ON
GE
PO
LI
JS
T
MAGAZINE VOOR BEELDENDE KUNSTSTUDENTEN
MARLENE DUMAS
Interview met most-wanted kunstenares
VICE VERSA
Rot in het vak vs. groentje van de opleiding
MESH PRINT CLUB Ambacht in foto’s
DODE KUNSTENAARS
Miljoenen verdienen? Ga dood!
VERS VLEES
Een springplank voor de artistiekelingen
GUIDE TO SUCCES
Tips en trucs voor JOU toekomst..
quote
ALBERT CAMUS SCHRIJVER
2 - ongepolijst
'ALS DE WERELD BEGRIJPELIJK WAS, ZOU ER GEEN KUNST BESTAAN.'
ongepolijst - 3
inhoud
INHOUDS OPGAVE IN DE SPOTLIGHTS ZO RAAK JE HET AAN DE STRAATSTENEN WEL KWIJT VICE VERSA WAAROM WIL IEDEREEN DUMAS? TIJD VOOR VERS VLEES EEN MIDDAGJE ZEEFDRUKKEN QUIZ KAPOT VEEL VERDIENEN GUIDE TO SUCCES BRUGGEN SLAAN IN 2013 JE WERK WERELDWIJD
4 - ongepolijst
VOORWOORD Ons Nederland barst uit haar voegen van
op kunstgebied worden gevolgd. Maar
creativiteit. Elk jaar weer produceert ons
misschien wel het belangrijkste: een plek
land aan de lopende band fantastische,
waar galeries, musea en opdrachtgevers
jonge, innovatieve kunstenaars. Creatieve
kunnen zien waar de nieuwe generatie
mensen met nieuwe ideeĂŤn, een nieuwe
creatievelingen
kijk op de wereld, of een nieuw verhaal dat
vervolgens daarmee in contact te komen.
mee
bezig
zijn
om
juist door hun aan de kaak moet worden gesteld.
We hebben het over hoe kunstenaars makkelijk
Helaas
komt
het
te
vaak
voor
hun
werk
online
kunnen
dat
tentoonstellen, tips over hoe ze hun werk
kunstenaars (onterecht) niet gezien of
het beste promoten. Maar we bieden onze
gehoord worden. Het is immers een andere
kunstenaars ook een podium. We laten
tak van sport om je werk te promoten en
nieuwe talenten zien, we volgen ze, we
te verkopen. Daar komt Ongepolijst om de
interviewen ze en we showen hun werk.
hoek kijken. Wij, een groep van zes jonge studenten, vinden dat deze Nederlandse
Daarnaast zijn er elke week vier felbegeerde
jonge talenten gezien moeten worden.
plekken voor kunstenaars die hun beste werk in ons blad mogen publiceren.
De verdeling is simpel: de kunstenaars
Dit is Ongepolijst. Rauw, tegendraads,
maken hun werk, wij zorgen voor de
onbeschaafd, onaangepast en jong.
exposure. Dit blad is een plek waar zij
Een blad voor kunststudenten en jonge
zichzelf en hun werk kunnen exposeren. Een
kunstenaars. Voor de ruwe diamanten die
plek waar nieuwe trends en ontwikkelingen
Nederland gaan veroveren.
Met vriendelijke groet, Renee van Hest Hoofdredacteur
ongepolijst - 5
producten kunsternaars
ZO RAAK JE HET AAN DE
STRAATSTENEN WEL KWIJT
Natuurlijk vind je niet alleen in Nederland kunstenaars die interessante kunst maken. Over de hele wereld zijn er creatievelingen te vinden, de een wat succesvoller dan de ander. Zes opvallende initiatieven van over de hele wereld die een beetje extra aandacht verdienen, vind je hier. Lees, kijk en laat je inspireren.
door: Stephanie Yap & Merel de Bruijn
6 - ongepolijst
The Chapuisat Brothers – Gregory en Cyril Chapuisat Na omzwervingen door heel Europa zijn Gregory en Cyril Chapuisat, alias The Chapuisat Brothers, na hun kunstopleiding weer in Geneve neergestreken. De broertjes begonnen met meedoen aan kunstwedstrijden in Zwitserland en gingen met hun werk langs potentiële werkgevers. Gaandeweg creëerden zij naamsbekendheid en is het balletje gaan rollen. Tegenwoordig weet ook het buitenland hen te vinden. Inmiddels worden de broertjes zelf benaderd om hun werk tentoon te stellen, zo staat er nu een werk van hun langs de kust in België. Maar ook in de rest van Europa kun je hun werk vinden. Het jonge kunstenaars duo maakt vooral grotere objecten en installaties. De jongens spelen naar eigen zeggen met de perceptie van de subjectieve werkelijkheid. De installaties die ze maken lijken vaak op cocons of andere obecten waar je in kan. Ze vragen van hun bezoekers (die ze ontdekkingsreizigers noemen) om te vertrouwen op hun zintuigen. Zo roept hun werk bijvoorbeeld emoties op: verwarring, ongemak en nieuwsgierigheid.
Frankrijk - impossible objects De Franse kunstenaar Jacques Carelman maakte in 1969 Catalogue d’Objets Introuvables a.k.a. the Catalogue of Impossible Objects. In april dit jaar overleed Carelman. Een clubje van vijf Franse kunstenaars, allemaal anoniem, bedacht dat het heel bijzonder zou zijn om zijn ontwerpen daadwerkelijk te produceren. Ter ere van Carelman. Nadat ze van het kastje naar de muur zijn gestuurd, kregen ze dan eindelijk toestemming om de ontwerpen te maken. Ze begonnen met tien producten uit het boek en lanceerde deze tijdens een besloten feestje. Er was veel enthousiasme en zo werd het vijftal gestimuleerd om nog meer ontweren te produceren. Langzaam aan werd dit initiatief opgepikt door verschillende media in binnen- en buitenland. Op de site www.impossibleobjects.com vind je tientallen ontwerpen, van een koffiepot voor masochisten tot een stoel die geheel gemaakt is van radiatoren. Of wat denk je van een condoom van gehaakt kant? Allemaal niet heel erg handig in het dagelijks leven maar geinig is het zeker!
ongepolijst - 7
producten kunstenaars
Aakash Nihalani Op onverwachte plekken op straat in New York kun je zomaar kunst tegen komen van Aakash Nihalani. Zijn moto: “Mensen moeten begrijpen dat alles niet hoeft te zijn zoals het nu is.” Aakash gebruikt in zijn werk veel vierkanten en driehoeken. Als reactie op de huidige maatschappij gebruikt hij de straten als zijn atelier. Stoepen, deuren, muren, trappen: niets is veilig voor de creativiteit van deze New Yorker. Een van zijn voordelen is dat hij nooit op zoek heeft moeten gaan naar galerieën of musea, de straat is zijn atelier, galerie en museum in een. Inmiddels heeft hij met zijn werk wel plek weten te veroveren en is het te zien in musea over de hele wereld. Typisch gevalletje van straat artiest tot internationale kunstenaar. Neem vooral een kijkje op zijn blog: www.eyescreamsunday.com. Hier kun je zien dat deze creatieveling nog meer in zijn mars heeft dan de straten van New York versieren.
Verenigde Staten – LAQA & Co Het make-upmerk LAQA & Co laat de verpakkingen van haar beautyproducten ontwerpen door jonge en veebelovende kunstenaars. Van de make-upkleur waar de kunstenaars de verpakking voor hebben ontworpen, krijgen ze een deel van de opbrengst. Liam Brazier is door LAQA benaderd om een ontwerp te maken. Hij viel op voor LAQA & Co omdat hij al zijn werk direct online zet op zijn facebook, twitter en website. Hij zet zo absurd veel van zijn werk online, dat het makeup merk bij hem terecht kwam. Liam heeft via twitter een community opgericht. Hier delen, vinden en bloggen zijn volgers over zijn ontwerpen.
