkı olduğunu kabulleneceği yeni bir toplumsal psikoloji oluşturulması gereği ortaya çıkmaktadır. Kentsel dönüşümde dağıtımın adil olmasında “adalet” kavramı, anahtar sözcüktür; toplumun bunu benimseyecek bir eşiğe çekilmesi gereği vardır. Sosyal demokratların ve sosyalistlerin, bu sözcük -yani sosyal demokrasinin en temel ilkelerinden olan “adalet ilkesi”- bağlamında, dağıtım aşaması için derinlemesine düşünce üretmesi zorunludur.

Sosyal demokrasinin ve sosyalistlerin hedeflemesi gereken, tek yanlılığı ve monotonluğu yadsıyan, mutlaklaştırılmış çıkarların söz konusu olmadığı, çıkarların adil biçimde dengelendiği, tek yanlı sahiplenmeleri kabul etmeyen, küresel ısınmayı ciddiye alan, yeşil enerjiye yönelen ve kentleri güzelleştirmeyi hedefleyen, yerel demokrasinin ve katılımın kurumsallaştığı kentleri kurmayı sağlayacak bir kentsel dönüşümdür.

Sosyal demokrasinin varlığını sürdürdüğü liberalizm koşullarındaki kentsel dönüşüm tartışmalarında kent mekanlarının kısıtlılığını, bu mekanlarda konumlanan kent yoksullarının ve orta katmanların sorunlarını, mekana yerleşenlerin mekanla kurdukları mülkiyet veya zilyetlik ilişkinin hukuksal niteliğini, bu alanlardaki sosyal sorunların çeşitliliğini göz ardı ederek, bu mekanlarda yaşayanların taleplerini dinlemeyerek girişilecek kentsel dönüşüm uygulamalarının sosyal adaletçi olmasını beklemek olanaklı değildir.

Kentsel dönüşümü “yerinde dönüşüm” gibi zaten kentsel dönüşümün özünde yer alan bir boyuta indirgemek kadar; en iyimser şehircilik terminolojisiyle “kentsel yenileme” olarak nitelenebilecek “yık-yeniden yap” boyutuna indirmek, sosyal demokratların ve sosyalistlerin yetinebileceği bir çerçeve değildir ve olmamalıdır.

Kentsel dönüşüm tartışmaları, kentsel mekanlar açısından, kentlerde yeni bir toplumsal barışı, eşitliği hedefleyen “yeni bir kentsel sözleşme” bağlamında yürütülmek zorundadır. Bir yandan kent

yoksulluğunu alt etmeyi hedefleyen, ama öbür yandan “kentlileşme” hedeflerini içerecek sosyal boyutu önceleyen bir hukuksal, toplumsal ve siyasal modellemeye gerek vardır.

Ve bu modelleme, kentsel alandaki eşitsizlikleri azaltan, adaleti somutlayan ve yeniden kuran bir kentsel dönüşüm modellemesi olmak zorundadır.

s KENTSEL DÖNÜŞÜM SEMPOZYUMU SONUÇ BİLDİRGESİ

Demokrasi, toplumsal katılım ve sosyal adalet gibi evrensel ilkeleri yok sayan, yurttaşı/kentliyi ulusal/uluslararası emlak piyasalarının eşitsiz işleyişine terk eden mevcut kentsel dönüşüm mantığının, Türkiye‘nin kentleşme tarihinde yeni bir döneme işaret ettiğini belirtmek gerekmektedir.

ağlıklı ve yaşanabilir kentsel mekân üretimi açısından çok sorunlu bir kentleşme tarihine sahip ülkemiz için, dönüşüm ya da yenileme yoluyla kentsel mekânın yeniden düzenlenmesi önemli bir ihtiyaçtır.

Bu ihtiyacın çözümüne yanıt olarak geliştirilecek gerçekçi uygulamalar soruna sosyal, ekonomik, kültürel ve fiziksel yönleriyle yaklaşmalı, planların kademeli birlikteliği ilkesine uymalı ve kentsel, bölgesel ve hatta ulusal ölçekte bir bütünlük içermelidir.

Ne var ki, neoliberal politikalar eşliğinde siyasi iktidarın yakın dönemde çıkardığı kentsel dönüşüme ilişkin bir dizi mevzuat değişikliği ve çeşitli yerel yönetimlerce gerçekleştirilen uygulamalar, sosyal adalet, kamu yararı ve mekânsal bütünlükten yoksun niteliktedir. Bu durum dönüşüm projelerini en temel insan hakkı olan barınma hakkını ihlal eden sosyal yıkım projelerine dönüştürmekte ve planlı kentsel gelişime engel oluşturmaktadır. Bugün gerçekleştirdiğimiz Kentsel Dönüşüm Sempozyumunda da ifade edildiği gibi; Ankara Dikmen Vadisi, İstanbul Baltalimanı, Fatih Sultan Mehmet, Reşitpaşa, Emirgan, Derbent, Kazım Karabekir, Okmeydanı, Gülsuyu, Gülensu, ve Sulukule örneklerinde ortaya konan uygulamalarda, yerel halka yaşadıkları mekanların düzenlenmesine ilişkin söz ve karar hakkı verilmemiş, sosyal ve ekonomik koşulları yok sayılmıştır. Sempozyumda bizzat bu alanlarda yaşayanların da ifade ettikleri gibi, bu mahallelerin sakinleri yaşadıkları kentsel çevrelerden memnun değildir ve insanca yaşam hakkının bir parçası olarak daha sağlıklı bir kentsel çevrenin hakları olduğunun bilincindedirler. Fakat bu dönüşüm süreci, barınma haklarını da ihlal edecek şekilde onları dışlamaktadır. Onlar da bu marjinalleştirme karşısında örgütlenme ve hak arama sürecini başlatmak durumunda kalmışlardır.

Bu nedenle, demokrasi, toplumsal katılım ve sosyal adalet gibi evrensel ilkeleri yok sayan, yurttaşı/kentliyi ulusal/uluslararası emlak piyasalarının eşitsiz işleyişine terk eden mevcut kentsel dönüşüm mantığının, Türkiye‘nin kentleşme tarihinde yeni bir döneme işaret ettiğini belirtmek gerekmektedir. Bu dönemde kentler; farklı sosyal grupların/toplumsal sınıfların bir arada olduğu bir yaşam alanı olmaktan çıkarılarak her bir parçası özelleştirilen, pazarlanan, yoksulların ve mağdunların kent merkezlerinden dışlandığı dekor parçalarına dönüştürülmek istenmektedir. Sempozyumumuzda öncelikli olarak ülkemizin üç büyük kenti üzerinde değerlendirmeler yapılmıştır. Ankara örneğinde kentsel dönüşüm kavramının içeriğinin tamamen boşaltılması sonucunda, tüm olumsuzlukların derinlemesine yaşandığı kentsel dönüşüm örneklerinin yalnızca Ankara için değil Türkiye için de büyük olumsuzluklara sebep olacağı düşünülmektedir. Üst ölçekli planlama yaklaşımlarını ve planlamayı tamamen bir kenara bırakarak doğrudan kentsel dönüşüm alanları ilan edilerek kentin çeperindeki yapılaşmaya

açılması uygun olmayan alanlar yapılaşmaya açılmaya çalışılmakta, kent merkezindeki çöküntü alanlarında ve tarihi kent merkezinde birikmiş rant belli kesimlere aktarılmaya çalışılmaktadır. Ne yazık ki Ankara‘daki uygulama tüm olumsuzluklarıyla birlikte Türkiye‘deki diğer tüm metropollerle ve kentlere yayılmakta, imaja dayalı kentsel dönüşüm projeleri planlamaya karşı ciddi bir alternatife dönüşmektedir. İstanbul‘da yaşanan “Kentsel Dönüşüm” sürecine bakıldığında ise, kentleşme tarihi ile kentsel dönüşüm projelerinin izlediği yolun çakıştığı görülmektedir. 80 sonrası “Küresel Kent” söylemi ile yeniden yapılanma atağına başlayan kentte; yeniden yapılanmanın Kentsel Dönüşüm süreçleri anlamına geldiği tecrübe edilmiştir. 99 Marmara depremi sonrası depreme hazırlık yolunda kentsel dönüşüm başlığı yeniden tanımlanan kentte dönüşüm projeleri de hızlandı. İstanbul‘un kıyılarında sterilizasyon, E – 5 ve TEM karayolları arasında kalan alanlarda vasıfsız işgücünün uzaklaştırılıp yerine beyaz yakalılara konut yapımı, mikro alanlarda ise Küresel kent vizyonuna hitap eden projeler anlamına gelen bu süreç yerleşimcileri uzaklaştırıp yeni bir sosyal yapılanma ortaya koymaktadır. Bu projeler esnasında kamu yararı gözlenmezken, çoğunluğa karşı ve çoğunluğu projelerin kendileri için getirdiği kabullenmelerle kent yeniden yaşayanlarına rağmen şekillenmektedir. İstanbul‘da biz Şehir Plancıları da kaçınılmaz olarak bu alanlarda kentsel dönüşüm projelerinin uygulanması gereğini kabul ediyor ve meslektaşlarımızı çoğunluk yararına ve katılımcı bir yöntem izlemeye davet ediyoruz. İzmir özelinde ise, tıpkı diğer metropollerde yaşandığı gibi, kentsel mekan üzerinde sermayenin yeni istemlerini karşılamaya dönük düzenlemeler gündeme gelmektedir. İzmir‘de yerel yönetimlerin, pratik olarak yeni olmayan, ancak sonuçları itibariyle foyası henüz ortaya çıkmamış “kentsel dönüşüm”ün sihirli kavramsallığına sıkı sıkıya sarılmak istediğine tanık olunmaktadır. Planlamada, ölçekler arası kurulması gereken ilişkiden kopuk olarak noktasal uygulamalara ön ayak oluşturduğu, yerleşim açısından sakıncalı alanların rantsal araçlarla buluşturularak tasfiye edilmek istendiği, kentsel dönüşüm formülü için İzmir‘de çeşitli aday yerler saptanmaktadır.

Yatırım öncelikleri konusunda çoğu zaman anlaşmazlık içinde bulunan merkezi ve yerel yönetimlerin, kentsel dönüşüm konusunda kurdukları kolay ittifak dikkat çekici bir gelişmedir. İzmir‘de dönüşüme sahne olacak alanlarda yaşayanların ne gibi durumlarla karşılaşacaklarına ilişkin bilgilenmesi gereği ise, şimdilik İzmir‘in en önemli sorun alanlarından birini oluşturuyor.

Bu kapsamda Sempozyumumuz; bu günlerde Türkiye Büyük Millet Meclisi‘nin gündeminde olan Dönüşüm Alanları Hakkında Kanun Tasarısı‘nı bu eğilimin vardığı son nokta olarak değerlendirmektedir.

Dolayısıyla, planlamanın bilimsel esaslarını ve kamu yararını göz ardı eden, kentleri planlama süreçleri içerisinde değil parçacı rant odaklı “dönüşüm projeleri” etrafında geliştirecek ve mekansal eşitsizlikleri derinleştirecek bu Yasaya tümüyle karşı çıkmaktadır.

Bütün bu olumsuz uygulamalara karşın, kentsel dönüşüm sosyal ve mekansal bir ihtiyaçtır ve başka bir kentsel dönüşüm mümkündür. İlk kentsel dönüşüm uygulamalarında da görüldüğü gibi, rantsal bölüşümü ve tasfiyeyi değil ihtiyaçları karşılamayı hedefleyen gerçekçi ve adil bir kentsel dönüşüm şu temel ilkeler etrafında gerçekleştirilmelidir. İmar Aflarının yarattığı hakların ötesinde bir yaklaşım geliştirilerek, barınma ve konut hakları göz ardı edilmemeli, bu alanlarda yaşayanlar açısından kentsel dönüşümün sosyal bir yıkıma dönüşmesi engellenmelidir. - Bu bölgelerde yaşayan halk dönüşümle yaşadıkları çevreden uzak yerlerde iskan edilmemelidir.

- Dönüşüm sonucu ortaya çıkacak kentsel çevrenin belirlenmesi ve projenin yönetimi sürecine halk katılmalıdır.

- Projelerde konut edinme koşulları buralarda oturan halkın ödeme gücü düşünülerek yeniden düzenlenmeli ve ödemeler iskan sonrası başlatılmalıdır.

- Bölgede kiracı olarak yaşayanların da barınma hakkı olduğu unutulmamalı ve onlarında bu süreç sonunda barınma haklarının korunması için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır.

- Projeden etkilenenlerin tümüne günümüz koşullarına uygun kira yardımı yapılmalıdır.

TMMOB Şehir Plancıları Odası olarak kentsel dönüşüm kavramını, yasal düzenlemelerini ve başlayan uygulamalarını sosyal adalet ve kamu yararını üstte tutan yaklaşımla değerlendirmeye, izlemeye ve kamuoyu ile paylaşmaya devam edecektir. Bu bağlamda mücadelemiz; diğer meslek odaları, Birliğimiz, demokratik kitle örgütleri ve kentsel dönüşüm proje alanlarında yaşayan ve bu projelerin nesnesi haline getirilmiş yerel halkın katkılarıyla gelişecektir.

D

YAPI SÖZLEŞMESİ VE TEKNİK ŞARTNAME YAZIMI

önüşümü yapılacak binanın inşası için bir müteahhitle anlaşma yapılması gerekir. Müteahhitle nakit ödemeli ya da kat karşılığı anlaşma yapılabilir. Binayı kendi imkanlarıyla yapmak isteyenler maliklerden birini müteahhit tayin ederek ve yetki belgeleri temin edilerek bunu gerçekleştirebilirler. Müteahhit yaptığı işin bedelini para olarak değil taşınmaz olarak alıyorsa buna “kat karşılığı inşaat” denir. Arsası üzerinde ev yapmak isteyen kat malikleri müteahhitle anlaşma yaparak kat karşılığında inşaat sözleşmesi imzalayabilirler. Sözleşme müteahhit ile kat malikleri arasındaki bağlayıcı resmi belgedir. Daha sonra yaşanabilecek anlaşmazlıkları en aza indirmek için sözleşmenin her kaleminin büyük bir titizlikle hazırlanması gerekir.

Sözleşmeyi imzalamadan önce güncel imar durumunuzu araştırmalısınız. Yeni imar durumuna göre ne kadar yapı alanınızın çıktığını öğrenerek mevcut yapı alanınızla karşılaştırmalısınız. Mevcut yapı alanınız daha önceki imar durumuna göre yapılmış olduğundan, eğer imar durumunda bir artış olmamışsa, güncel hesaplamada da yaklaşık aynı alanlar bulunacaktır. Bu durumda müteahhit firmaya tavizde bulunmadan binanızın yenilenmesi çok zordur. Ya mevcut daireler küçültülerek inşaat alanından müteahhide daire alanı yaratılacak ya da müteahhide “yüklenici karı” verilerek bina yeniletilecektir.

Yapılacak binanızın planı sözleşmede belirlenmiş olmalıdır. Bu anlamda, sözleşme ekinde “kat paylaşım şeması” olmasına dikkat etmelisiniz.

Hangi bağımsız bölüm kime ait, bu açık ve net olarak belirlenmelidir.

Binanızın bulunduğu bölgede yeni binaların m2 satış fiyatlarını araştırarak binaların yapım m2 maliyetini öğrenmelisiniz. Eğer imarınızda artış varsa, yeni imara göre çıkacak inşaatın müteahhide maliyetini hesaplamalısınız. Sadece bölgedeki imar artışını öğrenmeniz yeterli değildir. Plan notlarını da incelemeniz gereklidir. Örneğin bölgenin lejantı “konut+ticaret” olup plan notlarında “zemin katta bağımsız dükkan yapılması şartı” bulunabilir. Müteahhit zemin katta daire yaparak kat maliklerine vermeyi planlarsa ileride paylaşımda sorun çıkabilir.

Tüm maliklerin önceden anlaşması ana gaye olmalıdır. Genelde anlaşmazlık mevcut bina ile yapılacak binadaki daire dağılımlarının şerefiye farkından ortaya çıkmaktadır.

Bunu çözmek için önceden mevcut binadaki tüm dairelerin değer tespiti yaptırılmalı ve daha sonra yapılacak binanın projeleri belli olduktan sonra yeni bina dairelerinin değer tespiti yaptırılarak daireler arasındaki fark yüzdeleri hesaplanmalıdır. Böylece şerefiye farkı olanlar aradaki farkı birbirlerine ödeyerek uzlaşabilirler.

Tarafların hukuki emniyeti, hak ve menfaatlerinin korunması açısından, sözleşme görüşmeleri ve imza aşamasında her zaman bir hukuk bürosu ve avukattan destek almaları faydalı olacaktır. Avukat ücretlerinin müteahhit değil mülk sahipleri tarafından ödenmesi mülk sahiplerinin haklarını korumada önemli bir husustur.

Apartman yenileme projelerinde müteahhitlerin sunduğu projeleri mimarlara

ve avukatlara incelet-melisiniz. Komşuların kendi aralarında karar vererek sözleşmeyi imzalamaları ileride kat maliklerinin mağduriyetiyle sonuçlanacak sorunlara yol açabilir.

Kentsel dönüşüm sürecinin herhangi bir aşamasında sözleşmenin maddeleri hususunda taraflar kendi aralarında “prensipte” mutabık olabilirler, ancak sözleşme tapu dairesinde ve noterlikçe düzenlenip taraflarca imzalandıktan sonra yapım ruhsatına başvuru yapılmalıdır.

Nihai sözleşme, 6098 sayılı Borçlar Kanunu’nun 237. maddesi ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 706. maddesi kapsamında noterde düzenlenmeli ve 2644 sayılı Tapu Kanunu’nun 26. maddesine göre tapu kütüğüne kaydedilmelidir.

SÖZLEŞME HAZIRLANIRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN ÖNEMLİ NOKTALAR PLANLA İLGİLİ ÖNEMLİ NOKTALAR Sözleşmede, arsa payları ve yeni bağımsız alanların dağılımı dahil her konuda tüm hak sahipleriyle uzlaşma sağlamalısınız.

Bunun için, müteahhit firmayla imzalayacağınız sözleşme ve teknik şartname öncesi, binanızla ilgili kat planlarını ve bağımsız alanların dağılımını bir mimarla birlikte incelemelisiniz.Sözleşmede, belediyeye onaylatılmış proje ile sözleşmedeki projenin aynı olması şartını mutlaka arayın. Projenin inşası sırasında mecburi sebeplerden doğacak farklılıklar içinse, “tüm hak sahiplerinin onayının gerekliliği şartı” sözleşme maddesi olarak eklenmelidir.

Sözleşme avan proje üzerinden değil, ruhsata konu olan kesin proje üzerinden yapılması gerekmektedir. Bu yüzden sözleşmeye mutlaka kat planı ekletmelisiniz.

Yapılacak binanızın lanı sözleşmede belirlenmiş olmalıdır. Bu anlamda, sözleşme ekinde “kat paylaşım şeması” olmasına dikkat etmelisiniz. Hangi bağımsız bölüm kime ait, bu açık ve net olarak belirlenmelidir.

Belediyeler taslak olarak hazırlanmış avan projeleri onaylamaktadır. Bu avan projeler, ruhsat alımından önce değişiklik gösterebilmektedir. Sözleşmenin avan proje üzerinden değil, ruhsata konu olan kesin proje üzerinden yapılması gerekmektedir.

ARSA PAYI VE ŞEREFİYE FARKI İLE İLGİLİ ÖNEMLİ NOKTALAR Arsa payları bağımsız bölümlerin ana bina içindeki konum, büyüklük, yön, manzara vb. kıstaslara bağlı olarak belirlenen değerleriyle orantılı olarak verilir. Bunun için arsa paylarının düzenlenmesi hakkında Kat Mülkiyeti Kanunu taşınmazın kat irtifakı kurulduğu tarihteki verilere göre arsa payı dağılımı yapılmalıdır. Arsa payları 6306 sayılı kanunla çok önem kazanmıştır. Özellikle arsa paylarının 2/3 çoğunluğuyla alınan kararda ve 1/3 azınlıktan yenilemeye rıza göstermeyenlere ait bağımsızların arsa payı değerleriyle satışa çıkartılmasında bunun önemi ortaya çıkmaktadır. Arsa paylarının

bağımsızların kat irtifakı kurulduğu andaki değerlerine göre verilmesi gerekir ve bunları belirlemek proje müellifinin görevidir.

Bağımsız bölümlerden her birine tahsis edilen arsa payı, o bölümlerin değerinde sonradan meydana gelen çoğalma veya azalma nedeniyle değiştirilemez. Dolayısıyla değerlendirmeye esas alınacak tarihten sonraki imar durumu ile cins ve manzara değişiklikleri, bakım ve onarım çalışmaları nedeniyle meydana gelen değer artış ve eksilmeleri dikkate alınmaz.

Kat irtifakının kurulu olduğu tarih esas alınarak, o tarihteki olası değerlere göre arsa payı yeniden belirlenir.

6306 sayılı yasa gereği 2/3 arsa payı çoğunluğuyla bina yenilenmesinde yapılacak yeni bina için müteahhitle bir proje üzerinde anlaşırken, eski dairelere göre edinilecek olan yeni dairelerde değer farkları olması nedeniyle malikler arasında rant tartışmaları da kaçınılmaz olacaktır. Bu nedenle, sözleşme hazırlanmadan önce, müteahhidin hazırlayacağı taslak projeye göre bir arsa payı analizi yapılmalı ve bu arsa payı dağılımını sözleşmeye işlemek kaydıyla, şerefiye farklarını bağımsız sahipleri birbirlerine ödemelidir.

Müteahhitle kat karşılığı kar üzerinden anlaşılması, müteahhidin o oranda daire alacağı anlamına gelmeyebilir. Örneğin, müteahhidinizle %50 kar oranında anlaştıysanız, müteahhit o oranda değere sahip daire talep edebilir. Sözleşmede aksi belirtilmediği sürece müteahhit, arsa payları değere göre verildiğinden, arsa payı üzerinden değerini hesaplayarak m2 olarak daha düşük oranda olan ticari bir birim almak isteyebilir. Daha sonra yeni kat irtifakı kurulurken, müteahhide verilen arsa payları toplamı da o oranda olmalıdır.

Projede bodrum katlarının fonksiyonları ve kullanım alanları belirtilmiş olmalıdır.

Müteahhit, bodrum katını kendi aldığı ticari ünitenin bağımsız alanına ait depo olarak planlamış ve tapuda kat irtifakı kurarken bunları kendi birimlerine eklenti olarak işaretletmiş olabilir. Tapuya bu şekilde işaretlenmiş bölümlerden kat maliki faydalanamaz.

Yeni yapılan projede, kat maliklerinin eski arsa paylarından belirli oranda alınıp yeni çıkacak dairelere paylaştırılacaktır. Dolayısıyla her kat malikinin arsa payları düşecektir. Yeni yapılan binada, bağımsız bölümlerin sayısı da artmış olacağından, yeni arsa paylarına göre bu paylaşım tekrar hesaplanmalıdır. Arsa payları, bağımsız birimlerin değeriyle orantılı olarak paylaştırılmış olmalıdır.

Yeni yapılan binada tüm maliklere eski bağımsız birimlerine eşdeğer oranda pay verilmeye çalışılmalıdır.

Projenin yapıldığı ilçenin imar durumuna göre, yeni projede daha fazla bağımsız birim yapılmasının yanı sıra, bina yüksekliği de artmış olabilir. Bu durumda müteahhit yükselmeyi tercih edebilir.

Bunun üzerine kat malikleri arasında bina paylaşımı sırasında anlaşmazlıklar çıkabilir.

Mevcut binada her katta dört daire varken, emsalden dolayı yükselen binanın yeni planına göre taban alanı azalmış ve her kat iki daireye düşmüş olabilir. Böylece arka cephede daire kalmadığında, arkadakiler ön cepheye geçecek, ön cephedeki diğer iki kat maliki de bir üst kata çıkacaktır. Bu dağılımlarda eski bağımsız birimlerin konumu nedeniyle şerefiye farkı kaçınılmazdır. Bazı hak sahiplerinin diğer maliklere şerefiye farkı vermek istememesi en çok rastlanan anlaşmazlıklardan biridir. Bu gibi durumlara mahal vermemek için, yeni arsa payları ve ödenecek şerefiye farkları, önce ortak karar protokolünde, daha sonra da sözleşmede açıkça belirtilmelidir.

GENEL UYARILAR Sözleşmede bütün tarafların imzaları bulunmalıdır. Müteahhidin de sözleşmenin sonunda kendi adını eklemesi gerekir.

Dolayısıyla müteahhidin de ismi kontrol edilmelidir. İmzalama işlemi eşzamanlı ve noter huzurunda yapılmalıdır.

Binanın boşaltılma tarihi, dairelerini boşaltmayan hak sahiplerinden alınacak tazminat bedeli, müteahhidin inşaata başlama tarihi, hak sahiplerine ödeyeceği kira bedelleri vb. konular sözleşmede açıkça belirtilmeli ve her iki tarafı da koruyacak cezai şartlar sözleşmeye eklenmelidir.

Sözleşme kapsamında kat irtifakı tesisinin ne zaman ve sözleşmenin hangi tarafınca yapılacağının, bununla ilgili harç ve masrafların kime ait olacağının açıkça ifade edilmesi gereklidir.

Sözleşme içeriğinde, faaliyete dair tüm yükümlülüklerin açık ve net bir şekilde belirtilerek, masrafı kendisine ait olmak üzere “anahtar teslim” olduğu, her türlü maddi ve hukuki ayıp olmaksızın yerine getirme görevinin müteahhide ait olduğu belirtilmelidir.

Sözleşmenizde mutlaka iskan izni alınması şartı bulunmalıdır. Bina zamanında bitirilmediği, geç teslim edildiği, iskan alınamadığı ya da sözleşmede belirlenen diğer hükümlere uyulmadığı durumlarda ortaya çıkacak cezai şartların neler olacağı sözleşmede açık şekilde belirlenmelidir.Sözleşmenin konusu ve hisse paylaşımı, (varsa) arsa maliklerinin inşaat yapımı nedeniyle satmayı vaat ettiği hisseler ve bunların devir şartları net bir şekilde açıklanmalıdır. Müteahhidin inşaatı yürütürken iş güvenliğiyle ilgili her türlü yasal mevzuata uyacağına

ilişkin yükümlülükler açık bir şekilde sözleşmede belirtilmelidir. İnşaat sırasında gerçekleşebilecek olası iş kazaları durumunda hak sahiplerini korumak adına “inşaat faaliyet sigortası” yapılmalıdır. İş kazası olması durumunda hak sahiplerinin tazminat yükümlülükleri müteahhit tarafından karşılanmalıdır.

Sözleşmede müteahhidin kontratı feshedebilmesi üzerine bir madde eklenmiş mi dikkat edilmelidir. Sözleşmede müteahhidin sözleşmeden vazgeçebilmesini sağlayacak bir madde varsa şartları kontrol edilmelidir. “Mücbir sebeplere” dair maddeler, sözleşme yükümlülüklerinin ihlali durumunda kaçış maddesi olarak kullanılmaktadır. “Mücbir sebepler” gibi açık uçlu ibarelerin tanımlanarak kısıtlanmasını istemelisiniz!

