Pik Sanjivake

Page 1


^aKmog CËnmXZmgmRr

nrH g§OrdHo

aqdÐ _YwH a H mQmobo G.K.P.

JmoS dm àH meZ

JmoS dm H¥ fr àH meZ,nwUo-9


AZwH« _{UH m

nrH g§OrdHo àH m{eH m : gm¡.hfm© aqdÐ H mQmob,o g§Mm{bH m, JmoS dm H¥ fr àH meZ, âb°Q Z§ 5, {Vgam _Obm,bú_rZmam`U AnmQ©_|Q , ñdmaJoQ ,nd©Vr, nwUo 9. \ moZ Z§:020-24428554/55 020-24428555 E-mail : godwa1@rediffmail.com, Website : www.godwa.com

Aja OwiUr : JmoS dm H¥ fr àH meZ _wÐH : Eg.Eg.àtQ gmoë`yeÝg,Zèho,nwUo

© àH meH Amd¥Îmr : 1 br, 16 _o 2012 àH meZ H« _m§H - 137 (GKP-001600502012)

_yë` : 150 ê . ISBN

© nrH g§OrdHo -`m nwñVH mVrb _OHy a ,Ë`mMm H mhr ^mJ,g§nyU© dm A§eV: ^mJ, boIH -àH meH mÀ`m nadmZJr{edm` H moUË`mhr ^mfoV d _mÜ`_mV nwZ_© Ðw rV qH dm à{gÜX H aVm `oUma Zmhr,Vgo AmTië`mg g§~§{YVm§da H m`Xoera H madmB© H aÊ`mV `oB©b. *gXa nwñVH H m°nramBQZo g§a{jV Amho. nrH g§OrdHo /2

{d^mJ -1 g§OrdH o

1. nrH g§OrdH mMo H¥ fr joÌmVrb _hÎd 2. nrH g§OrdH o d Ë`m§Mo àH ma 3. nrH g§OrdH m§Mo JwUY_©-H m`© d _hËd 1) Am°ŠPrZ 2.) {O~ao{bÝg 3.) gm`QmoH m`ZrÝg 4.) BZ{h~rQg© : {ZamoYHo / à{VamoYHo (àJ{VamoYHo ) 5) B{W{bZ 6) ~«mgrZmoñQoamB©S g 7) Q—m`H m±{QZmoëg 8) AdJuH¥ V g§OrdHo d VËg_ nXmW©(_m°boŠ`yb) 1)gr-drS EŠñQ—ŠQ² g AWm©V Ho ëng 2)Zm`Q´ mo~|PrZ' 3)øw{_H A°grS (øw{_H nXmW© ) 9.) \ m`QmoH« mo_ 4. nrH g§OrdH mMo {d{dY Cn`moJ 5. nrH g§OrdH m§Mm Cn`moJ H amd`mÀ`m nÕVr 6. {~`m§Mr CJdU eŠVr d gwámdñWoda g§OrdH mMo n[aUm_ d Cn`moJ 7. _wio AmUUo/\y QUo Am{U nm§T ar _wio dmT{dÊ`mgmRr g§OrdH m§Mm dmna 8. ~hma/nwînYmaUm `mgmRr g§OrdH m§Mm dmna 9. \ iYmaUm, \ i{dH mg Am{U dmTrgmRr g§OrdH m§Mm dmna 10. nmZPS-/ {daiUr,AmnmÀNoXZ B.gmRr g§OrdH m§Mm dmna 11. {nH mgmRr AÞÐì` emofUmV g§OrdH mMm Cn`moJ 12. à{VHw b n[apñWVrV {nH m§V H mQH nUm AmUyZ CËnmXZ KoUogmRr g§OrdH m§Mm dmna nrH g§OrdHo /3

5 7 9 9 15 18 20 25 30 31 32 32 33 34 36 39 42 47 54 60 70 77 87 97


AZwH« _{UH m

nrH g§OrdHo àH m{eH m : gm¡.hfm© aqdÐ H mQmob,o g§Mm{bH m, JmoS dm H¥ fr àH meZ, âb°Q Z§ 5, {Vgam _Obm,bú_rZmam`U AnmQ©_|Q , ñdmaJoQ ,nd©Vr, nwUo 9. \ moZ Z§:020-24428554/55 020-24428555 E-mail : godwa1@rediffmail.com, Website : www.godwa.com

