មង្គលសូត្រ​៣៨

ព្រះវន័ ិ យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មស្ ិ សរោ

* ចម្លងតាម្ចាប់ដ ើ ម្

ព.ស. ២៥៥៦ - គ.ស. ២០១៣

ព្រះវន័ ិ យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មស្ ិ សរោ

វត្តធម្មិស្សរារាម្ ខែព្ររស្ៀម្ោប

ព.ស្. ២៥០៩ - គ.ស្. ១៩៦៦

ចម្លងតាម្ចាប់ដ ើ ម្ដោយ ៖ ព្រះភក្ ិ ុ ខ ធឹង ធីម្ (ចន្ទត្ថេរ) ន្ង ិ ខ្ុ​ុំព្រះក្រុណា ខ្ុ​ុំបាទ វ៉ាត្ ភិរក្ស ផ្សព្វផ្ាយដោយ ដេហោាន អភិរក្សម្រត្ក្ព្ពះពុទ្សា ធ ស្នាខ្មមរ ក្រុងម្៉ុងដេអាល - ដរបិរ - កាណាោ

ព.ស្. ២៥៥៦ - គ.ស្. ២០១៣ ស្ព្ាប់ខ្ែក្ជាធម្មទាន

ដសៀវដៅចាស់ដ លបានចម្លងជាថ្មី ៖ ១. ស្នាព្រះហស្ដរព្ោយបង្អស្់ននស្រម្ដចព្រះម្ហាស្ុ រម្ធាធិបរី ជួន ណាត្ ២. ធម្៌នម្ស្នារព្រះររនព្រ័យ រិស្នដរ - ស្រង្េប ( វ៉ា រ ភរិ ក្ស ) ថ្មី ៣. ព្បស្នា គហ ិ ព្ិ បរប ិ រតិរស្ន ិ ដ រ ( ឈម្ ឹ ទូច, ស្ុ ង្ ស្ុី វ ) ៤. ព្បជុ​ុំនានាធម្៌ស្រង្េគ ( ជ័យ នម្៉ា ) ៥. អានាបាណស្សរិក្ម្មដ្ឋាន វបស្សនាបញ្ហ ា ធម្មបរយាយ ( គង្់ ឌឹប ) ិ ិ ៦. ធម្មនិយាម្ ៣០ និង្ក្ុំណារយរសសង្ ៗ ( បុរ ស្នវង្ស, ភក្ ិ ុ េ ស្នន ស្ុ ជា ) ៧. ជីវរក្ថា ( ម្ុញ ស្នវ៉ា ន ) ថ្មី ិ ិ ៨. ធម្មព្បទីប ( ព្បជុ​ុំក្ង្ធម្៌ យិន វន់ ) ៩. ររឿង្ ព្រះភក្ េ ( ឱម្ ណាព្គី ) ិ ុ ររនចរ ១០. ររឿង្ នគរោយ ( ចាប រន ិ ) ១១. ចាប់រោររមាតាបតា ិ ( អូ ចុង្ ) ១២. នរថិធមាមធិបាយ ( ព្រះបិដក្ធម្ម អុម្ ស្ុ ម្ ) ១៣. នព្រក្ូដធម្៌ ( ស្ុ ង្ ស្ុី វ ) ១៤. ឱវទបារិរមាក្េ ( ចាប រិន ) ១៥. ក្ព្ម្ង្ក្ុំណារយ ( ហុិម្ ឆាន់ ) ថ្មី ១៦. ឧបនយ ឌិ រតា បា៉ាង្ ខារ់ ) ី រស្ ិ ូ ព្រ ( ព្រះម្ហាវរី យបណ ិ ១៧. ធម្មុរទេស្ ៤ យា៉ាង្ ( ម្ុញ ស្នវ៉ា ន ) ថ្មី ិ

័ Khmère – Français ( វ៉ា រ ភរិ ក្ស ) ថ្មី ១៨. ធម្៌នម្ស្នារស្ព្មាប់យុវវយ ័ Khmère – Anglais ( វ៉ា រ ភរិ ក្ស ) ថ្មី ១៩. ធម្៌នម្ស្នារស្ព្មាប់យុវវយ ២០. រោក្នីរិបក្រណ៍ ( ព្រះ អុក្ ជា វជិរញ្ហាណាភយវង្ស )

ពាកយប្រារព្ធ កាលណាយយើងគយគន់ យ ើលដយំ

ើ រប្រប្រឹត្តិយៅននការប្រកាន់ម ំ

ំនងរៃ រស់ យយងម ក្នុងជវី ត្ប្រច ន ក្់ ៗ ក្នុង ួ យនងៃ ៗ រីប្រលឹ ទល់ ប្រលរ់ ិ ើ យយើងនឹងយ

ើញថា

ខ្លួនយយើងមនក្់ ៗ ប្ាថានតត្យសចក្ដីសុ ខ្,

យសចក្ដី

យរញចត្ត យរញយងលើ , សុ ភ ងគល . . . ប្គរ់យរលយវលា ប្គរ់យរលដក្ ិ ដយងហើ យចញ-ចូ ល សាយ

ហ សួ សី,ដ

។

យ

ោះរីយគខ្ំប្រឹងយោលោក្យថា ៖

រាប្ត្ីសួ សីយ ដ ៉ា ងណាក្៏យោយ

យយងន ើ ឹ ងយ

យយើងក្៏ានជួ រនឹងយសចក្ដីយរញចិត្ត - សុ ភ ងគលខ្លោះ, អរ ងគលខ្លោះ ។ ល ។ យយើងចូ លចត្ត ិ សុភ ងគល

អរុ

សួ សី ,ដ ើ ញថា

ិនយរញចិត្ត -

នចូ លចត្ត ិ ិ អរ ងគល

តត្យយើង ិនដឹងថាប្ត្ូវយ្វើយ៉ាងណា ? យប្ោ​ោះអវី ?. . . 

យ្វរុ ើ

យ យចៀសារ



យប្ោ​ោះសុ ខ្សួ សីយក្ ក្អំរីយេត្ុ ដ ត្ ើ

គរុ ឺ

យ

ក្ដទុ ី ក្យខ ក្ើត្ ក្

អំរីយេត្ុ គយ្វ ។ ជា ួ យគ្ននយនោះយទៀត្ ក្ដីសុ ខ្យក្ត្ ក្រី ឺ ារ ើ ើ គំនិត្សយដដស យេើយក្ដទុ ី ក្យខ ក្ត្រ ើ ី គំនិត្យលាោភ . . . ការប្រកាន់ម ំថាយនោះជា ងគលសួ សី លអ ក្ ដ -អាប្ក្ក្់ យេត្ុ យដើ យក្ត្ ើ អំរីអាចរយរីដក្់គឺ ៖ អាចរយទិដឋ, អាចរយ ុ ត្ និងអាចរយសុ ត្ តដល ប្រកាន់ម ំយៅតា ការយល់ យ

ើញយរៀង ៗ ខ្លួនជា ងគល ។ យរឿងយនោះយក្ត្ ើ

ជាយកាលាេលជតជក្គ្ននប្ជួលយប្ជើ អស់ ១២ ឆ្ន ំ យទវយលាក្ ។ សំ

ំង នុ សសយលាក្និង

ងគល ” យនោះប្ត្ូវានរួ ក្យទវតាដ ំប្ត្ឡរ់ ួ រថា “ អវជា ី

ក្កាន់សា​ាន នុ សសយលាក្យយងវ គមនតត្ប្រោះស ិ ើ ញ ឺ

យគ្នត្ ររ

សាសាដចរយតត្ ួ យគត្់តដលជាប្រទីរននសក្លសត្វ ក្នុងសក្លយលាក្ តដលអាចយោ​ោះប្សាយនូ វប្រសានយនោះាន ... ចុ ោះសា្ុ ជនរុ ទរ ធ រស័ ិ ទ

ំងឡាយ ប្រកាន់ម ំថាអីជា ងគលតដរ ? វ

ឆ្ោយមោរត្់កាត្់ ុ ខ្ ស៊ យ អរ ងគល, យ្វើដយំ យមោច ស៊ យយទៀត្ អារ់រាសី,

ើ រយៅជួ រនឹងយគតេ

នយក្យទរនទ រ់ ឬជាន់ទី ១៣ យលខ្ ន ិ ិ

ំ ង់ លអ, ក្ូ នយនោះ ិនអាចយៅរញ្ុ ោះសរឪរុ ក្វា​ានយទរីយប្ោ​ោះឆុ ងគ្នន, ខ្​្ុច ានផ្លលក្ឡានយលខ្រូ ក្យៅឲ្យាន ៩ ប្គ្នរ់ គរក្សុ ឺ ី ាន . . .។ល។ យនោះជាត្ួ យ៉ាង ួ យ

តដលរញ្ជ ា ក្់ឲ្យយ

ិ ើ ញចាស់នូវផលវាក្

តដលយក្ត្យឡ គ ល់ ប្រោះសទធ ោ ។ ើ ើង យោយ នានសា ិ ក្នុងយវលាយនោះខ្​្ុប្ំ រោះក្រុ ណា

ំ ទសូ ជូ ននូ វគ ីរដ ខ្​្ុា ព ីកា ួ យចារ់

តដលអាចជួ យដល់ សា្ុ ជន រុ ទរ ធ រស័ ិ ទ អស់ យលាក្-អនក្ តដលមនស ធ

ក្នុងប្រោះរុ ទសា ធ សដយេើយចង់ាននូ វសិរ ី ងគលជាប្រច ំ គឺ គម្ពីរម្ងគល ស្ូព្ត្ ៣៨ ព្បការ យរៀរយរៀងយោយប្រោះវន័ ិ យ្រ អនុ គ ឯក្ ញឹម្ យៅក្នុងរ.ស. ២៥០៩ - គ.ស. ១៩៦៦

្ ិសសយរា ោ

ក្យ ៉ាោះ ល ។

សាននដដ៏មនត្ន យល នោះ ប្ត្ូវានប្រោះប្គូ ធឹង ធីម្ (ែនទត្ត្េរ ) យៅ

៉ា យរអាល - យក្រិក្ - កាណាោ ច ង អ្ិការវត្ត ធម្មិការាម្ ដទីប្ក្ុង ុ ង ល ទុក្ជាចារ់យដើ

ំ ទ យេើយក្៏ជាភ័រវជាសំណាងររស់ខ្ុ ប្ំ្ រោះក្រុ ណា ខ្​្ុា

ង ដ យទៀត្តដលានទទួលនូ វសាននដររស់យលាក្

យក្ ក្ច ង ល ជាយលើក្

ទីរីរយដើ បន ី ឹ ងតចក្ចយផសរវ ផាយ ដល់ អស់យលាក្-អនក្ជាសា្ុ ជនរុ ទ ធ ររស័ ទ ិ សស ័យ យប្ោ​ោះយលាក្ានយោល ិ ទ ទុក្ប្គ្នន់នឹងអានជួ យអរ់រ ំរនំន

ទុក្ថា រររូ ិ

រុ គល គ ណាតដលានប្រប្រឹត្តយ្វនូ ើ វ ងគល

ំងឡាយយនោះឲ្យយរញ

៌ យៅក្នុងសដដនយេើយ តត្ងដល់ នូវសិរសួ ដ ុ ងទី ី សីក្ន

ំងរួង ។

យៅយរលយនោះយសៀវយៅ “ អធិបាយ ម្ងគលស្ូព្ត្ស្ត្ងេប ” មន ប្រលឹង និងមនជីវត្រស់ យឡើងវញយេ ិ ិ ើយ ។ ប្រោះប្គូជាទីយគ្នររ ! ក្នុងដ

យប្កាយ សូ យលើក្េត្ា

ំងយទ វ លំយអានកាយ វាច ចិត្តយគ្នររដល់ ប្រោះ

អងគតដលជាអនក្ប្ាជ្, ជារ ម្ងគលស្ូព្ត្ស្ត្ងេប ”

ំ ន់ “ ខ្​្ុប្ំ រោះក្រុ ណា ” ជាយក្ោងជដ

ិឌ ត្ តដលជាម្ស់យសៀវយៅ “ អធិបាយ សូ ប្រោះអងគអនុ ញ្ជាត្ដល់ ខ្ុ ប្ំ្ រោះក្រុ ណា

យនោះ

យដើ បសរយសរច ង វយសៀវយៅ ល និង យរៀរយរៀងយឡើងវញនូ ិ ី

“ អធិបាយ

ម្ងគលស្ូព្ត្ស្ត្ងេប ” ររស់ ប្រោះអងគសាជាងោីយឡើងវញ ិ ។ ំ ទ ានយរៀរយរៀង ក្នុងការច ង ខ្​្ុប្ំ រោះក្រុ ណា ខ្​្ុា ល យឡើងវញយនោះ ិ

ទំរ័រជាងោី ប្រ

ំងានតក្អក្រា ខ វរុិ ទខ្ ធ ោះ ល ផង យោយយយងយៅតា វចដ-

នុ ប្ក្ តខ្ោរ ( ២០០៨ )

តដលជាសានប្រោះេសដររស់សយ ច ដ ប្រោះសងឃរាជ

ជួន ណាត្ យជាត្ញ្ជាយណា រ៉ាុតនដខ្ឹ ល សារ និងសំនួនយវាហារររស់ យលាក្ អនក្និរនធយៅរក្ាទុ ក្ដូ ចយដើ ខ្​្ុប្ំ រោះក្រុ ណាសូ តងលងអំ  

។ រប្រោះគុ

ប្រោះភក្ខ ិ ុ ធឹង ធីម្ ( ចនទយត្ារ ) ប្រោះភិក្ខុ ស្ុ​ុំ បុនត្ធៀម្ ( សុ វ

ជារនលឹក្ចំយោ​ោះ ៖

ណ យត្ាយរា )

តដលប្រោះអងគតត្ងតត្យក្ប្រោះទ័យទុក្ោក្់ ជួ យខ្នោះតខ្នង យប្ជា តប្ជង

-

ំងក្មល ំងកាយចត្ត វអក្ខរាវរុិ ទ ធ ិ ិ និងជួ យរិនិត្យតក្សប្ ួលយឡើងវញនូ

យដើ បការោរនូ វយសចក្ដភា ី ល ំងភាលត្់ ី

ជារិយសសវាក្យស័រទភាសា​ាលី

ប្គរ់

តររយ៉ាង ។ ំ ូ តងលងអំ ខ្​្ុស

រគុ

ជារិយសសដល់ ៖

ឧាសក្ ម្ុិញ សាវ៉ាន និងឧាសក្ ហុម្ ិ ឆាន់ យលាក្ជា ប្រឹ ធ ចរយររស់ ខ្ុ ំ្ តដលតត្ងតត្ផដល់នូវគត្ិយយរល់ ល អ ៗ ចំណាយយរល យវលាដ៏មនត្ន រ ល ិ យប្គ្នោះ ស រ យ

ំងមងផូ វយលាក្ន ល ិ ងផលូវ្ ៌ ថាយត្ើអវតដលយ្វ ី ើយៅ

និងអវតដលយ្វ យៅ នស រ យ ី ើ ិ

យេើយជួ យប្ត្ួត្រិនិត្យយផទៀងផ្លទត្់

តក្សំរួលោក្យយរចន៍អក្ខរាវរុិ ទ ធ យដើ បយ្វ ី ើឲ្យយសៀវយៅយនោះានលអ និងប្ត្ឹ ប្ត្ូវ នឲ្យយ ិ

លៀងឃ្លលត្រីចារ់យដើ

។

ំ ទសូ ទនទឹ យនោះតដរ ខ្​្ុប្ំ រោះក្រុ ណា, ខ្​្ុា

ំ ុ សឆគងនូ វវាក្យស័រទាលី -សប្មយ រាល់ ក្េ យោយប្រការណា

សូ

នយ តាតខ្នតីអភ័យយ

ស

តដលយក្ត្យឡ ើ ើងឬភាល ំងភាលត្់

នប្រោះក្រុ ណាម្ស់ប្រ

ំងយលាក្អក្ ន អាន

ំងឡាយយ តាតអនុ យប្គ្នោះយេើយជួ យជួ សជុ ល តក្ រំយរញតចក្ជូ នដល់ ំ ទ ផងយដើ បជាក្ ខ្​្ុប្ំ រោះក្រុ ណា ខ្​្ុា ច្ ធ សដ ិ អនុ យប្គ្នោះចំយោ​ោះប្រោះរុ ទសា ី ត្យរៀងយៅ ។

សូ ឧទទិសសាននដងោនី នយសៀវយៅ “ អធិបាយម្ងគលស្ូព្ត្ស្ត្ងេប ” យនោះថាវយ ប្រយគន ជូ នដល់ ៖  ស្ត្ម្េែព្ពះស្ងឃរាជ ជួន ណាត្ ត្ជាត្ញ្ញ ា ត្ណា (១)

ប.អ.ស្ - អ.ម្.រ

 ព្ពះវិន័យធរ អនុគណ ធម្មិស្សត្រា ឯក្ ញឹម្

តដលយលាក្ានរនសល់ ទុក្យៅ រត្ក្អក្សរសាស្ដសដសប្មរ់ក្ូនយៅ ំ ន់យប្កាយ ។ តខ្ោរជដ

សូ ប្រោះអងគ ប្រោះក្រុ ណាទទួ លប្ទង់ប្ជារ

ងលអររស់ ខ្ុ ប្ំ្ រោះក្រុ ណា

នូ វយគ្នលរំ

យេើយអនុ យមទដ

ំ ីយ ានយសាយសុ ខ្តា ស គួ រដល់ គត្ិភរក្ុ រ

និង

លៀងឃ្លលត្យឡើយ ។

យោយអំណាចក្ុ សលចត្ត ធ សដ ានផដល់ ិ ប្ជោះថាល ក្នុងប្រោះរុ ទសា

ជារលានុ ភារ

ឲ្យយយើងខ្​្ុប្ំ រោះក្រុ ណា

ររច ិ ្ គរច្័យ តា ក្មល ំងស ធ ជាយសៀវយៅងោីយនោះយឡើងវញ ិ អំណាចផលានិសងស ដល់ រួក្សត្វ

ំ ទប្សុ ោះប្សួ ល ូ ល ត្ិគ្នន ខ្​្ុា

សង្វវត្ខ្ិត្ខ្ំយរៀរចំចត្់តចង យាោះរុ ព

យដើ បប្រយគន ី

ននអា ស ិ

ន

តចក្ជូ នជា្ ោ

និង្ ោ

នយនោះ

ំងឡាយ ក្នុងចត្ុ ឱឃ្លជលាយលាក្

ឥដឋ នុ ញាផលប្គរ់ ៗ គ្នន ប្រ

ន

សូ

ជួ យឧរត្ា ភ

ំងអស់ ានទទួល

ំងមនប្ាជា្ថាលគំនិត្ រដរ ិ ត្តិប្រោះ្ ៌

ំ ីមនយឡើយ ។ ានសយប្ ច គគផល ដល់ ទីរំផុត្ទុក្ក្ ខ ុរ

ស្ូម្អនុត្ាទ្នា !!! (២) ប្ក្ុង ុ ៉ាងយរអាល, នងៃ ២ ᧽ ១១ ឆ្ន ំយរាង ចតាវស័ក្ រ.ស. ២៥៥៦

ប្ត្ូវនឹង នងៃច័នទ ទី ១២ តខ្វចឆ ិ កា ិ គ.ស. ២០១២

អនក្ស្រត្ស្រែម្លង វ៉ាត្ ភិរក្ស _________ (១) អានថា បណ្ិ ឌ តអក្សរសាស្ដ្រ - អភិធជមហារដ្ឋគុរុ ( អៈភិធៈជៈ មៈហារ ័ត-ឋៈគុរុ ) (២) អានថា ថ្ងៃច័នទ ១៣រោច ខែអ្សុជ ឆ្នាំរោង ចត្វា្័ក្ ព.្. ២៥៥៦

អារមភកថា យេត្ុ យដើ តដលដ ំឲ្យយក្ើត្ យសៀវយៅអ្ិរាយ ងគលសូ ប្ត្សយងខរ យនោះយឡើង យខ្ ររដឋ

ក្រីឧាសក្ គិម្ ស្យ ុ ឧាសិកា ហុម្ ី ជាម្ស់ យរាងរុ ព យៅភនយំ រញ,

ំ ាននិយយនឹងខ្​្ុថា ៖

មន នុ សសយប្ចើនគ្នន

ំ យយរៀរយរៀង្ ៌ ប្ត្ូវការចង់ដង ឹ រីយរឿង ងគល ៣៨ ប្រការ, ក្៏អារា្ដខ្​្ុឲ្ យនោះយឡើង

យដើ បឲ្យានជាប្រយយជន៍ ដល់ រួក្រុ ទរ ធ រស័ ិ ទ ី

យដោះ ៗ ផង ប្ត្ូវនឹងរំ

ំ ង់យរៀរយរៀង្ ៌យនោះយ្វជា្ ងខ្​្ុច ោ ើ

ំងឡាយ

នផងតដរ

ំ យំ ឆលៀត្យក្ឱកាសខ្លោះ ក្យរៀរយរៀង្ ៌យនោះយឡើង ។ យទើរខ្​្ុខ្

ំ ឹ ងយ្វើយដោះ ខ្​្ុា ំ នយក្គ ីរព ងគលត្ាទីរនី អដឋក្ថា កាលតដលខ្​្ុន

ងគលសូ ប្ត្ ក្តា ំងទុក្ជាយគ្នល ប្រ

ំងនិ

នយរឿងខ្លី ៗ យដើ ប ី

ំ ួ យ្មោ្ោ ជន ិ ឋ ន,

យោយសរវប្គរ់យទ

យេើយខ្​្ុយំ រៀរយរៀងោក្់ឲ្យមនក្ង្ ៌ ញយក្រុ គលា ្ិោឋនយនោះ គ

រ៉ាុតនតខ្ុ ំ្ នានន ិ ិ យ យក្តា តររក្នុងគ រយដោះ ីព

ខ្​្ុប្ំ សង់យក្តត្ប្ត្ង់ណាតដលមនសារប្រយយជន៍

យប្ចនដល់ អក្ ន យ ើល-អនក្សាដរ់ យេើយប្ត្ូវតា រំ ើ យដោះផង ។

ជារ

ំ ូ អភ័យយ យោយយេត្ុ យនោះ ខ្​្ុស ិឌ ត្

ំងឡាយ

ក្ជា

ំ យប្រកាន់យ ក្ុ ឲ្

ំ្ ក្ ងររស់ខ្ុ អ ន យរៀរយរៀង

សអំរីសំណាក្់ននយលាក្ - អនក្ សយប្ោ​ោះខ្​្ុយំ ្វើកាត្់ប្ចូត្ខ្លី ៗ យដើ ប ី

ឲ្យត្ចចំ នួនសនលឹក្ប្ក្ោសក្នុងយសៀវយៅយនោះផង ។ ិ

ំ ូ យផ្ើយសចក្ដភា យៅទីរំផុត្យនោះ ខ្​្ុស ី ល ំងភាលត្់ខ្ុសឆគងយលើយលាក្ - អនក្

រ

ិឌ ត្

យរើយ

ើញ

្ តា ោ ការង្វរ គ្នោន

ំងខ្ុស

ស់ ខ្ុសប្ត្ង់ណា

ំ ង, សូ យ តាតជួ យតក្ត្ប្ ូវឲ្យខ្​្ុផ

ំងរួងរត ងមនខ្ុសយប្ោ​ោះយ្វើ គ្នោន

ំងប្ត្ូវផងតដរ

។

យរើគ្នោនយ្វការអវ ើ ីយទ

ំ្ នសងឃ ឹ ថា ៖ រ៉ាុតនតខ្ុ ម

ក្៏

ការ

រាយ ររស់ ខ្ុ យំ្ នោះ គង់នឹងានសយប្ ចប្រយយជន៍ដល់ ជនយប្ចនគ្ន ន ជា ើ ិនមន

យគ្នលទុក្

យោយានយ ើល

ានសាដរ់

ប្ត្ង់ក្តនលងណា ួ យ

យដោះ ៗ រុ ំតលងយឡើយ ។

ានគិត្

ានសួ រ

ានក្ត្់

តដលខ្លួនប្ត្ូវការចង់យចោះចង់ច ំ្ ៌

ប្រោះវន័ ិ យ្រ អនុ គ ្ សសយរា ឯក ញឹម ិោ

មង្គលប្បវត្តិ យរឿង ងគលសូ ប្ត្យនោះ

យេត្ុ យដើ យក្ើត្ ក្អំរីអាចរយរីដក្់គឺ ៖

អាចរយទិដឋប្រកាន់ថា ៖ យ

ើញជា ងគល ១, អាចរយសុ ត្ប្រកាន់ថា ៖

ឮជា ងគល ១, អាចរយ ុ ត្ប្រកាន់ថា ៖ លិទធភក្ ល សជា ងគល ១ ។ លុ ោះអាចរយ

ំង ៣ ដក្់ជតជក្គ្នន

ងគលយដោះយប្សចនឹងតភនក្យ អាចរយសុ ត្ថា ៖ ការយ

ចំត

ក្អាចរយទិដឋថា ៖

ើញរូរលអ ៗ យទើរជា ងគលប្រយសើរ ។ តភនក្តត្ងយ

ល អាប្ក្ក្់ខ្ោះ ល នឹងយក្ ើ ញរូរលអខ្ោះ

ើ ញយនោះជា ងគលរុ ំានយឡើយ ។ ចំត

ំ ក្ខ្​្ុថា ៖ ការឮសយ ង ល

រីយរាោះគ្នរ់ចត្ត ល ិ ខ្ួ នយទ ើរានជា ងគលប្រយសើររិត្ត ន ។

នឹងយក្ជា ងគលក្៏រុំាន

អាចរយ ុ ត្ថា ៖ ការឮសយ ង ល យនោះ

យប្ោ​ោះប្ត្យចៀក្យយងតត្ងឮសូ រសយ ង ទតធ ត្លអ ល អាប្ក្ក្់ខ្ោះ ល លអខ្ោះ ល យរឮសុ ើ ើ យៅយទើរជា ងគលត ន, ប្ត្ូវយលើ ូ រចំ ហ

ចំត

ំ ក្ខ្​្ុថា

៖

យប្សចនឹងអណា ដ ត្លិទធភក្ ល ស

ី ឆ្ៃញ់ រិសាយទើរជា ងគលប្រយសើរ ។

អាចរយទិដឋ និងអាចរយសុ ត្ យគដ ំគ្ននថាត្រប្ត្ឡរ់ ក្ឲ្យអាចរយ

ុ ត្វញថា ិ

៖

អនក្ឯងថាយនោះក្៏ នប្ត្ូ វយទៀត្ ិ

យយង ើ ិនយល់ ប្រ តា

ោក្យអនក្ថាយដោះយទ យប្ោ​ោះការលិទធភក្ ល សយនោះ ជួ នកាលប្ត្ូវយលើ ូ រចំ ហ ឆ្ៃញ់ រិសា ជាយដើ យឡើយ ។

ជួ នកាលប្ត្ូវយលើ ូ រចំ ហ

ី

ី

ិនឆ្ៃញ់ មនរសមរចត្់ជូរលវីង

នឹងថាការលិទធភក្ ល សយោយអណា ដ ត្យនោះ

ជា ងគលក្៏រុំាន

យម៉ាលោះយេើយរួ ក្ នុ សសអនក្សាដរ់ ក្៏ចរ់ចូលចត្ត ិ យោយប្ស-

ឡាញ់ យផសង ៗ គ្នន អនក្ខ្លោះចូ លចត្ត ិ យជឿតា ោក្យអាចរយទិដឋ, អនក្ខ្លោះចូ ល ចិត្តយជឿតា ោក្យអាចរយសុ ត្, ុ ត្

អនក្ខ្លោះក្៏ចូលចិត្តយជឿតា ោក្យអាចរយ

នុ សសយដោះក្៏តរក្គ្ននជាររួ ី ក្

នតរក្តត្ នុ សសក្៏តរក្ដល់ រួក្ ិ

យទវតាតដលជា ិប្ត្គ្នននឹង នុ សសផង ចរ់តា ំងរីភុ យោ ទវតាជាយដើ យឡើង យៅដល់ សា​ានប្រេោយលាក្យ្ោ​ោះអក្និដឋកា យក្ត្ជាយកាលាេលជតជក្គ្ន ន ើ ប្ជួលយប្ជើ អស់ ១២ ឆ្ន ំ ំង ១ េោឺនចប្ក្វាឡ

។

ទុក្ជារួ ក្ នុ សសនិងយទរតា

ំងឡាយ

ដ ំគ្ននគត្រក្ ងគលអស់ កាលយូ រអតងវងដល់ យៅ ិ

១២ ឆ្ន ំដូយចនោះយេើយ ក្៏យៅតត្រក្ ងគល ិនយ សួ ររក្ ងគលនឹងប្រោះឥស្ដដទ្ិរាជ ៗ

ើញយឡើយ យទើរដ ំគ្ននយៅ

ក្៏សួររញ្ជ ា ក្់ថា ៖ ការយ្លោះ

ស់

តទងតខ្វងគំនិត្គ្ននរីការរក្ ងគលយនោះយក្ើត្រីសា​ានណា ក្ ? យទរតា

ំង-

ឡាយយដោះក្៏យឆលយទូ លត្រយៅប្រោះឥស្ដនទវញថា ៖ យក្ត្ ក្រីសា​ាន នុ សស ិ ើ ើ យលាក្

។

យទើរប្រោះឥស្ដនទប្ារ់ឧាយដល់ យទរតា

យរយក្ ើ ត្រ ើ ី សា​ាន នុ សសយលាក្ ក្ យេើយ

ប្រោះរុ ទជា ធ ម្ស់ ប្រោះអងគានប្តាស់

សរវ នងៃគង់យៅនឹងវត្តប្រោះយជត្រន

ប្សារ់, អនក្

ំងឡាយយដោះថា ៖

ដសា​ាន នុ សសយលាក្យដោះ

ំ លសួ ររក្ ងគល ំងឡាយ ចូ រដ ំគ្ននចុ ោះយៅប្ការថាវយរងគទូ

យនោះ នឹងប្រោះរុ ទធជាម្ស់ យដោះចុ ោះ ប្រោះអងគនឹងសត ង ងគលយនោះ ប្ារ់ ដ ដល់ អក្ ន

ំងឡាយ ។ យទើរយទរតា

ំងឡាយយដោះ ក្៏ដ ំគ្ននចុ ោះ ក្កាន់

សា​ាន នុ សស យេើយចូ លយៅទូលសួ រប្រោះសាសាដ, ប្រោះររ យលាក្ដងក្៏ ប្ទង់សត ង ដ នូ វ ងគល ៣៨ ប្រការ តដលជាយប្គឿងញ ុ ំងារ្ ៌ ឲ្យវដសយៅ ិ

ដល់ នរជន

ំងឡាយ

ំង នុ សស

ំងរួង

ំងយទរតាដ៏យប្ចន ើ

ំ ួ ន ិនាន, នប្ក្តលងនឹងរារ់ចន េួ សយរក្

ឯរួ ក្យទរតា

ំងឡាយយដោះលុោះយប្ចើន

ំ ផ ំ ុ ត្ក្នុងប្គ្នរុ ទស ័យ វត្តយជត្រនតដលជាវត្ត្រ ធ

៣ យយជន៍ ៤ ប្ជុង យរើប្រម

មនទំេំ

នឹងគីឡូត ៉ាប្ត្តដលយប្រក្ន ើ ុ ងស ័យយនោះ

ប្ត្ូវជា ២១ គីឡូត ៉ាប្ត្ ៤ ប្ជុងយសោើក្៏ចយងអៀត្, យទើរយទរតា

ំងឡាយយដោះ

ំ ន ជារួ ក្ ៗ ចំនួន ១០ ខ្លោះ ក្៏និ ត្ខ្ល ិោ ួ នត្ូ ច ៗ រ៉ាុនប្គ្នរ់ខ្ាច់យេើយយៅផដុគ្ន ២០ ខ្លោះ

៣០ ខ្លោះ ៤០ ខ្លោះ ៥០ ខ្លោះ ។ល។ យៅច ំសាដរ់ប្រោះរុ ទអ ធ ងគ

សត ង ងគលក្នុងប្គ្នយដោះឯង ដ

ដូ ចមនក្នុងយរឿងត្ំណាលររស់ប្រោះ

អាននទ ទុក្ក្នុងមងយដើ សូ ប្ត្ត្យៅយនោះ ។

សារានយរឿង ១.

ពាក្យព្បាររធ

........................................................... ទុំរ័រ

២.

មងគលទី ១ ពាលក្ថា .................................................. ២០

៣.

មងគលទី ២ បណ្ិឌ ថក្ថា ................................................ ២៥

៤.

មងគលទី ៣ បូជន្ីយក្ថា ............................................... ២៨

៥.

មងគលទី ៤ បដិរូបត្ទសវាសក្ថា .................................... ៣០

៦.

មងគលទី ៥ បុញ្ញក្ថា ................................................... ៣៣

៧.

មងគលទី ៦ អថតសម្មាបណ្ីធក្ ិ ថា .................................... ៤០

៨.

មងគលទី ៧ ពាហុសចចក្ថា ............................................ ៤៣

៩.

មងគលទី ៨ សិបបក្ថា ................................................... ៤៦

១០. មងគលទី ៩ វ ិន្យក្ថា ................................................... ៤៩ ១១. មងគលទី ១០ សុភាសថ ិ ក្ថា .......................................... ៥២ ១២. មងគលទី ១១-១២ ម្មតាបិថុឧបដ្ឋាន្ ............................... ៥៥ ១៣. មងគលទី ១៣ បុថតទារសងគហក្ថា .................................... ៦០ ១៤. មងគលទី ១៤ អនាក្ុលក្មាន្ក្ ត ថា .................................... ៦៤ ១៥. មងគលទី ១៥ ទាន្ក្ថា ................................................. ៦៨ ១៦. មងគលទី ១៦ ធមាចរយាក្ថា .......................................... ៧២ ិ ១៧. មងគលទី ១៧ ញាថក្សងគហក្ថា ................................... ៧៥ ១៨. មងគលទី ១៨ អន្វជជក្មាក្ថា ......................................... ៧៩ ១៩. មងគលទី ១៩ បាបវ ិរថក្ ិ ថា ............................................ ៨២ ២០. មងគលទី ២០ មជជបាន្សញ្ញញមក្ថា ................................. ៨៤ ២១. មងគលទី ២១ អបបម្មទក្ថា .......................................... ៨៧

២២. មងគលទី ២២ គារវក្ថា ................................................. ៩១ ២៣. មងគលទី ២៣ ន្ិវាថក្ថា ............................................... ៩៧ ២៤. មងគលទី ២៤ សន្ដុដាិក្ថា ............................................ ១០០

២៥. មងគលទី ២៥ ក្ថញ្ញុតាក្ថា ........................................ ១០៣ ២៦. មងគលទី ២៦ ធមាសសវន្ក្ថា ....................................... ១០៩

២៧. មងគលទី ២៧ ខន្ដិក្ថា ............................................... ១១៤ ២៨. មងគលទី ២៨ ត្ោវចសសតាក្ថា ................................... ១១៨ ២៩. មងគលទី ២៩ សមណ្ទសសន្ក្ថា ................................ ១២១ ៣០. មងគលទី ៣០ ធមាោក្ច្ឆាក្ថា .................................... ១២៣ ៣១. មងគលទី ៣១ ថបក្ថា ............................................... ១២៧ ៣២. មងគលទី ៣២ ព្រហាចរយក្ថា ..................................... ១៣១ ិ ៣៣. មងគលទី ៣៣ អរយសចច ទសសន្ក្ថា ............................ ១៣៥ ិ ៣៤. មងគលទី ៣៤ ន្ពា ............................. ១៤១ ិ ា ន្សចាក្ ិ រិ យាក្ថា ិ ៣៥. មងគលទី ៣៥ អក្បបថ ត ថា .................................... ១៤៥ ិ ចិថក្ ៣៦. មងគលទី ៣៦ អត្ោក្ចិថក្ ត ថា ..................................... ១៤៨ ៣៧. មងគលទី ៣៧ វ ិរជចថ ត ថា .......................................... ១៥៨ ិ ក្ ៣៨. មងគលទី ៣៨ ត្ខមចថ ិ តក្ថា ......................................... ១៦២ ៣៩. សម្មសភារចូលរួម .................................................... ១៦៨ ៤០. នាមរុទប ធ រស័ ិ ទម្មន្សទាធ ............................................. ១៦៩ ៤១. ត្សសងៗរីត្េហដ្ឋាន្ ..................................................... ១៧៥

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ សូត្រ ឯវម្មេ សុរំ ( សូ ត្រន េះន្មេះមង្គលសូ ត្រ ) គខ ឺ ញ ុំ្ន្មេះ

អាននទ បា ស្ដាប់មកន សម័យមួយ នេររ

យ ើ យ៉ាង្ន េះថា ៖

ត្រេះដ៏មា ត្រេះភាគ

ជាអារាមរបស់អនាថបណ្ ិ ឌិ កនសដឋើ

ត្រង្់គង្់នៅកនញង្វរតត្រេះ ស្ដង្ថា​ាយនរៀបត្កុង្

ស្ដវរថើ ត្ាននាេះឯង្នររតាទុំង្ឡាយ ចារ់ឲ្យនររតាអង្គមយ ួ មា នាម ិង្នាត្ររញុំត្បាកដ

កាលនវលារាត្រើបឋមយមក លង្នៅ

រសមដ អ ញ ង្ ុំ វរតនេររ េញុំវ ិញទុំង្អស់ឲ្យភ្លស្ដ ើ ៏លញ ឺ ា ង្ន

មា

ត្រេះដ៏មា

យ ើ

ត្រេះភាគ ត្រង្់គង្់កញ ង្រ ន ើណាក៏ចូលនៅកា ់រើននាេះ លញ េះចូលនៅដល់ ន

យ ើ

ដ៏សមគួរ

នរើបថា​ាយបង្គុំចុំន

េះត្រេះដ៏មា ត្រេះភាគ

កាលនររតាននាេះឈរកនញង្រដ ើ ៏សមគួរន

ន

យ ើ ឈរកនញង្រើ

យ ើ

នរប ើ ត្កាប

រូលត្រេះដ៏មា ត្រេះភាគនោយ កយជា​ាថាយ៉ាង្ន េះថា៖ ពហូ ម្េវា មនុសា ច មង្គលានិ អចិនតយ ុំ អាកង្ខមានា ម្ោត្ថានំ ត្ពូហ ិ មង្គលមុរម ត ំ

នរវតា ង្ ិ ម ញសសទុំង្ឡាយជានត្ចើ

ត្បាថាន ូវនសចកាស ើ ួសាើ

បា គិររក ូវមង្គលទុំង្ឡាយ ( ជាយូរអង្ង្ាង្អស់ ១២ ឆ្នក ុំ ៏រករញុំ ន

ញ ើ នស្ដេះន

យ ើ ) សូមត្រេះអង្គត្រង្់ត្រេះនមតាតនត្បាសសង្មាង្ត្បាប់

~ 19 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ូវមង្គលដ៏ឧរតម ។ ( ត្រេះដ៏មា ត្រេះភាគ

នរប ើ ត្រង្់សង្មាង្រប

កយនរវតាននាេះ

នោយរញរធភាសរ ិ ជា​ាថាយ៉ាង្ន េះថា ) ៖ អម្សវនា ច ពាលានំ

បណ្ឌិត្ថនញ្ច ម្សវនា

បូជា ច បូជនីយានំ

ឯរមេង្គលមុរម ត ំ

ករិ យម គ លទុំង្ឡាយ ១ ករិ យនសរគប់ ិ ិ នសរគប់ ូវបញគល ិ ូវបញគល គ ជាបណ្ឌិរទុំង្ឡាយ

១

កិរយបូ ជាដល់បញគល គ ង្ដលគួរ ិ

៏ រតម បូជាទុំង្ឡាយ ១ ទុំង្បនើ េះជាមង្គលដឧ ន េះមា ៣ មង្គល ឯ

។ កនញង្ាថារើ ១

កយថាមង្គលន េះង្ត្បថា នសចកាច ើ នត្មើ នោយ

សញខសួសាើ ។

មង្ល គ ទី ១ អធិបាយថា ៖ អម្សវនា ច ពាលានំ កិរយម ិ ិ នសរ គប់ ូវបញគគល

លទុំង្ឡាយ ជាមង្គលដ៏ឧរតម

នសរគប់ ង្ ឹ បញគគល បា ខូចចិរត នស្ដេះ

។

លរញកជាមង្គលរើ ១ បា ននាេះនត្

មិ បា ខូ ចខលួ

ត្ា ់ង្រមិ េះថា

មិ

មិ បា បង្់ខារខូចត្ររយសមបរតិអាើ

នរើបន្មេះថាជាមង្គលរើ ១,

ឯ លននាេះមា នត្ចើ ត្បការ

ណាស់ មិ ងាយ ង្ ឹ ចុំណារុំ ូប លបា ;

~ 20 ~

លន េះមិ ង្ម នៅនលើ

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ត្គ សថ

ឬនៅនលរើ ូបបរាេិរណាមួយ ៗ ន

បញគគលណាការ់ត្បនយេ ៍ ២ ត្បការគឺ ត្បនយេ ៍េ ដទរនចាល

នៅថា

យ ើ

នត្សចន

យ ើ ង្រ

ត្បនយេ ៍ខួ ល

ល

បញគគល

ិង្

លននាេះ

ឥរ

ស្ដគល់គញណ្នទស ឥរស្ដគល់ខញសត្រូវអានើ រ មា ង្រដនង្ហើមដកនចញចូល ដូចជាសនប់ ូរខ ៗ ឥរនចេះដង្ ឹ ធម៌បណ្ឌិរអាប ើ ាច ិ ប ួ តចនស្ដេះ ន

យ ើ

ន

យ ើ បញគគល

លននាេះរង្មង្ការ់ត្បនយេ ៍កញ នង្ជារិន េះផង្

ការ់ត្បនយេ ក ៍ ញ នង្ជារខា ិ ង្មញខផង្ ផង្ ។ បញគគល

ការ់ត្បនយេ ក ៍ ញ ង្ត្រេះ ន ិ ា

លមា លកខណ្ៈឲ្យចុំណាបា ុំ នោយសណា ឋ

៣

យ៉ាង្គឺ ៖ គុំ ិរអាត្កក់ ១, នធាើអុំនរើអាត្កក់នោយកាយ ១, នោយ វាចា ១ ទុំង្ ៣ ន េះជាលកខណ្ៈ

ល;

ឯរូបបញគគល

ង្ម អាត្កក់នសមា ើ ន ប៉ាញ ានដូចានទុំង្អស់នរ

លននាេះមិ

មា ធង ់ត្ស្ដលនលស ើ

ខាេះានជា ៣ ត្បការគឺ ៖ 

ពាម្លា បញគគលត្ា ់ង្រលងង្់ក៏នៅ



ពាម្លាម្ោ

បញគគលលងង្់ន

យ ើ នធាអា ើ ត្កក់នោយកាយវាចា

ចរ ិ ត នៅថា លរិរមា រស ិ ន 

អរិពាម្លាម្ោ

កាយ វាចា ចិរត មហា

លង្ដរ ;

យ ើ ;

បញគគលលងង្់ផង្

នធាើអុំនរើអាត្កក់នោយ

ដ៏នកលៀវកាលយ៉ាង្ទត្កង្លង្ផង្

ល ឬនៅថាមហា

~ 21 ~

លររ ិ នរកណាស់ ។

នៅថា

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

លមា រស ិ ទត្កង្លង្ជាង្រស់ង្វកគួរឲ្យខាលច គួរឲ្យនេៀសវាង្ នចញឲ្យឆ្ងយ

អនកត្បាេ្ទង្ ុំ ឡាយមា អកិរតិតាបសជានដើមនលាក

ផ្ាក ុំ ូ ថា ៖ នបើរញកជាម ញសសនៅកនញង្េមពូរាើបន េះ ង្ ឹ េ

លននាេះក៏នោយនលាកថា

ននាេះនស្ដេះន

យ ើ

បា ជាខាលចេ

នបើនសរគប់នៅកាលណាន នផសង្ ៗ

កញុំឲ្យនៅជាមួយ ង្ ឹ បញគគល លខាលង្ ុំ នមល៉ាេះ

យ ើ

នត្

កផក ឹ រឹកត្សវ ឹង្ជានដើម កញុំថាន

ង្រមាតាបិតាបនង្កើរខលួ បា ង្ដរ,

ល

េះ លននាេះ

លននាេះវានាុំឲ្យនធាើអុំនរើ ល

មា សមាលប់លួចបល ់យកត្ររយសមបរតិ

េ ដទរ ភ្ូរកញ

បញគគល

មា ង្ររើរនាក់

ក៏េ

ិង្លួចកូ ត្បរ ធ យ ើ អនកដទរ សូ មបើ

លននាេះវានាុំកូ ឲ្យសមាលប់នចាល

ដូចនរឿង្អជារសរតញកញមារនៅនសរគប់ ឹង្ភ្ិកញ ខនរវររតជា

លននាេះៗ ញញេះញង្់ឲ្យសមាលប់ត្រេះបាររម ិ ពិស្ដរជាបតា ិ នោយ

ោក់ត្រុង្ង្ដករញេះត្រេះបាទ

បង្អរ់អាហារទល់ង្ររិវង្គរនៅ

នដើមបើ

ង្ត្េកយករាេសមបរតិសូមបត្ើ រេះនាង្នវនរ កា ិ នរវ ើជាត្រេះមាតា

សូ ម

អង្ារករយ៉ាង្ណាថាដូចនមាច ៗ កាើ ក៏រញុំត្រមតាមនស្ដេះន ន

យ ើ ការនសរគប់ ង្ ឹ

ល ៗ

ន

យ ើ ខលួ ត្រូវលាកលក់នៅនស្ដយរញកខនវរនា នៅកនញង្នលា

មកដល់សរាទថងន េះរញុំទ ់រច ួ ន

នាុំឲ្យនធាប ើ រ ិ ញឃារ យ ើ

ចាុំបាច់ យ ិ យថាើដល់ជារិម ញសស ិង្ម ញសស

លញេះអាត្ស័យានន

។

យ ើ , ន េះ

គស ឺ មាលប់បតា ិ គមភើរ រកដរាប

ការនសរគប់ន េះធុំបុំផញរកញុំ

ង្ ិ ម ញ សស

សូ មបង្ើ រសរាររិ ចា​ា

យ ើ ក៏ត្បត្រឹរតយករត្មាប់តាមាននៅ

~ 22 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

បា ដូចនរឿង្នសកន្មេះ សរតគ ិ ញមភៈ បង្បអូ បនង្កើរ ឹង្ាន ន

យ ើ

ង្ ិ បញ បផកៈ នសកទុំង្ររើ ន េះជា

នៅនវលាសរានសកទុំង្រើរ

ដញេះស្ដលបត្កាស

មា ខយល់កុំបញររបូង្កួចយកនសកទុំង្រើរន េះនបញើង្ន

ខយល់នៅ នសកមួយលាកលក់នៅនៅ ង្ ឹ េុំរ ុំលុំង្រង្នចារ ៗ

ង្ ើ តាម

នរសយកនៅ ើ

ង្ថរកា នសកននាេះន្មេះថាសរតគ ិ ញមភៈ ៗ ន េះ នចេះ យ ិ យសាភា ើ ស្ដ ម ញសសអសបបញរសតាមនចារ មា កាយវាចាចិរតជានចារ ។ ឯនសក មួយនរៀរខយល់កច ួ លាកលក់នៅនៅ ង្ ញ្ ឹ សួ ផ្កឥសើៗ នរសយកនៅច ើ ិ ច ឹម ង្ថរកា នសកននាេះន្មេះថាបញបផកៈ ៗ ម ញសសសបបញរសតាមឥសើ

ន េះនចេះ ិយយសាភា ើ ស្ដ

មា កាយវាចាចិរតជាអនកមា សើលមា

ធម៌អាថ៌តាមឥសើទង្ ុំ អស់

ន េះនត្

លមត្ិ របណ្ឌិរ សរនសចកាឲ្ ើ យន

េះអាត្ស័យធម៌នសរគប់មិត្រ

ញ ើ ចាស់ថា ៖

អសបបរុ ិម្ោ អសបបរុ ិសកម្ោ

ការនសរគប់ ស្ដមគមរួបរួមរាប់រកម ញសសជាអសបបញរស ៗ ននាេះ ង្ ឹ នធាខ ើ ួ ល ឲ្យនៅជាម ញសសអសបបញរសផង្បា , សបបរុ ិម្ោ សបបរុ ិសកម្ោ

ការនសរគប់ ស្ដមគមរួបរួមរាប់រកម ញសសជាសបបញរស ៗ ននាេះ ង្ ឹ នធាខ ើ ួ ល ឲ្យនៅជាម ញសសសបបញរសផង្បា នោយររ ិ ។ ការនសរគប់ន េះ

កញុំថាន

យ ើ ដល់រូបម ញសស ិង្សរា

ង្ររញកជា ខ រិ ជា ិេជើវវរថញគឺរបស់ាម េើវ ិរនស្ដេះ

~ 23 ~

សូ មបើ

ត្ា ់ង្រចនត្មើ ន

ង្ ើ

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ង្ ិ វ ិនាសនៅនោយលាករញ

៤

ប៉ាញនណាណេះនលាកសមមរិឲ្យន្មេះថារស់

ថាងាប់ ដូចជានដើមស្ដាយរបស់នសាចរធិវា មា រសជារិឆ្ងញ់ រិស្ដដូចជាផលារិរា, នដើមនដាង្ដលមា ជារល ា ិ ើង្

ៈននាេះ រើនដើមង្ផលមក លញេះត្ានត្កាយត្រូវនគយក

នៅោុំង្អបឲ្យឫសនដា ង្ ិ ឫសស្ដាយ

ឱបាន នគយកវលលប ិ ណ្ូ ា លនរចង្ដលមា ជារល ិ ង្ ើ ា ណាស់ននាេះ នៅ ោុំោក់បុំ ក់ឲ្យរ័រធ សនរញង្មកស្ដាយ ៗ មកក៏លង្ ើ ា ដូចជារិបណ្ូ ា លនរចររ ិ ៗ នោយនសចការ ើ ាបាររបស់នសាចដទរ នត្

ននាេះលញេះមា ង្ផលនចញ

ង្ផលស្ដាយង្ដលអ តរាយន េះ េះង្រនសាចរធវា ិ

ៈននាេះ

មិ ង្ចករូេស្ដាយរិរាននាេះដល់នសាចេិរខាង្ផង្; កនញង្បុំណ្ង្ន េះនាុំ នរឿង្មកបញ្ជជក់ឲ្យន

ញ ើ ថា ៖

ការនសរគប់មិត្រ

កនញង្បរ មង្គលរើ ១ ចប់នោយសនង្ខបប៉ាញនណាណេះ ។

~ 24 ~

ល

ិង្បណ្ឌិរ

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ២ បណ្ឌិត្ថនញ្ច ម្សវនា ៏ រតម ។ ករិ យនសរគប់ ូវបញគល គ ជាបណ្ឌិរទុំង្ឡាយជាមង្គលដឧ ិ អធិបាយថា ៖ បណ្ឌិរជានដើម ន

បណ្ិឌ រទុំង្ឡាយកនញង្នលាកមា ត្រេះរញទធរិ-

នទេះបកា ើ លនលាកនៅមា សនា​ា ជាបញថញេជ នៅ

យ ើ កាើ នលាកមា សនា​ា ដ៏បរសញ ិ រធផញរកិនលសអស់ន

មិ ង្ដលការ់ត្បនយេ ៍ខួ ល នលាក នលាកង្រង្ត្បកបនោយ សទ្ធា

សីលៈ

រិ ិ

សុរៈ

យ ើ កាើ នលាក

ិង្ត្បនយេ ៍អនកដទរន

ង្ ិ ឱរតបបៈ

ចាគៈ

បញ្ញ ា

ត្រមទុំង្ត្បកបនោយ នលាកង្រង្ត្បត្ររ ឹ តនធាើ

ត្បនយេ ៍ ៣ ត្បការគឺ ៖ ត្បនយេ ៍ជារិន េះ, ជារិខាង្មញ ខ ត្បនយេ ៍ដ៏ទត្កង្លង្គត្ឺ រេះ ិ ា ង្ ឹ បណ្ឌិរទុំង្ឡាយ ផលត្បនយេ ៍

ិង្

។ បញគគលង្ដលចូលនៅនសរគប់

មា រញទធរិបណ្ឌិរជានដម ើ ននាេះ

ដូចនរឿង្ឧបរិសសៈ

ន េះជាមិត្រសុំឡាញ់ ឹង្ាន អាចារយន្មេះសញ្ជ ័ យ

យ ើ

ិង្នកាលិរៈ

រង្មង្បា ទុំង្រើរនាក់

បា ចូលនៅនៅសិកាកនញង្សុំណាក់ ន

ញ ើ លរធធ ិ ម៌របស់អាចារយសញ្ជ ័ យថាមិ

មា ខលឹមស្ដរ ក៏លាអាចារយនដើមបុំង្បកានង្សាង្រកស្ដរធម៌ឬនមាកខធម៌, ឯឧបរិសសៈនៅកា ់ត្កុង្រាេត្គឹេះ

ក៏បា េួប ឹង្ត្រេះអសសេិរនរថរ

ង្ដលជារួអង្គត្រេះនសអានមត្រើនលាកនរប ើ ង្ ឹ បួសថមើ ៗ ផង្ ន

~ 25 ~

យ ើ សួរ

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

រកបុំណ្ង្ធម៌ថាមា រប ើ ុំផញរត្រម ឹ ណា

ង្ ិ សួររកត្រេះស្ដស្ដាថា វារៈ

ដូចនមាច ? ត្ាននាេះអសសេិរនរថរ នលាកន

លថា ៖

ម្យ ធមាេ ម្ហរុបបពភវា ម្រសំ ម្ហរុំ រថាគម្ត្ថ ម្រសញ្ច ម្យា និម្ោម្ោ ច ឯវំ វាេី មហាសមម្ោ