Kaybedilen imar hakları olması durumunda nasıl bir dağıtım yapılacağı sözleşmede açıkça belirtilmelidir.

Tapuların ipoteksiz olmasına ve tapunun ne zaman iade edileceğine dair bilgiler eksiksiz olmalıdır.

Projeye dair teknik şartname, sözleşmenin ayrılmaz bir parçası olarak düzenlenmeli ve taraflarca onaylanmalıdır.

TEKNİK ŞARTNAME İLE İLGİLİ UYARILAR Mimari projenin imar, ısı yalıtımı ve yangından korunma yönetmeliklerine uygun olması şarttır. Mimari projenin söz konusu yönetmeliklere aykırı olduğu durumlarda konuta iskan izni verilemeyeceği için, mal sahipleri sonradan yapacakları satışlarda büyük sıkıntılarla karşılaşabilirler.

Binanızı yenilerken, imar durumunuzun olup olmamasına göre farklı imar kanunlarına tabi olabilirsiniz. Kat maliklerine emsal avantajı sağlamak açısından doğru emsal hesabının yapılması çok önemlidir. “İkamesi” veya “muadili” gibi ibareler açık uçlu olması dolayısıyla yanıltıcıdır. Sözleşmede ve teknik şartnamede, yapıda kullanılması öngörülen malzeme marka/modellerinin açıkça belirtilmesi ya da belirlenen malzemenin “muadili” olarak kabul edilen ürünün marka/ modelinin notlara eklenmesi gerekmektedir. Yapı Malzemeleri Yönetmeliği gereğince, yapıda kullanılacak tüm yapı malzemelerinin CE veya G işaretine sahip olması mecburidir.

Teknik şartnamede, kullanılacak malzemelerin kaliteleri (örneğin birinci sınıf malzeme, A sınıf malzeme, lüks malzeme vs.) detaylıca belirtilmelidir.

Projelerde ve teknik şartnamelerde yer alan ürünlerin yapıda uygulandığından emin olmak için kontrollerin titiz bir şekilde yapılması sağlanmalıdır.

TEKNİK ŞARTNAMEDE SÖZÜ GEÇEN MİMARİ VE TEKNİK DETAYLAR Proje tasarımında, Deprem

Yönetmeliği’ne uygun bir yapı sistemi oluşturmak esastır.

Statik hesaplamalarda, yürürlükte olan Türk Standartları Enstitüsü ve Deprem Yönetmeliği’ne uyulması gerekmektedir.

5627 sayılı “Enerji Verimliliği Kanunu” ve buna bağlı olarak çıkartılan Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği’ne göre, her binaya ait bir Enerji Kimlik Belgesi düzenlenir.

Bu belgeye göre, enerji sınıfı en az “C” olan binalara yapı ruhsatı verilmektedir. Enerji tasarrufu sağlayan yapı malzemeleri ve sistemleri kullanılarak “A” veya “B” gibi daha yüksek enerji sınıfında binalar inşa edilmesi de mümkündür. Bu yapılar uzun vadede “C” sınıfı binalara göre daha avantajlıdır.

Mantolama ve diğer cephe kaplamalarında yangın güvenliğiyle ilgili önlemlerin alınması gerekmektedir. Yangın yönetmeliğinin 27. ve 29. maddelerinde belirtilen koşullara uyulması ve uygun malzemelerin kullanılması zorunludur.

Doğramalar ve cephe elemanlarında, iklim kontrolü olan yapı elemanları kullanılması tavsiye edilir.

Teknik şartnameyi ve projeyi incelerken, şartnamede sözü geçen alanlarla ilgili dikkat edilmesi gereken noktalar kısaca şöyledir: DIŞ MEKAN Bahçeler, peyzaj düzenlemeler: Bahçelerinizin peyzaj düzenlemesinin projelendirilmesini, sulama ve bakım koşullarının sözleşmeye yazılmasını isteyebilirsiniz. Arsanızdaki “tescilli” ağaçların kesilemeyeceğini bilmelisiniz. Otopark yönetmeliği gereği arsanızın zemin altında kapalı otopark yapmanız gerektiği durumda, bahçe katında derin kök salacak ağaç ve bitkilendirme yapamayacağınızı unutmayın. Arsanızdaki yetişkin ağaçların korunması için binanızın konumlandırılmasını ve otopark planlamasının mümkün mertebe bu husus gözetilerek yapılmasını talep edebilirsiniz.

OTOPARK İBB Otopark Yönetmeliği’ne göre düzenlenecek otopark alanlarında, araçlarınızın giriş çıkışlarının sorunsuz şekilde yapılıp yapılmadığını projelendirme sırasında dikkatlice kontrol etmelisiniz.

ASANSÖRLER Resmi Gazete’de yayımlanan asansör yönetmeliğine göre, binadaki daire ve kat sayısına göre belirlenecek bir veya daha fazla sayıda asansör bulunabilir. Asansör kabin ölçülerinin bu yönetmeliğe uygun olup olmadığını projede kontrol edin. Müteahhit bu koşulları sağlayacağını sözleşmede garanti etmelidir.

TESİSATLAR Havalandırma sistemleri: Binada bağımsız birimlere klima kurulacaksa altyapı, kapasite, iç ünitelerin bulunacakları odalar ve dış ünitelerin konumlandırılacağı yerlerin projede belirtilmiş olmasına dikkat edin. Karar verdiğiniz nitelikteki klima sisteminin özelliklerini teknik şartnamede detaylıca yazılmalıdır.

Isıtma sistemleri: Binanızın bağımsız birimlerinin nasıl ısıtılacağı (merkezi sistem, kombi vs.), odalarda ısıtma elemanlarının (radyatör, yerden ısıtma vs.) nitelikleri ve boyutları teknik şartname ve projede yer almalıdır.

Merkezi ısıtma sisteminde pay ölçerli sistemin kurulup kurulmayacağı, sıcak su temininin merkezi, kombi veya elektrikli termosifon vb. cihazlardan hangisiyle yapılacağı ve kapasiteleri de teknik şartnamede yer almalıdır.

Elektrik tesisatı: Elektrik tesisatınız için bir elektrik mühendisinin mimari projeye uygun bir elektrik projesi yapması gerekecektir. Bu projede odalardaki aydınlatma ve prizlerin konumlarına, sistemin topraklı olmasına, TV, internet, telefon, diafon gibi diğer düşük akımlı ve haberleşmeyle ilgili hatların çıkışlarına ve kapasitelerine dikkat edilmelidir. Kullanılacak ekipmanların niteliklerinin ve adetlerinin teknik şartnamede ve projede belirtilmesine önem vermelisiniz.

YANGIN SİSTEMİ Tüm yapıların İstanbul İtfaiyesi Binaların Yangından Korunma Yönetmeliğine uygun şekilde projelendirilmiş olması gereklidir. Daire içinden yangın merdivenlerine ulaşan.

TEFRİŞLER Mimari projede mekanların kullanımını size daha iyi anlatmak için mimarlar mobilya tefrişlerini de çizecektir.

Odalarda nasıl bir yerleşim olabileceğine ve o mekanı nasıl kullanacağınıza dair bir öneri niteliğinde olan bu tefrişler, mekanın büyüklüğü hakkında size bir fikir verir.

Tefrişte kullanılan mobilya ölçülerinin doğruluğunu ve odanın ölçüleriyle uyumlu olup olmadığını ekibinizdeki mimara kontrol ettirmeniz tavsiye edilir. Tefrişte kullanılan mobilyaların büyüklüklerini, standart ölçüde olan kapı genişlikleriyle oranlayarak kabaca hesap edebilirsiniz.

REKLAM

T

BİNA YENİLEME SÜRECİ

ÜM HAK SAHİPLERİ İLE %100 ANLAŞMA DÖNÜŞÜME KARAR VERME VE HAK SAHİPLERİYLE ANLAŞMA Kentsel dönüşüm yasası çerçevesinde binanızı yenileme süreci içerisinde kendinizi en rahat hissedeceğiniz bölüm, riskli yapı tespit raporuna kadar olan başvuru süreci olacaktır. Çünkü burası karar verme sürecidir. Bu süreci de kendi içinde üçe ayırabiliriz.

1. Taraflar arasında anlaşma ve ekip kurma 2. Ekibinizdeki profesyonellere danışma 3. Taslak sözleşmenin ve teknik şartnamenin hazırlanması SÜRECİ BİRLİKTE YÜRÜTECEĞİNİZ PROFESYONEL EKİBİN KURULMASI TARAFLAR ARASINDA ANLAŞMA VE EKİP KURMA Yenileme sürecini başlatmadan önce tüm kat malikleri ve onların kanuni temsilcileriyle konu hakkında uzlaşı sağlanması, rahat bir dönüşüm süreci geçirmeniz açısından ilk ve en önemli adımdır. Bu bağlamda, kat malikleri ve temsilcileri olarak yapının geleceği hakkında ortak karara vardıktan sonra, sürecin ilerleyen evrelerinde teknik ve hukuki konularda danışmak üzere profesyonellerden oluşacak bir ekip kurmanız gerekir. Bu ekipte, teknik şartname ve teknik plan çizimlerini okuyup incelerken size destek verecek bir mimar ve özellikle sözleşme ile teknik şartname hazırlama sürecinde hukuki olarak danışabileceğiniz bir avukat olmalıdır.

YENİ BİNANIN AVAN PROJESİNİN HAZIRLANMASI YA DA (VARSA) PROJE TEKLİFLERİN İNCELENMESİ TARAFLAR ARASI MUTABIK KALINAN AVAN PROJEYE UYGUN TEKNİK ŞARTNAME VE SÖZLEŞME TASLAKLARININ HAZIRLANMASI

Yenileme sürecini başlatmadan önce tüm kat malikleri ve onların kanuni temsilcileriyle konu hakkında uzlaşı sağlanması, rahat bir dönüşüm süreci geçirmeniz açısından ilk ve en önemli adımdır

TASLAK SÖZLEŞMENİN VE TEKNİK ŞARTNAMENİN HAZIRLANMASI Kentsel dönüşüm sürecinde mal sahipleri ile müteahhit arasındaki anlaşmazlıklar en çok arsa payları ve m2dağılımlarında çıkmaktadır. Kentsel dönüşüm sürecini başlattıktan sonra ortaya çıkabilecek anlaşmazlıklardan dolayı sıkıntı yaşamamak adına, özellikle mal sahiplerinin %100 uzlaşma sağladıktan sonra süreci başlatmaları çok önemlidir. Uzlaşma sağlayabilmek için, yenilenecek binanızın avan proje çizimlerini ve teknik şartnamesini teknik ekibinizdeki mimara taslak olarak hazırlatmanız gerekir.

Bina ortak karar protokolünü imzalamadan Bina ortak karar protokolü aşaması ve sonrasındaki önemli bir başka husus, arsa paylarının doğru bir şekilde belirlenmesidir.

Arsa payı, ortak mülkiyetin bağımsız alanlara yansıyan paylarıdır ve kentsel dönüşüm uygulamalarında sıklıkla karşılaşılan sorunlardan biridir. Eğer arsa değerinizin doğru yansıtılmadığını düşünüyorsanız ve diğer mal sahipleriyle uzlaşmaya varamıyorsanız, bu konuyla ilgili tespitin yapılması için dava açabilirsiniz.

Aynı şekilde, hazırlanan avan proje ve teknik şartname doğrultusunda oluşacak sözleşmenin de avukatla birlikte taslak olarak yazılmasına başlanabilir. Alınan tüm kararlar ve taslak belgeler bina ortak karar protokolüne işlenmelidir. Mal sahipleri ile müteahhit arasında özellikle arsa paylaşımı ve m2 dağılımı üzerinde uzlaşma sağlandıktan sonra, riskli yapı tespit raporuna başvurularak kentsel dönüşüm süreci başlatılabilir.

Açtığınız dava sonucunda, eğer arsa paylarının bağımsız bölümlere adil dağıtılmadığı tespit edilirse, söz konusu arsa payları uzlaşma yoluyla yeniden düzenlenmelidir. Bu hususta, arsa paylarının, kat irtifakının ya da kat mülkiyetinin kayıt edildiği tarihteki değerleriyle oranlı olup olmadığı saptanmalıdır.rınızı bina ortak karar protokolü imza Bina ortak karar protokolü aşaması ve sonrasındaki önemli bir başka husus, arsa paylarının doğru bir şekilde belirlenmesidir. Arsa payı, ortak mülkiyetin bağımsız alanlara yansıyan paylarıdır ve kentsel dönüşüm uygulamalarında sıklıkla karşılaşılan sorunlardan biridir. Eğer arsa değerinizin doğru yansıtılmadığını düşünüyorsanız ve diğer mal sahipleriyle uzlaşmaya varamıyorsanız, bu konuyla ilgili tespitin yapılması için dava açabilirsiniz. Örneğin, aynı yapıdaki 80 metrekarelik daire ile 110 metrekarelik dairenin arsa payları aynı gösterilmiş olabilir. Yasada geçerli olan ölçüt arsa paylarıdır, hanede kaç kişinin yaşadığının önemi yoktur. Arsa paylarının ve/veya daire alanlarının eşit olmadığı durumlarda mülk sahipleri, yeni yapının alan paylaşımında mevcut arsa payları mı yoksa mevcut net/brüt alan metrekareleri üzerinden mi anlaşacaklarına en baştan uzlaşarak karar vermelidir.

HAZIRLANAN TASLAK ŞARTNAME VE SÖZLEŞME ÜZERİNDEN MÜTEAHHİT İLE (PRENSİPTE) ANLAŞMA BİNANIN TAKYİDATLI DÖKÜMÜNÜN ALINMASI TAKYİDATLI DÖKÜM BELGESİ NASIL ALINIR? TAKYİDATLI DÖKÜM BELGESİ NASIL ALINIR? 1. Belediyelerin ilgili tapu müdürlüğüne takyidatlı döküm belgesini almak için tapu kayıt örneği başvurusu yapmanız gereklidir.

2. Ziraat Bankası veya Halk Bankası’na belirlenen oranda yatırdığınız harcın dekontuyla birlikte, tapu dairesinden Tapu Kayıt Örneği almak üzere başvurunuzu yapabilirsiniz.

3. Bu başvuruyu tüm bina adına bir kişinin yapması yeterlidir. Başvuru için bizzat ya da vekâleten müracaat edebilirsiniz.

RİSKLİ YAPI TESPİT RAPORUNA BAŞVURMA (DİKKAT! BU AŞAMADAN SONRA GERİ DÖNÜŞ YOKTUR!) RİSKLİ YAPI TESPİT RAPORUNA NASIL BAŞVURABİLİRSİNİZ? Riskli yapı tespit raporuna, bütün kat maliklerinin ortak kurul kararıyla başvurmanız önerilse de bu aşamada herhangi bir çoğunluk aranmaz. Maliklerden birinin veya kanuni temsilcisinin müracaatıyla bu tespit yapılabilir. Riskli yapılar, 6.3.2007 tarihli ve 26454 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre tespit edilir.

BAŞVURU ÇN HAZIRLANMASI GEREKEN BELGELERSE ŞUNLARDIR: 1. Başvuru dilekçesi 2. Mülk sahibi tapu fotokopisi 3. Mülk sahibi nüfus cüzdanı fotokopisi 4. Takyidatlı dökümünüzün aslı 5. Başvuruda bulunan vekil ise vekâlet örneği ve vekilin

RAPORUN ONAYLANMASI *RİSKLİ *BİNANIZ HAKKINDAKİ RAPOR KARARINA İTİRAZ EDEBİLİRSİNİZ! *RİSKSİZ ANLAŞAMAMA DURUMUNDA NELER YAPABİLİRSİNİZ? Deprem risk raporunun bakanlıkça onayıyla “riskli” ilan edilen binanız kentsel dönüşüm kapsamında yıkılarak tekrar yapım sürecine girecektir. Raporun tebliğinden sonra, 15 gün içerisinde ilgili rapor kararına itiraz edilmezse, kanunen 60 gün içerisinde tüm hak sahiplerinin (kat malikleri), binadaki hisse oranlarına göre 2/3 çoğunlukla bina ortak karar protokollerini hazırlatıp bakanlık onayına sunmaları gerekir.Üzerindeki bina yıkılarak arsa haline gelen parsellerin malikleri tarafından değerlendirilmesi esastır. Yapılacak uygulama kapsamında malikler tarafından: • Parsellerin tevhit edilmesine, • Münferit veya birleştirilerek veya imar adası bazında uygulama yapılmasına • Yeniden bina yaptırılmasına • Payların satışına • Kat karşılığı veya hasılat paylaşımı ve diğer usullerle yeniden değerlendirilmesine karar verilebilir Bina ortak karar protokolünde, yeni binanızın nasıl yapılacağı, kim tarafından yapılacağı, binadaki yeni dağılımın nasıl olacağı, eğer binanıza takviye güçlendirme yaptıracaksanız (4/5 çoğunluk gereklidir) kime yaptırılacağı gibi kararların alınıp bakanlığa sunulması gerekmektedir.yapı risklidir ya da yapı riskli değildir kararına) itiraz etme hakkınız vardır.

RAPORA NASIL İTİRAZ EDERİM? Tapu müdürlüğü tarafından yapılan tebligatın tarihinden itibaren 15 gün içinde, rapor kararına itiraz etmek isteyen malikler veya yasal temsilcileri, riskli yapı tespitine karşı il müdürlüğüne dilekçeyle başvurmalıdır.Bu başvurudan sonra, bakanlıkça o il için belirlenmiş teknik heyet tarafından riskli yapı tespit raporu tekrar incelenir ve yapıyla ilgili son karar verilir.

Belirlenen bu teknik heyet, bakanlık teşkilatından ikisi inşaat mühendisi en az 3 üye ve üniversitelerin ilgili bölümlerinden 4 akademik üyeyle toplam 7 kişiden oluşmaktadır.Teknik heyetin yaptığı inceleme sonucunda, yapının risksiz bulunması suretiyle itirazın kabul edilmesi halinde, müdürlükçe ilgili tapu müdürlüğüne yazı yazılarak yapı üzerindeki “riskli” ibaresi kaldırılır.

Yapılan inceleme sonucunda itirazın reddedilmesi ya da itiraz süresi içerisinde riskli yapı tespitine itiraz edilmemesi halinde tespit kesinleşir ve yıkım sürecine girilir.

Riskli olduğu kesinleşen yapıların yıktırılması için müdürlük tarafından belediye ve il özel idaresine yazı yazılır.

YIKILACAK GÜÇLENDİRİLECEK BÜTÜN MALİKLERCE OYBİRLİĞİYLE KARAR VEREMİYORUZ, NASIL ANLAŞMA SAĞLAYACAĞIZ? BÜTÜN MALİKLERCE OYBİRLİĞİYLE KARAR VEREMİYORUZ, NASIL ANLAŞMA SAĞLAYACAĞIZ? 6306 sayılı kanunda belirtilene göre: “Toplantıda yürütülecek uygulamalar konusunda riskli yapının değeri de gözetilerek bütün maliklerce oybirliği ile anlaşmaya çalışılır. Oybirliği ile anlaşma sağlanamaması halinde, yapılacak uygulamaya, sahip oldukları hisseleri oranında paydaşların en az üçte iki çoğunluğu ile karar verilir.” Dolayısıyla, kentsel dönüşüm sürecine girilmiş ve kanunlara göre en az 2/3 çoğunlukla bina ortak karar protokolü imzalanmış olmasına rağmen, binanın yeniden yapılmasına yanaşmayan hissedarlar, noter tebligatı aracılığıyla, apartmanda gerçekleştirilecek yönetim kuruluna çağırılır.

Yönetim kurulunda alınan karar tutanağa bağlanır ve karara katılan maliklerce imzalanır. Bu karar, karara katılmayanlara ve toplantıya iştirak etmeyenlere noter vasıtasıyla tebliğ edilir.

Tebliğde, 15 gün içinde kararı kabul etmeyenlerin arsa paylarının, ilgili kanuna göre, anlaşma sağlayan diğer paydaşlara açık artırma usulüyle satılacağı, satış gerçekleşmezse bakanlıkça Hazine adına alınacağı belirtilir.

AÇIK ARTIRMA USULÜ Satış işlemi için ilk olarak SPK lisanslı bir gayrimenkul değerleme firması tarafından binanın gayrimenkul değeri belirlenmektedir.

Bu değer üzerinden anlaşmak istemeyen hisse sahiplerinin payları kentsel dönüşüm müdürlüğüne iletilir. ncelikle binanın kat sahipleri arasında açık artırma yoluna bu fiyat üzerinden gidilir, eğer burada da sonuç çıkmazsa, aynı fiyatla kamulaştırma yoluna gidilir. Açık artırma yoluyla gerçekleştirilen hisse payı alışverişinde eğer hisseye talip olan kişi ödemeyi zamanında yapmazsa mahkeme yolu açıktır. Böylece, %100 mutabık kalan yeni hisse sahiplerinin kararıyla yapılan anlaşmaya göre uygulama gerçekleştirilir.

En az 2/3 imzanın toplanması sonrasında bina ortak karar protokolü Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü’ne iletilir ve imzası olmayan kişiler için 15 gün süre tanınır.

RİSKLİ BİNA YIKIM SÜRECİ Riskli olduğu tespit edilen ve itiraz süreci sonunda bu d Bina ortak karar protokolüyle 2/3 çoğunluk sağlandıktan sonra, müteahhitle anlaşarak dönüşüm sürecini başlatma yetkisine sahip olunsa da, binanın yenilenmek üzere yıkımının başlatılması için ortak karar protokolünün bütün kat maliklerince imzalanması ve noterde tasdiklenmesi gerekmektedir. .Proje hazırlanıp sözleşme imzalandıktan sonra, riskli binanızın yıkılabilmesi için hak sahiplerinden en az birinin ya da yasal temsilci olarak müteahhidin belediyeye binanın yıkımı için başvurarak yıkım ruhsatını alması şarttır.

BİNA YIKIM RUHSATI NASIL ALINIR? Bina yıkım ruhsatı almak için bir dilekçe ve gerekli diğer belgelerle belediyenin ilgili birimine başvuru yapılır. (Kadıköy Belediyesi için bu bölüm Yapı Denetim Müdürlüğü’dür.

YIKIM RUHSATI ALMAK İÇİN GEREKLİ BELGELER 1. Dilekçe 2. Tapu bilgileri (tapu malik listesi) 3. İmar durumu 4. Riskli yapı olduğuna ilişkin rapor 5. Bağlı bulunduğu binanın elektrik (AYEDAŞ), doğalgaz (İGDAŞ), su (İSKİ), telefon, internet vb. aboneliklerinin iptal edildiğine ilişkin belgeler 6. Hissedarların noter tasdikli onayı (muvafakat) 7. Emlak vergisi ilişik kesme yazısı 8. Çevre Koruma ve Kontrol Müdürlüğü moloz nakil belgesi 9. Harç makbuzu (en son aşamada istenir) 10. Binanın fotoğrafı (binanın boş olması gerekmektedir.

Yıkım sorumlusu olarak fenni mesul belirlenmişse, diğer maliklerin muvafakatı aranmadan Belediye Başkanlığınca altı iş günü içerisinde yıkım ruhsatı düzenlenecektir. Yönetmeliğe göre yıkım ruhsatının düzenlendiği tarihten en geç bir ay içinde başlaması gerekir.

Uygulama sürecinde malikler arasında bir sıkıntı yaşanmadan oybirliği sağlanması halinde, taşınmazı tahliye ettiklerini belgeledikleri ve yukarıda belirtilen süreçleri tamamladıkları takdirde malikler, 60+30 günlük süreleri beklemeden yıkım ruhsatını alabilecek ve yeniden yapım sürecini hızlı bir şekilde gerçekleştirebileceklerdir.

YIKIM SÜRECİ NASIL İŞLİYOR? Tapusuna “riskli” şerhi konmuş bina, 6306 sayılı kanun gereği, 60 gün içinde yıkılmalıdır. Bu süreç şu şekilde işlemektedir: • Yapı maliklerinden en az birinin ilgili belediyenin Yapı Denetim Müdürlüğü’ne başvurusuyla yıkım ruhsatı işlemleri başlatılır.

• Yapı Denetim Müdürlüğü yıkım ruhsatını 6 iş günü içerisinde düzenler.

• Yıkım ruhsatı çıktıktan sonra hak sahiplerinin 60 gün içerisinde yapılarını yıktırmış olmaları gerekir.

• Verilen süre içinde yapının yıktırılıp yıktırılmadığı Yapı Denetim Müdürlüğü tarafından kontrol edilir ve yapı yıktırılmamış ise “yapının idari makamlarca yıktırılacağı” maliklere bildirilerek, 30 günden az olmak kaydıyla ek süre verilir.

• Verilen süreler içinde riskli yapıların maliklerince yıktırılmaması halinde, riskli yapılara elektrik, su ve doğal gaz verilmemesi ve verilen hizmetlerin durdurulması ilgili kurum ve kuruluşlardan istenir ve maliklere verilen süreler içinde riskli yapıların yıktırılmadığı Yapı Denetim Müdürlüğü tarafından bildirilir.

• Söz konusu riskli yapıların tahliyesi ve yıktırma işlemleri, yıktırma masrafı öncelikle dönüşüm projeleri özel hesabından karşılanmak üzere, mahalli idarelerin de iştiraki ile mülki amirler tarafından yapılır veya yaptırılır.

• İdare, tahliye edilerek yıktırılan riskli yapılara ve tahliye veya yıkım işlemleri gerçekleştirilemeyen riskli yapılara ilişkin bilgi ve belgeleri, ikişer aylık periyotlar halinde müdürlüğe bildirir.

• Yukarıda belirtildiği şekilde yıkımı gerçekleştirilemeyen riskli yapılar bakanlıkça veya ilgili belediyenin Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü’nce yıkılır veya yıktırılır.

SÖZLEŞMENİN VE TEKNİK ŞARTNAMENİN NOTERDE TARAFLARCA ONAYLANMASI YAPI SÖZLEŞMESİ VE TEKNİK ŞARTNAME YAZIMI Dönüşümü yapılacak binanın inşası için bir müteahhitle anlaşma yapılması gerekir. Müteahhitle nakit ödemeli ya da kat karşılığı anlaşma yapılabilir. Binayı kendi imkânlarıyla yapmak isteyenler maliklerden birini müteahhit tayin ederek ve yetki belgeleri temin edilerek bunu gerçekleştirebilirler. Müteahhit yaptığı işin bedelini para olarak değil taşınmaz olarak alıyorsa buna “kat karşılığı inşaat” denir. Arsası üzerinde ev yapmak isteyen kat malikleri müteahhitle anlaşma yaparak kat karşılığında inşaat sözleşmesi imzalayabilirler. Sözleşme müteahhit ile kat malikleri arasındaki bağlayıcı resmi belgedir.

Daha sonra yaşanabilecek anlaşmazlıkları en aza indirmek için sözleşmenin her kaleminin büyük bir titizlikle hazırlanması gerekir.

