Bilim–Fen ve Teknoloji Kulübü Türk Dil Bayramı Panosu (Eylülün Son Haftası)
SOSYAL ALANDA KULLANILAN KİMYA KELİME VE DEYİMLERİ
KİMYANIN GELİŞİMİ ÜNİTESİ İLE İLGİLİ SOSYAL ALANDA KULLANILAN KİMYA KELİME VE DEYİMLERİ FENNİMÜNAZARA • Temel kültür kaynaklarımıza bağlı gelişen, bir kısım disiplinler çerçevesinde oluşan bizim münazara şeklimizdir. Herhangi bir konuda hakkın emrinde ve hakkı tutup kaldırma istikametinde gerçekleştirilen fikir yürütme ve karşılıklı konuşmadır.
• Bu münazarada diyalektiğe girmeden, mugalatalara sapmadan mantık yürütme önemli bir ahlaki disiplindir. • Böyle bir münazarada mesnetsiz, delilsiz ve peşin hükümlere bağlı anlayışlardan olabildiğine uzak durulur; her şey gerçek bilgi yörüngesinde götürülür. • Münazaraya katılanlar birbirlerine kızmaz, öfkelenmez, saygılı davranır, centilmence hareket eder, kimse kimseyi hafife almaz, onunla alay etmez.
MERKEZKAÇ (ANİL MERKEZ) KAÇIŞ • Geriye dönüşün çok zor olduğu kaçışlara merkezkaç (anil merkez) kaçış denir. KİMYA • Üstün özellik taşıyan çok değerli kıymetleri ifade için kimya kelimesi mecaz olarak kullanılır. Örneğin; Reşat Nuri Güntekin “Emniyetlerini kazanmak için bu esrar bir kimya gibi gizli kalmalıdır.” demektedir.
KİMYA OLMAK • “Bulunmaz olmak” demektir. Bir halk türküsünde; “Sıla kimya olmuş burnuma tüter Yol ver dağlar ben sılaya gideyim.” ifadeleri yer almaktadır.
SÖZ KİMYAGERİ • 1. anlam: Sözlerdeki değer, samimiyet, doğruluk vb. dereceleri rahatlıkla fark edebilen. • 2. anlam: Yüksek kıymette, gönülleri aydınlatan nurlu sözler karşısında, şiir gibi kendi sözlerinden bile vazgeçerek o güzel sözleri anlamaya çalışan.
BİLEŞİKLER ÜNİTESİYLE İLGİLİ SOSYAL ALANDA KULLANILAN KİMYA KELİME VE DEYİMLERİ • Aile, toplumun molekülüdür.
KARIŞIMLAR ÜNİTESİ LE İLGİLİ SOSYAL ALANDA KULLANILAN KİMYA KELİME VE DEYİMLERİ • Yumuşak alaşımlı üslup: Herkesin birbirine karşı ses tonunu yükseltmeden sevgi ruhu ile hareket etmesi, her söylenene laf yetiştirme yerine, dövene elsiz, sövene dilsiz olma hâli (Yumuşak alaşımlı üslup mevzuu herkesten beklenemez; özellikle zihniyet değişikliği gereksinimini hissetmek lazımdır).
HAYATIMIZDA KİMYA ÜNİTESİ İLE İLGİLİ SOSYAL ALANDA KULLANILAN KİMYA KELİME VE DEYİMLERİ • Kaynağa cıva akıtmak: Kaynağı kurutmak demektir. • Zırnık: Arsenik. • Zırnık bile koklatmamak: En ufak bir şey bile vermemek demektir.
• Cıva gibi: Yerinde duramayan. • Fosforlu Cevriye: Kendini fosfor gibi her yerde belli eden.
ATOMUN YAPISI ÜNİTESİ İLE İLGİLİ SOSYAL ALANDA KULLANILAN KİMYA KELİME VE DEYİMLERİ ATOM PARÇASI AĞIRLIĞI • En küçük miktarı anlatmak için kullanılan bir deyimdir. Atom parçası ağırlığındaki iyiliğin de kötülüğün de karşılığı mutlaka verilir.