ធម៌ទង្ ុំ ឡាយឯណាមា ន រញជាង្ដ នករ ើ ន ង្ ើ ន ល ូវន រញទ ធម៌ទង្ ុំ ឡាយននាេះផង្ ត្រមទុំង្ឧបាយជានត្គឿង្រ ុំលរ់

ត្រេះរថាគរ

ង្ ិ ន ល ូវនសចកាើរ ុំលរ់

ូវធម៌ទង្ ុំ ឡាយននាេះផង្ ត្រេះមហា

សមណ្ៈ ជាត្គូអាតាមត្រេះអង្គមា វារៈយ៉ាង្ន េះជាត្បត្ករើ ។ ឯឧបរស ិ សៈមាណ្រ ត្ា ់ង្របា ស្ដាប់បញ៉ានណ្ណេះក៏បា សនត្មច នស្ដតាបរតផ ិ ល

ន

យ ិ នរថរនៅសង្មាង្ធម៌ ើ ថា​ាយបង្គុំលាត្រេះអសសេរ

ន េះត្បាប់នកាលិរៈជាសមាលញ់ ៗ នស្ដតាបរតិផលដូចាន រញរធស្ដសនា

យ ើ ក៏បា សនត្មច

ក៏នា​ា ុំ ន ចូលមកបួសជាឯ

ត្ានត្កាយរមកក៏បា សនត្មចត្រេះអរ

ឧបរិសសៈគឺត្រេះស្ដរបញើ រតនរថរ នយង្ ើ

ននាេះស្ដាប់ន

រត

ន

យ ើ

័ បា រើជាបឋមស្ដវកត្រេះរញ រធជាមាចស់ ក៏បា រើជារញរិយស្ដវក័

ឯនកាលិរៈគឺត្រេះនមាគគលា នរថរ

ត្រេះរញរធជាមាចស់នយង្ ើ ន េះង្ដរ,

ប ិ រាជាជកនញង្ត្រេះ

ឯការនសរគប់ ង្ ឹ បណ្ឌិរ

ថាបា ដល់ ូវនសចកាើចនត្មើ នោយរិរ

~ 26 ~

។

ក៏ន

ញ ើ

មា នរឿង្នចារ ៥០០

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

នាក់ដទរនរៀរភ្័យ ង្ ឹ រាេបញរសនលក ើ រ័រនដញតាម សូមសមាទ សើល ៥ អុំរើសុំណាក់អរញ្ញិកនរថរ ៗ សើល ៥ ចប់

ក៏ររ់ចូលនៅ ក៏ឲ្យសមាទ

រាេបញរសមកទ ់ចាប់យកនៅសមាលប់នៅ

នករ ើ ស្ដថ សួគ៌ន្មេះតាវរឹង្ស

បា នៅ

នស្ដយសញ ខកនញង្រិរាវ ិមា ទុំង្អស់

នោយការនសរគប់ ង្ ឹ បណ្ឌិរននាេះឯង្ ។

គប់ប្រាជ្ញនប្រាំ ាណឲ្យបានសុខ គប់ប្រាជ្ញនឃ្ល ាំ ា ត្ចាកបាបផង

គប់ពាលនាំសកច ដុ ិត្ម ត ួហ្មង

គប់ពាលសៅហ្មងជាប្ររប្រកត្ី ។

~ 27 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ៣ បូជា ច បូជនិយានំ ៏ រតម ។ ករិ យបូ ជាដល់បញគល គ ង្ដលគួរបូជាទុំង្ឡាយ ជាមង្គលដឧ ិ អធិបាយថា ៖

បញគគលង្ដលគួរបូជាននាេះ

ត្រេះរញរធ ត្រេះបនចចករញរធ ត្រមទុំង្ត្រេះធម៌ ជា ់កណា ា លគឺ ឧបេាយចារយ េើដូ េើតា

ិង្សមណ្ត្

បញគគលជា ់ខពស់គឺ

ិង្ត្រេះសង្ឃ, បញគគល

មាតាបិតា

បង្ត្បុស

បង្ត្សើ

ណ្ ម ៍ ទុំង្ឡាយឯណា ង្ដលមា សើល

ទុំង្អមាលន េះជាបញគគលគួរបូជា,

បញគគលជា ់ទបគឺស្ដាមើ

ក៏ជា

បញគគលគួរបូជារបស់ភ្រយង្ដរ ឯបញគគលង្ដលបា បូជាត្រេះរញរធ ិ

ង្ ឹ នាុំ

ឲ្យមា នរេ​េះនត្ចើ , នបបា បូជាត្រេះសង្ឃ ើ អា ញភារត្រ័យររន័ ននាេះ ន

នបើបា បូជាត្រេះធម៌ ឹង្នាុំឲ្យមា បញ្ជញនត្ចើ , ង្ ឹ នាុំឲ្យមា នភាគសមបរតិនត្ចើ ការង្ញកផលា ស ិ ង្សបូជាន េះ

តាម ត្ា ់ង្រឲ្យ

ញ ើ គញណា ញភារត្រេះត្រ័យររន័ បញន៉ា ណាណេះ, ឯត្រេះរញរធ ត្រេះធម៌

ត្រេះសង្ឃននាេះនលាករញកដូចជាបិតាមាតា ិង្បញត្រ

ិង្

នៅកនញង្ប ញ កត្គួ ទ -

ស្ដរ ម ួ ៗ មិ បាច់ោច់ឆ្ងយរា ើ យ ើ ន នរកនរ, ឯអនកនធាប ើ ូជាត្រេះរញរធ ន ឹង្បា ត្បនយេ ៍កញ ង្ជារ ិន េះផង្

នាយមាលាការន្មេះសញម ៈ

កនញង្ជារិខាង្មញខផង្

ដូ ចនរឿង្

ង្រង្ង្រនបេះផ្កមលិេះយករើសួ ផ្កនៅ

ថា​ាយត្រេះបាររម ពិ ររាល់ ៗ ទថង ិ ស្ដ

។

~ 28 ~

ទថងមយ ួ ននាេះបា េួប ង្ ឹ ត្រេះ

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ស្ដស្ដាចារយនករ ើ ចិរតត្េ​េះថាល

ក៏យកផ្កមលេះិ ននាេះបាចថា​ាយត្រេះស្ដស្ដា

ចារយនៅនា

ក់កណា ា លផលូវនៅ

មកដល់ដើន

យ ើ

ររើ ផ្ទង្ ុំ ខាង្ស្ដា ុំ ន ការននាេះ ន

។

ឯផ្កមលិេះននាេះ ក៏មិ មា ត្េុេះ

នកើរជាផ្កកត្មង្សុំណាញ់ ចាក់ង្ត្សេះជាប់ជាផ្ទង្ ុំ

គផ្ ុំ មួយអង្ណ្ាររខា ឺ ទ ង្ ើ ង្នវាង្

ផ្ទង្ ុំ មួយនរៀរអង្ណ្ាររើ

យ ើ អង្ណ្ារតាមត្រេះរញរធអង្គនៅ, កាលនបើបា ន

ង្ ុំ ណាស់ ើ ខាលង្

ញ ើ ដូនចានេះន

យ ើ

លញេះនៅដល់ផទេះន

ភ្រយ ៗ ននាេះជាត្សើ ល ិ

ឯនាយសញម មាលាក៏ររង្រនក ឹ ើរចិរតត្េ​េះថាល

យ ើ ក៏ត្បាប់ដុំនណ្ើរននាេះដល់

ភ្័យនរកខាលចជាប់នទសដល់ខួ ល ដបរ ិ

ាម ផ្កថា​ាយត្រេះបាររិមពិស្ដរ ក៏បននាទសស្ដាមើ ិយយសញ ុំង្លង្លេះាន កនញង្នវលាននាេះ

ន

យ ើ ចញេះនចញរើផទេះនៅត្កាបរូលររ៌មា ននាេះដល់

ត្រេះបាររិមស្ដ ពិ រ ៗ ត្ជាបន

យ ើ ក៏ត្រេះអង្គបនណ្ាញត្សនើ នាេះឲ្យនចញ

ចាករាេលាក ើ ន

យ ើ ឲ្យនៅនាយមាលាការមកសួរបញ្ជជក់ ត្រង្ត្់ ជាប

ន

យ ើ

រញសរាត្គប់ន

ត្រេះអង្គត្េ​េះថាល ឹង្នាយមាលាការ

ត្រេះរាេទ របស់ឲ្យនាយមាលាការ

នរើបត្រង្់

កនញង្មួយមញខ ៗ ត្បាុំបើ ៗ

មាស ត្បាក់ នា ត្កបើ ដុំរ ើ នសេះ ខ្ញុំត្បុស ខ្ញុំត្សើ

គឺ

ង្ ិ ត្សុកសួយ

ត្បាុំបើត្សុកនរៀរឲ្យជារងា​ា ់ដល់នាយមាលាការ ៗ ន េះមិ ង្ម មា ផលា ិសង្សត្រឹមង្រប៉ាញនណាណេះ នរៀរ ន

ួ ង្ស កបប ឹង្មិ លាកលក់នៅ រកអស់មយ

យ ើ លញេះជារជា ិ រើបុំផញរ ឹង្បា ត្តាស់ជាត្រេះបនចចករញរធ

ត្រេះអង្គមា នាមថាសញ ម ៈ នោយផលបូជាផ្កមលិេះននាេះឯង្ ។

~ 29 ~

១

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ៤ បដិរ ូបម្េសវាម្ោ ច ៏ មគួរ រញកជាមង្គលដឧ ៏ រតម ។ ករិ យនៅកន ិ ញ ង្ត្បនរសដស អធិបាយថា ៖

ត្បនរសដ៏សមគួរននាេះ

សុំនៅយកត្បនរស

ង្ដលបរបូិ ណ្៌នៅនោយធម៌វ ិ ័យ នបត្ើ ារញរធសម័យសុំនៅយកមេឈម ិ ត្បនរស ជាត្បនរសបរបូិ ណ្៌នៅនោយធម៌វ ិ ័យ ន កណា ា លង្ផ ដើ រញកថាជាបដិរូបត្បនរស ត្រេះរញរធ

េះត្បនរសននាេះមា

័ ង្ រធ ិ អង្គស្ដវកត្រេះរញ

ង្ ិ ត្រេះបនចចករញ រធ

សថរ ិ នៅរនើ នាេះ

នត្

យ ើ សថិរនៅ ក់ ង្រង្នករ ើ ង្រង្

បញគគលង្ដលសថរ ិ នៅកនញង្មេឈម ិ ត្បនរសននាេះ

រង្មង្

ន

ញ ើ ត្រេះ

បា អ ញរតរយធម៌ គឺធម៌ដ៏ត្បនសើរនលើសលប់ ៦ ត្បការគឺ ៖ ិ ១.

េសសនានុរតរ ិយៈ

រញរធ, ត្រេះបនចចករញរធ ២.

ញ ើ ត្បនសរើ

គនឺ

័ រធ ១ ; ិង្អង្គស្ដវកត្រេះរញ ស្ដាប់ត្បនសើរ

សវនានុរតរ ិយៈ

គឺស្ដាប់ធម៌ត្រេះរញរធ

ជានដើម ១ ; ៣.

លាភានុរតរ ិយៈ

បា ត្បនសរើ

គបា ឺ

ូវសទធយចរ ិ ត,

នេឿកមមផល, នេឿគញណ្ត្រេះររ ត្រ័យជានដើម ១ ; ៤.

សិក្ខខនុរតរ ិយៈ

សិកានរៀ សូត្រត្បនសើរ គឺសិកាធម៌

អាថ៌ ឬ ធមមវ ិ ័យរញរធស្ដសនា ១ ;

~ 30 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

៥.

បារ ិចរ ិយានុរតរ ិយៈ

បនត្មត្ើ បនសរើ គបា បនត្មនើ ធាើជា ឺ

ឧបោឋកៈ ឬឧបោឋយកា ិ ត្រេះរញរធ ឬជានវយាវចចករត្រេះសង្ឃ ១ ; ៦.

អនុសសត្ថនុរតរ ិយៈ

រឭកត្បនសើរ

គឺរឭកដល់គញណ្

១០ យ៉ាង្មា រឭករញរធគញណ្, ធមមគញណ្, សង្ឃគញ ណ្ ជានដើម ១ ។ រួមជា ៦ ត្បការ ន នសនហា វគគលិ

យ ើ បញគគលននាេះមា សទធ

ជាប់មិ ោច់នោយចុំង្ណ្កមួយ នៅកនញង្ត្កុង្ស្ដវរថើ

មា ចិរតត្េ​េះថាល

បា ន

ដូចនរឿង្ត្

មា នសចកាើ ណ្ ម ៍ ន្មេះ

ញ ើ រូបត្រេះរញរធជាមាចស់ន

យ ក៏ ើ

នកើរនសចកាើនសនហាជាប់ចិរតសអិរកនញង្ត្រេះរញរធរូបននាេះ

ចង្់ង្រនមល ើ ត្រេះរូបមិ នចេះង្វអរវអ ់នស្ដេះ

នរប ើ ដកខលួ នចញរផ ើ ទេះនៅ

បួសកនញង្សុំណាក់ត្រេះស្ដស្ដា ។ លញ េះបួសន

យ ើ កាលណា ាម គរ ិ

សិកានរៀ សូត្រធម៌អាថ៌អាើនស្ដេះ គិរង្ររើតាមនមើលត្រេះបរមរូបរបស់ ត្រេះរញរធអង្គននាេះ លញ េះឧប ិសស ័យង្ដលអាត្ស័យ ត្រេះស្ដស្ដាចាស់កាលន “ ង្ ែ៎ ! ន

យ ើ

អនកណាន

យ នរប ើ ើ ត្រេះអង្គមា ត្រេះរញរធដើកាថា ៖

វគគលិ

អនកចូរនមើលធម៌

អនកឯង្កញុំនមើលរូបរថាគរនោយមុំសចកខញអនក ចូររិចារណាឲ្យន

ញ ើ ធម៌ អនកននាេះន្មេះថាន

រថាគរអនកននាេះន្មេះថាន ញ ើ ធម៌ ង្ររូបរថាគរប៉ាញនណាណេះ ន

ង្ ិ នសចកាើអប់រ ុំកនញង្

ញ ើ ធម៌រថាគរវ ិញចញ េះ,

ញ ើ រថាគរ អនកណាន

ញ ើ

ឯអនកឯង្ន េះគិរង្រនមើលត្រឹម

មិ នមើលធម៌រថាគរនោយបញ្ជញចកខញនស្ដេះ

យ នណ្ហើយចញេះអនកចូរនចៀសនចញររ ើ ើ នើ េះនៅ ! ” ។

~ 31 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

វគគលភ្ ខ ិ ក ិ ញ ននាេះ ដូនចានេះន

កាលនបើឮត្រេះរញ រធជាមាចស់ត្រង្់បនណ្ាញនចញ

យ ក៏ ឹករូចចិរតណាស់ង្ត្សកត្រនហារយុំ ន ើ

នៅនលើភ្នុំដរាបដល់កុំរូល នបខា ន ើ

ញ ើ ត្រេះស្ដស្ដាន

យ ើ នដើរន

គិរថាអាតាមអញរស់នៅនធាើអាើនរៀរន

យ ើ

យ ស្ដលប់នៅត្បនសរើ ជាង្រស់នៅ ន ើ

យ ើ

ត្បុង្ ង្ ឹ ផាួលខលួ ត្បនមៀលរមាលក់មករនើ លក ើ ុំរូលភ្នុំឲ្យស្ដលប់ ននាេះត្រេះស្ដស្ដាត្រង្់ត្ជាបន

ង្ ើ

យ ើ

ដូចជាត្រេះអង្គយង្នៅគង្់ចុំន

។

ត្ា

ក៏ត្រេះអង្គនធាើបាដិហារយហាក់បើ េះភ្ក្ដកាវគគលភ្ ខ ិ ិកញ ននាេះ

ន

យ ើ បនញ្ច ញ

ត្រេះរសមើ ៦ ត្បការ នបាយត្រេះ សតនៅភ្ក ខ លថា ិ ញ វគគ ិ ៖ “ ង្ ែ៎ ! វគគលិ ៗ ”, ន

យ ើ ត្រង្់ត្បទ ធម៌នរសនាចុំន

ត្េ​េះថាលនកើរឧនរាងាគបើរិ

អង្ណ្ារខលួ ន

េះមញខវគគលិ ៗ ក៏មា ចិរត ង្ ើ នៅនលើអាកាស

នលឿ នឆ្ពេះនៅកា ់វរតនេររ កនញង្ត្ាននាេះ ចាស់ ូវចរញរារយសចច ិ

ន

យ ើ

ត្បាជា្ក៏ចាក់ធញ លេះន

ញ ើ

បា សនត្មចត្រេះអរ

រតការ់កិនលសជា

សមញនចារបបហារ នោយស្ដរបា នៅកនញង្ត្បនរសដ៏សមគួរ បរបូិ ណ្៌ នោយវរថញស័កស ាិ រ ិ ធិមា ត្រេះរញរធជានដើម នដម ើ ននាេះឯង្ ។

~ 32 ~

ដូ ចបា អធប ិ ាយមកខាង្

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ៥ បុម្ពេ ច ករបុញ្ាត្ថ ភាវទ បញគល គ បា នធាប ើ ញណ្យរញកន យ ើ កនញង្កាលមញ

៏ រតម ។ ជាមង្គលដឧ

អធិបាយថា ៖ ការនធាើទ កាើ, ការរកាសើល ៥, សើល ៨ ជានដើមកាើ, ការនធាភា ើ វនាខាង្ផលូវសមថៈឬវ ិបសសនាកាើ, ការនធាក ើ ង្ការ កញសលដទរ ៗ មា

នធាើរញរធបូជា, ធមមបូជា, សង្ឃបូជាឬក៏នរៀ ធម៌

ស្ដាប់ធម៌នរសនាជានដើមកាើ

នៅថានធាើបញណ្យទុំង្អស់

បញគគល ង្ ននាេះ នកើរមកអុំរើ ន ឹ នធាបា ើ ១.

បោម្ទ្ធ

សនមលង្ជានដើម ន

រញ ៣ យ៉ាង្គឺ ៖

នកើរមកអុំរើង្ភ្នកន

យ ើ ចរ ិ តក៏ត្េ​េះថាលន

បញណ្យង្ដល

ញ ើ រូប

ត្រនចៀកឮ

ង្ ើ នធាើបញណ្យ មា ទ ជានដើម

ននាេះ ៗ នៅ ; ២.

សំម្វម្ោ

ចាស់ឈស្ដ ឺ ល ប់ជានដើម ន

នកើរមកអុំរើង្ភ្នកន

ញ ើ រូប

ម ញ សស

យ ល ធរ់កញ ង្ច ន ិរតក៏នធាើបញណ្យននាេះ ៗ ើ រក់សញ ររ

នៅ ; ៣.

ម្រសុចរ ិត្ថ

កនញង្អុំនរើរញចចររ ិ ទ

ន

នកើរមកអុំរើបញ្ជញរិចារណាន

ញ ើ គញ ណ្កនញង្អុំនរស ើ ញ ចររន ិ

ង្ ើ ននាេះ ៗ នៅ ។ ិ សល ើ ជានដម

~ 33 ~

ញ ើ នទស

យ ើ នធាប ើ ញណ្យ

មា

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

អុំនរប ើ ញណ្យទុំង្អស់ននាេះ ត្សើ បា នធាើ បា ស សុំរញកមកន មញ

បញណ្យណាមួយកាង្ើ ដលបញគគលត្បុសយ ើ កនញង្កាលមញ គឺ ៖ តាុំង្អុំរើជារិ

ៗ មក បញណ្យន េះឯង្មិ នភ្លចបញគគលននាេះន

យ ើ

ឹង្តាមរក

បញគគលននាេះឲ្យផលសញ ខ ចនត្មើ តាមលុំោប់ភ្រត្គប់ ៗ ជារិរញុំន ឃាលរ;

ដូចនរឿង្ត្រេះបារមហាកបិ រាេយ

ៀល ង្

ង្ ិ ត្រេះនាង្អននាជានរវ ើ

ជានដើម, មា នសចកាើរុំណាលនរឿង្ន េះរញកកនញង្គមពើរមង្គលរថរើប ើថា៖ ត្ាននាេះជាចននាលេះត្រេះរញរធស្ដសនា មា ត្សុកមួយន្មេះថា នបសក ត្ាម

គជា ឺ ត្សុកជាង្រមាញមា ម ញសស ១០០០ ត្គួនៅកនញង្ត្សុក

ននាេះ

ឯនមជាង្ង្ដលជាធុំជាង្ននាេះ

បញណ្យ

ជាអនកមា សទធត្េ​េះថាលកនញង្ការ

ត្ាននាេះមា ត្រេះបនចចករញ រធមយ ួ

់អង្គមកអុំរើទត្រ

ម ិ

ត

ន

យ ើ បា េួប ង្ ឹ នមជាង្រមាញ ៗ ង្ដលជាធុំជាង្នគននាេះ ន

ន

យ ុំ ១០០០ អង្គននាេះ សូម ើ ក៏ត្េ​េះថាល រិរ ិម ាត្រេះបនចចករញរធទង្

ឲ្យគង្់នៅចាុំវសាកនញង្ត្សុកននាេះ ន

យ ើ

។

ញ ើ

លញ េះត្រេះបនចចករញរធររួល ិម ត

ម ញសសនៅកនញង្ត្សុកននាេះទុំង្អស់ានក៏មា សទធត្េ​េះថាលកា ់

អង្គ មួយនាក់មយ ួ អង្គ ៗ ត្គប់ទង្ ុំ ១០០០ អង្គ ។ លញេះដល់ទថង នចញវសា

ក៏នា​ា ុំ ន ត្បនគ សុំររ់ស្ដដកចុំណាវុំ សាដល់ត្រេះបនចចក-

រញរធទង្ ុំ ឡាយននាេះត្គប់ ៗ ាន ។ ឯនមជាង្ង្ដលជាធុំជាង្នគត្រម ទុំង្ភ្រយជាអន កមា ត្បាជា្ជាង្នគ ិ

នៅនវលាត្បនគ សុំររ់ចុំណាុំ

វសាននាេះ មិ ត្បនគ រនរ ៗ ដូចនគនរ ភ្រយនមជាង្រមាញននាេះ ិ

~ 34 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

បា នបេះផ្ក ននាង្ទត្រមា រណ្៌នលឿង្ ៗ ត្សស់លច អ ុំ ួ ររើ -បើ យក មកោក់នលើសុំររ់ននាេះន

យ ើ នរើបត្បនគ ,

ន

យ ើ រមកល់នសចកាើ

ត្បាថានថា ៖ នកើរជារិកាលណានៅឯអនាគរនរៀរ សូ មឲ្យបា ជាធុំ ជាង្នគ

នធាជា ើ នមនគដរាបនៅ

(ផ្ក ននាង្ទត្រ)

ន

យ ើ សូ មឲ្យបា នាមថា

ត្រមទុំង្សមបញរកាយ

អននាជា

ង្ ិ នត្គឿង្នសលៀក ក់ក៏ឲ្យ

មា រណ្៌សញរធង្រនលឿង្ ៗ ដូចជារណ្៌ផ្ក ននាង្ទត្រដូនចនេះផង្, ត្រេះ បនចចករញរធនលាកក៏ររួលនធាើអ ញនមារនាថា ៖ ិ ំ រុយ ហំ ខិបបម្មវ សមិជឈរុ ឥចឆិរំ បដឋរ

នសចកាើត្បាថានង្ដលអនកត្បាថានន យ បា រមកលរ ់ ញកន យ ើ ើ កនញង្ចរ ិ ត ចូរឲ្យបា សនត្មចឆ្ប់រស ួ រា ទ ់ ច ់ រ ត ល់អក ន ចញេះ (កញប ុំ ឃា ិ ដ ើ ល រន យ ើ ) ន វ ិញនៅ

យ ើ ក៏នលាកនចៀសនចញរើរើននាេះនហាេះនៅកា ់ទត្រ ។

ករិ យស្ដ ល ប់នៅ ិ

ឯរួកជាង្រមាញទុំង្ឡាយននាេះ

ម ិ

ា

លញ េះដល់នធាើកាល

ក៏បា នៅនករ ើ ជានរវបញរតនៅកនញង្ស្ដថ សួគ៌ន្មេះ

តាវរឹង្ាទុំង្អស់ាន ជាគណ្ៈនរវបញរត មា វ ិមា នៅេួបេញុំាន

ឯ

វ ិមា នរវបញរតង្ដលជានមជាង្រមាញជាធុំជាង្នគននាេះនៅចុំកណា ា ល ន

យ ើ វ ិមា នរវបញរតង្ដលជាកូ ជាង្រមាញ ៩៩៩ អង្គនរៀរននាេះនៅ

នចាមនរាមេញុំវ ិញជាបរវារ ិ ជាង្នគននាេះ,

វ ិមា ទ នរវបញរតជានមជាង្រមាញង្ដលធុំ

ឯភ្រយទ នរវបញរតង្ដលជាធុំជាង្នគននាេះក៏មា សមបញរ ិ

នលឿង្ នត្គឿង្នត្បត្ើ បាសក៏សញរធង្រនលឿង្ដូចជាផ្ក ននាង្ទត្រទុំង្អស់,

~ 35 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

លញេះមកដល់ស្ដសនា ត្រេះរញរធកសសបៈ នរវបញរតទង្ ុំ ឡាយននាេះ ក៏ ចញរិមកនកើរកនញង្ស្ដថ ម ញសសនលាកបា ស្ដង្កញសលនផសង្ៗ ជាថមើង្ថម នរៀរ

លញ េះអស់អាយញនៅបា នៅនកើរជានរវបញរត

កនញង្នរវនលាកសួគ៌

នាយនរៀរ ។ លញ េះដល់មកស្ដសនាត្រេះសមាមសមពញរធ ត្រង្់ត្រេះនាម នារមបរមត្គូជាមាចស់ទ នយង្ ើ ន េះ

នរវបញ រតទង្ ុំ ឡាយននាេះ

ក៏ចញរិ

មកនកើរជាម ញសសទុំង្អស់ាន ឯនរវបញរតជាធុំជាង្នគននាេះ មកនកើរ កនញង្ត្រកូលកសត្របា ជានសាចនស្ដយរាេយ

ត្រេះនាមត្រេះបារមហា-

កបិ រាេយ ឯភ្រយនរវបញ រតង្ដលជាធុំជាង្នគននាេះ ក៏ចញរម ិ ិ កនករ ើ ជា ម ញសសកនញង្ត្រកូលត្ ជាអគគមន

ណ្ ម ៍

ន

យ ើ មា នាមថាអននាជា

សើទ ត្រេះបារកបិ រាេយននាេះផង្ ។

ឯររួកនរវបញរតទង្ ុំ ៩៩៩ អង្គនរៀរននាេះ ត្រកូលអមារយ អស់ាន

ទុំង្បា

។

លញេះធុំន

ក៏ចញរិមកនកើរកនញង្

ង្ ើ ក៏បា នធាើជាអមារយមហាកបិ រាេយទុំង្

ឯត្រេះមហាកសត្រ ង្ ិ អមារយទុំង្អស់ន េះរង្មង្ង្រនាុំាន

ង្សាង្រកស្ដសនាង្ដលនាុំមក ូវនសចកាើសញខ ។ លញេះសម័យមួយត្រេះ មហាកសត្រត្រមទុំង្អមារយទុំង្អស់ននាេះង្ ឧរា

នសាចយង្នៅត្កស្ដល

ក៏បា េួប ង្ ឹ នាយឈមួញរនរេះង្ដលនាុំរុំ ញ ិ នចញរើ គរ

ស្ដវរថើមកេួញ លញេះេួបន

យ ើ ត្រង្់សួរថា ៖ “ នាយឈមួញនអើយ ! អនក

មករើ គរននាេះបា ដឹង្ដុំណ្ឹង្អាើង្បលកង្ដលនាុំមក ូវនសចកាើសញខដល់

ត្រនចៀកខលេះង្ដរ ? ” នាយឈមួញននាេះក៏ត្កាបរូលថា ៖ “ បា ដឹង្ខលេះ

~ 36 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ង្ដរ ”

។

ន

យ ា ប់ ើ ត្រេះអង្គឲ្យនាយឈមួញថាថា​ាយត្រង្់ត្រេះសណា

នាយឈមួញក៏ត្កាបរូលថា ៖ ពុម្ទ្ធា ឧបបម្នាោ ម្លាម្ក ធម្មាេ ឧបបម្នាោ ម្លាម្ក សម្ង្ោ ឧបបម្នាោ ម្លាម្ក

ត្រេះរញរជា ធ មាចស់ ត្តាស់ន ង្ កនញង្នលាក ើ ន យ ើ ត្រេះធម៌នករ កនញង្នលាក ើ ន ង្ ើ ន យ ើ ត្រេះសង្ឃមា ន ង្ កនញង្នលាក ។ ើ ន យ ើ ង្រ

កយ ៣ មា៉ារ់ ឬ ៣ បរប៉ាញនណាណេះ ត្រេះមហាកសត្រត្រមទុំង្

រាេអមារយត្រង្់ត្រេះសណា ា ប់ន សរាត្រេះកាយ ន

យ ុំ ៥ ត្បការ ើ នករ ើ បើរទ ិ ង្

ត្រត្ឺ រួច

យ ើ ត្រេះអង្គបូជានាយឈមួញននាេះកនញង្ កយមួយមា៉ារ់

១ ង្ស កហាបណ្ៈ

៣ មា៉ារ់ត្រូវជា ៣ ង្ស កហាបណ្ៈ, ន

យ ើ

បញ្ជូ នាយឈមួញននាេះនៅនបក ើ ត្បាក់ត្រមទុំង្នាុំស្ដរនៅថា​ាយដុំណ្ឹង្ ត្រេះនាង្អននាជានរវ ើ ជាត្រេះអគគមន

សើឲ្យបា ត្ជាបផង្, ចុំង្ណ្ក

ត្រេះអង្គ ិង្រាេអមារយទុំង្ ៩៩៩ នាក់ននាេះ ក៏ន កា ់សុំណាក់ត្រេះស្ដស្ដា ៗ ត្រង្់ត្ជាបន គង្់ចារ ុំ រួលនៅនរៀបនវនរសទង្ ន ឹ រណ្៌ ភ្លឺលឱ អ ភាសនត្

ង្ត្

ង្ ើ នសេះបរនឆ្ពេះនៅ

យ ើ ក៏ត្រេះអង្គត្រង្់យង្នៅ

យ ុំ ៦ ើ ត្រង្់បនញ្ច ញ ូវត្រេះរសមទ ើ ង្

យកនញង្រើននាេះ ។

ឯត្រេះរាជាត្រមទុំង្

រាេបរវារ ិ លញ េះនធាគ ើ មនាការនៅត្រូវវលង្សទង្ ឹ ៣ សងាករ់នរប ើ ដល់ កនញង្

~ 37 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

សទង្ ួ ៗ រុំ ឹ ម ើ យ មា

ុំ ៣ ាវញរក៏មា

។ ត្រេះអង្គត្រង្់អធិោឋ

សង្ឃគញណ្ រួចន

រុំ ន

ធ ុំ ុំដល់នៅក លេះនយេ ៍ក៏

យ ើ ឹកដល់រញរធគញណ្ ធមមគញណ្

យ ើ ក៏បរនសេះជា ់នលើខនង្រឹកននាេះ ៗ ក៏រង្ដូ ឹ ចង្ផ

ដើ អាចឲ្យនសេះជា ់នដើរវលង្ការ់នៅបា រ ូរទុំង្ ៣ សងាករ់ឥរផញង្ នេង្ ើ នសេះនស្ដេះន

យ ។ លញេះនៅដល់ន ើ

ត្រមទុំង្អមារយជាបរវារ ិ នរសនា លញេះចប់ន ត្ាននាេះឯង្

។

ថា​ាយបង្គុំត្រេះអង្គន

យ ើ

ក៏គង្់ស្ដាប់ធម៌

យ ើ ក៏បា សនត្មចនស្ដតាបរតិផលត្គប់ ៗ ានកនញង្ រឯនាយឈម ើ ួញរនរេះបា នាុំដុំណ្ឹង្ននាេះនៅត្កាប

រូលត្រេះនាង្អននាជា ៗ ជាទត្រគញណ្ គឺកញ ង្ ន

យ ើ នសាចក៏ចញេះចាកអសសររ

បា ត្ជាបន

យ ើ ក៏ររង្រនក ឹ ើរនសចកាើត្េ​េះថាល

កយ ១ មា៉ារ់ ត្រេះនាង្បូជា ៣ ង្ស កហាបណ្ៈ

រួម កយទុំង្ ៣ មា៉ារ់គឺ ៖ ត្រេះរញរធ ១, ត្រេះធម៌ ១, ត្រេះសង្ឃ ១ ត្រូវជា ៩ ង្ស កហាបណ្ៈ នបើរម ួ ទុំង្ត្បាក់ត្រេះរាជា ៣ ង្ស ផង្ នាយឈមួញរនរេះននាេះ ត្រូវបា ត្បាក់ ១២ ង្ស កហាបណ្ៈ កនញង្ត្ា ននាេះឯង្ ។ ឯត្រេះនាង្នរវ ើក៏នៅត្បរ ធអមារយទុំង្ ៩៩៩ នាក់មក ន

យ ុំ ន ន ើ ត្រូវជា ១០០០ នាក់ ង្ ឹ ត្រេះនាង្ ក៏នា​ា

ៗ នរៀង្ខលួ បរការ់សុំនៅនៅកា ់សុំណាក់ត្រេះស្ដស្ដា

ង្ ើ នលរា ើ េរថរូច ។

លញ េះនៅ

ដល់សទឹង្រើ ១, រើ ២, រើ ៣ ង្ដលនៅជាសងាករ់ ៗ រា ុំង្ផលូវននាេះ ន

យ ើ ត្រេះនាង្នរវ ើក៏អធោ ិ ឋ

ន

យ ក ើ ឹ ដល់គញណ្ត្រេះរញរធ, ត្រេះធម៌,

ត្រេះសង្ឃ មា រុំ ង្ដូចាន ឹង្ត្រេះរាជា ន

~ 38 ~

យ ើ បរត្រេះរាេរថវលង្ការ់

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

រក ឹ ននាេះនៅបា ដូចាន ឥរមា ររក ឹ ស្ដនមដល់កង្់ត្រេះរាេរថ នេើង្នសេះដល់ប ាិចប ួ ចនស្ដេះន ា

ង្ ិ

យ ។ លញ េះត្រេះនាង្នរវ ើត្រមទុំង្ ើ

ភ្រយរាេអមារយទុំ ង្អស់ានចូលនៅដល់ន ិ

យ ើ ,

ត្ាននាេះត្រេះ

ស្ដស្ដា ត្រេះអង្គសង្មាង្បាដិហារយបាុំង្បរ ិ េិរ មិ ឲ្យរួកេ ទុំង្ររើ ត្កុមន េះនមល ើ ានន ន

ញ ើ ន

យ ើ

នដម ហ កនញង្ការ ើ បក ើ ញុំឲ្យនកើរកាមរណា

ញ វ ើ រូបននាេះ ។ លញេះត្រេះនាង្អននាជានរវ ើរួមទុំង្ភ្រយអមារយត្រូ ិ

ជា ១០០០ នាក់ននាេះថា​ាយបង្គុំត្រេះស្ដស្ដាន នរសនាចប់

យ ើ អង្គញយនៅស្ដាប់ធម៌

បា សនត្មចមគគផលជាត្រេះអរយបញ គគលកនញង្ត្រេះរញ រធ ិ

ស្ដសនា, នរើបត្រេះស្ដស្ដាត្ស្ដយឥរធិបាដិហារយ ឲ្យេ ទុំង្ ២ រួក ននាេះបា ន

ញ ើ ាន ។

ឯបញគគលង្ដលបា នធាើបញណ្យរើកញ ង្ត្ាមញ ន រញកមក រមកល់នសចកាើត្បាថានត្រូវលអ ជាមូលបណ្ិធិរញកមាុំន លអដូច ័យអធប ិ ាយមកន េះឯង្ ។

~ 39 ~

ឹង្បា

យ ក៏បា ផល ើ

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ៦ អរតសមាេបណ្ីធិ ច ៏ រតម ។ ករិ យរមក លខ ់ ួ ល រញកនោយត្បទរ ជាមង្គលដឧ ិ អធិបាយថា ៖ បញគគលង្ដលបា រមកល់ខួ ល រញកនៅកនញង្សទធ គឺ ការនេឿកមម នេឿផល នេឿគញណ្ត្រេះរញរធ, ត្រេះធម៌, ត្រេះសង្ឃជានដើម ិង្រមកល់ខួ ល រញកនៅកនញង្សើល ៥

សើល ៨

ឬកនញង្កមមបថ ១០

ត្បការ ឬរមកល់ខួ ល រញកនៅកនញង្ការស្ដាប់ធម៌នរសនា កនញង្ការបរចា ិ ចគ ត្ររយនធាទ ើ មិ នរៀង្,

កនញង្ការរចា ិ រណាបញ្ច កខ ធឲ្យន រញកខុំ

ញ ើ ថា អ ច ិ ចុំ ជារបស់

ជារបស់ង្រង្េួបត្បរេះង្រ ង្ ឹ នសចកាើរញកខ,

ជារបស់មិ ង្ម ខលួ ត្បាណ្ បងាគប់បញ្ជជេ ណាន

យ ើ

អ តាត

មិ នៅកនញង្អុំណាចនសចកាើអង្ារករ យ៉ាង្ន េះជានដើមន

ង្ ើ នៅន

យ ើ

ឬ នរប ើ

នលាកឲ្យន្មេះថា រមកល់ខួ ល រញកនោយត្បទរ ។ មា នសចការ ើ ុំណាល

ដូចនរឿង្ត្

រដ ឋិ ង្នត្ៅរញរធស្ដសនា នបា ិ ខា ើ រ់ឮ ត្រេះធម៌ ត្រេះសង្ឃដូនចនេះក៏មិ បា នត្ ត្

េះារ់សអប់ត្រេះរញរធ

ណ្ ម ៍ មានក់ជាម ញសសមចា ិ ា-

កយនគន

លថាត្រម ឹ ង្រត្រេះរញរធ

ារ់មា ចិរតខឹង្ភាលមមួយរ ុំនរច

ត្រេះធម៌

ត្រេះសង្ឃណាស់

ប៉ាញង្ តនាង្

ណ្ ម ើ ជាភ្រយារ់ ននាេះ ជាម ញសសសមាមរដ ិ ិ ឋិ យល់ត្រូវលអត្េ​េះថាល

កនញង្សើលធម៌ត្រេះរញរធស្ដសនា ។

~ 40 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

សម័យទថងមយ ួ ននាេះ រួកត្

ារ់ត្បក នយង្ ឹ ា ង្ ឹ ភ្រយថា ិ ើ ង្ ឹ ម ិ ា

ណ្ ម ៍ មកនធាើបញណ្យកនញង្ផទេះនយង្ ើ ,

ត្រមតាមបុំណ្ង្ស្ដាមើឥរររឹង្ទស់

នាង្ត្ ។

ណ្ ម ើ ជាភ្រយក៏ ិ

ឯត្

ណ្ ម ៍ ជាស្ដាមើននាេះ

យ ៖ “ នបកា ិ យនបាជា្ ង្ ឹ ភ្រយថា ិ ើ លណារួកត្ មកដល់ផទេះនយង្ ើ ន ត្រេះធម៌

យ ើ

ត្រេះសង្ឃន

ចូរនាង្ឯង្ត្បយ័រនមារ់កញុំន យ ើ

នបើនាង្ឯង្ន

សមាលប់នាង្ឯង្នោយោវមិ ខា នភាេនាហារ

ណ្ ម ៍ ទុំង្ននាេះ

លញេះត្

លន

! ” ។ ថាន

យ ើ

អញ ឹង្កាប់

យ ុំ ន ចារ់ង្ចង្ ើ ក៏នា​ា េួបេញុំានន

ណ្ ម ៍ ចូលមកអង្គញយកនញង្ផទេះ

នាង្ត្ ឹង្បរនភាគ ិ

លថាត្រេះរញរធ

យ ើ

ណ្ ម ើ ង្ដលកុំរញង្ង្រខា​ាយខាល់បនត្មើ ត្ស្ដប់ង្រ

ចុំរប់នេើង្ភាលរ់មារ់ថា នម្មា រសស ភគវម្ត្ថ ដូនចនេះជានដើម ។ រួកត្ ត្

ណ្ ម ៍ឮ

កយន េះន

ណ្ ម ៍ ជាមាចស់ផទេះ ន

យ ើ

ក៏ខឹង្ត្ចនឡារនាុំាននេរត្បនរច

យ ើ នត្កាកនដើរបារ់អស់នៅ ។ ឯត្

ជាស្ដាមើនត្កាធខឹង្ ឹង្ភ្រយនរកណាស់ ិ ត្បការនផសង្ ៗ ន អុំរនើ

នេរត្បនរចផ្ាស្ដនោយ

យ ើ ចូលនៅាល់សនមាចត្រេះបរមស្ដស្ដា រូលសួរ

រញជានត្គឿង្កុំចារ់ ូវនសចកានើ ស្ដយនស្ដក

សញខ ។ នរើបត្រេះអង្គត្រង្់ត្តាស់ថា ៖ “ មានលត្ ូវកិនលស គឺនសចកាើនដ ត្

ង្ ិ នដកលក់ជា ណ្ ម ៍ បញគគលសមាលប់

ង្ ម មា នទសៈជានដើម នោយអរយមគគ ិ

ញ្ជញណ្រង្មង្នដកលក់ជាសញ ខ នលាកខាង្មញខ ។

ណ្ ម ៍

ង្ ិ មិ មា នសចកានើ ស្ដយនស្ដកកនញង្

ណ្ ម ៍ បា ស្ដាប់ធមមនរសនាន

~ 41 ~

យ ើ

មា

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

នសចកាើត្េ​េះថាលរូលសញុំបរាជាជឧបសមបទកនញង្សុំណាក់ត្រេះបរមស្ដស្ដា ខុំចនត្មើ វ ិបសសនាមិ យូរប៉ាញនាម

ក៏បា សនត្មចត្រេះអរ

រតការ់

កិនលសជាសមញនចារបបហារ ដូចវ ិសេជនាមកន េះឯង្ ។

សសចកដជ្ ី ូនដាំណឹង ! សូមរង្់ចាអា ុំ ... ត្បោ​ោ គិហត្ិ បរិបរតព ិ ិោារ នរៀបនរៀង្នោយ

បណ្ិឌ រ ឈឹម េូច

ី ិង្ បណ្ឌិរ សុង្ សុវ

រ.ស. ២៥១៦ - គ.ស. ១៩៧២ ើ ចមលង្ត្ថមចាប់ម្ដម

~ 42 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ៧ ពាហុសចចៈ ការបា ស្ដាប់ បា នរៀ នចេះចាុំនត្ចើ

៏ រតម ។ ជាមង្គលដឧ

អធិបាយថា ៖ ការបា ស្ដាប់ បា នរៀ នចេះចាុំនត្ចើ

ូវធម៌

័ របស់ត្រេះរញរធជាមាចស់ ឬស្ដវករបស់ ត្រេះអង្គ ឬក៏េ ជាសបបញរសណា មួយ នទេះជាបរាេិរកាើ ត្គ សថកាើ ង្ដលជាអនកអាចនរសនាចង្អញល បងាហញផលូវសួគ៌ផូ វល ិ ា ធោ ិ ឋ

បា

នៅថា ពាហុសចចៈ ។ នបើជាបញគគលា-

នៅថា រ ញសសូរ ។ រ ញសសូរន េះមា

ត្គ សថជាអនកបា សក ិ ានរៀ សូ ត្រនចេះចាុំនត្ចើ ិង្នសចកាើសញខឲ្យនកើរន អនកដទរបា

ដូចជាត្រេះន

ង្ ើ

២ យ៉ាង្គឺ ៖

អាចញញង្ ុំ ត្បនយេ ៍

ិង្អាចនោេះរញកខនទសរបស់ខួ ល ធស ិ រាកាលនករ ើ ជាម

មា នសចកាើរុំណាលថា ៖

ស ិ ាសកញមារ ។

កនញង្អរើរកាល

ត្រ រ ម រតនស្ដយរាេយសមបរតក ន ង្ រាណ្សើ ិ ញ ង្ត្កុ

ិង្

កាលត្រេះបារ

ត្រេះន

ធស ិ រាបា

នស្ដយត្រេះជារជា ើ បរើ ង្់ចា ុំ ិ ត្រេះរាេបញត្ររបស់ត្រេះរាជាអង្គននាេះ ។ នដម កាល ឹង្ត្គង្រាេយសមបរតិ ត្រេះន កនញង្ទត្រសិ េរ ិ ត្សេះមួយ

ធិសរាក៏ដកត្រេះអង្គថយនៅគង្់នៅ

ជាមួយ ង្ ឹ ត្រេះអ ញេ ២ ត្រេះអង្គ ។ លញ េះយង្ចូលនៅ ត្រេះន

ធិសរានត្សករឹក ក៏នត្បើច ទកញមារជាត្រេះអ ញេ

បនាទប់ឲ្យនៅដង្រឹកខចប់ ឹង្សលឹកឈូកយកមកថា​ាយ ។ ង្រកនញង្ត្សេះ

~ 43 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ននាេះ មា អារកសរឹកមួយ ក៏ចញេះភាលមនៅកនញង្ត្សេះ

ង្ ួ ង្

ង្រកា ។ ច ទកញមារឥររចា ិ រណា

ត្រូវអារកសរឹកននាេះចាប់បងាខង្ ុំ រញកមិ ឲ្យត្រ-

ប់មកវ ិញ ។ ត្រេះន

ធិសរាដល់បារ់ច ទកញមារយូ រនរកមិ ន

ញ ើ

មក ក៏ត្រង្់នត្បស មារជាត្រេះអ ញ េនៅឲ្យនៅតាម ។ អារកសរឹក ើ ញរយកញ ិ ក៏ចាប់សញរយកញ មារននាេះលាក់រញកនរៀរ ។ លញ េះបារ់ត្រេះអ ញ េទុំង្ររើ ិ មិ ន

ញ ើ ត្រ ប់វ ិញ

ត្រេះអង្គឯង្

។

ត្រេះន

ធិសរាក៏ត្រង្់យង្នៅកា ់ត្សេះនោយ

ត្រង្់រិចារណានោយវ ិចារណ្ញ្ជញណ្ត្ជាបចាស់ថា

ត្បាកដជាមា អារកសរឹកអាត្ស័យនៅកនញង្ត្សេះ ស្ដនមនេើង្ម ញសសចញេះ

ឯស្ដនមនេើង្ម ញសសន

នោយត្រង្់ន ង្ ើ មកវ ិញាម

ញ ើ ង្រ ត្រង្់ក៏

សួរនៅអារកសរឹកង្ដលចូលមកកា ់សុំណាក់ត្រេះអង្គថា ៖ “ បអូ នយង្ ើ ទុំង្ររើ នរអ ើ នកឯង្ចាប់រញកឬ ? ” អារកសរក ឹ ក៏នវលើយតាមររ ិ ថា ៖ “ ខ្ញុំបា ចាប់រញកង្ម

” ។ នរើបត្រេះន

ធិសរាត្តាស់សួរនៅនរៀរថា

“ អនកឯង្អាចចាប់ម ញសសសរាទង្ ុំ អស់ ង្ដលចញ េះមកកនញង្ត្សេះន េះឥរ

នរសមញ ើ ខ ឬក៏មា នលក ើ ង្លង្បញគគលង្បបណាង្ដរ ? ” លញ េះត្រង្់ត្ជាប ថា

អារកសរឹកមិ ហា៊ា ចាប់បញគគលង្ដលនចេះនរវធម៌

ត្រង្់ក៏សង្មាង្

នរវធម៌ននាេះ ត្បាប់អារកសរឹកកនញង្កាលននាេះឯង្ ។ អារកសរឹកបា ស្ដាប់ធមមនរសនាន េះន

យ ើ

ក៏មា នសចកាើត្េ​េះថាលនរើបនាុំត្រេះរាេ

កញមារទុំង្ររើ ត្រេះអង្គ មកថា​ាយត្រេះន ជារ ញសសូរ

ធស ិ រាវ ិញ ។ ត្រេះន

ធស ិ រា

នរើបអាចនោេះត្រេះអង្គ ិង្ត្រេះអ ញេទុំង្រើរឲ្យរួចអុំរើ

~ 44 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

អ តរាយបា

។

មួយវ ិញនរៀរ នត្ចើ

បរាេិរជារ ញសសូរជាអនកនចេះចាុំត្រេះរញរធវច ៈ

ក៏រង្មង្បា លាភ្សកាករៈនត្ចើ មា នសចការ ើ ុំណាលថា ៖

បូជាត្រេះធម៌

ទនរថរ ។

ណ្ ម ៍ មានក់មា សទធចង្់

មា ត្

នរប ើ ចូលនៅាល់ត្រេះបរមស្ដស្ដាន

“ បរិត្រត្រេះអង្គដ៏ចនត្មើ បូជាន

ដូចត្រេះអា

!

ត្រេះរញរធ ិង្ត្រេះសង្ឃ

យ នៅង្រត្រេះធម៌មិ ទ ់បា បូជានៅន ើ

យ ើ រូលថា

៖

ខ្ញុំត្រេះអង្គបា

យ ើ , នរខ ើ ញ ុំត្​្ រេះអង្គ

ង្ ឹ បូជាត្រេះធម៌ននាេះកនញង្រើណា ? ” នរប ើ ត្រេះដ៏មា ត្រេះភាគជាមាចស់ ណ្ ម ៍ ! នបើអនកចង្់បូជាត្រេះធម៌ ចូរបូជាចុំន

របថា ៖ “ មានលត្

ភ្ិកញ ជារ ខ ញសសូរចញេះ ” ។ ត្ ថា ៖ ត្រេះអា ន

ទជារ ញសសូរ

ណ្ ម ៍ ក៏នដើរនៅសួរភ្ិកញ ខសង្ឃ ៗ ក៏ត្បាប់

នរប ើ នាុំចរញបបចច័យនៅបូជាត្រេះអា

យ ើ ចូលនៅាល់ត្រេះរសរលត្កាបរូលន

អន កត្បការ

។

ឯរួកេ ដទរនរៀរ

បូជាត្រេះអា

ទនរថរជាប់ជា ិចចមិ ោច់ ។

ពាហុសចចៈ

បា អធិបាយមកន េះឯង្ ។

~ 45 ~

ទ

រញត្គប់ត្បការ ។ ត្រេះ

ស្ដស្ដាក៏ត្បទ ស័រទស្ដធញការររសរនសើរធមមបូជារបស់ត្

រ ញសសូរននាេះឯង្

េះ

ណ្ ម ៍ ជា

ក៏នា​ា ុំ ន យកចរញបបចច័យមក នោយន

រញ ថាត្រេះអា

ទជា

ចារ់ថាជាមង្គលដ៏ឧរតមដូច

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ៨ សិបបៈ ៏ រតម ។ នសចកានើ វលៀវឆ្លសកនញង្សល ិ បស្ដក្ដសវត ិជាជការទុំង្រួង្ ជាមង្គលដឧ អធិបាយថា ៖

សិបបៈ

មា

២ យ៉ាង្គឺ

អារសិបបៈ ១,

អនា​ារសប ិ បៈ ១ ។ អារសប ិ បៈ គស ឺ ប ិ បៈរបស់ត្គ សថអនកត្គប់ ត្គង្ផទេះសង្មបង្, ង្ចកនៅមា

២ យ៉ាង្គឺ ៖ សិបបៈសត្មាប់បញរស

មា ការសិកានរៀ សូ ត្រសិលបស្ដក្ដសានផសង្ ៗ គណ្ិរស្ដក្ដសា,

វ ិរាស្ដក្ដសាជានដើម

មា អកសរស្ដក្ដសា,

ឬកិចចការចញ្ ិ ច ឹ មេើវ ិរមា ការ

ជាង្នឈជា ើ ង្ផទេះ ឬ ណ្ិេជកមមជានដើម ១ ។ សប ិ បៈសត្មាប់ក្ដសាើ គឺ ការនរៀបចុំផទេះសង្មបង្ចារ់ង្ចង្នភាេនាហារជានដើម ១

។

នវលៀវឆ្លសកនញង្សប ិ បៈទុំង្ន េះជានដើម ចារ់ថាជាមង្គល នត្ នាុំយក ូវលាភ្សកាករៈមកឲ្យ

។

មា៉ាង្នរៀរ

ង្ដលបញគគលបា នរៀ យ៉ាង្ស្ដទរ់េុំនាញន នយេ ៍ឲ្យសនត្មចបា ,

នសចកាើ េះជាន

រញ

សិបបៈសូ មបង្ើ រមួយ

យ រង្មង្ញញង្ ុំ ឧរតមត្ប ើ

សិបបៈសូ មបនើ ត្ចើ ង្រមិ ស្ដទរ់េុំនាញ

ក៏

ឥរបា ការ កាលយនៅជាថានរ ុំ ស នាុំឲ្យនៅាត្កហាយឥរអុំនរើ ។ ដូច ិ នរឿង្បញរសខាិ មានក់ជារួយ៉ាង្ ស្ដទរ់េុំនាញរបស់ខួ ល

ង្ដលបា យសស័កាិនោយសិបបៈដ៏

។

នសចកាើរុំណាលថា ៖ មា បញរសខាិ មានក់

~ 46 ~

ជាអនកបញិ ត្បសប់

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ផ្ទរ់ត្ាប់ត្កួសរមលញេះសលក ឹ នឈនើ ករ ើ ជារូបដុំរ ើ គងា​ាលនា

រូបនសេះ

។

រួកនកមង្

ង្រង្ ិយយឲ្យផ្ទរ់ត្ាប់ត្កួសរមលញេះសលឹកទត្េត្កឹមមួយ

នដើមឲ្យនកើរជារូបសរាននាេះនផសង្ ៗ ន ទថងមយ ួ ត្រេះរាជាត្កុង្

យ ។ ើ វាឲ្យបាយរឹកបរនភាគ ិ

រាណ្សើ នសាចយង្នៅត្កស្ដលឧរា

នសាចនៅដល់នដម ើ ទត្េត្កម ឹ ននាេះន

យ ើ ររន

លញេះ

ដុំរជានដ ម ើ ើ

ញ ើ រូបនសេះ

នៅនលើសលឹកនឈើ ក៏ត្តាស់សួររកេ អនកនធាើ ។ បញរសខាិ ននាេះក៏ត្កាប បង្គុំរូលថា ៖ “ ខ្ញុំត្រេះអង្គនធាើ ” ។ នរប ើ ត្រង្់ឲ្យនាុំបញរសខាិ ននាេះមក ន

យ ើ ត្តាស់សួរថា ៖ “ អនកអាចផ្ទរ់អាចម៍រង្រ ១ នា ប ិ ញ្ចូ លកនញង្

មារ់បញនរា

រ ិ បា នរ នត្

េះបញនរា រ ” ។ លញេះ ិ ននាេះមារ់រង្ណាស់ ឹ

ត្រង្់ត្រេះសណា ា ប់ថា បញរសខាិ អាចនធាើបា

ត្រង្់ក៏ឲ្យនគនាុំបញរសខាិ

ននាេះចូលនៅកនញង្ត្រេះបរមរាេវា ុំង្ ឲ្យអង្គញយខាង្កនញង្វា ុំង្ បញនរា រ ិ ននាេះហាមារ់ ិយយ ឹង្ត្រេះរាជា រង្រមួយដញុំចូលកនញង្មារ់ នា ន

ិ

រួចន

ន

បញរសខាិ ក៏ផ្ទរ់អាចម៍

យ ើ ផ្ទរ់ដរាបដល់អស់អាចម៍រង្រ ១

យ ើ ក៏អត្ង្ ់វា ុំង្

ឲ្យសញ្ជញថា ៖

យ ើ ! ” ។ ត្រេះរាជាមា ត្រេះរាេឱងាករ ឹង្បញនរា

អាចារយ !