Sözleşmeyi imzalamadan önce güncel imar durumunuzu araştırmalısınız. Yeni imar durumuna göre ne kadar yapı alanınızın çıktığını öğrenerek mevcut yapı alanınızla karşılaştırmalısınız.

Mevcut yapı alanınız daha önceki imar durumuna göre yapılmış olduğundan, eğer imar durumunda bir artış olmamışsa, güncel hesaplamada da yaklaşık aynı alanlar bulunacaktır. Bu durumda müteahhit firmaya tavizde bulunmadan binanızın yenilenmesi çok zordur. Ya mevcut daireler küçültülerek inşaat alanından müteahhide daire alanı yaratılacak ya da müteahhide “yüklenici kârı” verilerek bina yeniletilecektir.

Binanızın bulunduğu bölgede yeni binaların m2 satış fiyatlarını araştırarak binaların yapım m2 maliyetini öğrenmelisiniz.

Eğer imarınızda artış varsa, yeni imara göre çıkacak inşaatın müteahhide maliyetini hesaplamalısınız. Sadece bölgedeki imar artışını öğrenmeniz yeterli değildir. Plan notlarını da incelemeniz gereklidir. Örneğin bölgenin lejantı “konut+ticaret” olup plan notlarında “zemin katta bağımsız dükkân yapılması şartı” bulunabilir. Müteahhit zemin katta daire yaparak kat maliklerine vermeyi planlarsa ileride paylaşımda sorun çıkabilir.

Tüm maliklerin önceden anlaşması ana gaye olmalıdır. Genelde anlaşmazlık mevcut bina ile yapılacak binadaki daire dağılımlarının şerefiye farkından ortaya çıkmaktadır. Bunu çözmek için önceden mevcut binadaki tüm dairelerin değer tespiti yaptırılmalı ve daha sonra yapılacak binanın projeleri belli olduktan sonra yeni bina dairelerinin değer tespiti yaptırılarak daireler arasındaki fark yüzdeleri hesaplanmalıdır. Böylece şerefiye farkı olanlar aradaki farkı birbirlerine ödeyerek uzlaşabilirler.

Tarafların hukuki emniyeti, hak ve menfaatlerinin korunması açısından, sözleşme görüşmeleri ve imza aşamasında her zaman bir hukuk bürosu ve avukattan destek almaları faydalı olacaktır. Avukat ücretlerinin müteahhit değil mülk sahipleri tarafından ödenmesi mülk sahiplerinin haklarını korumada önemli bir husustur.

Apartman yenileme projelerinde müteahhitlerin sunduğu projeleri mimarlara ve avukatlara incelet-melisiniz. Komşuların kendi aralarında karar vererek sözleşmeyi imzalamaları ileride kat maliklerinin mağduriyetiyle sonuçlanacak sorunlara yol açabilir.

Bu gibi mağduriyet durumlarını en aza indirmek için özellikle sözleşme ve teknik şartname hazırlanırken mutlaka bir avukattan destek almalısınız.

Kentsel dönüşüm sürecinin herhangi bir aşamasında sözleşmenin maddeleri hususunda taraflar kendi aralarında “prensipte” mutabık olabilirler, ancak sözleşme tapu dairesinde ve noterlikçe düzenlenip taraflarca imzalandıktan sonra yapım ruhsatına başvuru yapılmalıdır.

Nihai sözleşme, 6098 sayılı Borçlar Kanunu’nun 237. maddesi ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 706. maddesi kapsamında noterde düzenlenmeli ve 2644 sayılı Tapu Kanunu’nun 26. maddesine göre tapu kütüğüne kaydedilmelidir.

YAPIM RUHSATININ ALINMASI DİKKAT! Yapım ruhsatını alana kadar kazanılmış bir hakkınız yoktur!

REKLAM

DEVLET DESTEKLİ

KENTSEL DÖNÜŞÜM Bir nevi devlet destekli konut kredisi olan kentsel dönüşüm kredi desteği ve kira yardımı alabilmeniz için ya ömrünü tamamlamış bir binanız olmalı ya da o nitelikteki binanın içinde yer alan dairede kiracı olmanız gerekmektedir.

yakınlarında bulunan sağlıklı binalara zarar vermeden yıkılarak yeni bir proje ile daha sağlam zeminlerde yeni binaların inşa edilmesine verilen bir isimdir. Kentsel dönüşüm şartları ise aşağıda maddeler halinde yer alacaktır.

• Kentsel dönüşümden yararlanmak için ilk şart binanın depreme dayanıksız olmasıdır.

• Kentsel dönüşümden yararlanmak için riskli yapıların bulunKentsel dönüşüm, İl veya ilçelerimizde risk içeren bölgelerde ması bulunan konutların veya riskli alanların büyük projeler kap• Binaların riskli bir yapıya sahip olmaları lisanslı firmalar samında belirlenmesi ve belirlenen bu bölgelerdeki yapıların tarafından tespit edilmelidir yıkılarak yeni bir proje ile daha sağlıklı konutların inşa edilme• Kentsel dönüşümden yararlanmak isteyen bina sahiplerinin si ile alakalıdır. İstanbul, İzmir, Ankara, Kocaeli, Bursa, Adana 2/3 çoğunluğunun aynı fikirde olması gerekmektedir. gibi büyük şehirlerimizde halen Devlet tarafından birçok kentsel dönüşüm projeleri devam ettirilmektedir. Bu içeriğimiz Kentsel dönüşümün avantajları nelerdir? de kentsel dönüşüm nedir, avantajları nelerdir, kredi veren Kentsel dönüşümden yararlanmak isteyen çok sayıda vatanbankaların şartları nelerdir, kentsel dönüşümden yararlandaşımız olduğu gibi bu duruma olumsuz bakan çok sayıda mak için nasıl başvuru yapılır, kaç yıllık binaları kapsıyor . vatandaşımızda bulunmaktadır. Kentsel dönüşüme olumsuz gözle bakan vatandaşlarımız genellikle şu düşüncelere sahip Kentsel dönüşüm nedir? Şartları nelerdir? olmaktadırlar. Binanın yıkılmasından sonra ne ile karşılaşaKentsel dönüşüm şehirlerde risk içeren yapıların ve aynı zacaklarını bilmemeleri, arsa paydaşları ile karışık durumlar ile . manda doğal afet riski yüksek olan bölgelerdeki yapıların

karşı karşıya kalma düşüncesi, bu projelere olumsuz bakılmasına sebep olan etkenlerin başında yer almaktadır Fakat Kentsel dönüşümün avantajları hakkında bilgi sahibi olduklarında bu düşüncelerinden arınmaktadırlar. Şimdi siz değerli okurlarımız için kentsel dönüşüm avantajları hakkında aşağıda maddeler halinde yer vereceğiz.

1. Ekonomik ömrünü tamamlamış olan binaların yenilenmesi 2. Riskli yapıların tespit edilmesi 3. Çarpık yapılaşmanın önüne geçmek 4. Kentteki sorunlu binaları daha sağlıklı ve yaşanılabilir bir hale getirmek 5. İş yeri tahsisi 6. Geçici konut imkânı 7. Kira yardımı 8. Tespit ve yıkım kredi imkânları 9. Faiz desteği Kentsel dönüşüm projesi için kredi veren bankalar? Çevre ve şehircilik bakanlığı tarafından kentsel dönüşüm projesi için kredi veren banklardan bazıları; •T.C Ziraat bankası • Halk bankası• Vakıfbank • Akbank • Denizbank • İş bankası • İng bank • Yapı ve kredi bankası • QNB finansbank

başvuru yapacak kişilerin en az 1 yıl boyunca yıkılması planlanan evin sahiplerine ve kiracı ayni hak sahipleri bu kredilerden yararlandırılır. Ayrıca yıkılacak olan konutun yerine yeni ev almak isteyenler de aynı kredi kampanyasından yararlanabilirler. Bakanlık tarafından onaylanan riskli yapı için yıkım kararının verilmesi ve yıkımının gerçekleştirilerek evini yeniden inşa etmek isteyen ev sahipleri için verilen kredi ürünlerini alabilmek için bankaların devletle anlaşmasının bulunması gereklidir. Bu şekilde devlet desteğinden yararlanarak kentsel dönüşüme tabi olabilirsiniz.

Kentsel dönüşüm kredisi nasıl alınır Resmi gazetede yayınlanan kentsel dönüşüm yasasında depreme dayanıksız veya kullanım ömrünü tamamladığını kanaat getirdiğiniz evinizi T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından anlaşmalı olan başta Akbank, T.C. Ziraat bankası, Denizbank, ve İş bankasın’ dan istenilen şartları yerine getirmeniz durumda devlet destekli kentsel dönüşüm kredisi alabilirsiniz.

Sayfamızda hazırlanan proje ile devletten kentsel dönüşüm kredisi ve kira yardımı nasıl alınır? Anlaşmalı bankaların kentsel dönüşüm yasası kapsamında tüketiciye sunmuş olduğu konut kredisi faiz oranları nedir ve nasıl hesaplanır?

Kentsel dönüşüm kredisi ve kira yardımı başvuruları nasıl yapılır?

Bir nevi devlet destekli konut kredisi olan kentsel dönüşüm kredi desteği ve kira yardımı alabilmeniz için ya ömrünü tamamlamış bir binanız olmalı ya da o nitelikteki binanın

Birçok kamu ve özel sermayeli bankalar kentsel dönüşüm kredisi vermeye devam ediyor. Riskli yapıdaki binaların yıkılarak yeniden inşa edilmesi anlamına gelen Kentsel dönüşüm için bankalar kredi ürünleri hazırlamakta ve kredi başvurusunda bulunmak isteyen müşterilerine özel krediler vermektedir.

Devlet tarafından faiz desteğinden yararlanmak isteyenler için tüm detaylarıyla Kentsel dönüşüm kredisi 2017şartları ile kredi veren bankalar.. Yukarıda yer vermiş olduğumuz bankaların kentsel dönüşüm kredi imkânlarından ve devlet destekli kredi olanaklarından yararlanabilirsiniz.

Bankaların kentsel dönüşüm kredisi kampanyaları 2017 Devlet katkısı alabileceğiniz ve anlaşmalı olan bankalardan yapacağınız başvurular ile en uygun faizli mortgage kredilerini alabileceğin kredi kampanyaları ile ev sahibi olabilirsiniz. Riskli alanda bulunan ve riskli yapı raporuna sahip olan herkesin yararlanabileceği kentsel dönüşüm hakkını kullanmak isteyenler anlaşmalı bankalara başvuru yaparak uygun faizli ev kredisi alarak eski binasını yıkıp yerine yeni evini yaptırarak yeni ev sahibi olabilir Özellikle riskli alanlarda yıkılmaya yüz tutmuş binaların yenilenmesi için hayata geçirilecek olan kentsel dönüşüm kredilerine

içinde yer alan dairede kiracı olmanız gerekmektedir. Ömrünü tamamlamış ( depreme dayanıklığını yitirmiş, ekonomik anlamda özelliğini kaybetmiş, yıkılma tehlikesi olan vb. ) bina sahibi ve kiracısı devletten faiz desteği ve geri ödemesiz kira yardımı alabilmesi için izlemesi gereken yolun başında T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş olan başta Belediyeler, Üniversiteler, Meslek Odaları ve özel yüklenici bakanlık tarafından lisanslı firmalara başvuru yapmaları gerekmektedir. Yapılan başvurular sonrasında binanın kentsel dönüşüm alabilmesi ” Riskli Yapı ” veya ” Riskli Alan” tüzüğüne uygundur raporu hazırlanır ve hazırlanan risk raporu T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığına onay alınması için sunulur.

Sunulan risk raporu neticesinde onaylanan rapor sonrasında riskli yapıda yer alan kiracı ve ev sahibi arzu etmesi durumda devletten geri ödemesiz olarak kira yardımı ve eşya taşıma giderleri için hibe alabilirler.

Kentsel dönüşüm 6183 sayılı kanun kapsamında kira yardımı alabilmeniz için doldurmanız gerekenler: • Binanın tabu belgesi fotokopisi ve güncel tabu takyidat belgesi • Yapı için ARAAD.net alınacak inceleme raporu • Emlak vergisi bina bildirimi • Bakanlık teknik eğitimine katılım belgesi sureti • Jeoloji – Jeofizik mühendislerinin oda kaydı ve 5 yıllık tecrübelerini gösteren belge ( Bu belge zemin etüt yani deprem dayanıklığı raporu hazırlanabilmesi için gereklidir.

DÖNÜŞÜMDE

HAK SAHİPLERİ

Riskli yapınızın dönüşüm sürecini başlatmadan önce, bir mimar ile çalışmaya başlamanız çok önemlidir. Böylece, dönüşüm sürecini başlatmadan önce yenilenecek binanızın projesini ekibinizdeki mimara istekleriniz ve ihtiyaçlarız doğrultusunda çizdirip, yeni çizilmiş proje doğrultusunda dönüşüm sürecini birlikte geçireceğiniz bir müteahhit arayışına çıkabilirsiniz.

6306 sayılı kentsel dönüşüm yasasından faydalanmak isteyen “iskanlı tapu”, “kat irtifaklı tapu”, “hisseli tapu”, “arsa tapulu gecekondu” ve “kaçak bina” sahipleri, bakanlık tarafından lisanslanmış yetkili bir kuruluşa başvuruda bulunarak binaları için deprem risk raporunu almakla yükümlüdürler. Bu başvuruyu binadaki bir kişinin yapması yeterlidir. Riskli yapı tespit raporuna göre binasına “riskli” şerhi konulan kat maliklerinin diğer görevleri ise şunlardır: • (Varsa) itiraz hakkını kullanmak • İtiraz etmediyse gerekli çoğunluğu sağlayarak ortak karar protokolünü imzalamak • Ortak karar protokolüne göre müteahhit seçimini, kredi kullanacağı bankayla anlaşmalarını yapmak • Binanın yıkım, yenilenme, yeniden yapım masraflarını hisse-

KİRACILAR Eğer kat maliki değilseniz, bir işyeri ya da konutta kiracıysanız, kentsel dönüşüm yasasının kiracılar için uyguladığı kira yardımı avantajından faydalanabilmeniz için, riskli olarak tespit edilen binanın, kullanıcıları tarafından anlaşmayla tahliye edilmiş olması gereklidir. Ayrıca kanun kapsamında kiracılara, taşınma masrafları dikkate alınarak, bir defaya mahsus olmak üzere iki ay kira yardımı yapılabilmektedir. Kira yardımı hakkında detaylı bilgiye ulaşmak için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın sitesine bakabilir ya da Kadıköy Belediyesi’nde bulunan kira yardımı ofisinden temin edebileceğiniz kira yardımı rehberini inceleyebilirsiniz.

MİMARLAR Mimarlar riskli yapıların yeniden inşası için proje hazırlamakla görevlidir. Kullanıcılarının ihtiyaçlarına maksimum düzeyde cevap verebilecek, güvenilir ve nitelikli binalar yapmakla yükümlü olan mimarlar, kentsel dönüşüm sürecindeki en önemli aktörlerden biridir. Mimar, riskli yapının projelendirme sürecinde çalışabildiği gibi, riskli yapı raporuna itiraz gelmesi durumunda bakanlık tarafından yetkilendirilecek rapor kontrol heyetinde de görev alabilir.Riskli yapı tespit raporuna başvurmadan önce kuracağınız çalışma ekibinde bir

Riskli yapınızın dönüşüm sürecini başlatmadan önce, bir mimar ile çalışmaya başlamanız çok önemlidir. Böylece, dönüşüm sürecini başlatmadan önce yenilenecek binanızın projesini ekibinizdeki mimara istekleriniz ve ihtiyaçlarız doğrultusunda çizdirip, yeni çizilmiş proje doğrultusunda dönüşüm sürecini birlikte geçireceğiniz bir müteahhit arayışına çıkabilirsiniz.

Bina inşaat aşamasında ise, uygulama kontrolörlüğü yapmak üzere yetkili bir mimarın görevlendirilmesi gerekmektedir.

Bu aşamada, kontrolörlük ücretini mülk sahibi olarak sizin vereceğiniz bağımsız bir mimar tutabilirsiniz. Kontrolör mimarın bağımsız olması, yapınızın istediğiniz kalitede üretilmesi açısından menfaatinize olabilir.

Mimarı kendiniz seçebilir, ücretini müteahhidin ödemesi için anlaşabilir ya da anlaşacağınız müteahhidin önereceği mimarlardan biriyle çalışabilirsiniz.Eğer yeni bir proje çizdirmeye vaktiniz yoksa ve anlaşacağınız müteahhitlik firmasının size sunacağı plan ve projeler üzerinden sözleşme imzalayacaksanız, ekibinizdeki mimardan planları teknik olarak inceleyerek size danışmanlık sağlamasını talep edebilirsiniz. Kentsel dönüşümün esas amacı, yenilenen yapıya ve çevresine ekonomik bir rant sağlamak olmasa da, dönüşüm sürecinin doğal bir yansıması olarak, yenilenen bütün binalar belli bir değer kazanır. Bu bağlamda, yeni yapılacak binanızın kazanacağı değerin, binanızın tasarımcısı olan mimarın mesleki donanımıyla doğru orantılı olduğunu unutmamalısınız.

AVUKATLAR Avukatın kentsel dönüşüm sürecindeki en önemli görevi hukuki görüş bildirmesidir. Yeni yapılacak yapı sözleşmesinin ve teknik şartnamenin hazırlanması ve yorumlanmasında aktif görev almaktadırlar. Bina ortak karar protokolünün, (varsa) itiraz dilekçelerinin hazırlanması ve dava açılması durumlarında, haklarınızdan doğru faydalanabilmeniz için hukuki konularda size yol gösterirler.

Kentsel dönüşüm uygulaması, mevcut riskli binanın yıkılması,

yenilenen binanın hak sahipleri arasındaki paylaşımlar gibi süreçlerde doğrudan kişilerin mal varlığına etki ettiğinden, hassas davranılması gereken bir konudur. Yapılacak herhangi bir hatanın telafisi zor olabilir. Bundan dolayı gayrimenkul ve kentsel dönüşüm konusunda uzman bir avukattan hukuki danışmanlık almak çok önemlidir.

MÜTEAHHİTLER Müteahhit (yüklenici), projeyi üstlenen ve taahhüt ettiği işi yapacağına dair yasal güvence veren kişi, kurum veya kuruluştur. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın lisans verdiği müteahhitlik şirketleri, riskli yapıların yeniden yapımı ya da güçlendirilmesi görevini yerine getirmekle yükümlüdür. Mülk sahipleri arasında çoğunluk sağlandıktan sonra, anlaşılacak müteahhide yapının yeniden yapım görevi verilir. Kentsel dönüşüm kapsamında, riskli binanızın yenilenmesi sürecindeki en önemli aktör, bu işi üstlenecek olan müteahhit firmadır. Bu bağlamda, iyi bir müteahhitle anlaşma yapmak çok önemlidir.

Riskli yapı tespit raporuna başvurmadan önce, birlikte çalışacağınız planladığınız müteahhidi iyi araştırmalısınız.

Müteahhit firmanın yetersiz sermayesi, deneyimsiz kadrosu, kentsel dönüşüm sürecini iyi bilmemesi yüzünden inşaat sürecinde eksik ve aksak işler, teknik şartnamedeki malzeme ve ekipmanlarda farklılaşma, inşaatta iş güvenliği kurallarına uymama gibi süreci olumsuz etkileyecek durumlar oluşabilir.

Süreç içerisinde bu tarz aksaklıkların yaşanmaması için güvenilir bir müteahhitle çalışmak elzemdir.

Müteahhit ile iki türlü anlaşabilirsiniz: 1. Eğer hak sahipleri olarak binanızı yeniden yaptıracak yeterli ekonomik sermayeye sahipseniz, kendi ekibinizdeki mimara çizdirdiğiniz projeyi müteahhide ücret karşılığında yaptırabilirsiniz.

2. Hak sahipleri olarak kendi imkanlarınızla inşaat yaptıracak güce sahip değilseniz, müteahhitle “kat karşılığı” üzerinden anlaşabilirsiniz. Böylece müteahhidin ücretini, yenilenecek binadan vereceğiniz payla ödeyebilirsiniz.

NASIL İYİ MÜTEAHHİT BULACAĞIM? • Binanızı yeniletmeyi düşündüğünüz müteahhidin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan alınmış müteahhitlik lisansı var mı?

Bakanlıktan lisans almış güncel müteahhitlik şirketlerinin durumunu sorgulayabilirsiniz.

• Müteahhidin daha önce yaptığı ve bitirmiş olduğu benzer işlerle ilgili referanslarını araştırdınız mı?

• Müteahhidin, binanızı imzalayacağınız teknik şartnameyle belirlenecek niteliğe uygun şekilde yapacak ekip ve ekipmanı var mı?

• Müteahhidin öz sermayesi projeyi bitirmeye yeterli mi? İnşaat teslimine kadar size maddi teminat verebiliyor mu?

DENETİM FİRMALARI Riskli yapıların tespiti için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkilendirilen belediyeler, kamu kurumları, üniversiteler, meslek odaları ve lisanslı özel firmalar, herhangi bir alanla sınırlı olmaksızın ülke genelinde riskli yapı tespiti ve riskli yapı denetim raporu hazırlamakla görevlidir. Riskli yapı tespiti yapabilecek lisanslı kurum ve kuruluşların güncel listesine bakabilirsiniz.

BANKALAR Riskli yapıların tespiti için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkilendirilen belediyeler, kamu kurumları, üniversiteler, meslek odaları ve lisanslı özel firmalar, herhangi bir alanla sınırlı olmaksızın ülke genelinde riskli yapı tespiti ve riskli yapı denetim raporu hazırlamakla görevlidir. Riskli yapı tespiti yapabilecek lisanslı kurum ve kuruluşların güncel listesine bakabilirsiniz.

6306 sayılı “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun” kapsamında, hak sahipleri, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile protokol imzalayan bankalardan düşük faizli kredi kullanabilmektedir. Kullanılacak kredilerde sağlanacak faiz desteğine ilişkin bakanlıkla protokol imzalayan bankaların güncel listesine bakabilirsiniz.

Bankalar aynı zamanda müteahhitlere teminat mektuplarını veren aracı kurumlardır. Müteahhit firmalar sözleşmeden doğan her türlü yükümlülüklerinin teminatı olarak, yine sözleşmede kararlaştırılan zaman ve miktarlardaki banka teminat mektuplarını kat maliklerine sunarak, inşaatın tamamlanmasına yönelik garanti vermektedirler. Teminat mektubunun miktarının belirlenmesinde herhangi bir yasal kısıtlama bulunmamakla beraber genelde inşaat maliyetine veya kira bedellerine oranlanmaktadır.

BİNA YAPIMI İÇİN ANLAŞMALI BANKALARDAN KULLANACAĞIM KENTSEL DÖNÜŞÜM KREDİSİ İÇİN SÜREÇ NASIL İŞLİYOR? 1. Krediyi kullanacağınız anlaşmalı banka, inşaatınızı yapacak müteahhidi değerlendirmeye alır.

2. Bu inceleme neticesinde banka ya müteahhidi onaylar ya da değiştirmenizi tavsiye eder.

3. Bankadan onay alan müteahhit eski binanızı yıkar ve yeni binanın inşaatına başlar.

4. Yeni binanın toplam işteki yapım oranına göre müteahhit ödeme için bankaya başvurur. Banka ekspertizi binayı denetler ve işin oranına göre müteahhide hakediş olarak sizin adınıza ödeme yapar.

5. Kullanmış olduğunuz kentsel dönüşüm kredisi böylece denetimli bir şekilde, inşaat kontrolü de yapılarak müteahhide hakediş olarak banka tarafından verilir.

6. Çeşitli nedenlerle işi devamında başka bir müteahhit devraldığında, binanızı bitirecek para bankada durmaktadır.

BAKANLIKLAR Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün görevleri, 6306 sayılı “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun”un 19. maddesine göre düzenlenmiştir.

Buna göre Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün kentsel dönüşüm bağlamındaki görevi şudur: Dönüşüm, yenileme ve transfer alanlarının belirlenmesi, dönüşüm alanı ilan edilen alanlardaki yapıların tespiti ile arsa, arazi düzenleme ve değerleme ile iş ve işlemlerinin yapılmasını sağlamakla birlikte dönüşüm uygulamalarında hak sahipliği, uzlaşma, gerektiğinde acele kamulaştırma, paylı mülkiyete ayırma, birleştirme, finansman düzenlemelerinde bulunma, dönüşüm alanları içindeki gayrimenkullerin değer tespitlerini yapma ve bakanlıkça belirlenen esaslar ve proje çerçevesinde hak sahipleri ile anlaşmalar sağlama, gerektiğinde yapı ruhsatı ve yapı kullanma izni verme, kat mülkiyeti tesisi, tescili ve imar hakkı transferi ile ilgili iş ve işlemleri yürütmek.

Adalet Bakanlığı / Noterler Noterler riskli yapının tespitinden sonra karşınıza çıkacak aktörlerden biridir. Yapılacak tüm resmi işlemlerin belgelenmesi ve yasal kayıt altına alınması için noterlerle çalışmanız gerekecektir.

Bina ortak karar protokolü için noter vasıtasıyla gönderilen tebligatla bütün malikler toplantıya çağrılır. Toplantıdaki kararlara katılmayanlara veya toplantıya iştirak etmeyenlere yine noter kararıyla tebliğ edilir.

Riskli yapınızın tespiti için başvuru yaptıktan sonra, gelen rapora göre itiraz etmeniz mümkündür. Bu aşamada Adalet Bakanlığı devreye girmektedir.

BELEDİYELER Belediyeler, bünyelerinde bulundurdukları İmar ve Şehircilik Müdürlüğü, Kentsel Tasarım Müdürlüğü, Plan ve Proje Müdürlüğü gibi birimlerle, yürürlükteki yasa ve yönetmeliklere göre; kentsel alan standartlarına uygun, yaşanabilir kentsel çevrelerin oluşturulması; görevli oldukları ilçedeki konut alanları, ticaret alanları, sosyal ve kültürel alanlar ile spor-rekreasyon alanlarının diğer kurumlarla birlikte planlanması faaliyetlerini yürütmektedir.

Tapu Müdürlüğü ise riskli olarak tespit edilen binaların tapularına “riskli” şerhi koymak ve bu durumu mal sahiplerine bildirmekle yükümlüdür.

REKLAM

ÖLDÜRMEZ BİNALAR ÖLDÜRÜR

Deprem kuşağında yer alan Türkiye’de, 17 milyon 661 bin 690 konuttan 10 milyon 921 bin 302’sinin zorunlu deprem sigortası bulunmuyor.

Bu kuşakta yer alan ve birçok bölgesi 7 şiddetinin üzerinde deprem üretme riski bulunan Türkiye’de, 17 milyon 661 bin 690 konuttan 10 milyon 921 bin 302’si depreme karşı sigortasız.

Deprem doğal afetler içinde en çok yaşanan ve her ülkedeki insanların karşılaştıkları afettir. Fakat depremde yaşanan zararın sebebi de yine insanlardır.