8 - ongepolijst
Ana Kras – Belgrado, Servië De
27-jarige
ontwerper
Ana
Kras
uit
Servië
maakt
unieke
lampen(kappen), tafeltjes en stoelen. Ze heeft voor haar ontworpen meubels bijnamen bedacht. Zo noemt ze haar lampenkappen bonbons en haar stoelen hug chairs. Het basismateriaal van haar meubels is hout, waar ze één ander element aan toevoegt. Bij haar bonbons is dat garen en bij haar hug chairs triplex. Het leven als kunstenares in Servië is alles behalve gemakkelijk. De designschool waar ze studeerde had slechte materialen, geen geschoolde docenten en geen workshops. Deze barre omstandigheden zorgden ervoor dat ze veel kon met weinig spullen. Na haar afstuderen kreeg Ana de opdracht om aan verschillende projecten te werken op het gebied van meubelontwerp, grafische vormgeving en fotografie. Met haar opvallende meubelproject trok Ana de aandacht van de culturele organisatie Young Serbian Designers. Deze organisatie promoot de Servische kunstenaarsscene door ze te exposeren bij de o.a. Salone Sattelite Showcase in Milaan.
Ana is inmiddels onderdeel van de Young Serbian Designers en heeft een eigen website waar kunstwerken te zien en te koop zijn. www.anakras.com
Sean E Avery – Australie Illustrator en beeldhouwer Sean E Avery uit Australië maakt duurzame kunst. Hij gebruikt namelijk oude cd’s en computeronderdelen voor zijn beeldhouwkunst. Hij verkrijgt de onderdelen door oproepjes te plaatsen op internet en in supermarkten. Daarnaast struint hij rommelmarkten af om zijn voorraad aan te vullen. Dankzij het internet en zijn uitgevers is Sean succesvol geworden. Tijdens zijn studie had hij een project met uitgever ‘Fremantle Press’. Dit contact hield Sean warm en zo ontstond zijn netwerk. Op online gebied deelt hij zijn werk en creëert samenwerkingen en connecties via linkedin en forums.
ongepolijst - 9
producten kunstenaars
THE CHAPUISAT BROTHERS JACQUES CARELMAN AAKASH NIHALANI ANA KRAS LIAM BRAZIER SEAN AVERY
10 - ongepolijst
ongepolijst - 11
Marlene Dumas Marlene Dumas (59) is op dit moment de best verdienende kunstenaar van Nederland. Galeries, musea en verzamelaars liggen aan haar voeten om werk van haar te kopen. Bieders zijn bereid om duizelingwekkende prijzen te betalen voor haar werk. Hoe komt het dat het werk van Marlene Dumas zo gewild is? Door: Renee van Hest
WAAROM WIL IEDEREEN DUMAS ? foto: Anton Corbijn
12 - ongepolijst
“The Teacher” (1987)
Het is een soort klassenfoto. Drie rijen met jonge kindjes met dezelfde schoolkleertjes aan kijken bijna uitdrukkingloos naar de kijker. In het midden zit een streng uitziende lerares met grijs haar en een blik die doet vermoeden dat ze iets op haar kerfstok heeft staan. Dit is ‘The Teacher’, een schilderij van Marlene Dumas waar in 2005 het bizarre bedrag van 3,4 miljoen euro voor is betaald. Het is het hoogste bedrag wat tot nu toe is betaald voor een kunstwerk van Dumas. Het begon allemaal met het schilderij ‘Feather Stola’, een schilderij over een striptease. Het is juni 2003 en de Londense galerie Christie organiseert een veiling met onder andere Dumas haar werk. Tegen het einde van de bieding voor ‘Feather Stola’, roept iemand $307.663.
Geen haast
Niemand in de zaal durft daar overheen te gaan. Het is het dubbele
Al ruim 36 jaar is Amsterdam de thuishaven
bedrag van de vastgestelde prijs. Na deze bizarre veiling komt
van Marlene. Van oorsprong is ze een Zuid-
kunstcapital New York om de hoek gluren. Verzamelaars en galeries
Afrikaanse, ze groeide op in de tijd van de
daar raken ook geïnteresseerd in Dumas. Dit blijkt wel als in november
apartheid. Dumas vertelt ooit over zichzelf in
datzelfde jaar in Chistie’s galerie in New York het schilderij ‘Wet Dreams’
The New York Times: “Ik woon al zo lang in
(een close-up van een jonge gast die over zijn armen leunt, met
Nederland, maar ik heb nooit leren fietsen of
waarschijnlijk ‘wet dreams’), voor een vergelijkbare prijs verkocht wordt
auto leren rijden. Daarnaast fitness of sport ik
als Feather Stola.
niet. Ik ren alleen als mijn accountant of mijn
Nog geen half jaar later wordt het werk ‘Young Boys’, een schilderij
tandarts om de hoek komen kijken. Het liefst
waar een aantal mysterieuze naakte figuren naast elkaar zijn opgesteld,
blijf ik in bed waar ik de kans heb om eens de
verkocht voor $993.600. Het mag duidelijk zijn dat Marlene Dumas
dingen te overdenken.”
vanaf dat moment gewild is door galeries, musea en verzamelaars.
Terwijl Dumas lekker warm in bed ligt of midden in de nacht in een nauwelijks verwarmd atelier werkt aan haar creaties, vliegen haar kunstwerken de wereld over. New York, Londen, Tokyo, Parijs, Milaan, Bern, Amsterdam, je kunt je bijna afvragen waar ze niet heeft geëxposeerd. Zelf blijft ze het liefst binnen de deur.
ongepolijst - 13
Marlene Dumas Dit jaar ontving ze nog de Johannes Vermeer kunstprijs. De jury zei over haar: “Marlene Dumas heeft een uitzonderlijk schilderkunsttalent en het ongeëvenaarde vermogen menselijke emoties in beeld vast te leggen.” Misschien zou je verwachten dat iemand met een ‘ongeëvenaard schilderkunsttalent’ al op jonge leeftijd al bekend is. Het tegendeel is waar. Als Marlene 32 is houdt ze pas haar eerste expositie in Amsterdam in de galerie van Paul Andriesse. Ze exposeert dan negen portretten. Niet dat nooit iemand haar heeft opgemerkt, maar ze heeft zelf de tijd genomen om zichzelf te ontwikkelen voordat ze haar werk de wereld in slingerde. Hoe verdiende ze dan haar geld? Ze poetste bij een paar adressen, en later doceerde ze op verschillende kunstacademies in Nederland. Toch heeft Marlene het gevoel dat ze nog altijd tijd te kort komt om te werken. Zo zei ze in The New York Times in 2005: “Het gevoel dat je nooit genoeg tijd hebt is het grootste probleem in het leven. Of je nou aandacht krijgt of niet, je hebt altijd het gevoel dat je tijd te kort komt. En dat heeft elke artiest, als ze tenminste serieus zijn.”
Twaalf kunstwerken per jaar Dumas is bijna buitensporig beschermend naar haar werk. Ze heeft niet voor niets twee assistenten die haar vele bewonderaars op afstand houden. Zo houdt ze (internationale) journalisten op afstand. Doe je een interviewaanvraag? De kans is groot dat je “Probeer het volgend jaar nog eens” als respons krijgt. Daarnaast zorgt ze voor weinig aanbod op de kunstmarkt. Ze neemt de tijd met het produceren van schilderijen. Volgens haar oude Amerikaanse kunsthandelaar Jack Tilton, maakt Dumas soms maar twaalf kunstwerken per jaar. Zo creëert ze haar eigen schaarste waardoor haar schilderijen steeds gewilder zijn op de kunstmarkt. De markt is hierdoor zo opgepompt door die ‘gewildheid’ omdat er zo weinig werk van Dumas op de markt “The Painter” (1994)
circuleert, dat duizelingwekkende prijzen het gevolg zijn. Nick Acquavella, mede koper van ‘The Teacher’ zegt hierover in de New York Times: “We hebben in 2005 zoveel geboden voor ‘The Teacher’ omdat we zelf een Dumas aan onze collectie wilde toevoegen”, hun collectie bestaat onder andere uit Picasso’s, Giacomettis en nog veel andere werk van Europese modernisten, “Het is lastig om Marlene’s werk te vinden op de markt. Ze is niet erg productief en het meeste werk is in bezit van Europese verzamelaars die het ook niet willen verkopen.”