“ អាចម៍រង្រអស់ រ ិ ថា ៖ “ នលាក

ខ្ញុំមិ អាច ិយយ ឹង្នលាកបា នរៀរនរ

អាចនលបអាចម៍រង្រអស់ ១ នា មារ់ យ ិ យរនៅនរៀរបា

។ កាល

។

នត្

េះនលាក

បា , បញនរា រ ិ ិ ក៏ខាមសង្លង្ន

ប ើ

ត្រេះរាជាមា ត្រេះរ័យនស្ដម សស

ឹង្បញរសខាិ ណាស់ ត្រង្់ត្បទ ខ្ញុំត្បុសត្សើជានត្ចើ

~ 47 ~

ត្រមទុំង្ត្សុក

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

សួយ ៨ នរៀរ ។ បញរសខាិ បា យសបា ស័កនាិ េះ មករស ើ ប ិ បៈដ៏ ស្ដទរ់េុំនាញរបស់ខួ ល ននាេះឯង្ ។ ឯអនា​ារសប ួ បរាេរ ិ អនកមិ មា ិ បៈ បា ដល់សប ិ បៈរបស់រក កង្ាល់នោយផទេះសង្មបង្ មា ការការ់ចើវរជានដើមតាមកិចចត្រេះវ ិ ័យ។ បញគគលង្ដល្លសទវកនញង្កិចចននាេះ នត្

េះជាន

អា

រញបា

ូវគញណ្

ន្មេះថាបា

ូវមង្គលដ៏ឧរតម

មា នសចកាស ើ រនសរើ ជានដើម

ដូចត្រេះ

ទនរថរ ។ មា នសចការ ួ ត្រេះដ៏មា ត្រេះភាគជា ើ ុំណាលថា ៖ កាលទថងមយ

មាចស់ត្រង្់រញរធដុំនណ្ើរនៅកា ់ត្កុង្រាេត្គឹេះ

ត្រង្់បា ររន

ញ ើ ខទង្់

ង្ត្សរបស់អនកង្ដ មគធៈមា រនបៀបនរៀបរយលអ ក៏ត្រង្់ត្តាស់ ឹង្ត្រេះ អា

ទថា ៖ “ មានលអា

ទ ! ចូរអនកការ់ចវើ រខទង្់ដូចខទង្់ង្ត្សរបស់អនក

ង្ដ មគធៈន េះចញេះ

ឹង្រួចនសចកាើអ តរាយអុំរើនចារ ” ។ ត្រេះអា

ររួលត្រេះរញរធដើកាន

យ ើ

លក់ន

យ ើ

ទ

ក៏ចារ់ង្ចង្ការ់ចើវរឲ្យជាបញ្ច កខ ធនដរត្េ-

នាុំចូលនៅថា​ាយត្រេះដ៏មា ត្រេះភាគ

ត្រេះអង្គត្រង្់

សរនសរើ ជាអន កបបការ ។ ការ្លសទវកនញង្សប ិ បៈទុំង្រួង្ ជាន

ចារ់ថាជាមង្គលដ៏ឧរតមនត្

រញនាម ុំ ក ូវគញណ្មា បសុំស្ដជានដើម

ន េះឯង្ ។

~ 48 ~

េះ

ដូចបា អធិបាយមក

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ៩ វិនម្យា ច សុសក ិ ិម្ខ ត្ថ ៏ រតម ។ វិ យ ័ ង្ដលបញគល គ សក ជាមង្គលដឧ ិ ានោយត្បទរន យ ើ អធិបាយថា ៖ វ ិ ័យមា សត្មាប់រក ួ ត្គ

២ យ៉ាង្គឺ អារយវ ិ ិ ័យ វ ិ ័យ

សថ ១, អនា​ារយវ ួ បរាេិរ ិ ិ ័យ វ ិ ័យសត្មាប់រក

១ ។ អារយវ ិ ិ ័យ សុំនៅយកសើល ៥, សើល ៨ ១០

។

អនា​ារយវ ិ ិ ័យ

ិង្កមមបថ

សុំនៅយកការត្បត្រឹរតកញ នង្បារសញ ិ រធិសើល

ទុំង្ ៤ របស់ភ្ក ិ ញ ខ សកា ិ ខ បរ ១០, រណ្ឌកមម ១០, នាស ង្គ ១០, នសខយ ិ វរត ៧៥, សកា ិ ខ បរកនញង្នលាកវេជៈ ៤៩

ុំ ឡាយ ិង្កនញង្វរតទង្

មា ខ ធកវរតជានដើមរបស់រួកស្ដមនណ្រ ។ បញគគលង្ដលមា នសចកាើត្បមារ នៅថា

បញគគលត្រុសាសើល

មិ រកាវ ិ ័យរបស់ខួ ល នលាក

ង្រង្រង្រញ កខកញ ង្អបាយជាត្បាកដ ន

ដូ ច

មា បាលថា ើ ៖ េុសស ីម្លា អបាយគម្ត្ថ អាហុ

បញគល គ ត្រុសស ា ល នលាកន លថាង្រង្នៅកា អ ់ បាយជាត្បាកដ ។ ើ ឯបញគគលមា សើល រង្មង្បា ររួល ូវអា ិសង្សទ សើលរបស់ ខលួ ៗ

ង្ ឹ ររួលយក ូវផលនផសង្ ៗ ានដូនចនេះ ៖ ការមិ សមាលប់

~ 49 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

សរា

រង្មង្មា រូបលអ

មា អាយញង្វង្,

រង្មង្មា នភាគសមបរតិគង្់វង្សឋរ ិ នឋរ ន

ការមិ លួចត្ររយរបស់នគ មិ វ ិនាសអ តរាយនៅនោយ

រញនផសង្ ៗ មា អ តរាយអុំរើនចារជានដើម, ការមិ ត្បត្រឹរតខញសកនញង្

កាម

រង្មង្បា ត្គប់ត្គង្ត្គួស្ដរនោយសញ វរថភា ិ រ,

មញស្ដវារ

រង្មង្មា សនមលង្រនើ រាេះ

មិ ត្រូវ

ការមិ ន

កយនចារន

ល

លបងាកច់

របស់អនកដទរ, ការមិ ផឹកសញរា ិង្នមរយ ័ រង្មង្មា សរិបញ្ជញ មិ វកួរលលា ើ នផាសផ្ាស ។ ន េះជាផលរបស់បញគគលង្ដលរកាសល ើ ៥។ មា៉ាង្នរៀរបញគគលអនកមា សល ើ

រង្មង្បា នៅនកើរកនញង្ស្ដថ សួគ៌ជា

ត្បាកដ ដូច ិទ អុំរើឈួ ញសុំ ម នៅទុំង្ ៧០០ នាក់ ។ មា នរឿង្រុំណាលថា ៖ មា សុំនៅវលង្ការ់សមញត្រ នដើមបនើ ធាើ

ណ្ិេ ៧០០ នាក់ន

ណ្ិេជកមម ។ លញ េះដល់ទថងគុំរប់ ៧

សុំនៅក៏លាកលយនាកណា ា លមហាសមញត្រ ស្ដាយេើវ ិរខាលចនសចកាស្ដ ើ ល ប់

។

រកាសល ។ ត្រេះន ើ ូ វទ

មិ មា ភ្័យ

ធិសរានកើរជានាយសុំនៅ

បា ថា​ាយទ ដល់ត្រេះសង្ឃ ិង្ររួល

ធិសរាននាេះអង្គញយកណា ា លសុំនៅ រចា ិ រណា

ិង្សើលរបស់ខួ ល

ណ្ិេទុំង្ឡាយន

ណ្ិេទុំង្ឡាយ

នាុំានត្កាបសុំរេះប ់ត្ស ់នរវតាង្ដល

ខលួ រាប់អា ត្គប់ៗ ាន ។ ត្ាននាេះត្រេះន កាលទថង ឹង្ចញេះសុំនៅននាេះ

ង្ ើ េ​េះិ

ឥរមា នសចកាើរក់សញ រន ល

ញ ើ ង្បលកដូនចានេះន

ត្រេះន

យ ើ

នរើបសួរអុំរើន

ធស ិ រាត្បាប់ថានោយន

~ 50 ~

យ ើ

។ រញង្ដល

រញង្ដលខ្ញុំបា រកា

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

សល ។ ើ ត្រេះន

ណ្ិេទុំង្ននាេះក៏បា សញ ុំសល ើ កនញង្សុំណាក់ត្រេះន

ធស ិ រា

ធិសរាក៏ចារ់ម ញសសជា ៧ រួក, កនញង្ ១ រួក ១០០ នាក់ រួច

នរើបឲ្យសើលមួយរួកមាង្ ៗ ។ រួករើ ១ ររួលសើលន

យ ើ រឹកលិច

ដល់កនេើង្, រួករើ ២ ត្រម ឹ េង្គង្់, រួករើ ៣ ចនង្កេះ, រួករើ ៤ ត្រម ឹ ផចរ ឹ , រួករើ ៥ ត្រឹមនោេះ, រួករើ ៦ ត្រម ឹ ក, រួករើ ៧ រក ឹ ដល់ត្រម ឹ មារ់ ។ លញេះឲ្យសើលរួចន

យ ត្រេះន ើ

“ សល ើ ៥ ន េះឯង្ជាររ ើ ឹង្

ក់របស់អនករាល់ាន មិ មា វរថញដទរជារើ

រង្ ឹ ន

ធិសរាង្ត្សកត្បកាសថា ៖

យ ចូរអនកទុំង្ឡាយតាុំង្ចរ ើ ិ តខាជប់កញ នង្សល ើ ន េះចញេះ ” ។ លញេះ

េ ទុំង្ននាេះ

នធាើកាលកិរយនៅបា នកើរកនញង្ស្ដថ សួគ៌ទង្ ុំ អស់ាន ិ

ដូចវ ិសេជនាមកន េះឯង្ ។

~ 51 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ១០ សុភាសិត្ថ ច យា វាចា វាចាង្ដលបញគល គ ន លនោយត្បទរត្បកបនោយត្បនយេ ៍ ៏ រតម ។ ជាមង្គលដឧ អធប ិ ាយថា ៖ វាចាង្ដលបញគគលន យកវាចារ ់ង្ផអម

លនោយត្បទរននាេះ សុំនៅ

មិ បងាកច់បង្កិ អនកដទរ

នស្ដម សសរករាយរបស់ មហាេ ើ បាបមា មញស្ដវារជានដើម ឬន

ន

ល

ន

ល

កយជារើ

កយមិ ត្ច នុំ ៅនោយ

លកថាវរថញ ១០ យ៉ាង្គឺ ៖



អបប ិចឆកថា ន

លអុំរើន

រញនាឲ្ ុំ យមា នសចកាើត្បាថានរិច ១



សនតដឋ ុ ិកថា ន

លអុំរនើ សចកាស ើ ននា​ាស ១ ;



បវិម្វកកថា ន

លអុំរើនសចកាើស្ដងរ់កាយស្ដងរ់ចិរត ១ ;



អសំសគគកថា ន

លអុំរើការមិ នៅត្ច ូកត្ច នុំ ោយរួក

១; 

វីរ ិយារមភកថា

ន

លអុំរកា ើ រតាុំង្ត្បាររធនសចការ ើ ាយម

១; ន

លអុំរស ើ ល ើ ១;



សីលកថា



សមាធិកថា ន

លអុំរស ើ មាធិ ១ ;



បញ្ញ ា កថា ន

លអុំរើបញ្ជញ ១ ;

~ 52 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________



វិមុរក តិ ថា ន



វិមុរញា តិ ណ្េសសនកថា

១; ន

លអុំរើនសចកាើដឹង្-ន

ូវធម៌ជានត្គឿង្រ ុំលរ់រញកខគឺត្រេះ ិ ា

១ រួមជា ១០ ។

ការន

លវាចាមិ ង្ម សញ ភាសិរ

សកាករៈង្ដលត្រូវបា បា

លអុំរត្ើ រេះ ិ ា

។

រង្មង្ស្ដបសូ យចាកលាភ្

លវាចាជាសញ ភាសិរវ ិញ

រង្មង្

ូវលាភ្សកាករៈ ិង្នសចការា ើ ប់អា យ៉ាង្នរញចរ ិ ត ដូចត្

ណ្ ម ៍

ជាមាចស់នាន្មេះ

ឯការន

ញ ើ

ទវ ិស្ដល ។

មា នសចការ ើ ុំណាលថា ៖ កនញង្អរើរកាលត្រេះន ត្រេះជារិជានាន្មេះ

កនញង្ត្រកូលត្

ណ្ ម ៍ មួយជានា

មា កុំឡាង្ ុំ ខាលង្ ុំ អស្ដចរយ ។ ទថងមយ ួ នាន្មេះ

ទវ ិស្ដលមា នសច

កាអា ើ ណ្ិរត្

ទវ ិស្ដល

ធស ិ រានស្ដយ

ណ្ ម ៍ មាចស់ ក៏មា វាចាឲ្យនៅភានល់ ង្ ឹ នសដឋើថា ៖ ខលួ

មា នាមា កុំឡាង្ ុំ មញេះមញរ បា

។

ត្

ោក់ត្បាក់ ១

អាចអូសរនរេះមួយរយនរញនោយប ញ ទក

ណ្ ម ៍ ក៏មា នសចកាើនត្រកអរន ់រមលង្ ឹ

ង្ ឹ រម ឹ ូវរនរេះខាង្មញខ

។ ក៏ន

កាលត្ ល

យ ើ នៅភានល់ ឹង្នសដឋើ

ណ្ ម ៍ ដឹកនា

ទវ ិស្ដលនៅ

កយត្រនាេះេួជារិថា ៖ “ អានា

នកៀច ចូរអូសរនរេះនៅ ! ” ។ នាឮ កយននាេះន

យ ុំ ើ ក៏អស់កមាលង្

អូសង្លង្រួច

ត្

នសដឋើ ត្

រលាស់ ឹមនចញរើកនបាលនៅ

រូចចរ ិ តណាស់ត្រ ណ្ ម ៍ ត្រួយចិរតដូនចានេះ

ប់នៅវ ិញ

។

។ នា

ណ្ ម ៍ ចាញ់ ទវ ិស្ដលន

ញ ើ

មា នសចកាើអាណ្ិរក៏ ិយយ ឹង្

~ 53 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ត្ ន

ណ្ ម ៍ មាង្នរៀរ

់រមលង្ ឹ

យ ុំ ា ច់ថា ៖ “ កញុំឲ្យ ិយយ កយអាត្កក់ដូចមញ នរៀរ ! ” ។ ើ ផ្ាផ្

ត្ ន

ឲ្យនៅភានល់ ង្ ឹ នសដឋើោក់ត្បាក់ររើ

ណ្ ម ៍ ក៏នធាើតាមដូនចានេះ ល

នៅនរលង្ដលដឹកនាចូ លនៅរឹម

កយជារត្ើ សឡាញ់ ថា ៖ “ នអនើ ាដ៏ចនត្មើ

នៅ ” ។

នាឮសមារ ើ ់ង្ផអមននាេះន

យ ើ

! ចូរអនកអូសរនរេះ

មា កុំឡាង្ ុំ ខាលង្ ុំ កាលទត្ក-

ង្លង្ អាចអូសរនរេះននាេះបា នោយយ៉ាង្ធូរ ។ ត្ ឈនេះនសដឋើបា ចុំនណ្ញត្បាក់មយ ួ

់រមលង្ ឹ

ង្ផអមង្លហមននាេះឯង្ ។

~ 54 ~

ក៏

ណ្ ម ៍ មា េុំ េះ

នោយការន

ល

កយ

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ១១ - ១២ មាត្ថបិរុឧបដ្ឋឋនំ ៏ រតម ។ ការបនត្មមា ជាមង្គលដឧ ើ តា ង្ ិ បតា ិ អធិបាយថា ៖

បញត្រធើតាង្ដលជាអនកករញ្ញូករនវរើ

ត្រូវ

ផគរ់ផគង្់បនត្មមា ើ តាបតា ិ នោយស្ដថ ៥ យ៉ាង្គឺ ៖ 

ចិញ្ចឹមមាតាបិតានោយបាយរឹកសុំររ់នសលៀកដណ្ាប់ជានដើម ិង្នោយការគក់ត្ចបាច់នោយនាររ ១ ;



ររួលភារៈនធាក ួ ១; ើ ច ិ ចការេុំ ស



រមកល់រញកវង្សត្រកូលង្ដលខពង្់ខពស់ ង្ ិ នលក ើ រនមកង្ ើ វង្សត្រកូល ង្ដលខសរ់នខាយ ១ ;



ត្បរប ិ រតិឲ្យគួរនដើមបរ ើ រួលមរ៌ក ១ ;



កាលមាតាបតា ិ នធាកា ើ លករិ យនៅ ិ

ត្រូវខាល់ខា​ាយនធាក ើ ញ សល

ឧរទិសផលេូ នៅនលាក ១ ។ មា៉ាង្នរៀរ ១,

មិ មា សល ើ

នបើមាតាបិតាមិ មា សទធ ដឹកនាុំឲ្យរកាសល ១, ើ

ដឹកនាុំឲ្យមា សទធ មិ មា ការស្ដាប់ធម៌

ដឹកនាុំឲ្យមា ការស្ដាប់ធម៌ ១, មិ នចេះបរចា ិ ច គទ ទ

នាុំឲ្យបរចា ិ ច គ-

១, មិ មា បញ្ជញ នាុំឲ្យមា បញ្ជញ ១ ។ អនកង្ដលបនត្មើមាតា

បតា ិ រង្មង្បា ររួលផលា ស ិ ង្សនត្ចើ ណាស់

~ 55 ~

នទេះត្រូវររួលរញកខ

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

នទសយ៉ាង្ណាកាើ ក៏ ង្ ឹ អាចរួចចាករញ កខនទសននាេះបា

ដូ ច ទ ិ

ង្ដល ឹង្នាុំមកសង្មាង្ជាឧទ រណ្៍ន េះត្ស្ដប់ ។ កនញង្អរើរកាល

ត្រេះន

ធស ិ រានករ ើ ជាត្រេះរាេបញត្ររបស់កសត្រ

កាលត្រង្់គង្់នៅកនញង្ត្រេះឧររត្រេះវរមាតានៅន ត្រេះនាមវ ិនលាកៈ

យ ើ

នលើករ័រមកដនណ្ាើមរាេសមបរតិ

មា កសត្រមួយ ។

ត្រេះមហា-

កសត្រក៏នាត្ុំ រេះរាេនររនើ ភ្ៀសត្រេះអង្គនៅគង្់នៅកនញង្ទត្រ ។ លញ េះកាល ខាង្នត្កាយមក ត្រេះបារវ ិនលាកៈត្ជាបនរឿង្ននាេះន

យ ក៏ឲ្យនគនៅ ើ

នចាមចាប់ត្រេះរាជាអង្គននាេះបា មក ។ ឯត្រេះអគគនររើក៏គង្់នៅកនញង្ ទត្រង្រមួយត្រេះអង្គឯង្ លញ េះត្គប់រសមាស្ដន ត្រេះរាេឱរសមា រូបនស្ដភាគនឺ

យ ត្រេះនាង្ក៏ត្បសូរ ើ

ធស ិ រាននាេះឯង្

។

លញ េះត្រេះន

សរាមា ត្រេះេ ម ៧ ឆ្នក ុំ ៏រូលសួររកត្រេះបិតា ត្រេះនាង្ក៏ត្បាប់ន ត្គប់ត្បការ

។

ធិរញ

នរើបត្រេះរាេកញមាររូលលាត្រេះវរេ ើថា ឹង្នៅតាម

ត្រេះបតា ។ កាលត្រេះអង្គយង្ចូលនៅដល់ គរន ិ នាុំត្រេះបិតានៅកា ់ឃារ ោឋ

យ រាេបញរសក៏ ើ

នរើបត្រេះអង្គលេះបង្់េើវ ិរទ ដល់

ត្រេះបិតា ររួលនទស្ដ ញនទសត្គប់ត្បការ នរេឈឃារក៏នាត្ុំ រេះរាេ កញមារនៅសមាលប់កាប់នោយោវ ៣ ដង្ ក៏មិ មញរ, នាុំនៅឲ្យដុំរនត្រច ើ ផលករញ្ញូដ៏ខាលង្ ុំ កាល ដុំរស្ដរក៏ មិ ហា៊ា ចូលនត្រចន ើ នបាេះកនញង្រនដ ា នភ្លើង្

មា ផ្កឈូកមាសធុំផញសន

កាយមិ ឲ្យត្រូវចុំហាយកុំនៅទ ត្រេះអគគើបា ន

~ 56 ~

យ ើ , នរើបនាុំនៅ ង្ ើ ររួលរង្ត្រេះ

យ ើ , រួចក៏នានុំ ៅនបាេះ

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

កនញង្មហាសមញត្រនរៀរ ន

នាគរាេមកររួលយកនៅនធាស ើ កាករៈ

ត្រេះ

ធិសរារច ួ ចាកមរណ្ភ្័យ នោយស្ដរផលទ ការផគរ់ផគង្់េើវ ិររបស់

ត្រេះបិតាននាេះឯង្ ។ ចុំង្ណ្កអនកង្ដលមិ រុំ ញកបត្មុង្មាតាបិតាវ ិញ ត្បរូសារាយនលាកនៅវ ិញននាេះ

រង្មង្បា ររួលនសចកាើរញកខនវរនាដ៏

ខាលង្ ុំ កាលកនញង្អបាយភ្ូ មិ កនញង្ជារខា ិ ង្មញ ខជាត្បាកដ រញកខនទសកនញង្បចចញបប នជារិន េះទ ់ វ ិ ញ ទកកញមាររនៅន េះ ៖

មរ ិ តវ ិ ញ ទកកញមារននាេះ

ត្រ ប់ជា

់ក៏មា

ឬខលេះមា ររួល

ដូច ិទ នរឿង្មិរត-

ជាបញត្រជារត្ើ សឡាញ់ ទ ត្រកូលនសដឋើមយ ួ

លញេះបតា ិ ស្ដលប់នចាលនៅ

ទថងមយ ួ ក៏ យ ិ យលាមាតាថា ង្ ឹ នៅេួញ

សុំនៅ មាតាក៏ឱបចាប់ទដកូ ឃារ់មិ ឲ្យនៅ នោយនសចកាើអាណ្ិរ ត្សឡាញ់ កូ

។ មិរតវ ិ ញ ទកកញមារមិ ស្ដាប់ នរើបរលាស់ទដមាតាង្ដល

ចាប់ឱបខលួ នចញ ន

រេះរប់ត្ចា ដួលផ្កប់ផ្ងរ

ន

ង្ ើ សុំនៅនៅ នោយអុំណាចង្ដលត្បរូសាចុំន

សុំនៅនបើកដល់

យ ើ នលាររ ុំលង្ររ់

េះអនកមា គញណ្ននាេះ

ក់កណា ា លសមញត្រ ក៏នកឿង្ ឹង្ថកល់នោយឥរន

នាយសុំនៅក៏នធាស្ដ ើ ល កង្ចកឲ្យចាប់ត្គប់ាន លាកលក់មកនលើទដមិរតវ ិ ញ កកញ ទ មារ បនណ្ាញមិរតវ ិ ញ ទកកញមារ

។

សលាកកា កណ្ណើក៏

ត្គប់ទង្ ុំ ៣ ដង្

ឲ្យចញេះចាកសុំនៅន

បង្ណ្ារនចាលកនញង្មហាសមញត្រននាេះនៅ

~ 57 ~

រញ

ង្ ើ ន

នរើបនាយសុំនៅ ង្

យ

ន

យ ើ

ឯសុំនៅក៏បារ់នកឿង្ ។

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មរ ិ តវ ិ ញ ទកកញមារក៏អង្ណ្ារនៅដល់នកាេះមួយ នកាេះននាេះគឺជាឧសសរ រក រួកសរា រកជានត្ចើ កុំរញង្រង្រញកខនទសនៅរើននាេះ ។ មិរតវ ិ ញ កកញ ទ មារ ដល់នកាេះននាេះន

យ ើ ក៏នកើរនសចកាើនត្រកអរ ឹកកនញង្ចិរតថា ៖ “

ន េះសបាយថកញនុំ ថកើង្រញង្នរឿង្ណាស់

អញ ង្ ឹ បា ជានសាចនស្ដយរាេយ

នៅ គរន េះ ” ។ លញេះនដរើ ប ាច ិ នៅបា ន រញកខនវរនារូលកង្់ច័ត្ក

គរ

ញ ើ សរា រកមួយកុំរញង្រង្

វ ិលខា្ល់បុំង្បកអុំង្បង្កាលមា ្ម ូរ

នត្ស្ដចនរញទុំង្ខលួ ង្ត្សកយុំថូ រយ ង ៉ា ង្ខាលង្ ុំ ៗ នោយនទសទ ការត្បហាររេះរប់អនកមា គញណ្ រកននាេះន

ក៏បណា ា លឲ្យមិរតវ ិ ញ ទកកញមារន

យ ើ យល់ថាជាម ញសស

ត្បោប់នោយមកញដនលើកាល ន ខលួ

អនកមា បញ ណ្យមា យសស័កាិ ញ ើ ្មង្ដល ូរនត្ស្ដចនរញទុំង្

យល់ថាជាសងា​ារមា រ ភ្ លឺ លឺរណ្ណ រាយនរកណាស់

ង្ដលសរា រកននាេះត្រនហាយុំ

យ អង្ារសញ ុំនត្គឿង្អាភ្រណ្ៈ ើ

ក់កុំស្ដ ានលង្សបាយ ។ សរា រកននាេះក៏មា

នសចកានើ ត្រកអរណាស់ ម ញសសង្ដលត្បរូសាចុំន ខលួ

ឮសនមលង្

ក៏យល់ថាជាសនមលង្នត្ចៀង្រើនរាេះរ ់

នរក នរើបចូលនៅេិរសរា រកននាេះន ទុំង្ននាេះមក ង្ ឹ

ញ ើ សរា

ដង្ ឹ ថាបាបរបស់ខួ ល អស់ន

យ ើ នរប ើ មា

េះមាតាដូចខលួ ង្ដរមកររួលរង្នទសេុំ ស ួ

ក៏នលើកកង្់ចត្កននាេះបុំ

ក់នលើកាលមិរតវ ិ ញ ទកៈ ។ កង្់ចត្កក៏

វ ិលខា្ល់ខារអុំង្បង្កាលមិរតវ ិ ញ ទកៈ ូរ្មសត្ស្ដក់ ។ មរ ទ ិ តវ ិ ញ កៈ ង្ត្សកត្រនហាយុំ រង្រញកខនវរនាជាយូរអង្ង្ាង្កនញង្ឧសសរ រកននាេះនត្

~ 58 ~

េះ

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ការត្បរូសាចុំន

េះមាតាននាេះឯង្

។

នត្

េះន

រញននាេះ

ការផគរ់ផគង្់

រុំ ញកបត្មុង្បនត្មើមាតាបិតារង្មង្នាុំមក ូវនសចកាើសញខ

ិង្នសចកាើ

នរើបនលាកចារ់ជាមង្គលដ៏

ចនត្មើ កនញង្នលាកន េះ ិង្នលាកនាយ ឧរតមនោយត្បការដូនចនេះឯង្ ។

អ្នកដដលមន ិ ដឹងគុណមន ិ ត្បគុណ

ដូចដុាំថ្មធ្ងនធ្ល ់ ា ក់កងទសនា នុ

ឯអ្នកដឹងគុណសហ្ើយសធ្វគ ើ ុណត្ប

ដត្ងដត្ប្ររកបមិនដដលលង់លច ិ

មិនដដលអ្ដណដត្សលទ ើ ឹកបានសទ

ស ោះបទ័ ី លប្រកខសត្់សខោយដូចសមដច

សទពាដដត្ងសជ្រផដនាជានិចច

។

សទពាដមនសលា ិ ចជ្ួយដថ្រកោ ។

* បណិឌ ត សុង្ សុវ ី

~ 59 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ១៣ បុរតទារសស សង្គហោ ៏ រតម ។ ការសង្គ្រោះចំង្ ោះបុត្រ នង ជាមងរលដឧ ិ ភរយា ិ អធិបាយថា ៖ កិចចដដលមាតាបិតាត្រូវសង្គ្រោះបុត្រង្

ោះ ត្រូវ

សង្គ្រោះង្ោយស្ថាន ៥ យា៉ាងគឺ ៖ ១.

ត្បង្ៅហាមឃារ់បុត្រធតា មន ី ិ ឲ្យង្ធវអ ី ំង្ អា ី ត្កក់ មាន

សមា​ាប់សរវជាង្ដម ី ; ២.

ដឹក ប ំ ុត្រធីតា

ឲ្យង្ធវីអំង្ ីល អ

មានឲ្យទានរកាសីល

ជាង្ដីម ; ៣.

ញុង ំ បុត្រធតា ឲ្យសក ី ិ ាង្រៀនសូ ត្រមនដវ ិជា​ាង្សេង ៗ តាម

សម័យនិយម ; ៤.

ង្រៀបចំសេំសុ ំឲ្ រ យមានស្ថវមី - ភរយាមានត្រកូ លង្សមីគ្នា ; ិ

៥.

ដចកចាយត្រ យសមបរតដ ិ ល់បុត្រធតា ី

កាុងសម័យ ២

យា៉ាងគឺ ៖ និចចសម័យ ត្រូវដចកឲ្យបនដិច ៗ ជានច ា ន ិ ចកុ ងកាលដដលកូ ង្ៅរូច ៗ កំ ុងង្រៀនសូត្រ ១, កាលសម័យត្រូវឲ្យកាុងកាលដដលកូន ង្ធវកា ី លករិ យាង្ៅ ិ

គង្ឺ ធវីបុណ្យឧរទស ិ ជូ នសលង្ៅឲ្យ

ដដលកូនមានគូត្សករង្ ង្

ឬកាុងកាល

យ បត្មុងនង ា ១ ។ បុត្រ ី ឹ ដបកង្ចញ ីខ្ួ ន

ោះមាន ៣ ក ួ គឺ ៖

~ 60 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

១.

អរជា ិ របុរត

បុត្រជាន់ខ្ពស់

មាននស ិ េ ័យវាស

ត្ប-

ង្សីរជាងមាតាបិតា, អាចដឹក មា ំ តាបិតាជាអាកកំណាញ់ សវិរស្ថវញ ឲ្យង្ចោះង្ធវីទាន,

មា ំ តាបិតាដដលជាអាកត្រុសដសីល

មា ំ តាបតា ិ លងង់ង្លា

ឲ្យរកាសីល,

ឲ្យង្ចោះដឹងមានបញ្ញាស្ថរល់ង្ទាស គុណ្បាប

បុណ្យជាង្ដម ី ១; ២.

អនុជារបុរត

បុត្រជាន់មធយម

មាននិសេ ័យវាស

ង្សមី

នង លុោះកាុងអំណាចននការរូ ម នង្ត្បៀនត្បង្ៅ នង ឹ មាតាបតា ិ ិ ការដឹក នំ នមាតាបតា ិ ១; ៣.

អវជារបុរត

បុត្រជាន់ទាប

ជាបុត្រគំរក់

ដំបូ ម នង្ត្បៀនត្បង្ៅននមាតាបិតា ១ ។ បុត្រទាំង ៣ យា៉ាងង្

ក ួ ង្នោះ

មិនលុ ោះកាុង

គួរមាតាបតា ិ សង្គ្រោះង្ោយស្ថាន ៥

ោះឯង ។

ឯភរយាមាន ៧ ួកគឺ ៖ ិ ១.

អយាភរយា ិ

ភរយាវារអំ ណាចសងករ់សងកិនស្ថវមី ិ

ដូចជាមាចស់ ១ ; ២.

វធកាភរយា ិ

ភរយាង្បៀរង្បៀនង្ធវ រ ិ ី ុកខស្ថវមីដូចជាអាក

ង្ចារភរ ី យា ិ

ភរយាដូ ចជាង្ចារ ិ

សមា​ាប់ ១ ; ៣. ស្ថវមី ១ ;

~ 61 ~

លួចត្រ យរបស់

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

៤.

មាតាភរយា ិ

ភរយាដដលសរ រ់សរង់ស្ថវមដ ិ ី ូ ចមាតា ១ ;

៥.

ភគន ិ ភ ិ រយា ិ

ភរយាដដលង្ចោះរំ នុកបត្មុង ិ

ិរត្រង់ង្ស្ថមោះសរចំង្ ៦.

និងចិរត

ោះស្ថវមីដូចជាបអូនត្សី ១ ;

ទាសភ ី រយា ិ

ភរយាដដលង្គ្នរ ត្បរប ិ ិ រតិស្ថវមដ ី ូចជា

សខ្ភ ី រយា ិ

ភរយាដដលត្បរ ិ ិបរតិង្ការខ្លាចចិរតស្ថវមី

ទាសី ១ ; ៧.

ង្ស្ថមោះត្រង់មិនង្វៀចង្វរដូចជាមត្ិ រសំឡាញ់ ១ ។ ភរយាទាំ ង ៧ ិ គឺ ៖ ង្ ចំង្

ក ួ ង្នោះ គួរស្ថវមីសង្គ្រោះង្ោយស្ថាន ៥ យា៉ាង

លសមដី ង្ី ោះដសអមដលែមរន់ភាន់ ង្ោយការ ប់អានដ៏ង្ស្ថមោះ

ោះភរយា ១, មិនង្មីល្យភរយា ង្ធវីរុកខបុកង្មាញដូចជាទាសី ិ ិ

១, មិនត្បត្ ឹរតកបរ់ចិរតភរយា ១, សររ់សរង់្រប់ចិរតង្ោយង្ត្គងងដរង ិ រួត្គប់ត្បោប់ ១, ត្បគល់ង្ត្គងងឥសេរយយសោច់ មុខ្ជាង្មសទោះ ១ ។ ិ ង្បប ី ុគរលបានសង្គ្រោះបុត្រនង ិ ភរយា ិ មកង្

ង្ោយស្ថានដូចបានង្រៀប ប់

យ ី ង្នោះ រដមងដរងបានត្គប់ត្គងត្គួស្ថរង្ោយសុ ខ្សួសដី ឥរ

មានទាស់ដរងដខ្វងគំនិរគ្នារ ូរដល់រីបំសុរជីវ ិរង្រៀងខ្ាួន ទាំងបាន ង្សចកដស ី រង្សរី អំ ជ ី នជាបណ្ឌិរទាំងឡាយ ង្សីរមិនខ្លន

នឹងបានជារីង្គ្នរ

ប់អាននន ក ួ មនុ សេ

ទាំងឡាយមានត្ ោះឥគ ទ ធិ ជជាង្ដីម ដដលនង ឹ សំដដងរង្ៅង្នោះថា

សូ មបី ូ កង្រវតាក៏សរនិងង្រវតា

ដូចមាននិទានជារួយា៉ាង

មានកាលមួយនងងសង្មដចត្ ោះឥគ ទ ធិ-

~ 62 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ជត្រង់គង់ង្លង្ី វជយនដរងយាងង្ៅត្កស្ថលឧរាន ។ មុ ននឹងង្សដច យាងង្ៅ

ត្ ោះអងរបានង្លីក រានមស្ថកររិសទាំង ១០ សិន

មារលីង្រវបុត្រជាស្ថរងីបានង្

។

ញ ី ដូង្ចា​ាោះ

ក៏មានង្សចកដីសងេ ័យ

ង្រប ី ត្កាបបងរំរូលសួរង្រងងង្ ោះនង ឹ ត្ ោះអងរ

ង្រីបត្ ោះអងរត្រង់ត្តាស់

ថា ៖ “ មា​ាលមារលី ! បុគរលណាជាអាកមានសល ង្គ្នរ មាតាបតា ី ិ សង្គ្រោះបុត្រភរយាង្ោយធម៌ , ិ មារលង្ី រវបុត្រដឹងង្រងងង្នោះង្ ដូង្ចាោះង្

ង្យង ី ថាវយបងរំនូវបុ គរលង្

ោះ ”

។

យ ក៏ថាវយបងរំដូចត្ ោះឥគ ទ ធិ ជដដរ ី

ញ ត្រម ី ថាការសង្គ្រោះបុត្រនង ិ ភរយា ិ ឹ ត្រូវតាមស្ថានការណ្៍

ដដលបាន ណ្៌ មកខ្លងង្ដីម ង្​្មោះថាជាមងរល ង្ត្ ោះជាង្ ង្សចកដីសុខ្ - ចំង្រនមកត្បគល់ ឲ្យបុគរលង្ ី នូវគុណ្ មានង្សចកដស ី រង្សរី ង្គ្នរ

ោះ ៗ ដរងនឹងបានររួល

ប់អានអំ ីជនដនរ ៗ

ង្សចកដីដដលបានអធិបាយមកង្នោះឯង ។

~ 63 ~

រុ ដូច

ំ

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ១៤ អនាកុលា ច កមមនាត ៏ រតម ។ ការ្រមន ិ ត្ចបូកត្ចបល់ គកា ឺ រ្រោច់ង្ត្សច ជាមងរលដឧ អធិបាយថា ៖ កាុងមងរលង្នោះ ង្ោកសំង្ៅយកង្សចកដី ាយាមង្ធវកា ួ ី រ្រទាំង ង

ង្ោយមុង ឺ មា៉ារ់ដ បដល់រប ី ំសុរ

ត្ចអូសង្បាោះបង់ង្ចាលការ្រ ង្

យ ី

មន ិ ខ្ាល ិ

ដដលកំ ុងង្ធវីមិនទាន់សង្ត្មចង្

ង្ោយមិនមានង្សចកដីធុញត្ទាន់

ោះ

ង្សចកដីត្បកាន់រូ ញដរអ អ ថា

ត្ ក ឹ ង្ ក, ោងចង្ ក, រ្ង្ ក, ង្ដដង្ ក, ង្ត្សកង្ ក, ឃា​ានង្ ក នង ឹ ង្ធវក ី ិចចការទាំង ួងមន ិ ង្ករ ី

។

ដមន រ ិ

ង្ោក ដដលនឹងសង្ត្មចង្ៅបាន ក៏ង្ត្

កច ា ិ ចការទាំងអស់កុ ង

ោះអាត្ស័យ ាយាមជាង្

ការង្រៀនសូ ត្រ

ង្បត្ី បាសចាកការ ាយាមង្

យ ី

បានង្ចោះដឹង

នង ឹ បានចមាងខ្ាួនឲ្យសុរ ីមូ

(១)

ភា បាន

ង្បីលង ង ់ឥរវ ិជា​ាង្

យ ី

ែ

ង្ធវង្ី មដចង្

រុ

យ ី នឹង

ភា ង្ៅកាន់បណ្ឌិរ

ង្ធវីង្មដចនឹងរកង្សចកដីសុខ្ង្

ញ ី

សមដូចត្ ោះដ៏មានត្ ោះភាគត្តាស់ថា ៖ វីរ ិហេន ទុកម ខ ហចេរិ

ង្គអាចឆ្ាងង្សចកដរ ខ នង្ោយ ាយាម ។ ី ុកបា ___________________ (១) ម្ូឡ្ៈហ ម្ូល-ហៈ

បា.; ស្ំ.

( គុ. ) (ម្ូឡ្;ហ ម្ូឍ) រលៅ, លងង់, ដែលម្ម្ិងម្មំង; រព្រើន

និយាយថា ម្នុស្សម្ូរហហ; រ ើស្ស្ីជា ម្ូហហ ។

~ 64 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ការដសវងរកត្រ យង្បត្ី បាសចាក ាយាមង្

យ ង្ធវង្ី មដចធនធាន ី

មានមាសត្បាក់ជាង្ដីម នឹងររ់ចូលមក្យ ៗ បាន ង្ធវីង្មដចនឹងរួច ចាករុគ៌រភា ង្ៅកាន់សុគរភា នឹងង្គបាន លុ ោះដរត្បឹងដត្បងយា៉ាង ង្ ញរំ

ង ំ មន ឹ ឥរសំនចកមា​ាង ិ ស្ថរល់យប់មិនស្ថរល់នងង ង្រប ី ង្

ញ ី

ត្សង្មាលននត្រ យខ្ាោះ សមដូច ុរធភាសិរថា ៖ ឧដ្ឋាតា វិនទហរ ធនំ

អាកមាន ាយាមត្បង ឹ ដត្បងរដមងបាននូវត្រ យ ។ ការដសវងរកធម៌ ជារី ឹង

ក់ ំ

ក់អាត្ស័យកាុងង្ោកខ្លងមុខ្

ក៏ត្រូវត្បកបង្ោយ ាយាមដដរសូ មបត្ី ោះបរមត្គូជាមាចស់ បានត្តាស់ដង វ ូ ា ុរធកុ ាងង្ោករូង្ៅបាន ឹ ស ញ្ រមកល់ ាយាមយា៉ាងរឹងរងបំ ឹ សុរ រុកករកិរយា ិ

ដដលង្ៅថា

ដដលនង ឹ

ក៏ង្ោយស្ថរត្ ោះអងរ

កាុងកាលដដលត្ ោះអងរកំ ុ ងង្ធវី

មហាបធាន

គឺ ាយាមត្បកបង្ោយ

ង្ោយអងរ ៤ ថា ៖ កាមំ រហោ នោរ ូ

អដ្ាិ ច អវសិសសរុ

អសុសសរុ ហម សរ ីហរ

សព្វនដំ មំសហលាហិរំ ។

សូមឲ្យដរដសបក,

នង ិ ឆ្អង ឹ របស់អាតាមអញសល់ង្ៅ

បានង្ យ ី ,

សរនស

ឯស្ថច់និង្មទាំងអស់កុ ងសរ ា រៈរបស់ អាតាម ី

ឲ្យត្ជួញសវរ ង្ៅចុោះ ។ ិ រងខ្ោះអស់ ី

~ 65 ~

ក៏សូម

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មា៉ាងង្រៀរ

បុគរលអាកមាន ាយាមមន ា ិ បនធូរបនាយសូ មបក ី ុង

កិចចការមិនជារីសងឃម ឹ កក់ង្ដដក៏ង្ោយ រដមងបានជារីង្គ្នរ

ប់អាន

ជារីង្ត្បាសត្បាណ្

នន ក ួ ង្រវតាទាំងឡាយកាុងបចចុបបនាជារិង្នោះ

ដូចជាត្ ោះមហាជនកង្

ធិសរវជាង្ដីម ។

កាុងកាលកនាងង្ៅង្

យ ី

ត្ ោះង្

ធិសរវត្រង់ង្យានយកកំ-

ង្ណ្ីរឧបបរតង្ិ កីរកាុងខ្រតយ ិ ត្រកូលមួយ មាន

មថាត្ ោះមហាជនកៈ

ង្ៅង្វោដដលត្ ោះអងរង្សដចយាងមកង្ដីមបរ ី រួល ជសមបរតិ បានង្ធវី ជដំង្ណ្ីរតាមសំង្ៅ លុោះមកដល់

ត្រង់

ក់កណា ដ លមហាសមុត្រ

សំង្ៅក៏ធា​ាយ អនត យជីវ ិរអាកសំង្ៅទាំងអស់ បានជាចំណ្ីននឆ្លាម មករនង ំ ឡាយ ។ ឯត្ ោះង្ ិ ត្កង្ ីទាង សំង្ៅ ង្

ង្

ធស ិ រវត្រង់ង្

ង ី ង្លដ ី ងង្កាដង

យ ី ង្ោរសុរ ីង្សចកដីអនត យអំ ីសរវស្ថហាវទាំងង្

យ ី ត្ ោះអងរខ្ំ ាយាមដ

ទាំងនងងឥរបងអង់

លរឹកនត្ប

ោះ

ឆ្ាងមហាសមុត្រទាំងយប់

ង្ទាោះបស ី មាង ឹ រកង្កាោះរកង្ត្រយ ី មិនង្

ញ ី ក៏ង្ោយ

អស់ ៧ នងង ង្រីបង្កីរង្សចកដីអស្ថចរយង្ដដត្កហាយដល់ង្រវតាដដលង្ៅ រកាសមុត្រ ។ ង្រវតាង្

ោះក៏មកកាន់សំណាក់ត្ ោះង្

នង ឹ សង្គ្រោះជីវ ិរត្ ោះអងរ

ក៏សួរអំ ង្ី សចកដី ាយាមឥរត្បង្យាជន៍

ង្

ោះចំង្

ោះត្ ោះង្

ធិសរវ មុន

ធិសរវ ។ ង្រីបត្ ោះអងរត្រង់ត្តាស់ថា ៖

វាេហមហេវ បុរ ិហោ

យាវ អរថសស និបផនា

ង្ករ ី មកជាកូនត្បុស ត្រូវដរ ាយាម ដ បដល់សង្ត្មចត្បង្យាជន៍ ។

~ 66 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ង្រវតាក៏មានចិរតង្ស្ថមនសេចំង្

ោះវាចាត្ ោះង្

ធស ិ រវ

ក៏

ត្ ោះអងរង្ៅោក់ដល់សកោានគឺរីលំង្ៅរបស់ត្ ោះអងរង្ហាង ។ ង្សចកដី ាយាម

កាុងកច ិ ចការត្គប់ជំ ូកមន ិ បនធូរបនាយ ដំអក់

រត្មន់ង្ធវីទាល់ដរសង្ត្មច ង្ត្កាយ ការ្រ

មិនបណា ដ ក់បងអង់ថារុ កដសអក

រុកនងង

ឬឥរមានង្សចកដីធុញត្ទាន់ង្នងយណាយរស្ថយចិរតចាក ចារ់ថាជាមងរលង្ត្

ោះង្

រុញុង ំ ត្បង្យាជន៍ទាង ំ ួងឲ្យ

សង្ត្មចបាន ដូចអធិបាយមកង្នោះឯង ។

័ វយបថមឲ្យខំ រ ៀនវិ ជ្ជា ័ ព វយទ ី ី ខំឧស្សាហ៍ កធនធាន

័ ប វយទ ី ស្ី ស្សែង កធម៌បម្មុងម្ាណ ័ ប វយទ ី ួនកបនគ្ម ឹ រធែអ្ ើ ែី ។ ួ ា ននង

* រោកនីតិ ករណ៍

~ 67 ~

ំ

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ១៥ ទានំ ៏ រតម ។ ការឲ្យទាន ជាមងរលដឧ អធិបាយថា ៖ ទានមានង្ត្ចីនត្បការណាស់,

ប៉ាុដនតត្បការ

ដដលសំខ្លន់ជាងង្គមាន ២ គឺ ៖ 

អាមិសទាន ១ ;



ធមមទាន ១ ។

ការដចករ ំដលកបចច័យទាំង ៤ គឺ ៖ ង្ត្គងងបរង្ភាគ, ិ

ង្ត្គងងង្សាៀកដណ្ដប់,

រីសំណាក់អាត្ស័យ

និងថា​ាស ំ ត្មាប់ ាបាលង្ គ

ណ្ ម ៍ អាកមានសល ី

ឬឲ្យដល់បរជនណាមួយ

ត្បង្គនសមណ្ត្ ង្ៅថា អាមស ិ ទាន ធម៌ង្នោះជាកុសល,

។

ការង្ឃាស

នយល់មហាជនឲ្យស្ថរល់ថា

ធម៌ង្នោះជាអកុសល,

ធម៌ង្នោះ

ឲ្ ំ យមានង្ទាស,

ធម៌ង្នោះមន ិ មានង្ទាស, ធម៌ង្នោះ ួកអាកត្បាជញដរងរិោះង្ដៀល, ធម៌ង្នោះ អាកត្បាជញសរង្សរី , ធម៌ង្នោះត្បត្ រ ី បង្ី សចកដស្ថ ី បី ឹ តង្ៅង្ដម ី បសូ នយ ង្ដម ង្សចកដីរុកខ, ធម៌ង្នោះត្បត្ ឹរតង្ៅង្ដីមបត្ី បង្យាជន៍, ង្ដីមបង្ី សចកដីចំង្រន ី ង្ដីមបង្ី សចកដស ី ុខ្ ង្ៅថា ធមមទាន ។ បណា ដ ទានទាំង ២ ត្បការង្នោះ

ធមមទានត្បង្សីរនត្កដលងជាង

អាមស ិ ទាន ។ ត្ ោះដ៏មានត្ ោះភាគជាមាចស់ត្តាស់ង្រស

~ 68 ~

ថា ៖

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

សព្វទានំ ធមមទានំ ជិនារិ

ធមមទានឈ្ាោះអស់ទានទាំងអស់ ។ ង្សចកដីអធិបាយថា ៖ ត្បសិនង្បីទាយកអាចត្បង្គនចីវរដ៏មាន ស្ថច់ម៉ាដាលដ អ ូចបណ្ូ ដ លង្ចក

ដល់ត្ ោះ ុរធ,

ត្ ោះបង្ចចក ុរធ,

ខ្ណា ត្ស ទាំងឡាយ ដដលគង់កកកុ ញកាុងនសទចត្កវា ី រល់ត្

ង្ម ោកក៏ង្ោយ

ង្ោកទាំងង្ ង្

ត្ ោះ

រ ូរដល់

ការអនុង្មារ ង្ោយគ្នថា ៤ បាររបស់

ោះ កាុងសមាគមង្

ោះត្បង្សីរជាង ។ ការង្ធវីចីវរទាន

ោះ មានសលមន ិ ដល់មួយចំណ្ិរអំ ច ី ំដណ្ក ១៦ ននអនុង្មារន-

គ្នថាង្

ោះសង ។ ការសដមដងធម៌កដី, ការបង្ត្ងៀនធម៌កដី, ការស្ថដប់

ធម៌កដី រដមងបានបំណាច់ធំយា៉ាងង្នោះ ។ បិណ្ឌបារទានដ៏ត្បណ្ីរ ដដលទាយកោក់បំង្ ញបាត្រត្បង្គនង្ោយង្គ្នរ កដី ឡាយមានរឹកង្ោ​ោះនិងង្ត្បងជាង្ដីមកដី ង្ស

ង្ភសជាៈទាំង-

សនទាន ដ៏ត្បង្សីរដូច

ជាមហាវ ិហាររបស់អ ងបិណ្ឌិកង្សដាី ឬង្ោ ត្បាស្ថររបស់មហា ឧបាសកា ិ ង្​្មោះវ ិស្ថខ្លកដី

ក៏ង្​្មោះថាមិនត្បង្សរី ដល់ធមមទានង្

ធមមទានង្នោះង្ោយង្ហាចង្ៅ

សូ មបដី រការអនុង្មារ ង្ោយគ្នថា

ត្បកបង្ោយបារ ៤ ប៉ាុង្ណាណោះ ង្ត្

ោះង្

រុអវី ?