Çünkü deprem öldürmez binalar öldürür. Yapılan sağlıksız binalar ve evler, çarpık kentleşme sonucunda oluşan depremler de insanlar hayatını kaybetmektedir. Yakın zamanda Çin’e yaşanan depremde insanlar hayatına geri döndü ve zarar oldukça az yaşandı. Çünkü inşa ettikleri yapıları sağlam temeller üzerine kurarak insan yaşamına değer verdiklerini kanıtladılar.

Oysa binaların sağlam olmaması ve zemininin sağlam olmadığı yerleşim yerlerine yapılan binalar insanlara mezar olmaktadır.

Bunun yanında inşaat sırasında yapılan malzeme çalmaları da bunlara örnektir.

Deprem kendi ülkemizde de hayatımızın bir gerçeğidir. Birçok ilimiz deprem riski olan illerdir. Bu illerde hem vatandaşlara hem de Devlet yönetimine çok iş düşmektedir. Her an karşılaşacağımız deprem gerçeğine karşı vatandaşlar öncelikle binalarının dayanıklılık derecesini kontrol ettirmesi gerekir.

Deprem için dayanıklılık testi yaptırarak oturduğu binanın güvenli olup, olmadığını tespit ettirmelidir. Bu şekilde hasarlı bir bina ise gereken çalışmalar yaptırarak binasının sağlam olmasını sağlayabilir Türkiye bir deprem bölgesi ve özellikle İstanbul’da 7 ve üzeri iki deprem, iki fay hattında bekleniyor. Peki, 17 sene geçti son depremden, biz buna önlem aldık mı? Sürekli TV’lerde uzmanlar yorumlar yapıyor, olası depremin habercisi diye. Önceden bilsek ne olacak, evlerimiz, iş yerlerimiz, okullarımız güvenli mi, tedbirlerimizi aldık mı? Depremde ne yapacağız,

telekomünikasyon hazırlık yaptı mı, nerelerde toplanacağız ve tatbikat yaptık mı? Kime güveneceğiz, kim bizi yönlendirecek, ekipleri kurduk mu?

2001’de “20-30 yıl içinde bir büyük deprem olma olasılığı yüksek” denmişti. Aradan 15 yıl geçti. Şimdi bu olasılık daha mı yüksek diye merak ediyor insan Evet, 30 yıl içinde olma olasılığının olduğunu söylenmişti. Son 40 yılın araştırmaları gösterdi ki, bunun tarihini kimse tam söyleyemiyor. Ülkemiz de 1999 yılından yaşanan Marmara depreminden sonra daha çok eksikliği ortaya çıkan DASK doğal afet sigortası nın zorunlu hale getirilmesi ile DASK zorunlu deprem yasası ön görüldü ve bu yasa ile deprem ve doğal afetler sonunda yaşanan maddi hasarları en aza indirgemesi mülk sahiplerinin haklarının korunması için yasa önergesi Bakanlar Kurulu tarafından kabul gördükten sonra 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi zorunlu deprem sigortası daha da yaygınlaşmış ve zorunlu hale getirilmiştir.

Zorunlu hale getirilen DASK ile yeni yaşam alanlarının daha yaşanabilir ve depreme dayanıklı şehirler bölgeler kurmakla ilk adımlarını atmıştır. Bu yasa neleri kapsar hangi konut ve arsalar için geçerlilik göstermek tedir haklarımız nelerdir sizler için kısaca araştırdık.

Deprem ve deprem sigortası zorunluluğu Deprem kuşağında yer alan Türkiye’de, 17 milyon 661 bin 690 konuttan 10 milyon 921 bin 302’sinin zorunlu deprem sigortası bulunmuyor.

Deprem kuşağında yer alan ve birçok bölgesi 7 şiddetinin üzerinde deprem üretme riski bulunan Türkiye’de, 17 milyon 661 bin 690 konuttan 10 milyon 921 bin 302’si depreme karşı sigortasız.

Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) verilerinden derlenen bilgilere göre, Türkiye’de 17 milyon 661 bin 690 konut bulunuyor. Mevcut konutların 6 milyon 740 bin 388’i için zorunlu deprem sigortası yaptırılırken, 10 milyon 921 bin 302’sinin sigortası yok. Rakamlara göre, her 3 konutun 2’sinin depreme karşı sigortalanmadığı ortaya çıkıyor.

Birinci derece deprem bölgesinde yer alan ve 1999’da 7,4’le sarsılan Marmara Bölgesi’nde, 6 milyon 14 bin 550 konutun 2 milyon 849 bin 810’unda zorunlu deprem sigortası bulunuyor.

Kuzey Anadolu Fay Hattı’nda yer alan Karadeniz Bölgesi’nde 1 milyon 693 bin 780 konuttan 513 bin 440’ı depreme karşı sigortalandı. Büyük depremlerin yaşandığı Van, Erzincan ve Elazığ’ın bulunduğu Doğu Anadolu Bölgesi’nde de 777 bin 20 konuttan 216 bin 514’ünün deprem sigortası yaptırıldı. İstanbul’daki 3 milyon 682 bin 450 konutun 1 milyon 802 bin 555’i depreme karşı sigortalandı. 1999’daki Gölcük depreminde büyük hasar gören Yalova’da ise 79 bin 590 konuttan 50 bin 962 sinde Zorunlu Deprem Sigortası bulunuyor.

Yakın zamanda büyük depremlerle sarsılan Van’da konutların yüzde 74,1’i, Elazığ’da yüzde 71,2’si, Erzincan’da yüzde 56,7si’i depreme karşı sigortasız.

ROPORTAJ

HAYATIMIZ TEHLİKEDE “Türkiye’de şehirleşme konusunda iki olgu var. İlki yaşadığımız binaların üçte biri depreme dayanıksız. Hayatımız tehlikede. İkincisi, yaşadığımız şehirler, düzenli değil, itfaiye bile sokaklara giremiyor, “ diyen Profosor Doktor Gürsel Öngören sorularımızı yanıtladı.

Kentsel dönüşüm hukuk platformu başkanı olarak, bu platformu kurma ve kentsel dönüşüm yasasının amacı nedir?

Bu platformun amacı; kentsel dönüşümde yer alan daire sahiplerini, arsa sahiplerini, inşaatçıları, devlet çalışanlarını ve mahkemelerde görev yapan hakim ve avukatları bilgilendirmektir. Yine bu süreçte idari ve adli mahkemelerde görülen kentsel dönüşüm davalarında akademik ve bilimsel görüşleri oluşturmaktır. Bu alanda sosyal sorumluluk kapsamında danışma hattımız olup, kentsel dönüşümle ilgili halkımızın ve bilgiye ihtiyaç sahiplerinin soruları cevaplanmaktadır. Kentsel dönüşüm ile uzun vadede şehirlerin ve ülkenin görünüşü, insanların yaşama alışkanlıkları değişeceğinden, bunun sağlıklı ve hukuka uygun gitmesi için elimizden gelen çabayı hem akademisyen hem uygulayıcı avukatlar koymak için bu platformu oluşturmuş bulunmaktayız.

Kentsel dönüşüm yasası olarak bilinen 6306 sayılı Yasanın amacı ise başta deprem ve diğer doğal afetler daha yaşanmadan önlem almaktır. Yasa, depreme ve afetlere dayanıksız olan konutların ve alanların tespitinin, sonrasında bu alanların ve yapıların boşaltılmasının ve nihayetinde bu alanlar üzerinde sağlıklı yapılar ve mahalleler inşa edilmesinin kurallarını ortaya koymaktadır. Zira deprem kuşağında olduğumuz için ve 1999 ve 2011 depremlerinde yaşanan can ve mal kayıpları sebebiyle yenşi bir deprem olmadan önlemler almamız gereklidir. Yasayla hedeflenen, Yasanın ilk maddesinde belirtildiği üzere; “afet riski altındaki alanlar ile bu alanlar dışındaki

riskli yapıların bulunduğu arsa ve arazilerde, fen ve sanat norm ve standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek üzere iyileştirme, tasfiye ve yenilenmeleri”dir. Üyesi bulunduğunuz çevre ve şehircilik şurasının kentsel dönüşüme ilişkin çıkan sonuçlarını kısaca özetler misiniz?

Öncelikle Şehircilik Şurası’nın oluşturulma amacından bahsetmek gerekecektir. Türkiye’de şehirleşme konusunda iki olgu var. İlki yaşadığımız binaların üçte biri depreme dayanıksız.

Hayatımız tehlikede. İkincisi, yaşadığımız şehirler, düzenli değil, itfaiye bile sokaklara giremiyor, apartmanlarda garaj olmadığından arabalar sokaklara bırakılıyor, insanlar yaşadığı semtten mutlu değil, trafikte her gün iki üç saat kaybediyoruz, mahallelerde yeşil alan ve spor alanları yok, şehirler çirkin baktığında sıvanmamış binalar ve çirkin yapılar görüyorsun. gecekondu mantığı ile yapılmış 6-7 katlı apartmanlar var.

Bunun adı da çarpık şehirleşme. 2000 yılına gelinceye kadar 40-50 yıldır şehirlerdeki imar ve yapılaşmayı yöneten kamu yöneticileri ve bu sağlıksız binaları yapmış olan kişiler bu işin sorumluları. Devlet bu sorunların farkında olduğu için bu sorunları kısa sürede nasıl çözebiliriz diye çalışıyor. Şehircilik işini bilen yüzü aşkın bilim adamı ve uygulamacıyı toplayıp, bu işi çözecek yöntemleri bulun ve bunu bir programa bağlayın diye Şehircilik Şurası başlatıldı. Bu işin öncüsü Sayın Cumhurbaşkanımız ve Sayın Çevre ve Şehircilik Bakanımız. İnşallah önümüzdeki ay Şura’nın raporlarını bitirip Bakanımıza ve Cumhurbaşkanımıza vereceğiz. Sonuçları yakın zamanda hep birlikte göreceğiz ama şunu söyleyebilirim: Planlandığı gibi giderse Şehircilikte Dünya’ya örnek olacak bir hamle yapacağız.

Kentsel dönüşümüm kaç türü var?

Kentsel dönüşümde genel şehirlere baktığımızda binaların tek tek yenilendiğini görmekteyiz. Binaların 40-50 yıl önce yapılmış, demir ve beton zafiyeti gerçekleşmiş kısaca çürük binalar olduğunu görmekteyiz. Malikler finansal güçleri, imar durumlarına göre binaları yenilemesi konusunda ise değişik

usulleri tercih ediyorlar. Özellikle imarı kat artışına izin verilmeyen binaların yeniden yapımında malikler devletten faiz destekli kredi kullanarak ve bankanın da inşaat seviyesini takip ettiği ve ödemeyi müteahhide yaptığı sistemi de tercih etmektedirler. Bu yolları tercih etmeyen malikler ise daha çok arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yaparak birkaç daireyi müteahhide vererek binalarını yeniden inşa ettirmektedirler.

Olaya daha geniş açıdan baktığımızda ise, riskli alanlarda gerçek kentsel dönüşüm gerçekleşecektir. Riskli alan uygulamalarının bir tarafında Belediye, bir tarafında yatırımcı ve bir tarafında da maliklerin/hak sahiplerinin olduğu kentsel dönüşüm söz konusu. Yeni bir ilçeyi, ilçedeki mahalleleri kapsayan ve üzerindeki yapı veya zemin bakımından can ve mal güvenliğine uygun olmadığı tespit edilen alanlar Bakanlar Kurulu kararı ile Resmi Gazetede “riskli alan” ilan edilmektedir. Geniş ölçekte yapılan bu çalışmalarda hedef, daha büyük alanlarda mahalle veya semt bazında kentsel dönüşümü gerçekleştirmektedir. Sonuç olarak bu alanlarda hem depreme dayanıklı konutlar inşa edilmekte; hem insanların mutlu yaşayabildiği güzel bir çevre oluşturulmakta, hem de halkın yeşil alan, spor sahası, çocuk parkı, hastane, kültür merkezi, eğitim alanı gibi sosyal donatı alanlarına kavuşması sağlanmaktadır. Kısaca eski yapılaşmadan farklı olarak semt veya mahalleler bazında, daha sağlıklı, düzenli, estetik ve planlı kentleşme hedeflenmektedir.

6306 sayılı afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi hakkındaki kanun’un bugüne kadar yapılanlardan farkı ve amacı nedir?

Kentsel dönüşüme dair ilk çıkan yasal düzenleme 2005 yılında çıkarılan Belediye Kanunu 73. Madde düzenlemesidir. Ancak bu yasal düzenleme bir alanda dönüşüm için maliklerin oybirliğinin benimsenmiş olması sebebiyle, bizde de uzlaşma kültürü olmaması sebebiyle çalıştırılamadı. sekiz- dokuz yıl havanda su dövüldü. Bu kanuna göre bir mahallede %1 hissedar dahi hayır dese dönüşüm işlemleri tıkanmakta idi.

Bir başka sorun da dönüşüm işini büyükşehir belediyelerine bırakıp, ilçe belediyelerini dışlaması idi. Ülkemizin geçirdiği iki büyük deprem sonrasında 2012 yılında 6306 sayılı Yasa ile Belediye Kanunundan farklı olarak maliklerin anlaşma oranı 2/3 çoğunluğa bağlandı. Sistem değişti.

Yani 100 evlik bir mahallede, mülk sahibi arazilerin %67’si diyelim 67 ev bir konuda karar verebilmekte ve kalan %33 arazi sahipleri bu karara uymak zorundadırlar. Aynı şekilde 10 daireli bir apartmanda 7 daire anlaştığında diğer kalan 3 daire bu kararlara uymak zorunda. Riskli alanlarda ise 6306 sayılı Kanun ile yetki ilçe belediyelerine verildi. İlçelere ve halkına uzak olan büyükşehir belediyeleri devreden çıkarıldı. Yepyeni bir sistem kuruldu.

Riskli yapı tespitinin nasıl yapılacağı, riskli alanlar, uygulama işlemleri Yasa ve Uygulama Yönetmeliğinde ayrıntılı düzenlenmiştir. 2012 yılından bu yana bu mevzuat uygulamada çıkan sorunlar dikkate alınarak birkaç kez değiştirilmiştir. Kısaca uygulamada karşılaşılan sorunlar mevzuatın zaman zaman değişmesine neden olmaktadır.

Halihazırdaki mevzuat incelendiğinde; anlaşamayan taşınmazlarda, anlaşmayan kişilerin daireleri, arsaları anlaşanlara satılmakta, acele kamulaştırma kararı alınmaktadır. Kentsel dönüşümü teşvik için gerek KDV gerekse tapu ve noter harçlarında ciddi muafiyetler tanındığını, Devletin özel faiz indirimli kredi kullandırması, kira yardımı yapması gibi finansal açıdan ciddi destek sağladığını görmekteyiz. Fikrim bu alandaki muafiyetlerin geniş tutulması ve yorumlanmasından yanadır.

Riskli alan / riskli yapı nedir? nasıl belirlenecek ?

Riskli alan ve riskli yapıyı birbirinden ayırt etmek gerekir.

Riskli alandan kastedilen; “zemin yapısı veya üzerindeki

yapılaşma sebebiyle can ve mal kaybına yol açma riski taşıyan”, Bakanlık veya İdare tarafından Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının görüşü de alınarak belirlenen ve Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca kararlaştırılan alanlardır. Resmi Gazetede Bakanlar Kurulunca alınan riskli alan kararları yayınlamaktadır.

Riskli alanlar ile ilgili Ekim 2017 tarihinde yapılan değişiklik ile; kamu düzeni veya güvenliğinin olağan hayatı durduracak veya kesintiye uğratacak şekilde bozulduğu yerlerde; 1) Planlama veya altyapı hizmetlerinin yetersiz olması, 2) İmar mevzuatına aykırı yapılaşmanın bulunması, 3) Altyapı veya üstyapıda hasar meydana gelmiş olması, sebeplerinden birinin veya bir kaçının bir arada bulunması halinde, yine b) Üzerindeki toplam yapı sayısının en az % 65’i imar mevzuatına aykırı olan veya yapı ruhsatı alınmaksızın inşa edilmiş alanlar riskli alan olarak belirlenebiliyor. Riskli alan için bir teklifin yapılabilmesi için de bazı teknik çalışmaların yapılması gereklidir. Zeminin veya üzerindeki yapıların can ve mal kaybına yok açması, daha önceki afet bilgileri, yerbilimsel etüd raporu gibi teknik çalışmalar yapılmaktadır.

Riskli yapı ise gerek riskli alan içinde veya dışında olup can ve mal güvenliği açısından “yıkılma veya ağır hasar görme riski” taşıdığı ilmî ve teknik verilere dayanılarak tespit edilen binalardır.

Riskli yapı tespitleri 6306 sayılı Yasa uyarınca Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca lisanslandırılan kurum ve kuruluşlarına öncelikle maliklerce yaptırılmaktadır. Gerekirse idareler de risk tespitini resen yapabilirler. Halkın “karot alma” olarak bahsettiği, riskli yapıdan alınan numuneler çeşitli testlere tabi tutulmaktadır. Yapılan tespit bir rapora bağlanmakta ve halihazırda Belediyelerin kentsel dönüşüm birimlerine sunulmaktadır.

Risk tespitinden sonra yapılacaklar nelerdir? söz konusu tespit işlemine dava açılabilir mi?

Risk tespiti raporundan sonra durum taşınmazın bağlı olduğu tapu müdürlüğüne bildirilmekte ve tapu müdürlüğü tapu sicilinin beyanlar hanesine “riskli yapıdır” şerhi düşmektedir. Bu noktadan sonra tapu müdürlüğü bütün maliklere bu şerhi ve itirazları varsa bunu 15 gün içinde yapmalarını bildirmektedir.

Bu aşamada binalarının sağlam olduğunu düşünen malikler kararı tebliğ aldıktan 15 gün içinde itirazlarını belediyelerin Kentsel Dönüşüm Bürolarına veya doğrudan Çevre ve Şehircilik Bakanlığının İl Müdürlüklerine yapabilirler. Yapılan itirazlarda konu teknik heyetçe karara bağlamaktadır. Bu sürece raporun kesinleşmesi süreci diyoruz. Eğer yapılan itiraz yerinde değilse rapor onaylanmakta ve artık Belediyeler riskli yapılardan insan ve mal tahliyesi için maliklere genelde önce 60 gün sonra 30 gün süre vermektedirler. Kısaca riskli yapı şerhinin rapora itirazların yerinde olmamasıyla kesinleşmiş olması halinde tahliye ve yıkım sürecine geçilmektedir. Yıkım ve tahliye işlemlerini can ve mal güvenliği ile idari makamlar resen veya başvuru üzerine yapabilmektedirler.

Malikler rapora karşı itirazlarının reddi halinde bu karara karşı da idari yargıda 30 gün içinde iptal davası açıp, eğer yapı riskli değil de sağlam ise bu kararı iptal ettirebilmektedir.

Riskli yapılarda malikler 2/3 çoğunlukla anlaşmaktadır. Bu anlaşmaya karşı çıkan olursa anlaşanlar anlaşmayan malikin hissesinin başkalarına satışı için Devlete başvurmaktadırlar.

Devlet bu anlaşmayanların hisselerinin veya dairelerinin değerini belirlemekte ve bir satış günü vermektedir. Satış gününde ya anlaşmaya karşı çıkanların hisseleri ise il müdürlüklerinde satılmakta ya da malilkler son anda 2/3 çoğunluğun imzaladığı karara imza atmaktadır. İşte devletin kararları ile oluşan bu satış süreçlerine ve değer belirleme ve satış kararlarına da adaletsizlik, süreçte yapılan bir hata, haksızlık veya yetkisizlik sebepleriyle idari yargıda 30 gün içinde iptal davası açıp, bu kararları iptal ettirmek mümkündür.

Riskli olmadığı halde bakanlıkça gerekli görülen yapılar da yıkılacak mı?

Evet, uygulama bütünlüğü için risksiz yapılar da, riskli alanda Devletçe yapılacak yeni site veya mahallelerde projeye engel bir yerde ise kamulaştırılır ve yıkılır. Düşünün bir 5000 binanın olduğu bir çarpık kentleşme alanını yeniden inşa edeceksiniz ve alanın ortasında yeni yapılmış, deve dişi gibi bir yapı var.

Bu bina yol, yeşil alan gibi alanların düzenlenmesine engel olabilir. Bu durumda bu binayı sahibi ile anlaşıp, başka yerden daireler vererek yıkarsınız veya anlaşma olmazsa kamulaştırıp yıkarsınız. Amaç yeni ve içinde yeşil alanların, spor sahalarının, geniş yolların yer aldığı halkın mutlu olacağı düzenli, sağlıklı ve estetik mahalleler yaratmaktır. Ama bu binanın daire sahipleri veya mal sahipleri de asla mağdur edilmeden, hakları para olarak rayicinde ödenerek veya başka yerde oturanlara daireler vererek sorun çözülebilir.

Konut tarihî eser olması durumunda süreç nasıl işleyecek?

Tarihi eserlerde de koruma kurullarından yıkım için ve yeniden yapılacak binanın projesi için pek çok ilde bulunan koruma bölge kurullarından izin alınarak kentsel dönüşüm yapılıyor. Önce riskli yapı tespiti yapılıyor. Sonra sadece onarım, güçlendirme veya cepheyi koruyup, içini yeniden yapmak gibi projeler yapılıp Kurula sunuyorsunuz. Kurul onayladığında gerekli onarımı veya yeni binayı yapma işini gerçekleştiriyorsunuz.

Ayrıca birden fazla tarihi eserin yenilenmesi veya bir alanda toptan bir dönüşüm yapmak söz konusu ise, bu şekilde tarihi veya kültürel olarak tescil edilmiş olan yapıların bulunduğu mahallelerde topluca yapılacak dönüşümler için 5366 sayılı özel bir Yasa var. “Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Kanun” adı verilen bu Kanun sit alanlarında da dönüşümü düzenliyor. Ancak bu Kanunun yıkıp, yeniden yapma kısmını değiştirmek gerekiyor. Tescilli tarihi ve kültürel eserlerin hepsini yıkıp yeniden yapmak, sahte bir eser yapmaktır.

Eserin orjinalini koruyup, onarmak varken; yıkmak bu tarihi veya kültürü yok etmektir. Yine sit alanlarında bina yapılmasına izin veren bazı hükümleri de bu Kanundan ayıklamak lazım. Sit alanları bizim çocuklarımıza bırakacağımız çevresel mirasımızdır.

Kentsel dönüşüme ilişkin işlemlerde dava açma hakkımız var mı?

Kentsel dönüşüm işlemlerinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, belediyeler ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından yapılan işlemlere karşı idari yargıda 30 gün içinde yetkisizlik,

usule uymama, bireysel amaçlara hizmet edilerek mal sahiplerine adaletsizlik veya haksızlık yapılma, zararların tazmini amaçlarıyla dava açılması mümkündür. Dava hakkını gerek adli gerek idari yargıda kısıtlayan herhangi bir düzenleme mümkün değildir. Bu yüzden kendilerine haksızlık ve adaletsizlik yapıldığına inanan mal sahiplerine en azından tazminat davaları açmalarını tavsiye ederiz.

Kanun kapsamında bakanlığın, idarenin ve toki’nin yetkileri nelerdir?

Bu Kanun kapsamında Bakanlık genel olarak kentsel dönüşümdeki tüm işlemlerde yetkilidir. Bu işlemleri riskli yapı tespitini kabul etmek, riskli alan kararını bakanlar kuruluna sunmak, kira yardımının miktarına karar vermek, anlaşmayan riskli yapıdaki veya riskli alandaki azınlığın mülkünü, dairesini, payını satmak, satış değerini belirlemek, acele kamulaştırma yapmak gibi sıralayabiliriz. Riskli alan uygulamalarında Bakanlık bu yetkilerini oradaki ilçe belediyelerine devretmektedir. Bakanlık il müdürlüğü illerde sadece , anlaşmayan riskli yapıdaki veya riskli alandaki azınlığın mülkünü, dairesini, payını satma işini yapmaktadır.

Riskli alanda belediyeler çoğunlukla TOKİ ile, bu alanda yeni inşaatların yapılması ve hak sahiplerine dağıtılması konusunda anlaşmaktadırlar. TOKİ de bu alanda 600 hak sahibi varsa 900 tane ev yapmakta; inşaat maliyetini vatandaşa yüklemeden kalan 300 konutu satarak çıkarmaktadır. Ancak bu şekildeki yöntemler; zaten arsası, yeşil alanı, yolu yetersiz olan yerlerde ekstra yapılan 300 konutun satılmasıyla ek bir nüfusun yerleşmesine neden olmaktadır. Eğer bu alan okul alanı, yolu sınırlı, hastanesi yetersiz bir alan ise ek nüfus yoğunluğu bu mahalle ve semtlerin yaşam kalitesini daha da düşürmektedir. Ev süper ve yeni ama trafik sorununuz artıyor, kanalizasyon yetersiz kalıyor, ortalık kokuyor, okulda 30 kişilik sınıf çıkıyor 45 kişiye, hastanede eskiden 20 dakikada muayene olurken şimdi bir saatte sıra gelmiyor. Bu yüzden 600 konutlu yere inşaat maliyetini çıkarmak için 900 konut yapma yöntemi bırakılmalı, hatta yeni yeşil alanlar, spor alanları açmak için var olan nüfusun bir kısmı dahi yeni kurulan semtlere, uydu kentlere taşınmalıdır. Buralarda TOKİ veya diğer inşaat şirketlerine kat karşılığı değil para karşılığı binalar yaptırılmalıdır. Böylece orada kentsel dönüşümle sağlıklı konutlara ulaşan kişiler; daha hızlı ulaşım yapacaklar, daha az sınıflarda çocuk okutacaklar ve kişi başına düşen yeşil alan miktarı artacaktır. Gerçek kentsel dönüşüm sağlıklı konutlar sağlamanın yanı sıra o alanda yaşayan kişilerin yaşam kalitesini de arttırmalıdır.

REKLAM

PARLAYAN YILDIZ

ANKARA Ankara’da gayrimenkul denince akla gelen ilk şirketlerden biri Arcadia Gayrimenkul.

En başarılı ı isim ise, Kamile Esen. Esen, başkentin gayrimenkul sektöründe parlayan bir yıldız olduğunu söylüyor.

Şirketinizden ve verdiğiniz hizmetlerden bahsedebilir misiniz?

Amiral gemimiz arsa ve arazi ticareti butik olarak da ticari mülk ve konut satış ve kiralaması diyebiliriz. Bünyemizde 30’a yakın uzman çalışma arkadaşımızla merkez Çankaya ve Esen boğadaki ofislerimizle hizmet veriyoruz.

Sizce Ankara’da kentsel dönüşüm hangi bölgede ilerliyor?

Mamak, Karapürçek, Altındağ, Kuzey Ankara,Bahçelievler, Dikmen, Keklik Pınarı, Karşıyaka, Yenimahalle yani hemen hemen Ankara geneli diyebiliriz.

Gayrimenkul alanında Ankara’nın parlayan bölgesi sizce neresi?

