9 minute read
Toerskiën in de Balkan
In het vroege voorjaar mocht ik, dankzij mijn werkgever, een maand naar Albanië. Helaas zat ik in Dürres, aan de Albanese kust: als bergsporter niet echt m’n ding. Enkele maanden voor mijn vertrek dacht ik: “Hoe zou het zijn om in de Balkan te toerskiën?”. Na een heuse zoektocht vond ik enkel wat schaarse informatie over één toerskitocht naar de Korab, de hoogste berg in Albanië, op de grens met Noord-Macedonië. Ik had ook contact met twee gidsen, maar die hadden niet veel in de aanbieding: minimaal vier personen, te duur, geen leuk programma. Dus, terug naar af…
Eureka!
Ik had de moed bijna opgegeven toen ik op Facebook een pagina vond over het ‘Skitourfest ’ in Montenegro, nét de week na het einde van mijn verblijf in Albanië. Dat kon geen toeval zijn.
Het programma én vooral de insteek leken wel héél aantrekkelijk: 8 dagen toerski in de Balkan, op 2 locaties (Montenegro en Kosovo). Het achterliggend idee was al even interessant: de organisatoren, een groepje vrienden uit de Balkan, vertelden er het volgende over (letterlijk vanop hun webpagina): “Het geeft de deelnemers de kans om te skiën op weinig bekende, maar toch enkele van de mooiste bergen van Europa. Het bevordert ook de culturele uitwisseling tussen de deelnemers en de vele plaatselijke bewoners die bij het festival betrokken zijn.”
De kostprijs van het ‘festival’ had weg van een KBF stage! Fingers crossed bij de inschrijving, want het aantal deelnemers was beperkt tot dertig.
Avontuur
Bij mijn vertrek naar Albanië, een maand eerder, trokken ze bij Air Serbia grote ogen toen ik met een grote zak met 2 paar toerski’s kwam aandraven, één voor mezelf en één voor Griet.
Van in Dürres tot in Plav (Montenegro), het startpunt van toerskitocht geraken, was een uitdaging. Het openbaar vervoer, met de bus (Tirana – Podgorica – Plav) bood geen oplossing. De kans dat we ergens een aansluiting zouden missen was veel te groot. In Albanië vonden we een betaalbare huurauto waar we ook mee naar Montenegro en Kosovo mochten rijden, weliswaar zonder winterbanden of sneeuwkettingen.
Met een klein hartje vertrokken we naar de bergen. Er waren 2 opties, afhankelijk van de onvoorspelbare staat van de wegen: via Podgorica of langs de kortere weg (Bashkimi-pas). We gokten op de korte weg. Helaas was het weer slecht, maar gelukkig was de weg zeer goed. Tussen hoge kliffen reden we richting Montenegro.
Hoe hoger we kwamen, hoe meer steenslag er op de weg lag. De grens oversteken ging vrij vlot, maar we moesten wel een ‘green card’ kopen om Montenegro binnen te mogen. In Plav hadden we aan de supermarkt afgesproken met Gigo, de organisator van het Skitourfest. Al snel zaten we in een bont gezelschap van acht nationaliteiten en van zowat alle leeftijden.
Na een fotoshoot en een interview met de lokale pers werden we naar ons verblijf gevoerd, het gehucht Babino Polje (1500m), waar we verdeeld werden over 3 locaties. Wij kregen, met een zestal anderen, een ‘home stay’ bij locals toegewezen. Bachta en Dennis waren onze hosts. Elk koppel kreeg een éénkamerhuisje toegewezen, en elke dag werd onvoorstelbaar lekker, lokaal en zelfgemaakt eten geserveerd.
Waterskiën (800 HM)
De dag begint druilerig, bewolkt en met lichte regen, maar toch gaan we op stap door de vallei. De besneeuwde weg voert ons tot in een arena met een 10-tal toppen en cols waar prachtige tochten te vinden zijn. Door de regen wordt het vandaag echter een kort tochtje waterskiën. We stijgen 800 meter, maar geraken door de regen en de harde wind niet tot op de col.
Het naar beneden skiën door de zware natte sneeuw is niet echt aangenaam. Een tweede tochtje draait ook op niets uit. We druipen dan maar af richting hut. De weg terug lijkt intussen al meer op een beek dan op een pad. Gelukkig kunnen we ons bij de kachel opwarmen aan een zelf gebrouwen Servische ‘rakia’.
Regen of sneeuw (1300 HM)
De volgende dag begint nét iets beter. Het doel van de dag wordt het drielandenpunt Montenegro-Kosovo-Albanië, aan het einde van het dal. Het heeft een beetje gevroren, en de weg ligt onder een dun laagje sneeuw. Het begint opnieuw licht te regenen.
Een mooi gezicht, ons treintje van 30 kleurrijke mannen en vrouwen op toerski’s door de vallei. Het weer begint om te slaan, en gelukkig begint het te sneeuwen, weliswaar met de wind op kop. Hoe dichter we bij de col komen, hoe erger het wordt en al snel zitten we in een whiteout. Het doel van de dag halen we niet, maar we geraken net tot op de col. Wel hebben we een 15-tal cm verse sneeuw bijgekregen om de afdaling te starten. Tijdens het naar beneden skiën in de mist horen we voortdurend vreugdekreetjes. Hoe lager we komen, hoe beter het zicht. Omdat de sneeuw er zo zalig bij ligt doen we nog een extra colletje om de dag af te sluiten.
Op het laatste stuk gaat de sneeuw weer over in regen en komen we -opnieuw- kletsnat maar deze keer wél voldaan in onze hut aan. De rakia – een fles van 5 liter - is nog alles behalve leeg!
Een nieuwe locatie (Brezovica) (+ tocht 800 HM)
De transfer naar Kosovo is voorzien om 14 uur, en met een afgeslankt gezelschap starten we voor een korte tocht. We hopen opnieuw op goede condities maar de zon van de vorige dag en de vriestemperaturen gooien roet in het eten.
Een andere groep gaat nog een extreme klim en dito afdaling maken van een (voor ons) veel te steile flank (60+°).
We vertrekken uiteindelijk pas rond 17u voor een rit van 250 kilometer naar Brezovica, dus in het aardedonker én dichte mist -type ‘erwtensoep’- over de col tegen 5 km per uur (Dacici) naar Kosovo.
Aangekomen in ‘hotel Molika’ worden we teruggekatapulteerd in de tijd. Het hotel ziet eruit als een oud Oostenrijks hotel uit de jaren 70.
Zelfs de obers zien eruit als in Fawlty Towers, maar dan zonder Manuel. We krijgen zelfs, met de glimlach, nog om half elf ‘s avonds een avondmaal voorgeschoteld.
En dan… magie! (Crni Krs - 1400 HM)
We worden vroeg in de ochtend wakker. Heel het landschap ligt onder een dikke laag sneeuw, een dun laagje mist en een waterzonnetje. De mist trekt op en dan - daar komen we voor! - ‘grand beau’, inclusief een welverdiende laag van 70 cm verse sneeuw. Geen poeder, maar wel topcondities om te touren. Op de graat richting Crni Krs (2426 m) steekt de wind op. Snel naar beneden is de boodschap.
De afdaling is prachtig. Met heupdiepe sneeuw kunnen we een maagdelijk spoor trekken op de brede flank. We kunnen niet anders dan nóg eens tot de col gaan om opnieuw naar beneden te surfen! De condities zijn zo goed dat vallen een plezier is.
We zijn zelf benieuwd naar de foto’s en de film die de organisatoren maken. (zie de facebookpagina van Skitourfest)
Alles is retro! (700 HM)
Zowel binnen als buiten is alles retro! We zitten echt in een oud skigebied. De stokoude skiliften staan verroest in het landschap, als stille getuigen aan de ‘balkan-oorlog’. Slechts één enkele skilift doet het nog. We starten onze tocht terwijl een oude verroeste pistenbully ons voorbijsteekt. Een 150-tal jonge kinderen stappen onwennig voor de eerste keer in de sneeuw naar boven. Wij met onze toerski’s, zij met de ski’s over hun schouder om de eerste stappen in de sneeuw te zetten. Onze tocht gaat naar de Cnr ‘zonder naam’ maar we zitten opnieuw in een bijna-whiteout. Doorgaan is niet verantwoord. Enkelen gaan uiteindelijk nog door naar een volgende top, maar wij dalen af op een mooie rustige flank met wat verse sneeuw van de voorbije nacht. Eens beneden kopen we een ticketje voor de enige werkende lift in dit skigebied, om nog een fijne afdaling te doen op eenzelfde leuke flank.
Nog eens wat poeder! (700 HM)
We gaan de volgende dag opnieuw dezelfde richting uit, maar deze keer bij iets beter weer. Als we in de buurt van de top komen, zien we een prachtige afdaling: een maagdelijk witte flank met wat verse sneeuw van de voorbije nacht. Een prachtige helling die eindigt in een smalle vallei. Na wat geklungel geraken we veilig beneden. Beneden ontmoet ik enkele Franse gidsen die openlijk toegeven op zoek te zijn naar nieuwe (toerski)gebieden...
De laatste dag (nul HM)
De laatste dag willen we graag nog een kleine tocht maken, maar we vinden geen kandidaten om mee te gaan en bovendien is het ook weer wat mistig. Daarom besluiten we maar om enkele liftticketjes te kopen en de oude skipistes te verkennen. We gaan een 4-tal keer naar boven (met die ene lift), en nemen steeds een andere weg terug naar beneden. We komen echt enkele pareltjes tegen waar de laatste dagen nog niemand kwam. Op of naast de piste is het opnieuw zalig. Beneden aan de lift staan nog enkele kleine kraampjes met wat snoep en drank, en telkens als we voorbij skiën krijgen we een zelfgestookte raki aangeboden. Prachtige, gastvrije mensen, die Kosovaren!
Terug huiswaarts.
Vanuit ons hotel vertrekken we de volgende dag terug richting Albanië. Met behulp van enkele omstaanders geraken we uit onze bevroren parkeerplek. Na enkele uren, langs soms verbazend goede wegen, komen we aan in Tirana, om de dag nadien onze vlucht huiswaarts te nemen.
Moraal van het verhaal.
Toerskiën in de Balkan is niet zomaar vakantie. Het is een écht avontuur. De sneeuwcondities waren zeker niet top, maar de groep des te meer, net als onze hosts in Montenegro en de lieve mensen in Kosovo. Ik hoop nog eens terug te keren, maar dan onder betere (sneeuw)condities.
Toerskiën in de Balkan? Doen!
LAWINERISICO EN GEVAREN
De groep werd begeleid door ervaren gidsen en begeleiders die de streek en de risico's heel goed kenden.
Onderweg werd het gevaar door hen ingeschat, afhankelijk wat ons doel van de dag was. De eerste dagen, met weinig sneeuw en heel natte sneeuw of weinig sneeuw, werd dit ingeschat op 1 (weinig risico). De dagen met meer sneeuw was dit maximaal 3. De stijgingsgraad of afdalingen waren zelden steiler dan 35-40 graden. Wijzelf gingen nooit alleen op pad, maar steeds in een (kleine) groep.
Natuurlijk was iedereen uitgerust met LZA, schop en sonde en werd dagelijks soms meermaals gecheckt. Gezien we in de 'experts' groep zaten werden we natuurlijk verondersteld de theorie en praktijk van lawines of ongeval te kennen.
REISWIJZER
• Brussel - Podgorica met Air Serbia. Ook alternatieven mogelijk (Albanië, Kosovo) .
• Podgorica - Plav kan met de bus
• Plav tot aan de lodge, via locals
• Wij huurden een auto in Albanië/Tirana, 30 euro per dag. Opgelet met grensovergangen en verzekering (green card)
• Wij gingen mee met de ‘experts group’, maar het niveau was zeker aanvaardbaar.
Verdere info:
https://www.facebook.com/skitourfest
https://www.instagram.com/skitourfestival/?hl=en