ង្ត្

រដមងត្បង្សីរជាងអាមិសទាន

។

ោះថាសរវទាង ំ ឡាយដដលនឹងង្ធវីបុញ្ាកមមទាង ំ

ង្នោះង្ៅបានអាត្ស័យការស្ថដប់ធម៌ជាង្ដីមង្ ង្

យ ី

យ ំ ង្នោះង្កីរង្ ី ង្ធវីបុញ្ាកមមទាង

រុ, មន ិ ដមនមន ិ ស្ថដប់ធម៌

យ ។ ត្បសិនង្បីសរវទាង ំ ង្នោះមិន ី

~ 69 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

បានស្ថតប់ធម៌ង្រ ង្មា៉ាោះមិនអាចនង ឹ ឲ្យនូវបបរមួយង្បាយ ឬបាយមួយ ដវកបានង្

យ ។ មួយវ ិញង្រៀរ ង្លីកដលងត្ ោះ ុ រធ និងត្ ោះបង្ចចក ី

ុរធង្ចញ ត្ ោះអរ

នតទាង ំ ឡាយមានត្ ោះស្ថរបុី រតង្រារជាង្ដីម ដដល

មានបញ្ញាង្លស ី លប់ អាច ប់រំណ្ក់រឹកង្ភាៀងដដលបងអុរធា​ាក់ចុោះអស់ កបបទាំងមូលបាន ក៏មន ី ិ អាចលុ ោះមគរសលមានង្ស្ថតាបរតម ិ គរជាង្ដម តាមធមមតារបស់ខ្ួ ានបានដដរ

លុ ោះដរបានស្ថដប់ធម៌របស់ត្ ោះង្ងរៈ

ទាំងឡាយមានត្ ោះអសេជិរង្រារជាង្ដីម

ង្រប ី ង្ធវីឲ្យជាក់ចាស់នូវ

័ ង្ស្ថតាបរតស ញ ិ លបាន ទាំងង្ធវឲ្ ី យជាក់ចាស់នូវស្ថវកបារម ី ណ្បាន ង្ត្

ោះធមមង្រស

អមាលង្នោះង្ ង្ត្

ោះង្

របស់ត្ ោះបរមស្ថស្ថដជាមាចស់ ។ ង្ោយង្

រុទាង ំ

យ ី ធមមទានង្រីបឲ្យង្​្មោះថាជាទានត្បង្សីរនត្កដលង ។ រុង្

ោះ បានជាត្ ោះដ៏មានត្ ោះភាគ ត្រង់ត្តាស់ថា ៖ សព្វទានំ ធមមទានំ ជិនារិ

ធមមទានឈ្ាោះទានទាំង ង ួ ។ ទាយកអាកង្ធវីទានរដមងបានររួលអានស ិ ងេ ៥ យា៉ាងគឺ ៖ ១.

រដមងបានជារត្ី សឡាញ់ ង្ ញចរ ិ តននជនង្ត្ចន ី រូប ;

២.

មនុសេលអដរងគប់រក ;

៣.

កិរតិស័ ទដ៏ ីង្ ោះលបខ្ ី ទរខ្លទរង្ៅ ;

៤.

ង្បច ី ូលង្ៅកាន់ចំង្ណាមណាមួយ

~ 70 ~

ជាអាកង្កាៀវកា​ាមន ិ

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

អម ឹ ង្អៀន ; ៥.

លុោះរ ំោយ ងកាយង្នោះង្ៅដរងង្ៅង្កីរកាុងសុ គរិភ ។

ង្ោយង្ ជាមងរល ង្ត្ ង្នោះ

រុង្នោះ ការឲ្យទានង្រប ី ត្ ោះដ៏មានបុណ្យត្រង់ត្តាស់ថា ោះជាង្

រុននង្សចកដីចង្ត្មីន និងង្សចកដីសុខ្កាុងង្ោក

និងង្ោកខ្លងមុខ្ត្បាកដជាក់ដសដងដូ ចបានអធិបាយមកង្នោះ

ឯង ។

~ 71 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ១៦ ធមមចរ ិយា ៏ រតម ។ ការត្បត្ រ ត ូវធម៌ ជាមងរលដឧ ឹ ន អធិបាយថា ៖

ការត្បត្ ឹរតនូវធម៌កុ ងរ ា ីង្នោះ

ត្បត្ រ ា សលកមមបងទាំង ១០ យា៉ាង ឹ តកុ ងកុ ង្​្មោះថាជាមងរល ង្ដីម

។

ង្ត្

ោះង្

ង្ត្ រុង្

ោះជាង្ ោះ

រុ

។

សំង្ៅយកការ

ការត្បត្ រ ឹ តធម៌ង្

ោះ

ឲ្ ំ យបានង្កីរកាុងសុ គរិភ ជា-

ត្ ោះដ៏មានត្ ោះភាគត្រង់ត្តាស់រុកកាុង

ស្ថង្លយយកសូត្រ ត្រង់បញ្ច មវគរននមូលបណាណសកៈថា ៖ “ សរវ ក ួ ខ្ាោះកាុងង្ោកង្នោះ

បានង្ៅកាន់សុគរស ួ ៌ង្រវង្ោក ិ គ

កាលកិរយា ិ

ង្ត្ ោះដរង្ រុននការត្បត្ រ ត ម៌ង្នោះឯង ” ឹ ធ

ត្បត្ រ ឹ តធម៌ង្

ោះ ង្ោយកាយមាន ៣ យា៉ាងគឺ ៖

ង្ត្កាយអំ ី ។

១. មន ដិ ជវី ិរសរវ ១ ; ិ ង្បៀរង្បៀន្ដច់សល ២. មិនលួចត្រ យសមបរតិរបស់បរជន ១ ; ៣. មិនត្បត្ ឹរតខ្ុសកាុងកាម ១ ។ ង្ោយវាចាមាន ៤ យា៉ាងគឺ ៖ ១. មន ិ ង្

លមុស្ថវារ ១ ;

២. មន ិ ង្

លចាក់ង្ោរ ១;

៣. មិនង្

ល

កយអាត្កក់ជជា ួ រិ ឬ

~ 72 ~

កយអាសត្គ្នម ១ ;

ការ

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

៤. មន ិ ង្

ល

កយង្ យ យអស្ថរឥរការណ្៍ ឥរត្បង្យាជន៍

១ ។ ង្ោយចិរតមាន ៣ យា៉ាងគឺ ៖ ១. មន ិ ង្ោមភត្រ យរបស់អាកដនរ ១ ; ២. មន ិ ាបារ ១ ; ៣. មានរិដាិយល់ត្រូវ ១ ។ អាកត្បត្ ឹរតធម៌ បាន, ត្

ត្បាថា​ាចង់ង្កីរកាុងត្រកូលខ្រតិយមហាស្ថលក៏

ណ្ ម មហាស្ថលក៏បាន, គ បរីមហាស្ថលក៏បាន, កាុង

ង្រវង្ោកជាន់ចារុ មមហា ជិកាក៏បាន,

ជាន់តាវរឹងេក៏បាន, ជាន់

រុសរ មិ វសវរតក ិ ក៏បាន, ជាន់នមា ិ ម នររក ី ៏បាន, ជាន់បរនម ិ រ ី ៏បាន, កាុង ត្

ង្ម ោកទាំង ១៦ ជាន់ ជាន់ណាមួយក៏បាន ។ មួយវ ិញង្រៀរ

អាកត្បត្ ឹរតធម៌ត្បាថា​ាចង់ង្ធវីឲ្យជាក់ចាស់នូវង្ចង្តាវ ិមុ រតិ និងបញ្ញាវ ិមុ រតិ ជាង្

រុអស់ង្ៅននអាសវធម៌ក៏សង្ត្មចតាមបំណ្ង ។ អាកត្បត្ រ ឹ តធម៌ រដមងបានង្ៅជាសុ ខ្កាុងង្ោកង្នោះ និងង្ោក

ខ្លងមុខ្ ទាំងបានជារង្ី ញចរ ិ តននមនុសេនង ិ ង្រវតា ដូចមានង្រងង ធមមិកឧបាសកជាង្ដីមជាឧទា រណ្៍ រង្ៅ ៖ ធមមិកឧបាសកជាអាកត្បត្ ឹរតធម៌ ធម៌

មានសីល

មានកលាណ្

ង្ត្រកអរកាុងការង្ធវីទានបានកស្ថងកុសលជាង្ត្ចីនកាុងត្ ោះ ុរធ

~ 73 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ស្ថស

។

មុ នង្ លង្ោកនង ឹ ររួលមរណ្ភា

និមនដត្ ោះសងឃមកស្ថវធាយសរិបោានសូ ត្រ ង្ោកកំ ុងសចង់ស្ថមររីស្ថដប់ត្ ោះសូត្រ

។

កូនង្ៅបាន កាុងឱកាសដដល

ត្ស្ថប់ដរមានង្រវតាមក ីង្រវ-

ង្ោកទាំង ៦ ជាន់ តាក់ដរង ជរងលអវ ិង្សស ភាច ឺ ដិ ញ្ច ងចញ្ញ ិ ច ចរឹម ង្ោយង្សោះសន ិ ធ ង្

១០០០

ឋរ ំ រួលឧបាសក ិ ង្ៅង្លអា ី កាសរង់ចារ

យ ី ដត្សកអង្ញ្ា ីញង្ោក ឲ្យង្

ឧបាសកបានត្កង្

កង្

ង ា ៗ ។ ិ ង្ៅកាុងរងរបស់ខ្ួ ន ី ង្ៅឋរ

ញ ី ង្រវតាទាំងង្

ោះ

្ទល់មំសចកខុរបស់ខ្ួ ន ា

នង ិ បានឮសង្មាងត្បរយកេដល់ត្រង្ចៀកង្

យ ី

ក៏ដត្សកត្បាប់ង្ៅវ ិញ

ថា ៖ “ ចូររង់ចាស ំ ិន រំ ំស្ថដប់ធម៌ចប់ ! ” ។ រួចង្ ង្

ង ិ ង្ៅកាុងរងរបស់ង្រវតា ី ង្ៅឋរ

យ ី ឧបាសក

ដដលមក ីឋានរុសិរ

ង្ត្កាយ

អំ កា ខ្ួ ន ា បានង្ស្ថយរិ វសមបរតជា ី លករិ យារបស់ ិ ិ សុ ខ្នត្កដលងកាុង ង្រវង្ោកង្

ោះឯង ។

ការត្បត្ រ ឹ តធម៌

ចារ់ជាមងរលអាត្ស័យង្

អធិបាយមកង្នោះឯង ។

~ 74 ~

រុដូចបាន

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ១៧ ញារកានញ្េ សង្គហោ ៏ រតម ។ ការសង្គ្រោះញរទា ំ ឡាយ ជាមងរលដឧ ិ ង អធិបាយថា ៖ ញរង្ិ

ោះ

ជនដដលបុគរលគួរស្ថរល់

ង្ៅថាញរិ

ប់តាង ំ ីដូនតារី ៧ ខ្លងមាតានិងខ្លងបតា ិ ចុោះមក ។

ការជួយង្ោ​ោះរុកខត្កុមញរិដដលកំ ុងស្ថបសូ នយ ត្រ យសមបរតិ

ន ិ ង្ហាចចាក

ង្ោយការសដល់ត្រ យសមបរតិឲ្យត្កុមញរិដដលកំ ុងដរ

ឈ្ចា ឺ ប់ ុ ំនរ ៉ា

ង្ោយការជួយអភបា ិ លរកាង្ គ្ន ាធង្ិ

ង្​្មោះថា ការសង្គ្រោះញរិ ។ ការសង្គ្រោះញរង្ិ ជាមាចស់ត្តាស់ថាជាមងរល ជារខ្ល ិ ងមុខ្សង

ង្ត្

ោះជាង្

ោះជាង្ដីម

ោះត្ ោះបរមត្គូ

រុ បាននូវគុណ្វ ិង្សសកាុង

ជួនកាលបានង្ៅកាន់ឋានសួគ៌ទាង ំ បចចុបបនាជារិ

ង្នោះសងក៏មាន ។ ង្

រុង្នោះការសង្គ្រោះញរង្ិ

ត្គប់រូបត្រូវដរង្ធវី គួរយករត្មាប់តាមត្ ោះង្ ង្

។

ធិសរវទាង ំ ឡាយ

សង្គ្រោះញរជា ិ ដ ប

ោះ ជាកច ិ ចគឺបុគរល

ធិសរវ ។ ធមមតាត្ ោះ

ត្រង់ដរងត្បត្ ឹរតត្បង្យាជន៍ចំង្

ោះញរិ,

សូ មបត្ី រង់ឋរ ិ ង្ៅកាុងត្ ោះជារជា ិ សរវររិ ចា​ាន

ក៏ង្ោយ ដូចមានង្រងងរំណាលថា ៖ កាល ត្ី ង យ ត្ ោះង្

ធស ិ រវត្រង់ង្ស្ថយត្ ោះជារិជាសុ នខ្

មាន ូងននសុ វ នខ្ដ៏ធំជាបរវារអាត្ស័ យង្ៅកាុងនត្ សមស្ថន ។ ិ

~ 75 ~

កាុង

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

កាលមួយ

ណ្សត្ី រង់យាងត្កស្ថលឧរានង្ ញមួយ

ត្ ោះ ជា

យ ង្រីបត្រង់គង់ង្លីត្ ោះ ជរងយាង ី

នងង លុោះត្ ោះអារិរយអសដងររង្ ត្រ

ប់ង្ៅកាន់ ជធានីវ ិញ ។ កាុងង្ លយប់ង្

ោះ ង្ភាៀងបងអុរចុ ោះមក

ររក ឹ ជរងដដលមនុសេទាំងឡាយោក់កុ ាងត្ ោះោនង្សដច ទាំងឡាយដដល ជត្រកូលចញ្ ិ ច ឹម ង្

ោះអស់រលីង ។ ត្ ឹកង្

ចូលតាមរនធលូង្

យ ី រំ

ង ី

ួកមនុសេរូលត្ ោះ ជាថា មានដឆ្ក

សុដី ខ្េត្ជាមដសបកនន ជរង

ោះមហាភ័យបានង្កីរង្

។

ត្ ោះ ជា

ញ ។ ង្ ល ី

ង វ ទាង ំ ឡាយ ។ ត្ ោះង្ ី ដល់ ូងដឆ្ក

សរវមានង្សចកដីង្មតាតចង់សង្គ្រោះញរិ ង្ៅគ្នល់ត្ ោះ ជា្ទល់ខ្ួ ន ា

ដឆ្ក

ក៏សុន ី ូវដខ្េត្ជាមដសបកនន ជរង

ត្រង់ខ្លញល់ក៏ប្រប់ឲ្យ ឃា ំ អស់ដដលត្បរោះង្ ិ រដឆ្កទាង ង្

។

ក៏ត្បងុយជីវ ិរសុ ខ្ចិរតចូល

យ ី សួរដំង្ណ្ីរង្រងងង្

ង្

ធិ-

ោះចំង្

ោះត្ ោះ

ត្រង់បញ្ញាការ ិឃារដឆ្កទាង ំ អស់

ជាថា ៖ “ ប ិត្រមហា ជ !

តាមដរត្បរោះឬ? ឬង្លីកដលងដឆ្ក ក ួ ណាដដរ? ” ។ លុោះឮថាត្ ោះ ជាង្លក ា ី ដលងដឆ្កកុ ងខ្រត ិយត្រកូល ត្ ោះង្

ដូង្ចាោះត្រង់នង ឹ លុោះកាុងអគរិង្

ធស ិ រវក៏ង្

លថា ៖ “ ង្បី

យ ការលុ ោះកាុងអគរម ី ិ ិនគួរង្រ មិនជា

ជធម៌ង្រ ធមមតាង្សដច ត្រូវង្ធវីឲ្យដូចជញ្ា ីងងាឹងឲ្យង្សមីជាដ ប ” ។ ត្ ោះ ជាត្រង់សួរថា ៖ “ មា​ាលបណ្ឌិរ ! អាកដឹងឬ ដឆ្កណាដដលសុី ដខ្េត្ជាមដសបក? ”

។

កាុងខ្រតិយត្រកូលសុ ីដខ្េង្

ត្ ោះង្ ោះ ង្

ធស ិ រវលុោះរូលត្ ោះ ជាថា

ដឆ្ក

យ ី ក៏ប្រប់ឲ្យង្គយករកកៈ និងង្មម

~ 76 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ចង្ិ ញ្ា ៀនត្ចបាច់ោយគ្នា ូ រយករឹកឲ្យដឆ្កទាង ំ ង្ ង្

ោះក៏កួ រមកសុ អ រធដរដខ្េដសបក ។ ត្ ោះ ជាត្រង់ង្ស្ថមនសេចំង្ ាករណ្៍ង្

ង្

ោះសឹក ។ ដឆ្កទាង ំ

ោះ

ង្រីបបូជាត្ ោះង្

ធស ិ រវសដមដងធម៌

ង្

ធិសរវង្ោយង្សវរចាត្រ ។ ត្ ោះ

យ ី ថាវយង្សវរចាត្រដល់ត្ ោះ ជា

ត្រ ប់ង្ៅកាន់កដនាងរបស់ខ្ួ នវ ា ិញ ដល់សរវទាង ំ អស់ របស់ត្ ោះអងរចំង្

ោះ

។

ង្រប ី

ត្ ោះ ជាត្រង់ត្បទានអភ័យ

សររ់សរង់និចចភរតដ៏មានរនមា

ដូ ចជាត្កយាង្ស្ថងយ

ោះសុ នខ្ទាំងឡាយ មានត្ ោះង្

ធិសរវជាង្ដីម ។

ចំដណ្កខ្លងបុគរលណា ដដលត្បមូលត្រ យសនេំរុកបានង្ត្ចីន មន ត្ី បាស់ខ្ួ នឯង ា ិ បរង្ភាគង្ត្ប ិ ង្ោកង្ ង្

មន ិ សង្គ្រោះ

ួកញរិ

បុគរលង្

ោះ

(១) លថា ង្សមគ្ន សមដូចត្ ោះ ី ា នង ឹ សរវស្ថាបង្​្មោះ មយែកៈ

ធិសរវសដមដងធម៌ចំង្

របស់ង្ោកង្ត្

ោះង្

ោះមុខ្បអូនរបស់ង្ោក

ដដលសមា​ាប់បុត្រ

រុននត្រ យថា ៖

បកេង្ី ្មោះ មយែកៈ

ង្

រី ង្ៅកាន់ង្ដីមង្លៀបមានដសារុំង្

គិរដរយំថា ៖ “ របស់អញ ៗ ! ” ។ បកេឯ ី ង្រៀរមកដល់ង្ ដសាង្លៀបង្

យ ី ង្

យ ី យ ី សុ ី

រី ង្ៅវ ិញអស់កដី ក៏ង្ៅដរកនទក់កង្នទញថា ៖ “ របស់

អញ ៗ ! ” ដដដល យា៉ាងណាមញ ិ , បុគរល ួកខ្ាោះង្នោះ សនេំត្រ យ រុកបានង្ត្ចីន មិនហា៊ានចាយវាយង្ត្បីត្បាស់ង្ោយខ្ាួនឯង ________________ (១) រ្មះ កសីម្ួយរួក ដែលយំថា ម្យហកៈ ៗ “ រ ស្់អញ ៗ ” ។

~ 77 ~

មិនគិរ

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

សង្គ្រោះនូវញរទា ំ ឡាយ ិ ង

កាលបុគរលង្

ោះកំ ុង

ង ួ ដ

ងរកា

រង្នទញថា ៖ “ របស់អញ ៗ ! ” ត្ស្ថប់ដរ ួក ជការឬង្ចារទាំងឡាយ មកកំដ

ងយកត្រ យង្

ោះអស់រលីងង្ៅ ក៏ង្ៅដររង្នទញថា ៖ “ របស់

អញ ៗ ” ដដដលង្ោយឥរត្បង្យាជន៍យា៉ាងង្ ខ្លងបណ្ឌិរទាំងឡាយមិនដូង្ចា​ាោះង្

យ ី

ោះឯង ។ ចំដណ្ក

ង្បមា ី នង្ភាគសមបរតង្ិ

ង្ោកមិនសនេំរុក ដរងសង្គ្រោះញរិទាង ំ ឡាយ ង្

រុង្នោះ ង្រីប

ង្ោកមានកិរស តិ ័ ទ ង្ី ោះ ិស្ថលបខ្ ី ចរខ្លចយង្ៅកាុងង្ោកខ្លងមុ ខ្ ដូចន័យដដលបានអធិបាយមកង្នោះឯង ។

~ 78 ~

យ ី ។

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ១៨ អនវជ្ជានិ កម្មមនិ ៏ រតម ។ ការ្រទាំងឡាយ ដដលមន ិ មានង្ទាស ជាមងរលដឧ អធិបាយថា ៖

ការ្រទាំងឡាយដដលមិនមានង្ទាសសំង្ៅ

យកការសមាទាននូវអងរននឧង្បាសងទាំង ៨

មានបាណារបា ិ តា

ង្វរមណ្ីជាង្ដីម,

ង្វរមណ្ីជារីបំសុរ,

មានឧចាចសយនមហាសយ

ការខ្ំខ្វល់ខ្លវយបង្ត្មីចាស់ត្ ឹទាធចារយ និងអាកមានសីលជាង្ដីម ការ ោំសួនង្ឈ្មា ី ន្ក សួនង្ឈ្មា ី នដសា សង់ស្ថពន ជីកអណ្ូ ដ ង ជីក

ត្សោះឲ្យទានរក នង ទាំងអស់ ី ឹ ិ សង់ស្ថោសត្មាប់សំណាក់ជាង្ដម ង្នោះង្​្មោះថាអំង្ ីមិនមានង្ទាស ។ ដមន ិរ បុគរលអាកត្បាថា​ានូវ សុខ្សួសដី

ង្

យ ី បានសមាទាននូវអងរននឧង្បាសងង្ោយត្បន

រកាមន ម ិ ឲ្យង្ម ង បុគរលង្

ោះបាន

ង្រីអាកណានង ឹ អាចង្ៅចាប់ង្ទាសអូសដំង្ណ្ីរ

បុគរលង្

ឧង្បាសងសីលដរមា៉ាង

ោះ

រដមងបានររួលយកនូវអានិសងេនន

។

បុគរលដដលឈ្ឆ្ល ឺ អ លខ្វល់ខ្លវយបង្ត្មី

បុគរលអាកចង្ត្មីនង្ោយគុ ណ្ នូវសុខ្ដរមា៉ាងដូចគ្នា

ខ្ំ

។

មានសល ី គុណ្ជាង្ដីម បុគរលដដលជាអាកោំសួន្ក

ក៏រដមងបាន សួនបដនា

សង់ស្ថពន ជីកត្សោះអណ្ូ ដ ង ឲ្យទានរឹក ឲ្យរីង្ដកសំណាក់អាត្ស័យ ជាង្ដីម ក៏សុរធដរជាអាកឥរមានង្ទាសទាំងអស់មានដរគុណានស ិ ងេ

~ 79 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មា៉ាង ដូ ចត្ ោះ ុ រធភាសរ ិ ថា ៖ អារាមហរាបា វនហរាបា

ហេ ជនា ហសរុការកា

បបញ្េ ឧទបានញ្េ

ហេ ទទនដិ ឧបសសេំ

ហរសំ ទិវា ចរហតាត ច

សទា បុញ្ញំ បវឌ្ឍរិ

ធមមដ្ឋា សីលសមបនា​ា

ហរ ជនា សគ្គគាមិហនា

ជនទាំងឡាយណា ោំសន ួ ង្ឈ្មា ី ន្ក សួនង្ឈ្មា ី នដសា សង់ ស្ថពន ជក ំ ក់អាត្ស័យ បុណ្យរដមងចង្ត្មន ី ត្សោះ អណ្ូ ដ ងឲ្យរស ី ណា ី ទាំងនងងទាង ំ យប់ត្គប់ង្វោដល់ជនទាំងឡាយង្ ោះ,

ជនទាំងង្ ោះ

ង្​្មោះថាជាអាកឋរ ិ ង្ៅកាុងធម៌

រដមងបានង្ៅ

បរបូិ ណ្៌ង្ោយសល ី

ង្ករ ៌ ត្បាកដ ។ ី កាុងឋានសួគជា បុគរលអាកត្បត្ ឹរតង្ធវន ី ូវការ្រមន ិ មានង្ទាសង្នោះ រដមងបាននូវ ត្បង្យាជន៍ នង ិ ង្សចកដស ី ុ ខ្-ចង្ត្មន ី ទាំងបានង្ៅង្កីរកាុងង្រវង្ោក ង្រៀរ ដូ ចអរីរនិទានរំណាលថា ៖ កាុងបុ ណ្សម័យ ៣៣ ោក់

ក់

គ្ន ំ ា ជត្មោះសាូវ

មានបុរសមា​ាក់បបួលមិត្រសំឡាញ់ បាន សង់ស្ថោសត្មាប់សំណាក់

ដងរឹក

ងរុកសត្មាប់អាកដំង្ណ្ីរ ដងមទាំងបង្ត្មអ ី ាកជមងឺ មានង្មតាត

ករុណាចំង្

ោះអាកដនរមន ិ ង្រសមុ ី ខ្ ។ មានឥសេរជនមា​ាក់មានង្សច-

កដី្ានីសចំង្

ោះជនទាំងង្

រូលប្កច់ថា ៖ ជនទាំងង្

ោះ

ក៏ចូលង្ៅគ្នល់ត្ ោះ ជាត្កាបបងរំ

ោះបញ្ចុ ោះបញ្ចូ លមហាជននង ឹ មកដង្ណ្ដីម

~ 80 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ជយ ។ ត្ ោះ ជាត្រង់ខ្លញល់ង្ោយឥរ ចា ិ រណា ក៏ត្តាស់ប្រប់ឲ្យ ង្ៅជនទាំងអស់ង្

ោះមកឲ្យដំរង្ត្ី ច

និងសុចររធម៌ ននជនទាំងង្ ិ

ង្

ោះ

ត្បន ង្

យ ី ត្រ ប់ជា

ញ ី ដូង្ចា​ាោះ ក៏ត្តាស់សួរ លុ ោះ

ោះ ជាអាកត្បត្ រ ឹ តត្រឹមត្រូវលអង្រ ក៏ត្រង់ត្បទានដំរ ី

និងឥសេរជនអាកង្

បង្ត្មនី នជនទាំងង្

ង្ោយង្រជោះននង្មតាតចិរត

ោះ ដំរម ី ិនអាចនឹងង្ត្ ចង្

ងយង្ត្កាយង្ៅវ ិញ ។ ត្ ោះ ជាររង្ ត្ជាបថាជនទាំងង្

។

ោះ

។

ោះយា៉ាងមុង ឺ មា៉ារ់

លប្កច់ង្ ក ួ ជនទាំងង្ ឥរង្ធវសត្បដ

ោះត្ មទាំងត្គួស្ថរឲ្យជាអាក ោះ

ក៏រងរ ង្ធវអ ឹ រដរខ្ំ ិ ី ំង្ ីដ៏

សរ ូរដល់អស់ជវី ិរង្រៀង

ខ្ាួន ក៏បានង្ៅង្កីរជាត្ ោះឥនទជាង្រវបុរត ង្ស្ថយសមបរតិរិ ក វ ុ ាងឋាន សួគ៌ទាង ំ អស់គ្នា

។

ឯបុរសដដលជា យកជាង្មគំនិរ

បានជា

ត្បធានននង្រវតាទាំងង្

ោះមាន មថាសកកង្រវ ជគត្ឺ ោះឥនទ

ង្ស្ថយ

រិ វសមបរតិអស់កាលជាយូរអដងវង ។ ការ្រដដលមន ិ មានង្ទាស បាននូវង្សចកដីសុខ្ចង្ត្មីន

ចារ់ជាមងរល

ោះជាង្

រុឲ្យ

មានការង្កីរកាុងង្រវង្ោកជាង្ដីម

ដូ ច

បានអធិបាយមកយា៉ាងង្នោះឯង ។

~ 81 ~

ង្ត្

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ១៩ អាររី វិររី បាបា ៏ រតម ។ ការមន ជាមងរលដឧ ិ ង្ត្រកអរកាុងបាប នង ិ ករិ យាង្វៀរចាកបាប ិ អធិបាយថា ៖

អាររិ

ដត្បថា

ង្សចកដីមិនង្ត្រកអរង្ោយ

ចរ ិ ត ។ វិររិ ដត្បថា ការង្វៀរង្ោយកាយ និងវាចាង្ោយអំណាចកមម និងទាវរ ។ វ ិររិង្ ១.

ោះមាន ៣ យា៉ាងគឺ ៖

សមបរតវិររិ

ការង្វៀរចំង្

ោះវរាុដដលដល់មកត្ មរបស់

បុគរលដដលឥរបានសមាទានសីល ័ វយ ង្

ង្ោយបាន ិចារណានូវជារិ

និងង្សចកដីង្ចោះដឹងរបស់ខ្ួ នថា ា

យ ី អាក់ខ្លនដលងង្ធវអ ី ំង្ ោ ី មកង្ ២.

សម្មទានវិររិ

មិនគួរនឹងង្ធវីអំង្ ីដបបង្

ោះ

ោះង្ៅវ ិញង្ោយឯង ៗ ដរមដង ;

ការង្វៀរចាកអំង្ ីដ៏ោមកមានបា-

ណារិបារជាង្ដីម ង្ោយបានសមាទានសីល ; ៣.

សមុហចេទវិររិ

ការង្វៀរោច់ត្ស

ោះមន ិ ង្ធវបា ី បកមម

តាំង ក គរលដដលបានសង្ត្មចមគរសលមក។ ី ំង្ណ្ីរ របស់ត្ ោះអរយបុ ិ បាប

គអ ំ សរវឲ្យង្ម ឺ ំង្ ោ ី មក ជាង្ត្គងងញុង

ង ម កាុងរី

ង្នោះសំង្ៅយកកមមកិង្លស ៤ យា៉ាងគឺ ៖ បាណារិបារ ការសមា​ាប់ សរវ ១, អរិ ា ទាន

ការលួចត្រ យរបស់ង្គ ១, កាង្មសុ មិចា​ាចារ

~ 82 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ការត្បត្ រ ឹ តខ្ុសកាុងកាម ១, មុស្ថវារ ការង្ ការមន ិ ង្ត្រកអរកាុងបាប កាុងង្ោកង្នោះនិងង្ោកខ្លងមុខ្

មានឧបាសកមា​ាក់ រកខរ ិ ង្រារ ង្

កយកុ

នង ិ ការង្វៀរចាកបាប

អំង្ អ ី កុសលង្សេង ៗ សូមបង្ី ត្ ដដលមានត្បាកដកាុងរីចំង្

ល

ោះង្

មិនត្បត្ រ ឹ តង្ធវី

រុននជវី ិររដមងបានង្សចកដស ី ុខ្ ជួនកាលអាចរួចចាកង្ត្គ្នោះថា​ាក់

ោះមុខ្សង ដូចមាននិទានដំណាលថា ៖ បានសមាទានសីលកាុងសំណាក់ត្ ោះ ុ រធ

យ ី ង្ៅភាួរដត្ស គ្នរ់បានង្

ង ី ង្ៅង្លភ ី ាំង្ដីមបរី កង្គ្នរបស់

គ្នរ់ដដលបារ់

។

គ្នរ់ជាប់

ឧបាសកង្រៀបនឹងការ់កាល ស់ថា​ាន់ង្

ត្

ង្ៅង្

។

បារង្

ត្ស្ថប់ដរមាន ស់ថា​ាន់មយ ួ ធំសង្មបម ី សទុោះមកររ ឹ

យ ង្ោដរនឹកង្ ី

ចរ់ អំ ត្ី ោះង្ងរៈង្

ក១ ។

ោះនឹងកាំបិរ

ញ ម ់ ី សីលដដលគ្នរ់បានសមាទានដ៏ រ

ោះទាន់ក៏គរ ិ ថា ៖ “ អញមិនគួរង្ធវីអំង្ បា ី ណារិ-

យ ង្ទាោះបី ស់ថា​ាន់ង្ ី

ោះសមា​ាប់អញក៏ង្ោយ ” ។ ង្

ត្គដវងកាំបិរដដលលីង្លីស្ថមង្ចាលង្ៅដី

ឲ្យសុ រត្ស

ោះ ីនដង្ៅ

ង្ោយអំណាចននចរ ិ តដ៏បរសុ ិ រធង្វៀរចាកអំង្ បា ី បននឧបាសកង្ ត្ស្ថប់ដរ ស់ថា​ាន់ោខ្ាួនង្ោ​ោះដលងកាុងខ្ណ្ៈង្

យ ី ក៏ ោះ

រុឲ្យបាននូវលរធសលដូចអធិបាយមកយា៉ាងង្នោះឯង ។

~ 83 ~

ក៏

ោះង្ៅ ។

ការមន ិ ង្ត្រកអរ និងការង្វៀរចាកបាប ង្​្មោះថាជាមងរលង្ត្ ជាង្

។

ោះ

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ២០ មជាបានា ច សញ្ញ ហម្ម ៏ រតម ។ ង្សចកដស ក ឹ នូវរក ី ត្ងួម ចាកករិ យាស ិ ឹ ត្សវ ឹង ជាមងរលដឧ អធិបាយថា ៖ រឹកត្សវ ឹងមាន ២ យា៉ាងគឺ ៖ សុ សុ មាន ៥ យា៉ាងគឺ ៖

បដ ិ ាសុ

សុ ង្ធវីង្ោយនំ ១, ឱរនសុ សុ

និងង្មរយ ័

សុ ង្ធវង្ី ោយង្មៅ ១,

បូវសុ

សុ ង្ធវីង្ោយបាយ ១, កិណ្ណបកខិរត-

សុ ង្ធវីង្ោយោក់ជារិសុ ចាស់ ១, សមា​ារសំយុរតសុ

ដដលង្ធវង្ី ោយង្ត្គងងសេំង្សេង ៗ មានដសាសម៉ាជាង្ដីម ១ ។

សុ ង្មរយ ័

មាន ៥ យា៉ាងគឺ ៖ បុបា​ាសវៈ រក ឹ ត្តាំង្ោយ្កង្ឈ្ី ១, សោស្ថវៈ រឹកត្តាំង្ោយដសាង្ឈ្ី ១, មធាវសវៈ រឹកត្តាំង្ោយរឹក ុ ំម ១, គុឡាសវៈ រក ឹ ត្តាំង្ោយរឹកអំង្ៅ ១, សមា​ារសំយុតាតសវៈ រក ឹ ត្តាំត្បកប ង្ោយង្ត្គងងសេំង្ោយរសននដសាង្ឈ្ី មានដសាសម៉ាជាង្ដីម ១ ។ ការសឹកនូវរក ឹ ត្សវ ឹងគស ឺ ុ ង្ទាសទាន់

នង ័ ជាង្ ិ ង្មរយង្នោះ

រុ

ឲ្ ំ យង្ករ ី

ន់កុ ងបចច ា ឹ នូវរក ឹ ត្សវ ឹង ដរងជា ុ បបនា ។ បុគរលអាកសក

អាកមានង្សចកដីត្បមារង្ធវសត្បដ

ស កា​ាហានមិនសមរំនង ហា៊ាន

ង្ធវអ ី ំង្ បា ី បង្សេង ៗ ង្ធវខ្ ី ួ ានឲ្យស្ថបសូ នយចាកត្បង្យាជន៍

ដដលត្រូវ

បានកាុងបចចុបបនាជារង្ិ នោះ ។ អាកសក ឹ រឹកត្សវ ឹងត្រូវររួលង្ទាស ៦ យា៉ាងជាត្បាកដកាុងជារិង្នោះគឺ ៖

~ 84 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

១.

ទាន់

ន់ង្

វិ ស

សនទដ្ ិ ាិកា ធនជ្ជនី

ន ិ ង្ហាចត្រ យសមបរតិ

ញ ី ជាក់ដសដងនឹងដភាកង្គឯង ; ប ំ ងកបង្ងកីរជំង្ោ​ោះ;

២.

កលហបបវឌ្ឍនី

៣.

ហរាគានំ អាេរនំ ជាសមបុកង្ គង្សេង ៗ មានងងឹរ

ដភាកជាង្ដម ី ; ង្ធវីឲ្យអង្ស្ថចិ៍ង្ករង្​្ ត ិ៍ ម ោះ ;

៤.

អកិរស តិ ញ្េ ននី

៥.

ហកាបិននិទស ធំ នី ង្បក ត ិ៍ ម សង្ោយឥរង្អៀន ; ី ប្ែញង្ករខ្ល

៦.

បញ្ញ ញ េ ទុព្វលក ី រណី ង្ធវឲ្ ី យង្ខ្ាយត្បាជាញស្ថមររី ។

លុោះរំោយ ងកាយង្នោះង្ៅត្រូវង្ៅង្ស្ថយរុកខកុ ាងនរកង្រៀរ។ ង្ោយង្សសសល់សលបាបកមមង្

ោះ

បានមកង្ករ ី ជាមនុសេវ ិកល-

ចារកឆ្ក ិ ួ រលីោង្សដស្ដស មិនដូ ចជនទាំង ួង ។ ចំដណ្កខ្លងការ សត្ងួម

ង្វៀរចាកការសឹកនូវរឹកត្សវ ឹងរដមងបានអានិសងេមិនង្ដដ

ត្កហាយស្ថដយង្ត្កាយ ដូ ចត្ ោះ ជាដដលនឹងនទា ិ នរង្ៅង្នោះ ៖ កាុងអរីរកាល

មានត្ ោះ ជាមួយត្ ោះអងរកុ ងត្កុ ា ង

ត្រង់មន ិ អាចង្ស្ថយត្កយាដដលឥរមានស្ថច់និងសុ ង្

ណ្សី

យ ។ នងង ី

ត្រង់កំ ុ ងដរងុរងប់ង្ោយ

មួយ

យ ិង្សសរករិញស្ថច់មិនបាន,

សុ

ក៏ប្រប់ឲ្យយកត្ ោះ ជបុត្រជារីត្សឡាញ់ មក ិឃារ

ត្ ោះមំស្ថង្ធវជា ី ត្កយាថាវយត្រង់ ។ លុោះត្រង់ស្ថវងសុ ង្សចកដីង្ស្ថកស្ថដយត្ ោះ ជបុត្រនត្កង្ ក

~ 85 ~

ង្រីបត្រង់ង្

ង្

យក

យ ី ក៏មាន

ញ ី ង្ទាសសុ

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ង្

យ ំ ីកាលង្ ី ដលងត្បត្ រ ឹ តិតាង

ោះមក

។

ការង្វៀរចាករឹកត្សវ ឹង

រដមងមិនង្ដដត្កហាយង្ស្ថកស្ថដយ ដូចនិទានដដល បាននូវអានិសងេ សមបរតិ

ម ំ កង្នោះ រដមង

គឺង្សចកដីសុខ្កាយសបាយចិរត ចង្ត្មីនត្រ យ

មន ំ ភា​ារ់វង្ងវងស្ថមររម ដ ិ៍ ម ោះឲ្យអត្បយ ិ ភា​ាង ី ិនង្ធវង្ី ករង្​្ ិ

ង្សចកដីនងាងូ រជាដ ា ប

ង្ត្

ោះង្

រុង្

មាន

ោះបានជាត្ ោះដ៏មានត្ ោះភាគ

ត្តាស់ថា ជាមងរលដ៏ឧរតម ដូចបានអធិបាយមកយា៉ាងង្នោះឯង ។

~ 86 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ២១ អបបម្មហទា ច ធហមមស ុ ៏ រតម ។ ង្សចកដម ំ ឡាយ ជាមងរលដឧ ី ន ិ ត្បមារកាុងធម៌ទាង អធិបាយថា ៖ ការមិនត្បមារ គឺមិនត្បដ ទាំង ង ួ

ង្នោះជាកំ ូលននកុសលធម៌ទាង ំ អស់

អមរំ បទំ

សកាុងកុសលធម៌ ។

អបបម្មហទា

ង្សចកដីមិនត្បមារង្នោះ ជាឧបាយ ខ្ ំ ួ ានង្ៅកាន់ត្ ោះ

និ វ នដដលមិនមានង្សចកដីស្ថាប់ង្រៀរង្

យ ី ។ អាកដដលមិនត្បមារ

គអ ំ យប់ទាង ំ នងងឥរ ឺ ាកដដលមិនស្ថាប់ស្ថមររី ៗ ង្ៅរស់រង្វ ីកជានច ិ ចទាង រលរ់ង្

យ ី

រដមងមានសរោ ិ ស់ង្រងនចរ ិ តឲ្យរឭកដល់ការកុសល

ដដលខ្ាួនបានង្ធវីមកង្ ធា​ាប់ង្ធវី

យ ី ង្រងយ ៗ សង

សរិោស់ង្រងនចិរតឲ្យត្បញប់ត្បញល់ង្ធវង្ី

បងអង់រុកថាចាំនងងង្នោះនងងង្ ង្ត្

កុសលឯណាដដលខ្ាួនមិន

ោះ ដខ្ង្នោះដខ្ង្

ោះង្ៅត្កយា៉ាងង្នោះជាង្ដីម

ង ី

ោះ ឆ្លាង្ំ នោះឆ្លាង្ំ

ង្ៅថាមិនត្បមារ

កុំឲ្យបដងអ ោះសម ឹ ង្ធវី

អាកដដលមិន

ត្បមាររដមងបានកស្ថងកុសល ១០ យា៉ាងគឺ ៖ ១.

ទានំ ហទរិ

ឲ្យទានដល់ ក ួ សមូម

ត្គប់ត្បង្ភរឥរ

ង្រសមុ ី ខ្ ១ ; រកាសល ី ១; ី ៥, សល ី ៨ ជាង្ដម

២.

សីល ំ រកខរិ

៣.

ភាវនំ ភាហវរិ ចង្ត្មីនកមមោាន ៤០ មាន ុ ទាធនុសេរិ

~ 87 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ជាង្ដីម ១ ; ៤.

អបោេនំ កហរារិ

ង្គ្នរ ង្ការខ្លាចត្រកូលង្រៀម

ចបងជាង្ដីម ១ ; ៥.

ហវេាវចេំ កហរារិ

ង្ធវកា ី រខ្វល់ខ្លវយបង្ត្មស ី ងឃ ១

៦.

បរតិទានំ ហទរិ

សាយដចកចំដណ្កសលដល់

អាកដនរ ១ ; ៧.

ធមមហទសនំ ហទសរិ

សដមដងធម៌ដល់អាកដនរស្ថដប់

ជាង្ដម ី ១; ៨.

ធមមសសវនំ សុណារិ ស្ថដប់ធម៌អាកដនរសដមដងដល់

ខ្ាួន ១ ; ៩.

អនុហម្មទនំ កហរារិ

ង្ធវអ ី នុង្មារ ង្ត្រកអរតាម

បុណ្យង្គឲ្យ ១ ; ១០. ទិដ្ជុ ាុ កមមំ កហរារិ

ង្ធវីរិដាិ

គឺង្សចកដីយល់ង្

ញ ី

ឲ្យត្រូវសាូវធម៌ ១ ; (រួមជា ១០ ត្បការ ង្ៅថាបុញ្ាករិ យាវរា ិ ុ) ឯអាកដដលមិនត្បមារង្នោះ រដមងបានង្ៅកាន់ត្ ោះនិ វ នង្​្មោះ អមរៈ

ដូចង្រងងត្ ោះង្ងរៈង្​្មោះអាននទង្ោកមិនត្បមារ

គឺតាង ំ ី

ង្ត្កាយនងងដដលត្ ោះស្ថស្ថដង្សដចចូលបរន ិ ិ វ នង្ៅ ង្ោក ុំហា៊ានសឹង ខ្ំចង្ត្មន ី ធម៌

លុ ោះដល់នងងង្រៀបនង ឹ បឋមស្រយ

~ 88 ~

ត្ ោះសងឃទាំង-

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ឡាយោស់ង្រងនង្ោក ៗ ក៏មាន ាយាមររដរខ្ល ាង ំ កា​ា ឹ កាយគតានុសេរិកមមោាន

យប់ង្

ដបកបចចូសសម័យភាឺត្ស្ថង ៗ អរ

ោះតាំង ីត្ លប់ង្ៅរល់គ្នានឹងនងង ង្ោកក៏មិនទាន់បានសង្ត្មចត្ ោះ

រតរកកលដរអស់សងឃម ឹ

ង្រប ី ង្ោកគិរនង ឹ សឹងសត្មាកកាយ

ដរត្ ោះរ័យង្ោកមន ិ បានលោះបង់ត្ ោះកមមោាន ង្ៅកាន់វ ិហារក៏រង្ត្មរកាយចុោះនឹងសឹង ទាន់ដល់ដសនកាដរ បានសង្ត្មចង្

ខ្ំចង្ត្មន ី

ង្

យ ី ដបរភ័គកដង្ឆ្លពោះ

ត្ ោះបារទាំង ីរោក់មិន

ត្ ោះសិរស្ថក៏ោក់មិនទាន់ដល់ង្ខ្ាយ ី

យ ី នូវត្ ោះអរ

ក៏ង្ោដរ

រតសលត្ មទាំងបដស ិ មាិទា

លោះកិ-

ង្លសជាសមុង្ចារត្បហារោច់ចាកស ដ ន ។ ត្ ោះអាននទង្រារដដលបានសង្ត្មចត្ ោះអរ ង្ត្

ោះអាត្ស័យង្សចកដីមិនត្បមារ

ង្ៅមានង្ត្ចីនរង្ៅង្រៀរ

រតសលង្នោះ

មិនដរត្ ោះអាននទង្រារមួយអងរង្រ

ដូចង្រងងអញ្ាររភិកុ មួ ខ យអងរ

ត្បមារខ្ំ ាយាមង្ដីរចគងកមង្ៅកាុងនត្ កណា ដ លអត្ធាត្រ សរវ

លុោះង្ៅដល់រង្ី

លំដ ងង្ៅត្រូវង្ ឯ យត្ ភក ិ ុ ង្ខ

ោះភិកុ ង្ខ

។ ោះង្

ត្គ្នង្ ញ ី ភក ិ ុ ង្ខ

ង្ោកមិន

តាំង ត្ី លប់ដល់

ង្ោកក៏ង្ យជងរង់ង្

កមមោានកាុងរីចគងកមណ្៍

ក៏បាន

ក់

យ ី វារចគងកមខ្ំចង្ត្មីនត្ ោះ

ោះមានត្

នត្មឹគមា​ាក់ង្ដីរបាញ់

ោះគរ ិ ស្ថមនថាជាត្មគ ឹ

ក៏ យ ួ

ោះ ៗ ក៏ដត្សកង្ោយសដត្មកយា៉ាងខ្លាង ំ ។

ននត្ លុ ោះដឹងថាត្រូវមនុសេង្រ

ោះខ្ំដកលំដ ងង្ចញអំ កា ី យ

~ 89 ~

ក៏ភិរភ័យង្គចររ់បារ់ង្ៅ ង្

យ ី យកង្មមសងួរមកចុក

មង្គលសូត្រ

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

____________________________________________________________________

ត្រង់មុខ្អាវុធចងរុ ំង្ោយសំ រ់ជាប់ ញណ្

ក៏តាង ំ សរច ិ ុ ោះកាុងត្ ោះវ ិបសេ

ខ្ំវារចគងកមរង្ៅក៏បានសង្ត្មចត្ ោះអរ

ចូលត្ ោះនិ វ នកាុងត្គ្នង្ ឯអាកមិនត្បមារ

រតសល

ង្

យ ី ក៏

ោះឯង ។ រដមងបានង្ៅកាន់ត្ ោះនិ វ នដូចបាន

អធិបាយមកង្នោះឯង ។

~ 90 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ២២ គារហវា ច ង្សចកដង្ី គ្នរ

អធិបាយថា ៖ ធងន់

៏ រតម ។ ជាមងរលដឧ

កាុងបុគល រ ដដលគួរង្គ្នរ ឯ កយថាង្គ្នរ ង្

ោះ

គឺង្ធវីកាយវាចាចិរតឲ្យ

គកា ា ឺ រឱនលំង្ទានង្ៅរកបុគរលជាបុ វការ ី ឬបុ វបុរសរបស់ខ្ួ ន

មានមាតាបិតាជាង្ដីម ។ បុគរលគួរង្គ្នរ ង្

ោះដចកជា ៣

ក ួ គឺ ៖

័ ោះ ុ រធជាបុគរលជាន់ នតស្ថវកត្

ត្ ោះ ុរធ ត្ ោះបង្ចចក ុរធ និងត្ ោះអរ

ខ្ពស់, មាតាបតា ដ ល, បងត្បុស-ត្សក ា ល ិ ត្គូជាបុ គរលជាន់កណា ី ុ ងត្រកូ ជាបុគរលជាន់ទាប ។ ឯបុគរលគួរង្គ្នរ ង្ ង្រៀរ

ោះមានង្ត្ចន ី ត្បការរង្ៅ

ដរមិនបានង្លីកមកសដមដងឲ្យអស់ង្ជីងនដកាុងរីង្នោះង្រ

នឹង

សដមដងដរអំ ង្ី គ្នលគ្នរវធម៌ គឺធម៌ដដលោយង្ោយបុគរលគួរង្គ្នរ ង្

ោះមាន ៧ ត្បការ ដូចរង្ៅង្នោះគឺ ៖ ១.

ព្ុទធគារវតា

ង្គ្នរ កាុងត្ ោះ ុរធមយ ួ ;

២.

ធមមគារវតា

ង្គ្នរ កាុងត្ ោះធម៌មយ ួ ;

៣.

សង្ឃគារវតា

ង្គ្នរ កាុងត្ ោះសងឃមួយ ;

៤.

សិកាខគារវតា

ង្គ្នរ កាុងសកា ិ ខ មួយ ;

៥.

សម្មធិគារវតា ង្គ្នរ កាុងសមាធិមយ ួ ;

៦.

អបបម្មទគារវតា

ង្គ្នរ កាុងអបបមារមួយ ;

~ 91 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

៧.

បដ្ិសណា ា រគារវតា

ឯការង្គ្នរ កាុងត្ ោះ ុរធង្ ង្ចរយ ិ , ត្ ោះសរិ មហាង្ ី

ង្គ្នរ កាុងបដិសណា ា រៈមួយ ។

ោះ គត្ឺ រូវង្គ្នរ កាុងត្ ោះ ុ រធរូប, ត្ ោះ

ធត្ិ ក ឹ េ, រដី ដលត្ ោះអងរត្បសូ រ, រដី ដល

ត្ ោះអងរត្តាស់ដឹង, រីដដលត្ ោះអងរសដមដងធមមចត្ក, រីដដលត្ ោះអងរ ោក់បង់នូវអាយុស្ខរ, រីដដលត្ ោះអងរចូលនិ វ ន រីទាង ំ អស់ង្នោះ ង្ៅថាបូជនយ ី ស្ថាន ។ ង្គ្នរ កាុងត្ ោះធម៌ង្

ោះ

គឺង្គ្នរ កាុងវ ិន័យ, ត្ ោះសូត្រ,

ត្ ោះ

បរមរា, អភធ ិ មម ង្បង្ី លង្ោកសដមដងធម៌ ត្រូវអងរុយស្ថដប់ឲ្យលអ កុំ ជដជកគ្នា កុំនិយាយគ្នា កុំង្ដីរចុោះង្

ង ី កុំង្ដកស្ថដប់ធម៌ កុំជួរកាល

កុំបាង ំ ឆ្័ត្រ កុំបាង ំ តាំងយូ កុំអងរុយត្រង្បាមកាលជងរង់ស្ថដប់ធម៌ កុំ ង្ដកត្ទាលស្ថដប់ធម៌ជាង្ដីម ។ ង្គ្នរ កាុងត្ ោះសងឃង្

ថាវយបងរំ

នង ិ មន ិ ង្

ល

ោះ គឺមានកាយវាចាចរ ិ តឱនលំង្ទានត្កាប កយអាត្កក់ជជា ួ រិ

មន ិ ង្មល ី ្យរមោះរិោះ-

ង្ដៀលត្ ោះសងឃ ។ ង្គ្នរ កាុងសកា ិ ខ ង្

ោះ

គខ្ ឹ ជាក់ ឺ ំ សក ិ ាង្រៀនសូ ត្រធម៌វ ិន័យឲ្យដង

ចាស់តាមភូមិរបស់ខ្ួ នជាត្គ ា សា ឬជាប វជិរ មានចិរតសត្ងួមកាុង សល ា ។ ី សកា ិ ខ របស់ខ្ួ ន

~ 92 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ង្គ្នរ កាុងសមាធង្ិ

ោះ គឺតាង ំ សរន ិ ក ឹ រឭកដល់សមងកមមោាន

ទាំង ៤០ មានអនុសេរិ ១០ ជាង្ដីម ង្

យ ី ង្ធវីអងរ្នឲ្យង្កីរជា

ង្រងយ ៗ សង ។ ង្គ្នរ កាុងង្សចកដីមិនត្បមារង្ ង្ចញ ង្

ោះ

គឺឲ្យមានសរិត្បឹងលោះបាប

យ ី ខ្ំបំង្ ញបុណ្យ ខ្ំរកាបុណ្យរុក និងង្ធវីសីលសមាធិ

បញ្ញាឲ្យសូរសង់ជានច ិ ច ។ ង្គ្នរ កាុងបដិសណា ា រៈង្ ង្ោយង្ត្គងងអាមស ១, ិ

ោះ

គត្ឺ រូវង្ធវីបដិសណា ា រៈដល់ង្ភញៀវ

បដស ា រៈង្ោយធម៌ ិ ណា

គដឺ ណ្ ត្ំ បាប់

នយល់សូ វង្ៅកាន់ ា ត្ ោះនិ វ នមួយ ។ មា៉ាងង្រៀរ បុគរលដដលគួរង្គ្នរ មាន ៣ ក ួ គឺ ៖ ១.

អាេុវុហឌ្ោ

មនុសេចាស់ជាងខ្ាួន ១ ; ២.

គ្ុណវុហឌ្ោ

បុគរលដដលចង្ត្មីនង្ោយអាយុ

គឺ

បុគរលដដលចង្ត្មន ី ង្ោយគុ ណ្

គឺ

មាតាបិតា និងអាកមានសីលជាង្ដីម ១ ; ៣.