Türkiye ve Ankara son yıllardaki yönetim istikrarı ve çağa adaptasyon sürecinde zincirlerini kırarak hızlı bir büyüme ve kabuk değiştirme süreci yakaladı buda beraberinde yatırım karlılığı getiren proje bazlı bölgelerin oluşmasına sebebiyet verdi bu etkiyle birçok bölgede fiyatların arz talep dengesi gözetilmeden yukarı yönde ivme kazanmasına yol açtı. Kriz ortamında arz çok talep az olunca spekülatif projelerin

olduğu bölgelerdeki balon patlamış oldu. Bu anlamda devlet ve özel sektör bazlı projelerin yoğun olduğu Esenboğa ve Çubuk bölgesini parlayan bölge olarak kabul ediyoruz.

Yatırım yapmak isteyen yatırımcılara ne gibi çalışmalarınız oluyor?

Spekülatif değil gerçek anlamda yatırımların olduğu kısa vadede kazanıla bilirliği olan devlet ve özel sektör projelerinin yoğun olduğu bölgelere adapte etmeye çalışıyoruz.

Sektörünüzün sıkıntıları nelerdir?

Sektör firmalarımızın finansal piyasalar ve kişisel yatırımcılar tarafından ciddi ve prestijli bir kabul görebilmesi açısından ve sektördeki kayıt dışılığın aynı zamanda bir ofis bir masa bir kasa anlayışından kurtulması için acil olarak hükümetimizin yetkili organları tarafından yönetmelik ve kanunlarla kontrol altına alınması birçok sıkıntımızı bitirecektir diye düşünüyoruz. Döviz büfeleri açılırken bile devlet hazinesine yatırılması istenen bloke teminat bedelinin sektörümüze girmek isteyen firmalar içinde uygulanması gerektiğini savunuyoruz ve bu bedelin yatırımcının ve devlet maliyesinin su istimal edilmemesi için 1.000.000 $ az olmaması gerektiğini düşünüyoruz. bunlar yapılmadan sektörümüzdeki kurumsalız söylemleri bir masaldan öte gitmeyecektir.

Ankara’da olmanızın şirketiniz açısından ne gibi avantajları ve dezavantajları var?

Biz İstanbul dünyaya açılan kapı Ankara Türkiye’ye açılan kapı diyoruz. şu ana kadar başkent olmanın avantajlarını fazlasıyla yaşadık bizim açımızdan dezavantaj yok diye biliriz.

Firma olarak hedefleriniz neler? * Kesinlikle öz kaynaklarımızla büyüyerek gerçek anlamda bir g.y. o firması olabilmek. * Sağlam bir franchise ağı kurmak ve global bir marka olmak * Borsaya açılmak.

Gayrimenkul sektöründeki gelişmeler için ne düşünüyorsunuz?

Gayrimenkul’de fırsatlar bitmez bu anlamda sürekli gelişmeye açık bir sektör yeni uygulamaya konulan m2 bazında sertifikalı satışlar genele yayılına bilirse sektörümüzün çok büyük atılımlar yapacağı inancındayız.

Yılların verdiyi deneyiminize dayanarak gayrimenkul yatırımcılarına vereceğiniz anahtar ipuçları nelerdir? Şöyle ifade edelim dünyada insan nüfusu katlanarak çoğalıyor günümüzde artık bilgisayar yazıcısında bırakın eşyayı insan organı bile kopyalanıp üretilebiliyor. gerçekçi bakınca üretilemeyen şeylerden birisinin de kesinlikle toprak olduğunu görüyoruz. ilerleyen zamanlarda toprağa dünyada ençok değer kazanan varlıkların başında geleceğine inanıyoruz ve diyoruz ki yatırımınızı kesinlikle toprağa yapın.

Hangi bölgeler değer kazanır?

Bölgesel ayrım yapmayalım ama devlet ve özel sektör bazlı projelerin yoğun olduğu ve 45.000 öğrenci kapasiteli Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi’nin kurulduğu bölge olan Esenboğa, Melikşah, Çubuk diyoruz.

Sizce gayrimenkul satın almak için uygun bir dönemde miyiz?

Artık yatırımlar dönemsel değil lokal bazda değer kazanıyor diyebiliriz. yani özetlersek bölgeyi imara açma anlamında, kentsel dönüşüm anlamında, projeler anlamında. bu yönden hareketle yatırım ve satın almak için her dönem uygun dönemdir diye biliriz. Önümüzdeki 5 sene içerisinde Ankara’yı gayrimenkul sektörü açısında nasıl değerlendiriyorsunuz?

En başta merkezi ve yerel yönetimin ortaya koyacağı projelere göre tali yöndense ab ilişkileri ve merkez bankası politikalarına göre şekil alacağı kanaatindeyiz.

Bu yolda ilerlerken ilke aldığınız şeyleri 3 kelime ile özetleyin desek ne derdiniz? Öz kaynaklarımızla hareket etmek, son sözü söyleyen ve noktayı koyan olmak.

BAŞKENTİN GÖZBEBEĞİ

ATA KULE Başkentin göz bebeği olan Ata Kule’nin bir benzeri ülkemizde bir ilk ve tek olmanın gururunu hala taşıyor.

A

takule Alışveriş Merkezi’ne anıtsal nitelik kazandıran 125 metrelik kule, döner platformu ile Türkiye’de bir benzerinin bulunmayışı sebebiyle yapıyı kentin simgesi haline getirmektedir. 13 Ekim 1989 tarihinde Ankara’nın başkent oluşunun 66. yıldönümüne denk gelen günde 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal tarafından açılışı yapılan Türkiye’nin ikinci ve Ankara’nın ilk Alışveriş Merkezi başkentte hizmet vermeye başladı.

Hafızamızı yoklarsak hiç kuşkusuz yakın dönem yapıları arasında Ankara imgesine en çok katkıda bulunan yapılardan biri olarak Atakule’yi rahatlıkla seçebiliriz. Ülkemizde alışveriş merkezi tipolojisinin öncülerinden olmasının ötesinde, bir nirengi noktası, tüketim alanı ve hatta kent siyasetinin tartışma/hesaplaşma odaklarından biri olarak, Ankara’nın logosundan silüetine, sinema filmlerinden reklamlara kadar her alanda özdeşleşmiş, Çankaya tepesine kurulu bir modern zaman “kale”si olarak niteleyebiliriz.

1985 yılında Ragıp Buluç tarafından projelendirilen ve 125 metre yüksekliğinde bir kule ile kuleyi çevreleyen yatay bir çarşı kütlesi şeklinde tasarlanan kulenin yapımına; Cinnah Caddesi-Çankaya Caddesi kesişiminde yer alan, Botanik Parkı’nın komşu parselindeki eski Amerikan Subay Kulübü arsasında 1987 yılında başlanmıştı. Kule, dönemin yayınlarında tam sayfa ilanlarla vurgulanan “süper alışveriş merkezi” nitelemesiyle hem dönemin moda haline gelen Amerika kaynaklı “tüketim toplumu” modelinin mekansal bir tezahürü olarak görülmekte, hem de dönemin iktidarının da söylemlerinde yer alan “süper”liğini; yani Can Kozanoğlu’dan alıntıyla “öncü, en yukarıda, 1 numara olmak” [1] kavramını bir “yükselen değer” olarak kendisinde cisimleştirmiş olarak varlığını meşrulaştırmaktaydı.

Kulenin açılışı Ankara’nın başkent oluşunun yıldönümü olan 13 Ekim 1989 tarihinde, dönemin başbakanı Turgut Özal tarafından yapılmış, açılış öncesinde yapılan anketlerle kulenin “Atakule” olan ismi halkoyuyla seçildi.

Doksanlı yıllarda kent yaşamında Atakule’de bulunmak, adeta bir statü simgesiydi. İklimlendirilmiş kapalı alanda 5 kata yayılmış ünlü mağazaları, dönemin çocuklarının büyük ödülü olan oyun alanı “Dreamland”’i, nikah salonu, kuledeki şık restoranları ve seyir terasıyla bütün Ankaralıları cezbeden bir mekan olma özelliğini taşıyordu. 1994’te yönetimi değişen Anakent belediyesi yönetimi bile, yaptırdıkları yeni logoda kent simgesi olarak Atakule’yi tercih etmişti. Ne var ki 1999 yılında Akköprü’deki eski EBK mezbahasının yerine açılan Migros Alışveriş Merkezi(Ankamall) ve 2002 yılında açılan Armada Alışveriş merkezi, Ankara’da sayısı 2014 sonunda 42’ye ulaşacak olan alışveriş merkezi furyasının işareti oldu. Kent merkezine giden ana yolların üzerinde yer alan, büyük otoparkları ve devasa hacimleriyle kendi içlerinde bir alt-merkez oluşturan bu yapıların kent merkezine verdiği zarardan elbette Atakule’de payına düşeni aldı.

Bu arada Atakule’nin mülkiyetinde de dikkat çekici değişimler yaşanıyordu. Ankara Anakent Belediyesi bünyesindeki Anıtsal AŞ’nin mülkiyetinde bulunan, Vakıfbank iştiraklerinden biri tarafından işletilen yapı, 1994’te belediye yönetiminin değişmesinin ardından olaylı bir süreç sonrası işletmecisine satılmıştı. Birkaç yıl sonra banka bünyesinde oluşturulan bir gayrimenkul yatırım ortaklığı bünyesine katılan Atakule, 2000’li yılların ortasında bu kez ortaklığın hisselerini satın alan Tarman ailesinin mülkiyetine geçti.

2000’li yılların sonlarına doğru Atakule eski şöhretinden oldukça uzaklaşmış bir görüntü sergilemeye başlamıştı. Büyük umutlarla yapılan tadilat sonrası çarşı alanına eklenen süpermarket ve sinema beklenen ilgiyi görmemiş, üstelik 2006 yılında Cinnah Caddesi’nin ve bağlı yolların tek yön yapılmasıyla kuleye otomobili ile gelenler sorun yaşamaya başlamıştı.

Bölgedeki ve alışveriş merkezindeki park yeri sorunu, kent dışına birbiri ardına açılan AVM’lerle rekabetin güçlüğü, ziyaretçileri cezbeden zincir mağazaların birer birer kapanması, kuledeki işletmecilerle yaşanan sorunlar ve kulenin yeni sahiplerinin dükkan sahiplerine karşı uyguladığı yıldırma politikası; çarşı yapısının yavaş yavaş boşalmasına yol açıyordu.

2012 yılının son aylarında, içindeki son dükkanların da kapılarını kapattığı Atakule’nin çarşı bölümü kapısını ziyaretçilere kapattı. Bir süre seçim sonrasında faaliyete geçen, kule yüzeyindeki “kitsch” ışıklandırmasıyla akıllarda yer etse de, çarşı kısmının geleceği hakkındaki soru işaretleri kent gündeminde varlığını korumayı sürdürüyordu. Dönem dönem çarşının tümüyle bir zincir mağazanın mülkiyetine geçeceği, ofis bloğu ya da otel olarak kullanılacağı söylentileri duyulsa da, zaman içinde belediyelere yıkım izni için yapılan başvurular çarşının fiziksel ölümünü ilan eder gibiydi. Artık Atakule’nin kum saati hızla boşalıyordu.

Birdenbire bu yılın Mart ayında bir sabah uyandığımızda, kulenin etrafının “Kule Size Emanet. İmza: AVM” yazan dev afişlerle çevrildiğini fark ettik. Hemen ardından kepçeler faaliyete başladı, giydirme cepheler söküldü, gazbeton duvarlar balyozla paramparça edildi. Sinema salonlarının kaplamaları dahi sökülmeden döşemeler birbiri ardına yerle bir edildi. Her şey büyük bir aceleyle ve gizlilikle yapılmaya çalışılıyordu, sanki kimse fark etmeden Atakule kaçırılıyordu. Kum saati boşalmış, yerine internet sitesine sayaç yetiştirilmişti. “AVM’ye kavuşmaya xxx gün xx saat xx dakika kaldı!”

Yapının mimarı Ragıp Buluç ve Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin başvurusu sonrasında Ankara Bölge İdare Mahkemesi’nin verdiği yürütmeyi durdurmaya yönelik karar sonrası, makineler sustu, gerçek bütün çıplaklığıyla ortaya çıktı. Çarşı yapısı sanki yangından kaçırılırmış gibi yokedilmeye çalışılmış, dev atriumun çelik çatısının sökümü dahi tamamlanmadan taşıyıcıların yıkımına başlanmıştı. Amaç kısıtlı süre zarfında, çarşı bölümünü geriye dönülmez şekilde yok etmekti. Nitekim istenen oldu, üst mahkeme yürütmeyi durdurma kararını kaldırdı. Kasım 2014 itibariyle son kalıntıları da kaldırılan Atakule, artık kentsel bir “tabula rasa” haline geldi.

Ekim 2014 tarihinde, yeni Atakule’nin logosu ve mimari projesi hakkında basın toplantısı düzenlendi. A Tasarım tarafından tasarlanan yeni çarşı yapısını anlatan kataloga göre Atakule: “(...) tasarımındaki samimi dokunuşları (ile), insanları buluşturmak ve birleştirmek için mükemmel bir alan sunarken, geniş camlar canlı semte direkt bir bağlantı sağlıyor.” Botanik Parkı’na bakan terasıyla, geniş otopark alanlarıyla ve içindeki birbirinden lüks markaları ve hizmetleriyle, Atakule’nin kent çeperlerindeki AVM’lerden neredeyse hiçbir eksiği kalmıyor.

Murat Tarman kimdir 1973 yılında İstanbul’da doğdu. Nurhan-İsmail TARMAN’ın büyük oğludur. İlk, orta ve lise öğrenimini İstanbul’da tamamladıktan sonra 1993 - 1997 yılları arasında ABD’de Finans ve İşletme lisansını, 1997 - 1999 yılları arasında MBA yüksek lisansını bitirip ülkesine döndü. Sekiz ay süren askerlik görevini Malatya’da tamamladı. Çimento, Tekstil, Gayrimenkul yatırım, İnşaat ve Elektrikli Ev Aletleri sektörlerinde faaliyet gösteren Tarman Group bünyesindeki şirketlerde, alt pozisyonlardan başlayarak değişik görevler aldı.

Bugün, TARMAN GROUP Icra Kurulu Başkanı olarak görev yapmakta ve grup bünyesinde bulunan, • ATAKULE GAYRİMENKUL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. ‘de Yönetim Kurulu Üyeliği • İPEKİŞ MENSUCAT TÜRK .A.Ş. ’de Yönetim Kurulu Üyeliği • TARMAN DIŞ TİCARET A.Ş. ’de Yönetim Kurulu Başkanlığı BLUE HOUSE • Tarman Gayrimenkul İnş. Turizm San. ve Tic. A.Ş. ’de Yönetim Kurulu Üyeliği • M.T.M. Gayrimenkul İnşaat Tekstil İç ve Dış Tic. A.Ş. ’de Yönetim Kurulu Üyeliği görevlerini sürdürmektedir.

Pakistan FAHRİ BAŞKONSOLOSU, TÜSİAD üyesi, NATO ülkelerinde faaliyet gösteren Uluslararası Polis Birliği (IPA) Onursal üyesi , İstanbul Golf Kulübü ve Büyük Kulüp (Cercle d’Orient) üyesidir.

Evli ve 2 çocuk babası olan Murat Tarman, Golf, tenis ve binicilik gibi klasik sporların yanı sıra, çocukluğundan beri snowboard, wakeboard gibi sporlarla da yakından ilgilenmektedir. Türk Ressamlarına ilgi duyan Tarman aynı zamanda klasik otomobillere merakıyla da tanınmaktadır

CAZİBE MERKEZLERİ Cazibe merkezi olarak ilan edilen illerde çağrı merkezi ve yeri yapımı için atıl vaziyetteki kamu binaları tahsis edilecek ve merkezler için enerji desteği sağlanacak. Çağrı merkezleri ve veri merkezleri, kurulduğu bölgenin teşviklerinden asgari yatırım tutarı şartı olan 500 bin TL aranmaksızın yararlanabilecek. Çağrı merkezlerinde 20 bin kişinin istihdam edilmesi tahmin ediliyor.

DÖNEMİ BAŞLADI

22 Kasım tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan KHK ile yatırımda Cazibe Merkezleri Programı dönemi resmen başladı.

Toplam 62 milyar lira kamu yatırımı hedefiyle Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi Cazibe Merkezleri Programı, Yatırım ve Destek Hamlesi Başbakan Binali Yıldırım tarafından duyuruldu. Projeye göre Doğu ve Güneydoğu Anadolu 5 bölgeye ayrılarak bakanlıklar ve ilgili kurumlar aracılığıyla imar, sosyal hizmet, aile destek ve meslek edindirme faaliyetleri desteklenecek.

Cazibe Merkezi Programı’na göre 2016-2020 döneminde; * Terör nedeniyle zarar gören şehirlerin yeniden imarı * Fabrika bina inşaları * Bölgedeki yatırımlara faizsiz kredi desteği * Hastane, yol, spor tesisi, gençlik merkezi, okul gibi imkânların sağlanması hedefleniyor.

Cazibe merkezi olarak ilan edilen illerde çağrı merkezi ve yeri yapımı için atıl vaziyetteki kamu binaları tahsis edilecek ve merkezler için enerji desteği sağlanacak. Çağrı merkezleri ve veri merkezleri, kurulduğu bölgenin teşviklerinden asgari yatırım tutarı şartı olan 500 bin TL aranmaksızın yararlanabilecek. Çağrı merkezlerinde 20 bin kişinin istihdam edilmesi tahmin ediliyor.Bunların yanı sıra sıfır faizli yatırım ve işletme kredileri kullandırılacak ve danışmanlık hizmeti sağlanacak. Özel sektörün yılda ortalama 328 firmada 1,64 milyar lira yatırım yapması ve 43 bin kişilik istihdam yaratması için yılda 536 milyon lira kamu desteği sağlanması öngörülüyor.

Destekler hangi şartlarda verilecek. * İmalat sanayii yatırımlarının destekten yararlanması için en az 2 milyon liralık sabit yatırım olması ve asgari 30 kişiye istihdam oluşturması gerekiyor

23 ili kapsayan bölgeler; 1. Kars ( Ardahan, Iğdır, Ağrı bu bölgeye dâhil) 2. Van ( Muş, Bitlis, Hakkâri bu bölgeye dâhil) 3. Şanlıurfa, Diyarbakır ve Mardin ( Batman, Siirt, Şırnak bu bölgeye dâhil) 4. Erzurum (Erzincan, Gümüşhane, Bayburt bu bölgeye dâhil) 5. Elazığ ve Malatya ( Adıyaman, Tunceli, Bingöl bu bölgeye dâhil) Cazibe Merkezleri Programı ile Doğu ve Güneydoğu’da süregelen işsizlik ve işsizliğe bağlı göçün önlenmesi, ticari faaliyetlerin arttırılması öncelikli hedefler arasında geliyor.

Toplamda 62 milyar liralık kamu yatırımının Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da Cazibe Merkezleri Programı kapsamında bakanlıklara ve ilgili kurumlara göre dağılımı; *Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’na 19,3 milyar lira * Gıda, Tarım ve Hayvancılık ile Orman ve Su İşleri Bakanlıkları’na 17,68 milyar lira * Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na 10 milyar lira * Sağlık Bakanlığı’na 5,5 milyar lira * TOKİ’ye 5,3 milyar lira * Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na 4 Milyar lira * Kalkınma Bakanlığı’na 516 milyon lira * Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na 133 milyon lira ayrılmıştır.

OSB’lerdeki boş parseller veya Hazine arazileri üzerine anahtar teslimi fabrikalar yapılacak ve bunlar yatırımcılara kiralanabilecek. Anahtar teslimi fabrika binası yapım desteği, faizsiz yatırım kredisi desteği, faiz indirimli işletme kredisi desteği verilecek. Üretim birimlerini Cazibe Merkezleri Programı kapsamındaki illere taşımak isteyenlere nakdi taşıma desteği verilecek. Bu kapsamda her yıl 30 fabrika inşa edilmesi bekleniyor.

* Çağrı merkezleri yatırımlarında ise 200 kişiye istihdam ve hizmet sözleşmesini yapma gibi şartlar var. * 5 bin metrekarelik alanda TIER3 standartlarında kurulan veri merkezleri de destekten yararlanabilecekler. * Üretim tesisini taşımak isteyen yatırımcılarda ise 200 kişilik istihdam ve son 2 yılda üretim faaliyetlerini sürdürmüş olma şartı aranıyor.

Hangi yatırımlar kapsam dışı Kürt vatandaşlarımızın yoğun olarak yaşadığı bölgede, un, irmik, entegre olmayan et, süt ve kanatlı işleme tesisleri ve yem yatırımları, tuğla ve kiremit üretimine yönelik modernizasyon cinsi dışındaki yatırımlar, kütlü pamuk, iplik ve dokuma işleme yatırımları, demir, çelik üretimine yönelik yatırımlar, sentetik elyaf üretimine yönelik yatırımlar desteklenmeyecek veya zaruri ihtiyaç olması halinde Cazibe Merkezleri Programı Yönlendirme Komitesi tarafından değerlendirilecek.

REKLAM

BÖLGE

AKPINAR R O Y İ Ş İ L E G R O Y İ N E L Ç Ü

G

Akpınar Kentsel Dönüşüm Derneği Başkanı Mutlu Altın, bölgenin geleceği ve sözleşme şartları ile ilgili bilgiler verdi. Tüm merak edilen yönleriyle Akpınar Kentsel Dönüşüm projesi ve son durum...

Ne zaman kurulmuştur? Bize kendinizden bahseder misiniz?

Akpınar Mahallesi Kentsel Dönüşüm Sosyal Dayanışma Derneği 2013 yılında kurulmuştur. Derneğin merkezi Bursa’dır.

Derneğimiz, Kentsel dönüşüm uygulamaları, imar planları ve kamulaştırma işlemleri sonucu meydana gelmesi muhtemel olan mağduriyetlerin kaldırılması veya en aza indirilmesi konusunda mahallelilerin ve kamuoyunun bilinçlendirilmesi, desteklenmesi ve bu konuda dayanışma sağlanması, farkındalık oluşturulması amacıyla kurulmuştur. Derneğimiz, sosyal ve hukuksal anlamda faaliyet göstermektedir.

Kentsel Dönüşüm hakkında düşünceleriniz?

Türkiye genelinin %70’ i statik ömrünü tamamlamış binalardan oluşmaktadır. Türkiye’ miz deprem kuşağında yer alan bir ülkedir. Bu iki unsur bir araya geldiğinde şehirlerimizde kentsel dönüşümler yaparak çarpık kentleşmeyi ve statik ömrünü tamamlamış binaların yıkılarak yenilenmesi ve bu yenileme yapılırken de planlı şehirlerin yapılması zaruret haline gelmiştir.

Devletimiz bu sebeple kanun çıkararak öncelikle halkının can güvenliğini sağlamak amacıyla buna önderlik etmiştir. Bu sebeple devlet büyüklerimize teşekkürü bir borç biliriz. Akpınar Mahallesi sakinleri olarak duyarlı bir topluluğuz. Bu sebeple komşularımızla gurur duyuyoruz. Her biri kentsel dönüşüme olan desteklerini tam olarak veriyorlar.

Kentsel dönüşüm dâhilinde devam eden projelerinizden bahseder misiniz?

Akpınar mahallesinde yapılması planlanan kentsel dönüşüm projesi 429 bin m2 alanda ve 2290 hak sahibinin onayı ile yapılacağından Türkiye ve Dünya’ ya örnek bir kentsel dönüşüm projesi olacaktır. Bu sebeple başka bir kentsel dönüşüm projemiz dernek olarak yoktur. Fakat dernek olarak Türkiye’ nin birçok bölgesinde kentsel dönüşüme girmiş olan hak sahiplerine süreç ile ilgili bilgi ve tecrübelerimizi aktarmaktayız.

Derneğinizin üye sayısı gittikçe çoğalıyor halk da bilinçlenmeyi yeterli buluyor musunuz?

Derneğimiz her geçen gün üye sayısını arttırmaya devam etmektedir. Yaklaşık üye sayımız 1530 kişidir. Üyelerimizden

bazılarının birden fazla hak sahibi olması sebebiyle 2290 hak sahibinden yaklaşık olarak 1800 kişisini temsil etmektedir.

Kentsel dönüşümü üyelerimize anlattıkça ve hak sahipleri bu konuda bilinçlendikçe kendi gönül rızaları ile gelip derneğimize üye olarak kentsel dönüşüme olan desteklerini arttırmaktadırlar.

Kentsel Dönüşüm alanında kendini yetiştiren ilerlemek isteyen bir dernek olarak 5 yıl sonra kendinizi nerde görüyorsunuz?

Mevcut yönetimimizde bulunan tüm üyelerimiz kendi alanlarında uzman kişilerden oluşmaktadır. Ben 25 yıldır inşaat sektöründe bizzat görev yapmaktayım. Ayrıca yönetimdeki arkadaşlarımızdan bir kısmı mühendis, bir kısmı finansçı, bir kısmı yönetici, bir kısmı da devlet dairelerinde uzun yıllar görev yapmış tecrübeli kişilerden oluşmaktadır.

Bu sebeple geçtiğimiz günlerde yapılan olağan genel kurulda halkımızın %75’ inin oyları ile güven tazeleyerek tekrar göreve getirilmiştir.Bu sebeple öncelikle Akpınar Mahallesinin kaderini etkileyecek olan kentsel dönüşümü gerçekleştirmek en büyük hedefimizdir. Daha sonrasında Türkiye’ nin neresinde olursa olsun bizden destek isteyen vatandaşlarımıza hizmet vermek bizim için bir onur olacaktır.

Halkı bilinçlendirme adına bazı eğitim platformlarınız var bunlar hakkında bilgi alabilir miyiz?

Halkımızı bilinçlendirmek amacıyla ofisimizde sık sık bilgilendirme toplantıları yapmaktayız. Ayrıca resmi internet sitemizden ve facebook sayfamızdan sürekli süreç ile ilgili bilgilendirmeler yapmaktayız. Bu platformlarda vatandaşlarımız düşüncelerini ve önerilerini hiçbir engellemeye maruz kalmadan özgürce ifade etme olanağına sahiptirler. Onların fikirleri bizleri yönlendirmektedir.

Sizce Kentsel Dönüşümde en büyük eksik nedir?

Mevcut hükümetimiz kentsel dönüşüme gerekli desteği vermesine rağmen, yerel yönetimlerin konu hakkındaki donanımlarının yetersizliğinden dolayı önümüze engel olarak çıkmaktadırlar. Bununla birlikte hükümetimiz tarafından da sık sık kamu spotu oluşturularak konu hakkında vatandaşlarımızın bilinçlenmesi sağlanabilir. Ayrıca önümüzdeki en büyük engellerden bir tanesi de müteahhit firmaların rekabet ortamında gereksiz çekişmelere girerek vatandaşların farklı farklı statülere bürünmesine sebebiyet vermeleridir.

Hepimiz bilmeliyiz ki kentsel dönüşüm öncelikle insanların can güvenliğini ön plana çıkarılmasıyla gerçekleşmelidir.