MADDENİN HÂLLERİ ÜNİTESİ İLE İLGİLİ SOSYAL ALANDA KULLANILAN KİMYA KELİME VE DEYİMLERİ • Umumi atmosfer: Toplumun genel ahenk ve durumu. (Umumi atmosfer maksadı aşan söz ve davranışlarla kirlenir.) • Sıcak atmosfer: Etrafımızda cereyan eden güzel olayların tümü veya onların meydana getirdiği mutluluk.
• Soğuk atmosfer: Etrafımızda cereyan eden olumsuz olaylar veya onların meydana getirdiği menfilikler. • Olumlu atmosfer: Çevremizdeki olumlu durumlar. • Olumsuz atmosfer: Etrafımızı saran olumsuz etmenler. • Hava boşluğuna düşmek: İnsanın olumsuz bir atmosfere düştüğü hissine kapılması. • Hava boşluğunu atlatmak: İnsanın düştüğü olumsuz durumdan kurtulması.
KARIŞIMLAR ÜNİTESİ İLE İLGİLİ SOSYAL ALANDA KULLANILAN KİMYA KELİME VE DEYİMLERİ • Yoğunlaşmak (Konsantre olmak): Herhangi bir işe kilitlenmek, kendini bir işe istekle vermek, yumulmak. Bütün dikkati, düşünceyi, duyguyu ve gücü bir konu üzerinde, bir noktada toplamak.
ASİTLER VE BAZLAR KONUSU İLE İLGİLİ SOSYAL ALANDA KULLANILAN KİMYA KELİME VE DEYİMLERİ • Bazı hadiseler; sap ile samanın birbirinden nasıl ayrıldığını –bir turnusol kağıdı gibi– gösteren önemli olaylardır.
ÇEKİRDEK KİMYASI ÜNİTESİYLE İLGİLİ SOSYAL ALANDA KULLANILAN KİMYA KELİME VE DEYİMLERİ • Radyoaktif etki: İkinci dereceden etki. • Alfa, beta, gama etki: Alfa etki en kuvvetli etki, beta etki daha zayıf etki, gama etki ise en zayıf etkidir.
HİDROKARBONLAR BÖLÜMÜ İLE İLGİLİ SOSYAL ALANDA KULLANILAN KİMYA KELİME VE DEYİMLERİ • Karbonlaşmak: Karbon durumuna gelmek ve kömürleşmek demektir. Bir insanın kazandığı iyi durumunu koruyamayarak manen yıkılması, kararması ve sönmesidir.
• Karbonlaşmamak: Bir insanın kazandığı elmas değerindeki değerli durumunu koruyarak manen ayakta kalması, kararmaması ve sönmemesidir.
ALKOLLER BÖLÜMÜNDE SOSYAL ALANDA KULLANILAN KİMYA KELİME VE DEYİMLERİ • Primer: 1. Birinci sırada olan veya önemde ilk yeri alan. 2. Ana, temel, esas, asıl. • Sekonder: Sırada veya önemde ikinci derecede olan. • Tersiyer: Sırada veya önemde üçüncü gelen.
KARBOKSİLLİ ASİTLER BÖLÜMÜYLE İLGİLİ SOSYAL ALANDA KULLANILAN KİMYA KELİME VE DEYİMLERİ •
Polar görüş ve polarize bakış: Çevresinde olup bitenleri iyi algılamama, değerlendirmeme, sabit fikirli olma hâlidir. Atgözlülükten farkı; atgözlülüğün gayriiradi, polar görüşün ise iradi olmasıdır.
KARBONHİDRATLAR BÖLÜMÜ İLE İLGİLİ SOSYAL ALANDA KULLANILAN KİMYA KELİME VE DEYİMLERİ • Süt gibi, süt gibi dupduru, süt gibi bembeyaz, süt gibi berrak: “Temiz duygu ve temiz düşünce” karşılığı olarak söylenen deyimlerdir.
• Bal gibi insan: Bal, yıllarca bozunmayan bir şifa kaynağıdır. Her türlü bitkiden bitki özlerinin toplanması ile yapılmıştır. İnsan da bal gibi olunca evren kitabını okuyarak her şeyden anlam çıkarır. Etrafına bu gerçekleri sunar. İnsanlığını bir ömür boyu korur. Şifa vesilesi olur.