កេត្រ និងត្

បុញ្ញវុហឌ្ោ

បុគរលដដលចង្ត្មីនង្ោយបុ ណ្យ មាន

ណ្ ម ៍ ជាង្ដីម ១ ។

ឯបុគរល ៣

ក ួ ង្នោះ

គ្ុណវុហឌ្ោ, ជ្ជរិវុហឌ្ោ

ន័យខ្ាោះង្ោក ប់ថា

វេវុហឌ្ោ,

ដូង្ចាោះវ ិញក៏មាន ។ ង្បង្ី គ្នរ ង្ោក

~ 93 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

អាកមានបុណ្យឲ្យគរ ិ ថា

ង្ោកង្នោះ ង្ី ដីមង្ោកមានសទាធ,

មាន

សីលៈ, មានសុរៈ, មានចាគៈ, មានបញ្ញា ង្រីបង្ោកបានង្កីរ កាុងត្រកូលខ្ពស់ ង្បីគិរដូង្ចាោះជាមុ នង្រីបង្គ្នរ ង្កីរង្ៅជាបុណ្យ ។ ឯការង្គ្នរ ដល់គ្នានិងគ្នា តាមលំោប់វសាចាស់ខ្ចីជាង្ដីមង្នោះ ង្ោកចារ់រុកថា ជាមងរលដ៏ឧរតម និងបានង្សចកដីសុខ្ចង្ត្មីនកាុង ង្ោកង្នោះនិងង្ោកខ្លងមុ ខ្បាន

ដូចមានង្រងងរំណាលកាុងគមពរី

មងរលរារីបនីថា ៖ ត្ ោះ ុរធសមណ្ង្គ្នរមបរមត្គូជាមាចស់ននង្យង ី ត្ ោះអងរង្ស្ថយ ត្ ោះជារជា ិ សរវរទា ង្ៅកាុងនត្ ធំមយ ួ ង្ដីមជារល ី ំង្ៅ

។

ម ិ

ត្គ្នង្

ោះមានសរវជាសំឡាញ់ នង ឹ គ្នា រី

ង្រៀរគឺ ៖ ដំរ ី ១, ស្ថវ ១ រួមជាបីនិងង្ ង្ៅជាមួយគ្នា, ត្គ្នង្ត្កាយមករទាង្ សំឡាញ់ ទាង ំ រី !

នដរអា ី ត្ស័យង្ៅនង ឹ ង្ដីមនត្ជ ធិសរវ ។ សរវទាង ំ បីង្នោះ

ធិសរវសួរដំរន ី ិងស្ថវថា ៖ មា​ាល

ង្យង ី ទាំងបី ក់ង្នោះ ង្រអ ី ាកណាចាស់ជាងអាក

ណា ង្បីអាកណាចាស់ង្យង ី ត្រូវ

គ្ន ំ ា ង្គ្នរ អាកង្

ោះ ។ ដំរង្ឆ្ា ី ីយថា៖

មា​ាលសំឡាញ់ ! កាលខ្ញុំង្ៅ ីរូចខ្ញុំង្ដីរតាមង្មខ្ញុំមក ង្ដីមនត្ជង្ ង្ៅង្ត្កាមង្

ោះខ្ញុំង្ៅង្

ោះ

យ ខ្ញុំចាបា ំ នមិនង្ភាច ។ ឯស្ថវក៏ង្ឆ្ាយ ី ី ថា ៖

មា​ាលសំឡាញ់ ! កាលខ្ញុំង្ៅជាកូនស្ថវរូចង្ៅង្

យ ី ង្

ោះ ខ្ញុំមកជា

មួយនឹងង្មខ្ញុំ ង្ដីមនត្ជង្នោះង្ៅកំ ស់ង្សមីនឹងកាលខ្ញុំ ៗបានង្បោះត្រួយ សុជា ី អាហារ ។ រទាង្

ធិសរវង្ឆ្ាយ ំ រី ! ី ថា ៖ មា​ាលសំឡាញ់ ទាង

~ 94 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

កាុងរឯ ី ង្ណាោះមានង្ដីមនត្ជមួយធំ អាហារ

ង្

ខ្ញុំបាន ដំ សានត្ជង្

យ ី មកបង្ ទ បង់ឧចាចរៈកាុងរីង្នោះឯង

ោះមកសុ ជា ី

ង្ដីមនត្ជង្នោះដុ ោះ

ង្ចញ ីវចចៈននខ្ញុំ ៗ ត្រូវចាស់ជាងអាកទាំង ង ួ គឺរទាចាស់ជាងស្ថវ ៗ ចាស់ជាងដំរ ី ។ វសាចាស់ខ្ចី ង្ ទាំង ីរង្

ង្

យ ំ បង្ី ី សរវទាង

ោះង្គ្នរ គ្នានិងគ្នាតាមលំោប់

ធស ល ិ រវក៏ឲ្យសរវស្ថវនង ិ ដំរសមាទានស ី ី ៥ សរវ

ោះក៏ង្គ្នរ សរវរទា ។ លុ ោះង្ធវីកាលកិរយាង្ៅសរវ ទាង ំ បី ិ

ក៏បានង្ៅង្ករ ី កាុងស្ថានសួគ៌ង្ោយង្សចកដង្ី គ្នរ គ្នានិងគ្នា

នង ិ រកា

សល ី ៥ ត្បការជាប់ជានច ិ ច ។ មួយវ ិញង្រៀរ ឯលកខណ្ៈង្គ្នរ ង្នោះមាន ៣ ត្បការគឺ ៖ ១.

កាេបណាម

មានថាវយបងរំ

ង្គ្នរ ង្ោយកាយ

ត្កាបសំ ោះជាង្ដីមមួយ ; ២.

វចីបណាម

ង្គ្នរ ង្ោយវាចា

មានង្

ល

កយ

សរង្សរី គុណ្ជាង្ដីមមួយ ; ៣.

មហនាបណាម

ង្គ្នរ ង្ោយចិរត

មានចិរតមិនត្បមាង

ង្មីល្យជាង្ដីមមួយ ។ ( រួមជាបីត្បការ ) ត្ ោះ ុរធស្ថស

ដដលនឹងតាំងង្ៅមាំមន ួ បាន

ង្គ្នរ ៧ ត្បការង្នោះ ៗ សាិរង្ៅត្រឹមណា

~ 95 ~

ក៏អាត្ស័យនឹង

ត្ ោះ ុ រធស្ថស

ក៏សាិរ

មង្គលសូត្រ

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

____________________________________________________________________

ង្ៅត្រម ឹ ង្

ោះ ង្បង្ី គ្នរ

៧ ត្បការង្នោះអស់ង្

ក៏រលរ់សងដដរ ដូចអធិបាយមកង្នោះឯង ។

~ 96 ~

យ ត្ ោះ ុរធស្ថស ី

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ២៣ និវាហតា ច ៏ រតម ។ ករិ យាត្បត្ រ តិ ទ បខ្ាួន ជាមងរលដឧ ិ ឹ ប អធិបាយថា ៖

ឯ

កយថាប ទ បខ្ាួនង្នោះ

បានដល់ការោក់

បង់នូវសកាកយរដ ិ ាិ នង ិ អសមមា ិ នោះង្ចញចាកស ដ ន ឬត្គ្នន់ដរង្ធវីឲ្យ ត្ស្ថលង្សដីងក៏ជាមងរល ។ អាកដដលមិនត្បកាន់ជារិត្រកូលថាង្យង ី ជាជារិកេត្រ, ង្យង ី ជាជារិត្ ង្យង ី មានយសស័កង្ដិ ត្ចន ី ,

ណ្ ម ៍ , ង្យង ី ជាជារិង្សដាីគ បរី,

ង្យង ន ី មានបរវារង្ត្ច ិ ី ,

ង្យង ី មានត្រ យ

ង្ត្ចន ាិ ខ្ាួនង្យង ី ឬមិនមានមានោះង្ោយរដ ិ ថា ី ខ្ាួនង្គ របស់ង្យង ី របស់ង្គ

ឬក៏មិនត្បកាន់ថា

មន ិ ដត្បត្បួលង្

ោះង្

សរវង្ោកង្រៀងទារ់សាិរង្សារចីរកាល

យ ។ ី

ឯមានោះ និងរិដាិទាង ំ ីរង្នោះ ទាំងជារង្ិ នោះសងជារិមុខ្សង, ចចក បានឮមនដបុង្ ចចកចាំបានង្

ជាធម៌

ឲ្ ំ យមានង្សចកដីវ ិ ស

ឯវ ិ សជារង្ិ នោះ

រ ិ មា​ាក់ង្ៅកាុងនគរ

យ យ ំ កមនដង្ ី

ទាំងឡាយមាន ជសី ៍ជាង្ដីម ោះ

ោះដូចង្រងងសរវ

ណ្សីកំ ុងស្ថវធាយ

ោះង្ៅសដមដងកណា ដ លនត្

ក ួ សរវ

ខ្លាចអំណាចមនដក៏ គ្ន ំ ា ចុោះចូល

ចចក ៗ ក៏តាង ំ ខ្ាួនជាង្សដច ង្ធវស ំ ឡាយង្ ី រវទាង លុោះចំង្ណ្ររមកង្

ង្

ោះឲ្យជាបរវារ ។ ិ

ង្សដចចចកក៏កាន់ដរមានមានោះង្ត្ចីនង្

~ 97 ~

ង ី ៗ

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

រណា ែ និងរដ ិ ាិក៏កាន់ដរង្កីរង្ត្ចន ី ង្ យក ជសមបរតិង្សដច

ណ្សី

ង្ត្ចីនត្បមាណ្ ១២ ង្យាជន៍ ង្ ធំ

ង ី ដដរ

ង្លង្ី ឈ្ខ្ ី ពស់ង្

យ ី គរ ិ នង ឹ ដង្ណ្ដីម

ង្សដចចចកក៏ត្បជុំ ួកសរវជា

។

យ ី ចចកក៏ង្

គ្ន ំ ា ចូលង្ៅង្ចាមង្ ម ័រធជុំវ ិញត្កុង ឯហកាត្ាហមហណា

ង្

មានត្

ង ី ជិោះង្លីខ្ាង ជសី ៍

ណ្សី ។ ណ្ ម ៍ មា​ាក់មានត្បាជាញង្

ង ី ង្ៅ

យ ី សួរថា ៖ អាកមកង្ចាមង្ មត្ ោះនគរង្នោះត្បាថា​ាចង់ ង្យង ី ចង់បាន ជសមបរតិង្ធវីជា

បានអវី ? ង្សដចចចកក៏ត្បាប់ថា ៖ កេត្រង្ស្ថយ ជយកាុងនគរ

ណ្សីង្នោះ ។ ត្

ណ្ ម ៍ ង្

ោះសួរថា ៖

ចុោះអាកនង ា ឹ គរ ិ ង្ធវដ ី ូចង្មដច ? ង្រប ី នង ឹ យក ជសមបរតិកុ ងនគរ ណ្សបា ី ន, ដត្សកង្

ចចកថា ៖

ង ី

ង្យង ី នង ឹ ឲ្យ ជសី ៍ ធំដដលង្យង ី ជោះិ ង្នោះ

មនុសេទាំងឡាយនឹងស្ថាប់អស់ទាង ំ នគរ

បាន ជសមបរតិង្ធវីជាកេត្រនគរ

ណ្សី, ត្

ង្ៅដរ ៧ នងងង្រៀរង្រអាកចូរត្បជុំគ្នាចាំស្ថដប់ចុោះ

ង្យង ី នឹង

ណ្ ម ៍ សួរង្រៀរថា ៖

ចុោះអាកនង ឹ ឲ្យ ជសី ៍ដត្សកសដត្មកកាុងង្វោណា, ង្

-

។

ចចកត្បាប់ថា លុ ោះត្

ណ្ ម ៍

ោះដឹងចាស់ក៏យកង្សចកដីត្កាបរូលត្ ោះបរមកេត្រ ៗ ង្សដចឲ្យបា៉ាវ

គងត្បាប់អាកត្សុកកាុងនគរទាំងអស់ នឹងសំ ី

ង្

ឲ្យយកង្មៅសដណ្ដកបុកោយ

យ ី ចុកត្រង្ចៀកឲ្យជិរត្គប់ ៗ គ្នា ដ បដល់សរវមាន

ដឆ្កឆ្លមជារីបំសុរ ។ លុ ោះដល់នងងជាគត្មប់រី ៧ ជនទាំងឡាយក៏ង្ធវី ដូង្ចា​ាោះត្គប់ ៗ គ្នា ។ ត្គ្នង្

ោះត្

ណ្ ម ៍ ក៏ង្ៅកាន់រដី ដលចចកង្ៅ

~ 98 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ង្

ោះង្

យ ប្រប់ឲ្យង្សដចចចកង្ធវស ី ី គ្រម ។ ង្សដចចចកក៏ង្

ឈ្រង្លីខ្ាង ជសី ៍ង្

យ ី រគ ទ ង្ំ ជីង ៣ ដងឲ្យ ជសី ៍ ដត្សក,

សី ៍ក៏ដត្សកង្ោយសដត្មកយា៉ាងខ្លាង ំ

ង ី ជ-

ក ួ សរវទាង ំ អស់ភាញក់ង្សអីល

ដំរក៏ ី ង្បាលធា​ាក់ង្សដចចចកចុោះចាកខ្ាង ជសី ៍

សរវទាង ំ ឡាយក៏

ជាន់ចចកកេ ័យជវី ិរង្ៅ ។ សរវង្ត្ដ ង្ី

ោះង្រៀរក៏ង្បាលជាន់គ្នាត្បគរ

ង្លីដសនដី ត្រ ប់ជាបាននដអាកនគរ

ណ្សីង្ធវីង្ងៀរង្ៅវ ិញ ។

ជនទាំងឡាយបបួលគ្នាយករង្រោះមកដឹកអូសជញ្ាូ ន សរវទាង ំ ឡាយមានឈ្ាូស

រមាំងជាង្ដីម

ង្

យ ី អារស្ថច់បានង្ត្ចីនយកង្ៅ

ត្បឡាក់អំបល ិ ហាលនងង ង្ធវជា ី ង្ងៀររុកអាត្ស័យបានយូរ ។ ឯអាក ត្សុក

ណ្សី

ក៏ង្ធវង្ី ងៀរតាំង ត្ី គ្នង្

ោះជាប់មកដ បដល់ស វនងង

ង្នោះ ។ ក ួ ជនអាកមិនមានសកាកយរិដាិ អសមិមានោះដរងបានសុ ខ្ អាក ត្បកាន់ខ្ួ នង្ល ា ីករង្មកីងខ្ាួនដរងបានរុកខ ដូចអធិបាយមកង្នោះឯង ។

~ 99 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ២៤ សន្តដ្ឋ ុ ី ច

៏ េតម ។ សេចក្ដសី រេក្អរចំស ោះរបេ់ដែលមាន ជាមង្គលែឧ អធិបាយថា ៖ សេចក្ដីសរេក្អរចំស

ោះរបេ់ដែលមាន គឺបាន

ែល់ អនក្ដែលមានចិេតេសដដេ ៗ សនោះ ដចក្សោយបុគគលមានពរី យ៉ាង្គឺ ៖ 

ិ សន្ដោស ១ ; បព្វជរ



គហដ្ឋសន្ដោស ១ ។

ឯបពវជិេ​េសដដេសដោះ

បានែល់សោក្អនក្បួេដែលសរេក្អរ

ក្នុង្ទីស្ងាេ់សៅក្នុង្ព្រព ឬក្នុង្ក្ុែិ ក្នុង្គុហាស្ងាេ់ដេមានក្់ឯង្ មិនរេូវ ការនឹង្អេិសរក្បចច័យ គឺបចច័យដែលសរចីនសលីេលប់ សរេក្អរដេក្នុង្ បចច័យ ៤ តាមមានតាមបាន គបា ៉ា ង្ ឺ នមក្យ៉ាង្ណា ក្៏បរសោគយ ិ សដោះ មិនសោ​ោភក្នុង្អាហារជាអាការដំឲ្យរជោះថា​ាែល់បុគគលដែលមិន ទាន់រជោះថា​ា

ែូចមានសរឿង្េំណាលពីរ

ក្នុង្រពោះពុទធស្ងេដ ។ េម័យព្ងាមយ ួ រ

ហ្ោណ៍មានក្់មិនទាន់រជោះថា​ា ហ្ោណ៍សដោះគេ ិ ថា ៖ “ ភក្ ិ ុខ

សនោះជាអនក្មន ិ រេូវការចង្់បានរបេ់សរចន ី ក្នុង្អាហារ អញលបង្សោក្ សមីលបនដិចចុោះ ” ។

គិេសហ្យ ី ក្៏យក្បាយមួយផ្តិលសៅកាន់វ ិហារ

រាសដោះភក្ ខ ៣០ រូបក្ំពុង្របជុំានឆាន់, រ ិ ុ េង្ឃ

~ 100 ~

ហ្ោណ៍ក្៏សលក្ ី ផ្តិល

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

បាយចូលសៅរបសគនរពោះសងរៈ ៗ

ក្៏ចាប់បនដច ិ សហ្យ ី ហ្ុចផ្ដិលបាយ

សដោះេ ៗ សៅរបសគនភិក្ុ ខែព្ទសទៀេែរាបែល់រគប់ភិក្ុ ខេង្ឃទាំង្ ៣០ រូប

។

លុោះរ

ហ្ោណ៍សដោះបានស

បរចា ិ ច គរទពយស្ងង្វ ិហារ

ញ ី ែូសចានោះសហ្យ ី

ក្៏សក្ីេរជោះថា​ា

ស្ងង្សចេយ ិ ជាសរចន ី សធវឲ្ ី យរុង្សរឿង្ក្នុង្រពោះ

ពុទធស្ងេដ ។ ឯការេសដដេសនោះ សោក្ដចក្សចញសៅសទៀេមាន ៣ របការគឺ ៖ ១.

យថាលាភសន្ដោស

េសដដេគសឺ រេក្អរតាមបាន

យថាព្លសន្ដោស

េសដដេតាមក្មា​ាង្ ំ ខ្ាួនសរបី

តាមមាន ; ២.

របាេ់បាន ; ៣.

យថាសារ ូបសន្ដោស

ឋានៈរបេ់ខ្ួ ន ា

គឺសបីបានរបេ់ល អ

េសដដេតាមេមគួរែល់ ឬរបេ់ដបាក្សថាោង្ងោី

មិនហា៊ាន

សរបីរបាេ់ មិនហា៊ានឆាន់ខ្ួ ានឯង្ េ៊ាូយក្សៅរបសគនសោក្ដែលមាន គុណសលខ្ ា ។ ី ួន សបីចំដណក្ខាង្រគហ្េថ េសដដេភរយស្ង វ មីរបេ់ខ្ួ ន ា គឺមាន ិ ដេមួយនង្ ិ មួយមិនសោ​ោភក្នុង្កាម សបម ី ន ិ េសដដេសទនង្ ឹ ដំឲ្យវ ិដេ ែូចសរឿង្េំណាលពីខ្េតិយបុេត ១ អង្គ

មានសទាេរេូវបិតាបសណដញ

សចញចាក្នគរ សហ្យ លសៅសៅក្នុង្ព្រព ។ ព្ងាមយ ួ ខ្េតិយ ី ដំភរយចូ ិ បុេតសដោះ

បានស

ញ ី ដង្ក្ន ិ នរមួ ី យមានរូបលអ

~ 101 ~

ក្៏លោះបង្់ភរយខ្ា ិ ួន

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

សោយសេចក្ដរី េាញញ់ ចង្់បានដង្

សហ្យ ី សែីរតាមដង្ក្ន ិ នរសដោះ ី

ក្ិននរ,ី ឯភរយន ិ ឹក្េូចចិេតណាេ់ សរ សហ្យ ី ក្៏ចូលសៅកាន់េំណាក្់ឥេី អភញ្ញ ិ ា សហាោះសៅកាន់អាកាេ ក្ន ិ នរសដោះ ី

ោះស

ញ ី សគលោះបង្់សចាលខ្ាួន

េូ មសរៀនក្េិណក្៏បានេសរមច

ចំដណក្ខ្េតយ ិ បុេតដែលសែីរសៅតាម

លុោះសរៀបនង្ ្ រី ស ិ ក្ន ឹ ជេ ិ នរ ី ៗ សដោះក្៏េុ ោះសហ្

ង្ ី សៅតាម

អាកាេបាេ់សៅ ។ ខ្េតិយបុរេសដោះក្៏ខ្ុេបំណង្មិនបានេសរមច ែូចសេចក្ដរី បាថាន សហ្យ ិញក្៏មិនស ី ក្៏រេ ប់មក្រក្ភរយវ ិ

ញ សទប ី ី

នក្ ឹ ស្ងដយសរកាយេូចចេ ិ តណាេ់ក្៏អង្គុយយំសៅក្នុង្ព្រពមានក្់ឯង្, សរឿង្ ខ្េតិយបុេតដែលដំមក្េដមដង្សនោះ ជាបុគគោធិោានសែីមបេ ី រឲ្យស ថាអនក្ធ្លាយេសដដេសហ្យ ី រដមង្បានសេចក្ដីវ ិដេ

ញ ី

ដេង្សក្ីេវ ិបបែិ-

ស្ងរសដ ី ដ រក្ហាយនក្ ឹ ស្ងដយសរកាយ ។ ឯេសដដេសដោះសបថា ី ឲ្យខ្ាច ី ុ ោះ បពវជិេរេូវមានចិេតេសដដេក្នុង្បចច័យ ៤ គឺសរបីរបាេ់តាមបានតាម មានតាមក្មា​ាង្ ំ កាយខ្ាួន

តាមេមគួរែល់ក្មា​ាង្ ំ បុ ណយ

ឬឋានោះ

របេ់ខ្ួ ន ា ។ សបរី គហ្េថវ ិញ រេូវឲ្យមានចិេតេសដដេក្នុង្កាមគុ ណ ៥ គឺ ៖ រូប, េសមាង្, ក្ាិន, រេ, េមផេស សរបីរបាេ់តាមបានតាម មានែូចាន ក្ុំឲ្យមានចិេតអន្ោះស្ងសដដរក្ហាយក្នុង្កាមគុណអនក្ែព្ទ នឹង្ធ្លាយេសដដេសហ្យ ី

ែល់នូវសេចក្ដីវ ិដេែូចសរឿង្ដែលបាន

អធប ិ ាយខាង្សលសី នោះឯង្ ។

~ 102 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ២៥ ករញ្ញុ តា

ោពព្នបុគល គ ជាអនក្ែង្ ឹ នូវឧបការគុណដែលអនក្ែព្ទ ៏ េតម ។ សធវីសហ្យ ា ជាមង្គលែឧ ី ែល់ខ្ួ ន អធប ិ ាយថា ៖ ែព្ទសគសធវីែល់ខ្ួ ន ា

បុគគលណាមួយដែលែឹង្នូវឧបការគុណអនក្

បុគគលសដោះស្ោ​ោះថាក្េញ្ាូបុគគល ៗ សនោះរេូវសធវី

ក្េសវទីេបឧបការគុណសគវ ិញ

សទីបបុគគលសដោះបានស្ោ​ោះថា

ក្េញ្ាូក្េសវទប ី ុគគល សបសី ៅជាធម៌ថាក្េញ្ាូក្េសវទីតាធម៌ សបសី

ល

សោយបុគគលរក្មានពរី យ៉ាង្ក្នុង្សោក្គឺ ៖ បុពវការបុី គគល ៗ ដែលសធវី ឧបការគុណសលីសគមុន ១, ក្េញ្ាូក្េសវទីបុគគល ៗ ដែលែឹង្ថា សគ

មានគុណសហ្យ ី សធវីេបឧបការគុណសគវ ិញ ១ បុគគលទាំង្ ២ សនោះរក្ ែូចាន ។ ឯបុពវការបុី គគលសដោះគឺ ៖ ទី ១. គរឺ ពោះពុ ទធជាមាចេ់

សរ

ោះរពោះអង្គខ្ំក្ស្ងង្ជាសរចន ី

អេសង្ខយយក្បប សទីបបានរតាេ់ជារពោះពុទធសហ្យ ន ី រទង្់របសៅេ​េវក្ុ ង្ ផ្ាូវេួគ៌ នង្ ិ រពោះនិ វ ន ; ទី ២.

រគូឧបជាយចារយ

សោក្ជាអនក្បំបេ ួ ខ្ាួនសហ្យ ី ជាអនក្

របសៅ ជាអនក្ចង្អុលរបាប់មគគផ្លក្នុង្ផ្ាូវេួគ៌ និង្រពោះនិ វ នផ្ង្ ;

~ 103 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ទី ៣ . មាតាបតា សោក្ជាអនក្បសង្កីេបុរេសហ្យ ិ ី ចិញ្ចឹមបបា ី ច់ ដងរក្ាឲ្យជីវ ិេបុរេផ្ង្ ; ទី ៤ . ជីែូន ជីតា និង្រក្ុមញាេិស្ងសោហ្េ ិ សោក្ជាអនក្ ជួយចញ្ ិ ច ឹមដងរក្ាខ្ាួន

ជួយឧបេថមភទំនុក្បរមុង្ខ្ាួនជួេមាតាបតា ិ

ដែលមន ិ សៅ ឬស្ងាប់សចាលខ្ាួនសៅផ្ង្ ; ទី ៥ . អនក្ែព្ទសទ ប៉ាុដនតសគបានឧបេថមភ សោយជួយចិញ្ចឹមដង រក្ាតាំង្ពីេូចមក្ក្ដី

ធំសហ្យ ី ក្ដី

សោយសគឲ្យសរគឿង្សេាៀក្ ក្់ជា-

សែម ី ។ បុគគលទាំង្ ៥ ពួក្សនោះ ស្ោ​ោះថាបុពវការបុី គគល គឺបុគគលដែល បានសធវីឧបការមុន ។ ឯក្េញ្ាូក្េសវទីបុគគល និង្បុពវការបុី គគលដចក្សៅមាន ២ រក្ុម ែូចានគឺ សោក្ជាអនក្បួេ ១, ជារគហ្េថ ១ ។ សបីជាអនក្បួេរេូវ សារពក្នុង្ស្ងថន ៧ របការ មានពុទធារវតាជាសែីមរហ្ូេែល់ឧបេតមភ សោក្សោយបចច័យ ៤ ផ្ង្

និង្សធវីវេតសផ្សង្ ៗ ែល់សោក្ ក្នុង្វេត

១៤ មានឧបជាយវេត និង្អាចរយវេត ជាសែីមផ្ង្ ។ ឯក្ិចចវេតដែល ិ េ​េ ិ ានុេ​េ ិ សរេូវសធវែ ី ល់រគូឧបជាយ៍ឬអាចារយសដោះ សោក្មក្រេូវសរកាក្ទទួលសបីសោក្រេ ប់សៅវ ិញ និង្សធវីការបំសរសោក្សោយទ ី ឹក្សដដទឹក្រេជាក្់

គឺសបសី

ញ ី

រេូវជូនែំសណីរ

គក្់រចបាច់បាទានិង្

ក្ច ិ ចដដមានគក្់ោង្រជលក្់ចវី រជាសែីម ។ មយ៉ាង្សទៀេបុគគលក្នុង្

~ 104 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

សោក្សនោះរពោះពុ ទធជាមាចេ់រទង្់រតាេ់សទេដថា ៖ ចតាតន្ោ ន្ម ភិកន្ខ េ បុគគលា

មានលភក្ ខ ង្ាញយ ! បុគល គ ក្នុង្សោក្សនោះមាន ៤ ពួក្គឺ ៖ ិ ុ ទាំ ១.

រន្ោរមបោយន្ដ

បុគគលង្ង្ឹេសហ្យ ី ដេង្ង្ង្ឹេ

សៅគឺ បុគគលលាង្់មានចិេតអារក្ក្់រស្ងប់សហ្យ ី សធវីអំសពីបាបដងមសទៀេ; ២.

វ ិញ

រន្ោន្ោរិបោយន្ដ បុគគលង្ង្ឹេសហ្យ ី រេ

គឺបុគគលសដោះពីសែីមលាង្់សហ្យ ី រេ ប់សៅជាសចោះវ ិញ

អារក្ក្់សហ្យ ី សរកាយមក្រេ ៣.

បុគគលភាសឺ ហ្យ ី រេ ប់សៅជា

ង្ង្េ ី សចោះ សរកាយមក្រេ ឹ វ ិញ គឺបុគគលសដោះពសី ែម ៤.

ប់សៅជាលាង្់វ ិញ

ប់ជាមនុេសអារក្ក្់សៅវ ិញ ;

ន្ោរិន្ោរិបោយន្ដ

បុ គគលភាឺសហ្យ ី ភាឺរហ្ូេ

បុគគលសដោះពសី ក្ោង្សចោះសហ្យ ា ី ចាេ់ខ្ួ នសៅ ធម៌ស្ងេដែដែល

ឬពីសែីម

ប់ជាលអវ ិញ ;

ន្ោរិរមបោយន្ដ

ឬពីសែីមលអសរកាយមក្រេ

ប់ជាភាឺ

គឺ

សៅដេសចោះចាំចាប់េល ី

ឬពីសក្ោង្ជាមនុេសលអមានេីលធម៌ក្៏លរអ ហ្ូេ

ែល់ព្ងាស្ងាប់ ។ ឯបុគគលង្ង្ឹេរហ្ូេអេ់មួយជីវ ិេ ជាអនក្ចិញ្ចឹមជីវ ិេសោយការេមា​ាប់រជូក្លក្់

ែូចសរឿង្ដយចុ ន្េូក្រក្ៈ ិ ឬែូ ចសរឿង្ដយសា -

ឃាេក្ៈចញ្ ិ ច ឹមជីវ ិេសោយការេមា​ាប់សាលក្់ បុគគលក្នុង្សរឿង្ទាំង្ពរី

~ 105 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

សនោះ ស្ងាប់សៅ ៗ សស្ងយទុ ក្ខសវទដក្នុង្អវ ីចម ិ ហានរក្ទាំង្អេ់ាន ។ ឯបុគគលង្ង្ឹេសហ្យ ី រេ ប់សៅជាភាឺវ ិញសដោះ ខ្ុជុ េត ជ រា

ែូ ចជាសរឿង្ដង្

ពីសែីមដង្ដេង្ក្ិប ប ឹ េុ ីរបាក្់ដង្ស្ងមាវេីជាសៅហាវយ

សរបឲ្ ី យទញ ិ ផ្កកអំពដ ី យេុមនមាោផ្កក

។

សទេដរពោះេមាោេមទុទធសៅកាលណា

ក្៏ែង្ ឹ ខ្ាួនខ្ុេមានសទាេធាន់

ណាេ់

ព្ងាសរកាយបានស្ងដប់ធម៌

ក្៏េូមខ្មាសទាេនឹង្រពោះដង្ជាសៅហាវយសហ្យ ី ក្៏លោះបង្់

អំសពខ្ ី ុេសដោះរហ្ូេសៅ ។ ឯបុគគលភាឺសហ្យ ី រេ សទវទេត

ប់សៅជាង្ង្ឹេវ ិញសដោះ

ពសី ែីមរេាញញ់ រពោះពុទធ

ែូចជាសរឿង្ភិក្ុ ខ

រជោះថា​ាថារពោះពុ ទធសធវរី េូវលអសហ្យ ី

សទប ី សៅបួេតាមរពោះអង្គ សរកាយមក្រេូវោភរគបេង្កេ់ក្៏រេ

ប់ជា

េអប់រពោះពុទធ រក្សរឿង្សធវីឲ្យរពោះពុទធវ ិដេរពោះអង្គសៅវ ិញ ទាល់ដេរពោះ ធរណីរេូបខ្ាួនធ្លាក្់សៅសស្ងយទុក្ខសវទដក្នុង្នរក្ស្ោ​ោះមហាអវ ីចិ ។ ឯបុគគលភាឺសហ្យ ី ភាឺរហ្ូ េសដោះ កាលពខ្ ា ចា ី ួ នសៅជាស្ដេដ ី ដំ រេរេូវ មហាក្េសប ោជា

ែូចជាសរឿង្ដង្ោជសទវធីតា បានយក្ោជសៅោក្់បារេរពោះ

លុ ោះពេ់ចឹក្ស្ងាប់បានសៅសក្េ ី ជាសទវធតា ី ស្ោ​ោះដង្

សៅក្នុង្ទិពវវ ិមានឰែ៏ស្ងថនព្រេរេឹង្សេួា៌

បុណយខ្ាួនែឹង្ចាេ់ថា

ក្៏ពិចារណាសមីល

េមបេតិដែលខ្ាួនបានសនោះ

មក្ពីយក្ោជ

សៅោក្់បារេរពោះមហាក្េសប សហ្យ ី ក្៏ចុោះមក្លបសធវីវេតរបសគនរពោះ មហាក្េសបមានសបាេ​េរមាមនិង្ែង្ទឹក្ោក្់

~ 106 ~

ង្ជាសែីម របសគន

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

សោក្រាល់ ៗ យប់ ។ លុ ោះរពោះសងរៈរជាបក្៏ហាមឃាេ់មន ិ ឲ្យសធវវី េត េសៅ,

ដង្ក្៏សៅដេទទូចេូមសធវីវេត

ទាល់ដេរពោះសងរៈគរមាម

បសណដញចង្អុលមុខ្ឲ្យសជៀេសចញសៅក្៏ដរេក្យំដក្ដង្ ៗ រជាបែល់រពោះពុទធជាមាចេ់ ៗ ធតា ី ថា ៖

រពោះអង្គេដមដង្ធម៌ែល់ដង្ោជសទវ-

ការេរង្ួមជាោរៈរបេ់ក្េសបៈ

ដមថាមានរេីបសរមី,

សហ្េុសនោះ

ដែលមន ិ ចង្់ឲ្យជាប់

ឯការសធវីវេតជាោរៈរបេ់ដង្អនក្របាថានបុណយ

លុោះចប់ធម៌សទេដ ដង្ោជសទវធតា ី ក្៏បានេសរមចសស្ងតាបេតិផ្ល សហ្យ ី ថាវយបង្គំោសៅកាន់ស្ងថនសទវសោក្វ ិញ ។ សបរី ម ួ សរឿង្បុគគលទាំង្ ៤ ពួក្បញ្ចូ លមក្ដេក្នុង្សរឿង្ ១ ឲ្យស រូបបុគគលអារក្ក្់និង្លអសដោះ ជាេក្ដែលេំណាលថា ៖ សរ

ក្៏គរួ គេ ិ ឲ្យយល់ែូចក្នុង្ព្ផ្​្សរឿង្ឆទនត សទវទេតជាបុគគលអារក្ក្់ព្រក្ដលង្អារក្ក្់

ោះថាសរឿង្សទវទេតេរសេចក្ដីឲ្យស

ឆទនតៈេរសេចក្ដឲ្ ី យស ព្រក្ដលង្

ញ ី

េមា​ាប់រពោះស

ញ ី រូបបុគគលអក្េញ្ាូ

សរឿង្ែំរ ី

រូបបុគគលលអខាង្មានចិេតសមតាតក្រុណាធំ

សោយរពោះអង្គដេវង្រក្បារមីធម៌

ណាេ់ដេរួមឲ្យខ្ាីសៅថា

ញ ី

សទវទេតកាលសដោះជារ

ក្នុង្ព្ផ្​្សរឿង្សដោះដវង្

នមក្របាថានសែីមបី

ធេ ិ េវយក្ភាុក្ រពោះអង្គកាេ់ភុ ាក្ឲ្យជាទាន សហ្យ ី ជូន

បង្ហាញផ្ាូវសទវទេតរ

នសដោះបានភាុក្សៅលក្់េុីចាយអេ់ សហ្យ ី មក្

េូមកាេ់ភុ ក្រពោះអង្គ ា សទៀេ

រពោះអង្គក្៏សចោះដេឲ្យកាេ់យក្បនដិចមដង្ ៗ

ែរាបែល់ជាប់ភុ ក្ដែលសៅក្ន ា ុ ង្ស្ងច់សទៀេ ក្៏សចោះដេឲ្យឥេមានរពោះ -

~ 107 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ទ័យរុញរា ែរាបែល់សស្ងយរពោះវ ិោល័យសៅ ។ ឯសទវទេតរ មនុេស

លអក្េញ្ាូ

ក្៏ែល់នូវសេចក្ដីវ ិដេក្នុង្រាសដោះ

នជា គឺរពោះ

ធរណីរេូបសៅ ៗ សក្ីេក្នុង្អវ ីចិនរក្សស្ងយទុក្ខសវទដជាអដង្វង្ឆាន ំ ។ គួរឲ្យស រក្ក្់

ញ ី ថារពោះអង្គលព្អ រក្ដលង្លអ, ឯសទវទេតអារក្ក្់ព្រក្ដលង្អា បុគគលអនក្របាថានលអគរួ យក្េរមាប់តាមរពោះស

េរមាប់តាមសទវទេតរ

នសដោះស

យ ី

ធេ ិ េវ

សោយន័យែូ ចបានអធិបាយ

មក្សនោះឯង្ ។

អ្នកដទៃ

ឲ្យប្រយោជន៍

ញាតយិ ឃ្ល ើ ាត

ៃុកជាជាតិ

ៃុកជាយោស

ប្រក ភ័យ

យ

ជាឱសថ

ៃុកជាគុណ ។

យោគកនងកាយ ុ នុ ើកងទប្ៃ

ៃុកជាញាតិ អ្នកដទៃ

* រោកនីតិបករណ៍

~ 108 ~

ក្ុំយក្

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ២៦ កាន្លន្ ធមមសសេន្ំ ៏ េតម ។ បុគល គ បានស្ងដប់ធម៌សរឿយ ៗ តាមកាល ជាមង្គលែឧ អធិបាយថា ៖ កាលព្នធម៌មាន ៤ យ៉ាង្គឺ ៖ ១.

ធមមន្េសដ

កាលដែលបុគគលគួរេដមដង្

កាន្លន្ ធមមសសេដ

កាលដែលបុគគលគួរស្ងដប់ធម៌

កាន្លន្

ធម៌ ១ ; ២.

សទេដ ១ ; ៣.

កាន្លន្ ធមមសាកច្ឆា កាលដែលបុគគលគួរស្ងក្េួរឬ

េន្ដធម៌ាន ១ ; ៤.

កាន្លន្

េិបសសដ

កាលដែលបុគគលគួរពចា ិ រណា

ធម៌ ១ ( រួមជា ៤ ) ។ ឯ ក្យថាស្ងដប់ធម៌តាមកាលក្នុង្ទសី នោះ

េំសៅកាលឧសបាេង

ក្នុង្ ១ ដខ្មាន ៦ ែង្ តាមបាលគ ី ព្ឺ ងា ៨ សក្េ ី , ៨ សរាច, ១៤ សក្េ ី , ១៤ សរាច, ១៥ សក្ីេ, ១៥ សរាច រួមជា ៦ ព្ងា ។ សបីតាមអែាក្ថា ក្នុង្ ១ ដខ្មាន ៨ ែង្គព្ឺ ងា ៥ សក្ីេ, ៥ សរាច, ៨ សក្េ ី , ៨ សរាច, ១៤ សក្េ ី , ១៤ សរាច ឬ ១៣ សរាចសបដី ខ្ខ្វោះ ១៥ សក្ីេ, ១៥ សរាច (រួមជា ៨ ព្ងា) ។ សបីបុគគលឯណាបានស្ងដប់ធម៌សរឿយ ៗ តាមកាល

~ 109 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

សនោះនង្ ឹ បានអានេ ិ ង្ស ៥ យ៉ាង្គឺ ៖ អសុរំ សុណារិ រដមង្បានស្ងដប់នូវធម៌ណាដែលខ្ាួន

១.

មិនធ្លាប់ស្ងដប់ ; ២.

សហ្យ ី

សុរំ បរ ិន្ោ េន្បរិ រដមង្សធវធ ី ម៌ដែលខ្ាួនធ្លាប់ស្ងដប់

ឬសទប ី នង្ ឹ ស្ងដប់ងោី ៗ ឲ្យផ្ូរផ្ង្់បាន

ចាេ់ោេ់ស ៣.

គឺរេដេមានបញ្ញ ា ចាំ ិ

ង្ ី ;

កង្ខំ

េិន្ដន្េរិ

រដមង្កាេ់បង្់នូវសេចក្ដីេង្ស ័យក្នុង្

ចេ ិ តបាន ; ៤.

េិដ្ឋឹឧជុំ កន្ោរិ រដមង្សធវីទិែាិរបេ់ខ្ួ ានឲ្យរេង្់ក្ុ ង្រពោះ ន

ពុទធស្ងេដបាន ; ៥.

ចិរតមសស បសីេរិ រដមង្ញា ំ ចេ ិ តរបេ់ខ្ួ ានឲ្យរជោះថា​ា ុ ង្

និង្សក្ីេបញ្ញាស

ញ ំ ពួង្បាន ។ ី ក្ង្ទុក្ខទាង្

ឯការស្ងដប់ធម៌សនោះនង្ ឹ មានអានេ ិ ង្ស ៤ យ៉ាង្សផ្សង្ពីសនោះសទៀេ គឺ ៖ ១.

ព្ុេធសាសន្ំ

េិន្ោចរិ

ការស្ងដប់ធម៌រដមង្ញាុង្ ំ រពោះ

ពុទធស្ងេដ ឲ្យរុង្សរឿង្អេ់កាលជាអដង្វង្េសៅ ; ២.

សុគរិបោយន្ដ សវោស្ងាប់នឹង្បានសៅសក្ីេក្នុង្ស្ងថន

េួគ៌សទវសោក្ដយ ; ៣.

បដ្ិន្េធំ នង្ ឹ បានរតាេ់ែឹង្នូវមគគ នង្ ិ ផ្ល ;

~ 110 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

៤.

ព្ហុសន្ុ តា

នង្ ឹ បានជាពហ្ុេូរេ

ជាអនក្របាជញសរ

ោះ

ស្ងដប់ធម៌ (រួមរេូវជា ៤ របការ) ។ ឯអនក្ស្ងដប់ធម៌សទេដសនោះ មន ិ ដមនរាន់ដេមានអានេ ិ ង្ស ៥ ឬ ៤ យ៉ាង្ប៉ាុសណាណោះសទ នឹង្មាននិេស ័យក្នុង្ធម៌ ៤ យ៉ាង្េសៅសទៀេ គឺ ៖ ១.

ន្សារំ ដេរិ រក្ដេធម៌េុ ោះចូ ្ លកាន់រេសចៀក្ ;

២.

ឧគគណ្ហរិ

សក្ីេសរៀនេូរេទសន្ញធម៌រពោះវ ិន័យ,

រពោះ

េូរេ, រពោះបរមេថ ; ៣.

វាចន្ំ

៤.

សជាយំ

ក្៏នង្ ឹ បានរបាប់ធម៌

េដមដង្ធម៌ែល់អនក្ែព្ទ

ផ្ង្ ; បានសរៀនេូរេទសន្ញស្ងវធយយធម៌សដោះ

សោយខ្ាួនឯង្ផ្ង្ ។ នេ ិ ស ័យ ៤ យ៉ាង្សនោះ

ជាោវនូបនេ ិ ស ័យនង្ ឹ សក្ីេមានស

ង្ ី

ែល់អនក្សធវីបុណយ អនក្ស្ងដប់ធម៌សោយពិេ ។ មយ៉ាង្សទៀេ

រពោះពុទធស្ងេដនង្ ឹ ស្ងបេូ នយឱនងយសៅជា

សថាក្ទាបបានមក្អំពីពុទធបរេ័ ិ ទទាំង្ ៤ ពួក្មិនរបេិបេតិធម៌សោយ សារព ១, មិនសរៀនធម៌សោយសារព ១, មិនរទរទង្់ធម៌សោយសារព ១, មន ិ ពចា ិ រណាធម៌សោយសារព ១ ។ ឯការស្ងដប់ធម៌សនោះដំឲ្យ មានឧបនិេស ័យែល់ចិេត សទាោះបីជាេិជាមនុេសក្ដី ជាសទពតាក្ដី ជា

~ 111 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

េ​េវេរិ ចា​ានក្ដី នង្ ក ីសមមាន់ញី ិ បានឧបនេ ិ ស ័យែូចាន ែូចសរឿង្ក្ុក្ុ ែ មួយ

អារេ័យសែក្សៅជិេទីស្ងោធមោេោ

ស្ងវធយយធម៌ អបរភាន្រ

រាសដោះមានភិក្ុ ខ

មាន់បានស្ងដប់សហ្យ ី មានចិេតសរេក្អរក្នុង្ធម៌

។

លុោះកាលជាខាង្សរកាយមក្មានដខ្ាង្មួយមក្ឆាបយក្

សមមាន់សដោះសៅេុជា ី អាហារ, បានសៅសក្ីេជាក្សរេ,

មាន់សដោះលុ ោះសធវកា ា ប់សៅ ី លក្រិ យស្ង ិ

័ លុោះមានវយវឌ្ឍដការចសរម ីនធំស

សចញបពវជាជជាឥេន ី សី ៅក្នុង្ព្រព

ង្ ី

បាន

សហ្យ ី បានចសរមីនបាន្នជា

សោក្យ េ ិ , លុោះសធវកា ី លក្រិ យសៅបានសៅសក្ ិ ី ក្នុង្រពហ្ោសោក្, លុោះ ែល់ចុេិអំពីរពហ្ោសោក្បានមក្សក្ីេជាក្ូនសេែាី, សេែាីសៅសក្ីេជាក្ូនរជូក្រេុក្, មនេសសរេក្អរ, ស្ងាប់អំពីក្ូនក្សរេ

បានស

លុោះស្ងាប់អំពក្ ី ូ នរជូក្

លុ ោះស្ងាប់អំពីក្ូន

ញ ី រពោះពុ ទធអង្គមានចិេតសស្ងបានសៅសក្េ ី ជាក្ូ នក្សរេ,

បានសៅសក្ីេក្នុង្រេុក្វាេិរាម,

សដោះសទៀេបានសៅសក្ីេជាក្ូ ន ណិជ, ស្ងាប់អំពីក្ូន

លុ ោះស្ងាប់អំពី ណិជ បាន

សៅសក្េ ី ជាក្ូនដយេំសៅ, ស្ងាប់អំពីក្ូនដយេំសៅ បានសៅសក្ីេ ជាក្ូនអនក្រេុក្អនុរាធបុរ,ី

លុោះស្ងាប់អំពទ ី សី ដោះសៅសទៀេ

បានសៅ

័ សក្ីេជាក្ុែុមទិនីស្ោ​ោះដង្េុមដ, ឯដង្េុ មដសដោះលុោះចសរមីនវយ ធំស

ង្ ច ។ ឯកសមឹ សមន្យ ី ដង្ក្៏បានជាភរយព្នអាមារេសេដ ិ

េម័យព្ងាមយ ួ រពោះឧេតរសេថរដំរពោះេង្ឃចូលបណ ិ ឌ បាេ បានស ដង្េុមដក្៏របាប់ភិក្ុ េង្ឃទាំ ខ ង្ពួង្ថា

~ 112 ~

ញ ី

ក្ូនរជូក្បានមក្សក្ីេក្នុង្ទី

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

សនោះសហ្យ ី

។

ឯដង្េុមដបានស្ងដប់សងរវាចាថាខ្ាួនជាក្ូ នរជូក្

ែូសចានោះ ដង្សដោះក្៏មានចិេតេសង្វគពន់របមាណណាេ់ សហ្យ ី ដង្ មានចិេតសនឿយណាយចាក្

រាវាេ

សទីបោស្ងវមីសចញសៅបួេ ៗ

ជាដង្ភក្ ួ សហ្យ ិ ុ ខនរី ច ី បានស្ងដប់ធម៌សទេដ

សោក្េដមដង្អំពេ ី េិ-

បោានទាំង្ ៤ របការគឺ ៖ កាយ, សវទដ, ចេ ិ ត, ធម៌ ខ្ំផ្ចង្់េ​េិបញ្ញា ចុោះកាន់វ ិបេសដញាណ សហ្យ ី បានេសរមចរពោះអរហ្េតកាេ់ក្ិសលេ ជាេមុសចាទបបហារ

ផ្ុ េចាក្ក្ង្ទុក្ខទាង្ ំ ពួង្អេ់ពីខ្នធេដដនលុ ោះ

ែល់ទប ី ំផ្ុេព្នអាយុេង្ហខរ ក្៏រ ំលេ់បញ្ច ក្ខនធចូលកាន់រពោះនិ វ នសៅ ។ សោក្អនក្ដែលបានស្ងដប់ធម៌សទេដបរមេថេចចសហ្យ ី ោក្់ខ្ំសរៀនឲ្យចាំ

យក្ចិេតទុក្

ខ្ំគិេពិចារណាតាមឲ្យចូលចិេតជាក្់ចាេ់

បានជាោវនូបនេ ិ ស ័យេសរមចរពោះអរហ្េត

និង្

កាេ់សចាលជាេភ ិ ព

ជាសែីមសចញបាន, ែូ ចវេថុនិទានដែលបានដំមក្អធិបាយយ៉ាង្សនោះ ឯង្ ។

~ 113 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ២៧ ខន្តិ ច ៏ េតម ។ សេចក្ដអ ី េ់ធន់ ជាមង្គលែឧ អធិបាយថា ៖

សេចក្ដីអេ់ធន់

គឺមិនមានចិេតសរកាធខ្ឹង្

អាឃាេពយបាទចង្សពៀរែល់មនុេសេ​េវណាស ខ្ឹង្សក្ីេស

យ ី , ឯសេចក្ដីសរកាធ

ង្ ា ៣, ី សោយសហ្េុ ៩ យ៉ាង្គឺ ៖ សក្ីេសោយសហ្េុខ្ួ នឯង្

សក្ីេសោយសហ្េុរេាញញ់ ៣, សក្ីេសោយសហ្េុេអប់ ៣ (រួមជា ៩) សៅថាអាឃាេវេថុ ៩ ៗ

សនោះថាតាមបាលគ ី ឺពុទធែីការាប់បញ្ចូ ល

អោានសកាបៈ ១ សទៀេសៅជា ១០ សៅតាមអែាក្ថា ថាសហ្េុឲ្យសក្េ ី សទាេមាន ១០ យ៉ាង្

ឬសហ្េុឲ្យសក្ីេសេចក្ដីសរកាធខ្ឹង្មាន ១០

យ៉ាង្ ។ ឯសេចក្ដីសរកាធសក្ីេស

ង្ ា ៣ សដោះគឺ ៖ ខ្ាួន ី សោយសហ្េុខ្ួ នឯង្

គេ ិ ថាអនក្សនោះឯង្បានរបទូេដែល់អញក្នុង្កាលដែលក្នាង្សៅសហ្យ ី ១, អនក្សនោះឯង្ បានរបទូេដែល់អញក្នុង្រាឥ ូវសនោះ ១, អនក្សនោះ ឯង្ នឹង្របទូេដែល់អញសៅខាង្មុខ្ ១ ។ សេចក្ដសី រកាធខ្ង្ ឹ ដែលសក្េ ី ស

ង្ ី សោយសហ្េុរេាញញ់ ៣ សដោះ

គឺ ៖ គេ ិ ថាអនក្សនោះឯង្ បានរបទូេដែល់របេ់ជាទរី េាញញ់ ព្នអញ ក្នាង្សៅសហ្យ ី ១, អនក្សនោះឯង្ បានរបទូេដែល់របេ់ជាទីរេាញញ់

~ 114 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ក្នុង្រាឥ ូវសនោះ ១,

អនក្សនោះឯង្

នឹង្របទូេដែល់របេ់ជាទីរេ-

ាញញ់ ព្នអញសៅខាង្មុខ្ ១ ។ សេចក្ដសី រកាធខ្ង្ ឹ ដែលសក្េ ី ស គិេថាអនក្សនោះឯង្

ង្ ី សោយសហ្េុេអប់ ៣ សដោះគឺ ៖

បានរេាញញ់ ែល់របេ់ដែលអញេអប់ក្នាង្សៅ

សហ្យ ី ១, អនក្សនោះឯង្ បានរេាញញ់ ែល់របេ់ដែលអញសទីបនឹង្ េអប់ងោី ៗ ១, អនក្សនោះឯង្ នង្ ឹ រេាញញ់ ែល់របេ់ដែលអញេអប់សៅ ខាង្មុខ្ ១ (រួមជា ៩) រាប់បញ្ចូ លអោានសកាបវេថុ

គឺវេថុមិនគួរខ្ឹង្

ែូចែី, ទឹក្, សភាីង្, ខ្យល់ ជាសែីមចូល ១ សទៀេ រេូវជាសហ្េុសរកាធ មាន ១០ យ៉ាង្ ។ សហ្េុដែលឲ្យសក្ីេ​េអប់-រេាញញ់ សនោះ

សបីស

លសោយេសង្ខប

មានរេម ឹ ដេពរី ក្នុង្សហ្េុមួយ ៗ ែូចសនោះគឺ ៖ សហ្េុដែលឲ្យសក្ីេ​េអប់មាន ២ យ៉ាង្គឺ ៖ ១.

ន្បោ ន្ោន្សា ោយរិ េអប់សក្ីេពីរេាញញ់ ;

២.

ន្ោសា ន្ោន្សា ោយរិ េអប់សក្េ ី ពេ ី អប់ ។

សហ្េុដែលឲ្យសក្ីេរេាញញ់ មាន ២ យ៉ាង្គឺ ៖ ១.

ន្ោសា ន្បមំ ោយរិ រេាញញ់ សក្េ ី ពេ ី អប់ ;

២.

ន្បោ ន្បមំ ោយរិ រេាញញ់ សក្ីេពីរេាញញ់ ។

មយ៉ាង្សទៀេលក្ខណៈព្នសេចក្ដីខ្ឹង្េអប់មាន ៣ គឺ ៖

~ 115 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

១.

បេុសសរិ ន្ោន្សា ខ្ង្ ឹ េអប់របទូេដែល់េ​េវនង្ ិ េង្ហខរ

សហ្យ ី រលេ់សៅ ; ២.

បហររិ ន្ោន្សា

ខ្ឹង្េអប់របហារែល់េ​េវនិង្េង្ហខរ

ដែលក្នាង្សៅ ; ៣.