Bu işin ticaret kısmı vatandaşların değil firmaların öncelikli amacıdır. Tabi bu

amaca giderken de hiçbir hak sahibinin mağdur edilmemesi gerekmektedir.

Akpınar Kentsel Dönüşüm ve Sosyal Dayanışma Derneği olarak yerli ve yabancı yatırımcılara söylemek istediğiniz neler var?

Biz dernek ve mahalleli olarak yatırımcısını bulan şanslı vatandaşlar zümresinde yer almaktayız. Bizler de yatırımcımızı bulana kadar birçok yurt içi ve yurt dışındaki yatırımcılar ile görüşmeler yaptık. Bu görüşmeler neticesinde kentsel dönüşüme ticaretin yanında sosyal sorumluluk projesi kapsamında yer alması gerektiğini ve insanların beton yığını içinde değil de yeşilin ve sağlıklı yaşam alanlarının planlanarak yapıldığı bir proje gerçekleştirmeyi kendilerine öncelikle hedef edinmelerini öneririz. Böylelikle vatandaşın beğeneceği ve gönül rızası ile kentsel dönüşüme destek vermeleri sağlana bilinir.

Akpınar Kentsel Dönüşüm ve Sosyal Dayanışma Derneği olarak Kentsel Dönüşümde çıkan yasaları yeterli buluyor musunuz?

Yasalar genel olarak yeterlidir. Asıl amaç burada insanların gönül rızası ile destek verecekleri projeler oluşturmak ve onların hayata geçmesinde yerel yönetimlerin vereceği desteğe bağlıdır.

Fikentder Dernek Başkanı Yasin Bektaş ile Vatandaşları Kentsel dönüşüm alanında yaşanan teknik ve hukuki sorunlar başta olmak üzere, sözleşme içeriklerinde yaşanabilecek problemleri konuştuk Fikirtepe Kentsel Dönüşüm Derneği’nin Kuruluş Amacı Nedir?

Yasin Bektaş – Fientder ‘’Fikirtepe Çevresi Kentsel Dönüşüm’’ Derneği’nin kuruluş amacı olarak, ‘’ Vatandaşları Kentsel dönüşüm alanında yaşanan teknik ve hukuki sorunlar başta olmak üzere, sözleşme içeriklerinde yaşanabilecek problemlere karşı uyarmak, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının ilgili birimleri ile diyalog kopukluğunu ortadan kaldırmak, teknik ve hukuki uzmanlar eşliğinde vatandaşları bilgilendirmek – bilinçlendirmek, vatandaşlar ve firmalar arasında uzlaşma sağlanmasına katkıda bulunmak. Vatandaşlar – firmalar ve kanuni uygulamalardaki aksaklıklarla ilgili yeni fikir ve görüşler ortaya koyarak bakanlık – kurumlar arasında tüzel kişilik olarak bir köprü görevi görmek. Kentsel Dönüşüm alanında yaşanan sıkıntılar adına yeni çözüm önerileri hazırlayarak sürecin sağlıklı bir şekilde ilerlemesine katkıda bulunmak’’ diyebiliriz.

Bize Derneğinizin faaliyetlerinden bahsedebilir misiniz?

Fikentder Derneği olarak bugüne kadar yaptığımız faaliyetler; kentsel dönüşüm alanında yaşanan sıkıntılar ve çözüm yolları adına Toplumsal bilinçlendirme adına toplu konferanslar ve seminerler düzenlemek, gruplar halinde haftalık toplantılar düzenleyerek lokal sorunlara çözüm önerileri sunmak, kentsel dönüşüm alanında yaşanan sıkıntılar adına yeni ve pratik çözüm önerileri üretip raporlaştırarak bakanlık – müsteşarlıklara toplu raporlar halinde sunmak, sosyal medya , yerel - ulusal basın aracılığıyla tüm kamuoyuna bunları duyurmak. Fikentder Derneği olarak bahsettiğimiz konularla ilgili sürecin başlangıcından beri toplu uzmanların da katılımı ve bilgilendirmesi ile toplu konferanslar düzenledik. Öncelikle 100 – 600 ve son olarak 40 sayfalık sorunlar ve çözüm yollarıyla ilgili rapor hazırlayarak doğrudan çevre ve şehircilik bakan ve müsteşarına sunduk. Bunun haricinde dönemsel olarak sorunlara ve beklentilere yönelik hazırladığımız başvuru dilekçeleriyle de resmi kayıtlara girdiğimiz başvurular haricinde gerektiği zaman toplumsal sorunları duyurmak için kanunlar çerçevesinde, vatandaşlarla beraber anayasal haklarımızı kullanarak toplu gösteri ve yürüyüşlerde bulunduk.

SOSYAL YARDIMLAŞMA

DERNEKLERİ YOL

ALIYOR

Fikentder Dernek Başkanı olarak karşılaştığımız zorluklar; Kentsel dönüşüm alanında yaptığımız doğru ve isabetli çalışmalar sonrası deşifre olan bir çok çıkar grupları aleyhimize kara propaganda yaparak hakkımızda aslı astarı olmayan ithamlarda bulunarak bizleri karalamaya çalışmışlardır. Ancak kamuoyunun tarafımıza duyduğu güven ve yaptığımız doğru adil çalışmalar , aleyhimize yapılan tüm bu gayret ve çabaları boşa çıkartmıştır. Çıkar gruplarının ve çantacıların ellerindeki sermeye gücünü de kullanarak vatandaşları aldatmaya yönelik girişimlerine karşı tüm uyarılarımıza rağmen, resmi kurum ve kişilerden gerekli desteği görememiş olmamız Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın kentsel dönüşüm alanında yaşanan sorunlara yönelik firmaların taleplerine karşı hassas davranıp kanun ve yönetmelikler çıkartırken, çantacı firmalar haricinde, sözleşme içerikleriyle aldatılmaya çalışılan vatandaşların sorunlarının çözümü için her hangi bir girişimde bulunmaması aşanan problemlere karşı, hukuki girişimlerde yaşanılan maddi olanaksızlıklar Fikentder Derneği olarak halkın yaşadığı en belirgin sorunların başında vatandaşlara karşı dayatılan haksız ve adil olmayan sözleşme ve içeriklerine yönelik yazılı ve sözlü tüm haklı uyarılarımıza ve bu uyarımızın resmi makamlarca kabulüne rağmen, kanun ve yönetmeliklerin uygulanmasında vatandaşların anayasal ve yasal haklarının çoğunluk adına görmezden gelinerek es geçilmesi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın tüm vatandaşların haklı sözleşme ve adil paylaşım taleplerini sağlama alacak prototip bir sözleşme örneğini sunmamış olması . Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın kentsel dönüşüm

projelerinin önünün açılması adına firmaların talepleri doğrultusunda çıkartıldığını düşündüğümüz kanun ve yönetmelikler haricinde vatandaşların bireysel haklarının da koruma altına alınarak görmezden gelinmemesi gerekmektedir. Çevre ve Şehircilik Bakanı Sayın Mehmet Özhaseki ile ‘’Fikirtepe Sorunları ve Çözüm Önerileri’’ Başlıklı sunduğumuz rapor sonucunda sayın bakanımızın sorunların çözümüne yönelik ciddi bir gayret sarfettiği ve bu konuda iradesini ortaya koyduğunu gördük. Özellikle Sayın Bakan Mehmet Özhaseki’nin toplumun sorunlarına yönelik vakit ayırıp herkesle görüşmesi olumlu bir yaklaşım olmuştur. Ancak, Özhaseki’yle yaptığımız görüşmemizin üzerinden geçen zaman içerisinde; Bakana, Bakanın söz ve direktiflerine rağmen, çözüme kavuşması kaçınılmaz birçok sorunun her türlü sözlü ve yazılı uyarılarımıza rağmen, bazı bürokratlar tarafından görmezden gelindiğini ve devam ettirilerek vatandaşların mağduriyetinin devam ettiğini müşahede etmekteyiz.!

Fikirtepe, kentsel dönüşüm sürecinde şu anda ciddi bir atraksiyon göstermesi beklenirken var olan konjoktür ve bir çok firmanın ekonomik yetersizliği yüzünden maalesef yerinde saymaktadır. Özellikle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın çıkarttırdığı son kanun ve yönetmelik düzenlemeleri her ne kadar iyi niyetli olsa bile müteahhit firmalar tarafından vatandaşların aleyhine işletilmektedir. Maalesef kanun ve yönetmelikler çerçevesinde yetkileri olmasına rağmen bazı bürokratlar tarafından da firmalar lehine işletilen kanun ve yönetmelikler, ileride olası bir toplumsal mağduriyete de çanak tutmaktadır.

Bu konudaki öngörülerimiz Fikirtepe’nin bulunduğu lokasyon ve sunulan imar imkanlarına rağmen, hak ettiği adil bir gelişimi gerçekleştirememiş olması sonucu yatırımcıların bölgeden uzak durmasına sebep olmaktadır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığının ve bürokratlarının adil ve şeffaf bir şekilde sorunların çözümü adına tarafsız bir yaklaşım sergilemelerini bekliyoruz.

Böyle bir yaklaşımın olmaması durumunda her ne kadar kanuni baskılar ile alanlar boşaltılmaya , pay satışları yapılmaya çalışılsa bile ileride olası toplumsal travmalar ve iflaslar kaçınılmaz olacaktır.

Fikirtepe özelinde vatandaşların özlük ve kanuni hakları dururken, firmaların ve bürokratların kendi aralarında yaptıkları devir pazarlıklarına maalesef hiçbir anlam veremiyor ve esefle karşılıyoruz .!

Bu sürecin sonunda Fikirtepe, yaşanan tüm sorunlara rağmen, mevcut Fikirtepeliler olmaksızın, merkezi lokasyonundan ve yapılan bir çok özel projenin varlığından dolayı bölge olarak refah seviyesi yüksek insanların yaşam alanı olarak gündemde kalacaktır.

Yapılan kentsel dönüşüm projeleri ve vatandaşlara dayatılan sözleşmeler içeriği maalesef mevcut vatandaşların yerlerini satarak buralardan uzaklaşmalarına zemin hazırlamaktadır. Üzülerek belirtmek istediğimiz bir noktada Türkçe olmayan isimler ve estetik olarak hiçbir farklılık ve zenginlik katmayan beton yığınları bölgede var olan kültürel ve toplumsal ayrışmayı da hızlandırarak mahalle bilincinin kaybolmasında da ana etken olarak kentsel dönüşüme darbe vurmaktadır. Bu durum normalde herkesin kazanımı gibi gözüken ve ve bitmesinin herkes için bir zenginlik olacağı projelerin gecikmesine ve bölgenin de yerel ve ulusal basında olumsuz haberlerle gündeme gelmesine sebebiyet vermektedir.

Sonuç olarak zengin sosyal donatı alanlarıyla donatılmış modern projelerin yapımı hızla devam ederken yukarıdaki saydığımız etkenlerden dolayı süreç uzamakta ve bölgenin hak ettiği gelişim devamlı olarak aradan geçen 7 yıla rağmen hep ötelenmektedir.

KÜLTÜR SANAT

EN BABA DÖNÜŞÜM Dizilerden edindiklerini kendi tiyatrosunu kurmaya harcayan oyuncu Şevket Çoruh, Baba Sahne’yi Kadıköy’de açtı. Çoruh, “Kadıköy bir tiyatro semti oldu. Bundan daha güzel bir şey olabilir mi? Körler şehri denilen bir yerin, bütün görme bozukluklarına iyi gelen bir semt haline dönüşmesi gurur verici” diyor

“İşadamı, müteahhit değilim, o kadar paramız da yok. Türkiye’nin ekonomik şartlarını, artan demir, ahşap fiyatlarını düşünün. Tiyatro inşası için aldığımız tüm malzemeler Dolar-Euro endeksli, nerdeyse Türk Lirası’na satılan hiç bir şey yok. Bunlara ek olarak bir tiyatronun fiziki şartlarının oluşturulması için gereken emek ve süre de eklenince, bugünlere geldik.Tabi burası açtığımız ilk tiyatro. İlerde bir tane daha açarsak daha tecrübeli oluruz. Buraya kardeş bir yer olacak ‘ Ana Sahne’ adında bir tiyatro daha kurma hayalimiz var uzun vadede.”diyen ünlü sanatçı karşılaştıkları zorlukları yılmadan aştıklarının altını çiziyor.

Her şeyi alnının teri ile yaptığını ifade eden Çoruh’a görede sanatçının kamçısı yani. Hatta tüm tiyatrocuların kamçısı.

“Bir tiyatronun fiyatı sorulmaz. Burası bir ticarethane değil ki.” diyen sanatçı Posta Gazetesi’nin sorularınını şöyle yanıtladı.

Tiyatrocular genelde dizilerden kazandıkları ile sahne açarlar. Siz de Arka Sokaklar dizinden birikimlerinizi mi kullandınız?

Tabi yapacak başka bir şeyimiz yok. Başka nerden kazanabiliriz ki. Tek gelir kaynağımız sinema ve televizyon. İyi ki varlar ki hedeflerimize ulaşmakta bize kolaylık sağlıyorlar. Yoksa sadece tiyatro yaparak bir tiyatro sahibi olmak çok zor. Belki Ferhan abi (Şensoy) becerdi bunu.

Binlerce oyun oynayarak Ses Tiyatrosu’nu ayakta tutabildi.

Diziler sizin için bir araç mı tiyatro yapabilmek için?

Yapabilmek için değil böyle bir binayı alabilmek için bir araç tabi. Yoksa her yerde tiyatro yaparsınız. Biz de bizi özgür kılacak, atılıp çıkartılmayacağımız bize ait olan bir yer açmak istedik.

Bu yüzden mi adına ‘Baba Sahne’ dediniz. Maskülen bir tavır mı yoksa babalığı koruyucu yanına mı ithafla bu adı seçtiniz?

Hayır maskülen bir anlamda değil elbette. Yıldız Kenter de yıllarca babalık yaptı Türk tiyatrosuna. Öyle bir manada babalıktan bahsediyorum. Öksüz kalmamak için… Tiyatro duvarımıza da yazdığımız gibi; baba; kızan, koruyup kollayan, manası yokluğunda daha çok anlaşılan kişi. Eğer sizin bir tiyatrocu olarak sahneniz yoksa o eksiliği daha iyi anlıyorsunuz. Perdelerini açamayan ekipler, tiyatrolardan atılmak zorunda kalan kişiler… Son zamanlarda bunları çok yaşadığımız için de en büyük kaygımız oydu. Bu itilip kakılmışlıktan kurtulmak gerektiği düşüncesiyle varoldu burası.

Sahnesi olmayan tiyatrocular öksüz mü bu ülkede?

Evet. Biz ve bizim gibi tiyatrolar açıldıkça bu azalacak. Taşın eline koyanların varlığıyla düzelecek. Bizler yapmazsak kim yapacak? Yerel yönetimlerin desteği de çok önemli. Mesela Kadıköy Belediyesi bu konuda çok destek veriyor tiyatroculara. Biz de Kadıköy’de böyle bir sahne açarak, belediyemize, Kadıköy’e bir katkı sunduğumuza inanıyorum. Buranın varlığı Kadıköy’ü güzelleştiren şeylerden biri. Yapmalıyız, daha çok yapmalıyız, daha iyilerini yapmalıyız.

Devletin desteği var mı?

Yok.

Yurtdışında nasıl bu destek?

Dünyanın her yerinde destekler var. Avrupa’nın çok ülkesinde yüzlerce yıllık, sanat eseri gibi çok güzel tiyatro binaları var ve çok değer veriliyor buralara.

Peki burada devlet desteği olsa, kendinizi özgür hissedebilecek misiniz?

Yurtdışında sorun yok ama burada öyle düşünemiyoruz. O bile bir baskıya yol açabilir ülkemize. Onların demokrasisi ile bizimkisi aynı değil tabi.

Müjdat Gezen sizin için ‘kahraman’ diyor. Bu devirde tiyatro açma cesaretini nereden buldunuz?

Benden önce bu cesareti gösteren ustalarımdan aldım bu cesareti… Ferhan Şensoy, Yıldız Kenter, Müjdat Gezen, Altan Erbulak.. Biz bu cesareti göstermezsek kim gösterecek? Çıraksak biz, çıraklığın gereğini olarak yapmamız, ustalarımızım yaptıklarını yapmaz lazım. Kendi tiyatronuzu açmak kolay değil bu ülkede. Çok gider var, vergilerin altında ezilerek tiyatro yapmaya çalışıyor pek çok meslektaşım. Bu kahramanlık değil de nedir?!

Tiyatrodan karın doyar mı peki?

Eh işte doyduğu kadar... Açılış gecemizde, Savaş hocanın “Sersem Kocanın Kurnaz Karısı” oyununda seslendirdiği ve sözleri kendisine ait olan “Bir Sanatkar Asla Ayı Değildir” şarkısını söyledik. O sözlerle yanıt vereyim size; “İsterse sanat karın doyurmasın. Yemek sanatkâra iyi değildir. Aç ayı oynamazsa oynamasın. Bir sanatkâr asla ayı değildir.”

Açılış gecesinde Müjdat Gezen, İsmail Dümbüllü’nün tulûat fes’i size devretti. Nasıl hissediyorsunuz?

Müjdat hocanın bize layık göresi çok gurur verici. Bu fesi sadece kendi adıma değil, bu geleneği taşıyan, geleneksel tiyatro ile modern tiyatroyu birleştirmek için çaba gösteren pek çok tiyatrocu adına aldım.

Siz de belki burada yetişecek öğrencilerden birine devredeceksiniz ileride.

Elbette bu geleneği sürdürenlere devredeceğiz zamanı gelince. Ama daha yeni geldi, şu an düşünmüyorum, biraz dursun bizde.

Logonuzun hikâyesini de paylaşır mısınız?

Savaş Dinçel ve Müjdat Gezen, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları Gençlik Günleri için tasarlamış zamanında.

Bize de çok uydu, logo olarak seçtik. Savaş hoca aramızda olmamasına rağmen bize bir iyilik daha yapmış oldu.

Baba Sahne’nin nasıl bir tiyatro anlayışı olacak?

Burada, benimle birlikte tiyatroyu kuran isimler var; Günay Karacaoğlu, İlker Ayrık, Mustafa Üstündağ, Ragıp Yavuz, Barış Dinçel. Seyirciyi mutlu eden, eve güzel hatıralarla gönderen oyunlar oynamayı düşünüyoruz. Repetuvarımızı da ona göre belirleyeceğiz.

Perdeleri ne zaman ve hangi oyunla seyirciye açacaksınız?

14 Nisan’da Murat İpek’in yazdığı, Barış Dinçel’in yönettiği, Günay Karacaoğlu2nun oynadığı ‘Aşk Olsun/Ölsün’ oyunuyla.

Daha sonra da Emrah Eren’in yönettiği, benim ve Murat Akkoyunlu’nun rol alacağı ‘Bir Baba Hamlet’ oyunu olacak.

Sahneniz için neden Kadıköy’ü seçtiniz? Üsküdarlıyım. Ama Ziverbey’de okudum, Kadıköy’de çok yaşadım. İlk tiyatro oyunlarımı, ilk filmlerini hep burada izledim.

Anlamı büyük benim için, Kadıköy’ü çok severim. Sahne için de bu bina denk geldi, iyi ki de geldi… Pek çok büyük kentte, tiyatroların yanyana olduğu, müzikallerin sahnelendiği sokaklar vardır. Kadıköy de İstanbul için bu misyonu üstlenmiş gibi. urası bir tiyatro semti oldu. Bundan daha güzel bir şey olabilir mi? Körler şehri denilen bir yerin, bütün görme bozukluklarına iyi gelen bir semt haline dönüşmesi gurur verici.

B Bir sanat adası mı? O M O N T İ Babylon’un Efes Pilsen’le birlikte bir bira müzesi ve konser salonu oluşturma fikri, sanat dünyasında uzun süredir gündemi meşgul etti.

Efes Pilsen’in projeden çekilmesinin ardından Babylon yeni bir arayışa girmiş, nihayetinde fabrikayı bir kültür-sanat mekânı haline getirmeye karar vemişti. Kapılarını açan Babylon’u ve mekânın Bomontiada’da üstlendiği rolü, Pozitif’in kurucu ortaklarından Ahmet Uluğ ve Pozitif’in CEO’su Cem Yegül değerlendirdi.

Babylon, Bomontiada’nın nasıl bir parçası olduğunu ve orada nasıl bir rol üstlendiğini Ahmet Uluğu anlattı; Bira fabrikası çok büyük bir mekân. Babylon’un tek başına burayı kaplaması imkânsız. Babylon, Asmalımescit’te 15 senede belli bir misyonu tamamladı. İlk günden itibaren stratejimiz Asmalımescit’te kalıcı bir mekân olmaktı, prensiplerimizi ona göre belirledik. Kapıda insan seçmedik, çeşitli programlar düzenledik, kaliteyi düşürmemeye özen gösterdik ve öncü olmaya çalıştık. Ne mutlu ki orada kalıcı olmayı başardık. 15 seneyi doldurduğumuzda Babylon için farklı hayallerimiz, yapmak istediğimiz farklı şeyler olduğunu hissediyorduk. Bomonti Bira Fabrikası da bu sırada önümüze çıktı. Başlangıçta Efes, orada bir bira müzesi açmak ve aynı zamanda bize yer vermek istiyordu ama alkol yasakları gibi etmenler nedeniyle projeden çekildi. Biz de bu sırada Bomonti’yi görmüş, deneyimlemiştik ve orada neler olacağını hissediyorduk. Başka kapıları çaldık, başka ortaklar bulduk. orada yapılmaya çalışılan şey eski bira fabrikasının alışveriş merkezi gibi bir komplekse dönüşmesi değil tabii ki. Biz orayı Babylon’a uygun, kültür eksenli

Kentsel d önüşüm r üyas

ı mı?

bir dünyaya, yaşayan bir kültür mekânına dönüştürebilmek için birtakım kurumları harekete geçirdik. Babylon orada kendine yer buldu.

“Diyebiliriz. Şehrin kenarındaki bu tür mekânların bir lokomotife ihtiyacı var. Babylon bu rolü üstlendi.” dien Cem Yegül ise bra fabrikasının uzun yıllar işlevsiz kaldığını ifade ederken gelişmelerin mutluluk verici olduğunu ifade etti ve şöyle devam etti; “. Bomonti’deki bu güzel binanın doğru ellerde olduğuna emin olabilirsiniz. Bomontiada, Babylon’la daha da büyüyecek ve şehrin kültür hayatına yeni bir standart getirecek. Batı’da bunun örneklerini bolca görüyoruz; orada bu tür projelerin arkasında devlet oluyor. Burada öyle değil, biz imkânsızı başardık. Bundan önceki yönetimler de farklı bir kültür politikası izlemediler. Türkiye’nin kültür politikasında, eskiden beri büyük bir sıkıntı var. 26 senelik bir firma olarak hiçbir zaman devlet desteği görmedik. Asmalımescit’te Babylon’u açtığımızda orada hiçbir şey yoktu. Riskli bir girişimdi. O zaman da çok düşündük ama yaptığımız şeye inandık. Farklılık yaratarak, müziğin gücüyle bugünlere geldik. Eskiden müzik gruplarını İstanbul’a getirmek için yalvarırdık; bir süre sonra bunu bizden kendileri talep etmeye başladı. Öte yandan toplum da kıyıda köşede kalan mekânlarda konser dinlemeye alışkın değil. Bomonti’de bira fabrikası olmasaydı bu riske girmezdik. Fabrikanın mimari açıdan sundukları önemli. Babylon’un gücü ve fabrikanın etkisiyle projenin tutacağını düşünüyorduk.

Babylon, Bomontiada’da henüz iki aydır faal olmasına rağmen, çok iyi gidiyor. Buranın Asmalımescit’teki mekânla aynı kapasitede olacağını düşünüyorduk ama yüzde 50 daha büyük bir alan ortaya çıktı. Beyoğlu’na çıkmayan insanlar bile buraya geliyor, tüm konserlerin biletleri tükeniyor. Farklı bir kitlesi var. İnsanlar mekânı konser biter bitmez terk etmiyor, avluda zaman geçirmeyi seviyorlar. Burada başka mekânlar da açıldıkça bir bütünlük sağlanacak”

REKLAM

DÜNYA

7

DÜNYANIN HARİKASI

Dünyanın en yüksek ülkelerinden biri olan Peru’yu ziyarete giden yabancı turistler zaman zaman nefes darlığı çekiyor. Bu turistlere oksijen desteği veriliyor.

İnka medeniyetiyle ilgili gizemlerin meydana getirdiği soruların başında; “Tekerleği ve yazıyı bulamayan İnka uygarlığı, 1450 yılları civarında Machu Picchu gibi bir mühendislik harikası şehri nasıl ve neden inşa etti?” geliyor.

İŞehrin duvarlarında kullanılan ve ağırlığı 100 tonu bulan taşların herhangi bir harç malzemesi kullanılmadan, mükemmel bir hesaplama ve işçilikle şekillendirilerek birleştirilmesi İnkaların matematik ve mühendislikte geldiği şaşırtıcı noktayı gözler önüne seriyor.

Dünyanın Yeni Yedi Harikası’ndan Machu Picchu Antik Kenti, Titicaca gölündeki yüzen adaları, Amazon ormanları ile ziyaretçilerine geniş bir aktivite yelpazesi sunan Güney Amerika ülkesi Peru’nun turizmdeki çekiciliği her geçen gün artıyor.

Adeta bulutlara asılı vaziyette, bir dağ zirvesine inşa edilen bin kişilik Machu Picchu Antik Kenti, yüzyıllardır depremlere karşı dimdik ayakta duruyor.

Machu Picchu’ya gelen turistlerin büyük bölümü de daha iyi bir bakış açısı yakalayabilmek için saatlerce harabelere yakın dağlara tırmanış yapıyor.

Peru sadece Machu Picchu Antik Kenti’yle değil, doğal güzellikleri, Amazon ormanlarıyla, ev sahipliği yaptığı hayvan çeşitliliği ile de gezginler için bir cazibe merkezi konumunda.

ÇÖPTEKİ HAZİNELER New York’un Doğu Harlem semtinde, belediyede çalışan çöp toplama görevlisi Nelson Molina’nın kurduğu bir müze var: “Çöpteki Hazineler Müzesi”.

Son birkaç yıldır İl Sağlık Müdürlüğü’ne ait kullanılmayan bir garajda barınan ‘müze’, Molina’nın 1980’lerden beri çöplerden toplayarak sakladığı afişlerden röprodüksiyonlara, masklardan oyuncaklara, aile fotoğraflarından şehir haritalarına kadar binlerce nesneyi biraraya getiriyor.

Nelson Molina 30 küsur yıl New York belediyesinde çöp toplama görevlisi olarak çalışmış. Çöplerden seçtiği birtakım nesneleri biriktirmeye 1980’lerde başlamış, ama çöpten kişisel kullanım için herhangi bir şey almak yasak olduğundan bunu uzun süre gizlemek zorunda kalmış. Topladıklarını önce belediye garajındaki soyunma odalarının dolaplarında biriktirip sergilemeye başlamış.