Aja OwiUr : JmoS dm H¥ fr àH meZ _wÐH : Eg.Eg.àtQ gmoë`yeÝg,Zèho,nwUo

© àH meH Amd¥Îmr : 1 br, 16 _o 2012 àH meZ H« _m§H - 137 (GKP-001600502012)

_yë` : 150 ê . ISBN

© nrH g§OrdHo -`m nwñVH mVrb _OHy a ,Ë`mMm H mhr ^mJ,g§nyU© dm A§eV: ^mJ, boIH -àH meH mÀ`m nadmZJr{edm` H moUË`mhr ^mfoV d _mÜ`_mV nwZ_© Ðw rV qH dm à{gÜX H aVm `oUma Zmhr,Vgo AmTië`mg g§~§{YVm§da H m`Xoera H madmB© H aÊ`mV `oB©b. *gXa nwñVH H m°nramBQZo g§a{jV Amho. nrH g§OrdHo /2

{d^mJ -1 g§OrdH o

1. nrH g§OrdH mMo H¥ fr joÌmVrb _hÎd 2. nrH g§OrdH o d Ë`m§Mo àH ma 3. nrH g§OrdH m§Mo JwUY_©-H m`© d _hËd 1) Am°ŠPrZ 2.) {O~ao{bÝg 3.) gm`QmoH m`ZrÝg 4.) BZ{h~rQg© : {ZamoYHo / à{VamoYHo (àJ{VamoYHo ) 5) B{W{bZ 6) ~«mgrZmoñQoamB©S g 7) Q—m`H m±{QZmoëg 8) AdJuH¥ V g§OrdHo d VËg_ nXmW©(_m°boŠ`yb) 1)gr-drS EŠñQ—ŠQ² g AWm©V Ho ëng 2)Zm`Q´ mo~|PrZ' 3)øw{_H A°grS (øw{_H nXmW© ) 9.) \ m`QmoH« mo_ 4. nrH g§OrdH mMo {d{dY Cn`moJ 5. nrH g§OrdH m§Mm Cn`moJ H amd`mÀ`m nÕVr 6. {~`m§Mr CJdU eŠVr d gwámdñWoda g§OrdH mMo n[aUm_ d Cn`moJ 7. _wio AmUUo/\y QUo Am{U nm§T ar _wio dmT{dÊ`mgmRr g§OrdH m§Mm dmna 8. ~hma/nwînYmaUm `mgmRr g§OrdH m§Mm dmna 9. \ iYmaUm, \ i{dH mg Am{U dmTrgmRr g§OrdH m§Mm dmna 10. nmZPS-/ {daiUr,AmnmÀNoXZ B.gmRr g§OrdH m§Mm dmna 11. {nH mgmRr AÞÐì` emofUmV g§OrdH mMm Cn`moJ 12. à{VHw b n[apñWVrV {nH m§V H mQH nUm AmUyZ CËnmXZ KoUogmRr g§OrdH m§Mm dmna nrH g§OrdHo /3

5 7 9 9 15 18 20 25 30 31 32 32 33 34 36 39 42 47 54 60 70 77 87 97


{d^mJ -2 ,\ io,^mOrnmbm B.{d{dY {nH m§_Ü`o g§OrdH m§Mm dmna 13. XO}Xma Smqi~ CËnmXZmgmRr g§OrdH m§Mm dmna

111

14. Ðmj nrH CËnmXZmV g§OrdH m§Mm dmna

117

15. Am§~m {nH mV g§OrdH m§Mm dmna

132

16. Am§~m ‘mohmoa {Z`{‘VVogmRr n°Šbmoã`wQ´ mPmobMm dmna

136

17. {d{dY \ i{nH mV g§OrdH m§Mm dmna

141

18. ^mOrnmbm {nH mV nrH g§OrdH m§Mm dmna

150

19. \w b {nH m§V nrH g§OrdH m§Mm dmna

156

20. BVa {nH m§V nrH g§OrdH m§Mm dmna

162

n[a{eïo n[a{eïo-1- nrH g§OrdH m§Mr emór`-gm_mÝ` àM{bV Zmdo 165 n[a{eï -2 H¥ {f joÌmV dmnaÊ`mV `oUmar {d{dY g§{OdHo /g§àoaHo