ន្េោន្ុន្េរេន្សន្ ន្ោន្សា ខ្ង្ ឹ េអប់សោយអំណាច

ចង្សពៀររបទូេដែល់េ​េវនិង្េង្ហខរេសៅ ។ ឯសទាសស្ង សេចក្ដីេអប់ខ្ឹង្របទូេដសនោះសោក្ដចក្ជាពីរគឺ ៖ ១.

អរតដបិ េុសសរិ របទូេដែល់ខ្ួ នសោយខ្ា ា ួ នឯង្ផ្ង្ ;

២.

បរសស ំបិ េុសសរិ របទូេដែល់អនក្ែព្ទផ្ង្ ។

សទាេសនោះមានឧបមាបីែូចសភាីង្សឆោះ

ក្នុង្ទីសនោះសហ្យ ី រាលសៅ

សឆោះក្នុង្ទែ ី ព្ទ ៗ សទៀេ​េៗ សៅឥេក្ំណេ់ទសី ភាង្ ី ឈប់សឆោះសដោះបាន ស

យ ។ ឯសភាីង្គឺសទាេៈដែលសក្ីេស ី

ង្ ី សហ្យ ី សនោះ នឹង្រលេ់សៅ

វ ិញបានសោយខ្នដី គឺសេចក្ដីអេ់ធន់ ឬអេ់េង្កេ់ចិេតខ្ឹង្បានសោយ ស្ងរការហាេ់ចេ ិ តទុក្មក្សរចន ី ជាេិ

ែូចសរឿង្ខ្នដិវាទីតាបេ

រពោះពុទធជាមាចេ់ស្ងេដរបេ់សយង្ ី កាលសៅជាស សទាេក្នុង្សគហ្េិេ ក្នុង្ព្រពហ្ម ិ

នដ

គអ ឺ ង្គ

ធេ ិ េវបានស

ញ ី

សហ្យ ី លោះេមបេតិសចញបួេជាតាបេឥេីសៅ

ខ្ំចសរមីន្នបានក្៏សហាោះមក្សោយអាកាេមក្

សៅក្នុង្ឧទយនសេដច

រាណេី ។

~ 116 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ព្ងាមយ ួ សេដច រាណេី ទេសដទេស

យង្សៅរក្ស្ងលក្នុង្ឧទយនបាន

ញ ជ ុ ង្អវី ? ី តាបេសហ្យ ី េួរថា ៖ រពោះក្រុណាខាជប់ខ្ួ នក្ន

តាបេសឆាីយថា ៖ អាតាោ​ោពខាជប់ខ្ួ ជនក្នុង្ខ្នដី ។ សេដចរទង្់េួរថា ៖

ខ្នដគ ់ េ ត ន ី អ ឺ វី ? តាបេសឆាយ ី ថា ៖ “ ខ្នដគ ី សឺ េចក្ដអ ី េ់េង្កេច ិ ម ិ ខ្ង្ ឹ មន ដ បែល់អក្ ន ដែលរបទូេែ ដ ល់ខ្ួ ន ា ” ិ របទូេ​េ

។

សេដចរទង្់រពោះ

េណា ដ ប់សហ្យ សទីបរតាេ់បង្ហគប់ថា ៖ សបីែូសចានោះចូរអនក្ទាំង្ាញយ ី ចាប់តាបេមក្របហារសហ្យ ី េួររក្ធម៌ខ្នដី

។

ជនទាំង្ាញយក្៏សធវី

តាមរពោះរាជបង្ហគប់សហ្យ ី េួររក្ខ្នដី ។ តាបេក្៏សឆាីយែូច ក្យសែីម ថា ៖ “ ខ្នដីគឺសេចក្ដីអេ់ធន់េង្កេ់ចិេតមិនសរកាធខ្ឹង្នឹង្អនក្ណា ” ។ សេដចក្៏ឲ្យកាេ់ព្ែ, កាេ់សជីង្, កាេ់រចមុោះ សហ្យ ី េួររក្ខ្នដី តាបេ ក្៏សឆាយ ី ែូច

ក្យសែីមថា ៖ “ ខ្នដម ី ិនបានេថេ ិ សៅនឹង្ព្ែ, នង្ ឹ សជីង្

នឹង្រចមុោះសនោះសទ គឺេថិេសៅក្នុង្ចិេតសទសេី ” ។ សេដចក្៏រទង្់ខាញល់ខា​ាង្ ំ សលីក្រពោះបាទស

ង្ ដ លសែីមរទូង្តាបេឲ្យែួលផ្ការសៅ ី ធ្លក្់រេង្់ក្ណា

។ សេដច រាណេី

រេ ប់ពធ្ល ី ក្់រពោះស

ធេ ិ េវ

ទាវរឧទយនសវោណា

ដផ្នែក្ ី ៏ដបក្េដញ្ជ ក្រេូបសេដច

កាន់អវ ីចិមហានរក្ក្នុង្សវោសដោះឯង្ ។ ចំដណក្រពោះស រទង្់សស្ងយទុក្ខសវទដខា​ាង្ ំ

មក្ែល់សកា​ាង្ លសដោះសៅ ធិេ​េវសោយ

ក្៏សធវីកាលក្ិរយសៅសក្ ិ ីេក្នុង្រពហ្ោសោក្

សោយផ្លព្ន្ន ែូចបានអធប ិ ាយមក្ខាង្សែីមសដោះឯង្ ។

~ 117 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ២៨ ន្សាេចសសតា ៏ េតម ។ ោពព្នខ្ាួនជាបុគល គ គសឺ គរបសៅង្ហយ ជាមង្គលែឧ អធិបាយថា ៖

ោពព្នខ្ាួនជាបុគគលដែលសគរបសៅង្ហយសដោះ

គម ឺ នុេសសដោះជាអនក្ស្ងដប់បង្ហគប់

ជាអនក្សធវតា ី មឱវាទ

ជាអនក្មន ិ

របកាន់ខ្ួ ន ា ជាអនក្មានរបាជាញ ជាអនក្​្ាេក្នុង្ក្ិចចពិចារណាសហ្េុ និង្ផ្ល ជាអនក្មិនង្ង្ឹេង្ង្ល់រជុលរជប់សៅក្នុង្អំណាចអវ ិជាជ គឺជា អនក្ទទួលឱវាទដដសោយសារព

ែូចសរឿង្ពួក្ឈោួញេំសៅ ៥០០

ដក្់សចញសៅជួញ លុោះែល់ក្ណា ដ លេមុរទក្៏ធ្លាយេំសៅ ជនទាំង្ អមាលសដោះ លង្ហក,

ក្៏បបួលានដហ្លទឹក្ស

ង្ ី សៅអារេ័យសៅក្នុង្សកាោះ

រាសដោះមានដង្យក្ខន ំ ាញយដក្ាង្ខ្ាួនដំានសែីររក្របុេ ិ ទា ី ង្

បសញ្ញាេទុក្សធវជា ី ស្ងវមី សោយក្លឧបាយរបាជាញព្នខ្ាួន ។ ឯយក្ខន ិ ី ទាំង្ាញយដែលដេង្ដេសែីរសបាក្បសញ្ញាេរបុេយក្មក្ទុក្សធវីជាស្ងវមី សដោះ

លុ ោះបានរបុេងោីមក្សធវីជាបដីក្៏ដា ំ ន េុីរបុេចាេ់សដោះអេ់សៅ

ដែលសធវម ំ េ់មក្សហ្យ ី ក្ែូសចនោះសនោះជាយូរអដង្វង្ឆានណា ី

។

ព្ងាមយ ួ

យក្ខិនីទាង្ ំ ាញយសដោះបានជួបរបទោះនឹង្របុេ ៥០០ ដក្់ដែលធ្លាយ េំសៅសហ្យ ី ដហ្លសៅសៅនង្ ឹ សកាោះលង្ហកសដោះ

ក្៏យក្ខិនីទាង្ ំ អមាល

សដោះនយ ិ យបសញ្ញាេថា ៖ “ ស្ងវមសី យង្ ី ទាំង្ាញយ សៅជួញសោយ

~ 118 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

េំសៅ ៗ ធ្លាយក្ណា ដ លេមុរទ

ាេ់ក្៏ស្ងាប់អេ់សហ្យ ី សយង្ ី ទាំង្-

ាញយសនោះជាស្ដេដីសមមា៉ាយ ៣ ឆានសំ ហ្យ ី

អសញ្ជ ីញអនក្ទាំង្ាញយមក្

សៅសៅជាមួយនឹង្សយង្ ី ចុោះ ” ។ ពួក្ឈោួញទាំង្ ៥០០ សដោះបានឮ ែូសចានោះសហ្យ ី ក្៏មានចេ ិ តសស្ងមនេសសរេក្អរ រួមេង្ហវេនង្ ឹ ដង្យក្ខិនសី ដោះ បានស

។

សហ្យ ី ដំានសៅសៅមូល

លុ ោះយូរបនដិចសៅ ណិជជាធំ

ញ ី អាការមិនរេួល សទីបរបឹក្ានឹង្ជនពួក្ឈោួញទាំង្អមាល

សដោះថា ៖ “ អនក្ទាំង្ាញយ ! ពួក្សយង្ ី នឹង្សៅក្នុង្ទសី នោះមុ ខ្ជាមន ិ រេួល

សហ្យ ី យល់ស

ដលង្ស

យ ី

សរ

ោះរេីទាង្ ំ អេ់សនោះ

ឧបាយបសញ្ញាេសយង្ ី សទ អមាលសដោះ ក្យ

ញ ី ថានង្ ឹ មានអនដរាយែល់ជវី ិេសៅព្ងាមុខ្មិន េុទធដេជាយក្ខិនីដក្ាង្សធវីក្ល

មិនដមនមនុេសសទ ”

ជនណាដែលរបសៅង្ហយ

។

ពួក្ឈោួញទាំង្

ក្៏សជឿតាមស្ងដប់យល់តាម

ណិជជាធំ រពមសរពៀង្ានបាន ២៥០ ដក្់, សៅេល់ ២៥០

ដក្់សទៀេជាមនុេសមិនយល់ការណ៍

សោយស្ងរចិេតជាប់ក្ុ ង្កាមជា ន

មនុេសរបសៅរក្មន ិ យល់តាមក្៏រកាញសៅក្នុង្ទសី ដោះសៅ

ឯ ណិជ

ជាធំក្៏ដម ំ នុេសរបសៅង្ហយ ២៥០ ដក្់រេ់សគចខ្ាួនសចញពទ ី សី ដោះសៅ រាសដោះរពោះស បានស

ធិេ​េវ

សៅសក្ីេជាសេោះពោហ្ក្ៈសៅក្នុង្សកាោះលង្ហក

ញ ណិជទាំង្អមាលសដោះសែីរមក្ក្៏េួរថា ៖ “ អនក្ទាំង្ ី

ាញយដំានសៅណា ? ” ។

ណិជទាំង្ាញយរបាប់ថា ៖ “ សយង្ ី

ខ្ញុំទាង្ ំ អេ់ាននឹង្សៅជមទូទវីប ” ។ សេោះពោហ្ក្ៈសដោះក្៏ស

~ 119 ~

លថា ៖

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

“ សបែ ី ូសចានោះអនក្ទាំង្ាញយ ចូរមក្សៅជាមួយនង្ ឹ សយង្ ី ខ្ញុំ ៗ នង្ ឹ ដំសៅ ជូនសៅឲ្យែល់សរេីយេមុរទ

ឲ្យែល់ជមទូទវីបែូចបំណង្ ”

ណិជទាំង្ាញយសដោះសរេក្អរណាេ់ ខ្ាោះស

។

ង្ ី ជិោះសលីខ្នង្ ខ្ាោះសតាង្

ក្ន្ុយសេោះពោហ្ក្ៈសដោះៗ ក្៏សហាោះសចញអំពសី កាោះលង្ហកកាេ់េមុរទ មក្ែល់សឆនរសកាោះជមទូទវប ី សហ្យ ី ដំជូនសៅោក្់ែល់សគហ្ោានទព្ី ទ ៗ , ឯមនុេសដែលរកាញសៅទាំង្ ២៥០ ដក្់សដោះ

ក្៏បានសៅជាចំណី

យក្ខន ំ អេ់ាន ។ ិ ទា ី ង្ ឯមនុេសដែលសគរបសៅង្ហយ ស្ងាប់ែូសចនោះ,

ក្៏រដមង្បានរួចខ្ាួនពីសេចក្ដី

ចំដណក្ពួក្មនុេសដែលសគរបសៅរក្

សេចក្ដអ ី នតរាយែល់ជវី ិេ

សៅជាអាហាររបេ់យក្ខន ិ ី

អធិបាយដំសរឿង្សរៀបរាប់មក្យ៉ាង្សនោះឯង្ ។

~ 120 ~

ក្៏រដមង្បាន

ែូចសេចក្ដី

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ២៩ សមណាន្ញ្ច េសសន្ំ ក្រិ យបានស ញ បានជួបនូវេមណៈទាំង្ាញយ ិ ី ៏ េតម ។ ដែលមានឥស្ដនយ ្ិ េាប់រមា​ាប់សហ្យ ជាមង្គលែឧ ី អធប ិ ាយថា ៖ ការស

ញ ការសមល ី ី សនោះមាន ២ យ៉ាង្គឺ ៖

១.

ចកខេសសដ ការសមីលរូបសោយចក្ខុ ១ ; ុ

២.

ញាណ្េសសន្ំ ក្ិរយស ិ

ញ ី សោយរបាជាញគឺស

ញ ី ធម៌

ជាផ្ាូវរបេប ិ េតិឲ្យផ្ុេចាក្ទុក្ខគេ ឺ ល ី , េមាធិ, បញ្ញា ១ ។ ឯការសមីលេមណៈសោក្ជាអនក្មានេីលមានធម៌សោយបញ្ញា ចក្ខុ ដភនក្គរឺ បាជាញសដោះរដមង្សក្េ ី នេ ិ ស ័យចេ ិ តគេ ិ ែល់មគគផ្លនិ វ ន, ែូចមានសរឿង្េំណាលថា ៖ េម័យព្ងាមយ ួ រពោះពុទធអង្គគង្់សៅឥន្ស្ងោគុហា រាសដោះ មានេ​េវសមៀមមួយអារេ័យសៅក្នុង្របសទេសដោះ ។ លុ ោះបានស រពោះពុទធជាមាចេ់ក្៏សក្េ ី ចិេតរជោះថា​ាក្នុង្រពោះអង្គ

ញ ី

កាលសបរី ពោះពុទធជា

មាចេ់សេដចនិមនដសៅបិណឌបាេ េ​េវសមៀមសដោះក្៏សហ្រី ជូនតាមរពោះអង្គ សៅ

។

លុោះែល់

មួយសដោះសមៀមស

ក្់ក្ណា ដ លផ្ាូវសទប ី រេ ប់មក្វ ិញ,

មានកាល

ញ ី រពោះពុទធអង្គគង្់សៅជាមួយនង្ ឹ ភិក្ុ ខេង្ឃក្នុង្សពល

ោាច សមៀមក្៏សហ្រី ចុោះចូលសៅក្ណា ដ លជំនុំេង្ឃ សហ្យ ី េរមបស្ងាប

~ 121 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ថាវយបង្គំសោយស្ងាបរបណមយក្ាលឱន

ទាំង្សឆវង្ស្ងដសំ ធវីអញ្ជ លក្ ិ មោ ចុោះសរកាម

សធវីនមស្ងករេសមដចរពោះស្ងស្ងដចារយ

សារព ។ េសមដចរពោះពុ ទធអង្គ រទង្់ទេស

និង្ភិក្ុ េង្ឃសោយ ខ

ញ ី អាការៈេ​េវសមៀមសធវី

ែូសចានោះសហ្យ ី ក្៏រពោះអង្គរទង្់សធវរី ពោះឱេាញញឹមឲ្យរបាក្ែ ។ រាសដោះ រពោះអានន្ស

ញ ី រពោះអង្គញញឹមសហ្យ ី

ក្៏រកាបទូលេួរសហ្េុញញឹម

ឲ្យរបាក្ែ រពោះអង្គក្៏រទង្់េដមដង្ពយក្រណ៍របាប់ថា ៖ “ មានលអានន្! េ​េវសមៀមសនោះមានចេ ិ តរជោះថា​ាក្នុង្សយង្ ី ទាំង្ាញយ មានធម៌សោយសារព,

ជាអនក្មានេល ី

សមៀមសនោះលុ ោះទំោយខ្នធពេ ី េវសមៀមសៅនង្ ឹ

បានសៅសក្ីេក្នុង្េុ គេិភព

សហ្យ ី អសដ្លជាេិសៅមក្ដេក្នុង្មនុេស

និង្សទពតាសៅដស្ងថនេួគ៌សនោះអេ់មយ ួ ដេនក្បប

លុ ោះែល់ទីបំផ្ុេ

ជាេិ នឹង្បានរតាេ់ជារពោះបសចចក្ពុ ទធមយ ួ អង្គមានដមថាសស្ងមនេស សោយផ្លដែលបានស

ញ សហ្យ ី រពោះអរយៈ ិ ី រជោះថា​ាសធវីនមស្ងករសោយ

សារពសនោះឯង្ ” ។ េដមដង្មក្ក្នុង្េមណានញ្ច ទេសនមង្គល អំពីការស

អរយៈជាេមណៈទាំ ង្ាញយ ិ

ញ ី រពោះ

ដែលមានចិេតេាប់រមា​ាប់របក្បសោយ

េល នង្ ី ិ ធម៌ែ៏បរេុ ិ ទធរបព្ពសហ្យ ី បានសធវសី េចក្ដរី ជោះថា​ាក្នុង្េមណៈ ទាំង្ាញយសដោះ ក្៏រដមង្បានេសរមចផ្លរបសយជន៍ក្ុ ង្ជាេ ន ិសនោះនិង្ ជាេិខាង្មុខ្ ែូចសរឿង្ដែលបានអធិបាយមក្យ៉ាង្សនោះឯង្ ។

~ 122 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ៣០ កាន្លន្ ធមមសាកច្ឆា ៏ េតម ។ ក្រិ យេន្ ដស្ងក្េួរនូវធម៌តាមកាល ជាមង្គលែឧ ិ អធិបាយថា ៖ ធមោស្ងក្ចា​ា ក្ិរយេន្ ដស្ងក្េួរធម៌ែល់ ិ ាននង្ ិ ានសៅវ ិញសៅមក្

សែីមបរី ោះរក្សេចក្ដ រី បេិបេតឲ្ ិ ិ យបានរេម ឹ រេូវ

តាមផ្ាូវរពោះពុទធស្ងេដ និង្សធវីកាយវាចាចិេតឲ្យបរេុ ិ ទធផ្ុេចាក្សេចក្ដីសៅហ្ោង្

សហ្យ ី សធវីឲ្យរេូវតាមកាលសវោផ្ង្

ក្យដែលរេូវស

លក្នុង្ធម៌សនោះគឺ

ដែលមន ិ រេូវយក្មក្ស ដែលគួរស

ល

សដោះសោក្ក្ំណេ់

ទេក្ថាវេថុ ១០ យ៉ាង្

ក្យ

លសដោះគឺ េរិ ចា​ានក្ថា ៣២ របការ, ឯកាល

គួរេន្ដស្ងក្េួរធម៌ាន

សដោះសោក្ក្ំណេ់យក្

កាលឧសបាេង ក្នុង្ ១ ដខ្មាន ៨ ព្ងាជាសែីម ទុ ក្ជាកាលគួរសធវធ ី មោស្ងក្ចា​ា

ពុទធបរេ័ ិ ទអនក្មានរបាថានចង្់បានសេចក្ដីចសរមន ី

សោយ

ការសចោះែឹង្ធម៌វ ិន័យចាប់ពុទធស្ងេដក្ដី របាថានែុេខាេ់កាយ វាចា ចិេតរបេ់ខ្ួ ន ា ឬេីលដែលខ្ាួនបានេមាទានមក្សហ្យ ី ក្នុង្ព្ងាសដោះក្ដី ឬក្៏របាថានបំសពញក្ច ិ ចឧសបាេងសោយការស្ងក្េួរធម៌ ស្ងដប់ក្ុ ង្ព្ងា ន ឧសបាេងសដោះ គបបណា េ់កាលសវោ ី

សោយការ

ឬព្ងាែព្ទសរដអំពីព្ងាឧសបាេងសដោះក្ដី

គឺសពលដែលរេូវមក្របជុំាន

និង្ទីក្ដនាង្

ដែលរេូវចូលសៅរបជុំានមានទវី េតអារាមជាសែីម រពមទាំង្រេូវសរេរក្ ី

~ 123 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

រូបសោក្អនក្របាជញ

ដែលសចោះែឹង្ផ្ាូវធម៌អាង៌ក្ុ នង្រពោះពុ ទធស្ងេដមក្

របជុំជាមួយផ្ង្, សបីសធវីយ៉ាង្សនោះសទីបសៅថារបជុំសធវីធមោស្ងក្ចា​ាបាន។ ឯពួក្សោក្អនក្ស្ងដប់ធម៌សដោះទាំង្អមាលមា៉ាន សរ

ក្៏សក្េ ី របាជាញ

ោះរបាជាញនិង្ការសចោះែឹង្សក្ីេមក្ពីស្ងដប់សគនិយយរបាប់ ១, សក្ីេ

មក្ពីគិេតាម

ក្យសគនិយយពនយល់ ១, សក្ីេមក្ពីស្ងក្េួរបញ្ញជក្់

រក្សហ្េុ-ផ្លឲ្យស

ញ ី ចាេ់របាក្ែ ១,

បង្ហករដរក្ង្សភាចោាង្ ំ សៅវ ិញ ១

សក្ីេមក្ពីបានក្េ់រតាទុក្

។ ទាំង្ ៤ យ៉ាង្សនោះសោក្ទុក្ជា

េមបទាព្នវ ិជាជ ។ មយ៉ាង្សទៀេ

សោក្ថាសហ្េុដែលឲ្យសក្ីេរបាជាញមាន ៣ យ៉ាង្

គឺ ៖ ១.

ឧេាហ្៍ស្ងដប់សគនយ ិ យសរឿយ ៗ មន ិ ខ្ជល ិ ស្ងដប់ ១ ;

២.

ឧេាហ្៍ គិេតាមឮតាមស

៣.

ឧេាហ្៍សធវីោវដក្នុង្ការក្ុ េលសរឿយ ៗ មិនខ្ជិលសធវី១ ។

ទាំង្ ៣ យ៉ាង្សនោះ ស

ង្ ី បាន

ញ ី សរឿយ ៗ មិនខ្ជិលគិេ ១ ;

ជាថានលេំណាបបណុ ដ ោះពូជបញ្ញាឲ្យសក្ីេ

អាចនឹង្យក្សៅផ្កដច់បង្់នូវក្ង្វ ិចិក្ិចា​ា

េង្ស ័យមន ិ សចោះោច់សរេច ឲ្យោច់រេ ធម៌ានសនោះជាការរបព្ព

គឺសេចក្ដីេន្ិោះ

ោះបាន ។ ឯការស្ងក្េួរ

េូមបរី ពោះសមាគគោានក្៏មានស្ងក្េួរធម៌រពោះ

ស្ងរបុី រេ ៗ ក្៏មានស្ងក្េួរបញ្ញាធម៌នឹង្រពោះសមាគគោានសោយសរឿង្

~ 124 ~

មង្គលសូត្រ

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

____________________________________________________________________

ដែលេ​េវស្ងាប់សៅសស្ងយេុខ្ - ទុក្ខក្ុ ង្ស្ង ន ថ នេួគ៌ ស្ងថននរក្ជាសែីម ឲ្យអនក្ស្ងដប់អេ់េង្ស ័យ ។ ឯធមោស្ងក្ចា​ាសនោះ

រដមង្កាេ់បង្់នូវសេចក្ដេ ី ង្ស ័យបានផ្ង្

រដមង្ដំឲ្យមានរបាជាញបានរតាេ់ែឹង្នូវមគគនិង្ផ្លបានផ្ង្ ែូចសរឿង្ រ

ហ្ោណ៍មានក្់ស្ោ​ោះអទិននបុពវក្ៈ

មានសេចក្ដីេង្ស ័យក្នុង្ពុ ទធគុណ

ក្៏ទូលេួររពោះស្ងស្ងដថា ៖ “ បុគគលមន ិ ដែលបានឲ្យទាន មន ិ ដែល បានរក្ាេីល មិនដែលបានសធវីោវដមដង្សស្ងោះស

យ សហ្យ ី ី រាន់

ដេមានចិេតរជោះថា​ាក្នុង្គុណរពោះស្ងស្ងដប៉ាុសណាណោះ

លុ ោះស្ងាប់បានសៅ

សក្េ ី ស្ងថនេួគ៌ខ្ាោះឬសទ ? ” រ

។

រពោះស្ងស្ងដេដមដង្ថា ៖ “ មានល

ហ្ោណ៍ ! បុគគលរាន់ដេមានចិេតរជោះថា​ាក្នុង្េថាគេ សហ្យ ី ស្ងាប់

បានសៅសក្ីេក្នុង្ស្ងថនេួគ៌សដោះនឹង្រាប់ ថាែប់ថាព្មភ ថាមួយរយ ថា មួយ ន់ ថាមួយហ្ោន ឺ ថាមួយដេនែូសចនោះពុំបានស ជាអសនក្ែូចជាមែាក្ុណឌលីក្ូនអនក្ឯង្

យ គឺមានសរចីន ី

ដែលញាុង្ ំ ចិេតឲ្យរជោះថា​ាក្នុង្

រេោីេថាគេសហ្យ ស្ងាប់សៅសក្ីេក្នុង្ស្ងថនរេ័យរេឹង្សមានវ ិមានមាេ ី ក្ំពេ់ ៣០ សយជន៍មានរេីសទពអបសរមួយ ន់ជាបរវារសដោះដែរ ”។ ិ កាលរពោះស្ងស្ងដរតាេ់សទេដរបាប់រ

ហ្ោណ៍ដេប៉ាុសណណោះ

អធិោានឲ្យមែាក្ុណឌលីសទវបុរេសដោះចុោះមក្ទាំង្វ ិមាន,

ក្៏រទង្់

សទវបុរេសដោះ

ក្៏ចុោះមក្ោាមរពមទាំង្បរវាររពមទាំ ង្វ ិមានយ៉ាង្លអអស្ងចរយ, ិ

សហ្យ ី

ចាក្វ ិមានចូលសៅថាវយបង្គំាល់រពោះស្ងស្ងដ ៗ េួរថា ៖ “ មានលសទវ-

~ 125 ~

មង្គលសូត្រ

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

____________________________________________________________________

បុរេ ! ពជា ី េម ិ ុនសដោះអនក្បានសធវប ី ុណយែូ ចសមដច សទីបបានវ ិមាននិង្ រេីសទពអបសរែ៏បវរែូសចនោះ ? ” ។ សទវបុរេសដោះ ក្៏សលីក្ហ្េថស

ង្ ី

របណមយរកាបថាវយបង្គំទូលរពោះស្ងស្ងដថា ៖ បពិរេរពោះអង្គែ៏ចសរមីន ខ្ញុំរពោះអង្គសនោះរាន់ដេមានចេ ិ តរជោះថា​ាក្នុង្រេោរី ពោះអង្គបុ៉ាសណាណោះ ទំោយបញ្ច ក្ខនធសៅ

លុ ោះ

ក្៏សៅសក្េ ី ក្នុង្ស្ងថនរេ័យរេឹង្សេួគ៌សស្ងយទព ិ វ

េមបេតិែូចសនោះឯង្ ។ លុោះរពោះអង្គស្ងក្េួរចប់ធមោស្ងក្ចា​ារ

ហ្ោណ៍

ជាបតា ិ រពមទាំង្សទវបុរេក្៏បានេសរមចសស្ងតាបេតិផ្ល ពួក្មហាជន ក្៏បានែល់នូវធមាោភេ ិ ម័យជាសរចន ី ាន, ែូចបានអធិបាយមក្សនោះឯង្ ។

~ 126 ~

ឯផ្លព្នការសធវធ ី មោស្ងក្ចា​ា

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ៣១ រន្ោ ច សេចក្ដព ំ ក្សិ លេដែលសៅក្នុង្ ី យយមែុេនូវបាបធម៌ គញា ឺ ុ ង្ ៏ េតម ។ ខ្នធេដដនឲ្យសដដរង្េា ី ួ េបាន ជាមង្គលែឧ

អធប ិ ាយថា ៖ សេចក្ដីពយយមសធវក្ ី ង្ការក្ុេលសផ្សង្ ៗ គឺ សធវីទានរក្ាេីល សធវីោវដក្ដី ស្ងដប់ធម៌សទេដសធវីពុទធបូជា ធមោបូជា េង្ឃបូជាក្ដី

ឬសចញបួេជាបពវជិេក្នុង្រពោះពុ ទធស្ងេដក្ដី

សៅថា

រន្ោ ដរបថា ពយយមញា ំ ក្សិ លេឲ្យសដដ គព ឺ យយមែុេបំផ្កាញ ុ ង្

សចាលនូវបាបធម៌ទាង្ ំ ាញយ មានរាគៈជាសែម ី ឬថាចរមាញ់ នូវខា​ាញ់ គឺក្ិសលេឲ្យសចញចាក្ចិេតបាប

បីែូចជាសគចរមាញ់ ខា​ាញ់ រជូក្ឲ្យ

សចញចាក្រក្សស្ងមខា​ាញ់ បានសោយក្ំសៅសភាង្ ី ែូសចានោះដែរ ។ ឯ ក្យ ដែលសៅថា ក្សិ លេ ៗ សដោះមានសរចន ួ សិ លេធំ ៗ ី របការ ប៉ាុដនតេក្ ដែលជាសមសគ មានរេឹមដេ ៣ គឺ រាគៈ ១, សទាេៈ ១, សមាហ្ៈ ១។ បណា ដ ក្ិសលេទាំង្អេ់សនោះ សក្ីេមក្អំពីេុភនិមិេត អំពីេុភេញ្ញា សទប ំ េមុទ័យ គឺេណា ា ទាំង្ ១០៨ ឲ្យសក្េ ី ញាុង្ ី ស

ង្ ី រពមផ្ង្ ។

បុគគលដែលពយយមនង្ ា ឹ រ ំលេ់ក្សិ លេ​េណា

ទាំង្អេ់សនោះ

បានរេូវពយយមតាមផ្ាូវេមោបបធ្លន ៤ យ៉ាង្គឺ ៖ ១.

ពយយមបិទភជិេបាបងោីមិនឲ្យសក្ីេស

~ 127 ~

ង្ ី ក្នុង្េដដនបាន

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

សោយការមានេ​េ​េ ិ រង្ួមរវា ំង្សទាេក្នុង្ឥស្ដន្យ ិ ទាំង្ ៦ គឺ ៖ ដភនក្ ស

ញ ី រូបក្ដី

រេសចៀក្ឮេសមាង្ក្ដី

រចមុោះធុំក្ាិនក្ដី

អណា ដ េែឹង្រេក្ដី

កាយែឹង្េមផេសក្ដី ចិេតែឹង្ធម៌ក្ដី សធវីចិេតឲ្យសៅនឹង្ជាក្ណា ដ លមិន ឲ្យេអប់មន ិ ឲ្យរេាញញ់ ស ១.

យ គឺ ៖ ី

រេូវមានេ​េ​េ ិ ំវរៈសៅរគប់ទាវរទាំង្ ៦ េរង្ួមបទ ិ មិនឲ្យ

បាបងោីចូលមក្សទៀេបាន សៅថាេំវរបបធ្លន១ ; ២.

ពយយមបាចស្ងដរបាបចាេ់ដែលធ្លាប់មានែក្់រតាំសៅក្នុង្

ចេ ិ តរស្ងប់មក្យូរសហ្យ ី ឲ្យសចញចាក្ចិេតបានសៅថាបហានបបធ្លន ១ ៣.

ពយយមសធវីបុណយងោីដែលមិនទាន់មានែូចជា ទាន េីល

ជាសែីម សធវីឲ្យសក្ីេមានស ៤.

ង្ ី សៅថាោវដបធ្លន ១ ;

ពយយមរក្ាបុណយក្ុេលចាេ់ដែលធ្លាប់មានមក្រស្ងប់

និង្ដងរក្ាបុណយងោីដែលសទីបនឹង្មានឲ្យគង្់សៅបាន សៅថាអនុរក្ខ ដបធ្លន ១ ។ រួមជា ៤, ពយយម ៤ យ៉ាង្សនោះឯង្សៅថា រន្ោ ដែលដរប មក្សហ្យ ី ថា ពយយមែុេក្ំសៅបាបឬក្សិ លេឲ្យរង្េា ី ួ េចាក្េដដន បាន ។ មយ៉ាង្សទៀេបាប ស

គឺអំសពីអារក្ក្់ទាង្ ំ អមាលមា៉ានដែលសក្ីេ

ង្ ី មិនបានសោយស្ងរបុ គគលសដោះមាន ហ្រិ ិ និង្ឱេតបបៈ គឺសេចក្ដី

ខាោេនង្ ា ា ចក្នុង្ការសធវបា ិ សេចក្ដេ ី ក្់េុ េខា ី ប

~ 128 ~

បានពិចារណាសោយ

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ឧបាយព្នបញ្ញាគឺេមងៈ នង្ ិ វ ិបេសដ ។ កាលសបហ្ ី រិ ិ និង្ឱេតបបៈ មិនមានសហ្យ ឥស្ដន្ិយេំវរៈក្៏មិនមានផ្ង្ សបីឥស្ដន្ិយេំវរៈមិនមាន ី សហ្យ ី េីលក្៏មិនមានផ្ង្ នឹង្ោច់ចាក្និេស ័យក្នុង្រពោះពុទធស្ងេដ, មយ៉ាង្សទៀេថា សបេ េមាោេមាធម ី ល ី មន ិ មានសហ្យ ី ិ ិនមានផ្ង្ សបី េមាោេមាធម វ ិបេសដបញ្ញាក្៏មន ិ ន ិ មានសហ្យ ី ិ មានផ្ង្ សដោះនឹង្ ោច់ចាក្និេស ័យមគគផ្លរពោះនិ វ ន,

សោក្អនក្ដែលមានេបៈ

គឺ

ពយយមលអ រដមង្បានេសរមចមគគផ្លមន ិ ខាន ែូចវេថុនទា ិ នពសី រឿង្ រ

ហ្ោណ៍មានក្់ បានស

ញ ខ ង្ាញយ ុច ំា ីពរ ៗ ក្៏ទទក្ ី ភក្ ិ ុ េង្ឃទាំ ឹ សៅ

សោយទឹក្េសនសម ី ដែលជាប់សៅសលីចុង្សៅោ រ នូវទីសដោះឲ្យស្ងអេរលីង្ឥេសៅោ ។ លុោះរពឹក្ស ៗ របាញក្់ចុង្ជាយសោយធូលែ ី ី

រ

ហ្ោណ៍ក្៏ជរមោះសៅោ ង្ ី ស

ហ្ោណ៍សដោះ

ញ ំា ីពរ ី ភិក្ុ ខ ុច ក្៏យក្ខ្ាច់មក្

ចាក្់រាយវាចឲ្យសពញរាបសេោី ។ លុោះព្ងាសរកាយមក្សទៀេ រ ស

ញ ខ ង្ាញយគង្់ឆាន់ចង្ហាន់រេូវសដដ ី ភិក្ុ ទាំ

េរមាប់ឆាន់របក្់េក្ ាឹ មួយរបសគន,

រ

ហ្ោណ៍

ហ្ោណ៍ក្៏សធវីស្ងោ

លុោះយូរសៅស្ងោសដោះក្៏ចាេ់

រាំរាសភាៀង្មក្សលចទទក្ ឹ ចព ី ររពោះេង្ឃ, រ

ហ្ោណ៍ក្៏រក្សឈម ី ក្សធវី

ស្ងោងោីមយ ួ សទៀេរបសគនរពោះេង្ឃ ។ សៅសវោសធវីបុណយឆាង្ស្ងោ រ

ហ្ោណ៍ក្៏និមនដរពោះស្ងស្ងដ និង្ភិក្ុ េង្ឃមក្ថា ខ វ យចង្ហាន់បិណឌបាេ

លុោះរពោះស្ងស្ងដ

និង្រពោះេង្ឃសធវភ ួ សរេច, ី េតក្ច ិ ចរច

សទេដេរសេរី អានិេង្សស្ងោ

ដែលរ

~ 129 ~

រពោះស្ងស្ងដរទង្់

ហ្ោណ៍រជោះថា​ាសធវីរបសគន

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

រពោះេង្ឃ ថាមានផ្លសរចីនព្រក្ដលង្ លុ ោះចប់ធម៌សទេដរ

ហ្ោណ៍

សដោះ ក្៏បានេសរមចសស្ងតាបេតិផ្លសោយអំណាចក្ុ េលពីបុពវជាេិ និង្បចចុបបននផ្សំានជួយាំ ររ

ហ្ោណ៍ ឲ្យបានេុ ខ្ចសរមីន ៗ ស

ង្ ី

រាល់ ៗ ជាេិ ែរាបែល់បានេសរមចមគគផ្លរពោះនិ វ ន ។ សោក្ អនក្ដែលមានពយយមមិនោក្់ធុរៈសចាលក្នុង្ការក្ុេលណាមួយ

ៗ

ដែលខ្ាួនកាន់ រដមង្បានេសរមចមគគផ្លរពោះនិ វ ន ែូចអធិបាយ មក្សនោះឯង្ ។

~ 130 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ៣២ ត្ព្ហមចរ ិយញ្ច ៏ េតម ។ ក្រិ យរបរព េ តិ ូវធម៌ែ៏របសេរី ជាមង្គលែឧ ិ ឹ ន អធិបាយថា ៖

ធម៌ែ៏របសេីរសៅថារពហ្ោចរយ ិ ៗ សដោះមាន

២ យ៉ាង្គឺ ៖ ១.

ស្ងេនរពហ្ោចរយៈ បានែល់ េល េមាធិ បញ្ញា ១ ; ិ ី

២.

មគគរពហ្ោចរយៈ បានែល់ មគគ - ផ្ល ១ ។ ិ

រពហ្ោចរយៈដែលដរបថារបសេ ិ ីរ

សរ

ោះមិនសធវីអេទធមោជាសែីម

េួយ៉ាង្ ែូចពុទធបរេ័ ិ ទអនក្រក្ាឧសបាេងេីលទាំង្ ៣ ណាមួយគឺ ៖ ១.

បក្េឧ ិ សបាេង

ឧសបាេងរបរក្េក្ ី ុ នង្ ១ ដខ្មានកាល

រក្ា ៨ ព្ងា គឺព្ងា ៥ សក្ីេ, ៨ សក្ីេ, ១៤ សក្ីេ, ១៥ សក្ីេ និង្ព្ងា ៥ សរាច, ៨ សរាច, ១៤ សរាច, ១៥ សរាច រួមជា ៨ ព្ងា (ខាង្រសដច សបដី ខ្ខ្វោះព្ងាទី ១៤ សរាចងយមក្សៅរេម ឹ ព្ងា ១៣ វ ិញ, ព្ងាទី ១៥ សរាច ងយមក្សៅព្ងា ១៤ វ ិញ) ។ ២.

បែជា ិ គរឧសបាេង ឧសបាេងរឭក្េបតាមអមព្ងាអង្គព្ន

បក្េសិ ដោះ ក្នុង្ ១ ដខ្មានកាល ១១ ព្ងាគឺ ៤ សក្េ ី , ៧ សក្េ ី , ១៣ សក្េ ី នង្ ិ ព្ងា ៤ សរាច, ៧ សរាច, ១៣ សរាចទាំង្ ៦ ព្ងាសនោះសៅខាង្ សែីមបក្េិ សៅថាព្ងាទទួលរក្ាេិកាខបទ ៨ អេ់ ១ ព្ងា ១ យប់ែូច

~ 131 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

បក្េដិ ែរ ប៉ាុដនដមន ិ មានក្ច ិ ចេមាទានសទ, ព្ងា ៦ សក្ីេ, ៩ សក្េ ី និង្ ព្ងា ១ សរាច, ៦ សរាច, ៩ សរាច ទាំង្ ៥ ព្ងាសនោះសៅខាង្ចុង្ព្ងាបក្េិ សៅថាជូនែំសណីររេូវរក្ាេិកាខបទរគប់ទាង្ ំ ៨ ដងម ១ ព្ងា ១ យប់ សទៀេ ។ ៣.

បាែហា ឧសបាេង ិ រយបក្ខ ិ

សភាៀង្ ៥ ដខ្ជាកាល

សោក្ក្ំណេ់យក្ដខ្ក្នុង្រែូវ

គឺរាប់ពីព្ងា ១ សរាចដខ្អាស្ងឍសៅែល់នឹង្ព្ងា

១៥ សក្េ ី ដខ្ក្េតក្ ិ សបីរាប់ជាព្ងាបាន ១១៨ ព្ងាបុស៉ា ណាណោះ ។ ឯបាែហា ឧសបាេងសនោះ មន ិ រយបក្ខ ិ ិ មានក្ិចចេមាទានស

យ ី ។

ក្នុង្វណណដព្នរាជេូរេរបាប់ថា ៖ ោដ្ិហារ ិយ បន្កាខ ដម អន្ដោេន្សស ន្រោសំ ន្ិព្េធន្ោសន្ថា ុ

ឧសបាេងដែលបុគគលរក្ាជាប់មិនោច់អេ់ ស្ោ​ោះថា

បាែិហារយបក្ខ ឧសបាេង, ិ

៣

ដខ្ក្នុង្វេា

សបប ី ុគគលមានេទាធរក្ាអេ់

កាលទាំង្ ៥ ដខ្ក្៏របព្ពសពក្ សបីមិនអាចរក្ាសទនឹង្រក្ាដេ ១ ដខ្ គឺ រាប់ពីព្ងា ១ សរាចដខ្អេសុជសៅទល់នឹង្ព្ងាសពញបុ ណណមីដខ្ក្េតិក្ក្៏បាន ឬនង្ ឹ រក្ាដេក្នាោះដខ្រាប់ពី ១ សរាចដខ្អេសុជសៅទល់នឹង្ព្ងា ១៤ សរាច ដខ្អេសុជប៉ាុសណាណោះក្៏បាន ស្ោ​ោះថា បាែហា ឧសបាេងែូចាន ិ រយបក្ខ ិ តាមេោ័រគចិេតអនក្មានេទាធចង្់រក្ា

មិនស

ញ ី មានចាប់បង្ហគប់ថា

រេូវរក្ាេកា ំ អេ់សទ, ិ ខ បទទាំង្ ៨ រគប់ព្ងាទាង្

ឯចាប់ហាមឃាេ់ក្៏

~ 132 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ាោនដែរ

សបតា ី មន័យខាង្សលសី នោះរាន់ដេរក្ាបែិជាគរឧសបាេង

ជាប់រាល់ព្ងារគប់ ៣ ដខ្

ក្៏ស

ង្ ឧសបាេង ី សៅជាបាែិហារយបក្ខ ិ

សហ្យ ។ រួមេីលក្នុង្ឧសបាេងទាំង្អេ់សនោះឲ្យស្ោ​ោះថា ស្ងេនី រពហ្ោចរយៈ ។ ឯមគគរពហ្ោចរយៈសដោះ បានែល់មគគ ៤ ផ្ល ៤ ិ ិ ដែលរ ំលេ់សភាង្ ី ទុក្ខគឺ ជាេិ ជរា ពយធិ មរណៈ និង្សភាង្ ី ក្សិ លេគឺ រាគៈ សទាេៈ សមាហ្ៈបាន ឯផ្លព្នរពហ្ោចរយៈទាំ ង្ ២ សនោះ េួ ិ យ៉ាង្ែូចនទា ិ នក្ូនឈនួលអដងបណ ិ ឌិ ក្េែាីមានក្់ បុរេសដោះបានរក្ា

ដេអឌ្ឍុសបាេង(១)ប៉ាុសណាណោះ លុ ោះស្ងាប់បានសៅសក្ីេជាអារុក្ខសទវតាសៅ សែីមព្រជមួយសែីមរបបផ្ាូវ ។ ព្ងាមយ ួ មានពួក្ឥេីមក្ពីព្រពហ្ម ិ ចូលមក្រជក្មាប់ព្រជសដោះ សហ្យ ី េូ មទឹក្សោយ

នដ

ក្យថា ៖ “ ព្រជសនោះ

ទំនង្ជាមានសទវតាអារេ័យសៅ! សបមា ដ លទ-ទក្ ី នដមនេូ មឲ្យបណា ឹ ហ្ូរសចញមក្ ដចក្សយង្ ” ។ សទវតាសដោះឮ ី ទាំង្ាញយបរសោគផ្ង្ ិ សហ្យ ក្៏អធិោានព្រជឲ្យមានទ-ទឹក្ហ្ូរសចញមក្តាមដមក្របសគនពួក្ ី ឥេី

សោយឫទាធនុោពខ្ាួនបានពីផ្លព្នឧសបាេង

សចញមក្តាមដមក្ព្រជជារបាក្ែ

ទ-ទក្ ឹ ក្៏ហ្ូរ

។

កាលសបីពក្ ួ ឥេរី បាថានអាហារ

សទវតាសដោះក្៏បណា ដ លឲ្យសក្ីេអាហារ,

កាលសបីពក្ ួ ឥេីទាង្ ំ ាញយ

សដោះរបាថានេំពេ់សេាៀក្-ែណដប់ សទវតាសដោះក្៏បណា ដ លឲ្យសក្ីេ​េំពេ់ សេាៀក្-ែណដប់

របសគនែល់ពក្ ួ ឥេបា ី នតាមរបាថាន,

_____________ (១) ឧរោស្ថតតពាក់កណ្ដ ា ល

~ 133 ~

លុ ោះពួក្ឥេី

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ទាំង្ាញយសដោះ ចង្់ស

ញ ដ លឲ្យស ី រូបសទវតា ៗ ក្៏បណា

ញ ី រូបែ៏ល អ

បាន, រួចក្៏េុំេួរចង្់ែឹង្ផ្លបុញ្ាក្មោែូចសមដច ដែលខ្ាួនបានសធវីមក្ ពីជាេិមុន, សទវតាសដោះក្៏មានលញ្ជ មានោព របាប់ែល់ពក្ ួ ឥេីថា បុញ្ាក្មោព្នខ្ញុំសនោះបនដច ិ បនដួចណាេ់

គព ឺ ជា ី េម ិ ុនកាលសៅជាមនុេស

ក្មោក្រអដងបណ ិ ឌិ ក្សេែាី ខ្ញុំរាន់ដេបានរក្ាេល ី ឧសបាេងក្នាោះព្ងា ក្នុង្េំណាក្់សេែាី សហ្យ ី ស្ងាប់មក្សក្ីេជាសទវតាសនោះ ។ សរ

ោះសហ្េុសដោះពុទធបរេ័ ិ ទទាំង្ាញយ

ផ្លអស្ងចរយព្នឧសបាេង

គួរពិចារណាឲ្យស

ញ ី

អាចសផ្​្រជាេិមនុេសសៅសក្ីេជាសទវតាបាន

គួរណាេ់សហ្យ ី ដេសយង្ ី រាល់ានខ្ំសឆាៀេយក្ឱកាេលអ ដែលខ្ាួនសក្ីេ មក្បានជួបរបទោះនឹង្រពោះពុទធស្ងេដ សរ

ោះសេចក្ដីស្ងាប់េរមាប់រូប

រាល់ព្ងានិង្យប់រគប់សវោ

ទុក្ថាជាមានភ័ពវ-េំណាង្

សៅរបចាំការរគប់ែសង្ាីមសចញ-ចូល គួរសោក្-អនក្រាល់ានសទាោះជាអនក្សធវីដរេ

ចមាករក្ដ,ី អនក្សធវរី បរជំនញ ួ ក្ដី, អនក្សធវកា ី រឈនួលក្ដី, អនក្សធវកា ី របសរមី រាជការដផ្នែីក្ដី ព្លលក្រក្ឱកាេសធវីក្ុេលគឺ េីលជាយន ទាន ជាសេបៀង្

ទុក្បង្ហករផ្ាូវសៅមុខ្ឲ្យសហ្យ ី

សទាោះបីេិចសរចីនក្ុំឲ្យខ្ក្

ខានខ្ូចសវោ សធវទា ោវដ សែីមបន ី ន េល ី ី ឹង្បានជាឧបនេ ិ ស ័យ សៅកាន់រពោះនិ វ នជាស្ងថនបរមេុ ខ្សក្សមក្ានដ មក្សនោះឯង្ ។

~ 134 ~

ែូ ចបានអធិបាយ

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ៣៣ អរ ិយសច្ចាន ទសសនំ ៏ ត្តម ។ ករិ យាឃ ញ ទង ាំ ឡាយ ជាមងគលដឧ ិ ើ នូវអរយសច្ច ិ អធិប្បាយថា ៖ អរយសច្ច មាន ៤ ប្ប្បការគឺ ៖ ិ ១.

ទុកស ខ ច្ច ១ ;

២.

សមុទយសច្ច ១ ;

៣.

និឃោធសច្ច ១ ;

៤.

មគគសច្ច ១ ។

ប្ត្ូវជា ៤ ប្ប្បការ ។ ឯទុកខសច្ចឃ

ោះជាផលបានដល់ ជាត្ទ ិ ុ កខ, ជោទុកខ, ព្យាធទ ិ ុ កខ,

មរណទុកខជាឃដើម ចាត្់ជានិព្យទធទុកខ ឬចាត្់ជាឃ្លើងទុ កខ ។ ព្យួកទុកខឃនោះ មាន ១២ ប្ប្បការ ឃប្បើថាឲ្យខ្លើច្ុោះមានតត្ ១ គឺសងខិឃត្តនប្បញ្ចុ បាទនកខ ធ ប្បទ ាំ ព្យួង ឃោកសាំឃៅយក ិ ុកាខ ជាកាំព្យូលទុកខធាំ តដលប្ប្បជុាំច្ុោះនូវទុ កខទង ឧបាទនកខនធទង ាំ ៥ ឃនោះគឺ ៖ រូប្បូបាទនកខនធ ១, ឃវទនូបាទនកខនធ ១, សញ្ញូបាទនកខនធ ១,

សង្ខខរូបាទនកខនធ ១,

វ ិញ្ញញណូបាទនកខនធ ១

(រួមជា ៥) ទុកខទង ាំ ៥ កងឃនោះ ជាកាំព្យូលននទុកខទង ាំ ព្យួង ឬជាឃមទុកខ ធាំជាងទុកខទង ាំ អស់ ។

~ 135 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ឯសមុទយសច្ចឃនោះ ជាឃេត្ុបានដល់ត្ណ្ហ ា ទាំង ៣ គឺ ៖ ១.

កាមត្ណ្ហ ា ១;

២.

្វត្ណ្ហ ា ១;

៣.

វ ិ្វត្ណ្ហ ា ១ ។

រួមជា ៣ ។ ឯកាមត្ណ្ហ ា ឃ

ោះ គឺឃសច្កដើប្បាថា​ាឃៅកាុងកាម្ព្យ ១១ ជាន់តដល

ឃប្ប្បកា ើ មគុណ ៥ គឺ ៖ រូប្ប ១, សឃមលង ១, កលន ិ ១, រស ១, សមផសស ១

(រួមជា ៥) ។ ្វត្ណ្ហ ា គឃឺ សច្កដប្ើ បាថា​ាឃៅកាុងរូប្ប្ព្យ ១៦ ជាន់ គឺ ប្ព្យេមតដលមានរូប្ប ។ វ ិ្វត្ណ្ហ ា គឺឃសច្កដើប្បាថា​ាឃៅកាុងអរូប្ប្ព្យ ៤ ជាន់ គឺប្ព្យេមតដលមិនមានរូប្ប ។ ត្ណ្ហ ា ឃនោះ ចាត្់ជាខាងកាុងមាន ៦ គឺ ៖ ត្ាក ១, ប្ត្ឃច្ៀក ១, ប្ច្មុោះ ១, អណ្ហ ដ ត្ ១, កាយ ១, ច្ត្ ិ ត១ ខាងឃប្ៅមាន ៦ គឺ ៖ រូប្ប ១, សឃមលង ១, កលិន ១, រស ១, សមផសស ១, ធម៌ ១ (រួមជា ១២) ។ ឃោកយកត្ណ្ហ ា ទាំងកាុងទាំងឃប្ៅ ១២ ឃនោះគុណនង ា ១២, ប្បច្ចុប្បបនាកាល ឹ កាល ៣ គឺ ៖ អត្ត្ ើ កាលមានត្ណ្ហ មានត្ណ្ហ ា ១២, អ គត្កាលមានត្ណ្ហ ា ១២ ប្បូករួមច្ូលគ្នាប្ត្ូវជា ៣៦ ចាត្់ ជាកាមត្ណ្ហ ា ៣៦, ្វត្ណ្ហ ា ៣៦ និងវ ិ្វត្ណ្ហ ា ៣៦ (ប្បូករួមច្ូលគ្នាប្ត្ូវជា ១០៨) ឃៅថា ត្ណ្ហ ា ១០៨ ។ ត្ណ្ហ ា ឃនោះ ជាឃេត្ុគឺឃដើមញុង ាំ ទុកខជាផល តផលឃ

គតឺ ផលឲ្យឃកើត្ឃ

ង ើ

ឃប្ប្បៀប្បដូច្ជា

ទ ាំ ព្យួងឃោងជាប្ប់ឃៅព្យើតមកព្យើឃដើម ។ កាលឃប្បើប្បុគគលកាប្ប់គ្នស់ ើ ង

~ 136 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ឃដើមប្ព្យមទាំងឫសអស់ឃេយ ើ តផលឃ

ឃើ

ោះក៏គ្នមនតដរ,

ព្យួងក៏ឃោងជាប្ប់ឃៅព្យើសមុទយៈដូឃចា​ាោះតដរ,

ឯផលគទ ាំ ឺ ុកខទង

កាលឃប្បើសមុទយគឺត្ណ្ហ ា

ទាំង ១០៨ អស់ឃេយ ទុកខក៏រលត្់ ។ ើ ឯនិឃោធសច្ច ឬទើតដល

គឺឃសច្កដើរលត្់ទុកខ

ឬទើតដលរលត្់ទុកខគឺនិព្វាន

ឃាំ ច្ញនូវត្ណ្ហ ា ទាំង ១០៨ ឲ្យអស់ឃោយសច្ឆិកាត្ព្យាធម៌ គឺ

អរេត្តផលវ ិមុត្តិ កាត្់ឫសត្ណ្ហ ា ឲ្យផុ ត្ចាកច្ត្ ិ តឃច្ញបាន ។ ឯមគគសច្ច បានដល់មគគតដលប្ប្បកប្បឃោយអងគ ៨ ប្ប្បការគឺ ៖ ១.

សម្មាទិដ្ឋិ ប្បញ្ញញឃ

ទាំង ១២ កង ១, ឃ

ញ ើ ប្ត្ូវ ៤ យា៉ាងគឺ ឃ

ញ ើ ឃេត្ុតដល

ផលគឺនិព្វានជាទើរ ាំលត្់ទុកខ ១, ឃ

ឲ្ ាំ យទុកខឃកើត្ឃ

ញ ើ ផលននទុកខ ង ើ ១, ឃ

ញ ើ

ញ ើ ឃេត្ុគឺ សើល សមាធិ ប្បញ្ញញ

ជាឃសច្កដប្ើ ប្បត្ប្ប ិ ត្តតិ ដលឃធាឲ្ ើ យទុកខរលត្់ ១ (រួមជា ៤ ប្ប្បការ) ។ ២.

សម្មាសង្កប្បៈ ឃសច្កដើប្ត្ិោះរោះប្ត្ូ ិ វលអប្ប្បនព្យមាន ៣ យា៉ាងគឺ

រោះគ ិ ិត្នឹងឃច្ញចាកកាម ១,

ឃសច្កដើរោះគ ិ ិត្នឹងមិនព្យាបាទដល់សត្ា

ដនទ ១, រោះគ ិ ិត្នង ឹ មន ិ ឃប្បៀត្ឃប្បៀនដល់សត្ាដនទ ១ ( រួមជា ៣ ) ។ ៣.

សម្មាវាច្ច ឃព្វលព្វកយប្ត្ូវមាន ៤ យា៉ាងគឺ មិននិយាយ

កុេក ១, មិននិយាយស៊កឃសៀត្ញុោះញង់អាកដនទ ១, មិននិយាយ ព្វកយអាប្កក់ជជា ួ ត្ិ ១, មិននិយាយឃោយោយឥត្ប្ប្បឃយាជន៍ ១ (រួមជា ៤) ។ ៤.

សម្មាកមានៈដ

ឃធាើការង្ខរប្ត្ូវប្ប្បនព្យមាន ៣ យា៉ាងគឺ

~ 137 ~

មិន

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

សមាលប្ប់សត្ា ១ , មន ិ លួច្ប្ទព្យយអាកដនទ ១, មន ិ លួច្ប្បដប្ើ ប្បព្យនធកូនឃគ ១ (រួមជា ៣) ។ ៥.

មនុសស ១,

សម្មាអាជីវៈ

ច្ិញ្ចឹមជើវ ិត្ប្ត្ូវមាន ៥ យា៉ាងគឺ មិនលក់

មន ិ លក់សត្ាមានជើវ ិត្ ១,

មន ិ លក់ឃប្គឿងសស្ដ្រដវុធ ១,

មន ាំ ិសសប្មាប្ប់ប្បាំព្យុល ិ លក់ទក ឹ ប្សវ ឹង ឬឃប្គឿងប្សវ ឹង ១, មន ិ លក់ថា​ាព្យ ឃគឲ្យរលប្ប់ ១ (រួមជា ៥) ។ ៦.

ព្យាយាមប្ត្ូវលអប្ប្បនព្យមាន ៤ យា៉ាងគឺ

សម្មាវាយាមៈ

រវ ាំងបាប្បថ្មតើ ដលមន ិ ទន់ឃកើត្

មន ិ ឲ្យឃកើត្ឃ

តដលមានឃេយ ព្យាយាមលោះប្បង់បាប្បឃ ើ ទន់ឃកើត្ ព្យាយាមឃធាើឲ្យឃកើត្ឃ ព្យាយាមឃធាើឲ្យរត្តត្ច្ឃប្ម ន ឹ ើ ឃ ៧.

ង ើ បាន ១,

បាប្បចាស់

ោះឃច្ញ ១, កុសលតដលមិន

ង ើ ១, កុសលតដលឃកើត្ឃ

ង ើ ឃេយ ើ

ង ើ ១ (រួមជា ៤) ។

សម្មាសរិ រឭកប្ត្ូវមាន ៤ យា៉ាងគឺ រឭកដល់កាយខាង

កាុង និងកាយខាងឃប្ៅ ១, រឭកដល់ឃវទ ខាងកាុង និងឃវទ ខាង ឃប្ៅ ១, រឭកច្ិត្តខាងកាុង និងច្ត្ ិ តខាងឃប្ៅ ១, រឭកដល់ធម៌ខាងកាុង នង ិ ធម៌ខាងឃប្ៅ ១ (រួមជា ៤) ។ ៨.

សម្មាសម្មធិ

ច្ិត្តខា​ាប្ប់ខ្ួ នន ា ឹងឃៅកាុងអារមមណ៍ននកមម -

ោាន ឃប្បើជាប្បឋមជានប្ប្បកប្បឃោយអងគ ៥ គឺ វ ិត្កកៈ ឃកៀងច្ិត្តឃលើក ផគងឃ

ង ើ កាន់កមមោាន ១,

វ ិចារៈ ព្យចា ិ រណ្ហអងគកមមោាន ១,

ប្បត្ ើ ិ

ឃសច្កដើឃប្ត្កអរតអអត្កាយតអអត្ច្ិត្ត ១, សុខ្ៈ ឃសច្កដើសុខ្ប្សួលកាយ

~ 138 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ប្សួលច្ត្ ាំ ឃៅនង ិ ត ១, ឯកគគោ ភាព្យច្ត្ ិ តោង ឹ ខា​ាប្ប់ខ្ួ ានកាុងអារមមណ៍ជា សមាធិ ១ (រួមជា ៥) ។ ឯមគគប្ប្បកប្បឃោយអងគ ៨ ដ៏ប្ប្បឃសរើ ជាដាំឃណើរឃៅកាន់ទគ ើ ប្ឺ ព្យោះនិ ព្វានោមលាំអានផលូវ សើល សមាធិ ប្បញ្ញញឃនោះមានឃៅកាុងនផៃអរយសច្ច ិ ៤ អាច្ឃធាើខ្ួ នអា ល កប្ប្បត្ិប្បត្តិោមឲ្យប្ោស់ដឹងបាន ដូ ច្មានត្ាំណ្ហលព្យើ ឃរឿងយសកុលប្បុត្ត ឃៅកាុងនគរព្វោណសើ មិនមានឃសច្កដឃើ ប្ត្កអរកាុង កាមគុណ ឃេយ ើ រត្់ឃច្ញព្យើផៃោះទាំងយប្ប់ ឃៅកាន់សាំណ្ហក់ប្ព្យោះររដ ប្ព្យោះអងគឃទស

ឃប្បាសយសកុលប្បុត្ត ឲ្យឃកើត្ប្បញ្ញញព្យិចារណ្ហអរយសច្ច ិ

ធម៌ ៤ ក៏បានសឃប្មច្ឃរោប្បត្តិផល ។ លុ ោះប្ព្យឹកឃ ឃៅោមរកប្បុប្ត្កាុងទឃើ

ង ើ ឃសដាើជាប្បោ ិ

ោះ បានជួប្បនង ឹ ប្ព្យោះអងគ ៗ ក៏សតមដងធម៌ឃទស -

ញុង ាំ ឃសដាើជាប្បិោយសកុលប្បុត្តឃ

ោះឲ្យដល់នូវនប្ត្សរណគមន៍

ឃ្មោះឃត្វច្ិកសរណគមន៍ ជាប្បឋមមុ នឃគប្បាំផុត្កាុងប្ព្យោះព្យុទធរស លុោះច្ប្ប់ធម៌ឃទស ជាប្បិោ

ក៏ឃ

យសកុលប្បុប្ត្ឃ រស

,

ឃេយ ើ ប្ព្យោះអងគប្រយឫទធឃិ ច្ញឃៅកាលណ្ហ ឃសដាើ

ញ ើ យសកុលប្បុប្ត្ជាកូនអងគុយឃៅជិត្តកបរខ្លួន ោះ

ឃេយ ើ

បានសូ មប្បព្យាជា​ាជាឯេឧ ិ ប្បសមបទកាុងប្ព្យោះព្យុ ទធ

ឃោយឃោកបានព្យចា ៤ ប្ប្បការ ។ ត្មកក៏ ិ រណ្ហអរយសច្ច ិ

បានសឃប្មច្ប្ព្យោះអរេត្តផលជាខ្ិប្បា្ិញ្ញញ កាុងប្ព្យោះព្យុទធរស

។

~ 139 ~

ជាប្ព្យោះអរេនតយា៉ាងប្ប្បឃសើរ

មង្គលសូត្រ

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

____________________________________________________________________

ឃោកអាកច្ឃប្មន ឃ ើ ធម៌អរយសច្ច ិ

ោះ

រតមងនង ឹ បានសឃប្មច្មគគ

ផលប្ព្យោះនិព្វាន ដូច្ឃរឿងតដលបានអធិប្បាយមកយា៉ាងឃនោះឯង ។

~ 140 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ៣៤ និព្វានសច្ឆិកិរ ិយា ច្ ករិ យាឃធា ន ិ ើ ូវប្ព្យោះនព្វ ិ ា នឲ្យជាក់ច្ាស់បានឃោយប្បញ្ញញ ៏ ត្តម ។ ជាមងគលដឧ អធប្ប ិ ាយថា ៖ ឃោយប្បញ្ញញឃ

ោះ

ប្បុគគលតដលនង ឹ ឃធាប្ើ ព្យោះនព្វ ិ ា នឲ្យជាក់ច្ាស់បាន ប្ត្ូវឃធាើដាំឃណើរច្ិត្តប្ប្បត្ិប្បត្តិឲ្យប្ត្ង់ោមផលូវអរយមគគ ិ

ទាំង ៨ ប្ប្បការគឺ សល សមាធិ ប្បញ្ញញ ឃទើប្បនឹងឃធាើប្ព្យោះនិព្វានឲ្យជាក់ ើ ច្ាស់បាន ។ ឯប្បញ្ញញកាុងទឃើ នោះ ឃោកសាំឃៅយកប្បញ្ញញតដលឃកត្ ើ អាំព្យើ វ ិប្បសស ១.

១០ យា៉ាងគឺ ៖ សមសនញ្ញ ា ណ ប្បញ្ញញព្យិចារណ្ហឃ

ញ ើ សង្ខខរថាជាអនិច្ចាំ

មន ល ដូឃច្ាោះ ិ ឃទៀង, ទុកខាំ ប្ប្បកប្បឃោយទុកខ, អនោត មិនតមនជារប្បស់ខ្ួ ន ជាឃដម ើ ទួឃៅប្គប្ប់សង្ខខរទាំងអស់ ។ ២.

ញ ើ ទើឃកើត្

ទើរលត្់

ញ ាំ ៥ ឃនោះកាុងខ្នធមយ ួ ៗ ឃកើត្ឃ ើ ថា ខ្នធទង

ង ើ ឃោយ

ឧទយព្ាញ្ញ ា ណ

ននសង្ខខរ គឺឃ

ប្បញ្ញញព្យិចារណ្ហឃ

ធម៌ ៥ រលត្់ឃៅវ ិញឃោយរលត្់ធម៌ ៥ ជាមុ ន ។ រូប្បឃកត្ ើ ឃោយធម៌ ៥ ឃនោះមកប្ប្បជុាំប្ព្យមគ្នាគឺ ៖ អវ ិជា​ា ១, ត្ណ្ហ ា ១, កមម ១, អាហារ ១, ឧបាទន ១, ឃទើប្បរូប្បឃកើត្ឃ

ង ើ បាន, កាលរូប្បកខនធនឹងរលត្់ឃៅលុោះតត្

រលត្់ធម៌ ៥ ឃនោះជាមុន ។ ឯអរូប្បកខនធទង ាំ ៤ ឃកត្ ឬរលត្់ឃោយធម៌ ើ

~ 141 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ប្បា​ាំ ៗ ដូច្គ្នាគឺ ៖ អវ ិជា​ា ១, ត្ណ្ហ ា ១, កមម ១, សមផសស ១, ឧបា ទន ១ ។ ឃប្បើយកខ្នធ ៥ មកគុណនឹងញណ ១០ ឃ ញណ ៥០ គឺញណតដលឃ ឃ

ញ ើ ឃៅជា

ញ ើ ទើឃកើត្ននខ្នធមាន ២៥, ញណតដល

ញ ើ ទរើ លត្់ននខ្នធមាន ២៥ (រួមជា ៥០) ។ ប្បញ្ច កខនធនិងធម៌ ៥

សប្មាប្ប់ប្បឃងកត្ ើ ខ្នធឃនោះ ឃប្ប្បៀប្បដូច្ជាឃ្លង ើ នង ិ អុស គអ ឺ ុ សមានឃៅដោប្ប ណ្ហ ឃ្លើងក៏មានឃៅដោប្បឃ

ោះ លុ ោះអុសអស់រលើងឃេយ ឃ្លើងគ្នមនវត្ថុ ើ

អាជា ើ ទអា ើ ប្ស័យឃអោះឃៅក៏រលត្់ឃៅោមអុសអស់ឃ

ោះផងតដរ

ដូច្ធម៌

៥ តដលជាឃមប្បឃងកត្ ើ ខ្នធ ៗ ជាឃមប្បឃងកើត្ទុកខ ៗ ជាឃមប្បឃងកត្ ើ ឃទស ជាអឃនកប្ប្បការ គឺជាត្ួឃ្លើងទុកខឃ្លើងកិឃលស ឃអោះជាប្ប់កុ ងស ា ដ នច្ិត្ត ននសត្ាទង ាំ យប្ប់-នថ្ៃឥត្មានប្រកប្រនដឃ ៣.

ភង្គញ្ញ ា ណ

ប្បញ្ញញព្យចា ិ រណ្ហឃ

ដូច្ជាដុាំននព្យព្យុោះទឹកតដលឃបា៉ាងឃ ៤.

យ ។ ើ ញ ើ ទតើ ប្បកធ្លលយននសង្ខខរ

ង ើ ឃេយ ើ តប្បកឃៅវ ិញ ។

ភយរុប្បដ្ឋឋនញ្ញ ា ណ

ប្បញ្ញញព្យិចារណ្ហឃ

ញ ើ ឃទសកាុង

សង្ខខរថា មាន្័យឃប្ច្ន ើ គួរខាលច្ប្បដ ើ ូច្ជារឃងើកឃ្លង ើ តដលឃៅដ ។ ៥.

អាទីនវញ្ញ ា ណ

ប្បញ្ញញព្យិចារណ្ហឃ

ថាមានឃោគឃប្ច្ើនឃប្បៀត្ឃប្បៀនជានិច្ច

ដូ ច្ជាដាំប្បូក

ញ ើ ឃទសកាុងសង្ខខរ ជាទើឃៅននសត្ា

កឃណដៀរ ។ ៦.

និព្ាិទាញាណ

ប្បញ្ញញព្យិចារណ្ហឃ

ឃេយ ើ ឃកើត្ឃសច្កដើជិនអអន់ធុញប្ទន់ឃនឿយណ្ហយ

~ 142 ~

ញ ើ ឃទសកាុងសង្ខខរ

ដូច្ជារាមើ និង

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

្រយាឃ ិ ៧.

ញ ើ ឃទសគ្នា ឃេយ ើ ប្បាថា​ានង ឹ តលងលោះគ្នាឲ្យោច្់ ។ មុញ្ារ ិ ក ុ មយតាញាណ

នឹងឃច្ញឲ្យរួច្ចាកសង្ខខរ

ប្បញ្ញញព្យិចារណ្ហរកឧបាយតដល

ដូច្ជាសត្ាទទត្បុលប្ទុងច្ង់ឃច្ញឲ្យរួច្ព្យើ

ប្ទុង ឬដូច្ប្ត្រើ ុលត្បុលព្យើសាំណ្ហញ់ ច្ង់ឃច្ញឲ្យរួច្ព្យើកុ ងសាំ ា ណ្ហញ់ ។ ៨.

សង្ខារ ូបប្ក្ខាញាណ

ប្បញ្ញញព្យចា ិ រណ្ហឃ

ញ ើ គុ ណនង ិ

ឃទសកាុងសង្ខខរឃេយ ាំ ឃៅជាកណ្ហ ដ លមិនប្សឡាញ់ មិនសអប្ប់ ើ ឃធាើច្ិត្តោង សង្ខខរ ដូច្ជារាមន ា ោច្់ប្ស ើ ង ិ ្រយាតដលលោះតលងគ្ន ិ ៩.

អនុបោមិកញ្ញ ា ណ

ប្បញ្ញញព្យចា ិ រណ្ហឃ

ោះឃេយ ។ ើ

ញ ើ អរយសច្ច ិ

ទាំង ៤ ប្ព្យមទាំងសង្ខខរ ជាអនុឃោមប្បដិឃោមឃៅមក ៗ កាុងញណ ៨ ខាងឃដើម ឃដើមបរើ ាំលត្់អវ ិជា​ា, ត្ណ្ហ ា , កមមជាឃដើម ឃប្ប្បៀប្បដូច្ជាសត្ា ប្ប្បឃច្ៀវសួឃៅមក ៗ ឃដើមបរើ កតផលប្សគាំកុ ងតមកទាំ ា ង៥ ។ ១០. បោត្រភូញាណ

អរយមគគ ោមឧប្បនិសស ័យវស ិ

ប្បញ្ញញព្យិចារណ្ហឃលើកច្ិត្តឃ បារមើរប្បស់ខ្ួ នព្យ ល ើប្បុព្យាជាត្ិ

ង ើ កាន់ ករង

សនសាំមកផសាំគ្នានង ឹ ឃេត្ុ -ផល ននការឃសព្យគប្ប់មប្ិ ត្កាុងប្បច្ចុប្បបនាជាត្ឃិ នោះ ផង

ដូច្ឃរឿងប្ព្យោះបាទអជាត្សប្ត្ូវរលត្់មគគផល

ឃប្ព្វោះប្ត្ូវឃសព្យគប្ប់

នឹងឃទវទត្តជាមិប្ត្ខ្ុស ឃនោះជាឃទសឃេត្ុផលកាុងប្បច្ចុប្បបនា ។ វ ិប្បសស

ប្បញ្ញញ ឬវ ិប្បសស

ញណទាំង ៩ ឬទាំង ១០ប្ប្បការឃនោះ

ជាធម៌សប្មាប្ប់ឃធាើឲ្យជាក់ច្ាស់នូវប្ព្យោះនិព្វាន ២ យា៉ាងគឺ ៖

~ 143 ~

។

ប្ព្យោះនិព្វានឃ

ោះមាន

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

១.

សឧបាទិបសសនិព្វាន

រលត្់ធមមធ្លត្ុតដលជាឃោកយ ិ

គឺឃរមនសសឃទមនសសត្ួកិឃលសឲ្យរលប្ប់អស់ ឃប្បកាខ ធមមដាិត្ិញណ

ឃេយ ើ ច្ិត្តជាអ

ប្បញ្ញញោាំងឃៅខា​ាប្ប់ខ្ួ នកា ា ុ ងធម៌

ងគុ -

មិនបានញប្ប់

ញ័ រគជា ឺ ត្ួប្ព្យោះអរេត្តផល ១ ។ ២.

រ ាំលត្់ឃ្លង ើ ទុកខ

អនុបាទិបសសនិព្វាន

ឃ្លង ើ កឃិ លស

មានជាត្ិ, ជោ, ព្យាធិ, មរណៈ និងោគៈ, ឃទសៈ, ឃមាេៈ ជាឃដើម ឲ្យអស់ឃៅបាន ១ ។ មា៉ាងឃទៀត្ប្ព្យោះនិព្វានឃ

ោះ ប្ព្យោះប្បរមររដប្ទង់ឃទស

ថា ៖

“ អរថិ ភិកបា វ រទាយរនំ ” មា​ាល្ក ខ ងឡាយ ! អាយត្នៈមាន ិ ុ ទាំ

ឃៅឃ្មោះថាសងខត្ធ្លត្ុ

ាំ ក់តត្ងនូវធ្លត្ុអាយត្នៈ មន ័ ប្ប្បជុោ ិ មានប្បច្ចយ

នង មរូប្បកាុងទឯ ិ ើ ណ្ហ

គន ឺ ង ឹ ថា

ជាដើ

ជាទក ឹ

ជាឃ្លើង

ជាខ្យល់

ជាវ ិញ្ញញណ អតណដត្ឃៅកាុងអាកាសគទ ឺ ើវលទឃទ ៗ ឃ ោះក៏ឃទតដរ ប្ព្យោះ នព្វ ិ ា នប្គ្នន់តត្ជាទរើ ាំលត្់ទុកខ

នង ិ រ ាំលត្់ឃេត្ុឲ្យឃកត្ ើ ទុកខ

គត្ ា ទាំង ឺ ណ្ហ

១០៨ នង ិ កិឃលសទាំង ១៥០០ ឲ្យអស់រលង ើ ឃៅប្ប៉ាុឃណ្ហណោះ ឃទប្ប ើ បាន ឃ្មោះថាប្ព្យោះនព្វ ិ ាន

ដូច្បានអធិប្បាយសឃងខប្បមកយា៉ាងឃនោះឯង

។

សូមប្បណឌិត្ជាត្ិជាអាកមានប្បាជា​ា ព្យចា ិ រណ្ហឲ្យយល់តវងឆ្ងៃយត្ឃៅ ។

~ 144 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ៣៥ ផុដ្ឋសស បោកធបមាហ ិ ច្ិរតំ យសស ន កមបរី ច្ត្ គ ឯណ្ហមន ាំ ឡាយ ិ តរប្បស់ប្បុគល ិ ញប្ប់ញ័រឃោយឃោកធម៌ទង ៏ ត្តម ។ ព្វល់ប្ត្ូវឃេយ ជាមងគលដឧ ើ អធប្ប ិ ាយថា ៖ ឃោកធម៌មាន ៨ ប្ប្បការគឺ ៖

មានោ្ ១,

ឥត្ោ្ ១, មានយស ១, ឥត្យស ១, និ ៃ ១, សរឃសរើ ១, សុខ្ ១, ទុកខ ១ (រួមជា ៨ ប្ប្បការ) ។ ឃោកធម៌ទង ាំ ៨ ឃនោះបានជាឃៅ ឃោកធម៌ ប្បុថ្ុជានឃៅឃ

ឃប្ព្វោះជាសភាព្យឃធាច្ ើ ត្ ិ តរប្បស់សត្ាឃោកតដលមានស ដ នជា យ ឲ្យញប្ប់ញ័រជានច្ ើ ិ ច ។ ឃវៀរតលងតត្អងគប្ព្យោះអរេនត

តដលឃោកកាត្់កិឃលសោច្់អស់ចាកស ដ ន សមាលប្ប់ធមមធ្លត្ុទង ាំ ៧ ប្ប្បការបានប្ព្យោះទ័យឃោកគ្នមនឃរមនសសឃទមនសស

ជាអ ងគុឃប្បកាខ

គោ ាំ ឃៅជាកណ្ហ ដ ល, ធមមដាិត្ិញណ ឃោកមានប្បញ្ញញខា​ាប្ប់ខ្ួ នព្យ ា ចា ឺ ង ិ រ -ណ្ហកាុងសងខត្ធម៌ ឃោកធម៌ទង ាំ ៨ ឃនោះឃ

និងអសងខត្ធម៌បានជាឃោកមិនញប្ប់ញ័រឃោយ យ ។ ើ

ឯប្បុគគលតដលមានស ដ នជាប្បុថ្ុជាន

ឃប្បើអាប្ស័យឃោយប្បញ្ញញ

ព្យចា ាំ ៨ ឃនោះថាមានោ្ មានយស មានសរឃសរើ ិ រណ្ហឃោកធម៌ទង នង ិ សូនយោ្ប្បង់យសបាន មិនឃទៀង

និ ៃ មានទុកខ

ទាំងអមាលឃនោះជារប្បស់

ជាទុកខមិនតមនជារប្បស់ខ្ួ ន ល រតមងតប្ប្បប្ប្បួលឃៅោមសភាព្យ

~ 145 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ឃោកជាធមមោ កាលឃប្បើបានព្យចា ឃសច្កដើ ិ រណ្ហដូឃច្ាោះឃរឿយ ៗ ឃេយ ើ ឃប្ត្កអរ

ឬត្ូច្ច្ិត្តឃរយឃរកខ្សក ឹ ខ្សួលជាឃដើម

ក៏ឃសដើងសដួច្ចាក

កាយស ដ នបានឃោយររប្បញ្ញញ ព្យិចារណ្ហនូវសង្ខខរឃរឿយ ៗ ឃ

ោះនឹង

កាំចាត្់ប្បង់ឧបាទនបានខ្លោះ ៗ មន ិ ខាន ។ ឯប្បុគគលតដលមានស ដ នច្ិត្តជាប្បុថ្ុជានឃៅឃ

យ ើ

ឃប្បើមានោ្

យស សរឃសរើ សុខ្ឃេយ ើ រតមងឃប្ត្កអរ ច្ិត្តក៏កាន់យកឃោយឃមាេុបាទន

។

ឃប្បើគ្នមនោ្

គ្នមនយស

បាននិ ៃ

បានទុកខរតមង

ឃទមនសសត្ូច្ច្ិត្ត ឃកើត្ឃសច្កដើឃៅឃរកជាធមមោឃប្ព្វោះអវ ិជា​ាគឺឃមាេៈ ប្គប្បសងកត្់

មិនឲ្យដឹងប្ប្បមាណកាុងសង្ខខរ

ដូ ច្មានឃរឿងត្ាំណ្ហលព្យើ

ងមាគនៃយ ើ តដលបានជាអគគមឃេសប្ើ ព្យោះបាទឧឃទន បានោ្-យស ជាឃដើមឃប្ត្កអរឃ្លច្ខ្លួនឃ

ង ើ មានោះ ឃកើត្ប្ប្បទូសដនឹង

ងរមាវត្ើ ក៏

ប្ត្ ប្ប់ឃៅជាវ ិ សខ្លួនឯងវ ិញ ឬដូច្ឃរឿងសត្ាច្ច្កសគមឃដើរោមប្ព្វន នប្ព្យគត្ ិ ថា ឃ

តប្កងបានរច្់តដលឃសសសល់

ញ ើ ដាំរម ើ ិនឃ

ញ ើ ព្យស់

ក៏

។

លុោះដល់ប្ព្វនឃ

រជិត្សត្ាព្យស់បាញ់ ដាំរនប្ព្យ ើ

រាជ័រថ្លស់នកឃៅប្ត្ូវដាំរនប្ព្យរ ល ប្ប់ ព្យស់ឃ ើ

ោះ

ឃៅឃវោ

ោះវ្័យភា​ាក់ច្ឹកឃជើងប្ព្វន ៗ

ក៏ដល ួ រាឃៅប្ត្ូវច្ាំកាលព្យស់ ៗ ក៏រលប្ប់ផងតដរ ។ ឯតអកច្ច្កឃ

ោះក៏តប្សកថា ៖ “ មហាោឃភា ! អញមានោ្ធាំ

ណ្ហស់ឃព្យលឃនោះ ឃប្ព្វោះដាំរក៏ ើ រលប្ប់, មនុសសក៏រលប្ប់, ព្យស់ក៏រលប្ប់ បាន ជាអាហារអញទាំងអស់

ប្ប៉ាុតនតអាោមអញប្ត្ូវសាំនច្ទុកសុ នើ ថ្ៃឃប្កាយត្ ៗ

~ 146 ~

មង្គលសូត្រ

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

____________________________________________________________________

ឃៅ

ឃព្យលឃនោះប្ត្ូវអញសុ តើ សបកប្បឃ ល ោះរាជាមុនឃប្បម ើ ន ិ តអអត្សម ិ សុ ើ

រច្់ព្យស់ឃទៀត្ ” ។ ច្ច្កឃ

ោះគិត្ដូឃច្ាោះឃេយ ក៏អឃងគៀមប្បឃ ល ោះរា, ើ

រាឃៅឃវោ​ោច្់ប្បឃ ល ោះក៏វត្់មកប្ត្ូវច្ាំកាលច្ច្ក ៗ ក៏រលប្ប់កុ ងឃព្យល ា ឃ

ោះផងតដរ ។ ឯអាកតដលឃោម្ឃោយ ោ្, យស, សរឃសើរ, សុ ខ្ជាឃដើម

ឃនោះ រតមងតត្ងបានជួប្បប្ប្បទោះនង ល ច្សត្ាច្ច្ក ឹ ឃប្គ្នោះថា​ាក់ធាំ ៗ ដល់ខ្ួ នដូ តដលបានអធិប្បាយមកយា៉ាងឃនោះឯង ។

~ 147 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ៣៦ អបោកំ ឃសច្កដម ើ ន ិ ឃរយឃរក ឃោយឃេត្ុតដលឃកត្ ើ ឃ ង ើ ឃផសងៗ ៏ ត្តម ។ ជាមងគលដឧ អធប្ប ិ ាយថា ៖ ឃសច្កដឃើ រយឃរក នង ិ ្័យទាំងឡាយ តដល ឃកើត្ឃ

ង ើ បានឃ

ោះ

មកអាំព្យើព្យក ួ សត្ាមានត្ណ្ហ ា ជាឃេត្ុ ។ ព្យុ ទធដើកា

សតមដងប្បាប្ប់ឃេត្ុននឃសច្កដើឃរក និង្័យជាឃដើមថា ៖ រណ្ហ ា ជាយបរ បោក្ខ រណ្ហ ា ជាយបរ ភយំ រណ្ហ ា វិប្បមុរស ត ស នរថិ បោបក្ខ កុបតា ភយំ

ឃសច្កដឃើ រកឃកត្ ា ្័យក៏ឃកត្ ា ឃប្បប្ប គ ើ មកព្យត្ ើ ណ្ហ ើ មកព្យត្ ើ ណ្ហ ើ ុគល មានច្ត្ ា ឃេយ ិ តផុត្ប្ស ោះអាំព្យត្ ើ ណ្ហ ើ

ឃសច្កដើឃរក

នង ិ ្័យមន ិ មាន

មកអាំព្យទ ឃទៀត្ឃ យ ។ ើ ណ្ហ ើ ើ ឯកិច្ចនឹងរ ាំលត្់ឃសច្កដើឃរយឃរក

និង្័យជាឃដើមឃនោះ

ប្ត្ូវ

រ ាំលត្់ឃោយកមមោាន ២ ប្ប្បការគឺ៖ សមថ្កមមោាន នង ិ វ ិប្បសស កមមោាន ឃទប្ប ើ រលត្់បាន ។ ឯសមថ្កមមោានឃ

ោះគឺ ៖ អនុសសត្ិ ១០, អសុ្

១០, កសណ ១០, អរូប្បជាន ៤, ប្ព្យេមវ ិហារ ៤, ធ្លត្ុវវោថន ១, ិ អាហារប្បបដក ិ ូលសញ្ញញ ១ (រួមជា ៤០) ។

~ 148 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

អនុសសរិ ១០ គឺ ៖ ១.

ព្ុទា​ានុសសរិ រឭកដល់ព្យុទធគុណមាន អរេាំ ជាឃដើម ;

២.

ធម្មានុសសរិ រឭកដល់ធមមគុណមាន រាកាខឃោ ជាឃដម ើ ;

៣.

សង្ានុសសរិ

រឭកដល់សងឃគុណមាន

សុ ប្បដិប្បឃ ា

សីោនុសសរិ

រឭកដល់សល ើ គុណមាន

អដាងក គិ សល ើ

ជាឃដើម ; ៤.

ជាឃដើម ; ៥.

ច្ចោនុសសរិ រឭកដល់គុណទន តដលខ្លួនបានប្បរចា ិ ចគ

ឃេយ ើ ជាឃដើម ; ៦.

រឭកដល់គុណធម៌រប្បស់ឃទព្យោមាន

បទវតានុសសរិ

សទធ ជាឃដើម ; ៧.

ឧប្សម្មនុសសរិ

រឭកដល់គុណប្ព្យោះនិព្វាន

មាន

វដដូប្បរឃច្ឆ ិ ឃទ ជាឃដើម ; ៨.

មរណ្ហនុសសរិ

រឭកដល់ឃសច្កដើរលប្ប់ថា ៖ “ អញនឹង

រលប្ប់ ” ជាឃដើម ; ៩.

អានាបាណសសរិ រឭកដល់ខ្យល់ដកដឃងាើមឃច្ញ - ច្ូល

ប្គប្ប់ដឃងាើម ; ១០. ក្ខយគតាសរិ រឭកទូឃៅកាុងកាយឲ្យឃ

ជារប្បស់គរួ ឲ្យឃខ្ពម ើ ។

~ 149 ~

ញ ើ ថាមិនរអត្

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

អសុភ ១០ គឺ ៖ ១.

ឧទាម្មទកំ អសុ ្តដលឃេម ើ ឃបា៉ាងឃ

ង ើ ;

២.

វិនល ី កំ អសុ ្តដលឃេម ើ ឃបា៉ាងឃខ្ៀវ ;

៣.

វិប្ុព្ក ា ំ អសុ ្តដលមានទឹកខ្ៃុោះេូរឃច្ញ ;

៤.

វិច្ឆិទក ទ ំ អសុ ្តដលឃគកាត្់ោច្់ព្វក់កណ្ហ ដ លខ្លួន ;

៥.

វិក្ខាយិរតកំ អសុ ្តដលមានសត្ាខាជ ាំ តញ្ា ងសុ ើ ;

៦.

វិកិរ ា ក ត ំ អសុ ្តដលមានអអឹងោត្់ោយកាុងទើឃផសង ៗ ;

៧.

ហរវិកិរ ា តកំ

អសុ្តដលឃគកាប្ប់ច្ិស្ដ្ញ្ញចោ ាំ ច្់ជាកាំណ្ហត្់

ត្ូច្ - ធាំ ; ៨.

បោហិរកំ អសុ ្តដលប្ប្បឡាក់ឃោយ្ម ;

៩.

ប្ុឡវកំ អសុ ្តដលមានដងកូវវរឃច្ញរឃវ ើក ;

១០. អដ្ឋិកំ អសុ ្តដលឃៅសល់តត្ោងអអង ឹ ទឃទ ។

កសិណ ១០ គឺ ៖ ១.

ប្ឋវីកសិណំ សមលឹងឃមើលដើ យកជាអារមមណ៍ ;

២.

អាបបាកសិណំ សមលឹងឃមើលទឹក យកជាអារមមណ៍ ;

៣.

បរបជាកសិណំ សមលង ឹ ឃមល ើ ឃ្លង ើ យកជាអារមមណ៍ ;

៤.

វាបយាកសិណំ

សមលឹងឃមើលខ្យល់តដលប្ប៉ាោះសលឹកឃ

យកជាអារមមណ៍ ;

~ 150 ~

ើ

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

៥.

នីលកសិណំ សាំ

ង ឹ ឃមល ើ ព្យណ៌ឃខ្ៀវ យកជាអារមមណ៍ ;

៦.

ប្ីរកសិណំ សាំ

ង ឹ ឃមើលព្យណ៌ឃលឿង យកជាអារមមណ៍ ;

៧.

បោហិរកសិណំ

សាំ ង ឹ ឃមើលព្យណ៌ប្កេម

យកជា

អារមមណ៍ ; ៨.

ឱទារកសិណំ សាំ

៩.

អាបោកកសិណំ សាំ

១០. អាក្ខសកសិណំ

ង ឹ ឃមល ើ ព្យណ៌ស យកជាអារមមណ៍ ; ង ឹ ឃមើលព្យនលឺ យកជាអារមមណ៍ ; សាំ ង ឹ ឃមល ើ អាកាស

យកជា

អារមមណ៍។ អរ ូប្ជាន ៤ គឺ ៖ ១.

អាក្ខោនញ្ញ ា យរនៈ

សាំ

ង ឹ ឃមើលអាកាសគឺ ទើវល

(១) តដលជាច្ឃ ល ោះទឃទយកជាអារមមណ៍ ឃេយ ថា ៖ (អនបនាត ើ ប្បរកមម ិ

អាក្ខបោ) ; ២.

វិញ្ញ ា ណញ្ញ ា យរនៈ

ប្រវយកអរូប្បវ ិញ្ញញណទើ ១ តដល

លអិត្មកឃធាើជាអារមមណ៍រប្បស់ច្ិត្តឃេយ ា ណំ ; ើ ប្បរកមម ិ ថា៖ ប្រ ិរតកំ វិញ្ញ ៣.

អាកិញ្ាញ្ញ ា យរនៈ កាំណត្់យកអរូប្បវ ិញ្ញញណទើ ១ តដល

ផាយឃៅឃោយមន ិ មានកងាល់ត្ច្ ិ ត្ួច្ជាអារមមណ៍

ឃេយ ើ ប្បរកមម ិ ថា ៖

(នរថិ កិញ្ាិ វរថុ) ; ______________ (១) បរ ិកម្ម បរុ ិក័ម្ ឬ ប៉ៈរុ ិ បា.; ស្ំ. ( ន. ) (បរ ិកម្៌ន៑) ការចរព្ម្ើនភាវនា

~ 151 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

៤.

បនវសញ្ញ ា នាសញ្ញ ា យរនៈ

កាំណត្់យកឃសច្កដល ើ ត្ ិអ

រប្បស់អរូប្បច្ិត្តទើ ៣ តដលមានឃសៃើរតត្មិនមាន មកជាអារមមណ៍ ។ ត្ព្ហាវិហារ ៤ គឺ ៖ ១.

បមតាតបច្បតា ផាយឃមោតច្ត្ ាំ ព្យួង ; ិ តដល់សត្ាទង

២.

ករ ុណ្ហបច្បតា ផាយករុណ្ហច្ត្ ាំ ព្យួង ; ិ តដល់សត្ាទង

៣.

មុទិតាបច្បតា ផាយមុទិោ(១)ច្ិត្តដល់សត្ាទង ាំ ព្យួង ;

៤.

ឧបប្ក្ខាបច្បតា ផាយឧឃប្បកាខច្ត្ ាំ ព្យួង ។ ិ តដល់សត្ាទង

ធារុវវដ្ឋឋន ១ គឺ ៖ ១.

ធារុវវដ្ឋឋន

ព្យិចារណ្ហធ្លត្ុ ៤ គឺ ដើ, ទឹក, ឃ្លើង,

ខ្យល់ ខាងកាុងខ្លួនថា ៖ ធ្លត្ុកុ ងអាប្ស័ ា យគ្នានឹងធ្លត្ុឃប្ៅឃទើប្បរស់ឃៅ បាន ។ អាហារប្បដ្ិកល ូ សញ្ញ ា ១ គឺ ៖ ១.

ឃ

អាហារប្បដ្ិកល ូ សញ្ញ ា

ព្យិចារណ្ហអាហារទាំងព្យួងឲ្យ

ញ ើ ថា ជារប្បស់ប្បដិកូលគួរឃខ្ពម ើ រឃអម ើ ។

_________________ (១) ម្ុទិតា

បា. ( ន. ) ដំរណើរមានចិត្រត ីកោយរៅរករស្ចកដីស្ុខរបស្់អនកដទទរុំររ ើស្ម្ុខ គឺ

ដឹងថា អនកដទទតាម្តត្អនកណាក៏រោយ រគមានព្ទរយធនបុណយស្័កិត បានព្បកបរោយរស្ចកដី ស្ុខ-ចរព្ម្ើន ក៏មានចិត្ជ ត ួយអររគ ម្ិនព្ចតណននិនា​ាឈ្នននីស្ (ម្ុទិតាធម្៌ - ចិត្ត ) ។

~ 152 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

រួមប្ត្ូវជា ៤០ ឃៅថា សមថកមាដ្ឋឋន ៤០ ។ សមថ្កមមោានឃនោះ

សប្មាប្ប់ឃយាគ្នវច្រកុលប្បុប្ត្អាកមានសទធ

មិនថាប្គេសថ មិនថាប្បព្យាជិត្សិកាបានដូច្គ្នា ឃប្បើអាកមានសទធប្ព្យម ទាំងព្យាយាមខ្ាំច្ឃប្មន ើ កមមោានឃនោះណ្ហមួយ ផលព្យកា ើ រច្ឃប្មន ើ ឃ

ោះខ្លោះ ៗ មន ិ ខាន,

ដូច្មានឃរឿងត្ាំណ្ហលព្យប្ើ ព្យោះ

សមណឃគ្នត្មប្បរមប្គូជាមាចស់រស មួយ ។ កាុងប្គួររឃនោះមានគ្នា ៦

គង់នឹងបានទទួលកនប្ម

ប្ទង់ឃកើត្កាុងប្ត្កូលប្ព្វេមណ៍

ក់គឺ ៖ ប្ព្យោះអងគ ១, ្រយា ១, ិ

កូនប្ប្បុស ១, កូនប្សើ ១, កូនប្ប្បររប្សើ ១, ខ្ាុាំប្សើ ១ ប្ត្ូវជា ៦ ឯប្ព្យោះប្បរមឃព្វធិសត្ាប្ទង់តត្ងឲ្យឱវទដល់ជន ៥ សាំណ្ហក់ប្ព្យោះអងគឃ

ោះឃរឿយ ៗ

មរណ្ហនុសសត្ក ិ មមោាន

ក់

ក់ ។

តដលឃៅកាុង

ថា ៖ “ អាកទាំងឡាយ ! ប្ត្ូវខ្ាំច្ឃប្មន ើ

អាកនង ឹ ច្ាស់នូវសង្ខខរឃនោះថា ឹ បានដង

សត្ា

ទាំងឡាយតដលឃកត្ រតមងប្ត្ូវរលប្ប់ឃៅវ ិញជាធមមោ ” មិន ើ មកឃេយ ើ ឃរសមុ ួ ណ្ហមួយឃ ើ ខ្សត្ាព្យក

យ ើ

ឲ្យតត្ព្យួកសត្ាតដលមានជាត្ិឃកើត្មក

ឃេយ រតមងឃធាដ ើ ើ ាំឃណើរឃៅជួប្បនង ឹ ឃសច្កដរ ើ ល ប្ប់វ ិញ ដូ ច្គ្នាទាំងអស់ ។ ឃោយឃេត្ុឃនោះ ឃៅឆ្ងៃយ

ច្ូរអាកទាំងឡាយកុាំប្ប្បមាទឃមល ើ ង្ខយសច្កដរ ើ ល ប្ប់ថា

មិនទន់ច្ូលដល់ឃយង ើ ទាំងឡាយឃ

យ ើ

ឃសច្កដើរលប្ប់ឃនោះ

ឃៅប្ប្បចា​ាំជើវ ិត្ឃយង ើ ោល់គ្នាប្គប្ប់វរៈខ្យល់ដកដឃងាើមឃច្ញ-ច្ូល ជាធមមោ ចា​ាំផ្លលស់ឃវនគ្នានង ឹ ឃសច្កដឃើ កត្ ើ យប្ប់

ឃប្ប្បៀប្បប្បដ ើ ូច្ជានថ្ៃរោះប្ត្ូវផ្លលស់ឃវននង ឹ

គឺនថ្ៃលិច្បាត្់ឃៅវ ិញដូឃចា​ាោះតដរ,

~ 153 ~

ឃេត្ុឃនោះគួរណ្ហស់ឃេយ ើ តត្

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ឃយង ើ ឃច្ញ-ច្ូល កុាំឃប្ត្កប្ត្ ើ ប្ត្ូវនក ឹ ដល់ឃសច្កដើរលប្ប់ឲ្យប្គប្ប់វរៈដឃងាម អាលកាុងកាមឃ្លច្ខ្លួនឃ

យ ើ ” ។

បរ ប្ញ្ា ជនា ជនទាំងឡាយ ៥

ឱវទរប្បស់ប្ព្យោះប្បរមឃព្វធិសត្ាប្គប្ប់ប្ប្បការ

ក់ឃ

ោះ

គ្ន ាំ ា ច្ឃប្មើនមរណ្ហនុសសត្ិ

កមមោានប្គប្ប់ទិវោប្ត្ើកាលមិនមានឃសច្កដើប្ប្បមាទឃ

យ ើ ។

ឯក ទិវសំ សម័យនថ្ៃមយ ួ ប្ព្យោះឃព្វធិសត្ា ២

គ្ន ាំ ា ទម ឹ នងគ័លឃៅ្ាួរព្យប្ើ ព្យឹកប្ព្យហាម

ក៏សត្ ថិ ឃៅកាុង

ក់នឹងកូនប្ប្បុស

ឯមាណព្យជាកូនបានកា​ាំប្បិត្ប្ព្វ

មាមា ើ ា ឃដរើ ឃៅឃបាច្ឃៅមឃៅ្លឺតប្សយកមកគរដុត្ តផសងក៏ប្បក់ប្ត្ ឃៅកាុងស៊ុ៊ុំប្ទុាំឃៅម ឃ

ឯស៊ុ៊ុំប្ទុាំឃៅមឃ

កាុងទើឃ

ោះឃៅ ឃោយកមាលង ាំ ឃោរឃៅ និងព្យិសដ៏កាលហាន ។ ឯប្ព្យោះ

ក៏មមា ាើ ា រត្់ឃៅឃលក ើ សព្យកូនឃ មួយឃៅ ្លតឺ ប្ស ោះឃ

ញ ើ មាណព្យកាំព្យុងដុត្ឃ្លើង

ក៏វរឃោត្ឃៅច្ឹកមាណព្យប្ត្ូវដួលឃដករលប្ប់

ឃព្វធិសត្ា កាលឃប្បើបានឃ

ឃ

ោះមានព្យស់តវកមួយវឃព្យនឃៅកាុង

ោះ ។ លុោះប្ត្ូវតផសង វក៏លូនឃច្ញមកឃ

វក៏ខ្ឹងឃោរឃៅមេមា ិ

ប្ប់ច្ូល

ញ ឃោក ើ កូនដួលឃដករលប្ប់ដូឃចា​ាោះឃេយ ើ ង ើ

យ ាំ កឃៅឃផដកឃៅឃប្កាមមលប្ប់ឃ

ធ ើ ាំ

ឃេយ ើ ឃោកមន ិ បានយាំឃរកអាន ើ ង ឹ កូ នតដលរលប្ប់

យ ើ , ឃោយឃោកព្យិចារណ្ហថា កូនអញតដលរលប្ប់ឃនោះលោះប្បង់

នូវោងកាយឃចាល ឃច្ញឃចាលឃៅ

ប្បើដូច្ជាសត្ាព្យស់តដលសកលោះប្បង់សាំណកឃេយ ើ ធមមោព្យស់តដលសកមន ិ ប្សឡាញ់

មន ិ ជាប្ប់ច្ត្ ិ តនង ឹ

សាំណកវយា៉ាងណ្ហ ? ឯកូនអញតដលវរលប្ប់ឃៅឃនោះក៏ដូឃចា​ាោះតដរ ឃប្បើ

~ 154 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

អញយាំឃរករដយមន ិ មានប្ប្បឃយាជន៍អាើដល់អញ រលប្ប់ឃៅឃ

ោះប្បនដិច្ប្បនតួច្ឃរោះឃ

ឬដល់កូនតដល

យ ។ លុោះប្ព្យោះឃព្វធិសត្ាគិត្ដូឃចា​ាោះ ើ

ឃេយ ើ ក៏ប្ត្ ប្ប់ឃៅ្ាួរតប្សត្ឃៅឃទៀត្

ប្គ្នឃ

ោះមានប្បុរសមា​ាក់ឃដើរមក

ជិត្ឃោក ៗ ក៏តប្សកផ្លដថា ាំ ៖ “ តនែ៎អាក! ឃប្បើអាកឃៅដល់ប្សុកឃេយ ើ អាណិត្ច្ូលឃៅប្បាប្ប់អាកផៃោះខ្ាុាំឲ្យមកទាំងអស់គ្នា

ឃេយ ើ ឲ្យយកបាយ

តត្មួយច្ាំតណកមកបានឃេយ ើ កុាំយកព្យើរច្ាំតណកដូច្សព្យាដងឃ ឯប្បុរសឃ

យ ើ ”។

ោះក៏ទទួលយកអារឃេយ ើ ឃៅប្បាប្ប់្រយាន ិ ិងធោ ើ ឃព្វធិសត្ា

ោមប្បណ្ហ ដ ជ ាំ នទាំង ៤ ទាំងអស់គ្នា

ក់ឃទៀត្ឃ

ោះ ។ លុោះបានឮឃេយ ើ ក៏

យកអាហារតត្មួយច្ាំតណកឃៅ

រលប្ប់ឃៅឃប្កាមមលប្ប់ឃ ឃផសងៗគ្នា ។ ឯ

ដ ើ ូឃចា​ាោះឃេយ ើ

ក៏

លុោះដល់ឃ

គ្ន ាំ ា ឃៅ

ញ ើ មាណព្យ

គ្ន ាំ ា ព្យិចារណ្ហឃសច្កដើរលប្ប់

ងប្ព្វេមណើជាមាោ

ងព្យចា ិ រណ្ហថា ៖ “ កូន

អញកាលឃគមកឃកើត្កាុងនផៃអញឃនោះ អញក៏មិនបានឃៅឃគមក កាល ឃគវ ិលប្ត្ ប្ប់ឃៅមិនមកវ ិញយា៉ាងឃនោះ ឃគក៏មិនបានោអញ ៗ ក៏មិន បានអនុញ្ញញត្ឲ្យឃគឃៅឃ ឃៅវ ិញក៏យា៉ាងឃ

យ ើ , កាលឃគមកកាន់នផៃអញយា៉ាងណ្ហ ឃគ

ោះតដរ ច្ូរឃៅោមអធាប្ស័យឃគច្ុោះ ឃប្បអ ើ ញយាំឃរក

រដយឃគ ក៏ឥត្មានផលប្ប្បឃយាជន៍អាើឃ

យ ើ ” មាោព្យិចារណ្ហដូឃចា​ាោះ

ឃេយ ើ ក៏មិនបានយាំឃរយឃរក ។ ឯប្បអូនប្កមុាំព្យិចារណ្ហថា ៖ “ ប្បង អញតដលរលប្ប់ឃនោះ

ឃប្បអ ើ ញយាំឃរកឃៅ ក៏ឥត្ប្ប្បឃយាជន៍ឃទ

ឃគមិនបានឮអញយាំឃរករដយឃគឃ

យ ើ

~ 155 ~

”

។

ឃប្ព្វោះ

ប្បអូនប្កមុាំព្យិចារណ្ហ

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ដូឃចា​ាោះឃេយ ើ

ក៏មន ិ បានយាំឃរយឃរក

្រយាមាណព្យឃ ិ

។

ឯ

ងប្ព្វេមណើជា

ោះព្យិចារណ្ហថា ៖ “ ឃប្បើអញយាំឃរកប្សឃណ្ហោះរាមើ

តដលរលប្ប់ឃនោះ នឹងឃៅជាមនុសសឃឆ្ងត្េួសឃព្យក ប្បើដូច្ជាកូនឃកមងត្ូច្ ប្កឃ ឃ

កឃ

ញ ើ ដួងប្ព្យោះច្នៃរោះ្លឃឺ លឃើ ម ក៏តប្សកយាំទ

ោះយាំយា៉ាងណ្ហ

មកឲ្យឃកមងឃ

ឃប្បើទុកជាឃកមង

ក៏គ្នមនអាកណ្ហនង ឹ ចាប្ប់យកដួងប្ព្យោះច្នៃព្យើឃលើឃម

ោះកាន់ឃលងបានឃ

យ ើ ”

។

្រយាព្យ ិ ិចារណ្ហដូឃចា​ាោះ

ឃេយ ើ ក៏មន ិ បានយាំឃរក ។ ឯខ្ាុាំប្សព្យ ើ ចា ិ រណ្ហថា ៖ “ កូនមាចស់អញ តដលរលប្ប់ឃនោះ

ប្បដ ាំ តដលតប្បកជា ៧ ភាគអាកណ្ហនង ើ ូច្ជាឆ្ងាង ឹ អាច្

ផារឆ្ងាង ាំ ដើតដលតប្បកឃខ្ៃច្ឃ មាចស់អញឃនោះក៏មិនរស់ឃ ឃ

ោះជាប្ប់ឃ ង ើ វ ិញឃ

ង ើ វ ិញបាន

យ ើ ” ។ ខ្ាុាំប្សើឃ

ញ ើ ដូឃចា​ាោះឃេយ ើ ក៏មិនបានយាំឃរក

ព្យិចារណ្ហឃ

។

ោះលុ ោះព្យិចារណ្ហ

ជនទាំង ៥

ញ ើ ឃសច្កដើរលប្ប់ប្ព្យមគ្នាដូឃច្ាោះឃេយ ើ

ឃរយឃរកឃ

ឃោយអាំណ្ហច្មរណ្ហនុសសត្ិឃ

ឲ្យឃៅដដល់ប្បណុ ឌ កមពលឃស

ោះ

ក៏គ្នមននរណ្ហយាំ

ោះ ក៏ប្បណ្ហ ដ ល

សនៈ ននសឃមដច្អមឃរស្ដ្ ៃ ធិោជ ៗ ក៏ឃប្បើក

សេសសន័យឃនប្ត្ ទត្ឃមល ើ មកឃ

ញ ើ ច្ាស់នូវឃេត្ុការណ៍សព្យាប្គប្ប់

ឃទើប្បច្ុោះចាកឃទវរថននិមមិត្ខ្លួនជាប្ព្វេមណ៍ចាស់

ច្ូលឃៅកាន់ទើឃ

ក់ឃ

យ សូ មបតើ ត្ប្សក់ទឹកត្ាកមួយត្ាំណក់ក៏គ្នមនឃរោះ ។ ើ

រសាវបសន

ឃេយ ើ

ឃប្បើអញយាំឃរកឃៅ

ោះសួរថា ៖ “ តនែ៎អាកទាំងឡាយ !

ឃេយ ើ ឃដើរ

កូនអាកព្យស់ច្ឹក

រលប្ប់ដូឃច្ាោះឃេយ ឃត្ឃើ េត្ុដូច្ឃមដច្ក៏បានជាមន ួ ើ ិ មានអាកណ្ហមា​ាក់ទញ

~ 156 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

យាំឃរករដយកូនឃ

ោះឃ

“ មា​ាលប្ព្វេមណ៍ឃអើយ !

យ ើ ? ” ។ ប្ព្យោះឃព្វធស ិ ត្ាឃអលយ ើ ត្ប្បថា ៖ អាកណ្ហតដលទួញយាំឃរករដយអាឃឡាោះ

អាល័យមនុសសរលប្ប់ឃនោះ អាកឃ

ោះជាមនុសសអនធព្វល មានស ដ នច្ិត្ត

ឃលលឃៅឃឆ្ងត្លៃត្ ឹ លៃង់ឃោយអវ ិជា​ាប្គប្បសងកត្់ មនុសសឃ ននប្ព្យោះធម៌

តដល

ឃាំ ច្ញនូវឃសកដឃើ រកវ ិឃយាគប្ព្វត្់ប្បាសចាកសត្ា

និងសង្ខខរ តដលជាទើប្សឡាញ់ ឃព្យញច្ិត្តឃ រំ សុតា​ា

ោះមន ិ ដឹងគុណ

យ ។ ើ

ប្ព្យោះឥស្ដ្ ៃ ធិោជប្ទង់ប្ព្យោះសណ្ហ ដ ប្ប់ព្វកយឃ

មានប្ព្យោះទ័យឃរមនសសឲ្យព្យរសព្យៃរធុការដល់ជនទាំង ៥ ក៏ឃហាោះឃ

ោះឃេយ ក៏ ើ ក់

រួច្

ង ដ លឲ្យឃ្លៀងតកវ ៧ ប្ប្បការធ្លលក់ច្ុោះមក ើ កាន់អាកាសប្បណ្ហ

ឃព្យញផៃោះឥត្សល់តលាងណ្ហមួយឃ មរណ្ហនុសសត្ិកមមោាន

យ ើ

។

ឯអាកតដលបានច្ឃប្មន ើ

រតមងមិនឃរយឃរកតត្ងបានប្ប្បឃយាជន៍

ឃប្ច្ើនប្ប្បការ ដូច្ជាន័យតដលអធិប្បាយមកយា៉ាងឃនោះឯង ។

~ 157 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ៣៧ វិរជំ ច្ត្ ិ តតដលប្បាសចាកធូលើ គក ឺ ឃិ លសកាុងស ដ ន ៏ ត្តម ។ ជាមងគលដឧ

អធប្ប ិ ាយថា ៖ ោគៈ, ឃទសៈ, ឃមាេៈ ទាំង ៣ឃនោះឃោកចាត្់ ជាឃមកិឃលសធាំ ៗ ឃប្ប្បៀប្បដូ ច្ជា្ា​ាំ អនុស័យកិឃលស ជាកិឃលសលអិត្ តដលដិត្ជាប្ប់កុ ាងខ្នធស ដ នមាន ៧ យា៉ាងឃទៀត្គឺ ៖ ១.

ក្ខមរាោនុសយ ័

ឃសច្កដើត្ឃប្មកឃប្ត្កប្ត្អាលកាុងកាម

គុណ ៥ គឺ ៖ រូប្ប ១, សឃមលង ១, កលន ិ ១, រស ១, សមផសស ១ ; ២.

ភវរាោនុសយ ័

ឃសច្កដត្ ើ ឃប្មកឃប្ត្កអរកាុង្ព្យ

តដល

ជាទើឃកើត្ ៣ កតនលងគឺ ៖ កាម្ព្យ ១, រូប្ប្ព្យ ១, អរូប្ប្ព្យ ១ ; ៣.

ប្ដ្ិឃានុសយ ័

បានដល់ឃទឃរតដលមានប្បដិ

ៈ

គឺ

ឃសច្កដថា ាំ ថា​ាក់ច្ិត្តជាប្ប់ជានច្ ើ ាង ិ ចប្ប្បទូសដកុ ាងសត្ាគរឺ ូប្បតដលមានជើវ ិត្ និង ប្ប្បទូសដកុ ងសង្ខ ា ខ រគរឺ ូប្បតដលឥត្ជើវ ិត្ ឃ

ឥត្គិត្ព្យចា ិ រណ្ហរកគុណឃទស

យ ; ើ ៤.

ម្មនានុសយ ័ ឃសច្កដប្ើ ប្បកាន់ខ្ួ នប្បាណថាឃយ ល ង ថាឃគ, ើ

ថាអញ, ថាឯង មានប្ប្បកាន់ជាត្ប្ិ ត្កូលថា ខ្ត្តិយៈ, ប្ព្វេមណៈ, ឃវសយៈ, សូប្ទៈ ជាឃដើម ;

~ 158 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

៥.

ទិដ្ឋឋនុសយ ័

ឃសច្កដយ ើ ល់ខ្ុសឃ

ញ ើ ថា

សត្ាឃទៀងឃប្បើ

អាកណ្ហធ្លលប្ប់ឃកើត្ជាសត្ាអាើ ក៏ឃៅតត្ជាសត្ាឃ

ោះដតដល ឬយល់ឃ

ថាសូនយ ៗ បាត្់ ៗ ឃៅឃៅឃវោរលប្ប់ មិនឃ

ញ ើ មានឃកើត្ឃទៀត្ ឬមក

ប្បាប្ប់ឲ្យដឹងផងឃ ៦.

ញ ើ

យ ; ើ ឃសច្កដស ាំ ព្យួង ើ ងស ័យកាុងធម៌ទង

វិច្ិកច្ច ិ ឆ នុសយ ័

មាន

សងស ័យកាុងសុ ច្រត្-ទុ ច្ចរត្ថា ឲ្យទុកខដល់សត្ាជាឃដើម ; ិ ិ ៧.

អវិជា​ានុសយ ័

បានដល់ឃមាេៈ ឃសច្កដវើ ឃងាង ឬភាន់

ប្ច្ ម ាំ ន ើ ។ ិ ដឹងកាុងសង្ខខរតដលជាអត្ត្ ើ ៈ អ គត្ ប្បច្ចុប្បបនាជាឃដម វិច្ិកច្ច ិ ឆ ឃ ១.

ោះមាន ៨ យា៉ាងគឺ ៖

ប្ុព្ាបនដ អញាណំ មិនដឹងកាុងខ្នធធ្លត្ុអាយត្នៈខាងឃដើម

គម ឺ ន ិ ដឹងថា ជាត្ម ិ ុ នខ្លួនឃកត្ ើ ជាអាើ ជាមនុសសឬជាសត្ាក៏មន ិ ដឹង ១ ; ២.

ប្របនត អញាណំ មិនដឹងកាុងខ្នធធ្លត្ុអាយត្នៈខាងច្ុង

គឺមិនដឹងថាខ្លួនរលប្ប់ព្យើឃនោះនឹងឃៅឃកើត្ជាអាើ

ជាមនុ សសឬជាសត្ាក៏មិន

ដឹង ១ ; ៣.

អប្រាប្របនត

អញាណំ

មិនដង ឹ កាុងខ្នធធ្លត្ុអាយត្នៈ

ទាំងអត្ើត្ៈ, អ គត្, ប្បច្ចុប្បបនា គឺមិនដឹងទាំងជាត្ិមុខ្ ជាត្ិឃប្កាយ និងជាត្ិឃនោះ ១ ; ៤.

ទុបកា អញាណំ មន ាំ ១២ កងមាន ិ ដឹងច្ាស់នូវទុកខទង

ជាត្ិទុកខជាឃដើម ;

~ 159 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

៥.

ទុកស ា មុទបយ

អញាណំ

មន ិ ដឹងច្ាស់នូវឃេត្ុតដល

ឲ្ ាំ យឃកើត្ទុកខគឺ ត្ណ្ហ ា ទាំង ៣ មានកាមត្ណ្ហ ា ជាឃដើម ១ ; ៦.

ទុកន ា ិបរាធោមិនប្ ី ដ្ិប្ទា

អញាណំ

មិនដឹងច្ាស់

នូវប្បដិប្បទ គស សមាធិ ប្បញ្ញញ ជាផលូវប្ប្បត្ិប្បត្តិឲ្យរលត្់ទុកខ ១ ; ឺ ល ើ ៧.

ប្ដ្ិច្ស ា មុប្ាបទ

ធម៌ជាប្បច្ច័យឲ្យឃកើត្ឃ

អញាណំ

មន ឹ ច្ាស់នូវឃេត្ុនន ិ ដង

ង ើ ត្ ៗ គ្នា មាន ១២ គឺអវ ិជា​ាជាប្បច្ច័យឲ្យឃកើត្

សង្ខខរ ៗ ជាប្បច្ច័យឲ្យឃកត្ ើ វ ិញ្ញញណ ៗ ជាប្បច្ច័យឲ្យឃកើត្ មរូប្ប ៗ ជា ប្បច្ច័យឲ្យឃកត្ ើ អាយត្នៈ ៗ ជាប្បច្ច័យឲ្យឃកត្ ើ ផសសៈ ៗ ជាប្បច្ច័យឲ្យឃកត្ ើ ឃវទ

ៗ ជាប្បច្ច័យឲ្យឃកើត្ត្ណ្ហ ា ៗ ជាប្បច្ច័យឲ្យឃកើត្ឧបាទន ៗ ជា

ប្បច្ច័យឲ្យឃកើត្​្ព្យ ៗ ជាប្បច្ច័យឲ្យឃកើត្ជាត្ិ ៗ ជាប្បច្ច័យឲ្យឃកើត្ជោ, មរណៈ, ឃរកៈ, ប្បរឃទវៈ, ទុកខៈ, ឃទមនសសៈ ជាឃដើមឃរៀង ៗ ឃៅ ។ ិ ៨.

ឃៅឃ

យ ើ ឃ

ប្ដ្ិសនាិអទិដ្ស ឋ ច្ាសស ព្យួកសត្ាតដលមានអវ ិជា​ាប្បិទបា​ាំង

ោះមិនអាច្ឃ

ញ ើ

ឬដឹងច្ាស់នូវប្បដិសនធិឲ្យព្យិត្ប្បាកដ

បាន ដូច្មានឃរឿងត្ាំណ្ហលព្យឃើ ប្បសការធោ ។ កាលប្ព្យោះសមាមសមពុទធ ើ គង់ឃៅកណ្ហ ដ លទប្ើ ប្បជុាំព្យុទធប្បរស័ ិ ទ កាុងតដនអា វ ើ ឃ ការធើោឃ ងឃ

ោះឃដើរមក ប្ព្យោះអងគប្ោស់ឃៅថា៖ “តនែ៎!

ញ ងឃប្បស ើ

ងឃនោះឃៅណ្ហ ?”

ោះឃអលើយថា ៖ “ ខ្ាុាំប្ព្យោះអងគមិនដឹងជាឃៅណ្ហឃទ ” ។ ប្ព្យោះអងគ

សួរឃទៀត្ថា ៖ “ ច្ុោះ ងមកព្យណ្ហ ?” ើ អងគមិនដឹងជាមកព្យើណ្ហឃទ ” ។

ងឃ

ោះឃអលយ ើ ថា ៖ “ ខ្ាុាំប្ព្យោះ

ឯព្យួកព្យុទធប្បរស័ ិ ទតដលឃៅអងគុយ

~ 160 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

គ្នល់ប្ព្យោះអងគឃប្ត្ៀប្បប្ោកាុងទឃើ ឃ

ោះ

ក៏ឃកើត្ឃសច្កដឃើ ងឿងអៃល់ដល់ធោ ើ

ោះថា ៖ “ ឃេត្ុដូច្ឃមដច្ក៏បានជា ងឃនោះនិយាយព្វកយដូឃច្ាោះមក

កាន់ប្ព្យោះអងគ ”, ឃទើប្បប្ព្យោះអងគសួរថា ៖ “ មា​ាលឃប្បសការធើោ! តដល

ង

ឃអលយ ើ ថាមន ិ ដឹងជាឃៅទើណ្ហ ឃត្ើ ងមិនដឹងនូវអាើ ? ” ។

ោះ

ងឃ

ឃអលយ ឹ នូវដាំឃណើរវ ិញ្ញញណកខនធ តដលឃៅកាន់ ើ ត្ប្បថា ៖ “ ខ្ាុាំប្ព្យោះអងគមន ិ ដង យកប្បដិសនធិកុ ង្ព្យថ្ម ា ើឃទៀត្ គឺខ្ុ ាំប្ា ព្យោះអងគមិនដឹងជាខ្លួនរលប្ប់ព្យើឃនោះឃៅៗ ឃកត្ ើ ជាសត្ា ឬជាមនុសសឃទៀត្ឃ ខ្លួន ងមកព្យើណ្ហ ? ”,

យ ើ ” ។ ច្ុោះ ងថា ៖ “ មិនដឹងជា

ងឃអលយ ើ ថា ៖ “ ឃ

ខ្លួនមកព្យើណ្ហមកឃកើត្កាុងទើឃនោះបានឃ បានថា

ឃទើប្បប្កាប្បទូល

ប្ព្យោះអងគក៏ប្ប្បទនសព្យៃរធុការព្យរដល់

ង

ោះឃេយ ើ ប្ទង់សតមដងអាំព្យើធម៌ តដលមិនដឹងដល់គ្នានឹងគ្នា មានអវ ិជា​ា

និងសង្ខខរជាឃដើម ។ ឃ

គឺខ្ុ ាំប្ា ព្យោះអងគមិនអាច្ដឹង

ខ្លួនមកព្យើមនុសសឬឃទព្យោមកឃកើត្កាុងទើឃនោះ

ប្ព្យោះអងគោមការព្យត្ ិ ” ។ ឃ

យ ើ

ោះខ្ាុាំប្ព្យោះអងគក៏មន ឹ ថា ិ ដង

លុ ោះច្ប្ប់ធម៌ឃទស

ឃេយ ើ ព្យុទធប្បរស័ ិ ទកាុងទើប្ប្បជុាំ

ោះមាន ងឃប្បសការធោ ើ ជាឃដើម ក៏បានសឃប្មច្ឃរោប្បត្តផ ិ ល ។ ឯឃរឿងតដល

ម ាំ កសតមដងព្យនយល់អាំព្យើអវ ិជា​ា ៨ ប្ប្បការឃនោះ ក៏លម ម

រដប្ប់បានឃេយ ើ ឃោយន័យតដលវ ិសជា

មកដូច្ឃនោះឯង ។

~ 161 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

មង្ល គ ទី ៣៨ បេមំ អាកតដលមានឃសច្កដឃើ កសមចាកឃយាគៈ ជាឃប្គឿងប្ប្បកប្បច្ង ៏ ត្តម ។ រត្រួ ឹ ត្កាុងស ដ ន ជាមងគលដឧ អធប្ប ិ ាយថា ៖ ឃយាគៈមាន ៤ ប្ប្បការគឺ ៖ ១.

ក្ខមបយាគៈ

ឃសច្កដត្ ើ ឃប្មកឃប្ត្កប្ត្អាលកាុងកាមគុណ

៥ គឺ រូប្ប, សឃមលង, កលន ិ , រស, សមផសស តដលជាឃប្គឿងប្ប្បកប្បសត្ាឬ ច្ងច្ិត្តសត្ាទុក ១ ; ២.

ភវបយាគៈ ្ព្យគឺកតនលងឃកើត្ទាំង ៣ កតនលងគឺ កាម្ព្យ,

រូប្ប្ព្យ, អរូប្ប្ព្យ ទាំង ៣ ឃនោះជាឃប្គឿងប្ប្បកប្បច្ងច្ិត្តសត្ាទុក ១ ; ៣.

ទិដ្ិបឋ យាគៈ

ទិដាិគឺឃសច្កដើយល់ខ្ុស

គឺឃ

ញ ើ ថាសត្ា

ឃទៀង ឃោកឃទៀង ឬយល់ថាសត្ារលប្ប់ឃៅសូ នយ ឃោកសូ នយជាឃដើម ជាឃប្គឿងប្ប្បកប្បច្ងច្ត្ ិ តសត្ាទុក ១ ; ៤.

អវិជា​ាបយាគៈ ការមិនដឹងដល់ឃដម ើ កាំឃណើត្ននសង្ខខរ ជា

ឃប្គឿងប្ប្បកប្បច្ងច្ិត្តសត្ាទុក ១ ។ រួមជា ៤ ប្ប្បការ ។ ធម៌ជាឃប្គឿងរ ាំលត្់ឃយាគៈ ៤ ប្ប្បការឃនោះឲ្យអស់ឃៅគឺប្ត្ូវឃធាើ សើល

~ 162 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

សមាធិ ប្បញ្ញញ ឲ្យឃកត្ ើ ចាស់កាលឃ

ង ើ កាុងស ដ នឃទប្ប ើ នង ឹ សមាលប្ប់ឃយាគៈ

ច្ិត្តក៏ប្ជោះថាលប្បរសុ ិ ទធរអត្ផូរផង់កុ ាងស ដ ន ឃោយ

ទាំង ៤ ឃនោះបាន

មានធម៌ជាឃប្គឿងឃធាើឲ្យឃកើត្ឃសច្កដើសុខ្ឃកសមកានដ ឃសច្កដទ ើ ុកខ្័យអនតោយទាំងឡាយប្គប្ប់ប្ប្បការ គត្ ល មន ិ ប្ប្បទូសដឃធាកា ើ រអាប្កក់ដល់ខ្ួ នក៏ ិ បានឃ

និោសប្បាសចាក សូ មបម ើ នុសសណ្ហនង ឹ

យ ើ ដូ ច្មានឃរឿងត្ាំណ្ហល

ព្យើមហាកា ឃត្ថរថា ៖ ឃោកជាអាកមានសទធ រត្់ឃចាល្រយាទាំ ង៨ ិ ក់

ឃៅប្បួសកាុងសាំណ្ហក់ប្ព្យោះព្យុទធរស

ច្ឃប្មន ើ សមថ្វ ិប្បសស

មន ិ យូរប្ប៉ាុ ម នក៏បានសឃប្មច្ប្ព្យោះអរេត្តផល,

ឯ្រយាច្ ិ ិត្តច្ង់ឲ្យឃោកសឹកមកវ ិញ ឃោកតដលជារាមើឃ

ក់ក៏ប្បប្បួលគ្នាឃចាមឃោមឃោកជុាំវ ិញ

ប្ព្យោះឃថ្រៈឃ

ឃោកក៏ច្ូល្ន ឃហាោះឃ ឃសច្កដអ ើ នតោយ

ឃទើប្បឃប្ប្បើមនុសសឲ្យឃៅនិមនដ

ោះមកឆ្ងន់កុ ាងផៃោះខ្លួន ឃោកក៏ទទួលនិមនដមក ។

លុោះឆ្ងន់រច្ ួ ឃេយ ្រយាទាំ ង៨ ើ ិ ប្បាថា​ានឹងចាប្ប់ផសក ឹ

ឃេយ ើ បានព្យាយាមខ្ាំ

ញ ើ អាការៈមិនប្សួលដូឃចា​ាោះឃេយ ើ

ង ើ កាន់អាកាសឃៅកាន់អាោមវ ិញ រួច្ចាក

ឃោយឃេត្ុឃោកបានកាំចាត្់ប្បង់ឃយាគៈទាំងឡាយ

ឲ្យអស់ព្យស ដ ន ដូច្បានវ ិសជា ើ

មកឃនោះឯង ។

ឯតាទិោនំ កតា​ាន ប្បុគគលតដលបានប្ប្បប្ព្យត្ ឹ តឃធាើនូវមងគលទាំង-

ឡាយឃនោះឲ្យឃព្យញប្បរប្បូិ ណ៌កាុងស ដ នឃេយ ើ

ជាអាកមិនចាលចាញ់ កុ ង ា

ទើទង ាំ ព្យួង តត្ងដល់នូវសិរសួ ា ើទង ាំ ព្យួង ។ ើ សដើកុ ងទ ប្ប្បការ

មងគលទាំង ៣៨

មានករិ យាម ន ិ ិ ឃសព្យគប្ប់នូវប្បុគគលព្វលជាឃដើមឃ

~ 163 ~

ោះ

ជារប្បស់

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

ឃទវោនង ិ មនុសសទាំងអមាលឃណ្ហោះសុ ទធតត្ជាមងគលដ៏ឧត្តមទាំងអស់។ អធប្ប ិ ាយឃសច្កដស ើ រុប្បថា ៖

មងគលទាំង ៣៨ ប្ប្បការឃនោះ

ប្បុគគលណ្ហបានឃធាើឲ្យប្គប្ប់ប្គ្នន់ឃេយ ប្បុ គគលឃ ើ ផល

ោះនឹងបានសឃប្មច្មគគ

ប្ព្យោះនិព្វានជារថនឃកសមផុត្ចាកទុកខទង ាំ ព្យួង

ដល់ប្ព្យោះនិព្វានឃទ

ឃប្បើ

ឃប្បើមិនទន់បាន

ឃៅវ ិលវល់កុ ងវដដ ា សងារក៏គង់មិនធ្លលក់ឃៅឃរយ

ទុកខឃវទ កាុងអបាយ្ូមិឃ

យ ឃោយអាំណ្ហច្កមមជាកុសលឃ ើ

ោះជួយ

ឧប្បត្ថមភ កមមឃនោះតប្ប្បថាឃធាើឃគ្នលឃដើមមាន ២ យា៉ាងគឺ ៖ កុសលកមម ១, អកុសលកមម ១ កមមទង ាំ ព្យើរតច្កឃច្ញឃៅជាកមម ១១ ឬ ១២ យា៉ាងគឺ ៖ ១.

ទិដ្ឋធមាបវទនីយកមា

ផលកាុងប្បច្ចុប្បបនាជាត្ិឃនោះ ។ ២.

ឧប្ប្ជាបវទនីយកមា

កមមជាប្បុណយកដើ

ជាបាប្បកដើ

ឲ្យ

កមមជាប្បុណយ ឬបាប្បឲ្យផលឃៅ

កាុងជាត្ិមុខ្ ។ ៣.

ជាត្ទ ិ ើ២ឃ ៤.

អប្រាប្របវទនីយកមា កមមជាប្បុណយ ឬបាប្បឲ្យផលកាុង

ង ើ ឃៅ ។ គរ ុកមា កមមធៃន់ ឃប្បើប្បុណយបានដល់្ន ៤, សមាប្បត្តិ

៨, ឃប្បើបាប្បបានដល់អននដរយកមម ៥ គឺ ៖ សមាលប្ប់មាោ, ប្បិោ, ប្ព្យោះ ិ អរេនត, ឃធាើឃោេត្ ិ ុប្បាទ, សងឃឃ្ទ ។ ៥.

អាច្ិណណកមា ប្បុណយ ឬបាប្បតដលខ្លួនឃធាឃើ េយ ើ នឹកញយៗ

~ 164 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

៦.

ប្បុណយ

អាសននកមា

ឬបាប្បតដលខ្លួនឃធាជ ើ ិត្ឃព្យលមរណៈ

ឃទោះប្បើទន់ឃខ្ាយប្បនដិច្ប្បនដួច្ក៏ឃោយ

អាច្ឲ្យផលមុ នបាន

ដូច្ឃគ្ន

ចាស់ឃៅជិត្មាត្់ឃប្កាល ។ ៧.

កដ្តាដវាប្នកមា ប្បុណយ ឬបាប្បប្រលមានកមាលង ាំ ត្ច្ ិ

ឃប្បប្ប ើ ុណយ ឬបាប្បដនទមន ិ ឲ្យផលឃទ ក៏អាច្ឲ្យផលកាុងច្ឃ ល ោះឃគ ដូ ច្ មនុសសអកួត្បាញ់ សរ ។ ៨.

ជនកកមា ប្បុណយ ឬបាប្បតដល

ប្ប ាំ ដិសនធវិ ិញ្ញញណឲ្យឃកត្ ើ

កាុង្ព្យ ។ ៩.

ប្បុណយ

ឧប្រថមភកកមា

ឬបាប្បតដលជួយឃប្ជាមតប្ជងកមម

ចាស់ឲ្យមានកមាលង ាំ ។ ប្បុណយ

១០. ឧប្ប្ីឡក ិ កមា

កមមចាស់ឲ្យមានកមាលង ាំ ឃខ្ាយ ឃប្ប្បៀប្បដូច្តអកឃដញសត្ា

ឬបាប្បតដលច្ូលមកឃប្បៀត្ឃប្បៀន

ឃេយ ើ ឲ្យផលឃោយខ្លួនឯង

ឃប្បើបាប្ប

ឃប្បើប្បុណយឃប្ប្បៀប្បដូច្ព្យឃលៀងកូនឃកមងឃដញទន់

ប្ត្ង់ណ្ហ ក៏ចាប្ប់ប្ត្កងប្បព្យ ើ ឃ

ង ើ កាុងទឃើ

ោះ ។

១១. ឧប្ឃាដ្កកមា ប្បុណយ ឬបាប្បតដលកាលហានអាច្សមាលប្ប់

ប្បុណយ ឬបាប្បតដលមានកមាលង ាំ អន់ទន់ឃខ្ាយ បានដូច្អាកតដលរលប្ប់ ឃោយឃលប្បថា​ាព្យ ាំ ិសជាឃដើម

។

ឃប្បើោប្ប់កមមមាន ១២ ឃនោះ

លេុកមម ១ ឃទៀត្ប្ប ៃ ប្ប់គរុកមមទើ ៤ ឃ

ោះ ។

~ 165 ~

ប្ត្ូវតថ្ម

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

អធប្ប ិ ាយសឃស្ដ្ង្ខគោះកមម ១១ កាុងខាងច្ុ ងមងគល ៣៨ ប្ប្បការច្ប្ប់ ឃោយសឃងខប្បតត្ប្ប៉ាុឃណណោះឯង ។៚ ចប់អធិបាយ ម្ងគល ៣៨ ព្បការ

បបើសាធ ុជនពុទ្ ធបរិសទ្ ័ នងបោក-អ្ន កអានជាទ្បេត្រី ទ ាំងឡាយ ិ ី

បាន

ទ្ទ្ួលបសចកយល ់ច ូលចរ របស់ត្ពះបរេសាសាដចារយ ដែលជា ីដ ិ តកងបោលធេ៌ ុន ត្រទ្បននសកលសរ វកងសកលបោក អ្ាំ ពីការចេលងរបស់ខ ាំុ ្ ី ុន បានបធវបុ ើ ណ្យក ុសលប ចាំប

ើយ

ខក ាំុ ្ ៏ប្មះថា

ខក ាំុ ្ ៏សូ េឧទ្សចាំ ណណ្កក ុសលទ ាំងអ្ស់ប ិទ

ះ

ះបោកអ្ន កែ ៏មានគណ្ទ ុ ាំងឡាយមាន ៖ មាតាបិតាខ,ាំុ ្ ជីែន ូ ជីតាខ ាំុ ្ , ត្គូ

បាធាយន ៍របស់ខ ាំុ ្ បទះបីបោកឋរ ៗ ក ៏បោយ សូ េបោក ិ បៅកងភពណា ុន ទ្ទ្ួលត្ជាបបោលបាំណ្ងលអរបស់ខ ាំុ ្ សុខតាេសេគួរែលគ ់ រភពប ិ

ប

ះចះុ ។

ើយសូ េអ្ន ុបមាទ្

នងបានបសាយ ឹ

ចេលងចប់បៅត្រុងេង ុ បរអាល - បកបិក - កាណាោ , នងៃច ័នទ ទ្ ី ២៩ ដខរោ ុ គ.ស. ២០១២

~ 166 ~

វរ ភរកស ិ

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

____________________________________________________________________

សម្មសភាព្ច្ូលរ ួម 

ព្រះភក្ ិ ុខ

ធឹង្

ធីម (ច្នទបរថរ )

វត្ត ធមាិក្ខរាម ព្ក្ុងមុងរេអាល - រក្បិក្ - កាណាដា 

ព្រះភក្ ិ ុខ

សុំ

ប្ុនបធៀម (សុវណណបរថបរា)

វត្ត ព្ុទាសទា ុ ា រាម ព្ក្ុងមុងរេអាល - រក្បិក្ - កាណាដា 

ឧបាសក្

មុិញ ោវា៉ាន



ឧបាសក្

ហុម ិ ឆាន់



រោក្

វា៉ារ សុគនា



រោក្

ថ ំង្ សុធា



រោក្

វា៉ារ តារា



រោក្

វា៉ារ ម៉ាូលវ ី ណណ



ក្ញ្ញា

វា៉ារ វារ ីយា៉ា

~ 167 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

________________________________________________________________________

នាមពុទ្ធបរ ិស័ទ្

មានសទ្ធធត្រះថ្លាបានបរ ិច្ចាគបច្ា័យ ដ ើមប ីដបាះពុមព ដសៀវដៅ «មង្គលសូត្រ» ជាធមមទ្ធន ៖ . បច្ច័យរៅស្ល់រីរស្ៀវរៅ រោកនីតិបករណ៍ .................................... ៦០០ ដុោារ . ព្រះភិកុខ

ធឹង្

. ព្រះភិកុខ

សុ​ុំ

ធីម (ច្នទដរេរ) រៅអធិការវតត ធមមិការាម ..... ២០០ ដុោារ

. ព្រះភិកុខ

ហុន ឃួយ វតត ធមមិការាម ................................... ១០០ ដុោារ

. ព្រះភិកុខ

បា៉ាវ សសន វតត ពុទ្ធស្ថេនសមមរម៉ាុង្ដរអាល .................. ២០ ដុោារ

. រោក

រុច្

. ឧបាស្ក

សប៉ាន ស្ថដរឿន និងឧបាស្ិកា ឈួម ឡ ុំ ..................... ៥០ ដុោារ

. ឧបាស្ិកា

ថ្លាង្ ធុច្ ................................................................... ៥០ ដុោារ

. ឧបាស្ក

ដវង្ ណ ុំ និងឧបាស្ិកា សក់ ស្ថននី ................... ៥០ ដុោារ

. រោក

គិម

ស្ថក់ត្វាន និងអនកស្ស្ី ត្ត្វ ុំ ធីដមម និងបុព្ត ..... ៥០ ដុោារ

. អនកស្ស្ី

ត្ពរុំ

គឹមដរឿន (Ann Arbor, Michigan ) .................. ៥០ ដុោារ

. អនកស្ស្ី

ហុន សុវ ី ដ ៀង្ ......................................................... ៥០ ដុោារ

. អនកស្ស្ី

ហុន មា៉ារា៉ានី .............................................................. ៥០ ដុោារ

. រោក

វ៉ារ

. ឧបាស្ិកា

ត្បាក់ គីម .................................................................. ៥០ ដុោារ

បុនដធៀម (សុវណ្ណដរេដរា) វតត ពុទ្ធសទ្ធ ុ ធ រាម .... ២០ ដុោារ សុដ ឿន និងអនកស្ស្ី គីម សុថ ី ង្ .................. ១០០ ដុោារ

ិរកស និងអនកស្ស្ី ដមៀច្ វណ ណ ...................... ៥០ ដុោារ

. រោក

ផាន បិរ និងអនកស្ស្ី លឹម ហូវ ............................. ៥០ ដុោារ

. រោក

ឌិប

ច្័នាេ និងអនកស្ស្ី ដលៀម សុភាព ...................... ៥០ ដុោារ

. រោក

នូ

សុដី យឿន និងអនកស្ស្ី លី សុ ី ......................... ៥០ ដុោារ

. ឧបាស្ិកា

ទ្ី

កាយ៉ាន ........................................................... ៥០ ដុោារ

. ឧបាស្ក

ខាយ បុនគីម និងឧបាស្ិកា សរ សុមដេង្ ........... ៤០ ដុោារ

~ 170 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

________________________________________________________________________

. ឧបាស្ក

ឡវ លាង្ដថង្ និងឧបាស្ិកា ពឹង្ ឈីវអាន ........ ៤០ ដុោារ

. ឧបាស្ិកា

ឱក

សុម ី .................................................................. ៤០ ដុោារ

. ឧបាស្ក

ទ្ួន

បុនឈាង្ និងឧបាស្ិកា យក់ បួសន ........... ៤០ ដុោារ

. រោក

កឺ

គីឡ ុំ និងអនកស្ស្ី ត្វន់ វ៉ាន់នី ...................... ៤០ ដុោារ

. រោក

នុន

ស្សប និងអនកស្ស្ី នុន ណន់ថ្ល ..................... ៤០ ដុោារ

. ឧបាស្ិកា

នង្

ដបា៉ាគីម ............................................................ ៤០ ដុោារ

. ឧបាស្ក

មុិញ ស្ថវ៉ាន និងឧបាស្ិកា សិម ច្ចន់ធូរា៉ា ........... ៣០ ដុោារ

. អនកស្ស្ី

ហន ថ្លវី ព្រម្ទាំងបុព្ត .......................................... ៣០ ដុោារ

. រោក

យ៉ាង្់ បុិច្ និងអនកស្ស្ី សហម ស្ថឡន ..................... ៣០ ដុោារ

. រោក

ហុ ឺ

ហាក់សស និងអនកស្ស្ី ដឈឿង្ សុមដច្ង្ ........ ៣០ ដុោារ

. រោក

មុី

រ ុណ្ និងអនកស្ស្ី ដឈឿប ឡពីន ..................... ៣០ ដុោារ

. រោក

ហុកដមង្ និងអនកស្ស្ី សរ

ន ូ ....................... ២៥ ដុោារ

. ឧបាស្ក

ហុន ដហង្ និងឧបាស្ិកា ឆាង្

រ ៉ាម .................... ២០ ដុោារ

. ឧបាស្ក

រស់

សុផុន និងឧបាស្ិកា ហុន ដហឿប .................. ២០ ដុោារ

. កុមារ ី

ផា ុំ

អាលីសា ......................................................... ២០ ដុោារ

. អនកស្ស្ី

ុឹង្

ុិន

កាន់យ៉ា ........................................................... ២០ ដុោារ

. ឧបាស្ក

ស

សុន និងឧបាស្ិកា ឱ វ៉ាន ព្រម្ទាំងបុព្ត ...... ២០ ដុោារ

. ឧបាស្ិកា

ជា

ត្សីយទ្ ុ ធថូ ........................................................ ២០ ដុោារ

. ឧបាស្ក

ម៉ាុល ហួរ និងឧបាស្ិកា

ូច្ ស្ថដរឿន ..................... ២០ ដុោារ

. ឧបាស្ក

ថឺម

. ឧបាស្ក

ហុម ិ ឆាន់ និងឧបាស្ិកា ស្ថមិរ សូ ័ណ្ ............... ២០ ដុោារ

. ឧបាស្ិកា

ដសង្ សុធានី ............................................................. ២០ ដុោារ

. ឧបាស្ិកា

ត្រឹង្ សរ ៉ាន .................................................................. ២០ ដុោារ

. ឧបាស្ក

ស្ថង្ ធី និងឧបាស្ិកា

. ឧបាស្ិកា

ដ ៉ា

រ ឹមរម ៉ាុ និងឧបាស្ិកា ឱក ច្័នត្ទ កិស្ថា .............. ២០ ដុោារ

ុន យូដឡង្ ....................... ២០ ដុោារ

ដវង្ ................................................................. ២០ ដុោារ

~ 171 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

________________________________________________________________________

. ឧបាស្ិកា

ដឈឿង្ យ៉ាវ ............................................................. ២០ ដុោារ

. អនកស្ស្ី

ហុន វិស្ថល និងព្គួសារ .......................................... ២០ ដុោារ

. ឧបាស្ិកា

សក់ សុន ី ួន .............................................................. ២០ ដុោារ

. ឧបាស្ិកា

សក់ ស្ថលី ............................................................... ២០ ដុោារ

. ឧបាស្ិកា

សក់ សុណ្ ី ុ ច្ ............................................................ ២០ ដុោារ

. អនកស្ស្ី

ុន

យូដសង្ និងរោក

ុន ដសឿន ...................... ២០ ដុោារ

. ឧបាស្ិកា

ជា

. អនកស្ស្ី

សិម ច្ចន់ដទ្វី ......................................................... ២០ ដុោារ

. អនកស្ស្ី

សិម ច្ចន់នី .............................................................. ២០ ដុោារ

. អនកស្ស្ី

សិម ច្ចន់ណរ ី ........................................................ ២០ ដុោារ

. អនកស្ស្ី

ុង្

នាង្ ................................................................. ២០ ដុោារ

វ៉ារ ី .................................................................. ២០ ដុោារ

. ឧបាស្ិកា

សរ

. រោក

ត្បាង្ សន និងអនកស្ស្ី ទ្ួន សុធីណ ...................... ២០ ដុោារ

. រោក

ឈុ​ុំ

. រោក

សក់ គិមហាក់ និងអនកស្ស្ី រុ​ុំ រា៉ានី ......................... ២០ ដុោារ

. រោក

ត្វន់ បុនហុយ និងអនកស្ស្ី មា៉ាក់ សុមថ្លន ............ ២០ ដុោារ

. រោក

យឹម សុំកល ុ និងអនកស្ស្ី ដ ៀម ត្សីមុ​ុំ ..................... ២០ ដុោារ

. អនកស្ស្ី

ុន

គុយឡង្ ........................................................ ២០ ដុោារ ថន និងអនកស្ស្ី មុយ គ ុំ ............................... ២០ ដុោារ

យូដសង្ និងរោក

ុន ដសឿន ..................... ២០ ដុោារ

. រោក

វ៉ារ សុគនធ .............................................................. ១៥ ដុោារ

. រោក

ថ្ល ុំង្ សុធា ................................................................ ១០ ដុោារ

. រោក

ុិរ

ហាប ង្ន់ និងព្គួសារ ..................................... ១០ ដុោារ

. ឧបាស្ិកា

សកន នួន ................................................................... ១០ ដុោារ

. ឧបាស្ិកា

សបាក អាម ................................................................. ១០ ដុោារ

. ឧបាស្ិកា

ឈិរ ឈាង្ និងព្គួសារ ............................................ ១០ ដុោារ

. ឧបាស្ក

សម៉ាន ស្ថរា៉ាស្វ និងឧបាស្ិកា

. ឧបាស្ក

ុឹម

ុឹម គឹមរង្ ៉ាុ ............... ១០ ដុោារ

ស្ថស្ម និងឧបាស្ិកា កូវ ដនឿន .................... ១០ ដុោារ

~ 172 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

________________________________________________________________________

. រោក

ត្សី

ដសេហា​ាន់ .......................................................... ១០ ដុោារ

. កញ្ញា

ថឺម

. កញ្ញា

ថឺម

. ឧបាស្ក

ហុន លិមដហៀង្ ........................................................ ១០ ដុោារ

. ឧបាស្ក

មុ​ុំ

. ឧបាស្ិកា

ត្វ ុំង្ មួយផាង្ ......................................................... ១០ ដុោារ

. រោក

សូ

. ឧបាស្ិកា

នាង្ ដមង្ ព្រម្ទាំងបុព្ត .......................................... ១០ ដុោារ

. រោកយាយ

???................................................................................ ១០ ដុោារ

. អនកស្ស្ី

ដ ឿក វណ្ណៈ និងព្គួសារ ............................................. ១០ ដុោារ

. ឧបាស្ិកា

ដប

. ឧបាស្ិកា

ដម៉ាង្ គិមណ ុំ ........................................................... ១០ ដុោារ

. ឧបាស្ិកា

គង្់

ញ៉ា ....................................................................... ៥ ដុោារ

. ឧបាស្ិកា

ទ្ូច្

សយ៉ាម .................................................................. ៥ ដុោារ

. ឧបាស្ិកា

ត្សី

ូន និងព្គួសារ ................................................... ៥ ដុោារ

. រោក

លី

ពុទ្ធធរ ុណ្៍រង្ស ី ................................................... ១០ ដុោារ ពិទ្ុរយកិរា ...................................................... ១០ ដុោារ ទ្ុយ ................................................................. ១០ ដុោារ ដាវី

និងអនកស្ស្ី សង្៉ារ សុី ូវិរៈ ................. ១០ ដុោារ

ដទ្ៀង្ ................................................................ ១០ ដុោារ

ស្ថម៉ាន និងអនកស្ស្ី ញឹក ត្សីភាព ................... ៥ ដុោារ

*សូមពុទ្ធបរស័ ិ ទ្ដែលបានចូលរួមបបាោះពុមពបសៀវបៅ ជាធមមទាន បានសបត្មចនូវសម្មមទ្ែឋ ិ ិ ត្រប់ៗជារិ នង្ ាំ ពួង្ ិ បានឧបនស ិ ស័យរួចផុរចាកទ្ុកខទាង្ កុាំបីប្លៀង្ឃ្លលរប ើយ !

សូម នុដមាទ្នាធមមទ្ធន !!!

~ 173 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

________________________________________________________________________

សូមរង្់ច្ច ុំអាន សូមរង្់ច្ច ុំអាន ...

បរៀបបរៀង្បោយ លោក បណ្ិឌ រ ឈឹម ទ្ូច្ (ឥនទបបដញ ោ ) លោក សទ្ ធ ប ថ ណ្ឌិរ សុង្ សុវ ី ិ រ

លបសា ធ រស័ ឹ ថាល អ្ ើ ធុជនពុទ្ប ិ ទ្ ចង់ដង ើ លវើ ៅដដលលៅថា គហ ិ ប្ិ ប ប ិ តិ

ដប្បថាដូចលដេច ? សរណគដន៍ មានបុន្មាន ? គអ្ វើ លះ ? ដូចលដេចលៅថា ឺ ខ្ សល ើ លេទ្ ? ដូចលដេចសល ើ ដាច់ ? សល ើ ធលុះ ? សល ើ ពពាល ? សល ើ ពប្ពុស ? លសេងគ្នាដូចលដេច ? បុគគលមានបុន្មានយង ?... សូដរង់ចអា ាំ ន ត្បស្ថា គិហត្ិ បរិបរេិពស្ថ ិ ា រ... លបស ើ ន ិ ជាអ្ស់-លោកសាធុជនពុទ្ធបរស័ ិ ទ្

មានសទ្ធធចូលរួដកាុងការ

ល ះពុដស ព េពវសាយដចកជាធដាទ្ធន សូដអ្ល្ជ ើញទ្ាំន្មក់ទ្ន ាំ ងនឹង ៖

ដគហដា​ាន

ិរកសមររកត្ពះពុទ្ធស្ថសនាសមមរ

ប្កុងដុងលរអាល - លកបិក - កាណាដា សូដអ្រប្ពះគុណ និងអ្រគុណ

~ 174 ~

ព្រះវ ិន័យធរ អនុគណ ឯក ញឹម ធម្មិស្សរោ

មង្គលសូត្រ

________________________________________________________________________

បរហោឋន

ិរកសមររកត្ពះពុទ្ធស្ថសនាសមមរ ៖  ឧ សក មុិញ ស្ថវ៉ាន 4685 Ave. Bourret # 302 Montréal, QC, H3W 1K9 Canada Tel: 514 - 735 - 5975  ឧ សក ហុម ិ ឆាន់ 7949 Rue Birnam Montréal, QC, H3N 2T6 Canada Tel: 514 - 277 - 4129 (chhann@live.ca)

 វ៉ារ

ិរកស

12565 58ième Avenue Montréal, QC, H1E 3T6 Canada Tel: 514 - 509 - 5025 (phireak.vat@gmail.com)

~ 175 ~

គេហដ្ឋាន អភិរក្សមរតក្ព្រះរុទ្សា ធ សនាខ្មែរ ________________________________________________________________

ស ៀវសៅ នង ិ ថា

ដែលផ្សព្វផ្ាយសោយសេហោាន

អភិរក្សមរតក្ព្រះរុទ្ធសាសនាខ្មែរ ក្រុងម៉ុងរេអាល - ររបិរ - កាណាដា  ស ៀវសៅ ៖ ១. ២. ៣. ៤. ៥. ៦. ៧. ៨. ៩. ១០. ១១. ១២. ១៣. ១៤. ១៥. ១៦. ១៧. ១៨. ១៩. ២០.

ស្នាព្រះហស្ដគព្ោយបង្អស្់ននស្គដដចព្រះដហាស្ុ គដធាធប ិ តី ជួន ណាត ធដ៌នដស្នារព្រះរតនព្ត័យ រិស្នដរ - ស្គង្េប

ព្បស្នា េិហិព្បតិបតតិរិស្នដរ ( ឈដ ឹ ទូច, ស្ុ ង្ ស្ុី វ ) ព្បជុ​ុំនានាធដ៌ស្គង្េ​េ ( ជ័យ នដ៉ៃ )

អានាបាណស្សតក ា ធដមបរយាយ ( េង្់ ឌប ិ ិ ដមដ្ឋាន វបស្សនាបញ្ហ ិ ឹ )

ធដមនយា ិ ដ ៣០ នង្ ិ កុំណារយគសសង្ ៗ ( បុត ស្នវង្ស, ភក ិ ុ េ ស្នន ស្ុ ជា ) ជីវតកថា ( ដុញ ស្នវ៉ៃ ន ) ថ្មី ិ ិ

ធដមព្បទីប ( ព្បជុ​ុំកង្ធដ៌ យិន វន់ )

គរឿង្ ព្រះភក េ ( ឱដ ណាព្េី ) ិ ុ រគនចរ គរឿង្ នេរោយ ( ចាប រន ិ )

ចាប់គោររមាតាបតា ិ ( អូ ចុង្ )

នតថិធមាមធិបាយ ( ព្រះបិដកធដម អុដ ស្ុ ដ ) នព្តកូដធដ៌ ( ស្ុ ង្ ស្ុី វ )

ឱវទបាតិគមាកេ ( ចាប រិន )

កព្ដង្កុំណារយ ( ហុដ ិ ឆាន់ ) ថ្មី

ឧបនីយតិស្ូព្ត ( ព្រះដហាវរី យបណ ឌិ គតា បា៉ៃង្ ខាត់ ) ិ

ធដមុគទស្ ៤ យា៉ៃង្ ( ដុញ ស្នវ៉ៃ ន ) ថ្មី ិ ័ Khmère-Français ( វ៉ៃ ត ភរិ កស ) ថ្មី ធដ៌នដស្នារស្គង្េបស្ព្មាប់យុវវយ ័ Khmère-Anglais ( វ៉ៃ ត ភរិ កស ) ថ្មី ធដ៌នដស្នារស្គង្េបស្ព្មាប់យុវវយ គោកនត ី ប ិ ករណ៍ ( អុក ជា )

គេហដ្ឋាន អភិរក្សមរតក្ព្រះរុទ្សា ធ សនាខ្មែរ ________________________________________________________________

 ថា ១.

CD, MP3 ៖

ព្រះនព្តបិដក ភាេទី ១ ដល់ភាេទី ១១០ ( PDF )

២.

ព្រះវន័ ិ យបិដក ភាេទី ១ ដល់ភាេទី ១៣ ( MP3 )

៣.

ព្រះស្ុ តតនតបិដក ភាេទី ១៤ ដល់ ភាេទី ៣៧ ( MP3 )

៤.

ព្រះស្ុ តតនតបដ ិ ក ភាេទី ៣៨ ដល់ ភាេទី ៦២ ( MP3 )

៥.

ព្រះេុណមដ៉ៃ ( MP3 )

៦.

ព្រះភក េ ( MP3 ) ិ ុ រគនចរ

៧.

វធ ិ ីស្នស្តស្តចុំគរនអានាបាណស្សត ើ ិកដមដ្ឋាន ( MP3 )

៨.

ព្រះរុទធដីោ ( MP3 )

៩.

ព្រះស្ុ តតនតបដ ិ ក ភាេទី ៦៣ ដល់ ភាេទី ៧៧ ( MP3 )

១០.

អាដស្ ិ ទាន និង្ ធដមទាន ( MP3 )

១១.

៤៨ ធដមទស្សន៍ ព្រះរុទធស្នស្នា (ខ្លឹដស្នរេួរយល់ដឹង្) ( MP3 )

១២.

ព្រះអភធ ិ ដម ភាេទី ៧៨ ដល់ភាេទី ១១០ ( MP3 )

សូមក្បរេន

និងជំរាប

ដល់ក្រះរេជក្រះេ៉ុណក្រមទំងបងបអូនរ៉ុទ្ធ-

បេស័ ិ ទ្ជាសទធសមបនន នង ិ សទធសមបន្ននទំងអស់ដដលចង់ស្ដាប់

ឬចង់អាន

នូវក្រះធម៌ណាមួយ ឬរ៏មានសទធក្ជះថ្លាចូលេួមរន៉ុងកាេរ ះរ៉ុមពរសៀវរៅ និង

រធវើ CD MP3 សក្មាប់ដចរជាធមមទន សូមនិមនា និងអរ្ជ ើ ញទរ់ទ្ងតាម េយៈរេហដា​ាន ៖

អភិរក្សមរតក្ព្រះរុទ្ធសាសនាខ្មែរ ក្រុងម៉ុងរេអាល - ររបិរ - កាណាដា  ឧ

សរ មុញ ិ សាវ៉ាន

៥១៤ - ៧៣៥ - ៥៩៧៥

 ឧ

សរ ហុម ិ ឆាន់

៥១៤ - ២៧៧ - ៤១២៩

(chhann@live.ca) 

វ៉ាត ភិរក្ស (phireak.vat@gmail.com)

៥១៤ - ៥០៩ - ៥០២៥

ំ ំ នគួ ភ័ព្វសណា ងខ្ញម រជ ឿជ ិ កញ សលផលបញ ណ្យ

បទពាក្យ ៨ ោះ

ួ បមត្ត ិ សបបញរសហួ សព្ព្ំដែន

ាន

ងព្ីបូ រាណ្

បាន ួ បកលាណ្មត្ត ិ ឬសម្លាញ់

។

គ្មានរសជាត្ិណាជសាើរសសម្លាញ់

ចត្ត ន ព្ត្បាញ់ ជេញរួមព្គប់ព្គ្ម ិ សិទ្ធ

។

ំ្ ័កិសមព្ត្កាល កលាណ្មិត្តខញ ស ត ជ

ោះព្បាណ្ជៅឆ្ងាយព្ីគ្មនជមតចកតី

ព្បាព្ស័ យព្បាយព្បាប់សញខទ្ញ កជេ េទ្ត

យកកតីសនិទ្ធ

ន លជាមហូបែ៏ឆ្ងាញ់

ចត្ត ិ ម្លនជមព្ត្ីសជតតសរកគ្មន

ូ នបញ ណ្យដចកគ្មនជព្លជ្វើកញ សល ំ ត្ត ោះ្ាញោះមួ យែញ ច ិ ជៅនិមល

ឆ្ងន ំងម្លសែូចចត្ត ិ កលាណ្មត្ត ិ ខញ ំ្

ជ

ំ្ ឺព្ិត្ជាមិត្តកលាណ្ មិត្តខញ គ

ម្លនចិត្តជកេមកានតព្ាយាមខនតី

ផារ

ា ត្ែូ ចជែើមឥត្

សចចៈអំណ្ត្់ស័ព្ា គជ

ន មកងវល់

ា ោះភកតី

ំ្ នចងគំ កលាណ្មត្ត នញំ ិ ខញ ម ិ

បណ្ ធ ីកា ញ ត ោះគញ ណ្​្ម៌តាមព្ញ ទ្ែ

ំ្ នជព្កា្ព្ចជោត្ជផត មត្ត សផ្តតស ិ ខញ ម ិ ជព្លជ

ោះបញ្ហ ហ ជមតាតជាយាន

ំ្ ល កលាណ្មិត្តខញ ផ ត ់ សញព្កឹត្ាព្ សនេ ំកញ សលយួ រទ្ូ លដរកព្ញ ន សូ មឲ្យកញ សលខ្ញំ

ងរាល់ ថ្ងា

ព្គប់ជាត្ិ ួ បជាសម្លាញ់ មិត្តភកតិ

។

ំ ល់ មនែូ បាត្់អស់អព្ ចឆ្ងន ំងែី ិ

។

់គ្មន ម្លនទ្ញកព្េ ព្ួយភ័យមនជបាោះបង ិ

។

ស ធ ព្ ោះថ្លាជៅកនញងសីល

។

រាល់ ថ្ងាអប់រ ំកាយចត្ត ិ វាចា

ន

បញ នអត្់ ្ន់ណាស់ រ ំងាប់ចត្ត ិ ិ បាន

ងាឹងវាស់ ព្បម្លណ្សញ ចរត្ជាគញ ណ្ ិ

។

ទ្ញកជាជែម ើ ទ្ញនជៅជោកញ ត្រត ៈ

។

រួម

៕

ទ្ូតានជចាលបាបឆ្ងបយកផលបញ ណ្យ បានជានិសេ ័យ ួ បជាជកាើព្ម្លក់ ងសញ ភៈលញ ោះនិព្វវនជអើយ

ចមលងតាមចាប់ដ ម ើ ដោយ ៖

ម.សាវ៉ា ន / ហ. ឆាន់ / វ. ភិរក្ស

ព្រះភិក្ុ ខ ធឹង ធីម ( ចនទដថេរ ) និងខ្ុ​ុំព្រះក្រុណា ខ្ុ​ុំបាទ វ៉ាត ភិរក្ស សម្រាប់ចែក្ជាធមមទាន