Sonraları, binanın eskiliğinden ötürü çöp kamyonlarının garajdan çıkarılıp sokağa park edilmesine karar verilmesiyle açılan geniş alan, Molina’nın çöp ‘müze’sine ev sahipliği yapmaya başlamış.

Molina’nın koleksiyonu zamanla meslektaşlarına da ilham vermiş ve şehrin dört bir yanından işçiler çöplerden topladıkları nesneleri müzeye getirmeye başlamışlar.

Boyutlarına, malzemelerine, işlevlerine veya temalarına göre sınıflandırılıp yerleştirilmiş binlerce nesneden oluşan Çöpteki Hazineler Müzesi, kimi yorumcular tarafından, barındırdığı nesnelerin ait olduğu kültürü canlandıran bir arkeoloji müzesine, veya insanların tüketim alışkanlıklarına ışık tutan bir antropoloji müzesine, ya da kentin 30 yıllık hafızasının kaydını tutan bir kent müzesine benzetiliyor.

Belki, müzelere has bir uzmanlaşma içermemesi ve koleksiyoncusunun kişisel hayal âlemini yansıtması bakımından nadire kabinesine de benzetilebilir; zaten müze gibi kamuya açık değil, ancak özel ziyaretlerle görülebiliyor. Çöpteki Hazineler Müzesi, ne tarihî ne de sanatsal değer atfedilen, ne de bildiğimiz anlamda nadirlik değeri taşıyan “çöpleri” biraraya getirdiği için, bu kavramların hepsini bir anlamda alt üst ediyor.

Bir prens ya da zengin bir hayırsever değil belediye işçisi olan kurucusu-koleksiyoneri-küratörü-mekân tasarımcısı-yöneticisinin tutkusunun ve emeğinin eseri.

MÜZESİ

SU ALTINDA DÖNÜŞÜM

Dünya tarihi oldukça ilginç sanatsal projelere ev sahipliği yapmaya başladı.

Yerkürenin bir çok yerinde su altı müzeleri açılırken 110 heykelin bulunduğu Avrupa ve Türkiye’nin ilk su altı müzesi Side’de açıldı ardından Antalya geldi.

St. Jean şövalyeleri tarafından inşa edilen tarihi Bodrum Kalesi’nde hizmet veren Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi, binasının yanı sıra barındırdığı önemli koleksiyonla ilgi odağı.

Antalya’nın Manavgat ilçesinde Deniz Ticaret Odası tarafından yaptırılan Side Su altı Müzesi’nin resmi açılışı yapıldı.

5 ana temada 110 heykelin yerleştirildiği müzenin açılışında akrobatlar gösteri yaptı.

Müze, İsveç’te, 1995’te aday olduğu Avrupa Müze Forumu Yılın Müzesi ödül töreninde Türkiye’yi temsil etmiş ve Certificate of Special Commendation ödülünü almaya hak kazanmıştı.

Bodrum Kalesi’nin tamamı Bodrum Müzesi’nin sergileme alanı olarak hizmet veriyor. Bunun yanı sıraSerçe Limanı Batığı, Uluburun Batığı gibi bazı özel sergilemeler için özel alanlar da tahsis edilmiş durumda.

Karayip Denizi’ne uzanan sahilleriyle Meksika’nın en canlı kentlerinden olan Cancun, dünyanın en büyük sualtı heykel müzelerinden birine, MUSA‘ya ev sahipliği yapıyor.

Denizin hemen açıklarına, 4 ila 8 metre arasında değişen derinliklerine yerleştirilen yaklaşık 450 gerçek boyutlu insan figürü, aynı zamanda müzenin kurucusu olan İngiliz fotoğraf sanatçısı ve heykeltraş Jason deCaires Taylor‘ın elinden çıkma.

Toplam ağırlığı 200 tonu geçen koleksiyon 420 m2’lik çorak bir deniz yatağına yayılıyor. Özel malzemesi sayesinde doğal hayata uyum sağlayarak, yapay resif görevi de görüyor.

Taylor heykellerin sualtı hayatının doğal bir parçası olabilmesi için PH değeri nötr olan, dayanıklı bir çimento kullanmış. Bu sayede mercanlar ve çeşitli deniz canlıları heykellerin üzerine yuvalanıp, onları ev edinebiliyor ve bir yandan da görünüşlerini zaman içinde olağanüstü şekillerde değiştirebiliyor.

Cancun Deniz Parkı’nda yer alan bu doğa dostu müze aynı anda birkaç turistik stratejiye hizmet ediyor. Başlı başına bir çekim merkezi olması dışında, müzenin bu parka eklenme sebeplerinden biri de yılda neredeyse bir milyon turist ağırlayan parktaki yoğunluğun farklı bölgelere dağıtılması ihtiyacıymış. Böylece tüm turistlerin akın ettiği, kasırgaların yıprattığı doğal mercan kayalıklarının biraz olsun dinlenebilmesini ümit etmişler. Yaklaşık 650.000 liralık başlangıç bütçelerinin büyük bir kısmı Meksika hükümeti tarafından karşılanırken, bölgenin gelişmesini isteyen kişi ve kuruluşlar da bağışlarıyla projeye destek vermiş.

Jason deCaires Taylor, MUSA projesine başlamadan önce, Grenada’da açtığı sergiyle sesini duyurmuştu. Bu sergide yer alan Vicissitudes isimli çalışması, altı ayda tamamlanan ve toplam ağırlığı on beş tonu bulan 26 çocuk heykelinden oluşuyor. Taylor figürleri önce tek tek denizin dibine indirmiş ve birleştirebilmek için bir hafta boyunca denizin altında çalışmış.

TARİH

DÜNYA DÖNÜŞÜYOR O Tüm dünya ülkelerinde uygulanmaya başlanan kentsel dönüşüm porojeleri tüm hızıyla devam ediyor. İnsanlara daha sağlıklı, daha rahat ve konformist yaşam alanları açmak üzere tasarlanmış projeler çeşitlilik gösterirken karşımıza oldukça ilginç projelerde çıkıyor.

slo’nun başlamış olduğu geniş kapsamlı liman yenileme projesi kapsamında, kentin zincirleme sıralanmış rıhtımları satışa çıkarılıp, kentsel tasarım projeleri üretiliyor ve yeniden planlanıyor. Avrupa liman başkentleri arasında bu kadar geniş çaplı bir liman bölgesi yenilemesi yapan başka bir şehir yok. Bu uzun vadeli ve çok büyük ölçekli ele alınmış projede amaç, kenti tekrar denizle buluşturmak ve ikamet edenlerle ziyaretçilere eşsiz ve sürdürülebilir bir yaşam standardı sağlayabilmek.

Oslo’nun Fiyord Kent projesi ile Oslo’nun ticari liman işletmelerinin geliştirilmesinin yanı sıra kentin konut, ofis, rekreasyon ve kültürel mekan ihtiyacı da karşılanacak.

Tüm proje 210 hektarlık bir alanı kapsamakta ve batıda Frognerstranda’dan doğuda Ormsund’a kadar uzanmakta. Bu rıhtım bölgelerinin satışı ise 2003’te başlayıp 2011 yılına kadar sürecek.

Üzerine bir yarışma açılan Tjuvholmen bölgesi, fiyordların, üzerinde proje üretilmeye başlanan ilk adımı. Tjuvholmen yarışmasının ve uygulanacak projenin, daha sonraki rıhtım bölgelerinin projeye açılmasının da ilk adımı olacağı düşünülmektedir. Pipervika koyu’nun ortasında yer alan bir yarımada olan Tjuvholmen, projesi zaten üretilmiş olan Aker Brygee’nin ve şehir merkezinin güneyinde yer almaktadır.

Fiyord Kent Projesi’nde Yer Alan Diğer Rıhtım Bölgeleri: Frognerstranda 10 hektarlık bu alan, nezih konut bölgelerine yakın olup E18 otoyolunun ve demiryolunun yakınında olup ashili rekreasyon amaçlı kullanılmaktadır. Gelecekte kentin batısını, kent merkezine bağlayan, bir kısmının tünel olacağı, altı şeritlik bir otoyol planlanmaktadır. Bölgeye sağlanacak rahat ulaşım sayesinde bölgenin rekreasyon potansiyelinin de artacağı hesaplanmaktadır.

Hjortnes-Filipstad Popüler bir konut, ofis ve alışveriş merkezi olan Aker Brygee’nin yakınında olan 32 hektarlık bu alanın Hjortes

bölgesinde halen iki uluslararası yolcu limanı ve Filipstad’ta da konteynırlar için depolar ve bir rıhtım bulunmaktadır. Gelecek kullanımı için de bu fonksiyonların geliştirilerek devamı öngörülmektedir. Fiyord Kent projesi içinde 4,500 konut ve birtakım iş imkanlarıyla ilgi uyandıran bir alandır. Bu alanın satışı ise 2006 yılında gerçekleşecektir.

Aker Brygee Aker Brygee 1990’larda canlı bir konut, ofis ve alışveriş merkezine dönüştürülen eski bir rıhtım bölgesidir. 7.5 hektarlık bu alan, özellikle yazın restoranları, kafeleri, sinemaları gibi çeşitli rekreasyon özellikleri ile de öne çıkar. Gelişim programı tamamlanmış durumdadır.

Vestbanen 4,6 hektarlık bölge City Hall Meydanı’nda olup, Oslo’nun en önemli demiryolu ve ulaşım ağlarını barındıran yüz yıllık geçmişiyle önemli bir konumdadır. Bu alan için Rem Koolhaas ve Space Group’un ortak katıldıkları ve kazandıkları 2002’de düzenlenen mimari proje yarışmasının ardından inşaat 2004 yılında başlayacak. Önerilen proje kapsamında bölge kültürel

landmark özelliğini koruyacak; bir kütüphane, sanat galerileri, bir otel, konutlar ve ofis alanlarıyla kamu için bir çekim alanı olma özelliği arttırılacaktır.

Rådhusplassen City Hall Meydanı, 1994’ten beri trafiğe kapalı olup, kentsel aktivitenin yoğun olarak yaşandığı bir alandır. Karnavallara, konserlere ve sergilere ev sahipliği yapan meydan, güncel kullanımını devam ettirecektir.

Akerhusstranda - Vippetangen Tarihi Akershus Kalesi’nin hemen yakınında olan bu rıhtım bölgesi için 2003 yılında düzenlenen mimari proje yarışması ile bu bölgenin bir rekreasyon alanına dönüştürülmesi gündemdedir. Bölge Fiyord Kent projesi için de önemli bir yere sahip olup, Akershus Kalesi çevresi için düşünülen kentsel tasarım, bölgenin ileriki gelişim planlamaları için de önemlidir. Geçen yıllarda yapılan Vippetangen’ın kullanım önerileri içinde de bir otel, park, su parkı ve akvaryum tasarlamak da vardı. Bölgeyi ‘denizcilik mirası koruma alanı’ olarak planlamak da yine fikirler arasındadır. 2005 yılında bölgenin satışının yapılması düşünülmüştür.

Revierkaia Bölge Oslo’nun doğu kısmında olup, şu an Kopenhag-Oslo arası vapur hattı için kullanılmaktadır. Düşünülen programda, vapur işletmelerinin burada kalıp kalmayacağı ile ilgilidir.

Eğer işletmenin yerinin değiştirilmesi uygun görülürse; çevre için gelişimi çok olumlu olacak bu bölgenin, kültürel landmark statüsü göz önünde bulundurularak bir kentsel gelişim önerisinin uygunluğu araştırılacaktır.

Bjørvika 65 hektarlık bu alan tarihi Oslo kentinin kalıntıları ve canlı şehir merkezi arasında konumlanmış olup, kentin de ikinci en büyük liman bölgesini oluşturmakta. Kuzey Bjørvika ülkenin en iyi ulaşım bağlantılarına sahiptir. Norveç’in en büyük tren istasyonu tren, hafif tren, tramvar ve otobüs hatlarını buluşturur. Bölgede ayrıca boras binası, liman işletmeleri, gümrük ofislerinin bulunduğu tarihi yapılar da söz konusudur. Bjørvika’da yeni Ulusal Opera Binası’nın yapılmasına karar verildi ve 2003 yılı içinde inşasına başlandı. Opera Binası, Norveçli firma Snøhetta mimarlık firması tarafından tasarlandı. Yoğun ve çok fonksiyonlu bir bölge olacak bölgede, konut grupları, okullar, rekreasyon alanları ve parklar da tasarlanacaktır.

Loenga Konut bölgeleriyle çevrili olan alan, tren yollarının kesişim noktasında yer almaktadır. Bölgeye demiryolu hatları ve otoyollar hakimdir. Konut bölgesi olması düşünülmüş

ancak henüz demiryolu hatlarının nasıl planlanacağı sonuca ulaşmamıştır.

Kongshavn Halen liman ve ulaşım aktivitelerinin hakim olduğu 13 hektarlık bölge, ileride yeni uluslararası yolcu limanı olarak düşünülen bir diğer yerdir. Batıya doğru genişleme olanağı ile konut ve ticari alanlar için oldukça elverişli bir alandır.

Sjursøya 36 hektarlık bu yarımada, petrol ve kuru (bulk good)eşya ithal ve dağıtımı için kullanılır. Petrol limanı, yeraltı depoları ve petrol şirketlerinin uzun vadeli anlaşmaları nedeniyle, bölgenin kentsel gelişim projesinde kısa dönemde belirsizlik söz konusudur.

Ormsund-Bekkelaget Konteynır ve otomobil ithalat limanı olan alan, 2008’de Sjursøya’daki yeni liman yapılanana kadar kullanılacak ardından konut ve endüstri bölgesi olarak planlanacaktır.

Yeni Bir Liman Bölgesi Tasarımı “Utsyn” Tjuvholmen için 2002’de Oslo Liman İşletmeleri tarafından konut, ofis ve rekreasyon alanlarından oluşan bir programla açılan yarışmada Selvaag Gruppen ve Aspelin-Ramm Gruppen firmalarının “Utsyn” önerisi seçilmiş ve bu öneri Niels Torp Arkitekter ile birlikte geliştirilmiştir. Oslo rıhtımında şehir merkezine yürüme mesafesinde olan yarımada, şehir içinde önemli bir noktada konumlanır. Proje Tjuvholmen’i üç adaya böler: En dış adada bir heykel parkı, sanat müzesi ve plaj, diğer iki ada da ise 1200 civarı konut, alışveriş alanları, ofisler, bir otel, ve Extreme North Bilim Merkezi yer alır. Sanat müzesinde Danimarka’dan Louisiana Müzesi ile işbirliği yapılacak ve bilim müzesinde de Kuzey ve Güney Kutupları’na ilk giden Norveçliler’den Kuzey Denizi’nde petrol çıkarma çalışmalarına kadar tüm bu teknoloji sergilenecektir. İlk etabının 2007’de bitmesi planlanan konutların üçte biri kiralanacak ve pek çoğu fiyord manzaralı, balkonlu ve güneş alacak şekilde olacaktır.

Tjuvholmen, İskandinavya’da son yıllardaki en önemli şehir gelişim projesi olarak görülmektedir. Öncelikle, mevcut durumunda liman hizmetleri için kullanılan Tjuvholmen’in bu karakterinin, tarihinin ve Oslo denizcilik sektöründeki ekonomik öneminin sürdürülmesi amaçlandı.

Pipervika havzasının açılmasıyla, Oslo’nun ana giriş manzarası ve liman karakteri, Honnørbryggen’e kadar görülebilir kılındı.

Rådhusplassen ile liman arasında bir peyzaj alanı tanımlandı ve böylece yerleşimde, tüm şehri de etkileyecek şekilde mümkün olduğunca su ile ilişki kuruldu. .

Aker Brygee bölgesi için güçlü bir bitiş olacak Tjuvholmen,

gelecekte Filipstadkaien bölgesi ile birlikte kent merkezine yakın bir konut bölgesi olacaktır. Pipervik bölgesinin batı sınırını tariflerken, bu yarımada ve koy, aynı zamanda yeni bir kent planı oluşturarak, Oslo merkezini ve kullanıcıyı rıhtıma yönlendirir. Yarımadayı oluşturan üç adadan, Skjæret adlı insan yapımı olanı, yeni müze binasının bir devamı olan heykel parkının yanısıra doğal bir plaj ve laguna sahip oldu. Bu ada bölge için mimari elemanlarıyla bir sembole dönüşmüştür.

Alçaltılan rıhtım ve yatay rıhtım konstrüksiyonlarıyla suyla olan ilişki güçlendirildi. Tasarımcı, suyu, kanal ve su yüzeyleri olmaktan öte Tjuvholmen meydanındaki su heykelleri gibi bir eleman olarak ele almayı uygun görmüştür. Yarımadanın(aker Brygee) özelliği konut bölgesi olarak tasarlanmış olmasıdır.

Tüm apartmanlar deniz manzarasına sahip olup çoğunun batıya yönelmiş balkonları vardır. Kamu mekanlarındaki tüm manzaralar suya doğru yönlendirilmiştir. Ayrıca yatlar ve denizcilik de yine su ile kurulan ilişkide önemli bir yere sahiptir.

Yapı hacimleri, klasik şehir planlama kuralları içinde tutulmuş, merkez bir bulvar ve rıhtıma doğru genişleyen kütleler halinde organize edilmiştir. Güneş ışığına kamusal mekanlarda önem vermenin yanısıra, konutlar da teraslar, arka bahçeler ve sudan yansımalarla ışığı mümkün olduğunca içeri çekmektedir.

Bölgenin günün tüm saatlerinde kullanılan bir alan olarak tasarlanma isteği doğrultusunda bağımsız aktivitelerin çok fonksiyonlu bir ortamda birbiriyle ilişkisi önem kazanmaktadır. Dolayısıyla, konut yerleşiminin yanısıra, bölgeye canlılık katacak ticari ve iş alanları, ve bölgenin rekreasyon alanlarını tanımlayan müze, bilim merkezi de projeye önemli katkılar getirmiştir.

Yarımadayı oluşturan Akerodden, Tjuvholmen ve Skjæret adlı üç adanın hepsinin kendine ait, belirli aktiviteler içeren meydanları vardır. Tjuvholmen’in meydanı bir park, dükkanlar ve otellerle çevrili olarak diagonal formda tasarlanmıştır. Meydanlardan bir diğeri, çeşitli dükkanları barındırmanın yanısıra gözlem kulesiyle Bilim Merkezi’ne bir giriş de oluştururken üçüncü meydan ise anfi tiyatro özelliği ile farklı bir işlev daha yüklenir.

Sokak yaşantısı açısından yerleşme, kente zengin ve çeşitli bir hayat kazandıracaktır. Bölgenin yayalara açık olması ve yaya hareketinin özgür bırakılması; kamunun su ile ilişkide olmasının ve su kenarlarının rekreasyon amaçlı kullanılmasının sağlanması yarışma şartnamesinde de vurgulanmıştır. Aker Brygee’nin en iyi tasarım yönlerini oluşturan küçük meydanlar ve dar yollar, manzara noktaları ve trafiğe kapalı yayalaştırılmış ortamı, daha fazla yeşil alan kullanımı ile Tjuvholmen’de de sürdürülecektir. Proje, maritime mimari çevre ve bu özelliğin yapılardaki malzeme seçimine etkisiyle güçlü bir karaktere sahiptir. Projenin üç bağımsız elemanı olan müze, bilim merkezi ve bu merkezin kulesi yarımadanın uluslararası sanat ve bilim potansiyelini ortaya koyarak, yerleşkeyi özellikli kılan ikinci bir karakter oluşturur.

Ayrıca Tjuvholmen bölgesinin tasarlanması hem daha geniş kapsamlı olan Fyord Kent projesinin bir ilk adımıdır ve Oslo Limanı’nın diğer kısımlarının gelişiminde önayak; hem de konteynır terminali Sydhavna’nın modernizasyonuna temel olacaktır.

Sales contract 886 milyon nok. Nok 430 milyonluk kısmı Tjuvholmen’e kamuyu çekmek içi kullanılacak; Oslo Liman İşletmeleri’nin hissesine düşen NOK 430 milyonluk miktar ise Sjursøya bölgesinde area-efficient bir liman için harcanacaktır. Limanın güney bölgelerinin başarılı gelişim projeleri ile Filipstad’daki tüm liman aktiviteleri yeniden konumlandırılacak ve Fyord Kent vizyonunun gerçeğe dönüşmesinde önemli bir nokta oluşturacaktır.

Kop van Zuid İkinci Dünya Savaşı sırasındaki ağır bombardımanlarla yerle bir olan Rotterdam, müthiş bir hız, ileri görüşlülük ve uzun vadeli planlamayla kendisini yeniden inşa ediyor ve yirmi birinci yüzyıla hazırlanıyor. Bu gelişim projeleri sonucunda artık, Rotterdam sadece liman aktiviteleriyle değil, mimarlığı ile de gündeme geliyor.

Rotterdam’ın bu yeniden yapılanma projesinde, Maas nehrinin güneyinde konumlanmış Kop van Zuid bölgesinin de canlandırılması ve nehrin kuzeyindeki şehir merkezinin devamı niteliğinde bir bölge kazanılması söz konusudur. Projenin kapsamından görüldüğü üzere, tesadüfi oluşmuş ya da kısa vadeli bir amaç güden bir proje değildir. Geçen yüzyılın ikinci yarısında, Avrupa’nın en büyük liman hizmetlerine sahip olan Rotterdam’da, liman bölgesinin şehir dışına ve daha batıya kaydırılması ile Kop van Zuid rıhtımı fonksiyonunu yitirirken, bu gelişime paralel olarak kentin konut, ofis, kamusal mekan ihtiyacı ve kent merkezini çevreleyen yerleşimlerin ekonomik açıdan kalkındırılma ihtiyacı da artmıştır.

2010 yılına kadar Kop van Zuid’in mevcut kent merkeziyle bütünleşmesi amaçlanmaktadır. 2000 yılı sonunda neredeyse bitmiş olan altyapı projelerinden Erasmus Köprüsü, Wilhelminaplein metro istasyonu ve Varkenoordse Viyadüğü kullanıma açılmıştır. Konut projelerinin yüzde altmışından fazlası ya tamamlanmış ya da inşa halindedir. Aynı durum ofis ve iş alanları içinde geçerlidir. Ichtus Koleji, ilkokullar ve Luxor Tiyatrosu da şimdiden hayata geçmiş projelerdir.

Kop van Zuid projesi ile kent, Maas Nehri’nin iki yakasındaki yerleşimiyle nehir tarafından bölünmemiş bir şehir oluşturacaktır. Maas Nehri üzerindeki Erasmus Köprüsü Kop van Zuid’i şehir merkezine bağlar. Liman işletmelerinin yer değiştirmesinden sonra ıssız kalan Kop van Zuid’in yeniden yapılandırma projesinde, bölgenin karakteristiklerini oluşturan tarihi iskeleler, vinçler ve antrepolar korunarak modern yaşam gereksinimleriyle, çalışma ve eğlence mekanlarıyla birleştirilmiştir.

Liman işletmelerinin yer değiştirmesi sonucu ıssız kalan Kop van Zuid için ilk öneri belediyenin 1978 tarihli master planındaki dört bin konuttu. İlk sosyal konutlar 1980lerde inşa edilmeye başladı. Aynı dönemde, kaliteli konut ve iş merkezleri için de yerleşim yerleri ihtiyacı doğmuştu. 1986 yıllarında sosyal, ekonomik, idari ve yerleşim alanındaki gelişmeler ilgi uyandırmaya başladı ve kent yönetimi daha ciddi olarak eski liman bölgesinin yeniden planlanması üzerine çalışmaya başladı. Şehir plancısı Teun Koolhaas ile birlikte çalışılarak, tutarlı bir kentsel planlama yapıldı. Koolhaas’ın tasarımında kolay ulaşımı sallayacak bir köprü, yeni bir metro istasyonu ve bir viyadük önemli altyapı elemanlarıydı.

Bölgenin gelişimi üzerine kalitenin sürdürülebilirliği açısından üç ana alan belirlendi: kentsel planlama ve tasarım, kamusal açık alanlar ve Kop van Zuid gelişim planı. Sonuncusu kentin bu bölgesinin ileriki fonksiyonlarını belirleyip; temel olarak konut, iş alanı ve eğlence mekanları barındıracaktır.

Landtong: Üç tarafı su ile çevrili bu alanda, altı yüz lüks konut bulunmaktadır. Sessiz avluları çevreleyen konutların geniş balkon ya da terasları vardır. Yine bu alanda da restoranlar, mağazalar mevcuttur.

Bu proje için pek çok farklı kişi ve kişiler beraber çalışarak ortak bir gelişim projesine imza atıyorlar. İdari yöneticiler, müşteriler, şehir plancıları, mimarlar ve teknisyenler, planlanmış master plan üzerinden kaliteli bir çevre için beraber yola çıkıyorlar. Şehir planlamasında ve mimaride belli bir kalite seviyesini tutturabilmek için Avrupalı ve Hollandalı mimar ve şehir plancılarından oluşan danışman niteliğinde bir Quality Team (Kalite Grubu) de kuruldu. Bu grup için amaç, “bütün, parçaların toplamından daha fazlasını ifade etmeli” fikri üzerine kuruludur.

Wilhelminaplein: Görsel olarak baskın olan yapıların ve orijinal strüktürün korunmasına karar verilen bölge için kentsel tasarım, peyzaj ve trafik akış planları koordinasyonlu biçimde düzenlenmiştir.

Parkhuismeesteren antreposunu lüks konutlara dönüştürülme projesi ve yine gelir düzeyi yüksek kişilere hitap eden Montevideo apartman kompleksi 2002 yılında başlaması düşünülmüş projelerdir. ‘De Rotterdam’ adlı Rem Koolhaas’ın konut-ofis-eğlence işlevlerini barındıran karma yapısının inşası ise 2005-2006 yıllarında başlayacaktır. Tüm Kop van Zuid yerleşimi içinde Wilhelminaplein, bölgenin ekonomik açıdan merkezi olacaktır. Hollanda America Line firmasının terminal yapısı ise lüks bir Cruise Terminali olarak işlevlendirilecektir. Master planının ama bu bölgede birbirine entegre olmuş konut ve ofis alanları oluşturmaktır. 200.000 m ²lik bir ofis alanı planlanan alanda, Renzo Piano’nun bir Telekom şirketine ait ‘Toren op Zuid’ ve Norman Foster’ın ‘World Port Center’ projeleri de bulunmaktadır. Peter Wilson tarafından tasarlanan Luxor Theatre da yine bu bölgenin ihtiyaçlarını karşılamak üzere düşünülmüştür.

Altyapı: Projenin ilk başından beri, tasarımcılar Kop van Zuid için en önemli başlangıç noktasının şehir merkeziyle kurulan iyi ulaşım bağlantıları olduğunu savundu. İdareciler tarafından da desteklenen bu görüş sonucu, bölgenin temel altyapısını oluşturan Erasmus Köprüsü, Varkenoordse Viyadüğü, Wilhelminaplein Metro İstasyonu ve TramPlus (yeni tramvay sistemi) finanse edildi.