168

n[a{eîQ-3-H¥ {f joÌm_Ü`o {d{dY H m`m©gmRr dmnaÊ`mV `oUmar amgm`{ZH g§{OdHo

174

n[a{eîQ-4-eãXgwMr

176

g§X^© J«§WgwMr

176

nrH g§OrdHo /4

1. nrH g§OrdH mMo H¥ fr joÌmVrb _hÎd nrH g§OrdH o (ßbmÝQ J«moW ao½`yboQ g© -nrOrAma) åhUOo AmYw{ZH {dkmZmVrb EH M_ËH ma Amho. A{Ve` H _r à_mUmV dmnamZohr {nH m§À`m CËnmXZmV ^ard dmT H aUmar g§OrdH o (nrOrAma) åhUOo eoVH è`mbm {_imbbo EH daXmZM Amho. g§OrdHo ho EH àH maMo amgm`{ZH Ðì` AgyZ Ë`mg B§JO « r_Ü`o hm_m}Ýg Am{U emór` _amRr ^mfoV "g§àao H ' Ago åhUVmV. g§OrdH m§À`m JwUY_m©dê Z Am{U Ë`mÀ`m ApñVÎdmdéZ dZñnVr A§VJ©V g§OrdH m§Zm dZñnVr` g§àao H Ago åhUVmV. dZñnVrÀ`m dmTr_Ü`o {d{dY eara{H« `m§Mm gh^mJ AgVmo. `m {H« `m KSdyZ AmUÊ`mV {d{dY agm`Zo H maUr^yV AgVmV. Aem agm`Zm§ZmM g§OrdH o Ago åhUVmV. {nH m§gmRr g§OrdH o dmnaVmZm A{Ve` Aä`mgynUo àË`oH g§OrdH mMr H m`©àUmbr g_OyZM {nH m§À`m {d{eï {H« `ogmRr Zo_Ho g§OrdH {ZdSy Z Vo doioda dmnamdo bmJVo. ho Á`mbm O_bo Ë`mbm g§OrdH m§À`m énmZo \ m`ÚmMr Jwé{H ëbr gmnSbr Ago åhUVm `oB©b. nrH g§OrdH m§Mo ApñVËd Am{U H m`© {d{dY àH mamZo MmbVo. dZñnVr_Ü`o _yi, ImoS , nmZ, \y b, \ i, ~r Ago _hÎdmMo Ad`d AgVmV. g§OrdH m§Mr {Z{_©Vr `mn¡H s EImÚm AWdm AZoH ^mJmV hmoV.o dZñnVrÀ`m dmTrÀ`m doJdoJiçm H mimV hr g§OrdHo {Z_m©U hmoVmV, H m`©aV hmoVmV, Xwgè`mV {dbrZ hmoVmV, Am{U ZîQhr hmoVmV. gm_mÝ`nUo dZñnVr_Ü`o g§OrdH mMo à_mU AJXr Aën Ago AgVo, nU Ë`mMr H m`©j_Vm AWdm àoaH Vm _mÌ _moR r AgVo. nrH g§OrdH m§Mo _hÎd … dZñnVr A§VJ©V g§OrdH m§Mm emoY KoD Z Ë`m§Zm H¥ {Ì_[aË`m à`moJemioV V`ma H ê Z `m g§OrdH m§Mr Á`mXm Hw _H {nH m§Zm nwadÊ`mMr nÕV AdJV Pmë`m_wio `m joÌmV PnmQçmZo àJVr hmoV Amho. nrH g§OrdH m§Mm dmna H ê Z eoVr _mbmMo CËnmXZ d JwUdÎmm dmT{dVm `oVo ho AZoH g§emoYZm§Zr d emór` nrH g§OrdHo /5


{d^mJ -2 ,\ io,^mOrnmbm B.{d{dY {nH m§_Ü`o g§OrdH m§Mm dmna 13. XO}Xma Smqi~ CËnmXZmgmRr g§OrdH m§Mm dmna

111

14. Ðmj nrH CËnmXZmV g§OrdH m§Mm dmna

117

15. Am§~m {nH mV g§OrdH m§Mm dmna

132

16. Am§~m ‘mohmoa {Z`{‘VVogmRr n°Šbmoã`wQ´ mPmobMm dmna

136

17. {d{dY \ i{nH mV g§OrdH m§Mm dmna

141

18. ^mOrnmbm {nH mV nrH g§OrdH m§Mm dmna

150

19. \w b {nH m§V nrH g§OrdH m§Mm dmna

156

20. BVa {nH m§V nrH g§OrdH m§Mm dmna

162

n[a{eïo n[a{eïo-1- nrH g§OrdH m§Mr emór`-gm_mÝ` àM{bV Zmdo 165 n[a{eï -2 H¥ {f joÌmV dmnaÊ`mV `oUmar {d{dY g§{OdHo /g§àoaHo

168

n[a{eîQ-3-H¥ {f joÌm_Ü`o {d{dY H m`m©gmRr dmnaÊ`mV `oUmar amgm`{ZH g§{OdHo

174

n[a{eîQ-4-eãXgwMr

176

g§X^© J«§WgwMr

176

nrH g§OrdHo /4

1. nrH g§OrdH mMo H¥ fr joÌmVrb _hÎd nrH g§OrdH o (ßbmÝQ J«moW ao½`yboQ g© -nrOrAma) åhUOo AmYw{ZH {dkmZmVrb EH M_ËH ma Amho. A{Ve` H _r à_mUmV dmnamZohr {nH m§À`m CËnmXZmV ^ard dmT H aUmar g§OrdH o (nrOrAma) åhUOo eoVH è`mbm {_imbbo EH daXmZM Amho. g§OrdHo ho EH àH maMo amgm`{ZH Ðì` AgyZ Ë`mg B§JO « r_Ü`o hm_m}Ýg Am{U emór` _amRr ^mfoV "g§àao H ' Ago åhUVmV. g§OrdH m§À`m JwUY_m©dê Z Am{U Ë`mÀ`m ApñVÎdmdéZ dZñnVr A§VJ©V g§OrdH m§Zm dZñnVr` g§àao H Ago åhUVmV. dZñnVrÀ`m dmTr_Ü`o {d{dY eara{H« `m§Mm gh^mJ AgVmo. `m {H« `m KSdyZ AmUÊ`mV {d{dY agm`Zo H maUr^yV AgVmV. Aem agm`Zm§ZmM g§OrdH o Ago åhUVmV. {nH m§gmRr g§OrdH o dmnaVmZm A{Ve` Aä`mgynUo àË`oH g§OrdH mMr H m`©àUmbr g_OyZM {nH m§À`m {d{eï {H« `ogmRr Zo_Ho g§OrdH {ZdSy Z Vo doioda dmnamdo bmJVo. ho Á`mbm O_bo Ë`mbm g§OrdH m§À`m énmZo \ m`ÚmMr Jwé{H ëbr gmnSbr Ago åhUVm `oB©b. nrH g§OrdH m§Mo ApñVËd Am{U H m`© {d{dY àH mamZo MmbVo. dZñnVr_Ü`o _yi, ImoS , nmZ, \y b, \ i, ~r Ago _hÎdmMo Ad`d AgVmV. g§OrdH m§Mr {Z{_©Vr `mn¡H s EImÚm AWdm AZoH ^mJmV hmoV.o dZñnVrÀ`m dmTrÀ`m doJdoJiçm H mimV hr g§OrdHo {Z_m©U hmoVmV, H m`©aV hmoVmV, Xwgè`mV {dbrZ hmoVmV, Am{U ZîQhr hmoVmV. gm_mÝ`nUo dZñnVr_Ü`o g§OrdH mMo à_mU AJXr Aën Ago AgVo, nU Ë`mMr H m`©j_Vm AWdm àoaH Vm _mÌ _moR r AgVo. nrH g§OrdH m§Mo _hÎd … dZñnVr A§VJ©V g§OrdH m§Mm emoY KoD Z Ë`m§Zm H¥ {Ì_[aË`m à`moJemioV V`ma H ê Z `m g§OrdH m§Mr Á`mXm Hw _H {nH m§Zm nwadÊ`mMr nÕV AdJV Pmë`m_wio `m joÌmV PnmQçmZo àJVr hmoV Amho. nrH g§OrdH m§Mm dmna H ê Z eoVr _mbmMo CËnmXZ d JwUdÎmm dmT{dVm `oVo ho AZoH g§emoYZm§Zr d emór` nrH g§OrdHo /5


à`moJm§Zr AmVm {gÕ Pmbobo Amho. dmTË`m bmoH g§»`obm nwag o m AÞ,dñÌ,{Zdmam `m àmW{_H JaOm Va ^mJd`mÀ`m AmhoVM {edm` Amamo½`, {ejU, g§ajU, a§OZ `m§Mmhr `mV g_mdoe Pmbm Amho.Ë`m_wio _moR çm à_mUmda AÞYmÝ`mMo CËnmXZ KoÊ`mgmRr nrH g§OrdH m§Mm dmna H aUo JaOoMo Pmbo Amho. nrH g§OrdH m§Mo H mhr AàË`j \ m`Xohr AmhoV. dZñnVr gyú_ Ordg¥îQr, àmUr Am{U _mZd - n`m©`mZo g§nyU© n`m©daUmMm g_Vmob gmYÊ`mgmRr `m g§OrdH m§Mm dmna hmoD eHo b. _mZdmMr OZZj_Vm H _r H ê Z ZdrZ {nTr A{YH g_W© H er hmoBb © hm EH _hËdmMm {dMma `m eVH mV AmnUmg H amdm bmJob. dZñnVtZr nm¡pîQH AÞm{edm` V`ma Ho boë`m Á`m g|{Ð` agm`Zm_wio dZñnVr§Mr dmT Am{U {dH mgmV H _r A{YH nUm qH dm ~Xb hmoVmo Ë`m§Zm g§OrdH o Ago åhUVmV. g§OrdH m§Mo Ag§»` àH ma AmhoV. _mÌ dZñnVremómÀ`m ÑïrZo g§OrdH m§Mo Am°ŠPrZ, {O~«{o bÝg, gm`QmoH m`ZrÝg, BZ{h~rQg© ho àH ma _hÎdmMo AmhoV. `m àH maÀ`m g§OrdH m§Mo dZñnVrda doJdoJio n[aUm_ KSVmV. Ë`m§Mr WmoS Š`mV Vm|S AmoiI nwT rb àH aUmV {Xbobr Amho. ***

\ im§Mm AmH ma,dOZ,a§Jê n d ñdmX dmT{dÊ`mgmRr g§OrdH m§Mm Cn`moJ Ho bm OmVmo nrH g§OrdHo /6

2. nrH g§OrdH o d Ë`m§Mo àH ma nrH g§OrdH mV AZoH àH ma Am{U CnàH ma AmhoV. ho àH ma AWdm Ë`m§À`mVrb ^oX ho Ë`m§À`mVrb JwUY_m©dê Z Am{U H m`©àUmbrdê Z Ra{dbo AmhoV. dZñnVr AWdm {nH m§À`m Cn`moJmdê Z VgoM Aä`mgmRr Am{U g_OÊ`mg gmono Omdo åhUyZ `oWo dJuH aU {Xbo Amho. EHy U g§OrdH mV amoOÀ`m ZdZdrZ g§emoYZmZwgma Zoh_r ^a nSV Amho. g§OrdH m§À`m H m`©àUmbrVrb \ aH Am{U ~maH mdo à`moJmdê Z Am{U AZw^dmdê Z ~XbV AgVmV `m_wio doJdoJiçm {RH mUr doJdoJio dJuH aU Ho bobo AmTiyZ `oVo. g§OrdH m§Mo _yi àH ma … 1. Am°ŠPrZ 4. A°~grgrÝg 2. {O~ao{bÝg 5. B{W{bÝg 3. gm`QmoH m`ZrÝg 6. ~«mgrZmo ñQoamB©S² g A{bH So Ho bobr ^a 7. J«moW [aQmS©Q² g 10. \ m`QmoH« moåg 8. J«moW BZ{h~rQg© 11. Ho ën²g 9. h~u gmB©S² g 12. Q—m`H m°pÝQZm°b²g AJXrM AÚmdV dJuH aU nwT rbà_mUo H aVm `oB©b 1) Antiauxins -A°ÝQrAm°ŠPrÝg 2) Auxins -Am°ŠPrÝg 3) Cytokinins - gm`QmoH m`ZrÝg 4) Defoliants - nmZJi H aUmao 5) Ethylene inhibitors - B{WbrZ {Z{_©VramoYH 6) Ethylene releasers -B{WbrZ {Z{_©VrH maH 7) Gametocides 8) Gibberellins -{Oã~aobrÝg 9) Growth inhibitors -dmT {ZamoYH /{Z`m_H morphactins 10) Growth retardants -dmT {damoYH 11) Growth stimulators dmT àoaH 12) Unclassified plant growth regulators -AdJuH¥ V

nrH g§OrdHo /7


à`moJm§Zr AmVm {gÕ Pmbobo Amho. dmTË`m bmoH g§»`obm nwag o m AÞ,dñÌ,{Zdmam `m àmW{_H JaOm Va ^mJd`mÀ`m AmhoVM {edm` Amamo½`, {ejU, g§ajU, a§OZ `m§Mmhr `mV g_mdoe Pmbm Amho.Ë`m_wio _moR çm à_mUmda AÞYmÝ`mMo CËnmXZ KoÊ`mgmRr nrH g§OrdH m§Mm dmna H aUo JaOoMo Pmbo Amho. nrH g§OrdH m§Mo H mhr AàË`j \ m`Xohr AmhoV. dZñnVr gyú_ Ordg¥îQr, àmUr Am{U _mZd - n`m©`mZo g§nyU© n`m©daUmMm g_Vmob gmYÊ`mgmRr `m g§OrdH m§Mm dmna hmoD eHo b. _mZdmMr OZZj_Vm H _r H ê Z ZdrZ {nTr A{YH g_W© H er hmoBb © hm EH _hËdmMm {dMma `m eVH mV AmnUmg H amdm bmJob. dZñnVtZr nm¡pîQH AÞm{edm` V`ma Ho boë`m Á`m g|{Ð` agm`Zm_wio dZñnVr§Mr dmT Am{U {dH mgmV H _r A{YH nUm qH dm ~Xb hmoVmo Ë`m§Zm g§OrdH o Ago åhUVmV. g§OrdH m§Mo Ag§»` àH ma AmhoV. _mÌ dZñnVremómÀ`m ÑïrZo g§OrdH m§Mo Am°ŠPrZ, {O~«{o bÝg, gm`QmoH m`ZrÝg, BZ{h~rQg© ho àH ma _hÎdmMo AmhoV. `m àH maÀ`m g§OrdH m§Mo dZñnVrda doJdoJio n[aUm_ KSVmV. Ë`m§Mr WmoS Š`mV Vm|S AmoiI nwT rb àH aUmV {Xbobr Amho. ***

\ im§Mm AmH ma,dOZ,a§Jê n d ñdmX dmT{dÊ`mgmRr g§OrdH m§Mm Cn`moJ Ho bm OmVmo nrH g§OrdHo /6

2. nrH g§OrdH o d Ë`m§Mo àH ma nrH g§OrdH mV AZoH àH ma Am{U CnàH ma AmhoV. ho àH ma AWdm Ë`m§À`mVrb ^oX ho Ë`m§À`mVrb JwUY_m©dê Z Am{U H m`©àUmbrdê Z Ra{dbo AmhoV. dZñnVr AWdm {nH m§À`m Cn`moJmdê Z VgoM Aä`mgmRr Am{U g_OÊ`mg gmono Omdo åhUyZ `oWo dJuH aU {Xbo Amho. EHy U g§OrdH mV amoOÀ`m ZdZdrZ g§emoYZmZwgma Zoh_r ^a nSV Amho. g§OrdH m§À`m H m`©àUmbrVrb \ aH Am{U ~maH mdo à`moJmdê Z Am{U AZw^dmdê Z ~XbV AgVmV `m_wio doJdoJiçm {RH mUr doJdoJio dJuH aU Ho bobo AmTiyZ `oVo. g§OrdH m§Mo _yi àH ma … 1. Am°ŠPrZ 4. A°~grgrÝg 2. {O~ao{bÝg 5. B{W{bÝg 3. gm`QmoH m`ZrÝg 6. ~«mgrZmo ñQoamB©S² g A{bH So Ho bobr ^a 7. J«moW [aQmS©Q² g 10. \ m`QmoH« moåg 8. J«moW BZ{h~rQg© 11. Ho ën²g 9. h~u gmB©S² g 12. Q—m`H m°pÝQZm°b²g AJXrM AÚmdV dJuH aU nwT rbà_mUo H aVm `oB©b 1) Antiauxins -A°ÝQrAm°ŠPrÝg 2) Auxins -Am°ŠPrÝg 3) Cytokinins - gm`QmoH m`ZrÝg 4) Defoliants - nmZJi H aUmao 5) Ethylene inhibitors - B{WbrZ {Z{_©VramoYH 6) Ethylene releasers -B{WbrZ {Z{_©VrH maH 7) Gametocides 8) Gibberellins -{Oã~aobrÝg 9) Growth inhibitors -dmT {ZamoYH /{Z`m_H morphactins 10) Growth retardants -dmT {damoYH 11) Growth stimulators dmT àoaH 12) Unclassified plant growth regulators -AdJuH¥ V

nrH g§OrdHo /7



Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.