14 - ongepolijst
Houseble & herkenbaar De hoge prijzen voor Dumas haar werk laten ook zien wat men op dit moment zoekt in de hedendaagse kunst. Veilinghuis experts noemen
“Feather Stola” (2000)
haar werk niet voor niets ‘houseble’, iets wat iedereen wel graag aan de muur wil hebben. Ze spreekt daarmee een enorme doelgroep aan. Bovendien is het werk van Dumas herkenbaar. Dat is knap want het is lastig om onderscheidend te zijn in de kunstwereld. Behalve haar prikkelende onderwerpen zoals vrouwelijke seksualiteit, politiek en ras legt Dumas op een fascinerende manier de menselijke emotie vast. De figuren in haar schilderijen zijn ingewikkeld. Zo schildert ze terroristen zoals Bin Laden, baby’s die er uitzien als dictators en bruiden die ook door kunnen voor zombies. Andere belangrijke thema’s slaan terug op haar persoonlijke leven. Zo zijn er veel schilderijen van haar nu 22-jarige dochter Helena. Veel van haar schilderijen en aquarellen verbeelden ook dode of stervende figuren. Sommige denken dat Dumas hier veel over schildert door de dood van haar vader. Marlene leefde toen nog in Zuid-Afrika en was nog jong toen hij overleed. Marlene zelf wuift dit in interviews vaak weg met “Ik leek erg veel op mijn vader, maar zijn dood.. Oh dat is zo lang geleden.” Volgens Amy Cappellezzo, mede eigenaar van de naoorlogse en hedendaagse kunst galerie Christie, heeft Dumas haar succes ook te danken aan de onderwerpen van haar schilderij. Zo zegt ze: “Ze zijn zo rijk, relevant en meeslepend. Je hoeft er maar een keer naar te kijken en er gebeurt wat met je. Dat blijft door kopers niet onopgemerkt”
Zenuwslopend Paul Schimmel, hoofdconservator van de Los Angeles Museum of Contemporary Art, hield in 2008 een solo expositie van Dumas haar werk. Hij denkt dat het Dumas er op den duur last van kan krijgen dat haar schilderijen voor zo’n hoge prijzen worden verkocht: “Mensen denken dat kunstenaars een groot masterplan hebben om ervoor te zorgen dat de waarde van hun werk in een enorme versnelling komt te zitten. Maar in feite is er niets zo zenuwslopend voor een kunstenaar als een goedlopende carrière.”
Wat kun jij leren van Dumas? De geheimen van de R-Factor Reputatie is alles voor een kunstenaar, ook voor Dumas. In Nederlandse galeries wordt er tegenwoordig niet voor niets van een reputatie-factor (R-factor) gesproken. Dit is een soort formule waarmee de prijs voor je kunstwerk wordt vastgesteld. De lengte plus de breedte (in centimeters) wordt vermenigvuldigd met deze R-factor. Volgens een berekening van het tijdschrift Elsevier heeft Marlene Dumas een R-factor van rond de 300. Een R-Factor wordt bepaald door een aantal factoren. Bij een debuterende kunstenaar is de debuutexpositie, de naam van de academie, het soort opleiding en de omvang van een jaarproductie, belangrijk om de prijs voor het werk te bepalen. Vervolgens maken ook gekregen subsidies, startstipendia en beurzen voor projecten, buitenlandse reizen en buitenlandse residenties, het werk van een kunstenaar duurder. Wanneer je al meerdere exposities achter de rug hebt, wordt er gekeken naar het soort collecties waarin je werk voorkomt, museumexposities in eigen land en, als er sprake van is, ook internationale exposities. Ook de reputatie van de galerie telt mee. Zit die in de provincie of in een belangrijke kunststad? Wie zijn de andere kunstenaars van de galerie? Hoe zijn de contacten met musea en verzamelaars? Op welke kunstbeurzen wordt jouw galerie toegelaten? Een galerie maakt in principe geen onderscheid tussen kunstwerken van dezelfde kunstenaar als het gaat om kwaliteit. De prijs wordt alsmaar bepaald door de bij de kunstenaar horende ‘factor’. Dit om de indruk te wekken naar de buitenwereld dat alles wat hun kunstenaar maakt van dezelfde kwaliteit is. Om een helder beeld te krijgen wat mensen werkelijk neer willen leggen voor ene kunstwerk kun je eigenlijk alleen zien in de Bij de doorverkoop in de zogenaamde secundaire markt. De ultieme test zijn de kunstveilingen waarin het openbaar gebeurt.
ongepolijst - 15
mesh print club
Een middagje
zeefdrukken Oude ambacht herleeft
in Rotterdam Printen is makkelijk. Slechts een paar drukken op de knop zijn nodig om een kopie van jouw foto of kunstwerk in handen te hebben. Zeefdrukken is een heel ander verhaal, het levert uniek, met de hand gemaakt drukwerk op met een aparte stijl. Mesh Print Club in Rotterdam speelt in op deze ouderwetse vorm van drukken. door: Lars Paymans
16 - ongepolijst
“
“
DE DREMPEL OM ONTWERPER OF KUNSTENAAR TE WORDEN LIGT LAGER DAN OOIT
Jacques Perkstraat 7b 3061CN Rotterdam 010 820 8530 post@meshprintclub.com www.meshprintclub.com
Twee jaar geleden begon het tweetal samen
Die drie tafels worden gebruikt door meer
studenten. Binnenkort staan ze op de
met andere kunststudenten de Mesh Print
dan 50 leden, die een maandelijks bedrag
Willem de Kooning Academie om hun werk
Club. Een werkplaats waar men zelf kan
neertellen om gebruik te maken van de
te laten zien, en waar studenten een gratis
leren zeefdrukken, en waar opdrachten voor
werkplaats. “Voor dat bedrag geven we je
lidmaatschap kunnen krijgen. Subsidie heeft
drukwerk aangenomen worden. De Mesh
ook contacten binnen de sector, er ontstaat
de Mesh Print Club niet nodig.
Print Club is ontstaan omdat Sander en zijn
hier al snel een gevoel van saamhorigheid
vrienden vaak veel tijd overhadden in hun
en veiligheid, twee dingen die noodzakelijk
jaren op de kunstacademie. “Toen kwamen
zijn in elk creatief proces.” Een dergelijke
we op het idee om te gaan zeefdrukken, we
ontmoetingsplaats is volgens Sander
kochten zo’n tafel en die plaatsten we in een
belangrijker dan ooit. “In je eentje red je het
kraakpand. Daarna zijn we steeds verder gaan
niet meer in de kunstsector. Iedereen die
uitbreiden, twee jaar later werken we fulltime
handig is met een computer kan zichzelf
in het Slaakhuys met drie A1 zeefdruktafels”,
ontwerper noemen, de drempel ligt lager
vertelt Sander trots.
dan ooit.” Daarom zet de club zich in voor
“WE WILLEN ZO LANG MOGELIJK ONAFHANKELIJK BLIJVEN.”
ongepolijst - 17
example dode kunstenaars
KAPOT VEEL VERDIENEN Vincent van Gogh, Rembrandt van Rijn en Willem de Kooning. Zo maar een greep namen die na hun dood het grote geld gingen verdienen. Een tip van onze dode kunstenaars: “Ga dood, dan verdien je pas echt pegels.” door: Jacky Martens
Vincent van Gogh past natuurlijk perfect
Willem de Kooning overleed in 1997. Negen
in dit plaatje. De Nederlander werd op 30
jaar na dato werd een kunstwerk van De
maart 1853 geboren in Zundert. Hij wordt
Kooning verkocht voor het astronomische
tegenwoordig gezien als Nederlands
bedrag van 137,5 miljoen dollar. Het op een
bekendste kunstenaar ooit. Toen hij nog
na duurste schilderwerk ooit. De Kooning
leefde heeft hij daar echter weinig van
was al succesvol toen hij nog leefde. Hij
gemerkt. Hij maakte honderden werken,
verdiende een leuke cent eerst als schilder,
sneed zelfs een oor af en wist enkel één
later als kunstenaar. Pas na zijn dood werden
werk te verpatsen. Slechts 400 Franks wist
zijn werken voor miljoenen dollars verkocht.
hij in 37 jaar tijd te verdienen aan zijn werk.
18 - ongepolijst
Lang heeft hij niet kunnen genieten van z’n
Rembrandt van Rijn had in eerste instantie
verdiende pegels. Acht dagen na zijn eerste
zijn zaakjes aardig voor elkaar. Hij had
verkoop overleed hij in het Franse plaatsje
een gezin, een eigen galerie en verdiende
Auvers-sur-Oise. Tegenwoordig weet
aardig wat centen. Door idiote uitgaven
iedereen wie Vincent van Gogh was en wat
aan exotische goederen raakte hij diep in
hij deed. Zijn werken gingen al verschillende
de schulden. Zijn galerie werd uiteindelijk
malen onder de hamer voor honderden
zelfs failliet verklaard. Rembrandt leefde
miljoenen. Zijn werken pronken anno 2012
in zijn tijd ver boven zijn stand. Met
wereldwijd aan verschillende muren. Het
regelmaat kocht hij exotische voorwerpen
duurste werk van hem is het portret van Dr.
zoals bijzondere kledingstukken, die hij
Gachet. In 1990 werd het schilderwerk voor
vaak in zijn schilderijen gebruikte. Al jaren
82.5 miljoen dollar verkocht.
struinde Rembrandt veilingen af om kunst
MILJOENEN VERDIENEN MET JOUW EIGEN KUNST? GA DOOD! GROETJES, VINCENT
te kopen, soms dure prenten van de door
kind uit 1885-1886. In 1889 stierf zijn vader
hem bewonderde Lucas van Leyden. In
toen hij in Parijs woonde. De angst voor
1656 kon hij zijn verplichtingen niet meer
het verlies van zijn naasten bleef de jonge
nakomen om de leningen voor zijn huis
kunstenaar tot de jaren 1890 achtervolgen.
af te betalen. Burgemeester Cornelis Jan
Deze geestelijke onrust had hij gemeen
Witse wilde zijn uitgeleende geld terug en
met Van Gogh, hoewel hij minder van de
vroeg Rembrandts faillissement aan. Na zijn
natuur uitgaat dan van het psychische. Niet
dood begonnen zijn werken te verkopen
de oppervlakkige schijn telt, maar wel wat
als warme broodjes en werden steeds
werkelijk gebeurt. Hij zei: “Ik schilder niet wat
duurder. Hij wordt nu gezien als een van de
ik zie, maar wat ik zag!”. Het gaat dus om de
belangrijkste Hollandse meesters van de 17e
innerlijke belevenis, een geestelijke onrust.
eeuw. Voor vele miljoenen dollars worden
Na zijn dood werd een werk van hem ‘De
zijn werken tegenwoordig op kunstveilingen
Schreeuw’ voor een (vrienden)prijs van
verkocht.
119,9 miljoen dollar van de hand gedaan.
Edvard Munch was een rebels kunstenaar.
Een enorm hoog bedrag dat werd betaald
Logisch ook. Hij kende een rampzalige jeugd.
door een anonieme bieder via de telefoon
Confrontaties met ziekte en dood lieten in
tijdens een veiling bij veilinghuis Sotheby’s
hem de hartstocht voor de kunst ontwaken.
in New York. Aangeboden door een Noorse
Zijn moeder bijvoorbeeld stierf aan
zakenman diens vader de schilder persoonlijk
tuberculose toen hij vijf jaar was. Later stierf
kende. Is het enige exemplaar van “De
ook zijn vijftienjarige zus Sophie aan tbc,
Schreeuw” in particulier bezit. De overige 3
wat hij verwerkte in het schilderij Het zieke
hangen in Noorse musea.
ongepolijst - 19
bruggen slaan in 2013
BRUGGEN SLAAN IN door: Jacky Martens
20 - ongepolijst
Wat verandert er voor jou? Op maandag 29 oktober werd het nieuwe regeerakkoord ‘Bruggen slaan’ van kabinet Rutte II gepresenteerd. Het paarse kabinet heeft voor komend jaar de kunstensector als het ware links laten liggen. Er verandert niet veel ten opzichte van afgelopen jaar. Wel is er eindelijk Talentontwikkeling
duidelijkheid over het BTW-tarief.
In het nieuwe regeerakkoord staat beschreven CJP Pas
dat Nederlands toptalent op het gebied van
Omdat we vanaf 2013 alleen nog moeten
kunst en cultuur altijd gesteund zal worden.
bezuinigen van onze Haagse vrienden, stopt
Talentontwikkeling
het nieuwe kabinet vanaf 2013 met het
via het Fonds voor de podiumkunsten en
subsidiëren van de CJP-Pas. Wel staat in het
cultuureducatie.. In het algemeen richt het
regeerakkoord dat de cultuur pas behouden
cultuurbeleid van het nieuwe kabinet zich
moet blijven. Verschillende instanties zochten
vooral op een sterke basisinfrastructuur,
samen naar mogelijkheden. CJP is er samen
talentontwikkeling
met
bekendheid
de
scholen,
culturele
instellingen,
van
wordt
en
gestimuleerd
internationale
Nederlandse
topkunst.
VSBfonds, SNS REAAL Fonds en GieskesStrijbis Fonds in geslaagd de Cultuurkaart
BTW verhoging nu wel of niet?
voor dit schooljaar alternatief te financieren.
Komt er nu wel of niet een BTW verhoging voor
De
dus
podium en beeldende kunsten? Het is zeer
cultuurpas.
begrijpelijk wanneer je het spoor even bijster
weer
middelbare even
scholieren vooruit
met
kunnen
bent. Wel een verhoging, geen verhoging. Strengere selecties op hoge scholen
Op bijna alles waar belasting op kan worden
Diederik Samsom en Mark Rutte hebben in
geheven, gaat het BTW-tarief omhoog naar
het nieuwe regeerakkoord vastgesteld dat
21%. In het regeerakkoord voor 2013 staat dat
er reductie plaats moet vinden in het aantal
er definitief geen BTW-verhoging zal komen
hoge opleidingen in de kunstensector. Ook
voor onze sector in het begrotingsakkoord
zullen er strengere selecties plaats vinden
van april jongstleden stond beschreven dat
om toe gelaten te worden op een opleiding.
het kabinet een btw-verhoging in wilde
Op die manier wil het kabinet er voor
voeren naar 19%. Het nieuwe kabinet komt
zorgen dat het echte talent vanaf het begin
hier nu op terug en handhaaft de huidige
boven komt drijven. Zo kan men meteen
6% regel. Daarmee is de culturele sector de
aan de slag op het allerhoogste niveau.
enige in zijn soort die onder de 6% regel valt.
ongepolijst - 21
quote
IEDER KIND IS EEN KUNSTENAAR .
22 - ongepolijst
DE MOEILIJKHEID IS ER EEN TE BLIJVEN ALS JE GROOT WORDT.
PABLO PICASSO SPAANS SCHILDER, TEKENAAR EN BEELDHOUWER
ongepolijst - 23
example je werk wereldwijd
Kies een betrouwbare website Voordat je jouw creatieve werk online zet, is het belangrijk dat je eerst goed kijkt waar je nu eigenlijk je creaties naar upload. Het zou zonde zijn als je op een rommelige site terechtkomt, of erger, een site die duistere plannetjes heeft Een eigen tentoonstelling is meestal niet te betalen voor beginnende
met jouw kunstwerken. Society6.com en
kunstenaars. Een digitale galerie is vaak gratis, en het geeft
exto.nl zijn twee goede voorbeelden. Als je
ge誰nteresseerden van over de hele wereld de kans om je werk te
ambities hebt om ook buiten de Nederlandse
bekijken vanuit hun luie stoel. Het nadeel van deze gratis online
grenzen bekend te worden is het slimmer om
galeries is dat iedereen er een kan samenstellen. Het is daarom van
een account bij Society6 aan te maken, Exto
groot belang dat jouw galerie er uitspringt, zowel wat presentatie als
is er voor de Nederlandse markt. Kijk altijd
daadwerkelijke kunstwerken betreft. Hoe doe je dat?
naar de algemene voorwaarden die dergelijke sites hebben, hier staat de info over mogelijke kosten, en hoeveel procent van jouw winst van verkochte kunstwerken naar de website gaat.
JE WERK WERELDWIJD Door Lars Paymans
24 - ongepolijst
Weet wat je wil bereiken Voordat je in zee gaat met een online galerie is het belangrijk om eerst goed voor ogen te hebben wat je wil bereiken met je galerie. Gaat het je puur om de verkoop van jouw schilderijen? Of wil je dat er kopieĂŤn van jouw schilderij op posterformaat worden afgedrukt?
Plaats je beste werken in goede kwaliteit
Society6 heeft bijvoorbeeld de mogelijkheid
Het ligt misschien voor de hand, maar zorg
om je creatie op een shirt of iPhone hoesje te
ervoor dat jouw tekeningen op hoge kwaliteit
drukken. Het kan natuurlijk ook dat je alleen je
op het internet terecht komen. Gebruik een
werken wil laten zien, zonder ze te online te
goede camera, of scan ze in. Zet ook niet
verkopen. Dan voldoet een zelfgemaakte site
zomaar iedere schets die je maakt in je digitale
ook, het is dan wel van belang om jouw site
portfolio. Maak een strenge selectie, waardoor
vindbaar te maken voor geĂŻnteresseerden. Een
men snel kan zien waar jij toe in staat bent.
voordeel van een zelfgemaakte site is wel dat je geheel de vrijheid hebt om te bepalen hoe alles eruit ziet. Links: WWW.SOCIETY6.COM WWW.EXTO.NL
Meer dan plaatjes alleen Het hoofddoel van je galerie is dat men jouw werken te zien krijgt, maar daar stopt het niet bij. Schrijf ook een stukje over jezelf, waarin je vertelt wie je bent en hoe je te werk gaat. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de materiaalkeuze en de gedachten achter je kunstwerken. Dit geeft de bezoeker een kijkje in de wereld van de kunstenaar, onthoud hierbij wel dat de gemiddelde bezoeker van je galerie waarschijnlijk niet zoveel weet over kunst als jij. Pas hier je stuk op aan, zodat het voor iedereen toegankelijk is, en ook de kunstleek het gevoel geeft bij jouw galerie op de juiste plaats te zijn. Heb je moeite met het schrijven van een stuk? Huur, als je budget het toelaat, een tekstschrijver in die een vloeiend stuk over jou schrijft.
ongepolijst - 25
in de spotlights
In de spotlights
door: Yoni Herberigs
26 - ongepolijst
Sjors Bosman Hoewel hij zelf niet zo graag in de schijnwerpers staat, koos Sjors Bosman (22) toch voor een zelfportret om toegelaten te worden tot Kunstacademie St. Joost in Breda. De opdracht was om iets nieuws te maken van een persoonlijk voorwerp dat zijn functie heeft verloren. Niet alleen koos deze creatieveling een voorwerp dat bij hem paste, het had ook jaren deel uitgemaakt van zijn jeugdhobby skateboarden. Hij repareerde de boards en maakte een constructie waarbij de planken een lichtdichte box vormden. Een klein gaatje in de ruimte zorgde voor licht. Een camera obscura, Latijns voor ‘donkere kamer’, was geboren. Met een digitale camera schoot hij vervolgens een zelfportret met een opvallend detail: een skateboard in de prullenbak. Het symbool voor de oude hobby die hij achter zich liet om een nieuwe hobby te ontwikkelen: fotografie. ‘’Een foto zegt meer dan duizend woorden’’, zegt Sjors over zijn passie. ‘’Ik kan er mijn ei in kwijt. En daarnaast heb ik geen gevoel voor schilderen of een andere vorm van kunst. Over de toekomst denk ik nog niet echt na. Van modern tot authentiek, van actie tot romantiek: fotografie zal altijd blijven bestaan. ‘’
ongepolijst - 27
in de spotlights
Ruben Wijnstok Ruben Wijnstok (26)
-kunstzinnige duizendpoot- schildert, tekent,
draait plaatjes en ontwikkelt creatieve concepten voor festivals als Solar. Nu transformeert hij een statig theaterbeeld naar een levendige vrouw in de ruimte voor zijn opleiding. Scenografie is wat hij studeert. ‘’Letterlijk het ontwerpen van theaterbeelden van kostuums, maar eigenlijk nog veel meer dan dat. Het is het vormgeven van de theatrale werkelijkheid die de sfeer bepaalt van elke scene. Ik denk altijd in beelden. En die moeten vertaald te worden naar iets concreets. Scenografie geeft hier de kans voor: alle disciplines komen bij elkaar.’’ En als je zijn c.v. bekijkt, lijkt het allemaal precies te passen. Deze druk bezette kunstenaar heeft in het verleden zelf op het toneel gestaan. Toch werkt hij nu meer achter de schermen. ‘’Mensen vermaken met iets wat ik heb verzonnen, dat is mijn passie. Ik wil het publiek op een andere manier naar dingen laten kijken en ze erover na laten denken. ‘’
28 - ongepolijst
Jessy van Dinther en Liz Kunst Een creatief duo met elk een eigen stijl. Samen kunnen ze ongeveer álles. Naar eigen zeggen: illustreren, styling, websites vormgeven, fotograferen, haren knippen, visuals maken en nog veel meer. Jessy van Dinther en Liz Kunst. Jessy volgde een opleiding aan St. Lucas in Boxtel, deed het basisjaar van Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht en is momenteel bezig met een masteropleiding aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. Ze is het meest trots op een tekening die als reactie dient op de coverfoto’s van tegenwoordige (fashion)magazines. ‘’Ze zijn zó aangepast op het schoonheidsideaal van tegenwoordig. Zo perfect gepolijst. ‘Mijn’ vrouwen zijn nagetekend op een iets rauwere manier: met meer lijnen en donkere randjes.’’ Liz Kunst vormt met haar vrolijke blonde verschijning de andere helft van het creatieve duo. Hoe kan het ook anders met zo’n achternaam. Ze stond een paar uur in de lift om mensen vast te leggen op camera. ‘’Iedereen die in het kleine hokje kwam staan, heb ik vastgelegd. Ik ben trots op dit werk, omdat ik de spontaniteit en de diversiteit van het resultaat zo leuk vind.’’ Liz en Jessy werken sinds 2008 onder de naam ‘Wasted Paper’. Ze werken nog apart, maar zeer binnenkort beginnen ze samen aan een project.
ongepolijst - 29
vice versa
door: Yoni Herberigs & Merel de Bruijn
30 - ongepolijst
Wie? Thomas Swinkels, tweedejaars student St Joost Breda. Experimenteert met verschillende kunstvormen maar heeft nog geen idee wat hij precies wil in de toekomst. Tegenover hem Pieter Obels, bijna twintig jaar geleden afgestudeerd van de kunstacademie in Tilburg. Tegenwoordig een succesvolle beeldhouwer. Hij maakt beelden van cortenstaal en exposeert internationaal. Met zijn werk wil hij mensen met andere ogen naar de wereld laten kijken: ze moeten zich verbazen over de schoonheid van de dagelijkse werkelijkheid.
Wat? Een gesprek tussen de jonge kunstenaar in wording en de ervaren kunstenaar.
Waar? Een cafĂŠetje in Tilburg. Daar waar twee creatievelingen, totale vreemden van elkaar, een gesprek kunnen houden over toekomst en het verleden, over onzekerheden en dromen en vooral: over ervaringen met de kunst!
ongepolijst - 31
vice versa
THOMAS AAN PIETER Heeft u altijd al kunstenaar willen worden?
Kunstopleidingen waren in uw tijd anders ingericht. Hoe was de
Ik wist eigenlijk niet wat het inhield, kunstenaar ‘zijn’. In het kleine
verhouding techniek en uitvoering tegenover concept bij u?
dorpje waar ik vandaan kom leefde één schilder. Als ik nu terugkijk, was
Veel uitvoering: steenkappen, hout bewerken, keramiek. Je kon van
dat meer zijn hobby. Ik ging naar de kunstacademie en zocht plekken
alles doen in de eerste paar jaar. Je kon overal aan proeven, kijken
op waar ik me kon omgeven met kunstenaars waar ik tegenop keek. Ik
wat je ligt en wat je niet ligt . Eén docent leerde me kennismaken met
wilde proberen om te kunnen leven van wat ik leuk vind, dat was mijn
staal. Tegenwoordig kom ik hem tegen bij beurzen en galeries. Maar hij
doel.
leerde me ook dat je veel tijd moet besteden aan je ambacht. Je moet
Je komt nog veel tegen. Vele factoren spelen mee. Je moet altijd in
echt de tijd en het geduld hebben. Ik vond hout vreselijk, staal is wat
jezelf blijven geloven, maar je moet wel doelen stellen.
ik leuk vind.
Als je van de academie komt sta je er alleen voor. Hoe heeft u dat aangepakt? Die jaren op de academie zijn als een paradijs. Maar zodra je afgestudeerd bent heb je niks: geen ruimte, geen atelier en geen gereedschap. Hoe ga je jezelf promoten, hoe ga je beginnen, aan welke exposities doe je mee? Dat soort vragen kwamen toen ook in mij op. Ik ben bij staal
Bereik je ooit een punt dat je niet meer onzeker hoeft te zijn?
terechtgekomen, daarin heb ik me gespecialiseerd. In het begin heb
De onzekerheid blijft altijd maar je moet jezelf doelen stellen. Ik besloot:
ik duizenden kandelaars gemaakt om wat geld te verdienen maar ik
als het voor mijn 35e niet opbloeit, dan ga ik iets anders doen. Gelukkig
wist dat ik dat niet altijd wilde blijven doen. Het geld dat ik in die tijd
kwam het na een paar jaar op gang. Ik heb nu de luxe dat mensen mij
verdiende ging linea recta naar het atelier en materialen. Ik werkte ’s
herkennen: als ze werk van mij zien, weten ze dat ik het gemaakt heb,
avonds ook nog in de horeca, overdag stond ik in mijn atelier of ging ik
‘Een echte Obel’. Mijn werk wordt verzameld. Maar dat is nog steeds
met mijn werk langs tientallen potentiële opdrachtgevers.
geen zekerheid, het kan op een dag zomaar over zijn.
32 - ongepolijst
PIETER AAN THOMAS Waarom ga je in godsnaam naar de kunstacademie?!
Realiseer je je dat je voor onzekerheid kiest? Een gevolg daarvan is
Ik had nooit verwacht dat ik naar de beeldende kunst zou gaan. Ik reisde
namelijk afzien. Durf je dat?
veel en maakte filmpjes. Het zou logisch zijn als ik een audiovisuele
Ja. Anders was ik wel iets anders gaan doen. Ik kan met heel weinig
kant op was gegaan, documentaires maken. Na één periode op de
door, dat weet ik van mezelf. Ik wil er vol voor gaan, ik ga daar heel ver
academie mocht ik iets ruimtelijks doen en ik ben daar nooit meer mee
voor. En ik heb het geloof dat je altijd kunt overleven. Ik heb hiervoor
opgehouden. Ik had niet een jongensdroom om kunstenaar te worden.
een tijdje niet op school gezeten en veel verschillende baantjes gehad. Dus om mijn droom te verwezenlijken zou ik zo een paar baantjes erbij
Wat trekt je aan in kunst maken?
nemen. Een vriend van mij gaat niet eens naar zijn atelier, omdat zin
De mogelijkheid om iets van jezelf te laten zien, iets waar je trots op
verwarming stuk is en hij er dan geen zin in heeft. Dat zou ik anders
bent. En er komt een soort van energie vrij. Ik kan het niet uitleggen,
doen. Het zou niet uitmaken voor mij.
maar je kan er echt 12 uur per dag mee bezig zijn. En ik ben niet
P: Een beetje ontbering hoort erbij!
gebonden aan regeltjes.
Hoe erg vind je het om je lange tijd alleen af te zonderen in je atelier? Ik denk niet dat ik dat echt vervelend vindt. Voordat ik naar de kunstacademie ging, kon ik die discipline niet opbrengen. Nu ik echt mijn passie heb gevonden, gaat dat makkelijk. Ik vind het leuk om met meerdere mensen in één atelier te zitten, maar ik werk het liefst alleen.
Heb je een doel of een droom die je wil verwezenlijken?
P: Dat is iets wat je zeker gaat tegenkomen. Bij tijd en wijlen is kunst
Mijn droom is om de rest van mijn leven hiermee door te gaan.
heel eenzaam.
Daarvoor ruimte vinden en het zou heel leuk zijn als mensen zich voor
T: Dat merk ik ook al op school. Je zit er samen, maar de kern ligt bij
mijn werk interesseren. Ik hoef niet beroemd te worden, of rijk, maar ik
jezelf.
wil de mogelijkheid hebben om te doen wat ik leuk vind.
TIPS VAN PIETER OBELS •
• •
•
Stel jezelf doelen. Ga niet te lang door om je droom te realiseren, maar wees daar realistisch in. Probeer alles uit op je opleiding én daarna. Laat je overal door inspireren. Kijk goed naar je omgeving, luister naar mensen en sta open voor nieuwe invloeden en werk van anderen. Begin klein. Streef niet naar het Stedelijk Museum, maar kijk naar een kleiner doel. (Als je succes hebt bij een kleinere galerie zien de grotere je ook sneller staan.) ongepolijst - 33
vers vlees op de plank
VERS OP DE PLANK Jonge kunstenaars kunnen de mooiste dingen creĂŤren, aan creativiteit is zeker geen gebrek. Maar je werk in de spotlights krijgen, blijkt nog altijd moeilijk zonder de juiste contacten. Anne Stokvis en Floor Eizema van Vers Vlees 020 zijn de redders in nood. Hun bedrijfje vormt een springplank voor de artistiekelingen die niet weten waar zij moeten beginnen met zich zelf op de kaart te zetten.
34 - ongepolijst
door: Merel de Bruijn
Tekeningen van Hans Glock, geholpen door VersVlees 020
ongepolijst - 35
vers vlees op de plank
Op een regenachtige donderdagmiddag bespreken Anne en Floor hun plan om in de The House of Rising kunstwerken op te hangen. Anne vertelt aan de eigenaresse van het café in het centrum van Amsterdam wat ze nu precies willen bereiken met Vers Vlees 020, de vrouw reageert enthousiast. Anne en Floor zijn het brein achter Vers Vlees 020. Het duo brengt met hun bedrijfje het werk van talentvolle Amsterdamse kunstenaars naar de Amsterdammers zelf, “het blijkt een gat in de markt te zijn”, glundert Floor. Op een laagdrempelige manier laat Vers Vlees 020 de Amsterdammers zien hoe rijk hun stad is aan nog onbekende creatievelingen. Het gesprek loopt op zijn einde en de eigenaresse en Floor en Anne hebben een deal gemaakt. In 2013 van januari tot en met
Kick Zeilstra De schilderijen van Kick Zeilstra zijn modern maar soms roept het ook vraagtekens op. Vooral wanneer je een geschilderde vrouw ziet met piemels bij haar hoofd. Kick heeft sinds een paar maanden zijn eigen atelier in Amsterdam. Dankzij opdrachten van Vers Vlees 020 was Kick te bewonderen op een paar kleine festivals in Amsterdam deze zomer. “Zo hebben meer mensen mijn werk leren kennen en heb ik flink wat doeken kunnen verkopen.” Ook Kick is enthousiast over Vers Vlees 020: “Nu weet ik wel beter hoe ik bijvoorbeeld het verkopen van mijn werk moet aanpakken. Ik vraag in ieder geval niet meer maar 20 euro voor een schilderij!”
maart regelen zij kunst voor aan de muren van de club.
Een uit de hand gelopen idee Een echte vaste locatie zoals de club is nieuw voor de twee jonge
moeten de kunstenaars zelf betalen. Floor: “Dat is dan ook meteen
en ondernemende meiden. Deze zomer stond Vers Vlees op kleine
een graadmeter om te kijken of de kunstenaars echt gemotiveerd
Amsterdamse festivals en andere events.
zijn.” Vorig jaar richtte zij samen Vers
Luie kunstenaars die verwachten dat Vers
Vlees 020 op. Floor wist nog niet wat
Vlees 020 al het werk voor hen doet, zijn aan het verkeerde adres volgens Anne: “Wij verwachten van de kunstenaars dat
Al 30 kunstenaars zijn geholpen
ze wilde doen na haar afstuderen en nam contact op met Anne, die ze nog van vroeger uit Haarlem kende. “Een
zij ook tijd en energie in de projecten
vriend van mij maakte super mooie
stoppen.” Er is al veel animo: “Dagelijks
dingen. ‘Kunnen we daar niet iets mee
krijgen wij mailtjes binnen van kunstenaars”, verteld Anne. Floor knikt
doen?’ dacht ik bij mezelf.” En zo geschiedde. Inmiddels weten genoeg
instemmend. Kieskeurig kunnen de dames dan ook wel zijn. Vers Vlees
jonge kunstenaars Vers Vlees 020 te vinden even als opdrachtgevers.
020 is een non-profit organisatie en de kosten voor het materiaal
Ruim 30 kunstenaars heeft het duo al geholpen.
EMA
EIZ FLOOR
36 - ongepolijst
ANNE S
TOKVIS
Tentakels Na een jaar Vers Vlees 020 hebben Anne en Floor een flink netwerk opgebouwd in de kunstwereld. Anne: “onze contacten zijn net tentakels die steeds verder reiken en gaan met elk project dat we opstarten.” Via via creëren ze steeds meer naamsbekendheid in Amsterdam. Dat is een groot voordeel voor de jonge artistiekelingen waar ze mee samenwerken, zij kunnen gebruik maken van het netwerk wat Vers Vlees 020 inmiddels heeft opgebouwd.
Galerieën zijn dood Floor: “Het tijdperk van de galerieën is voorbij, wij kiezen ook bewust voor bijvoorbeeld festivals vanwege het oprechte en persoonlijke karakter.” Ook het elitaire dat hiermee samen gaat met de galerieën is iets waar de nieuwe generatie kunstenaars zich vaak niet mee verbonden voelt. Vers Vlees 020 gaat laagdrempelig en toegankelijk te werk en wil de nog onbekende kunstenaars als het ware delen met iedereen. “Alles gaat zo snel via de social media, maar zo verdienen de kunstenaars geen geld. Via Vers Vlees 020 wel.” Want alles wat tentoongesteld wordt, is ook te koop. Hans Glock is ook een kunstenaar dat het duo ‘gelanceerd’ heeft. In Out of the Closet aan het Waterlooplein zijn spullen van de kunstenaar te koop: T-shirts, tassen, tekeningen, noem maar op. “Iemand wilde een print kopen van hem, Hans vroeg er 15 euro voor. Dan springen wij er tussen: wij helpen ook met het op waarde schatten.” De tekening is later voor 40 euro over de toonbank gegaan.
Nieuwe weg Voor veel mensen is het concept van Vers Vlees 020 nog onbekend.
Hans Glock Niemand weet de echte naam van kunstenaar Hans Glock de Tekenmongool. Elke week post hij een nieuwe zwart-wit tekening op zijn Facebookpagina. Want tekeningen maken is zijn ding. In April dit jaar bedacht hij dat hij T-shirts wilde maken met zijn tekeningen er op. Momenteel vind je zijn werk ook in de vintage winkel Out Of the Closet aan het Waterlooplein. Dit dankzij de dames van Vers Vlees 020. “Ik heb met veel plezier meegewerkt aan het hele proces dat er aan voor af ging voordat mijn werk in de winkel kwam.” Inmiddels zijn alle T-shirts van de eerste oplage al verkocht sinds hij in zee is gegaan met Vers Vlees 020.
Floor: “Wij willen laten zien dat dit een nieuw weg is, die wij nu inslaan.” Een erg succesvolle weg ook. Nu houden Floor en Anne het nog klein, maar ze sluiten niet uit dat er nog een Vers Vlees 030 gaat komen. Of een Vers Vlees 010.
ongepolijst - 37
quiz
HOEVEEL WEET JIJ OVER WERKEN IN DE KUNSTSECTOR? TEST HET NU!
door: Stephanie Yap
38 - ongepolijst
Lees Ongepolijst goed door, want de antwoorden vind je verspreid door het blad heen.
1 In jouw eigen online galerie laat je je kunstwerken zien. Wat moet je nog meer laten zien? Maak een stukje waarin je vertelt…
5 Hoeveel tijd is een gemiddelde kunstenaar met eenmanszaak kwijt aan administratie?
a) één dagdeel per week.
a) Hoe goed je kunstwerken zijn.
b) één dagdeel per twee weken.
b) Wat de voorwaarden zijn van de aankoop.
c) één dagdeel per maand.
c) Wie je bent en hoe je te werk gaat.
2 Welke twee factoren zijn noodzakelijk in elk creatief proces?
6 Waar voelt de nieuwe generatie kunstenaars zich niet meer mee verbonden?
a) Galerieën.
a) Saamhorigheid en veiligheid.
b) Netwerkbijeenkomsten.
b) Gezelligheid en nieuwsgierigheid.
c) Ateliers.
c) Vrijheid en waarheid.
7 Hoeveel kunstwerken verkocht Vincent van Gogh
3 Wat is scenografie?
vòòr zijn dood?
a) Het fotograferen van objecten in theaters.
a) 1
b) Het ontwerpen van theaterbeelden van kostuums.
b) 3
c) Het bedenken van verhaallijnen bij een theaterstuk.
c) 9
4 Waarom moet je internationaal bekend worden om
te kunnen leven van het kunstenaarsberoep alleen?
8 Wat is een belangrijk element om je kunst herkenbaar te maken?
a) Nederland is geen land met veel kunstverzamelaars.
a) Veel werk produceren.
b) Kunstverzamelaars merken je dan eerder op.
b) Een eigen signatuur.
c) Op deze manier wordt je breder inzetbaar en aantrekkelijker.
c) Media benaderen.
Denk je alles goed te hebben? Stuur jouw antwoorden door naar redactie@ongepolijst.nl en wie weet win je de Batavus ‘BUB’ stadsfiets. Deze opvallende stadsfiets wordt geleverd met een handige voordrager en achterdrager.
W
IN!!!
WIN
!!! ongepolijst - 39
guide to success
o t e d i u g success
Wil je succesvol te werk gaan na je studie? Om deze kans te vergroten zijn er maar liefst negen succesfactoren. Tamara Rookus weet waar je als beginnende kunstenaar aan moet voldoen. Ze heeft de minor ‘cultureel succes en geld verdienen’ opgezet bij de HBO kunstacademie ArtEZ Hogeschool voor de
erken Passie en vnoetow r succes belangrijk
kunsten in Arnhem.
Wellicht heb je het al gemerkt: Nederland is geen land met veel kunstverzamelaars. Als je
De succesfactoren in beeld
door: Stephanie Yap
1 Passie.
als beeldend kunstenaar van dit vak (alleen) wilt leven, moet je internationaal bekend worden. Houd daarnaast rekening met deze succesfactoren:
4 Commercieel inzicht en ken je markt.
“ Heb ontzettend veel liefde voor je vak, zó veel dat dit eigenlijk het
“Besef dat je je werk moet presenteren en naar buiten moet brengen.
enige is wat je wilt doen.”
Onderzoek wie je klanten zijn en wat de beste plek is om je werk te tonen.”
2 Eigen signatuur. “ Ontwikkel een eigen signatuur zodat je herkenbaar wordt. Signatuur
5 Samenwerken.
ontwikkel je vanuit je eigen visie op je vak, je eigen fascinatie en je
“Ontwerpers die succesvol zijn, werken samen. Wees bewust van je
eigen vaardigheden. Zoek iets wat bij jou past en ontwikkel dit verder
eigen kwaliteiten en ga op zoek naar mensen die ergens anders goed
door totdat je er goed in bent geworden. Denk bijvoorbeeld aan
in zijn, marketing bijvoorbeeld. “
Mondriaan of Picasso, iedereen pikt hun er zo uit.”
3 Netwerken.
6 Zakelijk inzicht.
“Hierbij schep je de basis van je carrière. Gooi jezelf hierbij in het
“Weet bijvoorbeeld hoe je de kostprijs van je product berekent en wat
diepe, ook al lijkt de barrière om onbekenden aan te spreken groot.
een realistische verkoopprijs is voor jouw product of kunstwerk. Dit is
Laat jezelf zien aan professionals. Je zult merken dat ook zij op hun
essentieel als je op lange termijn succesvol wilt zijn.”
manier iets terug geven.“
40 - ongepolijst
Zie je het nog zitten? Oke, aan de slag! Een goede voorbereiding is het halve werk. Kies een fiscale positie: ben ik BTW-plichtig? Ben ik ondernemer voor de inkomensbelasting? Moet ik een verklaring arbeidsrelatie hebben? Kies een rechtsvorm: eenmanszaak, samenwerking, B.V., coöperatie? Richt je administratie in, kunstenaars hebben vaak met meerdere Btwtarieven tegelijkertijd te maken. Schrijf een ondernemersplan, maak marketinganalyses.
En bovenal: wees flexibel. Uit cijfers blijkt dat de creatieve industrie het nog helemaal niet zo slecht doet in deze moeilijke economische tijd. Dat komt omdat de meeste creatieve beroepsbeoefenaren erg flexibel zijn.
7 Een succesproduct. “Dit is een product waar mensen je van kennen en waar je veel van verkoopt.”
8 Professionele houding. “Kom op tijd bij afspraken, werk efficiënt, zorg voor een flexibele houding en lever áltijd constante kwaliteit.”
9 Kijk bij gevestigde kunstenaars. “Ontwerpers bleken succesvoller nadat ze eerst ervaring hadden opgedaan bij een professionele kunstenaar die al een tijd lang met redelijk succes een eigen onderneming heeft. Kijk eerst af hoe een vak in z’n werk gaat, dan leer je wat er allemaal bij komt kijken en leer je ook
“
Het is van groot belang om jezelf open te stellen.
van de kwaliteiten van een ander.”
ongepolijst - 41
guide to success
Wil je een professional zijn? Gedraag je ernaar! Start je eigen onderneming Weinig banen, forse bezuinigingen op personeel, ontslagen: al
Basiskennis is geen overbodige luxe. Er komt veel kijken bij het
deze dingen zijn typerend voor de economische crisis. Kom je
starten van een eigen onderneming, misschien wel meer dan je
niet aan de bak? In deze tijd van crisis kun je haast niet anders
denkt. Maar hoe moet je precies beginnen? Mr. Dr. Ton Lamers
dan een eigen onderneming starten. Als beeldend kunstenaar
(docent musiconomie en arteconomie aan ArtEZ) weet hier alles
steekt dit anders in elkaar dan bij andere ondernemers.
van en deelt dit met plezier.
REALITY CHECK: BESEF ALS KUNSTENAAR DAT JE VOOR JEZELF MOET ZORGEN EN DAT DE LUXE VAN EEN SUBSIDIE VOORBIJ IS.
Ton Lamers waarschuwt je om niet te trappen in deze valkuilen:
1
Besef dat ondernemerschap ook een harde kant heeft.
(lees: basale juridische, fiscale en bedrijfseconomische kennis). Het is niet de bedoeling om je om te laten scholen naar een econoom of jurist, maar als starter kun je wel over de randen van je beroep kijken. Communiceer met juridische of financieel-economische dienstverleners.
2
Richt je niet alleen op marketing als het op voorbereiding aankomt.
Dit is een cruciale fout. Zorg ervoor dat de organisatie eerst is ingericht. Denk hierbij aan: administratie, soort organisatie, overeenkomsten, algemene voorwaarden. Op dit niveau gaat het vaak mis. Bijvoorbeeld: een kunstenaar maakt een contract dat zo onredelijk is dat de opdrachtgever direct wegloopt.
3
Wees ervan bewust dat je niet alleen met kunst bezig kan zijn.
Sommige kunstenaars zeggen: “Ik ben geen kunstenaar geworden om na te denken over juridische samenwerkingsvormen.� Dit is een zeer beperkte kijk op de wereld, niemand vindt het leuk om met zulke dingen bezig te zijn. Wil je niet meedoen aan een complexe wereld om je heen dan moet je geen ondernemer willen zijn in een land met een complexe economie.
42 - ongepolijst
Zie je het nog zitten? Oke, aan de slag! Een goede voorbereiding is het halve werk.
1
Kies een fiscale positie: ben ik BTW-plichtig? Ben ik ondernemer voor de inkomensbelasting? Moet ik een verklaring arbeidsrelatie hebben?
2
Kies een rechtsvorm: eenmanszaak, samenwerking, B.V., coöperatie?
3
Richt je administratie in, kunstenaars hebben vaak met meerdere Btw-tarieven tegelijkertijd te maken.
4
Schrijf een ondernemersplan, maak marketinganalyses.
5
En bovenal: wees flexibel. Uit cijfers blijkt dat de creatieve industrie het nog helemaal niet zo slecht doet in deze moeilijke economische tijd. Dat komt omdat de meeste creatieve beroepsbeoefenaren erg flexibel zijn.
4
Geef niet te veel uit handen. Je wilt zélf aan het roer van je onderneming staan? Zo moeilijk is
dat niet. Zelf aan het roer staan kost ook weinig tijd. Voor de gemiddelde kunstenaar die een eenmanszaak heeft, ongeveer een dagdeel per maand aan administratie als het een beetje handig is ingericht. Een ander aspect van ‘uit handen geven’ is dat maar zeer weinig ‘boekhouders’ kijk hebben op de juridische en fiscale bijzonderheden in de beroepspraktijk van een kunstenaar.
5
Vergeet de bijzondere regels die voor beeldende kunstenaars gelden niet.
De BTW zit lastig in elkaar voor beeldende kunstenaars die een eigen onderneming willen starten. Vooral als kunst via een galerie wordt verkocht. Is de galeriehouder 'bemiddelaar'? Dan is de dienst van de galeriehouder, als bemiddelaar, belast met 21%. Is hij doorverkoper, dan kan hij een margeregeling toepassen, maar dan mag hij de voorbelasting over de inkoop niet meer verrekenen. Heeft hij geen margevergunning? Dan moet hij het hoge 21% tarief toepassen.”
ongepolijst - 43
quote
'KUNST IS NIET DE WEERSPIEGELING VAN DE WERKELIJKHEID, JEAN-LUC GODARD FILMREGISSEUR
44 - ongepolijst
HET IS DE WERKELIJKHEID VAN DIE WEERSPIEGELING.'
ongepolijst - 45
O
N
G
EP
O
LI
JS
T
example
46 - ongepolijst