Erasmus Köprüsü: 1996’da inşasının tamamlanışından itibaren Rotterdam kentinin sembolü haline dönüşen Erasmus Köprüsü, UN Studio (Ben van Berkel ve Caroline Bos) tarafından tasarlandı. Maliyeti diğer önerilere göre daha yüksek olmasına rağmen bu projenin uygulama için seçilmesinde kuşkusuz estetik değerleri ve kent için bir landmark olabilme kapasitesi ile çekiciliği önemliydi. Köprünün inşasından sonra hem özel hem kamusal araçlarla ulaşım çok rahatladı ve Erasmus Köprüsü kuzey ve güneyi bağlayan bir ana eksen çizmiş oldu. .

Yaşama, Çalışma ve Dinlenme Mekanları: Konut alanlarındaki çeşitlilik farklı gelir gruplarının bir arada Kop van Zuid’de yaşamasını öngörerek tasarlanmış.

Genç aileler, yaşlılar, çalışan çiftler ve yalnız yaşayanlar ayrı ayrı düşünülmüş ve her birinin farklılaşan ihtiyaçlarına uygun farklı konut tipleri geliştirilmiş.

Entrepot Alanı: Mağazalar, restoran - kafeler ve yat limanı ile canlanan Entrepot Alanı’nın da dört yüzden fazla konut bulunmaktadır.

Zuidkade: Erasmus Köprüsü’nün Kop van Zuid tarafındaki ayağının bulunduğu alandır. Toplu taşıma araçları açısından önemli bir düğüm noktasıdır. 10.000 m²lik bir ofis alanı ve 250 konut tasarlanmıştır. Ayrıca Laan op Zuid’i canlı bir bulvara dönüştürmesi amaçlanan restoran ve mağazalar da konut bloklarının giriş katlarında bulunacaktır. Bu alanda bulunan ve uzun zamandır kullanılan Wilhelminahof ofis kompleksi ise 70.000 m ²lik ofis alanı sağlar. Bu kompleksin rekreasyon aktivitelerini karşılayan bir merkez olan Galleria da mevcuttur. 18.000 m ²lik ofis alanıyla Wilhelminatoren ve Ichtus Koleji de yine bu bölgededir.

Projenin Organizasyonu: Şehir idaresinin ve özel kuruluşların beraber çalıştığı bir proje olan Kop van Zuid, çok kapsamlı, uzun vadeli ve her ölçekte düşünülmüş bir projedir. Mimarlığın, tüm organizasyonun içinde bir düğüm noktası olduğunun ve ancak tüm diğer düğüm noktalarıyla beraber bir sistem oluşturduğunun bilinciyle hareket edilen bir yeniden yapılanma projesidir. Kop van Zuid, tüm bu özellikleri ve ayrıca mimarlığın daha büyük bir sistemdeki konumunu ve bu sistemle koordinasyonlu olarak nasıl çalıştığını göstermesi açısından da çok önemlidir.

Bu proje kapsamında, bölgenin kamusal imajının oluşturulması için çalışan ve bölgeye kendine özgü bir kimlik kazandırmayı amaçlayan bir İletişim Grubu, ve amacı; doğan iş imkanı ve temizlik görevlisinden en üst düzey yöneticiye kadar her alanda oluşan personel gereksinimini, öncelikli olarak çevre yerleşimlerden karşılamak olan Ortak Çıkar Proje Grubu da bulunmaktadır. Öne Çıkan Mimari Projeler: Erick van Egeraat - Ichtus Koleji: 1998-2000 / 19.945 m ² Ichtus Yüksek Okulu, cam ağırlıklı modern bir tasarımdır. En ileri enformasyon ve iletişim teknolojileri ile donanmış olan yapı, kolayca bölümlendirilebilme özelliği ile esnek bir çalışma mekanı sunar. Ayrıca, bir mültimedya kütüphane, kantin ve stüdyosu mevcuttur. Giriş katında, öğrenci ve çalışanların yanısıra çevrede yaşayanlar tarafından da kullanılan servis hizmetleri bulunur. Proje kapsamında yeni mezunların kendi işlerini kurabilecekleri imkanlar da düşünülmüştür. Dolayısıyla, yapı kamuya açıktır ve giriş katındaki fonksiyonlar ile çevreyle de etkileşimlidir. Yapının arka tarafında da kapalı bir avlu bulunmaktadır.

Kentsel ölçekte çevre rıhtım dokusuna uyum sağlayan yapı, tipoloji olarak da geç 19. erken 20. yüzyıl endüstriyel mimarlığı ile benzeşir. Giriş katında çevre yapıların arkalarından devam ettiren yapının daha özelleşmiş kamusal alanları ilk üç katta yer alırken sınıflar üst altı kata yerleştirilmiştir. Güney cephesi boyunca yükselen atrium, okulun çekim noktasını oluşturur.

Malzeme olarak açıklığın, maksimum esnekliğin ve manzaranın ifadesi olarak, kobalt mavisi film ve berrak cam kullanılmıştır.

Bolles & Wilson – Luxor Tiyatrosu: 1998-2001 / 16.000 m² Almanyalı Bolles & Wilson firmasından Peter Wilson’ın tasarladığı Luxor Tiyatrosu’nun iki fuayesi ve Rijnhaven manzaralı bir restoranı vardır. Kırmızı ve tonlarında tasarlanan yapının tiyatro sahnesi 42 metreye 21 metre olup oldukça geniştir ve çok iyi bir akustiğe sahiptir.

Fumi Hoshino - Parkhuismeesteren: 2001-2003 / 8.000 m² Kop van Zuid planına göre Parkhuismeesteren Antreposu’nun yıkılmasına karar verilmişti. 1995 yılında yıkımına karar verilmesine rağmen, bölgedeki başka antrepoların yeniden işlendirilmesi sonucu bu karar tekrar gözden geçirildi ve 2001 yılında Fumi Hoshino’nun tasarımıyla mağazalar, yeme-içme mekanları, ofisler ve konut alanları oluşturuldu. Giriş katının mağazalardan oluştuğu yeni düzenlemede birinci ve ikinci katlar ofislere ayrılmış ve eskiden antreponun çatısı olan üçüncü

katta ise yirmi bir lüks konut, teras ve bir peyzaj mimarının da desteğinin alındığı çatı bahçeleri bulunmaktadır. Konutların her biri ev sahibinin isteği üzerine bir ya da daha fazla terasa sahip olabilecektir.

Rem Koolhaas - De Rotterdam: 2002-2005 / 120.000 m² 260 konut, 240 yatak kapasiteli bir otel, 30.000m² ofis alanı, 4.000m² fitness alanı, 3.500m² sinema, 1.500m² ticari alan, 600 arabalık otopark.

Wilhelminapier’da tasarlanan De Rotterdam adlı karma yapı 126 metre yüksekliğe sahip olacaktır. Yapı, tek bir bina gibi gözükmekle beraber üç bağımsız kule gibi de algılanmaktadır.

Giriş katının ofislere, otel lobisine, sinemanın restoranına ve bir pasaja ayrıldığı kütlenin tasarımında aynı sırada yer alan Piano’nun projesiyle Foster’ın World Port Center’ını da göz önünde bulundurulmuştur.

Norman Foster - World Port Center: 1998-2000 / 48.000m² 32 katlı, Maas Nehri manzarasına karşı konumlanmış olan yapı, Rotterdam Liman İşletmeleri’ni barındırmaktadır. Planı “U” biçimlidir ve farklı yüksekliklere sahip iki kule biçiminde tasarlanmıştır. İki kule, tüm yapı boyunca devam eden camlı asansör lobisiyle birbirine bağlanır. Ofis katlarında panaromik manzara yatay bant pencereler ile içeri alınırken yapının çeperindeki ışık elemanları, hem güneş kırıcı olarak çalışır hem de günışığını ofisin içlerine kadar yansıtır. Yüksek performanslı camlar ve günışığı kontrollü aydınlatma ile birlikte bu sistem, enerji korunumunda çok etkilidir.

Renzo Piano – KPN Telekom Ofis Binası 1997-2000 / 20.000m² Hollandalı KPN Telekom Şirketi’nin genel müdürlük binası olup, Erasmus Köprüsü’nün yakınında yer alan ve 11 metre yükselen bir yapıdır. Yapı bir çekirdek ve iki kanattan oluşur.

Kanatlardan ilki 16 katlı olup güneye yönlendirilip, ikincisi ise 20 katlı tasarlanıp düşey düzleme Erasmus Köprüsü’nün çelik halatlarıyla eş olan 5.9ºlik bir açı yapmaktadır. Bu açılı yüzey 3.600 m²lik bir giydirme cephe olup, büyük monokromik bir ekrandır. 2 km uzaktan gece-gündüz görülebilecek şekilde tasarlanan bu ekran grafik animasyonlar ile duyuru amaçlı kullanılır. 24 voltluk 896 lambadan oluşan ekran ile kentte olan aktiviteler de kentlilere duyurulur. KPN Kulesi’nin bir başka özelliği ise yatay stabilizeyi sağlamaya yardımcı 45 metre uzunluğundaki çelik destek ayağıdır. Ekranlı cephenin merkezinden çıkan çelik destek yapının önündeki meydana saplanır.

Bradford Kent Merkezi Dönüşüm Projesi

Yakın zamanda ARKIMEET konferanslarının da konuğu olan İngiliz mimar William Alsop’un, Bradford Kent Merkezi kentsel dönüşüm projesinin tanıtım filmi, aslında bu kapsamdaki bir projeye mimarın yaklaşımının nasıl olduğunu özetliyor.

Plaza de Toros’un alışveriş ve eğlence merkezine dönüşüm projesi ve MVRVD ise Pabellon de la Biodiversidad tasarımlarıyla katılmaktadır.

Will Alsop’un Bradford Centre Regenaration ekibiyle olan çalışması, Bradford’un sahip olduğu iyi niteliklerini, manzaralarını ve miras kalmış yapılarını en iyi şekilde kullanan açık bir alanla nefes alması için bir şans yarattı. Will Alsop projeyle ilgili olarak “Bradford’un topografisi, her şehirlinin hem fiziksel hem zihinsel olarak şehir manzarasına uyanmasına izin veriyor. Bu uyanışın tutkusu harika bir farlılığın yerleşimini yaratır.” diyor. Planlamadaki koşulların dahilinde ekip Bradford’a tek merkezli değil, çok merkezli perspektifle yaklaştı.

Bradford’u kapsayan ve ona farklı nitelikler veren çevrelerin tanımlandığı projede, 64x1 km’lik alanların uzandığı şehir planında alanların her biri deneyimlerin, olayların ve aktivitelerin çekirdeği olarak kabul edilmiş. Bu alanlar uygun bir şekilde geliştirilerek Bradford’un turist haritasını oluşturuyor ve birçok şeyin yapılabileceği, alınıp satılabileceği, görülebileceği, insanların buluşulabileceği yerler temin ediyor. Her alanın içeriğiyle bölge dışından insanların da burayı ziyaret etmesini sağlaması planlanmış. Semtin panaroması ve sınırları yeni yapılar kadar önemli.

Poblenou ve Forum 2004 Alanı Barcelona kentinin kuzeydoğusunda kalan ve Olimpiyatlardan önce yenilenmesine karar verilmiş olan Poblenou bölgesi, şu an şehrin en büyük şantiyesi durumundadır. Bu yenileme projesi, Universal Forum of Cultures 2004 organizasyonu dolayısıyla gündeme gelen Diagonal Mar, Besòs alanı ve Poblenou bölgesinden oluşmaktadır.

Başkent olmadığı için kamusal yatırım konusunda dönem dönem sıkıntılar yaşayan Barcelona için, uluslararası organizasyonlar şehrin, kent dokusunun dönüşümünde önemli bir tarihi rol oynamıştır. 1888 ve 1929 Uluslararası Sergileri, 1952 Eucharistic Kongresi, 1992 Olimpiyat Oyunları ve son olarak da 2004 Universal Forum, kentin yenilenmesinde önemli çıkış noktaları olmuştur.

Bir sahil şehri olmasına rağmen Barcelona, 1980’lerden sonra denize sırtını dönmüş ancak 1992 Olimpiyatlar ile denizle tekrar barışmıştır. 1992’de başlayan, sahilin yeniden kullanım süreci bugünkü Poblenou yenileme projesinin de yolunu açmıştır.

4 kilometrelik kesintisiz bir sahil şeridine sahip olan Poblenou, demiryolları ve endüstri yapıları ile denizden kopmuş olmasına rağmen Olimpiyat Köyü’nün tasarımı ile birlikte marina inşa edilmiş ve sahiller dönüştürülmüştür. Bu değişimle birlikte, daha önceden endüstri bölgesi olan Poblenou’nun ilk defa iş ve konut alanı olarak potansiyeli öne çıkmıştır.

Kent dışına kaydırılan endüstri yapılarından sonra, Poblenou’nun yeniden işlevlendirilmesi için Genel Metropolitan Plan hazırlanmış ve daha önceden endüstri bölgesi 22a olarak adlandırılan bölgede, karma kullanım amaçlanan 22@ adlı yeni bir alt-bölge tanımlanmıştır. 22@ projesinde, enformasyon ve iletişim teknolojilerine yönelik bir yapılanma düşünülmüştür.

Bir milyon metrekareden fazla endüstriyel alan; konut yapıları, parklar, kamusal tesislerden oluşan bir merkeze dönüşecektir.

Barcelona üretim kapasite potansiyelini iki farklı açıdan güçlendirmeyi hedeflemektedir: Llobregat altyapı sisteminin iyileştirilmesi ve Besòs ve Poblenou bölgelerinin dönüşümü.

22@ projesi, kent için bu ölçekte yürütülen en önemli kentsel dönüşüm projelerinin sonuncusudur. Poblenou bölgesi mevcut düşük kentsel yoğunluğu nedeniyle bu ölçekli bir proje için uygundur. Bölge, Avenida Diagonal üzerinde yer alır ve Forum 2004 alanına kadar uzanarak denize bağlanır. Barcelona Şehir Konseyi tarafından tasarlanan 22@ kentsel önerisinde, konutlar, modern endüstri yapıları, ofisler, mağazalar ve otellerden oluşan karma fonksiyonlu bir bölge düşünülmüştür. Proje sürdürülebilirlik, gürültü kirliliği kontrolü, enerji korunumu, mobilite, iletişim, su ve atık döngüleri konusundaki öngörülere öncelik verir. Bu nedenle dönüşüm projesinin en önemli aşamalarından biri de 19.780 milyon pesetaya mal olan altyapı planlaması olmuştur.

Forum 2004 kapsamında projesi ele alınan Diagonal Mar, 214 hektarlık, Olimpiyat Köyü’nün yaklaşık 5 katı bir alana yayılmaktadır. Bu proje kapsamında, atık su arıtma tesisi, katı atık sınıflandırma/geri dönüşüm fabrikası, termal güç istasyonu gibi önemli altyapı sistemlerinin de renovasyonu söz konusudur.

Değişim projesine uluslararası mimarların da katılımı mevcuttur. Jean Nouvel, Poblenou Merkez Parkı’nı, City Metropolitana’yı ve Katalan mimarlar B720 ile de 142 metrelik Agbar Kulesi’ni tasarlamaktadır. Dominique Perrault ise Diagonal’da yer alacak iki otel projesi üzerinde çalışmaktadır. İsviçreli Herzog&de Meuron Forum 2004’ü temsil edecek yapıyı tasarlarken, Toyo Ito ise ticari fuar alanının ek projesini gerçekleştirecektir. Dönüşüm projesine ayrıca Alejandro Zaera Polo ve Arata Isozaki konut ve ofislerden oluşan karma yapı projeleriyle, Zaha Hadid Plaza de las Arts Meydan tasarımı, David Chipperfields yeni adliye alanı, Richard Rogers otel ve

Kent dışına kaydırılan endüstri yapılarından sonra, Poblenou’nun yeniden işlevlendirilmesi için Genel Metropolitan Plan hazırlanmış ve daha önceden endüstri bölgesi 22a olarak adl Poblenou’nun kentsel ve ekonomik dönüşümünü ise yeni kurulacak bir şirket yürütecek, bu kapsamda şirket; proje planlama, yönetim ve uygulaması; altyapının, kentsel servislerin ve kamusal mekanların planlama, geliştirme, tasarım, inşa ve yönetimi ile bu endüstriyel üretim alanlarının ulusal ve uluslararası gelişiminden sorumlu olacaktır.

REKLAM

KENTSEL DÖNÜŞÜM PLANLARI NEREDE NE ZAMAN BAŞLADI? Geçmişten günümüze, kentin, sosyal ve ekonomik yapının değişimine paralel olarak pek çok dönüşüm yöntemi ve stratejisinin bilim dalından beslenmesini gerektiriyor.

Kentlerin

tıpatıp benzemesi ise düşündürücü.

E

ndüstri Devrimi sonrası, sanayi kentlerinde hızla artan çevre kirliliği, sağlıksız ve yaşam standartları düşük konut alanları ve yetersiz altyapı hizmetleri, sağlıksız kentler meydana getirdi. 19 yy. ikinci yarısında kenti daha sağlıklı, temiz ve yaşanabilir kılmayı amaçlayan “Park Hareketi”ni, kent merkezlerinde geniş cadde ve bulvarların açılmasını kapsayan kentsel yenileme projeleri izledi. 1850-1860 yılları arasında Baron Haussmann öncülüğünde Paris’te gerçekleştirilen kentsel yenileme projesi, bu projelerin başında geliyor.

20 yy’ın ilk yarısında İngiltere’deki “Bahçe Kent Hareketi” ve “Yeni Kentler Hareketi”ne paralel olarak gelişen “Modernist Hareket”, kentlerdeki yenileme stratejilerine öncülük etti. “Modernist Hareket” kentin sağlıksız kısımlarının yıkılması, daha fazla yeşil alan ve yüksek kütlelerle yeniden planlanması üzerine kurulmuştu. Bu hareketin ortaya çıkışı ile

Avrupa’da Paris başta olmak üzere pek çok kent yıkılıp, Modernist ilkelere göre yeniden yapılmıştı. İkinci Dünya Savaşı ile birlikte, kentlerde büyük yıkımların meydana gelişi, kentlerin yeniden inşa edilmesi stratejisini gündeme getirdi. Bu dönemde merkezi yönetimin öncülüğünde yeniden yapılanma politikaları ortaya konuldu. 1949’da ABD’de kabul gören Konut Yasası ile birlikte kentsel yenilemenin kurumsallaşması sağlandı. Yine aynı dönemde, merkezi yönetimler yerel yönetimlere kentsel planlamanın ilkelerini içeren rehberler sunmuştu.

1940’ların ikinci yarısında kentsel yenileme ile birlikte, banliyöleşmenin başlaması ve kentsel gelişim kavramı ortaya çıktı.

1960’lar ve 1970’lerin başlarında ise kentsel iyileştirmeye öncelik verilerek, fiziksel bozulma ile toplumsal bozulma arasındaki doğrudan bağlantı artık kabul edilmiş ve projelerde daha toplumsal bir strateji izlenmeye başlanmıştı. Dönemin dönüşüm projelerinde kenar mahalleler ve kent çeperleri öncelik kazandı. Merkezi yönetimin önderliğinde geliştirilen ve etkileri az olan bu projeler, kentsel dönüşümün yalnızca fiziksel değil toplumsal yönlerini ele alan yapılarıyla büyük öenm kazanırken, kent merkezleri ve yoksul mahallelerin iyileştirilmesi ve yenilenmesini merkezi yönetimin öncelikli politikası haline getirmişti. 1970’lerin sonlarına doğru, kent merkezlerindeki bozulmanın tek nedeninin sosyal faktörler olmadığı, ekonomik ve yapısal nedenler de, kent merkezi ve çevresindeki kentsel dönüşüm projelerinde aktörler çeşitlenmeye başlamıştı.

1980’lerin dönüşüm projelerinin odağında ise kentin boşaltılmış, atıl ve çöküntü haline gelmiş alanlarının ekonomik olarak canlandırılması vardı.

Geleneksel limanın tekrar inşasıyla birlikte, bir deniz müzesi, Imax sineması, dört yıldızlı otel ve çeşitli lokantaları içeren Rotterdam Waterstad,

bu yöntem için iyi bir örnek oluşturabilir. 80’lerde kentsel dönüşüm projelerinin büyük bir çoğunluğu, kamu ve özel sektörün işbirliği ile gerçekleştirildi. Kamu sektörü, temel altyapı sunumu ve arazi ıslahını sağlayarak, kentsel dönüşüm yapılacak olan bölgeye özel sektörün ilgisini çekip, proje ortaklıkları konusunda da kurumsal örgütlenmeyi kurma rolünü üstlendi.

1990 sonrası kentsel dönüşümde kullanılan en yaygın müdahale biçimi, kentsel iyileştirme ve yeniden canlandırma oldu. Çok aktörlü ve çok sektörlü dönüşüm süreçleri bu dönemde kabul gördü, kamu ve özel sektörün yanında gönüllü kuruluşlar, sivil toplum örgütleri ve farlı toplumsal kesimler de projeye katılmaları için teşvik edildi. Tarihi ve kültürel miras ile ekonomik gelişme arasındaki bağın öneminin anlaşılmasıyla da bu dönemde, “kentsel koruma” kavramı da “kentsel dönüşüm”de ön plana çıktı.

Geçmişten günümüze, kentin, sosyal ve ekonomik yapının değişimine paralel olarak pek çok dönüşüm yöntemi ve stratejisi geliştirilmiştir.

Kentsel dönüşümün bağlı olduğu kriterlerin çok fazla olması, geliştirilebilecek olan stratejilerin zamana ve mekâna göre farklılaşmasını, pek çok bilim dalından beslenmesini gerektiriyor.

Gelişen teknolojiler ve stratejiler ışığında, kentsel dönüşüm alanında ortaya konulabilecek işler düşünüldüğünde ise, kentlerin gittikçe tıpatıp ikizlere benzemesi oldukça düşündürücü.

KİTAP

İnşaat-emlak konularında vatandaşı aydınlatan, bilgilendiren sayısız makaleleri bulunan Gayrimenkul Uzmanı Hatice Kolçak’ın “Kentsel Dönüşümün Şifreleri” isimli kitabı uzun süre önce raflardaki yerini aldı.

Bugüne kadar Kentsel Dönüşüm konusunda gelen sorulara cevap veren yazar, en fazla merak edilen sorulardan derlediği 100 soruyu kitapta okuyucuları için cevaplıyor.

“Sadece kentleri dönüştürmüyoruz insanlarıda dönüştüyoruz. Burda konu sadece binalar değil, binalara hayat veren insanlar. Farkındayız ya da değiliz tepki birazda buna. Biri sizin yüzünüze seni dönüştüreceğim dese hayır olmaz dersiniz. Yıllardır içinde yaşadığı alışık olduğu mahalle ve kültürden gitmek düşüncesi bile hasta ediyor olmalı insanı.

Bu Dönüşüm süreci Kentsel Dönüşüm bölgelerinde yaşayan insanların fiziksel, sosyal ve ekonomik geleceği üzerine ve buna bağlı olarakta kentin bütün geleneklerine etki ediyor.” Yazar Hatice Kolçak Çatı kitapları’ndan çıkan kitabında kentsel dönüşümün insanlar ve gelecekleri üzerindeki etkilerine değiniyor.

“Yüzde 70 Deprem fayları üzerinde bulunan ülkemiz için kentsel dönüşümün önemi, bu dönüşümde eskilerin yerine yapılacak yeni binaların depreme dayanıklı olarak inşa edilmesi, var olanların depreme karşı güçlendirilmesi kaçınılmaz bir sonuç. Önemli olan bunu nasıl yaptığınız ve önemli olan Kentsel Dönüşüme giren binanızda sizlerin nelerle karşılaşacağınız ve nasıl çözeceğinizi bilmenizdir.” diyen Hatice Kolçak kitabında süreç hakkında oldukça faydalı ve önemli bilgileri paylaşıyor.

Kentsel Dönüşümde rant var mı?

Afet yasası mı, kentsel Dönüşüm Yasası mı?

Binanız yıkılacak mı?

Kentsel Dönüşümde bilinmesi gereken üç ayrıntı Eviniz “riskli alan” da ise sizi neler bekliyor Ev sahiplerinin işini kolaylaştıracak 15 madde Kentsel Dönüşümden faydalanarak binanızı 5 adımda yenileyin 2/3’ü sağlayamayanları zor günler bekliyor Kat Malikleri toplantıya nasıl çağrılır Eviniz değil Arsa payınız önemli Kentsel Dönüşüm kredisinde bilmeniz gereken ince ayrıntı Riskli yapılarda açık artırma nasıl olmalı Vergi muafiyeti ve KDV cazibesi “Kentsel Dönüşümün Şifreleri” D&R ve tüm kitapçılarda satışta..

Kentsel dönüşüm uygulamasında insan hakları gibi önemli bir konuyu ele alan Kentsel Dönüşüm ve İnsan Hakları kitabı İstanbul Bilgi Üniversitesi öncülüğünde hazırlandı..

Kentsel Dönüşüm ve İnsan Hakları adlı kitap, kent ve insan hakları kavramlarını inceleyen makalelerden meydana geliyor. Bu katkılar, daha önce İstanbul Bilgi Üniversitesi, İnsan Hakları Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından düzenlenen Kent ve İnsan Hakları Sempozyumu’nda yapılmış sunumlara dayanıyor.

Sosyal bilimler açısından, ‘kentsel dönüşüm’ uygulamasıyla ilgili, kent ve insan hakları kavramları bağlamında bir yaklaşımla, kent hakkı, kentli hakları, kentte insan hakları, kentsel hizmetlere erişim hakkı gibi ‘hak’ vurgusunu ön planda tutan incelemeler, hem genel hem de kent ölçeğinde bir demokrasi iklimi içinde anlamlıdır. Bu, aslında, bireysel hak alanlarının özerkliği, bu bağlamda kendi geleceğini tayin etme olanaklarına sahip olma, özel ve kamusal iletişim kanallarının açıklığı ve bununla bağlantılı özgürlükler arasında, katılım, çoğulculuk, şeffaflık, hesap verebilirlik, muhalefet hakkı gibi değerlerle örülmüş bir ilişkiler düzenini ifade eder.

Son günlerde Türkiye’de çok tartışılan kentsel dönüşüm uygulamalarının yarattığı sorunlar, çatışmalar, tartışmalar başka bir gerçeği de gündeme getirmiştir. Bu, özellikle kent toprağındaki mülkiyet ilişkilerinin belirlenmesi konusunda doğrudan “emlâk piyasası”na odaklanma politikasıdır. Bu durum, bu konuların tartışılmasında ekonomik ve sosyal haklar alanından gitgide uzaklaşmaya da neden olmaktadır.

Bu çalışma, farklı disiplinleri temel alan katkılarıyla, kentsel dönüşüm meselesini sosyal bilimler yöntemleriyle anlamaya çalışmanın yanı sıra, bu konunun bir hak meselesi olduğunu da vurgulayan incelemelere yer veriyor.

Yazar: Mustafa Ökmen,Senem Zeybekoğlu Sadri,Kıvılcım Akkoyunlu Ertan Yayınevi: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları